PRODUCTIVITY WORLD

25

LEADERSHIP

ProductivityW�ldW�ld

01PRODUCTIVITY WORLD

INTERVIEW ISSUE 119 • November-December 2015

กองบรรณาธการ

คณวนส แตไพสฐพงษ

ประธานเจาหนาทบรหาร

เครอเบทาโกร

เรานำาเอา ‘การบรหารผลตภาพโดยรวม’

หรอ ‘Total Productivity Management’มาใชท วท งองคกร ซงเปนจดเปลยน

สำาคญ ททำาใหองคกรฃองเราเปนองคกรแหงProductivity

"

“ชองสารกา” โมเดลShare Value เบทาโกรของ

PRODUCTIVITY WORLD

2601PRODUCTIVITY WORLD

ดวยความตระหนกวา ธรกจและสงคมตองพงพาซงกนและกน องคกรธรกจ จะประสบความส�าเรจไดกตอเมอไดรบ การสนบสนนจากสงคมท มมาตรฐานคณภาพชวตทด เชน ไดรบการศกษาตามเกณฑเปนอยางนอย ไดรบการดแลดานสขภาพอนามย รวมทงสมาชกของสงคมไดรบโอกาสอยางเทาเทยม ซง Porter และ Kramer กรทางดานการบรหารจดการองคกรไดกลาวไว จงเกดโมเดลใหมในการท�า CSR ของเครอ เบทาโกร ทยกระดบไปส Share Value จากการเรยนรแบบ Action Learning คอ ท�าไปเรยนรไป

ตลอดระยะเวลากวา 48 ป เครอเบทาโกรถอไดวาเปนองคกรธรกจใหญของประเทศ ประกอบธรกจอตสาหกรรมการเกษตรและอาหารครบวงจร ตงแตธรกจอาหารสตว ปศสตว ผลตภณฑส�าหรบสขภาพสตว ไปจนถงผลตภณฑอาหารคณภาพเพอการสงออกและจ�าหนายในประเทศ ภายใตแนวคด “เพอคณภาพชวต”

ความส�าเรจของเบทาโกรสวนหนงมาจากการน�าเอาองคความรดาน Productivity มาใชในการพฒนาองคกรตลอดระยะเวลาทผานมา ซงคณวนสไดกลาวถงเรองนวา “เราน�าเอา ‘การบรหารผลตภาพโดยรวม’ หรอ ‘Total Productivity Management’ มาใชทวทงองคกร ซงเปนจดเปลยนส�าคญ ทท�าใหองคกรของเราเปนองคกรแหง Productivity และผมกเหนวา Productivity เปนเครองมอทมประโยชนมาก นอกจากจะท�าใหประสบความส�าเรจในทางธรกจแลว คนของเรากพฒนาความสามารถจากการใชเครองมอตวน ดงนนเมอตดสนใจลงไปท�างานกบชมชน ผมจงคดวาองคความร ทมทเราจะน�าไปชวยชมชนไดกคอ Productivity นแหละ”

“ตอนลงชมชนชวงแรก รปแบบทเราไปชวยคลายกบการสรางอาชพเสรม โดยผานการทำาธนาคารชมชน ผมรสกวามนไมนาจะแกอะไรไดเยอะ แตพอนำาเอา Productivity เขาไป

ชวยเกษตรกรในอาชพหลก จงเกดความเชอมนวาเรามาถกทางแลว”

เบทาโกร กบProductivity

ในคอลมน Interview ฉบบน ไดรบเกยรตจาก คณวนส แตไพสฐพงษ ประธานเจาหนาทบรหาร เครอเบทาโกร มาบอกเลาเสนทางการเรยนร ทท�าใหเกด ‘ชองสารกาโมเดล’ รปแบบใหมในการสรางสงคมไปสความยงยน

01PRODUCTIVITY WORLD

คณวนสกลาวตอไปวา “จดเรมตนทเขาไปท�างานกบชมชน เพราะวาธรกจของเรายงตองพงพาแรงงาน เมอผมไปตางประเทศกไดเรยนรวา ตอไปกฎหมายการคมครองแรงงานจะมมาตรฐานสงขน ซงหมายความวาตองดแลแรงงานใหดกวาเดม รวมไปถงมาตรฐานชวตของเขาดวย เชนเดยวกบสงคมทเราตองอยรวมกน ท�าอยางไรทจะท�าใหสงคมมความ เขมแขง เพราะเขาอยได เราจงจะอยได ผมจงคดวาตองเรมตนท�างานกบเขากอน เพอทจะไดเรยนรวถชวต ความเปนอย รวมถงความตองการทแทจรง แตท�ามาสกพกกรสกสนก ไดเรยนรในหลายๆ สง หลายๆ อยาง จากการทท�าไปเรยนรไป จากหนงเรองกลายเปนท�าครบทงองครวมของชมชน จงกลายเปนรปแบบทเราเรยกวา “ชองสารกาโมเดล”

ชองสารกาเปนชอตำาบลอยใน อ.พฒนานคม จ.ลพบร ซงเปนพนททมบรษทในเครอ เบทาโกรอยหลายบรษท ดวยความเหมาะสมของพนท ทอยระหวางชมชนกบบรษท ซงเปนการงายตอการนำาทรพยากรมาชวยเหลอชมชน ชองสารกาจงไดรบเลอกเปนพนทแรก

ในการทำางานกบชมชนของเครอเบทาโกร

ชองสารกา โมเดล

การท�างานในชวงแรกมงเนนไปทการสงเสรมอาชพตามความเชยวชาญของเบทาโกร นนคอการปลกพชและการเลยงสตว แตเนองจากผทลงไปท�างานมแนวคด Productivity เปนพนฐาน จงท�างานไปพรอมกบการเกบขอมลเพอวเคราะหปญหา รวมทงการน�าเอาการวจยเชงลกเขาไปรวมดวย จงท�าใหเกดการเรยนรวา การพฒนาชมชนทแทจรงนนไมสามารถจะท�าดานใดดานหนงได ชองสารกาโมเดลจงเกดขนดวยแนวคด ‘การพฒนาพนทแบบองครวม

(Holistic Area-Based Development) มเปาหมายหลกเพอพฒนาและยกระดบคณภาพชวตของประชาชน ซงคณวนสไดขยายความใหฟงวา “ค�าวา ‘องครวม’ หรอ ‘Holistic’ หมายถง ความสมพนธทเชอมโยงกน ยกตวอยางเชน ถามอาชพด สขภาพไมด กท�างานไมได ทงยงตองเสยเงนเพอจายคารกษาสขภาพอก ถดมาเปนเรอง ‘สงแวดลอม’ ท เกยวของโดยตรง คอ ชาวบานในพนทนสวนมากมอาชพปลกพช ดงนน จงเกยวของกบเรองดนและน�า เพราะการปลกพช ถาดนไมด ผลผลตกจะไมด เราท�าทกอยางโดยใชความร ไมใชความเชอ เพราะฉะนนองคความรจงเปนเรองหลก คอ 1.ตองท�าซ�าได เชน ปนปลกมนด ปหนาตองดเหมอนเดม หรอ ถาปลกไมดกตองเขาใจวาสาเหตคออะไร 2.ขยายผลได ซงเปนสงส�าคญของการท�าโมเดล โดยมหนวยงาน ในเครอชวยถอดบทเรยน แลวน�าบทเรยนนนมาไวทโรงเรยน เพอใหนกเรยนไดเรยนรและครกไดเหน เมอวนหนงเขาเรยนจบมาท�างาน เขาจะไดมความรพนฐานทถกยกระดบขนมา”

PRODUCTIVITY WORLD

2701PRODUCTIVITY WORLD

ดวยความตระหนกวา ธรกจและสงคมตองพงพาซงกนและกน องคกรธรกจ จะประสบความส�าเรจไดกตอเมอไดรบ การสนบสนนจากสงคมท มมาตรฐานคณภาพชวตทด เชน ไดรบการศกษาตามเกณฑเปนอยางนอย ไดรบการดแลดานสขภาพอนามย รวมทงสมาชกของสงคมไดรบโอกาสอยางเทาเทยม ซง Porter และ Kramer กรทางดานการบรหารจดการองคกรไดกลาวไว จงเกดโมเดลใหมในการท�า CSR ของเครอ เบทาโกร ทยกระดบไปส Share Value จากการเรยนรแบบ Action Learning คอ ท�าไปเรยนรไป

ตลอดระยะเวลากวา 48 ป เครอเบทาโกรถอไดวาเปนองคกรธรกจใหญของประเทศ ประกอบธรกจอตสาหกรรมการเกษตรและอาหารครบวงจร ตงแตธรกจอาหารสตว ปศสตว ผลตภณฑส�าหรบสขภาพสตว ไปจนถงผลตภณฑอาหารคณภาพเพอการสงออกและจ�าหนายในประเทศ ภายใตแนวคด “เพอคณภาพชวต”

ความส�าเรจของเบทาโกรสวนหนงมาจากการน�าเอาองคความรดาน Productivity มาใชในการพฒนาองคกรตลอดระยะเวลาทผานมา ซงคณวนสไดกลาวถงเรองนวา “เราน�าเอา ‘การบรหารผลตภาพโดยรวม’ หรอ ‘Total Productivity Management’ มาใชทวทงองคกร ซงเปนจดเปลยนส�าคญ ทท�าใหองคกรของเราเปนองคกรแหง Productivity และผมกเหนวา Productivity เปนเครองมอทมประโยชนมาก นอกจากจะท�าใหประสบความส�าเรจในทางธรกจแลว คนของเรากพฒนาความสามารถจากการใชเครองมอตวน ดงนนเมอตดสนใจลงไปท�างานกบชมชน ผมจงคดวาองคความรทมทเราจะน�าไปชวยชมชนไดกคอ Productivity นแหละ”

“ตอนลงชมชนชวงแรก รปแบบทเราไปชวยคลายกบการสรางอาชพเสรม โดยผานการทำาธนาคารชมชน ผมรสกวามนไมนาจะแกอะไรไดเยอะ แตพอนำาเอา Productivity เขาไป

ชวยเกษตรกรในอาชพหลก จงเกดความเชอมนวาเรามาถกทางแลว”

เบทาโกร กบProductivity

ในคอลมน Interview ฉบบน ไดรบเกยรตจาก คณวนส แตไพสฐพงษ ประธานเจาหนาทบรหาร เครอเบทาโกร มาบอกเลาเสนทางการเรยนร ทท�าใหเกด ‘ชองสารกาโมเดล’ รปแบบใหมในการสรางสงคมไปสความยงยน

01PRODUCTIVITY WORLD

คณวนสกลาวตอไปวา “จดเรมตนทเขาไปท�างานกบชมชน เพราะวาธรกจของเรายงตองพงพาแรงงาน เมอผมไปตางประเทศกไดเรยนรวา ตอไปกฎหมายการคมครองแรงงานจะมมาตรฐานสงขน ซงหมายความวาตองดแลแรงงานใหดกวาเดม รวมไปถงมาตรฐานชวตของเขาดวย เชนเดยวกบสงคมทเราตองอยรวมกน ท�าอยางไรทจะท�าใหสงคมมความ เขมแขง เพราะเขาอยได เราจงจะอยได ผมจงคดวาตองเรมตนท�างานกบเขากอน เพอทจะไดเรยนรวถชวต ความเปนอย รวมถงความตองการทแทจรง แตท�ามาสกพกกรสกสนก ไดเรยนรในหลายๆ สง หลายๆ อยาง จากการทท�าไปเรยนรไป จากหนงเรองกลายเปนท�าครบทงองครวมของชมชน จงกลายเปนรปแบบทเราเรยกวา “ชองสารกาโมเดล”

ชองสารกาเปนชอตำาบลอยใน อ.พฒนานคม จ.ลพบร ซงเปนพนททมบรษทในเครอ เบทาโกรอยหลายบรษท ดวยความเหมาะสมของพนท ทอยระหวางชมชนกบบรษท ซงเปนการงายตอการนำาทรพยากรมาชวยเหลอชมชน ชองสารกาจงไดรบเลอกเปนพนทแรก

ในการทำางานกบชมชนของเครอเบทาโกร

ชองสารกา โมเดล

การท�างานในชวงแรกมงเนนไปทการสงเสรมอาชพตามความเชยวชาญของเบทาโกร นนคอการปลกพชและการเลยงสตว แตเนองจากผทลงไปท�างานมแนวคด Productivity เปนพนฐาน จงท�างานไปพรอมกบการเกบขอมลเพอวเคราะหปญหา รวมทงการน�าเอาการวจยเชงลกเขาไปรวมดวย จงท�าใหเกดการเรยนรวา การพฒนาชมชนทแทจรงนนไมสามารถจะท�าดานใดดานหนงได ชองสารกาโมเดลจงเกดขนดวยแนวคด ‘การพฒนาพนทแบบองครวม

(Holistic Area-Based Development) มเปาหมายหลกเพอพฒนาและยกระดบคณภาพชวตของประชาชน ซงคณวนสไดขยายความใหฟงวา “ค�าวา ‘องครวม’ หรอ ‘Holistic’ หมายถง ความสมพนธทเชอมโยงกน ยกตวอยางเชน ถามอาชพด สขภาพไมด กท�างานไมได ทงยงตองเสยเงนเพอจายคารกษาสขภาพอก ถดมาเปนเรอง ‘สงแวดลอม’ ท เกยวของโดยตรง คอ ชาวบานในพนทนสวนมากมอาชพปลกพช ดงนน จงเกยวของกบเรองดนและน�า เพราะการปลกพช ถาดนไมด ผลผลตกจะไมด เราท�าทกอยางโดยใชความร ไมใชความเชอ เพราะฉะนนองคความร จงเปนเรองหลก คอ 1.ตองท�าซ�าได เชน ปนปลกมนด ปหนาตองดเหมอนเดม หรอ ถาปลกไมดกตองเขาใจวาสาเหตคออะไร 2.ขยายผลได ซงเปนสงส�าคญของการท�าโมเดล โดยมหนวยงาน ในเครอชวยถอดบทเรยน แลวน�าบทเรยนนนมาไวทโรงเรยน เพอใหนกเรยนไดเรยนรและครกไดเหน เมอวนหนงเขาเรยนจบมาท�างาน เขาจะไดมความรพนฐานทถกยกระดบขนมา”

PRODUCTIVITY WORLD

2801PRODUCTIVITY WORLD

สงส�าคญทสดคอ เจาภาพหรอความรสกเปนเจาของ (Ownership) หมายถงชมชนตองมใจอยากทจะพฒนากอน ซงตองมกระบวนการทจะเตรยมความพรอม โดยเรมจากการก�าหนดขอบเขตพนททชดเจน (Area-based) หลงจากนนจะเรมเกบขอมลเพอดความตองการของชมชน ขนตอนถดไปคอการเลอกองคความรทเหมาะสม ตรงนอาจจะมหนวยงานอนๆ ทมองคความร เข ามามส วนรวม เชน เกษตรจงหวด มหาวทยาลย เปนตน เพราะเราใหความส�าคญกบการท�างานแบบสรางพนธมตร (Open Collaboration) ในการใหความรนน เราท�ากจกรรมทง 3 สวนประกอบกน คอ 1.การศกษาดงาน เพอสรางแรงบนดาลใจ 2.การท�าแปลงทดลองเพอพสจนวาท�าไดจรง และ 3.การฝกอบรมโดยหนวยงานวชาการเพอเสรมองคความร ทงนเบทาโกรท�าหนาทเปนผ สนบสนนด านทรพยากรในเบองต น (Sponsor) เพอคอยผลกดนใหโครงการเดนหนาไปได ซงหลงจากนนเมอชมชนพรอมทจะเดนตอไปไดดวยตวเอง กจะไมจ�าเปนตอง มสปอนเซอรอกตอไป

ดานกลยทธทจะท�าใหการพฒนาประสบความส�าเรจประกอบดวย 3 สวน คอ

เจาภาพทมสวนรวม

องคความร

ผ สนบสนนดานทรพยากร

Ownership

Knowledge

Sponsor

กระบวนการเรยนรส การพฒนาชมชน

คณวนสไดกลาวถงแนวคดในการพฒนาชมชนจากการเรยนรวา “ผมไมแนใจวาค�าวา ‘Impact’ กบ ‘ยงยน’ มนมาตอนไหน แตพอไดเรยนร ไปเรอยๆ เรากเรมเหนแนวทางทจะท�าใหมสองสงน เราไดเหนกระบวนการพฒนาชมชนอยางทควรจะเปน ซงท�าใหเรามนใจวาดวยกระบวนการหรอโมเดลแบบนแหละทเราจะน�าไปขยายผลตอไป”

เบทาโกรไดคนพบกระบวนการพฒนาชมชนจากการลงไปท�างานทชองสารกา คอ ตองเรมตนดวยการเตรยมทมงานซงจะตองคดเลอกคนทมความเหมาะสมทงความร ความสามารถ และทศนคต หลงจากนนกจะตองเตรยมขอมลพนท ในขนตอนทสองเปนขนตอนการสรางความสนทสนมกบชมชนดวยกจกรรมตางๆ เชน ธนาคารชมชน โรงเรยนคณธรรม และการท�าอาชพเสรม จากขนตอนนทมงานจะมความรและความเขาใจในบรบทชมชนมากขน มขอมล

จากพนทจรงทจะน�ามาวเคราะหและเขาใจปญหาไดลกซงขน ซงน�ามาสขนตอนทสคอ การวางแผนงานใหสอดคลองกบการแกไขปญหาของชมชน ซงทมงานเบทาโกรพบวาจะตองจดการกบปญหาทง 5 ดาน คอ ด านอาชพ (เศรษฐกจ) ด านสขภาพ (สาธารณสข) ดานสงแวดลอม ดานสงคม และดานการศกษา ทงหมดนจงจะเปน การพฒนาแบบองครวม หรอ Holistic นนเอง

ทงน ในการพฒนาอาชพหลกของชมชน จะตองมการวางแผนการใชทรพยากร และการน�าเอาแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด�าเนนชวตของคนในชมชน เพอใหมความยงยน หลงจากนนคอการลงมอปฏบตและปรบปรงอยางตอเนองตามวงจรคณภาพ PDCA ซ งท�าให เกดโมเดล การพฒนาแบบเปนองครวมในทสดดงทกลาวมา และโมเดลนจงเปนตนแบบทจะขยายผลตอไป

 

01PRODUCTIVITY WORLD

ผลลพธของความส�าเรจ

ดานสงแวดลอม

ดานอาชพ

ดานสงคม ดานสขภาพ

คณวนสไดกลาวถงความคาดหวงเอาไววา “ชองสารกาเปรยบเสมอนเปนหองทดลองของเรา ผมตงเปาความส�าเรจไวท 80% คอท�าอยางไรในทกเรองทเราท�าจะตองไดผลไมต�ากวา 80% และเรากไมไดท�าคนเดยว เราไดดงเอาผเชยวชาญและหนวยงานตางๆ ลงพนทเปนจ�านวนมาก เชน ผเชยวชาญเรองน�า ผเชยวชาญเรองการปลกมนส�าปะหลง ผเชยวชาญเรองการปลกออย จากองคกรตางๆ ทงภาครฐและเอกชน และหวงวาเมอไปท�าทอนตอไปเราจะใชเวลาสนขน ใชคนนอยลง ซงมนกคอแนวคด Productivity นนเอง”

จากการเรยนร ลองผด ลองถก จนกระทงเกดเปน ‘ชองสารกาโมเดล’ การพฒนาแบบ องครวม ซงไดรบการพสจนดวยระยะเวลาและความสำาเรจ ซงโมเดลนกำาลงขยายผลตอใน พนทอนๆ เพอใหสงคมไทยไปสความสามารถในการพงตนเอง และนนคอสงทสำาคญทสดของการสรางความยงยนและการอยรวมกนอยางสนตสข

เบทาโกรไดสรางการมสวนรวมระหวางชมชนและหนวยงานเพอจดการคณภาพ สงแวดลอมใหเกดความยงยน โดยเรมตงแตตนน�า เชน มการเกบขอมลเชงลกของทมงานแหลมผกเบย เพอก�าหนดแนวทางใน การพฒนาคลองซบตะเคยน แหลงน�าของชมชน กลางน�า เชน ขดลอกท�าความสะอาดฝาย และปลายน�า โดยกระบวนการตดตาม ประเมนผลและการจดการความร เพอรกษาคณภาพน�าใหสามารถใชประโยชนไดอยางเหมาะสม เชน การค�านวณปรมาณน�าเพอการเพาะปลก เปนตน

เพอสรางกลไกขบเคลอนใหชมชนมเงนทน รวมทงการสนบสนนปจจย เพอใหไดผลผลตจากการประกอบอาชพหลกอยางเพยงพอ โดยไมกเงนนอกระบบ และพงพาตนเองไดอยางยงยน จงเกดธนาคารพฒนาหมบานทจะกาวสบรษท / สหกรณ เพอเปนชองทางรบซอขายผลผลตของชมชน ซงจะท�าใหมก�าไรเลยงตวเองได มเงนปนผล และพฒนาชวยเหลอตนเองและชมชนไดในทสด

ทมงานเบทาโกรไดเขาไปชวยใหชมชนมการดแลผ ปวยดวยตนเอง เชน การท�ากายภาพบ�าบดและการฟ นฟสขภาพจต นอกจากน เบทาโกรยงไดรวมพฒนาระบบบรการของโรงพยาบาลชมชน อา ท การปรบปรง OPD ดวยการลดระยะทางเคลอนย ายผ ป วยภายในโรงพยาบาล สงเสรมสขภาพสวนต�าบลชองสารกาและ โรงพยาบาลพฒนานคมจากเดมระยะทาง 90.43 เมตร เหลอเพยง 70.90 เมตร รวมทงยงรวมมอกบหนวยงานอนๆ ดวยการใชแนวคด Kaizen ท�าใหเกดนวตกรรมส�าหรบผปวยตดเตยงอกดวย

"

เพอใหเกษตรกรมรายไดเพมขน เบทาโกรไดเขาไปพฒนาอาชพหลกใหมการบรหารจดการทมประสทธภาพ และเขาไปชวยเรองอาชพเสรม คอ การท�าเกษตรแบบผสมผสาน เพอสรางรายไดเพมในระหวางรอผลผลตจากการปลกพชหลกคอ มนส�าปะหลง ออย และขาวโพด ท�าใหเกษตรกรมรายไดตลอดป เปนคาใชจายประจ�าวน

PRODUCTIVITY WORLD

2901PRODUCTIVITY WORLD

สงส�าคญทสดคอ เจาภาพหรอความรสกเปนเจาของ (Ownership) หมายถงชมชนตองมใจอยากทจะพฒนากอน ซงตองมกระบวนการทจะเตรยมความพรอม โดยเรมจากการก�าหนดขอบเขตพนททชดเจน (Area-based) หลงจากนนจะเรมเกบขอมลเพอดความตองการของชมชน ขนตอนถดไปคอการเลอกองคความรทเหมาะสม ตรงนอาจจะมหนวยงานอนๆ ทมองคความร เข ามามสวนรวม เชน เกษตรจงหวด มหาวทยาลย เปนตน เพราะเราใหความส�าคญกบการท�างานแบบสรางพนธมตร (Open Collaboration) ในการใหความรนน เราท�ากจกรรมทง 3 สวนประกอบกน คอ 1.การศกษาดงาน เพอสรางแรงบนดาลใจ 2.การท�าแปลงทดลองเพอพสจนวาท�าไดจรง และ 3.การฝกอบรมโดยหนวยงานวชาการเพอเสรมองคความร ทงนเบทาโกรท�าหนาทเปนผ สนบสนนด านทรพยากรในเบองต น (Sponsor) เพอคอยผลกดนใหโครงการเดนหนาไปได ซงหลงจากนนเมอชมชนพรอมทจะเดนตอไปไดดวยตวเอง กจะไมจ�าเปนตอง มสปอนเซอรอกตอไป

ดานกลยทธทจะท�าใหการพฒนาประสบความส�าเรจประกอบดวย 3 สวน คอ

เจาภาพทมสวนรวม

องคความร

ผ สนบสนนดานทรพยากร

Ownership

Knowledge

Sponsor

กระบวนการเรยนรส การพฒนาชมชน

คณวนสไดกลาวถงแนวคดในการพฒนาชมชนจากการเรยนรวา “ผมไมแนใจวาค�าวา ‘Impact’ กบ ‘ยงยน’ มนมาตอนไหน แตพอไดเรยนร ไปเรอยๆ เรากเรมเหนแนวทางทจะท�าใหมสองสงน เราไดเหนกระบวนการพฒนาชมชนอยางทควรจะเปน ซงท�าใหเรามนใจวาดวยกระบวนการหรอโมเดลแบบนแหละทเราจะน�าไปขยายผลตอไป”

เบทาโกรไดคนพบกระบวนการพฒนาชมชนจากการลงไปท�างานทชองสารกา คอ ตองเรมตนดวยการเตรยมทมงานซงจะตองคดเลอกคนทมความเหมาะสมทงความร ความสามารถ และทศนคต หลงจากนนกจะตองเตรยมขอมลพนท ในขนตอนทสองเปนขนตอนการสรางความสนทสนมกบชมชนดวยกจกรรมตางๆ เชน ธนาคารชมชน โรงเรยนคณธรรม และการท�าอาชพเสรม จากขนตอนนทมงานจะมความรและความเขาใจในบรบทชมชนมากขน มขอมล

จากพนทจรงทจะน�ามาวเคราะหและเขาใจปญหาไดลกซงขน ซงน�ามาสขนตอนทสคอ การวางแผนงานใหสอดคลองกบการแกไขปญหาของชมชน ซงทมงานเบทาโกรพบวาจะตองจดการกบปญหาทง 5 ดาน คอ ด านอาชพ (เศรษฐกจ) ด านสขภาพ (สาธารณสข) ดานสงแวดลอม ดานสงคม และดานการศกษา ทงหมดนจงจะเปน การพฒนาแบบองครวม หรอ Holistic นนเอง

ทงน ในการพฒนาอาชพหลกของชมชน จะตองมการวางแผนการใชทรพยากร และการน�าเอาแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด�าเนนชวตของคนในชมชน เพอใหมความยงยน หลงจากนนคอการลงมอปฏบตและปรบปรงอยางตอเนองตามวงจรคณภาพ PDCA ซงท�าให เกดโมเดล การพฒนาแบบเปนองครวมในทสดดงทกลาวมา และโมเดลนจงเปนตนแบบทจะขยายผลตอไป

 

01PRODUCTIVITY WORLD

ผลลพธของความส�าเรจ

ดานสงแวดลอม

ดานอาชพ

ดานสงคม ดานสขภาพ

คณวนสไดกลาวถงความคาดหวงเอาไววา “ชองสารกาเปรยบเสมอนเปนหองทดลองของเรา ผมตงเปาความส�าเรจไวท 80% คอท�าอยางไรในทกเรองทเราท�าจะตองไดผลไมต�ากวา 80% และเรากไมไดท�าคนเดยว เราไดดงเอาผเชยวชาญและหนวยงานตางๆ ลงพนทเปนจ�านวนมาก เชน ผเชยวชาญเรองน�า ผเชยวชาญเรองการปลกมนส�าปะหลง ผเชยวชาญเรองการปลกออย จากองคกรตางๆ ทงภาครฐและเอกชน และหวงวาเมอไปท�าทอนตอไปเราจะใชเวลาสนขน ใชคนนอยลง ซงมนกคอแนวคด Productivity นนเอง”

จากการเรยนร ลองผด ลองถก จนกระทงเกดเปน ‘ชองสารกาโมเดล’ การพฒนาแบบ องครวม ซงไดรบการพสจนดวยระยะเวลาและความสำาเรจ ซงโมเดลนกำาลงขยายผลตอใน พนทอนๆ เพอใหสงคมไทยไปสความสามารถในการพงตนเอง และนนคอสงทสำาคญทสดของการสรางความยงยนและการอยรวมกนอยางสนตสข

เบทาโกรไดสรางการมสวนรวมระหวางชมชนและหนวยงานเพอจดการคณภาพ สงแวดลอมใหเกดความยงยน โดยเรมตงแตตนน�า เชน มการเกบขอมลเชงลกของทมงานแหลมผกเบย เพอก�าหนดแนวทางใน การพฒนาคลองซบตะเคยน แหลงน�าของชมชน กลางน�า เชน ขดลอกท�าความสะอาดฝาย และปลายน�า โดยกระบวนการตดตาม ประเมนผลและการจดการความร เพอรกษาคณภาพน�าใหสามารถใชประโยชนไดอยางเหมาะสม เชน การค�านวณปรมาณน�าเพอการเพาะปลก เปนตน

เพอสรางกลไกขบเคลอนใหชมชนมเงนทน รวมทงการสนบสนนปจจย เพอใหไดผลผลตจากการประกอบอาชพหลกอยางเพยงพอ โดยไมกเงนนอกระบบ และพงพาตนเองไดอยางยงยน จงเกดธนาคารพฒนาหมบานทจะกาวสบรษท / สหกรณ เพอเปนชองทางรบซอขายผลผลตของชมชน ซงจะท�าใหมก�าไรเลยงตวเองได มเงนปนผล และพฒนาชวยเหลอตนเองและชมชนไดในทสด

ทมงานเบทาโกรไดเขาไปชวยใหชมชนมการดแลผ ปวยดวยตนเอง เชน การท�ากายภาพบ�าบดและการฟ นฟสขภาพจต นอกจากน เบทาโกรยงไดรวมพฒนาระบบบรการของโรงพยาบาลชมชน อา ท การปรบปรง OPD ดวยการลดระยะทางเคลอนย ายผ ป วยภายในโรงพยาบาล สงเสรมสขภาพสวนต�าบลชองสารกาและ โรงพยาบาลพฒนานคมจากเดมระยะทาง 90.43 เมตร เหลอเพยง 70.90 เมตร รวมทงยงรวมมอกบหนวยงานอนๆ ดวยการใชแนวคด Kaizen ท�าใหเกดนวตกรรมส�าหรบผปวยตดเตยงอกดวย

"

เพอใหเกษตรกรมรายไดเพมขน เบทาโกรไดเขาไปพฒนาอาชพหลกใหมการบรหารจดการทมประสทธภาพ และเขาไปชวยเรองอาชพเสรม คอ การท�าเกษตรแบบผสมผสาน เพอสรางรายไดเพมในระหวางรอผลผลตจากการปลกพชหลกคอ มนส�าปะหลง ออย และขาวโพด ท�าใหเกษตรกรมรายไดตลอดป เปนคาใชจายประจ�าวน