1

Prof. Dr. Özel Şekerden’in yayınlanmış bazı makaleleri

Makale adı Sayfa no

Güney Sarı X Esmer Sığır Melezlemesiyle Hatay’ın Yayladağ Ve Merkez İlçe Sığır Populasyonunun Genetik Islahı Ve Şimdiye Kadar Ulaşılan Sonuçlar (*)

3-8

Genetic Improvement of Cattle Population of Yayladağ District of Hatay Province by Crossing of South Yellow x Brown Swiss Breed and First Results Obtained (*)

9-14

Genetic Improvement Of Cattle Population Of Village In Mountainous Region And

Difficulties Faced In The Sample Of Hatay Province In Turkey

15-20

Growth Traits of Anatolian and Anatolian x Italian Crossbred Buffalo Calves Under the Village Conditions

21-27

The Comparison of Some Reproductive Traits of Anatolian and F1 Crossbred (Anatolian x

Italian) Buffalo Under Village Conditions in Turkey

28-34

Effective Environmental Factors on Milk Composition, Rennet Coagulation Time and Urea

Content of in Anatolian Buffaloes Milk of Ilıkpınar Village Hatay Provinc

35-39

Fırst Estrus Synchronızatıon And Artıfıcıal Inseminatıon Studıes And Effect Of PRID

Treatment On Conceptıon Rate In Anatolıan Buffaloes

40-46

Fattenıng Performances Of Anatolıan And Anatolıan X Italıan Crosbred Male Buffalo

Calves

47-54

Kilis İneklerinde Kan Progesteron Testi Kullanılarak Erken Gebelik Teşhis İmkanları

55-59

Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) Uygulamasında Büyükbaş Hayvancılık

60-68

Anadolu Mandalarında Süt Kompozisyonu, Rennet Pıhtılaşma Süresi Ve Üre Muhtevasının

Genetik Olmıyan Varyasyon Kaynakları Ve Muhtelif Süt Özellikleri Arasındaki İlişkiler

69-85

Non-Genetıc Varıatıon Sources Of Mılk Composıtıon, Rennet Coagulatıon Tıme And Urea Contents And Relatıons Between Varıous Mılk Characterıstıcs At Anatolıan Water Buffalos

86-99

İtalyan Manda Semeni Kullanılarak Anadolu Mandalarının Verim Ve Üreme Etkinliğinin Islahı (*)

100-106

Anadolu ve Anadolu x İtalyan Melezi Manda Buzağılarının Büyüme Özellikleri ve Bunlar

Üzerine Genotip, Cinsiyet ve Doğum Yılı Etkileri

107-119

2

Sayfa no

Milk Composition, Rennet Coagulation Time, Urea Content Of Anatolian Buffaloes’ Milk Of Ilikpinar Village (Hatay Province) In Turkey II. The Relationships Between Milk Constituents and Various Milk Properties in Anatolian

buffaloes

120-124

Situation of Organic Farming in Animals and Dairy Cattle in Turkey

125-131

Genetıc Improvement of Anatolian Buffaloes by Crossing with Italian Buffaloes

132-137

Genetıc Improvement of Anatolian Buffaloes by Crossing with Italian Buffaloes

138-144

In Improvıng Reproductıve Effıcıeny Of Buffalo The Progesterone Assay Usage

145-152

Improvement of Productive and Reproductive Efficiency of Anatolian Buffaloes Through

The Use of Artıfıcıal Insemination With Italian Buffalo Bulls Semen

153-158

Milk Composition, Rennet Coagulation Time and Urea Content of in Anatolian Buffaloes

Milk of Ilıkpınar Village (Hatay Province)

I. Environmental Factors

159-164

Milk Composition, Rennet Coagulation Time, Urea Content Of Anatolian Buffaloes’ Milk Of Ilikpinar Village (Hatay Province) In Turkey II. The Relationships Between Milk Constituents And Various Milk Properties

165-169

Güney Sarı Kırmızı X Esmer F1 Buzağılarda 0-12 Ay Periyodunda Gelişim ve Gelişim

Üzerine Cinsiyet, Doğum Mevsimi ve Yılının Etkileri (X)

170-185

3

Şekerden, Ö., 2004. Hatay İli Yayladağ İlçesi Esmer Irk x Güney Sarı Melezlemesi ile

Sığır Populasyonunun Islahı Projesi ve Ulaşılan İlk Sonuçlar. IV: Ulusal Zootekni

Kongresi, 1-4 Eylül, 2004, Isparta

GÜNEY SARI x ESMER SIĞIR MELEZLEMESİYLE HATAY’IN

YAYLADAĞ VE MERKEZ İLÇE SIĞIR POPULASYONUNUN

GENETİK ISLAHI VE ŞİMDİYE KADAR ULAŞILAN SONUÇLAR

(*)

Özel Şekerden1

Abstract In order to obtain of cattle genotype that it would have 2500-3000 kg lactation yield, good

fattening and draft power performances by using Brown Swiss breed at the limited conditions of

Yayladağ District of Hatay Province were aimed in the Project which have been started at April

of 2001 by financial support of Prime Ministry State Planning Organization of Turkish Republic

It was thought that, doing so milk production and milk quality of produced milk at the District

would increase, the male animals obtained would be used as fattening material for Yayladağ

and all Hatay Province, and in the same time the farmers would have suitable animals for

plowing. At the end of mentioned reasons the level of income of farmers of Yayladağ would

increase.

The material of the research were formed cattle population at 3 seperate villages of Yayladağ

(Hisarcık, Ayışığı, Turfanda) . Bull stall was determined in each village. One Brown Swiss bull

placed in the each of the barn. Natural inseminations and parturitions have been recorded by

persons who were in charge in the barns.

Growth performance have been determined on F1 animals. Fattening and milk production

characteristics also will be determined on the F1 and G1 material of the Project. Taking into

consideration of the data collected, breeding animals will be selected. F1 animals that have good

performances will be kept, others will be inseminate with Brown Swiss bulls again for G1

generation.

It is though that the Project will be completed in 2007. Until now (30 Septenmer, 2005) as a

total of 153 (78 males and 75 females) crossbred (South Yellow x Brown Swiss) F1 calves were

born in the villages. Inseminations also for G1 generation have been started. The results about

body measurements obtained up to day indicate that, the calves in the villages, which have

better feeding conditions, showed better growing performance than the other ones.

Key words: Cattle, Improvement, Yayladağ, Hatay

----------------------------------------------------------------- *Proje, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Tarafından Desteklenmiştir. 1MKÜ Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, ANTAKYA

4

Özet

“Hatay İli Yayladağ İlçesi Sığır Populasyonunun Güney Sarı x Brown Swiss

Melezlemesi ile Genetik Islahı ve Ulaşılan İlk Sonuçlar”

Hatay İlinin Yayladağ İlçesinin sınırlı şartlarında 2500-3000 kg laktasyon verimi, iyi besi ve iş

gücü performansı olan sığır genotipine amaçlıyan Proje 2001 yılının Nisan Ayında Türkiye

Devlet Planlama Teşkilatının finansal desteği ile başlatılmıştır. Böyle yaparak, İlçede süt verim

ve kalitesinin artırılacağı, elde edilen erkek hayvanların Yayladağ ve bütün Hatay ili için

besi materyali olarak kullanılabileceği ve aynı zamanda çiftçilerin toprak işlemek için uygun

hayvanlara sahip olacağı, bahsedilen nedenlerle Proje sonunda Yayladağ çiftçisinin gelir

düzeyinin artacağı düşünülmüştür.

Araştırma materyalini Yayladağ’ın 3 ayrı köyündeki (Hisarcık, Ayışığı, Turfanda) sığır

populasyonu oluşturmuştur. Her köyde bir boğa barınağı belirlenmiş, her bir barınağa 1 er

Brown Swiss boğa konulmuştur.

F1 hayvanların büyüme performansı belirlenmektedir, ayrıca F1 ve G1 Proje materyalinin besi

ve süt verim özellikleri de belirlenecek, toplanan veriler esas alınarak damızlık hayvanlar

seçilecektir. İyi performansa sahip olan F1 hayvanlar elde tutulacak, diğerleri G1

generasyonunu elde etmek için yeniden Brown Swiss boğa ile tohumlanacaktır.

Projenin 2007 yılında tamamlanacağı düşünülmektedir. Şimdiye kadar (30 Eylül 2005) Projeye

dahil edilen köylerde toplam 158 (78 erkek ve 75 dişi) melez (Güney Sarı x Brown Swiss) F1

buzağı doğmuştur. G1 generasyonu için tohumlamalar da başlatılmıştır. Bugüne kadar elde

edilen vücut ölçüleri, daha iyi besleme şartlarına sahip olan köylerdeki buzağıların daha iyi

büyüme performansına sahip olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler: Sığır, Islah, Yayladağ, Hatay

GİRİŞ

Hatay ili genel olarak yüksek kaliteli ziraat arazilerine sahip ise de, Hatay’da bazı dağlık

yöreler de vardır. Bitkisel üretimin çok sınırlı olduğu bu dağlık yörelerde düşük verimli yerli

sığır ırklarından olan Güney Sarılar (YGS) yetiştirilmektedir. Yayladağ ve Merkez İlçenin bazı

köyleri bu özelliktedir. Bu gibi yerlerde sığırın, sadece süt ve et veriminden değil, aynı zamanda

gücünden de yararlanmaya gereksinim duyulmaktadır.

YGS sığırlar Yayladağ sığır populasyonunun %70 ini (takriben 6000 baş)

oluşturmaktadır (Anonymous, 1996). Bu yerli ırkın süt verimi ortalama 3-5 kg/gün, besi

performansı ise çok kötüdür. Sığır populasyonun %30 unu ise YGS x Siyah Alaca melezleri

oluşturmaktadır. Yayladağın kaba yem ve konsantre ile yeterli yemleme imkanına sahip olan

yörelerinde Siyah Alaca ırk sığır yetiştirmek uygun olabilir. Oysa, coğrafik yapısı nedeniyle

bitkisel üretimin sınırlı olduğu bu ilçelerde yem bitkisi üretimi için yeter alan ayrılması

mümkün değildir. Ayrıca, hayvan yetiştirmenin meraya dayalı olduğu bu gibi yerlerde ne mera

alanı, ne de mera kapasitesi yeterlidir. Bunun dışında YGS x Siyah Alaca melezlerinin iş

veriminden de yararlanmak mümkün değildir. Çünkü, otlatmak amacıyla köyden uzak

mesafelere yürümeleri mümkün olmamaktadır. Tüm bahsedilen nedenlerle yöre sığır

yetiştiricisinin daha yüksek süt ve et verimi, daha yüksek yağ ve kuru madde oranlarına sahip

olan, iş gücünden de yararlanılabilecek, hastalıklara dayanıklı, kötü çevre şartlarına uyum

sağlıyabilen yeni bir sığır genotipine ihtiyaçları vardır. Tüm bu düşüncelerden hareketle, böyle

bir genotipin oluşturulmasında Esmer ırkın kullanılabileceği düşünülmüştür. Çünkü ancak bu

5

yapılarak mevcut şartlarda bu yeni genotipten 10-15 kg/gün süt verimi (yağ oranı %3.5-4.0)

(İlaslan ve ark., 1977; Cengiz, 1982; Ulusan, 1990; Şekerden ve Erdem, 1994), ve beside

1kg/gün ortalama canlı ağırlık kazancı (Şekerden ve Özkütük, 1995) sağlamanın mümkün

olabileceği düşünülmüştür.

Böylece, YGS dişilerle Esmer ırk boğaların melezlemesini esas alan bir proje

hazırlanarak Hatay’ın Yayladağ ve Merklez İlçesi projeye dahil edildi, ve finansal destek

sağlamak amacıyla Başvakanlık Devlet Planlama Teşkilatına sunulmuştur.

Proje tamamlanıp sığır populasyonunun ıslahı gerçekleştiğinde sağlanacak yararlar

aşağıdaki gibi özetlenebilir;

1) Bakım ve besleme şartları kısıtlı olan Hatay’ın dağlık bölge şartlarında %75 Esmer ırk, %25

YGS genotipi taşıyan yeni bir sığır genotipi oluşacak ve 8-10 kg/gün kaliteli süt üretebilecektir.

2) Yeni genotipten damızlık fazlası erkek hayvanlar besi materyali olarak kullanılacak, bunların

erkekleri günde ortalama 1 kg canlı ağırlık artışı sağlıyabilecek ve birim canlı ağırlık kazancını

Siyah Alaca ve onların melezlerine oranla çok daha ucuza üretebilecektir. Böylece yeni

genotipten besi materyali gereksinimi, sadece projenin uygulandığı yöre için değil, tüm Hatay

ili için sağlanabilecektir.

3) Gerek dağlık olan coğrafi yapısı ve gerekse yetiştiricinin ekonomik olarak zayıf oluşu

nedenleriyle, arazinin traktörle sürülemediği bölgeler için 3 verim yönlü (süt, et, iş) yeni bir

sığır genotipi, bölgede toprak işlemek için iş gücü gereksinimini sağlıyacaktır.

4) Projeye dahil edilen köylerden, Yayladağ ve Merkez ilçenin diğer köylerinin ve Hatay’ın

diğer ilçelerinin de yeni genotipten erkek ve dişi damızlık hayvan ihtiyaçları da

karşılanabilecektir. Böylece Projeye dahil edilen köyler damızlıkçı işletme özelliğine

kavuşacaklardır.

Bütün yukarda bahsedilenler proje sonunda bölge insanlarının gelir seviyesinin ve dolayısıyla

hayat standardının yükseleceği anlamını taşımaktadır.

Projede 2001-2005 periyodunda gerçekleştirilenler

2001: Yeter sayıda YGS ırktan hayvanlara, kafi mer’aya sahip olan birbirine fazla uzak olmıyan

köyler Projeye dahil edilmek üzere Yayladağ ve Merkez İlçe Tarım İl Müdürlüğü yetkilileri ile

birlikte belirlenmiştir. Belirlemelerde, köylere olan ulaşım kolaylığı da ayrıca dikkate alınmıştır.

Böylece Proje başlangıcında Yayladağ’ın Ayışığı ve Hisarcık Köyleri 2001 yılı Nisan ayında

Proje kapsamına alınmıştır.

Köydeki sığır yetiştiriciliğinin durumunu, yetiştirme imkanlarını, sığır populasyonunun genetik

kompozisyonunu, boğa altı dişi sayısını, yetiştiricinin mevcut arazi miktarını, bitkisel üretim

desenini, uygulanan bakım ve besleme imkanlarını belirlemek amacıyla Ayışığı Köyünde 60,

Hisarcık Köyünde ise 52 yetiştirici ile anket yapılmıştır. Anketler sonunda elde edilen bilgi

değerlendirmesi sonuçları şu şekilde özetlenebilir;

a) Ayışığı ve Hisarcık Köylerinin sırası ile 60 ve 40 hektar mer’a alanı vardır.

b) Ayışığında 33 yetiştiricide 48 (ortalama 1.5 hayvan/yetiştirici), Hisarcık’ta 52 yetiştiricide 74

(ortalama 1.4 hayvan/yetiştirici) boğa altı dişi bulunmaktadır. Bu bilgi, her iki köyde de

sığırların küçük aile işletmelerinde yetiştirildiği anlamına gelmektedir.

c) Hayvansal ve bitkisel üretim bir arada yapılmaktadır.

d) Anket yapılan yetiştiricilerin Ayışığında %100 ünün, Hisarcıktakilerin ise %71.1’nin arazisi

vardır. Arazi genişliği Ayışığında 5 ile 100 dekar, Hisarcıkta’ise 10 ile 35 dekar arasında

değişmektedir.

e) Ayışığında arpa + buğday + yulaf yetiştirilmektedir.

6

Hisarcıktaki yetiştiricilerin büyük kısmı (%81) arpa + buğday yetiştirmekle birlikte,

üzüm+zeytin (8%), buğday (6%), zeytin+buğday+ tütün (2%), arpa (2%), arpa+buğday+zeytin

(1%) yetiştirenler de vardır.

f) Köylerin her ikisinde de mer’aya ilaveten barınakta ekstra yemleme yapılmaktadır.

g) 1-5 kg/gün konsantre (arpa, buğday, küspe, buğday kepeği gibi) verilmektedir.

Her iki Köyde de yetiştiriciler konsantrelerin büyük kısmını kendi arazilerinden

sağlamaktadırlar.

h) Her iki Köyde de süt genel olarak süt ürünlerine işlenerek değerlendirilmektedir.

Köylerdeki boğa altı dişi sayıları da dikkate alınarak her bir köy için 1 er adet Esmer ırk boğa

satın alınmış, köyde oluşturulan boğa barınağına yerleştirilmiş ve yetiştirme kayıtlarının

tutulmasına başlanmıştır.

2002-2003: Tohumlamalar ve kayıtlar başlatılmıştır. 24 Şubat 2002 den başlıyarak melez buzağıların doğumları ve gelişim performansını belirlemek amacıyla 1, 3, 6, 9 ve 12 aylık yaşlarda muhtelif vücut ölçülerinin alınmasına başlanmıştır. başlamıştır. Haziran 2003’e kadar, Ayışığı Köyünden 30, Hisarcık Köyünden 27 yetiştirici çeşitli sayıdaki ineklerle Projeye dahil edilmiş ve o zamana kadar toplam 62 melez buzağı doğmuştur (33’ü Ayışığında, 29 u Hisarcık’ta). 2003- 2005: 2003 yılı Haziran Ayında Hisarcık Köyünün boğası Merkez İlçenin Turfanda

Köyüne götürülmüştür. 30 Eylül 2005’e kadar bu köyden 50 yetiştirici Prpjeye dahil olmuş ve

30 erkek, 31 dişi olmak üzere toplam 67 buzağı doğmuştur.

2004: Yerli ineklerde tohumlamalar sürdürülmüştür. Ayrıca, tohumlama yaşına ulaşan F1 melez

düveler Esmer ırk boğa ile tohumlanmıştır.

2005:

a) F1 ve G1 melez hayvanlarda vücut ölçülerinin alınmasına devam edilmiştir.

b) Ayışığı ve Turfanda Köylerinde tohumlama yaşına ulaşan F1 dişilerin Esmer boğa ile

tohumlanmasına başlanmıştır. Ayışığında 30 Eylül 2005’e kadar 6 F1 inek buzağılamış ve

bunların 2 tanesi 1. laktasyonlarını tamamlamıştır. Diğer bir söyleyişle 6 adet 6 G1 buzağı

doğmuştur.

c) F1 ineklerde aylık süt verim ve kompozisyon belirlemeleri yapılmaktadır.

30 Eylül 2005’e kadar doğan erkek ve dişi buzağıların büyüme özellikleri sırasıyla Tablo 1

ve Tablo 2 de verilmiştir.

Tablo 1. Melez erkek buzağıların büyüme özellikleri (cm) Yaş

(Ay)

Köy

(*)

N Cidago

yüksekliği

Vücut

Uzunluğu

Göğüs

derinliği

Göğüs

çevresi

Ön göğüs

genişliği

İncik

Çevresi

1 1 24 78.8±6.14 75.6±9.95 30.6±6.36 86.9±10.12 18.1±2.48 11.5±0.98

2 18 73.7±5.17 69.5±4.89 27.9±1.94 79.9±5.26 16.3±1.34 11.4±0.86

3 36 77.7±5.35 74.1±6.08 30.2±2.99 86.2±5.89 17.9±1.99 12.0±0.82

3 1 21 87.3±3.58 85.6±4.58 35.6±3.50 99.6±4.40 20.5±2.37 11.9±0.71

2 14 85.1±6.75 83.5±5.79 34.4±2.64 97.2±7.72 20.2±2.15 12.4±0.85

3 30 83.3±5.03 82.3±5.87 34.5±3.25 98.7±6.64 21.3±3.88 12.3±0.87

6 1 16 97.1±7.56 97.2±9.81 41.8±3.76 116.0±8.90 24.1±3.68 13.1±1.20

2 5 87.3±8.04 86.2±10.83 37.4±4.45 106.0±11.14 20.5±2.06 12.4±1.03

3 21 91.6±6.21 93.4±6.20 40.4±2.95 110.4±8.66 23.9±2.88 13.2±1.07

9 1 15 102.7±8.33 106.1±9.33 45.1±4.35 123.5±11.48 24.3±2.91 13.7±1.15

2 - - - - - - -

3 12 99.0±6.83 102.4±9.20 45.7±4.29 123.1±12.19 26.9±4.46 14.7±1.33

12 1 10 109.8±5.92 110.3±11.66 49.6±4.66 133.6±11.53 27.8±3.70 14.8±1.20

2 - - - - - - -

3 9 108.8±4.68 123.2±12.7 51.0±2.58 142.4±12.76 36.8±8.34 16.2±1.17

(*) 1: Ayışığı, 2: Hisarcık, 3: Turfanda

7

Tablo 2. Melez dişi buzağıların büyüme özellikleri (cm) Yaş

(Ay

)

Köy

(*)

N Cidago

yüksekliği

Vücut

uzunluğu

Göğüs

derinliği

Göğüs

çevresi

Ön göğüs

genişliği

İncik

Çevresi

1 1 33 78.3±5.75 73.8±6.16 29.6±4.06 85.7±7.46 17.6±2.34 11.2±0.81

2 11 76.2±3.24 68.4±4.89 27.8±1.84 79.6±6.33 15.3±2.08 10.6±0.59

3 31 77.0±4.85 69.9±13.94 31.9±8.14 83.6±11.89 19.6±11.76 10.9±13.23

3 1 29 89.6±5.48 90.0±8.35 36.7±4.57 102.0±8.37 21.9±2.89 12.1±0.96

2 7 83.4±6.82 79.4±6.90 32.3±2.35 90.5±7.43 18.3±2.72 11.5±0.83

3 23 83.4±4.72 81.9±4.49 34.6±2.83 96.0±6.98 20.6±2.70 11.8±0.90

6 1 28 95.9±6.75 97.2±9.10 41.0±3.94 113.4±9.93 24.6±3.54 12.6±1.12

2 6 90.8±8.16 87.1±8.73 36.9±4.10 100.8±7.31 19.1±1.50 11.9±0.58

3 15 93.1±6.72 92.8±8.73 39.5±4.24 109.5±9.20 22.4±2.06 12.4±1.14

9 1 19 103.7±8.32 107.7±12.90 45.6±5.46 126.6±13.00 28.2±4.49 13.6±1.55

2 - - - - - - -

3 12 99.1±7.73 103.1±10.19 45.5±4.58 122.0±11.79 25.5±4.17 13.3±1.19

12 1 11 110.2±5.96 115.4±11.03 49.9±5.57 136.9±12.2 30.4±4.11 14.3±1.43

2 - - - - - - -

3 10 105.3±4.14 111.1±9.33 49.2±4.47 132.6±12.19 29.2±4.28 14.6±1.32

(*) 1: Ayışığı, 2: Hisarcık, 3: Turfanda

Tablo 1 ve Tablo 2 den, Hisarcık Köyünün melez buzağılarının, incelenen her yaşta, her

vücut ölçüsü açısından Ayışığı ve Turfanda Köyleri melezlerinden daha küçük, Ayışığı

melezlerinin vücut ölçülerinin ise en yüksek olduğu anlaşılmaktadır. Bu durum 2 nedene

bağlanabilir;

1. Hisarcık yetiştiricilerinin bakım ve besleme imkanları diğer köylerdekinden çok daha geridir.

2. Esmer boğa ile tohumlanan yerli ineklerin bir kısmı, özellikle Ayışığında, yerli Güney Sarı

ırkın Kilis tipindendir. Halbuki Kilis tipi, Tablo 3 de verilen literatür bilgilerinde de görüldüğü

gibi, diğer küçük cüsseli yerli sarı tipinden daha büyüktür.

Table 3. 0-12 Aytlık Yaş Periyodunda Kilis Tipinin Çeşitli Vücut Ölçülerine Ait Ortalamalar

(cm) (x) Vücut Ölçüsü

Cinsiyet Yaş (Ay)

Doğum 3 6 12

1 2 (*) 1 2* 2* 1 2*

Cidago Yüksekliği

Erkek 69.5 73.0 86.74 94.25 99.1 102.5 110.67 117.0

Dişi 67.1 82.94 93.46 105.55

Vücut Uzunluğu

Erkek 59.69 60.75 81.53 85.75 96.24 102.0 108.56 117.0

Dişi 57.79 77.49 92.16 106.24

Göğüs Derinliği

Erkek 24.25 23.75 33.94 36.0 41.92 42.5 48.00 48.75

Dişi 23.75 32.40 39.30 45.86

Göğüs Çevresi

Erkek 66.19 66.75 91.13 97.75 109.83 117.25 125.67 134.0

Dişi 64.15 86.76 104.0 120.38

İncik Çevresi

Erkek 9.59 9.05 11.62 - 13.23 13.0 14.29 14.0

Dişi 9.08 10.57 11.96 13.20

(1) Özcan ve ark., 1976; Eker ve Tuncel, 1971; (2)* erkek- dişi ortalaması

Tablo1, Tablo2 ve Tablo 3 birlikte incelenirse, Ayışığı ve Turfanda’nın Kilis/YGS x

Esmer melez buzağılarının incelenen vücut ölçüleri 3, 6 ve 9 aylık yaşlarda çeşitli özellikler

açısından kimi zamanlarda Ayışığında, kimi zamanlarda ise Turfandada olmak üzere Eker ve

Tuncer (1971) in bildirdiklerinden daha yüksek; Özcan ve ark. (1976) nın bildirdiklerinden ise,

8

çoğu zaman daha yüksek olduğu anlaşılabilir. Hisarcık melezleri ise, hemen hemen daima

sıralamada en sondadır. Fakat, yukardaki karşılaştırmayı yaparken aşağıdaki hususlar da dikkate

alınmalıdır;

1. Bizim Proje materyalimizle mukayese edilen Kilis sürülerinin 1 tanesi Araştırma Enstitüsü

şartlarında, diğeri ise Üniversite şartlarında yetiştirilmiştir.

2. Ayışığındaki annelerin hemen hemen yarısı, Hisarcıktaki annelerin ise tamamı YGS ırkın

küçük tipidir.

3. Proje hayvanları köy şartlarında yetiştirilmektedir. Özellikle Hisarcık Köyü hayvanları çok

yetersiz şartlar altındadır.

Projenin Bundan Sonraki Aşamaları

2006: Tohumlamalar (Yerli x Esmer, F1 x Esmer G1 x G1), F1 ve G1 hayvanlarda büyüme

ölçüleri ve aylık süt verim kontrolleri devam edecektir.

2007: Daha sonra Ayışığı ve Turfanda Köylerinde tohumlamalarda G1 boğalar kullanılacaktır..

Fakat, G2, or G3 generasyonlarına ulaşmak istiyen yetiştiriciler için Esmer boğalar da serviste

kalacaktır..

KAYNAKLAR

Anonymous, 1996. Yayladağ Tarım İlçe Müdürlüğü Kayıtları.

Cengiz, F., 1982. Malya ve Koçaş Devlet Üretme Çiftlikleriş Şartlarında Yetiştirilen Siyah

Alaca ve Esmer Sığırların Çeşitli Özelliklerinin Mukayesesi. Ankara Üniv. Ziraat

Fakültesi (Basılmamış doktora tezi).

Eker, M., Tuncel, E., 1971. Holstein Friesian Boğa Kullanarak Kilis Sığırlarının Islahı Üzerine

Araştırmalar. II. Vücut Ölçüleri ve Canlı Ağırlık. Ankara Üniv. Ziraat Fakültesi Yıllığı.

İlaslan, M., Geliyi, C., Yılmaz, İ., 1977. Muş Çayır Mera ve Yem Bitkileri Üretme İstasyonunda

Yetiştirilen Esmer Sığırların Üreme ve Süt Verim Özellikleri. Kars Zootekni Deneme

İstasyonu Yayınları, No: 2.

Özcan, L., Pekel, E., Uluocak, A.N., Şekerden, Ö., 1976. Çukurova Bölgesinde Yetiştirilen

Kilis Sığırlarının Islahında Holstein Friesian Genotipinden Yararlanma İmkanları. I.

Büyüme Özellikleri. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı, Yıl: 7, No:1, Ayrı

Basım.

Şekerden, Ö., Erdem, H., 1994. Kazova Tarım İşletmesinde Yetiştirilen Esmer Sığırların Süt ve

Üreme Özellikleri Üzerine Bir Araştırma ve Bazı Parametrelerin Tahmini.

OndokuzMayıs Üniv., Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(2): 53-60.

Şekerden, Ö., Özkütük, K., 1995. Büyükbaş Hayvan Yetiştirme (Et Sığırı Yetiştirme ve Sığır

Besisi) Ondokuz Mayıs Üniv. Yay., 346 sayfa.

Ulusan, H.O.K., 1990. Esmer Sığırlarda Laktasyon Süresi ve Kuruda Kalma Süresi Üzerine Süt

Veriminin Tekrarlanma Derecesi. Anim. Breed. Abstr., 58 (104).

9

Şekerden, Ö., 2006. Genetic Improvement of Cattle Population of Yayladağ Discrit of

Hatay Province by crossing of South Yellow x Brown Swiss Breed and first Results

obtained. Deutsch-Türkische Agrarforschung (Türk Alman Tarımsal Araştırma) 8.

Symposium, 4-8 October, 2005. Hannover, Almanya, Cuviller Verlag-Göttingen, 121-

126.

Genetic Improvement of Cattle Population of Yayladağ District of

Hatay Province by Crossing of South Yellow x Brown Swiss Breed

and First Results Obtained (*)

Özel Şekerden1

Abstract In order to obtain of cattle genotype that it would have 2500-3000 kg lactation yield, good

fattening and draft power performance by using Brown Swiss breed at the limited conditions of

Yayladağ District of Hatay Province were aimed in the Project which have been started at April

of 2001 by financial support of Prime Ministry State Planning Organization of Turkish Republic

It was thought that, doing so milk production and milk quality of produced milk of District

would increase, the male animals obtained would be evaluated as fattening material for

Yayladağ and all Hatay Province, and in the same time the farmers would have suitable animals

for plowing. At the end of mentioned reasons the level of income of farmers of Yayladağ

would increase.

The material of the research would be formed cattle population at 3 seperate villages of

Yayladağ. Bull stall was determined in each village. One Brown Swiss bull placed in the each

the barn accordingly cattle population size of the villages. Natural inseminations and

parturitions have been recorded by persons who were in charge in the barns.

Growth performance have been determined on F1 animals. Fattening and milk production

characteristics also will be determined on the F1 and G1 material of the project. Taking into

consideration of the data collected, breeding animals will be selected. F1 animals that have good

performances will be kept, others will be inseminate with Brown Swiss bulls again for G1

generation.

It is though that the Project will be completed in 2007. Until now (30 Septenmer, 2005) as a

total of 153 (78 males and 75 females) crossbred (South Yellow x Brown Swiss) F1 calves were

born in the villages which were included in the Project. Inseminations also for G1 generation

have been started. The results about body measurements obtained up to day indicate that, the

calves in the village, which have better feeding conditions, showed better growing performance

than the other ones.

Key words: Cattle, Improvement, Yayladağ, Hatay

----------------------------------------------------------------

*The Project was supported by Turkish Republic, State Planning Organization of Prime Ministry 1MKU Fac. of Agric., Dept. of Anim. Sci., ANTAKYA-TURKEY

10

Özet

“Hatay İli Yayladağ İlçesi Sığır Populasyonunun Güney Sarı x Brown Swiss Melezlemesi

ile Genetik Islahı ve Ulaşılan İlk Sonuçlar”

Hatay İlinin Yayladağ İlçesinin sınırlı şartlarında 2500-3000 kg laktasyon verimi, iyi besi ve iş

gücü performansı olan sığır genotipine amaçlıyan Proje 2001 yılının Nisan Ayında Türkiye

Devlet Planlama Teşkilatının finansal desteği ile başlatılmıştır. Böyle yaparak, İlçede süt verim

ve kalitesinin artırılacağı, elde edilen erkek hayvanların Yayladağ ve bütün Hatay ili için besi

materyali olarak değerlendirileceği ve aynı zamanda çiftçilerin toprak işlemek için uygun

hayvanlara sahip olacağı, bahsedilen nedenlerle Proje sonunda Yayladağ çiftçisinin gelir

düzeyinin artacağı düşünülmüştür.

Araştırma materyalini Yayladağ’ın 3 ayrı köyündeki sığır populasyonu oluşturmuştur. Köyün

sığır populasyonu büyüklüğüne bağlı olarak her köyde bir boğa barınağı belirlenmiş, her bir

barınağa populasyon büyüklüğüne uygun olarak 1 er Brown Swiss boğa yerleştirilmiştir.

F1 hayvanların büyüme performansı belirlenmektedir, ayrıca F1 ve G1 Proje materyalinin besi

ve süt verim özellikleri de belirlenecektir. Toplanan veriler esas alınarak damızlık hayvanlar

seçilecektir. İyi performansa sahip olan F1 hayvanlar elde tutulacak, diğerleri G1

generasyonunu elde etmek için yeniden Brown Swiss boğa ile tohumlanacaktır.

Projenin 2007 yılında tamamlanacağı düşünülmektedir. Şimdiye kadar (30 Eylül 2005) Projeye

dahil edilen köylerde toplam 158 (78 erkek ve 75 dişi) melez (Güney Sarı x Brown Swiss) F1

buzağı doğmuştur. G1 generasyonu için tohumlamalar da başlatılmıştır. Bugüne kadar elde

edilen vücut ölçüleri, daha iyi besleme şartlarına sahip olan köylerdeki buzağıların daha iyi

büyüme performansına sahip olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler: Sığır, Islah, Yayladağ, Hatay

Introduction

Although, Hatay Province generally has areas of agriculture in high quality, there also are some

regions in Hatay which those are mountainous. In the later areas, plant production is very

limited. in which human who raise low yielding native cattle breeds. Some of villages of

Yayladağ and Center District are such this. In such areas, it have to be needed to utilize of cattle

not only milk and beef productions, but also their power.

Native South Yellow Cattle (SYC) constitutes 70 % of Yayladağ cattle population (appr. 6000

heads) (Anonymous, 1996). 3-5 kg milk yield a day, on average, can be only taken from this

native breed, and its fattening performance is very poor. 30% of the population is formed by

crossbred animals (SYC x Black and White). The fact that, it can be appropriate choice to raise

Black and White cattle for milk and meat production in where possibilities of feeding with

enough forages and concentrates are well. Whereas, in the District has limited areas for plant

production because of geographical structure, it is not seen possible to assign enough areas for

fodder plant In addition, in like a District which animal husbandy is based on pasture, neither

pasture areas nor capacity of pastures are not enough. In addition it is not possible to use of

crossbred animals’ power (Black and White x SYC), and, their walking to a far distance from

the villages is very difficult. It is because of all mentioned reasons, the people of District need a

new cattle genotype that has higher milk and beef yields, higher milk’s fat and total dry matter

11

percentages, higher potantiel of power, resistent to diseases and can be adopted to harsh

environmental conditions. So, it was thought that Brown Swiss Breed can be used to constitue,

like a new genotype. Because, 10-15 kg of milk a day (fat rate is 3.5-4.0%)(İlaslan ve ark.,

1977; Cengiz, 1982; Ulusan, 1990; Şekerden ve Erdem, 1994), and 1 kg daily live weight gain

in fattening, on average, (Şekerden ve Özkütük, 1995), can be taken from the new genotype

under the Turkey conditions.

Because of all the above reasons, one research project based on crossing SYC females with

Brown Swiss bulls had been prepared and included Yayladağ and Center District of Hatay, and

submitted to State Planning Organisation of Prime Ministry, Republic of Turkey for providing

financial support.

If genetic improvement of cattle population is realised at the end of the Project (2001-2007),

the benefits will be achieved can be summarized as below;

1) Under the mountainous region conditions of Hatay that possibilities of care and feeding are

limited, a new cattle genotype which carry of 75 % of Brown Swiss and 25% SYC genotype

will be constituted and, it is expected that 8-10 kg/a day in high quality milk would produce.

2) Surplus male animals from new genotype will be used as fattening material, because of those

males can be gain 1 kg daily live weight and provide one unit of live weight gain in more

cheaper than Black and White breed and crossbred ones. So, necessities of fattening material in

new genotype will be provided for not only the region that Project applied, but also over all

Hatay Province.

3) Because of both of mountainous geograpical structure and economic weakness for the

regions that soil can not plow with tractor, a new cattle genotype comprised of 3 purposes (milk,

beef and power), will be provided labor power necessities to plow the soil of the humans in this

region

4) Demands of male and female breeding animals in new genotype of the district and other

villages and districts will be also provided from the villages that are included in the Project, so,

the villages included in the Project will acquire of the features of breeding farm.

All the things mentioned above mean that income levels, or life standard of humans from the

region will increase.

Realisation of the project in 2001-2005 period

2001: The villages that close to other villages, have in enough number of animals from SYC

breed, have enough pasture area were identified together with autorities of Directorate of

Agriculture of Yayladağ in order to include the Project. In the identifications, transportation

possibilities of the Villages were also taken into consideration. Doing so, at the beginning of the

Project Ayışığı and Hisarcık Villages were included in the Project in April 2001.

Going to Ayışığı and Hisarcık Villages, surveys were realised with 60 and 52 breeders

respectively in order to identify state of cattle husbandry, raising possibilities, genetic

composition of cattle population, number of breedable females, amount of field existence of the

breeder, design of plant production in the village, conditions of care and feeding applied.

Information obtained as a result of surveys evaluation can be summarized as follows;

a) There are 60 and 40 hectare village pastures of Ayışığı and Hisarcık Villages respectively.

b) There are 48 breedable females of 33 breeders in Ayışığı ( on average 1.5 animals); 74

breedable females of 52 breeders in Hisarcık (on average 1.4 animals). This information means

that in both of the Villages cattle are raised in small family units.

c) Animal and plant productions are doing together.

d) The breeders who survey applied on, 100.0 % in Ayışığı, 71.1% in Hisarcık have field. Field

wideness differs from 5 to 100 dekar in Ayışığı, from 10 to 35 decare in Hisarcık.

12

e) Barley + wheat + oaf are raised in Ayışığı

Although major part of breeders of Hisarcık (81%) are raised barley+wheat, there are also

breeders that raise grapes+olive (8%), wheat (6%), olive+wheat+ tobacco (2%), barley (2%),

barley+wheat+olive (1%).

f) In both of the villages extra feeding in the barn is necessary beside of pasture.

g) From 1 to 5 kg concentrate daily are given (such as barley, wheat, pulp, bran).

Breeders provide of major part of concentrates from own field in both of the Villages.

h) In both of the villages milk is generally processed to milk products.

By taking into consideration the numbers of breedable females in the Villages, 2 Brown Swiss

bulls purchased for each of the villages, and set in the bull barns in the villages, and recording

was started.

2002-2003: Inseminations and recordings have been continued. Beginning 24 February 2002,

births of crossbred calves have started and measurements of their various body measurements in

1, 3, 6, 9, and 12 month of ages have been started in order to determine growth performance.

Until June 2003, 30 breeders from Ayışığı Village and 27 breeders from Hisarcık with in

various number cows were included in the Project, and as a total of 62 crossbred calves were

born (33 of them in Ayışığı, 29 of them in Hisarcık).

2003- 2005:

At the June 2003 the bull of Hisarcık Village were taken to Turfanda Village of Center District

of Hatay Provınce. Until 30 September 2005, 50 breeders were included in the Project and 67

calves (30 males, 31 females) were born in this village.

In 2004: Inseminations in native cows have continued. In addition, F1 crossbred heifers which

reach first insemination age have inseminated with Brown Swiss Bulls.

In 2005:

a) Determining of body measurement on F1 and G1 crossbred animals have continued.

b) Native cows and F1 females reached to insemination ages have inseminated with Brown

Swiss bulls in Ayışığı and Turfanda Villages. Until 30 September 2005, 6 F1 cows calved and 2

of them completed their 1st lactation in Ayışığı. In other words 6 G1 calves were born.

c) Montly milk yield and composition control of F1 cows have realised.

Growth characteristics of male and female calves born until 30 September 2005 are given in

Table 1 and Table 2 respectively.

Table 1. Growth characteristics of crossbred male calves (cm) Age

Month

*

N Height at

withers

Body length. Chest depth Chest girth Chest width Shin girth

1 1 24 78.8±6.14 75.6±9.95 30.6±6.36 86.9±10.12 18.1±2.48 11.5±0.98

2 18 73.7±5.17 69.5±4.89 27.9±1.94 79.9±5.26 16.3±1.34 11.4±0.86

3 36 77.7±5.35 74.1±6.08 30.2±2.99 86.2±5.89 17.9±1.99 12.0±0.82

3 1 21 87.3±3.58 85.6±4.58 35.6±3.50 99.6±4.40 20.5±2.37 11.9±0.71

2 14 85.1±6.75 83.5±5.79 34.4±2.64 97.2±7.72 20.2±2.15 12.4±0.85

3 30 83.3±5.03 82.3±5.87 34.5±3.25 98.7±6.64 21.3±3.88 12.3±0.87

6 1 16 97.1±7.56 97.2±9.81 41.8±3.76 116.0±8.90 24.1±3.68 13.1±1.20

2 5 87.3±8.04 86.2±10.83 37.4±4.45 106.0±11.14 20.5±2.06 12.4±1.03

3 21 91.6±6.21 93.4±6.20 40.4±2.95 110.4±8.66 23.9±2.88 13.2±1.07

9 1 15 102.7±8.33 106.1±9.33 45.1±4.35 123.5±11.48 24.3±2.91 13.7±1.15

2 - - - - - - -

3 12 99.0±6.83 102.4±9.20 45.7±4.29 123.1±12.19 26.9±4.46 14.7±1.33

12 1 10 109.8±5.92 110.3±11.66 49.6±4.66 133.6±11.53 27.8±3.70 14.8±1.20

2 - - - - - - -

3 9 108.8±4.68 123.2±12.7 51.0±2.58 142.4±12.76 36.8±8.34 16.2±1.17

1: Ayışığı, 2: Hisarcık, 3: Turfanda

It can be shown in Table 1 and 2 that, each body measurement in each age investigated of

crossbred calves of Hisarcık Village is lower than the crossbred calves of Ayışığı and Turfanda

13

Villages, body measuements of crossbered ones of Ayışığı are maximum. It may be because 2

reasons;

1. The possibilities of care and feeding of Hisarcık breeders are much lower than the breeders of

other Villages.

2. A part of the native cows inseminated with Brown Swiss bull especially in Ayışığı, are Kilis

type of native South Yellow breed. Whereas Kilis type is in bigger size than other small type as

shown in literature information in Table 3.

Table 2. Growth characteristics of crossbred female calves(cm)

Age

Month

*

N Height at

withers

Body length. Chest depth Chest girth Chest width Shin girth

1 1 33 78.3±5.75 73.8±6.16 29.6±4.06 85.7±7.46 17.6±2.34 11.2±0.81

2 11 76.2±3.24 68.4±4.89 27.8±1.84 79.6±6.33 15.3±2.08 10.6±0.59

3 31 77.0±4.85 69.9±13.94 31.9±8.14 83.6±11.89 19.6±11.76 10.9±13.23

3 1 29 89.6±5.48 90.0±8.35 36.7±4.57 102.0±8.37 21.9±2.89 12.1±0.96

2 7 83.4±6.82 79.4±6.90 32.3±2.35 90.5±7.43 18.3±2.72 11.5±0.83

3 23 83.4±4.72 81.9±4.49 34.6±2.83 96.0±6.98 20.6±2.70 11.8±0.90

6 1 28 95.9±6.75 97.2±9.10 41.0±3.94 113.4±9.93 24.6±3.54 12.6±1.12

2 6 90.8±8.16 87.1±8.73 36.9±4.10 100.8±7.31 19.1±1.50 11.9±0.58

3 15 93.1±6.72 92.8±8.73 39.5±4.24 109.5±9.20 22.4±2.06 12.4±1.14

9 1 19 103.7±8.32 107.7±12.90 45.6±5.46 126.6±13.00 28.2±4.49 13.6±1.55

2 - - - - - - -

3 12 99.1±7.73 103.1±10.19 45.5±4.58 122.0±11.79 25.5±4.17 13.3±1.19

12 1 11 110.2±5.96 115.4±11.03 49.9±5.57 136.9±12.2 30.4±4.11 14.3±1.43

2 - - - - - - -

3 10 105.3±4.14 111.1±9.33 49.2±4.47 132.6±12.19 29.2±4.28 14.6±1.32

* 1: Ayışığı, 2: Hisarcık, 3: Turfanda

Table 3. The averages of various body measurements of Kilis type in 0-12 month of age period

(cm) (x) Body

measurement

Sex Age (months)

Birth 3 6 12

1 2 (*) 1 2* 2* 1 2*

Height at withers Male 69.5 73.0 86.74 94.25 99.1 102.5 110.67 117.0

Female 67.1 82.94 93.46 105.55

Body length Male 59.69 60.75 81.53 85.75 96.24 102.0 108.56 117.0

Female 57.79 77.49 92.16 106.24

Chest depth Male 24.25 23.75 33.94 36.0 41.92 42.5 48.00 48.75

Female 23.75 32.40 39.30 45.86

Chest girth Male 66.19 66.75 91.13 97.75 109.83

117.25

125.67 134.0

Female 64.15 86.76 104.0 120.38

Shin girth Male 9.59 9.05 11.62 - 13.23 13.0 14.29 14.0

Female 9.08 10.57 11.96 13.20

(2) Özcan et al 1976; Eker and Tuncel, 1971; (2)* on average (male-female)

14

If Table 1, Table 2 and Tablo 3 inspect together, it can be understood that, body measurements

investigated of Kilis/SYC x Brown Swiss crossbred calves of Ayışığı and Turfanda in 3, 6 and 9

month ages are some times Ayışığı, some times in Turfanda higher than the values of Eker and

Tuncer (1971 ) cited in various characteristics, but, most of the times are higher than values of

Özcan et al (1976) cited. Crossbreds of Hisarcık are almost at the end in order in every time. But

in comparison above, following items have to take into consideration;

1. One of the Kilis herds compared with our project material was raised under the conditions of

Research Institute, other was raised under the University conditions.

2. Almost half of the dams in Ayışığı, all of the dams in Hisarcık are small sized type of native

South Yellow breed.

3. The animals of the Project are raised under the village conditions. Especially in Hisarcık

Village the animals are under the very insufficient conditions.

The Subsequent Steps of The Project 2006: Inseminations (Native x Brown Swiss, F1 x Brown Swiss G1 x G1), measurements of

growing on F1 and G1 animals, and monthly milk yield controls will be continued.

2007: After that, G1 bulls will be used in inseminations in Aışığı and Turfanda Villages. But,

Brown Swiss bulls will be also kept on service for the breeders who want to achieve G2, or G3

generations.

Literature Anonymous, 1996. Records of Yayladağ Directorate of Agriculture..

Cengiz, F., 1982. Comparison of various characteristics of Black Pied and Brown Swiss Cattle

Raised under Malya and Koçaş State Farms conditions. Ankara Univ. Fac. of Agric.

(Unpublished doctorate thesis).

Eker, M., Tuncel, E., 1971. Researchs on improvement of Kilis Cattle by using Holstein

Friesian bull. II. Body measurements and live weight. Annual J. of Ankara Univ. Fac. of

Agric.

İlaslan, M., Geliyi, C., Yılmaz, İ., 1977. Reproductive and Milk yield characteristics of Brown

Swiss cattle raised Muş Station of Pasture and fodder plants and Zootechnia Publ. Of

Kars Experiment and Production Station No: 2.

Özcan, L., Pekel, E., Uluocak, A.N., Şekerden, Ö., 1976. Possibilities of using Holstein Friesian

genotype in Improvement of Kilis Cattle raised in Çukurova Region. I. Growth

characresistic. Annual J. of Çukurova Univ. Fac. of Agric., Year:7, No:1, Separate issue.

Şekerden, Ö., Erdem, H., 1994. One research on milk and reproductive characteristics of Brown

Swiss cattle raised in Kazova State Farm and estimation of some parameters. Journal of

OndokuzMayıs Univ. Fac. of Agric., 9(2): 53-60.

Şekerden, Ö., Özkütük, K., 1995. Large Ruminant Breeding (Beef Cattle breeding and fattening

of cattle) Public of Ondokuz Mayıs Univ., 346 pp.

Ulusan, H.O.K., 1990. The repeatability of milk production on lactation period and dry period

in Brown cattle. Anim. Breed. Abstr., 58 (104).

15

SEKERDEN, Ö. and GUZEY, Y.Z. 2005. Genetic improvement of cattle population of

Yayladag district of Hatay province by crossing of South Yellow x Brown Swiss breed

and first results obtained. 56th Annual Meeting of the European Association for Animal

Production. Uppsala, Sweden.

GENETIC IMPROVEMENT OF CATTLE POPULATION OF

VILLAGE

IN MOUNTAINOUS REGION AND DIFFICULTIES FACED IN

THE

SAMPLE OF HATAY PROVINCE IN TURKEY

Ö.Şekerden1

1Mustafa Kemal Univ., Fac. of Agric. Dept. of Anim. Sci.Antakya, Turkey

Abstract In order to obtain of cattle genotype that it would have 2500-3000 kg lactation yield, good

fattening and draft power performances by using Brown Swiss breed at the limited conditions of

Yayladağ District of Hatay Province were aimed in the Project which have been started at April

of 2001.

Until 15 November 2007, as a total of 259 (125 females, 134 males) crossbred animals. 234

(121 male, 113 female) and 25 (13 male, 12 female) of them were 1st and 2nd generations

respectively.

Until 15 November 2007, 35 F1 crosbred cows calved and 22, 6, 3 of them completed their 1st l,

2nd and 3rd lactations respectively, 4 of cows calved were sold. Monthly milk yield controls and

milk composition have determined in the cows. Inseminations (Native x Brown Swiss; F1 x

Brown Swiss; G1 x G1), measurements of growing on F1 and G1 animals, and monthly milk

yield and composition controls are continued. In the beginning 2007 (in March), G1 bulls were

started to use in inseminations.

The Project will be completed in 2009. It was understood from the results obtained until now,

that the crossbred calves in the villages, which have better feeding conditions, had better

growing performance than the other ones.

INTRODUCTION

Hatay province, generally, has areas of agriculture in high quality, beside of having

mountainous. In these areas, plant production is very limited and farmers kept low yielding

native cattle breeds. Some of villages of Yayladağı and Center District are such this. In such

areas, it have to be needed to utilize of cattle not only milk and beef productions, but also their

power.

Native South Yellow Cattle (SYC) constitutes 70 % of Yayladağ cattle population (appr. 6000

heads) (Anonymous, 1996). 3-5 kg milk yield a day, on average, can be only taken from this

native breed, and its fattening performance is very poor. 30% of the population is formed by

crossbred animals (SYC x Black and White). in the District has limited areas for plant

16

production because of geographical structure, it is not seen possible to assign enough areas for

fodder plant In addition, in like a District which animal husbandy is based on pasture, neither

pasture areas nor capacity of pastures are not enough. In addition it is not possible to use of

crossbred animals’ power (Black and White x SYC), and, their walking to a far distance from

the villages is very difficult. It is because of all mentioned reasons, the people of District need a

new cattle genotype that has higher milk and beef yields, higher milk’s fat and total dry matter

percentages, higher potantiel of power, resistent to diseases and can be adopted to harsh

environmental conditions. So, it was thought that Brown Swiss Breed can be used to constitue,

like a new genotype. Because, 10-15 kg of milk a day (fat rate is 3.5-4.0%)(İlaslan ve ark.,

1977; Cengiz, 1982; Ulusan, 1990; Şekerden ve Erdem, 1994), and 1 kg daily live weight gain

in fattening, on average, (Şekerden ve Özkütük, 1995), can be taken from the new genotype

under the Turkey conditions.

The people of region need a new cattle genotype that has higher milk and beef yields, higher

milk’s fat and total dry matter percentages, higher potential of power, resistant to diseases and

ability to adapt to harsh environmental conditions. So, it was thought that crossing native South

Yellow Breed (SYB) females with Brown Swiss Breed bulls can satisfy the requirements of

mountain farmers with a new genotype.

When genetic improvement of cattle population is obtained with the Project (2001-2009), the

demands for male and female breeding animals (new genotype) in mountain regions district

and villages will be provided from the villages, where the Project has been conducting, whose

farms also maintain the features of a breeding farm. With the current project, the income levels,

or life standard of humans from the region will increase.

MATERIAL AND METHODS

At the beginning of the Project Ayışığı and Hisarcık Villages were included in the Project in

April 2001. When obtained information as a result of surveys with the breeders, it was

understood that (1) cattle was raised in small family units; (2) animal and plant productions

were conducting together; (3) feeding were mainly based to village pastures; (4) feeding in the

barn was necessary beside of pasture in both of the villages.

Brown Swiss bulls purchased for each of the villages, and set in the bull barns in the villages.

All recording was started with the first crossing. On the 24 February 2002, births of crossbred

calves started and measurements of their various body measurements in 1st, 3rd, 6th, 9th and 12th

month of ages started in order to determine their growth performance.

In June 2003, the bull of Hisarcık Village were taken to Turfanda Village of Center district of

Hatay province. F1 crossbred heifers reached the first insemination age were inseminated with

Brown Swiss Bulls. Determining of body measurement on F1 and G1 crossbred animals have,

also, continued in 2005. In 2005 year, native cows and F1 females reached to insemination ages

were inseminated with Brown Swiss bulls in Ayışığı and Turfanda Villages. Until 15 November

2007, 35 F1 crosbred cows calved and 22, 6, 3 of them completed their 1st l, 2nd and 3rd

lactations, 4 of them were sold. Monthly milk yield controls and milk composition have

determined in the cows. Inseminations (Native x Brown Swiss; F1 x Brown Swiss; G1 x G1),

measurements of growing on F1 and G1 animals, and monthly milk yield and composition

controls are continued. In the beginning 2007 (in March), G1 bulls were started to use in

inseminations. Also, Brown Swiss semen have been used for the breeders who want to achieve

G2, or G3 generations.

17

RESULTS AND DISCUSSION

Results obtained until 15 November 2007 are given below.

In 2002-2007 period the numbers of calves born in the Project until 15 November 2007 are

given in Table 1.

Table 1. In 2002-2007 period the numbers of calves born in the Project until 15 November 2007

(x) * ** Village

Hisarcık Ayışığı Turfanda

Calves

born

Calves

sold

Calves

died

Calves

Born

Calves

Sold

Calves

died

Calves

Born

Calves

Sold

Calves

died

M F M F M F M F M F M F M F M F M F

A 1 10 6 1 8 16 1 9

2

B 1 12 8 8 9 2 6 1

2

C 1 6 5 3 19 15 3 1 1 1

2 1 1 1

D 1 9 6 2 1 23 21 3 9 2 3

2 1 5 1

E 1 6 4 1 1 16 18 1 1 2

2 3 2 2

F 1 2 2 5

2 5 2 1 2 1

Total 22 14 1 - - - 49 50 7 - - 1 63 61 6 12 4 6

Total 36 99 124 (x) M: Male, F: Female

(*) Years: A: 2002, B: 2003, C: 2004, D: 2005, E: 2006, F: 2007

(**) Generation number

The numbers of animals which were discharged and kept in the Project until 15 November 2007

are given in Table 2

Table 2. The numbers of animals which were discharged and kept in the Project until 15

November 2007 Year Generation

Number

The number of

animal

born in the Project

The number of

animal

Discharged in the

Project

The number of animal

kept in the Project

1st. gen 2nd gen

M F M F M F M F

2002 1 18 22 2 9 16 13

2

2003 1 20 17 2 7 19 10

2

2004 1 25 20 4 5 21 15

2 1 1 - 1 1 -

2005 1 32 27 7 13 25 14

2 1 5 1 1 4

2006 1 22 22 2 4 20 18

2 5 2 - 4 2

2007 1 4 5 4 5

2 6 4 1 5 1

Total 134 125 17 41 105 75 9 7

Total 259 58 201

18

In 2001-2007 period the numbers of cows calved which were born in the Project are given in

the Table 3.

Table 3. In 2002-2007 period the numbers of cows calved which were born in the Project (x)

Village Year (*) The number

kept

2005 2006 2007 Total

Calv. Sold Calv. Sold Calv. Sold Calv. Sold

Ayışığı 8 (1) 1(1) 5 (1) - 9 (1),

1 (2)

1(1) 22 (1)

1 (2)

2 (1) 20 (1)

1 (2)

Turfanda - - 4 (1) - 8 (1) 1 (1) 12 (1) 1 (1) 11 (1)

Total 8 (1) 1(1) 9 (1) - 17 (1)

1 (2)

2 (1) 34 (1)

1 (2)

3 (1) 31 (1)

1 (2)

(x) Numbers in parenthesis in each column show generation order in the Project of cow calved

(*) Calv: The number calved, Sold: The number sold

Some results of milk yield are shown in Table 4a and Table 4b.

Table 4a. Some results of milk yield are shown

Village Generation

number

Lactation

Order

N 305-day milk

yield (kg)

Fat % Prot %

Ayışığı 1

1 10 2116 3.65 3.94

2 5 2771 4.39 3.45

3 3 3012 4.73 3.14

2 1 1 3456 3.05 2.83

3

Turfanda 1 1 11(x) 2756 5.13 3.08

2 1

2

3

TOTAL 31

(x) The averages of all the characteristics in this line were calculated using only data belong to 4 cows,

because of 4 cows had completed their lactation until preparing time of this report.

19

Table 4b. Some results of milk yield are shown

Village Generation Lactation

order

N TDM

%

SNF

%

Lactose

%

SCC

µ/lt

Ayışığı 1

1 10 13.04 8.13 4.66 869

2 5 12.53 8.50 4.59 882

3 3 14.47 8.615 4.74 82

2 1 1 10.7 7.65 4.46 2000

3

Turfanda 1 1 11(x) 13.36 7.93 4.45 80

2 1

2

3

TOTAL 31

DIFFICULTIES FACED WHILE PROJECT IMPLEMENTATION

a) Farmers sale of the cows included the Project by insemination either after insemination or

conception or calving. In the sales done after calving, dams were sold together with her calves

because of the calf intakes milk by suckling from its mother. Crossbred male calves, especially

after weaning, can be sold in very high prices to fatteners. These sales are because of the

economic weakness of the farmers. It can be said that this is the most difficulty in Project

implementation.

b) Care and feeding possibilities of farmers were very poor. This situation affects especially

reproductive efficiency negatively.

c) Male and female cattle were also used in cultivating of soil, because of the region is

mountainous. This was another factor that affects reproduction negatively. In addition, milk

yield amount of the cow that worked in field, decreased.

d) Although artificial insemination is the most rapid, cheap and effective genetic improvement

method in genetic improvement of one cattle population, estrus synchronization is necessary to

apply artificial insemination in village herd. But, farmers did not want to bring their animals in

necessary times for these applications. That is why, although Project was planned according to

artificial insemination compulsorily, how it was difficult.

e) Additionally, natural insemination was faced with difficulties in the Project implementation

such as a required person who looks after the bulls, overseeing in inseminations and register

insemination dates and times etc. in each village. Legal procedures did not allow to pay money

to this kind of person from the Project budget, enforcing us to take back the bull from Hisarcık

Village, which has big SYB population, after 1.5 yeas

f) I myself have anxiety about increasing of relationship in population of each Village, because

of natural insemination, if the same bull is used for G1 generation. That is why, it is necessary

either increase bull number, or also apply artificial insemination.

g) Various body measurements of each crossbred calf born have determined in 1st, 3rd, 6th, 9th

and 12th month of ages in order to determine growth performance. But, in some times, some

breeders did not want to this.

20

References

Anonymous, 1996. Records of Yayladağ Directorate of Agriculture..

Cengiz, F., 1982. Comparison of Various Characteristics of Black Pied and Brown Swiss Cattle

Raised under Malya and Koçaş State Farms conditions. Ankara Univ. Fac. of Agric.

(Unpublished doctorate thesis).

İlaslan, M., Geliyi, C., Yılmaz, İ., 1977. Reproductive and Milk Yield Characteristics of Brown

Swiss Cattle Raised Muş Station of Pasture and Fodder Plants and Zootechnia Publ. Of

Kars Experiment and Production Station No: 2.

Şekerden, Ö., Erdem, H., 1994. One Research on Milk and Reproductive Characteristics of

Brown Swiss Cattle Raised in Kazova State Farm and Estimation of Some Parameters.

Journal of OndokuzMayıs Univ. Fac. of Agric., 9(2): 53-60.

Şekerden, Ö., Özkütük, K., 1995. Large Ruminant Breeding (Beef Cattle Breeding and

Fattening of cattle) Public of Ondokuz Mayıs Univ., 346 pp.

Ulusan, H.O.K., 1990. The Repeatability of Milk Production on Lactation Period and Dry

Period in Brown Cattle. Anim. Breed. Abstr., 58 (104).

21

Şekerden, Ö., 2013. Growth traits of Anatolian x Italian crossbred buffalo calves under

the village condition. 10th World Buffalo Congress and 7th Asia Buffalo Congress,

May 6-8, Hilton Phuket Arcada Resort and Spa, Phuket, Thailand. Proceedings

Growth Traits of Anatolian and Anatolian x Italian Crossbred Buffalo

Calves Under the Village Conditions

Özel ŞEKERDENa*

a Mustafa Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, Antakya, Turkey

Corresponding e-mail:sekerden@mku.edu.tr

Abstract

The study was carried out to compare growth performances of Anatolian and crossbred

(Anatolian x Italian) buffalo calves (53 F1, 66 Anatolian, 26 F1xAnatolian) raised at Ilıkpınar

Village of Kırıkhan District of Hatay Province.

Body measurements were determined in 0-12 month age period . Genotype, sex, birth year

effects on the each characteristic for each age were investigated using GLM variance analysis.

The means of each character in each age for each genotype calculated. Duncan test was used in

comparison of the averages of each characteristic SPSS programme were used in the statistical

procedures.

Genotype creates significant variation on live weight in one and 6 month ages respectively and

on almost every body measurement almost in every age.

Genotype* birth weight, genotype*sex, genotype*birth year* sex interactions were found

significant statistically in point of view various characteristics in various ages.

Factors had significant effects on various characteristics in various ages.

It can be said that, F1 growth most speedly and Anatolian buffaloes stay behind of the other

genotypes from point of view all the traits.

Keywords: Buffalo, Anatolian, Italian, Body measurements

Introduction

Growing continues until adult age and is under a lot of factors like genotype, feeding , health,

herd management, sex.

Various body measurements (height at withers, body length, chest depth, chest girth) give

information about growing of animal. So, animals that do not reach to certain average body

measurements in certain measurement periods can be determined and removed from the herd. In

addition the measurements also give knowledge about adaptation level of various genotypes to

certain environmental conditions.

22

The most part of increasing in body measurements in male and female animals comes true until

6 months age (Tusavara et al, 1989; Rajagopalan and Nirmalan, 1989; İzgi et al, 1992).

Literature knowledges of height at withers and body length of Egypt, Bulgaria and Anatolian

buffaloes in Table 1, the ones belong to chest girth, chest depth and shin girth in Table 2 are

given.

Table 1. Various body measurements of Egypt, Bulgaria and Anatolian buffaloes in various

ages (cm) (x) Age

(month)

Sex

(xx)

Height at withers Body length

1 2 3 4 1 2 3 4

1 M 71.2 78.3 55.0 65.0

F 69.2 78.1 55.5 64.8

3 M 85.2 85.7 73.4 71.9

F 84.2 83.4 72.3 69.6

6 M 93.8 93.3 106.0 81.0 80.5 90.8

F 89.6 91.8 105.0 79.1 76.9 89.5

9 M 97.9 94.1 102.8 86.4 82.5 104.8

F 98.1 92.2 84.6 81.1

12 M 105.7 100.9 123.0 108.1 95.6 92.8 110.0 111.0

F 102.2 101.5 121.0 91.7 90.8 109.5 (x) 1: Şekerden et al, (2001), 2: Şekerden and Tapkı (2003), 3: Nigm, 1996, 4: Peeva, 1996

(xx) M: Male, F: Female

Table 2. Literature knowledges belong to chest girth, chest depth and shin girth of

Egypt, Bulgaria and Anatolian buffaloes (cm) (x) Age

(month)

Sex

(xx)

Chest girth Chest depth Shin girth

1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4

1 M 75.1 86.1 26.7 29.9 13.5 14.3

F 73.4 85.2 26.0 29.3 12.4 13.6

3 M 104.5 99.3 37.4 34.3 14.7 14.9

F 103.5 95.3 37.3 33.4 13.9 13.9

6 M 121.9 110.3 133 140.2 43.8 39.0 16.2 14.9

F 119.3 110.1 131 42.6 37.9 15.1 14.2

9 M 132.0 119.1 152.7 46.1 40.6 39.3 16.7 15.3

F 133.7 121.6 46.2 41.1 16.1 15.3

12 M 139.4 130.2 161 50.2 45.7 42.7 18.0 16.7

F 142.3 134.8 161 49.6 47.3 17.2 16.1

(x) 1: Şekerden et al, (2001), 2: Şekerden and Tapkı (2003), 3: Nigm, 1996, 4: Peeva, 1996

(xx) M: Male, F: Female

The study was carried out to compare growth performances of Anatolian and crossbred

(Anatolian x Italian) buffalo calves (53 F1, 66 Anatolian, 26 F1xAnatolian) raised at Ilıkpınar

Village of Kırıkhan District of Hatay Province.

Material and Methods

The material of the research was formed by as a total of 145 calves (53 F1, 66 Anatolian (An),

26 F1xAnatolian) that were born 2003-2008 year period at 11 units of Ilıkpınar Village of

Kırıkhan District of Hatay Province. Various body measurements (height at withers, body

length, chest depth, chest width, chest girth, shin girth) were taken from the calves in 0-12

month age period. In addition live weight data were also taken from the animals at 1 numbered

unit. Data numbers evaluated are shown in Table 3 according to genotypes.

23

Table 3. Data numbers evaluated according to genotypes Age

(month

)

Sub

group

(x)

Live

Weigh

t

Body

Measurement

s

(x)

Age

(month

)

Environmenta

l

factors

Sub

Group

(x)

Live

Weigh

t

Body

Measuremen

t

(xx)

1 F1 16 53 9 Genotip F1 18 48

An 14 66 An 21 62

AnxF

1

9 26 AnxF

1

6 22

3 F1 17 52 12 Genotip

Year of born

F1 16 43

An 11 66 An 10 44

AnxF

1

9 26 AnxF

1

7 10

6 F1 12 46

An 11 60

AnxF

1

9 26

(x). An: Anatolian, AnxF1: Anatolian x F1

(xx) Height at withers, body length, chest depth, chest width, chest girth, shin girth

It can be said that buffalo feeding is almost based to pasture in Ilıkpınar Village. Generally

buffalo calves in the village suckle milk until 8-9 month of age. At this age calves with

Anatolian and An xF1 genotypes are only fed on the pasture. However F1 calves (male and

female) at the same age are fed better to a certain degree.

Body measurements were determined in 0-12 month age period . Genotype, sex, birth year

effects on the each characteristic for each age were investigated using GLM variance analysis.

Therefore following linear simple model that variation sources took into consideration were

included in it was used.

Yijkl = µ + Bi + Cj + Dk + eijkl ………………………………..(1) Here;

Yijkl : Phenotypic value belong to investigated charecter (For example height at wither), µ :

General mean, Bi : i. The effect of calf genotype (i:1, 2, 3); Cj: j. Effect of sex (j: 1, 2), Dk: k.

Birth year effect (k: 1, 2, 3, 4, 5, 6); eijkl : Residue.

The means of each character in each age for each genotype were calculated. İncreasing rate

(growing rate) belong to investigated characteristics in each measurement period in each

genotype were calculated as percentage of total increase in 1-12 month period (1-3, 3-6, 6-9, 9-

12 ay). Duncan test was used in comparison of the averages of each characteristic SPSS

programme were used in the statistical procedures.

Results and Discussion Variance analysis were made in order to investigate genotype, sex and birth year on various

characteristics at various ages. The characteristics that were effected at significant statistically

from factors taken into consideration were determinated by using the results of the variance

analysis.

Genotype creates significant variance on live weight at only 6 month age. But genotype effect

are significant on almost every characteristic and in every age.

24

Means of Body Measurement

The means of genotypes are given in Table 4. Following interpretation can be made by

inspecting Table 4.

Table 4. Averages of various body characteristics of genotypes Characteristics Age

(month)

Genotype (x)

F1 Anatolian AnatolianxF1

_ _

X ± SX

_ _

X ± SX

_ _

X ± SX

Live weight (kg) 1 52.8±3.15 a 47.8±1.76 a 52.6±2.92 a

3 83.4±3.35 b 72.2±2.48 a 81.7±3.84 ab

6 112.8±3.88 b 90.8±3.21 a 114.6±5.99 b

9 140.0±4.04 ab 126.1±4.35 a 143.5±8.56 b

12 181.0±10.78 a 159.8±12.02 a 164.4±7.18 a

Height at withers 1 79.2±0.59 c 75.8±0.51 a 77.1±0.62 b

3 88.7±0.67 b 84.1±0.71 a 87.4±1.02 b

6 96.3±0.75 b 90.5±0.74 a 95.7±1.11 b

9 101.4±0.69 b 96.5±0.75 a 97.8±1.36 a

12 106.3±0.88 b 101.5±0.99 a 106.5±1.80 b

Body length (cm) 1 69.1±0.58 c 65.6±0.60 b 63.2±1.08 a

3 79.8±0.78 c 74.4±0.75 b 71.6±1.21 a

6 87.9±0.95 b 80.3±0.76 a 78.3±1.24 a

9 92.8±1.06 c 87.5±0.79 b 83.3±1.54 a

12 99.6±1.15 c 94.6±1.01 b 89.7±1.49 a

Chest depth (cm) 1 30.0±0.27 b 27.4±0.33 a 27.6±0.43 a

3 35.8±0.39 b 33.5±0.38 a 33.3±0.62 a

6 41.1±0.42 c 36.9±0.46 a 38.5±0.65 b

9 43.7±0.48 b 40.7±0.48 a 40.7±0.76 a

12 47.7±0.49 b 45.9±0.57 ab 44.2±0.74 a

Chest width (cm) 1 17.4±0.25 c 15.8±0.22 b 14.7±0.45 a

3 20.2±0.32 b 18.8±0.31 a 18.7±0.60 a

6 22.5±0.38 b 20.3±0.36 a 20.2±0.59 a

9 24.5±0.37 b 23.3±0.37 b 21.6±0.62 a

12 26.6±0.41 b 26.1±0.59 b 23.1±0.71 a

Chest girth (cm) 1 85.5±0.98 b 81.0±0.66 a 85.4±1.19 b

3 101.9±1.04 b 94.8±1.18 a 100.3±1.56 b

6 113.0±1.08 b 104.2±1.18 a 114.5±1.72 b

9 123.9±1.19 b 117.6±1.28 a 120.8±2.16 a

12 133.3±1.62 b 126.9±1.49 a 133.9±2.22 b

Shin girth (cm) 1 13.3±0.14 b 12.8±0.10 a 13.7±0.15 c

3 14.4±0.15 b 13.6±0.11 a 14.8±0.20 c

6 15.0±0.14 b 13.8±0.11 a 15.7±0.22 c

9 15.6±0.16 b 14.9±0.16 a 16.0±0.24 b

12 16.9±0.22 b 15.9±0.21 a 17.2±0.31 b

(x) Different letters in same age group (at the same line) show genotypes that different at significant

degree to each other for each character

It can be said that F1’s grow the most rapidly from the point of view all the characteristics

investigated (except shin girt). However Anatolia’s stay at most behind of other genotypes the

point of view all the characteristics investigated. Some times is (An x F1) >An, sime times is

An>(F1xAn), some times both of genotypes have similar average values.

Genotypes can be arranged like following according to values reaced at 12 month age;

Shin girth: F1= (F1xAn)>An ; Chest depth: F1>(F1xAn)

Chest girth: F1> (F1xAn) Chest width: An>(F1xAn)

25

As a conclusion at 12 months of age; it can be said that, F1’s has highest average values from

the point of view live weight, body length, chest depth, chest width; similar averages to (F1

xAn) from the point of height at withers, chest girth; slight lower average than (F1 xAn) from

the point of view shin girth.

Anatolian’s are most behind in point of view live weight, height at withers, chest girth and shin

girth. (F1xAn)’s are most behind in point of view body length, chest depth and chest width.

Averages of some body measurements of the project material are compared with

literature knowledges given in Table 5 and Table 6.

Table 5. Comparison of genotypes [(F1, An, (F1xAn)] in the Project with to each other and

some literature knowledge given (x) Characteristics Age (month)

1 3 6

Height at withers F1>(F1xAn)>An>2>1 F1>(F1xAn)>An=1=2 3>F1>(F1xAn)>2>1>An

Body length F1>An>2>(F1xAn)>1 F1>An>1>2=(F1xAn) 3>F1>1>An=2>(F1xAn)

Chest girth F1=2=(F1xAn)>An>1 1>F1>(F1xAn)>2>An 4>3>1>(F1xAn)>F1>2=An

Chest depth F1>(F1xAn)=An>2>1 1>F1>2=(F1xAn)=An 1>F1>2=(F1xAn)>An

Shin girth 2>(F1xAn)=1=F1>An (F1xAn)=F1=1=2>An 1>(F1xAn)>F1>2>An

(x) 1:Şekerden et al, 2001; 2: Şekerden and Tapkı, 2003, 3: Nigm, 1996; 4: Peeva, 1996.

Table 6. Comparison of genotypes [(F1, An, (F1xAn)] in the Project with to each other and some

literature knowledge given (x) Characteristics Age (month)

9 12

Height at withwrs 4>F1>(F1xAn)=2>1 3>4>F1=(F1xAn)>2>An=1

Body length 4>F1>An>1>(F1xAn)>2 4=3>F1>An=1>2>(F1xAn)

Chest girth 4>1>F1>(F1xAn)=2>An 3>1>F1=(F1xAn)>2An

Chest depth 1>F1>2>(F1xAn)=An>4 1>F1>2>An>(F1xAn)>4

Shin girth 1>(F1xAn)>F1=2>An 1=F1xAn>F1>2>An

(x) 1:Şekerden et al, 2001; 2: Şekerden and Tapkı, 2003, 3: Nigm, 1996; 4: Peeva, 1996.

It can be said that F1’s follow Egypt buffaloes almost in point of view all the characteristics

investigated except shin girth. At 12 month age Egypt buffaloes are in front of Bulgaria

buffaloes and F1’s respectively in point of view height at withers and body length. Egypt

buffaloes are most before in point of view chest girth. Bulgaria buffaloes are most behind in

point of view chest depth (Table 5, Table 6).

As a conclusion, in the period of until 12 month of age body structure of Bulgaria buffaloes are

higher, longer and wider but lower deep. Egypt buffaloes have huger size than F1’s, (F1xAn)’s

and Anatolia’s. Anatolia buffaloes have smallest size in all the genotypes. The situation can be

explained that various buffalo population mentioned have different genotype, different body

characteristics, in addition different husbandry conditions.

Growing Rates

Growing rates belong to characteristics investigated in each measurement periods are shown in

Table 7 and Table 8.

26

Table 7. Growing rates belong to live weight, height at withers, body length and chest depth in

each measurement periods (%) Measurement

period

(month)

Characteristics

L(kg)ive weight Height at withers

(cm)

Body length(cm) Chest depth(cm)

F1 An AnxF1 F1 An AnxF1 F1 An AnxF1 F1 An AnxF1

1-3 23.8 21.7 26.0 35.0 31.9 35.0 35.0 30.3 31.6 32.7 32.9 34.3

3-6 22.9 16.6 29.4 28.0 25.6 27.8 26.5 20.3 25.2 29.9 18.3 31.3

6-9 21.2 31.4 25.8 18.8 23.3 27.1 16.0 24.8 18.8 14.6 20.5 13.2

9-12 31.9 30.0 18.6 18.0 19.4 29.5 22.2 24.4 24.1 22.5 28.1 21.0

Total

increase

128.2 112 111.8 17.6 25.7 29.4 30.5 29.0 26.5 17.7 18.5 16.6

Table 8. . Growing rates belong to chest width, chest girth and shin girth in each measurement

periods (%) Measurement

period

(month)

Characteristics

Chest width(cm) Chest girth(cm) Shin gşirth(cm)

F1 An AnxF1 F1 An AnxF1 F1 An AnxF1

1-3 21.7 29.1 47.6 34.8 30.0 30.9 30.5 65.8 31.4

3-6 25.0 14.5 17.8 23.6 20.4 29.2 16.6 16.45 25.7

6-9 21.7 29.1 16.6 23.1 29.1 12.9 16.6 35.4 18.5

9-12 22.8 19.4 17.8 20.0 20.2 27.0 36.1 32.2 31.4

Total

increase

9.2 10.3 8.4 47.0 45.9 48.5 3.6 3.1 3.5

Following interpretation can be done by inspecting of Table 7 and Table 8 together;

Arranging in increasing rate of live weight in various age periods as follows;

In 1-6 month age period (milk suckling period + pasture); (F1xAn)>F1>Anatolian

In 6-9 month age period; An>(F1xAn)>F1 Arranging is favor of Anatolian’s, because of their

adaptation ability is maximum to pasture conditions;

In 9-12 month age period; F1>An>(F1xAn); Arranging is favor of F1’s because of better feeding

is provided.

Arranging above can be evaluated as follows; In 1-12 month age period live weight increase

speed is maximum of F1’s, in other words, F1’s reach heavier to 12 month of age (Table 7).

This means that F1 genotype reach to sexual maturity and weight of first mating.

The most important part of growing comes true in first 1-6 month age period in point of view

each characteristic investigated. This finding also is supported by literature knowledge given

(Tusavara et al, 1989; Rajagopalan and Nirmalan, 1989; İzgi et al, 1992). Speed of growing

decreases in all the body characteristics investigated in 6-9 month age period. It can be said that

growing speed of these characteristics increase again in 9-12 month age period.

6-9 month age period is wean period, and in this period calves are only fed from pasture. This

application causes to decrease in growing speed in all the genotypes in this period. In 9-12

month age period, adaptation had been provided to pasture feeding conditions.

As a conclusion, it can be said that, crossing with Italian buffaloes and better feeding increase

growing speed of buffalo calves. So, crossbred young animals reach at earlier age to sexual

maturity and weight of mating.

27

References

İzgi, N., Ramiz, A., Kılıç, A., Şahin, M. 1992. Usage possibilities of cow’s milk instead of

buffalo milk in buffalo calves raising. Afyon Buffalo Husbandry Research Institute Publ.:

No, 25.

Nigm, A.A. 1996. Characterization of the Egyptian buffalo. International Symposium on

Buffalo Resources and Production Systems, 14-17 Ekim 1996, Kahire, Proceedings, 1-8.

Peeva, T. 1996. Possibilities for reduction of the age at first calving. International Symposium

on Buffalo Resources and Production Systems, 14-17 Ekim 1996, Kahire, Proceedings, s.

47-50.

Rajagopalan, T.G., Nirmalan, G. 1989. Pattern of growth of male cross-bred Surti Buffalo

Calves. Kerala J. of Vet. Sci. 20(2): 42-48.

Şekerden, Ö., Küçükkebapçı, M., Kopar, A. 2001. Growth characteristic, population structure in

point of view blood serum Tf types and relationships between growth characteristic and

Tf types in Anatolian buffaloes of Kocatepe Agricultural Research Institute. Journal of

Atatürk Univ. Fac. of Agric. 32(1): 67-75.

Şekerden, Ö., Tapkı, İ. 2003. Growth characteristics of Anatolian buffaloes of Hatay Province

under the village conditions. Journal of Atatürk Univ. Fac. of Agric. 34(1): 51-55.

Tusuvara, M., Jain, L.S., Tailor, S.P. 1989. Growth pattern in buffalo calves. Indian J. of Dairy

Sci. 42(4):661-665.

28

Şekerden, Ö., 2012. The comparison of some reproductive traits of Anatolian and F1

crossbred (Anatolian x Italian) buffalo under village conditions in Turkey. V.

International Symposium of Livestock Production, 5-7 September 2012, Skopje,

Macedonia, Abstract book page 19. The 15th AAAP Animal Science Congress, 26-30

Novenber, 2012, Bangkok, Thailand, Proceedings, page; 511-517.

Şekerden, Ö. 2013. Comparison of some reproductive traits of Anatolian and F1

crossbred (AnatolianxItalian) buffalos under village conditions in Turkey. Macadonian

J. Of Anim. Sciences, Vol.3, No: 1, pp. 3-7.

Şekerden, Ö., 2013. The comparison of some reproductive traits of Anatolian and F1

crosbred (Anatolian x Italian) buffalo under village condition in Turkey. 10th World

Buffalo Congress and 7th Asia Buffalo Congress, May 6-8, Hilton Phuket Arcada

Resort and Spa, Phuket, Thailand. Proceedings.

The Comparison of Some Reproductive Traits of Anatolian and F1

Crossbred (Anatolian x Italian) Buffalo Under Village Conditions in

Turkey

Özel ŞEKERDENa*

aDepartment of Animal Science, Faculty of Agriculture, Mustafa Kemal University,

Antakya, Turkey

sekerden@mku.edu.tr,

Abstract This study compared reproductive traits of Anatolian and Anatolian x Italian F1 crossbred

buffaloes in Ilıkpınar Village of Kırıkhan District of Hatay Province, Turkey. Previous studies

of the same genotype compared growth characteristics, and milk yield and somatic cell

numbers in milk; and this present study has dealt with some reproductive traits.

The study material involves various breeding records of Anatolian and Anatolian x Italian

crossbred female buffalo. The buffalos in various lactation orders were from two units

representing buffalo herds of Ilıkpınar Village of Kırıkhan District, Hatay Province. The records

cover periods: 2001–2011 and 2003–2011, respectively, for Anatolian and crossbred buffaloes.

The numbers of Anatolian and F1 crossbred buffaloes in terms of trait and genotype were

respectively 12 and 10 for first calving age; 87 and 21 for calving interval; and 20 and 5 for

gestation period.

The effects of genotype and calving year on examined features were determined by GLM

variance analysis and mean values were calculated using SPSS Programme.

It was concluded that there was no significant difference between Anatolian and Anatolian x

Italian F1 crossbreeds in terms of the examined reproductive traits.

Keywords: Buffalo, Anatolian, Italian, crossbred, reproductive traits.

29

Introduction

The main factors affecting profits in milk herds are the productive and reproductive yields.

However, there is an inverse relationship between milk yield and reproductive traits [1]).

Reproductive traits of buffalo are affected by climatic conditions, genotype, nutrition and herd

management [2]. Genotype is the main factor affecting reproductive traits, since factors such as

sexual maturity, first mating age, calving interval, service period, whether oestrus period passed

clear or silent and reactions to feed and feeding systems vary between breeds and individuals in

the same breed.

Buffalo have low heredity of reproductive traits, demonstrating that such traits are affected by

many environmental factors. Therefore, reproductive traits in buffalo show significant variance

[3, 4, 5, 6].

Various climatic factors and their interactions, climatic alterations are effective on reproduction

and milk yield performance [7, 8]. Although buffalo can adapt perfectly to hot and humid

climates, they show great stress indications under hot weather when directly exposed to the Sun.

Heat stress reduces oestrus period and its clarity and negatively affects feed and energy intake

[9].

Aziz et al. [10] determined the significance (P<0.01) of the effect of calving year on calving

interval in Egyptian buffalo. However, Prakash et al. [11] on Murrah buffaloes and Afifi et al.

[3] on Egyptian buffaloes reported that this effect was not significant.

Feeding and herd management are the most important environmental factors affecting the

reproductive yield of buffalo. In case of insufficient energy intake, sexual maturity is delayed

and conception rate decreases; in case of protein deficiency in rations, appetite reduces, and

therefore sexual maturity is delayed and the days open increases [12]. Improving feeding level

reduces both service period and calving interval in any lactation order in all animals [13].

Previous studies of the reproductive performance of buffalo reported significantly different

results due to genetic diversity and different environmental conditions [14].

The first calving age was reported as 1075 days in Anatolian buffalo [15], and as 50 and 40.3

months in Murrah and Nili-Rarvi buffaloes, respectively [16]. The first calving age was reported

in Egyptian buffalo as 38 months by Afifi et al. [3]; in Australian buffalo 39, in Malaysia

buffalo 42–48 months by McCool [17]; in Italian buffalo 36 month by Larsson [18]. In a study,

Fooda et al. [19] reported the first calving age of Egyptian buffalo as 29 and 31 months in 1st

and 2nd farms; of Egypt x Italian crossbreds as 27 months and 31 months in 1st and 2nd farms.

Calving interval was 470.4± 19.0, 423.0±21.5 and 564.6±98.5 days in 1st, 2nd and 3rd calving

interval orders respectively in Anatolian buffalo [20]; 437.2 days in Romanian buffalo [21];

512.7±9.4 and 538.3±11.4 days in Murrah and Surti buffalo respectively in India [22]; 455±5

and 481±30 days in Murrah and Nili-Ravi buffalo, respectively, in another study [16]; 500 days

in Egyptian buffalo by Afifi et al.[3]; 15 months and 13-36 months in Australian and Malaysian

buffalo, respectively by McCool [17]; 400-500 days in Italian buffalo by Larsson [18]; 395 days

and 418 days in 1st and 2nd farms of Egyptian buffalo, and 429 and 433 days in 1st and 2nd farms

of F1 by Fooda et al. [19].

Gestation period was found 320±1.20 days in Anatolian buffalo by Uslu [20]; 308 days in

Bangladesh buffalo by Faruque [23]; 307-316 days in Egyptian buffalo by Metry [25]; 308-314

days in river buffalo by McCool [17]; 317 days and 315 days in 1st and 2nd farms of Egyptian

30

buffalo and 314 days and 313 days in 1st and 2nd farms of Egyptian x Italian crossbred F1s by

Fooda et al. [19].

In a comparison of reproductive traits of Egyptian buffalo and Egyptian x Italian crossbred F1

buffalo in 2 different farms, Fooda et al. [19] reported that all reproductive traits (calving

interval, service period, the days open), except the first calving age in crossbred buffalo, are

greater than the ones of Egyptian buffalo and the reproductive traits of Egyptian buffalo are

better than Italian x Egyptian F1 crossbred buffalo.

Previous studies of the same genotype compared growth characteristics [25], and milk yield

and somatic cell numbers in milk [26]; and this present study examined the reproductive traits

of Anatolian and Anatolian x Italian F1 crossbred buffalo in village conditions in Turkey.

Material and Methods

The study was conducted in 2 farms representing buffalo herds of Kırıkhan Ilıkpınar Village of

Hatay Province. The study material consists of various breeding records of Anatolian and

Anatolian x Italian crossbred buffalo in various lactation orders (x). The records cover the

periods 2001–2011 for Anatolian and 2003–2011 for F1 buffalo (xx).

Ilıkpınar Village has an appearance like a big buffalo farm with approximately 150 breedable

buffalo. Almost all feeding is based on the grazing land of village. In one of the study units, a

limited amount of silage is produced and additional feed is given after the return from pasture.

In the other farm, the feeding level is lower. Births generally occur during March and April.

Breeding records of Anatolian buffaloes have been kept by the author since 1996. Inseminations

were started in April, 2002, within the scope of an Anatolian x Italian crossbreeding Project,

and the first crossbred calves were born in 2003. Since the animals studied were from the

village herd, the animals were artificially inseminated after their oestrus was synchronized.

Therefore, gestation periods could be calculated only in Anatolian and F1 buffaloes within the

Project. Table 1 shows the data evaluated according to the examined features. The evaluation

was made after being combined the data of some years that, there were a few data, with others

for each trait (Table 1).

Table 1. Baseline data for the evaluation of the features examined in this study (x) Environmental

factors

First calving age Calving interval Gestation priod

Subgroup N Subgroup N Subgroup N

Genotype Anatolian 12 Anatolian 87 Anatolian 20

Crossbred F1 10 Crossbred F1 21 Crossbred F1 5

Calving year 2001 and 2002 7 2001 1nd 2002 19 2003, 2004 11

2003,2004, 2006 6 2003, 2004 21 2005, 2006, 2007 7

2007,2008,2009 9 2005, 2006 15 2008, 2009, 2011 7

2007,2008 20

2009, 2010,

2011

33

Total 22 108 25

--------------------------------------------

(x) The material of the study (Anatolian and F1 crossbred) were formed by buffaloes conceived and calved that

inseminated artificially after being synchronized the oestrus, and their progenies. F1’s were obtained in the Turkish-

Italian Cooperative Project on Genetic Improvement (Genetıc Improvement of Anatolian Buffaloes by Crossing

with Italian Buffaloes) that, was supported by FAO.

(xx) The first inseminations were made in April, 2002 within the scope of the Project with Turkish-Italian

cooperation. Therefore, the records of F1s have been kept since 2003.

31

The effects of genotype and calving year on the examined features were examined through

GLM (General Linear Model) analysis of variance (ANOVA). To that end, a simple linear

model (Equation 1) including variance sources considered for each feature was used;

Yijm= µ + Gi + Cyearj + (G*Cyear)ij + eijm . . . . . .. .. . . . . . . . . . . ……………….(1)

Where; Yijm: Examined feature (for example gestation period), µ: General average, G: Genotype

effect (i: Anatolian, F1), Cyear: The effect of calving year (j: 1, 2, 3, 4, 5), (G*Cyear)ij: The

interaction between genotype and calving year, eijm: Error term.

Averages were calculated for the examined features for each genotype. SPSS was used in all

statistical analyses.

Results

Table 2 shows ANOVA results of various features and Table 3 shows averages of investigated

characteristics.

Table 2. Analysis of variance of calving interval, first calving age and gestation period Variance

Source

f.d F Signifi-

cance

f.d F Signifi-

cance

f.d F Signifi

-

cance

Genotype 1 0.368 1 0.696 0.416 1 0.15 0.703

Calving year 4 2.659* 0.037 2 1.004 0.387 2 2.815* 0.084

Genotype*Cal

.

Year

1 0.774 0.381 1 0.535 0.474 1 0.210 0.645

Error 101 17 20

Total f.d 108 22 25

The average

of

Error square

21164.949 18743.88 77.143

R2 0.116 0.224 0.221 *P <0.05, Coefficient determination of model

Table 3. Average calving interval, first calving age and gestation period (days) (x). Environmental

factor

Sub group Calving interval First calving age Gestation period

N

- -

X ± SX

N

- -

X ± SX

N

- -

X ± SX

Genotype Anatolian 87 599±15.27 13 1210.4±35.38 20 312.3±2.06

F1 21 545.2±38.5 10 1126.4±44.37 5 314.0±.21

Discussion

The effect of genotype was non-significant for 3 of the examined features. Calving year is

related to significant variance in calving interval and gestation period (Table 2). The significant

effect of calving year may be due to climatic changes that occurred during the 10-year period of

the study. Since the feeding depends on grazing areas in village, the change in feeding system is

an anticipated outcome. On the other hand, feeding is one of the most influential environmental

factors on reproductive traits [2, 12, 13]. While some studies in the literature reported that

32

calving year significantly affects calving interval [10], others found that this effect was

insignificant [3, 11].

While the averages of calving interval, first calving age and gestation period are shorter in F1s

(Table 3), the differences between Anatolian and F1s for these features are not significant (Table

2). It may be stated that average gestation period is the same in both genotypes (Table 3).

The averages of calving interval, first calving age and gestation period obtained from this study

can be compared with literature as follows:

The average calving interval determined for the Anatolian breed is longer than reported in both

other studies in the literature [20], and those reported for various breeds in different countries.

The average calving interval determined in this present study for F1 crossbreds is close to the

result of one study in the literature (Neog et al., [22] in Murrah

and Surti breeds), a little shorter than the value of 3rd calving order given for Anatolian breed in

the literature [20], and longer than other results.

The first calving age average calculated for the Anatolian breed is older than the results of some

studies [3, 19, 20], shorter than the results of some studies (Anonymous [16] for Murrah breed;

McCool, [17] for Malaysian buffalo), and similar to the results of some studies (Anonymous,

[16] for Nili-Ravi buffalo; McCool, [17] for Australian buffalo; Metry, [24]; Larsson, [18]) in

literature. The first calving age average calculated for F1 genotype is smaller than the results of

some studies (Anonymous, [16] for Murrah and Nili-Ravi buffaloes; Afifi et al. [3]; McCool

[17] for Australian and Malaysian buffaloes), greater than the result of one study (Fooda et al.,

[19]), and similar with the results of some studies (Uslu, [20]; Metry, [24]; Larsson [18]) in

literature.

The averages of gestation period in Anatolian and F1 are similar in this study. The gestation

period determined for Anatolian x Italian F1 crossbreds is the same as that determined for

Egyptian x Italian F1 crossbreds by Fooda et al., [19]; the gestation period average determined

for the Anatolian breed is slightly shorter than that determined for Egyptian buffalo by Fooda et

al., [19]. The gestation period averages determined for Anatolian and Anatolian x Italian F1

crossbreds is similar to the results of only one study (close to the top level stated by McCool

[17] for river buffalo) in the literature apart from the study by Fooda et al. [19], is shorter than

the result reported by Uslu [20]) for the Anatolian breed and longer than the results of Faruque

[23].

It would be expected that the averages found in this present study for reproductive traits would

differ from the results of most studies in the literature. This variation is due to genetic diversity

and different environmental conditions, such as feeding and herd management (Borghese et al.,

[14]; Thevamanoharan et al., [4]; Ramos et al., [5]; Jabalkandi, [6]; Perera, [2]). This outcome

may be explained because the present study was conducted in village conditions, in which

feeding was almost entirely dependent on grazing lands, whereas the other studies in the

literature were conducted in different countries and regions, in different research herds and

under different climatic conditions. Thus, the previous results for the Anatolian breed [20] were

obtained from a study conducted at the Afyon Buffalo Research Institute.

In conclusion, the present study found no significant difference between Anatolian breed and

Anatolian x Italian F1 crossbreds in terms of the examined reproductive traits.

33

References

[1] JE. Pryce, M.P. Coffey, S.H. Brotherstone, Genetic relationships between calving interval

and body condition score conditional on milk yield. J. of Dairy Sci, 85, 1590-1595

(2002).

[2] B.M. Perera, Reproductive cycles of buffalo. J. Anim. Reprod. Sci. 124(3-4), 194-9 (2011).

[3] E.A. Afifi, M.H. Khalil, L.H. Bedeir, S.M. Zeidan, Genetic analysis of reproductive traits in

Egyptian buffaloes, Egypt J. Anim. Prod., 29(2), 139-154 (1992).

[4] K. Thevamanoharan, W. Vandepitte, G. Mohiuddin, K. Javed, Animal model heritability

estimates for various production and reproduction traits of Nili-Ravi Buffaloes.

International J. of Agric. and Biology, 4 (3), 357-361 (2002).

[5] A.A. Ramos, C.H.M. Malhado, P.L.S. Carneiro, Caracterizaçao fenotipica e genetica da

produçao de leite e do intervalo entre partos em bubalinos da Raça Murrah, Pesquisa

Agropecuaria Brasileira, 41 (8), 1261-1267 (2006).

[6] A. Jabalkandi, Gh. Manafiaza, S. Razzagzadeh, Effect of supplemented ration on some

reproductive traits in Azeri buffaloes of Iran. Italian J. of Anim. Sci., 14, 15-16 (2010).

[7] A.K. Sharma, I.A. Rodriguez, G. Mekonnen, C.J. Wilcox, K.C. Bachman, R.J. Collier,

Climatological and genetic effects on milk composition and yield, J. of Dairy Sci., 66,

119-126 (1983a).

[8] D.B. Sharma, C.S.P. Singh, H.R. Mishra, Growth rate in the she buffaloes, Indian Vet.

Medicine J., 60, 1017-1018 (1983b).

[9] I.F.M. Marai, A.A.M. Habeeb, Buffaloes’ reproductive and productive traits as affected by

heat stres, Tropical and Subtropical Agroecosystems, 12, 193-217 (2010).

[10] M.A. Aziz, S.J. Schoeman, G.F. Jordan, O.M. El-Chafie, A.T. Mahdy, (2001). Genetic and

phenotypic variation of some reproductive traits in Egyptian buffalo, South African J. of

Anim. Sci., 31 (3), 195-199 (2001).

[11] A. Prakash, V.N. Tripathi, S.S. Tomer, Genetic analysis of reproductive traits of Murrah

buffaloes, Indian J. Dairy Sci., 42, 426-430 (1989).

[12] D. Schingoethe, F.M. Byers, G.T. Schelling (1988). Nutrient needs during critical periods

of the life cycle, The Ruminant Animal Digestive Physiology and Nutrition: 421-447

(1988).

[13] H.A. Sabra, S.I.A. Shalaby, S.A. Badawy, S.G. Hassan, M.F. Nawito, Effect of mineral

mixture supplementation on postpartum period in buffaloes. 5th World Buffalo Congress,

13-16 Oct., 1997, Caserta, Italy, Proceedings, p. 809 (1997).

[14] A. Borghese, G.M. Terzano, V.L. Barile, G. Annichiarico, A. Parmeggani (1993).

Prospects of buffalo production in the Mediterranean and in the Middle East, EAAP

Pubbl., 62, 370-373 (1993).

[15] A.N. İzgi, R. Asker, Effects of birth season and first calving age on lactation length and

milk yield in buffaloes, Buffalo Research Inst. Publ. 19 (1988).

[16] Anonymous. Annual Report, 1988-1999. Central Instıtute for Research on Buffaloes,

Hayrana, India (1999).

[17] C. McCool, Buffalo and Bali cattle-Exploiting their reproductive behavior and physiology,

Trop. Anim.Health Prod. 24: 165-172 (1992).

[18] M. Larsson, Water buffalo-identifying questions and possibilities from a Swedish

perspective. Report from a workshop at the Royal Swedish Academy of Agriculture and

Forestry 2-3 March, (2009).

[19] T.A. Fooda, A.R. Elbeltagi, R. Laila, H. Set El-habaeib, S. Awad, Evaluated of Egyptian

buffaloes crossing with Italian buffaloes for reproductive traits, J. of American Sci., 7 (7),

209-213 (2011).

[20] N.T. Uslu, Comparative researchs on various characteristics and milk yield of Afyon

Region buffaloes under the village condition, Doctorate thesis, Birlik Press, Bornova,

(1970) Turkey.

34

[21] C. Velea, I. Bud, G. Muresan, V. David, M. Vomir, C. Cristea, L. Elisei, The main milk

traits of Romanian buffaloes breed. Third World Buffalo Congress, Varna, Bulgaria, May

1991, Sofia, Bulgaria, Agricultural Academy, Proceedings, II, 494-499 (1991).

[22] P.K. Neog, D. Das,R.N. Goswami, Performance of Surti and Murrah buffaloes under the

agro- climatic conditions of Assam, J. of the Assam Vet. Council (1991) 1, 55-57 (1991),

India.

[23] O. Faruque, Indigenous buffaloes in the coastal area of Bangladesh, Buffalo Newsletter, 4,

3-5 (1995).

[24] G.H. Metry, The main dairy animal in Egypt, Academy of Scientific and Technology, 39

pp (1996).

[25] Ö. Şekerden, Growth traits of Anatolian and Anatolian x Italian Crossbred buffalo calves

and effects of genotype, sex and birth year on growth traits, J of Anim. Prod. 51(2), 34-43

(2010).

[26] Ö. Şekerden, Factors affecting somatic cell counts and their relations with milk and milk

constituent yield in Anatolian and F1 Anatolian x Italian crossbred buffaloes. J of Anim.

Prod. 51(1), 9-16 (2011).

35

Şekerden, Ö., Avsar, Y.K. 2013. Effective environmental factors on milk composition,

rennet coagulation time and urea content of in Anatolian buffaloes milk of <Ilıkpınar

village of Hatay Province. 10th World Buffalo Congress and 7th Asia Buffalo

Congress, May 6-8, Hilton Phuket Arcadia Resort and Spa, Phuket, Thailand.

Proceedings.

Effective Environmental Factors on Milk Composition, Rennet Coagulation Time and Urea Content of in Anatolian Buffaloes Milk of

Ilıkpınar Village Hatay Province Özel ŞEKERDENa*, Yahya Kemal AVŞARb

aMustafa Kemal Univ. Fac. of Agric. Dept. of Anim. Sci., Antakya, Turkey bMustafa Kemal Univ. Fac. of Agric. Dept. of Food Engineering, Antakya, Turkey Corresponding e-mail: sekerden@mku.edu.tr*

ABSTRACT The objectives of this study were to investigate determining environmental factors on composition, renneting time, urea concentration, acidity, density and pH of Anatolian Buffaloes milk. As a total of 115 milk samples from 53 cows that were calved in the period of 2004 and 2005 years in 8 units of Ilıkpınar Village were collected in morning milkings in June, September, December and March. The cows were at their lactation days 30±15, 60±15, 90±15, 120±15, 150±15, 180±15, 210±15, 240±15 and 270±15. The milk samples were analysed for total dry matter, fat, protein, ash, density, pH, acidity, renneting time and urea content. Rennet coagulation time, urea, protein and fat contents were determined using Berridge, photometric, formol titration and Gerber methods, respectively. Data were classified as follows; lactation stages: 1 (30±15, 60±15, 90±15 days): 2 (120±15, 150±15, 180±15): 3 (210±15, 240±15, 270±15); calving year: 1 (2004), 2 (2005); calving season: 1 (January-May), 2 (September and October); month of samples collection: 1 (June), 2 (September), 3 (December), 4 (March); lactation order: 1 and 2 : 1, 3 and 4: 2, 5 and 6: 3. The effects of environmental factors of each variable were investigated separately and analysed using analysis of variance. Production mount in all the characteristics; calving year and lactation stage in most of the

characteristics; lactation order on fat and protein contents; unit and calving season in some of

the characteristics were found to be effective significantly. SPSS program was used in the

statistical procedures.

Key words: Buffalo, milk properties, variation sources

INTRODUCTION

Feeding (Waldner et al., 2003), lactation stage (Şekerden et al., 1999a; Şekerden et al., 1999b),

calving season and lactation order (Patel et al., 1991; Polanski et al, 1992; Şekerden, 1999) have

significant effects on milk yield and fat, casein, protein, total dry matter (TDM). Milk

coagulation properties [rennet coagulation time, firming time and firmness of clot] are very

important to cheese production and can be affected by genotype (Ikoonen, 2000; Povinelli et al.,

36

2003) season, lactation order, lactation stage and feeding (Kreuzer et al., 1996). Lactation

number does not have a significant effect on milk coagulation ability (Ikoonen, 2000), whereas

season has such an effect owing to the reduction in urea content of milk (Foltys et al., 1995).

Feeding level is effective on urea content of milk. Milk coagulation properties differ

significantly from one unit to another. The differences are due most likely to feeding and

management factors (Ikoonen, 2000). Povinelli et al. (2003) found that breed, herd and lactation

stage had a significant effect on milk coagulation ability unlike the urea content. pH has a

negative effect on milk coagulation ability (Piironen et al., 1992). Roy et al. (2004) reported

that a significant reduction occurred in milk urea concentration as the lactation number

increased. However, lactation stage did not have significant effects on urea and protein

concentrations of milk.

The objectives of this study were to investigate effective environmental factors on milk composition, rennet coagulation time, urea concentration, titratable acidity, density and pH of Anatolian Buffaloes’ milk.

MATERIAL AND METHODS

The material of the study consisted of 115 milk samples from 53 Anatolian buffalo cows of

Ilıkpınar Village of Kırıkhan District of Hatay Province in 8 units that they were calved in 2004

and 2005. Milk samples were collected from the morning milkings in June, September,

December and March from the cows on lactation days 30±15, 60±15, 90±15, 120±15, 150±15,

180±15, 210±15, 240±15 and 270±15. From the beginning of June of 2004, milk samples were

collected of all the buffalo cows in morning milkings monthly at milk control days of June,

September, December and March. The samples were analysed for total dry matter, fat, protein,

ash contents, pH, density, rennetting time and milk urea content. Protein and fat contents were

determined by formol titration (James, 1998) and Gerber methods (Kurt, 1984), respectively.

Rennet coagulation time was determined by recording time from the addition of enzyme to milk

to the appeareance of first clot using Berridge method (Koçak and Devrim, 1994). Milk urea

content determined with diacetyl monoxime using photometric method, as described in Merck

handbook (Anonymous, 2005). Data were classified as follows; 30±15., 60±15, 90±15 days:

1st.; 120±15, 150±15, 180±15: 2nd.; 210±15, 240±15, 270±15: 3rd lactation stages. 2004: 1st,

2005: 2nd calving years; January-May period: 1st, September and October Months: 2nd calving

seasons; June: 1st, September: 2nd, December: 3rd, March: 4th production months (samples

collection months); 1st and 2nd : 1st, 3rd and 4th: 2nd, 5th and 6th: 3rd lactation order groups. The

effect of environmental factors on each characteristic were analysed separately using variance

analysing technique. The means and correlation coefficients of each character were calculated.

SPSS program was used in the statistical procedures.

RESULTS AND DISCUSSION

Variance analysis are given in Table 1 and Table 2. As can be seen in Table 1, morning milk

yield was affected by unit, production month (PM) and calving season (CS); daily milk yield

was affected by unit, PM, lactation stage (LS) and calving year (CY) significantly. Differences

in daily milk yield between CY can be explained by differences in feeding level during, year to

year and unit to unit. As opposed to the literature (Polanski et al. (1992), the effects of lactation

order (LO) on morning and daily milk yields were found not significant in this study (Table 1).

As is clear from Table 2, PM, LS and CY were influential on TDM content. The effects of PM

and CY can be explained by feeding conditions since a pasture-based feeding in the Village was

commonly employed. The literature also supported that PM (Şekerden, 1999) and LS (Şekerden

et al., 1999a) effects on TDS were significant. However, the effect of lactation order effect on

TDM content was found insignificant on Anatolian buffaloes in an earlier study (Şekerden et

al., 1999b). PM, LS, CY and LO were influential on fat content significantly. The effects of PM

37

and CY on fat can be explained by feeding level. The literature supported the significant effects

of PM (Foltys et al., 1995; Şekerden et al., 1999b) and LS (Şekerden et al., 1999a) on fat

content (Table 2).

Ash content was also affected by PM, LS and CY (Table 2). PM, CS, LS, CY and LO were

found to be effective on protein content significantly. Alteration in milk fat and protein contents

are related to feeding level and climatic conditions. Literature also confirms that PM (Foltys et

al., 1995; Şekerden et al. 1999b) and CS (Şekerden., 1999) are influential on protein content of

milk. The significant effect of LO on milk protein content was also reported (Polanski et al.,

1992). The milk yield varies due to LS and there are negative relationship between milk yield

with fat and protein contents of milk. Protein and fat contents were highest at the beginning and

end of lactation, and lowest during peak lactation associated with milk milk yield (Patel et al.,

1991) (Table 2). Roy et al. (2004) reported that LS did not have a significant effect on milk

protein concentration in Murrah buffaloes.

Table 1. Variance analysis for morning and daily milk yields, rennet coagulation time, pH,

density and titratable acidity Variation

sources

f.d F

Morning

Milk

Yield

Daily

Milk

Yield

Rennet

Coagulation

pH Density Titratable

acidity

Unit 7 11.400*** 12.149*** 1.193 2.841* 1.508 5.497***

Prod.

Month

3 7.275*** 8.531*** 12.931*** 3.246* 22.553*** 4.898**

Calving

season

1 6.516* 0.474 4.563* 0.066 0.085 1.758

Lactation

stage

2 0.067 5.424** 10.049*** 7.076** 3.534* 9.687***

Calving

year

1 1.371 5.295* 13.169*** 2.918* 35.519*** 12.733**

Lactation

order

2 1.915 1.360 0.972 1.699 0.740 1.185

Total N 115 115 115 115 107 115 *P < 0.05, **P < 0.01, ***P < 0.001

Table 2. Variance analysis for TDM, fat, ash, protein and urea contents

Variation sources f.d F

TDM Fat Ash Protein Urea

Unit 7 0.997 0.644 0.781 1.225 1.831*

Prod. Month 3 6.017** 3.025* 19.797*** 9.191*** 6.081**

Calving season 1 0.002 0.842 0.003 5.425* 1.293

Lactation stage 2 3.611* 10.758*** 4.610* 3.869* 0.689

Calving year 1 38.739*** 46.880*** 0.805 110.153*** 1.110

Lactation order 2 0.356 3.377* 107 3.538* 1.223

Total N 109 109 109 100 *P < 0.05, **P < 0.01, ***P < 0.001

The pH of milk samples were affected by unit, PM, LS and CY; the density was similarly

affected by PM, LS and CY significantly. PM, CS, LO and CY were effective significantly on

rennet coagulation time (Table 1). Literature reports that milk coagulation properties can be

affected by production season and feeding level and LS (Kreuzer et al., 1996; Ikoonen, 2000);

coagulation properties are well related to alteration in fat and protein contents at the beginning

and end of lactation. However, the significant effect of LO on coagulation properties are

reported by some researchers (Kreuzer et al., 1996) whereas findings supporting our results

38

were reported by the others (Ikoonen, 2000). In spite of literature indicating that milk

coagulation properties vary from one unit to another significantly, this was found insignificant

in our study since feeding was based mainly on village pasture, and supplement fodders were

almost the same in every unit (Table 1). Titratable acidity was affected by unit, PM, LS, CY at

significant levels (Table 1). Similarly, urea content of milk was affected by unit and PM

significantly (Table 2). It can be suggested that urea concentration was affected by only feeding

level since both sample collection months and unit factors are related to feeding levels. It is

reported that production season and feeding level (Foltys et al., 1995) are effective on milk urea

concentration. It was also reported that milk urea concentration is affected by LO significantly,

but LS does not have an important effect on milk urea concentration (Roy et al., 2004) as was

found in our study (Table 2).

REFERENCES

Anonymous,2005. Urea in Milk. http://photometry. Merck.de/servlet/PB/menu/ 1169740_ePRJ-

MERCK-EN-pcontent_12/content.html.

Foltys, V., J. Pazmova, E. Chobotova and V. Zatopkova. 1995. Influence of season on

composition of bulk milk in relation to its technological processing. In: Proceedings of

EAAP 46th Meeting European Association for Animal Production,Prague.pp.210. .

Ikoneen, T.2000. Possibilities of genetic Improvement of milk coagulation properties of dairy

cows. Academic Dissetation, Univ. of Helsinki, Dept. Anim. Sci., Publications, No: 49.

James, C.S. 1998. Analytical Chemistry of Foods. Elsevier Publisher, New York.

Kurt, A.1984. Guide of Analysis Methods of Milk and Milk’s Products. A.Ü.Publ. No: 18.

Lecture book No: 252.

Kreuzer, M., J.P. Schulz, C. Fry and H. Abel. 1996. Rennet coagulation properties of milk from

cows at three stages of lactation supplied with graded levels of an antimicrobial feed

supplement. Milchwissenchaft, 51: 243-247.

Koçak, C. And H. Devrim. 1994. Effect of heat procedure on coagulation ability of goat milks.

Gıda, 19: 125-129.

Patel, K.S., S.V. Majmudar, H.B. Patel and L.H. Saiyed. 1991. Lactation curve for milk fat

content in Surti buffaloes. Gujarat Agricultural Univ. Research, 16: 82-83.

Piironen, T., M. Ojala, T. Niini, E.L. Syvaoja and J. Setala. 1992. Effects of milk protein

genetic variants and lactation stage on renneting properties of bovine milk. In:

Proceedings of the 43rd EAAP Meeting, Madrid. pp. 1-12.

Povinelli, M., D. Marcomini, R.D. Zotto, G. Gaiarin, L. Gallo, P. Carnier and M. Casandro.

2003. Sources of variation of milk rennet-coagulation ability of five dairy cattle breeds

reared in Trento Province.In: Proceedinda of the IX. World Animal Prod. Cong., Porto

Alegre.

Polanski, S., H. Czaka and M. Latocha.1992. The effect of some factors on milk fat and protein

percentage of Simmental cows at the Brzozow pedigree farm. Roczniki Naukowe

Zootechniki., 19: 55-65.

Roy, B., R.K. Mehla and S.K. Sirohi. 2004. In fluence of milk yield, parity, stage of lactation

and body weight on urea and protein concentration in milk Murrah

buffaloes.(http://www.ajas.info/contents/abr/03-9-9 htm), 2004.

Şekerden, Ö. 1999. Effects of calving season and lactation order on milk yield and milk

components in simmental cows. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 23: 79-86.

Şekerden, Ö., İ. Tapkı and M. Şahin. 1999a. Changing of milk composition in first ten days

and along of the lactation in Black Pied cattle, J. Atatürk Univ., Fac. of Agric., 30: 37-40.

Şekerden, Ö., İ. Tapkı and Ş. Kaya. 1999b. Changing of milk yield and composition with

lactation stage and production season at village conditions of Hatay Province in Anatolian

buffaloes. J. Atatürk Univ. Fac. of Agric., 30: 161-168.

39

Waldner, D.N., S.R. Stokes, E.R. Jordan and M.L. Looper. 2003. Managing milk composition:

Normal sources of variation. http://www.ansi.okstate.edu/exten/ dairy/wf-4016.html,

06.06.2003.

40

Şekerden, Ö., Borghese, A., Köroğlu, M., Uyar, A., Uras, H., Güzey, Y.Z., 2003. First

Oestrus Synchronization and Artificial Insemination Studies and Effect of PRID

Treatment on Conception Rate in Anatolian Buffaloes. İtalyan II. Ulusal Manda

Kongresi (Atti 20 Congresso Nazionale sull’Allevamento del Bufalo), 28-30 August

2003 Roma-Monterotondo, Proceedings, 319-324.

FIRST ESTRUS SYNCHRONIZATION AND ARTIFICIAL INSEMİNATION

STUDIES AND EFFECT OF PRID TREATMENT ON CONCEPTION RATE IN

ANATOLIAN BUFFALOES

Özel Şekerden1, Antonio Borghese2, Mustafa Köroğlu3, Ahmet Uyar4, Hayrettin

Uras5, Y.Ziya Güzey1

Abstract

This experiment was designed to evaluate the possibility to control estrus and induce fertile

estrus using a progesterone coil (PRID) in order to apply artificial insemination (AI) and

enchance the conception rate in buffalo cows.

The material of the study was formed with as a total of 73 non pregnant multiparous Anatolian

buffalo cows and semen from two Italian bulls. After being applied esrtrus synchronization

using intravaginal drug release device (PRID) intravaginally, cows were artificially inseminated

at 72 and 96 hours with 2 doses semen after the removing of PRID. Application was realized at

3 seperate times; April 2002, November 2002, May 2003.

Pregnancy rate was 50.0%, estrus was inducted on 90.9% of the trial animals from insemination

group of April 2002. In insemination groups of November 2002 and May 2003, estrus

synchronized rate was 82.7% and 100% during insemination times, pregnancy rate was 20.8%

and 55.2 at 90th day of AI respectively.

It was concluded that, PRID would be the preferred treatment in circumstances where a

relatively high proportion of buffaloes are non-cyclic at the time of an oestrus synchronization

and AI program. The strategy should be to optimize the nutritional, health and reproductive

status of buffaloes before they are considered for an estrus synchronization and AI program,

rather than inducing ovulation in non-cycling buffaloes.

Key words: Buffalo, Estrus, Synchronization, Artificial insemination

------------------------------------------------------------------------- 1Mustafa Kemal Univ., Fac. of Agric., Dept. of Anim. Sci., Hatay, Turkey 2Istituto Sperimentale Per la Zootecnia, Monterotondo-Roma, Italy 3Agriculture Directorate of Kırıkhan District, Hatay, Turkey 4Agriculture Directorate of Hassa District, Hatay, Turkey 5Agriculture Directorate of Hatay, Turkey

41

INTRODUCTION

In Turkey 194 000 buffaloes are raised (Anonoymous, 1998). In the last 30 years a significant

waving occurred in their number occurred, due to political reasons. In fact policy markers did

not keep steady opinion on the kind of livestock which had to be supported in the agricultural

economy of the country. In the recent years the number of buffalo have decreased speedily.

In Turkey the native Anatolian buffalo breed is reared. It belongs to the Mediterranean breed

and has been raised for many centuries in Anatolia. It did not attemped for genetic improvement

on buffalo in order to increase of milk production of buffaloes untill now.

Buffalo rearing for milk is accepted as a source of income that don't necessitate expenditure in

Turkey. That is why, buffalo are raised in the regions that have well natural feeding and nursing

conditions for buffalo raising.

It can be said that buffaloes are only raised for milk in small holdings under the village

conditions in Turkey. There are 3-5 buffaloes in each unit, and milk production per capita is

low. In some regions, maximum limit is some high. Buffalo population are raised in extensive

system except Afyon Kocaeli Agricultural research Institute and Mustafa Kemal University

Agricultural Faculty Research buffalo herd in Turkey.

Female buffaloes generally calve in 3 years old firstly. They calve each year following first

calving or once in 2 years. Calving season differs from region to region. It is up to feeding

possibilities (In Middle Anatolia in summer, in coast of North Anatolia in spring, summer and

autumn; in West Anatolia in autumn).

Reproductive efficiency is the primary factor affecting productivity and is

hampered in female by inherent a) late maturity, b) poor estrus expression in summer,

c) distinct seasonal reproductive patterns, d) prolonged intercalving intervals.

Artificial insemination (AI) has made a significant contribution to genetic improvement in cattle

and has potential to do likewise in buffaloes. The application of AI is made difficult in buffaloes

undergoing spontaneus estrus and ovulation due to the relatively low expression of estrus

behavior (Ohashi, 1994; Seren et al, 1995) variable duraion of estrus from 4 to 64 hours, and

difficulty in predicting the time of ovulation (Baruselli, 2001). There is a requirement therefore,

to identify an estrus synchronization treatment that results in reliable and consistent

synchronization of stage of the oestrus cycle and is associated with a relatively high pregnancy

rate when combined with fixed AI in buffaloes. Accordingly, various protocols to synchronize

estrus and ovulation have been evaluated in buffaloes in an attempt to overcome the difficulty of

applying AI in spontaneously ovulating animals. Another factor when considering AI in

buffaloes is the occurence of non-cycling animals. Ideally, therefore, protocols to synchronize

estrus and ovulation in buffaloes should be effective in both cyclic and non-cyclic animals and

should result in high pregnancy related to fixed time AI.

Intravaginal equipment (PRID) which releases progesterone is used in order to induce oestrus in

livestock. PRID (Progesteron Relasing Intravaginal Device) is a silicon coil 12 cm

long and 2 mm thick, containing 1.55 g natural progesterone and a gelatine capsule with 10 mg

oestradiol benzoate (which is included within the device). PRID can be used in order to increase

conception rate in spring and summer seasons, provide oestrus synchronization in order to

inseminate certain times withought oestrus detection.

42

Previous works showed that the use of progesterone pessary (PRID) in buffalo cows is able to

control ovulation and induce a good rate of synchronization (Barile et al 1996; Barile et al

1997).

Zicarelli et al (1995) (observed a pregnancy rate of 29.2% in buffalo cows that received cervical

AI after estrus synchronization with PRID for 10 days, followed by an injection of 1000 IU

PMSG.

It was studied on replies to treatment of PRID+PMSG+PGF2 in matings out of mating season

(Barile et al, 1997). In the research, PRID applied to 62 buffalo cows. Implants were removed

after 10 days from implantation 39 of the 62 animals were mated as naturally, after removing

the implants. Residual 23 animal were inseminated artificially 3 times after 48, 72 and 96 hours

from removing implants. At the insemination times ovarian situation of the animals were

recorded. İt was reached to good synchorinization rate with PRID treatment. They inform that,

pregnancy rates is 21% in inducted oestrus in natural mating, total pregnancy rate is 56.5%

(until 3rd oestrus), pregnancy rate is 34.8% in inducted oestrus by artificial insemination.

A pregnancy rate of 51% was recorded for 100 lactating buffalo cows synchronized using PRID

(Barile et al, 2001).

Neglia et al (2001) observed a pregnancy rates of 45% in buffalo cows synchronized with

PGF2 alone and 48.8% when PGF2 was combined with GnRH injection at the same time of

AI.

Findings according to results of previous researchs that, PRID treatment can be used in oestrus

sychronization, in induction of ovulation, in icreasing effectivenes of artificial insemination

programme, in increasing of pregnancy rate in out of season matings. (Şekerden, 2001).

Oestrus synchronization and fixed-time AI gave 50% pregnancy rate during the breeding season

in Brezilian buffaloes (Baruselli et al, 1999; Araujo Berber, 2002).

Conceıvıng of the Study

The present Project was conceived as a result of the activities of the FAO Inter Regional

Research Network on Buffalo (Europe-Near East) which was established in 1993 by the FAO

Regional Office for Europe (REUR, Rome) and the Regional Office for Near East (RNE, Cairo)

to promote the exchange of information and data on research concerning buffaloes between

researchers of different countries, to undertake collaborative research projects, organize joint

meetings and exchange of scientists and technicians. This Network includes Italy, Bulgaria,

Egypt, Romania, Albania, Poland, Greece, Syria, Iraq, Iran, Turkey and Azerbaijan i.e.

countries where buffalo economically is not as important as cattle and therefore buffalo research

has not yet reached the same results as in cattle. During the 1996 Meeting (Cairo, October 1996)

the urgent need from a few countries (Egypt, Iraq, Turkey) was forward. At the beginning only

Iran and Egypt was included in to the Project. But at the end of writting done by me with

authorities of Network, Turkey was also included in to the Project.

At the beginning it was suggested to implement the Project at Kütahya, Afyon and Hatay

Provinces of Turkey in Turkey. But, because of some difficulties it was decided to implement in

only Hatay Province (Ilıkpınar Village of Kırıkhan District). Because of population is small, the

Project was started with collaborate of Istituto Sperimentale Per la Zootecnia (Rome) at April

2002 by using only two Mediterranean buffalo young bulls originated Italy.

43

This experiment was designed to evaluate the possibility to control estrus and induce fertile

oestrus using a progesterone coil (PRID) in order to apply artificial insemination (AI) and

enchance the conception rate in buffalo cows.

MATERIAL AND METHODS

Material

Ilıkpınar Village of Kırıkhan District of Hatay is as if a big buffalo farm. Buffaloes are raised

the same conditions in each unit. Buffalo is the mainly dairy animal in Ilıkpınar, and village

herd includes aproximatelly 150 breedable buffalo cows. Pasture is based in feeding of the herd.

The herd keeps on the village pasture, which is in low quality, almost all the days of the the

year. Some wheat bran, barley, wheat, leaves of carrot etc are given to the animals in the

evening at the barns according to the pasture situation. Calves and adult animals keep seperately

by two sheepherds on the pasture. In Turkey generally 90-95% of buffalo cows calve one time

in two years. It is also so in Ilıkpınar. Because of this, 70-75 buffalo calves are born in every

year in the Village. But this situation is related

to genotype, herd management and feeding conditions provided. Any way, Acarköy Village (x)

which has pastures more quality than Ilıkpınar Village, buffalo cows calve in every year

regularly. Like this the cows (35 cows) belong to Buffalo Herd of Mustafa Kemal University

Research Farm had also calved every year from 1997 to 2000(xx). Their lactation milk yield is

1000-1500 kgs (xxx). Calves suckle their dams until 8-10 months-age. In other words, they

suckle until dams conceive again and do not permit to calves for suckling. Male calves which

are out of breeding are marketed as slaughter at 1-1.5 years old.

It was thought that crossing study can be started with Italian Mediterranean Buffalo Breed in

Ilıkpınar Village on Anatolian buffaloes. Doing so, when the Project is completed Ilıkpınar will

have one buffalo herd improved, and breeding material will be distributed from this Village to

not only Hatay, but also all over Turkey.

The material of the study was formed with as a total of 73 non pregnant multiparous Anatolian

buffalo cows and semen from two Italian bulls. Parities of trial cows were as follows: 17, 9, 13,

11, 13 and 10 of them were in 1st , 2nd, 3rd . 4th, 5th and 6th parites respectively.

Project has started at April 2002 in the Village. Semen from 2 Italian young bulls were

purchased from COFA (Cooperativa di Fecondazione Artificiale) from Italy by FAO.

Necessary chemical for oestrus synchronization were also provided by FAO. All other

necessities of the Project were supplied by Agricultural Directorate of Hatay Province of

Turkey. During importation, semen compulsorily stayed for 14 days in Esenboğa Custom in

Ankara. As soon as semen taken to Antakya, sperm motilite control was realised. In this control

the number of motile spermatozoa were 2625 000 and 3267 000 for 1st and 2nd bulls

respectively.

--------------------------------------------------------

(x) Acarköy is 10 km distance to Ilıkpınar

(xx)The herd had been saled at the end of 1999 year

(xxx) All breeding and milk recordings of Ilıkpınar buffalo herd have been realized by me since 1996 year. Project

has started at April 2002 in the Village.

44

Methods

Buffalo cows were subjected to clinical examination in point of repoductive problem and

pregnancy on 5 and 6 April 2002(2 groups). On the same days 44 multiparous buffalo cows,

which had not pregnant and had not any reproductive problem, had received an intravaginal

drug release device (PRID) intravaginally. In the same way on 5 and 6 November 2002(2

groups), PRID implanted on 29 cows after being conrolled in point of reproductive problem and

pregnancy. PRID were kept for 10 days in uterine. On on the 7th day after PRID insertion, an

injection of 0.15 mg cloprostenol is given. Because of buffaloes were non-cyclic also 1000 I.U.

Pregnant mare serum gonadotrophin (PMSG) were given. Cows were artificially inseminated at

72 and 96 hours with 2 doses semen after the removing of PRID. The cows, which were not

heated during both of insemination times, were accepted estrus synchronzation was been

unsuccesful.

Classification of semen of two bulls to cows were realized randomly. Until 30 days after

insemination buffalo cows were kept apart from Anatolian bulls, and then trial cows had been

divided into two groups. 1 Anatolian bull had been placed in each group on the pasture.

Pregnancy diagnosis was assessed at 90 days from the insemination by rectal palpation

of uterine contents. Pregnancy rates were calculated for animals that were pregnant at

90th days.

Cows which calved on the end of February and at the beginning of March, 2003 of 1st

group were accepted as with PRID+PMSG+AI treatment, the cows which calved 20-25

days later (on 15-31th March) of them were accepted as synchorinized of oestrus cycle and they

conceived with Anatolian bulls by natural insemination.

RESULTS AND DISCUSSION

All the results obtained until now are summaried at Table 1.

Table 1. The results of synchronizations and inseminations Synchronization season

April 2002

Number %

November 2002

Number %

Number of synchronized buffaloes 44 29

Heated ones during insemination times (xx) 40 90.9 24 82.7

Non heated ones during insemination times(xx) 4 9.1 5 17.2

Number of conceived cows with AI (xxx) 18 45.0 5 20.8

Number of cows which calved between 23 February and 8 March

2003 (xxx)

17(x) 42.5

Number of cows which did not conceive with AI (xxx) 22 55.0

Number of cows which conceived following estrus with

Anatolian bulls (xxx)

15 37.5

Number of cows which did not conceive with Anatolian bulls

(xxx)

7 17.5

Number of cows which calved between 17 March and 31 March

2003 (xxx)

15 37.5

(x) Two of pregnant cows had abortion. (xx) Number of synchronized cows were taken based

(xx) Number of inseminated cows were taken based

By inspecting Table 1 it can be understood that pregnancy rate is 45%, estrus was induced on

90.9% of the trial animals from insemination group of April 2002 . In insemination group of

45

November 2002, estrus synchronized rate was 82.7% during insemination times, pregnancy rate

was 20.8 % at 90th day of AI.

Pregnancy rate reached of estrus synchronization and AI insemination at the end of April 2002

are higher some of literature information given (Zicarelli et al 1995; Barile et al 1997), and

resemble to most of literature information given (Baruselli et al 1999; Neglia et al 2001; Barile

et al 2001; Araujo Berber 2002), But the result of application in November 2002 is lower than

all literature knowledge given. It is may be because insemination season or chemical used for

estrus synchronization. So, we will repeat the study on 50 muıltiparous buffalo cows in May

2003 in the same Village.

According to April 2002 implementation following conclusions can be said; Treatment with

PRID induced ovulation in a greater proportion of non cyclic buffaloes. This observation could

lead to the suggestion that PRID would be the preferred treatment in circumstances where a

relatively high proportion of buffaloes are non-cyclic at the time of an oestrus synchronization

and AI program. The strategy should be to optimize the nutritional, health and reproductive

status of buffaloes before they are considered for an estrus synchronization and AI program,

rather than inducing ovulation in non-cycling buffaloes.In summary, the present study has

shown that PRID achieve good synchronization of stage of the estrus in buffaloes.

REFERENCES

Anonymous, 1998. FAO Year Book, Vol:52.

Araujo Berber, R.C., Madureira, E.H., Baruselli, P.S., 2002. Comparison of two Ovsynch

protocols (GnRH versus LH) for fixed-timed insemination in buffalo (Bubalus bubalis).

Theriogenology 57(2002), pp.1421-1430.

Baruselli, P.S., .Madureira, E.H., Viisintin,, J.A., Barnabe, V.H., Barnabe, R.C., Amaral, R

1999. Timed insemination using synchronization of ovulation in buffalo. Rev.Bras.

Reprod. Anim. 23(1999),360-2

Barile, V.L., Galasso, A. and Carretta, A., 1996. Buffalo Newsletter (FAO Bulletin, Rome) 6: 3-

4.

Barile, V.L., Galasso, A., Marchiori, E., Pacelli, C., Montemurro, N and Borghese, A., 1997.

Effect of PRID treatment on conception rate in Mediterranean buffalo heifers. Proceeding

of World Buffalo Congress. Caserta, Italy, 13-16 October, 1997

Barile, V.L., Pacelli, C., Galasso, A., De Mauro, G.J., Francillo, M., Cigliano, A., 2001.

Inseminazione artificiale nella bufala. Risultati di prove condotte nel Lazio. In:

Proceedings of the I Congresso Nazionale sull’Allevamento del Bufalo, 2001 Oct.3-5,

Eboli, Italy. p.354-358.

Baruselli, P.S., 2001. Control of follicular development applied to reproduction biotechnologies

in buffalo. In: Proceedings of the I Congresso Nazionale sull’Allevamento del Bufalo,

2001 Oct.3-5, Eboli, Italy, p.128-46

Neglia, G., Midea, D., Caracciolo di Brienza, V., Rossi, N., Zicarelli, F., 2001. Associazione del

GnRH alle prostaglandine nella inseminazione strumentale della bufala Mediterranea

Italiana. In: Proceedings of the I Congresso Nazionale sull’Allevamento del Bufalo, 2001

Oct.3-5, Eboli, Italy. P.337-40

Ohashi, O.M., 1994. Estrous detection in buffalo cow. Buffalo J. 10 Suppl 2(1994), pp61-64

Seren, E., Parmeggiani, A., Campanile, G., 1995. The control of ovulation in Italian buffalo. In

Proceedings of the XXX Simposio Internazionale di Zootecnia (Reproduction & Animal

Breeding:Advances and Strategy), 1995 Sept. 11-13, Milano, p 265-75

Şekerden, Ö., 2001. Bovine Husbandry (Buffalo Husbandry), Temizyürek Press, Antakya, 296

pp., Turkey.

46

Zicarelli, L., De Flippo, C., Francillo, M., Pacelli, C., Villa, E., 1997. Influence of insemination

technique and ovulation time on fertility percentage in synchronized buffaloes. In:

Proceedings of the V World Buffalo Congress, 1997 Oct. 13-16, Caserta. P.732-73

47

Şekerden, Ö., 2004. Fattening Performances of Anatolian and Italian Crossbred Male

Buffalo Calves. 7th World Buffalo Congress, 20-23 October 2004, Makati Shangri-La

Hotel Ayala AVENUE, Makati City, Philippines, Proceedings-Contributed Papers Vol:

II, 351-356.

FATTENING PERFORMANCES OF ANATOLIAN AND

ANATOLIAN X ITALIAN CROSBRED MALE BUFFALO CALVES

ABSTRACT

This research was aimed to determine the intensive fattenıng performances of Anatolian and

Anatolian x Italian crosbred male buffalo calves in Ilıkpınar Village of Kırıkhan District of

Hatay, Turkey.

The material of the study was formed by 3 F1 crosbred (Anatolian x Italian) and 6 Anatolian

male buffalo calves of 6.7-8.1 months of age.

1 kg of average daily gain was planned for each animal along the 134 days of intensive fattening

period.

5 and 4 kgs/day concentrate, which include 2500k-cal/kg metabolic energy and 14.0% crude

protein, were given to the F1 and Anatolian buffalo calves respectively along the trial. The

roughage source was only wheat straw in high quality, and the straw was given as ad libitum.

Trial animals were weighted at the beginning of preliminary trial (17.10.2003) and at the

beginning of intensive fattening (02.11.2003), and then various body measurements (height at

withers, body length, chest girth, chest depth, front chest width, shin girth, abdomen girth) and

live weights were determinedwith one month intervals.

F1 genotype had have the highest live weight gain as totaly (142.0±7.55) kgs. F1’s was followed

by group that, lactation order of dam is two (A2)(113.7±4.16 kgs) and group that, lactation

order of dam is 1 (A1) (88.0±10.82 kgs).

Feed efficiency is equal in F1 and A2 groups, the lowest in A1 group. According to this, the cost

of 1 kg live weight gain is the same in F1 and A2 groups. But, F1 genotype had have more live

weight gain (28.3 kgs) than A2 in the same fattening period.

Live weight and all the investigated body measurements reached at the end of the fattening

period are the highest in F1 group

Key Words: Anatolian, Italian, Buffalo calves, Fattening

Introduction

The capacity of young buffaloes to thrive on coarse fodders is well known, but their fattening

propensities under different feeding systems are not so widely appreciated.

Efficiency is influenced by many factors; live weight and conformation of types and genotype,

weight at birth and growth rate, initial fattening age, feeding level, castration factors (Şekerden,

2001). Liveweights and growth rates of definite breeds are most important indicators of meat

48

production potential. Researchers have found a correlation between the weight of calves at birth

and the liveweights of the parents; and between the weight at birth and daily weight gains in the

early stages of growth (Tantawy and Ahmed, 1955; Arora and Gupta, 1962; Tomar and Desai,

1965).

Daily average gain in fattening varises according to initial age of fattening (Wendover, 1968)

and feeding level provided in fattening period (Uslu and Kapalp, 1974; Karabulut et al, 1984a;

Karabulut et al 1984b). Fattening applied after 1 years old average daily gain decreases

(Şekerden, 2001). In 6-12 month of initial age of fattening daily gain for male buffalo calves are

reported as 454 gr by Ghoneim et al (1959) on Egyptian buffaloes and 394 gr by Uslu (1970)

on Anatolian buffaloes. Buffaloes that their initial fattening age of 9 and 8.5, fattening live

weights are 195 and 179 days respectively are fed with concentrate and clover for 81 and 94

days. Daily gain of the group that started to fattening at lower live weight 0.681gr, while 0.909

gr others (Çakır et al 1981).

İzgi et al (1988), applied intensive fattening for 84 days on 8 Anatolian buffalo male calves of

7-11 months of age. In the trial, concentrate including 15% crude protein was used. Researchers

report that average live weights of initial and final fattening period are 198.3±21.3 kgs and

252.0±22.5kg respectively; average daily live weight gain is 640±79 gr/day, daily amount of

concentrate consumed is 4.124±214 kgs; feed efficiency is 7.078±551 kgs.

Feeding level also effective on fattening performances (Çakır et al 1981; Karabulut et al 1984a;

İzgi, 1990). 32 male buffalo calves of 7-8 months of age were grouped into two, one group

offered a high energy ration consisting of 80% concentrate mixture and 20% roughage, while

the other group fed on ration constituting 60% concentrate mixture with 40% roughage by

Sharma et al (1997). The roughage source was wheat straw and restricted quantity of maize

fodder (2 kg). They reached the results in Table 1.

Fattening after weaning in 5-12 month of age period with ration which includes high protein can

be get better results than lower ones (De Guzman, 1980).

In the research (Karabulut et al 1984b), that applied on Anatolian buffaloes at 2 different age (6

and 12 months of ages) daily live weight gain, daily feed consumed , feed efficiency, and

optimum fattening duration are determined as 444.4 and 435.2 gr; 5.069 and 4.132 kg; 11.936

and 9.533 kg; 126 and 155 days respectively.

Table 1. Some parameters of the trial of Sharma et al (1997). Parameters Experimental rations

High concentrate

80:20

Medium concentrate

60:40

Initial body weight (kg) 103.5 100.0

Final body weight (kg) 246.0 280.3

Gain day (gr) 609 771.0

Feed conversion ratio 5.09 5.51

İzgi et al (1990) grouped into two of Anatolian according to age (6 and 12 month of age), and

divided into 2 feeding level groups each of age groups. Researcher concluded that it can be

reached to better to feed efficiency and live weight gain in smaller age using ration have

concentrate in high percentage.

This research was aimed to determine the intensive fattenıng performances of Anatolian and

Anatolian x Italian crosbred male buffalo calves

49

Material and Methods

Material

The material of the study was formed by 3 F1 crosbred (Anatolian x Italian) and 6 Anatolian

male buffalo calves in 6.7-8.1 months of age. The calves were belong to Ilıkpınar Village of

Kırıkhan District of Hatay Province buffalo herd. The information about the material are given

in Table 2.

Table 2. Information on the trial material Genotype Number of

calves

Birth date Lactation order

group of dam

Initial age of the

trial (days)

Final age

of the trial

(days)

Initial

live weight

of the trial(kg)

F1 1 23.02.03 2 252 386 156

2 02.03.03 2 245 379 138

3 07.03.03 2 240 374 122

Average 245.7±6.03 379.7±6.03 138.7±17.01

Anatolian 4 20.04.03 2 196 330 113

5 24.04.03 1 192 326 95

6 17.04.03 2 199 333 86

7 13.04.03 2 203 337 88

8 10.04.03 1 206 340 80

9 29.03.03 1 218 352 116

Average 1 205.3±13.01 339.3±13.01 97.0±18.1

2 199.3±3.51 333.3±3.51 95.7±15.04

Trial calves are belong to the buffalo cows synchronized of the estrus and inseminated

artificially on the April 2002. The cows that can be synchronized, but, did not concept, were

inseminated naturally by Anatolian bull. That is why the averages of initial age of the trial F1

and Anatolian calves are different for 44 days from each other (Table 2). 1 kg of average daily

gain was planned for each animal along the 134 days of fattening period. All the calves were

housed in the open shed under the loose housing system and, each animal was fed individually.

Concentrate was started to give at the initial of the trial (17.10.2003) by 1 kg/animal. Amount of

concentrate given was increased gradually, and the amount reached 5 and 4 kgs for F1 and

Anatolian calves respectively after one week. Beginning at the end of 1st week the same amount

concentrates were given until termination of the trial. The roughage source was wheat straw in

high quality, and the straw was given as ad libitum. In this 2 week exercise to concentrate stage,

trial animals were subjected to clinical examination and applied medicines for internal and

external parasites. In addition 1cc/ademin/animal was applied with 1 month intervals along of

the fattening period.

Concentrate has been purchased from Hatay Feed Factory and its composition are given in

Table 3. In concentrate, barley, wheat, lentil, maize, sunflower, cotton seed cake, rasmol, bran,

marble powder, NaCl, molasses and vitamins had been used.

Trial animals were weighted before feeding in the morning at the beginning of preliminary trial

(17.10.2003) and at the beginning of intensive fattening (02.11.2003), and then various body

measurements (height at withers, body length, chest girth, chest depth, front chest width, shin

girth, abdomen girth) and live weight were determined with one month intervals (at 15.11.2003,

15.12. 2003, 15.01.2004, 15.02.2004, 15.03.2004 dates).

Data were classified as follows for lactation order of the dams and measurement time;

50

1st and 2nd lactation orders: 1st, >=3rd lactation orders: 2nd lactation order groups.

Measurement time: Preliminary of the trial (17.10.2003): 1st., initial of the fattening

(02.11.2003): 2nd., 15.11.2003: 3rd, 15.12.2003: 4th., 15.01.2004: 5th, 15.02.2004: 6th,

15.03.2004: 7th measurement times.

Table 3. Composition of concentrate Substance Percentage Substance Percentage

Dry matter (%) 88 NaCl (%) 1

Crude protein (%) 14 Vitamin A (IU/kg) 5000

Crude cellulose (%) 14 Vitamin D3 (IU/kg) 700

Crude ash (%) 9 Vitamin E mg/kg 30

Ca (%) 1-2 Fe (mg/kg) 10

P (%) 0.5 Cu (mg/kg) 5

Na (%) 0.3-0.6 Zn (mg/kg) 5

Metabolic energy kcal/kg 2500 Mg (mg/kg) 10

Amounts of concentrate consumed for 1 kg liveweight gain (feed efficiency) were calculated for

each trial animal seperately by using total amount of concentrate consumed and total live weight

gain in fattening duration. Live weight, each body measrement investigated, feed efficiency,

average of daily live weight and body measurements gains were analysed for genotype and

lactation order of dam by using variance analysis technique by Least Square Analysis Method

(Harvey, 1972).

MINITAB Package programme was used to calculate the average values.

RESULTS AND DISCUSSION

1. Variance Analysis

Variance analysis belong to the data are given in Table 4 and Table 5. Lactation order of dam’s

effect is significant statistically on any characteristic investigated, except chest depth at the final

of fattening (P<0.05). But, genotype has significant effect on live weight and shin girth at the

each meaurement time and, on various body measurements, except height at withers and front

chest width, at various measurement times (Table 4). It is shown from the Table 6 that, the

effects of genotype and lactation order of dam are significant statistically on average live weight

(P<0.01) and shin girth (P<0.05) gains.

Table 4. Vaiance analyses belong to data f.d F

M.T

(x)

V.S

(xx)

Live

weight

Height

at

withers

Body

length

Front

chest

width

Chest

depth

Chest

girth

Abdo-

men

girth

Shin

girth

1 G 1 10.820 *

LO 1 0.221

2 G 1 9.874 *

LO 1 0.009

3 G 1 9.507 * 2.871 5.521 0.037 7.459 * 3.622 4.983 9.000 *

LO 1 0.174 2.235 0.095 1.826 0.555 2.955 0.108 1.562

4 G 1 11.123 * 1.308 10.419 * 12.042 * 13.366 * 3.946 6.893 * 12.400 *

LO 1 0.164 2.587 0.502 0.375 3.802 0.190 0.152 0.726

5 G 1 10.830 * 3.555 10.289 * 1.920 7.927 * 1.139 2.843 9.856 *

LO 1 0.497 2.027 0.001 3.630 3.523 0.745 0.238 1.894

6 G 1 9.656 * 3.787 5.161 0.000 2.297 1.288 3.014 9.075 *

LO 1 0.597 3.590 0.058 5.734 0.003 2.192 0.093 1.875

7 G 1 14.700 ** 3.737 6.960 * 1.181 0.199 6.945 * 6.391 * 15.369 **

LO 1 1.711 4.917 1.622 0.589 9.774 * 0.319 0.522 0.885

(x) MT: Measurement times, (xx) VS: Variation sources, G: Genotype, LO: Lactation order

*P<0.05, ** P<0.01

51

Table 5. Variance analysis belong to average of daily live weight and body measurements gains

and feed efficiency Variation

Sources

f.d F

Feed

Efficiency

Live

weight

Height at

withers

Body

length

Front chest

width

Chest

depth

Chest

girth

Abdomen

girth

Shin

girth

General 8

Genotype 1 0.011 19.016** 0.000 0.023 0.609 3.039 0.472 0.212 6.221*

Lac.order 1 2.720 15.642** 0.247 0.881 0.010 2.643 1.450 0.166 0.589

Residual 6

* P<0.05 ** P<0.01

2. Live Weight and Body Measurements

Averages of live weights and body measurements investigated for F1 and Anatolian genotypes

are shown in Table 6 and Table 7 respectively.

Table 6. Averages of live weights and body measurements investigated for F1 (x) MT

(xx)

Liveweight

(kg)

Height

at withers

(Cm)

Body length

(cm)

Front

chest width

(cm)

Chest

depth

(cm)

Chest

girth (cm)

Abdomen

girth

(cm)

İncik

Çevresi

(cm)

1 126.3±16.29

2 138.7±17.01

3 153.3±14.74 103.7±3.51 98.8±7.18 23.2±1.60 44.0±1.00 128.0±2.65 149.2±5.39 16.9±0.60

4 192.7±22.4 106.3±1.26 107.0±6.56 25.7±1.04 46.7±1.04 135.3±8.02 157.2±5.97 17.8±0.28

5 218.7±22.5 113.7±3.25 109.0±5.57 27.7±0.57 47.5±0.50 141.5±8.23 164.3±8.33 19.5±0.43

6 248.7±27.2 114.8±2.25 110.3±5.13 29.5±1.32 50.2±1.89 149.7±6.66 174.8±6.79 19.8±0.76

7 280.7±24.5 117.0±0.00 117.0±1.32 31.8±3.25 50.7±1.15 156.3±7.23 181.0±8.00 20.3±0.76

(x) All the animals (N=3) were in 2nd lactation order group.

(xx) MT: Measurement times, 1: Initial of preliminary of the trial, 2: İnitial of fattening, 3: 15.11.2003, 4: 15.12.2003,

5: 15.01.2004, 6: 15.02.2004, 7: 15.03.2004

Table 7. Averages of live weights and body measurements investigated for Anatolian calves(x) MT

(xx)

LO

(xxx)

N Live

weight

(kg)

Height

at withers

(Cm)

Body

length

(cm)

Front

chest width

(cm)

Chest

depth

(cm)

Chest

girth (cm)

Abdomen

girth

(cm)

İncik

Çevresi

(cm)

1 1 3 83.7±12.06

2 3 89.0±13.00

2 1 3 97.0±18.10

2 3 95.7±15.04

3 1 3 103.0±22.3 93.0±2.65 87.3±4.73 20.5±2.29 37.0±1.73 108.3±6.66 131.0±12.12 14.7±0.76

2 3 109.0±14.73 98.0±5.57 88.7±3.21 22.8±2.36 38.5±3.77 117.7±9.02 133.3±7.09 15.3±0.57

4 1 3 128.0±21.9 93.5±7.57 90.3±4.51 23.3±1.15 39.0±1.73 118.7±10.21 142.8±11.09 15.3±1.10

2 3 135.0±19.1 101.0±6.24 93.3±4.16 22.8±0.76 41.7±2.08 121.7±6.66 140.3±5.13 15.8±0.50

5 1 3 145.0±25.6 99.3±6.83 94.5±6.06 24.5±1.32 40.8±1.89 127.3±12.01 155.3±10.41 16.0±1.50

2 3 158.0±19.1 105.5±5.22 94.3±5.13 26.3±1.44 43.5±2.29 133.7±5.51 151.7±8.74 17.1±0.51

6 1 3 170.0±26.5 102.3±5.51 98.2±3.62 24.7±2.08 45.3±6.11 132.0±10.44 163.7±8.74 17.2±1.04

2 3 185.7±20.2 108.5±3.50 99.3±8.13 29.5±3.50 45.5±1.32 142.0±7.21 165.3±3.51 18.0±0.00

7 1 3 185.0±26.2 104.8±5.53 102.7±2.52 27.0±2.65 44.0±3.04 139.3±8.02 163.0±8.19 17.2±1.07

2 3 209.3±16.44 111.3±2.84 107.3±7.23 29.0±3.61 49.8±2.25 142.3±3.21 167.0±2.65 17.8±0.28

(x) The animals (N=6) were in 1st and 2nd lactation order groups.

(xx) MT: Measurement times, 1: Preliminary of the trial, 2: İnitial of fattening, 3: 15.11.2003, 4: 15.12.2003, 5:

15.01.2004, 6: 15.02.2004, 7: 15.03.2004

(xxx) LO: Lactation order

52

Live weight and all the investigated body measurements reached at the end of the fattening

period are the highest in F1 group (Table 6, 7). Althought for height at withers, front chest width

and chest depth ones are not significant statistically (Table 5).

3. Daily Liveweight Gain and Feed Efficiency

In Table 8 and Table 9 some information are given about results of the trial.

From the Table 8 it is understood that, F1 calves had have the highest average of live weight

gain as totaly (142.0±7.55) kgs. F1’s was followed by group of lactation order of dam is 2

(A2)(113.7±4.16 kgs) and group of lactation order of dam is 1 (A1) (88.0±10.82 kgs). Feed

efficiency is equal in F1 and A2 groups, the lowest in A1 group. According to this, the cost of 1

kg live weight gain is the same in F1 and A2 groups. But, F1 genotype had have more live weight

gain (28.3 kgs) than A2 in the same fattening period.

F1 genotype had have the highest average daily gain in all the characterisrics investigated than

Anatolian genotype, except chest depth and abdomen girth (Table 9). But differences between

genotypes are not significant statistically, except live weight and shin girth (Table 5). So,

significant difference in finishing live weight between genotypes can be explaned by difference

of shin girth.

Table 8. Information on some results of the trial Genotyp Number of

calf

Lactation order of

dam

Finishing weight

(kg)

Total gain of

liveweight (kg)

Feed efficiency

(kg)

F1 1 2 305 149 4.49

2 2 281 143 4.68

3 2 256 134 5.00

Average 280.7±24.5 142.0±7.55 4.71

Anatolian 4 2 228 115 4.66

5 1 192 97 5.52

6 2 203 117 4.58

7 2 197 109 4.91

8 1 156 76 7.05

9 1 207 91 5.89

Average 1 185.0±26.2 88.0±10.82 6.09

2 209.3±16.44 113.7±4.16 4.71

In the present study, daily live weight gain for F1 (1.059±0.0559 kg) is the higher than all the

literature information given (Ghoneim et al 1959; Uslu, 1970; Çakır et al 1981; Karabulut et al,

1984a; Karabulut et al 1984b; İzgi et al, 1988; İzgi et al 1990; Sharma et al 1997). Average

daily live weight gain for Anatolian genotype (0.752±0.1183 kg) is higher most of literature

information given on Anatolian buffaloes in the approximately same initial age, except one

report (Çakır et al 1981). Feed efficiency found in the research is also higher in not only F1

genotype, but also Anatolian’s than all the literature information given.

53

Table 9. Average daily gains of live weight and body measurements Characteristics Genotype Lactation

Order

N - -

X ± Sx

Liveweight (kg/day) F1 3 1.059±0.0559

Anatolian 1 3 0.656±0.0800

Anatolian 2 3 0.848±0.0310

Aanatolian 1,2 6 0.752±0.1183

Height at withers (cm/day) F1 3 0.099±0.0261

Anatolian 1 3 0.087±0.0221

Anatolian 2 3 0.091±0.0340

Aanatolian 1,2 6 0.093±0.0265

Body length (cm/day) F1 3 0.134±0.0435

Anatolian 1 3 0.114±0.0171

Anatolian 2 3 0.138±0.0300

Aanatolian 1,2 6 0.126±0.0257

Chest width (cm/day) F1 3 0.064±0.029

Anatolian 1 3 0.048±0.0260

Anatolian 2 3 0.043±0.0320

Aanatolian 1,2 6 0.046±0.0265

Chest depth (cm/day) F1 3 0.049±0.0049

Anatolian 1 3 0.051±0.0090

Anatolian 2 3 0.084±0.0400

Aanatolian 1,2 6 0.067±0.0318

Chest girth (cm/day) F1 3 0.211±0.0350

Anatolian 1 3 0.231±0.0300

Anatolian 2 3 0.183±0.0690

Aanatolian 1,2 6 0.207±0.0543

Abdomen girth (cm/day) F1 3 0.236±0.0370

Anatolian 1 3 0.238±0.0390

Anatolian 2 3 0.251±0.0370

Aanatolian 1,2 6 0.244±0.0350

Shin girth (cm/day) F1 3 0.025±0.0036

Anatolian 1 3 0.019±0.0060

Anatolian 2 3 0.016±0.0020

Aanatolian 1,2 6 0.017±0.0043

REFERENCES

Arora, S.P., Gupta, B.S., 1962. Growth rate of Murrah Buffalo calves. J. Vet. Anim. Husb. Res.,

Mhow., 5(1-4 ve 6): 19-21.

Çakır, A., Haşimoğlu, S., Aksoy, A., 1981. Practical Feeding of Livestock. Atatürk Univ.

Lecturer Notes.

De Guzman, MR., Jr. 1980. Buffalo production and development in Philippines. FFTC. January

1980: 30-39.

Ghoneim, A., 1959. Study of growth in Egyptian cows and buffaloes up to 1 ½ years old. Cairo

Univ. Fac. of Agr. Bull. 133.

Harvey, W.R., 1972. Least Squares and Maximum Likelihood General Purpose Program. Dep.

Dairy Sci., Ohio State Univ., Columbus, Ohio, USA.

İzgi, A.N., Asker, R., Çetinkaya, M., Şahin, M., 1988. Using mal sqrount instead of concentrate

mixture on fattening of young cattle and buffalo. Buffalo Husbandry Research Institute

Publication, AFON

İzgi, A.N., 1990. Some researchs determining location of buffalo of meat production

effectiveness according to cattle. Bornova, İzmir.

54

Karabulut, A., Güven, Y., İzgi, A.N., Özer, N., 1984a.Researchs on fattening ability, body

measurement and carcass characteristics of domestic buffaloes nourished with the rations

have different nourishment percentages. Zootechni Research Institute Publ. No: 89,

Ankara.

Karabulut, A., Güven, Y., İzgi, A.N., Özer, N., 1984b. Researchs on fattening ability, optimum

fattening duration and carcass characteristics of domestic buffaloes started to fattening at

different ages. Zootechni Research Institute Publ. No: 94, Ankara.

Sharma, D.D., Sehgal, J.P., Singhal, K.K., Ghosh, M.K., 1997. Growth and meat production

potentiality in male buffalo calves raised to veal and beef stage on high and medium

concentrate levels. 5th World Buffalo Congress Proceedings, 13-16 October, 1997,

Caserta, Italy, 418-423.

Şekerden, 2001. Large Animal Husbandry (Buffalo Rearing)., Lecturer book of Mustafa Kemal

Univ.. Temizyürek Press, 296 pp.

Tantawy, A.O., Ahmed, I.A., 1955. Some factors influencing weaning weight of Egyptian

cattle. Alex. J. Agric. Res., 3(2), 13 p.

Tomar, S.P.S., &Desai, R.N., 1965. A study of growth rate in buffaloes maintained on military

farms. (Heritability estimates). Indian vet. J., 42: 116-125.

Uslu, N.T., 1970. Studies on necessities of protein and starch value of growing buffaloes.

Experiment and Production Station of fodder plants Publ. No: 5, Afyon.

Uslu, N.T., Kapalp, Y., 1974. One study on fattening of Afyon Region buffaloes. TÜBİTAK,

IV. Scientific Congress, 5-8 November, 1974, Ankara.

Wendover, D.G., 1968. Studies in carcass evaluation in tropical animals. D.T.A. Report, Univ.

Of Wels Indies.

55

Şekerden, Ö., Uraz, H., Söğüt, Ö., 2009. Kilis ineklerinde kan progesteron testi kullanılarak erken

gebelik teşhis imkanları, Ege Üniv. Hayvansal Üretim Derg. (Journal of animal production), Vol: 50,

sayı:2, s. 29-32, İzmir.

Kilis İneklerinde Kan Progesteron Testi Kullanılarak Erken Gebelik

Teşhis İmkanları

Özel Şekerden1, Hayrettin Uraz2 , Ö zgür Söğüt1

1 Mustafa Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, ANTAKYA

2 Tarım İl Müdürlüğü, ANTAKYA

e-mail:sekerden@mku.edu.tr, Tlf: 326 2455498, Faks: 326 2455832

Özet Bu çalışmada, saha şartlarında Kilis Sığırlarında kan serumu progesteron testinin erken gebelik

teşhisinde kullanım imkanının araştırılması amaçlanmıştır. Çalışma materyalini, yapılan suni

tohumlamanın 40. gününde Hatay’ın Yayladağ İlçesi Aydınbahçe Köyündeki 17 yetiştiriciye ait olan

21 Kilis ineğinden alınan kan örnekleri oluşturmuştur

Kan örneklerinde progesteron analizi yapılmıştır. Tohumlamadan 90 gün sonra gebelik tanısı için

uterus içeriğinin rektal palpasyonu yapılmıştır.

Progesteron düzeyi gebe olduğu tahmin edilenlerde 2.910 ±0.6709 ng/ml, gebe olmadığı anlaşılanlarda

0.65 ±0.740 ng/ml olarak hesaplanmıştır.

Kilis sığırlarında sun’i tohumlamanın 40. günündeki kan progesteron düzeyine göre gebe olanların %

81.25, olmayanların ise % 100 doğrulukla belirlenmesinin mümkün olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar kelimeler: Kilis, Erken Gebelik, Teşhis, Progesteron

Possibilities of Early Pregnancy Diagnosis by Using Blood Progesteron Test in Kilis

Cows

Abstract

In the research it was aimed to investigate possibilities of using of blood serum progesterone test in

early pregnancy diagnosis in Kilis cows. The material of the study was formed by blood samples

collected from 20 Kilis cows which were belong to 17 farmers of Aydınbahçe Village of Yayladağ

District of Hatay Province, on the 40th day of artificial insemination.

Progesteron analysed in the serum of blood samples. Pregnancy was estimated by progesteron

concentration in the samples. Pregnancy was confirmed on the 90th days after insemination by rectal

palpation of the uterine contents.

Progesterone levels of pregnant and non-pregnant cows on the day 40th of insemination were

calculated as 2.910 ±0.6709 ng/ml, and 0.65 ±0.740 ng/ml respectively.

It was concluded that it is possible to determine of pregnant and non pregnant ones at accuracy 81.25

% and 100% respectively according to blood progesteron levels at the 40th day of insemination.

Key words: Kilis, Pregnancy, Diagnosis, Progesterone.

56

Giriş Süt sığırlarında üreme etkinliği, buzağılama aralığından direkt olarak etkilenir. Buzağılamadan döl

tutmaya kadar geçen sürenin kısaltılması, buzağılama aralığını kısaltmaya yardım eder (Esselmont,

1992). Oysa, sığırlarda gebeliğin rektum yoluyla palpasyonla belirlenmesi, tohumlamadan sonra

takriben 90 gün geçmesini gerektirmektedir.

Kandaki progesteron düzeyi üreme döngüsü ve gebelik esnasında farklı seviyelerde mevcuttur;

Kızgınlık esnasında progesteron seviyesi düşüktür (< 1 nmol/l). Ovulasyonu müteakip corpus luteum

gelişirken, seviye yükselmeye başlar. İnek tohumlanmazsa, veya tohumlanır da gebe kalmazsa,

döngünün yaklaşık olarak 17. gününde uterustan salgılanan prostaglandin nedeniyle corpus luteum

dejenere olmaya başlar. İnek yeniden kızgınlığa dönerken 21- 24 günde progesteron seviyesi minimal

konsentrasyona (<1 nmol/l) düşer. Ancak, inek tohumlanır ve gebe kalırsa, corpus luteum varlığını

sürdürür ve inek yeniden kızgınlık göstermez. Kanda ve sütte progesteron konsentrasyonu gebelik

boyunca yüksek (> 3.5 nmol/l) kalır (Kamboj ve Prakash, 1993).

Sherarer (2003), eğer inek gebe değilse ve düzenli kızgınlık döngüsüne sahipse, sütteki progesteron

seviyesinin, kızgınlıktan takriben 2 gün öncesinden 4-5 gün sonrasına kadar düşen, ve siklusun

ortasında yükselen bir siklik patern izlediğini rapor etmiştir.

Süt sığırlarında kan progesteron seviyesinin kızgınlıkta en düşük (0.21 ng/ml) olduğu, 7. günde

arttığını (1.5 ng/ml) ve 14. günde en yüksek olduğu (2.21 ng/ml) ve daha sonra 21. günde düştüğü

(0.38 ng/ml) bildirilmektedir. Tohumlanan ineklerden döl tutanlarda progesteron seviyesi, 21. günde

yüksek (2.69 ng/ml) kalmaktadır. Eğer progesteron seviyesi sıfırıncı günde (tohumlama günü) 1 ng/ml

den daha düşük ve 21. günde 2ng/ml den daha yüksek ise, ineğin gebe olabileceği, aksi takdirde eğer

progesteron seviyesi 21. günde <1 ng/ml ise, ineğin gebe kalmadığı bildirilmektedir (Anonim, 2004).

Kan ve sütün progesteron konsentrasyonundaki değişiklikler Murrah Mandalarında Batra ve ark.

(1979) tarafından tohumlamanın 10. gününden 40. gününe kadar ölçülmüştür. Araştırmacılar

kızgınlıkta kan plazmasındaki 0.1ng/ml olan progesteron konsentrasyonunun, 13. günde 3.6 ng/ml ye

kadar yükseldiğini, döl tutan hayvanlarda progesteron konsentrasyonunun 13. günden sonra da artışını

sürdürdüğünü, döl tutmıyanlarda ise, bir sonraki kızgınlıktan 3 gün önce 0.6 ng/ml ye düştüğünü

bildirmişlerdir.

Progesteron testi, ineğin gebe olmadığını belirlemekte çok doğru (%95-100) sonuç verir. Eğer

progesteron seviyesi düşükse, inek gebe olamaz. Çünkü, çok düşük progesteron konsentrasyonuna (0.1

ng/ml) sahip bir inek, ovulasyonu izleyen birkaç günden daha uzun süre fetusü yaşatamaz. Bununla

birlikte yüksek progesteron konsentrasyonu (1.5 ng/ml veya daha yüksek) ineğin gebe olduğunu

tahminde sadece %85-88 doğrudur (Larry, 1986). Yüksek progesteron seviyesi belirli yumurtalık

hastalıkları, ineğin örnek alındıktan sonra yavru atması, veya anormal derecede kısa veya uzun

kızgınlık siklusu, yanlış zamanda örnek alma nedeni ile olabilir. Bu testte en büyük hata kaynağı,

örneğin yanlış zamanda alınmış olmasıdır (Collins, 2002).

Drake ve O'cconnor (2001), sığırlarda progesteron analizinin kızgınlık kontrolü doğruluğunun

değerlendirilmesinde, gebelik teşhisinde ve erken embriyonik ölümlerin belirlenmesinde

kullanılabilirliğini araştırmak amacıyla çiftleşme gününde ve çiftleşmeden 20 gün sonra kan örnekleri

toplamışlardır. Araştırmada embriyonik ölüm (gebe kalmadan 42 gün sonra ölüm), çiftleşme gününde

hayvanın kızgın olduğunu gösteren düşük, çiftleşmenin 20. gününde yüksek olan progesteron seviyesi

ve 40. günde yapılan rektal palpasyonda gebe olmayışın belirlenmesi sureti ile tanınmıştır.

Araştırmacılar bu kriterleri kullanarak bir populasyonda ineklerin %24 ünde tespit edilen döl

tutmaların, erken embriyonik ölümle sonuçlandığı sonucuna varmışlardır.

Toolsee (2003), sığırlarda süt progesteron testi ile gebe olmadığı ve gebe olduğu teşhis edilenlerin

doğruluk derecesini sırası ile %97.5 ve %83 olarak bildirmektedir. Araştırıcı süt progesteron testi ile

gebelik tahmininin doğruluğunun iki kızgınlık arasında geçen sürenin hayvandan hayvana değişmesi,

sürekli olarak korpus luteum mevcudiyeti, tohumlamanın luteal faz esnasında yapılmış olması,

embriyonik ölümler gibi çok sayıda faktör tarafından etkilenebileceğini bildirmektedir. Gebe olmayan

bir inek tohumlamadan sonra 21 günden daha önce kızgınlık gösterebilir. Böyle bir inek

yumurtlayabilir ve bir corpus luteum oluşabilir. Bu ise, 22-24. günlerde progesteron seviyesinde bir

artışa neden olabilir. Böylece, gebe olmadığı halde böyle bir inek progesteron testinde yanlışlıkla gebe

olarak teşhis edilebilir. Yumurtalık kisti veya uterus enfeksiyonları gibi üreme problemli inekler de

yüksek progesteron konsentrasyonuna (>3.5 nmol/l) sahip olabilir ve gebe olarak teşhis edilebilirler.

İnekler bazen kızgınlıkları gerçek olmadığı (>1.5 ve <3.5 nmol/l) zaman tohumlanırlar.

Tohumlamadan 21 gün sonra bu inekler gebe olmasalar bile, çoğunlukla luteal fazdadır ve yüksek

progesteron seviyesine (>3.5 nmol/l) sahiptirler. İnekler tohumlamadan 21 gün sonra gerçekten gebe

olabilirler, fakat daha sonraki 30-60 gün içinde embriyoyu kaybedebilirler. Bu periyottaki gebelik

kayıpları %30’a kadar bile ulaşabilir (Gordon, 1996).

Kilis sığırı, Yerli Güney Sarı sığırlarımızın 4 tipinden [1) Yerli Güney Sarı, 2) Kilis, 3) Yerli Sarı

xKilis, Yerli Sarı x Halep, Kilis Halep] birisidir. Laktasyon süt verim ortalaması 2000-2500 kg

dolayında olup, ıslah edilmiş süt verim yönlü bir ırk olarak kabul edilebilir (Şekerden ve Özkütük,

1990).

Bu çalışma, Hatay’ın Yayladağ İlçesi Aydınbahçe Köyünde halk elindeki Kilis tipi Güney Sarı

ineklerde tohumlamadan 40 gün sonraki kan progesteron değerlerini esas alarak yapılan gebelik

teşhisinin doğruluğunu belirlemek sureti ile gebe olmayanların erken tespiti imkanlarını araştırmak

amacıyla yapılmıştır.

Materyal ve yöntem

Araştırmanın materyalini Hatay’ın Yayladağ İlçesi Aydınbahçe Köyünde halk elinde bulunan, büyük

ölçüde meraya dayalı olarak beslenen Kilis tipi toplam 21 adet Güney Sarı ineğe ait kan örnekleri

oluşturmuştur.

31.08.2006 tarihinde Hatay’ın Yayladağ İlçesi Aydınbahçe Köyünde 17 yetiştiriciye ait toplam 23

Güney Sarı Kilis tipi en az 1 defa doğurmuş inek, kızgınlıkları PRID (Progesterone Releasing

Intravaginal Device) kullanarak senkronize edildikten sonra Esmer ırktan semen ile tohumlanmıştır.

Senkronizasyon: Klinik incelemeyle herhangibir üreme problemi taşımadığı ve gebe olmadığı

belirlenen ineklere PRID implante edilmiştir. PRID uygulamasının 12. günü 2 ml prostaglandin

(PGF2α)(estrumate) enjekte edilmiş, ertesi gün PRID geri alınmıştır. PRID’in geri alınmasından 2.5

gün (yaklaşık 56 saat) sonra 2 ml GnRH (Dalmarelin) enjekte edilmiş ve tohumlama sun’i olarak

yapılmıştır.

Tohumlamadan 40 gün sonra 21 baş inekten kan örneği alınmıştır. Çünkü, Tohumlanan ineklerin 1

tanesi tohumlama sonunda satılmış, 1 tanesinden ise kan örneği alınamamıştır. Alınan kan örnekleri

derhal santrifüj edilerek serum elde edilmiş ve etiketlenerek derin dondurucuda –20 C0’de analiz

edilene kadar saklanmıştır. Progesteron analizi Konya Selçuk Üniveritesi Veteriner Fakültesi

Biyokimya Bölümünde Double Antibody Enzim Immunoassay (EIA) Yöntemi ile nicel olarak, Van de

Wiel ve Koops (1986)’un bildirdiği şekilde yapılmıştır.

Tohumlamadan 90 gün sonra gebe olan ve olmayanlar palpasyonla belirlenmiştir.

58

Döl tutma oranı sun’i olarak tohumlanan 23 ineğin yüzdesi olarak 90. gün palpasyon sonuçlarına göre

hesaplanmıştır. Tohumlananların 21 tanesinden kan örneği alınıp analiz edildiği için 40. gündeki

progesteron düzeyi sonuçlarına göre gebelik tahminleri (progesteron düzeyi ≥1 ng bulunanların gebe

oldukları tahmin edilmiştir) ve 90. gündeki palpasyon sonuçlarına göre gebe olanların tanısı 21 inek

üzerinden değerlendirilmiştir.

Bulgular ve tartışma

Tablo 1’de, tohumlamanın 40. günü alınan kan örneklerindeki progesteron düzeylerine göre gebeliği

tahmin edilenler ile, 90. günde yapılan palpasyon sonucunda gebe olduğu tespit edilenler

karşılaştırılmıştır.

Tablo 1. Tohumlmanın 40. günündeki progesteron düzeyleri ve tohumlamanın 90.

gününde gebelik durumu Yetiştirici Örnek

No

Progesteron

(ng/ml)

(40. gün)

Gebelik değerlendirme

Progesteron

Sonucuna göre

90. gün

palpasyon

sonucuna göre

Mehmet Tunç 1 4.37 + Gebe

Ahmet Yılmaz 2 1.98 + -

Hanifi Kılıç 3 0.10 - -

Hanifi Kılıç 4 Eser - -

Mehmet Kılıç (Şakir) 5 3.10 + Gebe

Mehmet Kılıç 6 0.78 - -

Mehmet Kılıç 7 1.28 + -

Mehmet Kaçar 8 2.00 + Gebe

Rıza Aslan 9 2.84 + Gebe

Yakup Şahin 10 2.29 + Gebe

Mevlüt Şahin 11 2.67 + Gebe

Abdullah Ayaz 12 2.61 + Gebe

Mustafa Kılın 13 2.78 + Gebe

Hayrettin Kılınç 14 2.90 + Gebe

Mehmet Çatlak(Aşağı

mahalle)

15 Eser - -

Galip Yapıcı 16 Eser - -

Galip Yapıcı 17 3.44 + Gebe

Cemal Yapıcı 18 1.06 + -

Mehmet Yapıcı (3.

Mahalle)

19 2.95 + Gebe

Mehmet Yapıcı

(3.mahhalle)

20 2.06 + Gebe

Beşir Kaçar 21 3.83 + Gebe

Muzaffer Kaçar Satıldı - ?

Rıza Yılmaz Örnek

alınmadı

- - Gebe

Tablo 1 incelenip değerlendirilerek aşağıdaki yorum yapılabilir;

90. gün palpasyon sonucuna göre, tohumlama sonucu 14 ineğin döl tuttuğu belirlenmiştir. Yani sun’i

olarak tohumlanan ineklerin % 63.6’sı gebe kalmıştır.

Sun’i tohumlamanın 40. gününde tohumlanan 23 ineğin 21’inden alınan kan örneklerindeki

progesteron sonuçlarına göre 16 hayvanın döl tutmuş olabileceği tahmin edilmiştir. Ancak, 90. günde

palpasyonla yapılan gebelik kontrolünde bu hayvanlardan 3 tanesinin (%18.7) gebe olmadığı

anlaşılmıştır. Söz konusu hayvanlar döl tutmuş, ancak 40-90 gün periyodunda yavru atmış olabilirler.

Ya da yumurtalık kisti veya uterus enfeksiyonları gibi üreme problemi olan inekler de 40. günde

59

yüksek progesteron seviyesi göstererek gebe olarak teşhis edilmiş olabilirler (Gordon, 1996). Buna

göre 40. gündeki kan progesteron düzeyi esas alınarak yapılan gebelik tahmininin doğruluk derecesi %

81.25 dir. Bu sonuç, verilen literatür bilgilerindekilere (Larry, 1986; Toolse, 2003) yakındır.

Bu araştırmada 40. gündeki kan progesteron düzeyine göre gebe olmayanların tahminindeki doğruluk

derecesi ise %100 dür. Bu sonucun da, verilen literatür bilgilerindekilere (Larry, 1986; Toolse, 2003)

benzediği söylenebilir.

40. gündeki progesteron düzeyi gebe olduğu tahmin edilenlerde 2.91 ±0.6709 ng/ml, gebe olmadığı

anlaşılanlarda 0.65 ± 0.740 ng/ml olarak hesaplanmıştır. Gebe olan ve olmayanlar için hesaplanan bu

ortalamalar verilen literatür bilgileri ile uyumludur (Batra ve ark., 1979; Kamboj ve Prakash, 1993;

Anonim, 2004).

Sonuç olarak, Kilis sığırlarında tohumlamanın 40. günündeki kan progesteron düzeyine göre gebe

olanların %81.25, olmıyanların ise %100 doğrulukla belirlenmesinin mümkün olduğu söylenebilir.

Kaynaklar

Anonim, 2004. Determination of blood progesterone for assessment of reproductive status of dairy

cows. S&T News Infoterra News Letter S&T Documents Abstract 2004, Proceedings 3(2):

130-134

Batra S.K, Arora R.C, Bachlaus N.K, Pandey R. S. 1979. Blood and milk progesterone in pregnant

and non pregnant buffalo. J. Dairy Sci. 62(9): 1390-1393.

Collins, F. 2002. Bovine pregnancy testing. Rocky Mountain Instrumental Laboratories.

http://www.rockylab Com/cattle.html (3.Temmuz.2007).

Drake, T., O'cconnor, M. 2001. Milk progesterone as an aid in bovine reproductive. management.

Newsletters/Cattle/hhm0516htm. http://www.vetsi.psu.edu/Ext/ (5.Şubat 2007)

Esselmont, R. J. 1992. Measuring dairy herd fertility. Veterinary Record. 131: 209-212.

Gordon, I. 1996. Controlled reproduction in cattle and buffaloes. CAB International, UK. 19-25.

Kamboj, M., Prakash, B. S. 1993. Relationship of progesterone in plasma and whole milk of buffaloes

during cyclicity and early pregnancy. J. Trop.Anim.Health Prod. 25(3): 185-192.

Larry, L. 1986. How to use the milk progesterone tests. NebGuide, G86-818-A.

http://www.ianr.unl.edu/pubs/dairy/g818.htm. (5.Aralık 2003)

Shearer, J.K. 2003. The milk progesterone test and its applications in dairy cattle reproduction.

University of Florida, Cooperative Extension Service, http://edis.ifas.ufl.edu/BODY_DS113 ,

(5.Aralık 2003)

Şekerden, Ö., Özkütük, K. 1990. Büyükbaş hayvan yetiştirme. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi,

Ders Kitabı No, 122, Adana, s.36.

Toolsee, P. 2003. Accuracy and economic evaluation of non-pregnancy diagnosis in dairy cattle in

Mauritıus by milk progesterone determination, Food and Agricultural Research Council, Reduit,

Mauritius.

Van de Wiel, D.F.M., Koops, W. 1986. Department and validation of an enzym immunoassay for

progesterone in bovine milk or blood plasma. Anim. Reprod. Sci. 10: 201-213

60

60

Şekerden, Ö., Tapkı, İ., Güzey, Y.Z., 2001. Güneydoğu Anadolu Projesi GAP Uygulamasında

Hayvancılık. II. Gap ve Sanayi Kongresi, 29-30 Eylül, 2001, Diyarbakır, Bildiriler Kitabı, 201-210.

Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi

IV. GAP Tarım Kongresi

21-23 Eylül 2005

Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) Uygulamasında Büyükbaş Hayvancılık Özel ŞEKERDEN

Mustafa Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, ANTAKYA

e-mail: sekerden@mku.edu.tr

Özet

Hayvansal üretim, GAP’ın önde gelen konularından biridir. Toplam 75 bin km2 dolayında

yüzölçümüne sahip olan GAP alanında (Adıyaman, Şanlı Urfa, Gaziantep, Şırnak, Batman, Kilis,

Mardin, Siirt ve Diyarbakır) Türkiye sığır populasyonunun %6.6’sı (695 690 baş), manda

populasyonunun % 3.4’ü (6 023 baş) ile 2.3 milyon hektar mer’a arazisi bulunmaktadır. Türkiye’de

üretilen yıllık toplam sığır, ve manda sütlerinin sırasıyla %5.4 ve %2.1’i GAP Bölgesi İllerinde

üretilmektedir. Yine Türkiyede yılda üretilen sığır, ve manda etlerinin sırayla % 3.7 ve %0.56 sı bu

bölgede üretilmektedir.

Doğal yapısı hayvancılığa çok uygun olan GAP Bölgesinde Türkiyenin en yüksek süt verim

kapasitesinde yerli sığır ırkı olan Güney Anadolu saf Kırmızı sığır Irkının Kilis tipi hakimdir.

Ancak, bu verim düzeyi bile entansif yetiştiricilik şartlarında ekonomik değildir. Manda

populasyonunun tamamı da yerli Anadolu ırkıdır. Bununla birlikte, GAP Bölgesinde 1.7 milyon

hektar alanda sulama yapılması planlandığından ve Türkiyenin sulanabilir 8.5 milyon hektar

alanının % 20 si GAP Bölgesinde aşağı Fırat ve Dicle Havzalarında bulunduğundan, yerli ırkların

kültür ırkları ile ıslah edilerek yüksek verimli yeni genotiplerin elde edilmesinin zorunlu olduğu

sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Güney Doğu Anadolu Projesi, Büyükbaş hayvancılık

Large Rumınant Husbandry In South East Anatolian Project (SEAP)Application

Abstract

Animal production is one of major topic of the South Anatolian Project (SEAP). 6.6 % of

Turkey cattle population, 3.4 % of Turkey buffalo population and 2.3 million hectare pasture are in

the SEAP area (Adıyaman, Şanlıurfa, Gaziantep, Şırnak, Batman, Kilis, Mardin, Siirt ve

Diyarbakır) that its total area is approximatelly 75 000 km2. 5.4 % of cow’s milk, 2.1 % of

buffalo’s milk are produced from cattle and buffalo respectively in SEAP Provinces. 3.7 % of

cow’s meat and 0.56 % of buffalo meat are also produced from cattle and buffalo respectively in

this area.

In the SEAP Region that it is very suitable for animal husbandry naturally, Kilis type of pure

Sout Anatolian Red breed is dominant which Kilis breed has most milk yield capacity in Turkey

native breeds. But, even so high milk yield level is not economic under the intensive husbandry

conditions. Whole buffalo population is also consist of native Anatolian breed. However, because

of in the SEAP it was planned that irrigation will be provided for 1.7 million hectare areas, and

20% of 8.5 million hectare irrigteable areas of Turkey is in down Fırat and Dicle Basins in the

61

61

SEAP Region, it is concluded that it is necessary to obtain new high yielding genotypes by native

breeds have to be improved with culture breeds.

Key words: South East Anatolian Project, Large Ruminant

1. Giriş

Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP), Fırat ve Dicle Havzaları ile Yukarı Mezopotamya Ovalarında

yer alan Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnak İllerini

kapsamakta olup, Fırat ve Dicle üzerinde inşa edilecek bir seri büyük barajlar ve hidroelektrik

santralleri ile sulama tesislerini ve proje alanında inşa edilecek her çeşit alt yapı, tarımsal yapı,

ulaştırma, sanayi, eğitim, sağlık ve diğer sektörlerin gelişme tesislerini ve hizmetlerini kapsayan

çok yönlü entegre bir gelişme projesidir. Bölgenin yüzölçümü 75358 kilometrekare olup, Türkiye

yüzölçümünün 9.7’si kadardır. Türkiyede sulanabilir 8.5 milyon hektar arazinin %20 si, Aşağı Fırat

ve Dicle Havzalarındaki geniş Ovalardan oluşan GAP Bölgesinde yer almaktadır.

Fırat ve Dicle nehirlerinin sulama ve enerji üretimi için değerlendirilmesi amacıyla Fırat ve Dicle

Havzalarına ilişkin olarak 1960’larda başlayan etüd ve planlama çalışmaları, 1977 yılında

“Güneydoğu Anadolu Projesi” olarak isimlendirilmeye başlanmıştır. Bölgenin zengin toprak ve su

kaynaklarından yararlanmak amacıyla başlangıçta bir enerji ve sulama projesi olarak başlayan

GAP, 1989 yılında tamamlanan ve bölgenin tarıma dayalı bir sanayi merkezi haline getirilmesini

amaçlayan “GAP Master Plan” çalışması ile entegre bir bölgesel kalkınma projesine

dönüştürülmüştür. Prtojenin Tarımsal Kalkınma hedefleri GAP web sitesinde aşağıdaki şekilde

ifade edilmektedir; “Tarımsal verimliliğin artırılması ve çiftçilik faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi

yoluyla kırsal bölgelerdeki gelir düzeyini yükseltmek, Tarımsal sanayilere yeterli girdi sağlamak,

isdihdam olanaklarını artırarak kırsal nüfusun dışa göç etme eğilimini en aza indirmek, ihraç

edilebilir ürünlerin üretilmesine katkıda bulunmak”

GAP Su Kaynaklarını Geliştirme Programı, Fırat ve Dicle Havzası Projeleri olmak üzere 2 ayrı

gruptan oluşmaktadır. Bu program kapsamında 22 baraj, 19 hidroelektrik santrali ve 1.787898

hektar tarım arazisinin sulanması hedeflenmektedir. Proje tamamlandığında bu 2 nehir üzerindeki

tesislerle, Türkiye toplam su potansiyelinin %28’i kontrol altına alınmış olacak, ekonomik olarak

sulanabilir alanın %20 sine, elektrik enerji üretimi ise toplam yıllık elektrik enerjisi potansiyelinin

%22 sine eşdeğer olacaktır.

Doğal kaynakları itibariyle hayvancılık için çok uygun olan GAP Bölgesinin ekonomisi büyük

ölçüde tarıma dayanmaktadır. Kuru tarım tekniği yaygın olup bölgenin, Türkiye ekonomisi

üzerindeki yükünü hafifletmek için tarımsal üretim hızla artırılmalıdır. Bu ise ancak bölgenin su ve

toprak kaynaklarının geliştirilmesi ile mümkündür. Proje tamamlandığında, sulama öncesi bölgede

üretilmeyen ve sulamanın getirdiği ikinci ürünler ve bu arada yem bitkileri yetiştirilebilecektir.Tüm

bunlar, tarıma dayalı sanayiin gelişmesinin temelini oluşturacaktır. Su ve toprak kaynaklarının

geliştirilmesi, bölgenin sadece tarımsal yapısını değil, aynı zamanda sosyal ve ekonomik yapısını

da değiştirecektir.

Projenin nakdi gerçekleşme oranı %43.3 düzeyine ulaşmıştır; Enerji projeleri bakımından %12,

sosyal sektörlerde ise gerçekleşme %58 düzeyindedir. 1995 yılından itibaren Harran Ovasında

sulama başlamıştır. 1998 yılı itibariyle GAP Sulama Projesinin %11’i tamamlanmış ve bunun

sonucunda Fırat ve Dicle Havzalarında toplam 183 000 hektar arazi sulamaya açılmıştır. % 10’u ise

inşaat halinde bulunmaktadır (Anonymous, 1998). Ancak 2003 yılı sonu itibariyle ise sulanması

öngörülen alanın (1.792 ha) ancak %12 si (215 080) DSİ tarafından sulamaya açılabilmiştir.

(Anonymous, 2004). Bu bilgilere dayanarak 2010 yılında tamamlanması planlanmış olan projenin

(Tekinel ve ark., 1992) yavaş ilerlediği söylenebilir.

62

62

Mevcut işletmelerin % 91’inin hem bitki, hem de hayvan yetiştiren işletmelerden oluştuğu GAP

Bölgesi arazi yapısı ve sulanabilirlik açısından aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir;

1) Proje tamamlandığında Bölgedeki sulanacak alanlar,

2) Sulanmayacak, ancak sulamadan etkilenecek eşik bölgeler

3) Dağlık bölgeler

İlk defa 1995 yılında olmak üzere, toplam sulanması planlanan alana oranla çok az bir alanın

sulamaya açıldığı, 2003 yılı sonu itibariyle sulamaya açılan alanın ancak 215 080 ha olduğu

(Anonymous, 2004) yukarıda belirtilmişti. Bu nedenle bu bildiride proje öncesindeki GAP Bölgesi

büyükbaş hayvan yetiştiriciliğinin mevcut durumunun irdelenmesi için 1995 yılı esas alınacaktır.

2. Sığır yetiştiriciliği

2.1. Mevcut durum 1995 ve 2002 yılları için GAP bölgesi sığır varlığı ve ürünleri ile ilgili çeşitli bilgiler Türkiye

karşılaştırmalı olarak sırasıyla Tablo 1a, Tablo 1b ve Tablo 1c’de verilmiştir.

Tablo 1a. Sığır varlığı Bölge Toplam Sığır Sayısı Kültür ırkı (%) Melez (%) Yerli ırk (%)

1995 (x) 2001(xx) 1995(x) 2001

(xx)

1995(x) 2001

(xx)

1995

(x)

2001

(xx)

Adıyaman 86 220 85 910 11.1 13.6 29.9 30.0 59.0 56.3

Şanlıurfa 115 680 148070 4.5 4.6 30.6 44.2 64.9 51.1

Gaziantep 48 680 42 310 14.5 1.98 47.4 72.4 38.0 25.5

Şırnak 50 620 24 240 1.0 2.14 0.1 13.8 98.8 84.0

Batman 37 070 24 720 0.62 1.98 8.01 6.79 91.46 91.2

Mardin 55 620 59 600 2.71 4.01 5.30 10.62 92.0 85.4

Siirt 25 200 35 790 5.03 3.46 8.09 10.31 86.10 86.2

Diyarbakır 216 300 270 940 2.2 4.14 4.4 14.84 93.4 80.7

Kilis 3 250 4 110 25.5 5.84 61.2 83.94 13.2 10.2

Türkiye 11789 000 10548000 14.4 17.6 40.5 43.8 45.0 38.6

GAP toplam ve

ort

638 640 695 690 4.8 5.2 16.2 26.0 78.9 68.8

GAP/Türkiye

(%)

5.4 6.59 1.81 1.95 2.17 3.91 9.5 11.75

(x) Anonymous, 1995, (xx) Anonymous, 2001

Tablo 1b. Sığır süt üretimi Bölge Sağmal (%) Sağılan inek Sütü (ton) Birim başa Süt(kg)

1995 (x) 1995 (x) 1995(x) 2001(xx)

2001(xx) 2001(xx)

Adıyaman 67.2 77 845 1 343 1 450 77 006 61.8

Şanlıurfa 53.3 65 895 1 068 1 248 94 411 51.1

Gaziantep 60.6 90 830 3 078 3 383 76 589 53.5

Şırnak 59.8 22 820 753 926 12 776 56.9

Batman 61.9 17 720 772 818 11 093 54.8

Mardin 58.0 25 930 804 890 29 335 55.3

Siirt 61.7 13 820 889 898 15 241 47.4

Diyarbakır 50.0 104 905 970 1 070 137 536 47.4

Kilis 52.0 6 780 4011 3899 7 806 48.7

Türkiye 49.9 9275310 1185 1285 8489 082 48.2

GAP toplam ve ort 56.3 426 545 1185 1285 461793 51.6

GAP/Türkiye (%) 6.1 4.6 5.43 7.06

(x) Anonymous, 1995, (xx) Anonymous, 2001

63

63

GAP Bölgesi, Türkiye sığır populasyonunun % 6.59’unu, Türkiye sağmal inek populasyonunun %

7.06’sını bulundurmakta, Türkiye sığır sütü üretiminin % 5.43 ünü, Türkiye sığır eti üretiminin %

2.98’ini, Türkiye sığır derisi üretiminin % 3.74’ünü sağlamaktadır (Anonymous, 2001).

Kültür ırkı, melez ve yerli sığırlar, Türkiye sığır populasyonunun sırasıyla %17.6; %43.8 ve

%38.6’sını, GAP Bölgesi sığır populasyonunun ise yine aynı genotip sırasıyla % 5.2, % 26.0 ve

%68.8’ini oluşturmaktadır. Yani GAP, Türkiye sığır populasyonunun % 6.59’unu bulundurmasına

karşın, Türkiye yerli ırklarının % 11.75’ini, kültür ırklarının % 1.95’ini, melezlerin ise % 3.91’ini

bulundurmaktadır. (Anonymous, 2001). Başka bir deyişle GAP, sığır populasyonu içinde yerli

ırkların oranı çok yüksektir. Nitekim laktasyon süt verim ortalaması GAP için 1285 kg, Türkiye

için 1669 kg’dır. Türkiye ortalamasından daha yüksek oranda melez ve kültür ırkı sığır bulunduran

Kilis ve Gaziantep İlleri için laktasyon ortalaması sırasıyla 3899 ve 3383 kg dır. Aynı şekilde GAP

illeri içinde çok yüksek oranda yerli ırk sığır bulunduran Şırnak ve Batman İlleri için laktasyon

ortalamaları çok düşüktür (sırası ile 926 ve 818 kg) (Anonymous, 2001). Tüm bunlar, süt verim

farklılığında genotipin rolünün kanıtları olarak değerlendirilebilir Bu genotip kompozisyonu ise,

bakım ve besleme imkan ve şartları ile ilgilidir. GAP Bölgesinde sığır yetiştiriciliği hemen

tamamen meraya ve anızlara dayanmaktadır. Söylenen alanların sığırların ihtiyacını karşılayacak

verimlilikte olmaması nedeniyle sığırlar yetersiz beslenmektedirler.

Tablo 1c. Et ve diğer sığır ürünleri üretimi Bölge ÜretilenSığır eti

(ton)

Üretilen Deri

Sayısı

Birim başa Et (kg)

1995(x) 2001(xx) 1995(x) 2001

(xx)

1995

(x)

2001(xx)

Adıyaman 655 2 576 6 850 17 163 105.1 163.9

Şanlıurfa 1 905 1 264 16 190 11 448 129.4 1210.8

Gaziantep 2 385 1 837 124 430 9 447 211.1 213.4

Şırnak - 52 - 463 - 123.5

Batman 335 499 2900 5118 127.4 107.1

Mardin 690 11 9 830 75 77.1 146.6

Siirt 260 10 3180 83 89.9 120.4

Diyarbakır 1 055 3553 9 830 30 304 98.4 128.5

Kilis 40 108 310 592 142.8 200.0

Türkiye 292450 331590 1994 500 1997 071 127.0 145.3

GAP toplam

ve ort

7325 9910 61520 74693 127.0 145.3

GAP/Türkiye

(%)

2.5 2.98 3.1 3.74

(x) Anonymous, 1995, (xx) Anonymous, 2001

Türkiye’de üretilen sığır etinin %2.98’ini sağlıyan GAP Bölgesi illerinde sığır populasyonu içinde

kültür ırkı ve melezlerinin oranı yükseldikçe, birim başa et verimi artmaktadır. Birim başa verim

GAP Bölgesinde Türkiye geneline (180.0 kg) göre düşüktür (145.0 kg). Zaten GAP Bölgesi sığır

populasyonunun, Türkiye sığır populasyonunun % 6.5 ünü oluşturmasına karşın, et üretiminin %

2.98 ini sağlaması da bunun sonucudur (Anonymous, 2001).

Bölgede mevcut sığırların yarısından fazlasını Güney Anadolu Sarı Kırmızı sığırlar

oluşturmaktadır. Kalan kısım ise Yerlikara, Doğu Anadolu Kırmızısı ve karışık ırklardan

oluşmaktadır. Güney Sarıların küçük yapılı ve düşük süt verimli Yerli Güney Sarı ve daha büyük

yapılı ve yüksek süt verimli Kilis olmak üzere 2 ayrı tipi vardır. Kilis tipi sığırlar Türkiyenin en

yüksek süt verimli hayvanlarıdır (4). Bununla birlikte bölgede geniş ölçüde sulu tarıma

geçildiğinde, yeni tarımsal üretim deseni içinde bunların bile verim düzeyleri ekonomik olanın

altında kalacaktır.

64

64

2.3. Geliştirme önerileri

Bütün bunlara göre GAP Bölgesinde gerek et ve gerekse süt veriminin artması için gerekli olan

şartlardan bir tanesi, Bölge sığır populasyonunun önemli bir kısmının, süt ve et verimi yüksek

genotipe sahip hayvanlardan oluşmasının sağlanması, yani genotipin ıslahıdır. Ancak, birinciden

hiç ayrı düşünülemeyen diğer koşul, bakım ve besleme şartlarının iyileştirilmesidir. Oysa bugün

Türkiye tarım arazisinin (26 350 000 hektar) % 12.98 ‘ine sahip olan GAP Bölgesi, Türkiye yem

bitkileri üretim alanının ise sadece % 0.58’ini bulundurmaktadır (Anonymous, 2001) (Tablo 2).

Ancak, GAP Projesi tamamlandığında 1.7 milyon hektardan fazla tarım arazisinin sulamaya

açılması, dolayısı ile de bitkisel üretimde ikinci ürünün devreye girmesi, başka bir deyişle yem

bitkileri üretiminin yoğunlaşması beklenmelidir. Bu ise yemleme şartlarının oldukça

iyileştirilebilmesi için büyük imkan sağlayacaktır. Sulamaya açılması hedeflenen miktarın henüz

%12 lik çok küçük bir kısmı [215 080 hektar (Anonymous, 2004)] 1995 yılından başlayarak

sulamaya açılmıştır. Bu alan fazlalaştıkça yem bitkileri üretim alanının da artarak yem

kaynaklarının gittikçe çoğalacağı beklenmelidir. Yem bitkileri ekim alanının genişlemesi yanında

sulama sonucunda birim alandan alınacak kesif yem miktarının artması, bölgede oluşturulacak

yüksek süt ve et verim kapasitesinde hayvanlar için yeterli besleme imkanı sağlıyacaktır. Ancak,

genotipin ve besleme imkanlarının iyileştirilmesi, birlikte başlatılıp geliştirilmelidir. Böylece

yemleme imkanının iyileşmesine paralel olarak et ve süt üretimi açısından genotip te kademeli

olarak iyileşecek ve sonuçta, genotipin iyileşmesinden doğan daha iyi yemleme gereksinimi,

iyileşen yemleme imkanı ile karşılanacaktır. Bu ise bölgede süt ve et üretiminin kademeli olarak

artacağı anlamını taşımaktadır.

Tablo 2. Yem bitkileri üretimi Bölge Toplam ekilen alan (Ha) Yem bitkileri ekim alanı (Ha)

1995 (x) 2001(xx) 1995 (x) 2001(xx)

Adıyaman 235 922 296 796 1 505 488

Şanlıurfa 899 559 1 185 329 1 080 2 046

Gaziantep 223 305 379 739 295 1 547

Şırnak 90 915 130 557 17 628

Batman 96 985 111 865 25 77

Mardin 332 335 383 556 979 100

Siirt 50 205 76 529 84 79

Diyarbakır 621 777 759235 3 708 1 285

Kilis 45 150 98 614 - 174

Türkiye 26 834 000 26 350 475 1 097 163 1 112 849

GAP toplam ve ort 2 596 153 3 422 220 7 693 6 424

GAP/Türkiye (%) 9.67 12.98 0.70 0.58

(x) Anonymous, 1995, (xx) Anonymous, 2001

Yöre hayvancılığının ıslahında ilk adım olan, o yöreye uygun genotiplerin tespit edilmesi kolay,

kısa ve ucuz yoldan sağlanmalıdır. Bölge sığırcılığının ıslahında, bölgenin yerli dominant ırkı olup,

yüksek süt verimli ve sıcağa karşı yüksek toleransa sahip olan Kilis tipinin esas alınması

gerekmektedir. Ancak bu ırk, geç gelişir, laktasyon süresi kısa olup, etçilik yeteneği de iyi değildir.

Bu yetersizlikler melezleme ile çözümlenebilir. İsrail Friesian örneği de dikkate alınarak,

melezlemede Siyah Alaca genotipinden yararlanılması düşünülebilir. Bu nedenle bölgenin

sulanabilen ovaları ve eşik alanlarda entansif ve yarı entansif tarım işletmeleri için Kilis x Siyah

Alaca melezleri önerilebilir. Çünkü bu güne kadar Ülkedeki muhtelif araştırma kuruluşlarında Kilis

x Siyah Alaca melezlemesinden iyi denilebilecek sonuçlar alınmıştır. Ayrıca, sulanabilen alanlarda

entansif tarım işletmeleri için saf Siyah Alacaların yetiştirilmesi de uygun olacaktır. Bu işletmeler

hayvan materyali temin edebilecek maddi güce sahiptir. Bunun yanında, çevre şartlarında GAP ile

değişiklik olmayan bölgelerde Kilis tipi sığırların yetiştirilmesine devam edilecektir. Bu nedenle,

Kilis tipi yerli sığırların saf yetiştirme ve seleksiyonla ıslahı üzerinde de durulmalıdır. Kilis ile

çalışmak durumunda olan işletmeler hem sulama imkanından yararlanamıyacaklarından ekonomik

bakımdan güçsüz oldukları gibi, Güney Anadolu Kırmızı gibi önemli bir gen kaynağının korunması

65

65

görevine de ister istemez üstleneceklerdir. Bu işletmeler için boğaya dayalı saf yetiştirme ıslah

programları gündemde tutulmalıdır.

Damızlık dışı kültür ırkı sığırlar ile bunların melezleri, besi için önemli bir kaynak oluşturacaktır.

Bu kaynaktan elde edilen materyal, sığır besiciliğinin esas kaynağı olacaktır. Besicilik, münferit

besicilik işletmeleri olarak veya entegre et sanayii içinde zincirin bir halkası olarak yer

alabilecektir.

Sonuç olarak vakit geçirilmeksizin bölge için melezlemede kullanılacak en uygun genotip veya

genotipler konusunda son karar verilmeli ve melezleme çalışmaları başlatılmalıdır. Çünkü, bir

işletmenin F1 ineklere sahip olması, melezleme programının başlamasından yaklaşık 4 yıl sonra

mümkündür. Bu nedenle mümkün olan en kısa zamanda yeteri kadar melez hayvan elde edilmesini

ve saf sığırların geliştirilmesini sağlayacak şekilde bir örgüte gereksinim vardır. Bu örgüt, büyük

çaplı bir melezleme programı yürütme görevi yanında ürün değerlendirme, pazarlama, hastalıklarla

mücadele, yetiştiriciye bilgi aktarımı ve araştırma faaliyetleri gibi görevleri de kapsamalıdır.

Yöreye en uygun olan genotip ve genotiplerin belirlenmesi, en uygun bakım, besleme ve barınak

sistemlerinin araştırılması, ileriki yıllarda yörenin bir damızlıkçı bölge olmasını sağlıyabilmek için,

uygun olan yerlerde yeni ırk geliştirilmesi, hep bu örgütün kapsamında olmalıdır.

Ceylanpınar Tarım İşletmesi Müdürlüğü saf Siyah Alaca yetiştiren bir kuruluş olup, yetiştirici

elindeki Kilis ırkı sığırların melezlenmesinde kullanılacak boğalar buradan sağlanabilir. İşletme

ayrıca, saf bir Kilis sürüsü de bulundurmalı, işletmede bir döl kontrolü istasyonu ve sun’i

tohumlama merkezi kurulmalıdır. Sun’i tohumlama kapsamına alınacak köyler, sun’i tohumlama

için uygun alt yapıya sahip olanlar içinden seçilmelidir. Uygun şartlar taşımayan köylerde ise,

sürekli olarak boğa bulundurma yoluna gidilmelidir.

Örgütlenmede Tarım İl Müdürlükleri merkez olarak görevlendirilmeli, Tarım İl Müdürlükleri

Yayım Şubeleri yetiştiriciyi daha etkin bir şekilde eğitmelidir. Araştırılması gereken konular

Araştırma Enstitülerine iletilmeli, gerekirse ilgili Fakültelerle işbirliği yapılmalıdır. Tarımsal

faaliyetlerin yoğun olduğu ilkbahar, yaz ve sonbahar mevsimlerinde uygun köylerde sürekli teknik

eleman bulundurma imkanları aranmalıdır.

Yetiştiricilerin, yem fabrikalarının ürettiği yemi aracısız almaları sağlanmalıdır. Bu amaçla yem ve

süt fabrikaları işbirliği yapmalı ve süt toplama merkezlerinde, yetiştiriciye yem satışı da

yapılmalıdır.

Süt sığırcılığı işletmelerinde elde edilen erkek buzağıların birarada besiye alınmalarına imkan

verecek ortak besi işletmeleri kurulmalıdır. Bu tip işletmeler köylülerin ortak malı veya köyde

kurulacak kooperatifin malı olabilir. Bu şekilde yem, barınak, v.b. unsurlar daha ucuza mal

edilebilir ve ileri besi teknikleri uygulanabilir. Yeter sayıda köyün biraraya gelmesi ile kurulacak

kesimhaneler ve ürün işleme üniteleri bir pazarlama örgütü ile birleştirildiğinde, hiç aracı

kullanılmadan nihai ürünlerin pazarlanması mümkün olabilir. Böylece köydeki işletmelerin tek

başlarına altından kalkamayacakları problemler köy genelinde, köylerin imkanlarını aşanlar ise

köylerin işbirliği ile kurulan ünitelerde çözülebilir.

Entansif süt sığırcılığı projesinin başlangıcında süt üretiminin her yıl ¼ oranında artacağı tahmin

edilebilir. Bu sütün belli bir miktarı buzağı beslemede, bir kısmı ev ihtiyaçlarında kulanılacaktır.

Süt üreticisinin sütünü uygun fiyatla devamlı olarak pazarlayabilmesi, kalan sütün ise uygun

şekilde işlenmesi sağlanmalıdır.

66

66

3. Manda Yetiştiriciliği

3.1. Mevcut durum

GAP Bölgesinde Türkiye manda populasyonunun %3.4’ü bulunmakta, Türkiyede üretilen toplam

manda sütünün % 2.13’ü, manda etinin % 0.56’sı, manda derisinin % 0.57’si üretilmektedir.

GAP’ta birim başa süt verim ortalamasını, Gaziantep yükseltmektedir. Buna rağmen GAP

ortalaması, yine de Türkiye ortalamasından bir miktar düşüktür (Anonymous, 2001). Bu sonuçta,

diğer bölgelere oranla bakım ve besleme şartları yetersizliğinin rol oynadığı sanılmaktadır. Tablo

3a ve Tablo 3b’de GAP Bölgesinde manda varlığı ve ürünleri gösterilmiştir.

Tablo 3a. Manda varlığı ve ürünleri Bölge Toplam

manda

Sayısı

Sağmal

(%)

Sağılan manda

Sütü (ton)

1995 (x) 2001 (xx) 1995 (x) 2001(xx) 1995 (x) 2001 (xx)

Adıyaman - - - - - -

Şanlıurfa 321 940 56.0 22.3 110 128

Gaziantep 120 174 41.7 27.5 50 55

Şırnak 180 76 50.0 40.7 60 20

Batman 160 147 56.3 42.1 60 41

Mardin - 11 - 54.5 - 6

Siirt - - - - - -

Diyarbakır 6790 4675 35.3 27.2 2075 1102

Kilis - - - - - -

Türkiye 225000 176990 47.8 36.9 114540 63327

GAP toplam ve ort 7571 60123 37.1 1630 2355 1352

GAP/Türkiye(%) 2.96 3.4 2.29 2.49

(x) Anonymous, 1995, (xx) Anonymous, 2001

Tablo 3b. Manda varlığı ve ürünleri Bölge Üretilen manda eti

(ton)

Üretilen Deri

Sayısı

Birim başa Süt

(kg)

Birim başa Et (kg)

1995

(x)

2001

(xx)

1995

(x)

2001

(xx)

1995

(x)

2001

(xx)

1995

(x)

2001

(xx)

Adıyaman - - - - - - - -

Şanlıurfa 5 2 20 11 611 610 250 200

Gaziantep - - - - 1000 1146 - -

Şırnak - - - - 677 645 - -

Batman - - - - 677 661 - -

Mardin - - - - - 1000 - -

Siirt - - - - - - - -

Diyarbakır 70 11 80 67 - 866 10 180

Kilis - - - - - - - -

Türkiye 6095 2294 42140 13765 936 969 159 183

GAP toplam ve ort 15 13 100 78 838 829 167 183

GAP/Türkiye

(%)

2.05 2.13 0.23 0.57

(x) Anonymous, 1995, (xx) Anonymous, 2001

4. Bölgedeki hayvansal üretimle ilgili organizasyonlar

Etkin ve yeterli organizasyonlar hayvansal üretim için yapılacak tüm atılımlarda başarıların

sürekliliğinin temelidir. GAP Bölgesi için hayvansal üretim faaliyetlerinin etkinliğini artırmak

67

67

amacıyla organizasyonlar düşünülürken, tarımsal üretimin geleneksel yapısı, halkın eğitim düzeyi,

işletmelerin büyüklükleri dikkate alınmalıdır.

Çiftçiye, bölgede yapılmış ve yapılacak araştırma sonuçlarına dayalı çözümler getirecek

yayım hizmetlerini içeren, üstün değerli damızlıkları, ucuz kredi ve yem girdilerini sağlayan,

üretim sonucu oluşacak ürünleri toplayacak, işleyecek, pazarlayacak birbirlerini tamamlıyan

organizasyonlara ihtiyaç vardır. Bölgedeki organizasyonlar; araştırma ile ilgili organizasyonlar,

yayım hizmetleri ile ilgili organizasyonlar, girdi temini ile ilgili organizasyonlar, ürünlerin

işlenmesi ve değerlendirilmesi ile ilgili organizasyonlar ve pazarlama ile ilgili organizasyonlar

olarak gruplandırılabilir.

Tarım ve Köyişleri Baknlığına bağlı araştırma kuruluşları ile Urfa ve Diyarbakır Ziraat

Fakülteleri Bölgedeki araştırma ile ilgili organizasyonlardır. Ayrıca Bölgeye en yakın olan ve

yeterli sayıda bilim adamına sahip olan Mustafa Kemal Üniversitesi de bu kapsamda sayılabilir.

Bölgede, gerek fiziki imkanlar ve gerekse insan gücü bakımından da en geniş potansiyele sahip

kuruluş Tarım ve Köyişleri Bakanlığıdır. Bu potansiyel, GAP Bölgesinde hayvancılığın

geliştirilmesi açısından çok daha etkin kullanılmalıdır.

Bölgede yayım hizmetleri veren yegane kuruluş Tarım ve Köyişleri Bakanlığıdır. Bu

kuruluşun GAP kapsamına giren illerdeki il, İlçe teşkilatları ile köy grup teknisyenlikleri bu

hizmetleri sürdürmektedir.

Bölgenin damızlık ihtiyacı, büyük ölçüde Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğüne bağlı Ceylanpınar

Tarım İşletmesinden sağlanmaktadır. Bu işletmenin potansiyeli, bölgenin saf Siyah Alaca sığır

ihtiyacını karşılıyacak düzeydedir. Ancak, işletmede yapılacak yeni düzenlemelerle bölgenin diğer

damızlık ihtiyaçları da bu işletmeden sağlanabilir.

Bölgede mevcut yem fabrikaları, süt fabrikaları ve et balık kurumları Tablo 4’de gösterilmiştir (7).

Tablo 4. Bölgedeki yem fabrikaları, süt fabrikaları ve et balık kurumları (x) İl Yem fabrikası Süt fabrikası Et-Balık kurumu

Kapasite (ton/yıl) ** Kapasite

(Ton/yıl)

Kapasite

Kullanımı

(%)

Kapasite

(ton/yıl)

Kapasite

Kullanımı

(%)

Adıyaman 7500 2.71

Diyarbakır 14 205 6000 66.6 9 600 31.0

Gaziantep 4 800 99.0

Mardin

Kızıltepe 14 005

Mazıdağ* 7 500 7.1

Siirt* 7 500 0.6

Şanlıurfa

Merkez 7 200 23.0

Siverek 6 000 0.72

Hilvan 7 942

TOPLAM 36 152 34 500 21 600

(x) Pekel, 1989, * Süt toplama merkezi, ** Kullanılan kapasite

Hayvansal üretimin alet ve ekipman ihtiyacını karşılayacak, Şanlıurfa’da Ziraat Alet ve Makinaları Fabrikası

bulunmaktadır. Ayrıca, irili ufaklı birçok imalathane ve atelye bu sektör için üretim yapacak güçtedir.

Hayvansal ürünlerin değerlendirilmesi açısından bölgenin dikkati çeken organizasyonları; Şanlıurfa-Siverek,

Mardin-Mazıdağı, Diyarbakır, Siirt ve Adıyaman Süt Fabrikaları ile Gaziantep, Şanlıurfa ve Diyarbakırdaki Et-

Balık Kurumuna ait kesim tesisleri sayılabilir. Tüm bu ve benzeri organizasyonlar, bugünkü kapasite ve çalışma

yapılarıyla bölgenin hayvansal üretimine etkili olmaktadırlar. Ancak GAP Bölgesinde tarım alanlarının

68

68

sulamaya açılmasıyla birlikte meydana gelecek hayvansal üretim artışları, ürün talepleri, girdi gereksinmeleri bu

organizasyonları yetersiz kılacaktır.

5. Kaynaklar

Anonymous, 1995, Tarımsal Yapı (Üretim, fiyat, değer). T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü

Anonymous,1998. Güneydoğu Anadolu Projesinde Son Durum. Aralık, 1998. DSİ Genel Müdürlüğü 1998

Program Yılı Çalışmaları

Anonymous, 2001. Tarımsal Yapı (Üretim, fiyat, değer). T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara.

Anonymous, 2004. GAP Bölgesinin Sosyo-Ekonomik özellikleri, GAP’ta temel büyüklükler.

http://www.gap.gov.tr/Turkish/Ggbilgi/gozel.html.

Düzgüneş, O., Yener, S.M., Akman, N., Kaptan, N., Yargıcı, M.Ş., 1986. Büyükbaş Hayvancılığın

Entansifleşme İmkanları, Güneydoğu Anadolu Projesi Tarımsal Kalkınma Sempozyumu. 18-21 Kasım,

1986. Ankara.

Eliçin, A., Aşkın, Y., Cengiz, F., Arık, Z., 1986. Küçükbaş Hayvancılığın Entansifleşmesi Olanakları ve

Sorunları. Güneydoğu Anadolu Projesi Tarımsal Kalkınma Sempozyumu. 18-21 Kasım, 1986. Ankara.

Özcan, L., 1989. Küçükbaş Hayvan Yetiştirme II (Koyun ve Yapağı Üretimi). Ç.Ü.Z.Fak. Ders Kitabı, No: 106,

1989, s.376.

Tekinel, O., Çevik, B., Kanber, R., 1992. Güneydoğu Anadolu Projesinin Dünü, Bugünü ve Yarını. Çukurova

Üniv. Ziraat Fak. Yay., No: 3.

Pekel, E., 1987. Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) Uygulama Alanında Hayvancılığın Geleceği. Ç.Ü.Z.F.

Dergisi, 2(1), 118-129, 1987.

69

69

Şekerden, Ö., Avşar, Y.K., 2008. Anadolu mandalarında süt kompozisyonu, rennet pıhtılaşma süresi, üre muhtevası ve bunları etkiliyen çevre faktörleri (Milk composition, rennet coagulation time, urea content and environmental factors affecting them in Anatolian buffaloes), Ege Üniv. Hayvansal Üretim Derg. (Journal of animal production), Vol: 49, sayı:2, 7-14, İzmir.

ANADOLU MANDALARINDA SÜT KOMPOZİSYONU, RENNET

PIHTILAŞMA SÜRESİ VE ÜRE MUHTEVASININ GENETİK

OLMIYAN VARYASYON KAYNAKLARI VE MUHTELİF SÜT

ÖZELLİKLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER

ÖZEL ŞEKERDEN* YAHYA KEMAL AVŞAR* TUĞRUL MASATÇIOĞLU

* Mustafa Kemal Univ. Fac. of Agric. Dept. of Anim. Sci., Antakya, Turkey

ÖZET Bu çalışmanın amacı 1) süt pıhtılaşma süresi, süt kompozisyonu, süt üre muhtevası üzerine çevre

faktörlerinin etkilerini, 2) süt verimi, kompozisyonu, pıhtılaşma süresi, üre konsentrasyonu, asitlik,

yoğunluk ve pH arasındaki ilişkileri araştırmaktır.

Ilıkpınar Köyünde 8 işletmede 2004 ve 2005 yıllarında buzağılıyan 53 Anadolu manda ineğinden

Haziran, Eylül, Aralık, Mart Aylarında laktasyonlarının 30±15., 60±15, 90±15., 120±15, 150±15,

180±15., 210±15, 240±15 ve 270±15 günlerinde olan ineklerden, sabah sağımlarında toplam olarak

115 bireysel süt örneği toplanmıştır. Örnekler toplam kuru madde, yağ, protein, kül, yoğunluk, pH,

asitlik, rennet pıhtılaşma süresi, üre muhtevası açılarından analiz edilmiştir. Süt pıhtılaşma süresi, üre

içeriği, protein ve yağ muhtevaları sırasıyla Berridge Methodu, Photometric Method, Formal titrasyon

Method ve Gerber Methodları kullanılarak belirlenmiştir.

Veriler aşağıdaki çevre faktörleri için şöyle sınıflandırılmıştır;

Laktasyon dönemi: 30±15., 60±15 ve 90±15 days: 1..; 120±15, 150±15 ve 180±15: 2.; 210±15,

240±15 ve 270±15: 3. laktasyon dönemi. .

Buzağılama yılı: 2004: 1., 2005: 2. yıl

Buzağılama mevsimi: Ocak-Mayıs periyodu: 1., Eylül ve Ekim: 2. buzağılama mevsimi.

Verim ayı (örnek alma ayı): Haziran: 1., Eylül: 2., Aralık: 3., Mart: 4. verim ayı

Laktasyon sayısı: 1. ve 2.: 1st, 3. ve 4. : 2., 5. ve 6. : 3. laktasyon sırası.

İncelenen her özellik üzerine ayrı ayrı çevresel faktör etkileri [işletme, verim ayı, buzağılama

mevsimi, laktasyon sayısı, buzağılama yılı, laktasyon dönemi] variyans analizi tekniği ile analiz

edilmiştir. İncelenen her karekterin ortalaması ve özellikler arasındaki korelasyon katsayıları

hesaplanmış ve tablolar haline getirilmiştir. Bütün istatistik işlemler için SPSS paket programı

kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Manda, Süt Özellikleri, Varyasyon Kaynağı

NON GENETIC SOURCES OF VARIATION OF COMPOSITION, RENNETING

TIME AND UREA CONTENT OF MILK AND RELATIONSHIPS BETWEEN

VARIOUS MILK PROPERTIES IN ANATOLIAN BUFFALOES

ABSTRACT

The objectives of this study were to investigate 1) the effects of environmental factors on milk

renneting time, milk composition, milk urea content, 2) association between milk yield, composition,

renneting time, urea concentration, acidity, density and pH of milk.

70

70

As atotal of 115 individual milk samples from 53 Anatolian buffalo cows, that were calved in 2004

and 2005 in 8 units of Ilıkpınar Village, were collected in morning milkings in June, September,

December and March from the cows were 30±15., 60±15, 90±15., 120±15, 150±15, 180±15.,

210±15, 240±15 and 270±15 days of their lactations. Samples were analysed for total dry matter, fat,

protein, ash, density, pH, acidity, renneting time, urea content. Milk renneting time, urea content,

protein and fat contents were determined using Berridge Method, Photometric Method, Formal

titrasyon Method and Gerber Method respectively.

Data were classified for following environmental factors as follows;

Lactation stage: 30±15., 60±15, 90±15 days: 1st.; 120±15, 150±15, 180±15: 2nd.; 210±15, 240±15,

270±15: 3rd lactation stages.

Calving year: 2004: 1st, 2005: 2nd years

Calving season: January-May period: 1st, September and October: 2nd calving seasons

Production month (samples collection month): June: 1st, September: 2nd, December: 3rd, March: 4th

production months

Lactation order: 1st and 2nd : 1st, 3rd and 4th: 2nd, 5th and 6th: 3rd lactation orders.

Environmental factor effects [unit, production month, calving season, lactation number, calving year,

lactation stage] on each characteristic investigated separately were analysed using variance analysing

technique. The means of each character investigated and correlation coefficients between

characteristics investigated were calculated and tabulated. SPSS programme were used in all statistical

procedures.

Key Words: Buffalo, Milk properties, Variation sources

1.GİRİŞ

1.1. Süt bileşenleri

Süt bileşenlerinin oranları genotipten genotipe fark eder (Yadav ve Sharma, 1984; Iberwuchi ve

Umoh, 1990; Yadav ve ark., 1991; Povinelli et al., 2003). Geleneksel ıslah teknikleri kullanarak süt

kompozisyonundaki değişmenin yavaş olmasına karşın, yeni genetik uygulama teknikleri gelecekte

daha hızlı bir ilerlemeye imkan verebilir. Genetik özelliklerin her birine verilen öncelik, onun

ekonomik önemine veya sağlıyacağı kar’a bağlıdır.

Besleme, sütün yağ ve protein konsantrasyonunu kolayca değiştirir. Rasyon değişikliklerine karşı yağ

konsantrasyonu çok duyarlı olup, neredeyse %3 birime ve daha yukarıya kadar değişebilir. Uygulanan

rasyon, süt protein konsantrasyonunda yaklaşık olarak %0.60 birim değişme meydana getirir. Laktoz

ve mineral konsantrasyonları, sütün diğer katı bileşenleri, rasyon değişikliğine beklenen cevabı

vermez (Waldner et al., 2003). Laktasyondaki ineklerde rasyondaki enerji eksikliği süt verimini ve en

başta protein konsantrasyonunu düşürür (Chalmers and Thomas, 1978; Kaufmann et al., 1982;

Röhrmoser and Kirchgessner, 1982). Düşük protein konsantrasyonu (80 gr/kgFCM nin altı) ise, süt

verimi ve süt yağ oranını azaltır (Teller et al., 1983; Wohlt and Clark, 1978).

Laktasyon dönemi, sütün yağ (Patel et al, 1991; Mohran and Fahmy, 1992; Sethi et al, 1994; Şekerden

et al, 1999a and 1999b), protein ve kazein (Şekerden et al 1999a and 1999b), toplam kuru madde

(TKM)(Darshan et al, 1991; Mohran and Fahmy, 1992; Şekerden, et al, 1999a and 1999b) oranları

üzerinde önemli etkiye sahiptir. Sütün yağ ve protein konsantrasyonu laktasyon başında ve sonunda en

yüksek, peak süt verimi döneminde en düşüktür. Normal olarak süt verimindeki artışı, sütün yağ ve

protein oranlarındaki düşüş izler (Yadav and Sharma, 1984; Patel et al, 1991;. Yadav et al, 1991;

Şekerden and Kuran, 1992; Sethi et al, 1994; Şekerden et al, 1999a).

Çeşitli hastalıklar, süt bileşen muhtevasını etkiliyebilmekle birlikte, mastitis bunların en önemlisidir.

Mastitis, yağ ve kazein muhtevasında bir azalma, sütün whey muhtevasında bir artış meydana getirir.

Verim mevsimi, sütün yağ (Mohran and Fahmy 1992; Padmanabhan and Ulaganathan, 1992;

Şekerden, 1999; Şekerden et al., 1999c), toplam kuru madde (TKM) (Mohran and Fahmy, 1992; Sethi

71

71

et al, 1994; Şekerden, 1999; Şekerden et al, 1999c), kazein (Şekerden, 1999), protein (Şekerden, 1999;

Şekerden et al, 1999c) oranları üzerinde önemli etkiye sahiptir. Bazı araştırıcılar (Sethi et al, 1994) ise

bütün süt komponentlerinin mevsimden etkilenmesine karşın, fakat, verim mevsiminin sütün laktoz

oranı üzerinde önemli etkiye sahip olmadığını bildirmektedirler.

Sütün komponentleri buzağılama mevsiminden de etkilenir. Araştırmalar, buzağılama mevsiminin,

sütün protein (Polanski et al, 1992; Kadecka, 1992; Agabriel et al, 1993; Şekerden, 1999), yağ

(Starodubtsev and Suyarkulov, 1987; Ibeavuchi and Umoh, 1990; Patel et al, 1991; Kadecka, 1992;

Polanski et al, 1992; Agabriel et al, 1993; Şekerden, 1999), TKM (Patel et al, 1991; Şekerden, 1999),

kazein (Şekerden, 1999) oranları üzerinde önemli etkiye sahip olduğunu göstermiştir.

Laktasyon sırası, süt verimi ve süt komponent oranları üzerinde önemli etkiye sahiptir (Darshan and

Narayanan, 1991; Lal and Narayanan, 1991; Polanski et al, 1992; Sethi et al (1994). Şekerden et al

(1999a) ise, Anadolu mandalarında laktasyon sırasının herhangibir süt komponenti üzerinde önemli bir

etkiye sahip olmadığını bildirmişlerdir.

1.2. Pıhtılaşma özelliği Süt koagülasyon özelliği peynir üretiminin önemli bir yönüdür. Sütün peynire işlenmesinde, sütün

rennet-koagülasyon kaabiliyeti [rennet pıhtılaşma süresi, pıhtı sıkılaşma süresi ve pıhtı sıkılığı] çok

önemlidir.

Rennet koagülasyon kaabiliyeti Genotipten genotipe değişmektedir (Ikonen, 2000; Tyriseva ve ark.,

2002; Povinelli ve ark., 2003). Ancak, süt koagülasyon özelliklerini mevsim, laktasyon sırası,

laktasyon dönemi, yemleme (Schaar, 1984; Okibo ve ark.,1985; Kreuzer ve ark., 1996; Davoli ve ark.,

1990), peynir yapımı öncesinde ve yapımı sırasında etkli olan çeşitli teknolojik faktörler (süt depolama

süre ve ısısı, ısı uygulaması, sütün homogenizasyon ve standardizasyonu, pıhtılaşma enziminin

konsentrasyonu, Ca eklenmesi, ve pişirme süresi ve sıcaklığı) (Aleandri ve ark., 1989; Riddell-

Lawrance and Hicks, 1989) de etkiliyebilir.

Süt koagülasyon özellikleri laktasyonun başında ve sonunda en iyidir. Buna, laktasyon boyunca süt

verimindeki, protein ve yağ muhtevalarındaki ve somatik hücre sayısındaki değişiklikler neden

olmaktadır. Laktasyon sayısı ise, süt koagülasyon özellikleri üzerinde istatistik olarak önemli etkiye

sahip değildir (Ikoneen, 2000). Piironeen et al (1992) da protein oranının pıhtılaşma süresi üzerinde

önemli etkisi olduğu ve bu etkinin laktasyon dönemi ilerledikçe arttığını, süt kompozisyonu ile ilgili

olumsuz değişikliğin süt pıhtılaşma yeteneği üzerinde belirgin etkiye sahip olduğunu, verim

mevsimine bağlı olarak protein oranındaki değişikliklerin sütün pıhtılaşma özelliğini değiştirdiğini

bildirmektedir.

Mevsim de süt koagülasyon özellikleri üzerine etkindir. Sütün ekşime özelliği ilkbaharda önemli bir

problemdir (Hanus ve ark., 1992; 1994). Bunun nedeni, sütteki üre muhtevasının bu mevsimde düşük

oluşudur. Sütün üre muhtevası üzerine ise, yemleme seviyesi, etkindir (Kirchgessnera ve ark., 1985;

Hockea, 1985; Erbersdoblera a Zuckera, 1990). Şubat-Haziran periyodu, Foltys ve ark. (1995)

tarafından “teknolojik problem periyodu” olarak isimlendirilmiştir. Araştırıcılar üre muhtevasının kış

aylarında 29.2 mg/100 gr dan, Mayısta 36.07 mg/100 gr’a kadar yükseldiği, protein muhtevasının

3.06% dan, 2.77% ye, yağ muhtevasının 4.27% den 3.92% a, laktoz muhtevasının 4.80% den, 4.60% a

kadar düştüğünü belirlemiş, sütün bu teknolojik özelliklerindeki gerilemenin, süt ineklerinin yeterli

beslenmesiyle geliştirilebileceğini bildirmişlerdir.

Süt koagülasyon özellikleri işletmeden işletmeye önemli derecede fark etmektedir. Bu farklılık,

yemleme ve management gibi çevresel faktörlerden kaynaklanabilir (Ikoneen, 2000).

Povinelli ve ark (2003), 5 ayrı süt sığır ırkı üzerinde yaptıkları çalışmada süt koagülasyon kaabiliyeti

üzerine ırk, sürü, laktasyon dönemi, asitlik, protein etkilerini önemli, üre etkisni ise önemsiz olarak

bulmuşlardır.

72

72

Süt bileşen muhtevasını çok çeşitli hastalıklar etkiliyebilmekle birlikte, mastitis bunların en

önemlisidir. Mastitis, yağ ve kazein muhtevasında bir azalma, sütün whey muhtevasında bir artış

meydana getirdiğinden, süt proteinindeki bu değişmeler, laktoz, mineral içeriği ve süt pH’ ı ile

bağlantılı olarak, peynir verimini düşürür ve peynir yapım özelliklerini değiştirir.

pH, sütün pıhtılaşma yeteneği üzerinde olumsuz etkiye sahip olup, laktasyon ilerledikçe bu etki

önemli bir şekilde artmaktadır (Piironen ve ark., 1992).

Mevsimsel ve laktasyon dönemine göre değişiklikler her süt üretim sisteminde söz konusudur. Bu

nedenle de, sütün işlenme kaabiliyeti ve süt ürünlerinin özellikleri sabit değildir. Ancak, bu

değişikliklerin çoğu, modern teknolojiler uygulıyarak önemli ölçüde azaltabilir, veya ortadan

kaldırabilir.

1.3. Süt üresi Süt üre konsantrasyonu, ihtiyaca oranla rasyondaki ham protein ve enerji alımını gözlemek için bir

araç olarak kullanılabilir. Bu tip gözleme, süt sürüsü yönetiminde çok önemli rol oynıyabilir. Çünkü,

1) Aşırı protein alımı üreme performansını olumsuz etkiliyebilir, 2) Aşırı ham protein tüketimi enerji

gereksinimini artırır, 3) Protein ek maddeleri pahalıdır, 4) Aşırı azot salgılanması olumsuz bir çevresel

etki yaratır (Broderick and Clayton, 1997). Süt üre konsantrasyonu rasyondaki protein-enerji oranı ve

ham protein tüketimi ile ilgilidir (Oltner and Wiktorsson, 1983; Roseler et al., 1993; Baker et al.,

1995). Süt üre konsantrasyonunun besleme ile ilgili dengesizliklerin teşhis edilmesi amacıyla bir araç

olarak kullanılması için, süt üre konsantrasyonunu etkiliyen besleme ile ilgili yem tüketimi ve rasyon

bileşiminden başka faktörler de tespit edilmeli ve etki düzeyleri belirlenmeli, süt üre konsantrasyon

düzeyi yorumlanırken, süt üre konsantrasyonunu etkiliyen besleme dışındaki diğer faktörler de dikkate

alınmalıdır (Hojman et al., 2005).

Bu faktörler örnek alma mevsimi, kullanılan analiz metodu, hayvanın canlı ağırlığı, doğum sırası,

ineğin süt verimi olarak sıralanabilir (Rajala-Schultz and Saville, 2003). Süt üre konsantrasyonu

üzerine etkin besleme dışındaki faktörleri değerlendiren çok az araştırma vardır (Eicher et al., 1999;

Godden et al., 2001b). Ancak, saha şartlarında

Roy et al (2004), Murrah mandaları üzerinde yaptıkları çalışmada süt üre konsentrasyonunun (mg/dl)

kontrol günü süt veriminin artmasına paralel olarak önemli düzeyde (P<0.01) arttığını

bildirmektedirler. Araştırıcılar yüksek süt verim grubunda en düşük, düşük süt verim grubunda en

yüksek değer gözlediklerini, kontrol günü süt verimi ile, süt protein konsantrasyonunun önemli

derecede değişmediğini bildirmektedirler. Ayrıca, araştırmada, laktasyon sayısının artmasına paralel

olarak süt üre konsantrasyonunda önemli bir düşme olduğunu, en yüksek üre konsantrasyonunun ilk

doğum sırasında, en düşük olanın 6. ve 7. doğum sıralarında gözlendiği, buna karşın laktasyon

döneminin üre ve süt protein konsantrasyonları üzerinde önemli bir etkiye sahip olmadığını da, ifade

edilmektedir.

Hojman et al., (2004), süt üre seviyesinin yaz aylarında ve ergin inekler için daha yüksek olduğunu,

laktasyon sayısı ilerledikçe arttığını; süt üre seviyesi ile rasyon ham protein, ruminal sindirilebilir

protein, lif içeriği ile pozitif, rasyon enerjisi ile negatif ilişkili olduğunu bildirmektedirler.

Bu araştırma ile Anadolu mandalarında süt kompozisyonunun, rennet pıhtılaşma özelliğinin ve süt

üresinin genetik olmıyan varyasyon kaynaklarının incelenmesi ve süt bileşenleri, rennet pıhtılaşma

yeteneği, üre ve kimi süt özellikleri (asitlik, yoğunluk, pH) arasındaki ilişkilerin araştırılması

amaçlanmıştır.

2. MATERYAL VE YÖNTEM

2.1. Materyal

Araştırmanın materyalini, Hatay’ın Kırıkhan İlçesi Ilıkpınar Köyünde 8 ayrı işletmedeki 2004 ve 2005

yıllarında buzağılıyan 1-6 laktasyon sırasındaki toplam 53 Anadolu ırkı manda ineğinden laktasyonun

belirli günlerinde (30±15., 60±15, 90±15., 120±15, 150±15, 180±15, 210±15, 240±15 ve 270±15)

73

73

alınan süt örnekleri ve köy sürüsüne ait yetiştirme kayıtları oluşturmuştur. Çevre faktörü ve alt

gruplarına göre analiz edilen süt örneği sayıları Tablo 1 de gösterilmiştir.

Tablo 1. Çevre Faktörü ve Alt Gruplarına Göre Analiz Edilen Süt Örneği Sayıları (x) Çevre

faktörü

Çevre

faktörü

Grubu

Özellik

Sabah

Süt

(lt)

Günlük

Süt

(lt)

TKM

%

Yağ

%

Kül

%

Yoğunluk

(gr/ml)

pH Pıhtılaş

ma

Süresi

(sn)

Asitlik

%

Protein

(%)

Üre

mg/100ml

İşletme 1 30 30 30 29 30 29 30 30 30 30 27

2 19 19 19 19 18 17 19 19 19 19 17

3 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 19

4 12 12 10 12 10 11 12 12 12 12 11

5 19 19 15 14 15 16 19 19 19 14 14

6 6 6 6 6 5 5 6 6 6 5 4

7 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6

8 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2

Buz.

Mevsimi

1(Ocak-

Mayıs)

104 104 98 98 97 96 104 104 104 98 90

2

(Eylül-

Ekim)

11 11 11 11 10 11 11 11 11 11 10

Buz.yılı 2004 71 71 66 65 64 66 71 71 71 67 65

2005 44 44 43 44 43 41 44 44 44 42 35

Lak.sır 1ve 2 42 42 39 40 39 39 42 42 42 41 37

3 ve 4 34 34 33 33 32 33 34 34 34 32 30

5 ve 6 39 39 37 36 36 35 39 39 39 36 33

Lak.don 30-90

gün

40 40 34 36 34 39 40 40 40 36 34

120-

180 gün

44 44 44 63 43 37 44 44 44 43 37

210-

270 gün

31 31 31 30 30 31 31 31 31 30 29

Analiz.ayı Haziran 43 43 37 39 36 39 43 43 43 39 36

Eylül 38 38 38 38 37 34 38 38 38 36 31

Aralık 23 23 23 21 23 23 23 23 23 23 23

Mart 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 10

(x) Toplam 115 örnek alınmasına rağmen bazı örnekler tüm analizler için yetmediğinden her özellik için yapılan analiz sayısı

aynı olmamıştır.

2.2. Yöntem

Köyde 1996 yılından beri yetiştirme kayıtları tutulmaktadır. 2004 yılından başlıyarak Haziran, Eylül,

Aralık ve Mart aylarında, köyün aylık süt verim kontrol günlerinde denemeye alınan her hayvandan

süt örneği alınmıştır. Süt örneklerinde asitlik, yoğunluk ve pH’a ek olarak şu belirlemeler yapılmıştır;

1) Basit süt bileşimi; yağ, protein, TKM, kül oranları; Protein oranı Formal Titrasyon Metodu (James,

1998), yağ oranı ise Gerber Metodu kullanılarak (Kurt, 1984) belirlenmiştir. 2) Sütün koagülasyon

özelliklerinden pıhtılaşma süresi: Berridge Metodu (Koçak ve Devrim, 1994) kullanılarak, enzim

katımından, ilk pıhtının görülmesine kadar geçen sürenin saptanması ile tespit edilmiştir. 3) Süt üresi,

Merck’in tanımladığı şekilde diacetyl monoxime ile Photometric Metot kullanılarak belirlenmştir

(Anonymous, 2005).

İncelenen özellikleri etkilemesi muhtemel çevre faktörleri ve alt grupları şu şekilde sınıflandırılmıştır;

Laktasyon dönemi: 30±15., 60±15, 90±15: 1. laktasyon dönemi;

120±15, 150±15, 180±15: 2. laktasyon dönemi

210±15, 240±15 ve 270±15: 3. laktasyon dönemi

Buzağılama yılı: 2004: 1. yıl

2005: 2. yıl

Buzağılama mevsimi: Ocak-Mayıs: 1. mevsim,

74

74

Eylül-Ekim: 2. mevsim

Örnek alma ayı (verim ayı): Haziran: 1, Eylül: 2., Aralık: 3., Mart: 4.

Laktasyon sırası: 1.ve 2. laktasyon sıraları: 1., 3. ve 4. laktasyon sıraları: 2., 5.ve 6. laktasyon sıraları:

3. laktasyon sırası grubu

SPSS paket programı kullanılarak incelenen her özellik üzerine işletme, örnek alma ayı (verim ayı),

buzağılama mevsimi, laktasyon sırası, buzağılama yılı, laktasyon dönemi çevre faktörlerinin etkileri

araştırılmıştır. Çevre faktörleri ve alt gruplarına göre incelenen özellik ortalamaları ve incelenen

özellikler arası korelasyon katsayıları hesaplanmıştır.

3. BULGULAR VE TARTIŞMA

3.1. Süt Bileşiminin, Rennet Pıhtılaşma Yeteneğinin ve Süt Üresinin Genetik Olmıyan

Varyasyon Kaynakları

3.1.1. Variyans Analizleri

Tablo 2a, 2b ve 2c’de, incelenen her özellik için yapılan variyans analizleri verilmiştir.

Tablo 2a. İncelenen özelliklere ait variyans analizleri Varyasyon

Kaynağı

S.D. Sabah süt Günlük süt Pıhtılaşma sür. PH

F Önem F Önem F Önem F Önem

İşletme 7 11.400*** 0.000 12.149*** 0.000 1.193 0.314 2.841* 0.010

Analiz ayı 3 7.275*** 0.000 8.531*** 0.000 12.931*** 0.000 3.246* 0.025

Buzağılama

Mevsimi

1 6.516* 0.012 0.474 0.493 4.563* 0.035 0.066 0.797

Laktasyon dönemi 2 0.067 0.936 5.424** 0.006 10.049*** 0.000 7.076** 0.001

Buzağılam

Yılı

1 1.371 0.245 5.295* 0.022 13.169*** 0.000 2.918* 0.091

Laktasyon

Sırası

2 1.915 0.153 1.360 0.261 0.972 0.382 1.699 0.188

Toplam N 115 115 115 115

*P<0.05, **P<0.01, ***P<0.001

Tablo 2b. İncelenen özelliklere ait variyans analizleri Varyasyon

Kaynağı

S.D. TKM Yağ Kül Yoğunluk

F Önem F Önem F Önem F Önem

İşletme 7 0.997 0.439 0.644 0.719 0.781 0.605 1.508 0.174

Analiz ayı 3 6.017** 0.001 3.025* 0.034 19.797*** 0.000 22.553*** 0.000

Buzağılama

Mevsimi

1 0.002 0.964 0.842 0.361 0.003 0.959 0.085 0.771

Laktasyon dönemi 2 3.611* 0.031 10.758*** 0.000 4.610* 0.012 3.534* 0.033

Buzağılama

Yılı

1 38.739*** 0.000 46.880*** 0.000 14.403*** 0.000 35.519*** 0.000

Laktasyon

Sırası

2 0.356 0.701 3.377* 0.038 0.805 0.450 0.740 0.480

Toplam N 109 109 107 107

*P<0.05, **P<0.01, ***P<0.001

75

75

Tablo 2c. İncelenen özelliklere ait variyans analizleri Varyasyon

Kaynağı

S.D. Asitlik Protein üre

F Önem F Önem F Önem

İşletme 7 5.497*** 0.000 1.225 0.297 1.831* 0.092

Analiz ayı 3 4.898** 0.003 9.191*** 0.000 6.081** 0.001

Buzağılama

Mevsimi

1 1.758 0.188 5.425* 0.022 1.293 0.259

Laktasyon dönemi 2 9.687*** 0.000 3.869* 0.024 0.689 0.505

Buzağılam

Yılı

1 12.733** 0.001 110.153*** 0.000 1.110 0.295

Laktasyon

Sırası

2 1.185 0.310 3.538* 0.033 1.223 0.299

Toplam N 115 109 100

*P<0.05, **P<0.01, ***P<0.001

Sabah süt verimi: İşletme (P<0.001), verim ayı (VA) (P<0.001) ve buzağılama mevsiminden (BM)

(P<0.05); günlük süt verimi işletme (P<0.001), VA (P<0.001), laktasyon dönemi (LDÖN) (P<0.01)

ve buzağılama yılından (BY) (P<0.05) önemli derecelerde etkilenmektedirler. Süt veriminin gerek

işletmelere, gerekse verim mevsimine göre, ayrıca günlük süt veriminin buzağılama yılına göre

önemli derecede farketmesi yıl boyu, yıldan yıla ve işletmeden işletmeye yemleme düzeyinin farklı

oluşu ile açıklanabilir. Verilen literatürlerdekinin (Darshan and Narayanan, 1991; Lal and Narayanan,

1991; Polanski et al, 1992; Sethi et al., 1994) tersine, bu çalışmada sabah ve günlük süt verimleri

üzerinde laktasyon sırasının etkisi önemsiz bulnmuştur (Tablo 2a).

TKM oranı üzerine, VA (P<0.01), LDÖN (P<0.05) ve BY (P<0.001) önemli derecelerde etkili

olmuştur. VA ve BY etkileri, besleme koşulları ile açıklanabilir. Çünkü, köyde besleme, neredeyse

tamamen mer aya dayalı olarak yapılmaktadır. Verilen literatür bilgileri de verim mevsiminin (Mohran

and Fahmy, 1992; Sethi et al, 1994; Şekerden, 1999; Şekerden et al, 1999c,), ve laktasyon döneminin

(Darshan et al., 1991; Mohran and Fahmy, 1992; Şekerden et al, 1999a ve 1999b) etkilerinin önemli

olduğunu doğrulamaktadır. Laktasyon sırasının TKM oranı üzerine etkisi ise, Şekerden et al (999a)’ın

da, Anadolu mandaları için bildirdiği gibi önemsiz bulunmuştur (Tablo 2b).

Yağ oranı: VA (P<0.05), LDÖN (P<0.001), BY (P<0.001) ve laktasyon sırasından (LSIR) (P<0.05)

önemli düzeylerde etkilenmektedir. VA ve BY nın etkileri, yine sağlanabilen yemleme düzeyi ile

açıklanabilir. Verilen literatür bilgileri de verim mevsiminin (Mohran and Fahmy, 1992; Padmanabhan

and Ulaganathan, 1992; Foltys et al., 1995; Şekerden, 1999) ve laktasyon döneminin (Patel et al, 1991;

Mohran and Fahmy, 1992; Sethi et al, 1994; Şekerden et al, 1999a ve 1999b) yağ oranı üzerindeki

önemli etkilerini teyid eder niteliktedir. Verilen literatürlerden sadece birisinde (Şekerden et al, 1999a)

laktasyon sırasının yağ oranı üzerindeki etkisi önemsiz, diğer hepsinde (Darshan and Narayanan,

1991; Lal and Narayanan, 1991; Polanski et al, 1992; Sethi et al (1994) önemlidir (Tablo 2b).

Kül oranı da, verim ayından (P<0.001, laktasyon döneminden (P<0.05) ve buzağılama yılından

(P<0.001) etkilenmektedir (Tablo 2b).

Protein oranı üzerine, VA (P<0.001), BM (P<0.05), LDÖN (P<0.05), BY (P<0.001) ve LSIR (P<0.05)

istatistik olarak önemli düzeylerde etkilidir. Sütün yağ ve protein oranlarındaki değişim, hem

sağlanabilen yemleme düzeyi ile, hem de iklimsel şartlarla (mevsim) ilgilidir. Az lifli, bol sulu

ilkbahar çayırları süt yağını düşürür. Sıcak havalar ve yüksek nem, kuru madde tüketimini azaltır ve

daha az kaba yem tüketimini sonuçlar. Kaba yemlerin yemleme değerindeki düşme, ineğin yetersiz

beslenmesine neden olabilir. Bu da, süt veriminin düşmesini ve kimyasal kompozisyonun bozulmasını

sonuçlıyabilir. Örneğin Hatay’da Anadolu ırkı mandalarda sütün yağ, protein, yağ olmıyan katılar ve

toplam kuru madde oranları son baharda ve yazın en yüksek, ilkbaharda ve kışın en düşüktür

(Şekerden et al, 1999c). Bu araştırmada protein oranı üzerinde önemli derecede etkili olduğu tespit

edilen VA, buzağılama mevsimi ve buzağılama yılı faktörleri, sağlanabilen besleme düzeyi ile

ilgilidir. Protein oranı üzerinde beslemenin (Chalmers and Thomas, 1978; Kaufmann et al., 1982;

Röhrmoser and Kirchgessner, 1982;), verim mevsiminin (Folts et al., 1995Şekerden, 1999; Şekerden

76

76

et al., 1999c), ve buzağılama mevsiminin (Polanski et al, 1992; Kadecka, 1992; Agabriel et al, 1993;

Şekerden, 1999) etkili olduğunu, verilen literatür bilgileri de teyid etmektedir. Laktasyon sırasının süt

protein oranı üzerinde önemli etkiye sahip olduğunu verilen literatür bilgileri (Darshan and

Narayanan, 1991; Lal and Narayanan, 1991; Polanski et al, 1992; Sethi et al (1994) de

desteklemektedir. Şekerden et al (1999a) ise, Anadolu mandalarında laktasyon sırasının herhangibir süt

komponenti üzerinde önemli bir etkiye sahip olmadığını bildirmişlerdir. Süt verim miktarı laktasyon

dönemine göre değiştiğinden ve verim ile protein ve yağ oranları arasında negatif ilgi bulunduğundan

(Teller et al., 1983; Wohlt and Clark, 1978), sütün yağ ve protein konsantrasyonu laktasyon başında ve

sonunda yüksek, peak süt verimi döneminde ise süt miktarına bağlı olarak düşüktür (Yadav and

Sharma, 1984; Patel et al, 1991; Yadav et al, 1991; Şekerden and Kuran, 1992; Sethi et al, 1994; Sethi

et al, 1999a) (Tablo 2c).

Roy et al (2004), Murrah mandalarında doğum sırası ve laktasyon döneminin süt protein

konsantrasyonu üzerinde önemli etkiye sahip olmadığını ifade edilmektedir.

pH, işletme (P<0.05), analiz ayı (0.05), laktasyon dönmi (P<0.01) ve buzağılama yılından (P<0.05);

yoğunluk, analiz ayı (P<0.001), laktasyon dönemi (P<0.05) ve buzağılama yılından (P<0.001) önemli

derecelerde etkilenmektedir.

Pıhtılaşma süresi üzerine VA (P<0.001), BM (P<0.05), LSIR (P<0.001) ve BY (P<0.001) önemli

düzeylerde etkilidir. Verilen literatür bilgileri süt koagülasyon özelliklerininin verim mevsimi ve

yemleme düzeyinden (Schaar, 1984; Okibo ve ark.,1985; Hanus et al, 1992 and 1996; Kreuzer ve ark.,

1996; Ikoneen, 2000), laktasyon döneminden (Schaar, 1984; Okibo ve ark.,1985; Kreuzer ve ark.,

1996; Davoli ve ark., 1990; Ikoneen, 2000; Povinelli et al., 2003), etkilenebildiğini, koagülasyon

özelliklerinin laktasyon başında ve sonunda protein ve yağ oranındaki değişime bağlı olarak iyi

olduğunu bildirmişlerdir. Ancak, pıhtılaşma özelliği üzerine laktasyon sırasının etkisini çoğu

araştırıcılar (Schaar, 1984; Okibo ve ark.,1985; Kreuzer ve ark., 1996; Davoli ve ark., 1990) önemli,

kimileri (Ikoneen, 2000) ise bizim araştırmamızda da olduğu gibi etkisiz olduğunu bildirmişlerdir.

Literatürde süt koagülasyon özelliklerinin işletmeden işletmeye önemli düzeyde fark ettiği

bildirilmekle birlikte, bizim araştırmamızda bu etki önemsiz bulunmuştur. Bunun nedeni, çalışmada

yemlemenin büyük ölçüde köy. mer’asına dayandırılması, ilave verilen yelerin ise hemen hemen her

işletmede aynı olmasıdır.

Asitlik, işletme (P<0.001), VA (P<0.01), LDÖN (P<0.001), BY ndan (P<0.01) önemli düzeylerde

etkilenmektedir.

Üre, işletmeden (P<0.05) ve VA ndan (P<0.01) önemli derecelerde etkilenmektedir. Yani yapılan bu

araştırmada üre konsantrasyonunun’ sadece besleme düzeyinden etkilendiği söylenebilir. Çünkü analiz

ayı ve işletme faktörlerinin her ikisi de besleme düzeyi ile ilgilidir. Sütteki üre muhtevasının düşük

olması nedeni ile literatürde (Hanus et al., 1992; 1994) sütün ekşime özelliğinin ilkbaharda önemli bir

problem olduğu bildirilmiştir. Verilen literatür bilgilerinde de verim mevsiminin (Hanus ve ark., 1992;

1994) ve yemleme düzeyinin (Kirchgessnera ve ark., 1985; Hockea, 1985; Erbersdoblera a Zuckera,

1990; Foltys et al., 1995; Hojman et al., 2004) sütün üre muhtevası üzerine etkili olduğu

kaydedilmektedir. Verilen literatür bilgilerinde (Roy et al., 2004; ve Hojman et al., 2004) laktasyon

sırasının üre düzeyini önemli düzeyde etkilediği, ancak laktasyon döneminden, yapılan bu araştırmada

olduğu gibi önemli düzeyde etkilenmediğini (Roy et al., 2004 ) bildirilmiştir.

3.1.2. Bileşim ve Özellik Ortalamaları

Çevre faktörleri ve alt gruplarına göre incelenen özellik ortalamaları Tablo 3a, b’de verilmiştir.

İncelenen özellikler üzerine istatistik olarak önemli derecee etki yapan çevre faktörleri (Tablo 2a, 2b

ve 2c) için özelliklerin, çevre faktörü alt gruplarına göre değişimi (Tablo 3a ve Tablo 3b) aşağıdaki

şekilde yorumlanabilir;

77

77

Sabah süt verimi işletmeler arasında 1.1 kg’ dan 2.6 kg’a; verim aylarına göre ise 1.7 kg dan 2.9 kg ‘a

kadar değişmektedir, Her 2 çevre faktörü için de besleme düzeyinin etkin olduğu düşünülmektedir.

Analiz aylarından en yüksek verim, köy mer’anın en iyi durumda olduğu Mart ayında olmuş, bunu

Haziran ayı izlemiştir.

Günlük süt verim ortalaması işletmeler arasında 1.1 kg’dan 3.8 kg’a, verim ayları arasında 1.7 kg dan

3.4 kg’a; laktasyon dönemine göre 3.5 kg dan 1.9 kg’a kadar değişmiş, 2004 yılında 2.6 kg, 2005 te ise

2.4 kg olmuştur. İşletme, VA ve BY faktörleri açısından farklılıklar, yine yemleme ile ilgilidir. Günlük

süt verimindeki laktasyon dönemleri arası farklılık ise, laktasyonun başından sonuna doğru doğal

olarak beklenen azalmadır.

Pıhtılaşma süresi ortalaması analiz aylarına göre eylül ayındaki 57.2 sn den, Mart ayındaki 93.8 sn ye

kadar değişmektedir. Bu, Eylül ayında hayvanların çoğunluğunun laktasyonlarının sonlarında olması

nedeniyle sütün kuru madde oranının yükselmiş olması, Mart ayında ise laktasyonlarının en yüksek süt

verim döneminde olduklarıından sütün toplam kuru madde oranının düşük oluşu ile açıklanabilir.

Pıhtılaşma süresi buzağılama mevsimine göre 66.7 sn ile, 83 sn; buzağılama yılına göre 65.3 ile 73 sn;

lakktasyon dönemine göre 59.8 ve 79.2 sn arasında değişmektedir. BM ve BY na bağlı değişiklikler,

besleme düzeyi ile açıklanabilir. Laktasyon dönemine göre olan ise normal laktasyon seyri nedeniyle,

Eylül ayında (laktasyonun sonu) süt veriminin düşüp, toplam kuru madde oranının yükselmesi ve

bunun da pıhtılaşma süresini kısaltması izah olunabilir.

pH işletmelere, VA na, LDÖN ne ve BY na göre 6.5-6.7 arasında değişmektedir. Yoğunluk VA,

LDÖN ve BY na göre 1.026 ile 1.033 arasındadır.

Üre, işletmelere göre 2.6 ile 4.0 mg/dl, verim aylarına göre ise 2.6 mg/dl(Aralık) ve 6.2 mg/dl(Mart)

arasında değişmektedir. Aralık ayı hayvanların büyük çoğunluğunun laktasyonlarının sonunda, Mart

ayı ise başında oldukları dönemdir. Mart ayında besleme düzeyi çok iyi, Aralıkta çok kötüdür.

Nitekim literatürde (Kirchgessnera ve ark., 1985; Hockea, 1985; Erbersdoblera a Zuckera, 1990)

sütün üre muhtevası üzerine yemleme seviyesinin etkin olduğu bildirilmektedir. Sütteki üre

muhtevasının düşük olması nedeniyle sütün ekşime özelliği ilkbaharda önemli bir problemdir (Hanus

ve ark., 1992; 1994). Roy et al., (2004 ), kontrol günü süt verimine bağlı olarak mandaların protein

besleme durumunun gözlenmesi amacıyla, süt üre değerlerinin uygun yorumu için süt verim düzeyinin

dikkate alınması gerektiğini ifade etmektedirler. Foltys ve ark. (1995) üre muhtevasının kış aylarında

29.2 mg/100 gr dan, Mayısta 36.07 mg/100 gr’a kadar yükseldiği, protein muhtevasının 3.06% dan,

2.77% ye, yağ muhtevasının 4.27% den 3.92% a kadar düştüğünü belirlemişlerdir.

78

78

Tablo 3a. Çevre faktörleri ve alt gruplarına göre özellik ortalamaları Çevre

Faktörü

Alt

grup

Sabah süt

verimi (lt)

Günlük süt

verimi (lt)

Pıhtılaşma

Süresi (sn)

pH Yoğunluk

(gr/ml)

Üre (mg/100ml)

İşletme 1 2.6±1.07 3.1±1.53 72.3±19.39 6.6±0.11 1.027±0.0043 3.4±2.60

2 2.6±0.92 3.8±1.34 62.9±16.4 6.6±0.11 1.028±0.0049 2.6±1.67

3 1.1±0.43 1.6±0.99 68.9±22.30 6.7±0.10 1.029±0.0043 3.7±2.30

4 1.8±0.45 1.8±0.44 74.1±17.78 6.6±0.15 1.029±0.0045 4.6±2.61

5 1.5±0.76 2.1±0.91 66.4±19.74 6.6±0.08 1.030±0.0082 5.2±2.48

6 2.5±1.28 2.5±1.28 57.9±8.03 6.5±0.13 1.031±0.0015 2.7±2.00

7 2.1±1.22 2.1±1.12 68.7±17.40 6.5±0.02 1.031±0.0024 3.6±1.69

8 1.1±0.49 1.1±0.49 63.0±18.38 6.6±0.11 1.033±0.000 4.0±0.81

Verim

Ayı

Haziran 2.3±1.03 3.3±1.45 68.7±17.06 6.6±0.10 1.026±0.0044 3.1±2.39

Eylül 1.7±0.82 1.9±0.80 57.2±13.2 6.6±0.13 1.029±0.0027 4.4±2.12

Aralık 1.7±0.76 1.7±0.75 73.4±15.54 6.6±0.10 1.032±0.0022 2.6±1.22

Mart 2.9±1.47 3.4±1.90 93.8±17.64 6.7±0.10 1.030±0.0013 6.2±2.82

Buz.

Mev.

Ocak-Mayıs 1.9±0.98 2.5±1.41 66.7±17.67 6.6±0.11 1.029±0.0042 3.6±2.30

Eylül-ekim 2.9±1.42 2.9±1.42 83.0±21.61 6.6±0.11 1.028±0.0040 4.3±2.99

Lak.

Dönemi

1 (30-90 gün) 2.3±1.05 3.5±1.60 69.1±17.68 6.7±0.11 1.027±0.0046 3.4±2.52

2 (120-180

gün)

1.8±1.11 2.0±1.04 59.8±18.57 6.6±0.12 1.029±0.0035 4.5±2.20

3 (210-270) 1.9±0.84 1.9±0.84 79.2±13.57 6.6±0.08 1.030±0.0039 3.1±2.24

Buz.

Yılı

2004 2.0±1.08 2.6±1.47 65.3±19.48 6.6±0.10 1.030±0.0031 3.6±2.32

2005 2.1±0.97 2.4±1.33 73.0±16.21 6.6±0.13 1.026±0.0045 3.8±2.49

Lak.

Sırası

1-2 1.9±0.95 2.3±1.31 69.6±18.39 6.6±0.13 1.029±0.0042 4.2±2.61

3-4 2.0±0.90 2.6±1.44 64.0±17.87 6.6±0.09 1.029±0.003 3.0±2.09

5-6 2.2±1.22 2.7±1.48 70.5±19.32 6.6±0.11 1.028±0.0047 3.8±2.24

Genel 2.1±1.04 2.5±1.41 68.2±18.61 6.6±0.11 1.028±0.0042 3.7±2.37

79

79

Tablo 3b. Çevre faktörleri ve alt gruplarına göre özellik ortalamaları

Çevre faktörü Alt grup TKM (%) Yağ (%) Kül (%) Protein (%) Asitlik (%)

İşletme 1 17.6±1.79 7.8±1.18 0.43±0.170 5.6±0.95 0.170±0.0349

2 16.8±2.25 7.1±1.04 0.52±0.179 4.9±1.26 0.163±0.0260

3 17.3±1.79 7.5±1.33 0.49±0.172 5.4±1.11 0.153±0.0290

4 18.6±1.55 8.3±1.53 0.45±0.157 5.1±1.09 0.183±0.0516

5 18.2±1.55 7.8±1.29 0.46±0.163 5.3±0.93 0.165±0.0876

6 18.0±2.05 7.7±1.42 0.56±0.134 5.4±1.19 0.179±0.0197

7 17.5±2.41 7.5±1.95 0.63±0.111 5.0±0.71 0.235±0.0631

8 17.8±1.89 7.8±0.49 0.38±0.077 4.9±0.59 0.174±0.0205

Verim Ayı Haziran 17.4±1.90 7.5±1.44 0.49±0.214 5.1±1.07 0.148±0.0274

Eylül 17.2±1.87 7.6±1.09 0.58±0.114 4.9±1.27 0.176±0.0327

Aralık 18.5±1.94 8.3±1.43 0.39±0.053 5.8±0.38 0.212±0.0939

Mart 17.6±1.28 7.3±0.94 0.32±0.021 5.8±0.52 0.147±0.0219

Buz.mevsimi Ocak-Mayıs 17.6±1.92 7.7±1.31 0.48±0.165 5.3±1.09 0.170±0.0410

Eylül-ekim 17.0±1.55 7.2±1.17 0.44±0.209 5.5±0.69 0.169±0.0233

Lak.Dönemi 1 (30-90 gün) 17.2±1.79 7.2±1.38 0.46±0.198 5.2±1.11 0.144±0.0258

2 (120-180 gün) 17.4±1.90 7.5±1.01 0.51±0.155 5.0±1.16 0.172±0.0339

3 (210-270) 18.2±1.85 8.4±1.32 0.46±0.148 5.7±0.61 0.200±0.039

Buzağılama Yılı 2004 17.0±2.09 7.19±1.29 0.51±0.170 4.8±1.04 0.182±0.0421

2005 18.5±0.93 8.3±0.99 0.43±0.155 6.0±0.62 0.151±0.0257

Lak. Sırası 1-2 17.9±1.93 7.5±1.35 0.44±0.159 5.4±1.08 0.166±0.0386

3-4 17.3±1.87 7.5±1.28 0.55±0.162 5.0±1.077 0.184±0.0465

5-6 17.5±1.87 7.9±1.27 0.46±0.168 5.4±0.98 0.162±0.0311

Genel 17.6±1.89 7.6±1.30 0.47±0.169 5.3±1.05 0.171±0.0395

80

80

Roy et al (2004), Murrah mandalarında laktasyon sayısının artmasına paralel olarak süt üre

konsantrasyonunda önemli bir düşme gözlendiğini, en yüksek üre konsantrasyonunun (64.03,3/4 1.14)

ilk doğum sırasında, en düşük (55.67, ¾ 1.22) 6. ve 7. doğum sıralarında olduğunu, buna karşın

laktasyon döneminin üre konsantrasyonu üzerinde önemli bir etkiye sahip olmadığını ifade

etmektedirler. Hojman et al., (2004) da, süt sığırlarında üre seviyesinin yaz aylarında ve ergin inekler

için daha yüksek olduğunu, laktasyon sayısı arttıkça üre düzeyinin yükseliğini, süt üre seviyesi ile

rasyonun ham protein, sindirilebilir protein, rasyon lif içeriğiile pozitif, rasyon enerjisi ile negatif

ilişkisi olduğunu bildirmişlerdir.

Asitlik işletmeler arasında %0.147 den, %0.235’e; analiz ayları arasında %0.147 den (Mart), %

.212’ye (Aralık); laktasyon dönemleri arasında %0.144 ten (1. dönem), %0.200’e (3. dönem) kadar

değişmektedir. 2004 yılında %0.180, 2005 yılında %0.151 olmuştur.

3.2. Süt Verimi ve Süt Bileşen Oranları Arasındaki İlişkiler

Süt verimi, süt bileşen oranları arasındaki korelasyon katsayıları Tablo 4a’da verilmiştir.

Tablo 4. Süt verimi, süt bileşen oranları arasındaki korelasyon katsayıları İlişki aranan özellikler Korelasyon

katsayısı

Önem

Sabah süt V. Günlük süt V. 0.737** 0.000

%TKM Sabah süt Verimi -0.030 0.760

“ Günlük süt V. -0.232* 0.015

“ %yağ 0.675** 0.000

“ %protein 0.660** 0.000

“ %kül -0.408** 0.000

%yağ Sabah süt V. -0.028 0.770

“ Günlük süt V. -0.202* 0.035

“ % protein 0.596** 0.000

“ %kül -0.338** 0.000

%prot Sabah süt V. 0.052 0.592

Günlük süt V. -0.204* 0.033

%kül -0.495** 0.000

%kül S abah süt V. -0.104 0.287

Günlük süt V. 0.084 0.392

*P<0.05, **P<0.01

Tablo 4 aşağıdaki şekilde yorumlanabilir;

-Sabah ve günlük süt verimleri arasında önemli ilişki vardır.

-TKM, yağ ve protein oranları ile günlük süt verimi arasında önemli düzeylerde negatif korelasyon

bulunmaktadır. Verilen literatür bilgileri [protein (Kadecka, 1992; Agabriel et al, 1993; Şekerden,

1999), yağ (Kadecka, 1992; Starodubtsev and Suyarkulov, 1987)] bu sonucu desteklemektedir.

-TKM oranı ile kül oranı arasında negatif, yağ ve protein oranları arasında ise pozitif ilişki vardır.

Yani, kül oranı yükseldikçe TKM oranı düşmektedir.

- Yağ oranını, kül oranının artması olumsuz, TKM ve protein oranlarının yükselmesi ise olumlu

etkilemektedir.

-Protein oranı, yağ ve TKM oranlarının artmasına paralel olarak yükselmektedir. Oysa verilen

literatürde (Roy et al.,2004), süt protein konsantrasyonunun önemli derecede değişmediği

bildirilmiştir.

Komponent oranları, verim özellikleri ile negatif genetik ilişkiye sahip olduğundan ve oranlardaki

değişmeye, muhtemelen tek başına genetik seleksiyonla ulaşılamıyacağından genetik seleksiyon, yağ,

protein ve yağ olmıyan katı madde verimlerinin artışına yöneltilmelidir. Oysa, yağ, protein ve toplam

katı verimleri ile, süt verimi arasında önemli derecede korelasyon vardır. Süt verimine önem verilen

seleksiyon programları altında, yağ ve protein verimleri de artar. Buna karşın, kompozisyondaki yağ

ve protein oranları düşer.

81

81

3.3. Sütün Pıhtılaşma Süresi İle Süt Bileşimi, pH’ı, Yoğunluğu, Asitliği ve Üre

Muhtevası Arasındaki İlişkiler

Sütün pıhtılaşma süresi ile süt bileşimi, sütün pH’ı, yoğunluğu, asitliği ve üre muhtevası arasındaki

ilişkiler Tablo 5’de verilmiştir.

Tablo 5aşağıdaki şekilde yorumlanabilir;

Günlük süt verimi ve pH arttıkça asitlik olumsuz etkilenmektedir. Yağ oranındaki artışa paralel olarak

ise asitlik yükselmektedir. Verilen literatürde sütün üre muhtevasındaki düşüşle birlikte asitliğin

yükseldiği ve teknolojik problem oluştuğu bildirilmektedir (Hanus et al., 1992;1994). Sütün üre

muhtevası üzerine ise, yemleme seviyesi, etkindir (Kirchgessnera ve ark., 1985; Hockea, 1985;

Erbersdoblera a Zuckera, 1990).

pH ile tüm süt bileşenleri arasında önemli ve negatif ilişki vardır. Yani, bileşen oranları düştükçe pH

azalmaktadır.Süt verimi ile pH arasındaki ilişki ise, önemsiz bulunmuştur. Piironen ve ark. (1992);

protein oranının ise pH üzerinde olumlu etkiye sahip olduğunu, protein oranının olumlu etkisinin,

laktasyon dönemi ilerledikçe arttığını bildirmektedirler.

Yoğunluk TKM, yağ ve protein oranları arttıkça azalmakta, kül oranı yükseldikçe ve asitlik çoğaldıkça

yükselmektedir. Yoğunluk ile süt verimi ve pH arasındaki ilişki ise önemsizdir.

Peynir mayası katıldıktan, ilk pıhtı görünene kadar geçen süre, sütün TKM, yağ ve protein oranları

yükseldikçe uzamakta, kül oranı yükseldikçe ise kısalmaktadır. Nitekim verilen literatür bilgileri

(Schaar, 1984; Okibo ve ark.,1985; Kreuzer ve ark., 1996; Davoli ve ark., 1990; Ikoneen, 2000;

Povinelli et al., 2003) de sütün koagülasyon özellikleri ile protein ve yağ oranları arasındaki pozitif

ilgiyi vergulamaktadır. Piironen ve ark. (1992) süt kompozisyonu ile ilgili olumsuz değişikliklerin, süt

pıhtılaşma yeteneği üzerinde belirgin bir etkiye sahip olduğunu, verim mevsimlere bağlı olarak protein

oranındaki değişikliğin sütün rennet pıhtılaşma yeteneğini değiştirdiğini bildirmektedirler.

Yapılan bu araştırmada sütün pıhtılaşma süresi ile günlük süt verim miktarı, üre düzeyi ve asitliği

arasında pozitif; yoğunluğü ve pH’ı arasında negatif olmakla birlikte önemli olmıyan düzeylerde ilgi

olduğu anlaşılmıştır. Verilen literatür bilgisinde (Piironen et al., 1992); pH’ın sütün pıhtılaşma

yeteneği üzerinde olumsuz etkiye sahip olduğu ve laktasyon ilerledikçe bu etkinin önemli bir şekilde

arttığı ifade edilmektedir. (Tablo 5).

-Süt üre muhtevası ile süt bileşenlerinden hiç birisi, süt verimi, yoğunluğu, pH’ı ve asitliği arasındaki

ilişkiler istatistik olarak önemli değildir.

Üre düzeyi ile süt verimiarasındaki ilişki negatif ve önemsiz bulunmuştur. Oysa verilen literatür

bilgileri (Rajala-Schultz and Saville, 2003; Roy et al., 2004) ilişkinin önemli olduğunu bildirmektedir.

Roy et al., (2004) Murrah Mandalarında süt veriminin artmasına paralel olarak süt üre

konsantrasyonunun arttığını bildirmektedirler.

82

82

Tablo 5. Sütün pıhtılaşma süresi ile süt bileşimi, sütün pH’ı, yoğunluğu,

asitliği ve üre muhtevası arasındaki ilişkiler İlişki aranan özellikler Korelasyon

katsayısı

Önem

Pıh.süresi Sabah süt V. 0.238* 0.010

“ Günlük süt V. 0.038 0.687

“ %TKM 0.320** 0.001

“ %yağ 0.293** 0.002

“ %protein 0.447** 0.000

“ %kül -0.273** 0.004

“ Yoğunluk -0.049 0.004

“ pH -0.022 0.817

“ Üre 0.035 0.731

“ Asitlik 0.094 0.320

Üre Sabah süt V. -0.069 0.497

“ Günlük süt V. -0.118 0.241

“ %TKM 0.084 0.410

“ %yağ -0.046 0.653

“ %protein -0.058 0.566

“ %kül -0.143 0.163

Yoğunluk -0.015 0.885

pH 0.050 0.623

“ Asitlik 0.002 0.985

Yoğunluk Sabah süt V. -0.138 0.157

“ Günlük süt V. -0.165 0.090

“ %TKM -0.247* 0.013

“ %yağ -0.247* 0.013

“ %protein -0.256* 0.011

“ %kül 0.210* 0.036

“ pH 0.027 0.786

“ Asitlik 0.367** 0.000

Asitlik Sabah süt V. -0.159 0.090

“ Günlük süt V. -0.323** 0.000

“ %TKM 0.171 0.076

“ %yağ 0.205* 0.032

“ %protein -0.029 0.765

“ %kül 0.098 0.316

“ pH -0.394** 0.000

PH Sabah süt V. -0.055 0.562

“ Günlük süt V. 0.127 0.177

“ %TKM -0.339** 0.000

“ %yağ -0.358** 0.000

“ %protein -0.291** 0.002

“ %kül -0.280** 0.003

*P<0.05, **P<0.01

5. KAYNAKLAR

Agabriel, C., Coulon, J.B., Marty, G., Bonaiti, B., 1993. Changes in fat and protein concentrations in

farm with high milk production. Anim. Bred. 1993: 61(8), 532.

Aleandrı, R., Schneıder, J.C., Buttazzonı, L.G., 1989. Evaluation of Milk for Cheese Production Based

on Milk Characteristics and Formagraph Measures. J. Dairy Sci. 72: 1967-1975.

Anonymous, 2005. Urea in Milk. http://photometry. Merck.de/servlet/PB/menu/1169740_ePRJ-

MERCK-EN-pcontent_12/content.html, 15.09.2005.

Baker, L.D., Ferguson, J.D., and W. Chalupa, 1995. Responses in urea and true protein of milk to

different protein feeding schemes for dairy cows. J. Dairy Sci. 78: 2424-2434.

Broderick, G.A., and M.C. Clayton. 1997. A statistical evaluation of animal and nutritional factors

influencing concentrations of milk nitrogen. J. Dairy Sci., 80: 2964-2971.

83

83

Chalmers, J.S., Thomas, P.C., 1978. The effect of the level of feeding and the composition of protein

in the milk of Ayrshire cows. 20th International Dairy Congress, Paris.

Darshan, L., Narayanan, K.M., 1991. Effect of lactation number of the animal on milk total solids.

Indian J. of Anim. Sci., 1991: 61(3), 311-315.

Davolı, R., Dall’olıo, S., Russo, V., 1990. Effect of κ-casein Genotypeon the Coagulation Properties of

Milk. J. Anim. Breed.Genet. 107: 458-464.

Eicher, R., Bouchard, E. And M. Bigras-Poulin, 1999. Factors affecting milk urea nitrogen and protein

concentrations in Quebec dairy cows. Prev. Vet. Med. 39-53-63.

Erbersdobler, H.F., Zucker, H., 1990.Harnstoffgehalt der Milch-ein Indicator der Proteinversorgung

von Milchkühen Kraftfutter, 1990, 1, 11-12.

Foltys, V., Pazmova, J., Chobotova, E., Zatopkova, V., 1995. Influence of season on composition of

bulk milk in relation to its technological processing. EAAP 46th Meeting European Association

for Animal Production, 4-7 Sept. Prague, 1995. Cattle Commission, Free Communications.

Godden, S.M., Lissemore, K.D., Kelton, D.F., Leslie, K.E., Walton, J.S. and J.H. Lumsden. 2001b.

Factors associated with milk urea nitrogen concentrations in Ontario acquisition factors on milk

urea results. J. Dairy Sci. 83: 435-442.

Hanus, O., Suchanek, B., Gencurova, V., 1992. Uplatneni kysaci aktivity jako ukazatele kvality mleka

pri zpenezovani Nas chov, 7, 316 -317

Hanus, O., Malina, F., Kopecky, J., Fedelska, R., Beranova, A., 1994. Sezonni kolisani slozeni

bazenoveho mleka. Mliekarstvo 25, 3, 36-37.

Hockea, P., 1985. Ursachen der Nachgeburtsverhaltung beim Rind Zuchtwahl u. Besamung, 108, 34-

36.

Hojman, D., Kroll, O., Adin, G., Gips, M., Hanochi and E. Ezra, 2004. Relationships between milk

urea and production, nutrition, and fertility traits in Israel Hers. J. Dairy Sci., 87: 1001-1011.

Hojman, D., Adin, G., Gips and E. Ezra, 2005. Association between live body weight and milk urea

concentration in Holstein cows. J. Dairy Sci. 88: 580-584

Ibeawuchi, J.A., Umoh, B.I., 1990. Comparative studies of some milk constituents of White Fulani

(Zebu) Friesians F1 Friesian x White Fulani cattle in a tropical environment. Bul of Anim.

Health and Prod in Africa. 1990: 38(3)253-257.

Ikoneen, T., 2000. Possibilities of Genetic Improvement of milk coagulation properties of dairy cows.

Academic Dissetation, Univ. Of Helsinki, Dept. of Anim. Sci., Publications, No: 49.

James, C.S., 1998. Analytical Chemistry of foods. Elsevier Publisher, New York.

Kadecka, J., 1992. A higher content of protein in cow’s milk. Zem Edelsk Fakulta. Çeske Budejovice.

Zoot. Rada. 1992: 9 141(special issue).

Kaufmann, W., Hagemeister, H., Lüpping, W., 1982. Energy supply and urea content of milk. XXI.

International Dairy Congress, Vol: 1, Book 1, Moscow USRR. Mir Publishers, 73-74.

Kirchgessner, M., Roth-Mater, A., Röhrmoser, G., 1985. Harnstoffgehalte in Milch von Kühen mit

Energie-bzv. Proteinmangel und anschliesen der Realimentation. Zeit Tierphysiol

Tierernahrung. U. Futter-mittelkunde 53, 5, 264-270..

Koçak, C. ve Devrim, H., 1994. Isı işleminin inek ve keçi sütlerinin pıhtılaşma yeteneği üzerine etkisi.

Gıda, 19(2): 125-129.

Kreuzer, M., Schulz, J.P., Fry, C., Abel, H., 1996. Rennet coagulation properties of milk from cows at

three stages of lactation supplied with graded levels of an antimicrobial feed supplement.

Milchwissenchaft 51: 243-247.

Kurt, A., 1984. Guide of Analysis Methods of milk and milk’s products. A.Ü.Publ. No: 18. Lecture

book No: 252, Erzurum.

Lal, D., Narayanan, KM., 1994. Effect of lactation number on the yield of milk solids non fat in

different breeds of cows and Murrah buffaloes. Indian J. of Anim. Sci. 1991: 61(4),433-435.

Mohran, M.A., Fahmy, M.A., 1992. Physico-chemical characteristics of milk produced in upper

Egypt. Effect of animal breed, lactation season and lactation period. Proceedings: 5th Egyptian

Conference for Dairy Sci. And Technology, 307.

Norman, H.D., Meinert, T.R., Wright, J.R., 1992. Changes of Holstein Friesian milk yield and fat

yield by age and month of calving across time in four regions of the United States. J. of Dairy

Sci., 1992: 75 (suplement 1) 245.

84

84

Okigbo, L.M., Richardson, G.H., Brown, R.J., Ernstrom, C.A., 1985. Variation in Coagulation

Properties of Milk from Individual Cows. J. Dairy Sci. 68: 822-828.

Oltner, R., and H. Wiktorsson, 1983. Urea concentration in milk and blood as influenced by feeding

varying amounts of protein and energy to dairy cows. Livest. Prod. Sci. 10: 457-467.

Padmanabhan, P.N., Ulaganathan, U., 1992. Effect of season on the composition of milk from

crossbred cows and buffaloes. Indian Vet. J., 69(3): 247-251.

Polanski, S., Czaka, H., Latocha, M., 1992. The effect of some factors on milk fat and protein

percentage of Simmental cows at the Brzozow pedigree farm. Roczniki Naukowe Zootechniki.

1992: 19(1) 55-65.

Patel, K.S., Majmudar, S.V., Patel, H.B., Saiyed, L.H., 1991. Lactation curve for milk fat content in

Surti buffaloes. Gujarat Agricultural Univ. Research: 16(2), 82-83.

Piironen, T., Ojala, M., Niini, T., Syvaoja, E.L., Setala, J., 1992. Effects of milk protein genetic

variants and lactation stage on renneting properties of bovine milk. 43rd EAAP Meeting,

Madrid, Spain 13-17 September, 1992. Commission on Cattle Production, Session II.

Povinelli, M., Marcomini, D., Zotto, R.D., Gaiarin, G., Gallo, L., Carnier, P., Casandro, M., 2003.

Sources of variation of milk rennet-coagulation ability of five dairy cattle breeds reared in

Trento Province. IX. World Animal Production Congress, 24-31 October 2003, Porto Alegre,

Brazil.

Rajala-Schultz P.J., and Saville, W.J.A., 2003. Sources of Variation in Milk Urea Nitrogen in Ohio

Dairy Herds. J. Dairy Sci., 86: 1653-1661.

Riddel-Lawrence, S., Hıcks, C.L., 1989. Effect of Curd Firmness on Stirred Curd Cheese Yield. J.

Dairy Sci. 72: 313-321.

Roseler, D.K., Ferguson, J.D., Sniffen, C.J. and J. Herrema, 1993. Dietary protein degradability effects

on plasma and milk urea nitrogen and milk nonprotein nitrogen in Holstein cows. J. Dairy Sci.

76: 525-534.

Roy, B., R.K. Mehla ve S.K. Sirohi, (2004). In fluence of milk yield, parity, stage of lactation and

body weight on urea and protein concentration in milk Murrah

Buffaloes.(http://www.ajas.info/contents/abr/03-9-9 htm)

Röhrmoser, G., Kirchgessner, M., 1982. Milchleistung und Milchinhalts stoffe von Kühen bei

energetischer Unterversorgung und anschliesssender Realimentaion. Züchtungskunde, 54, 4,

276-287.

Schaar, J., 1984. Effects of κ-casein Genetic Variants and Lactation Number on the Renneting

Properties of Individual Milks. J. Dairy Res. 51: 397-406.

Sethi, R.K., Khatkar, M.S. Kala, S.N., Tripathi, V.N. 1994. Effect of pregnancy on milk constituents

during later stages of lactation in Murrah Buffaloes. Proceedings 4th World Buffalo Congress.

San Paolo, Brazil.. 27-30 June 1994: Vol: 2.

Starodubtsev, V.M., Suyarkulov, S.H.R., Correlations among dairy traits in intensively selected cows.

Zhivotnovodstvo. 1987: 3, 28-30.

Suk, Y.O., Chung, K.H., Kım, H.K., 1984. Effect of calving factors in milk production traits in dairy

cows, Korean J. Dairy Sci., 1984: 6,2, 101-108.

Şekerden, Ö., Kuran, M., 1992. The amount of milk yield and flow rate of milk in Jersey cattle and

change of some milk’s components in accordance with lactation stage and relationship between

investigated characteristics, Doğa Tr. J. of Vet. And Anim. Sci., 16(2), 381-392. .

Şekerden, 1999. Effects of calving season and lactation order on milk yield and milk components in

simmental cows.Tr. J. of Vet. And Anim. Sci. 23(1999) No:1 79-86.Veterinary and Animal

Sciences, 23(1999) 505-509.

Şekerden, Ö., Erdem, H., Kankurdan, B., Özlü, B., 1999a. Factors Affecting Milk Composition and

Changes in Milk Composition with Lactation Stage in Anatolian Buffaloes. Tr.J.

Şekerden, Ö., Tapkı, M., Şahin, M., 1999b. Changing of milk composition in first ten days and along

of the lactation in Black Pied cattle, J. of Atatürk Univ., Fac. of Agric. 30(1), 37-40.

Şekerden, Ö., Tapkı, İ., Kaya, Ş., 1999c. Changing of milk yield and composition with lactation stage

and production season at village conditions of Hatay Province in Anatolian buffaloes. J of

Atatürk Univ. Fac. of Agric. 30(2), 161-168.

Taha, F., Puhan, Z., 1993. Protein and casein concentration in milk from Swiss Brown cows. 1993,

No: 3, 6-10

85

85

Teller, F., Godeau, J.M., Lebrun, P., 1983. A study of different nitrogen supplements for lactating

cows. Zeitschrift für Tierphysiologie, Tierernahrung und Futtermittelkunde, 49, 2, 98-104.

Tyriseva, A.M., Vahisten, T., Ruottinen, O., Ojala, M., 2002. 7th WCGALP communication No 09-02

Yadav, S.B.S., Sharma, J.S., 1984. Trends of milk constituents across variation stage of lactation in

crossbred cows. Assian J. of Dairy Sci. 3(1), 51-54.

Yadav, S.B.C., Yadav, A.S., Yadav, M.S., 1991. Seasonal fluctations in milk yield composition at

various stages of lactation in crossbred dairy cattle. Indian J. of Dairy Sci., 1991: 44(1)33-36.

Waldner, D.N., Stokes, S.R., Jordan, E.R. and M.L. Looper, 2003. Managing milk composition:

Normal sources of Variation. http://www.ansi.okstate.edu/exten/dairy/wf-4016.html,

06.06.2003.

Wohlt, J.E. and H.J. Clark, 1978. Nutritional value of urea versus performed protein for ruminants. I.

Lactation of dairy cows fed corn base diets containing supplementai nitrogen from urea and/or

soybean meal. J. Dairy Sci., 61, 902-915

86

86

Şekerden, Ö. 2006. Non Genetic Sources of Variation of Composition of Milk and

Relationships between Milk Constituents in Anatolian Buffaloes. Ansian Buffalo Congress,

18-22 April, 2006, Nanning, Çin.

NON-GENETIC VARIATION SOURCES OF MILK COMPOSITION, RENNET

COAGULATION TIME AND UREA CONTENTS AND RELATIONS BETWEEN

VARIOUS MILK CHARACTERISTICS AT ANATOLIAN WATER BUFFALOS

Özel Şekerden

SUMMARY

The aim of this study is to research, 1) milk coagulation time, milk composition, effects of

environmental factors on milk urea contents; and 2) relations between milk yield, composition,

coagulation time, urea concentration, acidity, density and pH.

A total of 115 individual milk samples have been collected during morning milking of cows, which

were at the 30±15, 60±15, 90±15, 120±15, 150±15, 180±15, 210±15, 240±15 and 270±15 day of their

lactation at June, September, December and March, among 53 Anatolian water buffalo cows that have

calved in 2004 and 2005 at 8 establishments in Ilıkpınar Village. Samples have been analyzed in terms

of overall dry material, fat, protein, ash, density, pH, acidity, rennet coagulation time and urea content.

Milk coagulation time, urea content, protein and fat contents have been determined using Berridge

Method, Photometric Method, Formal Titration Method and Gerber Method, respectively.

Data have been classified with respect to environmental factors as follows;

Lactation period: 30±15, 60±15 and 90±15 days: 1st; 120±15, 150±15 and 180±15: 2nd; 210±15,

240±15 and 270±15: 3rd lactation period.

Calving year: 2004: 1st, 2005: 2nd year.

Calving season: January-March period: 1st, September and October: 2nd calving season.

Yield month (Sample collection month): June: 1st, September: 2nd, December: 3rd, March: 4th yield

month

Lactation number: 1st and 2nd: 1st, 3rd and 4th: 2nd, 5th and 6th: 3rd lactation turn.

All examined characteristics have been analyzed using separate environmental factor effects

(establishment, yield month, calving season, lactation number, calving year, lactation period) variance

analysis technique. Averages of each examined character and correlation coefficients between

characteristics have been calculated and arranged as tables. SPSS package software has been used for

all statistical operations.

Keywords: Water Buffalo, Milk characteristics, Variation Source

1. INTRODUCTION

1.1. Milk components Ratios of milk components differ from genotype to genotype. Although use of traditional improvement

techniques causes change in milk composition to be slow, new genetic application techniques may

enable faster improvement in the future. Priority of each genetic characteristic depends on its

economical significance and its profit.

Feeding easily changes milk’s fat and protein concentration. Fat concentration is very sensitive to

ration changes; it may change up to nearly 3% unit or more. Applied ration causes a change of

approximately 0,60% unit in milk protein concentration. Lactose and mineral concentrations and

other solid components of milk do not react to ration change in the expected way. Energy lack in

ration of cows in lactation reduces milk yield and, most of all, protein concentration. Low protein

concentration (below 80gr/kgFCM) reduces milk yield and milk fat rate.

87

87

Lactation period has significant effects on milk’s fat, protein and casein and overall dry material

(TKM) rates. Milk’s fat and protein concentration is at its peak at the start and end of lactation, and it

is at its lowest during milk yield period. Normally increase in milk yield is followed by decrease in

milk’s fat and protein rates.

Various diseases, mastitis being the most important of all, affect milk component content. Mastitis

causes a decrease in fat and casein content and an increase in whey content of the milk.

Yield period has significant effects on milk’s fat, overall dry material (TKM) casein and protein rates.

Some researchers, however, indicate that although all milk components are affected by season, yield

season does not have any significant effect on milk's lactose rate.

Milk components are also affected by calving season. Researches have shown us that calving season

has important effects on milk’s protein, fat, TKM and casein rates.

Lactation order has significant effects on milk yield and milk component rates. Şekerden et al (1999a)

has informed us that lactation order of Anatolian water buffalos does not have any significant effect on

any of milk components.

1.2. Coagulation characteristic Milk coagulation characteristic is an important aspect of cheese production. Rennet-

coagulation capability of milk (rennet coagulation time, coagulum tightening time and coagulum

tightness) is very important for milk's process into cheese.

Rennet coagulation capability differs from genotype to genotype. Milk coagulation characteristics,

however, may be affected by season, lactation order, lactation period, feeding, and technological

factors that are in effect before and during cheese production (milk storing time and temperature,

temperature practice, homogenization and standardization of milk, concentration of coagulation

enzyme, Ca addition and cooking time and temperature).

Milk coagulation characteristics are at their best at the start and end of lactation. This is due to changes

in milk yield, protein and fat contents and somatic cell number during lactation. Lactation number, on

the other hand, has no statistically significant effect on milk coagulation characteristics. Piironeen et al

(1992) has informed us that protein rate has an important effect on coagulation time, that this effect

increases as lactation period advances, that the negative change in milk composition has significant

effects on milk coagulation capability, and that changes in protein rate in connection with yield season

changes milk’s coagulation characteristic.

Season is also active on milk coagulation characteristics. Milk’s souring characteristic is a serious

problem, especially during spring. This is because urea content in milk is low at this season. Feeding

level is effective on milk’s urea content. February-June period has been named as “technological

problem period” by Foltys et al (1995). Researches have indicated that urea content increases from

29,2mg/100gr at winter to 36,07mg/100gr at May, that protein content decreases from 3,06% to 2,77%

and fat content from 4,27% to 3,92% and lactose content from 4,80% to 4,60%, and that the regression

in technological characteristics of milk can be eliminated by sufficient feeding of milk cows.

Milk coagulation characteristics differ significantly among establishments. This difference may be

explained by environmental factors like feeding and management.

Povinelli et al (2003), at their study conducted with 5 different milk cattle stocks, has found that stock,

herd, lactation period, acidity and protein effects are important and urea effect is unimportant on milk

coagulation capability.

Various diseases may affect milk component content and mastitis is the most important of them.

Since mastitis causes a decrease in fat and casein content and an increase in milk’s whey content, these

changes in milk protein, in connection with lactose, mineral content and milk pH, decreases cheese

yield and changes cheese production features.

88

88

pH has a negative effect on milk’s coagulation capability and this effect increases dramatically as

lactation advances.

Seasonal changes and changes with respect to lactation period is true for all milk production system.

For this reason, process capability of milk and characteristics of milk products are not fixed. Most of

these changes, however, may be reduced significantly, or removed altogether using modern

technologies.

1.3. Milk urea

Milk urea concentration may be used as a tool to monitor raw protein and energy intake at ration in

proportion to needs. This monitoring may play a crucial role in milk herd management, because: 1)

Excessive protein intake may affect reproduction performance negatively; 2) Excessive raw protein

consumption increases energy need; 3) Additional protein materials are expensive; and 4) Excessive

nitrogen excretion creates a negative environmental effect. Milk urea concentration is related with the

ratio of protein/energy at ration and raw protein consumption. In order to use milk urea concentration

as a tool for determining imbalances concerning feeding, factors that affect milk urea concentration

other than feed consumption and ration composition should be determined and their levels of effect

should be determined, and factors that affect milk urea concentration other than feeding should be

considered when milk urea concentration level is interpreted.

These factors can be listed as sample collection season, analyses method in use, live weight of the

animal, birth order and cow’s milk yield. Researches on the factors that affect milk urea concentration

other than feeding are scarce. Roy et al (2004), however, indicate at the study they conducted on

Murrah water buffalos that milk urea concentration (mg/dl) increases significantly (P<0,01) at control

day parallel to the increase in milk yield. Researchers have indicated that they have observed the

smallest value at high milk yield group and the highest value at low milk group, and that milk yield

and milk protein concentration has not changed much at control day. Moreover, it is stated in the study

that there is a big decrease in milk urea concentration parallel to the increase in lactation number, that

the highest urea concentration is observed during first delivery and the lowest during 6th and 7th

delivery, and that, on the other hand, lactation period does not have any significant effect on urea and

milk protein concentrations.

Hojman et al (2004) tells that milk urea level is higher at summer months and for adult cows, that

lactation number increases throughout advance, and that milk urea level and ration is positively related

with raw protein, nominal digestible protein, and fiber content, and negatively related with ration

energy.

With this study, it is aimed to examine non-genetic variation sources of Anatolian water buffalos’ milk

composition, rennet coagulation characteristic and milk urea, and to research the relations between

milk compositions, rennet coagulation capability, urea and several milk characteristics (acidity,

density, pH).

2. MATERIAL AND METHOD

Research material consists of milk samples collected from 53 Anatolian breed water buffalo cows that

have calved in 2004 and 2005 during specific days of the lactation during 1st-6th lactations (30±15,

60±15, 90±15, 120±15, 150±15, 180±15, 210±15, 240±15 and 270±15) at Ilıkpınar Village of

Kırıkhan County of Hatay, and breeding records of village herd. Milk sample numbers analyzed with

respect to environment factor and sub groups are shown at Table 1.

89

89

Table 1. Milk Sample Numbers Analyzed with Respect to Environment Factor and Sub Groups (x) Environmental

factors

Sub groups of

environmental

factors

Characteristics

Morning

Milk

yield

(lt)

Daily

M,lk

yield

(lt)

TDM

%

Fat

%

Ash

%

Density

(gr/ml)

pH Coagulation

time

(sn)

Acidity

%

Protein

(%)

Ürea

mg/100ml

Unit 1 30 30 30 29 30 29 30 30 30 30 27

2 19 19 19 19 18 17 19 19 19 19 17

3 21 21 21 21 21 21 21 21 21 21 19

4 12 12 10 12 10 11 12 12 12 12 11

5 19 19 15 14 15 16 19 19 19 14 14

6 6 6 6 6 5 5 6 6 6 5 4

7 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6

8 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2

Calving

season

1(January-

May)

104 104 98 98 97 96 104 104 104 98 90

2 (September-

October)

11 11 11 11 10 11 11 11 11 11 10

Calving year 2004 71 71 66 65 64 66 71 71 71 67 65

2005 44 44 43 44 43 41 44 44 44 42 35

Lactation

order

1and 2 42 42 39 40 39 39 42 42 42 41 37

3 and 4 34 34 33 33 32 33 34 34 34 32 30

5 and 6 39 39 37 36 36 35 39 39 39 36 33

Lactation

stage

30-90 days 40 40 34 36 34 39 40 40 40 36 34

120-180 days 44 44 44 63 43 37 44 44 44 43 37

210-270 days 31 31 31 30 30 31 31 31 31 30 29

Analising

month

June 43 43 37 39 36 39 43 43 43 39 36

September 38 38 38 38 37 34 38 38 38 36 31

December 23 23 23 21 23 23 23 23 23 23 23

March 11 11 11 11 11 11 11 11 11 11 10

(x) Though a total of 115 samples are collected, the number of performed analyses for each characteristic is not the same

since some samples have not been enough for every analysis.

Breeding records are being kept at the village since 1996. Starting from 2004, milk samples have been

collected from each animal that was tested at village’s monthly milk yield control days at June,

September, December and March. In addition to acidity, density and pH, following designations have

been done for milk samples; 1) Basic milk composition, fat, protein, TKM and ash rates; Protein rate

has been determined using Formal Titration Method and fat rate using Gerber Method. 2) Coagulation

time among milk’s coagulation characteristics: It has been determined using Berridge Method by

determining the time that passed from enzyme addition to when first coagulum is seen. 3) Milk urea,

it has been determined using diacetyl monoxime and Photometric Method, as Merck has defined.

Possible environment factors that may affect examined characteristics and their sub groups have been

classified as follows;

Lactation period: 30±15., 60±15, 90±15: 1st lactation period;

120±15, 150±15, 180±15: 2nd lactation period

210±15, 240±15 and 270±15: 3rd lactation period

Calving year: 2004: 1st year

2005: 2nd year

Calving season: January-May: 1st season

September-October: 2nd mevsim

Sample collection month (yield month): June: 1st, September: 2nd, December: 3rd, March: 4th

Lactation turn: 1st and 2nd lactation turns: 1st, 3rd and 4th lactation turns: 2nd, 5th and 6th

lactation turns: 3th Lactation turn group

On every characteristic that is examined using SPSS package program, effects of environment factors

of establishment, sample collection month (yield month), calving season, lactation order, calving year,

90

90

lactation period have been researched. Characteristic averages examined with respect to environment

factors and their sub groups and correlation coefficients between examined characteristics have been

calculated.

3. FINDINGS AND DISCUSSION

3.1. Non-Genetic Variation Sources of Milk Composition, Rennet Coagulation

Capability and Milk Urea

Variance analyses of each examined characteristic are given at Table 2a, 2b and 2c.

Table 2a. Variance analyses of examined characteristics Variation

sources

f.d. Morning milk yield Daily milk yield Coagulation time pH

F Signif. F Signif. F Signif. F Signif.

Unit 7 11.400*** 0.000 12.149*** 0.000 1.193 0.314 2.841* 0.010

Analising month 3 7.275*** 0.000 8.531*** 0.000 12.931*** 0.000 3.246* 0.025

Calving season 1 6.516* 0.012 0.474 0.493 4.563* 0.035 0.066 0.797

Lactation stage 2 0.067 0.936 5.424** 0.006 10.049*** 0.000 7.076** 0.001

Calving year 1 1.371 0.245 5.295* 0.022 13.169*** 0.000 2.918* 0.091

Lactation order 2 1.915 0.153 1.360 0.261 0.972 0.382 1.699 0.188

Total N 115 115 115 115

*P<0.05, **P<0.01, ***P<0.001

Table 2b. Variance analyses of examined characteristics Variation

sources

f.d. TDM% Fat% Ash% Density

F Signif. F Signif. F Signif. F Signif.

Unit 7 0.997 0.439 0.644 0.719 0.781 0.605 1.508 0.174

Analising month 3 6.017** 0.001 3.025* 0.034 19.797*** 0.000 22.553*** 0.000

Calving season 1 0.002 0.964 0.842 0.361 0.003 0.959 0.085 0.771

Lactation stage 2 3.611* 0.031 10.758*** 0.000 4.610* 0.012 3.534* 0.033

Calving year 1 38.739*** 0.000 46.880*** 0.000 14.403*** 0.000 35.519*** 0.000

Lactation order 2 0.356 0.701 3.377* 0.038 0.805 0.450 0.740 0.480

Total N 109 109 107 107

*P<0.05, **P<0.01, ***P<0.001

Table 2c. Variance analyses of examined characteristics Variation

sources

f.d. Acidity Protein Urea

F Önem F Önem F Önem

Unit 7 5.497*** 0.000 1.225 0.297 1.831* 0.092

Analising month 3 4.898** 0.003 9.191*** 0.000 6.081** 0.001

Calving season 1 1.758 0.188 5.425* 0.022 1.293 0.259

Lactation stage 2 9.687*** 0.000 3.869* 0.024 0.689 0.505

Calving year 1 12.733** 0.001 110.153*** 0.000 1.110 0.295

Lactation order 2 1.185 0.310 3.538* 0.033 1.223 0.299

Totl N 115 109 100

*P<0.05, **P<0.01, ***P<0.001

Morning milk yield: Establishment is affected by yield month and calving season and daily milk

yield is affected by establishment, VA, lactation period (LDÖN) and calving year (BY) significantly.

Significant difference in milk yield with respect to both establishments and yield season, and

difference in daily milk yield with respect to calving year can be explained with the difference in

feeding levels across year, among years and among establishments. Contrary to given literature, the

effect of lactation order on morning and daily milk yields has been found in this study to be

insignificant (Table 2a).

91

91

VA, LDÖN and BY has been effective on TKM rate at significant levels. VA and BY effects can be

explained with feeding circumstances, because feeding at village is performed almost totally

dependant on pasture. Provided literature information confirms that yield season and lactation period’s

effects are important. Lactation order’s effect on TKM rate has been found as unimportant, as

Şekerden et al (1999a) has stated for Anatolian water buffalos (Table 2b).

Fat rate: It is being affected by VA, LDÖN, BY and lactation order (LSIR) at significant levels. VA

and BY effects can again be explained with provided feeding level. Provided literature information

confirms yield season and lactation period’s important effects on fat rate. Only in one of the provided

literature lactation order's effect on fat rate is insignificant, in the others it is significant (Table2b).

Ash rate is affected by yield month, lactation period and calving year (Table 2b).

VA, BM, LDÖN, BY and LSIR have statistically important effects on protein rate. Change in milk’s

fat and protein rates is related with both provided feeding level and climatic circumstances (season).

Spring meadows low in fiber and high in water decreases milk fat. Hot weather and high humidity

reduces dry material consumption and creates less raw feed consumption. Decrease in raw feed’s

feeding value may cause insufficient nutrition for cow. This, in turn, may cause milk yield to decrease

and chemical composition to break down. For instance, milk’s fat, protein, non-fat solids and overall

dry material rates are at their highest during autumn and summer and at their lowest during spring and

winter for Anatolian breed water buffalos at Hatay. VA, calving season and calving year factors,

which are founded to be effective on protein rate with this study, are related with provided feeding

level. Provided literature information also confirm feeding, yield season and calving seasons affects on

protein rate. Provided literature information also confirms lactation order has significant effect on milk

protein rate. Şekerden et al (1999a) has informed us that lactation order of Anatolian water buffalos

does not have any significant effect on any of milk components. Since milk yield changes with

respect to lactation period, and yield is negatively related with protein and fat rates, milk fat and

protein concentration is high at the start and end of lactation and low in connection with milk amount

during peak milk yield (Table 2c).

Roy et al (2004) tells that delivery order and lactation period do not have important effects on milk

protein concentration.

pH is affected significantly by establishment, month of analysis, lactation period and calving year;

density is affected significantly by month of analysis, lactation period and calving year.

Coagulation time is affected significantly by VA, BM, LSIR and BY. Provided literature information

indicate that milk coagulation characteristics may be affected by yield season, feeding level and

lactation period, and that coagulation characteristics are well based on changes in protein and fat rates

at the start and end of lactation. However, many researchers find lactation order’s effect on

coagulation characteristic to be significant, and some, as in our study, find to be ineffective.

Though it is reported in the literature that milk coagulation characteristics differ significantly among

establishments, this effect has been found to be unimportant in our study. This is because in our study,

feeding is mostly based on village pasture and additional feeds are same at almost all establishments.

Acidity is highly affected by establishment, VA, LDÖN and BY.

Urea is affected significantly by establishment and VA. That is, it can be said that in our study, urea

concentration is only affected by feeding level. This is because both months of analysis and

establishment factors are related with feeding level. Literature tells us that milk souring characteristic

is an important problem at spring since urea content is low in milk. Provided literature information

also notes that yield season and feeding level affects milk’s urea content. It is told in provided

literature information that lactation order affects urea level significantly, and that it is, however, not

affected by lactation period at an important level, as our study confirms.

92

92

3.1.2. Composition and Characteristic Averages

Characteristic averages examined with respect to environment factors and subgroups are shown at

Table 3a, b and c.

Change of characteristics with respect to environment factor subgroups (Table 3a and Table 3b) for

environment factors that statistically affect examined characteristics significantly (Table 2a, 2b and 2c)

can be interpreted as follows;

Morning milk yield differs between 1,1kg and 2,6kg among establishments and between 1,7kg and

2,9kg with respect to yield months. Both environment factors are thought to be affected by feeding

level. Highest yield among months of analysis has been on March, when village pasture is at its best,

followed by June.

Daily milk yield average differs between 1,1kg and 3,8kg among establishments, 1,7kg and 3,4kg with

respect to yield months, between 3,5kg and 1,9kg with respect to lactation periods, and it has been

2,6kg in 2004 and 2,4kg in 2005. Differences with respect to establishment, VA and BY are also

related with feeding. Difference in daily milk yield with respect to lactation periods is a normal

expected decrease from start to end of lactation.

Coagulation time average, with respect to months of analysis, differs from 57,2s at September to 93,8s

at March. This can be explained with the fact that milk’s dry material rate has increased at September

since most of the animals are at the end of their lactation, and that milk’s overall dry material rate is

low at March since they are at highest milk yield period of their lactation. Coagulation time differs

between 66,7s and 83s with respect to calving season, between 65,3s and 73s with respect to calving

year and between 59,8s and 79,2s with respect to lactation period. Changes in connection with BM

and BY can be explained with feeding level. Change with respect to lactation period can be explained

with the fact that milk yield falls and overall dry material rate increases at September (end of lactation)

because of lactation progress and this reduces coagulation time.

PH differs between 6,5-6,7 among establishments and with respect to VA, LDÖN and BY. Density is

between 1,026 and 1,033 with respect to VA, LDÖN and BY.

Urea differs between 2,6mg/dl and 4,0mg/dl among establishments and between 2,6mg/dl (December)

and 6,2mg/dl (March) with respect to yield months. December is when most animals are at the end of

their lactation and May is when they are at the start of their lactation. Feeding level is very good at

March and very bad at December. As a matter of fact, it is stated in the literature (Kirchgessnera et al,

1988; Hockea, 1985; Erbersdoblera a Zuckera, 1990) that feeding level affects milk’s urea content.

Because urea content in milk is low, milk’s souring characteristic is an important problem at spring

(Hanus et al, 1992; 1994). Roy et al (2004) suggests that milk yield level should be considered for an

appropriate interpretation of milk urea values in order to observe water buffalos' protein nourishment

status in connection with control day milk yield. Foltys et al (1995) has determined that urea content

increases to 36,07mg/100gr at May from 29,2mg/100gr at winter months, protein content falls from

3,06% to 2,77% and fat content from 4,27% to 3,92%.

93

93

Table 3a. Characteristic averages with respect to environment factors and subgroups.

Environmental

factors

Sub

group

Morning Milk

yield (lt)

Daily Milk

yield (lt)

Coagulation

Time (sn)

pH Density

(gr/ml)

Urea

(mg/100ml)

Unit 1 2.6±1.07 3.1±1.53 72.3±19.39 6.6±0.11 1.027±0.0043 3.4±2.60

2 2.6±0.92 3.8±1.34 62.9±16.4 6.6±0.11 1.028±0.0049 2.6±1.67

3 1.1±0.43 1.6±0.99 68.9±22.30 6.7±0.10 1.029±0.0043 3.7±2.30

4 1.8±0.45 1.8±0.44 74.1±17.78 6.6±0.15 1.029±0.0045 4.6±2.61

5 1.5±0.76 2.1±0.91 66.4±19.74 6.6±0.08 1.030±0.0082 5.2±2.48

6 2.5±1.28 2.5±1.28 57.9±8.03 6.5±0.13 1.031±0.0015 2.7±2.00

7 2.1±1.22 2.1±1.12 68.7±17.40 6.5±0.02 1.031±0.0024 3.6±1.69

8 1.1±0.49 1.1±0.49 63.0±18.38 6.6±0.11 1.033±0.000 4.0±0.81

Production

month

Haziran 2.3±1.03 3.3±1.45 68.7±17.06 6.6±0.10 1.026±0.0044 3.1±2.39

Eylül 1.7±0.82 1.9±0.80 57.2±13.2 6.6±0.13 1.029±0.0027 4.4±2.12

Aralık 1.7±0.76 1.7±0.75 73.4±15.54 6.6±0.10 1.032±0.0022 2.6±1.22

Mart 2.9±1.47 3.4±1.90 93.8±17.64 6.7±0.10 1.030±0.0013 6.2±2.82

Calving

Season

Ocak-

Mayıs

1.9±0.98 2.5±1.41 66.7±17.67 6.6±0.11 1.029±0.0042 3.6±2.30

Eylül-

ekim

2.9±1.42 2.9±1.42 83.0±21.61 6.6±0.11 1.028±0.0040 4.3±2.99

Lactation

Stage

1 (30-90

gün)

2.3±1.05 3.5±1.60 69.1±17.68 6.7±0.11 1.027±0.0046 3.4±2.52

2 (120-

180 gün)

1.8±1.11 2.0±1.04 59.8±18.57 6.6±0.12 1.029±0.0035 4.5±2.20

3 (210-

270)

1.9±0.84 1.9±0.84 79.2±13.57 6.6±0.08 1.030±0.0039 3.1±2.24

Calving year 2004 2.0±1.08 2.6±1.47 65.3±19.48 6.6±0.10 1.030±0.0031 3.6±2.32

2005 2.1±0.97 2.4±1.33 73.0±16.21 6.6±0.13 1.026±0.0045 3.8±2.49

Lactation

order

1-2 1.9±0.95 2.3±1.31 69.6±18.39 6.6±0.13 1.029±0.0042 4.2±2.61

3-4 2.0±0.90 2.6±1.44 64.0±17.87 6.6±0.09 1.029±0.003 3.0±2.09

5-6 2.2±1.22 2.7±1.48 70.5±19.32 6.6±0.11 1.028±0.0047 3.8±2.24

General 2.1±1.04 2.5±1.41 68.2±18.61 6.6±0.11 1.028±0.0042 3.7±2.37

94

94

Table 3b. Characteristic averages with respect to environment factors and subgroups.

Environmental factors Sub group TDM (%) Fat (%) Ash (%) Protein (%) Acidity (%)

Unit 1 17.6±1.79 7.8±1.18 0.43±0.170 5.6±0.95 0.170±0.0349

2 16.8±2.25 7.1±1.04 0.52±0.179 4.9±1.26 0.163±0.0260

3 17.3±1.79 7.5±1.33 0.49±0.172 5.4±1.11 0.153±0.0290

4 18.6±1.55 8.3±1.53 0.45±0.157 5.1±1.09 0.183±0.0516

5 18.2±1.55 7.8±1.29 0.46±0.163 5.3±0.93 0.165±0.0876

6 18.0±2.05 7.7±1.42 0.56±0.134 5.4±1.19 0.179±0.0197

7 17.5±2.41 7.5±1.95 0.63±0.111 5.0±0.71 0.235±0.0631

8 17.8±1.89 7.8±0.49 0.38±0.077 4.9±0.59 0.174±0.0205

Production

Month

Haziran 17.4±1.90 7.5±1.44 0.49±0.214 5.1±1.07 0.148±0.0274

Eylül 17.2±1.87 7.6±1.09 0.58±0.114 4.9±1.27 0.176±0.0327

Aralık 18.5±1.94 8.3±1.43 0.39±0.053 5.8±0.38 0.212±0.0939

Mart 17.6±1.28 7.3±0.94 0.32±0.021 5.8±0.52 0.147±0.0219

Calving

Season

Ocak-

Mayıs

17.6±1.92 7.7±1.31 0.48±0.165 5.3±1.09 0.170±0.0410

Eylül-ekim 17.0±1.55 7.2±1.17 0.44±0.209 5.5±0.69 0.169±0.0233

Lactation

Stage

1 (30-90

gün)

17.2±1.79 7.2±1.38 0.46±0.198 5.2±1.11 0.144±0.0258

2 (120-180

gün)

17.4±1.90 7.5±1.01 0.51±0.155 5.0±1.16 0.172±0.0339

3 (210-270) 18.2±1.85 8.4±1.32 0.46±0.148 5.7±0.61 0.200±0.039

Calving year 2004 17.0±2.09 7.19±1.29 0.51±0.170 4.8±1.04 0.182±0.0421

2005 18.5±0.93 8.3±0.99 0.43±0.155 6.0±0.62 0.151±0.0257

Lactation

order

1-2 17.9±1.93 7.5±1.35 0.44±0.159 5.4±1.08 0.166±0.0386

3-4 17.3±1.87 7.5±1.28 0.55±0.162 5.0±1.077 0.184±0.0465

5-6 17.5±1.87 7.9±1.27 0.46±0.168 5.4±0.98 0.162±0.0311

General 17.6±1.89 7.6±1.30 0.47±0.169 5.3±1.05 0.171±0.0395

95

95

Roy et al (2004) informs us that in Murrah water buffalos, milk urea concentration falls dramatically

in parallel with increase in lactation number, that the highest urea concentration (64,03.3/41,14) is at

the first delivery and the lowest (55,67/1,22) at 6th or 7th delivery, and that, though, lactation period

does not have an important effect on urea concentration. Hojman et al. (2004) tells that milk urea

level for milk cattle is higher at summer months and for adult cows, that urea level increases as

lactation number increases, and that milk urea level and ration is positively related with raw protein,

digestible protein, and fiber content, and negatively related with ration energy.

Acidity differs between 0,147% and 0,235% among establishments, between 0,147% (March) and

0,212% (December) with respect to months of analysis, and between 0,144% (1st period) and 0,200%

(3rd period) with respect to lactation periods. It has been 0,180% in 2004 and 0,151% in 2005.

3.2. Relations between Milk Yield and Milk Component Rates

Correlation coefficients between milk yield and milk component rates are shown at Table 4.

Table 4. Correlation coefficients between milk yield and milk component rates

Characteristics Correlation

coefficient

between two

characteristic

Significance

Morning milk yield Daily milk yield. 0.737** 0.000

%TDM Morning milk yield -0.030 0.760

“ Daily milk yield. -0.232* 0.015

“ Fat% 0.675** 0.000

“ Protein% 0.660** 0.000

“ Ash%l -0.408** 0.000

Fat% Morning milk yield -0.028 0.770

“ Daily milk yield -0.202* 0.035

“ Protein% 0.596** 0.000

“ Ash % -0.338** 0.000

Protein% Morning milk yield 0.052 0.592

Daily milk yield -0.204* 0.033

Ash % -0.495** 0.000

Ash% Morning milk yield -0.104 0.287

Daily milk yield 0.084 0.392

*P<0.05, **P<0.01

Table 4 may be interpreted as follows;

-There is an important relation between morning and daily milk yields.

-There is a significant negative correlation between TKM, fat and protein rates and daily milk yield.

Provided literature supports that result.

-There is negative relation between TKM rate and ash rate, and a positive relation between fat and

protein rates. In other words, TKM rate falls as ash rate increases.

-Increase in ash rate affects fat rate negatively and increase in TKM and protein rates affects

positively.

Protein rate increases in parallel with fat and TKM rates’ increase. In the provided literature, however,

it has been stated that milk protein concentration does not change much.

Since component rates have negative genetic relation with yield characteristics and since change in

rates cannot be achieved only by genetic selection, genetic selection should be directed towards fat,

protein and non-fat solid material yields’ increase. But, there is a significant correlation between fat,

protein and overall solid yields and milk yield. Under selection programs that features milk yield, fat

and protein yields also increase. On the other hand, fat and protein rates in the composition decreases.

96

96

3.3. Relations Between Milk’s Coagulation Time and Milk Composition, pH, Density,

Acidity and Urea Component

Relations between milk’s coagulation time and milk composition, pH, density, acidity and urea

component are shown at Table 5.

Table 5. Relations between milk’s coagulation time and milk composition, pH, density, acidity and

urea component Characteristics Correlation

coefficient between

two characteristic

Significance

Coagulation time Morning milk yield 0.238* 0.010

“ Daily milk yield 0.038 0.687

“ TDM% 0.320** 0.001

“ Fat% 0.293** 0.002

“ Protein% 0.447** 0.000

“ Ash% -0.273** 0.004

“ Density -0.049 0.004

“ pH -0.022 0.817

“ Ürea 0.035 0.731

“ Acidity 0.094 0.320

Ürae Morning milk yield -0.069 0.497

“ Daily milk yield -0.118 0.241

“ TDM% 0.084 0.410

“ Fat% -0.046 0.653

“ Potein% -0.058 0.566

“ Ash % -0.143 0.163

Density -0.015 0.885

pH 0.050 0.623

“ Acidity 0.002 0.985

Density Morning milk yield -0.138 0.157

“ Daily milk yield -0.165 0.090

“ TDM% -0.247* 0.013

“ Fat% -0.247* 0.013

“ Protein% -0.256* 0.011

“ Ash% 0.210* 0.036

“ pH 0.027 0.786

“ Acidity 0.367** 0.000

Acidity Morning milk yield -0.159 0.090

“ Daily milk yield -0.323** 0.000

“ TDM% 0.171 0.076

“ Fat% 0.205* 0.032

“ Protein% -0.029 0.765

“ Ash% 0.098 0.316

“ pH -0.394** 0.000

pH Morning milk yield -0.055 0.562

“ Daily milk yield 0.127 0.177

“ TDM% -0.339** 0.000

“ Fat% -0.358** 0.000

“ Protein% -0.291** 0.002

“ Ash% -0.280** 0.003

*P<0.05, **P<0.01

Table 5 can be interpreted as follows;

Acidity is negatively affected by the increase in daily milk yield and pH. Acidity increased in parallel

with fat rate increase. Provided literature states that acidity increases as milk’s urea component falls

and that this creates a technological problem. Feeding level is effective on milk’s urea content.

97

97

There is an important and negative relation between pH and all milk components. That is, pH falls as

component rates decrease. Relation between milk yield and pH has been found insignificant. Piironen

et al (1992) tells us that protein rate has positive effect on pH and that protein rate’s positive effect

increases as lactation period progresses.

Density decreases as TKM, fat and protein rates increase, and increases as ash rate increases and

acidity grows. Relation between density and milk yield and pH is insignificant.

The duration between when rennet is added and when first coagulum is seen gets longer as milk's

TKM, fat and protein rates increase and gets shorter as ash rate increases. As a matter of fact, provided

literature also emphasizes positive relation between milk’s coagulation characteristics and protein and

fat rates. Piironen et al (1992) informs us that the negative changes regarding milk composition has a

significant effect on milk coagulation capability, and that in connection with yield seasons, change in

protein rate alters milk’s rennet coagulation capability.

It is seen in this study that there is a positive relation between milk’s coagulation time and daily milk

yield amount, urea level and acidity, and a negative, though insignificant relation between density and

pH. Provided literature information tells us that pH has negative effect on milk’s coagulation

capability and that this effect increases dramatically as lactation progresses. (Table 5).

None the relations between milk urea content and milk components, milk yield, density, pH and

acidity is statistically important.

Relation between urea level and milk yield has been founded to be negative and insignificant.

Provided literature information, however, treats this knowledge as important. Roy et al (2004) reports

that milk urea concentration increases in parallel with increase in milk yield at Murrah Water Buffalos.

5. REFERENCES

Agabriel, C., Coulon, J.B., Marty, G., Bonaiti, B., 1993. Changes in fat and protein concentrations in

farm with high milk production. Anim. Bred. 1993: 61(8), 532.

Aleandrı, R., Schneıder, J.C., Buttazzonı, L.G., 1989. Evaluation of Milk for Cheese Production Based

on Milk Characteristics and Formagraph Measures. J. Dairy Sci. 72: 1967-1975.

Anonymous, 2005. Urea in Milk. http://photometry. Merck.de/servlet/PB/menu/1169740_ePRJ-

MERCK-EN-pcontent_12/content.html, 15.09.2005.

Baker, L.D., Ferguson, J.D., and W. Chalupa, 1995. Responses in urea and true protein of milk to

different protein feeding schemes for dairy cows. J. Dairy Sci. 78: 2424-2434.

Broderick, G.A., and M.C. Clayton. 1997. A statistical evaluation of animal and nutritional factors

influencing concentrations of milk nitrogen. J. Dairy Sci., 80: 2964-2971.

Chalmers, J.S., Thomas, P.C., 1978. The effect of the level of feeding and the composition of protein

in the milk of Ayrshire cows. 20th International Dairy Congress, Paris.

Darshan, L., Narayanan, K.M., 1991. Effect of lactation number of the animal on milk total solids.

Indian J. of Anim. Sci., 1991: 61(3), 311-315.

Davolı, R., Dall’olıo, S., Russo, V., 1990. Effect of κ-casein Genotypeon the Coagulation Properties of

Milk. J. Anim. Breed.Genet. 107: 458-464.

Eicher, R., Bouchard, E. And M. Bigras-Poulin, 1999. Factors affecting milk urea nitrogen and protein

concentrations in Quebec dairy cows. Prev. Vet. Med. 39-53-63.

Erbersdobler, H.F., Zucker, H., 1990.Harnstoffgehalt der Milch-ein Indicator der Proteinversorgung

von Milchkühen Kraftfutter, 1990, 1, 11-12.

Foltys, V., Pazmova, J., Chobotova, E., Zatopkova, V., 1995. Influence of season on composition of

bulk milk in relation to its technological processing. EAAP 46th Meeting European Association

for Animal Production, 4-7 Sept. Prague, 1995. Cattle Commission, Free Communications.

Godden, S.M., Lissemore, K.D., Kelton, D.F., Leslie, K.E., Walton, J.S. and J.H. Lumsden. 2001b.

Factors associated with milk urea nitrogen concentrations in Ontario acquisition factors on milk

urea results. J. Dairy Sci. 83: 435-442.

98

98

Hanus, O., Suchanek, B., Gencurova, V., 1992. Uplatneni kysaci aktivity jako ukazatele kvality mleka

pri zpenezovani Nas chov, 7, 316 -317

Hanus, O., Malina, F., Kopecky, J., Fedelska, R., Beranova, A., 1994. Sezonni kolisani slozeni

bazenoveho mleka. Mliekarstvo 25, 3, 36-37.

Hockea, P., 1985. Ursachen der Nachgeburtsverhaltung beim Rind Zuchtwahl u. Besamung, 108, 34-

36.

Hojman, D., Kroll, O., Adin, G., Gips, M., Hanochi and E. Ezra, 2004. Relationships between milk

urea and production, nutrition, and fertility traits in Israel Hers. J. Dairy Sci., 87: 1001-1011.

Hojman, D., Adin, G., Gips and E. Ezra, 2005. Association between live body weight and milk urea

concentration in Holstein cows. J. Dairy Sci. 88: 580-584

Ibeawuchi, J.A., Umoh, B.I., 1990. Comparative studies of some milk constituents of White Fulani

(Zebu) Friesians F1 Friesian x White Fulani cattle in a tropical environment. Bul of Anim.

Health and Prod in Africa. 1990: 38(3)253-257.

Ikoneen, T., 2000. Possibilities of Genetic Improvement of milk coagulation properties of dairy cows.

Academic Dissetation, Univ. Of Helsinki, Dept. of Anim. Sci., Publications, No: 49.

James, C.S., 1998. Analytical Chemistry of foods. Elsevier Publisher, New York.

Kadecka, J., 1992. A higher content of protein in cow’s milk. Zem Edelsk Fakulta. Çeske Budejovice.

Zoot. Rada. 1992: 9 141(special issue).

Kaufmann, W., Hagemeister, H., Lüpping, W., 1982. Energy supply and urea content of milk. XXI.

International Dairy Congress, Vol: 1, Book 1, Moscow USRR. Mir Publishers, 73-74.

Kirchgessner, M., Roth-Mater, A., Röhrmoser, G., 1985. Harnstoffgehalte in Milch von Kühen mit

Energie-bzv. Proteinmangel und anschliesen der Realimentation. Zeit Tierphysiol

Tierernahrung. U. Futter-mittelkunde 53, 5, 264-270..

Koçak, C. ve Devrim, H., 1994. Isı işleminin inek ve keçi sütlerinin pıhtılaşma yeteneği üzerine etkisi.

Gıda, 19(2): 125-129.

Kreuzer, M., Schulz, J.P., Fry, C., Abel, H., 1996. Rennet coagulation properties of milk from cows at

three stages of lactation supplied with graded levels of an antimicrobial feed supplement.

Milchwissenchaft 51: 243-247.

Kurt, A., 1984. Guide of Analysis Methods of milk and milk’s products. A.Ü.Publ. No: 18. Lecture

book No: 252, Erzurum.

Lal, D., Narayanan, KM., 1994. Effect of lactation number on the yield of milk solids non fat in

different breeds of cows and Murrah buffaloes. Indian J. of Anim. Sci. 1991: 61(4),433-435.

Mohran, M.A., Fahmy, M.A., 1992. Physico-chemical characteristics of milk produced in upper

Egypt. Effect of animal breed, lactation season and lactation period. Proceedings: 5th Egyptian

Conference for Dairy Sci. And Technology, 307.

Norman, H.D., Meinert, T.R., Wright, J.R., 1992. Changes of Holstein Friesian milk yield and fat

yield by age and month of calving across time in four regions of the United States. J. of Dairy

Sci., 1992: 75 (suplement 1) 245.

Okigbo, L.M., Richardson, G.H., Brown, R.J., Ernstrom, C.A., 1985. Variation in Coagulation

Properties of Milk from Individual Cows. J. Dairy Sci. 68: 822-828.

Oltner, R., and H. Wiktorsson, 1983. Urea concentration in milk and blood as influenced by feeding

varying amounts of protein and energy to dairy cows. Livest. Prod. Sci. 10: 457-467.

Padmanabhan, P.N., Ulaganathan, U., 1992. Effect of season on the composition of milk from

crossbred cows and buffaloes. Indian Vet. J., 69(3): 247-251.

Polanski, S., Czaka, H., Latocha, M., 1992. The effect of some factors on milk fat and protein

percentage of Simmental cows at the Brzozow pedigree farm. Roczniki Naukowe Zootechniki.

1992: 19(1) 55-65.

Patel, K.S., Majmudar, S.V., Patel, H.B., Saiyed, L.H., 1991. Lactation curve for milk fat content in

Surti buffaloes. Gujarat Agricultural Univ. Research: 16(2), 82-83.

Piironen, T., Ojala, M., Niini, T., Syvaoja, E.L., Setala, J., 1992. Effects of milk protein genetic

variants and lactation stage on renneting properties of bovine milk. 43rd EAAP Meeting,

Madrid, Spain 13-17 September, 1992. Commission on Cattle Production, Session II.

Povinelli, M., Marcomini, D., Zotto, R.D., Gaiarin, G., Gallo, L., Carnier, P., Casandro, M., 2003.

Sources of variation of milk rennet-coagulation ability of five dairy cattle breeds reared in

99

99

Trento Province. IX. World Animal Production Congress, 24-31 October 2003, Porto Alegre,

Brazil.

Rajala-Schultz P.J., and Saville, W.J.A., 2003. Sources of Variation in Milk Urea Nitrogen in Ohio

Dairy Herds. J. Dairy Sci., 86: 1653-1661.

Riddel-Lawrence, S., Hıcks, C.L., 1989. Effect of Curd Firmness on Stirred Curd Cheese Yield. J.

Dairy Sci. 72: 313-321.

Roseler, D.K., Ferguson, J.D., Sniffen, C.J. and J. Herrema, 1993. Dietary protein degradability effects

on plasma and milk urea nitrogen and milk nonprotein nitrogen in Holstein cows. J. Dairy Sci.

76: 525-534.

Roy, B., R.K. Mehla ve S.K. Sirohi, (2004). In fluence of milk yield, parity, stage of lactation and

body weight on urea and protein concentration in milk Murrah

buffaloes.(http://www.ajas.info/contents/abr/03-9-9 htm)

Röhrmoser, G., Kirchgessner, M., 1982. Milchleistung und Milchinhalts stoffe von Kühen bei

energetischer Unterversorgung und anschliesssender Realimentaion. Züchtungskunde, 54, 4,

276-287.

Schaar, J., 1984. Effects of κ-casein Genetic Variants and Lactation Number on the Renneting

Properties of Individual Milks. J. Dairy Res. 51: 397-406.

Sethi, R.K., Khatkar, M.S. Kala, S.N., Tripathi, V.N. 1994. Effect of pregnancy on milk constituents

during later stages of lactation in Murrah Buffaloes. Proceedings 4th World Buffalo Congress.

San Paolo, Brazil.. 27-30 June 1994: Vol: 2.

Starodubtsev, V.M., Suyarkulov, S.H.R., Correlations among dairy traits in intensively selected cows.

Zhivotnovodstvo. 1987: 3, 28-30.

Suk, Y.O., Chung, K.H., Kım, H.K., 1984. Effect of calving factors in milk production traits in dairy

cows, Korean J. Dairy Sci., 1984: 6,2, 101-108.

Şekerden, Ö., Kuran, M., 1992. The amount of milk yield and flow rate of milk in Jersey cattle and

change of some milk’s components in accordance with lactation stage and relationship between

investigated characteristics, Doğa Tr. J. of Vet. And Anim. Sci., 16(2), 381-392. .

Şekerden, 1999. Effects of calving season and lactation order on milk yield and milk components in

simmental cows.Tr. J. of Vet. And Anim. Sci. 23(1999) No:1 79-86.Veterinary and Animal

Sciences, 23(1999) 505-509.

Şekerden, Ö., Erdem, H., Kankurdan, B., Özlü, B., 1999a. Factors Affecting Milk Composition and

Changes in Milk Composition with Lactation Stage in Anatolian Buffaloes. Tr.J.

Şekerden, Ö., Tapkı, M., Şahin, M., 1999b. Changing of milk composition in first ten days and along

of the lactation in Black Pied cattle, J. of Atatürk Univ., Fac. of Agric. 30(1), 37-40.

Şekerden, Ö., Tapkı, İ., Kaya, Ş., 1999c. Changing of milk yield and composition with lactation stage

and production season at village conditions of Hatay Province in Anatolian buffaloes. J of

Atatürk Univ. Fac. of Agric. 30(2), 161-168.

Taha, F., Puhan, Z., 1993. Protein and casein concentration in milk from Swiss Brown cows. 1993,

No: 3, 6-10

Teller, F., Godeau, J.M., Lebrun, P., 1983. A study of different nitrogen supplements for lactating

cows. Zeitschrift für Tierphysiologie, Tierernahrung und Futtermittelkunde, 49, 2, 98-104.

Tyriseva, A.M., Vahisten, T., Ruottinen, O., Ojala, M., 2002. 7th WCGALP communication No 09-02

Yadav, S.B.S., Sharma, J.S., 1984. Trends of milk constituents across variation stage of lactation in

crossbred cows. Assian J. of Dairy Sci. 3(1), 51-54.

Yadav, S.B.C., Yadav, A.S., Yadav, M.S., 1991. Seasonal fluctations in milk yield composition at

various stages of lactation in crossbred dairy cattle. Indian J. of Dairy Sci., 1991: 44(1)33-36.

Waldner, D.N., Stokes, S.R., Jordan, E.R. and M.L. Looper, 2003. Managing milk composition:

Normal sources of Variation. http://www.ansi.okstate.edu/exten/dairy/wf-4016.html,

06.06.2003.

Wohlt, J.E. and H.J. Clark, 1978. Nutritional value of urea versus performed protein for ruminants. I.

Lactation of dairy cows fed corn base diets containing supplementai nitrogen from urea and/or

soybean meal. J. Dairy Sci., 61, 902-915

100

100

Şekerden, Ö., 2008. İtalyan Manda Semeni Kullanılarak Anadolu Mandalarının Verim ve Üreme

Etkinliğinin Islahı, TÜBİTAK VHAG 1050713 Sonuç raporu, 9 sayfa, Hasad Hayvancılık, 2008, Yıl: 24,

Sayı: 277, s.61-65.

İTALYAN MANDA SEMENİ KULLANILARAK ANADOLU

MANDALARININ VERİM VE ÜREME ETKİNLİĞİNİN ISLAHI (*)

ÖZEL ŞEKERDEN1 ANTONIO BORGHESE2

MUSTAFA KÖROĞLU3

Özet: Bu araştırma, Türkiyenin Hatay İlinin Kırıkhan İlçesi Ilıkpınar Köyünde İtalyan Manda

semeni kullanarak Türkiye’nin Hatay Bölgesi için uygun manda genotipini belirlemek için

planlanmıştır.

Proje, İtalya [Istituto Sperimentale Per la Zootecnia (Rome)] ve Türkiye arasında bir genetik

ıslah işbirliği projesi olarak 2002‘de başlatılmıştır. 2002-2005 yılları arasındaki 5 yıl proje

gerekleri işbirliği yapılan kuruluş tarafından karşılanmıştır.

Araştırmanın materyalini Anadolu manda inekleri ve dölleri oluşturmaktadır. Anadolu ırkı

manda inekleri kızgınlıkları senkronize edildikten sonra sun’i olarak tohumlanmaktadırlar.

Melezlemeler G1 genotip seviyesine kadar devam edecektir. Deneme boyunca verim, üreme,

büyüme performansları süt kompozisyonu, ayrıca 2006 ağustos ayından itibaren sütün rennet

pıhtılaşma süresi, somatik hücre sayısı Anadolu ve F1 genotiplerinde belirlenmektedir.

Projede 90-100 adet F1 melezi dişi mandaya ulaşılması ve yeter genişlikte G1’e ulaşınca

melezlemenin bu seviyede durdurulması hedeflenmektedir. 15 Nisan 2006- 15 Nisan 2007

periyodunda TÜBİTAK Hızlı Destek Programından sağlanan destek ile 92 melez hayvana (4

tanesi G1) ulaşılmıştır.

Proje tamamlandığı zaman Hatay İlinde bir manda araştırma merkezi oluşturulmuş olacak ve

Türkiye, ıslah edilmiş bir manda genotipine sahip olacaktır. Damızlık materyal Hatay’dan

tüm Türkiyeye dağıtılacaktır.

Anahtar kelimeler: Genetik ıslah, sun’i tohumlama, Anadolu mandası, İtalyan mandası

--------------------------------------------------------------------- 1Mustafa Kemal Üniversitesi, Ziraat Fak., Zootekni Bölümü, ANTAKYA 2CRA-Istituto Sperimentale Per la Zootecnia, via Salaria, 31, 00016 Monterotondo, Italy 3Kırıkhan ;Tarım İlçe Müdürlüğü, HATAY

(*) Araştırma, FAO Manda Araştırmaları Ağı Koopratif Araştırmalar kapsamında başlatılmış olup, 2001- 2006

arasında FAO, 2006-2007 arasında da TÜBİTAK Hızlı Destek Programı kapsamında finansal olarak

desteklenmiştir. 2009 yılı sonunda tamamlanıncaya kadar ise, Prof. Dr. Özel Şekerden tarafından kişisel olarak

sağlanan imkanlarla yürütülecektir.

101

101

IMPROVEMENT OF PRODUCTİVE AND REPRODUCTİVE

EFFICIENCY OF ANATOLIAN BUFFALOES THROUGH THE USE OF

ARTIFICIAL INSEMINATION WITH ITALIAN BUFFALO BULLS

SEMEN

Abstract: This experiment was designed to determine suitable buffalo genotype for Hatay

Region of Turkey by using semen from proven Italian River Buffalo bulls at Ilıkpınar Village

of Kırıkhan District of Hatay Province of Turkey.

Project was started at 2002 as an colloborative genetic improvement Project between Italy

[Istituto Sperimentale Per la Zootecnia (Rome)] and Turkey. In 2002-2005 period Project

aids were provided by collaborationist Institution.

The material of the research was formed breedable Anatolian buffalo cows and their

progenies. Buffalo cows from Anatolian breed are being inseminated with the semen of

Italian River buffalo bulls artificially after being synchronized of estrus.

Crossing will be continued up to G1 genotype level. During the experiment productive, reproductive,

growth performances, milk composition, in addition beginning from Auğust 2006 rennet coagulation

time, somatic cell count are being determined on Anatolian, F1 and G1 genotypes.

In the Project it was aimed to reach 90-100 F1 female buffaloes. When it was obtained in enough

number G1, crossing will be stopped. In 15 April 2006-15 April 2007 period the number of crossbred

buffaloes reached to 92 (4 of them are G1).

When the Project completed one buffalo research center will be established in Hatay Province and

Turkey will has one improved buffalo genotype. Breeding material will be distributed from Hatay to

all over Turkey.

Key words: Genetic improvement, artificial insemination, Anatolian buffalo, Italian Buffalo

Giriş

Bu Proje ile, Türkiyenin, melezleme ve seleksiyonla oluşturulmuş yüksek süt ve et verimli yeni bir

manda genotipine kavuşturulması, Ilıkpınar Köyünün, tüm Türkiye için bir damızlıkçı manda işletmesi

görevini üstlenmesi, buradan Türkiye’nin çeşitli bölgelerine damızlık dağıtımı yapılması, Türkiye

manda populasyonunun et ve süt verim özelliklerinin ıslah edilmesi sonucunda hızla azalmakta olan

manda populasyonunun azalma hızının yavaşlatılması, hatta durması, kaliteli ve yüksek miktarda elde

edilen manda sütünün çok çeşitli süt ürünlerine işlenebilmesi, tüm bunların sonucunda manda

yetiştiricisinin geçim düzeyinin yükseltilmesi amaçlanmıştır.

Türkiyede manda sayısı hızla azalmakta olup, 2004 yılı istatistiklerine göre 136 000 manda

bulunmaktadır (1).

Mandada az belirgin geçen kızgınlık nedeniyle kızgınlık ve ovulasyonun kendiliğinden tespitindeki

güçlük, sun’i tohumlama uygulamasını güçleştirmektedir (10, 11). Kızgınlık süresinde ise büyük

varyasyon vardır (4-64 saat) (5). Bu nedenle de mandada, sun’i tohumlama ile kombine edildiğinde

güvenilir bir kızgınlık siklusu ve buna bağlı olarak yüksek bir gebelik oranı ile sonuçlanacak kızgınlık

senkronizasyonuna ihtiyaç vardır. Buradan hareketle, mandada kızgınlık senkronizasyonu ve

ovulasyon için çeşitli senkronizasyon protokolleri değerlendirilmiştir. Mandada sun’i tohumlama

dikkate alındığında diğer bir faktör, non-siklik olan mandalardır. Bu nedenle ideal olarak mandada,

senkronizasyon ve ovulasyon için protokoller, hem siklik olan, hem de siklik olmayan mandalar için

etkin olmalı ve uygun sun’i tohumlama ile kombine edildiğinde yüksek bir gebelik oranı

sağlıyabilmelidir.

102

102

Daha önce yapılan çalışmalar, manda ineklerinde progesteron pessary (PRID) kullanımının,

ovulasyonu kontrol edebildiğini ve iyi bir senkronizasyon oluşturduğunu göstermiştir (3, 4). PRID

kullanarak senkronize edilen 100 baş laktasyondaki manda ineği için gebelik oranı % 51 olarak

bildirilmektedir (4). Neglia ve ark. (9), gebelik oranını, sadece PGF2α ile senkronize edilen manda

ineklerinde %45; PGF2α ile tohumlama zamanında GnRH enjeksiyonu kombine edildiğinde ise,

%48.8 olarak tespit etmişlerdir.

Zicarelli ve ark (13) manda ineklerinde kızgınlık, PRID ile 10 gün süre ile senkronize edildikten sonra

1000 IU PMSG enjeksiyonunu müteakip yapılan sun’i tohumlamada gebelik oranını % 29.9 olarak

belirlemiştir.

Üreme mevsimi dışı çiftleşenlerde PRID+PMSG+PGF2α muamelesine alınan cevaplar üzerinde

çalışılmıştır. PRID ile muamelede iyi bir senkronizasyon oranına ulaşıldığı, oluşturulan kızgınlıkta

tabii çiftleşme ile gebelik oranının ilk kızgınlıkta çiftleşmede % 21, toplam gebelik oranının (3.

kızgınlığa kadar) ise % 56.5 olduğu, oluşturulan kızgınlıkta sun’i tohumlama ile gebelik oaranının ise

% 34.8 olduğu bildirilmektedir (3).

Projenin ortaya çıkışı

Bu Proje, FAO Uluslar arası Manda Araştırma Ağı (Interregional Research Network on Buffalo)

aktivitesinin bir sonucu olarak 1996 yılında Kahire’de yapılan Network yıllık toplantısında ortaya

çıkmıştır.

Araştırma, her yaşta 500 dolayında manda sürüsüne sahip olan Hatay İli Kırıkhan İlçesi Ilıkpınar

Köyünde 2002 yılı Nisan ayında FAO Manda Araştırmaları Ağı Koopratif Araştırmalar kapsamında

başlatılmış olup, 2001- 2006 arasında FAO, 2006-2007 arasında da TÜBİTAK Hızlı Destek Programı

kapsamında finansal olarak desteklenmiştir.

Araştırma, Istituto Sperimentale Per la Zootecnia (Rome) (İtalya) tarafından temin edilen İtalya orijinli

ortalama süt verimi 4000 kg/laktasyon olan döl kontrolünden geçmiş 2 baş manda boğasına ait semen

kullanılarak Network kapsamındaki iki ülkenin (Türkiye ve İtalya) bir işbirliği projesi olarak

başlatılmıştır. Söz konusu Enstitü tarafından, 900 doz semen ile kızgınlık senkronizasyonu için

gerekli bir miktar kimyasal sağlanmıştır. Tüm teknik hizmetler ise Kırıkhan Tarım İlçe Müdürlüğü

teknik elemanlarının da yardımı ile Prof. Dr. Özel Şekerden tarafından gerçekleştirilmiştir.

2002-2006 FAO detek periyodunda gerçekleştirilenler

2002, 2003, 2004 ve 2005 yıllarında kızgınlığın senkronize edilmesini izleyen ilk kızgınlık

periyodunda 3 gün üst üste 2 şer doz sperma kullanılarak yapılan sun’i tohumlama sonucunda sırasıyla

%50, %55.2, %57 ve %52 (12) gebelik oranı elde edilmiştir. Söz konusu periyotta proje kapsamında

doğan F1 buzağılar ile onların çağdaşları olan Anadolu Mandalarından 0-12 aylık yaş periyodunda 1,

3, 6, 9 ve 12 aylık yaşlarda muhtelif vücut ölçüleri alınmış, aylık olarak yapılan süt kontrollerinde

bireysel sabah sütü örneklerinde süt bileşimi belirlenmiştir.

Mandada sun’i tohumlama Türkiyede ilk defa bu proje kapsamında başarı ile uygulanmış ve aynı

senkronizasyon ve tohumlama programını uygulıyan tüm Dünya ülkelerinden daha yüksek döl tutma

oranına erişilmiştir (5, 13, 4, 9).

Ancak, proje başlangıcında İtalya’dan sağlanan semen ve kızgınlık senkronizasyonu için kullanılan

kimyasallar tükenmek üzereyken, İşbirliği kuruluş direktörü ve Manda Araştırma Network’u içinde

İtalya temsilcisi ve Uluslar arası Manda Federasyonunun Genel sekreteri olan Prof. Borghese’ye

durum iletilmiş, fakat, kalan desteğin Türkiye tarafından sağlanması gerektiği cevabı alınmıştır. Bunun

üzerine TÜBİTAK Hızlı Destek Programına başvuru yapılmış ve 15 Nisan 2006- 15 Nisan 2007

periyodu için TÜBİTAK’tan 10 000 YTL tutarında destek sağlanmıştır.

103

103

TÜBİTAK desteği başlangıcında projede ulaşılmış olan sonuç Çizelge 1’de gösterilmiştir.

Çizelge 1. TÜBİTAK desteği başlangıcında projeden elde edilen toplam döl sayısı (x) Cinsiyet Boğa Toplam

sayı Malandrino Jafar

Erkek 13 11 24

Dişi 14 10 24

Toplam 27 21 48

(x) Mayıs 2005 tohumlama sonuçları dahil değil.

TÜBİTAK destek periyodu (15 Nisan 2006-15 Nisan 2007) içinde gerçekleştirilenler

Materyal ve Metotlar

Araştırmanın materyalini Hatay’ın Kırıkhan İlçesi Ilıkpınar Köyü manda sürüsüne ait Anadolu ve

Anadolu x İtalyan melezi F1 mandalar oluşturmuştur.

TÜBİTAK desteği öncesinde proje kapsamında 24 erkek ve 24 dişi F1 melezi manda doğmuştu.

Projede melez dişi manda sayısının 90-100’e ulaşması hedeflenmektedir.

Kızgınlık senkronizasyonu ve sun’i tohumlama uygulama şekli

2006 Mayıs ve Eylül tohumlamalarında 2002 yılında İtalya’dan gönderilenden kalan az miktarda

semen kullanılmıştır. İthal izni almak çok uzun sürdüğünden, 4 ayrı yeni manda boğasından toplam

600 doz manda semen ithali ancak Şubat 2007 de gerçekleştirilebilmiştir. Böylece, yeni ithal olunan

semen, TÜBİTAK destek periyodu içinde sadece Mart 2007 tohumlamalarında kullanılmıştır.

Amaçlanan 90-100 melez dişi mandaya ulaşmak için Proje TÜBİTAK destek periyodu içinde de

tohumlamalar sürdürülmüştür.

Daha önce en az 1 defa doğurmuş olan manda ineklerinin, herhangi bir üreme probleminin olup

olmadığını kontrol etmek ve gebe olmadıklarından emin olmak amacıyla klinik incelemeye tabi

tutulmuştur. Gebe olmayanlara aynı gün intravaginal drug release device (PRID) yerleştirilmiştir.

PRID uterusta 10 gün süre ile tutulmuştur. PRID’in uterusa yerleştirilmesinin 7. gününde 0.15 mg

cloprostenol ve ayrıca non-siklik olan mandalara 1000 IU gebe kısrak serumu (pregnant mare serum

gonadotropin)(PMSG) enjekte edilmiştir. Bu uygulamanın yapıldığı manda inekleri PRID uterustan

alındıktan 48, 72 ve 96 saat sonra olmak üzere 3 defa 2 şer doz semen ile sun’i olarak

tohumlanmışlardır.

Şekil 1’ de Ilıkpınar Anadolu mandaları, Şekil 2’de PRID yerleştirme, Şekil 3’de PRID geri alma,

Şekil 4’de ise tohumlama fotoğrafları gösterilmiştir.

Boğa semenlerinin manda ineklerine dağıtımı tamamen tesadüfi olarak gerçekleştirilmiştir. PRID’in

geri alınmasından itibaren tohumlamadan 1 hafta sonrasına kadar tohumlanan inekler mer’aya

gönderilmemektedir. Çünkü, mer’ada büyük çoğunluk artık F1 olmakla birlikte Anadolu ırkı boğalar

da bulunmaktadır.

Tohumlamadan 90 gün sonra palpasyonla gebelik teşhisi yapılabilmektedir. 310±15 gün üzerinden

hesaplıyarak gebelerin ne zaman doğuracakları belirlenmektedir. Beklenen tarihten ≤ 20 gün sonra

doğuranların, kızgınlıklarının senkronize olduğu, ancak senkronizasyonu izleyen ilk kızgınlıklarında

yaptığımız sun’i tohumlamadan değil, mer’adan (Anadolu veya F1 boğalar) gebe kaldıkları hükmüne

varılmaktadır. Doğan buzağının burun şekli ve yetiştiriciye davranış şeklinden, babanın Anadolu ırkı

olup olmadığı muhtemelen isabetle tahmin edilebilmektedir.

104

104

Yemlemenin mer’aya dayalı olarak yapılması nedeniyle proje kapsamında F1 ve G1 lerin sayısındaki

artış yavaş olmakta, bu arada F2 ve Anadolu x F1 genotipte hayvanlar da doğmaktadır. Ancak bunlar

için de F1 ve G1 ler için yapılan belirlemeler aynen yapılmaktadır.

Proje destek periyodu içinde doğan buzağıların da 1, 3, 6, 9 ve 12 aylık yaşlardaki vücut ölçümlerinin

yapılmasına devam edilmiş ve aylık süt verim kontrolleri sürdürülmüştür. Yine kontrol günlerinde

sabah sağımında her deneme hayvanından (Anadolu, F1) alınan süt örneklerinde yağ, TKM, YKM,

protein analizleri yapılmış, sütün peynir mayası katıldıktan sonra ne kadar sürede pıhtılaşmanın

başladığı tespit edilmiştir. Ayrıca 2006 Ağustos ayından itibaren başka bir projeden satın alınan

cihazlar yardımı ile örneklerde laktoz oranını tespit etmek ve somatik hücre sayısını belirlemek de

mümkün olmuştur.

Protein oranı Formal Titrasyon Metodu (6), yağ oranı ise Gerber Metodu kullanılarak (8)

belirlenmiştir. Sütün koagülasyon özelliklerinden pıhtılaşma süresi, Berridge Metodu (7) kullanılarak,

enzim katımından, ilk pıhtının görülmesine kadar geçen sürenin saptanması ile tespit edilmiştir.

SPSS paket programı (standart version, SPSS Inc.) kullanılarak incelenen özellik ortalamaları

hesaplanmıştır.

Bulgular ve tartışma

Proje periyodu içinde 4 baş F1 manda ineği 1. laktasyonlarını tamamlamışlardır. Bunlardan 2 F1

manda ineği birinci laktasyonlarını 2007 de tamamlamışlardır. Bunların, birincisinin 305 günlük süt

verimi 1513, diğerinin 1256 kg olmuştur. Bunun yanında 81 adet Anadolu mandasının 305 gün süt

verim ortalaması 961.59±342.13 kg olarak hesaplanmıştır.

TÜBİTAK destek periyodu içinde Çizelge 2 de gösterilen periyotlarda, bildirilen sayılardaki

hayvanlarda kızgınlık senkronizasyonu ve sun’i tohumlama uygulanmıştır.

Çizelge 2. Uygulanan kızgınlık senkronizasyonu ve tohumlama programı

Uygulama ayı Uygulama periyodu Uygulama grubu Uygulanan hayvan

sayısı

Döl tutma oranı

(%)

Mayıs 2006 12-27 Mayıs 1 5 60

15-30 Mayıs 2 4 50

Eylül 2006 17 Eylül-1 Ekim 1 10 40

20 Eylül-4 Ekim 2 5 20

Mart 2007 11 Mart-25 Mart 1 18 55.5

13 Mart-27 Mart 2 3 66.6

Toplam 45

Çizelge 3 de, proje periyodu içinde, Çizelge 4’de ise 2002-2007 periyodunda proje

kapsamında doğan İtalyan melezi hayvanlar genotip ve cinsiyetlerine göre gösterilmiştir.

Çizelge 3. Proje periyodu içinde doğan buzağı sayıları

Yıl Erkek Dişi Toplam

AnxF1 F1 Er Di AnxF1 F1 G1 F2 Er Di

2006 1 1 6 8 4 3 1 - 6 8

2007 6 1 7 6 4 - 1 1 7 6

Toplam 7 2 13 14 8 3 2 1 13 14

Genel toplam 27

105

105

Çizelge 4. 2002-2007 periyodunda proje kapsamında doğan

İtalyan melezi hayvanlar

Genotip Cinsiyet

Toplam Erkek Dişi

F1 31 26 57

G1 (İtalyan x F1) 1 3 4

F2 2 4 6

F1 x Anadolu 12 13 25

Toplam 46 46 92

Çizelge 5 ve Çizelge 6’da muhtelif özelliklere ait ortalamalar verilmiştir.

Çizelge 5. Muhtelif özelliklere ait ortalamalar (x).

Özellik Genotip

Anadolu Anadolu manda ineği x İtalyan manda boğası F1

melezi

N

_ _

X ± S X

N

_ _

X ± SX

305-gün lak. Ver.(kg) 81 961.6±342.13 2 1333.0±282.84

Günlük süt ver (kg) 81 3.1±1.12 2 4.4±0.92

%yağ 81 7.2±0.82 2 6.7±0.02

% protein 53 4.74±0.91 2 3.4±0.65

% TKM 81 17.1±0.81 2 16.14±0.11

% YKM 17 9.7±0.76 2 9.4±0.17

% laktoz 19 5.2±0.39 2 5.1±8.485E-02

SCC (µ/lt) 17 230±120 2 176±120

(x) Nisan 2002- 15 Nisan 2007 periyodunda elde edilen veriler birlikte değerlendirilmiştir.

Çizelge 6. Sütte incelenen diğer bazı özelliklere

ait ortalamalar(N=115) (x)

Özellik _ _

X ±SX

Günlük süt verimi (lt) 2.5±1.41

Pıhtılaşma süresi (sn) 68.2±18.61

pH 6.6±0.11

Yoğunluk (gr/ml) 1.028±0.0042

Üre (mg/100 ml) 3.7±2.37

TKM (%) 17.6±1.89

Yağ (%) 7.6±1.30

Kül (%) 0.47±0.169

Protein (%) 5.3±1.05

Asitlik (%) 0.171±0.0395

(x) 2004 ve 2005 yıllarında buzağılayan 1-6 laktasyon sırasındaki toplam 53 Anadolu manda ineğine ait laktasyonların

muhtelif dönemlerinde (laktasyonun 30±15., 60±15, 90±15 günü:1.; 120±15, 150±15, 180±15 günü: 2.; 210±15, 240±15 ve

270±15günü :3. laktasyon dönemi ) alınan toplam 115 süt örneğinde yapılan analiz sonuçlarından Tablo’daki değerler elde

edilmiştir.

106

106

Çizelge 5’ten, laktasyon süt veriminin, Anadolu mandalarına oranla F1 lerde %39 oranında arttığı

görülmektedir. Ayrıca F1 ineklerinin verimleri 1. laktasyon verimi olmasına karşın, Anadolu

mandalarına ait 81 laktasyon içinde ise, 1 den 6 ya kadar muhtelif laktasyon sıralarına ait verimler de

bulunmaktadır. Ayrıca, F1 lere ait verim ortalaması, sadece 2 hayvana aittir. Projenin ilerleyen

kısımlarında verimin hangi oranlarda arttığı daha iyi değerlendirilebilecektir.

TÜBİTAK desteği sonrasında gerçekleştirilecekler

15 Nisan 2006-15 Nisan 2007 periyodunda TÜBİTAK tarafından sağlanan destekle süren proje, yine

TÜBİTAK desteği ile İtalya’dan ithal edilen semen kullanılmaya devam edilerek yaklaşık 3 yıl daha

devam edecek ve böylece o zamana kadar elde yeter sayıda F1 ve G1 materyal oluşacak, G1 özellikleri

Ilıkpınar çevre şartlarında sabitlenmeye başlanacaktır.

Kaynaklar

1. Anonim, 2004. FAO Year Book, Vol:52.

2. Barile, V.L., Galasso, A., Carretta, A., 1996. Buffalo Newsletter, 6, 3-4.

3. Barile, V.L., Galasso, A., Marchiori, E., Pacelli, C., Montemurro, N., Borghese, A., 1997. Effect of

PRID treatment on conception rate in Mediterranean buffalo heifers, Proceeding of World

Buffalo Congress, Caserta- Italy, 13-16 October, (1997).

4. Barile, V.L., Pacelli, C., Galasso, A., De Mauro, G.J., Francillo, M., Cigliano, A., 2001.

Inseminazione artificiale nella bufala. risultati di prove condotte Nel Lazio, Proceedings of the I

Congresso Nazionale sull’Allevamento del Bufalo, Oct.3-5, Eboli -Italy, (2001) pp: 354-358.

5. Baruselli, P.S., 2001. Control of follicular development applied to reproduction biotechnologies in

buffalo, Proceedings of the I Congresso Nazionale sull’Allevamento del Bufalo, Oct.3-5, Eboli,

Italy, (2001) pp: 128-46.

6. James, C.S., 1998. Analytical Chemistry of Foods. Elsevier Publisher, New York.

7. Koçak, C. ve Devrim, H., 1994. Isı işleminin inek ve keçi sütlerinin pıhtılaşma yeteneği üzerine

etkisi, Gıda, 19, 2, 125-129, (1994).

8. Kurt, A., 1984. Süt ve Süt Ürünleri Analiz Rehberi, Ankara.Univ.Yay., 18, Ders Kitabı, 252,

(1984).

9. Neglia, G., Midea, D., Caracciolo di Brienza, V., Rossi, N., Zicarelli, F., 2001. Associazione del

GnRH alle prostaglandine nella inseminazione strumentale della bufala Mediterranea Italiana,

Proceedings of the I Congresso Nazionale sull’Allevamento del Bufalo, Oct.3-5, Eboli- Italy,

(2001) pp: 337-40.

10. Ohashi, O.M., 1994. Estrous detection in buffalo cow. Buffalo J. 10 Suppl 2,61-64, (1994).

11. Seren, E., Parmeggiani, A., Campanile, G., 1995. The control of ovulation in Italian Buffalo,

Proceedings of the XXX Simposio Internazionale di Zootecnia (Reproduction & Animal

Breeding:Advances and Strategy), Sept. 11-13, Milano, Italy, (1995) pp: 265-75.

12. Şekerden, Ö., Borghese, A., Köroğlu, M., Uyar, A., Uras, H., Güzey, Y.Z., 2003. Fırst oestrus

synchronization and artificial insemination studies and effect of PRID treatment on conception

rate in Anatolian Buffaloes, Atti 2o Congresso Nazionale sull’Allevamento del Buffalo,

Proceedings, 28-30 August, Monterotondo-Roma, (2003) pp: 319-324.

13. Zicarelli, L., De Flippo, C., Francillo, M., Pacelli, C., Villa, E., 1997. Influence of insemination

technique and ovulation time on fertility percentage in synchronized buffaloes, Proceedings of

the V World Buffalo Congress, Oct. 13-16, Caserta-Italy, (1997) pp: 732-73.

107

107

Şekerden, Ö., 2010. Anadolu ve Anadolu x İtalyan Melezi Manda Buzağılarının Büyüme

Özellikleri ve Bunlar Üzerine Genotip, Cinsiyet ve Doğum Yılının Etkileri. Ege Üniv.

Hayvansal Üretim Derg., 51(2):34-43, İzmir.

Anadolu ve Anadolu x İtalyan Melezi Manda Buzağılarının Büyüme

Özellikleri ve Bunlar Üzerine Genotip, Cinsiyet ve Doğum Yılı Etkileri

Özel Şekerden1

1 Mustafa Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, ANTAKYA

e-mail:sekerden@mku.edu.tr, Tlf: 326 2455498, Faks: 326 2455832

Özet

Çalışma, Hatay’ın Kırıkhan İlçesi Ilıkpınar Köyünde yetiştirilen Anadolu ve melez (Anadolu x

İtalyan) manda buzağılarının (53 F1, 66 Anadolu, 26 F1xAnadolu) büyüme özelliklerinin mukayese

edilmesi ve bunlar üzerine cinsiyet ve doğum yılının etkilerinin araştırılması için yapılmıştır.

0-12 aylık yaş periyodunda muhtelif vücut ölçüleri belirlenmiştir. İncelenen her vücut özelliği üzerine

genotip, cinsiyet ve doğum yılı etki düzeyleri GLM variyans analizi ile araştırılmış, her yaş ve her

genotip için özellik ortalamaları hesaplanmıştır. Ortalamaların karşılaştırılmasında Duncan testi,

istatistik analizlerde SPSS paket programı kullanılmıştır.

Cinsiyet, bir aylık yaşta canlı ağırlık, 1 ve 6 aylık yaşlarda ise incik çevresi üzerinde önemli etkiye

sahiptir. Genotip ve doğum yılı sırasıyla 1 ve 6 aylık yaşlarda canlı ağırlıkta; hemen her yaşta

neredeyse her vücut özelliğinde önemli düzeyde önemli varyasyon yaratmaktadırlar.

Muhtelif özellikler açısından çeşitli yaşlarada genotip*doğum yılı; genotip*cinsiyet; genotip* doğum

yılı*cinsiyet interaksiyonları önemli bulunmuştur.

Bütün özellikler açısından F1 lerin en hızlı büyüdüğü, Anadolu mandalarının tüm özellikler açısından

diğer genotiplerin gerisinde kaldığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler: Manda, Anadolu, İtalyan, Vücut Ölçüleri

Growth Traits of Anatolian and Anatolian x Italian Crossbred Buffalo Calves and

Effects of Genotype, Sex and Birth Year on Growth Them

Abstract The study was carried out to compare growth performances of Anatolian and crossbred (Anatolian x

Italian) buffalo calves (53 F1, 66 Anatolian, 26 F1xAnatolian) raised at Ilıkpınar Village of Kırıkhan

District of Hatay Province and investigate of effects of sex and birth year on body measurements.

Body measurements were determined in 0-12 month age period . Genotype, sex, birth year effects on

the each characteristic for each age were investigated using GLM variance analysis. The means of

each character in each age for each genotype calculated. Duncan test was used in comparison of the

averages of each characteristic SPSS programme were used in the statistical procedures.

Sex had significant effects on live weight and shin girth in one month and 6 month ages respectively.

Genotype and birth year create significant variation on live weight in one and 6 month ages

respectively and on almost every body measurement in almost every age.

108

108

Genotype* birth weight, genotype*sex, genotype*birth year* sex interactions were found significant

statistically in point of view various characteristics in various ages.

Factors had significant effects on various characteristics in various ages.

It can be said that, F1 growth most speedly and Anatolian buffaloes stay behind of the other genotypes

from point of view all the traits.

Key Words: Buffalo, Anatolian, Italian, Body measurements

Giriş

Büyüme, genotip, besleme, sağlık, sürü yönetimi ve cinsiyet gibi birçok faktörün etkisi altında olup,

ergin çağa kadar devam eder.

Muhtelif vücut ölçüleri (cidago yüksekliği, vücut uzunluğu, göğüs derinliği, göğüs çevresi gibi)

hayvanın gelişimi hakkında bilgi verir. Böylece, belli ölçüm periyodlarında belirli ortalama vücut

ölçülerine ulaşamayan hayvanların tespit edilerek sürüden çıkarılmasına imkan sağlar. Ayrıca bu

ölçümler, muhtelif genotiplerin belli çevre şartlarına adaptasyon düzeyi hakkında da bilgi verir.

Cinsiyet gelişim üzerine etkin önemli bir faktör olup, erkek ve dişide vücut ölçülerindeki artışın büyük

kısmı 6 aylık yaşa kadar gerçekleşir (Tusavara ve ark., 1989; Rajagopalan ve Nirmalan, 1989; İzgi ve

ark., 1992). Büyüme oranı erkek ve dişi hayvanlarda farklı olup, erkekler dişilere oranla daha hızlı

büyürler (Salama ve Schalles, 1992; Şekerden ve ark. 1997; Şekerden ve ark., 2001).

Şekerden ve Tapkı (2003), cinsiyetin 1 aylık yaşta incik çevresini (P<0.05), 3 aylık yaşta cidago

yüksekliği (P<0.05), göğüs çevresi ve incik çevresini (P<0.01), 6 aylık yaşta vücut uzunluğu ve incik

çevresini (P<0.01) önemli düzeylerde etkilediğini, 9 ve 12 aylık yaşlarda ise cinsiyetin vücut ölçüleri

üzerinde önemli bir etkisi tespit edilmediğini bildirmektedirler.

Marai ve ark. (2009), doğum yılının, sütten kesme- ilk çiftleşme arasındaki periyotta günlük canlı

ağırlık kazancı ortalamasını ve ilk çiftleşme ağırlığını önemli derecelerde (P<0.001) etkilediğini

bildirmektedir.

Çizelge 1’de Mısır, Bulgaristan ve Anadolu mandalarında cidago yüksekliği ve vücut uzunluğu,

Çizelge 2’de ise göğüs çevresi, göğüs derinliği ve incik çevresi ile ilgili literatür bilgileri verilmiştir.

Çizelge 1. Mısır, Bulgaristan ve Anadolu mandalarında muhtelif yaşlarda muhtelif vücut ölçüleri

(cm) (x) Yaş

(ay)

Cins

(xx)

Cidago yüksekliği Vücut uzunlğu

1 2 3 4 1 2 3 4

1 E 71.2 78.3 55.0 65.0

D 69.2 78.1 55.5 64.8

3 E 85.2 85.7 73.4 71.9

D 84.2 83.4 72.3 69.6

6 E 93.8 93.3 106.0 81.0 80.5 90.8

D 89.6 91.8 79.1 76.9 89.5

9 E 97.9 94.1 102.8 86.4 82.5 104.8

D 98.1 92.2 84.6 81.1

12 E 105.7 100.9 123.0 108.1 95.6 92.8 110.0 111.0

D 102.2 101.5 121.0 91.7 90.8 109.5 (x) 1: Şekerden ve ark. (2001), 2: Şekerden ve Tapkı (2003), 3: Nigm, 1996, 4: Peeva, 1996

(xx) E: Erkek, D: Dişi

109

109

Çizelge 2. Mısır, Bulgaristan ve Anadolu mandalarında göğüs çevresi, göğüs

derinliği ve incik çevresi ile ilgili literatür bilgileri (cm) (x) Yaş

(ay)

Cins

(xx)

Göğüs çevresi Göğüs derinliği İncik çevresi

1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4

1 E 75.1 86.1 26.7 29.9 13.5 14.3

D 73.4 85.2 26.0 29.3 12.4 13.6

3 E 104.5 99.3 37.4 34.3 14.7 14.9

D 103.5 95.3 37.3 33.4 13.9 13.9

6 E 121.9 110.3 133 140.2 43.8 39.0 16.2 14.9

D 119.3 110.1 131 42.6 37.9 15.1 14.2

9 E 132.0 119.1 152.7 46.1 40.6 39.3 16.7 15.3

D 133.7 121.6 46.2 41.1 16.1 15.3

12 E 139.4 130.2 161 50.2 45.7 42.7 18.0 16.7

D 142.3 134.8 161 49.6 47.3 17.2 16.1 (x) 1: Şekerden ve ark. (2001), 2: Şekerden ve Tapkı (2003), 3: Nigm, 1996, 4: Peeva, 1996

(xx) E: Erkek, D: Dişi

Bu araştırma ile Anadolu ve Anadolu x İtalyan melezi manda buzağılarının 0-12 ay periyodunda

büyüme özelliklerinin karşılaştırılması ve büyüme özellikleri üzerine cinsiyet ve doğum yılının

etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır.

Materyal ve Yöntem

Araştırmanın materyalini Hatay’ın Kırıkhan İlçesi Ilıkpınar Köyündeki 11 manda işletmesinde 2003-

2008 yılları arasında doğan Anadolu x İtalyan melezi F1, Anadolu (An) ve Anadolu x F1 (An xF1)

genotipindeki toplam 145 buzağıdan 0-12 ay periyodunda alınan muhtelif vücut ölçüleri (cidago

yüksekliği, vücut uzunluğu, göğüs derinliği, göğüs genişliği, göğüs çevresi, incik çevresi) ile 1 No lu

işletmedekilerden alınan canlı ağırlık verileri oluşturmuştur. Genotip ve cinsiyete göre değerlendirilen

veri sayıları Çizelge 3’de, her genotip içinde erkek ve dişi sayıları Çizelge 4’de gösterilmiştir.

Buzağılar “İtalyan Manda Semeni ile Suni Tohumlama Yoluyla Anadolu Mandalarının Verim ve

Üreme Etkinliğinin Islahı” isimli İtalya-Türkiye işbirliği ile 2002-2006 yılları arasında Dünya Gıda

Örgütü (FAO), 15 Nisan 2006-15 Nisan 2007 periyodunda TUBİTAK desteği ile yürütülen proje

kapsamında doğmuşlardır. Söz konusu Proje, Türkiyenin Hatay İli Kırıkhan İlçesi Ilıkpınar Köyünde

Anadolu mandalarının İtalyan orijinli denenmiş manda semeni kullanılarak genetik olarak ıslah

edilmesi ve yöre şartlarına uygun manda genotipinin oluşturulması amacıyla planlanmıştır.

Ilıkpınar köyünde manda beslemenin neredeyse tamamen mer’aya dayalı olarak yapıldığı söylenebilir.

İşletmelerin bir kısmında akşam mera dönüşü bir miktar kaba/kesif yem verilmektedir. Beslemenin

mer’aya dayalı oluşu nedeniyle kızgınlık senkronizasyonunu müteakip yapılan sun’i tohumlama

sonunda gebe kalanlar dışında köy merasında erkek ve dişi mandalar mer’ada birlikte bulunduğundan

Projede Anadolu x F1 melezi buzağılar da doğmuştur.

Köyde buzağıların 8-9 aylık yaşa kadar (anne yeniden döl tutup da, buzağısını emzirmeyene kadar) süt

emmesi, yapılan genel uygulamadır. Söz konusu yaşta sütten kesilen Anadolu ve AnxF1 genotipli

hayvanlar, sadece mer’a beslemesine bağlı kalmaktadır. Sütten kesilen F1 ler (gerek erkek, gerekse

dişi) ise, kısmen daha iyi beslenmektedirler.

Veriler muhtelif faktörler için aşağıdaki şekilde gruplandırılmıştır.

Genotip: F1: 1, An: 2, An xF1: 3; Cinsiyet: Erkek: 1, Dişi: 2; Yaş: 1 ay, 3, 6, 9, 12 aylık yaşlar;

Doğum yılı: 2003, 1.; 2004: 2.; 2005: 3.; 2006: 4.; 2007: 5.; 2008: 6. doğum yılı

Canlı ağırlığa ait 1., 6., 9. ve 12. yaş gruplarındaki 2008 yılındaki sırasıyla 2, 3, 2 ve 2 adet veri 2007

yılındakilerle, 2008 yılındaki 12 aylık yaş grubunda bulunan vücut ölçülerine ait 2 veri ise 2007

yılındaki verilerle birleştirilerek değerlendirilmiştir.

110

110

Her yaş grubu içinde incelenen her vücut özelliği üzerine buzağı genotipi, cinsiyet, doğum yılı etki

düzeyleri GLM varyans analizi ile araştırılmıştır. Bunun için dikkate alınan varyasyon kaynaklarının

dahil edildiği 1 numaralı aşağıdaki basit doğrusal model kullanılmıştır;

Yijkl = µ + Bi + Cj + Dk + eijkl ………………………………..(1)

Burada;

Yijkl : İncelenen özelliğe ait fenotipik değer (örneğin cidago yüksekliği), µ : Genel ortalama, Bi :

i. Buzağı genotipinin etkisi (i:1, 2, 3)

Cj: j. Cinsiyetin etkisi (j: 1, 2), Dk: k. Doğum yılının etkisi (k: 1, 2, 3, 4, 5, 6).

eijkl : Hata terimi.

Her genotip, cinsiyet, her doğum yılı için her yaş grubunda canlı ağırlık ve incelenen vücut özellikleri

ortalamaları hesaplanmıştır. Her genotipte incelenen özelliklere ait her ölçüm periyodundaki (1-3, 3-6,

6-9, 9-12 ay) artış oranı (büyüme oranı), 1-12 ay periyodunda toplam kazanılan artışın % si olarak

hesaplanmıştır. Özelliklere ait ortalamaların karşılaştırılmasında Duncan testi kullanılmış olup, tüm

istatistik analizlerde SPSS paket programından yararlanılmıştır

Çizelge 3. Genotip, doğum yılı ve cinsiyete göre değerlendirilen veri sayıları Yaş

(ay)

Çevre

faktörü

Alt

Grup(x)

Canlı

Ağırlık

Vücut

Ölçüleri

(x)

Yaş

(ay)

Çevre

faktörü

Alt

Grup(x)

Canlı

Ağırlık

Vücut

Ölçüleri

(xx)

1 Cinsiyet Erkek 22 81 9 Cinsiyet Erkek 25 68

Dişi 17 64 Dişi 20 64

Genotip F1 16 53 Genotip F1 18 48

An 14 66 An 21 62

AnxF1 9 26 AnxF1 6 22

Doğum

yılı

2003 13 56 Doğ. yılı 2003 22 48

2004 7 30 2004 7 29

2005 5 19 2005 6 22

2006 6 18 2006 4 15

2007 8 15 2007 6 12

3 Cinsiyet Erkek 21 76 12 Cinsiyet Erkek 16 50

Dişi 16 67 Dişi 17 47

Genotip F1 17 52 Genotip F1 16 43

An 11 66 An 10 44

AnxF1 9 26 AnxF1 7 10

Doğ.yılı 2003 13 53 Doğ. Yılı 2003 13 45

2004 7 29 2004 5 22

2005 6 24 2005 6 15

2006 6 17 2006 4 8

2007 5 15 2007 5 7

2008 - 6 2008 - -

6 Cinsiyet Erkek 11 69

Dişi 21 63

Genotip F1 12 46

An 11 60

AnxF1 9 26

Doğ. Yılı 2003 11 53

2004 7 25

2005 3 18

2006 4 16

2007 7 13

(x). An: Anadolu, AnxF1: Anadolu x F1 melezi

(xx) Cidago yüksekliği, vücut uzunluğu, göğüs derinliği, göğüs genişliği, göğüs çevresi, incik çevresi

111

111

Çizelge 4. Her genotip içinde erkek ve dişi sayısı Yaş

(ay)

Genotip

(x)

Cinsiyet

(xx)

Canlı

ağırlık

Vücut

ölçüsü(xx)

1 F1 E 8 28

D 8 25

An E 9 42

D 5 24

F1xAn E 5 11

D 4 15

3 F1 E 7 27

D 9 25

An E 8 39

D 3 27

F1xAn E 5 10

D 4 16

6 F1 E 2 24

D 10 22

An E 5 35

D 6 25

F1xAn E 4 10

D 5 16

9 F1 E 8 24

D 10 24

An E 13 36

D 8 26

F1xAn E 4 8

D 2 14

12 F1 E 8 22

D 8 21

An E 6 25

D 4 19

F1xAn E 2 3

D 5 7

(x) An: Anadolu, F1xAn: Anadolu x F1 melezi

(xx) E: Erkek, D: Dişi

(xxx) Cidago yüksekliği, vücut uzunluğu, göğüs derinliği, göğüs genişliği,

göğüs çevresi, incik çevresi

Bulgular ve Tartışma

Büyüme Özellikleri Üzerine Etkin Faktörler

Genotip, cinsiyet ve doğum yılının muhtelif özellikler üzerine muhtelif yaşlardaki etkilerini araştırmak

için yapılan variyans analizleri esas alınarak dikkate alınan çevre faktörlerinden önemli düzeylerde

etkilenen özellikler ve genotip x çevre interaksiyonunun söz konusu olduğu özellikler belirlenmiş ve

Çizelge 5’de gösterilmiştir.

112

112

Çizelge 5. Çevre faktörlerinden ve genotip x çevre interaksiyonundan önemli derecede etkilenen

özellikler Yaş(ay) Çevre faktörü ve

genotip x çevre

interaksiyonu

Özellik

P<0.05 P<0.01 P<0.001

1 Cinsiyet Canlı ağırlık İncik çevresi

Genotip Göğüs çevresi

Göğüs genişliği

Cidago yüksekliği

Vücut uzunluğu

Göğüs derinliği

İncik çevresi

Doğum yılı Canlı ağırlık

Göğüs derinliği

Göğüs çevresi

Göğüs genişliği

Cidago yüksekliği

Vücut uzunluğu

Genotip*doğum yılı Canlı ağırlık

İncik çevresi

3 Genotip Vücut uzunluğu İncik çevresi

Göğüs çevresi

Göğüs derinliği

Cidagoyüksekliği

Doğum yılı Göğüs çevresi

Cidago yükseklği

İncik çevresi

Göğüs genişliği

Göğüs derinliği

Vücut uzunluğu

Genotip*cinsiyet Göğüs çevresi

Göğüs genişliği

Vücut uzunluğu

İncik çevresi

Genotip*doğum yılı İncik çevresi

6 Cinsiyet İncik çevresi

Genotip Canlı ağırlık

Göğüs genişliği

İncik çevresi

Göğüs çevresi

Cidago yüksekliği

Vücut uzunluğu

Göğüs derinliği

Doğum yılı Göğüs genişliği Göğüs çevresi

Cidago yüksekliği

Göğüs derinliği

İncik çevresi

Vücut uzunluğu

Genotip*cinsiyet Göğüs çevresi

Genotip* doğum yılı İncik çevresi

Doğum yılı*cinsiyet*genotip Göğüsçevresi

9 Genotip Canlı ağırlık

İncik çevresi

Göğüs çevresi

Vücut uzunluğu

Cidago yüksekliği

Doğum yılı Göğüs çevresi

Göğüs genişliği

İncik çevresi

Cidago yüksekliği

Vücut uzunluğu

Göğüs derinliği

Genotip*cinsiyet Göğüs çevresi

Cidago yüksekliği

Vücut uzunluğu

Doğum yılı*cinsiyet Cidago yüksekliği

Vücut uzunluğu

Doğum yılı*cinsiyet*genotip Göğüs çevresi

12 Genotip İncik çevresi

Göğüs çevresi

Göğüs derinliği

Cidago yüksekliği

Vücut uzunluğu

Çizelge 5 incelenerek aşağıdaki yorum yapılabilir;

Cinsiyet, sadece 1 aylık yaşta canlı ağırlık, 1 ve 6 aylık yaşlarda ise incik çevresi üzerinde önemli

etkiye sahiptir. 6 aylık yaştan sonra ise farklılık, Şekerden ve Tapkı (2003)’nın da bildirdiği gibi

önemini kaybetmektedir. Verilen literatür bilgileri de (Salama ve Schalles, 1992; Şekerden ve ark.

1997; Şekerden ve ark., 2001) cinsiyetin vücut ölçüleri üzerindeki etkisini destekler niteliktedir.

Doğum yılı, sadece 1 aylık yaşta canlı ağırlık; her yaşta (12 aylık yaş dışında) her özellik üzerine (1

aylık yaşta göğüs genişliği hariç) önemli düzeyde etkilidir. Doğum yılının önemli etkisi, verilen

113

113

literatür bilgisi (Marai ve ark., 2009) ile uyum içindedir. Köyde beslemenin meraya dayandırılıyor

olması dolayısıyla mer’adan sağlanan yem miktarının o yılki iklim şartlarına bağlı kalması nedeni ile

bu, zaten beklenen bir durumdur.

Genotip, sadece 6 aylık yaşta canlı ağırlıkta önemli düzeyde varyasyon yaratmaktadır. Hemen her

yaşta neredeyse her vücut ölçüsü üzerine genotipin etkisi önemli düzeydedir.

Çizelge 5’de görüldüğü gibi doğum yılı muhtelif çağlarda çeşitli özellikleri önemli etkilemiştir.

Yukarıdaki çizelgede, yıllara göre çeşitli çağlarda muhtelif özellik ortalamalarının 2008 yılında diğer

yıllara oranla çok farklı olduğu görülmektedir. Buna neden olarak, 2008 yılına ait veri sayısının çok az

olması (Çizelge ), erkeklerin büyük kısmının satılarak elden çıkarılmasından dolayı ortalamaların

hesaplandığı verilerin daha çok dişilerden oluşması düşünülebilir.

Genotip- Çevre İnteraksiyonları;

Genotip*Doğum yılı; 1 aylık yaşta canlı ağırlık, 1 ve 3 aylık yaşlarda incik çevresi açısından;

Genotip*Cinsiyet; 3 aylık yaşta cidago yüksekliği, göğüs derinliği ve canlı ağırlık dışında her özellik

açısından; Genotip* Doğum yılı*Cinsiyet; 6 ve 9 aylık yaşlarda göğüs çevresi açısından önemli

düzeylerde sözkonusudur.

Bu önemli düzeylerdeki interaksiyonların, yıldan yıla besleme imkanlarının değişmesi ve melez

genotiplere bir miktar ek besleme yapılması suretiyle, özellikle farklı çevre şartlarının yaratılması

nedeniyle olduğu düşünülmektedir.

Vücut Özelliği Ortalamaları

Cinsiyet ve Doğum Yıllarına Göre Ortalamalar

Cinsiyet, sadece 1 aylık yaşta canlı ağırlık (Erkek>dişi), 6 aylık yaşta ise canlı ağırlık (erkek>dişi) ve

göğüs genişliği (dişi>erkek) açısından erkek ve dişi arasında önemli farklılığa neden olmaktadır

(Çizelge 5 ve Çizelge 6).

Doğum yılları 1 aylık yaşta incik çevresi dışında incelenen tüm özelliklerde; 3, 6 ve 9 aylık yaşlarda is

canlı ağırlık dışındaki özelliklerde istatistik olarak önemli farklılık yaratmaktadır (Çizelge 5 ve

Çizelge 7). Beslemenin meraya dayandırılıyor olması dolayısıyla mer’adan sağlanan yem miktarının o

yılki iklim şartlarına bağlı kalması bu durumu açıklıyabilir. 2008 yılında her özellik açısından düşük

ortalamalar ise, söz konusu yıla ait veri sayısının azlığından kaynaklanıyor olabilir.

114

114

Çizelge 6. Cinsiyete göre canlı ağırlık ve muhtelif vücut

özelliği ortalamaları Özellik Yaş

(ay)

Erkek Dişi _ _

X ± SX _ _

X ± SX

Canlı ağırlık(kg) 1 53.9±2.33 47.2±1.76

3 79.4±2.89 80.3±2.59

6 106.7±6.28 105.3±3.49

9 139.6±4.08 127.0±3.93

12 182.3±12.03 160.4±5.25

Cidagoyüksekliği (cm) 1 77.2±0.49 77.3±0.51

3 86.0±0.67 86.8±0.65

6 93.1±0.75 94.2±0.76

9 98.7±0.70 98.3±0.78

12 104.8±0.93 103.6±0.94

Vücut uzunluğu (cm) 1 66.7±0.60 66.1±0.63

3 76.1±0.71 75.7±0.81

6 82.8±0.84 82.4±0.96

9 90.0±0.87 87.5±0.98

12 97.5±1.04 95.1±1.12

Göğüs derinliği (cm) 1 28.4±0.29 28.3±0.33

3 34.5±0.37 34.3±0.38

6 38.8±0.45 38.6±0.47

9 42.4±0.44 41.2±0.49

12 47.2±0.53 45.8±0.47

Göğüs genişliği (cm) 1 16.3±0.24 16.05±0.26

3 19.4±0.31 19.4±0.31

6 21.1±0.34 21.1±0.38

9 23.6±0.71 23.0±0.32

12 26.6±0.49 25.5±0.46

Göğüsçevresi (cm) 1 83.6±0.73 83.3±0.81

3 97.9±1.08 99.0±1.05

6 108.4±1.24 110.3±1.11

9 120.3±1.26 120.5±1.15

12 131.4±1.53 129.4±1.45

İncik çevresi 1 13.4±0.11 13.0±0.11

3 14.2±0.13 14.1±0.12

6 14.7±0.15 14.6±0.14

9 15.5±0.15 15.2±0.15

12 16.8±0.23 16.3±0.18

115

115

Çizelge 7. Doğum yıllarına göre ortalamalar Özellik Yaş

(ay)

Yıl

2003 2004 2005 2006 2007 2008

Canlı

ağırlık(k

g).

1 52.8±2,78 b 71.0±3,77 b 41,2±4,45 a 54,1±3,19b 51,7±3,52b -

3 77,8±4,49 a 83,5±1,99a 74,5±4,30 a 87,7±2,94a 78,4±6,24a -

6 94,2±3,97a 112,1±4,81ab 108,3±10,33ab 117,0±3,18b 110,0±9,27ab -

9 135,1±4,54a 135,3±6,22a 130,7±7,34a 143,2±3,14a 126,0±11,42a -

12 188,0±14,49a 153,6±6,93a 163,6±10,96a 167,5±6,03a 156,4±9,37a -

Cidago

yüksekli

ği

(cm)

1 77,2±0,47ab 79,9±0,91c 74,2±1,14a 76,6±0,96ab 77,5±0,62bc 75,9±1,36ab

3 86,5±0,68a 87,6±1,22a 83,8±1,21a 86,9±1,36a 88,1±1,44a 84,1±2,75a

6 92,7±0,77bc 95,2±1,32cd 90,3±1,49ab 94,9±1,24cd 98,3±0,98d 86,2±2,68a

9 99,1±0,80b 99,3±1,15b 96,3±1,35b 98,5±1,26b 100,4±1,56b 91,7±4,02a

12 104,5±1,03ab 103,4±1,45ab 101,2±1,34a 107,3±1,73b 107,8±2,01b -

Vücut

Uzunluğ

u

(cm)

1 68,1±0,47d 68,9±0,84d 65,9±1,21d 64,9±1,15c 61,8±1,06b 54,9±0,95a

3 77,3±0,73cd 78,9±1,29d 76,2±1,34cd 73,7±1,06bc 71,3±1,64b 64,1±2,82a

6 82,5±0,85bcd 87,1±1,40d 85,0±1,85cd 79,0±1,12b 80,7±1,48bc 67,3±2,91a

9 90,3±0,87cd 91,7±1,35d 89,7±1,72cd 84,0±1,31b 84,9±2,14bc 75,7±3,81a

12 98,1±1,13c 97,1±1,82bc 94,8±1,60abc 92,1±2,17ab 90,7±1,53a -

Göğüs

derinliği

(cm)

1 28,2±0,33bc 29,8±0,50c 28,5±0,56bc 28,7±0,60c 26,8±0,47b 25,1±0,73a

3 33,9±0,39bc 35,9±0,58c 35,1±0,60c 35,5±0,70c 32,3±0,72b 29,7±1,30a

6 37,8±0,54b 40,0±0,71b 39,9±0,71b 39,7±0,77b 38,8±0,67b 32,0±1,06a

9 40,7±0,55b 43,4±0,68b 43,3±0,68b 41,9±0,67b 41,7±0,99b 36,1±1,98a

12 47.0±0.54a 46.4±0.86a 46.6±0.78a 46.2±1.25a 44.2±0.65a -

Göğüs

genişliği

(cm)

1 16.5±0.21b 17.4±0.39b 16.2±0.50b 16.7±0.54b 13.8±0.31a 12.9±0.73a

3 19.1±0.33bc 20.7±0.44c 19.3±0.51bc 20.5±0.55c 17.5±0.68ab 16.1±1.34a

6 21.4±0.37b 21.7±0.65b 21.3±0.62b 21.3±0.74b 20.0±0.64b 16.1±1.23a

9 23.8±0.33bc 24.0±0.60bc 24.6±0.61c 23.2±0.62bc 21.7±0.79b 18.2±1.19a

12 26.8±0.54b 25.3±0.68b 26.7±0.72b 26.1±0.78b 22.2±0.49a -

Göğüs

Çevresi

(cm)

1 82.6±0.80ab 85.7±1.17b 78.9±1.47a 85.3±1.44b 86.5±1.42b 79.2±2.93a

3 97.1±1.20abc 101.5±1.85c 94.5±1.59ab 101.0±1.86bc 102.1±2.45c 92.5±4.46a

6 107.2±1.20b 110.1±1.98bc 104.6±1.92ab 114.2±1.93cd 117.9±1.94d 100.0±5.08a

9 121.3±1.25b 119.3±2.12ab 117.1±1.93ab 124.3±2.51b 123.1±2.52b 112.2±5.48a

12 130.7±1.59a 125.9±2.32a 130.3±2.18a 139.2±3.17b 133.5±2.14ab -

İncik

çevresi

(cm)

1 13.1±0.12b 13.3±0.13bc 12.3±0.12a 13.7±0.27cd 13.9±0.21d 13.2±0.30bc

3 13.9±0.14ab 14.2±0.19abc 13.5±0.14a 14.9±0.27cd 15.0±0.27d 14.3±0.51bc

6 14.2±0.13ab 14.7±0.21 b 13.9±0.17a 15.5±0.28c 16.2±0.20d 14.1±0.35ab

9 15.2±0.17a 15.0±0.18a 14.9±0.27a 16.4±0.27b 16.5±0.33b 15.1±0.23a

12 16.3±0.24a 16.2±0.22a 16.7±0.33 18.0±0.47b 17.1±0.37ab -

116

116

Çizelge 8. Genotipe göre canlı ağırlık ve muhtelif vücut özelliği ortalamaları Özellik Yaş

(ay)

F1 Anadolu Anadolu x F1

_ _

X ± SX

_ _

X ± SX

_ _

X ± SX

Canlı ağırlık (kg) 1 52.8±3.15 a 47.8±1.76 a 52.6±2.92 a

3 83.4±3.35 b 72.2±2.48 a 81.7±3.84 ab

6 112.8±3.88 b 90.8±3.21 a 114.6±5.99 b

9 140.0±4.044 ab 126.1±4.35 a 143.5±8.56 b

12 181.0±10.78 a 159.8±12.02 a 164.4±7.18 a

Cidagoyüksekliği

(cm)

1 79.2±0.59 c 75.8±0.51 a 77.1±0.62 b

3 88.7±0.67 b 84.1±0.71 a 87.4±1.02 b

6 96.3±0.75 b 90.5±0.74 a 95.7±1.11 b

9 101.4±0.69 b 96.5±0.75 a 97.8±1.36 a

12 106.3±0.88 b 101.5±0.99 a 106.5±1.80 b

Vücut uzunluğu

(cm)

1 69.1±0.58 c 65.6±0.60 b 63.2±1.08 a

3 79.8±0.78 c 74.4±0.75 b 71.6±1.21 a

6 87.9±0.95 b 80.3±0.76 a 78.3±1.24 a

9 92.8±1.06 c 87.5±0.79 b 83.3±1.54 a

12 99.6±1.15 c 94.6±1.01 b 89.7±1.49 a

Göğüs derinliği

(cm)

1 30.0±0.27 b 27.4±0.33 a 27.6±0.43 a

3 35.8±0.39 b 33.5±0.38 a 33.3±0.62 a

6 41.1±0.42 c 36.9±0.46 a 38.5±0.65 b

9 43.7±0.48 b 40.7±0.48 a 40.7±0.76 a

12 47.7±0.49 b 45.9±0.57 ab 44.2±0.74 a

Göğüs genişliği

(cm)

1 17.4±0.25 c 15.8±0.22 b 14.7±0.45 a

3 20.2±0.32 b 18.8±0.31 a 18.7±0.60 a

6 22.5±0.38 b 20.3±0.36 a 20.2±0.59 a

9 24.5±0.37 b 23.3±0.37 b 21.6±0.62 a

12 26.6±0.41 b 26.1±0.59 b 23.1±0.71 a

Göğüsçevresi (cm) 1 85.5±0.98 b 81.0±0.66 a 85.4±1.19 b

3 101.9±1.04 b 94.8±1.18 a 100.3±1.56 b

6 113.0±1.08 b 104.2±1.18 a 114.5±1.72 b

9 123.9±1.19 b 117.6±1.28 a 120.8±2.16 a

12 133.3±1.62 b 126.9±1.49 a 133.9±2.22 b

İncik çevresi (cm) 1 13.3±0.14 b 12.8±0.10 a 13.7±0.15 c

3 14.4±0.15 b 13.6±0.11 a 14.8±0.20 c

6 15.0±0.14 b 13.8±0.11 a 15.7±0.22 c

9 15.6±0.16 b 14.9±0.16 a 16.0±0.24 b

12 16.9±0.22 b 15.9±0.21 a 17.2±0.31 b

(x) Her özellik için aynı yaş grubunda (aynı satırdaki) farklı harfler biribirinden önemli derecede

farklı genotipleri göstermektedir.

Genotipe Göre Ortalamalar

Çizelge 8’de genotiplere göre ortalamalar verilmiştir. Çizelge 8 incelenerek aşağıdaki gibi

yorumlanabilir;

F1 lerin, genel olarak incelenen özelliklerin, incik çevresi dışında hepsi bakımından en hızlı geliştiğini,

Anadoluların ise her özellik açısından 3 genotip grubu içinde en geride kaldığı söylenebilir. Çeşitli

yaşlarda ve çeşitli özellikler açısından bazen (An x F1) > Anadolu, bazen tersi, bazen da 2 genotip

birbirine benzer ortalama değerlere sahiptir.

12 aylık yaşta ulaşılan değerlere göre istatistiksel fark dikkate alınarak (Çizelge 5) ise genotipler

aşağıdaki gibi sıralanabilir (Çizelge 8);

Incik çevresi: F1= (F1xAn)>An ; Göğüs derinliği: F1>(F1xAn)

Göğüs çevresi: F1> (F1xAn) Göğüs genişliği: An>(F1xAn)

117

117

Sonuç olarak 12 aylık yaşta; F1 ler’in canlı ağırlık, vücut uzunluğu, göğüs derinliği, göğüs genişliği

açısından en yüksek; cidago yüksekliği ve göğüs çevresi açısından (F1xAn)’ya benzer; incik çevresi

açısından ise (F1xAn)’dan biraz daha düşük ortalamaya sahip olduğu söylenebilir. Canlı ağırlık,

cidago yüksekliği, göğüs çevresi ve incik çevresi açısından Anadolular; vücut uzunluğu, göğüs

derinliği ve göğüs genişliği açısından ise (F1xAn) en geride olan genotiplerdir.

Bu çalışmada ele alınan proje materyalinin bazı vücut ölçüsü ortalamaları ile verilen literatür

bildirişleri Çizelge 9 ve Çizelge 10’da karşılaştırılmıştır.

Çizelge 9. Proje materyali genotiplerin [(F1, An, (F1xAn)] incelenen özelliklerinin birbiri ve kimi

literatür bildirişleri ile karşılaştırılması (x) Özellik Yaş (ay)

1 3 6

Cidago yüksekliği F1>(F1xAn)>An>2>1 F1>(F1xAn)>An=1=2 3>F1>(F1xAn)>2>1>An

Vücut uzunluğu F1>An>2>(F1xAn)>1 F1>An>1>2=(F1xAn) 3>F1>1>An=2>(F1xAn)

Göğüs çevresi F1=2=(F1xAn)>An>1 1>F1>(F1xAn)>2>An 4>3>1>(F1xAn)>F1>2=An

Göğüs derinliği F1>(F1xAn)=An>2>1 1>F1>2=(F1xAn)=An 1>F1>2=(F1xAn)>An

İncik çevresi 2>(F1xAn)=1=F1>An (F1xAn)=F1=1=2>An 1>(F1xAn)>F1>2>An

(x) 1:Şekerden ve ark., 2001; 2: Şekerden ve Tapkı, 2003, 3: Nigm, 1996; 4: Peeva, 1996.

Çizelge 10. Proje materyali genotiplerin [(F1, An, (F1xAn)] incelenen özelliklerinin birbiri ve kimi

literatür bildirişleri ile karşılaştırılması (x) Özellik Yaş (ay)

9 12

Cidago yüksekliği 4>F1>(F1xAn)=2>1 3>4>F1=(F1xAn)>2>An=1

Vücut uzunluğu 4>F1>An>1>(F1xAn)>2 4=3>F1>An=1>2>(F1xAn)

Göğüs çevresi 4>1>F1>(F1xAn)=2>An 3>1>F1=(F1xAn)>2An

Göğüs derinliği 1>F1>2>(F1xAn)=An>4 1>F1>2>An>(F1xAn)>4

İncik çevresi 1>(F1xAn)>F1=2>An 1=F1xAn>F1>2>An

(x) 1:Şekerden ve ark., 2001; 2: Şekerden ve Tapkı, 2003, 3: Nigm, 1996; 4: Peeva, 1996.

Çizelgelerde proje materyali genotiplere ait 1 ve 3 aylık yaşlardaki ortalamalar, Afyon Kocatepe

Mandacılık Araştırma Enstitüsü Anadolu mandaları (Şekerden ve ark., 2001) ve Ilıkpınarda “İtalyan

Manda Semeni ile Suni Tohumlama Yoluyla Anadolu Mandalarının Verim ve Üreme Etkinliğinin

Islahı” isimli FAO projesi uygulanmaya başlamadan önceki Ilıkpınar Anadolu manda sürüsüne ait

ortalamalar (Şekerden ve Tapkı, 2003) ile karşılaştırılmıştır. 6 aylık yaşta cidago yüksekliği ve vücut

uzunluğu bakımından Mısır mandaları (Nigm, 1996), göğüs çevresi bakımından Mısır mandaları

yanında Bulgaristan mandalarının (Peeva, 1996); 9 aylık yaşta cidago yüksekliği, vücut uzunluğu,

göğüs çevresi ve göğüs derinliği açısından Bulgaristan mandalarının; 12 aylık yaşta ise cidago

yüksekliği ve vücut uzunluğu açılarından Mısır ve Bulgaristan mandalarının, göğüs derinliği açısından

ise Bulgaristan mandalarının bu araştırmanın proje materyali olan 3 genotiple karşılaştırılma imkanı

olmuştur. Çizelge 9 ve Çizelge 10 birlikte incelenerek aşağıdaki gibi yorumlanabilir;

Bir aylık yaşta incik çevresi dışında tüm özellikler açısından F1 ler en önde, Kocatepe mandaları ise

incik çevresi dışında en geridedirler. Üç aylık yaşta cidago yüksekliği ve vücut uzunluğu açısından F1

ler, göğüs çevresi ve göğüs derinliği açısından Kocatepe mandaları, incik çevresi açısından ise

(F1xAn)’ ler öndedir. Altı aylık yaşta Mısır mandaları cidago yüksekliği ve vücut uzunluğu açısından

F1 lerden çok öndedir. Göğüs çevresi açısından ise Bulgaristan mandalarının da önüne geçmiş, F1 ler

ise bu özellik açısından F1 ler 5. sıraya gerilemiştir. 6 aylık yaşta göğüs derinliği ve incik çevresi

açısından Kocatepe mandaları en önde olup, bunları göğüs derinliği açısından F1 ler, incik çevresi

açısından ise F1xAn ler izlemekte ve bu yaşta Anadolular incelenen neredeyse her özellik açısından

hep en geride yer almaktadır. Dokuz aylık yaşta cidago yüksekliği, vücut uzunluğu ve göğüs çevresi

açısından en önde olan Bulgaristan mandaları, göğüs derinliği açısından tüm genotiplerin en gerisinde

118

118

yer almaktadır. Söz konusu özelliklerin incik çevresi dışında hemen hepsi açısından F1 lerin, Mısır

mandalarını izlediği söylenebilir. 12 aylık yaşta cidago yüksekliği ve vücut uzunluğu açılarından Mısır

mandaları sırasıyla Bulgaristan mandalarının ve F1 lerin önünde yer almakta, göğüs çevresi açısından

Mısır mandaları en önde, göğüs derinliği açısından da Bulgaristan mandaları en geride

bulunmaktadırlar.

Yukarıdaki yorumdan Mısır mandalarının, verilen literatürde bildirilen yaş ve özelliklerde F1, (F1xAn)

ve Anadolulardan yüksek ortalamalara sahip olduğu, ancak Bulgaristan mandalarına ait verilerin de

bulunduğu yaş ve özelliklerde Bulgaristan mandalarından geri kaldığı anlaşılmaktadır. Cidago

yüksekliği, vücut uzunluğu ve göğüs çevresi açısından Mısır mandalarının da önüne geçtiği anlaşılan

Bulgaristan mandaları, göğüs derinliği açısından Anadolu ve Anadolu x İtalyan melezi genotiplerin de

en gerisinde yer almaktadır.

Sonuç olarak, 12 aylık yaşa kadar olan dönemde Bulgaristan mandaları daha yüksek, daha uzun daha

geniş, ancak daha az derin vücut yapısına; Mısır mandaları F1, (F1xAn) ve Anadolulardan daha iri

cüsseye; tüm genotipler içinde Anadolu mandaları en küçük cüsseye sahiptir. Bu ise şüphesiz ki, söz

konusu manda populasyonlarının farklı genotip ve vücut özelliklerine ve ayrıca yetiştirme şartlarına

sahip olmaları ile açıklanabilir.

Büyüme Oranları İncelenen özelliklere ait her ölçüm periyodundaki büyüme oranı Çizelge 11 ve Çizelge 12’da

gösterilmiştir.

Çizelge 11. Canlı ağırlık, cidago yüksekliği, vücut uzunluğu ve göğüs derinliğine ait her ölçüm

periyodundaki büyüme oranı (%) Ölçüm

Periyodu

(ay)

Özellik

Canlı ağırlık(kg) Cidagoyüksekliği (cm) Vücut uzunluğu(cm) Göğüs derinliği (cm)

F1 An AnxF1 F1 An AnxF1 F1 An AnxF1 F1 An AnxF1

1-3 23.8 21.7 26.0 35.0 31.9 35.0 35.0 30.3 31.6 32.7 32.9 34.3

3-6 22.9 16.6 29.4 28.0 25.6 27.8 26.5 20.3 25.2 29.9 18.3 31.3

6-9 21.2 31.4 25.8 18.8 23.3 27.1 16.0 24.8 18.8 14.6 20.5 13.2

9-12 31.9 30.0 18.6 18.0 19.4 29.5 22.2 24.4 24.1 22.5 28.1 21.0

Çizelge 12. Göğüs genişliği, göğüs çevresi ve incik çevresine ait her ölçüm periyodundaki büyüme

oranı (%) Ölçüm

periyodu

ay

Özellik

Göğüs genişliği (cm) Göğüs çevresi (cm) İncik çevresi (cm)

F1 An AnxF1 F1 An AnxF1 F1 An AnxF1

1-3 21.7 29.1 47.6 34.8 30.0 30.9 30.5 25.8 31.4

3-6 25.0 14.5 17.8 23.6 20.4 29.2 16.6 16.45 25.7

6-9 21.7 29.1 16.6 23.1 29.1 12.9 16.6 35.4 28.5

9-12 22.8 19.4 17.8 20.0 20.2 27.0 36.1 32.2 31.4

Çizelge 11 ve 12 şu şekilde yorumlanabilir;

Canlı ağırlık artış oranı açısından 1-6 yaş periyodunda (süt içme dönemi + mer’a) sıralama

(F1xAn)>F1>Anadolu şeklindedir. 6-9 aylık periyotta sıralama mer’a şartlarına en iyi adapte olması

nedeni ile Anadolular lehinde (An>(F1xAn)>F1); 9-12 aylık yaş periyodunda ise biraz daha iyi

besleme sağlanması nedeni ile sıralama F1 ler lehinde [F1>An>(F1xAn)] değişmektedir. Ancak söz

konusu periyottaki (1-12 ay) canlı ağırlık artışının F1 lerde en yüksek olduğunu, başka bir söyleyişle

12 aylık yaşa F1 lerin daha ağır ulaştıkları söylenebilir (Çizelge 11). Bu ise, söz konusu genotipin daha

erken yaşta cinsi olgunluğa ve ilk defa çiftleşme ağırlığına ulaşması anlamını taşımaktadır.

119

119

İncelenen her özellik açısından büyümenin çok önemli kısmı ilk 1-6 aylık yaş döneminde

gerçekleşmektedir. Zaten, vücut ölçülerindeki artışların büyük kısmının 6 aylık yaşa kadar

gerçekleştiğini, verilen literatür bilgileri de desteklemektedir (Tusavara ve ark., 1989; Rajagopalan ve

Nirmalan, 1989; İzgi ve ark., 1992). İncelenen tüm vücut özellikleri açısından 6-9 aylık yaş

periyodunda büyüme hızında gerileme, 9-12 aylık periyotta ise yeniden yükselme olduğu söylenebilir.

6-9 aylık yaş periyodu tam sütten kesme ve sadece meraya bağlı kalma periyodudur. Bu uygulama tüm

genotiplerde 6-9 aylık yaş periyodunda büyüme hızında azalmaya sebep olmaktadır. 9-12 ayda ise,

artık mer’a şartlarına adaptasyon sağlanmıştır.

Sonuç olarak, Anadolu Mandalarını İtalyan Irkı mandalarla melezlemenin ve mer’aya ilaveten biraz

daha iyi besleme yapmanın manda buzağılarının gelişimini hızlandırdığı, dolayısı ile melez

hayvanların daha erken yaşta cinsi olgunluğa ve ilk defa çiftleşme ağırlığına ulaşacağı, bunun ise

ekonomik yarar anlamına geldiği söylenebilir.

Kaynaklar

İzgi, N., Ramiz, A., Kılıç, A., Şahin, M. 1992. Malak yetiştirmede manda sütü yerine inek sütü

kullanım imkanları. Afyon Mandacılık Araşt. Enst. Yay.: No: 25.

Marai, I.F.M., Daader, A.H., Soliman, A.M., El Menshawy, S.M.S. 2009. Non-genetic factors

Affecting growth and reproductive traits of buffaloes under dry management housing (in sub-

tropical environment) in Egypt. Livestock Research for Rural Development 21 (3):

Nigm, A.A. 1996. Characterization of the Egyptian buffalo. International Symposium on Buffalo

Resources and Production Systems, 14-17 Ekim 1996, Kahire, Proceedings, 1-8.

Peeva, T. 1996. Possibilities for reduction of the age at first calving. International Symposium on

Buffalo Resources and Production Systems, 14-17 Ekim 1996, Kahire, Proceedings, s. 47-50.

Rajagopalan, T.G., Nirmalan, G. 1989. Pattern of growth of male cross-bred Surti Buffalo Calves.

Kerala J. of Vet. Sci. 20(2): 42-48.

Salama, M., Schalles, A.M. 1992. Growth of water buffalo, Bubalus arnee. Trop. Agric. (Trinidad)

69(3): 232-242.

Şekerden, Ö., Erdem, H., Kankurdan, B., Özlü, B. 1997. Seasonality of parturations and growth

pattern of Anatolian Buffaloes calves under the conditions of village. 5th World Buffalo

Congress, Management and Welfare Commission, 13-16 Ekim 1997, Caserta, Italy.

Proceedings, s.907-912.

Şekerden, Ö., Küçükkebapçı, M., Kopar, A. 2001. Kocatepe Tarımsal Araştırma Enstitüsü Anadolu

ırkı mandalarda gelişim özelliği, kan serumu Tf tipleri açısından populasyonun genetik yapısı ve

gelişim özelliği ile Tf tipleri arasındaki ilişkiler. Atatürk Üniv. Zir. Fak.Derg. 32(1): 67-75.

Şekerden, Ö., Tapkı, İ. 2003. Hatay İli Anadolu mandalarında köy şartlarında büyüme özellikleri.

Atatürk Üniv. Zir. Fak. Derg. 34(1): 51-55.

Tusuvara, M., Jain, L.S., Tailor, S.P. 1989. Growth pattern in buffalo calves. Indian J. of Dairy Sci.

42(4):661-665.

120

120

Şekerden, Ö., Avşar, Y.K., 2011. The relationships between milk constituents and various

milk properties in Anatolian Buffaloes. 8th Global Conference on the Conservation of

Animal Genetic Resources, 4-8 October, Tekirdağ, Türkiye, Proceedings, 157-161.

Şekerden, Ö., Avşar, Y.K., 2012. The relationships between milk constituents and various

milk properties in Anatolian buffaloes. Journal of Life Sciences, 6(2012), 908-912.

The Relationships Between Milk Constituents and Various Milk Properties

in Anatolian buffaloes

Özel. Şekerden1, Yahya Kemal Avşar2

1.Mustafa Kemal Univ. Fac. of Agric. Dept. of Anim. Sci., Antakya, Turkey

Tlf: 0326 2455498, Fax: 0326 2455832, GSM: 0532 7461663,

e-mail: sekerden@mku.edu.tr

2.Mustafa Kemal Univ. Fac. of Agric. Dept. of Food Engineering, Antakya, Turkey

Tel: 0326 2455848, Fax: 0326 2455832,

Abstract: The objectives of this study were to investigate the relationships among milk composition,

renneting time, urea concentration, acidity, density and pH of Anatolian Buffaloes’ milk. As a total of

115 individual milk samples from 53 Anatolian buffalo cows that calved in 2004 and 2005 on days of

their lactations 30±15, 60±15, 90±15, 120±15, 150±15, 180±15., 210±15, 240±15 and 270±15 in 8

units of Ilıkpınar village were collected in morning milkings for June, September, December and

March. Samples were analysed for total dry matter (TDM), fat, protein, ash, density, pH, acidity,

renneting time and urea content. Data were classified according to the following environmental

factors: lactation stages: 1 (30±15, 60±15, 90±15 days): 2 (120±15, 150±15, 180±15 days): 3 (210±15,

240±15, 270±15 days); calving year: 1 (2004), 2 (2005); calving season: 1 (January-May), 2

(September and October); month of samples collection: 1 (June), 2 (September), 3 (December), 4

(March); lactation order: 1 and 2 : 1, 3 and 4: 2, 5 and 6: 3. Means and correlation coefficients for the

characteristics investigated were calculated.

There were negative significant correlations between daily milk yield with TDM, fat and protein

percentages, and between pH and all of the milk constituents.

Density reduces as TDM, fat and protein contents increase. Relationships between density and

coagulation time with milk yield and pH were not significant.

Relationships between milk urea concentration with none of milk constituents, milk yield, density, pH

and titratable acidity were not significant statistically.

It was concluded that genetic selection has to be directed towards increasing fat, protein and total not

fat dry matter yields. Under selection programs in which milk yield is taken into consideration, fat

and protein yields also increase, but fat and protein concentrations decrease.

Key words: Anatolian buffalo, milk, coagulation, renneting, urea, pH --------------------------------------------

Corresponding auther: Özel Şekerden, Prof. Dr., research fields; Genetic improvement in Animal Sciences, email:

sekerden@mku.edu.tr and ozelsekerden@hotmail.com

121

121

1. Introduction

It is a well established fact that reducing protein concentration (80 gr/kgFCM

and lower) diminishes milk yield and its fat percentage [1, 2] and that increasing milk yield leads to a

decrease in milk fat and protein concentrations [3, 4]. Milk coagulation properties (rennet coagulation

time, firming time and firmness of clot) are well known important criteria for cheese production.

These properties (rennettability) can be affected by genotype [5, 6], season, lactation order, lactation

stage and feeding [7]. Moreover, they change throughout the lactation depending on milk yield,

protein and fat concentrations. These properties are found best at the beginning and the end of

lactation. Piironeen et al. [8] reported that protein content affected milk coagulation considerably,

which increased as the lactation stages progressed, and that any negative alterations in milk

composition had a clear effect on milk coagulation time. Milk coagulation properties also differ

significantly from one unit to another. It is most likely that differences are due to feeding and

management factors [5]. Povinelli et al. [6] found that titratable acidity and protein content had a

significant effect on milk coagulation ability. pH has a negative influence on milk coagulation ability

and the effect increases to a significant degree as lactation progresses [8].

Milk urea concentration can be used as a tool to monitor crude protein and energy intake [9]. It is

related to the rate of protein-energy in ration and crude protein intake [10, 11]. In order to use milk

urea concentration as a tool to identify any imbalances related to feeding, food intake and ration

composition together with other factors and levels of their effect have to be determined and taken into

consideration while interpreting urea concentration [12]. These factors can be ordered as follows:

sample collection season, analyze method used, live weight of animal, parity and milk yield of cow

[13]. Roy et al. [14] reported that milk urea concentration increased significantly in Murrah Buffaloes

as the control day milk yield increased. As the lactation number increased, a significant reduction

occurred in milk urea concentration. However, lactation stage did not have significant effects on urea

and protein concentrations of milk.

The objectives of this study were to investigate relationships among milk composition, renneting time,

urea concentration, acidity, density and pH of Anatolian Buffaloes milk.

2. Material and Methods

The material of the study were formed by 115 milk samples from 53 Anatolian buffalo cows of

Ilıkpınar Village of Kırıkhan District of Hatay Province in 8 units that calved in 2004 and 2005. Milk

samples were collected from the morning milkings for June, September, December and March. The

cows were on 30±15, 60±15, 90±15, 120±15, 150±15, 180±15, 210±15, 240±15 and 270±15 days of

their lactations. Samples were analysed for total dry matter (TDM), fat, protein, ash contents, pH,

density, rennetting time and milk urea content. Protein and fat contents were determined by Formol

Titration[15] and Gerber Methods [16] respectively. Rennet coagulation time was determined by

recording time from the addition of enzyme to milk to appeareance of first clot using Berridge Method

[17]. Milk urea content determined with diacetyl monoxime by Photometric Method, as described in

Merck handbook [18].

The means and correlation coefficients of the characteristics were calculated. SPSS programme [19]

were used in the statistical analysis.

3. Results and Discussion

Correlation coefficients between milk yield and milk constituents contents are given in Table 1.

Relationships among the rennet coagulation time with composition, pH, density, titratable acidity and

urea content of milk are shown in Table 2a and Table 2b.

122

122

Table 1 Correlation coefficients between milk yield and milk constituent contents. Variables measured Correlation coefficient (r) Morning milk yield Daily milk yield 0.737** TDM % Morning milk yield -0.030

“ Daily milk yield -0.232*

“ Fat% 0.675**

“ Protein% 0.660**

“ Ash% -0.408**

Fat% Morning milk yield -0.028

“ Daily milk yield -0.202*

“ Protein% 0.596**

“ Ash% -0.338**

Protein% Morning milk yield 0.052

“ Daily milk yield -0.204*

“ Ash% -0.104

Ash% Morning milk yield 0.084 *P <0 .05, **P < 0.01

Table 2a Relationships between various variables Coagulation time Urea content Density

Variables Correlation

coefficient

Variables Correlation

coefficient

Variables Correlation

coefficient

Morning milk yield 0.238* Morning milk yield -0.069 Morning milk yield -0.138

Daily milk yield 0.038 Daily milk yield -0.118 Daily milk yield -0.165

TDM% 0.320** TDM% 0.084 TDM% -0.247*

Fat% 0.293** Fat% -0.046 Fat% -0.247*

Protein% 0.447** Protein% -0.058 Protein% -0.256*

Ash% -0.273** Ash% -0.143 Ash% 0.210*

Density -0.049 Density -0.015 pH 0.027

pH -0.022 pH 0.050 Titratable acidity 0.367**

Urea 0.035 Titratable acidity 0.002

Titratable acidity 0.094

*P < 0.05, **P < 0.01

Table 2b Relationships between various variables Titratable acidity pH Variables Correlation

coefficient Variables Correlation

coefficient

Morning milk yield -0.159 Morning milk yield -0.055

Daily milk yield -0.323** Daily milk yield 0.127

TDM% 0.171 TDM% -0.339**

Fat% 0.205* Fat% -0.358**

Protein% -0.029 Protein% -0.291**

Ash% 0.098 Ash% -0.280**

pH -0.394** *P < 0.05, **P < 0.01

As can be seen in Table 1, there was a significant relationship between morning and daily milk yields.

There are negative significant correlations between daily milk yield with TDM, fat and protein

percentages. These result were confirmed by the following literature [protein [20, 21, 22], fat [21]].

There were negative relationships between TDM with fat and ash contents and positive relationships

between fat with protein concentrations and TDM with fat and protein contents. In other words, as ash

123

123

content increased, TDM content decreased. Fat content was adversely affected by the increase in ash

content and the increase in TDM and protein contents positively. Protein content increased as fat and

TDM contents increased. However, Roy et al. [14] reported that protein concentration did not change

significantly. Milk component concentrations have negative relationships with production

characteristics, and changing component contents only by genetic selection is not possible. However,

there are significant correlations between milk yield and fat, protein and TDM yields. It suggests that

genetic selection has to be directed towards increasing fat, protein and total not fat dry matter yields.

Under selection programs in which milk yield is taken into consideration, fat and protein yields also

increase, but fat and protein concentrations decrease.

As can be seen in Table 2a and Table 2b, as daily milk yield and pH increase, titratable acidity is

affected negatively. In parallel to increase in fat rate, titratable acidity rises. In the literature it is

reporeted that titratable acidity rises together with a decrease in urea content of milk [23]. Whereas

feeding level is influencial on the urea content of milk [24, 25].

There were significant negative relationships between pH and all of the milk constituents. As pH

increased, the amount of milk constituents decreased. Relationship between milk yield and pH was

found insignificant. Piironen et al. [8] reported that protein percentage had a positive effect on pH, and

the effect enhanced as lactation stage progressed.

Density reduces as TDM, fat and protein contents increase. Similarly, as ash content rises density also

increases. Relationships between density with milk yield and pH were not significant. Despite the fact

that there is positive correlation between TDM content and density of milk, the negative correlation

found in the study was due to increase in fat percentage of TDM content.

Time laps from the addition of rennet to the appearance of first clot get longer as TDM, fat and protein

percentages increase, whereas as ash content increases it becomes shorter. Likewise, the studies [5, 6,

7] supported that there were positive relationships between rennet coagulation time with protein and

fat contents. Negative alterations related to milk composition were reported to have clear effects on

milk coagulation properties and alterations in protein content related to production season result in

rennet coagulation properties of milk [8].

In this study, relationship between milk coagulation time and pH was not significant. The study [8]

supported this findings and state that as lactation stage progressed the effect increased significantly.

Relationships between milk urea concentration with none of milk constituents, milk yield, density, pH

and titratable acidity were not significant statistically. Correlation between urea content and milk yield

was found to be negative and not significant as opposed to the literature [13, 14].

4. Conclusion

Milk component concentrations have negative relationships with production characteristics, and

changing component contents only by genetic selection is not possible. However, there are significant

correlations between milk yield and fat, protein and TDM yields. It suggests that genetic selection has

to be directed towards increasing fat, protein and total not fat dry matter yields. Under selection

programs in which milk yield is taken into consideration, fat and protein yields also increase, but fat

and protein concentrations decrease.

5. References

[1] F. Teller, J.M. Godeau, P. Lebrun, A study of different nitrogen supplements for lactating cows.

Zeitschrift für Tierphysiologie, Tierernahrung und Futtermittelkunde, 49(1983) 98-104.

[2] J.E. Wohlt, H.J. Clark, Nutritional value of urea versus performed protein for ruminants. I.

Lactation of dairy cows fed corn base diets containing supplemental nitrogen from urea and/or

soybean meal, Journal of Dairy Science, 61(1978) 902-915.

124

124

[3] R.K. Sethi, M.S. Khatkar, S.N. Kala, V.N. Tripathi, Effect of pregnancy on milk constituents

during later stages of lactation in Murrah Buffaloes. Proceedings of the 4th World Buffalo

Congress. San Paolo, Brazil, 2(1994) 27-30. .

[4] Ö. Şekerden, H. Erdem, B. Kankurdan, B. Özlü, Factors affecting milk composition and changes

in milk composition with lactation stage in Anatolian Buffaloes, Turk. J. of Vet. Anim.Sci.

23(1999) 505-509.

[5] T. Ikoneen, Possibilities of genetic improvement of milk coagulation properties of dairy cows.

Academic Dissetation, Univ. of Helsinki, Dept. of Anim. Sci., Publications, 49 (2000).

[6] M. Povinelli, D. Marcomini, R.D. Zotto, G. Gaiarin, L. Gallo, P. Carnier, M. Casandro, Sources of

variation of milk rennet-coagulation ability of five dairy cattle breeds reared in Trento Province,

IX. World Animal Production Congress, Porto Alegre, Brazil. 24-31 October 2003;

[7] M. Kreuzer, J.P. Schulz, C. Fry, H. Abel, Rennet coagulation properties of milk from cows at

three stages of lactation supplied with graded levels of an antimicrobial feed supplement,

Milchwissenchaft 51(1996) 243-247.

[8] T. Piironen, M. Ojala, T. Niini, E.L. Syvaoja, J. Setala, Effects of milk protein genetic variants

and lactation stage on renneting properties of bovine milk. 43rd EAAP Meeting, Madrid, Spain

13-17 September, 1992; Commission on Cattle Production, Session II.

[9] G.A. Broderick, M.C. Clayton, A statistical evaluation of animal and nutritional factors

influencing concentrations of milk nitrogen, J. Dairy Sci. 80(1997) 2964-2971.

[10] L.D. Baker, J.D. Ferguson, W. Chalupa, Responses in urea and true protein of milk to different

protein feeding schemes for dairy cows, J. Dairy Sci. 78 (1995) 2424-2434.

[11] D.K. Roseler, J.D. Ferguson, C.I. Sniffen, J. Herrema, Dietary protein degradability effects on

plasma and milk urea nitrogen and milk nonprotein nitrogen in Holstein cows, J. Dairy Sci.

76(1993) 525-534.

[12] D. Hojman, G. Adin, G. Gips, E. Ezra, Association between live body weight and milk urea

concentration in Holstein cows, J. Dairy Sci. 88(2005) 580-584.

[13] P.J. Rajala-Schultz, W.J.A. Saville, Sources of variation in milk urea nitrogen in Ohio dairy

herds, J. Dairy Sci.86(2003) 1653-1661.

[14] B. Roy, R.K. Mehla, S.K. Sirohi, In fluence of milk yield, parity, stage of lactation and body

weight on urea and protein concentration in milk Murrah buffaloes,

(http://www.ajas.info/contents/abr/03-9-9 htm), 2004.

[15] C.S. James, Analytical Chemistry of Foods. Elsevier Publisher, New York.

[16] A. Kurt, 1984. Guide of Analysis Methods of Milk and Milk’s Products. A.Ü.Publ. 18, Lecture

book No: 252.

[17] C. Koçak, H. Devrim, Effect of heat procedure on coagulation ability of goat milks. Nutrient, 19

(1994) 125-129.

[18] Anonymous, Urea in Milk. http://photometry. Merck.de/servlet/PB/menu/ 1169740_ePRJ-

MERCK-EN-pcontent_12/content.html, 15.09.2005.

[19] SPSS Inc., SPSS for Windows, Release 13.0.1., SPSS Inc, Chicago, USA, 2006.

[20] C. Agabriel, J.B. Coulon, G.Marty, B. Bonaiti, Changes in fat and protein concentrations in farm

with high milk production. Anim. Bred. 61(1993) 532.

[21] J. Kadecka, A higher content of protein in cow’s milk. Zem Edelsk Fakulta. Çeske Budejovice.

Zoot. Rada. 9 (1992) 141(special issue).

[22] Ö. Şekerden, Effects of calving season and lactation order on milk yield and milk components in

simmental cows, Turk. J. Vet. and Anim. Sci. 23 (1999) 79-86.

[23] O. Hanus, F. Malina, J. Kopecky, R. Fedelska, A. Beranova, Sezonni kolisani slozeni

bazenoveho mleka. Mliekarstvo, 25(1994) 36-37.

[24] H.F. Erbersdobler, H. Zucker, Harnstoffgehalt der milch-ein Indicator der proteinversorgung

von Milchkühen Kraftfutter, 1(1990) 11-12.

[25] P. Hockea, Ursachen der nachgeburtsverhaltung beim rind zuchtwahl u. Besamung, 108(1985)

34-36.

125

125

Şekerden, Ö., 2010. Situation of organic farming in animals and dairy cattle, International

Conference on Organic Agriculture in Scope of Environmental Problems, 03-07 February

2010, Famagusta, Cyprus Island, Book of Abstracts, s. 52-53.

Situation of Organic Farming in Animals and Dairy Cattle in Turkey Ö. Şekerden

Mustafa Kemal Univ. Fac. of Agric. Dept. of Anim. Sci., Antakya, Turkey

Tlf: 0326 2455498, Fax: 0326 2455832, GSM: 0532 7461663,

e-mail: sekerden@mku.edu.tr

Abstract: Animals are an important part of most organic farms and research to develop beter organic

systems is now performed in many European countries.

In recent decades, increasing numbers of animals are raised in intensive production systems. So,

industrial livestock production has grown at twice the rate of more traditional mixed farming systems

and at more than six times the rate of production based on grazing. Livestock inventories are expected

to double by 2050, with most increases occuring in the developing world. As the numbers of farm

animals or meat, egg, and dairy production rise, so do their gren house emissions (GHG). GHG

emmissions from livestock are tied to livestock population.

In Turkey, demands to organic animal products from out of country are significant scale, although

organic animal production is a little. Market price of organic animal products are high.

Organic milk production increases methane emission and, therefore, can reduce global warming

potential only by reducing emission of carbon dioxide and nitrous oxide considerably.

Market price of organic milk products are higher than conventional ones at 25-50% level. In addition,

low product amount per head and rearing lower number animals per unit area also effect producing

profitabity.

Priority have to be given to following subjects in Turkey;

Politics related to education, research and support should be developed for short, middle and long

times; Demands should be determined not only from, but also out of the country; producers must be

organise; organic products have to be presented; regulation conditions have to be provided.

Key words: Organic farming, dairy cattle, Turkey

1. Organic Animal Farming Ecological agriculture is a kind of agricultural system that its every step (from production to

consumption) is controlled and certificated and natural methods are used, and using of chemicals (such

as fertilizer, medicine, hormone) is forbided.

Farm animals are an important an integrated part of most organic farms. They make valuable

contributions to the productivity and sustainability of organic agricultural systems. The development

of organic animal husbandry has been slower than the organic plant production. Because research on

animal production often is more expensive and difficult to carry out compared to crop research.

However, organic animal research has increased considerably in several European countries lately and

resulting from this, improved efficiency and productivity can be expected in organic animal

production, as well as beter animal welfare.

126

126

There is a big interest in organic farming in Europe, both among politicians, consumers and farmers.

Organic agriculture is also subsidized by the EU, and one Commission is currently working on Action

Plan for organic food and agriculture.

Animals are an important part of most organic farms and research to develop better organic systems is

now performed in many European countries. Thus we can expect organic animal production to

increase during the years to come.

Livestock production which is one of the main branches of agricultural process should be conducted

with objectives of saving ecological balance and obtaining biological improvement in a sustainable

manner with respect to human health.

International Federation of Organic Agriculture Movement (IFOAM) express that “all livestock

should be treated under the suitable conditions to show their innate behaviour” in the definition of

organic farming. According to this definition, human have to apply some limitations for restrictive and

forced methods, which are used in the intensive livestock production systems.

Manure which is obtained from animal production has a great importance in the plant (crop and

pasture) production systems. Therefore, using methods in the ecological livestock production should

also be suitable for ecological farming principles.

Today, intensive livestock production, which is conducted to meet demand for excessive animal

protein, causes some problems. These are:

1. Decreasing reproductive rates livestock which are forced for higher production.

2. Increasing mastitis rates and foot deseases in dairy herds.

3. Decreasing resistance to many disesases in all livestock.

4. Developing some dengerous diseases (i.e. BSE) due to feeding intensive animal diets which contain

rendering products.

5. Developing some metabolic disorders (i.e. fatty liver syndrome) and cage layer fatigue and breast

blisters in the caged poultry systems.

6. İncreasing of global warming.

In recent decades, increasing numbers of animals are raised in intensive production systems in which

animals are confined indoors These production systems are devoid of environmental stimuli, adequate

space, or means by which to experience most natural behaviors. Furthermore, because these

industrialized, “landless”facilities tend to produce more manure than can be used as fertilizer on

nearby cropland [5]. In recent years, industrial livestock production has grown at twice the rate of

more traditional mixed farming systems and at more than six times the rate of production based on

grazing.

Confining greater numbers of animals indoors and further separating production operations from

agricultural land will exacerbate the environmental problems already posed by this sector, which FAO

has deemed “one of the top two or three most significant contributors to the most serious

environmental problems, at every scale from local to global” [23].

Livestock inventories are expected to double by 2050, with most increases occuring in the developing

world [23]. As the numbers of farm animals reared for meat, egg, and dairy production rise, so do their

GHG emissions. GHG emmissions from livestock are inherently tied to livestock population sizes.

Because the livestock are either directly or indirectly the source for the emissions [25]. Since the

1940s, for example, escalating animal populations have significantly increased emissions from both

animals and their manure [18].

Regarded as the most important GHG, CO2 has the most significant direct-warming impact on global

temperature because of the sheer volume of its emissions. Of all the natural and human-induced

influences on climate over the past 250 years, the largest is due to increased CO2 concentrations

attributed to burning fosil fuels and deforestation [3].

127

127

The animal agriculture sector accounts for approximately 9% of total CO2 emissions, which are

primarily the result of fertilizer production for feed crops, on-farm energy expenditures, feed transport,

animal product processing and transport, and land use changes [23].

As a result of as the numbers of farm animals reared for meat, egg, and dairy production increase, so

do emissions from their production. By 2050, global farm animal production is expected to double

from present levels.

The environmental impacts of animal agriculture require that governments, international organisations,

producers, and consumers focus more attention on the role played by animal product produntion.

Mitigating and preventing the environmental harms caused by this sector require immediate and

substantial changes in regulation, production practices, and consumption paterns.

2. Organic Animal Farming in Turkey

Although demands to organic animal products from out of country are significant scale, organic

animal production is a little. Market price of organic animal products are high. In addition present

structural problems of animal husbandry in Turkey also obstruct development of organic animal

farming [27].

The reasons of organic animal farming has not develop today, except apiculture, are as follows;

- In Turkey still such as alum, plague of bovine, tuberculosis, brucellosis epidemic diseases are exist.

Food hygiene criteria that are applied In the World trade can not be obtained yet in Turkey. So, animal

and animal products imports have been forbided by a lot of countries [27].

- Demand of organic animal products is a few in Turkey. Because income levels are very low of most

of consumers in Turkey. Today they can not consume animal products that are produced by

conventional farming in adequate amounts

- Standart rules of EU on animal health and wellfare in organic farming.

Price of certificate is generally very high for small family units in Turkey. Some inputs of organic

farming can be provided by out of Turkey. In addition some of necessary chemical and microbiologic

analysis have to made out of Turkey [27].

Basic objective of Turkey in scope of membership to EU were determined as developing of

distibuting of income, fight with poverty, to set into action of dynamics of regional developing [1].

Because of this, some activities such as supporting of organic inputs, increasing of investment

potential, constituting of conditions in order to provide knowledge flow to producers and processors

are some opportunities that have to be evaluated in the adaptation period to EU.

According to mentioned things above, organic animal farming have potential in point of view export

in Turkey for today. Because of increasing of population speedly, more production is necessary for

consumption of Turkey. So obligatorily modern Technologies have to be used for today. For his

reason ecological production systems are not attractive in adequate level for today. In addition

because of production is low and prices also are high in this system are attractiveness of organic

production decreased for country markets.

3. Organıc Farming In Dairy Cattle

Milk is very important food. But, contains some remainder substances as a result of conventional

farming. That is why milk create some health problems. So it is important to produce of milk as

organic. For this reason organic farming have to be developed not only in plants, but also in animals.

Organic agriculture systems are developing speedly in Europa and USA.

128

128

Its Environmental Effects

Animal feeding strategies have positive effects on environment in organic milk production .Global

warming potential of milk production is 48-65% due to emission of methane. Organic milk production

increases methane emission and, therefore, can reduce global warming potential only by reducing

emission of carbon dioxide and nitrous oxide considerably. Organic milk production as reduces

pesticide use, increases land use per tone of milk [11].

4) Organic Farming of Dairy Cattle in the World

In recent years organic dairy farming had acquired a big significance as an alternative method of dairy

farming in other dairy farming systems in America and Europe, because of some reasons such as

developing of standards of sustainable animal husbandry and wellfare, decreasing of negative effects

to environment during producing, increasing of income of producers, protection of herd health [1, 19,

21, 24, 26]

USA, Canada an EU Countries are ahead in producing of organic animal products. But even in these

countries, transition from conventional to organic farming is difficult in the subjects related to animal

health and wellfare. In spite of this, increase of milk and milk products in USA had been 37%/year in

1998-2003 period [25].

Production cost and profitability are different among farms in the countries which organic animal

farming are made as widespread. Demand to high quality organic milk and milk products produced as

controlled and certificated are getting increase in these countries.

Producing cost is higher than conventional farming because of ocganic feed usage, necessity of

suitable barn conditions, suitable animal breed, animal health and some other rules in organic farming.

That is why, market price of organic products have to be convenient in point of view creating demand

and unit profitability.

Market price of organic products are higher than conventional ones at 25-50% level. In addition, low

product amount per head and rearing lower number animals per unit area also effect producing

profitability [27].

Rate of organic dairy cattle and milk production in some EU countries are given in Table 1[2].

Table 1. Rate of organic dairy cattle and milk production in some EU countries Country Organic dairy cattle (%) Organic milk production

(1000 tone /year)

Austria 15 300

Denmark 7 300

Germany 1.2 28.5

Holland 0.5 60

France - 80

Great Britain - 20

Sweden 4.3 -

Switzerland 10 -

Organic dairy farming are made the most widespread in Austria. In this country the share of market of

organic milk and milk products i0s 3.5-5.1% in total milk and milk products [4]. In Denmark the sahre

of ornanic milk is 20% in total cow’s milk production [16].

Advantages of organic dairy farming as follows;

129

129

- Frequencies of health problems, that cause economic lost, is lower than conventional farming;

Frequencies of some metabolic disorders such as mastitis, ketosis, milk fever, foot diseases are lower

than in conventional herds [7, 8, 20].

-Convert efficiencies of forages to milk is higher [20].

-Lactating cow’s number in the herd is higher [20].

-Conception rate is higher, service index and culling rates are lower, service period and calving

interval are shorter [20].

-Resistance to many diseases is higher

-Negative effect to global warming is lower,

-Some dangerous animal diseases (such as BSE) are not seen, because of feeding are mainly based to

forages and pastures.

Veterinary- health costs are lower at 15.29% - 44.44% levels (Rates are differs from country to

country). Because, frequencies of the diseases that cause economic lost is lower [9, 14, 15].

Average milk yields of cows that are raised in organic herds are lower 4.06% (Germany) – 28.35%

(USA) than ones reared conventionaly [9, 14, 22]. Because, feeding are mainly based to forages and

pastures [12].

Average labour costs are higher 6.63% - 94.80% in ordanik dairy dairy farming. İncrease rates are

differs from country to country [6, 13, 17].

5. Organic Farming of Dairy Cattle in Turkey

Organic milk is the first time produced at 2005 in Turkey, in Kelkit Organik Farming Unit (1350

tone/year). Kelkit Organic farming had established at 2002 and it has the most big capacity in Europe.

Organic farming had been started with 600 imported heifers at 2003. Organic milk produced in the

unit is purchased by one Firm from İzmir and marketed in İzmir (2.10 TL/kg =~ 1 Euro).

In Europe 10-15 years ago organic milk was only processed in factory of the every unit. Today it is

purchased and sold as commercial in some countries.

In Turkey transition had not been realized to certification system and suitable standarts have not been

constituted yet. As soon as possible standarts have to be constituted, or international standarts

constituted have to be assimilated and producers have to be informed on the subject.

Turkey only have 0.2% of organic agriculture areas of the World today (57 000 ha).

Organic milk which produces in with high costs can found market higher price in point of producers

and consumers respectively 10-40% and 20-150%. In this situation it is difficult to develop of organik

milk production in Turkey. But, when conventional structure of dairy cattle farming in Turkey is

thought, future of organic dairy farming may be bright; For example East Anatolian Region have

significant potantial for organic milk production. Because East of Anatolian Region’s structure of

agricultural area of is not dirty and it has suitable climatic condition for dairy cattle farming.

As a result of, Priority have to be given to following subjects in order to provide transition to organic

dairy farming towards demand out of country;

-Politics related to education, research and support should be developed for short, middle and long

times,

- Determining of demands from and out of country

- Producers have to be organised

-Organic products have to be presented

-Regulation conditions have to be provided

-Supervision

130

130

References

[1]. Aksoy, U., Tüzel, Y., Altındişli, A., Can HZ, Onoğur E, Anaç D, Okur B, Çiçekli M, Şayan Y,

Kırkpınar F, Kenanoğlu Bektaş Z, Çelik S, Arın L, Er C, Özkan C, Özenç DB:

Organic(=ecological, biological) agriculture applications, 2007.

http://www.zmo.org.tr/etkinlikler/6tk05/016uygunaksoy.

[2].Atasever S, Erdem H: General Characteristics of Organic dairy farming and its practising

possibility in Turkey. Journal of Ondokuzmayıs Univ. Fac. of Agric. 22(3): 337-342, 2007.

[3].Bierbaum RM, Holdran, JP, MacCracken MC, Moss RH, Raven PH, ens. 2007. Confronting

Climate Change: Avoding the Unmanageable, Managing the Unavoidable. Washington, DC:

United Nations Foundation. Available: http://www. Unfoundation.org/files/pdf/2007/SEG.

Reportpdf [accessed 23 October 2007].

[4]. Çavdar Y: General view to organic farming and fisheries farming. 2007. http://www.yunus.sumae,

gov.tr/2003/02/06.pdf.

[5]. FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations). 2005. Responding to the

“Livestock Revolution”-The Case for Livestock Public Policies.

Available:http://www.fao.org/ag/againfo/resources/documents/pol-briefs/01/ENAGA01_10.pdf

[accessed 23 October 2007].

[6].Fowler S, Lampkin N, Midmore P: Organic farm incomes England and Wales, 2000.

http://www.Organic.aber.ac.uk/library/organic%20farm%20incomes.pdf. Accessed: 20.12.2007.

[7]. Hamilton C, Forslund K, Hansson I, Emanuelson U, Ekman T: Health of cows, calves and young

stock on 26 organic dairy herds in Sweden. Vet Rec, 150 (16):503-508, 2002.

[8].Hardeng F, Edge VL: Mastitis, ketosis, and milk fever in 31 organic and 93 conventional

Norwegian dairy herds. J. Dairy Sci, 84, 2673-2679, 2001.

[9]. Henning J: Economics of organics farming in Canada. The economics of organic farming: An

international perspective, 1994/edited by N.H. Lampkin and S. Padel. CAB International.

Wallingford, Oxon, 1994.

[10]. IFOAM (International Federation of Organic Agriculture Movements). 2004. The Role of

Organic Agriculture in Mitigating Climate Change.Available: http://www.ifoam

org/pres/positions/pdfs/Role_of_OA_migitating_climate_change.pdf [accesed 23 October

2007].

[11]. Imke JM de Boer: Environmental impact assesment of conventional and organic milk

production. Livestock Production Science 80, 69-77, 2003.

[12]. Lampkin NH: Economics of organic farming in Britain: The economica of organic farming: An

international perspective, 1994/edited by N.H. Lampkin and S. Padel. CAB International.

Wallingford, Oxon, 1994.

[13]. Leslie JB: Survey quantifies cost of organic milk production. California Agriculture, 157-162,

2002.

[14]. McBride WD, Grene C: A comparison of conventional and organic milk production systems in

the U.S. The American Agricultural Economics Association Annual Meeting, Portland, Oregon,

July 29-August 1, 2007.

[15]. Mühlebach I, Müclebach J: Economics of organics farming in Switzerland. The economics of

organic dfarming: An international perspective, 1994/edited by N.H. Lampkin and S. Padel.

CAB International. Wallingford, Oxon, 1994.

[16].Norfelt, TF: Organic farming in Denmark, 2005.http://www.Ir.dk/oekologi/diverse/org_agri.htm.

Accessed: 10.12.2007.

[17]. Offerman F, Nieberg H: Economic performance of organic farms in Europa. Organic farming in

Europe: Economics and Policy; Vol. 5, 2000.

[18]. Paustian K, Antle M, Sheehan J, Eldor P. 2006. Agriculture’s Role in Greenhouse Gas

Mitigation, Washington, D.C: Pew Center on Global climate Change.

[19]. Pekel E, Ünalan A: Ekolojik hayvancılık. 1. Ekolojik Tarım Sempozyumu, 21-23 Haziran, İzmir,

1999.

[20]. Reksen O, Tverdal A, Ropstad E: A comparative study of reproductive performance in organic

and conventional dairy husbandry. J. Dairy Sci, 82, 2605-2610, 1999.

131

131

[21]. Rosati A, Aumaitre A: Organic dairy farming in Europe. Livestock Production Science, 90, 41-

51, 2004.

[22]. Smith C, Frost D, van Diegen P, Chisholm C: Market review of the organic dairy sector in

Wales. Organic centre Wales, Aberystwyth, 2007.

[23]. Steinfeld H, Gerber P, Wassenaer T, Castel V, Rosales M, de Haan C. 2006. Livestock’s Long

Shadow: Environmental Issues and Options. Rome: Food and Agriculture Organization of the

United Nations.

[24]. Sundrum A: Organic livestock farming. A critical review. Livestock Production Science, 67,

207-216, 2001.

[25]. USDA: Implications of U.S. and global organic dairy, livestock and poultry production for

international trade, 2004. http://www.

Fas.usda.gov/dlp2/highlights/2000/organics/organicDLP.html. USDA, 2004. U.S. Agriculture

and Forestry Greenhause Gas Inventory: 1990-2001. Washington, DC: U.S. Department of

Agriculture.

[26]. Von Borell E, SØrensen JT: Organic livestock production in Europe: Aims, rules and trends with

special emphasis on animal health and welfare. Livestock Production Science, 90, 3-9, 2004.

[27]. Yalçın C: The relationships between animal health and welfare from the point of economic.

Panel of Ecological Animal Farming, 18 October, Çeşme-İzmir, 2002.

132

132

ŞEKERDEN, Ö., 2009. Genetic Improvement of Anatolian Buffaloes by Crossing with Italian

Buffaloes. 6th Asian Buffalo Congress, “Buffalo Prospective Animal for Milk and Meat

Enterprise”, 27-30 October, 2009, Lahor, Pakistan, Proceedings, 329-332.

Genetıc Improvement of Anatolian Buffaloes by Crossing with

Italian Buffaloes

Abstract This experiment was designed to determine suitable buffalo genotype for Hatay Region of Turkey by

using semen from proven Italian River Buffalo bulls at Ilıkpınar Village of Kırıkhan District of Hatay

Province of Turkey.

The material of the research was consisted of breedable Anatolian buffalo cows and their progenies.

Buffalo cows from Anatolian breed are being inseminated with the semen of Italian River buffalo

bulls artificialy after being synchronized of estrus. Crossing will be continued up to G1 genotype level.

During the experiment productive, reproductive, growth and fattening performances, milk

composition will be determined. Until January 2009, as a total of 120 crossbred buffaloes (71F1,

8G1,7F2,34 F1 x Anatolian) were born in the Project.

In the fattening experiment the material was formed by 3 F1 crosbred (Anatolian x Italian) and 6

Anatolian male buffalo calves of 6.7-8.1 months of age. 1 kg of average daily gain was planned along

the 134 days of intensive fattening period.

Because of In Turkey artificial insemination first time applied, conception rates were perfect (as

average 55,1%) compared with the results obtained in other countries. Lactation milk yield average of

F1’s is higher than Anatolian cows at a significant degree (39,55%).

F1 calves had the highest live weight gain as totaly (142.0±7.55 kgs). F1’s was followed by group that,

lactation order of dam is two (A2)(113.7±4.16 kgs) and group that, lactation order of dam is one (A1)

(88.0±10.82 kgs). Feed efficiency is equal in F1 and A2 groups, the lowest in A1 group. According to

this, the cost of 1 kg live weight gain is the same in F1 and A2 groups.

From now on the Project will continue approximately up to 2010. At that time it will be reaced to

efficient number F1 and G1 materials, and it will be tried to become fixed G1’ characterisitcs at

Ilıkpınar environmental conditions.

Key Words: Genetic improvement, Anatolian buffalo, Italian Buffalo

INTRODUCTION

There are 86 297 buffaloes in Turkey according to 2008 statistics (Anonymous, 2008).

The Project was realised as an outcome of Cairo Meeting that hold in 1996 of Interregional Research

Network on Buffalo of FAO. Project was started at April of 2002 at Ilıkpınar Village of Kırıkhan

District of Hatay Province. The Project, as an colloborative Project of 2 countries (Turkey and Italy)

was come in to force by using semen originated from Italian bulls which was provided by FAO. At

2005 aids (semen and chemicals) provided by FAO were exhausted, in order to continue to the Project

133

133

financial support was taken from The Scientific and Technical Research Council of Turkey for 15

April 2006-15 April 2007 period.

This study was designed to determine suitable buffalo genotype for Hatay Region of Turkey by using

semen from proven Italian Buffalo bulls at Ilıkpınar Village of Kırıkhan District of Hatay Province of

Turkey.

MATERIAL AND METHODS

The material of the research was formed by various data of Anatolian and Anatolian x Italian crosbred

F1 buffaloes belong to buffalo herd of Ilıkpınar Village of Kırıkhan District of Hatay Province. It can

be said that, feeding is almost based on Village pasture. Some extra food are given in the evening at

the units.

Crossing: Oestrus synchronization protocol is as like this ;

Progesterone release intravaginal device (PRID) + 2 cc Dalmaralin (GnRh) + 1000 IU Pregnant Mare

Serum Gonadotropine (PMSG)

After being examine multiparous buffalo cows which had not pregnant and had not any reproductive

problem, had received an drug release device (PRID) intravaginally. PRID were kept for 10 days in

uterine. On the 7th day after PRID insertion, an injection of 0.15 mg cloprostenol is given. Because of

buffaloes were non-cyclic also 1000 I.U. Pregnant mare serum gonadotrophin (PMSG) were given.

Cows were artificially inseminated at 48, 72 and 96 hours with 2 doses semen after the removing of

PRID.

Because of feeding is based on the pasture, increasing of numbers of F1 and G1 animals are slow. In

addition animals in F2 and Anatolian x F1 genotypes are also born. But, the determinations are also

done for F1’s and G1’s.

İnseminations have been continued since 2002. So, as a total of 250 buffalo cows inseminated

artificially in the Village.

In addition various body measurements and live weights were determined of all the calves on not only

project’s material, but also their contemporaries from Anatolian breed, and in addition on the monthly

milk test days milk samples have been taken individually, and milk analyses have been performed for

milk components Protein and fat contents were determined by Formol Titration (James, 1998) and

Gerber Methods (Kurt, 1984) respectively.

Fattening: The fattening material of the study was formed by 3 F1 crosbred and 6 Anatolian male

buffalo calves in 6.7-8.1 months of age. The information about the material are given in Table I.

Table I. Information on the trial material Genotype Number of

calves Lactation order group of dam

Initial age of the trial (days)

Final age of the trial (days)

Initial live weight of the trial(kg)

F1 3 2 245.7±6.03 379.7±6.03 138.7±17.01

Anatolian 3 1 205.3±13.01 339.3±13.01 97.0±18.1

3 2 199.3±3.51 333.3±3.51 95.7±15.04

1 kg of average daily gain was planned for each animal along the 134 days of fattening period. All the

calves were housed in the open shed under the loose housing system and, each animal was fed

individually. Concentrate composition are given in Table 2.

134

134

Table II. Composition of concentrate Substance Percentage Substance Percentage

Dry matter (%) 88 NaCl (%) 1

Crude protein (%) 14 Vitamin A (IU/kg) 5000

Crude cellulose (%) 14 Vitamin D3 (IU/kg) 700

Crude ash (%) 9 Vitamin E mg/kg 30

Ca (%) 1-2 Fe (mg/kg) 10

P (%) 0.5 Cu (mg/kg) 5

Na (%) 0.3-0.6 Zn (mg/kg) 5

Metabolic energy kcal/kg 2500 Mg (mg/kg) 10

Trial animals were weighted before feeding in the morning at the beginning of preliminary trial and at

the beginning of intensive fattening, and then live weights were determined with one month intervals

(at 15.11.2003, 15.12. 2003, 15.01.2004, 15.02.2004, 15.03.2004 dates).

Amounts of concentrate consumed for 1 kg liveweight gain (feed efficiency) were calculated for each

trial animal seperately by using total amount of concentrate consumed and total live weight gain in

fattening duration. Live weight, feed efficiency, average of daily live weight gain were analysed for

genotype and lactation order of dam by using variance analysis technique.

SPSS programme (standard version, SPSS Inc.) were used in the statistical analysis.

The Project will also continue approximately up to 2010. At that time it will be reaced to efficient

number F1 and G1 materials, and it will be tried to become fixed G1’ characterisitcs at Ilıkpınar

environmental conditions.

RESULTS AND DISCUSSION

Crossing: Until now 7 times (in the May mounts of 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007and

2008) inseminations were applied. 50.0%, 55.2%, 57%, 52% (Şekerden et al, 2003), 42.2% and 61.5%

(Anonymous, 2007) pregnancy rates (at only first inseminations after being synchronized) were

obtained in Ilıkpınar Village herd.

Italian crosbred buffaloe numbers which were born in 2002-2008 period and the averages of various

characteristics are shown in Table III and Table IV respectively.

Table III. Italian crosbred buffalo numbers which were born in 2002-2008 period Genotype Sex Total

Male Female

F1 38 33 71

G1 (Italian x F1) 5 3 8

F2 2 5 7

F1 x Anatolian 14 20 34

Total 59 61 120

135

135

Table IV. The averages of various characteristics (+).

Characteristics Genotype

Anatolian F1 ( Anatolian buffalo cow x Italian buffalo bull)

N

_ _

X ± S X

N

_ _

X ± SX

Differences (%)

305-day milk yield (kgs) 108 987,48±327,664 11 1386,27±246,63 + 39,55

Daily milk yield (kgs) 108 3,23±1,079 11 4,12±0,526 + 27,55

Fat % 108 7,20±0,99 11 6,45±1,128 -10,41

Protein% 80 4,35±0,990 11 3,14±0,517 -27,81

TDM% 108 17,00±1,050 11 15,64±1,684 -2,11

SNF% 43 9,74±0,645 11 9,55±0,265 -1,95

Lactose% 45 5,17±0,288 11 5,24±0,230 +1,35

(+) Data obtained in April 2002- 31 December 2008 period were evaluated together.

In the Project until January 2009, as a total of 120 crossbred buffaloes (71F1, 8G1, 7F2, 34

F1xAnatolian) were born (Table III).

Until January 2009 eleven F1 buffalo cows (3 of then 2 times) calved. And at that time 11 lactation

were completed until now. 305-day lactation milk yield average is 1386.2 lt. So difference between

Anatolian and F1’s is 39,55%. Lactation yield average of 108 Anatolian buffaloes are calculated as

987,48±327,664 kg. Although the milk yield average of Anatolian cows were calculated from 108

various lactation (1st-6th) milk yields, and the average of F1 lactation milk yield was calculated by

using 9 first, 2 second lactation milk yields.

Because of In Turkey artificial insemination first time applied, the rates were perfect compared with

the results obtained in other countries which had applied the same protecol (Zicarelli et al., 1997;

Barile et al., 2001;Neglia et al., 2001).

Fattening: It was found that genotype effect is significant statistically, but lactation order of dam’s

effect is not on the live weight at the each meaurement time. The effects of genotype and lactation

order of dam are significant statistically on average daily live weight gain (P<0.01).

Averages of live weight for F1 and Anatolian genotypes are shown in Table V.

Live weight reached at the end of the fattening period are the highest in F1 group (Table V).

Table V. Averages of live weights for Anatolian calves Measurement

times

Lactation

order

of dam

Live weight (kg)

Anatolian F1

N _ _

X ± S X

N _ _

X ± S X

1) Preliminary of

The trial

1 3 83.7±12.06

2 3 89.0±13.00 3 126.3±16.29

2) Initial of

Fattening

1 3 97.0±18.10

2 3 95.7±15.04 3 138.7±17.01

3 (15,11.03) 1 3 103.0±22.3

2 3 109.0±14.73 3 153.3±14.74

4 (15.12.03) 1 3 128.0±21.9

2 3 135.0±19.1 3 192.7±22.4

5 (15.01.2004) 1 3 145.0±25.6

2 3 158.0±19.1 3 218.7±22.5

6 (15.02.04) 1 3 170.0±26.5

2 3 185.7±20.2 3 248.7±27.2

7 (15.03.04) 1 3 185.0±26.2

2 3 209.3±16.44 3 280.7±24.5

136

136

In Table 6 some information are given about results of the fattening trial.

Table 6. Information on some results of the trial Genotype Number

of calf

Lactation

order of dam

Finishing weight

(kg)

Total gain of

live weight (kg)

Feed

efficiency

(kg)

Daily

live weight

gain (kg)

F1 280.7±24.5 142.0±7.55 4.71 1.059±0.0559

Anatolian 3 1 (A1) 185.0±26.2 88.0±10.82 6.09 0.656±0.0800

3 2 (A2) 209.3±16.44 113.7±4.16 4.71 0.848±0.0310

Average 6 0.752±0.1183

From the Table 6 it is understood that, F1 calves had have the highest average of live weight gain as

totaly and daily. F1’s was followed by group of lactation order of dam is 2 (A2) and group of lactation

order of dam is 1 (A1). Feed efficiency is equal in F1 and A2 groups, the lowest in A1 group. According

to this, the cost of 1 kg live weight gain is the same in F1 and A2 groups, although F1 genotype had

have more live weight gain (28.3 kgs) than A2 in the same fattening period.

In this study, daily live weight gain for F1 is the higher than all the literature information given

(Ghoneim et al 1959; Uslu, 1970; Çakır et al 1981; Karabulut et al, 1984a; Karabulut et al 1984b; İzgi

et al, 1988; Sharma et al 1997). Average daily live weight gain for Anatolian genotype (0.752±0.1183

kg) is higher most of literature information given on Anatolian buffaloes in the approximately same

initial age, except one report (Çakır et al 1981). Feed efficiency found in the research is also higher in

not only F1 genotype, but also Anatolian’s than all the literature information given.

REFERENCES

ANONYMOUS, 2007. Improvement of productive and reproductive efficiency of Anatolian buffaloes

through the use of artifıcial insemination wıth Italian buffalo bulls semen, Technical Report of

The Scientific and Technical Research Council of Turkey (Unpublished).

ANONYMOUS, 2008. Republic of Turkey, Prime Ministry Turkish Statistical Institute.

BARILE, V.L., PACELLI, C., GALASSO, A., DE MAURO, G.J., FRANCILLO, M. AND

CIGLIANO, A., 2001. Inseminazione artificiale nella bufala. risultati di prove condotte nel

lazio, Proceedings of the I Congresso Nazionale sull’Allevamento del Bufalo, Oct.3-5, Eboli -

Italy, pp: 354-358.

ÇAKIR, A., HAŞİMOĞLU, S. AND AKSOY, A., 1981. Practical Feeding of Livestock.

Atatürk Univ. Lecturer Notes.

GHONEIM, A., 1959. Study of growth in Egyptian cows and buffaloes up to 1 ½ years old. Cairo

Univ. Fac. of Agr. Bull. 133.

İZGİ, A.N., ASKER, R., ÇETİNKAYA, M. AND ŞAHİN, M., 1988. Using mal sqrount instead of

concentrate mixture on fattening of young cattle and buffalo. Buffalo Husbandry Research

Institute Publication, AFYON

JAMES, C.S., 1998. Analytical Chemistry of Foods. Elsevier Publisher, New York.

KARABULUT, A., GÜVEN, Y., İZGİ, A.N. AND ÖZER, N., 1984a. Researchs on fattening ability,

body measurement and carcass characteristics of domestic buffaloes nourished with the rations

have different nourishment percentages. Zootechni Research Institute Publ. No: 89, Ankara.

KARABULUT, A., GÜVEN, Y., İZGİ, A.N. AND ÖZER, N., 1984b. Researchs on fattening ability,

optimum fattening duration and carcass characteristics of domestic buffaloes started to fattening

at different ages. Zootechni Research Institute Publ. No: 94, Ankara.

KURT, A., 1984. The guide of milk and milk product analyse, Ankara.Univ.Publ., 18, Class Book,

252.

137

137

NEGLIA, G., MIDEA, D., CARACCIOLO DI BRIENZA, V., ROSSI, N. AND ZICARELLI,

F.(2001) Associazione del gnrh alle prostaglandine nella ınseminazione strumentale della bufala

mediterranea ıtaliana, Proceedings of the I Congresso Nazionale sull’Allevamento del Bufalo,

Oct.3-5, Eboli- Italy, pp: 337-40.

SHARMA, D.D., SEHGAL, J.P., SINGHAL, K.K. AND GHOSH, M.K., 1997. Growth and meat

production potentiality in male buffalo calves raised to veal and beef stage on high and medium

concentrate levels. 5th World Buffalo Congress Proceedings, 13-16 October, 1997, Caserta,

Italy, 418-423.

ŞEKERDEN, Ö., BORGHESE, A., KÖROĞLU, M., UYAR, A., URAS, H. AND Güzey, Y.Z. (2003)

Fırst oestrus synchronization and artificial ınsemination studies and effect of prıd treatment on

conception rate in Anatolian buffaloes, Atti 2o Congresso Nazionale sull’Allevamento del

Buffalo, Proceedings, 28-30 August, Monterotondo-Roma, 319-324.

USLU, N.T., 1970. Studies on necessities of protein and starch value of growing buffaloes.

Experiment and Production Station of fodder plants Publ. No: 5, Afyon.

ZICARELLI, L., DE FLIPPO, C., FRANCILLO, M., PACELLI, C. AND VILLA, E., 1997. Influence

of ınsemination technique and ovulation time on fertility percentage in synchronized buffaloes,

Proceedings of the Vth World Buffalo Congress, 2 Oct. 13-16, Caserta-Italy, pp: 732-73.

138

138

Şekerden, Ö., 2010. Genetic Improvement of Anatolian Buffaloes, 9. Uluslar arası Türk-

Alman Üniversiteler İşbirliğinin Tarım Alanındaki Bilimsel Araştırma Sonuçları, 22-27 Mart

2010, Antakya, Hatay, Türkiye.

Genetıc Improvement of Anatolian Buffaloes by Crossing with

Italian Buffaloes

Ö. Şekerden1

Summary

This experiment was designed to determine suitable buffalo genotype for Hatay Region of Turkey by

using semen from Italian River Buffalo bulls at Ilıkpınar Village of Kırıkhan District of Hatay

Province. The material of the research was consisted of breedable Anatolian buffalo cows and their

progenies.

Anatolian buffalo cows have been inseminated with the semen of Italian River buffalo artificialy after

being synchronized of estrus. Crossing will be continued up to G1 genotype level. In the trial

productive, reproductive, growth and fattening performances, milk compostion are being determined.

Until January 2009, as a total of 120 crossbred buffaloes (71F1, 8G1, 7F2, 34F1xAnatolian) were born

in the Project.

In spide of in Turkey artificial insemination are being applied first time in buffalloes, conception rates

are perfect (as average 55.1%) compared with the results obtained in other countries. Lactation milk

yield average of F1’s is higher than Anatolian’s at a signifcant degree (39.55%).

In the fattening trial the material was formed by 3 F1 crosbred and 6 Anatolian male buffalo calves of

6.7-8.1 months of age. One kg of average daily gain was planned along the 134 days of intensive

fattening period.

F1 calves had the highest live weight gain as totaly (142.0±7.55 kgs). F1’s was followed by group that,

lactation order of dam is two (A2) (113.7±4.16 kgs) and group that, lactation order of dam is one

(A1)(88.0±10.82 kgs) respectively. Feed efficiency is equal in F1’ and A2 groups, the lowest in A1

group. According to this, the cost of one kg live weight gain is the same in F1’s and A2 group.

From now on the Project will continue approximately up to end of 2010. At that time it will be reached

to efficient number F1 and G1 materials, and it will be tried to become fixed G1’s characteristics at

Ilıkpınar environmental conditions.

Keywords: Genetic improvement, Anatolian, Italian, buffaloes

Zusammenfassung

“ Genetische Verbesserung der Anatolian Büffel, hybridisiert mit italienischen Büffeln”

Dieses Experiment wurde in der Provinz Hatay, Bezirk Kırıkhan, Dorf Ilıkpınar vorgesehen, damit ein

geeigneter Büffelgenotyp für die Region Hatay in der Türkei durch Benutzung italienischen

Wasserbüffelspermas bestimmt werden kann. Anatolian Büffelkühe und deren Nachkommen bilden

das Material der Untersuchung. Nach der Synchronisierung deren Gereiztheit, wird die künstliche

Samenübertragung der italienischen Wasserbüffelspermien auf die Anatolien Büffelkühe

durchgeführt werden. Die Hybridisation wird bis hin zur G1-Genotyp Ebene weitergeführt werden

.Bei dem Experiment werden Effizienz, Reproduktion, Wachstum, Mast und die Zusammensetzung

der Milch bestimmt. Im Projekt wurden insgesamt 120 gekreuzte Büffel (71F1, 8G1, 7F2,

34F1xAnatolian) bis Januar 2009 geboren. Obwohl die künstliche Besamung bei Büffeln zum ersten

Mal in der Türkei

---------------------------------------------------

1Mustafa Kemal University, Faculty of Agriculture, Dept. of Anim. Science. ANTAKYA-TURKEY

139

139

durchgeführt wurde, sind die Ergebnisse im Vergleich zu anderen Ländern im Bezug auf die

Embryonenbildung wunderbar und es wurde eine ausgezeichnete Retentions-Rate (55,1% im

Durchschnitt) erreicht. Die durchschnittliche Milchleistung der Stillzeit von F1 ist signifikant höher

(39,55%) als bei der Anatolien Rasse. Das Mastversuchs-Material besteht aus 3 gekreuzten Büffeln

F1 im 6.7-8.1 Monaten und 6 mannlichen Anatolien-Büffelkälbern. In der 134-Tage-Frist der

intensiven Fütterung ist durchschnittlich 1 kg Gewichtszunahme pro Tag geplant. F1 Kälber haben die höchste Lebendgewichtszunahme (142,0 ± 7.55 kg). F1 Kälber sind von der Mutterstillzeit 2(A2) ---

(113.7±4.16 kgs) und von der Gruppe 1 (A1)(88.0±10.82 kgs) gefolgt. Die Futtermittel Effizienz ist

gleich bei der F1 und der A2-Gruppe, die niedrigste besteht in der A1 Gruppe. Dementsprechend

betragen die Kosten für den Gewinn 1 kg Lebendgewichtes den gleichen Umfang bei der A2-Gruppe

und bei den F1. Dieses Experiment wird bis etwa Ende von 2010 fortgesetzt. Zu jenem Zeitpunkt

wird auch genügend Material in der F1 und G1 erzielt sein und es wird versucht werden die G1

Besonderheiten den Ilıkpınar Umgebungsbedingungen anzupassen.

Schlüsselwörter: Genetische Verbesserung, Anatolien, Italien, Büffel.

Özet

“İtalyan Mandaları ile Melezleyerek Anadolu Mandalarının Genetik Islahı”

“İtalyan Mandaları ile Melezleyerek Anadolu Mandalarının Genetik Islahı”

Bu deneme, Hatay İli Kırıkhan İlçesi Ilıkpınar Köyünde İtalyan nehir mandası semeni kullanarak

Türkiyenin Hatay Bölgesi için uygun manda genotipinin belirlenmesi için planlanmıştır. Araştırmanın

materyalini boğa altı Anadolu manda inekleri ve onların dölleri oluşturmuştur.

Anadolu manda inekleri, kızgınlıkları senkronize edildikten sonra İtalyan nehir mandası semeni ile

sun’i olarak tohumlanmaktadır. Melezleme G1 genotip seviyesine kadar devam edecektir. Denemede

verim, üreme, büyüme ve besi performansları, süt kompozisyonu belirlenmektedir. Ocak 2009’a kadar

Projede

toplam olarak 120 melez manda (71F1, 8G1, 7F2, 34F1xAnatolian) doğmuştur.

Türkiyede mandada sun’i tohumlama ilk defa uygulanmasına rağmen, diğer ülke sonuçları ile

mukayese edildiğinde döl tutma oranı mükemmeldir (ortalama %55.1). F1 lerin laktasyon süt verim

ortalaması Anadolu’lardan önemli derecede (%39.55) daha yüksektir.

Besi deneme materyali 6.7-8.1 ay yaşlı 3 melez F1 ve 6 Anadolu erkek manda buzağısı ile

oluşturulmuştur. 134 günlük entansif besi periyodunda günlük ortalama 1 kg canlı ağırlık kazancı

planlanmıştır. F1 buzağılar en yüksek toplam canlı ağırlık kazancına sahip olmuşlardır (142.0±7.55

kgs). F1 ler sırasıyla anne laktasyon sırası 2(A2) (113.7±4.16 kgs) ve 1 (A1)(88.0±10.82 kgs) olan

grup tarafından izlenmiştir. Yemden yararlanma F1 lerde ve A2 grubunda eşit, A1 grubunda en

düşüktür. Buna göre 1 kg canlı ağırlık kazancının maliyeti F1 lerde ve A2 grubunda aynıdır.

Deneme bundan sonra yaklaşık 2010 yılı sonuna kadar devam edecektir. O zamanda yeterli sayıda F1

ve G1 materyale ulaşılacak ve G1 özelliklerinin Ilıkpınar çevre şartlarında fiske edilmesine

uğraşılacaktır.

Anahtar kelimeler: Genetik Islah, Anadolu, İtalyan, manda

Introduction

There are 86 297 buffaloes in Turkey according to 2008 statistics (Anonymous, 2008).

The Project was realised as an outcome of Cairo Meeting that hold in 1996 of Interregional Research

Network on Buffalo of FAO. Project was started at April of 2002 at Ilıkpınar Village of Kırıkhan

District of Hatay Province. The Project, as an collaborative Project of 2 countries (Turkey and Italy)

was come in to force by using semen originated from Italian bulls which was provided by FAO. At

2005 aids (semen and chemicals) provided by FAO were exhausted, in order to continue to the Project

financial support was taken from The Scientific and Technical Research Council of Turkey for 15

April 2006-15 April 2007 period.

140

140

This study was designed to determine suitable buffalo genotype for Hatay Region of Turkey by using

semen from proven Italian Buffalo bulls at Ilıkpınar Village of Kırıkhan District of Hatay Province of

Turkey.

Material and methods

The material of the research was formed by various data of Anatolian and Anatolian x Italian crosbred

F1 buffaloes belong to buffalo herd of Ilıkpınar Village of Kırıkhan District of Hatay Province. It can

be said that, feeding is almost based on Village pasture. Some extra food are given in the evening at

the units.

Oestrus synchronization protocol is like this ; Progesterone release intravaginal device (PRID) + 2 cc

Dalmaralin (GnRh) + 1000 IU Pregnant Mare Serum Gonadotropine (PMSG)

After being examine multiparous buffalo cows which had not pregnant and had not any reproductive

problem, had received an drug release device (PRID) intravaginally. PRID were kept for 10 days in

uterine. On the 7th day after PRID insertion, an injection of 0.15 mg cloprostenol is given. Because of

buffaloes were non-cyclic also 1000 I.U. Pregnant mare serum gonadotrophin (PMSG) were given.

Cows were artificially inseminated at 48, 72 and 96 hours with 2 doses semen after the removing of

PRID.

Because of feeding is based on the pasture, increasing of numbers of F1 and G1 animals are slow. In

addition animals in F2 and Anatolian x F1 genotypes are also born. But, the determinations are also

done for F1’s and G1’s.

İnseminations have been continued since 2002. So, as a total of 250 buffalo cows inseminated

artificially in the Village.

In addition various body measurements and live weights were determined of all the calves on not only

project’s material, but also their contemporaries from Anatolian breed, and in addition on the monthly

milk test days milk samples have been taken individually, and milk analyses have been performed for

milk components Protein and fat contents were determined by Formol Titration (James, 1998) and

Gerber Methods (Kurt, 1984) respectively.

The fattening material of the study was formed by 3 F1 crosbred and 6 Anatolian male buffalo calves

in 6.7-8.1 months of age. The information about the material are given in Table I.

Table 1: Information on the trial material

Genotype Number of

calves

Lactation order

group of dam

Initial age of the

trial (days)

Final age

of the trial

(days)

Initial

live weight

of the trial(kg)

F1 3 2 245.7±6.03 379.7±6.03 138.7±17.01

Anatolian 3 1 205.3±13.01 339.3±13.01 97.0±18.1

3 2 199.3±3.51 333.3±3.51 95.7±15.04

1 kg of average daily gain was planned for each animal along the 134 days of fattening period. All the

calves were housed in the open shed under the loose housing system and, each animal was fed

individually. Concentrate composition are given in Table 2.

141

141

Table 2: Composition of concentrate

Substance Percentage Substance Percentage

Dry matter (%) 88 NaCl (%) 1

Crude protein (%) 14 Vitamin A (IU/kg) 5000

Crude cellulose (%) 14 Vitamin D3 (IU/kg) 700

Crude ash (%) 9 Vitamin E mg/kg 30

Ca (%) 1-2 Fe (mg/kg) 10

P (%) 0.5 Cu (mg/kg) 5

Na (%) 0.3-0.6 Zn (mg/kg) 5

Metabolic energy kcal/kg 2500 Mg (mg/kg) 10

Trial animals were weighted before feeding in the morning at the beginning of preliminary trial and at

the beginning of intensive fattening, and then live weights were determined with one month intervals

(at 15.11.2003, 15.12. 2003, 15.01.2004, 15.02.2004, 15.03.2004 dates). Amounts of concentrate

consumed for 1 kg liveweight gain (feed efficiency) were calculated for each trial animal separately by

using total amount of concentrate consumed and total live weight gain in fattening duration. Live

weight, feed efficiency, average of daily live weight gain were analysed for genotype and lactation

order of dam by using variance analysis technique.

SPSS programme (standard version, SPSS Inc.) were used in the statistical analysis.

The Project will also continue approximately up to end of 2011. At that time it will be reaced to

efficient number F1 and G1 materials, and it will be tried to become fixed G1’ characterisitcs at

Ilıkpınar environmental conditions.

Results and discussion

Crossing: Until now 8 times (in the May mounts of 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2010 )

inseminations were applied. 50.0%, 55.2%, 57%, 52% (Şekerden et al, 2003), 42.2% and 61.5%

(Anonymous, 2007) pregnancy rates (at only first inseminations after being synchronized) were

obtained in Ilıkpınar Village herd.

Italian crosbred buffaloe numbers which were born in 2002-2008 period and the averages of various

characteristics are shown in Table 3 and Table 4 respectively.

Table 3: Italian crosbred buffalo numbers which were born in 2002-2008 period

Genotype Sex Total

Male Female

F1 38 33 71

G1 (Italian x F1) 5 3 8

F2 2 5 7

F1 x Anatolian 14 20 34

Total 59 61 120

142

142

In the Project until January 2010, as a total of 120 crossbred buffaloes (71F1, 8G1, 7F2, 34

F1xAnatolian) were born (Table III).

Until January 2010 eleven F1 buffalo cows (6 of them 2 times, one of them 3 times) calved. And at

that time 16 lactation were completed until now. 305-day lactation milk yield average is 1386.2 lt. So

difference between Anatolian and F1’s is 39,55%. Lactation yield average of 108 Anatolian buffaloes

are calculated as 987,48±327,664 lt. Although the milk yield average of Anatolian cows were

calculated from 108 various lactation (1st-6th) milk yields, and the average of F1 lactation milk yield

was calculated by using 10 first, 5 second and third lactation milk yields.

Because of In Turkey artificial insemination first time applied, the rates were perfect compared with

the results obtained in other countries which had applied the same protecol (Zicarelli et al., 1997;

Barile et al., 2001;Neglia et al., 2001).

Fattening: It was found that genotype effect is significant statistically, but lactation order of dam’s

effect is not on the live weight at the each measurement time. The effects of genotype and lactation

order of dam are significant statistically on average daily live weight gain (P<0.01).

Table 4: The averages of various characteristics (+).

Characteristics Genotype

Anatolian F1 ( Anatolian buffalo cow x Italian buffalo bull)

N

_ _

X ± S X

N

_ _

X ± SX

Differences (%)

305-day milk yield (kgs) 108 987,48±327,664 11 1386,27±246,63 + 39,55

Daily milk yield (kgs) 108 3,23±1,079 11 4,12±0,526 + 27,55

Fat % 108 7,20±0,99 11 6,45±1,128 -10,41

Protein% 80 4,35±0,990 11 3,14±0,517 -27,81

TDM% 108 17,00±1,050 11 15,64±1,684 -2,11

SNF% 43 9,74±0,645 11 9,55±0,265 -1,95

Lactose% 45 5,17±0,288 11 5,24±0,230 +1,35

(+) Data obtained in April 2002- 31 December 2008 period were evaluated together.

Averages of live weight for F1 and Anatolian genotypes are shown in Table 5. In Table 6 some

information are given about results of the fattening trial. Live weight reached at the end of the

fattening period are the highest in F1 group (Table 5).

From the Table 6 it is understood that, F1 calves had have the highest average of live weight gain as

totaly and daily. F1’s was followed by group of lactation order of dam is 2 (A2) and group of lactation

order of dam is 1 (A1). Feed efficiency is equal in F1 and A2 groups, the highest in A1 group.

According to this, the cost of 1 kg live weight gain is the same in F1 and A2 groups, although F1

genotype had have more live weight gain (28.3 kgs) than A2 in the same fattening period.

In this study, daily live weight gain for F1 is the higher than all the literature information given

(Ghoneim et al 1959; Uslu, 1970; Çakır et al 1981; Karabulut et al, 1984a; Karabulut et al 1984b; İzgi

et al, 1988; Sharma et al 1997). Average daily live weight gain for Anatolian genotype (0.752±0.1183

kg) is higher most of literature information given on Anatolian buffaloes in the approximately same

initial age, except one report (Çakır et al 1981). Feed efficiency found in the research is also higher in

not only F1 genotype, but also Anatolian’s than all the literature information given.

143

143

Table 5: Averages of live weights for Anatolian and F1’s calves

Measurement

times

Lactation

order

of dam

Live weight (kg)

Anatolian F1

N _ _

X ± S X

N _ _

X ± S X

1) Preliminary of

The trial

1 3 83.7±12.06

2 3 89.0±13.00 3 126.3±16.29

2) Initial of

Fattening

1 3 97.0±18.10

2 3 95.7±15.04 3 138.7±17.01

3 (15,11.03) 1 3 103.0±22.3

2 3 109.0±14.73 3 153.3±14.74

4 (15.12.03) 1 3 128.0±21.9

2 3 135.0±19.1 3 192.7±22.4

5 (15.01.2004) 1 3 145.0±25.6

2 3 158.0±19.1 3 218.7±22.5

6 (15.02.04) 1 3 170.0±26.5

2 3 185.7±20.2 3 248.7±27.2

7 (15.03.04) 1 3 185.0±26.2

2 3 209.3±16.44 3 280.7±24.5

Table 6: Information on some results of the trial

Genotype Number

of calf

Lactation

order of

dam

Finishing

weight (kg)

Total gain of

live weight (kg)

Feed

efficiency

(kg)

Daily

live weight

gain (kg)

F1 2 280.7±24.5 142.0±7.55 4.71 1.059±0.0559

Anatolian 3 1 (A1) 185.0±26.2 88.0±10.82 6.09 0.656±0.0800

3 2 (A2) 209.3±16.44 113.7±4.16 4.71 0.848±0.0310

Average 6 0.752±0.1183

Literature

Anonym (2007) Improvement of productive and reproductive efficiency of Anatolian buffaloes

through the use of artifıcial insemination wıth Italian buffalo bulls semen, Technical Report of

The Scientific and Technical Research Council of Turkey (Unpublished).

Anonym (2008) Republic of Turkey, Prime Ministry Turkish Statistical Institute.

Barile, V.L., Pacelli, C., Galasso, A., De Mauro, G.J., Francillo, M. and A. Cigliano (2001)

Inseminazione artificiale nella bufala. risultati di prove condotte nel lazio, Proceedings of the I

Congresso Nazionale sull’Allevamento del Bufalo, Oct.3-5, Eboli -Italy, pp: 354-358.

Çakır, A., Haşimoğlu, S. And A. Aksoy (1981) Practical Feeding of Livestock. Atatürk Univ. Lecturer

Notes.

144

144

Ghoneim, A. (1959) Study of growth in Egyptian cows and buffaloes up to 1 ½ years old. Cairo Univ.

Fac. of Agr. Bull. 133.

İzgi, A.N., Asker, R., Çetinkaya, M. and M. Şahin (1988). Using mal sqrount instead of concentrate

mixture on fattening of young cattle and buffalo. Buffalo Husbandry Research Institute

Publication, AFYON

James, C.S. (1998) Analytical Chemistry of Foods. Elsevier Publisher, New York.

Karabulut, A., Güven, Y., İzgi, A.N. and N. Özer (1984a) Researchs on fattening ability, body

measurement and carcass characteristics of domestic buffaloes nourished with the rations have

different nourishment percentages. Zootechni Research Institute Publ. No: 89, Ankara.

Karabulut, A., Güven, Y., İzgi, A.N. and N. Özer (1984b). Researchs on fattening ability, optimum

fattening duration and carcass characteristics of domestic buffaloes started to fattening at

different ages. Zootechni Research Institute Publ. No: 94, Ankara.

Kurt, A. (1984) The guide of milk and milk product analyse, Ankara.Univ.Publ., 18, Class Book, 252.

Neglia, G., Midea, D., Caracciolo Di Brienza, V., Rossi, N., Zicarelli, F.(2001) Associazione del gnrh

alle prostaglandine nella ınseminazione strumentale della bufala mediterranea ıtaliana,

Proceedings of the I Congresso Nazionale sull’Allevamento del Bufalo, Oct.3-5, Eboli- Italy,

337-340.

Sharma, D.D., Sehgal, J.P., Singhal, K.K. and M.K. Ghost (1997) Growth and meat production

potentiality in male buffalo calves raised to veal and beef stage on high and medium concentrate

levels. 5th World Buffalo Congress Proceedings, 13-16 October, 1997, Caserta, Italy, 418-423.

Şekerden, Ö., Borghese, A., Köroğlu, M., Uyar, A., Uras, H. and Y.Z. Güzey (2003) Fırst oestrus

synchronization and artificial ınsemination studies and effect of prıd treatment on conception

rate in Anatolian buffaloes, Atti 2o Congresso Nazionale sull’Allevamento del Buffalo,

Proceedings, 28-30 August, Monterotondo-Roma, 319-324.

Uslu, N.T. (1970) Studies on necessities of protein and starch value of growing buffaloes. Experiment

and Production Station of fodder plants Publ. No: 5, Afyon.

Zicarelli, L., De Flippo, C., Francillo, M., Pacelli, C. and E. Villa (1997) Influence of ınsemination

technique and ovulation time on fertility percentage in synchronized buffaloes, Proceedings of

the Vth World Buffalo Congress, 2 Oct. 13-16, Caserta-Italy, 732-73.

145

145

Şekerden, Ö., 2012. In improving reproductive efficiency of buffalo the progesterone assay

usage potantiality. The 15th AAAP Animal Science Congress, 26-30 Novenber, 2012,

Bangkok, Thailand, Proceedings, page; 2144-2150.

IN IMPROVING REPRODUCTIVE EFFICIENY OF BUFFALO THE

PROGESTERONE ASSAY USAGE Özel Şekerden

MANDANIN ÜREME ETKİNLİĞİNİ İYİLEŞTİRMEDE PROGESTERON TESTİ

KULLANIMI

Giriş Evcil nehir mandası süt, et ve çeki gücü sağlıyarak Asyada gelişmekte olan ülkelerin çoğunun

tarımsal ekonomisinde önemli bir role oynar. O, bazı Akdeniz ve Latin Amerika ülkelerinde de süt ve

et kaynağı olarak kullanılır.

Manda Asyanın gelişmekte olan ülkelerinde ve Hindistan süt endüstrisinde toplam süt üretiminin %60

ından fazlasını sağlıyan başlıca süt hayvanıdır. Hindistan Dünya manda süt üretiminin 2/3 ünü, ve et

üretiminin hemen hemen yarısını üretir (FAOSTAT, 2005).

Üreme etkinliği dişi mandada verimliliği etkiliyen ve onu engelliyen başlıca faktördür. Az

belirgin kızgınlığa eşlik eden geç olgunlaşma, az belirgin kızgınlık belirtileri, düzensiz kızgınlık

döngüleri, mevsimsel üreme, anestrous, düşük döl tutma oranı, uzun doğum sonrası periyotlar, repeet

breeding manda verimliliğini ve suni tohumlama ile ıslahı sınırlarıyı bazı majör problemlerdir (Madan,

1990).

Mandada uygun kızgınlık managementi, süt üretiminin çok etkin planlanmasına, ve suni tohumlama

kullanımını kolaylaştırmaya izin verir. Mandada kullanılan benzer basit yaklaşımlar, sığırda olanlar

gibidir. Son günlerde oestrus managementi için mandada kullanılan bütün farmakolojik sistemler

sığırda kullanılan sistemlerden adapte edilmiştir.

Kızgınlık tespiti ve erken gebelik teşhisi süt üreticilerinin karşılaştığı 2 genel üreme problemidir. Son

yıllarda bovine üreticileri bu problemleri azaltmak için bir araç olarak süt ve kan progesteron analiz

sonuçlarını kullanmışlardır. Progesteron testi, üreme etkinliğini geliştirmeye yardım eden management

uygulamalarından biridir.

Progesteron konsantrasyonu bir hayvan vücudunda üreme döngüsünün devrelerini, gebeliği ve

yumurtalık rahatsızlıklarını yansıtır. Progesteron seviyesini belirlemede saha şartlarında hayvandan

kan örneği almanın güçlüğü nedeniyle süt progesterone analizi, kan progesterone analizine tercih edilir

(Qureshi et al, 2000).

Mandada progesteron profili

Progesteron corpus luteum (CL) tarafından üretilir ve bu yumurtalık yapısının maturationuna veya

regresyonuna cevap olarak kan serumunda ve sütte artar veya düşer. CL nin gelişmesiyle ilgili

sequence kaba olarak yumurtalık üzerindeki birkaç folikülün gelişmesi, bununla birlikte inek

kızgınlığa yaklaşırken bir folikülün predominant olmaya başlaması, büyüp olgunlaşması şeklindedir.

Müteakiben hipofiz bezinden salgılanan LH hormonu CL ‘u onu parçalar ve yumurta serbest kalır

(ovulasyon). Ovulasyonu müteakip, yumurtanın bıraktığı boşluğa kan dolar. 4-8 günü aşkın bir priyod

için kan dolu bu boşlukta mevcut olan luteal hücreler CL u büyütüp geliştirir. CL progesteron salgılar,

salgı önce kana, müteakiben süte karışır.

146

146

Kandaki progesteron konsantrasyonu sütteki ile yakın bir korelasyon halindedir. Progesteron steroid

bir hormon olduğundan, bir süt yağı formuna sahiptir. Böylece sütteki progesteron, kandakinden bir

derece daha yüksektir. Bununla birlikte süt ve kan progesteron seviyeleri arasındaki rölatif ilişki

aynıdır (O’Connor, 1998).

Eğer inek gebe kalırsa CL ovaryum üzerinde kalır ve gebeliği sürdürmeye hizmet eden progesteron

salgılamaya devam eder. İnek gebe kalmakta başarısız olursa, CL yavaş yavaş çekilir ve progesteron

üretmeyi durdurur, ineğin önceki kızgınlık döngüsünden yaklaşık 21 gün sonra yeniden kızgınlığa

dönmesine izin vermek üzere. Sütteki ve kandaki progesteron seviyesi ovulasyondan sonra yavaş

yavaş artar. Çoğu durumlarda progesteron seviyesi ovulasyonu izleyen 4-6 gün için düşük olup, sonra

yavaş yavaş artar. Maksimum konsentrasyon seviyesine, bazen ineğin üreme döngüsünün 10-17

günleri arasına kadar ulaşılmıyacaktır. Gebe olmıyan inekte progesteron seviyesi takriben 18 veya 19.

günlerde oldukça keskin bir şekilde düşmeye başlıyacaktır. Takriben aynı zamanda inek başka bir

kızgınlık periyodu ile döngüye başlarken östrojen seviyesi artmaya başlar (Shearer, J.K. 1992).

Perera et.al (1981) and Jaunideen et al. (1983), mandada post partum periyotlarda

progesteron profili, çalışmışlardır. Oestrous cycle periyodunda peripheral progesteron konsantrasyonu

pek çok çalışmada rapor edilmiştir (Kamboj and Prakash, 1993; Mondal et al., 2001a; Mondal and

Prakash, 2002 a, b, c). Bunlar gösterir ki, mandada plazma progesteron profili sığırdakine çok

benzemektedir (Wetteman et al., 1972). Siklik mandalarda CL progesteron kaynağı olduğu için

(Ahmad et al, 1977)

Peripheral plazma konsantrasyonu kızgınlık gününde minimaldir (0.1 ng/ml), cycle nin 13-15 inci

günlerinde 1.6-3.6 ng/ml (Ahmad et al., 1977) veya hatta 17. günde (Pahwa and Pandey, 1983) peak

seviyesine yükselir, bir sonraki kızgınlığın başlamasında basal seviyeye düşmeden önce. Döl tutan

hayvanda progesteron seviyesi artmaya devam eder, fakat inek döl tutmakta başarısız olmuşsa bir

sonraki kızgınlıktan 3 gün önce düşer (Batra et al., 1979). Progesteron konsantrasyonunun düşmeye

başlaması, CL un geri çekilme zamanına bağlı olarak değişir (Mondal and Prakash, 2002b).

Progesteron profilini etkiliyen faktörler

Progesteron konsantrasyonu mevsim (Rao and Pandey, 1982; Jain and Pandey, 1985; Qureshi et al.,

1999), boğa mevcudiyeti (Mohamed, 2001), besleme düzeyi (Vale et al., 1990; Qureshi, 1998), emme

(Jain and Pandey, 1985; Nordin and Jauniden, 1991; Hussein, 2000) ve hormonal muameleden (Hattab

and Zeitoun, 1999) etkilenebilir.

Manda düvelerinde plasma progesteron düzeyinin puberty ve neonatal periyotlar arasında önemli

derecede değiştiği bildirilmektedir (Jain and Pandey, 1985).

Qureshi et al. (2000), Ağustos-Ocak periyodunda buzağılayan mandaların progesteron seviyesinin

(1.97 ng/ml), şubat-temmuz periyodunda buzağılayanlardan (0.68) daha yüksek olduğunu

bildirmektedir. Araştırmacılar bu sonucu, düşük çiftleşme mevsimindeki (mayıs-temmuz) minimum

vucut kondüsyon scoreu (2.2) ve düşük enerji alımı dolayısıyla yetersiz beslenmeden olumsuz

etkilenen yumurtalık aktivitelerine (Qureshi, 1998) neden olan kaba yemin az (scarce) bulunması ile

açıklamıştır.

Süt progesteron konsantrasyonu muhtelif postpartum aylarına göre değişmektedir (Perera et al, 1981;

Jainudeen et al, 1983; Qureshi et al., 2000). Qureshi et al. (2000) en düşük konsantrasyonun doğum

sonrasındaki 15 günde kaydedildiğini, bunları, ikinci 15 gün, ve 2., 3., 4. ve 5. postpartum aylarının

izlediğini (0.26, 0.55, 1.78, 1.84, 1.87, 2.55 ng/ml)bildirmektedirler.

Süt progesteron düzeyi, emme süresi ile negatif olarak ilgili olup, mutelif araştırma çiftliklerinde

önemli derecede farklıdır (Qureshi et al, 2000).

Süt progesteron düzeyi, estrus cycle nin muhtelif dönemlerine göre değişir. İzleyen post partum

ovulasyonda süt (Qureshi et al., 2000) ve plasma (Perera et al., 1981; Jainudeen et al, 1983)

147

147

progesteron seviyeleri yükselir ve takriben 10 gün kalır, ve sonra next estrusta düşer. Kamonpatana

(1982) da, bataklık mandalarında kızgınlık siklusunun 19-21 günlerinde progesteron seviyesinin

düştüğünü bildirmektedir.

Süt progesteron seviyesi, anestrus durumunda siklik mandalara oranla consistently düşük kalır.

Anestrus, ya sürekli olarak düşük olan, veya çıkıp inen (oscillating) progesteron seviyesi ile ilgilidir

(Qureshi et al., 2000).

Mandanın üreme etkinliğini etkiliyen en yaygın (common) problem silent suboestrus tur (Singh and

Chandan, 1987) ve Samad et. Al. (1987) Pakistanda silent kızgınlıkların frekansını 33.3% olarak

belirlemişlerdir. Saha şartlarında tutulan mandalarda Qureshi (1998) silent oestrus frekansını 51.1%

olarak kaydetmiştir. Kızgınlık belirtileri davranışlarının kötü gösterilmesi nedeniyle (Kanai and

Shimizu, 1983), bu türün pek çok dişilerinde oestrus tespiti bir problem olarak kalmaktadır.

Silent estrus, bu türde üreme parametrelerini anlamakta ve assisted reproductionda major engellerden

(impediment) biridir (Mondal and Prakash, 2003c; Mondal et al., 2008b).

Çoğu çiftlik sistemlerinde uzamış postpartum anestrus de major bir problemdir ve kötü besleme ve

vücut kondüsyonu, sert iklim ve uygun olmıyan managementin neden olduğu stres nedenleri oluşturur

(Perera, 2011).

Progesteron testinin dayanağı

Progesteron testi, bu hormonun üreme döngüsü (cycle) ve gebelik esnasında üretiminde

beklenen değişikliklere dayandırılır. Progesteron seviyesi her reproductive cycle nin ortasında ve tüm

gebelik boyunca yükselir. Progesteron yumurtalıktaki CL tarafından üretildiğinden, yüksek

progesteron seviyesifonksiyonel bir CL yi gösterir. Kızgınlık gösteren ve yumurtlayan inek te CL

oluşur ve yüksek miktarlarda progesteron salgılamaya başlar. Eğer inek gebe değilse, CL dejenere olur

ve progesteron seviyesi düşer düşük seviyeye hayvan yeniden kızgınlığa gelmeden takriben 2 gün

önce. Bununla birlikte, inek gebe kalmışsa, CL fonksiyonuna devam eder ve progesteron seviyesi

gebelik boyunca yüksek kalır. Süt progesteron testini bir gebelik indikatörü olarak kullanmak için,

inek kızgınlık gösterip tohumlandıktan sonra 21-24 gün periyodu arasında süt örnekleri toplanmalıdır.

Düşük progesteron ineğin gebe olmadığını, yüksek progesteron ineğin fonksiyonel bir CL a sahip

olduğunu ve gebe olabileceğini gösterir. Bundan dolayı test, ineğin gebe olmadığını belirlemekte çok

doğrudur. Çünkü, eğer progesteron seviyesi düşük ise inek gebe kalmış olamaz. Tohumlamadan sonra

21-24 günler arasında yüksek progesteron nedenleri şunlar olabilir; a) inek gebedir, b) inek oestrus

cycle nin ortasındadır, estrus detectionda yapılan bir hata ve yanlış zamanda yapılan çiftleştirme veya

normalden uzun oestrous cycle dolayısı ile gebe değildir, c) embriyonik ölüm, d) pyometra gibi

(Larry, 1986).

Uses of progesterone tests

Başarılı olmak için doğru kayıtlar ve kızgınlık tespit metotları kullanılmalıdırProgesterone analizi

kızgınlık tespiti, erken gebelik teşhisi, luteal aktivitenin belirlenmesi (Heap et al., 1976), doğum

sonrası yumurtalık aktivitelerinin fonksiyonal durumunu belirlenmesi (Pandit and Chauhan, 1998;

Abdalla, 2002), gebe ve gebe olmıyan ineklerin teşhisi, silent ve anovulatory kızgınlıkların

belirlenmesinde(Sharma and Kaker, 1990; Raggi et al., 1999), klinik rahatsızlıkların teşhisi (Gupta and

Prakash, 1990) için kullanılabilir.

1) Diagnosis of pregnancy and non-pregnancy

Pregnancy detection is an important part of reproductive management of ruminants including buffalo.

Accurate and early detection of pregnant and non-pregnant buffalo cows has become essential for

monitoring the fertility of buffalo. Late pregnancy detection insures loss of an additional 18-24 days if

148

148

the buffalo cow is not pregnant and no oestrous synchronization is applied (Karen et al, 2007). Non-

return to oestrus was an inaccurate method for early pregnancy detection because of poor oestrous

expression in buffalo (Pawshe et al., 1994). Yüksek progesteron seviyesine sahip bir inek kızgın

olamaz ve düşük progesteronlu bir inek gebe olamaz.

Accuracy of early pregnancy diagnosis by progesterone is only about 80%. Reasons of this,

variation in estrus cycle length between cows, estrus detection errors, uterus disease (pyometra),

ovarian dysfunction (luteal or follicular cysts), early embryonic mortality (Shearer, 1992). The

reliability of progesterone for the diagnosis of pregnancy is not satisfactory in itself and should be

confirmed by palpation of the uterine tract at 40 or so days following breeding. However, with a series

of samples taken at insemination day and days 21 and 24 the accuracy of making an early diagnosis of

non-pregnancy approaches 95 to 100%. Therefore, progesterone as a tool in the consideration of early

pregnancy status, should be used for purpose of determining the non-pregnant state as opposed to

confirmation of the pregnant state. The advantage of this early confirmation of non pregnancy prevents

the further loss of early breeding opportunities. These knowledges are also supported by following

reports;

Gupta and Prakash (1990) report that in buffaloes milk progesterone test was 60, 75 and 75% accurate

for detection of pregnancy on days 20, 22 and 24 days after breeding and 100% for non pregnancy

diagnosis on all three days.

In one research on Anatolian buffaloes it is informed that, milk progesterone test is 98-99% accurate

for detection of non pregnant (Uçar et al., 2002).

Milk progesterone assay may be used to evaluate the accuracy of clinically

diagnosed oestrus, as well as for early pregnancy diagnosis in Nili-Ravi buffaloes in

Pakistan (Samad et al., 2004).

Şekerden et al. (2005) cited that in Anatolian buffaloes, according to blood and milk samples

collected in 40th and 21-23th days after insemination respectively, accuracy of early pregnancy

diagnosis by blood serum and milk progesterone concentrations were 90.9% and 83.3% resprctively.

However, in blood samples taken at 40th accuracy of non-pregnant ones was 100%.

66.7 percent of pregnant and 53.9 % of non pregnant buffalo were detected using

blood progesterone assay in blood samples taken at days 22-24 post mating in Iraqi riverine buffaloes

(Abdulkareem et al., 2011).

In Iraqi riverine buffalo the using progesterone assay on blood samples taken at days 22-24 after

mating, accuracies of pregnant and non pregnant buffalo cows were found 66.7% and 53.85%

respectively (Abdulkareem et al., 2011).

3) Confirmation of estrus (Verify suspecious heats)

Oestrus detection is difficult in buffaloes due to lack of expert personel, variation in duration of

oestrous and reluctance of some teaser bells to mate (Mondal et al., 2010).

Shah et al (1990) reported 85% conception rates in buffaloes monitored for oestrus through

determining milk progesterone levels compared with 52% in buffaloes inseminated on the basis of

clinical signs of heat alone. Embriyonic mortality usually takes place during first 14 days of pregnancy

and length of oestrus cycle remains unaffected (Ayalon, 1978).

If you are suspicious that a cow is in heat, progesterone concentrations can be used to verfy if indeed

the cow is in or near heat. Milk progeaterone testing may be useful in verifying estrus if; the cow was

observed in heat, but was previously diagnosed pregnant, standing heat was observed, but the

interestrous interval was abnormally long, cows were detected in heat based solely on secondary signs

of heat.

149

149

10 to 20% of the cows inseminated can not be in estrus at the time of insemination and consequently

have no chance of conceiving (Shearer, 1992). If there is a question about whether or not a cow is in

estrus, a single milk sample can be collected from the cow and tested for progesterone. A high

progesterone level would indicate that the cow is not in estrus and would not conceive if inseminated.

A low progesterone level would suggest that the cow might be near estrus but can not ensure that the

cow is at the optimum stage for insemination. Therefore, the test is most acuurate in identifying cows

that should not be inseminated, because if the progesterone levels are high she can not be in estrus.

Reasons of low milk progesterone levels might be; the cow is in or near estrus, the cow is not cyclic

(inactive ovaries), the cow is cystic (ovarian follicular cyst) (Lary, 1986; Shearer, 1992).

Cows may exhibit questionable signs of estrus such that a decision to breed is not clear. In fact

approximately 5% pregnant cows will show signs of estrus even though pregnant. Milk progesterone

can be used as a means to establish whether the behavior observed is consistent with a cow in or near

estrus. Milk samples which show a high level progesterone (Shearer, 1992).

Milk progesterone testing can be an accurate method of evaluating heat detection on an individual

basis. To make the evaluation worthwhile, 15-20 cows should be sampled on the day of insemination.

Milk samples should be obtained at the milking immediately after insemination. Samples can be

preserved and refrigerated to be analyzed as a batch. When compared with a Standard progesterone

sample, the milk samples obtained on a day of breeding should have low progesterone. If more than 5-

10% of the samples have high levels of progesterone, the heat detection error rate is too high. A few

samples may have intermediate concentrations of progesterone suggesting that progesterone may be

declining, but not have yet reached a minimal level; or that is rising and low concentrations have

already occurred. No definitive interpretation can be made from such results. Progesterone is low for

several days around the time of heat. Thus low progesterone indicates the cow is either in or near heat,

and progesterone levels can not be used to precisely time the insemination. Errors in heat detection

should be the primary cause of low conception in problem hersd. Milk progesterone analysis is a tool

tı help verify if a heat detection problem exists (O’Connor, 1998).

4) Reproductive problem cows

Reproductive problem cows fail to cycle or conceive within the normally expected time post calving.

The causes are several and in some herds it is simply missed heats that allow some cows to become

classified as reproductive problems. However, for cows suffering uterine and/or cystic ovarian disease

promt diagnosis and ttreatment can save precious time and expense in re-breeding cows postpartum.

Milk progesterone assay can be a useful diagnostic aid in these problem cows for discernment of

uterine disease (pyometra) and in the process of distinguishing a lutesl from a follicular cyst (Shearer,

1992).

Milk progesterone test is also used in diagnosis of certain ovarion problems. A cow in heat if has high

progesterone level, she can not ovulate. In other hand, some cows although had ovulation, but do not

show heat signs. In both of the situation, progesterone test can be used for diagnosis (Uçar et al.,

2002).

5) Embryo transfer programs

Embryo transfer programs often call for frequent examination and testing of donors as well as

recipient. Proper synchronization of embryo recipients is obviously a vital step in the overall success

of this procedure. Interestingly, studies indicate that the accuracy of determining mature corpora lutea

by palpation alone is only 75 to 80%. Consequently, the selective use of progesterone assay on cows

with palpably questionable CLs could potentially improve the overall success of this precedure by

insuring the reproductive status of recipients prior to transfer of embryos.

150

150

References

Abdalla, E.B. 2002. Improvement of the reprouctive performance of Egyptian buffalo cows through

different management systems. 14th Annual Congress of Egyptian Society for Animal

Reproduction and Fertility. February 2-7, Cairo Egypt, pp. 201-209.

Abdulkareem, T., Al-Sharifi, S., Ihsak, M., Eidan, S., Alnimr, M., Passavant, C., Branen, J., Sasser, R.

2011. Early pregnancy detection of Iraqi Riverine Buffalo (Bubalus bubalis) using the

bioPRYN enzyme-linked immunosorbent assay for PSPB and the progesterone assay.

Reproduction in Domestic Animals, 46: 455-462. doi: 10.1111/j.1439-0531.2010.01689.x

Ahmed, A., Agarwal, S.P., Agarwal, V.K., Rehman, S.A., Laumas, K.R. 1977. Steroid hormones. Part

II. Serum progesterone concentrations in buffaloes. Ind. J. Exptl. Biol. 15: 591-593.

Ayalon, N., 1978. A review of embriyonic mortality in cattle. J. Reprod.. Fert., 54: 483-493.

Batra, S.K., Arora, R.C., Bachalaus, N.K., Pandey, R.S. 1979. Blood and milk progesterone in

pregnant and nonpregnant buffalo. J. Dairy Sci. 62: 1390-1393.

FAOSTAT, 2005. FAOSTAT Agriculture data. Food and Agriculture Organization statistics, Rome,

Italy, Available from http://fao-stat.fao.org/default.aspx.

Gabar, G., Toth, F., Ozsvari, L., Abonyi-Toth, Zs., Sasser, R.G. 2007. Early detection of pregnancy

and embryonic loss in dairy cattle by ELISA tests. Reprod Domes. Anim. 42, 633-636.

Gupta, M., Prakash, B.S. 1990. Milk progesterone determination in buffaloes post insemination.

British Veterinary Journal, 146 (6): 563-570.

Hattab, S.A., Zeitoun, M.M. 1999. Progesterone profile response to exogenous FSH, PMSG or GnRH-

PGF2 alpha in non-cycling buffalo cows and effect of FSH or PMSG on early pregnancy. Alex.

J. Agric.Res., 44: 27-40.

Heap, R.B., Joldsworth, R.J., Gadsby, J.E., Laing, J.A., Walters, D.E. 1976. Pregnancy diagnosisin

cows through milk progesterone concentration. British Vet. J., 132: 445-464.

Hussein, A.F. 2000. Ovarian activity in suckled and milked female buffaloes. Ph.D. Thesis, Anim.

Prod. Dept., Fac. Of Agric., Ain Shams Univ., Cairo, Egypt.

Jain, G.C., Pandey, R.S. 1985. Influence of age , weaning season and body weight on the levels of

progesterone, oestradiol-17 beta and luteinizing hormone in growing buffalo heifers (Bubalus

bubalis). Anim. Reprod. Sci., 9:213-221.

Jainudeen, M.R., Sharifuddin, W., Ahmad, F.B. 1983. Relationship of ovarian contents to plasma

progesterone concentration in swamp buffaloes (Bubalus, bubalis). Vet. Record, 13: 369-372.

Kamboj, M., Prakash, B.S. 1993. Relationship of progesterone in plasma and whole milk buffaloes

during cyclicity and early pregnancy. Trop. Anim. Hlth. Prod. 25: 185-192.

Kamonpatana, M. 1982. Aplication of plasma progesterone by EIA to estrus confirmation and early

pregnancy diagnosis in swamp buffalo, pp.58-67. Annual Report, The National Buffalo

Research and Development Center Project, Bangkok, Thailand.

Kanai, Y., Shimizu, H. 1983. Characteristics related to the oestrus cycle in the swamp buffalo under

temperate conditions. Proc. 5th World Conf . Anim. Prod., Tokyo, Japan, 2: 215-216.

Karen, A., Darwish, S., Ramoun, A., Tawfeek, K., Van Hanh, N., Sousa, N.M., Sulon, J., Szsenci, O.,

Beckers, J.F. 2007. Accuracy of ultrasonography and pregnancy-associated glycoprotein test for

pregnancy diagnosis in buffaloes. Theriogenology 68, 1150-1155.

Larry, L. 1986. How to use the milk progesterone tess. Dairy B-8, Breeding and Reproduction .

NebGuide, G86-818-A. http://www.ianr.unl.edu/pubs/dairy/g818.htm., 05.12.2003

Heap, R.B., Joldsworth, R.J., Gadsby, J.E., Laing, J.A., Walters, D.E. 1976. Pregnancy diagnosis in

cows through milk progesterone concentration. British Vet. J., 132: 445-464.

Mondal, S., Patla, P., Prakash, B.S. 2001a. Influence of season on peripheral plasma progesterone in

cycling Murrah buffaloes. In Proceedings of 29th British Congress of Obstetrics and

Gynaecology, Birmingham, UK, p. 177.

Mondal, S., Prakash, B.S.2002a. Peripheral plasma progesteron concentrations in relation to oestrus

expression in Sahiwal cows and Murrah buffaloes. Reprod. Abstract Series No: 28: 29-30

(Abstr.)k

Mondal, S., Prakash, B.S.2002b. Peripheral plasma progesteron concentrations in relation to oestrus

expression in Murrah buffalo (Bubalus bubalis) Ind. J. Anim. Sci. 73: 292-293.

151

151

Mondal, S., Prakash, B.S.2002c. Comparison of luteal function between cows and buffaloes during

oestrous cycle. Ind. J. Dairy Sci. 55(3): 142-144.

Mondal, S., Prakash, b.S. 2003c. Peripheral plasma progesterone concentration in relation to estrus

exression in Murrah buffalo (Bubalus bubalis). Ind. J. Anim. Sci. 73(2): 292-293.

Mondal, S., Prakash, B.S., Palta, 2008b. Peripheral plasma FSH concentrations in relation to

expression of oestrus in Murrah buffaloes (Bubalus bubalis). Buff. Bulletin 27(4): 258-262.

Mondal, S., Suresh, k.P., Nandi, S. 2010. Endocrine profiles of oestrous cycle in buffalo: A meta –

analysis. Asian-Aust. J. Anim. Sci. 23(2): 169-174

Madan, M.L. 1990. Factors affecting superovulation responses in embryo transfer programme among

buffaloes. Theriogenology, 33: 280.

Mohamed, m.H. 2001. Effect of season and climatic diurnal variations on the reproductive behavior in

Egyptian buffaloes. M.S. Thesis, Anim.Prod. Dept., Fac. Of Agric., Ain Shams Univ., Cairo,

Egypt.

Nordin, Y., Jainudeen, M.R. 1991. Effect of suckling frequencies on postpartum reproductive

performance of swamp buffaloes. Proceedings, 3th World Buffalo Congress, Varna, Bulgaria.

pp. 737-743.

O’Connor, M.L. 1998. Milk progesterone analysis for determining reproductive status. Dairy cattle,

DAS 98-5.

Pahwa, G.S.. Pandey, R.S. 1983. Gonadal steroid hormone concentrations in blood plasma and milk of

primiparous and multiparous pregnant and non pregnant buffaloes. Theriogenol. 19: 491-505.

Pandit, R.K., Chauhan, R.A.S. 1998. Monitoring bovine fertility through qualitative assesment of

milk progesterone. Indian J. Anim. Sci., 68: 915-916.

Pawshe, C.H., Appa-Rao, K.B.C., Totey, S.M. 1994. Ultrasonography imaging to monitor early

pregnancy and embryonic development in the buffalo (Bubalus, bubalis). Theriogenology 41,

697-709.

Perera, B.M.A.O., Abeygunawardena, H., Thamottheram, A., Kindhal, H., Edquist, L.E. 1981.

Peripartal changes of estrone, progesterone and prostaglandin in water buffalo. Therigenology,

15: 463-467.

Perera, B.M.A.O. 2011. Reproductive cycles of buffalo. Anim. Reprod. Sci. 124, 194-199.

Qureshi, M.S., Habib, G., Nawab, G., Sıddıwqut, M.M., Ahmad, N., Samad, H.A. 2000. Milk

progesterone profiles in various reproductive states in dairy buffaloes under field conditions.

Proc.Natl. sci. Counc. ROC(B) Vol: 24, No: 2, pp. 70-75.

Qureshi, M.S., Habib, G., Samad, H.A., Lodhi, L.A., Usmani, R.H. 1999. Study of factors leading to

seasonality of reproduction in dairy buffaloes. II. Non-nutritional factors. Asian Aust. J. Anim.

Sci., 12: 1025-1030Qureshi, M.S. 1998. Relationship of pre and post partum nutritional status

with reproductive performance in Nili-Ravi buffaloes under the conventional farming system in

NWFP, Pakistan. PhD Thesis, Univ. Agri., Faisalabad.

Raggi, Z.A., Ferrando, G., Parraguez, V.H., MacNiven, V., Urquieta, B. 1999. Plasma progesterone in

alpaca (Lama pacos) during pregnancy, parturition and early postpartum. Anim. Reprod. Sci.,

54: 245-249.

Rao, A.V., Pandey, R.S. 1982. Seasonal changes in the plasma progesterone concentrations in buffalo

cows (Bubalus bubalis). J. Reprod. Fert., 66: 57-61.

Samad, A., Ali, C.S., Rehman, N.U., Ahmad, A., Ahmad, N. 1987. Clinical incidence of reproductive

disorders in the buffalo. Pakistan Vet. J., 7(1): 16-19.

Samad, H.A., Ahmad, N., Bengmen, N.U., Rehman, Ijaz. 2004. Use of milk progesterone assay for

monitoring oestrus and early pregnancy in Nili-Ravi buffaloes. Pakistan Vet.J. 24(3): 121-124.

Shah, S.N., Willemse, A.H., Van-De-Wiel, D.F.M. 1990. Reproductive performances of Nili-Ravi

buffaloes after single injection of GnRH early postpartum. Trop. Anim. Hlth. Prod., 22: 239-

246.

Singh, M.N., Chandan, L. 1987. Studies on post partum buffaloes: causes of delayed involution of

uterus. PARC/CVC/LPRI Project report.

Sharma, Y.P., Kaker, M.L. 1990. Monitoring ovarian cyclicity in postpartum Murrah buffalo through

milk progesterone enzyme immunoassay. Theriogenology, 33: 915-923.

Shearer, J.K. 1992. The milk progesterone test and its applications in dairy cattle reproduction. DS 60

of the Dairy Production Guide, Florida Extension Service.

152

152

Şekerden, Ö., Köroğlu, M., Saban, E. 2005. Possibilities of early pregnancy diagnosis by blood and

milk progesterone test post insemination in Anatolian buffalo cows of Hatay Province. Journal

of Agricultural Sciences, 11(1) 34-39.

Wettemann, R.P., Hafs, H.D., Edgarton, L.A. 1972. Estradiol and progesterone in blood serum during

the bovine estrous cycle. J. Anim. Sci. 34: 1020-1025.

Vale, W.G., Ohashi, O.M., Sousay, J.S., Riberio, H.F.I. 1990. Studies on the reproduction of water

buffalo in the Amazon basin. In: Livestock Reproduction in Latin America. FAO/IAEA

Seminar (Bogota), pp.201-210.

You, C., Chen, Z. 1992. Changes of fecal and plasma progesterone levels in swamp buffalo cows

(Bubalus bubalis) during the estrus cycle and pregnancy. Proceedings of Asia-Pasific

Conference on Agricultural Biotechnology, Beijing, P.R.C.

Mehmet Uçar-Mustafa Küçükkebapçı-Erdal Saban-Hülya Mert, 2002. Mandalarda Sütte Progesteron

Tayini İle Erken Gebelik Tanısı Ve Doğum Sonrası Şekillenen Reprodüktüv Fonksiyonların Ve

Sorunların Sütte Progesteron Analizleri İle Araştırılması. (2002) Kocatepe Tarımsal Araştırma

Enstitüsü Müdürlüğü Afyon (Unpublished)

153

153

Şekerden, Ö. 2008. Improvement of Productive and Reproductive Efficiency of Anatolian

Buffaloes Through the Use of Artificial Insemination with Italian Buffalo Bulls Semen. 7th

RBI Global Conference on the Conservation of Animal Genetic Resources “Impact of the

Globalisation on the Animal Genetic Resources”, 14-18 Sept., 2008, Hanoi, Vietnam,

Proceedings, 157-160.

Improvement of Productive and Reproductive Efficiency of Anatolian

Buffaloes Through The Use of Artıfıcıal Insemination With Italian Buffalo

Bulls Semen

Ö.ŞEKERDEN1 1Mustafa Kemal University, Fac. of Agric. Dept. of Animal Science, PO.Box: 31034,

Antakya, Turkey

Abstract: This experiment was designed to determine suitable buffalo genotype for Hatay Region of

Turkey by using semen from proven Italian River Buffalo bulls at Ilıkpınar Village of Kırıkhan

District of Hatay Province of Turkey. The material of the research was consisted of breedable

Anatolian buffalo cows and their progenies. Buffalo cows from Anatolian breed are being inseminated

with the semen of Italian River buffalo bulls artificially after being synchronized of estrus. Crossing

will be continued up to G1 genotype level. During the experiment productive, reproductive, growth

performances, milk composition, in addition beginning from Auğust 2006 rennet coagulation time,

somatic cell count are being determined on Anatolian, F1 and G1 genotypes. Until March 2008, as a

total of 105 crossbred buffaloes (65F1, 5G1,7F2,28 F1 x Anatolian) were born in the Project. From now

on the Project will continue approximately up to 2010. At that time it will be reaced to efficient

number F1 and G1 materials, and it will be tried to become fixed G1’ characterisitcs at Ilıkpınar

environmental conditions.

Key Words: Genetic improvement, artificial insemination, Anatolian buffalo, Italian Buffalo

Introduction

Detect of oestrus and ovulation are difficult in buffaloes, because of clear slightly oestrus thanks to

that application of artificial insemination is not easy (Ohashi, 1994, Seren et al, 1995). There are

significant variation in duration of heat (4-64 hours) (Baruselli, 2001).

Various heat synchronization protocols were evaluated for oestrus synchronization and ovulation in

buffaloes. It is ideal that the protocols for synchronization and ovulation have to be effective, not only

in syclic buffaloes, but also non-syclic ones and when the protocols are combined with suitable

artificial insemination, an high conception rate have to be obtained. Various literature knowledge on

conception rate obtained in the end of various syncronization and insemination protocols are shown in

Table 1.

Table 1. Various literature knowledge on conception rate obtained Protocol Researchers Conception rate (%)

PRID+1000 IU PMSG Zicarelli et al, 1997 29.9

PRID+PMSG+PGF2α Barile et al (1997) 34.8

PRID Barile et al, 2001 51

PGF2α Neglia et al, 2001 45

PGF2α+ GnRH “ 48.8

The Project was realised as an outcome of Cairo Meeting that hold in 1996 of Interregional Research

Network on Buffalo of FAO. It was started at April of 2002 at Ilıkpınar Village of Kırıkhan District of

Hatay Province. The Project, as an colloborative Project of 2 countries (Turkey and Italy) was come in

154

154

to force by using semen originated from 2 Italian bulls which was provided by FAO. At 2005 aids

(900 doses semen and chemicals for 80 buffalo cows) provided by FAO were exhausted, in order to

continue to the Project financial support was taken from The Scientific and Technical Research

Council of Turkey (TÜBİTAK) for 15 April 2006-15 April 2007 period. So, we purchased 600 doses

buffalo semen from 4 bulls.

This study was designed to determine suitable buffalo genotype for Hatay Region of Turkey by using

semen from proven Italian Buffalo bulls at Ilıkpınar Village of Kırıkhan District of Hatay Province of

Turkey.

Material and methods

The material of the research was formed by various data of Anatolian and Anatolian x Italian crosbred

F1 buffaloes belong to buffalo herd of Ilıkpınar Village.It can be said that, feeding is almost based on

Village pasture. Some extra food are given in the evening at the units. At the beginning (2002), 8 units

were included in the Experiment. But, Experiment have been continued from 2002 until now in 3

units. Because of, buffaloes in other units in the Village were leaved out of the experiment in various

years beginning 2003, because of cooperation could not be continued with the farmers. Feeding and

care possibilities are well in one of the 3 units (1st), but other two of them, it is poor.

Multiparous buffalo cows after being examine the cows, which had not pregnant and had not any

reproductive problem, had received an drug release device (PRID) intravaginally. PRID were kept for

10 days in uterine. On the 7th day after PRID insertion, an injection of 0.15 mg cloprostenol is given.

Because of buffaloes were non-cyclic also 1000 I.U. Pregnant mare serum gonadotrophin (PMSG)

were given. Cows were artificially inseminated at 48, 72 and 96 hours with 2 doses semen after the

removing of PRID. The cows, which were not heated during both of insemination times, were

accepted estrus synchronzation was been unsuccesful. The protocol that we applied in last four years

as follows (because of exhausting of Dalmazin that had been provided by FAO); 2 cc estrumate

(PGF2alpha) injection after 7 days from PRID insertion intravaginally, PRID removing after 10 days

from its application, 2 cc dalmarelin (GnRh) injection and insemination artificially at 48, 72 and 96

hours with 2 doses semen after removing PRID

Classification of semen of bulls to cows were realized randomly. Until 30 days after insemination

buffalo cows were kept in the barns, because of however most of the bulls are F1, but some of them are

Anatolian on the village pasture. Pregnancy diagnosis was assessed at 90 days from the insemination

by rectal palpation of uterine contents. Pregnancy rates were calculated for animals that were pregnant

at 90th days. Calving dates of pregnant cows are estimated, by assuming of pregnancy period as

310±15. It is accepted that the cows, that calved after ≥20 days from estimated date, coud be

synchronized of their oestrus, but, they conceived in the pasture (with Anatolian or F1 bulls). Calves

can be estimated if they have Anatolian or F1 sires by make use of shape of their noise structure and

their behavior to the own owner.

Because of feeding is based on the pasture, increasing of numbers of F1 and G1 animals are slow. In

addition animals in F2 and Anatolian x F1 genotypes are also born. But, the determinations are also

done for F1’s and G1’s. İnseminations have been continued 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007 and

2008 years. For the last time (April 2008), 23 buffalo cows, that 12 of them are F1, were inseminated.

So, as a total of 184 buffalo cows inseminated artificially.

Measuring body measurements in 1, 3, 6, 9 and 12 month-ages of the calves that were born in

TÜBİTAK support period and monthly milk tests were continued. Total dry matter (TDM), solid non

fat (SNF), protein analyses were done in the milk samples of Anatolian and F1 cows which were taken

in the morning milking of milk test days. In addition beginning August 2006, somatic cell score could

also be possible in the same samples.

Fattening was applied on 3 F1 and 6 Anatolian male calves which they were in almost the same ages.

In addition various body measurements and live weights were determined of all the calves on not only

155

155

project’s material, but also their contemporaries from Anatolian breed, and in addition on the monthly

milk test days milk samples have been taken individually, and milk analyses have been performed for

milk components and somatic cell count (SCC). Protein and fat contents were determined by Formol

Titration (James, 1998) and Gerber Methods (Kurt, 1984) respectively.

The Project will also continue from 2008 approximately up to 2010. At that time it will be

reaced to efficient number F1 and G1 materials, and it will be tried to become fixed G1’ characterisitcs

at Ilıkpınar environmental conditions.

Results

Italian crosbred buffaloe numbers which were born in 2002-2008 period and the averages of

various characteristics are shown in Table 1 and Table 2 respectively.

Table 1. Italian crosbred buffalo numbers which were born in

2002-2008 period Genotype Sex Total

Male Female

F1 36 29 65

G1 (Italian x F1) 3 2 5

F2 2 5 7

F1 x Anatolian 12 16 28

Total 53 52 105

In the Project until March 2008, as a total of 105 crossbred buffaloes (65F1, 5G1, 7F2, 28

F1xAnatolian) were born (Table 1).

Until May 2008 ten F1 buffalo cows (two of then 2 times) calved. And at that time 8 lactation (1st)

were completed. In one unit that feeding conditions are the best, and 5 first lactations were completed.

In this unit lactation average is 1386.2 lt. General average, 8 units together, is 1203.0 lt. Lactation

yield average of 81 Anatolian buffaloes are calculated as 961.59±342.13 kg

Table 2. The averages of various characteristics (x).

Characteristics Genotype

Anatolian F1 ( Anatolian buffalo cow x Italian buffalo bull)

N

_ _

X ± S X

N (xx)

_ _

X ± SX

Superiority

(%)

305-day milk yield (kgs) 81 961.6±342.13 5 1386.2±282.84 44.2

Daily milk yield (kgs) 81 3.1±1.12 5 4.52±0.92 45.8

Fat % 81 7.2±0.82 5 6.18±0.02 -14.1

Protein% 53 4.74±0.91 5 3.12±0.65 -34.1

TDM% 81 17.1±0.81 5 15.61±0.11 -8.71

SNF% 17 9.7±0.76 5 10.64±0.17 9.7

Lactose% 19 5.2±0.39 5 5.27±8.485E-02 1.34

SCC (µ/lt) 17 230±120 5 69±120 70

(x) Data obtained in April 2002- 15 April 2008 period were evaluated together.

(xx) Data are belong to only 1st unit and 1st lactation milk yield

Discussion

Until now 6 times (in the May mounts of 2002, 2003, 2004, 2005, 2006 and 2007) inseminations were

applied. 50.0%, 55.2%, 57%, 52% (Şekerden et al, 2003), 42.2% and 61.5% (Anonymous, 2007)

pregnancy rates (at only first inseminations after being synchronized) were obtained in 2002, 2003,

2004, 2005, 2006 and 2007 inseminations in Ilıkpınar Village herd. In the April 2008, 23 buffalo

cows, that 12 of them are F1, were inseminated. It is interesting, it was determined that 5 of 23

buffaloes were conceived. It means that conception rate is 78% in the last insemination time.

156

156

Because of In Turkey artificial insemination first time applied, the rates were perfect compared with

the results obtained in other countries which had applied the same synchronization protecol (Baruselli

et al.,1997; Zicarelli et al., 1997; Barile et al., 2001; Neglia et al., 2001).

Lactation milk yield of F1’s ( general average) is higher 25.18 % than Anatolian cows. But for only the

unit that have good feeding possibilities is higher 44.18 % than Anatolian (Table 2). In addition, the

lactation milk yields of F1 are belong to 1st lactation order, although the milk yield average of

Anatolian cows were calculated from 81 various lactation (1st-6th) milk yields, and the average of F1

lactation milk yield was calculated by using 8 first lactations milk yields.

References

ANONYMOUS, (2007) Improvement of productıve and reproductıve effıcıency of anatolıan buffaloes

through the use of artıfıcıal ınsemınatıon wıth ıtalıan buffalo bulls semen, Technical Report of

The Scientific and Technical Research Council of Turkey (TÜBİTAK) (Unpublished).

BARILE, V.L., GALASSO, A. And CARRETTA, A. (1996) Buffalo Newsletter, 6, 3-4.

BARILE, V.L., GALASSO, A., MARCHIORI, E., PACELLI, C., MONTEMURRO, N. And

BORGHESE, A. (1997) Effect of prıd treatment on conception rate in mediterranean buffalo

heifers, Proceeding of World Buffalo Congress, Caserta- Italy, 13-16 October.

BARILE, V.L., PACELLI, C., GALASSO, A., De MAURO, G.J., FRANCILLO, M. And

CIGLIANO, A. (2001) Inseminazione artificiale nella bufala. risultati di prove condotte nel

lazio, Proceedings of the I Congresso Nazionale sull’Allevamento del Bufalo, Oct.3-5, Eboli -

Italy, pp: 354-358.

BARUSELLI, P.S. (2001) Control of follicular development applied to reproduction biotechnologies

in buffalo, Proceedings of the I Congresso Nazionale sull’Allevamento del Bufalo, Oct.3-5,

Eboli, Italy, pp: 128-46.

JAMES, C.S. (1998) Analytical Chemistry of Foods. Elsevier Publisher, New York.

KURT, A. (1984) The guide of milk and milk product analyse, Ankara.Univ.Publ., 18, Class Book,

252.

NEGLIA, G., MIDEA, D., CARACCIOLO DI BRIENZA, V., ROSSI, N. And ZICARELLI, F.(2001)

Associazione del gnrh alle prostaglandine nella ınseminazione strumentale della bufala

mediterranea ıtaliana, Proceedings of the I Congresso Nazionale sull’Allevamento del Bufalo,

Oct.3-5, Eboli- Italy, pp: 337-40.

OHASHI, O.M. (1994) Estrous detection in buffalo cow. Buffalo J. 10 Suppl 2,61-64, (1994).

SEREN, E., PARMEGGIANI, A. And CAMPANILE, G. (1995) The Control of ovulation in ıtalian

buffalo, Proceedings of the XXX Simposio Internazionale di Zootecnia (Reproduction &

Animal Breeding:Advances and Strategy), Sept. 11-13, Milano, Italy, pp: 265-75.

ŞEKERDEN, Ö., BORGHESE, A., KÖROĞLU, M., UYAR, A., URAS, H.and GÜZEY, Y.Z. (2003)

Fırst oestrus synchronization and artificial ınsemination studies and effect of prıd treatment on

conception rate in Anatolian buffaloes, Atti 2o Congresso Nazionale sull’Allevamento del

Buffalo, Proceedings, 28-30 August, Monterotondo-Roma, 319-324.

ZICARELLI, L., DE FLIPPO, C., FRANCILLO, M., PACELLI, C. And VILLA, E. (1997) Influence

of ınsemination technique and ovulation time on fertility percentage in synchronized buffaloes,

Proceedings of the V World Buffalo Congress, Oct. 13-16, Caserta-Italy, pp: 732-73.

157

157

Table 3. Number of buffalo calves according to years in the Project (x) Years Number of calves Total

F1 G1 F2 F1 x Anatolian

2003 19 - - - 19

2004 22 - - - 22

2005 11 - - - 11

2006 5 1 2 17 25

2007 1 1 4 10 16

2008 8 2 1 1 11

Total 66 4 7 28 105

(x) Beginning 2005, F1 young bulls were used as sire.

In 3 units experiment have been continued from 2002 until now. But, buffaloes in other units İn the

Village were leaved out of the experiment in various years beginning 2003, because of cooperation

could not be continued with the farmers.

For 3 units ,that cooperation have continued, number of buffalo calves which were born are shown in

Table 4.

Table 4. Number of buffalo calves which were born in 3 units that cooperation have continued Genotype Calf Animals sold Animals

Dead

As a total of

animals

discharged

Animals kept

Sex Number

F1 Male 23 (x) 17 1 18 4

Female 20 1 2 3 17

G1 Male 3 - - - 1 (x)

Female 2 - 1 1 1

F2 Male - - - - -

Female 5 - - - -

F1 x Anatolian Male 9 5 - 5 4

Female 13 3 1 4 12

Total 75 26 5 31 39

(x) Young bull

Table 5. Number of buffalo calves which were born other units Sex Genotype Total

F1 G1 F2 F1 x Anatolian

Male 13 - 2 3 18

Female 9 - - 3 12

Total 22 - 2 6 30

158

158

Table 6. Number of buffalo calves according to sires Name of sire Sex 3

units

Other

units

Total

calves

number

Jafar Male 9 * 5 14

Female 10 5 15

Malandrino Male 10 8 18

Female 9 4 13

F1 Male 9 5 14

Female 18 3 21

Papa Bela Male - -

Female 3 3

Lucky Male 1 1

Female 1 1

Ettore Male 2 2

Female - -

Sezar Male 2 2

Female 1 1

Total 75 30 105

(*) 1 of them is young bull

Table 7. Lactating F1 buffalo cows Unit

No Calving

Date

Lac.

Order

305-day

Milk yield

(lt)

Daily milk (lt) Mother

No

Last 305-day

milk yield

Min. Max.

Ayşe (x) 3/03 25.4.06 1 1532.6 2,6 9,2 8 Sakar 1320 (6. lac.)

“ 16.2.08 2 * 7.2 8,6

4/03 13.5.06 1 1903.5 1.8 6.2 42 Garip 1076 (6. lac.)

“ 2.2.08 2 * 2.6 3.7

5/04 21.3.07 1 1087 1.7 6.8 52 f ındığın 1359 (4. lac.)

0096 01.06.07 1 963.0 1.9 5.2 83 ince 1641 (4. lac.)

0095 07.08.07 1 1445 2.6 7.2 4 karacamız 1577 (5. lac)

1/05 18.02.08 1 * 3.8 6.7 3 Hacerin 1251 (5. lac.)

Havva(xx) 8/03 24.02.07 1 1159 1.2 8.0 34 gülşah 1400 (5. lac.)

“ 24.04.08 2 *

52/03 03.06.07 1 667 1.6 4.0 68 tombiş 620 (5.lac.)

Ablak(xx) 57/03 25.08.07 1 866 1.9 4.0 61 gülkız 1089 (5.lac.)

20/04 04.10.07 1 * 3.0 12.0 59 Topkız 1948 (4.lac.)

(x) Feeding possibilities are well

(xx) Feeding possibilities are poor

159

159

Şekerden,Ö., Avşar, Y.K., 2011. Milk composition, rennet coagulation time and urea content in

Anatolian buffalo milk of Ilıkpınar Village (Hatay Province) I. Environmental factors. J. of Buffalo

Newsletter, No: 26, p.20-26.

Milk Composition, Rennet Coagulation Time and Urea Content of in

Anatolian Buffaloes Milk of Ilıkpınar Village (Hatay Province)

I. Environmental Factors Prof. Dr. Özel ŞEKERDEN

Mustafa Kemal Univ. Fac. of Agric. Dept. of Anim. Sci., Antakya, Turkey

Tel: 0326 2455498, Fax: 0326 2455832, Mobile phone: 0532 7461663,

e-mail: sekerden@mku.edu.tr

Yrd. Doç. Dr. Yahya Kemal AVŞAR*

Mustafa Kemal Univ. Fac. of Agric. Dept. of Food Engineering, Antakya, Turkey

Tel: 0326 2455860, Fax: 0326 2455832,

e-mail: ykavsar@mku.edu.tr

Abstract: The objectives of this study were to investigate determining environmental factors on

composition, renneting time, urea concentration, acidity, density and pH of Anatolian Buffaloes milk.

As a total of 115 milk samples from 53 cows that were calved in 2004 and 2005 in 8 units of Ilıkpınar

Village were collected in morning milkings in June, September, December and March. The cows were

on their lactation days 30±15, 60±15, 90±15, 120±15, 150±15, 180±15, 210±15, 240±15 and

270±15. The milk samples were analysed for total dry matter, fat, protein, ash, density, pH, acidity,

renneting time and urea content. Rennet coagulation time, urea, protein and fat contents were

determined using Berridge, photometric, formol titration and Gerber methods, respectively. Data were

classified as follows; lactation stages: 1 (30±15, 60±15, 90±15 days): 2 (120±15, 150±15, 180±15): 3

(210±15, 240±15, 270±15); calving year: 1 (2004), 2 (2005); calving season: 1 (January-May), 2

(September and October); month of samples collection: 1 (June), 2 (September), 3 (December), 4

(March); lactation order: 1 and 2 : 1, 3 and 4: 2, 5 and 6: 3. Effects of environmental factors on each

variable were investigated separately and analysed using analysis of variance.

Production mount on all the characteristics; calving year and lactation stage on most of the

characteristics; lactation order on fat and protein contents; unit and calving season on some of the

characteristics were found to be effective significantly.

Key Words: Buffalo, milk properties, variation sources

Ilıkpınar Köyü (Hatay İli) Anadolu Mandalarında Süt Kompozisyonu, Rennet

Pıhtılaşma Süresi ve Süt Üre Muhtevası

I. Çevresel Faktörler

Özet: Bu çalışmanın amacı, Anadolu mandalarında süt kompozisyonun, sütün rennet pıhtılaşma

süresinin, üre muhtevasının, titrasyon asitliğinin, yoğunluğunun ve pH’sının üzerine etkin çevresel

faktörleri araştırmaktır. Ilıkpınar Köyünde 8 işletmede 2004 ve 2005 yıllarında buzağılıyan 53 manda

ineğinden Haziran, Eylül, Aralık, Mart Aylarında laktasyonlarının 30±15, 60±15, 90±15, 120±15,

150±15, 180±15, 210±15, 240±15 ve 270±15 günlerinde olanlardan, sabah sağımlarında toplam 115

süt örneği toplanmıştır. Örnekler toplam kuru madde, yağ, protein, kül, yoğunluk, pH, asitlik, rennet

pıhtılaşma süresi ve üre muhtevası açılarından analiz edilmiştir. Süt pıhtılaşma süresi, üre, protein ve

160

160

yağ içerikleri sırasıyla Berridge, fotometric, formol titrasyon ve Gerber metotları kullanılarak

belirlenmiştir. Veriler şöyle sınıflandırılmıştır; Laktasyon dönemi: 30±15, 60±15 ve 90±15 gün: 1..;

120±15, 150±15 ve 180±15: 2.; 210±15, 240±15 ve 270±15: 3.; Buzağılama yılı: 2004: 1., 2005: 2.

yıl; Buzağılama mevsimi: Ocak-Mayıs periyodu: 1., Eylül ve Ekim: 2.; Verim ayı (örnek alma ayı):

Haziran: 1, Eylül: 2, Aralık: 3, Mart: 4; Laktasyon sayısı: 1 ve 2: 1, 3. ve 4. : 2, 5. ve 6. : 3. İncelenen

her özellik üzerine ayrı ayrı çevresel faktör etkileri variyans analizi tekniği ile analiz edilmiştir.

Verim ayının tüm karekterler üzerine; buzağılama yılı ve laktasyon döneminin çoğu karekterler

üzerine; laktasyon sırasının yağ ve protein muhtevaları üzerine; işletme ve buzağılama mevsiminin

bazı karekterler üzerine önemli derecede etkili olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler: Manda, süt özellikleri, çevresel faktörler

Introduction

It is a well established fact that there are several factors affecting milk composition. It varies from one

genotype to another (1, 2). Feeding (3), lactation stage (4, 5, 6) production season (7, 8) and calving

season (7, 9, 10, 11) have significant effects on fat, casein, protein and total dry matter (TDM).

Lactation order also has important influence on milk yield and its constituent contents (4, 10) although

Şekerden et al (5), reported that lactation order did not have an important effect on any milk

component percentage in Anatolian buffaloes.

Milk coagulation properties [rennet coagulation time, firming time and firmness of clot] are very

important to cheese production and can be affected by genotype (2, 12), season, lactation order,

lactation stage and feeding (13). These properties change throughout lactation as milk yield, protein

and fat concentrations change and are detected best at the beginning and the end of lactation. Lactation

number does not have a significant effect on milk coagulation ability (12), whereas season has such an

effect owing to the reduction in urea content of milk (14). Foltys et al. (15) determined that urea

content of milk rises from 29.2 mg/100 g in winter to 36.07 mg/100 g in May; protein, fat and lactose

contents decreased in the same period from 3.06% to 2.77%, 4.27% to 3.92%, 4.80% to 4.60%,

respectively. Feeding level is effective on urea content of milk (16).

Milk coagulation properties differ significantly from one unit to another. The differences are due most

likely to feeding and management factors (12). Povinelli et al. (2) found that breed, herd and lactation

stage had a significant effect on milk coagulation ability on five different dairy cattle breeds unlike the

urea content. pH has a negative effect on milk coagulation ability (17).

Milk urea concentration can be used as a tool to monitor crude protein and energy intake (18) and is

related to the rate of protein-energy in ration and crude protein intake (19, 20). In order to use milk

urea concentration as a tool to identify any imbalances related to feeding, in addition to feeding related

factors such as food intake and ration composition and other factors and their levels of effect have to

be determined and should be taken into consideration to interprete urea concentration (21). These

factors can be ordered as sample collection season, analysis method, live weight of animal, parity and

milk yield of cow (22). Roy et al. (23) reported that a significant reduction occurred in milk urea

concentration as the lactation number increased. However, lactation stage did not have significant

effects on urea and protein concentrations of milk.

Hojman et al. (24) showed that milk urea level was higher in summer and increased with lactation

number for adult cows. Relationships with milk urea content and crude protein, ruminal digestive

protein and fibre content of ration were positive, but the relationship between urea content and ration

energy was negative.

The objectives of this study were to investigate effective environmental factors on milk composition,

rennet coagulation time, urea concentration, titratable acidity, density and pH of Anatolian Buffaloes’

milk

161

161

Material and Methods

The material of the study consisted of 115 milk samples from 53 Anatolian buffalo cows of Ilıkpınar

Village of Kırıkhan District of Hatay Province in 8 units that they were calved in 2004 and 2005. Milk

samples were collected from the morning milkings in June, September, December and March from the

cows on lactaidohn dayıs 30±15, 60±15, 90±15, 120±15, 150±15, 180±15, 210±15, 240±15 and

270±15.

From the beginning of June 2004, milk samples were collected from all the buffalo cows in morning

milkings monthly on milk control days of June, September, December and March. The samples were

analysed for total dry matter, fat, protein, ash contents, pH, density, rennetting time and milk urea

content. Protein and fat contents were determined by formol titration (25) and Gerber methods (26),

respectively. Rennet coagulation time was determined by recording time from the addition of enzyme

to milk to the appeareance of first clot using Berridge method (27). Milk urea content determined with

diacetyl monoxime using photometric method, as described in Merck handbook (28). Data were

classified as follows; 30±15., 60±15, 90±15 days: 1st.; 120±15, 150±15, 180±15: 2nd.; 210±15,

240±15, 270±15: 3rd lactation stages. 2004: 1st, 2005: 2nd calving years; January-May period: 1st,

September and October Months: 2nd calving seasons; June: 1st, September: 2nd, December: 3rd, March:

4th production months (samples collection months); 1st and 2nd : 1st, 3rd and 4th: 2nd, 5th and 6th: 3rd

lactation order groups.

The effect of environmental factors on each characteristic were analysed separately using variance

analysing technique. The means and correlation coefficients of each character were calculated. SPSS

programme (standard version, SPSS Inc.) were used in the statistical analysis.

Results

Variance analysis are given in Table 1, 2 and 3.

Table 1. Variance analysis for morning and daily milk yields, rennet coagulation time and pH. Variation source f.d. F

Morning milk

yield

Daily milk

yield

Rennet coagulation

time

pH

Unit 7 11.400*** 12.149*** 1.193 2.841*

Production month 3 7.275*** 8.531*** 12.931*** 3.246*

Calving season 1 6.516* 0.474 4.563* 0.066

Lactation stage 2 0.067 5.424** 10.049*** 7.076**

Calving year 1 1.371 5.295* 13.169*** 2.918*

Lactation order 2 1.915 1.360 0.972 1.699

Total N 115 115 115 11

*P < 0.05, **P < 0.01, ***P < 0.001

162

162

Table 2. Variance analysis for TDM, fat, ash contents and density. Variation

source

f.d. F

TDM Fat Ash Density

Unit 7 0.997 0.644 0.781 1.508

Production month 3 6.017** 3.025* 19.797*** 22.553***

Calving season 1 0.002 0.842 0.003 0.085

Lactation stage 2 3.611* 10.758*** 4.610* 3.534*

Calving year 1 38.739*** 46.880*** 14.403*** 35.519***

Lactation order 2 0.356 3.377* 0.805 0.740

Total N 109 109 107 107

*P < 0.05, **P < 0.01, ***P < 0.001

Table 3. Variance analysis for titratable acidity, protein and urea contents. Variation

Source

f.d F

Titratable acidity Protein Urea

Unit 7 5.497*** 1.225 1.831*

Production month 3 4.898** 9.191*** 6.081**

Calving season 1 1.758 5.425* 1.293

Lactation stage 2 9.687*** 3.869* 0.689

Calving year 1 12.733** 110.153*** 1.110

Lactation order 2 1.185 3.538* 1.223

Total N 115 109 100

*P < 0.05, **P < 0.01, ***P < 0.001

Discussion

As can be seen in Table 1, morning milk yield was affected by unit (P < 0.001), production month

(PM) (P < 0.001) and calving season (CS) (P<0.05); daily milk yield was affected by unit (P < 0.001),

PM (P < 0.001), lactation stage (LS)(P < 0.01) and calving year (CY) (P < 0.05) significantly.

Differences in daily milk yield between CY can be explained by differences in feeding level during

the year, year to year and unit to unit. As opposed to the literature (4, 10), the effects of lactation order

(LO) on morning and daily milk yields were found not significant in this study (Table 1).

As is clear from Table 2, PM (P < 0.01), LS (P < 0.05) and CY (P < 0.001 were influential on TDM

content. The effects of PM and CY can be explained by feeding conditions since a pasture-based

feeding in the Village was commonly employed. The literature also supported that PM (4, 7, 8) and LS

163

163

(5, 6) effects on TDS were significant. However, the effect of lactation order effect on TDM content

was found insignificant on Anatolian buffaloes in an earlier study (7).

PM (P < 0.05), LS (P < 0.001), CY (P < 0.001) and LO (P < 0.05) were influential on fat content

significantly. The effects of PM and CY on fat can be explained by feeding level. The literature

supported the significant effects of PM (7, 15) and LS (4, 5, 6) on fat content, except for one study (5)

where the effect of LO on fat content was reported insignificant (4, 10) (Table 2).

Ash content was also affected by PM (P < 0.001), LS (P < 0.05) and CY (P < 0.001) (Table 2). PM (P

< 0.001), CS (P < 0.05), LS (P < 0.05), CY (P < 0.001) and LO (P < 0.05) were found to be effective

on protein content significantly. Alteration in milk fat and protein contents are related to feeding level

and climatic conditions. Literature also confirms that PM (7, 8, 15), and CS (7, 9) are influential on

protein content of milk. The significant effect of LO on milk protein content was also reported (4, 10),

as opposed to the findings of Şekerden et al (5). The milk yield varies due to LS and there are negative

relationship between milk yield with fat and protein contents of milk. Protein and fat contents were

highest at the beginning and end of lactation, and lowest during peak lactation associated with milk

milk yield (1, 4, 11) (Table 3). Roy et al (23) reported that LS did not have a significant effect on milk

protein concentration in Murrah buffaloes.

The pH of milk samples were affected by unit (P < 0.05), PM (P < 0.05), LS (P < 0.01) and CY (P <

0.05); the density was similarly affected by PM (P < 0.001), LS (P<0.05) and CY (P< 0.001)

significantly. PM (P < 0.001), CS (P < 0.05), LO (P < 0.001) and CY (P < 0.001) were effective

significantly on RCT (Table 1). Literature reports that milk coagulation properties can be affected by

production season and feeding level (12, 13, 14), LS (2, 12, 13); coagulation properties are well

related to alteration in fat and protein contents at the beginning and end of lactation. However, the

significant effect of LO on coagulation properties are reported by some researchers (13) whereas

findings supporting our results were reported by the others (12).

In spite of literature indicating that milk coagulation properties vary from one unit to another

significantly, this was found insignificant in our study since feeding was based mainly on village

pasture, and supplement fodders were almost the same in every unit (Table 1). Titratable acidity was

affected by unit (P < 0.001), PM (P < 0.01), LS (P < 0.001), CY (P < 0.01) at significant levels (Table

3). Similarly, urea content of milk was affected by unit (P < 0.05) and PM (P < 0.01) significantly

(Table 3). It can be suggested that urea concentration was affected by only feeding level since both

sample collection months and unit factors are related to feeding levels. It is reported that production

season (14) and feeding level (15, 16, 24) are effective on milk urea concentration. It was also reported

that milk urea concentration is affected by LO significantly (23, 24), but LS does not have an

important effect on milk urea concentration (23) as was found in our study (Table 3).

References

1. Yadav, S.B.C., Yadav, A.S., Yadav, M.S.: Seasonal fluctations in milk yield composition at various

stages of lactation in crossbred dairy cattle. Indian J. Dairy Sci., 1991; 44: 33-36.

2. Povinelli, M., Marcomini, D., Zotto, R.D., Gaiarin, G., Gallo, L., Carnier, P., Casandro, M.: Sources

of variation of milk rennet-coagulation ability of five dairy cattle breeds reared in Trento

Province. IX. World Animal Prod. Cong., Porto Alegre. 2003.

3. Waldner, D.N., Stokes, S.R., Jordan, E.R., Looper, M.L.: 2003. Managing milk composition:

Normal sources of variation. http://www.ansi.okstate.edu/exten/ dairy/wf-4016.html,

06.06.2003.

4. Sethi, R.K., Khatkar, M.S. Kala, S.N., Tripathi, V.N.: Effect of pregnancy on milk constituents

during later stages of lactation in Murrah Buffaloes. Proc. 4th World Buffalo Cong.. San Paolo.

1994.

5. Şekerden, Ö., Erdem, H., Kankurdan, B., Özlü, B.: Factors affecting milk composition and changes

in milk composition with lactation stage in Anatolian bufaloes. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 1999a;

23: 505-509.

164

164

6. Şekerden, Ö., Tapkı, M., Şahin, M.: Changing of milk composition in first ten days and along of the

lactation in Black Pied cattle, J. Atatürk Univ., Fac. of Agric., 1999b; 30: 37-40.

7. Şekerden, Ö.: Effects of calving season and lactation order on milk yield and milk components in

simmental cows. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 1999; 23: 79-86.

8. Şekerden, Ö., Tapkı, İ., Kaya, Ş.: Changing of milk yield and composition with lactation stage and

production season at village conditions of Hatay Province in Anatolian buffaloes. J. Atatürk

Univ. Fac. of Agric., 1999c; 30: 161-168.

9. Agabriel, C., Coulon, J.B., Marty, G., Bonaiti, B.: Changes in fat and protein concentrations in farm

with high milk production. Anim. Bred., 1993; 61: 532.

10. Polanski, S., Czaka, H., Latocha, M.: The effect of some factors on milk fat and protein percentage

of Simmental cows at the Brzozow pedigree farm. Roczniki Naukowe Zootechniki., 1992; 19:

55-65.

11. Patel, K.S., Majmudar, S.V., Patel, H.B., Saiyed, L.H.: Lactation curve for milk fat content in Surti

buffaloes. Gujarat Agricultural Univ. Research, 1991; 16: 82-83.

12. Ikoneen, T.: Possibilities of Genetic Improvement of milk coagulation properties of dairy cows.

Academic Dissetation, Univ. of Helsinki, Dept. Anim. Sci., Publications, 2000; No: 49.

13. Kreuzer, M., Schulz, J.P., Fry, C., Abel, H.: Rennet coagulation properties of milk from cows at

three stages of lactation supplied with graded levels of an antimicrobial feed supplement.

Milchwissenchaft, 1996; 51: 243-247.

14. Hanus, O., Malina, F., Kopecky, J., Fedelska, R., Beranova, A.: Sezonni kolisani slozeni

bazenoveho mleka. Mliekarstvo, 1994; 25: 36-37.

15. Foltys, V., Pazmova, J., Chobotova, E., Zatopkova, V.: Influence of season on composition of bulk

milk in relation to its technological processing. Cattle Commission, Free Communications.

EAAP 46th Meeting European Association for Animal Production, Prague. 1995; 210.

16. Erbersdobler, H.F., Zucker, H.: Harnstoffgehalt der Milch-ein Indicator der Protein versorgung

von Milchkühen Kraftfutter, 1990; 1: 11-12.

17. Piironen, T., Ojala, M., Niini, T., Syvaoja, E.L., Setala, J.: Effects of milk protein genetic variants

and lactation stage on renneting properties of bovine milk. Commission on Cattle Production,

Session II. 43rd EAAP Meeting, Madrid. 1992; 1-12.

18. Broderick, G.A., and Clayton, M.C.:A statistical evaluation of animal and nutritional factors

influencing concentrations of milk nitrogen. J. Dairy Sci., 1997; 80: 2964-2971.

19. Roseler, D.K., Ferguson, J.D., Sniffen, C.J., Herrema, J.: Dietary protein degradability effects on

plasma and milk urea nitrogen and milk nonprotein nitrogen in Holstein cows. J. Dairy Sci.,

1993; 76: 525-534.

20. Baker, L.D., Ferguson, J.D., W. Chalupa, W.: Responses in urea and true protein of milk to

different protein feeding schemes for dairy cows. J. Dairy Sci., 1995; 78: 2424-2434.

21. Hojman, D., Adin, G., Gips, M., Ezra, E.: Association between live body weight and milk urea

concentration in Holstein cows. J. Dairy Sci., 2005; 88: 580-584.

22. Rajala-Schultz P.J., Saville, W.J.A.: Sources of variation in milk urea nitrogen in Ohio Dairy

Herds. J. Dairy Sci., 2003; 86: 1653-1661.

23. Roy, B., Mehla, R.K., Sirohi, S.K.: In fluence of milk yield, parity, stage of lactation and body

weight on urea and protein concentration in milk Murrah

buffaloes.(http://www.ajas.info/contents/abr/03-9-9 htm), 2004.

24. Hojman, D., Kroll, O., Adin, G., Gips, M., Hanochi, B., Ezra, E.: Relationships between milk urea

and production, nutrition, and fertility traits in Israel Hers. J. Dairy Sci., 2004; 87: 1001-1011.

25. James, C.S.: Analytical Chemistry of Foods. Elsevier Publisher, 1998; New York.

26. Kurt, A.: Guide of Analysis Methods of Milk and Milk’s Products. A.Ü.Publ. No: 18. Lecture

book No: 252, Erzurum. 1984.

27. Koçak, C., Devrim, H.: Effect of heat procedure on coagulation ability of goat milks. Gıda, 1994;

19: 125-129.

28.Anonymous,: Urea in Milk. http://photometry. Merck.de/servlet/PB/menu/ 1169740_ePRJ-

MERCK-EN-pcontent_12/content.html, 15.09.2005.

165

165

Şekerden, Ö., Avşar, Y.K., 2012. Milk Composition, Rennet Coagulation Time, Urea Content

Of Anatolian Buffaloes’ Milk of Ilikpinar Village (Hatay Province) In Turkey. II. The

relationships between milk constituents and various milk properties in Anatolian buffaloes.

Journal of Life Sciences, 6(20012), 908-912.

MILK COMPOSITION, RENNET COAGULATION TIME, UREA CONTENT OF ANATOLIAN BUFFALOES’ MILK OF ILIKPINAR VILLAGE (HATAY

PROVINCE) IN TURKEY

II. THE RELATIONSHIPS BETWEEN MILK CONSTITUENTS AND VARIOUS MILK PROPERTIES

Ö.ŞEKERDEN1*, Y.K.AVŞAR2

1Mustafa Kemal Univ. Fac. of Agric. Dept. of Anim. Sci., PO.Box: 31034, Antakya, Turkey

*Corresponding author: sekerden@mku.edu.tr 2Mustafa Kemal Univ. Fac. of Agric. Dept. of Food Engineering, PO.Box: 31034, Antakya, Turkey

Abstract:

The objectives of this study were to investigate the relationships among milk composition, renneting

time, urea concentration, acidity, density and pH of Anatolian Buffaloes’ milk. As a total of 115

individual milk samples from 53 Anatolian buffalo cows that calved in 2004 and 2005 on days of their

lactations 30±15, 60±15, 90±15, 120±15, 150±15, 180±15., 210±15, 240±15 and 270±15 in 8 units

of Ilıkpınar village were collected in morning milkings for June, September, December and March.

Samples were analysed for total dry matter, fat, protein, ash, density, pH, acidity, renneting time and

urea content. Data were classified according to the following environmental factors: lactation stages: 1

(30±15, 60±15, 90±15 days): 2 (120±15, 150±15, 180±15 days): 3 (210±15, 240±15, 270±15 days);

calving year: 1 (2004), 2 (2005); calving season: 1 (January-May), 2 (September and October); month

of samples collection: 1 (June), 2 (September), 3 (December), 4 (March); lactation order: 1 and 2 : 1, 3

and 4: 2, 5 and 6: 3. Means and correlation coefficients for the characteristics investigated were

calculated.

Key Words: Anatolian buffalo, milk, coagulation, renneting, urea

Introduction

It is a well established fact that reducing protein concentration (80 gr/kgFCM and lower)

diminishes milk yield and its fat percentage (Teller et al, 1983; Wohlt and Clark, 1978) and that

increasing milk yield leads to a decrease in milk fat and protein concentrations (Sethi et al, 1994;

Şekerden et al, 1999). Milk coagulation properties (rennet coagulation time, firming time and firmness

of clot) are well known important criteria for cheese production. These properties (rennettability) can

be affected by genotype (Povinelli et al, 2003; Ikoneen, 2000), season, lactation order, lactation stage

and feeding (Kreuzer et al, 1996). Moreover, they change throughout the lactation depending on milk

yield, protein and fat concentrations. These properties are found best at the beginning and the end of

lactation. Piironeen et al. (Piironen et al, 1992) reported that protein content affected milk coagulation

considerably, which increased as the lactation stages progressed, and that any negative alterations in

166

166

milk composition had a clear effect on milk coagulation time. Milk coagulation properties also differ

significantly from one unit to another. It is most likely that differences are due to feeding and

management factors (Ikooneen, 2000). Povinelli et al. (Povinelli et al, 2003) found that titratable

acidity and protein content had a significant effect on milk coagulation ability. pH has a negative

influence on milk coagulation ability and the effect increases to a significant degree as lactation

progresses (Piironen et al, 1992).

Milk urea concentration can be used as a tool to monitor crude protein and energy intake (Broderick

and Clayton, 1997). It is related to the rate of protein-energy in ration and crude protein intake

(Roseler et al, 1993; Baker et al, 1995). In order to use milk urea concentration as a tool to identify

any imbalances related to feeding, food intake and ration composition together with other factors and

levels of their effect have to be determined and taken into consideration while interpreting urea

concentration (Hojman et al, 2005). These factors can be ordered as follows: sample collection season,

analyze method used, live weight of animal, parity and milk yield of cow (Razala-Schultz and Saville,

2003). Roy et al. (2004) reported that milk urea concentration increased significantly in Murrah

Buffaloes as the control day milk yield increased. As the lactation number increased, a significant

reduction occurred in milk urea concentration. However, lactation stage did not have significant

effects on urea and protein concentrations of milk.

The objectives of this study were to investigate relationships among milk composition, renneting time,

urea concentration, acidity, density and pH of Anatolian Buffaloes milk.

Material and methods

The material of the study were formed by 115 milk samples from 53 Anatolian buffalo cows of

Ilıkpınar Village of Kırıkhan District of Hatay Province in 8 units that calved in 2004 and 2005. Milk

samples were collected from the morning milkings for June, September, December and March. The

cows were on 30±15, 60±15, 90±15, 120±15, 150±15, 180±15, 210±15, 240±15 and 270±15 days of

their lactations. Samples were analysed for total dry matter, fat, protein, ash contents, pH, density,

rennetting time and milk urea content. Protein and fat contents were determined by Formol Titration

(James, 1998) and Gerber Methods (Kurt, 1984) respectively. Rennet coagulation time was

determined by recording time from the addition of enzyme to milk to appeareance of first clot using

Berridge Method (Koçak and Devrim, 1994). Milk urea content determined with diacetyl monoxime

by Photometric Method, as described in Merck handbook (Anonymous, 2005).

The means and correlation coefficients of the characteristics were calculated. SPSS programme

(standard version, SPSS Inc.) were used in the statistical analysis.

Results

Correlation coefficients between milk yield and milk constituents contents are given in Table 1.

Relationships among the rennet coagulation time with composition, pH, density, titratable acidity and

urea content of milk are shown in Table 2a and Table 2b.

Table 1. Correlation coefficients between milk yield and milk constituent contents. Variables measured Correlation coefficient (r)

Morning milk yield Daily milk yield 0.737**

TDM % Morning milk yield -0.030

“ Daily milk yield -0.232*

“ Fat % 0.675**

“ Protein % 0.660**

“ Ash % -0.408**

Fat % Morning milk yield -0.028

“ Daily milk yield -0.202*

“ Protein % 0.596**

“ Ash % -0.338**

Protein % Morning milk yield 0.052

“ Daily milk yield -0.204*

167

167

“ Ash % -0.495**

Ash % Morning milk yield -0.104

Daily milk yield 0.084

*P <0 .05, **P < 0.01

Table 2a. Relationships between various variables Coagulation time Urea content Density

Variables Correlation coefficient

Variables Correlation coefficient

Variables Correlation Coefficient

Morning milk yield

0.238* Morning milk yield

-0.069 Morning milk yield

-0.138

Daily milk yield 0.038 Daily milk yield -0.118 Daily milk yield -0.165

TDM % 0.320** TDM % 0.084 TDM % -0.247*

Fat % 0.293** Fat % -0.046 Fat % -0.247*

Protein % 0.447** Protein % -0.058 Protein % -0.256*

Ash% -0.273** Ash % -0.143 Ash % 0.210*

Density -0.049 Density -0.015 pH 0.027

pH -0.022 pH 0.050 Titratable acidity

0.367**

Urea 0.035 Titratable acidity 0.002

Titratable acidity

0.094

*P < 0.05, **P < 0.01

Table 2b. Relationships between various variables Titratable acidity pH

Variables Correlation coefficient

Variables Correlation Coefficient

Morning milk yield

-0.159 Morning milk yield

-0.055

Daily milk yield -0.323** Daily milk yield 0.127

TDM % 0.171 TDM % -0.339**

Fat % 0.205* Fat % -0.358**

Protein % -0.029 Protein % -0.291**

Ash % 0.098 Ash % -0.280**

pH -0.394**

*P < 0.05, **P < 0.01

Discussion

As can be seen in Table 1, there was a significant relationship between morning and daily milk yields.

There are negative significant correlations between daily milk yield with TDM, fat and protein

percentages. These result were confirmed by the following literature [protein (Kadecka, 1992;

Agabriel et al, 1993; Şekerden, 1999), at (Kadecka, 1992)]. There were negative relationships

between TDM with fat and ash contents and positive relationships between fat with protein

concentrations and TDM with fat and protein contents. In other words, as ash content increased, TDM

content decreased. Fat content was adversely affected by the increase in ash content and the increase in

TDM and protein contents positively. Protein content increased as fat and TDM contents increased.

However, Roy et al. (2004) reported that protein concentration did not change significantly. Milk

component concentrations have negative relationships with production characteristics, and changing

component contents only by genetic selection is not possible. However, there are significant

correlations between milk yield and fat, protein and TDM yields. It suggests that genetic selection has

to be directed towards increasing fat, protein and total not fat dry matter yields. Under selection

programs in which milk yield is taken into consideration, fat and protein yields also increase, but fat

and protein concentrations decrease.

As can be seen in Table 2a and Table 2b, as daily milk yield and pH increase, titratable acidity is

affected negatively. In parallel to increase in fat rate, titratable acidity rises. In the literature it is

reporeted that titratable acidity rises together with a decrease in urea content of milk (Hanus et al,

168

168

1994). Whereas feeding level is influencial on the urea content of milk (Hockea, 1985; Erbersdobler

and Zucker, 1990).

There were significant negative relationships between pH and all of the milk constituents. As pH

increased, the amount of milk constituents decreased. Relationship between milk yield and pH was

found insignificant. Piironen et al. (1992) reported that protein percentage had a positive effect on pH,

and the effect enhanced as lactation stage progressed.

Density reduces as TDM, fat and protein contents increase. Similarly, as ash content rises density also

increases. Relationships between density with milk yield and pH were not significant. Despite the fact

that there is positive correlation between TDM content and density of milk, the negative correlation

found in the study was due to increase in fat percentage of TDM content.

Time laps from the addition of rennet to the appearance of first clot get longer as TDM, fat and protein

percentages increase, whereas as ash content increases it becomes shorter. Likewise, the studies

(Povinelli et al, 2003, Ikoneen, 2000; Kreuzer et al 1996) supported that there were positive

relationships between rennet coagulation time with protein and fat contents. Negative alterations

related to milk composition were reported to have clear effects on milk coagulation properties and

alterations in protein content related to production season result in rennet coagulation properties of

milk (Piironen et al, 1992).

In this study, relationship between milk coagulation time and pH was not significant. The study

(Piironen et al, 1992) supported this findings and state that as lactation stage progressed the effect

increased significantly. Relationships between milk urea concentration with none of milk constituents,

milk yield, density, pH and titratable acidity were not significant statistically. Correlation between

urea content and milk yield was found to be negative and not significant as opposed to the literature

(Rajala-Schultz and Saville, 2003; Roy et al, 2004).

References

AGABRIEL, C., COULON, J.B., MARTY, G. and BONAITI, B. (1993) Changes in fat and

protein concentrations in farm with high milk production. Anim. Bred., 61: 532.

ANONYMOUS (2005) Urea in milk. http://photometry. Merck.de/servlet/PB/ menu/ 1169740_PRJ-

MERCK-EN-pcontent_12/content.html, 15.09.2005.

BAKER, L.D., FERGUSON, J.D. and CHALUPA, W. (1995) Responses in urea and true protein of

milk to different protein feeding schemes for dairy cows. J. Dairy Sci., 78: 2424-2434.

BRODERICK, G.A. and CLAYTON, M.C. (1997) A statistical evaluation of animal and nutritional

factors influencing concentrations of milk nitrogen. J. Dairy Sci., 1997; 80: 2964-2971.

ERBERSDOBLER, H.F. and ZUCKER, H. (1990) Harnstoffgehalt der Milch-ein Indicator der

Proteinversorgung von Milchkühen Kraftfutter, 1990; 1: 11-12.

HANUS, O., MALINA, F., KOPECKY, J., FEDELSKA, R. and BERANOVA, A. (1994) Sezonni

kolisani slozeni bazenoveho mleka. Mliekarstvo, 1994; 25: 36-37.

HOCKEA, P. (1985) Ursachen der Nachgeburtsverhaltung beim Rind Zuchtwahl u. Besamung,

1985; 108: 34-36.

HOJMAN, D., ADIN, G. and EZRA, E. (2005) Association between live body weight and milk

urea concentration in Holstein cows. J. Dairy Sci., 88: 580-584

IKONEEN, T. (2000) Possibilities of genetic improvement of milk coagulation properties of dairy

cows. Academic Dissetation, Univ. Of Helsinki, Dept. of Anim. Sci., Publications, No: 49.

JAMES, C.S. (1998) Analytical Chemistry of Foods. Elsevier Publisher, New York.

KADECKA, J. (1992) A higher content of protein in cow’s milk. Zem Edelsk Fakulta. Çeske

Budejovice. Zoot. Rada. 9 141(special issue).

KOÇAK, C. and DEVRİM, H. (1994) Effect of heat procedure on coagulation ability of goat milks.

Gıda, 19: 125-129

169

169

KREUZER, M., SCHULZ, J.P., FRY, C. and ABEL, H. (1996) Rennet coagulation properties of

milk from cows at three stages of lactation supplied with graded levels of an antimicrobial feed

supplement. Milchwissenchaft, 51: 243-247.

KURT, A., 1984. Guide of Analysis Methods of Milk and Milk’s Products. A.Ü.Publ. No: 18.

Lecture book No: 252.

PIIRONEN, T., OJALA, M., NIINI, T., SYVAOJA, E.L. and SETALA, J. (1992) Effects of milk

protein genetic variants and lactation stage on renneting properties of bovine milk. Proceedings

of 43rd EAAP Meeting, Madrid, Spain 13-17 September, 1992; Commission on Cattle

Production, Session II.

POVINELLI, M., MARCOMINI, D., ZOTTO, R.D., GAIARIN, G., GALLO, L., CARNIER, P.

and CASANDRO, M. (2003) Sources of variation of milk rennet-coagulation ability of five

dairy cattle breeds reared in Trento Province. Proceedings of IX. World Animal Production

Congress, Porto Alegre, Brazil.,24-31 October 2003;

RAJALA-SCHULTZ P.J. and SAVILLE, W.J.A. (2003) Sources of variation in milk urea

nitrogen in Ohio dairy herds. J. Dairy Sci., 86: 1653-1661.

ROSELER, D.K., FERGUSON, J.D., SNIFFEN, C.J. and HERREMA, J. (1993) Dietary protein

degradability effects on plasma and milk urea nitrogen and milk nonprotein nitrogen in Holstein

cows. J. Dairy Sci., 1993; 76: 525-534.

ROY, B., MEHLA, R.K. and SIROHI, S.K. (2004) In fluence of milk yield, parity, stage of

lactation and body weight on urea and protein concentration in milk Murrah

buffaloes.(http://www.ajas.info/contents/abr/03-9-9 htm).

SETHI, R.K., KHATKAR, M.S., KALA, S.N. and TRIPATHI, V.N. (1994) Effect of pregnancy

on milk constituents during later stages of lactation in Murrah Buffaloes. Proceedings 4th World

Buffalo Congress. San Paolo, Brazil, Vol (2): 27-30. .

ŞEKERDEN, Ö. (1999) Effects of calving season and lactation order on milk yield and milk

components in simmental cows. Turk. J. Vet. And Anim. Sci., 23: 79-86.

ŞEKERDEN, Ö., ERDEM, H., KANKURDAN, B. and ÖZLÜ, B. (1999) Factors affecting milk

composition and changes in milk composition with lactation stage in Anatolian Buffaloes. Turk.

J. Vet.Anim.Sci., 23: 505-509.

TELLER, F., GODEAU, J.M. and LEBRUN, P. (1983) A study of different nitrogen supplements

for lactating cows. Zeitschrift für Tierphysiologie, Tierernahrung und Futtermittelkunde,1983;

49: 98-104.

WOHLT, J.E. and CLARK, H.J. (1978) Nutritional value of urea versus performed protein for

ruminants. I. Lactation of dairy cows fed corn base diets containing supplementai nitrogen from

urea and/or soybean meal. J. Dairy Sci., 61: 902-915

170

170

Şekerden, Ö., 2010. Güney Sarı Kırmızı x Esmer F1 Buzağılarda 0-12 Ay Periyodunda

Gelişim ve Gelişim Üzerine Cinsiyet, Doğum Mevsimi ve Yılının Etkileri. Ege Üniv.

Hayvansal Üretim Derg., 51(2):23-33, İzmir.

Güney Sarı Kırmızı X Esmer F1 Buzağılarda 0-12 Ay Periyodunda Gelişim

ve Gelişim Üzerine Cinsiyet, Doğum Mevsimi ve Yılının Etkileri (X)

Özel Şekerden1 1 Mustafa Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, ANTAKYA

e-mail:sekerden@mku.edu.tr, Tlf: 326 2455498, Faks: 326 2455832

Özet

Bu çalışmada 0-12 ay periyodunda Güney Sarı X Esmer melezi F1 buzağılarda gelişim ve gelişim

üzerine cinsiyet, doğum mevsimi ve doğum yılının etkileri araştırılmıştır.

Araştırmanın materyalini Hatay’ın Yayladağı İlçesinin Hisarcık ve Ayışığı Köyleri ile Hatay Merkez

İlçenin Turfanda Köyündeki toplam 130 yetiştiriciye ait 187 adet Güney Sarı Kırmızı x Esmer melezi

F1 buzağının 0-12 aylık yaş periyodundaki muhtelif vücut ölçüleri ölçüleri oluşturmuştur.

Buzağılardan 1, 3, 6, 9 ve 12 aylık yaşlarda muhtelif vücut ölçüleri (cidago yüksekliği, vücut

uzunluğu, göğüs derinliği, göğüs çevresi, göğüs genişliği ve incik çevresi) alınmıştır.

Her köy için ayrı ayrı, her çağ içinde, incelenen her vücut özelliği üzerine cinsiyet, doğum mevsimi,

doğum yılı etki düzeyleri GLM variyans analizi ile araştırılmıştır. Ayrıca yine her köy için ayrı ayrı

olmak üzere incelenen her yaş için incelenen vücut özellikleri ortalamaları hesaplanmıştır. İstatistik

işlemlerde SPSS programından yararlanılmıştır.

Dikkate alınan çevre faktörleri her köyde muhtelif yaşlarda muhtelif özellikler üzerine

muhtelif düzeylerde önemli etkiye sahiptir. Hemen hemen her köyde muhtelif yaşlarda ve muhtelif

özelliklerde önemli düzeylerde genotipxçevre interaksiyonları belirlenmiştir.

Hisarcık Köyü hayvanlarının incelenen her vücut ölçüsü açısından incelenen her yaşta sırası ile

Ayışığı ve Turfanda Köyündekilerden daha küçük değerlere sahip olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Güney Sarı Kırmızı Sığırı x Esmer F1, vücut ölçüleri

Growth Performance of South Yellow Red x Brown Swiss F1 Calves and Effects of Sex, Birth

Season and Year on Growth Performance in 0-12 Month Age Period

Abstract

In this study, growth performance of South Yellow x Brown Swiss F1 Crossbred calves

and effects of sex, birth season and year on growth performance in 0-12 Month Age Period were

investigated.

The material of the research was formed by various body measurements in 0-12 month age period of

187 South Yellow Red x Brown Swiss F1 crossbred calves belong to as a total of 130 farmers at

Hisarcık and Ayışığı Villages of Yayladağ District and Turfanda Village of Center District of Hatay

Province.

Body measurements (height at withers, body length, chest girth, chest depth, chest width and shin

girth) of the trial animals were determined in 0-12 month age period . Sex, birth season and birth year ---------------------------------------------------

(x) Devlet Planlama Teşkilatı tarafından 2001 K 120 940 No lu “Hatay İli Dağlık Kesimi (Yayladağ ve Merkez İlçe) Sığır

Populasyonunun Islahı” isimli proje olarak desteklenmiştir.

171

171

effects on the each characteristic for each age in each village were investigated separately using GLM

variance analysis. In addition the means of each character in each age for each village calculated

separately. SPSS programme were used in the statistical procedures.

Environmental factors have significant effects on various characteristics in various ages in each

village. Genotype x environment interactions were determined significantly for various characteristics

in various ages almost at each village.

It was understood that animals of Hisarcık Village had smaller from the point of view all the

investigated characteristics in all ages than animals of Ayışığı and Turfanda Villages, respectively.

Key Words: South Yellow Red x Brown Swiss F1, Body Measurements

Giriş

Çiftlik hayvanlarında verimlilik bazı fenotipik ölçüleri kullanarak belirlenebilmektedir. Vücut ölçüleri

ile performans özellikleri arasında ilişki olduğunu gösteren raporlar vardır (Sieber ve ark., 1988; Yanar

ve ark., 2000). Büyüme genotip, besleme, sağlık ve sürü yönetimi gibi birçok faktörün etkisi altında

olup, ergin çağa kadar devam eder. Sığırcılıkta büyüme ile ilgili araştırmalar, belirleme kolaylığı

nedeni ile daha çok canlı ağırlık artışına dayandırılmaktadır. Ancak büyümenin sadece canlı ağırlık

artışı ile belirlenmesinde bazı hatalara düşülebilir.

Şekerden ve Özkütük (1990)’ün, Eker (1956) ve Yarkın (1961) den bildirdiklerine göre GSK ların

Yerli Sarı, Kilis ve Halep tiplerinde canlı ağırlık ortalamaları sırası ile 197.7, 314 ve 380-500 kg’dır.

Hatay’ın özellikle Yayladağ İlçesinde dağlık olup, ziraat arazisi çok az olan köyler vardır. Bu köylerde

mevcut sığır populasyonunun önemli bir kısmını Güney Sarı Kırmızı (GSK) sığırların Yerli Güney

Sarı tipi (Şekerden ve Özkütük, 1990) oluşturmaktadır. Yerli Güney Sarı Kırmızılar günde 3-5 kg süt

vermekte, besi yeteneği çok kötü olan, fakat kötü şartlara karşı dayanıklı olması nedeni ile iş gücünden

de yararlanılan bir ırktır. Gerek dağlık olan coğrafi yapısı ve gerekse yetiştiricinin ekonomik

güçsüzlüğü nedeni ile arazinin traktörle sürülemediği bu köylerde, sığırın süt ve et verimi yanında

tarla işlemekte işgücünden de yararlanmak zorunda kalınmaktadır. Mevcut hayvancılığın büyük

ölçüde meraya dayandırıldığı söz konusu köylerde sığırların gereği gibi yemlenmesi için ne mevcut

mera alanı, ne de meraların üretim kapasitesi yeterlidir. Ayrıca Siyah Alaca melez sığırlardan tarla

işlerinde yararlanmanın imkansızlığı yanında, otlatmak için bile köylere uzak dağ meralarına kadar

yürütmekte güçlük söz konusudur. Tüm bu nedenlerle yetiştiricinin GSK lardan daha fazla süt veren,

sütünün yağ ve kuru madde içeriği yüksek olan, daha çok et üreten ve bunların yanında iş verim yönü

de geliştirilmiş olan, hastalıklara, kötü bakım ve besleme şartlarına uyum sağlayabilen yeni bir sığır

tipine ihtiyacı vardır. Böyle yeni bir tipin oluşturulmasında 3 verim yönlü (süt, et, iş) Esmer sığır

ırkından yararlanılmasının uygun ve ekonomik olacağı düşünülmüştür. Çünkü bu ırk Türkiye

şartlarında günde %3.5-4 yağlı 10-15 kg süt vermekte (İlaslan ve ark., 1977; Cengiz, 1982; Ulusan,

1990; Şekerden ve Erdem, 1994), entansif besiye alınan tosunları günde ortalama en az 1 kg canlı

ağırlık kazanmakta (Şekerden ve Özkütük, 1995) süt ve et verimi yanında iş verimi de dikkate alınarak

oluşturulmuş olup, gerek dağlık, gerekse ova kesimi şartlarına oldukça iyi uyum sağlamaktadır. Bu

nedenle hazırlanıp Devlet Planlama Teşkilatına destek için sunulan Proje, 2001 K 120940 No lu prıje

olarak 2001 yılında yürürlüğe girmiştir.

Pribyl (1971), Çek Siyah Alacalarında canlı ağırlıkla cidago yüksekliği ve göğüs çevresi arasında

sırası ile 0.530 ve 0.692 düzeylerinde korelasyon olduğunu bildirmektedir. Tomar ve ark. (1971),

Hayrana sığırları üzerinde yaptıkları çalışmada göğüs çevresinin canlı ağırlığı belirtme katsayısını

%67.1 olarak rapor etmektedirler. Nielsen ve Vesth (1974), canlı ağırlıkla göğüs çevresi arasındaki

korelasyon katsayısını Danimarka Kırmızılarında 0.76, Danimarka Siyah Alacalarında 0.78,

Jerseylerde ise 0.83 olarak tespit etmişlerdir.

Doğum mevsimi, buzağılama yılı ve cinsiyet muhtelif vücut özellikleri üzerinde önemli etkiye sahiptir

(Singh ve Parekh, 1986; Saha ve Parekh, 1986).

172

172

Bu araştırmada 0-12 ay periyodunda Güney Sarı X Esmer F1 melezi buzağılarda gelişim ve gelişim

üzerine genotip, cinsiyet ve doğum yılının etkileri araştırılmıştır.

Materyal ve Yöntem

Araştırmanın materyalini Hatay’ın Yayladağı İlçesinin Hisarcık ve Ayışığı Köyleri ile Hatay Merkez

İlçenin Turfanda Köyündeki 1-3 ineği olan toplam 130 yetiştiriciye ait 187 adet Güney Sarı Kırmızı

(GSK) Esmer melezi F1 buzağının (93 erkek ve 94 dişi) (60 Ayışığı, 29 Hisarcık, 98 Turfanda) 0-12

aylık periyottaki cidago yüksekliği, vücut uzunluğu, göğüs derinliği, göğüs çevresi, göğüs genişliği ve

incik çevresi ölçüleri oluşturmuştur.

Materyal, Devlet Planlama Teşkilatı tarafından desteklenen 2001 K 120940 No lu “Hatay İli Dağlık

Kesimi (Yayladağ ve Merkez İlçe) Sığır Populasyonunun Islahı” isimli projede elde edilmiştir.

Yeter sayıda Yerli Güney Sarı Kırmızı sığıra sahip olan, tarımda sığır işgücüne başvurulan

Yayladağ’ın Ayışığı ve Hisarcık Köyü 2001, Merkez İlçeye bağlı Turfanda Köyü ise 2003 yılında

2001 K 120940 Nolu Devlet Planlama Teşkilatı Projesi kapsamına alınmıştır. Projeye alınan her köye

birer adet saf Esmer boğa tahsis edilmiş, aşım ve doğumları kaydetmesi için birer boğa bakıcısı

görevlendrilmiştir.

Ayışığında, projeye alınan Güney Sarı İnekler ırkın Kilis tipindedir. Kilis tipi, diğer küçük cüsseli

Yerli Sarı Güney Sarı tipinden daha büyük cüsseye sahiptir (Çizelge 1).

Çizelge 1. Kilis tipi yerli Güney Sarı Kırmızılara ait 0-12 aylık vücut ölçülerine ait literatür bilgileri

(cm) (x) Vücut

Ölçüsü

Cinsiyet Yaş (Ay)

Doğum 3 6 12

1 2 (*) 1 2* 2* 1 2*

Cidago

Yüksekliği

Erkek 69.5 73.0 86.74 94.25 99.1 102.5 110.67 117.0

Dişi 67.1 82.94 93.46 105.55

Vücut

Uzunluğu

Erkek 59.69 60.75 81.53 85.75 96.24 102.0 108.56 117.0

Dişi 57.79 77.49 92.16 106.24

Göğüs

Derinliği

Erkek 24.25 23.75 33.94 36.0 41.92 42.5 48.00 48.75

Dişi 23.75 32.40 39.30 45.86

Göğüs

Çevresi

Erkek 66.19 66.75 91.13 97.75 109.83 117.25 125.67 134.0

Dişi 64.15 86.76 104.0 120.38

İncik

Çevresi

Erkek 9.59 9.05 11.62 - 13.23 13.0 14.29 14.0

Dişi 9.08 10.57 11.96 13.20

(1) Özcan ve ark., 1976; Eker ve Tuncel, 1971; (2)* erkek- dişi ortalaması

Hisarcık Köyünde sığır populasyonunun neredeyse tamamı küçük cüsseli Yerli Güney Sarılardan

oluşmakta ve yemleme sadece köy merasına bağlı kalmaktadır. Ayışığında ise populasyonun yarısına

yakın kısmını Güney Sarıların Kilis tipi oluşturmakta ve besleme köy merası ve akşam çok az

miktarda evde yapılan kaba/kesif yem beslemesine dayanmaktadır. Turfanda Köyünde yine Kilis tipi

çoğunlukta olup, besleme yol kenarlarında yapılan otlama ve akşam evde yapılan az miktardaki

yemlemeye dayanmaktadır.

Projede doğan buzağıların doğumları kaydedilmiş 1, 3, 6, 9 ve 12 aylık yaşlarda muhtelif vücut

ölçüleri (cidago yüksekliği, vücut uzunluğu, göğüs derinliği, göğüs çevresi, göğüs genişliği ve incik

çevresi) alınmıştır. Köylere ve yaş gruplarına göre değerlendirmede kullanılan veri sayıları Çizelge 2

de gösterilmiştir.

173

173

Çizelge 2. Köylere ve yaş gruplarına göre değerlendirmede kullanılan veri sayıları (x) Köy Yaş

(ay)

Cinsiyet Buzağılama yılı Buzağılama mevsimi Toplam

Er Di 1 2 3 4 5 1 2 3 4

Ayışığı 1 25 35 22 12 7 14 5 14 11 12 23 60

3 24 34 21 13 7 12 5 14 11 12 21 58

6 19 32 19 11 5 11 5 11 12 9 19 51

9 15 24 14 10 7 8 5 11 7 7 14 39

12 13 16 12 6 4 7 - 8 6 4 11 29

Hisarcık 1 18 11 15 14 - - - 7 11 7 4 29

3 13 7 15 5 - - - 9 - 7 4 20

6 6 6 12 - - - - - - 7 5 12

9 6 - 6 - - - - - - 6 - 6

Turfanda 1 50 48 - - 33 38 27 12 33 44 9 98

3 43 43 - - 30 30 26 11 32 35 8 86

6 43 37 - - 27 32 21 16 24 40 - 80

9 30 30 - - 28 24 8 12 22 26 - 60

12 20 20 - - 20 20 - 11 13 16 - 40

(x) 2006 yılındaki 2 veri 2005 ile, 2007 deki 2 hayvana ait veri 2006 dakilerle, 4. mevsim grubundaki 3 hayvana ait veri 1.

mevsim grubundakilerle, 2. mevsim grubundaki 2 hayvana ait veri 1. mevsim grubundakilerle, 4. mevsim grubundaki 3 veri

1. mevsim grubundakilerle; 4. mevsim grubundaki 3 hayvana ait veri 1. mevsim grubundakilerle, 4. mevsim grubundaki 2

hayvana ait veri 1. mevsim grubundakilerle, 2. mevsim grubundaki 2 hayvana ait veri 3. mevsim grubundakilerle

birleştirilerek değerlendirilmiştir.

Veriler muhtelif faktörler için aşağıdaki şekilde gruplandırılmıştır.

Yaş: 1 ay: 1. yaş, 3 ay: 2. yaş, 6 ay: 3. yaş, 9 ay: 4. yaş, 12 ay: 5. yaş

Doğum mevsimi: Aralık, Ocak, Şubat: Kış, Mart, Nisan, Mayıs: İlkbahar, Haziran, Temmuz, Ağustos:

Yaz, Eylül, Ekim, Kasım: Sonbahar

Doğum yılı: 2002, 1.; 2003: 2.; 2004: 3.; 2005: 4.; 2006: 5.; 2007: 6. doğum yılı

Her köy için ayrı ayrı her çağ içinde incelenen her vücut özelliği üzerine cinsiyet, doğum mevsimi ve

doğum yılı etki düzeyleri GLM varyans analizi ile araştırılmıştır.

Bunun için dikkate alınan varyasyon kaynaklarının dahil edildiği 1 numaralı basit doğrusal model

kullanılmıştır;

Yijkl = µ + Ai + Bj + Ck + eijkl ………………………………..(1)

Burada;

Yijkl : İncelenen özelliğe ait fenotipik değer (örneğin cidago yüksekliği), µ: Genel ortalama, Ai : i.

Buzağılama mevsiminin etkisi (i:1, 2, 3,4), Bj: j. Cinsiyetin etkisi (j: 1, 2), Ck: k. doğum yılının

etkisi (k: 1, 2, 3, 4, 5, 6).

eijkl : Hata terimidir.

Ayrıca yine her köy için ayrı ayrı olmak üzere incelenen her yaş için cinsiyete, doğum mevsimine ve

yılına göre incelenen vücut özellikleri ortalamaları hesaplanmıştır. Özelliklere ait ortalamaların

karşılaştırılmasında Duncan testi kullanılmış, istatistik analizlerde SPSS paket programından

yararlanılmıştır

Bulgular ve tartışma

Varyans Analizleri

Her köy için her çağda her özellik için ayrı ayrı yapılan variyans analizleri esas alınarak dikkate alınan

çevre faktörlerinden önemli düzeylerde etkilenen ve genotip x çevre interaksiyonunun söz konusu

olduğu özellikler Çizelge 3 de gösterilmiştir.

174

174

Çizelge 3. Çevre faktörlerinden ve genotip x çevre interaksiyonundan önemli derecede etkilenen

özellikler Köy Yaş

(ay)

Çevre faktörü ve genotip

X çevre interaksiyonu

Özellik

P<0.05 P<0.01 P<0.001

Ayışığı 1 Doğum yılı Vücut uzunluğu

Göğüs derinliği

Göğüs genişliği

Cinsiyet*doğum yılı İncik çevresi

Göğüs genişliği

3 Cinsiyet Cidago yüksekliği

Göğüs genişliği

Doğum yılı Göğüs derinliği

Doğum mevsimi Vücut uzunluğu

Göğüs çevresi

İncik çevresi

Cinsiyet*doğum yılı Vücut uzunluğu

İncik çevresi

12 Doğum mevsimi Cidago yüksekliği

Hisarcık 1 Doğum mevsimi Vücut uzunluğu

İncik çevresi

Göğüs genişliği

Cinsiyet*doğum mevsimi Göğüs genişliği

Doğum yılı*doğum mevsimi Vücut uzunluğu İncik çevresi

3 Doğum yılı Göğüs genişliği

İncik çevresi

Cinsiyet*doğum yılı Göğüs çevresi

Göğüs genişliği

Turfanda 1 Cinsiyet İncik çevresi

Doğum yılı Cidago yüksekliği

Göğüs derinliği

Vücut uzunluğu

Göğüs genişliği

Cinsiyet*doğum mev.*doğ.yılı Cidago yüksekliği

3 Cinsiyet Göğüs çevresi İncik çevresi

Doğum yılı Göğüs derinliği Göğüs genişliği

İncik çevresi

Vücut uzunluğu

Cinsiyet*doğum yılı Göğüs derinliği

6 Cinsiyet Göğüs derinliği

Göğüs çevresi

Göğüs genişliği

İncik çevresi

Doğum yılı İncik çevresi Vücut uzunluğu

Göğüs derinliği

Göğüs genişliği

Doğum mevsimi Göğüs derinliği

Cinsiyet*doğum yılı Cidago yüksekliği

Doğum mev.*doğum yılı Cidago yüksekliği

12 Cinsiyet İncik çevresi

Doğum mevsimi Göğüs genişliği

Doğum yılı Vücut uzunluğu

Cinsiyet*doğum mevsimi İncik çevresi

Doğum mevsimi*Doğ. Yılı Vücut uzunluğu

Çizelge 3’den, cinsiyet*doğum yılı, cinsiyet*doğum mevsimi, doğum yılı*doğum mevsimi,

cinsiyet*doğum mevsimi*doğum yılı interaksiyonlarının hemen hemen her köyde muhtelif yaşlarda ve

muhtelif özelliklerde söz konusu olduğu görülmektedir. Bu durum, özellikle muhtelif doğum

yıllarında cinsiyete göre bakım besleme yapıldığını düşündürmektedir.

Ortalamalar Çizelge 4’de cinsiyete, Çizelge 5 de doğum mevsimlerine, Çizelge 6’da ise doğum yıllarına göre

muhtelif vücut özelliği ortalamaları verilmiştir.

175

175

Çizelge 4. Cinsiyete göre ortalamalar Özellik Köy Yaş

(ay)

Cinsiyet Ortalama

_ _

X ± SX Erkek Dişi

_ _

X ± SX

_ _

X ± SX

Cidago

yüksekliği (cm)

Ayışığı 1 78.5±1.07 78.0±0.98 78.2±0.72

3 87.8±0.76 89.4±0.94 88.7±0.64

6 97.6±1.68 96.4±1.14 96.8±0.94

9 102.3±2.15 104.3±1.66 103.6±1.31

12 108.3±1.74 109.0±1.62 108.7±1.17

Hisarcık 1 73.7±1.21 76.2±0.98 74.6±0.86

3 85.6±1.85 83.4±2.57 84.8±1.48

6 85.7±3.32 88.1±3.08 86.9±2.19

9 93.9±2.87 - 93.9±2.87

Turfanda 1 77.0±0.69 76.2±0.69 76.6±0.49

3 84.0±0.76 82.9±0.61 83.4±0.48

6 91.9±0.87 90.8±0.83 91.4±0.60

9 98.6±1.05 97.2±1.14 97.9±0.77

12 106.6±1.55 103.6±1.29 105.1±1.02

Vücut uzunluğu Ayışığı 1 73.9±1.22 73.5±1.04 73.7±0.79

3 88.3±1.25 88.3±1.25 86.9±0.85

6 96.7±1.62 96.7±1.62 96.1±1.26

9 106.5±2.51 106.5±2.51 105.9±1.75

12 116.1±2.49 116.1±2.49 113.6±2.06

Hisarcık 1 69.4±1.11 68.4±1.47 69.05±0.87

3 83.8±1.62 79.9±2.71 82.5±1.44

6 85.0±4.13 87.0±3.56 86.0±2.62

9 98.6±3.99 - 98.6±3.99

Turfanda 1 72.7±0.83 70.9±0.83 71.9±0.59

3 81.3±0.89 79.8±0.87 80.6±0.63

6 92.6±1.13 91.7±1.21 92.2±0.82

9 101.6±1.69 99.5±1.74 100.6±1.21

12 114.3±3.10 109.9±1.78 112.1±1.80

Göğüsderinliği Ayışığı 1 29.7±0.57 29.5±0.66 29.6±0.45

3 36.0±0.73 36.7±0.67 36.5±0.49

6 41.8±0.74 41.4±0.68 41.5±0.50

9 44.9±1.11 46.2±1.08 45.7±0.78

12 49.7±1.31 50.0±1.33 49.9±0.92

Hisarcık 1 27.8±0.45 27.8±0.55 27.8±0.34

3 34.5±0.76 32.3±0.89 33.7±0.61

6 36.8±1.72 36.9±1.67 36.8±1.14

9 43.4±2.02 - 43.4±2.02

Turfanda 1 29.9±0.38 29.6±0.39 29.7±0.27

3 34.4±0.43 33.9±0.43 34.1±0.30

6 40.6±0.52 38.9±0.57 39.8±0.39

9 45.0±0.75 43.3±0.75 44.2±0.54

12 49.1±0.83 48.8±0.96 48.9±0.63

176

176

Çizelge 4’ün devamı Özellik Köy Yaş

(ay)

Cinsiyet Ortalama

_ _

X ± SX Erkek Dişi

_ _

X ± SX

_ _

X ± SX

Göğüs

çevresi(cm)

Ayışığı 1 84.7±1.07 85.5±1.29 85.2±0.87

3 99.7±1.01 102.5±1.47 101.3±0.97

6 115.6±1.90 115.7±2.03 115.7±1.44

9 123.3±2.97 127.2±2.68 125.7±2.00

12 133.7±3.42 136.8±3.3 135.4±2.37

Hisarcık 1 79.1±1.38 79.6±1.90 79.3±1.103

3 97.6±2.19 90.7±3.04 95.2±1.88

6 103.8±4.60 100.8±2.98 102.3±2.65

9 118.5±5.86 - 118.5

Turfanda 1 86.1±0.74 84.0±0.86 85.1±0.57

3 98.7±0.94 95.2±0.95 97.0±0.69

6 112.9±1.37 108.8±1.16 110.6±0.92

9 122.7±2.08 120.0±1.61 121.4±1.32

12 139.3±2.69 133.8±2.20 136.5±1.77

Göğüs

Genişliği (cm)

Ayışığı 1 17.2±0.35 17.5±0.41 17.4±0.28

3 20.8±0.49 21.9±0.50 21.4±0.36

6 23.1±0.66 24.8±0.63 24.1±0.47

9 24.9±0.99 28.7±0.96 27.3±0.76

12 23.7±1.20 30.2±1.13 28.9±0.85

Hisarcık 1 16.2±0.32 15.3±0.62 15.8±0.31

3 20.2±0.62 18.3±1.02 19.5±0.56

6 20.4±0.75 19.1±0.61 19.7±0.50

9 24.7±1.68 - 24.7±1.68

Turfanda 1 17.3±0.26 17.0±0.31 17.2±0.20

3 20.3±0.51 19.6±0.41 20.0±0.32

6 23.5±0.45 21.9±0.44 22.8±0.33

9 26.1±0.71 24.3±0.61 25.2±0.48

12 31.2±1.76 28.1±0.89 29.6±1.00

İncik

çevresi

Ayışığı 1 11.4±0.16 11.2±0.14 11.3±0.11

3 12.1±0.16 12.2±0.16 12.2±0.12

6 13.4±0.29 12.8±0.20 13.0±0.17

9 13.7±0.29 13.7±0.32 13.7±0.22

12 14.9±0.44 14.7±0.38 14.8±0.28

Hisarcık 1 11.4±0.20 10.6±0.17 11.1±0.15

3 12.4±0.25 11.5±0.31 12.1±0.21

6 12.1±0.38 11.9±0.23 12.0±0.21

9 13.6±0.77 - 13.6±0.77

Turfanda 1 12.2±0.13 11.6±0.12 11.9±0.09

3 12.7±0.17 11.9±0.13 12.3±0.11

6 13.5±0.17 12.7±0.16 13.1±0.12

9 14.8±0.26 13.7±0.19 14.2±0.17

12 16.1±0.30 14.8±0.29 15.5±0.23

177

177

Çizelge 5. Doğum mevsimine göre ortalamalar (x) Özellik Köy Yaş

(ay)

Doğum mevsimi

Kış İlkbahar Yaz Sonbahar

_ _

X ± SX

_ _

X ± SX

_ _

X ± SX

_ _

X ± SX

Cidago

yüksekliği

Ayışığı 1 76.2±1.206 a 78.4±1.61 a 77.9±1.24 a 79.4±1.40 a

3 89.0±1.50 a 88.0±1.11 a 88.0±1.53 a 89.4±1.06 a

6 94.8±7.44 a 96.2±1.54 a 95.8±2.41 a 99.0±1.57 a

9 102.9±2.37 a 99.4±3.42 a 105.9±2.94 a 105.0±2.19 a

12 109.4±1.46 a 100.0±1.56 b 115.2±1.79 a 110.5±1.40 a

Hisarcık 1 73.5±1.75 a 73.8±1.08 a 75.9±2.13 a 77.0±2.88 a

3 87.0±2.07 a - 82.4±2.87 a 84.2±2.86 a

6 -- - 84.8±2.43 89.9±3.93

9 - - 93.9±2.87 -

Turfanda 1 73.9±1.00 a 76.4±0.84 ab 77.3±0.79 b 77.8±1.10 b

3 81.1±1.26 a 84.0±0.75 a 83.9±0.83 a 82.5±1.32 a

6 90.8±1.16 a 91.4±1.16 a 91.7±0.89 a -

9 97.2±0.91 a 97.1±1.20 a 98.9±1.41 a -

12 101.3±2.12 a 104.7±1.84 ab 108.1±1.15 b -

Vücut

uzunluğu

Ayışığı 1 71.5±1.65 a 73.3±1.89 a 74.0±1.83 a 75.0±1.23 a

3 89.3±1.76 a 83.5±1.64 b 86.9±1.77 ab 87.2±1.48 ab

6 95.4±2.60 a 93.6±1.49 a 95.5±2.70 a 98.2±2.61 a

9 103.8±2.19 a 105.0±4.75 a 107.0±4.32 a 107.3±3.47 a

12 114.1±3.21 a 103.5±4.21 a 117.8±0.96 a 117.3±3.69 a

Hisarcık 1 71.2±2.57 a 67.8±1.17 a 69.9±1.48 a 67.0±1.58 a

3 83.4±1.96 a - 81.2±3.19 a 82.6±2.35 a

6 - - 83.7±3.64 89.3±3.57

9 - - 98.6±3.99 -

Turfanda 1 70.0±1.04 a 71.0±0.90 a 72.6±1.03 a 74.0±1.60 a

3 80.4±0.78 a 80.1±1.01 a 81.1±1.09 a 80.1±2.58 a

6 89.5±1.37 a 91.2±1.65 ab 93.9±1.15 b -

9 100.0±1.84 a 99.0±1.88 a 102.1±2.14 a -

12 107.3±3.11 a 110.0±1.76 ab 117.1±3.40 b -

Göğüs

Derinliği

(cm)

Ayışığı 1 28.6±0.89 a 29.4±1.59 a 29.7±0.84 a 30.1±0.60 a

3 37.7±1.01 a 36.2±0.94 a 35.7±0.67 a 36.2±1.02 a

6 41.9±1.45 a 40.7±0.70 a 41.0±1.10 a 42.2±0.85 a

9 46.2±1.39 ab 42.2±1.99 a 47.6±1.43 b 46.2±1.36 ab

12 49.7±1.65 ab 46.2±1.18 a 55.2±1.54 b 50.1±1.59 ab

Hisarcık 1 28.4±1.06 a 27.5±0.49 a 28.2±0.57 a 27.0±0.40 a

3 34.7±0.81 a - 33.0±1.12 a 32.7±1.49 a

6 - - 35.8±1.43 38.3±1.85

9 - - 43.4±2.02 -

Turfanda 1 29.1±0.66 a 29.8±0.45 a 29.8±0.46 a 29.9±0.61 a

3 33.6±0.70 a 34.6±0.47 a 33.8±0.54 a 34.5±0.99 a

6 38.2±0.69 a 39.2±0.72 ab 40.8±0.56 b -

9 43.7±0.73 a 43.5±0.93 a 44.9±0.90 a -

12 47.1±1.44 a 48.3±0.85 ab 50.8±0.87 b -

178

178

Çizelge 5’in Devamı Özellik Köy Yaş

(ay)

Doğum mevsimi

Kış İlkbahar Yaz Sonbahar

_ _

X ± SX

_ _

X ± SX

_ _

X ± SX

_ _

X ± SX

Göğüs

çevresi

(cm)

Ayışığı 1 83.8±1.78 a 86.6±2.06 a 84.0±1.88 a 85.9±1.47 a

3 103.8±2.27 a 99.5±1.91 a 98.6±2.14 a 102.2±1.48 a

6 117.4±3.82 a 111.2±1.35 a 114.0±3.27 a 118.3±2.58 a

9 124.4±3.72 a 122.0±3.87 a 128.2±5.00 a 127.5±3.74 a

12 136.0±4.43 ab 125.2±3.93 a 146.2±2.32 b 136.6±4.09 ab

Hisarcık 1 81.0±3.79 a 79.6±1.36 a 77.8±1.79 a 78.1±0.31 a

3 99.8±2.48 ab - 90.2±3.22 a 93.5±2.75 ab

6 - - 101.5±3.58 103.4±4.36

9 - - 118.5±5.86 -

Turfanda 1 83.2±1.18 a 84.8±1.03 a 85.5±0.94 a 86.3±1.05 a

3 94.8±1.39 a 97.1±1.23 a 97.4±1.11 a 97.7±2.21 a

6 106.9±1.26 a 109.3±1.71 ab 112.9±1.38 b -

9 115.4±2.13 a 121.9±1.95 ab 123.7±2.22 b -

12 132.8±3.17 a 134.3±3.19 a 140.9±2.66 a -

Göğüs

genişliği

(cm)

Ayışığı 1 17.0±0.64 a 17.5±0.85 a 17.3±0.54 a 17.6±0.41 a

3 21.7±0.78 17.5±0.85 a 20.5±0.61 21.7±0.68

6 24.3±1.16 a 22.5±0.62 a 24.3±0.83 a 25.0±0.91 a

9 27.6±1.28 a 25.9±1.95 a 26.2±1.26 a 28.2±1.51 a

12 29.3±1.56 a 25.1±2.10 a 31.7±0.85 a 29.5±1.32 a

Hisarcık 1 17.0±0.70 a 15.1±0.38 b 15.6±0.69 ab 16.1±0.82 ab

3 20.6±0.91 a - 18.5±0.84 a 19.0±1.02 a

6 - - 19.5±0.71 20.1±0.73

9 - - 24.7±1.68 -

Turfanda 1 17.0±0.39 a 17.1±0.36 a 17.4±0.31 a 16.3±0.73 a

3 20.1±0.58 a 20.5±0.65 a 19.8±0.46 a 18.6±0.93

6 22.8±0.60 ab 21.8±0.58 a 23.3±0.49 b -

9 24.6±0.61 a 24.3±0.68 a 26.3±0.87 a -

12 26.3±0.90 a 27.6±1.06 a 33.6±1.93 b -

İncik

çevresi

(cm)

Ayışığı 1 11.2±0.21 a 11.4±0.30 a 10.9±0.22 a 11.4±0.17 a

3 12.4±0.28 a 12.0±0.29 a 12.2±0.22 a 12.1±0.18 a

6 12.9±0.38 a 12.8±0.34 a 13.0±0.35 a 13.2±0.30 a

9 13.3±0.48 a 13.0±0.52 a 14.1±0.45 a 14.0±0.34 a

12 15.3±0.64 a 13.8±0.41 a 15.8±0.38 a 14.6±0.46 a

Hisarcık 1 11.5±0.33 a 10.8±0.22 a 11.2±0.37 a 11.0±0.35 a

3 12.3±0.36 a - 12.2±0.39 a 11.6±0.23 a

6 - - 11.9±0.33 12.2±0.25

9 - - 13.6±0.77 -

Turfanda 1 11.9±0.22 a 11.7±0.16 a 12.0±0.15 a 12.3±0.26 a

3 12.3±0.28 a 12.2±0.21 a 12.3±0.18 a 12.4±0.34 a

6 13.1±0.24 a 12.8±0.25 a 13.3±0.17 a -

9 13.7±0.35 a 14.0±0.24 ab 14.7±0.29 b -

12 15.0±0.23 a 15.2±0.59 a 15.9±0.27 a -

(x) Her özellik için aynı yaş grubunda aynı satırdaki farklı harfler birbirinden önemli derecede farklı olan mevsimleri

göstermektedir.

179

179

Çizelge 6. Doğum yıllarına göre ortalamalar Özellik Köy Yaş

(ay)

Doğum yılı

2002 2003 2004 2005 2006

_ _

X ± SX

_ _

X ± SX

_ _

X ± SX

_ _

X ± SX

_ _

X ± SX

Cidago

yüksekliği

(cm)

Ayışığı 1 77.0±1.11 a 77.9±1.41 a 78.9±2.82 a 80.3±1.37 a 77.0±3.43 a

3 88.6±1.10 a 87.8±1.57 a 89.5±2.08 a 89.5±1.16 a 89.1±1.96 a

6 96.5±1.67 a 96.3±2.69 a 97.8±1.15 96.6±1.63 a 99.2±2.87 a

9 105.0±2.1 a 99.9±2.73 a 104.0±2.98 a 105.2±3.0 a -

12 112.7±1.38 a 105.3±1.87 b 106.8±3.00 ab 105.8±2.75 b -

Hisarcık 1 75.4±1.32 73.9±1.08 - - -

3 84.1±1.84 87.1±2.09 - - -

6 86.9±2.19 - - - -

9 93.9±2.87 - - - -

Turfanda 1 - - 78.6±0.88 a 76.0±0.78 b 74.9±0.73 b

3 - - 83.5±0.76 a 82.7±0.97 a 84.2±0.77 a

6 - - 92.6±1.30 a 91.0±0.87 a 90.5±0.88

9 - - 99.0±1.34 a 104.0±1.47 93.1±1.20 b

12 - - 106.2±1.42 104.0±1.47 -

Vücut

Uzunluğu

(cm)

Ayışığı 1 72.9±1.26ab 72.1±1.42ab 73.4±3.05ab 77.7±1.26b 69.8±2.98a

3 87.4±1.17a 85.6±2.01ab 89.0±1.93a 89.1±2.09a 80.2±2.57b

6 97.3±2.12a 93.9±3.28a 100.7±3.14a 95.6±2.75a 92.3±1.61a

9 108.7±3.26a 100.3±2.75a 110.3±4.11a 103.9±3.33a -

12 117.8±3.38a 107.5±1.76a 109.2±5.30a 114.2±4.83a -

Hisarcık 1 69.2±1.07 68.8±1.45 - - -

3 81.5±1.67 85.4±2.72 - - -

6 86.0±2.62 - - - -

9 98.6±3.99 - - - -

Turfanda 1 - - 74.0±0.90a 72.7±0.94a 68.0±0.96b

3 - - 81.0±0.80a 82.9±1.08a 77.4±1.16b

6 - - 93.1±1.45a 94.6±1.29 87.4±1.06b

9 - - 102.7±1.78a 101.2±1.76a 91.3±2.22b

12 - - 116.6±2.69 107.6±1.96 -

Göğüs

derinliği

(cm)

Ayışığı 1 28.9±0.56ab 27.0±1.18a 31.7±1.22b 31.5±0.61b 30.4±2.08ab

3 36.4±0.84ab 33.8±1.14a 37.8±1.21b 38.1±0.72b 37.7±1.48b

6 41.6±0.92ab 38.9±1.00a 43.9±0.79b 42.6±0.94ab 42.7±1.07ab

9 46.8±1.22a 40.5±1.06b 48.4±1.06a 48.1±1.47a -

12 51.4±1.53a 46.5±1.05a 50.1±2.16a 50.2±2.19a -

Hisarcık 1 27.9±0.41 27.8±0.58 - - -

3 33.5±0.77 34.4±0.87 - - -

6 36.8±1.14 - - - -

9 43.4±2.02 - - - -

Turfanda 1 - - 30.1±0.53a 30.5±0.40a 28.2±0.38b

3 - - 33.8±0.52ab 35.2±0.50b 33.3±0.52a

6 - - 40.4±0.70a 40.9±0.60a 37.4±0.52b

9 - - 45.6±0.81a 44.3±0.61a 38.8±0.83b

12 - - 49.9±0.81 48.0±0.93 -

180

180

Tablo 6’nın Devamı Özellik Köy Yaş

(ay)

Doğum yılı

2002 2003 2004 2005 2006

_ _

X ± SX

_ _

X ± SX

_ _

X ± SX

_ _

X ± SX

_ _

X ± SX

Göğüs

Çevresi

(cm)

Ayışığı 1 83.2±1.38a 84.8±1.74a 86.2±3.04a 88.2±1.70a 84.7±3.66a

3 100.5±1.54a 100.4±2.27 103.0±2.18a 102.9±2.43a 101.2±3.52a

6 115.2±2.49a 113.2±3.70a 116.7±2.14a 118.0±3.56a 116.5±1.78a

9 127.2±3.77a 119.0±3.33a 129.0±3.43a 128.8±4.68a -

12 138.9±3.73a 126.5±2.43a 134.0±5.34a 137.8±6.08a -

Hisarcık 1 77.7±1.53 81.07±1.50 - - -

3 93.8±2.31 99.5±2.36 - - -

6 102.3±2.65 - - - -

9 118.5±5.86 - - - -

Turfanda 1 - - 86.8±0.97a 84.8±0.98ab 83.2±0.93b

3 - - 96.4±1.10a 96.8±1.32a 97.7±1.18a

6 - - 110.5±1.84a 111.4±1.40a 109.6±1.56a

9 - - 121.9±2.17a 122.5±1.91a 116.1±2.48a

12 - - 137.9±2.93 135.2±2.02 -

Göğüs

Genişliği

(cm)

Ayışığı 1 16.9±0.43ab 16.9±0.55ab 18.0±0.67ab 18.7±0.54b 15.9±1.26a

3 21.1±0.57ab 20.1±0.81a 22.2±1.01ab 22.9±0.70b 21.7±1.28ab

6 24.0±0.89a 23.5±1.01a 24.8±0.93a 25.5±0.97a 22.5±1.34a

9 27.6±1.28ab 25.9±1.95a 26.2±1.26b 28.2±1.51b -

12 30.1±1.29a 25.9±0.94a 30.2±1.31a 28.5±2.42a -

Hisarcık 1 15.8±0.48 15.9±0.41 - - -

3 19.1±0.66 20.9±0.91 - - -

6 19.7±0.50 - - - -

9 24.7±1.68 - - - -

Turfanda 1 - - 17.7±0.38a 17.6±0.28a 15.8±0.30b

3 - - 19.9±0.40a 21.5±0.66b 18.3±0.42c

6 - - 23.3±0.54a 24.3±0.35a 19.8±0.45b

9 - - 26.3±0.81a 25.2±0.51a 21.5±0.64b

12 - - 32.1±1.75 27.2±0.68 -

İncik

Çevresi

(cm)

Ayışığı 1 11.0±0.15a 11.1±0.29a 11.5±0.35a 11.4±0.19a 11.7±0.54a

3 12.2±0.19ab 11.8±0.26a 12.1±0.24ab 12.4±0.26ab 12.8±0.46b

6 12.9±0.29a 12.6±0.39a 13.1±0.14a 13.2±0.35a 13.9±0.57a

9 13.9±0.38a 13.0±0.34a 13.9±0.49a 14.0±0.61a -

12 14.8±0.43a 14.0±0.34a 14.7±0.58a 15.6±0.78a -

Hisarcık 1 11.1±0.28 11.0±0.13 - - -

3 11.9±0.25 12.9±0.18 - - -

6 12.0±0.21 - - - -

9 13.6±0.77 - - - -

Turfanda 1 - - 11.9±0.14ab 11.6±0.14a 12.2±0.19b

3 - - 12.0±0.15a 12.0±0.18a 13.0±0.22b

6 - - 12.8±0.24a 13.0±0.15a 13.7±0.24b

9 - - 14.1±0.26a 14.4±0.30a 13.7±0.24b

12 - - 15.3±0.31 15.6±0.35 -

(x) Her özellik için aynı yaş grubunda aynı satırdaki farklı harfler birbirinden önemli derecede farklı

olan yılları göstermektedir.

Turfandada göğüs derinliği ve cidago yüksekliği açısından erkekler her zaman dişilerden daha yüksek

değerlere sahiptir. Ayışığında ise göğüs derinliği ve cidago yüksekliği açısından bazı yaşlarda

erkekler, bazılarında ise dişiler öndedir. Hisarcıkta cidago yüksekliği ve vücut uzunluğu açılarından

erkekler dişilerden önde olup, göğüs derinliği açısından ise her çağda erkek ve dişilerin benzer olduğu

söylenebilir. Vücut uzunluğu, göğüs çevresi ve göğüs genişliği açısından Hisarcık ve Turfandada

erkekler, Ayışığında ise dişiler daha yüksek ortalamalara sahiptirler. İncik çevresi açısından her köyde

ve her çağda erkekler daha yüksek ortalamalara sahiptirler (Çizelge 4).

181

181

Ayışığı ve Turfandada 12 aylık yaşta ulaşılan değerlere bakarak incelenen her özellik açısından

buzağıların yazın doğmasının daha avantajlı olduğu söylenebilir. Bu durum, gelişimin önemli bir

kısmının barınak içinde sütle ve elden besleme ile geçirilen sonbahar ve kışa rastlaması, buzağıların

ruminant özelliğinin bir miktar geliştiği 6 aylık yaşa ulaştıkları zamanda ise meraların iyi durumda

olması ile açıklanabilir (Çizelge 5). Ulaşılan bu sonuca dayanarak ve vücut ölçüleri ile canlı ağırlık

arasındaki verilen literatürdeki (Pribyl, 1971; Tomar ve ark., 1971; Nielsen ve Vesth, 1974) yüksek

korelasyonlar dikkate alınarak, söz konusu mevsimde doğacak buzağıların 12 aylık yaşta aynı

zamanda daha yüksek canlı ağırlığa sahip olmaları da beklenmelidir. Bu ise, gerek dişi ve gerekse

erkek hayvanlar için daha erken verimli çağa ulaşma anlamını taşımaktadır (Çizelge 5).

12 aylık yaşta ilk melez buzağıların elde edildiği Ayışığı’nda 2002, Turfandada ise 2004 yıllarında

cidago yüksekliği, vücut uzunluğu, göğüs derinliği ve göğüs çevresi açısından en yüksek değerlere

ulaşılmıştır. Göğüs çevresi ve incik çevresi açısından Ayışığı’nda 2002 ve 2004 yılları incelenen diğer

yıllara oranla daha yüksek, ancak benzer değerlerde olmuştur. Turfanda’da göğüs genişliği açısından

yine en yüksek değerler 2004 yılında elde edilmiş, incik çevresi açısından ise 2004 ve 2005 yıllarında

birbirine benzer, ama diğer yıllardan daha yüksek değerlere ulaşılmıştır (Çizelge 6).

Hisarcıkta sadece iki yıl (2002 ve 2003) ile ilgili veriler olduğundan yıl ortalamaları arasında önem

kontrolü yapılamamıştır. Ancak, bütün özellikler açısından her 2 yıl ortalamalarının birbirine

benzediği söylenebilir.

Elde edilen bu sonuçlar doğrudan doğruya yıllara göre değişen besleme imkanlarına bağlanabilir.

Özellik Ortalamalarının Genel Karşılaştırması

Şekil 1, 2, 3, 4, 5 ve 6 da her 3 köye ait incelenen özellik genel ortalamalarına (Çizelge 3) göre çizilen

gelişim eğrileri gösterilmiştir.

Şekil 1. Genel ortalamalar kullanılarak çizilen cidago yüksekliği eğrileri

0.00

20.00

40.00

60.00

80.00

100.00

120.00

1 3 6 9 12

Yaş (Ay)

Cid

ag

o y

ükse

kliğ

i (c

m)

Ayışığı Hisarcık Turfanda

182

182

Şekil 2. Genel ortalamalar kullanılarak çizilen vücut uzunluğu eğrileri

Şekil 3. Genel ortalamalar kullanılarak çizilen göğüs derinliği eğrileri

0.00

20.00

40.00

60.00

80.00

100.00

120.00

1 3 6 9 12

Yaş (Ay)

Vücut

uzunlu

ğu (

cm

)

Ayışığı Hisarcık Turfanda

0.00

10.00

20.00

30.00

40.00

50.00

60.00

1 3 6 9 12

Yaş (ay)

Göğüs d

erinliğ

i (c

m)

Ayışığı Hisarcık Turfanda

183

183

Şekil 4. Genel ortalamalar kullanılarak çizilen göğüs çevresi eğrileri

Şekil 5. Genel ortalamalar kullanılarak çizilen göğüs genişliği eğrileri

0

20

40

60

80

100

120

140

160

1 3 6 9 12

Yaş (ay)

Göğüs ç

evre

si (c

m)

Ayışığı Hisarcık Turfanda

0

5

10

15

20

25

30

35

1 3 6 9 12

Yaş (ay)

Göğüs g

eniş

liği (c

m)

Ayışığı Hisarcık Turfanda

184

184

Şekil 6. Genel ortalamalar kullanılarak çizilen göğüs derinliği eğrileri

F1 melezlere ait her yaştaki incelenen özellik ortalamaları (Çizelge 5, Şekil 1, Şekil 2, Şekil 3, Şekil 4,

Şekil 5, Şekil 6) Çizelge 1 de verilen Kilis sığırlarına ait literatür bilgileri ile cidago yükseklği, vücut

uzunluğu, göğüs derinliği, göğüs çevresi ve incik çevresi ortalamaları açısından aşağıdaki şekilde

karşılaştırılabilir;

Söz konusu özelliklerin hepsi açısından Ayışığı melezleri Kilislerden daha yüksek, Hisarcık melezleri

ise daha düşük ortalama değerlere sahiptir. Turfanda melezleri ise 3,6 ve 12 aylık yaşlarda cidago, 3 ve

6 aylık yaşlarda vücut uzunluğu, göğüs derinliği ve göğüs çevresi açısından Kilislerden daha küçük

değerler göstermekte, 12 aylık yaşta ise bu özellikler açısından Kilislere oranla daha yüksek değer

ortalamalarına ulaşmaktadırlar. İncik çevresi açısından da 3, 6 ve 12 aylık yaşlarda Turfanda F1 leri

Kilislerden daha öndedir.

Hisarcık Köyü melez buzağılarına ait incelenen her vücut ölçüsünün, incelenen her yaşta sırası ile

Ayışığı ve Turfanda Köyündekilerden küçük kaldığı anlaşılmaktadır. (Çizelge 5). Bunun 2 nedene

bağlanabileceği düşünülmektedir;

1. Hisarcıkta yetiştiricinin bakım ve besleme imkanları Ayışığı ve Turfanda Köylerindekilerden

oldukça azdır ve besleme sadece köye uzak dağ merasına dayanmaktadır.

2. Hisarcıkta sığır populasyonunun neredeyse tamamı ırkın küçük cüsseli (Şekerden ve Özkütük,

1990) yerli sarı tipindedir. Ayışığında daha çok olmak üzere Ayışığı ve Turfandada ve Turfandada

Esmer ırk boğa ile tohumlanan Güney Sarı Kırmızı ineklerin önemli bir kısmı ise daha iri cüsseli

(Şekerden ve Özkütük, 1990) olan Kilis tipidir.

Kaynaklar

Cengiz, F. 1982. Malya ve Koçaş Devlet Üretme Çiftlikleri koşullarında Siyah Alaca ve Esmer

sığırların çeşitli özellikleri bakımından karşılaştırılması. Ankara Üniv. Ziraat Fakültesi

(Basılmamış doktora tezi).

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

1 3 6 9 12

Yaş (ay)

İncik

çevre

si (c

m)

Ayışığı Hisarcık Turfanda

185

185

Eker, M., Tuncel, E., 1971. Holstein Friesian Boğa Kullanarak Kilis Sığırlarının Islahı Üzerine

Araştırmalar. II. Vücut Ölçüleri ve Canlı Ağırlık. Ankara Üniv. Ziraat Fakültesi Yıllığı. İlaslan, M., Geliyi, C., Yılmaz, İ. 1977. Muş Çayır Mer’a Yem Bitkileri ve Zootekni Üretme

İstasyonunda yetiştirilen Esmer sığırlarda döl ve süt verimiyle ilgili özellikler. Kars Deneme ve

Üretme İst. Yay. No: 2.

Nielsen, E., Vesth, B. 1974. Progeny testing of bulls XXIX berctning fra forsquaguags laboratoriet

(1973) No. 423, 148 pp.

Özcan, L., Pekel, E., Uluocak, A.N., Şekerden, Ö., 1976. Çukurova Bölgesinde Yetiştirilen Kilis

Sığırlarının Islahında Holstein Friesian Genotipinden Yararlanma İmkanları. I. Büyüme

Özellikleri. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı, Yıl: 7, No:1, Ayrı Basım.

Pribyl, J. 1971. The relationship between the external and internal conformation of the chesty and

perfornmance in Czech Pied cows. Zivoc Uybora 16: 99-106.

Saha, D.N., Parekh, H.K.B. 1992. Studies on hearth girth in two and three breed crosses involving

Friesian, Jersey, Brown Swiss and Gir cattle. Anim. Breeding Abstr. 60(9), 4990.

Sieber, M., Freeman, A., Kelly, D.H. 1988. Relationship between body measurements, body weight

and productivity in Holstein dairy cows. Journal of Dairy Science, 71: 3437-3445.

Singh, A. Parekh, H.K.B. 1986. Non genetic and genetic factors affecting birth weight and linear body

measurements in Jersey x Gir F2 cross calves at birth. Anim. Breeding Abstr. 54(9): 5714.

Şekerden, Ö., Erdem, H., 1994. Kazova Tarım İşletmesinde yetiştirilen Esmer sığırlarda süt ve döl

verim özellikleri ile bazı parametrelerin tahmini üzerinde araştırma. Ondokuzmayıs Üniversitesi

Ziraat Fakültesi Derg. 9(2): 53-60

Şekerden, Ö., Özkütük, K., 1995. Büyükbaş Hayvan Yetiştirme (Et Sığırcılığı ve Sığır Besiciliği)

Ondokuzmayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yay. 346 sayfa.

Tomar, S.S., Aggarwal, S.C., Balaina, D.S. 1971. Predicting body weight from measurements in

Hayrana Agricultural University Journal of Research (4): 112-116.

Ulusan, H.O.K. 1990. The repeatability of milk production on lactation period and dry period in

Brown cattle. Anim. Breed. Abstr. 58(104).

Yanar, M., Ardın, R., Uğur, F. 2000. Relationship of body measurements with milk production traits

in Brown Swiss cattle. Indian J. of Dairy Science. 53: 444-447.