1

Marketing obszarów turystycznych w teorii i praktyce

2

Nowe wyzwania dla regionów turystycznych

Co się zmieniło w wyniku globalizacji?

Dlaczego rewolucja w teleinformatyce i mediach jest ważna dla

marketingu destynacji turystycznych?

Jaki wpływ na organizacje turystyczne ma postępująca

profesjonalizacja sektora turystki?

3

Konsekwencje globalizacji

Globalizacja jest ciągłym procesem integracji świata. Z kolei turystyka jest siłą napędową

globalizacji. Podaż turystyczna jest globalna – niemal cały obszar kuli ziemskiej jest

otwarty dla turystów.

Turystyka międzykontynentalna przestała być trójbiegunowa. Wschodzące, rozwijające

się gospodarki doganiają świat rozwinięty. Mimo wzrostu znaczenia nowych obszarów

świata, Europa Zachodnia, Ameryka Północna i Daleki Wschód pozostają głównymi rynkami

zarówno dla turystyki przyjazdowej i wyjazdowej.

Wpływ globalizacji na turystykę najbardziej widoczny jest w dynamicznym wzroście

liczby obszarów recepcji turystycznej (destynacji) i powstaniu ogólnoświatowego

przemysłu turystycznego.

4

Mega-trend globalizacji: integracja, która zmniejsza świat

Świat się kurczy!

5

Potrzeby turystów są dwojakie: z jednej strony turyści oczekują

komfortu, jakości, udogodnień, z drugiej - nawet w większym

stopniu – autentyzmu

Globalnie

Otwarcie na świat

»Wygoda» - międzynarodowe standardy jakości i komfortu

Lokalnie:

Powrót do korzeni

Niepowtarzalność – integracja elementów typowych dla miejscowej kultury w produkcie

turystycznym

6

Wpływ globalizacji na produkcję i dystrybucję dóbr

turystycznych

Rynki

Światowe standardy komfortu, jakości i udogodnień

Globalne systemy informacji i rezerwacji

Warunki produkcji

Struktury korporacyjne

Konkurencja w zakresie cen, wynagrodzeń i zatrudnienia

Tworzenie międzynarodowej branży turystycznej

Destynacje

Dynamiczny wzrost liczby destynacji i potrzeba

tworzenia przewagi konkurencyjnej

Kultura

Środowisko

Potrzeba zachowania miejscowej tożsamości kulturowej: »Globalna Wioska»

Ogólnoświatowa potrzeba ochrony dziedzictwa, krajobrazu i środowiska

7

Turystyka jest zjawiskiem opartym na informacji, zależnym od postępującej

rewolucji w dziedzinie teleinformatyki i mediów.

Turyści wybierają cel podróży i pakiet usług na podstawie dostępnej informacji.

Nowe techniki informatyczne i telekomunikacyjne przyczyniły się do zwielokrotnienia,

udoskonalenia i racjonalizacji wymiany między turystami i producentami.

Internet stanowi infrastrukturę dla wymiany danych, dzięki której turyści mają

dostęp do informacji z całego świata przez 24 godziny na dobę poprzez kontakty z

innymi turystami i usługodawcami.

Ogólnoświatowa sieć zapewnia producentom dóbr i usług turystycznych korzyści

skali dzięki możliwości zaoferowania szerokiej gamy produktów na niemal nieograniczonym

rynku.

8

Turystyka jest sektorem gospodarki opartym zarówno na intensywnych

kontaktach międzyludzkich („high touch”) i zaawansowanej technologii

(„high tech”).

Nowa ekonomia – „high tech” – korzyści z zastosowania rozwiązań

teleinformatycznych

Ekonomia „4 sektora” – oparta na osobistym doświadczeniu (niepowtarzalne

atrakcje i usługi)

9

Cykle rozwoju technik teleinformatycznych są coraz krótsze –

powstają nowe rynki elektroniczne

Ekspansja Internetu poprzez rozwój portali drugiej generacji (Web 2.0): Media społeczne Wikimedia Platformy wymiany muzyki i obrazów Wirtualne gry

Korzystanie z Internetu za pośrednictwem urządzeń mobilnych Aplikacje oparte na:

Rzeczywistości rozszerzonej (augmented reality)

Usługach lokalizacyjnych wykorzystujących technologie operatorów GSM

Interfejs łączący organizacje turystyczne z klientem Zapewnienie informacji o produktach, usługach i

systemach rezerwacyjnych Wspieranie firm działających w sektorze

turystycznym

10

Zmienia się sposób, w jaki potencjalni turyści uzyskują

informacje

Suwerenny konsument

Serwisy internetowe „Web 2.0” wykreowały konsumenta, który sam tworzy treść (serwisy

społecznościowe, blogi, wikimedia). Turyści w coraz mniejszym stopniu polegają na

informacji dostarczonej przez producenta usług, przejmując tym samym władzę nad rynkiem.

Ewolucja Internetu w kierunku „Web 3” pozwoli usługodawcom przekazać informację

dotyczącą sposobu i miejsca konsumpcji dóbr.

Systemy oceny destynacji turystycznych i hoteli zapewniające przejrzystość ofert

i cen

Ugruntowane systemy oceny i klasyfikacji destynacji i hoteli zapewniające przejrzystość ofert

i cen wpływają również na reputację firm i organizacji działających w sektorze turystycznym.

11

W nadmiarze informacji trudniej jest zwrócić uwagę na własną ofertę

Bogactwo informacji dotyczących destynacji turystycznych i produktów sprawia,

że coraz trudniej jest skupić uwagę konsumenta na własnej ofercie. Stąd niezwykle

ważne jest wyróżnienie produktów i połączenie wysiłków promocyjnych firm turystycznych.

Kompozycja marketingowa („promotional mix”) musi zatem być dostosowana do zasobów

ludzkich i finansowych w odniesieniu do konkretnych destynacji i produktów.

12

Strony internetowe destynacji turystycznych konkurują z

portalami sprzedającymi usługi turystyczne

Celem stron internetowych prowadzonych przez destynacje turystyczne jest

przyciągnięcie nowych turystów i zachęcenie odwiedzających do kolejnych wizyt.

Duże portale informacyjne i rezerwacyjne będą zawsze pełnić ważną rolę w

dystrybucji usług turystycznych, podtrzymując zasadę najlepszych i najniższych cen.

Pojedyncze oferty z najwyższej półki cenowej sprzedają się gorzej przez systemy

rezerwacyjne prowadzone przez destynacje turystyczne. Oferenci muszą zatem

współpracować z dużymi portalami, co zwiększa koszty prowizyjne, albo połączyć siły

z partnerami w danym regionie turystycznym uzyskując dzięki temu „siłę rynkową”

(zdolność utrzymania cen w warunkach konkurencji).

13

Efekty profesjonalizacji sektora turystycznego

Organizacje turystyczne odpowiadają za promocję regionu turystycznego uzupełniającą

działalność marketingową prowadzoną przez firmy i branże związane z turystyką.

Celem jest promocja obszaru turystycznego z zastosowaniem wszystkich

dostępnych technik marketingu i komunikacji z rynkiem.

Promocja obszaru turystycznego jest niemożliwa bez pionowej współpracy

pomiędzy organizacjami turystycznymi i sektorem turystycznym (i około-

turystycznym).

14

W wyniku rosnącej profesjonalizacji sektora organizacje

turystyczne muszą działać bliżej rynków

Postępująca profesjonalizacja branży turystycznej wymaga, by organizacje turystyczne

działały bliżej rynków.

Pod wpływem nacisków władz lokalnych mniejsze obszary turystyczne zlecają

marketing dużym organizacjom nadrzędnym, same koncentrując uwagę na usługach

posprzedażnych, starając się sprostać potrzebom gości i zachęcić do ponownych wizyt.

15

Brak ścisłych podstaw teoretycznych marketingu obszarów

turystycznych, które wyjaśniałyby, jak sprostać nowym

wyzwaniom

Mimo faktu, że organizacje turystyczne działają już od ponad stu lat, nie istnieje spójna

wiedza określająca teoretyczne podstawy ich działalności.

W marketingu obszarów turystycznych zarządzający często odwołują się do ogólnych zasad

marketingu. Do określenia cech marketingu obszarów turystycznych stosują analogie.

Organizacje różnią się między sobą zakresem działalności marketingowej. Poważna ocena

ilościowa ich dokonań jest w większości przypadków zaniedbywana.

16

Ekonomiczne podstawy koncepcji obszarów

(destynacji) turystycznych

W jaki sposób można określić potencjał obszaru turystycznego?

Jaki charakter ma konkurencja między destynacjami?

Jak obszary turystyczne funkcjonują w gospodarce rynkowej?

17

Marketing obszarów turystycznych

Tworzenie i promocja obszaru turystycznego to nie zarządzanie, lecz marketing

oparty na zasobach danego obszaru. Gotowość turystów do płacenia za atrakcje

determinuje liczbę odwiedzających, wielkość destynacji i hierarchie obszarów turystycznych.

18

Atrakcje decydują o gotowości turystów do płacenia

19

Pierwsza i druga natura atrakcji turystycznych

Pierwsza natura – geografia fizyczna

Góry, stoki narciarskie Morza, jeziora, plaże Rzeki Krajobraz Klimat

Druga natura – atrakcje antropogeniczne Miasta, wioski Porty Krajobraz tworzony przez

człowieka Disneyland Hotele Destynacje turystyczne

Naturalne atrakcje Atrakcje tworzone przez człowieka

20

Dobra publiczne, zasoby społeczne i pozytywne otoczenie jako

aktywa obszaru turystycznego

Aktywa obszaru turystycznego

Dobra publiczne – zabytki, parki narodowe

Zasoby społeczne –

restauracja w przestrzeni publicznej

Pozytywne otoczenie – kwietniki

Dobra prywatne – hotele

Podaż turystyczna

21

Firmy działające „pod parasolem” atrakcyjnych destynacji

turystycznych odnoszą dodatkowe korzyści

Niepowtarzalne atrakcje

Marka Ceny odpowiadające wartości

Tworzenie wartości marki

Możliwość żądania wyższych

cen

22

Czynniki wzrostu wpływające na wielkość destynacji

Atrakcje

Egzogeniczne Endogeniczne

Potencjał rynku Koszt i czas

transportu

Wpływ aglomeracji Zwiększone przychody

Destynacja jako

biegun wzrostu

23

Hierarchia obszarów turystycznych jest pochodną atrakcji

Endogeniczne czynniki wzrostu

Wzrost przychodów Zewnętrzne czynniki ekonomiczne

Większe firmy Wpływ aglomeracji Większa obszar

turystyczny

24

Obszary sąsiadujące z ważnymi centrami turystycznymi

korzystają z ich blasku

Berno – stolica Szwajcarii, miasto wpisane na światową listę dziedzictwa

kultury UNESCO

i typowe gospodarstwo wiejskie w kantonie berneńskim

25

Atrakcyjne zasoby obszaru turystycznego pozwalają na

uzyskanie większej marży na sprzedaży dóbr turystycznych

Równoważenie poprzez ceny:

- za usługi turystyczne

- wyższe marże na sprzedaży dóbr oferowanych przez dany obszar turystyczny

Podaż turystyczna Cena Popyt turystyczny

26

Istota konkurencji

Konkurencja między obszarami turystycznymi pojawia się pierwszy raz na

etapie wyboru celu podróży przez turystów.

Niepowtarzalny, niekiedy monopolistyczny charakter obszarów turystycznych

sprawia, że konkurencja między nimi nie jest doskonała. Stąd wynika potrzeba

tworzenia strategii wyróżnienia.

Unikatowy charakter atrakcji oferowanych przez poszczególne destynacje prowadzi

do decentralizacji podaży turystycznej, ale także do koncentracji uwagi na

najlepszych obszarach turystycznych konkurujących ze sobą w skali

globalnej.

27

Pierwszy etap konkurencji między miejscami recepcji turystycznej – wybór

celu podróży

Obszar turystyczny – pierwsze kryterium wyboru : Lugano (włoskojęzyczna

Szwajcaria)

Podaż usług turystycznych – drugie kryterium wyboru: hotele w miejscu

docelowym

28

Z niepowtarzalnego charakteru obszarów turystycznych wynika

niedoskonałość konkurencji i potrzeba strategii wyróżnienia

Niepowtarzalność obszaru turystycznego

Monopolistyczny charakter konkurencji

Strategia wyróżnienia obszaru turystycznego

29

Decentralizacja podaży turystycznej wynika z prostego faktu, że

atrakcje turystyczne znajdują się we wszystkich zakątkach

świata

Kraje rozwinięte

Wschodzące gospodarki

Kraje surowcowe

Kraje maltuzjańskie

Gospodarki odizolowane

Przykłady krajów (przyjazdy turystów zagranicznych – w milionach)

Francja 77,012

USA

43,317

Tajlandia 10,872

Turcja

12,789

Rosja 23,226

Zjednoczone

Emiraty Arabskie 5,445

Kambodża 1,422

Nepal

0,363

Białoruś 0,355

Uzbekistan

0,331

30

Koncentracja popytu turystycznego w najbardziej atrakcyjnych miejscach

– w warunkach globalnej konkurencji (przykład kurortów narciarskich w

Szwajcarii)

31

Obszar turystyczny jako rynek

Obszary turystyczne nie istnieją jedynie w wyobraźni potencjalnych turystów, lecz są także

rynkami, na których spotykają się producenci i konsumenci.

Konkurencyjnym podmiotem na rynku jest przedsiębiorstwo, które musi współpracować, by

wypracować zysk z dóbr związanych z danym obszarem turystycznym.

Jeśli pionowa współpraca między podmiotami działa pomyślnie, obszary posiadające

zróżnicowane oferty funkcjonują równie dobrze lub nawet lepiej niż kurorty posiadające

zintegrowaną ofertę. Mogą one w ten sposób skompensować negatywny wpływ niewielkiej

skali działania obszaru turystycznego.

32

Obszar turystyczny jest rynkiem a nie quasi-przedsiębiorstwem

Produkty Branże

Poznań

Pozioma współpraca

między firmami turystycznymi

Transport Hotele Restauracje Kasyna Wydarzenia sportowe itp.

Pionowa współpraca wewnątrz obszaru turystycznego

33

Obszary turystyczne oferują różnorodność produktów i usług,

albo zintegrowany pakiet usług (produkt)

Destynacje oferujące jeden produkt zarządzany i będący własnością jednej firmy

Statki wycieczkowe Parki tematyczne Kurorty górskie i nadmorskie

Destynacje charakteryzujące się zróżnicowaną ofertą i działalnością wielu niezależnych małych przedsiębiorstw

Tradycyjne regiony wakacyjne Miasta

34

Instytucjonalne aspekty marketingu obszarów

turystycznych

Czy istnieje potrzeba zastąpienia organizacji turystycznych?

Jakie cechy posiada dobrze funkcjonująca organizacja turystyczna?

Czyż Narodowe Organizacje Turystyczne nie powinny być liderami promocji

obszaru turystycznego?

35

Publiczny charakter promocji obszaru turystycznego

Promocja destynacji jest kwestią interesu publicznego. Przede wszystkim wizerunek danego

miejsca i jego promocja ma charakter dobra publicznego. Nie można wykluczyć żadnego

podmiotu z korzystania z owoców tej promocji. Nikt nie powinien oferować tego rodzaju

(wykluczającej) promocji.

Ponadto, współpraca pionowa pod marką destynacji jest droga – koszty transakcyjne

kooperacji w zakresie komplementarnego marketingu miejsca są wysokie.

Kraje i regiony mogą utracić pozycję na rynku, jeśli nie promują swoich regionów i

destynacji turystycznych.

36

Wizerunek jest dobrem publicznym danego kraju

Tworzenie marki i pozycjonowanie wizerunków obszarów turystycznych

=

Wizerunek dobrem publicznym

Nie ma wyłączności Nie ma rywalizacji

37

Koszty transakcyjne współpracy pionowej w odniesieniu do MSP

(małych i średnich przedsiębiorstw)

Rozdrobniony sektor MSP

Współpraca

Organizacje Turystyczne są platformami współpracy w zakresie

komplementarnego marketingu obszarów turystycznych

Dotacje

Wysokie koszty transakcyjne lub organizacyjne

38

Dylemat więźnia w warunkach globalnej konkurencji między

obszarami turystycznymi

Dotacje

Korzyści skali

Lepsza pozycja rynkowa

Brak dotacji

Dylemat więźnia

Utrata udziału w rynku

39

Dotacje mogą stymulować popyt, stąd stanowią pozytywne

efekty zewnętrzne dla turystyki

Oś x – Produkcja

Oś y - Cena

Dotacja na jednostkę produkcji

Skrzyżowanie czerwonej krzywej z zieloną krzywą popytu - punkt równowagi przed

dotacją

Skrzyżowanie czerwonej krzywej z czarną („socjalną”) krzywą – punkt równowagi po

uwzględnieniu dotacji

40

Wydajna i skuteczna organizacja turystyczna

Promocja obszaru turystycznego nie jest sprawą polityczną, lecz działalnością

okołorynkową, wymagającą specjalistycznej wiedzy z zakresu komunikacji i marketingu.

Organizacje turystyczne powinny posiadać wizję, wypracowany model biznesowy i

biznes-plan, określające główne kierunki strategii, stosunki partnerskie z innymi

podmiotami oraz instrumenty i źródła finansowania.

Organizacje turystyczne wraz z innymi podmiotami sektora turystyki powinny występować

pod najsilniejszą marką danego obszaru turystycznego. Powinny korzystać z najnowszych

technik multimedialnych i teleinformatycznych.

Koordynacja nie może mieć charakteru politycznego, lecz skupiać się na

określonym zadaniu. Należy stosować formy partnerstwa publiczno-prywatnego.

Działalność organizacji turystycznych powinna być zorientowana na wyniki.

41

Przykład modelu biznesowego działalności promocyjnej i marketingowej

Szwajcarskiej Narodowej Organizacji Turystycznej

Źródła finansowania – budżet państwa, partnerzy

Wykorzystanie funduszy – koszty programu marketingowego – koszty operacyjne

DZIAŁANIA MARKETINGOWE:

Wzmocnienie wizerunku i statusu marki

Stymulacja popytu poprzez promocję

Ogólny efekty w postaci kontaktów, odwiedzin stron internetowych, przepływów

finansowych

42

Istnieje potrzeba skupienia całości wysiłków promocyjnych pod

najsilniejszą marką kraju

Trwała przewaga konkurencyjna

Silne zaangażowanie na rzecz wybranej marki

Zróżnicowanie usług i przekazu informacji w zależności od potrzeb

klientów

Konieczność komunikacji wysokiego poziomu

Trwała marka

Dostosowanie kompozycji marketingowej do marki

Realistyczna strategia wzmocnienia marki

Metody komunikacji służące marce

Typ i nazwa marki, rynki i segmenty docelowe

43

W założeniach strategicznych e-marketing powinien towarzyszyć turyście

przed, podczas i po odbyciu podróży

Funkcje strony internetowej obszaru turystycznego

Marzenie

Plan Realizacja Powrót

Elementy audiowizualne

System oceny hoteli System rezerwacji Zarządzanie relacjami z klientami

rozważającymi ponowne odwiedziny

Kluczowe zasady e-marketingu na poziomie destynacji

Łatwość dostępu (wyszukiwarka)

Porady dla potencjalnych gości Przyciągnięcie potencjalnych turystów elementami multimedialnymi

Dialog z turystami Kooperacja z partnerami przez sieć wewnętrzną (intranet)

Gromadzenie wspólnych informacji w jednym banku danych Zapewnienie globalnej dystrybucji informacji

44

Partnerstwo publiczno-prywatne kluczem do sukcesu marketingu

obszarów turystycznych

Sektor publiczny

Konwergencja

INTERAKCJE

Synergie

Instytucjonalizacja struktur partnerskich

Sektor prywatny

45

Możliwy podział zadań pomiędzy promocją obszaru turystycznego na

poziomie narodowym i lokalnym

Narodowa Organizacja Turystyczna

Tworzenie marki i pozycjonowanie kraju

Wybór rynków docelowych

Agregacja funduszy

Przekazywanie wiedzy

Lokalna Organizacja Turystyczna

Strategia i planowanie

Projektowanie podaży

Usługi marketingowe

Informacje posprzedażne

Promocja turystyki w społeczności lokalnej

46

Państwo powinno wspierać organizacje turystyczne

Działania promocyjne i marketingowe powinny być planowane, najlepiej z kilkuletnim

wyprzedzeniem tak, by wyeliminować niepewność finansowania zadań.

Często dochodzi do cięć budżetowych na wszystkich szczeblach, co nie pozwala na

ciągłość promocji i marketingu.

47

Redukcja budżetów promocyjnych Narodowych Organizacji Turystycznych

w turystycznie znaczących krajach Europy: Hiszpanii, Włoszech i Francji

48

Dotacje wywołują efekt mnożnikowy, ponieważ zachęcają podmioty do

zainwestowania własnych pieniędzy w celu uzyskania współfinansowania

projektów

Dotacje państwowe

Narodowa Organizacja

Turystyczna (NOT)

Współfinansowanie usług świadczonych

przez NOT

Strategia i plan działania

Sponsorowanie NTO

Sektor turystyczny

Inne sektory

Współpraca na zasadzie „nie ma

przegranych”

Usługi NOT

Produkty i imprezy

Usługi NOT

Przekaz wizerunku

Społeczeństwo i gospodarka

Korzyści dla wizerunku Pobudzanie popytu

49

Państwo powinno nadzorować finansowane z budżetu

Organizacje Turystyczne za pośrednictwem wiążących umów

określających oczekiwane efekty działań

Państwo = nakreślenie celów i nadzór realizacji

Wiążący kontrakt określający efekty działań

Narodowa Organizacja Turystyczna = wydajność i orientacja na wynik

Wizja & Strategia

Model biznesowy

Pomiar i ocena wyników

50

Państwowe dotacje dla Szwajcarskiej Narodowej Organizacji

Turystycznej generują pozytywne efekty zewnętrzne dla

budżetu federalnego

Wydatki dzienne turystów będące

bezpośrednim efektem działalności NOT 11,9 milionów CHF

Całkowity budżet 87,5 milionów CHF

Obroty NOT 2 miliardy CHF

Dotacje federalne 47,7 milionów CHF

Podatki i opłaty 285 milionów CHF

Podatki federalne 170 milionów CHF

51

Rosnące znaczenie promocji obszarów

Globalizacja zmniejszyła rozmiary świata i uczyniła go bogatszym, ale jednocześnie

zwiększyła konkurencję nie tylko między firmami, lecz także między

obszarami.

Państwa w programach promocyjnych własnych terytoriów oferują korzystne

warunki ramowe z myślą o zachęceniu nie tylko turystów, ale także

inwestorów, przedsiębiorstwa, ekspertów i specjalistów.

Turystyka może pełnić rolę wrót do całości gospodarki danego kraju, jednakże

należy wziąć pod uwagę fakt, że marki turystyczne są związane z produktem bardziej

niż marki korporacyjne czy marka kraju.

52

„Nowa” konkurencja dotyczy obszarów, nie tylko

przedsiębiorstw

Konkurencja między państwami i obszarami

Promocja miejsca

Wewnątrz kraju Na zewnątrz kraju Poprawa

warunków ramowych

Promocja kierowana danego obszaru

Optymalne wykorzystanie dostępnych zasobów, generowanie

dodatkowego wzrostu i zatrudnienia

Zamożność i jakość życia

53

Turystyka ma pozytywny wpływ na wizerunek,

inwestycje i eksport

Państwa

Tworzenie marki kraju =

Dyplomacja publiczna

Konsument Branże Przyciąganie turystów Przyciąganie

przedsiębiorstw Promocja produktów

rolnych

Promocja eksportu

Tworzenie zatrudnienia i dochodów ludności

54

Wizerunek kraju jest dobrem publicznym, ale tylko w

niewielkim stopniu wspomaga turystykę

Osiągnięcia gospodarcze, kulturalne i polityczne

tworzą

Dobrze znaną i uznawaną markę

wzmacnia

Promocja prowadzona przez różne instytucje i agendy rządowe

55

Wnioski dla organizacji turystycznych

56

Podstawowe cechy organizacji turystycznych myślących

przyszłościowo

Tylko dobrze funkcjonujące, efektywne organizacje turystyczne,

prowadzące sprawny i skuteczny marketing obszaru turystycznego

zdobędą zaufanie i wsparcie ze strony sektora turystycznego i władz

publicznych.

57

Kluczowe czynniki warunkujące sukces organizacji

turystycznych

Organizacje Turystyczne powinny posiadać wizję i strategię wpisane w model

biznesowy.

Powinny skupiać wysiłki promocyjne pod najsilniejszą marką danego obszaru

turystycznego.

Powinny pełnić rolę przywódcy w wdrażaniu nowych technologii informatycznych i

komunikacyjnych na obszarach turystycznych.

Powinny w sposób ciągły monitorować, mierzyć i oceniać efekty swojej pracy.

58

Kluczowe czynniki warunkujące sukces Narodowych Organizacji

Turystycznych

Narodowe Organizacje Turystyczne powinny planować swoje działania we

współpracy z branżą turystyczną i okołoturystyczną i z obszarami

turystycznymi.

Powinny współpracować z partnerami na poziomie zadania (bez

biurokratycznej struktury koordynacyjnej).

Powinny ustalić członkostwo i struktury współfinansowania (oznacza to

zlecanie zadań prywatnym i mieszanym publiczno-prywatnym korporacjom).

Budżet państwa powinien finansować Narodowe Organizacje Turystyczne

w sposób ciągły i wystarczający.