Professor Dr. Frederick

P a g e | 1

Project Assignment

Management Guru

Professor Dr. Frederick Herzberg

น ำเสนอ

ผศ.ดร.พพฒน นนทนำธรณ

จดท ำโดย

น.ส.ณฏฐสมณ ลกษกำวรำสร รหส 5515352734

Email : natsumon.lv@gmail.com

น.ส.สนนทำ มลทำ รหส 5515352947

Email : juauan@hotmail.com

โครงกำรบรหำรธรกจมหำบณฑต (ส.ป.ท.) รนท 20

มหำวทยำลยเกษตรศำสตร

P a g e | 2

ค ำน ำ

ทฤษฎสองปจจย เปนปจจยทเกยวของกบงำนโดยตรงเพอจงใจใหคนชอบและรกงำนปฏบต

เปนกำรกระตนใหเกดควำมพงพอใจใหแกบคคลในองคกำร ใหปฏบตงำนไดอยำงมประสทธภำพ

มำกขน ซงเรยกวำ “ ปจจยจงใจ “ หรอ Motivation Factor และ ปจจยทจะค ำจนใหแรงจงใจในกำร

ท ำงำนของบคคลมอยตลอดเวลำ ถำไมมหรอมในลกษณะไมสอดคลองกบบคคลในองคกำร บคคล

ในองคกำรจะเกดควำมไมชอบงำนขน และปจจยทมำจำกภำยนอกบคคล ซงเรยกวำ “ ปจจยค ำจน “

Maintenance Factor หรอ อำจจะเรยกวำ “ ปจจยสขอนำมย “ Hygiene Factor

ในรำยงำนเลมนทคณะผจดท ำ ไดจดท ำขนเพอจะใชเปนสวนประกอบหนงในกำรเรยนกำร

สอนของวชำองคกรและกำรจดกำร (Organization and Management) ทจะกลำวอำงถงทฤษฎสอง

ปจจยของ Professor Dr. Frederick Herzberg และสำมำรถใหนกศกษำน ำไปประยกตใชไดใน

โอกำสตอไป

คณะผจดท ำหวงเปนอยำงยงวำรำยงำนเลมนจะอ ำนวยประโยชนใหแกผอำนไดน ำเนอหำ

และควำมรจำกรำยงำนเลมนไปเพอเพมพนและน ำไปตอยอดในกำรท ำวทยำนพนธและกำรคนควำ

อสระตอไป

คณะผจดท ำ

น.ส.ณฏฐสมณ ลกษกำวรำสร

น.ส.สนนทำ มลทำ

P a g e | 3

สำรบญ

Who is Frederick Herzberg ? ......................................................................................................................... 4

The Concept .................................................................................................................................................. 6

เราไดอะไรจากหลกความคดของ เฟรดเดอรค เฮรซเบรก (Frederick Herzberg) ........................................................ 11

How real companies use Frederick Herzberg ............................................................................................. 13

How it dovetails with other guru theories? ................................................................................................ 14

Validity Today.............................................................................................................................................. 16

อางอง............................................................................................................................................................ 18

P a g e | 4

Who is Frederick Herzberg ?

ชอ : Frederick Herzberg (ค.ศ.1923 – ค.ศ.2000)

เกด : 18 เมษำยน ค.ศ.1923 (Lynn, Massachusetts, U.S.)

เสยชวต : 19 มกรำคม ค.ศ.2000 (University Hospital, Salt Lake City, U.S.)

ควำมเชยวชำญ : นกจตวทยำดำนพฤตกรรม

แนวคด / ทฤษฎ : ทฤษฎสองปจจย (Herzberg’s Two-Factors Theory)

P a g e | 5

ประวตของ Frederick Herzberg

ประวต สวนตว และประสบกำรณ Frederick Herzberg สญชำตอเมรกน จบกำรศกษำปรญญำเอกจตวทยำ ดำนหลกกำรจงใจ หรอ Motivation

Frederick Herzberg เขำศกษำระดบปรญญำตรท City College of New York และตอง

ไปรบรำชกำรทหำรเปนกองลำดตระเวน ท ำใหตอ งพกกำรเรยนชวระยะหนงไดรบแรงบนดำลใจเรองกำรจงใจ (Motivation) จำกกำรท Frederick Herzberg ไดมโอกำสพดคยกบชำวเยอรมนทอำศยอยในบรเวณใกลๆ ฐำน Dachau concentration camp และสงคมในละแวกนนเปนกลมคนทมระดบกำรจงใจสงมำก

- Frederick Herzberg สอนหนงสอและท ำงำนวจยทำงดำนจตวทยำท Case Western Reserve Universityใน Cleveland

- กอตง Department of Industrial Mental Health - สอนวชำบรหำรท University of Utah และไดศกษำวจยเกยวกบกำรจงใจมนษยใน

สถำนกำรณกำรท ำงำน - ป 1959 Herzbergไดรวมกบ Bernard Mausner และ Babara Synderman ท ำกำร

วจยและเขยนหนงสอ The Motivation at Work

P a g e | 6

The Concept

กำรสงเครำะหทฤษฏส ำคญของ Frederick Herzberg อำงองขอมลในหนงสอ The Motivation To Work Frederick Herzberg มองวำควำมพงพอใจในกำรท ำงำนในองคกร ไมไดมเพยงมตเดยว โดยไดกำรส ำรวจขอมลของกำรสมภำษณวศวกรและนกบญช จ ำนวน 200 คน ถงควำมพงพอใจ และควำมไมพงพอใจในกำรท ำงำน และสงทท ำใหเกดควำมพงพอใจ และควำมไมพงพอใจ ในองคกร

P a g e | 7

ผลจำกกำรศกษำครงนน ไดผลสรปดงขำงตน และ ท ำให Herzberg สำมำรถน ำผลมำสรปเปน ทฤษฎของกำรบรหำรพฤตกรรมคนในองคกรทมชอเสยงมำก คอ ทฤษฎสองปจจยของ Frederick Herzberg โดยหลกกำรเบองตนของทฤษฏนไดอธบำยถงปจจยทมผลตอควำมพงพอใจในงำน และ องคกรของพนกงำนกบปจจยทชวยเสรมแรงจงใจใหพนกงำนมประสทธภำพในกำรท ำงำนทสงขน และ มควำมพงพอใจในงำนทสงขนสองประเภท อนไดแก

1. ปจจยสขอนำมย (Hygiene Factors) คอปจจยทองคกรขำดไมได คอปจจยทองคกรใหกบพนกงำนซงขำดไมได เนองจำกเปนปจจยทขำดแลวพนกงำนจะมแนวโนมเกดควำมไมพงพอใจตองำนทรบผดชอบตอองคกร แตกำรเพมระดบปจจยประเภทนเขำไปกไมไดชวยใหพนกงำนมควำมพงพอใจตองำนทรบผดชอบหรอในตวองคกรสงขนและไมไดชวยใหพนกงำนมแรงจงใจในกำรพฒนำประสทธภำพของงำน ถอเปนปจจยภำยนอก (Extrinsic Factor) ตวอยำง ของปจจยประเภทนไดแก

1. คำตอบแทนและผลประโยชน – ในรปแบบคำจำงเงนเดอน (Salary) หำกเงนเดอนหรอคำตอบแทนไมเหมำะสมกบงำนทท ำ พนกงำนเกำหรอพนกงำนใหมไดเงนไมแตกตำงกน จะกอใหเกดควำมไมพงพอใจกนได ซงควำมเปนจรงในบำงบรษท จะค ำนงถงปจจยอนๆเขำมำมสวนในตดสนใจ ของกำรปรบฐำนเงนเดอนใหกบพนกงำนทเหมำะสม ตลอดจน กำรเลอนขนเงนเดอนและต ำแหนงหำกชำเกนไป เปนกำรสงผลใหเกดควำมไมพงพอใจกบพนกงำน เชนกน หรอแมกระทงกำรจำยเงนเดอนใหกบพนกงำนทสงเกนไปกไมไดชวยกระตนใหเคำท ำงำนไดดกวำเดม

2. นโยบำยบรษทและกำรบรหำร (Company Policies and Administration) เปนปจจยทองคกรไมมไมได และ เปนปจจยทไมมประสทธผลตอกำรท ำงำนของพนกงำน เชน นโยบำยของบรษททไมสงเสรมควำมเจรญเตบโตของตวพนกงำน กำรไมด ำรงรกษำและใหควำมมนคงกบบคลำกร กำรบรหำรงำนทไมเปนระบบ กำรท ำงำนทซ ำซอนกนไมเปนเอกภำพ กไมไดเชนกน หำกแต ในทำงทฤษฏนกเชอวำ กำรเพมคณภำพของปจจยนมำก ๆ ก

P a g e | 8

ไมไดท ำให พนกงำนมแนวโนมในควำมพงพอใจมำกขน หรอ มแรงจงใจในกำรท ำงำนใหดขน เชนกน

3. ควำมสมพน ธ ในห มพนกงำนดวยกนควำมสมพน ธระหวำง บคคลในอง คกำร

( Interpersonal Relations ) หำกพฤตกรรมของบคคลตำงๆ ในบรษทเปนไปในดำนลบ เชน เกดกำรแขงขนชงดชงเดน ตำงคนตำงเอำตวรอด ทบถมเพอนรวมงำน เอำรดเอำเปรยบ ไมมควำมเปนมตรภำพ ท ำใหคบของใจ เปนผลใหเกดควำมเบอหนำยองคกำร หำกในทำงตรงกนขำมในดำน บวก ตำงคนตำงมน ำใจ ชวยเหลอซงและกน ยอมจะสรำงบรรยำกำศในบรษทไดเปนอยำงด สงผลใหพนกงำนเกดควำมพงพอใจ แต หำกมดำนบวกมำกเกนไป กไมไดชวยให พนกงำนเกดควำมพงพอใจในองคกร หรอ กระตอรอรนมำกขน

4. สภำพแวดลอมทำงกำยภำพในกำรท ำงำน สภำพกำรท ำงำน (Working Conditions) ในทำง

ทฤษฏนเชอวำ องคกรจะตองจดหำสภำพแวดลอมตำงๆ เกยวกบกำรท ำงำน บรรยำกำศ ส ำนกงำนทตงในกำรท ำงำน กำรเดนทำงมำท ำงำนของพนกงำนใหมควำมสะดวกและไมกอใหเกดปญหำมำกนกตอพนกงำนเพอใหพนกงำนไมเกดควำมไมพงพอใจแตไมจ ำเปนตองมกำรเกนไป หรอสะดวกสบำยเกนไปเพรำะไมไดท ำใหพนกงำนมควำมกระตอรอรนในกำรท ำงำน หรอ รกองคกรมำกขน

5. กำรควบคมดแลของหวหนำงำน (Supervision) ในทฤษฏนเชอวำ ปจจยนองคกรควรจดใหมแตพอควร เชน หวหนำงำนตองไมบกพรองในหนำท หวหนำตองสำมำรถแนะน ำขอมล ทำงดำนเทคนคในกำรท ำงำนใหพนกงำนผ อยใตบงคบบญชำได และตองมควำมรควำมสำมำรถในกำรบรหำรงำนและ กำรปกครองทมำกพอ แตหำกมมำกเกนไป เชน กำรลวงลก ไมเชอมอลกนอง ตองเขำมำลงรำยละเอยด ท ำหนำทแทน ใหกำรชวยเหลอผใตบงคบบญชำตลอดเวลำ ไมเปดโอกำสใหผใตบงคบบญชำตดสนใจเอง หรอ คดวเครำะห หรอ ออกควำมคดเหนตองำนทรบผดชอบ กไมไดท ำใหผใตบงคบบญชำเกดควำมพงพอใจในงำนทท ำ หรอ เกดควำมรกตอองคกรมำกขนได

P a g e | 9

6. สถำนภำพในกำรท ำงำน (Status) ในทำงทฤษฎเชอ องคกรควรจดใหม ต ำแหนงหนำทกำรงำน หรอ กำร ยกระดบสถำนะของพนกงำน ตำม ต ำแหนง เชน กำรมทจอดรถของผบรหำร หรอ กำรม สทธพเศษแกพนกงำนทมต ำแหนงสง หรอ มควำมส ำคญตอองคกรมำก อยำงเหมำะสม เพอ ให พนกงำนเหลำน ไมเกดควำมไมพงพอใจ แต ไมจ ำเปนตองมมำกหรอเกนควร เชน มโครงสรำงองคกรทลกหรอหลำยระดบชน (Beaurcracy) เพอสงเสรมใหพนกงำนมต ำแหนงหนำทกำรงำนทมำกพอ เพรำะ กำรเสรมปจจยนมำก ๆ ไมไดชวยให พนกงำนมแรงจงใจในกำรเพมประสทธภำพในกำรท ำงำนมำกขน หรอมควำมภกดตอองคกรมำกขน

7. ควำมมนคงในงำน (Job Security) ในทำงทฤษฎแลว ปจจยเกยวกบเรอง ควำมมนคงของพนกงำนเชน ระบบสวสดกำร องคกรจ ำเปนตองม ขำดไมได แต องคกรไมควรใชกำรเพมปจจยนเขำไปในกำรโนมนำวใหพนกงำนมควำมตงใจในกำรท ำงำนทสงขน หรอ ภกดตอองคกรมำกขน เชน ระบบเกษยณอำยพนกงำน เปนตน

โดยปจจยสขอนำมยนน ไมใชสงจงใจทจะท ำใหผลผลตเพมขน แตเปนขอก ำหนดทปองกน

ไมใหพนกงำนเกดควำมไมพงพอใจในงำนทท ำ ถำไมมปจจยเหลำนแลวอำจกอใหเกดควำมไมพงพอใจแกพนกงำนได

2. ปจจยจงใจ (Motivator Factors) คอ ปจจยทกอใหเกดแรงจงใจใหคนท ำงำนอยำง มควำมสข มควำมคดรเรมสรำงสรรค และมประสทธภำพสงขน หรอ ท ำใหเกดควำมภกดตอองคกรมำกขน เปนปจจยทไมมกไดหำกองคกรไมไดมงเนนในกำรเพมระดบ ควำมพงพอใจ หรอ ระดบกำรโนมนำวใหพนกงำนมประสทธภำพในกำรท ำงำนทสงขน มกเรยก ปจจยประเภทนอกอยำงหนงวำ “ปจจยภำยใน (Intrinsic factor)” ตวอยำงของปจจยประเภทนไดแก

1. ควำมส ำเรจในกำรท ำงำน ( Achievement ) ในทำงทฏษฎแลวควำมส ำเรจในกำรท ำงำนทสำมำรถแกอปสรรคหรอปญหำใหลลวงไปไดเสมอ ๆ ยอมจะรสกมควำมพงพอใจและปลมใจในผลส ำเรจของงำนนนอยำงยง ท ำใหมก ำลงใจในกำรท ำงำนอนๆ ตอไป ซงถอไดวำมควำมส ำคญทสด พนกงำนมควำมรสกวำเขำท ำงำนไดส ำเรจ

P a g e | 10

2. กำรไดรบกำรยอมรบ หรอ กำรไดรบกำรยอมรบยกยองในผลงำน ( Recognition for Achievement ) กำรท ำงำนแลวไดรบกำรยอมรบจำกผบงคบบญชำ เพอนรวมงำน และบคคลทวๆ ไปในสงคมใหควำมส ำคญ ยกยอง ชมเชย แสดงควำมชนชมยนดในผลงำนและควำมสำมำรถ เมอท ำงำนบรรลผลจะเปนสงทสรำงควำมประทบใจ ในทำงทฤษฎเชอวำจะท ำใหพนกงำนนนเกดควำมภมใจ มก ำลงใจ มผลในกำรกระตนจงใจในกำรท ำงำนไดดยงขน เปนกำรสอถงพนกงำนมควำมรสกวำเมอท ำส ำเรจมคนยอมรบเขำ

3. เนองำนทท ำ มลกษณะเปนงำนทนำสนใจ (The work itself) ตวงำนทนำสนใจและทำทำย

ควำมสำมำรถของพนกงำน พนกงำนรสกวำงำนทท ำนำสนใจ นำท ำ เปนงำนส ำคญทม

คณคำ เปนงำนทตองใชควำมคด งำนประดษฐคดคนสงใหม ๆ แบบใหม ๆ ปจจยนทฤษฎ

เชอวำ พนกงำนจะรสกพอใจทจะท ำงำนในลกษณะนมำกขน

4. ควำมรบผดชอบในงำน (Responsibility) ในทำงทฤษฎเชอวำหำกพนกงำนรสกวำเขำตองรบผดชอบตนเองและงำนของเขำ กำรไดรบเกยรตและควำมไววำงใจ มอบหมำยงำนใหรบผดชอบอยำงอสระ สนใจทผลลพธ ใหสทธทำงดำนควำมคด ปจจยประเภทนลวนแลวแต เปนสงทชวยสงเสรมและกระตนใหพนกงำนตงใจท ำงำนใหมำกยงขนตำมทฤษฎ

5. กำรไดรบกำรเลอนต ำแหนง (Advancement) พนกงำนรสกวำเขำมควำมกำวหนำในงำนทท ำ กำรไดควำมกำวหนำในหนำทกำรงำนหรอเลอนขนในกำรท ำงำน กำรขนเงนเดอนคำจำงใหสงขน จะเปนสงส ำคญทจะชวยสงเสรมและกระตนใหพนกงำนตงใจท ำงำนใหมำกยงขน

6. ควำมเจรญควำมกำวหนำในกำรท ำงำน (The possibility of growth) กำรใหโอกำสในกำรเพมพนควำมรควำมช ำนำญในกำรท ำงำนเพอควำมกำวหนำและเจรญเตบโต กเปนกำรจงใจใหพนกงำนท ำงำน ใหเจรญกำวหนำยงขน กำรใหอ ำนำจหนำทในกำรตดสนใจในงำนทตวเองรบผดชอบ ทำงพนกงำนจะรสกภำคภมใจในตวเองมำกขน

P a g e | 11

เรำไดอะไรจำกหลกควำมคดของ เฟรดเดอรค เฮรซเบรก (Frederick Herzberg)

1. กำรโนมนำวพนกงำนใหมประสทธภำพสงขน หรอ กำรใหพนกงำนมควำมพงพอใจในงำน

นน ไมสำมำรถทจะพจำรณำปจจยในแบบมตเดยว รำยละเอยดคอ แนวควำมคดทเชอวำเรำสำมำรถบรหำรควำมพงพอใจในกำรท ำงำนของพนกงำนโดยกำรเพมหรอลดระดบของปจจยบำงอยำงเพยงดำนเดยวอำจใชไมไดผลเสมอไป

2. จำกแนวคดทฤษฏนสำมำรถน ำไปประยกตใชในกำรบรหำรดำนตนทนกำรจงใจพนกงำนใหมประสทธภำพมำกขน คอท ำใหเรำรวำควรเพมปจจยอะไร ไมควรเพมปจจยอะไรเพรำะ ทฏษฎนบอกเรำวำ กำรเพมปจจยประเภท Hygiene factor นน ไมไดชวยใหพนกงำนมควำมพงพอใจสงขน ในขณะทกำรเพมปจจยประเภท motivation factor มสวนชวยมำกกวำ ดงตวอยำงเชน

a. เรำอำจพจำรณำปรบปรงโครงสรำงผลตอบแทนของพนกงำนเปน รปแบบ ทยดหยนมำกขน เชน ปรบสวนผสมของ เงนเดอน และ โบนส หรอ คำคอมมสชนทเหมำะสม จะ ชวยเพมแรงจงใจในกำรท ำงำนไดมำกกวำ กำรใหน ำหนกในกำรปรบขนเดอนอยำงเดยว

b. เรำไมจ ำเปนตองขยำยงบประมำณดำนสวสดกำรมำกนก แตควรน ำเอำงบประมำณสวนเพมของดำนน มำใชรปแบบอนเชน กำร ให incentive กบพนกงำนทบรรลเปำหมำยรำยป

c. เรำไมจ ำเปนตองใชงบประมำณในดำนกำรท ำให สถำนทท ำงำนสะดวกสะบำยมำกจนเกนไป เพรำะ อำจเปนกำรลงทนทสญเปลำ เนองจำก ทฤษฎนระบวำ ปจจยดำน สภำพแวดลอมในกำรท ำงำนนน จ ำเปนตองม แต ไมจ ำเปนตองมมำกเกน เพรำะ กำรเสรมปจจยนมำก ๆ ไมไดสงเสรมใหพนกงำนมแรงจงใจในกำรท ำงำนเพมขน

3. เรำสำมำรถใชเปนแนวทำงในกำรใหหวหนำทมบรหำรทมงำนทมประสทธภำพสงขนใน

ดำนทใหลกทมมควำมพงพอใจในงำนหรอ มแรงจงใจในกำรท ำงำนมำกขน โดยใชหลกกำร

P a g e | 12

ของ motivation factor เชน กำร empowerment ทมงำน กำร delegate งำน หรอ กำรไมลวงลก กจะท ำใหลกทมมควำมพงพอใจในทมมำกขน

4. จำกทฏษฎดงกลำวท ำใหเรำไมจ ำเปนตองสรำงให องคกรมบรรยำกำศในกำรท ำงำนท อบอน หรอ อะลมอลวย จนเกนไป ควรจะมสวนผสมระหวำง ควำมอบอน ควำม อะลมอลวย กบ ควำมเขมงวด ควำมขดแยง อยำงพอเหมำะ จะชวยให พนกงำนมควำมพงพอใจไดมำกกวำ

5. กำรก ำหนด แนวทำงดำน กำรสงเสรม ควำมเตบโตในหนำทกำรงำน (career path) เปนแนวทำงทถกตองในกำรรกษำเอำใจใสดแล พนกงำนทมคณคำตอองคกร และ ชวย โนมนำวใหพนกงำนมแรงกระตนในกำรท ำงำนมำกขน

6. แนวทำงในกำรจดโครงสรำงองคกรนน เรำควรจดเนนองคกรทมโครงสรำงทกระชบ ไมตองมระดบชนมำกเกนไป หำกแตเนนไปทผลของงำน รปแบบควำมรบผดชอบ หรอ คณคำของงำน จะชวยใหพนกงำนมควำมพงพอใจในงำนมำกกวำ

P a g e | 13

How real companies use Frederick Herzberg

ในหลำยประเทศไดมกำรน ำหลกทฤษฎของ Frederick Herzberg มำใชโดยจำกกำรศกษำและปฏบตจรง ยกตวอยำงเชน

1. บรษท Compaq Computer เอำมำไปใช สมยตอนสรำงโรงงำนประกอบเครองใหมท

ประเทศสกอตแลนด เคำกไดน ำหลกกำรนมำใชกบพนกงำนทเปนคน สกอตแลนด ในโรงงำนแหงน

2. บรษท Toyota Japan เมอมกำรสรำงโรงงำนในมลรฐ Kentucky และไดจำงลกจำงชำวอเมรกน กไดใชหลกกำรนมำบรหำรพฤตกรรมของพนกงำนทโรงงำนแหงนเชนกน

3. บรษท SAS น ำหลกกำรนเขำมำประยกตใชในกำรบรหำรผลตอบแทนของพนกงำนในองคกร

จะเหนวำ ทฤษฏเหมำะสมกบกำรน ำไปใชในสภำวะทองคกรตองเผชญกบกำรขยำยตวของกจกำรเขำไปใน ตำงประเทศ หรอ ตำงวฒนธรรม อยำงไรกด กไมใชทกฝำยจะเหนดวยกบทฤษฎนไปทงหมด ดงปรำกฏบทวจำรณของ ทฤษฎ Frederick Herzberg ทกลำวถงขอจ ำกดของทฤษฎดงตอไปน 1. ทฤษฎ Frederick Herzberg นมพนฐำนมำจำกกลมตวอยำงจำกนกบญชและวศกร

เทำนน ซงนกวจำรณไดใหควำมเหน ถงขอจ ำกดน วำควรมควำมหลำกหลำยของกลมอำชพตวอยำงใหมำกกวำน ซงพนฐำนของสองกลมอำชพน มควำมแตกตำงเปนอยำงมำกกบกลมตวอยำงอน เชน พยำบำล พนกงำนขำย เสมยน ต ำรวจ เปนตน

2. นกวจยบำงทำนเชอวำ Frederick Herzberg ดวนสรปเกนไปเกยวกบควำมพงพอใจของงำน ซงหวขอกำรน ำไปสทฤษฎ เปนแบบกวำงๆเทำนน

P a g e | 14

How it dovetails with other guru theories?

ในขณะเดยวกน ทฤษฎทวำดวย กำรบรหำรแรงจงใจ กมหลำกหลำย แตละทฤษฏกลวนแลวแตมขอดขอเสย ขอจ ำกด ควำมคลำย และ ควำมแตกตำงกน เนอหำในสวนน ม จดประสงคเพอเปรยบเทยบ ควำมเหมอน ควำมตำง ระหวำง ทฤษฎ two factor กบ อกหนงทฤษฏคอ ทฤษฏแรงจงใจของ Maslow (สำเหตทหยบยกทฤษฎนมำเปรยบเทยบ เนองจำก เปน ทฤษฎทแพรหลำย เปนทรจกกนอยำงกวำงขวำง) ซงเนอหำในสวนนจะวำดวย 2 ประเดนหลก คอ

1. เปรยบเทยบควำมเหมอน ควำมตำง ระหวำงทงสองทฤษฎ เพอให ผทรทฤษฎใดทฤษฎหนงแตเพยงอยำงเดยวสำมำรถเทยบเคยง เพอทจะไดท ำควำมเขำใจใน อก ทฤษฎหนงไดเรวและงำยขน ซงอำจสำมำรถลดเวลำในกำรเรยนรลงไดไมมำกกนอย

2. ตำรำงแจงขอสรปของ เนอหำ ขอจ ำกด ของทงสองทฤษฎเพอใหเหนภำพรวมไดดขน ดงรำยละเอยด ดงตอไปน

1. เปรยบเทยบควำมเหมอน ควำมตำง ระหวำงทงสองทฤษฎ เรำสำมำรถสรปควำมเหมอนควำมตำง ระหวำง ทงสองทฤษฎน ไดดงตำรำงขำงลำง

P a g e | 15

จำกตำรำงขำงตนจะเหนวำ เรำสำมำรถเหนควำมเหมอน หรอควำมสอดคลองกนของทงสองทฤษฎ คอ หำก เรำพจำรณำ two-factor กบ need hierarchy เปรยบเทยบกน จะพบวำ Hygiene factors นน เปรยบไดกบ basic needs และ บำงสวนของ higher order needs ของ Maslow ได คอ Hygiene factors นน จะสอดคลองกบ Physiological , safety and security และ บำงสวนของ Belongingness, social and love needs ในขณะเดยวกน Motivation factors ของ Herzberg กจะสำมำรถองไดกบHigher order needs ของ Maslow ไดตงแตบำงสวนของ Belongingness, social and love needs , และ ทงหมด ของ self-esteem, และ Self-actualization. 2. ตำรำงแจงขอสรปของ เนอหำ ขอจ ำกด ของทงสองทฤษฎ Theory Assumption How Motivation is

measured Practical application Value

Problems and Limitations

Maslow’s need hierarchy เชอวำทกคนพยำยำมทจะตอบสนองตวเองตำมควำมตองกำรเปนไปตำมล ำดบขนบนไดของทฤษฎ จะไมขำมขนระดบควำมตองกำรหำกขนทต ำกวำไมไดถกตอบสนอง

เนองจำก Maslow ใชวธกำรหำขอมลในกำรแปรผลจำกค ำถำมค ำตอบของคนไขของเขำ ท ำให นกวจยดำนโครงสรำงองคกรหำกน ำทฤษฎนมำใชตองมควำมเชยวชำญและไมมสวนแปรผลมำตรฐำน นกวจยตองแปรผลจำกกำรวจยเอง

ผจดกำรองคกรสำมำรถใชหลกกำรของทฤษฎนไปในดำนลวงรควำมรสกควำมตองกำรของพนกงำนเพอหำวธโนมนำวใหพนกงำนเกดแรงจงใจ

ทฤษฏนไมไดครอบคลมถงควำมแตกตำงดำนบคคล มรำยงำนรองรบผลวจยทไมมำก และ ไมสำมำรถใชไดกบ สภำวะกำรณของธรรมชำตของกำรเปลยนแปลงดำนควำมตองกำรของมนษยทมอยตลอดเวลำ

Herzberg’s two-factor theory

มบำงคณสมบตและ คณลกษณะของงำนเทำนนทสำมำรถจงใจพนกงำนได มปจจยบำงสวนทมกเพอใหมควำมสะดวกสบำยในกำรท ำงำน แตไมเพยงพอตอกำรจงใจพนกงำนใหมควำมพงพอใจในงำนสงขน

โดยกำรสอบถำมหรอ สมภำษณพนกงำนเกยวกบ สวนส ำคญของงำนตำงๆ ของผถกสมภำษณ

ผจดกำรองคกรสำมำรถประยกตทฤษฏนไปในทำงออกแบบปจจยทเออตอกำรจงใจพนกงำนไดตรงจดมำกขน

ทฤษฏนตงอยในขอสมมตฐำนทวำคนมควำมตองกำร และ ควำมชอบทคลำยกนไปในแนวทำงเดยวกน ขำดตวชวดดำนตวเลขทชดเจนและไมไดสะทอนควำมเปลยนแปลงดำนสงคมกบกำรจำยคำผลตอบแทนอยำงเหมำะสม

P a g e | 16

Validity Today

จำกกำรศกษำ และ คนหำขอมลผำนทำง Internet ผเขยนพบวำ ไมมหลกฐำนแนชดทมกำรน ำเอำทฤษฎนไปใชงำนอยำงเปนทำงกำร แตหำกใชแนวทำงในกำรพจำรณำหลกกำรของทฤษฎเปรยบเทยบกบแนวทำงกำรบรหำรจดกำรองคกร ในหลำย ๆ องคกรในปจจบน ผเขยนพบวำ โดยหลกกำรแลว หลกกำรของ Two Factors theory นนปรำกฏอยใน ทฤษฎหรอหลกกำรใหม ๆ ทงในสวนของ งำนบรหำรบคคล และ กำรบรหำรองคกร ในหลำย ๆ ดำน ดงตวอยำงตอไปน

1. กำรบรหำรจดกำรผลตอบแทน ของแตละองคกรสมยใหม เรำ จะพบวำ รปแบบกำรบรหำรองคกรนนไมไดมเปนแบบตำยตว สวนใหญนน จะจำยผลตอบแทนแบบแปรผนตำมผลงำนของตวพนกงำน หรอ กำรออกแบบผลตอบแทนของแตละหนวยงำนทไมเหมอนกน เชน หนวยงำนใด หำกตองกำรกำรโนมนำวใหมประสทธภำพในกำรท ำงำนมำกขน หรอ กำรโนมนำวใหมแรงจงใจมำกขนสมพนธกบยอดขำย เชนหนวยงำนขำย ซง หลำย ๆ องคกรในปจจบน จะใชวธจำยผลตอบแทนใหกบพนกงำนขำย ในรปแบบ ทมสดสวน incentive, commission จำกกำรขำย มำกกวำ เงนเดอน มำก เนองจำก องคกรมอง สวนของ incentive, commission เปน Motivation factor ตำมทฤษฎของ Herzberg จงเหมำะกบกำรใชวธนมำบรหำรผลตอบแทนใหกบหนวยงำนขำย เปนตน

2. กำรบรหำรหนวยงำนในลกษณะ Empowerment และ จดให ม Career path ทชดเจน เพอใหพนกงำนในองคกรม อ ำนำจ ไปพรอมกบ บำทบำทและ ควำมรบผดชอบ ท ำใหพนกงำนมอสระในกำรตดสนใจในกำรท ำงำนดวยตวเองมำกขน ท ำให พนกงำนเหนถง คณคำตวเองทมตอองคกร และ Career path กเปนเครองมอทท ำให พนกงำนเหนภำพชดเจนในตวเองวำ จะเตบโตตอไปในองคกรไดอยำงไร เครองมอเหลำนถกสรำงขน เพอจงใจใหพนกงำนมควำมตงใจในกำรท ำงำน และ เกดควำมภกดกบองคกรเพมขนทงสน และ หำกพจำรณำจำกทฤษฏ Two-factors กจะเหนวำ สอดคลองกบเรองน ในสวนของ Motivation factors ซงเปน ปจจย ทเออตอกำรสรำงแรงจงใจในกำรท ำงำน และ ควำมภกดตอองคกรของพนกงำน ทงสน

P a g e | 17

3. แนวทำงกำรปรบลด หรอ ไมเพมในสวนของสวสดกำร พนกงำน ในแตละองคกร หนงนนกเปนสวนหนงในกำรลดตนทน หำกแตหำกพจำรณำประกอบกบหลกกำรของทฤษฎนจะพบวำ สงเหลำนตรงกบ ปจจย ทเรยกวำ Hygiene factor ซง ในทำงทฤษฎระบวำ เปนปจจยทแคมใหเพยงพอ ขำดไมได แตกำรเพมน ำหนกในปจจยนมำก ๆ ไมไดท ำให พนกงำนมแรงจงใจเพมขน หรอ มควำมภกดตอองคกรเพมขนแตอยำงไร

4. กำรใชระบบ เกษยณอำยกำรท ำงำน กอนก ำหนด มำใชในกำรปรบเปลยนองคกร หรอ ลดตนทนองคกร กเปนอกตวอยำงหนงท ผเขยนพบวำสำมำรถน ำเอำหลกกำรของ ทฤษฎน ในสวนของ Hygiene factor มำอธบำยไดวำ ควำมมนคงทำงกำรงำนนน มลกษณะทเปนปจจยประเภท Hygiene factor คอ องคกรตองให ควำมมนคงทำงกำรงำนกบพนกงำนในระดบหนงเชน สวสดกำร แต กำรมมำก ๆ เชน แนวควำมคดทพนกงำนจะตองอยจนเกษยณอำยงำน ไดถกยกเลกในหลำย ๆ องคกร เพรำะ หลำยองคกรตระหนกวำ กำรใหควำมมนคงทำงกำรงำนมำก ๆ จรงๆ แลว ไมไดท ำใหพนกงำนเกดแรงจงใจในกำรท ำงำน หรอ เกดควำมภกดตอองคกรมำกขน ดงนน องคกรจงสำมำรถทจะจดใหเกดระบบกำรเกษยณอำยงำน ใหกบพนกงำน เพอใชในกำรลดตนทน หรอ กรณทองคกรมกำรเปลยนแปลงทศทำงในกำรด ำเนนธรกจ จนท ำใหพนกงำนบำงสวนไมเหมำะกบทศทำงธรกจใหม โดยไมกระทบตอ ระดบ ควำมภกด หรอ ระดบแรงจงใจในกำรท ำงำน ของ พนกงำนโดยรวม เปนตน

ตวอยำงขำงตน เปนเพยงบำงตวอยำงทผเขยนเหนไดอยำงชดเจนในองคกรตำงๆในปจจบน ซงรวมถง องคกรทผเขยนท ำงำนอย และ เปนสงยนยนไดวำ หลกกำรของ Two factors Theory นน ปรำกฎรองรอยอยในรปแบบ หรอ หลกกำรบรหำรองคกร และ บรหำรบคคล ไมมำกกนอย

P a g e | 18

อำงอง

James L.Gibson, John M. Ivancevich, and James H.Donnelly,JR.Organizations (Behavior,

Structure, Processes) Richard D.Irwin, INC., 1973,1976,1979,1982,1985,1988,1991, and 1994 p. 154-164

Dumarine, Brian. “Why Do We Work?” Fortune (December 26, 1994), 196-198.Cited in Plunket,W.R.,Attner,R.F. and Allen G.S.(2005) Management : Meeting and Exceeding Customer Expectations. (8th ed., p.417)Thomson : South-Western,Mason, Ohio.

Bovee,Thill,Wood & Dovel, 1993, p.446 สมคด บำงโม 2547 องคกำรและกำรจดกำร (พมพครงท 4). กรงเทพ :จนพบลสซง เยำวกล เกยรตสนทร.(2547). องคกำรและกำรจดกำร.กรงเทพ : มหำวทยำลยรำชภฏสวน

สนนทำ http://www.strategies-for-managing-change.com/herzberg-motivation-theory.html

P a g e | 19