profil zajednice - · pdf filevelika svetska ekonomska kriza početkom tridesetih godina...

Opština Medveđa KANCELARIJA ZA LOKALNI

EKONOMSKI RAZVOJ

Medveđa, mart 2010 godine

OPŠTINA MEDVEĐA

PROFIL ZAJEDNICE

5

UVOD

Region juţne Srbije i Jablaničkog okruga, kome opština MedveĎa pripada, se nalazi u centru juţnog dela Balkanskog poluostrva. Graniči se sa Pčinjskim okrugom na jugu, Kosovom na zapadu i Bugarskom na istoku. Region se na severu graniči sa Niškim, Topličkim i Pirotskim okrugom. Regionom dominiraju dve kotline – Leskovačka (2250 km2) i Vranjska (900 km2), povezane Grdeličkom klisurom (30 km duga i 550m duboka). Region pokriva oblast od 6289 km2, sastoji se od dva okruga (Pčinjski i Jablanički) i 13 opština. Ukupna površina predstavlja oko 7% ukupne površine Srbije.

Opština MedveĎa se prostire na površini od 524,23 kvadratna kilometara, u čijem sastavu su 34 mesne zajednice sa 42 naseljena mesta u 39 katastarskih opština sa ukupno 10.760. stanovnika, prema popisu stanovništva iz 2002. godine. Prosečna gustina naseljenosti je 20,52 snanovnika po kvadratnom kilometru. Od ukupne površine opštine 54,1% je šumsko zemljište, dok poljoprivredno zemljište iznosi 45,9%. Na selu ţivi 7.382 stanovnika, dok u urbanom mestu MedveĎa ţivi 3.378 stanovnika.

Opština pripada grupi brdsko-planinskih

opština sa 95% takvog terena. Većina naselja na teritoriji opštine nije povezana adekvatnom putnom mreţom sa sedištem opštine . Kroz MedveĎu prolazi magistralni put Leskovac-Priština, a asfaltnim putem sa opštinskim mestom su povezana naselja: Sijarinska Banja, Gazdare, Lece, Gajtan, Tulare, Retkocer, Sponce, Tupale, Borovac, Bučumet i Stubla.

Prvi dokaz o postojanju civilizacije na ovim prostorima datira oko 3000 godina pre nove ere.

Klima je kontinentalna, sa četiri godišnja doba. Prosek padavina iznosi 600-700 mm, dok godišnja prosečna temperatura iznosi 11 stepeni celzijusa u dolinama i 6.7 stepeni celzijusa u planinskim oblastima. Juţna Srbija, kao i ostatak drţave, pripada centralnoevropskoj vremenskoj zoni.

Tabela 1. Osnovni podaci o opštini/gradu i okrugu (površina i stanovništvo), 2002.

Površina

(km2)

Udeo u ukupnoj površini (%)

Broj stanovnika*

Udeo u ukupnom broju stanovnika (%)

Gustina nase-

ljenosti (br.

stanov./ km

2)

Opštine Okruga Srbije Opštine Okruga Srbije

Urbana zona / / / / / / / / /

Ruralna zona / / / / / / / / /

Opština 524 100 18,91 0,59 10351 100 4,50 0,14 20

Okrug 2770 / 100 3,13 231793 / 100 3,17 84

Srbija 88361 / / 100 7381579 / / 100

* Popis

6

1 Osnovne karakteristike

1.1 Geografski poloţaj (lokacija)

U sklopu planinsko-kotlinske oblasti Juţne Srbije, u gornjem toku reke Jablanice prostire se brdsko-planinska, infrastrukturno periferna, retko-naseljena, emigraciona opština MedveĎa. Na prostoru od 524 km2 u 44 naselja ţivi 10.760 stanovnika. Nalazi se izmeĎu opština Kuršumlije, Bojnika, Lebana, Podujeva, Kosovske Kamenice i gradskog područja Prištine. Područje opštine MedveĎa pripada brdsko-planinskoj oblasti (95% površine je u intervalu 400-1000 m nadmorske visine), sa izraţenim dubokim, klisurastim, rečnim dolinama. Najniţe kote terena su ispod 400 m (316 m) u dolini reke Jablanice, a najviše na planinama Radan i Majdan (1.376 m), dok su najrasprostranjeniji visinski pojasevi u intervalu 600-800 m (44% ukupne površine).

Geografski poloţaj MedveĎe karakteriše veliki stepen izolovanosti u odnosu na glavne infrastrukturne koridire. Jedina značajnija saobraćajna komunikacija predstavlja putni pravac Leskovac-Priština koji povezuje Juţnu Srbiju, preko Prištine, sa Jadranom. Pored dominirajućih niţih i srednjih planinskih predela (Goljak, Radan, Majdan), prostor opštine karakteriše gusta mreţa rečnih dolina (Jablanice, Banjske i Tularske reke).

Poloţaj opštine Medveđa u Jablaničkom okrugu i Srbiji

Nepovoljna geomorfološka konfiguracija terena - znatne površine na velikim nadmorskim visinama, izraţena diseciranost reljefa dominacija terena sa velikim nagibom i intezivni proces erozije zemljišta - uticali su na saobraćajnu nepovezanost opštine sa ostalim područjima Republike.

ЛЕБАНЕ

БОЈНИК

К У Р ШУ МЛ И Ј А

П О ДУ ЈЕ В О

ПРИШТИНА

КОСОВСКА КАМЕНИЦА

ЛЕБАНЕ

7

1.2 Opšti podaci

Tabela 2. Opšti podaci o naseljima i katastarskim opštinama, 2006. Opština Okrug

Broj naselja 42 336

Broj gradskih naselja / /

Broj ostalih naselja / /

Broj katastarskih opština 39 318

Prosečna veličina katastarske opštine (km2) 11,9 8,2

Tabela 3. Spisak naselja i pripadajućih katastarskih opština. Redni broj

Naseljeno mesto Katastarska opština

1 Bogunovac Bogunovac

2 Borovac Borovac

3 Varadin Retkocer

4 Velika Braina Velika Braina

5 Vrapce Vrapce

6 Gazdare Gazdare

7 Gornja Lapaštica Gornja Lapaštica

8 Gornji Bučumet Bučumet

9 Gornji Gajtan Gajtan

10 Donji Bučumet Bučumet

11 Donji Gajtan Gajtan

12 Grbavce Grbavce

13 Gubavce Gubavce

14 Gurgutovo Gurgutovo

15 Donja Lapaštica Donja Lapaštica

16 Drence Drence

17 Đulekare Đulekare

18 Kapit Kapit

19 Lece Lece

20 Mala Braina Mala Braina

21 Marovac Marovac

22 Maćedonce Maćedonce

23 MedveĎa MedveĎa

24 Medevce Medevce

25 Mrkonje Mrkonje

26 Negosavlje Negosavlje

27 Petrilje Petrilje

28 Poroštica Poroštica

29 Pusto Šilovo Pusto Šilovo

30 Ravna Banja Ravna Banja

31 Retkocer Retkocer

32 Rujkovac Rujkovac

33 Svirce Svirce

34 Sijarina Sijarina

35 Sijarinska Banja Sijarinska Banja

36 Sponce Sponce

37 Stara Banja Stara Banja

38 Stubla Stubla

39 Tulare Tulare

40 Tupale Tupale

41 Crni Vrh Crni Vrh

42 Čokotin Čokotin

8

Tabela 4. Spisak mesnih zajednica.

Redni broj

Mesna zajednica Naselje kojem pripada MZ Broj

stanovnika

Udeo u ukupnom broju stanovnika

u opštini (%)

1 Bogunovac Bogunovac 89 0,82

2 Borovac Borovac 59 0,55

3 Bučumet Bučumet 325 3,02

4 Vrapce Vrapce 45 0,41

5 Velika Braina Velika Braina 21 0,19

6 Gazdare Gazdare 571 5,30

7 Gajtan Gajtan 229 2,13

8 Gubavce Gubavce 36 0,33

9 Grbavce Grbavce 276 2,56

10 Drence Drence 149 1,38

11 Djulekare Djulekare 117 1,08

12 Kapit Kapit 253 2,35

13 Lece Lece 347 3,22

14 Marovac Marovac 123 1,14

15 Maćedonce Maćedonce 317 2,95

16 Medevce Medevce 82 0,76

17 MedveĎa MedveĎa 2810 26,12

18 Mrkonje Mrkonje 44 0,41

19 Negosavlje Negosavlje 426 3,96

20 Petrilje Petrilje 63 0,58

21 Pusto Šilovo Pusto Šilovo 74 0,68

22 Ravna Banja Ravna Banja 364 3,34

23 Rujkovac Rujkovac 267 2,48

24 Retkocer Retkocer 96 0,89

25 Svirce Svirce 501 4,66

26 Sijarina Sijarina 359 3,34

27 Sijarinska Banja Sijarinska Banja 568 5,28

28 Sponce Sponce 179 1,66

29 Stara Banja Stara Banja 91 0,85

30 Stubla Stubla 119 1,10

31 Tulare Tulare 166 1,54

32 Tupale Tupale 725 6,74

33 Crni Vrh Crni Vrh 141 1,31

34 Čokotin Čokotin / /

1.3 Klima

Tabela 5. Klimatski pokazatelji. Opština

TEMPERATURA

Prosečna temperatura vazduha – januar (ºC) -0,5

Prosečna temperatura vazduha – jul (ºC) 18,4

Prosečna temperatura vazduha – godišnja (ºC) 9,7

VLAŢNOST VAZDUHA

Prosečna vlaţnost vazduha – godišnja (%) 78

TRAJANJE SIJANJA SUNCA

Prosečan broj vedrih dana – godišnje 4,9

Prosečan broj oblačnih dana – godišnje 5,9

PADAVINE

9

Prosečna količina padavina – godišnje (mm) 839

POJAVE

Prosečan broj dana sa snegom – godišnje 25-30

Prosečan broj dana sa sneţnim pokrivačem – godišnje 40

1.4 Lokalna samouprava (administracija)

Tabela 6. Struktura odbornika u skupštini opštine, 2008.

Broj odbornika u skupštini opštine Udeo u ukupnom broju odbornika u

skupštini opštine (%)

UKUPNO 35 100

DS 4 11,43

SRS 2 5,71

DSS / /

NS 3 8,57

LDP / /

SPS / /

G17+ 8 22,86

SNS / /

SPO / /

Grupe gradjana 10 28,57

Stranke manjina 8 22,86

Ostali / /

1.5 Istorija, tradicija i kulturno nasleĎe Prvi dokazi o postojanju civilizacije na ovim prostorima datiraju oko 3000 godina pre nove ere. Tokom prvog veka nove ere lokalna plemena su bila pokorena od strane Rimskog carstva i region je priključen rimskom vojnom sistemu, odnosno stavljen je pod njegovu upravu. Početkom V veka i podelom Rimskog carstva, region je potpao pod jurisdikciju Vizantije. Slovenska plemena su počela da naseljavaju ove prostore početkom VI veka. Tokom vladavine Stefana Nemanje, godine 1183. veći deo regiona juţne Srbije je prvi put potpao pod vlast Srpske drţave. Prostor na kome se danas nalazi opština Medvedja pripojen je srpskoj srednjevekovnoj drţavi nekih stotinak godina kasnije – 1282. Nakon tog perioda smenjivali su se različiti vladari, sve do 1454.godine kada je ova oblast konačno potpala pod vlast Turske. Juţna Srbija je ostala pod otomanskom vlašću sve do 1878. i Berlinskog kongresa, kada je Srbija postala nezavisna. Uključivanje u ekonomski i administrativni sistem Srpske drţave, dobra strategijska lokacija i posebno izgradnja ţeleznice stvorili su uslove za razvoj industrije, zanatstva i trgovine. Ovo posebno vaţi za tekstilnu, metalsku, drvnu i duvansku industriju, koje su procvetale u centrima regiona – Leskovcu i Vranju, ali su i tada uglavnom zaobilazile opštinu Medvedja. Snaţan ekonomski i socijalni razvoj zaustavljen je tokom prvog svetskog rata (1914 1918) kada je ovaj region okupirala Bugarska. Većina industrije je skoro potpuno uništena tokom prvog svetskog rata, tako da se nakon 1918. pristupa njenom obnavljanju. Broj industrijskih preduzeća je skoro dupliran u ovom periodu, ali opet uglavnom u većim centrima. Zajedno sa razvojem industrije, došlo je do razvoja i trgovine i poljoprivrede, ali i snaţne urbanizacije, razvoja obrazovnog sistema i zdravstvene zaštite. Velika svetska ekonomska kriza početkom tridesetih godina prošlog veka zaustavila je razvoj i ostavila je snaţne posledice na ekonomiju ovog regiona.

10

Tokom drugog svetskog rata došlo je do novog razaranja, kako ekonomije, tako i demografije. Region su ponovo okupirali Bugari i Nemci. Procene su da je tokom drugog svetskog rata u sadašnjem Pčinjskom i Jablaničkom okrugu skoro 100.000 ljudi izgubilo ţivote. Industrijski kapaciteti su potpuno uništeni i to najviše tokom nekoliko bombardovanja kako nacističkih, tako i savezničkih snaga. Posleratna industrijalizacija došla je kao rezultat novouspostavljenog ekonomskog sistema koji se bazirao na centralizovanoj ekonomiji i socijalističkom vlasništvu. Ekonomska struktura u tom smislu nije bila rezultat trţišnih tendencija, već centralističkih političkih odluka. Svejedno, rezultati nekoliko velikih fabrika tada otvara svoje pogone na teritoriji opštine Medvedja. Nedostaci i ograničenja centralističke planske ekonomije imali su posledice na funkcionisanje lokalne privrede. Pored vrlo negativnih uticaja na poljoprivredu i sela, svi problemi socijalističkog koncepta razvoja vidljivi su danas kroz činjenicu da se skoro sva nekada drţavna/društvena preduzeća bore da preţive tranzicioni proces. Ukidanje privatne svojine ( koja se u manjoj meri bila zadrţala u poljoprivredi i zanatstvu) takodje je imalo teške posledice. Ekonomska struktura počela je da se menja sa prvim zakonom o privatizaciji iz 1989. ali još uvek nisu ostvareni ţeljeni rezultati. Kolaps lokalne privrede nastavljen je i dodatno ubrzan tokom devedesetih godina prošlog veka. Ratovi u Hrvatskoj i Bosni, konstantna makroekonomska nestabilnost i poremećaji (hiperinflacija 1993-1994), sankcije, problemi na Kosovu i konačno NATO intervencija 1999. imali su katastrofalni uticaj na privredu i stanovništvo. Nagli pad svih ekonomskih pokazatelja trajao je sve vreme devedesetih, ali se nastavio i posle 2000.godine.

11

2 Prirodni resursi

Tabela 7. Struktura zemljišnih površina, 2006.

Opština

(km2)

Udeo u ukupnoj površini

opštine (%)

Udeo opštine u površini

istog tipa u okrugu (%)

Okrug

(km2)

Udeo okruga u površini

istog tipa u Srbiji (%)

Srbija (km2)

Ukupna površina

524 100 18.92 2770 3.13 88361

Poljoprivredna površina

207.50 39.59 13.77 1506.88 2.62 57611.37

Obradive površine

53,18 10,14 7,33 725,07 2,19 32987,01

Obrasla šumska površina

70,90 13,53 13,64 519,42 2,62 19845,13

12

3 Ljudski resursi

3.1 Stanovništvo (broj stanovnika i stopa rasta)

Tabela 8. Uporedni pregled broja stanovnika, podaci iz popisa.

1948 1953 1961 1971 1981 1991 2002

Broj stanovnika u opštini* 22478 24300 24244 20792 17219 13368 11395

Promena broja stanovnika u opštini

/ +1822 -56 -3452 -3573 -3851 -1973

Stopa rasta broja stanovnika u opštini (%)

/

Broj stanovnika u okrugu* 244128 254855 260983 262531 251301 240923

Stope rasta broja stanovnika u okrugu (%)

/

Stopa rasta broja stanovnika u Srbiji (%)

/

* Broj stanovnika po prethodnoj metodologiji (ranijih popisa – pre 1991. godine)

Tabela 9. Procenjeni broj stanovnika u periodu 2000-2006. 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

Broj stanovnika u opštini 11879 10851 10717 10613 10569 10491 10402

Ukupna promena broja stanovnika u opštini

/ -1028 -134 -104 -44 -78 -89

3.2 Stanovništvo prema tipu naselja

Tabela 10. Struktura stanovništva prema tipu naselja, 2002.

Opština Okrug Srbija

Broj Učešće (%) Broj Učešće (%) Broj Učešće (%)

Gradsko stanovništvo 3378 31.40 98420 40.85 4225896 56.36

Ostalo stanovništvo 7382 68.60 142503 59.15 3272105 43.64

Ukupno stanovništvo 10760 100 240923 100 7498001 100

1971 (20.792)1981 (17.219)1991 (12.953)2002 (10.760)

Kretanje broja stanovnika (1971-2002)

13

3.3 Vitalni dogaĎaji

Tabela 11. Vitalni događaji, 2006. Opština Okrug Srbija

ŢivoroĎeni 67 1935 68102

ŢivoroĎeni na 1000 stanovnika 6,5 8,3 992

Umrli 105 3256 102805

Umrli na 1000 stanovnika 10,1 14,0 13,9

Prirodni priraštaj -38 -1321 -34703

Prirodni priraštaj na 1000 stanovnika -3,7 -5,7 -4,7

Tabela 12. Struktura ţenskog stanovništva starog 15 godina i više prema broju ţivorođene dece, 2002.

Opština Udeo u ukupnom broju ţena

starih 15 i više god. u opštini (%)

Ukupno 4390 100

Nije raĎala 1024 23.32

Rodila

1 dete 318 7.24

2 1149 26.17

3 915 20.84

4 472 10.75

5 i više dece 511 11.64

3.4 Stanovništvo prema bračnom stanju

Tabela 13. Struktura stanovništva starog 15 i više godina prema bračnom stanju i polu, 2002.

Opština Udeo u ukupnom broju stanovnika u opštini (%)

Ukupno 8754 100

Neoţenjeni/neudati 2169 24.78

Oţenjeni/udati 5315 60.72

Razvedeni 1074 12.26

Udovci/udovice 160 1.82

Nepoznato 36 0.42

3.5 Starosna struktura stanovništva

Tabela 14. Struktura stanovništva prema starosti i polu, 2002.

Opština Udeo u ukupnom broju stanovnika u opštini (%)

Ukupno stanovništvo

Ukupno 10760 100

muško 5395 50.14

ţensko 5365 49.86

0-4

Ukupno 515 4.79

muško 256 2.38

ţensko 259 2.41

5-9

Ukupno 676 6.28

muško 355 3.30

ţensko 321 2.98

10-14 Ukupno 815 7.57

muško 420 3.90

14

ţensko 395 3.67

15-19

Ukupno 872 8.10

muško 442 4.10

ţensko 430 4.00

20-24

Ukupno 624 5.80

muško 339 3.15

ţensko 285 2.65

25-29

Ukupno 623 5.79

muško 320 2.97

ţensko 303 2.81

30-34

Ukupno 650 6.04

muško 367 3.41

ţensko 283 2.63

35-39

Ukupno 677 6.29

muško 381 3.54

ţensko 296 2.75

40-44

Ukupno 714 6.63

muško 388 3.60

ţensko 326 3.03

45-49

Ukupno 612 5.69

muško 339 3.15

ţensko 273 2.54

50-54

Ukupno 580 5.39

muško 288 2.67

ţensko 292 2.71

55-59

Ukupno 531 4.93

muško 262 2.43

ţensko 269 2.50

60-64

Ukupno 689 6.40

muško 310 2.88

ţensko 379 3.52

65-69

Ukupno 775 7.20

muško 326 3.03

ţensko 449 4.17

70-74

Ukupno 726 6.75

muško 325 3.02

ţensko 401 3.73

75-79

Ukupno 346 3.22

muško 128 1.19

ţensko 218 2.03

80-84

Ukupno 148 1.37

muško 59 0.55

ţensko 89 0.83

85-89

Ukupno 62 0.57

muško 31 0.28

ţensko 31 0.28

90-94

Ukupno 29 0.27

muško 11 0.10

ţensko 18 0.17

95 i više

Ukupno 8 0.07

muško 3 0.02

ţensko 5 0.04

nepoznato

Ukupno 88 0.82

muško 45 0.42

ţensko 43 0.40

15

Tabela 15. Struktura stanovništva po osnovnim kontigentima, 2002.

Opština, 2002 Opština, 2006

Broj stanovnika

Udeo u ukupnom stanovništvu (%)

Broj stanovnika*

Udeo u ukupnom stanovništvu (%)

Predškolski uzrast 0-6 774 7,19 727 6,85

Školski uzrast 7-14 1094 11,45 1094 10,18

Radni kontigent 15-64 6572 61,07 6469 62,38

Stanovništvo od 65 godina i više 2192 19,46 2112 20,13

Punoletni 18 i više 9485 88,15 8122 78,74

Ţene u fertilnom periodu 15-49 2196 20,40 2226 21,47

Ukupno 10760 100 10402 100

* procena RZS

0

2000

4000

6000

8000

0-6 (774) 7-14 (1094)

15-64 (6572)

65 i više (2192)

Osnovni kontigenti stanovništva

0-6 (774)

7-14 (1094)

15-64 (6572)

65 i više (2192)

Tabela 16. Starosni indikatori stanovništva, 2006. Opština Okrug Srbija

Prosečna starost (godine) 40,72 40.92 40.89

Očekivano trajanje ţivota - muškarci (godine) 73,31 70.67 70.42 %

Očekivano trajanje ţivota - ţene (godine) 77,35 75.43 75.82 %

Indeks starenja* 103,30 103.46 103.17

* Indeks starenja – predstavlja odnos starog (60 i više godina) prema mladom (0-19) stanovništvu

3.6 Polna struktura stanovništva

Tabela 17. Polna struktura stanovništva, 2002.

Broj stanovnika u

opštini

Struktura stanovništva u

opštini (%)

Struktura stanovništva u

okrugu (%)

Struktura stanovništva u Srbiji

(%)

Muško 5395 50.14 49.80 48.63

Ţensko 5365 49.86 50.20 51.37

Ukupno 10760 100 100 100

Polna struktura

Muškarci 50,1%Žene 49,9%

16

3.7 Etnička struktura stanovništva

Tabela 18. Struktura stanovništva prema etničkoj ili nacionalnoj pripadnosti, 2002.


Broj

Udeo u ukupnom

stanovništvu (%)

Broj

Udeo u ukupnom

stanovništvu (%)

Broj

Udeo u ukupnom

stanovništvu (%)

Srbi 7163 66.57% 225092 93.42 6212838 82.86

Crnogorci 372 3.46% 725 0.30 69049 0.92

Jugosloveni 2 0.02 147 0.06 8721 0.12

Albanci 2816 26.17% 2841 1.18 61647 0.82

Bošnjaci 1 0.009 7 0.002 136087 1.81

Bugari 5 0.05 109 0.05 20497 0.27

Bunjevci 1 0.009 3 0.001 20012 0.26

Vlasi / / / / 40054 0.53

Goranci 1 0.009 2 / 4581 0.06

MaĎari 11 0.10 26 0.01 293299 3.91

Makedonci / / 326 0.13 25847 0.34

Muslimani 4 0.04 18 0.007 19503 0.26

Nemci / / 9 0.003 3901 0.05

Romi 108 1% 9900 4.10 108193 1.44

Rumuni / / 11 0.004 34576 0.46

Rusi / / 25 0.01 2588 0.03

Rusini 1 0.009 3 / 15905 0.21

Slovaci / / 5 0.002 59021 0.78

Slovenci / / 25 0.01 5104 0.07

Ukrajinci / / 8 0.003 5354 0.07

Hrvati 1 0.009 93 0.04 70602 0.94

Česi / / 3 / 2211 0.03

Ostali 2 0.01 58 0.02 11711 0.15

Neopredeljeni 238 2.21 692 0.29 107732 1.43

Regionalna pripadnost

1 0.009 71 0.03

11485 0.15

Nepoznato 33 0.30 724 0.30 75483 1.006

Ukupno 10760 100 240923 100 7498001 100

Etnička struktura stanovništva

SRBI 67%

ALBANCI 26%

CRNOGORCI 3%

Romi 1%

Ostali 1%

17

3.8 Struktura stanovništva prema veroispovesti

Tabela 19. Struktura stanovništva prema veroispovesti, 2002.


Broj (%) Broj (%) Broj (%)

Islamska 2801 26.03 3239 1.34 239658 3.19

Judaistička / / / / 785 0.01

Katolička 2 0.02 152 0.06 410976 5.49

Pravoslavna 7516 69.85 227484 94.42 6371584 84.98

Protestantska 1 0.01 2893 1.20 8837 0.13

Proorijentalnih kultova 1 / 10 / 530 0.007

Pripada veroispovesti koja nije navedena

11 / 285 / 18768 0.26

Vernik je, ali ne pripada nijednoj veroispovesti

/ 4.09 / 2.97 473 0.006

Neizjašenjen 373 / 3525 / 197031 2.63

Nije vernik 4 / 114 / 40068 0.54

Nepoznato 51 / 3221 / 137291 1.84

Ukupno 10760 100 240923 100 7498001 100

3.9 Struktura stanovništva prema maternjem jeziku

Tabela 20. Struktura stanovništva prema maternjem jeziku, 2002. Opština Okrug Srbija

Broj (%) Broj (%) Broj (%)

Srpski 7759 72.11 227872 94.58 6620699 88.30

Albanski 2817 26.18 2835 1.18 63835 0.85

Bosanski 1 / 4 / 134749 1.79

Bugarski 3 0.03 63 0.03 16459 0.22

Vlaški / / / / 54814 0.73

MaĎarski / / 17 / 286508 3.82

Makedonski 5 / 244 / 14355 0.19

Romski 108 1.00 8974 3.72 82242 1.09

Rumunski / / 9 / 34515 0.46

Slovački / / 5 / 57498 0.77

Hrvatski 1 / 78 / 27588 0.37

Ostali jezici 3 0.68 127 0.49 40855 0.54

Nepoznato 63 / 695 / 63878 0.85

Ukupno 10760 100 240923 100 7498001 100

18

3.10 Stanovništvo prema aktivnosti

3.10.1 Struktura stanovništva prema aktivnosti i polu

Tabela 21. Struktura stanovništva prema aktivnosti i polu, 2002.

Opština Udeo u ukupnom

stanovništvu opštine (%)

Udeo u ukupnom aktivnom


Ukupno stanovništvo 10760 100 /

Aktivno stanovništvo

ukupno 4450 41.36 100

muško 2776 25.80 62,38

ţensko 1674 15.56 37,61

Aktivno stanovništvo koje obavlja zanimanje

ukupno 3477 32.31 78,13

muško 2180 20.26 48,99

ţensko 1297 12.05 29,15

Lica sa ličnim prihodom

ukupno 2139 19.88 /

muško 1102 10.24 /

ţensko 1037 9.64 /

Izdrţavano stanovništvo

ukupno 4137 38.45 /

muško 1496 13.90 /

ţensko 2641 24.54 /

Lica u inostranstvu do 1 god.

ukupno 34 0.31 /

na radu 20 0.18 /

članovi porodice 14 0.13 /

3.10.2 Struktura aktivnog stanovništva prema vrsti zanimanja i oblasti delatnosti

Tabela 22. Struktura aktivnog stanovništva koje obavlja zanimanje prema zanimanju i polu, 2002.

Ukupno

Zako-nodavci, funkcio-

neri, ruko-

vodioci

Stru-čnjaci

Stru-čni

sara-dnici i teh-ničari

Slu-ţbe-nici

Uslu-ţni

radnici i

trgovci

Radnici u

poljopri-vredi,

ribarstvu i šuma-rsvtu

Zana-tlije i

srodni radnici

Ruko-vaoci maši-nama i

ure-Ďajima

i monteri

Osno-vna

jedno-stavna zani-manja

Voj-na lica

Nepo-znato

Ukupno*

U 3473 57 85 370 99 251 1739 264 205 187 23 193

M 2152 42 45 175 63 156 1047 237 119 106 23 139

Ţ 1321 15 40 195 36 95 692 27 86 81 / 54

Poljoprivreda, lov i šumarstvo

U 1776 2 1 6 2 / 1737 1 2 23 / 2

M 1080 2 1 6 1 / 1045 1 2 20 / 2

Ţ 696 / / / 1 / 692 / / 3 / /

VaĎenje ruda i kamena

U 169 2 3 21 17 8 / 68 30 18 / 2

M 149 2 2 13 14 5 / 68 30 13 / 2

Ţ 20 / 1 8 3 3 / / / 5 / /

PreraĎivačka industrija

U 324 9 5 46 19 9 1 78 110 23 / 24

M 161 7 2 22 10 4 1 63 27 15 / 10

Ţ 163 2 3 24 9 5 / 15 83 8 / 14

Energetika

U 41 1 1 9 2 / / 23 2 2 / 1

M 36 1 1 4 2 / / 23 2 2 / 1

Ţ 5 / / 5 / / / / / / / /

GraĎevinarstvo U 65 / / 5 2 1 / 36 3 18 / /

19

M 63 / / 4 2 / / 36 3 18 / /

Ţ 2 / / 1 / 1 / / / / / /

Trgovina

U 142 13 1 9 7 89 / 9 9 4 / 1

M 67 7 / 5 4 32 / 8 9 2 / /

Ţ 75 6 1 4 3 57 / 1 / 2 / 1

Hoteli i restorani

U 31 5 / 1 / 21 / / / 3 / 1

M 20 3 / 1 / 15 / / / / / 1

Ţ 11 2 / / / 6 / / / 3 / /

Saobraćaj, skladištenje i veze

U 34 6 / 3 8 / / 1 13 1 / 2

M 28 5 / 1 7 / / 1 13 / / 1

Ţ 6 1 / 2 1 / / / / 1 / 1

Finansijsko posredovanje

U 12 / 1 5 4 1 / / / 1 / /

M 4 / 1 2 1 / / / / / / /

Ţ 8 / / 3 3 1 / / / 1 / /

Nekretnine i poslovne aktivnosti

U 15 / 1 3 / / / 3 3 4 / 1

M 4 / 1 1 / / / 2 / / / /

Ţ 11 / / 2 / / / 1 3 4 / 1

Drţavna uprava i odbrana

U 214 10 6 66 11 79 / 3 6 6 23 4

M 162 7 3 37 2 76 / 3 6 1 23 3

Ţ 52 3 3 29 8 3 / / / 5 / 1

Obrazovanje

U 180 3 40 89 3 4 / 3 3 31 / 4

M 98 3 20 48 3 / / 3 3 16 / 2

Ţ 82 / 20 41 / 4 / / / 15 / 2

Zdravstveni i socijalni rad

U 225 5 19 79 15 36 1 11 15 37 / 7

M 97 4 8 16 11 23 1 11 15 5 / 3

Ţ 128 1 11 63 4 13 / / / 32 / 4

Komunalne, društvene i lične delatnosti

U 27 1 6 7 1 2 / / 3 5 / 2

M 22 1 5 5 1 / / / 3 5 / 2

Ţ 5 / 1 2 / 2 / / / / / /

Nepoznato

U 218 / 1 21 8 1 / 28 6 11 / 14

M 161 / 1 10 4 1 / 18 6 9 / 11

Ţ 57 / / 11 4 / / 10 / 2 / 3

*U – ukupno; M – muškarci; Ţ – ţene.

3.11 Obrazovna struktura stanovništva

Tabela 23. Struktura stanovništva starog 15 i više godina prema školskoj spremi i pismenosti, 2002.

Opština (broj) Opština (%) Srbija (%)

uku-pno

muš-karci

ţene uku-pno

muš-karci

ţene uku-pno

muš-karci

ţene

Ukupno stanovništvo (>15) 8754 4364 4390 100 100 100 100 100 100

Bez školske spreme

ukupno 1267 255 1012 14.5 5.84 23.05 5.65 2.53 8.55

nepismeni 919 136 783 10.5 3.10 17.8 3.59 1.08 5.92

1-3 razreda osnovne škole

ukupno 268 91 177 3.1 2.08 4.03 1.99 1.23 2.70

nepismeni 1 - 1 / / 0.04 0.03 0.06

4-7 razreda osnovne škole 1864 895 969 21.3 20.5 22.07 14.2 12.3 15.9

4

Osnovno obrazovanje 2669 1393 1276 30.5 31.9 29.06 23.9 23.0 24.7

2

Srednje obrazovanje 1808 1123 685 20.6 25.7 15.60 41.1 46.0

8 36.4

2

Više obrazovanje 185 127 58 2.1 2.9 1.32 4.50 4.94 4.11

Visoko obrazovanje 168 108 60 1.9 2.4 1.36 6.52 7.33 5.75

Nepoznato 525 372 153 5.9 8.5 3.48 2.18 2.61 1.78

Nepismeni ukupno 926 140 186 10.6 3.2 4.23 / / /

20

3.12 Porodice i domaćinstva

3.12.1 Porodice

Tabela 24. Struktura porodica prema broju dece, 2002.

Opština Udeo u ukupnom broju porodica u

opštini (%)

Broj porodica - ukupno 2962 100

Broj porodica bez dece 1003 33.86

Broj porodica sa decom 1495 50.47

Broj porodica sa 1 detetom 712 24.04

Broj porodica sa 2 deteta 719 24.27



Broj porodica sa 5 i više dece 48 1.62

Broj porodica sa decom mlaĎom od 25 godina 1516 51.18

Broj dece mlaĎe od 25 godina 3218 /

Prosečan broj dece mlaĎe od 25 godina po porodici 2,12 /

Tabela 25. Struktura porodica prema tipu, 2002.

Opština Udeo u ukupnom broju porodica

u opštini (%)

Broj porodica - ukupno 2962 100

Bračni par bez dece 1003 33.86

Bračni par sa decom 1495 50.47

Majka sa decom 332 11.20

Otac sa decom 132 4.45

3.12.2 Domaćinstva

Tabela 26. Struktura domaćinstava prema broju članova, 2002.

Broj Udeo u ukupnom broju domaćinstava u opštini

(%)

Domaćinstva u opštini

ukupno 3500 100

sa 1 članom 781 22.31

2 977 27.91

3 448 12.8

4 558 15.94

5 341 9.74

6 208 5.94

7 113 3.22

8 34 0.97

9 17 0.48

10 i više 23 0.66

Prosečan broj članova domaćinstva

Opština 3,07 /

Okrug 3.29 /

Srbija 2.97 /

21

3.13 Migracije stanovništva

3.13.1 Doseljenici

Tabela 27. Broj doseljenika po vremenskim periodima.

Broj Udeo u ukupnom broju doseljenika u opštini

(%)

Udeo u ukupnom broju stanovnika u opštini (%)

Ukupan broj stanovnika 10760 / 100

Od roĎenja stanuje u istom mestu

6771 / 62.92

Doseljenici

Ukupno 3989 100 37.07

1940 i ranije 58 1.45 0.54

1941-1945 44 1.10 0.41

1946-1960 521 13.06 4.84

1961-1970 406 10.17 3.77

1971-1980 407 10.20 3.78

1981-1990 601 15.06 5.58

1991-2002 662 16.59 6.15

Nepoznato 1290 32.33 11.98

Tabela 28. Struktura doseljenika prema području sa kojeg su doseljeni, 1940-2002.

Opština Udeo u ukupnom broju

doseljenika u opštinu (%)

Doseljenici - ukupno 3989 100

Doseljenici iz

Srbije - ukupno 3811 95.53

drugog mesta iste opštine 2423 60.74

Centralne Srbije 970 24.32

Vojvodine 57 1.43

Kosova i Metohije 361 9.05

Crne Gore 17 0.43

Bosne i Hercegovine 24 0.60

Hrvatske 68 1.70

Makedonije 18 0.45

Slovenije 1 0.02

ostalih drţava 18 0.45

nepoznato 32 0.80

3.13.2 Dnevne migracije

Tabela 29. Dnevne migracije prema tipu migranata, 2002.

Opština Udeo u ukupnom broju dnevnih migranata (%)

Dnevni migranti - ukupno 576 100

Dnevni migranti koji obavljaju zanimanje

ukupno 371 64.40

u drugom naselju iste opštine 313 54.34

u drugoj opštini 48 0.08

u drugoj drţavi /

nepoznato 10 1.74

Dnevni migranti koji se školuju

ukupno 205 35.59

učenici 194 33.68

studenti 11 1.90

u drugom naselju iste opštine 165 28.64

u drugoj opštini 35 6.07

u drugoj drţavi /

nepoznato 5 0.86

22

Tabela 30. Dnevne migracije stanovništva koje obavlja zanimanje prema tipu delatnosti, 2002.

Opština Udeo u ukupnom broju dnevnih migranata (%)

Ukupno - dnevni migranti 371 100

Poljoprivreda, lov i šumarstvo 10 2.69

Ribarstvo / /

VaĎenje ruda i kamena 64 17.25

PreraĎivačka industrija 93 25.06

Energetika (el.energija, gas, voda) 6 1.61

GraĎevinarstvo 18 4.85

Trgovina i opravka motornih vozila 28 7.54

Hoteli i restorani 6 1.61

Saobraćaj, skladištenje i veze 6 1.61

Finansijsko posredovanje 1 0.26

Nekretnine i ostale poslovne aktivnosti / /

Drţavna uprava i odbrana i socijalno osiguranje 36 9.70

Obrazovanje 25 6.73

Zdravstveni i socijalni rad 37 9.97

Komunalne, društvene i lične delatnosti 4 1.08

Privatna domaćinstva sa zaposlenim licima / /

Eksteritorijalne organizacije i tela / /

Nepoznato 37 9.97

4 Stambeni resursi

4.1 Stambena statistika

Tabela 31. Struktura stambenih jedinica, 2007.


(%)

Broj stambenih jedinica

ukupno 24 100

porodične kuće 12 50

stanovi 12 50

Broj stanovnika u stambenim jedinicama

ukupno 11089 100

porodične kuće / /

stanovi / /

Tabela 32. Uporedni pregled broja stanova po popisima.

1971 1981 1991 2002

Broj stanova u opštini 4279 4473 4385 5190

Opština broj stanova na 100 stanovnika 20 26 32 45

porast broja stanova (%) / 4.53 / 18.35

Okrug broj stanova na 100 stanovnika 23 27 31 33

porast broja stanova (%) / 21,03 7,01 2,96

Srbija broj stanova na 100 stanovnika 26,59 30,00 32,00 34,00

porast broja stanova (%) / 22,82 8,66 7,35

23

Tabela 33. Broj i površina stanova, drugih nastanjenih prostorija, kolektivnih stanova i nastanjena lica, 2002.

Opština Okrug prosek

Srbija prosek

Ukupan broj/površina

Prosek po stanu

Broj stanova 5741 / / /

Površina stanova (m2) 333787 58,14 61,61 64,77

Broj lica u stanovima 11089 1,9 2,76 2,56

Broj drugih nastanjenih prostorija 62 / / /

Površina drugih nastanjenih prostorija (m2) 2405 38,79 35,90 33,62

Broj lica u drugim nastanjenim prostorijama 188 / 2,69 3,02

Broj kolektivnih stanova / / / /

Površina kolektivnih stanova / / 1157 1480

Broj lica u kolektivnim stanovima / / 73 83,88

Tabela 34. Struktura stanova prema vrsti i opremljenosti, 2002.

Opština

Udeo u ukupnom

broju stanova u opštini (%)

Prosečna površina stanova (m2)


Stanovi - ukupno 5190 100 59.31 62.71 66.04

Stanovi u vlasništvu fizičkih lica 5053 97.36 59.68 62.87 66.31

Vrsta stana

posebne sobe 114 2.19 19.35 17.88 18.15

garsonjere i 1-sobni 951 18.32 32.70 32.42 33.76

2-sobni 1782 34.33 52.92 52.88 56.01

3-sobni 1525 29.38 67.53 67.70 73.68

4-sobni 549 10.57 82.01 83.97 94.34

5 i više sobni 269 5.18 119.62 117.83 135.95

Broj stanova opremljenih

vodovodom 3059 58.94 61.03 65.76 68.16

el. strujom 5058 97.45 59.55 62.92 66.24

kupatilom 1658 31.94 64.30 69.30 70.24

nuţnikom 1580 30.44 63.34 68.72 70.10

Tabela 35. Struktura stanova prema godini izgradnje, 2002.

Opština

Udeo u ukupnom

broju stanova u opštini (%)

Prosečna površina stana (m2)


Stanovi - ukupno 5190 100 59.30 62.71 66.03

Stanovi izgraĎeni

do 1918. godine 218 1.78 55,74 48,98 60,11

1919-1945 933 7.67 55,80 50,82 57,31

1946-1960 1259 10.36 56,76 52,01 55,49

1961-1970 735 6.04 61,20 60,27 60,03

1971-1975 183 1.50 66,13 68,41 68,12

1976-1980 342 2.81 61,60 68,80 71,90

1981-1985 250 2.05 67,20 70,37 75,78

1986-1990 277 2.28 65,47 70,60 75,50

1991-1995 100 0.82 77,45 70,37 78,06

1996-2000 58 0.48 71,89 70,66 76,08

2001 11 0.09 82,00 71,20 70,40

1. kvartal 2002. 22 0.18 60,18 77,69 73,63

24

Tabela 36. Struktura nastanjenih stanova prema broju domaćinstava i lica, 2002.

Opština Udeo u ukupnom broju stanova u opštini (%)

Nastanjeni stanovi -ukupno 3445 100

Stanovi u kojima stanuje

1 domaćinstvo 3279 95.18

2 domaćinstva 149 4.32

3 i više domaćinstava 16 0.46

1 lice 739 21.45

2 930 26.99

3 442 12.83

4 503 14.60

5 343 9.95

6 252 7.31

7 i više lica 236 6.85

Tabela 37. Stambene jedinice prema nivou opremljenosti infrastrukturom, 2007.

Opština

(%)

Procenat stambenih jedinica priključenih na elektrodistributivnu mreţu 98%

Procenat stambenih jedinica priključenih na vodovodnu mreţu 100%

Procenat stambenih jedinica priključenih na kanalizacionu mreţu 100%

Procenat stambenih jedinica priključenih na gas /

Procenat stambenih jedinica sa daljinskim grejanjem /

Procenat stambenih jedinica priključenih na telefonsku mreţu 100%

4.2 Stambena izgradnja

Tabela 38. Stambena izgradnja, 2006.


Broj stanova – ukupno 24 536 49499

Broj završenih stanova 12 227 18162

Broj nezavršenih stanova 53 309 31287

Prosečna površina završenih stanova (m2) 82,91 63,95 72,05

Broj izgraĎenih stanova na 1000 stanovnika 1,2 1,0 2,5

Tabela 39. Vrednost izvedenih građevinskih radova, 2006.

Opština

(€)* Udeo u vrednosti svih

graĎevinskih radova (%)

Vrednost izvedenih graĎevinskih radova - ukupno 4539208 100

Stambena izgradnja - ukupno 197861 4.36

Stambena izgradnja u privatnoj svojini 197861 4.36

* po prosečnom srednjem kursu NBS za 2006. Godinu

25

4.3 Cene na trţištu

Tabela 40. Cene stanova novogradnje, I polugodište 2008.

Opština Beograd Srbija (prosek)

Prosečna površina stanova (m2) 82,91 71 57

Cena stana (€/m2) 455 1882 1397,77

Cena graĎevinskog zemljišta (€/m2) / 507,46 339,30

Cena graĎenja (€/m2) / 1028,21 842,66

Ostali troškovi (€/m2) / 276,76 215,82

5 Privreda

Privredna struktura

5.1 Privredna struktura po delatnostima

Tabela 41. Struktura preduzeća, ustanova i drugih pravnih lica prema oblasti delatnosti, stanje 31.12.2007.


preduzeća (%)

UKUPNO 147 100

Industrija i rudarstvo 5 3,40

Poljoprivreda i ribarstvo 4 2,72

GraĎevinarstvo 1 0,68

Trgovina 1 0,68

Stambeno-komunalne delatnosti 1 0,68

Finansijske i druge usluge 2 1,36

Obrazovanje i kultura 14 9,52

Zdravstvo i socijalna zaštita 5 3,40

Društveno-političke zajednice i organizacije 86 58,50

Tabela 42. Struktura preduzetničkih radnji prema oblicima organizovanja, stanje 12.04.2006.

Opština Udeo u ukupnom broju preduzetničkih radnji

(%)

UKUPNO 165 100

Samostalne radnje 160 96,96

Ortačke radnje 5 3,04

26

Tabela 43. Struktura aktivnog stanovništva koje obavlja zanimanje po delatnostima, 2002.


aktivnog stanovništva (%)

Aktivno stanovništvo - ukupno 3477 100

Poljoprivreda, lov i šumarstvo 1777 51,10

VaĎenje ruda i kamena 169 4,86

PreraĎivačka industrija 309 8,88

Energetika (el.energija, gas, voda) 40 1,15

GraĎevinarstvo 81 2,33

Trgovina i opravka motornih vozila 145 4,17

Hoteli i restorani 31 0,89

Saobraćaj, skladištenje i veze 38 1,09

Finansijsko posredovanje 12 0,34

Nekretnine i ostale poslovne aktivnosti 17 0,48

Drţavna uprava i odbrana i socijalno osiguranje 214 6,15

Obrazovanje 157 4,51

Zdravstveni i socijalni rad 199 5,72

Komunalne, društvene i lične delatnosti 27 0,77

Eksteritorijalne organizacije i tela 1 0,02

Nepoznato 260 7,47

5.2 Poljoprivreda

Područje opštine MedveĎa pripada stočarsko-planinskom makrorejonu sa dominirajućim srednje planinskim predelima u kojima livade, pašnjaci i šumsko-travne površine čine preteţan deo poljoprivrednog zemljišta. Manji deo prostora opštine, duţ reka Jablanice, Banjske i Tularske reke, poseduje karakteristike ratarsko-stočarskog rejona (1/4 poljoprivrednog zemljišta su oranice i bašte).

Tabela 44. Struktura poljoprivrednog stanovništva prema posedovanju poljoprivrednog gazdinstva, polu i aktivnosti, 2002.

Opština

Udeo u ukupnom


Udeo u polj. stanovništvu opštine (%)

Stanovništvo - ukupno 10760 100 /

Poljoprivredno stanovništvo

Ukupno 2990 27,78 100

Muško 1579 14,67 52,80

Ţensko 1411 13,11 47,19

Polj. stanovništvo sa gazdinstvom

Ukupno 1956 18,17 65,41

Muško 1029 9,56 34,41

Ţensko 927 8,61 31,00

Aktivno poljoprivredno stanovništvo koje obavlja zanimanje

Ukupno 1771 16,45 59,23

Muško 1072 9,96 35,85

Ţensko 699 6,49 23,37

Individulani poljoprivrednici

Ukupno 1722 16,00 57,59

Muško 1027 9,54 34,34

Ţensko 695 6,45 23,24

Izdrţavano poljoprivredno stanovništvo

Ukupno 1219 11,32 40,76

Muško 507 4,71 16,95

Ţensko 712 6,61 23,81

27

Tabela 45. Struktura poljoprivrednih gazdinstava prema veličini, 2002.

Opština Udeo u ukupnom broju gazdinstava

(%)

Udeo u ukupnom broju polj.

gazdinstava (%)

Gazdinstva – ukupno 1803 100 /

Nepoljoprivredna gazdinstva 1122 62,22 /

Mešovita gazdinstva 236 13,08 /

Gazdinstva bez prihoda 67 3,71 /

Poljoprivredna gazdinstva

ukupno 378 20,96 100

bez zemljišta 2 0,11 5,29

do 0,1 ha / / /

0,1 – 1 ha 31 1,72 8,20

1 – 5 ha 127 7,04 33,59

5 – 10 ha 121 6,71 32,01

10 – 20 ha 68 3,77 17,98

Preko 20 ha 29 1,60 7,67

Tabela 46. Struktura ukupne poljoprivredne površine u opštini prema načinu korišćenja, 2006.

Opština (ha) Udeo u ukupnoj polj.

površini (%)

Površina – ukupno 52400 /

Poljoprivredna površina – ukupno 22474 100

Oranice i bašte

ukupno 5474 24,35

ţito 2104 9,36

ind. bilje / /

povrtno bilje 453 2,01

krmno bilje 1158 5,15

Voćnjaci 1208 5,37

Vinogradi 1 0,004

Livade 9693 43,12

Pašnjaci 6098 27,13

Tabela 47. Struktura poljoprivredne površine privatnih gazdinstava u opštini prema načinu korišćenja, 2006.

Opština

(ha)

Udeo u ukupnoj polj. površini privatnih gazdinstava (%)

Površina – ukupno 52400 /

Poljopriv. površina privatnih gazdinstava – ukupno 20352 100

Oranice i bašte

ukupno 5474 26,89

ţito 2104 10,34

ind. bilje / /

povrtno bilje 453 2,22

krmno bilje 1158 5,69

voćnjaci 1158 5,69

vinogradi 1 0,004

livade 9683 47,64

pašnjaci 4036 19,83

28

Tabela 48. Proizvodnja pojedinih ratarskih kultura, industrijskog, povrtnog i krmnog bilja, 2006.

Ukupan prinos

u opštini (t)

Udeo u uku-pnom prinosu

Srbije (%)

Prosečan prinos u

opštini (kg/ha)

Prosečan prinos u

okrugu (kg/ha)

Prosečan prinos u Srbiji

(kg/ha)

Pšenica 2740 0,14 3374 6432 7301

Kukuruz 1886 0,03 2294 4330 8154

Pasulj 175 0,32 667 696 947

Krompir 887 0,09 2918 5834 9134

Detelina 748 0,13 2553 2507 3539

Lucerka 934 0,08 2788 3399 4797

Livade (seno) 17143 1,37 1938 1176 1476

Pašnjaci (seno) 3714 0,76 638 349 487

Tabela 49. Proizvodnja voća i groţđa, 2006.

Broj rodnih stabala/rodnih

čokota u opštini

Ukupan prinos u

opštini (t)

Udeo opštine u ukupnom

prinosu Srbije (%)

Prosečan prinos u opštini

(kg/stablo ili kg/čokot)

Prosečan prinos u okrugu

(kg/stablo ili kg/čokot)

Prosečan prinos u

Srbiji (kg/stablo ili

kg/čokot)

Jabuka 19511 676 34,6 19,0 16,3

Šljiva 235538 3921 16,6 17,2 16,2

GroţĎe 33 3 1,0 1,2 1,1

Tabela 50. Broj stoke, stanje 01.12.2006.

Opština Udeo u ukupnom

broju u okrugu (%) Udeo u ukupnom broju u Srbiji (%)

Goveda ukupno 5169 10,05 0,46

krave i steone junice 3069 8,37 0,45

Svinje ukupno 6211 6,73 0,15

krmače i suprasne nazimice 965 6,32 0,15

Ovce ukupno 4298 34,41 0,27

ovce za priplod 2814 31,05 0,24

Ţivina ukupno 24824 0,35 0,15

Tabela 51. Prosečan broj stoke, stanje 01.12.2006.


Broj goveda na 100 ha obradive površine 23 32 22

Broj svinja na 100 ha oranične površine 25 51 76

Broj ovaca na 100 ha poljoprivredne površine 25 10 32

29

5.3 Šumarstvo

Tabela 52. Pošumljene površine i posečena drvna masa, 2006.

Opština Udeo u Srbiji (%)

Ukupna površina opštine (ha) 52400 5,93

Obrasla šumska površina (ha) 7090 0,35

Pošumljeno u šumi (ha) lišćarima / /

četinarima 2,22 0.38

Pošumljeno van šume (ha) lišćarima / /

četinarima 11,61 1,60

Posečena drvna masa – ukupno (m

3)

lišćara 47303 1,97

četinara 98 0,04

Posečan drvna masa – tehničko drvo (%)

lišćara 14 43,75

četinara 92 /

5.4 Makroekonomski pokazatelji

Tabela 53. Struktura narodnog dohotka po delatnostima, 2005. * po prosečnom srednjem kursu NBS za 2005. godinu

Delatnost Republika

Srbija Jablanički

okrug Medveđa

Poljoprivreda, lov, šumarstvo i vodoprivreda

121031255

11234349 149145

Ribarstvo 263297 3672619 -

Vađenje ruda i kamena 17178868 - -

Prerađivačka industrija 189915793 70 8378

Proizv. i snabd. el. energijom, gasom i vodom

27242849

3221916 18314

Građevinarstvo 46439414 584073 7417

Trgovina na veliko i malo, opravka 166750939 741736 53769

Hoteli i restorani 13811553 1935790 5075

Saobraćaj, skladištenje i veze 53962734 157550 9751

Aktivnosti u vezi s nekretninama, iznajmlj.

25998949

703207 648

Zdravstveni i socijalni rad 1499919 162504 -

Ostale komunalne društv. i lične usluge 907671 36018 -

Ukupno 665003241 18866 252497

30

Tabela 54. Struktura narodnog dohotka po oblicima svojine, 2005.

Opis

Republika Srbija Jablanički okrug Medveđa

Ukupno % Ukupno % Ukupno %

Ukupno 665003241 100% 11234349 100,00% 252497 100,00%

Društvena svojina 111277419 16,73%

2483286 22,10% 51327 20,33%

Svega privatna svojina

335009583 50,38%

5944882 52,92% 193955 76,81%

Preduzeća 172015572 25,87%

1688518 15,03% 4412 1,75%

Gazdinstva i radnje

162994011 24,51%

4256364 37,89% 189543 75,07%

Zadruţna svojina 8356732 1,26% 115109 1,02% - -

Mešovita svojina 159903216 24,05%

2304473 20,51% -851 -0,34%

Drţavna svojina 50456291 7,59% 386599 3,44% 8066 3,19%

* po prosečnom srednjem kursu NBS za 2005. godinu

Javne finansije

5.5 Prihodi opštinskog budţeta

Tabela 55. Struktura prihoda opštinskog budţeta, 2006.

Opština (€)* Struktura prihoda u

opštini (%)

Struktura prihoda (u proseku) u

Srbiji (%)

Ukupni prihodi 3540,25 / 138073353

Ukupni prihodi po stanovniku 340,34 9,61 18629

Tekući prihodi 3540,25 / 131844476

Primanja od prodaje nefinansijske imovine / / 50874

Primanja od zaduţenja i prodaje finansijske imovine / / 6178003


5.6 Rashodi opštinskog budţeta

Tabela 56. Struktura rashoda opštinskog budţeta, 2006.

Opština (€)* Struktura rashoda u opštini (%)

Struktura rashoda (u

proseku) u Srbiji (%)

Ukupni rashodi 3524,97 100 131743182

Ukupni rashodi po stanovniku 338,87 / 17775

Tekući rashodi 1640,92 46,55 76,66

Izdaci za nabavku nefinansijske imovine 1884,06 53,44 21,89

Izdaci za otplatu kredita i nabavku finansijske imovine

/ / 1,44

Ostvareni suficit ili deficit 15,27 0,43 4,80


31

Ustanove

5.7 Javna komunalna preduzeća

Tabela 57. Spisak javno-komunalnih preduzeća.

Br. Naziv preduzeća Delatnost

1 JKP “Obnova” Javno-Komunalna delatnost

5.8 Javna preduzeća

Tabela 58. Spisak javnih preduzeća.

Br. Naziv preduzeća Delatnost

1 JP “Direkcija za urbanizam i

izgradnju” UreĎenje graĎevinskog zemljišta

2 JP “Radio MedveĎa” Informativna delatnost

5.9 Finansijke institucije

Tabela 59. Spisak poslovnih banaka.

Br. Naziv institucije Broj filijala u opštini

1 Ministarstvo finansija – Uprava za trezor, filijala Leskovac,

ekspozitura MedveĎa 1

2 Komercijalna banka AD Beograd 1

4.10 Industrijske zone i industrijski parkovi

5.10.1 Lokacija industrijskih zona/parkova

Radne zone - industrijski objekti Vaţećom planskom dokumentacijom za opštinu MedveĎa, odnosno za naseljeno mesto MedveĎa i naselje Sijarinska Banja, uraĎena je navedena dokumentacija, na osnovu koje su odreĎene zone i pravila gradnje. Za deo teritorije Opštine MedveĎa, van ovih naseljenih mesta, nije uraĎena planska dokumentacija, a koja su takoĎe interesantna i imaju dobre uslove za planiranje i izgradnju industrijskih objekata za preradu drveta, kao i za otkup , skladiranje i preradu šumskih i ostalih plodova. Na ovim lokacijama postoji uraĎena elektro mreţa, kao i lokalni putevi za prilaz do navedenih lokacija. Navedena područja koja su pokrivena planskom dokumentacijom (PGR i PDR), imaju izgraĎenu infrastrukturu i to:

- Na području naselja Medveđa planom je odreĎeno područje industrijske zone na desnoj obali reke Jablanice, navedena zona je delimično izgraĎena objektima u funkciji, dok je veći deo prostora slobodan za dalju gradnju

32

industrijskih objekata. Na ovoj lokaciji uraĎena je kompletna infrastruktura tj uraĎena je elektro i PTT mreţa, vodovodna i kanalizaciona mreţa kao i putna infrastruktura. Teren predviĎen za industrijsku gradnju je ravan i pruţa dobre uslove za nesmetanu gradnju objekata.

- Na području banjskog naselja Sijarinska Banja, planom je predviĎena lokacija za gradnju fabrike za proizvodnju mineralne vode kao i tečnog CO2 gasa, i na navedenoj lokaciji postoji vodovodna i NN mreţa. Lokacija je predviĎena na levoj obali reke Jablanice i do iste bi se dolazilo asvaltirani putnim pravcem MedveĎa - S. Banja dok bi ostali sadrţaji komunalne infrastrukture u slučaju gradnje bili naknadno izgraĎeni. Sijarinska Banja poseduje ogromne količine termo-mineralne vode sa izlaznom temperaturom od 75 stepeni celzjusovih što daje dodatne mogućnosti za izgradnju i funkcionisanje toplih bašti kao i za zagrevanje izgraĎenih i budućih objekata.

Sve navedene lokacije su dobro pokrivene mreţom svih operatera mobilne i fiksne telefonije. U daljem tekstu ovog vodiča za investitore dajemo delimičan izvod iz uslova gradnje prema planskoj dokumentaciji. Ova pravila primenjuju se na izgradnju skladišno-proizvodnih objekata na novim i postojećim graĎevinskim parcelama.

Poloţaj objekata na parcelama definisan je graĎevinskim linijama (granicama graĎenja u odnosu na regulacione linije saobraćajnica) i minimalnim odstojanjima od susednih parcela.

GraĎevinske parcele postojećih korisnika zadrţane su u postojećem obliku i veličini sa eventualnim korekcijama nastalim u cilju formiranja saobraćajne mreţe i drugih javnih površina.

Kod postojećih kompleksa - graĎevinskih parcela, moguća je podela istih na dve ili više manjih graĎevinskih parcela, u cilju razdvajanja pojedinih tehnoloških celina kroz odgovarajući planski dokumenat a u skladu sa zakonskim propisima. Podela je moguća pod uslovom da svaka novoformirana parcela ima direktan izlaz na saobraćajnicu, kao i mogućnost za samostalno priključenje na mreţe infrastrukture.

Koeficijent izgraĎenosti je od 0,6 sa dozvoljenim odstupanjem + 10%.

Procenat zauzetosti parcele moţe biti maksimalno 80%.

Visina objekata za skladišne i proizvodne objekte je prizemna sa visinama u zavisnosti od potreba tehnološkog procesa i usklaĎena u pogledu zaštite od poţara.

INDUSTRIJSKA ZONA LOKACIJE ZA IZGRADNJU INDUSTRIJSKIH OBJEKATA

A) MEDVEĐA 1. U industrijskoj zoni predviĎena je gradnja industrijskih objekata na sledećim katastarskim parcelama sa statusom korisnika i to:

Na katastarskim parcelama broj 1936, 1937, 1938, 1939, 1940,1941, 1942, 1943, 1944, 1945, 1946, 1947, 1948, 1949, 1951, 2367, 2365, 2364, 2356/1, 2341/1, 2413/1, 2313/2, 2313, 2314, 2312, 2310, 2305/1, 2306, 2303/2, 2304, 2296, 2292, 2291, 2288, 2279/1, 2280/1, 2281, 2283, 2286, 2303/1. Navedene kaatastarske parcele su u privatnom vlasništvu, i iste su u ukupnoj površini

od oko 8ha. Ove parcele su kompletno komunalno opremljene i nisu opterećene objektima.

33

2. Van industrijske zone na području pokrivenim planom, predviĎena je gradnja objekata komunalne i ostale infrastrukture:

U samom naselju predviĎena je gradnja Autobuske stanice na katastarskim parcelama broj 57 i 75 čiji je korisnik Opština MedveĎa, KP. br. 58 čiji je korisnik DD «AIK» Leskovac, kao i na KP. br. 73/2 i 74 koje su u privatnom vlasništvu.

U mesnoj zajednici Negosavlje, koja se nalazi na ulazu u MedveĎu iz pravca Leskovca predviĎena je izgradnja Benzinske stanice na KP. br. 997 i br. 999 koje su u privatnom vlasništvu.

Na katastarskim parcelama broj 27,28,29,34,35 u KO MedveĎa koje su u pravu korišćenja Opštine medveĎa, i kat parcelama 36 i 37 u privatnom pravu korišćenja, predviĎena je izgradnja motela na ukupnoj površini od oko 2ha.

Na katastarskim parcelama broj 9,10,11,12,13 u KO MedveĎa koje su u pravu korišćenja Opštine MedveĎa i kat parcelama broj 8,1029/1,1029/2,1028/1,1028/2,1058/1,1058/2,1059,1060,1061, koje u u privatnom vlasništvu, predviĎena je izgradnja stočne pijace.

Na katastarskim parcelama broj 720/2 i 93 u KO MedveĎa koje su u pravu korišćenja Opštine MedveĎa, kao i na kat parcelama broj 100 i 101/3 u pravu korišćenja DD «AIK» Leskovac predviĎena je izgradnja kvantaške pijace.

B) SIJARINSKA BANJA Na području sijarinske Banje planskom dokumentacijom predviĎena je izgradnja od

industrijskih objekata, fabrika mineralne vode, CO2 gasa kao i mogućnost izgradnje staklenih bašti, sve ovo bazirano na izvorima termo-mineralnih voda, kao i izgradnja postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda.

34

Izgradnja fabrike mineralne vode, predviĎena je na katastarskim parcelama broj 13, 14, 49, 50, 51, 20/2, 16/2, u KO Sijarinska Banja koje su u privatnom pravu korišćenja. TakoĎe, izgradnja navedene fabrike predviĎena je i na katastarskim parcelama broj 36/5, 36/6 i 484/2 u drţavnom vlasništvu. Ukupna površina navedenih parcela je oko 2 hektara.

izgradnja toplih leja predviĎena je na sledećim katastarskim parcelama i to: KP br. 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21 koje su u privatnom pravu korišćenja kao i na KP br 361/4 koja je u drţavnom vlasništvu.

Izgradnja kolektora otpadnih voda predviĎena je na KAT parceli broj 29 u KO Sijarinska banja koja je u pravu korišćenja DD «AIK» Leskova

Za deo teritorije Opštine MedveĎa, van ovih naseljenih mesta, nije uraĎena planska dokumentacija, a koja su takoĎe interesantna i imaju dobre uslove za planiranje i izgradnju industrijskih objekata za preradu drveta, kao i za otkup , skladiranje i preradu šumskih i ostalih plodova. Na ovim lokacijama postoji uraĎena elektro mreţa, kao i lokalni putevi za prilaz do navedenih lokacija. Ovo se odnosi na sledeće lokacije i mogućnost gradnje objekata i to:

- Izgradnja fabrike kisele vode u Tularu, - Izgradnja fabrike za obradu poludragog kamena Rasovača, - Izgradnja ribnjaka u Ravnoj Banji, - Izgradnja fabrike za proizvodnju silikatnih opeka od jalovine rudnika Lece u Gazdaru.

5.10.2 Inkubator centri za nove biznise

Biznis inkubator centar u opštini MedveĎa je trenutno u fazi registrovanja i uspostavljanja. Objekat biznis inkubator centra je završen i čeka se na izdavanje upotrebne dozvole. Postoji sedam modula od po 98 m

2, sa mogućnošću pregradjivanja. Završetak procedure oko registrovanja i

uspostavljanja biznis inkubator centra opštine MedveĎa očekujemo krajem aprila meseca 2010.godine.

4.10.3 Finansijska pomoć

Fond za razvoj Republike Srbije je aktivan i na nivou ovog regiona, tako da je u periodu 2002-2006. godine ukupan iznos odobrenih kredita iznosio 208 miliona dinara. Struktura ukazuje da se najviše kredita odobravalo za ulaganje u drvnu industriju (42,7%) i agroindustriju (27,2%), dok su ostali sektori znatno participirali manje – 12,1% kredita odobreno je preduzećima iz hemijske industrije, metalopreraĎivačkoj 2,8%, tekstilnoj 2,1%, gumarskoj industriji 7,2%.

Finansiranje razvoja nerazvijenih opština (čiji je korigovani narodni dohodak do 55% nivoa RS) i pravo na korišćenje posebnih sredstava, sadrţana su u sledeća tri programa koje sprovode Ministarstvo finansija, Ministarstvo privrede, Fond za razvoj Republike Srbije i organi lokalne samouprave:

1) Program kreditiranja u cilju podsticanja investicija i povećanja zaposlenosti u nerazvijenim

opštinama;

2) Program kreditne podrške za početnike;

3) Program kreditiranja nezaposlenih fizičkih lica, lica proglašenih tehnološkim viškom, kao i

inovatora kroz odobravanje mikrokredita za zapošljavanje.

Program kreditne podrške za početnike

Ovim programom su posebno prilagoĎeni uslovi za odobravanje kredita za preduzetnike i pravna lica – početnike iz oblasti raznih zanatskih, proizvodnih i usluţnih delatnosti kao i za inovatore koji su verifikovani kroz takmičenje za izbor najbolje tehnološke inovacije. Krediti su namenski i sluţe za nabavku osnovnih sredstava, poslovnog prostora i

35

delom za obezbeĎenje trajnih obrtnih sredstava. Prednost u korišćenju kredita imaju lica do 35 godina starosti kao i preduzetnici i lica koja obezbeĎuju i sopstvena sredstva.

Ukupan iznos raspoloţivih sredstava za finansiranje ovih programa za Republiku Srbiju iznosi 595 miliona dinara, od kojih je za kreditiranje preduzetnika namenjeno 150 miliona dinara. Jug Srbije je identifikovan kao jedan od najnerazvijenijih područja pa stoga se moţe ostvariti značajno učešće u fondu namenjenih sredstava.

Program kreditiranja nezaposlenih fizičkih lica, lica proglašenih tehnološkim viškom,

kao i inovatora kroz odobravanje mikrokredita za zapošljavanje

Korišćenje sredstava iz ovog programa imaju preduzeća i preduzetnici, fizička lica registrovana kod Nacionalne sluţbe za zapošljavanje, zaposleni koji su utvrĎeni kao višak pod uslovom da sredstva isplaćena na ime otpremnine uloţe u sopstveni biznis i inovatori. Mikrokrediti se ne mogu koristiti za programe primarne poljoprivredne proizvodnje, kreditiranje infrastrukture, trgovine i taksi usluga, kao i za programe čija predračunska vrednost ulaganja prelazi 30 hiljada evra. Instrumenti obezbeĎenja mikrokredita su hipoteka na nepokretnosti u privatnom vlasništvu u odnosu 1:1 vrednosti odobrenog mikrokredita ili ugovorno jemstvo pravnog lica za korisnika kredita.

Sredstva Nacionalnog investicionog plana za razvoj opština U cilju što efektivnijeg korišćenja investicija od privatizacionih prihoda kao i kredita

meĎunarodnih finansijskih institucija (Svetska banka, EBRD, EIB) i predpristupnih fondova Evropske unije, Vlada Srbije je usvojila izradu Nacionalni investicioni plan za period 2006-2011. godine. Do kraja 2006. i 2007. godine biće uloţeno oko 1,2 milijarde evra u kapitalne investicije u raznim sektorima. U prvoj polovini 2007. godine pripremiće se plan za period 2007. do 2011. godine. Nacionalni investicioni plan daje prednost onim projektima1 koji su prepoznatljivi kao prioriteti i na osnovu preporuke Nacionalne strategije za pristupanje EU, kojima će se na duţi vremenski rok, obezbediti rast zaposlenosti, odrţivi i dinamičan privredni razvoj kao i ravnomerni razvoj svih regiona u Srbiji. Značajna sredstva biće investirana u regione kojima redovna budţetska sredstva nisu dovoljna za ubrzani napredak.

5.11 Porezi - lokalni, regionalni, nacionalni

U opštini MedveĎa postoji/posluje ekspozitura Ministarstva finansija,Poreska uprava, Regionalni centar Niš,Ekspozitura MedveĎa u čijoj su nadleţnosti regionalni i nacionalni porezi. Takodje, u Opštinskoj upravi opštine MedveĎa odskora, u okviru Odeljenja za finansije, privredu i privatno preduzetništvo funkcioniše Odsek lokalne poreske administracije opštine MedveĎa. Osnovne nadleţnosti ovog odseka su: - Utvrdjivanje, naplata i kontrola poreza na imovinu u statici - Utvrdjivanje, naplata i kontrola lokalne komunalne takse - Kontrola i naplata lokalne administrativne takse

1 Приоритети имају пројекти из седам сектора: Подстицање привредног развоја, унапређење образовања, модернизација здравственог система и заштите животне средине, изградња саобраћајне инфраструктуре, станоградња, побољшање стандарда грађана (спорт, култура, социјална заштита) и унапређење рада државне управе.

36

5.12 Proces izdavanja dozvola

Lokacijska dozvola

Br.

Naziv dokumenta

Prilozi

Nadležni organ / lice

Vreme

1.

Kopija plana

Dokaz o pravu svojine na zemljištu

1. Zahtev 2. Broj parcele 3. Takse

1. Služba za katastar nepokretnosti

7 dana

2.

Situacioni plan

Katastarsko - topografski plan

(koji se nakon izrade overava u Službi katastra)

1. Kopija plana 2. Projektni zadatak 3. Ugovor

1. Ovlašćeni projektant 2. Ovlašćeni geometar

15 dana

3.

Izvod iz katastra podzemnih vodova i /ili

pribavljanje tehničkih uslova (voda i kanalizacija, struja, telefon, gas,

toplovod)

1. Zahtev 2. Broj parcele 3. Takse

1. JKP Komunalac - opština 2. Elektrodistribucija 3. Telekom - republika 4. JKP Toplana - opština 5. JP Gas - republika / opština

30 dana

4.

Izdavanje lokacijske dozvole

1. Kopija plana 2. Dokaz o pravu svojine 3. Overen situacioni / KT plan 4. Izvod iz katastra podzemnih vodova i / ili tehnički uslovi JP i JKP 5. Taksa

1. Odeljenje za urbanizam 15 dana

Građevinska dozvola

Br.

Naziv dokumenta

Prilozi


Vreme

5.

Izrada glavnog projekta

1. Lokacijska dozvola

1. Ovlašćeni projektant

30 dana

6.

Tehnička kontrola glavnog projekta

1. Lokacijska dozvola 2. Glavni projekat

1. Ovlašćeni projektant

7 dana

7.

Ugovor i plaćanje naknade za uređenje

građevinskog zemljišta

1. Lokacijska dozvola 2. Glavni projekat 3. Izveštaj o tehničkoj kontroli glavnog projekta 4. Taksa

1. Javno preduzeće nadležno za poslove uređenje građevinskog zemljišta (npr. JP Direkcija za izgradnju grada)

7 dana

8.

Izdavanje građevinske dozvole

1. Lokacijska dozvola 2. Glavni projekat 3. Izveštaj o tehničkoj kontroli glavnog projekta 4. Ugovor o naknadi za uređenje zemljišta i dokaz o uplati 5. Taksa

1. Odeljenje za urbanizam

15 dana

Izgradnja objekta

Br.

Naziv dokumenta

Prilozi


Vreme

9.

Ugovor o građenju

1. Građevinska dozvola 2. Glavni projekat 3. Izveštaj o tehničkoj kontroli glavnog projekta

1. Pravno lice registrovano za izvođenje građevinskih radova

5 dana

10.

Prijava izvođenja radova

1. Prijava 2. Građevinska dozvola

1. Odeljenje za urbanizam

5 dana

11.

Geodetsko snimanje temelja i izdavanje

potvrde o usaglašenosti

1. Izvođač radova podnosi dokaz o geodetskom snimanju temelja

1. Ovlašćeni geometar 2. Odeljenje za urbanizam

5 dana

12.

Geodetsko snimanje izvedenog stanja

/

1. Ovlašćeni geometar

10 dana

37

Nakon izgradnje objekta (upotrebna dozvola)

Br.

Naziv dokumenta

Prilozi


Vreme

13.

Saglasnost za priključenje objekta na

komunalnu infrastrukturu

1. Zahtev 2. Građevinska dozvola

1. JKP Komunalac - opština 2. Elektrodistribucija 3. Telekom - republika 4. JKP Toplana - opština 5. JP Gas - republika / opština

15 dana

14.

Tehnički prijem objekta i upotrebna

dozvola

1. Zahtev 2. Taksa 3. Zapisnik o tehničkom prijemu objekta

1. Komisija za tehnički prijem objekta

30 dana

15.

Upis objekta u katastar i zemljišne

knjige

1. Zahtev 2. Upotrebna dozvola 3. Takse

1. Služba za katastar nepokretnosti

7 dana

6. Radna snaga

6.1 Broj i struktura zaposlenih

Tabela 60. Broj i struktura zaposlenih, 2006.

Opština Struktura

zaposlenih u opštini (%)

Struktura zaposlenih u okrugu (%)

Struktura zaposlenih u

Srbiji (%)

Zaposleni - ukupno 1327 100 100 100

Ţene 528 39,78 40,60 43,10

Muškarci 799 60.22 59,40 56,90

U preduzećima, ustanovama, zadrugama i organizacijama

1117 84,17 65,72 72,65

Privatni preduzetnici, samostalni delatnici i zaposleni kod njih

210 15,82 34,28 27,34

Broj zaposlenih na 1000 stanovnika 128 / / /

Broj zaposlenih u preduzećima, ustanovama, zadrugama i organizacijama na 1000 stanovnika

107 / / /

6.2 Zaposlenost po delatnostima

Tabela 61. Struktura zaposlenih u preduzećima, ustanovama, zadrugama i organizacijama, po sektorima delatnosti, 2007.

Opština Struktura

zaposlenih u opštini (%)

Struktura zaposlenih u okrugu (%)

Struktura zaposlenih u

Srbiji (%)

Zaposleni - ukupno 1073 100 100 100

Ţene 414 38,58 33.93 33,25

Muškarci 659 61,42 66,07 66,75

Poljoprivreda, lov, šumarstvo i vodoprivreda

14 1,30 1,65 2.38

Ribarstvo / / / 0,05

VaĎenje ruda i kamena 58 5,40 0,21 1,18

PreraĎivačka industrija 82 7,64 18,28 17,96

Proizv. i snabdev. energijom, 52 4,84 2,87 2,42

38

GraĎevinarstvo / / 3,53 4,18

Trgovina na veliko i malo i opravka motornih vozila

32 2,98 7,22 10,22

Hoteli i restorani 144 13,42 0,91 1.19

Saobraćaj, skladištenje i veze

13 1,21 3,67 5,29

Finansijsko posredovanje 1 0,09 0.57 1,94

Poslovi sa nekretninama i iznajmljivljivanjem

/ / 0,88 4,22

Drţavna uprava i socijalno osiguranje

113 10,53 6,19 3,77

Obrazovanje 262 24,41 12,31 7,13

Zdravtsveni i socijalni rad 129 12,02 11,69 8,59

Ostale komunalne, društvene i lične usluge

25 2,33 3,60 3,02

6.3 Prosečne zarade

Tabela 62. Prosečne zarade po zaposlenom, 2008.

Opština (€)* Okrug (€) Srbija (€)

Prosečna bruto zarada (sa porezom i doprinosima) 408,4 416,7 560,9

Prosečna neto zarada (bez poreza i doprinosa) 288,5 297,9 402,1

* po srednjem kursu NBS na dan ___________

Tabela 63. Uporedni pregled prosečnih zarada po zaposlenom po godinama.

2002 (€)*

2003 (€)**

2004 (€)***

2005 (€)****

2006 (€)*****

2007 (€)******

2008 (€)*******

Prosečna bruto zarada u opštini 142,7 152,4 142,9 147,6 203,5 335,6 408,4

Prosečna bruto zarada u okrugu 151,4 168,9 170,6 177,9 237,0 325,3 416,7

Prosečna bruto zarada u Srbiji 218,5 255,3 283,2 307,7 377,0 484,4 560,9

Prosečna neto zarada u opštini 98,9 105,5 98,7 101,5 138,2 236,0 288,5

Prosečna neto zarada u okrugu 104,9 116,6 116,5 121,4 167,3 232,6 297,9

Prosečna neto zarada u Srbiji 151,7 176,7 194,4 210,3 257,8 347,0 402,1

* po prosečnom srednjem kursu NBS za 2002. godinu ** po prosečnom srednjem kursu NBS za 2003. godinu *** po prosečnom srednjem kursu NBS za 2004. godinu **** po prosečnom srednjem kursu NBS za 2005. godinu ***** po prosečnom srednjem kursu NBS za 2006. godinu ****** po prosečnom srednjem kursu NBS za 2007. godinu ******* po prosečnom srednjem kursu NBS za 2008. godinu

39

6.4 Zarade po delatnostima

Tabela 64. Prosečne zarade po zaposlenom bez poreza i doprinosa, po sektorima delatnosti, 2006.


Prosečna neto zarada - ukupno 138,2 161,3 257,8

Poljoprivreda, lov, šumarstvo i vodoprivreda / 99,8 210,0

Ribarstvo / / 191,6

VaĎenje ruda i kamena / / 317,6

PreraĎivačka industrija 26,57 111,2 110,3

Proizv. i snabdev. energijom, gasom i vodom 242,6 276,2 344,4

GraĎevinarstvo 157,1 76,4 227,9

Trgovina na veliko i malo i opravka motornih vozila / 105,8 235,9

Hoteli i restorani / 26,2 174,3

Saobraćaj, skladištenje i veze / 168,7 293,6

Finansijsko posredovanje / 383,2 580,7

Poslovi sa nekretninama i iznajmljivljivanjem / 336,6 301,5

Drţavna uprava i socijalno osiguranje 249,7 251,7 328,2

Obrazovanje 219,1 230,9 268,2

Zdravstveni i socijalni rad 378,4 264,1 265,3

Ostale komunalne, društvene i lične usluge / 159,1 274,4


6.5 Zapošljavanje

Tabela 65. Slobodna radna mesta, 2007.

Opština Udeo u okrugu (%) Udeo u Srbiji (%)

Slobodna radna mesta - ukupno 425 4,68

Na neodreĎeno vreme

broj 111 12348

% 26,11 / /

Na odreĎeno vreme

broj 314

% 73,88 / /

Tabela 66. Struktura zapošljavanja, 2007.

Opština Udeo u okrugu (%) Udeo u Srbiji (%)

Zapošljavanje - ukupno 355 3.07 0.04

Zapošljavanje - ţene

broj 174 3.39 0.05

% 49.01 / /

Zapošljavanje - muškarci

broj 181 2.80 0.04

% 50.99 / /

Na neodreĎeno vreme

broj 69 1.18 0.02

% 19.43 / /

Na odreĎeno vreme

broj 286 4.99 0.06

% 80.57 / /

40

6.6 Nezaposlenost

Tabela 67. Struktura nezaposlenih i traţilaca zaposlenja prema polu, decembar 2007.

Opština Udeo u okrugu

(%)

Nezaposleni - ukupno 1645 4,67

Nezaposleni - ţene broj 765 4,29

% 46,50

Nezaposleni - muškarci broj 880

% 53,50 /

Traţioci zaposlenja - ukupno 1646 4,24

Traţioci zaposlenja - ţene broj 765 3,80

% 46,47 /

Traţioci zaposlenja - muškarci

broj 881

% 53,52 /

Učešće nezaposlenih u broju traţilaca zaposlenja (%)

svega 99.94 /

ţene 99.81 /

muškarci / /

Tabela 68. Broj i polna struktura nezaposlenih, 2007.

2007

Nezaposleni - ukupno 1589

Nezaposleni - ţene 774

Nezaposleni - muškarci 815

6.7 Stopa nezaposlenosti

Tabela 69. Stopa nezaposlenosti, 2007.


Stopa nezaposlenosti - ukupno 1589 35369 785099

Stopa nezaposlenosti - ţene 774 18203 422223

Stopa nezaposlenosti - muškarci 815 17166 362876

41

7 Javni resursi

7.1 Saobraćajna infrastruktura

7.1.1 Drumski saobraćaj

Jedan od osnovnih ograničavajućih faktora ukupnog razvoja i zaostalosti opštine MedveĎa predstavlja stepen izgraĎenosti i stanje putne mreţe na teritoriji. Opština je, osim sa Leskovcem, skoro nepovezana sa susednim područjima. Putna mreţe je u veoma lošem stanju i zahteva hitnu rekonstrukciju i modernizaciju. To se odnosi na regionalne i posebno na lokalne puteve koji ne odgovaraju po kvalitetu i nemaju sve elemente savremenih puteva.

Preko teritorije opštine prolazi magistralni put M-9 (Leskovac-MedveĎa-Priština-Peć) i tri regionalna putna pravca: R-222 Gajtan - Gajtanska Vrata - do granice sa opštinom Kuršumlija, R-258 od Sijarinske Banje prema Kosovskoj Kamenici i R-277 Tulare - Tabla - Orlane - Luţane. Magistralni put M-9 je najvaţnija saobraćajnica koja povezuje Opštinu MedveĎa sa putnom mreţom Republike Srbije i predstavlja najkraći izlaz na autoput – Koridor 10. IzgraĎen je sa savremenom podlogom, ali je zbog lošeg stanja neophodno izvršiti njegovu rekonstrukciju i modernizaciju na pojedinim deonicama. Stanje sva tri regionalna putna pravca je izuzetno nepovoljno. Prosečan godišnji dnevni saobraćaj (PGDS) na magistralnom putu M-9 u 2004. godini je malog intenziteta.

Tabela 70. Duţina puteva, 2006.

Opština (km)

Udeo u duţini puteva iste

kategorije u okrugu (%)

Okrug (km)

Duţina puteva - ukupno 280 15,58 1797

Savremeni kolovoz 174 19,61 887

Magistralni ukupno 41 26,79 153

savremeni kolovoz 41 26,79 153

Regionalni ukupno 36 8,61 418


Lokalni ukupno 203 16,56 1226


7.2 Komunalna infrastruktura

Vodoprivredna i komunalna infrastruktura

Hidrografska mreţa (površinske i podzemne vode) MedveĎe predstavlja jedan od najvaţnijih resursa i izuzetan, nevalorizovan, potencijal budućeg razvoja. Osnovu površinske hidrografske mreţe na teritoriji opštine MedveĎa čini deo sliva reke Jablanice sa pritokama (Banjska, Tularska, Lepaštica i Gajtanska reka). Pored toga, ovo područje je izuzetno bogato podzemnim izvorima. Postojeći resursi su dovoljni za zadovoljenje sadašnjih i budućih potreba stanovništva i privrede, ali nisu u dovoljnoj meri iskorišćeni.

Vodovodna mreţa postoji za MedveĎu i Sijarinsku Banju, ali je nedovoljnog kapaciteta. Sopstveni vodovod i jednosmerni sistem vodosnabdevanja imaju Rudnik i flotacija - Lece i fabrika špriceva u Gazdaru. Seoska naselja problem vodosnabdevanja rešavaju lokalnim kaptaţama i korišćenjem bunara.

Celokupni otpad (komunalni, industrijski, medicinski, ţivotinjski) odlaţe se na neureĎeno smetlište, česta je pojava i divljih deponija.

42

7.2.1 Vodovod i kanalizacija

Vodovod - Sadašnji sistem vodosnabdevanja sastoji se iz Izvorišta koje se nalazi na lokaciji "Batakovići" u MedveĎi, sastoji se iz pet bunara iz kojih se voda pumpama odvodi u filtersko postrojenje, I kasnije primarnom I sekundarnom mrezom do korisnika. Vodovodna mreţe je izgraĎena delom od azbestnih cevi cija je zamena neophodna obzirom da se radi o materijalu zabranjenom za upotrebu.

Trenutna vodovodna mreza delom zadovoljava potrebe naseljenog mesta Medvedja ali je nophodno prosirenje na prigradska naselja koja gravitiraju I u neposrednoj su blizini Medvedje I trenutno su ili delimicno snabdevena ili nemaju vodovodnu mrezu.

Takodje je uradjeno prosirenje vodovodne mreze ili izgradnja lokalnih mreza za vodosnabdevanje u mesnim zajednicama koje su udaljene od samog naseljenog mesta a imaju vodovodnog potencijala I potrebe za boljim I modernim snabdevanjem gradjana vodom u cilju razvoja privrede, poljoprivrede I stocarstva.

U MedveĎi je izgraĎeno postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda tako da zadovolji potrebe grada.

Postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda sagraĎeno je 2004. godine i kapaciteta je

3000 ES sa mogućom dogradnjom do 6000 ES ukoliko bi to bilo potrebno. Zajedničkim kolektorom fekalne vode se dovode do bioaeracioni bazena uz pomoć puţnih pumpi kapaciteta 22 l/s, gde se vrši mikrobiološka razgradnja organskih materija. Iz bioaeracionih bazena materijal ide u kruţni taloţnik gde se stvara preraĎeni mulj koji se preko muljnih pumpi i silosa transportuje do sušara, a nepreraĎeni mulj se ricirkuliše u biogeracioni bazen na ponovni postupak. Prečišćeni sadrţaj (voda) iz kruţnog taloţnika ide do rezorvoara gde se vrši hlorisanje, a nakon toga ispušta u recipient – reku Jablanicu.

Postojeći kolektor u Sijarinskoj banji nije povezan na sistem cevovoda glavnog

postrojenja u MedveĎi već se fekalna kanalizacija 230 domaćinstava u Sijarinskoj banji izliva u reku.

Predloţena je trasa cevovoda fekalne kanalizacije od Sijarinske Banje do MedveĎe. Na

ovaj način realizuje se jedinstvena mreţa fekalne kanalizacije za Sijarinsku Banju i MedveĎu, kao i zajednički tretman otpadnih voda u opštini MedveĎi.

7.2.3 Elektro infrastruktura

O elektroenergetskom sektoru brine Elektroistok – Leskovac, RJ MedveĎa. Izgradnjom TS 110/35 kW „Jablanica” u Ţdeglovu i povezivanjem sa novoizgraĎenim četiri TS 35/10 kW („MedveĎa”, „Sijarinska Banja”, „Gazdare” i „Lece”) znatno je poboljšano stanje i nivo pouzdanosti snabdevanja potrošača električnom energijom. Realizacijom programa elektrifikacije neelektrificiranih naselja poboljšana je i niskonaponska mreţa i opremljenost odgovarajućim objektima.

Osnovni problem kod pouzdanosti napajanja potrošača je slaba propusna moć srednje i niskonaponske mreţe i trafo stanica 10 kW i 0,4 kW, naročito na seoskom području. Problem kod odrţavanja i otklanjanja kvarova na električnoj mreţi predstavlja nedostatak stručnih kadrova i terenskih vozila.

43

7.2.4 Telekomunikacioni sistem

Telekomunikacije

Stepen izgraĎenosti i stanje PTT kapaciteta na teritoriji opštine MedveĎa nije zadovoljavajuće. Situiranost objektima PTT saobraćaja svrstava opštinu MedveĎa meĎu najnerazvijenijie u Republici iz ove oblasti.

U opštini ima 12,9 telefonskih pretplatnika na 100 stanovnika čini svega 38,7% proseka Republike (33,3 telefonskih pretplatnika na 100 stanovnika). Od 1.364 telefonska pretplatnika. Na teritoriji opštine instalirana je mobilna telefonija.

Tabela 71. PTT saobraćaj, 2006.

Opština Udeo u okrugu (%)

Broj pošta 4 12,9

Broj telefonskih pretplatnika 1432 2,55

PTT promet (otpremljeno)

pismonosne pošiljke 43 3,2

paketi / /

7.3 Energetika

Tabela 72. Iskorišćenje energije, 2007.

Opština

Električna energija (MWh)

- domaćinstva

- pravna lica

Stopa iskorišćenosti

Cena

Gas (1.000 m3)

Stopa iskorišćenosti /

Cena /

Voda (1.000 m3)

Stopa iskorišćenosti 70

Cena 26,00 + PDV

Daljinsko grejanje (Gcal)

- domaćinstva /

- pravna lica /

Stopa iskorišćenosti /

Cena /

44

7.4 Zdravstvena i socijalna zaštita

Tabela 73. Ulaganja u zdravstvo i socijalni rad, 2006.

Opština (€)*

Rashodi (ulaganja) u zdravstvo i socijalni rad 1921


Tabela 74. Lekari, stomatolozi i diplomirani farmaceuti u zdravstvenim sluţbama, 2006.


lekara (%)

Lekari – ukupno 21 100

Lekari opšte medicine 7 33.33

Lekari na specijalizaciji 2 9.52

Lekari specijalisti 12 57.14

Stomatolozi 4 /

Farmaceuti / /

Broj stanovnika na jednog lekara u opštini 493 /

Broj stanovnika na jednog lekara u okrugu 392 /

Broj stanovnika na jednog lekara u Srbiji 368 /

Tabela 75. Korisnici socijalne zaštite – maloletna lica, 2006.


korisnika (%)

Ukupno 373 100

Ugroţeni porodičnom situacijom 289 77,48

Lica sa poremećaijma u ponašanju 33 8,85

Mentalno zaostali 32 8,57

Ometeni u fizičkom razvoju 8 2,14

Lica sa kombinovanim smetnjama 2 0,53

Ostali maloletni korisnici socijalne zaštite 9 2,41

Tabela 76. Korisnici socijalne zaštite – punoletna lica, 2006.


korisnika (%)

Ukupno 661 100

Lica sa poremećaijma u ponašanju / /

Psihički i fizički ometena lica 166 25,11

Materijalno neobezbeĎena lica 128 19,36

Nezbrinuta lica 42 6,35

Ostarela lica 194 29,35

Ostali punoletni korisnici socijalne zaštite 131 19,82

45

7.5 Obrazovni kapaciteti

Tabela 77. Kapaciteti obrazovnih institucija, 2007.

Broj ustanova Broj obrazovnih profila Broj učenika/studenata

Predškolske ustanove 5 / 164

Osnovne škole 27 / 747

Srednje škole 1 352

Fakulteti 1 2 54

Tabela 78. Ulaganja u obrazovanje, 2006.


Rashodi (ulaganja) u obrazovanje - ukupno 1535 28656 1257458

Rashodi (ulaganja) u osnovno obrazovanje 1192 16739 611197

Rashodi (ulaganja) u osnovno obrazovanje po učeniku 1674 831 995


Tabela 79. Broj i struktura obrazovnih ustanova, 2006.

Opština Udeo u ukupnom broju ustanova u okrugu (%)

Osnovne škole ukupno 27 13,63

odeljenja 79 7,40

Srednje škole ukupno 1 5,3

odeljenja 14 3,81

Specijalne škole ukupno 2 40

odeljenja 4 13,80

Škole za odrasle ukupno / /

odeljenja / /

Više škole / /

Fakulteti 1 0.75

Ustanove za decu predškolskog uzrasta 5 3.76

UKUPNO – sve ustanove 133 100

Tabela 80. Ukupan broj učenika, studenata i korisnika obrazovnih ustanova, 2006.


učenika/studenata/korisnika u okrugu (%)

Osnovne škole - učenici ukupno 747 3.68

završili školu 90 3.50

Srednje škole - učenici ukupno 352 3.73

završili školu 85 3.35

Specijalne škole - učenici ukupno 22 11.34

završili školu / /

Više škole - studenti

ukupno / /

na budţetu / /


Fakulteti - studenti

ukupno 54 12,7

na budţetu 49 13,10


UKUPNO – svi učenici

Predškolske ustanove deca korisnici 164 3.93

46

Tabela 81. Prosečan broj učenika, studenata i korisnika smeštaja u obrazovnim ustanovama, 2006.


Broj učenika po osnovnoj školi 27.67 102,6 174,5

Broj učenika po odeljenju osnovne škole 9.46 19,02 20,59

Broj učenika po srednjoj školi 352 497 594

Broj učenika po odeljenju srednje škole 25.14 25,73 26,08

Broj učenika po specijalnoj školi / 39 32

Broj učenika po odeljenju specijalne škole / 6,7 6,4

Broj učenika po školi za odrasle / 60 144

Broj učenika po odeljenju škole za odrasle / 15,9 14,5

Broj studenata po višoj školi / 787 921

Broj diplomiranih studenata po višoj školi / 246 122,2

Broj studenata po fakultetu 27 426 1383

Broj diplomiranih studenata po fakultetu / 29 165,5

Broj dece korisnika po predškolskoj ustanovi 33 45,82 82,5

Broj korisnika smeštaja po studentskom domu / 143 452

Broj korisnika smeštaja po domu za učenike / 75 152

Tabela 82. Ukupan broj učenika u osnovnim školama, 2008.

Opština Udeo u ukupnom broju učenika

osnovnih škola u okrugu (%)

Učenici osnovnih škola

ukupno 666 3,41

učenice 326 3,47

učenici 340 3,36

47

8 Resursi ţivotne sredine

Zaštita i unapreĎivanje ţivotne sredine predstavljaće jedan od opredeljujućih kriterijuma za odluke o lokaciji, tehnološkim rešenjima i reţimu rada, odnosno korišćenja privrednih, infrastrukturnih i drugih objekata. Osnovni cilj je da se u opštini MedveĎa, sačuva zdrava ţivotna sredina, odnosno, spreče svi oblici ugroţavanja (od erozije, poplava i bujica) i zagaĎivanja voda, tla, vazduha, flore i faune i potencijalnih turističkih lokaliteta i obezbede uslovi za proizvodnju zdrave hrane i korišćenje drugih prirodnih vrednosti kojima opština raspolaţe.

Šume - pod šumama je 45,1% ukupne površine opštine. Na mnogim mestima zdravu i

gustu šumu smenile su ogoljenje površine, šikare i kamenjari.

Postoje četiri predela sa posebnim prirodnim odlikama: Predeo Radan planine, Mrkonjski vis, Sijarinska i Tularska Banja koji još uvek nisu pod zaštitom drţave.

Brdsko-planinsko područje opštine MedveĎa raspolaţe raznovrsnim prirodnim resursima, koji su nedovoljno valorizovani. Pored registrovanog čitavog spektra mineralizacija rudnih pojava i leţišta metaličnih i nemetaličnih mineralnih sirovina, u perspektivnije prirodne resurse ubrajaju se poljoprivredno zemljište, šumski, vodni i raznovrsni turistički potencijali. Njihova potpunija valorizacija u direktnoj je zavisnosti od stvaranja „podsticajnog ambijenta”, odnosno stimulativnih preduslova koji bi postali dovoljno privlačan motiv za proizvodno angaţovanje stanovništva.

Mineralne sirovine usled svoje zastupljenosti i raznovrsnosti predstavljaju najperspektivniji prirodni potencijal i oslonac budućeg razvoja. Na području opštine MedveĎa poznate su pojave i leţišta energetskih, metaličnih, nemetaličnih sirovina i sirovina za industriju graĎevinskog materijala.

Od energetskih sirovina utvrĎene su samo pojave geotermalne energije u neposrednoj okolini Sijarinske Banje. Postoji nekoliko prirodnih izvora i plitkih bušotina sa isticanjem vode od ukupno 8 l/sec, temperature od 32-710S i termomineralne vode u količini od 30 l/sec, sa temperaturom od 760S.

Metalične mineralne sirovine lokalizovana su na 3 leţišta: Lece sa zlatonosnom rudom olova i cinka, Tulare i Sijarinska Banja sa bakrovom i olovo-cinkovom rudom. Najveći nivo istraţenosti ima rudno polje Lece. U ataru opštine MedveĎa vrše se regionalna istraţivanja epitermalnog zlata u Leckom andezitskom masivu. U rudnom polju Tulare potrebno je izraditi geološko-ekonomsku ocenu za leţište bakra Kiseljak, kao i ocenu bilansne količine rudnih rezervi.

O nemetaličnih mineralnih sirovina i sirovina za industriju graĎevinskog materijala, poznate su pojave sitnoljuspastog liskuna i leţišta mermernog oniksa i poludragog kamena. Pojave liskunskih škriljaca u okolini Tulara samo su preliminarno ispitane (lokalitet Priparska kosa). Leţište mermernog oniksa nalazi se u Sijarinskoj banji, detaljno je istraţeno i nalazi se u fazi eksploatacije.

Pod šumama je 45,1% ukupne teritorije opštine. U drţavnom vlasništvu je 3/4 šumskog bogatstva sa preovlaĎujućim učešćem visokih šuma (86,6%). U drvnoj masi dominiraju lišćari sa učešćem od preko 99% (u tome bukva 61,9%, hrast 15,9%). Posečena drvna masa prosečno godišnje iznosi oko 23.000 m3. Mala gustina putne mreţe (9,5 m puta na 1 ha šumske površine - daleko ispod donje granice otvorenosti šuma) i visoko učešće mekih puteva (59%) u ukupnoj mreţi, predstavljaju ograničavajući faktor dinamičnijeg razvoja šumarstva u opštini.

Poljoprivredno zemljište obuhvata 42,9% teritorije opštine i prostire se na oko 22.500 ha, od čega oranice i bašte obuhvataju 23,7%, voćnjaci 7,7%, livade 40,2% i pašnjaci 28,3% poljoprivrednog zemljišta. Raznovrsnost i obimnost poljoprivrednog zemljišta omogućavaju i raznovrsnu proizvodnju koju treba usmeriti, pre svega na stočarstvo i voćarstvo.

48

Opština raspolaţe značajnim vodnim potencijalom. Površinske vode zastupljene su gustom hidrografskom mreţom - Jablanica i njene brojne pritoke (Banjska i Tularska reka, Lepaštica i Gajtanska reka). Jablanica je bujičnog karaktera, često presušuje i često se izliva, plavi obradive površine i ugroţava naselja. Mnogo veći razvojni značaj za opštinu imaju ogromni potencijali podzemnih voda. Na teritoriji opštine nalaze se mnogobrojni termomineralni izvori od kojih su najznačajniji i ekonomski najperspektivniji u Sijarinskoj i Tularskoj Banji. Sijarinska Banja ima 26 izvora od kojih 18 izvora ima terapijsku vrednost. Voda pojedinih izvora po svom hemijskom sastavu je različita: alkalna, kisela, gvoţĎevita, sa temperaturom od 680 do 760S. Tri izvora hladne mineralne vode (16-210S) su gvoţĎeviti i sumporoviti kiseljaci. Na području Tularske Banje registrovano je 5 izvora kisele i 2 izvora slane vode. Za potrebe vodosnabdevanja koriste se bunari iz kojih se crpi podzemna voda koja trenutno zadovoljava potrebe stanovništva.

8.1 Kvalitet vazduha

Vazduh - aerozagaĎivača uglavnom nema. U prečniku od oko 100 km nema

industrijskih zagaĎivača, zbog čega nisu predviĎena sistematska merenja tj. kontinuirana

kontrola granice prekoračenje imisija i emisija zagaĎujućih materija u spoljašnjoj sredini.

8.2 Kvalitet zemljišta Zemljište - u strukturi poljoprivrednog zemljišta značajno mesto zauzimaju travnjaci

(livade i pašnjaci). U zoni Flotacije rudnika Lece nalazi se jalovište na poljoprivredmom zemljištu nastalo usled eksploatacije ruda. Neophodna je sanacija i rekultivacija. Korišćenje i ureĎenje šumskog zemljišta (u privatnoj i društvenoj svojini) kontroliše se od čuvara i šumske inspekcije

8.3 Kvalitet voda Voda - vodni resursi su prirodna bogatstva od većeg značaja ako se ima u vidu

mogućnost njihovog korišćenja (kopnene vode-podzemne i površinske kao i mineralne). Opština raspolaţe značajnim vodnim potencijalom. Površinske vode zastupljene su gustom hidrografskom mreţom - Jablanica i njene brojne pritoke (Banjska i Tularska reka, Lepaštica i Gajtanska reka). Jablanica je bujičnog karaktera, često presušuje i često se izliva, plavi obradive površine i ugroţava naselja. Mnogo veći razvojni značaj za opštinu imaju ogromni potencijali podzemnih voda. Na teritoriji opštine nalaze se mnogobrojni termomineralni izvori od kojih su najznačajniji i ekonomski najperspektivniji u Sijarinskoj i Tularskoj Banji. Sijarinska Banja ima 26 izvora od kojih 18 izvora ima terapijsku vrednost. Voda pojedinih izvora po svom hemijskom sastavu je različita: alkalna, kisela, gvoţĎevita, sa temperaturom od 680 do 760S. Tri izvora hladne mineralne vode (16-210S) su gvoţĎeviti i sumporoviti kiseljaci. Na području Tularske Banje registrovano je 5 izvora kisele i 2 izvora slane vode. Za potrebe vodosnabdevanja koriste se bunari iz kojih se crpi podzemna voda koja trenutno zadovoljava potrebe stanovništva.

8.4 Upravljanje čvrstim komunalnim otpadom

Celokupan otpad (komunalni, industrijski, medicinski i ţivotinjski) odlaţe se na neureĎenom smetlištu. Prostor celokupnog smetlišta je lociran u blizini reke i magistralnog puta, neograĎen je, ne prekriva se slojem zemlje i često gori. Česta je pojava i divljih deponija. Sa komunalnim otpadom odlaţe se i medicinski, leševi uginulih ţivotinja, strugotine sa strugara. Skupština opštine je donela odluku o pristupanju sistemu regionalnog upravljanja otpadom. Planirana Regionalna deponija je u Leskovcu, a u MedveĎi je planirana Transfer-stanica.

Otpadne vode – Pre nekoliko godina rekonstruisan je i pušten u rad sistem za prečišćavanje otpadnih voda pored reke Jablanice.

49

9 Turistički resursi Turizam kao privredna grana je u prethodnoj deceniji delio sudbinu ukupne društveno-

ekonomske stagnacije i recesije. Nedovoljna infrastrukturna opremljenost i investiciona ulaganja, niska privredna aktivnost, sve izraţeniji socijalni problemi, nerazvijena i neprilagoĎena trgovinska mreţa, nedovoljna valorizovanost prirodnih, antropogenih, materijalnih i kulturnih vrednosti, neadekvatna privredna struktura (nerazgranata mala privreda), usporili su razvoj turističke aktivnosti u opštinama. Refleksija ovakvih tokova u privredi i društvu odrazila se i na opštinu MedveĎa.

Vremenska serija indikatora broja turista i njihovo prosečno zadrţavanje ukazuje na izuzetno fluktuirajući turistički promet.

Turistički promet opštine Medveđa 2000-2004. god.

Динамика туристичког промета општине Медвеђа

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

2000 2001 2002 2003 2004

6.5

7.0

7.5

8.0

8.5

9.0

дани

Број туристи Број ноћења туриста Просечно задржавање

Turistički potencijal opštine MedveĎa spada u prioritetne resurse s obzirom na

izuzetne prirodne vrednosti: bogatstvo termomineralnih voda, čist vazduh i očuvana prirodna

sredina, povoljna klima, bogata flora i fauna. Dominantno mesto predstavlja Sijarinska Banja

sa prirodnim gejzirom kao naučnim raritetom, zatim Tularska Banja, područje Mrkonjskog visa

i planina Radan. Ovi izuzetno atraktivni prirodni potencijali, donekle i izgraĎeni kapaciteti

predstavljaju izvanrednu podlogu za razvoj, pre svega banjskog, zdravstveno-rekreativnog,

lovnog, izletničkog i Ďačko-omladinskog turizma, pod uslovom da se realizuje prostorno

ureĎenje lokaliteta, izgradi odgovarajuća saobraćajna i turističko-ugostiteljska infrastruktura i

obezbedi racionalno gazdovanje ovim resursima.Sijarinska Banja je udaljena 330 km od

Beograda, 90 km od Niša, 50 km od Leskovca. Smeštena je na obalama reke Jablanice, u

podnoţju planine Goljak, na nadmorskoj visini od 250 metara. Očuvana ţivotna sredina i

zdrava hrana su posebne karakteristike Banje (u prečniku od 100 km nema ni jednog

fabričkog dimnjaka), a najveći potencijal su mineralni izvori (18), na duţini od 800 metara, svi

različitog fizičko-hemijskog sastava vode i temperature.

Tularska Banja je locirana u zelenoj kotlinici uokvirenoj šumama. Tulare se, na mestu gde se sastaju Medevačka i Brajinska reka stvarajući Tularsku reku, nalazi na nadmorskoj visini iznad 550 m. Tularska kotlinica je zelena sa šumovitim okvirom (šumska zajednica bukve, cera i hrasta).

50

9.1 Broj posetilaca

Tabela 83. Broj i struktura turista i ostvarenih turističkih noćenja, 2006.


Broj turista

ukupno 8078 21262 2306558

domaći 7972 16135 1610513

strani 106 5127 696045

Broj noćenja

ukupno 70574 94113 7328692

domaći 70042 86878 5853017

strani 532 7235 1475675

Prosečan broj noćenja

ukupno / / /

domaći 8.8 5.4 3.6

strani 5.0 1.4 2.1

9.2 Smeštajni kapaciteti

Tabela 84. Smeštajni kapaciteti, 2007.

Destinacija Broj smeštajnih

objekata Broj kreveta

Iskorišćenost kapaciteta (%)

Sijarinska Banja 51 objekat +SBR

“Gejzer” 991

UKUPNO 991

51

10 Kvalitet ţivota

10.1 Javni sadrţaji i rekreativni program

10.1.1 Sportski sadrţaji (tereni, sportske dvorane, centri za rekreaciju, stadioni)

Završetak sportske dvorane u MedveĎi omogućio je brz razvoj dvoranskog sporta i uslovio napredak klubova u više rangove takmičenja.

10.1.2 Rekreativni programi, sportske i predškolske aktivnosti

Fizička kultura. Sport kao zanačajna oblast društvenog ţivota poslednjih godina na području opštine MedveĎa doţiveo je ekspanziju. U ovoj sredini trenutno egzistira i funkioniše četiri sportska kluba (fudbalski, košarkaški, karate i šahovski klub Jablanica) koji se takmiče u različitim rangovima takmičenja.

Završetak sportske dvorane u MedveĎi omogućio je brz razvoj dvoranskog sporta i uslovio napredak klubova u više rangove takmičenja.

Dečja zaštita. Predškolsko vaspitanje dece u opštini MedveĎa obavlja Predškolska ustanova „Mladost” iz MedveĎe koja raspolaţe sa tri objekta za smeštaj dece predškolskog uzrasta od 1 do 7 godina. Ustanova ima ukupno 28 zaposlenih radnika, od kojih 22 obavlja vaspitno-obrazovnu delatnost, a 6 radnika je angaţovano na tehničkim i organizacionim poslovima. Za rad u vaspitnim grupama na terenu angaţovano je 10 vaspitača.

10.1.3 Biblioteke

Opštinska biblioteka «Petar Petrović-Njegoš» posluje od 1. aprila 1996. godine. Inače počeci bibliotekarstva vezuju se za osnovne škole u čijem sastavu su i delovale biblioteke. Prvi organizovaniji rad biblioteke datira iz 1963. sa početkom rada biblioteke «Vuk Karadţić», a kasniji nastavak u okviru doma kulture. Biblioteka posluje kao samostalna ustanova od 1996.godine Danas je smeštena u modernom zdanju Kulturnog centra kao posebna ustanova. Poseduje 38.000 jedinica bibliotečke graĎe od čega 3000 štampanih na jeziku albanske manjine, oko 3000 jedinica periodike i oko 1000 jedinica zavičajnog fonda.

Osnovna delatnost biblioteke je: - biblikotečko-informativna, - rad sa korisnicima, - promocija novih knjiga,

52

- organizacija knjiţevnih večeri ili susreta, - organizovanje izloţbi.

Biblioteka ima dečje odeljenje i pozajmno na kojima rade tri radnika i jedan radnik za rad sa

korisnicima na jeziku albanske manjine. U istom prostoru se radi i na obradi bibliotečkog materijala

10.2 Aktivnosti u kulturi (kulturne manifestacije, proslave, festivali, parade, svečanosti, koncerti)

Glavni objekat namenjen realizaciji kulturnih aktivnosti u opštini MedveĎa je objekat Doma kulture sagraĎen 2003. godine. U njemu se nalaze prostorije Opštinske biblioteke „Petar Petrović-Njegoš” i javnog preduzeća Radio MedveĎa, kao i kancelarija „Reda”. Objekat poseduje galeriju, dve garderobe, prostornu binu, bioskopsku salu sa balkonom i 310 sedišta. Zbog neopremljenosti (nema kinoprojektora i bina nema rasvetu) bioskopska sala ne moţe da obavlja funkciju koja joj je namenjena.

Dom kulture kao institucija ne postoji tako da se i delatnost koju bi trebalo da vrši ova institucija ne realizuje, izuzev akcija koje finansira Ministarstvo kulture, Koordinaciono telo za jug Srbije ili ponude ustanova kulture sa područja regiona.

10.3 Zabava i usluge

10.3.1 Bioskopi

Tabela 85. Broj bioskopa, bioskopskih sedišta, projekcija i posetilaca, 2006.


Broj bioskopa 1 8 104

Broj sedišta u bioskopskim salama 320 1200 42097

Broj projekcija / 94 46055

Broj posetilaca / 1749 1393610

Iskorišćenost bioskopskih sala (%) / 10.7 7.8

Broj posetilaca na 1000 stanovnika / 1 20

53

11 Lokalni razvoj u relaciji sa regionalnim i drţavnim strateškim dokumentima

Sva planska dokumentacija opštine MedveĎa, uraĎena je u skladu sa planskom dokumentacijom na nacionalnom nivou.

Praćene su sledeće strategije:

1. Strategija razvoja jablaničkog okruga 2. Strategija razvoja Preševa, Bujanovca i MedveĎe, (Koordinaciono telo Vlade republike

Srbije za opštine Preševo, Bujanovac i MedveĎa)

Navedene strategije u skladu su sa Nacionalnom strategijom razvoja Republike Srbije.

profil zajednice - · pdf filevelika svetska ekonomska kriza početkom tridesetih godina...

Documents