program nauczania, przeznaczony dla iii etapu edukacyjnego ... · osignicia i metody pomiaru 16 8....

Program nauczania, przeznaczony dla III etapu edukacyjnego.

Program nauczania dostosowany do nowej podstawy programowej (zgodniez Rozporz�dzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r.)zosta� pozytywnie zaopiniowany przez:

W�odzimierza Kruszwickiego – opinia dydaktyczno-merytoryczna

Zdzis�awa Nowakowskiego – opinia dydaktyczno-merytoryczna

Wszelkie prawa zastrze�one. Nieautoryzowane rozpowszechnianie ca�o�cilub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione.Wykonywanie kopii metod� kserograficzn�, fotograficzn�, a tak�e kopiowanieksi��ki na no�niku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszeniepraw autorskich niniejszej publikacji.

Wszystkie znaki wyst�puj�ce w tek�cie s� zastrze�onymi znakami firmowymib�d� towarowymi ich w�a�cicieli.

Autor oraz Wydawnictwo HELION do�o�yli wszelkich stara�, by zawartew tej ksi��ce informacje by�y kompletne i rzetelne. Nie bior� jednak �adnejodpowiedzialno�ci ani za ich wykorzystanie, ani za zwi�zane z tym ewentualnenaruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELIONnie ponosz� równie� �adnej odpowiedzialno�ci za ewentualne szkody wynik�ez wykorzystania informacji zawartych w ksi��ce.

Redaktor prowadz�cy: Joanna Zar�ba

Projekt ok�adki: Maciej Pasek

Wydawnictwo HELIONul. Ko�ciuszki 1c, 44-100 GLIWICEtel. 032 231 22 19, 032 230 98 63e-mail: [email protected]

WWW: http://helion.pl (ksi�garnia internetowa, katalog ksi��ek)

Drogi Czytelniku!Je�eli chcesz oceni t� ksi��k�, zajrzyj pod adreshttp://helion.pl/user/opinie?prgiw3Mo�esz tam wpisa swoje uwagi, spostrze�enia, recenzj�.

ISBN: 978-83-246-2496-6

Copyright © Helion 2009

Printed in Poland.

Spis tre�ci

1. Wprowadzenie 5

2. Informatyka w szkole 5

3. Podstawa programowa kszta�cenia ogólnego— informatyka 7

4. Charakterystyka programu nauczaniadla gimnazjum „Informatyka Europejczyka” 11

5. Cele edukacyjne programu 15

6. Zagadnienia tematyczne 16

7. Tre�ci nauczania, szczegó�owe cele kszta�cenia,osi�gni�cia i metody pomiaru 16

8. Materia� nauczania 41

9. Metody i zasady nauczania informatyki— propozycje 46

10. Jak sprawdza� i ocenia� osi�gni�cia uczniów— propozycje 49

4 PR O G R A M N A U C Z A N I A I N F O R M A T Y K I W G I M N A Z J U M

1. WprowadzenieProces nauczania b�dzie mo�na uzna za w pe�ni zrealizowany,je�li zostan� spe�nione okre�lone przes�anki. W�a�ciwe przygoto-wanie nauczycieli, dobrze wyposa�ony warsztat pracy, konsekwent-ne wype�nianie zada� stawianych dzisiejszej szkole wspomagaj�proces dydaktyczno-wychowawczy i umo�liwiaj� wszechstronnyrozwój m�odego cz�owieka.

Tre�ci programowe powinny by przekazywane nie tylko w spo-sób werbalny na zasadzie wyk�adu. Kszta�cenie wspomagane ob-razem, d�wi�kiem, muzyk�, animacj� umo�liwia pe�niejsze zro-zumienie tre�ci oraz wykorzystanie ich w celach poznawczychi wychowawczych. Zadaniem interaktywnego uczestnictwa w na-uczaniu jest wskazywanie drogi do odnalezienia rozwi�zania, a niepodanie gotowego przepisu. Dzisiejszy system edukacji powinienuwzgl�dnia tak�e zapotrzebowanie rynku na nowe specjalno�cii tak kierowa procesem dydaktyczno-wychowawczym, aby w pe�niprzygotowa do tego m�ode pokolenie.

2. Informatyka w szkoleCelem stawianym wspó�czesnej edukacji jest przygotowanie doaktywnego i odpowiedzialnego �ycia w spo�ecze�stwie informa-cyjnym. Ucze� powinien zdoby wiedz� i umiej�tno�ci umo�liwia-j�ce swobodne pos�ugiwanie si� komputerem i jego oprogramo-waniem.

Informatyka jest stosunkowo m�od� dziedzin� nauki. Zajmu-je si� przede wszystkim przetwarzaniem informacji oraz technolo-giami i systemami przetwarzania informacji. G�ównym narz�-dziem informatyki jest komputer wraz z oprogramowaniem.

Szko�a powinna stworzy uczniom warunki do opanowaniaumiej�tno�ci pos�ugiwania si� komputerem, jego oprogramowa-niem i technologi� informacyjn�. W procesie kszta�cenia nale�ystale mie na uwadze aktywizowanie uczniów, wzbudzanie zainte-resowania wiedz� informatyczn�, zapewnianie dost�pu do informa-cji, pokazywanie sposobów komunikowania si� oraz odkrywaniew�asnych uzdolnie� i rozwijanie zainteresowa� uczniów.


Praca z komputerem umo�liwia aktywny udzia� ucznia w pro-cesie dydaktyczno-wychowawczym i wspomaga poznawanie ota-czaj�cej rzeczywisto�ci. M�odzie� uczy si� wyszukiwania, gromadze-nia, przechowywania, przetwarzania i analizowania informacji.Nauczyciel powinien ukierunkowywa j� i u�wiadomi jej zna-czenie komputera we wspó�czesnym �wiecie.

Szybki rozwój technologii informacyjnej wymusza w�a�ciweprzygotowanie nauczycieli oraz stosowanie programów nauczanianad��aj�cych za zmieniaj�c� si� rzeczywisto�ci�. Tre�ci powinnyby dostosowane do mo�liwo�ci uczniów i na tyle atrakcyjne, abywyzwala zaanga�owanie i aktywno�.

Atrakcyjne dla uczniów zaj�cia dydaktyczne polegaj� na:� wykorzystaniu multimedialnych programów dydaktycznych

z zakresu ró�nych przedmiotów;� opracowywaniu projektów interdyscyplinarnych, m.in.

folderów, prezentacji;� rozwi�zywaniu problemów z ró�nych dziedzin

z wykorzystaniem komputera;� przewidywaniu, kalkulowaniu i planowaniu przedsi�wzi�

takich, jak analiza wyników za pomoc� wykresu, obliczanieodsetek bankowych, tworzenie prostych kosztorysów;

� rozwijaniu w�asnych zainteresowa� uczniów, na przyk�adpoprzez tworzenie grafiki, animacji, projektowanieszkolnej lub klasowej witryny WWW czy redagowanieszkolnej gazetki.

Nauczyciel informatyki powinien by w�a�ciwie przygotowanypod wzgl�dem merytorycznym i dydaktycznym, zna �rodowiskosprz�towe i oprogramowanie. Jako administrator pracowni powinienwspó�pracowa z nauczycielami innych przedmiotów, umo�liwiaj�cim wykorzystanie podczas zaj� dydaktycznych multimedialnychprogramów edukacyjnych. Powinien równie� przygotowywam�odzie� do realizacji zada� szko�y przy u�yciu komputera.

PO D S T A W A P R O G R A M O W A K S Z T A � C E N I A O G Ó L N E G O 7

3. Podstawa programowa kszta�ceniaogólnego — informatyka1

Podstawa programowa kszta�cenia ogólnego

Cele kszta�cenia — wymagania ogólne

I. Bezpieczne pos�ugiwanie si� komputerem i jegooprogramowaniem, wykorzystanie sieci komputerowej;komunikowanie si� za pomoc� komputera i technologiiinformacyjno-komunikacyjnych.

II. Wyszukiwanie, gromadzenie i przetwarzanie informacjiz ró�nych �róde�; opracowywanie za pomoc� komputerarysunków, tekstów, danych liczbowych, motywów,animacji, prezentacji multimedialnych.

III. Rozwi�zywanie problemów i podejmowanie decyzjiz wykorzystaniem komputera, z zastosowaniem podej�ciaalgorytmicznego.

IV. Wykorzystanie komputera oraz programów i gieredukacyjnych do poszerzania wiedzy i umiej�tno�ciz ró�nych dziedzin oraz do rozwijania zainteresowa�.

V. Ocena zagro�e� i ogranicze�, docenianie spo�ecznychaspektów rozwoju i zastosowa� informatyki.

Tre�ci nauczania — wymagania szczegó�owe

1. Bezpieczne pos�ugiwanie si� komputerem i jegooprogramowaniem, korzystanie z sieci komputerowej.Ucze�:1) opisuje modu�ow� budow� komputera, jego podstawowe

elementy i ich funkcje, jak równie� budow� i dzia�anieurz�dze� zewn�trznych;

2) pos�uguje si� urz�dzeniami multimedialnymi, na przyk�addo nagrywania/odtwarzania obrazu i d�wi�ku;

1 Podstawa programowa kszta�cenia ogólnego, okre�lona w rozporz�dzeniu

Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawiepodstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kszta�ceniaogólnego w poszczególnych typach szkó�.


3) stosuje podstawowe us�ugi systemu operacyjnegoi programów narz�dziowych do zarz�dzania zasobami(plikami) i instalowania oprogramowania;

4) wyszukuje i uruchamia programy, porz�dkujei archiwizuje dane i programy; stosuje profilaktyk�antywirusow�;

5) samodzielnie i bezpiecznie pracuje w sieci lokalneji globalnej;

6) korzysta z pomocy komputerowej oraz z dokumentacjiurz�dze� komputerowych i oprogramowania.

2. Wyszukiwanie i wykorzystywanie (gromadzenie,selekcjonowanie, przetwarzanie) informacji z ró�nych�róde�; wspó�tworzenie zasobów w sieci. Ucze�:1) przedstawia typowe sposoby reprezentowania

i przetwarzania informacji przez cz�owieka i komputer;2) pos�uguj�c si� odpowiednimi systemami wyszukiwania,

znajduje informacje w internetowych zasobach danych,katalogach, bazach danych;

3) pobiera informacje i dokumenty z ró�nych �róde�, w tyminternetowych, ocenia pod wzgl�dem tre�ci i formy ichprzydatno� do wykorzystania w realizowanych zadaniachi projektach;

4) umieszcza informacje w odpowiednich serwisachinternetowych.

3. Komunikowanie si� za pomoc� komputera i technologiiinformacyjno-komunikacyjnych. Ucze�:1) zak�ada konto pocztowe w portalu internetowym

i konfiguruje je zgodnie ze swoimi potrzebami;2) bierze udzia� w dyskusjach na forum;3) komunikuje si� za pomoc� technologii

informacyjno-komunikacyjnych z cz�onkami grupy,wspó�pracuj�cej nad projektem;

4) stosuje zasady netykiety w komunikacji w sieci.

PO D S T A W A P R O G R A M O W A K S Z T A � C E N I A O G Ó L N E G O 9

4. Opracowywanie za pomoc� komputera rysunków, tekstów,danych liczbowych, motywów, animacji, prezentacjimultimedialnych. Ucze�:1) przy u�yciu edytora grafiki tworzy kompozycje z figur,

fragmentów rysunków i zdj�, umieszcza napisy narysunkach, tworzy animacje, przekszta�ca formatyplików graficznych;

2) przy u�yciu edytora tekstu tworzy kilkunastostronicowepublikacje, z nag�ówkiem i stopk�, przypisami, grafik�,tabelami itp., formatuje tekst w kolumnach, opracowujedokumenty tekstowe o ró�nym przeznaczeniu;

3) wykorzystuje arkusz kalkulacyjny do rozwi�zywaniazada� rachunkowych z programu nauczania gimnazjum(np. z matematyki lub fizyki) i z codziennego �ycia(np. planowanie wydatków), pos�uguje si� przy tymadresami bezwzgl�dnymi, wzgl�dnymi i mieszanymi;

4) stosuje arkusz kalkulacyjny do gromadzenia danychi przedstawiania ich w postaci graficznej,z wykorzystaniem odpowiednich typów wykresów;

5) tworzy prost� baz� danych w postaci jednej tabelii wykonuje na niej podstawowe operacje bazodanowe;

6) tworzy dokumenty, zawieraj�ce ró�ne obiekty(np. tekst, grafik�, tabele, wykresy itp.) pobranez ró�nych programów i �róde�;

7) tworzy i przedstawia prezentacj� z wykorzystaniem ró�nychelementów multimedialnych, graficznych, tekstowych,filmowych i d�wi�kowych w�asnych lub pobranychz innych �róde�;

8) tworzy prost� stron� internetow� zawieraj�c� tekst,grafik�, elementy aktywne, linki, korzystaj�c ewentualniez odpowiedniego edytora stron; wyja�nia znaczeniepodstawowych polece� j�zyka HTML.


5. Rozwi�zywanie problemów i podejmowanie decyzjiz wykorzystaniem komputera, stosowanie podej�ciaalgorytmicznego. Ucze�:1) wyja�nia poj�cie algorytmu, podaje odpowiednie

przyk�ady algorytmów rozwi�zywania ró�nychproblemów;

2) formu�uje �cis�y opis prostej sytuacji problemowej,analizuje j� i przedstawia rozwi�zanie w postacialgorytmicznej;

3) stosuje arkusz kalkulacyjny do rozwi�zywania prostychproblemów algorytmicznych;

4) opisuje sposób znajdowania wybranego elementu w zbiorzenieuporz�dkowanym i uporz�dkowanym, opisujealgorytm porz�dkowania zbioru elementów;

5) wykonuje wybrane algorytmy za pomoc� komputera.

6. Wykorzystywanie komputera oraz programów i gieredukacyjnych do poszerzania wiedzy i umiej�tno�ciz ró�nych dziedzin. Ucze�:1) wykorzystuje programy komputerowe, w tym edukacyjne,

wspomagaj�ce i wzbogacaj�ce nauk� ró�nychprzedmiotów;

2) wykorzystuje programy komputerowe, na przyk�adarkusz kalkulacyjny, do analizy wyników eksperymentów,programy specjalnego przeznaczenia, programyedukacyjne;

3) pos�uguje si� programami komputerowymi, s�u��cymido tworzenia modeli zjawisk i ich symulacji, takichjak zjawiska fizyczne, chemiczne, biologiczne,korzysta z internetowych map;

4) przygotowuje za pomoc� odpowiednich programówzestawienia danych i sprawozdania na lekcje ró�nychprzedmiotów.

7. Wykorzystywanie komputera i technologiiinformacyjno-komunikacyjnych do rozwijaniazainteresowa�; opisywanie innych zastosowa� informatyki;ocena zagro�e� i ogranicze�, aspekty spo�eczne rozwojui zastosowa� informatyki.

CH A R A K T E R Y S T Y K A P R O G R A M U N A U C Z A N I A 11

Ucze�:1) opisuje wybrane zastosowania technologii

informacyjno-komunikacyjnych, z uwzgl�dnieniemswoich zainteresowa�, oraz ich wp�yw na osobistyrozwój, rynek pracy i rozwój ekonomiczny;

2) opisuje korzy�ci i niebezpiecze�stwa wynikaj�cez rozwoju informatyki i powszechnego dost�pudo informacji, wyja�nia zagro�enia zwi�zanez uzale�nieniem si� od komputera;

3) wymienia zagadnienia etyczne i prawne, zwi�zanez ochron� w�asno�ci intelektualnej i ochron� danych,oraz przejawy przest�pczo�ci komputerowej.

4. Charakterystyka programunauczania dla gimnazjum„Informatyka Europejczyka”

Charakterystyka programu nauczania

Prezentowany program nauczania wraz z podr�cznikiem, p�yt�CD-ROM i poradnikiem metodycznym dla nauczyciela stanowizestaw edukacyjny pod tym samym tytu�em: „Informatyka Europej-czyka”. Zawarte w programie nauczania tre�ci, zgodnie z podstaw�programow� maj� tak ukierunkowa ucznia gimnazjum, aby tennaby� wiedz� i umiej�tno�ci w zakresie:� pos�ugiwania si� komputerem i jego oprogramowaniem;� korzystania z sieci komputerowej;� wyszukiwania i wykorzystywania informacji z ró�nych �róde�;� wspó�tworzenia zasobów w sieci;� komunikowania si� za pomoc� komputera i technologii

informacyjno-komunikacyjnych;� opracowywania za pomoc� komputera rysunków, tekstów,

danych liczbowych, motywów, animacji, prezentacjimultimedialnych;

� rozwi�zywania problemów i podejmowania decyzjiz wykorzystaniem komputera, w tym m.in. stosowaniapodej�cia algorytmicznego;


� wykorzystywania komputera oraz programów i gieredukacyjnych do poszerzania wiedzy i umiej�tno�ciz ró�nych dziedzin;

� wykorzystywania komputera i technologiiinformacyjno-komunikacyjnych do rozwijania zainteresowa�;

� opisywania innych zastosowa� informatyki;� oceniania zagro�e�, ogranicze� i spo�ecznych aspektów

rozwoju i zastosowa� informatyki.2

G�ówne za�o�enia programu

Program nauczania „Informatyka Europejczyka”:� realizuje podstaw� programow� i przygotowuje uczniów

do samodzielnego pos�ugiwania si� sprz�tem komputerowymi oprogramowaniem;

� umo�liwia indywidualne podej�cie do ucznia w procesienauczania;

� uwzgl�dnia poznanie podstawowych programów u�ytkowych;� zach�ca uczniów do samodzielnego poszukiwania rozwi�za�;� uwzgl�dnia algorytmiczne rozwi�zywanie problemów;� pobudza zainteresowanie uczniów rozwojem wiedzy

informatycznej, wyszukiwaniem informacji i dzieleniem ichna tre�ci pozytywne i negatywne oraz umo�liwia poszerzeniewiedzy w zakresie w�asnych zainteresowa�;

� umo�liwia tworzenie projektów;� uwzgl�dnia zakres tre�ci nauczania, szczegó�owe cele

i osi�gni�cia ucznia (§ 7);� uwzgl�dnia metody pomiaru dydaktycznego i okre�la dla

poszczególnych bloków tematycznych, jakie osi�gni�cianauczyciel obserwuje i ocenia (§ 7);

� zawiera uwagi dotycz�ce realizacji zagadnie� tematycznych(§ 7);

� uwra�liwia uczniów gimnazjum na konieczno� dbaniao sprz�t komputerowy, bezpieczne jego u�ytkowaniei respektowanie prawa autorskiego.

2 Podstawa programowa.

CH A R A K T E R Y S T Y K A P R O G R A M U N A U C Z A N I A 13

Program nauczania umo�liwia realizacj� tre�ci nauczania w cykludwuletnim w wymiarze jednej godziny tygodniowo o ��cznej liczbie68 godzin lekcyjnych. Jest zgodny z podstaw� programow�kszta�cenia ogólnego oraz z podstaw� programow� informatykidla gimnazjum. Tre�ci nauczania maj� uk�ad spiralny i s� u�o�onew okre�lonym porz�dku. W ka�dym roku s� poszerzane, aktu-alizowane i uzupe�niane. Podczas pierwszego roku nauki zaplano-wano opanowanie umiej�tno�ci:� obs�ugi zestawu komputerowego, co jest niezb�dne

do opracowywania kolejnych zagadnie�,� tworzenia rysunków w edytorze grafiki,� redagowania i formatowania tekstów,� korzystania z internetu,� wykorzystywania arkusza kalkulacyjnego.

Ju� na pocz�tkowych zaj�ciach warto stwarza sytuacje, w którychuczniowie b�d� mogli w��czy komputer. Wa�ne jest równie� wczesneopanowanie umiej�tno�ci korzystania z internetu. Uczniowie popierwszym roku nauki powinni umie wyszukiwa informacje nastronach WWW, napisa i sformatowa tekst, wykona proste obli-czenia, zaprojektowa kompozycj� graficzn�.

Uczniów zainteresowanych poszerzaniem wiedzy warto zach�cido zapoznania si� z zaprezentowanym na p�ycie CD-ROM innymsystemem operacyjnym — Linux. Powinni oni wiedzie, �e systemWindows nie jest jedynym, na którym mo�na pracowa, a ró�newersje Linuksa staj� si� coraz popularniejsze i niejednokrotnieprzewy�szaj� swoj� funkcjonalno�ci� inne systemy. Zawarte nap�ycie opisy i ilustracje z pewno�ci� pomog� uczniom dostrzec ró�-nice i poszerzy zasób wiedzy na temat systemów operacyjnych.

W drugim roku tre�ci nauczania s� uzupe�niane i poszerzaneo nowe zagadnienia, dotycz�ce mi�dzy innymi:� bezpiecze�stwa komputera i danych,� korzystania z pomocy i obs�ugi technicznej,� rodzajów grafiki i podstawowych formatów graficznych,� us�ug internetowych, poczty elektronicznej, netykiety,� podstaw j�zyka HTML,� operacji na bazach danych,� algorytmów i symulacji.


Stosowanie na lekcjach metody wicze� praktycznych, metodyproblemowej i metody projektów umo�liwia ��czenie okre�lonychtre�ci z dan� sytuacj�, która nie jest oderwana od rzeczywisto�ci.Przyk�adowo podczas realizowania projektu „Planujemy wycieczk�klasow�” ucze� musi wykona nast�puj�ce zadania:� sprawdzi w internecie, dok�d mo�na pojecha,� zaprojektowa prezentacj� przedstawiaj�c� atrakcje

turystyczne danej miejscowo�ci,� skalkulowa koszty.

Podczas nauki poprawnego pisania i formatowania tekstów ucze�powinien doskonali umiej�tno�ci z innych dziedzin — naprzyk�ad poprzez redagowanie gazetki szkolnej lub tworzenie fol-deru o szkole — a nie przepisywa przypadkowe teksty. Realizu-j�c projekt „Prezentacja mojego regionu”, ucze� nabywa umiej�t-no�ci prowadzenia dyskusji na forum, poznaje zasady netykietyoraz gromadzi, selekcjonuje i przetwarza informacje pochodz�cez ró�nych �róde�. Poznaj�c mo�liwo�ci arkusza kalkulacyjnego, bi-lansuje koszty imprezy klasowej, oblicza �redni� ocen w klasie itp.

Podczas realizacji zagadnie� zwi�zanych z poznawaniem danejaplikacji �rodowiska MS Office nale�y zach�ca uczniów do poznaniawyposa�onej w podobne funkcje aplikacji pakietu OpenOffice.Warto zwróci uwag� uczniów, �e jest to równie funkcjonalnypakiet programów u�ytkowych. Analiza obu pakietów z pewno�ci�przyczyni si� do bardziej �wiadomego wyboru u�ywanych aplikacji.Opisy dotycz�ce poszczególnych programów tego pakietu zapre-zentowano na p�ycie w folderze OpenOffice. S� to zagadnienia do-tycz�ce arkusza kalkulacyjnego Calc, edytora tekstów Writer, edy-tora grafiki Draw, programu do tworzenia prezentacji Impress i dotworzenia baz danych Base.

W celu wykonania za�o�e� programowych szko�a musi zapewni:� wyposa�enie pracowni w stanowiska komputerowe

po��czone w sie lokaln�,� standardowe oprogramowanie: system Windows (XP, Vista)

lub Linux, pakiet Works, MS Office (najlepiej 2007) lubOpenOffice, ponadto programy ELI 2.0 i Logomocja,

� mo�liwo� korzystania z ró�norodnych �róde� informacji,w tym z internetu i multimedialnych programówedukacyjnych z ró�nych przedmiotów.

5 . CE L E E D U K A C Y J N E P R O G R A M U 15

Cechy programu

� Zgodno� z za�o�eniami podstawy programowej.� Spiralne powracanie w cyklu nauczania do tre�ci ju�

omówionych w celu ich uzupe�nienia i aktualizacji.� Spójno� z podr�cznikiem, do��czon� p�yt� CD-ROM

i przewodnikiem metodycznym.� Przejrzysty uk�ad tre�ci nauczania.

5. Cele edukacyjne programu

Cel g�ówny

Celem g�ównym jest przygotowanie m�odego cz�owieka do aktyw-nego i odpowiedzialnego �ycia w spo�ecze�stwie informacyjnym.

Cele szczegó�owe

1. Przygotowanie do bezpiecznego, samodzielnegopos�ugiwania si� zestawem komputerowymi oprogramowaniem oraz korzystania z sieci komputerowej.

2. Omówienie podstawowych poj� informatycznych. 3. Wyszukiwanie i wykorzystywanie (gromadzenie,selekcjonowanie, przetwarzanie) informacji pochodz�cychz ró�nych �róde�, w tym z internetu.

4. Komunikowanie si� za pomoc� komputera i technologiiinformacyjno-komunikacyjnych.

5. Opracowywanie za pomoc� komputera rysunków, tekstów,danych liczbowych, motywów, animacji, prezentacjimultimedialnych.

6. Rozwi�zywanie za pomoc� komputera problemówpraktycznych z zakresu ró�nych przedmiotów,stosowanie podej�cia algorytmicznego.

7. Realizacja projektów z wykorzystaniem ró�nych programówu�ytkowych.

8. Ukazywanie spo�ecznych, etycznych i ekonomicznychaspektów rozwoju informatyki oraz ocena zagro�e�i ogranicze�.


9. Uwra�liwienie na zagro�enia p�yn�ce z niew�a�ciwegowykorzystania dost�pnych informacji.

10. Umo�liwienie realizacji w�asnych zainteresowa�.

UwagaW tre�ciach nauczania cele szczegó�owe programu „Informatyka Euro-pejczyka” zaznaczono jako C1, C2, C3, C4, C5, C6, C7, C8, C9, C10.

6. Zagadnienia tematyczne

1. Budowa i zastosowanie komputera 2. System operacyjny 3. Podstawy grafiki 4. Praca w edytorze tekstu 5. Multimedia 6. Internet i sieci 7. Obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym 8. Bazy danych 9. Algorytmy 10. Modelowanie i symulacje

7. Tre�ci nauczania, szczegó�owecele kszta�cenia, osi�gni�ciai metody pomiaru

Tre�ci nauczania, szczegó�owe cele kszta�cenia

UwagaZagadnienia zapisane w kolumnie Tre�ci nauczania pogrubion� czcionk�to tre�ci rozszerzaj�ce.

TR E � C I N A U C Z A N I A , S Z C Z E G Ó � O W E C E L E K S Z T A � C E N I A 17

1. Budowa i zastosowanie komputera(Podstawa programowa: Bezpieczne pos�ugiwanie si� komputeremi jego oprogramowaniem, korzystanie z sieci komputerowej. Wykorzystywa-nie komputera i technologii informacyjno-komunikacyjnych do rozwijaniazainteresowa�. Opisywanie innych zastosowa� informatyki. Ocena zagro-�e� i ogranicze�, aspekty spo�eczne rozwoju i zastosowa� informatyki.)

Lp. Tre�ci nauczania Szczegó�owe cele Osi�gni�ciaucznia

1. Regulamin szkolnejpracownikomputerowej (C1).

Omówienieregulaminu szkolnejpracownikomputerowej.

Ucze�:� zna regulamin

szkolnej pracownikomputerowej.

2. Znaczenie komputerawe wspó�czesnym�wiecie (C8).Dziedziny �ycia,w których komputerznajduje zastosowanie(C8).

Omówieniezastosowa�komputeróww ró�nychdziedzinach �ycia.

Ucze�:� wie, jakie

zastosowaniema komputerwe wspó�czesnym�wiecie,

� rozumie potrzeb�wykorzystywanianarz�dzia, jakimjest komputer.

3. Zagro�enia i korzy�ciwynikaj�ceze stosowaniakomputerówi powszechnegodost�pu doinformacji (C8, C9).

U�wiadomieniezagro�e� i korzy�ciwynikaj�cychze stosowaniakomputerówi powszechnegodost�pu doinformacji.

Ucze�:� zna korzy�ci

i zagro�eniawynikaj�cez zastosowa�komputerówi powszechnegodost�pu doinformacji.

4. Reprezentowaniei przetwarzanieinformacji przezcz�owieka i komputer(C2).

Wyja�nienie, na czympolega przetwarzanieinformacji przezcz�owieka i komputer.Poznanie systemówliczbowych:binarnegoi dziesi�tnego.

Ucze�:� wie, na czym

polega binarnyi dziesi�tny systemliczbowy,

� rozumie, na czympolega przetwa-rzanie informacjiprzez komputer.



5. Informatyka jakodziedzina wiedzy.Spo�eczne,ekonomicznei etyczne aspektyrozwoju informatyki(C8).

Wyja�nienie poj�ciainformatyka.Wskazanie i poznanieaspektów rozwojuinformatyki.

Ucze�:� potrafi wyja�ni

poj�cie informatyka,� wie, jakie

znaczenie marozwójkomputeryzacjii internetu,

� rozumie korzy�cii zagro�enia, jakiepoci�ga za sob�rozwójinformatyki.

6. Bezpiecznai higieniczna pracaz komputerem (C1).

Wyja�nienie, na czympolega bezpiecznai higieniczna pracaz komputerem.

Ucze�:� potrafi wyja�ni,

na czym polegahigienicznai bezpieczna pracaz komputerem.

7. Prawo autorskie (C3).Co jest w�asno�ci�w internecie, a co nie?Zagadnienia etycznei prawne zwi�zanez ochron� w�asno�ciintelektualneji ochron� danych(C3, C8).

Omówienie poj�licencja, piractwo

komputerowe.U�wiadomieniekonieczno�ci prawnejochrony w�asno�ciintelektualnej.Zaznajomieniez rodzajamioprogramowania:public domain,freeware, adware,shareware, demo.Stosowanie legalnegooprogramowania.

Ucze�:� zna poj�cia prawo

autorskie, licencja,piractwo

komputerowe,� rozumie

konieczno�prawnej ochronytwórczo�ci,

� dostrzega potrzeb�poszanowaniai ochrony pracyinnych osób,

� wie, jak zgodniez prawemkorzystaz oprogramowania.



8. Budowakomputera (C1, C2).Urz�dzenia wewn�trzjednostki centralnejoraz urz�dzeniaperyferyjne.Jednostki pami�ci.Pod��czanieelementów zestawukomputerowego.

Omówieniepodstawowychelementów zestawukomputerowego.Wyja�nienie, którecz��ci zestawu s�u��do wprowadzania,a które dowyprowadzaniadanych.Podstawoweinformacjeo elementach wn�trzakomputera.Rozró�nianierodzajów pami�cii jednostek pami�cikomputera orazno�ników informacji.Poprawne ��czeniecz��cikomputerowych.

Ucze�:� zna elementy

zestawukomputerowego,

� wie, w jaki sposóbpo��czy elementyzestawu,

� potrafi wymienielementy wn�trzakomputera,

� potrafischarakteryzowaelementy wn�trzakomputera,

� rozró�nia rodzajei jednostkipami�ci,

� zna rodzajei zastosowanieno�nikówinformacji.

Metody pomiaruNauczyciel obserwuje i ocenia:� poprawno� rozumienia poj�cia informatyka oraz poj�

zwi�zanych z prawem autorskim;� przestrzeganie przez uczniów regulaminu pracowni

komputerowej;� zachowania uczniów uwzgl�dniaj�ce bezpiecze�stwo

i higien� pracy;� wypowiedzi na temat zastosowa� komputerów

we wspó�czesnym �wiecie;� przestrzeganie zasady prywatno�ci wobec zapisanych

na komputerze plików innych osób;� wiedz� dotycz�c� wn�trza komputera, urz�dze� wej�ciowych

i wyj�ciowych, rodzajów i jednostek pami�ci;� w�a�ciwe pod��czanie cz��ci komputerowych.


UwagaNa pocz�tkowych zaj�ciach nauczyciel zapoznaje uczniów z regula-minem szkolnej pracowni komputerowej, przedmiotowym systememoceniania, uwra�liwia ich na konieczno�� dbania o sprz�t komputerowy.Omawiaj�c zagadnienia zwi�zane ze znaczeniem komputera we wspó�-czesnym �wiecie, podkre�la znaczenie pozytywnych skutków roz-woju informatyki oraz wynikaj�ce z tego konsekwencje, u�wiadamiazagro�enia i uzale�nienia. Realizuj�c zagadnienia zwi�zane z prawemautorskim, zwraca uwag� na szkodliwo�� piractwa komputerowego.

2. System operacyjny(Podstawa programowa: Bezpieczne pos�ugiwanie si� komputeremi jego oprogramowaniem. Korzystanie z sieci komputerowej.)


1. System operacyjny(C1) (C2).Pulpit, ikonypulpitu.Rozpoczynaniei ko�czenie pracyz programami (C1).Wyszukiwanieplików i folderów(C1, C3).

Omówienie poj�system operacyjny, ikona.Umiej�tno�rozpoczynaniai ko�czenia pracyz danym programem.Znajomo�elementów systemuWindows.Umiej�tno�odszukiwaniaokre�lonych zasobów.

Ucze�:� zna i rozumie

poj�cia systemoperacyjny, ikona,

� potrafiodszukiwa plikii foldery,

� wie, w jaki sposóbpracowa w kilkuotwartych oknach.

2. Okna w Windows(C1).Budowa okna, pracaw kilku oknach.Podstawowe operacjena plikachi folderach (C1).Tworzenie strukturyfolderów (C1).Korzystaniez zasobów siecilokalnej (C1, C4).

Umiej�tno� pracyw kilku otwartychoknach.Umiej�tno�tworzenia plikówi folderów orazbudowania strukturyfolderów.Zasady korzystaniaz zasobów siecilokalnej.

Ucze�:� potrafi pracowa

w kilku otwartychoknach,

� tworzy folderyoraz ich struktur�,

� wie, jak korzystaz zasobów siecilokalnej.


Lp. Tre�ci nauczania Szczegó�owe celeOsi�gni�ciaucznia

3. Zarz�dzanie danymi.Kompresjai dekompresjadanych (C3).

Umiej�tno�zarz�dzania danymiza pomoc�programównazywanychmened�erami plików.Omówienie, na czympolegaj� kompresjai dekompresjadanych.

Ucze�:� rozumie potrzeb�

stosowaniaprogramówdo zarz�dzaniadanymi,

� wie, na czympolegaj� kompresjai dekompresjadanych,

� umie spakowai rozpakowa pliki.

4. Rodzaje plików.Atrybuty plików.Wyszukiwanieplików i folderóww systemie (C3).

Poznanie ró�nychrodzajów ikonreprezentuj�cychokre�lone rodzajeplików.Umiej�tno�odszukiwaniaatrybutów plików.Umiej�tno�wyszukiwania plikówi folderów w systemie.Umiej�tno�stosowaniaodpowiednichznakówwieloznacznychdo wyszukiwaniaplików i folderóww systemie.

Ucze�:� zna ro�ne rodzaje

plików,� potrafi powi�za

rodzaj plikuz reprezentuj�c�go ikon�,

� potrafiwyszukiwaw systemie plikii foldery,

� zna odpowiednieznakiwieloznaczneu�atwiaj�cewyszukiwanieplików i folderóww systemie.

5. Wirusy komputerowe(C8, C9).

Omówienie poj�ciawirus komputerowy.Przedstawienie roliprogramówantywirusowych.U�wiadomieniekonieczno�ciochrony danychprzed wirusami.

Ucze�:� wie, w jaki sposób

chroni komputerprzed wirusami,

� dostrzegakonieczno�stosowaniaprogramówantywirusowych,



Rodzaje wirusów. � pracujez programemantywirusowym.

6. Rozwi�zywanieproblemów, czyli jakkorzysta z pomocyi obs�ugi technicznej(C6, C7).

Omówienie sposobukorzystania z pomocyi obs�ugi technicznejw celu rozwi�zaniaproblemów.

Ucze�:� wie, jak korzysta

z pomocyi obs�ugitechnicznejsystemui oprogramowania.

Metody pomiaruNauczyciel obserwuje i ocenia:� poprawno� rozumienia poj� system operacyjny, pulpit, ikona,

skrót, okno programu, kompresja i dekompresja danych, wiruskomputerowy, program antywirusowy;

� umiej�tno� poprawnego rozpoczynania i ko�czenia pracy;� wykonywanie ró�nych operacji na plikach, folderach

i w oknach programów;� umiej�tno� odszukiwania plików i folderów w systemie;� wypowiedzi na temat zagro�e� wirusami komputerowymi

oraz sposobów przeciwdzia�ania tym zagro�eniom.

UwagaZapoznaj�c si� z tre�ciami dotycz�cymi systemu operacyjnego,uczniowie mog� przygotowa� referaty na temat ró�nych systemówoperacyjnych. Istotne zagadnienia to zarz�dzanie danymi oraz kom-presja i dekompresja danych, dlatego warto pokaza� ich praktycznezastosowania. Podczas omawiania zagadnie� zwi�zanych z wirusamikomputerowymi mo�na wykorzysta� program antywirusowy znajduj�-cy si� na p�ycie CD-ROM do��czonej do podr�cznika.

3. Podstawy grafiki(Podstawa programowa: Opracowywanie za pomoc� komputera ry-sunków, tekstów, danych liczbowych, motywów, animacji, prezentacjimultimedialnych. Wykorzystywanie komputera oraz programów i gieredukacyjnych do poszerzania wiedzy i umiej�tno�ci z ró�nych dziedzin.)



1. Rodzaje grafiki (C2).Formaty graficzne(C2).

Omówienie rodzajówgrafiki.Zaznajomieniez podstawowymiformatamigraficznymi.

Ucze�:� rozumie poj�cia

grafika rastrowai grafika wektorowa,

� zna podstawoweformaty graficzne,

� umie zapisarysunekw okre�lonymformaciegraficznym,

� potrafi sprawdzirozmiar plikugraficznego.

2. Program graficznyPaint (C1) (C5).Inne programy dotworzenia grafiki.Tworzeniekompozycjigraficznych (C5).

Omówienieelementów oknaprogramu Painti funkcji programu.Znajomo��innych programówgraficznych.

Ucze�:� zna elementy okna

programu Paint,� stosuje podstawowe

funkcje programu,� tworzy rysunki

w programie.3. Importowanie grafiki

(C3, C5).Omówieniemo�liwo�cipobierania obrazówz ró�nych �róde�.


pobra obrazz serwera, skanera,internetu,

� zapisuje pobranyplik w okre�lonymformaciegraficznym.

4. Przetwarzanieobrazów.Fotomonta� (C5).Skanowanie zdj��.

Poznanie mo�liwo�cizwi�zanychz komputerowymprzetwarzaniemobrazówi fotomonta�em.Omówienie sposobuskanowania zdj��i obrazów.

Ucze�:� wie, na czym

polegaprzetwarzanieobrazówi fotomonta�.


Metody pomiaruNauczyciel obserwuje i ocenia:� umiej�tno� praktycznego u�ywania ró�nych formatów

graficznych stosownie do przeznaczenia pliku graficznego;� umiej�tno� optymalnego wykorzystania narz�dzi

programu graficznego;� umiej�tno� importowania grafiki;� tworzenie kompozycji graficznych, fotomonta�u;� wykonanie projektu kartki �wi�tecznej, okoliczno�ciowej.

UwagaUczniowie zapisuj� pliki graficzne w ró�nych formatach, projektuj�kartk� �wi�teczn�, okoliczno�ciow�, wykonuj� fotomonta�. Wykorzy-stuj� skaner, gotowe grafiki z internetu czy z serwera. Warto podczaszaj�� zwróci� uwag�, �e z prac innych autorów mo�emy korzysta�tylko wtedy, gdy uzyskamy na to zgod�.

4. Praca w edytorze tekstu(Podstawa programowa: Wyszukiwanie i wykorzystywanie (groma-dzenie, selekcjonowanie, przetwarzanie) informacji z ró�nych róde�.Opracowywanie za pomoc� komputera rysunków, tekstów, danychliczbowych, motywów, animacji, prezentacji multimedialnych.)

Lp.Tre�cinauczania

Szczegó�owe cele Osi�gni�cia ucznia

1. Zasady pracyz dokumentamitekstowymi (C1,

C2).

Omówieniepodstawowych zasadpracy z dokumentamitekstowymi.

Ucze�:� zna zasady

poprawnegowpisywania tekstui pracyz dokumentamitekstowymi.

2. Podstawowefunkcje edytoratekstu (C1).Edycja tekstu.Atrybuty czcionki.Akapity (C5).

Omówienie oknaedytora tekstu.Omówienie, na czympolegaj� edycja tekstui zmiana atrybutówczcionki.

Ucze�:� zna elementy okna

edytora tekstu orazrodzaje kursorów,

� stosuje ró�neustawienia strony,


Lp. Tre�cinauczania Szczegó�owe cele Osi�gni�cia ucznia

Poznanie poj�ciaakapit.Umiej�tno�stosowania w�a�ciwychustawie� strony.Rozró�nianierodzajów kursoróww dokumencietekstowym.Korzystanie z ró�nychzak�adek orazz systemu pomocy.

� potrafi wykorzystaw pracy funkcjeprogramu z ró�nychzak�adek,

� zna poj�cia akapit,redagowanie,formatowanie.

3. Realizacjaprojektów„Tworzymygazetk� klasow�”i „Folder o mojejszkole”(C1, C4, C5).Wpisywanie tekstu:kolumny,tabulatory.�czenie tekstuz grafik�.Nag�ówek, stopkai numerowaniestron.Wydruk (C2, C5).

Gromadzeniemateria�u do gazetkiklasowej.Poprawne wpisywanietekstu.Stosowanie kolumni tabulatorów.Umieszczaniew tek�cie obrazkówi zdj�.Poprawne stosowanienag�ówka, stopki,numerowania stron.Sprawdzaniepoprawno�ciortograficznejdokumentu.Umiej�tno�drukowania.


zgromadzi materia�do gazetki klasowej,folderu,

� poprawnie wpisujei formatuje tekst,

� umiej�tnie stosujekolumny i tabulatory,

� w��cza do tekstuzdj�cia i elementygraficzne, stosujew�a�ciwe ich otaczanie,

� stosuje kszta�tyi napisy WordArt,wstawia nag�ówek,stopk�, numeracj�stron,

� wie, w jaki sposóbwydrukowa ca�ydokument lub jegowybrane strony.

4. Tworzenie tabel(C5).

Umiej�tno�tworzenia tabeli zestawie�.Stosowanie ró�negorodzaju wyrówna�w tabeli.

Ucze�:� umie tworzy tabele

o ró�nej liczbiewierszy i kolumn,


Lp.Tre�cinauczania Szczegó�owe cele Osi�gni�cia ucznia

Scalanie komórek,dzielenie ichi ustalanie ichwielko�ci.

� umie wyrównywaw tabeli tekstw poziomie i w pionie,

� potrafi scala, dzielikomórki tabelii ustala ich wielko�ci.

5. Wstawianiedo dokumentuobiektów: wzorów,symbolii d�wi�ków (C5).

Stosowanie w tek�cieobiektów: wzorów,symboli i d�wi�ków.

Ucze�:� umie wstawia

do tekstu wzory,symbole i d�wi�ki.

6. Pracaz dokumentemwielostronicowym— zak�adkai hiper��cze (C5).

Omówieniemo�liwo�cistosowaniaw dokumentachwielostronicowychzak�adki i hiper��cza.

Ucze�:� wstawia do

dokumentu zak�adk�i hiper��cze.

7. Tworzeniezaproszenia naimprez� klasow�(C1) (C5).Redagowanietre�ci.�czenie tekstuz grafik�.Ustawienia strony,rozmieszczeniewszystkichelementówna stronie.

Projektowanie grafikioraz redagowaniei formatowanie tekstuzaproszenia.W�a�ciwerozmieszczeniewszystkich elementówna stronie.Umiej�tno�drukowaniaopracowanychdokumentów.

Ucze�:� redaguje tre�

zaproszenia,� ��czy tre�

zaproszeniaz pasuj�cymtematycznie obrazem,

� stosuje w�a�ciwedla zaproszeniaustawienia strony,

� drukujezaprojektowanezaproszenie.

Metody pomiaruNauczyciel obserwuje i ocenia:� umiej�tno� stosowania zasad poprawnego pisania tekstów;� umiej�tno� praktycznego stosowania ró�nych mo�liwo�ci

programowych — zak�adek programu, ustawie� strony,tabulatorów, kolumn, tabel;

� umiej�tno� ��czenia tekstu z grafik�;� realizacj� projektów.


UwagiUcze� poznaje podstawowe funkcje edytora podczas wykonywaniaokre�lonych zada�, na przyk�ad pisania �yciorysu, redagowania notatkina temat mo�liwo�ci i zastosowa� edytora tekstu itp.Realizacja projektów „Tworzymy gazetk� klasow�” i „Folder o mojejszkole” umo�liwia poznanie kolejnych funkcji programu, takich jaktworzenie kolumn, zastosowanie tabulatorów, w��czanie do tekstuelementów graficznych i zdj��, poprawne stosowanie nag�ówka, stopkii numerowania stron, sprawdzanie poprawno�ci ortograficznej dokumentu,drukowanie.Realizuj�c tre�ci dotycz�ce tworzenia tabel, uczniowie podczas �wi-cze� praktycznych tworz� „Plan lekcji mojej klasy” oraz tabelarycznezestawienie zatytu�owane „Moje oceny z poszczególnych przedmio-tów”. Podczas projektowania zaproszenia na imprez� klasow� doskonal�umiej�tno�ci rozmieszczania tekstu na stronie, ��czenia tekstu z grafik�,drukowania.

5. Multimedia(Podstawa programowa: Wyszukiwanie i wykorzystywanie (groma-dzenie, selekcjonowanie, przetwarzanie) informacji z ró�nych róde�.Wspó�tworzenie zasobów w sieci. Opracowywanie za pomoc� kom-putera rysunków, tekstów, danych liczbowych, motywów, animacji,prezentacji multimedialnych.)


1. Multimedia (C1) (C2).Multimedialneprogramy edukacyjne.

Przedstawieniepoj�cia multimedia.Zakres poj�ciamultimedialne �ród�ainformacji.Znaczeniemultimedialnychprogramówedukacyjnychwspomagaj�cychprac�.

Ucze�:� rozumie poj�cie

multimedia,� wie, jakie

dokumentymo�na nazwamultimedialnymi,

� dostrzega potrzeb�stosowaniamultimedióww nauczaniu.



2. Pobieranie informacjiz ró�nych �róde�.Encyklopedie,internet (C3, C10).

Omówienie sposobówpobierania informacjiz ró�nych �róde�.

Ucze�:� wie, jak pobiera

informacjez ró�nych �róde�,

� dostrzega korzy�cip�yn�cez powszechnegodost�pu doinformacji.

3. Programy i narz�dziado multimedialnegoprzekazu (C1, C10).Praca z programemWindows MovieMaker.

Poznanie narz�dzii programów domultimedialnegoprzekazu.Praca z programemWindows MovieMaker.

Ucze�:� rozumie poj�cie

multimedialny

przekaz,� wie, jakie

narz�dziai programy s�u��do multimedial-nego przekazu.

4. Nagrywaniei odtwarzanie obrazui d�wi�ku (C1, C10).

Omówieniesposobów nagrywaniai odtwarzaniaobrazów i d�wi�ków.Poznanie programóws�u��cych donagrywaniai odtwarzaniaobrazów i d�wi�ków.

Ucze�:� umie nagrywa

i odtwarzad�wi�ki i obrazy,

� wie, jakie programys�u�� do tego celu.

5. Prezentacjemultimedialne:wstawianie nowychslajdów, wprawianiew ruch obiektów naslajdach, w��czaniegrafiki, d�wi�ku (C5).Podk�ad muzycznyw prezentacji.Realizacja jednegospo�ród projektów(praca w grupachdwuosobowych):

Omówienie funkcjiprogramu dotworzenia prezentacjimultimedialnych.Umiej�tno�tworzenia prezentacjimultimedialnychoraz samodzielnegowyszukiwania,gromadzeniai analizowaniainformacjipotrzebnych

Ucze�:� zna i stosuje

funkcje programudo tworzeniaprezentacjimultimedialnych,

� wyszukuje,gromadzi,analizujeinformacjepotrzebne dowykorzystaniaw prezentacji,



„Moje miasto”,„Organizujemywycieczk� klasow�do …”,„Najpi�kniejszemiejsca �wiata”,„Oferty biurapodró�y”.

do zaprezentowaniadanego zagadnienia.

� w��cza doprezentacji obrazy,d�wi�ki, ustalaprzej�cia slajdów,chronometra�,

� potrafi zapisaprezentacj�.

6. Prezentacjew internecie (C1) (C3)(C7) (C10).

Znaczenie prezentacjiw�asnej twórczo�ciw internecie.U�wiadomienieetycznych i prawnychprzes�anekzwi�zanychz poszanowaniemw�asno�ciintelektualnejinnych osób orazz ochron� danych.

Ucze�:� dostrzega potrzeb�

autoprezentacji,� szanuje cudz�

twórczo�,� rozumie etyczne

i prawneprzes�ankizwi�zanez poszanowaniemw�asno�ciintelektualnejinnych osób orazochron� danych.

Metody pomiaruNauczyciel obserwuje i ocenia:� zrozumienie podstawowych poj� zwi�zanych z multimediami;� umiej�tno� korzystania z multimedialnych programów

edukacyjnych wspomagaj�cych nauczanie ró�nychprzedmiotów;

� umiej�tno� tworzenia prezentacji, pobierania informacjipochodz�cych z ró�nych �róde�, nagrywania orazodtwarzania obrazu i d�wi�ku;

� w�a�ciwe rozumienie etycznych i prawnych przes�anekzwi�zanych z poszanowaniem w�asno�ci intelektualnejinnych osób oraz ochron� danych.


UwagiUczniowie, przegl�daj�c edukacyjne programy multimedialne, okre�laj�ich znaczenie i oceniaj� potrzeb� ich stosowania w nauczaniu.Realizacja projektów umo�liwia stworzenie prezentacji multimedialnej przywykorzystaniu w�asnej twórczo�ci graficznej i informacji z internetu.wiczone s� umiej�tno�ci redagowania i formatowania tekstu orazwstawiania grafiki i dwi�ku.Tworzenie prezentacji ma s�u�y� zdobyciu podstawowych umiej�tno-�ci korzystania z funkcji programu PowerPoint.Podczas tworzenia multimedialnych dokumentów nauczyciel zwracauwag� uczniów na ró�ne formy dokumentów o charakterze osobistymi oficjalnym. Jednym z �wicze� na lekcji mo�e by� pisanie listu do kole-gi z wklejonym obiektem muzycznym (w celu pokazania takiej mo�li-wo�ci edytora tekstu).

6. Internet i sieci(Podstawa programowa: Bezpieczne pos�ugiwanie si� komputeremi jego oprogramowaniem, korzystanie z sieci komputerowej. Wyszu-kiwanie i wykorzystywanie (gromadzenie, selekcjonowanie, przetwa-rzanie) informacji z ró�nych róde�. Wspó�tworzenie zasobów w sieci.Komunikowanie si� za pomoc� komputera i technologii informacyjno-komunikacyjnych. Wykorzystywanie komputera i technologii informa-cyjno-komunikacyjnych do rozwijania zainteresowa�.)


1. Poj�cia internet,wyszukiwarka, sie�lokalna i globalna,poczta elektroniczna

(C2).Sieci komputerowe,ich rodzajei topologie.Dzia�anie internetu(C1) (C6).Praca w sieci lokalneji globalnej.

Przedstawienie poj�internet, wyszukiwarka,sie� lokalna i globalna,poczta elektroniczna.Zaznajomieniez rodzajami siecikomputerowych i ichtopologiami.Praca w sieci lokalneji globalnej.

Ucze�:� rozumie

podstawowepoj�cia zwi�zanez internetem,

� umie korzystaz internetu, w tymm.in. odszukapotrzebneinformacje,

� zna rodzaje siecii ich topologie.



2. Us�ugi internetowe:strony WWW,pocztaelektroniczna,rozmowy w sieci.Zachowaniebezpiecze�stwapodczas rozmóww sieci.Zak�adanie kontapocztowego,przesy�aniewiadomo�ci.E-nauka, e-praca,e-banki (C3) (C8).

Kszta�cenieumiej�tno�cikorzystania z us�uginternetowych, w tymzak�adania kontapocztowego.Przesy�anie i odbieraniewiadomo�ci.Uwra�liwieniena zachowaniebezpiecze�stwa podczasrozmów w sieci.Ukazanie mo�liwo�cinauki, pracy,dokonywania operacjibankowych orazzakupów przez internet.

Ucze�:� zna podstawowe

us�ugi internetowe,� potrafi za�o�y

konto pocztowe,wys�a i odebrawiadomo�elektroniczn�,

� wie, na czympolega zachowaniebezpiecze�stwapodczas rozmóww sieci,

� rozumie i potrafiwyja�ni, na czympolegaj� e-praca,e-nauka, dzia�alno�e-banku.

3. Praca grupowanad projektem„Prezentacja mojegoregionu” — dyskusjana forumz zachowaniemzasad netykiety.Gromadzenie,selekcjonowaniei przetwarzanieinformacjipochodz�cychz ró�nych �róde�(C1, C3).

Poznanie mo�liwo�ciuczestniczeniaw dyskusji na forum.Omówienie zasadnetykiety.Gromadzenie,selekcjonowaniei przetwarzanieinformacjipochodz�cychz ró�nych �róde�.

Ucze�:� umie do��czy

do dyskusjina forum,

� zna zasadynetykiety,

� wie, jak gromadzi,selekcjonowai przetwarzainformacjepochodz�cez ró�nych �róde�.

4. Tworzenie witrynyinternetowej:podstawy tworzeniastron WWWw j�zyku HTML,znaczniki, grafikana stronach WWW,publikacja w�asnejstrony (C3) (C5).

Tworzenie klasowejlub szkolnej witrynyinternetowej.Opanowanie podstawtworzenia stron WWWw j�zyku HTML.

Ucze�:� potrafi utworzy

i przes�a na serwerWWW utworzon�przez siebie stron�internetow�,



� wie, na czympolega tworzenieprostych stronw j�zyku HTML.

5. Zagro�eniai korzy�ciwynikaj�cez u�ywania internetu(C3) (C4) (C8) (C10).

U�wiadomieniezagro�e� i pozytywnychstron korzystaniaz internetu.

Ucze�:� dostrzega

pozytywnei negatywne skutkikorzystaniaz internetu,

� wie, w jaki sposóbmo�na si�ustrzec przedniebezpiecze�stwa-mi wynikaj�cymiz pracy w sieci.

Metody pomiaruNauczyciel obserwuje i ocenia:� zrozumienie podstawowych poj� zwi�zanych z internetem;� umiej�tno� wyszukiwania informacji na stronach WWW

i ich wykorzystywania;� umiej�tno� zak�adania konta pocztowego i przesy�ania

informacji;� znajomo� podstaw HTML;� umiej�tno� przesy�ania plików za pomoc� internetu;� wykonanie strony WWW;� umiej�tno� prowadzenia dyskusji na forum z zachowaniem

zasad netykiety;� gromadzenie, selekcjonowanie i przetwarzanie informacji

pochodz�cych z ró�nych �róde�;� wiedz� na temat zagro�e� i pozytywnych stron korzystania

z internetu.


UwagaUczniowie podczas zaj�� powinni pozna� ró�ne rodzaje wyszukiwa-rek, nauczy� si� wyszukiwa� informacje i korzysta� z ró�nych stronWWW. Tworz�c witryn� internetow� w�asnej klasy lub szko�y, powinniumie�ci� na niej zdj�cia, opracowane wcze�niej w programie graficznymlogo szko�y, t�a, ozdobne nag�ówki.Omawiaj�c poj�cia e-nauka, e-praca, e-bank, e-zakupy, nauczycielpowinien pos�ugiwa� si� konkretnymi przyk�adami.

7. Obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym(Podstawa programowa: Opracowywanie za pomoc� komputera ry-sunków, tekstów, danych liczbowych, motywów, animacji, prezentacjimultimedialnych. Rozwi�zywanie problemów i podejmowanie decyzjiz wykorzystaniem komputera, stosowanie podej�cia algorytmicznego.Wykorzystywanie komputera oraz programów i gier edukacyjnych doposzerzania wiedzy i umiej�tno�ci z ró�nych dziedzin.)


1. Arkuszkalkulacyjny: adres,komórka,formu�a (C2).

Przedstawieniepodstawowych poj�zwi�zanych z arkuszemkalkulacyjnym: adres,komórka, formu�a, pasekformu�y.Omówienie budowyarkusza.


zwi�zanez arkuszemkalkulacyjnym,

� zna zastosowaniaarkuszai wypowiada si�na ich temat.

2. Edycja danych (C5).Adresowaniewzgl�dne,bezwzgl�dnei mieszane.Rozwi�zywaniezada�problemowychw arkuszukalkulacyjnym.

Umiej�tno�wprowadzaniai usuwania danychoraz tworzenia tabelw arkuszukalkulacyjnym.Przedstawieniei stosowaniew obliczeniachadresowania wzgl�dnego,bezwzgl�dnegoi mieszanego.

Ucze�:� wprowadza dane

do arkusza,� wie, w jaki

sposóbwprowadzipoprawki,

� kopiuje i usuwadane, zmieniakrój czcionkii wielko�komórek,



Kopiowanie formu�.Umiej�tno�wykorzystania arkuszado prostych oblicze�.

� stosujew obliczeniachadresowaniewzgl�dne,bezwzgl�dnei mieszane,

� wykorzystujearkusz dooblicze�.

3. Realizacjarozpocz�tegow edytorze tekstuprojektudotycz�cegotworzenia folderuo szkole lub gazetkiklasowej (C5) (C6),polegaj�ca nakalkulacji kosztówjego wytworzenia.Stosowanieprostych funkcjimatematycznych,statystycznych,procentowych.

Wykonywanie oblicze�do rozpocz�tegoprojektu.Przedstawieniei stosowanie prostychfunkcjimatematycznych,statystycznych,procentowych.

Ucze�:� stosuje do

oblicze�w arkuszukalkulacyjnymfunkcjematematyczne,statystyczne,procentowe,

� rozwi�zujezadania zapomoc� arkuszakalkulacyjnego.

4. Graficznaprezentacja danych(C5) (C6).Formatowaniewykresu.

Umiej�tno� graficznejprezentacji danychza pomoc� wykresu.Umiej�tno�wprowadzania zmiani poprawek do wykresu,formatowanie wykresu.

Ucze�:� prezentuje dane

za pomoc�wykresu,

� umieformatowawykres.

Metody pomiaruNauczyciel obserwuje i ocenia:� zrozumienie podstawowych poj� zwi�zanych z arkuszem

kalkulacyjnym;� umiej�tno� wprowadzania i edycji danych;� umiej�tno� wykonywania prostych zada� problemowych

w arkuszu kalkulacyjnym;


� stosowanie adresowania wzgl�dnego, bezwzgl�dnegoi mieszanego do rozwi�zywania problemów;

� prezentacj� danych za pomoc� wykresu.

UwagaNale�y dobiera� tre�� zada� do ju� zrealizowanych projektów, tak abystanowi�y one kontynuacj� wcze�niejszych zagadnie�.

8. Bazy danych(Podstawa programowa: Wyszukiwanie i wykorzystywanie (gromadzenie,selekcjonowanie, przetwarzanie) informacji z ró�nych róde�.)


1. Podstawowe poj�ciazwi�zane z bazamidanych: pole, rekord,filtrowanie, sortowanie,kwerenda, raport,formularz (C2).Przyk�ady ró�nychrodzajów baz danych(C5) (C6).

Przedstawieniepodstawowych poj�zwi�zanych z bazamidanych.Zastosowanie bazdanych w ró�nychdziedzinach.

Ucze�:� zna podstawowe

poj�cia zwi�zanez bazami danych,

� wie, jakiezastosowaniemaj� bazy danych,

� wymieniai omawia rodzajebaz danych.

2. Wykonywanieoperacjiw utworzonejbazie danych (C3).Importowanie bazydanych.

Umiej�tno�wyszukiwania,sortowania,filtrowania, zmianydanych w bazie.Importowaniebazy danych.

Ucze�:� wykonuje

podstawoweoperacje w baziedanych,

� potrafizaimportowabaz� danych.

3. Tworzenie nowejbazy danych (C5).Tworzeniekwerend,formularzy,raportów.

Umiej�tno�tworzenia prostejbazy danych.Tworzenie kwerend,formularzy,raportów.

Ucze�:� umie utworzy

prost� baz�danych,

� tworzy prostekwerendy,



Umiej�tno�wprowadzaniazmian doistniej�cego ju�formularzai raportu.Wprowadzaniezmian do póli rekordówformularza.

� potrafi wykonaformularzi modyfikowa gow widokuprojektu,

� wykonujezestawieniew formie raportu.

Metody pomiaruNauczyciel obserwuje i ocenia:� zrozumienie podstawowych poj� zwi�zanych z bazami danych;� wypowiedzi uczniów na temat zastosowania ró�nych

rodzajów baz danych;� umiej�tno� wykonywania operacji na utworzonej bazie danych;� umiej�tno� tworzenia prostych kwerend;� umiej�tno� tworzenia i modyfikacji formularza;� umiej�tno� tworzenia zestawienia w formie raportu.

UwagaNajpierw przedstawiamy uczniom gotowe bazy danych i na nich wyko-nujemy proste operacje. Nast�pnie tworzymy w�asn� baz�, na przyk�adbaz� uczniów klasy.

9. Algorytmy(Podstawa programowa: Rozwi�zywanie problemów i podejmowaniedecyzji z wykorzystaniem komputera, stosowanie podej�cia algorytmicz-nego. Wykorzystywanie komputera oraz programów i gier edukacyjnychdo poszerzania wiedzy i umiej�tno�ci z ró�nych dziedzin.)


Lp. Tre�ci nauczania Szczegó�owe cele Osi�gni�cia ucznia

1. Poj�cie algorytmu.Sposoby zapisualgorytmów.Przyk�adyalgorytmóws�u��cych dorozwi�zywaniaproblemów (C2, C6).

Zaznajomieniez poj�ciem algorytmu.Rozró�nianiealgorytmówi wypowiadanie si�na temat sposobówich zapisu.Dostrzeganiealgorytmóww otoczeniu(przyk�ady).

Ucze�:� wyja�nia poj�cie

algorytmu,� podaje przyk�ady

algorytmicznegorozwi�zywaniaproblemów,

� zna sposoby zapisualgorytmówi wypowiada si�na ten temat,

� potrafi przedstawialgorytm w postacis�ownej,

� zna rodzaje skrzynekdo przedstawianiaalgorytmu zapomoc� schematublokowego.

2. Rodzajealgorytmów (C2):liniowy, z warunkiem,

iteracyjny, rekurencyjny.Schemat blokowyalgorytmuz warunkamizagnie�d�onymi,na przyk�ad wybórnajwi�kszej z trzechliczb.

Omówienie rodzajówalgorytmów wrazz przyk�adami.Przedstawianiealgorytmów w postacis�ownej i za pomoc�schematu blokowego.Wyja�nienie, na czympolegaj� iteracjai rekurencja.

Ucze�:� tworzy schematy

blokowealgorytmów,

� zna rodzajealgorytmówi obja�nia je nakonkretnychprzyk�adach,

� sprawdzapoprawno�algorytmów,przeprowadzaj�csymulacj� ichdzia�ania.

3. Algorytmyporz�dkowaniazbioru elementów(C2, C6).

Poznanie sposobówodnajdywaniaokre�lonychelementów w zbiorze.Omówienie wybranychalgorytmówsortowania.

Ucze�:� wie, jak odnale�

okre�lone elementyw zbiorze,


Lp. Tre�ci nauczania Szczegó�owe cele Osi�gni�cia ucznia

� rozumie, na czympolega sortowanieprzez wybór, przezwstawianie, przezscalanie orazsortowanieb�belkowe.

4. Tworzeniealgorytmóww programie ELI 2.0(C5, C6).

Umiej�tno�tworzenia prostychalgorytmóww programie ELI 2.0.

Ucze�:� umie utworzy

proste algorytmyw programie ELI 2.0,

� tworzy algorytmy,uruchamia jei sprawdzapoprawno� ichdzia�ania,

� wprowadzapoprawki i zapisujeutworzonealgorytmy.

5. �rodowiskoLogomocja (C6).Podstawyprogramowaniaw j�zyku Logo.S�owa i listyw j�zyku Logo.Tworzenie procedurz parametrem.Procedury w�asne.

Omówienie grafiki�ó�wia.Umiej�tno�programowaniaprostych rysunkóww Logo.Tworzenie procedurz parametrem.Tworzenie procedurw�asnych.

Ucze�:� zna �rodowisko

Logomocja,� umie wykona

proste rysunkiza pomoc� grafiki�ó�wia,

� wprowadzapoprawki, zapisujeefekty swojej pracy,

� tworzy proceduryw�asne orazproceduryz parametrem.

Metody pomiaruNauczyciel obserwuje i ocenia:� zrozumienie poj�cia algorytm;� umiej�tno� algorytmicznego przedstawiania

i rozwi�zywania problemów;


� umiej�tno� tworzenia algorytmów za pomoc� opisus�ownego oraz schematu blokowego;

� rozumienie i stosowanie sortowania przez wybór, przezwstawianie, przez scalanie oraz sortowania b�belkowego;

� umiej�tno� tworzenia algorytmów w programie ELI 2.0;� znajomo� �rodowiska Logomocja;� umiej�tno� tworzenia prostych rysunków za pomoc�

grafiki �ó�wia;� umiej�tno� tworzenia procedur w�asnych oraz procedur

z parametrem.

UwagaUczniowie, którzy s�abiej sobie radz� z algorytmicznym rozwi�zywaniemproblemów oraz z tworzeniem rysunków w Logo, wykonuj� �wiczeniaz pomoc� nauczyciela. Uczniowie zdolniejsi wykonuj� �wiczenia bardziejz�o�one.

10. Modelowanie i symulacje(Podstawa programowa: Rozwi�zywanie problemów i podejmowaniedecyzji z wykorzystaniem komputera, stosowanie podej�cia algorytmicz-nego. Wykorzystywanie komputera oraz programów i gier edukacyjnychdo poszerzania wiedzy i umiej�tno�ci z ró�nych dziedzin.)


1. Modelowaniea symulacja (C2).Zastosowaniesymulacji.

Przedstawienie poj�modelowanie, symulacja.Omówieniezastosowa� symulacjiw ró�nychdziedzinach.


modelowanie,symulacja,

� wie, w jakichdziedzinach �yciai w jakim celustosuje si�symulacje.



2. Tworzenie symulacjiza pomoc�programówu�ytkowych (C5).Wykorzystanie modelido symulacji.Symulacje w fizyce,matematyce, biologii,ekonomii.Wykorzystanieprogramówkomputerowych orazinteraktywnych mapwyszukanychw interneciedo symulacji.

Umiej�tno�wykorzystywaniaprogramówkomputerowych orazinteraktywnych mapwyszukanychw interneciedo symulacji.Umiej�tno�wykorzystywaniamodelido symulowaniaprocesów z ró�nychdziedzin— matematyki, fizyki,biologii, ekonomii.

Ucze�:� potrafi

wykorzystaznane programyu�ytkowedo symulacji,

� rozwi�zujezadania, opieraj�csi� na symulacji,

� wykorzystujedo symulacjiprogramykomputeroweoraz interaktywnemapy wyszukanew internecie.

Metody pomiaruNauczyciel obserwuje i ocenia:� zrozumienie poj� modelowanie, symulacja;� umiej�tno� tworzenia symulacji za pomoc� programów

u�ytkowych;� rozwi�zywanie zada� problemowych z zakresu ró�nych

dziedzin (np. matematyki, fizyki, biologii, ekonomii)z wykorzystaniem symulacji;

� wiedz� na temat zastosowa� i celowo�ci stosowaniasymulacji procesów i zjawisk.

UwagaZagadnienia modelowania i symulacji omawiamy na konkretnych przy-k�adach, opieraj�c si� na dost�pnych programach u�ytkowych.

MA T E R I A � N A U C Z A N I A 41

8. Materia� nauczaniaMateria� nauczania

Tematyka zaj�� w dwuletnim cyklu kszta�cenia

Zagadnienie I rok nauki II rok nauki

Budowa i zastosowaniekomputera

1. Regulamin szkolnejpracownikomputerowej.Przedmiotowy systemoceniania wiadomo�cii umiej�tno�ci ucznióww zakresie informatyki.2. Znaczeniekomputerawe wspó�czesnym�wiecie .3. Co to jestinformatyka i jakie s�aspekty jej rozwoju?4. Na czym polegareprezentowaniei przetwarzanieinformacji przezcz�owieka i komputer?5. Bezpiecznai higieniczna pracaz komputerem.6. Prawo autorskie.Zagadnienia etycznei prawne zwi�zanez ochron� w�asno�ciintelektualnej.7. Budowa komputera.8. Urz�dzenia s�u��cedo komunikowania si�z u�ytkownikiem.Przygotowanie zestawukomputerowegodo pracy.

1. Organizacja pracy nazaj�ciach z informatyki.Przedmiotowy systemoceniania wiadomo�cii umiej�tno�ci uczniówz zakresu informatyki.2. Zagro�enia i korzy�ciwynikaj�ceze stosowaniakomputerówi powszechnegodost�pu do informacji.




System operacyjny 9. Systemy operacyjne.Okna w Windows.Pulpit, ikony pulpitu.10. Podstawoweoperacje na plikachi folderach.11. Zarz�dzaniedanymi. Kompresjai dekompresja danych.12. Rodzaje plików.Atrybuty plików.Wyszukiwanie plikówi folderów w systemie.13. Ochronaprzed wirusamikomputerowymi.

3. Jak zadbao bezpiecze�stwokomputera i danych?4. Rozwi�zywanieproblemów, czyli jakkorzysta z pomocyi obs�ugi technicznej.

Podstawy grafiki 14. Narz�dziai polecenia aplikacjiPaint. Optymalnewykorzystywaniemo�liwo�ci programu.15. Tworzymy logoszko�y.16. Projektujemy kartk�okoliczno�ciow�(�wi�teczn�).

5. Rodzaje grafiki.Podstawowe formatygraficzne.6. Importowaniegrafiki. Przetwarzanieobrazów. Fotomonta�.

Praca w edytorze tekstu 17. Edytor tekstu— wprowadzenie.Zasady pracyz edytorem tekstu.18. Edycja tekstu.Atrybuty czcionki.Akapity.19. Wstawianie symbolido tekstu. Tworzenietabel.

7. Wstawianiedo dokumentu obiektów:wzorów, symbolii d�wi�ków.8. Praca z dokumentemwielostronicowym— zak�adka i hiper��cze.9 i 10. Realizacja projektu„Folder o mojej szkole”.Uk�ad strony, kolumny,��czenie tekstu z grafik�,sprawdzanie pisowni,wydruk.




20. Realizacja projektu„Tworzymy gazetk�klasow�”. Kolumnyi tabulatory.21. Ci�g dalszy projektu— ��czenie tekstuz grafik�, nag�óweki stopka, numerowaniestron, wydruk.

11. Projektujemyzaproszenie na imprez�klasow�. Ustawieniastrony, redagowanietre�ci, ��czenie tekstuz grafik�, rozmieszczenieca�o�ci na stronie.

Multimedia 22. Formy prezentacjiw internecie.Multimedialneprogramy edukacyjne.Praca z programemedukacyjnym.Pobieranie informacjiz ró�nych �róde�.Encyklopedie, internet.23 i 24. Programyi narz�dzia do przekazumultimedialnego.

12. Nagrywaniei odtwarzanie obrazui d�wi�ku.13. Prezentacje multi-medialne — zasady pracyz programemPowerPoint.14 i 15. Realizacja projektudo wyboru (pracaw grupach dwuoso-bowych):

Praca z programemWindows MovieMaker.

„Organizujemywycieczk� klasow� do …”,„Moje miasto”,„Najpi�kniejsze miejsca�wiata”, „Oferty biurapodró�y”.Wstawianie nowychslajdów, animacjeobiektów, przej�ciami�dzy slajdami,d�wi�ki. Pokazwykonanychprezentacji.

Internet i sieci 25. Sieci komputerowe.Rodzaje sieci, topologie,protoko�y transmisjidanych w sieciach.

16. Us�ugi internetowe.Zak�adanie kontapocztowego.Przesy�anie i odbieraniewiadomo�ci.




Internet jako sierozleg�a WAN. Pracaw sieci lokalneji globalnej.26. Jak zachowabezpiecze�stwopodczas rozmóww sieci? Zagro�eniai korzy�ci wynikaj�cez korzystaniaz internetu.27. Tworzeniedokumentu tekstowegona podstawieinformacji z internetu.Kopiowanie, wklejaniei formatowanie tekstui obrazów.

17. Praca grupowa nadprojektem „Prezentacjamojego regionu”.Dyskusja na forumz zachowaniem zasadnetykiety.18 i 19. „Prezentacjamojego regionu”� gromadzenie,selekcjonowaniei przetwarzanieinformacjipochodz�cychz ró�nych �róde�.20 i 21. Projektowanieklasowej lub szkolnejwitryny internetowej.Podstawy HTML,grafika i muzykana stronie.

Obliczenia w arkuszukalkulacyjnym

28. Arkusz kalkulacyjny— podstawowe poj�cia.Budowa arkusza, edycjadanych, tworzenietabel.29. Rozwi�zywaniezada� problemowychw arkuszukalkulacyjnym.Adresowanie wzgl�dne.

22. Obliczeniaw arkuszukalkulacyjnym— kalkulacja kosztówwytworzenia gazetkiklasowej, folderu, kosztówwycieczki klasowej(kontynuacjarozpocz�tych w edytorzetekstu projektów).

30. Rozwi�zywaniew arkuszu zada�z zakresu ró�nychprzedmiotówz zastosowaniemadresowaniawzgl�dnego,bezwzgl�dnegoi mieszanego.

23 i 24. Rozwi�zywaniew arkuszu kalkulacyjnymzada� problemowychz zastosowaniemfunkcjimatematycznychi statystycznychJE�ELI, LICZ.JE�ELI,ILE.NIEPUSTYCH itp.




31. Podstawy tworzeniawykresów w arkuszukalkulacyjnym.Formatowanie danychwykresu.

Bazy danych 32. Bazy danych— podstawowe poj�cia.Wykonywanie operacjiw gotowej baziedanych.

25. Importowanie bazydanych. Tworzenie bazydanych uczniów klasy.26. Kwerendy, czylitworzenie zapyta� doutworzonej bazy danych(zagadnienie dodatkowe).27. Tworzenieformularzy i raportów(zagadnienie dodatkowe).

Algorytmy 33. Poj�cie algorytmu.Rodzaje i sposobyzapisywaniaalgorytmów. Przyk�adywykorzystaniaalgorytmów dorozwi�zywania zada�.

28. Algorytmyporz�dkowania zbioruelementów.29. Tworzeniealgorytmóww programie ELI 2.0i analizowanie ichdzia�ania.

34. Algorytmicznerozwi�zywanieproblemów w arkuszukalkulacyjnym.

30. �rodowiskoLogomocja.Programowanieprostych rysunkóww Logo. Procedurypierwotne. S�owa i listyw Logo.31. Tworzenie w�asnychprocedur — proceduryw�asne w Logo.32. Tworzenie procedurz parametrem.




Modelowaniei symulacja

33. Modelowaniei symulacja.Wykorzystanieprogramówkomputerowych orazinteraktywnych mapwyszukanychw interneciedo symulacji.34. Symulowanieprocesówz ró�nych dziedzin— matematyki, fizyki,biologii, ekonomii.Wykorzystanie modelido symulacji.

9. Metody i zasady nauczaniainformatyki — propozycje

Metody i zasady nauczania informatyki

Informatyka jest m�od� dyscyplin� wiedzy, dlatego te� nale�y wy-pracowa takie metody osi�gania celów edukacyjnych, które b�d�aktywizowa�y uczniów, nie zniech�caj�c tych mniej zainteresowa-nych i jednocze�nie nie nudz�c tych bardziej zdolnych, dla którychinformatyka jest przedmiotem zainteresowania.

Na lekcjach informatyki mo�na zastosowa metody wymie-nione w dalszej cz��ci rozdzia�u.

Metody podaj�ce stosowane s� podczas omawiania nowych poj�i wprowadzania w nowe zagadnienia.

Metody �wicze� praktycznych stosuje si� na ka�dej lekcji informa-tyki podczas:� rozwi�zywania problemów z wykorzystaniem

odpowiedniego oprogramowania;� korzystania z ró�nych �róde� informacji;� prezentowania efektów pracy.

ME T O D Y I Z A S A D Y N A U C Z A N I A I N F O R M A T Y K I 47

Metody eksponuj�ce znajduj� zastosowanie na zaj�ciach, podczasktórych za pomoc� komputera wykonuje si� pokaz czynno�ci,programów, zjawisk, przebiegu procesów. Pokaz wykonanych przezuczniów prezentacji multimedialnych i stron WWW zamiesz-czonych w internecie to tak�e sposób na wyeksponowanie osi�-gni�tych przez nich umiej�tno�ci.

Celem metod problemowych jest rozwi�zywanie problemów. Nalekcjach informatyki mo�e to by na przyk�ad poszukiwanie rozwi�-zania algorytmu poprzez tworzenie schematów blokowych czy algo-rytmiczne rozwi�zywanie problemów w arkuszu kalkulacyjnym.

Podczas zaj� z obs�ugi arkusza kalkulacyjnego, maj�cych nacelu rozwi�zywanie zada� z ró�nych przedmiotów, mo�na wyko-rzysta metod� nauczania programowego, która polega na zwi�ksza-niu trudno�ci przy rozwi�zywaniu danego problemu poprzez ra-cjonalne zmniejszanie liczby wskazówek naprowadzaj�cych. Tametoda jest zalecana podczas pracy z uczniami bardziej zdolnymi.

Ciekaw� grup� metod s� metody aktywizuj�ce ucznia. Metodaprojektów ma pobudza aktywno� i zaanga�owanie. Uczniowierealizuj�cy dany projekt mog� by podzieleni na grupy. Ka�daz grup mo�e przygotowywa inne zadanie. Koordynatorem wspie-raj�cym i ukierunkowuj�cym prac� uczniów jest nauczyciel. Pracaw poszczególnych grupach ko�czy si� zaprezentowaniem jej efek-tów. Przyk�adem mo�e by realizacja jednego projektu do wybo-ru (praca w grupach dwuosobowych): „Organizujemy wycieczk�klasow� do …”, „Moje miasto”, „Najpi�kniejsze miejsca �wiata”,„Oferty biura podró�y”.

Praca nad projektem polega na uk�adaniu planu, dobieraniu t�a,grafiki, redakcji tekstów, tworzeniu animacji obiektów, przej� mi�-dzy slajdami, wstawianiu d�wi�ków. Uczniowie mog� korzystaz ró�nych �róde� oraz u�ywa ró�nych programów. Jedne grupyprzygotowuj� projekt pod k�tem historycznym, inne pod k�temstatystycznym (prezentuj�c obliczenia i wykresy wykonane w ar-kuszu kalkulacyjnym), jeszcze inne pod k�tem geograficznym itd.

Innym przyk�adem jest praca grupowa nad projektem „Prezenta-cja mojego regionu”, której celem jest gromadzenie, selekcjonowaniei przetwarzanie informacji pochodz�cych z ró�nych �róde�.


Na zaj�ciach z informatyki mo�na zastosowa równie� metod�debaty — wywi�zuje si� wówczas dyskusja, a uczniowie prezentuj�pogl�dy „za” i „przeciw”. Nie oznacza to, �e ca�a jednostka lekcyjnama by prowadzona w ten sposób. Takie zaj�cia mo�na prowadzi,omawiaj�c nast�puj�ce zagadnienia:� zagro�enia i korzy�ci wynikaj�ce ze stosowania komputerów;� ró�ne aspekty powszechnego dost�pu do informacji;� rozmowy przez internet, czyli jak zachowa bezpiecze�stwo

w sieci;� prawo autorskie.

Zasady nauczania informatyki

Podczas zaj� z informatyki powinno wyst�powa stopniowanietrudno�ci, czyli przechodzenie od zagadnie� prostych, zrozumia�ych,do trudniejszych i bardziej z�o�onych, wymagaj�cych wcze�niejszegozaznajomienia z podstawami. Nie mo�na sobie wyobrazi naprzyk�ad symulacji dotycz�cej wysoko�ci odsetek bankowych bezwcze�niejszego zaznajomienia z arkuszem kalkulacyjnym.

Wa�n� zasad� jest równie� ��czenie teorii z praktyk�. Po zaznajo-mieniu z podstawowymi poj�ciami dotycz�cymi danego zagad-nienia nale�y przej� do wicze� praktycznych. Uczniowie po-winni równie� dostrzega celowo� wykonywania danych wicze�.Wa�ne jest, aby nie by�y one oderwane od rzeczywisto�ci, ale do-tyczy�y spraw bliskich uczniom, na przyk�ad klasowych czy szkolnych(„Tworzenie klasowej lub szkolnej witryny WWW”, „Koszty wy-cieczki klasowej do…”).

Bezpo�rednie poznawanie programów, zaznajamianie si� z ichfunkcjami i rozwi�zywanie konkretnych problemów to stosowaniezasady pogl�dowo�ci. Systematyczno�� w nauczaniu ka�dego przedmio-tu jest nie tylko zasad�, ale wa�nym zadaniem.

JA K S P R A W D Z A � I O C E N I A � O S I � G N I � C I A U C Z N I Ó W 49

10. Jak sprawdza� i ocenia�osi�gni�cia uczniów — propozycje

Jak sprawdza� i ocenia� osi�gni�cia uczniów

Ocenianie osi�gni��

Ocenianie uczniów na lekcjach informatyki, tak jak w przypadkuinnych przedmiotów, powinno spe�nia okre�lone warunki. Wa�najest systematyczno�� oceniania. Jak pokazuje praktyka nauczania,mobilizuje to uczniów. Jawno�� ocen pozwala unikn� niedomó-wie�. Nie wolno kierowa si� uprzedzeniami i subiektywizmem.Ocena powinna by sprawiedliwa i obiektywna. Zawsze te� nale�yokre�li zakres pomiaru osi�gni�.

Osi�gni�cia uczniów mo�emy diagnozowa w zakresie wiado-mo�ci i umiej�tno�ci praktycznych. Szczególnie uwzgl�dni nale�y:� umiej�tno� obs�ugi komputera oraz programów

u�ytkowych;� rozwi�zywanie problemów za pomoc� komputera;� korzystanie z osi�gni� informatyki, w tym internetu;� w�a�ciwe zachowanie podczas pracy z komputerem,

oprogramowaniem i ró�nymi �ród�ami informacji.

Ocenianie na lekcjach informatyki powinno by zgodne z za�o-�eniami szkolnego i przedmiotowego systemu oceniania. Uczniowieka�dej klasy powinni zosta z nimi zapoznani. Przedmiotowy sys-tem oceniania uwzgl�dnia, co ucze� powinien umie i jakie umie-j�tno�ci osi�gn� z zakresu poszczególnych bloków tematycznychrealizowanych na zaj�ciach z informatyki.

Obserwacji i ocenie podlegaj�:� zrozumienie podstawowych poj� i znajomo� zagadnie�

informatycznych zawartych w programie nauczania(testy, odpowiedzi uczniów);

� wiczenia praktyczne wykonywane na lekcji(praca na komputerze);

� u�ytkowanie sprz�tu komputerowego i korzystaniez programów u�ytkowych (praca na komputerze).


Sprawdzanie osi�gni�� — propozycje

Propozycja I

Test wiadomo�ci z zakresu klasy I(sprawdzian teoretyczny)

1. Informatyka jest…a. dziedzin� nauki i techniki obejmuj�c� technologie

przetwarzania informacji oraz technologie wytwarzaniasystemów przetwarzaj�cych informacje

b. nauk� o oprogramowaniuc. nauk� o komputerach

2. Pami� RAM jest:a. pami�ci� nietrwa��b. pami�ci� trwa��c. pami�ci� zewn�trzn�

3. Edytor tekstu s�u�y do:a. wykonywania prostych oblicze�b. tworzenia prezentacjic. (wpisz)

………………………………………….……………………………………………………………….…………………………………………………….

4. Arkusz kalkulacyjny sk�ada si� z:a. wierszy nazwanych kolejnymi liczbami naturalnymi

i kolumn nazwanych kolejnymi literami alfabetub. wierszy nazwanych kolejnymi literami alfabetu

i kolumn nazwanych kolejnymi liczbami naturalnymic. wierszy nazwanych kolejnymi liczbami ko�cz�cymi si�

na liczbie 25 000 oraz kolumn nazwanych kolejnymiliterami alfabetu ko�cz�cymi si� liter� Z

5. Jednostk� pami�ci komputera jest:a. 1 Hzb. 1 MBc. ROM


6. Klawisz Shift na klawiaturze s�u�y do:a. wstawiania polskich znakówb. kasowaniac. wstawiania wielkich liter

7. W oknie Czcionka edytora tekstu MS Word mo�na okre�lami�dzy innymi:a. …………………………………………………b. …………………………………………………c. …………………………………………………

8. System pomocy w programach u�ytkowych s�u�y do:a. wprowadzania okre�lonych polece�b. wyszukiwania informacji o programiec. (wpisz)

……………………………………………………………………………………………………....………………………………………………

9. Prawo autorskie:a. umo�liwia wykorzystanie w celach komercyjnych

danego wytworu czy programub. pozwala rozpowszechnia wytwory innych osóbc. (wpisz)

…………………………………………………………………………………………………………....…………………………………………………

10. Podczas korzystania z internetu mamy prawo do:a. kopiowania prac innychb. komunikacji oraz wyszukiwania informacjic. piractwa komputerowego


Propozycja II

�wiczenia sprawdzaj�ce z zakresu obs�ugi edytora grafikidla klasy I (sprawdzian praktyczny)

1. Zaprojektuj w edytorze grafiki kartk� imieninow� dla kolegioraz napisz �yczenia. Wykorzystaj wszystkie znane Cimo�liwo�ci edytora grafiki. Zapisz prac� na dysku twardym.

2. Narysuj w programie Paint rysunek podobny doponi�szego. U�yj linii krzywej i narz�dzia do pisania tekstu.Za pomoc� paska narz�dzi tekstowych zmieniaj wielko�i rodzaj czcionki.

Propozycja III

�wiczenia sprawdzaj�ce z zakresu obs�ugi edytora tekstudla klasy I (sprawdzian praktyczny)

1. Wymie� w formie listy wypunktowanej swoje popo�udnioweplany na najbli�szy okres. Zastosuj graficzne punktoryi sformatuj tekst wed�ug podanego poni�ej wzoru(mo�esz u�y podobnych wzorów):a. praca z akapitamib. wstawianie punktorów graficznych

� praca z akapitami� wstawianie punktorów graficznych


� praca z akapitami� wstawianie punktorów graficznych

2. Wstaw w edytorze tekstu Word tabel� wygl�daj�c� tak jakpokazana poni�ej.

5

Teks

tum

iesz

czon

yw

pio

nie

3. Napisz list do zaprzyja�nionej osoby z u�yciem symboli.Przyk�ad zosta� przedstawiony poni�ej.Jutro o godzinie � wyje�d�am do Krakowa. Czeka mniem�cz�ca �. Mam nadziej�, �e przestanie wreszcie padadeszcz i za�wieci �. Kiedy dojad� na miejsce, � do Ciebielub � �. Ciesz� si� �, �e mog� cho na troch� wyjecha.Tymczasem �egnam Ci� �. Przywioz� Ci drobny �.

UwagiW I roku nauki podsumowaniem pracy z edytorem tekstu jest ocenarealizacji projektu „Tworzymy gazetk� klasow�”. Prac� uczniówoceniamy pod k�tem poprawnego zastosowania kolumn, tabulatorów,��czenia tekstu z grafik�, wykorzystania nag�ówka i stopki oraz nume-rowania stron.W II roku nauki do sprawdzenia zamierzonych osi�gni�� w zakresieobs�ugi edytora Word mo�e pos�u�y� realizacja projektu „Folder o mojejszkole” oraz praca grupowa nad projektem „Prezentacja mojego regionu”.Ocenie podlegaj� gromadzenie, selekcjonowanie i przetwarzanie infor-macji pochodz�cych z ró�nych róde�, estetyka wykonania i poprawno��zastosowania funkcji programów.


Propozycja IV

�wiczenia sprawdzaj�ce z zakresu obs�ugi arkuszakalkulacyjnego dla klasy I (sprawdzian praktyczny)

1. Oblicz warto�ci wyra�e� arytmetycznych dla podanychliczb a, b, c.

a = 5,85b = –1,42c = 1,424a – 2b + 5c

(2a – c)(a – 3)2a – ab – 2b – c / 10(5c – 5b + 25a) / 5a

2. Oblicz pole i obwód prostok�ta o bokach a i b.

a b

4 4,53,5 2,61,6 6,2

Pole Obwód


3. Skalkuluj koszty imprezy klasowej, okre�laj�c wydatki,i oblicz saldo ko�cowe.

FUNDUSZ KLASOWY 135,50

WYDATKI KOSZT

NapojeS�odyczeDekoracja saliZaproszeniaNagrody

RAZEM WYDATKI

SALDO KO�COWE

4. Oblicz warto� wydatków, wpisuj�c w�a�ciw� formu��.

NAZWA ARTYKU�U LICZBA CENA WARTO

Breloczek do kluczy 2 4,20

Dezodorant 3 7,30

Bluza 1 27,50

P�yta muzyczna CD 1 42,00

Bilety na dyskotek� 2 10,00

Guma do �ucia 4 1,35

Pasta do z�bów 2 6,99

Czasopismo 1 5,61

S�odycze 4 3,26

RAZEM


Propozycja V

�wiczenia sprawdzaj�ce umiej�tno�� tworzenia rysunkóww �rodowisku Logomocja dla klasy II.

1. Otwórz program Logomocja.

2. Narysuj trójk�t równoboczny o boku d�ugo�ci 100 kroków.Zapisz swoj� prac�.

3. Wykonaj polecenia:� cs powtórz 25 [np 120 pw 100]� cs powtórz 35 [np 80 pw 80]� cs powtórz 45 [np 60 pw 45]� cs powtórz 60 [np 30 pw 25]

Zapisz efekty pracy.

4. Wpisz w wierszu polece� procedur� w�asn� rysuj�c�zaprezentowan� figur� i sprawd� jej dzia�anie.

5. Opracuj procedur� w�asn� dla poni�szego rysunku(dla ch�tnych).


Propozycja VI

�wiczenia sprawdzaj�ce umiej�tno�� definiowaniaalgorytmów (klasa II)

Jakie procedury nale�y napisa, aby powsta�y poni�sze figury?

Podane zadania s� jedynie propozycjami sprawdzania osi�gni�uczniów na zako�czenie danego bloku tematycznego. Ka�dy spraw-dzian powinien by przez nauczyciela przemy�lany, a zadania zró�-nicowane i dobrane do mo�liwo�ci uczniów.

Osi�gni�cia uczniów mo�na sprawdza pod k�tem teoretycznymi praktycznym. Specyfika przedmiotu powoduje, �e wi�kszy naciskk�adzie si� na umiej�tno�ci praktyczne — obs�ug� komputerai wykorzystanie programów u�ytkowych do rozwi�zywania ró�-nych problemów. Pisemne sprawdzanie wiadomo�ci, na przyk�adw formie testów, w których ucze� b�dzie zaznacza� w�a�ciwe od-powiedzi, mo�e mie charakter uzupe�niaj�cy. Uwzgl�dnienie za-gadnie� lub pyta� otwartych daje mo�liwo� wypowiedzi pisemnejna okre�lony temat.

Sprawdzaj�c osi�gni�cia uczniów, warto przeprowadzi ewa-luacj� zwrotn� na temat stopnia trudno�ci czy zrozumienia pyta�.Informacje od uczniów mog� by uj�te w formie tabelarycznej,jak pokazano poni�ej.

Stopie� trudno�ci i zrozumienia �wicze�

Numer�wiczenia

zbyt�atwe

�atwe trudne zrozumia�e niezrozumia�e


Form� pomiaru osi�gni� z zakresu kolejnych bloków tema-tycznych nauczyciel powinien dostosowa do poziomu uczniów.Sprawdzanie umiej�tno�ci wcale nie musi by dla uczniów nud-n� konieczno�ci�, gdy� mo�e uwzgl�dnia ich zainteresowania,a nauczyciel mo�e tak dobiera tre�ci wicze�, aby nie by�y oneoderwane od rzeczywisto�ci i bezpo�rednio nawi�zywa�y do bli-skich uczniom zagadnie�.

Powodzenia!

NO T A T K I

program nauczania, przeznaczony dla iii etapu edukacyjnego ... · osignicia i metody pomiaru 16 8....

Documents