program nauczania technik usŁug fryzjerskich...

Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu

514[02]/T-4,TU,SP/MENiS/2004.

PROGRAM NAUCZANIA

TECHNIK USŁUG FRYZJERSKICH 514[02]

Zatwierdzam

Minister Edukacji Narodowej i Sportu

Warszawa 2004

Autorzy: inż. Anna Dziewięcka mgr Danuta Matuszewska inż. Elżbieta Tuszyńska Recenzenci: mgr Mariola Góźdź mgr inż. Izabela Suligowska Opracowanie redakcyjne: mgr Bożena Stadnicka - Graboś

2

Spis treści I. Plany nauczania 4

II. Programy nauczania przedmiotów zawodowych 7

1. Higiena 7

2. Materiały fryzjerskie 14

3. Technologia fryzjerstwa 22

4. Stylizacja 30

5. Podstawy psychologii 38

6. Podstawy pedagogiki 45

7. Podstawy działalności usługowej 50

8. Pracownia fryzjerska 55

9. Praktyka zawodowa 63

3

I. PLANY NAUCZANIA PLAN NAUCZANIA Technikum czteroletnie Zawód: technik usług fryzjerskich 514[02]

Podbudowa programowa: gimnazjum

Dla młodzieży Dla dorosłych Liczba godzin

tygodniowo w czteroletnim

okresie nauczania

Liczba godzin tygodniowo

w czteroletnim okresie

nauczania

Liczba godzin w czteroletnim

okresie nauczania

Semestry I - VIII

Lp.

Przedmioty nauczania

Klasy I - IV Forma

stacjonarna Forma zaoczna

1. Higiena 3 2 40 2. Materiały fryzjerskie 2 1 26 3. Technologia fryzjerstwa 6 4 76 4. Stylizacja 6 4 76 5. Podstawy psychologii 2 2 26 6. Podstawy pedagogiki 3 2 40 7. Podstawy działalności

usługowej 1 1 12

8. Pracownia fryzjerska 23 16 284 9. Specjalizacja 4 3 50

Razem 50 35 630 Praktyka zawodowa: 4 tygodnie

4

PLAN NAUCZNIA Technikum uzupełniające Zawód: technik usług fryzjerskich 514[02]

Podbudowa programowa: zasadnicza szkoła zawodowa

Dla młodzieży Dla dorosłych

Liczba godzin

tygodniowo w trzyletnim

okresie nauczania

Liczba godzin tygodniowo w trzyletnim

okresie nauczania

Liczba godzin w trzyletnim

okresie nauczania

Semestry I – VI

Lp.


Klasy I – III Forma



usługowej 1 1 18



5

PLAN NAUCZNIA Szkoła policealna Zawód: technik usług fryzjerskich 514[02]

Podbudowa programowa: szkoła dająca wykształcenia średnie

Dla młodzieży Dla dorosłych

Liczba godzin

tygodniowo w dwuletnim

okresie nauczania

Liczba godzin tygodniowo w dwuletnim

okresie nauczania

Liczba godzin w dwuletnim

okresie nauczania

Semestry I – IV

Lp.


Klasy I – II Forma



usługowej 1 1 14



6

II. PROGRAMY NAUCZANIA PRZEDMIOTÓW ZAWODOWYCH

HIGIENA Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − określić znaczenie higieny w realizacji zadań zawodowych, − scharakteryzować budowę i fizjologię włosa, − określić wpływ czynników zewnętrznych na włosy, − scharakteryzować choroby włosów, − scharakteryzować budowę i fizjologię skóry, − scharakteryzować choroby skóry głowy, − określić uszkodzenia skóry, − dobrać metody pielęgnacji włosów i skóry głowy, − scharakteryzować poszczególne układy organizmu człowieka, − określić zasady zdrowego żywienia, − określić wpływ żywienia na stan skóry i włosów, − określić wymagania sanitarne obowiązujące w zakładzie fryzjerskim, − zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące w zakładzie fryzjerskim,

− zorganizować stanowisko pracy fryzjera zgodnie z wymaganiami ergonomii,

− wyposażyć zakład w bieliznę ochronną, − zastosować zasady przechowywania odzieży i bielizny ochronnej, − zastosować metody i środki dezynfekcji i sterylizacji, − zastosować zasady aseptyki i antyseptyki, − wyposażyć apteczkę w środki pierwszej pomocy, − zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy w stanach

zagrożenia zdrowia i życia, − określić wpływ preparatów i zabiegów chemicznych na organizm

człowieka, − scharakteryzować choroby zawodowe fryzjera, − scharakteryzować choroby narządu ruchu i układu krążenia związane

z wykonywaną pracą, − określić sposoby zapobiegania chorobom zawodowym.

7

Materiał nauczania

1. Wprowadzenie Higiena i jej aspekty. Procedury obowiązujące w salonach fryzjerskich. Higiena społeczna. Higiena salonu, stanowiska pracy, osobista i usług fryzjerskich. Ćwiczenia • Definiowanie pojęcia higiena. • Wyjaśnianie pojęcia procedura. • Określanie celu zabiegów higienicznych wykonywanych w salonie

fryzjerskim. 2. Włosy Budowa i fizjologia włosa. Cykl wzrostu włosa. Cechy włosów. Barwa włosów. Właściwości fizyczne włosa. Funkcje włosów. Uszkodzenia włosów - przyczyny, profilaktyka. Przyczyny egzogenne i endogenne wypadania włosów. Choroby włosów: grzybica, łupież, łojotok skóry głowy, nadmierne owłosienie, zmiany ropne i pasożytnicze. Zabiegi ochronne oraz poprawiające strukturę włosów. Ćwiczenia • Charakteryzowanie budowy i fizjologii włosa na podstawie tablic

poglądowych. • Wykonywanie rysunku poprzecznego i podłużnego przekroju włosa. • Rozpoznawanie chorób włosów na podstawie fotografii, slajdów,

filmów. • Dobieranie preparatów i środków myjących do pielęgnacji, ochrony

i kondycjonowania włosów. 3. Skóra Budowa i fizjologia skóry. Cechy i funkcje skóry. Barwniki i zaburzenia barwnikowe: przebarwienia, bielactwo. Zmiany naczyniowe. Znamiona i nowotwory. Choroby skóry: ropne, wirusowe, alergiczne. Choroby grzybicze i pasożytnicze. Łuszczyca. Rybia łuska. Trądzik pospolity i różowaty. Uszkodzenia mechaniczne. Oparzenia termiczne i środkami chemicznymi. Odmrożenia. Uszkodzenia skóry wywołane promieniami słonecznymi i nadfioletowymi.

8

Ćwiczenia • Charakteryzowanie budowy i fizjologii skóry na podstawie tablic

poglądowych. • Rozpoznawanie zmian skórnych na podstawie fotografii, slajdów,

filmów. • Charakteryzowanie chorobowych zmian skórnych. 4. Elementy anatomii i fizjologii człowieka Układ ruchu. Układ krążenia. Układ oddechowy. Układ pokarmowy. Układ wydalniczy. Układ nerwowy. Narządy zmysłów. Ćwiczenia • Określanie kierunku przepływu krwi na schemacie krwiobiegu układu

krążenia. • Rozróżnianie części układu kostnego na planszy przedstawiającej

szkielet człowieka. • Określanie miejsc układu kostnego – kręgosłupa, narażonych na

zmiany spowodowane wykonywaniem czynności zawodowych. 5. Podstawy żywienia Zasady zdrowego żywienia. Rola podstawowych składników odżywczych w organizmie człowieka. Wpływ odżywiania na kondycję włosów. Ćwiczenia • Określanie zasad zdrowego odżywiania się. • Zaplanowanie jadłospisu dziennego dla wybranej grupy wiekowej

zgodnie z zasadami racjonalnego żywienia. • Analizowanie wpływu składników pożywienia na kondycję włosów. 6. Higiena pracy Znaczenie higieny pracy w działalności zawodowej technika usług fryzjerskich. Ergonomia pracy. Organizacja stanowiska pracy. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska. Szczegółowe wymagania sanitarne, jakim powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie. Zasady przechowywania preparatów i środków w zakładach fryzjerskich. Pojęcia: aseptyka, antyseptyka. Proces dezynfekcji i sterylizacji. Preparaty do dezynfekcji i sterylizacji. Procedury udzielania pierwszej pomocy. Badania okresowe.

9

Ćwiczenia • Projektowanie stanowiska pracy fryzjera zgodnie z wymaganiami

ergonomii. • Analizowanie przepisów bezpieczeństwa, higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej i ochrony środowiska obowiązujących w zakładzie fryzjerskim.

• Określanie zasad aseptyki i antyseptyki obowiązujących w zakładzie fryzjerskim.

• Określanie zasad dezynfekcji i sterylizacji obowiązujących w zakładzie fryzjerskim.

• Dobieranie preparatów do dezynfekcji. • Ocenianie skuteczności dezynfekcji. • Kompletowanie wyposażenia apteczki pierwszej pomocy. • Wykonywanie sztucznego oddychania na fantomie zgodnie

z procedurą. • Wykonywanie masażu serca na fantomie zgodnie z procedurą. • Udzielanie pierwszej pomocy zgodnie z procedurą. 7. Zagrożenia związane z pracą w zakładzie fryzjerskim Choroby zawodowe narządu ruchu i układu krążenia. Choroby zakaźne: zespół nabytego upośledzenia odporności AIDS, żółtaczka. Szkodliwe działanie preparatów fryzjerskich na organizm człowieka i środowisko. Próby uczuleniowe. Profilaktyka chorób zawodowych i zakaźnych. Ćwiczenia • Określanie zasad profilaktyki przeciwżylakowej. • Określanie zasad higieny psychicznej. • Określanie zasad profilaktyki przeciążeń narządu ruchu. • Analizowanie przyczyn występowania chorób zawodowych. • Określanie drogi zakażenia wirusem żółtaczki i wirusem HIV. • Analizowanie wpływu preparatów fryzjerskich na skórę głowy i włosy. • Analizowanie wpływu preparatów fryzjerskich na organizm człowieka. • Wykonywanie i odczytywanie prób uczuleniowych.

10

Środki dydaktyczne

Tablice przedstawiające budowę skóry i włosa. Fotografie przedstawiające zmiany skórne, rodzaje włosów. Plansze przedstawiające zasady zdrowego żywienia. Tabele wartości odżywczych produktów spożywczych. Plansze przedstawiające techniki udzielania pierwszej pomocy. Slajdy i filmy dydaktyczne. Próbki włosów. Narzędzia i przybory fryzjerskie. Preparaty i środki do pielęgnacji włosów, golenia i dezynfekcji. Apteczka pierwszej pomocy. Fantom do resuscytacji. Internet. Uwagi o realizacji

Materiał nauczania przedmiotu Higiena został podzielony na siedem działów tematycznych obejmujących treści z zakresu budowy włosów i skóry głowy, wybranych elementów anatomii i fizjologii człowieka, podstaw żywienia, higieny pracy, zagrożeń związanych z pracą w zakładzie fryzjerskim.

Celem realizacji programu przedmiotu jest wyposażenie uczniów w wiedzę dotyczącą pojęć, zasad zapobiegania zakażeniom, dezynfekcji i sterylizacji.

Realizując program należy zwrócić uwagę na zagadnienia dotyczące anatomii i fizjologii włosów i skóry, chorób włosów i skóry, chorób zawodowych i zakaźnych, zasad zapobiegania zakażeniom, zasad dezynfekcji i sterylizacji oraz organizacji stanowisk pracy. Zagadnienia te stanowią podbudowę kształcenia w zawodzie technik usług fryzjerskich.

Ważne jest także kształtowanie cech niezbędnych do wykonywania zawodu technika usług fryzjerskich, jak: systematyczność, dokładność i odpowiedzialność za zdrowie własne i klienta, porozumiewanie się i samodzielne podejmowanie decyzji. Umiejętności te będą przydatne zarówno w życiu codziennym, jak i w pracy zawodowej.

Nauczyciel powinien opracować szczegółowy program nauczania, zgodny z potrzebami i możliwościami realizacji w warunkach szkoły.

Program stanowi powiązaną ze sobą logiczną całość, a zaproponowane w poszczególnych działach ćwiczenia nauczyciel powinien wykorzystać podczas zajęć. Wskazane jest przygotowanie i uzupełnienie programu innymi ćwiczeniami.

11

Podczas realizacji treści programowych szczególną uwagę należy zwrócić na umiejętność interpretacji przepisów, poprawne stosowanie słownictwa zawodowego oraz na kształtowanie umiejętności wykonywania czynności zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska.

Program powinien być realizowany z zastosowaniem następujących metod nauczania: wykładu, pogadanki, inscenizacji, dyskusji dydaktycznej, pokazu z objaśnieniem oraz ćwiczeń przedmiotowych. Dla ułatwienia zrozumienia realizowanych treści, wskazane jest prezentowanie filmów dydaktycznych oraz korzystanie z Internetu.

Proponuje się, aby zajęcia odbywały się w pracowni przedmiotowej wyposażonej w środki dydaktyczne, z dostępem do Internetu. Wyposażenie pracowni powinno zapewnić możliwość indywidualnej i grupowej pracy uczniów.

Proponuje się następujący podział godzin na realizację poszczególnych działów tematycznych:

Lp. Działy tematyczne Liczba godzin 1. Wprowadzenie 8 2. Włosy 20 3. Skóra 14 4. Elementy anatomii i fizjologii człowieka 22 5. Podstawy żywienia 13 6. Higiena pracy 15 7. Zagrożenia związane z pracą w zakładzie fryzjerskim 10

Razem 102 Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się w trakcie realizacji programu nauczania w sposób systematyczny na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć.

Wiadomości teoretyczne niezbędne do realizacji ćwiczeń mogą być sprawdzane za pomocą testów osiągnięć szkolnych oraz sprawdzianów ustnych i pisemnych. Zadania w teście mogą być otwarte lub zamknięte. Umiejętności praktyczne proponuje się sprawdzać poprzez obserwację wykonywanych czynności przez ucznia w trakcie ćwiczeń.

W procesie sprawdzania i oceniania, należy zwracać uwagę na: − poprawną interpretację przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, − poprawną interpretację przepisów sanitarnych, − określanie przyczyn chorób zawodowych, − organizowanie stanowiska pracy zgodnie z zasadami ergonomii,

12

− rozpoznawanie typów włosów, chorób skóry i włosów, − dobór właściwych preparatów do zabiegów fryzjerskich, − dobór środków do dezynfekcji, − stosowanie procedur udzielania pierwszej pomocy. Oceniając wypowiedzi uczniów należy zwracać uwagę na: − merytoryczną jakość wypowiedzi, − operowanie wiedzą, − poprawne posługiwanie się terminologią zawodową, − wnioskowanie.

W ocenie końcowej należy uwzględnić wyniki sprawdzianów stosowanych przez nauczyciela.

Ocenianie osiągnięć uczniów powinno być dokonywane zgodnie z obowiązującą skalą ocen.

Literatura Ładziński J.: Pielęgnacja włosów. Biuro Wydawnictw MHWiU, Warszawa 1973 Rudowska I.: Higiena pracy fryzjera. WSiP, Warszawa 1998 Sumirska Z.: Bezpieczeństwo i higiena pracy w zawodzie fryzjer. Podręcznik dla zasadniczych szkół zawodowych. P.P.H.U. “SUZI”, Warszawa 2002 Praca zbiorowa: Fryzjerstwo wraz z poradami kosmetycznymi – podręcznik do nauki zawodu. Wydawnictwo REA s. j., Warszawa 2000 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 17.02.2004 r. określające szczegółowe wymagania sanitarne, jakim powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne i tatuażu. Dz.U.Nr. 31. poz.273 Zeszyt ćwiczeń do nauki zawodu – Włosy i ich pielęgnacja. Wydawnictwo REA s. j., Warszawa 2000 Czasopisma: Świat fryzjerstwa, Zdrowie, Samo zdrowie Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych.

13

MATERIAŁY FRYZJERSKIE Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − określić skład chemiczny i właściwości włosa, − scharakteryzować rodzaje preparatów fryzjerskich, − określić wpływ kwasów i zasad na włosy, − określić skład chemiczny wody, − określić właściwości wody, − wyjaśnić znaczenie napięcia powierzchniowego wody, − określić wpływ nadtlenku wodoru na włosy, − określić właściwości wody utlenionej, − rozróżnić alkohole tłuszczowe i wielowodorotlenowe, − scharakteryzować aldehydy i ketony, − rozróżnić środki myjące, − wyjaśnić działanie szamponów na włosy, − wyjaśnić mechanizm działania surfaktantów, − scharakteryzować związki pochodzenia naturalnego i ich wpływ na

włosy, − określić substancje pochodzenia naturalnego, − scharakteryzować preparaty kosmetyczne zawierające witaminy, − scharakteryzować rodzaje ziół stosowanych do pielęgnacji włosów, − scharakteryzować środki do pielęgnacji włosów, − wyjaśnić mechanizm utleniania barwnika we włosie, − określić rodzaje i właściwości farb do włosów, − wyjaśnić działanie farb utleniających, − scharakteryzować środki do utleniania i odbarwiania włosów, − określić rodzaje i właściwości środków do trwałej ondulacji, − scharakteryzować preparaty do modelowania i prostowania włosów, − scharakteryzować środki do stylizacji i utrwalania włosów.

14

Materiał nauczania

1. Budowa chemiczna włosa Skład chemiczny włosa. Właściwości włosa. Barwniki włosa. Ćwiczenia • Wykrywanie białka podczas reakcji ksantoproteinowej. • Wykrywanie białka podczas reakcji biuretowej. • Badanie wytrzymałości włosa na zrywanie. • Określanie położenia mostków siarkowych we włosie. 2. Preparaty fryzjerskie Roztwory. Emulsje. Zawiesiny. Piany. Żele. Kwasy i zasady w preparatach fryzjerskich. Wartość pH preparatów fryzjerskich. Środki powierzchniowo czynne, ich podział i zastosowanie. Ćwiczenia • Sporządzanie prostej emulsji. • Określanie wartości pH płynu do trwałej ondulacji. • Określanie wartości pH farby do włosów. • Badanie działania kwasów na włosy. • Badanie działania zasad na włosy. 3. Woda i jej zastosowanie we fryzjerstwie Skład chemiczny wody. Rodzaje wód. Właściwości fizyczne i chemiczne wody. Napięcie powierzchniowe wody. Twardość wody. Usuwanie twardości wody. Ćwiczenia • Analizowanie budowy cząsteczki wody. • Określanie twardości wody przy użyciu testera. • Oznaczanie twardości wody za pomocą mydła. • Badanie napięcia powierzchniowego wody.

4. Woda utleniona – środek utleniający Budowa chemiczna nadtlenku wodoru. Właściwości fizyczne i chemiczne nadtlenku wodoru. Rozkład nadtlenku wodoru. Katalizatory. Inhibitory. Roztwory nadtlenku wodoru i ich zastosowanie we fryzjerstwie. Rozcieńczanie nadtlenku wodoru. Reakcje utleniająco – redukujące.

15

Ćwiczenia • Wykrywanie nadtlenku wodoru przy pomocy siarczanu tytanu. • Rozróżnianie substancji przyspieszających i hamujących wydzielanie

tlenu z nadtlenku wodoru. • Wykonywanie tabelarycznych zestawień właściwości nadtlenku

wodoru i jego zastosowania w praktyce. • Sporządzanie schematu reakcji utleniająco – redukujących. 5. Węglowodory Alkohole tłuszczowe. Alkohole wielowodorotlenowe. Aldehydy i ketony. Kwasy organiczne. Tłuszcze i substancje tłuszczopodobne. Ćwiczenia • Badanie rozpuszczalności tłuszczów w wodzie i alkoholach. • Analizowanie budowy chemicznej alkoholi tłuszczowych. • Analizowanie właściwości formaldehydu. • Sporządzanie tabeli preparatów do pielęgnacji włosów z nazwami

tłuszczów i substancji tłuszczopodobnych. 6. Środki myjące Składniki szamponów. Surfaktanty. Zastosowanie szamponów specjalnych. Mydła. Zastosowanie detergentów. Ćwiczenia • Oznaczanie wartości pH detergentów. • Określanie wartości pH szamponów. • Określanie wartości pH płynów do kąpieli. • Charakteryzowanie dodatków stosowanych do produkcji mydła. 7. Substancje pochodzenia naturalnego w preparatach fryzjerskich Witaminy. Zioła. Barwniki roślinne. Ceramidy roślinne. Ćwiczenia • Grupowanie witamin rozpuszczalnych w wodzie i w tłuszczach. • Charakteryzowanie preparatów fryzjerskich zawierających witaminy. • Charakteryzowanie ziół stosowanych do pielęgnacji włosów.

16

8. Środki do regeneracji i relaksacji włosów Skład i działanie preparatów do regeneracji i relaksacji włosów. Preparaty nawilżające, wysuszające, odżywcze. Ćwiczenia • Charakteryzowanie preparatów nawilżających, wysuszających

i odżywczych stosowanych do regeneracji i relaksacji włosów. • Ustalanie składu balsamu do włosów zniszczonych trwałą ondulacją. • Sporządzanie odżywki do włosów. • Sporządzanie żelu do włosów. 9. Preparaty do barwienia włosów Barwniki. Rodzaje i właściwości barwników. Zastosowanie barwników. Mechanizm utleniania barwnika we włosie. Płukanki powierzchniowe: lakiery, maskary. Płukanki działające na korę włosa: barwiące, tonujące. Ćwiczenia • Charakteryzowanie farb roślinnych stosowanych do barwienia

włosów. • Wykrywanie barwników metalicznych we włosach. • Różnicowanie działania preparatów tonujących i farb do włosów. 10. Preparaty do rozjaśniania i odbarwiania włosów Skład i właściwości białej henny. Rodzaje dekoloryzatorów. Skład i właściwości dekoloryzatorów. Procesy zachodzące w strukturze włosa podczas rozjaśniania. Ćwiczenia • Określanie właściwości środków rozjaśniających. • Analizowanie właściwości dekoloryzatorów. • Przeprowadzanie reakcji otrzymywania wodorosoli. • Sporządzanie schematu procesu utleniania. 11. Preparaty do trwałej ondulacji Rodzaje preparatów do trwałej ondulacji. Skład i działanie na włosy płynów do trwałej ondulacji. Rodzaje i działanie na włosy utrwalaczy i neutralizatorów. Procesy zachodzące wewnątrz włosa podczas trwałej ondulacji. Skład, działanie i właściwości preparatów do prostowania włosów.

17

Ćwiczenia • Analizowanie składu płynu do trwałej ondulacji. • Określanie działania utrwalaczy i neutralizatorów. • Badanie wpływu pH, stężenia kwasu tioglikolowego oraz kondycji

włosów na efekt trwałej ondulacji. • Badanie wpływu tiozwiązku i kondycji włosów na efekt trwałej

ondulacji. • Analizowanie składu preparatów do prostowania włosów. • Sporządzanie schematu obrazującego procesy zmian w strukturach

keratyny. 12. Środki do ondulowania włosów Skład i właściwości środków do czesania włosów na mokro i sucho. Środki do stylizacji i utrwalenia włosów. Ćwiczenia • Ocenianie trwałości skrętu włosa przy użyciu preparatów

do modelowania i układania włosów. • Porównywanie właściwości wybranych grup preparatów

do modelowania i układania włosów. Środki dydaktyczne Materiały fryzjerskie: woda utleniona, perhydrol. Kwasy: azotowy, siarkowy, stearynowy, mlekowy, cytrynowy, tioglikolowy. Wodorotlenek sodu i potasu. Sole: chlorek wapnia, węglan sodu, nadsiarczan amonu. Alkohol etylowy, izopropanol, gliceryna. Olej roślinny, olej rycynowy. Stearyna. Mydło. Detergent. Farby do włosów: roślinne, utleniające, metaliczne. Płyny do trwałej ondulacji. Kremy rozjaśniające. Woda destylowana. Pokrzywa, rumianek. Olejek różany, olejek sosnowy. Testery do badania twardości wody. Papierki uniwersalne, oranż metylowy, fenoloftaleina. Sprzęt laboratoryjny. Próbki włosów.

18

Plansze, schematy, foliogramy, filmy przedstawiające zasady działania preparatów fryzjerskich. Internet. Uwagi o realizacji

Materiał nauczania przedmiotu Materiały fryzjerskie został podzielony na dwanaście działów tematycznych obejmujących najważniejsze zagadnienia dotyczące składu chemicznego włosa, preparatów fryzjerskich, wody i jej zastosowania we fryzjerstwie, wody utlenionej, węglowodorów oraz substancji pochodzenia naturalnego w preparatach fryzjerskich, preparatów do regeneracji i relaksacji, barwienia, rozjaśniania włosów, preparatów do trwałej ondulacji i środków do ondulowania włosów. Ukształtowane w procesie nauczania – uczenia się umiejętności powinny być wykorzystywane podczas realizacji przedmiotów zawodowych: technologia fryzjerstwa, stylizacja oraz praktyka zawodowa.

W procesie dydaktycznym proponuje się stosowanie następujących metod nauczania: wykład, pogadanka, pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia przedmiotowe, ćwiczenia laboratoryjne.

Nauczyciel prowadzący zajęcia powinien opracować szczegółowy program nauczania, zgodny z potrzebami i możliwościami realizacji w warunkach szkoły.

Zajęcia powinny odbywać się w pracowni chemicznej wyposażonej w środki dydaktyczne, w grupach dwuosobowych. Ze względu na różnorodność występujących na rynku preparatów, środków i materiałów fryzjerskich, należy kształtować umiejętności trafnego wyboru materiałów z uwzględnieniem jakości, ochrony zdrowia i środowiska. Program nauczania należy aktualizować i uzupełniać wprowadzając wiadomości o nowych, pojawiających się na rynku materiałach fryzjerskich. Wskazane jest korzystanie z Internetu do pozyskiwania informacji dotyczących materiałów fryzjerskich. Należy zachęcać uczniów do korzystania z fachowej literatury, czasopism oraz brania udziału w pokazach kosmetyków do pielęgnacji włosów.


19

Lp. Działy tematyczne Liczba godzin 1. Budowa chemiczna włosa 2 2. Preparaty fryzjerskie 4 3. Woda i jej zastosowanie we fryzjerstwie 4 4. Woda utleniona – środek utleniający 8 5. Węglowodory 12 6. Środki myjące 5 7. Substancje pochodzenia naturalnego

w preparatach fryzjerskich 5

8. Środki do regeneracji i relaksacji włosów 5 9. Preparaty do barwienia włosów 5 10. Preparaty do rozjaśniania i odbarwiania włosów 5 11. Preparaty do trwałej ondulacji 8 12. Środki do ondulowania włosów 5

Razem 68

Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się w trakcie realizacji programu nauczania w sposób systematyczny na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć. Wiadomości teoretyczne niezbędne do realizacji ćwiczeń mogą być sprawdzane za pomocą testów osiągnięć szkolnych oraz sprawdzianów ustnych i pisemnych. Umiejętności praktyczne proponuje się sprawdzać poprzez obserwację czynności wykonywanych przez ucznia podczas ćwiczeń.

W procesie sprawdzania i oceniania należy zwracać uwagę na merytoryczną jakość wypowiedzi, poprawne posługiwanie się terminologią zawodową, przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy w trakcie wykonywania ćwiczeń. Ocena osiągnięć szkolnych powinna aktywizować i mobilizować do pracy ucznia jak i nauczyciela. Proces oceniania powinien obejmować: − diagnozę stanu wiedzy i umiejętności pod kątem założonych celów

kształcenia, − identyfikowanie postępów w trakcie realizacji programu nauczania

przedmiotu oraz rozpoznawanie trudności w osiąganiu założonych celów kształcenia,

− sprawdzanie wiadomości i umiejętności po zrealizowaniu programu nauczania.

20

Szczególną uwagę należy zwracać na dobór i stosowanie materiałów fryzjerskich w pracy technika usług fryzjerskich.

Ocenianie osiągnięć uczniów powinno być dokonywane zgodnie z obowiązującą skalą ocen. Literatura Jurkowska S.: Chemia surowców kosmetycznych. Ośrodek inform. – badaw. „Ekoprzem”, Dąbrowa Górnicza 1999 Lamer-Zarawska E., Noculak-Palczewski A.: Kosmetyki naturalne. Wyd. ASTRUM, Wrocław 1994 Marek Z.: Fryzjerstwo. WSiP, Warszawa 1999 Praca zbiorowa: Fryzjerstwo wraz z poradami kosmetycznymi. Wyd. REA s. j., Warszawa 2000 Czasopisma: Laurent, Kosmetyka i kosmetologia Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych.

21

TECHNOLOGIA FRYZJERSTWA Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, − określić postawę ciała podczas wykonywania pracy, − scharakteryzować narzędzia, przybory i aparaty fryzjerskie, − zastosować zasady konserwacji i przechowywania aparatów

fryzjerskich, − ułożyć narzędzia i przybory na stanowisku pracy

stosownie do wykonywanej usługi, − zdefiniować podstawowe pojęcia technologiczne, − rozpoznać typy i stan włosów, − przeprowadzić wywiad z klientem, − opracować kartę diagnozy włosów, − scharakteryzować metody i środki do pielęgnacji różnych gatunków

i rodzajów włosów, − określić kolejność czynności zabiegu mycia głowy, − scharakteryzować metody i środki do mycia głowy, − umyć głowę, − dobrać i wykonać zabiegi pielęgnacyjne skóry głowy i włosów, − wykonać masaż owłosionej skóry głowy, − scharakteryzować rodzaje ondulacji wodnej, − sporządzić plan kosztów wykonania poszczególnych rodzajów

ondulacji wodnej, − scharakteryzować techniki wykonania ondulacji wodnej, − określić techniki i metody strzyżenia, − dobrać narzędzia fryzjerskie, − wykonać strzyżenie damskie włosów krótkich i półdługich zgodnie

z aktualną modą, − sporządzić plan wykonania określonej fryzury, − scharakteryzować rodzaje trwałej ondulacji, − scharakteryzować techniki wykonania ondulacji, − określić różnice i podobieństwa pomiędzy wykonaniem trwałej

ondulacji a trwałym stylingiem, − określić przeciwwskazania do wykonania zabiegu trwałej ondulacji, − określić działanie płynu do trwałej ondulacji na włosy i skórę głowy, − scharakteryzować zabieg prostowania włosów, − określić przeciwwskazania do zabiegu prostowania włosów, − sporządzić plan wykonania ondulacji chemicznej,

22

− sporządzić plan wykonania rozjaśniania włosów, − dokonać analizy procesu zachodzącego podczas rozjaśniania

włosów, − określić metody, środki i aparaturę stosowaną w procesie farbowania

włosów, − wykonać farbowanie włosów zgodnie z aktualną modą, − dokonać kontroli procesu barwienia włosów, − scharakteryzować środki i aparaturę do utleniania i odbarwiania

włosów, − sporządzić plan rozjaśniania i dekoloryzacji włosów, − zastosować różne techniki dekoloryzacji włosów, − scharakteryzować metodę układania włosów, − dobrać fryzurę stosownie do okoliczności, − ułożyć włosy zgodnie z aktualną modą. Materiał nauczania

1. Stanowisko pracy Zasady projektowania salonu fryzjerskiego. Organizacja stanowiska pracy. Narzędzia podstawowe i pomocnicze. Narzędzia tnące. Przybory. Aparaty fryzjerskie. Konserwacja, przechowywanie i naprawa aparatów. Bielizna fryzjerska. Postawa podczas wykonywania pracy. Ćwiczenia • Grupowanie narzędzi zasadniczych, pomocniczych i przyborów

fryzjerskich. • Rozróżnianie narzędzi: brzytwopodobnych, temper i noży chińskich. • Rozróżnianie elementów aparatów fryzjerskich. • Dobieranie bielizny fryzjerskiej do poszczególnych zabiegów. • Określanie zasad postępowania z bielizną fryzjerską. • Układanie narzędzi i przyborów na stanowisku pracy stosownie

do wykonywanej usługi oraz zgodnie z wymaganiami ergonomii. • Określanie prawidłowej postawy ciała podczas pracy. • Projektowanie salonu fryzjerskiego zgodnie z obowiązującymi

przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciw- pożarowej oraz ochrony środowiska.

23

2. Podstawowe pojęcia technologiczne Czynność. Zabieg. Metoda. Technika. Technologia. Proces technologiczny. Ćwiczenia • Definiowanie podstawowych pojęć stosowanych w technologii

fryzjerstwa. 3. Pielęgnacja włosów Diagnoza stanu włosów i skóry głowy. Mycie włosów i skóry głowy. Środki do pielęgnacji włosów. Ochrona, regeneracja, kondycjonowanie włosów. Rodzaje masażu głowy. Ćwiczenia • Rozpoznawanie typów i rodzajów włosów. • Opracowywanie karty diagnozy włosów. • Dobieranie środków ochronnych, regenerujących i kondycjonujących

do określonego rodzaju włosów. • Wykonywanie masażu skóry głowy. 4. Ondulacja wodna Definicja ondulacji wodnej. Rodzaje ondulacji wodnej. Przybory i środki do ondulacji wodnej. Przebieg ondulacji. Ondulacja żelazkowa. Obliczanie kosztów wykonanej usługi. Ćwiczenia • Dobieranie nawijaczy i pasma włosów do pożądanego skrętu. • Dobieranie kąta nawijania włosów. • Rozpoznawanie technik i rodzaju ondulacji wodnej na podstawie

przykładowych fryzur z katalogów. • Obliczanie kosztów wykonanej usługi. 5. Strzyżenie włosów Czynności wstępne. Narzędzia fryzjerskie. Techniki strzyżenia. Podział głowy na sekcje do strzyżenia. Strzyżenie męskie. Strzyżenie damskie do określonej linii uczesania. Ćwiczenia • Dobieranie narzędzi do techniki i metody strzyżenia. • Dobieranie techniki strzyżenia do układu włosów na głowie. • Dobieranie technik i metod strzyżenia włosów na podstawie

określonych fryzur.

24

• Sporządzanie planu wykonania wybranej linii strzyżenia. 6. Ondulacja chemiczna Historia ondulacji trwałej. Definicja ondulacji trwałej (chemicznej). Rodzaje ondulacji chemicznej. Działanie płynu do trwałej ondulacji na włosy i skórę głowy. Przeciwwskazania do wykonywania zabiegu. Techniki wykonywania ondulacji. Mycie i strzyżenie po zabiegu. Neutralizacja włosów. Błędy przy wykonywaniu trwałej ondulacji oraz sposoby ich korygowania. Prostowanie włosów. Ustalanie ceny usługi trwałej ondulacji. Ćwiczenia • Wykonywanie próby uczuleniowej na preparaty. • Wykonywanie ondulacji trwałej na próbkach włosów naturalnych,

koloryzowanych, rozjaśnianych. • Dobieranie preparatów do ondulacji chemicznej z uwzględnieniem

jakości, czasu działania, reakcji i ceny. • Sporządzanie planu wykonania pełnego zabiegu ondulacji

chemicznej. • Wykonywanie zabiegu prostowania włosów wybraną metodą. • Obliczanie ceny usługi wykonania trwałej ondulacji.

7. Rozjaśnianie włosów Diagnoza włosa przed zabiegiem rozjaśniania. Przeciwwskazania do wykonania zabiegu. Techniki rozjaśniania. Pojaśnianie, podkład rozjaśniający. Uszkodzenia włosów spowodowane zabiegiem rozjaśniania. Farbowanie rozjaśniające. Zabieg silnego rozjaśniania. Tonowanie włosów. Ustalanie ceny usługi rozjaśniania włosów. Ćwiczenia • Sporządzanie planu wykonania zabiegu rozjaśniania włosów. • Sporządzanie wykazu narzędzi, aparatury i preparatów niezbędnych

do prawidłowego wykonania zabiegu rozjaśniania włosów. • Ustalanie czasu działania preparatu na próbkach włosów różnego

koloru na podstawie stężenia wody utlenionej. • Dokonywanie podziału włosów na głowie do zabiegu rozjaśniania. • Określanie koloru bazowego włosów. • Obliczanie ceny usługi rozjaśniania włosów krótkich i długich.

25

8. Barwienie włosów Procesy zachodzące podczas farbowania włosów. Rodzaje farb. Przeciwwskazania do farbowania. Przygotowanie włosów do farbowania. Przygotowanie farby. Nakładanie farby. Czas i kontrola farbowania. Mycie i neutralizacja włosów po farbowaniu. Farbowanie całego porostu i odrostów włosów. Farbowanie włosów siwych i szpakowatych. Pasemka, balejaż. Farbowanie rozjaśniające. Barwienie włosów płukankami. Tonowanie koloru. Rodzaje błędów popełnianych podczas farbowania i koloryzowania włosów. Ustalanie ceny usługi barwienia włosów. Ćwiczenia • Analizowanie palet farb różnych producentów. • Przeprowadzanie zabiegu farbowania włosów po raz pierwszy. • Przeprowadzanie zabiegu farbowania odrostów włosów. • Nakładanie farb w odcieniach popielatych i naturalnych na próbki

włosów. • Nakładanie farb w modnych odcieniach na próbki włosów. • Sporządzanie planu wykonania zabiegu barwienia włosów

z uwzględnieniem różnych technik koloryzujących. • Określanie koloru bazowego. • Szacowanie ilości włosów siwych. • Obliczanie ceny usługi farbowania włosów krótkich i długich. 9. Układanie włosów Czesanie na mokro i na sucho. Układanie fryzury dziennej, wieczorowej i awangardowej. Ozdoby i akcesoria do dekorowania włosów. Przedłużanie i zagęszczanie włosów. Metody przedłużania i zagęszczania włosów: warkoczykowa, kauczukowa. Ćwiczenia • Rozpoznawanie różnych typów fryzur. • Charakteryzowanie fryzur z włosów krótkich i długich. • Dobieranie elementów dekoracyjnych do fryzury. • Charakteryzowanie metod przedłużania i zagęszczania włosów. Środki dydaktyczne

Projekty salonów fryzjerskich. Narzędzia i przybory fryzjerskie. Aparaty fryzjerskie. Aparaty do przedłużania włosów. Środki do pielęgnacji włosów.

26

Bielizna fryzjerska. Opakowania farb różnych producentów. Palety farb. Opakowania płynów do trwałej ondulacji. Próbki włosów. Główki ćwiczeniowe. Materiały informacyjne producentów. Katalogi fryzur. Filmy dydaktyczne. Programy komputerowe. Internet. Uwagi o realizacji Materiał nauczania przedmiotu Technologia fryzjerstwa został podzielony na dziewięć działów programowych obejmujących podstawową tematykę zawodową.

Uczniowie poznają zasady organizacji stanowisk pracy, podstawowe pojęcia technologiczne oraz metody i techniki wykonywania zabiegów fryzjerskich.

Wiadomości opanowane przez uczniów, zostaną wykorzystane podczas realizacji programu przedmiotu stylizacja oraz w kształceniu praktycznym.

Podczas realizacji ćwiczeń ujętych w programie szczególną uwagę należy zwrócić na wykonywanie zabiegów fryzjerskich zgodnie z ustalonym planem pracy. W procesie nauczania przedmiotu należy odwoływać się do wiedzy nabytej przez uczniów na lekcjach z przedmiotu higiena i materiały fryzjerskie. Nauczyciel prowadzący zajęcia powinien opracować szczegółowy program nauczania z uwzględnieniem nowych trendów pojawiających się we fryzjerstwie. Zajęcia powinny odbywać się w pracowni technologii fryzjerstwa wyposażonej w środki dydaktyczne, z dostępem do Internetu. Podczas realizacji programu nauczania należy stosować indywidualną jak i grupową formę pracy ucznia. Uczniowie powinni mieć możliwość korzystania z różnych źródeł informacji ( Internet, materiały informacyjne producentów, programy komputerowe), w celu poznania nowych technologii i technik fryzjerskich. Kształtowanie umiejętności wynikających ze szczegółowych celów kształcenia wymaga od nauczyciela stosowania różnorodnych metod nauczania oraz doboru środków dydaktycznych.

27

Wskazane jest, aby program nauczania przedmiotu realizowany był z zastosowaniem następujących metod nauczania: wykładu, pogadanki, pokazu z objaśnieniem, ćwiczeń przedmiotowych. Ćwiczenia zaproponowane w programie nauczyciel może uzupełnić lub zmienić zgodnie z potrzebami wynikającymi z aktualnych trendów mody, wiedzy i wyposażenia. Zajęcia należy wzbogacać filmami z pokazów mody oraz filmami instruktażowymi.


Lp. Działy tematyczne Liczba godzin 1. Stanowisko pracy 10 2. Podstawowe pojęcia technologiczne 2 3. Pielęgnacja włosów 19 4. Ondulacja wodna 28 5. Strzyżenie włosów 31 6. Ondulacja chemiczna 33 7. Rozjaśnianie włosów 33 8. Barwienie włosów 29 9. Układanie włosów 19


Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się w trakcie realizacji programu nauczania w sposób systematyczny na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć.

Podczas oceniania należy sprawdzać umiejętności uczniów w operowaniu zdobytą wiedzą, zwracać uwagę na merytoryczną jakość wypowiedzi, posługiwanie się terminologią zawodową. Podczas realizacji programu nauczania należy oceniać uczniów w zakresie wyodrębnionych celów kształcenia, stosując sprawdziany ustne i pisemne oraz obserwację czynności wykonywanych w trakcie ćwiczeń. Obserwując czynności ucznia, należy zwracać uwagę na: − poprawną organizację stanowiska pracy, − prawidłowe sporządzanie planów zabiegów fryzjerskich, − dobór właściwych preparatów do zabiegów.

Po zakończeniu realizacji programu, proponuje się zastosowanie testu dydaktycznego wielostopniowego. Zadania w teście mogą być otwarte (krótkiej odpowiedzi, z luką) lub zamknięte (wyboru wielokrotnego, na dobieranie, typu prawda – fałsz).

28

Ocenianie osiągnięć uczniów powinno być dokonywane zgodnie z obowiązującą skalą ocen. Literatura Marek Z.: Fryzjerstwo. WSiP, Warszawa 1999 Sumirska Z.: Bezpieczeństwo i higiena pracy w zawodzie fryzjer. Podręcznik dla zasadniczych szkół zawodowych. P.P.H.U. SUZI, Warszawa 2002 Praca zbiorowa: Fryzjerstwo wraz z poradami kosmetycznymi. Wydawnictwo REA s. j., Warszawa 2000 Techniki strzyżenia, farbowania i modelowania włosów. Wydawnictwo Zysk i s-ka, 2003 Czasopisma: Świat fryzjerstwa, Laurent – fryzury, Kosmetyka i kosmetologia Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych.

29

STYLIZACJA Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − określić związek fryzjerstwa z pokrewnymi dziedzinami, − określić najważniejsze organizacje fryzjerskie krajowe

i międzynarodowe, − scharakteryzować popularne style fryzur i formy zarostu minionych

epok, − dokonać analizy wyglądu sylwetki kobiecej i męskiej w różnych

epokach historycznych, − określić proporcje sylwetek dziecięcych, damskich i męskich, − określić proporcje głowy i twarzy z uwzględnieniem wieku, − rozpoznać deformacje głowy i kształty twarzy, − naszkicować głowę w różnym ułożeniu, − scharakteryzować linie fryzury, − określić znaczenie kontrastów w kształtowaniu fryzury, − wykorzystać złudzenia optyczne w projektowaniu fryzur, − rozróżnić rodzaje i grubości linii rysunkowych, − zastosować zasady skalowania fryzur i ich fragmentów, − sporządzić rysunek złożeniowy fryzury, − dokonać podziału barw wykorzystywanych w fryzjerstwie, − zastosować zasady doboru i wykorzystania koloru w stylizacji fryzur, − scharakteryzować zjawisko względności barw, − scharakteryzować kontrasty kolorystyczne fryzur, − zaprojektować zestawienia kolorystyczne fryzur, − zaprojektować różne typy fryzur z uwzględnieniem kształtu głowy

i twarzy, − scharakteryzować sposoby upiększania fryzur, − dobrać fryzurę do typu urody i osobowości, − scharakteryzować środki, preparaty i narzędzia wykorzystywane do

stylizacji fryzur, − udzielić porady kolorystycznej w zależności od typu urody, − dobrać makijaż do urody, fryzury, ubioru i okoliczności, − scharakteryzować aktualne trendy mody fryzjerskiej.

30

Materiał nauczania

1. Wprowadzenie Tendencje rozwojowe fryzjerstwa. Związki fryzjerstwa z projektowaniem ubiorów, kosmetyką, reklamą, teatrem. Znaczenie stylizacji. Etapy stylizacji. Preparaty do stylingu i do układania końcowego. Organizacje fryzjerskie w kraju i na świecie. Najważniejsze krajowe i światowe imprezy fryzjerskie. Ćwiczenia • Określanie tendencji rozwojowych fryzjerstwa. • Określanie związków fryzjerstwa z projektowaniem ubiorów,

makijażem, stylem życia, reklamą, filmem, teatrem. • Określanie znaczenia stylizacji w fryzjerstwie. • Demonstrowanie kolejnych etapów stylizacji. • Rozpoznawanie preparatów do stylingu i do układania końcowego

fryzury. • Charakteryzowanie najważniejszych imprez fryzjerskich krajowych

i międzynarodowych. 2. Historia stylizacji Zmiany proporcji sylwetki człowieka na przestrzeni wieków. Historia fryzur, makijażu i ubioru od starożytności do czasów współczesnych. Style fryzur i formy zarostu w różnych epokach historycznych. Dekoracyjne fryzury z epoki. Najważniejsze postacie w historii fryzjerstwa. Ćwiczenia • Analizowanie zmian proporcji sylwetki człowieka na podstawie źródeł

historycznych. • Rozpoznawanie fryzur historycznych na podstawie dzieł malarskich. • Analizowanie wyglądu sylwetki kobiecej i męskiej w różnych epokach

historycznych. • Charakteryzowanie popularnych fryzur historycznych na podstawie

ilustracji. • Porównywanie form zarostu u mężczyzn w różnych epokach

historycznych. • Charakteryzowanie technik stylizacji fryzur z minionych epok. • Charakteryzowanie sposobów upiększania fryzur historycznych. • Odwzorowywanie fryzur historycznych. • Identyfikowanie fryzur mistrza sztuki fryzjerskiej Antoniego

Cierplikowskiego.

31

3. Proporcje sylwetki człowieka Proporcje sylwetek. Proporcje głowy człowieka. Kształty czaszki. Części głowy i twarzy. Szkicowy rysunek głowy i twarzy. Najczęściej spotykane deformacje głowy. Zróżnicowanie profilu głowy. Analiza kształtów twarzy kobiet. Ćwiczenia • Porównywanie proporcji sylwetek dziecięcych, damskich i męskich. • Analizowanie proporcji głowy i twarzy w różnym wieku. • Wskazywanie części głowy na schemacie. • Rozpoznawanie deformacji głowy. • Charakteryzowanie określonego profilu głowy. • Analizowanie kształtów twarzy kobiet. • Szkicowanie głowy w ułożeniach – en face, profil, en trois quarts. 4. Kształtowanie linii fryzury Geometryczne elementy stylizacji. Linie fryzur: proste, łukowe, łamane. Linie konturowe: kontur zewnętrzny i wewnętrzny fryzury. Proporcje fryzury. Kontrast kształtu włosów, kontrast kierunków, kontrast długości, kontrast wielkości elementów fryzury. Symetria i asymetria fryzur. Elementy fryzury: fale, loki, pasma, warkocze. Rytm i światłocień. Złudzenia optyczne wykorzystywane w projektowaniu fryzur. Korygowanie deformacji głowy. Optyczna zmiana kształtu twarzy fryzurą. Ćwiczenia • Określenie działania linii fryzury zależnie od formy uczesania. • Analizowanie rysunków żurnalowych fryzur. • Wyznaczanie linii konturowych na schematach fryzur. • Rozróżnianie fryzur symetrycznych i asymetrycznych. • Wykorzystywanie kontrastów w projektowaniu fryzury. • Rysowanie elementów fryzury z uwzględnieniem światłocienia. • Korygowanie nieprawidłowości w budowie głowy poprzez

wykorzystanie złudzeń optycznych podczas projektowania fryzur. • Korygowanie nieprawidłowości w budowie twarzy poprzez

wykorzystanie złudzeń optycznych podczas projektowania fryzur. 5. Rysunek zawodowy Znaczenie rysunku w pracy technika usług fryzjerskich. Linie rysunkowe. Znaczenie normalizacji w rysunku technicznym. Techniki kopiowania rysunku. Złożeniowy rysunek fryzury. Rysunki instruktażowe. Czytanie rysunków złożeniowych fryzury.

32

Ćwiczenia • Określanie roli rysunku w pracy fryzjera. • Rozróżnianie linii rysunkowych stosowanych w dokumentacji fryzury. • Posługiwanie się podziałką rysunkową, powiększanie i zmniejszanie

fragmentów i całego uczesania. • Kopiowanie rysunku fryzury różnymi technikami. • Sporządzanie rysunków złożeniowych fryzury. • Odczytywanie symboli określających zabiegi fryzjerskie

w złożeniowym rysunku fryzury. • Sporządzanie instruktażowych rysunków fryzury. 6. Kolorystyka Podstawowe wiadomości o barwach. Podział barw. Barwy zasadnicze, pochodne, komplementarne. Koło barw. Właściwości barw: temperatura, walor, nasycenie. Barwy złamane i zgaszone. Barwy neutralne. Wzajemne oddziaływanie barw: harmonia i kontrast. Gamy barw. Relatywizm barw. Podstawowe pojęcia: kolor, barwnik, pigment. Skala odcieni włosów i ich nazwy. Paleta kolorów. Głębia i kierunek koloru. Kontrasty kolorystyczne. Warianty harmonizowania kolorów. Dobór koloru. Kolor a światło. Kolor a przestrzeń. Ćwiczenia • Wskazywanie barw podstawowych i pochodnych na wzornikach barw. • Rozpoznawanie barw komplementarnych. • Uzyskiwanie barw złamanych i zgaszonych przez mieszanie barw. • Charakteryzowanie barw neutralnych. • Analizowanie zjawiska względności barw. • Określanie pojęć: kolor, barwnik, pigment. • Objaśnianie głębi i kierunku koloru na podstawie palety fryzjerskiej. • Rozróżnianie wariantów zharmonizowania kolorów. • Wskazywanie kontrastów kolorystycznych na fryzurach żurnalowych. • Określanie zależności między kolorem a światłem we włosach. • Projektowanie zestawu kolorów fryzury. 7. Stylizacja fryzur Elementy kształtowania fryzury: forma, kolor, materiał. Typy fryzur. Modne linie fryzur. Zastosowanie programów komputerowych przy doborze fryzury. Kolorystyka typu urody. Dobór fryzury do typu urody. Dobór fryzury do osobowości. Zharmonizowanie koloru włosów z ubiorem i kolorytem twarzy. Metody stylizacji. Upiększanie fryzur. Dodatki fryzjerskie. Środki i preparaty wykorzystywane w stylizacji.

33

Złudzenia optyczne w koloryzacji fryzur. Aktualne trendy mody fryzjerskiej. Ćwiczenia • Analizowanie elementów stylizacji fryzury: formy, koloru, materiału. • Projektowanie różnych typów fryzur. • Projektowanie fryzury do wybranego kształtu twarzy i głowy

z uwzględnieniem faktury i tekstury włosa, linii i koloru. • Analizowanie kolorystycznych typów urody według pór roku. • Projektowanie fryzury do typu urody z wykorzystaniem programów

komputerowych. • Dobieranie fryzury do osobowości klienta. • Określanie metod stylizacji. • Udzielanie porady kolorystycznej w zależności od typu urody. • Upiększanie fryzur elementami przestrzennymi wykonanymi

z włosów. • Projektowanie fryzur na specjalne okazje. • Rozpoznawanie środków i preparatów do stylizacji. • Określanie trendów mody fryzjerskiej na podstawie konkursów

i imprez fryzjerskich. 8. Elementy kosmetyki kolorowej Analiza kolorystyczna cery. Typy urody. Kolory w makijażu, gamy barw zimnych i ciepłych. Korygowanie kształtu twarzy, oczu i ust makijażem. Dobór makijażu do urody. Stylizacja twarzy fryzurą i makijażem. Dobór makijażu do fryzury, ubioru i okoliczności. Makijaż na różne okazje. Dobór manicure do ubioru i okoliczności. Dobór kolorów w stylizacji sylwetki. Rola dodatków w stylizacji sylwetki. Ćwiczenia • Rozpoznawanie kolorytu cery. • Komponowanie gamy barw dla wybranego typu urody. • Charakteryzowanie stylów makijażu przedstawionych na fotografiach. • Wykonywanie makijażu dziennego do wybranego typu urody. • Dobieranie manicure do ubioru. • Dobieranie makijażu do urody, fryzury i ubioru. • Harmonizowanie elementów fryzury, makijażu, okularów i biżuterii

w celu podkreślenia zalet oraz tuszowania wad wyglądu.

34

Środki dydaktyczne Schematy sylwetek ludzkich. Wzorniki barw. Palety fryzjerskie. Akcesoria zdobnicze. Zestawy farb. Zestawy kosmetyków do makijażu. Peruki. Główki fryzjerskie. Preparaty do stylingu. Materiały i przybory do rysunku. Ilustracje fryzur historycznych. Albumy dzieł malarskich. Żurnale. Fotografie fryzur. Filmy dydaktyczne, instruktażowe, z pokazów fryzjerskich. Czasopisma zawodowe. Internet. Uwagi o realizacji Materiał nauczania przedmiotu Stylizacja został podzielony na osiem działów tematycznych obejmujących treści dotyczące fryzur historycznych, proporcji sylwetki, kształtowania linii i barwy fryzur, projektowania i stylizacji fryzur współczesnych oraz elementów kosmetyki kolorowej. Celem realizacji programu jest wyposażenie uczniów w wiedzę dotyczącą zasad kształtowania formy i koloru fryzury, wykorzystywania złudzeń optycznych do projektowania fryzur, tuszowania wad oraz podkreślanie piękna twarzy fryzurą. Zdobyta przez uczniów wiedza będzie wykorzystana podczas wykonywania ćwiczeń w pracowni fryzjerskiej oraz w kształceniu praktycznym. W trakcie realizacji treści dotyczących historii stylizacji, zmian w wyglądzie człowieka, w stylach fryzur, należy kształtować poczucie piękna, estetyki, harmonii oraz kreować współczesny obraz sylwetki człowieka. Wiadomości dotyczące proporcji sylwetki człowieka oraz kompozycji przestrzennej, uczniowie powinni wykorzystać do projektowania fryzur. Realizując kolejne działy programu należy kształtować u uczniów cechy niezbędne do wykonywania zawodu technika usług fryzjerskich, takie jak: wrażliwość na kolory i kształty, wyobraźnię przestrzenną oraz zdolność obserwacji.

35

Zagadnienia dotyczące rozpoznawania i stosowania kolorów są trudne, dlatego należy przeznaczyć więcej czasu na ich realizację. Technik usług fryzjerskich powinien doradzić i dobrać kolor włosów oraz fryzurę do sylwetki, twarzy, ubioru i makijażu. W procesie dydaktycznym wskazane jest stosowanie następujących metod nauczania: wykładu, pogadanki, pokazu z objaśnieniem, pokazu z instruktażem, dyskusji dydaktycznej oraz ćwiczeń. W celu zapewnienia prawidłowej realizacji programu nauczania, zajęcia powinny odbywać się w pracowni rysunku oraz w pracowni fryzjerskiej. Wyposażenie pracowni powinno zapewnić możliwość indywidualnej i grupowej pracy uczniów. Proponuje się następujący podział godzin na realizację poszczególnych działów tematycznych: Lp. Działy tematyczne Liczba godzin 1. Wprowadzenie 8 2. Historia stylizacji 30 3. Proporcje sylwetki człowieka 22 4. Kształtowanie linii fryzury 26 5. Rysunek zawodowy 12 6. Kolorystyka 40 7. Stylizacja fryzur 42 8. Elementy kosmetyki kolorowej 24


Sprawdzanie i ocenianie postępów uczniów powinno odbywać się w sposób ciągły w trakcie realizacji programu nauczania na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć. Wiadomości teoretyczne niezbędne do realizacji ćwiczeń mogą być sprawdzane za pomocą testów osiągnięć szkolnych oraz sprawdzianów ustnych i pisemnych. Zadania w teście mogą być otwarte (krótkiej odpowiedzi, z luką) lub zamknięte (wyboru wielokrotnego, typu prawda - fałsz). Umiejętności praktyczne proponuje się sprawdzać poprzez obserwację czynności wykonywanych przez ucznia w trakcie ćwiczeń.

Obserwując czynności ucznia należy zwracać uwagę na: − dobór materiałów i przyborów, − kompozycję barwną fryzur, − zachowanie proporcji sylwetki ciała i głowy, − estetykę wykonania rysunku fryzury, − kreatywność,

36

− stosowanie właściwych oznaczeń i opisów rysunków, − kształtowanie fryzur: dobór koloru, formy. Oceniając wypowiedzi uczniów należy zwracać uwagę na: − merytoryczną jakość wypowiedzi, − operowanie wiedzą, − poprawne posługiwanie się terminologią zawodową, − wnioskowanie.

Ocena osiągnięć szkolnych powinna aktywizować i mobilizować do pracy zarówno ucznia jak i nauczyciela.

Ocenianie osiągnięć uczniów powinno być dokonywane zgodnie z obowiązującą skalą ocen. Literatura Buscher Ch.: Znajdź swój kolor. Wyd. MUZA S.A, Warszawa 1992 Kuss E., Sedlmaier S.: Sylizacja twarzy. Grupa Wydawnicza Bertelsman Media Diagenes, Warszawa 2001 Sheybal S.: Kompozycja plastyczna. PZWS, Warszawa 1964 Walde R.: Odkryj swój styl i kolory. Grupa Wydawnicza Bertelsman Media Diogenes, Warszawa 2002 Praca zbiorowa: Fryzjerstwo wraz z poradami kosmetycznymi – podręcznik do nauki zawodu. Wyd. REA s. j., Warszawa 2000 Praca zbiorowa zespołu: red. 255 nowych fryzur, Journal fur die Frau, Oficyna wydawnicza Kalliope, Warszawa 1996 Praca zbiorowa pod redakcją Zuzanny Sumirskiej.: Stylizacja, P.P.H.U. ”SUZI“, Warszawa 2004 Opracowanie zbiorowe: Fryzjerstwo. Wyd. Kultura Życia Codziennego WATRA, Warszawa 1969 Zeszyt ćwiczeń do nauki zawodu – Wiedza o stylach fryzjerskich i kształtowaniu fryzur. Wyd. REA s. j., Warszawa 2000 Czasopisma: Paryska fryzura, Świat fryzjerstwa, LAURENT – fryzury Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych

37

PODSTAWY PSYCHOLOGII

Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − określić cele i zadania psychologii, − posłużyć się podstawowymi pojęciami z zakresu psychologii, − określić rodzaje czynności człowieka, − określić procesy poznawcze, − rozpoznać mechanizmy regulujące zachowanie człowieka, − określić rodzaje pamięci, − scharakteryzować proces myślenia, mowy i zapamiętywania, − scharakteryzować sposoby uczenia się, − określić składniki osobowości, − rozróżnić typy temperamentu, − określić wpływ czynników dziedzicznych i środowiskowych na

psychikę człowieka, − scharakteryzować procesy emocjonalne i motywacyjne, − określić rolę empatii w kontaktach społecznych, − scharakteryzować rodzaje inteligencji, − scharakteryzować umiejętności społeczne będące przejawem

inteligencji emocjonalnej, − wyjaśnić przyczyny i skutki stresu, − zastosować różne techniki radzenia ze stresem, − scharakteryzować proces komunikowania się, − rozpoznać zakłócenia występujące na drodze przepływu informacji, − scharakteryzować style komunikowania się, − określić błędy i trudności w komunikowaniu się, − określić różnice pomiędzy komunikacją werbalną a niewerbalną, − wskazać sposoby radzenia w sytuacjach konfliktowych, − określić rolę negocjacji w rozwiązywaniu problemów, − dobrać style i techniki rozwiązywania problemów, − wyjaśnić pojęcie asertywności, − scharakteryzować prawa asertywne, − rozróżnić zachowania agresywne, uległe i asertywne, − zastosować techniki asertywne w określonych sytuacjach, − scharakteryzować postawy i cechy klienta, − zastosować zasady etyki zawodu.

38

Materiał nauczania

1. Wprowadzenie do psychologii Cele i zadania psychologii. Psychologia - nauka o czynnościach człowieka. Czynności jako zachowanie celowe. Fizjologiczne mechanizmy regulacji zachowania. Odbiór, przekazywanie i przetwarzanie informacji. Różne sposoby widzenia ludzkich zachowań (behawiorystyczny, poznawczy, psychoanalityczny, humanistyczny). Procesy poznawcze. Ćwiczenia • Określanie celów i zadań psychologii. • Charakteryzowanie czynności człowieka. • Analizowanie zachowań człowieka w określonych sytuacjach. • Rozpoznawanie mechanizmów regulacji zachowania człowieka. • Identyfikowanie i analizowanie procesów służących poznawaniu

otaczającej rzeczywistości. 2. Pamięć i uczenie się Pamięć - zapamiętywanie. Rodzaje pamięci. Sposoby uczenia się. Samokształcenie. Proces myślenia. Mowa. Ćwiczenia • Określanie warunków skutecznego zapamiętywania. • Analizowanie rodzajów pamięci. • Organizowanie procesu uczenia się. • Analizowanie funkcji mowy w procesie porozumiewania się. 3. Osobowość Procesy emocjonalne i motywacyjne. Regulacyjna rola procesów emocjonalnych i motywacyjnych. Pojęcie i koncepcja osobowości. Składniki osobowości. Temperament. Inteligencja. Pomiar inteligencji. Inteligencja emocjonalna a skuteczność działania. Ćwiczenia • Analizowanie znaczenia uczuć we wzajemnych kontaktach ludzi. • Określanie wpływu uczuć na sprawność i poziom działania. • Odróżnianie dynamicznych koncepcji osobowości od statycznych. • Charakteryzowanie typów temperamentu: melancholik, sangwinik,

flegmatyk, choleryk. • Określanie roli osobowości w regulacji stosunków człowieka

z otoczeniem.

39

• Określanie wpływu czynników dziedzicznych, środowiskowych i innych na psychikę człowieka.

• Analizowanie umiejętności społecznych takich jak: wyrażanie uczuć, emocjonalne dostrajanie się, efektywne obniżanie własnego napięcia i uspokajanie innych.

• Określanie roli empatii w kontaktach społecznych. • Wykorzystywanie różnego rodzaju inteligencji w działalności

zawodowej. • Charakteryzowanie umiejętności społecznych będących przejawem

inteligencji emocjonalnej. 4. Stres Definicja stresu. Czynniki wywołujące stres. Fizjologiczne i psychologiczne objawy stresu. Diagnoza poziomu stresu. Rozwiązywanie sytuacji stresowych. Techniki relaksacyjne: akupresura, masaż, trening Jacobson’a, chromoterapia, fototerapia, wizualizacja, muzykoterapia. Dieta antystresowa. Nieskuteczne sposoby walki ze stresem: palenie papierosów, picie alkoholu, zażywanie narkotyków, używanie leków przeciwbólowych i uspokajających, agresja, negatywne myślenie. Ćwiczenia • Przeprowadzanie testu wskazującego poziom stresu. • Analizowanie fizjologicznych i psychologicznych objawów stresu na

podstawie obejrzanego filmu edukacyjnego. • Rozpoznawanie objawów stresu. • Opracowywanie programu antystresowego stylu życia i odżywiania. • Demonstrowanie i stosowanie różnorodnych technik relaksacyjnych. 5. Proces porozumiewania się Proces porozumiewania się. Struktura procesu porozumiewania się. Umiejętności skutecznego porozumiewania się. Aktywne słuchanie. Style komunikowania. Komunikacja werbalna i niewerbalna. Trudności i błędy w porozumiewaniu się. Bariery komunikacyjne. Mowa ciała. Autoprezentacja. Ćwiczenia • Analizowanie przebiegu procesu komunikowania się. • Określanie warunków skutecznego komunikowania się. • Rozpoznawanie zakłóceń występujących na drodze przepływu

informacji. • Rozróżnianie parafrazy od interpretacji.

40

• Wskazywanie różnic pomiędzy komunikacją werbalną a niewerbalną. • Stosowanie techniki „tak ale...” w procesie porozumiewania się. • Rozpoznawanie myśli, emocji i potrzeb rozmawiających osób na

podstawie mowy ciała. • Odgrywanie scenek poszukiwania pracy. 6. Konflikty i sposoby ich rozwiązywania Definicja konfliktu. Rodzaje i źródła konfliktów. Etapy rozwoju konfliktu. Korzyści wynikające z konfliktu. Style rozwiązywania konfliktów. Teoria negocjacji. Style i techniki negocjacyjne. Cechy dobrego negocjatora. Ćwiczenia • Definiowanie pojęć: konflikt, negocjacje. • Analizowanie zjawiska konfliktu i jego źródeł. • Uzasadnianie korzyści wynikających z konfliktu. • Charakteryzowanie podstawowych stylów rozwiązywania konfliktów. • Dobieranie stylów i technik do określonej sytuacji negocjacyjnej. • Rozróżnianie cech dobrego negocjatora. 7. Asertywność Pojęcie asertywności. Zachowanie asertywne. Rodzaje zachowań i postaw nieasertywnych. Przyczyny i skutki zachowań agresywnych, uległych i asertywnych. Techniki asertywne. Zasady i prawa asertywne. Ćwiczenia • Definiowanie pojęcia asertywność. • Określanie zasad i praw asertywnych. • Rozróżnianie zachowań agresywnych, uległych i asertywnych. • Stosowanie technik asertywnych w różnych sytuacjach. 8. Elementy etyki zawodu Podstawowe pojęcia etyczne. Postawy i cechy konsumenta. Trudny klient. Dobro klienta. Tajemnica zawodowa i tajemnica powiernictwa. Ćwiczenia • Definiowanie pojęć: tajemnica zawodowa i tajemnica powiernictwa. • Charakteryzowanie postaw klienta.

41

Środki dydaktyczne Schematy. Plansze. Fotografie. Foliogramy. Przeźrocza. Testy psychologiczne. Filmy dydaktyczne. Aparat fotograficzny. Kamera wideo. Magnetofon. Uwagi o realizacji Materiał nauczania przedmiotu Podstawy psychologii zawiera treści, które absolwent szkoły będzie wykorzystywał w pracy zawodowej.

W materiale nauczania wyodrębniono osiem działów tematycznych obejmujących wybrane zagadnienia z psychologii.

Uczeń rozpoczyna naukę od poznania psychologii jako nauki o czynnościach i zachowaniach człowieka.

Kolejne działy programu poświęcone są procesom poznawczym, emocjonalnym, motywacyjnym oraz osobowości.

Nabyta przez uczniów wiedza powinna być wykorzystywana podczas realizacji materiału nauczania dotyczącego stresu i technik radzenia ze stresem, procesu komunikowania, konfliktów i asertywności.

Umiejętność skutecznego komunikowania się oraz prowadzenia negocjacji, technik usług fryzjerskich powinien wykorzystywać w kontaktach z klientem.

Istotne jest także przygotowanie ucznia do radzenia sobie ze stresem oraz do stosowania różnorodnych technik rozwiązywania konfliktów.

W trakcie realizacji treści z zakresu asertywności należy zwracać uwagę na prawidłowe stosowanie technik zachowań asertywnych, przestrzegając reguły nieograniczania praw innych osób.

Podstawowym celem nauczania przedmiotu jest uświadomienie uczniom, że znajomość zjawisk o charakterze psychologicznym może wpływać na jakość pracy, umiejętność radzenia sobie w sytuacjach trudnych, rozwiązywania problemów, podejmowania właściwych decyzji, przewidywania, planowania, oraz kierowania zespołem. Podczas realizacji programu nauczania należy stosować indywidualną i grupową formę pracy uczniów. Wskazana jest praca w parach lub małych grupach.

Kształtowanie umiejętności wynikających ze szczegółowych celów kształcenia wymaga od nauczyciela stosowania różnorodnych metod nauczania.

42

Zaleca się, aby program przedmiotu realizowany był z zastosowaniem metod podających: wykładu, opisu, pogadanki, metod aktywizujących: sytuacyjnej, dyskusji dydaktycznej oraz metod praktycznych: pokazu z objaśnieniem, ćwiczeń przedmiotowych. Dla ułatwienia zrozumienia realizowanego materiału nauczania wskazane jest prezentowanie filmów dydaktycznych. Zajęcia powinny być realizowane w pracowni przedmiotowej, wyposażonej w niezbędne środki dydaktyczne.

Proponuje się następujący podział godzin na realizację poszczególnych działów tematycznych: Lp. Działy tematyczne Liczba godzin 1. Wprowadzenie do psychologii 6 2. Pamięć i uczenie się 8 3. Osobowość 8 4. Stres 12 5. Proces porozumiewania się 12 6. Konflikty i sposoby ich rozwiązywania 10 7. Asertywność 8 8. Elementy etyki zawodu 4


Sprawdzanie i ocenianie postępów uczniów powinno odbywać się w trakcie realizacji programu nauczania w sposób ciągły na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć. Wiadomości teoretyczne mogą być sprawdzane za pomocą testów osiągnięć szkolnych oraz sprawdzianów ustnych i pisemnych. Umiejętności praktyczne proponuje się sprawdzać poprzez obserwację czynności wykonywanych przez ucznia w trakcie ćwiczeń.

Obserwując czynności ucznia należy zwracać uwagę na: − określanie procesów poznawczych, emocjonalnych

i motywacyjnych, − posługiwanie się pojęciami z zakresu psychologii, − stosowanie metod i technik rozwiązywania konfliktów i radzenia

sobie ze stresem, − zachowania asertywne, − sposób komunikowania się. Ocena osiągnięć szkolnych powinna aktywizować i mobilizować do pracy zarówno ucznia jak i nauczyciela.

43

Oceniając wypowiedzi uczniów należy zwracać uwagę na: − merytoryczną jakość wypowiedzi, − operowanie wiedzą, − poprawne posługiwanie się terminologią stosowaną w psychologii, − analizowanie, korygowanie i wnioskowanie. Ocenianie osiągnięć uczniów powinno być dokonywane zgodnie

z obowiązującą skalą ocen. Literatura Berne E.: W co grają ludzie. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000 Goleman D.: Inteligencja emocjonalna. Wydawnictwo Media Rodzina of Poznań, Poznań 1977 Hamer H., Wołoszyn J.: Wybrane zagadnienia z psychologii społecznej. Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 1999 Pease A.: Mowa ciała. Wydawnictwo Jedność, Kielce 2003 Sarna E.: Uroda i życie Wyd. eMPi2, Poznań 1995 Praca zbiorowa: Fryzjerstwo wraz z poradami kosmetycznymi – podręcznik do nauki zawodu. Wyd. REA s. j., Warszawa 2000 Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych.

44

PODSTAWY PEDAGOGIKI Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − wyjaśnić podstawowe pojęcia stosowane w pedagogice, − określić cele kształcenia w ujęciu tradycyjnym, − zamienić cel ogólny na cel operacyjny, − dokonać hierarchizacji celów, − określić kategorie celów praktycznych, − określić elementy materiału nauczania, − określić wymagania programowe, − sklasyfikować metody nauczania, − scharakteryzować metody nauczania, − sklasyfikować środki dydaktyczne, − scharakteryzować środki dydaktyczne, − określić rodzaje oraz etapy kontroli i oceny, − określić funkcje oceny, − zastosować tradycyjne metody sprawdzające, − wskazać metody pomiaru osiągnięć edukacyjnych, − zorganizować zajęcia praktyczne, − przygotować szczegółowy rozkład materiału nauczania, − przygotować plan i konspekt zajęć praktycznych. Materiał nauczania

1. Wprowadzenie Definicja pedagogiki. Podstawowe pojęcia używane w pedagogice: wychowanie, nauczania, uczenie się, kształcenie. Technologia kształcenia. Ćwiczenia • Definiowanie pojęć stosowanych w pedagogice. 2. Cele i treści kształcenia Kryteria podziału celów kształcenia. Cele ogólne i operacyjne. Operacjonalizacja celów kształcenia. Taksonomia celów kształcenia (poziomy i kategorie celów). Taksonomia celów praktycznych. Formułowanie celów. Podstawy programowe. Programy nauczania. Dobór i układ materiału nauczania. Zasady nauczania - uczenia się przedmiotów zawodowych.

45

Ćwiczenia • Zamiana celu ogólnego na cel operacyjny. • Określanie kategorii celów praktycznych. • Charakteryzowanie trójwymiarowego modelu treści kształcenia na

schemacie prostopadłościanu przedstawiającego cele, materiał i wymagania.

3. Metody nauczania Pojęcie metody nauczania. Klasyfikowanie metod nauczania. Metody podające: wykład, pogadanka, opis. Metody aktywizujące: metoda przypadków, sytuacyjna, dyskusja dydaktyczna. Metody praktyczne: pokaz z objaśnieniem, pokaz z instruktażem, ćwiczenia przedmiotowe, ćwiczenia praktyczne. Ćwiczenia • Charakteryzowanie struktury procesu kształcenia zawodowego. • Dobieranie strategii i metod nauczania do jednostki metodycznej. • Przeprowadzanie lekcji wybraną metodą. • Opracowanie tekstu instruktażu wstępnego dotyczącego zajęć

praktycznych. 4. Środki dydaktyczne Pojęcie środków dydaktycznych. Klasyfikacja środków dydaktycznych. Podział środków dydaktycznych w kształceniu zawodowym. Ćwiczenia • Klasyfikowanie środków dydaktycznych. • Sporządzanie zestawu środków dydaktycznych do określonych zajęć. 5. Kontrola i ocena efektów kształcenia Funkcje kontroli i oceny w procesie nauczania – uczenia się. Rodzaje kontroli i oceny. Tradycyjne metody kontroli i oceny wyników kształcenia. Testy dydaktyczne. Kompetencje zawodowe. Ćwiczenia • Charakteryzowanie funkcji kontrolnej, wychowawczej, kształcącej

i motywacyjnej oceny szkolnej. • Opracowywanie kryteriów oceny. • Opracowywanie zadania testowego z uwzględnieniem wymagań

programowych.

46

• Opracowywanie umowy – kontraktu określającego zasady współpracy między nauczycielem a uczniem.

• Opracowywanie wykazu kompetencji zawodowych. 6. Organizacja procesu kształcenia praktycznego Formy organizacyjne kształcenia zawodowego. Organizacja praktycznej nauki zawodu w szkole i zakładzie pracy. Etapy przygotowania nauczyciela do pracy dydaktycznej. Plan i konspekt do zajęć praktycznych. Proces kształcenia praktycznego. Organizacja kształcenia w zawodzie w formach pozaszkolnych. Ćwiczenia • Planowanie instruktażu wstępnego do wykonania zadania. • Przygotowywanie planu przeprowadzenia zajęć praktycznych. • Przygotowywanie konspektu zajęć praktycznych. Środki dydaktyczne Plansze i schematy. Foliogramy. Filmy dydaktyczne. Sprzęt fryzjerski. Instrukcje i poradniki z zakresu fryzjerstwa. Techniczne środki kształcenia. Internet. Uwagi o realizacji Materiał nauczania przedmiotu Podstawy pedagogiki został podzielony na sześć działów tematycznych obejmujących treści z obszaru pedagogiki, dydaktyki ogólnej i zawodowej. Podczas realizacji programu, uczeń powinien poznać strukturę i elementy procesu kształcenia.

Celem realizacji pierwszego działu programowego jest zapoznanie uczniów z pojęciami używanymi w pedagogice.

Kolejny dział został poświęcony celom i treści kształcenia. Zadaniem nauczyciela jest przygotowanie uczniów do formułowania celów oraz zmiany celów ogólnych w cele operacyjne. Należy wdrażać uczniów do samodzielnego dobierania środków dydaktycznych oraz stosowania metod nauczania.

Wiedza nabyta podczas realizacji treści dotyczących kontroli i oceny, powinna być wykorzystywana w działalności praktycznej technika usług fryzjerskich.

47

Oprócz umiejętności zawodowych należy rozwijać umiejętności pedagogiczne, niezbędne do prowadzenia działalności szkoleniowej i wychowawczej.

Absolwent szkoły w przyszłości pracownik lub pracodawca będzie pełnił funkcję nauczyciela bądź instruktora praktycznej nauki zawodu, dlatego tak ważne są umiejętności ponadzawodowe.

W zależności od działów programowych i zawartych w nich tematach, nauczyciel powinien stosować różne metody nauczania: wykład, pogadanka, pokaz, metoda sytuacyjna oraz ćwiczenia przedmiotowe. W wyniku realizacji ćwiczeń uczniowie opanują umiejętności dotyczące: formułowania celów, opracowywania konspektów, dobierania środków dydaktycznych i metod nauczania.

Zajęcia należy prowadzić w pracowni dydaktycznej wyposażonej w techniczne środki kształcenia, materiały i pomoce dydaktyczne. Wskazana jest indywidualna praca ucznia.

Proponuje się następujący podział godzin na realizację poszczególnych działów tematycznych: Lp. Działy tematyczne Liczba godzin 1. Wprowadzenie 10 2. Cele i treści kształcenia 16 3. Metody kształcenia 20 4. Środki dydaktyczne 18 5. Kontrola i ocena efektów kształcenia 20 6. Organizacja procesu kształcenia praktycznego 18


Sprawdzanie i ocenianie postępów uczniów powinno odbywać się w trakcie realizacji programu nauczania w sposób ciągły na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć. Kryteria oceniania powinny dotyczyć poziomu oraz zakresu opanowania przez uczniów wiadomości i umiejętności wynikających ze szczegółowych celów kształcenia. Podczas oceniania należy sprawdzać wiadomości uczniów w operowaniu zdobyta wiedzą, zwracać uwagę na merytoryczna jakość wypowiedzi, właściwe stosowanie pojęć pedagogicznych i dydaktycznych, poprawność wnioskowania. Ocena osiągnięć szkolnych powinna aktywizować i mobilizować do pracy zarówno ucznia jak i nauczyciela.

48

Proces oceniania ucznia powinien obejmować: − diagnozę stanu wiedzy i umiejętności pod kątem założonych celów

kształcenia, − identyfikowanie postępów w toku realizacji treści kształcenia oraz

rozpoznawanie trudności w osiąganiu założonych celów kształcenia, − sprawdzanie wiadomości i umiejętności po zrealizowaniu programu

nauczania. Podczas realizacji programu nauczania należy oceniać uczniów

w zakresie wyodrębnionych celów kształcenia na podstawie: − sprawdzianów ustnych i pisemnych, − obserwacji ucznia podczas wykonywania ćwiczeń. Po zakończeniu realizacji programu proponuje się zastosowanie testu dydaktycznego wielostopniowego. Zadania w teście mogą być otwarte (krótkiej odpowiedzi, z luką) lub zamknięte (wyboru wielokrotnego, na dobieranie, typu prawda – fałsz). Ocenianie osiągnięć uczniów powinno być dokonywane zgodnie z obowiązującą skalą ocen. Literatura Baraniak B.(red.): Dobór treści kształcenia zawodowego. IBE-ITE, Warszawa – Radom, 1997 Francuz W. M.: Dydaktyka przedmiotów zawodowych. Politechnika Krakowska. Kraków, 1993 Francuz W. M., Karpiński J.: Metodyka praktycznego nauczania zawodu. WSiP, Warszawa 1998 Goźlińska E., Szlosek F.: Podręczny słownik nauczyciela kształcenia zawodowego. ITE, Radom 1997 Janowski A.: Pedagogika praktyczna. Fraszka Edukacyjna, Warszawa 2002 Niemierko B.: Pomiar sprawdzający w dydaktyce. PWN, Warszawa 1990 Okoń W.: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. PWN, Warszawa 1997 Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITE, Radom 2000 Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. ITE, Radom 1998 Czasopismo: Szkoła Zawodowa. WSiP, Warszawa Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych.

49

PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI USŁUGOWEJ Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − określić funkcje usług w gospodarce rynkowej, − scharakteryzować cechy usług, − sklasyfikować i scharakteryzować rodzaje usług, − zastosować obowiązujące przepisy kodeksu cywilnego, − zastosować przepisy dotyczące ochrony praw konsumenta, − wykonać czynności związane ze świadczeniem usługi, − zrealizować uzasadnione roszczenia konsumenta związane ze

świadczeniem usługi, − wyjaśnić podstawowe pojęcia dotyczące jakości, − ocenić jakość usług według określonych kryteriów, − zaplanować działania doskonalące jakość usług, − określić podstawowe pojęcia marketingowe, − zaplanować działania marketingowe, − scharakteryzować koncepcje marketingowe, − określić kryteria segmentacji rynku, − określić instrumenty marketingu mix, − wykorzystać instrumenty marketingu do wyboru promocji, − określić cel badań marketingowych, − dobrać metody badań marketingowych do promocji usług, − określić misję firmy, − określić strategię firmy, − określić potrzeby klienta, − porozumieć się z klientem, − scharakteryzować zasady prowadzenia negocjacji, − zastosować argumentację racjonalną i emocjonalną do określonej

sytuacji.

50

Materiał nauczania

1. Rynek usług Istota i klasyfikacja usług. Charakterystyka usług. Usługi w gospodarce rynkowej. Podmioty rynku usług. Ćwiczenia • Klasyfikowanie usług. • Określanie cech usług. • Analizowanie roli usług w gospodarce rynkowej. • Rozpoznawanie podmiotów rynku usług. 2. Stosowanie prawa w działalności usługowej Konsument. Ochrona konsumenta. Roszczenia. Przedawnienie roszczeń. Odpowiedzialność cywilnoprawna. Ćwiczenia • Dobieranie podstawy prawnej do określonej sytuacji lub problemu. • Analizowanie przepisów dotyczących ochrony konsumenta. 3. Ocena jakości świadczonych usług Jakość. Wyznaczniki jakości. Kryteria oceny jakości usług. Procesy tworzenia jakości. Koszty jakości. Ćwiczenia • Ocenianie jakości określonej usługi. • Analizowanie kosztów jakości. 4. Marketing usług Podstawowe pojęcia marketingowe. Orientacje marketingowe. Instrumenty marketingu mix. Badania marketingowe. Analiza marketingowa. Misja firmy. Segmentacja rynku. Planowanie działalności marketingowej. Ćwiczenia • Określanie orientacji marketingowych dla wybranych podmiotów

gospodarczych. • Prezentowanie różnych rodzajów reklamy produktów i usług. • Opracowywanie misji przedsiębiorstwa usługowego.

51

5. Obsługa klienta Rola klienta jako podmiotu na rynku. Profil demograficzno-geograficzny klienta. Czynniki społeczne i psychologiczne wpływające na relacje klient -usługodawca. Metody budowania strategii lojalności klienta. Negocjacje. Techniki negocjacji. Ćwiczenia • Ustalanie profilu obsługiwanego klienta. • Analizowanie zachowań klienta na podstawie obserwacji. • Rozwiązywanie sytuacji problemowych podczas obsługi klienta. • Przekonywanie klienta do określonej oferty. Środki dydaktyczne Kodeks cywilny. Ustawa z dnia 02.03.2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów. Katalogi produktów. Materiały reklamowe. Kwestionariusze ankiet. Próbki produktów. Przybory i materiały rysunkowe. Plansze. Filmy. Internet. Uwagi o realizacji Materiał nauczania przedmiotu Podstawy działalności usługowej został podzielony na pięć działów tematycznych obejmujących treści dotyczące rynku usług, stosowania prawa w działalności usługowej, oceny jakości usług, marketingu usług, obsługi klienta. Podczas realizacji programu przedmiotu, uczniowie powinni zapoznać się z organizacją i obsługą prawną rynku usług. Znajomość zagadnień cywilno – prawnych jest niezbędna w pracy zawodowej technika usług fryzjerskich. Jednym z najważniejszych warunków efektywnej działalności usługowej jest jakość usług. Należy uświadomić uczniom, że system zapewniania jakości prowadzi do pełnego zaspokojenia wymagań klienta natomiast zarządzanie jakością, stanowi podstawowy sposób spełnienia oczekiwań klienta. Poznanie i zrozumienie działalności marketingowej jest kluczowym elementem gospodarki rynkowej, zarówno w sferze produkcyjnej jak i usługowej.

52

Szczególną uwagę należy zwrócić na piąty element marketingu mix dotyczący pracownika w sektorze usług.

Warunkiem efektywnej działalności usługowej są właściwe relacje między usługodawcą a usługobiorcą, dlatego konieczne jest kształtowanie umiejętności nawiązywania kontaktów w oparciu o rozpoznanie potrzeb i oczekiwań klienta. Umiejętności opanowane w trakcie realizacji programu, uczniowie powinni wykorzystać w pracy zawodowej do tworzenia planu marketingowego.

Wskazane jest, aby nauczyciel opracował szczegółowy program nauczania, zgodny z potrzebami i możliwościami realizacji w warunkach szkoły. Ćwiczenia zawarte w poszczególnych działach programu są propozycją, z której nauczyciel może skorzystać lub uzupełnić nowymi ćwiczeniami. Kształtowanie umiejętności wynikających ze szczegółowych celów kształcenia wymaga od nauczyciela stosowania różnorodnych metod nauczania. W procesie dydaktycznym wskazane jest stosowanie następujących metod: wykładu, pogadanki, metody inscenizacji, dyskusji dydaktycznej, burzy mózgów oraz ćwiczeń. W celu zapewnienia prawidłowej organizacji zajęć proponuje się, aby zajęcia odbywały się w pracowni przedmiotowej wyposażonej w środki dydaktyczne, z możliwością korzystania z Internetu. Wskazana jest indywidualna i grupowa praca uczniów.


Lp. Działy tematyczne Liczba godzin 1. Rynek usług 3 2. Stosowanie prawa w działalności usługowej 4 3. Ocena jakości świadczonych usług 3 4. Marketing usług 18 5. Obsługa klienta 6

Razem 34

53


Sprawdzanie i ocenianie postępów uczniów powinno odbywać się przez cały czas realizacji programu nauczania w sposób systematyczny na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć.

Sprawdzanie osiągnięć uczniów powinno dostarczyć informacji dotyczących zakresu i poziomu opanowanych umiejętności określonych w szczegółowych celach przedmiotu. W sprawdzaniu osiągnięć szkolnych ucznia, proponuje się stosować sprawdziany ustne, pisemne, testy osiągnięć szkolnych oraz obserwację ćwiczeń.

Obserwując czynności wykonywane przez uczniów w trakcie ćwiczeń, należy zwracać uwagę na: − posługiwanie się podstawowymi pojęciami dotyczącymi działalności

usługowej, − interpretację podstawowych aktów prawnych dotyczących praw

konsumenta, − planowanie działalności marketingowej, − planowanie działań zmierzających do poprawy usług.

Ocenianie osiągnięć uczniów powinno być dokonywane zgodnie z obowiązującą skalą ocen.

Literatura Altkorn J.: Podstawy marketingu. Instytut marketingu, Kraków 2000 Bank J.: Zarządzanie przez jakość. FELEBERG SJA, Warszawa 1999 Bloos J.: Marketing praktyczny. BUYAR Marketing, Warszawa 1992 Chwałek J.: Obsługa klienta. WSiP, Warszawa 2003 Hague P.N., Jackson P.: Badania rynku zrób to sam. SIGNUM, Kraków 1992 Kall J.: Reklama. PWN, Warszawa 1994 Kimball B.: Metody aktywnej sprzedaży. PTE, Warszawa 1996 Kielan K., Pokora K.: Przygotowanie do działalności usługowej. WSiP, Warszawa 2003 Kramer T.: Podstawy marketingu. PWN, Warszawa 1995 Łodygowska E., Rajewska K.: Psychologia kontaktu z klientem. KAW, 2001 Nęcki Z.: Komunikacja międzyludzka. Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków 1996 Musiałkiewicz J.: Marketing. Ekonomik, Warszawa 2000 Wiśniewski A.: Marketing. WSiP, Warszawa 1995 Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych.

54

PRACOWNIA FRYZJERSKA Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, − zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące w zakładach usługowych,

− przestrzegać przepisów sanitarnych obowiązujących w zakładach usługowych,

− przygotować klienta do zabiegu, − określić strukturę i stan włosów, − rozpoznać zmiany chorobotwórcze i uszkodzenia włosów, − przeprowadzić wywiad z klientem oraz ustalić rodzaj, formę i zakres

usługi, − udzielić porady z zakresu pielęgnacji i stylizacji włosów, − umyć głowę i wykonać masaż pielęgnacyjny, − dobrać narzędzia i techniki do wykonania ondulacji wodnej, − wykonać ondulację wodną, − wykonać strzyżenie damskie włosów krótkich i półdługich, zgodnie

z aktualną modą, − wykonać strzyżenie męskie klasyczne i sportowe, − wykonać strzyżenie i czesanie dzieci, − wykonać strzyżenie brody i wąsów stosownie do kształtu twarzy, − wykonać trwałą ondulację zgodnie z aktualną modą, − wykonać rozjaśnianie i dekoloryzację włosów z uwzględnieniem

życzeń klienta, − wykonać balejaż wybraną techniką w ustalonej gamie barw, − wykonać farbowanie włosów zgodnie z aktualną modą, − przeprowadzić korektę koloru włosów za pomocą nowoczesnych

środków tonujących, − wykonać trwałą stylizację fryzury, − wykonać czesanie i modelowanie fryzury damskiej dziennej,

awangardowej, wieczorowej, − wykonać fryzurę męską zgodnie z aktualną modą, − zastosować różne techniki dekorowania włosów.

55

Materiał nauczania

1. Stanowisko pracy Przygotowanie i wyposażanie stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska. Aparaty fryzjerskie - obsługa. Ćwiczenia • Przygotowywanie stanowiska pracy z wyposażeniem do określonej

usługi. • Obsługiwanie aparatów fryzjerskich. • Przeprowadzanie dezynfekcji stanowiska pracy i sprzętu. 2. Pielęgnacja włosów Struktura i stan włosów. Mycie głowy. Masaż relaksacyjny. Zabiegi pielęgnacyjne dla różnych typów włosów. Środki do pielęgnacji i regeneracji włosów. Ćwiczenia • Rozpoznawanie struktury włosa. • Rozpoznawanie zmian chorobotwórczych i uszkodzeń włosów. • Przygotowywanie stanowiska do mycia głowy. • Przygotowywanie klienta do mycia głowy. • Mycie głowy z masażem pielęgnacyjnym. • Dobieranie środków pielęgnacyjnych i regenerujących do rodzaju

i stanu włosów. • Dobieranie zabiegów pielęgnacyjnych do stanu włosów i skóry głowy. 3. Ondulacja wodna Przygotowanie klienta i stanowiska pracy do zabiegu ondulacji wodnej. Techniki ondulacji wodnej: wyciskanie fal, loczkowanie włosów, nawijanie włosów na nawijacze, modelowanie włosów, techniki mieszane. Prostowanie i karbowanie włosów. Ondulacja włosów lokówką elektryczną. Bezpieczeństwo i higiena pracy oraz ochrona przeciwpożarowa podczas obsługi urządzeń elektrycznych: fen, lokówka, karbownica. Ćwiczenia • Układanie fal palcami i grzebieniem. • Układanie loczków płaskich i spiralnych. • Nawijanie włosów na nawijacze do określonej linii uczesania.

56

• Wykonywanie ondulacji wodnej klasycznej i cegiełkowej. • Modelowanie włosów krótkich i długich z wykorzystaniem układów

symetrycznych i asymetrycznych w budowaniu fryzury. • Stosowanie technik mieszanych w ondulacji wodnej. • Wykonywanie karbowania włosów. • Wykonywanie fryzury przy pomocy prostowania włosów. • Dobieranie środków do stylingu podczas wykonywania zabiegu

ondulacji wodnej. • Ondulowanie włosów lokówką elektryczną. 4. Strzyżenie włosów Podział włosów na sekcje. Metody i techniki strzyżenia. Strzyżenie damskie do określonej linii uczesania. Strzyżenie męskie. Strzyżenie włosów dzieci. Strzyżenie brody i wąsów. Złudzenia optyczne uwzględniane podczas strzyżenia włosów. Konserwacja narzędzi. Dezynfekcja narzędzi. Ćwiczenia • Przygotowywanie stanowiska pracy do strzyżenia. • Przygotowywanie klienta do strzyżenia. • Przeprowadzanie dezynfekcji narzędzi fryzjerskich. • Wykonywanie strzyżenia technikami: na tępo, na pióro, w trójkąty. • Wykonywanie cieniowania i punktowania włosów z wykorzystaniem

złudzeń optycznych podczas formowania fryzury. • Wykonywanie strzyżenia maszynką elektryczną z uwzględnieniem

kształtu głowy. • Obsługiwanie i konserwowanie maszynki elektrycznej do strzyżenia

włosów. • Wykonywanie strzyżenia damskiego do modnej linii uczesania. • Wykonywanie strzyżenia męskiego klasycznego i sportowego. • Wykonywanie strzyżenia włosów u dzieci. • Wykonywanie strzyżenia brody i wąsów z uwzględnieniem kształtu

twarzy.

5. Trwała ondulacja Przygotowanie klienta i stanowiska pracy do ondulacji chemicznej. Diagnoza włosa. Dobór preparatów do ondulacji na podstawie karty diagnozy. Rodzaje preparatów do trwałej ondulacji. Techniki i zasady nawijania włosów na nawijacze do trwałej ondulacji. Czas i kontrola zabiegu. Neutralizacja włosów. Strzyżenie włosów przy trwałej ondulacji. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania zabiegu trwałej ondulacji.

57

Ćwiczenia • Przygotowywanie klienta do trwałej ondulacji z uwzględnieniem

diagnozy włosa. • Nawijanie włosów na nawijacze do trwałej ondulacji różnymi

technikami. • Wykonywanie zabiegu trwałej ondulacji preparatami różnych firm,

zgodnie z określoną procedurą. • Wykonywanie wykończania fryzury po zabiegu trwałej ondulacji. • Wskazywanie przyczyn oraz sposobów zapobiegania powstawaniu

błędów podczas trwałej ondulacji. • Szacowanie określonej ilości preparatu do trwałej ondulacji na

podstawie długości, grubości, gęstości i struktury włosów. • Kształtowanie konturu zewnętrznego i wewnętrznego fryzury. 6. Rozjaśnianie i odbarwianie włosów Przygotowanie klienta. Diagnoza włosa przed zabiegiem rozjaśniania. Zabiegi: pojaśniania, rozjaśniania właściwego, podkładu rozjaśniającego, farbowania rozjaśniającego. Mycie rozjaśniające. Usuwanie pigmentu naturalnego i syntetycznego z włosów – dekoloryzacja włosów naturalnych i farbowanych. Rozjaśnianie całościowe i częściowe (rozjaśnianie odrostu i pasm włosów). Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy podczas rozjaśniania i odbarwiania włosów. Ćwiczenia • Sporządzanie karty diagnozy włosów przed zabiegiem rozjaśniania

z uwzględnieniem ich struktury przy nasadzie, środku i końcach. • Przygotowywanie mieszanki rozjaśniającej oraz wykonywanie próbek

na różnych kolorach włosów. • Wykonywanie zabiegów: mycia rozjaśniającego, pojaśniania,

rozjaśniania właściwego, podkładu rozjaśniającego, farbowania rozjaśniającego.

• Przygotowywanie włosów naturalnych w odcieniu brązu do koloryzacji na jasną miedź metodą usuwania pigmentu naturalnego.

• Wykonywanie rozjaśniania częściowego z zastosowaniem czepka foliowego lub silikonowego.

• Wykonywanie pasemek na całym poroście naturalnym włosów głowy przy pomocy folii aluminiowej z uwzględnieniem zharmonizowania odcieni włosów.

• Wykonywanie balejażu (przy pomocy grzebienia) w tonacji blond dopasowanego do typu urody klientki.

58

7. Barwienie włosów Przygotowanie klienta i stanowiska pracy do farbowania włosów. Przygotowanie preparatów do zabiegu. Farbowanie włosów po raz pierwszy, odrostów, pasemek. Techniki balejażu. Farbowanie włosów szpakowatych i siwych. Koloryzacja ton w ton. Korekta koloru. Kontrola jakości wykonywanego barwienia. Ćwiczenia • Planowanie wybranego zabiegu farbowania włosów. • Przygotowywanie środka barwiącego do zabiegu farbowania włosów. • Dobieranie stężenia emulsji do pożądanego koloru włosów. • Wykonywanie balejażu różnymi technikami z zastosowaniem

kontrastowych lub podobnych zestawień kolorystycznych. • Wykonywanie barwienia włosów szpakowatych i siwych oraz kontrola

jakości zabiegu. • Wykonywanie farbowania włosów w modnych odcieniach. • Przeprowadzanie korekty koloru włosów za pomocą nowoczesnych

środków tonujących i płukanek. • Szacowanie określonej ilości preparatu do koloryzacji na podstawie

długości, grubości, gęstości i struktury włosów. • Szacowanie kosztów wykonania farbowania włosów

z uwzględnieniem kosztów materiałów. 8. Układanie włosów Czesanie fryzur męskich. Czesanie fryzur damskich: dziennych, awangardowych, wieczorowych i okolicznościowych. Elementy dekoracyjne fryzur: warkocze, dopinki, treski, inne ozdoby. Kształtowanie formy i koloru fryzury. Ćwiczenia • Wykonywanie różnorodnych warkoczy. • Wykonywanie fryzur awangardowych z wykorzystaniem warkoczy. • Wykonywanie fryzur damskich wieczorowych z włosów krótkich

i długich z zastosowaniem różnorodnych elementów dekoracyjnych. • Wykonywanie fryzur męskich zgodnie z aktualną modą i układem

owłosienia głowy. • Wykonywanie fryzury męskiej, klasyczną szczotką żebrową. • Wykonywanie fryzury damskiej dziennej z zastosowaniem kontrastów

kolorystycznych. • Wykonywanie fryzury damskiej dopasowanej do kształtu twarzy

klientki.

59

• Wykonywanie fryzur okolicznościowych u dzieci z uwzględnieniem kontrastów linii i formy uczesania.

• Wykonywanie fryzur ślubnych z zastosowaniem preparatów do stylingu i układania końcowego oraz elementami dekoracyjnymi.

9. Obsługa klienta Osobowość i wygląd fryzjera. Wywiad z klientem. Obserwacja cech indywidualnych klienta. Dobór fryzury do cech indywidualnych klienta. Dobór preparatów do zabiegów pielęgnacyjnych i upiększających. Ćwiczenia • Przeprowadzanie wywiadu z klientem. • Analizowanie wyglądu i zachowań klienta. • Konsultowanie formy zabiegu z klientem. • Proponowanie klientowi preparatów do zabiegów pielęgnacyjnych,

regenerujących i upiększających. Środki dydaktyczne Stanowiska pracy z wyposażeniem. Zestaw narzędzi fryzjerskich. Profesjonalna aparatura fryzjerska. Kosmetyki i preparaty fryzjerskie. Bielizna ochronna. Preparaty i urządzenia do dezynfekcji i sterylizacji narzędzi. Uwagi o realizacji

Podczas realizacji programu przedmiotu Pracownia fryzjerska należy wykorzystywać wiedzę nabytą przez uczniów w czasie nauczania przedmiotów: technologia fryzjerstwa, higiena, materiały fryzjerskie, stylizacja, podstawy działalności usługowej, podstawy pedagogiki i podstawy psychologii.

Program nauczania przedmiotu umożliwia integrację wiedzy z poszczególnych przedmiotów zawodowych. Zajęcia mogą być realizowane w pracowniach fryzjerskich, warsztatach szkolnych lub zakładach fryzjerskich.

Do ważnych zadań realizowanych w pracowni fryzjerskiej należy ukształtowanie prawidłowych nawyków postępowania z preparatami chemicznymi, aparaturą fryzjerską, a w szczególności z klientem.

Dla osiągnięcia celów kształcenia wskazane jest przeprowadzenie przez nauczyciela instruktażu wstępnego, bieżącego i końcowego.

Każde zadanie powinno być poprzedzone instruktażem połączonym z pokazem.

60

Nauczyciel przed przystąpieniem do wykonywania ćwiczeń powinien objaśnić sposób przygotowania stanowiska pracy, przygotowania klienta, materiałów, pokazać technikę wykonania zabiegu, udzielić wskazówek odnośnie przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

Podczas realizacji programu ważne jest kształtowanie cech niezbędnych w zawodzie technika usług fryzjerskich jak: odpowiedzialność, samodzielność, aktywność, kultura pracy (kultura języka, wygląd zewnętrzny, zasady dobrego zachowania się), komunikatywność.

Realizując materiał nauczania w technikum uzupełniającym, nauczyciel powinien zwrócić uwagę na doskonalenie posiadanych przez uczniów umiejętności nabytych w szkole zawodowej, a także wprowadzać nowe techniki strzyżenia, koloryzacji i ondulacji chemicznej, z użyciem najnowszych preparatów i aparatury specjalistycznej.

Zajęcia powinny być realizowane w pracowni z wydzielonymi stanowiskami fryzjerskimi, wyposażonymi w nowoczesny sprzęt i aparaturę do wykonywania zabiegów fryzjerskich. Ćwiczenia należy wykonywać w zespołach dwuosobowych. Zespoły

mogą wykonywać te same lub różne zadania w zależności od decyzji prowadzącego zajęcia. Zalecaną formą pracy ucznia jest praca indywidualna.

W programie należy przewidzieć czas na powtarzanie ćwiczeń, które przysparzają uczniom trudności.


Lp. Działy tematyczne Liczba godzin 1. Stanowisko pracy 20 2. Pielęgnacja włosów 40 3. Ondulacja wodna 120 4. Strzyżenie włosów 140 5. Trwała ondulacja 110 6. Rozjaśnianie i odbarwianie włosów 120 7. Barwienie włosów 130 8. Układanie włosów 80 9. Obsługa klienta 22

Razem 782

61


Sprawdzanie i ocenianie postępów uczniów powinno odbywać się w trakcie realizacji programu nauczania w sposób ciągły na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć. Umiejętności praktyczne należy sprawdzać poprzez obserwację ucznia podczas wykonywania ćwiczeń.

Obserwując czynności ucznia i dokonując oceny jego pracy należy zwracać uwagę na: − przygotowanie stanowiska pracy, − czystość narzędzi, − sporządzanie planu czynności wykonywanego zadania, − dobór materiałów, − poprawność i dokładność wykonywanego zadania, − czas wykonywanego zadania, − prezentację wykonanego zadania. Oceniając wypowiedzi uczniów należy zwracać uwagę na: − merytoryczną jakość wypowiedzi, − operowanie wiedzą, − poprawne posługiwanie się terminologią zawodową, − wnioskowanie.

Ocenianie osiągnięć uczniów powinno być dokonywane zgodnie z obowiązującą skalą ocen. Literatura Marek Z.: Fryzjerstwo. WSiP, Warszawa 1999 Praca zbiorowa: Fryzjerstwo wraz z poradami kosmetycznymi. Wydawnictwo REA s. j., Warszawa 2000 Praca zbiorowa pod redakcją Zuzanny Sumirskiej, Stylizacja. P.P.H.U.”SUZI”, Warszawa 2004 Czasopisma: Świat fryzjerstwa, Laurent – fryzury, Paryska fryzura. Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych.

62

PRAKTYKA ZAWODOWA Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: − zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, podczas wykonywania zadań zawodowych,

− zorganizować i wyposażyć stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

− wykonać dezynfekcję sprzętu i stanowiska pracy, − dobrać środki ochrony osobistej, − zastosować przepisy regulujące prawa i obowiązki pracodawcy

i pracownika, − udzielić pomocy w stanach zagrożenia zdrowia i życia, − przygotować klienta do zabiegu, − przeprowadzić wywiad z klientem, − wykonać mycie głowy, − wykonać masaż głowy, − dobrać środki do pielęgnacji i regeneracji włosów, − wykonać ondulację wodną, − dobrać środki do stylingu, − obliczyć koszt wykonanej ondulacji, − uczesać włosy, − wykonać strzyżenie damskie, − wykonać strzyżenie męskie, − wykonać strzyżenie dzieci, − wykonać strzyżenie brody i wąsów, − dobrać preparaty do ondulacji chemicznej, − zdiagnozować stan włosów klienta, − wykonać trwałą ondulację, − dobrać preparaty do rozjaśniania włosów, − wykonać rozjaśnianie i dekoloryzację włosów, − wykonać balejaż wybraną techniką, − wykonać farbowanie włosów, − zastosować płukanki do koloryzacji włosów, − przeprowadzić korektę koloru włosów za pomocą nowoczesnych

środków tonujących, − wykonać układanie i modelowanie fryzury damskiej dziennej,

awangardowej, wieczorowej, − wykonać trwałą stylizację,

63

− scharakteryzować preparaty chemiczne do trwałej ondulacji, − wykonać fryzurę męską zgodnie z aktualną modą, − zastosować różne techniki dekorowania włosów, − zorganizować naukę zawodu w zakładzie fryzjerskim. Materiał nauczania

1. Organizowanie pracy w zakładzie fryzjerskim Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska w zakładach fryzjerskich. Organizowanie i wyposażanie stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii. Przeprowadzanie dezynfekcji stanowiska pracy i sprzętu. Rozpoznawanie czynników szkodliwych, niebezpiecznych oraz zagrożeń występujących w procesie pracy. Dobieranie środków ochrony osobistej. Obsługa aparatów fryzjerskich. Gospodarowanie preparatami fryzjerskimi. Przestrzeganie praw i obowiązków pracownika i pracodawcy. Przestrzeganie prawa pracy i przepisów podatkowych. Udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia zdrowia i życia. 2. Pielęgnowanie włosów Diagnozowanie stanu włosów i skóry głowy. Przygotowywanie stanowiska i klienta do mycia włosów i skóry głowy. Mycie włosów i skóry głowy. Wykonywanie masażu pielęgnacyjnego i relaksacyjnego. Dobieranie i stosowanie środków do pielęgnacji i regeneracji włosów. Stosowanie aparatury do zabiegów pielęgnacyjnych. 3. Ondulowanie włosów Dobieranie technik ondulacji wodnej. Wyciskanie fal. Loczkowanie włosów. Nawijanie włosów na nawijacze. Stosowanie technik mieszanych w ondulacji wodnej. Modelowanie włosów krótkich i długich. Wykonywanie ondulacji wodnej klasycznej i cegiełkowej. Termiczne prostowanie włosów. Dobieranie i stosowanie środków do stylingu. Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas karbowania, prostowania, modelowania oraz ondulowania włosów lokówką elektryczną. Dobieranie fryzur do kształtu głowy i cech indywidualnych klienta. Obliczanie kosztów wykonanej usługi. 4. Strzyżenie włosów Przygotowywanie stanowiska pracy do strzyżenia włosów. Przygotowywanie klienta do strzyżenia włosów. Przeprowadzanie dezynfekcji narzędzi. Stosowanie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas strzyżenia włosów klienta.

64

Wykonywanie strzyżenia różnymi technikami i metodami. Wykonywanie strzyżenia damskiego do linii uczesania. Wykonywanie strzyżenia męskiego klasycznego i sportowego. Wykonywanie strzyżenia włosów dzieci. Formowanie brody i wąsów strzyżeniem. Kontrolowanie jakości pracy i usuwanie błędów. Utrzymywanie ładu i porządku na stanowisku pracy.

5. Wykonywanie trwałej ondulacji Stosowanie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania trwałej ondulacji. Przygotowywanie klienta i stanowiska pracy do ondulacji chemicznej. Diagnozowanie włosa. Dobieranie preparatów do ondulacji na podstawie karty diagnozy. Nawijanie włosów na nawijacze do trwałej ondulacji różnymi technikami. Wykonywanie zabiegu trwałej ondulacji preparatami różnych firm zgodnie z zaleceniami producenta. Kontrolowanie zabiegu trwałej ondulacji. Strzyżenie włosów po zabiegu ondulacji. Szacowanie kosztów związanych z wykonaniem usługi trwałej ondulacji. 6. Rozjaśnianie i odbarwianie włosów Udzielanie porad i konsultacji klientom. Sporządzanie karty diagnozy włosów przed zabiegiem rozjaśniania z uwzględnieniem ich struktury przy nasadzie, środku i końcach. Wykonywanie zabiegów: mycia rozjaśniającego, pojaśniania, rozjaśniania właściwego, nakładania podkładu rozjaśniającego, farbowania rozjaśniającego. Usuwanie pigmentu naturalnego i syntetycznego z włosów – dekoloryzacja włosów naturalnych i farbowanych. Wykonywanie rozjaśniania częściowego z zastosowaniem czepka foliowego lub silikonowego. Wykonywanie pasemek na całym poroście naturalnym włosów głowy przy pomocy folii aluminiowej. Mieszanie kolorów komplementarnych wykorzystywanych podczas korekty koloru włosów. Wykonywanie balejażu (z użyciem grzebienia) w tonacji blond. Stosowanie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas rozjaśniania i odbarwiania włosów. 7. Barwienie włosów Przygotowywanie stanowiska pracy. Przygotowanie klienta do farbowania włosów. Przygotowywanie środka barwiącego. Dobieranie emulsji o odpowiednim stężeniu do uzyskania pożądanego koloru włosów. Wykonywanie farbowania włosów po raz pierwszy, odrostów, pasemek. Wykonywanie balejażu. Farbowanie włosów siwych i szpakowatych. Wykonywanie koloryzacji ton w ton. Przeprowadzanie korekty koloru za pomocą nowoczesnych środków tonujących i płukanek.

65

Szacowanie potrzebnej ilości preparatu do koloryzacji, na podstawie długości, grubości, gęstości i struktury włosów. Stosowanie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas barwienia włosów. 8. Układanie włosów Przygotowywanie stanowiska pracy. Przygotowanie klienta do zabiegu układania włosów. Układanie fryzur męskich. Układanie fryzur damskich dziennych, awangardowych, wieczorowych i okolicznościowych. Układnie fryzur damskich dziennych z zachowaniem kontrastu i kształtu. Stosowanie różnorodnych elementów dekoracyjnych w stylizacji fryzur. Dopasowywanie fryzury do kształtu twarzy. Wykonywanie fryzur okolicznościowych dziecięcych. Dobieranie preparatów do stylingu. Prezentowanie wykonanej fryzury. 9. Obsługa klienta Przeprowadzanie wywiadu z klientem. Dobieranie fryzury do cech indywidualnych klienta. Proponowanie klientowi preparatów do zabiegów pielęgnacyjnych, regenerujących i upiększających. Stosowanie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Przestrzeganie zasad kultury pracy i etyki zawodu. 10. Prowadzenie szkolenia praktycznego w zakładzie fryzjerskim Stosowanie metod praktycznego kształcenia fryzjerów. Rozwijanie umiejętności porozumiewania się. Wykonywanie zadań zawodowych. Mobilizowanie uczniów do samokształcenia. Ocenianie umiejętności praktycznych uczniów. Środki dydaktyczne

Stanowiska pracy z wyposażeniem. Zestaw narzędzi fryzjerskich. Profesjonalna aparatura fryzjerska. Kosmetyki i preparaty fryzjerskie. Bielizna ochronna. Preparaty i urządzenia do dezynfekcji i sterylizacji narzędzi. Katalogi fryzur. Kodeks pracy. Regulaminy obowiązujące w zakładzie fryzjerskim. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska. Przepisy sanitarne. Czasopisma specjalistyczne.

66

Uwagi o realizacji Podczas realizacji programu Praktyka zawodowa należy

wykorzystywać wiedzę zdobytą przez uczniów na przedmiotach: technologia fryzjerstwa, higiena, materiały fryzjerskie, stylizacja. Wskazane jest, aby umiejętności ponadzawodowe, nabyte podczas realizacji programów przedmiotów: podstawy pedagogiki, psychologii, działalności usługowej uczniowie wykorzystywali w kontaktach z klientami i pracodawcami.

Praktyki zawodowe odbywają się w zakładzie fryzjerskim, indywidualnie pod kierunkiem wykwalifikowanego pracownika posiadającego tytuł mistrza w zawodzie oraz przygotowanie pedagogiczne.

Podczas realizacji praktyki zawodowej, niezbędna jest ścisła i systematyczna współpraca między nauczycielami szkoły i pracownikami zakładów fryzjerskich odpowiedzialnymi za kształcenie praktyczne.

Podczas spotkań nauczycieli i pracowników prowadzących praktykę zawodową, należy określić: − zakres zadań wykonywanych przez uczniów, − metody sprawowania nadzoru, − kryteria i zasady oceniania uczniów, − sposób prowadzenia dokumentacji praktyki zawodowej. W osiągnięciu celów kształcenia, istotne jest przeprowadzenie przez opiekuna praktyk instruktażu wstępnego, bieżącego i końcowego. Każde zadanie powinno być poprzedzone instruktażem połączonym z pokazem.

Opiekun praktyk podczas omawiania ćwiczenia, powinien objaśnić sposób przygotowania preparatów fryzjerskich, pokazać technikę wykonania zabiegu oraz udzielić wskazówek dotyczących przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.

Przed przystąpieniem do realizacji zadania, należy szczegółowo zapoznać ucznia z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązującymi w zakładzie i uświadomić ucznia o występujących zagrożeniach.

Wskazane jest także zapoznanie ucznia z prawami i obowiązkami pracownika i pracodawcy oraz obowiązującymi regulaminami.

W trakcie praktyki uczeń podejmuje samodzielną pracę z klientem, podczas której powinien wykorzystać umiejętności porozumiewania się i podejmowania decyzji.

Ważne jest kształtowanie cech niezbędnych w zawodzie technika usług fryzjerskich: odpowiedzialności, cierpliwości oraz kultury osobistej i kultury pracy.

67

Praktyki powinny odbywać się w salonach i w zakładach fryzjerskich w warunkach sprzyjających rozwojowi intelektualnemu i psychofizycznemu uczniów.

Przed rozpoczęciem praktyki zawodowej, uczeń powinien otrzymać zakres zadań, który może być opracowany w formie karty praktyk z kryteriami oceniania. Należy także poinformować ucznia o sposobie prowadzenia dokumentacji praktyk.


Sprawdzanie i ocenianie postępów uczniów powinno odbywać się w trakcie realizacji praktyki zawodowej w sposób systematyczny na podstawie kryteriów oceniania przedstawionych na początku zajęć. Umiejętności praktyczne należy sprawdzać poprzez obserwację czynności ucznia w trakcie wykonywania zadań. Obserwując czynności ucznia i dokonując oceny jego pracy należy zwracać uwagę na: − przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz

ochrony przeciwpożarowej, − przygotowanie stanowiska pracy, − czystość narzędzi, − sporządzanie planu czynności wykonywanego zadania, − dobór materiałów i preparatów fryzjerskich, − poprawność i dokładność wykonywanego zadania, − czas wykonywanego zadania, − prezentację wykonanego zadania. Kryteria oceniania umiejętności praktycznych powinny dotyczyć: − wykorzystywania wiadomości teoretycznych potrzebnych do

wykonywania określonych zadań, − organizacji stanowiska pracy (przygotowanie i rozmieszczenie

narzędzi i aparatów fryzjerskich, dezynfekcja stanowiska pracy i narzędzi, dobór środków ochrony osobistej),

− posługiwania się narzędziami i aparatami (obsługa aparatów, dokonywanie napraw i konserwacji narzędzi i aparatów, sterylizacja narzędzi i sprzętu),

− wykonywania zadań (dobór metod i technik, dobór preparatów i środków, jakość i estetyka wykonania),

− postawy zawodowej (przestrzeganie przepisów, kultura osobista, kultura pracy, racjonalne gospodarowanie materiałami i sprzętem, porządek i ład na stanowisku pracy). Na zakończenie praktyki zawodowej opiekun powinien przedstawić

uczniowi opinię o jego pracy oraz zapoznać z oceną końcową.

68

Literatura Marek Z.: Fryzjerstwo. WSiP, Warszawa 1999 Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITE, Radom 2000 Praca zbiorowa: Fryzjerstwo wraz z poradami kosmetycznymi. Wydawnictwo REA s. j., Warszawa 2000 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 17.02.2004 r. określające szczegółowe wymagania sanitarne, jakim powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne i tatuażu. Dz.U.Nr. 31. poz.273 Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych.

69

program nauczania technik usŁug fryzjerskich...

Documents