programa electoral esquerda unida narón 2015
TRANSCRIPT
MUNTCTPALISMO DE ESQUERDAS
PARA UNHAALTERNATIVACONSTITUINTE REPUBLICANA
e
RüN
esqusrda unidarlrf ww" ts gu*rdaun id*
" org
PROGRAMA MARCOEleccións Municipais 20L5
ESQUERDA UNIDA DE NARÓru
ínorcr
o. LIM¡AR. cARA A UNHAALTERNATTvA coNsnruíNrr REpUBL¡cANA
r. DEMocRAqA E PART¡crprcróN
t. r.Ér¡cr E RESPoNSABTLTDADE
i.2. PARTrcrpacróN r orcrsrótt
I.3. MEMORIA E FUTURO
2. EcoNomÍa e EMPREGo
3. sERvrzos púeLrcos
3. r . EDUclcróN
3.2. CULTURA
3.2. SANIDADE
3.4. VIVENDA
4. rNcLUsróN soc¡aL E TGUALDADE
¿. t. polírcAs pARAA rNcLUsróN socnL E A ¡cUALDADE DE opoRTuNrDADEs
4.1.1. MULLER
4.1.2. PERSOAS CON DIVERSIDADE FUNCIONAL
4.1.3. MOCTDADE
4.1.4. LGTB¡
4.1 .5. PERSOAS MIGRANTES
4.1.6. PERSOAS DE ETNIA XITANA
5. MEDro AT BTENTE E EcoLoxía sooAl
O. LIMIAR. CARA A UNHAALTERNATIVA CONSTITUíNTE REPUBLICANA
Nun contexto en que as estruturas potíticas postas en pé desde a Transición
amosan o seu decrépito anquitosamento e a súa imposibitidade para garantir os
dereitos de cidadanía, só queda reverter a orde establecida mediante unha
transformación democrática.
Fronte a este proceso de emerxencia social só cabe un proceso de emancipación
dos desposuídos e desposuídas conducido desde a xenerosidade e a intetixencia
de todas as forzas que teñen a convicción de que sumando esforzos será posibte
derrubar o sistema, fondamente inxusto e desiguat, que puxo en pé o capitatismo
nesa fase neoliberal.
Somos unha organización potítica e social ancorada no municipatismo. Somos
herdeiros da Repúbtica que defendeu a descentratización e concedeu poder aos
municipios como forma certeira de empoderar á cidadanía.
A recentratización levada a cabo pota dereita obedece ao principio ctaro de
limitar as posibitidades de que, desde o municipatismo, abrotte un contrapoder
[oca[ ás potíticas estatopoticiais e recentratizadoras do estado. lso xa comezou,
no fondo, coa primeira lei reguladora da administración [oca[ en 1985, xa que, se
ben recoñecía a comptexidade social e histórica dos pobos e do territorio,
moderaba o alcance da autonomía [oca[ e timitaba o atcance do poder decisiorio.
De aí o mantemento da existencia das Deputacións Provinciais, cuxos cargos
etectos se etixen, por riba, cun sistema de etección indirecta de segundo grao.
Este sistema viuse reforzado coa aprobación da Lei 2712013, que desfai a
autonomía dos conceltos inferiores a 20.000 habitantes, todos os concettos menos
un en Ourense, e unha boa maioría dos existentes na provincia de Lugo. Unha
norma que vén acompañada dun mal parche en Gaticia, a Lei 512014, que
desexan non só entregar máis poder ás Deputacións Provinciais, senón reducir o
control púbtico da xestión introducindo na mesma a empresas privadas.
Esta regularización antidemocrática obedece a unha clara necesidade: recuperar
nichos de xeracién de beneficios despois do estourido da burbutta inmobitiaria. O
municipatismo actual vive as consecuencias da cobiza destrutiva destas
otigarquías [ocais poto que debemos recuperar a presenza a xestión púbtica dos
servizos e do ben común, para beneficio do interese xeral, así como recuperar os
orzamentos municipais, hoxe en mans destas otigarquías [ocais.
Correspóndetle a Esquerda Unida demostrar que é posible artettar ese
contrapoden Que é necesaría a esperanza democrática para derrotar ao
capitatismo. Que debemos ser quen de poñer os piares, dentro do monstro que
atimenta ao capitat, da alternativa transformadora que nos define como
organización potítíca e social.
Mais sabemos, desde hai anos, xd, cando puxemos en marcha o proceso da
refundación da esquerda, que sós, non podemos. Por iso creamos AGE, como
ferramenta de conftuencia programática, desde principios ideotóxicos a priari
distanciados, e de transformación da sociedade. AGE é froito, poto tanto, dun
proceso de conftuencia histórico. Mais a historia só comezou a escribirse. lnda
queda moito por facer, e estas eteccións municipais 2015 representan o espazo
necesario para afortatar a coatición como proceso de suma que muttiptica.
Os procesos de conftuencia municipatista só poden reatizarse desde a
honestidade, a xenerosidade e a intetixencia. Asumindo a importancia do
momento histórico en que vivimos, e que para iso, precisamos sumar sen resta¡
en que o diátogo asume a pluralidade de identidades, sen esixir renuncias, € d
riqueza de experiencias municipatistas.
Neste proceso de sumas actúa como motor a urxencia dos tempos: non permitir
que se impoña o actual proceso constituínte das otigarquías, dos poderes
dominantes, que non é outro que regutarizar as normas para o seu único
beneficio, para poder impoñer as súas potíticas á maioría sociat, á ctase
trabaltadora, cada vez máis empobrecida.
Cómpre un proceso constituínte atternativo, pensado para poñer ás persoas por
riba dos intereses do mercado e no cerne de catquera potítica. Un proceso
pensado para defender un novo proxecto de país desde o [oca[, a definir entre
todas as persoas.
En esencia, unha atternativa constituínte repubticana, cos vatores que a Repúbtica
ten para a esquerda. Non cabe neste sentido outra posibitidade, de aí que a
conformación dos novos piares non pode nin debe arteltarse sen a achega da
ideotoxía sociatista, da defensa dos Dereitos Humanos, da Xustiza Sociat.
Un novo deseño institucional que dea significado ao desexo non só de limpeza
democrática, de recuperación da ética no espazo púbtico, senón que estableza as
estruturas de participación e toma de decisión da cidadanía.
Este programa-marco emana da participación das persoas e colectivos presentes
no acto Encontro paro un Novo País, que Esquerda Unida realizou na Cidade de
A Coruña, asi como do proceso de etaboración cotectiva en que participaron
organizacións sociais, sindicais, políticas, cutturais e mitteiros de persoas afitiadas
e simpatizantes do proxecto que incardina Esquerda Unida a nivel federat.
A Unidade Poputar debe responder ás demandas dunha cidadanía cansa da actuat
situación de desfeita democrática. Por iso, debe asentarse no respecto potos
mecanismos de participación e potos procesos de primarias, aí onde sexa mester
realizatos.
O proceso de conformación da Unidade Popular, como contrapoder hexemónico á
Unidade Neotiberat, non se pode construír no baleiro: precisa dun dobre
movemento que debe conftuír nun programa potítico e económico de
transformación sociat. Dobre movemento que ten como núcteos de acción a rúa,
onde debe producirse o encontro de enerxías de contestación social, e a
institución que representa a Casa do Concetlo como nova Casa do Pobo. Un dobre
movemento en permanente retroatimentación agora, cando aínda SOMOS VOZ, e
despois, cando TEÑAMOS VOZ, que sirva para empoderar á veciñanza municipat, a
protagonista principal da Democracia que queremos para os nosos concettos.
Por iso, este documento reatizouse coa idea de bosquexar e definir as liñas
programáticas polas que debe transitar o programa de Esquerda Unida para as
Municipais 2015. Unha especie de guía que debe de transparentar no diátogo que
anima aos diferentes procesos de conftuencia que se están dando nos diferentes
municipios gategos en que participa Esquerda Unida.
1. DEMOCRACIA E PARTICIPACION
Afondar en democracia. Necesario. Desafiar os impedimentos normativos e
antimunicipatistas da Lei 2712013 (Estado) e da Lei 5/2014 (Gaticia) para termos
concettos democráticos, con mecanismos de participación e espazos de decisión
da cidadanía, asi como previsións de recuperación de servizos púbticos, hoxe
baixo a pouta de empresas privadas gue, no fondo, son quen controtan os
orzamentos municipais.
Ao mesmo tempo cómpre impregnar de
ben púbtico. Erradicar toda forma de
previta.
ETICA todas as decisións de xestión do
corrupción e estabtecer medidas para
Un concelto sen memoria, que deixa asentar no imaxinario social procesos de
identificación coa ditadura franquista, é un concelto antidemocrático. Por iso, só
desde o convencemento da restauración da memoria derrotada poderemos crear
un concetto verdadeiramente democrático.
E, sabémoto ben os homes e mutteres de Esquerda Unida: non haberá verdadeira
democracia mentres a cidadanía non poda etixir ao Xefe do Estado. Por iso,
defendemos a Repúbtica como forma de goberno e por iso somos laicos, isto é,
defendemos a separación entre a lgrexa e os Asuntos Púbticos.
1.1. ÉTICA E RESPONSABILIDADE
Mais ató de todos os mecanismos que dependen do cambio de normas procedentes
do goberno do Estado e, en consonancia, da corretación de forzas presentes hoxe
no Congreso dos Deputados (Lei de Bases de Réxime Locat; Lei de Goberno Locat;
Lei de Financiación das Facendas Locais), precisamos anutar a distancia que
existe hoxe entre veciños e veciñas e a súa institución, o Concelto. Precisamos
indicar que é no poder [oca[ do Concetto e non nas administracións provinciais,
anacrónicas e verdadeiras covas de clientetismo, onde adquire forza o principio
da subsidiariedade e da provisión de servizos púbticos para a cidadanía.
Para iso precisamos dotarnos de máis Ética e de máis Democracia. A mettor
maneira de erradicar das institucións municipais e da xestión do ben púbtico as
prácticas corruptas.
A Étlca con maiúsculas imptica actuar con honestidade, veracidade, virtude e
transparencia. 0 cargo púbtico de Esquerda Unida só pode actuar desde o
respecto á Étlca. En caso contrario, os mecanismos de controt cidadá sobre a súa
forma de gobernar e ser no Concetto impticarán o seu cese.
o Estrito controt do patrimonio do cargo púbtico durante o exercicio das súas
obrigas representativas. Pubticación obrigatoria do patrimonio de todos os
cargos púbticos. Vixiarase a natureza dos incrementos patrimoniais durante
o exercicio do cargo.
. Satarios do cargo púbtico en consonancia cos das persoas de rango máis
etevado no exercicio da función púbtica.
. Supresión dos comptementos por exercicio do cargo púbtico.
. Control do absentismo do cargo púbtico e sancións por deixación de
funcións. Rendición de contas da súa actividade púbtica.
. lmprescriptibitidade dos detictos de corrupción e eliminación da
inmunidade asociada ao cargo en casos de corrupción.
r Marco estrito de incompatibitidades durante o exercicio do cargo púbtico.
Medidas contra o transfuguismo. Revogabitidade do cargo púbtico.
Dereito de acceso á información
e Exercicio do pleno dereito de acceso á información para toda a veciñanza
do municipio.
o lnformación púbtica de todos os asuntos que afectan á xestión do ben
púbtico do municipio.
. Accesibitidade á información municipal nos diversos formatos
comunicacionais.
f .2. PARTICIPACIÓN E DECISIÓN
A Democracia Participativa é a meltor ferramenta para imputsar a timpeza e a
ética, para evitar irregutaridades contractuais, para impedir o xurdimento da
corrupcióh, e, en primeira instancia, para que todos e todas desenvotvamos as
nosas capacidades e dereitos para intervir e co-decÍdir nos asuntos púbticos do
municipio. A democracia participativa require dunha modificación das estruturas
de goberno e de decisión, asi como unha forma de goberno que transversatiza
toda a vida potítica do Conce[lo.
Restaurar o protagonismo do Pteno do Concetto como órgano decisorio.
Os contratos de obras e servizos de longa duración (auga, [ixo, seguridade,
espazos púbticos) serán adoptados poto Pteno.
Regutamento de Participación Cidadá co estabtecemento dunha Carta de
Dereitos de Veciños e Veciñas (Dereito de petición; dereito de intervención;
dereitos de consutta u referendo; dereito de información).
Arteltamento de medidas organizativas e estruturais para, tendo en conta a
reatidade de cada municipio (barrios, parroquias, ...), introducir os cambios
precisos para facer reatidade a democracia participativa (asembteas,
consettos; ptans de formación cidadá; mediación veciña[ na resotución de
pequenos conftitos; etc. ), para que a xestión de bens e servizos públicos
sexa froito da participación da cidadanía.
Elaboración de Orzamentos Participativos.
Participación da ctase trabattadora nos órganos de direccÍón de organismos
autónomos e empresas púbticas.
Revogabitidade do cargo púbtico ou moción de censura cidadá.
1.3. MEMORIA E FUTURO
Os rueiros son aínda voceiros púbticos da ditadura franquista, mentres que o
sitencio entousa a memoria das persoas que toitaron pota democracia e polos
vatores da ll Repúbtica.
É preciso non só visibitizar ese sacrificio, senón que debemos borrar das nosas
vilas catquera referencia honrosa ao pasado franquista. Debemos recordar e
o
a
o
a
10
dignificar a memoria de quen nos precedeu e devotvertte os dereitos perdidos.
Unha das formas máis dignas de facer memoria é sermos laicos, coa separacién
efectiva entre a lgrexa e os asuntos púbticos do Concetlo. Os nosos municipios
deben ser respectuosos con catquera confesión retixiosa mantendo unha estrita
neutratidade confesional nos diferentes espazos púbticos.
Ningún cargo púbtico de Esquerda Unida participará no exercicio de seu cargo en
cetebracións e festividades relixiosas.
11
2. ECONO¡UíA E EMPREGO
Cómpre unha urxente reforma das fontes de financiación tocat. Esquerda Unida
quere un Concetto forte, con capacidade potítica de decisión, con competencias e
recursos económicos suficientes para procurar solucións aos retos sociais cada vez
máis presentes e máis numerosos.
Dita reforma da financiación non pode ter éxito sen a etiminacién da modificación
do art. 135 da Constitución e sen a derrogación das reformas da administración
local aprobadas poto PP.
Autonomía financeira
r Auditoría da débeda púbtica do municipio. Sabermos a orixe da débeda
múnicipal. Sabermos que empresas se beneficiaron do diñeiro público; mais
tamén averiguarmos que contía da débeda vai asociada á prestación de
servizos que non son competencia do concetlo e que posúen unha
financiación doutras Administraciéns insuficiente e tardía.
r Progresividade fiscal. Os impostos e os seus recargos e as taxas e prezos
púbticos recotlerán principios de equidade, suficiencia e progresividade.
¡ Persecución da economía merguttada e da fraude fiscat.
o Maior autonomía de xestión das competencias tributarias municÍpais (lBl,
rAE)
Un modelo público de xestión
¡ Cambio de modelo produtivo; avanzar na definición de novos nichos de
emprego nos eidos sociat e medioambienta[.
. Poñer en marcha un model,o púbtico de xestión
o ptocaso gradual de remunicipatización de servizos hoxe privatizados e
creación de consorcios púbticos en sectores estratéxicos;
o non someter a privatización servizos básicos.
Emprego
. Crear emprego digno e de catidade
o Ptanificación de persoal para toda a lexistatura capaz de cumprir co
obxectivo de me[torar os servizos púbticos e atender á cidadanía
12
mediante a definición obxectiva de novas prazas e postos necesarios.
o Controtar as empresas contratadas para prestación de servizos mediante
a revisión das ctaúsutas de contratación e prestación para que as
condicións taborais e satariais dos trabatladores e trabattadoras non
sexan discriminatrias.
o Apoiaremos a creación de cooperativas e empresas de economía sociat
para a xestión de determinados servizos desde unha óptica de
comptementariedade da xestión da Administración Púbtica.
o Creación dunha Axencio de Colocación tAunicipol e dunha Estrotexia
l\unicipal polo Emprego.
o Recuperar sectores produtivos no sector primario e manifactureiro hoxe
en risco de desaparecer.
o lntroducir nos pregos de condicións de obras e servizos municipais
primar a empresas que acheguen emprego estable e introduzan criterios
de redución da xornada laborat (35 horas semanais) asociados á creación
de emprego.
o Ctaúsula social nas licitacións da Administración Púbtica.
o Reserya consensuada con axentes sociais dunha porcentaxe a determinar
dos contratos que reatice o Concetto destinada a entidades de economía
socia[.
o Reserya consensuada dentro das convocatorias de emprego púbtico
dunha porcentaxe destinada a persoas con diversidade funcionat.
o Imputso do modeto de mercados produtores fronte ao de intermediarios.
Defensa da soberanía atimentar. Cantes curtas de comerciatización.
Comercio de Barrio. Comercio Xusto.
o Negociación cotectiva como instrumento máis axeitado para a met[or das
condicións de trabalto.
13
3. SERVIZOS PUBLICOS
3.1. EDUCACTÓN
A educación púbtica, universal e gratuita é a única garante do dereito universal á
educación en condicións de iguatdade e democracia, e base dunha sociedade máis
xusta conformada por unha cidadanía máis libre e máis crítica.
Esquerda Unida defende unha educación púbtica, de calidade, inctusiva. Laica,
porque a neutra[idade da escota é esencial para garantir un marco convivencial
con independencia da retixión de nenos e nenas e das súas famitias.
Toda a comunidade que vive nun concetto participa da dimensión educadora. Aí,
no espazo púbtico, sexa ca[ sexa a súa entidade, é onde se activan os vatores que
se adquiren. Tendo en conta a impticación, a formación, o coñecemento e a
participación daremos forma ao Proxecto de Concetto Educador.
. As comisións de escolarización teñen que funcionar con ctaridade de
criterios, evitando a zonificación, equilibrando as matrícutas para evitar
casos de densificación ou casos de redución.
. Plans Plurianuais de filantemento, garantindo equidade. Ditos Ptans serán
discutidos e etaborados de forma participativa pota Asemblea Sectorial de
Educación.
. Etaboración dun Plan Director de Coordinación de Servizos Educotivos
para evitar os actuais desequitibrios entre a escota púbtica e a privada
(concertada).
. Creación dun Plan Especial de Escolas Unitarias como espazos educadores
que achegan un vator de enriquecemento en contexto permanente de
aprendizaxe.
o Apertura dos comedores escotares durante os tempos vacacionais e
desenvotvemento de actividades pedagóxicas e lúdicas.
. Escolas de nais e pais, entendidas como un espazo de formación e
participación democrática.
. Creación de escotas púbticas infantís en base a un criterio de equitibrio na
L4
súa distribución xeoespaciat, principalmente nas grandes vitas, onde o rural
non pode verse desatendido a este respecto. De forma gradua[ a oferta na
rede púbtica debe adecuarse á demanda existente.
r ltinerarios artísticos e cutturais como proceso de dinamización
socioeducativo.
Normalización da lingua galega
. Os úttimos datos divutgados poto lnstituto Gatego de Estatística sobre
Coñecemento e o uso do golego, referidos ao ano 2013, poñen de manifesto
o proceso de desgateguización da nosa sociedade. A situación que refticten
eses datos falan dunha Galicia que está convertendo a súa tingua propia
nun obxecto etnográfico: é coñecida, é querida e apreciada, pero non se
usa".
r Os Concettos deben aproveitar todo o potenciat normativo (Ptan Xerat de
Normatización da Lingua Gatega, aprobado por unanimidade no Partamento
Gatego en 2004; Lei 5/1988, do 21 de xuño de uso do gatego como tingua
oficial de Gaticia potas entidades locais e da Lei 5t1997 das administracións
locais de Gaticia) para desenvolver accións positivas en favor da lingua
gatega para adquirir máis e mettores espazos de uso e que permitan vivirptenamente en galego no municipio, sen atrancos administrativos nin
sociais.
. Esquerda Unida fai súas as demandas da lvlesa Pola Normalización
Lingüística de Golicia e, entroutras medidas, adquirimos o compromiso de:o Estab[ecer que nos pregos de condicións dos concursos se inctúa de
oficio a ctáusuta de que "as ofertas e estudos técnicos que se
acompañen deberán, polo menos, estar redoctados en golego".
o Dispoñer que todos os departamentos e organismos dependentes das
deputacións e concettos teñan a lingua gatega como tingua xerat de
referencia oral e escrita, así como a súa utitización de todos os cargos
etectos no exercicio das súas funcións.
o Facer que os actos xurídicos documentados e as retacións xurídicas enotariais da Administración locat, que se refiran a actividades de ámbito
gatego, se redacten normatmente en lingua gatega.
15
Estabtecer que todos os trabattos topográficos e cartográficos que
reaticen as administraciéns recoltan a microtoponimia consonte o
sistema deseñado pota Comisión de Toponimia. Dito material toponímico
será remitido ao S¡TGA, para a súa organización e posta á disposición da
sociedade na rede.
Estabtecer normas xerais e uniformes sobre a capacidade tingüística
esixibte nos procesos de acceso á función púbtica e no desempeño desta
función.
Programar un novo proceso de formación tingüística do persoal
funcionario.
Estabtecer que as respostas tetefónicas das administracións [ocais debe
ser en principio en gatego (Oferta Positiva).
lmpulsar a creación dun Servizo Municipal de Normatización Lingüística
que desenvotva accións de promoción da tingua galega e coordine a
posta en marcha do aquí sinatado.
Garantir que as escotas infantís municipais ofrezan cando menos o 5A%
de presenza do gatego en toda a súa actividade.
3.2. CULTURA
A cultura, ao igual que a educación, é un eixo artettador das potíticas municipais.
A cuttura como espazo de intercambio de experiencias e de sociatización,
afastada do enfoque meramente consumista e competitivo do capitatismo.
Esquerda Unida propón unha cuttura creativa, formativa, gu€ reafirme os
procesos culturais de base. Queremos garantir o acceso da veciñanza dos
municipios a programas cutturais integradores e de catidade, desde a hexemonía
do púbtico e coa participación do tecido sociocutturat do municipio e da comarca.
r Crear Áreas ou Concettarías propias de Cuttura.
. Poñer en marcha o Instituto Municipal de Cuttura para deter odesmantelamento dos servÍzos púbticos cutturais.
. Crear órganos de ámbito supramunicipat para coordinar e planificar a oferta
cuttura[ desde un enfoque cooperativo e de cohesión sociat.
o Garantía de protección, divutgación e goce cotectivo do noso patrimonio
I6
cuttural e naturat, asi como do inmateriat.
. Estabtecer acordos coas universidades gategas para crear propostas de
innovación cutturat.
o Mettora dotacional das bibtiotecas de barrios, parroquias e das asociacións
culturais.
e Exención do pago do canon por préstamo e adquisición que estabtece o Rea[
Decreto 624 I 2014 para as bibtiotecas púbticas de Gaticia e outras
entidades como museos, arquivos, hemerotecas, fonotecas ou fitmotecas
asi como as que pertenzan a entidades de interese xeral de carácter
cutturat, científico ou educativo sen ánimo de tucro.
. Creación de feiras do libro cunha periodicidade a estabtecer de forma
participativa cos axentes cutturais do concetto, asi como a que obedezan a
un criterio de descentratización por barrios e parroquias.
o Creación da radio e tetevisión municfpat.
. Creación dunha sata de cine municipat, cun criterio de seryizo púbtico, non
competitivo. Espazo para o cine gatego, o cine independente de todas as
cutturas. Cun programa estable de sesións para centros educativos.
. Estabtecemento de itinerarios cutturais para centros educativos, que
manifesten o retevo de feitos patrimoniais, arquitectónicos, arqueotóxicos,
históricos, titerario do concetto.
Cultura de Paz e lnternacionalismo
. Creación Consetto Municipal pota Paz, a Sotidariedade e a Cooperación,
onde se podan poñer en marcha desde os mecanismos de participación
cidadá potíticas locais de cooperación, sotidariedade e erradicación da
pobreza.
o Orzamento mínimo do I Yo para potíticas de cooperación e para o
desenvolvemento das potíticas que se deseñen.
. Apoio a campañas permanentes de sotidariedade cos pobos oprimidos, tal
como o Sáhara ou Patestina.
o Campañas de sensibilización sobre a situación dos pobos do mundo e firme
defensa dos Dereitos Humanos nos centros educativos, facititando
ferramentas didácticas e pedagóxicas, asi como para a veciñanza no seu
t7
conxunto.
o Potíticas de cooperación e sotidariedade internacional que prioricen os
Dereitos Humanos. Actuacións directas en zonas empobrecidas e
irmanamento instituciona[.
¡ Concettos pota Paz: negativa a que se ubiquen instatacións mititares, e
recuperaremos o soto cedido ás mesmas para fins sociais e que enfaticen
potíticas de sotidariedade cos pobos oprimidos e unha firma aposta por
unha cuttura de paz. Non se empregará diñeiro púbtico para promocionar a
industria mititar.
3.3. SANIDADE
Esquerda Unida defende un sistema sanitario púbtico e universat. Opoñemonos á
privatización da atención sanitaria. Queremos un sistema púbtico, universat,
integral, sotidario e de calidade.
. Toda a cadea sanitaria debe estar no eido púbtico: titutaridade,
financiación, xestión e provisión.
r Creación Consetto MunicipaI de Saúde, participativo, interdisciptinario,
intersectoriaI e interinstitucionat.
r Mellora e afortatamento da rede de Atención Primaria
. Rectamaremos que se dote dos medios necesarios e do persoa[ sanitario que
sexa preciso para reducir os tempos de espera e os tempos de demora das
consuttas de atención especiatizada, probas diagnósticas, cirurxía eprocedementos terapéuticos nos diferentes comptexos hospitatarios de
Ga[icia.
o Esixir a creación dos centros de saúde en perspectiva desde hai anos, asi
como potíticas de mantemento e renovación dos xa existentes.
. Desenvotver as competencias municipais en materia de saúde etementat,
consumo e demais cometidos especificados na Lei Xeral de Sanidade.
o Así, poderanse desenvotver tarefas de inspección e control en materia
de, entroutros eidos:
. catidade das augas de consumo
r augas residuais
18
r contaminación atmosférica
. ruídos e vibracións
. hixiene en espazos púbticos de restauración, comercio minorista,
mercados, hoteis, escolas, zonas de [ecer...
Atención Comunitaria
o Creación Equipos de Enfermería Comunitaria
o Potenciar as Unidades de Hospitatización Domiciliaria, que prestarán
atención no domicitio, evitando así o ingreso hospitatario.
o Abordaxe integrat das toxicomanías, no eido máis famitiar da persoa,
mediante unha potítica integral de axuda, reinserción e prevención.
3.4. VIVENDA
Tempos de naufraxio do dereito constitucional a unha vivenda digna. Os axentes
do capitatismo que converteron en AMO o vator de cambio dun dereito esenciat,
anutando o vator de uso, aptican a lei do máis forte sen ningún tipo de freo. 5ó a
contestación socia[ e o compromiso do activismo sotidario foi quen de poñer
obstácutos á acción do sistema, axudando a unha veciñanza oprimida e abafada,
desposuída do seu fogar. Sabedores desta f orza sociat, o sistema puxo en marcha
a maquina normativa para crear un instrumento tegat de represión, a chamada
Lei lÁordaza.
Esquerda Unida une a súa forza a quen considera imprescindibte a rebetión
popular para recuperarmos os valores de uso e os dereitos fundamentais hoxe
sometidos ao lucro, á mercantilización, á privatización. Neste programa-marco
recottemos as demandas da Plataforma Cidadá Por unha Vivenda Dígna, amais
das que emanaron dos diferentes procesos de participación que puxemos en
marcha desde Esquerda Unida:
Creación dun Rexistro Púbtico de Recatificacións de soto.
Evitar que as plusvatías púbticas se convirtan en ptusvatías privadas e que
revirtan no interese xeral e na mettora dos servizos púbticos.
Censo motivado de vivendas bateiras. Dentro das marxes da Lei gravaremos
19
as vivendas bateiras ate un 50% previa atención ás causas da situación de
baleiro ou abandono. Potítica de incorporación de ditas vivendas ao parque
púbtico de vivendas en réxime de atugueiro social.
¡ Censo único e propio de demanda de vivendas protexidas.
. Recuperar o vator de uso da vivenda e a súa función social poñendo en
marcha unha priorización do atugueiro desde o control púbtico e o interese
xerat.
. Expropiación das vivendas bateiras en mans de entidades financeiras que
desafiucen a famitias en risco de exctusión sociat.
¡ Creación parque púbtico de vivendas en réxime de atugueiro sociat.
. 1A0% da nova vivenda púbtica destinarase de maneira vitaticia ao atugueiro.
o Concettos [ibres de lanzamentos e desafiuzamentos. A administración
púbtica non desafiuzará dos seus parques de vivendas. lguatmente,
imptementaranse medidas patiativas e de protección cando se produzan
ditas situacións de vuneración do dereito a unha vivenda digna.
. Estabtecemento de baremos equitativos que dean prioridade ás persoas
máis necesitadas na adxudicación de vivendas protexidas.
o Provisión de vivendas para emexencias sociais.
r Da cuttura da especutación e da construción, á cuttura da rehabititación.
. Etiminación das infravivendas.
o Reatización de estudos para tevar a cabo a necesaria revitatización dos
barrios e das parroquias dos municipios.
o Cumprimento das normas de accesibitidade universal nos novos deseños e
incorporación dos antigos a ditas normas mediante a coordinación de
potíticas púbticas de provisión das diferentes administracións.
20
4, INCLUSIÓN SOCIAL E ¡GUALDADE
Debido á acción de desteixe das administracións públÍcas, debido a un constante
proceso de externatización da atención aos sectores da poboación menos
favorecidos, debido ao imperio do pensamento único neotibera[, quen ofrece máis
servizos de atención ás persoas en situación de exctusión social é o eido privado,
a través de entidades asistencialistas sen ánimo de tucro.
Esquerda Unida quere uns Servizos Sociais Municipais púbticos e fortes, que
garantan dereitos de cidadanía e impidan a exctusión sociat. Por iso, é imperativo
presionar para que se modifiquen as Leis de Adaptación á Comunidade Autónoma
da lei de Racionalidade e Adaptación da Autonomía Local, que reducen os
Servizos Sociais Municipais no seu protagonismo, converténdoos en seryizos de
corte asistencialista. As entidades de inÍciativa sociaI deben ter un papet
importante, mais só como comptemento especiatizado na planificación, xestión e
avatiación dos servizos prestados.
Creación Concetlarías de Inclusión Social
OficÍna de Dereitos Sociais, como órgano de controt da acción do Concetlo.
Desenvotvemento dun Programa Integral de Atención a Persoas
Empobrecidas, en coordinación coa nova Lei de Dereitos Vitais Básicos, que
se desenvotverá no goberno central, para dar resposta ás necesidades
básicas das persoas que viven en condiciéns de pobreza económica e en
situación de exctusión socia[. Dentro do abano de dereitos figurarán:
atimentación, ingresos mínimos, vivenda e subministros esenciais. Dentro
dese programa figurará unha atención especial á pobreza enerxética e oacceso universa[ ao gas e á auga.
Creación do Abono Transporte Social para todas as persoas en situación de
pobreza económica e exctusión sociat.
0s servizos sociais garantirán o servizo púbtico ás persoas migrantes sen
ningún tipo de discriminación derivada da súa situación administrativa.
a
a
a
4.T. POLÍTICAS PARAA ¡NCLUSIÓN SOCIAL E A IGUALDADE DE OPORTUNIDADES
21
4.1.1 MULLER
. Creación de espazos de trabatto potítico, de participación e decisión sobre
potíticas que fagan reatidade a iguatdade efectiva entre mutteres e homes
desde a elaboración de propostas de políticas transversais e de coordinar as
súas tarefas:
o Concettaría de Mutter
o Consetlo Municipal de Mutler
o Ptan Tranversal de lguatdade de Xénero
o Plan de Prevención da Viotencia Machista
. Potíticas activas de emprego para a mutter.
o lguatdade satarial entre mutleres e homes.
. Superación da segregación á que é sometida a mutter inmigrante no eido
laboral e ocupacionat.
. Deseño de potíticas paritarias no acceso á contratación funcionariat e
[aborat.
. Políticas reais para a concitiación.
o Dedicación mínima do 5% do orzamento municipa[ para desenvotver ditas
potíticas.
. Fórmutas para a cotitutaridade da mutter nas exptotacións agrogandeiras.
. Desenvotvemento da formación ocupacional agraria para os sectores de
mutteres no eido rurat.
4.1.2. PERSOAS CON DIVERSIDADE FUNCIONAL
Creación de Ptans Locais para a lnctusión socia[ das persoas con diversidade
funcional con especial incidencia nos eidos:
. a) texistativo;
. b) de participación e representación;
. c) de inclusión laborat;
. d) de sensibitización e imaxe socia[;
. e) de educación e formación permanente;
. f) de accesibilidade universat;
22
. g) de promoción da autonomía persoal;
. h) de cuttura, lecer e respiro famitiar;
. i) de iguatdade de xénero;
. k) de fiscatidade.
4.1 .3. MOCIDADE
. Potíticas activas para que a mocidade non se vexa exposta á actual
situación de demouca, con escasas expectativas de poder emanciparse e
realizar o seu proxecto vital en Gaticia. Entroutros eidos, desde Esquerda
Unida contemplamos potíticas nos eidos de:
o Emprego e emancipación
. Plan Municipal de Emprego Xuvenil
. Creación Bolsa de emprego novo, non precario, a xornada parcial ou
continuado que permita combinar estudos e trabatto.
. Creación Oficina Municipal de Asesoramento e Orientación Laborat
. Ptan Municipal de acceso á vivenda
o Cidadanía e Participación
. Consetlo Municipat de Xuventude
r promoción do asociacionismo xuveniI
o Experimentación e creatividade
. axudas en base á renda para a participación en todo tipo de eventos
cutturais de patrocinio púbtico
. creación de espazos xuvenís municipais autoxestionados pota propia
mocidade como forma de avanzar en dinámicas de
corresponsabitidade co medio púbtico.
. Deseño dun programa de ocio atternativo.
. Creación de escotas de animación e tempo tibre
. Apoio ao deporte de base e deporte nos barrios, con especia[ apoio
aos deportes minoritarios.
o Igualdade e atención á sexualidade
. Erradicación dos vatores machistas, patriarcais e de recoñecemento
z-1
da diversidade afectiva e sexuat, hoxe, se cabe, nun franc proceso de
avance, que cómpre afrontar desde os municipios:
o Campañas municipais que incidan nunha educación integral non
patriarcat, especiatmente dirixida ao atumnado de primaria e
ensino medio, así como de accións orientadas á prevención do
mattrato sexista.
. Creación dunha rede de atención e asesoramento en materia de
educación e diversidade afectiva e sexuat.
o Habititación de espazos de encontro para a mocidade nos centros
sociocutturais dos barrios e das parroquias.
4.1.4. LGTBI
Esquerda Unida participou activamente desde as rúas e as institucións nos aínda
febles avances que se deron con respecto ao cotectivo de lesbianas, gais,
transexuais e bisexuais. Avances que son froito dun trabatto cotectivo dos
movementos sociais LGTBI a través da protesta, da toita e da organización
potítica.
0 sistema é heteronormativo, e estabtece como norma a heterosexuatidade, nun
rexime social, potítico e económico que impón o heteropatriarcado, a opresión ea discriminación a multeres e persoas que viven orientacións sexuais e identidades
de xénero non normativas.
Para Esquerda Unida a loita pota defensa das tiberdades afectivas e sexuais e a
loita contra o heteropatriarcado son puntos básicos desde todas as
administracións púbticas.
Amais das medidas que se estabtezan a nivel autonómico, desde os Concettos
Esquerda Unida quere desenvolver unha potítica de normatización da diversidade
afectiva e sexual e trabattará por:
. Crear na estrutura orgánica do Concetto dunha Concettaría de lguatdade.
24
Etaborar unidades didácticas destinadas aos centros educativos para que os
e as docentes teñan ao seu atcance ferramentas pedagóxicas que axuden na
tarefa de avanzar no recoñecemento da diversidade afectiva e sexual da
sociedade e acadarmos a igualdade reat.
Crear nos centros púbticos de ensino dun servizo psicopedagóxico,
coordinado poto departamento de orientación do centro, e coa
participación de cotectivos LGTBI para atender os posibtes conftitos que
podan xurdir nos centros.
Poñer en marcha protocotos de atención integral para tratar de forma
axeitada ás persoas que sofren agresións pota súa orientación sexuat,
identidade de xénero ou expresión de xénero, así como para perseguir ditos
detictos de odio de forma contundente. Protocotos que contarán cos
recursos orzamentarios e persoais necesarios para a realización de ditas
tarefas.
o Formar en prevención da LGTBlfobia aos axentes da Policía Locat, asi como
ao persoal funcionario e laboral do Concetlo para garantir a iguatdade de
trato e non discriminación.
4.1 .5. PERSOA§ MIGRANTES
. Creación do Consetto Municipal de Persoas Migrantes para que sexa o espazo
en que inmigrantes, emigrantes retornados e o tecÍdo asociativo veciñal do
concetto se encontren e debatan sobre as sotucións para superar os posibtes
probtemas de convivencÍa.
¡ Etaboración do Ptan Locat de Convivencia lntercuttural a 5 anos vista,
reatizado e definido en base á democracia participativa que teña en conta
todas as dimensÍóns esenciais da vida en sociedade: emprego, educación,
sanidade, vivenda, cuttura, etc.
. Pleno acceso aos servizos púbticos con independencia da súa condición
administrativa
¡ Creación ou afortatamento das Oficinas de Atención ás Persoas Migrantes
para atender e facititar a tramitación administrativa dos documentos máis
habituais: residencia, renovacións, reagrupacións famitiar, inscrición no
2s
censo etectorat, tarxeta e atención sanitaria, homotogacións documentais,
etc.
. Artettamento dun Ptan de Acción Local contra a Trata de Persoas,
procurando a reparación, a defensa, a incorporación da persoa vítima de
trata no desenvotvemento normatizado da vida cotiá, desvencettando a
defensa dos seus dereitos da cotaboración coas autoridades.
o Protocotos de prevención e persecución de todo acto racista e xenéofobo.
o Formación para a Poticía Local e persoal funcionario en materia de atención
ás persoas migrantes.
. Campañas de acción positiva para o empadronamento, simptificando os
trámites, e desvence[tando o mesmo da situación administrativa.
o Campañas informativas para apoiar o dereito ao voto e á participación
social e potítica de todas as persoas residentes estranxeiras.
o Adhesión a Rede de Municipios sen Fronteiras.
4.1.6. PERSOAS DE ETNIA XITANA
o Desenvotvemento dun Plan Integra[ de Desenvotvemento Persoal e Social do
Colectivo Xitano. Entroutras medidas de tipo transversal para avanzar na
convivencia intercuttura, contemptará as seguintes medidas:
. Educación
. Etaboración dun programa para mettorar o proceso de
escotarización do atumnado xitano e o seu aproveitamento.
o Evitar os procesos de guettización escota6 demasiado habituais
natgúns concettos de Gaticia
. Vivenda
o Destinar porcentaxes de vivenda púbtica que se oferte tanto en
rexime de atugueiro social como libre para persoas de etnica
xitana.
. Emprego
o Acceso á formación e ao emprego.
. Desenvotver Escotas-Obradoiro e a imptantación da Formación
26
Profesionat Específica e Ocupacional.
r lmaxe social
o Concienciación e sensibitización social para que non se asocie
cuttura xitana a pobreza e marxinatidade.
27
5. MEDIO AMBIENTE E ECOLOXíA SOCIAL
O modeto urbano imperante desenvotve un proxecto ideado para beneficio das
otigarquías sociais e económicas, que imputsaron, co apoio de corporacións
curtopracístas, e mediante mecanismos clíentelares e comporamentos corruptos,
unha trama urbana que segrega a poboación, QU€ monetariza o patrimonio
púbtico do soto para os máis favorecidos e desprazando á mocidade e a unha
poboación cada vez máis empobrecida ás marxes de dita trama urbana.
Un modeto depredador que espotiou o patrimonio naturat, que esnaquizou os
espazos de propiedade cotectiva, gue etiminou os espazos púbticos de
sociatización, que fracturou a continuidade dos barrios e a convivencia veciñal.
Temos que reequitibrar a trama urbana, desfacer as fronteiras que segregan e
vottar a tender pontes entre os barrios: ubicación do equipamento sociat, zonas
verdes, distribución de vivendas sociais, ubicación do comercio e das zonas
índustriais, o desenvotvemento dunha rede de transporte púbtico e o deseño das
vías de comunicación.
Esquerda Unida quere sustentabitidade sociat, territoriat, económica e ambientat.
O enfoque debe ser non só municipat, senón integrarse en potítica de
coordinación e cooperación supramunicipat. As potíticas de depredación do
capitatismo fixeron que estouranse os principios de prevención, precaución e
transversatización das potíticas de sustentabitidade: adíase o saneamento, que
debe ter claramento un enfoque supramunicipat; seguimos co modeto SOGAlvtA,
que supón incumprir os protocotos e documentos que se asinan en canto ao
quencemento ctimático e aproveitamento da enerxía.
Ecoloxía e Territorio
. Ordenación do territorio e xestión do soto mediante mecanismos de
participación cidadá cun enfoque ecolóxico e sociat. O patrimonio púbtico
de soto non será obxecto de mercantitización por parte da administración
púbtica. Redefinición do PXOM tendo en conta o respecto polo Ptan de
Acción Local da Axenda 21.
o En cada concello deseño de proxectos gtobais para o rurat (mecanismos de
participación; transporte púbtico; emprego (imputso a cooperativas);
vivenda; servizos púbticos; deseño agropecuario; rede TIC; creación feiras
e mercados) para evitar a actual situación de abandono do rurat, de
desertización humana.
. Equitibrio entre espazos naturais e espazos habitacÍonais debe entenderse
coma un proceso de diátogo e participación, non só desde un enfoque
municipat, senén que debe de inserirse na trama ecotóxica da contorna a
nivel supramunicipat: potítica de transporte; potítica de saneamento e
depuración; etc. Os conceltos son para Esquerda Unida suxeito cotectivos
que cooperan e non entidades destinadas a competir entre e[es.
Transporte público
. Cunha potítica de cooperación supramunicipal poderemos deseñar metas de
obrigado cumprimento como a redución de emisións de CO2 e outros gases
de efecto invernadoiro, reducir a dependencia enerxética, mettorar a
catidade de vida a través dunha rede de transporte púbtico comarcal áxit e
que cumpra cos obxectivos que se ptanifiquen.
. Todos os medios de transporte son complementarios desde un parámetro
muttimodal e deben ter o enfoque prioritario de reducir o uso do transporte
privado, permitir cohesionar sociedade e territorio, mettorar a catidade de
vida.
o Creación dun Órgano de Coordinación e Cooperación Supramunicipal.
o Etaboración ptan integral de transporte púbtico, sustentabte e de
catidade. Mecanismos de democracia participativa para estabtecemento
de [iñas, frecuencias, accesos e franxas horarias.
o Creación de bonos considerando a renda da cidadanía e gratuíto para as
persoas desempregadas e cotectivos en risco de exctusión sociat.
o Carrit-bus nas rúas e estradas de nova creación e estudo da imptantación
nas restantes no municipio e na rede supramunicípat.
o Estudo para a posta en marcha dunha pequena rede de ferrocarrit de
cercanías.
o Creación de buses lanzadeiras desde os aparcadoiros disuasorios disposto
nas cidades.
o Creación do bono-trabatlador para usuarios de aparcadoiros disuasorios e
bono-bus combinado.
o Accesibitidade universal nos medios de transporte púbtico.
o Ptans Directores da Bici nos Concettos
Agricultura
o lmputso á agricultura e gandería ecotóxicas mediante a defensa da
exptotación famitiar e mediante técnicas agrarias e gandeiras para a
obtención de atimentos con todas as súas propiedades naturais.
o Erradicación uso de produtos químicos de síntese como fertitizantes,
antibióticos, etc.
o Erradicación uso de organismos modificados xeneticamente.
o Recuperación dos espazos agrarios tradicionais
o Desenvolvemento de agricutturas locais, orientadas a cantes curtas de
comerciatización, prestando especial atención ás bases produtivas de
cada territorio.
o Carácter muttifuncionat, protexendo o carácter muttipticativo das
ptantas, garantindo o dereito dos e das agricultoras a dispoñer da súas
propias sementes.
Pesca
o Deseñar potíticas activas para desenvotver a pesca artisanal
Compra ética e comercio xusto
. Estabtecemento de criterios ecotóxicos e sociais na compra e contratación
de produtos, bens e servizos.
. Espazo libre de uso de transxénicos.
r Desenvotvemento de campañas de información e etiquetado sociat.
r Axuste dos pregos de condicións contractuais para a compra ética.
30
. Potíticas de achegamento dos produtos de Comercio Xusto á cidadanía a
través das administracións, comercios, empresas e tecido asociativo.
Auga
. Os bens comúns (auga, enerxía, soto...) non son mercadorías.
o Opoñemonos á privatización de catquera das fases do cicto integrat da auga
e defendemos unha potítica de taxas e cánons progresiva. A auga é un ben
universat, polo que o acceso á auga é un dereito humano básico.
o Mecanismos de control social do recurso a través da participación cidadá.
o Reutitización das augas residuais depuradas e uso de auga depurada para o
rego das zonas axardinadas.
o Recuperación das fontes naturais do Concelto.
o Mettora das cantes de condución de auga para evitar as perdas.
¡ Rexeneración e recuperación dos recursos hídricos.
Lumes
. Plan lvlunicipal de Prevención e Defensa contra lncendios Forestais, de
acordo coa Lei 312407
. Creación de equipos municipais estabtes especiatizadas na prevención,
rexeneración dos montes do municipio, asi como na extinción dos lumes
Enerxia
o Creación da Axencia Local de Enerxía, de carácter público, que regute todo
o referente ao consumo de enerxía no concetto.
. Eficiencia enerxética para mettorar as condicións de habitabitidade dos
fogares do municipio.
o A enerxía é un ben púbtico universal e non unha mercadoría.
. Modeto de proximidade e disperso na xeración e consumo da enerxía fronte
ao modeto concentrado da actuatidade.
. Modelo que aproveita as potencialidades da enexía renovable.
o Os conceltos gategos serán territorio desnuctearizado.
31
Resíduos
. Nada hai como seguir coas tres R's (reducir, reutitizar e recictar) para
termos unha boa xestión.
. Esquerda Unida defende a xestión púbtica dos resíduos cun enfoque de
recuperabitidade e reutitización. Opoñemonos á incineración de resíduos do
modeto SOGAMA, e dicimos que debemos saír deste modeto. P[an de
redución de resíduos desde o Concetto que abranguerá os eidos famitiar,
industria[ e comercia[.
o Recoltidas setectivas de resíduos en orixe.
. Reforma da taxa de recottida do lixo para evitar os excesos que se
producen, especialmente polas empresas que teñen grandes superficies.
o Estudar a creación dunha ptanta comarcal de compostaxe e fomentar a
compostaxe no eido famitiar.
Contami nación E lectromagnética
o Principio de precaución poto que procuramos que se compartan as
infraestruturas de emisión, repetición e recepción. Apoio á Dectaración de
Benevento de 2006.
o Cartografía de zonas
etectromagnéticas.
Dereitos dos animais
. Normativas municipais que protexan os dereitos dos animais.
¡ Perseguirase e impedirase o mattrato a animais.
. Xestión e titutaridade púbticas dos Centros de Recottida de animais.
o Oposición ao uso de recursos púbticos e subvencións a actividades lúdicas,
espectácutos, e outras actividades que sexan incompatibtes co respecto e
benestar do animal.
Deporte
o Estudo das necesidades deportivas en canto a infraestruturas (piscinas;
libres de exposrcron directa ás ondas
32
pavittóns potideportivos; pistas de attetismo) para dotar dos espazos
precisos para actividades deportivas, consideradas estas como un principio
básico para termos un concelto saudabte.
. As infraestruturas e a súa xestión han ser causa da administración púbtica
loca[.
o Apoio para a creación de actividades deportivas nos barrios que os poñan en
contacto, desde un enfoque formativo e non competitivo.
. Estudo coas entidades deportivas para habilitar circuitos axeitados para a
práctica de bicictetas BMX, Btt; e o mesmo para a creación de circuitos de
terra pisada.
o Estudo para a creación de carrís bicis de incidencia supramunicipat que se
conecten con Ptan Director da Bicicteta para poñer en retación aos
concettos da veciñanza e aproveitar as potenciatidades da paisaxe e da
natureza para crear roteiros verdes.
o Potenciarase a práctica dos deportes menos masivos e mediáticos.
o Apoio a probas deportivas populares, coa creación de categorías puramente
amateurs.
Turismo
o O turismo participará deste mesmo enfoque ecotóxico e social conforme á
Axenda Locat 21 e a unha necesaria coordinación e cooperación
intermunicipal para que se diversifiquen os polos de atracción turística, se
potencien as rutas de sendeirismo e bicicteta, se poñan de relevo os bens
do patrimonio cutturat.
o A oferta ao viaxeiro debe integrar todos os recursos locais, ecotóxicos,
cutturais, monumentais, artísticos, gastronómicos, patrimoniais, e abrirse
desde o [oca[ ao contexto comarcal.
-1 -1