programación didáctica departamento de tecnoloxía curso 2016 … · 2020-07-08 · i.e.s. moncho...
TRANSCRIPT
I.E.S. MONCHO VALCARCE
AS PONTES DE GARCÍA RODRÍGUEZ
Programación Didáctica Departamento de Tecnoloxía
Curso 2016 - 2017
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
2
INDICE
1. Constitución e reparto de Materias no Departamento. .................................................... 8
2. Obxectivos da Eso. ......................................................................................................................... 8
3. Tecnoloxía na eso e no Bacharelato. ................................................................................ 10
Tecnoloxía na ESO ........................................................................................................................... 12 Tecnoloxía -‐ 2ºESO .............................................................................. 13
Programación das unidades didácticas ................................................................................... 13
Bloque 1: Proceso de resolución de Problemas Tecnolóxicos. ....................................... 13
Bloque 2: Expresión e comunicación técnica. ....................................................................... 14
Bloque 3: Materiais de uso técnico. .......................................................................................... 16
Bloque 4: máquinas e sistemas: estruturas, mecanismos e circuitos eléctricos. ...... 18
Bloque 5: Tecnoloxías da Información e Comunicación. ................................................... 23
Instrumentos de avaliación e Criterios de calificación ...................................................... 24
Instrumentos de avaliación ................................................................................................... 24
Sistema de calificación ............................................................................................................ 25
Mínimos para unha avaliación positiva .................................................................................. 26
Temporalización ............................................................................................................................. 26
Tecnoloxía – 3ºESO ............................................................................. 27
Programación das unidades didácticas ................................................................................... 27
Bloque 1: Proceso de resolución de problemas tecnolóxicos. ......................................... 27
Bloque 2: Expresión e comunicación técnica. ....................................................................... 28
Bloque 3: Materiais de uso técnico. .......................................................................................... 30
Bloque 4: Máquinas e sistemas: Electricidade, electrónica e control. .......................... 31
Bloque 5: Tecnoloxías da Información e Comunicación. ................................................... 37
Temporalización ............................................................................................................................. 40
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
3
Instrumentos de avaliación e Criterios de calificación ...................................................... 40
Instrumentos de avaliación. .................................................................................................. 40
Sistema de calificación ............................................................................................................ 41
Avaliación Inicial. ............................................................................................................................ 42
Mínimos para unha avaliación positiva .................................................................................. 42
Tecnoloxía – 4ºESO ............................................................................. 43
Programación das Unidades Didácticas .................................................................................. 43
Bloque 1: Instalacións en vivendas. .......................................................................................... 43
Bloque 2: Electrónica. .................................................................................................................... 44
Bloque 3: Control e Robótica. ..................................................................................................... 47
Bloque 4: Neumática e Hidráulica. ............................................................................................ 49
Bloque 5: Tecnoloxías da información e comunicación. ................................................... 50
Bloque 6: Tecnoloxía e Sociedade. ............................................................................................ 52
Instrumentos de avaliación e criterios de calificación ...................................................... 53
Instrumentos de avaliación ................................................................................................... 53
Mínimos para unha avaliación positiva .................................................................................. 55
Temporalización ............................................................................................................................. 55
Tecnoloxía Industrial no Bacharelato ..................................................................................... 57
Currículo Oficial .............................................................................................................................. 56
Obxectivos do Bacharelato .......................................................................................................... 56
Obxectivos da materia de Tecnoloxía Industrial no Bacharelato .................................. 57
Tecnoloxía Industrial I ...................................................................... 58
Programación das unidades didácticas ................................................................................... 58
BLOQUE 1: RECURSOS ENERXÉTICOS ....................................................................................... 58
BLOQUE 2: MATERIAIS E PROCEDEMENTOS DE FABRICACIÓN. ...................................... 62
BLOQUE 3: MÁQUINAS E SISTEMAS. ......................................................................................... 65
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
4
BLOQUE 4: PRODUTOS TECNOLÓXICOS: DESEÑO, PRODUCCIÓN E
COMERCIALIZACIÓN. ...................................................................................................................... 68
Criterios de avaliación .................................................................................................................. 69
Estándares de Aprendizaxe. Relación cos bloques de contidos e competencias
clave. .................................................................................................................................................... 70
Temporalización ............................................................................................................................. 73
Instrumentos e procedementos de avaliación. ..................................................................... 74
Instrumentos de avaliación ................................................................................................... 74
Sistema de calificación ............................................................................................................ 74
Avaliación Inicial. ............................................................................................................................ 75
Mínimos para unha avaliación positiva .................................................................................. 75
Tecnoloxía Industrial II ..................................................................... 76
Programación das unidades didácticas ................................................................................... 76
Bloque 1: sistemas automáticos. ............................................................................................... 76
Bloque 2: materiais. ....................................................................................................................... 80
Bloque 3: principios de máquinas. ............................................................................................ 83
Bloque 4: circuitos e sistemas lóxicos. ..................................................................................... 87
Bloque 5: control e programación de sistemas automáticos. .......................................... 88
Estándares de Aprendizaxe. Relación cos bloques de contidos e competencias
clave. .................................................................................................................................................... 89
Instrumentos de avaliación e sistema de calificación ........................................................ 92
Instrumentos de avaliación ................................................................................................... 92
Sistema de calificación ............................................................................................................ 92
Mínimos para unha avaliación positiva .................................................................................. 93
Temporalización ............................................................................................................................. 94
Electrotecnia. ........................................................................................ 95
Programación das unidades didácticas ................................................................................... 96
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
5
Obxectivos ......................................................................................................................................... 96
Contidos ............................................................................................................................................. 97
Bloque 1: Circuitos eléctricos ..................................................................................................... 98
Bloque 2: máquinas eléctricas. ................................................................................................... 99
Bloque 3: electrónica. .................................................................................................................. 100
Bloque 4: instalacións eléctricas. ............................................................................................ 100
Criterios de avaliación ................................................................................................................ 101
Estándares de Aprendizaxe. Relación cos bloques de contidos e competencias
clave. .................................................................................................................................................. 101
Instrumentos de avaliación e sistema de calificación ...................................................... 104
Instrumentos de avaliación ................................................................................................. 104
Sistema de calificación .......................................................................................................... 105
Mínimos para unha avaliación positiva ................................................................................ 105
Temporalización ........................................................................................................................... 106
4. TECNOLOXÍAS DA INFORMACIÓN E COMUNICACIÓN NA ESO E NO
BACHARELATO. ....................................................................................................... 108
Tics 4ºESO ........................................................................................... 111
Programación das unidades didácticas. ................................................................................ 111
Bloque 1: ética e estética na interacción en rede. .............................................................. 111
Bloque 2: Computadores, sistemas operativos e redes. .................................................. 112
Bloque 3: Organización, deseño e produción de información dixital. ........................ 115
Bloque 3: publicación e difusión de contidos. ..................................................................... 117
Bloque 4: internet, redes sociais e hiperconexión. ........................................................... 118
Bloque 5: Seguridade. .................................................................................................................. 119
Instrumentos de avaliación. Criterios de cualificación. .................................................. 120
Mínimos para unha avaliación positiva. ............................................................................... 121
Temporalización ........................................................................................................................... 121
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
6
Tics I -‐1ºBac ........................................................................................ 122
Programación das unidades. ..................................................................................................... 122
Bloque 1: A sociedade da Información e o Computador. ................................................. 122
BLOQUE 2: ARQUITECTURA DE COMPUTADORES. ............................................................ 123
BLOQUE 3: SOFTWARE PARA SISTEMAS INFORMÁTICOS. .............................................. 124
BLOQUE 4: REDES DE COMPUTADORES ................................................................................ 129
BLOQUE 5: PROGRAMACIÓN ..................................................................................................... 130
Criterios de avaliación ................................................................................................................ 131
Estándares de Aprendizaxe. Relación cos bloques de contidos e competencias
clave. .................................................................................................................................................. 131
Temporalización ........................................................................................................................... 135
Instrumentos e Procedementos de avaliación .................................................................... 135
Instrumentos de avaliación. ................................................................................................ 135
Sistema de calificación .......................................................................................................... 136
Avaliación Inicial. .......................................................................................................................... 136
Mínimos para unha avaliación positiva ................................................................................ 137
Tics II – 2ºBAC .................................................................................... 138
Programación das unidades didácticas ................................................................................. 138
Obxectivos ....................................................................................................................................... 138
Bloque 1: Seguridade. .................................................................................................................. 138
Bloque 2: Publicación e difusión de contidos. ..................................................................... 139
Bloque 3: Programación. ............................................................................................................ 140
Estándares de Aprendizaxe. Relación cos bloques de contidos e competencias
clave. .................................................................................................................................................. 141
5. Medidas de atención a diversidade .................................................................................... 145
6. Actividades extraescolares e complementarias ............................................................ 145
7. Elementos transversais. ......................................................................................................... 146
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
7
8. Indicadores de Logro. ............................................................................................................. 149
9. Alumnado coa materia pendente. ....................................................................................... 150
10. Alumnado que non superou a materia chave para poder cursar outra no
curso seguinte ................................................................................................................................ 152
11. Criterios para avaliar a programación. .......................................................................... 153
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
8
1. CONSTITUCIÓN E REPARTO DE MATERIAS
NO DEPARTAMENTO. As materias impartidas polo Departamento de Tecnoloxía durante o curso 2016/17 serán
as seguintes:
- Tecnoloxía (2ºESO)
- Tecnoloxía (3ºESO)
- Tecnoloxía (4ºESO)
- Tecnoloxías da Información e da Comunicación (4ºESO)
- Tecnoloxía Industrial I (1º BAC)
- Tecnoloxías da Información e Comunicación I (1ºBAC)
- Tecnoloxía Industrial II (2º BAC)
- Electrotecnia (2º BAC)
- Tecnoloxías da Información e Comunicación II (2ºBAC)
Os membros do departamento e a distribución das materias é a seguinte:
- Mª Ángeles García García (xefa do departamento): Tecnoloxía 3ºESO (2 grupos), Tecnoloxía
Industrial I (1 grupo), Tics 1ºBAC (1 grupo), Tecnoloxía Industrial II (1 grupo) e Tics II (2
grupos).
- Carmen Castro García : Tecnoloxía 2ºESO (3 grupos), Tics 4ºESO (1 grupo), Tecnoloxía
4ºESO (1 grupo), Electrotecnia (1 grupo).
2. OBXECTIVOS DA ESO. a) Asumir responsablemente os seus deberes, coñecer e exercer os seus dereitos no respecto ás
demais persoas, practicar a tolerancia, a cooperación e a solidariedade entre as persoas e os
grupos, exercitarse no diálogo, afianzando os dereitos humanos e a igualdade de trato e de
oportunidades entre mulleres e homes, como valores comúns dunha sociedade plural, e
prepararse para o exercicio da cidadanía democrática.
b) Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina, estudo e traballo individual e en equipo, como
condición necesaria para unha realización eficaz das tarefas da aprendizaxe e como medio de
desenvolvemento persoal.
c) Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e oportunidades entre eles.
Rexeitar a discriminación das persoas por razón de sexo ou por calquera outra condición ou
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
9
circunstancia persoal ou social. Rexeitar os estereotipos que supoñan discriminación entre homes
e mulleres, así como calquera manifestación de violencia contra a muller.
d) Fortalecer as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade e nas súas
relacións coas demais persoas, así como rexeitar a violencia, os prexuízos de calquera tipo e os
comportamentos sexistas, e resolver pacificamente os conflitos.
e) Desenvolver destrezas básicas na utilización das fontes de información, para adquirir novos
coñecementos con sentido crítico. Adquirir unha preparación básica no campo das tecnoloxías,
especialmente as da información e a comunicación.
f) Concibir o coñecemento científico como un saber integrado, que se estrutura en materias, así
como coñecer e aplicar os métodos para identificar os problemas en diversos campos do
coñecemento e da experiencia.
g) Desenvolver o espírito emprendedor e a confianza en si mesmo, a participación, o sentido
crítico, a iniciativa persoal e a capacidade para aprender a aprender, planificar, tomar decisións e
asumir responsabilidades.
h) Comprender e expresar con corrección, oralmente e por escrito, na lingua galega e na lingua
castelá, textos e mensaxes complexas, e iniciarse no coñecemento, na lectura e no estudo da
literatura.
i) Comprender e expresarse nunha ou máis linguas estranxeiras de maneira apropiada.
l) Coñecer, valorar e respectar os aspectos básicos da cultura e da historia propias e das outras
persoas, así como o patrimonio artístico e cultural. Coñecer mulleres e homes que realizaran
achegas importantes á cultura e á sociedade galega, ou a outras culturas do mundo.
m) Coñecer e aceptar o funcionamento do propio corpo e o das outras persoas, respectar as
diferenzas, afianzar os hábitos de coidado e saúde corporais, e incorporar a educación física e a
práctica do deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social. Coñecer e valorar a
dimensión humana da sexualidade en toda a súa diversidade. Valorar criticamente os hábitos
sociais relacionados coa saúde, o consumo, o coidado dos seres vivos e o medio ambiente,
contribuíndo á súa conservación e á súa mellora.
n) Apreciar a creación artística e comprender a linguaxe das manifestacións artísticas, utilizando
diversos medios de expresión e representación.
ñ) Coñecer e valorar os aspectos básicos do patrimonio lingüístico, cultural, histórico e artístico
de Galicia, participar na súa conservación e na súa mellora, e respectar a diversidade lingüística e
cultural como dereito dos pobos e das persoas, desenvolvendo actitudes de interese e respecto
cara ao exercicio deste dereito.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
10
o) Coñecer e valorar a importancia do uso da lingua galega como elemento fundamental para o
mantemento da identidade de Galicia, e como medio de relación interpersoal e ex- presión de
riqueza cultural nun contexto plurilingüe, que permite a comunicación con outras linguas, en
especial coas pertencentes á comunidade lusófona.
3. TECNOLOXÍA NA ESO E NO
BACHARELATO.
3.1. INTRODUCIÓN
A tecnoloxía desenvolve un papel fundamental na sociedade actual, porque proporciona un
conxunto de coñecementos e de técnicas que permiten satisfacer as necesidades individuais e
colectivas. Neste sentido, a tecnoloxía proporciónalle ao currículo a capacidade de analizar e
redeseñar a relación entre dispositivos tecnolóxicos e necesidades sociais, ámbito no que a
innovación e a condición de inmediato que lle son propias, dotan esta materia dunha grande
relevancia educativa. Na resolución de problemas tecnolóxicos conxúganse, ademais da
innovación, elementos como o traballo en equipo ou o carácter emprendedor, que son
imprescindibles para formar unha cidadanía autónoma e competente. Ademais, o coñecemento da
tecnoloxía proporciona unha imprescindible perspectiva científico-tecnolóxica sobre a necesidade
de construír unha sociedade sustentable formada por unha cidadanía crítica con respecto ao que
acontece arredor.
No conxunto dos bloques desta materia intégranse coñecementos de carácter matemático e
científico, polo que un enfoque interdisciplinar favorecerá a conexión con outras materias e
mesmo con diversos temas de actualidade.
Desde o punto de vista metodolóxico, o ensino desta materia require que se realicen
proxectos nos que se traballe en equipo para resolver problemas tecnolóxicos que permitan
explorar e formalizar o deseño, a produción, a avaliación ou a mellora de produtos relevantes
desde o punto de vista tecnolóxico e social. Trátase de aprender a identificar e a seleccionar
solucións aos problemas técnicos, a realizar cálculos e estimacións, e a planificar a realización de
actividades de deseño, de montaxe e de verificación das características dos prototipos, contextos
de aprendizaxe nos que son importantes a iniciativa, a colaboración e o respecto polas normas de
seguridade, e nos que as tecnoloxías da información e da comunicación son ferramentas
imprescindibles para a procura de información, para a elaboración de documentos ou de planos,
para a realización de simulacións e de cálculos técnicos e económicos, e para a presentación ou a
publicación de resultados.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
11
No ensino da tecnoloxía resulta, xa que logo, adecuado reflexionar e traballar en grupo
procurando solucións a problemas nos que se poidan aplicar os coñecementos adquiridos, e
buscar información adicional, si se require, para fomentar o espírito emprendedor.
3.2. CONTRIBUCIÓN AO DESENVOLVEMENTO DAS
COMPETENCIAS CLAVE.
§ Competencia en comunicación lingüística (CCL): desenvolverase na medida en que o
alumnado adquira e utilice adecuadamente vocabulario tecnolóxico, elabore informes técnicos,
explique conceptos ou elabore e expoña información.
§ Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía (CMCCT): son
competencias específicas desta materia, poden alcanzarse calculando magnitudes e
parámetros, e aplicando técnicas de medición e de análise gráfica no contexto do proceso de
resolución técnica de problemas, ou construíndo obxectos e verificando o seu funcionamento,
competencias que tamén se favorecen utilizando ferramentas e máquinas, analizando procesos
e sistemas tecnolóxicos ou mediante a análise e a valoración das repercusións ambientais da
actividade tecnolóxica.
§ Competencia dixital (CD): desenvolverase co emprego constante das tecnoloxías da
información e da comunicación para procurar e almacenar información, para obter e presentar
datos e para simular circuítos, sistemas e procesos tecnolóxicos, ou para controlar e programar
sistemas automáticos.
§ Competencia de aprender a aprender (CAA): as actividades deben permitir que tome
decisións cun certo grao de autonomía, que organice o proceso da propia aprendizaxe e que
aplique o aprendido a situacións cotiás das que poida avaliar os resultados.
§ Competencia social e cívica (CSC): alcanzarase procurando que o alumnado traballe en
equipo, interactúe con outras persoas e outros grupos de forma democrática e respecte a
diversidade e as normas, e tamén mediante a análise da interacción entre o desenvolvemento
tecnolóxico e os cambios socioeconómicos e culturais que produce.
§ Competencia do sentido de iniciativa e espírito emprendedor (CSIEE): conséguese nesta
materia a través do deseño, a planificación e a xestión de proxectos tecnolóxicos, ao
transformar as ideas propias en dispositivos, circuítos ou sistemas.
§ Competencia da conciencia e as expresións culturais (CCEC): reflíctese na análise da
influencia dos fitos tecnolóxicos nas distintas culturas e no seu desenvolvemento e progreso.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
12
3.3. TECNOLOXÍA NA ESO.
OBXECTIVOS DA MATERIA DE TECNOLOXÍA NA ESO
O ensino da Tecnoloxía nesta etapa terá como finalidade o desenvolvemento das seguintes
capacidades:
1. Analizar os obxectos e sistemas técnicos para identificar os seus elementos e as funcións
que realizan, explicar o seu funcionamento, utilizalos e controlalos de diversas formas, e
recoñecer as condicións fundamentais que interveñen no seu deseño e construción.
2. Abordar con autonomía e creatividade, individualmente e en grupo, problemas
tecnolóxicos traballando de forma ordenada e metódica para estudar o problema,
recompilar e seleccionar información procedente de distintas fontes, elaborar a
documentación pertinente, concibir, deseñar, planificar e construír obxectos ou sistemas
que resolvan o problema e avaliar a súa idoneidade desde distintos puntos de vista.
3. Actuar de xeito dialogante, flexible, responsable e voluntario no traballo en equipo, na
procura de solucións, na toma de decisións e na execución das tarefas encomendadas con
actitude de respecto, cooperación, tolerancia e solidariedade.
4. Empregar as destrezas e os coñecementos necesarios para a análise, intervención, deseño,
elaboración e manipulación de forma segura e precisa de materiais, obxectos e sistemas.
5. Expresar e comunicar ideas e solucións técnicas, así como explorar a súa viabilidade e
alcance utilizando os medios tecnolóxicos, os recursos gráficos, a simboloxía e o
vocabulario axeitados.
6. Adoptar actitudes favorables á resolución de problemas técnicos, desenvolvendo interese e
curiosidade cara á actividade tecnolóxica, analizando e valorando criticamente a
investigación e o desenvolvemento tecnolóxico e a súa influencia na sociedade, no
ambiente, na saúde e na calidade de vida das persoas.
7. Manexar con soltura aplicacións informáticas para buscar, almacenar, organizar,
manipular, recuperar, presentar, compartir e publicar información, e empreñar de forma
habitual as redes de comunicación na propia formación, na busca de emprego e para
acceder a servizos electrónicos administrativos ou comerciais.
8. Interesarse polos avances tecnolóxicos valorando criticamente a súa contribución á
mellora do benestar social e individual, e incorporándoos ao seu facer cotiá.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
13
TECNOLOXÍA - 2ºESO
PROGRAMACIÓN DAS UNIDADES DIDÁCTICAS
BLOQUE 1: PROCESO DE RESOLUCIÓN DE PROBLEMAS
TECNOLÓXICOS.
UNIDADE 1: INTRODUCCIÓN Á TECNOLOXÍA. O PROCESO TECNOLÓXICO.
OBXECTIVOS
§ Comprender a función da tecnoloxía e a súa importancia no desenvolvemento da civilización.
§ Coñecer o proceso tecnolóxico e as súas fases.
§ Traballar en grupo, organizando o traballo e planificando as actividades que vai desenvolver
cada membro do equipo.
§ Deseñar os documentos necesarios empregando as tecnoloxías da información e
comunicación.
§ Identificar e valorar os problemas derivados do desenvolvemento tecnolóxico e adoptar as
solucións necesarias.
§ Entender e asimilar o xeito no que funciona a aula taller e a actividade da área.
§ Recoñecer e respectar as normas de hixiene e seguridade na aula taller.
CONTIDOS
§ A tecnoloxía como fusión de ciencia e técnica.
§ Fases do proceso tecnolóxico. A tecnoloxía como resposta as necesidades humanas.
§ A aula-taller e o traballo en grupo.
§ Materiais de uso técnico.
§ Deseño de prototipos ou maquetas para resolver problemas técnicos.
§ Traballo en equipo. Distribución de tarefas e responsabilidades. Seguridade no contorno
de traballo.
§ Documentación técnica. Normalización.
§ A influencia da tecnoloxía na sociedade.
§ Tecnoloxía e medio ambiente.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
14
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Identificar e describir as etapas necesarias para a creación dun produto tecnolóxico desde o
seu deseño ata a súa comercialización.
§ Realizar as operacións técnicas previstas nun plan de traballo utilizando os recursos
materiais e organizativos con criterios de economía, seguridade e respecto polo medio
ambiente.
§ Preparar a documentación asociada ao seguimento do proxecto en todas as súas fases.
§ Analizar obxectos tecnolóxicos dende os aspectos formais, técnicos, socioeconómicos e
funcionais.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS CLAVE
Deseña un prototipo que de solución a un problema técnico sinxelo, mediante o proceso de resolución de problemas tecnolóxicos.
CMCCT CCL CD CAA CSC CSIEE CCEC
Elabora a documentación necesaria para a planificación da construción do prototipo.
CCL CMCCT CD CAA
Constrúe un prototipo que de solución a un problema técnico sinxelo, mediante o proceso de resolución de problemas tecnolóxicos.
CMCCT CAA CSIEE
Traballa en equipo de xeito responsable e respetuoso. CAA CSC CSIEE
BLOQUE 2: EXPRESIÓN E COMUNICACIÓN TÉCNICA.
UNIDADE 2: TÉCNICAS DE EXPRESIÓN E COMUNICACIÓN GRÁFICA.
OBXECTIVOS
§ Interpretar e valorar documentos técnicos dos teus proxectos: bosquexos, croquis e planos.
§ Empregar materiais e ferramentas adecuadas para o debuxo e realizar trazados básicos.
§ Representar obxectos mediante as súas vistas principais.
§ Interpretar e empregar escalas.
§ Acotar debuxos correctamente mediante criterios de acotación normalizados.
§ Xerar a documentación gráfica que acompaña o deseño dun produto tecnolóxico, nas
distintas fases da súa comercialización.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
15
§ Elaborar debuxos técnicos coa axuda do software apropiado.
CONTIDOS
§ Documentos técnicos dun proxecto.
§ Materiais de debuxo: lápiz e papel.
§ Bosquexos, croquis e planos.
§ Ferramentas de debuxo: medida e trazado.
§ Escalas.
§ Normalización.
§ Acotación.
§ Vistas dun obxecto.
§ Sistema diédrico.
§ Aplicacións informáticas de deseño asistido por ordenador e de simulación.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Representar obxectos mediante vistas empregando criterios de normalización e escalas.
§ Interpretar e realizar esbozos e bosquexos sinxelos como elementos de información de
produtos tecnolóxicos.
§ Coñecer e empregar correctamente as ferramentas e os materiais propios do debuxo técnico.
§ Representar axeitadamente as proxeccións diédricas principais dun obxecto.
§ Empregar escalas de ampliación e redución, comprendendo o seu concepto.
§ Explicar mediante documentación técnica as fases dun produto desde o seu deseño ata a súa
comercialización.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS CLAVE
Representa mediante vistas obxectos e sistemas técnicos, mediante esbozos e empregando criterios normalizados de acotación e escala.
CMCCT CAA
Interpreta esbozos e bosquexos sinxelos como elementos de información de produtos tecnolóxicos.
Produce os documentos relacionados cun prototipo sinxelo empregando software específico de apoio.
CCL CMCCT CD CAA
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
16
BLOQUE 3: MATERIAIS DE USO TÉCNICO.
UNIDADE 3: A MADEIRA E OS SEUS DERIVADOS.
OBXECTIVOS
§ Coñecer as características e composición da madeira como material de uso técnico.
§ Clasificar as madeiras en duras e brandas e recoñecer as súas propiedades e características.
§ Coñecer os derivados da madeira e os procesos de obtención.
§ Coñecer os materiais derivados da madeira, as súas propiedades e a súa presentación
comercial, co fin de identificar a súa idoneidade en cada aplicación.
§ Identificar os diferentes tipos de madeiras nas aplicacións técnicas máis usuais.
§ Construír obxectos de madeira sinxelos seleccionando o material máis adecuado.
§ Comprender e empregar correctamente as técnicas para traballar a madeira, respectando as
normas de seguridade e hixiene.
CONTIDOS
§ A madeira: constitución e propiedades.
§ Proceso de obtención da madeira. Consumo respectuoso co medio.
§ Clasificación da madeira: madeiras duras e brandas. Propiedades características e
aplicacións.
§ Derivados da madeira.
§ Propiedades da madeira.
§ Ferramentas, máquinas e útiles necesarios. Descrición. Técnicas básicas para o traballo coa
madeira e os seus derivados.
§ Normas de seguridade e hixiene no traballo coa madeira.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Coñecer as propiedades básicas da madeira como material técnico e, tamén, o seu proceso de
obtención.
§ Identificar os distintos tipos de madeiras naturais, as propiedades físicas e as aplicacións
técnicas más usuais.
§ Distinguir os distintos tipos de madeiras prefabricadas e coñecer o proceso de obtención dos
materiais celulósicos.
§ Coñecer e empregar axeitadamente as técnicas básicas de conformación, acabamento e unión
da madeira, respectando os criterios de seguridade axeitados.
§ Manipular e mecanizar pezas de madeira, empregando técnicas e ferramentas adecuadas, con
especial atención as normas de seguridade e saúde.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
17
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS CLAVE
Describe as características propias da madeira. CLL CMCCT
Identifica os tipos de madeiras ou materiais derivados dela, con que están fabricados os materiais de uso cotiá.
CMCCT CAA
Identifica e manipula con seguridade ferramentas do taller en operacións básicas de conformación da madeira.
CMCCT CSC CAA
Elabora un plan de traballo no taller con especial atención as normas de seguridade e hixiene.
CMCCT CAA CSC CSIEE
UNIDADE 4:MATERIAIS METÁLICOS.
OBXECTIVOS
Coñecer os métodos de obtención, propiedades e aplicacións técnicas dos metais.
Clasificar os metais en ferrosos e non ferrosos e coñecer as súas propiedades e aliaxes máis
importantes.
Coñecer e empregar as técnicas básicas de conformación, manipulación, unión e acabado dos
metais de forma correcta, mantendo as normas de seguridade axeitadas.
Valorar o impacto ambiental producido pola explotación, transformación e deshecho dos metais,
así como os beneficios do seu reciclado.
CONTIDOS
§ Os metais. Propiedades xerais.
§ Obtención e clasificación dos metais.
§ Metais ferrosos: ferro, aceiro e fundición. Obtención, propiedades características e aplicacións
máis usuais.
§ Metais non ferrosos e aliaxes correspondentes. Obtención, propiedades características e
aplicacións máis usuais.
§ Técnicas de conformación dos materiais metálicos.
§ Técnicas de manipulación dos materiais metálicos.
§ Acabados.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
18
§ Unións nos metais: fixas e desmontables.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Coñecer e describir as propiedades básicas dos metais como materiais técnicos moi
empregados.
§ Distinguir os metais ferrosos, a súa composición e as propiedades, así como o proceso de
obtención do aceiro.
§ Identificar os distintos metais non ferrosos, as súas propiedades e a composición das aliaxes
máis importantes.
§ Identificar as aplicacións técnicas máis usuais dos metais.
§ Coñecer e diferenciar as técnicas de conformación dos materiais metálicos.
§ Coñecer e poñer en práctica de forma correcta as técnicas básicas de manipulación, unión e
acabamento dos materiais metálicos, cumprindo as medidas de seguridade e saúde
axeitadas.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS CLAVE
Describe as características propias dos metais ferrosos e non ferrosos. CLL CMCCT
Identifica os tipos de metais con que están fabricados os materiais de uso cotiá. CMCCT CAA
Identifica e manipula con seguridade ferramentas do taller en operacións básicas de conformación da metais.
CMCCT CSC CAA
Elabora un plan de traballo no taller con especial atención as normas de seguridade e hixiene.
CMCCT CAA CSC CSIEE
BLOQUE 4: MÁQUINAS E SISTEMAS: ESTRUTURAS,
MECANISMOS E CIRCUITOS ELÉCTRICOS.
UNIDADE 5: ESTRUCTURAS.
OBXECTIVOS
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
19
§ Analizar estruturas resistentes sinxelas, identificando os elementos que as compoñen e as
cargas e os esforzos aos que están sometidos estes últimos.
§ Utilizar elementos estruturais sinxelos de maneira axeitada para a confección de pequenas
estruturas que resolvan problemas concretos.
§ Valorar a importancia da forma e do material na composición das estruturas, así como a súa
relación coa evolución dos modelos estruturais a través da historia.
CONTIDOS
§ Forzas e estruturas. estruturas naturais e artificiais.
§ Definición de carga: cargas fixas e variables. Concepto de tensión interna e de esforzo.
§ Tipos principais de esforzos: tracción, compresión, flexión, torsión e cortante.
§ Condicións das estruturas: rixidez, resistencia e estabilidade. Triangulación.
§ Tipos de estruturas: masivas, adinteladas, abovedadas, entramadas, trianguladas,
colgantes, pneumáticas, laminares e xeodésicas.
§ Principais elementos das estruturas artificiais: forxado, viga, pilar, columna, cimentación,
bóveda, arco, dintel, tirante, arriostamento, arcobotante, contraforte, etcétera.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Recoñecer tipoloxías estruturais, as súas características, vantaxes e inconvintes.
§ Analizar cómo actúan as cargas sobre unha estrutura, identificando e describindo os esforzos
aos que está sometida.
§ Identificar os elementos estruturais básicos das estruturas artificiais, describindo a súa
función.
§ Distinguir as condicións que debe cumprir unha estrutura para funcionar correctamente.
§ Deseñar e construír sinxelas para experimentar con elas.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS CLAVE
Distinguir entre estruturas naturais e artificiais. CMCCT
Describir as características propias dos distintos tipos de estruturas, as súas vantaxes e inconvintes.
CL CMCCT
Recoñecer tipoloxías estruturais básicas en obxectos e construcións comúns. CMCCT
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
20
Coñecer a interrelación entre forzas, cargas, esforzos e deformación nas estruturas.
Comprender a diferenza entre os distintos tipos de esforzos, e recoñecelos ou dar exemplos deles en obxectos cotiás.
Identificar os elementos estruturais principais e coñecer a súa función dentro do conxunto da estrutura.
CEC CMCCT
Coñecer as condicións que debe cumprir unha estrutura. CMCCT
Definir os conceptos de resistencia, estabilidade e rixidez e identificalos nunha estrutura.
CL CMCCT
Dominar os recursos para conseguir que unha estrutura sexa estable, ríxida e resistente.
SIEE CMCCT
Experimentar con materiais cotiás para resolver problemas estruturais sinxelos. AA SIEE
Deseñar e construír estruturas que resolvan problemas sinxelos e verificar o seu correcto funcionamento.
AA SIEE CMCCT CD
UNIDADE 6: MECANISMOS
OBXECTIVOS
§ Coñecer os mecanismos básicos de transmisión e transformación do movemento, así como as
súas aplicacións.
§ Identificar mecanismos simples en máquinas complexas e explicar o seu funcionamento no
conxunto.
§ Resolver problemas sinxelos e calcular a relación de transmisión nos casos que sexa posible.
§ Utilizar simuladores para recrear a función de operadores no deseño de prototipos.
§ Deseñar e construír maquetas de mecanismos simples e conxuntos de mecanismos de
transmisión e de transformación.
§ Valorar a importancia dos mecanismos no funcionamento de máquinas de uso cotián.
CONTIDOS
§ Mecanismos de transmisión do movemento (polea, polipasto, panca, rodas de fricción,
sistemas de poleas, engrenaxes, parafuso sen fin, sistemas de engrenaxes). Constitución,
funcionamento e aplicacións.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
21
§ Mecanismos de transformación do movemento (piñón-cremalleira, parafuso-porca, manivela-
torno, biela-manivela, cegoñal, leva, excéntrica). Constitución, funcionamento e aplicacións.
§ Mecanismos para dirixir e regular o movemento, de axustamento e de acumulación de
enerxía. Constitución, funcionamento e aplicacións.
§ Lei da panca, momento de forzas e relación de transmisión.
§ Identificación de mecanismos simples en máquinas complexas, explicando o seu
funcionamento no conxunto.
§ Resolución de problemas sinxelos e cálculo da relación de transmisión.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Identificar en máquinas complexas os mecanismos simples de transformación e transmisión de
movementos que as compoñen, explicando o seu funcionamento no conxunto.
§ Resolver problemas sinxelos e calcular a relación de transmisión nos casos en que proceda.
§ Deseñar, construír e manexar maquetas con diferentes operadores mecánicos.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Identificar mecanismos de transmisión e transformación de
movemento, as partes que os compoñen, e explicar o seu
funcionamento.
CMCCT CCL
CSIEE
Resolver problemas sinxelos de mecanismos. CMCCT CAA
Realizar montaxes dalgún mecanismo estudado e
previamente simulalo co software axeitado.
CCL CMCCT
CSC CSIEE
CD
UNIDADE 7:ELECTRICIDADE.
OBXECTIVOS
§ Identificar os elementos principais dun circuíto eléctrico sinxelo, distinguindo a función de
cada un deles.
§ Expresar os principais efectos da corrente eléctrica.
§ Utilizar os instrumentos de medida para coñecer as magnitudes eléctricas de circuítos
básicos.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
22
§ Realizar cálculos de magnitudes empregando a Lei de Ohm.
§ Analizar e valorar os efectos da enerxía eléctrica sobre o medio ambiente.
§ Comprender o funcionamento práctico da corrente eléctrica e coñecer as súas propiedades e
efectos.
§ Montar circuítos simples en serie e en paralelo, realizando as unións con lóxica e pulcritude,
e construír elementos sinxelos para incluílos neles.
§ Coñecer, valorar e respectar as normas de seguridade para o uso da electricidade.
§ Deseñar, empregando software específico e a simboloxía adecuada, circuítos eléctricos
básicos e experimentar cos seus elementos.
CONTIDOS
§ Corrente eléctrica.
§ Circuítos eléctricos. Representación e simboloxía.
§ Efectos da corrente eléctrica.
§ Magnitudes eléctricas. Lei de Ohm. Aplicacións da lei de Ohm.
§ Instrumentos de medida.
§ Circuítos en serie e en paralelo.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Analizar, deseñar e montar circuítos eléctricos sinxelos empregando a simboloxía adecuada.
§ Empregar o polímetro para realizar medidas de voltaxe, intensidade e resistencia.
§ Realizar cálculos de magnitudes empregando a lei de Ohm.
§ Analizar e valorar os efectos da enerxía eléctrica no medio.
§ Coñecer as medidas de seguridade que cómpre adoptar ao usar ou manipular aparellos
eléctricos.
§ Deseñar e simular circuítos eléctricos coa simboloxía adecuada e montalos con operadores
elementais.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Deseña e monta circuítos eléctricos básicos, empregando
lámpadas, zumbadores, motores, baterías e conectores.
CMCCT CAA
CSIEE
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
23
Deseña circuítos eléctricos básicos, utilizando software
específico e simboloxía adecuada e experimenta cos
elementos que os configuran.
CMCCT CD
CAA CSIEE
BLOQUE 5: TECNOLOXÍAS DA INFORMACIÓN E COMUNICACIÓN.
UNIDADE 8:O ORDENADOR.
OBXECTIVOS
1. Empregar o ordenador como ferramenta de apoio para a busca, o tratamento, a
organización, a presentación e o posterior almacenamento de información.
2. Coñecer os elementos básicos dun ordenador persoal, o seu uso e conexión, e a súa
función nun conxunto.
3. Dominar as operacións básicas dun sistema operativo: personalización do sistema,
mantemento, organización e almacenamento da información…
4. Recoñecer os compoñentes dunha rede informática e a súa función no proceso de
comunicación entre ordenadores.
CONTIDOS
§ Introdución á informática. O ordenador: elementos internos, compoñentes e funcionamento
básico.
§ Hardware.
§ Software e sistema operativo.
§ Sistema operativo Windows.
§ Sistema operativo Linux.
§ Sistemas operativos móbiles.
§ Aplicacións informáticas.
§ Estrutura e elementos básicos dun programa informático.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Distinguir as partes operativas dun equipamento informático.
§ Utilizar un equipamento informático para elaborar e comunicar proxectos técnicos sinxelos.
§ Deseñar e elaborar unha aplicación mediante un contorno de programación gráfico,
empregando o proceso de resolución de problemas tecnolóxicos.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
24
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Identifica as partes dun computador.
CMCCT CD Manexa programas e software básicos.
Utiliza adecuadamente equipamentos informáticos e
dispositivos electrónicos.
Elabora, presenta e difunde proxectos técnicos sinxelos con
equipamentos informáticos.
CCL CMCCT
CD CAA
CSIEE
Deseña e elabora aplicacións informáticas sinxelas mediante un contorno
de programación gráfico.
CMCCT CD
CAA CSIEE
CCEC
INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN E CRITERIOS DE CALIFICACIÓN
INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
Exames : Realizaranse entre un e dous exames por avaliación, maioritariamente prácticos,
con preguntas teóricas de resposta curta.
Proxectos: Tentarase realizar un proxecto por cada avaliación.
Libreta: Revisarase periodicamente a libreta dos alumnos/as. A Aqueles alumnos/as que
a teñan moi ben suporalles ata medio punto máis na nota final. Os que a teñan desordenada,
exercicios sen corrixir, apuntes sen pasar, etc...poderáselles restar ata medio punto na nota final.
Chamadas: Ó longo do curso os alumnos/as contarán cunha serie de chamadas positivas
e/ou negativas, resultado dalgún dos seguintes feitos:
- Realización correcta de exercicios na pizarra → chamada positiva.
- Deberes sen facer → chamada negativa.
- Falta de material → chamada negativa.
- Comer chicle na clase → chamada negativa.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
25
Cada chamada positiva suma 0,1 na nota final, e cada chamada negativa resta 0,1 na nota
final.
A realización incorrecta dos exercicios na pizarra non contará negativamente, salvo que se
detecte unha falta de atención importante por falta do alumno/a.
Actitude: Valorarase a actitude na clase numericamente, cunha puntuación entre 0 e 1.
Esta nota será comunicada os alumnos/as aproximadamente cada mes. Obter un 1 implica estar
en silencio no transcurso das clases, levantar a man cando se desexe intervir, manter unha
actitude de traballo e mostrar interese polas explicacións. É condición indispensable para a
elaboración de proxectos que o 75% da clase acade un 1 como nota de comportamento.
Traballo diario: Será valorado numericamente cunha puntuación comprendida entre 0 e
1.
Recuperacións: farase un exame de recuperación en cada avaliación. Si se aproba contará
coma un 5, independentemente da nota obtida.
SISTEMA DE CALIFICACIÓN
A contribución á nota final de cada instrumento de avaliación será:
§ Nota ‘académica’: será a media dos exames e contará o 50%.
§ Nota de actitude: calculada como a media entre as notas de comportamento dadas
mensualmente. Contará un 10%
§ Nota de traballo diario: contará un 10%.
§ Proxecto: Contará un 30%
Esta fórmula só se aplicará se a nota dos exames e proxectos é de 3 sobre 10 ou superior,
en caso contrario o alumno/a estaría suspenso. É obrigatorio obter un mínimo en cada apartado
para superar a materia, non entregar a libreta ou ter un 0 en actitude, por exemplo, suporá ter a
materia suspensa.
Para aprobar a materia deberá acadarse unha nota final dun 5 ou superior. Na terceira
avaliación, a aqueles alumnos que non acaden o 5 pero estean próximos, proporáselles a
realización dalgún traballo para acada-lo aprobado, sempre e cando o seu comportamento ó longo
do curso fose correcto.
A nota final do curso calcularase como a media das notas das tres avaliacións.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
26
MÍNIMOS PARA UNHA AVALIACIÓN POSITIVA
1. Coñecer a función da tecnoloxía, as fases do proceso tecnolóxico, e empregar estes
coñecementos para a análise de obxectos técnicos.
2. Empregar correctamente útiles de debuxo para a representación de obxectos sinxelos a
distintas escalas.
3. Representar vistas de distintas figuras.
4. Coñecer os compoñentes e magnitudes fundamentais dos circuítos eléctricos,
representalos coa simboloxía adecuada e realizar cálculos sinxelos mediante a lei de Ohm.
5. Coñecer os distintos tipos de estruturas e os esforzos os que poden estar sometidas.
6. Identificar mecanismos de transmisión e transformación de movemento.
7. Resolver problemas sinxelos en relación cos mecanismos estudados.
8. Coñecer a constitución, propiedades, proceso de obtención, tipos e aplicacións dos
distintos tipos de madeiras e os seus derivados, así como as ferramentas para traballalos.
9. Coñecer a constitución, propiedades, proceso de obtención, tipos, aplicacións e técnicas de
unión, conformación e manipulación dos distintos tipos de metais.
10. Diferenciar os elementos básicos dun ordenador e coñecer as principais características das
distintas aplicacións ofimáticas.
11. Coñecer as normas de seguridade e hixiene no uso de ferramentas e aparatos eléctricos.
12. Valorar o impacto ambiental das distintas manifestacións tecnolóxicas vistas o longo do
curso.
TEMPORALIZACIÓN
1ª Avaliación
Unidade 1: Introdución á Tecnoloxía. O proceso
tecnolóxico.
Unidade 2: Técnicas de expresión e comunicación
gráfica
2ª Avaliación
Unidade 3: A madeira e os seus derivados.
Unidade 4: Materiais metálicos.
Unidade 5: Estruturas
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
27
3ª Avaliación
Unidade 6: Mecanismos.
Unidade 7: Electricidade.
Unidade 8: O ordenador.
TECNOLOXÍA – 3ºESO
PROGRAMACIÓN DAS UNIDADES DIDÁCTICAS
BLOQUE 1: PROCESO DE RESOLUCIÓN DE PROBLEMAS
TECNOLÓXICOS.
UNIDADE 1: O PROCESO TECNOLÓXICO. RESOLUCIÓN DE PROBLEMAS.
OBXECTIVOS
§ Comprender a función da tecnoloxía e a súa importancia no desenvolvemento da civilización.
§ Resolver problemas sinxelos respectando as fases do proxecto tecnolóxico a partir da
identificación de necesidades dos/as alumnos/as.
§ Analizar un obxecto tecnolóxico de modo ordenado, atendendo os factores anatómicos,
funcionais, tecnolóxicos e socioeconómicos.
CONTIDOS
§ Fases do proxecto tecnolóxico. A tecnoloxía como resposta ás necesidades humanas.
§ Deseño de prototipos ou maquetas para resolver problemas técnicos.
§ Planificación e construción de prototipos ou maquetas mediante o uso responsable de
materiais, ferramentas e técnicas axeitadas.
§ Traballo en equipo. Distribución de tarefas e responsabilidades. Seguridade no ámbito de
traballo.
§ Documentación técnica. Normalización. Utilización das tecnoloxías da información e da
comunicación.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
28
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Identificar e describir as etapas necesarias para a creación dun produto tecnolóxico desde o
seu deseño ata a súa comercialización, investigar a súa influencia na sociedade e propor
melloras desde o punto de vista tanto da súa utilidade como do seu posible impacto social.
§ Realizar as operacións técnicas previstas nun plan de traballo utilizando os recursos materiais
e organizativos con criterios de economía, seguridade e respecto polo ambiente, e valorando as
condicións do contorno de traballo.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Deseñar un prototipo que de solución a un problema
técnico, mediante o proceso de resolución de
problemas tecnolóxicos.
CCL CMCCT
CD CAA
CSC CSIEE
CCEC
Elaborar a documentación necesaria para a
planificación da construción do prototipo.
CCL CMCCT
CD CAA
Construír un prototipo que de solución a un
problema técnico, mediante o proceso de resolución
de problemas tecnolóxicos.
CMCCT
CAA
CSIEE
Traballar en equipo de xeito responsable e
respectuoso.
CAA CSC
CSIEE
BLOQUE 2: EXPRESIÓN E COMUNICACIÓN TÉCNICA.
UNIDADE 2: EXPRESIÓN E COMUNICACIÓN GRÁFICA.
OBXECTIVOS
§ Coñecer as vistas dun obxecto e cómo se debuxan.
§ Debuxar as vistas de diferentes obxectos.
§ Comprender os diferentes tipos de perspectivas.
§ Debuxar en perspectiva isométrica e cabaleira.
§ Saber qué son as escalas.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
29
§ Identificar os tipos de escalas que existen.
§ Entender qué son os cortes e as seccións para poder debuxalos.
§ Coñecer que son as cotas e de qué están compostas.
§ Recoñecer as normas de acotación.
§ Indicar as medidas que marcan instrumentos como o calibre e o micrómetro.
§ Coñecer e utilizar aplicacións informáticas que permitan debuxar obxectos.
CONTIDOS
§ Vistas e perspectivas.
§ Normalización. Escalas normalizadas.
§ Acotación.
§ Instrumentos de medida.
§ Emprego de ferramentas informáticas de deseño.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Representar obxectos mediante vistas e perspectivas aplicando criterios de normalización e
escalas.
§ Empregar ferramentas e recursos informáticos axeitados no proceso de deseño para xerar a
documentación asociada ao proceso tecnolóxico e utilizar software de deseño para realizar
debuxos xeométricos respectando a normalización.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Debuxar vistas e perspectivas de diferentes obxectos
empregando correctamente os instrumentos de medida, os
persoais ou os eixes de referencia. CMCCT
CAA
CCL
Interpretar esbozos e bosquexos como elementos de
información de produtos tecnolóxicos.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
30
Empregar criterios normalizados de acotación e escala.
Identificar e calcular a escala máis adecuada en función do
espazo de debuxo dispoñible.
Utilizar software de deseño.
CCL CMCCT
CD CAA Producir os documentos relacionados cun prototipo
empregando software específico de apoio.
BLOQUE 3: MATERIAIS DE USO TÉCNICO.
UNIDADE 3: MATERIAIS DE USO TÉCNICO. PLÁSTICOS, TEXTILES,
PÉTREOS E CERÁMICOS.
OBXECTIVOS
§ Coñecer a procedencia e a obtención, a clasificación, as propiedades características e as
variedades dos plásticos como materiais técnicos máis empregados.
§ Identificar os plásticos nas aplicacións técnicas máis usuais.
§ Analizar e avaliar as propiedades que deben reunir os materiais plásticos, seleccionando os
máis idóneos para construír un produto.
§ Analizar as técnicas de conformación dos materiais plásticos e as súas aplicacións.
§ Coñecer as técnicas de manipulación e unión dos materiais plásticos e os criterios axeitados de
seguridade.
§ Valorar o impacto ambiental producido pola explotación, transformación e refugallo de
materiais plásticos.
§ Coñecer os beneficios da reciclaxe dos materiais plásticos e adquirir hábitos de consumo que
permitan o aforro de materias primas.
§ Coñecer a obtención, a clasificación e as propiedades características dos materiais téxtiles.
§ Coñecer a obtención, a clasificación, as propiedades características e técnicas de conformación
dos materiais de construción: pétreos e cerámicos.
CONTIDOS
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
31
§ Plásticos. Procedencia e obtención. Propiedades características. Clasificación. Aplicacións.
§ Técnicas de conformación e manipulación de materiais plásticos.
§ Ferramentas manuais básicas, útiles e maquinaria necesarios para o traballo con plásticos.
Normas de uso, seguridade e hixiene.
§ Unión de materiais plásticos: desmontables e fixas.
§ Materiais téxtiles. Obtención. Clasificación. Propiedades características.
§ Materiais de construción: pétreos e cerámicos. Obtención. Clasificación. Técnicas de
conformación. Propiedades características. Aplicacións.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Coñecer as propiedades básicas dos materiais plásticos, pétreos, cerámicos e téxtiles
como materiais técnicos.
§ Identificar os materiais nas aplicacións técnicas máis usuais.
§ Recoñecer as técnicas básicas de conformación dos materiais e a aplicación de cada
unha delas na produción de diferentes obxectos.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Describir as características propias dos materiais de uso
técnico, comparando as súas propiedades e relacionándoas
coas súas principais aplicacións.
CCL CMCCT
CAA
Explicar as técnicas de identificación das propiedades
mecánicas dos materiais de uso técnico.
Recoñecer as técnicas de fabricación de produtos.
BLOQUE 4: MÁQUINAS E SISTEMAS: ELECTRICIDADE,
ELECTRÓNICA E CONTROL.
UNIDADE 4: ENERXÍAS. PRODUCIÓN DE ELECTRICIDADE.
OBXECTIVOS
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
32
§ Coñecer os distintos tipos de enerxía.
§ Comprender a relación entre electricidade e electromagnetismo.
§ Coñecer que son e como funcionan os distintos tipos de centrais eléctricas.
§ Aprender como aforrar de forma eficiente.
CONTIDOS
§ Enerxía e traballo.
§ Fontes non renovables de enerxía.
§ Enerxías renovables.
§ Centrais eléctricas.
§ Impacto ambiental da xeración, transporte e uso da electricidade.
§ Eficiencia e aforro enerxético.
§ A factura da enerxía.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Coñecer a relación entre a enerxía e o traballo.
§ Coñecer as diferenzas entre as enerxías renovables e non renovables, identificando os recursos
naturais dos que proceden e os sistemas que permiten o seu aproveitamento.
§ Analizar e valorar de xeito crítico o desenvolvemento tecnolóxico, a creación masiva de centrais
eléctricas, a dependencia do uso da electricidade e a súa influencia no medio ambiente, na
saúde e no benestar persoal e colectivo.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Explicar o principio de conservación da enerxía.
CCL CMCCT Diferenciar as fontes de enerxía renovables das non renovables.
Recoñecer e explicar sistemas e condicións que permiten a
transformación dos recursos naturais en enerxía aproveitable.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
33
Indicar as vantaxes e inconvintes das enerxías renovables e non
renovables.
Identificar diferentes tipos de centrais eléctricas e aspectos que as
caracterizan.
CCL CMCCT
CAA CCEC
Expoñer de forma esquemática os efectos negativos que producen as
centrais eléctricas, o transporte ou consumo desmesurado de
electricidade no medio ambiente.
Detectar as similitudes que presentan as centrais eléctricas.
Exemplificar o concepto de arquitectura bioclimática.
UNIDADE 5: ELECTRICIDADE. CIRCUITOS.
OBXECTIVOS
§ Comprender a lei de Ohm.
§ Distinguir entre corrente alterna e continua.
§ Indicar algún dos efectos que produce a corrente eléctrica.
§ Recoñecer diferentes formas de medir magnitudes eléctricas.
§ Coñecer as partes que compoñen un circuíto eléctrico.
§ Entender que son os circuítos en serie, paralelo e mixtos.
§ Aprender a calcular a enerxía e potencia eléctricas.
§ Coñecer diferentes máquinas que producen enerxía eléctrica.
§ Resolver problemas relacionados cos circuítos eléctricos.
CONTIDOS
§ Partes dun circuíto eléctrico. Simboloxía.
§ circuítos en serie, paralelo e mixtos.
§ Máquinas eléctricas.
§ A medida de magnitudes eléctricas.
§ Lei de Ohm.
§ Enerxía e potencia eléctrica.
§ Os efectos da corrente eléctrica.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
34
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Analizar, deseñar e simular circuítos eléctricos en continua con simboloxía adecuada.
§ Experimentar con instrumentos de medida e obter as magnitudes eléctricas básicas.
§ Relacionar os efectos da enerxía eléctrica e a súa capacidade de conversión noutras
manifestacións enerxéticas.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Recoñecer as partes que conforman un circuíto e os símbolos que as
representan.
CCL CMCCT Clasificar os elementos básicos dun circuíto eléctrico en continua.
Explicar os principais efectos da corrente eléctrica e a súa conversión.
Utilizar os instrumentos de medida para coñecer as magnitudes
eléctricas de circuítos básicos. CMCCT CAA
Calcular as magnitudes eléctricas básicas en circuítos eléctricos
sinxelos.
CMCCT
Calcular a potencia e enerxía consumida polo circuíto.
Deseñar e monta circuítos eléctricos básicos empregando lámpadas,
zumbadores, motores, baterías, conectores e resistencias. CMCCT CAA
CSIEE
Deseñar circuítos eléctricos básicos, utilizando software específico e
simboloxía adecuada, e experimentar cos elementos que o configuran. CMCCT CD
CAA CSIEE
UNIDADE 6: ELECTRÓNICA.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
35
OBXECTIVOS
§ Coñecer que son os semiconductores e os materiais con que se fabrican.
§ Aprender algúns compoñentes da electrónica analóxica: condensador, relé, diodo, transistor.
§ Observar, interpretar e realizar gráficos e debuxos de circuítos electrónicos sinxelos.
§ Resolver problemas sobre contidos electrónicos estudados.
§ Realizar actividades prácticas para entender procesos de electrónica analóxica.
§ Simular circuítos electrónicos empregando aplicacións informáticas.
CONTIDOS
§ Os semiconductores.
§ Compoñentes electrónicos: diodo, condensador, relé, transistor.
§ Deseño, simulación e montaxe de circuítos electrónicos básicos.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
Coñecer os compoñentes electrónicos básicos.
Deseñar e simular circuítos electrónicos coa simboloxía adecuada, e montar circuítos con
operadores elementais.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Analizar as características básicas de funcionamento de diferentes
compoñentes electrónicos: diodos, diodos LED, transistores,
condensadores e relés.
CCL CMCCT
Empregar a simboloxía adecuada para representar circuítos electrónicos
básicos.
Deseñar e montar circuítos electrónicos básicos empregando lámpadas,
zumbadores, diodos LED, transistores, motores, Baterías, conectores,
condensadores e resistencias.
CMCCT CAA
CD CSIEE
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
36
UNIDADE 7: SISTEMAS DE CONTROL.
OBXECTIVOS
§ Coñecer o que son os sistemas de control e os elementos que os compoñen.
§ Coñecer o que son os sistemas programables e como se programan.
§ CONTIDOS
§ Introdución as máquinas automáticas.
§ Sistemas de control por computador.
§ Elementos básicos de programación.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Analizar sistemas automáticos e describir os seus compoñentes básicos.
§ Describir os conceptos básicos nun sistema de control.
§ Coñecer os aspectos básicos da programación dos sistemas automáticos.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Buscar e describir automatismos actuais, indicando características e
aplicacións.
CCL CMCCT
CSIEE CAA Analizar o funcionamento de automatismos en dispositivos técnicos
actuais.
Saber a diferenza entre lazo aberto e pechado.
CMCCT CCL
Coñecer o concepto de realimentación.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
37
Elaborar un programa informático que xestione o funcionamento dun
sistema de control.
CMCCT CD
CAA CSIEE
BLOQUE 5: TECNOLOXÍAS DA INFORMACIÓN E COMUNICACIÓN.
UNIDADE 8: O ORDENADOR. INTERNET.
OBXECTIVOS
§ Identificar os elementos que constitúen a arquitectura física do ordenador, así como o seu
funcionamento e a súa función, a relación co resto dos compoñentes e as formas de conectalos.
§ Manexar ferramentas e aplicacións básicas para a procura, a descarga, o intercambio e a
publicación de información.
CONTIDOS § Arquitectura e funcionamento do ordenador.
§ Funcións do sistema operativo.
§ Conexión de dispositivos. Instalación e desinstalación de programas.
§ Medidas de seguridade no uso dos sistemas de intercambio de información.
§ Deseño, elaboración e comunicación de proxectos técnicos coas tecnoloxías da información e
da comunicación.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Distinguir as partes operativas dun equipamento informático.
§ Empregar un equipo informático para elaborar e comunicar proxectos técnicos.
§ Utilizar de forma segura os sistemas de intercambio de información.
§ Utilizar os servizos de internet e crear contidos.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
38
CLAVE
Identificar as partes dun computador e ser capaz de substituír e montar pezas clave.
CMCCT CD
CAA CSIEE
Manexar espazos web, plataformas e outros sistemas de intercambio de información.
Coñecer as medidas de seguridade aplicables a cada situación de risco.
CMCCT CD
CAA CSC
Instalar e manexa programas e software básicos. CMCCT CD
CAA
Utilizar adecuadamente equipamentos informáticos e dispositivos electrónicos.
CMCCT CD
CAA
Elaborar, presentar e difundir proxectos técnicos con equipamentos informáticos.
CCL CMCCT
CD CAA
CSIEE
UNIDADE EXTRA: *MECANISMOS
Debido a implantación paulatina da LOMCE, os alumnos/as que pasan para 3ºESO non
viron esta unidade no curso anterior, polo que será impartida neste curso.
OBXECTIVOS
§ Coñecer os mecanismos básicos de transmisión e transformación do movemento, así como as
súas aplicacións.
§ Identificar mecanismos simples en máquinas complexas e explicar o seu funcionamento no
conxunto.
§ Resolver problemas sinxelos e calcular a relación de transmisión nos casos que sexa posible.
§ Utilizar simuladores para recrear a función de operadores no deseño de prototipos.
§ Deseñar e construír maquetas de mecanismos simples e conxuntos de mecanismos de
transmisión e de transformación.
§ Valorar a importancia dos mecanismos no funcionamento de máquinas de uso cotián.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
39
CONTIDOS
§ Mecanismos de transmisión do movemento (polea, polipasto, panca, rodas de fricción,
sistemas de poleas, engrenaxes, parafuso sen fin, sistemas de engrenaxes). Constitución,
funcionamento e aplicacións.
§ Mecanismos de transformación do movemento (piñón-cremalleira, parafuso-porca, manivela-
torno, biela-manivela, cegoñal, leva, excéntrica). Constitución, funcionamento e aplicacións.
§ Mecanismos para dirixir e regular o movemento, de axustamento e de acumulación de
enerxía. Constitución, funcionamento e aplicacións.
§ Lei da panca, momento de forzas e relación de transmisión.
§ Identificación de mecanismos simples en máquinas complexas, explicando o seu
funcionamento no conxunto.
§ Resolución de problemas sinxelos e cálculo da relación de transmisión.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Identificar en máquinas complexas os mecanismos simples de transformación e transmisión de
movementos que as compoñen, explicando o seu funcionamento no conxunto.
§ Resolver problemas sinxelos e calcular a relación de transmisión nos casos en que proceda.
§ Deseñar, construír e manexar maquetas con diferentes operadores mecánicos
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Identificar mecanismos de transmisión e transformación de
movemento, as partes que os compoñen, e explicar o seu
funcionamento.
CMCCT CCL
CSIEE
Resolver problemas sinxelos de mecanismos. CMCCT CAA
Realizar montaxes dalgún mecanismo estudado e
previamente simulalo co software axeitado.
CCL CMCCT
CSC CSIEE
CD
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
40
TEMPORALIZACIÓN
1ª Avaliación Unidade1: O proceso tecnolóxico. Resolución de problemas.
Unidade 2: Expresión e comunicación gráfica.
2ª Avaliación
Unidade 3: Materiais de uso técnico: plásticos, téxtiles, pétreos
e cerámicos.
*Mecanismos.
Unidade 4: Enerxía. Produción de electricidade.
3ª Avaliación
Unidade 5: Electricidade. Circuítos.
Unidade6: Electrónica.
Unidade 7: Sistemas de control.
Unidade 8: O ordenador. Internet.
INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN E CRITERIOS DE CALIFICACIÓN
INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN.
Exames : Realizaranse entre un e dous exames por avaliación, maioritariamente prácticos,
con preguntas teóricas de resposta curta.
Proxectos: Ó longo do curso realizarase un proxecto relacionado cos bloques 2, 3 e 4 . A
nota do proxecto realizado fará media cos exames unha vez estea finalizado, que será
probablemente na terceira avaliación. Nas outras dúas tamén contribuirá a nota final en función
da progresión do traballo, actitude durante as clases de proxecto e interese amosado.
Traballos: Realizarase un traballo coincidindo co bloque 3. En grupos de tres ou catro
persoas deberán informarse sobre os materiais, e facer un mural ou similar que recolla as
principais características do material elixido, e distintas mostras deste material. A nota do
traballo fará media cos exames.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
41 libreta
chamadasdiario traballo Notaactitude Nota0,75académica NotafinalNota
±
±
⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢
⎣
⎡
++⋅=
Libreta: Revisarase periodicamente a libreta dos alumnos/as. A aqueles alumnos/as que a
teñan moi ben suporalles ata medio punto máis na nota final. Os que a teñan desordenada,
exercicios sen corrixir, apuntes sen pasar, etc...poderáselles restar ata medio punto na nota final.
Chamadas: Ó longo do curso os alumnos/as contarán cunha serie de chamadas positivas
e/ou negativas, resultado dalgún dos seguintes feitos:
- Realización correcta de exercicios na pizarra → chamada positiva.
- Deberes sen facer → chamada negativa.
- Falta de material → chamada negativa.
- Comer chicle na clase → chamada negativa.
Cada chamada positiva suma 0,1 na nota final, e cada chamada negativa resta 0,1 na nota
final.
A realización incorrecta dos exercicios na pizarra non contará negativamente, salvo que se
detecte unha falta de atención importante por falta do alumno/a.
Actitude: Valorarase a actitude na clase numericamente, cunha puntuación entre 0 e 1.
Esta nota será comunicada os alumnos/as aproximadamente cada mes. Obter un 1 implica estar
en silencio no transcurso das clases, levantar a man cando se desexe intervir, manter unha
actitude de traballo e amosar interese polas explicacións. É condición indispensable para a
elaboración de proxectos que o 75% da clase acade un 1 como nota de comportamento.
Traballo diario: Será valorado numericamente cunha puntuación comprendida entre 0 e
1.
Recuperacións: só se fará un exame de recuperación a final de curso, daquelas unidades
que estean suspensas. Si se aproba contará coma un 5, independentemente da nota obtida.
SISTEMA DE CALIFICACIÓN
Teranse tres tipos de notas:
Nota ‘académica’: calculada como a media entre notas de exames, traballos e proxectos.
Nota de comportamento: calculada como a media entre as notas de comportamento
dadas mensualmente.
Nota de traballo diario.
A nota final calcularase da seguinte forma:
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
42
Esta fórmula só se aplicará se a nota dos exames e proxectos é de 3 sobre 10 ou superior,
en caso contrario o alumno/a estaría suspenso. É obrigatorio obter un mínimo en cada apartado
para superar a materia, non entregar a libreta ou ter un 0 en actitude, por exemplo, suporá ter a
materia suspensa.
Para aprobar a materia deberá acadarse unha nota final dun 5 ou superior. Na terceira
avaliación, a aqueles alumnos que non acaden o 5 pero estean próximos, proporáselles a
realización dalgún traballo para acada-lo aprobado, sempre e cando o seu comportamento ó longo
do curso fose correcto.
A nota final do curso calcularase como a media das notas das tres avaliacións.
AVALIACIÓN INICIAL.
A primeira semana de curso realizarase unha proba inicial a modo de cuestionario, para
tantear os coñecementos previos dos alumnos/as. Esta proba non repercutirá na nota do
alumno/a, pero si servirá como base para establecer un nivel de partida, ou diferenzas de nivel
importantes que serán útiles a hora de crear grupos de traballo.
MÍNIMOS PARA UNHA AVALIACIÓN POSITIVA
1. Deseñar e construír un prototipo que de solución a un problema técnico, mediante o proceso de
resolución de problemas tecnolóxicos.
2. Elaborar a documentación necesaria para a planificación da construción do prototipo.
3. Traballar en equipo de xeito responsable e respectuoso.
4. Interpretar esbozos e bosquexos como elementos de información de produtos tecnolóxicos.
5. Debuxar vistas e perspectivas de distintas figuras.
6. Manexar correctamente os distintos tipos de escalas.
7. Describir as características propias dos materiais de uso técnico, comparando as súas propiedades.
8. Explicar os principais efectos da corrente eléctrica e a súa conversión.
9. Utilizar os instrumentos de medida para coñecer as magnitudes eléctricas de circuítos básicos.
10. Calcular as magnitudes eléctricas básicas en circuítos eléctricos sinxelos.
11. Deseñar e montar circuítos eléctricos básicos.
12. Coñecer os principais elementos electrónicos e saber interpretar o seu funcionamento.
13. Identificar as partes dun computador.
14. Manexar programas e software básico.
15. Elaborar, presentar e difundir proxectos técnicos con equipamentos informáticos.
16. Identificar mecanismos de transmisión e transformación de movemento.
17. Resolver problemas sinxelos en relación cos mecanismos estufados.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
43
TECNOLOXÍA – 4ºESO
PROGRAMACIÓN DAS UNIDADES DIDÁCTICAS
BLOQUE 1: INSTALACIÓNS EN VIVENDAS.
UNIDADE 1: INSTALACIÓNS NA VIVENDA.
OBXECTIVOS
§ Identificar e describir o funcionamento dos elementos máis importantes das instalacións
básicas da vivenda.
§ Realizar planos e esquemas técnicos razoando o deseño das instalacións.
§ Valorar a importancia do uso axeitado das instalacións desde o punto de vista da seguridade e
o impacto ambiental.
§ Coñecer a seguridade e o aforro enerxético das instalacións.
§ Coñecer as características da arquitectura bioclimática e de domótica da vivenda.
CONTIDOS
§ Instalación eléctrica dun edificio e no interior da vivenda.
§ Grao de electrificación, conexións, materiais e dispositivos eléctricos.
§ Circuítos interiores de auga. Compoñentes básicos.
§ Instalacións de calefacción: tipos e compoñentes.
§ Instalacións de gas: clases, distribución e compoñentes.
§ Outras instalacións da vivenda: telefonía, radio, televisión.
§ Seguridade e mantemento de instalacións.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Describir os elementos que compoñen as instalacións dunha vivenda e as normas que regulan
o seu deseño e a súa utilización.
§ Realizar deseños sinxelos das instalacións da vivenda empregando a simboloxía axeitada.
§ Experimentar coa montaxe de circuítos básicos.
§ Valorar as condicións que contribúen o aforro enerxético.
§ Avaliar a contribución da arquitectura da vivenda, das súas instalacións e dos hábitos de
consumo ao aforro enerxético.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
44
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Diferenza as instalacións típicas dunha vivenda CMCCT CAA
Describe os elementos que compoñen as instalacións dunha
vivenda. CCL CMCCT
Interpreta e manexa simboloxía de instalacións eléctricas,
calefacción, subministración de auga e saneamento, aire
acondicionado e gas.
CMCCT CAA
Deseña con axuda de software unha instalación para unha
vivenda tipo con criterios de eficiencia enerxética.
CMCCT CD
CSC CSIEE
Realiza montaxes sinxelos e experimenta e analiza o seu
funcionamento.
CMCCT CAA
CSIEE
Propón medidas de redución do consumo enerxético dunha
vivenda.
CSC CAA
CSIEE
BLOQUE 2: ELECTRÓNICA.
UNIDADE 2: ELECTRÓNICA ANALÓXICA.
OBXECTIVOS
§ Comprender a diferenza entre electrónica analóxica e dixital.
§ Coñecer os compoñentes básicos dun circuíto electrónico.
§ Manexar a simboloxía dos circuítos electrónicos.
§ Deseñar e construír sistemas electrónicos sinxelos como resposta a problemas concretos.
§ Saber interpretar esquemas electrónicos e realizar a montaxe a partir destes, utilizando para
iso distintos soportes.
§ Analizar sistemas electrónicos sinxelos para comprender o seu funcionamento.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
45
§ Simular circuítos electrónicos, que desempeñen unha determinada función, empregando o
software adecuado.
CONTIDOS
§ Compoñentes electrónicos básicos:
§ Resistencias: fixas e variables.
§ Semiconductores e diodos. Constitución, funcionamento e aplicacións. Diodos LED.
§ Transistores. Constitución, funcionamento e aplicacións. Cálculos en circuítos con
transistores.
§ Condensadores. Tipos e funcionamento. Carga e descarga dun condensador.
§ Relés. Constitución, funcionamento e aplicacións.
§ Funcionamento de circuítos electrónicos básicos.
§ Circuítos electrónicos: impresos e integrados.
§ Deseño e construción de circuítos impresos.
§ Simulación de circuítos electrónicos.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Analizar e describir o funcionamento e a aplicación dun circuíto electrónico e os seus
compoñentes elementais.
§ Empregar simuladores que faciliten o deseño e permitan a práctica coa simboloxía
normalizada.
§ Experimentar coa montaxe de circuítos elementais e aplicalos no proceso tecnolóxico.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Describe o funcionamento dun circuíto electrónico formado
por compoñentes elementais. CMCCT CCL
Explica as características e as funcións de compoñentes
básicos: resistor, condensador, diodo e transistor. CCL CMCCT
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
46
Emprega simuladores para o deseño e a análise de circuítos
analóxicos básicos, utilizando a simboloxía axeitada. CCL CMCCT CAA CSIEE
Realiza a montaxe de circuítos electrónicos básicos
deseñados previamente. CMCCT
UNIDADE 3: ELECTRÓNICA DIXITAL.
OBXECTIVOS
§ Coñecer as propiedades da álxebra de Boole.
§ Obter a forma canónica dunha función dixital a partir da táboa de verdade.
§ Implementar unha función lóxica empregando circuítos dixitais elementais.
§ Comprender a importancia da miniaturización dos compoñentes electrónicos para a
introdución dos circuítos electrónicos en aparatos de uso cotidiano.
§ Aprender algunhas características básicas dos circuítos integrados.
§ Usar simuladores para comprender o funcionamento dos circuítos electrónicos.
CONTIDOS
§ Sinais analóxicas e dixitais.
§ Lóxica binaria: operacións básicas, propiedades, leis e teoremas da álxebra de Boole.
Obtención e simplificación de funcións lóxicas. Táboas de verdade. Mapa de Karnaugh.
§ Circuítos dixitais. Portas lóxicas.
§ Circuítos dixitais integrados.
§ Circuítos combinacionais: análise e deseño.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Realizar operacións lóxicas empregando a álxebra de Boole na resolución de problemas
tecnolóxicos sinxelos.
§ Resolver mediante portas lóxicas problemas tecnolóxicos sinxelos.
§ Empregar simuladores que faciliten o deseño e permitan a práctica coa simboloxía
normalizada.
§ Montar circuítos sinxelos.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
47
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Realiza operacións lóxicas empregando a álxebra de Boole. CMCCT
Relaciona formulacións lóxicas con procesos técnicos.
CMCCT CSIEE CAA
Resolve mediante portas lóxicas problemas tecnolóxicos
sinxelos.
Emprega simuladores para o deseño e análise de circuítos
dixitais básicos, empregando simboloxía adecuada. CD CSIEE CCEC
Monta circuítos sinxelos. CAA CSC CSIEE
BLOQUE 3: CONTROL E ROBÓTICA.
UNIDADE 4: CONTROL E ROBÓTICA.
OBXECTIVOS
Coñecer os principios, os elementos e as aplicacións básicas dos distintos sistemas de control:
electromecánicos, electrónicos e programados.
Analizar e valorar criticamente a influencia do uso das novas tecnoloxías, a automatización de
procesos e o desenvolvemento de robots sobre a sociedade.
Desenvolver interese e curiosidade cara á actividade tecnolóxica, xerando iniciativas de
investigación e de procura e elaboración de novas realizacións tecnolóxicas.
CONTIDOS
§ Sistemas automáticos: compoñentes característicos de dispositivos de control.
§ Deseño e construción de robots.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
48
§ Graos de liberdade.
§ Características técnicas.
§ O computador como elemento de programación e control.
§ Linguaxes básicas de programación.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Analizar sistemas automáticos e describir os seus compoñentes.
§ Montar automatismos sinxelos.
§ Deseñar un robot ou sistema automático que sexa capaz de manter o seu funcionamento en
función da información que recibe da contorna.
§ Utilizar simuladores informáticos para verificar e comprobar o funcionamento dos sistemas
automáticos, robots e programas de control deseñados.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Describe os compoñentes dos sistemas automáticos. CMCCT CCL
Analiza o funcionamento de automatismos en dispositivos
técnicos habituais, diferenciando entre lazo aberto e
pechado. CMCCT CAA
Representa e monta automatismos sinxelos.
Desenvolve un programa para controlar un sistema
automático ou robot que funcione de forma autónoma en
función da realimentación que recibe do contorno.
CMCCT CD CAA CSIEE
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
49
BLOQUE 4: NEUMÁTICA E HIDRÁULICA.
UNIDADE 5: NEUMÁTICA E HIDRÁULICA.
OBXECTIVOS
§ Coñecer os compoñentes dos circuítos neumáticos e hidráulicos, e as aplicacións máis
habituais nos sistemas industriais.
§ Comprender as magnitudes e os principios físicos básicos relacionados co comportamento
dos fluídos neumáticos.
§ Coñecer a simboloxía empregada nos sistemas neumáticos.
§ Analizar a constitución e o funcionamento dos elementos que compoñen os sistemas
neumáticos e a función que realizan no conxunto.
§ Empregar simuladores no deseño de circuítos neumáticos básicos.
§ Saber qué aplicacións teñen os sistemas neumáticos nos sistemas industriais.
CONTIDOS
§ Análise de sistemas hidráulicos e neumáticos.
§ Compoñentes de sistemas neumáticos.
§ Principios físicos de funcionamento dos sistemas neumáticos.
§ Simboloxía.
§ Uso de simuladores no deseño de circuítos neumáticos básicos.
§ Aplicacións en sistemas industriais.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Coñecer as principais aplicacións das tecnoloxías pneumática e hidráulica.
§ Identificar os diferentes elementos que compoñen os sistemas pneumático e explicar o seu
funcionamento e a súa función no conxunto.
§ Resolver problemas relacionados cos principios físicos básicos do comportamento dos fluídos
pneumáticos.
§ Coñecer e manexar con soltura a simboloxía necesaria para representar circuítos neumáticos.
§ Experimentar con dispositivos neumáticos ou simuladores informáticos.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
50
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Describe as principais aplicacións das tecnoloxías
hidráulica e neumática.
CMCCT CCL
Identifica e describe as características e o funcionamento
dos sistemas neumáticos.
Emprega a simboloxía e a nomenclatura para representar
circuítos neumáticos que resolvan un problema tecnolóxico. CMCCT CAA CSIEE
Realiza montaxes de circuítos neumáticos sinxelos con
compoñentes reais ou mediante simulación. CMCCT CD CAA CSIEE
BLOQUE 5: TECNOLOXÍAS DA INFORMACIÓN E COMUNICACIÓN.
UNIDADE 6: TECNOLOXÍA DA COMUNICACIÓN.
OBXECTIVOS
§ Saber que é unha rede de comunicación, nomear e describir os tipos de sinal empregados.
§ Clasificar e distinguir os sistemas de comunicación e os medios de comunicación empregados.
§ Describir un sistema de telefonía con fíos e un sistema telegráfico.
§ Describir un sistema de comunicación vía satélite e coñecer as súas características.
§ Describir un sistema de telefonía móbil e os seus tipos e características.
§ Comprender a función dos distintos elementos que interveñen nun sistema de radio.
§ Valorar os posibles efectos das radiacións electromagnéticas sobre a saúde e establecer pautas
de comportamento axeitadas.
CONTIDOS
§ Os sistemas de comunicación.
§ As comunicacións alámbricas: telégrafo e teléfono.
§ As comunicacións inalámbricas: radio e televisión.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
51
§ A telefonía móbil. Características principais.
§ Futuro das comunicacións no fogar.
§ Coñecemento e análise dos elementos dun sistema de comunicación.
§ Descrición dos distintos sistemas de comunicación, os elementos que os constitúen e a súa
función.
§ Tipoloxía de redes.
§ Publicación e intercambio de información en medios dixitais.
§ Uso de computadores e outros sistemas de intercambio de información.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Analizar os elementos e os sistemas que configuran a comunicación con fíos e sen eles.
§ Acceder a servizos de intercambio e publicación de información dixital con criterios de
seguridade e uso responsable.
§ Utilizar equipamentos informáticos.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Describe os elementos fundamentais que se utilizan na
comunicación con fíos e sen eles.
CMCCT CCL
CD Describe as formas de conexión na comunicación entre
dispositivos dixitais.
Localiza, intercambia e publica información a través de
internet empregando servizos de localización, comunicación
intergrupal e xestores de transmisión de son, imaxe e datos.
CMCCT CAA CD
Coñece as medidas de seguridade aplicables a cada
situación de risco. CD CSC
Utiliza o computador como ferramenta de adquisición e
interpretación de datos, e como realimentación doutros
procesos cos datos obtidos.
CMCCT CD CAA
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
52
BLOQUE 6: TECNOLOXÍA E SOCIEDADE.
UNIDADE 7: A TECNOLOXÍA E SOCIEDADE.
OBXECTIVOS
§ Coñecer o desenvolvemento tecnolóxico o longo da historia.
§ Analizar a evolución de obxectos técnicos e tecnolóxicos e a importancia da normalización nos
produtos industriais.
§ Comprender como aproveitar as materias primas e os recursos naturais.
§ Adquirir hábitos para potenciar o desenvolvemento sostible.
CONTIDOS
§ Desenvolvemento tecnolóxico o longo da historia.
§ Análise da evolución dos obxectos tecnolóxicos.
§ Aproveitamento de materias primas e recursos naturais.
§ Adquisición de hábitos que potencien o desenvolvemento sostible.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Identificar as distintas fases históricas da tecnoloxía.
§ Coñecer os fitos fundamentais do desenvolvemento tecnolóxico.
§ Valorar a implicación do desenvolvemento tecnolóxico nos cambios sociais e laborais.
§ Realizar unha análise completa, incluíndo a evolución histórica, dalgúns obxectos
tecnolóxicos.
§ Valorar as posibilidades dun desenvolvemento sostible e os criterios que deben adoptarse
desde un punto de vista enerxético e ambiental á hora de levar a cabo a actividade
tecnolóxica.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
53
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Identifica os cambios tecnolóxicos máis importantes que se
produciron o longo da historia da humanidade.
CMCCT CAA CCEC CSC
Analiza obxectos técnicos e a súa relación co contorno,
interpretando a súa función histórica e a evolución
tecnolóxica.
Elabora xuízos de valor fronte ao desenvolvemento
tecnolóxico a partir da análise de obxectos, relacionando
inventos co contexto en que se desenvolven.
CCL CMCCT CSC CCEC
Interpreta as modificacións tecnolóxicas, económicas e
sociais en cada período histórico, axudándose de
documentación escrita e dixital.
CCL CMCCT CD CAA CSC CCEC
INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN E CRITERIOS DE CALIFICACIÓN
INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
Exames : Realizaranse entre un e dous exames por avaliación, maioritariamente prácticos,
con preguntas teóricas de resposta curta. Tentaranse fixar o comezo do curso.
Proxectos: Ó longo do curso realizaranse alomenos dous proxectos. Así mesmo
realizaranse prácticas de neumática.
Traballos: Realizarase un traballo en relación con algún dos temas máis teóricos, en
grupos de tres ou catro persoas. A nota do traballo fará media cos exames.
Libreta: Revisarase periodicamente a libreta dos alumnos/as.
Chamadas: Ó longo do curso os alumnos/as contarán cunha serie de chamadas positivas
e/ou negativas, resultado dalgún dos seguintes feitos:
- Realización correcta de exercicios na pizarra → chamada positiva.
- Deberes sen facer → chamada negativa.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
54
- Falta de material → chamada negativa.
- Comer chicle na clase → chamada negativa.
Cada chamada positiva suma 0,1 na nota final, e cada chamada negativa resta 0,1 na nota
final.
A realización incorrecta dos exercicios na pizarra non contará negativamente, salvo que se
detecte unha falta de atención importante por falta do alumno/a.
Actitude: Valorarase a actitude na clase numericamente, cunha puntuación entre
0 e 1. Esta nota será comunicada os alumnos/as aproximadamente cada mes. Obter un 1 implica
estar en silencio no transcurso das clases, levantar a man cando se desexe intervir, manter unha
actitude de traballo e mostrar interese polas explicacións. É condición indispensable para a
elaboración de proxectos que o 75% da clase acade un 1 como nota de comportamento.
Traballo diario: Será valorado numericamente cunha puntuación comprendida entre 0 e
1.
Recuperacións: só se fará un exame de recuperación a final de curso, daquelas unidades
que estean suspensas. Si se aproba contará coma un 5, independentemente da nota obtida.
Teranse tres tipos de notas:
Nota ‘académica’: será a media dos exames e contará o 50%.
Nota de actitude: calculada como a media entre as notas de comportamento dadas
mensualmente. Contará un 10%
Nota de traballo diario: contará un 10%.
Proxecto: Contará un 30%
Esta fórmula só se aplicará se a nota dos exames e proxectos é de 3 sobre 10 ou superior,
en caso contrario o alumno/a estaría suspenso. É obrigatorio obter un mínimo en cada apartado
para superar a materia, non entregar a libreta ou ter un 0 en actitude, por exemplo, suporá ter a
materia suspensa.
Para aprobar a materia deberá acadarse unha nota final dun 5 ou superior. Na terceira
avaliación, a aqueles alumnos que non acaden o 5 pero estean próximos, proporáselles a
realización dalgún traballo para acada-lo aprobado, sempre e cando o seu comportamento ó longo
do curso fose correcto.
A nota final do curso calcularase como a media das notas das tres avaliacións.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
55
MÍNIMOS PARA UNHA AVALIACIÓN POSITIVA
1. Coñecer os elementos e simboloxía das distintas instalacións da vivenda: eléctrica, auga,
calefacción e gas.
2. Describir os tipos, funcionamento e aplicacións dos compoñentes electrónicos básicos.
3. Interpretar o funcionamento e realizar cálculos sinxelos en circuítos electrónicos.
4. Coñecer a diferenza entre sinais analóxicas e dixitais, obter e simplificar funcións lóxicas e
obter táboas de verdade.
5. Analizar e deseñar circuítos electrónicos dixitais sinxelos.
6. Coñecer os tipos, estrutura e funcionamento de distintos automatismos electromecánicos e
electrónicos.
7. Coñecer as aplicacións dos circuítos neumáticos e hidráulicos, as súas características,
compoñentes e simboloxía.
8. Analizar e deseñar circuítos neumáticos sinxelos.
9. Describir o funcionamento de distintos sistemas de comunicación alámbrica e
inalámbrica.
10. Coñecer a evolución histórica dos avances tecnolóxicos máis significativos.
TEMPORALIZACIÓN
1ª Avaliación
Repaso electricidade.
Unidade 1: Instalacións nas vivendas.
Unidade 2: Electrónica analóxica.
2ª Avaliación
Unidade 3: Electrónica dixital.
Unidade 4: Control e robótica.
Unidade 5: Neumática e hidráulica.
3ª Avaliación Unidade 6: Tecnoloxías da comunicación.
Unidade 7: Tecnoloxía e sociedade.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
56
3.4. TECNOLOXÍA INDUSTRIAL NO BACHARELATO
CURRÍCULO OFICIAL
OBXECTIVOS DO BACHARELATO
a) Exercer a cidadanía democrática, desde unha perspectiva global, e adquirir unha
conciencia cívica responsable, inspirada polos valores da Constitución española e do Estatuto de
autonomía de Galicia, así como polos dereitos humanos, que fomente a corresponsabilidade na
construción dunha sociedade xusta e equitativa e favoreza a sustentabilidade.
b) Consolidar unha madureza persoal e social que lle permita actuar de forma responsable
e autónoma e desenvolver o seu espírito crítico. Ser quen de prever e resolver pacificamente os
conflitos persoais, familiares e sociais.
c) Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres,
analizar e valorar criticamente as desigualdades e discriminacións existentes e, en particular, a
violencia contra a muller, e impulsar a igualdade real e a non discriminación das persoas por
calquera condición ou circunstancia persoal ou social, con atención especial ás persoas con
discapacidade.
d) Afianzar os hábitos de lectura, estudo e disciplina, como condicións necesarias para o
eficaz aproveitamento da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.
e) Dominar, tanto na súa expresión oral como na escrita, a lingua galega e a lingua
castelá.
f) Expresarse con fluidez e corrección nunha ou máis linguas estranxeiras.
g) Utilizar con solvencia e responsabilidade as tecnoloxías da información e da
comunicación.
h) Coñecer e valorar criticamente as realidades do mundo contemporáneo, os seus
antecedentes históricos e os principais factores da súa evolución. Participar de xeito solidario no
desenvolvemento e na mellora do seu contorno social.
i) Acceder aos coñecementos científicos e tecnolóxicos fundamentais, e dominar as
habilidades básicas propias da modalidade elixida.
l) Comprender os elementos e os procedementos fundamentais da investigación e dos
métodos científicos. Coñecer e valorar de forma crítica a contribución da ciencia e da tecnoloxía
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
57
ao cambio das condicións de vida, así como afianzar a sensibilidade e o respecto cara ao medio
ambiente e a ordenación sustentable do territorio, con especial referencia ao territorio galego.
m) Afianzar o espírito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa,
traballo en equipo, confianza nun mesmo e sentido crítico.
n) Desenvolver a sensibilidade artística e literaria, así como o criterio estético, como fontes
de formación e enriquecemento cultural.
ñ) Utilizar a educación física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social,
e impulsar condutas e hábitos saudables.
o) Afianzar actitudes de respecto e prevención no ámbito da seguridade viaria.
p) Valorar, respectar e afianzar o patrimonio material e inmaterial de Galicia, e contribuír á
súa conservación e mellora no contexto dun mundo globalizado.
OBXECTIVOS DA MATERIA DE TECNOLOXÍA INDUSTRIAL NO
BACHARELATO
1. Adquirir os coñecementos precisos para analizar máquinas e sistemas técnicos, para
explicar os seus principios de funcionamento e identificar os elementos que os constitúen.
2. Comprender o papel da enerxía nos procesos tecnolóxicos, explicando as súas distintas
transformacións e aplicacións, e adoptar actitudes de aforro e valoración da eficiencia
enerxética de cara a conseguir un desenvolvemento sustentable.
3. Comprender e explicar como se organizan e desenvolven procesos tecnolóxicos, identificar
e describir as técnicas e os factores económicos e sociais que concorren en cada caso.
4. Analizar de forma sistemática produtos da actividade técnica para avaliar a súa calidade e
explicar o seu funcionamento, utilización e forma de control.
5. Valorar criticamente as repercusións da actividade tecnolóxica na vida cotiá e na calidade
de vida, manifestando e argumentando as propias ideas e opinións. Analizar as distintas
repercusións que determinados desenvolvementos tecnolóxicos teñen para homes e
mulleres.
6. Transmitir con precisión os coñecementos e ideas sobre procesos ou produtos tecnolóxicos
utilizando vocabulario, símbolos e formas de expresión apropiadas.
7. Actuar con autonomía, confianza e seguranza ao inspeccionar, manipular e intervir en
máquinas, sistemas e procesos técnicos para comprender o seu funcionamento.
8. Planificar e desenvolver proxectos técnicos en equipo, achegando ideas e opinións,
responsabilizándose de tarefas e cumprindo os obxectivos do plan de traballo.
9. Valorar a importancia da investigación e desenvolvemento na creación de novos produtos e
sistemas.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
58
TECNOLOXÍA INDUSTRIAL I
PROGRAMACIÓN DAS UNIDADES DIDÁCTICAS
BLOQUE 1: RECURSOS ENERXÉTICOS
UNIDADE 1: A ENERXÍA E A SÚA TRANSFORMACIÓN
OBXECTIVOS
§ Coñecer as unidades derivadas e fundamentais, así como a súa equivalencia, en sistemas
CGS, SI e sistema técnico.
§ Entender as diferentes formas de manifestarse a enerxía e as leis que as rexen.
§ Comprender cómo se pode transformar un tipo de enerxía noutra, determinando a máquina
empregada e o rendemento obtido.
§ Recoñecer a importancia dun uso racional da enerxía.
§ Valorar o emprego de máquinas cunha alta eficiencia enerxética.
CONTIDOS
§ Sistemas de unidades.
§ Concepto de enerxía.
§ Formas de enerxía.
§ Enerxía mecánica.
§ Enerxía nuclear.
§ Enerxía interna.
§ Enerxía térmica o calorífica.
§ Enerxía química.
§ Enerxía eléctrica.
§ Primeiro principio da Termodinámica.
§ Transformacións enerxéticas.
§ Fontes de enerxía.
§ Aforro e eficiencia enerxética.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
59
UNIDADE 2: ENERXÍAS NON RENOVABLES
OBXECTIVOS
§ Distinguir as enerxías renovables das non renovables, sabendo qué avantaxes e
inconvenientes ten cada unha.
§ Coñecer, de maneira aproximada, qué tipo de enerxías primarias e secundarias se utilizan
máis no noso país.
§ Valorar a importancia do uso das enerxías non renovables a pesar dos inconvenientes que
supón o seu emprego.
§ Analizar o funcionamento dunha central térmica clásica.
§ Avaliar o impacto medioambiental provocado polo uso de combustibles fósiles.
§ Entender o funcionamento dunha torre de fraccionamento.
§ Coñecer cáles son os produtos que se obteñen a partir do petróleo ou cru.
§ Avaliar o uso da enerxía nuclear como fonte de enerxía primaria a pesar dos problemas que
ocasiona o seu uso.
§ Aprender a distinguir entre «fusión» e «fisión».
CONTIDOS
§ O carbón.
o Orixe e composición.
o Extracción e transporte.
o Tipos.
o Impacto ambiental.
o produción e reservas.
§ O petróleo.
o Orixe e composición.
o Extracción e transporte.
o Proceso de refino.
o Impacto ambiental.
o produción e reservas.
§ O gas natural.
o Orixe, composición e transporte.
o Aplicacións.
o Impacto ambiental.
o produción e reservas.
§ Uranio e plutonio.
o Obtención e transporte.
o Fisión nuclear.
o Radioactividade.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
60
o produción e reservas.
§ Deuterio e tritio.
o Uso como combustible.
o Fusión nuclear.
§ Centrais térmicas.
§ Novas tecnoloxías de combustión.
o Sistemas de carbón de leito fluidizado.
o CTCC.
o Coxeneración.
§ Centrais nucleares.
o Centrais de fisión.
o Centrais de fusión.
o Impacto ambiental.
UNIDADE 3: ENERXÍAS RENOVABLES
OBXECTIVOS:
§ Coñecer en qué consiste a enerxía hidráulica, así como as diferentes máquinas empregadas
para transformar a enerxía hidráulica en mecánica de rotación.
§ Determinar a enerxía e potencia teóricas dunha central hidroeléctrica.
§ Saber cáles son os tipos de centrais hidroeléctricas máis utilizados.
§ Recoñecer a importancia das enerxías alternativas como fontes de enerxía secundaria.
§ Concienciar ó alumnado da importancia de empregar colectores para a obtención de enerxía
térmica.
§ Diferenciar os distintos sistemas para a obtención de enerxía a partir do sol.
§ Valorar a implantación de máquinas eólicas para a obtención de enerxía.
§ Entender cómo se pode obter enerxía a partir da biomasa.
§ Admitir a importancia do emprego de máquinas que permitan obter enerxía das ondas,
maremotriz e dos residuos sólidos urbanos.
CONTIDOS
§ Enerxía hidráulica.
§ Proceso xeral e transformación enerxética.
§ Clasificación.
§ Partes.
§ Potencia dunha central hidroeléctrica.
§ Produción.
§ Vantaxes e inconvintes.
§ Enerxía solar.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
61
§ Introdución.
§ Sistemas de aproveitamento.
§ Conversión en enerxía térmica.
§ Conversión en enerxía eléctrica.
§ Produción.
§ Vantaxes e inconvintes.
§ Cálculos.
§ Enerxía eólica.
§ Introdución.
§ Aeroxeradores.
• Funcionamento.
• Partes.
• Tipos.
§ Vantaxes e inconvintes.
§ Cálculos.
§ Enerxía maremotriz.
§ Requisitos.
§ Funcionamento de centrais maremotrices.
§ Vantaxes e inconvintes.
§ Enerxía xeotérmica.
§ Definición de xacemento xeotérmico.
§ Tipos e aproveitamento de xacementos xeotérmicos.
§ Vantaxes e inconvenientes.
§ Enerxía da biomasa.
§ Definición de biomasa.
§ Fontes de biomasa.
§ Tratamentos da biomasa.
§ Tratamentos de RSU.
§ Vantaxes e inconvintes.
UNIDADE 4: A ENERXÍA NO NOSO CONTORNO
OBXECTIVOS
§ Saber cáles serán as posibles enerxías do futuro.
§ Comprender o funcionamento da fusión fría e da pila de hidróxeno.
§ Avaliar a xeración, transporte e distribución de enerxía.
§ Coñecer en qué consiste a coxeneración, así como as súa avantaxes e inconvenientes.
§ Analizar o funcionamento de máquinas sinxelas que transformen un tipo de enerxía noutro,
determinando o rendemento da instalación.
§ Deseñar modelos optimizados de equipos que transformen un tipo de enerxía noutro.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
62
§ Recoñecer a importancia do emprego de enerxías alternativas na vivenda e de apoio na
industria.
§ Aprender a relacionar a forma de enerxía alternativa máis adecuada segundo o lugar onde se
desexe colocar a instalación.
§ Determinar o custo enerxético nunha vivenda ou centro docente.
CONTIDOS
§ Enerxías do futuro: fusión fría e pila de combustible.
§ Xeración, transporte e distribución de enerxía eléctrica.
§ Coxeneración. Definición. Sistemas.
§ Análise dunha instalación sinxela de transformación de enerxía eléctrica: transformador.
Modelización.
§ Enerxías alternativas na vivenda e de apoio á industria.
§ Necesidades mínimas.
§ Deseño da instalación.
§ Selección da enerxía máis adecuada.
§ Custo enerxético na vivenda e o centro docente.
§ Aforro enerxético.
BLOQUE 2: MATERIAIS E PROCEDEMENTOS DE FABRICACIÓN.
UNIDADE 5: OS MATERIAIS: TIPOS E PROPIEDADES
OBXECTIVOS
§ Recoñecer a importancia do emprego de materiais polo ser humano ó longo da historia.
§ Aprender a clasificar os materiais que se empregan na actualidade, dependendo da materia
prima da que proceden.
§ Coñecer as propiedades máis importantes dos materiais.
§ Descubrir a qué tipo de esforzo físico se encontra sometida unha parte dun obxecto
dependendo das forzas que actúen sobre el.
§ Saber cómo se poden coñecer algunhas propiedades mecánicas dos materiais, tales como:
dureza, fatiga, tracción, compresión e resiliencia.
§ Aprender a elixir un material dependendo da forma que teña o obxecto, esforzos ós que vai
estar sometido, condicións externas, etc.
§ Valorar a importancia dun uso racional dos materiais para evitar un deterioro do medio
ambiente e un esgotamento prematuro de recursos.
§ Reflexionar sobre a importancia de reducir, reciclar ou tratar os residuos industriais para
evitar unha contaminación do medio ambiente.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
63
CONTIDOS
§ Necesidade de materiais para fabricar obxectos.
§ Clasificación dos materiais.
§ Propiedades máis importantes dos materiais.
§ Esforzos físicos ós que poden estar sometidos os materiais.
§ Introdución ós ensaios de materiais.
§ Uso racional de materiais.
§ Residuos industriais: inertes, tóxicos e perigosos.
UNIDADE 6: METAIS FERROSOS
OBXECTIVOS
§ Concienciar ó alumnado da importancia industrial que teñen os metais ferrosos debido ás
súas propiedades técnicas e cantidade de aplicacións.
§ Coñecer os minerais de ferro máis empregados na actualidade.
§ Saber cómo se poden obter produtos ferrosos dependendo de que a materia prima sexa
mineral de ferro ou chatarra reciclada.
§ Comprender o funcionamento do forno alto, do convertedor LD e do forno eléctrico.
§ Diferenciar os tipos de coada máis importantes.
§ Entender a utilidade dos trens de laminación.
§ Clasificar os produtos ferrosos atendendo á porcentaxe de carbono e ó feito de que leven ou
non elementos de alienación.
§ Recoñecer as formas comerciais dos produtos ferrosos.
§ Aprender cómo se fabrican as fundicións ferrosas máis importantes.
§ Analizar o impacto medioambiental orixinado na transformación do mineral de ferro e a
chatarra en produtos ferrosos acabados.
CONTIDOS
§ Materiais metálicos: propiedades xerais e definición.
§ Metais férricos.
§ Proceso siderúrxico.
o Obtención do mineral de ferro.
o Obtención do carbón de coque.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
64
o Obtención do arrabio (alto forno).
§ Transformación do arrabio en aceiro.
§ Metalurxia secundaria.
UNIDADE 7: METAIS NON FERROSOS
OBXECTIVOS
§ Recoñecer e distinguir os metais non ferrosos máis importantes.
§ Adquirir os coñecementos necesarios para saber qué materiais non ferrosos poden resultar
máis adecuados para unha aplicación determinada.
§ Coñecer a forma de obtención dos metais non ferrosos máis utilizados para unha aplicación
concreta.
§ Establecer as propiedades máis importantes de cada un dos metais non ferrosos.
§ Valorar o impacto medioambiental provocado pola obtención, transformación, utilización e
abandono de diferentes metais non ferrosos.
§ Coñecer as presentacións comerciais dos metais non ferrosos máis empregados.
CONTIDOS
§ Clasificación dos metais non ferrosos.
§ Características, obtención, aliaxes e aplicacións máis importantes dos seguintes metais non
ferrosos:
§ Pesados: estaño, cobre, cinc e chumbo.
§ Lixeiros: aluminio e titanio.
§ Ultralixeiros: magnesio.
§ Impacto medioambiental durante a extracción, obtención e reciclaxe de produtos non
ferrosos.
§ Presentacións comerciais.
UNIDADE 8: OUTROS MATERIAIS DE USO INDUSTRIAL
OBXECTIVOS
§ Coñecer a procedencia da materia prima dos plásticos a través da historia.
§ Saber cómo se fabrican os plásticos.
§ Aprender os tipos de plásticos máis habituais, así como as súas características e aplicacións.
§ Entender cómo se conforman os produtos plásticos que se venden na actualidade.
§ Identificar obxectos fabricados de plásticos compostos.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
65
§ Identificar a composición dunha fibra téxtil sinalando as avantaxes e inconvenientes que ten.
§ Recoñecer a importancia da madeira e os seus derivados para a fabricación de produtos
industriais.
§ Aprender a identificar os distintos tipos de materiais cerámicos existentes.
§ Valorar o emprego de formigóns armados e pretensados na fabricación de estruturas.
CONTIDOS
§ Plásticos ou polímeros: materia prima, compoñentes aditivos, tipos, conformación de
plásticos e plásticos compostos.
§ Fibras téxtiles: orixe (mineral, vexetal, animal, artificial e sintético).
§ Elastómeros.
§ A madeira: transformación en produtos industriais, derivados.
o Papel: obtención e clases.
o A cortiza: obtención e produtos obtidos.
• Vidro.
§ Materiais cerámicos: porosos e impermeables.
§ Xeso.
§ Cemento e os seus derivados.
§ Novos materiais.
§ Impacto medioambiental.
BLOQUE 3: MÁQUINAS E SISTEMAS.
UNIDADE 9: ELEMENTOS TRANSMISORES E TRANSFORMADORES DO
MOVEMENTO
OBXECTIVOS
§ Descubrir algúns dos elementos empregados na industria para transmitir o movemento entre
eixes que son paralelos, perpendiculares, que se cruzan ou que se cortan formando un
ángulo calquera.
§ Comprender a importancia que supón a elección adecuada do elemento transmisor si se
espera unha gran fiabilidade do sistema.
§ Saber determinar o número de revolucións por minuto con que xirará unha roda ou
engrenaxe en función do seu tamaño e relación de transmisión.
§ Entender o funcionamento das cadeas cinemáticas determinando, mediante as fórmulas
adecuadas, as incógnitas que se descoñecen.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
66
§ Valorar a importancia da transmisión mediante cadea ou engrenaxes, fronte a outra, pola súa
fiabilidade no mantemento da relación de transmisión.
§ Determinar a enerxía e potencia perdidas (rendemento) na transmisión de movemento
mediante engrenaxes, así como debido ó rozamento.
§ Comprender a funcionalidade e utilidade dos elementos transformadores de movemento máis
usuais.
§ Saber identificar obxectos reais, do contorno ou dunha máquina calquera, que se baseen en
principios de funcionamento análogos ós que se estudan nesta unidade.
§ Resolver problemas tecnolóxicos relacionados con forzas e potencias a transmitir.
§ Entender a importancia dos volantes de inercia para que unha árbore xira cunha velocidade
uniforme cando se produzan variacións no par ou momento.
§ Comprender o funcionamento dos distintos freos empregados en máquinas.
§ Valorar o emprego de elementos elásticos como medio de acumulación de enerxía.
§ Coñecer a misión e funcionamento dos sistemas de embrague máis empregados na
actualidade.
CONTIDOS
§ Introdución.
§ Mecanismos de transmisión de movemento.
o Mecanismos de transmisión lineal.
§ Palanca.
§ Polea fixa e móbil.
o Mecanismos de transmisión circular.
§ Rodas de fricción.
§ Poleas con correa.
§ Engrenaxes.
§ Elementos transformadores do movemento:
o Piñón-cremalleira.
o Parafuso-porca.
o Manivela-torno.
o Leva e excéntrica.
o Biela-manivela.
§ Elementos auxiliares de máquinas:
§ Acumuladores de enerxía
o Volantes de inercia.
o Elementos elásticos.
§ Elementos disipadores de enerxía.
o Freos de: zapata, disco, tambor e eléctricos. Sistemas de accionamento.
§ Embragues de: dentes, disco, cónicos e hidráulicos.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
67
§ Elementos de fricción.
o Coxinetes.
o Rodamentos.
§ Rendemento de máquinas.
§ Normas de seguridade e uso de elementos mecánicos.
UNIDADE 10: CIRCUÍTOS ELÉCTRICOS
OBXECTIVOS
§ Comprender o funcionamento dun circuíto eléctrico e diferenciar claramente os seus
elementos: xerador, receptor, elementos de control, elementos de protección e acumuladores
de enerxía.
§ Coñecer a utilidade de cada un dos elementos dun circuíto eléctrico.
§ Ser capaz de resolver problemas sinxelos relacionados coa corrente continua e alterna.
§ Entender os conceptos de: intensidade, voltaxe, resistencia, potencia, enerxía eléctrica, ddp,
fem, autoinducción, capacidade.
§ Saber cómo se poden axustar distintos receptores e xeradores nun circuíto, así como as
avantaxes e inconvenientes.
§ Aprender a resolver problemas nos que interveñen acumuladores (condensadores ou pilas),
así como outros receptores.
§ Coñecer as leis de Kirchhoff aplicadas a unha ou varias mallas dun circuíto de corrente
continua (cc).
CONTIDOS
§ O circuíto eléctrico. Características.
§ Magnitudes eléctricas
o Intensidade, voltaxe e resistencia eléctrica. Representación fasorial de voltaxe e
intensidade. Lei de Ohm xeneralizada.
o Capacidade dun condensador.
o Autoinducción dunha bobina.
§ Circuítos de corrente alterna RLC en serie.
§ Enerxía e potencia eléctricas. Efecto Joule.
§ Elementos xeneradores dun circuíto eléctrico.
§ Asociacións de elementos.
§ Serie.
§ Paralelo.
§ Mixtos.
§ Leis de Kirchhoff aplicadas a unha malla e a varias mallas.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
68
§ Normas de seguridade en instalacións eléctricas.
UNIDADE 11: O CIRCUÍTO PNEUMÁTICO E OLEOHIDRÁULICO
OBXECTIVOS
§ Coñecer as unidades de presión e magnitudes fundamentais de pneumática.
§ Saber cáles son os elementos máis importantes dun circuíto pneumático.
§ Recoñecer as válvulas e distribuidores dun circuíto pneumático pola súa simboloxía.
§ Entender cómo funcionan interiormente algúns distribuidores pneumáticos.
§ Representar graficamente, mediante a simboloxía normalizada, instalacións sinxelas
pneumáticas.
§ Calcular magnitudes de caudal, presión, potencia hidráulica, resistencia hidráulica e caída de
presión en circuítos hidráulicos sinxelos.
§ Recoñecer os elementos máis importantes dun circuíto oleohidráulico identificando as
distintas válvulas empregadas.
§ Entender o funcionamento dalgúns circuítos oleohidráulicos básicos.
CONTIDOS
§ Introdución. Vantaxes e inconvintes dos circuítos neumáticos.
§ Magnitudes importantes: presión e caudal.
§ Elementos dun circuíto neumático.
§ Produción e tratamento do aire comprimido.
§ Redes de distribución.
§ Elementos actuadores.
§ Elementos de distribución ou válvulas.
§ Outras válvulas.
§ Simboloxía pneumática.
§ Montaxe e experimentación con circuítos pneumáticos.
BLOQUE 4: PRODUTOS TECNOLÓXICOS: DESEÑO, PRODUCCIÓN
E COMERCIALIZACIÓN.
UNIDADE 12: PRODUCTOS E SISTEMAS DE PRODUCCIÓN.
OBXECTIVOS
§ Coñecer as fases do sistema produtivo.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
69
§ Saber cáles son os diferentes títulos de propiedade industrial en relación coa invención e o
seu recoñecemento público.
§ Distinguir entre maquetas, prototipos e produtos en serie.
§ Recoñecer a importancia da normalización como elemento potenciador de intercambio de
produtos.
§ Identificar as diferentes marcas de certificación AENOR.
§ Realizar proxectos técnicos sinxelos, sabendo cáles son as súas fases.
§ Representar graficamente o listado de fases e o diagrama de fluxo do proceso de fabricación
de obxectos sinxelos.
CONTIDOS
§ Proceso cíclico de deseño, produción, comercialización e mellora de produtos.
§ Análise sistemática de produtos tecnolóxicos actuais e do seu impacto ambiental.
§ Planificación e desenvolvemento práctico dun proxecto de deseño e produción dun produto.
§ Normalización. Control de calidade. Patentes.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
1. Analizar a importancia que os recursos enerxéticos teñen na sociedade actual, e describir
as formas de produción de cada unha, así como as súas debilidades e fortalezas no
desenvolvemento dunha sociedade sustentable.
2. Realizar propostas de redución de consumo enerxético para vivendas ou locais coa axuda
de programas informáticos e a información de consumo dos mesmos.
3. Analizar as propiedades dos materiais utilizados na construción de obxectos tecnolóxicos,
recoñecendo a súa estrutura interna en relación coas propiedades que presentan e coas
modificacións que se poidan producir.
4. Relacionar produtos tecnolóxicos actuais ou novos cos materiais que posibilitan a súa
produción, asociando as súas características cos produtos fabricados, utilizando exemplos
concretos.
5. Describir as técnicas utilizadas nos procesos de fabricación tipo, identificando as
máquinas e ferramentas utilizadas e as condicións de seguridade propias de cada unha,
apoiándose na información proporcionada na web dos fabricantes.
6. Analizar o impacto ambiental e social que poden producir os procesos de obtención de
materiais e os procesos de fabricación.
7. Analizar os bloques constitutivos de sistemas e/ou máquinas interpretando a súa
interrelación, e describir os principais elementos que os compoñen, utilizando o
vocabulario relacionado co tema.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
70
8. Realizar esquemas de sistemas mecánicos e de circuítos eléctrico-electrónicos,
pneumáticos ou hidráulicos que dan solución a problemas técnicos, con axuda de
programas de deseño asistido, e calcular os parámetros característicos destes.
9. Verificar o funcionamento de circuítos eléctrico-electrónicos, pneumáticos e hidráulicos
característicos, interpretando os seus esquemas, utilizando os aparellos e os
equipamentos de medida adecuados, interpretando e valorando os resultados obtidos,
apoiándose na montaxe ou nunha simulación física destes.
10. Deseñar, construír e programar un sistema robotizado cuxo funcionamento solucione un
problema determinado.Conversión dunha unidade, magnitude derivada ou fundamental
noutro sistema de unidades distinto.
11. Identificar e describir as etapas necesarias para a creación dun produto tecnolóxico desde
o seu deseño ata a súa comercialización, investigar acerca da súa influencia na sociedade
e propor melloras desde o punto de vista da súa utilidade, como do seu posible impacto
social.
12. Explicar as diferenzas e similitudes entre un modelo de excelencia e un sistema de xestión
da calidade, identificando os principais actores que interveñen e valorando criticamente a
repercusión que a súa implantación pode ter sobre os produtos desenvolvidos, e expoñelo
oralmente con axuda dunha presentación.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE. RELACIÓN COS BLOQUES DE
CONTIDOS E COMPETENCIAS CLAVE.
BLOQUE 1
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS CLAVE
Describe as formas de producir enerxía, en relación co custo
de produción, o impacto ambiental e a sustentabilidade. CMCCT CCL
CSC
Debuxa diagramas de bloques de diferentes tipos de
centrais de produción de enerxía, e explica cada bloque
constitutivos e as súas interrelacións. CCL CMCCT
Explica as vantaxes que supón, desde o punto de vista do
consumo, que un edificio estea certificado enerxeticamente. CSC
CCL
Calcula custos de consumo enerxético de edificios de
vivendas ou industriais, partindo das necesidades e/ou dos
consumos dos recursos utilizados. CMCCT CD
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
71
Elabora plans de redacción de custos de consumo
enerxético para locais ou vivendas, identificando os puntos
onde o consumo poida ser reducido.
CMCCT CAA
CSC CD
BLOQUE 2
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Establece a relación entre a estrutura interna dos materiais e as
súas propiedades. CMCCT CAA
Explica como se poden modificar as propiedades dos materiais,
tendo en conta a súa estrutura interna. CCL CMCCT
Describe, apoiándose na información obtida en internet, materiais
imprescindibles para a obtención de produtos tecnolóxicos
relacionados coas tecnoloxías da información e da comunicación.
CMCCT CD
CCL
Explica as principais técnicas utilizadas no proceso de fabricación
dun produto dado. CMCCT CCL
Identifica as máquinas e as ferramentas utilizadas no proceso de
fabricación dun produto dado. CMCCT
Describe as principais condicións de seguridade que se deben
aplicar nun determinado ámbito de produción, desde o punto de
vista tanto do espazo como da seguridade persoal.
CMCCT CCL
CSC
Coñece o impacto ambiental que poden producir as técnicas
utilizadas. CMCCT CSC
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
72
BLOQUE 3
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Describe a función dos bloques que constitúen unha máquina dada,
explicando de forma clara e co vocabulario axeitado a súa
contribución ao conxunto.
CMCCT CCL
CAA
Debuxa diagramas de bloques de máquinas-ferramenta explicando a
contribución de cada bloque ao conxunto da máquina. CCL CMCCT
CD
Deseña, utilizando un programa de CAD, o esquema dun circuíto
eléctrico-electrónico, pneumático ou hidráulico que dea resposta a
unha necesidade determinada.
CMCCT CD
CAA CSIEE
Calcula os parámetros básicos de funcionamento dun sistema
mecánico e dun circuíto eléctrico-electrónico, pneumático ou
hidráulico, a partir dun esquema dado. CMCCT
Verifica a evolución dos sinais en circuítos eléctrico- electrónicos,
pneumáticos ou hidráulicos, debuxando as súas formas e os valores
nos puntos característicos. CMCCT CD
Interpreta e valora os resultados obtidos dos circuítos elétrico-
electro ́nicos, pneumáticos ou hidráulicos. CMCCT CAA
Deseña, constrúe e programa un sistema automático ou robot cos
actuadores e os sensores axeitados, para que o seu funcionamento
solucione un problema determinado.
CMCCT CD
CAA CSIEE
BLOQUE 4
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Deseña unha proposta dun novo produto tomando como base unha
idea dada, explicando o obxectivo de cada etapa significativa
necesaria para lanzar o produto ao mercado.
CMCCT CAA
CSC CSIEE
CCL
Elabora o esquema dun posible modelo de excelencia, razoando a CCL CMCCT
CAA CSIEE
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
73
importancia de cada axente implicado.
Desenvolve o esquema dun sistema de xestión da calidade, razoando
a importancia de cada axente implicado. CMCCT CAA
CSIEE
TEMPORALIZACIÓN
1ª Avaliación
§ Unidad1: Enerxía e a súa transformación.
§ Unidade 2: Enerxías non renovables.
§ Unidade 3: Enerxías renovables.
§ Unidade 4: A enerxía no noso contorno.
2ª Avaliación
§ Unidade 5: Os materiais: tipos e propiedades.
§ Unidade 6: Metais ferrosos.
§ Unidade 7: Metais non ferrosos.
§ Unidade 8: Outros materiais.
§ Unidade 9: Elementos transmisores e transformadores de
movemento.
3ª Avaliación
§ Unidade 10: Circuítos eléctricos.
§ Unidade 11: O circuíto pneumático e oleohidráulico.
§ Unidade 12: Produtos e sistemas de produción.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
74
chamadassexposición Nota0,15actitude Nota0,75exames NotafinalNota ±+⋅+⋅=
INSTRUMENTOS E PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN.
INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
Exames : Realizaranse entre dous e tres exames por avaliación,que constarán de
preguntas teóricas e exercicios prácticos en distinta proporción segundo a unidade. A media dos
exames suporá un 75% da nota final. Fixaranse a principio do curso na medida do posible.
Traballos: Dentro de cada bloque, os alumnos/as agrupados por parellas, deberán realizar
unha presentación en Power Point ou Open Office Impress sobre unha nova tecnoloxía
relacionada co bloque que se estea desenvolvendo na clase, e expoñela diante dos seus
compañeiros. Cada parella terá que facer un traballo deste tipo por avaliación. Conforme avanza o
curso estes traballos poden pasar a ser individuais. A contribución destas exposicións á nota final
é de ata 1 punto. Por outra parte, realizarase un traballo relacionado co bloque de materiais, que
tamén contará cunha fase expositiva e que fará media cos exames.
Chamadas: Ó longo do curso os alumnos/as contarán cunha serie de chamadas positivas
e/ou negativas, resultado dalgún dos seguintes feitos:
- Realización correcta de exercicios na pizarra → chamada positiva.
- Deberes sen facer → chamada negativa.
- Falta de material → chamada negativa.
- Comer chicle na clase → chamada negativa.
Cada chamada positiva suma 0,1 na nota final, e cada chamada negativa resta 0,1 na nota
final.
A realización incorrecta dos exercicios na pizarra non contará negativamente, salvo que se
detecte unha falta de atención importante por falta do alumno/a.
Actitude e traballo diario: Unha boa actitude implica estar en silencio no transcurso das
clases, levantar a man cando se desexe intervir, tomar apuntes,manter a libreta ordenada e
completa, respectar o profesor e os compañeiros, manter unha actitude de traballo e mostrar
interese polas explicacións. Suporá un 15% da nota.
SISTEMA DE CALIFICACIÓN
A nota final calcularase da seguinte forma:
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
75
Para que os exames fagan media o alumno/a deberá ter como mínimo un 3 en cada un
deles.
Para aprobar a materia deberá acadarse unha nota final dun 5 ou superior. Na terceira
avaliación, a aqueles alumnos que non acaden o 5 pero estean próximos, proporáselles a
realización dalgún traballo para acada-lo aprobado, sempre e cando a súa actitude e traballo ó
longo do curso fose correcto.
A nota final do curso calcularase como a media das notas das tres avaliacións.
AVALIACIÓN INICIAL.
A primeira semana de curso realizarase unha proba inicial a modo de cuestionario, para
tantear os coñecementos previos dos alumnos/as. Esta proba non repercutirá na nota do
alumno/a, pero si servirá como base para establecer un nivel de partida, ou diferenzas de nivel
importantes que serán útiles a hora de crear grupos de traballo.
MÍNIMOS PARA UNHA AVALIACIÓN POSITIVA
1. Describe as formas de producir enerxía, en relación co custo de producción, o impacto
ambiental e a sustentabilidade.
2. Debuxa diagramas de bloques de diferentes tipos de centrais de producción de enerxía, e
explica cada bloque constitutivos e as súas interrelacións.
3. Establece a relación entre a estrutura interna dos materiais e as súas propiedades.
4. Explica como se poden modificar as propiedades dos materiais, tendo en conta a súa
estrutura interna.
5. Describe, apoiándose na información obtida en internet, materiais imprescindibles para a
obtención de produtos tecnolóxicos relacionados coas tecnoloxías da información e da
comunicación.
6. Explica as principais técnicas utilizadas no proceso de fabricación dun produto dado.
7. Coñece o impacto ambiental que poden producir as técnicas utilizadas.
8. Describe a función dos bloques que constitúen unha máquina dada, explicando de forma
clara e co vocabulario axeitado a súa contribución ao conxunto.
9. Calcula os parámetros básicos de funcionamento dun sistema mecánico e dun circuíto
eléctrico-electrónico, pneumático ou hidráulico, a partir dun esquema dado.
10. Interpreta e valora os resultados obtidos dos circuítos elétrico-electro ́nicos, pneumáticos
ou hidráulicos.
11. Deseña unha proposta dun novo produto tomando como base unha idea dada, explicando
o obxectivo de cada etapa significativa necesaria para lanzar o producto ao mercado.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
76
TECNOLOXÍA INDUSTRIAL II
PROGRAMACIÓN DAS UNIDADES DIDÁCTICAS
BLOQUE 1: SISTEMAS AUTOMÁTICOS.
UNIDADE 1: CIRCUITOS NEUMÁTICOS
OBXECTIVOS
§ Representar simbolicamente os elementos dos circuítos pneumáticos.
§ Identificar e calcular, en casos sinxelos, os parámetros básicos dos cilindros de simple e de
dobre efecto.
§ Identificar as características das válvulas distribuidoras e explicar a súa función nun circuíto
pneumático. Distinguir as electroválvulas e explicar o seu funcionamento.
§ Recoñecer e establecer a función que cumpren os elementos complementarios nun circuíto
pneumático: válvula antirretorno, válvula selectora de circuíto, válvulas reguladoras de
caudal e de presión e válvula de escape rápido.
§ Xustificar a función do presostato dentro dun circuíto pneumático.
§ Describir diferentes modos de goberno e pilotaxe dun cilindro pneumático utilizando os
elementos analizados a partir da análise e interpretación do esquema simbólico do circuíto.
§ Aplicar os coñecementos adquiridos para o recoñecemento, deseño e montaxe de circuítos
pneumáticos.
CONTIDOS
§ Vantaxes e inconvintes da neumática.
§ Magnitudes importantes: presión e caudal.
§ Elementos dun circuíto neumático.
- Produción e tratamento de aire comprimido.
- Redes de distribución.
- Elementos actuadores.
- Elementos de control.
§ Representación de movementos secuenciais.
§ Análise dun sistema automático no que se emprega un circuíto pneumático.
§ Representación esquematizada de circuítos pneumáticos.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
77
§ Interpretación de esquemas de circuítos pneumáticos.
§ Montaxe e experimentación de circuítos pneumáticos sinxelos e característicos.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Calcular a forza exercida pola barra dun cilindro, coñecidas as súas dimensións e o valor da
presión exercida polo aire.
§ Calcular o consumo de aire, medido en condicións normais, dun cilindro ó longo dunha
manobra, coñecidos os seus parámetros característicos e a presión exercida polo aire.
§ Interpretar o esquema dun circuíto pneumático e describir o seu funcionamento. Propoñer
aplicacións prácticas do circuíto esquematizado.
§ Deseñar un circuíto pneumático capaz de resolver un problema técnico proposto. Describir o
seu funcionamento e calcular os parámetros característicos a partir das súas dimensións e
da presión exercida polo aire.
UNIDADE 2: CIRCUITOS OLEOHIDRÁULICOS.
OBXECTIVOS
§ Definir as propiedades xerais dos fluídos e indicar en qué unidades se miden.
§ Representar simbolicamente os elementos dun circuíto oleohidráulico.
§ Establecer a función das bombas nos circuítos oleohidráulicos e diferenciar o principio de
funcionamento dos distintos tipos de bombas.
§ Describir o funcionamento das válvulas distribuidoras.
§ Establecer a función que cumpren nos circuítos oleohidráulicos os elementos auxiliares:
filtros, válvulas antirretorno, válvula selectora de circuíto, válvulas reguladoras de caudal e
válvulas limitadoras de presión.
§ Aplicar os coñecementos adquiridos para o recoñecemento de circuítos oleohidráulicos
básicos.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
78
CONTIDOS
§ Propiedades dos fluídos hidráulicos.
§ Conceptos e principios físicos da hidráulica.
§ Principio de Pascal.
§ Ecuación de continuidade.
§ Teorema de Bernouilli.
§ Potencia dunha bomba.
§ Instalacións hidráulicas.
o Grupo de accionamento.
o Elementos de transporte.
o Elementos de distribución, regulación e control. Válvulas.
o Elementos de traballo.
§ Diferenzas entre a neumática e a oleohidráulica.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Coñecer as características idóneas dun aceite como fluído dunha instalación oleohidráulica.
§ Resolución de problemas de fluídos empregando as ecuacións estudadas.
§ Interpretar o esquema dun circuíto oleohidráulico e describir o seu funcionamento. Propoñer
aplicacións prácticas do circuíto esquematizado.
UNIDADE 3: SISTEMAS AUTOMÁTICOS
OBXECTIVOS
§ Comprendela importancia dos sistemas automáticos actualmente.
§ Describir os sistemas de control en lazo aberto e en lazo pechado.
§ Analizar un sistema de control formado por varios bloques e determinar a súa función de
transferencia.
§ Analizala estabilidade dun sistema de control.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
79
CONTIDOS
§ Sistema automático de control. Conceptos previos.
§ Tipos de sistemas de control.
o Sistema de control en lazo aberto.
o Sistema de control en lazo pechado.
§ Función de transferencia.
§ Operacións dos diagramas de bloques.
§ Estabilidade dos sistemas de control. Método de Routh.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Analizala composición dun sistema automático, identificando os elementos.
§ Recoñecelas diferenzas fundamentais existentes entre un sistema de control en circuíto
aberto e un circuíto pechado.
§ Determinala función de transferencia dun sistema automático dado polas funcións de
transformación de distintos bloques.
§ Analizar a a estabilidade dun sistema de control polo método de Routh.
UNIDADE 4: COMPOÑENTES DUN SISTEMA DE CONTROL
OBXECTIVOS
§ Comprender o funcionamento dos reguladores proporcionais e, polo tanto, súas aplicacións.
§ Comprender o funcionamento dos reguladores integrais e, polo tanto, súas aplicacións.
§ Comprender o funcionamento dos reguladores derivativos e, polo tanto, súas aplicacións.
§ Analizar as características dos reguladores PID.
§ Analizar a misión dun detector nun sistema de control.
§ Coñecer detectores de distintas magnitudes físicas e seu principio de funcionamento.
§ Elixir o detector idóneo para unha aplicación en particular.
§ Analizar o papel dos detectores de error e elementos finais dun sistema de control.
CONTIDOS
§ Tipos de control.
§ Control proporcional.
§ Control integral.
§ Control derivativo.
§ Control PID.
§ Detectores de posición, presión, temperatura,etc.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
80
§ Principios de funcionamento dos detectores.
§ Detectores de error.
§ Actuadores.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Identificar un controlador proporcional, así como súas características mais importantes.
§ Identificar un controlador integral, así como súas características mais importantes.
§ Identificar un controlador derivativo, así como súas características mais importantes.
§ Identificar un controlador PID.
§ Identificar os distintos tipos de detectores en función da magnitude que detecten.
§ Identificar os distintos tipos de detectores en función do principio de funcionamento no cal
están baseados.
§ Recoñecer a misión dun detector dentro dun sistema de control.
§ Identificar os distintos tipos de actuadores, así como recoñecela misión dun actuador dentro
dun sistema de control.
BLOQUE 2: MATERIAIS.
UNIDADE 5: ESTRUTURA INTERNA DA MATERIA.
OBXECTIVOS
§ Identificar e distinguir as partículas que constitúen a estrutura atómica da materia.
§ Diferenciar os elementos químicos segundo a súa capacidade de combinación.
§ Identificar as características de cada tipo de enlace e as propiedades das substancias que os
posúen.
§ Recoñecer a existencia de estruturas cristalinas e distinguilas do estado amorfo.
CONTIDOS
§ Estrutura atómica.
§ Tipos de enlaces atómicos.
§ Estrutura cristalina.
§ Defectos na estrutura cristalina.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
81
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Xustificar a capacidade de combinación dun elemento a partir da análise da súa estrutura
atómica.
§ Enumerar as propiedades fundamentais das substancias iónicas, covalentes e metálicas e
exemplificar con materiais de uso corrente ou presentes no contorno.
§ Elixir xustificadamente materiais para aplicacións técnicas concretas, ter en conta as súas
propiedades, os requisitos mecánicos esixidos e a exposición a axentes oxidantes ou
corrosivos.
UNIDADE 6: ENSAIOS E MEDIDA DE PROPIEDADES DOS MATERIAIS.
OBXECTIVOS
§ Distinguir os diferentes tipos de ensaios polos seus efectos nos materiais sobre os que se
aplican.
§ Describir os ensaios de dureza e calcular o grao de dureza dun material a partir dos
parámetros utilizados no ensaio.
§ Coñecer as características do ensaio de tracción e xustificar a utilización de probetas
normalizadas adecuadas.
§ Definir os conceptos de resiliencia e fatiga e describir os ensaios dinámicos que tratan de
determinar estas características nos materiais.
§ Xustificar a utilidade dos ensaios destrutivos tecnolóxicos e describir o procedemento
empregado nalgúns deles.
CONTIDOS
§ Tipos de ensaios.
§ Propiedades dos materiais.
§ Ensaio de tracción.
§ Ensaios de dureza: Mohs, Martens, Brinell, Vickers e Rockwell.
§ Ensaio de resiliencia: péndulo de Charpy.
§ Ensaios de fatiga.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Describir polo miúdo o procedemento empregado para efectuar un ensaio de dureza por
calquera dos métodos estudados.
§ Calcular a dureza dun material a partir de valores experimentais obtidos mediante ensaio.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
82
§ Calcular parámetros (módulo de Young, resiliencia) a partir de valores experimentais obtidos
mediante ensaio.
§ Propoñer ensaios non destrutivos para diferentes elementos de sistemas técnicos, en función
das súas características.
UNIDADE 7: DIAGRAMAS DE EQUILIBRIO EN MATERIAIS METÁLICOS.
TRATAMENTOS. OXIDACIÓN E CORROSIÓN.
OBXECTIVOS
§ Interpretar correctamente o diagrama de solidificación dunha aliaxe binaria.
§ Recoñecer as características dos aceiros de alta aliaxe máis comunmente empregados.
§ Distinguir e clasificar os tratamentos dos metais e describir algúns deles.
§ Diferenciar a oxidación da corrosión e recoñecer as diferentes formas en que pode presentarse
esta última.
CONTIDOS
§ Disolucións sólidas.
§ Solidificación de metais puros e aliaxes.
§ Diagramas de equilibrio ou de fases. Regra de Gibbs.
§ Diagramas de equilibrio en aliaxes.
§ Tipos de diagramas.
§ Diagrama Fe-C.
§ Tratamentos térmicos en metais.
§ Oxidación e corrosión.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Interpretar un diagrama ferro–carbono e calcular o punto de fusión dun aceiro ou dunha
fundición, coñecida a proporción de carbono.
§ Describir polo miúdo un tratamento térmico e explicar as propiedades que lle confire ó
material sometido a el.
§ Analizar as agresións a que pode estar sometido un material nunha aplicación técnica
concreta e xustificar o método de protección contra a corrosión que debe aplicarse.
§ Distinguir e clasificar as técnicas de protección dos metais contra a corrosión e describir
algunhas delas.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
83
BLOQUE 3: PRINCIPIOS DE MÁQUINAS.
UNIDAD 8: PRINCIPIOS DE TERMODINÁMICA.
OBXECTIVOS
§ Identificar e definir sistemas termodinámicos, e enumerar as magnitudes que son función de
estado.
§ Definir o Primeiro principio da Termodinámica e relacionalo coa enerxía interna dun sistema.
§ Definir o Segundo principio da Termodinámica.
§ Empregar os principios da Termodinámica para interpretar o funcionamento das principais
máquinas térmicas.
CONTIDOS
§ Conceptos previos:
Calor.
Temperatura e enerxía interna.
§ Termodinámica
Sistemas termodinámicos.
Transformacións termodinámicas.
§ Primeiro principio de la termodinámica.
Expansión de un gas sen traballo mecánico.
Cálculo del traballo de expansión, calor intercambiado y variación de enerxía interna en
algunhas transformacións de gases ideais.
§ Segundo principio de la termodinámica.
§ Ciclo de Carnot.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Explicar os principios termodinámicos fundamentais.
§ Manexar no marco de problemas prácticos, os conceptos termodinámicos fundamentais relativos
a máquinas térmicas, como son enerxía interna, calor…
§ Resolver problemas básicos de máquinas térmicas: fluxos de calor, traballo, rendemento e
eficiencia.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
84
UNIDADE 9: MOTORES TÉRMICOS.
OBXECTIVOS
§ Definir o motor como máquina motriz, clasificar os motores segundo o elemento que
proporciona a enerxía e establecer as características xerais de calquera motor.
§ Definir o motor térmico, establecer o principio básico do seu funcionamento e clasificar os
motores térmicos atendendo ás características do proceso de combustión que se leva a cabo
neles.
§ Analizar a estrutura, o funcionamento, os parámetros característicos e as aplicacións dun
motor de explosión de catro tempos e interpretar correctamente as súas curvas de potencia e
par motor.
§ Analizar a estrutura, o funcionamento e as aplicacións dun motor de explosión de dous
tempos e establecer as súas diferenzas respecto ó de catro tempos.
§ Analizar a estrutura, o funcionamento e as aplicacións dun motor diesel e establecer as súas
diferenzas respecto dos motores de explosión.
§ Aplicar os coñecementos adquiridos á análise de sistemas técnicos.
CONTIDOS
§ Definición de motor térmico. Clasificación.
§ Motores de combustión externa.
o Máquina de vapor.
o Turbina de vapor.
o Ciclo termodinámico: ciclo Rankine.
§ Motores de combustión interna.
o Motor alternativo de combustión interna.
o Parámetros.
o Motor de explosión ou encendido provocado (MEP). Ciclo Otto. Motor de gasolina.
o Motor de encendido por compresión (MEC). Ciclo Diésel. Motor de gasóleo.
§ Sobrealimentación nos motores de combustión interna.
§ Turbinas de gas.
§ Lubricación e refrixeración nos motores de combustión interna.
§ Efectos medioambientais.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Analizar anatómica e funcionalmente algún dos motores térmicos estudados, utilizando a
terminoloxía e o vocabulario técnico adecuados.
§ Calcular os parámetros característicos dun motor, coñecidos os datos básicos da súa
estrutura. Identificar o tipo de motor a partir dos valores obtidos.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
85
UNIDADE 10: MÁQUINAS FRIGORÍFICAS. BOMBA DE CALOR.
OBXECTIVOS
§ Indicar a función do fluído frigoríxeno nunha máquina térmica e enumerar as súas
características básicas.
§ Establecer o principio de funcionamento dunha máquina frigorífica e diferencialo do caso do
motor térmico.
§ Enumerar os elementos básicos da máquina frigorífica e describir a función de cada un.
§ Interpretar o ciclo teórico de funcionamento dunha máquina frigorífica e comparalo co dun
motor térmico.
§ Definir o coeficiente de funcionamento frigorífico.
§ Describir o principio de funcionamento dunha bomba de calor.
§ Establecer a función da bomba de calor e comparala coa dunha máquina frigorífica.
§ Enumerar os elementos básicos da bomba de calor e describir a función de cada un.
§ Definir e calcular o rendemento dunha bomba de calor a partir da enerxía subministrada e
cedida e das temperaturas dos focos quente e frío.
CONTIDOS
§ As máquinas frigoríficas: principio de funcionamento, constitución, ciclo teórico e aplicacións.
§ A bomba de calor: principio de funcionamento, constitución, rendemento, temperatura e
transferencia de calor.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Analizar anatómica e funcionalmente unha máquina frigorífica ou unha bomba de calor,
utilizando a terminoloxía e o vocabulario técnico adecuados.
§ Representar, mediante diagramas de bloques, o ciclo de funcionamento dunha máquina
frigorífica ou dunha bomba de calor.
§ Calcular o rendemento dunha máquina frigorífica ou unha bomba de calor, coñecida a
enerxía aportada ó compresor e as temperaturas dos focos quente e frío.
UNIDADE 11: MOTORES ELÉCTRICOS.
OBXECTIVOS
§ Definir o concepto de máquina eléctrica e distinguir os tipos fundamentais que existen.
§ Entender, explicar e calcular as accións dun campo magnético sobre un condutor, sobre
unha espira e sobre unha bobina situados no seu seo.
§ Describir o principio xeral de funcionamento dun motor eléctrico.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
86
§ Identificar os elementos fundamentais que constitúen un motor de corrente continua e
sinalar a función de cada un.
§ Distinguir os diferentes modelos de motores de corrente continua, describir o seu
funcionamento e enumerar as súas aplicacións.
§ Identificar os terminais da placa de bornes dun motor de corrente continua e explicar, para
cada tipo, a forma de conexión que permite inverter o sentido de xiro do motor.
§ Identificar os elementos fundamentais que constitúen un motor asíncrono trifásico en gaiola
de esquío e sinalar a función de cada un.
§ Definir e calcular os conceptos de esvaradura absoluta e relativa nun motor asíncrono
trifásico.
§ Sinalar aplicacións dos motores asíncronos trifásicos en función das súas características
técnicas.
§ Identificar os compoñentes fundamentais dun motor asíncrono monofásico e sinalar algúns
dos elementos que se utilizan para o seu arranque.
§ Indicar aplicacións dos motores asíncronos monofásicos segundo o elemento de arranque
utilizado.
§ Describir a constitución e as partes esenciais dun motor universal, explicar o seu
funcionamento e sinalar algunhas das súas aplicacións máis relevantes.
CONTIDOS
§ Máquinas eléctricas.
§ Forzas electromagnéticas: sobre un condutor e sobre unha espira.
§ Motores de corrente continua: constitución, funcionamento, tipos, intensidade de arranque,
placas de bornes e cambio de sentido de xiro.
§ Motores asíncronos trifásicos: constitución, funcionamento, velocidade de xiro,
características, placa de bornes e cambio de sentido de xiro.
§ Motores asíncronos monofásicos: constitución, funcionamento e arranque.
§ Motores universais.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Calcular a forza exercida por un campo magnético de intensidade coñecida sobre un condutor
ou unha espira polo que circula unha determinada intensidade de corrente.
§ Analizar anatómica e funcionalmente algún dos motores eléctricos estudados, utilizando a
terminoloxía e o vocabulario técnico adecuados.
§ Interpretar unha gráfica representativa do réxime motor, o rendemento, o par motor e a
potencia dun motor eléctrico ou de corrente continua e determinar o réxime motor máis
adecuado e das súas aplicacións en función das características analizadas.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
87
§ Representar esquematicamente as conexións que hai que efectuar nun motor eléctrico de
corrente continua para inverter o sentido de xiro.
BLOQUE 4: CIRCUITOS E SISTEMAS LÓXICOS.
UNIDADE 12: CIRCUÍTOS DIXITAIS I
OBXECTIVOS
§ Distinguir entre estado lóxico e valor dunha variable.
§ Identificar e definir as operacións básicas e as propiedades destas que lle confiren a un
conxunto a estrutura de álxebra de Boole.
§ Verificar a validez de diferentes operacións binarias por medio de táboas de verdade.
§ Identificar as funcións lóxicas elementais, representalas mediante portas lóxicas e recoñecer
as súas táboas de verdade.
§ Representar funcións lóxicas por medio de diagramas de contactos e de loxigramas.
§ Simplificar funcións aplicando as propiedades das operacións lóxicas e por medio de
diagramas de Karnaugh.
§ Recoñecer os circuítos lóxicos combinacionais máis comúns e as funcións que realizan.
CONTIDOS
§ Características do control dixital.
§ Álxebra de Boole.
§ Suma lóxica: propiedades.
§ produto lóxico: propiedades.
§ Propiedades comúns á suma e ó produto lóxicos: distributivas, simplificativas e leis de De
Morgan.
§ Funcións lóxicas e táboas de verdade.
§ Funcións elementais: función AND, OR, NOT, NAND, NOR, OR exclusivo.
§ Representación de funcións lóxicas.
§ Simplificación de funcións: diagramas de Karnaugh.
§ Circuítos lóxicos combinacionais: decodificadores, codificadores e multiplexores.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Obter a función lóxica que corresponde a unha táboa de verdade dada.
§ Representar unha función lóxica por medio dun loxigrama e un diagrama de contactos.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
88
§ Interpretar un loxigrama, determinar a función á que corresponde e construír a súa táboa de
verdade.
§ Propoñer a utilización dalgún circuíto lóxico combinacional para resolver un problema técnico
concreto.
BLOQUE 5: CONTROL E PROGRAMACIÓN DE SISTEMAS
AUTOMÁTICOS.
UNIDADE 13: CIRCUÍTOS DIXITAIS II
OBXECTIVOS
§ Identificar un circuíto secuencial polas súas características lóxicas e diferencialo dos
circuítos combinacionais.
§ Coñecer os circuítos secuenciais máis comúns, así como as funcións que realizan.
§ Interpretar as características lóxicas dos circuítos secuenciais.
§ Describir algunhas aplicacións dos circuítos secuenciais.
§ Coñecer os fundamentos básicos dos biestables e distinguilos polo seu comportamento lóxico.
CONTIDOS
§ Circuítos secuenciais electrónicos.
§ Biestables: tipos e aplicacións.
§ Representación dos sinais de saída dos circuítos lóxicos.
§ Elementos básicos dos circuítos secuenciais eléctricos.
§ Representación dos sinais de saída dos circuítos lóxicos.
§ Deseño e simulación de circuítos lóxicos secuenciais.
§ Microprocesador: aplicacións.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Analizar o funcionamento de sistemas lóxicos secuenciais dixitais, e describir as
características e as aplicacións dos bloques constitutivos.
§ Analizar e realizar cronogramas de circuítos secuenciais, identificando a relación dos
elementos entre si e visualizándoos graficamente mediante o equipamento máis axeitado ou
programas de simulación.
§ Deseñar circuítos secuenciais sinxelos analizando as características dos elementos que os
conforman e a súa resposta no tempo.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
89
§ Relacionar os tipos de microprocesadores empregados en computadores de uso doméstico,
procurando a información en internet, e describir as súas principais prestacións.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE. RELACIÓN COS BLOQUES DE
CONTIDOS E COMPETENCIAS CLAVE.
BLOQUE 1: SISTEMAS AUTOMÁTICOS.
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS CLAVE
Define as características e a función dun sistema neumático
ou hidráulico, interpretando planos e esquemas destes. CMCCT CCL
CAA
Monta fisicamente circuítos neumáticos simples,
interpretando os esquemas correctamente. CAA CMCCT
Resolve problemas sinxelos de mecánica de fluídos
empregando as ecuacións vistas na unidade de hidráulica.
CMCCT
Calcula a forza de avance e retroceso dun cilindro en
circuítos neumáticos, así como o consumo de aire en
condicións normais.
Define as características e a función dos elementos dun
sistema automático, interpretando planos e esquemas
destes.
CCL CMCCT CAA
Diferenza entre sistemas de control de lazo aberto e lazo
pechado, e propón exemplos razoados. CMCCT CAA
Deseña mediante bloques xenéricos sistemas de control
para aplicacións concretas, describe a función de cada
bloque no conxunto e xustifica a tecnoloxía empregada.
CCL CMCCT CD
CSIEE
Verifica mediante simuladores os sinais de entrada e saída
dun sistema automático. CMCCT CD
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
90
BLOQUE 2: MATERIAIS.
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS CLAVE
Explica como se poden modificar as propiedades dos
materiais, tendo en conta a súa estrutura interna. CMCCT CCL
Selecciona o material máis axeitado para unha aplicación
concreta, obtendo información a través das tecnoloxías da
información e comunicación. CAA CMCCT CD
Describe o procedemento para determinar propiedades dos
materiais como a dureza, a resistencia a tracción ou a
resiliencia. CMCCT CCL
Determina as características dunha aliaxe empregando os
diagramas de fase.
BLOQUE 3: PRINCIPIOS DE MÁQUINAS.
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS CLAVE
Debuxa esbozos de máquinas térmicas e eléctricas,
empregando programas de deseño CAD, e explica a función
de cada elemento no conxunto. CMCCT CCL CD
Define as características e a función dos elementos dunha
máquina térmica e eléctrica, interpretando planos de
máquinas dadas. CAA CCL
Calcula rendementos de máquinas térmicas e eléctricas,
tendo en conta as enerxías implicadas no seu
funcionamento.
CMCCT
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
91
Describe o funcionamento e as partes das máquinas
térmicas e eléctricas. CMCCT CCL
BLOQUE 4: CIRCUÍTOS E SISTEMAS LÓXICOS.
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS CLAVE
Realiza táboas de verdade de sistemas combinacionais,
identificando as condicións de entrada e a súa relación coas
saídas solicitadas. CMCCT
Deseña circuítos lóxicos combinacionais con portas lóxicas
a partir de especificacións concretas, aplicando técnicas de
simplificación de funcións, e propón o posible esquema do
circuíto. CMCCT CD CAA
CSIEE
Deseña circuítos lóxicos combinacionais con bloques
integrados, partindo de especificacións concretas, e propón
o posible esquema do circuíto.
Visualiza sinais en circuítos dixitais mediante equipamentos
reais ou simulados, e verifica a súa forma. CMCCT CD
BLOQUE 5: CONTROL E PROGRAMACIÓN DE SISTEMAS AUTOMÁTICOS..
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS CLAVE
Explica o funcionamento dos biestables, indicando os tipos
e as súas táboas de verdade asociadas. CMCCT CCL
Debuxa o cronograma dun contador e explica os cambios
que se producen nos sinais. CMCCT
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
92
Obtén sinais de circuítos secuenciais típicos empregando
software de simulación. CMCCT CD
Debuxa cronogramas de circuítos secuenciais partindo dos
esquemas destes e das características dos elementos que o
compoñen.
CMCCT
Deseña circuítos lóxicos secuenciais sinxelos con biestables
a partir de especificacións concretas e elaborando o
esquema do circuíto.
CMCCT CAA CSIEE
Identifica os principais elementos que compoñen un
microprocesador tipo e compárao con algún
microprocesador comercial.
CCL CMCCT CD
INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN E SISTEMA DE CALIFICACIÓN
INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
Exames : Realizaranse entre dous e tres exames por avaliación,que constarán de
preguntas teóricas e exercicios prácticos en distinta proporción segundo a unidade. A media dos
exames suporá un 85% da nota final. Os exames fixaranse o comezo do curso na medida do
posible.
Chamadas: Ó longo do curso os alumnos/as contarán cunha serie de chamadas positivas
e/ou negativas. Cada chamada positiva suma 0,1 na nota final, e cada chamada negativa resta
0,1 na nota final.
A realización incorrecta dos exercicios na pizarra non contará negativamente, salvo que se
detecte unha falta de atención importante por falta do alumno/a.
Actitude e traballo diario: Unha boa actitude implica estar en silencio no
transcurso das clases, levantar a man cando se desexe intervir, manter unha actitude de traballo
e mostrar interese polas explicacións. Suporá un 15% da nota.
SISTEMA DE CALIFICACIÓN
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
93
chamadas0,15actitude Nota0,85exames NotafinalNota ±⋅+⋅=
A nota final calcularase da seguinte forma:
Para que os exames fagan media o alumno/a deberá ter como mínimo un 3 en cada un
deles.
Para aprobar a materia deberá acadarse unha nota final dun 5 ou superior.
Farase un exame de recuperación ao final de cada avaliación, onde entrará toda a materia
impartida en dita avaliación. Este exame servirá para recuperar a materia no caso de estar
suspensa, ou ben para subir a nota aqueles alumnos/as que o desexen. Para recuperar a materia
deberán obter no exame a lo menos un 6. Para os que tratan de subir nota, o exame subiralles
tendo en conta que o 6 equivale a un 5, o 7 a un 6 e así sucesivamente. A nota final de
recuperación calcularase aplicando as mesmas porcentaxes que para a nota final de cada
avaliación.
A nota final do curso calcularase como a media das notas das tres avaliacións.
MÍNIMOS PARA UNHA AVALIACIÓN POSITIVA
1. Describir os elementos e funcionamento dos circuítos hidráulicos e pneumáticos, e coñecer a
súa simboloxía.
2. Interpretar correctamente esquemas de circuítos hidráulicos e pneumáticos.
3. Deseñar circuítos pneumáticos.
4. Coñecer a estrutura e propiedades dos distintos materiais e describir os tratamentos os que
poden someterse para mellorar as súas propiedades.
5. Interpretar os diagramas de fase das aliaxes e realizar cálculos a partir deles.
6. Coñecer os distintos tipos de ensaios para valorar as propiedades dos materiais, e interpretar
os resultados obtidos.
7. Enunciar e aplicar os principios da termodinámica.
8. Coñecer a constitución, clasificación e funcionamento dos motores térmicos.
9. Coñecer os tipos, funcionamento e aplicacións dos circuítos frigoríficos.
10. Coñecer o principio de funcionamento da bomba de calor.
11. Realizar correctamente cálculos termodinámicos en máquinas térmicas.
12. Describir o funcionamento dos motores eléctricos de corrente continua e de corrente alterna,
e realizar problemas sinxelos.
13. Describir a estrutura e elementos dos sistemas de control automático.
14. Diferenciar entre sinais analóxicos e dixitais, xustificar a necesidade dos convertedores,
coñecer os tipos de control.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
94
15. Deseñar circuítos dixitais. Simplificar funcións lóxicas e obter táboas de verdade. Realizar
correctamente diagramas de Karnaugh.
TEMPORALIZACIÓN
1ª Avaliación
§ Unidade 1: Circuítos neumáticos.
§ Unidade 2: Circuítos oleohidráulicos..
§ Unidade 5: Estrutura interna da materia.
§ Unidade 6: Ensaios e medida das propiedades dos materiais.
2ª Avaliación
§ Unidade 7: Diagramas de equilibrio en materiais metálicos.
Tratamentos. Oxidación e corrosión.
§ Unidade 8: Principios da termodinámica.
§ Unidade 9: Motores térmicos.
§ Unidade 10: Máquinas frigoríficas e bomba de calor.
3ª Avaliación
§ Unidade 12: Circuítos dixitais I.
§ Unidade 13: Circuítos dixitais II.
§ Unidade 3: Sistemas de control.
§ Unidade 4: Compoñentes dun sistema de control.
A Unidade 11: Motores eléctricos impartirase a finais de curso, só para aqueles alumnos/as que
non cursen a materia de Electrotecnia, para non repetir contidos.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
95
ELECTROTECNIA.
Os fenómenos electromagnéticos e os seus efectos atópanse entre os campos do
coñecemento actual que producen máis aplicacións tecnolóxicas innovadoras. Na electrotecnia
estúdanse as aplicacións técnicas da electricidade, entre as cales se inclúen os circuítos eléctricos
e electrónicos e as máquinas eléctricas e as instalacións e sistemas eléctricos. Estas aplicacións
modifican substancialmente os procesos de producción e impulsan a economía porque aceleran a
investigación científica e o desenvolvemento tecnolóxico e optimizan a xestión do coñecemento. A
comprensión dos fundamentos de tales fenómenos e o coñecemento dos sistemas en que se
aplican é, polo tanto, un aspecto clave da formación tecnolóxica.
A materia de electrotecnia, neste sentido, apóiase nos coñecementos adquiridos en eta-
pas educativas anteriores e nas materias de física, de tecnoloxía industrial e de matemáticas do
bacharelato para achegar ao currículo un valor formativo adicional, resultante da relación entre o
coñecemento científico e a aplicación tecnolóxica, de especial importancia cara a estudios
posteriores.
Na ensinanza da electrotecnia trátase de desenvolver de maneira equilibrada os tres eixes
transversais que a configuran. Por unha parte formalízase a teoría de circuítos eléctricos para
aplicala a dispositivos e instalacións eléctricos. En segundo lugar, preséntanse as solucións
técnicas que permiten a utilización da electricidade nunha ampla variedade de aplicacións e, en
terceiro lugar, realízanse ou simúlanse montaxes en que se miden parámetros eléctricos. A
electrotecnia, neste sentido, achega actividades que combinan a análise, a simulación e a
aplicación, contribuíndo a desenvolver competencias establecidas no currículo, especialmente a
competencia matemática e a competencia en ciencia e tecnoloxía.
O currículo presentase organizado en catro bloques dos que o primeiro, Circuítos
eléctricos, se dedica a análise dos circuítos eléctricos de corrente continua e alterna e á descrición
do seu funcionamento. Tamén se inclúe neste bloque a realización de medidas eléctricas, que
debe combinarse coa análise, co deseño e coa montaxe de circuítos e coa elaboración e a
interpretación de esquemas eléctricos normalizados. En varios destes aspectos será útil o emprego
de programas informáticos específicos e de simulación para complementar a experiencia que
proporciona o traballo con circuítos reais.
O segundo bloque trata as Máquinas eléctricas, especialmente os transformadores e os
motores, e debería centrarse na facilidade de conversión da enerxía eléctrica noutras formas de
enerxía e na análise do rendemento destes procesos.
No terceiro bloque, Electrónica, utilízase a teoría de circuítos para analizar circuítos
básicos con semiconductores e estudar a rectificación, a estabilización, a amplificación e a
conmutación, coñecemento que debe aplicarse á análise de circuítos electrónicos característicos e
de equipamentos electrónicos de uso común. Trátase de identificar compoñentes e bloques
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
96
funcionais para describir a función dos compoñentes e o funcionamento dos equipamentos. A
utilización dun contorno de simulación e a realización de montaxes reais poden combinarse para
facilitar a comprensión do funcionamento dos semiconductores e das súas aplicacións, ademais
de proporcionar unha base adecuada para valorar a importancia da electrónica nos avances
tecnolóxicos.
O bloque catro, Instalacións eléctricas, trata os aspectos relacionados coas normas e a súa
relevancia para facilitar a aplicación universal da tecnoloxía eléctrica. O alumnado debe percibir
que as instalacións domésticas representan unha parte substancial do con- sumo total de enerxía
e que a aplicación correcta das normas e das boas prácticas en materia de consumo producen
contornos de traballo máis seguros e confortables e, sobre todo, sustentables.
Esta materia favorece a reflexión sobre as implicacións tecnolóxicas e sociais do
coñecemento científico e tecnolóxico. Analizando a forma en que o progreso técnico nos campos
da electricidade e da electrónica inflúe na sociedade actual e se reflicte en normas respectuosas co
ambiente e coa seguridade pode amosarse que é posible potenciar o benestar social ao tempo que
se reduce o impacto ambiental da aplicación da tecnoloxía. Neste senso, a materia de
electrotecnia pode contribuír notablemente á toma de conciencia dos futuros cidadáns e cidadáns
diante dos retos tecnolóxicos, outro aspecto clave da formación do alumnado, que sen dúbida
repercutirá no benestar da sociedade do século XXI.
No desenvolvemento desta materia deberase ter en conta o principio de igualdade por
razón de xénero fomentando o libre acceso das mulleres ás profesións técnicas sen
condicionamentos provocados pola influencia dos prexuízos e estereotipos sexistas.
PROGRAMACIÓN DAS UNIDADES DIDÁCTICAS
OBXECTIVOS
§ Comprender e explicar o comportamento de dispositivos eléctricos sinxelos e os principios e leis
físicas que os fundamentan.
§ Seleccionar e utilizar correctamente os compoñentes dun circuíto eléctrico que responda a una
finalidade predeterminada, comprendendo o seu funcionamento.
§ Calcular e medir as principais magnitudes dun circuíto eléctrico, en corrente continua e alterna,
composto por elementos discretos en réxime permanente.
§ Analizar e interpretar esquemas e planos de instalación e equipos eléctricos característicos,
comprendendo a función dun elemento ou grupo funcional de elementos no conxunto.
§ Seleccionar e interpretar información axeitada para plantexar e valorar solución, no ámbito da
electrotecnia, a problemas técnicos común.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
97
§ Coñecer o funcionamento, elixir e empregar adecuadamente os aparatos de medida de
magnitudes eléctricas, estimando anticipadamente o seu orde de magnitude e valorando o seu
grado de precisión.
§ Propoñer solución a problemas no eido da electrotecnia cun nivel de precisión coherente co das
diversas magnitudes que interveñen neles.
§ Comprender as descricións e características dos dispositivos eléctricos e transmitir con precisión
os coñecementos e ideas sobre eles empregando vocabulario, símbolos e formas de expresión
apropiadas.
§ Actuar con autonomía, confianza e seguridade o inspeccionar, manipular e intervir en circuítos e
máquinas eléctricas para comprender o seu funcionamento.
CONTIDOS
BLOQUE 1: CIRCUITOS ELÉCTRICOS.
UNIDADE 1: ELECTROSTÁTICA.
§ Carga eléctrica. Lei de Coulomb.
§ Campo eléctrico. Intensidade de campo.
§ Campo eléctrico: Potencial e diferenza de potencial.
§ Condensador.
§ Asociación de condensadores.
§ Carga e descarga dun condensador.
UNIDADE 2: CORRENTE CONTINUA. CONCEPTOS BÁSICOS.
§ Corrente eléctrica.
§ Intensidade de corrente.
§ Lei de Ohm. Resistencia eléctrica dun condutor.
§ Asociación de resistencias.
§ Enerxía e potencia da corrente eléctrica.
§ Xeneradores.
§ Receptores.
§ Lei de Ohm xeneralizada.
§ Diferenza de potencial entre dous puntos dun circuíto.
§ Asociación de xeneradores.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
98
UNIDADE 3: CIRCUÍTOS ELÉCTRICOS DE CORRENTE CONTINUA.
§ Condutores eléctricos. Tipos e simboloxía.
§ O circuíto eléctrico.
§ Leis de Kirchhoff.
§ Circuítos ponte.
§ Principio de superposición.
UNIDADE 4: CIRCUÍTOS ELÉCTRICOS DE CORRENTE ALTERNA.
§ As ondas senoidais.
§ Elementos e parámetros dunha onda periódica.
§ Representación vectorial dunha onda senoidal.
§ Ondas senoidais simultáneas.
§ Produción dunha corrente alterna.
§ Circuíto R.
§ Circuíto L.
§ Circuíto C.
§ Impedancia.
§ Circuítos serie RL, RC e RLC.
§ Circuítos en paralelo.
§ Circuítos oscilantes
§ Notación complexa.
§ Enerxía e potencia: potencia aparente, activa e reactiva. Factor de potencia.
§ Simboloxía normalizada.
UNIDADE 5: MEDIDAS EN CIRCUÍTOS ELÉCTRICOS.
§ A medida. Erros.
§ Características dos aparatos de medida.
§ Clasificación dos aparatos de medida.
§ Elementos constitutivos dos aparatos de medida.
§ Indicacións nas escalas.
§ Medidas de magnitudes eléctricas. O polímetro.
§ O osciloscopio.
§ Medidas de potencia e enerxía.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
99
BLOQUE 2: MÁQUINAS ELÉCTRICAS.
UNIDADE 6: MÁQUINAS ELÉCTRICAS ROTATIVAS.
§ Introdución: fundamentos do electromagnetismo.
§ Constitución xeral dunha máquina eléctrica.
§ Clasificación das máquinas eléctricas rotativas.
§ Potencia.
§ Balance de enerxía. Perdas.
§ Característica par-velocidade dun motor.
UNIDADE 7: MÁQUINAS ROTATIVAS DE CORRENTE CONTINUA.
§ Clasificación das máquinas.
§ O motor de cc.
§ Principios de funcionamento. Campo xiratorio.
§ Tipos de excitación.
§ Forza electromotriz.
§ Par electromagnético.
§ Reacción do inducido e fenómeno da conmutación.
§ Esquema eléctrico e balance de potencia.
§ Curvas de funcionamento.
§ Regulación de velocidade.
§ Arranque. Inversión de xiro. Freado.
UNIDADE 8: MÁQUINAS ROTATIVAS DE CORRENTE ALTERNA.
§ Motores asíncronos trifásicos.
§ Motores asíncronos monofásicos.
§ Interpretación de esquemas e planos de montaxe en construcións de motores eléctricos de
corrente alterna.
§ Descrición de todos os elementos que constitúen un motor eléctrico de ca
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
100
BLOQUE 3: ELECTRÓNICA.
UNIDADE 9: ELECTRÓNICA DIXITAL.
§ Introdución.
§ Resistencias variables.
§ Semicondutores.
§ O diodo.
§ O transistor.
§ O relé.
§ Principios de electrónica dixital: álxebra de Boole e portas lóxicas.
§ Circuítos electrónicos básicos:
o Divisores de tensión.
o Reguladores.
o Rectificación.
o Amplificación.
o O transistor en conmutación.
o Multivibradores.
BLOQUE 4: INSTALACIÓNS ELÉCTRICAS.
UNIDADE 10: INSTALACIÓNS ELÉCTRICAS DE BAIXA TENSIÓN.
§ Distribución da enerxía eléctrica.
§ Instalacións de enlace.
§ Posta a terra.
§ Potencia correspondente a un edificio.
§ Instalación interior dunha vivenda.
§ Tarifas eléctricas.
§ Protección e seguridade eléctricas.
§ Circuítos de alumado.
§ Circuítos de calefacción.
§ O transformador.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
101
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Aplicar os principios da electricidade para describir matematicamente o funcionamento dos
compoñentes pasivos e calcular os seus parámetros eléctricos.
§ Explicar cualitativamente os fenómenos derivados dunha alteración nun elemento dun
circuíto eléctrico sinxelo e estimar as variacións que se espera que tomen os valores das
magnitudes eléctricas.
§ Calcular o valor das magnitudes eléctricas en circuítos de corrente continua.
§ Analizar o comportamento de circuítos de corrente alterna, en contornos reais ou simulados,
calcular os valores das magnitudes eléctricas e representalas vectorialmente.
§ Manexar correctamente instrumentos de medida e efectuar lecturas correctas nas
correspondentes escalas.
§ Seleccionar o instrumento máis adecuado a cada medida e estimar as causas de erro.
§ Describir e coñecer o funcionamento dos diversos aparatos de medida eléctricos.
§ Explicar o funcionamento das máquinas eléctricas básicas en relación cos fenómenos
eléctricos e magnéticos.
§ Poñer exemplos de máquinas eléctricas de uso frecuente.
§ Realizar cálculos enerxéticos e de rendemento en distintos tipos de máquinas eléctricas.
§ Identificar en esquemas e planos os elementos que constitúen unha máquina eléctrica.
§ Interpretar as especificacións técnicas das máquinas eléctricas de cc e ca e determinar as
magnitudes principais do seu comportamento en condicións nominais.
§ Explicar o funcionamento de circuítos electrónicos característicos con transistores e diodos e
calcular os parámetros dos compoñentes electrónicos de que constan.
§ Analizar instalacións en vivendas, reais ou simuladas, interpretando esquemas eléctricos,
realizar montaxes de pequenas instalacións e identificar os riscos para a seguridade para as
persoas.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE. RELACIÓN COS BLOQUES DE
CONTIDOS E COMPETENCIAS CLAVE.
BLOQUE 1: CIRCUÍTOS ELÉCTRICOS
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS CLAVE
Calcula os parámetros eléctricos dos compoñentes pasivos a
partir das súas características físicas. CMCCT
CAA
Reduce as asociacións de compoñentes eléctricos do mesmo
tipo aos compoñentes equivalentes.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
102
Relaciona as alteracións en elementos dun circuíto eléctrico
sinxelo coas variacións que se espera que tomen os valores de
tensión e corrente neles.
CMCCT CAA CSIEE
Calcula os valores das correntes e das tensións nun circuíto
eléctrico de corrente continua aplicando as leis de Kirchhoff, se
fose necesario.
CMCCT CAA
Representa e interpreta esquemas de circuítos eléctricos
básicos de corrente continua. CCL CMCCT CAA
Calcula a enerxía disipada e a potencia consumida nos
compoñentes eléctricos.
CMCCT CAA
Calcula a impedancia de circuítos mixtos simples, compostos
por cargas resistivas e reactivas.
Calcula os valores das correntes e das tensións en circuítos de
corrente alterna alimentados por un xerador senoidal
monofásico.
Representa vectorialmente as magnitudes eléctricas nos
compoñentes dun circuíto de corrente alterna.
Calcula as potencias disipada, reactiva e aparente, e o factor de
potencia nos compoñentes pasivos dun circuíto de corrente
alterna.
CMCCT CAA CSIEE Selecciona os aparellos de medida adecuados, conéctaos
correctamente e elixe a escala óptima, mide as magnitudes
básicas de circuítos eléctricos de corrente continua e alterna e
verifica o estado dos compoñentes activos e pasivos.
Realiza medidas eléctricas de forma segura tanto para a persoa
que a realiza como para os circuítos ou as instalacións
eléctricas.
CMCCT CAA CSC
CSIEE
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
103
BLOQUE 2: MÁQUINAS ELÉCTRICAS
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS CLAVE
Explica o funcionamento de dispositivos destinados a producir
enerxía motriz e sinala as relacións e interaccións entre os
fenómenos que teñen lugar.
CMCCT CCL CAA
Identifica os parámetros principais das máquinas eléctricas. CMCCT
Analiza esquemas de circuítos de máquinas eléctricas e explica
o seu funcionamento.
CMCCT CCL CAA
CSIEE
Realiza medidas de parámetros de funcionamento de máquinas
eléctricas. CMCCT
BLOQUE 3: ELECTRÓNICA
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS CLAVE
Identifica a función de elementos discretos ou de bloques
funcionais en esquemas de circuítos electrónicos sinxelos. CMCCT CCL CAA
Realiza os cálculos necesarios para determinar as magnitudes
eléctricas nun circuíto electrónico.
CMCCT CAA
Representa e interpreta esquemas de circuítos electrónicos
característicos. CMCCT CCL CAA
Realiza montaxes reais ou simuladas de circuítos electrónicos a
partir dun esquema.
CMCCT CD CAA
CSIEE
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
104
BLOQUE 4: INSTALACIÓNS ELÉCTRICAS.
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS CLAVE
Interpreta esquemas de instalacións eléctricas de vivendas e
realiza a súa montaxe en contornos de traballo reais ou
simulados.
CMCCT CCL CD
CAA CSIEE
Identifica os riscos para a seguridade para as persoas derivados
do uso incorrecto de instalacións eléctricas ou dos defectos no
seu deseño ou na súa montaxe
CMCCT CCL CAA
CSC
INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN E SISTEMA DE CALIFICACIÓN
INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
§ Exames : Realizaranse entre dous e tres exames por avaliación, que constarán de
preguntas teóricas e exercicios prácticos en distinta proporción segundo a unidade. A
media dos exames suporá un 85% da nota final. Os exames fixaranse o comezo do curso
na medida do posible.
§ Chamadas: Ó longo do curso os alumnos/as contarán cunha serie de chamadas positivas
e/ou negativas. Cada chamada positiva suma 0,1 na nota final, e cada chamada negativa
resta 0,1 na nota final.
A realización incorrecta dos exercicios na pizarra non contará negativamente, salvo que se
detecte unha falta de atención importante por falta do alumno/a.
§ Actitude e traballo diario: Unha boa actitude implica estar en silencio no transcurso das
clases, levantar a man cando se desexe intervir, manter unha actitude de traballo e
mostrar interese polas explicacións. Suporá un 15% da nota.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
105
chamadas0,15actitude Nota0,85exames NotafinalNota ±⋅+⋅=
SISTEMA DE CALIFICACIÓN
A nota final calcularase da seguinte forma:
Para que os exames fagan media o alumno/a deberá ter como mínimo un 3 en cada un
deles.
Para aprobar a materia deberá acadarse unha nota final dun 5 ou superior.
Farase unha recuperación de cada avaliación, na que os alumnos/as só se examinarán
daquelas partes que non teñan aprobadas. Se non superan a materia deste xeito terán unha
recuperación en xuño na que lles entrará toda a materia. A nota final de recuperación calcularase
aplicando as mesmas porcentaxes que para a nota final de cada avaliación.
A nota final do curso calcularase como a media das notas das tres avaliacións.
MÍNIMOS PARA UNHA AVALIACIÓN POSITIVA
1. Coñecer os principios da electrostática e aplicalos correctamente a problemas sinxelos.
2. Definir as magnitudes eléctricas básicas e coñecer os elementos que forman parte dos
circuítos eléctricos.
3. Realizar cálculos en circuítos de corrente continua.
4. Aplicar correctamente as Leis de Kirchhoff.
5. Caracterizar a corrente alterna.
6. Realizar cálculos en circuítos de corrente alterna sinxelos.
7. Describir os elementos dunha instalación de enlace e da instalación interior dunha
vivenda.
8. Interpretar planos de instalacións eléctricas.
9. Realizar cálculos de consumos enerxéticos en instalacións eléctricas.
10. Explicar, deseñar e interpretar circuítos eléctricos de alumado e calefacción.
11. Describir o funcionamento dos motores eléctricos de corrente continua e de corrente
alterna, e realizar problemas sinxelos.
12. Diferenciar entre sinais analóxicos e dixitais, xustificar a necesidade dos convertedores,
coñecer os tipos de control.
13. Deseñar circuítos dixitais. Simplificar funcións lóxicas e obter táboas de verdade. Realizar
correctamente diagramas de Karnaugh.
14. Coñecer as características, clasificación, elementos constituíntes e aplicacións dos
distintos aparatos de medida.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
106
TEMPORALIZACIÓN
1ª Avaliación
Unidade1: Electrostática.
Unidade 2: Corrente continua. Conceptos básicos.
Unidade 3: Circuítos eléctricos de corrente continua.
2ª Avaliación
Unidade 4: Circuítos eléctricos de corrente alterna.
Unidade 5: medidas en circuítos eléctricos.
Unidade 6: Máquinas eléctricas rotativas.
Unidade 7: Máquinas rotativas de corrente continua.
Unidade 8: Máquinas rotativas de corrente alterna.
3ª Avaliación Unidade 9: Electrónica dixital.
Unidade 10: Instalacións eléctricas de baixa tensión.
3.4. MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS Os principais materiais e recursos que serán empregados tanto na ESO coma no
Bacharelato son os seguintes:
§ Materiais e recursos primarios: Pizarra e tiza como apoio ó desenvolvemento das clases
teóricas e na resolución de problemas, caderno do alumno/a, libro de texto, boletíns de
problemas…
§ Material de consulta: libros de texto, libros de problemas, libros específicos (de
electrónica dixital, neumática e hidráulica…), dicionario tecnolóxico…
§ Medios audiovisuais: ordenador portátil, canón e pantalla, para poder amosar calquera
tipo de material multimedia como complemento as exposicións teóricas.
§ Material informático: temos a nosa disposición dúas aulas de informática que contan con
35 ordenadores. Nelas os alumnos/as poden traballar cos múltiples recursos que ofrece
internet, e cos programas de resolución e simulación de circuítos eléctricos, electrónicos,
neumáticos e de control, así como con programas de deseño asistido por ordenador.
§ Aula – Taller de Tecnoloxía: dotada dos instrumentos de medida, aparatos e material
necesario para a realización de prácticas demostrativas:
- Compoñentes eléctricos para a montaxe de circuítos.
- Compoñentes electrónicos (analóxicos e dixitais) para a montaxe de circuítos.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
107
- Material para a realización de circuítos impresos.
- Compresor e paneis con elementos básicos de neumática para a simulación de
situacións reais sinxelas.
- Motores eléctricos.
- Mecanismos de transmisión e transformación do movemento.
- Dúas mesas de carpinteiro e dúas metálicas.
- Todo tipo de ferramentas, manuais e eléctricas.
§ Material funxible: taboleiros de madeira, pranchas de metais, corcho, eixos, pinturas…
3.5. METODOLOXÍA DIDÁCTICA
En cada unidade didáctica o profesor realizará unha exposición teórica, co fin de que os
alumnos/as comprendan os conceptos básicos da unidade. Esta exposición poderá acompañarse
de presentacións, vídeos, e outro material audiovisual, e por suposto anotacións na pizarra.
Trataranse de establecer relacións entre os conceptos das diferentes unidades didácticas para
que a aprendizaxe sexa máis sólida.
Unha vez que os conceptos básicos estean claros, proporanse exercicios para afianzalos no
caso de que a unidade sexa maiormente teórica, ou ben farase algún traballo en grupo. Nos temas
máis prácticos adicaranse un maior número de sesións á resolución dos boletíns de problemas.
Alternaranse as clases teóricas coas prácticas na medida do posible.
Na ESO realizarase a lo menos un proxecto en cada nivel ó longo do curso. O proxecto será
levado a cabo en grupos. Os alumnos/as poderán ter proxectos diferentes ou un común de acordo
co que decida o profesor de cada nivel. Os proxectos constarán de tres fases: deseño, construción
e verificación, xerando a primeira e a última a súa correspondente documentación.
Potenciarase a realización de exposicións por parte do alumnado. En 1º de bacharelato o final
de cada unidade os alumnos deberán expoñer traballos relacionados coa unidade. Un día á
semana aricarase a preparación destas exposicións: búsqueda de información, realización de
presentacións en Power Point, etc…
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
108
4. TECNOLOXÍAS DA INFORMACIÓN E
COMUNICACIÓN NA ESO E NO
BACHARELATO.
4.1. INTRODUCIÓN.
As tecnoloxías da información e da comunicación (TIC) desenvolven un papel fundamental
na sociedade actual, porque proporcionan un conxunto de coñecementos e de técnicas que
permiten satisfacer as necesidades individuais e colectivas. Neste sentido, as TIC achéganlle ao
currículo a capacidade de analizar e redeseñar a relación entre dispositivos tecnolóxicos e
necesidades sociais, ámbito no que a innovación e a condición de inmediatez que lle son propias
dotan esta materia dunha grande relevancia educativa. Na resolución de problemas coas TIC
conxúganse, ademais da innovación, elementos como o traballo en equipo ou o carácter
emprendedor, que son imprescindibles para formar unha cidadanía autónoma e competente.
Ademais, o coñecemento das novas tecnoloxías proporciona unha imprescindible perspectiva
científico-tecnolóxica sobre a necesidade de construír unha sociedade formada por unha
cidadanía crítica con respecto ao que acontece arredor dela.
A materia de Tecnoloxías da Información e da Comunicación trata de achegarlle ao
alumnado as habilidades necesarias para adaptarse aos cambios propios deste ámbito
tecnolóxico. Deste xeito, na parte da materia correspondente a cuarto curso de educación
secundaria obrigatoria, os bloques de "Ética e estética da interacción en rede", de "Seguridade
informática" e de "Internet, redes sociais e hiperconexión" tratan aspectos das redes moi
relacionados entre si, que é necesario que o alumnado domine para que poida desenvolverse con
soltura e seguridade nos ámbitos profesional e persoal. O bloque de "Computadores, sistemas
operativos e redes" abonda en aspectos de configuración dos computadores e de instalación de
aplicación cos que as persoas usuarias deben familiarizarse para utilizar computadores e
aplicacións xunto con outros dispositivos hoxe imprescindibles, como teléfonos intelixentes e
táboas, ou para utilizar as posibilidades de conectividade das TIC. O bloque de "Organización,
deseño e produción de información dixital" e o de "Publicación e difusión de contidos" tratan os
aspectos que poden necesitarse para producir documentos e difundilos, ademais dalgúns temas
relacionados co soporte das publicacións, como son o tratamento de datos, a xeración de informes
e a incorporación de elementos gráficos e audiovisuais nos documentos.
Nos dous cursos de bacharelato, a materia de Tecnoloxías da Información e da
Comunicación persegue a consolidación dunha serie de coñecementos tecnolóxicos
indispensables. Así, o bloque "A sociedade da información e o computador" introduce o alumnado
na importancia desta materia na sociedade actual. Os bloques "Arquitectura de computadores",
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
109
"Redes de computadores" e "Seguridade" abondan en aspectos relativos aos compoñentes e á
configuración dos computadores, e á súa conexión en redes. O bloque "Software para sistemas
informáticos" afonda no uso de aplicacións de uso común no mundo actual, tales como as
aplicacións ofimáticas de edición de texto, de cálculo, de elaboración de presentación, de
almacenaxe de información e de traballo con imaxe e vídeo. E os bloques "Programación" e
"Publicación e difusión de contidos" afondan no deseño de programas que permitan dar solucións
a problemas do mundo real, e no uso destes no mundo de internet.
Como noutras materias que tratan aspectos tecnolóxicos, nesta intégranse coñecementos
de carácter matemático e científico, ademais de que é frecuente que as TIC se utilicen para
resolver problemas específicos doutras disciplinas. Un enfoque interdisciplinar, xa que logo,
favorecerá a conexión con outras materias e mesmo con diversos temas de actualidade.
Desde o punto de vista metodolóxico, as TIC admiten tratamentos moi diversos, porque
serven tanto para integrar as restantes materias do currículo como para afondar en aspectos moi
específicos, como a programación ou as comunicacións, sen esquecer que son especialmente
indicadas para reflexionar sobre os temas tecnolóxicos e de actualidade.
Esta materia caracterízase pola realización de actividades nas que se desenvolven
destrezas técnicas para acceder ás redes de información, que tamén se comparte, e se utilizan
aplicacións informáticas de propósito xeral. Neste contexto, a iniciativa, a colaboración e o
respecto polas normas de seguridade e polos dereitos dos colectivos relacionados coa cultura ou
coa produción de programas informáticos son tan importantes como o dominio dos recursos
informáticos e das redes de comunicacións.
A participación pode potenciarse nesta materia mediante a exposición de traballos, a
resolución colaborativa de problemas mediante a realización de proxectos informáticos, a
utilización colectiva de recursos virtuais ou a procura e a análise de información en internet,
aspectos que tamén favorecen a propia aprendizaxe.
Na ensinanza das TIC resulta, daquela, adecuado reflexionar e traballar en grupo
procurando solucións a problemas concretos onde se poidan aplicar os coñecementos adquiridos,
e buscar información adicional, se se require, para fomentar o espírito emprendedor.
4.2. CONTRIBUCIÓN O DESENVOLVEMENTO DAS
COMPETENCIAS CLAVE.
§ Competencia en comunicación lingüística (CCL): desenvolverase na medida en que o
alumnado adquira e utilice un vocabulario técnico preciso, elabore programas e documentos,
explique conceptos ou elabore e expoña información.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
110
§ Competencia matemática e competencias básicas en Ciencia e Tecnoloxía (CMCCT):
poden alcanzarse configurando e administrando máquinas e sistemas operativos, aplicando
técnicas de tratamento e almacenamento de datos ou asumindo hábitos seguros no contexto
das redes de comunicación, competencias que tamén se favorecen analizando o
funcionamento de programas, aplicacións e sistemas operativos, ou mediante a análise e a
valoración das repercusións dos hábitos sociais en internet.
§ Competencia dixital (CD): é a específica desta materia, desenvolverase co emprego constante
das TIC para procurar e almacenar información, para obter e presentar datos e para simular
sistemas, ou para elaborar programas ou utilidades informáticas que sirvan para resolver
problemas.
§ Competencia de aprender a aprender (CAA): as actividades deben permitir que tome
decisións cun certo grao de autonomía, que organice o proceso da propia aprendizaxe e que
aplique o aprendido a situacións cotiás das que poida avaliar os resultados.
§ Competencia social e cívica (CSC): alcanzarase procurando que o alumnado traballe en
equipo, interactúe con outras persoas e con grupos de forma democrática, e respecte a
diversidade e as normas, e tamén mediante a análise da interacción entre o desenvolvemento
das TIC e os cambios socioeconómicos e culturais que produce.
§ Competencia do sentido de iniciativa e espírito emprendedor (CSIEE): conséguese nesta
materia a través do deseño, da planificación e da xestión de proxectos informáticos sinxelos,
ao transformar as ideas propias en programas ou en documentos.
§ Competencia da conciencia e as expresións culturais (CCEC): reflíctense na análise da
influencia dos fitos técnicos das TIC en distintas culturas e no seu desenvolvemento e
progreso.
En resumo, a materia de Tecnoloxías da Información e da Comunicación ofrece un inmenso
potencial para axudar a comprender o contorno social e para desenvolver un conxunto de
competencias relacionadas tanto co contexto profesional como coas formas que a participación
cidadá está a adoptar no contexto das TIC que afectan por igual os ámbitos social e do
desenvolvemento persoal.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
111
TICS 4ºESO
PROGRAMACIÓN DAS UNIDADES DIDÁCTICAS.
BLOQUE 1: ÉTICA E ESTÉTICA NA INTERACCIÓN EN REDE.
UNIDADE 1: ÉTICA Y ESTÉTICA EN LA RED
OBXECTIVOS
§ Realizar un uso responsable das novas tecnoloxías.
§ Conservar a túa privacidade e manter a túa identidade segura mediante o emprego de
contrasinais adecuadas.
§ Recoñecer os distintos tipos de licencias de uso dos materiais en Internet.
§ Utilizar os certificados electrónicos e todas as posibilidades do teu DNI electrónico.
CONTIDOS
§ A sociedade da información.
§ Marca persoal e reputación online.
§ Proteción da intimidade.
§ Contrasinais seguras.
§ Respecto dixital.
§ Identidade dixital e fraude.
§ Propiedade e intercambio de información.
§ Acceso a recursos na rede.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Adoptar condutas e hábitos que permitan a protección do individuo na súa interacción na
rede.
§ Acceder a servizos de intercambio e publicación de información dixital con criterios de
seguridade e uso responsable.
§ Recoñecer e comprender os dereitos dos materiais aloxados na web.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
112
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Interactúa con hábitos adecuados en contornos virtuais. CD CSC
Aplica políticas seguras de utilización de contrasinais para a
protección da información persoal. CD CMCCT
Realiza actividades con responsabilidade sobre conceptos
como a propiedade e o intercambio de información. CAA CD CSC CCEC
Consulta distintas fontes e navega coñecendo a importancia
da identidade dixital e os tipos de fraude da web. CD CAA CSC
Diferenza o concepto de materiais suxeitos a dereitos de
autoría e materiais de libre distribución.
CD CSC
CCEC
BLOQUE 2: COMPUTADORES, SISTEMAS OPERATIVOS E REDES.
UNIDADE 2: ORDENADORES E SISTEMAS OPERATIVOS.
OBXECTIVOS
§ Recoñecer as distintas partes que conforman un computador e comprender o seu
funcionamento básico.
§ Instalar distintos sistemas operativos nun ordenador persoal.
§ Instalar e desinstalar aplicacións nos diferentes sistemas operativos.
§ Realizar operacións de mantemento e reparación básica de equipos informáticos.
CONTIDOS
§ Equipos informáticos.
§ Compoñentes básicos dun computador. Interconexións e características.
§ Sistemas operativos. Tipos e funcións.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
113
§ Windows. Entorno de traballo e principais utilidades.
§ Linux. Entorno de traballo e principais utilidades.
§ Instalación e desistalación de software de propósito xeral.
§ Ferramentas de accesibilidade.
§ Solución de problemas de instalación do sistema operativo.
§ Sistemas operativos virtuais.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Utilizar e configurar equipamentos informáticos, identificando os elementos que os configuran
e a súa función no conxunto.
§ Xestionar a instalación e eliminación de software de propósito xeral.
§ Coñecer a arquitectura dun computador, identificando os seus compoñentes básicos, e
describir as súas características.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Realiza operacións básicas de organización e
almacenamento da información. CD CMCCT CAA
Configura elementos básicos do sistema operativo e
de accesibilidade do equipamento informático. CD CMCCT
Resolve problemas vinculados aos sistemas
operativos e ás aplicacións e os programas
vinculados a estes.
CD CMCCT
CAA
Administra o equipamento con responsabilidade.
CD CMCCT
Analiza e coñece diversos compoñentes físicos dun
computador, as súas características técnicas.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
114
UNIDADE 3: REDES INFORMÁTICAS E A SÚA SEGURIDADE.
OBXECTIVOS
§ Identificar, conectar e configurar os distintos dispositivos que forman parte dunha rede
informática.
§ Compartir arquivos na rede doméstica e na nube.
§ Configurar o teu router para un acceso inalámbrico seguro.
§ Detectar software malintencionado no teu computador e eliminalo.
§ Acceder e configurar un ordenador remoto aínda que estea a miles de km.
CONTIDOS
§ Redes. Definición e tipos.
§ Elementos físicos dunha rede.
§ Conexión alámbrica e inalámbrica.
§ Configuración básica dunha rede.
§ Compartir recursos en rede.
§ Redes privadas virtuais.
§ Control remoto de ordenadores.
§ Seguridade informática.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Utilizar software de comunicación entre equipamentos e sistemas.
§ Analizar os elementos e os sistemas que configuran a comunicación con fíos e sen eles.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Coñece aplicacións de comunicación entre
dispositivos informáticos.
CD CMCCT
Analiza as conexións entre computadores.
Describe as formas de conexión na comunicación
entre dispositivos dixitais.
CD CMCCT
CCL
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
115
BLOQUE 3: ORGANIZACIÓN, DESEÑO E PRODUCIÓN DE
INFORMACIÓN DIXITAL.
UNIDADE 4: PRODUCIÓN OFIMÁTICA
OBXECTIVOS
§ Crear documentos de texto organizados, atractivos e con formatos adecuados.
§ Elaborar follas de cálculo útiles para procesar e amosar información numérica.
§ Realizar presentacións atractivas con ferramentas locais e na nube.
CONTIDOS
§ Produción ofimática.
§ Procesador de textos.
§ A folla de cálculo.
§ Presentacións.
§ Ofimática na rede.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Empregar aplicacións informáticas de escritorio para a produción de documentos de texto.
§ Producir informes que requiran o emprego de follas de cálculo.
§ Deseñar presentacións nas que introducir formas e imaxes.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Elabora e maqueta documentos de texto con
aplicacións informáticas que facilitan a
inclusión de táboas, imaxes, fórmulas, gráficos,
así como outras posibilidades de deseño, e
interactúa con outras características do
programa.
CD CMCCT
CCL CAA
CSIEE CCEC
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
116
Produce informes que requiren o emprego de
follas de cálculo, que inclúan resultados
textuais, numéricos e gráficos.
CD CMCCT
CCL CSIEE
Integra elementos multimedia, imaxe e texto na
elaboración de presentacións, adecuando o
deseño e a maquetaxe á mensaxe e ao público
obxectivo a quen vai dirixido.
CD CMCCT
CCL CAA
CSIEE CCEC
CSC
UNIDADE 5: PRODUCCIÓN MULTIMEDIA
OBXECTIVOS
§ Obter e editar fotografías dixitais.
§ Traballar cos distintos formatos de audio.
§ Crear composicións de vídeo.
§ Publicar en distintos medios as túas producións multimedia.
CONTIDOS
§ Produción multimedia.
§ Imaxe dixital.
§ Gráfico vectorial.
§ Sonido dixital.
§ Vídeo dixital.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Elaborar contidos de imaxe, audio e vídeo e desenvolver capacidades para integralos en
diversas producións.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
117
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Emprega dispositivos de captura de imaxe,
audio e vídeo, edita a información mediante
software específico e crea novos materiais en
diversos formatos.
CD CMCCT
CCL CAA
CSIEE
BLOQUE 3: PUBLICACIÓN E DIFUSIÓN DE CONTIDOS.
UNIDADE 6: PUBLICACIÓN DE CONTIDOS NA WEB.
OBXECTIVOS
§ Crear a túa propia páxina web por diferentes métodos.
§ Abrir un servizo de aloxamento web ou hosting gratuíto.
§ Publicar contidos na túa páxina web subindo archivos por FTP.
§ Integrar elementos externos na túa páxina web.
CONTIDOS
§ Funcionamento da web.
§ Tipos de páxinas web.
§ HTML. A linguaxe estándar da web.
§ Organización dos elementos en páxinas web.
§ Creación de páxinas con editores web.
§ Xestores de contidos(CMS).
§ Outras formas de crear unha páxina web.
§ Publicación da páxina web.
§ Accesibilidade na web.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Elaborar e publicar contidos na web que integren información textual, numérica, sonora e
gráfica.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
118
§ Coñecer os estándares de publicación e empregalos na produción de páxinas web e coas
ferramentas das TIC de carácter social.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Integra e organiza elementos textuais e gráficos en
estruturas hipertextuais.
CD CMCCT
CCL CAA
Deseña páxinas web e coñece os protocolos de
publicación, baixo estándares adecuados e con
respecto aos dereitos de propiedade.
CD CMCCT
CCL CSC
CSIEECCEC
Participa colaborativamente en diversas ferramentas
das TIC de carácter social e xestiona os propios.
CD CMCCT
CCL CAA
CSIEE CSC
BLOQUE 4: INTERNET, REDES SOCIAIS E HIPERCONEXIÓN.
UNIDADE 7: INTERNET E REDES SOCIAIS.
OBXECTIVOS
§ Crear o teu propio blog e foro.
§ Diferenciar os servizos das comunidades virtuais.
§ Empregar os foros, wikis e outros servizos da web.
§ Manexar as redes sociais máis populares.
§ Xestionar a túa presenza nas redes sociais dende una soa aplicación.
CONTIDOS
§ ¿Qué é Internet?
§ Comunidades virtuais.
§ Redes sociais.
§ Todas as miñas redes nun mesmo lugar.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
119
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Empregar o sentido crítico e desenvolver hábitos adecuados no uso e no intercambio da
información a través de redes sociais e plataformas.
§ Publicar e relacionar mediante hiperligazóns información en canles de contidos multimedia,
presentación, imaxe, audio e vídeo.
§ Estándares de aprendizaxe e competencias clave
§ Elabora materiais para a web que permiten a accesibilidade á información multiplataforma.
§ Realiza intercambio de información en distintas plataformas nas que está rexistrado/a e que
ofrecen servizos de formación, lecer, etc.
§ Sincroniza a información entre un dispositivo móbil e outro dispositivo.
§ Participa activamente en redes sociais con criterios de seguridade.
§ Emprega canles de distribución de contidos multimedia para aloxar materiais propios e
enlazalos noutras producións.
BLOQUE 5: SEGURIDADE.
UNIDADE 8: SEGURIDADE INFORMÁTICA.
OBXECTIVOS
§ Detectar software malintencionado no teu ordenador ou dispositivo e elimínalo.
CONTIDOS
§ Seguridade informática.
§ Seguridade activa e pasiva.
§ Malware e ameazas silenciosas.
§ Software de seguridade informática.
§ Seguridade na rede.
§ Os nosos arquivos seguros na nube
CRITERIOS DE AVALIACIÓN.
§ Adoptar as medidas de seguridade activa e pasiva que posibiliten a protección dos datos e do
intercambio de información.
§ Estándares de aprendizaxe e competencias clave.
§ Analiza e coñece dispositivos físicos e características técnicas de conexión e de intercambio de
información entre eles.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
120
§ Coñece os riscos de seguridade e emprega hábitos de protección adecuados.
§ Describe a importancia da actualización do software e do emprego de antivirus para garantir
a seguridade.
INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN. CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN.
Os instrumentos empregados para a avaliación dos alumnos, -as e o seu peso no resultado
final, serán os seguintes:
- Probas escritas ou prácticas (20%).
- Exercicios prácticos (80%).
Para facer a media é imprescindible obter tanto na media das probas escritas coma na
realización das prácticas unha nota mínima de 3 puntos.
Dado que a materia traballarase fundamentalmente na aula, seguindo un guión que se lles
dará previamente, a nota dependerá basicamente deste traballo. Por iso, a nota final baixará coas
seguintes faltas:
- Non traer o material necesario á clase.
- Facer consultas no ordenador en aplicacións que non teñan que ver cos contidos que se están
a tratar.
- Entregar as prácticas fora de prazo.
- Dificultar un ambiente axeitado de traballo.
- Non ter boa actitude en xeral de cara á materia.
A nota final será a media das notas correspondentes ás tres avaliacións.
Atendendo ao seu propio criterio, o profesor, -a correspondente de cada grupo poderá
realizar probas e/ou prácticas de recuperación ao alumnado con algunha avaliación suspensa. O
alumno/a deberá recuperar todas as avaliacións suspensas.
Os alumnos que non acaden os contidos mínimos esixidos deberán realizar unha proba na
convocatoria de setembro, e entregar unha serie de exercicios prácticos que lle indicará.
Tamén se considerará causa suficiente para non aprobar un comportamento que implique
risco grave físico para o propio alumno ou para os demais, especialmente cando ese
comportamento se produza na aula-taller.
Igualmente calquera acto voluntario ou desleixado que implique danos na propiedade dos
compañeiros ou do Centro poderá implicar o Insuficiente parcial ou total segundo a gravidade da
falta.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
121
En canto os criterios de promoción o Departamento oporase á promoción daqueles
alumnos que non acadaran os mínimos e, sobre todo, daqueles que abandonasen a área en
cuestión.
MÍNIMOS PARA UNHA AVALIACIÓN POSITIVA.
§ Introdución: medida da cantidade de información, características básicas dos principais
sistemas operativos, características dos principais compoñentes internos e externos dun
ordenador.
§ Redes e seguridade: características e configuración dos principais dispositivos das redes locais
con ou sen fíos, medidas de seguridade na rede local e en Internet.
§ Multimedia: técnicas básicas do tratamento de imaxes, xeración de debuxos sinxelos, edición de
audio e vídeo.
§ Publicación e difusión de contidos: elaboración de presentacións, creación e publicación de
páxinas web, xestores de contidos e ferramentas de colaboración en rede.
§ Internet e redes sociais: recursos básicos na web, principais modalidades de distribución do
software e os contidos multimedia.
TEMPORALIZACIÓN
Posto que hai unha relación entre os bloques e os estándares de aprendizaxe, expresaremos a
temporalización en función dos primeiros.
1ª Avaliación
Unidade1: Ética e estética na interacción en rede.
Unidade 2: Ordenadores e sistemas operativos.
Unidade 3: Redes informáticas e a súa seguridade.
2ª Avaliación
Unidade 4: Produción ofimática.
Unidade 5: Produción multimedia.
3ª Avaliación
Unidade 6: Publicación de contidos na web.
Unidade 7: Internet e redes sociais.
Unidade 8: Seguridade informática.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
122
TICS I -1ºBAC
PROGRAMACIÓN DAS UNIDADES.
BLOQUE 1: A SOCIEDADE DA INFORMACIÓN E O COMPUTADOR.
UNIDADE 1: A SOCIEDADE DA INFORMACIÓN E O COMPUTADOR.
HARDWARE E SOFTWARE.
OBXECTIVOS
1. Identificar as bases do desenvolvemento histórico das TICs.
2. Enmarcar o estado actual das TIC dentro do proceso evolutivo da tecnoloxía o longo da
historia.
3. Coñecer os acontecementos clave e os dispositivos tecnolóxicos fundamentais que fixeron
posible o desenvolvemento das TIC en cada momento histórico.
4. Recoñecer as vantaxes e inconvintes dunha sociedade dixital.
5. Enmarcar el estado actual de las TIC dentro del proceso evolutivo de la tecnoloxía a lo largo de
la historia.
6. Distinguir os diferentes aspectos nos que as TIC condicionan a forma de relacionarnos na
sociedade dixital actual.
7. Enumerar e describir algún dos avances actuais que están propiciados pola evolución das TIC.
8. Manexar con soltura o sistema de numeración binario, decimal e hexadecimal.
9. Coñecer a definición e a función dun código no ámbito da transmisión e tratamento da
información nun equipo informático.
10. Coñecer a estrutura básica dun computador, diferenciando entre CPU, memoria, Periféricos e
dispositivos de almacenamento.
11. Describir a placa base dun computador e os elementos que a integran.
12. Diferenciar os tipos de memoria que empregan os computadores, e a función que
desempeñan.
13. Identificar os conectores e portos que permiten a conexión dos periféricos a CPU dun
ordenador.
14. Describir os periféricos de entrada e saída e a función que desempeñan.
15. Clasificar os dispositivos de almacenamento en función dos principios físicos que gobernan o
seu funcionamento e da súa capacidade.
16. Coñecer as funcións básicas dun sistema operativo, así como as características xerais,
compoñentes e elementos distintivos dos máis comúns.
17. Establecer unha clasificación dos sistemas operativos de uso común.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
123
18. Coñecer o hardware e o software nos dispositivos móbiles.
CONTIDOS
§ Tecnoloxías da Información e Comunicación.
o Concepto de TIC. Evolución histórica.
o A globalización. Novos desenvolvementos. Aspectos sociolóxicos.
§ Hardware.
o Arquitectura de computadores. Funcionamento interno. Buses. Tipos de datos.
o Sistemas de codificación. Unidades de medida da información.
o Placa base. Microprocesador.
o Chipset.
o Memorias internas.
o Conectores internos e portos.
o Unidades de almacenamento: internas y externas.
o Periféricos de entrada e saída.
§ Software.
o Definición.
o Sistemas operativos.
o Programas e aplicacións.
o Hardware e software nos dispositivos móbiles.
BLOQUE 2: ARQUITECTURA DE COMPUTADORES.
UNIDADE 2: SISTEMAS OPERATIVOS.
OBXECTIVOS
1. Coñecer as funcións básicas dun sistema operativo, as características xerais, compoñentes
e elementos distintivos dos mais comúns.
2. Establecer unha clasificación das familias de sistemas operativos de uso común e coñecer
as diferentes opcións que ofrecen á hora de escoller un para funcionar sobre un equipo
concreto.
3. Analizar os diferentes tipos de aplicacións informáticas que existen en función da súa
aplicabilidade, do sistema operativo sobre o que corren e da licenza de uso que posúen.
4. Manexar con soltura os entornos gráficos de Windows e Ubuntu, coñecendo as formas de
acceso as operacións máis comúns.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
124
5. Usar as diversas ferramentas de xestión de arquivos proporcionadas polos sistemas
operativos para efectuar as operacións básicas de xestión de ficheiros.
6. Comprender a utilidade e empregar os sistemas de asignación de usuarios nos diversos
SO.
7. Personalizar os entornos de traballo nos diferentes SO, facendo uso das posibilidades que
cada un ofrece.
8. Efectuar operacións de instalación e desinstalación de software e tarefas de mantemento e
protección do sistema operativo.
CONTIDOS
§ Funcións do sistema operativo.
§ Clasificación dos sistemas operativos.
§ Evolución dos sistemas operativos.
§ Os sistemas operativos de Microsoft.
§ Microsoft e o seu entorno gráfico.
§ O tratamento da información en Windows.
§ O sistema Linux.
BLOQUE 3: SOFTWARE PARA SISTEMAS INFORMÁTICOS.
UNIDADE 3: PROCESADORES DE TEXTO.
OBXECTIVOS
4. Profundizar no aprendizaxe do procesador de texto como ferramenta habitual para a
creación, modificación e reprodución de documentos.
5. Empregar as posibilidades que ofrecen os procesadores de texto: estilos, índices de
contidos, encabezados e pes de páxina, tablas...
6. Elaborar documentos que conteñan elementos que enriquezan o texto: imaxes, gráficos,
textos artísticos...
7. Empregar o editor de ecuacións para elaborar documentos de carácter científico que
conteñan expresións matemáticas.
CONTIDOS
§ Accións e conceptos fundamentais.
o Entorno de traballo de Open Office Writer.
o Información e accións habituais.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
125
§ Deseño de documentos.
o Sangrías. Tabulacións.
o Columnas.
o Traballar con plantillas.
o Configurar unha páxina.
o Formatos dos arquivos.
§ Presentación de traballos. Consellos prácticos.
UNIDADE 4: PRESENTACIÓNS.
OBXECTIVOS
§ Estar familiarizado co entorno de traballo que ofrecen os diversos programas de
creación de presentacións dixitais, como Power Point e Open Office Impress.
§ Crear presentacións propias incorporando elementos estáticos como títulos, textos,
imaxes, tablas, vídeos e sonidos.
§ Incorporar nas presentacións elementos dinámicos como hiperenlaces, botóns e
animacións nos obxectos que as compoñen.
§ Preparar unha presentación para ser utilizada, seleccionando as diapositivas que se
amosarán e deseñando a transición entre as mesmas.
§ Realizar unha exposición oral sobre algún tema facendo uso da presentación creada,
reflexionando previamente sobre os requisitos que debe ter unha presentación en
relación o apoio que debe brindar á exposición.
CONTIDOS
§ ¿Qué é unha presentación?
o Utilidades das presentacións.
o Programas máis empregados.
§ Cómo debe ser unha presentación.
§ A ventá de Power Point e Open Office Impress.
§ As vistas de Power Point e Open Office Impress.
UNIDADE 5: FOLLAS DE CÁLCULO.
OBXECTIVOS
1. Coñecer a utilidade dunha folla de cálculo para a resolución de problemas cotiás sinxelos.
2. Dominar os procedementos de introdución de datos nunha folla de cálculo.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
126
3. Empregar as fórmulas para completar as tablas que precisen dalgunha operación
matemática sinxela.
4. Manexar con soltura a denominación de rango, os mecanismos de selección de celdas e os
procedementos de recheo e copiado de fórmulas nun conxunto de celdas.
6. Utilizar os diferentes tipos de celdas, relativas e absolutas.
7. Modificar o aspecto dunha folla de cálculo para facela visualmente atractiva e coherente no
relacionado co contido.
8. Definir as opcións de visualización e impresión dunha folla de cálculo.
9. Empregar os diferentes tipos de gráficos, modificando os parámetros necesarios para
acomodalos as instrucións de presentación dadas.
CONTIDOS
§ Follas de cálculo.
o Entorno de traballo
o Formatos dos arquivos.
o Elementos fundamentais.
o Introdución de datos.
§ Edición de contidos.
o Tipos de datos.
o Uso do teclado para desprazarse entre celdas.
o Uso do controlador de recheo: listas personalizadas.
o Erros o introducir datos.
o Protexer unha folla ou un libro.
o Formato das celdas.
o Formato de filas e columnas.
o Formato automático e condicional.
o Configuración da páxina.
o Ortografía.
§ Operadores, fórmulas e funcións.
o Operadores.
o Fórmulas e funcións. Referencias relativas e absolutas.
§ Gráficos.
o Elementos dun gráfico.
o Creación dun gráfico.
o Tipos de gráficos.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
127
UNIDADE 6: EDICIÓN DE IMAXES.
OBXECTIVOS
1. Coñecer as características dos diferentes tipos de imaxes dixitais, distinguindo entre as
que son vectoriais e as que son mapa de bits.
2. Coñecer as características distintivas dos diferentes formatos de arquivos gráficos que
existen.
3. Distinguir as funcións dos diferentes tipos de software para tratamento e visualización de
imaxes: editores gráficos e visualizadores.
4. Obter imaxes en formato dixital a partir de diferentes fontes: escaneo, capturas de
pantalla, cámara fotográfica...e transferilas o equipo informático co que se tratarán.
5. Modificar os parámetros básicos dunha imaxe nun programa de edición.
6. Familiarizarse cos procedementos para modificar a luminosidade, cor, tono,
saturación...nun programa de edición dixital.
7. Interiorizar o uso de seleccións, capas e máscaras, da súa edición e modificación, da
aplicación de filtros e efectos sobre elas, para realizar composicións fotográficas sinxelas.
8. Agregar textos as composicións fotográficas.
CONTIDOS
§ Imaxe dixital: mapa de bits, imaxe vectorial.
§ Imaxes de mapa de bits.
o Características
o Formatos dos arquivos.
o Programas de edición gráfica e visores.
o Programas de edición gráfica online.
o GIMP
UNIDADE 7: EDICIÓN DE AUDIO.
OBXECTIVOS
1. Describir con precisión as características físicas do son.
2. Comprender e explicar con corrección o proceso de dixitalización do son.
3. Coñecer e definir os parámetros adecuados para a obtención dunha gravación que se
axuste os requirimentos de calidade e o formato desexados.
4. Tratar dixitalmente un arquivo de audio empregando Audacity, facendo uso das
ferramentas de edición que proporciona, exportándoo o formato desexado e aplicando
os efectos que sexan precisos.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
128
5. Establecer os axustes necesarios e efectuar as operacións precisas para lograr unha
gravación de voz empregando Audacity, que se axuste a uns criterios mínimos de
calidade.
6. Estar o tanto e manexar con competencia algunhas das aplicacións de escritorio e
dos recursos online que posibilitan a reprodución de música nos equipos.
CONTIDOS
§ O son. Dixitalización.
o Dixitalización do son.
o Magnitudes fundamentais do son dixital.
§ Gravación en soporte físico. Captura e reprodución.
§ Programas de reprodución, conversión e edición de audio.
§ Compresión: os códecs.
§ Formatos de audio.
§ Edición de audio: Audacity.
§ O respeto da propiedade intelectual.
UNIDADE 8: EDICIÓN DE VIDEO.
OBXECTIVOS
1. Coñecer e empregar correctamente os termos técnicos que configuran os
parámetros básicos dos vídeos en formato dixital, así como os formatos de vídeo
mais comúns e as súas particularidades.
2. Empregar Windows Movie Maker e OpenShot para a edición de vídeo, realizando o
proceso que transcorre entre a gravación e a publicación do material editado.
3. Coñecer aplicacións online que posibiliten a edición sinxela de vídeos e facer uso
delas para tarefas concretas susceptibles de ser publicadas na rede.
CONTIDOS
§ Introdución.
§ Reprodutores de vídeo e canais de distribución.
§ Descarga de vídeos de internet.
§ Formatos e compresión de vídeo.
§ Programas de edición de vídeo.
§ Gravar vídeos da actividade da pantalla: screencast.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
129
BLOQUE 4: REDES DE COMPUTADORES
UNIDADE 9: REDES LOCAIS
OBXECTIVOS
1. Coñecer os compoñentes e funcionamento dunha rede informática.
2. Coñecer o modelo de referencia OSI e as especificacións IEEE 802.
3. Coñecer as características e funcionamento dos medios de transmisión guiados e
non guiados.
4. Sinalar as características das direccións IP.
5. Coñecer os conceptos básicos de identificación dun equipo nunha rede, dunha
subrede, e da porta de enlace, así como os relacionados cos procedementos de
conversión de direccións IP en nomes de dominio.
6. Establecer unha clasificación das redes en termos da área de cobertura, da súa
tipoloxía, o seu nivel de acceso, da súa relación funcional e da súa tecnoloxía física
de conexión, describindo as súas características básicas.
7. Enumerar e caracterizar os diferentes tipos de acceso a Internet que están
dispoñibles na actualidade.
8. Coñecer os procedementos para configurar unha rede dende a instalación do
adaptador de rede ata a configuración dos equipos necesarios.
9. Manifestar destreza nos procesos para compartir recursos en Windows e Linux.
CONTIDOS
§ ¿Qué é unha rede informática?
§ Clasificación das redes.
§ O modelo OSI.
§ As especificacións IEEE 802.
§ Medios de transmisión guiados: UTP e STP, fibra óptica.
§ Medios de transmisión no guiados: Wi-Fi, bluetooth, infrarrojos, microondas.
§ Elementos típicos dunha rede LAN.
§ Tipos de conexión a Internet.
§ Protocolos de comunicación.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
130
BLOQUE 5: PROGRAMACIÓN
UNIDADE 10: PROGRAMACIÓN.
OBXECTIVOS
1. Comprender o termo algoritmo e deseñalo para a resolución de problemas concretos
relacionados con situacións reais da vida cotiá.
2. Realizar unha clasificación das linguaxes de programación en termos do seu nivel de
abstracción, do seu propósito, a súa forma de executarse, , a súa interactividade, etc...
3. Coñecer e aplicar as fases de realización dun programa e usar diagramas de fluxo para
representar o algoritmo de resolución do problema plantexado.
4. Coñecer os conceptos básicos de operación con variables e constantes.
5. Manexar con soltura os operadores aritméticos na realización de operacións con variables ou
constantes.
6. Estar familiarizado co entorno de traballo de Scractch, cos obxectos e escenarios, así como
cos bloques de instrucións de que dispón.
7. Crear un un xogo sinxelo de Scratch, de forma que se acomode os requisitos que se indiquen.
8. Empregar os diferentes tipos de datos e operadores con C++, os procedementos para a
inserción de comentarios, as estruturas de control e o método de creación de clases e
obxectos.
9. Desenvolver un programa sinxelo en C++ a partir dunhas especificacións dadas previamente.
CONTIDOS
§ ¿Qué é un programa?
§ As linguaxes de programación.
§ Historia e evolución das linguaxes de programación.
§ Tipos de programación.
§ A creación dun programa.
§ Tipos de datos.
§ Operadores.
§ A programación estruturada.
§ Aproximación a programación orientada a obxectos.
§ Programación de xogos e animacións: Scratch.
§ Introdución a linguaxe C.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
131
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
1. Analizar e valorar as influencias das tecnoloxías da información e da comunicación na
transformación da sociedade actual, tanto nos ámbitos da adquisición do coñecemento como
nos da produción.
2. Configurar computadores e equipamentos informáticos identificando os subsistemas que os
compoñen e relacionando cada elemento coas prestacións do conxunto, e describir as súas
características.
3. Instalar e utilizar software de propósito xeral e de aplicación, e avaliar as súas características
e os contornos de aplicación.
4. Utilizar aplicacións informáticas de escritorio ou web, como instrumentos de resolución de
problemas específicos.
5. Analizar as principais topoloxías utilizadas no deseño de redes de computadores,
relacionándoas coa área de aplicación e coas tecnoloxías empregadas.
6. Analizar a función dos equipos de conexión que permiten realizar configuracións de redes e a
súa interconexión con redes de área extensa.
7. Describir os niveis do modelo OSI, relacionándoos coas súas funcións nunha rede
informática.
8. Aplicar algoritmos á resolución dos problemas máis frecuentes que se presentan ao traballar
con estruturas de datos.
9. Analizar e resolver problemas de tratamento de información, dividíndoos en subproblemas e
definindo algoritmos que os resolven.
10. Analizar a estrutura de programas informáticos, identificando e relacionando os elementos
propios da linguaxe de programación utilizada.
11. Coñecer e comprender a sintaxe e a semántica das construcións básicas dunha linguaxe de
programación.
12. Realizar pequenos programas de aplicación nunha linguaxe de programación determinada e
aplicalos á solución de problemas reais.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE. RELACIÓN COS BLOQUES DE
CONTIDOS E COMPETENCIAS CLAVE.
BLOQUE 1
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Describe as diferenzas entre o que se
considera sociedade da información e sociedade do
coñecemento.
CD CCL
CSC
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
132
Explica cales son os novos sectores
económicos que apareceron como consecuencia da
xeneralización das tecnoloxías da información e da
comunicación.
CD CSIEE
CSC
BLOQUE 2
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Describe as características dos subsistemas
que compoñen un computador, identificando os seus
principais parámetros de funcionamento.
CMCCT
CAA
Realiza esquemas de interconexión dos
bloques funcionais dun computador e describe a
contribución de cada un ao funcionamento integral
do sistema.
CD CMCCT
CCL
Describe dispositivos de almacenamento
masivo utilizados en sistemas de computadores,
recoñecendo a súa importancia na custodia da
información.
CD CMCCT
CCL
Describe os tipos de memoria utilizados en
computadores, analizando os parámetros que as
definen e a súa achega ao rendemento do conxunto.
CD CMCCT
CCL
Elabora un diagrama da estrutura dun
sistema operativo relacionando cada parte coa súa
función.
CD CMCCT
CCL
Instala sistemas operativos e programas de
aplicación para a resolución de problemas en
computadores persoais, seguindo instrucións de
fábrica.
CD CMCCT
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
133
BLOQUE 3
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Elabora informes de texto que integren texto
e imaxes, aplicando as posibilidades das aplicacións
e tendo en conta o destinatario.
CD CMCCT
CAA CSIEE
CCEC
Elabora presentacións que integren texto,
imaxes e elementos multimedia, adecuando a
mensaxe ao público obxectivo ao que se destina.
CD CMCCT
CCL CAA
CSIEE CSC
CCEC
Resolve problemas que requiran a utilización
de follas de cálculo, xerando resultados textuais,
numéricos e gráficos.
CD CMCCT
CCL CAA
CSIEE CSC
CCEC
Deseña elementos gráficos en 2D e 3D para
comunicar ideas.
CD CMCCT
CCL CAA
CSIEE CSC
CCEC
Realiza pequenas películas integrando son,
vídeo e imaxes, utilizando programas de edición de
ficheiros multimedia.
CD CMCCT
CCL CAA
CSIEE CSC
CCEC
BLOQUE 4
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Debuxa esquemas de configuración de
pequenas redes locais, seleccionando as tecnoloxías
en función do espazo físico dispoñible.
CD CMCCT
CAA CSIEE
Realiza unha análise comparativa entre os
tipos de cables utilizados en redes de datos. CD CMCCT
CCL
Realiza unha análise comparativa entre
tecnoloxía con fíos e sen eles, e indica posibles
CD CMCCT
CCL
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
134
vantaxes e inconvenientes.
Explica a funcionalidade dos elementos que
permiten configurar redes de datos, indicando as
súas vantaxes e os seus inconvenientes principais.
CD CMCCT
CCL
Elabora un esquema de como se realiza a
comunicación entre os niveis OSI de dous
equipamentos remotos.
CD CMCCT
CCL
BLOQUE 5
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Desenvolve algoritmos que permitan resolver
problemas aritméticos sinxelos, elaborando os
correspondentes diagramas de fluxo.
CD CMCCT
CAA CSIEE
Escribe programas que inclúan bucles de
programación para solucionar problemas que
impliquen a división dun conxunto en partes máis
pequenas.
CD CMCCT
CAA CSIEE
Obtén o resultado de seguir un pequeno
programa escrito nun código determinado, partindo
de determinadas condicións.
CD CMCCT
CAA CSIEE
Define o que se entende por sintaxe dunha
linguaxe de programación e propón exemplos
concretos dunha linguaxe determinada.
CD CMCCT
CCL
Realiza programas de aplicación sinxelos
nunha linguaxe determinada que solucionen
problemas da vida real.
CD CMCCT
CAA CSIEE
CSC CCEC
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
135
TEMPORALIZACIÓN
Posto que hai unha relación entre os bloques e os estándares de aprendizaxe, expresaremos a
temporalización en función dos primeiros.
1ª Avaliación
Bloque 1: A sociedade da información e o computador.
§ Unidade 1: A sociedade da información e o
computador. Hardware e software.
Bloque 2: Arquitectura de ordenadores.
§ Unidade 2: Sistemas operativos.
Bloque 3: Software para sistemas informáticos.
§ Unidade 3: Procesadores de texto.
2ª Avaliación
Bloque 3: Software para sistemas informáticos.
§ Unidade 4: Presentacións.
§ Unidade 5: Follas de cálculo.
§ Unidade 6: Edición de imaxes.
3ª Avaliación
Bloque 3: Software para sistemas informáticos.
§ Unidade 7: Edición de audio.
§ Unidade 8: Edición de vídeo.
Bloque 4: Redes de computadores.
§ Unidade 9: Redes locais.
Bloque 5: Programación.
§ Unidade 10: Programación.
INSTRUMENTOS E PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN
INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN.
Exames : Realizarase un exame para os bloques 1, 2, 4 e 5. Para o bloque 3 realizarase un
exame por cada unidade. A contribución dos exames a nota final será dun 20%.
Prácticas: Realizaranse prácticas en todas as sesións, algunhas acompañadas dunha
breve introdución teórica. As prácticas serán colgadas na Aula Virtual, e puntuadas de 0 a 10. A
nota media das prácticas suporá o 80% da nota final.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
136
Actitude e traballo diario: Nesta materia a actitude é especialmente importante, xa que o
groso da nota será a realización das prácticas. Durante a súa realización hai que estar en silencio,
cando se teñan dúbidas levantar a man e esperar o turno en silencio ata ser atendido pola
profesora. Está prohibido consultar páxinas que non teñan que ver coa práctica encomendada:
correo electrónico, redes sociais, etc...Aqueles alumnos/as que compartan ordenador terán que
irse turnando para manexalo e empregarán entre eles un ton de voz baixo. Unha mala actitude e
traballo diario deficiente poden supoñer ata 2 puntos menos na nota final.
Recuperacións: para aqueles alumnos/as que non superen a materia mediante as
prácticas e exames, poderán repetir aquelas que teñan suspensas.
SISTEMA DE CALIFICACIÓN
Teranse tres tipos de notas:
Nota das prácticas: calculada como a media entre notas das prácticas.
Nota dos exames: calculada como a media entre as notas dos exames.
Nota de actitude e traballo diario.
A nota final calcularase da seguinte forma:
Nota final = Nota exames ·0,2 + Nota prácticas ·0,8 – Nota actitude e traballo diario
É obrigatorio obter un mínimo en cada apartado para superar a materia, así, un 0 nos
exames ou unha redución de 2 puntos na actitude implica ter a materia suspensa aínda que as
prácticas estean superadas.
Para aprobar a materia deberá acadarse unha nota final dun 5 ou superior.
A nota final do curso calcularase como a media das notas das tres avaliacións.
AVALIACIÓN INICIAL.
A primeira semana de curso realizarase unha proba inicial a modo de cuestionario, para
tantear os coñecementos previos dos alumnos/as. Esta proba non repercutirá na nota do
alumno/a, pero si servirá como base para establecer un nivel de partida, ou diferenzas de nivel
importantes que serán útiles a hora de crear grupos de traballo.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
137
MÍNIMOS PARA UNHA AVALIACIÓN POSITIVA
1. Describe as diferenzas entre o que se considera sociedade da información e sociedade do
coñecemento.
2. Explica cales son os novos sectores económicos que apareceron como consecuencia da
xeneralización das tecnoloxías da información e da comunicación.
3. Realiza esquemas de interconexión dos bloques funcionais dun computador e describe a
contribución de cada un ao funcionamento integral do sistema.
4. Describe dispositivos de almacenamento masivo utilizados en sistemas de computadores,
recoñecendo a súa importancia na custodia da información.
5. Describe os tipos de memoria utilizados en computadores, analizando os parámetros que as
definen e a súa achega ao rendemento do conxunto.
6. Elabora un diagrama da estrutura dun sistema operativo relacionando cada parte coa súa
función.
7. Elabora informes de texto que integren texto e imaxes, aplicando as posibilidades das
aplicacións e tendo en conta o destinatario.
8. Elabora presentacións que integren texto, imaxes e elementos multimedia, adecuando a
mensaxe ao público obxectivo ao que se destina.
9. Resolve problemas que requiran a utilización de follas de cálculo, xerando resultados
textuais, numéricos e gráficos.
10. Realiza pequenas películas integrando son, vídeo e imaxes, utilizando programas de edición
de ficheiros multimedia.
11. Realiza unha análise comparativa entre os tipos de cables utilizados en redes de datos.
12. Realiza unha análise comparativa entre tecnoloxía con fíos e sen eles, e indica posibles
vantaxes e inconvenientes.
13. Elabora un esquema de como se realiza a comunicación entre os niveis OSI de dous
equipamentos remotos.
14. Desenvolve algoritmos que permitan resolver problemas aritméticos sinxelos, elaborando os
correspondentes diagramas de fluxo.
15. Escribe programas que inclúan bucles de programación para solucionar problemas que
impliquen a división dun conxunto en partes máis pequenas.
16. Define o que se entende por sintaxe dunha linguaxe de programación e propón exemplos
concretos dunha linguaxe determinada.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
138
TICS II – 2ºBAC
PROGRAMACIÓN DAS UNIDADES DIDÁCTICAS
OBXECTIVOS
1. Buscar, analizar e seleccionar recursos dispoñibles na rede para incorporalos ás producións
propias.
2. Coñecer e empregar ferramentas para integrarse en redes sociais.
3. Integrar a información textual, numérica e gráfica en presentacións dixitais.
4. Integrar información textual, numérica e gráfica obtida de calquera fonte para elaborar
contidos propios e publicalos na web empregando medios que posibiliten a interación co resto
dos usuarios.
5. Coñecer e valorar o sentido e a repercusión social das diversas alternativas existentes para
compartir os contidos publicados na web, e aplicalos cando se difundan as producións
propias.
6. Comprender a importancia de reforzar as condutas de seguridade activa e pasiva que
posibiliten a protección dos datos nas interacións en internet.
7. Coñecer as aplicacións e os sistemas de almacenamento en rede e remotos, que faciliten a
súa mobilidade e a independencia dun equipamento localizado espacialmente.
8. Coñecer os bloques básicos e a sintaxe dalgún linguaxe de programación.
9. Elaborar diagramas de fluxo como unha primeira aproximación a resolución de problemas.
10. Construción de algoritmos que permitan dar resposta a problemas cun nivel de dificultade
que aumenta gradualmente e a súa posterior tradución o linguaxe de programación
correspondente.
11. Obter o resultado dun programa escrito en código determinado partindo das condicións do
problema plantexado.
12. Optimizar o código dun programa empregando procedementos de depuración.
BLOQUE 1: SEGURIDADE.
UNIDADE 1: SEGURIDADE INFORMÁTICA
CONTIDOS
§ Necesidade da seguridade.
§ Tipos de seguridade.
§ Seguridade activa e pasiva.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
139
§ Seguridade física e lóxica.
§ Seguridade da persoa e dos sistemas de información.
§ As leis nos protexen.
§ Ameazas e fraudes nos sistemas de información.
§ Vulnerabilidades. Fortalezas e debilidades.
§ Seguridade activa: certificados dixitais. A firma electrónica.
§ Seguridade pasiva.
§ Ameazas e fraudes nas persoas
§ Software para protexer a persoa
§ Responsabilidade dixital.
§ Hábitos orientados a protección da intimidade e da persoa.
§ Seguridade en internet.
§ As redes sociais e a seguridade.
§ Protocolos seguros.
§ A propiedade intelectual e a distribución do software.
§ Intercambio de arquivos: redes P2P.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Adoptar as condutas de seguridade activa e pasiva que posibiliten a protección dos datos e do
propio individuo nas súas interaccións en internet e na xestión de recursos e aplicación locais.
§ Utilizar contornos de programación para deseñar programas que resolvan problemas
concretos.
BLOQUE 2: PUBLICACIÓN E DIFUSIÓN DE CONTIDOS.
UNIDADE 2: FERRAMENTAS DA WEB SOCIAL.
CONTIDOS
§ ¿Qué é internet?
§ Fundamento técnico de Internet.
§ Cómo viaxa a información por internet.
§ Evolución histórica de Internet.
§ Servizos que ofrece internet.
§ A web 2.0.
§ Ferramentas colaborativas: repositorios de documentos. Exemplos.
§ Ferramentas colaborativas: aplicación e suites ofimáticas on-line. Exemplos.
§ Blogs e wikis.
§ Redes sociais.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
140
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Utilizar e describir as características das ferramentas relacionadas coa web social,
identificando as función e as posibilidades que ofrecen as plataformas de traballo
colaborativo.
UNIDAD 3: DESEÑO E EDICIÓN DE PÁXINAS WEB.
CONTIDOS
§ Páxinas web: Clasificación. Funcionamento.
§ Criterios de deseño.
§ Predeseño e planificación.
§ Estrutura dunha web.
§ Elementos de deseño.
§ Estándares de accesibilidade da información.
§ Ferramentas de publicación: xestores de contidos.
§ A linguaxe HTML.
§ Editores de páxinas web.
§ Aloxamento de sitios web e transferencia de ficheiros.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Elaborar e publicar contidos na web que integren información textual, gráfica e multimedia,
tendo en conta a quen van dirixidos e os obxectivos.
§ Analizar e utilizar as posibilidades que nos ofrecen as tecnoloxías baseadas na web 2.0 e
sucesivos desenvolvementos, aplicándoas o desenvolvemento de traballos colaborativos.
BLOQUE 3: PROGRAMACIÓN.
UNIDAD 4: PROGRAMACIÓN.
CONTIDOS
§ La programación
§ As linguaxes de programación
§ Linguaxe máquina
o Linguaxes de baixo nivel
o Linguaxes de alto nivel
§ La creación de un programa
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
141
§ Fases del proceso de programación.
§ Procedementos de depuración.
§ Los algoritmos. Diagramas de fluxo.
§ Tipos de datos y operadores.
§ Tipos de programación.
§ La programación estruturada.
§ Aproximación a la programación orientada a obxectos. Os obxectos. Las clases. A.
§ Envío de mensaxes.
§ Historia e evolución das linguaxes de programación.
§ Linguaxes de bloques: Scratch.
§ Introdución o linguaxe C. Estrutura de un programa en C. Declaración de las variables. Tipos
de datos. Palabras reservadas. Comentarios. Operadores y abreviaturas específicas de C.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
§ Describir as estruturas de almacenamento e analizar as características de cada unha.
§ Comprender e coñecer a sintaxe e a semántica das construcións dunha linguaxe de
programación.
§ Realizar programas de aplicación nunha linguaxe de programación determinada e aplicalos á
solución de problemas reais.
§ Depurar programas informáticos, optimizándoos para a súa aplicación. Analizar a
importancia da protección da información na sociedade do coñecemento, valorando as
repercusións de tipo económico, social ou persoal.
ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE. RELACIÓN COS BLOQUES DE
CONTIDOS E COMPETENCIAS CLAVE.
BLOQUE 1
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Elabora un esquema de bloques cos elementos de
protección física fronte a ataques externos para unha
pequena rede, considerando tanto os elementos de
hardware de protección como as ferramentas de
software que permiten protexer a información.
CD CMCCT
CAA CSIEE
CCL CSC
CCEC
Elabora programas de mediana complexidade
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
142
utilizando contornos de programación.
Elabora un esquema de bloques cos elementos de
protección física fronte a ataques externos para unha
pequena rede, considerando os elementos de
hardware de protección.
CD CMCCT
CAA CSIEE
CSC
Clasifica o código malicioso pola súa
capacidade de propagación e describe as
características de cada un, indicando sobre que
elementos actúan.
CD CMCCT
CCL CSC
BLOQUE 2
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Deseña páxinas web e blogs con ferramentas
específicas analizando as características
fundamentais relacionadas coa súa accesibilidade e a
súa usabilidade, tendo en conta a función á que está
destinada.
CD CMCCT
CCL CSC
CCEC
CAA CSIEE Elabora traballos utilizando as posibilidades de
colaboración que permiten as tecnoloxías baseadas
na web 2.0.
Explica as características relevantes da web 2.0 e os
principios en que esta se basea.
CD CMCCT
CCL CSC
CCEC
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
143
BLOQUE 3
ESTÁNDAR DE APRENDIZAXE COMPETENCIAS
CLAVE
Explica as estruturas de almacenamento para
diferentes aplicacións tendo en conta as súas
características.
CD CMCCT
CCL
Elabora diagramas de fluxo de mediana
complexidade usando elementos gráficos e
relacionándoos entre si para dar resposta a
problemas concretos.
CD CMCCT
CAA CSIEE
Elabora programas de mediana complexidade
definindo o fluxograma correspondente e escribindo o
código correspondente.
Descompón problemas de certa complexidade en
problemas máis pequenos susceptibles de seren
programados como partes separadas.
Obtén o resultado de seguir un programa escrito nun
código determinado, partindo de determinadas
condicións.
Optimiza o código dun programa dado aplicando
procedementos de depuración.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
144
4.3. MATERIAIS E RECURSOS
Ademais de traballar con material entregado polo profesor, -a, se empregará software variado.
Este será libre ou polo menos gratuíto sempre que sexa posible. Aínda que a maioría das aplicacións
necesarias poden utilizarse en Windows ou en Linux, a opción de Linux será a preferente.
Empregaranse programas dos seguintes tipos:
- Ofimáticos: OpenOffice.org, Dia, Google Docs...
- Debuxo: Inkscape, Google SketchUp, QCAD...
- Imaxe/Son: GIMP, Audacity, Pinnacle Studio...
- Intérpretes de linguaxes de programación: QBASIC, LOGO...
- Deseño web: Microsoft Frontpage, WS_FTP...
A utilización de Internet será constante, tanto para a busca de información como para
a comunicación entre o profesorado e o alumnado. En especial, traballarase intensamente na
plataforma Moodle, de xeito que se utilizará tanto para arquivar os materiais elaborados polo
profesor coma para xestionar as actividades do alumnado.
Finalmente indicar que se empregarán os recursos dispoñibles na aula de informática:
pantalla, canón
4.4. METODOLOXÍA.
En cada unidade didáctica realizarase unha exposición teórica, de forma sintética, para
informar, suxerir e estimular. Estas exposicións farán uso do proxector de vídeo e o encerado,
pero ademais, se facilitará un resumo destas en papel ou a través da Aula Virtual do centro (co
sistema Moodle).
Tratarase de relacionar os conceptos das diferentes unidades didácticas para que a
aprendizaxe sexa máis sólida.
A continuación, o alumnado deberá poñer en práctica estes coñecementos a través de
exercicios feitos no ordenador, e entregará o resultado a través do correo electrónico ou ben do
citado sistema Moodle.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
145
5. MEDIDAS DE ATENCIÓN A DIVERSIDADE Tentarase atender ás necesidades educativas de tódolos alumnos/as, tendo en conta a
diversidade de intereses, formación, necesidades...A atención á diversidade será pois considerada:
En relación cos contidos:
- Coñecendo o nivel inicial de cada alumno/a nos distintos bloques de contidos.
- Adaptando os contidos de maneira individual, de acordo co interese mostrado polo
alumno/a e as posibilidades de acadar os obxectivos propostos.
- Controlando o ritmo de ensinanza aprendizaxe para cada alumno/a.
- Priorizando os contidos básicos de cada unidade.
En relación coas estratexias didácticas:
- Diversificar as actividades de aprendizaxe tanto en dificultade como nas distintas
modalidades de aprendizaxe.
- Agrupar os alumnos/as na aula en grupos heteroxéneos, favorecendo a participación.
En relación coa avaliación:
- Establecer unha avaliación inicial a principio de curso.
- Realizar actividades de avaliación sumativa, establecendo unha diferenciación entre os
distintos niveis de adquisición de contidos.
En relación coas actitudes:
- Estimular a integración no grupo e o espírito de tolerancia.
6. ACTIVIDADES EXTRAESCOLARES E
COMPLEMENTARIAS Conforme se vaian realizando proxectos, e sempre que outras actividades o
permitan, se expoñerán no hall do instituto tanto os proxectos realizados o longo do curso, como
os traballos desenvolvidos en Tics. Preténdese desta forma dar a coñecer a nosa labor a outros
departamentos, e espertar a motivación e interese dos rapaces/as pola Tecnoloxía e as Tics.
Con 2ºESO e 3ºESO, realizarase unha visita a central térmica de As Pontes en
colaboración co departamento de Bioloxía.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
146
Dende o Departamento de Tecnoloxía organizaremos o III circuíto de Nadal do IES Moncho
Valcarce o último día lectivo antes das vacacións de Nadal.
Farase unha visita a Igaciencia cos alumnos/as de 4ºeso e 1ºBAC.
Visita a fundación TIC en Lugo cos alumnos/as que cursan a materia en 2ºBAC.
7. ELEMENTOS TRANSVERSAIS.
7.1. COMPRENSIÓN LECTORA.
As contribucións do departamento de Tecnoloxía a este elemento son as seguintes:
§ Uso da biblioteca: potenciarase o uso deste espazo na fase de búsqueda de información
para a realización dos traballos propostos en cada curso. Asimesmo, dende fai uns anos,
vense tentando renovar os fondos da biblioteca en materia de tecnoloxía, tratando de
propoñer libros que resulten atractivos para o alumnado e útiles para a realización dos
traballos.
§ Lecturas na aula: tratarase de crear un ambiente lector cando sexa necesario,
comentando previamente os puntos importantes do que imos ler, reparando no lido
despois da lectura e resolvendo as posibles dúbidas. Traballaranse sobre todo textos
técnicos e de actualidade tecnolóxica.
7.2. EXPRESIÓN ORAL E ESCRITA.
O longo do curso realizaránse diversos debates en relación con temas polémicos
socialmente, como pode ser, o uso ou prohibición da enerxía nuclear, a inversión en novas
enerxías renovables, a obsolescencia programada, etc... Deste xeito o alumnado vai mellorando a
súa expresión oral o ter que argumentar a súa posición o respecto.
Realizaranse traballos por escrito en relación con temas tecnolóxicos novedosos, dos que,
ademais de recabar información, terán que realizar unha presentación e posterior exposición oral
diante dos seus compañeiros/as. Estes traballos serán especialmente frecuentes no bacharelato.
O longo deste proceso reforzarán a súa expresión oral e escrita, observándose unha evolución
positiva o longo do curso, como xa aconteceu en anos anteriores.
7.3. COMUNICACIÓN AUDIOVISUAL.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
147
Empregando internet como principal ferramenta, proporcionaráselles aos alumnos/as
material audiovisual (cortos, anuncios publicitarios...) para tratar de comprender, con rigor e de
forma crítica, as mensaxes que consumen, e facilitarlles os recursos necesarios para producir
textos e discursos axeitados as distintas situacións de comunicación.
Estas actividades poderán realizarse especialmente na materia de TICs de 1º de
Bacharelato.
7.4. ESPÍRITO EMPRENDEDOR.
Fomentaranse as actividades que lle permitan o alumnado actuar con autonomía,
creatividade, e traballar en equipo, desenvolvendo a empatía e o sentido crítico. Estas son a
elaboración dos proxectos na ESO e os traballos realizados en grupo no Bacharelato.
7.5. TECNOLOXÍAS DA INFORMACIÓN E COMUNICACIÓN.
Temos a nosa disposición dúas aulas de informática que contan con 35 ordenadores, cada
unha delas provista dunha pizarra dixital. Estas aulas serán utilizadas por todos os grupos para
manexar diversos programas, buscar información ou visitar webs relacionadas cos contidos da
programación.
Na aula – taller contamos cun ordenador portátil, canón proxector e pantalla para amosar
calquera tipo de material multimedia como complemento as exposicións teóricas.
Na biblioteca tamén hai ordenadores a disposición do alumnado, destinados
fundamentalmente a búsqueda de información.
7.6. EDUCACIÓN EN VALORES
Educación ambiental
A educación ambiental debe partir do suposto de que a conservación do medio natural por
parte dos individuos e por parte dos estados é o resultado dunha actitude que xorde como
consecuencia da asociación duns valores que rematan establecendo normas por parte das
administracións. O ensino ten a misión de fomentar actitudes de respecto coa natureza nos
alumnos co fin de que obteñan unha formación medioambiental que lles permita ser
conservacionistas, tanto como persoas individuais como integrantes dunha sociedade.
O tratamento da Educación ambiental na materia de Tecnoloxía ponse de manifesto en
moitos temas, especialmente en aqueles adicados as Centrais Eléctricas (3ºESO), no bloque de
Enerxías (1ºBAC), pero tamén en aqueles temas relacionados con materiais ( a madeira, os
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
148
metais, materiais plásticos...) co fin de facer un uso racional dos mesmos e permitir unha
reutilización ou reciclaxe adecuadas.
Educación para a saúde
En todos os niveis faise fincapé na dobre cara do uso da Tecnoloxía e das TICS, e de cómo
un uso indiscriminado delas pode poñer en risco a nosa saúde. O enganche que producen os
dispositivos como móbiles, consolas de videoxogos, ordenadores, tablets,...que poden pasar de ser
ferramentas de traballo e lecer realmente útiles, a converterse nun problema de adicción
importante.
Por outra banda, a presenza de redes de telefonía móbil, redes wifi, contaminación das
grandes centrais produtoras de electricidade...supoñen un risco para a saúde que non podemos
deixar de lado.
Educación para a igualdade entre os sexos
A educación para a igualdade entre os sexos é un contido transversal que debe ser tratado
de xeito ineludible e continuado, de maneira directa ou indirecta, pero sempre buscando a
reflexión e a crítica de actitudes sexistas, para contribuír á integración destas valores no
alumnado.
Co uso dunha linguaxe 'coeducativa' que exclúa calquera discriminación por razón de sexo
presentando sempre á muller en situacións de igualdade co respecto ó home tanto no campo do
traballo científico como noutros ámbitos cotiáns.
Educación para o consumidor
Dende o punto de vista da Tecnoloxía trátase de inculcar un uso racional dos dispositivos
electrónicos, especialmente teléfonos móbiles. Por outra banda, dentro dos temas de enerxía
fálase de criterios de aforro enerxético, e dun consumo razoable de recursos naturais,
minimizando a agresión a natureza, potenciando o uso dos recursos renovables e xestionando
correctamente os residuos para que o seu impacto sexa mínimo.
Así mesmo, trátase o tema da ‘Obsolescencia programada co fin de que entendan que a
propia sociedade impúlsanos cara un consumismo, o que nos mesmos podemos poñer freo.
Educación para a paz
Se ben non se aborda dun modo explícito, na Educación para a Paz, non obstante,
subxacen algúns fundamentos nos que se asenta esta disciplina transversal:
- Respeto aos distintos comportamentos que pode presentar o ser humano.
- Equilibrio nas relacións dos seres humanos entre si e co medio que lles rodea.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
149
- Distribución equitativa e xusta da enerxía e dos recursos dispoñibles no Planeta.
A actitude do profesor/a debe potenciar en todo momento un clima de respecto entre os
compañeiros e cara eles, mantendo a disciplina sen necesidade de desacreditar o alumnado ou
adoptar unha situación de superioridade.
8. INDICADORES DE LOGRO.
INDICADORES VALORACIÓN PROPOSTAS DE
MELLORA
1 2 3
1. Realiza a avaliación inicial ao principio do curso
para axustar a programación ao nivel dos
estudantes.
2. As explicacións son claras e amenas.
3. As clases expositivas espertan o interese do
alumnado.
4. Os materiais facilitados son accesibles e
atractivos para o alumnado.
5. Corrixe e explica de forma habitual os traballos e
as actividades dos alumnos/as, e dá pautas
para a mellora das súas aprendizaxes.
6. Propón actividades con diferentes niveis de
dificultade para dar resposta as distintas
necesidades do alumnado.
7. Favorece os procesos de autoavaliación
8. Propón actividades de traballo colaborativo.
9. Propón novas actividades de maior nivel cando
os obxectivos foron alcanzados con suficiencia.
10. Utiliza diferentes técnicas de avaliación en
función dos contidos, do nivel dos estudantes,
etc.
11. Fai uso das TICs.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
150
12. Propón metodoloxías diversas
13. Motivo ao alumnado comunicándolles os
obxectivos que quero conseguir e a finalidade
das actividades, relacionando os contidos con
situacións reais e creando expectativas.
14. Traballa temas transversais.
15. Plantexa actividades de carácter
interdisciplinar.
1 Si
2 Non
3 Ás veces
9. ALUMNADO COA MATERIA PENDENTE.
PLANS DE TRABALLO.
Os alumnos/as coa materia de Tecnoloxía pendente deberán recoller fichas de traballo
mensualmente, que serán entregadas cubertas no transcurso dos seguintes 30 días.
A corrección das fichas de traballo e o seguimento destes alumnos /as repartirase entre os
membros do departamento, que actuarán como titores dos alumnos/as os que lles imparten clase
no curso actual e teñan a materia pendente.
Non se entregarán fichas de traballo nos períodos de maior concentración de exames, é
dicir, entre o primeiro parcial realizado en Novembro e as vacacións de Nadal, i entre o segundo
parcial realizado en Febreiro e as vacacións de Semana Santa. A razón desta medida é evitar que
estes alumnos/as descoiden as materias do curso actual.
Os alumnos/as que o desexen poderán resolver dúbidas durante os recreos (máximo dous
por semana), sempre que o soliciten o día anterior.
O titor de cada alumno/a coa materia pendente deberá estar informado en todo momento
da evolución do alumno/a, co fin de que esta información chegue a coñecemento das familias.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
151
INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN.
§ Probas escritas realizadas ó longo do curso, que versarán sobre os contidos que figuran nesta
programación didáctica, coa seguinte distribución:
Curso Contidos
2ºESO
Primeira
proba
Unidade 1: Introdución á Tecnoloxía. O proceso
tecnolóxico.
Unidade 2: Técnicas de expresión e comunicación
gráfica
Unidade 3: A madeira e os seus derivados.
Unidade 4: Materiais metálicos.
Segunda
proba
Unidade 5: Estruturas
Unidade 6: Mecanismos.
Unidade 7: Electricidade.
Unidade 8: O ordenador.
1º BAC
Primeira
proba
Unidad1: Enerxía e a súa transformación.
Unidade 2: Enerxías non renovables.
Unidade 3: Enerxías renovables.
Unidade 4: A enerxía no noso contorno.
Unidade 5: Os materiais: tipos e propiedades.
Unidade 6: Metais ferrosos.
Unidade 7: Metais non ferrosos.
Unidade 8: Outros materiais.
Segunda
proba
Unidade 9: Elementos transmisores e
transformadores de movemento.
Unidade 10: Circuítos eléctricos.
Unidade 11: O circuíto pneumático e
oleohidráulico.
Unidade 12: Produtos e sistemas de produción
Os alumnos/as que non recuperen a materia a través da realización destas dúas probas
deberán presentarse ó exame final en Maio, no que se lles examinará de tódolos contidos da
materia para o curso correspondente.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
152
Os alumnos/as que non recuperen a materia en Maio poderán presentarse en Setembro a
unha nova proba, na que se lles examinará de tódolos contidos da materia para o curso
correspondente.
§ Fichas de traballo, que deberán ser recollidas e entregadas nas datas especificadas polo
profesor.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN.
Os criterios xerais de avaliación para estes alumnos/as serán os mesmos que
figuran no curso correspondente desta programación didáctica, non obstante para outorgar a
calificación final terase en conta o seguinte:
- As fichas de traballo entregadas serán puntuadas sobre 10. A media das calificacións de
tódalas fichas suporá o 40% da nota final. O 60% restante corresponderá á media das
notas obtidas nas probas de Novembro e Febreiro, ou á nota obtida en Maio ou Setembro
para aqueles alumnos/as que non superasen a materia mediante a realización das probas
anteriores.
- As fichas non entregadas puntuaranse como un cero.
- Para considerar a materia recuperada a nota final debe ser a lo menos dun 5.
10. ALUMNADO QUE NON SUPEROU A
MATERIA CHAVE PARA PODER CURSAR OUTRA
NO CURSO SEGUINTE Os alumnos/as que non superasen a materia de Tecnoloxía Industrial I en 1º de
bacharelato e desexen cursar a materia de Tecnoloxía Industrial II en 2º de Bacharelato, terán
que realizar unha proba de nivel antes de iniciarse as actividades lectivas, sempre que o
profesorado que a imparta considere que o alumno/a reúne as condicións necesarias para poder
seguir con aproveitamento a materia de segundo.
Da proba obxectiva realizada deixarase constancia mediante unha dilixencia no historial
académico e no expediente académico do alumno/a.
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
153
11. CRITERIOS PARA AVALIAR A
PROGRAMACIÓN.
CRITERIOS VALORACIÓN PROPOSTAS DE
MELLORA
1. Seguimento da programación unha vez o mes
nas reunións de departamento.
2. Análise dos resultados obtidos ao final de cada
avaliación.
3. A organización dos contidos é a adecuada
4. O enfoque das unidades é o correcto.
5. A temporalización é a adecuada.
6. Revisión dos criterios de avaliación ao final de
cada trimestre.
7. Revisión do sistema de calificación ao final de
cada trimestre.
A presente programación queda aprobada polos membros do Departamento, e para que así
conste:
As Pontes, 3 de Outubro de 2016
A xefa do Departamento A profesora do Departamento
Asdo. Ángeles García García Asdo. Carmen Castro García
IES Moncho Valcarce Programación didáctica Tecnoloxía
154