projekt kimi roli i elementeve kimik ne organizmin e njeriut
TRANSCRIPT
Trupi yne eshte nje makine tejet e nderlikuar.Ka me mijra vjet qe njerezit perpiqen tekuptojne si funksionon trupi yne e megjithate shume mistere nuk jane zgjidhur sipershembull si punon trupi yne,perse na ze lemza.
Po nje gje tashme e dime me siguri:trupi yne perbehet nga uji,karboni,dhe disa elemente tethjeshta kimike, qe munde te gjenden ngado.Ne te vertete,te gjithe atomet e domosdoshmeper ndertimin e trupit te njeriut,mund ti gjeni ne oborrin e shtepise suaj.Imagjinoni sikur tendertoni nga fillimi nje trupe njeriu duke perdorur perberesit me te thjeshte temundeshem.Per kete do ju duheshin vetem 13 elemente kimike.
65% Oksigjen.Elmenti oksigjen ze dy te tretate trupit tone,kryersisht ne formen e ujit (H2O)
Trupi I njeriut gjithashtu thith oksigjen ngaajri sa here qe merr fryme.
. 18% Karbon.Pothuajse nje e pesta e trupit tone eshtekarbon,I njejti element nga I cili perbehetqymyri,diamanti,dhe grafiti lapsit.Atomet e karbonit krijojnezinxhire te gjate,duke formuar boshtin e te gjitha molekulaveme komplekse brenda trupit.karbon ka secila molekul e trupit.
10 % Hidrogjen.Hidrogjeni eshteelementi me I zakonshem ne gjithesi e njekohesishte ka edhe atomet me tevogela
3% Azot.Nje thes me pleh kimik permbanthuajse te njejten sasi azoti sa nje trupemesatar njeriu.Azoti eshte nje nga perberesitkryesore te muskujve tone.Ai eshte edheperberesi kryesor I ajrit.
1,6%Kalcium.Kalciumi eshte elementi qe I bene guaskat e detit, shkumesin dhemermerin.Ai bene te njejten gje me dhembetdhe kockat e njeriut dhe gjithashtu , mbaneme pune zemren dhe muskujt e njerzve.
1%Fosfor.Fosfori bene qe te ndizen flake kunjat e shkrepseve.Ai gjithashtu forcon dhembet tuaj dhe kockattuaja , formon membranat e qelizave dhe ndihmon ne transmetimin e energjise.fosfor ka ne berthamat e secilesqelize.Ai eshte pjese e acideve berthamore,perberes energjitikdhe zbutes.
0,35% Kalium.Sapuni i tualetit perbehet ngakaliumi. Kaliumi gjithashtu I mbane levizjet e trupit tuaj te baraspeshuara kimikisht.kaliumieshte elementi me I bollshem ne qelize,joni I kaliumit eshte gjetur ne citoplazmen e qelizave
0,15% Klor. Klori eshte nje gaz I gjelbervdekjeprures, qe perdoret per te prodhuarzbardhuesit. Ne trupin e njeriut, ai lidhet me natriumin duke formuar kripen e gjelles (klorurine natriumit).Ai eshte anion I rendesishem ne lengjet e trupit.
0,15% Natrium. Natriumi eshte nje metal I cili gjendetne natyre.Ky element kimik ne trupin e njeriut se bashku me klorin formojne kripen e gjelles me te cilenarrihet kriposja e lengjeve te njeriut.
Eshte elementi me I bollshem ne likuidin (lengun)e jashtem te qelizave
0,05% Magnez.Drita e bardhe ndricuese e fishekzjarreve vjene nga djegja e magnezit.Netrupin e njeriut magnezi forcone sisteminimunitar dhe ndihmon ne gjallerimin e nervavedhe tkurrjen e muskujve.pa magnez nuk ka klorofil dhe pa klorofil nuk ka jete.
0,25% Squfur. Squfuri eshte nje pjese e zevendesueshme e proteinave dhe ndihmon ne mpiksjen e gjakut.Eshte gjithashtu shkaktari I eres se keqe te gazrave trupore ,vezeve te prishura apo pellgjeveme uje te ndenjur.eshte perberes I shume aminoacidevedhe I proteinave.
0,008% Hekur. Ne gjakun tuaj ka hekur temjaftueshem sa per nje gozhde. Hekuri kur lidhet me oksigjenin behet I kuq si ngjyra e gjakut dhe kjo eshtearsyeja pse gjaku dhe ndryshku jane te kuqe.hekuritransporton oksigjen te mjaftueshem per frymrmarrjedhe gaz karbonik nga qelizat ne mushkeri.
0,00004% Jod. Ne trupin tuaj ka me pake se nje maje luge jod, megjithate , pa te do te vdisni. Jepini jod larvave dhe atokthehen ne bretkosa.
PERVEC ELEMENTEVE QE JANE TE NEVOJSHEM KA EDHE
ELEMENTE TE DEMSHME PER ORGANIZMIN E NJERIUT.
Arseniku
Kromi
Plumbi Kadiumi
Beriliumi
Zinku
Per nje trup te perkryer ju nevojiten gjithashtu nje sasi e vogelbakri, zinku, mangani, kobalti, litiumi, stonciumi, alumini, sicili, plumbi, dhe arseniku.Nje trupe mesatar permbane edherreth 90 miligram uran.Trupin e njeriut nuk do te mund tandertojme kurre vetem duke perzier elementet kimike.Kjo do te ishte njesoje si te prisje nje stuhi ne nje fushe mbeturinash .