1

Projekt „Plata“ – Streetwork dla bezdomnych z Europy Projekt „Plata“ – Streetwork dla bezdomnych z Europy środkowo-wschodniejśrodkowo-wschodniejKooperacjaKooperacja: Fundacja: Fundacja Barka UK / Barka UK / Hamburska Misja MiejskaHamburska Misja Miejska

Finansowanie: Wolne Hanzeatyckie Miasto HamburgFinansowanie: Wolne Hanzeatyckie Miasto Hamburg Współpraca: Konsulat Generalny Republiki Polskiej w HamburguWspółpraca: Konsulat Generalny Republiki Polskiej w Hamburgu

2

Od 2004 do 2007 roku około 1.900.000 polskich obywateli wyemigrowało do innych krajów Unii Europejskiej

Kraje docelowe (wybór)

1. Wielka Brytania - 760.0002. Niemcy - 456.0003. Irlandia - 190.0004. Francja - 95.0005. Holandia - 76.0006. Szwecja - 75.0007. Norwegia - 57.0008. Włochy - 57.0009. Hiszpania - 56.00010. Belgia - 38.000

Sytuacja wyjściowaSytuacja wyjściowa

3

Sytuacja wyjściowa wSytuacja wyjściowa w Hamburg Hamburguu

1. Znaczny wzrost liczby bezdomnych obcokrajowców. Wedle ostatnich badań socjologicznych z 2009 roku 27 % ogółu bezdomnych w Hamburgu to obcokrajowcy

2. Większość bezdomnych obcokrajowców pochodzi z nowych krajów Unii Europejskiej, głównie z Polski

3. Brak uprawnień do korzystania z niemieckich zasiłków socjalnych, niewystarczająca opieka zdrowotna, wysoki stopień uzależnień,niska znajomość języka niemieckiego

3. Brak środków i możliwości na reintagrację w krajach pochodzenia

4

Cele projektu

1. Otwarta (bez wstępnych wymogów formalnych) forma pomocy socjalnej dla bezdomnych z krajów środkowo-wschodniej Europy. Integracja społeczna ludzi bezdomnych, poprawa ich sytuacji życiowej, organizacja i pośrednictwo w korzystaniu z pomocy medycznej i szeroko pojętej pomocy socjalnej w Niemczech i w krajach pochodzenia.

2. Ograniczenie postępującego wykluczenia społecznego

3. Dla zainteresowanych organizacja powrotów do kraju rodzinnego – w kooperacji z Fundacją Barka

5

Analiza wstępnej fazy projektu - liczba kontaktów(01.11.2010 – 25.05.2011)

1. Pierwsze kontakty – nawiązano kontakt z 418 osobami bezdomnymi

2. Ilość wszystkich kontaktów - 1.962 kontaktów (w tym rozmowy grupowe)

3. Powroty - 49 osób wróciło do Polski, po 2 osoby wróciły do Rumunii, na Litwę i na Słowację

4. Integracja na miejscu - 3 osobom przyznano zasiłki socjalne, 5 bezdomnych osób znalazło stałą pracę z zakwaterowaniem – do 01.05.2011

80 % skontaktowanych osób posiada polskie obywatelstwo,

drugą co do wielkości grupę stanowią obywatele Rumunii

6

Grupy wiekoweGrupy wiekowe (n = (n = 418418 osób bezdomnychosób bezdomnych)),,porównanie z badaniami nad bezdomnością w Hamburgu - 2009porównanie z badaniami nad bezdomnością w Hamburgu - 2009

15-29 30-39 40-49 15-29 30-39 40-49 ponadponad 50 50

18,00%

35,58%

27,32%

19,10%

0,00%

5,00%

10,00%

15,00%

20,00%

25,00%

30,00%

35,00%

40,00%

Projekt Plata 2011 Badania Hamburg 2009

7

Porównanie struktury wiekowej Porównanie struktury wiekowej bezdomnych migrantów bezdomnych migrantów ww Hamburg Hamburguu ii Berlin Berlinie ie

ze strukturą wiekową polskich bezrobotnych w krajuze strukturą wiekową polskich bezrobotnych w kraju

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

Hamburg 2011 Berlin 2011 Bezrobotni w Polsce 2011

1515 -- 29 3029 30 -- 39 39 4040 -- 49 über 49 über 5050

8

CCzas trwania bezdomności (tzw. bezdachowości)zas trwania bezdomności (tzw. bezdachowości) n = n = 362 wypowiedzi362 wypowiedzi;; porównanie z badaniami nad bezdomnością w Hamburgu - 2009porównanie z badaniami nad bezdomnością w Hamburgu - 2009

1-5 1-5 miesięcymiesięcy 0,5-1 0,5-1 rokrok 1-5 1-5 latlat 5-10 5-10 latlat

19,70%

26,30%

48,90%

5,10%

0,00%

5,00%

10,00%

15,00%

20,00%

25,00%

30,00%

35,00%

40,00%

45,00%

50,00%

Projekt Plata 2011 Badania Hamburg 2009

9

źródła utrzymania źródła utrzymania (n = (n = 362362))

praca nielegalnapraca nielegalna żebractwo praca legalna żebractwo praca legalna zasiłki socjalne, renty zasiłki socjalne, renty zbieranie butelekzbieranie butelek

36,50%32,90%

25,50%

5,10%

0,00%

5,00%

10,00%

15,00%

20,00%

25,00%

30,00%

35,00%

40,00%

10

BezdBezdoomni z Europy środkowo-wschodniejmni z Europy środkowo-wschodniej – – rodzaje potrzebrodzaje potrzebnajbardziej poszukiwane formy pomocynajbardziej poszukiwane formy pomocy (n = 863 (n = 863 odpowiedziodpowiedzi, , odpowiedzi wlelokrotneodpowiedzi wlelokrotne))

48,4%

praca, pieniądze

27,00 %

nocleg

11,30 %

pomoc lekarska

9,80 %

powrót

4,85 %

odzież

11

Rodzaje potrzeb wedle grup wiekowychRodzaje potrzeb wedle grup wiekowych (n = 863 (n = 863 odpowiedzi, odpowiedzi wielokrotneodpowiedzi, odpowiedzi wielokrotne))

(Wielkość niebieskich kul odpowiada udziałowi procentowemu dla wszystkich grup wiekowych – folia nr. 10)(Wielkość niebieskich kul odpowiada udziałowi procentowemu dla wszystkich grup wiekowych – folia nr. 10)

0,00%

20,00%

40,00%

60,00%

80,00%

100,00%

0,00% 20,00% 40,00% 60,00% 80,00% 100,00%

praca, pieniądze

nocleg

pomoc lekarska

powrót

X – grupa wiekowa 15 -39 lat

Y – grupa w

iekowa – pow

yżej 40 lat

12

Podsumowanie

1. Większość bezdomnych to migranci zarobkowi, którym nie powiodło się na obczyźnie; nie stwierdzono świadomego ruchu migracyjnego bezdomnych z Polski do Hamburga.

2. Czarny rynek pracy „produkuje” bezdomność i przyczynia się w znacznym stopniu do dodatkowego obciążenia systemu pomocy społecznej. Wielu migrantów pracujących na czarno staje się ofiarami wyzysku i oszustw.

3. Również legalne (stałe lub sezonowe) zatrudnienie w branżach o niskich zarobkach nie wystarcza często na opłacenie godziwego zakwaterowania.

4. Udało się pomóc wszystkim bezdomnym, którzy zdecydowali się na powrót do kraju – dobra współpraca z Fundacją Barka i z Kosulatem Generalnym.

5. 70 % powracających zostało przyjętych przez rodziny i krewnych. Rodziny bezdomnych w kraju wykazały się wysoką gotowością niesienia pomocy.

6. Większość skontaktowanych osób bezdomnych jest uzależniona od alkoholu.

7. Bezdomni z Europy środkowo-wschodniej stanowią poważne obciążenie dla hamburskiego systemu pomocy społecznej.

8. Niska gotowość do współpracy wśród bezdomnych pochodzących z Rumunii.

13Dwóch bezdomnych, którzy chcą pozostać anonimowiDwóch bezdomnych, którzy chcą pozostać anonimowi

Zostali oszukani pracując na czarno na budowieZostali oszukani pracując na czarno na budowie

14

po roku czasu pierwszy telefon do domupo roku czasu pierwszy telefon do domu

15

polski bezdomny w Hamburgu polski bezdomny w Hamburgu (ponad 5 lat) (ponad 5 lat)

16

1. Obdachlosenstudie 2002 – Behörde für Soziales und Familie, Hamburg 20022. Obdachlosenstudie 2009 – Behörde für Gesundheit, Soziales, Familie und

Verbraucherschutz – Hamburg 20093. Polscy emigranci w Europie – Polskie Badania Inernetu (p.b.i), Warszawa 20084. Badania własne – Hamburg, 01.11.2010 – 25.05.20115. Ankieta – „Berliner Kältehilfe“ – GEWEBO – Soziale Dienste, Berlin 20116. zdjęcie na stronie tytułowej – Mauricio Bustamante, Hamburg 20107. zdjęcia – Folie 13 -15 - Barbara Collen, Deutsche Welle, Kolonia 2011

Wszystkie zdjęcia są chronione prawem autorskim

Dane źródłoweDane źródłowe

17

Słowo „Plata” jest kreacją językową bezdomnych Polaków w Hamburgu.Pochodzi z tutejszego żargonu niemieckich bezdomnych i oznacza:

„Platte machen” – być na placie, mieszkać na ulicy.

„Gute Platte“ - dobra plata, dobre schronienie, bezpieczne, chroniące przed deszczem, itd.

Nazwa projektu – „Plata”Nazwa projektu – „Plata”