projenİn adi: İstanbul’da roma ve osmanli dÖnemİne … · 2013-03-19 · yer Üsküdar -...
TRANSCRIPT
PROJENİN ADI:
İSTANBUL’DA ROMA VE OSMANLI DÖNEMİNE AİT SU TERAZİLERİNİN LOKASYONLARININ
BELİRLENMESİ VE GENEL ÖZELLİKLERİNİN ANALİZİ ÜZERİNE BİR ENVANTER DENEMESİ
AMAÇ:
İstanbul, eski çağlardan beri çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yapmış bu sebeple Roma ve Osmanlı mimarisine
ait birçok eser günümüze ulaşmıştır.
Bu çalışmada, İstanbul’daki Roma ve Osmanlı dönemi tarihi eserlerden biri olan su terazisi yapılarının
lokasyonunun belirlenmesi, lokasyonu belirlenen su terazilerinin genel özelliklerinin analiz edilmesi, bu
konuyla ilgili yapılan çalışmaların bir araya getirilerek derlenmesi amaçlanmaktadır.
ANAHTAR KELİMELER:
İstanbul, su terazisi, lokasyon, envanter
GİRİŞ:
Su, tüm canlıların hayatsal aktivitelerini gerçekleştirebilmeleri ve sürdürebilmeleri önemli bir öğedir.
İnsanoğlu, uygarlık düzeyini artırdıkça, suyun yerleşim yerlerine ulaştırılması için farklı su yapıları
oluşturmuş, farklı iletim yöntemlerini kullanarak suyu yerleşim bölgelerine ve sulama alanlarına
taşımışlardır. Su kemerleri, maksemler, kanallar, su toplama havuzları ve su terazileri bu yapılardan
bazılarıdır.
Memba yerinden temin edilen suların köy, kasaba ve şehirlerindeki insanların oturdukları evlere,
sokak çeşmelerine dağıtmak için boru ağı ile inşa edilen yapılara “Su Şebeke” tesisi denmektedir. Su şebeke
boruları bugün çelik, pik-font, düktil, asbest, galvaniz, plastik vs. gibi maddelerden yapılmaktadır. Osmanlı
döneminde ise künk borular kullanılmıştır. Kaynağından toprak ve künklerle alınan su bir vadiye
gelindiğinde karşı tarafa su kemerleriyle ( bir veya birkaç katlı) geçirilirdi. Kemerlerin nihayetinde künklerle
semt ve mahalle içine giren su çeşmelere bağlanır idi. Yönünün ve debisinin ayarlanması ve fazla suyun
kanallara girmeden tahliye edilebilmesi için “savak” denilen tesislerden geçerdi. Bu yapılarda bulunan su
sandıkları suyun ölçülmesine ve fazlasının ikinci bir suyoluyla tahliyesine yarardı.
Çeşmeyle su sandığı arasındaki kot farkını giderebilmek ve suyun oluşturulduğu basınç nedeniyle
toprak künklerinin patlamasını önlemek için su terazisi kullanılırdı. Su terazileri harçla ve tuğla karışımı ile
örüldüğü gibi kesme taşlarla örülmüş olanları da vardır. Su terazileri suyun hem basıncını hem de birden
fazla çeşmeye su dağıtımını temin etmekteydi. Eski suyolu haritalarında isale hattı ve şebeke hattı üzerinde
çok sayıda su terazisi tesis edilmiş olduğunu görmekteyiz. İstanbul’daki su terazilerinin çoğu yıkılmış ve
ortadan kalkmıştır. Sağlam durumda olanların sayısının 30 adet civarında olduğu tespit edilmekle birlikte bu
konuda farklı çalışmalar bulunmaktadır.
Prof.Dr. Kazım Çeçen’in “İstanbul’da Osmanlı Dönemi Su Yolları” adlı eseri de başvurduğumuz ana
kaynaklardan biri olmuştur. Bu konuyla ilgili Sayın Mehmet Bildirici’nin “Tarihi Su Yapıları Derlemesi” ve
Mesut Göksu’nun “ Su Terazileri” adlı çalışması bulunmaktadır.
Bu projemizde, yukarıda bahsedilen çalışmalar baş kaynak olarak kullanılmış, ayrıca birçok tarihi belge
taranarak günümüzde harap olan su terazilerinin varlıkları teyit edilmiştir. Ayrıca konuyla ilgili uzman
Mehmet Bildirici ve Alan Edmonds, Mr.Yehuda Peleg, Martin Scwartz ve Mesut Göksu arasındaki su
terazileri ile ilgili yazışmaların dökümanları incelenmiş, Moltke’nin tarihli haritası esas alınarak oluşturulan
buradaki bilgiler derlenmiş, su terazilerinin lokasyonu çalışmalarına başlanmıştır.
Bu çalışmamız, İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün “İstanbul Kültür Mirası ve Kültür
Ekonomisi Envanteri” nde yer alan su terazileri ile Alan Edmond, Mehmet Bildirici, Mesut Göksu ve
Forcheimer’a göre tespit edilen fakat İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün “İstanbul Kültür Mirası ve
Kültür Ekonomisi Envanteri” kayıtlarında bulunmayan su terazilerinin tespit edilerek karşılaştırılması ve
derlenmesi ve toplu envanterinin oluşturulması açısından farklılık göstermektedir.
YÖNTEM:
Konuyla ilgili kaynak taraması yapıldıktan sonra İstanbul’daki su terazilerinin yerleri harita üzerinde
işaretlendi.
Bu veriler toplandıktan sonra İstanbul’un Sarıyer, Emirgan, Bebek, Eminönü, Eyüp, Üsküdar, Fatih
ilçelerinde harita bilgileri ışığında su terazilerinin lokasyonu tespit edilmiş, belirtilen lokasyonda
bulunmayan, harap yapı halinde olanlar belirlenmiştir. Ayrıca lokasyon çalışmalarının yapıldığı sokakta
yaşayan mahalle sakinleri ile görüşülerek özellikle günümüze kadar gelemeyen su terazilerinin varlığı
kaynak bilgilerle de birleştirilerek tespit edilmiştir.
İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün “İstanbul Kültür Mirası ve Kültür Ekonomisi
Envanteri” kayıtlarında bulunan su terazileri; envanter numarası, türü, kültür dönemi, yapım tarihi, rakımı,
taşıyıcı sistem, örtü türü, örtü malzemesi, cepheye ilişkin madde, cephenin özellikleri, sağlamlık durumu,
yakın tarihli onarım, plan özellikleri, cephe devşirme malzemesi, iç mekanda benzeme, mimari üslup,
günümüzdeki işlevi, yaptıran kişi, yazıt, özgünlük durumu(fiziksel), özgünlük durumu (işlevsel), mal sahibi,
bakanlık sorumlusu kuruluşu, tescil durumu kriterlerine göre sınıflandırıldı ve tek bir su terazisi envanteri
tablosunda birleştirildi.
Farklı kaynaklara göre tespit edilen ve kendi içinde farklılık gösteren Alan Edmond, Mehmet
Bildirici, Mesut Göksu ve Forcheimer’a göre tespit edilen fakat İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün
“İstanbul Kültür Mirası ve Kültür Ekonomisi Envanteri” kayıtlarında bulunmayan su terazileri ayrı bir
tabloda gösterilmiştir.
Proje planı
Proje Aşaması Eylül 2012
Ekim Kasım 2012
Aralık Ocak
2012 1-15
2012 16-30
2012 1-15
2012 16-30
2013 1-15
2013 16-24
Proje konusunun belirlenmesi.
Proje amaç ve hedeflerinin belirlenmesi.
Kaynak taraması ve ilgili yöntemlerin belirlenmesi.
İstanbul’daki su terazilerinin lokasyon tespitinin yapılması.
Elde edilen bilgilerin derlenmesi ve toplu envanter tablosunun oluşturulması.
Proje sonuçlarının değerlendirilmesi.
Proje raporunun yazılması.
İSTANBUL İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ İSTANBUL KÜLTÜR MİRASI VE KÜLTÜR EKONOMİSİ TOPLU
ENVANTERİ
Yer Üsküdar - Salacak Mahallesi
Adı İmrahor Camii
Envanter No U_425
Türü Su terazisi
Kültür Dönemi Osmanlı
Yapım Tarihi 16.yy
Taşıyıcı Sistem Yığma, taş
Örtü Türü Düz
Örtü Malzemesi Taş
Cepheye İlişkin Madde Taş
Cephenin Özellikleri Kesme taştan lup yaklaşık 2,5 m
yüksekliktedir
Sağlamlık Durumu Orta
Yakın Tarihli Onarım Hayır
Plan Özellikleri Kesme taş cepheli, su terazisi
Cephe Devşirme Malzemesi Görülmedi
İç Mekanda Benzeme
Mimari Uslüp
Günümüzdeki İşlev Su terazisi
Yaptıran Mirahuru El-Hac Mehmet Ağa
Yazıt Yok
Özünlük Durumu (fiziksel) Özgün
Özgünlük Durumu (işlevsel) Özgün
Mal Sahibi Kamu
Bakanlık Sorumlu Kuruluş Kamu
Tescil Durumu Tescilli
Rakım 50 metre
Yer Üsküdar - Nuh kuyusu Caddesi
Adı Kapıağası Mevkii Su Terazisi
Envanter No U_307
Türü Su terazisi
Kültür Dönemi Osmanlı
Yapım Tarihi 18.yy
Taşıyıcı Sistem Yığma, taş, tuğla, hatıllı
Örtü Türü Düz
Örtü Malzemesi Taş
Cepheye İlişkin Madde Taş,tuğla
Cephenin Özellikleri 15 m yüksekliğindeki iki sıra tuğla ve 1 sıra
kesme taştan oluşur
Sağlamlık Durumu İyi
Yakın Tarihli Onarım Evet
Plan Özellikleri Almaşık örgü cepheli su terazisi
Cephe Devşirme Malzemesi Görülmedi
İç Mekanda Benzeme
Mimari Uslüp Klasik
Günümüzdeki İşlev Su terazisi
Yaptıran Sadrazam Damat İbrahim Paşa
Yazıt Yok
Özünlük Durumu (fiziksel) Özgün
Özgünlük Durumu (işlevsel) Özgün
Mal Sahibi Kamu
Bakanlık Sorumlu Kuruluş Kamu
Tescil Durumu Tescilli
Rakım 50 metre
Yer Üsküdar - Tıbbiye Caddesi
Adı DUVARDİBİ MEVKİİ SU TERAZİSİ
Envanter No U_312
Türü Su terazisi
Kültür Dönemi Osmanlı
Yapım Tarihi 18yy
Taşıyıcı Sistem Yığma, taş, tuğla, hatıllı
Örtü Türü Düz
Örtü Malzemesi Taş
Cepheye İlişkin Madde Tuğla
Cephenin Özellikleri
2 sıra tuğla ve 1 sıra kesme taştan insa olan yapının üzerinde dört ayak üstüne oturan top
şeklinde bir tepeliği var
Sağlamlık Durumu İyi
Yakın Tarihli Onarım Evet
Plan Özellikleri 15m yüksekliğindeki almaşık örgü cepheli suı
terazisi
Cephe Devşirme Malzemesi Görülmedi
İç Mekanda Benzeme Yok
Mimari Uslüp Klasik
Günümüzdeki İşlev Su terazisi
Yaptıran
Yazıt Yok
Özünlük Durumu (fiziksel) Özgün
Özgünlük Durumu (işlevsel) Özgün
Mal Sahibi Kamu
Bakanlık Sorumlu Kuruluş Kamu
Tescil Durumu Tescilli
Rakım 50 metre
Yer Üsküdar
Adı İbrahim Paşa Su Terazisi
Envanter No U_0219
Türü Kervansaray
Kültür Dönemi Osmanlı
Yapım Tarihi 18.yy
Taşıyıcı Sistem Yığma, taş, tuğla, hatıllı
Örtü Türü
Örtü Malzemesi
Cepheye İlişkin Madde Tuğla, taş
Cephenin Özellikleri
Sağlamlık Durumu
Yakın Tarihli Onarım
Plan Özellikleri Kesme taş ve tuğladan inşaa ediliş su terazisi
yapısı.
Cephe Devşirme Malzemesi Görülmedi
İç Mekanda Benzeme
Mimari Uslüp Klasik
Günümüzdeki İşlev Kayıp
Yaptıran Nevşehirli İbrahim Paşa
Yazıt
Özünlük Durumu (fiziksel)
Özgünlük Durumu (işlevsel)
Mal Sahibi
Bakanlık Sorumlu Kuruluş
Tescil Durumu Tescilli
Rakım 50 metre
Yer Sarıyer
Adı Kilyos Deresi Köprüsü
Envanter No SRYR_077
Türü Köprü
Kültür Dönemi Osmanlı
Yapım Tarihi 19.yy
Taşıyıcı Sistem Yığma, tuğla, düz, taş, betonarme
Örtü Türü Düz
Örtü Malzemesi Diğer,taş
Cepheye İlişkin Madde Tuğla,sıva
Cephenin Özellikleri Yer yer beton ile sıvama ve derzleme
yapılmıştır
Sağlamlık Durumu Orta
Yakın Tarihli Onarım
Plan Özellikleri Betonarme ayaklarla desteklenen kagir
köprüsüdür
Cephe Devşirme Malzemesi Görülmedi
İç Mekanda Benzeme
Mimari Uslüp Klasik
Günümüzdeki İşlev Köprü
Yaptıran
Yazıt Yok
Özünlük Durumu (fiziksel) Az değişmiş
Özgünlük Durumu (işlevsel) Özgün
Mal Sahibi Kamu
Bakanlık Sorumlu Kuruluş Kamu
Tescil Durumu Tescilli
Rakım 10 metre
Yer Sarıyer
Adı Su terazisi
Envanter No SRYR_076
Türü Su terazisi
Kültür Dönemi Osmanlı
Yapım Tarihi 18.yy sonu 19.yy başı
Taşıyıcı Sistem Yığma,taş,düz
Örtü Türü Düz
Örtü Malzemesi Taş
Cepheye İlişkin Madde Taş
Cephenin Özellikleri Moloz taş ile inşa edilmiş olan su terazisinin
dışı kesme taş ile kaplanmıştır
Sağlamlık Durumu Harap
Yakın Tarihli Onarım Hayır
Plan Özellikleri Özgün durmunu büyük oranda koruyan, kagir
su terazisi
Cephe Devşirme Malzemesi Görülmedi
İç Mekanda Benzeme
Mimari Uslüp Klasik
Günümüzdeki İşlev Atıl su terazisi
Yaptıran
Yazıt
Özünlük Durumu (fiziksel)
Özgünlük Durumu (işlevsel)
Mal Sahibi Kamu
Bakanlık Sorumlu Kuruluş Kamu
Tescil Durumu Tescilli
Rakım 10 metre
Yer Sarıyer
Adı
Envanter No SRYR_075
Türü Diğer
Kültür Dönemi
Yapım Tarihi
Taşıyıcı Sistem
Örtü Türü
Örtü Malzemesi
Cepheye İlişkin Madde
Cephenin Özellikleri
Sağlamlık Durumu Harap
Yakın Tarihli Onarım Hayır
Plan Özellikleri Yıkılan yapının yeri boş parseldir
Cephe Devşirme Malzemesi Görülmedi
İç Mekanda Benzeme
Mimari Uslüp
Günümüzdeki İşlev Boş parsel
Yaptıran
Yazıt Yok
Özünlük Durumu (fiziksel) Büyük ölçüde yenilenmiş
Özgünlük Durumu (işlevsel)
Mal Sahibi Özel
Bakanlık Sorumlu Kuruluş Kamu
Tescil Durumu Tescilli
Rakım 10 metre
Yer Sarıyer
Adı Su terazisi
Envanter No SRYYY_230
Türü Su terazisi
Kültür Dönemi
Yapım Tarihi
Taşıyıcı Sistem
Örtü Türü
Örtü Malzemesi
Cepheye İlişkin Madde
Cephenin Özellikleri Tescilli kagir su terazisi.Kurul kararlarında 139 ada 30-34 parsel önünde olarak geçmektedir.
Sağlamlık Durumu
Yakın Tarihli Onarım
Plan Özellikleri
Cephe Devşirme Malzemesi Görülmedi
İç Mekanda Benzeme
Mimari Uslüp
Günümüzdeki İşlev Atıl
Yaptıran
Yazıt
Özünlük Durumu (fiziksel)
Özgünlük Durumu (işlevsel)
Mal Sahibi Kamu
Bakanlık Sorumlu Kuruluş Kamu
Tescil Durumu Tescilli
Rakım 10 metre
Yer Sarıyer
Adı Su terazisi
Envanter No SRYYY_231
Türü Su terazisi
Kültür Dönemi
Yapım Tarihi
Taşıyıcı Sistem
Örtü Türü
Örtü Malzemesi
Cepheye İlişkin Madde
Cephenin Özellikleri Tescilli kayıp kagir su terazisi
Sağlamlık Durumu
Yakın Tarihli Onarım
Plan Özellikleri
Cephe Devşirme Malzemesi Görülmedi
İç Mekanda Benzeme
Mimari Uslüp
Günümüzdeki İşlev Kayıp eser
Yaptıran
Yazıt
Özünlük Durumu (fiziksel)
Özgünlük Durumu (işlevsel)
Mal Sahibi Kamu
Bakanlık Sorumlu Kuruluş Kamu
Tescil Durumu Tescilli
Rakım 10 metre
Yer Sarıyer
Adı Su terazisi
Envanter No SRYY_105
Türü Su terazisi
Kültür Dönemi Osmanlı
Yapım Tarihi 1911 Sultan Mehmet Reşat Dönemi
Taşıyıcı Sistem Yığma, taş, düz
Örtü Türü
Örtü Malzemesi
Cepheye İlişkin Madde Taş,tuğla
Cephenin Özellikleri Topçu karakol sokak üzerinde bahçe içinde
bulunan,kagir su terazi kalıntısı
Sağlamlık Durumu Harap
Yakın Tarihli Onarım Hayır
Plan Özellikleri Kagir su haznesi, su terazisi
Cephe Devşirme Malzemesi Görülmedi
İç Mekanda Benzeme
Mimari Uslüp
Günümüzdeki İşlev Atıl
Yaptıran
Yazıt Yok
Özünlük Durumu (fiziksel) Özgün
Özgünlük Durumu (işlevsel) Özgün
Mal Sahibi Kamu
Bakanlık Sorumlu Kuruluş Kamu
Tescil Durumu Tescilli
Rakım 10 metre
Yer Sarıyer
Adı Su terazisi
Envanter No SRYR_044
Türü Su terazisi
Kültür Dönemi
Yapım Tarihi 18-19.yy
Taşıyıcı Sistem Yığma, taş, düz
Örtü Türü
Örtü Malzemesi
Cepheye İlişkin Madde Taş
Cephenin Özellikleri Su terazisi içte yığma moloz taş olup, dışta
kesme taş malzeme ile kaplanmıştır.
Sağlamlık Durumu Orta
Yakın Tarihli Onarım Hayır
Plan Özellikleri Kagir su terazisi yapısı
Cephe Devşirme Malzemesi Görülmedi
İç Mekanda Benzeme
Mimari Uslüp
Günümüzdeki İşlev
Yaptıran
Yazıt
Özünlük Durumu (fiziksel) Özgün
Özgünlük Durumu (işlevsel)
Mal Sahibi
Bakanlık Sorumlu Kuruluş
Tescil Durumu Tescilli
Rakım 10 metre
Yer Sarıyer
Adı Su terazisi
Envanter No SRYYY_229
Türü Su terazisi
Kültür Dönemi
Yapım Tarihi
Taşıyıcı Sistem
Örtü Türü
Örtü Malzemesi
Cepheye İlişkin Madde
Cephenin Özellikleri 43 parselin önünde kayıp tescilli su terazisi
Sağlamlık Durumu
Yakın Tarihli Onarım
Plan Özellikleri
Cephe Devşirme Malzemesi Görülmedi
İç Mekanda Benzeme
Mimari Uslüp
Günümüzdeki İşlev Kayıp eser
Yaptıran
Yazıt
Özünlük Durumu (fiziksel)
Özgünlük Durumu (işlevsel)
Mal Sahibi Kamu
Bakanlık Sorumlu Kuruluş Kamu
Tescil Durumu Tescilli
Rakım 10 metre
Yer Beykoz -AnadoluHisarı Setüstü Sokak
Adı Su terazisi+çeşme
Envanter No B_114
Türü Su terazisi
Kültür Dönemi
Yapım Tarihi
Taşıyıcı Sistem
Örtü Türü Düz
Örtü Malzemesi Beton
Cepheye İlişkin Madde Sıva
Cephenin Özellikleri
Sağlamlık Durumu Orta
Yakın Tarihli Onarım Hayır
Plan Özellikleri
Cephe Devşirme Malzemesi Görülmedi
İç Mekanda Benzeme
Mimari Uslüp
Günümüzdeki İşlev Atıl
Yaptıran
Yazıt Yok
Özünlük Durumu (fiziksel) Özgün
Özgünlük Durumu (işlevsel) Özgün
Mal Sahibi Kamu
Bakanlık Sorumlu Kuruluş Kamu
Tescil Durumu Tescilli
Rakım 10 metre
Yer Beşiktaş -İnşirah Sokak
Adı Su Terazisi
Envanter No BSK_555
Türü Su Terazisi
Kültür Dönemi Osmanlı
Yapım Tarihi
Taşıyıcı Sistem Yığma, taş, tuğla
Örtü Türü
Örtü Malzemesi
Cepheye İlişkin Madde Taş
Cephenin Özellikleri
Sağlamlık Durumu Orta
Yakın Tarihli Onarım Hayır
Plan Özellikleri
Cephe Devşirme Malzemesi Görülmedi
İç Mekanda Benzeme
Mimari Uslüp
Günümüzdeki İşlev Kullanılmıyor
Yaptıran
Yazıt Yok
Özünlük Durumu (fiziksel) Özgün
Özgünlük Durumu (işlevsel)
Mal Sahibi Kamu
Bakanlık Sorumlu Kuruluş Kamu
Tescil Durumu Tescilli
Rakım 10 metre
İSTANBUL İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ İSTANBUL KÜLTÜR MİRASI VE KÜLTÜR EKONOMİSİ
ENVANTERİNDE KAYITLI OLMAYAN SU TERAZİSİ LİSTESİ
Yer Beyoğlu Kasımpaşa Fatih Fatih Şehremini
Fatih Fındıkzade
Aksaray Eyüp Rami Kışla Cad.
Merter
Adres Kocatepe Mah.Cumhuriyet Cad. (Divan Otel
Önü) Beyoğlu/İstanbul
Kaptanpaşa mah. (Piyale Camii Civarı)
Beyoğlu/İstanbul
Balat Mah. (Yavuz Sultan Selim Camii
Bahçesi) Fatih/İstanbul
Deniz Abdal Çeşme Sokak. Fatih/İstanbul
Tevfik Fikret Sokak.
Namık Kemal
Caddesi.
Necati Bey
Mezarlığı İçinde.
Metropol Center
bahçesinde.
Esenler Kazım Karabekir Beyoğlu
Eminönü Yerebatan
Eminön. Sultanahmet
Fatih Ayvansaray
Eyüp Yavedut
Sarıyer-Yeniköy Topkapı-Edirnekapı
Edirnekapı Mezarlığı
Nihan Sözen Caddesi.
Piyale Paşa Stad Sokak
İstiklal Caddesi (Y.Batan Sarnıcı Yanı) Eminönü/İstanbul
At meydanı (Camii Bahçesi) Fatih/İstanbul Ayvansaray
Haliç Köprü Altı
Yalı Caddesi.
Karlı tepe Karanfil Sokak Gaziosmanpaşa/İstanbul
Topçular Mah.
Edirnekapı Mezarlığı
Sarıyer-Kilyos
Kadıköy-Acıbadem Esenler
Esenler Üçyüzlü Bayrampaşa
Eminönü Sultanahmet
Üsküdar Selimiye Üsküdar
Topçular Mah. Kilyos
Acıbadem cad. Esenler Esenler
Ferhat Paşa Caddesi.
Divanyolu Caddesi
Kışla Caddesi.
Valide-i Atik Mahallesi (Atik Valide Camii Girişi)
AnadoluHisarı
Paşabahçe Şehitlik Caddesi
Kadıköy Merdiven Köy
Otağtepe Caddesi (Camii Köşesi)
Sofya Çeşmesi Yanı.
Şahkulusultan Cemevi Merdiveköy Mahallesi Kadıköy/İstanbul
İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü “İstanbul Kültür Mirası ve Kültür Ekonomisi Envanteri”
Kayıtları Analizi
Adet
Kervansaray
Köprü
Diğer
Su terazisi
Kervansaray Köprü Diğer Su terazisi
Tür(Adet) 1 1 1 14
Osmanlı Diğer
Kültür Dönemi (Adet) 11 6
16.yy 18.yy 19.yy 20.yy Diğer
Yapım Tarihi (Adet)
1 5 1 1 9
Adet
Osmanlı
Diğer
Adet
16.yy
18.yy
19.yy
20.yy
Diğer
Diğer Taş Beton
Örtü Malzemesi(Adet) 12 4 1
Adet
Diğer
Taş
Beton
Adet
Taş
Taş, Tuğla
Tuğla, Sıva
Sıva
Tuğla
Diğer
Taş Taş, Tuğla Tuğla, Sıva Sıva Tuğla Diğer
Cepheye İlişkin Madde (Adet)
4 5 1 1 1 5
Adet
Orta
İyi
Harap
Diğer
Adet
Evet
Hayır
Diğer
Orta İyi Harap Diğer
Sağlamlık Durumu (Adet)
5 3 5 4
Evet Hayır Diğer
Yakın Tarihli Onarım (Adet)
2 8 7
Su terazisi
Köprü Kayıp Boş parsel
Atıl Kullanılmıyor Kalıntı Diğer
Günümüzdeki İşlev (Adet)
3 1 3 1 4 1 1 3
PROJE SONUÇLARI:
Bu proje ile İstanbul’da günümüze ulaşan ve kayıp olan su terazilerinin İstanbul İl Kültür ve Turizm
Müdürlüğü’nün “İstanbul Kültür Mirası ve Kültür Ekonomisi Envanteri” kayıtlarına göre toplu envanter
analizi yapılmış, resmi kayıtlarda 17, resmi kayıtlara geçmeyen 29 adet, toplam 46 adet su terazisi tespit
edilmiştir.
Alan Edmond’a göre 45, Mesut Göksu’ya göre 34 olarak tespit edilen İstanbul’daki su terazisi sayısı,
çalışmamızda elde ettiğimiz verilerle de örtüşmektedir.
KAYNAKLAR:
ARAL N., Su, Medeniyet ve Teknoloji, İstanbul, 2000
ÇEÇEN K., İstanbul’un Osmanlı Dönemi Su Yolları, İstanbul Büyükşehir Belediyesi İstanbul
Su ve Kanalizasyon İdaresi, 2000
ÇEÇEN K., İstanbul Vakıf Sularından Halkalı Suları, İstanbul, 1991
İstanbul Kültür ve Sanat Ansiklopedisi, 1983
ONUR O., Su Kültürü, İstanbul 1978
PİLEHVARİAN N., URFALIOĞLU N., YAZICIOĞLU L., Osmanlı Başkenti İstanbul’da
Çeşmeler, Yapı Endüstri Merkezi Yayınları 1. Baskı, İstanbul, 2000,
http://www.istanbulkulturenvanteri.gov.tr/kentselmimari/index/page//limit//data_value//data_t
http://www.istanbulkulturenvanteri.gov.tr/map/index/code/tarihi-haritalar
www.mehmetbildirici.com/download/suterazis_web.pdf
http://www.goodreads.com/ebooks/download/6649252-strolling-through-istanbul
Adet
Su terazisi
Köprü
Kayp
Boş parsel
Atıl
Kullanılmıyor
Kalıntı
Diğer
Bebek-İnşirah sok. Su Terazisi Emirgan Su Terazisi
Emirgan Su Terazisi
YereBatan Sarnıcı SuTerazisi Şehzadebaşı Camii Su Terazisi
Sultan Ahmet Camii Avlu İçi Su Terazisi Yavuz Sultan Selim Camii Avlu İçi Su Terazisi
Emirgan Su Terazisi (hasar görmüş,kalıntı)
Aksaray-Fındıkzade Haseki Sultan Külliyesi Su Terazisi