PRONOMES

RELATIVOS INDEFINIDOS

RELATIVO-INDEFINIDOS

O RELATIVOPronomes , adxectivos e adverbios relativos

librarius

opulentusqui plurimas opes habet

rico

que é un relativo?• chega

• venit

• chega un tipo

• Venit homo

O relativo é un pronome que fai que unha oración funcione coma un nome:*un substantivo*un adxectivo

is qui libros uendit

que ten moitos cartos

o libreiroo que vende libros

A FUNCIÓN PRONOMINAL

• chega un tipo que ten moitos cartos

• Venit homo qui plurimas opes habet

• Chega o tipo ao que deron o premio

• Venit homo cui praemium dederunt

O pronome relativo cumpre na oración subordiñada a función dun substantivo (suxeito, complemento directo) que se denota polo caso (nominativo, acusativo...)

SUXEITO

SUXEITO

nominativ

complindir

comindi

Dativo

A FUNCIÓN DE RELATIVO

• Venit homo qui opes habet

• Venit puella quae opes habet

• Video templum quod opes habet

• Video templa quae opes habent

O pronome relativo establece unha relación co substantivo ao que determina a oración de relativo. Esta relación, que se chama concordancia, é de xénero e númeroO substantivo ao que determina chámase antecedente

mascsing

femsing

femsing

mascsing

neutsing

neutsing

neutpl

neutpl

RELATIVOS DO GALEGOSEN ARTIGO CON ARTIGO

que o que, a que

o cal, a cal

quen (referido a persoas)

cuxo (relativo posesivo)

NORMAS DE TRADUCIÓNOracións substantivas (sen antecedente).

Oracións adxectivas (con antecededente)

• Antecedente e relativo deben ir xuntos• Empréganse os pronomes

– que (sen artigo) Nas funcións de suxeito ou O.Directo sen preposición.

Chega un tipo que ten moitos cartos

Homo uenit qui plurimas opes habet

Esta é a moza que loan os poetas.

Haec puella est quam poetae laudant

– Relativos con artigo o que, a que, o cal , a cal, quen, (referido a persoas) no resto das funcións

Estas son as armas coas que vencimos

Arma cum quibus uicimus, haec sunt

Esta é a moza á que deron o premioEsta é a moza á cal deron o premioEsta é a moza a quen deron o premioPuella cui praemium dederunt, haec est.

Empréganse os pronomes• o que a queGústame o que fas

Quod agis placet mihi

• quen (referido a persoas)Quen traballa triunfa

Qui laborat uincit

O XENITIVO cuiusDo xenitivo cuius, creouse en latín vulgar un

pronome adxectivo cuius,-a,-um que produciu o galego cuxo, cuxa, pouco empregado.O xenitivo latino cuius pódese traducir de dous xeitos:

Haeec est puella cuius domus heri arsit

Esta é a moza cuxa casa ardeu onte

Esta é a moza a casa da cal ardeu onte

INDEFINIDOSPronomes e adverbios

INDEFINIDOS

Son derivados con prefixos e sufixos, ou variacións do pronome interrogativo.

INTERROG INDEFINIDO

Quis

CON PREFIXO

aliquis

CON SUFIXOS

quidam

quisque

quiuis

quilibet

CAMBIO NA RAIZ

qualis talis

PREFIXOS SUFIXOS CAMBIOS DE RAIZ

XENÉRICO ESPECÍFICO

ali- -uis -dam qu/> t/-libet -que

OS INDEFINIDOS XENÉRICOS

-uis/ -libet. Son os equivalentas ao noso –quera de calquera. Aplícanse a todos os pronomes ou adverbios interrogativos para crear indefinidos

PRONOMES INTERROGATIVOS PRONOMES INDEFINIDOS

Quis, quae, quidquen, que

quisuis, quaeuis, quiduisquilibet, quaelibet quidlibetcalquera

qualis,-esComo?

qualisuis/ qualislibet.Dun xeito calquera

quantus?De que tamaño?

quantuslibet?/quantusuisDun tamaño calquera

quot?Cantos?

quotuis/quotlibetuns cantos

ADVERBIOS INTERROGATIVOS ADVERBIOS INDEFINIDOS

Vbi?Onde?

ubiuis/ubilibetnun lugar calquera

quo?a onde

quouis/quolibeta un lugar calquera

qua?por onde?

quauis/qualibetpor un lugar calquera

unde?De onde?

undelibetdun lugar calquera

OS INDEFINIDOS DE QUISINTERROGATIVO INDEFINIDOS

SIGNIFICADO

Quis uenit?

CON CONX, si/ne

Si quis uenit, ineatNe quis ueniat

Se vén alguén que entreQue ninguén veña

CON PREFIXO

aliquis,aliqua,aliquid alguén,algunha,algo

CON SUFIXOS

quidam,quaedam,quodam un tal

quisque,quaeque,quidque cada un

quisuis,quaeuis,quoduis un calquera

quilibet,quaelibet,quodlibet un calquera

OS INDEFINIDOS CON RAÍZ /T-/

• Dos interrogativos adxectivos qualis, quantus... fórmanse indefinidos cambiando a raíz /qu-/ por /t-/.

• Estes indefinidos forman correlacións co correspondente relativo, de carácter comparativo

INTERROGATIVO INDEFINIDO

Quot?cantos?

tottantos

INTERROGATIVO

INDEFINIDO CORRELACIÓN

QuotQuot uenerunt?

Cantos viñeron?

tot Tot uenerunt quot petisti.

viñeron tantos cantos (como) pediches

AS CORRELACIONS COMPARATIVAS

INTERRO INDEFINIDO CORRELACIÓN TRADUCIÓN

qualis talis talis...qualis tal/así...como

quantus tantus tantus...quantus tan grande...como

quot tot tot...quot tantos...cantos/como

quam tam tam...quam tan...como

quotus totus **********************

OUTROS INDEFINIDOSomnis,-e todototus,-a,-um

ceter,cetera,ceterum o restante o demais

reliquus,-a,-um

alius,alia,aliud outro

alter,altera,alterum

alienus,-a,-um alleo

nemo,neminis ninguén

nihil nada

nullus, -a,-um ningún, ningunha, nada

RELATIVO-INDEFINIDOS• Son pronomes relativos que levan

asociada a noción de indefinidos, como o noso calquera que.

• En latín fórmanse de dous xeitos– Co sufixo –cumque quicumque

quicumque veniat// ubicumque sit

– Repetindo o pronome quisquis. quisquis veniat// ubiubi sit

• Tradúcense – Calquera quecalquera que veñaen calquera lugar que estea– Repetindo o verbo entre o

relativoveña quen veñaestea onde estea

RELAT RELATIVO-INDEFINIDO

quis quicumque quisquis

qualis qualiscumque qualisqualis

quantus quantuscumque quantusquantus

quot quotcumque quotquot

quotus quotuscumque

ubi ubicumque ubiubi

unde undecumque undeunde

quo quocumque quoquo

qua quacumque quaqua