proses gÜvenlİĞİ sertİfİka programiœvenligi... · proses gÜvenlİĞİ sertİfİka programi...

PROSES GÜVENLİĞİ SERTİFİKA PROGRAMI

1. MODÜL (Bir Gün) Mustafa Cüneyt Gezen

Konu: Tehlikeli Kimyasalları Sınıflandırma ve Karşılıklı Etkileşimleri

1.1. Birinci Gün:

Tehlikeli kimyasalları tanıma (Tozlar, katılar, sıvılar ve gazlar)

Güvenlik Bilgi Formları ve İçerikleri

Uluslararası alanda kimyasal maddelerin içerikleri hakkında yapılan araştırmalar,

Kimyasal maddelerin CLP ve ADR mevzuatlarına göre sınıflandırma,

Kimyasal maddelerin karşılıklı etkileşimleri,

Kimyasal maddelerin miktarlarına göre insan, çevre ve işyeri açısından

değerlendirilmesi,

Tehlikeli kimyasalların bulunduğu tesislerde güvenlik (Security)

Sınav sonrasında uygulamalı (Tozlar, katılar, sıvılar ve gazlar) vb. maddelerin

sınıflandırılması,

Yapılan sınıflandırmaların değerlendirilmesi (Kimyasal maddelerle çalışmalarda

sağlık ve Güvenlik önlemleri hakkında Yönetmelik ve ILO-COSHH),

Örnek olarak verilen tehlikeli kimyasalların insan, çevre ve işyeri açısından

değerlendirilmesi, mevzuata göre raporlanması,

Modül bir için ölçme ve değerlendirme sınavı


2. MODÜL (Üç Gün) (Abdurrahman İnce)

Konu: Patlamadan Korunma Dokümanı Hazırlama Eğitimi

2.1. Birinci Gün

1) ATEX Direktifleri, Patlayıcı Ortamlar Mevzuatı, Diğer Mevzuat ve Yükümlülükler

2) ATEX Patlamalarının Dinamiği, Tehlikelerin Anlaşılması

Yanma Kimyası ve Yangının Davranışı

Katı Sıvı ve Gazların Yanma ve Patlama Davranışları

Atex Patlamalarının Mekanizması ve Dinamiği

Teknik Terimlerin Anlaşılması: Tutuşma (Patlama) Sıcaklığı, Parlama Noktası (Flash

Point), LFL ve UFL, Molekül Ağırlığı, Kaynama Noktası, Buhar Basıncı, Buhar

Yoğunluğu, Gaz Grubu, Sıcaklık Sınıfı v.d.

3) Patlama Riskinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi

Patlayıcı ortam oluşma ihtimali ve bu ortamın kalıcılığı (patlayıcı ortamların

oluşabileceği yerlere açık olan veya açılabilen yerler de dikkate alınarak)

İşyerlerinde patlayıcı ortam oluşturması muhtemel kaynakların belirlenmesi

Patlama tehlikelerinin belirlenmesi

Yanma özellikleri

Patlama davranışı

Tehlikeli patlayıcı ortamın oluşma ihtimali

Yanıcı bir maddenin varlığı,

Yanıcı maddenin (gaz, buhar, duman, toz gibi) yayılma derecesi,

Yanıcı maddenin, patlama aralığı dâhilinde havadaki derişimi,

Tutuşmak suretiyle yaralanma veya hasara sebep olmaya yeterli patlayıcı ortam

miktarı

Statik elektrik de dâhil tutuşturucu kaynakların bulunma, aktif ve etkili hale

gelme ihtimalleri


Tutuşma tehlikelerinin belirlenmesi

Tutuşma özellikleri

Etkin tutuşturma kaynaklarının oluşma ihtimali

Sürekli veya sıklıkla oluşabilen tutuşturma kaynakları,

Nadiren oluşabilen tutuşturma kaynakları,

Çok nadiren oluşabilen tutuşturma kaynakları.

Normal çalışma sırasında oluşabilen tutuşturma kaynakları,

Sadece fonksiyonel bozuklukların bir sonucu olarak oluşabilen tutuşturma

kaynakları,

Sadece nadiren söz konusu olan fonksiyonel bozuklukların bir sonucu olarak

oluşabilen tutuşturma kaynakları.

İşyerinde bulunan tesis, kullanılan maddeler, prosesler ile bunların muhtemel

karşılıklı etkileşimleri

Olabilecek patlama etkisinin büyüklüğü.

Patlamanın muhtemel etkilerinin tahmin edilmesi Alevler ve sıcak gazlar,

Isıl radyasyon,

Basınç dalgaları,

Moloz uçuşması,

Tehlikeli maddelerin açığa çıkması,

Yanıcı maddelerin kimyasal ve fiziksel özellikleri,

Patlayıcı ortamın miktarı ve sınırı,

Çevre geometrisi (engellerin dikkate alınması gerekir),

Mahfaza ve destek yapılarının mukavemeti,

Tehlikeye maruz personelin kullandığı koruyucu donanımlar,

Tehlikeye maruz cisimlerin fiziksel özellikleri ile ilişkisi

2.2. İkinci Gün (Bülent Büyükdoğan)


4) Patlayıcı Ortam Oluşabilecek Yerler, Bu Ortamın Kalıcılığı ve Bölge (Zone) lerin

Belirlenmesi ve Sınıflandırılması (TS EN 60079-10-1:2015)

Zone Belirleme ve Hesaplama Yaklaşımları

Hesaplama için gerekli olan tüm standartların kullanımı

Standart kapsamında kullanılan formülasyonların anlatımı

Formüllerin kullanılarak zone bölgelerinin hesabının yapılması

5) Patlayıcı Atmosferi Bertaraf Yöntemleri ve Havalandırma

Yanıcı Madde Yerine Yanıcı Olmayan Madde Kullanmak (İkame)

İnertleştirme (Azot, Karbondioksit vb. ekleme) ile Yanmayı ve Patlamayı Engelleme

Seyreltme ile Yanıcı Madde Konsantrasyonunu LFL’nin Altına İndirme

Havalandırma ile Ortamdan Yanıcı Maddenin Uzaklaştırılması (Mühendislik)

Havalandırma Hesapları

6) Alınması Gereken Teknik ve Organizasyonel Önlemler

Çalışanların Eğitimi

Yazılı Talimatlar ve Çalışma İzni

Hava İçindeki Yanıcı Maddelerin Uzaklaştırılması

Çoklu ve Hibrid Patlayıcı Ortamlarda Alınacak Koruyucu Önlemlerin En Yüksek

Riske Uygun Olması

Statik Elektrik Oluşumunu Önlemek İçin Kişisel Koruyucu Donanımlar

Muhtemel Patlayıcı Ortamlara Uygun ve Güvenli Ekipman ve Teçhizat

Patlama Şartları Oluşmadan Önce, Çalışanların Sesli ve/veya Görsel İşaretlerle

Uyarılması

Patlama Tehlikesi Durumunda Çalışanların Hızlı Tahliye Sistemi

Faaliyetten Önce Patlayıcı Atmosfer Güvenliğinin Maksimum Sağlandığının

Kanıtlanması

Her Hangi Bir Güç Kesilmesinde Güvenlik Sistemlerinin Çalışmasını Sürdürmesi

Çalışma Koşullarından Her Hangi Bir Sapma Meydana Geldiğinde El İle Müdahale

Yapılabilmesi

Sistemin Acil Durdurulması Halinde, Biriken Enerjinin Çabuk ve Güvenli Bir Şekilde

Boşaltılması veya İzole Edilmesi

7) Tüm Tutuşturucu Kaynakların Kontrolü

TS EN 1127 Standardında Yer Alan 13 Adet Tutuşturucu Kaynak ve Bunların

Önlenmesi Yöntemleri

Statik Elektrik Önlemleri ve KKD

Kategori 1,2,3, Eksproof Ekipman Kullanımı

Mekanik Kıvılcımlar


8) Patlayıcı Ortam Patlamalarının Etkisinin Azaltılması

Basınca Dayanıklı Yapı

Yeterli Yırtılma Yüzeyi, Patlama Menfezleri

Patlama Kapakları ve Diskleri

Domino Etkisinin Önlenmesi

9) Muhtemel Patlayıcı Ortamlarda Kullanılacak Ekipmanların Uygunluğu ve Etiketleri

Ex-Proof Ekipmanların Etiketlerinin Okunması

Teçhizat ve Sıcaklık Gruplarının Öğretilmesi

2.3. Üçüncü Gün (Rüştü Uçan)

10) Örnek Hazırlanmış Dokümanlar Üzerinde Çalışma

Dokümanın Hazırlanma Aşamaları ve Taslak Doküman Formatı

Örnek Doküman İncelemesi,

Soruların Cevaplanması,

Katılımcılarla Birlikte Hesaplama ve Risk Analizi Çalışmaları ile Yönlendirme

BREEZE, PHAST ve ALOHA gibi programların sonuçları ile değerlendirme

Üniversite laboratuvarında Katılımcılarla birlikte PHAST programı kullanılarak

sonuçların modellemeleri

Oluşturulan senaryoya göre oluşabilecek patlama etkisinin büyüklüğünün PHAST

programı ile sonuç analizi

Patlamadan Korunma Dokümanı Hazırlama Modülü için genel sınav yapılması


3. MODÜL (Bir Gün) (Bülent Büyükdoğan)

Konu: Proses İçerisindeki Tehlikeli Ekipmanların Belirlenmesi ve

Gruplandırılması

3.1. Birinci Gün

Aramis metodu ve ADR’ye göre sınıflandırma

ARAMİS Metodu

ARAMIS Metodolojisi MIMAH yöntemi

CE-STAT tabloları oluşturma,

CE-STAT tabloları arasında geçişler,

CE-STAT tabloları kullanılarak tehlikeli ekipmanların belirlenmesi ve

gruplandırılması,

ADR’ye göre tehlikeli ekipman belirleme metodu,

Katılımcılara verilecek örnek kimyasallar üzerinden tehlikeli ekipmanları belirleme

ve gruplandırılmasının yapılması,


4. MODÜL (İki Gün) (Efari Bahçevan, Bülent Büyükdoğan)

Konu: HAZOP (EN 61882) ve Proses Tehlike Analizleri (PHA)

4.1. Birinci Gün

HAZOP ve Proses Tehlike Analizine Giriş

Proses Tehlike analizi parametreleri,

PHA ve HAZOP arasındaki benzerlikler,

HAZOP çalışmaları ve iyileştirme ihtiyaçları,

İlk proje, geriye dönük, yeniden doğrulama,

Planlama ve Hazırlık

Referans proses şartları

HAZOP düğüm tanımı ve seçimi

HAZOP düğümü proses içerisinde belirleme

HAZOP işletebilme

Nasıl HAZOP tablosu doldurulmalı

Risk sıralaması ve öneriler

Proses için etkili öneriler yazmak nasıl olmalı,

SIL belirlenmesi HAZOP ve bağlantı (örneğin FTA, Lopa) çalışmaları

Yakma bacaları, drenaj ve dağıtım sistemleri gibi karmaşık sistemler için HAZOP

düğümleri oluşturma,

4.2. İkinci Gün

Örnek senaryolar oluşturulması

Katılımcılarla HAZOP çalışması yapılması, rapor yazma

HAZOP çalışmaları ile varlık / mekanik bütünlük bağlantıları kurgulama,

HAZOP çalışmaları ve bağlantıları ile diğer tekniklere geçiş yapılması,


5. MODÜL (İki Gün) (Bülent Büyükdoğan, Efari Bahçevan)

Konu: Proses Enstrümanlarının ve Acil Durum Kapatma Sistemlerinin

Güvenilirlik Değerlendirmesi ve Sertifikasyonu

5.1. Birinci Gün

SIL ve Fonksiyonel Güvenliğine Giriş

Fonksiyonel Güvenlik ve Güvenlik Enstrümanlı Sistemleri

Yürürlükteki Standartları (IEC 61508 ve IEC 61511)

SIL nedir?

Fonksiyonel Güvenlik ne anlama geliyor?

Hangi ürünler / cihazlar SIL uyumlu olması gerekir?

Bir ekipmanın SIL uyumlu olması ne anlama geliyor?

Nasıl SIL sistemi tesis güvenliğine katkı sağlar?

Hangi seviyedeki SIL benim için yeterli olur? Seçim kriterleri nelerdir?

5.2. İkinci Gün

Güvenlik Yaşam Döngüsü kavramı

Tehlike ve Risk Analizi

Güvenlik Fonksiyonları

Hata Türü Güvenli Arıza Kesir

Sahte Test Sinyali Talebi, PFD avg, PFH, kavramları

Fazlalık & Oylama SIL nedir? Nasıl SIL belirliyorsunuz? Mimari Kısıtlamaları

SIL Doğrulama nedir? Doğrulama nedir?

Fonksiyonel Güvenlik Değerlendirmesi Nedir?

Sertifikasyon nedir?

Güvenlik Yaşam Döngüsü Yönetimi

Emniyet Bütünlük Seviyesi

SIL Değerlendirme ve Doğrulama

Teşhis ve Doğrulama Testi


6. MODÜL (Üç Gün) (Rüştü Uçan, Efari Bahçevan)

Konu: Güvenilirlik Merkezli Bakım

1 Gün teoriler, 2 Gün uygulamalar (Maros ve TARO kullanılacak)

6.1. Birinci Gün

Genel Güvenilirlik Tanımları, Güvenilirlik Nedir?

Güvenilirlik merkezli Bakım,

Politikanın oluşturulması,

Güvenilirlik merkezli bakım modellerinin yönetim sistemine entegrasyonu,

Blok diyagramları metodolojisi,

ISO 14224 ve IEC 60300-3-9, IEC 60300-3-10, IEC 60300-3-11 IEC 60300-3-12, IEC

60300-3-14 gibi standartların kapsam ve içeriklerinin incelenmesi,

Proses güvenliği için RCM modülünün kurulması,

RCM Hesaplama metot ve teknikleri

RCM Yazılımları ile örnek modeller kurulması,

6.2. İkinci Gün (Üniversitemizin Laboratuvarında)

Bir önceki günün değerlendirilmesi,

Sınav yapılması,

Güvenilirlik Merkezli Bakım için MAROS ve TARO programlarına giriş

TARO Programındaki şekil, grafik ve kısa yolların gösterilmesi,

Sistem ve Alt sistemleri tanımlama,

OREDA ve ISO 14224 standardındaki sistemleri tesislere göre uyarlama,


6.3. Üçüncü Gün (Üniversitemizin Laboratuvarında)


Sınav yapılması,

Güvenilirlik Merkezli Bakım için MAROS ve TARO programlarına giriş

TARO Programındaki şekil, grafik ve kısa yolların gösterilmesi,

Sistem ve Alt sistemleri tanımlama,

OREDA ve ISO 14224 standardındaki sistemleri tesislere göre uyarlama,

Programdan elde edilen sonuçların okunması,

Sonuçların bakım planlarına entegre edilmesi

GMB Modülü için genel sınav yapılması


7. MODÜL (İki Gün) (Okan İşdaş/ Efari Bahçevan)

Konu: Risk temelli kontrol yöntemleri

7.1. Birinci Gün

Risk Bazlı Denetim İlkelerine Genel Bakış

Giriş API RP 580 Kapsamı ve İçeriği

API RP 581, 3nd Edition Giriş

Risk Belirlenmesi ve Kontrolü Planlama

Hasar Mekanizmaları ve başarısızlık olasılığını değerlendirmek

Başarısızlık Değerlendirilmesi Sonuçları

Çeşitli risk analizleri ve değerlendirilmesi

Risk yönetimi için, riskin belirlenmesi, anlama ve yönetme

7.2. İkinci Gün


Sınav yapılması,

Risk Bazlı Denetimi Planlama

Finansal Risk ve Fayda Maliyet Analizi İhtiyaçları

Yeniden ve Güncelleme İhtiyaçları

Risk Modelleri hassasiyetlerini anlamak

API RP 581 belirtildiği gibi, riskin adım adım hesaplama göstermek için örnek

egzersizleri çalışması yapmak. 2nd Edition

Basınçlı kaplar, boru, basınç tahliye cihazlarının, yerüstü depolama tankları ve ısı

değiştirici demetleri için risk belirleme ve denetim planlamasının tartışılması

Risk Temelli Kontrol yöntemleri Modülü için genel sınav yapılması


8. MODÜL (Bir Gün) (Nuri Bingöl)

Konu: İnsan Hataları ve Güvenilirlik Analizi

8.1. Birinci Gün

HEART ve TESEO Analizlerinin uygulanması ve uygulama alanları

Güvenilirlik analizlerine genel bakış,

HEART Analizi tanımlama,

HEART Analizi uygulama kriterleri,

TESEO Analizi tanımlamaları,

TESEO Analizi uygulama kriterleri,

İnsan hataları ve güvenilirlik analizi

teknikleri,

Proses içerisindeki faaliyetlerde TESEO ve HEART analiz tekniklerinin uygulanması,

Katılımcılara örnek senaryolar üzerinden analiz tekniklerinin uygulatılması,

İnsan Hataları ve Güvenilirlik Analizi Modülü için genel sınav yapılması


9. MODÜL (İki Gün) (Efari Bahçevan/Bülent Büyükdoğan)

Konu: Büyük Kaza Senaryolarının Kök Neden ve Sonuç Analizi Teknikleri

9.1. Birinci Gün

Hata Ağacı Analizi (Fault Tree Analysis - FTA) IEC 61025-2008 metodolojisinin

anlatılması

Kapsam, İçeriği, Genel kapı tanımları

Hataları ve Arızalar

Hata Varlığı vs meydana gelmesi ile sistem arızası

Pasif vs Aktif Bileşenler

Bileşen Hata Kategorileri

Arıza Mekanizması, Hata Türleri ve Başarısızlık Etkisi (Proses FMEA’sı)

Uygulama Kriterleri

Örnek Uygulamaları

9.2. İkinci Gün


Sınav yapılması,

Olay Ağacı Analizi (Event Tree Analysis - ETA) IEC-62502 metodolojisinin

anlatılması

Kapsam, İçeriği, Uygulama Kriterleri ve Diğer tekniklerle entegre edilmesi

Örnek Uygulamaların yapılması

Büyük Kaza Senaryolarının Kök Neden ve Sonuç Analizi Teknikleri Modülü için

genel sınav yapılması


10. MODÜL (Üç Gün) (Efari Bahçevan/Rüştü Uçan)

Konu: Geçmişte Yaşanan Kazalar ve Bu Kazaların Nicel Tekrarlanma Olasılıkları

10.1. Birinci Gün

Geçmişte yaşanmış üç adet kazanın incelenmesi

Koruma Katmanları Analizi (LOPA)

Koruma katmanlarının tanıtılması,

On adet koruma katmanının irdelenmesi,

Koruma katmanlarını hata ve olay ağacı ile birleştirerek papyon diyagramı

oluşturulması,

Bir neden- bir sonuç ile bir senaryo oluşturulması

Papyon diyagramı ile olasılık hesapları yapılması,

Katılımcıların örnek senaryolar üzerinden uygulama yapması

10.2. İkinci Gün


Sınav yapılması,

Sonuçların PHAST programı kullanılarak modellenmesi,

Harita, rüzgâr yönleri, kimyasal madde seçimleri, karışımların verileri, program

kullanım bilgilerinin anlatılması

Katılımcılara örnek senaryolar verilerek, gaz yayılımı, toksik yayılımı, sıvıların

yayılımı ve sonuçlarının modellenmesi için PHAST programı kullanılması,


10.3. Üçüncü Gün


Sınav yapılması,

Sonuçların SAFETİ programı kullanılarak değerlendirilmesi,

Harita, rüzgâr yönleri, kimyasal madde seçimleri, karışımların verileri, program

kullanım bilgilerinin anlatılması

Sayısal verilerin elde edilmesi ve sonuçların program marifeti ile elde edilmesi,

Elde edilen sonuçların Acil durum planlarında değerlendirilmesi,

Geçmişte Yaşanan Kazalar ve Bu Kazaların Nicel Tekrarlanma Olasılıkları Modülü

için genel sınav yapılması

proses gÜvenlİĞİ sertİfİka programiœvenligi... · proses gÜvenlİĞİ sertİfİka programi...

Documents