prosodia y signos de puntuación en los informativos...
TRANSCRIPT
![Page 1: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/1.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
XXXVIII Simposio Internacional de la Sociedad Española de Lingüística Centro de Ciencias Humanas y Sociales, CSIC
Madrid, 2 al 5 de febrero de 2009
Prosodia y signos de puntuación en los
informativos televisivosMaría J. Machuca - Antonio Ríos
![Page 2: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/2.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Prosodia y signos de puntuación en los informativos televisivos
• Objetivo• Método experimental• Resultados• Conclusiones
![Page 3: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/3.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Objetivo
• Determinar qué tipo de estrategias prosódicas se utilizan en la lectura de textos para marcar los signos de puntuación obligatorios, exigidos por la estructura sintáctica de la oración.
![Page 4: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/4.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Método experimental: Corpus y locutores
• 4 cadenas (TVE, Telecinco, Antena 3, Cuatro)• Locutores masculinos (11) y femeninos (15)• Archivos de audio transcritos ortográficamente
(26 noticias – distinta duración)• Signos de puntuación obligatorios (comas y
puntos).• Normativa RAE
![Page 5: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/5.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Corpus: signos de puntuación estudiados
Comas:• Complementos explicativos (aposición, oración
de relativo) – inicio/final• Complementos circunstanciales (antepuestos /
no antepuestos)• Incisos – inicio/final• Enumeraciones• Vocativo
![Page 6: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/6.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Corpus: signos de puntuación estudiados
Punto y seguido: fin de oración
No punto final (fin de la noticia)
![Page 7: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/7.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Ejemplos: Complementos explicativos
• Con excepción del partido popular, que ha insistido en la celebración de un pleno extraordinario, el resto de los grupos […]
• [...] la ministra Chacón se desplazará al hospital de Herat, donde se recuperan [...]
• el Consejero de Sanidad Madrid, Juan José Huemes […]
![Page 8: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/8.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Ejemplos: Complementos circunstanciales
• Cumpliendo una euroorden de la policía española, la policía francesa ha detenido […]
• […] en tiempos de crisis, en esta coyuntura, en tiempos de fragilidad de las cajas de ahorro, [...] empieza el reparto de poder
![Page 9: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/9.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Ejemplos: Incisos
• El presidente de la Xunta, lo decíamos, Emilio Pérez Touriño, ha anunciado […]
• Los cenáculos de la capital, como pueden ustedes imaginar, están al rojo vivo.
![Page 10: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/10.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Ejemplos: Enumeraciones
• […] habían abierto la caja de Pandora y liberado todas las intrigas, los celos, ambiciones que se habían desencadenado tras la derrota electoral
• […] enseguida secuestró, violó y mató a dos jóvenes
![Page 11: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/11.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Ejemplos: Vocativo
• Buenas tardes, Cecilia.
• Bernardo de Miguel, cuáles son los detalles
![Page 12: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/12.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Método experimental: Análisis
• Programa Praat (versión 5.0.06)(Paul Boersma y David Weenink, Institute of Phonetics, University of Amsterdam)
• Determinar en cada signo de puntuación, el tipo de rasgo prosódico se utilizaba.
![Page 13: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/13.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Comas (pausas)
![Page 14: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/14.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Coma (inflexión)
![Page 15: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/15.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Coma (nada)
![Page 16: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/16.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Punto (nada)
![Page 17: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/17.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Ejemplo enumeración
![Page 18: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/18.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Resultados
• Coma• 130 casos
• Punto • 140 casos
• En total se han analizado 270 casos
![Page 19: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/19.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Resultados
![Page 20: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/20.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Resultados: coma
![Page 21: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/21.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Resultados:coma
![Page 22: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/22.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Resultados: punto
![Page 23: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/23.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Resultados: punto
![Page 24: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/24.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Comparación
• Rasgos prosódicos para el punto y para la coma• p=0.003
• Utilización de los rasgos prosódicos correspondientes a la coma por locutores masculinos y femeninos• p=0.49
• Utilización de los rasgos prosódicos correspondientes al punto por locutores masculinos y femeninos• p=0.003
![Page 25: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/25.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Conclusiones
• Los rasgos utilizados para el punto y para la coma muestran la misma tipología, aunque una frecuencia de aparición diferente• En las comas se utiliza
• inflexión (21%) • ausencia de rasgo prosódico (31%)• pausa (40%)
• En el punto se utiliza sobre todo la pausa (68%)
![Page 26: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/26.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Conclusiones
• Para la coma• Aunque no hay diferencias significativas los
locutores masculinos tienden a utilizar más las pausas
• Las locutoras utilizan también otros rasgos, como las inflexiones tonales.
• Existe en las mujeres una mayor tendencia a no utilizar ningún rasgo prosódico.
![Page 27: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/27.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Conclusiones
• Para el punto• Los locutores masculinos utilizan sobre todo pausa
(80%), casi nunca utilizan inflexiones. La ausencia de rasgo sólo aparece en un 2,5% de los casos
• Las locutoras utilizan también la pausa (52%), pero se permiten en la elocución la ausencia de algún rasgo prosódico un 23% de los casos
![Page 28: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/28.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
DiscusiónAlcoba et al. (2000)
• La coma corresponde a una inflexión distinta, según el caso, y puede suponer una leve pausa o, si no, un cambio de inflexión en la sílaba siguiente.
• El punto representa siempre una inflexión descendente y una pausa de duración mayor a las del punto y coma o la coma de la misma frase.
![Page 29: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/29.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Resultados:coma
![Page 30: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/30.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Resultados: punto
![Page 31: Prosodia y signos de puntuación en los informativos ...liceu.uab.es/~maria/Investigacion/machuca_rios_2009_presentacion.pdfGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Prosodia](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022011805/5bc461a309d3f274118bbf09/html5/thumbnails/31.jpg)
Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola
Investigaciones futuras
• Realizaciones prosódicas que no corresponden a un signo de puntuación y su relación con la estructura sintáctica.• La “y” del último elemento de la enumeración.• Sujeto/Predicado
• El tipo de inflexión, ascendente o descendente, correspondiente a la realización de un signo de puntuación.
• Duraciones de las pausas• Duraciones movimientos de la F0 entre pausa y pausa