proszę dokończyć słowa
TRANSCRIPT
1
ĆW I CZE N IA
stymulujące funkcje językowe
i inne procesy poznawcze
cz. II
Małgorzata Dzienniak Barbara Malinowska
2
3
WPROWADZENIE
Prezentowane w niniejszym zeszycie ćwiczenia stanowią kontynuację„Ćwiczeń stymulujących funkcje językowe i inne procesy poznawcze” z 2011 roku,przeznaczonych dla osób cierpiących na zespoły otępienne, na różnym etapiezaawansowaniachoroby. Ćwiczenia, jak w poprzedniej części, mogą być wykorzystane zarówno,gdy chory pracuje samodzielnie, jak i wspólnie z opiekunem. Głównymcelem treningu jest wspomaganie uwagi, pamięci, umiejętności językowych,funkcji wzrokowo – przestrzennych, jak również poprawa samooceny,funkcjonowania emocjonalnego oraz podtrzymywanie więzi między chorymiopiekunem.
Podczaswspólnejpracywartostosowaćsiędopewnychzasad: •zadbaćoodpowiedniewarunki:ciche,spokojne,dobrzeoświetlone pomieszczenie,niezbędneprzyborydopisania,okulary,etc.; •zachęcaćpodopiecznegodoregularnychćwiczeń,najlepiejcodziennie; •niezmuszaćdoćwiczeń,jeśliosobachoraniemaochoty,jest rozdrażniona,aktywnościnp.wspólneoglądniezdjęćlubkolorowychgazet; •motywowaćpodopiecznegodopracysugerując,żegimnastykowanie umysłujesttaksamoważne,jakćwiczenieciała,pozwalabowiemdłużej zachowaćsprawnośćintelektualną;wartoteżzapewnićgo,żeniemusi wszystkiegowiedzieć,aopiekunjestpotobywspieraćipomagać („wkońcu,codwiegłowytoniejedna”);aprzedewszystkimjaknajczęściej chwalićchorego,zwracającjegouwagęnaelementytreningu,zktórymi radzisobiesamodzielnie; •jeślipodopiecznymaproblemzezrozumienieminstrukcjilub przypomnieniemsłowa,możnawykonaćdwaprzykładyzaosobęchorą lubużyćpodpowiedziopisowejalbosylabowej–pamiętajmy,żeniewynik jestistotny,alesamwysiłekwłożonywwykonaniezadania.
Prezentowane ćwiczenia skutecznie wykorzystujemy w codziennej pracyz Podopiecznymi Łódzkiego Towarzystwa Alzheimerowskiego i mamy nadzieję, żeokażąsięprzydatnetakżedlainnychosób,sprawującychopiekęnadchorymizzespołamiotępiennymi.
Autorki
4
5
Ćwiczenie1
Proszę odczytać po kolei litery i zapisać powstałe słowo.
M
AS
Ł O
6
Ćwiczenie2
Proszę dopisać pasujące słowa:
wieje-wiatr
pada-……………
szumi-……………
gra-……………
pachnie-……………
płynie-……………
leci-……………
boli-……………
drży-……………
parzy-……………
świeci-……………
miauczy-……………
kapie-……………
grzeje-……………………
rośnie-…………………….
7
Ćwiczenie3
Proszę przeczytać na głos a następnie przepisać zdania.
Muszęzapłacićrachunekzagaz.
Pójdędosklepupobułkiiser.
Mamdużopracynadziałce.
Wniedzielępojadęnawycieczkę.
Muszęiśćdofryzjera.
8
Ćwiczenie4
Proszę dokończyć słowa:
kam– kart–
kara– kas–
kab– kale–
kat– kacz–
kafe– kaj–
kan– kap–
kaw– kom–
kons– kont–
kos– kol–
kob– kor–
koz– kop–
koł– kur–
kub– kul–
kuc– kup–
kuf– kut–
9
Ćwiczenie5
Proszę wypisać słowa kojarzące się z podanymi wyrazami.
ślub-
jesień-
butelka-
sylwester-
praca-
podróż-
szpital-
urodziny-
BożeNarodzenie-
prąd-
kiosk-
wieczór-
plaża-
wypadek-
znicz-
10
Ćwiczenie6
Proszę dokończyć zdania na zasadzie przeciwieństwa.
Wodamożebyćciepłaalbo…………………………………
Mięsomożebyćchudealbo………………………….……
Mężczyznamożebyćwysokialbo…………………….……
Kręgosłupmożebyćprostyalbo……………………..……
Grającwszachymożnawygraćalbo………………………
Windąmożnajechaćwgóręalbo…………………………
Uczeńmożebyćpracowityalbo………………….…………
Kisielmożebyćgęstyalbo…………………………………
Torbamożebyćciężkaalbo………………………………
Ręcznikmożebyćsuchyalbo…………………….………
Wpokojumożebyćjasnoalbo…………………….………
Człowiekmożebyćwesołyalbo………………….………
Dokinamożnachodzićczęstoalbo………………………
Włosymogąbyćdługiealbo…………………….…………
Twarzmożebyćładnaalbo…………………………………
Wpokojumożebyćbałaganalbo…………………………
11
Ćwiczenie6/cd.
Proszę dokończyć zdania na zasadzie przeciwieństwa.
Mebelmożebyćstaryalbo…………………………
Zdjęciemożebyćczarno-białealbo……………………
Zegarekmożesięspieszyćalbo………………………
Drogamożebyćszerokaalbo……………………..
Zadaniemożebyćłatwealbo……………………………
Temperaturamożebyćniskaalbo……………………….
Poramożebyćwczesnaalbo……………………………
Ubraniemożebyćczystealbo……………………………
Muzykamożegraćgłośnoalbo………………………….
Człowiekmożebyćmłodyalbo…………………………..
Chlebmożebyćczerstwyalbo……………………………
Stanzdrowiamożesiępogorszyćalbo…………………….
Odprzełożonegomożnadostaćnaganęalbo……………….
Małżonekmożebyćkłótliwyalbo…………………………
Spódnicęmożnazwęzićalbo……………………………….
Dzieckumożnanacośpozwalaćalboczegoś…………………
12
Ćwiczenie7
Proszę odgadnąć, czego dotyczą następujące opisy:
Ceramicznepłytkinaścianachłazienki–
Nakryciegłowyzrondem–
Jeszczeniemężatka–
Miejsce,wktórymcumująokręty–
Przeciwieństwowojny–
Znajdujesięwewnątrzśliwki–
Człowiek,którynadużywaalkoholu-
Skoszona,wysuszonatrawa–
Inaczejtaboret–
Cennymetal–
Narzędziesłużącedocięcia–
Zawartośćpoduszki–
Służydoprasowania–
Służydowyciąganiakorkówzbutelek–
Kolorowe,dorysowania–
Potrzebny,żebywyskoczyćzsamolotu–
13
Ćwiczenie7/cd.
Proszę odgadnąć, czego dotyczą następujące opisy:
Ubranieodpowiednienabasen–
Wysokoprocentowyalkohol–
Służydonagrywaniafilmów–
Mieszkająwnimkury–
Spisana,ostatniawolazmarłego–
Piszesięponiejkredą–
Lekarz,któryoperuje–
Rowerowa,donadmuchiwaniaopon–
Materiałnapokryciedachu-
Doopatrywaniaran–
Miesiącprzedgrudniem–
Gumowebutynabłotoideszcz–
Pojazdkonny–
Zwierzę,żyjącepodwodą–
Wisiwoknie-
14
pomi–
ros–
zale–
krup–
groch–
owo–
bar–
żu–
grzy–
jarzy–
ogór–
kapu–
szcza–
karto-
Ćwiczenie8
Proszę dokończyć nazwy zup:
15
Ćwiczenie9
Proszę odczytać po kolei litery i zapisać powstałe słowo.
K
C
L A
A J
O
16
Ćwiczenie10
Proszę dokończyć zdania nazwą koloru.
Trawajest……………….
Niebojest………………….
Śniegjest…………………….
Pomidorjest………………….
Sałatajest……………………….
Węgieljest………………………..
Mlekojest………………………..
Cytrynajest………………………
Krewjest………………………….
Czekoladajest……………………..
Obrączkisą…………………………
Marchewjest…………………………
Szybajest……………………………
Chmurysą……………………………
Popiółjest……………………………..
17
Napiszędziślistdoprzyjaciela.
Muszęwziąćproszekodbólugłowy.
Lubiękupowaćnawyprzedażach.
Mamochotęnalodywaniliowe.
NawakacjepojadędoChorwacji.
Ćwiczenie11
Proszę przeczytać na głos, a następnie przepisać zdania.
18
Ćwiczenie12
Proszę dokończyć słowa:
pak–
par–
pas–
paj–
pap–
paz–
pes–
pę–
poń–
pop–
pos–
pod–
pol–
poj–
pół–
pal–
pan–
pasz–
pacz–
pał–
pat–
per–
peł–
pom–
ped–
por–
pocz–
pog–
poch–
pok–
19
Ćwiczenie13
Proszę napisać, gdzie kto pracuje:
NAUCZYCIEL–
GÓRNIK–
HUTNIK–
SPRZEDAWCA–
KIEROWCA–
LEŚNICZY–
SZWACZKA–
MURARZ–
PIELĘGNIARKA–
PILOT–
LISTONOSZ–
SĘDZIA–
KELNER–
ROLNIK–
CHIRURG–
AKTOR–
20
Ćwiczenie14
Proszę dokończyć następujące zdania:
Policjantłapie……………………………………………….
Ubraniaszyje………………………………………………
Strzykawkasłużydopodawania………………………….
Jubilerrobi…………………………………………………
Stłuczonąszybęwymieni……………………………………
Polodziejeździsięna……………………………………..
Pośniegujeździsięna………………………………………
Podkutykońmanakopytach…………………………….
Butywiążesię…………………………………………………
Jeździeczakładanakonia………………………………..
Obuwienajczęściejzrobionejest……………………….
Miejsce,doktóregowkładamyodpadkito………………
Narzędziemdopisaniajest………………………………
Mężczyźnigoląsię………………………………………….
Groźnemupsunapyskzakładasię………………………
Sutannatoubraniedla…………………………………….
21
Ćwiczenie14/cd.
Proszę dokończyć następujące zdania:
Budynek,wktórymznajdujesięwielemieszkańto…….......
ZokazjiŚwiątwysyłamybliskim………………………….
Dobakusamochodulejesię……………………………….
Wsamochodzietrzebazapinać…………………………….
Narzędzieogrodniczeto…………………………………
Meblem,doktóregomożnacośschowaćjest……………
Nalisttrzebanakleić………………………………………
Wcukiernimożnakupić……………………………………
Architektprojektuje………………………………………..
Tłuszcz,naktórymmożnasmażyćto……………………..
Żebydokogośzadzwonić,trzebaznaćjego………………
Żebydostaćprawojazdy,trzebazdać……………………..
Przepisynapysznedaniamożnaznaleźćwksiążce…………
Niektórelekimożnakupićtylkona….…………………
Wautobusietrzebaustąpićmiejsca………………………
22
Ćwiczenie15
Czego dotyczą podane opisy?
Przyjęciepoślubie–
Budka,wktórejmożnakupićgazetę–
Możnagodostaćnaurodzinyalbopodchoinkę–
Poradnia,kiedyrobisięciemno–
Piaszczystanadmorzem–
Miejsce,wktórymprzygotowujesięposiłki–
Podawanechoremu,bywyzdrowiał–
Miękka,podkładanapodgłowę–
Płonienanagrobku–
Dopicia,domycia,dopływania–
Kolorowe,pachnące,wbukiecie–
Narzędziedościnaniatrawy–
Naczynie,wktórymkupujemywino–
Porarokuześniegiem–
Płyniewprzewodachelektrycznych–
Rodzajowada–
23
Ćwiczenie15/cd.
Czego dotyczą podane opisy?
Porarokupozimie–
Postaćulepionaześniegu–
Rodzajbronipalnej–
Narzędziedokopania–
Wydawanyprzezdowódcężołnierzowi–
Płynązoczu,kiedyjestnamsmutno–
Wielkawoda,zfalami–
KwiatyzpiosenkioMonteCasino–
Bratisiostrato–
Możenimmerdaćpies–
Ciemnoskóryczłowiek–
Dokumentuprawniającydoprowadzeniasamochodu–
Kuchenna,natalerzeiszklanki–
Wiązankazkwiatów–
Narzędziedoodkręcaniaśrubek–
24
Ćwiczenie16 Proszę dokończyć nazwy CZĘŚCI CIAŁA.
rę–
no–
sto–
pal–
pię–
szy–
gło–
bro–
czo–
kola–
kost–
ud–
wło–
paz–
kciu–
us–
no–
zę–
ję–
poli–
łok–
ram–
ok–
bre–
rzę–
skro–
łyd–
wąt–
ner–
płu–
mó–
żoł–
trzu–
ser–
25
Ćwiczenie17
Proszę odczytać po kolei litery i zapisać powstałe słowo.
D
Z
O I
R E
W
26
Ćwiczenie18 Proszę wykreślić wszystkie cyfry „6”.
66729CC7NQ1667JXX29943B21MUN9V66C4B8N9M00443V768636960962V6N6X6Z6S6A3F41K810817N6V31C3G4S4K8S7S74SSS48G60969696N7J7F3Z1A1G34264096756466899423666098J7G5D2746321967452S2A36M8N6DD4443S6BB7M8B8B609N7I6IIES1A3ZX7X4XX3B6N7F4RS38N8K7H6F5GN7N7V6C5M8M866749G3A2N967743D2323S408741N866LOK8H6LL9B63421A89534320987654326657355639879079996664321S1H79806005675761213142536540907860594363587G889H643C3W218769764F3FD2S297065342W6N86N509K8H6485292436509785613274536109836M45312324523509754668764245DD096876513U245398452095867612334E20895768134263458761232223175665396F76521233098798776088623557666537465D19884756657562947413H232372513G1515498615344987WW7776834R33209888680998N64
5673VB337669863D34F76Z3V133091978
27
Trzebadbaćokondycjęfizyczną.
Wartosięzdrowoodżywiać.
Lubiępływaćijeździćnarowerze.
Chętniepójdęzprzyjaciółmidokina.
Wsobotęurządzamprzyjęcie.
Ćwiczenie19 Proszę przeczytać na głos a następnie przepisać zdania.
28
ter–
tem-
ten-
tas
tal–
tecz–
tur–
tak–
tacz–
tra–
tru–
tro–
twa–
tul–
tok–
tes–
tam–
tan–
tar–
tel–
taf–
tab–
tap–
ty–
tre–
try–
trą–
tło–
tor–
tob–
Ćwiczenie20
Proszę dokończyć słowa:
29
Ćwiczenie21 Proszę stopniować określenia tak, jak w przykładzie.
mały mniejszy najmniejszy
młody
gruby
miły
ciekawy
jasny
smaczny
wesoły
trudny
brudny
mądry
ciemny
bogaty
groźny
ładny
30
gorzka,mleczna,zorzechami–
jesienny,zielony,klonowy–
sportowe,wizytowe,naobcasie–
żeliwna,wodociągowa,kanalizacyjna–
płaski,głęboki,porcelanowy–
pachnący,kolorowy,doniczkowy–
fabularny,dokumentalny,rysunkowy–
zakaźna,nieuleczalna–
wytrawne,czerwone,białe–
wlinie,wkratkę,uczniowski–
bezsenna,księżycowa,ciemna–
akwariowa,gruba,wgalarecie–
genealogiczne,liściaste,iglaste–
pospieszny,towarowy,osobowy–
autobusowy,tramwajowy,miesięczny–
czarna,rozpuszczalna,zmlekiem–
Ćwiczenie22
Jakie słowo pasuje do podanych określeń?
31
pszenna,żytnia,kartoflana–
osobowy,ciężarowy–
gdańska,trzydrzwiowa,grająca–
elektroniczny,słoneczny,zkukułką–
ulewny,rzęsisty–
czarne,kłębiaste,burzowe–
gęsie,wieczne,kulkowe–
piwne,niebieskie,zielone–
kucharska,telefoniczna–
włoski,laskowy,kokosowy–
natwardo,namiękko,sadzone–
spożywczy,mięsny,papierniczy–
wełniany,perski,wzorzysty–
stacjonarny,komórkowy,zaufania–
Ćwiczenie22/cd.
Jakie słowo pasuje do podanych określeń?
32
Schabowyalbomielony–
Wdzieńbłękitnewnocyczarne–
Narzędziepracyfotografa–
Naczyniesłużącedosmażenia–
Możnaprzezniegorozmawiaćzkimś,ktojestdaleko–
Doczytania,źródłoinformacji–
Zakładanapsomprzedwyjściemnaspacer–
Wzorzystypapiernacałejścianie–
Dosiedzenia,wygodniejszyniżkrzesło–
Naczyniedopicia–
Złotylubsrebrny–
Piszewnimuczeń–
Kobietyspryskująsięnimi,żebyładniepachnieć–
Ćwiczenie23
Czego dotyczą podane opisy?
33
Zakładamyje,żebylepiejwidzieć–
Robimyje,byutrwalićwspomnienia–
Książkazobjaśnieniamiznaczeniasłów–
Czasamizdużejpadamałydeszcz–
Mebel,przyktórympracujepisarz–
Leżynapodłodze,możebyćperski–
Dzwonirano,żebynasobudzić–
Jedenzesportówzimowych–
Mała,szara,polujenaniąkot–
Inaczejprzeciwnik,nieprzyjaciel–
Dwukołowypojazdzsilnikiem–
Miejscepostojudlawielusamochodów–
Doczesania,kieszonkowy–
Skórzany,napieniądzeidokumenty–
Zabezpieczapieszegoprzeddeszczem-
Ćwiczenie23/cd.
Czego dotyczą podane opisy?
34
twa–
jaj–
buł–
kef–
mas–
maśl–
chle–
kons–
pasz–
maka–
dże–
oli–
roga–
mió–
powi–
mle–
kaka–
mą–
ry–
só–
kasz–
pie–
cu–
her–
śmie–
ka–
se–
jog–
sma–
węd–
Ćwiczenie24
Proszę dokończyć nazwy ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH:
35
Ćwiczenie25
Proszę odczytać po kolei litery i zapisać powstałe słowo.
E
N
I E
E Z D
J
36
Ćwiczenie26
Proszę dopisać żeńskie odpowiedniki podanych słów:
MĘŻCZYZNA KOBIETA
LEKARZ
KRAWIEC
SEKRETARZ
DENTYSTA
ŚPIEWAK
TANCERZ
KUCHARZ
PIELĘGNIARZ
ROLNIK
PACJENT
WYCHOWAWCA
PRACOWNIK
EKSPEDIENT
ŁYŻWIARZ
POSEŁ
37
Pani Alina i pan Wacław Nowakowie są małżeństwem od 49 lat.
Majątrojedzieciipięciorownucząt.MieszkająwŁodzi,wŚródmieściu.
Ich mieszkanie jest nieduże, ale jasne i przytulne. Niedawno zostało
wyremontowane. Codziennie rano państwo Nowakowie chodzą do
sklepu po świeże pieczywo, a po południu spacerują po położonym
niedalekoparku.WieczoramipaniAlinaoglądatelewizjęlubrozwiązuje
krzyżówki, a pan Wacław czyta książki albo gra w szachy z sąsiadem.
PaństwoNowakowiebardzolubiąoglądaćwspólniezdjęciaiwspominać
dawneczasy.Sązadowoleniztegojakpoukładaliswojeżycie.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Ćwiczenie27
Proszę przeczytać, a następnie przepisać tekst.
38
Ćwiczenie28
Proszę dokończyć słowa:
zar–
zas–
zak–
zam–
zab–
zag–
zad–
zaw–
zach–
zaj–
zal–
zap–
zer–
zes–
zem–
zeb–
zgo–
zej–
zyg–
zyd–
zim–
zie–
zia–
zio–
zą–
zwią–
zmia–
zja–
zło–
zwa–
39
landrynki,karmelki,irysy–
Janina,Marek,Leszek–
zielony,niebieski,czerwony–
Kowalska,Nowak,Wiśniewski–
tango,walc,oberek–
wódka,wino,piwo–
krzesło,stół,szafa–
krowa,koń,owca–
sztruks,elana,tafta–
dorsz,karp,szczupak–
sernik,makowiec,piernik–
jaskółka,wróbel,bocian–
fiat,mercedes,citroen-
sól,pieprz,majeranek-
Ćwiczenie29
Jakim jednym słowem, można określić podane pojęcia:
40
Czteryporyrokuto:……………………………………….
Pierwszymmiesiącemrokujest…………………………
Drugimdniemtygodniajest…………………
Dziecikończąwakacjeiidądoszkoływe………………
Pierwszymroboczymdniemtygodniajest……………..
BożeNarodzenieobchodzimywmiesiącu……………….
Marzannętopimypierwszegodnia……………….
Najdłuższydzieńwrokuwypadawmiesiącu……………….
Rokmazazwyczaj…………dni.
Miesiąceletnieto:……………….……………….…………
Rokkończysię31-ego……………….
Dniemwolnymodpracyjest……………….
Najkrótszymmiesiącemrokujest……………….
Mojeurodzinywypadająwmiesiącu……………….
Ćwiczenie30
Proszę uzupełnić zdania:
41
Ćwiczenie31
Proszę podkreślić odpowiedni wyraz.
Cojestwiększe? KRAJ KONTYNENT
Cojestwyższe? ŻYRAFA SŁOŃ
Cojestcięższe? WODA OLIWA
Cojestkrótsze? RĘKA NOGA
Cojestjaśniejsze? KSIĘŻYC SŁOŃCE
Cojestbardziejkruche? SZKLANKA GARNEK
Cojestprostsze? DRUT SPRĘŻYNA
Cojestwęższe? KŁADKA MOST
Cojestszybsze? SAMOCHÓD SAMOLOT
Ktojeststarszy? DZIADEK WUJEK
42
Makorzeń,pieńikoronę–
Jednoznarzędzipracystolarza–
Dozaostrzaniakredekiołówków–
Podłużny,żółtyowoc–
Zakładane,żebyniemarzłynamręce–
Potrzebna,kiedymamykatar–
Przezroczystawoknie–
Gorącynapójczęstopodawanyzcytryną–
Biżuterianoszonawuszach–
Obuwiedochodzeniapodomu–
Nadchodzi,kiedysiębłyskaigrzmi–
Zdarzasię,gdyrzekawystępujezbrzegów–
Przyjeżdżanasygnalenamiejscewypadku–
Zwierzę,któreznosijajka–
Pokrywająciałoryb–
Ćwiczenie32
Czego dotyczą podane opisy?
43
Łączydwabrzegirzeki–
Pikantnaprzyprawa–
Słodka,brązowa,wtabliczkach–
Możnasięnimpoparzyć–
Czarneibiałewfortepianie–
Uroczystystrójdlamężczyzny–
Mieszkająwnimzakonnicy–
Ozdobanakobiecąszyję-
Nosijąnagłowiekról–
Domino,warcaby,szachy–
Przykrywamyniąstół–
Ugotowanenatwardolubnamiękko–
Narzędziepracymalarza–
Najważniejszaosobawzakładziepracy–
Drzewozczerwonymikoralami–
Ćwiczenie32/cd.
Czego dotyczą podane opisy?
44
Ćwiczenie33
Proszę dokończyć nazwy PAŃSTW:
Pol–
Ros–
Cze–
Fra–
Hisz–
Wło–
Dan–
Portu–
Hol–
Bel–
Nie-
Wę–
Rum–
Ang–
Gre-
Ukr–
Lit–
Łot–
Tur–
Kana–
Bra–
Arg–
Nor–
Szwe–
Fin–
Jap–
Chi–
Aus–
Izra–
Chorw–
Słow–
Mek–
45
policjant–
górnik–
krawiec–
dentysta–
weterynarz–
sędzia–
kelner–
położna–
okulista–
rolnik–
szofer–
listonosz–
hydraulik–
szewc–
stolarz–
Ćwiczenie34
Proszę krótko opisać, na czym polega ich praca:
46
Ćwiczenie35 Proszę podkreślić i wypisać wszystkie słowa zaczynające się na literę „k”.
kamizelka salon jamajka kot jeleń kapturek hak napad garnekarbuz kajmak brama tata kostka kropla rynna pole furtkaciastko bursztyn lejek jabłko ryjek kapela koza nocka kubekwrona kruk zator agat miasto krawat sowa jajko mama kuraherbata tort czekolada pies antybiotyk mrówka jesień kanapapoduszka komputer muzyka piernik kamień trąbka myszkaksiążka latozmierzchzegarkaloryferbudzik łukkieszeńkartkawróbel rój kukułka jeż rak kawa guma deptak świeca dyniakolordeskakalkakremwinosernikklapekgitaramotocyklkadrzima firma kropka figura trasa koncert agent igła mróz arkaelektrykdymliśćindykbudyńrowerkaretkakefirkluseczkabóbrkieliszek angina klucz rybka kabel żabka kupiec talerz koronka
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
47
Ćwiczenie36
Proszę wypisać po jednym zwierzęciu i przedmiocie, rozpoczynającym się na podaną literę:
ZWIERZĘTA PRZEDMIOTY
A AB BC CD DE EF FG GH HI IJ JK KL LŁ Ł
M MN NO OP PR RS ST TU UW WZ Z
48
Ćwiczenie37
Proszę wypisać jak najwięcej wyrazów w podanych kategoriach:
wyrazyrozpoczynającesięnaliterę„s”
wyrazyrozpoczynającesięnaliterę„z”
wyrazyrozpoczynającesięnaliterę„a”
wyrazyrozpoczynającesięnaliterę„j”
49
Pani Alina i pan Wacław Nowakowie są małżeństwemod 49 lat. Mają troje dzieci i pięcioro wnucząt. MieszkająwŁodzi,wŚródmieściu.Ichmieszkaniejestnieduże,alejasneiprzytulne.Niedawnozostałowyremontowane.Codziennierano państwo Nowakowie chodzą do sklepu po świeżepieczywo,apopołudniuspacerująpopołożonymniedalekoparku.WieczoramipaniAlinaoglądatelewizjęlubrozwiązujekrzyżówki, a pan Wacław czyta książki albo gra w szachyz sąsiadem. Państwo Nowakowie bardzo lubią oglądaćwspólnie zdjęcia i wspominać dawne czasy. Są zadowoleniztegojakpoukładaliswojeżycie.
PaństwoNowakowiemajątroje…………………………….
Sąmałżeństwemod………………………………………….
Mieszkająw………………………………………………….
Ichmieszkaniejest……………………………………………
Popołudniuspacerująpo……………………………………..
WieczoramipaniAlinaogląda……………………………….
PanWacławgrawszachyz………………………………….
PaństwoNowakowiemająpięcioro………………………….
Bardzolubiąwspominać…………………………………….
Ćwiczenie38
Proszę dokończyć zdania na podstawie tekstu.
50
NA GŁOWĘ NA NOGI NA SZYJĘ
SANDAŁY NASZYJNIK SPINKA KALOSZEMELONIK FULAR TREPY MUSZKASZPILKI CYLINDER BERET LAKIERKIŁAŃCUSZEK WISIOREK BAMBOSZE KLAPKITOCZEK KOZAKI JARMUŁKA CZEPEKKRAWAT MOKASYNY WELON APASZKAKOLORATKA CHODAKI KASZKIET KORALEPERUKA PERŁY
Ćwiczenie39
Proszę uzupełnić tabelkę.
51
OWOC KWIAT DRZEWO
BUK ORCHIDEA JESION TOPOLAMANGO GREJPFRUT CHABER NAGIETEKMANDARYNKA ANANAS ŚWIERK KLONMELON FREZJA KALIA GRABJODŁA KIWI ARBUZ BEGONIACYTRYNA HIACYNT MODRZEW BANANAZALIA HORTENSJA BRZOZA
Ćwiczenie40
Proszę dopasować pojęcia do kategorii.
52
Ćwiczenie41
Proszę uzupełnić rysunek według wzoru.
53
Ćwiczenie41/cd.
Proszę uzupełnić rysunek według wzoru.
54
Przykład:Ł Ó D Ź 6f5e6b4c
1 2 3 4 5 6a S O I Ś M Ęb A J N E B Dc G R Ą Ź Ć Id T W Ż H A Ke E Ń Z C Ó Zf U L P Y A Ł
1.__________ 3f6f2a4e6d2.____________ 1c6b4f3b3a1b3.____________ 3f2b6e3b1b2e4.______________ 2d2c2a4e6f1b2d5.________________ 3e1b6d2b3f1b3b4b6.________________ 2d1b2c1a6e1b2d1b7.______________________ 6e3a4b2f2a3b1b1c5e2c1b
Ćwiczenie42
Proszę odczytać nazwy polskich miast posługując się literami ze wskazanego miejsca w tabeli.
55
DODATKOWE INSTRUKCJE DO ĆWICZEŃ:
ĆWICZENIA 1, 9, 17, 25:podopiecznemumożnawskazaćpierwszą literęlub/idorysowaćstrzałkiokreślającekierunekczytania.
ĆWICZENIA 4, 12, 20, 28: w razie trudności podopiecznemu możnaudzielać podpowiedzi opisowych, np.: kale - „odczytujemy na nimdatę”, tap - „wzorzysty papier na ścianie”. W zależności od zdolnościpamięciowych podopiecznego, można go poprosić, żeby wymienił więcejsłówrozpoczynającychsięnadanąsylabę.
ĆWICZENIA 2, 6, 10, 14, 29, 30:podopiecznemumożnaudzielićpodpowiedzijedno-lubdwusylabowej.
ĆWICZENIA 7, 15, 22, 23, 32: w razie trudności można uzupełnić czyposzerzyćdefinicję,jeślitoniepomoże,udzielićpodpowiedzisylabowej.
ĆWICZENIE 16: dodatkowo można poprosić podopiecznego o wskazaniewymienianychczęściciała.
ĆWICZENIE 18:podopiecznegomożnaprosićoznalezieniedowolnychcyfrczyliterwystępującychnaarkuszu.
ĆWICZENIE 36: zadanie to jest dość trudne dla osób chorych, może byćkonieczneudzielaniepodpowiedziopisowychisylabowych
CWICZENIE 37:wprzypadkuznacznieobniżonejfluencjisłownej,koniecznejestudzielaniepodpowiedziopisowych,np.:s–„pasażerski lubwojskowy,lataponiebie”,„wełniany,zrobionynadrutach”,itd.
ĆWICZENIE 39, 40, 42: podopiecznym mającym znaczny deficyt uwagiipamięciroboczej,należyprzypominaćkolejneczynnościdowykonanianabieżąco.
56
ODPOWIEDZI DO ĆWICZEŃ:Ćwiczenie 1:MASŁOĆwiczenie 2:pada–deszcz,szumi–morze,gra–orkiestra,pachnie–róża,płynie–rzeka,leci–ptak,boli–głowa,drży–ręka,parzy–pokrzywa,świeci–słońce,miauczy–kot,kapie–woda,grzeje–piec,rośnie–trawa.Ćwiczenie 4:kam–ień,kart–ka,kara–bin,kas–kada,kab–ura,kale–sony,kat–ar,kacz–eniec,kafe–teria,kaj–danki,kan–dydat,kap–tur,kaw–ka,kom–pas,kons–erwa,kont–akt,kos–tka,kol–ce,kob–ra,kor–ytarz,koz–ioł,kop–erek,koł–nierz,kur–nik,kub–ek,kul–omiot,kuc–yk,kup–no,kuf–er,kut–er.Ćwiczenie 5:ślub–małżeństwo,wesele,obrączki,welon,kościół,goście,itd.;jesień–słota,deszcz,grzyby,październik,liście,itd.;butelka–napój,wino,szkło,korek,kapsel,itd.;sylwester–zima,grudzień,NowyRok,szampan,zabawa,fajerwerki,itd.;praca–obowiązek,satysfakcja,pieniądze,etat,zawód,itd.;podróż–wyprawa,wakacje,bagaże,samochód,pociąg,itd;szpital–choroba,lekarz,operacja,pielęgniarka,ból,kroplówka,itd.;urodziny–przyjęcie,tort,prezenty,data,wiek,goście,itd.;BożeNarodzenie–choinka,wigilia,prezenty,szopka,pasterka,itd.;prąd–światło,elektryczność,kontakt,przewody,energia,porażenie,itd.;kiosk–budka,gazeta,papierosy,prasa,ruch,bilety,itd.;wieczór–kolacja,zmęczenie,zmrok,spotkanie,itd.;plaża–morze,piasek,fale,wakacje,opalanie,kostium, itd.; wypadek – nieszczęście, kolizja, kontuzja, pogotowie, pomoc, itd.; znicz – płomień, cmentarz,groby,Zaduszki,WszystkichŚwiętych,itd.
Ćwiczenie 6:Wodamożebyćciepłaalbozimna.Mięsomożebyćchudealbotłuste.Mężczyznamożebyćwysokialboniski.Kręgosłupmożebyćprostyalbokrzywy.Grającwszachymożnawygraćalboprzegrać.Windąmożnajechaćwgóręalbowdół.Uczeńmożebyćpracowityalboleniwy.Kisielmożebyćgęstyalborzadki.Torbamożebyćciężkaalbolekka.Ręcznikmożebyćsuchyalbomokry.Wpokojumożebyćjasnoalbociemno.Człowiekmożebyćwesołyalbosmutny.Dokinamożnachodzićczęstoalbosporadycznie.Włosymogąbyćdługiealbokrótkie.Twarzmożebyćładnaalbobrzydka.Ćwiczenie 7:kafelki;kapelusz;panna;port;pokój;pestka;alkoholik;siano;stołek;złoto;piła;pierze;żelazko;korkociąg;kredki;spadochron;kostium;wódka;kamera;kurnik;testament;tablica;chirurg;pompka;papa;gaza;listopad;kalosze;bryczka;ryba;firanka.Ćwiczenie 8:pomidorowa;rosół;zalewajka;krupnik;grochówka;owocowa;barszcz;żurek;grzybowa;jarzynowa;ogórkowa;kapuśniak;szczawiowa;kartoflana.Ćwiczenie 9:KOLACJAĆwiczenie 10:Trawajestzielona.Niebojestbłękitne.Śniegjestbiały.Pomidorjestczerwony.Sałatajestzielona.
Węgieljestczarny.Mlekojestbiałe.Cytrynajestżółta.Krewjestczerwona.Czekoladajestbrązowa.
Obrączkisązłote.Marchewjestpomarańczowa.Szybajestbezbarwna.Chmurysąbiałe.Popiółjestszary.
57
Ćwiczenie 12:pal–ec,pak–unek,pan–cerz,par–asol,pasz–tet,pas–terz,pacz–ka,paj–ąk,pał–ka,pap–ryka,pat–yk,paz–nokcie,per–ć,pes–tka,peł–nia,pę–to,pom–pka,poń–czocha,ped–ant,pop–iół,por–zeczka,pos–iłek,pocz–ta,pod–łoga,pog–oda,pol–ana,pocho–dnia,poj–azd,pok–olenie,pół–ka.Ćwiczenie 13:nauczyciel – szkoła, górnik – kopalnia, hutnik – huta, sprzedawca – sklep, kierowca – samochód, leśniczy –rezerwat,szwaczka–szwalnia,murarz–budowa,pielęgniarka–szpital,pilot–samolot,listonosz–poczta,sędzia–sąd,kelner–restauracja,rolnik–gospodarstwo,chirurg–salaoperacyjna,aktor–teatr.Ćwiczenie 14:Policjantłapieprzestępców.Ubraniaszyjekrawiec.Strzykawkasłużydopodawanialeków.Jubilerrobibiżuterię.Stłuczonąszybęwymieniszklarz.Polodziejeździsięnałyżwach.Pośniegujeździsięnanartach.Podkutykońmanakopytachpodkowy.Butywiążesięsznurowadłami.Jeździeczakładanakoniasiodło.Obuwienajczęściejzrobionejestzeskóry.Miejsce,doktóregowkładamyodpadkitokosz.Narzędziemdopisaniajestdługopis.Mężczyźnigoląsięmaszynką.Groźnemupsunapyskzakładasiękaganiec.Sutannatoubraniedlaksiędza.Budynek,wktórymznajdujesięwielemieszkańtoblok.ZokazjiŚwiątwysyłamybliskimżyczenia.Dobakusamochodulejesiębenzynę.Wsamochodzietrzebazapinaćpasy.Narzędzieogrodniczetosekator.Meblem,doktóregomożnacośschowaćjestkomoda.Nalisttrzebanakleićznaczek.Wcukiernimożnakupićciasto.Architektprojektujebudynki.Tłuszcz,naktórymmożnasmażyćtosmalec.Żebydokogośzadzwonić,trzebaznaćjegonumertelefonu.Żebydostaćprawojazdy,trzebazdaćegzamin.Przepisynapysznedaniamożnaznaleźćwksiążcekucharskiej.Niektórelekimożnakupićtylkonareceptę.Wautobusietrzebaustąpićmiejscastarszym.Ćwiczenie 15:wesele; kiosk; prezent; wieczór; plaża; kuchnia; lekarstwo; poduszka; znicz; woda; kwiaty; kosiarka; butelka;zima; prąd; mucha; wiosna; bałwan; pistolet; szpadel; rozkaz; łzy; morze; maki; rodzeństwo; ogon; Murzyn;prawojazdy;szafka;bukiet;śrubokręt.Ćwiczenie 16:rę–ka,no–ga,sto–pa,pal–ec,pię–ta,szy–ja,gło–wa,bro–da,czo–ło,kola–no,kost–tka,ud–o,wło–sy,paz–nokcie,kciu–k,us–ta,no–s,zę–by,ję–zyk,poli–czek,łok–ieć,ram–ię,ok–o,bre–w,rzę–sy,skro–ń,łyd–ka,wąt–roba,ner-ki,płu–ca,mó–zg,żoł–ądek,trzu–stka,ser–ce.Ćwiczenie 17: ZDROWIE
58
Ćwiczenie 20:ter–mos,tes–tament,tem–peratura,tam–a,ten–is,tan–cerka,tas–ak,tar–an,tal–erz,tel–efon,tecz–ka,taf–ta,tur–ban,tab–letka,tak–towny,tap–czan,tacz–ka,ty–powy,tra–mwaj,tre–ser,tru–nek,try–skać,tro–ska,trą–cać,twa–rz,tło–k,tul–ić,tor–ebka,tok–arz,tob–ołek.Ćwiczenie 21:
Ćwiczenie 22:czekolada; liść;buty;rura;talerz;kwiat; film;choroba;wino;zeszyt;noc;ryba;drzewo;pociąg;bilet;kawa;mąka;samochód;szafa;zegar;deszcz;chmury;pióro;oczy;książka;orzech;jajko;sklep;dywan;telefon.Ćwiczenie 23:kotlet; niebo; aparat; patelnia; telefon; gazeta; smycz; tapeta; fotel; szklanka; pierścionek; zeszyt;perfumy;okulary;zdjęcia;słownik;chmura;biurko;dywan;budzik;narciarstwo;mysz;wróg;motocykl;parking;grzebień;portfel;parasol.Ćwiczenie 24:mle–ko,kaka–o,mą–ka,ry–ż,só–l,kasz–a,pie–czywo,cu–kier,her–bata,śmie–tana,ka–wa,se–r,jog–urt,sma–lec,węd–lina,marg–aryna,twa–róg,jaj–ka,buł–ki,kef–ir,mas–ło,maśl–lanka,chle–b,kons–erwa,pasz–tet,maka–ron,dże–m,oli–wa,roga–lik,mió–d,powi–dła.Ćwiczenie 25: JEDZENIEĆwiczenie 26:lekarz–lekarka,krawiec–krawcowa,sekretarz–sekretarka,dentysta–dentystka,śpiewak–śpiewaczka,tancerz–tancerka,kucharz–kucharka,pielęgniarz–pielęgniarka,rolnik–rolniczka,pacjent–pacjentka,wychowawca–wychowawczyni,pacownik–pracownica,ekspedient–ekspedientka,łyżwiarz–łyżwiarka,poseł–posłanka.Ćwiczenie 28:zar-ząd;zeb–ranie;zas–pa;zgo–da;zak–ład;zej–ście;zam–ek;zyg–zak;zab–udowanie;zyd–el;zag–ajnik;zim–no;zad–anie;zie–mniak;zaw–ierucha;zia–rno;zach–ód;zio–ła;zaj–ąc;zą–bki;zal–egłość;zwią–zek;zap–ałki;zmia–na;zer–o;zja–wa;zes–łanie;zło–dziej;zem–sta;zwa–lniać.Ćwiczenie 29: cukierki; imiona; kolory; nazwiska; tańce; alkohole; meble; zwierzęta; materiały; ryby; ciasta; ptaki; markisamochodów;przyprawy.
mały mniejszy najmniejszy
młody młodszy najmłodszy
gruby grubszy najgrubszy
miły milszy najmilszy
ciekawy ciekawszy najciekawszy
jasny jaśniejszy najjaśniejszy
smaczny smaczniejszy najsmaczniejszy
wesoły weselszy najweselszy
trudny trudniejszy najtrudniejszy
brudny brudniejszy najbrudniejszy
mądry mądrzejszy najmądrzejszy
ciemny ciemniejszy najciemniejszy
bogaty bogatszy najbogatszy
groźny groźniejszy najgroźniejszy
ładny ładniejszy najładniejszy
59
Ćwiczenie 30:Czteryporyrokuto:wiosna,lato,jesień,zima.Pierwszymmiesiącemrokujeststyczeń.Drugimdniemtygodniajestwtorek.Dziecikończąwakacjeiidądoszkoływewrześniu.Pierwszymroboczymdniemtygodniajestponiedziałek.BożeNarodzenieobchodzimywmiesiącugrudniu.Marzannętopimypierwszegodniawiosny.Najdłuższydzieńwrokuwypadawmiesiącuczerwcu.Rokmazazwyczaj365dni.Miesiąceletnieto:czerwiec,lipiec,sierpień.Rokkończysię31-egogrudnia.Dniemwolnymodpracyjestniedziela.Najkrótszymmiesiącemrokujestluty.Ćwiczenie 31:KONTYNENT;ŻYRAFA;OLIWA;RĘKA;SŁOŃCE;SZKLANKA;DRUT;KŁADKA;SAMOLOT;DZIADEK.Ćwiczenie 32:drzewo;młotek;temperówka;banan;rękawiczki;chusteczka;firanka;herbata;kolczyki;kapcie;burza;powódź;karetka;kura;łuski;most;pieprz;czekolada;żelazko;klawisze;garnitur;klasztor;naszyjnik;korona;gra;serweta;jajko;pędzel’;dyrektor;jarzębina.Ćwiczenie 33:Polska,Rosja,Czechy,Francja,Hiszpania,Włochy,Dania,Portugalia,Holandia,Belgia,Niemcy,Węgry,Rumunia,Anglia,Grecja,Ukraina,Litwa,Łotwa,Turcja,Kanada,Brazylia,Argentyna,Norwegia,Szwecja,Finlandia,Japonia,Chiny,Australia,Chorwacja,Izrael.Ćwiczenie 34:policjant – łapie przestępców, górnik – wydobywa węgiel, krawiec – szyje ubrania, dentysta – leczy zęby,weterynarz–leczyzwierzęta,sędzia–wydajewyroki,kelner–obsługujegościwrestauracji,położna–przyjmujeporody, okulista – bada i leczy oczy, rolnik – hoduje zwierzęta, uprawia pole, szofer – prowadzi samochód,listonosz–roznosilisty,hydraulik–naprawiainstalacjęwodną,szewc–robibuty,stolarz–robimeble.Ćwiczenie 35:kamizelkasalonjamajkakotjeleńkapturekhaknapadgarnekarbuzkajmakbramatatakostkakroplarynnapolefurtkaciastkobursztynlejekjabłkoryjekkapelakozanockakubekwronakrukzatoragatmiastokrawatsowajajkomamakuraherbatatortczekoladapiesantybiotykmrówkajesieńkanapapoduszkakomputermuzykapiernikkamieńtrąbkamyszkaksiążkalatozmierzchzegarkaloryferbudzikłukkieszeńkartkawróbelrójkukułkajeżrakkawagumadeptakświecadyniakolordeskakalkakremwinosernikklapekgitaramotocyklkadrzimafirmakropkafiguratrasakoncertagentigłamrózarkaelektrykdymliśćindykbudyńrowerkaretkakefirkluseczkabóbrkieliszekanginakluczrybkakabelżabkakupiectalerzkoronkaĆwiczenie 36:
ZWIERZĘTA PRZEDMIOTY
Anakonda Antena
Baran Bicz
Czapla Cegła
Drozd Drzwi
Emu Ekran
Foka Fotel
Gęś Grzejnik
Hiena Hamak
Indyk Igła
Jeż Jajko
Koń Kubeł
Lis Listwa
Łosoś Łopata
Małpa Miska
Nosorożec Nóż
Osioł Obraz
Pawian Parasolka
Ropucha Ruszt
Sęp Stopień
Tygrys Tasak
Uklejka Umywalka
Wiewiórka Wiertło
Zebra Znaczek
60
Ćwiczenie 37
Ćwiczenie 38:PaństwoNowakowiemajątrojedzieci.Sąmałżeństwemod49lat.MieszkająwŁodzi,wŚródmieściu.Ichmieszkaniejestnieduże,jasneiprzytulne.Popołudniuspacerująpoparku.WieczoramipaniAlinaoglądatelewizję.PanWacławgrawszachyzsąsiadem.PaństwoNowakowiemająpięciorownucząt.Bardzolubiąwspominaćdawneczasy.
jabłko jezdnia jarmark jedynak jaszczurka
jutro jeżyny jubilat jodła junak
jajka jadalnia jarmułka jakość jeż
stół serce sernik sokół sól
srebro szansa spokój serdak słońce
suknia sójka sakrament sarkazm stopa
zegar zapałki zapadnia zebra zapis
zbir zespół zastój znajda zeszyt
związek zaspa zator zupa zęby
armata antena amnestia armia alergia
arbuz anons alkohol antybiotyk alarm
artyleria algebra anakonda aparat antypatia
Ćwiczenie 39:
NA GŁOWĘ NA NOGI NA SZYJĘ
SPINKA SANDAŁY NASZYJNIK
MELONIK KALOSZE FULAR
CYLINDER TREPY MUSZKA
BERET SZPILKI ŁAŃCUSZEK
TOCZEK LAKIERKI WISIOREK
JARMUŁKA BAMBOSZE KRAWAT
CZEPEK KLAPKI APASZKA
WELON KOZAKI KOLORATKA
KASZKIET MOKASYNY KORALE
PERUKA CHODAKI PERŁY
61
Ćwiczenie 40:
Ćwiczenie 42:1.PŁOCK3f6f2a4e6d2.GDYNIA1c6b4f3b3a1b3.POZNAŃ3f2b6e3b1b2e4.WROCŁAW2d2c2a4e6f1b2d5.ZAKOPANE3e1b6d2b3f1b3b4b6.WARSZAWA2d1b2c1a6e1b2d1b7.ZIELONAGÓRA6e3a4b2f2a3b1b1c5e2c1b
OWOC KWIAT DRZEWO
MANGO ORCHIDEA BUK
GREJPFRUT CHABER JESION
MANDARYNKA NAGIETEK TOPOLA
ANANAS FREZJA ŚWIERK
MELON KALIA KLON
KIWI BEGONIA GRAB
ARBUZ HIACYNT JODŁA
CYTRYNA AZALIA MODRZEW
BANAN HORTENSJA BRZOZA
62
63
64Lundbeck Poland Sp.z o.o., ul. Krzywickiego 34, 02-078 Warszawa, tel. 22 626 93 00, fax 22 626 93 01, www.lundbeck.pl