1

2

مقدمه و تشكر

"يرفع ا ... الذين امنو منكم والذين اوتوالعلم درجات"

خداوند مقام اهل ايمان و دانشمندان عالم را (در دو جهان )رفيع ميگرداند .

)11(سوره مجادله آيه

شركت طيف گستر پايا، يكي از شركت هاي فعال در عرصه ي مشاوره، طراحي و توليد انواع برد هاي الكترونيكي بوده و گام هاي موثري را در جهت نوآوري و خالقيت در اين زمينه برداشته است كه به كاهش هزينه هاي

ساخت و مونتاژ فيبر و در عين حال به كيفيت باالي آن موجب شده است .

قسمت اصلي كار شركت همان طراحي فيبر است كه بسيار ظريف و حساس و تا حدي مشكل بوده و به صبر ، دقت و مهارت فراواني نياز دارد . پس ايجاد طرح در محيط شماتيك به مرحلهي چاپ ميرسد ؛ چنانچه نمونهي

چاپ شده كوچكترين ايرادي داشته باشد ، برگشت داده ميشود تا اصالح شود ، توجه شود كه اين مدارات بيد با بيشترين دقت ودر كمترين زمان طراحي وتحويل داده شوند .

خصارت زيادي متجه شركت و طراح ميشود . بردهاي ارسالي اگر از لحظ طراحي دچار اشكال باشند آنگاه

در پايان از اين فرصت استفاده كرده و از رفتار گرم و صميمانهي كارمندان شركت تشكر و قدرداني مي نمايم ؛ و و گردآوري pcb كه كمكها و حمايتهاي ايشان در فراگيري طراحي " جناب مهندس گالفشان "همچنين از

اين گزارش نقش مهمي را داشتهاند ، كمال سپاسگذاري را دارم .

3

فهرست مطالب

عنوان صفحه

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5فصل اول : آشنايي با محيط كارآموزي

6 . . . . . . . . . . . ارزيابي مرتبط با رشته ي علمي كارآموزفصل دوم :

6 . . . . . . . . . . . . . معرفي دستگاههاي وشرح نحوه عملكرد آنهابخش اول :

AXIAL CUTTER FORMIG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 دستگاه

7 دستگاه وان قلع . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8 دستگاه كاتر . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

12. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . بخش دوم : مراحل مونتاژ

protel 2.7 . . . . . . . . . . . . . . . . .15 نصب وعملكرد نرم افزار : بخش سوم

15 نحوه نصب نرم افزار . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

16. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . انواع طراحي در محيط نرمافزار

16. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . آموزش نرمافزار براي طراحي و يا كپي برداري

21. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . انتخاب اليه

23. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . كشيدن كادر

24. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . فراخواني المانها از كتابخانه

4

28. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . زمين كردن پشت برد

33. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . انتخاب المان

33. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . تغيير جهت المان

35ابزارهاي موجود در نوار ابزار و كليدهاي ميانبر . . . . . . . . . . . بخش چهارم :

37 كليدهاي ميانبر . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

39فصل سوم : آزمون آموختهها وپيشنهادات . . . . . . . . . . . . . . . . .

39 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . بخش اول : اطالعاتي درباره فيبرها

39بخش دوم : خطاهاي حين آموزش . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

42 بخش سوم : آزمون آموختهها . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5

فصل اول

آشنايي با محيط كارآموزي

ميباشد . باال يي رآشركت طيف گسترپايا داراي فضاي كوچك با كا

.اين شركت داراي كارمندان مختلف بوده كه هر كس بر كار خود وارد بوده و آنرا انجام ميدهد

در ابتدا امر فيبرها توسط رئيس شركت طراحي شده و براي چاپ به تهران فرستاده ميشود و بعد از چاپ شدن فيبرها و رسيدن به شركت ، كارمندان شركت شروع به كار بر روي بردها مينمايند تا عمليات مونتاژ را تماما

انجام دهند و كار خود را چك كردن بردها به اتمام ميرسانند .

عمليات مونتاژ شامل آماده سازي قطعات و قرار دادن آنها در جاي مربوطه بر روي فيبر و وان قلع و ... ميباشد كه شرح هر كدام در فصل بعدي آمده است.

6

فصل دوم

ارزيابي مرتبط با رشته ي علمي كارآموز

معرفي دستگاههاي وشرح نحوه عملكرد آنهابخش اول :

AXIAL CUTTER FORMIGدستگاه تصويري كه در زير مشاهده مينماييد مربوط به دستگاهي ميباشد كه وظيفه برش و فرم دادن به پايه قطعاتي

مانند : ديود ِ مقاومت وخازن و . . . را به عهده دارد و شيوه كار آن به صورت زير است :

ميشوند و توسط نقاله گرد كه در هدايتقطعات را بر روي ريل جلوي كاتر سوار شده و با اهرم اين بردها به جلو حال گردش است پايه قطعات بريده شده و فرم داده ميشوند .

7

دستگاه وان قلع

دستگاه زير مانند واني مي باشد كه از قلع پر شده باشد واين قلع توسط جريان برق آب شده و قابل استفاده بردهايي كه از مرحله مونتاژ خارج شدهاند داخل وان قلع قرار ميگيرند . ميشود و

موجود در اين دستگاه كم شود بايد شمش قلع در آن قرار داده تا دوباره بتوان از آن توجه شود كه هرگاه قلعاستفاده كرد .

8

دستگاه كاتر

بردهايي كه از مرحله وان قلع گذشتند پايههايشان بايد توسط اين دستگاه برش داده شوند به اين صورت كه - و پايههدايت كردهقطعات را بر روي ريلي كه مشاهده ميشود قرار داده و با اهرمي كه داريم اين بردها به جلو

هاي بلند كه زايد هستن را توسط صفحه گرداني كه اين دستگاه قرار داده شده است برش ميدهيم .

پايههاي بردها ميباشد پرتاب شدنشيشهايي كه بر روي اين دستگاه تعبيه شده است به منظور جلوگيري از

9

10

11

ط به بردي است كه از وان قلع خارج شده و هنوز در دستگاه كاتر قرار و مربدشكلي كه در زير مشاهده مينمايينگرفته است .

12

و همانطور كه مشاهده مينمائيد پايههاي پشت رج شده است .اكه از دستگاه كاتر خاست شكل زير مربوط بردي برد براي چك پشت وچك رو آماده ميباشد . حال،برد بريده شده است

13

مراحل مونتاژبخش دوم :

چيده AXIAL CUTTER FORMING ديود و . . .) را با دستگاه ,در ابتدا پايه قطعات (مقاومت -1 بعد بر روي بردهايي كه مدار بر روي آنها چاپ شده است چيده ميشود . و

14

در اين مرحله بردهايي كه بر روي آنها قطعات چيده شدهاند را در ابتدا در رفلكس و سپس در وان قلع -2 قرار ميدهند تا تمام پايه قطعات قلع بگيرند .

با بردها را بر روي دستگاه كاتر سوار كرده و،خارج كردن بردها از وان قلع در اين مرحله بعد از -3

پايه بردها را توسط تيغه اي كه وهدايت ميشونداستفاده از اهرمي كه در كنار آن است بردها را به جلو . در اين دستگاه تعبيه شده است بريده ميشوند

در حال بايد بردها را از پشت بررسي كرد كه آيا به تمام پايهها به ميزان كافي قلع رسيده يا خير و -4. نيازمند قلع هستند با استفاده از هويه قلع كافي را برسانيمكه ي يبه پايههاصورت نياز

15

protel 2.7 نصب وعملكرد نرمافزار بخش سوم :

نحوه نصب نرمافزار :

براي نصب اين نرم افزار مراحل زير را بايد طي نمائيم :

را اجرا مينمائيم. setupاز روي -1

Application _ 4.82 MBدر پنجره باز شده بايد تيك تمام گزينهها را برداشته وفقط تيك گزينه -2 تا نرمافزار تا به پايان نصب شود.مينمائيم را ميزنيم وصبر install را گذاشته و

16

آن را وارد كرد سپس با كمك سريالشماره سپس نرم افزار را اجرا كرده ودر پنجره باز شده بايد ابتدا -3 را ميزنيم.finish وارد كرده ودر نهايت گزينه Act. Code شماره هاي addگزينه

: انواع طراحي در محيط نرمافزار

طراحي افراد در اين محيط -1

. كپي برداري با توجه به طرح ونقشهايي كه داريم -2

آموزش نرمافزار براي طراحي و يا كپي برداري :

17

ميباشد وبايد تنظيمات را به دلخواه mil در ابتدا بايد گفت كه تنظيمات به طور پيش فرض بر حسب تغيير دهييم.

بعد از باز كردن نرمافزار پنجرهايي كه باز شده است را ميبنديم كه به دليل اينكه از قبل چيزي را ذخيره چيزي را مشاهده ميكنيم وگرنه در اين قسمت بايد نام پنجرههايي را كه قبال ذخيره Fileنكردهايم در قسمت

كردهايم را مشاهده نمائيم.

18

باز نمائيم . File\new كرديم بايد پنجره جديد را از مسير Cancelبعد از اينكه پنجره باز شده باال را

حال بايد تنظيمات خودمان را بر روي نرم افزار پياده كنيم :

انجام دهيم بايد مانند شكل از گزينه مشخص شده mmدر ابتدا براي اينكه بتوان تنظيمات را بر حسب از صفحه كليد واحد را عوض نمائيمQ را انتخاب نمائيم. ويا ميتوان با زدن كليد 0.25يكي از اعداد مثال

19

را انتخاب مينمائيم . 1.000mm را باز كرده وگزينه visible grid 1 كركره گزينه currentاز سربرگ

20

را انتخاب نموده و در پنجره other را باز كرده وگزينه visible grid 2 كركره گزينه currentاز سربرگ مينمائيم .ok را نوشته و1000mmباز شده

21

22

انتخاب اليه :

در محيط پروتل تعداد اليههاي فيبر با رنگ آنها مشخص ميشود.براي براي مشاهده كردن رنگ فيبر ها ايتدا را انتخاب نمائيم layersگزينه optionيا از سربرگ را فشار ميدهيم وL وسپس دكمه Oدكمه

در پنجره باز شده فيبرهايي را كه الزم داريم را تيك زده وتيك مابقي را برميداريم ما در اين مرحله به بايد تيك گزينههاي زير را بزنيم :

تيك گزينه هاي زير را ميزنيم Specialدر پنجره باز شده در قسمت

Grid 1 , grid 2 , pad holes , multi layer , keep out

مينمائيم . ok تيك هر دو گزينه را زده و silkscreen overlayو در قسمت

23

را سفيد انتخاب مي كنند.Grid 2 را قرمز و رنگ Grid 1معموال به منظور شفاف تر شدن كار، رنگ

24

كشيدن كادر

keepدر ابتدا بايد براساس ابعادي كه داريم كادر را بكشيم توجه شود كه براي كشيدن كادر حتما بايد از اليه

out و يا از اليه mechanical layer 2 استفاده شود زيرا اگر اشتباها از اليه Botten در هنگام استفاده شود دچار اشتباه شده وكل كادر را زمين در نظر ميگيرد .cncچاپ دستگاه

وجود دارد : وشبراي كشيدن كادر بايد دو ر

را انتخاب كرده وكادر را ميكشيم .Track را فشار دهيم ودر پنجره باز شده گزينه P ميتوان دكمه -1

استفاده كرد تا كادر را بكشيم . 11ميتوان از نماد -2

كه معموال به طور پيشفرض اين اندازه است و اگر نبود با دبل ، باشد 0.3048نكته : اندازه خط كادر بايد

از صفحه كليد اين تنظيم را انجام ميدهيم .tabكليك بر روي خط يا با زدي كلي

25

فراخواني المان از كتابخانه :

را انتخاب نمائيم همانند شكل زير components گزينه Liberyبراي فراخواني المانها كافي است از سربرگ

نام componentsرا زده تا نماد المانها را مشاهده نمائيم واز قسمت displayو در پنجره باز شده گزينه آن الماني را كه انتخاب كردهايم placeالمانها نوشته شده است كه ميتوان آنها را انتخاب كرد و با زدن كلمه

. را ميتوان بر روي صفحه مشاهده كرد و همچنان پنجره كتابخانه باز باشد

حال با اين روش ميتوان تمام المان ها را بياوريم و عمليات كپي برداري را انجام دهيم مانند شكل زير

26

يا المان pad استفاده نمائيم و با دبل كليك بر روي هر 13(سوراخهاي برد) ميتوان از نماد padبراي كشيدن

بعد از دبل كليك padميتوانيم مقياس آنرا به اندازهايي كه ميخواهيم تغيير دهيم البته براي تغيير مقياس هر دايره pad كليك نمائيم تا تغييرات الزم را اعمال نمائيم مثال شكل pad stackكافي است بر روي گزينه

مثلث يا مربع باشد و . . . ,

. مقاومت بهتر است از مقياسي كه در شكل زير مشاهده مينمائيم استفاده كرد pad براي هر

27

خازن بهتر است مشخصات آن به صورت شكل زير باشد : padو براي

28

بايد با توجه به پشت برد مسيرها را رسم نمائيم . براي اين كار دو راه پيش رو ,حال بعد از كشيدن طرح باالداريم :

در هر لحظه پشت برد را نگاه كرده و آنرا طراحي نمائيم . -1

برد را در مقابل نور قرار داده و مسيرهايي را كه مشاهده مينمائيم را رسم كنيم . -2

29

زمين كردن پشت برد

در بعضي از برد مانند برد زير بايد تمام فضاي خاي را زمين كرد به طوري كه به جز تراك (خطهاي نشان دهنده مسير) همه به زمين بايد وصل شوند .

كليك كرده سپس Netlistاز نوار منو روي آيكون براي اينكه بتوانيم كل برد را زمين كنيم كافي است تنظيم ميكنيم . 0.5mm را انتخاب مينماييم سپس در كادر باز شده همه را روي Clearancesگزينهي

بايد دقت شود هر عددي كه در اين قسمت گذاشته مي شود معموال به همان ميزان فاصلهي روي برد دو برابر . ميشودmm 1قرار داديم در نتيجه فاصله به اندازهي 0.5. در اينجا ميشود

30

31

را poly and pland را انتخاب كرده وباز سپس گزينه place گزينه Editحال بايد از نوار منو گزينه Track و در مقابل گزينه 0.2mm عدد Grid sizeانتخاب مينمائيم و در پنجره باز شده در مقابل گزينه

Width 0.3 عدد mm را مينويسيم وok مينمائيم تا عالمت Cursor را مشاهده نمائيم حال بايد دور تا وسط كادر خط را رسم نمائيم . به طور دقيق در، دور برد

پس از اتمام كار مشاهده مينمائيم كه نرمافزار به طور خودكار شروع به زمين كرده بردها مينمايد .

32

33

: اكثر فيبرها نيازمند زمين شدن هستند ولي برخي از مدارات نادر هستند و نياز به زمين ندارند . 1نكته

: در طرح هاي فركانسي بسيار مهم است كه زمين داشته باشيم .2نكته

را انتخاب Polygon Plane از صفحه كليد را فشرده و گزينه ي D : جهت برداشتن زمين ، دكمه ي 3نكته مي نماييم ، سپس در قسمت داخلي كادر كليك ميكنيم .

: هر جايي از فيبر كه قلع ميخورد يعني به زمين وصل شده است .4نكته

از المان كه به جايي وصل نيست را بايد زمين pad : چنانچه در فيبري زمين به كار رفته باشد ، هر 5نكته كنيم.

34

انتخاب المان

را پايين نگه داشته و بر روي المان مورد نظر Ctrlبراي اينكه بتوان الماني را انتخاب كرد كافي است كليد كليك چپ نمائيم .

تغيير جهت المان

درجه خواهد 90 المان به اندازه spaseابتدا بايد الملن مورد نظر را انتخاب نمائيم سپس با فشردن دكمه Rotationچرخيد و يا اگر بخواهيم كمتر بچرخد كافي است بر روي المان دبل كليك كرده و جلوي گزينه

زاويه مورد نظ براي چرخش را مينويسيم .

گاهي براي اينكه الماني را بچرخاانيم و يا هر تغيير دلخواهي بر روي آن اعمال نمائيم به مشكل برخورده و هيچ تغييري بر روي المان مورد نظر اعمال نميشود كه در اين حالت كافي است بر روي المان دبل كليك نموده و

را بر ميداريم تا تغييرات مورد را بتوان بر المان مورد نظر اعمال نمود . primitives lockedتيك گزينه

35

36

ابزارهاي موجود در نوار ابزار و كليدهاي ميانبر بخش چهارم :

. است helpاين نماد

است . repeatاين نماد

است . undoاين نماد

1

11 12 13

14 15 16

2 3 4 5 6 7 8

9 10

17 18

19 20 21 22 23 24

25

26 27 28

1

3

2

37

است وبا كلك بر آن ميتوان كتابخانه را فراخواني كرد . browse liberary اين نماد

بعد از انتخاب اين نماد و با كليك چپ ميتوان هر يك از المانهايي را كه در نقشه آورده ايم را را براي نمائيم . ميدفعات بعد انتخاب

بكشيم . padبا اين المان ميتوان يك

با استفاده از اين المان ميتوانيم خطكشي دور كادر و يا خط كشي پشت كادر استفاده ميشود .

براي نامگذاري از اين نماد ميتوان استفاده كرد .

براي نامگذاري از اين نماد ميتوان استفاده كرد .

براي فيلد كردن (پر كردن شكل با رنگ خاصي در اندازههاي مختلف استفاده ميشود) كاربرد دارد .

كتابخانه را فراخواني مينمايد .

براي كشيدن دايره مورد استفاده قرار ميگيرد كه در اين دايرهها مركز را مشخص كرده وشعاع به دلخواه تغيير ميكند .

قرار دارد) مورد استفاده قرارميگيرد .mouse (فاصلهايي كه بين حركات mouse براي تغيير مقياس حركت

را كه انتخاب كردهايم را با انتخاب اين المان ميتوان آنرا جابجا نمود . pad هر المان يا خط ويا

براي انتخاب كردن هر قسمت ميتوان ازاين نماد استفاده كرد .

مينمايد .cut المانهايي كه انتخاب كردهايم را

نمائيم .zoomيك كادرمستطيلي در اختيار ما قرار داده تا هر قسمتي را كه ميخواهيم

كل محيط شماتيك را نمايش ميدهد .

دستور پرينت است .

دستور ذخيره است .

6

13

11

12

14

15

16

17

18

20

22

23

24

25

26

5

38

است . openدستور

كليدهاي ميانبر

كليد + و - باعث تغيير اليه ميشود

و عكس رابر عهده دارد .zoom عمل page down يا page upكليد

تعيين اليههاL وسپس كليد oكليد

نمايش كل شماتيكZ وسپس كليد Aكليد

CTRL+DEL پاك كردن الماني كه انتخابي

Poli and Pland براي انتخاب كردن N وسپس كليد Sكليد

براي خارج شدن از حالت انتخاب شدهA وسپس كليد Xكليد

M را انتخاب كرده كل شكل را انتخاب نمائيم وسپس كليد 12نكته : براي پشت رو كردن فيبر كافي است نماد را زده و گزينه دوم را انتخاب مينمائيم .

نكته : در هنگام طراحي براي اينكه بتوانيم تراكها را مشاهده نماييم ميتوان برد را در مقابل نور قرار داد و تراكها را مشاهده نمود .

نكته : در بعضي از بردها در شت آنها محدوده ايي را مشاهده كرده كه قلع بسياري دارند براي اين كار بعد از را انتخاب نمائيم همانند برد در مكانهاي مورد نظر را با Botton solderطراحي كامل بردها كافي است اليه اين اليه پر نمائيم . مانند شكل زير

27

39

40

فصل سوم

آزمون آموختهها وپيشنهادات

بخش اول : اطالعاتي درباره فيبرها

در ابزار دو نوع فيبر مورد استفاده قرار ميگيرند كه عبارتاند از استخواني وفايبر .

-فيبرهاي فايبر در فركانسهاي باال كاربرد دارند ولي به دليل گراني به جاي انها از فيبر استخواني استفاده مي

شود چون مقرون به صرفهتر هستند .

در هنگام طراحي در فركانس باال بايد توجه بسيار زيادي به خرج داد زيرا حتي كوچكترين خطايي (مثال كمي تراك جابجا شود و يا شكل تراك را عوض نموده يا حتي اندازه تراكها تغيير كند ) در طراحي باعث شده كه

بردها جواب ندهند و از اين رو به دليل اينكه خازنهاي مورد ستفاده در اين مدارات با توجه به درخواست مشتريان متفاوت است از حد وسط براي طراحي استفاده ميشود تا به مشكلي بر نخوريم .

اكثر فيبرهايي كه در بازار مورد استفاده قرار ميگيرند به صورت دوطرف ميباشند كه در زمان طراحي يك اليه كشيده ميشود و اكثرا از فيبرهاي دوطرفه زماني استفاده top layer و اليه دوم را با Botton layerرا با

از دو طرف بهم متصل padميشوند كه محدوديت در اندازه فيبر و فضا داشته باشيم . در فيبرهاي دوطرفه شده ودر هر طرف برد يكي از اليهها چاپ ميشود .

بخش دوم : خطاهاي حين آموزش

اولين خطايي كه با آن مواجه شده مربوط به اشتباه تشخيص دادن تراكها بود كه باعث شد طراحي اوليه را اشتباه انجام دهم .در شكل زير چند تراك را مشخص كرده ام .

41

ها بود كه فصل قبل توضيحي اجمالي در اينباره دادم . padدومين خطاي مقياس

بين ، وتراك padسومين خطا مربوط به رعايت نكردن فاصلهها است كه در صورت نكردن فاصله كافي بين ميليمتر است ) اتصال ايجاد ميشود . 1 تا 0.5ها ( فاصله مورد نظر حداقل pad بين، تراكها

را حذف نمود و پشت برد را مشاهده top overlyنكته : بعد از طراحي براي بهتر ديدن پشت برد ميتوان اليه نمود .

در شكل زير چند نمونه از خطاها را با فلش مشخص كرده ام .

42

43

بخش سوم : آزمون آموختهها

در اين بخش ميخواهم دو مداري را كه طراحي كردهام نشان بدهم .

برد اول

روي برد

44

پشت برد

45

طراحي اول كه با اشتباه بود

46

طرح چهارم كه اصالح شده طرح باال ميباشد

47

برد دوم

روي برد

48

پشت برد

49

طرح اول كه مشكل دارد

50

طرح سوم