prowadzący: michał rutkowski
DESCRIPTION
Rozliczanie projektów w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2007-2013. Prowadzący: Michał Rutkowski. Dokumenty w Internecie. http://www.wrota.podkarpackie.pl/pl/rpo. Archiwizacja 2007-2013. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
1
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Rozliczanie projektów w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego
na lata 2007-2013
Prowadzący:
Michał Rutkowski
2
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
3
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
4
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Dokumenty w Internecie
http://www.wrota.podkarpackie.pl/pl/rpo
5
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Archiwizacja 2007-2013Beneficjent jest zobowiązany do przechowywania
dokumentacji związanej z realizacją projektu do 31 grudnia 20??r. a ad. pomocy
publicznej przez okres 10 lat od podpisania umowy (rozp. 1083/2006 art. 90 ust. 1a)
6
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Fundusz Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999
Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonywania Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Fundusz Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1260/1999
Akty prawne i dokumenty
7
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Akty prawne i dokumentyRozporządzenie Rady (WE) NR 1341/2008 z dnia 18 grudnia 2008 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1083/2006 w odniesieniu do niektórych projektów generujących dochody
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 539/2010 z dnia 16 czerwca 2010 r. zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 w odniesieniu do uproszczenia niektórych przepisów oraz w odniesieniu do niektórych przepisów w zakresie zarządzania finansowego
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1080/2006 z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1783/1999
8
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Akty prawne i dokumentyUstawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki
rozwoju
Uszczegółowienie Programu wydane przez Ministra Rozwoju
Regionalnego
Krajowe wytyczne dotyczące kwalifikowania wydatków w ramach
funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w okresie
programowania 2007-2013
Wytyczne w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach RPO WP
Zasady promocji projektów dla beneficjentów RPO WP
9
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
10
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Definicje
Dochodu – standardu w UE/nowości w PL
Płatności
Harmonogramu
Rachunku bankowego beneficjenta – wyodrębniony lub nie
Zakończenia realizacji projektu
Wydatków kwalifikowalnych
11
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Projekty generujące dochód
w perspektywie finansowej
2007-2013
12
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Projekty generujące dochód
projekt generujący dochód oznacza jakąkolwiek operację (czytaj
projekt) obejmującą inwestycję w infrastrukturę, korzystanie z której
podlega opłatom ponoszonym bezpośrednio przez korzystających lub
jakąkolwiek operację pociągającą za sobą sprzedaż gruntu lub
budynków lub dzierżawę gruntu lub najem budynków, lub
jakiekolwiek inne odpłatne świadczenie usług (rozp.1083/2006 art. 55
ust. 1)
13
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Kwalifikowalne wydatki na projekty generujące dochód nie
przekraczają bieżącej wartości kosztu inwestycji pomniejszonej
o bieżącą wartość dochodu netto z inwestycji w danym okresie
odniesienia dla:
– inwestycji w infrastrukturę; lub
– innych projektów, w przypadku gdy możliwe jest obiektywne
oszacowanie dochodu z wyprzedzeniem.
Projekty generujące dochód (rozp.1083/2006 art. 55 ust. 2)
14
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Projekty generujące dochód (rozp.1083/2006 art. 55 ust. 2)
W przypadku gdy nie wszystkie koszty inwestycji są kwalifikowalne do współfinansowania, dochód netto zostaje przyporządkowany pro rata do kwalifikowalnych i niekwalifikowalnych części kosztu inwestycji.
Przy obliczeniach instytucja zarządzająca uwzględnia okres odniesienia właściwy dla danej kategorii inwestycji, kategorię projektu, zwykle oczekiwaną rentowność dla danej kategorii inwestycji, zastosowanie zasady „zanieczyszczający płaci” oraz, w stosownych przypadkach, zasadę sprawiedliwości w powiązaniu ze względną zamożnością danego państwa członkowskiego.
15
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Cel prezentacji
Przedstawienie istoty luki w finansowaniu projektów
Przedstawienie podstaw metodyki wyliczenia
poziomu dofinansowania projektów generujących
dochód
16
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Plan prezentacjiPodstawowe definicje
Podstawowe zasady obliczania luki finansowej
Luka finansowa - określenie poziomu dofinansowania projektu
Zasady określenia poziomu dofinansowania
Wyłączenia ze stosowania luki finansowej
Ewentualne błędy w prowadzonych analizach
17
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Definicje pojęćDochód, dochód netto
jest różnicą pomiędzy przychodami (w tym wartość
rezydualna) a kosztami operacyjnymi,
poziom dofinansowania jest obniżany wyłącznie w
przypadku wystąpienia dochodu, nie przychodu,
wyliczany jest dla projektu, a nie dla całego
przedsięwzięcia,
18
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Definicje pojęć
Okres odniesienia przyjęty na potrzeby analizy
rozumiany jest jako okres, za który należy sporządzić
prognozę przepływów pieniężnych generowanych
przez projekt, licząc od roku poniesienia pierwszych
wydatków związanych z faktyczną realizacją projektu.
19
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Definicje pojęć
Okresy odniesienia w sektorach:
Gospodarka wodno-ściekowa – min. 30 lat
Odpady – min. 15 lat
Energetyka 15-25 lat
Koleje – 30 lat
Porty morskie i lotnicze – 25 lat
Drogi 25- 30 lat
Przemysł – 10 lat
Inne – 15 lat
20
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Definicje pojęćWartość rezydualna
Ma określić, ile projekt jest wart na koniec okresu podlegającego analizie (wartość złomu, ale także wartość dochodów wykraczających poza okres analizy, jeśli ekonomiczna żywotność danej infrastruktury jest dłuższa, np. dla kanalizacji.)
Szczegółowa prognoza wolnych przepływów pieniężnych sporządzana jest bowiem na okres od kilkunastu do kilkudziesięciu lat.
Po ich upływie zakłada się, że przedsięwzięcie nadal będzie generować dochody i dlatego ich wartość nie sposób pominąć
21
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Definicje pojęć
Dyskontowanie
Dyskontowanie to proces obliczania obecnej wartości (bieżącej
wartości) dochodów/nakładów, które wystąpią w przyszłości.
Jeżeli znamy przyszłą wartość korzyści (lub straty) to obecną
wartość możemy obliczyć z wykorzystaniem odpowiednich
wzorów matematycznych.
Wartość bieżąca = wartość zdyskontowana
22
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Określenie rzeczywistego (właściwego) poziomu dofinansowania EFRR
Art. 55 ust. 2 Rozporządzenia przyjmuje metodę luki w finansowaniu jako podstawę obliczania dotacji UE, przewidując, iż wydatki kwalifikowane nie mogą przekraczać bieżącej wartości kosztu inwestycji pomniejszonej o bieżącą wartość dochodu netto z inwestycji
Wydatki kwalifikowane odnoszą się do wartości zdyskontowanej (bieżącej) ponieważ inwestycja realizowana może być przez kilka lat,
Wykorzystuje się je wyłącznie dla wyliczenia poziomu luki finansowej (w %).
23
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Określenie rzeczywistego (właściwego) poziomu dofinansowania EFRR
Istota „ luki w finansowaniu”
„luka w finansowaniu” w danym projekcie oznacza
zdyskontowaną cześć kosztu inwestycji, która nie jest pokryta
dochodem netto z projektu,
„luka” i poziom dofinansowania określany jest przez wzór
matematyczny,
24
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Lukę finansową:Stosuje się do wszystkich projektów, niezależnie od
wielkości dochodu,
Stosuje się jednakowo do wszystkich projektów,
niezależnie od funduszu (EFRR i Fundusz Spójności)
Obniża się poziom wydatków kwalifikowanych, a nie
stopę dofinansowania.
25
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Podstawą określenia luki finansowej i poziomu dofinansowania są przepływy pieniężne uwzględniające:
Zdyskontowane nakłady inwestycyjne
Zdyskontowane przychody projektu
Zdyskontowane koszty operacyjne projektu
Zdyskontowaną wartość rezydualną
26
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Podstawowe zasady
Brane są pod uwagę wyłącznie elementy związane z
przepływami finansowymi oraz wartość rezydualna,
Nie bierze się pod uwagę, amortyzacji i tworzonych
rezerw, gdyż nie wiążą się bezpośrednio z
wydatkowaniem środków.
27
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Podstawowe zasadyWszystkie projekty mają jednakowy poziom dofinansowania
odnoszący się do wydatków kwalifikowanych;
Poziom ten jest odzwierciedlony w tabelach finansowych
programu/ działania,
Każdy projekt ma indywidualnie wyliczaną „kwotę decyzji”,
zależną od dochodów– która określa maksymalny poziom
wydatków kwalifikowanych,
Wydatki wykraczające poza lukę finansową nie są
kwalifikowane do dofinansowania,
28
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Podstawowe zasadyDochód uwzględniany jest na etapie składania wniosku o dofinansowanie (na podstawie prognoz),
Powinien obejmować wszystkie dochody, także te np. pośrednio związane z realizacją inwestycji (może to być np. sprzedaż drewna powstałego z wycinki drzew),
Tylko w sytuacji, w której dany dochód nie został uwzględniony na etapie wniosku, będzie konieczne jego odliczenie w ramach wniosku o płatność.
29
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Kroki przy ustalaniu dotacji z UE
Wyliczenie stopy luki finansowej, tj. wyliczenie wartości bieżącej dochodów (przychody – koszty operacyjne+ wartość rezydualna),
Odniesienie jej do wartości bieżącej inwestycji.
Określenie „ kwoty decyzji”, tj. pomnożenie kosztów kwalifikowanych przez stopę luki finansowej.
Określenie maks. kwoty dofinansowania: pomnożenie „kwoty decyzji” przez stopę dofinansowania z priorytetu/działania (najczęściej 85%).
30
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
I. Wyliczenie stopy luki finansowejNiezbędne dane:
DIC – zdyskontowany (bieżący) koszt całkowity inwestycji.
DNR – zdyskontowany (bieżący) dochód netto (dochody-koszty operacyjne+ wartość rezydualna).
Max EE – maksymalne kwalifikowane wydatki = zdyskontowany koszt inwestycji (DIC) – zdyskontowany dochód netto (DNR).
Luka finansowa: Maksymalne wydatki kwalifikowane (Max EE) /zdyskontowany (bieżący) koszt inwestycji DIC
31
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Kroki przy ustalaniu dotacji z UE
II. Podstawa poziomu dofinansowania tj. kwota decyzji
(DA) = Luka finansowa (R) * koszty kwalifikowane
(EC)
III. Obliczenie wielkości (maksymalnej) dotacji UE
– Dotacja UE = DA* Max CRpa (maksymalna
wielkość współfinansowania dla osi
priorytetowej/działania, np. 85%)
32
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
PrzykładLp.
Wartość niezdyskonto
wana
Wartość zdyskontowana
1 Okres odniesienia (lata) 302 Finansowa stopa dyskontowa 5%3 30 793 063,604 27 403 162,715 5 646 089,166 1 128 498,187 4 928 170,728 1 984 928,869 4 071 740,0410 23 331 422,6711 Luka w finansowan. (%) = (10/4) 85,14%12 30 793 063,6013 26 217 630,05
14Maksymalna stopa współfinansowania osi priorytetowej (%) 85%
15 22 284 985,5416 Stopa dofinansowania (%) (15)/(3) 72,3701%
Parametry
Łączny koszt inwestycji (PLN, N)Łączny koszt Inwestycji (PLN, D)Wartość rezydualna (PLN, N)Wartość rezydualna (PLN,D)Dochody (PLN, D)
Kwota wskazana w decyzji, tj. „kwota, do której stosowana jest
Maksymalny poziom dofinansowania = (13)*(14)
Koszty operacyjne (PLN, D)Dochód netto = (7) - (8) + (6)Wydatki kwalifik.(art.. 55 ust. 2) = (4) - (9)
Koszy kwalifikowalne (PLN,N)
33
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Wyłączenia ze stosowania luki finansowej
Projekty podlegające zasadom pomocy publicznej, art. 55 ust. 6 rozp. 1083, „Niniejszego artykułu nie stosuje się do projektów podlegających zasadom dotyczącym pomocy publicznej w rozumieniu art. 87 Traktatu.”
Niezależnie od formy pomocy publicznej ( de minimis, pomoc regionalna, sektorowa, …) zasad luki finansowej dla projektów generujących dochód nie stosuje się;
Projekty o koszcie całkowitym poniżej 1 mln €;
Projekty w których dochody nie pochodzą z opłat użytkowników, ale np. pokrywane są z budżetu państwa czy gminy (art. 55 ust. 1).
34
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Wyłączenia ze stosowania luki finansowej
W analizie finansowej (np. dla celów wykazania trwałości) taki dochód może i powinien być wykazany jako element pokrycia powstającej luki,
Projekty, w których przychód nie przekracza kosztów operacyjnych, art. 55 ust. 2
Dochód netto odpowiada różnicy pomiędzy przychodami operacyjnymi a kosztami operacyjnymi, jeżeli ten „dochód netto” wynosi zero lub jest ujemny, nie ma mowy o pomniejszaniu kosztu inwestycji, a więc beneficjent nie musi obawiać się obniżenia dofinansowania,
35
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Potencjalne błędyNiespójne stosowanie założeń – część danych jest wyrażona w cenach stałych, część danych jest wyrażona w cenach zmiennych,
Nieuwzględnienie wartości rezydualnej, lub jej uwzględnienie w niezdyskontowanej wysokości,
Pominięcie niektórych kosztów operacyjnych,
Nieprzejrzyste założenia,
Nieuwzględnienie kosztów niekwalifikowalnych przy wyliczaniu luki,
Uwzględnienie amortyzacji w kosztach operacyjnych,
36
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
PodsumowanieCelem analizy dla projektów generujących dochód
jest wykazanie potrzeb finansowych projektu (tj. że
dla jego realizacji niezbędna jest dotacja ze środków
publicznych) i ustalenie właściwego (maksymalnego)
dofinansowania z funduszy UE.
Różnicowaniu podlega poziom wydatków
kwalifikowanych, a nie poziom dofinansowania.
Zasadę luki w finansowaniu stosuje się do każdego
poziomu dochodów, a nie tylko do tzw. dochodów
znaczących.
37
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Wytyczne Komisji EuropejskiejDokument roboczy nr 4 „ Wytyczne dotyczące metodologii przeprowadzania analizy kosztów i korzyści” z sierpnia 2006 r.http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docoffic/working/sf2000_en.htm
dostępne także w języku polskim,obejmują w zakresie luki finansowej nie tylko duże projekty,mają charakter indykatywny,Państwa członkowskie mogą i są zachęcane do wydania swoich wytycznych, które w uzasadnionych przypadkach mogą się różnić od wytycznych KE.
38
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Wytyczne Komisji Europejskiej
Część E i H.2 załącznika XXI do rozporządzenia
1828/2006 algorytm wyliczania dofinansowania
(stosować należy nie tylko dla dużych projektów).
39
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Wytyczne Ministerstwa Rozwoju Regionalnego
Wytyczne w zakresie wybranych zagadnień
związanych z przygotowaniem projektów
inwestycyjnych, w tym generujących dochód, 15
stycznia 2009 r.
40
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Pomoc publiczna
w ramach programów
operacyjnych
41
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Wielkości wkładu funduszy w przypadku inwestycji objętych pomocą publiczną:
W odniesieniu do pomocy publicznej w rozumieniu
art. 87 Traktatu pomoc publiczna przyznana w
ramach programów operacyjnych podlega pułapom
określonym dla pomocy publicznej (rozp. 1083/2006
art. 54 ust. 4)
42
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Montaż finansowy Koszt całkowity realizacji projektu
Koszty kwalifikowane Koszty
niekwalifikowane
Rozporządzenie 1083/2006
Fundusz
strukturalnyWkład własny
Wkład
pieniężnyWkład pieniężny
Wkład niepieniężny (art. 56 ust. 2c)
43
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Zasada obliczania
kosztu kwalifikowanego gruntu
(rozp. 1080/2006 art. 7 ust. 1b)
44
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Zasady i termin realizacji projektu
Beneficjent za wszystko odpowiada i nie może przenieść na inny
podmiot praw i obowiązków
– Nie wyklucza to możliwości upoważnienia innego podmiotu do
ponoszenia wydatków kwalifikowalnych
Beneficjent zobowiązuje się realizować projekt zgodnie z wnioskiem i
harmonogramem rzeczowo-finansowym
– Te mogą podlegać aktualizacji
45
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Zmiana zakresu rzeczowego projektuzmiana w zakresie rzeczowym projektu opisanym najpierw we wniosku o dofinansowanie, a później w umowie o dofinansowanie, możliwa jest jedynie w wyjątkowych, uzasadnionych przypadkach.
Wymaga spełnienia przez Beneficjenta szeregu warunków umożliwiających udzielenie zgody przez IZ na dokonanie takiej korekty umowy. Beneficjent powinien udowodnić łączne spełnienie następujących warunków:
• brak możliwości przewidzenia przez Beneficjenta na etapie wniosku o dofinansowanie konieczności wykonania dodatkowych zadań w projekcie (np. zakupienia dodatkowego niezbędnego sprzętu);
• rozszerzenie zakresu rzeczowego projektu jest konieczne do jego prawidłowej realizacji (brak zgody na rozszerzenie zakresu rzeczowego projektu co najmniej w sposób istotny ograniczy możliwość realizacji projektu przez Beneficjenta);
46
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Zmiana zakresu rzeczowego projektu• zmiana zakresu rzeczowego projektu jest dopuszczalna jedynie po
przeprowadzeniu testu zgodności zaproponowanych nowych warunków realizacji projektu z kryteriami wyboru projektów do dofinansowania (nie jest dopuszczalna zmiana Umowy w zakresie warunków realizacji projektu, w rezultacie której projekt przestałby spełniać kryteria wyboru projektów, według których był oceniany, zawarte w dokumencie Kryteria wyboru projektów w ramach RPO WP oraz w zakresie warunków realizacji Projektu, której rezultatem byłoby nieprzyznanie projektowi dofinansowania w czasie, gdy projekt podlegał ocenie w ramach procedury wyboru projektów;
• wydatki poniesione na rozszerzony zakres rzeczowy projektu nie mogą skutkować zwiększeniem kosztów realizacji projektu pokrywanych ze środków europejskich i pochodzą z oszczędności wygenerowanych w projekcie.
47
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
• W przypadku projektów polegających na zakupie sprzętu i aparatury zgoda na zmianę zakresu rzeczowego projektu co do zasady może mieć miejsce, jeśli Beneficjent zamiast wyrobów ujętych we wniosku o dofinansowanie zaproponuje wyroby nowocześniejsze, uwzględniające drastyczny postęp technologiczny, czego nie mógł przewidzieć na etapie składania wniosku o dofinansowanie.
• Argument jakim jest wygenerowanie oszczędności w projekcie, nie stanowi uzasadnienia do rozszerzenia zakresu rzeczowego projektu.
• Każdy wniosek o zmianę zakresu rzeczowego projektu podlega indywidualnemu rozpatrzeniu, pod kątem spełnienia przez Beneficjenta powyższych warunków, ale również mając na uwadze dotychczasową realizację projektu oraz aktualną sytuację Beneficjenta.
Zmiana zakresu rzeczowego projektu
48
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Wartość projektu i źródła finansowania
Koszt całkowity a wydatki kwalifikowalne– Konsekwencje nieujawnienia wydatków
niekwalifikowalnych
Środki funduszu/dofinansowanie – zawsze max kwotowy / % na sztywno lub max
Jak ujmować wydatki wykraczające poza maksymalną kwotę wydatków kwalifikowalnych?
Coroczny obowiązek przekazywania prognozy wydatków!
49
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Wysokość dofinansowania
Dofinansowanie a pomoc publiczna
Obowiązek niezwłocznego informowania o możliwości
powstania oszczędności
50
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Kwalifikowalność wydatków oraz płatności
Okres kwalifikowania wydatków - nie dla każdego początek
stanowi 1 stycznia 2007r.!!!
Obowiązek corocznego składania oświadczenia o
kwalifikowalności VAT
Refundacje/zaliczki
Co z odsetkami od zaliczek – oddajemy czy nie?
51
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Za datę poniesienia wydatku przyjmuje się:W przypadku wydatków pieniężnych:– dokonanych przelewem lub obciążeniową kartą płatniczą
– datę obciążenia rachunku bankowego podmiotu ponoszącego wydatek;
– dokonanych kartą kredytową lub podobnym instrumentem płatniczym o odroczonej płatności – datę transakcji skutkującej obciążeniem rachunku karty kredytowej lub podobnego instrumentu;
– dokonanych gotówką – datę faktycznego dokonania płatności;
W przypadku wkładu niepieniężnego – datę faktycznego wniesienia wkładu.
52
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Rozliczanie wydatków
Częstotliwość składania wniosków o płatność
Warunki przekazania dofinansowania – musimy dalej kserować
faktury…
Brak gwarantowanych terminów refundacji – każdy musi liczyć na
dostępność środków na rachunku IZ
Obowiązek ujawniania wszelkich dochodów
– nie dotyczy pomocy publicznej
Kontrola przed płatnością końcową min. 5%
53
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Załączniki do wniosku o płatność* (1/3):
Poświadczone za zgodność z oryginałem kopie faktur/innych dokumentów księgowych o równoważnej wartości dowodowej, potwierdzających dokonanie wydatków kwalifikowalnych.
Poświadczone za zgodność z oryginałem kopie dokumentów potwierdzających odbiór/wykonanie prac, np. protokoły odbioru – dotyczy to tylko przypadków, gdy dokumenty te są wymagane przepisami prawa lub umową z wykonawcą/dostawcą.
Poświadczone za zgodność z oryginałem kopie wyciągów z rachunku bankowego beneficjenta przedstawiające dokonane operacje bankowe lub kopie przelewów bankowych wygenerowanych elektronicznie na których widnieje adnotacja „zaksięgowano dnia…” lub pokrewna, potwierdzających poniesienie wydatków za okres, którego dotyczy wniosek o płatność.
54
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Załączniki do wniosku o płatność (2/3):– Zgodność z oryginałem kopii dokumentu poświadczana jest przez
umieszczenie np. słów „za zgodność z oryginałem”/”zgodnie z oryginałem”, oraz daty i odręcznego podpisu osoby z pionu finansowego (np. główny księgowy) lub innej osoby upoważnionej pisemnie przez beneficjenta, wraz z podaniem pełnionej funkcji/stanowiska służbowego w instytucji składającej wniosek (np. pieczątka).
Inne dokumenty (gdy są wymagane zgodnie z umową o dofinansowanie); w szczególności:– w przypadku zakupu urządzeń, które nie zostały zamontowane –
poświadczone jw. za zgodność z oryginałem kopie protokołów odbioru urządzeń, przyjęcia na magazyn z podaniem ich miejsca składowania,
– poświadczone jw. kopie dokumentów potwierdzających realizację danego projektu lub jego części zgodnie z wnioskiem o dofinansowanie projektu (np. wymagane dyplomy, certyfikaty, dokumenty potwierdzające realizację PZP);
55
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Załączniki do wniosku o płatność (3/3):Beneficjent wnosi zabezpieczenie prawidłowej realizacji Umowy nie później niż w terminie 30 dni od dnia zawarcia Umowy, przed złożeniem pierwszego wniosku o płatność na kwotę nie mniejszą niż wysokość łącznej kwoty dofinansowania.
Beneficjent zobowiązany jest corocznie, wraz z pierwszym wnioskiem o płatność składanym w danym roku, przedkładać oświadczenie o kwalifikowalności podatku VAT wraz z zaświadczeniem właściwego urzędu skarbowego o statusie podatnika VAT.
Beneficjent zobowiązany jest przedłożyć wraz z pierwszą fakturą/innym dokumentem księgowym o równoważnej wartości dowodowej, wyrażonych w walucie obcej, informację o zasadach ujętych w polityce rachunkowości stosowanych do rozliczeń związanych z transakcjami walutowymi.
56
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Minimalny zakres opisu oryginału faktury (1/4)
Na pierwszej stronie oryginału (zgodnie z wymogiem Komisji Europejskiej):– Adnotacja: „Projekt jest współfinansowany ze środków
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa w ramach RPO WP na lata 2007-2013”. W przypadku, gdy projekt nie jest współfinansowany z budżetu państwa zwrot „oraz ze środków budżetu państwa ” nie jest zamieszczany.
– Adnotacja: „Ujęto we wniosku o płatność z dnia …” (dzień – miesiąc- rok w dowolnym formacie - data podpisania pierwszej wersji wniosku o płatność).
57
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Minimalny zakres opisu oryginału faktury (2/4)Na drugiej stronie oryginału:
Numer umowy o dofinansowanie projektu.
Tytuł projektu,
Opis związku wydatku z projektem – należy zaznaczyć, do której kategorii wydatku, przedstawionej we
wniosku o dofinansowanie realizacji projektu, odnosi się wydatek opisany fakturą/innym dokumentem o równoważnej wartości dowodowej wraz z podaniem pozycji z faktury, wartości wydatku kwalifikowanego z wyszczególnieniem podatku od towarów i usług (VAT).
– W przypadku, gdy dokument zawiera różne kategorie wydatków, należy wymienić wszystkie z podaniem ich wartości.
– Ponadto, jeżeli występują również wydatki niekwalifikowalne, należy wskazać ich wartość tak aby suma wydatków kwalifikowalnych i niekwalifikowalnych była tożsama z wartością całkowitą dokumentu.
58
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Minimalny zakres opisu oryginału faktury (3/4)Informacja o poprawności formalnej i merytorycznej,
Opis w zakresie stosowania ustawy PZP:– Na fakturze należy zamieścić adnotację, iż wydatki
wykazane na fakturze są poniesione w zgodzie z ustawą Prawo Zamówień Publicznych– poprzez podanie Dz.U. i nr art. (podany art. będzie wskazywał na powód stosowania ustawy do danych wydatków lub na powód wyłączenia przepisów ustawy).
– W przypadku wydatków co do których nie stosuje się ustawy PZP i nie można ich przypisać do art. 4 w/w ustawy należy wskazać podstawę prawna na podstawie której wydatek został poniesiony.
Informacja, czy dany wydatek jest wydatkiem inwestycyjnym, czy bieżącym
59
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Minimalny zakres opisu oryginału faktury (4/4)Beneficjenci rozliczający VAT proporcjonalnie zobowiązani są do złożenia oświadczenia o ustalonej proporcji obliczonej zgodnie z art. 90 ust .2-6 ustawy o podatku od towarów i usług.
W przypadku braku możliwości opisania oryginału dokumentów księgowych na odwrocie, istnieje możliwość sporządzenia opisu na dodatkowej kartce pod warunkiem:– wskazania numeru i daty wystawienia opisywanego
dokumentu.– trwałego złączenia z opisywanym dokumentem księgowym
poprzez sklejenie i– opatrzenie pieczęcią z nazwą jednostki zagiętych lewych
górnych rogów.
60
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Obowiązek ujawniania dochodówBeneficjent ma obowiązek ujawniania wszelkich dochodów, które powstaną w związku z realizacją projektu.
Każdy dochód uzyskany w ramach projektu pomniejsza kwotę kolejnych płatności na rzecz beneficjenta w ramach projektu.
Dochód zostaje odjęty od wydatków kwalifikowalnych w całości lub proporcjonalnie do tego, w jakim stopniu do jego osiągnięcia przyczynił się projekt realizowany w ramach programu operacyjnego.
Instytucją odpowiedzialną za dokonywanie odpowiedniego pomniejszenia jest podmiot zatwierdzający wniosek o płatność.
61
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Nieprawidłowe wykorzystanie dofinansowania
Może zostać stwierdzone nie tylko podczas realizacji projektu,
ale w całym okresie archiwizacji dokumentów
Zwrot dofinansowania następuje wraz z odsetkami jak dla
zaległości podatkowych
62
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Pozostałe warunki przyznania dofinansowania
Bezwzględny zakaz podwójnego finansowania
Obowiązek informowania o wszystkich innych
dofinansowywanych projektach
Obowiązek zapewnienia trwałości projektu
63
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Zakaz podwójnego finansowaniaPodwójne finansowanie oznacza niedozwolone zrefundowanie całkowite lub częściowe danego wydatku dwa razy ze środków publicznych - wspólnotowych lub krajowych.Podwójnym finansowaniem jest w szczególności:– zrefundowanie tego samego wydatku w ramach dwóch różnych
projektów współfinansowanych ze środków funduszy strukturalnych lub Funduszu Spójności.
– zrefundowanie kosztów podatku VAT ze środków funduszy strukturalnych lub Funduszu Spójności, a następnie odzyskanie tego podatku ze środków budżetu państwa w oparciu o Ustawę o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. z późn. zm.
– zakupienie środka trwałego z udziałem środków dotacji krajowej, a następnie zrefundowanie kosztów amortyzacji tego środka trwałego w ramach funduszy strukturalnych lub Funduszu Spójności.
64
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Podwójnym finansowaniem nie jest w szczególności:finansowanie wkładu własnego ze środków zarówno zwrotnych jak i
bezzwrotnych pozyskanych ze źródeł zewnętrznych przez
beneficjenta (z zastrzeżeniem sytuacji, w której beneficjent jako
wkład własny wnosi do projektu wkład niepieniężny, który był
wcześniej współfinansowany ze publicznych środków krajowych lub
wspólnotowych – taka sytuacja będzie uznana za podwójne
finansowanie);
pozyskanie środków na prefinansowanie wkładu wspólnotowego
w formie kredytu lub pożyczki, pod warunkiem, iż nie zostaną
umorzone.
65
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
KONTROLE KRZYŻOWEweryfikacja przestrzegania zasady zakazującej podwójnego
współfinansowania
66
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Ze względu na cele kontroli wyróżnia się:kontrolę krzyżową programu, której celem jest wykrywanie i eliminowanie podwójnego finansowania wydatków w ramach jednego PO;
kontrolę krzyżową horyzontalną, której celem jest wykrywanie i eliminowanie podwójnego finansowania wydatków w ramach różnych PO;
kontrolę krzyżową międzyokresową, której celem jest wykrywanie i eliminowanie podwójnego finansowania wydatków w ramach PO dwóch perspektyw finansowych;
67
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Podmioty kontrolująceIZ – odpowiedzialne za zapewnienie kontroli krzyżowych programu, każda w swoim PO oraz za zapewnienie kontroli krzyżowych horyzontalnych z projektami Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013.IK NSRO – przeprowadza kontrole krzyżowe horyzontalne i międzyokresowe, za wyjątkiem kontroli krzyżowych horyzontalnych z projektami PROW 07-13.
Kontrola krzyżowa horyzontalna z projektami PROW 07-13to kontrola, podczas której sprawdza się, czy na fakturze lub dokumencie o równoważnej wartości dowodowej nie występuje stempel Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (poświadczający opłacenie przez Agencję danej faktury).
68
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Technika prowadzenia kontroli krzyżowychKontrole krzyżowe horyzontalne i międzyokresowe:
zgodnie z procedurami IK NSRO, w oparciu o dane zgromadzone w KSI SIMIK 07-13 oraz SIMIK 2004-2006,wybór podmiotów do kontroli – raz na kwartał, co najmniej 5% beneficjentów identyfikowanych wg nr NIP, realizujących więcej niż 1 projekt w różnych PO oraz co najmniej 5% beneficjentów realizujących projekty w ramach dwóch perspektyw finansowych,oprogramowanie do prowadzenia operacji na danych: Oracle Discoverer Plus, MS Excel.
69
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Technika prowadzenia kontroli krzyżowych
Kontrole krzyżowe programu:
zgodnie z procedurami poszczególnych IZ,
dostęp do baz danych KSI SIMIK 07-13 przyznany
wyznaczonym pracownikom IZ,
zalecana weryfikacja każdego wniosku o płatność, z
możliwymi odstępstwami (ze względu na wykonalność i
skuteczność kontroli), akceptowanymi przez
IK NSRO.
70
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Trwałość projektu (rozp. 1083 art. 57)Państwo członkowskie lub Instytucja Zarządzająca zapewniają, że operacja zachowuje wkład funduszy, wyłącznie jeżeli operacja ta, w terminie pięciu lat od zakończenia operacji lub trzech lat od zakończenia operacji w państwach członkowskich, które skorzystały z możliwości skrócenia tego terminu w celu utrzymania inwestycji lub miejsc pracy stworzonych przez MŚP, nie zostanie poddana zasadniczym modyfikacjom:– mającym wpływ na jej charakter lub warunki jej realizacji lub
powodującym uzyskanie nieuzasadnionej korzyści przez przedsiębiorstwo lub podmiot publiczny; oraz
– wynikającym ze zmiany charakteru własności elementu infrastruktury albo z zaprzestania działalności produkcyjnej.
71
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Zabezpieczenie
W jakiej wysokości?
W jakiej formie?
Na jak długo?
72
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Stosowanie PZP/konkurencyjność
Obowiązek przekazywania do IZ dokumentacji związanej z
prowadzeniem procedur z automatu na gruncie umowy!
Ewentualne korekty finansowe za naruszenie zgodnie z
taryfikatorem
Jak nie PZP to specjalne reguły!
73
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Monitoring i sprawozdawczość
Beneficjent zobowiązany jest systematycznie monitorować
przebieg realizacji projektu
Obowiązek ten wykracza poza okres realizacji projektu!
Funkcję sprawozdania z perspektywy 2004-2006 pełni w
perspektywie 2007-2013 wniosek o płatność
74
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Monitoring
75
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Monitoring
76
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Kontrola i audyt
Każdy kto sięga dofinansowanie zobowiązuje się poddać
kontroli w całym okresie archiwizacji dokumentów
Istnieje obowiązek przekazywania IZ informacji oraz zaleceń
pokontrolnych innych instytucji!
77
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Obowiązki informacyjne
Niby „oczywista oczywistość”, a w praktyce
niechlujstwo na każdym kroku!!!
78
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
79
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
80
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
81
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
82
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
83
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Jeśli zaistniała konieczność dokonania reprodukcji na kolorowym tle, należy najpierw umieścić wokół prostokąta biały pasek o szerokości równej 1/25 wysokości tego prostokąta
84
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Zmiany w projekcie i umowie
Do kiedy beneficjent może je zgłaszać?
Zmiany a wielkość dofinansowania
Obostrzenia w przesuwaniu środków pomiędzy kategoriami
Zmiany wymagające zmiany umowy w formie aneksu
85
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Rozwiązanie umowy
W praktyce nie grozi gdy beneficjent i IZ współpracują ze sobą,
ufają sobie wzajemnie i rozumieją, że „jadą na jednym wózku”
86
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
KONTROLA
87
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Obiektywne ustalenie stanu zaawansowania
projektu pod względem rzeczowym i finansowym,
zgodności faktycznej realizacji z zapisami umowy
dofinansowania projektu, prawdziwości i
prawidłowości poniesienia wydatków i
wywiązywania się Beneficjenta końcowego z
nałożonych na niego obowiązków
Kontrola projektów - cel
88
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Wszystkie dokumenty związane z realizacją projektu, np.
dzienniki budowy, faktury, sprawozdania monitoringowe i
inne
Przeprowadzana kontrola dotyczy całości realizowanego
projektu, w tym również części finansowanej ze środków
prywatnych
Beneficjent nie może odmówić prawa wglądu
w dokumenty, jeżeli dotyczą one realizacji projektu, nawet
uzasadniając to faktem, że np. dane wydatki zostały
pokryte ze środków własnych
Kontrola projektów - dokumenty
89
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
zgodność kopii z oryginałami
potwierdzenie kwalifikowalności wydatków
ujęcie poniesionych wydatków w systemie finansowo – księgowym
przechowywanie dokumentacji
zgodność realizacji projektu z wytycznymi i zaleceniami
potwierdzenie usunięcia nieprawidłowości
Kontrola projektów sprawdza:
90
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Wszelkie naruszenie przepisów prawa wspólnotowego lub
prawa krajowego wynikające z działania lub zaniedbania ze
strony podmiotu zaangażowanego w realizację projektu,
które spowodowało lub mogło spowodować szkodę w
ogólnym budżecie Wspólnot lub w budżetach, które są
zarządzane przez Wspólnoty, albo też w związku z
nieuzasadnionym wydatkiem (Rozporządzenie Rady z dnia
18 grudnia 1995 r. nr 2988/95/WE dotyczące ochrony
interesów finansowych Wspólnot Europejskich.)
Nieprawidłowości – co to takiego?
91
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
System informowania o nieprawidłowościach
Nota o nieprawidłowości
Raporty o nieprawidłowościach (bieżące i kwartalne)
Zestawienia nieprawidłowości (miesięczne i
kwartalne):
podlegające raportowaniu,
nie podlegające raportowaniu
92
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Nota o nieprawidłowości
Nota jest sporządzana w przypadku stwierdzenia
nieprawidłowości przez instytucje zaangażowane we
wdrażanie i zarządzanie PO (na skutek kontroli lub na
podstawie informacji uzyskanych od innego organu
kontrolującego), polegającej na wykorzystaniu przez
beneficjenta przekazanych środków finansowych
niezgodnie z ich przeznaczeniem lub umową o
dofinansowanie projektu.
93
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Raporty o nieprawidłowościach (bieżące)
Raportowaniu do Komisji Europejskiej (European Anti – Fraud Office OLAF) podlega wykrycie lub uzasadnione podejrzenie wystąpienia:
oszustwa,
działań prowadzących do zaistnienia nieprawidłowości, która ma lub może mieć zupełnie nowy, nieznany wcześniej charakter,
działań prowadzących do zaistnienia nieprawidłowości, która ma lub może mieć swoje następstwa poza terytorium Polski.
94
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Nieprawidłowości niepodlegające raportowaniu
Nie ma konieczności informowania Komisji Europejskiej (OLAF) o:
nieprawidłowościach odnoszących się do kwot poniżej 10000 EUR,
nieprawidłowościach zgłoszonych dobrowolnie w formie pisemnej przez beneficjenta przed ich wykryciem przez odpowiednie instytucje, zarówno przed jak i po dokonaniu płatności,
popełnieniu błędu w odniesieniu do zakwalifikowania projektu do dofinansowania, jednak błąd wykryto przez wypłatą środków
błędzie lub zaniedbaniu, które zostało wykryte przed dokonaniem płatności i nie skutkuje żadnymi karami administracyjnymi ani sądowymi.Powyższe nieprawidłowości ujęte są w kwartalnych zestawieniach nieprawidłowości niepodlegających raportowaniu.
95
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Metody wykrycia nieprawidłowościwstępne czynności sprawdzające,
kontrola finansowa, kontrola podatkowa, kontrola skarbowa,
kontrola dokumetacji w trakcie realizacji,
kontrola na miejscu realizacji projektu,
kontrola wspólnotowa,
doniesienie,
skarga lub zażalenie,
informacja prasowa.
96
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Przykłady nieprawidłowościdotyczące rozliczania płatności oraz prawidłowości dokumentów księgowych (np. brak, błędne lub sfałszowane rozliczenie; niedopełnienie obowiązku przedstawienia rozliczenia),
dotyczące wniosków o dofinansowanie i przedstawionych dokumentów (np. nieprawidłowy, niekompletny lub sfałszowany wniosek lub dokumentacja),
dotyczące kwalifikowalności (np. projekt nie powinien być realizowany w ramach działania),
dotyczące warunków zawartych w umowie (np. niedotrzymanie terminów, odmowa poddania się kontroli, naruszenie zasad zamówień publicznych),
dotyczących realizacji projektu (np. niewykonane lub niezakończone przedsięwzięcie; zrealizowane niezgodnie z przepisami, naruszenie zasad współfinansowania projektu).
97
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Instytucja Zarządzająca uzyskuje informacje o nieprawidłowościach na podstawie:
Raportów o nieprawidłowościach (bieżące oraz kwartalne) oraz zestawień nieprawidłowości (podlegających i niepodlegających raportowaniu) przesyłanych przez Instytucje Wdrażające,
Czynności kontrolnych przeprowadzonych przez pracowników IPoś każda informacja o nieprawidłowości (podlegającej i/lub niepodlegającej raportowaniu) powinna być załącznikiem do informacji pokontrolnej,
Informacji uzyskanych od innych pracowników IPoś, np. oddziałów, audyt wewnętrzny − każda informacja o nieprawidłowości (podlegającej i/lub niepodlegającej raportowaniu) powinna być sporządzana w formie notatki,
Wyników kontroli przesyłanych przez Urzędy Kontroli Skarbowej,
Informacji uzyskanych od innych podmiotów zaangażowanych w kontrole środków PO (m. in. Instytucję Zarządzającą, NIK, RIO, audyt).
98
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Przykłady najczęstszych nieprawidłowości - doświadczenia ZPORR
naruszenie przepisów ustawy Prawo Zamówień Publicznych (np. zawarcie umowy w terminie niezgodnym z PZP, treść zawartych umów nie zawiera postanowień zawartych w SIWZ, wykonanie zamówienia jest niezgodne z przedłożoną ofertą i zawartą umową, personel realizujący projekt nie jest wyłaniany zgodnie z PZP),
nie wniesienie w wyznaczonym terminie lub brak zabezpieczenia środków własnych inwestycji,
braki formalne dokumentacji.
99
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Odzyskiwanie środków
Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju IZ odpowiadają za odzyskiwanie kwot nienależnie wypłaconych beneficjentom, w tym przede wszystkim środków, o których mowa w art. 211 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.).
W przypadku stwierdzenia wystąpienia nieprawidłowości skutkującej obowiązkiem zwrotu środków przez beneficjenta, IZ wydaje decyzję na podstawie art. 211 ust. 4 ustawy o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.), określającą kwotę przypadającą do zwrotu i termin, od którego nalicza się odsetki.
100
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Odzyskiwanie środkówNiezależnie od wydania decyzji o zwrocie, przed stwierdzeniem
czy zgłoszone naruszenie prawa stanowi nieprawidłowość w
rozumieniu przepisów Rozporządzenia Rady (WE) 1083/2006,
instytucja która zawarła z beneficjentem umowę o
dofinansowanie projektu może wstrzymać płatności w ramach
projektu do czasu ostatecznego wyjaśnienia sprawy, z
zastrzeżeniem możliwości wyłączenia z wniosku o płatność
zakwestionowanego wydatku i poświadczenia pozostałej
wnioskowanej kwoty.
101
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Wykrycie nieprawidłowości przez organy zewnętrzne
Źródłem informacji o przypadkach wystąpienia naruszenia prawa/nieprawidłowości mogą być również wyniki postępowań prowadzonych przez instytucje i organy nieuczestniczące w systemie wdrażania programów współfinansowanych ze środków strukturalnych UE (np. GIKS, NIK, RIO, organy ścigania) oraz informacje uzyskane w związku z tymi postępowaniami.
Instytucja uczestnicząca w systemie zarządzania funduszami strukturalnymi i Funduszem Spójności (IP II, IP lub IZ), która otrzyma tego typu informacje, powinna dokonać oceny, czy naruszenie prawa stwierdzone przez instytucję zewnętrzną jest nieprawidłowością w rozumieniu Rozporządzenia Rady (WE) 1083/2006. Jeżeli dany przypadek zostanie uznany za nieprawidłowość, informacje te są przesyłane do właściwych instytucji zgodnie z systemem raportowania
102
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Obowiązek informowania organów ściganiaSzczególnej uwagi wymagają przypadki podejrzenia nadużycia finansowego (oszustw). Podejrzenie nadużycia finansowego powinno zostać zgłoszone do organów ścigania przez instytucję, która wykryła bądź uzyskała uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa na zasadach i warunkach wynikających z właściwych przepisów.
W przypadku, gdy podejrzenie nadużycia finansowego zostało zgłoszone do organów ścigania przez IP II/IP, jest ona również zobowiązana do powiadomienia o zaistniałym zdarzeniu niezwłocznie i w formie pisemnej właściwej IZ PO/RPO.
103
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Ochrona informacjiInformacje na temat nieprawidłowości zawarte w raportach/zestawieniach podlegają ochronie ze względu na umieszczone w nich dane osobowe oraz szczegółowe opisy praktyk prowadzących do wystąpienia nieprawidłowości.
W związku z powyższym informacje o nieprawidłowościach gromadzone i przetwarzane na podstawie Rozporządzenia Komisji (WE) 1828/2006 są wykorzystywane wyłącznie „do użytku służbowego”.
Pojęcie „do użytku służbowego” oznacza, że dane informacje są wykorzystywane na potrzeby działań służbowych podejmowanych przez poszczególnych pracowników i w oparciu o zakres obowiązków im przypisany.
104
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Ochrona informacjiW celu zapewnienia wyłącznie służbowego wykorzystania tych informacji instytucje odpowiedzialne za przekazywanie informacji o nieprawidłowościach są zobowiązane do:– przesyłanie raportów/zestawień oraz nośników danych w
zaklejonej kopercie dołączonej do pisma przewodniego;– zapewnienia właściwej ochrony podczas gromadzenia,
przetwarzania i przekazywania powyższych informacji zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. nr 101, poz. 926 ze zm.).
105
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Kurs EuroZgodnie z art. 36 ust. 2 Rozporządzenia Komisji (WE) 1828/2006 kwoty wydatków poniesionych w walucie krajowej, stanowiące potencjalną lub faktyczną szkodę finansową IZ, należy w momencie sporządzania raportu/zestawienia przeliczać na EURO.
Przeliczenia dokonuje się wg miesięcznego obrachunkowego kursu wymiany stosowanego przez KE w miesiącu, w którym wydatek został zaksięgowany przez IC danego programu operacyjnego. Sposób przekazania ww. informacji przez IC do IZ odbywa się na zasadach ustalonych pomiędzy tymi instytucjami. Kurs księgowy KE jest publikowany w każdym miesiącu na stronie internetowej pod adresem:
http://europa.eu.int/comm/budget/inforeuro/index.cfm?fuseaction=home&Language=en
106
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Kurs EuroDopuszcza się stosowanie aktualnego obrachunkowego kursu wymiany KE w sytuacji, gdy wydatek nie został zaksięgowany przez IC. W takiej sytuacji należy zamieścić odpowiednią informację na temat zastosowanego kursu i powodów, dla których niemożliwe było zastosowanie kursu, o którym mowa wyżej.
W przypadku zmian kursu, o którym mowa wyżej, w trakcie kolejnych kwartałów należy zastosować kurs zgodny z Rozporządzeniem Komisji (WE) 1828/2006 oraz zamieścić stosowną informację o zmianie kursu.
W przypadku „niejednorazowej” refundacji nieprawidłowego wydatku, odbywającej się etapami poprzez składanie kolejnych wniosków o płatność, do przeliczenia całkowitej kwoty nieprawidłowości stosuje się kilka kursów w zależności od miesiąca, w którym poszczególne części wydatku zostały zaksięgowane przez IC.
107
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Obszary wrażliwe na wystąpienie nieprawidłowości
Zamówienia publiczne, w tym w szczególności:– niezastosowanie ustawy Prawo zamówień publicznych,– zastosowanie niewłaściwego trybu zamówienia publicznego,– niedochowanie warunków związanych z udzieleniem zamówienia
publicznego np. błędne ogłoszenie o zamówieniu, niedotrzymanie terminów dotyczących ogłoszenia o zamówieniu lub terminu rozpatrywania ofert,
– nierówne traktowanie wykonawców,– zatajenie związków kapitałowych i osobowych z wykonawcą;
108
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Obszary wrażliwe na wystąpienie nieprawidłowości
Przyznanie dofinansowania nieuprawnionemu beneficjentowi, w szczególności wskutek przedstawienia przez beneficjenta fałszywych dokumentów;
Refundacja wydatków niekwalifikowalnych, w tym w szczególności:– podwójne sfinansowanie tego samego wydatku np. zrefundowanie
podatku VAT podlegającego zwrotowi w oparciu o ustawę z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54 poz. 535 z późn. zm.),
– zrefundowanie wydatku podlegającego finansowaniu w ramach innego programu współfinansowanego ze środków publicznych,
– wydatków niezwiązanych z realizowanym projektem,– wydatków nieuzasadnionych (zbędnych),
109
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Obszary wrażliwe na wystąpienie nieprawidłowości
Refundacja wydatków niekwalifikowalnych, w tym w szczególności:– wydatków zawyżonych – często dotyczy to kosztów osobowych,
nieujawniania otrzymanych rabatów,– wydatków poniesionych na szkolenia, związanych z
uczestnictwem osób formalnie niekwalifikujących się do udziału w szkoleniu,
– wydatków, które nie zostały faktycznie poniesione,– nieuwzględnienie przychodów uzyskiwanych przez beneficjenta w
związku z realizowanym projektem;
Przedstawianie we wniosku o płatność niekompletnej, nieprawidłowej lub sfałszowanej dokumentacji potwierdzającej poniesienie wydatków;
110
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Obszary wrażliwe na wystąpienie nieprawidłowości
Brak realizacji przez beneficjenta działań przewidzianych w projekcie;
Wystąpienie nieprawidłowości w ramach innych projektów realizowanych przez beneficjenta w przeszłości.
111
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Najczęściej wykrywane nieprawidłowości
112
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Nieprawidłowości zgłoszone przez państwa członkowskie do KE za 2006 r.-analiza OLAF
3444 nieprawidłowości, 704 mln EUR, 1,83% budżetu na rok 2006
0
50000000
100000000
150000000
200000000
250000000
ESDEITELPTUKFRPLNLIESEFIBEHUATCZSKLTDKLVEESILUMTCY
0
100
200
300
400
500
600
700
800
irregular amounts n° of irregularities
113
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE Analiza OLAF rok 2007Nieprawidłowości zgłoszone przez państwa członkowskie do KE
za 2007 r.-analiza OLAF
114
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Nieprawidłowości zgłoszone do KE za okres od 1.05.2004 r. do 31.12.2008 r.
812 zgłoszonych nieprawidłowości
68,2 mln EUR - kwota N wykrytych przed płatnością72,7 mln EUR - kwota N wykrytych po płatności17 mln EUR - kwota pozostająca do odzyskania
1,04% - kwota nieprawidłowości w stosunku do wartości wniosków o refundację złożonych do KE
115
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Program/ Fundusz
Ilość nieprawidłowości Kwota nieprawidłowości [EUR]
zgłoszonych do KE
przed płatnością
po płatności
zgłoszonych do KE
wykrytych przed płatnością
wykrytych po płatności
ZPORR 360 149 211 35 419 724 20 578 943 14 840 781
ROL 262 191 71 12 069 762 9 173 174 2 896 588
SPOT 45 36 9 10 386 430 7 319 069 3 067 361
WKP 42 28 14 10 446 991 9 324 566 1 122 425
RZL 41 1 40 67 479 561 20 726 790 46 752 771
FS 28 1 27 1 130 652 14 491 1 116 161
INTERREG 17 5 12 1 784 933 662 391 1 122 542
EQUAL 13 2 11 597 477 55 999 541 478
RYBY 3 2 1 567 681 384 800 182 881
PT 1 0 1 35 285 0 35 285
Suma 812 415 397 139 918 496 68 240 223 71 678 273
115
Nieprawidłowości za okres 1.05.2004 – 31.12.2008
116
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Typy nieprawidłowości zgłoszonych do KE
błędy i braki w księgowości
2%
niewykonane przedsięwzięcie
2%nieprawidłowe
dokumenty potwierdzające
4%
nieprzestrzeganie warunków
3%wydatki
niekwalifikowalne18%
wydatki niezwiązane z
projektem4%
pozostałe21%
fałszowanie dokumentów/niepra
wdziwe oświadczenia
18%
zamówienia publiczne
28%
117
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Nieprawidłowości za okres 1.05.2004 – 31.12.2008
PODSUMOWANIE→ Całkowita kwota N zgłoszonych do KE – 140 mln EUR→ Prawie połowa kwoty N wykryta przed płatnością – ponad 68 mln EUR→ Do końca grudnia 2008 r. odzyskano 77 % kwoty nieprawidłowo wypłaconej, ponad 16 mln
EUR pozostaje jeszcze do odzyskania
→ najwyższa w ramach ZPORR, SPOT, SPO ROL→ brak kwoty niemożliwej do odzyskania
→ 213 przypadków postępowań organów ścigania (26% wszystkich zgłoszonych nieprawidłowości)
→ najwięcej w ROL (122) oraz ZPORR (73)→ 29 spraw zakończonych wyrokiem sądu
→ Największe ryzyka związane z obszarem zamówień publicznych, fałszowaniem dokumentów, wydatkami niekwalifikowalnymi
118
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Najczęściej wykrywane przypadki-zamówienia publiczne i oszustwa
119
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Zestawienie popełnianych przez Beneficjentów błędów i naruszeń (ustalenia audytorów Komisji Europejskiej)
Zamówienia dodatkowe - udzielenie dodatkowego zamówienia temu samemu wykonawcy w przypadku, gdy nie wystąpiły wystarczające powody do zastosowania procedury udzielania zamówień dodatkowych. Ogłoszenie o zamówieniu – mimo zmiany warunków udziału w postępowaniu (np. zmiana treści ogłoszenia czy wydłużenie terminu składania ofert), Zamawiający nie ogłaszają stosownej informacji o zmianie we właściwym publikatorze.
Ogłoszenie o zamówieniu – brak informacji, w jaki sposób kryteria wyboru wyznaczone dla indywidualnego wykonawcy powinny być spełniane przez konsorcjum.
Ogłoszenie o zamówieniu – brak w ogłoszeniu informacji, jakie dokumenty mogą składać wykonawcy zagraniczni jako dokumenty potwierdzające spełnienie warunków udziału w postępowaniu.
Ogłoszenie o zamówieniu – brak dowodu potwierdzającego publikację ogłoszenia o przetargu na roboty w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
120
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Zestawienie popełnianych przez Beneficjentów błędów i naruszeń (ustalenia audytorów Komisji Europejskiej)
Kryteria wyboru – nakładanie ograniczeń, co do możliwości spełnienia niektórych kryteriów wyboru łącznie przez wszystkich członków konsorcjum.
–Przykład 1- średnie roczne zyski z działalności operacyjnej oferenta w ostatnich 3 latach obrachunkowych nie mogą być niższe niż określona kwota pieniędzy, w odniesieniu do konsorcjum wymóg ten może być spełniony łącznie, ale przynajmniej w 50% przez jednego z członków konsorcjum. Tymczasem, zdaniem audytorów KE, tak sformułowany warunek jest sprzeczny z samym celem tworzenia konsorcjum - przedsiębiorstwa, które samodzielnie nie mogłyby realizować zamówienia zawiązują konsorcjum, aby wspólnie spełnić wymagania.
–Przykład 2 - oświadczenia dotyczące spełnienia wymogów przewidzianych w art. 22 ust 1 Pzp (wiedza, doświadczenie, możliwości techniczne, sytuacja finansowa i ekonomiczna) musiał przedstawić każdy członek konsorcjum indywidualnie. Tymczasem, zdaniem audytorów KE konieczność spełniania kryteriów przez każdego z członków konsorcjum jest sprzeczna z samym celem tworzenia konsorcjum.
121
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Zestawienie popełnianych przez Beneficjentów błędów i naruszeń (ustalenia audytorów Komisji Europejskiej)
Kryteria wyboru - używanie przez Zamawiających dyskryminujących i odstraszających kryteriów wyboru.– Zamawiający w SIWZ przedstawił kryteria, odnoszące się do właściwości
wykonawcy, w tym także jego pracowników (np. narodowości), co jest niedopuszczalne. Jako przykład nierównego traktowania potencjalnych wykonawców i ograniczenia konkurencji wskazano też wymóg posiadania minimalnego doświadczenia zawodowego liczonego od momentu uzyskania przez pracownika wykonawcy polskich uprawnień budowlanych oraz posiadanie doświadczenia zawodowego w zakresie nadzoru nad projektem realizowanym na terytorium Polski. Audytorzy KE zwrócili uwagę, iż wymóg członkostwa pracowników w izbach zawodowych czy też posiadania właściwych uprawnień (budowlanych itp.) w rozumieniu polskiego prawa bez jednoczesnego dopuszczenia równoważnych kwalifikacji zdobytych w innych państwach członkowskich jest naruszeniem Dyrektywy 89/48/EWG. Zdaniem audytorów KE należy dążyć do wyeliminowania wszelkich kryteriów wyboru, które mogą mieć dyskryminujące lub odstraszające skutki dla potencjalnych wykonawców ze wszystkich krajów członkowskich.
122
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Zestawienie popełnianych przez Beneficjentów błędów i naruszeń (ustalenia audytorów Komisji Europejskiej)
Kryteria wyboru - ograniczenia w możliwości podwykonawstwa. – Nakładanie ograniczeń poprzez zastrzeżenie Zamawiającego, że
część zakresu robót nie może być powierzona podwykonawcy. Zdaniem audytorów KE podwykonawstwo powinno być dozwolone w każdej sytuacji.
Podział zamówienia – przypadek, gdy roboty udzielone na podstawie odrębnych zamówień, w różnych sekcjach są podobne, wszystkie sekcje są zlokalizowane w tym samym obszarze (przyległe) oraz wymagają tej samej fachowej wiedzy ze strony wykonawcy może oznaczać, że Zamawiający dokonuje sztucznego podziału zamówienia celem uniknięcia stosowania zapisów ustawy, dotyczących wartości zamówienia powyżej tzw. progów unijnych.
123
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Zestawienie popełnianych przez Beneficjentów błędów i naruszeń (ustalenia audytorów Komisji Europejskiej)
Inne uchybienia wskazywane przez audytorów KE:
Brak wystarczających powodów do zastosowania przez beneficjenta procedury przyspieszonej podczas udzielania zamówienia publicznego. Zastosowanie skróconych terminów w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego możliwe jest więc tylko i wyłącznie na warunkach określonych w przepisach:– Dyrektywa 2004/18/WE – art. 38.8– Dyrektywa 2004/17/WE – art. 45.4– Dyrektywa 93/36/EWG – art. 12.1 – Ustawa Pzp – art. 49.3, 52.4, 52.5
Brak w dokumentacji przetargowej przedstawionej audytorom, dokumentów umożliwiających prześledzenie sposobu wyboru wykonawcy.
Umowa na nadzór inwestorski w projekcie była zawarta na okres krótszy niż umowa na wykonanie robót, tymczasem stały nadzór powinien być zapewniony przez cały okres realizacji robót.
124
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE
Zestawienie popełnianych przez Beneficjentów błędów i naruszeń (ustalenia audytorów Komisji Europejskiej)
Celem objęcia przedłużonego okresu robót stałym nadzorem, proponuje się udzielenie zamówienia uzupełniającego na pełnienie nadzoru, co wcześniej zostałoby przewidziane odpowiednim zapisem w SIWZ.
Tablice informacyjne były ukryte za drzewami, co powodowało ograniczoną widoczność informacji o współfinansowaniu projektu ze środków unijnych.
Złe zaplanowanie robót przez beneficjenta (np. zbyt optymistyczne harmonogramy realizacji projektu tj. takie, które nawet przy najbardziej pozytywnym przebiegu procedur nie mogą być dotrzymane; występowanie robót dodatkowych, które można było przewidzieć na etapie projektowania).
Niekwalifikowalność wydatków związanych z realizacją projektu – deklarowanie przez Beneficjentów wydatków z przed okresu kwalifikowalności programu; wymóg posiadania dowodu potwierdzającego poniesienie wydatków w okresie kwalifikowalności programu.