przewodnik pracy w ft8 - sp9kaj.com · przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych...

56
Przewodnik pracy w FT8 Pracuj ze Światem na KF używając nowej emisji cyfrowej Opracowane przez Gary Hinson ZL2IFB Version 1.9 Febuary 2018 Tłumaczenie na język polski: Ryszard Gała ’Dick’ SP9GR – Luty 2018 Przypis od tłumacza: O oryginale angielskim: Pomimo, że artykuł dotyczy konkretnych i trudnych rzeczy o FT8 - zapewne nowych dla wielu czytających - napisany jest przez Garego Hinson ZL2IFB - bardzo przystępnym i żywym językiem. Autor podaje wiele znaczących informacji dotyczących tej młodej emisji cyfrowej w sposób szczegółowy, przejrzysty, zrozumiały dla przeciętnego czytelnika a przy tym bardzo luźnym językiem nie stroniąc od żartów i własnych przemyśleń w tym temacie. Tłumacząc niektóre fragmenty sam szczerze się ubawiłem (HI). Jak sam autor zaznaczył dokument jest stale poprawiany i uzupełniany – to tłumaczenie dotyczy wersji 1.9 pobranej 05 lutego 2018r. W chwili publikacji tego tłumaczenia mogą się ukazać kolejne wersje oryginału dostępne na http://www.g4ifb.com/FT8_Hinson_tips_for_HF_DXers.pdf Teraz i coś ode mnie: 1) Podobnie jak autor oryginału muszę zastrzec, że jako tłumacz niniejszego dokumentu nie ponoszę żadnej odpowiedzialności za skutki wykorzystania informacji zawartych w tłumaczonym tekście. Czytający ten dokument ma pełną swobodę w jego interpretacji a wykorzystujący treści zawarte w nim czyni to na własne ryzyko i własną odpowiedzialność („open licence BSD”). 2) Nie jestem profesjonalnym tłumaczem języka angielskiego. Doświadczenie na tym polu zdobywałem w swojej wieloletniej inżynierskiej karierze automatyka i informatyka podczas korzystania z jedynej dostępnej angielskiej literatury technicznej oraz niemal 50-cio letniego stażu radioamatora krótkofalowca. 3) Nie jestem ekspertem od FT8 ani nie mam własnego doświadczenia w FT8 i co gorsza nie mogę udzielić żadnego wsparcia w tym temacie, gdyż sam na ten moment jej nie używam. 4) Tłumaczenie z j. angielskiego poniższego tekstu przeprowadzone zostało metodą 'odręczną' - nie maszynową - stąd też można zauważyć charakterystyczne i subiektywne podejście w takim przypadku do tekstu. Dla zachowania zgodności z oryginałem tłumaczony tekst nie był uzupełniany moimi komentarzami ani też wstawkami od tłumacza. Pomimo chęci oddania w jak największym stopniu pierwotnego sensu oryginału zapewne nie udało mi się tego w 100% dokonać - ale się przynajmniej starałem 5) Przepraszam wszystkich ‘ekspertów’ języka polskiego za wszystkie błędy stylistyczne (dobór słów i niekiedy przestawny szyk zdania - angielski) i ewentualne błędy ortograficzne, interpunkcji oraz 'literówki', justowania, odsyłacze itp. Proszę o szczyptę wyrozumiałości i pobłażliwości dla 'old man-a' (i taryfę ulgową dla emeryta!). Poza tym, zawsze można sięgnąć do oryginału angielskiego! 6) Z wielką życzliwością zawsze przyjmę wszelkie rzeczowe uwagi i konstruktywną krytykę w tematyce wykonanej przeze mnie roboty translatora dla poprawienia, jakości tekstu - kierowane na mój adres e-mail. 7) Tłumaczony tekst nie jest ograniczony jakimikolwiek prawami tłumaczącego. Proszę jedynie przy kopiowaniu i jego swobodnym wykorzystaniu we własnych opracowaniach oraz cytując fragmenty tekstu honorować prawa intelektualne autora oryginału - podając oryginalne źródło. Mam nadzieję, że niniejszy tekst w języku polskim umożliwi zapoznanie się z tą ciekawą emisją wielu polskim amatorom emisji cyfrowych - zwłaszcza tym wszystkim, którzy stawiają pierwsze kroki na tym polu. Życzę ciekawej lektury i oczywiście udanych startów na FT8 Vy73 Ryszard, SP9GR PS. Nie mogę obiecywać ani tym bardziej zagwarantować ciągłej aktualizacji tego dokumentu. Mam nadzieję, że znajdzie się w SP jakiś zespół lub zapalony amator emisji cyfrowych, który pociągnie dalej ten temat.

Upload: phamnga

Post on 28-Feb-2019

233 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

Page 1: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Pracuj ze Światem na KF używając nowej emisji cyfrowej

Opracowane przez Gary Hinson ZL2IFB Version 1.9 Febuary 2018

Tłumaczenie na język polski: Ryszard Gała ’Dick’ SP9GR – Luty 2018

Przypis od tłumacza: O oryginale angielskim:

Pomimo, że artykuł dotyczy konkretnych i trudnych rzeczy o FT8 - zapewne nowych dla wielu czytających - napisany jest

przez Garego Hinson ZL2IFB - bardzo przystępnym i żywym językiem. Autor podaje wiele znaczących informacji dotyczących

tej młodej emisji cyfrowej w sposób szczegółowy, przejrzysty, zrozumiały dla przeciętnego czytelnika a przy tym bardzo

luźnym językiem nie stroniąc od żartów i własnych przemyśleń w tym temacie. Tłumacząc niektóre fragmenty sam szczerze

się ubawiłem (HI).

Jak sam autor zaznaczył dokument jest stale poprawiany i uzupełniany – to tłumaczenie dotyczy wersji 1.9 pobranej 05

lutego 2018r. W chwili publikacji tego tłumaczenia mogą się ukazać kolejne wersje oryginału dostępne na

http://www.g4ifb.com/FT8_Hinson_tips_for_HF_DXers.pdf

Teraz i coś ode mnie:

1) Podobnie jak autor oryginału muszę zastrzec, że jako tłumacz niniejszego dokumentu nie ponoszę żadnej

odpowiedzialności za skutki wykorzystania informacji zawartych w tłumaczonym tekście. Czytający ten dokument ma

pełną swobodę w jego interpretacji a wykorzystujący treści zawarte w nim czyni to na własne ryzyko i własną

odpowiedzialność („open licence BSD”).

2) Nie jestem profesjonalnym tłumaczem języka angielskiego. Doświadczenie na tym polu zdobywałem w swojej

wieloletniej inżynierskiej karierze automatyka i informatyka podczas korzystania z jedynej dostępnej angielskiej literatury

technicznej oraz niemal 50-cio letniego stażu radioamatora krótkofalowca.

3) Nie jestem ekspertem od FT8 ani nie mam własnego doświadczenia w FT8 i co gorsza nie mogę udzielić żadnego wsparcia

w tym temacie, gdyż sam na ten moment jej nie używam.

4) Tłumaczenie z j. angielskiego poniższego tekstu przeprowadzone zostało metodą 'odręczną' - nie maszynową - stąd też

można zauważyć charakterystyczne i subiektywne podejście w takim przypadku do tekstu.

Dla zachowania zgodności z oryginałem tłumaczony tekst nie był uzupełniany moimi komentarzami ani też wstawkami od

tłumacza. Pomimo chęci oddania w jak największym stopniu pierwotnego sensu oryginału zapewne nie udało mi się tego w

100% dokonać - ale się przynajmniej starałem

5) Przepraszam wszystkich ‘ekspertów’ języka polskiego za wszystkie błędy stylistyczne (dobór słów i niekiedy przestawny

szyk zdania - angielski) i ewentualne błędy ortograficzne, interpunkcji oraz 'literówki', justowania, odsyłacze itp. Proszę

o szczyptę wyrozumiałości i pobłażliwości dla 'old man-a' (i taryfę ulgową dla emeryta!). Poza tym, zawsze można sięgnąć

do oryginału angielskiego!

6) Z wielką życzliwością zawsze przyjmę wszelkie rzeczowe uwagi i konstruktywną krytykę w tematyce wykonanej przeze

mnie roboty translatora dla poprawienia, jakości tekstu - kierowane na mój adres e-mail.

7) Tłumaczony tekst nie jest ograniczony jakimikolwiek prawami tłumaczącego. Proszę jedynie przy kopiowaniu i jego

swobodnym wykorzystaniu we własnych opracowaniach oraz cytując fragmenty tekstu honorować prawa intelektualne

autora oryginału - podając oryginalne źródło.

Mam nadzieję, że niniejszy tekst w języku polskim umożliwi zapoznanie się z tą ciekawą emisją wielu polskim amatorom

emisji cyfrowych - zwłaszcza tym wszystkim, którzy stawiają pierwsze kroki na tym polu.

Życzę ciekawej lektury i oczywiście udanych startów na FT8

Vy73 Ryszard, SP9GR

PS. Nie mogę obiecywać ani tym bardziej zagwarantować ciągłej aktualizacji tego dokumentu. Mam nadzieję, że znajdzie się

w SP jakiś zespół lub zapalony amator emisji cyfrowych, który pociągnie dalej ten temat.

Page 2: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 1

Przewodnik pracy w FT8

Opracowany przez Gary Hinson ZL2iFB Wersja 1.9 Luty 2018

(tłumaczenie na język polski – Ryszard Gala SP9GR – Styczeń 2018)

Od odpalenia jej w połowie 2017 roku,

nowa

emisja cyfrowa wystartowała jak rakieta. Około połowy dzisiejszych QSO KF jest na FT8

Dane dzięki Club Log

Tnx Michael G7VJR

Page 3: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 2

Przypis od tłumacza: ......................................................................................................................... 0

1 Wprowadzenie .......................................................................................................................... 3

2 Zaczynamy tutaj ........................................................................................................................ 4

3 Ważne: precyzyjne ustawienie czasu .......................................................................................... 5

4 Ważne: poziomy nadawania ...................................................................................................... 7

5 Ważne: poziomy odbioru ......................................................................................................... 10

6 Inne ustawienia WJST-X ........................................................................................................... 14

7 Jak odpowiadać na CQ ............................................................................................................. 15

8 Jak wołać CQ ........................................................................................................................... 17

9 Ogólne/różne wskazówki pracy w FT8 ...................................................................................... 19

10 Znaki specjalne ........................................................................................................................ 34

11 Ekspedycje DX-owe z FT8 ......................................................................................................... 37

12 Usterki, błędy i sugestie usprawnień ........................................................................................ 39

13 Zamykanie i potwierdzenia ...................................................................................................... 40

Dodatek A: o FT8 ............................................................................................................................ 42

Dodatek B: FT8 – podniesienie przykrywki ...................................................................................... 43

Dodatek C: FT8 logowanie i wyszukiwanie ...................................................................................... 44

Dodatek D: Za i przeciw w FT8 ........................................................................................................ 46

Dodatek E: Przypadki użycia FT8 simpleks kontra split .................................................................... 47

Najnowsze zmiany w tym dokumencie

Wersja Data Zmiany

1.9 3 Lut 2018 Więcej korekt. Dodano zastrzeżenia prawne. Nowe porady dotyczące

oszczędzania energii USB. Zauważono skaczącą kulkę. Więcej informacji o używaniu DSP NR.

1.8 23 Sty 2018

Kolejna wskazówka dla pracy ze stacjami o złożonych znakach. Różne

wskazówki i ulepszenia w całym ciągu (tnx Martin G0HDB and Olaf DK2LO).

Zamiany pomiędzy sekcjami 7 i 8 dla bardziej logicznej kolejności.

1.7 21 Sty 2018

Dodanie tytułowego obrazka dla wsparcia niewidomych cyfrowych amatorów

emisji cyfrowych (digimoders) i znaczników. Objaśnione wywołania

kierunkowe CQ, popychaczy 60Hz Tx i wywołania-QSY CQ. Dalsze informacje

o znakach specjalnych. Więcej wskazówek, jeżeli brak dekodowań. Dodano

ten niezwykły wykres Club Log na frontowej okładce.

1.6 20 Sty 2018 Poprawiona i rozszerzona sekcja dla znaków specjalnych. Dodano na końcu

zbiór autentycznych przykładów QSO w przypadku użycia FT8 na 20m.

1.5 19 Sty 2018 Dodano Udaję, że mam to (możliwe, że usterka?). Sugerowane ukrycie

kontrolek i linii menu już ustawionych. Dodano przypadki użycia Dodatek E.

Page 4: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 3

1.4 18 Jan

2018

Różne poprawki i objaśnienia całości (tnx Joe K1JT). Uproszczenie ustawiania

karty dźwiękowej (tnx Shawn KU0D). Zaktualizowana sekcja ekspedycji DX-

owych.

Ważne oświadczenie o zrzeczeniu się odpowiedzialności

Wszyscy jesteśmy indywidualnie odpowiedzialni za przestrzeganie naszych licencji plus obowiązujących przepisów ustawowych i wykonawczych, które mogą na przykład określać dopuszczalna moc, modulacje i pasma/częstotliwości (np. na 60m), lub nakładać obowiązki przy pracy zdalnej, identyfikacji w eterze i logowania. Z tego powodu, że WSJT-X pozwala nam coś zrobić, co nie koniecznie oznacza, że jest to legalne i właściwe tam, gdzie jesteśmy. Nikt z zespołu WSJT-X, ani autor tego podręcznika nie jest odpowiedzialny za twoje postępowanie.

1 Wprowadzenie 1.1 W ciągu ostatnich kilku miesięcy systematycznego

opracowywania następujących „wskazówek Hinson-a” w

trakcie, których zrobiłem ponad 2,000 QSO FT8 na pasmach

HF uczyłem się jak obsługiwać oprogramowanie.

Niektóre wskazówki były inspirowane sugestiami od innych

użytkowników FT8 i przez twórców WSJT-X. Wiele

kierowanych na FAQ (Często Zadawane Pytania) na WSJT-X

reflector , które zalecam dołączyć.

Chcę powiedzieć, że są to właśnie rady, pragmatyczne

sugestie mające na celu uczynienie FT8 łatwiejszym i

bardziej skutecznym w użyciu na pasmach HF.

Nie są one zasadami ani przepisami prawa! Emisje cyfrowe,

protokoły i programy są aktywnie rozwijane, podczas

roboczych konwencji lub zwyczajnie w eterze.

Niektóre z tych wskazówek (takie

jak praca ze splitem, zakończenie i

używanie małej mocy) są

kontrowersyjne i nie są

powszechnie przyjęte przez

użytkowników FT8 – i dobrze. W

pewnym stopnia, jesteśmy w tym

lepsi dla siebie, gdy podążamy do

przodu to wszystko jest dla mnie

częścią zabawy. Wskazówki te

pracują dla mnie. Twoja sytuacja i

preferencje mogą się różnić.

Proszę bardzo próbować różnych

sposobów… i dać mi znać, jeżeli

działają one lepiej. 😊

Jestem głównie

użytkownikiem obsługującym

Microsoft Windows. WSJT-X

jest imponującym przykładem

wieloplatformowego

kodowania, które pracuje na

Linux, MacOS, Windows (XP

wyżej) i innych platformach,

jedynie z drobnymi różnicami,

… ale ponieważ uruchamiam

Page 5: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 4

Inne rozwiązania mogą być jeszcze lepsze niż te, które sugeruję

tutaj.

1.2 W szczególności muszę podkreślić, że jestem zapalonym KF

DXerem z zerowym doświadczeniem w rozproszeniu

meteorytów, odbiciach od Księżyca, odbiciach od chmur

deszczowych, szczytowych pasmach i bardzo niskich

częstotliwościach, 6m i powyżej itp. (meteor scatter, EME, rain

scatter, topband and VLF, 6m and up itp.) . Używałem FT8

tylko na 80 do 10 metrów. Mam nadzieję, że większość z tych

porad jest przydatna w innych kontekstach (DX-owanie na szczytowych pasmach), ale gdzie indziej

mogą oczywiście być właściwe i konieczne inne techniki. W takim przypadku namawiam do

kontaktu ze mną (contact me). Być może razem będziemy mogli dodać kolejnych wstawek do

innych aplikacji FT8?

Użyj instrukcji instalacji oprogramowania FT8 i pomocy (help) dla ustawień oprogramowania w twoim komputerze i stacji. Przewodnik ten ma na celu pomóc Ci w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych podstaw – przykro mi, ale jest zbyt wiele sytuacji a moja wiedza jest ograniczona do wykonania wstępnej instalacji i konfiguracji oprogramowania.

2 Zaczynamy tutaj 2.1 Użyj ostatniego dostępnego wydania oprogramowania FT8. Masz

parę wyborów, możesz wystartować z WSJT-X napisanym przez

zespół, który wymyślił emisję (możesz powiedzieć, że oryginał jest

najlepszy!).

W najlepszej tradycji amatorskiego radio, WSJT-X jest

oprogramowaniem otwartym (wraz ze kodem źródłowym), dlatego

też inni rozwijają warianty oprogramowania, zmieniają interfejs

użytkownika, niekiedy wtrącając coś pod przykryciem do

dekodowania i kodowania. Aktualizacje oprogramowania są częste

z bardziej aktywnie rozwijanymi wariantami, wykrywane i usuwane

są błędy i wady a nowe funkcje są udostępniane do alfa lub beta

testowania.

go tylko na Windows 8.1,

proszę nie bombardować

mnie zgniłymi pomidorami,

jeżeli wskazówki nie dotyczą

twojego systemu.

Jeśli czujesz się

niekomfortowo używając

obarczonego błędami,

niejednokrotnie poważnie

uszkodzonego

oprogramowania często

aktualizowanego, (z

których niektóre

pogarszają sprawę!),

zostań przy WSJT-X v1.8.0

przynajmniej na razie: nie

jest idealne, … ale jest

użyteczne i stabilne.

Page 6: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 5

2.2 W uruchomionym WSJT-X, naciśnij F1 i czytaj plik pomocy/podręcznik. Jest on całkiem dobrze napisany, jeśli mogę tak powiedzieć o samym sobie1.

Przekonasz się na przykład, że skomplikowane kombinacje klawiszy shift/alt/control i klikanie są ·zręcznie wyjaśnione na ekranie przez naciśnięcie F5 dla wyświetlenia specjalnych poleceń myszki “Display special mouse commands”2. Zdecydowanie najbardziej użyteczną kombinacją jest shift-click na ekranie wodospadu dla umieszczenia tam sygnału twojego Tx (myśl o tym jak o przesuń mój Tx - ‘shift my Tx’). Jeżeli nikt więcej nie włoży kija do tych zasad Hinson-a, przynajmniej zapamiętaj shift-click. Chociaż jeszcze nie wskazano tego na pomocy rozwijanej, możemy również kliknąć prawym klawiszem myszki na wykresie wodospadowym i wówczas kliknąć jedyną opcję by ustawić obie częstotliwości Rx i Tx dokładnie w tym samym miejscu3.

2.3 Od czasu do czasu sprawdzaj czy są aktualizacje oprogramowania FT8 software, tak jak powinieneś

robić to dla całego innego oprogramowania w twoim systemie. Większość aplikacji, systemów

operacyjnych, sterowników jest aktualizowanych i uzupełnianych, rozwiązując usterki i błędy lub

dodając nowe możliwości. WSJT-X nie automatyzuje tego dla nas, ale nie jest trudno sprawdzić na

stronie internetowej. Nowe wydania są zapowiadane na WSJT-X reflector a wiadomości szybko się

rozchodzą poprzez inne fora radioamatorów, plus oczywiście w eterze.

3 Ważne: precyzyjne ustawienie czasu 3.1 Sprawdź zegar w twoim komputerze. Precyzyjne

ustawienie czasu jest bardzo istotne dla FT8:, jeżeli zegar twojego komputera jest źle ustawiony więcej niż o kilka sekund, zapewne doświadczysz wielu problemów np. niewielu odpowiedzi na twoje CQ lub pozornie będziesz ignorowany, kiedy będziesz wołał innych.

Jeżeli twój komputer jest podłączony do Internetu, łatwo

jest sprawdzić zegar przez Przeglądanie strony internetowej

Time.is . Jeżeli twój zegar jest prawidłowo ustawiony

powinieneś zobaczyć coś takiego jak to:

1 Wciągu dnia jestem autorem technicznym i z wykształcenia zreformowanym audytorem IT. Jest to wysoka pochwała

w moich ustach! 2 Polecenia specjalne myszki 3 Nie mogę pojąć, dlaczego nie możemy po prostu kliknąć lewym przyciskiem myszy by przesunąć Rx a prawym klawisz by

przesunąć Tx w WSJT-X. Wydaje się to bardziej intuicyjne. JTDX używa takiego schematu – wypróbuj go i powiedz, co o tym

sądzisz.

Jeśli zobaczysz mnóstwo sygnałów FT8

na wykresie wodospadowym, ale mało

dekodowań lub wyraźne tendencje w

wartościach (różnicy czasu) dT na

dekodowaniu (np. głównie wartości

ujemne), jest to wyraźna wskazówka,

że zegar twojego komputera może

wymagać zresetowania.

Page 7: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 6

3.2 Ręczne resetowanie zegara komputera szybko staje się irytujące, uwierz mi. Są lepsze drogi. Na początek, otwórz pokrywę i sprawdź/wymień baterię zegara czasu rzeczywistego.

3.3 Zakładając, że masz dostęp do Internetu, darmowe

oprogramowanie Meinberg NTP utrzymuje milisekundową

dokładność początkowo poprzez synchronizację czasu twojego

PC-ta do zegara atomowego w Internecie używając protokołu

NTP (Network Time Protocol), przeznaczonego do tego celu i

następnie mikro-korekty prędkości zegara (zamiast po prostu

okresowego nastawiania go, które jest bardziej powszechne, ale

jest prymitywnym rozwiązaniem). Zainstaluj, skonfiguruj,

sprawdź, zapomnij: to takie proste z Meinberg FTP.

Jeżeli Meinberg wykracza poza twoje możliwości, są prostsze

programy takie jak BktTimeSynch by IZ2BKT, Dimension 4 lub

TimeSynchTool.

Synchronizator czasu Internetowego zegara komputera wbudowany do Windows jest prymitywną

opcją przewidziany do tego, że dostajesz aktualizację częściej, niż co tydzień, co oznacza wtrącanie

się do rejestru. Używając regedit, odnajdź

HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Services\W32Time\TimeProviders\NtpClient i

zredukuj w SpecialPollInterval z 604800 (dziesiętnie) do czegoś bardziej sensownego.

Podpowiedź: SpecialPollInterval jest liczbą sekund pomiędzy korekcjami czasu. 86400 oznacza aktualizację codzienną, 3600 oznacza, co godzinę.

Jeżeli jesteś poza siecią -offline

(być może balansujesz na

krawędzi górskiego szczytu

ekspedycji SOTA), przydałby ci

się odbiornik GPS lub standard

czasu radiowego taki jak WWV,

aby sprawdzić i wyregulować

zegar komputera. Choćby dość

dokładny zegarek kwarcowy

wystarczy pod warunkiem, że

był niedawno sprawdzany z

wiarygodnym wzorcem czasu

zanim wyruszyłeś.

Page 8: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 7

4 Ważne: poziomy nadawania 4.1 Pomimo, że FT8 jest emisją FSK o stałym poziomie nośnej (w

przeciwieństwie do PSK, CW i SSB), jest bardzo ważne

unikanie przesterowania, które zakłóca i poszerza twój

sygnał i generuje fałszywe sygnały. Ustawiaj poziom

nadawania tak by w całym łańcuchu od generowania m.cz

aż do nadawania w.cz praca była liniowa.

4.2 Jeżeli otrzymasz bardzo złe poziomy twojego nadawania

(takie jak stacja FT8 oznaczona poniżej etykietą 0 w

kolorze różowym), możesz nieświadomie generować

‘upiorne kody kreskowe’ (1-5): są to harmoniczne audio

spowodowane przez generowanie zbyt dużego poziomu sygnału wyjściowego audio z karty

dźwiękowej PC, który przesterowuje obwód wejściowy audio w radiu: [Dzięki za wskazówkę, Bill

G4WJS].

4.3 Ustawianie poziomów twojego nadawania jest trochę bardziej skomplikowane niż się wydaje: prosta

regulacja wysterowania mocy wyjściowej stacji jest niewystarczająca, jako, że również sygnały QRP

mogą być zepsute, jeżeli na wcześniejszych etapach obwody audio jest przesterowane.

Zadbaj o regulację poziomu audio na wyjściu z karty dźwiękowej PC:

• Dla radia Elecraft K3, ustaw wyjście karty dźwiękowej PC (używając suwaka poziomu słuchawek

karty dźwiękowej i/lub suwaka “Pwr” na głównym oknie WSJT-X) i poziom wejściowy linii K3

(nieco mętnie określona, używając sterowania “MIC” na panelu czołowym), aby wskazywało 4 lub

5 plamek na mierniku ALC. Piąta plamka wskazuje start zadziałania ALC.

• Dla stacji używających ALC do sterowania mocy wyjściowej (np.

Icom-y), wysokie wskazanie ALC jest normalne dla poziomów

QRP, więc nie jest to zbyt duża pomoc w ustawianiu wejścia

audio. Sprawdź w podręczniku radia, aby ustalić jak ustawić

poziom wysterowania audio.

Sprawdź twój transceiver, system

dźwiękowy i oprogramowanie w

eterze na cichej częstotliwości z

kompetentnym radioamatorem

podającym ci rzetelną ocenę lub

podczas monitorowania własnej

transmisji na Web SDR, jeżeli

systematycznie korygowałeś

ustawienia i robiłeś notatki.

Wybacz, ale nie mogę być tutaj

bardziej szczegółowy. Jeżeli

masz wątpliwości – ‘dmuchaj na

zimne’ ostrzeżenie: utrzymuj

niski poziom audio twojego PC,

tylko na tyle wysterowania, aby

wygenerować trochę wyjścia

w.cz. RF (nie potrzebujesz

wiele!).

Page 9: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 8

• W niektórych stacjach, miernik ALC jest w efekcie miernikiem zniekształceń. Jakiekolwiek

wskazanie powyżej podstawy jest złą wiadomością.

Metoda perkusisty Spinal Tap,

znana również, jako syndrom

śródziemnomorski („Wszystkie

pokrętła na 11-tą”) będą tworzyć

więcej zamętu i skarg niż łączności

FT8.

4.4 Jeżeli używasz sterowania CAT do odczytu i

ustawiania częstotliwości stacji, emisji itp. z

PC, użyj funkcji Split Operation w WSJT-X pod

F2 Settings Radio

Zależnie od tego, gdzie są usytuowane

czerwone słupki bramki powyżej wykresu

wodospadowego, funkcja ta automatycznie

dopasuje obie częstotliwości VFO radio i

częstotliwość audio tak by generowane tony

audio FT8 były względem wysokiego końca

normalnego zakresu częstotliwości mowy na

SSB. Jakiekolwiek harmoniczne audio są

wówczas prawdopodobnie bardziej

wytłumione przez formowanie/filtrowanie

nadawania stacji, co skutkuje czystym nie

upiornym (wolnym od widm) sygnałem

transmisji.

4.5 Ustawienie (udawaj to) “Fake It” reguluje

automatycznie VFO A tak, aby je skompensować dla

różnych częstotliwości audio, wysyłając komendy QSY

na starcie i końcu każdego wyjścia z transmisji.

Ustawienie “Rig” próbuje używać funkcji split

wbudowanej w nowoczesnych radiach poprzez

odbieranie na VFO A i nadawaniu na VFO B, … ale

niestety WSJT-X v1.8.0 nie sprawdza czy radio wysyła czy nie split i polecenia trybu (emisji) na każdym

zakończeniu nadawania. Jeżeli przy ustawieniu “Rig”, z jakichś powodów split jest wyłączony przez

samą stację (np. dla łączności simpleksowych QSO na innych emisjach lub pasmach), kiedy wznawiasz

Pomiędzy wieloma stacjami

FT8 używającymi QRP, ktoś

pracuje, powiedzmy 100-ma

watami lub więcej to rzuca

się w oczy w tłumie, … ale nie

z dobrej strony. Podobnie, ci

pracujący 50 watami z

dużymi antenami

kierunkowymi: to jest o

wiele więcej ERP niż ma

większość.

Według jednego ze zgłoszeń, zarówno

“Fake-it” i “Rig” są wyłączone, jeżeli masz

ustawione “Enable VHF/UHF/Microwave

Features”. Przejdź do F2 Settings

General i odznacz to, kiedy używasz KF.

Page 10: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 9

używanie FT8 upewnij się, ze załączyłeś z powrotem split w stacji. Pomijając jakiekolwiek wskazania

stacji, powinieneś normalnie widzieć wskazanie pogrubionego S oznaczającego Split w zielonej

plamce pomiędzy pasmem a częstotliwością w WSJT-X.

4.6 Jeżeli skierujesz nadawane audio z karty dźwiękowej do wejścia mikrofonowego na panelu

czołowym w stacji, upewnij się, że wyłączyłeś kompresję mowy i jakiekolwiek

kształtowanie/profilowanie audio, kiedy używasz emisji cyfrowych dla uniknięcia zniekształceń

twojego sygnału. Radia z wejściem o liniowym poziomie specjalnie dla emisji cyfrowych na tylnym

panelu lub specjalnych emisji ‘danych’, które automatycznie wyłączają przetwarzanie (takie jak K3),

często zapobiegają takim problemom. [Podziękowania dla Joe W4TV za wskazówkę]

4.7 Pomimo, że FT8 jest emisją słabych sygnałów, nie

jest samo w sobie emisją QRP, proszę utrzymywać

obniżoną moc twojego nadawania. Bądź grzeczny!

Ogólnie na KF, jeżeli ścieżka jest otwarta wystarczy

zaledwie kilka watów. Pozostaw twój wzmacniacz

na czuwaniu. Przełącz ‘dźwigienkę’ na poziomy QRP.

Spróbuj tego! Jeżeli nie będziesz miał żadnej

odpowiedzi – spróbuj 10 watów, może 20 lub 30W.

Jeżeli zauważysz, że normalnie ‘potrzebujesz’ 100

watów lub więcej, jest to mocna wskazówka, że twój

przewód antenowy lub system antenowy są

nieefektywne. Sprawdź czy nie ma korozji i

poluzowanych złącz. Spróbuj wykonać prosty

półfalowy dipol, jako antenę porównawczą.

Zauważysz, że możesz odbierać lepiej, jeżeli twoja

antena jest w dobrym stanie i odbiór jest trochę

lepszy dla DX-owania.

Pomijając to, że QRO jest aspołeczny i zazwyczaj

nie konieczny, jeżeli twój sygnał jest zbyt silny,

może być on nieczysty i może przesterować

odbiorniki i karty audio końcowego DX-a,

uniemożliwiając wiarygodne dekodowanie twojego

sygnału. Weź przykład z raportów sygnałów twojego odbiornika:, jeżeli otrzymujesz pozytywne

raporty, możesz prawdopodobnie robić to tak samo dobrze (może nawet lepiej) z częścią mocy.

Pamiętaj: decybele są logarytmiczne. Obcinając swoją moc do połowy obniżysz swoje przeciętne

raporty właśnie o 3 dB; obetnij ją o połowę ponownie, aby obniżyć o kolejne 3dB. Jeżeli

otrzymujesz przeważnie ujemne

Istnieją sytuacje, w których QRO - aż do limitu twojej licencji - jest zarówno właściwe jak i konieczne, dla przykładu wołając CQ na zamkniętym pasmie, mając nadzieję złapać DX jak na otwarciu pasma lub wołając kogoś bardzo słabego (powiedzmy poniżej -20dB). Niekiedy doświadczamy jednokierunkowej propagacji jakby istniała gigantyczna dioda w jonosferze: stacje DX są głośne, ale nie mogą nas usłyszeć. Być może maja wysoki QRM po ich stronie. Być może istnieje odchylenie w jonosferze.

Raportuj znaki, które dekodujesz i ich

raporty sygnału na PSK Reporter poprzez

Settings Reporting Network Services

Enable PSK Reporter Spotting. Na mapie

PSK reporter map, jeżeli inni odbierają cię o

wiele silniej niż ty odbierasz ich, twoje

możliwości odbioru powinny być trochę

przytłumione i/lub możesz pracować zbyt

dużą mocą. [Tnx rada Martin G0HDB]

Page 11: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 10

lub zerowe raporty - jesteś w niewłaściwym regionie. Ja normalnie reguluję moc mojego

nadajnika tak, aby otrzymywać

raporty pomiędzy 0 a -10 dB. Jeżeli

otrzymujesz raport 58 i nie

używasz SSB, coś może być nie tak!

4.8 W pobliży niskiego końca zakresu współczynniki sygnał-szum (Signal-to-Noise Ratios) stają się wątpliwe dla celów porównania ze względu na sposób, w jaki są one obliczane

5 Ważne: poziomy odbioru 5.1 Wykres słupkowy miernika poziomu audio w WSJT-X powinien

normalnie odczytywać około 30 dB na

‘martwym’ pasmie, wzrastając do

około 50 dB na aktywnym pasmie z

dziesiątkami stacji jednocześnie QRV i

wyższych jeszcze na pasmach KF

tętniących życiem i masą silnych

sygnałów FT8. Jeżeli poziom zmierza

ku wysokiemu i staje się czerwony,

sięgasz punktu kompresji w twojej

karcie dźwiękowej i możesz ją

przesterować powodując

zniekształcenia i błędy próbkowania w

przetworniku DAC (przetwornik

cyfrowo-analogowy), co z kolei

zmniejszy zdolność dekodowania

sygnałów FT8. Możesz nawet

uszkodzić twoją kartę dźwiękową.

“Wszystkie wartości SNR z dekodera ograniczone od dołu

do minus nieskończoności leżą właśnie poniżej progu

dekodera i szacunki SNR w pobliży tego progu mogą mieć

ogromne odchylenia, pomimo, że różnią się siłą sygnału o

kilka procent. Dekodery WSJT-X ograniczają te

ewentualne ekstremalne oszacowania do sztucznej

podstawy, która jest znana, jako właśnie poniżej najniższej

możliwej prawdziwej wartości SNR możliwej do

osiągnięcia dla emisji określonej przez rygorystyczne

zastosowanie teorii informacji.” [Bill, G4WJS]

Domyślam się, że wykres słupkowy

WSJT-X był wzorowany na

Star

Trek’s oddziału

medycznego 😊

Wykres słupkowy powinien

normalnie być zielony,

pokazując akceptowalne

poziomy. Jeżeli jest

czerwony, poziom jest

prawdopodobnie zbyt

wysoki (powodując

zniekształcenia,

najwyraźniej szerokie

sygnały o słabo zrozumiały

odbiór) lub zbyt niski (brak

wejścia, brak sygnałów do

odbioru!).

Page 12: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 11

5.2 Tutaj jest pokazane jak krok po kroku ustawić poziom wejścia audio do WSJT-X w systemie Windows:

Kliknij prawym klawiszem na ikonę głośnika w Windows w

dolnym prawym rogu twojego pulpitu i wybierz „Urządzenia do

nagrywania”

Wybierz wejście karty dźwiękowej, które odbiera audio z

twojego radia (zlecane wejście „linia”, jeżeli jest takie na karcie

dźwiękowej, w przeciwnym wypadku wejście „mikrofon”)

następnie kliknij Właściwości.

Wybierz zakładkę Poziomy i ustaw suwak w pobliżu

środka zakresu. Miejmy nadzieję, że jest to najbardziej

liniowy region.

Jeżeli istnieje sterowanie balansu, sprawdź czy oba kanały

audio są na tym samym poziomie. W radiu z podwójnym

odbiornikiem zasilającym lewy i prawy kanał na wyjściu

stereo możesz zechcieć monitorować każdy kanał osobno

z dwoma instancjami WSJT-X, dla przykładu, jeżeli

ekspedycja DX-owa pracuje na FT8 z szerokim splitem.

Kliknij OK, aby zamknąć zakładkę poziomów i wówczas

otwórz zakładkę Zaawansowane . Sprawdź czy

domyślny format jest 48000 Hz, (jakość DVD), skoryguj

współczynnik próbkowania dla WSJT-X. Domyślny

współczynnik jest często 44100 Hz, (jakość CD), który

tworzy błędy próbkowania pogarszające trochę

dekodowanie – najlepiej tego unikać.

Kliknij OK i ponownie OK, aby wyjść z ustawień

dźwięku w Windows.

Klaszcz w dłonie lub

krzycz:, jeżeli widzisz, że

poziom wykresu

słupkowego podskakuje

do góry, możesz mieć

raczej wybrane wejście

mikrofonowe PC-ta

zamiast wejścia radio do

WSJT-X! Uuups.

Page 13: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 12

Uruchom WSJT-X, jeżeli jeszcze nie jest uruchomione4 . Przy wyłączonym twoim radiu OFF,

sprawdź poziom wskaźnika słupkowego w dolnym lewym rogu głównego ekranu WSJT-X. Poziom

powinien być na lub w pobliżu zera, wykres słupkowy migocze na czerwono. Może być trochę

dB szumów generowanych w twojej karcie dźwiękowej lub trochę przypadkowych zakłóceń na

jej wejściu (np. przydźwięku AC, jeżeli jest niedostatecznie zaekranowane). Jeżeli widzisz zbyt

dużo wejścia, coś jest źle! Sprawdź czy masz wybrane wejście audio radia pod F2 Settings

Audio. Wejście to powinno pokazywać wejście linii lub mikrofonu karty dźwiękowej z radia,

które sprawdzasz/regulujesz powyżej.

Teraz załącz twoje radio ON i ustaw na ciche pasmo z wyłączonym tłumikiem i ustawionym

wzmocnieniem w.cz na max RF i przedwzmacniaczem ustawionym jako normalny. Powinieneś

słyszeć właśnie trochę szumów tła w radiu – szum pasma plus szum generowany przez sam

odbiornik. Wykres słupkowy w WSJT-X powinien odczytywać około 30 dB. Możesz

potrzebować wyregulować poziom wyjścia audio

z radia (poziom Line Out, jeżeli posiadasz w

urządzeniu, w przeciwnym razie poziom AF)

dopóki WSJT-X nie pokaże 30dB.

Jeżeli twoje radio ma stały poziom

(nieregulowany) wyjścia linii lub nie da się ono

zredukować do około 30 dB na martwym pasmie,

masz przez pomyłkę wetknięte wyjście linii radia

do gniazda mikrofonowego w karcie dźwiękowej

PC? Lub masz wybrane wejście mikrofonowe

zamiast wejścia linii na karcie dźwiękowej?

Sprawdź etykiety na wejściach karty dźwiękowej

i ustawienia karty dźwiękowej. Jeżeli nie ma

wejścia “line in” a tylko wejście “mikrofon” i nie

ma sposobu wyłączenia przedwzmacniacza

mikrofonu w ustawieniach karty dźwiękowej,

może będziesz potrzebował zewnętrznego tłumika (np. potencjometru) w obciążeniu audio z

twojego radia, aby zredukować poziom zasilania w audio do karty dźwiękowej twojego PC lub

może potrzebujesz użyć wyjścia słuchawkowego w radiu zamiast wyjścia linii, używając

regulacji wzmocnienia AF w radiu do ustawienia cichego poziomu na wykresie słupkowym

WSJT-X (tak, zgadłeś to) na około 30 dB.

Teraz przełącz na pasmo, które ma trochę życia na nim,

używając selektora pasm na głównym ekranie WSJT-X.

Powinieneś słyszeć sygnały FT8 w radiu i widzieć plamki na

wykresie wodospadowym. Wskaźnik słupkowy w WSJT-X

4 Jeżeli twoje radio posiada wbudowaną kartę dźwiękową i interfejs USB, nie będziesz mógł używać karty, podczas kiedy radio jest wyłączone, … ale by zasymulować brak wejścia audio, być może będziesz mógł przełączyć na martwe pasmo i odłączyć twoją antenę? [Tnx za wskazówkę Andrew VE3AND]

W przeciwieństwie do VHF/UHF, zazwyczaj w szczytowych momentach na pasmach KF jest dużo silnych sygnałów FT8: “słabe” sygnały KF DX są generalnie tylko słabymi w stosunku do innych sygnałów KF, raczej niż słabe w bezwzględnym znaczeniu względem poziomu szumów, tak, więc obsługa silnego sygnału i dynamika zakresu jest bardziej ważna niż czułość. Na moim K3, z kartą dźwiękową Xonar U7, ustawieniem poziomu wyjścia linii na 004 z poziomem nagrywania ustawionym w pobliżu 50% daje mi spokojną wartość na mierniku poziomu w WSJT-X 22 dB na 50 MHz, szum pasma odbioru na pętli 80m. Według mnie pracuje to ładnie. YMMV.

Jeżeli aktywność pasma jest tak duża,

że wykres słupkowy jest powyżej 70

dB i staje się czerwony, będziesz

potrzebował wyłączyć

przedwzmacniacz w radiu, załączyć

tłumik i/lub zredukować wzmocnienie

RF, by przenieść poziomy z powrotem

do zielonej strefy.

Page 14: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 13

powinien odczytywać około 40-to-70 dB5, ciągle na zielono i po okresie lub dwu powinieneś ujrzeć

ukazujące się parę dekodowań.

To wszystko, skończyłeś! Aby nie musieć powtarzać tego całego procesu, zapewne zechcesz zrobić

parę notatek o dokonanych ustawieniach, tak na wszelki wypadek, jakby ‘ktoś’ w ‘czymś’ namieszał.

5.3 Nawet, jeżeli ostrożnie ustawisz poziomy twojego odbioru i jeżeli

używasz dobrej jakości nowoczesnej stacji z dużym zakresem

dynamiki, niezwykle silne sygnały często wydają się szersze od

innych…, ale nie bądź zbyt szybki w zarzucaniu im winy, że ktoś

pracuje nadmierna mocą i spleteruje. Oni mogą być lokalni a, jeżeli są

DX-ami mogło być tak, że zdarzyło się szerokie otwarcie ścieżki

pomiędzy tobą. Żółte włoski po oby stronach stałej czerwonej plamy

jak te, to prawdopodobnie tylko artefakt wyświetlania np. niski

poziom współczynnika kształtu filtru cyfrowego, który generuje i

koloruje wykres wodospadowy. Wbrew pozorom, większość sygnałów

FT8 jest faktycznie czystych. Mówiąc to, będę unikał wołania CQ w

pobliżu silnych sygnałów takich jak ten (postrzępionych, rozmazanych),

również, jeżeli wybiorę nadawanie w tym samym czasie, co oni.

Istnieją ogólnie lepsze opcje gdzieś indziej.

Poniżej jest więcej wskazówek o używaniu twoich filtrów i AGC.

5 Wartości dB są tutaj decybelami względem poziomu odniesienia, wartości digitalizowanego sygnału 0001.

Kiedy warunki są

korzystne, często

dostrzegam sygnały DX

QRP DX pokazujące

mnóstwo czerwonego na

wykresie wodospadowym

mojego FT8.

“Wielu amatorów ma skompletowane WAC, WAS, DXCC, i inne dyplomy

przy użyciu tych emisji, często z małymi mocami i prostymi antenami.” “Work the World with WSJT-X, Part 1: Operating Capabilities”, K1JT, K9AN and

G4WJS, QST October 2017

Page 15: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 14

6 Inne ustawienia WJST-X 6.1 Wybierz (zaznacz, sprawdź) opcje Hold Tx Freq i pozostaw ją stale

zaznaczoną dla uniknięcia tego by twoja częstotliwość nadawania

była stale przeciągana przez następujących po sobie kolejnych

wołających. Nawet z załączonym Hold Tx Freq, możesz nadal

umieszczać swój Tx, gdzie zechcesz poprzez klikanie z wciśniętym

Shift (shiftclicking) na wykresie wodospadowym i możesz wołać

kogokolwiek na ich częstotliwości (“simpleks”), jeżeli rzeczywiście

musisz: po prostu przytrzymaj Ctrl jak klikasz podwójnie na ich

komunikacie CQ lub kliknij z Shift (shift-click) twój Tx do ich częstotliwości lub przycisk Tx Rx,

następny za boksem częstotliwości Tx6.

6.2 Jeżeli wybierzesz nieczynny NA HF Contest w głównym oknie WSJT-X, będziesz

zdumiony odkryciem, że twoje automatycznie generowane komunikaty nie

zawierają już raportów sygnałów. Szok! Horror! Jest to, dlatego, że raporty nie

są potrzebne dla (niektórych) północnoamerykańskich zawodów na wysokich

częstotliwościach. Jeżeli w rzeczywistości nie jesteś w zawodach NA VHF,

odznacz (usuń zaznaczenie) opcji, aby przywrócić z powrotem działanie do

normalnego i zachowasz zimną krew (opanowanie).

6.3 Wybierz Auto Seq. Auto-kolejkowanie pracuje

dobrze, zmniejsza stres i odcina błędy pracujących

nowicjuszy (np. niewybierających na czas

następnego komunikatu lub tak czy owak nie

poprawnych). Jeżeli Auto Seq robi to źle, zastąp

automatycznie wybrany komunikat przez szybkie

kliknięcie na przycisku komunikatu Tx dla twojego

wyboru komunikatu podczas pierwszych paru

sekund twojego nadawania: może to być

potrzebne w celu odzyskania go z błędnej

sekwencji. Alternatywnie jest jeszcze w 100%

ręczna opcja

6 Cienka strzałka skierowana na lewo odzwierciedla sens pojęcia przycisku AB na wielu radiach, kopiuje bieżącą częstotliwość VFO A do VFO B. Jednakże, jest jednak zagrożenie z tego sposobu, jeżeli myślisz o niej w kategoriach ‘przesuń bramki’ na wykresie wodospadowym.

Jeżeli nie możesz odnaleźć

opcji Hold Tx Freq pracujesz

ewentualnie na Wydaniu

Kandydackim (wersja beta)

WSJT-X? Dostosuj program.

Nadszedł czas by go

zaktualizować!

Przestań bawić się wyrywkowo z

ustawieniami albo zostaniesz

wysłany za karę do kąta!

“Automatyczne kolejkowanie czyni to samo, co

podwójne klikanie każdej odpowiedzi od

twojego partnera QSO... QSO będzie

‘prawidłowo’ kolejkowane przez podwójne

kliknięcia każdej odpowiedzi twojego partnera

QSO jak tylko one przybędą. Jest to tak jak

normalnie używasz aplikacji w emisji cyfrowej

bez automatycznego kolejkowania w JT9 i

JT65, choć oczywiście możesz równie dobrze

kliknąć ręcznie na następny komunikat:

automatyzacja stanowi pomoc a nie

konieczność.” [Bill, G4WJS]

“Nowa emisja pracy cyfrowej FT8 jest idealna dla ARRL International Grid Chase. Możesz ustawić znak wołania CQ w FT8 i automatycznie odpowiadać, kompletując łączności w trochę ponad minutę a ty będziesz tylko oglądał. Kiedy łączność jest zakończona po prostu klikasz myszka by przełączyć się na inne CQ.”

ARRL press release about the International Grid Chase

December 2017

Page 16: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 15

7 Jak odpowiadać na CQ 7.1 Najpierw przygotować się:

• Ustaw WSJT-X do konwersacji z twoją

stacją przy użyciu CAT;

• Ustaw prawidłowe poziomy audio odbioru

i nadawania i poziom mocy stacji;

• Znajdź czyste miejsce (slot) na wykresie

wodospadowym i kliknij przy wciśniętym

Shift (shift-click), aby ustawić tutaj

częstotliwość twojego Tx;

• Wybierz/ustaw opcje Auto Seq i Hold Tx Freq

• Sprawdź w WSJT-X F2 Settings General i wybierz Double-click on call sets Tx enable

Pokaż status pozycji DXCC i zrobionych poprzednio ‘Show DXCC entity and worked before status’ wyróżnia dekodowane komunikaty CQ, które są dla ciebie nowe w panelu aktywnego pasma Band activity. Double-click on call sets Tx enable sprawia, że jest łatwiej odpowiadać na standardowe komunikaty CQ:, kiedy klikniesz podwójnie na dekodowany komunikat CQ, WSJT-X wykona szereg rzeczy dla ciebie:

• Wstawia znaki innych stacji i QRA lokatory, (jeżeli został jakiś wysłany) do boksu DX Call i DX Grid w głównym oknie, wyświetlając azymut krótkiej ścieżki, (jeżeli wysłała ona lokator);

• Generuje standardowe komunikaty, które będziesz wysyłał z ich znakami i wstawionym

twoim raportem dla nich;

• Wybiera odpowiedni okres nadawania, parzysty lub nieparzysty stosownie do okresu

używanego przez stację DX;

• Kopiuje dekodowania, które klikasz do dolnego panelu częstotliwości Rx po prawej

stronie;

• Wybiera komunikat Tx 1; i w końcu…

• Wybiera Tx Enable tak by wystartowała twoja transmisja na początku następnego okresu.

7.2 Najpierw pomyśl zanim podwójnie klikniesz, aby odpowiedzieć na czyjeś CQ, wybierz

właściwą częstotliwość nadawania. Kliknij z Shift-em (Shift-click) na czystym miejscu na

wykresie wodospadu by umieścić tutaj czerwony punkt bramki.

Wybierz Tx messages to Rx frequency window aby zobaczyć twoje wychodzące i przychodzące komunikaty w kontrastujących kolorach tła na prawym panelu. Przykłady użycia tej opcji QSO w Dodatku E.

Page 17: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 16

7.3 Jeżeli inna stacja odbiera twoje wołanie i odpowiada ci, widzisz

jego odpowiedź (zazwyczaj twój znak, jego znak, jego raport dla

ciebie) ukazujące się na dole panelu Rx Frequency , a Auto Seq

będzie automatycznie wybierał twój następny komunikat do

wysłania (Tx 3 - z R przed raportem potwierdzając, że masz

odebrany jego raport dla ciebie). On będzie odpowiadał z

komunikatem RRR lub RR73 a ty będziesz wysyłał swój komunikat

73. Boks będzie zachęcał cię do zalogowania QSO i będzie odznaczał

Enable Tx, i to na tyle, skończyłeś!

7.4 Jeżeli podwójne kliknięcie na komunikat CQ niczego nie robi (nie

działa), najczęściej jest to, dlatego, że stacja DX używa (prawdopodobnie nieświadomie)

komunikatów swobodnego tekstu zamiast standardowych predefiniowanych typów

komunikatów. Auto-responder nie rozpoznaje ich, jako komunikatów CQ, a więc nie wie

jak odpowiedzieć. Jeżeli nawet zdarzy się, że komunikat swobodnego tekstu zawiera ciąg

“CQ” (taki jak “CQ PAC M0NKR”), nie jest on nadawany i interpretowany, jako standardowy

predefiniowany typ komunikatu.

Rozwiązaniem jest zarówno podwójne klikniecie innej zdekodowanej linii dla tej samej

stacji DX w nadziei, że jest to standardowy komunikat lub ręczne wpisanie jego znaku

wywoławczego do boksu DX Call, kliknięcie Generate Std Msgs, wybieranie twojego

komunikatu Tx 1 lub Tx 27 i kliknięcie Enable Tx, aby wystartować wołanie go. Jest to

niezręczne i przypomnieniem, aby nie dawać zbyt wyszukanych twoich wywołań CQ.

7.5 Oprócz klikania z shiftem (shift-

clicking) wykresu wodospadowego,

innym sposobem przesunięcia twojej

częstotliwości Tx jest popchnięcie o 60 Hz

w dół używając shift-F11, lub o 60 Hz w

górę używając shift-F12

7 Jeżeli zapomnisz wybrać Tx 1 lub Tx 2, WSJT-X będzie zamiast tego wysyłał komunikat twojego CQ Tx 6.

Prawdopodobnie nie jest to to, co zamierzałeś!

Mimo, że tak wiele dzieje

się wciągu minuty lub

około, potrzebnej na QSO

w FT8, większość tego

jest zautomatyzowane... i

uwierz mi, stopniowo

staje się mniej stresujące

jak logujesz więcej QSO i

zyskujesz pewność siebie.

Jeżeli zmienisz zdanie po zrobieniu QSY, te

ustalone kroki popchnięcia są łatwo

odwracalne, podczas, gdy (w tej chwili) nie

ma sposobu automatycznego powrotu do

twojej poprzedniej częstotliwości Tx, jeżeli

klikniesz z shiftem (shift-click), gdziekolwiek

na nowym miejscu.

Page 18: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 17

8 Jak wołać CQ 8.1 Mam nadzieję, że od tej chwili masz już najpierw przygotowane:

• Ustawienie opcji Hold Tx Freq, Auto Seq i Call 1st w głównym oknie WSJT-X;

• Kliknij boks komunikatu Tx 6 lub przycisk lub naciśnięty F4 by wybrać twój

komunikat CQ.

8.2 Kiedy jesteś już gotowy do CQ, kliknij po prostu na przycisk Enable Tx, aby

wystartować wołanie CQ. To wszystko! Jeżeli wszystko pójdzie zgodnie z planem w

ciągu 15 sekund lub coś koło tego stacja przejdzie w nadawanie i lewym dolnym rogu

głównego okna WSJT-X ujrzysz nadawany komunikat CQ.

8.3 Kiedy ktoś odpowie na twoje CQ, Auto Seq przeprowadzi cię automatycznie przez

konwencjonalną kolejkę QSO. Ustawi komunikaty z oboma znakami i wyśle im ich raport

używając komunikatu Tx 2 lub Tx 3, jeżeli oni wysłali ci już twój raport. Jednym z

następnych twoich wysłań będzie RRR oznaczające ‘wszystko odebrano’ lub RR73

oznaczające ‘wszystko odebrano, najlepsze życzenia i dziękuję za QSO’. Możesz również

wysłać komunikat Tx 5 zawierający standardowe 73 lub coś ad hoc – właśnie 13 znaków,

jakby wiadomość podobną do SMS/TXT. Dostarczony komunikat zawierający gdzieś

łańcuch znakowy “73” jest interpretowany przez WSJT-X, jako końcowy komunikat QSO i

pojawi ci się panel logowania, przyjmując, że używasz opcji F2 Settings Reporting,

zakomunikuje ci logowanie łączności: “Prompt me to log QSO” …

Page 19: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 18

W tym samym czasie, automatycznie

odznaczone8 jest Enable Tx, dając Ci chwilę

na rozkoszowanie się łącznością QSO... lub

kliknięcie Enable Tx, aby wystartować

ponownie sekwencję ze świeżym CQ.

8.4 Jeżeli ktoś inny wołał cię już (na końcu

CQ), możesz kliknąć podwójnie jego dekodowanie, aby mu

bezpośrednio odpowiedzieć bez wysyłania innego CQ, ale musisz

zaczekać dopóki poprzednie QSO nie zostanie kompletnie

zakończone. Jeżeli klikniesz podwójnie za wcześnie, podczas, gdy

twój komunikat 73 wciąż jest jeszcze wysyłany, to komunikat 73

zostanie przerwany i zamiast tego zaczniesz wołać ostatniego

wołającego, zrywając prawdopodobnie transmisję i powodując

chaos i dezorientację.

8.5 Call 1st automatycznie odpowiada twojemu

pierwszemu zdekodowanemu wołającemu, dosłownie

pierwszemu, którego komunikat został zdekodowany.

Jeżeli chciałbyś raczej odpowiedzieć do kogoś innego,

jest nie dobrze, jeśli masz wybrane Call 1st … chyba, że

jesteś szybki i w czasie pierwszej sekundy (lub coś koło

tego) twojej transmisji i uderzysz w F4, aby wyczyścić

znak pierwszego zdekodowanego wołającego i klikając

podwójnie na dekodowanie, na które chcesz

odpowiedzieć i do którego przeniesiesz jego znak wywoławczy oraz wstawić go do

generowanych komunikatów. Krok F4 jest niestety potrzebny: byłoby łatwiej,

gdybyśmy po prostu mogli kliknąć podwójnie na dekodowanie dla odpowiedzenia

temu wybranemu, nawet, jeżeli ustawiono Call 1st - ale bez F4 - podwójne

kliknięcie jest ignorowane przez WSJT-X v1.8.0.

8.6 Wywołania kierunkowe CQ mogą być

wykonywane przez edycję komunikatu Tx

6 w formacie “CQ xx ZL2IFB RF80”, gdzie xx

jest arbitralnie dwuznakowym

wskazaniem lokalizacji, którą wołasz np.:

• Wskaźnik kontynentu taki jak: AF, AS,

EU, NA, OC lub SA

• Wskaźnik stanu taki jak: VA lub RI

• Prefiks kraju taki jak: PY, JA, 5B lub VK

8 Stanie się to tylko wtedy, jeżeli masz wybrane Disable Tx after sending 73 w F2 Settings General, lub, jeżeli

nie a masz wybrane również Call 1st. Osobiście, myślę, że jest to błąd WSJT-X v1.8.0. Jest to niezgodne i

wprawiające w zakłopotanie odkrycie, że Call 1st ma wpływ na zachowanie się końca łączności QSO. Być może to

tylko moje.

Wymóg kliknięcia Enable Tx, aby zrestartować

sekwencję QSO nie jest przypadkowym

niedopatrzeniem, ale celowym świadomym

wyborem deweloperów. Z założenia WSJT-X nie

będzie automatycznie wypełniał twojego logu dla

(za) ciebie.

Niektórzy zrzędliwi

użytkownicy FT8 czują

się obrażeni, jeżeli nie

otrzymają 73 i

odmawiają zalogowania

dla zasady QSO.

“Wołanie słabszych” byłoby

elegancką alternatywą. Słabsze

stacje są generalnie DX-ami dla

początkujących, jeżeli będziemy

wszyscy preferencyjnie odpowiadać

najpierw słabszym wołającym,

powinno to zachęcać każdego do

utrzymywania jego małej mocy.

Możesz w prosty sposób zmienić Tx 6 by

zawierał niektóre inne łańcuchy znakowe (np.

CQ PAC, CQ VK ZL, CQ ND SD lub CQ IOTA), ale

należy dokonać zmian w komunikatach

swobodnego tekstu z maksymalnie 13-ma

znakami: przy odbiorze nie jest to

automatycznie interpretowane przez WSJT-X,

jako komunikat CQ, dlatego też nic się nie

stanie, jeżeli odbierający kliknie podwójnie na

nim.

Page 20: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 19

• Wiele innych szeroko używanych kodów takich jak: DX9, UK lub US

Możesz wskazać tylko jedną lokalizację na komunikat i masz tylko dwa znaki.

Jeżeli adresaci klikną podwójnie na prawidłowy komunikat CQ, ich systemy

odpowiedzą na wywołanie bez względu na ich lokalizację. Wielu krótkofalowców

najwyraźniej nie czyta lub nie zważa na wywołania kierunkowe CQ,

odpowiadając również, jeżeli są gdzieś

daleko od wskazanej lokalizacji. W

gestii wołającego CQ leży to, czy

pomimo tego zdecyduje się

przeprowadzić z nimi QSO, czy

zaczeka na zawołanie od kogoś, kto

jest w określonej lokalizacji.

8.7 Aby zachęcić wołających do splitu,

niektórzy ludzie używają “CQ UP” (prawdopodobnie nie myślą dosłownie tak – w

górę lub w dół będzie dobrze - lecz właśnie proszę nie simpleks).

9 Ogólne/różne wskazówki pracy w FT8 9.1 Mówiąc ogólnie, najlepiej jest wyłączyć eliminator szumów w

stacji, wąskie filtrowanie i wymyślne redukowanie szumów DSP NR

dla emisji cyfrowych: niech karta dźwiękowa i oprogramowanie

robią te rzeczy, wydobywanie sygnałów z szumów... ale … możesz

zechcieć eksperymentować z ustawieniami (np. z przesunięciem IF -

IF shift lub odcięciem góry lub dołu lub z twoim filtrem notch możesz

zredukować przesterowanie, depresje automatyki AGC

spowodowaną przez silne sygnały takie jak rozgłaszane wiadomości

W1AW lub inne radary ponad horyzontem). Niektórzy użytkownicy

raportują dobre rezultaty z filtrowaniem szumów przez DSP w stacji (np. +5 dB z NR w Icom IC-7200 według Hansa DK2XV, w obecności

przełącznika trybu PSU QRM). Nie ma w tym nic złego, jeżeli

znajdziesz coś dla siebie. Porównaj wyniki z i bez DSP – zobacz, co

działa lepiej dla ciebie, tworząc czystszy wykres wodospadowy i

9 DX oznacza to, o czym myśli wysyłający. Nie ma żadnej formalnej definicji. Oh KF, może to być inny kraj, inny

kontynent odległa strona świata, na szczycie najbardziej poszukiwanych DXCC, cokolwiek ogólnikowo egzotyczne

lub, lub coś zupełnie innego.

Call 1st będzie automatycznie inicjował QSO z

kimkolwiek i skądkolwiek, kto odpowie na twoje

wywołanie:, jeżeli chcesz QSO tylko z określoną

lokalizacją wyłącz Call 1st i kliknij podwójnie na

określonym wołającym, z którym chcesz

pracować, ignorując (dos.) hołotę.

“Nie ignoruj wąskiego filtru w

twoim radio! Filtr CW będzie

przepuszczał emisje cyfrowe

całkiem dobrze. Podczas, gdy

dobrym pomysłem jest

słuchanie szeroko tak, że

możesz widzieć cały ruch na

segmencie pasma, kiedy

próbujesz odcyfrować ten jeden

słaby sygnał i wydobyć z tej

kakofonii może w tym pomóc

włączenie wąskiego filtru w nim.

Spróbuj tego!” (Tnx Jim, NU0C).

Page 21: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 20

więcej dekodowań.

Tutaj jest rzeczywisty przykład, przechwycony na wykresie wodospadowym WSJT-X:

Duże czerwone plamy z lewej u dołu wykresu wodospadowego jest to parę lokalnych

stacji ZL z olbrzymimi sygnałami FT8 na szeroko otwartych 20m w szczytowym

momencie (jeden z nich przesterował wejście audio w swojej stacji, powodując

upiorne kody kreskowe wokół 1870 Hz). Czerwone plamy w pobliżu 1850, wreszcie

1900 Hz w kierunku szczytu wykresu wodospadowego były od Kazachstańskiej stacji

wołającej mnie przez dłuższą ścieżkę. Szybko podniosłem niższy brzeg filtru w K3,

aby odciąć lokalne stacje, zabezpieczając się przed depresją AGC od ich sygnałów,

powodując czarne/ciemne centkowane obszary aż do 1400 Hz z niewielkimi

czerwonymi plamami. W tym samym czasie, sygnały w pasmie przepuszczania,

włączając UN7, stały się wyraźnie silniejsze i mogliśmy łatwiej dokończyć nasze QSO

DX via LP.

Ta sztuczka z filtrowaniem pracuje dla wszystkich sygnałów, które możesz

zlokalizować na wykresie wodospadowym. Wykres wodospadowy sam pokazuje

efekt zawężenia filtru w stacji i przesunięcia środkowej częstotliwości filtru. Jeżeli

filtrowanie w twojej stacji nie jest dostatecznie elastyczne, może pomóc użycie RIT-

a do wysunięcia silnych sygnałów poza pasmo przenoszenia.

9.2 Komunikaty ukazują się w lewym i prawym oknie niezależnie od kolejności, w

jakiej wyłaniają się one z logiki. Nie są one sortowane według częstotliwości,

znaków, krajów, siły, odległości, statusu ‘zrobione wcześniej’ lub czegoś jeszcze i

czasami ukazują się wyraźnie chaotycznie:

• Komunikaty wychodzące z każdej rundy dekodowania, najpierw ‘łatwo’

dekodowalne sygnały, następnie te, które wymagały głębszej analizy. Magia dzieje

się tutaj w algorytmie dekodera – nie czepiaj się tego!

• Twój nadawany komunikat może być wysłany do enkodera i wyświetlony na ekranie

wraz ze aktualnym znacznikiem czasowym przed głębokim dekodowaniem z

poprzedniego okresu dołączone z opóźnieniem z ich wcześniejszymi znacznikami

czasu;

Kiedy klikniesz podwójnie komunikat, jest to powtarzane u dołu prawego okna.

9.3 Kiedy pasmo jest zaszumione a DX jest zajęty, odejdź! Będą dla ciebie wyróżniane jakieś

komunikaty zawierające twój znak nie zależnie od tego, gdzie będą one nadawane na

wykresie wodospadowym a więc nie ma potrzeby pracować simpleksowo. Wołanie i praca

Page 22: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 21

simpleksowa jest złym pomysłem, szczególnie z jakąś popularną stacją, skoro inni będą

robić to samo, QRM-jąc jeden drugiemu. Tak jak Hasan N0AN umieścił to:

Nie wołaj mnie na mojej częstotliwości Tx,

jako, że jest ona pełna wołających

Praca ze splitem nie jest twarda i szybką regułą. Nie jest

prawem, raczej wskazówką, którą kilku zaawansowanych

użytkowników FT8 (plus ja!) odnalazło, jako dobrze

działającą w praktyce.

Zamiast wołać kogoś na zero zdudnienia na jego

częstotliwości roboczej poświęć chwilę by kliknąć z shift-

em twój sygnał nadawania ( shift-click Tx) (czerwone

słupki powyżej wykresu wodospadowego), gdzie indziej

w jakieś ciche miejsce.

W przeciwieństwie do konwencjonalnych (istniejących)

emisji analogowych, na FT8 jest preferowana praca ze

splitem. Twierdzenie, że pracy na FT8 ze splitem “wiąże

dwie częstotliwości dla jednego QSO” i jest, dlatego nie

efektywnym użyciem spektrum jest częstym, ale i

naiwnym niezrozumieniem

Nie zapominaj, że każde spotkanie

to transmisja QSO w różnych

okresach (pół-dupleks). Parzysty i

nieparzysty okres są prostopadłe i

niezależne i powinny być rozważane

osobno. W ramach każdego okresu

każde spotkanie używa jednego

wąskiego wycinka spektrum,

właśnie o szerokości 50 Hz. Po

zakończeniu transmisji ich

częstotliwości nadawania są

zwalniane do wykorzystania przez

kogoś innego. Spójrz do dodatku E

dla bardziej złożonego wyjaśnienia.

Jeżeli stacja, którą wołasz

jest bardzo cicha to inni, którzy

jej nie mogą usłyszeć mogą

nieumyślnie powodować QRM

wybierając jej częstotliwość do

robienia CQ. Możesz próbować

wysyłać gdzie indziej lub dwa

simpleksy by dać im znać, że

częstotliwość jest w użyciu. [Tnx

rada Olaf DK2LO]

Page 23: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 22

Jednakże, tym, co czyni niewydajnym użycie naszego współdzielonego spektrum jest

to, gdy wielu ludzi robi tłok (pile up) na tej samej częstotliwości, zakłócając jeden

drugiemu (QRM-iąc), doprowadzając do powtórzeń, opóźnień i niedokończonych

łączności (QSO). Inną nieefektywną praktyką jest ciągłe wołanie lub poza kolejnością,

szczególnie wołanie przed zakończeniem trwającego QSO – ponawianie, coś, co jest

pogarszane przez różnych ludzi używających równocześnie tej samej częstotliwości

roboczej. Nie chodzi o to, że praca na zero zdudnienia jest z natury zła, ale w oczywisty

sposób sprawdza się to, że na FT8 ze splitem pracuje się znacznie lepiej.

9.4 Wyższe częstotliwości nadawania na prawo wykresu wodospadowego są nieco

korzystniejsze z dwóch powodów: (1) harmoniczne spowodowane przez przesterowanie

czegoś w łańcuchu audio najprawdopodobniej zostaną

zablokowane przez filtry twojej stacji [nie polegaj na tym!

Utrzymuj niski poziom twojego audio!]; i

(2) na zajętym paśmie, dekodowania w panelu aktywności

pasma skrolują się (przesuwają się) szybciej w kolejności

częstotliwości, więc każdy CQ-jący w kierunku na lewo

wykresu wodospadowego jest prawdopodobniej bardziej

skrolowany w górę panelu (wysuwany)10. Jednakże nie idź

zbyt daleko na prawo wykresu wodospadowego 9.5 Szczególnie, kiedy pasmo jest zajęte obserwuj je przez parę

minut przed wybraniem twojej częstotliwości nadawania.

Szukaj ciągłych pustych kolumn na wykresie wodospadowym,

idealnie i kliknij z shift-em (shift-click), aby tutaj przemieścić

czerwone słupki bramki. Tutaj jest to część wykresu

wodospadowego wokół 18100kHz jednej z leniwych pór

obiadu niedzielnego w ZL, na kierunku NA:

10 Pozwala to rozciągnąć okno WSJT-X na pełną wysokość ekranu. Ja mogę w ten sposób widzieć około 40 zdekodowanych linii.

Bądź uprzejmy dla innych

cyfrowych hamsów. Pozostawaj

w podzakresie pasma dla FT8:

DX-manów cichych sygnałów

używających Olivia, JT65, JT9 i

innych emisji cyfrowych,

przeważnie powyżej 2000 Hz lub

mniej więcej na wykresie

wodospadowym, nie będzie się

to podobało jak będziesz deptał

po nich wszystkich. Możesz

nawet nie zobaczyć ich sygnału

na wykresie wodospadowym:

To, dlatego, że oni DX-ują

wołając słabe sygnały!

Page 24: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 23

Nie najgorzej jak na DX-owanie małą mocą na najwyraźniej

opuszczonym paśmie! Jeżeli planowałem nadawać w tym

zakresie prawdopodobnie wybrałem 1140, 1490 lub 1650

Hz, lub powstrzymałem się w nadziei ujrzenia otwarcia

innych wolnych kolumn. Inną możliwością jest 760, ale

zauważ silny sygnał na 830.

9.6 Jeżeli wołasz CQ, nadawaj w tym samym czasie jak inne silne sygnały na twoim wykresie

wodospadowym dla zminimalizowania wzajemnych zakłóceń. Nadawaj, kiedy oni nadają,

odbieraj, kiedy oni odbierają.

9.7 Miej oko na to, co się dzieje szczególnie, kiedy

jesteś nowym w tej górze. Kuszące jest ustawienie

opcji Auto Seq i Call 1st , następnie rozpoczęcie

nadawania CQ lub zawołanie kogoś i odejście... ale

funkcja kolejkowania jest po prostu zakłócana (dos. mieszana) przez komunikaty

użytkownika lub komunikaty odbierane poza kolejnością.

9.8 Jeżeli nadajesz CQ, robiąc jednocześnie QSO lub wołasz i pracujesz z wieloma ludźmi, zrób

sobie przerwę, co jakiś czas by sprawdzić czy ‘twoja’

częstotliwość nadawania Tx i okres nadawania jest nadal

czysty. Prostym sposobem jest nie włączanie re-Enable Tx

bezpośrednio po zalogowaniu twojego zakończonego QSO –

pomiń jeden okres. Opcją dla leniwych jest zaczekać na

czuwający timer by zacząć działać. Robiąc małą przerwę,

możesz zobaczyć inne stacje nadające na ‘twojej’

częstotliwości i okresie lub wkraczania na nich… by samemu

kliknąć z shift-em (shift-click) gdzieś indziej na wykresie

wodospadowym. Jeżeli nie zrobisz przerwy, może ci się wydawać, że ‘twoja’ częstotliwość

Tx jest czysta, podczas, gdy ktoś inny współdzieli ‘twój’ okres.

9.9 Wybrane rzuty ekranów w tym przewodniku są z mojego

PC-ta, z moim radiem i moimi preferencjami. Twoje mogą

się różnić… tak, więc, jeżeli zamierzasz dokonać zmian

konfiguracyjnych możesz zechcieć wykonać najpierw zrzuty

z ekranu tak by móc przywrócić twoje oryginalne

ustawienia, jeżeli zmiany nie wypalą.

9.10 Nie martw się zbytnio o twoją częstotliwość Rx: możesz spokojnie ignorować martwe

zielone bramki powyżej wykresy wodospadowego, opuszczając WSJT-X poprzestawia je

dla ciebie. Oprogramowanie dekoduje cały wykres wodospadowy, wszystko na raz,

prawda? Dobrze, tak i nie: podobno koncentruje się ono na obszarze pod martwymi

zielonymi bramkami, dekodując najpierw i bardziej szczegółowo tutaj. Możesz, więc

chcieć ręcznie ustawić częstotliwość Rx, jeżeli obserwujesz jakiegoś smakowitego, ale

cichego DX-a, oczekując aż zakończy on QSO abyś wiedział, kiedy zawołać. Również, na

zajętym pasmie, ekran aktywności pasma skroluje się (przesuwa) zbyt szybko, aby

Możesz potrzebować przesunąć twój

TX, co kilka minut na zajętym paśmie,

jeżeli inne stacje wkroczą na ciebie.

Miej oko na wykres wodospadowy.

W normalnym DX-owaniu, kluczowym jest

więcej słuchania niż nadawania.

Przypomnij sobie: dwoje uszu, jedne usta.

FT8 jest wyjątkowo dobrze

wyjaśniona, wzajemne

powiązania i nakładanie się

sygnałów, ale i posiadanie

odpowiednio czystej

częstotliwości czyni łatwiejszy

odbiór, szczególnie przy słabych

sygnałach.

“Kiedy bawię się z ustawieniami,

chwytam za mój telefon i

wykonuję migawki mojego ekranu

ustawień, tak, więc wiem, że będę

mógł bez kłopotu je przywrócić z

powrotem.” [Tnx rada Gary AG0N]

Page 25: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 24

‘odczytywać wiadomości’, podczas, gdy panel częstotliwości Rx skroluje się w o wiele

spokojniejszym tempie.

9.11 Użyj AGC w stacji lub zadbaj o dostosowanie wzmocnienia RF lub tłumika (ATT) ilekroć

istnieją silne sygnały na wykresie wodospadowym. Przesterowanie w odbiorniku i/lub

karcie dźwiękowej spowoduje psucie wykresu wodospadowego i dekodowania. AGC jest

łatwą opcją zalecana dla szybkiego ustawienia. Rozważ również użycie filtrów twojej stacji.

9.12 Proszę nie wołać ciągle kogoś, kto woła lub pracuje z kimś innym - nawet, jeżeli wołasz go

poza tą częstotliwością. Bądź miły: zaczekaj na swoją kolej! Będzie uprzejmie zaczekać, aż

DX wyśle RRR, RR73, 73 lub CQ przed zawołaniem go. Jeżeli ciągle wołasz lub próbujesz

przeszkadzać podczas QSO, będziesz jedynie marnował waty, tworzył QRM, powodował

opóźnienie a nawet możesz znaleźć się na czarnej liście DX-a.

9.13 Wykorzystaj w rozsądny sposób czas oczekiwania.

Zobacz, kto jeszcze jest QRV i gdzie oni są na

wykresie wodospadowym. Być może klikniesz z

shift-em (shift-click) twój Tx na inną czystą

częstotliwość. Jeżeli po prostu kontynuujesz

wywołanie, mogą ominąć cię jeszcze bardziej

egzotyczne stacje DX-owe, które nadają w tym

samym czasie jak ty!

9.14... Mówiąc o tym, nie klikaj podwójnie odruchowo, aby zawołać właśnie

zdekodowaną niesamowicie egzotyczną stację DX-ową – zaczekaj na

inną transmisję, aby podwójnie sprawdzić jego znak, szukając go

jednocześnie na QRZ lub Google. Jeżeli wydaje ci się to zbyt piękne, aby

było prawdziwe, jest całkiem prawdopodobne, że zostało fałszywie

zdekodowane, dla przykładu ”CQ XIXIMARIA” lub “7T4W?0D A+ O2”,

lub “ 8WL??GN10S77”! Chcę powiedzieć, że istnieją pewne dziwactwa

i cudowni nowicjusze i wyjątkowe wydania znaków czynnych QRV na

FT8, tak, więc nie odrzucaj ich wszystkich, jako dziwaczne

dekodowania. [Dzięki John NA6L.]

9.15 Na zakończenie, w FT8 jest to trochę niezręcznie: najpierw wpisujemy

znak DX do boksu DX Call i klikamy na Generate Std Msgs, aby

ustawić odpowiednie komunikaty (lub klikamy

podwójnie na komunikat CQ stacji DX-owej i szybko

uderzamy w Halt Tx, aby przerwać twoje nadawanie,

jeżeli teraz nie jest to najlepszy moment na zawołanie).

Pozostajemy na starannie wybranej czystej

częstotliwości Tx, czekając na zakończenie QSO - pamiętaj, że powinno być wybrane

Hold Tx Freq gdyż, jeżeli rozpoczynasz wołanie poza częstotliwością DX wówczas nagle

częstotliwość twojego Tx przesunie się na jego częstotliwość (simpleks), kiedy on zawoła

ciebie zostaniesz dołączony do dużej czerwonej plamy innych wołających, powodując

QRM.

Najnowsze wersje zatrzymują automatycznie

WSJT-X twoje wołanie simpleksowe kogoś,

również, kto już odpowiada innemu, ale

powinieneś tak czy inaczej mieć oko na

sprawy, w każdym razie simpleks nie jest

wskazany.

Wyszkolony (wyuczony) w

AP (a priori – z góry) ze

zgadywanką, która może

pomóc odcyfrować

głębokie dekodowania jest

bardziej podatna na błędy

niż zwykłe dekodowanie,

tak, więc zobaczysz więcej

egzotyki, jeżeli zostanie

włączone dekodowanie

AP.

Jeżeli zauważysz, że twój Tx jest

przeciągany “dookoła”, sprawdź,

czy jest wybrane Hold Tx Freq.

Page 26: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 25

9.16 W sytuacji pileup-u DX-owego, skrócenie sekwencji komunikatu pomoże

zmaksymalizować współczynnik QSO. Aby ustawić na te sprawy, kliknij podwójnie na

komunikat Tx 1 by przeskoczyć go (stanie się on szary - nieaktywny). Teraz, kiedy klikniesz

podwójnie czyjś zdekodowany znak wystartujesz z Tx 2 wysyłając raczej oba znaki plus

raport, zamiast obu znaków plus twój QRA lokator. Następnie podwójny klik przełączy na

Tx 4 z konwencjonalnego komunikatu RRR na RR73, dla skrócenia twojego Yup

podziękowania i prawidłowego zakończenia tutaj QSO: nie mamy potrzeby by również

wymieniać pozdrowienia 73. Powodzenia dla reszty pile-upu, CUL, proszę QSL na

LoTW...’.

9.17 Czy na zakończenie QSO, zauważyłeś

przeskakująca kulkę? Po każdym naszym

wysyłaniu komunikatu RRR lub RR73,

plamka selektora komunikatu “Next”

niekiedy przeskakuje z Tx 3 do Tx 5 … a

potem w mgnieniu oka przeskakuje na Tx6.

Jeżeli nie zwracasz na to uwagą możesz

pomyśleć, że twój komunikat 73 został

przeskoczony i WSJT-X nadaje dla ciebie CQ,

ale nie: sprawdź belkę statusu u dołu

głównego ekranu WSJT-X dla

potwierdzenia, czy twój komunikat 73 był nadawany, kiedy ukazał się boks “Last Tx”.

9.18 Coś poszło nie tak? Brak transmisji? Istnieje szereg możliwych powodów, więc sprawdź rzeczy

systematycznie:

• Czy radio przechodzi na nadawanie? Jeżeli nie, to jest

problem! Sprawdź metodą PTT wybierając pod sekcją F2

Settings Radio. Jeżeli ręcznie naciśniesz i przytrzymasz

przycisk PTT na mikrofonie lub przycisku nożnym, na

panelu czołowym przycisk TRANSMIT, czy radio nadaje

tony? Sprawdź miernik w stacji np. mocy wyjściowej

(power out). Jeżeli używasz VOX, upewnij się, że czułość VOX-a w radiu jest

dostatecznie wysoka, aby niezawodnie wyzwalać przy poziomie audio, którego

używasz i utrzymuje go dla całego przebiegu.

• Poziom audio mowy, upewnij się, że dostateczna ilość audio dociera do stacji z karty

dźwiękowej – zarówno za mało jak i zbyt dużo. Dla wskazówek dotyczących tego spójrz

do sekcji ustawianie poziomów nadawania. Jeżeli ustawianie poziomów nie rozwiąże

tego, sprawdź kable od karty dźwiękowej do wejścia liniowego lub mikrofonu w twoim

radiu. Spróbuj podłączyć słuchawki lub głośniki PC do wyjścia karty dźwiękowej, aby

upewnić się, że są aktualnie generowane tony, następnie dowiedz się, dlaczego audio

nie przedostaje się do radia. Czy kable są przerwane? Czy są włączone we właściwe

miejsce?

Page 27: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 26

• Sprawdź urządzenia USB i huby, które automatycznie się wyłączają zasilanie przy braku. Funkcja ta może być użyteczna dla oszczędzania energii, ale ogólnie jest ona denerwująca, kiedy karty dźwiękowe lub stacje niespodziewanie znikają z systemu. Używając Windows-owego Menadżera Urządzeń odznacz “Pozwól komputerowi wyłączyć to urządzenie dla oszczędzania energii” dla każdego twojego urządzenia USB i hubów.

9.19 Czy jeszcze coś jest uszkodzone? Brak dekodowań? Zapewne okaże się, że WSJT-X nie

jest martwy tylko sobie odpoczywa. Sprawdź to:

(A) WSJT-X jest ustawione na FT8 mode [tnx rada Jacky ZL3CW];

(B) Jesteś na częstotliwości przeznaczonej dla FT8 frequency, na paśmie, które jest

otwarte i aktywne;

(C) Czy przycisk Monitor jest nadal włączony (świeci na zielono);

(D) Istnieje wystarczająco audio docierającego do WSJT-X.

(Termometr/trzykorder/wskaźnik powinny być również na zielono z poziomem

koło środka zakresu lub powyżej, kiedy pasmo jest zajęte):

Page 28: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 27

Czy widzisz zaledwie kilka żółtych i czerwonych plamek na wykresie wodospadowym?

Czy stacja jest na właściwej emisji i antenie? Czy słyszysz sygnały weeeeeee FT8 na

twoim odbiorniku? Czy stacja jest załączona (HI)? FT8 jest a słabym-sygnałem a nie

emisją bez sygnału!

9.20 Rada by w akcji DX-owania słuchać SŁUCHAĆ, SŁUCHAĆ, SŁUCHAĆ ma zastosowanie

również do FT8 i innych emisji cyfrowych, bardzo dobrze: Ja zazwyczaj mam audio Rx skręcone

prawie do dołu, słuchawki leżące na biurku, tak, więc wersja dla emisji cyfrowych jest PATRZEĆ,

PATRZEĆ, PATRZEĆ. Naucz się interpretowania wykresu wodospadowego i dekodowania,

aby zrozumieć, co się dzieje. Czy stacje nadają DX CQ, poszukiwania-i-rzucania – się na nie lub

po prostu spokojnego obserwowania pasma (w takim przypadku mogą być podawane na

PSKreporter i jeśli będziesz je wołał prawdopodobnie mogą oni właśnie odpowiedzieć!)?

Zauważ jak sygnały rosną w siłę, gdy obracasz swoją antenę kierunkową w kierunku, gdzie jest

lepsza propagacja. Magia!

9.21 Wołaj cierpliwie. Jeżeli ktoś ci zakłóca robiąc QRM, możesz podjąć walkę o zrobienie lub

dokończenie łączności (QSO) dopiero, kiedy przestaną to robić. Po 2 lub 3 nieudanych

zawołaniach spróbuj kliknąć z shift-em (shift-clicking) twój Tx na inną czystą częstotliwość

i kontynuować wołanie. Jeżeli nadal to nie działa

może twój sygnał jest trochę za słaby, tak, więc

spróbuj obrócić antenę lub zaczekać aż poprawią się

warunki. Hej, to jest DX-owanie.

9.22 Jeżeli natręt ponagla cię do łączności (QSO) wołając

cię ciągle bez względu na to, co wysyłasz, ale nigdy

nie wysyła ci raportu, jeżeli mu odpowiadasz, prawdopodobnie ma rozpoczęte QSO i teraz

JTalert i kilka innych programów

logujących może zaznaczać nowe

DXCC i nowe lokatory, które

ukazują się w dekodowaniach.

Page 29: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 28

nieustannie wysyła ten sam komunikat ciągle i ciągle bez końca jak zacięta płyta. Tutaj

jest kilka rzeczy, które możesz spróbować:

• Bądź tolerancyjny. Nie jest łatwo być mistrzem w FT8 i WSJT-X! Wołający może mieć

przypadkowo nieodznaczony Auto Seq i zapomniał ręcznie wybrać następny komunikat

a może nawet nie zdawać sobie sprawy z tego, że on jest przyczyną problemów. Miejmy

nadzieję, że wkrótce to zauważy. Być może jest roztargniony czyta plik pomocy lub

spogląda na te wskazówki... Dobrze, żyjmy w nadziei!

• Bądź cierpliwy. Możliwe jest, że utknął po prostu na jednym komunikacie, ponieważ

twoje potwierdzenia nie dotarły do niego z jakichś powodów (np. twój sygnał spadł z

powodu QSB lub QRM), tak, więc następny komunikat jest niewłaściwy. Osobiście,

podałbym, co najmniej 2 lub 3 powtórzenia, do 10, jeżeli jestem zainteresowany

łącznością DX QSO, szczególnie, jeżeli mam odebrany raport wskazujący, że mój sygnał

jest bardzo słaby.

• Spróbuj wysłać komunikat swobodnego tekstu taki jak “NEXT MSG PLS” lub “CHK AUTO

SEQ”.

• Kiedy czekasz, odwiedź Time.is , by podwójnie sprawdzić czy zegar twojego komputera

jest dokładnie ustawiony– szczególnie, jeżeli występuje to często. Czy jest uruchomione

twoje oprogramowanie NTP? Jeżeli używasz Meinberg z menu startowego Windows,

wybierz Meinberg, potem Network Time Protocol, wówczas kliknij “Quick NTP status”,

aby wyświetlić tekst listujący serwery czasu używane przez niego. Czy są jakieś

komunikaty o błędach lub czy wszystko jest normalnie? Przesuniecie offset (błąd czasu)

powinno typowo być właśnie kilka milisekund np. coś pomiędzy +2 a -2, jak tutaj:

• Sprawdź ustawienie twojego kierunku i mocy: być może twój sygnał jest po prostu zbyt

słaby do zdekodowania dla natręta. Spróbuj ustawić kierunek bezpośrednio na niego

(krótką lub długą ścieżkę) i być może dodaj trochę watów.

• W przeciwnym razie świadomie odwróć się od natręta, zmniejsz moc w nadziei, że

zauważysz jego zniknięcie z twojego wykresu wodospadowego a on popełza swoją droga

do swojej jaskini, podczas, gdy ty będziesz kontynuował pracę z innymi ludźmi.

• Zrób sobie przerwę: być może jeszcze ktoś inny nadaje na tobie. Pomiń okres nadawania

by ewentualnie sprawdzić czy twoja częstotliwość nadawania Tx jest pusta bez ciebie.

Page 30: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 29

• Spróbuj kliknąć z shift-em (shift-clicking) by

przemieścić twój Tx gdzie indziej na wykresie

wodospadowym. Jeżeli wszystko, co osiągniesz to

przeciągnięcie nękającego na twoja nową

częstotliwość, (ponieważ ma on nierozsądnie wybrane

Hold Tx Freq) i nadal nie reaguje (nie odpowiada), zrób

ponownie QSY, ale tym razem przełącz opcję na Tx

even/1st by zmienić okresy nadając twoje CQ w tym

samym czasie, co nękający - będzie jak to łabędzi śpiew

wołający ciebie. Zapewne niebawem zauważy, że

zniknąłeś z jego wykresu wodospadowego, przestanie

słuchać i uzna, że robisz OSO z innym bardziej

doświadczonym krótkofalowcem i może w końcu ustąpi i da za wygrane.

9.23 Nie daj się ponosić nerwom przy komunikatach

niestandardowych i skrótach. Oprogramowanie jest

inteligentne pod maską optymalizacji komunikacji ze

standardowymi komunikatami w FT8, co oznacza kilka

kompromisów. Na dodatek normalnie masz tylko 13

miejsc na wypełnienie każdego z komunikatów

swobodnych tekstowych z bardzo ograniczonego zestawu

znaków (po prostu cyfr, dużych liter, spacji i paru znaków

interpunkcji)11. W szczególności szybko zauważysz, że

większość użytkowników jest uzależnionych od Auto Seq,

którzy łatwo dezorientują się przez coś odbiegającego od

normy. Jeśli zdarzy ci się być w łączności z kimś, kto nadal

używa pierwszego wydania beta “RC1” WSJT-X, wysłanie

komunikatu RR73 przełącza Auto Seq na koniec by

wysyłać twój raport bez R – dziwną odpowiedź, która cofa

sekwencję przeciwnie do tego, co prawdopodobnie

zamierzałeś.12

Własne komunikaty końcowe są mniejszym problemem

niż sądziłem. Komunikaty

swobodnego tekstu (Tx 5)

zawierające “73” zazwyczaj

przełączają Auto Seq, aby

zrealizować zakończenie QSO, –

chociaż zorientowani i cierpliwi

11 W trybie JT-mode zestaw znaków składa się z A-Z, 0-9 i znaków + -. /? oraz spacji. Znaki @ # < i > mają specjalne znaczenie i nie są nadawane. Są one zarezerwowane dla testowania lub czegoś innego opisanego w Podręczniku Użytkownika WSJT-X. Ukośnika / najlepiej unikać za wyjątkiem, jako separatora w znaku wywoławczym. Znak

kropki (okres) jest przydatny do wysyłania krótkich adresów URL.

12 Wygląda na to, że RC1 interpretuje RR73, jako lokator. Według Johna, KA5BJC, RR73 może być faktycznie poprawnym … dla lodołamaczy na Morzu Arktycznym Północno-Wschodniego Wybrzeża Syberii! Późniejsze wersje WSJT-X obsługują to w porządku. Aktualizuj oprogramowanie!

Ostatnia deska ratunku:

zrezygnuj! Zmień emisję lub

pasmo. QRT. Napij się

herbatki. Wyjdź na spacer z

psem. Pogłaskaj kota.

Zagrzeb ogień. Przytul

nieznajomego. Posprzątaj

jaskinię. Poczta

elektroniczna e-mail Garego

z większą ilością rad.

Warto utworzyć i zachować kilka swobodnych komunikatów tekstowych w Tx 5 szybko wybieranej listy (pod F2 Settings Tx Macros) szczególnie, jeżeli nie jesteś precyzyjną maszynistką np.

• NO DECODE SRI

• QRZ CALL AGN

• SRI TOO WEAK

• CALL LATER

• BAD FREQ QSY

• 5W G5RV 73

• C QRZ.COM 73

• FB DX QSO 73

• CHECK UR CLK

• CHK TX AF LVL

• SPREAD OUT

• WAIT UR TURN

• UPD8 WSJTX 73

• SRI FINGR TRBL

• I prawdopodobnie TNX TIPS

GARY

Spróbuj tego! Jest więcej w tym hobby

niż wymiany zawołań, kwadratów lokatora i

raportów.

Page 31: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 30

operatorzy mogą kontynuować konwersację używając 13-to znakowych komunikatów w

nieskończoność, powstrzymując się z 73 dopóki konwersacja nie zostanie zakończona.

9.24 Kiedy masz ustawione te rzeczy, zmaksymalizuj użycie ekranu i zminimalizuj pokusę

zabawy z ustawieniami przez ukrycie kontrolek wykresu wodospadowego i menu

WSJT-X.

9.25 Mając tak mało informacji wymienionych w każdym 15-to sekundowym wejściu,

sekwencję nawet najbardziej efektywnych i zwięzłych QSO w FT8 trudno zakwalifikować,

jako ucieczkę – bardziej, jako bieganie (jogging). Tempo jest dostatecznie proste, gdy już

się tego nauczysz ‘zaczniesz to łapać’ (zajęło mi to kilka setek QSO na FT8). Poniżej

znajduje się zrzut z ekranu podczas spokojnego spacerku na 30m po bieganiu pewnego

wieczoru w ZL:

Wystartowałem przez odszukanie i wówczas zawołanie CQ na czystej częstotliwości z

wybranymi jak zwykle oboma Auto Seq i Call 1st. Program automatycznie odpowiedział

zdekodowanemu wołającemu, prowadząc nas poprzez konwencjonalną sekwencję wejść aż do

ukazania się panelu logowania Log QSO, kiedy odebrałem komunikat 73 sygnalizujący koniec

QSO. Wszystko, co musiałem wówczas zrobić to kliknąć przycisk OK by zalogować QSO i

Page 32: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 31

wówczas kliknąć przycisk Enable Tx, aby program zrestartował wołanie CQ - po tym jak

zakończył on wysyłanie mojego komunikatu 73. Jeżeli inny wołający zawołał mnie (jak robiłem

wcześniej CQ), Auto Seq generował standardowe komunikaty i wystartował z nim QSO. W tym

samym czasie mogłem z łatwością pracować, odbierać email-e, przeglądać QRZ.com itp. na

innych ekranach na moim dwuekranowym komputerze stacjonarnym (desktopie) w Windows.

9.26 Czy pogubiłeś się tak jak ja, że bez względu na to czy stacja nadaje podczas nieparzystych

czy parzystych czasów antenowych (timeslot), jeżeli wystartujesz normalnie QSO przez

podwójne kliknięcie na zdekodowanym znaku wywołania CQ, nie ma to znaczenia:

WSJT-X automatycznie wybiera odpowiedni przedział czasowy (timeslot), w którym go

zawoła. Ale, co jak zechcesz zawołać kogoś, kto nie nadaje CQ, być może właśnie

skończył pracę z kimś innym? Co, jeżeli rozpoczniesz wołanie kogoś, ale on zniknął bez

śladu? Warto sprawdzić, czy nadajesz we właściwym parzystym/nieparzystym okresie i

nie dublujesz się z nim. Mike W9MDB wskazał prosty sposób - aby dowiedzieć się -

trzeba spojrzeć na końcową cyfrą znacznika czasowego (timestamp) dla ich nadawania:,

jeżeli czas kończy się na zero używają oni parzystego slotu, tak, więc my potrzebujemy

wołać ich w nieparzystych. Czasy kończące się 5-ką wskazują, że są oni na nieparzystych

(!). Jeżeli nadal jest to trudno zrozumieć pod wpływem emocji, tutaj są porady Hinsona.

Po prostu dopilnuj by selektor Tx even/1st przypominał ta ostatnia cyfrę znacznika

czasowego ( timestamp-u) np., jeżeli jest 5, boks selektora powinien być wypełniony jak

ten (Tx odd/1st), jeżeli jest zero to boks selektora powinien być pusty (Tx even/1st)

jak ten na poniższym rysunku:

“Te emisje nie są przeznaczone do długich konwersacji lub „żucia szmat”. Koncentrują się one raczej na efektywnej wymianie podstawowych informacji takich jak znak wywoławczy, QRA lokatorów, raportów sygnałów i potwierdzeń w możliwie najniższych współczynnikach sygnał-szum w ciągu kilku minut lub mniej.”

8 “Praca ze Światem z WSJT-X, Część 1: Możliwości operowania”, K1JT, K9AN and G4WJS,

QST October 2017.

Page 33: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 32

9.27 Ponieważ tyle się dzieje, szczególnie, kiedy pasmo jest zajęte, niekiedy pomiesza mi się, z

kim przed momentem pracowałem a kogo zalogowałem. Dzięki pomysłowi płynnego

reflektora w WSJT, napisałem prosty plik wsadowy (batch), aby przywołać Windows-owy

PowerShell dla wyświetlenia ostatnich paru QSO z logu WSJT-X, aktualizującego się

samodzielnie po zalogowaniu każdego QSO. Z czarnym i szarym oknem PowerShell na

wąskim pasku w rogu ekranu, pokazuje znaki wywoławcze, które w ostatnim czasie

zalogowałem

Aby to zrobić samemu, linia polecenia Windows PowerShell jest następująca:

powershell.exe get-content %LOCALAPPDATA%\WSJT-X\wsjtx.log -tail 3 -wait

Dzięki uprzejmości VE2EVN, odpowiednikiem dla Linux jest: tail -n 3 -f

~/.local/share/WSJT-X/wsjtx.log

Page 34: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 33

9.28 WSJT-X regularnie zapisuje plik WAV

odbieranego audio na dysk podczas jego

przetwarzania. Nawet jakbyś skonfigurował

WSJT-X te pliki WAV przy użyciu opcji

“None” pod F2 Settings Save, będzie on

nadal to robił. Wynika z tego, że normalnie

plik WAV jest usuwany automatycznie

przez WSJT-X po około 10-ciu sekundach od

zakończenia jego przetwarzania (dając nam czas na podjęcie decyzji o zachowaniu go).

Jednakże, kiedy wyjdziesz z WSJT-X, aktualny plik WAV zostaje porzucony

(pozostawiony), pozostając sierotą na dysku. Jeżeli

uruchamiasz i zatrzymujesz powtarzając WSJT-X,

możesz kiedyś odkryć sierociniec pełen porzuconych

plików WAV, zaśmiecających twój dysk twardy.

Niektórzy użytkownicy raportowali setki osieroconych

WAV-ów. Zapewne warto od czasu do czasu oczyścić

sierociniec zarówno ręcznie (używając funkcji w menu

File ) jak też przy użyciu prostego pliku wsadowego

z następującą linią polecenia Windows

(prawdopodobnie taki sam plik, który wyświetla

końcówkę twojego logu ADIF WSJT-X):

del %LOCALAPPDATA%\WSJT-X\save\*.wav

“FT8 – zaprojektowana specjalnie dla warunków takich jak wielo-przeskokowe (wielodbiciowe) sporadyczne od warstwy E na 50 MHz – w sytuacjach, gdzie sygnały są słabe i zanikające, krótkie otwarcia a szybko zakończone wiarygodne, potwierdzone kontakty jest szczególnie pożądane.”

“Work the World with WSJT-X, Part 2: Codes, Modes, and Cooperative Software Development”, K1JT, K9AN and G4WJS, QST November 2017.

Page 35: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 34

10 Znaki specjalne 10.1 Głęboko wewnątrz specyfikacji technicznej sam protokół FT8 definiuje dość szczegółowo

i ściśle format “standardowych znaków wywoławczych”. Ogranicza to różnorodność

znaków wywoławczych, które protokół potrzebuje obsłużyć, a zatem ogranicza liczbę

wymaganych bitów cyfrowych. Tymczasem niektóre specjalne okolicznościowe znaki

upamiętniające wydarzenia są zbyt

“specjalne”, których protokół FT8 po

prostu nie może pomieścić na 28 bitach

zarezerwowanych, aby je przenieść do

większości swoich komunikatów (np.

wywołań CQ, reportów i komunikatów

RRR lub RR73). WSJT-X akceptuje dla

przykłady YR100R, jako znak operatora w

F2 Settings General i wygląda na to,

że generuje komunikaty zawierające

YR100R, … ale nie potrafi ich aktualnie

nadać, za wyjątkiem komunikatów typu swobodnego tekstu.

10.2 Niestandardowe znaki specjalnych wydarzeń i

inne aż długości do 13 znaków mogą być

nadawane, jako łańcuchy znakowe w

komunikach swobodnego tekstu, … ale nie są

one interpretowane przez oprogramowanie,

jako znaki wywoławcze. Jeżeli ktoś po stronie

odbiorczej kliknie podwójnie na jeden z tych

zdekodowanych komunikatów swobodnego

tekstu jakiegoś egzotycznego DX-a w nadziei

zawołania go, nie będzie uszczęśliwiony.

Oprogramowanie nie wie, co zrobić z

komunikatem za wyjątkiem jego

wyświetleniem sfrustrowanemu użytkownikowi! Nie wprowadzi ono automatycznie

pełnego znaku wywoławczego do boksu DX Call oraz nie dołączy go w komunikatach

generowanych dla odpowiadania im.

“Standardowy amatorski znak wywoławczy składa się z jednego lub dwu znaków prefiksu, z których co najmniej jeden musi być literą, po których następuje cyfra i sufiks z jedną do trzech liter. W obrębie tych zasad, liczba możliwych znaków wywoławczych jest równa w przybliżeniu coś około 262 milionów … Skoro 228 jest więcej niż 268 milionów, 28 bitów jest wystarczające, aby zakodować unikalnie każdy standardowy znak wywoławczy.” [Wyciąg z sekcji 17 pliku pomocy WSJT-X – wart jest przeczytania!]

Jest nie wiele punktów do narzekania w tym zakresie na twórców oprogramowania, tylko, dlatego, że nie możesz używać swojego niestandardowego znaku okolicznościowego w FT8. To nie ich wina! Chętnie by ci pomogli. Ograniczenie nieodłącznie związane z protokołem FT8 jest główną przyczyną (patrz Dodatek B). Nawet profesorowie nie mogą zmieniać praw matematyki i fizyki!

Page 36: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 35

10.3 Standardowe znaki wywoławcze z niektórymi konwencjonalnymi modyfikatorami

lokalizacji (np. typowe złożone znaki

typu CEPT standardu ITU/ prefiksy

krajów przyjęte w DXCC zakończone

przez ukośnik /) są obsługiwane przez

oprogramowanie, przekazując pełny

znak w Tx 1 i Tx 6, ale tylko domową

część znaku wywoławczego w innych

komunikatach. Jeżeli wyskoczyłem,

powiedzmy na wyspę Auckland Island,

mój znak mógł być ZL9/G4iFB tak, więc

komunikaty wygenerowane dla

typowego QSO mogły być takie jak te

“Ostrzeżenie dla tych z nas, którzy często pomijają komunikat Tx1 (znaki i lokator) i startują z Tx2 (znaki i raport). Kiedy wołasz stację DX ze złożonym znakiem, gdy stacja DX odpowiada, żaden z komunikatów nadawanych sekwencyjnie przez niego nie będzie zawierał twojego znaku. Nie ma sposobu dowiedzieć się dla pewności, czy stacja DX odpowiada tobie czy innej stacji. By temu zaradzić, kiedy wołamy stacje ze złożonymi znakami jest rozpoczynanie z komunikatem Tx1.” [tnx Rick K1HTV]

Page 37: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 36

Lista prefiksów i sufiksów, które są traktowane w ten sposób jest dostępna w menu

pomocy Help głównego ekranu WSJT-X (wybierz Menus, aby to zobaczyć!):

Te szczególne prefiksy i sufiksy “typu 1” (około 350 z nich) zostało specjalnie

zakodowanych i wysyłanych w paru

możliwych bitach, pozwalając na

umieszczenie dwu znaków

wywoławczych w generowanych

komunikatach 13 , podczas, gdy

niektóre niepokazane znaki złożone

“typu 2” (takie jak /M i /MM) mogą

być wysyłane bez innych znaków

wywoławczych w niektórych

komunikatach.

Inne sytuacje nie są wyjaśnione w pomocy np., jeżeli stacja ma zarówno prefiks i sufiks lub gdy w QSO są dwa znaki złożone. Zapewne zechcesz eksperymentować, aby zobaczyć, co się stanie - proszę daj mi znać!

10.4 Wersja ‘Release Candidate’ RC (beta) WSJT-X według doniesień ma problem z obsługą

znaków złożonych … a zatem to kolejny dobry powód, aby sprawdzić, czy używasz

udostępnionej ostatniej produkcyjnej wersji WSJT-X 1.8.0, a nie wersji RC (“dupka”).

13 WSJT-X v1.8.0 nie zawsze robi to zbyt dobrze. Zobacz moje QSO FT8 QSO z YV5IAL/7 na końcu Dodatku E.

Jak już powiedziałem przed chwilą, osobliwe

znaki wywoławcze specjalnych wydarzeń plus te

z samodzielnie przypisywanymi sufiksami (takie

jak /QRP) tak czy owak nie mogą zostać

zakodowane (zbyt mało bitów!) a zatem mogą

być jedynie wysłane, jako nieinterpretowane

łańcuchy znakowe w komunikatach swobodnego

tekstu. Ja nazywam je znakami wywoławczymi

“typu 0”.

Page 38: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 37

11 Ekspedycje DX-owe z FT8 11.1 Istnieją wady i zalety (dosłownie: za i przeciw) używania FT8 na ekspedycji DX-owej.

• Z dobrej strony, nie ulega wątpliwości, że jest to bardzo popularna na KF emisja,

dobra dla DX-owania słabych sygnałów nawet dla stacji o ograniczonej małej mocy i

podstawowych antenach. Może ona sprawić, że nawet krótkie otwarcia i marginalne

ścieżki będą produktywne.

• Ze złej strony, maksymalny współczynnik QSO z WSJT-X jest około 60 QSO dla

nadajnika na godzinę.

W praktyce, doświadczony użytkownik DX-owy emisji cyfrowych (takich jak Roly P29RR)

może utrzymać około 50 QSO na godzinę, pod warunkiem, że ma on zdecydowanie

zdolność koncentracji na ekranie i poradzi sobie od czasu do czasu z koniecznością

powtórek i wyjść z sekwencji (zmiany kolejności komunikatów). QRM-y i rywalizacja

zmniejszą współczynnik jeszcze bardziej dla bardzo rzadkiego i popularnego DX-a. Dla

porównania operatorzy konkurencyjnych emisji CW, SSB lub RTTY na dobrej stacji mogą

utrzymywać współczynnik 200+ QSO na godzinę, może nawet 250 lub więcej dla

podobnego wysiłku działań operatora – tak, więc jest potencjalnie 4 lub 5 razy więcej

QSO DX-ekspedycji na godzinę używając dziedzicznych emisji.

11.2 Ze sprytnym oprogramowaniem jest teoretycznie możliwym wygenerowanie i nadawanie równocześnie wielu sygnałów FT8 na pojedynczym nadajniku, umożliwiając wiele równoczesnych QSO na jednej stacji i pasmie.

Co do tego czy będzie to rozsądne podejście, powiem po prostu, że wyzwanie pracy z bardzo rzadkimi DX-ami jest w ogromnej części urokiem DXCC: czynienie DX-a mniej wyjątkowym i DXCC łatwiejszym nie koniecznie jest warte zachodu (celu).

Biorąc pod uwagę powyższe, FT8 może być w pełni zautomatyzowana zastępując wysiłek operatora cyklami CPU. Przewiduję

przyszłościowe (futurystyczne) ekspedycje DX-owe mówiących robotów w pełni zautomatyzowanych i zawierających w sobie stacje z FT8, siedzące cicho w kącie i robiące łączności QSO podczas podróży i być może czegoś więcej

Czy Sir Edmund Hillary mógłby

zgodzić się na obcinanie szczytów

kilku tysięcy metrów góry Everest

przy pomocy dynamitu lub

zainstalowanie podejścia

schodami na szczyt wraz z

bezpiecznymi poręczami, butlami

tlenowymi i sygnałami

ostrzegawczymi?

Po warunkiem, że licencja i

władze lokalne zatwierdziły

samowystarczalne zasilane z

baterii słonecznych roboty FT8 i z

połączeniami satelitarnymi dla

logowania i sterowania można by

potencjalnie pozostawić ją, kiedy

zespół opuści, być może ze stacją

meteorologiczną lub naukową

monitorowania właściwości

środowiska, aby usprawiedliwić

ich obecność.

Page 39: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 38

“Zdecydowanie nie planujemy wykonania robota do robienia QSO. Udoskonalenia użycia dla ekspedycji DX-owej już istnieją jednakże nie są jeszcze w udostępnionej wersji.”

Tnx Joe, K1JT

11.3 Technicznie możliwym jest wyznaczenie częstotliwości odbioru na tym samym paśmie

podczas komunikatu CQ określając właściwie ułamek kHz. Na przykład, przyjmując,

że jestem w FT8 na 17m jak zwykle na częstotliwości VFO 18100 kHz, mogę wysyłać

CQ 101 ZL2IFB RF80 by wskazując, że ludzie powinni wołać mnie (mniej więcej) o 1

kHz wyżej na 18101 kHz. Jeżeli moja częstotliwość audio Tx jest 500 Hz na lewo

wykresu wodospadowego, spodziewam się wołających wokół 1500 Hz w środku

mojego wykresu wodospadowego, w zależności od ustawienia ich częstotliwości

audio. Moi wołający nie potrzebują wykonywać niczego specjalnego, jednak po

prostu kliknąć podwójnie jak zwykle na mój znak CQ. Ich sterowanie radiem CAT

będzie robić automatycznie QSY na 18101 kHz. To ja steruję ich radiami!

Jednakże w praktyce jest kilka wad takiego podejścia:

• Instrument ten nie jest zbyt dobrze

wyjaśniony w pomocy (Help) i jest

niezwykle rzadki na KF, dlatego, że

większość użytkowników nie rozumie

komunikatów CQ. Jeżeli klikną oni

podwójnie to może ich spotkać niemiła

niespodzianka, kiedy ich radia w

niespodziewany sposób zrobią QSY;

• Wygląda na to, że zmienią się obie częstotliwości Tx i Rx wołającego: jest to

funkcja QSY a nie funkcja split (jak myślałem);

• Mając poprawiony komunikat CQ w Tx 6 tak, aby zawierał częstotliwość odbioru,

po każdym QSO dokona się reset do standardowego komunikatu bez

częstotliwości. Dobrą praktyką na ekspedycji DX-owej pracującej ze splittem jest

wstawienie “UP” do komunikatu przy każdym CQ zmniejszając liczbę

simpleksowych wołających;

• Przy niewłaściwym wyborze częstotliwości odbioru

możemy potencjalnie odsyłać wołających poza pasmo,

na szczyt innych użytkowników lub bikonów, w

segmenty innych emisji,;

• Wołający używający wysokich częstotliwości audio

będą prawdopodobnie poza prawa stroną mojego

wykresy wodospadowego, kiedy ich VFO przesunie się

wyżej o 1 kHz a zatem nie zobaczę ich sygnałów i nie

będą dekodowani.

Testując to w eterze, niektóre stacje

wołały mnie trochę powyżej pasma,

jakie chciałem, ale potem znikały,

kiedy im odpowiadałem:

prawdopodobnie zostali zaskoczeni

niespodziewanym QSY i robili QRT,

żeby sprawdzić usterkę!

Również z wyłączoną funkcją Call

1st WSJT-X czasem odpowiada

automatycznie pierwszemu

zdekodowanemu wołającemu.

Ta rzadko występująca usterka

(bug) była przełączana częściej,

kiedy testowałem funkcję

automatycznego QSY.

Page 40: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 39

Dolna linia: unikam stosowania tej właściwości auto-QSY na KF, przynajmniej z

obecnym WSJT-X v1.8.0. Jest po prostu nie pomocna.

12 Usterki, błędy i sugestie usprawnień 12.1 Chociaż WSJT-X ma ponad 5 lat a FT8 udostępniono właśnie 6 miesięcy temu, kiedy to

piszę, dlatego też wspólnota amatorów14 jeszcze się z tym nie zaznajomiła. Przede

wszystkim FT8 zachęca po raz pierwszy ogromną liczbę amatorów KF do emisji

cyfrowych. Z tych względów będą istnieć początkowe problemy (ząbkowania) jak w

rzeczywistości sytuacja się rozwinie przed nami… a w tym samym momencie istnieją

możliwości pomocy w posunięciu spraw w dobrym kierunku.

12.2 Usterki w projektowaniu FT8 i WSJT-X, błędy oprogramowania i inne

problemy z umowami pracy w eterze wychodzą na światło dzienne.

W większości są banalne i mogą być łatwo rozwiązane lub po prostu

zignorowane (np. przychodzące do nas komunikaty 73 nie zawsze są

pokazywane w prawym panelu, ale są wyróżniane na czerwono

zazwyczaj w lewym). Niektóre są potencjalnie bardzo znaczącymi

blokerami, takie jak:

• Postępowanie ze znakami “specjalnymi” wspomnianym

wcześniej;

• Nieścisłości, ograniczające walidację wprowadzanych danych i

inne kwestie użyteczności oprogramowania;

• Ograniczony kompromis na to, co rzeczywiście stanowi kompletne, ważne

(poprawne) QSO i jak używać FT8 w zawodach;

• Lekkomyślne działanie takie jak: wołanie

pod koniec trwającego QSO, brutalne

ignorowanie ukierunkowanych wołań CQ i

komunikatów, przesterowywanie audio,

nadmierną moc dla ścieżki i rywalizacja o

ograniczoną przestrzeń na paśmie.

Te i inne zagadnienia plus wyniki testów

(takich jak sposoby odtwarzania błędów),

proponowanie obejść (rozwiązań zastępczych

– ‘na około’) i sugestie udoskonaleń

dyskutowane na ogół są na WSJT-X! reflector!

on! Yahoo! groups! Proszę bardzo

14 Nie wyłączając mnie! Moje pierwsze QSO FT8 było zrobione 21-go lipca, 2017 pomimo, że używałem wcześniej

JT65, JT9, RTTY i PSK i “packet radio” spoglądając wstecz na lata 1980-te, pracowałem z komputerami, jestem

przede wszystkim DX-erem CW a nie entuzjastą emisji cyfrowych (digimoder). Z pewnością ciągle się uczę i

popełniam nadal błędy, … za które pokornie przepraszam.

Wiele z nich jest

subiektywnych: niektóre z

tych rzeczy nazywam

„wadami” i “robalami” i

“problemami” inne

określam, „jako

zaprojektowane” i

“niebędące problem”.

Niech tak będzie.

Page 41: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 40

uczestniczyć w dialogu. Bądź częścią rozwiązania.

13 Zamykanie i potwierdzenia 13.1 Pamiętaj, to jest tylko hobby. Większość kwestii związanych z pracą w FT8 nie wynika ze

złych intencji (złej woli), ale przeciętni amatorzy tak jak ty czy ja, bada nową emisję,

odkrywa po drodze sztuczki. Popełniamy błędy. Mylimy się. Eksperymentujemy.

Próbujemy. Uczymy się. Bawimy się i pomagamy jeden drugiemu. Musimy dać sobie

trochę luzu. Zachowaj spokój. Wyluzuj brachu.

13.2 Pomimo, że moje nazwisko jest na froncie tego dokumentu w dużej mierze jest on

produktem społeczności DX KF. Proszę dołączyć do mnie, podziękowania licznym

amatorom, który życzliwie przyczynili się do idei, komentarzy i wskazówek, szczególnie

oczywiście profesorom (Steven Franke, K9AN i Joe Taylor, K1JT), który dali nam tą emisję,

plus twórcom WSJT-X i długo wyczekujących członków załogi wsparcia na reflektorze.

Mam zgromadzone, zinterpretowane i poszerzone ich wpisy (wprowadzenia), kreślonych

w dużym stopniu ich inspiracją. Wszystkie pomyłki są moje!

13.3 Twoja opinia dotycząca tego dokumentu,

takie jak poprawki, reakcje/problemy,

sugestie usprawnień i dalsze wskazówki są

mile widziane. Proszę napisz do mnie:

[email protected] Będę próbował

utrzymywać internetową wersję tego

dokumentu na mojej stronie

(www.G4iFB.com) na ile czas i siły pozwolą.

Jednak niczego nie obiecuję: Mam do

wykonania pracę i lubię używać mojego

radia nawet bardziej niż komputera.

Jeśli dasz radę (dos. „nie dostałeś bólu brzucha”) więcej mojego pisania, możesz również

bawić się „Przewodnikiem FOC umiejętność kodowania Morse’a FOC Guide to Morse

Code Proficiency „

Page 43: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 42

Dodatek A: o FT8 FT8 jest dość nowa, tak, więc dotychczas została opublikowana ograniczona ilość informacji

technicznych o emisji na Internecie, innych niż ten krótki zarys FT8 został po raz pierwszy

zapowiedziany z wypuszczeniem WSJT-X v1.8.0 Release Candidate 1 (dodałem kilka linków dla

tych, którzy tak jak ja, czują potrzebę dalszych poszukiwań):

WSJT-X Version 1.8.0 zawiera nową emisję nazwaną FT8, zaprojektowaną przez K9AN i

K1JT. Nazwa emisji "FT8" to skrót od "Franke i Taylor, modulacja 8-FSK ". FT8 używa

15-sekundowych sekwencji T/R (nadawanie/odbiór) i zapewnia 50%-owe lub lepsze

dekodowanie prawdopodobnie w dół do -20 dB na kanał AWGN. Mechanizm

automatycznego kolejkowania zawiera opcje do automatycznego odpowiadania na

pierwszą zdekodowaną odpowiedź na twoje CQ. Łączności FT8 QSO są 4 krotnie szybsze

niż te w trybie JT65 lub JT9. FT8 jest doskonałą emisja do DX-owania na KF i w sytuacjach

takich jak wielokrotne przeskoki multi-hop Es na 6 metrach, gdzie przy głębokim QSB

może być pożądane szybkie i wiarygodnie dokończenie QSO.

Kilka ważnych właściwości FT8:

• Długość sekwencji nadawanie /odbiór T/R: 15 s

• Długość komunikatu: 75 bitów + 12-bitów korekcji błędów CRC

• Kod FEC : LDPC(174,87)

• Modulacja: 8-FSK, odstęp tonów 6.25 Hz

• Stała obwiednia Constant-envelope przebiegu fali (waveform)

• Zajętość szerokości pasma: 50 Hz

• Synchronizacja: kwadratowa tablica 7x7 Costas arrays na starcie, w środku i na

końcu

• Czas nadawania: 79*1920/12000 = 12.64 s

• Próg dekodowania: -20 dB; parę dB niżej Z dekodowaniem AP

• Wielokrotny dekoder odnajduje i dekoduje wszystkie sygnały FT8 w pasmie

przepuszczania

• Opcjonalne auto-kolejkowanie i automatyczna odpowiedź na CQ

• Zachowanie działania podobnego do JT9, JT65

Dwa ostateczne źródła informacji o FT8 są w pliku pomocy WSJT-X (dostarczanego wraz z

programem) i pokrewny artykuł w QST napisany przez Joe Taylor, K1JT, Steve Franke, K9AN i

Bill Somerville, G4WJS:

“Work the World with WSJT-X, Part 1: Operating Capabilities” – QST October 2017,

strony 30-36 – ogólne wprowadzenie do emisji cyfrowych wspieranych przez WSJT-X.

“Work the World with WSJT-X, Part 2: Codes, Modes, and Cooperative Software

Development” – QST November 2017, strony 34-39 – zanurzenie się głębiej w

matematykę, korekta błędów przesyłu (Forward Error Correction) itp.

Jeszcze jedno źródło jest źródłem samym w sobie, inaczej mówiąc kod źródłowy programu dla

WSJT-X, wspaniałomyślnie ogólnodostępny poprzez licencję Creative Commons celu

zachęcenia do rozpowszechniania i szerokiego wykorzystania i kontynuowania rozwoju emisji

cyfrowych.

Page 44: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 43

Na koniec, Joe utrzymuje zbiór referencji na

http://www.physics.princeton.edu/pulsar/K1JT/refs.html

Dodatek B: FT8 – podniesienie przykrywki FT8 nie tylko po prostu koduje i nadaje nasze komunikaty znak-po-znaku (w ten sam sposób jak

mówimy o CW, RTTY lub PSK). Cały komunikat najpierw zostaje zakodowany, jako blok, przy

użyciu sprytnego algorytmu, który kompresuje komunikat do jak najmniejszej liczby bitów jak

to tylko możliwe, które są następnie cyfrowo nadawane z bitami korekcji błędów poprzez nasze

radio w eter zajmując 12.6 sekundy. Po stronie odbiorczej proces odbywa się odwrotnie: bity

cyfrowe są ściągane, kopiowane i składane z eteru, korygowane są błędy i wówczas

rozpakowywane z powrotem na te czytelne dla człowieka i najczęściej przydatne komunikaty,

które odczytujemy i podwójnie klikamy na nich – wszystko w ostatnich 2.4 sekundach przed

rozpoczęciem następnego okresu nadawania.

‘Kompresja w dół (spakowanie) do jak najmniejszej liczby bitów‘ jak to tylko możliwe’ przy

nadawaniu i korespondujące z nią rozpakowanie przy odbiorze wprowadza twarde

ograniczenia na ilość i charakter informacji, które mogą przechodzić przy użyciu FT8. Pod

przykryciem, oprogramowanie używa algorytmów dla kompresji i ekspansji (rozpakowania),

algorytmy, które zostały określone, jako integralna część protokołu FT8. Zostały one

zaprojektowane do pracy w ustalony wcześniej mechaniczny sposób (=algorytmicznie!),

ściskając tak mocno jak się da użyteczne informacje do kilku bitów danych wymienianych

pomiędzy nimi. Aby tego dokonać, musieli oni dokonać kilku uproszczeń, które z kolei tworzą

ograniczenia, z którymi żyjemy.

Po więcej szczegółów dotyczących protokołu zajrzyj do section 17 of the WSJT-X help.

Wspominają na przykład, że:

“Każdy komunikat składa się z dwóch 28-bitowych pól używanych normalnie dla znaków

wywoławczych i 15-bitowego pola dla QRA lokatora, raportu, potwierdzenia lub 73.”

A zatem jest właśnie 28 bitów cyfrowych do zakomunikowania znaku wywoławczego. 28

bitów cyfrowych ma 2 do potęgi 28 możliwych wartości, których w systemie dziesiętnym jest

trochę poniżej 270 milionów. Używając algorytmu zdefiniowanego w protokole, to jest

prawdopodobnie więcej niż potrzeba do zakodowania wszystkich normalnych,

konwencjonalnych starego stylu standardowych znaków wywoławczych wszech czasów

aktualnie w użyciu, każdy zakodowany w unikalną niepowtarzalna wartość liczbową…, ale 28

bitów jest niewystarczające dla wszystkich dziwnych i wspaniałych znaków specjalnych

wydarzeń, które są coraz częściej wydawane. Część prefiksowa twojego znaku jest

zdefiniowana zupełnie ścisłe w regulacjach ITU i konwencjach ogólnych, ale części sufiksowe są

bardziej elastyczne, dając zbyt wiele możliwości, aby ścieśnić je na 28 dostępnych bitach. Każdy

KF DXer z pewnością natrafi na niektóre z nich na antenie, na odziedziczonych emisjach.

ZL4RUGBY jest jednym z tych, które przypominam sobie czule – znak ten jest w rzeczywistości

bardzo konwencjonalny w swojej strukturze, ale z dwoma dodatkowymi znakami w sufiksie

przekracza 3 dopuszczalne dla protokołu w FT8. Oh-oh. Samodzielnie wyznaczane sufiksy to

kolejny przykład:, kiedy były wykorzystane po raz pierwszy w eterze wielu z nas zastanawiało

Page 45: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 44

się czy /LH wskazuje na stacje pracującą z latarni morskiej, które wszystkie są w Norwegii! Ja

pracowałem (i logowałem!) stacje używające /QRP, /MM, /M, /P, /A, /AM, /PP i inne kuriozalne

warianty, niektóre wymyślana na spotach, jak również lokalne warianty sufiksów takie jak /VE2

i prefiksy CEPT takie jak P4/.

Ta sama uwaga na zastosowanie do 4-znakowych głównych kwadratów (Maidenhead) QRA

lokatora, ściśniętego właśnie do 15 bitów cyfrowych używając kompresji. 15 bitów jest

wystarczające dla zakodowania wszystkich możliwych kombinacji 4 łacińskich liter i arabskich

cyfr, które potrzebują przynajmniej 36x36x36x36 wartości lub 1,679,616 dziesiętnie, trochę

więcej niż 2 do potęgi 20 … innymi słowy powinno to być o 5 bitów krótsze. Za żadną sumę

błagającego lub narzekanie tych, którzy chcą modyfikować pole kwadratu lokatora, aby

przenieś zamiast tego inne informacje wciśnięte do dostępnych 15 bitów cyfrowych pod

aktualną specyfikacją – dodatkowa informacja po prostu się nie zmieści. Jedyną realną opcją

jest (1) zmiana lub zastąpienie protokołu FT8, co jest zupełnie kolejnym ’kociołkiem z rybami’,

lub (2) zastosowanie tablic konwertujących 2 do potęgi 15 możliwych wartości “kwadratów

lokatora” na inne rzeczy takie jak referencje do IOTA, SOTA lub WWFF, i jakimś sposobem

poradzić sobie z zamieszaniem, jakie to spowoduje dla tych, którzy uparcie będą interpretować

je, jako kwadraty lokatora.

Dodatek C: FT8 logowanie i wyszukiwanie WSJT-X i pochodne programy logujące QSO używają standardu ADIF XML. Prawie wszystkie

programy logujące mogą importować pliki logów ADIF, zatem istnieje możliwość łączenia

twoich łączności (QSO) na emisjach cyfrowych zrobionych i zalogowanych w WSJT-X itp. z

twoimi QSO w dziedziczonych emisjach zalogowanych w programach takich jak Logger32, Ham

Radio Deluxe, AClog, Log4OM, DXlab, N1MM+ i wielu innych włączając w to logi online takie

jak LoTW, QRZ.com i eQSL przez zaimportowanie ADIF. Niestety istnieją wady takiego

podejścia::

• Kilka programów logujących dokonuje skrótów (uproszczeń) importowanych plików ADIF,

dla przykładu: interpretuje źle niektóre standardowe pola. Na szczęście jest to rzadki

problem a przynajmniej dla podstawowych danych QSO zazwyczaj robią to bez szwanku.

Problemy często mogą powstawać ilekroć implementowane są nowe standardy ADIF, gdy

będą one potrzebować czasu i wysiłku by zinterpretować standard i stosownie

zaktualizować oprogramowanie.

• Importowanie logu ADIF jest generalnie ręcznym i asynchronicznym działaniem: musimy

na jakiś czas zatrzymać logowanie QSO emisji cyfrowych, otworzyć program logujący,

uruchomić funkcję importowania ADIF, aby zaktualizować nasz log, poradzić sobie z

kilkoma opcjami i błędami następnie wznowić nasze czynności na emisjach cyfrowych;

• Występuje tu podatność na pomyłki np. zapomnienie o zrobieniu importu, zaimportowanie

przez pomyłkę do innego logu i zaimportowanie tego samego pliku ADIF do tego samego

logu więcej niż jednokrotnie, potencjalnie utworzy to zdublowane pozycje w logu (w

zależności od tego czy funkcja importu ADIF pominie duplikaty).

Aktualizacja logu w czasie rzeczywistym jest lepszą metodą, w przypadku, gdy program logujący

posiada zdolność odbierania i łączenia szczegółów QSO emisji cyfrowych rozgłaszanych przez

WSJT-X, jako sieciowe datagramy TCP lub UDP, kiedy tylko zakończymy i zalogujemy QSO w

Page 46: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 45

WSJT-X. Jest to połączenie tylko jednokierunkowe – informacje o QSO przepływają OD WSJT-X

DO oprogramowania logującego w kilka sekund, – ale jest to automatyczne i utrzymuje

aktualny log.

Jeszcze lepszym rozwiązaniem byłoby ścisła integracja emisji cyfrowych i funkcjami logowania:

dwustronne połączenie pomiędzy silnikiem emisji cyfrowych a programem logującym

uczyniłoby to łatwiejszym, dla przykładu, aby zobaczyć poprzednie QSO ze stacją, z którą

kontaktujemy się na FT8, pokazujące takie szczegóły jak: imię operatora i QTH, być może

wyświetlające jego stronę QRZ.com i adres email na dokładkę. Dla DXerów, umożliwiłoby to

rozpoznanie “nowego”, jako wyróżnionego, gdy ukaże się na dekodowaniach, zależnie od tego

jak zdefiniujemy “nowego” np. nowe kwadraty, kraje DXCC, strefy, prefiksy, członkowie klubu,

użytkownicy LoTW, stany itp., również wszech-czasów, tylko w tym roku lub miesiącu lub

zawodach, tylko na tym pasmie lub emisji, inne kryteria, lub kilka kombinacji tego, co powyżej.

WSJT-X nie będzie prawdopodobnie rozwijał się w pełno-prawny logujący i śledzący dyplomy

program: zespół głównie skupia się na kodowaniu komunikacji i dekodowaniu różnych emisji

cyfrowych a nie na logowaniu – i jest to w porządku, oni robią ogromną robotę z tym. Prędzej

prawdopodobne jest to, że programy logujące będą dostosowywać się do spraw emisji,

najprawdopodobniej wywołanie WSJT-X, aby to zrobić w podobny sposób jak niektóre

programy logujące wołają już MMVARI lub MMTTY, za pośrednictwem ich własnych

wewnętrznych programowych funkcji lub przy użyciu współdzielonych funkcji bibliotecznych.

Niektóre instrumenty pochodne WSJT-X mogą poszerzać aspekty logowania i śledzenia

dyplomów.

Jednocześnie, przedsiębiorczy programiści opracują narzędzia do dołączenia niektórych braków

(niedostatków), z JTalert będących na szczycie listy. Użytkownicy JTalert używają dekodowań i

zalogowanych QSO z WSJT-X, aby wyróżnić (podkreślić) kogoś nowego (utrzymując wewnętrzna

bazę danych HamApps) i przekazują zalogowane QSO do innych programów logujących. Działa

to jak pośrednik z dodatkowymi korzyściami

Page 47: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 46

Dodatek D: Za i przeciw w FT8 Prawdopodobnie wszyscy możemy sobie umieścić nieco przemysleń na tej subiektywnej skali

ocen punktowych:

0% 33% 67% 100%

Zdecydowanie nie cierpię tego Mogę to znieść Podoba mi się to Absolutnie

uwielbiam to

Przyczyny, dlaczego czujemy w ten sposób są osobiste – każdy z nas jest inny. Czynniki związane

z FT8 na KF są zarówno obiektywne jak i subiektywne. Oto moje wrażenia, jak dotąd:

Mocne strony (atuty) Słabe strony (wady)

• Dobra dla słabych sygnałów np. marginalne ścieżki, QRP, ukryte anteny, kiepskie warunki

• Efektywne wykorzystanie szerokości pasma:

sygnały są właśnie o szerokości 50 Hz i mogą

całkowicie mniej lub bardziej nakładać się

• Minimalne informacje QSO przesłane

niezawodnie

• Popularna aktualnie wśród części aktywności

na KF

• Zmechanizowana, pozbawiona osobistego kontaktu, który pochodzi z kontaktów międzyludzkich i konwersacji

• Powolna prędkość komunikacji równoważna około 5 wpm

• Złożona i kłopotliwa dla początkujących

• Problemy z niestandardowymi znakami

włączając podróżujących CEPT i znaki

specjalnych wydarzeń

Możliwości Zagrożenia

• Ulepszenia interfejsu użytkownika, zajmowanie się wadami projektowanego oprogramowania i błędami programowymi

• Lepsza funkcjonalność np. lepsze logowanie i statystyki

• Dalsze innowacje np. zdolność nadawania

zwielokrotnionego dla ekspedycji DX-owych

• Rozdrobnienie emisji cyfrowych, jeżeli projektuje się zbyt wiele wariantów

• Automatyzacja nas samych odsuwa nas od gry

(‘na ławkę rezerwowych’)

• Marginalizacja emisji dziedziczonych i

hobbystów tradycyjnych technik

• Zwiększenie uzależnienia od technologii

Page 48: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 47

Dodatek E: Przypadki użycia FT8 simpleks kontra split Zaprojektowałem ten zestaw ‘przypadki użycia’ dla zademonstrowania i porównania typowych

sekwencji QSO FT8 QSO pod różnymi scenariuszami, których najczęściej doświadczamy na KF

np. QRM.

Przypadek użycia A – proste QSO praca na wspólnej częstotliwości: Shared Working

Frequency SWF (“simplex”15)

1000 Hz Time slot 1500 Hz

Stacja A nadaje 1

2

3

4

5

6

Wolna

Stacja B nadaje Wolna

Stacja A nadaje Wolna

Stacja B nadaje Wolna

Stacja A nadaje Wolna

Stacja B nadaje Wolna

Użytych Slotów = 6

Wolnych Slotów = 6

Ogółem slotów = 12

Wykorzystanie Slotów = 50%

Zrobionych QSO = przynajmniej 1 (ktoś jeszcze może używać 1500 Hz by zrobić QSO)

Przypadek użycia B – proste QSO na dwóch różnych częstotliwościach: Different Working

Frequencies DWF

1000 Hz Time slot 1500 Hz

Stacja A nadaje 1

2

3

4

5

6

Wolna

Wolna Stacja B nadaje

Stacja A nadaje Wolna

Wolna Stacja B nadaje

Stacja A nadaje Wolna

Wolna Stacja B nadaje

Użytych Slotów = 6

Wolnych Slotów = 6

Ogółem slotów = 12

Wykorzystanie Slotów = 50%

15 Simpleks (Simplex) nie jest prawidłowym terminem, ale jest on powszechnie używany przez krótkofalowców do

opisu dwu lub więcej stacji używających alternatywnie tej samej częstotliwości roboczej. Prawidłowym

określeniem jest pół-dupleks (half-duplex ) patrz Wikipedia.

Page 49: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 48

Zrobionych QSO = co najmniej 1 (inne stacje mogą używać wolnych slotów, idealny DWF/split)

Przypadek użycia C – SWF QSO z SWF QRM (DX simplex pileup)

1000 Hz Time slot 1500 Hz

Stacja A nadaje 1

2

3

4

5

6

Wolna

Wiele stacji nadaje, QRM Wolna

Stacja A nadaje Wolna

Wiele stacji nadaje, QRM Wolna

Stacja A nadaje Wolna

Stacja B rezygnuje! Wolna

Slotów użytych produktywnie = 3 (lub mniej)

Slotów blokowanych przez QRM = 3

Wolnych Slotów = 6

Ogółem slotów = 12

Wykorzystanie Slotów = aż do 25%

Zrobionych QSO = 0, możliwych 1, jeżeli będą wystarczająco cierpliwi

Przypadek użycia D – DWF QSO with SWF QRM (DX split pileup)

1000 Hz Time slot 1500 Hz

Stacja A nadaje 1

2

3

4

5

6

Wolna

Wiele stacji

nadaje, QRM Stacja B nadaje

Stacja A nadaje Wolna

Wiele stacji

nadaje, QRM Stacja B nadaje

Stacja A nadaje Wolna

Wiele stacji

nadaje, QRM Stacja B nadaje

Slotów użytych produktywnie = 6 (lub mniej)

Slotów blokowanych przez QRM = 3 (lub więcej)

Wolnych Slotów = 3

Page 50: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 49

Ogółem slotów = 12

Wykorzystanie Slotów = do 50%

Zrobionych QSO = co najmniej 1

Przypadek użycia E – SWF QSO with DWF ‘QRM’

1000 Hz Time slot 1500 Hz

Stacja A nadaje 1

2

3

4

5

6

Jakaś inna stacja

nadaje

Stacja B nadaje Jakaś inna stacja

nadaje

Stacja A nadaje Jakaś inna stacja

nadaje

Stacja B nadaje Jakaś inna stacja

nadaje

Stacja A nadaje Jakaś inna stacja

nadaje

Stacja B nadaje Jakaś inna stacja

nadaje

Slotów użytych produktywnie = 12 (lub mniej)

Slotów blokowanych przez QRM = 0 (brak wpływu nie licząc nieczystych sygnałów

i prawdopodobnie pompowania ALC)

Wolnych Slotów = 0 (lub więcej, jeżeli inna częstotliwość jest

używana gdziekolwiek)

Ogółem slotów = 12

Wykorzystanie Slotów = aż do 100%

Zrobionych QSO = co najmniej 1

Przypadek użycia F – przeplatane QSO DWF QSO

1000 Hz Time slot 1500 Hz

Stacja A nadaje 1

2

3

4

5

6

Stacja C nadaje

Stacja D nadaje Stacja B nadaje

Stacja A nadaje Stacja C nadaje

Stacja D nadaje Stacja B nadaje

Stacja A nadaje Stacja C nadaje

Stacja D nadaje Stacja B nadaje

Page 51: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 50

Slotów użytych produktywnie = 12

Slotów blokowanych przez QRM = 0

Wolnych Slotów = 0

Ogółem slotów = 12

Wykorzystanie Slotów = 100%

Zrobionych QSO = 2 (wyidealizowany przypadek, z pełnym

przeplotem)

Przypadek użycia G – DWF QSO z SWF QSO QRM

1000 Hz Time slot 1500 Hz

Stacja A nadaje 1

2

3

4

5

6

Stacja C nadaje

Wolna Stacja B nadaje

Stacja A nadaje Stacja C nadaje

Wolna Stacje B i D nadają,

QRM

Stacja A nadaje Stacja C nadaje

Wolna Stacje B i D nadają,

QRM

Slotów użytych produktywnie = 7

Slotów blokowanych przez QRM = 2

Wolnych Slotów = 3

Ogółem slotów = 12

Wykorzystanie Slotów = 58%

Zrobionych QSO = mniej niż 1

Przypadek użycia H – wołanie DWF, SWF QSO (DWF wołający powraca bezpośrednio do

SWF)

1000 Hz Time slot 1500 Hz

Stacja A nadaje 1

2

3

4

Wolna

Wiele stacji

nadaje, QRM Stacja B nadaje

Stacja A nadaje Wolna

Wiele stacji

nadaje, QRM Wolna

Stacja A nadaje

ponownie Wolna

Page 52: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 51

Wiele stacji

nadaje, QRM

5

6

Wolna

Slotów użytych produktywnie = 2

Slotów blokowanych przez QRM = 3

Wolnych Slotów = 5

Ogółem slotów = 12

Wykorzystanie Slotów = 17%

Zrobionych QSO = 0, ostatecznie może 1

Przypadek użycia I – DWF QSO, DWF QRM

1000 Hz Time slot 1500 Hz

Stacja A nadaje 1

2

3

4

5

6

Wolna

Wiele stacji

nadaje, QRM Stacja B nadaje

Stacja A nadaje Wolna

Wiele stacji

nadaje, QRM

Inne stacji nadają,

QRM

Stacja A nadaje

ponownie Wolna

Wiele stacji

nadaje, QRM

Inne stacje nadają,

QRM

Slotów użytych produktywnie = 3

Slotów blokowanych przez QRM = 5

Wolnych Slotów = 3

Ogółem slotów = 12

Wykorzystanie Slotów = 25%

Zrobionych QSO = 0, ostatecznie może 1

Przypadek użycia J – DWF QSO, SWF+DWF QRM z QSY na czystą częstotliwość

1000 Hz Time slot 1500 Hz 1800 Hz

Stacja A nadaje 1

2

Wolna Wolna

Wiele stacji

nadaje, QRM Stacja B nadaje

Wolna

Stacja A nadaje Wolna Wolna

Page 53: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 52

Wiele stacji

nadaje, QRM

3

4

5

6

7

Inne stacje nadają,

QRM

Wolna

Wolna Inne stacje nadają,

QRM

Stacja A powtarza

odpowiedź do B

Wiele stacji

nadaje, QRM

Inne stacje nadają,

QRM

Stacja B nadaje

Wiele stacji

nadaje, QRM

Inne stacje nadają,

QRM

Stacja A nadaje

Slotów użytych produktywnie = 6

Slotów blokowanych przez QRM = 8

Wolnych Slotów = 7

Ogółem slotów = 21

Wykorzystanie Slotów = 29%

Zrobionych QSO = 1, ostatecznie

Page 54: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 53

Tutaj jest kilka zrzutów ekranu z WSJT-X v1.8.0 rzeczywistych QSO FT8 na 20m, ilustrujących

kolejno typowe sekwencje. Żółte linie są moimi wychodzącymi transmisjami, czerwone są

przychodzącymi odbieranymi i dekodowanymi komunikatami.

1. Woła mnie 9Z4Y (wyśmienity!). Nasze QSO

zajmuje właśnie minutę (4 wejścia plus moje

wywołanie CQ). Nie mamy również potrzeby

wymiany 73. Bardzo sprawnie.

Super.

2. Końcowe 73 od JQ2QHQ było kurtuazyjne,

które mówi mi, że on wie, zakończyliśmy.., ale

tak czy owak ja mam już je zalogowane16.

3. N8CWU przypuszczalnie używał WSJT-X RC1,

pierwszego publicznego wydania beta testu,

tak, więc odpowiedział na moje RR73 nie z

oczekiwanym 73, ale z komunikatem Tx 2! Ja

ręcznie wybrałem i wysłałem ponownie moje

RR73 i on w tym momencie musiał ręcznie

wybrać swój komunikat 73. Kończąc QSO

zasugerowałem, że być może powinien

zaktualizować jego oprogramowanie!

4. Dwóch wołających mnie jednocześnie: VK2UCT był na split i RX6APY na simpleks. Automat Call 1st odpowiedział na pierwszy zdekodowany sygnał (RX6APY), wtedy, gdy wysłałem do niego moje RR73 by skompletować pierwsze QSO i tak szybko jak możliwe kliknąłem podwójnie by odpowiedzieć do VK2UCT, który zawołał mnie podczas mojego 1-go QSO. To irytujące, on wtedy nie odpowiedział mi aż do mojego trzeciego nadawania, dając mi całkiem słaby raport R-15 report z tyłu kierunku mojego beam-a. Skompletowaliśmy QSO i powróciłem do robienia CQ.

16 Z powodu błędu, WSJT-X nie zawsze pokazuje przychodzący końcowy komunikat 73 w prawym panelu, pomimo,

że wszystkie dekodowane komunikaty skrolował w przeszłości w lewym panelu. Przy okazji, komunikat 73

aktualnie ukazuje się w prawym.

Page 55: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 54

5. Zauważyłem inny sygnał na „mojej”

częstotliwości na wykresie wodospadowym a

więc przed CQ przesunąłem się o parę Hz na

nieparzystych okresach. Z całą pewnością

IK0OEF robił CQ na “mojej” częstotliwości na

parzystych okresach (jego komunikaty CQ

zostały wyróżnione na zielono a nie na

czerwono czy żółto, ponieważ jego

komunikaty nie zawierały mojego znaku) …

zostałem zawołany ze splitem przez TA7P.

Pomimo, że cierpliwie odpowiadałem mu

siedem razy (!), on ewidentnie nie mógł

odbierać moich odpowiedzi i ostatecznie dał

za wygraną, tak, więc powróciłem do wołania

CQ. Szczury! Jeszcze nie pracowałem z Turcją

w tym roku. Być może będę próbował

ponownie później, jeżeli poprawi się ścieżka.

6. JG1LHB miał silny sygnał ze mną, ale byłem

ustawiony na kierunek wschodni na Karaiby i

ewidentnie miałem go słabego. On nie

odebrał moich pierwszych dwu odpowiedzi

wówczas złapał trzecią i wówczas nie odebrał

mojego RR73, wysyłając powtórnie mój

raport do mnie po zalogowaniu QSO i

wystartowaniu CQ. Ja wysłałem ponownie

moje RR73 i ostatecznie odebrałem jego

komunikat 73 (niepokazany na tym panelu

tylko na lewym panelu).

7. YO7DBR nie słyszał moich 20 watów poprzez

długą ścieżkę, pomimo, że miał on silny sygnał

u mnie. Zobaczyłem, że jego sygnał zniknął z

mojego wykresu wodospadowego tak, więc domyśliłem się, że po dwóch zawołaniach

dał za wygraną a ja wkrótce powróciłem do CQ, podnosząc moją moc do 50 watów z

powodu serii tych nieudanych QSO.17

17 Biała linia dekodowania z RA3UAG jest tutaj wyświetlona z powodu błędu w WSJT-X v1.8.0. ‘Martwe zielone słupki ‘ powyżej wykresu wodospadowego nie przeskoczyły automatycznie na częstotliwość mojego wołającego tak jak powinny to zrobić, ale uparcie pozostały na częstotliwości, którą obserwowałem uprzednio … i zdarzyło się, że RA3UAG przeszedł na tą częstotliwość wołając UA0J. Dekodowanie to jest nieistotne dla mnie i nie powinno się ukazać na prawym panelu. Poprzednia wersja WSJT-X nie pokazywała tego, ale sadzę, że zostało to zepsute w czasie wykonywania finalnej i udostępnionej wersji v1.8.0.

Page 56: Przewodnik pracy w FT8 - sp9kaj.com · Przewodnik ten ma na celu pomóc i w uzyskaniu najlepszych wyjść FT8 z perspektywy operacyjnej, nie dla ustawienia twojego systemu od samych

Przewodnik pracy w FT8

Copyright © 2018 ZL2iFB P a g e | 55

8. SN6P zawołał mnie i mieliśmy QSO, z

wyjątkiem tego, że przeoczył on moje RR73 i

wówczas po przerwie wysłał mi powtórnie

czterokrotnie swój raport… tymczasem w

przerwie zostałem zawołany przez JA1AZR a

więc rozpocząłem z nim QSO. Kiedy to QSO

zostało zrobione, wysłałem ponownie do

SN6P mój komunikat RR73. Na szczęście

czekał on cierpliwie na mnie na zakończenie

innego QSO, i w tym momencie obaj

wysłaliśmy sobie nasze 73 właśnie by

potwierdzić, że zgadzamy się, że jest to

poprawne (dobre) QSO.

9. Mając właśnie zakończone QSO z UA5D,

zostałem zawołany w splicie przez DJ0QO,

wysyłając mój raport (Tx 2) raczej niż lokator

(Tx 1). Pomimo innych wołających, obaj w

splicie łatwiej skompletowaliśmy QSO w 1

minutę właśnie z 4-ma komunikatami.

Jakkolwiek, Auto Seq mógłby mu

odpowiedzieć na jego komunikat Tx 2 moim

komunikatem Tx 2: ja wybrałem ręcznie Tx 3,

aby wysłać R jak również mój raport do niego.

10. W moim QSO z YV5IAL/7 (jak sądzę,

prawidłowy znak typu 1), jego pełny znak w

komplecie z /7 został prawidłowo zalogowany

przez WSJT-X. Jednakże, Auto Seq aktualnie

nigdy nie wysyła z powrotem części /7 do

niego w żadnym z moich komunikatów, prawdopodobnie, dlatego, że używałem RR73

zamiast RRR a następnie komunikatu 73. Dopóki on nie sprawdzi w LoTW (lub

przeczyta to!), nie będzie wiedział czy z na pewno odebrałem prawidłowo jego pełny

znak.