KONSEKWENCJE

NIEWŁAŚCIWYCH

WYBORÓW

ZAWODOWYCH W ŻYCIU

PÓŹNIEJSZYM

Według stanu na 31 grudnia 2011 r. w ewidencji tut. Urzędu

było zarejestrowanych 7 534 osób bezrobotnych, tj. o 645

osób więcej niż w analogicznym okresie 2010 roku

Okres działalności urzędów pracy przypadł na czas

trudności gospodarczych naszego kraju, co z kolei rzutuje na

zdolność gospodarki do tworzenia nowych miejsc pracy

Miniony 2011 rok był rokiem, w którym wystąpił wyraźny wzrost

liczby zarejestrowanych osób bezrobotnych w Powiatowym Urzędzie Pracy

w Dębicy w porównaniu do roku 2010

Pomimo zaistniałych okoliczności, analizując stopę bezrobocia na dzień

31 grudnia 2011 r. należy stwierdzić, iż powiat dębicki charakteryzuję się

jednym z najmniejszych wskaźników stopy bezrobocia województwa

podkarpackiego.Stopa bezrobocia w porównaniu do roku 2010 zwiększyła się o 0,2% i wynosiła

12,6% natomiast stopa bezrobocia w województwie podkarpackim wynosiła

15,7% i zmniejszyła się o 0,1 %, w Polsce 12,5 % i zwiększyła się o 0,2%.

Wymienione tendencje i zjawiska mają niekorzystny wpływ

na dębicki rynek pracy, który jest ściśle związany z sytuacją

społeczno- gospodarczą kraju, a zwłaszcza województwa

podkarpackiego. Należy tu podkreślić województwa

niezbyt bogatego.

W powiecie dębickim w ostatnich latach w dalszym ciągu w niekorzystnej sytuacji na lokalnym rynku pracy są takie grupy jak:

• bezrobotni zamieszkali na wsi (5 532 osób co stanowi 73,42% ogółu bezrobotnych) • bezrobotne kobiety (4 429 osób co stanowi 58,78%)

• długotrwale bezrobotni (3 652 osoby co stanowi 48,47%)• osoby bezrobotne w wieku do 25 roku życia (2 245 osób co stanowi 29,79%) • osoby bezrobotne bez doświadczenia zawodowego (1 712 co stanowi 22,72 %)• osoby bezrobotne bez kwalifikacji zawodowych (1 899 osób co stanowi 25,20%)

Wymienione wyżej wskaźniki pokazują jakie grupy osób bezrobotnych powinny być objęte aktywizacją zawodową

Monter pojazdów i urządzeń transportowych

Konserwator budynków

Kierowca samochodu ciężarowego

Operator sprzętu budowlanego

Kierownik budowy z uprawnieniami i architekci, projektanci z uprawnieniami

Robotnik budowlany np. Zbrojarz, betoniarz itp.

Na dębickim rynku pracy występuje brak zawodów takich jak:

W kolejnych rozdziałach niniejszego opracowania przedstawiona jest szczegółowa

informacji o lokalnym rynku pracy i działaniach Powiatowego Urzędu Pracy w Dębicy

LICZBA BEZROBOTNYCH

• 4 429 kobiety (więcej o 561 osób niż w grudniu 2010 r.)• 3 105 mężczyzn (więcej o 84 osoby niż w grudniu 2010 r.)

W Powiatowym Urzędzie Pracy w Dębicy na dzień 31 grudnia 2011 r.

zarejestrowanych było 7 534 osób bezrobotnych (więcej o

645 osób niż w grudniu 2010 r.), w tym:

BEZROBOTNI WG WYKSZTAŁCENIA

Liczba bezrobotnych w powiecie dębickim

w 2010r.

Liczba bezrobotnych w powiecie dębickim

w 2011r.

Bezrobotni ogółem 6 889 7 534

W tym:

Wyższe 755 909

Policealne i średnie zawodowe 1 798 2 020

Średnie ogólnokształcące 920 1 063

Zasadnicze zawodowe 2 104 2 217

Gimnazjalne i poniżej 1 312 1 325

BEZROBOTNI WEDŁUG ZAWODÓWNajliczniej reprezentowane przez bezrobotnych zawody tzw. Zawody nadwyżkowe-

w powiecie dębickim

Liczba bezrobotnych z wyższym wykształceniem wg zawodów

Zawody Rok 2009 Rok 2010 Rok 2011

Ekonomista 94 78 95Fizjoterapeuta 10 10 15

Nauczyciel języka angielskiego 16 19

Nauczyciel języka polskiego 19 20 28

Nauczyciel wychowania fizycznego 13 12 21

Pedagog 34 34 72

Specjalista administracji publicznej 70 74 99

Specjalista do spraw marketingu i handlu 32 36 36

Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich,

turystycznych 36 24 32

Socjolog 13 14 16Inżynier rolnictwa 7 9 17

Specjalista do spraw badań społeczno- ekonomicznych 36 23

BEZROBOTNI WG CZASU POZOSTAWANIA BEZ PRACY

Wyszczególnienie

Liczba bezrobotnych w powiecie dębickim

Stan na 31.12.2010 Stan na 31.12.2011

Bezrobotni ogółem 6 889 7 534 W tym:

Do 1 miesiąca 856 8291- 3 miesiące 1 520 1 455

3- 6 1 352 1 3546- 12 1 293 1 443

12- 24 1 161 1 411Powyżej 24 miesięcy 707 1 042

Grupy osób bezrobotnych- zestawienie porównawcze 2010- 2011 rok

Grupy osób bezrobotnych Rok 2010 Rok 2011

Bezrobotni ogółem 6 889 7 534

W tym:

W wieku do 25 lat 2 051 2 245

Długotrwale bezrobotni (ponad 12 m-cy) 3 187 3 652

Powyżej 50 roku życia 968 1 032

Bez kwalifikacji zawodowych 1 407 1 899

Samotnie wychowujący co najmniej 1 dziecko do 7 roku życia 303 327

Niepełnosprawni 380 384

Robotnik fizyczny

Robotnik budowlany

Robotnik gospodarczy, konserwator

Stolarz

Magazynier

Sprzedawca, kasjer-sprzedawca, magazynier

Kierowca samochodów (C+E)

Operator sprzętu ciężkiego (koparki, koparko-ładowarki, ładowarki, spycharki)

Mechanik pojazdów samochodowych, blacharz - lakiernik

Kucharz, barman, kelner

Ślusarz, spawacz

Pracownik biurowy

Monter rowerów i skuterów

Pracownik produkcji warzywnej

Dozorca, portier ochroniarz

Pracodawcy najczęściej poszukiwali osób w zawodach:

Pracodawcy od kandydatów do pracy wymagali

najczęściej takich uprawnień zawodowych jak:

Prawo jazdy kat. C+E

Świadectwo kwalifikacyjne dla kierowców

Uprawnień spawalniczych MIG, MAG

Uprawnień elektrycznych SEP

Uprawnień na wózki widłowe

Uprawnień do obsługi sprzętu ciężkiego

Umiejętności obsługi kasy fiskalnej, komputera

Znajomości języków obcych

To o ponad 21 tys. więcej (10,3 %) niż w tym samym okresie roku

poprzedniegoW rezultacie już co dziewiąty bezrobotny (11,5 %) jest po studiach

W końcu grudnia ubiegłego roku takich osób było 225,8 tys.

– wynika z najnowszych danych resortu pracy

ZWIĘKSZA SIĘ LICZBA ZAREJESTROWANYCH BEZROBOTNYCH Z WYŻSZYM WYKSZTAŁCENIEM

W tym czasie liczba osób bez kwalifikacji – z wykształceniem gimnazjalnym,

podstawowym i niepełnym podstawowym – skurczyła się o 5 tys.

A liczba wszystkich bezrobotnych zwiększyła się tylko o 1,4 %

WYBIERAJĄC ZAWÓD- WYBIERASZ

PRZYSZŁOŚĆAspiracje edukacyjne są ściśle związane z

aspiracjami zawodowymi, ponieważ wybór szkoły i

kierunku kształcenia zawodowego przesądza zwykle o

przyszłym zawodzie

ETAP PRZEDZAWODOWY Uczenie się, zdobywanie zawodu

ETAP ZAWODOWY Działalność zawodowa, praca – przez cały czas w jednym zawodzie, w jednym miejscu

ETAP POSTZAWODOWY Wycofanie z pracy, przejście na emeryturę

Na przestrzeni ostatnich 20 lat nastąpiła bardzo gwałtowana zmiana w rozumieniu

i postrzeganiu życia zawodowego ludzi

Obowiązywał wcześniej model społeczno-zawodowy, którego trzema składowymi

i niezmiennymi składnikami były:

Odeszła powyższa trójetapowość, a jej miejsce zastąpił model oparty na rozumieniu życia zawodowego

w aspekcie planowania i realizowania KARIERY ZAWODOWEJ

Rozszerzenie ścieżki zawodowej

(niekoniecznie wykonywanie

jednego zawodu do końca życia)Brak typowego etapu

przygotowania do zawodu

(zawód

można właściwie zdobyć w każdej

chwili -> edukacja ustawiczna

Wydłużenie czasu edukacji szkolnej

(kiedyś praca od 15-16 roku

życia; obecnie w tym wieku kończy

się dopiero gimnazjum)

Charakterystyczne jest, więc

dążenie do tego, aby okres nauki

był jak najbardziej otwarty,

by człowiek w tym czasie jak

najwięcej się nauczył (z różnych

dziedzin życia), zdobył jak najwięcej

doświadczeń, które będą

mu przydatne w pracy (działalności

zawodowej), aby zdobył jak

najwięcej umiejętności

Wraz ze zmieniającą się rzeczywistością i wystąpieniem szeregu czynników ekonomicznych,

gospodarczych, politycznych i społecznych, nastąpiła również zmiana obowiązującego

schematu

Przejawem tej zmiany było min.:

Reasumując, w odniesieniu do sytuacji zawodowej człowieka musimy raczej mówić o niej jako o karierze zawodowej, czymś co trwa przez całe życie, gdyż na każdym etapie naszego rozwoju możliwe jest zdobycie jakiegoś zawodu, kwalifikacji, czy nowych umiejętności

Karierę zawodową trzeba jednak świadomie zaplanować

Trzeba wyznaczyć sobie cel, bądź cele, do których będziemy dążyć

Zanim to jednak zrobimy, musimy poznać szereg czynników warunkujących właściwe zaplanowanie przyszłościPoznanie ich – z jednej strony ułatwi nam odnalezienie się na rynku pracyZ drugiej – pozwoli na wybór ścieżki zawodowej zgodnej z naszymi własnymi możliwościami, predyspozycjami, przekonaniami, itd.

Decyzje dotyczące wyboru zawodu, czy też

zaplanowania zawodowej kariery są jednymi

z ważniejszych. Od nich w dużym stopniu zależy

przyszłe życie. I mimo, że zmieniająca się rzeczywistość

związana z rynkiem pracy wymaga dużej mobilności

(umiejętności dokonywania zmian, przystosowania się),

umiejętności przekwalifikowania się, to niezmiernie

istotne jest, jak dalece człowiek (szczególnie młody)

świadomie podejmuje swoją pierwszą decyzję.

SKUTKI NIETRAFNEGO WYBORU, MAŁO ŚWIADOMYCH DECYZJI TO M.IN.:

Niepodejmowanie pracy w wyuczonym zawodzie (strata czasu, po co się tego uczyć, skoro nam nie odpowiada)

Niska jakość wykonywanej pracy (z powodu braku uzdolnień czy zainteresowań w tym kierunku)

Brak satysfakcji z pracy

Napięcie psychiczne (gdy stwierdzamy, że praca nie sprawia nam przyjemności, że przerasta nasze możliwości, czy przeciwnie – że nas nudzi)

Z drugiej jednak strony można zaobserwować, że nie wszyscy są zadowoleni z wykonywanego zawoduPewnie każdy spotkał ekspedientkę, która nie lubi kontaktów z ludźmi, co niestety przekłada się na jakość wykonywanej przez nią pracy

Skutki złego wyboru profesji mogą być dotkliwe, szczególnie z punktu widzenia emocjonalnego: niezadowolenie, frustracja, brak pewności siebie W dużej mierze te negatywne odczucia rzutują także na życie osobiste

Obecnie nie można już sobie pozwolić na przypadkowość w wyborze zawodu. Często młodzi ludzie nie zdają sobie sprawy, jak ważny jest to krok w ich życiu i podejmują pochopne decyzje w rodzaju: "tata jest architektem, to ja też nim będę" lub "wybiorę szkołę taką, jak moja koleżanka".

Wielu specjalistów twierdzi, że w podjęciu decyzji zawodowej bardzo ważne są potrzeby społeczne i tendencje na rynku pracy. Owszem, idealna sytuacja to taka, w której na wykształconego młodego człowieka, z pasją, energią, otwartego na zdobywanie doświadczeń czeka wymarzona praca. Kłopot tylko w odpowiednim wyborze środowiska i miejsca pracy. Rzecz w tym, że polski rynek pracy zmienia się w tak szybkim tempie, że trudno jest przewidzieć, jak rozwinie się w ciągu pięciu najbliższych lat.

Podejmując decyzję o wyborze danego zawodu, młodzież powinna mieć określone predyspozycje do pełnienia danej funkcji zawodowej, jak również określone warunki rozwojowe, zdrowotne i psychofizyczne

Rzeczywisty interes młodego człowieka polega na zdobyciu takiego zawodu, który by możliwie najbardziej odpowiadał jego zainteresowaniom, zdolnościom oraz cechom osobowościowym

Przygotowanie do wyboru zawodu to przygotowanie do życia, do podejmowania samodzielnych decyzji

Zdarza się, że młody człowiek nie jest dostatecznie przygotowany do podjęcia tak ważnej decyzji, zarówno z uwagi na brak doświadczenia, rozeznania w świecie zawodów oraz ze względu na chwiejność zainteresowań

Przemyślane planowanie własnej kariery zawodowej składa się więc z kilku etapów:

• Poznania siebie (czynniki wewnętrzne)• Poznania zawodów, rynku pracy (czynniki zewnętrzne)• Konfrontacji tych dwóch czynników• Właściwego zaplanowania kariery, czyli określenia drogi rozwoju

zawodowego, w tym znalezienia ścieżek kształcenia prowadzących do wybranego zawodu (grupy zawodów)

Wśród czynników decydujących o trafnym wyborze zawodowym wyróżnia się dwie podstawowe grupy:

Czynniki wewnętrzne (związane bezpośrednio z człowiekiem)

z jego indywidualnymi cechami, rozwojem, z tym, jaki on jest

Czynniki zewnętrzne (znajdujące się poza człowiekiem)

czynniki sytuacyjne, wpływające na niego w mniejszym bądź większym stopniu, ale

które należy brać pod uwagę

• To od nich czerpie się wzorce, to pod ich wpływem kształtują się aspiracje młodego człowieka ale każdy człowiek jest inny. Rodziców i ich dzieci dzieli czas, w jakim dorastali i zdobywali swoje pierwsze doświadczenia. Syn wybitnego chirurga nie musi leczyć ludzi ale może być dobrym informatykiem

Nie próbować za wszelką cenę zaspokoić potrzeb rodziców

• Za łatwością gry aktorskiej na scenie stoi ciężka codzienna praca a prawnik, zanim wystąpi przed sądem musi dostać się i pomyślnie ukończyć aplikację

Nie ulegać zauroczeniu zewnętrzną formą zawodu

• Może się zdarzyć, że wybór będzie bardzo chybionyNie wybierać kierunku kształcenia wspólnie z

przyjaciółmi, tylko po to, by nie stracić ze sobą kontaktu

• Psycholog czy ekonomista nie jest ważniejszy od chemika lub bibliotekarza. Wybierając zawód „na czasie” można okazać się osobą modną ale totalnie niezadowoloną

Nie sugerować się życiowym poglądem na prestiż zawodu

Jakich błędów nie należy popełnić, podejmując decyzję o wyborze zawodu?

POZNANIE TENDENCJI NA RYNKU PRACY

Rynek pracy to specyficzna sfera rzeczywistości, na której dochodzi do spotkania osoby, która sprzedaje i która kupuje pracę, czyli pracodawcy i pracownika praca jest tu towarem

Bardzo istotnym czynnikiem jest poznanie aktualnych tendencji na rynku pracy

Musimy, bowiem wiedzieć:

• Czy dostaniemy pracę w wybranym przez siebie zawodzie (ewentualnie gdzie tą pracę dostaniemy, co może się wiązać z wyjazdem)?

• Jakie zawody są zanikające?• Jakie zawody są zawodami przyszłości?

• Jaki jest nasz lokalny rynek pracy?

"Jeśli przez całe swoje życie zawodowe robiłeś jedno, to znaczy że nigdy nie dowiedziałeś się, kim byłeś”

Peter Drucker

Parafrazując to stwierdzenie i patrząc na nie jakby od końca można powiedzieć, że:

Im lepiej się poznasz, tym łatwiej będzie ci się znaleźć w różnych sytuacjach, również zawodowych

ZAWODY

PRZYSZŁOŚCI

W jakich branżach powstaną nowe miejsca pracy?W jakim kierunku się przekwalifikować aby znaleźć pracę?

TO NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA PRZEZ OSOBY POSZUKUJĄCE PRACY,

ZAMIERZAJĄCE ZMIENIĆ SWOJE KWALIFIKACJE CZY TEŻ MŁODZIEŻ

ZAMIERZAJĄCĄ SIĘ KSZTAŁCIĆ

"W jakich branżach powstaną nowe miejsca pracy?„

"W jakim kierunku się przekwalifikować aby znaleźć pracę?„

"Jaką wybrać szkołę, kierunek studiów aby

być pewnym otrzymania pracy?"

Jakie zatem zawody nazwać możemy zawodami przyszłości?

WYMIENIĆ TU NIEWĄTPLIWIE NALEŻY:• Są to najbardziej dynamicznie ewoluujące dziedziny, bez których trudno wyobrazić sobie

funkcjonowanie większości przedsiębiorstw; w obszarze tym powstaje obecnie najwięcej miejsc pracy, kształtują się nowe zawody i specjalności; Zarządzanie wiedzą to jedna z koncepcji, która ma poprawiać efektywność i wydajność pracowników. Umiejętność pozyskiwania, gromadzenia i przetwarzania informacji będzie coraz ważniejszym elementem decydującym o przewadze konkurencyjnej firmy

Zawody związane z internetem, technologiami informatycznymi i teleinformacyjnymi

• Rozwój tych dziedzin jest jednym ze strategicznych celów Unii Europejskiej; coraz bardziej powszechne wykorzystanie wiedzy z zakresu inżynierii ochrony środowiska oraz biotechnologii przyczyni się do tworzenia wielu nowych miejsc pracy a wzrost świadomości społeczeństwa na temat ekologii otworzy nowe możliwości zawodowe.

Nauki przyrodnicze, ochrona środowiska, biotechnologia

Niezaprzeczalnie odnotowujemy popyt na inżynierów i wykwalifikowanych pracowników fizycznych

Transport i logistyka

• Rośnie zapotrzebowanie na usługi transportowe dla ludności; globalny rynek oraz stale zmieniające się wymagania i potrzeby klientów wzmagają potrzebę nowych, możliwie najtańszych rozwiązań z zakresu zarządzania łańcuchem dostaw

Turystyka, rozrywka i rekreacja • Wraz z rozwojem środków masowego przekazu, technik telewizyjnych nowej generacji i Internetu tego rodzaju usługi zyskiwać będą większą rzeszę odbiorców; światowe trendy mówią, że w przyszłości gospodarki krajów w zdecydowanej większości opierać będą się na sektorze usług. To w nim powstanie najwięcej nowych miejsc pracy i nowych profesji, odpowiadających potrzebom społeczeństwa; przemiany cywilizacyjne i szybsze tempo życia wzmagają popyt na różnego rodzaju doradców, organizatorów czy osoby wyręczające nas lub pomagające w codziennych obowiązkach

Edukacja

• Związane jest to z potrzebą dokształcania się; obserwować można zapotrzebowanie na trenerów różnych szkoleń, doradców oraz wzrost w kształceniu z wykorzystaniem rozwijających się technologii informatyczno - komunikacyjnych (e-learning) oraz Internetu

Zawody związane z medycyną i ochroną zdrowia• Starzenie się społeczeństwa, przeciętne dłuższe trwanie życia, postęp cywilizacyjny i

choroby z nim związane to wyznacznik rosnącego zapotrzebowania na tego typu zawody; wykorzystanie nowych technologii i rozwój badań naukowych sprawią że coraz większą popularność zyskiwać będą profesje z zakresu inżynierii biomedycznej

Zawody branży finansowej

• Wiąże się to bezpośrednio z rozwojem sektora usług finansowych (m.in. w zakresie ubezpieczeń, bankowości) oraz rozwojem technologii informatycznych

Biorąc pod uwagę w/w branże i dziedziny wskazać można, że dużym powodzeniem cieszyć się będą między innymi następujące zawody:

Administratorzy sieci

Agenci ubezpieczeniowi

Administratorzy baz danych

Specjaliści ds. Projektowych i badawczo-rozwojowych

Agenci pośrednictwa handlowego,

Architekci

Inżynierowie różnych specjalności,

Biotechnolodzy

Fizjoterapeuci

Genetycy

Graficy komputerowi,

Gońcy, opiekunki

Pielęgniarki i położne,

Pracownicy ds. Finansowych i handlowych

Pracownicy usług domowych i gastronomicznych

Pracownicy ochrony, programiści

Robotnicy budowlani

Nauczyciele

Szkoleniowcy

Trenerzy

Pracownicy socjalni

Psychologowie

Psychoterapeuci

Doradcy zawodowi

Doradcy finansowi inwestycyjni,

Innowatorzy

Negocjatorzy

Analitycy finansowi

Specjaliści ds. Biznesu, bankowości, sprzedawcy

Technicy

Webmasterzy

Wykwalifikowani pracownicy fizyczni

W karierze warto postawić na nowe technologie Kluczowa będzie elastyczność i otwartość na zmiany

Specjaliści sieciowi, czyli administratorzy systemów baz danych, projektanci i wykonawcy stron www oraz teleinformatycy, mechatronicy czy menedżerowie

szpitali – to niektóre z perspektywicznych zawodów, które wymienia pierwszy w Polsce raport na temat przyszłości polskich kadr „Foresight kadr nowoczesnej gospodarki”

Najbardziej poszukiwane zawody (prognozy na rok 2020)

Inżynier logistyk

Grafik komputerowy

Informatyk – specjalista od bezpieczeństwa komórkowej transmisji danych

Tłumacz języków azjatyckich: chiński, japoński, hinduski

Kucharz

Archiwista internetowy

Scenarzysta gier komputerowych i programów telewizji 3D

Trener fitnessu dla osób starszych

DZIĘKUJĘ !