psicología delaprendizaje y adiestramiento del · pdf filey adiestramiento del perro...

10
Antonio Paramio Miranda PSICOLOGÍA DEL APRENDIZAJE Y ADIESTRAMIENTO DEL PERRO 2. a Edición

Upload: hatuong

Post on 31-Jan-2018

238 views

Category:

Documents


2 download

TRANSCRIPT

Page 1: PSICOLOGÍA DELAPRENDIZAJE Y ADIESTRAMIENTO DEL  · PDF fileY ADIESTRAMIENTO DEL PERRO 2. a Edición ... ADIESTRAMIENTO Introdución..... 173 Lasreglasdeladiestramiento

Antonio Paramio Miranda

PSICOLOGÍADEL APRENDIZAJE

Y ADIESTRAMIENTODEL PERRO

2.a Edición

Page 2: PSICOLOGÍA DELAPRENDIZAJE Y ADIESTRAMIENTO DEL  · PDF fileY ADIESTRAMIENTO DEL PERRO 2. a Edición ... ADIESTRAMIENTO Introdución..... 173 Lasreglasdeladiestramiento

© 2010, Antonio Paramio Miranda (segunda edición)© Primera edición, 2003© Dibujos-acuarelas: Manuel Mateos Rodero y Antonio Paramio, 2003

Reservados todos los derechos.

«No está permitida la reproducción total o parcial de este libro,ni su tratamiento informático, ni la transmisión de ningunaforma o por cualquier medio, ya sea electrónico, mecánico,por fotocopia, por registro u otros métodos, sin el permisoprevio y por escrito de los titulares del Copyright».

Ediciones Díaz de SantosE-mail: [email protected]: http://ediciones.diazdesantos.es

ISBN: 978-84-7978-961-9Depósito legal: M. 8.570-2010

Diseño de Cubierta y Fotografía: Silvia Rojas MartínezFotocomposición: Fernández CiudadImpresión: Fernández Ciudad

Printed in Spain - Impreso en España

Page 3: PSICOLOGÍA DELAPRENDIZAJE Y ADIESTRAMIENTO DEL  · PDF fileY ADIESTRAMIENTO DEL PERRO 2. a Edición ... ADIESTRAMIENTO Introdución..... 173 Lasreglasdeladiestramiento

Agradecimientos ..................................................................................... XVII

Introducción ............................................................................................ XXI

Capítulo 1EL PERRO Y SU ENTORNO

Evolución ................................................................................................. 3El perro en la naturaleza ........................................................................... 8El perro en la civilización......................................................................... 10

Capítulo 2EL CACHORRO

Introducción.............................................................................................. 19Periodos sensibles en el desarrollo de los cachorros ................................ 20

1.er periodo: desde el nacimiento hasta los 21 días ........................... 202.o periodo: comprendido entre el día 21 y el 49 ............................... 213.er periodo: desde la 7.a semana hasta los 84 días............................ 224.o periodo: desde los 84 hasta los 112 días ...................................... 23

La elección del cachorro........................................................................... 27Los rasgos conductuales ........................................................................... 31Test de elección del cachorro ................................................................... 33Evaluación de los tests ............................................................................. 40Educación y adiestramiento del cachorro................................................. 42

El vínculo............................................................................................ 46Adiestramiento del cachorro .............................................................. 48Potenciación ....................................................................................... 49Adiestramiento.................................................................................... 52

IX

ÍNDICE

01_Indice.qxp 20/1/10 15:18 Página IX

Page 4: PSICOLOGÍA DELAPRENDIZAJE Y ADIESTRAMIENTO DEL  · PDF fileY ADIESTRAMIENTO DEL PERRO 2. a Edición ... ADIESTRAMIENTO Introdución..... 173 Lasreglasdeladiestramiento

Capítulo 3EL PERRO ADULTO

Análisis del carácter ................................................................................. 57Atención .............................................................................................. 58Ganas de agradar............................................................................... 59Umbral de expresión o respuesta ....................................................... 60Iniciativa............................................................................................. 61Adaptabilidad ..................................................................................... 63Sensibilidad ........................................................................................ 64Concentración .................................................................................... 67Coraje y espíritu combativo ............................................................... 68Solidez ................................................................................................ 69

Capítulo 4PSICOLOGÍA

Los instintos ............................................................................................. 73Los impulsos............................................................................................. 81Reflejos..................................................................................................... 82Mente, emociones y cognición ................................................................ 83

Cognición .......................................................................................... 84Clasificación de la información ........................................................ 86Representación mental y espacial ..................................................... 95Decisión ............................................................................................. 101Medida del tiempo ............................................................................. 104Emociones ......................................................................................... 105Estrés y ansiedad ............................................................................... 119Miedo ................................................................................................. 122Consciencia ....................................................................................... 124

Capítulo 5PRINCIPIOS DE APRENDIZAJE

Aprendizaje .............................................................................................. 131Fases del aprendizaje................................................................................ 132Asociación ................................................................................................ 133La memoria............................................................................................... 135

Niveles de memoria ............................................................................ 136Estímulos .................................................................................................. 137

Estímulos condicionados .................................................................... 139

X ÍNDICE

01_Indice.qxp 20/1/10 15:18 Página X

Page 5: PSICOLOGÍA DELAPRENDIZAJE Y ADIESTRAMIENTO DEL  · PDF fileY ADIESTRAMIENTO DEL PERRO 2. a Edición ... ADIESTRAMIENTO Introdución..... 173 Lasreglasdeladiestramiento

Generalización y discriminación........................................................ 141Intensidad del estímulo....................................................................... 144Propiedades del estímulo ................................................................... 145Estímulos puente................................................................................. 147

Latencia .................................................................................................... 148

Capítulo 6CONDICIONAMIENTO

Condicionamiento clásico. ....................................................................... 153Condicionamiento instrumental u operante.............................................. 155Refuerzo y castigo ................................................................................... 157

Refuerzos ............................................................................................ 158Refuerzos positivos ............................................................................. 158Refuerzos negativos ............................................................................ 161Contingencia ...................................................................................... 163Programas de reforzamiento .............................................................. 164Refuerzos condicionados .................................................................... 165Comportamientos supersticiosos........................................................ 167

Capítulo 7ADIESTRAMIENTO

Introdución .............................................................................................. 173Las reglas del adiestramiento ................................................................... 175Características que debe tener el Handler ................................................ 177Teorías del adiestramiento........................................................................ 179

Teoría del reforzamiento .................................................................... 179Teória motivacional ........................................................................... 180Teoría compulsiva .............................................................................. 180Entrenamiento motivacional vs entrenamiento compulsivo............... 181

Jerarquía ................................................................................................... 183Comunicación........................................................................................... 184

Comunicación oral ............................................................................. 185Comunicación por señas .................................................................... 185

Leer al perro ............................................................................................. 186Mantener la posición ................................................................................ 188Constancia y consistencia......................................................................... 189

Constancia .......................................................................................... 189Consistencia ....................................................................................... 190

ÍNDICE XI

01_Indice.qxp 20/1/10 15:18 Página XI

Page 6: PSICOLOGÍA DELAPRENDIZAJE Y ADIESTRAMIENTO DEL  · PDF fileY ADIESTRAMIENTO DEL PERRO 2. a Edición ... ADIESTRAMIENTO Introdución..... 173 Lasreglasdeladiestramiento

Transmisión .............................................................................................. 191Feed-Back................................................................................................. 193Contar con la voluntad del perro ............................................................. 197Motivación y estimulación ....................................................................... 201

Motivación .......................................................................................... 201Estimulación ....................................................................................... 202

Sistemas de entrenamiento ....................................................................... 204Manipulación (Modelado).................................................................. 205Adiestramiento con comida ................................................................ 210Clicker ................................................................................................ 212Configuración (aproximación sucesiva) ............................................ 217Conductas encadenadas ..................................................................... 221

Precisión y rapidez .................................................................................. 226Prácticas.................................................................................................... 227

Variedad y versatilidad ...................................................................... 229Continua y variable ............................................................................ 231

Problemas ................................................................................................. 233Anticipación........................................................................................ 234Mecanización...................................................................................... 234Lentitud............................................................................................... 235

Capítulo 8ADIESTRAMIENTO DE PERROS DE RASTRO

Generalidades ........................................................................................... 239Objetivo .................................................................................................... 240Voz de mando........................................................................................... 240Rastro........................................................................................................ 240Factores meteorológicos........................................................................... 241El trazado del rastro.................................................................................. 242Material .................................................................................................... 243Bajar la cabeza ......................................................................................... 244Motivación................................................................................................ 247Entrenamiento .......................................................................................... 247Procedimiento........................................................................................... 248Artículos ................................................................................................... 252Problemas ................................................................................................. 254Entrenamiento avanzado .......................................................................... 255

XII ÍNDICE

01_Indice.qxp 20/1/10 15:18 Página XII

Page 7: PSICOLOGÍA DELAPRENDIZAJE Y ADIESTRAMIENTO DEL  · PDF fileY ADIESTRAMIENTO DEL PERRO 2. a Edición ... ADIESTRAMIENTO Introdución..... 173 Lasreglasdeladiestramiento

Capítulo 9ADIESTRAMIENTO DE OBEDIENCIA

Introducción.............................................................................................. 259Mantener la atención ................................................................................ 260

Objetivo .............................................................................................. 260Voz de mando ..................................................................................... 260Procedimiento .................................................................................... 261Claves ................................................................................................. 263Problemas........................................................................................... 262

Caminar al lado ........................................................................................ 263Objetivo .............................................................................................. 263Voz de mando ..................................................................................... 263Reglas ................................................................................................. 263Procedimiento .................................................................................... 263Claves ................................................................................................. 267

Sentarse .................................................................................................... 268Objetivo .............................................................................................. 269Voz de mando ..................................................................................... 269Procedimiento .................................................................................... 269Sentado sobre la marcha .................................................................... 270Problemas........................................................................................... 272

Echarse ..................................................................................................... 273Objetivo .............................................................................................. 273Voz de mando ..................................................................................... 273Procedimiento .................................................................................... 273Problemas........................................................................................... 275

En pie........................................................................................................ 276Objetivo .............................................................................................. 276Voz de mando ..................................................................................... 276Procedimiento .................................................................................... 277«Stay» sobre la marcha ...................................................................... 278Problemas........................................................................................... 278

Mantener la posición (permanencias)....................................................... 279Objetivo .............................................................................................. 279Voz de mando ..................................................................................... 279Procedimiento .................................................................................... 280

Ejercicios a distancia ................................................................................ 284Objetivo .............................................................................................. 284Voz de mando ..................................................................................... 284Procedimiento .................................................................................... 284Problemas........................................................................................... 286Claves ................................................................................................. 286

ÍNDICE XIII

01_Indice.qxp 20/1/10 15:18 Página XIII

Page 8: PSICOLOGÍA DELAPRENDIZAJE Y ADIESTRAMIENTO DEL  · PDF fileY ADIESTRAMIENTO DEL PERRO 2. a Edición ... ADIESTRAMIENTO Introdución..... 173 Lasreglasdeladiestramiento

Envío hacia adelante................................................................................. 286Objetivo .............................................................................................. 287Voz de mando ..................................................................................... 287Procedimiento .................................................................................... 287Claves ................................................................................................. 289Problemas........................................................................................... 289

La llamada ................................................................................................ 290Objetivo .............................................................................................. 290Voz de mando ..................................................................................... 290Procedimiento .................................................................................... 290Problema ............................................................................................ 291Claves ................................................................................................. 291

Cobro de un objeto ................................................................................... 297Objetivo .............................................................................................. 297Voz de mando ..................................................................................... 297Procedimiento .................................................................................... 297

Capítulo 10ADIESTRAMIENTO PARA LA DEFENSA

Introducción ............................................................................................. 301Agresión ................................................................................................... 302

Objetivo .............................................................................................. 304Voz de mando ..................................................................................... 304Procedimiento .................................................................................... 304

Mordida, fijación y perfeccionamiento .................................................... 304Soltar a la orden........................................................................................ 310Persecuciones ........................................................................................... 311Enfrentamiento y ladrido.......................................................................... 314Claves ....................................................................................................... 316Problemas ................................................................................................. 317Ataque con bozal ...................................................................................... 318

Capítulo 11PROBLEMAS DE CONDUCTA

Introducción ............................................................................................. 323Técnicas de modificación conductual ...................................................... 325Condicionamiento inverso........................................................................ 325Terapia de aversión................................................................................... 326Condicionamiento de evitación y escape ................................................. 327

XIV ÍNDICE

01_Indice.qxp 20/1/10 15:18 Página XIV

Page 9: PSICOLOGÍA DELAPRENDIZAJE Y ADIESTRAMIENTO DEL  · PDF fileY ADIESTRAMIENTO DEL PERRO 2. a Edición ... ADIESTRAMIENTO Introdución..... 173 Lasreglasdeladiestramiento

Habituación .............................................................................................. 328Inundación ................................................................................................ 329Aproximación sucesiva ............................................................................ 330Desensibilización sistemática................................................................... 331Extinción .................................................................................................. 331Castigo positivo ........................................................................................ 332Castigo negativo ....................................................................................... 335Tratamientos alternativos ........................................................................ 336Flores de Bach ......................................................................................... 337

Patrones transpersonales .................................................................. 339Descripción de las esencias .............................................................. 341Terapéutica floral .............................................................................. 349

CASO MODELO N.o 1: Un caso de agresión.......................................... 349Diagnóstico ....................................................................................... 350Explicación de la fórmula ................................................................. 351Evolución del caso ............................................................................. 351

CASO MODELO N.o 2: Hiperactividad (energía nerviosa) .................... 353Sujetos del estudio ............................................................................. 353Diagnóstico diferencial de síntomas centro-casa ............................. 354Fórmula y su explicación .................................................................. 354Tratamiento ....................................................................................... 355

CASO MODELO N.o 3: Disfunción cognitiva ........................................ 356Patología ........................................................................................... 356Desarrollo del caso ........................................................................... 356Explicación de la fórmula ................................................................. 357Resultado ........................................................................................... 357

CASO MODELO N.o 4: Conducta destructiva ........................................ 358Sujetos del estudio ............................................................................. 359Fórmula y explicación ....................................................................... 359Evolución del estudio ........................................................................ 360Socialización inadecuada .................................................................. 361Sujetos del estudio ............................................................................. 362Diagnóstico y pronóstico ................................................................... 362Fórmula y explicación ....................................................................... 363Evolución del caso ............................................................................. 364

AnexoTEMAS DE DEBATE EN LA ACTUALIDAD

Ganas de agradar ..................................................................................... 369La dominancia, ¿existe? .......................................................................... 372Adiestramiento en positivo ...................................................................... 376

ÍNDICE XV

01_Indice.qxp 20/1/10 15:18 Página XV

Page 10: PSICOLOGÍA DELAPRENDIZAJE Y ADIESTRAMIENTO DEL  · PDF fileY ADIESTRAMIENTO DEL PERRO 2. a Edición ... ADIESTRAMIENTO Introdución..... 173 Lasreglasdeladiestramiento

Conducta .................................................................................................. 378Educación vs adiestramiento ................................................................... 379

Bibliografía.............................................................................................. 383

Índice analítico........................................................................................ 385

XVI ÍNDICE

01_Indice.qxp 20/1/10 15:18 Página XVI