Psikolojik Dayanıklılık

Bu canlıyı bilen var mı?

Tardigrad (Su ayısı)

• Okyanus dibinde yaşayan toplu iğnenin başından küçük (0.05 mm- 1.2 mm) bir canlı.• Dinozorlardan daha eski. Onları yok eden afetlere dayanmış.• Kaynar suyun içinde rahat yaşar.• Radyasyonda yaşar. Oxford Üniversitesindeki deneyde 5000-6000 Gray radyasyona

dayanmış. Bir insan 5 Gy de ölür.• Sıcakta yaşar. (148.9 C)• Soğukta yaşar (-200 C) • Aç susuz yaşar. Hiç yiyecek ve su alamazsa 10 yılı aşkın yaşar. • Uzayda yaşar. 2007 de bir grup mikroskobik canlıyla uzaya gönderilmiş. Atmosfer

dışında bile en dayanıklıymış. 12 gün yaşamış. • Dünyanın EN DAYANIKLI canlısı olduğu düşünülüyor.

Bunu nasıl yapıyor ?

• Dış şartları sürekli takip ediyor.• Şartlar zorlaşınca kaynaklarını en iyi kullanabileceği bir şekil alıyor.

(Cryptobiosis)

Bilinen en güçlü ve dayanıklı element hangisidir?

İnanmadınız mı?

Başka bir karbon… Elmas… Hidrolik Pres Testi

Doğru açı ve konumda çeliği bile delebilir.

En sevdiğimiz karbon: Mangal kömürü

Karbon neden dayanıklı?

• Doğuştan gelen yeteneklerini iyi kullanır… • Farklı koşullara adapte olabilir. Katı, sıvı, gaz formlara kolayca geçer. O koşullarda

en iyi ürünü çıkarabilir.• Zor Şartlara dayanır( Grafen Ağırlığının 40 bin katını taşır).• Yeri gelince sabırlıdır (Elmas yerin 150-160 km altında, 1000°C sıcaklıkta,

santimetre kareye 49 atm basınç düşen ortamda yüzlerce yılda oluşur).• Sorumluluk alır. Önemli işlerden kaçınmaz. Kendine güveni yerindedir

(Vücudumuzun yaklaşık %18 i Karbon Bileşikleri).• Çevresi geniştir, Herkesle Selamı Sabahı vardır, ilişkileri iyidir ( Diğer bütün

elementlerin toplamından fazla(1 milyon civarı) bileşik yapar.).• Yenilik ve Değişime açık (Grafen, Kömür, Elmas, Pamuk Şekeri Karbonun farklı

dizimleriyle oluşur.).

O zaman doğada dayanıklılık nedir ?

‘Zor şartlar altında veya baskı uygulandığında dağılmamak, özelliklerini korumak, varlığını sürdürmek’

İnsan dayanıklı olur mu?

İnsan için «Dayanıklılık» tanımı

• Zor koşullara, olumsuz olaylara, çok üzücü durumlara, facialara, baskı ve stres durumlarına uyum sağlayabilmek, uygun baş etme yolları bulmak, çözüm yolları geliştirebilmek.• Düştüğü yerden kalkmak, geri gelebilmek…• Bu, dayanıklı insanın bu durumlarda hiç sıkıntı yaşamadığı, üzülmediği,

bunalmadığı, hastalanmadığı anlamına gelmez…

Hayatımızda bizi zorlayacak ne gibi durumlar olabilir ?• Günlük yaşamda sürüp giden…

• Okul Stresi• Sınavlar• Yeni ortamlara girmek• Maddi zorluklar• Yaşadığı çevrede ortamın kötü olması• Taşınmalar• Ayrılıklar• Yeterince aile, arkadaş desteği

olmaması• Kaldığı yerle ilgili sorunlar• Yaşadığı evin fiziksel koşulları • Arkadaşlarla yaşanan sorunlar• Aile ile çatışmalar• Kırık kalpler…

• Beklenmeyen, aniden gelişen…• Ciddi Hastalıklar• Sevdiği birisinin hastalığı, ölümü• Savaşlar• Kazalar• Doğal afetler• Göçler…

Amaaaan en fazla ne olabilir ki ? ….

Juliane ile Tanışın• 17 yaşında • Lise öğrencisi• Anne ve babası biyolog• Aslında Alman• Peru’nun başkenti Lima’da

yaşıyor.

• Annesiyle Birlikte Lima’dan Peru’nun bir başka şehri Pucallpa’ ya babasını ziyaret etmek için yola çıktı.

• Uçak 10000 ft yükseklikte seyrediyordu.

• Dakikalar sonra Juliane derin bir sessizlik hissetti• Sonrasında koltuğunun boşlukta

düşmekte olduğunu gördü.• Şuurunu kaybetmeden önce son

hatırladığı şey ormanın kendisine yaklaştığıydı• Uyandığında köprücük kemiği

kırıktı, sağ kolunda derin bir yarık vardı ve sol gözü şiş ve mordu.

Neredeydi?

Yağmur Ormanları… • Önce ne olduğunu anlamaya çalıştı.• Kalktı… Annesini aradı ancak

bulamadı.• Çok çaresiz ve yalnız hissetti…• Bir ayakkabı, bir çakmak ve bir

bıçak bulabildi.• Etrafta dolaşmaya başladı.

• Ormanda vahşi hayvanların sesini duyuyordu ama sürekli onu ısıran böcek ve sinekler daha çok acı veriyordu.• Yaraları kurtlanmaya başlamıştı,

kurtları artık görebiliyordu.• Bilgilerini yokladı. Babasının bir

arkadaşının ormanda kaybolduğunu ve bir dereyi takip ederek balıkçılara ulaştığını hatırladı.• Küçük dereleri takip ederek nehre

ulaşmayı ve hayatını kurtarmayı planladı.

• 4 gün sonra uçak enkazından bir şeyler buldu ancak sağ kalan kimse yoktu. • Günlerdir hiç bir şey yememişti

ancak su içiyordu.• Timsahlar ve piranalara

aldırmadan planını uygulamaya devam etti.

• 10. gün nehirde bir tekne buldu. • Babasının bir köpeğin kurtlanan

yarasını benzinle tedavi ettiğini görmüştü.• Yaralarına teknenin içinde

bulduğu benzinden döktü.• Sadece sağ kolundaki yaradan 35

kurt çıktığını gördü.• Ertesi sabah balıkçılar onu buldu

ve kasabaya götürdü.

Juliane Koepcke

• Uçakta bulunan annesi dahil 91 kişiden yalnız o kurtuldu• 64 yaşında• Annesi gibi biyolog oldu.• Hakkında 2 film yapıldı, 1

otobiyografisi var.• Bavyera Zooloji Enstitüsünde

çalışıyor.

Amazon 10 gün, «sınav stresi» her gün…

Kıssadan Hisse: Dayanıklılık İnsana hem günlük hayatındaki zorluklar hem de beklenmeyen durumlarda gereklidir…

Sentez Zamanı: İnsanın dayanıklılığı nasıl artar?

Tardigrad (Su ayısı)• Dış şartları sürekli takip ediyor.• Şartlar zorlaşınca kaynaklarını en iyi kullanabileceği bir

şekil alıyor. (Cryptobiosis)

Karbon• Doğuştan gelen yeteneklerini iyi kullanır… • Farklı koşullara adapte olarak. O koşullarda en iyi ürünü

çıkarabilir.• Zor şartlara dayanır (Grafen Ağırlığının 40 bin katını taşır).• Yeri gelince sabırlıdır (Elmas yerin 150-160 km altında,

sıcaklık 1000°C’de, santimetrekareye düşen basınç ise 49 atm de yüzlerce yılda oluşur).

• Sorumluluk alır. Önemli işlerden kaçınmaz. Kendine güveni yerindedir (vücudumuzun yaklaşık %18 i Karbon Bileşikleri).

• Çevresi geniştir, ilişkileri iyidir. • Yenilik ve değişime açık (Grafen, Kömür, Elmas, Pamuk

Şekeri).

Dayanıklı olmak için neye ihtiyacım var?

Dayanıklılık

Yetenek ve

özgüven

Çevre ile iyi

ilişkiler

Uyum sağlama becerisi ve pes

etmeme

Amaç ve plan

Dayanıklılık artar mı? Kendinizi geliştirebilir misiniz?

Nefesinizi kaç saniye tutabilirsiniz?Yasemin Dalkılıç Dünya sualtı dalış rekortmeni

‘6 dakika nefesimi tutabiliyorum. Ciğerlerim sizden farklı değil. Ben sizlere göre daha iyi nefes kullanıyorum.Akciğerleri doldurmayla ilgili teknikleri kullanıyorum. Her gün nefes çalışmaları yapıyorum. Normal bir insan ciğerlerini yüzde 30 civarında kullanırken, ben yüzde 100'ün üzerine çıkıyorum.’

Psikolojik dayanıklılık da artar…

Daha dayanıklı olabilmek için öneriler…

(Aynı zamanda sizi daha zengin yapabilir)

1-Kendinize güvenin

ØGüçlü yanlarınızı bulmaya çalışın ve bunları her fırsatta kullanarak geliştirin

ØBaşarısızlıklarda kahrolmak yerine analiz yapın. Nedenleri ve kendi adınıza

neleri yanlış yaptığınızı düşünün.

ØGeçmiş deneyinizde sizi en çok neyin zorladığını, hangi kaynakları

kullandığınızı, neyin size en çok yardımcı olduğunu tespit edin.

ØZayıf yanlarınız elbette var. Bunları öğrenin ve düzeltmek, en azından buradan

gol yememek için tedbir alın.

2- Bilginizi arttırın. Doğru bilgi hayat kurtarır.

• Etrafınızdaki kütüphanelerin yerini öğrenin ve kütüphanede zaman geçirmeğe alışın.• Artık kütüphaneler daha dinamik…• En yakın kütüphane nerede:

http://earsiv.gov.tr/Kutuphane-Listesi.aspx

3- Etrafınızdakilerle iyi ilişkiler kurun, yeni bağlantılar kurmaya çalışın.

ØYakın arkadaşlarınız ve ailenizle ilişkiniz iyi olsun.Ø (Biraz alttan alın. Onlar her zaman lazım)

ØTanıyın tanımayın ama ‘Bi selam verin’Ø ‘Bütün dostluklar bir selamla başlar’

ØSormaktan çekinmeyin, danışarak iş yapın. Ø ‘ Soran dağları aşmış, sormayan düz yolda şaşmış’

ØBaşkalarına yardım edin.Ø ‘Bilimsel çalışmalarda, yardım organizasyonlarında bulunmanın mutluluğu arttırdığı

bulunmuş.’

4- Zorluk gelmeden kaynaklarınızı belirleyin ve acil durum planı yapın.

ØMaçı önce kafanızda oynayın,ØEylem planı yapın

5- Zorlukları ve krizleri aşılmaz dağlar gibi görmeyin.

ØBaştan enerjinizi düşürmeyin.ØDaha baştan öldüm-bittim edebiyatı yapmayın.ØBu zorluklar her zaman olacak. Bunu bilin.ØÖdevi annenizin yapma devri geride kaldı. Sorumluluk alın.ØBuraya kadar başardıklarınızı düşünün.ØPes etmeyin.ØGerekirse yardım arayın, yeni yollar deneyin.

6- Değişimin hayatın bir parçası olduğunu kabul edin.

ØOlumlu değişiklikleri fırsat bilinØOlumsuz değişikliklerde duruma uyum sağlamaya çalışın ve bunları da fırsata

çevirmeye bakın.

§ Ali Baba Alışveriş sitesinin Kurucusu Jack Ma§ (Gençliğinde birçok başarısızlık yaşamış.

Üniversite sınavında Matematikten 120 üzerinden 1 Almış. 30 iş başvurusu reddedilmiş):

‘Pes etmeyin,Bugün zor. Yarın daha kötü olacak Ama sonraki gün aydınlık sizi bekliyor.’

7- Hedef koyun ve bu hedef doğrultusunda İlerleyin.

ØKendinize gerçekçi hedefler belirleyin ve bu hedef için düzenli olarak bir şeyler yapın.

ØHayal kurun ancak hayallere gerçekçi küçük adımlarla varmaya çalışın.

Gerçekçi hedef nasıl konulur?… (Smart goals)

Specific Ne olduğu net Measurable Ölçülebilir

Attainable Ulaşılabilir

Realistic Gerçekçi

Timely Zamanı belli

‘Çok Ders Çalışacağım’ 27 Haziran’a kadar okul derslerim haricinde günde üç saat üniversite sınavı için ders çalışacağım’

8- Zorlukla karşılaşınca durup düşünün. Sorun üzerine çalışın, yeni yöntemler geliştirmeye bakın.

Sorun yokmuş gibi davranmayın.Kafanızı kaldırıp çözüm arayın.

9- Bedeninize iyi bakın, sağlığınıza dikkat edin.

ØMutlaka düzenli bir spor yapınØUykunuzdan taviz vermeyinØGençlik ve Spor Bakanlığının Gençlik Merkezleri ve Gençlik Kamplarını deneyin.

http://genclikmerkezi.gsb.gov.tr/Site/Anasayfa.aspxhttp://genclikkamplari.gsb.gov.tr/

10- Gerektiğinde yaşınıza ve konumunuza profesyonel yardım alın.

ØOkul/Üniversite Rehberlik Servisleri, Öğrenci Danışma BürolarıØÇocuk ve Genç Psikiyatrisi UzmanlarıØPsikiyatri UzmanlarıØPsikologlar

Abi ben kendim hallederim… Ne yardımı, zayıf mıyız ?…

• Güçlü İnsanlar yerinde ve uygun kişilerden destek alır.• Devlet başkanlarının 30’ un üzerinde danışmanı var.• Hemen hemen her konuşmalarını konuyla ilgili danışmanlarına danışır

ve hazırlatırlar…

• ABD’de büyük şirketler çalışanları için Ruh sağlığı Destek Birimleri

bulunduruyor.

Bizden bu kadar…

Gerisini siz bilirsiniz…

11- Gönüllülük faaliyetlerine katılın.Bir başkasına yardım ettiğinizde kendinizi nasıl hissedersiniz?

ØGönüllülük faaliyetlerine katılarak kendinizi daha iyi ve güçlü hissedebilirsiniz.

https://gencgonulluler.gov.tr/

Sabrınız İçin TeşekkürlerSabrınız İçin Teşekkürler