psikopat zihninizi nasıl kontrol eder

10
Psikopat zihninizi nasıl kontrol eder? P s ikolo j i k M a n ipülas yo n P s i k ol o j ik m a n i p ül a s y on, b a ş k a lar ı n ı n a l g ı lar ı n ı ve d a v r a n ı ş lar ı n ı e l a lt ı n d a n , ald a t ar a k ve h a t ta t a c i z k a r tak t i k l e r kull a narak d e ğ i ş tir m e y i a ma ç la ya n s o s ya l e t k il e r d e n biri d ir. Bu m e t o t lar, ço ğ u nl u kla b a ş k al a r ı p a has ı n a, ma n i p ü l a t ö r ü n ç ı ka rl a r ı d o ğ rultusun d a s ö m ürü c ü , t a c izkar, ku r n az ve a l d a t ı c ı d ı r. B a ş ar ı l ı b ir m a ni p ü las yo nun ko ş ull a r ı Geor g e K. S im o n ’a g öre, p si ko l o j ik m a ni p ü la sy o n ö n ce likle ş u n lar ı i ç erir: 1. m a nip ü latör ü n g izlen m i ş s a l d ı r g an ni ye tl e ri ve d a v r a n ı ş lar ı 2. m a nip ü latör ü n k u r b a n ı n p s i k ol o j ik k ı r ı l g a n l ı k l a r ı n ı b il m e s i (b ö y le c e h a n g i tak t i k l e rin e n e t k ili ol d u ğ u nu s apt a m a s ı )

Upload: ceferli

Post on 06-Jul-2018

224 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Psikopat Zihninizi Nasıl Kontrol Eder

8/17/2019 Psikopat Zihninizi Nasıl Kontrol Eder

http://slidepdf.com/reader/full/psikopat-zihninizi-nasil-kontrol-eder 1/10

Psikopat zihninizinasıl kontrol eder?Psikolojik Manipülasyon

Psikolojik manipülasyon, başkalarının algılarını ve davranışlarını elaltından, aldatarak ve hatta tacizkar taktikler kullanarak değiştirmeyiamaçlayan sosyal etkilerden biridir. Bu metotlar, çoğunluklabaşkaları pahasına, manipülatörün çıkarları doğrultusundasömürücü, tacizkar, kurnaz ve aldatıcıdır.

Başarılı bir manipülasyonun koşulları

George K. Simon’a göre, psikolojik manipülasyon öncelikle şunlarıiçerir:

1. manipülatörün gizlenmiş saldırgan niyetleri ve davranışları

2. manipülatörün kurbanın psikolojik kırılganlıklarını bilmesi (böylecehangi taktiklerin en etkili olduğunu saptaması)

Page 2: Psikopat Zihninizi Nasıl Kontrol Eder

8/17/2019 Psikopat Zihninizi Nasıl Kontrol Eder

http://slidepdf.com/reader/full/psikopat-zihninizi-nasil-kontrol-eder 2/10

3. manipülatörün gerektiğinde kurbana zarar vermekten vicdanazabı duymayacak kadar merhametsiz olması

Sonuç olarak manipülasyon kamue edilir (ilişkili olarak agresif yada pasif agresif)

Manipülatörler kurbanlarını nasıl kontrol ederler?

Braiker’a göre:

Braiker, manipülatörlerin, kurbanlarını kontrol ettiği, aşağıdaki temelyöntemleri belirlemiştir:

Pozitif sağlamlaştırma : Övgü, yüzeysel cazibe, yüzeysel sempati(timsah gözyaşları), etkileyici özür dileme; para, onaylama,hediyeler; dikkat, gülme ya da gülümseme gibi yüz ifadeleri;

toplumda saygınlık

Negatif sağlamlaştırma : azarlama, bağırma, iletişimi kesme,gözdağı verme, tehditler, hakaretler, duygusal şantaj, suçluluktuzağı, küsmek, ağlamak ve kurban rolü oynamak

Aralıklı ya da kısmi sağlamlaştırma : Kısmi ya da aralıklı negatifsağlamlaştırma, etkili bir korku ve şüphe havası yaratabilir, teröristsaldırılarda olduğu gibi. Kısmi ya da aralıklı pozitif sağlamlaştırma,kurbanı sebat etmeye devam ettirebilir -örneğin pek çok kumaroyununda, kumarbaz şimdi kazanıyor gibidir ama yine de bütündepara kaybeder.

Ceza

Page 3: Psikopat Zihninizi Nasıl Kontrol Eder

8/17/2019 Psikopat Zihninizi Nasıl Kontrol Eder

http://slidepdf.com/reader/full/psikopat-zihninizi-nasil-kontrol-eder 3/10

Tek bir deneyimde travmayla öğrenmek – üstünlük ve h akimiyetkurmak için sözlü taciz, patlayan öfke ya da gözdağı verendavranışta bulunmak; böylesi bir davranışın tek bir kez meydanagelmesi bile kurbanı, manipülatörü üzmekten, onunla yüzleşmekten,onu yalanlamaktan kaçınmaya yönlendirebilir.

Simon’a göre:

Simon, aşağıdaki manipülatif teknikleri belirler:

Yalan söyleme : Birinin o anda yalan söylediğini anlamak güçtürfakat her ne kadar (artık çok geç olduğunda) ortaya çıkacağınıbilseler de manipülatörler bunu yapar. Kendinize yalan söylenmeriskini azaltmanın bir yo lu, bazı kişilik tiplerinin (özelliklepsikopatların) yalan söyleme ve aldatma konusunda uzmanolduğunu, bunu sürekli yaptıklarını ve çoğunlukla da ince ve kurnaz

bir yöntemle yaptıklarını anlamaktır.

Açık vererek yalan söyleme : Bu, gerçeğin önemli bir miktarınıkoruyarak söylenen, çok ince ve kurnaz bir yalan tekniğidir. Buteknik özellikle propagandalarda kullanılır.

İnkar : Manipülatör yanlış bir şey yaptığını kabullenmeyi reddeder.

Ussallaştırma : Uygunsuz davranışı için manipülatör tarafındanüretilen özürdür. Ussallaştırma, çarpıtmaya yakından bağlantılıdır.

Küçümseme : Bu ussallaştırmayla eşleşen inkar çeşididir.Manipülatör davranışının, bir başkasının ortaya attığı gibi, zarar

verici ve sorumsuzca olmadığını beyan eder, örneğin sataşma ya dahakaretin yalnızca bir şaka olduğunu söylemek gibi.

Page 4: Psikopat Zihninizi Nasıl Kontrol Eder

8/17/2019 Psikopat Zihninizi Nasıl Kontrol Eder

http://slidepdf.com/reader/full/psikopat-zihninizi-nasil-kontrol-eder 4/10

Seçici dikkatsizlik ya da seçici dikkat : Manipülatör, “bunudinlemek istemiyorum” gibi şeyler söyleyerek, programında dikkatinidağıtacak herhangi bir şeye dikkat vermeyi reddeder.

Şaşırtmaca : Manipülatör ona doğrudan sorulan bir soruyadoğrudan cevap vermektense şaşırtmacalı davranır ve konuşmayıbaşka bir konuya yönlendirir.

Kaçma : Şaşırtamacayla aynıdır fakat alakasız, dağınık, dalgalıcevaplar ve kaçamak sözler vardır.

Üstü kapalı sindirme : Manipülatör örtülü (kurnaz, dolaylı ya daimalı) tehditler kullanarak kurbanı savunma durumuna sokar.

Duygu sömürüsü : Başka bir tür sindirme taktiği. Manipülatör,vazifesine bağlı ve vicdanlı kurbanın, onunla yeteri kadar

ilgilenmediğini, fazla bencil olduğunu ya da kolaya kaçtığını iddiaeder. Bu genellikle kurbanın kötü hissetmesine, kendinden şüpheeder ve endişeli hale gelmesine, uysallaşmasına neden olur.

Utandırma : Manipülatör alayı (istihza) kullanarak, kurbanınkorkusunu ve kendinden şüphe etmesini artırmak ister. Utandırmataktikleri, şehvetli ya da imalı bir bakış, tatsız bir ses tonu, retorikyorumlar, ince alaylar gibi çok kurnazca yapılabilir. Manipülatör sırfona kafa tutmaya kalktığı için birini utandırabilir. Kurbanda yetersizlikduygusunu beslemek için etkili bir yöntemdir.

Kurban rolü oynama (“zavallı ben”) : Manipülatör, acınma,sempati kazanmak ya d a bir başkasından bir şey alabilmek adına

şefkat edinmek için, kendini koşulların ya da bir başkasınındavranışlarının kurbanı gibi gösterir. Şefkatli ve vicdanlı insanlar, bir

Page 5: Psikopat Zihninizi Nasıl Kontrol Eder

8/17/2019 Psikopat Zihninizi Nasıl Kontrol Eder

http://slidepdf.com/reader/full/psikopat-zihninizi-nasil-kontrol-eder 5/10

insanın acı çekmesine dayanamaz ve m anipülatör insanlarınanlayışına oynamayı kolay bulur.

Kurbana iftira atma : Hepsinden daha fazla bu taktiğin,manipülatör saldırgan kastını maskelerken aynı zamanda kurbanısavunma pozisyonuna soktuğu için, çok güçlü bir anlamı vardır.

Hizmetkar rolü oynama : Çıkarlarının faydasına uğraşırken, kutsalbir göreve kendini adamış görünerek gizlenmek. Örneğin, kendiniTanrının hizmetine ya da başka bir otorite figürüne adadığını söyler.

Baştan çıkarma : Manipülatör, başkalarının savunmalarını kırmak,güvenlerini ve sadakatlerini ona vermelerini sağlamak için cazibe,övgü, pohpohlamayı kullanır ve açık açık destek veren biri gibigörünür.

Suçu yansıtma (başkalarını suçlama) : Manipülatör, anlaşılmasıgüç yöntemlerle başkalarını günah keçisi ilan eder.

Sahte masumiyet : Manipülatör, verdiği zararın kasıtlı olmadığını yada suçlandığı şeyi yapmadığını iddia etmeyi dener. Manipülatör,şaşırmış ya da gücenmiş taklidi yapabilir. Bu taktik kurbanın kendiyargılarını, dahası akıl sağlığını sorgulamasına sebep olur.

Kafası karışmış numarası yapma : Manipülatör, nedenbahsettiğinizi anlamayan ya da dikkatine sunulmuş bir konununönemi konusunda kafası karışmış bir budala taklidi yapar.

Sinir saçma : Manipülatör yoğun duygusallık ve yeteri kadar öfke

saçarak, kurbanı şok edip, boyun eğdirmek için öfkeyi kullanır.

Page 6: Psikopat Zihninizi Nasıl Kontrol Eder

8/17/2019 Psikopat Zihninizi Nasıl Kontrol Eder

http://slidepdf.com/reader/full/psikopat-zihninizi-nasil-kontrol-eder 6/10

Manipülatör aslında kızgın değildir, sadece rol yapıyordur. Neistiyorsa onu istiyordur ve reddedildiğinde sinirlenir.

Manipülatörlerin sömürdüğü kırılganlıklar

Braiker’a göre, manipülatörler kurbanda olması muhtemel şukırılganlıkları (düğmeleri) sömürürler:

- “Memnun etme hastalığı”

- Başkalarından kabul ve onay görme bağımlılığı

- Emotofobi (olumsuz duygu korkusu)

- İddia etme eksikliği ve hayır diyememe

- Net olmayan kişilik duygusu (yumuşak kişilik sınırları)

- Düşük özgüven

- Kontrolü başkalarından bekleme

Simon’a göre, manipülatörler kurbanda olması muhtemel şukırılganlıkları sömürürler:

Naiik (saık) : Kurban, bir insanın kurnaz, dolandırıcı vemerhametsiz olabileceği fikrini kabul etmekte zorlanır ya da kurbanedildiğini “inkar” ediyordur.

Page 7: Psikopat Zihninizi Nasıl Kontrol Eder

8/17/2019 Psikopat Zihninizi Nasıl Kontrol Eder

http://slidepdf.com/reader/full/psikopat-zihninizi-nasil-kontrol-eder 7/10

Aşırı vicdan : Kurban, bütün güvenini manipülatöre vermeye vekendisinin suçlandığı durumlarda bile olaya manipülatörüntarafından bakmaya çok isteklidir.

Düşük özgüven : Kurban kendinden şüphe eden, güven ve iddiaeksikliği olan ve muhtemelen savunma haline çabuk geçen biridir.

Aşırı ussallaştırma : Kurban, manipülatörün zarar vermek içinmeşru ve anlaşılabilir bir nedeni olduğuna inanmaya ve anlamayaçok uğraşır.

Duygusal bağımlılık : Kurbanın itaatkar ya da bağımlı bir kişiliğivardır. Duygusal olarak ne kadar bağımlıysa, ne kadar kırılgansa okadar sömürülecek ve manipüle edilecektir.

Manipülatörler g enellikle kurbanlarının kırılganlıklarını çözmek,

analizini yapmak için gereken zamanı verirler.

Manipülatörlerin motivasyonları:

Manipülatörlerin üç olası motivasyonu vardır:

– Başkalarına karşı ne pahasına olursa olsun kendi amaçlarınıilerletmek ve kazançlarını sağlamak

- Başkalarıyla ilişkilerinde güç ve üstünlük sağlamaya şiddetleihtiyaç duymak

- Gizli amaçlarını başarmak için “gizli bir ajanda”

Manipülatörlerin psikolojik durumları

Page 8: Psikopat Zihninizi Nasıl Kontrol Eder

8/17/2019 Psikopat Zihninizi Nasıl Kontrol Eder

http://slidepdf.com/reader/full/psikopat-zihninizi-nasil-kontrol-eder 8/10

Manipülatörler şu psikolojik durumlara sahip olabilirler:

- Machiavellian kişilik

- Narsistik Kişilik Bozukluğu

- Borderline Kişilik Bozukluğu

- Bağımlı Kişilik Bozukluğu

- Histrionic Kişilik Bozukluğu

- Pasif-agresif Kişilik Bozukluğu

- A tipi kişilikler

- Antisosyal Kişilik Bozukluğu

- Bağımlı kişilikler

Bir psikopatın temel manipülatif stratejisi

Page 9: Psikopat Zihninizi Nasıl Kontrol Eder

8/17/2019 Psikopat Zihninizi Nasıl Kontrol Eder

http://slidepdf.com/reader/full/psikopat-zihninizi-nasil-kontrol-eder 9/10

Hare ve Babiak’a göre, psikopatlar daima dolandıracakları ve oyunagetirecekleri insanların peşindedirler. Psikopatik yaklaşım 3 aşamayıiçerir:

1. Değer biçme aşaması

Bazı psikopatlar, karşılaştıkları hemen herkesten avantaj sağlayanfaydacı, saldırgan avcılardır, bazıları da daha sabırlıdır, yollarınaçıkacak mükemmel, masum kurbanı beklerler. Her halükardapsikopat, para, güç, cinsellik ya da etki kazanma kaynağısağlayacak bireylerin sürekli olarak faydalılıklarını ölçüp biçer. Bazıpsikopatlar mücadeleden hoşlanırken, bazıları kırılgan insanlarıavlar. Değer biçme aşamasında psikopat, potansiyel kurbanın zayıfnoktalarını tespit etme yeteneğine sahiptir ve bunları baştançıkarmak için kullanır.

2. Manipülasyon aşaması

Psikopat bir kurbanı belirlediği zaman, manipülasyon aşamasıbaşlar. Manipülasyon aşaması sırasında, özellikle bir psikopatkurbanında “iş”e yarayacak bir sahte kişilik yaratabilir. Bir psikopat,kurbanın güvenini kazanmak için yalan söyleyecektir. Psikopatınempati ve suçluluk duygusu yoksunluğu kolayca yalan söylemesinisağlar -istediklerini elde etmeye yaramayacaksa doğruyusöylemekte bir değer görmezler.

Kurbanla etkileşim sürerken, psikopat kurbanın kişiliğine dikkatlicedeğer biçer. Kurbanın kişiliği, psikopata kurbandaki değerliözelliklerin ve belirtilerin bir resmini sunar. Zeki bir gözlemci,

kurbanın saklamaya çalıştığı güvensizliklerini ya da zayııklarınıortaya çıkarır. Psikopat, hevesli bir öğrenci gibi, kurbanda özel gizli

Page 10: Psikopat Zihninizi Nasıl Kontrol Eder

8/17/2019 Psikopat Zihninizi Nasıl Kontrol Eder

http://slidepdf.com/reader/full/psikopat-zihninizi-nasil-kontrol-eder 10/10

güçlerini ve ihtiyaçlarını giderme potansiyelini incelikle test eder;nihayet kurbanla kişisel bir ilişki inşa eder. Bu ilişki kurbanı tuzağadüşürmek için yalanlar üzerine inşa edilmiş ve dikkatlice örülmüştür.Bu, kurbanın özel psikolojik ihtiyaçlarına ve kişisel beklentilerinegöre, psikopatın alışkanlık halinde oluşturduğu pek çok maskedenbiridir. Kurbanlaştırma, doğası gereği avcılığa dair bir şeydir; bireydegenel olarak finansal, fiziksel ve duygusal pek çok zarara sebepolur. Sağlıklı, gerçek ilişkiler karşılıklı saygı ve güven üzerine kurulur;dürüst düşüncelerin ve duyguların paylaşım temeli vardır. Psikopatikbir ilişkide, bu özelliklerden herhangi birinin olduğu yanılgısı,psikopatın bu kadar başarılı olmasının sebebidir.

3. Terk etme aşaması

Terk etme aşaması, psikopat kurbanın artık işe yaramadığına kararverdiğinde başlar. Kurbanlarını terk eder ve başkalarına geçerler.

Duygusal ilişki durumunda, psikopat genellikle o günki kurbanınıterk etmeden önce, bir sonraki hedee ilişkisini garantiye alır. Terkediş çabuk olabilir ve kurban, psikopatın bir başkasını aradığındanhaberdar bile olmamıştır. Sebep oldukları acı ve zarar yüzündenözür dilemeyeceklerdir çünkü psikopatlar bu duyguları takdiretmezler.