PSYCHOLOGIA EGO PSYCHOLOGIA EGO (Teoretyczne (Teoretyczne podstawy)podstawy)

Bernadetta IzydorczykBernadetta Izydorczyk

Plan wykładuPlan wykładu

Literatura do treści wykładu i nota o autorachLiteratura do treści wykładu i nota o autorach Psychologia Ego - korzenie rozwoju (podstawowe Psychologia Ego - korzenie rozwoju (podstawowe

związki z ortodoksyjną psychoanalizą Zygmunta związki z ortodoksyjną psychoanalizą Zygmunta Freuda)Freuda)

Psychologia Ego - fundamenty rozwoju -podstawowe Psychologia Ego - fundamenty rozwoju -podstawowe związki z psychoanalityczną koncepcją Anny Freudzwiązki z psychoanalityczną koncepcją Anny Freud

Psychologia self a teoria relacji z obiektem Psychologia self a teoria relacji z obiektem Psychologia Ego a teorie rozwojowe (D. Stern, E. Psychologia Ego a teorie rozwojowe (D. Stern, E.

Erikson)Erikson) Psychologia Ego - podstawy teoretyczne koncepcji Psychologia Ego - podstawy teoretyczne koncepcji

Heinza Hartmana Heinza Hartmana Współczesna Psychologia Ego – główne założenia i jej Współczesna Psychologia Ego – główne założenia i jej

przedstawiciele przedstawiciele

Piśmiennictwo –nota o autorzePiśmiennictwo –nota o autorze

Heinz HartmanHeinz Hartman – filozof, psychoanalityk, wykształcony – filozof, psychoanalityk, wykształcony na bazie klasycznej szkoły wiedeńskiej (Freud, na bazie klasycznej szkoły wiedeńskiej (Freud, Charcot, Breuer,Fliess, Fenichel), główny Charcot, Breuer,Fliess, Fenichel), główny przedstawiciel szkoły Psychologii Ego, rozwijającej się przedstawiciel szkoły Psychologii Ego, rozwijającej się na bazie teoretycznych założeń klasycznej na bazie teoretycznych założeń klasycznej psychoanalizy( Z. Freud, Anna Freud), teorii relacji z psychoanalizy( Z. Freud, Anna Freud), teorii relacji z obiektem i psychologii self - ze szczególnym obiektem i psychologii self - ze szczególnym rozkwitem w USA po II wojnie światowejrozkwitem w USA po II wojnie światowej

Esseys on Ego Psychology. Selected Problems in Esseys on Ego Psychology. Selected Problems in

Psychoanalytic Theory.1964,International Universities Psychoanalytic Theory.1964,International Universities Press, INC, New YorkPress, INC, New York

Piśmiennictwo – nota o autorzePiśmiennictwo – nota o autorze

Glen Gabbard – Glen Gabbard – doktor, psychiatra, dyrektor Bylor doktor, psychiatra, dyrektor Bylor Psychiatry Clinic – Huston USA; psychiatria Psychiatry Clinic – Huston USA; psychiatria dynamiczna, problematyka psychopatologii i dynamiki dynamiczna, problematyka psychopatologii i dynamiki zaburzeń (m. in. osobowości) w praktyce klinicznej zaburzeń (m. in. osobowości) w praktyce klinicznej

Literatura: „Basic Principles of Dynamic Psychiatry”Literatura: „Basic Principles of Dynamic Psychiatry” „„Psychodynamic Psychiatry in Clinical Practice”Psychodynamic Psychiatry in Clinical Practice”

Piśmiennictwo – nota o autorze Piśmiennictwo – nota o autorze

David Rapaport David Rapaport – doktor, psycholog, psychoanalityk, – doktor, psycholog, psychoanalityk, propagator myśli H. Hartmana, autor pierwszego propagator myśli H. Hartmana, autor pierwszego kompleksowego opracowania teorii depresji Edwarda kompleksowego opracowania teorii depresji Edwarda Bibringa i tłumaczenia w j. ang., koncepcji Heinza Bibringa i tłumaczenia w j. ang., koncepcji Heinza HartmanaHartmana

„„Ego Psychology and Problem of Adaptation”(tłum.Ego Psychology and Problem of Adaptation”(tłum.„ Psychologia ego i problemy adaptacji”) Heinz „ Psychologia ego i problemy adaptacji”) Heinz Hartman, London 1958Hartman, London 1958

Journal of American Psychoanalytic Association Journal of American Psychoanalytic Association Monograph Series No 1Monograph Series No 1

Piśmiennictwo – nota o autorzePiśmiennictwo – nota o autorze

Robert S. WallersteinRobert S. Wallerstein - emerytowany profesor - emerytowany profesor Departamentu Psychiatrii Uniwersytetu w San Departamentu Psychiatrii Uniwersytetu w San Francisco w Kalifornii, Szkoły Medycznej, superwizor Francisco w Kalifornii, Szkoły Medycznej, superwizor analityk w Instytucie Psychoanalitycznym San analityk w Instytucie Psychoanalitycznym San FranciscoFrancisco

The growth and transformation of American Ego The growth and transformation of American Ego Psychology (tłum.„ Rozwój i przemiany Psychologii Psychology (tłum.„ Rozwój i przemiany Psychologii Ego na gruncie amerykańskim”)Ego na gruncie amerykańskim”)

Journal of the American Psychoanalytic Journal of the American Psychoanalytic Association,2002, ss 135-170Association,2002, ss 135-170

Piśmiennictwo – nota o autorzePiśmiennictwo – nota o autorze

David P. AusubelDavid P. Ausubel – doktor, psycholog, Uniwersytet – doktor, psycholog, Uniwersytet Bronx (New York)Bronx (New York)

Centrum Psychiatrii Bronx, New YorkCentrum Psychiatrii Bronx, New York „„Ego Psychology and Mental Disorder: a development Ego Psychology and Mental Disorder: a development

approach to psychopathology” (1977),New York ,San approach to psychopathology” (1977),New York ,San Francisco (rozdz. Implication of Ego Development for Francisco (rozdz. Implication of Ego Development for Psychotherapy)Psychotherapy)

Inne publikacje autora: „Ego Development and the Inne publikacje autora: „Ego Development and the Personality Disorders(1952),”The Psychology of Personality Disorders(1952),”The Psychology of Meaningful Verbal Learning” (1963),”Theory and Meaningful Verbal Learning” (1963),”Theory and Problems of Adolescent Development” (1970)Problems of Adolescent Development” (1970)

Psychologia Ego

Psychoanaliza - Z. Freud

Psychoanaliza – A. Freud(British Psychoanalytic

Society Grupa A)

Teorie relacji z obiektem

Szkoła Kleinistów( M.Klein, (British Psychoanalytic

Society -Grupa B)

British Psychoanalytic Society –Grupa Niezależna

„Szkoła Brytyjska” relacji z obiektemD. Winnicott, M.Balint, D.Fairbairn,

P. Heimann, M. Little, H. Guntrip

Psychologia self H .Kohut Psychologia inter personalna-Sullivan

Heinz Hartman

David Rapaport

M. Gill, Ch.BrennerK. Eissler. L. Loewald

R. WallersteinJ. Sandler, A.Goldberg

J. Stone, J. GedoN. Chodorow, E. Zetzel

Psychologia Ego -USA

Podstawy psychiatrii dynamicznejPodstawy psychiatrii dynamicznej

Psychologia EgoPsychologia Ego (wyprowadzona z klasycznej (wyprowadzona z klasycznej psychoanalizy Zygmunta Freuda i Anny Freud)psychoanalizy Zygmunta Freuda i Anny Freud)

Teoria relacji z obiektem Teoria relacji z obiektem - szkoła Kleinistów (M. Klein)- znaczenie fantazji dla - szkoła Kleinistów (M. Klein)- znaczenie fantazji dla

rozwojurozwoju aparatu psychicznego)aparatu psychicznego) - „Szkoła Brytyjska” (Fairbain, Winnicott, Balint) – model - „Szkoła Brytyjska” (Fairbain, Winnicott, Balint) – model deficytu i jego wpływ na rozwój aparatu psychicznego deficytu i jego wpływ na rozwój aparatu psychicznego

Psychologia self Psychologia self (wyprowadzona z tradycji (wyprowadzona z tradycji interpersonalnej Sullivana, ale sformułowanej i interpersonalnej Sullivana, ale sformułowanej i rozwiniętej we współczesnej psychoanalizie przez H. rozwiniętej we współczesnej psychoanalizie przez H. Kohuta)Kohuta)

Psychologia Ego -Psychologia Ego - korzenie i fundamenty korzenie i fundamenty

Psychologia Ego – rys historycznyPsychologia Ego – rys historyczny

Korzenie Korzenie Psychologii EgoPsychologii Ego

prace :Zygmunta prace :Zygmunta Freuda:Freuda:

- „„Ego i Id” (1923)Ego i Id” (1923)- „„Zahamowania, Zahamowania,

Objawy i Lęk” (1926) Objawy i Lęk” (1926)

Fundamenty Fundamenty Psychologii EgoPsychologii Ego

- prace Anny Freud - prace Anny Freud

-„Ego i Mechanizmy -„Ego i Mechanizmy Ochronne” (1936)Ochronne” (1936)

- prace Heinza Hartmana- prace Heinza Hartmana

-„Psychologia Ego i Problemy -„Psychologia Ego i Problemy Dostosowawcze” (1939) Dostosowawcze” (1939)

- Związki z teorią relacji z Związki z teorią relacji z obiektem i psychologią obiektem i psychologią selfself

Pełny rozkwit - w Ameryce Pełny rozkwit - w Ameryce po II Wojnie Światowejpo II Wojnie Światowej

Psychologia self a teoria relacji z Psychologia self a teoria relacji z obiektemobiektem Teoria relacji z Teoria relacji z

obiektem obiektem podkreśla znaczenie podkreśla znaczenie

zinternalizowanych zinternalizowanych związków i relacji związków i relacji pomiędzy pomiędzy reprezentacjami reprezentacjami self i obiektuself i obiektu

Zaburzenia w Zaburzenia w rozwoju = rozwoju = zaburzenia relacji zaburzenia relacji matka-dziecko i matka-dziecko i niemożność niemożność oddzielenia od niej oddzielenia od niej popędówpopędów

Psychologia selfPsychologia self - - psychologia dwóch osób psychologia dwóch osób ( ja-obiekt)( ja-obiekt)

podkreśla znaczenie podkreśla znaczenie wpływu zewnętrznych wpływu zewnętrznych relacji na podtrzymanie relacji na podtrzymanie samooceny i spójności self samooceny i spójności self (pacjent potrzebuje (pacjent potrzebuje odpowiedzi z otoczenia w odpowiedzi z otoczenia w celu podtrzymania sensu celu podtrzymania sensu dobrego samopoczucia i dobrego samopoczucia i dobrostanu)dobrostanu)

Bipolarne i trójpolarne self Bipolarne i trójpolarne self (potrzeba bycia podobnym (potrzeba bycia podobnym do terapeuty)do terapeuty)

Zaburzenia relacji self - Zaburzenia relacji self - obiekt w dzieciństwie są obiekt w dzieciństwie są wynikiem defektu (słabości wynikiem defektu (słabości self)self)

Pojęcie rozwoju self (Daniel Stern) – Pojęcie rozwoju self (Daniel Stern) – podstawowe założeniapodstawowe założenia

Niemowlę jest świadome matki lub opiekuna od Niemowlę jest świadome matki lub opiekuna od pierwszych dni swojego życiapierwszych dni swojego życia

Afirmujące odpowiedzi ze strony figury rodzicielskiej Afirmujące odpowiedzi ze strony figury rodzicielskiej (harmonizacja z opiekunem) wpływają na ewolucję (harmonizacja z opiekunem) wpływają na ewolucję sensu self u niemowlęciasensu self u niemowlęcia

Niemowlę doświadcza rzeczywistości, jest jej Niemowlę doświadcza rzeczywistości, jest jej obserwatorem, dopiero starsze dzieci uznają fantazje obserwatorem, dopiero starsze dzieci uznają fantazje za znaczące i używając ich próbują zmienić swoje za znaczące i używając ich próbują zmienić swoje spostrzeżenia (inaczej niż u Melanie Klein!)spostrzeżenia (inaczej niż u Melanie Klein!)

Wtórny proces myślenia( poprzedza on pierwotny Wtórny proces myślenia( poprzedza on pierwotny proces myślenia)- sednem rozwojuproces myślenia)- sednem rozwoju

Koncepcja domen samodoświadczania Koncepcja domen samodoświadczania self (D. Stern) – podstawowe założenia self (D. Stern) – podstawowe założenia rozwoju „ja” (self)rozwoju „ja” (self)

Każde z wyodrębniających się self pozostaje w związku z Każde z wyodrębniających się self pozostaje w związku z określonym okresem rozwojowym i kooperuje w zgodzie określonym okresem rozwojowym i kooperuje w zgodzie z pozostałymi znaczeniami selfz pozostałymi znaczeniami self

Ujawniające selfUjawniające self (0-2 m.ż) –podstawa cielesnego self. (0-2 m.ż) –podstawa cielesnego self. Ważne bezpieczeństwo (warunek rozwoju –tolerancja Ważne bezpieczeństwo (warunek rozwoju –tolerancja niepewności)niepewności)

Rdzenne self Rdzenne self (2- 6 m.ż) – ważny temat to tożsamość (”ja” (2- 6 m.ż) – ważny temat to tożsamość (”ja” jest najważniejsze)jest najważniejsze)

Subiektywne self Subiektywne self (7 – 9 m. ż) – ważny kontakt (7 – 9 m. ż) – ważny kontakt (dopasowywanie się intrapsychicznych stanów pomiędzy (dopasowywanie się intrapsychicznych stanów pomiędzy matką a niemowlęciem):” to ja, a ja jestem ciekaw matką a niemowlęciem):” to ja, a ja jestem ciekaw ciebie”ciebie”

Werbalne (kategorialne )selfWerbalne (kategorialne )self(15-18 m.ż) – ważna jest (15-18 m.ż) – ważna jest zdolność do symbolicznego myślenia oraz werbalnego zdolność do symbolicznego myślenia oraz werbalnego komunikowania siękomunikowania się

Narracyjne selfNarracyjne self(3-5 rok życia) – zdolność do przemyśleń, (3-5 rok życia) – zdolność do przemyśleń, modelu działania, wchodzenia w relacje i komunikowania modelu działania, wchodzenia w relacje i komunikowania o nich innymo nich innym

Cechy znaczenia self (D. Stern)Cechy znaczenia self (D. Stern)

KoherencjaKoherencja AfektywnośćAfektywność DziałanieDziałanie Ciągłość (historyczność)Ciągłość (historyczność) Przywiązanie, zaufanie oraz bezpieczeństwo nie są Przywiązanie, zaufanie oraz bezpieczeństwo nie są

specyficzne dla konkretnej fazy, ale trwają przez specyficzne dla konkretnej fazy, ale trwają przez wszystkie okresy życiawszystkie okresy życia

Niemowlę rozwija się w rezultacie sensytywnego, Niemowlę rozwija się w rezultacie sensytywnego, afektywnego przywiązania do matki lub opiekuna afektywnego przywiązania do matki lub opiekuna ((Empatyczny rezonansEmpatyczny rezonans))

Self i ego - kontrowersje wokół pojęćSelf i ego - kontrowersje wokół pojęć

Freud -Freud - zastosowanie pojęcia zastosowanie pojęcia „ Ja” (niem. ”Ich”): „ Ja” (niem. ”Ich”): nieosobowa intrapsychiczna struktura; osobiste samo-nieosobowa intrapsychiczna struktura; osobiste samo-doświadczanie - doświadczanie - self-experience jednostki self-experience jednostki (Kernberg (Kernberg 1982-Meissner 1986)1982-Meissner 1986)

StracheyStrachey (tłumaczenie dzieł Freuda ) – (tłumaczenie dzieł Freuda ) – użycie „Ja” (Ich) użycie „Ja” (Ich) jako Egojako Ego (to jeden z trzech intrapsychicznych czynników - (to jeden z trzech intrapsychicznych czynników - trójparcjalna - strukturalna teoria aparatu psychicznego)trójparcjalna - strukturalna teoria aparatu psychicznego)

Psychologowie egoPsychologowie ego zmierzali do zminimalizowania zmierzali do zminimalizowania znaczenia self – podkreślali znaczenie ego( teoretycy znaczenia self – podkreślali znaczenie ego( teoretycy relacji z obiektem dążyli do dalszego wyjaśnienia miejsca relacji z obiektem dążyli do dalszego wyjaśnienia miejsca self w aparacie psychicznym)self w aparacie psychicznym)

HartmanHartman – – rozróżnił Ego i Selfrozróżnił Ego i Self zgodnie z ich kontekstem zgodnie z ich kontekstem wzajemnego oddziaływania na siebiewzajemnego oddziaływania na siebie

EgoEgo – oddziaływuje z innymi intrapsychicznymi – oddziaływuje z innymi intrapsychicznymi czynnikami (Id, Ego, superego)czynnikami (Id, Ego, superego)

Self Self - oddziaływuje wzajemnie z obiektami (jako wynik - oddziaływuje wzajemnie z obiektami (jako wynik interakcji ze znaczącymi obiektami )interakcji ze znaczącymi obiektami )

ZZ perspektywy Psychologii Ego, self perspektywy Psychologii Ego, self to.....to.....

to reprezentacja jednostki, nie stanowi ono źródła to reprezentacja jednostki, nie stanowi ono źródła autonomicznej aktywności (autonomicznej aktywności (Meissner Meissner 1986)1986)

GuntripGuntrip(1968),(1968),SchaferSchafer(1976),(1976),SutherlandSutherland(1983) – krytyka (1983) – krytyka strukturalnej teorii oraz jej modelu self strukturalnej teorii oraz jej modelu self

SutherlandSutherland(1983) – hołdował poglądowi, że podstawową cechą (1983) – hołdował poglądowi, że podstawową cechą self jest jego aktywność, wprowadzająca rolę środowiska w self jest jego aktywność, wprowadzająca rolę środowiska w dążeniu do bliskości i jedności (dwa znaczenia self :jako dążeniu do bliskości i jedności (dwa znaczenia self :jako reprezentacji oraz ,jako działania) reprezentacji oraz ,jako działania)

W konsekwencji self można postrzegać jako mocno wciśnięte w W konsekwencji self można postrzegać jako mocno wciśnięte w Ego - Ego - produkt końcowy integracji wielu reprezentacji self produkt końcowy integracji wielu reprezentacji self (Kernberg 1982).Self jest ciągle kształtowane i określane przez (Kernberg 1982).Self jest ciągle kształtowane i określane przez realne i wyobrażone związki z innymirealne i wyobrażone związki z innymi (Bollas(Bollas 1987, Schafer 1987, Schafer 1989, 1989, Ogden Ogden 1989,1989,MitchellMitchell 1991) 1991)

SchaferSchafer rozumiał to zjawisko jako zestaw narracyjnych self lub rozumiał to zjawisko jako zestaw narracyjnych self lub historii, które rozwijamy w celu dostarczenia emocjonalnie historii, które rozwijamy w celu dostarczenia emocjonalnie spójnego wytłumaczenia naszego życiaspójnego wytłumaczenia naszego życia

MitchellMitchell(1991) –zaobserwował, że w psychoanalitycznej pracy (1991) –zaobserwował, że w psychoanalitycznej pracy osoby uczą się tolerować różnorodne czynniki siebie (swoich osoby uczą się tolerować różnorodne czynniki siebie (swoich self), zaczynają doświadczać siebie jako bardziej trwałych i self), zaczynają doświadczać siebie jako bardziej trwałych i koherentnychkoherentnych

Korzenie Psychologii Ego - Z. Freud Korzenie Psychologii Ego - Z. Freud

„„Ego i Id” (1923)Ego i Id” (1923) - Trójparcjalny model strukturalny – - Trójparcjalny model strukturalny – id, ego i superego – komponenty aparatu id, ego i superego – komponenty aparatu psychicznego, wyjaśniające funkcjonowanie psychikipsychicznego, wyjaśniające funkcjonowanie psychiki

„„Zahamowania, Objawy i Lęk Zahamowania, Objawy i Lęk „„(1926)(1926)- lęk, lub - lęk, lub zagrażający wybuch sygnału lękowego to siła zagrażający wybuch sygnału lękowego to siła napędowa dla syntetyzujących i wykonawczych funkcji napędowa dla syntetyzujących i wykonawczych funkcji EgoEgo

Funkcje ego - polegają na pośredniczeniu (ułożeniu w Funkcje ego - polegają na pośredniczeniu (ułożeniu w jak najlepszy behawioralny kompromis) między jak najlepszy behawioralny kompromis) między różnymi, sprzecznymi naciskami ze strony trzech sił różnymi, sprzecznymi naciskami ze strony trzech sił uderzających w nie:uderzających w nie:

- instynktownymi impulsami Id- instynktownymi impulsami Id - wymuszającymi i ograniczającymi osądami - wymuszającymi i ograniczającymi osądami

moralnymi, wartościującym Superego, a moralnymi, wartościującym Superego, a wymaganiami adaptacji do rzeczywistości zewnętrznejwymaganiami adaptacji do rzeczywistości zewnętrznej

Czym jest Ego? - klasyczna Czym jest Ego? - klasyczna psychoanaliza psychoanaliza (Z. Freud) (Z. Freud)

Ego Ego - - wyłania się z id. Funkcje to:wyłania się z id. Funkcje to: pośredniczenie między id a światem - pośredniczenie między id a światem - kieruje się kieruje się

zasadą realizmuzasadą realizmu „„godzić interesy id i superego i rozwiązywać konflikty godzić interesy id i superego i rozwiązywać konflikty

między tymi strukturami”między tymi strukturami”

Siła ego polega na dobrym testowaniu rzeczywistości, Siła ego polega na dobrym testowaniu rzeczywistości, na zdolności rozwiązywania konfliktów, zdolności do na zdolności rozwiązywania konfliktów, zdolności do odraczania gratyfikacji potrzebodraczania gratyfikacji potrzeb

Siła egoSiła ego mierzona jest też rozwojem procesów mierzona jest też rozwojem procesów wtórnych wtórnych - - myśleniem, racjonalnością, myśleniem, racjonalnością, adaptacyjnością. Siłę ego mierzy się także zdolnością adaptacyjnością. Siłę ego mierzy się także zdolnością do uniezależnienia się od karzącego superego do uniezależnienia się od karzącego superego

Ego (w zdrowiu i chorobie) – Z. FreudEgo (w zdrowiu i chorobie) – Z. Freud

Zdrowie to egoZdrowie to ego a) wolne od urazów, fiksacji, sztywnych kateksjia) wolne od urazów, fiksacji, sztywnych kateksji b) zdolne do testowania rzeczywistości,b) zdolne do testowania rzeczywistości, c) zdolne do kontroli impulsów, uzgadniania impulsówc) zdolne do kontroli impulsów, uzgadniania impulsów Id i Id i

SuperegoSuperego d) niezależność ego od karzącegod) niezależność ego od karzącego SuperegoSuperego e) zdolne do tolerancji lękue) zdolne do tolerancji lęku Patologia jest formą obrony egoPatologia jest formą obrony ego Freud ustalił podstawowe pojęcia psychopatologiiFreud ustalił podstawowe pojęcia psychopatologii obrona ego to obrona ego to nieświadome formy redukcji lęku nieświadome formy redukcji lęku

wynikającego z działania nieświadomych impulsów (Anna wynikającego z działania nieświadomych impulsów (Anna Freud nazwała je mechanizmami obronnymi). Freud nazwała je mechanizmami obronnymi). FiksacjaFiksacja = = zatrzymanie rozwoju, zatrzymanie rozwoju, regresjaregresja= powrót do wcześniejszych = powrót do wcześniejszych faz rozwoju, faz rozwoju, wyparciewyparcie = = jako podstawowa obrona ego jako podstawowa obrona ego usuwania ze świadomości wszystkich treści zagrażających usuwania ze świadomości wszystkich treści zagrażających budzących lęk, poczucie winy.budzących lęk, poczucie winy.

Korzenie Psychologii Ego - Z. Freud i Korzenie Psychologii Ego - Z. Freud i kolejne lata – dodatkowe założenia (ego kolejne lata – dodatkowe założenia (ego - centralny punkt psychoanalitycznych - centralny punkt psychoanalitycznych dociekań)dociekań) Przejście psychoanalizy od bycia początkowo psychologią Przejście psychoanalizy od bycia początkowo psychologią

Id (skoncentrowaną na libidinalnych lub /i agresywnych Id (skoncentrowaną na libidinalnych lub /i agresywnych impulsach jako wiodących wyznaczników zachowań, impulsach jako wiodących wyznaczników zachowań, normalnych i neurotycznych), do etapunormalnych i neurotycznych), do etapu

przesunięcia nacisku z popędów (formacji neurotycznych przesunięcia nacisku z popędów (formacji neurotycznych symptomów) na obrony ego (w kierunku patologii symptomów) na obrony ego (w kierunku patologii charakteru)charakteru)

Konflikt wytwarza lęk sygnałowy, który ostrzega ego o Konflikt wytwarza lęk sygnałowy, który ostrzega ego o konieczności użycia mechanizmów obronnych. Ego - konieczności użycia mechanizmów obronnych. Ego - mediator ścierających się nacisków Id, Superego i mediator ścierających się nacisków Id, Superego i rzeczywistości zewnętrznejrzeczywistości zewnętrznej

Mechanizmy obronne chronią ego przed impulsami idMechanizmy obronne chronią ego przed impulsami id Ego zostało obdarzone ważnym znaczeniem - to wiodący Ego zostało obdarzone ważnym znaczeniem - to wiodący

aparat, kształtujący i modelujący zachowanie zarówno aparat, kształtujący i modelujący zachowanie zarówno normalne, jak i neurotyczne. normalne, jak i neurotyczne. W Ameryce przyjęło się W Ameryce przyjęło się nazywać to obszarem psychologii egonazywać to obszarem psychologii ego

Paradygmat Psychologii Ego – stał się Paradygmat Psychologii Ego – stał się alternatywą do teoretycznego alternatywą do teoretycznego pluralizmu w psychoanaliziepluralizmu w psychoanalizie

Amerykańska jednomyślność paradygmatu psychologii Amerykańska jednomyślność paradygmatu psychologii ego i jej uporządkowanie od strony technicznej (ze ego i jej uporządkowanie od strony technicznej (ze względu na podział) dokonały się wraz ze wzrostem w względu na podział) dokonały się wraz ze wzrostem w Ameryce: Ameryce:

psychologii self Kohuta (dostosowanej do zaburzeń psychologii self Kohuta (dostosowanej do zaburzeń narcystycznych)narcystycznych)

rozwoju teorii relacji z obiektem (szkoła M. Klein i rozwoju teorii relacji z obiektem (szkoła M. Klein i innych teoretyków relacji z obiektem)innych teoretyków relacji z obiektem)

Współistniały one wraz z rozwojem różnych szkół Współistniały one wraz z rozwojem różnych szkół psychoanalizy (psychoanalizy (opartej na relacji, z przemieszczeniem opartej na relacji, z przemieszczeniem ciężaru skupienia na diadzie, interakcji oraz wspólnie w ciężaru skupienia na diadzie, interakcji oraz wspólnie w niej tworzonej przeniesieniowo – przeciwprzniesieniowej niej tworzonej przeniesieniowo – przeciwprzniesieniowej rzeczywistości)rzeczywistości)

Fundamenty Psychologii Ego – A. Freud Fundamenty Psychologii Ego – A. Freud „Ego i Mechanizmy Obronne” „Ego i Mechanizmy Obronne”

Praca opublikowana w Niemczech w 1936 roku jako Praca opublikowana w Niemczech w 1936 roku jako hołd dla jej ojca na jego 80 te urodziny i przełożona na hołd dla jej ojca na jego 80 te urodziny i przełożona na angielski w Ameryce w 1946 (była to również angielski w Ameryce w 1946 (była to również odpowiedź wiedeńskich analityków na temat założeń odpowiedź wiedeńskich analityków na temat założeń psychologii ego)psychologii ego)

Monografia - próba usystematyzowania mechanizmów Monografia - próba usystematyzowania mechanizmów obronnychobronnych i połączenia ich przejawów ze stadiami i połączenia ich przejawów ze stadiami rozwoju psychoseksualnego oraz z różnymi formacjami rozwoju psychoseksualnego oraz z różnymi formacjami psychopatologicznymi, w których one występowały. psychopatologicznymi, w których one występowały. Przez to akcent został położony na Przez to akcent został położony na obronneobronne funkcje funkcje EgoEgo

W hołdzie Hartmanowi w dniu jego siedemdziesiątych W hołdzie Hartmanowi w dniu jego siedemdziesiątych urodzin Anna Freud (1966) zapisała, że „ urodzin Anna Freud (1966) zapisała, że „ na polu na polu psychologii ego (...) pojawiliśmy się niemal w tym psychologii ego (...) pojawiliśmy się niemal w tym samym czasie, w latach trzydziestych. Ja weszłam w samym czasie, w latach trzydziestych. Ja weszłam w nią bardziej konwencjonalnie, od strony działań nią bardziej konwencjonalnie, od strony działań obronnych Ego przeciwko impulsom ,Hartmann w obronnych Ego przeciwko impulsom ,Hartmann w bardziej rewolucyjny sposób, pod nowym kątem bardziej rewolucyjny sposób, pod nowym kątem autonomii Ego, który do tej pory leżał poza obszarem autonomii Ego, który do tej pory leżał poza obszarem badań analityków...”badań analityków...”

Główne założenia Główne założenia Psychologii Ego w Psychologii Ego w koncepcjikoncepcji Heinza Hartmana Heinza Hartmana

Główne założenia Psychologii EgoGłówne założenia Psychologii Ego (Hartman)(Hartman)

Ego nie wyłania się z id - tworzy się samodzielnieEgo nie wyłania się z id - tworzy się samodzielnie Mechanizmy ego nie muszą być obronneMechanizmy ego nie muszą być obronne W ego istnieje sfera wolna od konfliktówW ego istnieje sfera wolna od konfliktów Ego adaptuje się do rzeczywistościEgo adaptuje się do rzeczywistości Ego jest strukturą funkcjonalną, której zadaniem jest , Ego jest strukturą funkcjonalną, której zadaniem jest ,

a) badanie rzeczywistości ,b) adaptacja, c) kontrola a) badanie rzeczywistości ,b) adaptacja, c) kontrola impulsów d) obrona, impulsów d) obrona,

Funkcje autonomiczne (niezależne) ego, to: percepcja, Funkcje autonomiczne (niezależne) ego, to: percepcja, motoryka, planowanie, antycypowanie, synteza i motoryka, planowanie, antycypowanie, synteza i integracja, rozwiązywanie konfliktówintegracja, rozwiązywanie konfliktów

zdolność ego do regresji w służbie ego tj. zdolność ego do regresji w służbie ego tj. posługiwanie się formami aktywności typowymi dla posługiwanie się formami aktywności typowymi dla wczesnych faz rozwoju np. zabawawczesnych faz rozwoju np. zabawa

autonomia i przystosowanieautonomia i przystosowanie

Fundamenty Psychologii Ego – H. Fundamenty Psychologii Ego – H. Hartman „Psychologia Ego i Problemy Hartman „Psychologia Ego i Problemy Adaptacyjne”Adaptacyjne”

Praca opublikowana w Niemczech 1939 roku (w całości Praca opublikowana w Niemczech 1939 roku (w całości w Anglii w 1958 roku). Główne jej zagadnienia w Anglii w 1958 roku). Główne jej zagadnienia opublikowano w 1951,jako rozdział w książce Davida opublikowano w 1951,jako rozdział w książce Davida Rapaporta Rapaporta Organizacja i Patologia MyśleniaOrganizacja i Patologia Myślenia

W kontraście do skupiania się Anny Freud na W kontraście do skupiania się Anny Freud na mechanizmach obronnych Ego, Hartman skupił się mechanizmach obronnych Ego, Hartman skupił się na na adaptacyjnych funkcjach Egoadaptacyjnych funkcjach Ego (dostosowujących (dostosowujących indywidualne zachowanie do wymogów rzeczywistości indywidualne zachowanie do wymogów rzeczywistości zewnętrznej( tzw. „przeciętnych wymogów zewnętrznej( tzw. „przeciętnych wymogów środowiska”)środowiska”)

Centralna koncepcja Hartmanna dotyczyła sfery ego -Centralna koncepcja Hartmanna dotyczyła sfery ego -wolnej od konfliktuwolnej od konfliktu. Funkcje podstawowej autonomii . Funkcje podstawowej autonomii (percepcja, poruszanie się, język, myślenie) wyrastają (percepcja, poruszanie się, język, myślenie) wyrastają nie z konfliktu pomiędzy Id a światem zewnętrznym nie z konfliktu pomiędzy Id a światem zewnętrznym tylko z dala od konfliktu, tylko z dala od konfliktu, na wrodzonym wzorcu na wrodzonym wzorcu dojrzewaniadojrzewania. Mogą one być wtórnie narażone na . Mogą one być wtórnie narażone na konfliktkonflikt

Adaptacyjny charakter ego – związany Adaptacyjny charakter ego – związany jest z istnieniem „sfery wolnej od jest z istnieniem „sfery wolnej od konfliktów” – konfliktów” – autonomiczne funkcje egoautonomiczne funkcje ego

Ego w psyche nie ogranicza się tylko do działań obronnychEgo w psyche nie ogranicza się tylko do działań obronnych Ważne są nieobronne funkcje ego (odsunięcie ego od id i Ważne są nieobronne funkcje ego (odsunięcie ego od id i

superego i skupienie go na świecie zewnętrznym)superego i skupienie go na świecie zewnętrznym) Istnieje taka część ego ,która jest niezależna od id i Istnieje taka część ego ,która jest niezależna od id i

superego – tzw. superego – tzw. „sfera wolna od konfliktów”„sfera wolna od konfliktów”

Obecne w momencie urodzenia Obecne w momencie urodzenia autonomiczne funkcje ego autonomiczne funkcje ego ((myślenie, uczenie się, kontrola motoryczna, spostrzeganie, myślenie, uczenie się, kontrola motoryczna, spostrzeganie, język) oraz „przeciętne akceptowane środowisko” mają język) oraz „przeciętne akceptowane środowisko” mają prawo rozwijać się bez przeszkód ze strony konfliktów.prawo rozwijać się bez przeszkód ze strony konfliktów.Nie są Nie są one jedynymi korzeniami jego rozwojuone jedynymi korzeniami jego rozwoju

Przez neutralizację seksualnych i agresywnych impulsów Przez neutralizację seksualnych i agresywnych impulsów (energii) obrony mogą tracić swoje połączenie z (energii) obrony mogą tracić swoje połączenie z instynktowymi siłami id oraz stają się wtórnie autonomiczne instynktowymi siłami id oraz stają się wtórnie autonomiczne lub adaptacyjne lub adaptacyjne

Heinz Hartman- cd.podstaw koncepcji:Heinz Hartman- cd.podstaw koncepcji:sfera ego wolna od konfliktu”mental sfera ego wolna od konfliktu”mental conflikt”conflikt” (Rapaport) (Rapaport)

Termin „Termin „sfera ego wolna od konfliktu”( conflikt - free sfera ego wolna od konfliktu”( conflikt - free ego sphere)ego sphere) - oznaczenie tych funkcji ego, które w - oznaczenie tych funkcji ego, które w każdym momencie czasu wywierają wpływ poza każdym momencie czasu wywierają wpływ poza obszarem konfliktu psychicznego (obszarem konfliktu psychicznego (mental confliktmental conflikt) )

Istnieją procesy rozwojowe poza konfliktem (out of Istnieją procesy rozwojowe poza konfliktem (out of conflikt) dotyczące percepcji, intencji, obiektywnego conflikt) dotyczące percepcji, intencji, obiektywnego rozumienia, myślenia, języka, fenomenu pamięci, faz rozumienia, myślenia, języka, fenomenu pamięci, faz rozwoju motorycznego : chwytania, raczkowania, rozwoju motorycznego : chwytania, raczkowania, chodzenia oraz procesu uczenia się i dojrzewania chodzenia oraz procesu uczenia się i dojrzewania

Ich zmienność odgrywa ważną rolę w typowym Ich zmienność odgrywa ważną rolę w typowym rozwoju indywidualnym oraz w zakresie konfliktów rozwoju indywidualnym oraz w zakresie konfliktów wywołanych instynktownymi popędami, a także w wywołanych instynktownymi popędami, a także w ułatwianiu lub utrudnianiu zdolności jednostki do ich ułatwianiu lub utrudnianiu zdolności jednostki do ich rozwiązywania rozwiązywania

Heinz Hartman – cd. podstaw koncepcji:Heinz Hartman – cd. podstaw koncepcji: proces adaptacji proces adaptacji (Rapaport)(Rapaport)

Adaptacja wymaga zarówno procesów pozostających Adaptacja wymaga zarówno procesów pozostających w związku z wewnętrznymi konfliktami, jak i procesów, w związku z wewnętrznymi konfliktami, jak i procesów, które dotyczą sfery ego wolnej od konfliktuktóre dotyczą sfery ego wolnej od konfliktu

Adaptacja wymaga interakcji pomiędzy procesami Adaptacja wymaga interakcji pomiędzy procesami asymilacji wewnętrznego i zewnętrznego pobudzenia asymilacji wewnętrznego i zewnętrznego pobudzenia

Rozwój ego można opisać poprzez konflikty, które Rozwój ego można opisać poprzez konflikty, które muszą zostać rozwiązane w walce jaką ego toczy z id i muszą zostać rozwiązane w walce jaką ego toczy z id i superego superego

ego prowadzi wojnę na trzech frontachego prowadzi wojnę na trzech frontach (analogia opisu (analogia opisu kraju : plemienia i stanu; zawiera: kraju : plemienia i stanu; zawiera: zaangażowanie w zaangażowanie w wojnywojny z sąsiadującymi nacjami, plemionami i stanami, z sąsiadującymi nacjami, plemionami i stanami, granice granice (boundaries) i (boundaries) i czas pokojuczas pokoju

Obszar graniczny ( borderland)Obszar graniczny ( borderland) - to - to centralny region centralny region osobowości (central region of the personality)osobowości (central region of the personality)

Heinz Hartman :Heinz Hartman :zadaniem Ego jest badać zadaniem Ego jest badać jak konflikt psychiczny i „pokojowy” jak konflikt psychiczny i „pokojowy” wewnętrzny rozwój wzajemnie się wewnętrzny rozwój wzajemnie się hamują lub napędzająhamują lub napędzają

Poza stanem wojny jest także spokojny rozwój Poza stanem wojny jest także spokojny rozwój populacji, ekonomii, struktury społecznej, populacji, ekonomii, struktury społecznej, administracyjnej itd. Stan może być również administracyjnej itd. Stan może być również spostrzegany jako system instytucji, które funkcjonują spostrzegany jako system instytucji, które funkcjonują poprzez legislację, jurysdykcję (poprzez legislację, jurysdykcję (czas pokojuczas pokoju))

Człowiek nie jest wolny od konfliktów i problemów - Człowiek nie jest wolny od konfliktów i problemów - stanowią one część kondycji człowiekastanowią one część kondycji człowieka

Konflikty w normie i patologii mają różny zasięg i Konflikty w normie i patologii mają różny zasięg i intensywnośćintensywność

Określenie: Określenie: patologiczny versus w normiepatologiczny versus w normie - - kontrastuje zaburzenie z osiągnięciemkontrastuje zaburzenie z osiągnięciem

Określenie: Określenie: konfliktowy versus wolny od konfliktukonfliktowy versus wolny od konfliktu – –

kontrastuje konflikt z nieobecnością konfliktu. kontrastuje konflikt z nieobecnością konfliktu. Skuteczna obrona może być równoznaczna z Skuteczna obrona może być równoznaczna z niepowodzeniem w osiągnięciu czegoś i vice versaniepowodzeniem w osiągnięciu czegoś i vice versa

Heinz HartmanHeinz Hartman: Intelektualizacja : Intelektualizacja instynktownego życia – podstawowe, instynktownego życia – podstawowe, wczesne osiągnięcie (komponent) wczesne osiągnięcie (komponent) ludzkiego egoludzkiego ego Obrona przeciwko instynktownym popędom skutkuje Obrona przeciwko instynktownym popędom skutkuje

wzrostem intelektualnych osiągnięć - określone formy wzrostem intelektualnych osiągnięć - określone formy rozwiązywania konfliktów mogą być związane z rozwiązywania konfliktów mogą być związane z biologiczną gwarancją procesu adaptacji do warunków biologiczną gwarancją procesu adaptacji do warunków zewnętrznych. Nie dotyczy to wszystkich procesów zewnętrznych. Nie dotyczy to wszystkich procesów obronnych ale dotyczy intelektualizacjiobronnych ale dotyczy intelektualizacji

„„Intelektualizacja” Intelektualizacja” instynktownego życia (próba instynktownego życia (próba kontrolowania procesów instynktownych poprzez kontrolowania procesów instynktownych poprzez łącznie ich z ideami, które mogą pozostawać w związku łącznie ich z ideami, które mogą pozostawać w związku ze świadomością) jest jedną z najbardziej ogólnych, ze świadomością) jest jedną z najbardziej ogólnych, wczesnych i potrzebnych osiągnięć ludzkiego ego. wczesnych i potrzebnych osiągnięć ludzkiego ego. Nie Nie jest ona jedną z aktywności ego, ale jedną z jest ona jedną z aktywności ego, ale jedną z niezbędnych jego komponentów (Anna Freud) niezbędnych jego komponentów (Anna Freud)

Anna Freud: „ Instynktowne niebezpieczeństwo czyni Anna Freud: „ Instynktowne niebezpieczeństwo czyni człowieka inteligentnym.”człowieka inteligentnym.”

Heinz Hartman: interakcje sfery Heinz Hartman: interakcje sfery konfliktów z innymi funkcjami ego konfliktów z innymi funkcjami ego

W pracy klinicznej na co dzień obserwujemy jak różnice W pracy klinicznej na co dzień obserwujemy jak różnice w rozwoju intelektualnym, motorycznym i innych w rozwoju intelektualnym, motorycznym i innych sferach wpływają na radzenie sobie przez dzieci z sferach wpływają na radzenie sobie przez dzieci z konfliktami i jak to w dalszej kolejności wpływa na konfliktami i jak to w dalszej kolejności wpływa na rozwój intelektualny, motoryczny i adaptację rozwój intelektualny, motoryczny i adaptację

Takie obserwacje opisowo określają interakcję sfery Takie obserwacje opisowo określają interakcję sfery konfliktowej z innymi funkcjami egokonfliktowej z innymi funkcjami ego

Możemy mówić o Możemy mówić o dwóch aspektach procesu ego ( ego dwóch aspektach procesu ego ( ego process), process), -- w relacji do wewnętrznego konfliktu w relacji do wewnętrznego konfliktu

- - w relacji do jego zależności i działania na aparaturę w relacji do jego zależności i działania na aparaturę psych.psych.

Z jednej strony możemy być zainteresowani patologią Z jednej strony możemy być zainteresowani patologią tego procesu, jego genetycznymi związkami z tego procesu, jego genetycznymi związkami z zaburzeniami adaptacjizaburzeniami adaptacji, a z drugiej strony, a z drugiej strony pozytywną pozytywną adaptacjąadaptacją osiąganą w innym kontekście osiąganą w innym kontekście

Fantazje stanowią ważny element Fantazje stanowią ważny element psychologii dziecka i w edukacji, ale psychologii dziecka i w edukacji, ale spotykamy się z nimi stale również w spotykamy się z nimi stale również w pracy z dorosłymi (A. Freud) pracy z dorosłymi (A. Freud) Anna Freud opisała funkcję fantazji w rozwoju dziecka Anna Freud opisała funkcję fantazji w rozwoju dziecka

Przebadała ona wyparcie rzeczywistości w fantazjach i Przebadała ona wyparcie rzeczywistości w fantazjach i pokazała jak pokazała jak dziecko odmawiając zaakceptowania dziecko odmawiając zaakceptowania trudnej rzeczywistości może przy określonych warunkach trudnej rzeczywistości może przy określonych warunkach wyprzeć się własnej egzystencji/istnienia i zastąpić ja wyprzeć się własnej egzystencji/istnienia i zastąpić ja tworami fantazjitworami fantazji

Jest to proces bez granic dla rozwoju normalnego egoJest to proces bez granic dla rozwoju normalnego ego Co powoduje, że ten proces zaczyna mieć charakter Co powoduje, że ten proces zaczyna mieć charakter

patologiczny? (A. Freud):patologiczny? (A. Freud): - stopień dojrzałości aparatu ego dotyczącego percepcji,- stopień dojrzałości aparatu ego dotyczącego percepcji, - stopień dojrzałości myślenia i innych procesów, które- stopień dojrzałości myślenia i innych procesów, które odgrywają istotną rolę w tworzeniu się relacji odgrywają istotną rolę w tworzeniu się relacji

pomiędzy człowiekiem a otoczeniempomiędzy człowiekiem a otoczeniem Anna Freud: „ Przywiązanie do dojrzałego ego jest Anna Freud: „ Przywiązanie do dojrzałego ego jest

generalnie silniejsze niż przywiązanie do infantylnego generalnie silniejsze niż przywiązanie do infantylnego ego.” ego.”

Fantazje – ważne funkcje syntetyzujące i Fantazje – ważne funkcje syntetyzujące i adaptacyjne do środowiska (adaptacja adaptacyjne do środowiska (adaptacja autoplastyczna)autoplastyczna)

Uczymy się związku z rzeczywistością drogą FANTAZJIUczymy się związku z rzeczywistością drogą FANTAZJI (w pierwszej kolejności odciągającą od rzeczywistej (w pierwszej kolejności odciągającą od rzeczywistej sytuacji np. pomocnicza funkcja fantazji w procesie sytuacji np. pomocnicza funkcja fantazji w procesie uczenia się)uczenia się)

Fantazje zawsze implikują znaczne oddalenie się od Fantazje zawsze implikują znaczne oddalenie się od rzeczywistej sytuacji, ale rzeczywistej sytuacji, ale są przygotowaniem do są przygotowaniem do przystosowania się do środowiskaprzystosowania się do środowiska..

Fantazje Fantazje mogą pełnić funkcję syntetyzującą mogą pełnić funkcję syntetyzującą poprzez poprzez tymczasowe połączenie naszych potrzeb i celów z tymczasowe połączenie naszych potrzeb i celów z możliwościami ich realizacjimożliwościami ich realizacji

Istnieją fantazje, które podczas usuwania ich przez Istnieją fantazje, które podczas usuwania ich przez człowieka ze świata zewnętrznego otwierają dla niego człowieka ze świata zewnętrznego otwierają dla niego jego wewnętrzną rzeczywistość. Podstawową ich jego wewnętrzną rzeczywistość. Podstawową ich funkcją jest adaptacjafunkcją jest adaptacja autoplastyczna( autoplastyczna(„„autoplastic”) autoplastic”)

Adaptacja jest dwustronną relacją Adaptacja jest dwustronną relacją pomiędzy organizmem, a jego pomiędzy organizmem, a jego środowiskiemśrodowiskiem

O osobie mówimy, że jest dobrze przystosowana do O osobie mówimy, że jest dobrze przystosowana do środowiska jeżeli jej produktywność (zdolność do środowiska jeżeli jej produktywność (zdolność do korzystania z życia - ability to enjoy life) i równowaga korzystania z życia - ability to enjoy life) i równowaga psychiczna nie są zaburzonepsychiczna nie są zaburzone

Stopień przystosowania może być zdeterminowany Stopień przystosowania może być zdeterminowany przez sytuację środowiskową ( stopnie sytuacji przez sytuację środowiskową ( stopnie sytuacji środowiskowej: średnio akceptowana, typowa, nie do środowiskowej: średnio akceptowana, typowa, nie do zaakceptowania, atypowa)zaakceptowania, atypowa)

Koncepcja adaptacji ma różnorodne konotacje w Koncepcja adaptacji ma różnorodne konotacje w biologii i mało precyzyjną definicję w psychoanaliziebiologii i mało precyzyjną definicję w psychoanalizie

Obserwacja leżąca u podłoża koncepcji adaptacji mówi Obserwacja leżąca u podłoża koncepcji adaptacji mówi o tym, że żyjące organizmy dopasowują się do o tym, że żyjące organizmy dopasowują się do środowiska, w którym żyją środowiska, w którym żyją

Proces adaptacji a stan adaptacjiProces adaptacji a stan adaptacji

Możemy dokonać rozróżnienia pomiędzyMożemy dokonać rozróżnienia pomiędzy stanem stanem adaptacjiadaptacji (state of adaptedness), który uzyskujemy (state of adaptedness), który uzyskujemy pomiędzy organizmem a jego środowiskiem i pomiędzy organizmem a jego środowiskiem i procesem adaptacjiprocesem adaptacji, który doprowadza do tego stanu, który doprowadza do tego stanu

Całościowy rozwój procesu i stanu adaptacji prowadzi Całościowy rozwój procesu i stanu adaptacji prowadzi do powstania związku pomiędzy genotypem i do powstania związku pomiędzy genotypem i środowiskiem, co sprzyja przetrwaniuśrodowiskiem, co sprzyja przetrwaniu

Stan adaptacji Stan adaptacji może odnosić się do teraźniejszości i może odnosić się do teraźniejszości i przeszłości.przeszłości. Proces adaptacji Proces adaptacji odnosi się natomiast do odnosi się natomiast do przyszłych warunkówprzyszłych warunków

Adaptacja jest możliwa Adaptacja jest możliwa z jednej strony z jednej strony przez pierwotne przez pierwotne wyposażenie i dojrzałość aparatu człowieka i z drugiej wyposażenie i dojrzałość aparatu człowieka i z drugiej strony przez regulujące funkcję Egostrony przez regulujące funkcję Ego, które , które przeciwdziałają zaburzeniom i aktywnie poprawiają przeciwdziałają zaburzeniom i aktywnie poprawiają relację człowiek-otoczenierelację człowiek-otoczenie

Adaptacja może być wywołana zmianami jakie Adaptacja może być wywołana zmianami jakie jednostka czyni w swoim środowisku używając jednostka czyni w swoim środowisku używając narzędzi i nowych technologii, jak również właściwymi narzędzi i nowych technologii, jak również właściwymi zmianami w jej systemie psychofizycznymzmianami w jej systemie psychofizycznym

Formy adaptacjiFormy adaptacji - Alloplastyczna i autoplastyczna- Alloplastyczna i autoplastyczna (Freud) -dokonywanie (Freud) -dokonywanie

aktywnych i celowych zmian w swoim środowiskuaktywnych i celowych zmian w swoim środowisku

- Alloplastyczna - jest dostępna tylko człowiekowi- Alloplastyczna - jest dostępna tylko człowiekowi. Mogą być z . Mogą być z tym związane dwa procesy: ludzkie działanie tym związane dwa procesy: ludzkie działanie przystosowujące środowisko do ludzkich funkcji i w dalszej przystosowujące środowisko do ludzkich funkcji i w dalszej kolejności przystosowanie się człowieka do środowiska, kolejności przystosowanie się człowieka do środowiska, które sam pomagał stworzyć. które sam pomagał stworzyć. Uczenie się działań Uczenie się działań alloplastycznych jest jednym z najważniejszych zadań alloplastycznych jest jednym z najważniejszych zadań rozwoju człowieka rozwoju człowieka

- Autoplastyczna - oparta o siły wewnątrzpochodne- Autoplastyczna - oparta o siły wewnątrzpochodne np. np. instynkty, popędyinstynkty, popędy

Alloplastyczne i/lub autoplastyczne działania nie zawsze są Alloplastyczne i/lub autoplastyczne działania nie zawsze są adaptacyjne adaptacyjne

Często wyższe funkcje ego decydują o tym, czy dane Często wyższe funkcje ego decydują o tym, czy dane auto/alloplastyczne działanie jest właściwe w danej sytuacjiauto/alloplastyczne działanie jest właściwe w danej sytuacji

Adaptacja polega na wyborze nowego - korzystnego dla Adaptacja polega na wyborze nowego - korzystnego dla

funkcjonowania organizmu środowiskafunkcjonowania organizmu środowiska. Jego znalezienie ma . Jego znalezienie ma największe znaczenie dla adaptacji człowieka.największe znaczenie dla adaptacji człowieka.

Koncepcja rozwoju psycho- społecznego Koncepcja rozwoju psycho- społecznego Erika Eriksona- ogólne założeniaErika Eriksona- ogólne założenia

Człowiek rozwija się zgodnie z zasadąCzłowiek rozwija się zgodnie z zasadą epigenezy epigenezy według gotowego planu a motorem rozwoju jest według gotowego planu a motorem rozwoju jest konflikt między tendencjamikonflikt między tendencjami progresja <==> regresjaprogresja <==> regresja

Motorem rozwoju i patologii jest działanie pierwiastka Motorem rozwoju i patologii jest działanie pierwiastka męskiego i żeńskiegomęskiego i żeńskiego

Kryzys rozwojowy - to sprzeczność pomiędzy Kryzys rozwojowy - to sprzeczność pomiędzy wymaganiami organizmu, psychiką a wymaganiami wymaganiami organizmu, psychiką a wymaganiami społecznymi okres przejściowy w cyklu życia społecznymi okres przejściowy w cyklu życia wymagający zmian wymagający zmian

Fazy kryzysu - początkowa powstania sprzeczności, Fazy kryzysu - początkowa powstania sprzeczności, faza szczególnej wrażliwości (ryzyko patologii), faza faza szczególnej wrażliwości (ryzyko patologii), faza rozwiązania kryzysu. Wynik - nowe funkcje ego zostają rozwiązania kryzysu. Wynik - nowe funkcje ego zostają włączone do dotychczasowych osiągnięć. Patologia to włączone do dotychczasowych osiągnięć. Patologia to nierozwiązane kryzysy w ciągu życia, i ich nierozwiązane kryzysy w ciągu życia, i ich konsekwencjekonsekwencje

Koncepcja rozwoju psycho- Koncepcja rozwoju psycho- społecznego Erika Eriksona- ogólne społecznego Erika Eriksona- ogólne założenia cdzałożenia cd ZdrowieZdrowie - - to pomyślnie przebiegający proces to pomyślnie przebiegający proces

psychospołecznego rozwoju ego, w którym człowiek psychospołecznego rozwoju ego, w którym człowiek zdobywa sukcesywnie podstawowe zdolnościzdobywa sukcesywnie podstawowe zdolności

Rozwojowy schemat epigenetyczny Rozwojowy schemat epigenetyczny (charakteryzowany przez kryzysy psychosocjalne, (charakteryzowany przez kryzysy psychosocjalne, pochodzące z otoczenia)pochodzące z otoczenia)

Fazy kryzysów:1) nadzieja i zaufanie do świata i Fazy kryzysów:1) nadzieja i zaufanie do świata i przyszłości - lęk, nieufność 2) autonomia - wstyd i przyszłości - lęk, nieufność 2) autonomia - wstyd i zwątpienie, 3) inicjatywa- poczucie winy, 4) zwątpienie, 3) inicjatywa- poczucie winy, 4) produktywność - poczucie niższości, 5) tożsamość - produktywność - poczucie niższości, 5) tożsamość - rozproszenie tożsamości, 6) intymność - izolacja, 7) rozproszenie tożsamości, 6) intymność - izolacja, 7) generatywność - stagnacja, 8) integralność rozpacz.generatywność - stagnacja, 8) integralność rozpacz.

Fazy kryzysów rozwojowych (E. Erikson)Fazy kryzysów rozwojowych (E. Erikson)

Faza oralna – dziecko musi walczyć z podstawową Faza oralna – dziecko musi walczyć z podstawową ufnością/nieufnościąufnością/nieufnością

- kryzys fazy analnej – autonomia lub wstyd i niepewność- kryzys fazy analnej – autonomia lub wstyd i niepewność - kryzys fazy falliczno - edypalnej – zmaganie z dylematem: - kryzys fazy falliczno - edypalnej – zmaganie z dylematem:

inicjacja versus poczucie winyinicjacja versus poczucie winy Ważny w założeniach psychologii ego - konflikt pomiędzy Ważny w założeniach psychologii ego - konflikt pomiędzy

czynnikami (działającymi siłami) czynnikami (działającymi siłami) Rozwój nie zatrzymuje się na rozwiązaniu kompleksu Rozwój nie zatrzymuje się na rozwiązaniu kompleksu

Edypa, układy obronne zmieniają się w każdej pomyślnie Edypa, układy obronne zmieniają się w każdej pomyślnie zakończonej fazie - latencji, adolescencji, wczesnej zakończonej fazie - latencji, adolescencji, wczesnej dorosłości, wieku średniego i starościdorosłości, wieku średniego i starości

(od obron niedojrzałych: hipochondryczność, acting out do (od obron niedojrzałych: hipochondryczność, acting out do obron dojrzałych :altruizm, sublimacja)obron dojrzałych :altruizm, sublimacja)

Osobowość jest prawdziwie dynamiczna i plastyczna przez Osobowość jest prawdziwie dynamiczna i plastyczna przez cały cykl życia cały cykl życia

Ontogenetyczna faza rozwoju organizmu Ontogenetyczna faza rozwoju organizmu – wpływa na proces adaptacji – – wpływa na proces adaptacji –

Na proces adaptacji wpływają: konstytucja, zewnętrzne Na proces adaptacji wpływają: konstytucja, zewnętrzne środowisko ,jak i ontogenetyczna faza rozwoju organizmuśrodowisko ,jak i ontogenetyczna faza rozwoju organizmu (szczególnie podkreślana przez psychoanalizę)(szczególnie podkreślana przez psychoanalizę)

Człowiek nie dochodzi do porozumienia ze środowiskiem na Człowiek nie dochodzi do porozumienia ze środowiskiem na nowo w każdej generacji, jego związek ze środowiskiem jest nowo w każdej generacji, jego związek ze środowiskiem jest zagwarantowany swoistą dla człowieka ewolucją( przez zagwarantowany swoistą dla człowieka ewolucją( przez wpływ tradycji i przetrwania osiągnięć człowieka)wpływ tradycji i przetrwania osiągnięć człowieka)

Przejmujemy od innych ludzi całą gamę sposobów Przejmujemy od innych ludzi całą gamę sposobów rozwiązywania problemów. Osiągnięcia człowieka rozwiązywania problemów. Osiągnięcia człowieka uprzedmiotowiają metody jakie odkrył on w celu rozwiązania uprzedmiotowiają metody jakie odkrył on w celu rozwiązania problemu i w ten sposób stały się one czynnikami ciągłościproblemu i w ten sposób stały się one czynnikami ciągłości

Ważna rola Superego (nośnika tradycji i wszystkich Ważna rola Superego (nośnika tradycji i wszystkich odwiecznych wartości, przekazywanych z pokolenia na odwiecznych wartości, przekazywanych z pokolenia na pokolenie)pokolenie)

Jaka jest struktura zewnętrznego świata Jaka jest struktura zewnętrznego świata do którego organizm ludzki się adaptuje?do którego organizm ludzki się adaptuje?

Ego bierze udział w budowaniu tradycjiEgo bierze udział w budowaniu tradycji. Tradycyjne . Tradycyjne metody rozwiązywania problemów są sztywne, a ich metody rozwiązywania problemów są sztywne, a ich modyfikacja zależy od wielu czynników indywidualnych, modyfikacja zależy od wielu czynników indywidualnych, społecznych społecznych

Pierwsze społeczne relacje dziecka są niezwykle ważne Pierwsze społeczne relacje dziecka są niezwykle ważne również dla utrzymania jego biologicznej równowagi. również dla utrzymania jego biologicznej równowagi.

Zadanie człowieka polegające na przystosowaniu się do Zadanie człowieka polegające na przystosowaniu się do człowieka jest obecne już od samego początku życiaczłowieka jest obecne już od samego początku życia

Człowiek przystosowuje się do części środowiska, której Człowiek przystosowuje się do części środowiska, której nie posiada, ale część tego środowiska została już nie posiada, ale część tego środowiska została już wcześniej przystosowana i uformowana przez niego wcześniej przystosowana i uformowana przez niego samego i jego rodzaj ludzki samego i jego rodzaj ludzki

Człowiek nie tylko przystosowuje się do społeczeństwa, Człowiek nie tylko przystosowuje się do społeczeństwa, ale również ale również aktywnie uczestniczy w stworzeniu aktywnie uczestniczy w stworzeniu warunków do których musi się zaadaptować. warunków do których musi się zaadaptować.

Adaptacja to przystosowanie się do Adaptacja to przystosowanie się do struktury społecznej i współpraca przy jej struktury społecznej i współpraca przy jej budowaniubudowaniu

Struktura społeczeństwa, proces podziału pracy, locus Struktura społeczeństwa, proces podziału pracy, locus społecznej jednostki determinują zdolności adaptacyjne społecznej jednostki determinują zdolności adaptacyjne jednostki, regulują szczegółowy plan rozwoju jednostki, regulują szczegółowy plan rozwoju instynktownych popędów i egoinstynktownych popędów i ego

Struktura społeczna decyduje, które formy zachowania Struktura społeczna decyduje, które formy zachowania powinny posiadać największą szansę adaptacjipowinny posiadać największą szansę adaptacji

Społeczne przystosowanie się (social campliance)Społeczne przystosowanie się (social campliance) odgrywa rolę nie tylko w powstawaniu nerwic, odgrywa rolę nie tylko w powstawaniu nerwic, psychopatii i przestępczości, ale również w rozwoju psychopatii i przestępczości, ale również w rozwoju wczesnej organizacji społecznej otoczenia dziecka. Jest wczesnej organizacji społecznej otoczenia dziecka. Jest to szczególny przykład społecznego przystosowania, to szczególny przykład społecznego przystosowania, kiedy społeczeństwo koryguje zaburzenia w adaptacjikiedy społeczeństwo koryguje zaburzenia w adaptacji

Indywidualne skłonności, które są równoznaczne z Indywidualne skłonności, które są równoznaczne z zaburzeniami adaptacyjnymi w jednej grupie społecznej, zaburzeniami adaptacyjnymi w jednej grupie społecznej, mogą wypełniać społecznie istotne funkcje w innej mogą wypełniać społecznie istotne funkcje w innej grupie społecznej.grupie społecznej.

Adaptacja progresywnaAdaptacja progresywna i regresywnai regresywna

Rodzaje adaptacji Rodzaje adaptacji -- poprzez poprzez regresjęregresję (genetyczne korzenie nawet (genetyczne korzenie nawet

racjonalnego, adaptacyjnego zachowania są racjonalnego, adaptacyjnego zachowania są irracjonalne) irracjonalne)

- - poprzez poprzez obejście regresjiobejście regresji (wysoko adaptacyjne (wysoko adaptacyjne sensowne osiągnięcia zdrowego człowieka -wymagają sensowne osiągnięcia zdrowego człowieka -wymagają obejścia obok regresji)obejścia obok regresji)

Istnieje konieczność Istnieje konieczność wzajemnego dopasowania (fittig-wzajemnego dopasowania (fittig-together)together)- ogólny plan nawet prowadząc do udanej - ogólny plan nawet prowadząc do udanej adaptacji, zawsze zawiera regulacje, które nie są adaptacji, zawsze zawiera regulacje, które nie są „adaptacyjne”( np. fantazje są zawsze zakorzenione w „adaptacyjne”( np. fantazje są zawsze zakorzenione w przeszłości i mogą poprzez łączenie przeszłości z przeszłości i mogą poprzez łączenie przeszłości z przyszłością stać się podstawą realistycznych celów). przyszłością stać się podstawą realistycznych celów). Przykładem tego mogą być : poezja oraz inne formy Przykładem tego mogą być : poezja oraz inne formy działalności artystycznej. działalności artystycznej.

Adaptacja i wzajemne dopasowanie Adaptacja i wzajemne dopasowanie (fitting-together) – (fitting-together) – funkcja syntetyczna funkcja syntetyczna Ego, jest specyficznym organem Ego, jest specyficznym organem równowagirównowagi

Związek pomiędzy jednostką a środowiskiem jest Związek pomiędzy jednostką a środowiskiem jest czasami zaburzony i musi być ponownie przywrócony czasami zaburzony i musi być ponownie przywrócony do równowagido równowagi

Równowaga jest nie zawsze prawidłowaRównowaga jest nie zawsze prawidłowa Każdy bodziec zaburza równowagę, ale nie każdy Każdy bodziec zaburza równowagę, ale nie każdy

wywołuje konflikt. W rzeczywistości każdy organizm wywołuje konflikt. W rzeczywistości każdy organizm posiada mechanizmy pozwalające utrzymać lub posiada mechanizmy pozwalające utrzymać lub przywracać równowagę (przywracać równowagę (elastyczność ludzkiej elastyczność ludzkiej adaptacyjnościadaptacyjności))

Dwa rodzaje stanów równowagi: Dwa rodzaje stanów równowagi: równowaga równowaga instynktownych popędów (równowaga witalna) i instynktownych popędów (równowaga witalna) i równowaga instytucji psychicznych (równowaga równowaga instytucji psychicznych (równowaga strukturalna) strukturalna) - są one zależne od siebie nawzajem i od - są one zależne od siebie nawzajem i od równowagi człowiek-środowisko. równowagi człowiek-środowisko.

Adaptacja i wzajemne dopasowanie Adaptacja i wzajemne dopasowanie współzależą od siebie: wzajemne współzależą od siebie: wzajemne dopasowanie jest zazwyczaj wstępem do dopasowanie jest zazwyczaj wstępem do procesu adaptacji i vice versa procesu adaptacji i vice versa

Ten sam proces, który jest wewnętrznym zaburzeniem Ten sam proces, który jest wewnętrznym zaburzeniem w stosunku do aparatu psychicznego może być w stosunku do aparatu psychicznego może być zewnętrznie zaburzeniem procesu adaptacji np. obrona zewnętrznie zaburzeniem procesu adaptacji np. obrona przeciwko instynktownym popędom często zmienia przeciwko instynktownym popędom często zmienia stosunek do świata zewnętrznegostosunek do świata zewnętrznego

Wzajemne dopasowanie znacząco wzrasta na skutek Wzajemne dopasowanie znacząco wzrasta na skutek ewolucji- proces internalizacji (reakcje, które pierwotnie ewolucji- proces internalizacji (reakcje, które pierwotnie zachodziły w stosunku do świata zewnętrznego zostały zachodziły w stosunku do świata zewnętrznego zostały przesunięte do wewnątrz organizmu) przesunięte do wewnątrz organizmu)

adaptacja w szerszym znaczeniu niesie ze sobą adaptacja w szerszym znaczeniu niesie ze sobą „wartość przetrwania”„wartość przetrwania”, która determinuje zarówno , która determinuje zarówno związki środowiskowe i wzajemne relacje pomiędzy związki środowiskowe i wzajemne relacje pomiędzy instytucjami psychicznymiinstytucjami psychicznymi

Psychoanaliza - zasada przyjemności Psychoanaliza - zasada przyjemności zaburza adaptację - zaburza adaptację - ważne dopasowanie ważne dopasowanie i zasada realnościi zasada realności Freud „Dwie zasady”( two principles”) - Freud „Dwie zasady”( two principles”) - zasada realności zasada realności

zastępuje lub modyfikuje zasadę przyjemności w zastępuje lub modyfikuje zasadę przyjemności w człowiekuczłowieku, ale jak zasada przyjemności przezwycięża i , ale jak zasada przyjemności przezwycięża i przekształca się w zasadę realności jest wciąż przekształca się w zasadę realności jest wciąż niewyjaśnione jednoznacznieniewyjaśnione jednoznacznie

Zwrócenie się do rzeczywistości może być formą obrony Zwrócenie się do rzeczywistości może być formą obrony przed lękiem narastającym poprzez fantazje i może służyć przed lękiem narastającym poprzez fantazje i może służyć opanowaniu lęku opanowaniu lęku

To co nazywamy zasadą realności wnosi coś zasadniczego To co nazywamy zasadą realności wnosi coś zasadniczego co nazywamy funkcja antycypacyjną. „Chwilowa co nazywamy funkcja antycypacyjną. „Chwilowa przyjemność - zmienna w swoich skutkach jest porzucana, przyjemność - zmienna w swoich skutkach jest porzucana, żeby móc ją osiągnąć później w inny sposób”, dziecko żeby móc ją osiągnąć później w inny sposób”, dziecko zrzeka się swojej omnipotencji i magii, z nadzieją, że zrzeka się swojej omnipotencji i magii, z nadzieją, że odzyska ją jeśli dorośnie (Nunberg)odzyska ją jeśli dorośnie (Nunberg)

Zasada realnościZasada realności jest kontynuacją zasady przyjemności, jest kontynuacją zasady przyjemności, ale jej cele są inne. Zasada realności wiąże się z funkcją ale jej cele są inne. Zasada realności wiąże się z funkcją antycypacji przyszłości, zorientowaniem naszych działań antycypacji przyszłości, zorientowaniem naszych działań zgodnie z nią ,wiąże środki ze skutkami. zgodnie z nią ,wiąże środki ze skutkami. Jest to funkcja Jest to funkcja ego, procesu adaptacji o najwyższym znaczeniuego, procesu adaptacji o najwyższym znaczeniu

Rozwój ego jestRozwój ego jest różnicowaniem różnicowaniem (differentation)(differentation)

Nowo narodzone niemowlę nie jest w całości Nowo narodzone niemowlę nie jest w całości zdeterminowane przez popędy, posiada wrodzone zdeterminowane przez popędy, posiada wrodzone mechanizmy (percepcyjny i mechanizmy obronne) mechanizmy (percepcyjny i mechanizmy obronne) „przygotowujące” część tych funkcji, które po procesie „przygotowujące” część tych funkcji, które po procesie różnicowania ego i id są przypisane ego. różnicowania ego i id są przypisane ego. Zdolność do Zdolność do adaptacji istnieje zanim rozpocznie się intencjonalny adaptacji istnieje zanim rozpocznie się intencjonalny proces adaptacjiproces adaptacji

Mechanizmy obronne już istnieją na poziomie wrodzonych Mechanizmy obronne już istnieją na poziomie wrodzonych

instynktówinstynktów. . Rozwój ego jest różnicowaniem, w którym Rozwój ego jest różnicowaniem, w którym prymitywne czynniki regulujące są stopniowo prymitywne czynniki regulujące są stopniowo zastępowane bądź uzupełniane przez bardziej efektywne zastępowane bądź uzupełniane przez bardziej efektywne regulatory egoregulatory ego. To co jest pierwotnie zakotwiczone w . To co jest pierwotnie zakotwiczone w instynktach może być później przekształcone w służbę i instynktach może być później przekształcone w służbę i sposób działania ego, a w dalszej kolejności w regulatory, sposób działania ego, a w dalszej kolejności w regulatory, które pojawiają się w procesie ego i idktóre pojawiają się w procesie ego i id

Normalne nowo narodzone niemowlę i jego Normalne nowo narodzone niemowlę i jego oczekiwane środowisko przystosowują się do oczekiwane środowisko przystosowują się do siebie nawzajem od pierwszego mementu. siebie nawzajem od pierwszego mementu. Żadne niemowlę nie potrafi przetrwać w Żadne niemowlę nie potrafi przetrwać w nietypowych warunkachnietypowych warunkach

Noworodek jest w bliskim kontakcie ze swoim światem Noworodek jest w bliskim kontakcie ze swoim światem zewnętrznym ze względu na jego potrzebę stałej zewnętrznym ze względu na jego potrzebę stałej opieki ale również poprzez jego reakcję na bodźce (w opieki ale również poprzez jego reakcję na bodźce (w pierwszym momencie reakcje nie zawsze są pierwszym momencie reakcje nie zawsze są adaptacyjne)adaptacyjne)

Pierwsze oznaki intencjonalności pojawiają się około Pierwsze oznaki intencjonalności pojawiają się około trzeciego miesiąca życia i oznaczają niezwykle ważną trzeciego miesiąca życia i oznaczają niezwykle ważną fazę rozwoju, ale prawdziwa zdolność pojmowania fazę rozwoju, ale prawdziwa zdolność pojmowania obiektu pojawia się około 5/6 miesiąca życia i nie jest obiektu pojawia się około 5/6 miesiąca życia i nie jest kompletna przed pierwszym rokiem życiakompletna przed pierwszym rokiem życia

Rozwój strukturalny jednostki służy Rozwój strukturalny jednostki służy adaptacjiadaptacji

Różnicowanie się ego tworzy specyficzne warunki dla Różnicowanie się ego tworzy specyficzne warunki dla adaptacjiadaptacji

Formy adaptacji zależą m.in. od poziomu rozwoju Formy adaptacji zależą m.in. od poziomu rozwoju psychicznego, możliwości i zróżnicowania świata psychicznego, możliwości i zróżnicowania świata wewnętrznego. Różnicowanie ego prowadzi do wewnętrznego. Różnicowanie ego prowadzi do optymalnej syntezy i adaptacji tylko wtedy kiedy ego optymalnej syntezy i adaptacji tylko wtedy kiedy ego jest silne i może być swobodnie używane,jest silne i może być swobodnie używane,

Różnicowanie przeciwdziała tendencji „bycia Różnicowanie przeciwdziała tendencji „bycia zamkniętym w świecie”zamkniętym w świecie”, która może być wyrazem , która może być wyrazem funkcji syntetycznej bądź regresji do wcześniejszych funkcji syntetycznej bądź regresji do wcześniejszych faz rozwoju, do uczucia bycia jednym z obiektem( do faz rozwoju, do uczucia bycia jednym z obiektem( do początkowej fazy narcyzmu) początkowej fazy narcyzmu)

Tendencje regresyjne mogą w określonych warunkach Tendencje regresyjne mogą w określonych warunkach służyć adaptacji służyć adaptacji

Funkcje ego: adaptacja, różnicowanie, Funkcje ego: adaptacja, różnicowanie, syntezasynteza

Rozwój funkcji różnicowania znajduje psychologiczny Rozwój funkcji różnicowania znajduje psychologiczny wyraz nie tylko w formowaniu się aparatu wyraz nie tylko w formowaniu się aparatu psychicznego, ale również w testowaniu psychicznego, ale również w testowaniu rzeczywistości, w ocenianiu sytuacji, w rozwijaniu się rzeczywistości, w ocenianiu sytuacji, w rozwijaniu się świata percepcji i działania, w separacji percepcji od świata percepcji i działania, w separacji percepcji od wyobraźni, poznania od afektuwyobraźni, poznania od afektu

Równowaga pomiędzy tymi funkcjami może być Równowaga pomiędzy tymi funkcjami może być zakłócona poprzez przedwczesny lub opóźniony zakłócona poprzez przedwczesny lub opóźniony rozwój różnicowania, upośledzenia syntezyrozwój różnicowania, upośledzenia syntezy

Różnicowanie musi być rozpoznane i musi pociągać za Różnicowanie musi być rozpoznane i musi pociągać za sobą syntezę jako najważniejszą funkcję egosobą syntezę jako najważniejszą funkcję ego

InternalizacjaInternalizacja

W procesie ewolucji opisanym jako progresywna W procesie ewolucji opisanym jako progresywna internalizacja decydującą rolę odgrywa centralny czynnik internalizacja decydującą rolę odgrywa centralny czynnik regulujący nazywany „ światem wewnętrznym- inner regulujący nazywany „ światem wewnętrznym- inner world” (jest on wynikiem interpolacji pomiędzy world” (jest on wynikiem interpolacji pomiędzy receptorami, a efektorami) - znane w dorosłym człowieku receptorami, a efektorami) - znane w dorosłym człowieku jako jedna z funkcji regulujących ego. jako jedna z funkcji regulujących ego.

Zakres subiektywnego świata, stopień wrażliwości na Zakres subiektywnego świata, stopień wrażliwości na doświadczenie itd. – odzwierciedla indywidualne różnice doświadczenie itd. – odzwierciedla indywidualne różnice osobyosoby

Percepcja, pamięć, wyobraźnia, myślenie i działanie są Percepcja, pamięć, wyobraźnia, myślenie i działanie są znaczącymi czynnikami w adaptacjiznaczącymi czynnikami w adaptacji

Proces adaptacji składa się z dwóch faz: Proces adaptacji składa się z dwóch faz: wycofanie się ze wycofanie się ze świata zewnętrznego i powrót do niego ze zdwojoną siłąświata zewnętrznego i powrót do niego ze zdwojoną siłą. . To wycofanie się z rzeczywistości, aby lepiej nad nią To wycofanie się z rzeczywistości, aby lepiej nad nią panować nie jest tożsame z regresywną adaptacją. Rozwój panować nie jest tożsame z regresywną adaptacją. Rozwój świadomości nie w pełni pokrywa się z rozwojem świata świadomości nie w pełni pokrywa się z rozwojem świata wewnętrznegowewnętrznego

Osiągnięcia intelektualne i racjonalizacja Osiągnięcia intelektualne i racjonalizacja jako narzędzia rozwiązywania konfliktów jako narzędzia rozwiązywania konfliktów

Intelektualizacja i racjonalizacjaIntelektualizacja i racjonalizacja – ważne w relacji do – ważne w relacji do wymagań stawianych przez świat zewnętrzny i wymagań stawianych przez świat zewnętrzny i superego ,jak i pod względem ich interakcji z innymi superego ,jak i pod względem ich interakcji z innymi funkcjami egofunkcjami ego

Analiza zahamowań, nerwic a w szczególności psychoz – Analiza zahamowań, nerwic a w szczególności psychoz – związek ze stopniami zaburzeń różnych funkcji związek ze stopniami zaburzeń różnych funkcji inteligencji: wysoki stopień zaburzeń - tylko w przypadku inteligencji: wysoki stopień zaburzeń - tylko w przypadku psychoz, średni przeważnie tymczasowy i podlegający psychoz, średni przeważnie tymczasowy i podlegający remisji stopień zaburzenia jest częsty w innych chorobach remisji stopień zaburzenia jest częsty w innych chorobach psychicznychpsychicznych

Zaburzenia funkcji: kontrola, selektywność uwagi, Zaburzenia funkcji: kontrola, selektywność uwagi, poczucie czasu, testowanie rzeczywistości, obiektywność, poczucie czasu, testowanie rzeczywistości, obiektywność, abstrakcja, zdolność do odraczania potrzeb itd. abstrakcja, zdolność do odraczania potrzeb itd. Specyficzne niepowodzenia w adaptacji korespondują z Specyficzne niepowodzenia w adaptacji korespondują z zaburzeniami w/w funkcjizaburzeniami w/w funkcji

Wiedza nie może być celem samym w sobie. Wiedza nie może być celem samym w sobie. Wiedza o rzeczywistości musi być Wiedza o rzeczywistości musi być podporządkowana procesowi adaptacji, tak jak podporządkowana procesowi adaptacji, tak jak podporządkowujemy adaptację do wzajemnego podporządkowujemy adaptację do wzajemnego dopasowania – fitting together.dopasowania – fitting together. Wiedza o rzeczywistości musi być przetestowana( myśl Wiedza o rzeczywistości musi być przetestowana( myśl

lub system myśli jest syntoniczny z rzeczywistością: lub system myśli jest syntoniczny z rzeczywistością: kontekst tych myśli jest prawdziwy, przełożenie tych kontekst tych myśli jest prawdziwy, przełożenie tych myśli w działanie społeczne prowadzi do zachowania myśli w działanie społeczne prowadzi do zachowania adaptacyjnego)adaptacyjnego)

Działanie racjonalne ma swoje cele i środki. Dwa typy Działanie racjonalne ma swoje cele i środki. Dwa typy racjonalnego działania (Max Weber): racjonalnego działania (Max Weber): racjonalny cel racjonalny cel i i racjonalną wartośćracjonalną wartość

Działanie człowieka jest racjonalnym celem Działanie człowieka jest racjonalnym celem jeżeli jeżeli rozważy on w sposób racjonalny te cele, środki i efekty rozważy on w sposób racjonalny te cele, środki i efekty uboczne oraz znaczenie środków przeciwko celom, celów uboczne oraz znaczenie środków przeciwko celom, celów przeciwko efektom ubocznym i również różnych przeciwko efektom ubocznym i również różnych możliwych celów przeciwko sobie nawzajem – wzajemne możliwych celów przeciwko sobie nawzajem – wzajemne wykluczanie się celów). wykluczanie się celów).

Racjonalna wartość Racjonalna wartość - jeżeli człowiek działa na zasadzie - jeżeli człowiek działa na zasadzie etycznych, ascetycznych, religijnych przekonań nie etycznych, ascetycznych, religijnych przekonań nie zważając na dające się przewidzieć konsekwencje to zważając na dające się przewidzieć konsekwencje to wówczaswówczas jego działanie jest wyłącznie racjonalną jego działanie jest wyłącznie racjonalną wartościąwartością (analogią do działania w zakresie ego i (analogią do działania w zakresie ego i superego) superego)

Nie możemy traktować inteligencji jako Nie możemy traktować inteligencji jako zdolności, która zastępuje inne funkcje zdolności, która zastępuje inne funkcje psychicznepsychiczne

– W pewnym momencie rozwoju inteligencja staje się W pewnym momencie rozwoju inteligencja staje się świadoma swojej własnej roli - jako jedyna z funkcji świadoma swojej własnej roli - jako jedyna z funkcji wśród innych widzi swoją własną aktywność we wśród innych widzi swoją własną aktywność we właściwej perspektywie. Tylko po takim właściwej perspektywie. Tylko po takim rozszerzeniu świadomości inteligencja służy w rozszerzeniu świadomości inteligencja służy w najwyższym stopniu syntetycznej i różnicującej najwyższym stopniu syntetycznej i różnicującej funkcji egofunkcji ego

– Włączenie różnych funkcji psychicznych do planu Włączenie różnych funkcji psychicznych do planu myślenia i działania ego jest przykładem jego myślenia i działania ego jest przykładem jego ogólnej antycypacyjnej funkcji (wymagającej wiedzy ogólnej antycypacyjnej funkcji (wymagającej wiedzy o związkach człowieka ze środowiskiem i światem o związkach człowieka ze środowiskiem i światem wewnętrznym). wewnętrznym). Funkcjonowanie inteligencji na tym Funkcjonowanie inteligencji na tym poziomie może mieć dwa efekty: może prowadzić poziomie może mieć dwa efekty: może prowadzić do lepszego władania środowiskiem przez człowieka do lepszego władania środowiskiem przez człowieka albo do lepszej kontroli samego siebie albo do lepszej kontroli samego siebie

Integracyjne funkcje ego (indywidualne i Integracyjne funkcje ego (indywidualne i społeczne systemy wartości)społeczne systemy wartości)

Czynniki syntetyzujące Ego - nie jest w pełni poznane: Czynniki syntetyzujące Ego - nie jest w pełni poznane: niektóre z nich przynależą do superego, większość do ego, niektóre z nich przynależą do superego, większość do ego, a część z nich do wolnych od konfliktu regulacyjnych a część z nich do wolnych od konfliktu regulacyjnych funkcji egofunkcji ego

Nie powinniśmy przeceniać hierarchii indywidualnych Nie powinniśmy przeceniać hierarchii indywidualnych

wartości ponad społeczną hierarchię wartościwartości ponad społeczną hierarchię wartości, którą , którą dziecko musi przyjąć i zaakceptować, aby stać się częścią dziecko musi przyjąć i zaakceptować, aby stać się częścią świata w którym człowiek stawia prawo ponad samego świata w którym człowiek stawia prawo ponad samego siebiesiebie

Dziecko akceptując te wartości może znaleźć właściwą Dziecko akceptując te wartości może znaleźć właściwą drogę radzenia sobie ze swoimi libidalnymi i agresywnymi drogę radzenia sobie ze swoimi libidalnymi i agresywnymi impulsami, a jego akceptacja może być równoważna z impulsami, a jego akceptacja może być równoważna z osiągnięciem syntezyosiągnięciem syntezy

Indywidualna natura systemu wartości i ideałów ułatwia Indywidualna natura systemu wartości i ideałów ułatwia

współpracę z innymi ludźmi i jednocześnie ułatwia współpracę z innymi ludźmi i jednocześnie ułatwia adaptację. Społeczne systemy wartości są jak każda inna adaptację. Społeczne systemy wartości są jak każda inna konwencja, często przeszkadzają one w adaptacji, ale w konwencja, często przeszkadzają one w adaptacji, ale w określonych warunkach ułatwiają jąokreślonych warunkach ułatwiają ją

Znaczenie hierarchii wartości formuje się Znaczenie hierarchii wartości formuje się w jednostce zgodnie ze strukturą w jednostce zgodnie ze strukturą społecznąspołeczną

Społeczne normy, które dziecko przyswaja tylko Społeczne normy, które dziecko przyswaja tylko częściowo zbiegają się z nagrodami i karami jakie dziecko częściowo zbiegają się z nagrodami i karami jakie dziecko otrzymuje od społeczeństwa w późniejszym życiu. Mogą otrzymuje od społeczeństwa w późniejszym życiu. Mogą one służyć przełączaniu pozycji oraz krystalizacji one służyć przełączaniu pozycji oraz krystalizacji kierunków ludzkiego zachowaniakierunków ludzkiego zachowania

Znaczenie hierarchii wartości formuje się w jednostce Znaczenie hierarchii wartości formuje się w jednostce zgodnie ze strukturą społeczną w której wzrasta( np. w zgodnie ze strukturą społeczną w której wzrasta( np. w zależności od przyjętej etyki społecznej może mieć zależności od przyjętej etyki społecznej może mieć tendencje typu narcystycznego lub neurotyczno-tendencje typu narcystycznego lub neurotyczno-kompulsywnego). kompulsywnego).

Niektóre hierarchie wartości mogą być wrogie, inne Niektóre hierarchie wartości mogą być wrogie, inne neutralne a niektóre mogą zawierać czynniki społeczne o neutralne a niektóre mogą zawierać czynniki społeczne o najwyższym znaczeniu jak np. wartościowanie miłości najwyższym znaczeniu jak np. wartościowanie miłości człowieka do człowieka. człowieka do człowieka. Przystosowanie się do etnicznej Przystosowanie się do etnicznej hierarchii wartości może prowadzić do wypełnienia hierarchii wartości może prowadzić do wypełnienia zadania syntezy, może być (ale nie musi) użyteczne dla zadania syntezy, może być (ale nie musi) użyteczne dla indywidualnej adaptacjiindywidualnej adaptacji

Aparatura ego - autonomiczny rozwój Aparatura ego - autonomiczny rozwój ego ego

Procesy percepcyjne Procesy percepcyjne nie mogą być spostrzegane jako nie mogą być spostrzegane jako projekcja.projekcja. Procesy związane z instynktownymi Procesy związane z instynktownymi popędami i mechanizmami egopopędami i mechanizmami ego wyrastają ze wspólnych wyrastają ze wspólnych korzeni przed różnicowaniem ego i id, po tym jak się korzeni przed różnicowaniem ego i id, po tym jak się ustrukturalizują mogą w następnej kolejności wejść ze ustrukturalizują mogą w następnej kolejności wejść ze sobą w bardziej złożone i zróżnicowane połączeniasobą w bardziej złożone i zróżnicowane połączenia

Proces dojrzewaniaProces dojrzewania nie jest w całości obojętny na wpływ nie jest w całości obojętny na wpływ środowiska. Istnieją niezależne czynniki, które zarówno środowiska. Istnieją niezależne czynniki, które zarówno przed jak i po urodzeniu, doprowadzają wrodzony przed jak i po urodzeniu, doprowadzają wrodzony mechanizm do działania i w ostateczności determinują mechanizm do działania i w ostateczności determinują całkowicie rytm procesów rozwojowych. całkowicie rytm procesów rozwojowych. Nie wszystkie Nie wszystkie postępy w adaptacji są wynikiem doświadczeniapostępy w adaptacji są wynikiem doświadczenia

Typowe różnice w zakresie dojrzałości różnych funkcji Typowe różnice w zakresie dojrzałości różnych funkcji prowadzą u człowieka do typowych konfliktów np. prowadzą u człowieka do typowych konfliktów np. niezdolność niedojrzałego ego do zapewnienia niezdolność niedojrzałego ego do zapewnienia popędom gratyfikacji jest jedną z przyczyn dla których popędom gratyfikacji jest jedną z przyczyn dla których popędy są doświadczane jako zagrożenie.popędy są doświadczane jako zagrożenie.

Uporządkowanie pojęć paradygmatu Uporządkowanie pojęć paradygmatu Psychologii Ego Psychologii Ego (David Rapaport(David Rapaport, , Rangell)Rangell)

RapaportRapaport ( pierwszy w Fundacji Meningera w Tołpece a ( pierwszy w Fundacji Meningera w Tołpece a później w Centrum Austina Riggsa w Stockbridge, w później w Centrum Austina Riggsa w Stockbridge, w stanie Massachusetts) uporządkował założenia stanie Massachusetts) uporządkował założenia paradygmatu egoparadygmatu ego

RangellRangell w hołdzie Hartmanowi (1965) na jego 70 te w hołdzie Hartmanowi (1965) na jego 70 te urodziny dokonał przeglądu jego dorobku, urodziny dokonał przeglądu jego dorobku, usystematyzował psychologię ego w zwartą całośćusystematyzował psychologię ego w zwartą całość

RangellRangell – wskazywał na hołd Hartmana dla Freuda - – wskazywał na hołd Hartmana dla Freuda -psychoanaliza - zrodzona z badań i leczenia zaburzeń psychoanaliza - zrodzona z badań i leczenia zaburzeń neurotycznych, z psychopatologii- mogłaby stać się neurotycznych, z psychopatologii- mogłaby stać się ogólną dziedziną psychologii, w pełni wyjaśniającą ogólną dziedziną psychologii, w pełni wyjaśniającą zarówno normalne, jak i nienormalne funkcjonowanie zarówno normalne, jak i nienormalne funkcjonowanie umysłoweumysłowe

Rangell Rangell podkreślał łączność Hartmana z tematem podkreślał łączność Hartmana z tematem obserwacji dzieci i longitudalnymi badaniami obserwacji dzieci i longitudalnymi badaniami rozwojowymi Rene Spitza, Margaret Mahler, Ernsta i rozwojowymi Rene Spitza, Margaret Mahler, Ernsta i Marianne Krisów i Johna Benjamina. Marianne Krisów i Johna Benjamina.

Uporządkowanie pojęć Uporządkowanie pojęć paradygmatu Psychologii Ego – paradygmatu Psychologii Ego – główne funkcje Egogłówne funkcje Ego

Testowanie rzeczywistościTestowanie rzeczywistości Kontrola impulsówKontrola impulsów Procesy myśleniaProcesy myślenia Ocenianie (wydawanie sądów)Ocenianie (wydawanie sądów) Funkcjonowanie syntetyczno-Funkcjonowanie syntetyczno-

integracyjne (poczucie integracyjne (poczucie mistrzostwa) –kompetencji mistrzostwa) –kompetencji

Pierwotna i wtórna autonomiaPierwotna i wtórna autonomia

Paradygmat Psychologii Paradygmat Psychologii Ego we współczesnej Ego we współczesnej literaturze - Amerykańska literaturze - Amerykańska PsychoanalizaPsychoanaliza

Roy Schafer (1970) - przegląd Roy Schafer (1970) - przegląd dotyczący wkładu Hartmana w dotyczący wkładu Hartmana w psychoanalizępsychoanalizę Podkreślanie znaczenia prób Hartmana, żeby Podkreślanie znaczenia prób Hartmana, żeby

dostosować psychoanalizę do ram naukowych (”On dostosować psychoanalizę do ram naukowych (”On wprowadził psychoanalizę w świat nowoczesnej nauki”)wprowadził psychoanalizę w świat nowoczesnej nauki”)

Psychologia Ego to realizacja założeń psychoanalizy Psychologia Ego to realizacja założeń psychoanalizy Freuda - jako sposobu wyjaśnienia i przedstawienia Freuda - jako sposobu wyjaśnienia i przedstawienia (poprzez funkcje i narzędzia ego), ewolucyjnej (poprzez funkcje i narzędzia ego), ewolucyjnej biologicznej adaptacji gatunku ludzkiego („jako biologicznej adaptacji gatunku ludzkiego („jako udanego zwierzęcia stadnego, do trudnego i udanego zwierzęcia stadnego, do trudnego i nieszczególnie przyjaznego świata zewnętrznego”nieszczególnie przyjaznego świata zewnętrznego”

Krytyczne wątki wobec myślenia Hartmana: ”koncepcje Krytyczne wątki wobec myślenia Hartmana: ”koncepcje Hartmana w sposób oczywisty omijały wszechobecne Hartmana w sposób oczywisty omijały wszechobecne kwestie zamiaru, celowości, intencji i znaczenia - kwestie zamiaru, celowości, intencji i znaczenia - bardzo istotne z punktu widzenia klinicznej bardzo istotne z punktu widzenia klinicznej psychoanalizy”. „Biologiczny język funkcjonowania”, psychoanalizy”. „Biologiczny język funkcjonowania”, pisał Schafer, „nie może zajmować się znaczeniem”pisał Schafer, „nie może zajmować się znaczeniem”

Teoria paradygmatu Psychologii Ego w Teoria paradygmatu Psychologii Ego w literaturzeliteraturze

HartmannHartmann: : Eseje z Psychologii EgoEseje z Psychologii Ego(1964)-zbiór (1964)-zbiór dwudziestu artykułów (1939 – 1959)dwudziestu artykułów (1939 – 1959)

HartmannHartmann: : Dzieła z Psychologii PsychoanalitycznejDzieła z Psychologii Psychoanalitycznej – – monografia (sześć artykułów napisanych wspólnie z monografia (sześć artykułów napisanych wspólnie z Krisem i Loewensteinem)Krisem i Loewensteinem)

RapaportRapaport : :Struktura Teorii PsychoanalitycznejStruktura Teorii Psychoanalitycznej (1960) - (1960) -próba nakreślenia usystematyzowanej i hierarchicznej próba nakreślenia usystematyzowanej i hierarchicznej struktury koncepcji i doktryn psychologii egostruktury koncepcji i doktryn psychologii ego

Merton Gill Merton Gill (1963) – dalsze próby opracowania założeń (1963) – dalsze próby opracowania założeń Hartmana (rozszerzona wersja artykułu, którą Gill i Hartmana (rozszerzona wersja artykułu, którą Gill i Rapaport opublikowali w 1959 roku, uszczegóławiając Rapaport opublikowali w 1959 roku, uszczegóławiając pięć fundamentalnych założeń i metapsychologicznych pięć fundamentalnych założeń i metapsychologicznych punktów widzenia, jako istotnych dla pełnego punktów widzenia, jako istotnych dla pełnego psychoanalitycznego zrozumienia zachowań)psychoanalitycznego zrozumienia zachowań)

Model pracy klinicznej i implikacje Model pracy klinicznej i implikacje terapeutyczne terapeutyczne (Kurt Eissler)(Kurt Eissler)

Kurta EisslerKurta Eissler – przestawienie zagadnień pracy klinicznej – przestawienie zagadnień pracy klinicznej w ramach psychologii ego - prezentacja modelu pracy w ramach psychologii ego - prezentacja modelu pracy klinicznej w paradygmacie psychologii egoklinicznej w paradygmacie psychologii ego

Interwencje terapeutyczne Interwencje terapeutyczne w pracy klinicznej - tow pracy klinicznej - to proces proces zgodnych z rzeczywistością wielokierunkowych i zgodnych z rzeczywistością wielokierunkowych i wielowątkowych interpretacjiwielowątkowych interpretacji, prowadzących , prowadzących ostatecznie, (poprzez przepracowywanie ostatecznie, (poprzez przepracowywanie urozmaiconych i różnych, ale podobnych treściowo urozmaiconych i różnych, ale podobnych treściowo interpretacji wokół obszaru przeniesienia) do interpretacji wokół obszaru przeniesienia) do znaczącego wglądu i konsekwentnej zmiany, znaczącego wglądu i konsekwentnej zmiany, ewentualnie do wyleczenia czy rozwiązaniaewentualnie do wyleczenia czy rozwiązania

PrzeciwprzeniesieniePrzeciwprzeniesienie –musi być odpowiednio –musi być odpowiednio pokierowane i skontrolowane, żeby nie zakłócało pokierowane i skontrolowane, żeby nie zakłócało analitycznego rozumienia (A. Reich 1951)analitycznego rozumienia (A. Reich 1951)

Interwencje terapeutyczne w Psychologii Interwencje terapeutyczne w Psychologii EgoEgo (Kurt Eissler)(Kurt Eissler) W rozszczepieniu współpracującego ego pacjenta W rozszczepieniu współpracującego ego pacjenta

(pierwszy raz opisanym przez Richarda Sterna 1934, w (pierwszy raz opisanym przez Richarda Sterna 1934, w którym wyodrębniono którym wyodrębniono doświadczającą część egodoświadczającą część ego (zawierającą stare interpersonalne dramaty) i (zawierającą stare interpersonalne dramaty) i część część obserwującąobserwującą ( w jednym szeregu z analitykiem i jego ( w jednym szeregu z analitykiem i jego funkcją analityczną), funkcją analityczną), analityk może na czas z pozycji analityk może na czas z pozycji obserwatora z zewnątrz, rozwikłać i wyjaśnić projektowane obserwatora z zewnątrz, rozwikłać i wyjaśnić projektowane przeniesieniowe zniekształcenia odbioru u pacjenta i przeniesieniowe zniekształcenia odbioru u pacjenta i rozwiązać przez to formacje o charakterze neurotycznym rozwiązać przez to formacje o charakterze neurotycznym

Jakiekolwiek odejście od odpowiednio podanej, w Jakiekolwiek odejście od odpowiednio podanej, w odpowiednim czasie interpretacji (rozumianej jako jedynie odpowiednim czasie interpretacji (rozumianej jako jedynie słusznej drogi do wglądu i końcowej zmiany) – nazywane słusznej drogi do wglądu i końcowej zmiany) – nazywane jest jest „parametrem= odejścia od techniki „parametrem= odejścia od techniki - czasami - czasami konieczne w krytycznych sytuacjach klinicznych-w relacji z konieczne w krytycznych sytuacjach klinicznych-w relacji z pacjentami posiadającymi mniej niż normalne ego.pacjentami posiadającymi mniej niż normalne ego.

Parametr – stanowi interpretacyjnie „nie załatwiony” Parametr – stanowi interpretacyjnie „nie załatwiony” aspekt wewnątrz sytuacji analitycznej aspekt wewnątrz sytuacji analitycznej

Analityczna postawa Analityczna postawa (one –person (one –person psychology) psychology)- psychologia - psychologia jednoosobowa jednoosobowa (ta od strony pacjenta)(ta od strony pacjenta)

Oznaką takiej analitycznej postawy były : Oznaką takiej analitycznej postawy były : obiektywność, neutralność, wstrzemięźliwość oraz obiektywność, neutralność, wstrzemięźliwość oraz

anonimowość w relacji analityka, nieprzerwane anonimowość w relacji analityka, nieprzerwane skupianie się na intrapsychicznych konfliktach u skupianie się na intrapsychicznych konfliktach u pacjenta, odrzucenie osobowości i potencjalnie pacjenta, odrzucenie osobowości i potencjalnie wpływających przeciwprzeniesień analityka oraz wpływających przeciwprzeniesień analityka oraz koncepcja zgodnych z rzeczywistością interpretacji koncepcja zgodnych z rzeczywistością interpretacji analityka ( wspierających proces przepracowywania analityka ( wspierających proces przepracowywania konfliktów)konfliktów)

Jest ona niezbędną i wystarczającą drogą do wglądu, Jest ona niezbędną i wystarczającą drogą do wglądu, zmiany i wyleczeniazmiany i wyleczenia

„ „psychologia jednoosobowa” (one-person psychology) – psychologia jednoosobowa” (one-person psychology) – ta od strony pacjenta. ta od strony pacjenta.

Psychoanaliza - od ekspresyjnej Psychoanaliza - od ekspresyjnej psychoterapii psychoanalitycznej do psychoterapii psychoanalitycznej do wspierającej psychoterapii wspierającej psychoterapii psychoanalitycznejpsychoanalitycznej W procesie rozumienia analizy rozwinęły się – jako W procesie rozumienia analizy rozwinęły się – jako

pierwsze skrajne – różne koncepcje psychoterapii pierwsze skrajne – różne koncepcje psychoterapii zorientowanej psychoanalitycznie. Skupione były one od zorientowanej psychoanalitycznie. Skupione były one od najbliższej technice psychoanalizy, ekspresyjnej najbliższej technice psychoanalizy, ekspresyjnej psychoterapii psychoanalitycznej, do najdalszej formy- psychoterapii psychoanalitycznej, do najdalszej formy- wspierającej psychoterapii psychoanalitycznej (największe wspierającej psychoterapii psychoanalitycznej (największe techniczne różnice w stosunku do ściśle techniczne różnice w stosunku do ściśle psychoanalitycznej metody)psychoanalitycznej metody)

Psychoterapia ekspresyjna Psychoterapia ekspresyjna - oparta na znalezieniu i - oparta na znalezieniu i osłabieniu konfliktów intrapsychicznych (choć wewnątrz osłabieniu konfliktów intrapsychicznych (choć wewnątrz bardziej skupiona i restrykcyjna, niż szeroko zakrojona na bardziej skupiona i restrykcyjna, niż szeroko zakrojona na odkrywanie wszystkich doświadczeń życiowych - jak odkrywanie wszystkich doświadczeń życiowych - jak psychoanaliza)psychoanaliza)

Psychoterapia wspierającaPsychoterapia wspierająca - oparta na różnych technikach - oparta na różnych technikach wzmacniania zdolności ego do radzenia sobie, a często do wzmacniania zdolności ego do radzenia sobie, a często do zakrywania, wewnętrznych konfliktówzakrywania, wewnętrznych konfliktów

Sytuacja psychoanalizy w Europie i Sytuacja psychoanalizy w Europie i Stanach Zjednoczonych – Stanach Zjednoczonych – lata 30,40 te lata 30,40 te XX wXX w Psychoterapie psychoanalityczne wyrosłe w Stanach Psychoterapie psychoanalityczne wyrosłe w Stanach

Zjednoczonych rozprzestrzeniały się najpierw w Wielkiej Zjednoczonych rozprzestrzeniały się najpierw w Wielkiej Brytanii, potem do Niemiec, Holandii i Skandynawii – Brytanii, potem do Niemiec, Holandii i Skandynawii – jako adaptacje do wyrosłej psychoanalizy na gruncie jako adaptacje do wyrosłej psychoanalizy na gruncie europejskimeuropejskim

W Europie lat 30 i40 tych -dla psychoanalizy - W Europie lat 30 i40 tych -dla psychoanalizy - nieprzyjazny społeczny i zawodowy klimat (swoista nieprzyjazny społeczny i zawodowy klimat (swoista izolacja Freuda i jego kontynuatorów, która efektywnie izolacja Freuda i jego kontynuatorów, która efektywnie hamowała ich przeniknięcie do szkół medycznych i hamowała ich przeniknięcie do szkół medycznych i szpitali kształcących (skutkiem tego psychoanaliza jako szpitali kształcących (skutkiem tego psychoanaliza jako terapia została umieszczona w prywatnych praktykach)terapia została umieszczona w prywatnych praktykach)

Analitycy amerykańscy, wzmocnieni przez napływ Analitycy amerykańscy, wzmocnieni przez napływ analityków imigrujących z Europy w latach trzydziestych analityków imigrujących z Europy w latach trzydziestych i czterdziestych XX wieku, byli bardzo zdeterminowani, i czterdziestych XX wieku, byli bardzo zdeterminowani, żeby zdobyć wydziały psychiatryczne w szkołach żeby zdobyć wydziały psychiatryczne w szkołach medycznych i szpitalach kształcących. Ich celem było medycznych i szpitalach kształcących. Ich celem było ustanowienie koncepcji psychoanalitycznych jako ustanowienie koncepcji psychoanalitycznych jako dominujących w psychologii i głównych w terapii i dominujących w psychologii i głównych w terapii i leczeniu całej skali zaburzeń i chorób psychicznych.leczeniu całej skali zaburzeń i chorób psychicznych.

Wzrost zatrudniania Analityków w pracy Wzrost zatrudniania Analityków w pracy z pacjentami psychiatrycznymi na z pacjentami psychiatrycznymi na oddziałach szpitalnych - oddziałach szpitalnych - lata 40 - 60 XX lata 40 - 60 XX ww Wzrost akceptacji wewnątrz całego medycznego Wzrost akceptacji wewnątrz całego medycznego

środowiska (nawet i wśród opozycji) w zakresie środowiska (nawet i wśród opozycji) w zakresie szkolenia analityków z wykształceniem szkolenia analityków z wykształceniem pozamedycznympozamedycznym

Od lat 40 tych poprzez lata 60 te XX wieku główne Od lat 40 tych poprzez lata 60 te XX wieku główne stanowiska w psychiatrii, aż do czasów stanowiska w psychiatrii, aż do czasów (zorientowanego psychobiologicznie) Adolfa Meyera i (zorientowanego psychobiologicznie) Adolfa Meyera i całego późniejszego pokolenia psychobiologów- szkoły całego późniejszego pokolenia psychobiologów- szkoły medyczne zaczęły starać się o psychoanalityków na medyczne zaczęły starać się o psychoanalityków na stanowiska ordynatorów oddziałów psychiatrycznych stanowiska ordynatorów oddziałów psychiatrycznych (klinikach– nazywanych (klinikach– nazywanych psychiatrycznymi centrami psychiatrycznymi centrami leczenialeczenia - - wprowadzanie psychoanalitycznych wprowadzanie psychoanalitycznych koncepcji do rozumienia zdrowia psychicznego , koncepcji do rozumienia zdrowia psychicznego , choroby i modyfikacji klasycznej techniki choroby i modyfikacji klasycznej techniki psychoanalitycznej do leczenia pacjentów) - to psychoanalitycznej do leczenia pacjentów) - to populacja pacjentów różniących się od pacjentów populacja pacjentów różniących się od pacjentów neurotycznych z praktyk prywatnych (od których neurotycznych z praktyk prywatnych (od których wyewoluowały tradycyjne koncepcje technik wyewoluowały tradycyjne koncepcje technik analitycznych)analitycznych)

Psychobiologia Adolfa Meyer’a –Psychobiologia Adolfa Meyer’a –definiowanie dawniej - dzisiaj i rozwój definiowanie dawniej - dzisiaj i rozwój innych psychoanalitycznych innych psychoanalitycznych psychoterapiipsychoterapii Psychobiologia (Meyer)Psychobiologia (Meyer) - to rozumienie funkcjonowania - to rozumienie funkcjonowania

mózgowego, opartego na integracji indywidualnie mózgowego, opartego na integracji indywidualnie zapamiętywanych doświadczeń życiowych, włączając zapamiętywanych doświadczeń życiowych, włączając w to choroby fizyczne i ich psychologiczne w to choroby fizyczne i ich psychologiczne odzwierciedlenieodzwierciedlenie

Psychobiologia - dzisiaj to nowoczesny Psychobiologia - dzisiaj to nowoczesny psychofarmakologiczny model leczenia i budowania psychofarmakologiczny model leczenia i budowania wiedzy z zakresu neuronaukowego rozumienia wiedzy z zakresu neuronaukowego rozumienia funkcjonowania mózgufunkcjonowania mózgu

Rozwój różnych psychoanalitycznych psychoterapii: od Rozwój różnych psychoanalitycznych psychoterapii: od nurtów ekspresyjnych do wspierających. W latach nurtów ekspresyjnych do wspierających. W latach pięćdziesiątych XX wieku, podobieństwa i różnice pięćdziesiątych XX wieku, podobieństwa i różnice między nimi, wypracowane przez szereg osób (między nimi, wypracowane przez szereg osób (Gill, Gill, Rangell, Edward Bibring, Leo Stone i Anna FreudRangell, Edward Bibring, Leo Stone i Anna Freud) )

Rozwój różnych psychoanalitycznych Rozwój różnych psychoanalitycznych psychoterapii – lata 50 te XX w –różnice i psychoterapii – lata 50 te XX w –różnice i podobieństwapodobieństwa

Część przedstawicieli psychoanalitycznych Część przedstawicieli psychoanalitycznych psychoterapii , pozostawała w sprzeciwie wobec różnic w psychoterapii , pozostawała w sprzeciwie wobec różnic w podejściu do psychoterapii (starała się je raczej podejściu do psychoterapii (starała się je raczej zamazać, niż wyostrzyć). zamazać, niż wyostrzyć). Zepchnięci na margines”, jako Zepchnięci na margines”, jako nieanalityczni :nieanalityczni : Franz Alexander i jego następcy, Frieda Franz Alexander i jego następcy, Frieda Fromm – Reichmann i jej kontynuatorzyFromm – Reichmann i jej kontynuatorzy

Debata wokół tematu różnic w psychoanalitycznych Debata wokół tematu różnic w psychoanalitycznych podejściach - trzy dyskusje panelowe - JAPA (Panele podejściach - trzy dyskusje panelowe - JAPA (Panele 1954; szerzej o prezentacji tego tematu - Wallerstein 1954; szerzej o prezentacji tego tematu - Wallerstein 1995)1995)

Projekty BadawczeProjekty Badawcze (celem były badania psychoanalizy i (celem były badania psychoanalizy i psychoterapii psychoanalitycznych) - psychoterapii psychoanalitycznych) - Fundacja Fundacja Meningera (1954 roku), Wallerstein’a Meningera (1954 roku), Wallerstein’a i i współpracowników(1956) współpracowników(1956)

Paradygmat psychologii ego Paradygmat psychologii ego w w latach 50-60 tych XX wlatach 50-60 tych XX w

R.Wallerstein (1986)-”Czterdzieści dwie ścieżki w R.Wallerstein (1986)-”Czterdzieści dwie ścieżki w Psychoterapii” - Psychoterapii” - ujęcie holistyczne psychologicznych ujęcie holistyczne psychologicznych koncepcji egokoncepcji ego

W latach 50 -70 tych XX wieku paradygmat W latach 50 -70 tych XX wieku paradygmat psychologii egopsychologii ego był prezentowany jako wiodący był prezentowany jako wiodący potomek i spadkobierca psychoanalizy Freuda potomek i spadkobierca psychoanalizy Freuda (pierwotnie psychologii popędowej), jak i przez prace (pierwotnie psychologii popędowej), jak i przez prace A. Freud bardziej uwydatniającej psychologię ego A. Freud bardziej uwydatniającej psychologię ego (British Society, Klinika Hampstead pod (British Society, Klinika Hampstead pod przewodnictwem Anny Freud i Dorothy Burlingham), przewodnictwem Anny Freud i Dorothy Burlingham), HartmanaHartmana

Dla osób szkolonych w amerykańskich instytutach Dla osób szkolonych w amerykańskich instytutach psychoanalitycznych w latach 50 tych Psychologia Ego psychoanalitycznych w latach 50 tych Psychologia Ego była reprezentacją psychoanalitycznego świata była reprezentacją psychoanalitycznego świata (sylabusy instytutu były tworzone wokół literatury (sylabusy instytutu były tworzone wokół literatury Freuda, czasami w nawiązaniach do Abrahama lub Freuda, czasami w nawiązaniach do Abrahama lub Jonesa )Jonesa )

Paradygmat psychologii ego Paradygmat psychologii ego w latach 50 w latach 50 -60 tych XX w cd-60 tych XX w cd

„„Bezpiecznymi”, poprawnymi, ale i użytecznymi Bezpiecznymi”, poprawnymi, ale i użytecznymi czasopismami były: Psychoanalytic Quarterly, czasopismami były: Psychoanalytic Quarterly, Psychoanalytic Study of the Child (Anglo-Psychoanalytic Study of the Child (Anglo-amerykańskie ale całkowicie freudowskie amerykańskie ale całkowicie freudowskie przedsięwzięcie), oraz nowo stworzone Journal of the przedsięwzięcie), oraz nowo stworzone Journal of the American Psychoanalytic AssociationAmerican Psychoanalytic Association

Paradygmat psychologii ego został stworzony przez Paradygmat psychologii ego został stworzony przez analityków imigrujących do Ameryki z Europy, analityków imigrujących do Ameryki z Europy, pierwotnie z Wiednia, (połączonych bliskimi więzami z pierwotnie z Wiednia, (połączonych bliskimi więzami z Freudem).Freudem).

Paradygmat Psychologii Ego - miał być Paradygmat Psychologii Ego - miał być po to, aby.....po to, aby.....

Był traktowany, jak cenny dar, przekazywany Był traktowany, jak cenny dar, przekazywany potomności, potomności, żeby go utrwalać i chronić przed żeby go utrwalać i chronić przed osłabieniem osłabieniem przez:przez:

- nieanalityczne podejścia pragmatyczne (terapie - nieanalityczne podejścia pragmatyczne (terapie behawioralne pojawiające się wewnątrz psychologii behawioralne pojawiające się wewnątrz psychologii akademickiej)akademickiej)

- przed Klejnistami (kontynuatorami innowacyjnego - przed Klejnistami (kontynuatorami innowacyjnego spojrzenia Melanie Klein), których pomysły dotyczące spojrzenia Melanie Klein), których pomysły dotyczące dziecięcych stanów umysłu, były odbierane, jako dziecięcych stanów umysłu, były odbierane, jako totalnie spekulatywne i nie poddające się weryfikacji ( a totalnie spekulatywne i nie poddające się weryfikacji ( a więc nienaukowe)więc nienaukowe)

- oraz przed brytyjską szkołą relacji z obiektem (Fairbairn, - oraz przed brytyjską szkołą relacji z obiektem (Fairbairn, Winnocott, Balint, Bowlby i Guntrip), której podejście Winnocott, Balint, Bowlby i Guntrip), której podejście było napędzane przez utratę głęboko psychologicznego było napędzane przez utratę głęboko psychologicznego rozumienia popędowości i przez odbieranie ważności rozumienia popędowości i przez odbieranie ważności dziecięcej seksualności oraz kompleksowi Edypa, jako dziecięcej seksualności oraz kompleksowi Edypa, jako strategicznych punktów psychopatologii neurotycznejstrategicznych punktów psychopatologii neurotycznej

Przeciwprzeniesienie w psychologii ego Przeciwprzeniesienie w psychologii ego (Anna Reich) – przeszkadza analizie.....(Anna Reich) – przeszkadza analizie.....

Artykuły Pauli Heimann (1950) i Margaret Little (1951) Artykuły Pauli Heimann (1950) i Margaret Little (1951) na temat obecności przeciwprzeniesieniowych uwikłań na temat obecności przeciwprzeniesieniowych uwikłań analityka i ich potencjału używanego do lepszego analityka i ich potencjału używanego do lepszego zrozumienia reakcji przeniesieniowo – zrozumienia reakcji przeniesieniowo – przeciwprzeniesieniowej (skutkiem czego było przeciwprzeniesieniowej (skutkiem czego było umieszczenie psychoanalityka wewnątrz a nie na umieszczenie psychoanalityka wewnątrz a nie na zewnątrz sytuacji analitycznej), wywołały alarmującą zewnątrz sytuacji analitycznej), wywołały alarmującą odpowiedźodpowiedź

Artykuł Annie Reich (1951)Artykuł Annie Reich (1951) – nadawał – nadawał przeciwprzeniesieniu (jest to zawsze obecna siła przeciwprzeniesieniu (jest to zawsze obecna siła wpływająca na proces) -status częstej, alewpływająca na proces) -status częstej, ale negatywnej negatywnej siły przeszkadzającej w procesie analizy.siły przeszkadzającej w procesie analizy. Siłę tą którą Siłę tą którą należało opanować i trzymać z dala od wpływu na należało opanować i trzymać z dala od wpływu na proces terapiiproces terapii

Rozłam w jedności psychologii ego - Rozłam w jedności psychologii ego - lata 70 te XX wlata 70 te XX w

Krytyka: Krytyka: współpracownicy Rapaportawspółpracownicy Rapaporta ( (Merton Gill, Merton Gill, George Klein i Roy SchaferGeorge Klein i Roy Schafer) zaczęli regularnie ) zaczęli regularnie atakować hipotezy metapsychologii (Schafer 1976)atakować hipotezy metapsychologii (Schafer 1976)

Dalsza krytyka Psychologii ego versus MetapsychologiiDalsza krytyka Psychologii ego versus Metapsychologii (Gill i Holzman 1976) - w zbiorze artykułów dawnych (Gill i Holzman 1976) - w zbiorze artykułów dawnych studentów Rapaportastudentów Rapaporta

Najbardziej znaczący tekst : M. Gill „Metapsychologia Najbardziej znaczący tekst : M. Gill „Metapsychologia nie jest psychologią” (1976). W osobistej wymianie nie jest psychologią” (1976). W osobistej wymianie zdań powiedział, że „żałuje stworzenia wszystkich zdań powiedział, że „żałuje stworzenia wszystkich swoich poprzednich prac i że wyrzekł się każdego swoich poprzednich prac i że wyrzekł się każdego słowa tam napisanego”słowa tam napisanego”

Lata 70 te - rozłam i Lata 70 te - rozłam i opór nad rozwojem opór nad rozwojem różnorodności analitycznych koncepcjiróżnorodności analitycznych koncepcji

Psychiatria interpersonalnaPsychiatria interpersonalna - - Harry Stack Sullivan -Harry Stack Sullivan -WaszyngtonWaszyngton w Chestnut Lodge Sanatorium i Sheppard w Chestnut Lodge Sanatorium i Sheppard and Enoch Pratt Hospital (Searles 1979).and Enoch Pratt Hospital (Searles 1979).

Późne lata 70 te - odkrycia w amerykańskiej Późne lata 70 te - odkrycia w amerykańskiej psychoanalizie :psychoanalizie :

- - wzrastająca wiedza i akceptacja narastającego wzrastająca wiedza i akceptacja narastającego pluralizmupluralizmu psychologia self Kohuta – pierwsza psychologia self Kohuta – pierwsza psychologiczna alternatywą dla psychologii egopsychologiczna alternatywą dla psychologii ego

- - rozwój paradygmatów relacji z obiektem rozwój paradygmatów relacji z obiektem z różnorodnością korzeni i źródeł z różnorodnością korzeni i źródeł

(Greenberg,Mitchella(1983) (Greenberg,Mitchella(1983) - - wewnętrzne ewolucyjne zmiany w obrębie samej wewnętrzne ewolucyjne zmiany w obrębie samej

psychologii egopsychologii ego w Ameryce (prace w Ameryce (prace Charlesa Charlesa Brennera,Kurta EissleraBrennera,Kurta Eisslera - głębokie zmiany obydwu teorii - głębokie zmiany obydwu teorii Hartmanna i Rapaporta)Hartmanna i Rapaporta)

Ponowny rozkwit Psychologii Ego –lata Ponowny rozkwit Psychologii Ego –lata 80 te XX w - 80 te XX w - „Nowa Amerykańska „Nowa Amerykańska Psychoanaliza”Psychoanaliza”

William Alanson White Institute Edgara Levensona William Alanson White Institute Edgara Levensona (1972, 1983) i jego współprac.- (1972, 1983) i jego współprac.- ponownie rozkwit ponownie rozkwit paradygmatu psychologii ego paradygmatu psychologii ego (artykuł: Relacje z (artykuł: Relacje z obiektem w Teorii Psychoanalitycznej Jaya Greenberga obiektem w Teorii Psychoanalitycznej Jaya Greenberga i Stephena Mitchella (1983) i Stephena Mitchella (1983)

„„Nowa Amerykańska psychoanaliza”Nowa Amerykańska psychoanaliza” (Wallerstein (Wallerstein 1998b). To oparta na relacji z obiektem, 1998b). To oparta na relacji z obiektem, interpersonalna, osadzona na konstrukcji społecznej interpersonalna, osadzona na konstrukcji społecznej perspektywa teoretyczna -perspektywa teoretyczna - „psychologia dwuosobowa” „psychologia dwuosobowa” (analityk i pacjent, jako współuczestniczący w (analityk i pacjent, jako współuczestniczący w interakcyjnym związku, do którego każdy z nich wnosi interakcyjnym związku, do którego każdy z nich wnosi swoje psychologie i patologie, jako współtwórca swoje psychologie i patologie, jako współtwórca sytuacji terapeutycznej)sytuacji terapeutycznej)

Psychologia dwuosobowa jest przeciwwagą do Psychologia dwuosobowa jest przeciwwagą do oryginalnej-klasycznej psychologii ego ( zasadniczo oryginalnej-klasycznej psychologii ego ( zasadniczo psychologii jednoosobowej)psychologii jednoosobowej)

„„Pan Winny” (oparcie na konflikcie) Pan Winny” (oparcie na konflikcie) –”Pan Tragiczny” (oparcie na deficycie)–”Pan Tragiczny” (oparcie na deficycie) w rozwoju paradygmatu Psychologii Egow rozwoju paradygmatu Psychologii Ego

Hegemonia paradygmatu psychologii ego - do czasu Hegemonia paradygmatu psychologii ego - do czasu pojawienia się pojawienia się psychologii self Heinza Kohutapsychologii self Heinza Kohuta, jako , jako psychoanalitycznego paradygmatu - psychoanalitycznego paradygmatu - opartego nie na opartego nie na konflikcie i jego rozwiązaniu, ale konflikcie i jego rozwiązaniu, ale na deficycie i jego na deficycie i jego reparacjireparacji – nie na Panu Winnym(typowym przykładzie – nie na Panu Winnym(typowym przykładzie Kompleksu Edypa), ale na Kompleksu Edypa), ale na Panu TragicznymPanu Tragicznym( nosicielu ( nosicielu nie zintegrowanego self, podmiotu narażonego na nie zintegrowanego self, podmiotu narażonego na stres i działanie nacisków i sił powodujących jego stres i działanie nacisków i sił powodujących jego dezorganizacje i fragmentacje)dezorganizacje i fragmentacje)

H. KohutH. Kohut (instytut w Chicago i psychoanalityczne (instytut w Chicago i psychoanalityczne siedziby na terenie całego kraju Cincinnati, St. Louis, siedziby na terenie całego kraju Cincinnati, St. Louis, Los Angeles, Washington, Boston) rozwinęły Los Angeles, Washington, Boston) rozwinęły alternatywny paradygmat psychoanalityczny, alternatywny paradygmat psychoanalityczny, reformując amerykańską psychologia ego (do tej pory reformując amerykańską psychologia ego (do tej pory przyjmowaną jako freudowską spuściznę)przyjmowaną jako freudowską spuściznę)

Wzrastający pluralizm Wzrastający pluralizm w koncepcjach w koncepcjach (nurtach)(nurtach) analitycznych analitycznych

w lata 80 i 90 tych XX w lata 80 i 90 tych XX ww

Różne Różne nurty rozwoju myśli nurty rozwoju myśli analitycznej w USA i Europie lat 80 analitycznej w USA i Europie lat 80 – 90 XX w– 90 XX w Międzynarodowe Konferencje Psychoanalityczne na Międzynarodowe Konferencje Psychoanalityczne na

temat: „temat: „Jedna Psychoanaliza czy Wiele?”Jedna Psychoanaliza czy Wiele?” 1988) – 1988) – Montreal(1987) Montreal(1987) „Psychoanaliza - Obszar Wspólny” -„Psychoanaliza - Obszar Wspólny” - Rzym 1989,1990.Główne tezy cytowanych referatów Rzym 1989,1990.Główne tezy cytowanych referatów wskazywały na brak stworzenia przez Freuda wskazywały na brak stworzenia przez Freuda szczególnego poruszenia, ruchu społecznego o szczególnego poruszenia, ruchu społecznego o jednolitej strukturze i naukowej terapeutycznej formiejednolitej strukturze i naukowej terapeutycznej formie

Ruch Kleinistów (Ruch Kleinistów (szkoła londyńskaszkoła londyńska) - w opozycji do ) - w opozycji do Szkoły Wiedeńskiej (Freud) - Szkoły Wiedeńskiej (Freud) - największa grupa największa grupa wewnątrz środowiska brytyjskiego wewnątrz środowiska brytyjskiego (rozwój doktryn na (rozwój doktryn na całym kontynencie i w USA)całym kontynencie i w USA)

Middle GroupMiddle Group ( (grupa środkowa-niezależna grupa środkowa-niezależna - - nurt relacji z obiektem nurt relacji z obiektem ((Sutti, Fairbairn, Sutti, Fairbairn, Guntrip, Balint, Winnicott ,Bowlby) Guntrip, Balint, Winnicott ,Bowlby)

Independent Group - grupa niezależna)- Independent Group - grupa niezależna)- po II wojnie po II wojnie światowej - rozwój psychoanalizy w Ameryce, powstaje światowej - rozwój psychoanalizy w Ameryce, powstaje nurt teoretyczny: relacji z obiektem (zwany początkowo nurt teoretyczny: relacji z obiektem (zwany początkowo Middle Group (grupa środkowa – przyp. tłum.). Założenia Middle Group (grupa środkowa – przyp. tłum.). Założenia teoretyczne - pomiędzy Klejnistami a Freudystami - teoretyczne - pomiędzy Klejnistami a Freudystami - Główna teza :Ego to nie organ dążący do zaspokojenia Główna teza :Ego to nie organ dążący do zaspokojenia popędowego, ale organ spragniony obiektu i powstający popędowego, ale organ spragniony obiektu i powstający w relacji do obiektu (w relacji do obiektu (FairbairnFairbairn))

Wilfred BionWilfred Bion – rozszerzenie myśli Klejnistów w Wielkiej – rozszerzenie myśli Klejnistów w Wielkiej Brytanii (punkt wyjścia do rozwoju lingwistycznie Brytanii (punkt wyjścia do rozwoju lingwistycznie osadzonej perspektywy Lacanowskiej we Francji oraz osadzonej perspektywy Lacanowskiej we Francji oraz filozoficznych i hermeneutycznych perspektyw filozoficznych i hermeneutycznych perspektyw psychoanalitycznych reprezentowanych przez Ricoeura i psychoanalitycznych reprezentowanych przez Ricoeura i Merleau-Ponty we Francji i Hebermasa i Gadamera w Merleau-Ponty we Francji i Hebermasa i Gadamera w Niemczech)Niemczech)

Rozwój Psychologii Analitycznej w USA - Rozwój Psychologii Analitycznej w USA - w latach 80 – 90 XX w c dw latach 80 – 90 XX w c d

Psychologia ego Psychologia ego (w okresie hegemonii)(w okresie hegemonii) Freudowska, tradycyjna/klasyczna psychoanaliza Freudowska, tradycyjna/klasyczna psychoanaliza – w – w

Wielkiej Brytanii nazywano ją freudowską, lub szkołą Wielkiej Brytanii nazywano ją freudowską, lub szkołą Anny Freud (w odróżnieniu od szkół Independent i Anny Freud (w odróżnieniu od szkół Independent i Klejnowskiej)Klejnowskiej)

Klejniści Klejniści (znacznie mniejsza – w Los Angeles - – (znacznie mniejsza – w Los Angeles - – wspierani przyjazdami W. Biona)wspierani przyjazdami W. Biona)

Badacze psychoanalizy pozostający pod wpływem Badacze psychoanalizy pozostający pod wpływem myśli Lacanamyśli Lacana (wspierani przez teoretyczne (wspierani przez teoretyczne zainteresowania środowisk akademickich na zainteresowania środowisk akademickich na wydziałach uniwersytetów francuskich, angielskich)wydziałach uniwersytetów francuskich, angielskich)

Perspektywa relacji z obiektem -wywodząca się z Perspektywa relacji z obiektem -wywodząca się z prac Sullivana, Horney i Frommaprac Sullivana, Horney i Fromma oraz ich oraz ich kontynuatorów w William Alanson White Institute kontynuatorów w William Alanson White Institute

Inne niezależne grupy w Nowym JorkuInne niezależne grupy w Nowym Jorku

Stany Zjednoczone –– kongresy Stany Zjednoczone –– kongresy Międzynarodowego Towarzystwa Międzynarodowego Towarzystwa Psychoanalitycznego IPAPsychoanalitycznego IPA

Leo Rangell - Leo Rangell - adwokat tradycji rozwoju psychologii egoadwokat tradycji rozwoju psychologii ego Naczelną rolę w rozwoju i świadomości amerykańskiej Naczelną rolę w rozwoju i świadomości amerykańskiej

psychoanalizy odgrywa psychoanalizy odgrywa Międzynarodowe Towarzystwo Międzynarodowe Towarzystwo Psychoanalityczne (IPA)Psychoanalityczne (IPA)

Kongresy IPA - organizowane co 2 lata -wzrastająca Kongresy IPA - organizowane co 2 lata -wzrastająca liczba analityków uczestniczy prezentacjach kolegów o liczba analityków uczestniczy prezentacjach kolegów o innych teoretycznych przekonaniach, niż te, innych teoretycznych przekonaniach, niż te, dotyczące psychologii egodotyczące psychologii ego

Programy naukowe w amerykańskich instytutach - Programy naukowe w amerykańskich instytutach - kursy z perspektywy: Klejnowkiej, relacji z obiektem kursy z perspektywy: Klejnowkiej, relacji z obiektem (podejście Lacanowskie - znacznie rzadziej)(podejście Lacanowskie - znacznie rzadziej)

Angielskie tłumaczenia autorów francuskich (Green, Angielskie tłumaczenia autorów francuskich (Green, Chasseguet-Smirgel, McDougal i Anzieu), niemieckich i Chasseguet-Smirgel, McDougal i Anzieu), niemieckich i z Ameryki Łacińskiej (Heinrich Racker)z Ameryki Łacińskiej (Heinrich Racker)

Koncepcje relacji z obiektem – Koncepcje relacji z obiektem – znaczący znaczący nurt w rozwoju psychoanalizynurt w rozwoju psychoanalizy w Ameryce - w w Ameryce - w latach 80 -90 te XX w – latach 80 -90 te XX w – publikacje publikacje

Źródła w : „psychiatrii interpersonalnej”Źródła w : „psychiatrii interpersonalnej” Sullivana Sullivana i i czynnikach kulturowych czynnikach kulturowych Horney i FrommaHorney i Fromma

Zwolennicy tych nurtów byli wykluczeni ze Zwolennicy tych nurtów byli wykluczeni ze zorganizowanej amerykańskiej psychoanalizy (Horney zorganizowanej amerykańskiej psychoanalizy (Horney czy Fromm ,Sullivaniści w Waszyngtońskim Instytucie czy Fromm ,Sullivaniści w Waszyngtońskim Instytucie Psychoanalitycznym)Psychoanalitycznym)

Mały, ale stabilny wpływ (Nowy Jork, Waszyngton - Mały, ale stabilny wpływ (Nowy Jork, Waszyngton - głównie w niezależnych instytutach i centrach głównie w niezależnych instytutach i centrach szkoleniowych poza Amerykańskim Towarzystwem szkoleniowych poza Amerykańskim Towarzystwem Psychoanalitycznym) Psychoanalitycznym)

Publikacja książek Levensona (1972, 1983)Publikacja książek Levensona (1972, 1983) Praca Greenberga i Mitchella Praca Greenberga i Mitchella „Relacje z Obiektem w „Relacje z Obiektem w

Teorii Psychoanalitycznej” Teorii Psychoanalitycznej” (1983). (1983). Mitchell (1991) –Mitchell (1991) –Dialogi PsychoanalityczneDialogi Psychoanalityczne, czasopismo , czasopismo

o „perspektywach relacyjnych” o „perspektywach relacyjnych” Psychoanalytic Inquiry Psychoanalytic Inquiry - czasopismo zainaugurowane w - czasopismo zainaugurowane w

1981 roku pod kierunkiem Josepha Lichtenberga 1981 roku pod kierunkiem Josepha Lichtenberga (współpraca z perspektywą rozwojową i psychologią self) (współpraca z perspektywą rozwojową i psychologią self)

Nowa Amerykańska Psychoanaliza Nowa Amerykańska Psychoanaliza w latach 80 -90 tych XX w latach 80 -90 tych XX ww Rozwój różnych trendów relacji z obiektem, zwanych Rozwój różnych trendów relacji z obiektem, zwanych

postmodernistycznymi interpersonalnymi, postmodernistycznymi interpersonalnymi, interakcyjnointerakcyjno

-perspektywistycznymi ( społeczno--perspektywistycznymi ( społeczno-konstruktywistycznymi a obecnie dialektyczno-konstruktywistycznymi a obecnie dialektyczno-konstruktywistycznymi -konstruktywistycznymi -

kierunek rozwoju nazwany Nową Amerykańską kierunek rozwoju nazwany Nową Amerykańską PsychoanaliząPsychoanalizą (Wallerstein 1998b) - współzawodniczy (Wallerstein 1998b) - współzawodniczy z tradycją psychologii ego o palmę pierwszeństwa w z tradycją psychologii ego o palmę pierwszeństwa w nazywaniu się „głównym nurtem”nazywaniu się „głównym nurtem”

Autorzy i przedstawiciele : Neil Altman, Lewis Aron, Autorzy i przedstawiciele : Neil Altman, Lewis Aron, Adrienne Harris, Irwin Hoffman, Donna Orange, Stuart Adrienne Harris, Irwin Hoffman, Donna Orange, Stuart Pizer, Charles Spezzano, Donnell Stern, i Robert Pizer, Charles Spezzano, Donnell Stern, i Robert Stolorow; z nurtu bardziej feministycznego Jessica Stolorow; z nurtu bardziej feministycznego Jessica Benjamin i Muriel Dimen, Thomas Ogden Benjamin i Muriel Dimen, Thomas Ogden

„„Psychologia dwóch osób” Psychologia dwóch osób” a a „psychologia jednosobowa” „psychologia jednosobowa” (tradycyjna (tradycyjna psychologia ego)psychologia ego)

Tradycyjna „psychologia jednoosobowej” Tradycyjna „psychologia jednoosobowej” lub lub psychologia ego -psychologia ego - skoncentrowane na intrapsychicznym skoncentrowane na intrapsychicznym konflikcie - konflikcie - wewnątrz pacjenta (rozumianym i wewnątrz pacjenta (rozumianym i interpretowanym przez obiektywnego analityka w interpretowanym przez obiektywnego analityka w kategoriach projekcji przeniesieniowych pacjenta kategoriach projekcji przeniesieniowych pacjenta wewnątrz sytuacji psychoanalitycznej)wewnątrz sytuacji psychoanalitycznej)

„„Psychologia dwóch osób” Psychologia dwóch osób” - skupiona - skupiona na na interpsychicznyminterpsychicznym, lub , lub interpersonalnym doświadczeniu interpersonalnym doświadczeniu wewnątrz przeniesieniowo – przeciwprzeniesieniowej wewnątrz przeniesieniowo – przeciwprzeniesieniowej rzeczywistości dwóch wchodzących ze sobą w interakcję rzeczywistości dwóch wchodzących ze sobą w interakcję osobowości lub podmiotów – pacjenta i analitykaosobowości lub podmiotów – pacjenta i analityka – razem – razem konstruujących znaczenie wspólnego doświadczania konstruujących znaczenie wspólnego doświadczania procesu interakcji i opisujących swoje charakterystyczne procesu interakcji i opisujących swoje charakterystyczne sposoby doświadczania tej interakcji w relacji do struktur sposoby doświadczania tej interakcji w relacji do struktur osobowości i doświadczeń życiowych obydwu osobowości i doświadczeń życiowych obydwu współuczestnikówwspółuczestników

Mają na celu intencję rozwikłania -wyjaśnienia genezy i Mają na celu intencję rozwikłania -wyjaśnienia genezy i rozwoju prezentowanej przez pacjenta psychopatologii rozwoju prezentowanej przez pacjenta psychopatologii

Przeciwprzeniesienie i jego znaczenie w Przeciwprzeniesienie i jego znaczenie w terapii (ujęcie tradycyjnej psychologii terapii (ujęcie tradycyjnej psychologii jednoosobowej (Ego) i psychologii jednoosobowej (Ego) i psychologii dwóch osóbdwóch osób Psychologia jednoosbowa (ego) - przeciwprzeniesienie Psychologia jednoosbowa (ego) - przeciwprzeniesienie

– to zagrażająca przeszkoda w pracy w postawie – to zagrażająca przeszkoda w pracy w postawie analitycznej analitycznej

Psychologia dwóch osób - struktura Psychologia dwóch osób - struktura przeciwprzeniesienia jest rozumiana jako nieunikniona przeciwprzeniesienia jest rozumiana jako nieunikniona i wszechobecna. Główny składnik procesu i wszechobecna. Główny składnik procesu psychoanalitycznego. Zasadniczy wpływ dla psychoanalitycznego. Zasadniczy wpływ dla analitycznego rozumienia jego wkładu w analitycznego rozumienia jego wkładu w rekonstruowanie znaczenia dialogu rekonstruowanie znaczenia dialogu psychoanalitycznegopsychoanalitycznego

Przeciwprzeniesienie - istotne dla analityka w Przeciwprzeniesienie - istotne dla analityka w zrozumieniu wewnętrznej psychologii pacjenta mimo, zrozumieniu wewnętrznej psychologii pacjenta mimo, że nacisk jest kładziony na umysłową równowagę że nacisk jest kładziony na umysłową równowagę analitykaanalityka

Przemiany w psychologii egoPrzemiany w psychologii ego- rozwój w amerykańskiej psychoanalizie- rozwój w amerykańskiej psychoanalizie ((prymat sojuszu terapeutycznego)prymat sojuszu terapeutycznego)

Elizabeth ZetzelElizabeth Zetzel (1956) podkreślała rolę (1956) podkreślała rolę „sojuszu „sojuszu terapeutycznego”terapeutycznego” we wspieraniu procesu we wspieraniu procesu terapeutycznego, jak i rozwoju archaicznego i terapeutycznego, jak i rozwoju archaicznego i dziecięcego źródła sojuszu - we wczesnym okresie dziecięcego źródła sojuszu - we wczesnym okresie interakcji matka – dziecko (optymalne warunki do interakcji matka – dziecko (optymalne warunki do tworzenia dziecięcego „podstawowego zaufania” tworzenia dziecięcego „podstawowego zaufania” (Erikson 1950, str. 75) (Erikson 1950, str. 75)

GreensonGreenson - „sojusz terapeutyczny” („working alliance”) - „sojusz terapeutyczny” („working alliance”)

- akcentowanie wysokiego poziomu wtórnego procesu - akcentowanie wysokiego poziomu wtórnego procesu funkcjonowania pacjenta, gdy aktywnie współdziała on funkcjonowania pacjenta, gdy aktywnie współdziała on z pracą analityczną analityka i znajduje się daleko od z pracą analityczną analityka i znajduje się daleko od fluktuacji zmiennych i przemianfluktuacji zmiennych i przemian

Sojusz stanowi ramę wewnątrz której oscylujące Sojusz stanowi ramę wewnątrz której oscylujące przemiany mogą być bezpiecznie zawarteprzemiany mogą być bezpiecznie zawarte

Sojusz jest podstawą dla właściwego prowadzenia Sojusz jest podstawą dla właściwego prowadzenia terapii analitycznejterapii analitycznej

Koncepcja sojuszu terapeutycznego w Koncepcja sojuszu terapeutycznego w pracy analitycznej z pacjentami głęboko pracy analitycznej z pacjentami głęboko deficytowymi w rozwoju emocjonalnym deficytowymi w rozwoju emocjonalnym w Psychologii Egow Psychologii Ego W przypadku „normalnie neurotycznych” pacjentów W przypadku „normalnie neurotycznych” pacjentów

tradycyjne rozumienie pracy analitycznej w tradycyjne rozumienie pracy analitycznej w psychologii ego (psychologii ego (EisslerEissler) mogło wystarczać, ale u ) mogło wystarczać, ale u chorych pacjentów, których historia rozwoju jest chorych pacjentów, których historia rozwoju jest „porażką” właściwego kształtowania tej „porażką” właściwego kształtowania tej zdolności( głębokie deficyty), często wymaga zdolności( głębokie deficyty), często wymaga zwrócenia specjalnej uwagi i dyrektywnego zwrócenia specjalnej uwagi i dyrektywnego zjednywania w terapii (zjednywania w terapii (Greenson, ZetzelGreenson, Zetzel))

Koncepcja Eisslera - głosiła, że właściwa Koncepcja Eisslera - głosiła, że właściwa psychoanalityczna aktywność jest nieustannie psychoanalityczna aktywność jest nieustannie ukierunkowana na główne znaczenie i manifestację ukierunkowana na główne znaczenie i manifestację zmian intrapsychicznych konfliktów u pacjentazmian intrapsychicznych konfliktów u pacjenta

Postawa „lekarska” Postawa „lekarska” – istotą interakcji w – istotą interakcji w sytuacji analitycznej – psychologia egosytuacji analitycznej – psychologia ego

Leo Stone (1961),Hans Loewald’(1960)Leo Stone (1961),Hans Loewald’(1960) – wyłom w – wyłom w koncepcji Eisslera, techniczne „zmiękczenia” ,apel o koncepcji Eisslera, techniczne „zmiękczenia” ,apel o humanizowanie procesu analitycznego i jego modyfikację!humanizowanie procesu analitycznego i jego modyfikację!

Zbliżenie się dwóch osób nie wnosi potrzeby pojęcia Zbliżenie się dwóch osób nie wnosi potrzeby pojęcia sojuszu, które powstaje wyraźnie wewnątrz psychologii sojuszu, które powstaje wyraźnie wewnątrz psychologii ego biorąc pod uwagę „realne” interakcje z drugą osobą, ego biorąc pod uwagę „realne” interakcje z drugą osobą, analitykiemanalitykiem

Wprowadzenie szczerego i jawnie terapeutycznego Wprowadzenie szczerego i jawnie terapeutycznego zaangażowania, które autorzy nazwali zaangażowania, które autorzy nazwali „lekarską” postawą „lekarską” postawą (troszczenie się o uczucia i dobre samopoczucie (troszczenie się o uczucia i dobre samopoczucie pacjentapacjenta). Ta postawa miała zawierać prostą gratyfikację ). Ta postawa miała zawierać prostą gratyfikację oczekiwaną w zwykłej społecznej i / lub profesjonalnej oczekiwaną w zwykłej społecznej i / lub profesjonalnej rozmowie, a także oferowaniu ważnych informacji, rozmowie, a także oferowaniu ważnych informacji, rozsądnych rad, kiedy jest to klinicznie wskazane, rozsądnych rad, kiedy jest to klinicznie wskazane, wszystkich niepotrzebnych i skierowanych na niewłaściwą wszystkich niepotrzebnych i skierowanych na niewłaściwą drogę „parametrów” (w rozumieniu Eisslera) i drogę „parametrów” (w rozumieniu Eisslera) i wszelkiego wszelkiego uznania istoty interakcji dwóch osób w sytuacji uznania istoty interakcji dwóch osób w sytuacji analitycznej. analitycznej.

Psychologia Ego : „Humanitaryzm” w Psychologia Ego : „Humanitaryzm” w relacji analityk – analizowanyrelacji analityk – analizowany

Stone i LoewaldStone i Loewald - akcent na konieczny „humanitaryzm” - akcent na konieczny „humanitaryzm” relacji analityk – analizowany. Nacisk na rolę analityka relacji analityk – analizowany. Nacisk na rolę analityka jako „nowego obiektu” w życiu pacjenta, z którym były jako „nowego obiektu” w życiu pacjenta, z którym były osiągane terapeutycznie produktywne „integracyjne osiągane terapeutycznie produktywne „integracyjne doświadczenia”doświadczenia”

Pożądane wznowienie rozwoju ego pacjenta ma swoje Pożądane wznowienie rozwoju ego pacjenta ma swoje

konsekwencje w trakcie postępu procesu analitycznego konsekwencje w trakcie postępu procesu analitycznego i jest możliwe we właściwej analizie zmian relacji z i jest możliwe we właściwej analizie zmian relacji z rozbudzonymi starymi obiektamirozbudzonymi starymi obiektami

Znaczenie w rozwoju ego ma też Znaczenie w rozwoju ego ma też nowa relacja z nowa relacja z nowym obiektemnowym obiektem, gdzie , gdzie analityk występuje jako analityk występuje jako współaktor współaktor na analitycznej scenie, na której wydarzenia na analitycznej scenie, na której wydarzenia dzieciństwa (skumulowane w dziecięcej neurozie dzieciństwa (skumulowane w dziecięcej neurozie pacjenta) są reaktywowane przez krystalizację i pacjenta) są reaktywowane przez krystalizację i rozwiązanie tymczasowej nerwicy przeniesieniowejrozwiązanie tymczasowej nerwicy przeniesieniowej

Psychologia Ego – Psychologia Ego – przesunięcie w kierunku przesunięcie w kierunku „psychologii dwóch osób” „psychologii dwóch osób”

lata 80 - 90 te XXlata 80 - 90 te XX

Koncepcja Loewalda Koncepcja Loewalda

Klasycznej psychologia ego, znacząco przesuwa go Klasycznej psychologia ego, znacząco przesuwa go w kierunku psychologii dwóch osóbw kierunku psychologii dwóch osób

Koncepcja LoewaldaKoncepcja Loewalda(lata80 te)- głównym impulsem (lata80 te)- głównym impulsem przesunięcia tradycyjnej psychologii ego w kierunku przesunięcia tradycyjnej psychologii ego w kierunku intelektualnej wspólnoty z nurtem relacji z intelektualnej wspólnoty z nurtem relacji z obiektem i interpersonalnej (Sullivan, Horney)obiektem i interpersonalnej (Sullivan, Horney)

Analogie do wczesnych interakcji matki z Analogie do wczesnych interakcji matki z dzieckiem, ponownie (optymalnie) doświadczanej w dzieckiem, ponownie (optymalnie) doświadczanej w terapeutycznej rzeczywistości z mniej terapeutycznej rzeczywistości z mniej patogennymi, a bardziej adaptacyjnymi patogennymi, a bardziej adaptacyjnymi rozwiązaniamirozwiązaniami

John Gedo, Arnold Goldberg – John Gedo, Arnold Goldberg – hierarchiczny model aparatu hierarchiczny model aparatu psychicznego (Psychologia Ego)psychicznego (Psychologia Ego)

John Gedo, Arnold Goldberg (1973) ” Poza Interpretacją”John Gedo, Arnold Goldberg (1973) ” Poza Interpretacją” – rozwinął – rozwinął hierarchiczny i rozwojowy model aparatu hierarchiczny i rozwojowy model aparatu psychicznego psychicznego (inne spojrzenie paradygmatu (inne spojrzenie paradygmatu amerykańskiej psychologii ego). amerykańskiej psychologii ego). 5 stadiów rozwoju 5 stadiów rozwoju (trzy przejęte od Freuda i dwa oparte na koncepcji (trzy przejęte od Freuda i dwa oparte na koncepcji Kohuta):Kohuta):

- stadium modelu odbicia łukowego w pierwotnym - stadium modelu odbicia łukowego w pierwotnym narcyźmienarcyźmie

- stadium modelu self obiektu (po różnicowaniu się self - stadium modelu self obiektu (po różnicowaniu się self od obiektu)od obiektu)

- drugie stadium self obiektu (z jego zagrożeniem - drugie stadium self obiektu (z jego zagrożeniem kastracją i centralnym „fallicznym narcyzmem”)kastracją i centralnym „fallicznym narcyzmem”)

-stadium trzyczęściowego strukturalnego modelu i -stadium trzyczęściowego strukturalnego modelu i formowania superegoformowania superego

- dojrzałe stadium rozwiniętego dorosłego aparatu - dojrzałe stadium rozwiniętego dorosłego aparatu psychicznegopsychicznego

Specyfika interwencji terapeutycznych w Specyfika interwencji terapeutycznych w modelu modelu Johna Gedo i Arnolda Goldberga Johna Gedo i Arnolda Goldberga

Właściwa terapeutyczna interwencja (interpretacja) Właściwa terapeutyczna interwencja (interpretacja) jest możliwa tylko z jednostkami funkcjonującymi na 4 jest możliwa tylko z jednostkami funkcjonującymi na 4 poziomie tradycyjnych neurotycznych zaburzeńpoziomie tradycyjnych neurotycznych zaburzeń

Na pozostałych poziomach (odpowiadających stanom Na pozostałych poziomach (odpowiadających stanom traumatycznej dezorganizacji, psychozom, traumatycznej dezorganizacji, psychozom, narcystycznym zaburzeniom zachowania) są narcystycznym zaburzeniom zachowania) są rekomendowane inne strategie interwencjirekomendowane inne strategie interwencji

Są one określane jako uspokajanie, unifikacja, Są one określane jako uspokajanie, unifikacja, optymalne pozbawianie złudzeń i na najwyższym optymalne pozbawianie złudzeń i na najwyższym poziomie rozważna introspekcjapoziomie rozważna introspekcja

Rozwój i ewolucja Psychologii Ego Rozwój i ewolucja Psychologii Ego w kierunku relacji z obiektemw kierunku relacji z obiektem

Koncepcje: Kohuta, Loewalda, Gedo wnoszą Koncepcje: Kohuta, Loewalda, Gedo wnoszą perspektywę rozwojowąperspektywę rozwojową do psychologii ego do psychologii ego (ukierunkowanie uwagi na znaczenie adekwatnego (ukierunkowanie uwagi na znaczenie adekwatnego rozwoju w adaptacyjnym funkcjonowaniu osobowości, rozwoju w adaptacyjnym funkcjonowaniu osobowości, jak i rozwojowych błędów w formowaniu i ewolucji jak i rozwojowych błędów w formowaniu i ewolucji psychopatologii (duży wpływ teoretycznych założeń i psychopatologii (duży wpływ teoretycznych założeń i badań rozwojowych: Roberta Emde, Louisa Sandera, badań rozwojowych: Roberta Emde, Louisa Sandera, Daniela Sterna i innych)Daniela Sterna i innych)

Rozwój i transformacja w psychologii ego - akceptacja Rozwój i transformacja w psychologii ego - akceptacja teorii relacji z obiektem w amerykańskiej psychoanalizie teorii relacji z obiektem w amerykańskiej psychoanalizie

Podstawy : Freudowska grupa w Londynie, koncepcja Podstawy : Freudowska grupa w Londynie, koncepcja rozwojowa Anny Freud (1965), koncepcja Sterna, rozwojowa Anny Freud (1965), koncepcja Sterna, dotycząca zharmonizowania matki i dziecka do siebie dotycząca zharmonizowania matki i dziecka do siebie nawzajem od samego początku życia pozamacicznego nawzajem od samego początku życia pozamacicznego (1985)(1985)

PodsumowaniePodsumowanie –Wzrost feminizacji –Wzrost feminizacji wszystkich dyscyplin wszystkich dyscyplin psychoterapeutycznych (Philipsom 1993) psychoterapeutycznych (Philipsom 1993)

Różnorodność i sprzeczność w zasadach postępowania Różnorodność i sprzeczność w zasadach postępowania Amerykańskiego Stowarzyszenia Psychoanalitycznego Amerykańskiego Stowarzyszenia Psychoanalitycznego wobec klinicznego szkolenia nie medycznych wobec klinicznego szkolenia nie medycznych analityków (Wallerstein 1998) odegrało swoistą rolę w analityków (Wallerstein 1998) odegrało swoistą rolę w zmianie kierunku w psychoterapii psychoanalitycznej: zmianie kierunku w psychoterapii psychoanalitycznej:

- z - z jasnej hierarchii teorii i technikjasnej hierarchii teorii i technik wewnątrz wewnątrz

naturalnych-naukowych perspektyw, w których naturalnych-naukowych perspektyw, w których fakty fakty są rozumiane jako możliwe do poznania i niezmienne są rozumiane jako możliwe do poznania i niezmienne ((oryginalny paradygmat jednej osoby w psychologii oryginalny paradygmat jednej osoby w psychologii egoego))

- w kierunku koncepcji, że - w kierunku koncepcji, że wiedza jest warunkowana, wiedza jest warunkowana,

wynikająca z kontekstu i konstruowana w kooperacji wynikająca z kontekstu i konstruowana w kooperacji ((centralne zasady paradygmatu relacji dwóch osóbcentralne zasady paradygmatu relacji dwóch osób))

PodsumowaniePodsumowanie – ewolucja założeń – ewolucja założeń psychoterapii analitycznej w Psychologii psychoterapii analitycznej w Psychologii Ego –nowe trendyEgo –nowe trendy

Rozszerzenie klasycznej psychologii ego Rozszerzenie klasycznej psychologii ego - sojusz koncepcji Zetzela i Greenstona - - sojusz koncepcji Zetzela i Greenstona - nacisk na nacisk na

jakość i naturę relacji psychoanalitycznejjakość i naturę relacji psychoanalitycznej Stone’a, Stone’a, Loewalda i hierarchiczny schemat GedoLoewalda i hierarchiczny schemat Gedo

Energetyczne koncepcjeEnergetyczne koncepcje- - krytykowane przez krytykowane przez

odchodzących od systematyzacji metapsychologii - odchodzących od systematyzacji metapsychologii - określane są jako „zwodnicze metafory” , brak określane są jako „zwodnicze metafory” , brak naukowego znaczenia koncepcji fizycznej energii, to naukowego znaczenia koncepcji fizycznej energii, to niepotrzebne analityczne wyjaśnienia (publikacje niepotrzebne analityczne wyjaśnienia (publikacje Wallersteina w 1977 )Wallersteina w 1977 )

RapaportRapaport kontra – kontra – GeorgeGeorge Klein, Gill , SchaferKlein, Gill , Schafer)) Dyskusyjny panel w Amerykańskim Stowarzyszeniu Dyskusyjny panel w Amerykańskim Stowarzyszeniu

Psychoanalitycznym - krytyka konstruktów Psychoanalitycznym - krytyka konstruktów energetycznych koncepcji Freuda)energetycznych koncepcji Freuda)

PodsumowaniePodsumowanie – ewolucja założeń – ewolucja założeń psychoterapii analitycznej w Psychologii psychoterapii analitycznej w Psychologii Ego –Ego –Koncepcja Koncepcja konstruktów konstruktów energetycznych energetycznych Arlowa Arlowa

Pierwotna grupa wokół H. Hartmana (Nowojorski Instytut Pierwotna grupa wokół H. Hartmana (Nowojorski Instytut Psychoanalityczny: Jacob, Arlow i Ch. Brenner)Psychoanalityczny: Jacob, Arlow i Ch. Brenner)

Koncepcja ArlowaKoncepcja Arlowa-- Funkcje konstruktów energetycznych to nieświadome Funkcje konstruktów energetycznych to nieświadome

fantazje, które motywują zachowaniefantazje, które motywują zachowanie Zamiast tego (jak opisuje Arlow w serii Zamiast tego (jak opisuje Arlow w serii

artykułów1969,1985) artykułów1969,1985) funkcja konstruktów energetycznych funkcja konstruktów energetycznych w zachowaniu motywacyjnym jest przemieszczona na rolę w zachowaniu motywacyjnym jest przemieszczona na rolę nieświadomych wyobrażeń w tworzeniu psychicznej nieświadomych wyobrażeń w tworzeniu psychicznej rzeczywistości i w motywacji normalnych i nienormalnych rzeczywistości i w motywacji normalnych i nienormalnych zachowań zachowań

WspomnieniaWspomnienia - tworzą naszą historię życia - tworzą naszą historię życia są mieszaniną są mieszaniną zewnętrznej percepcji i nieświadomych fantazji zewnętrznej percepcji i nieświadomych fantazji

Indywidualne przeszłe doświadczenia i mieszanie się Indywidualne przeszłe doświadczenia i mieszanie się wcześniejszych percepcji z nieświadomymi fantazjami- wcześniejszych percepcji z nieświadomymi fantazjami- zakodowane wspomnieniazakodowane wspomnienia

PodsumowaniePodsumowanie - koncepcja Ch. Brennera - koncepcja Ch. Brennera – odwrót od wizji psychoanalizy jako – odwrót od wizji psychoanalizy jako psychologii ogólnej (Hartman, Rapaport)psychologii ogólnej (Hartman, Rapaport)

Ch. BrennerCh. Brenner, akceptując stworzone przez Arlowa , akceptując stworzone przez Arlowa przeformułowanie konstruktów energetycznych w przeformułowanie konstruktów energetycznych w nieświadome fantazjenieświadome fantazje przechodzi do rewizji przechodzi do rewizji trzypoziomowej struktury aparatu psychicznegotrzypoziomowej struktury aparatu psychicznego

Główny rzecznikGłówny rzecznik wycofania wizji psychoanalizy jako wycofania wizji psychoanalizy jako psychologii ogólnej psychologii ogólnej (jak u Hartmana i Rapaporta)(jak u Hartmana i Rapaporta)

Spadek zainteresowania strukturą autonomicznego Spadek zainteresowania strukturą autonomicznego aparatu rozwojowego i wolnej od konfliktów sferyaparatu rozwojowego i wolnej od konfliktów sfery

Powrót do Freudowskiej koncepcji psychoanalizy jako Powrót do Freudowskiej koncepcji psychoanalizy jako wyjaśnienia aspektu życia umysłowego zrodzonego wyjaśnienia aspektu życia umysłowego zrodzonego tylko z psychicznych konfliktówtylko z psychicznych konfliktów

Ch. Brenner „Umysł wCh. Brenner „Umysł w konflikcie” konflikcie” (1982) -(1982) -

Brenner: funkcje ego określone jako ważne w relacji Brenner: funkcje ego określone jako ważne w relacji do konfliktu – klasyczne rozumienie mechanizmów do konfliktu – klasyczne rozumienie mechanizmów obronnychobronnych

Żaden aspekt funkcjonowania ego nie może służyć Żaden aspekt funkcjonowania ego nie może służyć

(wystarczyć) tylko obronnym celom(wystarczyć) tylko obronnym celom „ „żaden aspekt funkcjonowania ego, żadna funkcja ego żaden aspekt funkcjonowania ego, żadna funkcja ego

nie jest mechanizmem obronnym”nie jest mechanizmem obronnym” Wszystkie aspekty funkcji ego są w pełni celoweWszystkie aspekty funkcji ego są w pełni celowe””

Mechanizmy obronne równie dobrze służą napędzaniu Mechanizmy obronne równie dobrze służą napędzaniu satysfakcji, wyrażaniu lub modelowaniu lęku, afektu satysfakcji, wyrażaniu lub modelowaniu lęku, afektu depresyjnego, potrzeb obronnych lub struktur depresyjnego, potrzeb obronnych lub struktur superego, równocześnie albo przemiennie i/ lub też superego, równocześnie albo przemiennie i/ lub też sukcesywniesukcesywnie

Konceptualizacja roli sił w konfliktach Konceptualizacja roli sił w konfliktach psychicznych wg. Brennera –Formacje psychicznych wg. Brennera –Formacje kompromisowekompromisowe

Formacje kompromisoweFormacje kompromisowe - wszechobecne - wszechobecne przystosowanie do konfliktów umysłowych przystosowanie do konfliktów umysłowych

Kompromis - Kompromis - wszechobecny we wszystkich wszechobecny we wszystkich neurotycznych nieprawidłowych ,jak i normalnych neurotycznych nieprawidłowych ,jak i normalnych zachowaniachzachowaniach

Wchodzenie w tzw. kompromisy Wchodzenie w tzw. kompromisy składa się z 4 składa się z 4 elementów:elementów:

- - nacisk na kierowanie ekspresjąnacisk na kierowanie ekspresją - naciski (oponujące lub nie) superego- naciski (oponujące lub nie) superego - potrzeby obronne ego do modulowania tych ekspresji - potrzeby obronne ego do modulowania tych ekspresji

w imię adaptacji do zewnętrznej rzeczywistości, w imię adaptacji do zewnętrznej rzeczywistości, - determinacja ego w kierunku chronienia lub - determinacja ego w kierunku chronienia lub

minimalizowania dysforycznych afektów (minimalizowania dysforycznych afektów (lęklęk - strach - strach oczekiwania ryzyka lub niebezpieczeństwa i oczekiwania ryzyka lub niebezpieczeństwa i depresyjny depresyjny afekt - afekt - jest strachem lub konsekwencją niebezpiecznej jest strachem lub konsekwencją niebezpiecznej sytuacji, która przytrafiła się ofierze.sytuacji, która przytrafiła się ofierze.

Wg. Brennera myśl, mowa, życzenie, plan, fantazja, Wg. Brennera myśl, mowa, życzenie, plan, fantazja, sen, zachowanie, neurotyczny symptom, żart mogą sen, zachowanie, neurotyczny symptom, żart mogą być przeanalizowane według czterech elementów i być przeanalizowane według czterech elementów i formacji kompromisowejformacji kompromisowej

Formacja kompromisowaFormacja kompromisowa - „regresją w służbie ego” - - „regresją w służbie ego” - obecna jest we wszystkich intelektualnych i obecna jest we wszystkich intelektualnych i artystycznych rodzajach twórczości, jak również w artystycznych rodzajach twórczości, jak również w publicznej rozrywce, religii, i aktywności, wspieranych publicznej rozrywce, religii, i aktywności, wspieranych sztuką, muzyką, sportem i grami itp.sztuką, muzyką, sportem i grami itp.

Brenner rozważa różne aspekty formowania się Brenner rozważa różne aspekty formowania się formacji kompromisowych z ludzkich konfliktów, formacji kompromisowych z ludzkich konfliktów, wszelkich rozmaitych ludzkich zachowań wszelkich rozmaitych ludzkich zachowań jako jako normalnych cech charakterunormalnych cech charakteru, wyboru powołania i , wyboru powołania i rozrywki (hobby, zainteresowania), wyboru rozrywki (hobby, zainteresowania), wyboru seksualnego/ matrymonialnego partnera, baśni, seksualnego/ matrymonialnego partnera, baśni, mitów, legend, przesądów, organizacji religijnych, mitów, legend, przesądów, organizacji religijnych, formacji socjopolitycznych i rządowych, pisania fikcji, formacji socjopolitycznych i rządowych, pisania fikcji, jak i wszelkich relacji z obiektemjak i wszelkich relacji z obiektem

Przestrzeń przeniesieniowo – przeciwprzeniesieniowa Przestrzeń przeniesieniowo – przeciwprzeniesieniowa - też jest formacją kompromisową- też jest formacją kompromisową

Formacje kompromisoweFormacje kompromisowe

Wg. Brennera„ konflikt i formacja kompromisowa nie Wg. Brennera„ konflikt i formacja kompromisowa nie są piętnem patologicznych funkcji umysłu. Są równie są piętnem patologicznych funkcji umysłu. Są równie ważne w „normalnym” funkcjonowaniuważne w „normalnym” funkcjonowaniu

Funkcje ego gwarantują popędom i superego pełną Funkcje ego gwarantują popędom i superego pełną ekspresję zgodną z tolerowanym stopniem ekspresję zgodną z tolerowanym stopniem nieprzyjemności” (tolerowanie lęku i depresyjnego nieprzyjemności” (tolerowanie lęku i depresyjnego afektu)afektu)

Brenner - bliski wizji psychoanalizy Hartmana (jako Brenner - bliski wizji psychoanalizy Hartmana (jako ogólnego psychologicznego wyjaśnienia wszystkich ogólnego psychologicznego wyjaśnienia wszystkich jednostkowych i społecznych zachowań - nie przez jednostkowych i społecznych zachowań - nie przez tezy biologicznego zakotwiczenia u Hartmana, z tezy biologicznego zakotwiczenia u Hartmana, z naciskiem na sferą wolną od konfliktów i aparatów ego naciskiem na sferą wolną od konfliktów i aparatów ego wg. Hartmanna) ale przez stworzoną własną wg. Hartmanna) ale przez stworzoną własną koncepcję konfliktukoncepcję konfliktu

Koncepcja Brennera – źródła i funkcje Koncepcja Brennera – źródła i funkcje superego superego

Superego - to jedna z konsekwencji psychicznych Superego - to jedna z konsekwencji psychicznych konfliktów (formacja kompromisowa sama w sobie)konfliktów (formacja kompromisowa sama w sobie)

Superego to komponent wszystkich późniejszych Superego to komponent wszystkich późniejszych konfliktów (po ich uformowaniu, jeden z konfliktowych konfliktów (po ich uformowaniu, jeden z konfliktowych komponentów we wszystkich dalszych formacjach komponentów we wszystkich dalszych formacjach kompromisowych)”kompromisowych)”

„„Formacje kompromisowe tworzą superego z podstaw Formacje kompromisowe tworzą superego z podstaw moralnych aspektów psychicznego funkcjonowania” moralnych aspektów psychicznego funkcjonowania” (Brenner)(Brenner)

Superego nie ma defektów lub luk – tylko jest bardziej Superego nie ma defektów lub luk – tylko jest bardziej lub mniej normalne i ma funkcje adaptacyjną lub nie lub mniej normalne i ma funkcje adaptacyjną lub nie

Koncpecja Brennera – elementy wspólne Koncpecja Brennera – elementy wspólne i zmiany do koncepcji Hartmana cdi zmiany do koncepcji Hartmana cd

Psychiczne poziomy wg. teorii Hartmana - wszystkie Psychiczne poziomy wg. teorii Hartmana - wszystkie zachowane (kierowanie, ego, superego, zewnętrzna zachowane (kierowanie, ego, superego, zewnętrzna rzeczywistość) – ale znacząco zmienione w:rzeczywistość) – ale znacząco zmienione w:

- funkcjonowaniu i strukturze -- funkcjonowaniu i strukturze - z odrzuceniem punktu z odrzuceniem punktu skupienia na wolnym od konfliktów obszarzeskupienia na wolnym od konfliktów obszarze w w funkcjonowaniu egofunkcjonowaniu ego

- wyjaśnieniu- wyjaśnieniu wzajemnego oddziaływania aspektów wzajemnego oddziaływania aspektów metapsychologicznych metapsychologicznych (od założeń” psychologii (od założeń” psychologii jednej osoby” Hartmana, Rapaporta, Gilla do jednej osoby” Hartmana, Rapaporta, Gilla do interaktywnego widzenia analitycznej sytuacji dwóch interaktywnego widzenia analitycznej sytuacji dwóch osób u Brennera, Schafera)osób u Brennera, Schafera)

PodsumowaniePodsumowanie - - od ery Hartmana do od ery Hartmana do dzisiejszej psychologii ego. dzisiejszej psychologii ego. Rozprawa Rozprawa Schafera „In the wake of Heinz Schafera „In the wake of Heinz Hartmann”(1995)Hartmann”(1995) - - Główna teza: „ psychologowie ego założyli, że Główna teza: „ psychologowie ego założyli, że

prymitywność i uszkodzenie musi być definiowane przez prymitywność i uszkodzenie musi być definiowane przez „inność od normy” (1995, str. 244)„inność od normy” (1995, str. 244)

Ta „inność” odnosi się do „dwoistości” czy interakcji z Ta „inność” odnosi się do „dwoistości” czy interakcji z inną osobą lub z większą, nieosobową jednostką inną osobą lub z większą, nieosobową jednostką (zewnętrzną rzeczywistością, do której jednostka się (zewnętrzną rzeczywistością, do której jednostka się adaptuje).adaptuje). Jest to koncepcja adaptacji( centralna w Jest to koncepcja adaptacji( centralna w myśleniu Hartmanna)myśleniu Hartmanna), , którąktórą Schafer widzi jako Schafer widzi jako prowadzącą nieuchronnie do nowoczesnychprowadzącą nieuchronnie do nowoczesnych koncepcji koncepcji dialogudialogu (a nawet intersubiektywności) (a nawet intersubiektywności)

Wg. Schafera nawet koncepcja tożsamości jest oparta Wg. Schafera nawet koncepcja tożsamości jest oparta na różnicy od innych. Jeżeli ktoś mówi „Ja jestem tym” na różnicy od innych. Jeżeli ktoś mówi „Ja jestem tym” to znaczy „Nie jestem tamtym”to znaczy „Nie jestem tamtym”

PodsumowaniePodsumowanie – – próba łączenia próba łączenia głównych kierunków Amerykańskiej głównych kierunków Amerykańskiej psychologii ego, w jednolitą strukturę - psychologii ego, w jednolitą strukturę - RoyRoy SchaferSchafer

Stanowisko dialogu i intersubiektywności musi być Stanowisko dialogu i intersubiektywności musi być wzięte za pewnik (mówiący lub piszący w imieniu jest wzięte za pewnik (mówiący lub piszący w imieniu jest obiektywnym obserwatorem, który może polegać na obiektywnym obserwatorem, który może polegać na dawaniu raz na zawsze ostatecznej relacji pacjentowi, dawaniu raz na zawsze ostatecznej relacji pacjentowi, analitykowi i procesowi analitycznemu)analitykowi i procesowi analitycznemu)

Systematyzacja nasuwa wniosek przywileju Systematyzacja nasuwa wniosek przywileju protagonisty, który jest kompetentny do toczenia protagonisty, który jest kompetentny do toczenia sporu wyższości dialogu i intersubiektywnej pozycji. sporu wyższości dialogu i intersubiektywnej pozycji. Jest to ukryty powrót i zależność do odrzuconego Jest to ukryty powrót i zależność do odrzuconego pozytywizmupozytywizmu

Podsumowanie – Podsumowanie – w USA istnieją różne, w USA istnieją różne, przeciwstawne koncepcje w praktyce w przeciwstawne koncepcje w praktyce w terapii psychoanalitycznej terapii psychoanalitycznej

Istnieje i jest stosowanych wiele perspektyw Istnieje i jest stosowanych wiele perspektyw psychoanalizy (główne to: jednej osoby lub dwóch psychoanalizy (główne to: jednej osoby lub dwóch osób)osób)

Funkcjonuje nadal specyficzna sprzeczność międzyFunkcjonuje nadal specyficzna sprzeczność między

- psychologią ego, rozwiniętą od czasu Hartmana (jako - psychologią ego, rozwiniętą od czasu Hartmana (jako wciąż jasno popędową) strukturalną perspektywą wciąż jasno popędową) strukturalną perspektywą osadzoną w psychologii jednej osobyosadzoną w psychologii jednej osoby

- a perspektywą relacji z obiektem - osadzoną w - a perspektywą relacji z obiektem - osadzoną w psychologii dwóch osób (Greenberg i Mitchel 1983 r.)psychologii dwóch osób (Greenberg i Mitchel 1983 r.)

Psychologie Ego -teoria kompleksowa, sumująca Psychologie Ego -teoria kompleksowa, sumująca wszystkie inne perspektywy psychoanalityczne – wszystkie inne perspektywy psychoanalityczne – L. L. RangellRangell

Podsumowanie – poglądy L. Rangell’a na Podsumowanie – poglądy L. Rangell’a na paradygmat psychologii ego paradygmat psychologii ego

Leo Rangell (1988)Leo Rangell (1988) - adwokat kontynuacji badań - adwokat kontynuacji badań psychologii ego jako nauki, zainicjowanych przez psychologii ego jako nauki, zainicjowanych przez Freuda i kontynuowanych przez A. Freud, Hartmana, Freuda i kontynuowanych przez A. Freud, Hartmana, Fenichela, aż do Arlowa i BrenneraFenichela, aż do Arlowa i Brennera

L. RangellL. Rangell „Moje teoretyczne spojrzenie to obecność i „Moje teoretyczne spojrzenie to obecność i pożądane istnienie czegoś, co nazywam ‘całkowicie pożądane istnienie czegoś, co nazywam ‘całkowicie złożoną teoria psychoanalityczną, wliczając w to złożoną teoria psychoanalityczną, wliczając w to wszystkie metapsychologiczne punkty widzenia, wszystkie metapsychologiczne punkty widzenia, osiągające punkt kulminacyjny w teoriach osiągające punkt kulminacyjny w teoriach strukturalnych” strukturalnych”

Pojęcia: self, obiekt, interpersonalność, Pojęcia: self, obiekt, interpersonalność, preedypalność i wszystkie elementy, które są preedypalność i wszystkie elementy, które są podawane, jako kluczowe punkty teorii podawane, jako kluczowe punkty teorii alternatywnych, alternatywnych, wchodzą w skład całościowej, wchodzą w skład całościowej, jednolitej teoriijednolitej teorii, natomiast odwrotność jest nieprawdą , natomiast odwrotność jest nieprawdą - ponieważ inne teorie self, obiektu, M.Klein i inne - ponieważ inne teorie self, obiektu, M.Klein i inne eliminują zmienne elementy rozwiniętej, zasadniczej eliminują zmienne elementy rozwiniętej, zasadniczej teorii psychoanalitycznej” (str. 316-317)teorii psychoanalitycznej” (str. 316-317)

Podsumowanie -Podsumowanie - Otto Kernberg i Otto Kernberg i Joseph SandlerJoseph Sandler

Otto Kernberg i Joseph Sandler (inni przestawiciele : Otto Kernberg i Joseph Sandler (inni przestawiciele : Merton Gill, Nancy Chodorow, Loewald) przeciwko Merton Gill, Nancy Chodorow, Loewald) przeciwko spojrzeniu Greenberga i Mitchela, połączyli wysiłki - spojrzeniu Greenberga i Mitchela, połączyli wysiłki - twórcza fuzja – pozornie różnych: twórcza fuzja – pozornie różnych: metapsychologii metapsychologii psychologii ego i teorii relacji z obiektempsychologii ego i teorii relacji z obiektem

Przekształcenie tradycyjnego freudowskiego Przekształcenie tradycyjnego freudowskiego paradygmatu popędowo – strukturalnego do modelu paradygmatu popędowo – strukturalnego do modelu opartego na relacji z obiektem, ekonomicznych i opartego na relacji z obiektem, ekonomicznych i dynamicznych wartościach zmiennych stanów dynamicznych wartościach zmiennych stanów uczuciowych, osadzonych w zinternalizowanych uczuciowych, osadzonych w zinternalizowanych relacjach z obiektemrelacjach z obiektem

Zachowanie założeń o instynktualnej gratyfikacji i Zachowanie założeń o instynktualnej gratyfikacji i frustracji (ważne balansowanie ego pomiędzy frustracji (ważne balansowanie ego pomiędzy zagrożeniem, a bezpieczeństwem i adaptacyjna zagrożeniem, a bezpieczeństwem i adaptacyjna regulacja jego zmieniających się stanów emocjonalnych)regulacja jego zmieniających się stanów emocjonalnych)

PodsumowaniePodsumowanie – – inni, wcześniejsi inni, wcześniejsi przedstawiciele myśli łączenia przedstawiciele myśli łączenia psychologii ego i relacji z obiektem psychologii ego i relacji z obiektem to.......to.......

Merton GillMerton Gill(1994)- w swojej końcowej książce (1994)- w swojej końcowej książce przedstawił całościową konceptualizację przedstawił całościową konceptualizację perspektywy jedno- i dwu-osobowego procesu perspektywy jedno- i dwu-osobowego procesu psychoanalitycznego)psychoanalitycznego) Nancy Chodorow Nancy Chodorow (1999) -połączenie ścieżek w (1999) -połączenie ścieżek w kierunku syntezy psychoanalitycznych kierunku syntezy psychoanalitycznych perspektyw: psychologii ego (jednoosobowej) i perspektyw: psychologii ego (jednoosobowej) i relacji z obiektem (dwóch osób)relacji z obiektem (dwóch osób) LoewaldLoewald

Podsumowanie -Współczesna Podsumowanie -Współczesna Psychologia Ego Psychologia Ego w USA w USA

Psychologia Psychologia jednoosobowajednoosobowa--

paradygmat popędowo – paradygmat popędowo – strukturalnego strukturalnego rozumienia rozwoju rozumienia rozwoju aparatu psychicznego aparatu psychicznego (koncepcja H. Hartmana) (koncepcja H. Hartmana)

Przedstawiciele: Przedstawiciele: RapaportRapaport

G. Klein, K. Eisller,G. Klein, K. Eisller, Greenber, Ch. BrennerGreenber, Ch. Brenner A. Arlow A. Arlow

Psychologia dwóch osóbPsychologia dwóch osób nacisk na relację nacisk na relację

perspektywa rozwojowa-perspektywa rozwojowa-

relacja z obiektemrelacja z obiektem Przedstawiciele: R. Przedstawiciele: R.

Schafer,Schafer, L. Loewald, L. RangellL. Loewald, L. Rangell J. Sandler, A. GoldbergJ. Sandler, A. Goldberg J. Stone, J. Gedo, M.GillJ. Stone, J. Gedo, M.Gill N. Chodorow, J. E.ZetzelN. Chodorow, J. E.Zetzel