pvlo-lbr.dld.go.thpvlo-lbr.dld.go.th/th/word/results04.09.6001.docx  · web viewบทที่ 5...

41
กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกก กกกกกกก กกกกกกกก 1/ กกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกก กกกกกก กกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกก กกกก กกกกกกก กกกกกก 20 กกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกก กกกกกกก กกกกกกกกก กกกกกกกกกกกก กกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก SPSS กกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกก 31-40 กกก 51- 60 กก กกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกก 1-5 กก กกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกก กกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกก

Upload: dinhanh

Post on 09-Feb-2018

221 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

การศกษาสภาพการเลยงและการตลาดแพะนมในจงหวดลพบร

รกธรรม พงษแกว 1/

บทคดยอ

การศกษาครงนมวตถประสงคเพอศกษาขอมลสภาพพนฐานสวนบคคล สภาพการเลยง การตลาดแพะนม และปญหาอปสรรคในการเลยงแพะนมของเกษตรกรในจงหวดลพบร โดยใชแบบสอบถามเกษตรกรผเลยงแพะนมของจงหวดลพบรในป ๒๕๕๙ ทงหมด จำานวน 20 ราย สถตทใชในการวเคราะหขอมลคอ คาความถ คารอยละ และคาเฉลย โดยใชโปรแกรมสำาเรจรปทางสถต SPSS

การศกษาพบวา เกษตรกรผเลยงแพะนมสวนใหญเปนเพศชาย อายระหวาง 31-40 และ 51-60 ป นบถอศาสนาพทธ จบการศกษาระดบอาชวะศกษาหรอประกาศนยบตรวชาชพชนสง เลยงแพะนมเปนอาชพเสรม มประสบการณในการเลยงระหวาง 1-5 ป ใชแรงงานในครอบครวเปนหลก นยมเลยงแพะนมสายพนธแทและลกผสม รปแบบการเลยงแพะนมเปนแบบขงคอก โรงเรอนเลยงแพะเปนแบบยกพนสง ใหอาหารหยาบและเสรมดวยอาหารขนเลยงแพะ ไมมการทำาแปลงพชอาหารสตว แตมการสำารองพชอาหารสตวไวใช ดานการตลาดจำาหนายนำานมแพะใหพอคาตางจงหวด ไมมการแปรรปนำานมแพะเพอเพมมลคา ปญหาและอปสรรคในระดบปานกลาง ไดแก พอแมพนธแพะนมมราคาแพง และขาดแหลงเงนทนในการปรบปรงฟารม

คำาสำาคญ: สภาพการเลยง การตลาดแพะนมจงหวดลพบร______________________________________________________________________________

2

เลขทะเบยนผลงานวชาการเลขท : 60(2)-0216(1)-073 1/สำานกงานปศสตวจงหวดลพบร อำาเภอ

เมอง จงหวดลพบร 65000

Study on Milk Goat Production and Marketing in Lopburi Province

Rakthum Pongkaew1/

AbstractThe objectives of this study for individual

fundamental information such as raising states, marketing channels, problems and obstacles in milk goat production in Lopburi Province. The data are collected by questionnaires from 20 farmers and analysis by using the SPSS program in terms of frequency, percentage and mean.

The results found that most of the farmers was male, age 31-40 and 51-60 years old, Buddhist, Diploma education, raising as a part time job, experience 1-5 years. Labors were the member of there own family. Purebred and hybrid goats were being fed most in cage. The house were height-lift floor, feed roughage and supplement concentrate. The farmers did not make any cash crops but there is reserve roughage for dry season. Marketing channel of milk goats available to provincial merchants. And without furthering process for value added. Moderate problems were breeders are expensive and lack of funding source to improve farm systems.

3

Key word: Raising conditions, Marketing of milkgoat,Lopburi Province______________________________________________________________________________Research registration number: 60(2)-0216(1)-073 1/ Lopburi Provincial Livestock Office, MuangDistric, Lopburi Province 65000.

สารบญหนา

บทคดยอ กบทคดยอภาษาองกฤษ ขสารบญ คสารบญตาราง งบทท 1 บทนำา 1

ความเปนมาและความสำาคญของปญหา1วตถประสงคการวจย 2กรอบแนวคดการวจย 2ผลประโยชนทคาดวาจะไดรบ 2ขอบเขตของการวจย 2

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ3

4

บทท 3 วธดำาเนนการวจย4รปแบบการวจย 4ประชากร/กลมตวอยาง 4เครองมอทใช 4การเกบรวบรวมขอมล 5ระยะเวลาดำาเนนการ 5การวเคราะหขอมล 5

บทท 4 ผลและวจารณผล6

บทท 5 บทสรปและขอเสนอแนะ18เอกสารอางอง 20

สารบญตารางหนา

ตารางท 1 ตารางแสดงขอมลสภาพพนฐานสวนบคคล 6-7

ของเกษตรกรตารางท 2 ตารางแสดงขอมลสภาพการเลยงแพะนม

9-10ของเกษตรกร

ตารางท 3 ตารางแสดงขอมลชองทางการตลาดแพะนม13-14

5

ของเกษตรกรตารางท 4 ตารางแสดงขอมลปญหาอปสรรคในการประกอบอาชพ

15-16เลยงแพะนมของเกษตรกร

บทท 1บทนำา

ความเปนมาและความสำาคญของปญหา

อาชพการเลยงแพะนมเปนอาชพทมบทบาทสำาคญในการพฒนาเศรษฐกจไทย เนองจากแพะนมเปนสตวเคยวเอองทมขนาดเลก มความทนทานตอสภาพแวดลอมทแหงแลงได และสามารถกนพชอาหารสตวไดหลายชนด สามารถเจรญเตบโตและขยายพนธไดเรว เพราะแพะนมมอายการเปนหนมเปนสาวเรว ระยะตงทองสน เพยง

6

150 วน อกทงยงใชพนทเลยงตอตวนอย จงเปนสตวทงายตอการเลยงด

ปจจบนมผนยมบรโภคนำานมแพะเพมมากขน เนองจากนมแพะเปนแหลงอาหารโปรตนทสำาคญ อกทงยงมคณสมบตและสวนประกอบใกลเคยงหรอสงกวานมโค ไมวาจะเปนไขมน โปรตน กรดอะมโน และไวตามน และนมแพะยงมเมดไขมนขนาดเลก ทำาใหรางกายสามารถยอยและดดซมไปใชไดอยางรวดเรว นมแพะยงเหมาะสมอยางยงสำาหรบผแพนมโค จากการทมจำานวนผบรโภคนำานมแพะเพมมากขน และนมแพะมราคาสง จงทำาใหมเกษตรกรผเลยงแพะนมเพมสงขนอยางตอเนอง จงหวดลพบรเปนอกจงหวดหนงทเกษตรกรสนใจอาชพเลยงแพะนมมาก เนองจากสภาพพนทเปนทราบสง มกระถนธรรมชาตมาก ซงเปนอาหารตนทนตำา และสามารถสรางรายไดใหทกวน

ดงนน จงควรมการศกษาวจยเกยวกบ สภาพพนฐานสวนบคคลของเกษตรกรผเลยงแพะนม สภาพการเลยง ชองทางการตลาด และปญหาอปสรรคในการประกอบอาชพเลยงแพะนมของเกษตรกรในจงหวดลพบร เพอนำาผลศกษามาใชเปนขอมลแนวทางในการสงเสรมและพฒนาเกษตรกรผเลยงแพะนมของจงหวดลพบรตอไป

วตถประสงคการวจย

7

1. เพอศกษาพนฐานสภาพสวนบคคลของเกษตรกรผเลยงแพะนมในจงหวดลพบร

2. เพอศกษาสภาพการเลยงแพะนมของเกษตรกรในจงหวดลพบร

3.เพอศกษาชองทางการตลาดแพะนมของเกษตรกรในจงหวดลพบร

4.เพอศกษาปญหาและอปสรรคในการประกอบอาชพเลยงแพะนมของเกษตรกรในจงหวด

ลพบร

กรอบแนวคดการวจย

ปจจบนจงหวดลพบรมเกษตรกรเลยงแพะนมเพมมากขน เนองจากตลาดมความตองการสงทำาใหจำานวนแพะนมเพมขนอยางรวดเรว แตเกษตรกรสวนใหญเปนเกษตรกรรายยอย ยงไมมประสบการณมากนก และพบวาเกษตรกรยงมรปแบบการเลยง ชองทางการจำาหนายและปญหาอปสรรคในการเลยงแพะนมทแตกตางกนไป ดงนนจงควรมการศกษาสภาพการเลยงและการตลาดแพะนมในจงหวดลพบร เพอรวบรวมขอมลมาวเคราะหเพอประยกตใชในการวางแผน กำาหนดแนวทางสงเสรมและถายทอดเทคโนโลยทเหมาะสมสำาหรบเกษตรกรผเลยงแพะนมในจงหวดลพบร

ผลประโยชนทคาดวาจะไดรบ

ผลผลต(Output) ไดทราบถงสภาพพนฐานสวนบคล สภาพการเลยงแพะชองทางการตลาดของแพะนมและปญหาอปสรรคจากการประกอบอาชพการเลยงแพะนมของเกษตรกรในจงหวดลพบร

ผลลพธ( Outcome) นำามาใชเปนขอมลในการกำาหนดแนวทางในการสงเสรมและถายทอดเทคโนโลยสำาหรบเกษตรกรผเลยงแพะนมในจงหวดลพบร

8

ผลกระทบ (Impact) เกษตรกรผเลยงแพะนมไดรบการสงเสรมและถายทอดเทคโนโลยและไดรบการแกไขปญหาตรงตามความตองการ

ขอบเขตของการวจย

เปนการศกษาขอมลสภาพพนฐานสวนบคคล สภาพการเลยงแพะนม ชองทางการจำาหนายนมแพะและปญหาอปสรรคในการประกอบอาชพเลยงแพะนม โดยสอบถามเครอขายเกษตรกรเลยงแพะนมจงหวดลพบรในป พ.ศ.๒๕๕๙ ทงหมด จำานวน 20 ราย

บทท 2เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การศกษาครงน ผศกษาไดศกษาคนควาผลงานวจยทเกยวของมาประมวลผล เพอนำามาใชเปนแนวทางในการตอบวตถประสงคของผลการศกษาดงน

ธนพรรณ นลกำาเนด และศศธร นาคทอง(2554) แพะเปนสตวเคยวเอองทมขนาดเลก มความทนทานตอสภาพแวดลอมทแหงแลงได และสามารถกนพชอาหารสตวไดหลายชนด สามารถเจรญเตบโตและขยายพนธไดเรว เนองจากมอายการเปนหนมสาวและระยะตงทองสนเพยง 150 วน อกทงยงใชพนทเลยงตอตวนอยจงเปนสตวทงายตอการเลยงด ปจจบนมผนยมบรโภคนำานมแพะเพมมากขน เนองจากเปนแหลงโปรตนทสำาคญ ทงยงมคณสมบตและสวนประกอบใกลเคยงหรอสงกวานมโค ไมวาจะเปนไขมน โปรตน กรดอะมโน และไวตามน นอกจากนนมแพะยงม เมดไขมนขนาดเลกทรางกายสามารถยอยและดดซมไปใชประโยชนไดอยางรวดเรว นม

9

แพะเหมาะอยางยงสำาหรบผบรโภคทแพนำานมโค จากการทมจำานวนผบรโภคนำานมแพะเพมมากขน ทำาใหมเกษตรกรผเลยงแพะนมเพมสงขนเชนกน

ศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไครอนเนองมาจากพระราชดำาร(2559)การเลยงแพะนมเพอเปนอาชพหรอเสรมรายได ควรจะมพนทสำาหรบปลกพชอาหารสตวใหแพะกน และแพะมกจะเลอกกนอาหารเอง เชน ใบไม ตนกระถน ตนไมยราพยกษ และตองเสรมอาหารขน แรธาตกอน พรอมทงนำากนทสะอาดอยางเพยงพอ ควรมโรงเรอนทยกระดบจากพน เนองจากแพะชอบความสะอาด และอากาศถายเท มการตรวจโรคทสำาคญและฉดวคซนปองกนโรคประจำา อกทงควรถายพยาธอยางสมำาเสมอ เพอใหแพะมสขภาพสมบรณแขงแรง

ปราโมทย แพงคำา และศวพร แพงคำา(2553) แพะเปนสตวเคยวเอองขนาดเลก เปนสตวเศรษฐกจทสำาคญชนดหนงของประเทศไทย การเลยงแพะเพอใหไดผลผลตสำาหรบการบรโภคซงไดแกเนอและนมเปนหลก ในการผลตนำานมแพะมปจจยหลายอยางทมอทธพลตอการผลตนำานมไดแก พนธ อายและนำาหนกแมแพะ ขนาดครอก อาหารและสภาพแวดลอม เปนตน

บทท 3วธดำาเนนการวจย

รปแบบการวจย

10

การศกษาสภาพการเลยงและการตลาดแพะนมในจงหวดลพบร เปนการศกษาวจยทางสงคมศาสตร เพอใหทราบถงขอมลทเปนจรงและเปนปจจบน สามารถนำาผลการศกษามาประยกตใชในการกำาหนดแนวทางสงเสรมและถายทอดเทคโนโลย แกเกษตรกรผเลยงแพะ ในจงหวดลพบร ผศกษาไดดำาเนนการเกบรวบรวมขอมล ดงน

1. การศกษาคนควาเอกสารโดยศกษารวบรวมขอมล แนวคด ทฤษฎและผลงานวชาการทเกยวของจากงานเอกสารตางๆ

2. การเกบรวบรวมขอมลจากแบบสอบถาม การศกษาสภาพการเลยงและชองทางตลาดแพะเนอในจงหวดลพบร โดยใชวธการสอบถามเกษตรกร

ประชากร/กลมตวอยาง

ประชากรทใชศกษาเปนเกษตรกรผเลยงแพะนมในจงหวดลพบร `ตามยอดการสำารวจประชากรสตวของสำานกงานปศสตวจงหวดลพบร ป 2559 จำานวน 20 ราย(สำานกงานปศสตวจงหวดลพบร 2559)เครองมอทใช

เครองมอทใชทำาการศกษาวจยเปนแบบสอบถามทผศกษาสรางและพฒนาขน โดยกำาหนดกรอบแนวคดและกำาหนดผงการสรางแบบสอบถาม จากเนอหา ทฤษฎและผลงานวจยทเกยวของแลวนำาไปปรกษาผทมความเชยวชาญดานการออกแบบสอบถามทางสงคมศาสตร ตรวจสอบ แกไขแบบสอบถาม พรอมทงผานการทดสอบกบเกษตรกรนอกเหนอจากกลมตวอยางจำานวน 20 ราย แลวนำามาหาคาความเชอถอได จากนนนำาไปเกบขอมล โดยการสอบถามเกษตรกรผเลยงแพะนมทอยในกลมตวอยางทจะใชศกษา ซงประกอบดวยคำาถามปลายปดโดยแบงเนอหาออกเปน 4 ตอนดงน

ตอนท 1 ขอมลพนฐานสภาพสวนบคคลของเกษตรกรผเลยงแพะนมในจงหวดลพบร

11

ตอนท 2 รปแบบสภาพการเลยงแพะนมของเกษตรกรในจงหวดลพบร

ตอนท 3 รปแบบชองทางการตลาดแพะนมของเกษตรกรในจงหวดลพบร

ตอนท 4 ปญหาและอปสรรคในการประกอบอาชพเลยงแพะนมของเกษตรกรในจงหวดลพบร

แบบสอบถามปญหาอปสรรคในการประกอบอาชพเลยงแพะนมของเกษตรกรแบบสอบ ถามเปนแบบปลายปดใชมาตรประมาณคา Rating scale ( สพกตร พบลย, 2542 ) มคำาตอบใหเลอก 5 คำาตอบโดยใหผตอบแบบสอบถามเลอกตอบเพยงขอเดยว มเกณฑการใหคะแนนดงน

มปญหาอปสรรคมากทสด มคาเทากบ 5 คะแนนมปญหาอปสรรคมาก มคาเทากบ 4 คะแนนมปญหาอปสรรคปานกลาง มคาเทากบ 3 คะแนนมปญหาอปสรรคนอย มคาเทากบ 2 คะแนนมปญหาอปสรรคนอยทสด มคาเทากบ 1 คะแนนการแปลความหมายระดบปญหาอปสรรคในการเลยงแพะเนอ

ของเกษตรกรใชวธนำาคาเฉลยของนำาหนกความคดเหนมาเปรยบเทยบเกณฑ ดงน

ค าคะแนนเฉล ย 4.21-5.00 คะแนน หมายถ ง มป ญหาอปสรรคมากทสด

คาคะแนนเฉลย 3.41-4.20 คะแนน หมายถง มปญหาอปสรรคมาก

ค าคะแนนเฉล ย 2.61-3.40 คะแนน หมายถ ง มป ญหาอปสรรคปานกลาง

ค าคะแนนเฉล ย 1.81-2.60 คะแนน หมายถ ง มป ญหาอปสรรคนอย

ค าคะแนนเฉล ย 1.00-1.80 คะแนน หมายถ ง มป ญหาอปสรรคนอยทสด

12

การเกบรวบรวมขอมลเกบขอมลโดยการออกไปตรวจเยยมเกษตรกรผเลยงแพะนมใน

พนทจงหวดลพบร ทงหมด จำานวน 20 ราย ตอบแบบสอบถาม โดยผทำาการศกษาชแจงรายละเอยดของขอมลแบบสอบถาม แลวใหเกษตรกรตอบแบบสอบถามตามทกำาหนด และตรวจสอบความถกตองความสมบรณของแบบสอบถามแตละชดระยะเวลาดำาเนนการ

กนยายน 2559 – มกราคม 2560การวเคราะหขอมล

แบบสอบถามทรวบรวมขอมลและตรวจสอบความถกตองสมบรณของขอมลแลวนำามาวเคราะหผลดวยเครองคอมพวเตอร โดยใชโปรแกรมสำาเรจรป SPSS สถตทใชวเคราะหโดยการวเคราะหขอมลสภาพพนฐานสวนบคคลเกษตรกรแสดงผลโดยใชคาสถตความถ(Frequencies) และคารอยละ (Percentage ) การวเคราะหขอมลสภาพการเลยงชองทางการตลาดและปญหาอปสรรคในการประกอบอาชพเลยงแพะของเกษตรกรแสดงผลโดยใชคาสถตความถ (Frequencies) และคาเฉลย ( Arithmetic mean) แลวรายงานผลและเผยแพรผลการศกษา

บทท 4ผลและวจารณผล

จากการศกษาสภาพการเลยงและการตลาดแพะนมในจงหวดลพบร มวตถประสงคเพอศกษาสภาพพนฐานสวนบคคล สภาพการเลยงแพะนม ชองทางการตลาด และปญหาอปสรรคในการเลยงแพะนมของเกษตรกร ผลการศกษาปรากฏตามตารางและรายละเอยดดงน

13

ตอนท 1 สภาพพนฐานสวนบคคลของเกษตรกรตารางท 1 ขอมลสภาพพนฐานสวนบคคลของเกษตรกร

n=20_______________________________________________________________________________รายการ จำานวน (คน)

รอยละ_______________________________________________________________________________1. เพศ

ชาย 17 85.00หญง 3 15.00

2. สถานภาพโสด 2 10.00สมรส 18 90.00หมาย/หยาราง 0 0.00

3. อาย20-30 ป 4 20.0031-40 ป 6 30.0041-50 ป 4 20.0051-60 ป 6 30.0060 ปขนไป 0 0.00

4. ศาสนาพทธ 18 90.00อสลาม 2 10.00

______________________________________________________________________________

ตารางท 1 ขอมลสภาพพนฐานสวนบคคลของเกษตรกร (ตอ)n=20

14

_______________________________________________________________________________รายการ

จำานวน (คน) รอยละ_______________________________________________________________________________5. ระดบการศกษา

ตำากวาประถมศกษา 4 20.00

ประถมศกษา 1 5.00มธยมศกษาตอนตน/ตอนปลาย 420.00อาชวะศกษา ปวช./ปวส. 1050.00 ปรญญาตร 1

5.006. การเลยงแพะเปนอาชพ

อาชพหลก 3 15.00อาชพเสรม 17 85.00

7. ประสบการณเลยงแพะตำากวา 1 ป 2 10.001-5 ป 15 75.006-10 ป 1 5.0010 ปขนไป 2 10.00

8. การเขารบการฝกอบรม/ศกษาดงานในปทผานมาเคย 20 100.00ไมเคย 0 0.00

9. การเปนสมาชกกลมผเลยงแพะ/ชมรมผเลยงแพะเปน 17 85.00ไมเปน 3 15.00

_______________________________________________________________________________

15

จากตารางท 1 ผลการศกษาขอมลสภาพพนฐานสวนบคคลของเกษตรกร พบวา

1.เพศ ผเลยงแพะนมเพศชาย รอยละ 85.00 เปนเพศหญง รอยละ 15.00

2.สถานะภาพสมรส รอยละ 90.00 สถานะภาพโสด รอยละ 10.00

3.อายสวนใหญรอยละ 30.00 มอายระหวาง 31-40 และ 51-60 ป รองลงมารอยละ 20.00 มอายระหวาง 20-30 และ 41-50 ป

4.ศาสนา สวนใหญรอยละ 90.00 นบถอศาสนาพทธ รองลงมารอยละ 10.00 นบถอศาสนาอสลาม

5.ระดบการศกษาสวนใหญรอยละ 50.00 จบการศกษาระดบอาชวะศกษา หรอประกาศนยบตรวชาชพชนสง รองลงมารอยละ 20.00 จบการศกษาระดบตำากวาประถมศกษาและมธยมศกษาตอนปลาย รอยละ 5.00 จบการศกษาระดบประถมศกษาและระดบปรญญาตร

6.การเลยงแพะนมเปนอาชพ สวนใหญรอยละ 85.00 เลยงแพะนมเปนอาชพเสรม และ รอยละ 15.00 เลยงแพะนมเปนอาชพหลก

7.ประสบการณในการเลยงแพะสวนใหญรอยละ 75.00 มประสบการณเลยงแพะนมอยระหวาง 1-5 ป รองลงมา รอยละ 10.00 มประสบการณเลยงแพะนมตำากวา 1 ป และ 10 ปขนไป รอยละ 5.00 มประสบการณเลยงแพะนมอยระหวาง 6-10 ป

8.การเขารบการฝกอบรม/ศกษาดงาน เคยเขารบการฝกอบรม/ศกษาดงานและรอยละ 100.00

16

9.การเปนสมาชกกลมเกษตรกรผเลยงแพะ/ชมรมผเลยงแพะ สวนใหญรอยละ 85.00 เปนสมาชกกลมเกษตรกรผเลยงแพะ/ชมรมผเลยงแพะคดเปนและรอยละ 15.00 ไมไดเปนสมาชกกลมเกษตรกรผเลยงแพะ/ชมรมผเลยงแพะ

ตอนท 2 สภาพการเลยงแพะนมของเกษตรกรตารางท 2 ขอมลสภาพการเลยงแพะนมของเกษตรกร

n=20_______________________________________________________________________________รายการ จำานวน (คน)

รอยละ_______________________________________________________________________________1. แรงงานทใชในการเลยงแพะ

ในครอบครว 17 85.00ในครอบครวและจางแรงงานภายนอก 315.00

2. สายพนธแพะนมทเลยงในฟารมแพะลกผสม 0 0.00

17

แพะสายพนธแทและลกผสม 17 85.00แพะสายพนธแท 3 15.00

3. วธการผสมพนธแพะในฟารมใชพอพนธแพะคมฝง 19 95.00ใชวธผสมเทยม 0 0.00ใชพอพนธผสมและใชวธผสมเทยม 1 5.00

4. วธการเลยงเลยงแบบขงคอกสลบปลอยไลเลยง 315.00เลยงแบบไลเลยง 0 0.00เลยงแบบขงคอก 17 85.00

5. ลกษณะโรงเรอนโรงเรอนยกพนสง 19 95.00โรงเรอนไมยกพน 1 5.00

6. รวลอมบรเวณลานปลอยม 13 65.00ไมม 7 35.00

7. การใหอาหารแพะใหอาหารหยาบเพยงอยางเดยว 0

0.00ใหอาหารหยาบและเสรมอาหารขน 20 100.00

_______________________________________________________________________________

ตารางท 2 ขอมลสภาพการเลยงแพะนมของเกษตรกร(ตอ)n=20

_______________________________________________________________________________รายการ จำานวน(คน) รอยละ

18

_______________________________________________________________________________8. แปลงพชอาหารสตวเลยงแพะ

ไมมการทำาแปลงพชอาหารสตวเลยงแพะ 1995.00มการทำาแปลงพชอาหารสตวเลยงแพะ 1

5.009. การสำารองพชอาหารสตว

มการสำารองพชอาหารสตว 13 65.00ไมมการสำารองพชอาหารสตว 7 35.00

10. การใหแรธาตกอนเสรมมการใหแรธาตกอนเสรมใหแพะกน 20 100.00ไมมการใหแรธาตกอนเสรมใหแพะกน 0

0.0011. การถายพยาธแพะ

มการถายพยาธแพะเปนประจำา 20100.00ไมมการถายพยาธ 0 0.00

12. การเจาะตรวจเลอดโรคแทงตดตอมการเจาะเลอดตรวจโรคแทงตดตอ18 90.00ไมมการเจาะเลอดตรวจโรคแทงตดตอ 210.00

13. การฉดวคซนปองกนโรคปากและเทาเป อยมการฉดวคซน 18 90.00ไมมการฉดวคซน 2 10.00

14. การตดเบอรหประจำาตวแพะมการตดเบอรหประจำาตวแพะ 16 80.00ไมมการตดเบอรหประจำาตวแพะ 4 20.00

_______________________________________________________________________________

19

จากตารางท 2 ผลการศกษาสภาพการเลยงแพะนมของเกษตรกร พบวา

1.แรงงานทใชในการเลยงแพะนมเปนแรงงานในครอบครว รอยละ 85.00 ใชแรงงานในครอบครวและจางแรงงานภายนอกชวยเลยง รอยละ 15.00

2.สายพนธแพะนมทเลยงในฟารมเปนสายพนธแทและลกผสม รอยละ 85.00 เลยงแพะสายพนธแท รอยละ 15.00

3.วธการผสมพนธแพะนมในฟารม สวนใหญรอยละ 95.00 ใชพอพนธแพะคมฝงอยางเดยวรองลงมารอยละ 5.00 ใชพอพนธผสมรวมกบการใชวธผสมเทยม

4.วธการเลยงสวนใหญรอยละ 85.00 เลยงแบบขงคอก รองลงมารอยละ 15.00 เลยงแบบขงคอกสลบปลอยไลเลยง

5.ลกษณะของโรงเรอนสวนใหญรอยละ 95.00 สรางโรงเรอนเลยงแพะนมแบบยกพนสงและรอยละ 5.00 สรางโรงเรอนแพะแบบไมยกพน

6.รวลอมบรเวณลานปลอย สวนใหญรอยละ 65.00 มลานปลอยและมการสรางรวลอมบรเวณลานปลอยและรอยละ 35.00 ไมมการสรางรวลอมบรเวณลานปลอย

7.การใหอาหารแพะนม มการใชอาหารหยาบและสลบดวยอาหารขน รอยละ 100.00 เนองจากอาหารหยาบทเกษตรกรใชยงมคณคาทางโภชนะตำาจงใชรวมกบการเสรมอาหารขน แพะจงใหนำานมไดดขน

8.แปลงพชอาหารสตวเลยงแพะสวนใหญรอยละ 95.00 ไมมการทำาแปลงพชอาหารสตวสำาหรบเลยงแพะนม และรอยละ 5.00 มการทำาแปลงพชอาหารสตวอาหารหยาบมความสำาคญตอการเจรญเตบโตของแพะนมมาก

20

9.การสำารองพชอาหารสตว สวนใหญรอยละ 65.00 มการสำารองพชอาหารสตวสำาหรบ เลยงแพะ และรอยละ 35.00 ไมมการสำารองพชอาหารสตว

10.การใหแรธาตเสรม มการเสรมแรธาตกอนใหแพะรอยละ 100.00

11.การถายพยาธแพะนม มการถายพยาธแพะเปนประจำา รอยละ 100.00

12. การเจาะเลอดตรวจโรคแทงตดตอ สวนใหญรอยละ 90.00 มการเจาะเลอดแพะเนอตรวจโรคแทงตดตอเปนประจำาทกป และรอยละ 10.00 ไมมการเจาะเลอดแพะเนอตรวจโรคแทงตดตอ

13. การฉดวคซนปองกนโรคปากและเทาเป อย สวนใหญรอยละ 90.00 มการฉดวคซนปองกนโรคปากและเทาเปอยเปนประจำาปละ 2 ครง และรอยละ 10.00 ไมมการฉดวคซนปองกนโรคปากและเทาเป อย

14. การตดเบอรหประจำาตวแพะนม สวนใหญรอยละ 80.00 มการตดเบอรหประจำาตวแพะในฟารม และรอยละ 20.00 ไมไดทำาการตดเบอรหประจำาตวแพะในฟารม

ตอนท 3 ชองทางการตลาดแพะนมของเกษตรกรตารางท 3 ขอมลชองทางการตลาดแพะนมของเกษตรกร

n=20_______________________________________________________________________________รายการ จำานวน(คน) รอยละ_______________________________________________________________________________1.วตถประสงคของการเลยงแพะนม

เลยงเพอจำาหนายเพยงอยางเดยว 20 100.00

21

เลยงเพอบรโภคและจำาหนาย 0 0.00เลยงเพอพธศาสนา/อนๆ 0

0.002. ลกษณะการจำาหนาย

จำาหนายเอง 20 100.00รวมกลมจำาหนาย 0 0.00

3. การตดตอพอคารบซอแพะนมตดตอเอง 20 100.00ตดตอเองและตดตอผานคนอน 0

0.00ตดตอผานคนอน 0 0.00

4. แหลงจำาหนายแพะนมตางจงหวด 17 85.00ในจงหวดและตางจงหวด 2

10.00ในจงหวด 1 5.00

5. วธการจำาหนายชงนำาหนก 19 95.00ชงนำาหนกและเหมาเปนตว 1 5.00เหมาเปนตว 0 0.00

6. ราคาขายนำานมดบราคา 40 บาท/กโลกรม 18

90.00ราคา 60 บาท/กโลกรม 1

5.00ราคา 90 บาท/กโลกรม 1

5.00______________________________________________________________________________

22

ตารางท 3 ขอมลชองทางการตลาดแพะนมของเกษตรกร(ตอ)n=20

_______________________________________________________________________________รายการ จำานวน (คน)

รอยละ_______________________________________________________________________________7. การแปรรปแพะเพอเพมมลคา

ไมมการแปรรป 19 95.00มการแปรรป 1

5.008. การจำาหนายมลแพะ

มการจำาหนายมลแพะ 7 35.00ไมมการจำาหนายมลแพะ 13 65.00

_______________________________________________________________________________

จากตารางท 3 การศกษาชองทางการตลาดแพะนมของเกษตรกร พบวา

1.วตถประสงคของการเลยงแพะนม มการเลยงเพอจำาหนายเพยงอยางเดยว รอยละ 100.00

2.ลกษณะการจำาหนายแพะนม มการจำาหนายเองคดเปนรอยละ 100

3.การตดตอพอคารบซอแพะนม มการตดตอเองคดเปนรอยละ 100

4.แหลงจำาหนายแพะนม สวนใหญรอยละ 85.00 จำาหนายนมแพะตางจงหวด รองลงมารอยละ 10.00 จำาหนายทงภายในจงหวดและตางจงหวด มเพยงรอยละ 5.00 ทจำาหนายในจงหวดเพยงอยางเดยว

23

5.วธการจำาหนาย สวนใหญรอยละ 95.00 จำาหนายโดยวธการชงนำาหนกเปนลตร รองลงมารอยละ 5.00 จำาหนายนมแพะโดยชงนำาหนกและขายแพะเหมาเปนตว

6.ราคาขายนำานมดบ สวนใหญรอยละ 90.00 ขายนำานมดบในราคา 40 บาท/กโลกรมรองลงมารอยละ 5.00 ขายนำานมดบในราคา 60 และ 90 บาท/กโลกรม

7.การแปรรปนำานมแพะเพอเพมมลคา สวนใหญรอยละ 95.00 ไมมการแปรรปนำานมแพะเพอเพมมลคา มเพยงรอยละ 5.00 เทานนทมการแปรรปนำานมแพะเพอเพมมลคา

8.การจำาหนายมลแพะ สวนใหญรอยละ 65.00 ไมมการจำาหนายมลแพะ และรอยละ 35.00 มการจำาหนายมลแพะ

ตอนท 4 ปญหาอปสรรคในการประกอบอาชพเลยงแพะนมของเกษตรกรตารางท 4 ขอมลปญหาอปสรรคในการประกอบอาชพเลยงแพะนมของเกษตรกร

n=20______________________________________________________________________________รายการ ระดบปญหาอปสรรค__________________________________________________________________________________________ มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด คาเฉลย แปลผล__________________________________________________________________________________________1.พนธแพะนม 0 0 2 15 3 1.95ปญหานอยทสดในฟารมมเลอดชด

24

2. พอพนธ/แมพนธ 0 1 16 3 0 2.90ปญหาปานกลางแพะนมมราคาแพง3 .หาซอพอแมพนธ 0 0 7 11 2 2.25

ปญหานอย แพะไมได4.ขาดความรดาน 0 0 5 12 3 2.10ปญหานอย ปรบปรงพนธแพะนม5. ขาดแคลนอาหาร 0 0 13 5 2 2.55

ปญหานอยหยาบชวงฤดแลง6. ขาดพนทสาธารณะ 0 0 8 9 3 2.25

ปญหานอยในการเลยงแพะนม7.ขาดความรดาน 0 1 10 5 4 2.40ปญหานอยปลกพชอาหารสตว8. มปญหาเรองโรค 0 0 4 13 3 2.05

ปญหานอยแพะ/พยาธ ในฟารม9. ขาดแคลนวคซน 0 0 1 15 4

1.85ปญหานอยปองกนโรคแพะ10. ขาดความรดานโรค 0 2 10 5 3 2.55

ปญหานอยและการรกษาโรคแพะเบองตน11. ขาดแหลงเงนทน 0 3 10 6 1 2.75

ปญหาปานกลาง

25

ในการปรบระบบการเลยงแพะนม__________________________________________________________________________________________

ตารางท 4 ขอมลปญหาอปสรรคในการประกอบอาชพเลยงแพะนมของเกษตรกร( ตอ )

n=20______________________________________________________________________________รายการ ระดบปญหาอปสรรค__________________________________________________________________________________________ มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด คาเฉลย แปลผล__________________________________________________________________________________________12. จำาหนายแพะนมไมได 0 0 0 16 4 1.80

ปญหานอยทสด13. พอคารบซอแพะ 0 0 0 17 3

1.85ปญหานอยกดราคา14.ไมไดรบความสะดวก 0 0 0 12 8

1.60ปญหานอยทสดในการตดตอ/รบบรการจากเจาหนาท_______________________________________________________________________________

จากตารางท 4 ขอมลปญหาอปสรรคในการประกอบอาชพลยงแพะนมของเกษตรกร พบวามปญหาอปสรรคในการประกอบอาชพเลยงแพะนมเรยงลำาดบจากมากไปหานอยดงน

1.พอแมพนธแพะนมมราคาแพงอยในระดบปานกลางมคาเฉลยเทากบ 2.90 ดงนนจงควรใหความรในเรองการปรบปรงสายพนธ

26

โดยใชนำาเชอแพะพนธแท เพอคดเลอกแพะไวเปนพอแมพนธทดแทนตอไป

2.ขาดแหลงเงนทนในการปรบปรงระบบการเลยงแพะนมอยในระดบปานกลาง มคาเฉลยเทากบ 2.75 จากปญหานหนวยงานภาครฐ เอกชน หรอผทมสวนเกยวของ ควรเขาไปสงเสรมแนะนำาแหลงเงนทนใหกบเกษตรกร หรอแนะนำาใหมการจดตงกลมสหกรณ วสาหกจชมชน

3.ขาดความรดานโรคและการรกษาโรคแพะเบองตน อยในระดบนอย คาเฉลย 2.55 หลกการสขาภบาลและการควบคมโรคแพะ เปนอกปจจยหนงทสงผลตอประสทธภาพการเลยง แพะเนอ ดงนนควรสงเสรมใหเกษตรกรมความร ความเขาใจ เพอใชในการปองกน รกษาแพะนมใหมสขภาพสมบรณแขงแรง

4.ขาดแคลนอาหารหยาบชวงฤดแลงอยในระดบนอยมคาเฉลยเทากบ 2.55 ทงนเนองจากเกษตรกรสวนใหญรอยละ 95.00 ไมมการทำาแปลงพชอาหารสตวเลยงแพะ จงทำาใหในชวงฤดแลงเกดการขาดแคลนอาหารหยาบ ดงนนจงควรสงเสรมสนบสนนใหเกษตรกรเหนความสำาคญของการทำาแปลงพชอาหารสตว และการเกบถนอมพชอาหารสตวไวใชในฤดแลง

5.ขาดความรดานปลกพชอาหารสตว อยในระดบนอย มคาเฉลยเทากบ 2.40 อาหารหยาบมความสำาคญตอการเลยงแพะมาก ดงนนจงควรมการจดอบรมใหความรแกเกษตรกรในเรองการปลกพชอาหารสตว

6.ขาดแคลนพนทสาธารณะในการเลยงแพะนมอยในระดบนอยมคาเฉลยเทากบ 2.55 ปญหานสามารถแกไขไดโดยใหความรแกเกษตรกรในดานการจดการ ระบบการเลยง ใหสามารถใชพนททมอยใหเกดประโยชนสงสด และเปนการพงพาตนเองอยางยงยน

27

7.หาซอพอแมพนธแพะนมไมได อยในระดบนอย มคาเฉลยเทากบ 2.25 ควรมการแนะนำาแหลงซอพอแมพนธแพะนมทมคณภาพด หรอใหความรเรองการปรบปรงสายพนธ เพอคดเลอกลกแพะนมไวเปนพอแมพนธทดแทน

8.ขาดความรดานปรบปรงพนธแพะนมอยในระดบนอยมคาเฉลยเทากบ 2.10 ควรมการถายทอดความรในเรองการปรบปรงสายพนธแพะนม เพอใหเกษตรกรมพอแมแพะสายพนธด และตรงตามความตองการของตลาด

9.มปญหาเรองโรค/พยาธอยในระดบนอยมคาเฉลยเทากบ 2.05 จากการศกษาพบวา เกษตรกรสวนใหญมการถายพยาธใหแพะนมเปนประจำา(รอยละ 100) ดงนนปญหานจงอยในระดบนอย

10.แพะในฟารมมปญหาเลอดชด อยในระดบนอยทสดมคาเฉลยเทากบ 1.95 เกษตรกรสวนใหญ (รอยละ 100.00) เคยผานการฝกอบรม/ศกษาดงาน ทำาใหมความรและเขาใจเรองปญหาเลอดชดเปนอยางด

11.ขาดแคลนวคซนปองกนโรคแพะ อยในระดบนอยมคาเฉลยเทากบ 1.85 กรมปศสตวไดจดวคซนปองกนโรคปากและเทาเปอยไวบรการแกเกษตรกร สำาหรบใชปองกนโรคแกแพะเนอ ซงสามารถตดตอขอรบบรการไดทสำานกงานปศสตวอำาเภอในทกอำาเภอ

12.ถกพอคารบซอแพะกดราคา อยในระดบนอย มคาเฉลยเทากบ 1.85 จากปญหานจงควรมการจดตงกลมสหกรณ หรอวสาหกจชมชน เพอเพมอำานาจตอรองในการซอขาย

13.จำาหนายนมแพะไมได อยในระดบนอยทสด มคาเฉลยเทากบ 1.80 เกษตรกรผเลยงแพะนมสวนใหญจะหาตลาดลวงหนากอนการเรมเลยงแพะนม จงมปญหาอยในระดบนอยทสด

14.ไมไดรบความสะดวกในการตดตอ/รบบรการจากเจาหนาทปศสตว อยในระดบนอยทสด มคาเฉลยเทากบ 1.60

28

วจารณผลจากการวเคราะห

ตอนท 1 ขอมลสภาพพนฐานสวนบคคลของเกษตรกรประสบการณในการเลยงแพะ จากขอมลพบวา เกษตรกรสวน

ใหญอยในชวงเรมตนเลยงแพะนม และยงไมมประสบการณในการเลยงมากนก ดงนนจงควรสนบสนนสงเสรมความรทางวชาการในดานตางๆ ใหแกเกษตรกรเพอสามารถนำาไปปรบใชในการเลยง แพะนมของตนเองไดอยางมประสทธภาพ

การเปนสมาชกกลมเกษตรกรผเลยงแพะ/ชมรมผเลยงแพะ สวนใหญรอยละ 85.00 จากขอมลพบวา เกษตรกรใหความสำาคญในการรวมกลมสมาชก เพอการแลกเปลยนประสบการณ ความร แนวคด ในดานการเลยง การจดการ โรคและการสขาภบาล นอกจากนการรวมกลมยงสงผลดตออำานาจการตอรองทางการตลาดอกดวย

ตอนท 2 ขอมลสภาพการเลยงแพะนมของเกษตรกรวธการเลยงสวนใหญเลยงแบบขงคอก สอดคลองกบการ

ศกษาของ ธนพรรณ(2552)ไดศกษาองคประกอบและคณภาพในนำานมแพะดบของแพะทเลยง แบบขงคอกและปลอยแปลงหญาในเขตพนททภาคตะวนตกของประเทศไทย พบวา นำานมจากแพะทไดจากการเลยงทง 2 แบบ มคาขององคประกอบนำานมตางๆใกลเคยงกน ยกเวนแตไขมนนมของแพะทเลยงแบบขงคอก จะสงกวาการเลยงแบบปลอยแปลงหญา (P<0.05)

ลกษณะของโรงเรอนสวนใหญสรางโรงเรอนเลยงแพะนมแบบยกพนสง สอดคลองกบ ญาณน และจตตมา (2545) โรงเรอนเปนอกปจจยหนงทมความสำาคญในการเลยงแพะ ควรเปนทเนนหรอยกพนสง เปนบรเวณทไมมนำาทวมขง อากาศถายเทไดด งายตอการจดการเลยงด และการสขาภบาล

29

การใหอาหารแพะนม มการใชอาหารหยาบและสลบดวยอาหารขน เนองจากอาหารหยาบทเกษตรกรใชยงมคณคาทางโภชนะตำาจงใชรวมกบการเสรมอาหารขน แพะจงใหนำานมไดดขน จากการศกษาของ ปน(2555) ไดทำาการศกษาผลของระดบโปรตนในอาหารขนตอผลผลตและคณภาพนำานมในแพะรดนม พบวา ระดบโปรตน 16-17%ในสตรอาหารขน เปนระดบทเหมาะสมสำาหรบแพะรดนม โดยไมมผลตอปรมาณการกนได กระบวนการหมกในกระพะรเมน ผลผลตและองคประกอบของนำานม

แปลงพชอาหารสตวเลยงแพะสวนใหญไมมการทำาแปลงพชอาหารสตวสำาหรบเลยงแพะนม การจดทำาแปลงพชอาหารสตวจงมความสำาคญ และควรสงเสรมความรเรองการปลกพชอาหารสตวแกเกษตรกรไวใชเลยงแพะนม ญาณน และจตตมา (2545) ไดกลาววา การเลยงแพะแบบปลอยใหแทะเลมพชอาหารสตวโดยตรงนน ควรจดทำาพนทสำาหรบทำาแปลงปลกหญา พนทขนาด 1 ไร สามารถเลยงแพะไดประมาณ 5 ตว หญาทปลกจะตองมความเหมาะสม และทนตอการเหยยบยำาของแพะ

การถายพยาธแพะนม มการถายพยาธแพะเปนประจำา กรมปศสตว (2559) แนะนำาใหเกษตรกรทำาการถายพยาธทงภายนอกและภายในใหกบแพะเนอทกๆ 3 เดอน แตถาพบวาบรเวณทเลยงแพะมพยาธชกชม ใหทำาการถายพยาธทกๆ 1 เดอน เพอใหแพะเนอมสขภาพด ไมเจบปวยงาย

การเจาะเลอดตรวจโรคแทงตดตอ สวนใหญมการเจาะเลอดแพะเนอตรวจโรคแทงตดตอเปนประจำาทกป กรมปศสตว (2559) แนะนำาใหเกษตรกรทำาการเจาะเลอดแพะตรวจโรคแทงตดตอเปนประจำาอยางนอยปละ 1 ครง เนองจากโรคนถอวาเปนโรคทสรางความเสยหายแกระบบสบพนธของแพะมาก ทำาใหเกดการผสมไมตด แทง หรอลกตายกอนคลอดได สามารถแพรกระจายภายในฝงแพะไดงาย อกทงยงสามารถแพรกระจายเชอจากแพะมาสคนไดอกดวย

ตอนท 3 ขอมลชองทางตลาดแพะนมของเกษตร

30

ราคาขายนำานมดบ สวนใหญขายนำานมดบในราคา 40 บาท/กโลกรมรองลงมารอยละ 5.00 ขายนำานมดบในราคา 60 และ 90 บาท/กโลกรม จากการสอบถามพบวา ราคานำานมดบทแตกตางกนเนองจากสงขายยงกลมผซอตางกน โดยแหลงรบซอนำานมดบหลกในจงหวดสระบร รบซอนมแพะในราคา 40 บาท/กโลกรม สวนราคาท 60 บาท/กโลกรมนน เกษตรกรสงขายใหกบผบรโภคโดยตรงภายในจงหวด และราคาท 90 บาท/กโลกรม เกษตรกรขายตรงใหผบรโภคทกรงเทพมหานคร และจงหวดหนองคายเพอขนสงตอขามไปประเทศลาว

การแปรรปนำานมแพะเพอเพมมลคา สวนใหญไมมการแปรรปนำานมแพะเพอเพมมลคา มเพยงรอยละ 5.00 เทานนทมการแปรรปนำานมแพะเพอเพมมลคา โดยแปรรปเปนสบและครม บำารงผว

บทท 5บทสรปและขอเสนอแนะ

การศกษาสภาพการเลยงและการตลาดแพะนมในจงหวดลพบรสรปไดดงน

31

ตอนท 1 ขอมลสภาพพนฐานสวนบคคลของเกษตรกรเกษตรกรผเลยงแพะนมสวนใหญเปนเพศชาย สถานะภาพ

สมรส มอายระหวาง 31-40 และ 51-60 ป นบถอศาสนาพทธ จบการศกษาระดบอาชวะศกษาหรอประกาศนยบตรวชาชพชนสง เลยงแพะเปนอาชพเสรม มประสบการณเลยงแพะ 1-5 ป ทผานมาเคยเขารบการฝกอบรมและศกษางานเกยวกบการเลยงแพะนม และเปนสมาชกกลมเกษตรกรผเลยงแพะนมและชมรมผเลยงแพะแกะจงหวดลพบร

ตอนท 2 ขอมลสภาพการเลยงแพะนมของเกษตรกรเกษตรกรสวนใหญใชแรงงานในครอบครวในการเลยงแพะ

นยมเลยงแพะนมสายพนธแทและลกผสม ใชวธผสมพนธโดยใชพอพนธคมฝง สวนใหญเลยงแพะแบบขงคอก ลกษณะโรงเรอนเปนแบบยกพนสง มการลอมรวบรเวณลานปลอย และนยมใชอาหารหยาบสลบดวยอาหารขนเลยงแพะ ไมมการทำาแปลงพชอาหารสตว มการสำารองพชอาหารสตวไวใชยามขาดแคลน ในการเลยงมการเสรมแรธาตใหแพะกน ถายพยาธแพะเปนประจำา สวนใหญมการเจาะเลอดตรวจโรคแทงตดตอทกป ฉดวคซนปองกนโรคปากและเทาเป อยทก 6 เดอน และมการตดเบอรหประจำาตวแพะ

ตอนท 3 ขอมลชองทางตลาดแพะนมของเกษตรเกษตรกรสวนใหญเลยงแพะเพอจำาหนายนำานม ตดตอพอคา

รบซอนมแพะดวยตวเอง จำาหนายนมแพะออกตางจงหวด และมวธจำาหนายโดยการชงนำาหนก ไมมการแปรรปนมแพะเพอเพมมลคา และสวนใหญไมมการจำาหนายมลแพะ

ตอนท 4 ดานปญหาอปสรรคในการเลยงแพะนมของเกษตรกรปญหาทเกษตรกรพบในระดบปานกลาง ไดแก พอแมพนธแพะ

นมมราคาแพง ขาดแหลงเงนทนในการปรบปรงระบบการเลยงแพะนม ปญหาทเกษตรกรพบในระดบนอยไดแก ขาดความรดานโรคและการรกษาโรคเบองตน ขาดแคลนอาหารหยาบชวงฤดแลง ขาดความรดานปลกพชอาหารสตว ขาดแคลนพนทสาธารณะในการเลยง หา

32

ซอพอแมพนธแพะไมได ขาดความรดานการปรบปรงพนธ มปญหาเรองโรคพยาธ แพะในฟารมมปญหาเลอดชด ขาดแคลนวคซนปองกนโรคปากและเทาเป อย ถกพอคารบซอนมแพะกดราคา ปญหาทเกษตรกรพบในระดบนอยทสด ไดแกปญหาเรองจำาหนายนมแพะไมได และไมไดรบความสะดวกในการตดตอรบบรการจากเจาหนาทปศสตว

ขอเสนอแนะ

1.เกษตรกรผเลยงแพะสวนใหญมประสบการณเลยงแพะนม 1-5 ป ซงจดอยในกลมผเรมเลยง ดงนนจงควรเขาไปสงเสรมความรดานวชาการและนวตกรรมใหมดานการเลยงแพะแกเกษตรกร เพอสามารถนำาความรไปปรบใชในการเลยงแพะของตนเองไดอยางมประสทธภาพ

2.เกษตรกรจำาหนายนมแพะไปตางจงหวด ทำาใหมตนทนเพมจากการขนสง และแสดงถงการมตลาดรบซอคอนขางนอยและจำากด จงควรมการสงเสรมการบรโภคนมแพะและการตลาดภายในจงหวด และสงเสรมใหมการรวมกลมจดตงเปนสหกรณผเลยงแพะนมเพอสามารถเพมศกยภาพดานเงนทนนำาไปสการรบซอนำานมดบแพะเพอแปรรปจำาหนายตอไป

3.เกษตรกรเลยงแพะนมสวนใหญไมมการแปรรปนำานมแพะ ดงนน จงควรมการเขาไปสงเสรมใหความรดานการแปรรปนำานมแพะ เชน นมแพะพาสเจอรไรส สบนมแพะ ครมบำารงผวนมแพะ เปนตน เพมเพมมลคานมแพะใหสงขน และเกดผลกำาไรสรางรายไดใหเกษตรกรมากขน

4.เกษตรกรไมมการทำาแปลงพชอาหารสตว จงควรสงเสรมสนบสนนและใหความรการปลกพชอาหารสตวผสมผสานพชตระกลถว เพอเพมคณคาทางโภชนะอาหารหยาบ และลดตนทนจากการใชอาหารขน รวมถงการทำาหญาแหงอดฟอนสำารองไวใชในชวงฤดแลง

33

5.เกษตรกรมปญหาพอแมพนธแพะนมมราคาแพง จงควรสงเสรมการยายฝากตวออนแพะสายพนธดใหกบเกษตรกร หรอจดทำาโครงการสนบสนนพอแมพนธแพะสายพนธด เพอใหเกษตรกรมพอแมพนธแพะสายพนธดเลยงหมนเวยนใชในจงหวดตอไป

6.เกษตรกรมปญหาดานการขาดแหลงเงนทนในการปรบปรงระบบการเลยงแพะนม จงควรมการสงเสรมใหกลมเกษตรกรผเลยงแพะนมไปจดทะเบยนวสาหกจชมชน เพอสามารถเขาถงแหลงเงนทนจากธนาคารภาครฐได

7.ควรมการจดอบรมใหความรเรองโรคและการปองกนโรคในแพะนม โรคทอาจทำาใหเกดการสญเสยทางเศรษฐกจ และสำาคญทสดคอ การปองกนโรคจากนำานมแพะทอาจสงผลตอผบรโภคได

8.ภาครฐควรมการเขาไปศกษาและสงเสรมการเลยงแพะนมทงระบบอยางจรงจง เพราะการเลยงแพะนมสามารถสรางรายไดใหแกเกษตรกรไดทกวนและเปนรายไดประจำาเดอนทสง และทสำาคญควรมมาตรการเขาไปควบคมตรวจสอบคณภาพนำานมแพะดบ รวมถงศนยรวมนมและโรงงานแปรรปนำานมแพะทสวนใหญเปนของเอกชน เพอใหเกดความปลอดภยแกผบรโภคและสรางความเชอมนตอผบรโภคนมแพะ เกษตรกรผเลยงแพะนมจะไดมรายไดมากขน เกดความมนคงยงยนตอไป

เอกสารอางอง

กรมปศสตว.2559. คมอการเลยงแพะ.เอกสารคำาแนะนำา กรมปศสตว กระทรวงเกษตรและสหกรณ. โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทยจำากด. กรงเทพฯ.

ธนพรรณ นลกำาเนด.2552.การศกษาองคประกอบและคณภาพในนำานมแพะดบของแพะทเลยงแบบขงคอกและปลอยแปลงหญาในเขตพนททภาคตะวนตกของประเทศไทย.วทยานพนธ ปรญญาโท, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

34

ธนพรรณ นลกำาเนด และศศธร นาคทอง.2554.เลยงแพะแบบขงคอกหรอปลอยแปลงหญาธรรมชาตแบบไหนดกวากน.ภาควชาสตวบาล คณะเกษตรกำาแพงแสน,มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ปราโมทย แพงคำา และศวพร แพงคำา.2553.การศกษาผลของโปรตนและโปรตนไหลผานในอาหาร

แพะนมตอผลผลตและองคประกอบของนำานม.สาขาวชาเทคโนโลยการผลตสตว สำานก

วชาเทคโนโลยการเกษตร.มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร.ป น จนจฬา.2555.ผลของระดบโปรตนในอาหารขนตอผลผลตและ

คณภาพนำานมในแพะรดนม. รายงานวจยฉบบสมบรณ โครงการวจยเครอขายการวจยภาคใตตอนลาง.คณะทรพยากร ธรรมชาต มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตหาดใหญ.

ญาณน โอภาสพฒนกจ และจตตมา กนตนามลลกล.2545.สถานการณและการพฒนาการผลตสตว เคยวเออง.เอกสารการสอนชดวชาการจดการผลตสตวเคยวเออง หนวยท 1-7.นนทบร.โรงพมพมหาวทยาลย สโขทยธรรมาธราช.

สพกตร พบลย. 2542. การพฒนาเครองมอประเภทมาตรประมาณคา(Rating scale) ในงานวจย. วชา 24703 การพฒนาเครองมอเพอการวจยและประเมน ในหลกสตรปรญญาโท สาขาวชา ประเมนการศกษาของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. สำานกงานปศสตวจงหวดลพบร.2559. ขอมลจำานวนปศสตว.ขอมลสถต.แหลงทมา :

http://pvlo-lbr.dld.go.th/th/? name=block&file=surveyzoo54. 13 ธนวาคม 2559.ศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไครอนเนองมาจากพระ

ราชดำาร.2559.การเลยงแพะนมซาแนน-แองโกล.ตำาบลปาเมยง อำาเภอดอยสะเกด จงหวดเชยงใหม.