pvm tsunami sinhala .indd is.indd

52
iqkdñ( udkjohdjd° m%;spdrj,ska bf.k.ekSu úfYaI l,dmh wf.daia;= 2005 review FMR Migration Review: irKd.;ùu iy wNHka;˙lj wj;ekaùu iïnkaOfhka m<jk f,dalfha jeäu mdGl ixLHdjla lshjk iÛrdj

Upload: phamquynh

Post on 14-Feb-2017

237 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

iqkdñ( udkjohdjd° m%;spdrj,ska bf.k.ekSu

úfYaI l,dmhwf.daia;= 2005

review

FMR Migration Review: irKd.;ùu iy wNHka;˙lj wj;ekaùu iïnkaOfhka m<jk f,dalfha jeäu mdGl ixLHdjla lshjk iÛrdj

Page 2: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

Forced Migration Review iÛrdj mr®fhaIlhska" irKd.;hska" wNHka;˙lj wj;ekajQjka iy Tjqka iu. tlg jev lrkakka tlsfkld w;fr® m%dfhdaaa.sl w;a±lSï" f;dr;=re iy ixl,am úêu;a f,i yqjudre lr.ekSu i|yd

idlÉPd uKavmhla imhd fohs' iamdCoaCo" wrdì" bx.%Sis" m%xY hk NdId y;frkau uqøKh flfrk fuu iÛrdj m%ldYhg m;a lrkafka fkdr®ù‚hdkq irKd.; uKav,fha wdOdr we;=j irKd.; wOHhk flakaøh$Tlaia*â úYaj úoHd,hhs' Revista de

Migraciones Forzadas kï iamdCoaCo ixialrKh iïmdokh lrkafka f.da;ud,dfõ IDEL wdh;khhs'

ixialdrljre Marion Couldrey & Dr Tim Morris

∞hl;aj lghq;= ms<sn| iyhlSharon Ellis

Forced Migration ReviewRefugee Studies Centre, Queen Elizabeth House, 21

St Giles, Oxford, OX1 3LA, UKEmail: [email protected]

Tel: +44 (0)1865 280700 Fax: +44 (0)1865 270721

fjí wvúhwww.fmreview.org

fuu úfYaI l,dmh i|yd wruqo,a imhd ≥kafka my; kï i|yka ixúOdkhkah(

AUSTCARE

Concern

Brookings-Bern Project on

Internal Displacement

Christian Aid

Consortium of Humanitarian

Agencies, Sri Lanka

Department for International Development (UK)

UN Office for the Coordination of Humanitarian Affairs (OCHA)

World Vision Australia

World Vision Canada

World Vision USA

UNICEF

UNHCR Sri Lanka

Designed by Colophon Media.Printed by Lazergraphic (pvt) Ltd

Sri Lanka

ISSN 1460-9819

ixialdrljrekaf.ka

Cor

inne

Ow

en

b†˙mi ljrh( Y%S ,xldfõ uvl,mqj †ia;%slalfha jdih lrk <ufhl=f.a Ñ;%hla ^miqmi ljrh n,kak&

ysñlï lshdmEu iy w;ayeˉu FMR iÛrdfõ m< ù ;sfnk woyia Woyia tys l;=jreka fyda irKd.; wOHhk flakaøh fyda orK u; wjYHfhkau ms,sìUq fkdlrhs' fuu m%ldYkfha wvx.= ´kEu ,smshla f;dr;=rla mQr®j wjirhlska f;drj kej; Wmqgd ±laúh yelsh' tfia l< hq;af;a tajdfha uQ,dY% i|yka lrñkah' iÛrdfõ wvx.=j iy ksudj iïnkaOfhka Tn olajk woyia o f;dr;=re fuj,ula yeáhg iÛrdj jr®Okh l< hq;= wdldrh .ek Tn lrk fhdackd o wms w.h lruq'

bka†hdkq id.rh yryd 26 foieïnr® 2004

jeks †k .,d .sh iqkdñ /,a, ñka fmr

fkdjQ úrE m˙udKhlska udkjohdjd° m%;spdr

we;s lf<ah' iqkdñfha wjidk m%;sM,h

jYfhka 300"000 jeks weÛls<sfmd<d hk

m%udKhl ck;djla ñh f.dia we;e’hs weia;fïkaa;= fldg ;sfí' flfiafj;;a fï

.Kk jQl,s .; jQ jirj, ° rejkavdfõ

fldkaf.da m%cd;ka;%jd° ckrcfha iQvdkfha

ñh .sh ixLHdfjka fldgila mu◊' iqkdñh

f,dalfha m%n, wjOdkh ,ndf.k ñka fmr

fkdjQ úrE wkqlïmdjla yd iyfhda.hla

f.da,Sh jYfhka w;am;a lr .;af;ah' tfy;a f,dalfha ieÛjqKq ;ekaj, „j;ajk" jpkfhka

úia;r l< fkdyels ;rfï wjYH;dj,ska fmf<k" wj;eka jQ ck;djf.a m%Yak fuf;la

wduka;%Kh fldg ke;'

iÛrdfõ fuu úfYaI l,dmh m< lrkakg wm .;a ;SrKh ldrKd ;=kla úiska

fufyhjk ,oaols' tajd kï iykdOdr lghq;=j, w;s±jeka;Ndjh;a iqkdñh úiska iqkanqka fldg

±uQ rgj,a .egqï ksid wj;eka jQ ckhdf.a m%Yakj,g ta jkúg uqyqK foñka isàu;a

udkjohdjd° m%cdj iEuúgu mdfya w;S;fha mdvï bf.k fkdf.k tlajru l%shdjg neiSfï

lK.dgq∞hl h:dr®:h;a h' m<lsˉu i|yd wm fj; ,enqKq fuu woaù;sh ,sms tl;=j .ek

wms w;sYhskau i;=gq jkafkuq' iqkdñ wdm∞jg ,la jQ rdcHhka ;=, l%shd;aul jk foaYSh

rdcH fkdjk ixúOdk ork woyia Woyia fukau mYapd;a-iqkdñ iykfiajd iy m%;sldrl

fufyhqïj,g kdhl;ajh ≥ka Woúh w;˙ka lSmfofkl=f.a wdjr®ckdo tajd w;r ;sfí'

fï m%ldYkh h:dr®:hla njg m;a l< wmf.a wruqo,a ∞hl lKavdhugo fï wjia:dfõ°

w;sYhska ia;=;s jkafkuq' ta jdf.au ixialrK WmfoaYl;ajh iemhQ wm ys;j;a Bjd-f,dgd

fyâukago iïnkaëlrKh$uqøKh$fld<U fn∞yeˉu ndr.;a ihsuka ye˙iago wmf.a fkdjla

;=;sh ms˙kefï'

FMR iÛrdj fujr uqøKh fldg fn∞ y˙k ,oafoa Y%S ,xldfõ°h' fujr l,dmh bx.%SiS

NdIdfjka o Bg wu;rj bka≥kSishdkq nyddid" isxy," fou, hk NdId ;=fkka o m< fjhs'

m<uqfjks j;djg FMR iÛrdj lshjk Tng ñka b†˙hg bx.%Sis" wrdì" iamdCoaCo" m%xY

hk NdId y;frkau fkdlvjd m<jk l,dm ,nd.ekSfï leue;a;la we;sjkakg mqΩjk' FMR iÛrdj m%ldYhg m;a lrkafka Tlaia*r®â úYaj úoHd,fha irKd.; flakaøhhs' th rgj,a

165 lg fn∞y˙k w;r irKd.;ùu iy wNHka;˙lj wj;ekaùu hk úIhka iïnkaOfhka

m< flfrk m%ldYk w;=frka f,dalfha mdGlhka jeäu ixLHdjla lshjk iÛrdjo jkafkah'

FMR iÛrdfõ ó<Û l,dmfha f;audj kï fldg we;af;a iQvdkfha idu wfmaCIdj jYfhks'

th Tlaf;danr® udifha° fn∞ yefrk w;r Bg tlai;a cd;Skaf.a udkjohdjd° lghq;= ms,sn|

iïnkaëlrK ldr®hd,h (OCHA) g wkqnoaO wNHka;˙l wj;eka wxYfha Woõ we;=j ilia lrk ,o w;sfr®lhla o we;=,;ah' tu w;sfr®lfhka i,ld nef,kafka wNHka;˙lj

wj;ekajQ ckhd (IDP) wdrCId lrkakg;a Tjqkg Wmldr lrkakg;a cd;Hka;r m%Pdj i;= yelshdjhs'

FMR iÛrdfõ fuu úfYaI l,dmh iqkdñhg ì,sjQjka fjkqfjka lem flfrkq we;' tfukau

th hym;a wkd.;hla ms,sn| n,dfmdfrd;a;=o o,ajd .kq we;' iÛrdfõ m< jk ,sms Tfí

jev lghq;=j,g w∞< jkq we;e’hs m%fhdackj;a jkq we;e’hs wms n,dfmdfrd;a;= jkafkuq' ta jdf.au, wdm∞j,g f.d≥re ù wj;ekajk ckhdg jvd idOkSh f,i m%;spdr olajkakg Tfí ksr®foaY udkjohdjd° m%cdjg Woõ jkq we;'

ishΩu ,sms iïmQr®Kfhkau NdId y;frkau www.fmreview.org.tsunami.htm hk fjí wvúh

Tiafia ,nd .; yelsh' jeä≥r f;dr;=re i|yd;a wmf.a ;eme,a kduf,aLkhg we;=,;ajkq

ms◊i;a lreKdlr wm yd iïnkaOjkak ^jï miska ;sfnk úia;r n,kak&'

iqnme;=ï iu.

ue˙hka flda,afv% iy áï fud˙ia

Page 3: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

iqkdñfhka bf.k .ekSu

iqkdñ m%;spdrfha foaYmd,khBjd-f,dgd fyâuka......................................................................4

tlai;a cd;Skaf.a ixúOdkh iqkdñ m%;spdrh ;lafiare lrhsue˙hka flda,afv% iy áï fud˙ia..............................................6

iajNdúl wdm∞ iy wNHka;˙lj wj;ekajQjkaf.a whs;sjdislïfjd,agr® l,ska..........................................................................10

iqkdñh i|yd oelajqKq uyck fi!LH m%;spdrhuekqfj,a lr®n,af,da iy n%hka yS,a.........................................12

uyd bvï fld,a,hiafldÜ f,lS.............................................................................15

iqkdñh ksid fjk;a wr®nqo i|yd fjkalrk ,o wruqo,a j,g n,mEula we;sjQfhao@ fgdaì ,ekair®............................................................................17

DFID ixúOdkh iqkdñ m%;spdr iudf,dapkh lrhsfâúâ fydfrdìka......................................................................18

bka≥kSishdj

iqkdñfhka miq wfÉ m%dka;fha wNHka;˙lj wj;ekajQjka fj; msúiSu laf,daähd yâiafm;a..................................................................19

ne/lal ;=,g iSud jQ wfÉ m%dka;fha wNHka;˙lj wj;ekajQfjda¨lauka wf.a..............................................................................22

m%ckk fi!LH wdrCIKh ;=, wju m%ñ;Ska iy;sl lsˉuiekav%d l%jqia..............................................................................24

bka≥kSishdfõ udkjohdjd° iïnkaëlrKh( rdcH fkdjk ixúOdkhl u;h

ldiagka fjda,aia.........................................................................26

wfÉ m%dka;fha mYapd;a-iqkdñ wdrCIK úêúOdkFMR l;=jre...........................................................................28

n,rys; f.d≥reo n,jka; †ú .,jd.;a [email protected]ú,aâ fid,ajeka.a..............................................................29

Á ,xldj

ckjdr®.sl .egqu" Á ,xldfõ rdcHh iy iqkdñh chfoaj Whkaf.dv......................................................................30

mYapd;a iqkdñ ufkda iud„h l%shdldrlï j, wdjr®ckhwdkkao .,mam;a;s.......................................................................32

iqkdñfhka miq Á ,xldfõ „jfkdamdhhkaihsuka yersia................................................................................34

ihuilska miq( ìh.ekaùïj,g uqyqKfoñka,skavka fc*,aia............................................................................36

NdKav m%jdyKfha° uqyqK ≥ka wNsfhda.iaàõ ue;sõia................................................................................38

mYapd;a - iqkdñ l,ne.Eksfha° mE.=Kq mqxÑ udΩwhs˙ka f*%air®...............................................................................39

;dhs,ka;h

nqreufha ixl%u◊l Y%ñlhka fj; udkjohdjd° m%;spdrhmshd Tnfrdahs....................................................................................40

bka†hdj

bka†hdkq idlÉPd uKavmhla iqkdñ m%;spdr iudf,dapkh lrhsfmda,d nekr®cs iy inHiÑ ndiq fr® fp!O˙.............................42

;ï,akdvqfõ wdm∞YS,s ck lKavdhï fjkqfjka y~lauelaia udáka..............................................................................44

m%;spdrj, ldr®hidOkSSh;ajh( wdm∞jg m;aa jQ ck;djf.a woyia wksiahd f;dauia iy úu,d rdu,sx.ï......................................46

ud,†jhsk

wysñ jQ wysxil;ajh( ud,†jhskg .eÆ iqkdñhfyhsä n%jqka..............................................................................48

wm%sldj

iqkdñh ms,sn| wm%sldkq mr®hdf,dalhlanyfï fgdï kahkavq.d.............................................................50

fidaud,shdfõ wdm∞YS,s ck fldgiaOCHA fidaud,s ldr®hd,h........................................................51

Page 4: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

iqkdñ m%;spdrfha foaYmd,khBjd-f,dgd fyâuka

FMR iqkdñ4

004 wjqreoafoa foieïnr® 26 ∞ .eÆ wdishdkq iqkdñh uqΩuy;a bka°h id.r l,dmfha fjr<nv „j;ajq

m%cdjkaf.a „ú; yd foafmd, úkdY lr ±uqfõh' ˙Iagr® udmlfha 9'0la f,i igyka jq N=ñlïmdfjka ñks;a;= lSmhla we;=,; bka≥kSishdfõ msysá W;=re iqud;%d ≥mf;a ngysr fjr< m<uqfjks m%ydrhg f.d≥re úh' m<uq ±jeka; iqkdñ m%ydrh t,a, jqfha ¥mf;a nkavd wfõ isg ñhq,fnda wfõ olajd uyd úkdYhla we;s lrñks' uqyq≥ m;=f,a we;s jq fhdaO isria le<öula úiska we;s l< fï iqkdñh ngysr ;dhs,ka;fha" nqreufha" u,dishdfõ" Y%S ,xldfõ" kef.kysr bka†hdfõ m%foaYj,g oreKq m%ydr t,a, lrñka wm%sldfõ fjr<g <ÛdjQfha ‚ú;j,g yd foafmd<j,g ;on, ydks muqKqjñks' fï fhdaO iajdNdúl wdm∞fjka miqj fy<sorõ jqfha wdm∞jg ,lajq rgj,a 12l ‚j;a jq 290"000l ;rï ck;djla ñh f.dia fyda w;=reoyka ù fyda we;s nj;a ñ,shkhlg wêl ckldhla wjj;eka ù isák nj;ah' fï iajdNdúl wdm∞j ms<sn| m%jD;a;sh ±k.;a ú.iu mqrjeisfhda" jHdmd˙l wdh;k" rdcH fkdjk ixúOdk iy wdKavq udkjohdjd° iykdOdr o iïm;a Wmldr o ñka fmr fkdjq úrE widudkH m%udKhlska hq;=j fm< .iajkakg mgka .;af;ah' ixlSr®K udkjohdjd† y†is wjia:d mek ke.=Kqúg iykdOdr iy Wmldr ,nd °fï m%ùK cd;Hka;r hdka;%Khg mK fokq ,enq w;r th wdm∞jg m;a jq m%foaY ;=, l%shd;aul jkakg;a iïnkaêlrKKh lrkakg;a mgka .ks;s' we;sjq úkdYh fudk;rï n,j;ao lshkjdkï uQ,sl udkjohdjd° iykdOdr w∞, ia:dkkj,g m%jdyKh lsˉu mjd n,j;a wNsfhda.hla úh' wdm∞jg m;ajq ck;dj fldgq ú ysr ù isá ;ekaj,g ,.dùfï wNsfhda.h ch .kakg foaYSh yd úfoaYSh yuq∞j, iyfhda.h wjYH úK' y†is wjia:d iykdOdr ,nd°fï l%shdj,sh uqyqK ≥ka wfkla m%Odk wNsfhda.h jQfha w;súYd, uÜgñka wj;eka ù isák ckhdh' wfõ m%dka;fha fï ;;a;ajh b;d oreKq úh' f.dvke.s,sj,g" i;aldrl mjq,a fj;g" l=vdrï yd fjk;a ;djld,sl ,e.=ïfmd,j,a fj;g „ú;h .,jd.;a Woúh .d,a ù isáhy'

„ú;h .,jd.;a Woúhf.a ;;a;ajh iy Tjqka isák ;eka is;shï.; lsˉu f,fyis myiq ldrKhla fkdùh' iqkdñfhka we;sjq n,mEfï iajNdjh iy tys ;ru uek.ekSu i|yd ta ta rgj, wdKavq cd;Hka;r ∞hlfhda iy udkjohdjd° wdh;k buy;a fjfyila ±refjdah' fujka oreKq jHjikhlska miq úkdY jq f.af∞r m%udKh" mY= iïm;a m%udKh" cSjfkdamdhka m%udKh" bv lvï foafmd, m%udKh" bvï Tmamq iy fjk;a jeo.;a ,shlshú,s m%udKh, uyck há;, myiqlïj, m%udKh uek.ekSu ;lafiare lsˉu lsisfia;a myiq ldr®hhla kï fkdùh' is≥

jq ydksh ;lafiare lsˉug;a ñkqï.; lsˉug;a is;shï.; lsˉug;a úfYaI ±kqu úYd, jYfhka fhd∞ .eKqkq w;r thska ta ta wdKavq iy ∞hl wdh;k wdrïN l< mqkre;a:dmk iy m%;sixjr®Ok lghq;= ie,iqï lsˉu ms◊i wjYH udr®f.damfoaYl;ajh imhd fokq ,eîh'

ixlSr®K udkjohdjd° yosis ;;a;ajhka .ek ke.=Kq úg tys olakg ,efnk iïnkaëlrKhg yd m%ùK;ajhg w∞, jdoúIhkag Tífnka mj;sk iqúfYaI ldrKd .ek kej; wjOdkh fhduqlsˉu jeo.;ah' we;af;akau wdm∞jg ,lajQ m%foaYj,g iykdOdr ,nd°u iy tu m%foaY m%;sixjr®Okh lsˉu kï l%shd∞ufha iajdNdjh, †idj iy fõ.h jeks ldrKd wdm∞j,g ,lajQ m%foaYj, m%dfoaYSh yd cd;sl uÜgñka l%shd;aul jk foaYmd,kh iu. w;Hka;fhkau ne° mj;sk tajdh' ñka fmr fkdjQ úrE fuu ±jeka; wdm∞j tlsfklg fjkia rgj,a f∞<ilg fl<skau n,mEfõh' tu rgj,aj, ;sfnk foAYmd,k, wdr®:sl iudc .;slhka tlsfklg fjkiah. tfy;a wdOqksl fõjd jD;a;suh fõjd foaYSh fõjd cd;Hka;r fõjd TskEu udkjohdjd° m%h;akhlg ta ta rgj, n,mj;ajk n,.;= ffoksl foaYmd,k ´kEtmdlïj,g hgm;ajkakg isoaO jkafkah. ta flfiafj;;a iqkdñ wdm∞jg ,lajQ m%foaYj,g †h;ajk udkjohdjd° iykdOdr iy m%;sixjr®Ok lghq;=j,g n,mdk iqúfYaI foaYmd,k .;slhka yd rgdjka rÛk N+ñldj wOHhkh lsˉug fï jkf;la ord we;af;a u| W;aidyhla mu◊.

iaNdúl wdm∞j iy ixlSr®K udkj∞hdjd° y†is wjia:dj w;r isrù isá fndfyda „ú; .,jd.;a;jqkg isoaO jQfha iSñ; ndOl fndfyda .Kkdjlg uqyqK fokakgh' 1999 jr®Ifha isgu wfÉ m%dka;h ;=, fn≥ïjd° ler,slrejkag tfrysj ±ä ur®ok jHdmdrhla f.k .sh fyhska m%dka;h mqrd úysreKq .egqï iy m%pKavl%shd fya;=fldgf.k ta jkúg 300,000g jvd ckldhla wj;eka ù isáhy' b†ka iqkdñfhka †ú .,jd.;a;jqka wNHka;˙lj wj;ekajQ hk wkkH;djh foaYmd,k jYfhka ixfõ° fukau úfrdaOhgo md;% úh' wNHka;˙lj wj;ekajQ hk mofha ksr®jpkh yeáhg ie,flkafka iajdNdúl wdm∞jka fya;=fldgf.k iajlSh f.j,a f∞rj,a w;yer oud hkakg is≥jQ ckhd hkak jqjo bka≥kSishdkq wdKavqfõ iy udkjohdjd° ixúOdkj, ks,Odˉka iuyr wjia:dj,° Tjqka y≥kajk ,oafoa §bkakg ysákakg ;ekla ke;s wh¶ f,ih' moj, ;sfnk tjeks fjkialï ksid wdm∞jg ,lajQ ckfldgia i;= whs;sjdislï y∫kd.ekSfï°;a tlS ckfldgia wdrCId lsˉu iy Tjqkg Wojq Wmldr lsˉu iy;sl lsˉfï°;a nrm;, Wml,amkj,g uqyqK fokakg is≥jkafkah' tajdf.au wNHka;˙lj wj;ekajQjka iïnkaOfhka wkqu; fldg we;s tlai;a cd;Skaf.a

udr®f.damfoaY m%;sm;a;s l%shdjg kexùfuys,d cd;sl yd m%dfoaYSh wdKavq bgq lrk N+ñldj yd Tjqkaf.a hq;=lï iïnkaOfhka oreKq Wml,amkj,g uqyqK fokakg is≥jkafkah'

wi,ajeis nqreufhka ixl%uKh ù isák ±jeka; Y%u yuq∞j irKd.;hska njg m;a jQ úg Tjqkag o~qjï lsˉfï wdl,amfhka ;dhs wdKavqj l%shd l< wkaouo fuys,d i|yka l< hq;=h' ol=Kq ;dhs,ka;fha kej;S isá, iqkdñhg yiqj †ú.,jd.;a, nqreu cd;slhkag tfrysj ;dhs n,Orhkq;a ;dhs mqrjeishkq;a ks, jYfhka widOdrK ie,ls,sj,g Ndckh l< wkaou ±lafjk idCIs ´kE;rï b†˙m;a l, yelsh' mYapd;a iqkdñ iyk fiajd fn∞yeˉu;a tajd iïnkaëlrKh lsˉu;a hk ldr®hhkaj,° iajYla;sh flfrys úYajdih ;eìh hq;=h hk ;dhs wdKavqfõ wdl,amh w.ue;s ;laiska Iskj;%g;a ;dhsjreka ;dhslug wdofrhs ^;dhs rla ;dhs& kï Tyqf.a foaYmd,k mCIhj;a 2005 fmnrjd˙ 6 ∞ meje;ajQ ue;sjrKfha m%pdrl jHdmdrhg;a .e,mqkd úh yelsh' tfy;a ta m%pdrl jHdmdrh fya;=fldgf.k iajlSh ñ,sg˙ wdKavqfjka mjd lsis≥ ms<sirKla fkd,en isá wdm∞jg m;a nqreu cd;slhskag úl,am iykdOdrhla ,nd.ekSu mjd wiSre úh' ;dhs wdKavqfõ ks,Orfhda ls%hd;aul l< jevigykaj,ska nqreu cd;slhka wE;alr ;enqjd muKla fkdj iqkdñfhka miqj §kS;s úfrdaê ixl%u◊lhd¶ hk f,an,h hgf;a m%dfoaYSh fmd,sis úiska Tjqka w;awvx.=jg .kq ,en nqreuhg kej; msg;afldg hjkakg;a mgka .;ay'

wdkavqfõ ks,Odˉka cd;Hka;r udkjohdjd° y†is iykdOdr fn∞°ï iïnka°lrKh lsˉu m%;sfCIam l< wjia:d bka°hdfjkq;a jdr®;d úh' iqkdñ wdm∞jg ,lajQ m%foaYj, isá l=,ySk hehs ie,flk o,s;a ckhdg m%dka;Sh ks,Odˉka iy iuyr ms˙ia w˙hd≥ l< wjia:d tug ;sìK' l=, l%uh u; iudc Oqqrdj,sh;a wdêm;Hh;a w;r W.=f,a meg,S isá" iqkdñ wdm∞fjka „ú; .,jd.;a o,s;a ck fldgiaj,g jdr®;djQ wkaoug Wiia l=,hg wh;a hehs ie,flk, tfy;a wNHka;˙lj wj;ekajQ fjr<nv „j;ajk wfkl=;a m%cdjkaf.ka ;djld,sl ksjdi yd l|jqre i|yd wjia:dj ,enqfka iaj,am jYfhks' irK fidhd meñ◊ wjfYaI o,s;a ckhd t,jd .kakd ,o nj;a jdr®;d úh' tajdf.au wj;ekajQ o,s;a ckhdg wdKavqfõ ks,Odˉka" rdcH fkdjk ixúOdkj, ldr®h uKav, iy fjk;a isú,a iudc ixúOdk úiska yosis iykdOdr fn∞°u fjk;a wNHka;˙lj wj;ekajQ ckfldgia j,lajd ¨ wkaou;a jdr®;d úh'

iqkdñ y†is iykdOdr m%;spdrhg ndOd meñKjQ ;j;a wiSre lvq,a,la yeáhg oreKq f,i wdm∞jg m;ajQ iuyr m%foaYj, n,meje;ajQ yuq∞uh Wmdhsl lreKq ±laúh yelsh' tu m%foaY w;˙ka

Page 5: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

bka≥kSishdfõ wfÉ m%dka;h, Á ,xldfõ W;=re kef.kysr m,d;a, bka†hdfõ ksfldandr® ¥m;a ±laúh yelsh' 2003 uehs udifha isg wfÉ m%dka;h mqrd y†is kS;sh m%ldYhg m;alr ;snQ w;r finΩka 40"000 la tys jdä ,df.k isáhdy' uE;ld,fhaos †h;a fldg ;snQ ler<s ur®ok l%shdkaú;j, w;HjYH fldgila yeáhg l|jqre kej; kej; msysgqùu" iqkdñ wdm∞fjka miq iykdOdr fn°fï° bka≥kSishdkq yuq∞j bgq l< jev fldgi" újdohg ;=vq oS ;sfnk ne/lal ;=<g .d,a lr ;snq wNHka;˙lj wj;ekajQ ckfldgia iïnkaëlrKh lsˉu" jeks ldrKdj,° udkjohdjd° wdOdr iemhSfï m%;sm;a;s iuÛ nrm;, w;rue† iud∞khlg meñfKkakg tu ixúOdkj,g is≥úh' Á ,xldfõ §uq∞ fkd.;a m%foaYj,"¶ tkï t,aààB ixúOdkfha md,kh hgf;a mej;s" iqkdñ wdm∞fjka ydkshg m;a fjr<nv m%foaYj,g wdOdr heùu iïnkaOfhkao ta yd iudk .egΩ we;s úh' tu m%foaYj, iyk lghq;= b;d fyñysg isoaOjQfha fld<U msysá wdKavqj iajlSh uOH.; wêldˉ n,h blaujd hk ´kEu hdka;%Khlg ;†kau úreoaOjQ ksidh' fidaud,shdj ;=, uOHu wdKavqjla fkdmej;Suo iykdOdr fn°fï° m%Yak we;s lf<ah' bka†hdfõ WmdhSl kdúl l|jqre msysgd ;sfnk ksfldandr® ¥m;aj, iqkdñ iykfiajd yuq∞ kdhlFjh hgf;a is≥jQ njg jdr®;d jQ w;r Tjqka wd†jdiS

m%cdjka iy isú,a m,d;amd,k m˙md,k hka;%ho fkd;ld w;a;fkdu;slj l%shd l< nj;a jdr®;d úh'

wk;=rej iqkdñ iyk iy m%;sixjr®Ok lghq;=j, ksr;j isá udkjohjdjd° ldr®huKav, ;uka ,o m%;spdr we.ehqï lrkakg mgka.;ay' wdm∞jg m;a tla m%foaYhla ;=, muKla fkdj m%foaY fol ;=klu fiajfha fh≥Kq iuyr tackais úúO foaYmd,k w;a±lSïj,g uqyqKfoñka ;uka ,o úúO m%;spdr ;=,kd;aul mr®hdf,dalj, ;nd we.ehqï lrkq we;e’hs n,dfmdfrd;a;= jkq ,efí' iqkdñhg fmrd;=j isgu Á ,xldj ;=, †.=ld,hla ;siafia l%shd;aul fjñka isá UNHCR iy fjk;a tlai;a cd;Skaf.a ixúOdk iykdOdr m%h;akhka iïnkaOfhka wfÉ m%dka;hg jvd yd;amiskau fjkia jQ hym;a ;;a;jhlg Á ,xldfõ° uqyqK≥ka neõ jdr®;d l,y'

wdm∞j ksid wNHka;rslj wj;eka jQ ckfldgiaj, whs;sjdislï /l.ekSu iïnkaOfhka mej;s ≥r®j,;djka tlS ckfldgia tlafrdlaù isá m%foaYj, m˙md,k yd foaYmd,k n,Odˉkaf.a wjOdkhg ±ä f,i fhduq lrjk ,oafoah' fuf,i úfYaI l,dmhla m< lrk FMR iÛrdfõ l;=jre iqkdñfhka miq tu m%foaYj, kej; m†xÑjk ckhd fjkqfjka hï hï lreKq iïnkaOfhka ,nd †h hq;= wdrCIK mshjr .ek

wmf.a wjOdkh fhduq fldg ;sfí' tajd w;r iykdOdr myiqfjka ,ne.ekSu" n,y;aldrfhka fjk;a ;ekaj, m†xÑ lrùu" ,sx.sl;ajh iy ia;%SmqreI iudcNdjh mokï lr.;a m%pKavl%shd" iafõÉPdfjkau wdrCIs; m%foaY lrd kej; meñ”u" ke;sjQ ,smsf,aLk yd foafmd, kej; ,nd°u" hkd† ldrKd ta w;r fjhs' fï wdrCIK jev ms,sfj, uq,a wjêh ;=,u ls%hdjg ;eìh hq;=h' ukaoh;a ld,h .;ùu;a iu.u wdr®:sl" iudc yd ixialD;sl whs;sho m˙ydkshg m;ajk neúks' ckudOHh fjk;a ldrKd .ek wjOdkh fhduq l<;a .egqï mj;sk m%foaY ;=, iqkdñfhka wdm∞jg m;ajQ uy ckfldgila fjfikakdy' rdcH wdrCIdfõ yd ffoksl foaYmd,kfha .;sl;ajh .ek l%udkql+, ;=,kd;aul ú.%yhla lsˉu i|yd ld,h t,eU we;af;ah' tu .;sl;ajh y†isfha my,jQ ;;a;ajhka wNHka;˙lj wj;ekajQ ckhdg wdrCIdj ,nd°fuys,d Tjqkg Woõ lsˉfuys,d fl;rï n,mdkafkao hkak ú.%y lsˉu i|yd ld,h t,eU we;af;ah'

Bjd-f,dgd fyâuka Tlaia*â úYaj úoHd,fha irKd.; wOHhk flakaøfha fcHIaG mr®fhaIlfhls' wE ol=Kq wdishdfõ .egqï .;slhka" m%pKav;ajh iy wNHka;˙lj wj;eka ùu ms<sn| ldrKd .ek úfYaI wOHhkhl ksr; j isà' úoaHq;a ;emE,( [email protected]

bka≥kSishdfõ nkavd wfÉ m%foaYfha fjr<nv mysá ksjdij, iqkanqka

Mik

e D

ubos

e/U

MN

S/A

CT

Inte

rnat

iona

l

iqkdñ m%;spdrfha foaYmd,khFMR iqkdñ 5

Page 6: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

tlai;a cd;Skaf.a ixúOdkh iqkdñ m%;spdrh ;lafiare lrhs ue˙hka flda,afv% yd áï fud˙ia tlai;a cd;Skaf.a wdr®:sl yd iudc ljqkais,h fj; b†˙m;a lr we;s fï jdr®;dj udkjohdjd° m%;spdrj,ska bf.k .kakd ,o mdvï fmkajd fohs' wdm∞jg m%;spdr ±laùu iy h<s f.dvke;Su i|yd cd;sl Wreuhl yd kdhl;ajhl wjYH;dj" jvd;a fyd| iïnkaëlrKh" iïm;a úksúoNdjfhka hq;=j fhd∞ .ekSu" isú,a iudcfha iïnkaOh iy wj∞kï wvq lsˉu ms<sn| jeä ie,ls,a, hk lreKq ksr®foaYhka uÛska wjOdrKh flfr®'

FMR iqkdñ6

kdñhg f.d≥rejq rgj,a 12fya o<

jYfhka 2"40"000la ck;dj ñh

f.dia 50"000lg wêl ms˙ila

w;=reoykaj fyda urKhg m;aj fyda we;s

w;r oi ,laIhlg wêl ms˙ila

wj;ekaj we;' jeä jYfhkau mSvdjg

,la jQfha ≥mam;a fjr<nv m%cdjh'

iqkdñh n,mE fndfyda m%foaYj, ñh .sh

ldka;djkaf.a ixLHd ms˙ñkaf.a ixLHdj

fuka ;=ka .=Khls' úm;gm;a jQjkaf.ka

;=fkka tllau ksfhdackh jkafka <uqkaf.ks'

bka≥kSishdj" Á ,xldj yd fidaud,shdj

hk rgj,g iqkdñ m%ydrh t,a, jQfha

ixlSr®K yd †.=ld,sk hqoaOhl miqìu

u; jk w;r ta ksidu udkqIsl wdOdr

ixúOdkh lsˉu yd fn∞ yeˉu ms<sn|j

nrm;, wjq,ao we;s úh'

iqkdñh n,mE rgj,ska lreKq

wdhdpkdj,g m%;spdr jYfhka tlai;a

cd;Skaf.a wdm∞ ;lafiare yd

iïnkaëlrK lKavdhï rgj,a 18la

ksfhdackh lrñka iqkdñhg ,lajQ rgj,a

5lg jydu hjkq ,eìK' tlai;a

cd;Skaf.a ksfhda‚;dh;k 16la"

wka;r®cd;sl r;= l=rei $ r;= w~ i|

ix.ï iïfï,kfha m%;spdr lKavdhï"

160lg wêl wka;r®cd;sl rdcH fkdjk

ixúOdk iy .Kkh l< fkdyels ;rï

mqoa.,sl iud.ï yd foaYSh isú,a iudc

lKavdhï wOdr wjYH njg weia;fïka;=

l< ñ,shk 5lg wêl ck;djlg

laI◊l wdOdr" c,h yd ffjoH fiajd

imhd ≥kay' iyk fiajd lghq;= i|yd

rgj,a 35l yuq∞ ish iydh ≥kafka"

NdKav yd fiajd wdOdr iemehSu fjkqfjka

yd yuq∞ iïm;a m%fhdackhg .ekSu

iïnkaëlrKh i|yd tlai;a cd;Skaf.a

taldnoaO NdKav yd fiajd uOHia:dkh Á

,xldfõ yd bka≥kSishdfõ iïnka°lrK

uOHia:dk msysgq úh'

ksis fõ,djg ±lajqKq fï m%;spdr

fya;=fldg f.k frda. yd jix.;

;;a;jhka W∞fkdjq w;r ñ,shk foll

muK ck;djlg wdydr wdOdr yd y†is

ffjoHOdr ,eì◊' jHikfhka 6 uila

blaujk úg y†is wjYH;d bgq lr

;sìK' fndfyda l|jqrej, ikSmdrlaIl

myiqlï wka;r®cd;slj ms<s.;a wju

m%ñ;Skag o my< uÜgul mj;sk yuq∞

iqkdñfhka úm;g m;a yeu fokdgu

mdfya wjYH yd m%udKj;a ;rï ,efí' Á

,xldfõ ;djld,sl ksjdi 30"000la muK

b† lr we;s w;r bka≥kSishdfõ N+

p,kj,g Tfrd;a;= fok ksjdi 11"000la

b† fjñka mj;s' flfiajqjo h<s

f.dvke.Sfï ls%hdj,sh b†˙hg hñka

;sìh° jqj o ie,elsh hq;= udkjohdjd°

wjYH;djka - úfYaIfhka ldka;djka"

<uhska" iqΩ cd;ska yd ixl%u◊l

fiajlhka yd wj;ekajQjka w;r - ;j

udi lsysmhla hk ;=re mj;skq we;'

W∞yrKhla f,i" Á ,xldfõ mjq,a

9000lg jeä m%udKhla ;ju jdih

lrkafka l+vdrïj,h'

fidaud,shdj yereKq úg jHikh n,mEfõ

Yla;su;a cd;sl wdKaavq" fyd¢ka ixjr®Okh

jQ cd;sl wdh;k yd l%shd;aul kS;s

moaO;Ska we;s rgj,h' iyk lghq;=

idr®:l;ajhg fï ;;a;ajh fnfyúka

∞hl úh' uOHu wdKavqfõ wud;HdxYj,"

ikakoaO yuq∞j, - ;ju;a fyd¢ka

ls%hd;aulj mj;sk ;ekaj, - m,d;amd,k

wdh;kj, lemùfuka hq;= ∞hl;ajh

fndfyda m%foaYj, udkjohdjd° fufyhqï

i|yd jdis∞hl úh' wka;r®cd;sl yd

foaYSh iykfiajd ls%hdldˉka yd wdKavq

w;r iïnkaO;dj iykdOdr fn∞ yeˉu

i|yd myiqjla jQ w;r udkjohdjd° yd

uQ,sl h<s f.dvke.Sï lghq;= rdcH

wdh;kj,g Ndr°fï lghq;= o ir,

lf<ah'

iïnkaëlrKh

iqkdñh;a iuÛ tlai;a cd;Skaf.a ixúOdkh ljr ∞ fyda uqyqK ≥ka úYd,u wNsfhda.hg uqyqK ≥kafkah' isoaêfha ld, kshuh yd m˙udKh úiska u. i,ikq ,enqfõ by< uÜgfï rdcH" mqoa.,sl yd wdKavqj, iydh o iyk l%shdldrlï yd ls%hdldˉkao m%udKd;aulj jeä lsˉugh' W;=rd hk iyfhda.h wka;r®cd;sl m%cdfõ ;Hd.YS,s;ajhg iy;slhla úh' tfy;a ta iuÛu udkjohdjd° l%shdldˉka fj; weia fhduq ù ;snqfKa Tjqka flfia ls%hdlrkq weoao hkak .ek fukau Tjqka úhoï lrk wruqo,a .ek flfia .sKqï ;nkq weoao hkak .ek n,dfmdfrd;a;= o meye†<s f,i by< .sh fyhsks'

fmd≥fõ iïnkaëlrKh uekúka is≥ ú◊' ldr®h uKav," WmlrK" m%jdyk yd fjk;a iydh ,nd .ekSug mqoa.,sl wxYh iuÛ iy wdOdr imhkakka iuÛ mej;s mQr®j iqkdñ úêúOdk ksis fõ,djg m%;spdr ±laùu i|yd fnfyúka bjy,a úh' flfiajqjo iïnkaëlrKfhys hï wvq mdvq ;sìK' iuyr ck;djg iykdOdr fukau ;ukg wjYH iydhhka

,nd °ug fyd¢ka yelshdj we;s iyk fiajlhka jqjukdjg;a jeäfhka ,eî ;sìK' ,enqKq wdOdr yeuúgu wjYH;dj,g .e,efmk f,iu jQfha ke;' udkjohdjd° wdOdr imhkakkaf.a ;onoh we;eï úg jer† ikaksfõokhg" iykdOdr mudjg fukau ldr®hh foms˙ila úiska lrkq ,eîugo fya;= úh'

m˙md,k wjYH;d ,sys,a lssˉug wdKavq ±lajQ leue;a; uQ,sl iykdOdr yd wdOdr lKavdhï blau◊ka meñ”ug wdOdr úh' flfiajqjo miqj fndfyda wjia:dj, rgj,g we;=Ωùfï l%shdj,Ska ixlSr®K úh' fï ksid iykdOdr fufyhqï i|yd wdOdr jk ^m˙>Kl" úoHq;a ikaksfõok WmlrK yd jdyk wd°& whs;uhka fhd∞ .ekSfï m%udohla we;s úh' iuyr wdKavq pkaøsld ;dlaIK Ndú;hg ;yxÑ mekeúh' fï m˙md,kuh wjysr;d ksid fnfyúka wjYH wdOdr fn∞yeˉu yd iyk lghq;= fufyheùu ukao.dó úh'

wr®nqofha yq≥ úYd,;ajh ksid fukau mqyqKq m<mqre≥ ldr®h uKav, jyd ia:dk.; fldg mj;ajd f.k hdug udkjohdjd° m%cdj wiu;a ùu o fya;= fldg f.k jdiia:dk" c,h yd ikSmdrlaIdj iemehSfï wvq¨yqvq we;s úh' tlai;a cd;Skaf.a ldr®huKav, ks,Odˉka úYd, ixLHdjla meñfKoa† isú,a-yuq∞ iïnka°lrKh" ikaksfõokh yd f;dr;=re l<uKdlrKh hk wxYj, úfYaI ±kqula we;s ldr®h uKav, fhoùfï m%udohka we;s ùuo m%;spdr mSvdjg m;a l< lreKqh' udkjohdjd° lghq;= iïnkaëlrK ldr®hd,fhka yd udkjohdjd° f;dr;=re uOHia:dkj,ska isú,añ,sg˙ iïnkaëlrK ks,Odˉka idudkH m˙md,k ls%hd∞uh Tiafiau hejqKq fyhska ta i|yd l,a .; úh' fï wkqj ≥rl;k ikaksfõok moaê;Ska fhd∞ .ekSu ≥Ialr jQ w;r ms<s.;a m%ñ;Ska fkdue;s ùfï fya;=j ksid o;a; /ia lsˉu" úYaf,aIKh yd fn∞yeˉu mSvdjg m;a úh' wkd.; wr®nqoj,g iQ∞kï ùfï ° NdjH udkjohdjd° m%;spdr yelshdj jeä lsˉu i|yd lghq;= l< hq;=h' ta i|yd jD;a;Sh ldr®h uKav,h yd m˙md,kh Yla;su;a lsˉu yd mqΩ,a lsˉuo foaYshj we;s úfYaI{ ±kqu yd rdcH fkdjk ixúOdkj, Yla;sh Wmfhda.S lr .; yels in|;d i|yd iydh ±laùuo wjYH fõ' mj;sk m%dfoaYSh yd l,dmSh myiqlï u; wdrïNl m%;spdr †h;a l< yels iïmQr®K n,h iys; ia:djr f.da,Sh m%;spdr hdka;%Khla tlai;a cd;Ska hgf;a we;s lsˉfuka iykdOdr yd wdOdr lKavdhï wm%udoj msg;a lr heùfï yelshdj we;s fõ'

wjYH;d iy .=jka hdkd" keõ" jdyk"

ñksia n,h yd wfkl=;a yuq∞ foam< fhd∞

.ekSu;a w;r jvd fyd| .e,emSula i|yd

Page 7: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

FMR iqkdñ 7

by< uÜgfï isú,a-ñ,sg˙ iïnkaO;djla

wjYH fõ' laI◊l yd ksr®f,daNS yuq∞

m%;spdr" <Ûdùug wmyiq fndfyda

ck;djka fj; hdug yelshdj ,nd ≥ka

kuq;a iuyr wjia:dj, yuq∞ yd isú,a

l%shdld˙lhka hk fomdr®Yjfha lghq;=o

tlg mg,eú◊' iykdOdr nvq NdKav tajd

w;HjYHu ia:dk fj; fhda.H ms<sfj,g

yd ksis m%udKfhka yeu úgu fn°

fkd.sh w;r iykdOdr ,nd fok ;j;a

wxYhkao jr®Okh úh' fï wr®nqo

weúiaiqfka yuq∞ wK°ï jHqyh ms<sn|

m%udKj;a jegySula fkdùu;a yuq∞ wxY

yd udkjohdjd° m%cdj w;r f;dr;=re

fn∞y∞ .ekSfï ≥r®j,;dka ksidh' iqkdñh

mQr®jdor®Yhla we;s l< w;r wkd.;

udkjohdjd° fufyhqïj, ° yuq∞j

ie,lsh hq;= fufyjrla bgq lrkq ,eîug

fnfyúka bvlv ;sfí' ta ksidu yuq∞j

yd udkjohdjd° yjq,alrejka w;r jvd

fyd| ikaksfõok udr®. yd iïnkaëlrK

jev ms<sfj, we;s lr .ekSu w;sYhska

jeo.;ah'

fndfyda wjia:dj, tlai;a cd;Skaf.a fkajdisl udkjohdjd° iïnkaëlrK ks,Od˙hdg kdhl;ajh iemehSug wjYH ldr®huKav, iïm;a .sÛ úh' wdrïNfha isgu h<s f.dvke.Sfï lghq;= mgka .ekSfï yelshdjla fukau jeo.;a iïnkaëlrk lghq;= iïmdokh lsˉfï yelshdjla fjkqfjka wdOdrl

ldr®huKav,hla jydu Tjq fj; ,nd°u

jeo.;ah'

jHikfhka f.dv tafï lghq;=

iïnkaëlrKh l< hq;af;a ljqrekao

hkak meye†<s lr .ekSug cd;Hka;r

m%cdjg wjYHh' jHikhg m%;spdr ±laùu

fïjk úg cd;Hka;rj ms<s.ekqKq

m%ñ;Skag wkqj yev .eiS we;s w;r mqΩ,a

mrdihl ls%hdldˉka iïnkaO jk

jHikfhka miq h<s f.dvke.Sfï lghq;=

i|yd iïu; iïnkaëlrK jHqyhla

ke;' fuh rgj,aa uÜgfï cd;Hka;r

iïnkaëlrKfha ° úfYaIfhka i;H jk

w;r fkajdisl iïnka°ldrlhkg

m%udKj;a iydhla ke;s fya;=j u; fuh

;j;a ;Sõr fõ'

wj;ekaùu yd wdrCIdj ms<sn| wNsfhda.

iqkdñh is≥ jQ fudfydf;au wj;ekajQ ck

ixLHdj oY ,laIhla nj weia;fïka;=

lr we;' i;s lSysmhlg miq ;;a;ajh

ia:djr ùu yd ck;dj kej;;a ;u fï

m%foaY fj; wdmiq tkakg mgka .ekSu

ksid ;djld,slj wj;ekajQ ms˙i wvq

jkakg úh' wj;ekajQ ck;dj úisˉhdu;a

^úfYaIfhka wfÉ m%dka;fha&" i;aldrl

iqkdñfhka mSvdjg m;a úúO ;rd;srïj,

ck;djf.a úúO wjYH;dj,g .e<efmk

m˙† iyk lghq;= ie,eiqï lsˉfï°

wka;r®cd;sl m%cdjg fukau foaYSh

n,Odˉkago wNsfhda.hla úh' ck;dj

;djld,slj kej; m†xÑ lrùfï uQ,sl

lghq;= Á ,xldfõ yd bka≥kSishdfõ

foaYmd,k ;;a;ajhka u; o ud,†jhsfka

l,ska is≥ l< kej; m†xÑ lsˉï u; o

;j≥rg;a ixlSr®K úh'

wj;ekajQ ck;djf.a úfYaI wjYH;djka

laI◊lj bgq lr °u w;HdjYHh'

udkjohdjd° ms<sfj; jkafka yels;dla

fokdf.a „ú; wdrlaId lr .ekSug

wjYH ≤ ,nd °ug W;aidy .ekSu ksid

wj;ekajQ whg wjYH úfYaI wdrlaIdj

yd iykdOdr i|yd wjOdkh fhduq l<

hq;=h' l,ska meje;s wiudk;d h<s we;s

fkdjk wdldrfhka yd iykdOdr idOdrK

f,i fn° hdu iy;sl lrkq jia

wdrïNfha isgu iykdOdr ie,eiqï lsˉfï

° Tjqka iïnkaO lr .ekSu wjYHh'

wj;ekajQjkaf.a yd i;aldrl mjq,aj,

wdrlaIdj ie,eiSfï° yd Tjqkg iydh

°fï° úfYaI mshjr .ekSug m%uqL;ajh ta

ksid †h hq;=h' wNHka;˙lj wj;ekajQjka

i|yd jk tlai;a cd;Skaf.a kshuq

m%;sm;a;s1 iajdNdúl wdm∞jka fj; jHdma;

l< hq;=h'

m˙;HdYS,skaf.a ksr®f,daNS;ajh ksid wruqo,a fhd∞ .eksfï wNsfhda. ckkh ùu

iqkdñ jHikh rdcH yd fm!oa.,sl

fowxYfhau fmr kQjQ úrE wkqlïmdjla

yd iïm;a .,d taula cks; lf<ah' t'cd'

weia;fïka;= wkqj fvd,r® ì,shk 6'8l

wdOdr uqo,a i|yd m%;s« ,eî we;( rdcH

wxYj,ska fvd,r® ì,shk 5'8 lao" iud.ï

yd mqoa.,sl m˙;Hd.j,ska fvd,r® ì,shk 1 lao jYfhks' udkjohdjd° yd h<s f.dvke.Sfï lghq;= fjkqfjka tlai;a cd;Skaf.a ixúOdkh l< y†is b,a,Sug m%;spdr olajñka †k 15la we;=<; wjYH uqo, jQ fvd,r® ì,shk 977ka 60] lau tlaflda tl;= úh" ke;skï ,nd fok njg m%;s{d ,eî we;' udkjohdjd°

tlai;a cd;Skaf.a ixúOdkh iqkdñ m%;spdrh ;lafiare lrhs

Á ,xldfõ yïnkaf;dg° iqkdñh úiska /f.k wd fndaÜgqjla jy<h u; m;s;ùu ksid leã ì£ .sh ksjila miqlrñka iykdOdr nvq u,a,la /f.k hk f.ysñfhls

IRIN

/Edw

ard

Pars

ons

Page 8: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

lghq;= ms,sn| iïnkëlrK ldr®hd,fha (OCHA) uQ,H wëCIK fiajd wxYh (FTS) weia;fïka;= l< wkaoug 2005 cQks udih jk úg wNshdpkh fjkqfjka tlai;a ckmo fvd,r® ñ,shk 880 la tl;= ù ;sìK' ;j;a tlai;a ckmo fvd,r® ñ,shk 162 la ,nd fokakg fmdfrdka≥ ù ;sìK' iqkdñ wdOdr fndfyduhla ,eî we;af;a IFRC ^fvd,r® ì,shk 2'2la Tjqka fj; ,eî we;& yd úYd, rdcH fkdjk ixúOdk we;=Ωj tlai;a cd;Skaf.a fkdjk udr®. Tiafiah'

nyq, jYfhka uQ,H iïm;a ;sîu ksid wruqo,a fidhd .ekSu .ek fkd fjfyiS lghq;= lsˉug udkqISh m%cdjg bv ie,eiqKq w;r fmr lS wdldrfha m˙;Hd. úiska we;s lrkq ,enq Yllaa;su;a uq,H j;djrKh úiska udkjohdjd° ixúOdk fj; mSvk t,a,jQfha ta uqo,a jyd jeh lrk f,igh' iqúYd, uQ,H iïm;a o wdOdr ≥ka wdh;k úiska blau◊ka m%;sM, wfmalaId lsˉuo ksid fndfyda ixúOdk iud.ï jHdmD;s wdrïN lrñka tajd ls%hdjg kexjQfha iqúYd, ldr®h uKav, o fhd∞ .ksñks' laI◊l l%shdld˙;ajh i|yd ;snqKq Wkka≥j yuqfõ fndfyda wka;r®cd;sl l%shdld˙kg yeÛS .sfha Tjqkaf.a cd;sl yd foaYSh yjq,alrekao fkd;ld y˙k njls'

iuyr wjia:dj, iyk lghq;=j, fh°ug yels m%udKhg wjYH uqo,a m%udKh fnfyúka blaujd hk uqo,a iuyr ixúOdkj,g ,eî ;sìK' ;ukaf.a l,ska ie,eiqï jyd fjkia fldg ,eî ;snqKq wdOdr uqo,a m%fhdackhg .kakd wdldrh ms<sn|j ikaksfõokh lsˉug yd jdr®;d lsˉug kj l%fudamdhka ilia lsˉugo we;eï ixúOdkj,g is≥úh' uyck úYajdih mj;ajd f.k hdu i|yd udkjohdjd° ixúOdk b;s˙ jk uqo,a fhdojkafka l=ulgo hkak mfil

;sìh† - ;u wfmalaIs; jHdmD;s ms<sn| wdOdr iemhqjka fj; ksis m˙† ±kqï fok nj iy;sk l< hq;=h'

iqkdñ m%;spdr i|yd wdOdr ,nd °ug wΩ;ska tla jq m˙;Hd.YS,Ska ;j≥rg;a wkd.; wdm∞jkayS†;a tf,iu wdOdr lsˉug fmd<Ujkq jia meye†,sj m%or®Ykh l< yels .sKqï jdr®;d ;nd .ekSu yd j.lSu wjYHh' udkjohdjd° m%cdj i;=j udkj ia:dms; .sKqïlrK hdka;%Khla meje;sho úfYaIfhka mqoa.,sl wxYfhka iqkdñ wdOdr f,i ,enqKq fyda m%;s« ≥ka fyda ±jeka; uqo,a m%udKh fya;= fldg f.k tajd úhoï lrkafka l=uk whq˙kao hkak .ek ±ä ksˉlaIKhl wjYH;dj ±ä ù ;sfí' m%isia fjdagr®yjqia l+mr®ia kï wka;r®cd;sl .sKqïlrK wdh;kh jydu .sKqï lghq;= lsˉug;a" tlai;a cd;Skaf.a laI◊l wdhdpkhg wkqj ,nd °ug m˙;Hd.YS,Ska úiska fmdfrdka≥ fjk ,o uqo,a tl;= lr .ekSug;a" y†is wdhdpk i|yd fmdfrdka≥ jq uqo,a tl;= lr .ekSfï j;auka tlai;a cd;Skaf.a l%shd ms<sfj; jeä †hqKq lsˉug;a fkdñf,a iydh oSug b†˙m;aj isà'

fmr w;a±lSï - 1998 ñÑ iq<s iq<x yd 2003 foieïnrfha brdlfha N+ñlïmdj - fmkajd fokafka jHikhka ms<sn| m%jD;a;s m< jQ jydu myiqfjka wdOdr .,d tk kuq;a wjOdkh flfuka úhelS hdu;a iu.u ,efnk wdOdr o úh,S hk njhs' jHikh i|yd wdOdr ,nd .ekSfï bv m%ia:d we;s ljqΩj mgq fukau fláld,Sk nj y∫kd.ekSfïka miq wdOdr ,nd .ekSu i|yd l< wdhdpkh iqkdñfhka miq h<s f.dvke.Sfï lghq;= olajd jHdma; le˙◊' fï kuH;dj ksid jdiia:dk" „jfkdamdh ixjr®Okh" laIqø hÜ;, myiqlï hk m˙irh i|yd wruqo,a kxjd .ekSugo h<s f.dvke.Sfï ie,iqï yd jev igyka blaukska wdrïN

lsˉug o yelshdj ,eî we;' h<s f.dvke.Sfï ldr®hhka olajd wdOdr b,a,d isàfï wdhdpkd jHdma; lsˉu yeu jHikhlg miq is≥ lefrk fia ia:djr jev ms<sfj,la njg m;a l< hq;=h' tla iúia;rd;aul jev ms<sfj,lg f.dkq l< fmd≥ uQ,H udr®. o;a; mokula we;s lr .ekSfuka - ks, jYfhka ,efnk wdOdr" rdcH fkdjk ixúOdk yd mqoa.,sl wxYfha m˙;Hd. - h,s f.dvke.Sfï ie,eiqï lsˉug yd ls%hd;aul lsˉug myiqjla ie,efikq we;'

iykdOdr yd ixjr®Okh w;r ysvei mshùu

h<s f.dvke.Sï ie,eiqï lsˉfï yd

ls%hdjg kexùfï l%shdj,sfha° uq, isgu

cd;sl ysñlula yd iyNd.S;ajhla we;s

lr .ekSu w;HdjYHh' h<s f.dvke.Sï

jevigyka úm;gm;a ck;djf.a

yelshdjka yd wjYH;djka h<s f.dvke.Sfï

jevigykaj,° ie,els,a,g .kakd nj

iy;sl lrkq jia foaYSh wdm∞

l,ukdlrK m%ùKhkaf.a yd

ldr®ñlhkaf.a iyNd.S;ajh jeo.;ah'

y†is iykdOdr iemehSfï m<uq

w†hfr®°u l,a we;sj h<s f.dvke.Sfï

ie,eiqï fj;o wjOdkh fhduq lsˉu

ck;djg h,s ish fomhska keÛS isàug

wdOdr úh' bka≥kSishdfõ iqkanqka bj;a

lsˉu i|yd §jev i|yd uqo,a¶ f;audj

hgf;a l%shd;aul l< jev ms<sfj,ska .fï

wdr®:slhg uqo,a .,d wdfõ ta jevj,

ksr; jQ 11"000la fokd udkisl

m%fndaOhlg o m;a lrñks' flfiafj;;a

we;eï fndfyda m%foaYj, l,a we;sj hï

f.dvke.Sï lsˉu myiq fkdjQfõ

mdrj,aj,g is≥j ;snQ ydksh l,a we;s

b†lsˉï i|yd wjYH nvq NdKav

m%jdyKh ms<sn| .egΩ we;s l< fyhsks'

hkaf;%damlrK we;s fm!oa.,sl

fldka;%d;alrejkaf.a fukau fmdfrdka≥j

isák fldgialre-

jkaf.a yelshdjka

fhd∞ .ekSfuka yd

.=jka m%jdykh

Ndú;d lsˉfïka fï

.egΩ ksrdlrKhg

iydh úh yelsh'

wj∞kï wvq lsˉfï

mshjr jHikfhka

miq h<s f.dvke.Sfï

fufyjr njg m;a

ls˙u i|yd mqΩ,aj

úys≥Kq hdka;%Khla

tlai;a cd;Skg

ke;' h<s

f.dvke.Sfï

jevms<sfj,g

iydh°u i|yd

;dlaIK

úfYI{hka heùfï

ms<sfj, jeä†hqKq

lsˉug;a h<s

f.dvke.Sfï yd

mSvd wju lsˉfï,e

ue†y;a ùu i|yd

tlai;a cd;Skaf.a ixúOdkh iqkdñ m%;spdrh ;lafiare lrhs FMR iqkdñ8

bka≥kSishdfõ nkavd wfÉ fjrf<ka lsf,daógr 4la muK wE;ska msysgd ;sfnk ù†hls

UN

ICEF

/HQ

0501

29/J

im H

olm

es

Page 9: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

tlai;a cd;Skaf.a ixúOdkh iqkdñ m%;spdrh ;lafiare lrhs

wruqo,a fhdok njg iy;sl ùug;a

iq≥iq w.ehsï l%ufõohla y∫kd .ekSfï

wjYH;dj mj;s'

isú,a iudch yd foaYSh ne£u

iykdOdr yd h<s f.dvke.Sfï fufyjr i|yd isú,a iudch wm%udK ∞hl;ajhla ,nd ° we;' m,d;a wdKavq yd cd;sl n,Odˉka iu. iyfhda.fhka h<s f.dvke.Sfï fufyhqï ixúOdkh lsˉu i|yd foaYSh ;dhs ksfhda‚;dh;kj, iydh w;HjYH jQ w;r Tjqka ksid fkdfõ kï wu;lj .sh yelsj ;snqKq nqreu ixl%u◊l fiajlhka iy uqyq≥ f.da;%slllhkaf.ka fYaIj idïm%∞hsl meje;aula we;s tlu iqΩ ck fldÜGdYh jk fuflka cd;slhka fj; TjQyQ wjOdkh fhojQy' bka≥kSishdfõ wfÉ h<s f.dvke.Sfï uKav,h rcfha m%Odk m%;sksr®udK ie,eiau jeä †hqKq lsˉu i|yd tlai;a cd;Skag iy wka;r®cd;sl uQ,H wdh;;j,g o tlai;a cd;Skgo Wmfoia yd iydh ,nd ≥kafkah' wfÉ m%dka;fha isú,a iudch iuÛ mqΩ,a f,i l< idlÉPd ie,eiqï l%shd∞uh ms<sn| úYajdih ;j≥rg;a by< kexùh'

h<s f.dvke.Sfï jevigyka úm;g m;a ck;djf.a yelshdjka yd wjYH;djka ms<sn|j Tjqkaf.ao iyNd.S;ajfhka is≥ flfrk ukd weia;fïka;=jla mokïj is≥ l< hq;= nj mqΩ,aj jgyd f.k we;s w;ru m%dfhda.slj fuh yeu úgu tfia ù ke;' fndfyda rgj, úm;gm;a ck;dj h<s f.dvke.Sfï jegigykaj,g ish ∞hl;ajh ,nd fkd.ekSfï ldrKh u;= lr we;'

wdrïNfha isgu wka;r®cd;sl l%shdldˉka ta ta rgj, rdcH ks,Odˉka iu. in|;d f.dvk.d f.k ;sìK' úm;g m;a rgj, wdKavq iyk lghq;= lefrk ld,fha ° ish n,h flaJø lr .ekSug W;aidy fkdl< kuq;a iyk ie,iSfï lghq;= i|yd Wm-cd;sl uÜgïka in|;d

we;s lr .ekSu yd iïnkaëlrKh ms<s.af;ah' flfiajqjo iqkdñh m%or®Ykh lf<a m,d;a wdh;k jHqyh i;=j iïnkaëlrK lghq;= is≥lsˉug ;rï iïm;a fkdue;s njhs' ndysr ksfhda‚;hd;k yd m,d;a md,k wdh;k mQr®j jHik ie,eiqï ilia lsˉug;a m%dfoaYSh ixúOdkj, m%;spdr ±laùfï yelshdj f.dvekexùug;a tlg tlaj lghq;= lsˉu wjYHh'

wdm∞j, n,mEfuka ;u foam, fukau ;u „ú; wdrlaIdj i,id .ekSu i|yd ±ä wj∞kï iys; ck;djg n,h mejeˉfï wjYH;dj iqkdñh úiska u;=lr fmkajd fokq ,en we;' wdm∞jg uqyqK °fï m%cd uQ,sl iQ∞kul ie,eiqï jeä†hqKq lsˉu - wdydr yd fnfy;a /ialr ;nd .ekSfï isg .xj;=r ;r®ckh mj;sk m%foaYj, neñ b†lsˉu olajd;a" mdi,a úIh ud,dfõ iy .=re mqyqKq mdGud,dj, jHikj,g iQ∞kï ùu fldgila lsˉu - hï muKlg wdm∞j,ska ydks wvq ùug fya;= jkq we;' wk;=re wÛùula l< úg ksis l%shdudr®. .ekSu i|yd m%dfoaYShj l,a we;sj wk;=re weÛùï lsˉfï moaO;s" N=ñlïmdj,g Tfrd;a;= fok f.dvke.s,s b† lsˉu" m,d hd yels udr®. y∫kd.ekSu iy tlÛjqKq ikaksfõok yd f;dr;=re l%fudamdhka w;HdjYHh' Yla;su;a há;, myiqlï fukau Yla;s iïmkak isú,a iudc m%;sM, f,i we;s jk M,∞hs wdr®:sl jr®Okhka i|yd †.=ld,Sk iyfhda.h ,nd °u iajdNdúl úm;a;sj,ska .e,eùfï iQ∞kñka isáu iy;sl lsˉug cd;Skg Woõ jkq we;' wka;r®cd;sl m%cdj ck;d uQ,sl l,a ;nd wk;=re weÛùfï moao;shla fjkqfjka wdfhdackh l< hq;=h' wdm∞ ;lafiarej" wjfndaO;d kexùu yd iQ∞kï ùfï mshjr Bg we;=<;a úh hq;= w;r túg l< hq;af;a l=ula ±hs ck;dj okakd ksid wk;=re weÛùïj,g wkqj l%shd lsˉug Tjqkg mqΩjk'

m%;spdr ±laúfï yd h<s f.dvke.sfï ie,eiqï úm;g m;a ck;djf.a yelshdjka yd wjHYH;djka Tjqka iu. iyNd.S;ajfhka lefrk úYajdijka; ;lafiare u; mokï úh hq;= jk w;r ta wkqj m%dfoaYSh uq,msˉï" iïm;a yd yelshdjka iïmQr®Kfhka f;areï .ekSu yd Wmfhda.s lr .ekSu is≥ jkafkah' WmfoaYk hdka;%K yd m%uqL;aj ie,eiSï l%shdldrlï h<s f.dvke.Sfï ms<sn| m%uqL;dj" jevfldgia yd j.lSï iy iïm;a ms<sn| talu;sl;ajhla f.dvke.Sug ∞hl jkafkah' ó<Û jHikh myr t,a, lsˉug fmr m%;spdr olajk m%cdj iqkdñfhka bf.k .;a mdvï igyka lr m;=rejd yeˉfï bvlv uÛ fkdye˙h hq;=h'

ECOSOC jdr®;dfõ m<jQ lrKq f;dard kej; ilia fldg fuu ,smsh iQodkï lrk ,oafoa FMR l;=jreka úisks' §bka°h id.rh we;sjQ iqkdñ wdm∞fjka miq y†is iykdOdr" mqkre;a:dmkh" m%;sixúOdkh" m%;sldrh iy je,elaùu hkd†h Yla;su;a lsˉu( tlai;a cd;Skaf.a f,alïjrhdf.a jdr®;dj¶ 2005 cQ,s' www.un.org/docs/ecosoc wvúfhka ,nd .; yelsh' jdr®;djg imhk ,o wr®:ksrEmK iy wjOdrK FMR l;=jrekaf.a tajd ñi tlai;a cd;Skaf.a fkdfõ'

1.www.brook.edu/fp/projects/idp/gp_page.htm

;djlåd,sl ksjdi" Á ,xldj

Fritz

Inst

itute

FMR iqkdñ 9

Page 10: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

FMR iqkdñ10

rCIdj ms<sn| jeo.;a f;aud f,i my; i|yka lreKq ±laúh yelsh( wdOdr ,nd .ekSug we;s

yelshdj" wdOdr ,nd°fï° we;súh yels mCI.%dyS;ajh" n,fhka fjk;a m%foaYj, m†xÑlrùu" ,sx.sl yd ia;%SmqreI iudcNdú m%pKav;ajh" orejka igkaldó lKavdhïj,g n|jd .ekSu" ,sms f,aLk ke;sùu" wdrCIs; yd iafjÉPdfjka kej; meñKSug we;s yelshdj fyda kej; m†xÑh iy foam, jka† ms<sn| jdo úIhkao iqkdñhg f.d≥re jQ rgj,a jv jvd;a wdOdr iemhSfï isg m%;sixialrK lghq;= fj;g m˙jr®;kh j;au udkj whs;Ska ms<sn| m%Yak wduka;%Kh lsˉug we;s wjYH;dj m%Odk fõ'

fjk;a iajNdúl wdmod ms<sn| w;a±lSïj,ska wmg fmkajd ° we;s lreK kï i;s fyda udi fyda lSmhla ;=,° wj;ekajQjkag ;u ksfjiaj,g kej; meñKsh fkdyels jk wjia:dj,oS kj jdiia:dk ,nd .; fkdyels jk wjia:d j,° udkj whs;Ska W,a,x>khùfï wjldY jeä jk njh' iajNdúl wdmod ikaor®Nh ;=,°" wj;eka jQ ld, iSudj jeäj;au mCI.%dyS ie,lSï iy wdr®:sl $ iudc $ ixialD;sl whs;Ska W,a,x>kh lsˉï jvd;a ;Sõr úh yelsh' fndfyda úg fujka W,a,x>Khka is;d u;d ie,iqïl, fyda l%shd;aul l, fyda tajd fkdj" kqiq≥iq m%;sm;a;sj, m%;sM, fõ' fï ksid wod, udkj whs;Ska wdrCIKhka ms<sn| uq, isgu ie,ls,a,la ±lajqjfyd;a" fï ;;a;ajfhka myiqfjkau u.yrjd .; yelsh'

wNHka;˙l wj;ekaùu ms<sn| udr®f.damfoaYl m%;sm;a;s1 u.ska wdmod u.ska we;s lrk ,o wj;ekaùfï ;;a;aj,° udkj whs;Ska ms<sn| wNsfhda. wduka;%Kh lsˉug m%;sudKl jHqyhka imhd fohs' fï m%;sm;a;s fya;=fldgf.k ;u ksfjia yerhkakg is≥fjk mqoa.,hska fndfydafofkl= wj;ekaùug fya;= l=ula jqjo tl yd iudk .eg:Z iuqodhlg uqyqKmEug is≥fjk nj kï ms,s.ekSug is≥fõ' fï ksid hï m%;sm;a;s u.ska" wNHka;˙lj wj;ekajQ mqoa.,hska hk moh i|yd mq:Z,a ksr®jpkhla fhdod .kS' tkï" wNHka;˙lj wj;ekajQjka hkq ;u ksfjia fyda ;uka iïm%odhslj jdih l, m%foaYj,ska .egqï yd isú,a fld,yd,j,g wu;rj iajNdúl wdmod ksido mek hkakg is≥ jQ mqoa.,hska jYfhks'

mYapd;a iajNdúl wdmodj,oS meye†,sj ±l.; yels udkj whs;Ska ms<sn| wNsfhda.

wdOdr ,nd .ekSug we;s m%fõYh( wNHka;rslj wj;ekajQjkag cd;sl n,OdrSkaf.ka wdrCIdj iy wdOdr b,a,d isàug yd ,nd .ekSug whs;shla ;sfí' idudkHfhka" iqkdñ ;;a;ajhkag uqyqK mE hk fldgiaj,g iS.%fhka wdOdr iemhSug fndfyda rdcHhka Wkka≥jka fmkakqï lr we;' tfukau úfoaY wdOdr wjYH jQ rdcH tajd ,nd .kafka cd;Hka;r m%cdfõ iyNd.S;ajh we;sjh' ;ukag tjka wdOdr iemhSfï yelshdjka fkdue;s wjia:dj,° jqjo" wdOdr wjYH m%cdjka fj; hdug we;s udr®. wiqrd fkd±ñh hq;=h' wdmodjkag ,la jQ mqoa.,hska fj; wdOdr f.khdu i|yd wjYH n,m;% ,nd .ekSfï£ we;s úh yels wkjYH m%udoùï jeks wdOdr iSud lsˉï u;= fkdùug rchka j. n,d .; hq;=h'

mCI.%dyS fkdùu( iajNdúl wdmodj,ska miqj udkqIsl wdOdr iy kej; ia:dk.;lsˉu i|yd wjYHjk wdOdr fnodyeˉfï° iy kej; m†xÑlrùu ms<sn| ;SrK .ekSfï° mCI.%dyS ;;a;ajhka u;= úh yelsh' udr®f.damfoaYl m%;sm;a;sj,ska ia:sr lr ;sfnk wdldrhg wdOdr ,nd †h hq;af;a °r®>ld,Skj ms,sf.k we;s udr®f.damfoaYl uOHia:Ndjh iy mCI.%dyS fkdùu hk m%;sm;a;sj,g wkql+,jh' tkï ckjr®.h" cd;sh" wd.u fyda l=,h u; mCI.%dyS fkdúh hq;= w;r iajNdúl jHikhkaf.ka wj;ekajQjkag jvd jeä ie,ls,a,la .egqïj,ska wj;ekajQjkag fkd±laúh hq;=h' wdOdr fnod yeˉfï° is≥jk wiudk;d ksid udkj whs;Ska ms<sn| m%;sm;a;s W,a,x>kh ùug wu;rj" tu.ska we;sjk wd;;Ska ksid wNHka;˙lj wj;ekajQjkaf.a wdrCIdjgo ;r®ck t,a, fõ' fï fya;=fjkaa Tjqka kej; iudchg wkql,kh lsˉfï l%shdj,sh jvd;a ixlSr®K jk w;ru" cd;sl iudodk lghq;= wvd, lsˉuo is≥úh yelsh'

ldka;djka iy orejka wdrCId lsˉu( udr®f.damfoaYl m%;sm;a;s u.ska ldka;djkaf.a iy orejkaf.a wjYH;d fj; úfYaI wjOdkh fhduqlrk f,i b,a,d isà' úfYaIfhka l|jqre ;=, Tjqkag ,sx.sl w;jr iy ia;%SmqreI iudcNdù m%pKav lghq;=j,g jv jvd;a uqyqK£ug is≥ùu ksid .Dyia: m%pKav;ajhg uqyqK°fï jeä wjodkula

mj;S' wdydr m˙md,khg Tjqkaj iyNd.S lr fkd.kakd úg ldka;djkag ,sx.sl w;rj,g uqyqK mEug is≥ùfï m%jk;dj iS.%fhka jeä fõ' tfukau" fi!LH fiajd ,nd .ekSu iy m%ckk fi!LH hk lreKq iïnkaOfhka ldka;djkag úfYaI wjYH;d mj;S' ;u foudmshka yd ksjdi wysñ jQ orejka yuqodj,g n|jd.ekSfï jeä wjodkuo mj;S'

udkj iïm;a cdjdru( mqoa.,hska wj;eka jQ úg" mjq,a tlsfkldf.ka fjka jQ úg" orejkag ;u foudmshka ke;sjq úg iy „jfkdamdhka úkdY jQ úg udkj iïm;a cdjdru u;=ùfï jeä wjodkula mj;S'

wOHdmkh ,nd .ekSug we;s yelshdj( wj;eka jQ orejka iajNdúl jHikhlska miqj iefklska kej; mdie,a fj; fhduq lsˉï jeo.;a jkafka wOHdmkh ,nd .ekSug Tjqka i;= whs;sh iïnkaOfhka u;=úh yels ndOd wju lr .ekSu i|ydh' tfukau" th Tjqkaf.a ufkdaúoHd;aul Y=NidOkhgo w;HjYH fõ' mdie,a hdu ;=,ska orejka yuqodj,g nojd .ekSu iy udkj iïm;a cdjdru we;=:Z wfkl=;a wjodkï ;;a;ajhkag uqyqK mEug ;sfnk wjldY wvqfõ' wNHka;˙lj wj;ekajQjkag mdie,a f.dvke.s,sj, wdjrKh imhd oS we;akï" wj;eka fkdjQ iy wj;eka jQ orejkaf.a wOHdmkhg ndod we;súh yel' jvd;a iq≥iq ;djld,sl jdiia:dk fj; wNHka;˙lj wj;ekajQjka fhduq lsˉfukaa wNHk;˙lj wj;ekajQ orejkaf.a fukau mq:Z,a m%cdjg wh;a orejkaf.a wOHdmkh i|yd we;s wjia:d jvd;a újD; jkq we;'

,sms f,aLk ke;s ùu( ,sms f,aLk fkdue;sùu ksid fi!LH fiajd ,nd.ekSug wjir fkd°u" wOHdmkh fkd,eîu yd fjk;a w;HjYH fiajd fkd,eîu fukau ke;sjQ foafmd, i|yd jka† ,nd .ekSug wmyiq ùu" hk ;;a;ajj,g uqyqK mEug is≥ fõ' fujka ke;s jQ ,sms f,aLk kej; ,nd .ekSu úYd, ld,hla .; jk wmyiq lghq;a;la jQjo ta i|yd wNHka;˙lj wj;ekajQjkag whs;shla ;sfí'

wNHka;˙lj wj;ekajQjkaf.a iyNd.S;ajh( ;SrK .ekSfï° ta l%shdj,shg ;uka iyNd.S lr fkd.kakd nj wNHka;˙lj wj;ekajQjkag fmkS hd yel' WodyrKhla f,i l|jqre ie,iqï yd tajd b†lrkqfha fldfyao" wdOdr fnod y˙kafka flfiao" wdydr iy fjk;a øjH jr®. iy Tjqkaf.a „ú;j,g flakaøSh jk fjk;a lreKq iïnkaOfhka iyNd.S lr.kakjdo hkqfjka m%Yakh u;= úh yelsh' fu;=,ska iajNdúl wdmodj u;=l, ;uka wirKh hk yeÛSu jvd;a ;Sõr úh yels w;r" tksidu udkjys;jd° wdOdr ,nd°fï ldr®HidOkSh;ajhg ndOd

iajNdúl wdmod iy wNHka;˙lj wj;ekajQjkaf.a whs;sjdislï fjda,agr® l,ska

iqkdñhg f.d≥re ù osú .,jd.;a mqoa.,hskag wdOdr iemhSu i|yd

f;areï.; yels wj;ekajQjka yosis l%shdj,sh ;=, tlS fÄojdplh

ksid n,fhka wj;ekajQjka i;= udkj whs;Ska iq/lSu kï ldrKh

i|yd ,nd° ;snqKq wjOdkh kï m%udKj;a fkdfõ'

Page 11: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

meñKsh yel' ;jo fï fya;=fldgf.k wNHka;˙lj wj;ekajQjkag úfYIfhka ldka;djkag uqyqK mEug is≥jk Ydˉ˙l wkdrCIs; ;;a;ajh ;j;a jeä úh yelsh'

iafjÉPdfjka kej; meñKsu iy kej; m†xÑh( wdmodfõ y†is ;;a;ajh yudr jQ miq" ;ukaf.a „ú; kej; f.dvk.d .ekSu i|yd wj;ekajQjkag idudkHfhka Woõ wjYH fõ' fï lghq;a; myiqlr,Sfï m%Odk j.lSu wh;ajkafka cd;sl n,Odˉkagh' ta i|yd Bg iq≥iq ;;a;ajhka ieliSu" wNHka;˙lj wj;ekajQjkag iafjÉpdfjka wdrCIld˙j iy f.!rjkSh f,i kej; m†xÑ lsˉug wjYH úêúOdk ie,iSu" ke;akï rfÜ fjk;a ia:dkhkg hdug

wjYH úêúOdk ie,iSu" iudchg kej; wkq.; ùug wjYH wdOdr iemhSu wd° lreKq idCId;a lsˉu wjYH fõ' úkdY jQ ksjdi yd fjk;a há;, myiqlï kej; f.dvke.Sug wu;rj wj;ekajQjkag ;u uq,a „jfkdamdhka kej; weröug ^Wod( úkdY jQ lDIs ìï kej; ieliSu" jHdmdr i|yd uqo,a" ëjr hd;%d& wjYH Wmldro we;=,;a úh yel' fkdtfiakï" wj;ekajQjkag kj uqo,a Wmhk udr®. ixjr®Okh lr.ekSug wjYH iq≥iqlï yd Wmldr o we;=,;a úh yel'

jHikhlska miqj" rchka úiska we;eï m%foaY ndOl l,dm fyda neyer lsˉfï l,dm fyda jYfhka m%ldY lsˉug wjldY ;sfí' tfiakï" ta l,dm ;=, m%;sixialrk lghq;= ;ykï jkq we;' fujka ;SrK wNHka;˙lj wj;ekajQjkaf.a .uka whs;sh" we;eï úg foafmd, whs;sh" „jfkdamdhka ilid .ekSfï whs;sh hkd†hg n,mEï l, yelsh' neyer lsˉfï l,dm ks;Hdkql+,j l%shd;aul l, hq;= hehs n,Odˉka ;SrKh l, úg" tlS ;SrK .; hq;af;a wj;ekajQjkaf.a ióm iyNd.S;ajho we;sjh' Tjqkag fu;=,ska ke;sù hk foafmd, i|yd jka† ,eìh hq;= w;r" fjk;a ia:dkhl m†xÑ ùug" ksjdi b†lr .ekSug" „jfkdamdhka weröug wjYH Wmldr o ,nd †h hq;=h' fï ;SrK hï hï ckjdr®.sl fyda wd.ñl fyda fjk;a lKavdhïj,g ydksjk f,i l%shd;aul fkdúh hq;=h' ^Wod( ikakoaO wr., ksid wj;ekajQ mqoa.,hska isák m%foaYj,g iajNdúl wdmodjkaf.ka ydks meñKs úg&

wfkla w;g" wNHka;˙lj wj;ekajQjka ;u uq,a ksfjia fj; fkdhdug ;SrKh l< yelsh' th úfYaIfhka is≥jkafka Tjqkaf.a wj;ekaùu °r®>ld,Skj is≥ ù we;akï iy Tjqka fjk;a m%foaYj, ;u „ú; kej; f.dvke.Sfï l%shdj,sh kej; wrUd we;akï muKs' we;eï úg úkdYfhka miqj idudkH ;;a;ajhla Wodù we;ehs ksr®Kh lsˉu i|yd n,Odˉka kej; meñK iqmqre≥ l%shdj,ska

†rß.ekaùug bv ;sfí' tkuq;a Tjqka wNHka;˙lj wj;ekajQjkag kej; meñKsug fyda fjk;a ;ekl m†xÑ ùu i|yd fyda ;SrK .ekSug we;s whs;shg .re l, hq;=h' ta ;SrKh l=ula jqjo" Tjqkag iudchg kej; wkql,kh ùug wjYH Wmldr n,Odˉka úiska ,nd †h hq;=h'

foafmd, ms<sn| wr®nqo( úfYaIfhka iajNdúl jHik u.ska udhsï i,l=Kq úkdY l, foam, whs;sh ms<sn| úêu;a jdr®;d fkd;snqKq fyda tjka jdr®;d úkdYù fyda .sh wjia:dj,° foafmd, ms<sn| wr®nqo w;sYhska ixlSr®K m%Yak u;= l< yelsh' ,shdm†xÑh yd Wreuh ms<sn| fr.=,dis ldka;djkag tfrysj l%shd;aul jk wjia:dj,° Tjqkag ;u

foafmd, kej; ,nd.ekSu fnfyúka wiSrE fõ' fuh jvd;a ;Sõr jkafka Tjqkaf.a ieñhka ñh f.dia isák úg°h' w;a±lSï u.ska fmkajd

° ;sfnkafka iudodkhg" ;SrK .ekSug" kuH ms,shï fh°ug n,h ;sfnk lem jQ m˙md,k wdh;khla foafmd, wr®nqo ms<sn| m%Yak ksrjq,a lsˉï i|yd ia:dmkh l,fyd;a th uyd m˙udk foafmd, m%Yak úi£fï jvd;a fhda.H l%uh jk njhs' wj;ekaùu ms<sn| .eg:Z ;=,ska u;=jk foafmd, ms<sn| jdoúIhka wduka;%Kh lsˉfï° °r®>ld,Skj mj;sk foafmd, ,shdm†xÑh yd leveia;r ie,iqï ms<sn| m%Yak wduka;%Kh lsˉugo wjia:d Wodlr †h yelsh' tfukau" fu;=,ska iïm%odhsl whs;Ska iy idïm%odhsl fkdjk foafmd, whs;s l%u ms,s.ekSug yelsjk m˙oafoka mj;sk kS;s kùlrKh lsˉugo wjia:d ,efí'

ks.uK

wdKavq" cd;Hka;r wdh;k iy rdcH fkdjk

ixúOdk wNHka;˙lj wj;ekjQjka i|yd

m%;sixialrK yd m%;s-wkql,k jevigyka

ilia lsˉfï° iy l%shd;aul lsˉfï° wod,

udkj whs;sjdislï" wjYH;djkag wkql+,jk

m˙† iudkd;au;djfhka hqla; ms,shï Tjqka

úiska iïmdokh l, hq;=h' iajNdúl wdmod

u.ska fukau .egqï u.skao wj;ekajQjka

ms<sn|j i,ld ne,Sfï° wdrCIl ldphla

;=,ska ne,Su jeo.;a fõ' iqkdñfhka mSvd

ú¢ rdcH lsysmhla fj; ud ks, ixpdrhka

l< úg° fmkS .sfha iajNdúl wdmod i|yd

m%;spdr f.dvke.Sfï° iy l%shd;aul

lsˉfï° udkj whs;sjdislï u; mokï jQ

m%fõYhka ms<sn|j m%;sfYaOkd;aul

Wkka≥jla ;snQ njh'

fuys° my; i|yka lreKq o jeo.;a fõ(

■ iqkdñ wdmodfõ n,mEug ,lajQ l,dmj,

iy wdmodj,g f.d≥rejQ f,dj wka

m%foaYj, osh;a flfrk m%;sldrl iy

m%;sixialrK W;aidyhka udkj whs;Ska

u; mokï jQ m%fõYhl wdf,dalh

,nd.; hq;=h'

■ wdKavq úiska cd;sl m%;sixialrK iy

m%;s-wkql,k jev igyka iïmdokh

lsˉfï° udr®f.damfoaYl m%;sm;a;s

ie,ls,a,g .; hq;=h' tajd úiska imhk

WmfoaYk ikakoaO wr., yd iajNdúl

wdmod hk ;;a;aj folgu tlfia

wod,h'

■ wdOdr iemhSfï° fmr mej;s .egqïj,ska

wj;ekajQjkag fyda fjk;a ckjdr®.sl

fõjd wd.ñl fõjd lKavdhïj,g fyda

ia;%SmqreI iudcNdjh u; mokï jQ

ksfIOd;aul ie,ls,s fkd±laùug ;ukag

we;s j.lSu ms<sn| odhlhka ixfõ°

úh hq;=h'

■ kej; m†xÑlsˉfï lghq;= ie,iqï lsˉu

yd l,uKdlrkh lsˉu ms<sn| ;SrK

.ekSfï°o udkjys;jd° wdOdr

fnodyeˉu ms<sn| ;SrKj,°o iy

wj;ekaùu iïnkaOfhka °r®>ld,Skj

mj;sk m%Yakj,g ms,shï fiùfï°o

wj;ekajQjka" úfYIfhka ldka;djka"

iyNd.s lrjd .; hq;=h'

■ wNHka;˙lj wj;ekajQjkaf.a ;;a;ajhka

ms<sn| fidhd ne,Sug;a ta i|yd

iduqys; úèl%uhka ilid .ekSug;a

cd;sl udkj ysñlï fldñiï †rßu;a

l, hq;= w;r ta i|yd wdOdr iemhsh

hq;=h'

■ udkj ysñlï ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a

uy flduid˙iajrhd iy udkjohdjd°

lghq;= iïnkaëlrK ldr®hd,h

(OCHA) tlaj iajNdúl jHik ;;a;aj ;=,° n,mj;ajk m˙oafoka udkj

whs;Ska ms<sn| Wmfoia ud,djka ilid

.; hq;=h' tu.ska fCIa;% uÜgfï isák

wka;r®-wdh;ksl ia:djr lñgq

idud‚lhskag m%dfhda.sl fufyhqï

WmfoaYk ,nd.; yelsfjkq we;'

fjda,agr® l,ska tlai;a cd;Skaf.a wNHka;˙lj wj;ekajQjkaf.a udkj ysñlï i|yd jQ uyf,alïf.a ksfhda‚;hd o wNHka;˙l wj;ekaùu ms<sn| nDlskaia-nr®ka jHdmD;sfha iu-wOHCIljrhd o iaúÜir®,ka;fha nr®ka iriúfha jHjia:dodhl yd cd;Hka;r kS;sh ms<sn| uydpdr®hjrhd o fõ' Tyqf.a úoHq;a ,smskh kï( [email protected]

2005 udr®;=fõ° Tyq wdishdfõ jev lghq;= fidhdne,Su i|yd tys ,Ûd úh' ta ms<sn| jdr®;djla ,nd.ekSu i|yd n,kak( www.brookings.edu/dybdocroot/fp/projects/idp/20050227_tsunami.pdfjHdmD;sh ms<sn| f;dr;=re i|yd n,kak(www.brook.edu/fp/projects/idp/idp.htmúoHq;a ;emE,( [email protected]

1. fuh bx.%Sis" isxy," fou< yd wka NdIdj,ska my; i|yka fjí wvúfhka ,nd.; yelsh( www.unhchr.ch/html/menu2/7/b/principles_lang.htm iy bka≥kSishdkq niska fuh my; i|yka fjí wvúfhka ,nd.; yelsh( www.reliefweb.int/ocha_ol/pub/idp_gp/idp_Indonesia

iajNdúl wdmod iy wNHka;˙lj wj;ekajQjkaf.a whs;sjdislïFMR iqkdñ 11

iqkdñfhka wdm∞jg m;a m%foaYj, l%shd;aul jk m%;sldr yd m%;sixjr®Ok m%h;akhka udkj whs;Ska yd noaO jQ t,eUqula u.ska ±kqj;a úh hq;=h'

Page 12: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

kdñh jkdys iuyr ckfldgia

wfkl=;a whg jvd wdmodjg

f.d≥reùfï bvlv jeä neõ wmg

isysm;a lrjk tla;rd ≥laLodhl

u;lhls' „ú; wysñjQjkaf.ka nyq;rh

≥mam;alfï .s,S cSj;ajk Woúhhs' fjr<

†f.a b†lrk ,o m%udKj;a fkdjk

me,am;aj, jdih lrkakg ≥mam;alu úiska

Tjqkg n, lr ;sìK' ud,†jhska jdiSkaf.

ka jeämqru ydkshg m;a jQfhao fulS

≥mam;a ckhdh' Tjqkg nexl= .sKqï ;snqfka

ke;s fyhska y˙ yïn lr.;a uqo, Tjqka

,Ûu ;ndf.k ;snQ w;r j;=rg .id

f.k .sfhao tjeks uqo,ah' ud,†jhsk

ckrcfha o< cd;sl ksIamdokhg is≥j

;sfnk ydksh 62% jYfhka .Kka n,d

we;s w;r iqkdñhg fmrd;=j 7.5%

jYfhka b,lal lrk ,o rfÜ jdr®Isl

wdr®:sl jDoaêfha wkqmd;h iqkdñfhka miq 1% lska my; jefÜ hehs n,dfmdfrd;a;=

jkq ,efí'

iqkdñfhka wdmodjg m;ajQ ish:Zu

rdcHhkaf.a wdrïNl m%;spdrh yev.iajkq

,enqfõ f.dv.eyqKq u<l|ka ksid uyck

fi!LHhg oreKq ;r®ckhla t,a, jkq

we;ehs hk ìhh' ñksia foayhka

we;af;kau Ñ;a;fõ.S mSvdjg m%Njhla

fukau ufkdaiudcuh mr®hdf,dalhla ;=,ska

n,k l, u<l|ka f.dv.eiSu jeo.;ah'

flfiafj;;a" u<l|kaj,ska CIKsl fi!LH

.eg:Z u;=jkafka ke;ehs ckhdg f;areï

lr°u;a t;rï myiq ldr®hla fkdfõ'

l,n, wjia:dfõ† lsis≥ pd˙;% jd˙;%j,ska

f;drj u<l|ka j<±óu is≥jQj;a thska

Woa.;jk jroldˉ yeÛSu wduka;%Kh l<

hq;af;a WmfoaYk fiajd u.sks' WmfoaYk

wjYH jkafka jroldˉ yeÛSu i|yd fkdj

Bg uqyqK ≥ka ckhd i|ydh'

iqkdñfhka mSvdjg m;a m%foaYj, ck;dj

fmf<k ≥mam;alu wdydrmdk ,nd.ekSug

Tjqkg ;sfnk ≥Ialr;d iu. ±kgu;a

noaO fldg ;sfí' ukaofmdaIKh ksid

we;sjk rla;ySk frda.h ud,†jhsfka"

,xldfõ iy bka†hdfõ iuyr m%foaYj,ska

jdr®;dù ;sfí' wdydr wdOdr yeuúgu

fnodyer we;af;a t;rï idr®:l

wdldrhlska fkdfõ' bka≥kSishdfõ iy

;dhs,ka;fha n;a lk ck fldgiaj,g

;s˙Û= msá m˙;Hd. lsˉu" CIKsl wdydr

wdOdr meflacj, fldgia jk fmdaIHckl

úiaflda;= uy:Z Woúhg imkakg

fkdyelsùu" msá ls˙ ´kE ;rï iq,n

ksid ujqls˙ Ndú;h fõ.fhka wvq ù hEu

hkd° ldrKdj,ska fmkajd fokafka óg

l,ska j;dj, we;sjQ wdmodj,ska bf.k.;a

mdvï u;l ke;s lr oud we;s njhs'

;j;a ;on, myrla je° ;snqfKa fi!LH

wxYj,gh' wfÉ m,df;a isá úkakUq

wïu,df.ka 30% la iqkdñhg yiq ù

ñhf.dia isák w;r m,df;a ;snQ fi!LH

idhk uOHia:dk yfhka tllao úkdY ù

we;' uq:Z m,df;au T!IO yd WmlrK

iemhqu wvd, ù ;sfnk w;r fyd|gu

leã ì£ .sh WmlrK ms˙is≥ fldg

w:Z;ajeähd fldg fiajd imhkakg;a j<j,a

lmd u<l|ka úYd, m%udKhla j<

oukakg;a is≥úh'

W;=re wfÉ m,df;a iy Y%S ,xldfõ

„j;ajk m%cdjka w;fr® ia;%S urK

wkqmd;slh ms˙ñkag jvd y;r .=Khlska

jeäh' bka†hdfõ ia;%S urK wkqmd;slh

ms˙ñ wkqmd;slhg jvd ;=ka .=Khlska

jeäh' fï wiu;=,kh u.ska fmkakqï

jkafka iudc yd fi!LH m%Yak yuqfõ

ia;%sh miqjk wjodkï ;;a;ajhhs' tfukau

tlS ;;a;ajh iïnkaOfhka y†is

iQodkïùfï ie,iqï ilia lr.ekSfuys,d

mj;sk ±ä wjYH;djhhs' tajdf.au iqkdñ

m%;spdrj,ska Tmamq jQfha fu;=jla ld,hla

;siafia m%ckk fi!LHh iy wdmod wjia:

dj,g uqyqK fok .eìKs ia;%Skaf.a

wjYH;dj,g ±lajQ ie,ls,a, lsisfia;au

m%udKj;a fkdjk njhs' .eìKs ia;%Ska

úfYaI wjYH;dj,ska fmf<k nj;a tu

wjYH;dj, ;Sõr;djh wr®nQoh u;=jQ

wjia:dj,° ;j ;j;a jeäjk nj;a

fudk;rï ±k isáh;a ta ldrKd isysfha

;nd.kakg iykfiajd fufyhqïj,g

mqΩjkaù ke;' iajdNdúlj we;sl,o

ñksiqka úiska we;sl,o y†is wdmodj,ska

miqj fndfyduhla wdh;k Wm;a md,k

WmlrK iemhSu flfrys Wkka≥ ke;' tajd

b,a,df.k miafika fkdtkakg ;rï

.eyeKqka iy ms˙ñka w;r ;sfnk pls;h

wdh;k f;areï .; hq;=h'

mdúÉÑhg myiq m%ckk fi!LH wdïmkak

lÜg, iy fjk;a y†is wjia:d wdïmkak

lÜg, iEu;ekl°u myiqfjka ,nd

.kakg lghq;= ie,eiaùu jeo.;ah' tajd

fkdue;sj y†is fi!LH wjia:d u;=jQ

wjia:dj,° ;ekg Tìk f,i lghq;=

lrkakg fkdyelsjkq we;' fï lÜg,

mq:Z,a f,i f;dard.;a ;ekaj,g l,skau

fnodyer ;sîu wjYHjk w;r ta yd

iu.u tajd mdúÉÑ lrk wkaou okakd

lKavdhï cd;sl uÜgfuka mqyqKq lsˉu;a

jeo.;ah' iqkdñh we;sùu;a iu.u

;yjqre jQ ;j;a jeo.;a ldrKhla kï

l,a we;sj iQodkï lrk ,o ud;D odrl

wdïmkak lÜg, ckhd w;r fnod yer

;sîuh' fïjd fndfydaúg foaYSh jYfhka

,nd.kakd wuqøjHj,ska ;kd.; yels w;r

tu.ska ia;%Skag kïnqldr „ú;hla .;

lsˉug wjYH flfrk WmlrK

myiqfjkau imhd.kakg mq¨jkalula

,efnkjd we;'

fndfyda wjia:dj,° ckhdf.a c,

wjYH;dj,g wduka;%Kh lsˉu i|yd

lrk ,o ue†y;aùï l,amj;akdiqΩ tajd

fkdùh' rdcH fkdjk ixúOdk úiska

c,fhka ,jK bj;a lsˉfï hka;% ia:

dk.; fldg c,h ms˙is≥ lsˉfï jHdmdr

mgka .;a;o fï jkúg tajd ldr®ñl fodaI

ksid l%shd;aul fkdfõ' ,sxj, ;sfnk wêl

,jK iajdNdjh m%Odk †.=ld,Sk m%Yakhla

njg m;aù ;sfnk neúka th blau◊kau

wduka;%Kh l<hq;=j ;sfí' Á ,xldfõ

muKla ,sx 12,000 g jvd m%udKhla wêl

,jK .;sh fya;=fjka mdúÉÑhg .;

fkdyels ;;a;ajhla Wod ù ;sfnk w;r

c, m%Njhla jYfhka iuyr m%foaYj, ,sx

;=, j.d lr ;sfnk c,c Ydl ¨Kq j;=r

ksid ioygu úkdY ù f.diah' ñ˙†h

lr†h fjkia ù tajd w;r ;=,khla

mj;ajd .ekSu l,la .;jk ldr®hhls' ta

i|yd jeys ld, lSmhlau .; l< hq;=h'

ndysr wdh;k úiska y∫kajd fok iqms˙

wdi%e;s l%u moaO;s fndfydaúg m%dfhda.sl

fkdjkafka ta i|yd wêl úhoula hk

ksid;a tu l%u moaO;s kv;a;= ls˙fï

j.lSu m%cdjkag ndr.; fkdyels ksid;ah'

tajdf.au ffk;sl jdoúIhkaj, mj;sk

ixlSr®K;d .ek m%udKj;a m˙oafoka

wjfndaO fkdl< njlao fmkShhs'

iqkdñfhka neg lE rgj,° iy;sl

jYfhkau ñhf.dia fyda w;=reoyka ù fyda

isá;e’hs jdr®;d ù ;sfnk mqoa.,hskaf.a ffk;sl mokï ieñhka w;=reoyka jQ

jekaoUqjka u;af;a wys;lr n,mEï we;s

lrkafkah' rgj,a .Kkdjlgu is≥ù

;sfnk ydksh fudk;rï nrm;,o

lsjfyd;a ckhd úiQ f.j,aj, w;a;sjdrï

flfiafj;;a ksjeishkaf.a meje;au ;yjqre

lrk lsisu f,aLKhlaj;a fidhd.kakg

ne˙h' ud,†jhsk ¥m;aj, jdih lrk

;reK ckhd fmf<k mSvkhg m%Odk

fya;=jla ù ;sfnkafka fuf,i w;=reoykajQ

wOHdmksl iy;sl ,shlshú,sh'

i;aldrlhska wu;rl lrkak tmd

iqkdñfhka miq t,eUqKq ld,m˙Éf√oh ;=, iykfiajd iy m%;sixjr®Ok m%h;akhkaj,g, wj;ekajQ ckhdf.a fi!LH iy iudc wjYH;dj,g, uq,a ;ek °u ksjer†h' flfia fj;;a, wNHka;˙l wj;ekajQ oioyia .Kka mjq,aj,g ,e.=ï.;aúg bvlv imhd ° Tjqkaf.a wjYH;djka bgql< ckfldgia .ek m%udKj;a m˙† i|yka flfrkafka ke;' úfYaIfhka ud,†jhsfka, Á ,xldfõ, wfÉ m,df;a úkdYhg m;a fkdjQ m%foaYj, jdih l< ckhd wj;ekajQ ckhdf.a ysig jy,la ys;g iekiSula ,nd°u uy;a

ixl%uKh iy fi!LHh ms<sn| cd;Hka;r uOHia:dkh wfm%a,a udifha° ud,†jhsfka mj;ajk ,o /iaùul° iqkdñ wdmodjg ,lajQ rgj,ska meñKs uyck fi!LH úfYI{fhda udkjohdjd† m%;spdr flfrka ;uka bf.k.;a oE ;lafiare lr;s'

iqkdñh i|yd ±lajqKq uyck fi!LH m%;spdrh

uekqfj,a lr®n,af,da iy n%hka yS,a

FMR iqkdñ12

Page 13: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

kïnqldrlula fia i,ld wm˙ñ;j Tjqkg msysgjkakg mgka; .;ay' fujeks Woõ

Wmldr fkd,enqkdkï wj;ekajQjkaf.a

;;a;ajh óg jvd fndfydafihska ≥laÅ;

jkakg bv ;sìK' blaì;af;ka, i;aldrl mjq,aj,g ú¢kakg jQ ys˙yer lror

buy;a jqjo i;aldrl mjq,aj, bjiSfï

Yla;sh kï mq≥u t<jk iqΩh' TjqyQ ;u

f.j,aj, ;sfnk m%udKj;a fkdjk bvlv

m%udKh, wdydrmdk iy wfkl=;a iïm;a ;sfnk yeáhg wj;ekajQjka iu. fn∞ y∞

.;ay' tmuKla fkdj i;aldrl mjq,aj,

mqoa.,Sl;ajh ke;s ù .sh w;r mjq,a

idud‚lhkaf.a mqoa.,sl „ú; b;d oreKq

f,i wvd, úh' wj;ekajQ ckhd kej;

m†xÑ lrùu l,a.;jk ;rïu tl†.gu

Tjqkg Wmldr lsˉug i;aldrl ckhdg

isoaO jkq we;' tajdf.au i;aldrl

ckhdf.ka ,nk wdor ie,ls,a, wj;ekajQ

ckhd uqyqK ≥ka udkisl mSvkfhka

f.dvtaug ;sfnk w;HjYH md,uo

jkafkah'

i;aldrl mjq,aj,g wh;a f.j,aj, iy

;djld,sl uvql+vdrïj, tlg we,S .e,S

jdih lsˉu ksid fi!LH yd iudc m%Yak

.Kkdjlau u;=ùu fkdje,elaúh yels

ldrKdjls' flfiafj;;a fï olajdu tjka

.egΩ yels;dla ≥rg j,lajdf.k we;;a

„jk rgdj †.ska †.gu fuhdldrfhkau

mj;ajdf.k hkafka kï wfmaCIs; .egΩ

u;=ùu j,lajkq ne˙h' iqΩ bv m%udKj,

´kEjg;a jvd ms˙ila „j;aùfï .egΩj

úi¢h yelafla ;djld,sl ksjdi úYd,

m%udKhla b;d fõ.fhka id∞ ksu lsˉfuka

mu◊' tajdf.au tajdg c, iy ikSmdrCIl

myiqlï imhd°fuka mu◊'

iajdNdúl wdm∞j, olakg ,efnk m%Odk

,CIKh kï †úmeje;au flfrys th we;s

lrk ufkdaiudcuh n,mEuh' th .eUq˙ka

úys° hk tfy;a iefKlska u;=msgg fkdtk

wkaofï tlls' iqkdñfhka wdm∞jg ckhdf.a

fláld,Sk yd †.=ld,Sk ufkdaiudcuh

wjYH;d f;areï .ekSu;a tajdg m%;spdr

±laùu;a w;HjYH jkafka iudc

m%;sixúOdk ls%hdj,sh †h;ajoa° ;u

;ukaf.a Od˙;djh thska ksr®udKh jk

neúks' uyck fi!LHfha fuu wxYhg

idïm%Odhsl jYfhka ,efnkafka u|

wjOdkhls' tajdf.au fuu fi!LH wxYh

iïnkaOfhka mqyqKqj ,nd we;s wh

isákafkao u| jYfhks' tneúka m%d:ñl

fi!LH fiajlhska ufkdaiudc fi!LH

jevms,sfj, fjkqfjka iQ∞kï lsˉuj;a

mYapd;a - wdm∞ ufkdaiudc jdoúIhka

fjkqfjka m%;spdr ±laùu;a wjYHh'

iqkdñ wdm∞jg f.d≥re ù †ú

.,jd.;a;jqka ±lajQ WfmCIdNdjhg uQ,sl

ù we;af;a wd.ñl Nla;shhs' wd.ñl

kdhlfhda wdm∞jg m;ajQjkaf.a is;aj,g

iekiSu muKla fkdj m%dfhda.sl f;dr;=reo

m%cd fufyhqï ms,sn| wjOdkho ,nd ≥kay'

fï wkqj wd.ñl kdhlhskaaf.a N+ñldj

iïnkaOfhka iykdOdr imhkakkaf.a

wjOdkh óg jvd fhduq úh hq;=h' wfkla

w;g, ndysr iykdOdr tackais Tjqkaf.au wd.ñl khdh m;% b†˙hg oudf.k

jevlrk njo jdr®;d jkakg mgkaf.k

;sfí' fï ;;a;ajh ksid rgj,a .Kkdjlau

iEfyk úhjq,la yd ixldjla ygf.k we;'

ta wkqj wd.ñl fkdjk tackaisj,g muKla

udkjohdjdoS jevlghq;= lsˉug bv†h hq;=

hehs fhdackdjkakg mgkaf.k ;sfí'

ksr®foaY

idlÉPd uKavmhg iyNd.SjQjka

biau;=fldg fmkajd≥ka m%Odk wdmod

ie,iqï jdoúIhka fufiah(

■ úfoaY wdh;k foaYSh yelshd Yla;sh

iy uqyqK°fï Yla;sh ;j ;j;a

n,jka; lrkq úkd tajd ksfIaO fkdl<

hq;=h'

■ ia;%Ska uqyqK fok wjodkï ;;a;ajhka

.ek wdKavqfõ n,Od˙kq;a m%dfoaYSh

m%cdjkq;a óg jvd ±kqj;a úh hq;=h'

■ y†is wdmod úfYaI{ lKavdhï

fCIa;%hg hjk úg ta lKavdhï óg

jvd wod, ksmqKFjfhka iukaú;

lsˉug;a tu lKavdhï cd;sl

wêld˙j,ska Wmfoia,d ,nd.ekSu

i|yd iQodkï lsˉug;a wruqo,a

odhlhska j. n,d .; hq;=h' fï

ldrKh iEu;eklu iEuúug wod,

fkdjk nj;a ta iu.u lsjhq;=h'

■ óg fmr isgu .egqug Ndú;h fjñka

;snQ" miqj wdmodjg ,lajQ m%foaYj,g

iyk lghq;= i|yd yuqod lKavdhï

fhoùfï l%shdudr®.h tu m%foaYj,

jdih lrk ish:Zfokdu wkqu;

lrkafka ke;' yuqodfõ wdêm;Hjd°

l%shdld˙;ajh úiska wfkHdkH /¢hdj

we;s lrk w;ru ;u .egΩj,g

ms<s;=re ;ukau fidhd.kSfï ldr®Hfhka

m%cdjka j,lajkq we;'

■ tlai;a cd;Skaf.a CIKsl wNshdpkd

wruqo,a iemhqu y†is jHdmD;Ska i|yd

fjka lsˉug yd úhoï ls˙ug muKla

iSud fkdúh hq;=h' uyck fiajdjka

kÛd isgqjk †.=ld,Sk ixjr®Ok

iqkdñh i|yd ±lajqKq uyck fi!LH m%;spdrh FMR iqkdñ 13

bka≥kSishdõ nkavd wfÉ wNHka;˙lj wj;ekajQjkaf.a l|jqrl isák 15 yeú˙† *;shdg irïmj,g tfrysj tkak;la ,nd °u'

UN

ICEF

/HQ

0500

46/J

im H

olm

es

Page 14: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

jHdmD;Ska wrnhd úhoï lsˉu myiq

lrjk kj l%shdj,Skao fidhd.; hq;=h'

■ wruqo,a odhlhska wjYH;d

y≥kd.ekSïj,g wod,j fT!IO iemhSu

iy;sl l< hq;= w;r tajd ,Ûd jkafka

flfiao hkak fidhd n,d wdOdr ,nk

rgj,aj, wdKavqj,g tu úia;r

iemhsh hq;=h'

■ iuyr wruqo,a odhlhska iykdOdr

jvd idr®:l f,i fnody˙k nyqcd;sl

l%u ;sfnk njla okafka ke;s nj fmkZS

hhs'

■ wruqo,a tla/ia lsˉfï l%shdj,sh

;=, mj;sk ≥Ialr;d .ek wruqo,a

odhlhska iykdOdr ,nk rgj, wdKa-

vqjg myod †h hq;=h' fndfyda wdKavq

ys;kafka wruqo,a fmdfrdka≥ jQ ieKska

lsis≥ m%udohlska f;drj tajd ,Ûd jk

njhs'

■ fjrf<a .ia isgqùu iy y˙; j.djka

we;s lsˉu" lfvd,dk wdrCId lsˉu"

jeks lghq;= †˙ .ekaúh hq;af;a tu

l%shdldrlï wkd.;fha† we;súh yels

iqkdñ r< my˙ka wdrCIdùu i|yd

ndOl mjqre f,i l%shd lrk ksidh'

■ SPHERE m%ñ;Ska jeo.;ajk kuq;a b;du;a ≥mam;a m%cdjkag tajd y≥kajd

≥ka úg m%dfoaYSh yd cd;sl Od˙;djka

wìnjd hk h:dr®:jd° fkdjk

n,dfmdfrd;a;= Tjqka ;=, u;=jk nj;a

wm ms<s.; hq;=h'

■ ujqjreka ujqls˙ °u" mjq,a ie,iqu"

,sx.sl fi!LHh ms<sn| ldrKd .ek

kj fhdjqka ms˙ia ±kqj;a lsˉu i|yd

Tjqkg f;dr;=re imhd°u" m%ckk

fi!LH wdrCIK fuj,ï lÜg,

iemhSu jeks mshjr ixúOdkh

ls˙fuys,d m%uqL;ajh ,nd †h hq;=h'

■ uyck m˙yrKh i|yd wdrCId

iys; ia:dkj, úúO fiajdjka imhk

m%isoaO f.dvke.s,s ;kd tajd wjYH

wdïmkakj,ska iukaú; l< hq;=h'

iqkdñh wmg u;la lr ≥kafka cd;Hka;r

m%cdj óg fmr we;sjQ wdmodjka .ek

lsis≥ wjOdkhla fhduq lr ke;ehs hk

ldrKh muKla fkdfõ' wdmodj,g f.d≥re

jQ rgj, wdKavq lsishï wdmodjlg

uqyqK†u i|yd iajlSh m%cdjka iQodkï

lsˉu fjkqfjka b;du;a u| wjOdkhla

jeh lr ;sîfï ldrKh;a fy,sorõ úh'

ie,iqï ixjr®Okh ls˙fï° wkq.ukh lr

we;af;a wdmodjla we;s jQ úg Woõ Wmldr

l< yels ;;a;ajfha miqjk ck fldgia

iyNd.S fkdlrf.k Tjqka wE;alr ;sîfï

jev ms<sfj,ls' wkd.;fha° wdmodj,g

uqyqK fokakg iQodkïùfï jevms,sfj,j,a

j,lajd.ekSfï wdrïNl l%shd jHqy.;

lr.ekSu i|yd jeä wjOdkhla fhduq

l< hq;=h' tajdf.au tu jHqyhka m%dfoaYSh

fi!LH yd iudc moaO;sj, w;HjYH

wx.hla njg m;a l< hq;= w;r tu

moaO;s l%shd;aul lrùfï j.lSu orK

ish:Zfokdu ta ms<sn|j wjfndaOhla ,nd

†h hq;=h'

iqkdñh wu;l ù hdug fmrd;=j thska

wm W.;a mdvï ukd we.ehqulg ,la l<

hq;=h' úfYaIfhka ixl%ñKsl frda. md,kh"

m%ckk fi!LHh" ufkda iudc iydh" NdKav

m%jdyK myiqlï" miqúmru hk

fCI;%j,° bf.k.;a mdvï we.ehqï l<

hq;=h' uyck fi!LHh iy wdmod wju

lsˉu ms<sn| ie,iqï jevodhl tajd f,i

.efkkafka ta .ek wjfndaOhla ;sfnk

Woúh tlS ie,iqï ilia lsˉu i|yd

úYd, jYfhka iyNd.S jQ úgh' uOHu

wdKavqfõ iy m%dfoaYSh wdKavqfõ isák

ish:Z wod, iyNd.slhka wfkl=;a ish:Z

wod, iyNd.slhskao iu. tla ù ie,iqï

iudf,dapkh lsˉfï iy m%;spdr w;ayod

ne,Sfï /iaùï ks;sm;d meje;aúh hq;=h'

uekqfj,a lr®n,af,da iaúÜir®,ka;fha msysá ixl%uKh iy fi!LH ms<sn| cd;Hka;r uOHia:dkfha wOHCIljrhd (ICMH, 11 Route du Nant d’Avril, CH-1214, Geneva, Switzerland) jk w;r n%hka yS,a tys m%jD;a;s ks,Od˙hdh' úoHq;a ;emE,( [email protected]; [email protected] ud,†jhsk ms<sn| /iaùfï jdr®;dj www.icmh.ch hk fjí wvúfhka ,nd.; yelsh' ud,†jhsk ksˉCIK pd˙ldjg wruqo,a imhk ,oafoa Taiwan International Health Operations Center úiskah'

iqkdñh i|yd ±lajqKq uyck fi!LH m%;spdrh FMR iqkdñ14

YAKKUM y†is m%:udOdr tallfha ffjoH id˙ uQ;shd áuqr® frda.Ska iu., bka≥kSishdj

Emily

Will

/MCC

/AC

T In

tern

atio

nal

Page 15: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

FMR iqkdñ 15

Yapd;a iqkdñ wdOdr .,d tk úg

kej; jrla wmg mrK isx≥ju

wefikakg úh( §fï j;dfõ fjkia"

fï j;dfõ úm;g m;ajQjkg widOdrKhla

fjkafka kE¶' yh udihla .sh ;ek weish

hq;= jkafka ±jeka; m%;sixialrK yd h<s

f.dvke.Sï fmr jHjikhkaf.ka fjkia

jkafka flfiao hkakhs' mYapd;a jHik

b†lsˉï wjYH;d bgq lr ;sfío@ ksjdi

wysñjQjkg ±kgu ksjdi imhd Tjqka

Tjqkaf.a „ú; iqmqre≥ m˙† f.ùu

wdrïN lr ;sfío@ †ú fírd.;a;jqkg

Tjqkaf.a whs;sjdislïj,g wkqj ie,ls,s

yd m%;sldr lr ;sfío@ wfÉ m,df;a"

ud,†jhsfka" Y%S ,xldfõ" bka†hdfõ †ú

fírd.;a;jqka N+ñlïmdj,ska †ú fírd

.;a ndñ fyda .=crdá fyda fldafí fyda

jeishkag;a" uOHu weu˙ldfõ fyda

le˙ìhka ¥m;aj, fyda iq<s iq<xj,ska

fíreKq whg;a jvd fyd¢ka isákafkao@

tfia ke;akï foaYmd,k l%shdldˉka wka

wdldrhlska bgqlr .; fkdyels

wfmalaIdjka bgqlr .ekSu i|yd jHikh

ovóud lr .;a ksid ta ck;djf.a

whs;sjdislï wm%Odk lsˉulg

widOdrKhlg ,laùo@

wysñ jQ yd w;am;a lr.;a bvï

yeu wdmodjl°u „ú; yd „jfkdamdh

wysñùu" wdr®:sl wmyiq;d iy idudkH

„ú;h oreKq f,i lvd jeàu yeu

;ekl°u iy;sl fõ' tfy;a ish¨

jHikhka we;=<;ska we° hk" idr®:l

m%;sixialrKhlg" h<s f.dvke.Sulg

yd m%;sW;amdokhlg m%Odk idOlh jk

fmd≥ /yekla fõ' th kï bvï" ksjdi

yd foam,hs'

„ú; wysñùu blaujd hñka iqkdñh bvï

fld,a,ld .ekSug" ñksiqka t<jd ±óug"

widOdrK bvï w;am;a lr.ekSï ie,eiqï

lsˉug yd ksjdi wysñjQjka Tjqkaf.a

l,ska ksjdi yd bvï fj; wdmiq tau

je<elaùug fyd| ovóul= imhd ≥kafkah'

;dhs,ka;h" bka†hdj yd iqkdñhg

f.d≥rejQ wfkla rgj,a wdmiq ;u ksjdi

fj; meñKsug ckhdg iSud nkaOk mkjd

we;s kuq;a Y%S ,xldj ;u m%;sixialrK

l%shdoduh Tiafia ish ckdjdi N+ñ

or®Ykh kj yev;,hlg ieliSug mq≥u

Wmojk wdldrfhka wfmalaId l< rg

f,i fmkS isà'

rdcH m%;sm;a;s u.ska oeka fjr< iSudfõ

isg ógr 100la ^iuyr fmfoiaj, ógr

200& we;=<; kj b†lsˉï ;ykï lr

;sfí' iqkdñfhka wj;ekajQ 500"000 l

ck;dj w;=frka w;s nyq;rh „j;a jQfha

ógr 100 la we;=<;h' tfia úm;g

m;a jQ whg b†lsˉï fr.=,dis u.ska

ksjdi ,nd°ug fmdfrdka≥ ù we;s w;r

ksjdi wysñ jQ yeu flkl=gu ksjdihla

b†lr£ug Ndrf.k we;' ógr 100

we;=<; msysá fm!oa.,sl foam,j,

ysñlu tajdfha uq,a whs;slrejka i;=j

mj;sk w;r ta bvï rch i;= lr

fkd.kakd nj rch lshhs' ógr ishfha

kS;sh uqyq≥ riaidfõ kshe,S oyia ixLHd;

ëjr m%cdjg yd fjr< ;Srfha fyda ta

wdikakfha fyda riaidj l< yd „j;a

jQ wka whg o h<s ;u bvlvï fj;

meñKsu ia:srju ;ykï lrkafkah'

f;areï .ekSug yels f,iu fuhska

mSvdjg m;a jk wh i;=gq ke;'

fjr< ;Srh yd tys l,ska isá ksjeishka

h<s iqkdñhlska wdrlaId lsˉug we;s fï

leue;a; udkj ysñlï m%ñ;Skag wkqj

wr®:j;a yd fhda.H fia fmfkkq we;'

flfiafj;;a Y%S ,xldfõ fjr< ;Srfha

ck ixhq;sh fjkia lefrk fï Wmdh

úúO wxYj,ska úfõpkhg ,la l<

yelsh' m<uqfjkau" fï ck;dj wka

;eklg hdug leue;s ke;s w;r

Tjqkaf.a wdYdj ;uka l,ska isá

ia:dkj,gu hdugh' fojekak" ógr® 100

kS;sh .ek idr®:l f,i woyia úuid

ke;' ;=kajekak" ógr® 100 kS;sh ±ka

iuyr b†lsˉïj,g wod< fkdlsˉu – fydag,a" Okj;a foam, fjf<≥Zka yd

fjk;a n,mqΩZjkaldr lKavdhï i|yd – wksis mCImd;S;ajh ms<sn| m%n,

Woafõ.hka u;= lrhs'

ksjdi ms<sn| wúksYaÑ;Ndjh

ia:srju fjk;a ia:dkhl m†xÑhg hkjd

fjkqjg ck;djg ;u ksfjia fj; wdmiq

hdug bv°ug wfÉ n,Odˉka iaj

leue;af;ka wdmiq iSud ms<sn| kS;s

ie,elsh hq;= f,i fjkialr we;s w;r

†ú fírd.;a wfÉ cd;slfhda w¨;a

.egΩj,g uqyqK fo;s' h<s b†lsˉï

lghq;= fõokdldˉ f,i ukao.dó ù we;s

w;r iqkdñh ;on, f,i n,mE

m%foaYj, ;ju tl≥ ksjila fyda b†lr

ke;s ;rïh' m%cd is;shï ieleiSfï

jeo.;a l%shdudr®.hla wfÉ m%dka;fha

rdcH fkdjk ixúOdkj, kdhl;ajfhka

wdrïN lr we;s kuq;a thdldrfhka

my,ska we;s l< wdrï l%shdjka

ms<s.ekSug m%dfoaYSh n,Odrska ue,s fj;s'

fuh iuyr úg f,dal nexl= wdOdr ,nk

wfÉ m%dka;fha §bvï ,shdm†xÑ lsˉfï

iS>% jevigyk¶ hgf;a is≥jkakla úh

yels w;r ta i|yd uqo,a m%;smdok

fyd¢ka ,eî we;;a mqΩ,a m%;sksr®udK

l%shdj,shg iydh ùfï° ta l%shdudr®.h

b;du;au ukao.dó yd wr®nqoj,g

keUqrejk wkaou fmfka'

Y%S ,xldfõ wdmodfjka udi yhlg

miq;a bka osú fírd.;a ish ,CI .Kka

fokdg ;ju;a ;djld,sl ksjykaj, fyda

l+vdrïj, fyda /£ isàug is≥j ;sfí'

jdr®;d fmkajd fokafka ;u ksjdi ls'ó'

y;r fyda my fyda – iuyr ia:dkj, l'ó' 14 – ;rï idïm%odhsl uQ≥lrfha .ïudkj,ska wE;a lr b†lsˉug rch

ie,eiqï lr we;s njhs' fuh uqyqog b;d

iómj jdih lrk uqyq†ka hefmk ëjr

mjq,aj, „jfkdamdh flfrys nrm;,

m%;súmdl we;s lrkq we;' hï wfhl= Y%S

,xldfõ ;djld,slj kej; m†xÑlrjQjka

isák ia:dk fj; .sh úg iqkdñfhka

†ú.,jd .;a fï ms˙ig wjYH ish¨

ksjdi ,eîug fmr ;j;a jir .Kkdjla

fuf,i .; lsˉug is≥ jkq we;s njg

yeÛSï we;s lr .ekSug wmyiq ke;'

h<s f.dvke.Sfï ldr®hhka i|yd fï

m%cdjka l%shdld˙ju iyNd.S lr .kakg

wiu;aj ;sîuo w;sfr®l l,lsˉulg

fya;= ù ;sfí' iqkdñh n,mE ish¨u

rgj, h<s f.dvke.Sfï jevlghq;=

iqkdñfha n,mEug yiqjQ fndfyda m%cdjka

;SrK .ekSfuka neyer lrjñka

idudkHfhkau Wäka my<g ie,eiqï l<

tajdhs' ksjdi b†lsˉu mudù we;s ;ru

ie,els,a,g .;a úg iqkdñfha n,mEug

,lajQ ish¨ mqoa.,hkag" mjq,aj,g yd

m%cdjkag ms<s.; yels yd blauKska

m%;sM, w;a lr .; yels úi≥ï fidhd

.ekSug wdKavq" ck;dj yd rdcH fkdjk

ixúOdk tlg tlaj lghq;= l< hq;=h'

2001 N+ñ lïmdfjka miq m%foaYh h<s

f.dvke.Sfï l%shdj,sfhys kdhl;ajh

.ekSug foaYSh rdcH fkdjk ixúOdkj,g

yd úfoaYSh ksfhdacs; wdh;kj,g bv≥ka

.=crdá wdKavqj wdor®Yhg .ekSug

l,amkd l< hq;=fõ' rdcH yd fm!oa.,sl

wxYh úiska lrk ,oafoa kï .; úh

yels ld,hg jvd fndfyda blauKska

wj;ekajQjkg idudkH ksjdij,g hdug

yels jkq we;'

whs;sh mokï lr.; h<s b†lsˉï

†ú .,jd .;a;jqka ish ksjdi" „jfkdamdh

yd m%cdjka iuÛ h<s ia:dms; ùug

wfmalaId lroa° Tjqkaf.a udkj

uyd bvï fld,a,hiafldÜ f,lS

iqkdñh wmg mYapd;a iqkdñ m%;sixialrK i|yd whs;Ska mokï lr

.;a m%fõYhl wjYH;dj isys lrjhs' mYapd;a iqkdñ ie,iqïj,£

ksjdi" bvï yd foam, whs;sjdislï ms<sn| ldrKd fndfyda ixlSr®K

yd úhoï wêl f,i i,ld neyer lrkq fjkqjg ±ä ie,ls,a,g

fhduq lrkafka kï ta ie,eiqï idr®:l jkq we;' fï whs;sjdislï

fkdi,ld y˙kafka kï fyda ys;du;du W,a,x>Kh lrkafka kï

fyda ta uÛska whs;sjdislï W,a,x>kh flfrkq muKla fkdj

m%;sixialrK o widr®:l jkq we;'

Page 16: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

uyd bvï fld,a,h FMR iqkdñ16

whs;sjdislï W,a,x>kh lsˉu u.ska fï

iajNdúl wdmodfjka Wreu jQ udkj

fÄojdplh h<s weúiaiSu fkd l< hq;=h'

ksjdi" bvï yd foam, ysñlï l=uk fyda

mYapd;a jHik ldr®hhl ° m%Odk uQ,Or®u

jk w;r wkd.; ´kEu h<s f.dvke.SSfï

lghq;a;l† fjka l< yels fldgia úh

hq;=h' iyk yd h<s f.dvke.Sï ms<sn|

fufyjfr®° ksjdi" bvï yd foam, ms<sn|

ie,eiqï iqkdñhg m%;spdr jYfhka

ielfik fndfyda lr®lY ms<sfj;a wkd.;

jHikhl° j<lajd,kq msKsi ie,elsh hq;=

ldr®hNdrhla bgq lrkq we;' ysñlï

mokï lr .;a t<eUqï m%Odk lafIa;%

y;la fj; t,a, úh hq;=h(

1' leue;af;ka wdmiq meóKSfï whs;sh(

;uka l,ska „j;a jQ bvu fj;

fjkialulska f;drj iajleue;af;ka

wdmiq meñKSfï whs;sh jHikfhka

fí˙ isák ish¨ fokdgu iy;sl l<

hq;=h' Tjqkaf.a ksjdi ;j≥rg;a fyd¢ka

;sfí kï" w¨;ajeähd lsˉug yels kï"

h<s f.dvke.Sug ika;lfha ;nd

.ekSug yd h<s m†xÑùug we;s

whs;shg .re l< hq;=h' wdmiq meñKsu

ms<sn|j flfrk l=uk fyda widOdrK

;ykula .efkkafka n,y;aldrfhka

bj;a lsˉula yeáhg jk w;r th

wka;r®cd;sl kS;sh hgf;a

je/oaols'

2' m%udKj;a ksjdi yd iqrlaIs; N=la;sh

i|yd whs;sh( ish:Z jHikhkag miq" ta

jHik n,mE mjq,aj,g yd mqoa.,hkg

m%udKj;a yd ±˙h yels ksjdi myiqlï

wka;r®cd;sl udkj whs;Skag wkql+,j

yels;dla wm%udoj ,nd †h hq;=h' ksjdi

foam, fj; wdmiq meñKs miq fyda

wka ;ekl m†xÑhg wdmiq fyda tys

N=la;sh wod< mqoa.,hdg fyda m%cdjg

fyda iy;sl lr Ndr†h hq;= w;r

tajd ksjdi fomdr®;fïka;=fõ iy bvï

,shdm†xÑ lsˉfï ldr®hd,fha ,shdmosxÑ

l< hq;=h' h<s f.dvke.Sfï l%shdj,sh

fya;= fldg f.k lsisjl=;a ksjdi

ke;a;l= fkdúh hq;=h'

3' iyNd.s;ajhg" woyia ±laùug iy

fjkialug Ndckh fkdùug ;sfnk

whs;sh( wdmodj n, mE mqoa.,hka wdmiq

meñKSfï° kej; ksjdi ,nd£fï° yd

kej; m†xÑ lrùfï° flfrk ie,eiqï

yd l<uKdlrKfha ° Tjqkaf.a mQr®K

iyNd.s;ajh ,nd .ekSu i|yd úfYI

W;aidyhla ±˙h hq;=h' l=uk fyda ksjdi

ie,eiqula ms<sn|j wdmodj n, mE ish:Z

m%cdjkaf.a woyia úuish hq;= w;r ;u

jqjukd yd wfmalaIdjka ksfhdackh lrkq

msKsi m%cd uQ,sl ixúOdk f.dvkeÛSug

Tjqka Wkka≥ l< hq;=h' ksjdi yd foam,

há;, myiqlï h<s b†lsˉfï£ tajdfha

m%;s,dN l,ska ksjeishkgu úfYIfhka

≥mam;a ksjeishkgu ,efnk njg iy;sl

jkq jia mQr®K iyNd.S;ajh we;s"

úksúoNdfjfhka hq;a yd j.lSjyels

l%uhla ilia l< hq;=h' ish¨ h<s

b†lsˉï yd mqkre;a:dmk fufyhkays°

úfYIfhkau ≥r®j, yd fldkajqKq

lKavdhï ie,els,a,g .; hq;=h'

4' ;djld,sl ksjdi ms<sfj, lsrSï ;=<

wdrlaIdj i|yd whs;sh( iqkdñfhka

miq ;djld,sl ksjdi moaO;Ska msysgqjd

mj;ajd f.k hdu wka;r®cd;sl udkj

whs;Ska ms<sn| m%ñ;Skag mQr®K

wkql+,;djfhka hq;=j úh hq;=h'

ksjdi" c,h" wdydr" ffjµHdOdr"

wOHdmkh iy l|jqrejdiSkaf.a wju

whs;Ska bgq lr°ug w;sfr®lj ta

l|jqre l<ukdlrKh l< hq;af;a

l|jqrejdiSkaf.au mQr®K woyia yd

iyfhda.h ,nd .ksñks' iykdOdr

,nd°u fyda je<elaùu fyda Tjqka

md,kh lsˉu;aa hgm;a lsˉug;a

udr®.hla lr fkd.; hq;=h' ish¨

;djld,sl l|jqre we;=<; ldhsl yd

udkisl wdrlaIdjka udkisl fi!LHhka

– úfYaIfhka ldka;djkaf.a yd <uhskaf.a – /l f.k mj;ajd f.k

hd hq;=h'

5' „jfkdamdhg iudc wdrCIKhg c,hg

fi!LHg yd wOHdmkhg ;sfnk

whs;sh( mYapd;a wdmod wdOdr" yosis

wdOdr iemehSï yd ;djld,sl loZjqre

msysgqùu hk ldrKd fj; wfkHdkH

jYfhka fkd.e,fmk m%udKhkaf.ka

fhduq fkdl< hq;=h' h<s f.dvke.Su

yd mqkre;a:dmkh ioZyd we;s

iïm;aj,ska ie,elsh hq;= m%udKhla

iq≥iq ksjdi b†lsˉu" wysñ jQ

„jfkdamdh" iudc wdrlaIKh" fi!LH"

wOHdmk" yd m%cd myiqlï h<s we;s

lsˉu i|yd lem l< hq;=h'

6' m%fõKshg iu whs;sh( iqkdñfhka †ú

.,jd.;a whg ^úfYaIfhka

ldka;djkg yd <uhskg& foam, iudk

f,i mejˉu j<lk" fjkia wdldrhg

ie,elSug fya;= jk" úêu;a fyda

wúêu;a ish¨ m%;sm;a;s fyda foam,

whs;sh yd Wreuhka ms<sn| ish¨ kS;s

bj; ±ñh hq;=h' jekaoUqjkg bvï

yd ksjdi ms<sn| kS;Hkql+, Tmamq

Tjqkaf.a kïj,skau †h hq;= w;r

újdyl ldka;djkaf.a kï Tmamqfõ ish

ieñhdf.a ku iu.u iy orejka

isà;a kï Tjqkaf.a o kï iu.

we;=<;a l< hq;=h'

7' ldka;d whs;sh( ;u m%cdjf.a meje;au iy iqnidOkh iy;sl lsˉfuys,d

idïm%odhslju m%uqL;ajh f.k isg

we;af;a ldka;djkagh' tuksid by;

úfYaIfhka i|yka l< ldka;d

whs;Ska iqrlaIs; lrkjdg w;sfr®lj

iyk" m%;sixialrK yd mqkre;a:dmk

lghq;=j,° ldka;djkg iydhùu

úfYaIfhka jeo.;ajk w;r

iyNd.sjkaakg Tjqkg we;s whs;shg

.re l< hq;=h'

ó<Û iajNdúl fyda ñksid úiska

ksr®udKh lfrk wdmodjlg fyda m%;spdr

±laùfï j.lSu Ndr° we;s m%;sm;a;s

iïmdolhka yg bka†hka id.r iqkdñh

mdvï /ilau imhhs' h<s f.dvke.Sfï

l%shdj,shg l,dmfha wdKavq úiska lrkq

,enQ wm ≥gq weÛs,s .eiSï B<Û

iqkdñfha° fkdlrkq we;ehs wfmalaId l<

hq;=fõ'

ksjdi whs;sh yd bj;a lsˉu ms<sn| uOHia:dkfha (COHRE www.cohre.org) úOdhl wOHlaI iafldÜ f,lS iqkdñh yg.;a jydu ud,†jhsfka yd Y%S ,xldfõ ksjdi" bvï yd foam, whs;sh ms<sn| m%Yak .ek lghq;= lf<ah' iqkdñhg uqyqK ≥ka ish¨ rgj, h<s f.dvke.Sfï jevigykaj,° udkj ysñlï W,a,x>Khùï .ek wjOdkfhka isàu i|yd <Û† fld<U ldr®hd,hla ([email protected]) o wdrïN le˙Ks' úoHq;a ;emE,( [email protected]

Scot

t Lec

kie

l,ska fuys ;snqfka f.j,a fodrj,ah" Á ,xldj

Page 17: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

k;a y†is wjia:djka i|yd fjkafldg ;snQ wruqo,ao iqkdñhg m%;sldr lsˉu i|yd fhdojdf.k ;sîu .ek wdOdr

fCI;%fha kshe,S isák l%shdldˉka ;u wi;=g m%ldY lr we;' ´kEu n,j;a y†is ;;a;ajhla WodjQ úg tjeks ìh iel my<ùu wreuhla fkdfõ' tfy;a tjekakla hqla;siy.;o@ fï ,smsh ,shk 2005 cqks 3 jkod jkúg tlai;a cd;Skaf.a uqo,a .fõIK fiajdj (FTS)1 jdr®;d lf<a tlai;a cd;Skaf.a m%Odk fmf<a wdh;k iy rdcH fkdjk ixúOdk úiska fufyhjk jevigykaj,g wruqo,a imhk tlai;a cd;Skaf.a CIKsl wNshdpkd iy taldnoaO wNshdpkd hk wdh;k folg 41% l m%udKhl wruqo,la ia:sr jYfhkau ,eî we;s njhs' flfiafj;;a bka°h id.r jevigyk fï iólrKfhka msg;g .;a úg wruqo, 25% olajd my; jefgk nj;a fmkS hhs' .sh wjqreoafoa fï ld,h jk úg CIKsl wNshdpkd iy taldnoaO wNshdpkd hk wdh;k folu vdr®mQr® is≥ùïj,g f,dalfha wjOdkh fhduq lrjQ úg 23% wruqo,la Bg tl;= úh' ;;a;ajh .sh wjqreoaog jvd iq:ZjYfhka fjkia ù we;s nj neÆ ne,aug fmfka' tfy;a ;;a;ajh ;ju;a fyd|h' wruqo,g wdOdr lrk m%Odk fmf,a rgj,a w;=frka cr®uksh" cmdkh" fkdar®fõ iy tlai;a ckmoh jeks rgj,a .sh wjqreoaog jvd jeä m%udKhla wruqo,a fjk;a wr®nqo i|ydo imhd ;sfí' we;a;jYfhkau fjk;a wr®nqo u;=jQ wjia:dj,° tajd fjkqfjka o wdOdr lsˉu hym;a m%jD;a;shla jYfhka fmkS hhs' we;af;kau" th hym;a m%jD;a;shlao@

wfkl=;a wr®nqo i|yd fjka lr ;sfnk wruqo,aj,g iqkdñh úiska n,mEula lr we;af;ah hk ks.uKhg t<efUkakg fmrd;=j wm udkjohdjd° lghq;= fjkqfjka fï wjqreoao i|yd fjka lr ;sfnk uqo,a m%udKh 2004 wjqreoao yd ii|ñka i,ld ne,Su wjYHh' flfiafj;;a iqkdñhg mskais≥jkakg 2005 wjqreoao i|yd iykdOdr wdh;k fjkqfjka iEfyk ;rï uqo,a m%udKhla fjka fldg we;af;ah' iqkdñ wruqo,g wu;rj fï wjqreoao i|yd fvd,r® ñ,shk 847 la fjka fldg ;sfnk w;r th 2004 wjqreoao i|yd fjka lr ;snQ uqo,g jvd jeäh' 2004 wjqreoao i|yd fjka lr ;snQ uqo, fvd,r® ñ,shk 697 ls' fï uqo,ska nd.hlau iqvdkh i|yd fjka lr ;sfnk w;r wfkl=;a fkdi,ld y˙k ,o y†is wjia:djka i|yd b;s˙j ;sfnkafka fvd,r® ñ,shk 417 la muKs' fï fya;=fjka uOHu wm%sldkq ckrch" veâ" fpÉkshdj" t˙;%shdj" .Skshdj" fidud,shdj iy ngysr wm%sldkq hk rgj,g 2005 wjqreoafoa m<uq udi my we;=<; ,enqfka .sh wjqreoafoa tu ld, m˙Éf√oh ,enqkdg jvd wvqfjks' tneúka tu rgj, jdih lrk ckhdf.a „jk ;;a;ajh wjqreoaog fmr mej;s ;;a;ajhg jvd my;g weo jeà we;e’hs flfkl=g ;r®l l< yelsh' 2005 wjqreoafoa b†˙m;a fldg ;snQ wdOdr wNshdpkd 21 ka idudkH jYfhka wruqo,a iemhqfka tajdfhka 25% g muKs' wNshdpkd 11 g imhk ,oafoa 20% g;a wvq wruqo,a m%udKhls' 1992 isgu tjeks wNshdpkdj,ska 67% gu wruqo,a imhd ° ;sfnk neú lsh;yels jQj;a fmd≥fõ .;al, iqkdñh fya;=fldgf.k wruqo,a

m%odkh lsˉfï ld, jljdKq iïnkaOfhka nrm;, wr®nqohla mek ke.S ;sfnk nj lsjhq;=uh'

fï wjqreoao jQl,s m%Odk fmf<a wdKavq lSmhla hym;a Ndú;djka hym;a m%;sm;a;Ska ?lSu i|yd tlg tl;=ù msysgqjd.;a §hym;a udkjohdjd° odhl;ajh¶2 kï wdrïNl l%shdj †h;a flfrk fojk wjqreoao fõ' fï wdrïNl l%shdj b†˙m;a fldg we;s fhdackdj,ska tlla kï wNshdpkd b†˙m;a lsˉfuka miqj tajd fjkqfjka b;d blauKskau wruqo,a ,nd°uh' iqkdñh fjkqfjka m<jQ uQ,H m%;spdrh b;du;a fõ.j;a tlla jqjo fujeks fjk;a wr®nqo flfr® ±lajqKq m%;spdrh iqmqre≥ m˙† ukao.dó idudkH tlla ùh' wruqo,a odhlhska ish:Zfokdu mdfya iqkdñh fj; iajlSh wjOdkh fhduq l< fyhska fjk;a wr®nqoj,g fhduqlrùu i|yd Tjqka fj; ldr®HuKav, iïm;a m%udKj;a m˙† ;snqfkao ke;' tneúka w;ajQ tla m%;sM,hla jQfha" iqkdñfhka ndysrj wr®nqo u;=jQ wjia:dj,°' fhda‚; fldka;%d;a;=j,g wruqo,a ,nd°u" idudkH ld,j,° isoaOjkjdg jvd fndfyda ld,hla .; ù isoaOùuh'

iuyr wjia:dj,° iuyr wdh;k úiska ,nd fok njg w:Zf;ka fmdfrdka≥ jQ w;sfr®l iqkdñ uqo,a ksl=;a lrkakg tu wdh;kj,g fkdyels úh' Bg fya;=j iuyr m%odk lrejkag ta i|yd fjk;a wdh;kj,ska uqo,a fkd,eîuh' túg tu wdh;k lf<a fjk;a y†is wjia:djla i|yd fjka lr ;snQ uqo,a iqkdñ uqo,a njg flá udr®. Tiafia kej; †id.; lsˉuh' wruqo,a ,ndfok njg fndfyda wud;HdxY fndfyda wjia:dj, fmdfrdka≥ jQj;a ta i|yd jHjia:dodhlfha wjir wjYHjk fyhska ta i|yd ld,hlao .; jkafkah' b†ka iqkdñh úiska iuyr wruqo,a kej; †id.; lrkq ,enQ w;r ta fya;=j ksidu wr®nqo l,dmj, mj;ajdf.k .sh fjk;a jevigykaj,go uqo,a ,Ûdùu m%udo úh' iuyr wdKavqj,g ksl=;a l< yelafla wjqreoaola i|yd l,skau wkqu; l< ia:djr iykdOdr wruqo,a muKs" w;=re úhoï i|yd jeh YSr®I Bg tl;= lsˉug fldfy;au ne˙h' *ska,ka;h tjeks rgls' iqkdñhg uqo,a ksl=;a lsˉu hkafka f;areu wfkl=;a wr®nqo fjkqfjka úhoï lrkakg fjka lr ;sfnk uqo,a m%udKj, wvqùuhs'

iqkdñfhka miqj jydu läkñka fkduiqrej l%shd;aul jkake’hs b,a,d flfrk ±ä n,mEï wdOdr wdh;kj,g wNHka;˙lj;a ndysrj;a t,a, úh' flfiafj;;a mqyqKqj ,o ldr®h uKav, isáfha iSñ; m%udKhls' iuyr tlai;a cd;Skaf.a wdh;k iy rdcH fkdjk ixúOdk fuf;la ;uka ksr; ù isák m%Odk fCI;% l%shdkaú;j,ska bj;a ù" tmuKla fkdj uQ,ia:dkh jYfhkao fjkialï we;sfldg" iqkdñ wdmodj wduka;%Kh lrkakg mgka .;ay' tu l%shdodufha wjidk m%;sM,h jQfha iuyr ixúOdk ta ta l,dm fjkqfjka miq.sh wjqreoafoa b†˙m;a lrk ,o jHdmD;s fhdackd" §wxl tfla wr®nqo¶ yeáhg y≥kajdfok ,o fhdackd" miq.sh wjqreoaog jvd fujr wvq ù ;sîuhs' tla m%Odk wruqo,a m%odklrefjla lshd isáfha .;jQ wjqreoao yd ii|d n,k l, fï wjqreoafoa wm%sldkq rgj,a i|yd b†˙m;a lr ;sfnk jHdmD;s fhdackd m%udKh wvq njhs'

ks.uK

bka†hdkq id.rh wdmodj úiska fjk;a wr®nqo i|yd fjka fldg ;snQ wruqo,a ;ud fj;g weo .kq ,eìke’hs lshefjk u;fhka we;af;kau fhdackd jkafka ìka≥fjka mgka .kakd ;rÛ fi,a,uls' ty° iqkdñhg fmdfrdka≥ jk uqo,a m%udKfhka f;areïjkafka wfkl=;a wr®nqo i|yd wvq uqo,a m%udKhla ,efnk njhs' we;af;kau mj;sk ;;a;ajh Bg;a jvd ixlSr®Kh' WodyrKhla jYfhka lshf;d;a" iqkdñ wruqo, fjkqfjka ;uka ksl=;a lrkafka wu;r uqo,a m%udKhla nj;a fjk;a wr®nqo i|yd fjka lr ;sfnk uqo,a m%udKh .;jQ wjqreoao yd ii|k l, fnfyúka jeä nj;a wruqo,a m%odkh lrk fndfyda rgj,a lshd isàuh'

iuia:hla jYfhka lreKq i,ld n,kúg" bka°h id.r wdmodj yuqfõ wruqo,a odhlhska yd wdOdr wdh;k ±lajQ m%;spdrh" hg;ams˙fihska ;djld,sl jYfhka jqj;a" fjk;a wr®nqoj,g Tjqka olajk m%;spdrhg n,md ;sfnk nj lsh; yelsh' ieneúkau" fï ;;a;ajh fjkia l< yelafla wdOdr m%cdj úiska ±kqj;aj hï hï l%shdldrlïj, ksr;ùu ;=,sks' wfmCIs;" kshñ; iy wjYH;d - mdol wd° jYfhka wruqo,a i|yd b,a,Sï yeuúgu b†˙m;a flfrk w;r tu b,a,Sï j,x.= tajd f,io ie,lsh hq;af;ah' wvqfjka wdOdr lsˉu;a l,a.;ù wdOdr lsˉu;a ksid u;=jk .eg:Z fj;g wruqo,a odhlhkaf.a wjOdkh wdOdr wdh;k úiska fhduq lrúh hq;=h' l,a.;jQ fyda w;yerouk ,o fyda jevigyka ksid ckhdg uqyqK fokakg is≥ù ;sfnk úmdl úia;r lefrk idOl yd ixLHdf,aLk wjYHh' iqkdñ uqo,a w:Z;ska tla /ia l< tajd nj;a tneúka wfkl=;a jevigykaj,g thska ydkshla isoaOjkafka ke;s nj;a ta ta wdKavq mjik úg th Tmamq lr fmkajk f,i b,a,d isáh hq;=h' udkjohdjd° .sKqï fyd|yeá ;r fldg ;nd.ekSu i|yd jHjia:dodhl iNd iy uqo,a wud;HdxY iS.%fhka jevlghq;= l< hq;=h'

y†is iykfiajd ie,iSfï° ish,a,g jvd jeo.;ajkafka ksjer†j ld,h ksr®Kh lsˉuhs' 2005 wjqreoafoa cqks ui w.° tlai;a cd;Skaf.a ixúOdkh ‚kSjd kqjr° /iaùula le|jk ,oafoa ;uka b†˙m;a l< wNshdpkdj, jr®;udk ;;a;ajh idlÉPd lsˉu i|ydh' f,dalfha jvd;a wjdisodhl ;ekaj, „j;ajk" tfukau wdmodjg yd .egqug ,lajQ" ckfldgia i|yd fï jkúg lghq;= ixúOdkh ù ;sfnk wkaou i,ld ne,Su tu /iaùfï wruqK ù ;sìK' tfukau tu ckfldgiaj, wjYH;d udkjohdjd° m%cdfõ wjOdkhg jydu ,laúh hq;=j ;sfí'

fgdaì ,ekair® irKd.; wOHdmk fCIa;%fha ysgmq ndysr l:sldpdr®hjrfhls' ±kg ‚kSjd ys msysá tlai;a cd;Skaf.a udkjohdjd° lghq;= iïnkaëlrK ldr®hd,h (OCHA) g wkqnoaO taldnoaO wNshdpk l%shdj,sfha (CAP) m%Odkshdh' fï ,smsh Tyq ,shk ,oafoa mqoa.,sl uÜgñkah' úoHq;a ;emE,( [email protected]

1.www.reliefweb.int/fts2.www.reliefweb.int/ghd

iqkdñh ksid fjk;a wr®nqo i|yd fjkalrk ,o wruqo,aj,g n,mEula we;sjQfhao@

fgdaì ,ekair®

FMR iqkdñ 17

Page 18: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

tlai;a rdcOdksfha cd;Hka;r ixjr®Ok wxYh iqkdñ wdm∞j;a iu.u CI◊lj fmdfrdka≥ jQ mjqï

ñ,shk 68lg wdikak m%udKhla iykdOdr jYfhka ,nd°u wdrïN lr we;' fuu wdh;kh úiska is≥lrk ,o udkjohdjd° m%;spdr iudf,dapkh ;ju;a iïmQr®K ù ke;;a Bg w∞, uQ,sl wOHhkhka is≥ fldg wjidkh'

w.aks†. wdishdkq l,dmhg foieïnr® 26 ∞ myr ≥ka iqkdñh fjkqfjka ì%;dkH wdKavqj ±lajQ m%;spdrhg kdhl;ajh ≥kafka cd;Hka;r ixjr®Ok wxYh (DFID) hs' tu wxYhg wkqnoaO .egqï iy udkjohdjd° lghq;= ms,sn| wxYfha fufyhqï lKavdhu (CHAD OT) fufyhjk m%Odk udKav,sl ks,Od˙jrhd foieïnr® 26 jk †k ijia Nd.fha° ,kavkfha isg fld<U n,d msg;a úh' ì%;dkH uy flduid˙ia ldr®hd,fha fiajfha ksr; DFID ks,Od˙hd iy" tlai;a cd;Skaf.a ixúOdk ksfhda‚;hkao yuqùfuka miq" oreKq;u úkdYhlg uqyqK ° we;e’hs jdr®;d jQ kef.kysr m,df;a wïmdr †ia;%slalh fj; yels blau◊kau hEug ;SrKh lrk ,o w;r fuu ldr®Hh we.ehSug Á ,xldfõ wdKavqjg iydh ms◊i tlai;a cd;sl ixúOdkh iy mqΩ,a udkqIjd† ix.ï lghq;= lf<dah' ta wkqj taldnoaO UN-USAID-DFID we.hSï lKavdhula úiska wdm∞jg uqyqK ° †k lSmhla we;=,; n,mEu yd wjYH;d ms,sn|j iS.% tfy;a m˙mQr®K we.hSula is≥fldg wjika fl˙K' blaì;af;ka" wmf.a ldr®huKav,h iykdOdr fiajd lghq;=j, ksr;j isá tlai;a rdcOdksfha yuq∞ lKavdhug udr®f.damfoaYl;ajh iemhSu" UNHCR iy wdKavqfõ ks,Odˉka iu. tl;= ù ;djld,sl ksjdi b†lsˉfï lghq;= ixúOdkh lsˉu" ksjdi$wdrCIdj$ufkdaiudchSh iydh$wOHdmkh$„jfkdamdhka kej; mK.ekaùu jeks ldrKdj,g m%uqL;ajh foñka CHAD l<ukdld˙;ajhg iydhùu jeks lghq;=j, ksr; úh'

iykdOdr /.;a m%:u .=jka hdkh ixúOdkh fldg tlai;a rdcOdksfhka msg;a fldg tjk ,oafoa DFID wdh;khhs' tlai;a cd;Skaf.a udkjohdjd° lghq;= ms,sn| iïnkaëlrK ldr®hd,h (OCHA) †h;a l< bka°h id.r CI◊l wNshdpk wdh;khg mjqï ñ,shk 10 la DFID m˙;Hd. l<dh' ta yefrkakg tlai;a cd;Ska úiska †h;a lrk ,o iykdOdr iy m%;dldrl ls%hdldrlïj,go DFID ;j;a mjqï ñ,shk 40 la ,nd ° ;sfí' tlai;a cd;Skaf.a úúO wdh;kj,g ,nd≥ka m%;smdok iy NdKav o Bg we;=,;ah' DFID úiska .dia;= f.jd ,nd .;a fy,sfldmagr myla tlai;a cd;Ska iy wfkl=;a tackais iemhQ NdKav iqkdñfhka úkdY ù .sh ngysr fjr<nv iqud;%dfõ „j;a jQ yqfol,d ck lKavdhï fj; fn∞yeˉfuys,d jeo.;a jev fldgila bgq lf<ah' ta yefrkakg wm" tlai;a rdcOdkshg wh;a fkdjQ ixúOdk 5 o we;=Ωj" rdcH fkdjk ixúOdk 25 g m%;smdoko ,nd ° ;sfí' mjqï ñ,shk 3.5 r;= l=rei ixúOdkhg;a fl%ikaÜ jHdmdrhg;a ,ndfok ,°' tlai;a rdcOdksh

;=, msysgd ;sfnk uq,afmf,a wdOdr wdh;k 13 we;=,;a taldnoaO ixúOdkhla jk tlai;a rdcOdksfha y†is wdm∞ lñgqj úiska ixúOdkh lrk ,o iykdOdr iemhqï /.;a .=jka .ukajdr 26 la i|yd wms .dia;= f.úfjuq'1

W∞jQ y†is ;;a;ajh ;=< mek ke.s .egΩ .Kkdjla DFID wdh;kh y∫kd.;a;dh' úfYaIfhkau ngysr fjr<nv iqud;%dfõ wdm∞jg ,la jQ ck fldgia iïnkaOfhka o;a; yd f;dr;=re ,enqfka iSudiys;jh' tys ;snQ foaYSh y†is wjia:d l<uKdlrK jHqyh b;d ≥r®j, wähl mej;s w;r iuyr wxYj,° kdhl;ajh .kafka l=uk ndysr wdh;khlao hk wjq,o tys biau;= ù ;sìK' tlai;a cd;Skaf.a y†is wNshdpkh iQodkï lr.kakg l,a.; jQ w;r th t;rï jHqy.; ù ke;s nj;a fmkS .sfhah' iq≥iqlï ;sfnk w;a±lSï iys; ldr®huKav,j, ysÛ;djfhka fndfyda tackais miq úh' DFID wdh;kfha iydh ,nd ° nkavd wfÉ m%foaYfha° iy fld<U° msysgqjk ,o udkjohdjd° f;dr;=re uOHia:dko wjYH ;rï blau◊kau lghq;= lsˉu;a is≥fkdùh'

wdm∞fjka ihuilg miq th úiska wruqo,a imhk ,o jevigyka miqúmrï lsˉug;a fida†is lsˉug;a DFID mgka .;a;dh' wm ±ka ksr; ù isákafka bka≥kSishdj" bka†hdj" Y%S ,xldj" ud,†jhsk wd† rgj,a ,nd we;s m%.;sh wëCIKh lrk fufyjrlh' we;af;kau" ;j;a fndfyda foaaaj,a l< hq;=j ;sfí' ckhdg ia:sr jdiia:dk ,nd †h hq;=h" fï jdiia:dkj,g kshudldrfhka c,h iy ikSmdrCIl lghq;= i,id †h hq;=h" fi!LH wdrCIdj iy wOHdmk lghq;= ie,eiaúh hq;=h" „ú; yd „jfkdamdh kej; f.dvke.Su i|yd wjYH fuj,ï wdïmkak imhd †h hq;=h, wkd.; lïmkj,g uqyqK°u i|yd Tjqkaf.a yelshd Yla;sh jeä†hqKq l< hq;=h'

hym;a udkjohdjd° m˙;Hd.YS,sss wdrïNl l%shd yuqfõ ;uka i;= hq;=lï iuq∞h fudkjd±’hs DFID wdh;khg fyd| wjfndaOhla ;sfí' tajdf.au bf.kSu iy

iïnkaëlrKh ms,sn| ldrKd .ek;a tu wdh;khg fyd| wjfndaOhla ;sfí' iqkdñ wdm∞jg wm wdh;kh m%;spdr ±lajQ wdldrh .ek m˙mQr®K udkjohdjd° m%;spdr iudf,dapkhla lsˉug fï jkúg;a wm iQ∞kï fjñka isákafkuq' ta i|yd wruqo,a ∞hl wdh;kj, l<ukdlrejkaf.a /iaùula meje;aùugo ie,iqï fldg ;sfí'

tu /iaùfï° úia;rd;aul ksr®foaY b†˙m;a flfrkq we;s w;r" udf.a mqoa.,sl w;a±lSïj,g wkqj kï" my; i|yka wjYH;d w;am;a lr.kakd f,i iqkdñh úiska wmg W.kajd we;e’hs uu úYajdi lrñ(

■ tlai;a cd;Skaf.a ixúOdk yryd is≥ flfrk fmd≥ NdKav m%jdyk fiajd

■ by< iún,.ekaùulska iukaú;" w;a±lSï nyq," tlai;a cd;Skaf.a udkjohdjd° iïnkaëldrljre

■ tlai;a cd;Skaaaf.a iy hqfrdamd fldñifï ia:djr wdm∞ m%;spdr óg jvd †hqKq l< hq;=h

■ tlai;a cd;Skaf.a ixúOdkh Tiafia w;smqΩ,a iïnkaëlrKhjla f.dvk.kq i|yd hqfrdamd fldñiu úiska hdka;%K ksr®udKh l< hq;=h

■ ñ,sg˙ yd isú,a udkjohdjd° Y%ñlhka w;r iyfhda.S;djh f.dvke.Su i|yd meye†,s udr®f.damfoaY y∫kajd †h hq;=h

■ udkjohdjd° ldr®j uKav, i|yd †hqKq jD;a;Sh m%ñ;Ska iy fhda.H;d jHqy y∫kajd †h hq;=h

■ wruqo,a∞hlhska fmd≥ fufyhqï wruqKq Wfoid tlÛ;ajhlg meñKsh hq;=h

fâúâ fydfrdìka DFID ixúOdkfha .egqï yd udkjohdjd° lghq;= ms,sn| wxYfha fufyhqï lKavdhfï wOHCIljrhdh' úoHq;a ;emE,( [email protected] fuu ,smsh ,shk ,oafoa mqoa.,sl w;a±lSï wdY%fhks' tu ,smsfhka DFID wdh;kfha fyda tlai;a rdcOdks wdKavqfõ fyda woyia wjYHfhkau ksfhdackh fkdflfr®'

1.www.dec.org.uk

DFID ixúOdkh iqkdñ m%;spdr iudf,dapkh

lrhs fâúâ fydfrdìka

FMR iqkdñ18

iykdOdr iemhqï f.dvnEu" nkavd wfÉ" bka¥kSishdj

UN

ICEF

/Jos

h Es

tey

Page 19: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

jj;ekajQjkaf.ka fndfyda fofkla

tlaflda m<d; yer .shy' fkdtfia

kï i;aldr mjq,a úiska Ndr .kq

,enQy' tfy;a ie,elsh hq;= m%;sY;hla"

fndfyda úg b;du os<s∫ fldgia" ;djld,sl

l|jqrej, „j;a jQy' bvla ;snqKq uqia,sï

m,a,sj,o mdi,aj, o l%Svdx.Kj,o

t<suyka N+ñj,o úkdY jQ .ïudk

whsfkao muKla fkdj bka≥kSishdkq

n,Orhka iy GAM fn≥ïjd°ka w;r wdrjq,lg md;%j ;sfnk m%foaYfhys Wia

N+ñj,o msysgd we;s ljr fyda ;efkl fï

;djld,sl l|jqre msysgqjd ;sfí' blauKskau

m%;spdr olajd je<elaúh yels urK

je<elaùug wka;r®cd;sl m%cdj iu;a jQ

w;r wfÉ m%foaYhg msúiSfï° uqyqK mE

m%Odk ndOl ;=kla úh' fN!;sl ndOl"

f;dr;=reuh ndOl yd §iudcuh¶ ndOl ta

;=ka jeoEreï ndOlhs' jvd;a myiqfjka

<Ûd ùug yels ia:dkj, isá

wj;ekajQjkg wjYH y†is iykdOdr

imhk w;ru fï ndOl ch .ekSu

w;sYfhkau ≥Ialr úh'

msúiSug ;snQ fN!;sl ndOl

wj;ekajQjka fndfyda fokl= fj; <Ûdùu

.eg:Ziy.; nj wdrïNfh°u meye†,s

úh' m<uq fldgu iqkdñfha oreKqu

m%pKav;ajhg ,la jQ m%foaYh - nKavd

wfÉ isg fujq,fndafõ ol=Kq fl<jr

olajd ls'ñ' 200l fjr<nv N+ñ m%foaYhg

msúiSu lsisfia;au fkdyels ;;a;ajfhl

;sìK' tys udr®.o md,ï ish .Kklao

iqkdñ ievmyrg .idf.k f.dia ;sìK'

l'ñ' 26l md,ï Od˙;djla wjYHj

;sìK' fjr<dikak uqyqfoys w¨;a je,s

l∫ ksr®udKhùu yd iqkanqka tl;=ùu

ksid f,dl= hd;%d f.dvnEug fkdyels

úh' tneúka tys msúiSug yels jQfha l=vd

fndaÜgqj,ska iy fy,sfldmagr®j,ska muKs'

tlS ;;a;ajh hgf;a ta fjr<nv m%foaYfha

wj;ekajQjka fj; <Ûd ùug ñ, wêl

iemhqï wdOdr iy ie,eiqï ilia lsˉu

i|yd lafIa;% ldr®hhkays ukd ksmqK;ajhla

we;s ldr®h uKav,hla wjYH úh'

wfÉys iqkdñ jHikhg m%;spdr oelajSu

tlai;a cd;Ska" rdcH fkdjk ixúOdk iy

hqO yuqod w;r ñka fmr fkdjQ úrE

uÜgful wka;r® l%shdldˉ;ajhlg ;=vq

≥kafkah - hqOyuqod wdOdr - fy,sfldmagr®

hdkd" ;djld,sl jrdhj,a iy f.dvnEu

i|yd úfYaIfhka ksIamd†; uqyq≥ hd;%d -

w;sYfhka m%fhdackj;a úh' flfiafj;;a

hqO yuqod iy udkjohdj° m%cdj w;r

fukau hqO yuqod w;ru - iyk

lghq;=j, WÉPu wjia:dfõ° rgj,a 15lska

meñKs yuqod tall tys úh )

iïnkaëlrKh i|yd jvd †hqKq hdka;%K

;snqKd kï yuqod wdOdr jvd;a M,odhl

ùug;a ta wdOdr m%udKh jeä ùug;a

;ssìK' iqkdñ jHikhg f.d≥re jQ rgj,a

mqrd hqO yuqod wdOdr iïnkaëlrKh lsˉu

msKsi taldnoaO yuqod ldr®h idOl

n,ldhhla ;dhs,ka;fhys ia:dmkh lrkq

,enqjo Bg W!k mQrKhla jYfhka foaYSh

yuqod taldnoaO ldr®h idOl n,ldhhla

fyda yuqod-isú,a taldnoaO tallhla

(CIMIC) fyda msysgqjkakg ;sìK'

hqO yuqod iïm;a ish,a, iïnkaëlrKh

l< bka≥kSishdkq yuqodj;a f;dr;=re

fnodyod .ekSfï yd is;shï ieleiSfï

lghq;= iïnkaOfhka wka;r®cd;sl m%cdj;a

w;r in|;do jr®Okh l< hq;=j ;sìK'

fm!oa.,Sl wxYfhka ms˙keuqKq ø%jHuh

wdOdr uq,a i;s lSmh ;=< wE; m%foaYj,g

.=jkska m%jdyKh lsˉug hqO yuqod

iïm;a úYd, jYfhka mdúÉÑ lrkq

,eîh' fï lghq;= bka†hdkq hqO yuq∞j

úiska iïnkaëlrKh lrkq ,enqjo jydu

±lajqKq fï m%;spdrh iy uQf,damdhsl

f;dr;=re /ia l< yd ie,iqï ilia

l< udkjohdjd° wxYfha iïnkaëlrK

lKavdhï iu. Tjqkag meye†,s in|;djla

;snqfKa ke;'

;jo uqo,a f.ùfulska f;drj .=jka

uÛska m%jdyK lghq;= lsˉug yelshdj

;snqKq fyhska fiiq úl,am m%jyK udOH

†hqKq lsˉula is≥ fkdùh' foaYSh l=vd

hd;%d m%fhdackhg fhdod .ekSfï l%uhla

jr®Okh flf<a kï iqkdñfhka nrm;,

f,iu úkdYhg m;a ck fldgila jQ

foaYSh ëjr ck;djf.a „jdfkdamdhg

úYd, msgqjy,la jkakg ;sìK' iqkdñhg

fmr wfÉys fjr<nv m%foaYfhys ñksiqka

yd NdKav m%jdyKh i|yd foAYSh fndaÜgq

fiajd l%uhla ;sìK' tfy;a wka;r®cd;sl

hqO yuqod bj;a ù hdug wdikak ùu;a

iuÛ úl,am m%jdyK l%u fiùug n,

flfrk f;lau ta foaYSh fndaÜgq fiajd

l%uh fidhd ne,Sug udkjohdjd° m%cdj

W;aiql fkdùh' foaYSh m%jdyK moaO;sh

m%;sIaGdmkh l<d kï foaYSh wdr®:slhg

iy úm;lg m;a ck;djkaf.a „jfkdamdhg

msgqjy,la ùug;a foaYSh m%jdyK wxYhg

kj mKla °ug;a iqkdñfhka mSvdjg m;a

ck fldgiaj,g w;sYfhkau wjYHj

;sfnk m%jdyK myiqlï ie,eiSug;a

th msysg jkakg ;sìK' .egqï l,dmj,

udkjohdjdoS lghq;= bgq lsˉfï° yuqod

hd;%d iy .=jka hdkd mdúÉÑh iEu l,aysu

wjidk WmlrKh úh hq;=h'

fy,sfldmagr® hdkd mdúÉÑfhka jqjo

wj;ekajQjka fj; idOdrK m%úIaG ùula

iy;sl fkdùh' fy,sfldmagr® f.dvnEu"

.egqï úuqla; l,dm f,iska tlÛ;ajhg

meñK ;snq l,dmj,g iSud úh' fuys

m%;sM,h jQfha Wia N+ñ lrd ^tajd fndfyda

úg wkdrlaIs; m%foaY úh'& f.dia isá

wj;ekajQjka fj; <Ûd ùug fkdyels

ùuhs' Bgo wu;rj wdrlaIl kS;s ˉ;s

wkqj fy,sfldmagr® hdkd kshñ; ld,h

blaujd k;r ler ;eîuo ;ykï úh'

NdKav idOdrK f,i fnod yeˉu tneúka

.eg¨iy.; úh' fndfyda wjia:djkays°

iykdOdr fy,sfldmagr® hdkdj,ska nEu

iy wj;ekajQjka w;r fnod °u is≥

lrkq ,enqfõ bka≥kSishdkq hqO yuqodj

úisks' iykdOdr fnod yeˉfï úêu;a

úêl%uhla fkd;snqKq fyhska fy,sfldmagr®

hdkd f.dvnEfï l,dmj,g ógr® ishhla

fyda folla fyda ;rï fkd≥re ia:dkj,

kjd;eka f.k isá wj;ekajQjkg mjd

idOdrK f,i iykdOdr ,enqfKa ke;'

wdrlaIl kS;s ˉ;s fl;rï oeä jQfhao

h;a tlai;a cd;Skaf.a ldr®h uKav,hg

ngysr fjr<dikakfha iSud lrk ,o

m%foaY lSmfhl yer wka ia:dkj,

/hla .; lsˉu mjd ;ykï úh' wfÉys

udkjohdjdoS lghq;= wëlaIKh lsˉfï

Tjqka i;= Od˙;dj ta wdrlaIl ;yxÑ ksid

iSud ù ;sìKs'

ngysr fjrf<a úkdYh;a yuqod m%jdyK

myiqlï ;sîu;a wj;ekajQjka úYd,

jYfhka cSj;ajk iy myiqfjka msúiSug

yels m%foaY fjfiiskau BYdk †.

fjr<nv m%foaY fj; wjOdkhg fhduq

fkdjQfhah' iudkqmd;sl fkdjk ld,hl=;a

iïm;=;a ngysr fjr<nv wj;ekajQjka

idfmalaIl jYfhka wvq ixLHdjla fj;

<Ûd ùug jeh jQfhah'

msúiSug ;snQ f;dr;=re ndOl

wfÉys wj;ekajQjka isákafka fldfyao

lSfokl= isákjdo hkak fidhd .ekSu mjd

≥Ialr úh' nKavd wfÉ iy fuõ,fnda

hk m%Odk k.rj, iy lsf,da ógr

ish .Kkla fjr< †f.a o le,Ej,o

l+vdrï b† lrkq ,eîh' tfia b† lereKq

l+vdrï ixLHdj 500lg wêl úh'

tajdfhys „j;ajq mjq,a ixLHdj we;eï

;efkl lSmfhls' ;j;a ;efkl ish

.Kfkls' iuyr mjq,a ;djld,sl uvqj,

„j;a jQ w;r iuyr mjq,a ta jk úg;a

meje;s m%cd Yd,dj, ,e.=ï f.k isáhy'

udkjohdjd° wjYH;d ms<snoZ m˙mQr®K

tlu ;lafiarejla fyda uq,a †kj,os is≥

lerefKa ke;' wj;eka jQjka fjfik

m%foaYj,°" tajdfhys msysáu" ixLHdj"

idudkH ;;a;ajh iy iuyr fmd¥

iqkdñfhka miq wfÉ m%dka;fha wNHka;rslj wj;ekajQjka fj; msúiSu laf,daähd yâiafm;a

iqkdñ jHikfha úmdl jYfhka wfÉ m%dka;fha mosxÑ ñ,shk Nd.hla fyj;a ,laI 5la m<df;a ck.ykfhka ishhg 12la- ;u rg ;=< u wj;ekajQjka njg m;a jQy' Tjqka fj; msúiSu udkjohdjdoS l%shdldrSkag úYd, wNsfhda.hla úh' wkd.; yosis wjia:djkays° tjeks ck;djka fj; msúiqï udr®. oshqKq lr .ekSu i|yd wfÉ m,df;a oS ,;a w;a±lSïj,ska jeo.;a mdvï W.; yelsh'

DFID ixúOdkh iqkdñ m%;spdr iudf,dapkh

lrhs fâúâ fydfrdìka

FMR iqkdñ - bka≥kSishdj 19

UN

ICEF

/Jos

h Es

tey

Page 20: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

wdxYsl uQ,sl f;dr;=re tla ?ia ler

.ekSu msKsi uQ,sl f;dr;=re ms<sn| ir,

m;s%ldjla ilia lsˉug wdrñNl m%h;akhla

orkq ,eîh' flfia fj;;a" f;dr;=re ?ia

lsˉfï" fñ WodiSk wdldrfhys wkfmaCIs;

wk;=re fndafyda úh' f;dr;=re tla ?ia

lsˉfï" m%uql;ajh w;ska ;=kafjks fyda

y;rfjks fyda ldr®hhka f,iska fndafydaúg

ie,l+mqoa.,hka úiska iemehqKq f;dr;=re

flfrys úYajdih ;nd ls%hd lrkakg is≥

jqj;a" ta f;dr;=rej,ska kshu ;;ajh

wkdjrKh jQfha ke;'

wdxYsl ;lafiarelsˉï lSmhla wdrïN lrkq

,eî h' ngysr fjrf<a ;;a;ajh ms<sn|

f;dr;=re tla/ia lsˉu msKsi wefu˙ldkq

kdúl yuqodjg wh;a USS Lincoln kue;s hqO kefõ isg fufyhejqKq uyd m˙udKfha

;lafiare lsˉulao wdrïN lrkq ,eî h'

tfy;a nyq wdxYsl ;lafiarejla is≥ jQfha

ke;' Bgo wu;rj f;dr;=re iïnkaOfhka

o ixfõ†;d meje;sK' fjfiiskau

foaYmd,kuh jYfhka ixfõoS kef.kysr

fjr<g wod< f;dr;=re iy hqO yuqod

wdOdr we;sj l%shd;aul l< wdrïNl

fufyjrhkays° m%fõYh w;sYfhka

≥IalrjQ ngysr fjr<nv m%foaYj,g

iykdOdr .=jkska fy<Su i|yd fhdod.;a

fy,sfldmagr® hdkdj, isg ta lghq;=

fufyhejQ udkjohdjd° fndfyda l%shdldrSka

úiska /ia lr .kakd ,o f;dr;=re

;lafiare lsˉu ixfõ° ldr®hfhla úh'

ta ksid m%Yakh jkafka f;dr;=re ysÛ;dj

fkdj m,d; mqrd ckhd uqyqK ≥ka

;;a;ajhka ms<sn| iúia;rd;aul" úúO

wxYj,g wod< f;dr;=rej, ysÛluh'

úúO ;rd;srfï ;lafiare jdr®;d

udkjohdjd° lghq;= iïnkaëlrK

ldr®Hd,fha udkjohdjd° f;dr;=re

uOHia:dkh1 fj; ldkakq jQ w;r

mdúÉÑhg iq≥iq wdldrhlg f.dkqfldg

tajd úúO ixúOdk fj; ksl=;a lsˉug ta

ldr®hd,h yels by,u whq˙ka lghq;=

lf<ah' tfy;a wr®nqoh we;sù i;s

lsysmhla hk;=re;a ;u rg ;=<u

wj;ekajQjka isák ia:dk" Tjqkaf.a

;;a;ajh yd Tjqkaf.a wjyH;d wd°

jYfhka iïmQr®K Ñ;%hla wdOdr wdh;k

fj; ,efnkakg mgka .;af;a ke;'

flfiajqjo" y˙hdldr f;dr;=re ke;slu

mfil oud meje;s f;dr;=re wkqj laIKsl

m%;spdr olajñka irïm yd fld,rd

wd†fhka we;s úh yels y†is urK

j<lajd.kakg hqksfi*a yd wfkl=;a

ksfhda‚;dh;k lghq;= lf<ah'

msúiSug ;snQ iudc ndOl

wj;ekajQjkaf.ka úYd, ms˙ila i;aldrl

mjq,aj, irK me;+ w;r Tjqka or®Ylh

fkdùu Tjqka fj; ,Ûdùu i|yd wNsfhda.

hla úh' fï whf.ka nyq;r fldgilg

i!cq y†is wdOdr wjYH kqjqjo <uhska

h<s mdi,a heùu" udkisl iydh" iy

wj;ekajQ <uhska yd kEoEhska kej; tl;=

lsˉu i|yd tlsfkld fidhd.ekSfï

jevigyka wdoß Woõ Tjqkg wjYH úh' ta

muKla fkdj l,ahdfï° i;aldrl mjq,a

fndfyduhlgu irKd.;hka w;sfr®l

nrla njg m;aúh'

wka;r®cd;sl m%cdj fï ck;dj fj;

<.Zdùfï hï m%.;shla w;alr .;a kuq≥

bka≥kSishdkq wdKavqj wj;ekajQjka /£

isák i;aldrl mjq,aj,g uqo,a wdOdr

iemhSu u.ska w¨;a úie≥ula imhñka

m%Odk;ajh .;af;ah' uqo,a wdOdr imhk

,oafoa mqoa., ixLHdj mdol lr f.k

jk w;r wj;ekajQjka m%dfoaYSh

udkjohdjd° m%cd uOHia:dkfha ,shdm†xÑ

úh hq;= úh' fufia fï i|yd ,shdm†xÑ

ùfuka Tjqkg wks;a wdOdr jevigykaj,

Woõ ,eîu i|yd o th Wmfhda.S úh'

th m%Yakfha uÜgu ms<sn| f;dr;=re

tl;=lr .ekSugo yels uÛla jQ w;r

wj;ekajQ oyia ixLHd; mqoa.,hka yd

mjq,a fj; iyk ie,eiSu i|yd m%cd

odhl;ajh †˙.ekaùug o th m%fhdackj;a

úh' wka;sfï° i!cqj u wdOdr°fï

m%fhdackj;a hdka;%Khla o m,df;a

wdr®:slhg b;d jeo.;a uqo,a .,d tau o

hk ldrKd folu fï jevigykska

iemehsk'

yqol,d jqKq yd foudmshkaf.ka fjkajQ

orejka fj; <Ûd jkafka flfiao hk

iqúfYaIS m%Yakh hqksfi*a wdh;khg we;s

úh' wfÉ m%dka;fha hqksfi*a wdh;kh

l<hq;= jQ fufyjr w;r m%Odk tlla

jQfha yqfol,d jQ yd foudmshkaf.ka fjka

jqKq <uhska ,shdm†xÑ lsˉu" Tjqkaf.a

foudmshka fidhd .ekSu yd yels yeu

úgu mjq,a h<s tlg tl;= lsˉuh' tfy;a

fï ldKavdhu <Ûdùug iqúfYaIS jYfhka

wmyiq ms˙ila jQfha foudmshkaf.ka fjka

jqKq orejkaf.ka nyq;rhla fjk;a mjq,a

úiska yodjvd .ekSug f.k ;=nqKq fyhsks'

wfkl=;a y†is lreKq iu. ii|k úg

wj;ekajQ orejka olakg ke;s ;rï úh'

wka l=uk jhiaj, whg;a jvd fÄockl

ixLHdjla iqkdñfhka ñh .sfha orejka

jk w;r b;s˙j we;s l=uk fyda <uhska

;u mjq,aj,g tl;= lr .ekSug ;snqfKa

n,j;a jqjukdjls' {d;Ska ;=< fkdikqiqka

nj;a ;=nQ w;r orejka y≥kajd°ug o

ue,slula ±lajQfha Tjqka ;uka fj;ska

bj;a lr f.k hkq we;e’hs ìh jQ fyhsks' orelug yod jvd .ekSu jeo.;a

wdOdr hdka;%Khla f,i hqksfi*a

ixúOdkh úiska i,lkq ,nk w;ru mjq,a

h<s tlg tl;= lsˉug we;s wjia:d by,

kexùu i|yd;a" lemlre fyj;a i;aldrl

mjq,aj,g fï orejka ksid ±ˉug is≥j

we;s w;sfr®l nr ieye,aÆ lefrk jev

igykaj,g iïnkaOùu i|yd;a Tjqka

,shdm†xÑ lsˉu w;sYhska jeo.;ah'

foaYSh rdcH fkdjk ixúOdk cd,hla we;s

lrñka hqksfi*A ixúOdkh m%foaYfha

ck;dj iu. iïnkaO;d yd WmfoaYk

i|yd jk m%n, jHdmdrhla f.k .sfhah'

m%cd iïnkaO;d jevigyka hgf;a

<uhskaf.a i;=g we;s lrk bvlv iys;

ia:dk yd ,shdm†xÑ lsˉfï uOHia:dk

msysgqùfï jevigyka i|yd m%dfoaYSh

ksfhda‚;dh;kj,g hqksfi*a iydh

≥kafkah' foaYSh rdcH fkdjk ixúOdk"

m%cdj úiska jvd;a ms,s.kq ,efnk yd

úYajdi lefrk w;r m%cd wdlD;shg yd

m%dfoaYSh ±kSu fj; iómùu fjkqfjka

Tjqka iu. l|jqre ;=< taldnoaO ùugo

ta ixúOdk leue;sh' fï idr®:l;ajh

tfiajqjo" l|jqre ;=< taldnoaOùug o ta

ixúOdk leue;sh' fï idr®:l;ajh

tfiajjqjo" l|jqre ;=< h<s w¨;a jQ m%cd

wdlD;Ska iuÛ iDcqj jev lsrSfuka yd

y≥kd.ekSï we;s lr .ekSu u.ska yd

m%dfoaYSh uqia,sï m,a,s o we;=:Zj wd.ñl

wdh;k cd,hka iu. iyfhda.S;dj

f.dvkÛd .ekSu u.ska o fõ,dikskau

<uhska jeä ms˙ila fj; <Ûd jkakg bv

;sìKs'

bf.k.;a mdvï

wkd.; y†is wjia:djl l%shd lsˉug we;s

ndOl ch .; yels udr®. wfÉ m%dka;

w;a±lSï u.ska fhdackd lefr®' fN!;sluh

ndOl iïnkaOfhka m%Odk mdvï y;rla

fmfka'

1' M,odhs m%;spdrhla i|yd yuqod foam<

fhdod .ekSu ;SrKd;aul jk w;ru

m%dfoaYSh m%jdyk iïm;a Wmfhda.Slr

.ekSug yd tajd Yla;su;a lsˉug

iqkdñfhka miq wfÉ m%dka;fha wNHka;rslj wj;ekajQjka fj; msúiSu FMR iqkdñ - bka≥kSishdj 20

;=jd, ,o ldka;djla ffjoH m%;sldr i|yd f.k ths" nkavd wfÉ" bka¥kSishdj

UN

ICEF

/HQ

0501

43/J

im H

olm

es

Page 21: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

iqkdñfhka miq wfÉ m%dka;fha wNHka;rslj wj;ekajQjka fj; msúiSu

m%h;ak ±˙h hq;=h' fï u.ska m%foaYfha

ck;djf.a ±kqu u; hkaf;%damlrK

iydh jr®Okh lsˉug;a" yuqod

iSudnkaOk blaujd hñka ckdjdi kej;

f.dvke.SZug;a yels fõ'

2' yels yeuúgu r;= l=rei $ r;= i|

fyda wka fyda mj;akd m%cd wdlD;Ska

fhdod .kSñka yels blauKska

fnodyeˉï moaO;shla m%dfoaYshj ia:dms;

l< hq;=h' iykdOdr wka u.lg

hdug we;s bvlv iSud lrk w;ru

ms<s.;a udkjohdjd° m%;sm;a;s wkqj

tajd idOdrK f,i fnod yeˉu

iy;sl lsˉug fuh Woõ jkq we;'

3' Wmdhsl f;dr;=re iy udkjohdjd°

wjYH;d u; mokïfjñka ishΩu

wNHka;˙lj wj;ekajQjka yg ie<ls,s

yd wdOdr tl yd iudkj ,nd†h hq;=h'

4' úkdY jQ há;, myiqlï kej;

b†lsˉfï° ;SrKd;aaul b†lsˉï

iajdNdúl n,fõ.j, m%ydr wju úh

yels m%foaYj, is≥lsˉug W;aidy l<

hq;=h'

f;dr;=re ,nd .ekSug we;s ndOd ms<sn|

w;a±lSï o mdvï .Kkdjla b†˙m;a

lrhs(

■ fmr kqjQúrE ;rfï foaYSh yd

wka;r®cd;sl rdcH fkdjk ixúOdk

ixLHdjla ^hqksfi*a iu. iïnkaO

wdh;k 400la muK ;sìK& meje;s

y†is wjia:dfõ tlai;a cd;Skaf.a

udkqIsl f;dr;=re uOHia:dkh

f;dr;=re f.dkq lsˉu" úYaf,aIKh

lsˉu yd fnod yeˉu ms<sn|j

;SrKd;aul úh( udkjohdjd°

f;dr;=re uOHia:dkhla msysgqùu y†is

wjia:djl† yeu úgu m%uqL;djkaf.ka

tlla úh hq;=h'

■ iuyr wvqmdvq ;snqKo úúO wx.j,

l%shdldˉ lKavdhï Tiafia f;dr;=re

yqjudre lr .ekSu idudkHfhka

hym;a úh'

■ udkjohdjd° lghq;= iïnkaëlrKh

ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a ldr®hd,h

u.ska ,nd° ;snqKq §.af,dan,a

fmdisIkska isiagï¶ fyj;a ;uka isák

;ek ±l .; yels wf;a f.k hk

WmlrKh wE; fmfoiaj, myiqfjka

±l .; fkdyels wj;ekajQjka isák

ia:dk i,l=Kqlr .ekSug;a miqj Tjqka

fj; wj;Sr®K ùug;a fnfyúka

;SrKd;aul úh' fï WmlrK wkd.;

y†is wjia:dj,†;a ,nd°ug

udkjohdjd° lghq;= iïnkaOlrK

ldr®hd,h iy;sl úh hq;=h'

■ wfÉ fj; we° wd fndfyda iafjÉPd fiajlfhda f;dr;=re tla /ialsrßug

ish weia yd lKa b;d ;SrKd;aul

f,i Ndú;d l<y' fï idïm%odhS

fkdjk m%jD;a;s ,nd .ekSfï l%uh

yels;d;a m%fhdackhg .kakd w;ru ta

i|yd wdOdr wkqnk o †h hq;=h'

■ ;lafiare lsˉï i|yd kshudkql+, l%u fhdod .ekSfuka je<elsh hq;=h(

m%;spdr ±laùu i|yd uQ,sl mokula

f.dvk.d .kq msKsi uq,a †k lsysmh

we;=<; yels yeu úgu úúO

ksfhda‚;dh;k yd úúO wxYj,

tldnoaO udkjohdjd°

;lafiarelsˉïj,g m%uqL;ajh †h

hq;=h'

■ udkjohdjd° wruqKq fjkqfjka yuqod

iïm;a mdúÉÑ lrk úg" udkjohdjd°

;;a;ajka ms<sn| yuqodj i;= jeo.;a

f;dr;=re n,d .ekSu iy;sl lsˉu

msKsi;a" ;lafiare lghq;= fjkqfjka

yuqodfõ iïm;a Wmfhda.S lr .ekSug

yels jkq msKsi;a uq,a †k lsysmh

we;=<;£u isú,a-yuqod iïnkaëlrK

uOHia:dkhka ia:dms; lsˉu w;HjYHh'

flfiafj;;a" iuyr úg jvd jeo.;a

f,i wfÉ m%;spdrhka meye†,s lf<a

wdOdr lKavdhï tys isàu wka lsisjlska

ms˙ueish fkdyels njhs' yels blauKska

lafIa;% ldr®hd, jvd;a ÿr neyer

fmfoiaj, msysgqjd m<mqre≥ ldr®h

uKav, m;a lsˉfuka m%;spdrj, ±jeka;

.=Kd;aul fjkila we;s l< yelsh'

ksis fõ,djg idOdrK f,i udkjohdjd°

wdOdr ,nd°u iy;sl lsˉfï udkqIsh

m%cdfõ W;aidyfha oS wj;ekajQjka iïnkaO

y†is wjia:d jeä jeäfhka we;s jk úg

iy y†is wjia:d i|yd m%;spdr ±laùï

jvd;a jD;a;Suh jk úg wmf.a iduqysl

w;aoelSï jr®Okh fõ' fï w;a±lSï

Tiafia hñka bf.k .;a mdvïo

iïnkaOlr .ksñka wkd.; wr®nqoj,g

wmf.a m%;spdr jvd;a Yla;su;a lr .;

yelsh'

laf,daähd yâiafm;a ^ffjµ jD;a;slhl= fukau irKd.; wOHhk uOHia:dkfha WmdêOdˉ& hqksfi*a y†is fufyhqï wdh;kfha y†is wjia:d ms<sn| m%;spdr lKavdhfï iïnkaëlrK ks,Od˙kshls' jHikfhka miq ;=ka uil ld,hla weh ksfhda‚;dh;kfha wfÉ Wm ldr®hd,fha m%Odkshd jQjdh' jsoHq;a ;emE,( [email protected] fï ,smsh weh fm!oa.,sl uÜgfuka ,shk ,oaola ñi hqksfi*a woyia ms<sìUq lrkakla fkdfõ'

1. www.humanitarianinfo.org/sumatra

FMR iqkdñ - bka≥kSishdj 21

UNICEF ixúOddkfha iydh ,nk <ud uOHia:dkhla wNHka;˙lj wj;ekajQjkaf.a l|jqrls nkavd wfÉ" bka¥kSishdj

UN

ICEF

/HQ

0501

43/J

im H

olm

es

UN

ICEF

/HQ

0503

20/J

osh

Este

y

Page 22: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

jHikhg fmr ksoyia wfÉ

jHdmdrhg (GAM) tfrysj bka≥kSishdkq yuqodj úiska †h;a

lr ;snQ .˙,a,d úfrdaë fufyhqï ksid

fndfyda wfÉjdiSka „j;ajQfha wiSre

;;a;ajhka uOHfhah' irKd.;hska kej;

m†xÑlsˉfï (relokasi pengungsi) rcfha jevigyk úiska o idudkH ;;a;ajhlg

kej; m˙jr®;kh ùug iy OrKsh

„jfkdamdhhka f.dvk.d .ekSug Tjqka ;snQ

n,dfmdfrd;a;= iqka lr we;' fï by, isg

my,g l%shd;aul jk ie,iqfuka

wNHka;˙lj wj;ekajQjka CIKsl

l|jqrej,ska msg;g f.k ;djld,sl

ne/lal fj; fhduq flfr®' kuq;a l<

hq;=j ;snqfka iqkdñfhka wj;ekajQjka b,a,d

isá m˙† mqkre;a:dmkh iy ia:sr ksjdi

b†lsˉu i|yd wjOdkh fhduq lsˉuhs'

cd;Hka;r m%ñ;shg wkqj idod we;e’hs lshk fuu ógr® 30 †.e;s ne/lal ú≥,sh

iy c, iemhqfuka iukaú;h' fuu iEu

ne/lalhlau mjq,a i|yd jr®. ógr® 10

ne.ska iemhsh we;s ldur fod<ylskao

fmd≥ l=iaishlskao kdkldur follskao

/iaùï meje;aùug je≥ï ms≥ï lsˉug

mdGud,d meje;aùug i≥iq Yd,djlskao

iukaú;h' rch úiska wNHka;˙l

wj;ekajQjka 140"000la fuu ne/lalj,ska

bj;a lsˉug;a Tjqka iEuflfkl=gu remshd

90"000 ^fvd,r® 9& m%Odkhla oSug;a

lghq;= ie,iqï lr we;' fuu ne/lalj,

„j;ajk mqoa.,hkayg wdydr i|yd

jevlsˉfï jHdmD;sj, jevlsˉu yereKq

úg fjk;a „j;aùfï l%uhla ke;s ksid

fudjqka rch u; uq:Zukskau hefmkakg

mgka f.k we;'

wNHka;˙l wj;ekajQjkag iafjd;aidyfhka

kej; ;u f.j,a fodrj,a f.dvk.d

.ekSug fyda noaog ,nd.ekSug Yla;shla

fkdue;sùu ksid Tjqkg fuu rcfhka

l%shd;aul lrk kej; m†xÑlsˉfï

ie,eiauj,g (relokasi pengungsi) wjk;jkakg is≥úh' fuu kej;

m†xÑlsˉfï ie,eiaug cd;Hka;r udkj

iqNidOk ixúOdkj, iyfhda.h ,enqko

thska wj;ekajQjka yg iykhla jkafka

ke;' bka≥kSishdkq wdKavqj;a tlai;a

cd;Skaf.a ix.uh;a rdcH fkdjk ixúOdk

rdYshl=;a fuu kej; m†xÑlsˉfï m%foaY

ms<sn| iS.% ;lafiare lsˉug tlrdYS jQ

w;r wdKavqfõ iajNdúl wdmod iy

iykdOdr i|yd jk cd;sl iïnJëlrK

tackaish;a (Bakornas) udkjohdjd° lghq;= iïnJëlrKh lsˉfï tlai;a cd;Skaf.a

ldr®hd,h;a (OCHA) taldnoaO fjñka kej; m†xÑlrùfï iïnJëlrK tallh1

iïnJëlrKh lrk ,†'

úpdrlhka mjikafka wfÉ m%dka;h ;=,

is≥lrk fuu kej; m†xÑlsˉï 1980 °

†h;a l, mdr ixl%uKsl jHdmD;s iy hqo

kS;sh m%ldY lsˉfuka wk;=rej 2003

uehsj, wfÉ .ïjeishka n,y;aldrfhka

kej; m†xÑlsˉï jeks jHdmdrj, ,CIK

fndfyda≥rg olakg ,efnk njhs' wfÉj,

.egqï ksid wj;ekajQ jeishka l|jqre ;=<

;nd.ekSu;a iuyr wjia:dj,° Tjqkaf.a

.uka ìuka hEfï whs;sh iSudlsˉu;a

tf,iu Tjqkaf.a uQ,sl whs;sjdislï

nrm;, f,i W,a,x>kh lsˉu;a

iïnkaOfhka m<jQ bka≥ksishdkq yuqod

jdr®;d flfrys Human Rights Watch kï udkj whs;sh ms<sn| lghq;= lrk

ixúOdkh úiska fhduq lr we;' iudc

iqnidOkh ms<sn| wud;Hjrhd mjikafka

yuqod wkque;sh ,enqKq miq fuu ne/lal

f;dardf.k we;s njhs' fuu ne/lal ;=<

yd msg; .uka ìuka hEfï whs;sh

l%shd;aul jk wdldrh ms<sn|j wka whg

lsis ±kqula ke;' ne/lal jfÜg lgqlïì

jegj,a ke;sjQj;a ksoyia wfÉ jHdmdrh

iu. irKd.;hska iïnkaOlï meje;aùu

kej;aùu i|yd uqr ixpdr lsˉug bv

we;'

ne/lalj, isákakkaf.a wia:sr wkd.;h

wjqre≥ folla jeks °r®> ld,hla ;=< fuu

ne/lalj, n,y;aldrfhka mqoa.,hka

„j;a lrùfuka jk udkisl n,mEu

ms<sn| we.ehSula lsˉug lsis W;aidyhla

f.k fkdue;' úYd, lKavdhula f,i

„j;aùu wfÉj, ≥r®,N or®Ykhls'

l=vd uqia,sï m,a,shla flaJøfldg l=vd

lKavdhï f,i „j;aùug Tjqka leu;sh'

.%dóh m%foaYj, fuu l=vd uqia,sï m,a,s

(meunasah) m%cdj ms<sn| tys idud‚lFjh ms<sn| yeÛSï we;s lrk w;r th hd{d

lsˉug /iaùï meje;aùug iy iqyo

idlÉPd meje;aùug flaJøSh ia:dkhla

fõ' wfÉj, ;sfnk fndfyda .ïudk fï

l=vd uqia,sï m,a,sj, kïj,skau ye¢kafõ'

WodyrKhla f,i Meunasah Jiem, Meunasah Tuha iy Meunasah Blang oelaaúh yel' flfkl= hï l=vd uqia,sï

m,a,shl idud‚lfhl= jkafka kï Tyq

tlsfkld /ln,d .ekSu iy msgia;˙ka

tk Wj≥rej, ° wdrCId iemhSu j.lSula

f,i ndr.; hq;=fõ' fïksid fndfyda

.%dóh wfÉ m†xÑlrejkag wuq;a;ka iu.

ne/lalj, „j;aùu b;d wNsfhda.ldˉ

lghq;a;la ù ;sfí' fuu ne/lal ;=<

fm!oa.,sl;ajhlg wjia:djla ke;s ksid

jdoújdo iy ,sx.sl w;jr we;sùug

fndfyda≥rg bv we;'

iqkdñhfka „ú;,jd.;a mqoa.,fhda ;u

.ïj,ska bj;aù kej; m†xÑh i|yd

fjk;a ia:dkhlg hEfuka ;ukaf.a bvï

lvï wysñ fõh hk ìfhka fmf<;s'

fndfyda fokdf.a bvïj, udhsï ms<sn|

úia;r we;s ffk;sl iy;sl uqyqog

.idf.k hEfuka ke;sù we;' úáka úg

;u bvïj,g fkd.shfyd;a fjk;a wh

úiska tjd n,y;aldrfhka whs;slr .kS

hk ìfhka fndfyda .ïjeisfhda fmf<;s'

bka≥kSishdj ;=< ¥IK iy wl%ñl;d uq,a

neif.k we;' wdydr iy fN!;sl wdOdr

fok njg fmdfrdka≥ ù ;snqko tajd tf,i

is≥fkdjk fyhska wNHka;˙lj

wj;ekajQfjda lkiai,a,g m;a ù isá;s'

remshd 150"000 udisl °ukdjla fok njg

fmdfrdka≥ jQj;a ±ka ta fjkqjg tu

w.hgu jákd NdKav ,nd.kakd fuka

wNHka;˙lj wj;ekajQjkag n, lrk

njg jdr®;d we;' ne/lal

fldka;%d;alrejka f;dard .ekSfï° újD;

fgkavr® m%;sm;a;shla wkq.ukh lr

fkdue;s w;r iuyr wjia:dj,°

fkdmej;S ne/lal i|yd uq,H m%;smdok o

,ndf.k ;sfí' ¥IK úfrdaê rdcH fkdjk

ixúOdk iy wfÉ i|yd ¥IKfhka f;dr

iduh (Aceh Damai Tanpa Korupsi – ADTK) kï ixúOdkh fmkajd fokafka ne/lal lSmhlau ie,iqï l< o tajd

m%udKhg jvd l=vd nj;a tajd wjldYh

ms<sn| wju m%ñ;shlg jvd wvq nj;ah'

wNHka;˙lj wj;ekajQ m%cdjka iqkdñfhka

†ú .,jd.;a wh f,i fkdj wirKjQjka

f,i is;d †.ska †.gu wdOdr

n,dfmdfrd;a;= jqjfyd;a Tjqka ne/lalj,u

†.gu kej; m†xÑ lrjkq we;' fuh

iqkdñ jHikhg miqj wfÉ m,d;

m%;sixjr®Okh lsˉug fndfyda wfÉjrekag

we;s wfmaCIdjg mgyeks jk w;r th

wjdikdjls' udkjohdjd† iy kej;

f.dvke.Su l%shdj,sh fj; olajk wdl,am

.ek mq:Z,a ióCIKhla ixl%uKh ms<sn|

cd;Hka;r ixúOdkh iy USAID

wdh;kh wdrïN lr ;sfí'3 tu ióCIKh

u.ska wkdjrKh jQ m%Odk lreK kï

iqkdñ jHikfhka n,mEï ,enQ

jeäfofkl=f.a m%Odk leue;a; jkafka

;ukaf.a ksjdij,g wdmiq m†xÑhg

hEug;a kej;;a ;uka l,ska l, /lshdj

mgka .ekSug;a Tjqkaf.a m%cdjka

m%;sia:dmkh lsˉug;ah' bvï iy foam,

ms<sn| kvq yn iïnJOfhka fyd| ±kSula

fmkakqï lrñka wNHka;˙l wj;ekajQjka

mjikafka Tjqka ia:sr kej; m†xÑhlg

leue;s jkafka ;uka m†xÑ jk bvfï iy

ne/lal;=,g iSudjQ wfÉ m%dka;fha

wNHka;rsl wj;ekajQfjda Ælauka wf.a

iqkdñfhka miq wfÉ m%dka;h cd;Hka;r m%cdjg újD; ùu;a iu.u wfÉ cd;slhka yg cSú;h ms<sn| hïlsis n,dfmdfrd;a;=jla ;nd .ekSug mq:Zjka úh' tfiajqj;a mqkre;a:dmk iy kej; b†ls̄ ï ms<sn| ie,iqï l%shd;aulj;a u foaYSh wjYH;d iïnkaOfhka rch úiska olajk wixfõ°;djh ksid iduh iy ixjr®Okh ms<sn| n,dfmdfrd;a;= ì| jefgñka mj;S'

FMR iqkdñ - bka≥kSishdj 22

Page 23: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

ksjdifha ffk;sl whs;shla ;ukayg ,nd

fokjdkï muKs hkakhs' fndfyda

wj;ekajQjka ;uka l,ska úiQ .ïj,g

ióm ia:dkj, kej; ia:sr fyda

;djld,slj kj mosxÑhg leu;a; m<

lf<dah' Tjqyq ne/lalj, „j;aùug

;†kau wlue;a; m< l<y' iajYla;sfhka

lghq;= lrk wh jYfhka wfÉjreka

fndfyda iqm%isoaOh' m%;spdrlhka jeä

fofkl= mejiqfõ ;uka yg ,nd.ekSug

wjYH jkafka isfuka;s iy ,S jeks

f.dvke.Sug iq≥iq øjH njhs' fudjqka jeä

jYfhka ;u „jfkdamdh i|yd Woõ

b,a¨ï l< w;r iïuqL idlÉPdj,g

iyNd.Sjqjkaf.ka 4% lau mejiqfõ Tjqka

yg lsisu wdldrhl wdOdrhla ;u

„jfkdamdh kej; lrf.k hdu i|yd

fkd,enqKq njhs'

mdrïm˙lj ëjr lr®udka;fha kshe,S isá

mjq,a fuu kj m†xÑlsˉfï jevms<sfj,g

;†ka úreoaO;ajh ±lajQ w;r Tjqka ;u

.ïj,ska bj;a ùug wlue;s úh' ëjr

m%cdfõ ksfhd‚;fhda wfkla wh;a iu.

tl;=ù m%isoaO /iaùïj,° ;u bvïj,ska

bj;a ùug lsisfia;a wlue;s nj m%ldY

l,y' rdcH ksfhda. fuf;la b;d hgy;a

my;aj ms,s.;a iudchl fujeks úfrdaO;d

óg fmr fkdjQ úrE úh' kuq;a fuf;la

;u .ïj,ska bj;a fkdjk whg lsisu

wdOdrhla fkdfok njg ;†ka m%ldY

lr isák rch iy hqo yuqodj b†rsfha

fuf,i †.ska †.gu úfrdaOh ±laùu;a

t;rï f,fyis jkafka ke;'

wdKavqfõ m%;sm;a;sh Wv isg my,g

l%shd;aul jk iy b,lal flaJø lr.;a

tfuka iyNd.s;ajhla fkdue;s tlls' fuu

kej; m†xÑlsˉfï jevigyka Ndrj isák

wh my; i|yka lreKq ie,ls,a,g .;

hq;=h(

■ ne/lal ia:dms; lsˉfï° tajd

fndfyda≥rg uq,a .ïudkj,g iómj

iy /lshd wjia:dj,g myiq jk m˙†

lsˉu

■ n/lal f.dvke.Sfï° iy

l,ukdlrKfha° jvd újD; l%shd

ms<sfj;a wkq.ukh lsˉu

■ yels;d;a blauKska wj;ekajQjka

;u uq,a .ïudkj,g hEug ;sfnk

leue;a; idOdrK wjYH;djla f,i

ie,lSu'

■ wNHka;˙lj wj;ekajQjka kej;

m†xÑlsˉfuys,d kshdul m%;sm;a;sh

jkafka wj;ekajQjka mQr®K f,i

wjfndaOhlska hq;=j kej; m†xÑh

i|yd leue;a; m< lsˉfuka wk;=rej

th ms<s.ekSu'

■ mj;sk iudc tallj, tald.%;djh

iq/lSug jeä jeäfhka lghq;= lsˉu'

■ uQ,sl fiajdjka iy há;, idudkH

;;a;ajhg m;alsˉfï° iy kej; ;u

f.j,a fodrj,a lrd hEug myiqlï

iemhSfï°;a m%isoaO lrk ,o hï lsis

ie,eiaulg wkqj th lsˉu'

■ iqkdñfhka mjq,a jHqy ;=< we;s lr

;sfnk fjkialï ie,ls,a,g .kakdjQ

mq:Z,a „jfkdamdh wdOdr lghq;=j,g

iyfhda.h ±laùu'

■ wkd.; iajNdúl wdmod ms<sn|

±k.ekSug mqoa.,hska ;=< we;s

WkJ≥j i|yd mq:Z,a f;dr;=re iy

wOHdmk fiajd ,nd°u" m%foaYhg

iqúfYIS jHik i|yd iQodkï ùfïoS

iy l,ukdlrKh i|yd l%fudamdhsl

ie,iqï iïmdokh lsˉfï° kej;

m†xÑlrk ,o m%cdjka iyNd.s lr

.; hq;=h'

Ælauka wf.a fmkEka.a ys msysá fiakaia uef,aishd iriúfha (www.seacsn.net/regional) mr®fhaIK iy wOHdmk tallfha wfÉ jevigyfka iïnJëldrljrhdh' Tyq nkavd wfÉ m%foaYfha msysá wfÉ wdh;kfha mr®fhaIlfhl=o fõ( www.acehinstitute.org úoHq;a ;emE,( zitkalasa [email protected]

1.www.humanitarianinfo.org/sumatra/assessments/doc/GoI_UN-joint_assessment_report_on_relocation_sites.doc2.http://hrw.org/english/docs/2005/02/07/indone10134.htm3 .www.iom.int/tsunami/documents/indonesia_needs_assessment.pdf

kej; fjk;a ia:dkj, mosxÑlsˉfï ie,iqï j,g mjq,a ;on, úfrdaOh mEy'

FMR iqkdñ - bka≥kSishdj 23

nkavd wfÉ

Fritz

Inst

itute

ne/lal;=,g iSudjQ wfÉ m%dka;fha wNHka;rsl wj;ekajQfjda

Page 24: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

j;ekajQ ldka;dfjda iy .eyeKq <uhs

oreKq .Kfha fi!LH ;r®ckj,g

uqyqK fokakdy' ,sx.sl m%pKav;ajh"

HIV/AID we;=:Zj fjk;a ,sx.sl jYfhka

fndajk wdidok" wkjYH iy fndfyda

fihska wk;=reodhl ore.eí" wkdrCIs;

.íid wd†h tlS fi!LH ;r®ck f,i

ie,fla' .r®NkS ia;%Ska 150"000g jvd jeä

m%udKhla iqkdñ wdmodjg ,lajQ njg

.Kka n,d ;sfí' Tjqkaf.ka ishhg

myf,djlg .r®NkSNdjh iy m%iQ;sh

iïnkaOfhka fuf;la w;a fkdúkao

ixlSr®K;dj,g uqyqK fokakg is≥jkq

we;e’hs n,dfmdfrd;a;=jkq ,efí' tneúka fuu .eíKs ujqjrekag y†is „ú;drCIl

fukau <ud frda. ms<sn| fi!LH wdrCIdjla

,nd°u w;HjYHh' ta i|yd iqkdñhg

f.d≥re fkdù l%shd;aul uÜgfï miqjk

fi!LH fiajlhska i;= ±kqu m%udKj;a

fkdjk w;r Tjqka i;= uQ,sl WmlrK yd

fjk;a iemhqï o fldfy;au m%udKj;a ke;'

óg oYlhlg muK fmr tlai;a cd;Skaf.a

wdh;kj,ska iukaú; wka;r®-wdh;k

ldr®hidOl lKavdhula fjk;a cd;Hka;r

ixúOdk iuÛ tl;=ù wju wdrïNl fiajd

meflachla (MISP)1 jr®Okh l<y' ,sx.sl

m%pKav;ajfha oreKq m%;sM, je<elaùfï tajd

l<udklrKh lsˉfï ksr;jk m%ckk

fi!LH l%Shdld˙;aaj yd fiajd l=,lhla

msysgqùu" HIV wdidokh me;srhdu wvq

lsˉu" kjiq;s yd ud;D frda. fukau urK

ixLHdj yels;dla wvq lsˉu" y†is ;;a;ajh

myj .sh úg m˙mQr®K m%ckk fi!LH

fiajdjla ,nd°ug ie,iqï lsˉu ta

meflachg we;=,;a úh'2

MISP l%shdldrlïj,° m%uqL;ajh ,enqfka my; i|yka tajdgh(

■ MISP l%shd;aul lsˉfï° tys

iïnkaëlrKh mj;ajdf.k hdug iu;a

m%Odk wdh;k iy mqoa.,hka

y≥kd.ekSu'

■ y†is iykdOdr fnodyeˉu" c,h$

wdydr$ bkaOk$ fi!LH wdrCIKh

i|yd lghq;= iQodkï lsˉu jeks

iemhSfï yd fnodyeˉfï l%shdldrlï

j,° irKd.; ia;%Skaf.a iy .eyeKq

<uhskaf.a iyNd.s;ajh iy;sl lrk

hdka;%Khla ;=<ska ,sx.sl m%pKav;ajh

je,elaùu'

■ ,sx.sl m%pKav;ajhg f.d≥rejQjka i|yd

fi!LH wdrCIKh

■ wdidok me;srhdu je<elaùu" ms˙is≥ f,a

iemhqï ,nd°u" fldkavï myiqfjka

,nd.ekSu wd†h ms<sn|j ±kqu jr®Okh

lsˉu ;=<ska HIV wdidokh me;srhdu

j,lajd .ekSu'

■ kjiqq;s fukau ud;D urK yd .s,dk

wkqmd;slh yels;dla≥rg wvqlr .ekSu'

ujqjrekag iy m%ij iydhsldjkag

ms˙is≥ m%ij wdïmkak lÜg, ,nd°u"

fi!LH uOHia:dkj, fiajh lrk

úkakUq ud;djka i|yd tjeksu m%ij

wdïmkak lÜg, ,nd°u" <ore frda.

j,g y†isfhau m%;sldr lsˉug is≥jk

wjia:dj,° wdOdrl fiajd l%uhla

msysgqùu'

■ mQr®K m%ckk fi!LH fiajdj m%d:ñl

fi!LH wdrCIK fiajdj iu. noaO

lsˉu i|yd wjYH lrkakdjQ m˙irh

ie,eiqï lsˉu" ta i|yd md˙i˙l

m%ckk fi!LH o;a; tl;= lsˉu"

iemhqï wekjqï lsˉu" fiajd wvú

y≥kd.ekSu" mqyqKq jev igyka ie,iqï

fldg l%shd;aul lsˉu wd° l%shdldrlï

ixúOdkh l< hq;=h'

2005 wjqreoafoa fmnrjd˙ udifh° ldka;d

fldñiu u.ska wfÉ m%dka;fhaa m%ckk

fi!LH wdrCIKh ms<sn| ;lafiarejla

is≥lrk ,oafoah' iqkdñh .,d i;s folla

we;=<; tlai;a cd;Skaf.a

ck.yK wruqo, (UNFPA) ;dCIKsl ldr®huKav,hla fm<

.iajd Tjqkg iemhqï ,nd°

Tjqka m%ckk fi!LH lghq;=

w;HjYH jk ia:dkj,

fCI;%jev i|yd ksr;

lrjQfhah' tu ia:dkj,g

m%ckk fi!LH wdïmkak iy

iemehqï ,nd ≥kafkah'

fmnrjd˙ udifha wjidkh jk

úg cd;Hka;r" m%dfoaYSh" cd;sl

ixúOdkj,g wh;a idud‚lhka

35 fofkl=g jvd jeä ms˙ila

UNFPA u.ska ixúOdkh l<

m%ckk fi!LH l%shdldˉ

lKavdhï /iaùïj,g

iyNd.Sfjñka isáhy'

y†is ;;a;ajhla Wodùfuka miq

t,efUk uq,a ojia iy i;s

lSmh ;=, wjOdkh fhduq úh

hq;af;a m%cd idud‚lhka iy

úkakUq wïudjreka" iïm%odhsl

m%ij iydhsldjka ia;%S yd mqreI

m%cd kdhlhska jeks lKavdhï

tlg tl;= ù f;dr;=re

yqjudre lr.ekSuh' fï jkúg

UNFPA iy WHO ixúOdk

úiska ta jk úg m%ckkSh jhfia miqjk

ia;%Ska m%udKh" .eìKs ia;%Ska m%udKh"

udihla ;=, n,dfmdfrd;a;=jk ore Wm;a

m%udKh" <ore iy ud;D .s,ka fukau

urK m%udKh ms<sn| o;a; tl;=lsˉfï

jevigyka l%shd;aul fldg ;sìK' ia;%S

lKavdhï iu. mj;ajk ,o WmfoaYk

/iaùïj,° wj;eka jq ia;%Ska Wm;amd,k

WmlrK b,a,d isák njo wkdjrKh úh'

UNFPA wdh;kh cd;sl mjq,a ixúOdk

ix.uh iy fjk;a wdh;k iuÛ tl;=ù

Wm;amd,k WmlrK blauKskau f.kajd

f.k fnod y˙kakg iu;a úh'

flfiafj;;a" wfÉ m,df;a l%shd;aul jQ

UNFPA wdh;kfha iyldr lKavdhïj,g

wdmodjg ,lajQ ck;djg m%ckk fi!LH

fiajd iemhSfuys,d fudk;rï ´kElula

;snqk;a Tjqkg MISP jevigyfka m%Odk wruqK iy m%uqL ldr®hhka ms<sn|

wjfndaOhla fkdùh' udkjohdjd° lghq;=j,

fh° isá ldr®huKav,fhka wvlg;a jvd

MISP jevigyk .ek wid ;snqk;a tys wruqK iy m%uqL ldr®hhka ksjer†j úia;r

l< yelsjQfha w;f,diailg muKs'

MISP m%;smdokj, wvqmdvqlï

,sx.sl m%pKav;ajh b|ysg jdr®;d jqjo th

mq:Z,a f,i me;sr .sh .eg:Zjla yeáhg

.Kka .ekqfka ke;' ,sx.sl m%pKav;ajhg

f.d≥rejQ whg fi!LH wdrCIdj imhd

fokakg ;rï m%udKj;a ±kqula

udkjohdjd° l%shdldrlhskag yd wdKavqfõ

fiajlhskag ;snQ njlao fkdfmfka' iEu

cd;Hka;r tackaishlgu mdfya pr®hd

m%ckk fi!LH wdrCIKh ;=, wju m%ñ;Ska

iy;sl lsrSuiekav%d l%jqia

yosis wjia:djla mek keÛ=Kq úg tys uq,a wjia:dj,oßu m%ckk fi!LH

wdrCIK úêúOdk fh°u „ú; /l.ekSfuys,d uQ,sl wjYH;djhla

nj ±ka fyd¢kau wjfndaO ù ;sfí' wfÉ m,df;a lrk ,o we.ehqul°

tu l%shdodufha ±kg mj;sk ≥r®j,;djhkao ta iïnkaOfhka Wiia

mqyqKqjla Wiia ±kqj;alula ,nd.ekSfï wjYH;djho wjOdrKh ù

;sfí'

Emily

Will

/MCC

/AC

T In

tern

atio

nal

ldka;djla ;u udi yhla jhie';s isÛs;s osh◊h fjkqfjka fuÜghla yd we∫ï ,nd.kS' bka≥kSishdj

FMR iqkdñ - bka≥kSishdj 24

Page 25: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

m%ckk fi!LH wdrCIKh ;=, wju whs;Ska iy;sl lsrSu

moaO;shla ;snqko th W,a,x>Kh jQ úg ta ms<sn|j jdr®;d l< hq;= hdka;%Khla o ;sfnk nj lsisu tackaishla ±k isáfha ke;' tmuKla fkdj lsisu tackaishla tu pr®hd moaO;sh foaYSh yjq,aldrhska iu. fnodyodf.k ;snqfka o ke;' fkdokakd wd.ka;=lhka iy ms˙ñka iu. ksjdi" jeisls<s" kdk ;eka wd†h yjqf,a N=la;s ú¢kakg is≥ùu .ek ldka;dfjda iy .eyeKq <uhs iajlSh ±ä fkdi;=g m< fldg ;snqky' ,sx.sl m%pKav;ajh iïnkaOfhka jdr®;d ù ;sfnkafka u| jYfhka nj we;a;h' tfy;a ,sx.sl w;jrj,g NdckhjQjka i|yd cd;sl yd cd;Hka;r uÜgñka wkqu; ù ;sfnk idhksl pd˙;% .ek fi!LH wud;HdxY ldr®huKav,h;a wfkl=;a udkjohdjd° l%shdldˉkq;a lsisjla ±k fkdisàu nrm;, f,i wjOdkh fhduq l< hq;= ldrKhls'

wfÉ m,df;a fiajfha fh° isá 5500 la ;rï úkakUqjka w;=˙ka ishhg oyh m%udKhla iqkdñhg yiqj ñh f.dia we;' fï wvqmdvqj ms˙ueiSu i|yd cldr®;dfõ isá úkakUqjka 120 muK wfÉ m,df;a fi!LH uOHia:dkj, fiajh i|yd i;s fofla isg ;=k olajd ksjdvq ld, iys;j k;r lrjk ,oy' MISP jevigykg iydh ±laùu i|yd" wdmodj we;sù i;s lSmhla we;=<;" ms˙is≥ m%ij wdïmkak lÜg, úkakUq lÜg, hkd†h fi!LH uHOia:dkj,g ,nd°u i|yd cd;Hka;r wdh;kj,g tjkq ,eìK' flfiafj;;a" idïm%odhsl m%ij iydhl (TBA) lÜl, j, ysÛhla ;snqKs' iuyr wjia:dj,° idïm%odhsl m%ij iydhl lÜg, .eìKs ldka;djkag fyda m%ij iydhsldjkag fyda tackais u.ska ìï uÜgñka fnod fkd≥ka njo jdr®;d ù ;sfí' iqkdñhg fmrd;=j jqjo jeä≥r wdrCIdj i|yd ksr®foaY lrk ,o frday,g ujqjreka f.khdfïoS y†is <ud frda. je<elaùu i|yd wjYH uQ,sl myiqlï ;snqfka b;du;a w,am jYfhka nj m%cdmdol úkakUqfjda jdr®;d fldg ;snqky'

f;d. .Kkska fi!LH uOHia:dkj, tla/ia lr ;eîfï w;HjYHNdjh .ek wjOdrKh lr ;snqko wjYH lrk whg ,nd .ekSu i|yd fi!LH uOHia:dkj, fldkavï m%or®Ykh fldg ;snqfkao ke;' y˙ fõjd jer† fõjd fndfyda wdh;k fldkavï iq,n lsˉfï jevigykla l%shd;aul fkdlrk ,oafoa tjekakla bia,dóh ixialD;sh;aa bka≥kSishdkq fi!LH n,Od˙kq;aa fkdhsjikq we;ehs l,amkd l< fyhsks' ta yefrkakg iuyr wdh;kj,g fldkavï fnod°fï jeo.;alu .ek wjfndaOhlao ;snqfka ke;' tfy;a iuyr wdh;k tlS fhdackdjg leue;a; ±lajQ w;r m<uq mshjr jYfhka ;u ldr®huKav,j,g tajd ,nd fokakg leu;s úh'

iqkdñhg fmrd;=j" fi!LH fiajlhkaf.a Ndú;dj ;=, uQ,sl fi!LH m%fõYu iïnkaOfhka u;= ù ;snQ nrm;, wvqmdvqlï fi!LH wud;HdxYfha yd f,dal fi!LH ixúOdkfha ksfhda‚;hka j˙kajr jdr®;d fldg ;sìK' úfYaIfhka tu wvqmdvqlï olakg ,enqfka ms˙is≥ lsˉu" HIV we;=:Zj wdidok me;srhdu je,elaùu i|yd is≥ lrk úIîcdkqyrKh iy frda.dyrKh hkd†h ;=,h' wdrCIl reêr mdrú,hkh cd;sl m%;sm;a;shla jYfhka wkq.ukh l< hq;= jqjo ish:Z reêrh ;shqKq mˉCIdjlg ,la lrkafkao hk ielh mqoa.,hska .Kkdjlau fï jk úg m< fldg we;af;ah'

ks.uK

fuu fidhd.ekSïj,ska lshefjkafka tla m%Odk wdh;khl kdhl;ajh ,nk n,h ,;a m%ckk fi!LH uOHia:dk .Kkdjla ;sîfuka taldnoaO m%ckk fi!OH jevigyka meje;aùug;a iemhqï lghq;= tl†.gu lrf.k hdug;a myiqjk njhs' wfÉ m,df;a l%shd;auljk udkjohdjd° l%shdldrlfhda MISP m%;sm;a;s .ek;a

iemhqï lÜg, .ek;a ±ä Wkka≥jla olaj;;a y†is ;;a;ajhla Wod jQ úg by< hk frda.Ska yd urK ixLHdj j<lajd.kq i|yd m%ckk fi!LH fiajdjg m%uqL;ajh †h hq;= hehs ±kqï f;areï we;af;a lSmfofkl=g muKs' flfiafj;;a fidhd.ekSïj,ska wjOdrKh jkafka y†is ;;a;ajhka Wodjkakg fmrd;=j MISP .ek udkjohdjd° l%shdldrlhska mqyqKqjla ,nd ;sîfï wjYH;djhhs' fï jkúg;a ia;%S fldñiu ≥ria: wOHdmksl fudähq,hla jr®Okh lsˉu wrnd we;s w;r th f,dalfha nyq, jYfhka Ndú;d jk NdIdj,g m˙jr®;kh lsˉug;a lghq;= fhdod we;' th 2005 iema;eïnr® udifha uq,a ld,fha° ,nd.; yel' (úoHq;a ;emE,( [email protected])

w:Zf;ka Wodjk y†is ;;a;ajhka ;=,° Wmldr wjYH Woúhg MISP Wmldr ,nd fok fuka ia;%S fldñiu wdKavqj,ska wruqo,a m%odkj,ska udkjodhjd° l%shdldrlhskaf.ka b,a,d isà' ia;%Ska ms<sn| fldñifï fjí wvúh ;=,ska §y†is wjia:djla u;=jQ úg m%ckk fi!LHh iïnkaOfhka ±laúh hq;= m%uqL;d( bka≥kSishdfõ iqkdñ wdm∞jg Ndckh jQ m%foaYj, l%shd;aul l< wju wdrïNl fiajd meflach ;lafiare lsˉu¶ kï jdr®;dj ,nd.; yelsh'3

iekav%d l%jqia ia;%S iy <ud irKd.;hska ms<sn| fldñifï m%ckk fi!LH jevigyk Ndr wOHCIj˙hhs' úoHq;a ;emE,( [email protected]

1.www.womenscommission.org/projects/rh/misp%20index.shtml2. MISP jevigyk ±ka fïjdgo we;=,;a fldg we;( Sphere Project Humanitarian Charter iy Minimum Standards in Disaster Response : www.sphereproject.org3.www.womenscommission.org/pdf/id_misp_eng.pdf

Emily

Will

/MCC

/AC

T In

tern

atio

nal

FMR iqkdñ - bka≥kSishdj 25Em

ily W

ill/M

CC/A

CT

Inte

rnat

iona

l

Page 26: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

tlai;a cd;Skaf.a ixúOdkh úiska

fkdfhl=;a l%shdj,Ska iïnJëlrKh

lsˉug fnfyúka W;aidy lrk ,°'

kuq;a fï m%fõYh mokï ù ;snqfKa wjYH

m%udKfhka iïm;a fCIa;%hg iemhqjfyd;a

iïnkaëlrKh bfíu is≥fõh hk

Wml,amkh u;h' fï ;;a;ajh iQCIu

iïnJëlrKhlg u. mE≥fõ ke;' we;eï

uÜgïj,° wjYH m%udKhg jvd

iïnJëlrK ;snqKs' nkavd wdfÉ m%foaYfha

udkjohdjdoS iemhSï i|yd tlai;a

cd;Skaf.a ixúOdK wdh;k 12 g jeä

m%udKhla ;rÛ je° ;snqKq neúka

iïnkaëlrKh w;s WÉp ;;a;ajhkg m;ajQ

w;r nkavd wfÉys muKla i;shlg

iïnkaëlrK /iaùï 72 la mj;ajkq ,eîh'

fndfyda rdcH fkdjk ixúOdkj,g fï

/iaùïj,ska w;f,diaila i|ydj;a

iyNd.sùug iïm;a i;=j fkd;snqKs' fï

ksid fïjdg iyNd.SjQfha wdh;k 10-40 ;a

w;r m%udKhla muKs' fuhska ksfhdackh

jQfha ta jk úg l%shd;aul ù ;snqKq

cd;Hka;r rdcH fkdjk ixúOdk 400 ka

b;d iq:Z kshe†hls' fndfyda iïnkaëlrK

/iaùï i|yd meye†<s wruqKq fkd;snqKq

w;r iyNd.SjQjkaf.a N+ñld j.lSï yd

;SrK .ekSfï m%fhdack meye†<s lr

.eksug tu ?iaùï wiu;a úh' fï

/iaùïj, mrudr®:h jqfha f;dr;=re fnod

.ekSu o tlÛ;d we;s lr .ekSuo

ke;skï fufyhqï fyda m%;sm;a;suh ;SrK

.ekSuo hkak meye†<s fkdùh' fndfyda úg

fcHIaG ks,Odˉka jeä ld,hla .; lf,a

iïnkaëlrKh i|yd ñi jevigyka

l%shd;aul lsˉu i|yd fkdfõ'

fï w;súYd, /iaùï m%udKh u.Zska fmkakqï

jkafka udkjohdjdos fCIa;%h ;=<

iqNidOkfha we;sfjñka mj;sk úfYaI{;d

m%jk;dj iy wmf.a flaJøSh rdcldˉ fj;

wjOdkh fhduq lsˉug we;s fkdyelshdjhs'

kej; f.dvke.Su iy uqo,a bmhSfï udr®.

i|yd m%;sm;a;s yd m%fõYhka ms<sn|j

idlÉPd lsˉug úYd, ld,hla jeh l,

kuq;a wdmodfjka udi follg miqj;a wfÉ

m,df;a mSvd ú¢ ckmo .Kkdjlgu uQ,sl

ikSmdrCIl myiqlï fkd;snqKs'

udkjohdjdoS m%cdj fnfyúka nkaOkh ù

;snqKq w;r we;eï jeo.;a jdoúIhhka

fndfyda ld,hla uq:Z,af,a wduka;%Kh fldg

fkd;snqKs'

iïnkaëlrK uÜgï úYd, m%udKhla

;sìK' tlai;a cd;Skaf.a kdhl;ajh hgf;a

l%shd;auljQ iïnkaëlrK lKavdhï tlu

jdoúIhhka ms<sn|j clr®;d" fuodka" nkavd

wfÉ yd fuhs,fnda hk m%foaYj,o

ls%hd;aul jQ w;r tajd tlsfkl w;r

ikaksfõokh is≥jQfha wju jYfhks' fuys

m%;sM,h jQfha yqfol,dj f.dvk.d.;a

nyqúO WmfoaYk ksr®kdhl iy m%ñ;Ska

Ndú;hg .ekSuh' we;eï tlai;a cd;Skaf.a

wdh;k iïnkaëlrKh yd l%shd;aul lsˉu

hk ldr®hhka foflau kshe,S isá w;r

tysoS fmkS .sfha bka≥kSishdkq rch iu.

meje;ajQ /iaùïj,° udkjohdjdoS m%cdfõ

iduqysl wjYH;d ksfhdackh lrkq fjkqjg

;u ;ukaf.a ixúOdkj, wjYH;djka

ms<sn|j wjOdkh fhduq l< njh' tlai;a

cd;Skaf.a ixúOdkh úiska udkjohdjdos

f;dr;=re uOHia:dkhla (HIC)1 ia:dmkh

l< w;r tys ldr®hNdrh jQfha udkj

iqNidOk wdh;kj,g jevigyka ms<sn|

ksis ;SrK .ekSu myiq lsˉu i|yd

f;dr;=re tl;= lsrSu yd fnod yeˉuh'

kuq;a i;s lsysmhlg miqjo fï uOHia:dkh

mQr®K jYfhka l%shd;aul fkdùh' tfukau"

m%:u wiSre i;s lSmfhka miqj th

m%fhdackj;a f;dr;=re iemhqjo ish:Zu

wjYH;d iemsˉu i|yd Bg wjYH iïm;a

fkd;snqKs' udkjohdjdoS fmd≥ fiajdjka jk

taldnoaO m%jdyk fiajd uOHia:dkh (Joint Logistics Centre) yd udkj iqNidOk .=jka fiajh (Humanitarian Air Service) hk wdh;k iïnkaOfhka mej;s ;;a;ajho óg

iudkh'

yuqodfõ N+ñldj

úfoaY rdcHhka úiska imhk ,o hqo

iïm;a iïnkaëlrKh bka≥kSishdkq yuqod

úiskau is≥ lsˉu ;=,ska ±kg ms,sf.k

;sfnk udkjohdjdoS ksis Ndú;djka

W,a,x>kh ù we;' tjeks ksis Ndú;djka

u.ska ms<sf.k we;af;a udkjohdjdoh i|yd

fhdojk yuqod wdOdr idudkH rgjeishkaf.a

iïnkaëlrKh hgf;a mej;sh hq;= njh'

fndfydaúg ;lafiare lghq;= yd m%;spdr

fufyhqï weröu i|yd fulS iïm;a

Ndú;hg .ekSug rdcH fkdjk

ixúOdkj,g wjldY ,nd ° fkd;snqKs'

rdcH fkdjk ixúOdkj,g .=jka u.ska

bka≥kSishdfõ wka m%foaYj, isg nkavd wfÉ

iy fuhs,fnda m%foaYj,g NdKav m%jdykh

l< yels úh' kuq;a iqud;%dfõ ngysr bjqfr®

isá wdmodfjka mSvd ú¢ iy ,Ûdjkakg

wmyiq m%cdjka fj; fiajd yd NdKav f.k

hEug fk!ld yd fy,sfldmagr® hdkd fhdod

.ekSu fnfyúka iSud lr ;snqKs' wmyiqu

uq,a i;s fol ;=< rdcH fkdjk ixúOdkj,

ks,Odˉkag jvd udOHfõ°kag fy,sfldmagr®

hdkdj,ska .uka lsˉu myiq úh' fï

m%foaYj, l%shd;aul jQ yquqod úiska

wdmodfjka mSvd ú¢ ck.ykh ms<sn|

f;dr;=re l%ñlj tla /ia lf<a ke;' tl;=

lrk ,o iq:Z f;dr;=re m%udKho rdcH

fkdjk ixúOdk fj; ,nd ≥kafka ke;' fï

;;a;ajh uola fyda fjkia jQfha ksrka;r

meñKs,sj,ska miqjh' udkjohdjdoS lghq;=

wfÉ m%foaYfha .egqfï tla mdr®Yjlrejl=f.a

md,kh hgf;a mej;sfhah hk lreK lsis

f,ilska fyda fjkia lsˉug fkdyels úh'

tksid udkjohdjdoS m%cdfõ uOHia:Ndjh

ms<sn| nrm;, .eg:Z mek keÛ=Ks' kuq;a

udkjohdjdoS l%shdldˉka iy bka≥kSishdkq

yuqod N+ñld w;r we;s fjki meye†<s

lsˉu ioZyd óg jvd jeä ldr®hNdrhla

lsrSug Wiiau uÜgfï n,Odˉkag yelshdj

;snqKs'

úYd, cd;Hka;r rdcH fkdjk ixúOdk w;r wNHka;˙l iïnkaëlrKh

wka;r® wdh;ksl iïnJëlrKfh yd

iyfhda.S;djh jQl,S ñY% .=Kd;aulNdjhlska

hqla; jQ tlls' jevigyka l%shd;aul lsˉu

iusnkaOfhka uq,ald,fhaoS we;s jQ wukdmlï

wm%ikak jjqo tajd fláld,Sk ùh' uq,skau

we;eï ixúOdk u.ska ;ukag wdOdr lsˉug

yelshdj fkd;snQ ;rï úYd, m%foaY ;u

jHdmD;sj,g iïnkaO lr .ekSug

W;aidy.;a w;r wka wdh;k ;ukaj fldka

lrk ,±hs is;kakg úh' fujka ;;a;ajhka

we;sùu j<lajd iy iyfhda.S;djh

jeä†hqKqlsˉu i|yd jvd;a úYd,

ixúOdkj, m%OdkSka i;sm;d wúêu;a

?iaùï mj;ajkakg ;SrKh l<y' fï ;=,ska

;;a;ajh iS.%fhka †hqKq úh' ukaoh;a"

m%Odk l%shdldˉka ;uka lrkafka l=ulao

hkak ;SrKh l< miq f;dr;=re fnod.ekSu

yd fiajd iyfhda.h hk lreKqj,g

wjOdkh fhduq lsˉug yels úh'

wfÉ m%foaYfha l%shd;aul jQ CARE ksfhda‚;hskag wkqj fï wúêu;a

iïnJëlrK l%uh m%udKj;a fkdjQ w;r

Tjqyq jvd;a úêu;a iïnJëlrK jHqyhla

ta fjkqjg fhdackd l<y' CARE wdh;kh iy fkdar®ù‚hdkq irKd.; uKav,h tlaj

úêu;a rdcH fkdjk ixúOdk iïnJëlrK

hdka;%Khla f.dvke.Su i|yd Wmldr lrk

f,i cd;Hka;r iafjÉPd wdh;k uKav,hg

(International Council of Voluntary Agencies)2 wdrdOkd lrkq ,eîh' tfukau"

CARE, jr®,aâ úIka cd;Hka;rh" OXFAM GB iy lf;da,sl iyk fiajd hk wdh;k †k foll /iaùula ;=,ska Y%S

,xldfjka bka≥kSishdfjka bka†hdfjka yd

;dhs,ka;fhka bf.k.;a mdvï úur®IKh

lsˉug W;aidy .;af;dah'3

úYd, cd;Hka;r rdcH fkdjk ixúOdkj,g tfrysj l=vd cd;Hka;r fkdjk ixúOdk

wfÉ m%dka;h ;=, l%shd;aul jQ udkjohdjdoS

m%cdfõ w;s úYd,;ajh fmkakqï lrk

lreKla kï udkjohdjdoS uOHia:dkh úiska

f.dkq lrk ,o iïnkaO;d kdudj,sh msgq

203 ka iukaú;ùuh'4 ,shdm†xÑ jQ

cd;Hka;r rdcH fkdjk ixúOdkj,g

bka≥kSishdfõ udkjohdjdoS iïnJëlrKh( rdcH fkdjk ixúOdkhl u;h

ldiagka fjdA,aia

iïnJëlrKfha w.h ms<sn| ldrKd udkjohdjdoS m%cdj ±k isáh;a iqkdñfhka miq udi lsysmhla ;=< ,o fCIa;% w;a±lSï Uiafia ;j;a jevodhl mdvï lsysmhlau tu m%cdj b†˙m;a lrhs'

FMR iqkdñ - bka≥kSishdj 26

Page 27: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

wu;rj ^fiajd m%;spdrfha WÉp;u

wjia:dfõ° cd;Hka;r ks,Odˉka 5"000 g

fï ixúOdk /lshd imhd we;'& ,shdm†xÑ

l%shdj,shg yiq fkdjQ wka cd;Hka;r wdh;k

úYd, m%udKhlao óg fmr ,shdm†xÑ jQ

wfÉ rdcH fkdjk ixúOdk 120 lao"

bka≥kSishdfõ wka m%foaYj,ska meñKs

fkdfhl=;a l=vd iafjÉPd lKavdhïo m,d;

;=, l%shd;aul jQy'

cd;Hka;r m%cdj úiska msysgqjk ,o

iïnJëlrK hdka;%Kh foaYSh wdh;k yd

iïnJO fkdùh' fuh úfYaIfhka n,mEfõ

yqfol,d m%foaYj, l%shd;aul jQ lKavdhï

iïnJOfhks' ish:ZZu /iaùï mj;ajk ,oafoa

bx.%Sisfhka jQ w;r" tajd tu rfÜ foaYsh

NdIdjg m˙jr®;kh lrkq ,enqfõ ke;'

is≥jkafka l=ula±hs fkdf;areKq neúka foaYSh

rdcH fkdjk ixúOdk fï /iaùïj,g

meñKSu iq:Z ld,hla ;=<° w;ayer ±uQy'

bx.%sis NdIdfõ m%uqL;ajh CARE ixúOdkfha foaYSh ks,Odˉkaf.a w;a±lSï ;=,ska jgy.;

yelsh' Tjqyq udkj iqNidOk f;dr;=re

uOHia:dkfha m%fhdackh i|yd wNHka;˙lj

wj;ekajQjka isák ia:dk ms<sn| f;dr;=re

moaO;shla iïmdokh l,y' kuq;a tys

wka;r®.;h ieliS ;snqfKa bkaÿkSishdkq

NdIdfjka ksid tu f;dr;=re wjYH m˙†

ilid .ekSug tlS uOHia:dkhg i;s foll

ld,hla .; úh' ta ld,h ;=<° ld,h iy

iïm;a úkdY úh' ukaoh;a" ta w;r wka

wdh;k tajk úg;a ;snQ f;dr;=re kej;

,nd .ekSu i|yd wNHka;˙lj wj;ekajQjka

iu. iïuqL idlÉPd meje;aùug ;u

ks,Odˉka hjd ;snq neúks'

bka≥kSishdkq rcho we;eï tlai;a cd;Skaf.a

wdh;k iy úYd, cd;Hka;r rdcH fkdjk

ixúOdk lsysmhla o l=vd ixúOdk iy

Tjqkaf.a jevigykaj, wod,;ajh .ek

m%Yak l,y' Tjqka tlS l=vd ixúOdk kï

lf<a iq≥iqlï úrys; iïm;a ysÛ wdh;k

jYfhks' fujeks m˙udkhl wdmodjloS

we;eï .eg:Zldˉ l%shdldˉ;ajhka tu

m%foaYj,ska u;=ùu i;Hhls' WodyrK

jYfhka udkjys;jdoS uOHia:dk kdudj,sfha

i|yka we;eï wd.ï m%pdrl ixúOdk

±laúh yelsh' tkuq;a fndfyda l=vd ixúOdk

iuia; wjYH;djhg m%;spdr ±lajQfha

m%fhdackj;a whq˙ks' úfYaIfhka úYd,

ixúOdkj,g wduka;%Kh l< fkdyels jQ

wjldY Tjqka úiska mqrjqkq ,eîh' Tjqka

iqCIu iïnJëlrK hdka;%Khl

mdr®Yjlrejka jQfha kï Tjqkag óg;a jvd

w.kd fiajhla iemhSug wjldY ;snqK'

CARE iy fjk;a úYd, cd;Hka;r rdcH fkdjk ixúOdk fujka l=vd ixúOdk iu.

m%dfoaYSh uÜgïj,° l%shdldˉ tlÛ;djka

we;slr .kakg W;aidy .kakd ,°' yels

wjia:dj,° fï W;aidyhka jevigyka

wkqrEmKfhka je<lSu" .eg:Zldˉ

jevigyka m%fõYhka kjHlrKh ls˙u jeks

lreKq iïnkaOfhka idfmaCI jYfhka idr®:

lj l%shd;aul úh' w;S; WodyrK

^fldfidafjda jeks& fmkajd foñka tlai;a

cd;Skaf.a ixúOdkh úiska m%Odk cd;Hka;r

rdcH fkdjk ixúOdkj, j.lSu hg;g hï

huS m%foaY wkqhqla; lrk ,°' wka wdh;k

iïnJëlrKh lsˉfï n,ho Tjqkg ysñj

;snqks' fï idr®:l m%fõYh wfÉ m%foaYfha o

fhdod .; hq;=j ;snqKs'

úiZZoZsh hq;= iïnJëlrK jdoúIhfhda

fndfydafokd iïnJëlrKh jeo.;a hehs

ms<s.;a;o" thska woyia jkafka l=ulao

hkak ms<sn| tlsfklg fjkia u; mj;S'

wju uÜgulska wkqrEmkfhka je<lSug

wjYH iafjÉPd lghq;= we;=<;a úh yel'

fkdtfiakï" m%;spdr iqix.; lsˉfï ixfõ°

W;aidyhka úh yelsh' fï fojk wr®:fhka

.;a l< th CARE jeks rdcH fkdjk ixúOdkhlg nrm;, .eg:Z u;= l< yelsh'

fuh is≥jkafka iïnJëlrK wdh;kh

^tlai;a cd;Skaf.a ixúOdkhj," fyda

§leue;a; we;s ixúOdk¶ iNdhla fyda úh

yel& uOHia: fkdfõh hk woyi n,j;a ù

;sfnk úg;a iqix.; lsˉfï l%shdj,sh uÛska

rdcH fkdjk ixúOdkhlg uOHia:j lghq;=

lsˉug ;sfnk wjYH;djhg ndOd muqKqjk

úgh' ;j;a nrm;, .eg:Z u;=jk

wjia:djla kï iïnkaëlrK j.lSï mejˉ

;sfnk ;sfnk wjia:djh' fujka wjia:dj,°

;u ;ukaf.a wjYH;djkag wvq fyda jeä

fyda wjOdkh fhduq ùug bv ;sfí'

iïnkaëlrK jHqyhka m%n, hehs fmkS

.sho" tajdg ksis iïm;a yd fiajlshka

fkdue;s kï" m%dfhda.sl uÜgfï° tajd

ì|jeáh yelsh' tfukau" iïnJëlrK

ks,Odˉka m%foaYhg wd.ka;=lfõ kï fyda

w;a±lSï wvqkï fyda f;dr;=re fnodyeˉfï

jHqyhka wiïmQr®K kï fyda tjka ;;a;aj

;=<° iyNd.S;ajhg yd iyfhda.S;ajhg iq≥iq

jd;djrKhlaa f.dvke.Su wmyqiq jkq we;'

b†˙ ie,iqï

cd;Hka;r udkjohdjdoS m%cdj b†˙ ie,iqï

iïmdokfha° jvd;a wka;r® l%shdldˉ úh

hq;=h' fuh jvd;a jeo.;a jkafka my;

i|yka lghq;= iïnkaOfhks'

■ f;dr;=re wjYH;d ms<sn| ;SrKh

lsˉfï°

■ m%ñ;s.; lrk ,o ldr®hd, fmdaru

;=<ska ikaksfõokh lsˉfï°

■ SPHERE jHdmD;sh u.ska ms<sf.k we;s wdldrhg wkql+,j wdmodj,g m%;spdr

±laùfï° wjYH wju m%ñ;Ska

ikaor®N.; lsˉfï°5

■ cd;sl" m%dka;Sh" m%dfoaYSh yd wxYhSh

uÜgïj, iïnJëlrK jHqy w;r we;s

meye†<s iïnkaO;d y≥kd .ekSfï°

■ Y%u úNckh yd iïm;a fh°u hk

lreKqj,° jvd;a iyfhda.S f,i mQr®j

ie,iqïlrKfha° mj;sk yelshdjka

y≥kd.ekSfï°

■ cd;sl wdKavq iy yuqodj, flaJøSh

N+ñldjka y≥kd.ekSfï° iy tu

wdh;kj, N+ñld iy j.lSï meye†<s

lsˉfï°

■ óg l,ska msysgqjd ;sfnk cd;Hka;r

rdcH fkdjk ixúOdkj, iïnJëlrK

jHqyhka iyfhda.S;d moaO;s" ksfhdachkajk

yd l%shdldˉ;ajh iu. iïnkaO ùfï°

■ m%dfoaYSh yd cd;sl isú,a iudc ixúOdk

iu. iïnkaOùfï°

■ wk;=re jeä m%foaYj, yelshdjka

is;shï.; lsˉfï°

b†m;a ù we;s úfõpk uOHfha jqjo, iuia; iqkdñ m%;spdrh idr®:l nj lsj

yelsh' tfukau, t;=,ska wdh;ksl mdvï bf.kSug ;sfnk Wkka≥j w.h l< hq;=h'

jvd;a uekúka b†˙ ie,iqï iïmdokh

lsˉfuka iy mYapd;a iqkdñ w;a±lSfuka

mdvï bf.k .ekSug we;s wd;auYla;sh

jeä lr,Sfuka, ó,. wdmodfõ° m%;spdr ±laùu i|yd ;uka jvd;a uekeúka iQodkï

ù isák nj;a iïnkaëlrKh jvd;a iQCIu

l< yels nj;a cd;Hka;r m%cdjg jegfykq

we;'

ldiagka fpda,aia flhdr® ixúOdkfha ;dCIKsl fufyhqï lKavdhfï (CARE Emergency Group) CIKsl fufyhqï ms<sn| iïnkaêldrljrhhs' fï ,smsfha we;s woyia wehf.a fm!oa.,sl woyia jk w;r tajd CARE wdh;kfha fyda tys mdr®Yjlrejkaf.a fyda woyia ksfhdackh lrkafka ke;' úoHq;a ;emE,( [email protected]

1 www.humanitarianinfo.org/sumatra2 www.icva.ch3 www.humanitarianinfo.org/srilanka/infocentre/reference/docs/Care_Evaluation.pdf. Save the children, the International Rescue Committee and Mercy Corps hk wdh;k iu.Z tla ù fuu rdcH fkdjk cd;Hka;r ixúOdkh CIksl yelshd f.dvkexùfï jHdmD;sh f.dvk.hs' fï jHdmD;sfha wruqKq kï( uQ,dY%j, iQCIauNdjh oshqKq lsrsu" fiajlhskag jeä .=Kd;aul mqyqKqjla ,ndosu" Tjqka fiajfha roZjd.eksu" wdh;k j.lSu jeäoshqKq lsrSu" n,mEï weia;fïka;= †hqKq lsrSu" wk;=re wvqlr .eksfï yelshdj oshqKq lsrsu" yosis wjia:d ioZyd ;sfnk iqodku jeäoshqKq lsrSu" f;dr;=re yd ;dCIKsl yelshdjka oshqKq lsrSu'4 www.humanitarianinfo.org/sumatra/products/contacts/ index.asp5. www.sphereproject.org.

bka≥kSishdkq yuq∞j

iykdOdr iemhqï

iu., nkavd wfÉ, bka≥kSishdj

Fritz

Inst

itute

FMR iqkdñ - bka≥kSishdj 27

Page 28: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

;jQ wjqre≥ lSmh ;=< wNHka;˙lj wj;ekaùu ms,sn| m%;sm;a;s bka≥kSishdkq nydId NdIdjg

m˙jr®;kh lrk ,≥j wdKavqfõ ks,Odˉka yd .egqï ksid ydkshg ,la jQ ck fldgia w;fr® mqΩ,aj fn∞ y˙kq ,en ;sfí' fuu udr®f.damfoaY m%;sm;a;sud,dj bka≥kSishdkq ¥m;a iuQyh mqrdu fn∞ yeˉu fkdar®ù‚hdkq irKd.; uKav,h f.da,Sh uÜgñka fufyhjk wNHka;˙lj wj;eka jQ ckhd ms,sn| jHdmD;sh;a wNHka;˙lj wj;ekaùu ms,sn|j nDDlska.aia-nr®ka jHdmD;sh;a tlai;a cd;Skaf.a udkjohdjd° lghq;= ms,sn| iñnkaëlrK ldr®hd,h;a (OCHA) bka≥kSishdkq wdKavqj yd fiiq isú,a iudc ixúOdk iu. tl;= ù fkdlvjd lghq;= lr ;sfí'1

tneúka iqkdñfhka miq nkavd wfÉ m%dka;fha OCHA ldr®hd,h úiska le|jk ,o iïnkaëlrK /iaùïj,° ksfhda‚;hka wNHka;˙lj wj;eka jQ ckhd hk moh Ndú;d fkdfldg ta fjkqjg §ksjdi wysñjQjka¶ iy §iqkdñh ksid ksjdi wysñ jQ ckhd¶ wd† mo mdúÉÑ lsˉu we;af;kau mq≥uiy.; ldrKhla f,i fmkS .sfhah'

flfiafj;;a iqkdñh isoaOjQfha ±ä f,i foaYmd,kSlrKhg ,lajQ ikaor®Nhla ;=,h hk ldrKh blau◊kau fkdar®ù„hdkq irKd.; uKav,h (NRC) ms<s.;a;dh' bka≥kSishdkq wdKavqj iy fn≥ïjd° jHdmdrhla jk GAM ixúOdk w;r ygf.k ;sfnk .egqï fya;=fjka wfÉ m%dka;fha cd;Hka;r m%cdj fjkqfjka újD; fkdlr ;snq◊' cd;Hka;r wdh;kj,g tys f.dvneiSug wjir ,enqfka iqkdñh yd iïnkaO udkjohdjd° wjYH;djkaj,g muKla m%;spdr olajk m%;s«j msgh' bka≥kSishdj kï rfÜ wNHka;˙lj wj;ekajk ckhd ms,sn| b;sydiSh l:dj mqrdu udkjohdjd° fufyhqï iu. meje;ajQ lsis≥ iïnkaO;djhla olakg fkd,efnk ksidu bka≥kSishdj ;=, is≥jk wj;ekaùï flfrys cd;Hka;r m%cdj fyda foaYSh n,dêldrh fyda t;rï Wkka≥jla olajd ke;'

NRC ixúOdkh bka≥kSishdj ixjr®Okh lsˉfuys,d wdOdr iy m%;sldr ,nd°fï ikaOdkh (CARDI) kï mqΩ,a ixúOdkfha yjq,alrefjls' tu ikaOdkh iE° we;af;a fvkaudr®l irKd.; uKav,h (DRC), fkdr®ú‚hdkq irKd.; uKav,h (NRC), cd;Hka;r .,jd.ekSfï lñgqj (IRC) iy Stichting Vluchteling hk ixúOdk tl;=ùfïkah' wNHka;˙lj wj;eka jQ ckhd fkd;ld yeˉu ;=,ska u;=jk m%;sM, .ek ish n,j;a wjOdkh fhduqlrk

NRC-CARDI ixúOdkh .egqu yd iqkdñh úiska wj;eka lrkq ,en isák wfÉ ck;djf.a wjYH;djka iy wNHka;˙lj wj;ekaùu ksid Tjqka uqyqKfok ;;a;ajhka fjka jYfhka f.k ie,lSu wk;=re∞hl neõ wjOdrKh lrhs' iqkdñh ksid wNHka;˙lj wj;eka jQ ckhd iïnkaOfhka NRC ixúOdkh óg jvd ±kqj;aùfï wjYH;djh ms<s.e◊k' ta jdf.au wj;ekaùu" kej; meñ”u" kej; taldnoaOùu" kej; ia:dk f;dard.ekSu" kej; m†xÑùu jeks ldrKd idlÉPd lrñka wNHka;˙lj wj;ekajQjka /l.ekSu ms,sn| woyia yqjudre lr.ekSu i|yd wj;ekajQjka o we;=Ωj udkjohdjd° ldrlhskag fõ†ldjla wjYHh'

NRC ixúOdkh;a wNHka;˙lj wj;ekajQjka ms,sn| f.da,Sh jHdmD;sh (GIDPP) tl;= ù udr®f.damfoaY m%;sm;a;s ms,sn| jevuqΩ folla ie,iqï lsˉug mgkaf.k ;sfí' thska tlla nkavd wfÉ m%dka;fha meje;afjk w;r wfkl ngysr iqud;%d fjrf<a msysá ñhq,dfndayS° meje;afjkjd we;' fï fhdackdj cd;sl yd cd;Hka;r m%cdjka tlfy<d wkqu; lr we;af;a th ldf,daÑ; iq≥iq ls%hdjla yeáhg y∫kajñks' bka≥kSishdkq wdKavqj wfÉ m%dka;h ;=, mkjd ;snQ y†is kS;sh udr®;= wjidkfha° wjidk l< fyhska m%dka;fha m%;sixjr®Okhg fl,skau iyNd.Sjk Woúhf.a iyNd.S;ajh NRC ±äj wfmaCId lrhs' iyNd.slhka y∫kd.ekSu iy Tjqkg wdrdOkd lsˉu" iïm;a∞hlhska fidhd.ekSu" wfÉ m%dka;fha ikaor®Nhg wkql+,jk m˙† mqyqKqlsˉfï øjH iy fuj,ïj, yev;, yd .=Krej fjkialsˉu wd° iEfyk ld,hla wjYH

lrk lghq;= ±kgu;a wrUd ;sfí' cd;sl yd m%dfoaYSh n,Odˉkaf.a ñY%Khlska" tlai;a cd;Skaf.a ks,Odˉka" wruqo,a ∞hlhska" cd;Hka;r rdcH fkdjk ixúOdk" foaYSh rdcH fkdjk ixúOdk" isú,a iuddc kdhlhska" wNHka;˙lj wj;ekajQjkaf.a kdhlhska we;=,;a fldg iyNd.slhkaf.a ,ehsia;=jla fu jkúg iïmdokh fldg ;sfí' jevuqqΩ i|yd iudc iqnidOkh ms,sn| bka≥kSishdkq wud;HdxYh idOkSh m%;spdrhla olajd we;s w;r tys° ksnkaOk b†˙m;a lrkakg;a tlÛ ù we;' tfiau o;a; tla/ia lsˉfuys,d Woõ jkakg;a tajd ia;%SmqreI iudcNdjh" jhi" ia:dkh wkqj jr®.SlrKh lrkakg;a tlai;a cd;Skaf.a udkjohdjd° lghq;= ms<sn| iïnkaëlrK ldr®hd,h (OCHA) leu;s ù we;'

wjdikdjlg jevuqΩ fol mej;aùug wjir fkd≥ka j. NRC ldr®hd,hg miqj ±k.kakg ,eìK' Bg fya;=j ishΩu úfoaYSh udkjohdjd° wdOdrlrejka iajlSh l%Shdldrlï ixúOdkhj lsˉu i|yd wdKavqfõ wdh;k iu. noaO úh hq;=h hk kj fr.=,dish wdKavqj meKùuhs' tneúka" fuu fhda‚; jevuqΩ b†˙ ld,fha° wdKavqfõ w∞, wdh;k iu. noaOj w∞, kS;s yd fr.=,disj,g wkql+,fjñka meje;afjkq we;' tlS wjia:dj u;= ú ;sfnk jeo.;a m%Yak idlÉPd lsˉfï uKavmhla jkq we;e’hs n,dfmdfrd;a;= jkq ,efí' wfÉ m%dka;fha wNHka;˙lj wj;ekajQjka wdrCId lsˉu i|yd;a Tjqkg Woõ Wmldr lsˉu i|yd;a foaYSh n,Odˉka iu. cd;Hka;r m%cdj tlg tl;= lsˉu jeo.;ah'

nkavd wfÉ m%dka;fha wj;ekajQjka wdrCId lsˉfï jHdmD;sh Ndrj isá tys jHdmD;s l<ukdldr weiaá%â fid*s wdr®fka g FMR l;=jre lD;«;djh m< lr;s' úoHq;a ;emE, :[email protected]

1.www.db.idpproject.org/Sites/IdpProjectDb/idpSurvey.nsf/wViewCountries/

wfÉ m%dka;fha mYapd;a-iqkdñ wdrCIK úêúOdk uershka flda,afv% iy áï fud˙ia

iajdNdõl wdm∞j,g f.d≥re ù m,dhkakjqkao wNHka;˙lj wj;ekajQjka (IDP) yeáhg i,lkake'hs wNHka;˙lj wj;ekaùu ms,sn| udr®f.damfoaY m%;sm;a;sj, meye†,sj i|yka lr ;sfí' flfiafj;;a iqkdñfhka miqj wfÉ m%dka;h ;=, ls%hd;aul jQ iuyr wdh;k tu moh Ndú;d lsˉug;a wdrCIK úIh wduka;%Kh lsˉug;a ue<s ù ;sfí'

FMR iqkdñ - bka≥kSishdj 28

nkavd wfÉys wNHka;˙lj wj;ekajQjkaf.a l|jqrla ;=, mj;ajdf.k hk ;djld,sl mdie,la" bka¥kSishdj

UN

HC

R/J

Aus

tin

Page 29: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

jhx f,i wdOdr Wmldr lr.kakg" ;ekg Tìk iydh ,nd.kakg" ckhd i;= yelshdj ms,s.ksñka

iu;=,khla mj;ajd .ekSug udkjohdjdoS ixúOdk l%shd l< hq;=h'

iqkdñfhka i;shlg miq hqfrdamSh iyk fiajlfhla nkavd wfÉ m%dka;fha msysá fciqhsÜ irKd.; fiajd ldr®hd,hg meñKsfhah' wNHka;˙lj wj;ekajQ ckhd m%:u jrg ;lafiare lsˉfï fufyjrhl fh≥kq Tyqg ;u ixpdrfhka t,eUqKq ks.uk wm iuÛ fn∞ y∞ .ekSug wjYH ù ;sìK' ;ukag whs;s nvqndysrd†h" ñ;=rka" mjqf,a idud‚lhka wysñj isá ck fldgia uqK.eiSu ksid Tyq ±ä Ñ;a; mSvdjlg yiqj isáfhah' Tyq §wfka ≥mam;a wirKhska¶ hkqfjka Tjqka y≥kajkakg mqre≥ ù isáfhah' l|jqfr® uq:Z;ekaf.h i|yd ;nk ,sma wgjd.;a wkaou Tjqka úia;r lroa° ta l:dj Tyqg woyd.; fkdyelsúh'

;djld,slj wgjd.;a uvql+vdrïj, cSj;ajk wj;ekajQ ckhd ≥mam;a wirKhska f,i fmkqk;a udkjohdjd† fiajdodhlhska Tjqka iïm;aj,ska f;dr lsisjla lrlshd.; fkdyels ms˙ila f,i i,ld Tjqkg ksis m˙† .rekïnq fkdfokjdkï th n,j;a jrols' iqkdñfhka †k .Kklg miq ckfldgia ,e.=ï f.k isá mdie,a f.dvke.s,a,la fj; .sh ug my; lshefjk isoaêhg uqyqK fokakg is≥úh' f.dvke.s,a,g we;=:Zjk ;ek fr† f.dkakla f.dv .id ;snqKs' flfkl= froaola folla f.dfvka f.k ug fmkajQfhah( §fï fr† w|skav wmsg ,ecachs¶" Tyq lSfõh' me,a,ï jegqKq" ;ek ;ek breKq" fr† f.dkak fj; uu ióm ne,aula fy:Zfjñ' §fï ;;a;ajfha ±ka ysáhg wms fyd| kïnqldr ñksiaiq¶ Tyq †.gu lshdf.k .sfhah' óg j.lsjhq;af;a ish:Zu iykfiajd tackais fkdfõ' .=Kd;aulNdjhg jvd m%udKd;aulNdjhg uq,a ;ek foñka" wfÉ m%foaYhg fï lvud¨ msg;a fldg tjQ tackaishhs' fndfyda

irKd.; ms˙ia wdKavqj iy udkjohdjd° wdh;k fnod fok CIKsl kQâ,aia melÜ lEu fjkqjg jvd ;ukag mqre≥ wdydr fj<|fmdf,ka ñ,° f.k tajd msiSu i|yd W∫ka ñ,£ .kakg jqj;a iQodkïùfï ldrKh fï wdh;kj,g .%yKh lr.kakg ne˙ ù ;sfí'

wdmodj yuqfõ f,dalfha fiiq ckfldgia ±lajQ m%;spdrh .ek wfÉjdiS ckfldgia ;=< WKqiqï yeÛSï cks; ù ;sfí' fï iu. ;j;a iuyre iqkaor m,d;la jYfhka m%isoaOj ;snQ wfÉ m,d; iqkdñh úiska .s,.ekSu .ek ≥lafj;s' o< r< fm, .,dú;a Bg yuqjk iEu fohlau /f.k hk wkaou ±lafjk weÛ ls,sfmd,d hk meh .Kka †. úäfhda or®Yk fm< bka≥kSishdfõ;a fjkhï ;ekaj,;a wruqo,a tl;= lrkakg uy;afia odhl úh' ;ud ika;lfha ;snQ ish,a, wysñjQ ksjeishka" foudmsh wysñ jQ <uhska" /,a, úiska ;=ref,a isá <uqka W≥rd.;a wkaou lshefjk uõjrekaf.a l;kaor" wysñ jQ ¥jre iy mq;=kaf.a PdhdrEm fmkajñka bnd.df;a weú†k mshjreka wd° ish,a,kaf.ka iukaú; or®Yk fya;=fldgf.k wruqo,a /ialsˉu myiq úh' flfiafj;;a" f.d≥re njg m;aj isákafka wfÉjdiS ck;djh" ùrhska njg m;aj isákafka úfoaYSh PdhdrEm Ys,amSka iy udkjohdjd° iyk fiajlhskah' foaYSh m%ldYlhska miqmi yUdhkjdg jvd fiajfha kshe,S isák úfoaYslhkg l:d lsˉu úfoaYSh ckudOHlrejkag myiq úh' ngysr rgj, jeä wjOdkh ;dhs,ka;h fj; fhduqjQfha fï fya;=j ksid jkakg we;' ;ukaf.a l:dj mqk mqkd lshkakg ;rï iu;a úfoaYsl ixpdrlhka ms˙ila ta wjia:dfõ ;dhs,ka;fha isáhy' ta udOH ld,h Tjqka ,nd.;af;a foaYSh wjYH;djka .ek lshkakg foaYSh y~g újD;j ;snQ ld,fõ,d Ndú;d lrñks'

;ksfhkau foaj,a ixcdkkh lr.kakg ck fldgiaj,g mq:Zjkalula ke;e’hs flfkl= is;=fjd;ska ndysr Woõ wksjdr®fhkau

wjYH nj;a is;kakg ta ;eke;a;dg is≥fõ' tfy;a úfoaYSh wdOdr ienE wjYH;djka ms˙uid,k tajd fkdjkakg mq:Zjk' WodyrKhla jYfhka" wfÉ m%dka;h;a neyerj „j;ajk fndfydafokd is;kafka iajlSh foudmshka fyda ndrldrhska fyda wysñjQ ,uhska tlaflda wkd: <ud ksjdij,g heúh hq;=h lshdh" ke;akï orelug yod.ekSu i|yd cdjd ¥m;aj,u ;nd .ekSug fyda msgrg heúu jvd iq≥iq njh'

wfÉ m%foaYjdiSka iajYla;sh yd kïnqldrlu iys; ñksiqka ms˙ila nj m%lgh' fmd≥fõ .;al, msg;ska WoõWmldr .kakg Tjqka ue<sh' udkjohdjd† wdh;kj,g jqj;a Tjqka újD; ke;' wdKavqfõ yuqod iy GAM fn≥ïjd° ixúOdk;a w;r ±kg oYl folla ;siafia flˉf.k hk hqoaOh fya;=fldgf.k ndysfrka meñfKk mqoa.,hka iu. .Kqfokq lsˉug wfÉjdiSka ieluqiqjk w;r tksidu iajYla;sh u; jeämqr úYajdih ;nkakg TjqyQ mqre≥ mqyqKq ù isákakdy' flfiafj;;a iqkdñfhka miq wfÉ m,df;a mj;sk wjYH;d iqúYd,h' tfy;a lsis≥ jeä†hqKqùula tys fï ;dla olakg ke;' m%;sixjr®Ok lghq;= ljod mgka.kS±hs wfÉ m,d;ajdiSyq fkdhsjis,af,ka miqjkakdy'

fï w;r;=fr® fndfydafokd iajlSh .ïm,d;aj,g meñK iqkanqka bj;a lr.kakg mgkaf.k we;af;a wdKavqfjka fyda udkjohdjd° m%cdjkaf.ka fyda lsis≥ wdOdrhla ke;sjh' l|jqrej, ,e.=ïf.k isák wNHka;˙lj wj;ekajQ ckfldgia kej; meñK ;u f.j,a fodrj,a b†lr .ekSug wêIaGdk lrf.k isá;s' mqf,da wfÉ m%dka;fha f,da iy ,ïmqhka.a .ïj, bkak ms˙ñka iajlSh ¥m;aj, m%;sixialrK lghq;= lrñka isákafka ;u m%cdjkag kej; tau i|yd myiqlï ie,iSugh'

iqkdñfhka miq udihla .;fjoa° l|jqre N+ñh ;=< hd{dlsˉu i|yd;a m%cd /iaùï meje;aùu i|yd;a fmd≥ Yd,djla b†lsˉug jev wdrïN lr ;snq◊' .ula ;kkakg mq:Zjka jkafka fujeks flaJøSh f.dvke.s,a,la ;ekqjdhska miqjh' §wms wdKavqj Woõ lrk l,a n,df.k bkafka kE' wms wfma .ïj, mosxÑfjkag ´kE' ta ykaod wms wdmyq tkjd"¶ b†ka fujeks wdrïNl l%shd i|yd wdh;k wdOdr l<hq;=h' foaYSh ckfldgiaj,ska ±kqj;a ùu ;=,ska tfia l< hq;=h'

bka.aú,aâ fid,ajeka.a bka≥kSishdfõ ;sfnk fciqhssÜ irKd.; fiajdfõ WmfoaYl fiajd l<ukdldrjrhdh' úoHq;a ;emE,( [email protected] bka≥ksiShdfõ fciqhsÜ irKd.; fiajdfõ fjí wvúh: www.jrs.or.id

n,rys; f.d≥reo n,jka; †ú.,jd.;a who@ bka.aú,aâ fid,ajeka.a

iqkdñfhka miq ngysr fjrf<a msysá ñhq,dfnda k.rfha udΩ fj<|fmdf,a jHdmd˙l lghq;= l%ufhka hym;a ;;a;ajhg yefrñka mj;s

Pett

eri K

okko

nen/

Finn

Chu

rchA

id/A

CT

Inte

rnat

iona

l

FMR iqkdñ - bka≥kSishdj 29

UN

HC

R/J

Aus

tin

Page 30: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

,xldfõ W;=re kef.kysr hk

m,d;aj, fou, ckjdr®.sl rdcHhla

msysgqùu i|yd t,aààB ixúOdkh

f.k hk †.=ld,Sk wr.,h 2002

fmnrjdrfha w;aika l< igka úrdu

.súiqu ksid wiSre idu udj;lg wj;Sr®K

ù ;sfí' hqo fmruqfKa fmruqKq ne|f.k

isák wdKavqfõ finΩka yd t,aààB

idud‚lhka w;r ´kEu fudfyd;l

weúf,kakg kshñ;j ;snQ hqo .s◊mqmqre

ksjd,kakg iqkdñfha w;s±jeka; úkdYldˉ

n,mEug mqΩjka jQ fihls' úkdä úiaila

;rï ld,hla we;=,; isoaO jQ 35"000

;rï urK ixLHdj we;af;kau wjqre≥

úiaila ;siafia †h;a jQ isú,a hqoaOfhka

ñh .shjqkaf.a ixLHdjg iu úh' iqkdñh

k.r" .ï yd m%cdjka fida∞ yeˉ w;r

ñ,shkhl ;rï ck;djlg" nyq;rh

≥mam;=kaf.ka iukaú; ck;djlg" f.j,a

f∞rj,a wysñ lf<ah'

Á ,xldfõ cd;sl rdcHfha wújd†;

ksfhda‚;hd o mYapd;a iqkdñ ;;a;ajfhka

rg f.dvk.kakd m%Odk kshuqjd o ;uka

hehs wdKavqj lshd isák w;r;=fr®° fou<

cd;sfha §tlu ksfhda‚;hd¶ ;uka hehs

t,aààB ixúOdkh o lshd isà' t,aààB

md,khg k;= m%foaYj, „j;ajk ckhd

yd iudkju iqkdñfhka neg ld we;e'hs hk isoaêjdpl i;Hh úiska m%;sixúOdk

l%shdj,sfhys,d ;ukao iumdr®Yajlrefjl=

yeáhg ie,lsh hq;af;ah hk t,aààB

b,a,Su ;yjqre ù we;af;ah' igka úrdu

.súiqu yd idu idlÉPdj, myiqldrlhd

fuka lghq;= lrk fkdar®ù‚hdkq wdKavqj

m%;sixjr®Ok lghq;= mˉCId lsˉu i|yd

f.dvk.k fhda‚; taldnoaO hdka;%Kfha

iajNdjh" n,;, yd l%shdld˙;ajh .ek

tlÛ;djhla we;s lr.eksu i|yd

t,aààB ixúOdkh;a wdKavqj;a iu.

†.gu lghq;= lrñka isà'

fujka miqìula hgf;a" iqkdñh we;s jQ

jydu fmdfrdka≥ jQ ±jeka; cd;Jka;r

wdOdr rg ;=,g .,d tau is≥fjñka ;snqfka

fiñkah' udr®;= wjidkfha ckdêm;sks

pkaøsld l=udr;=x. lshd isáfha ks,

jYfhka fmdfrdka≥jQ uqo,aj,ska §Y;

myla¶ fyda NKavd.drhg fkd,enqKq njhs'

iajlSh fmdfrdka≥ jydu fplam;a yd

fkdaÜgq njg fmr<k f,i Á ,xldfõ

úfoaY yd uqo,a wud;HdxY ks,Odˉyq

cd;Hka;r m%cdjg wdhdpkd lrkakg mgka

.;ay' flfiafj;;a" fndfyda iïm;a

∞hlhska l,amkd lf<a wdKavqj;a t,aààB

ixúOdkh;a yjqf,a lghq;= lsˉu i|yd

f.dvk.k taldnoaO hdka;%Kh uQ,H

iïm;a ksl=;alsˉu i|yd ke;=ju ne˙

wdh;khla njh' cd;Hka;r m%cdj Á

,xldfõ mYapd;a iqkdñ m%;sldrl l%shdj,sh

olskafka idu iïuq;s idlÉPd kej;

wdrïN lsˉu iy idu l%shdj,sh kej;

†h;a lsˉu iu. wksjdr®hfhkau noaO ù

;sfnkakla yeáhgh'

,xldfõ ;sfnk m,d;aj,ska ±kg nrm;,

f,i úkdY ù we;af;a W;=re yd kef.

kysr hk m,d;a folh' tys oYl ;=kla

;siafia hqoaOh flˉ f.k .sh w;r

wNHka;˙lj wj;eka jQ ckhd b;d úYd,

m%udKhla kej; ish ksfjiaj, m†xÑùfï

fyda fjk;a ;ekaj, m†xÑùfï wáfhka

l|jqrej, jdih lrñka isákakdy' isxy,"

fou<" uqia,sï hk ck fldÜGdY ;=ku

jdih lrk fyhska kef.kysr m,d;

iqúfYaIh' fuu ïY% ckjdr®.sl ixhq;sh

.ek lsis≥ ;elSula fkdfldg t,aààB

ixúOdkh fuu m,d; o iajlSh

§mdrïm˙l fou, kscìu¶ f,i olajhs'

t,aààB ixúOdkfha n,hg k;= ù ;sfnk

m%foaYj, fjr< ;Srh;a Á ,xldfõ

wdKavqjg ,Ûd úh fkdyels §uq∞ fkd.;a

m%foaY¶ f,i y∫kajk m%foaYh;a

iqkdñfhka oreKq f,i úkdY ù we;'

iqkdñhg fmrd;=j hqoaOfhka jekiS .sh

fï m,d;a fol kej; f.dvke.Su i|yd

Á ,xldfõ wdKavqj;a t,aààB ixúOdkh;a

cd;Hka;r m%cdj;a w;fr® lsishï

iyfhda.S;d rduqjla f.dvk.d .kakg

W;aidyhla orkq ,eîh' wdKavqfõ;aa

t,aààB ixúOdkfha;a fkdyelshdjkaj,g

mskais≥jkakg tjeks wdh;ksl rduqjla ìys

lrkakg oerE W;aidyhka fl<jr jQfha

u| ch.%yKhlskah' t,aààB ixúOdkh

fhdackd lf<a úfoaY wdKavqj,ska yd

cd;Hka;r wdOdr ixúOdkj,ska fl<skau

wdOdr ,nd.kakd wkaofï hdka;%Khla

f.dvke.sh hq;= njhs' flfiafj;;a" fï

fhdackdj wdKavqj ≥gqfõ uOHu wdKavqfõ

n,dêldrh ms<sfkdf.k fn≥ïjdoh

wdh;k.; lsˉu i|yd ls%hdjg kxjk /

já,a,la f,ih'

±kg mj;akd hqfOdamdhsl ;=,kh iqkdñ

wdm∞j úiska rdcHfha jdish i|yd kej;

ilia fldg we;e’hs hk wdrxÑh iqkdñfhka i;s .Kkdjlg miqj nrm;,

f,i me;sr hkakg mgka .;s' t,aààB

ixúOdkfha W;a;ˉ;r kdhlhd jk

fõΩms,af,hs m%Ndlrka ñh f.dia we;s

nj;a t,aààB ixúOdkfha kdúl wxYhg

nrm;, ydks meñK ù we;s nj;a

tajdfhka lsheúK' wdKavqj iy t,aààBh

w;r we;sjkakg kshñ; iyfhda.S;d rduqj

yev.kajkakg fï wdrxÑ Wmldr úh' ta

iu.u W;=r kef.kysr m,d;aj,°

ydkshg ,lajQjka fírd .ekSfï° yd

iykdOdr fn∞°fï° Á ,xld yuq∞

finΩka iy t,aààB idud‚lhka hk

fof.d,a,kau iafjÉPdfjka yd

ksrdhdifhka tlsfkldg Woõ lrkakg

mgka .;af;a hehs lshefjk jdr®;d fï

iyfhda.S;d rduq f.dvk.kakg ;j;a

wdOdr jQfhah' fomdr®Yjhu uqyqK ≥ka

wNsfhda.h jQfha ìï uÜgñka f.dvke.=Kq

tlsfklg Woõ lsˉfï l%shdj,sh úêu;a

iyfhd.s;d rduqjla f,i úm˙jr®;kh

lsˉuh'

mYapd;aaa iqkdñ l%shdj,sh l<ukdlrKh

lsˉu i|yd uOH.; jHqyhla

f.dvke.Sfuka wdKavqj m,d;amd,k

wdh;k fkd;ld ye˙fhah' iqkdñh tla

w;lska rfÜ foaYmd,k-ks,Odˉjd° m%N+ka

w;fr® w;HjYH uOH.;Ndjhla ms,sn|

yeÛSu ;Sõr l< w;r wfkla w;g

ydkshg ,lajk m%cdjkag CI◊l jYfhka

iykdOdr iemhSfuys,d uOH.; jHqyhl

mj;sk fkdyelshdjo biau;= fldg

fmkajd¨fhah' m,d;aiNdj,g n,;,

fn∞yeˉu fl,jr jkafka iajlSh n,h

yd wêldrh Ldokhg ,la lsˉfuka nj

olsk fld<U ks,Od˙ me,ska;sh m,d;a

iNdj, n,h Yla;su;a lsˉu lvdlmam,a

lrkakg Wm˙u wkaoñka lghq;= lrñka

isákakdy'

m%;su;a;suh jYfhka biau;= jQ ;j;a

wvqmdvqlula fya;=fjka uqia,sï ck fldgia

w;r kqreiakdjla jr®Okh úh' kef.kysr

m,df;a uqia,sï m%cdj iqkdñhka oreKq

f,i úm;g m;ajQ kuq;a Tjqkg ,enqKq

rcfha Wmldrh w,am úh' óg fya;=j

rdcH hka;%fha wldr®hCIuNdjh yd

b;du;a ±äj fn° isák uqia,sï

foaYmd,k kdhl;ajh;a ksidh' rdcHfha

wdldr®hCIuNdjh uqia,sïjreka wr®:

ksrEmKh lsˉug mgka.;af;a ys;du;du

uqia,sï m%cdjg tfrysj lrk widOdrKhla

f,ih' wfkla w;g rdcH wdh;k úiska

isxy, m%cdj;a t,aààB iyk fiajd

wdh;kj,g;a wdOdr ndr≥kaúg t,aààB

ixúOdkh m%:ufhka tajd fn∞ yrskafka

ydkshg m;a fou< m%cdj fj;gh' Bg

wu;rj wdKavqj iy t,aààB ixúOdkh

w;r taldnoaO hdka;%Khla f.dvke.Sfï°

Bg uqia,sï foaYmd,k kdhlhskaf.a tkï

uqia,sï ck;dj idlÉPd iyNd.S;ajh ,nd

fkd.;a fyhska neyerlsˉu ksid yg.kakd

Woafõ.ldˉ yeÛSïj,ska uqia,sï ck;dj

le<ö .sfhah'

wdKavqj;a t,aààB ixúOdkh;a hk

fof.d,a,kau udkjohdjd° lghq;=j,g

ue†y;ajkakg;a ta ms,sn|j uOH.;

wdldrfhka ;SrK .ekSug;a tlg tl;=

jQfha by< uÜgïj,skah' fï rdcH

flakaøSh t,eUqu úiska ydkshg m;ajQ

ckfldgia i,lkafka ksIal%Sh udkjohdjd°

wdOdr,dNSka f,ih' fï ldrKd jvd

;yjqre jQfha wdKavqj;a t,aààB

ixúOdkh;a ;ykï fjr< l,dmhla ;=,

kej; f.dvke.s,s ;ekSu iïnkaOfhka

ydkshg ,lajQ ck;dj fkdúuid ;SrK .;a

ckjdr®.sl .egqu" Y%S ,xldfõ rdcHh iy iqkdñh chfoaj Whkaf.dv

;;a;ajdlr oaú;aj rdcH jHqyhla mj;sk rgl .egqï-ixfõ° iy idu-ixfõ° m%;sldrl rduqjla f.dvk.d .ekSfï yelshdjla ;sfío@

FMR iqkdñ - Y%S ,xldj 30

Page 31: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

wjia:dfõ°h' wdKavqj fï ;ykï fjr<

l,dmh ógr 100l ;Srhla jYfhka ±lajQ

w;r t,aààB ixúOdkh Bg;a wE;g

f.dia tu ;ykï l,dmh ógr 300l

;Srhla jYfhka °r®> lf<ah' hym;a

wêIaGdkfhka is≥l,;a fï ksid wirK jQ

ckhd uy;a ìhg iy wmyiq;djhg

,laúh' hym;a m%;sM, wfmaCIdfjka .;a

mshjrla jqjo ;ykï fjr< l,dm

m%;sm;a;Suh ldrKd iïnkaOfhka

uyckhdf.a woyia úuid ne,Sfï

hdka;%Khla fyda jHqyhla fyda ixl,amhla

fyda Á ,xldfõ wdKavqjg fukau m%dfoaYSh

jYfhka fou< m%cdj w;˙ka u;=fjkñka

tk fou< foaYmd,k fldgiaj,go

fkdue;s nj;a meye†,s úh'

isú,a iudc ixúOdkj, m%;spdr fya;=fldgf.k rdcHfha fkdyelshdj fmkakqï flfr®

fï y†is ;;a;jhg t,aààB ixúOdkh

uqyqK ≥kafka ñ,sg˙ iQ;:HNdjfhka hq;=j

Tjqkaf.a udkjohdjd° lghq;= fufyhjk

wxYh jk fou< mqkre;a:dmk ixúOdkfha

(TRO) iydhg ;u idud‚lhska fm<.iajñks' tfy;a wdKavqfõ m%;spdrh kï

l,afõ,d bl=;a jQ wldr®hCIu tlla úh'

wdKavqfõ m˙md,k hka;%h uqΩukskau

jdf.a l%shdúrys; ù mj;soa° ;ks

mqrjeisfhda" mqrjeis lKavdhï" rdcH

fkdjk ixúOdk fuu uyd úm;a;sfhka

meh lSmhlg miqj l%shd;aul jkakg

mgka .;ay' †ú .,jd.;a Woúhg wdydr"

we∫ï me,∫ï" b∫ï ysgqï ,nd°fuys ksr;

jQ TjQyQ „j;aj isákakka .,jd .ekSfï"

iqkanqka bj;a lsˉfï" „j;aj isákakka yd

u<l|ka fiùfï" cd;Hka;r jYfhka

mqoa.,sl ∞km;shkaf.a iydh ,nd.ekSfï

ishΩ ls%hdkaú; ixúOdk l<y' niakdysr

iy ol=Kq m,d;aj,° ydkshg ,la jQ ck

fldgiaj, wjYH;d ms˙ueiSu i|yd

rdcHh fl<skau jydu ue†y;aùï l<

hq;=j ;snqk;a fndfyda wjia:dj, ydkshg

m;a m%cd fldgia fj; ,Ûd ùu i|yd Bg

ojia mfya isg y; olajd ld,hla .;

úh' iïuqL idlÉPdj,° ks,Odˉka

fy<sorõ lr isáfha ;u ;ks ;SrKj,g

jev wdrïN lsˉug ;uka fkdfm<fUkafka

uOHu wdKavqfõ fpdaokdj,g ,la fõ hehs

hk ìfhks'

isú,a iudc ixúOdkj, ;SrK.ekSfï

l%shdj,sh ;=, rdcH wxYh ;=, fldfy;au

olakg fkd,efnk Yla;su;a

kuHYS,s;djhla ;sfí' rdcH wxYfha

rchk ks,Od˙jd° fr.=,disj,g fldgq

fkdù iafõÉPd fiajlhska fm<.iajkakg

rdcH fkdjk ixúOdkhlg mqΩjk' ta

jdf.au Tjqkg myiqfjkau iafjÉPdfjkau

b†˙m;a jk mqoa.,hskf.a yd mqoa.,sl

∞km;shkaf.a iyNd.S;ajh ,nd.kakg;a

mqΩjk' flfiafj;;a" rdcH fkdjk

ixúOdk Wiq,k fï kuHYS,sNdjh

wdKavqfõ iy ckudOHfha iuyr

fldgiaj, n,j;a fodaI or®Ykhg uqyqK

° isà' Tjqka ;r®l lrñka m%ldY lrkafka

rdcH fkdjk ixúOdkj, yd ta iu.

ne∫Kq mqoa., l%shdldˉ;ajh ¥IKhg;a

wiïnkaê; wixúê; ue†y;aùïj,g;a

u. fmkajk njhs' isú,a iudc ixúOd-

kj, jevigyka Tiafia cd;sl wdrCIdj

wk;=rg m;ajk neõ jeä≥rg;a TjQyQ

fpdaokd lr;s' ukao lshkjdkï" t,aààB

ixúOdkh iykfiajd NdKav iemhSfï

uqjdfjka ñ,sg˙ yd fjk;a hqoaOuh

wdïmkak m%jdyKh lr;e'hs hk ielh mj;sk ksidh'

iqkdñ wdm∞jg olajk m%;spdrh;a wekysg

;sfnk idu l%shdj,sh b†˙hg .uka

lrùu;a b;du;a ióm f,i ne£

mj;skakls' iqkdñ wdm∞j flfrys olajk

idOkSh l,amj;akd m%;spdr ;=< ckjdr®.sl

yd foaYmd,k fn°ï wNsnjd hk fmd≥

tlÛ;djhla ;sîu wjYHh' ta jdf.au tlS

tlÛ;djh ;=, f*vr,a l%uh

úuOH.;lsˉu kï h:dr®:h fj;g fhduq

jQ m%;sixialrK ;sìh hq;=h'

m%;sixjr®Ok l%shdj,sh ;=, m%;sixialrK

olakg fkdue;af;akï ta i|yd ,efnk

ck iyNd.S;ajh m%Yakldˉ jkakg mqΩjk'

§by<ska mKjk m%;sixjr®Okh¶g tfrysj

n,j;a úfrdaOhla u;= ù ;sfnk nj

fmfka' iykdOdr fn∞°u ;=< olakg

,efnk rdcH iy ks,Odˉjd°

wldr®hCIu;djka .ek fï jkúg;a

n,j;a úfrdaO;d u;= ù ;sfí' mYapd;a

iqkdñ m%;sixjr®Okh hkq yqfola

f.dvke.s,s" uxudj;a yd wdr®:sl há;,

myiqlï f.dvke.Su fkdfõ' ysáyeáfhau

jia;= Nx.;ajhg m;a jQ ñ,shkhla ;rï

ckldhlf.a m%cdj" m%cd „ú;h"

„jfkdamdh h,s f.dvke.Suh' ydkshg

,lajQ ck fldgia m%;sksr®udK l%shdj,sh

;=, l%shdldˉ jevfldgila bgq fkdlrkafka

kï th ±ä f,i m%cd;ka;% úfrdaë

ls%hdj,shla jkjd we;'

wdKavqj;a t,aààB ixúOdkh;a w;r

jeà ;sfnk fuu ¥r®. udr®.h ;rKh

lsˉu i|yd §.egqu;a iu:h;a hk

folu .ek ixfõ†ùu¶ kï ixl,amh

úiska udr®f.damfoaYl;ajh fokq ,enQ

iyfhda.S;d rduqjla tu wdh;k folgu

isú,a iudc ixúOdk úiska fhdackd

fldg ;sfí' ta jdf.au §mYapd;a iqkdñ¶

m%;sldrh iy m%;sksr®udKh §mYapd;a

.egqï¶ m%;sixjr®Okh iy m%;sksr®udKh

iu. noaO lrùfï wjYH;djh o TjQyQ

biau;= fldg olajd ;sfí' tmuKla

fkdj" mdr®Yaj fol w;r úêu;a rduqjla

f.dvk.d .ekSu i|yd iïuqL idlÉPd

wdrïN lsˉfï jeo.;alu;a tu ixúOdk

úiska fmkajd ° we;' ulaksidoh;a" fujeks

iyfhda.S;djhkaf.a iajNdjh iy

.ukaudr®.h md,kh lsˉug igka úrdu

.súiqu jeks fohla wfmdfydi;a neõ

fï jkúg;a meye†,s ù we;s ksidh'

igkaúrdu .súiqu jQl,s wdKavqqj;a t,aààB

ixúOdkh;a w;r ;sìh hq;= ñ,sg˙

in|;d ksr®jpkh lrk úêu;a .súiqula

mu◊'

m%;sixjr®Ok lghq;= iy mYapd;a-

.egqï iu:hka my; i|yka m%;sm;a;s

u; mokï úh hq;= njg isú,a iudc

lKavdhï ;r®l lr;s(

■ iqkdñ yq≥ iajNdúl úm;la f,i

fkd±lsh hq;=h' iykfiajd iy

m%;sixjr®Ok m%;spdr ±laùfï°

ckjdr®.sl .egqu iy idu l%shdj,sh

isysfha ;nd.; hq;=h'

■ isxy," fou, iy uqia,sï hk ishΩu

m%cdjkag tliudk f,i ie,lsh hq;=

w;r iyNd.S;ajh i|yd Tjqka jv

jvd;a †˙ .ekaúh hq;=h'

■ „ú; iy foafmd, ydksfha ;ru

i,ld n,kúg W;=re yd kef.kysr

m,d;aj,g m%uqL;ajh ,nd †h hq;=h'

■ mYapd;a-iqkdñ l%shdj,sfha° wdKavqj;a

cd;Hkaa;r m%cdj;a t,aààB ixúOdkfha

N+ñldj fkdi,ld fkdyer tu

ixúOdkh iu. yjq,la f.dvk.d .;

hq;=h'

wdKavqj;a t,aààB ixúOdkh;a mYapd;a-

iqkdñ wjldYh kj foaYmd,k l%shdj,shla

wdrïN lsˉu i|yd fhd∞.; hq;=h' igka

úrdu .súiqug iudka;rj udkjohdjd°

jevms<sfj,la i|yd úêu;a tlÛ;djhlg

t,eöu wksjdr®hfhka l< hq;a;ls'

chfoaj Whkaf.dv fld<U úYaj úoHd,fha foaYmd,k úoHd iy rdcH m%;sm;a;s wxYfha m%Odkshdh' Polity iÛrdfõ l;=jrhdh' iudc úoHd ix.ufha iNdm;sjrhdh' úoHq;a ;emE,( [email protected] fuu ,smsh www.fmreview.org/pdf/uyangoda.pdf kï fjí wvúfha m<jQ †.= ,smshl idrdxYhls'

ckjdr®.sl .egqu" Y%S ,xldfõ rdcHh iy iqkdñh

hqoaOfhka tl†.g mSvd ú¢k Á ,xldfõ fjr<nv yuq∞ l|jqre iy fjk;a m%foaY wjg j<,d ;snQ ìï fndaïn iqkdñfhka .idf.k f.dia iEu;eku úisˉ we;

Paul

Jeff

rey/

AC

T In

tern

atio

nal

FMR iqkdñ - Y%S ,xldj 31

Page 32: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

kdñ jHikfhka miq m<uq i;s fol ;=,oS udkj ys;jdoS wdh;k" YS% ,xld wdKavqj" øúv

B,dï úuqla;s fldá ixúOdkh (LTTE)" foaYsh iy cd;Hka;r yosis m%;spdr lKavdhï" iy uvl,mqfõ" kef.kysr k.r iSudfõ isák fmd≥ ckhd wdydr" we≥ï" ksjdi" iy ffjµ fiajdjka imhd oSu .ek wjOdkh fhduq lrk ,os' Nhxlr w;aoelSï iy m%n, fm!oa.,sl wysñùï j,g uqyqK oqka jeäysáhka iy <uhska f.a CI;suh ;;ajhka weu;Sfï wjYH;djh" m%dfoaYsh udkisl fi!LH ls%hdorhka iu. iïuqL idlÉPd meje;ajQ cd;Hka;r jdr®;dlrejka úiska b;d blaukska u;= lrk ,oS'

jvd;a fhda.H ufkda idudcSh ueosy;aùu ms<sn| woyia fjkia jQ udr®.hka .;af;ah' m%dfoaYSh rdcH fkdjk ixúOdk ^úfYaIfhkau ufkda idudcSh jevigyka ms,sn| wju jQ wjfndaOhka we;s& iy YS% ,xldfõ fjk;a m%foaYhka j,ska meñKs ie,ls,su;a jk lKavdhï iqkdñ úm;ska osú .,jd.;a;kag WmfoaYk fiajd iemhSug W;aiql úh' oekgu;a m%dfoaYShj ls%hd lrk WmfoaYlhka lsysmfofkla yerekq fldg fuu fiajdjka imhka ,enQfha osk lsysmhlska mqyqKqj ,enQ iafjÉPd fiajlhska u.ska fyda osjhsfka fjk;a m%foaYhlska meñKs lKavdhï u.sks' §WmfoaYlhkaZ¶ ^b;d iqΩfjka mqyqKqj ,enq wh iu. mjd& iu. Tjqkaf.a w;aoelSï fnod .ekSu u.ska ;u mjqf,a idudcslhka" ksjdi" fyda cSjfkdamdhka wysñùug uqyqK ≥ka iy ;djld,sl l|jqre j, fkajdislj isák mqoa.,hskag Ñ;a;fõ.S iykhla ,efnk njg mqΩ,aj ms<s.;a wkqudkhla mej;sfhah'

fuu u;fha m%;sm,hla jYfhka jHikfhka miq i;s folla we;=,; l=vd WmfoaYK lKavdhï wj;eka jQ mqoa.,hska iu. l;d lsrSug l|jqre j,g msg;a lr yrsk ,oS' l|jqre j, mej;s wia:djr ;;ajhka ksid ^úisreKq ck.ykh" mrsmd,kfha iy iykdOdr fn∞ oSfï ≥r®j,;djhka" l|jqre jeiSfï yd ksis m%udKhg jvd .d,a ùfï ;r®ckhka& fujeks §WmfoaYlhkaZ¶ ksr;=rej Tjqkaf.a ieis jdr idudkHfhka ;udf.a l:dj lSu ioyd

ldxidfjka hq;= jk úYd, jHdl+, msrsila iu. nj jdr®;d lf<ah' ;jo" fuu ieis mqoa.,hkag jvd;a .eUqre Wmldrhka fyda miq-úmrï wjia:djka lsysmhlao bosrsm;a lf<ah' fujeks w;aoelSï ksrka;rfhkau §WmfoaYlhskajZ¶ hgm;a lr oeuq iy bÉPdNx.jQ yeÛSï iu. b;=re lrjkq ,eîh'

iqkdñ jHikhg fmr jir .kkdjla ;siafia mej;s ikakoaO .egqï ikaor®Nh ;=, fuu osia;s%lalfha ufkda idudcSh ueosy;aùï osh;a l, mqoa.,hka iy ixúOdkhka u.ska meyeos,sju óg m%;súreoaO m%fõYhla fhdackd lf<ah' fuu mr®hdjf,dalh jHikfhka miq fuu W.% wjosfhaoS n,mEug ,lajQ mqoa.,hkaf.a iudc iy fN!;sl wjYH;d fidhd ne,Su Wmldr iemhSfï uQ,sl wdlD;sh f,ig m%uqL;ajh ,enqks' Tjqkaf.a w;aoelSï fyda wmyiq;djka ms<sn| Tjqka úiskau ixjdohla wdrïN l,fyd;a muKla osú .,jd.;a;jqkag iyfhda.d;aul ijkaoSu iy §ñ;=rka fia fmkS isàuZ¶ Wkka≥q l,o wdrïNl ueos;aula jYfhka §WmfoaYl¶Z W;aiyhka b;d ;oska wffOr®hu;a lrk ,oS' fuu u;h fuu osia;s%lalfha ñka fmr fiajd iemhSfï w;aoelSï u.ska fukau ms,s.;a cd;sl iy cd;Hka;r u.fmkaùï u.skao fuu u;h ;yjqre lr we;'

fuu m%fõYh meyeos,sju §Ñls;ail¶Z f,i fmfkk ls%hdlrlï wvqfõ ksrEmkhla úh' ksoiqkla jYfhka fjka jqkq <uhska iu. ls%hdlrk wdh;k úiska <uhskaj mjqf,a idudcslfhl= fyda mqre≥ /ln,d .kafkl= iu. kej; tla lsrSug W;aiy orhs' iuyfrla l|jqre j, ,sx.sl w;jrhka ms,sn| ldka;djka f.a ie,ls,su;a ùï i|yd l|jqre N+ñh ;=,u ldka;djkag ksod.ekSug iy kEug wdrCIs; iA:dk iQodkï lsrSu u.ska m%;spdr olajhs' wfkla wh wdOdr ,nd .ekSu" jkaos" ksjdi iy wj;eka jQjkag fndfyda lror iy wúksYaÑ;;djkag m;alrkq ,nk fjk;a lrekq j,g wod, ls%hdudr®.hka ms<sn|j meyeos,s ,sÅ; f;dr;=re ksl=;a lrk f,ig rdcH

ks,OdrSkag n,lrhs' <uhska iu. lrk ,o fndfyda ueosy;aùï osYdk; ù mej;sfha mdie,a wdrïN lsrSug fN!;sl wdOdr oSu fyda myiqlï i,iajk ,o fi,a,ï ls%hd fhdackd lsrSu yryd Tjqkaf.a ffoksl cSú;hg jHqyhla imhd oSu fjkqfjkah'

iïnkaëlrKfha wjYH;djh

uvl,mqfõ ufkda idudcSh wxYfha udkj ys;jdoS m%;spdrhka iS.% f,i jHma; ùu;a iu. wdOdrl wdh;k fuu wdh;khkaf.a ueosy;aùï m%udKh jeälsrSug n, l, isá w;r kj ls%hdorhka fCI;%hg we;=¨ úh' úúO ls%hd;aul wdh;k úfYaIs; jQ ck.ykhka iu. ls%hd lsrSug Tjqkaf.a we;s leue;a; ksid tlsfkld u;g fmr,Sug .;a fyhska .egqï iy fkd-tlÛ;djhka u;=úh' ksoiqkla jYfhka oekgu;a fjk;a wdh;khla Bg iudk ls%hdlrlï wrnd we;s l|jqrl <uhska iu. fi,a,ï ls%hd lsrSu' fld<U fyda fjk;a rglska meñfKk mqyqKqlrejkag iy Wmldrl ls%hdorhkag m%dfoaYSh ;;ajhka" yelshdjka fyda wjYH;djhka ms<sn|j

m%udkj;a f;dr;=re fkd,efí'

f.da,Shj iy YS% ,dxlShj ufkda idudcSh ls%hd ioyd jQ úúO kHdhd;aul iy m%dfhda.sl m%fõYhka uvl,mqj ;=, wkql,l ufkda idudcSh wxYhla jr®Okh ioyd wNsfhda.hka bosrsm;a lrhs' foaYShj iy f.da,Shj fuu fCI;%fha we;s jdohkaf.a újdod;aul iajrEmh úúO jQ mr®hdjf,dalhka iy l%ufõohka ;ks rduqjla ;=,g ilid .ekSu wmyiq lr we;' flfia fj;;a uvl,mqj osia;%slalh ;=, ufkda idudcSh ls%hd lrkakkaf.a mqΩ,a taldnoaO ùu Yla;su;a lsrSug kï fujeks m%fõYhla f.dvke.Su fjkaj lghq;= lsrSug jgd w;HjYH nj fmkakqï lrhs'

fï jk úg ufkda idudcSh ls%hdorhkaf.a lKavdhu1 úiska bosrsm;a lrk ,o ixl,amSh rduqj Ndú;d lrñka mj;S' foaYShj fukau f.da,Shj ksr;=rej is≥jkakdjQ m%jk;djhla fuka - fiajd iemhSfïoS m%cd ixjr®Okh iy udkisl fi!LH m%fõYhka w;r oaúOdlrKhla biau;= lsrSu je,elaùug W;aiy orñka we;' foAYSh iïm;a m%udKj;a fkdùu hk ikaor®Nh ;=, - úfYaIfhkau w;sYh fYdalS fyda W.% wjia:djl isák

mYapd;a iqkdñ ufkda idudcSh ls%hdlrlï j,

wdjr®ckh wdkkao .,mam;a; s

cd;Hka;r udOHhkaf.a iy wdOdr wdh;khkaf.a ie,ls,su;a ùï j, fhduq lrùula jYfhka ufkda idudcSh ueosy;aùï" yosis wjia:djka j,oS m%;spdrhka ioyd m%Odk ;ekla .kakd ,oS' ueosy;aùï blaukska osh;a l, kuq;a iïnkaëlrKh ≥r®j, jQ w;r jir .kkdjl mQr®j-iqkdñ .egqï wdYs%; ufkda idudcSh jevigyka u.ska W.;a mdvï ie,ls,a,g fkd.kakd ,oS'

Á ,xldj yd;amiska wmyiqfjka-W.;a mdvï fkdi,ld yer we;'

FMR iqkdñ - Y%S ,xldj 32

Page 33: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

mqoa.,hka úfYaI{hla fj; fhduq lsrSfïoS ,nd .; yels ish¨u fiajdjka icSúlsrSfï iy Yla;su;a lsrSfï m%dfhda.sl wjYH;djhla we;'

fï jk úg osia;%slalh ;=, ,nd .; yels ufkda idudcSh ueosy;aùï ioyd ksoiqka jYfhka iafõÉPd fiajlhkaf.a w;aoelSï ms,sn| f;dr;=re wkdjrkh lr .ekSu" mqoa.,sl fiajdodhlhka ioyd WmfoaYk ieis" udkislj frda.SjQjka ioyd ufkda Ñls;ail ueosy;aùï" jeäysáhka ioyd f;a meka lKavdhï ieliSu iy mqoa.,hskaf.a ke;sjQ mjq,a j, ksfjia ne,Sug hdu' ;jo" fjkajQ <uhskaj Tjqkaf.a leue;af;ka f;dard .kakd {d;sfhl= iu. ;djld,sl ms,soeÛ=ï-/ln,d .ekSu ioyd ie,iqï lsrSu" l|jqre j, wj;eka jQ <uhska fjkqfjka l%uj;a fi,a,ï l%shd we;s w;r ,sx.sl w;jrh fyda m%pKav;ajh ms<sn| wjOdku iy ìh ;=rka lsrSu ioyd c,h iy ikSmdrCIl myiqlï ia:dk.; lsrSfïoS ldka;djka f.ka iy <uhska f.ka f;dr;=re úuiSu iy;sl lsrSfï W;aiyhkao we;'

óg wu;rj" fuhska l%udkql+, fyda ;sridr jQfha iaj,amhla jqjo; .=rejrekag" fi!LH fiajlhskag" m%cd-uQ, ls%hdorhkag" iy iafõÉPd fiajlhska ioyd úYd, jYfhka mqyqKqùï ,nd fok ,oS' flfia fj;;a iajhx-ksfhda.hkag muKla hg;a jqKq ndysrska fmd<Ujk ,o ufkda idudcSh fiajdjka iemhSfï h:dr®:h .;a l, osia;s%lalh ;=, ls%hd lsrSug wdrïN lrk ,oaojqka iu. M,odhS f,i fhduqùu ñi fjk;a úl,amhka b;d wju nj fmkakqï lrhs'

iqj lsrSu iy hy meje;au ioyd jk jD;suh iy idïm%odhsl m%fõYhka iuyr wjia:dj,oS wix.; fõ' iïmQr®Kfhkau fjkia jQ idrOr®uhka iy wdlD;Ska fjkqfjka fmkSisák m%fõYhka iïnkaO lsrSu ms,sn| i;H ie,ls,su;aùï we;' jD;suh ueosy;aùï j, meyer yersh fkdyels nj iy .eñ$m%dfoAYSh mr®hdjf,dalhka fjkqfjka we;s lemùu w;r wd;;sh" iqkdñ jHikh is≥ùfïoS kej; jrla l,ska ioyka jQjg mCIj úioS we;'

.=Kd;aul ufkda idudcSh fiajdjka msysgqùu iy mj;ajd f.k hdu ms<sn|j jQ wNsfhda.hka .ek YS% ,xldj yd;amiska wmyiqfjka-W.;a mdvï iy ;sridr iy iudc ixialD;slj-WÑ; ueosy;aùï ms<sn| fyd| ksoiqka fkdi,ld yer we;' wdOdr lrkakkaf.a n,mEu" YS% ,xldfõ ufkda idudcSh jevigyka ms<sn| iqΩ fir oekqula we;s fiajd uvq,a,l .,d tau" foaYSh wdh;khkays m%f,aLkhkaf.a ysÛlu fyda wdh;kfha u;lh" iy wka;r®-ixialD;sl ufkda idudcSh fiajdjka msysgqùug we;s lemùfï wvq nj hk ish,a, fuu fkdie,ls,su;a njg odhl ù we;' flfia fj;;a n,mEug ,lajQ ck.ykfha fndfyda wmyiq;djhka ^nyq-úfhdaj" mqkrdjr®;kh jk wj;eka ùu" cSjk udr®. wysñ ùu" iudc N+ñldjka wjq,a ùu" fyda <uhskaf.a fjkaùu& jir .kkdjl me;sr mej;s .egqïldrS iufhaoS w;aolsk ,o wysñùï iy w;ayod ne,Sï j,g iudk nj f;areï .ekSu j,lajk ,oafoa iqkdñ jHikfha widudkH iajNdjh úh yel' iuyr úg miqj ioyka lrk ,oao iu. .kq fokq lsrSug jevigyka flakaøSh m%;spdrhkaf.a iy .eñ mshjrhkaf.a idr®:l;ajhka mrSCIdlsrSu

u.ska l=ula fyda m%fhdackj;a hula /ialr .; yel'

§fndfyda blauk" fõ.fha wvq nj hk m%;HCIh iqkdñ úm;g m;a ck.ykhg m%fõYhla i,id osh hq;= fhda.H iy .=Kd;aul fiajdjka iemhSfïoS muKg jvd WÑ; njla fmfkkakg ;sfí' iqkdñ úm;ska n,mEug ,lajQ mqoa.,hka fjkqfjka lrkakdjQ iS>% ueosy;aùug we;s ndysr lemùu" Wmldr wjHjkakka ioyd ;r®ldkaú; iy ix.; ueosy;aùï ,nd oSu ioyd we;s ie,ls,a, fjkqfjka tlsfkld w;r ie,iqï lsrSu iy iïnkaëlrKh lsrSu ioyd wdh;ksl wjYH;djhla .ek jQ oekqj;a nj u.ska mkakrh iy u. fmkajkq ,o ùu

;SrKd;aulh' jHikfhka udi lsysmhlska miq jQjo" ueosy;aùï j,g os.=-ld,Sk ^iy bjis,sjka;& m%fõYhla .kakd ,o wdrïNlhka Tjqkaf.a fiajdj, idr®:l;ajfha iy ;sridrnfõ wr®:fhka oekgu;a m%:sM,hka fk,d .ksñka mj;S'

wdkkao .,mam;a;s Intervention ^ueosy;aùu& iÛrdfõ l;D iy Mangrove ufkda idudcSh Wmldrl iy iïnkaëlrK wxYfha ufkda idudcSh WmfoaYl $ iïnkaëldrl jYfhka lghq;= lrhs' (www.themangrove.blogspot.com). úoHq;a ;emE,: [email protected]

wdkkao .,mam;a;s úiska 2005" fj¨u 3" wxl 1" msgqj 65-69" Intervention ^ueosy;aùu& iÛrdfõ rÑ; §iqkdñfhka miq ufkda idudcSh ls%hdldrlï( kef.kysr YS% ,xldfõ" uvl,mqfjys fiajd iemhSfï wNsfhda.hka (Psychosocial work in the aftermath of the tsunami: challenges for service provision in Batticaloa, Eastern Sri Lanka) hk ,smsfhka Wmqgd .kakd ,oS' Intervention ^ueosy;aùu& hkq hqOuh .egqï mj;sk m%foaYhka j, udkisl fi!LH" ufkda idudcSh ls%hdldrlï iy WmfoaYkh ms,sno oekqu fnod yerSu fjkqjka lemjQ iÛrdjls' iïnkaëlre( Guus van der Veer, Editor-in-chief, Intervention, Tulpenburg 31" 1181 NK Amstelveen, The Netherlands' *elaia ¤31 20 647 4580' úoHq;a ;emE,: [email protected]

1.www.forcedmigration.org/psychosocial

iqkdñhg yiqj ñh .sh iajlSh uj$ñ;a;◊h f.a †h◊h$fidhq˙h f.a fidfydka u; bámkaoï o,ajk ujla iy mq;=ka fofofkla" msh†.u" yslalvqj" Á ,xldj

UN

ICEF

/HQ

05-0

173/

Sheh

zad

Noo

rani

FMR iqkdñ - Y%S ,xldj 33mYapd;a iqkdñ ufkda idudcSh ls%hdlrlï j, wdjr®ckh

Page 34: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

yysoS bosrsm;a lrkafka wj;eka jQ

mqoa.,hsska iy iyk fiajlhska

úiska iqkdñfhka udi 5lg muK

miq l;=jrhdg bosrsm;al, ;u w;a±lSï

ms<sn| l:dj, idrdxYhhs' tajd ;=<

mYapd;a iqkdñ Y%S ,xldfõ u;=ù we;s

cSjfkdamdhka ms<sn| flakaøSh jdo

úIhhka lSmhla u;= ù ;sfí' tajd w;r

úfYaI jkafka ;rÛldrS udkjohdjdoS

nyqwdh;ksl ueosy;aùïj, n,mEu"

m%;sixialrK lr®udka;fha n,mEu"

;ykïl, fjr< ;Srfha n,mEï iy

rcfhka jkaos ,nd .ekSfïoS we;sjk

mudùï jeks ldrKhkah'

ëjr ldr®ñlhd ;u fndaÜgqj iqkdñfhka úkdYhg m;ajQ

ëjrfhla .ksuq' th idudkH ud:Z

m%udKhla w,a,d .ekSug Woõ jQ

fndaÜgqjla úh' th Tyq Okj;a lsˉug

m%udKj;a fkdjqko Tyqg hym;a „ú;hla

.;lsˉug m%udKj;a úh' ;ukag fjk;a

fndaÜgqjla ,nd£ug rch b†˙m;a ù

isáh;a udi .Kkla n,df.k isáho

lsisjla is≥ù fkdue;' flfiajqjo"

iqkdñfhka miq cd;Hka;r udkjys;jd°

ixúOdk fuys meñKshy' bka we;euqkag

m%cd idlÉPd iy iyNd.s;aj l%u u.ska

ëjrhkaf.a wjYH;dj,g ms<s;=re

,ndfokafka flfia±hs ±k .ekSug

wjYH jQfha ;uka fj; ;snQ uqo,a yels

muK blauKska úhoï lsˉughs' Tjqkag

wjYHjQfha ëjrhdg Khla" m%odkhla fyda

we;eïúg iuQmldr tl;=jl fldgila

fyda ,nd°ughs' tla rdcH fkdjk

ixúOdkhla ëjrhkag wΩ;a rej,a Tre

,nd°ug leue;af;ka isáfhah' ;j;a

ixúOdkhla tla mqjrhlska iukaú;

úYd, fndaÜgq ,nd ≥ka w;r ;j;a

ixúOdk msg;ska iúlrk fudagr® iys;

fndaÜgq ,nd fokakg Wkka≥jla ±laùh'

b†ka ëjrhkag ;snqfka f;dard.ekSu

ms<sn| m%Yakh' ëjrfhl=g jvq

ldr®ñlfhl= fyda fïikajrfhl= fyda f,i

m%;smqyqKqjla ,nd.ekSug yels ùh'

ke;fyd;a m˙>kl Ndú;h ms<sn|

mqyqKqjla ,nd .;yels úh' tfia;a

ke;fyd;a ;j;a foaYSh rdcH fkdjk

ixúOdkhla msysgqjd wdOdr uqo,a

,efnkakg mgka.;a od isg u;=ù we;s

ish .Kkla jQ tjka ixúOdk iu. ;rÛ

l, yels úh'

ëjr Tn l=ula lrkafkao@ ëjrfhl=f.a

Trej ydkshg m;ajQj;a th t;rï

nrm;, fkdfõ' ukaoh;a Tyqf.a ñ;=frda

fudagr® iys; úYd, fndaÜgq b,a,d isák

ksidh' Tjqkag .eUqre uqyqog hkakg

yelsjk w;r jeäfhka uiqka we,a,Sug o

yelsfõ' we;euqka lshk m˙†" uqyqfoka

fïjk úg;a wjYH m%udKhg jvd uiqka

w,a,df.k ;sfnk w;r fï fndaÜgq ksid

fï m%Yakh ;j;a ;Sõr jkq we;' tkuq;a

th wkd.;hg ndr lghq;a;ls' ëjrhdg

wo ojfia° „j;aùu wjYHhs"

;rÛldˉùu wjYHhs'

fjf<kaod

iqkdñhg fmr Tn iqΩm%udKfha

fjf<kafol=j isáfhah' ≥mamf;l= fkdjQ

Tyqf.a fj<odu ire úh' Tyqf.a ksji

ùkdY jqj;a th kej; iod .ekSug

wjir fkd,efí' Bg fya;=j Tyqf.a bvu

fÄojdplh is≥ù †k lSmhla ;=, rch

úiska m%ldYl, f.dvke.Sï ;yxÑ

l,dmh ;=< msysgd ;sîuhs' Tyqf.a

fj<odu ì| jeà we;' th wf;a we;s

uqo,aj,ska lrf.k .sh jHdmdrhla jQ

w;r ta i|yd ;u foam, ys,õ lr

úYd, Khla ,ndf.k ;snqKs' ±ka ksji

ke;sù ;snqKo Kh f.jk f,i nexl=j

b,a,d isà' kuq;a Tmamq uqyqog .idf.k

f.dia we;s ksid;a whs;sh kej; ;yjqre

lr.ekSu °r®> iy ixlSr®K l%shdj,shla

ksid;a jka† ,nd .ekSu wmyiq ù we;'

fjk;a whg fukau Tyqgo rCIK

wdjrKhla ;snqfka ke;' kej;

f.dvke.Sfï yelshdj Tyqg ;snqKo th

±ˉug fkdyelsjkafka iqkdñfhka miq

wuqøjHj, ñ, b;d by, f.dia we;s

ksidh' f.dvke.s,s lïlrejkaf.a mä

f;.=Khlska jeäù we;s ksid;ah' tfy;a

rch mjikafka bvu flfiajqj;a ksji

Tyqg whs;s fkdjk njhs' Bg fya;=j

fjr< wdrCIK mk; hgf;a 1981 isg

fï m%foaYfha f.dvke.Sï ;ykï lr

;snqfka hehs lshk ksidh' kuq;a fï

fr.=,dis Tjqka jir 20la uq¨,af,a

l%shd;aul lr fkdue;'

±ka Tyq mdie,a l%Svdx.khl Tyqf.a

mjqf,a idud‚lhska iu. l=vdrula ;=,

„j;afjhs' tfia isákafka Bg lsf,da ógr®

lSmhla Tífnka uvj.=rla woaor msysgqjd

we;s ixl%dka;s l|jqrlg hEfï

n,dfmdfrd;a;= we;sjhs' ta l|jqfr® ,sxj,

c,h ¨Kq ri ksid thg ffokslj c,h

f.k tkakg is≥ ù ;sfí' fï l|jqr

msysgd ;sfnkafka miq.sh wjqre≥ 15 ;=,

.egqu ;=,ska wj;ekajQ mqoa.,hska

„j;ajk ;djld,sl ksfjia wi,h' m,d;a

md,k wdh;kfhka udislj wdydr i,dl

iy iqΩ uqo,la Tyqg ,efíhs' th

„j;ajkakg muKla iEfya' Tyq fjk;a

;eklg .shfyd;a Tyqf.a fj<|

yelshdjka fhdod f.k wΩ;ska hula

werôh yelsh' kuq;a tfia .shfyd;a Tyq

;ksfõ' tkï rcfha wdOdr fyda fjk;a

lsisjla fyda fkd,efí' foaYSh rdcH

fkdjk ixúOdkhla lshd isákafka

ñksiaiqkag l=vd jHdmdr mgka .ekSu

i|yd uq,H m%;smdok ,nd°ug iSÜgq

l%uh hgf;a Kh l%uhla mgka .kakd

njhs' Tjqka m%ldY lrkafka t:Zjka iy

l=l=,ka we;s lsrSug fok iq:Z uqo,la

ms<sn|jhs' Tyqg remsh,a 50"000 l

ffoksl wdodhula ;snQ w;r fiajlhka

miafofkla /lshdfõ ksr;j isáhy'

wr®O mqyqKq lïlrejd

Tyq wr®O mqyqKq f.dvke.s,s lr®udka;fha

kshe,S isák lïlrefjls' iqkdñhg fmr

cSú;h lgql jQfhah' /lshd fiùu i|yd

ks;r k.rhg .uka lsrSu is≥jQ w;r

tfia jqjo fndfydaúg y˙ yeá /lshdjla

fidhd.ekSug wiSre úh' iqkdñhg miq

;djld,sl kjd;eka" ixl%dka;s l|jqre iy

i:sr ksjdi ;ekSïj, wjYH;dj jeäùu

ksid f.dvke.s,s lr®udka;fha úYd,

jHdma;shla we;s úh' w:Z;a mdie,a

b†lsˉï, .ukd.uk udr®. w:Z;ajeähdj lsˉu iy md,ï b†lsˉfï wjYH;dj

iqkdñfhka miq W.% úh' fï ksid b†lsˉï

lr®udka;fha fõ;k iy /lshd

wenEr®;=j, by, hEula we;s úh' fï

wkqj n,k l, Tyq uqyqK ≥ka iqnodhl

is≥ùu jkafka iqkdñh we;sùuhs' kuq;a

iuyrúg Tyq fuu f.j,a yd wfkla

b†lsˉïj,ska miq l=ula fõo hkak .ek

is;kjd úh yel' Tyq iqkdñfhka miq

,nk ffoksl fõ;kh jQ remsh,a 750

kej; iqkdñhg l,ska fõ;kh jQ remsh,a

250 fj; hkafka flfiao@ ±kg jD;a;Sh

mqyqKq lghq;=j, fhfok rdcH fkdjk

ixúOdkj,ska msgjk jvq ldr®ñlhkaf.ka

iy fïikajrekaf.ka foaYSh /lshd

fj<ofmd,g we;sjk n,mEu l=ulao@

fuu mYapd;a jHik m%;sixialrK

lr®udka;h °r®>ld,Sk ixjr®Okhg

W;af;aclhla fjhso@ ke;fyd;a

udkjys;jd° wdOdr fok ixúOdk bj;aj

.sh miq fuu ish:Zu foa wekysàúo@

Wv isg my;g tk m%;spdrhla f,i

fndfyda wh i,lk rcfha 1981 fjr<nv

ixrCIK mk; kej; l%shd;aul lsˉfuka

fjrf,a isg ógr® 100 l m%foaYh ;=<

f.dvke.Sï lghq;= ;ykï lrk ,°'

fuu ;yxÑh ksid iqkdñfhka wj;eka jQ

oyia .kka ckhd yg ;ukaf.a „úldj

lr.ekSfï yd l,ska ;snqKq ;u f.j,a

fodrj,a idod.ekSfï whs;sh wysñ úh'

fuu fjr<nv ixrCIK m%;sm;a;sh m%n,

iqkdñfhka miq Y%S ,xldfõ cSjfkdamdhhka

ihsuka yersiaaaa

Y%S ,xldfõ cSjfkdamdhka iqkdñfha uQ,sl úkdYhg yiqjQjd muKla

fkdj tajd rcfha iy udkjohdjdoS iyk m%cdfõ mYapd;a wdmod

m%;spdrd;aul m%;sm;a;s iy Ndú;dj, n,mEugo k;= ùh'

FMR iqkdñ - Y%S ,xldj 34

Page 35: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

iqkdñfhka miq Y%S ,xldfõ cSjfkdamdhhka

md˙i˙l ;r®l ^lfvd,dk j.dj iy je,s

l≥ kej; ia:dmkh lsˉu& iy yosis

wjia:d i|yd iQodkïùu ms<sn| ;r®l

^wkd.; wdmodj,ska is≥úh yels ydks

wvq lsˉu i|yd fN!;sl wdrCIK

l,dmhla b†lsˉu& .ek wjOdkhla fhduq

l,o foam, whs;sh iy „jfkdamdhka

w;r ;sfnk wka;r® iïnkaO;dj

ms<sn|j ie,ls,su;a ù we;af;a uo

jYfhks' fjr<nv m%foaYj, we;s bvï

N=la;sh yd iïnkaO m%Yakldˉ ffk;sl

;;a;ajh iy bvï Tmamq fkdue;sj

whs;sh lshdmEuo hk lreKq ksid ke;sjQ

foam, fjkqfjka rdcH jkaos ,nd.ekSu

°r®> iy ixlr®K l%shdj,shla ùug

fnfyúka bv ;sfí' ta ld,h ;=,

„jfkdamdhka kj;d oukakgo is≥fõ'

iqkdñfhka jvd mSvdjg m;a fldgila

jkafka ëjr m%cdjhs' rch úiska ëjr

m%cdjf.a ke;sjqKq „jfkdamdhka kej;

m%;sia:dmkh lsˉug fmdfrdka≥ ù we;'

tfia jqjo fujeks whe≥ï úNd.lsˉu

i|yd rdcH ks,n, ;ka;%hg yelshdjla

fkdue;s ksid ta ;=,ska jka† ,nd°u

iïnkaOfhka w;súYd, m%udohla we;s ù

;sfí' fï wjldYh msrùu i|yd

udkjohdjd° wdOdr ixúOdk b†˙m;a ù

;sfí' tfia jqjo fï i|yd foaYsh iy

cd;Hka;r rdcH fkdjk ixúOdk

fhdod.kakd w;súYd, uqo,a m%udKh ksid

w;sYhska ;rÛldˉ jd;djrKhla we;sù

;sfí' ëjr fndaÜgq ms<sn| WodyrKh

olajk m˙† Ñ;a;dlr®IKsh „jfkdamdh

iïm;a ,nd°u ;=,ska fkdfhl=;a wdOdr

ixúOdk ;u wjldYh i|yd ;rÛ jeo

isá;s' ëjrhskag ;u jD;a;sh ;=,

iS.%fhka kej; kshe,Sfï yelshdj ;sfnk

ksid fujeks Ndú;dka úiska „jfkdamdhka

wrnhd fláld,Sk jdis w;am;alr °

we;' tkuq;a °r®>ld,Skj OrKSh

cSjfkdamdhka iïnkaOfhka úkdYldˉ

;;a;ajhka we;s lr,Sug bv ;sfí'

m%dfoaYsh iïnkaO;d u; we;sù ;sfnk

n,mEï" fj<ofmd, Od˙;dj iy

iajNdjOr®uh u; we;sù we;s n,mEï"

úYaf,aIKh lsˉfï° m%cdiyNd.s;ajhla

fkdue;sj ie,iqï úrys;j imhd fok

iïm;a ksid ±kg mj;sk ëjr iïm;a

iS.%fhka úkdYùfï bv lv ;sfí'

fu;=,ska °r®>ld,Skj „jfkdamdhkag

;r®ckh t,a, úh yels w;r ±kgu;a

ckjdr®.sl wr®nqohla mj;sk .egqï

jd;djrKhla ;=, wka;r® ckjdr®.sl

wd;;sh jeäùugo bv ;sfí'

mYapd;a iqkdñ Y%S ,xldfõ ch.%dylhska

fukau mrd‚;hska hk fofldgiu isá;s'

wr®O mqyqKq lïlrejdf.a WodyrK

fmkajdfok m˙† f.dvke.s,s b†lsˉfï

lr®udka;h fmr fkdjQ úrE †hqKqjla

w;aú¢ñka isà' ish .kKska ìysù we;s

kj cd;Hka;r udkjohdjd° wdOdr

jevigykaj,g fiajd iemhSu i|yd b≥ï

ysgqï yd m%jdyk wxYfha kj fjf<o

fmd,j,ao ìys ù ;sfí' wjdikdjlg

fuka" fï kj wjia:d fome;a; lefmk

wism;la f,i l%shd;aul fõ' tkï"

tu.ska we;euqkag ;djld,sl iuDëhla

,nd ≥kako wka whg NdKaav yd fiajd

imhd .ekSfuys,d oe˙h fkdyels

;;a;ajhla Wod lrjhs'

mYapd;a iqkdñ „jfkdamdhhka rdcH

m%;sm;a;s iy m˙md,kh" lïlre

wjYH;dj, we;sfjk fjkialï"

fjf<ofmdf,a m%uqL;d yd b,a,Sï" jHik

m%foaYj, l%shd;aul jk w;s úYd,

ixLHdjla jQ foaYSh yd cd;Hka;r

udkjohdjd° wdOdr ixúOdk wd†h

iómj ne° mj;S' ld,Sk" ixúOdkd;aul"

l%fudamdhsk yd iudkd;au;d mokï u;

„jfkdamdhhka ms<sn| m%Yakh wduka;%Kh

lsˉug CIKsl l%shdjka wjYH fõ' tfia

lsˉfï° m%;sm;a;s yd Ndú;djka m%foaYfha

„j;ajk ckhd iuÛ wkql,kh lrk

njg;a" ;SrK .ekSu yd m˙ir iq/

lSu yd wdmodj ksid is≥jk ydksodhl

;;a;ajhka wju úu flfr® wjOdkh

fhduq l< hq;=h' tfia fkdjQjfyd;a"

iqkdñfhka jvd;au mSvdú¢ fldgia i|yd

°r®>ld,Sk OrKsh „jfkdamdhka idlaId;a

lr.ekSug we;s yelshdj fnfyúka

wvqjkq we;'

ihsuka ye˙ia uE;l° Tlaia*r®â iriùfha irKd.; wOHk flakaøfha mYapd;a Wmdê wOHhkh ksulf,ah' tfukau Tyq l%sia;shdks wdOdr ixúOdkfha (Christian Aid) Y%S ,xldfõ iqkdñ CIKsl wdOdr iïnkaëldrlhdh' úoHQ;a ;emE,( [email protected].

ëjrfhla iajlSh ±, mˉCId lrhs" fma≥re ;=vqj" hdmkh" Á ,xldj

Paul

Jeff

rey/

AC

T In

tern

atio

nal

FMR iqkdñ - Y%S ,xldj 35

Page 36: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

2004 wjqreoafoa 26 jk∞ Wfoa 9'30g

muK fï˙ f;fr®id rdf–iajrkag"

weiqKq Yíoh ,Û tk g%la r:hl

y~la úh yels hehs wE is;=jdh'

uq,a;ekaf.hs msisñka isá fï˙ ta .ek ±ä

wjOdkh fhduq lf<a lEflda .eiSï yd

ú,dm y~ uOHfha ke.=Kq fjk;a

f.daidjlao ksidh' §kka;kS¶ kï jQ wef.a

†h◊h w;ska w,a,d.;a fï˙ l,nE.ekshg

fya;=j fidhkakg f.hska t<shg neiaidh'

.fï ms˙ia fõ.fhka ixfldapkh jk uqyqo

foig ≥jkjd wehg ±l.kakg ,eìK'

fudfyd;lska wä 15la Wie;s udrl /,a,

;ud foig fõ.fhka tk wkaou fï˙

≥gqjdh' b†s˙fha ;snqKq f.dvke.s,af,a je°

/,af,a ier nd, jQ weis,af,a kka;kSj;a

/f.k fñ˙ msïfï ≥jkakg mgka .;a;dh'

mdr fl<jr ù we;s nj f;areï.;a fï˙

wdmiq yeˉ ≥jkakg ierfi;au fõ.fhka

wd /,a, wehj;a kka;kSj;a wiqre ie◊ka

/f.k f.dia lïì jegla Wv /f|õjdh'

lïì lKqjla tla w;lska †h◊h wksla

w;skq;a w,a,d.;a fï˙ ure úl,af,ka

/,a, iu. fmdr ne≥jdh' ;uka l< lS

foa ish,a, wehg meye†,s u;lgh k.d

.; yels jQfha /,a, neis .shdhska miqjh'

weÛm; lemS iS˙ f.dia y;s ouñka isá wE

kka;kSj wdrCId iys; ;ekl ;nd yh

yeú˙† ;u mq;d fidhkakg mgka .;a;dh'

y;r w;g ùis fjñka mq;dj wka;su

j;djg ≥gq ;ekg weh meñfK;au fojk

udrl /,a, meñK kej;;a wehj /f.k

f.dia lïì jeg Wv m;s; l<dh' §uf.a

weÛg tl mqxÑ fõokdjlaj;a ±kqfka kE¶

weh mejiqjdh' §wfkla ish,a,gu jvd ug

±kqfka uf.a mq;d ke;s jQ fõokdj ú;rhs¶

udrl /,a,g yiqù mehlg wdikak

ld,hla tfya fufya .idf.k hñka isá

fï˙ uqyq≥ j;=fr® wΩ meyeh;a WKqiqï

.;sh;a isysm;a l<dh' lΩ j<dl=,ska nr jQ

w∫re wyi .ek úia;r l< fï˙

fkdlvjd weo yeΩKq jeiai .ek;a lSjdh'

miqj fï˙f.a mjqf,a Woúhg wehj yuqjQ

fõf,a frday,g hdu wE m%;sfCIam l<dh'

§ta fj,dfõ ug jeo.;a Wfka uf.a

mq;df.a wdrCIdj' thd fyd¢ka bkakjo

lsh,d ±k.kakl,a ug hkav ´kE Wfka

kE¶ weh m%ldY l<dh' t∞u ijia hdufha

fï˙f.a mq;d f.or meñ◊fhah' iqkdñ r<

nei hkf;lau Tyq ;u mdief,a

/ljrKh ,nd ;snq◊' iekiqï iqiqula

fyΩE fï˙j" blaì;af;ka" fma≥re ;=vqj

frday, fj; f.k hkq ,eîh' nrm;,

f,i iS˙" w;mh weUˉ" lemqï ;=jd,

iys;j isá fï˙g ueyqï y;la oukakg

is≥ úh'

§wfma tlaflkd fï ojiaj, riaidj

lrkafka kE fndaÜgqj leä,d yka∞¶ fï˙

mejiqjdh' §iqkdñfhka miafia uqyqo whsfka

„j;afjkav wms yefudau nhhs' ±ka wms

bkafka ógr 750la rg wNHka;rgh

fjkav' wkd.f;a we;sjk iqkdñj,ska

fífrkav¶' fï˙f.a mjq,;a weh jeks

wfkla mjq¨;a ±ka WNf;dafldaáhlg ue†j

isá;s' tkï uqyqo whsfka jdihg kej;

tkjdo keoao hk ldrKhhs' Tjqka tlaflda

mrïmrd .Kkdjla ;siafia „j;a jQ fjr<

m,df;au m†xÑúh hq;=h' ke;a;ï th

w;er .ï ueoaog hd hq;=h' uqyq†ka

wE;a ù „j;aùu wdrCIdjg hym;a kuq;a

uqyqfoka wE;ajQ úg ia:sr wd∞hula

,efnkafkao ke;" f.or hehs Tjqka

fuf;la ye¢kajQ fjrf<a jdih lrkakg

,efnkafka o ke;'

UNHCR ys m%;spdrh

iqkdñfhka miq UNHCR ixúOdkh úiska 160"000 muK ckldhlg ^wj;eka jQ

ms˙ilg& wdydruh-fkdjk iykdOdr

NdKav 500"000 muK fn∞ ° we;' Bg

ma,diaála we;s˙,s" l+vdrï" u≥re ±,a"

uqΩ;ekaf.hs WmlrK yd Ndck" ;=jd"

inka" nd,a†" we∫ï iy fjk;a uQ,sl

NdKav we;=,;a úh' ta jdf.au ixl%u◊l

ksjdi wxYh iïnkaëlrKh lrkakg Á

,xldfõ wdKavqj m%h;ak ±rE wjia:dfõ°

Bg iydhùu ms◊i wms tys,d kdhlFj

N+ñldjla bgqlr we;' fudaiï jeis

werfUkakg fmrd;=j y†is ksjdi b†lsˉï"

m%;sixjr®Ok lghq;=" ;djld,sl ksjdi

b†lsˉï hk l%shdldrlï w;r ksr®udKh

ù ;snq mr;r mshùug wm wfkl=;a

iïnkaOlrejka iuÛ tl;= ù lghq;= lr

we;'

tajdf.au Á ,xldfõ n,dêldˉkaf.a yd

fjk;a udkjohdjd° wdh;kj,

m%fhdackh ms◊i ixl%u◊l

ksjdi msysgqùug w∞, fkdfhl=;a

udr®f.damfoaY f,aLk iy

mqkˉCIK f,aLk o UNHCR ixúOdkh lr we;' UNHCR wdh;kfha m%Odk;ajfhka le|jk

,o ksjdi iy ckmo msysgqùu

ms,sn| idlÉPd uKavmfha° .;a

jeo.;a iy;sl ùula jQfha

iqkdñfhka wj;ekajQjka i|yd

ixl%u◊l yd ia:sr ksjdi

b†lsˉfï° ia;%SmqreI iudcNdù"

md˙i˙l yd fjk;a .egΩ

l,amkdjg f.k lghq;= lrk

njhs'

by; wxYh iïnkaëlrKhg

lsˉug wu;rj" fï jkúg

UNHCR wdh;kh hdmkh iy wïmdr hk †ia;%slal fofla

;djld,sl ksjdi 3000 b†lrñka

isà' iïm;aj,g n,mdk

foaY.=◊l" iudc" m%dfoaYSh jeks

idOl i,ld n,kúg tys

úúO;ajh ksid ta ta ia:dkj,g

wkqrEmj lrk ,o ksjdi

ie,iqï o tlsfklg fjkiah'

ihuilska miq( ìh.ekaùïj,g uqyqKfoñka

UNHCR wdh;kh Á ,xldj ;=, úis wjqreoaola ;siafia flˉf.k hk isú,a hqoaOh ksid wj;eka jQ ckhdg 1987 isgu wdrCIddj ,nd°fï iy Woõ Wmldrlsˉfï jevlghq;=j, ksr; ù isà' tfiau mYapd;a-iqkdñ udkjohdjd° wr®nqohg Á ,xldj uqyqK ° isák neúka UNHCR wdh;kh th iukh lsˉfï wáfhka iajlSh l%shdld˙;ajh mqΩ,a fldg ;sfí'

wïmdr" Á ,xldj

UN

HC

R Sr

i Lan

ka/K

ara

Way

man

FMR iqkdñ - Y%S ,xldj 36

,skavka fc*,aia

Page 37: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

2005 cQks udifha° hdmkfha b†ùug

kshñ; ksjdi 1408 iïmQr®K jk w;r

tujifr®u ^2005& iema;eïnr® jk úg

wïmdr †ia;%slalfha b†jk ixl%u◊l

ksjdi 2442 id∞ ksu lsˉug kshñ;h'

wïmdfr® ;kk ixl%u◊l ksjil

úYd,;ajh ógr 3x4 jk w;r" tu tla ksjilg fn∞ fjka lrk ,o ldur folla

wh;ajk w;r ksulsˉï is≥jkafka

.e,ajkhsia hlv rduqjla ;=,h' tu

ixl%u◊l ksjdi cd;Hka;r jYfhka

ms,s.;a §SPHERE m%ñ;Skag¶ wkql+,j b†jk w;r tla tallhl mia fofkl=f.ka

hq;a mjq,lg „j;aúh yelsh' tys†

fmd,jg fhdojk .fvd,a w;a;sjdru ksid

iúu;a ìula ,efnk w;r f.a í;a;s

i|yd ;=kS ,E,s fhd∞.kS' wjYH;djh

m˙† fï ksjdi ;snQ ;ekska .,jdf.k

f.dia ;j;a ;ekl iúlsˉugo yelsh'

fuu ksjdihkays jy<j,a ;kd we;af;a

weΩñkshï ;yvqj,skah' tajd áka

;yvqj,g jvd ñ, wêl jqj;a ;dmhg

Tfrd;a;= fok w;r f.;=, isák Woúhg

iqj∞hl ;;a;ajhlao W∞ lr fokq ,nhs'

f.;=, jdih lrkakkag jd;dY%h ,ndfokq

i|yd jy,h;a í;a;sh;a w;r bvlv ;nd

we;'

hdmkh †ia;%slalh ;=, ksujk fulS ksjdi

moaO;sh fya;=fldgf.k fma≥re ;=vqfõ

l,a,ä .fï jdih lrk fï˙g iy

wef.a wi,ajeis m%cdjg fuu

wdrCIdldˉjq;a" Wiiajq;a l,amj;sk ksjdi

,efnkq we;' fuu ksjil ysñlula ,nk

;j;a mqoa.,fhl= kï fï˙f.a fidfydhqrd

jk ;ñ,.kah' b;du;a wjdikdjka; f,i

Tyqf.a o ì˙|" ksjqka ore fofokd"

kekaoïud" kEkd" uiaiskd iy Tjqkaf.a

†h◊h iqkdñ r< úiska .s, .kq ,eîh'

.egqï ksid ;=kaj;djlau wj;ekajQ 30

yeú˙† ;ñ,.ka hdmkfha udorkalr®ks

.fï Wm; ,enqfjls' fjrf<ka ógr 50la

muK Tífnka msysá Tyqf.a .fï „j;a jQ

.eñhka 189 fofkla iqkdñhg f.d≥re ù

ñh .shy' iqkdñh meñ◊ †k msg;

r;sCoaC∞ mqmqrek yd fjä mqmqrk y~la

wefikakg mgka.;a nj ;ñ,.ka úia;r

lf<ah' Tyqf.a f.or b†˙mi fodr cfk,a

midre lrf.k c,h .,d tkakg mgka

.;s' §fjkafka fudkjo lsh,d ys;d.kakg;a

l,ska ì;a;s fonE lrf.k wdmq j;=r mdr

fmak udkfha ;sfnk Tlafldu fida∞f.k

wrka .shd¶ Tyq mejiqfõh' §uduKaähd

mek,d ksUq,aÆ fokakd n∞ .;a;g j;=r

mdrg Tlafldu .yf.k .shd¶'

ksjiska lsf,da ógrhla wE;g ;ñ,.kajo

.idf.k f.dia ;snQ w;r wjidkfha b;d

wiSrefjka ksji foig tkakg W;aiy

.;a;o .fvd,a leg j, .eàfuka Tyqf.a

mdo folu n,j;a f,i leã ;snqKq neúka

Tyqg weúo.kakg mjd fkdyels úh'

oyj,a jk úg fmd,Sish úiska Tyqj

fidhd.kakd ,°' ;u mjqf,a Woúh .ek

lsis≥ f;dr;=rla fkd±k" hdmkh YsCIK

frdayf,a ojia ;=kla .; lrkakg Tyqg

is≥úh' mjqf,a Woúh ms<sn| oreKq

wdrxÑh Tyq fj; f.k wdfha fjk;a

«;shl= úiskah' mjqf,a Woúh ishΩfokdu

mdfya ke;sùfïka jdjd.; fkdyels

fYdalhlskao udkisl mSvkhlskao jroldˉ

yeÛSulskao fmf<ñka ksrka;rj l,ahjk

;ñ,.ka iEu fjf,au wik tla m%Yakhla

fjhs' §Tlafldu ue˙,d ux ú;rla

b;=rejqfka wehs@¶ ëjrfhl= yeáhg

„úldj f.k .sh ;ñ,.ka yg b;s˙j

fndaÜgqjlao fõ' ±ka ëjr jrdh wjqrdf.k

;snQ iqkanqka bj;a lsˉfï jev lghq;=

isoaOfjñka mj;S' tfy;a fõokdldˉ

u;lfhda ;ñ,.kag ±äfia myyrfoñka

isákakdy' kej;;a uqyq≥ hEu .ek ;ñ,.

ka fufia wr®: olajhs( §uf.a ke;sfjÉp

tjqka wdfh;a l,amkdjg tkjd§'

fï WNf;dafldaálh †jhsfka iqkdñfhka

ydkshg m;a jQ uqΩuy;a m%cdj w;fr®u

rdj m%;srdj kxjñka ;sfí' UNHCR jeks wdh;khlg wo l< yelsj ;sfnkafka

uqyqo úiska „j;a lrjQ fndfyda fokl=f.a

„ú; uqyqo úiskau ke;sNx. lr ±uQ

wkaou lshoa° Bg weyqïlkafoñka ydkshg

m;a whg Woõ Wmldr lsˉu mu◊'

,skavka fc*,aia fld<U msysá UNHCR ldr®hd,fha iydhl m%jD;a;s ks,Od˙fhls' úoHq;a ;emE,( [email protected] ixl%u◊l ksjdi iy UNHCR wdh;kh Á ,xldfõ° ixúOdkh lrk wfkl=;a lghq;= ms,sn|j oek.ekSu i|yd www.unhcr.lk fjí wvúhg msúfikak'

UNCHR iykdOdr fn∞ fohs' fma≥re ;=vqj" Á ,xldj

UN

HC

R/M

Siv

anes

an

FMR iqkdñ - Y%S ,xldj 37ihuilska miq( ìh.ekaùïj,g uqyqKfoñka

Page 38: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

kjohdjd° fufyhqï lghq;=j, CIkslfhka ksr;jkakg is≥jk ys†is ;;a;ajhkaf.a mek ke.Su flfuka

by< hkakg mgka.;a ksid;a iykdOdr fn°fï lghq;=j,° ixlSr®K ;;a;ajhka W∞jkakg mgka.;a ksid;a jr®,aâ úIka ixúOdkh uyd wdm∞jka we;s jQ wjia:dj,° fuf;la tajdg m%;spdr ±lajq wkaou fjkialïj,g Ndckh l<dh' ta jdf.au jr®,aâ úIka ixúOdkh y†is ;;a;ajhka u;= jQ wjia:djl° msáka ixjr®Ok ks,Odˉka n|jd.ekSu fjkqjg" tfia lrñka wmf;a hk ld,h b;s˙ lr.ekSfï mrudr®:fhka" mQr®Kld,Sk ldr®hdxYhlao msysgqjd .;a;dh' CI◊l f.da,Sh m%;spdr n,ldh kñka ye¢kafjk fï wxYh y†is ;;a;ajhka uyd m˙udK jYfhka W∞jk nj l,ska ±k .ekSu" Bg iq∞kïùu iy tajdg m%;spdr ±laùu hkd† lghq;= †h;a lsˉu i|yd

lem ù isà' iqkdñh úiska fï wxYfha Od˙;dj tys m;=, olajdu mˉCIdjg ,la fldg ;sìK' §m<uq ojia ;sy we;=,; wms wfõ ¥m;g;a Y%S ,xldjg;a .=jka .ukajdr ;siafolla msg;afldg hejqjd¶hs jr®,aâ úIka ixúOdkfha f.da,Sh fmriq∞kï wxYfha wOHCIl fcdar®– f*kagka lshd isáfhah' §óg l,ska wms lj∞lj;a tjeks ±jeka; fufyhqul fh†,d keye'¶ tajdf.au th myiq lghq;a;la o fkdfjhs' iuyr wjia:dj,° ±ä ≥Ialr;d we;sjQfha ks,Od˙kaf.a ndOd lsˉu ksidh' flfiafj;;a fndfyduhla NdKav iS.%fhka f.dv nd fn∞ y˙kakg mqΩjka jqj;a r:jdyk fr®äfhda hka;% jeks wdydruh-fkdjk NdKav" tkï .egqï mj;sk m%foaYj,† wdrCIdjg n,mdk tajd jYfhka fndfyda úg .Kka .efkk NdKav" iefKlskau ks,Od˙kaf.a

ndOdlsˉïj,g f.d≥re jQjdh' tajd ksoyia lr.ekSu i|yd fndfydafihska ld,h ñvx.= lsˉug ldr®h uKav,hg is≥ úh'

bka†hdfõ iy ;dhs,ka;fha isák jr®,aâ úIka ldr®h uKav, iqúYd, tajd neúka" cd;Hka;r wdOdr jeä y˙hla Y%S ,xldjg iy bka≥kSiShdjg fhduq fldg" ndysr wdOdr iqΩ m%udKhlska iEySulg m;aj iajlSh ldr®hNdrh by< wkaoulska lrf.k hEug Tjqkg mqΩjka úh' fhdaO /,a, rgg myr ° meh lSmhla we;=,; m%;spdr olajkakg Y%S ,xldfõ jr®,aâ úIka ldr®huKav,h iu;a úh' ldr®h uKav,fha ksr®udKd;aulNdjhg yd lemùug mska is≥jkakg jydu wdydr" c,h" we∫ï me<∫ï" ksok me≥re yd fi!LHdrCIl NdKav úm;g m;ajQjkg imhdfokakg Tjqkg yels úh' Tjqkaf.a CI◊l m%;spdrh ksid jr®,aâ úIka ixúOdkfha jir mkia myl b;sydih ;=, b;d fláld,Sk ±kqï°ul° ixúOdkh l< úYd,;u wdOdr kej msg;a fldg tjkakg Bg yels úh'

NdKav f;d. tla/ia fldg mj;ajdf.k hk jr®,aâ õIka ixúOdk i;= .nvd fvkajr®" yefkdajr®" ì%kaäis" vqndhs hk k.rj, ;sfí' tu .nvdj, ;snQ øjH iefKlska ,nd.kakd ,o w;r lSkshdfõ bka†hdfõ mlsia:dkfha ;dhs,ka;fha ´iafÜ%,shdfõ iemhqïlrejka yd m%jdyK iud.ï fhdojd.ksñka" thdldrfhka .nvd mj;ajdf.k hk fjk;a ixúOdk i;= ixÑ;o m%fhdackhg f.k" wvqmdvq jydu imqrd.kakd ,oafoah' fuf,i mQr®jfhka iQ∞kï lrk io iykdOdr iemhqï ixÑ; wjYH fõ,dfõ° ksl=;a lsˉfï jev ms<sfj, b;du;a M,∞hs tlla nj fuhska Tmamq úh'

w;a±lSï iys; m,mqre≥ ldr®h uKav,hla isàu;a fujka wjia:djl° b;du;a jeo.;a idOlhls' brdlfha fudiq,a k.rfha° jr®,aâ úIka ixúOdkfha idud‚lfhl= ñh hEu;a rg ;=, wdrCIl ;;a;ajh ms˙yShEu;a iu.u 2004 Tlaf;danrfha° tu ixúOdkh iajlSh brdl jevigyk kj;d ±ïudh' thska f;areïjkafka b;d Wiia m,mqreoaola iys; iyk fiajlhska .Kkdjlau wΩ;a ldr®hNdrj,g Wr°u i|yd iQ∞kïj isák njhs' w;a±lSï iys; m<mqre≥ ms˙ia wm fj; meñfKkafka fjk;a jD;a;slhka iy wdh;k iu. Tjqka mj;ajk iïnkaOlï iu.h' túg W∞ jQ yosis jHdl+, uq,a ojiaj,°u rdcH fkdjk ixúOdk iu.;a tlai;a cd;Skaf.a tackais iu.;a blaukskau ls%hdldˉ in|;d f.dvk.kakg Tjqkg mqΩjka jk w;r taksidu ldr®hidOkSh f,i wdOdr fn∞ yeˉu myiq lsˉug;a Tjqkg mqΩjkajkjd we;'

wkd.;fha° lsˉug n,dfmdfrd;a;=jkafka fudkjdo@

;u iqkdñ jevigyka wju uÜgñka wjqre≥ mylaj;a mj;ajd f.k hkakg jr®,aâ úIka ixúOdkh wfmaCId lrhs' ta jevigykaj,g we;=,;a mqΩ,a mrdihlg wh;a jHdmD;s m%udKh fufiah( l=vd fj<| jHdmdr i|yd CIqø jHdmd˙l jr®Okhla ,nd°u" ksjdi$fj<| jHdmdr$uxudj;a$md,ï m%;sixialrKh lsˉu" fjr<nv m,d;aj, kj c, yd fi!LHdrCIl moaO;s we;s lsˉu" mdie,a yd .ï uÜgñka <uhska wdrCId lsˉfï lghq;= mqΩ,a lsˉu hkd†hhs'

óg l,ska wdm∞j,g uqyqK foñka bf.k.;a iuyr mdvï iqkdñ wdm∞jg uqyqK°fuys,d m%fhdackj;a úh'1 .;jQ wjqre≥ fol ;=< <ud wdrCIK uQ,m;% jr®Okh lsˉu ksid Y%S ,xldj" wfÉ m%dka;h iy bka†hdj ;=< <uhskag ys;lr wjldYhla ksr®udKh lr.ekSugo ixúOdkhg yels úh' ;SrK .ekSu cd;sl ldr®hd, uÜgu olajd úuOH.; l< fyhska iS.% m%;spdr olajkakg" úfYaIfhka Y%S ,xldfõ° iy bka†hdfõ° mqΩjka úh' iykdOdr fn∞ yeˉfï ls%hdkaú;j,° fndfyda wxYj,ska m<jQ ldr®hCIuNdjh fudk;rï Wiia uÜgulska mej;=k;a wkd.;h ms,sn| wúksYaÑ;Ndjhkao ±äj u;= ù we;' kq≥re wkd.;fha° ;j;a fujeks ìysiqKq úm;la we;sjqfkd;ska ;;a;ajh fln∫fõúo@ iqkdñhg m%;spdr ±laùfï° ishΩ wdh;k iajlSh yelshd Yla;Ska wjidk ìx≥j olajdu /f.k ;sfí' ;j;a uyd m˙udK y†is ;;a;ajhla iS.%fhka u;= jqfkd;ska fndfyda wdh;kj,g - ±jeka; wdh;kj,g mjd - iq≥iq m%;spdr ±laùu t;rï f,fyis myiqjkafka ke;'

iaàõ ue;sõia jr®,aâ úIka wdh;kfha CI◊l f.da,Sh m%;spdr n,ldfha y†is ikaksfõok wxYfha l<ukdldrjrhdh' úoHq;a ;emE,( [email protected]

1. See After Action Review (involving World Vision International, CARE, OXFAM GB and Catholic Relief Services) at www.humanitarianinfo.org/srilanka/infocentre/reference/docs/Care_Evaluation.pdf

NdKav m%jdyKfha° uqyqK ≥ka wNsfhda. iaàõ ue;sõia

iqkdñh úiska wdishdjg lrk ,o n,mEu ñka fmr fkdjQ úrE tlla jQ w;r tys n,mEug ,lajQjkaf.a wjYH;d bgqlsˉfï° iqúYd, NdKav m%jdyK wNsfhda.j,go uqyqK fokakg is≥ úh' iqkdñ óg wjqre≥ mylg l,ska is≥jqkd kï fï ;rï idOkSh f,i m%;spdr olajkakg jr®,aâ úIka ixúOdkhg mqΩjkalu ,efnkafka ke;'

Stev

e M

atth

ews

FMR iqkdñ - Y%S ,xldj 38

Page 39: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

y†is wdm∞j jQ m<uq ojfia isgu uvl,mqfõ ia:dk.; ù isá cd;Hka;r yd cd;sl tackais tlg

tl;= jqy' ta jkúg;a fydoska yeoskf.k isá ms˙ia tla /ia ù idr®:l /iaùï .Kkdjla mj;ajd ;sìK' ishΩfokdgu mqoa.,slju w;aú¢kakg is≥ jQ fï wk;=r yuqfõ Y%S ,dxlslhla yd úfoaYslhka w;r ifydaor;ajh jr®Okh fjñka ;snq◊' CI◊l wjYH;djka ms˙ueiSu i|yd r:jdyk" iykdOdr NdKav" ldr®huKav, wd† iïm;a iajlSh wdh;k yryd fn∞ .ekSfï leue;a; ishΩ fokd ;=,u ;snq◊' by< c, uÜgu ksid wïmdfr® msysá bÛskshd., jeõ fidfrdõj foieïnr® 30 ∞ újD; lrk ,oafoka fjr<nv †idjg fõ.fhka .,d wd c,fhka ;j;a .e,aula we;s ù ta jkúg;a ydkshg m;ajq ckhdg ;j ;j;a l|jqrej,g .d,ajkakg is≥úh' ud ta fõ,dfõ isáfha l|jqrla njg m;aj ;snQ mdi,la ;=, wj;eka jQ mjq,a i|yd

iykdOdr wdydr øjH fn∞ foñkah' i;shla ;=, fojk j;djg;a c, myr .,d wd úg bka ìhg m;a jQ ckhd fïi u;g ke. .;ay' n; bojñka ,sm ;=, ±,afjñka ;snQ .sks ±,a, ksù hk wkaou ud krUñka isáoa° wm yefudau w∫fr® .s,S .shdy' ≥jkakg lshd ;ekla wm fjkqfjka b;s˙j ;snqfka o ke;' wm yeufokdu fol,jd jkf;la c,fhka hg ù isá w;r fõ,a, mqmqrd ;j ;j;a c,h .,d ú;a wmj .idf.k hkq we;e’hs wms ìhm;a ùuq' rd;%sh mqrdu jr®Idj weo yef,oa° uf.a is; mqmqre .ikakg mgka .;s' wfma ldr®hd,h msysgd ;snqfka rdcH fkdjk ixúOdkhlg wh;a f.dvke.s,a,l Wv ;Ügqfõ ksid wms jdikdjka;fhda ùuq' ìu t<df.k ks∞.kakg wmg me≥re ;snqk;a t,suyfka isá fndfydafokd tlaflda .xj;=fr®u ke;a;ï .ia hg isáhy - tfia;a ke;a;ï ck.ykh wêl jQ l|jqrej, .d,a ù isáhy' ±ka wvqjlg we;af;a iq<s iq<Ûla muKle'hs lshñka

ldr®h uKav,fha iuyre iskdfikakg W;aidy l<y'

flfiafj;;a B<Û fyKh md;a jQfha wyiska fkdj wmf.a fiajd∞hlhdf.ks' ysáyeáfhau ug okajk ,oafoa wmf.a CI◊l iykfiajd lKavdhfï Y%S ,dxlsl iïnkaëldrlj˙h fld<Ug le|jd we;s nj;a weh jydu ;u ishΩ l<ukd /f.k msg;aj wd hq;= nj;ah' úm;g m;a ck;dj Wiaìïj,g /f.k hdu i|yd" n,m;% ;snqko wdh;kfha fiajlhska fkdjk msgia;r Woúhg" wdh;kh i;= jdyk by< l<ukdld˙;ajfha Wmfoia fkdf.k ,nd°u wehg k.d ;snQ fpdaokdjhs' tfukau wfma lKavdhug ^cd;Hka;r jYfhka CI◊l iykfiajd lKavdhïj, jev fldg w;a±lSï iïNdrhla ,nd we;s& iafjÉPd fiajlfhl= tl;= lr.ekSfuka wdh;kfha udkj iïm;a m%;sm;a;sh wm W,a,x>Kh fldg we;ehs o wmg okajkq ,eîh' CI◊l fiajd iemhqï lghq;= ms,sn| §m%ùKhska¶ u. meñKk nj;a jeä≥rg;a okajkq ,eîh' fuf;la fkdjQ úrE y†is fufyhqula mia ojila ;siafia †h;a fldg ojig meh 20 ne.ska fiajh lrñka

mYapd;a-iqkdñ l,ne.Eksfha° mE.=Kq mqxÑ udΩ

whs˙ka f*%air®

iqkdñfhka miqj Á ,xldfõ we;s jQ yosis ;;a;ajh ;=< cd;Hka;r wdh;k fndfyda .Kkla iyNd.s;ajfha yd úuOH.;lrKfha jákdlu fkd;ld ye˙fhdah'

Á ,xldfõ md,;äÉfpfkhs .ug hdnoj msysgd ;sfnk irKd.; l|jqrla wi, /° isá ckhd kej; ;u ksfjia n,d msg;aj hk whqre

Paul

Jeff

rey/

AC

T In

tern

atio

nal

FMR iqkdñ - Y%S ,xldj 39

Page 40: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

l%uj;a¶ iy §jdr®;d fkdlrk¶ ,o

ixl%uKslfhda" .Dy fiajlfhda"

f.dúm, lïjrefjda" tfia;a

ke;akï mú;%lrefjda f,i f,dj mqrd

/lshdj lr;s' fuu /lshdjka fndfyda

≥rg wmú;%" wjukaiy.;" wk;=reodhl

tajd fõ' iqkdñhg fmr nqreu cd;sl

ixl%uKsl fiajlhka ;dhs,ka;fha

uqyq≥nv m%foaYj, wvq iq≥iqlï mj;sk

wxYj, tkï f.dvke.Sï wxYh" ëjr

lr®udka;h" ixpdrl lr®udka;h wd°

úúO wxYj, fiajfhys k;r jQy'

m%dfhda.sl;ajh iy m%;sm;a;sh jYfhka

;dhS n,Odˉka fuu iqkdñfhka ydks jQ

nqreu ixl%uKsl lïlrejka fj; ±lajQ

m%;spdrh fndfyda≥rg úIuiy.; iy

udkj ysñlï W,a,x>kh ùula ùh'

iqkdñ fÄojdplfhka ñh .sh nqreu

ixl%uKsl lïlrejka .Kk weia;fïka;=

lr we;af;a 700 - 2500 g;a w;r

ixLHdjla f,i jk w;r fuf,i

weia;fïka;= lr we;af;a jeäfhkau

iqkdñh n,mE ol=Kq ;dhs,ka; m%dka;j,

m†xÑj isá uq:Z nqreu ixl%uKsl

lïlrejka f.a ck.ykh jk

120"000 hk ixLHdfjks' ;=jd,jqKq iy

w;=reoykajQ nqreu cd;slhkaf.a ksjeros

ixLHdj ;ju;a y˙yeá ksYaÑ; fkdjk

w;r iuyr jdr®;d fuu w;=reoyka

jQjkaf.a ixLHdj 4000 ;rï nj

mjihs' ixl%uK ms<sn| cd;Hka;r

ixúOdkh (IOM), f,dal nexl=j iy tlai;a cd;Skaf.a ix.ïj,ska iukaú; jQ

iqkdñfha n,mEu ;lafiare lsˉfï lñgqj

úiska m%ldY lrk ,oafoa ;dhs,ka;h

;=, nqreu ixl%uKsl lïlrejka wju

jYfhka 7000 fyda iqkdñ fÄojdplfhka

mSvdjg m;aù we;s njhs' fuu mSvdjg

m;a ksYaÑ; ixLHdj ms<sn| wjq,la

mj;skafka ;dhs,ka;fha /lshdj lrk

iy „j;ajk oyia .Kka ixl%uKslhka

ms<sn|j f;dr;=re ,shdm†xÑ lr ke;s

nqreufha ixl%uKsl Y%ñlhka fj;

udkjohdjdoS m%;spdrhmshd Tfnfrdahs

´kEu udkjohdjdoS m%;spdrhla mokï úh hq;= uQ,sl udkj whs;sjdislï

ms<sn| úêúOdk ol=Kq iy ol=Kq w.aksos. wdishdfõ úYd, ck

fldgilg wysñ lrk ,oafoah'

30"000 muK ckhdg wdydr yd fnfy;a øjH fn∞°fuka miqj" ,Ûdfjñka isák m%ùKhkaf.a Wmfoia ,efnk;=re" ishΩ fufyhqï kj;d ouk f,i wmg okajkq ,eîh'

úYajdih m%Yak lsˉula

ish l%shdld˙;ajh yev.ekafjkafka iyNd.S;ajh iy úuOH.;lrK we.ehqï mdol lr.;a ±laula ;=,ska nj rdcH fkdjk ixúOdk yeuúgu y~ .d lshkafkdah' tfy;a tf,i mqrdf√re fudk;rï lshqj;a ±jeka; udkjohdjd° wdh;k tys foaYSh ldr®huKav," foaYSh ±kqu" foaYSh mqoa.,hskaf.a yelshdjka úYajdi lrkafka ke;s njg by; isoaêh fyd| W∞yrKhla fkdfõo@ CI◊l iykfiajd m%ùKhska ,Ûd jQ miq Tjqkaf.ka m%Yak .Kkdjlau wikakg ug Wjukd ùh' fï m%foaY ;=, oYl folla ;siaafia ikakoaO .egqula flˉf.k hk nj Tn okakjdo@ Tn lj∞ fyda wj;eka ù ;sfnkjdo@ .egqula ksid Tfí wdor”hhka Tng wysñ ù ;sfnkjdo@ Tfí bvu fyd Tng whs;s foaj,a fyda W≥rdf.k ;sfnkjdo@ Y%S ,dxldj;a tys ck;dj;a .ek" tys iudc ieliqu .ek" .egqfï miqìu .ek" tu .egqug ue† ù issák wh Bg olajk kuHYS,s wdl,am iy th iu. .Kqfokq lrk Wmdhudr®. .ek" Tjqka okafka b;d iaj,amhla nj jeä ld,hla hkakg u;af;ka meye†,s úh' tajdf.au Tjqka Wmqgd ±lajQ ksr®foaY iqkdñfhka wirK jQ whf.a wjfndaO;djhka u; mokï jq tajd o fkdfõ'

y†is iyk fiajd m%ùKhska jeä jeäfhka m%foaYh fj; ,Ûdj;au mYpd;a-iqkdñ ck „ú;h iudh;k úiska w;awvx.=jg .;a fihla fm◊k' mqxÑ udΩka f,dl= udΩka úiska .s,±óu wdrïN úh' kj wdh;k ;ukaf.au fufyhqï ,ys ,ysfha wdrïN lf<a m%foaYfha ;sfnk m%cd iy ixúOdk jHqyhka wj;lafiare lrñks' foaYSh ksjdi

fj<|fmdf,a ñ, .Kka b;d by< k.skakg mg;a .;a w;r úfoaY uqo,a fmd† úiska fiajd kshqla;s fj<|fmd, o wjq,g m;a lf<ah' †k lsysmhla wejEfuka" fulS wdh;k l:d lf<a Tjqka óg fmrd;=j isgu ,xldfõ l%shd;aul ù isáhd jdf.ah' iS.%fhka is≥lrk wdrïNl ;lafiarejlska miqj" wjYHjkafka l=ula±'hs l<hq;af;a l=ula±'hs Tjqkg b∫rd mjikakg mqΩjka jkq we;e'hs Tjqyq wmg iy;sl jQy' we;af;kau ta wd;au úYajdih weÛ ls<sfmd,dhkiqΩh' tla;rd cd;Hka;r rdcH fkdjk ixúOdkhlska lshd isáfha †ia;%slalfha ;sfnk iEu fohlau ;=kaudihla we;=,; ;uka mqkre;a:dmkh lrk njh'

iykdOdr NdKav läuqäfhau b;d wdfõ.Ys,Sj fn∞ yrskq ,eìK' iuyr wjiaA:dj,g° NdKav f;d. msáka ;ek ;ek oud hk ,oafoa iykdOdr ,nk ck;djf.a ixLHdj lD;su whq˙ka jeälr.ekSu i|ydh' túg ta .ek mqrdf√re lshkakg ;u fjí wvú iy mqj;am;a ksfõok Tiafia tackaisj,g mqΩjkalu ,efnkafkah' mdúÉÑ lrk ,o we∫ï, ixialD;sl jYfhka kqiq≥iqo .=Kfhka nd,o lshd fidhd n,kakg lsisfjl=g;a jqjukd fkdùh' iuyr iykdOdr f;d.j, ;snQ ldka;d wä Wi im;a;= iy kdk we∫ï ydkshg m;a m%foaYj,g msg;a fldg tjk ,oafoa úuid fkdn,dh' kE ys;j;=ka ,Û isá wNHka;˙lj wj;ekajQ mqoa.,hska fkdi,ld yereKq w;r wdh;k l,amkd lf<a l|jqre ;=, .d,a ù isá whg muKla nyqúO Wmldr l< hq;= njh' ,efnk fohla tmd lshkakg lsisfjl= wleu;s fyhska iuyr mjq,aj,g ,eî ;snqfka wdydruh-fkdjk iykdOdr NdKav mu◊' fujeks wixúOdkd;aul fn∞yeˉï ksid mjq,a w;r yg.;a .egqï o by< .sfhah' iuyr <uhska ;uka ,o wΩ;a nE.a iy fmd;a wdvïnrfhka m%or®Ykh lroa† lsisjla fkd,o iuyr <uhs ≥flka N˙; jQy' fkdfhl=;a úfoaYSh NdIdj,ska f,an,a lrk ,o fnfy;a f;d. w;súYd, m%udKj,ska

l|jqre fj; <Ûd úh' úúO ck lKavdhïj,g wh;a úúO ffjoHjreka kshu lrk úúO fnfy;a wjYH m%udKhg;a jvd jeäfhka m%udKhla l|jqrej, „j;ajk whg ,eìK'

läuqäfhau uqo,a úhoï lrkakg;a NdKav fn∞ y˙kakg;a is≥j ;snQ ksidu neg lE ckhd iu. jdäù Tjqkf.a ≥lg ijka fokakg fyda uqyqo úiska we;s lr ;snQ ìh mylr ±óu i|yd Woõ jkakg fyda <uhska iekis,s nia f∞vjkakg fyda ld,fõ,d ;snqfka ke;' ta fjkqjg" tlaflda ;j;a iqkdñhla ke;a;ï wdKavqfõ wΩ;a ie,eiaula wd° jYfhka me;sfrk fndre wdrxÑ ksid ckhd tl†.gu neg lñka isáhy' ta fya;=fldgf.k NS;sh jeä ù Tjqkf.a udkisl mSvkh ;j ;j;a by< .sfhah' m†xÑùu i|yd lsisfjl=g wjir fkdfok fjr< wdrCIl l,dmh ógr 100 m<, ;Srejlao ógr 300 m<, ;srejla o lshd meye†,s fkdùh' iEu∞u;a fjr<ng „j;a jQ ëjrhska tlaflda rg wNHka;rfha isg fjr<g weúof.k wd hq;= fihls-;u fndaÜgq ±,a wdïmkak wdrCId lsˉu i|yd wdrCIl kshdulhska fiajfha fhdojd.kakg Tjqkg is≥jk fihls' msgia;rhska meñK fjr<nv m,d;a mqrd úisˉ ;snQ iqkanqka bj;afldg tu m,d;a ms˙is≥ lsˉu;a ckhd m†xÑ ù isá leã ì° .sh f.j,a f∞rj,aj, b;s˙ iqkanqkao l,ska m†xÑj isá whf.a wjirhla fkdue;sj ìug weo ±óu;a fya;=fldg f.k ëjr ckhd w;r ±ä ìhla me;sr f.dia ;sìK' ;uka l,ska jdih l<" ;u f.j,a f∞rj,a msysgd ;sfnk" bvlvïj, ie,iqïlrejka úiska iqfLdamfNda.S fydag, b† lrkakg h;e'hs hk wksh; ìh Tjqka w;r me;sr f.dia ;sìK' whs˙ka f*%air® YS% ,xldfõ msysgd ;sfnk m%Odk cd;Hka;r rdcH fkdjk ixúOdkhl fiajh l<dh' úoHq;a ;emE,( [email protected]

FMR iqkdñ - Á ,xldj$;dhs,ka;h 40

Page 41: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

nqreufha ixl%u◊l Y%ñlhka fj; udkjohdjd° m%;spdrh

fyhska tajd ks, ixLHd f,aLkj,g

we;=<;a ù ke;s ksidh' ta yereKq úg

fuh ;j;a ≥Ialr ù we;af;a fndfyda

fokdf.a ks, ye≥kqïm;a iy /lshd

ms<sn| wjir m;%sld uqyqog .idf.k

f.dia we;s ksidh'

wdOdr °fï° we;sjQ widOdrKlï

iqkdñfhka miqj we;sjQ jHdl+,

jd;djrKh ;=, fndfyda nqreu ixl%uKsl

lïlrejkag udkjjd° wdOdr ,nd.kakg

yelsjQfha wjidkfha°h' tho ,enqfka hï

f,ilska tu wdOdr i|yd ks, f,i

wjirhla ,ofyd;a muKh' ;dhs,ka;

rch úiska ksfõokhla ksl=;a lrñka

mejiqfõ fuf,i wdOdr ,nd.ekSug

iq≥iqlï we;af;a ;dhs,ka;h ;=,

ks;Hdkql+,j °r®> ld,Skj „j;ajQ nj

iy;sl lrkakg yelsjk ixl%uKsl

lïlrejkag muKla njh' rdcH fkdjk

ixúOdk u.ska 2005 ckjdˉ udifh°

jdr®;d lrk ,oafoa iuyr wjia:dj,°

fuu ks;Hdkql+, fkdjQ ixl%uKsl m%cdjka

l≥j, ieÛù isák nj;a Tjqka fndfyda

úg ;=jd,j,ska iy id.skafkka T;am,j

isák nj;ah' fuu ixl%uKslhkag ;dhs

rcfha uyck fi!LH fiajdfjka imhk

y†is fi!LH fiajh ,nd .ekSugo

fkdyels jQ w;r m%dfoaYSh rdcH fkdjk

ixúOdk iy iafjÉPd ixúOdkj,ska

imhk wydrmdk iy fjk;a wdOdr u;

hefmkakg is≥úh'

udkjohdjd† m%;spdrh mokï ù we;af;a

udkj wjYH;d iy udkj .re;ajh

idOdrK rduqjla ;=, m%;sIaGdmk l,

hq;=h hk m%;sm;a;sh u;h' nqreu

ixl%uKsl lïlrejka fj; ;dhs,ka;

rcfha m%;spdrh fuu m%;sm;a;shg

iu.dó fkdùh' cd;Hka;r udkj ysñlï

kS;shg wkqj ish:Zu udkjhska" Tjqkaf.a

ffk;sl ;;a;ajh l=ula jqj;a" ;u

wdr®:sl iy iudc whs;sjdislï we;=:Zj

uQ,sl whs;sjdislï iudch u.ska wdrCId

l, hq;=j we;' wdr®:sl iudc iy

ixialD;sl whs;sh ms<sn| cd;Hka;r

iïuq;sfha 12 jeks j.ka;sh1 wkqj

ish:Zfokdgu ,nd.; yels Wm˙u

Ydˉ˙l yd udkisl fi!LH ;;a;ajhlg

ysñlï lSug whs;shla we;' ;dhs,ka;

rch fuu iïuq;sfha mdr®Yjlrefjls'

fuu udkjohdjd° wdOdr fkd,eîug

wu;rj fjk;a widOdrKhkag yd

W,a,x>Khkag iqkdñfhka miqj t,eUqKq

jd;djrKfha° nqreu cd;sl ixl%uKsl

lïlrejkag uqyqK fokakg is≥ úh'

fjr<nv ;Srfha lr®udka; úkdYùu

fya;=fjka fndfyda fiajdodhlhska úiska

fuu ixl%uKsl lïlrejka w;yer oukq

,enQy' fuu fya;=fjka ke;sjqKq /lshd

wjir m;% h,s ,nd .ekSug fudjqkag

wmyiq jQy' ixl%uKslhka úiska is≥lrk

,±hs lshefjk wmrdO ms<sn| m%jD;a;s

jdr®;d ksid ;dhs,ka; rch úiska úNd.

hlska f;drj ish .Kka nqreu

ixl%uKslhka w;awvx.=jg .kakg

fh≥ks' ish .Kka fyda we;eïúg

oyia.Kka nqreu ixl%uKslhka

n,y;aldrfhka nqreu rch fj; Ndr

fok ,o w;r fuf,i Ndr≥ka iuyr

whf.a udkj ysñlï W,a,x>Kh ùug

fndfyda≥rg bv ;snqKs' Tjqkaf.a wúêu;a

;;a;ajh ksid is≥jkafka fiajdodhlhska

w;ska fyda wdrCIl ks,Odˉka fyda w;ska

ixl%uKsl lïlrejkag uqyqKmdkakg

is≥jk ≥la.eyeg ms<sn| jdr®;dùï

b;du;a wvq jYfhka fyda lsisfia;au fyda

jdr®;d fkdùuhs' ;u rfÜ foaYiSud

md,kh lsˉu ;dhs,ka;fha iaffj˙Ndjfha

jrm%idohla jqjo rg;=, kS;suh

;;a;ajhla fkdue;sj isák ixl%uKsl

lïlrejkag ;ukaf.a uQ,sl

whs;sjdislïj,g f.!rjhla ,nd .ekSug

whs;shla we;' ys;=uf;ag w;awvx.=jg

.ekSu yd r|jdf.k isàu" kqiq≥iq

;;a;ajhka hgf;a r|jdf.k isàu" isú,a

iy foaYmd,k whs;sh ms<sn| cd;Hka;r

iïuq;sfha (International Covenant on Civil and Political Rights) 9 ^1& iy 10 jeks j.ka;s2 W,a,x>kh lsˉula jk

w;r ;dhs,ka;h fuu iïuq;sfha

mdr®Yjlrefjl= o jkafkah' tfiau uQ,sl

jYfhka ±kg mj;sk

cd;Hka;r kS;shg

wkqj jOysxidjg

,laùu we;=¨j

hful=f.a uQ,sl udkj

whs;sjdislï

W,a,x>khùug bv

lv we;s kï tjeks mqoa.,fhl= fujeks

jd;djrKhlg Ndr°fuka je,lS isàu

;dhs rcfha j.lSuls'

ish:Zu ixl%uKsl lïlrejkaf.a udkj whs;sjdislï /lSu

iqkdñ jHikh ksid ;dhs,ka;fha isák

ixl%uKsl fiajlhka úiska ksr;=reju

uqyqK fok m%Yak rdYshla uyck

wjOdkhg ,la úh' bka úfYaI jkafka

m%dfoaYSh n,Odˉkaf.ka yd fiajdodhlhka

f.ka Tjqkag w;aú|skakg is≥jk

fõokdldˉ ie,ls,sh' fuh uq:Z wdishd;sl

l,dmfhau udkjohdjd° m%;spdr" cd;sl

yd m%dfoaYSh n,Odˉka úiska" ta ta rgj,

l%shd;aul lrk wdldr ms<sn|j m%Yak

u;=lrhs' wjOdkhg ,laúh hq;=

lKavdhug udkjohdjd° wdOdr fnod

°fï° is≥jk widOdrKlï ms<sn|

jdr®;d ,xldfjka bk≥kSishdfjka

;dhs,ka;fhka iy bka†hdfjka o ,eî

we;'3

ixl%uKsl fiajlhkaf.a wirKNdjh

Tjqka isák §wl%uj;a¶ ;;a;ajh ksid

jvd ;Sõr jk w;r fuh ;j≥rg;a

W.%jkafka ixl%uKsl fiajlhka ia;%Ska"

<uhska iy jhia.; mqoa.,hka jk

wjia:dj,°h' tfiajqjo ks;Hdkql+, fkdjQ

ixl%u◊lhka iïnkaOfhka fujeks

widOdrK m%;sm;a;s f,dalh mqrd úúO

rgj,a úiska l%shd;aul flfr®' ;u

rg;=, isák wl%uj;a ixl%uKsl

fiajlhka f.a wdrlaIdj ;yjqre lrk

úOdhl yd m˙md,k m%;sm;a;s l%shd;aul

jk rgj,a we;af;a b;du;a iq:Z

m%udKhls'

l=uk ixl%uKsl ;;a;ahl isáho

ixl%uKslhka f.a uQ,sl udkj

whs;sjdislï /lSu úfYaI lr.;a

cd;Hka;r udkj whs;sjdislï

úêl%uhkg mdr®Yjlrejka jkafka rgj,a

29 nj úfYaIfhka lsjhq;= fõ' tkï

2003 cQ,s udifha l%shd;aul jQ ish:Zu

ixl%uKslhka iy Tjqkaf.a mjq,aj,

whs;sjdislï iq/lSu ms<sn| jk tlai;a

cd;Skaf.a iïuq;sh (ICMW) fõ.4

fuu ICMW iïuq;sh iy wks;a flakaøSh

udkj whs;sjdislï mk;a

ixl%uKslhkaf.a whs;sjdislï iq/lSu

i|yd jeo.;a jk WmlrK fõ' tfia

jkafka ±kg ixl%uKh ms<sn| mj;sk

újdoj, m%Odk ,laIKhla jk

ixl%uKslhka md,kh lr Tjqka isr

wviais l,hq;=h hk woyig tu.ska

úl,am woyia b†˙m;ajk ksidh'

udkjohdjd° m%;spdr ms<sn| ikaor®Nh

;=,° ixl%uKslhka fkdie,ld yeˉu"

widOdrKhg ,lalsˉu fyda joysxidj,g

,lalsˉu jeks oE is≥ùu je,elaùfï°

flakaøSh wjYH;djla jkafka

ixl%uKslhka o uQ,sl udkj

whs;sjdislïj,g ysñlï lshk ukqIHhka

fldgila nj ms<s.ekSuhs'

mshd Tfnfrdahs ‚kSjd kqjr cd;Hka;r laIud wdh;kfha irKd.;hka ms<sn| ks,Od˙kshla fõ' fuu ,smsfha tk woyia cd;Hka;r laIud wdh;kfha woyia wjYHfhkau ksfhdackh lrkafka ke;' úoHq;a ;emE,( [email protected]

iqkdñ l%shdldˉ lKavdhu (TAG) jQl,s iqkdñfhka úm;g m;a nqreu ixl%uKsl fiajlhskaf.a ;;a;ajhka fidhd ne,Su i|yd ixúOdkh jq rdcH fkdjk ixúOdkj,ska iy m%cd-mdol ixúOdkj,ska iukaú; lKavdhuls' www.saydanatsunami.org úoHq;a ;emE,( [email protected]

1. www.unhchr.ch/html/menu3/b/a_cescr.htm2. www.ohchr.org/english/law/ccpr.htm3. WodyrKhla jYfhka n,kak, Human Rights Watch, ‘End caste bias in tsunami Relief’, 14 January 2005 http://hrw.org/english/docs/2005/01/14/india10019.htm; Amnesty International, ‘Indonesia-Human Rights are paramount in the relief and reconstruction effort’, 18 January 2005 http://news.amnesty.org/index/ENGASA2100320054. www.ilo.org/public/english/employment/skills/recomm/instr/un_9.htm

n,Odˉka ish .Kka fyda we;eïúg oyia.Kka nqreu ixl%u◊lhka n,y;aldrfhkau nqreuhg msg;a fldg heõfjdah.

FMR iqkdñ - ;dhs,ka;h 41

Page 42: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

;ñ,akdvqj

fhdaO r< fm<ska ydkshg m;a ñ,shk 2'73 muK ck;djlf.a wjYH;d ms˙uid,Su iïnkaOfhka ;ñ,akdvq m%dka; wdKavqj;a bka†h uOHu wdKavqj;a ±lajq m%:u m%;spdrh fo.sähdfjka fmΩKq tlla nj ixjdo uKavmfha° woyia ±lajq l:ßlfhda lshd isáhdy'1 flfiafj;;a" isú,a iudc ixúOdk úiska kdhl;ajh fokq ,enQ .,jd.ekSfï iy iykdOdr ,nd°fï wdrïNl l%shdkaú;hka †h;ajoa° wdKavqj úiska fufyhjk ,o iykdOdr m%h;akhkag iuyr ck lKavdhï uqyqK ° isá ;a;a;ajh wfkl=;a whg jvd oreKqh hk ldrKh ms<s.kakg wfmdfydi;a úh' rdcH jevigyka yev.iajd ;snqfka iykdOdr iy mqkre;a:dmk wjYH;djka iïnkaOfhka ñg fmr uq,aneif.k ;snqKq woyiaj,g wkqjh' jvd;a wdm∞jg ,lajQ ck fldÜGdYj,g wdydr ,nd°fï y†is wjYH;djh rchñka ;sfnoa° wdOdr fok tackaisj,g isoaO ù ;snqfka wdKavqfõ mriamr m%;sm;a;Ska úiska we;s lr ;snq wjq,a cd,d iu. fmdr nokakgh' iqkdñhg f.d≥re jq fndfyda

ia;%Skaf.a <uhskaf.a uyΩ Woúhf.a o,s;a idud‚lhkaf.a ^tkï B◊hd §l=,ySkhkaf.a¶& yd fjk;a u†mqxÑlïj,g ,la jQ iqΩ;r ckhdf.a wjYH;djhka ;ju;a wduka;%Kh fldg ke;'

iudkqmd;sl jYfhka n,kl," ydkshg ,la jQ wfkl=;a whg jvd ëjr m%cdj Woõ Wmldr ,nd ;snq◊' tfy;a fï jkúg ;ñ,akdvq ëjr m%cdfjka lr®udka;h wdrïN fldg we;af;a ;=fkka tllg;a jvd wvq ms˙ils' ëjr m%cdjka mqkre;a:dmkh lsˉfï ldr®hh fláld,Sk fmr ±laula ;=,ska is≥ l< hq;a;la njg ;SrKh ù we;' ta wkqj ëjr m%cdjkag ,efnk wdOdrj,ska mfyka y;rlau Tjqkg fokafka Kh wdOdr yeáhgh' ;uka ika;l ish,a,u mdfya wysñj f.dia ;sfnk fyhska fï Kh .;fyd;a th kej; mshjd .kakg ,efnkafka ke;e’hs hk ìfhka ëjrfhda fmf<ñka isákakdy' ta jdf.au m;,a iud.ï je,s f.dv ouñka tajd tl;=lsˉfï ld˙hl ksr;j isákafka tu m,d; ;=, lsis≥ wj;ekaùula fuf;la is≥ fkdjQ m˙oafoks' Tjqkaf.a jevlghq;= kshdukh

flfrkafka b;d wi;=gq∞hl wkaoñkah' tfy;a iuyr mjq,a mjikafka je,s tl;= lrkakg iud.ïj,g bv fkd≥kakd kï ;u bv lvï flfiaj;a fírd.; fkdyelsjk njhs' lfvd,dk YdLd j,g is≥ jQ úkdYh fya;=fldgf.k mi fida∞ hdu ;j ;j;a krl w;g yeˉ ;sfí'

wruqo,a ysÛhla ke;sjqjo tajd m˙yrKh lsˉfï° ;sìh hq;= j.lSïiy.;Ndjh mj;skafka b;d ≥mam;a wählh' wdishdkq ixjr®Ok nexl=j ;ñ,akdvq m%dka; wdKavqjg iEfyk ;rï iïm;a m%udKhla ,nd ° ;sfnk w;r w.ue;s iykdOdr wruqo,;a uyweu;sf.a iykdOdr wruqo,;a iEfyk ;rï m%odkhkao ,nd ° ;sfí' Ndú;h i|yd ksl=;a lr ;sfnk wruqo,a wdKavqfõ wdh;k iy rdcH fkdjk ixúOdk iq≥iq f,i m˙yrKh lrkafka±’hs ±k.kq jia úksúoNdjh b,a,d flfrk b,a,Sïo úYd, jYfhka jeäfuúka mj;s'

flfiafj;;a iykdOdr l%shdkaú;hka †h;a ù we;af;a t;rï ixfõ°;ajhlska fkdjk neõ fy<sorõ ù we;(

■ ≥ï˙h fmÜá mqrjd W;=re bka†hdfjka tjk ,o WKqiqï fmdafrdaKdj,skaa wêl ;dmfhka iy f;;a foaY.=Khlska hq;a ;ñ,akdvq m%dka;fha jdih lrk iqkdñfhka mSvdjg m;a jQjkag ,efnk m%fhdackhla ke;'

■ m˙;Hd. f,i ,enqKq w¢k ,o mrK we∫ï mdúÉÑ lsˉu ëjr ckhd fldamfhka m%;sfCIam l<y'

bkaoshdkq idlÉPd uKavmhla iqkdñ m%;spdr

iudf,dapkh lrhssfmda,d nekr®‚ iy inHiÑ ndiq fr® fp!O˙

Ydia;%fõ°ka iy udkj whs;sjdislï l%shdldrhska iyNd.s jQ" l,algdfõ mr®fhaIK lKavdhula úiska ixúOdkh lrk ,o" ixjdo uKavmhla ;ñ,akdvqj ;=< yd wkaouka$ksfldndr® ≥m;a ;=, fl;rï ≥rlg iykdOdr iy mqkre;a:dmk wdrïNll%shd †h;a fldg weoa±’hs hk ldrKh ;lafiare l<dh' l=,h" wd.u" ia;%SmqreI iudcNdjh u; mokï jQ wiudk;djhkaf.ka f;drj wdOdr ,nd.kakg ydkshg ,lajQjkg ;sfnk whs;sh tys† y∫kd.kq ,eîh'

fjr<nv m%foaYfha b†l, ;djld,sl ksjdi, bkskaolfrhs, bka†hdj

Pete

r Høv

ring/

Dan

Chu

rchA

id/A

CT

Inte

rnat

iona

l

FMR iqkdñ - bka†hdj 42

Page 43: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

■ †ia;%sla md,lhska iy m%dfoaYSh mxpdh;a iNd hk fof.d,a,kau ia;%Skag ie,lSu wdka;sl ldrKhla jYfhka ie,l+y' iykdOdr l%shdkaú; i|yd ia;%S m˙md,lhska fiajfha fkdfh¥ w;r mqreI ks,Odˉfhda ia;%Skaf.a yd <uqkaf.a wjYH;d yuqfõ ixfõ° fkdjQy' W∞yrKhla jYfhka" ia;%Skag id˙ ,nd ≥kako Tjqkg hgwe∫ï ,nd fkd°fï ldrKh olaj; yelsh'

■ iykdOdr uqo,a yeuúgu f.jk ,oafoa .DyuQ,sl ms˙ñhdgh' ke;sjQ kEhska fjkqfjka f.jk jka† ,nd fok ,oafoao ms˙ñkagh' tlS uqo,a h:d m˙oafoka m˙yrKh fõ±’hs lsis≥ iy;slhla ,nd fkdf.k tfia lrk ,oafoah'

■ lsisjla lrlshd.; fkdyels wirK ia;%Ska leurd fldaKj,g yiqlr.ekSu i|yd PdhdrEm Ys,amsfhda fmdrlEy'

■ t†fk∞ wdydrh jYfhka n;a lk ñksiqkg pmd;s frdà fok ,oafoah'

m%udKj;a wruqo,a ixÑ; iys; fndfyda foaYSh yd cd;Hka;r rdcH fkdjk ixúOdkj,g tajd úhoï lsˉug wjldY fkd,enqfka iqkdñhg fmrd;=j fjr<nv jYfhka ie,l=Kq m%foaY i|yd fr.=,dis mKjkakg bka°h wdKavqj ,l,eyeia;s jQ ksidh' tneúka iqkdñh ksid whig m;ajQjka fjkqfjka ksjdi b† lrkakg" whig m;ajQjkaf.a „ú;h mj;ajdf.khEu i|yd wjYH iïm;a Tjqkg fidhd fokakg" tlS ixúOdkj,g fkdyels úh' fjr< ;Srfha isg ógr 200 we;=,g jkakg ckhd m†xÑlrùfï ;SrKh .egΩj,g ;=vq ° ;sfí' fjr<nv ixrCIK fr.=,dis l%shd;aul lrùfï° olakg we;af;a o wvq úksúoNdjhls' fuu ;ykfï ks;Hdkql+,Ndjh .ek;a n,y;aldrfhka kej; m†xÑ lrùu ksid fjr<nv m,d;a nyqcd;sl iud.ïj, md,khg k;= jkq we;e'hs hk ìh;a fndfyda fokd ;=< mj;S'

wdKavqfõ fomdr®;fïka;= w;r ukd iïnkaëlrKhla fkdmj;sk w;r m˙mQr®K mqkre;a:dmk m%;sm;a;shlao tajdg ke;' Wmldr ,nd.ekSu i|yd ;ukg ;sfnk whs;sh ;yjqre lrk idCIs imhd°fï nr megù we;af;ao whig m;ajQjkaf.au lr u;h' iqkdñ iyk l%shdkaú;h is≥joa† ia;%Skag tfrysj is≥lrk u†mqxÑlï .ek uqksj; /lSfï m%;sm;a;shla foaYmd,k mCI;a ia;%S ixúOdk;a wkq.ukh lrk nj fmfkkakg ;sfí' iyk l%shdkaú;j,° uqia,sï ixúOdk rÛmdk N+ñldj ms,s.ekSuo m%;sfCIam fldg ;sfí' wdKavqj isú,a iudc ixúOdkj,g weyqïlka fokuq;a Tjqkf.a ksr®foaY ms,s.kafka ke;'

fmfkk yeáhg" wdKavqfõ ks,Odˉka uQ,sl jYfhka fm<ö isákafka Tjqkaf.a m%;srEmh /l.ekSug fyhska" Tjqyq úfõpkd;aul ckudOH wdjrK u.yer isákakg mqΩjka ;rï W;aidy .kakdy' wfkla w;g" rdcH fkdjk ixúOdk .Kkdjla uQ,sl jYfhkau Wkka≥jkafka ;ukg jdisiy.;jk wkaofï ckudOH m%;spdr ,nd.kakgh' tla iyNd.slfhla iqkdñ fÄojdplh ksid m%fhdack ,nk mdr®Yaj ;=kla fufia ,ehsia;= lf<ah( fydag,a ysñhka" r: jdyk l=,shg fok iud.ï" wdm∞ ixpdrl udr®f.damfoaYlhska jYfhka lghq;= lrk m%;sm;a;s.rel fkdjk foaYSh rdcH fkdjk ixúOdk'

wdydr fn∞ fokafka fkdfokafka ljqo lshd ;ju;a ;SrKh lrkafka wdKavqjh' isú,a iudc wdh;kj, N+ñldj ;j ;j;a mqΩ,a jQj;a bka°h uOHu mx;sh yd wfkajdisl bka†hdkqjka iEfyk m%udKhla iïm;a imhd ≥kak;a ;ju;a isú,a iudch fida†ishg ,la lrkafka rchhs' tfy;a is≥úh hq;af;a tys wfkla me;a;h'

uydoaúmsl udkisl;ajh wkaouka iy ksfldandr® ¥m;aj, iyk fiajd lghq;= yev.kajhs

wkaouka iy ksfldandr® jkdys W;=frka ol=Kg ógr 700l jmi˙hla jid me;sfrñka" bka†hdkq m%Odk N+ñfhka lsf,da ógr 1"200 kef.kysrg jkakg" fnx.d, fndlafla msyssgd ;sfnk yqfol,d ¥m;a iuQyhls' iqud;%djg lságqfjka msysgd ;sfnk" bka°h n,Odˉka úiska ±ä md,khlg hg;afldg ;sfnk" ksfldandr® ¥m;a iuQyh iqkdñfhka oreKq f,i mSvd úkao w;r fïjdfha jdih lrk wdosjdiS f.da;%sl ckhd 3"000 muK Bg f.d≥re ù ñh hkakg we;e’hs .Kka n,d ;sfí' m%cd;ka;%jd° wdKavqlrKhlska fyda jHjia:d∞hl jHqyhlska fyda f;dr ksfldandrh †.=ld,hl mgka §m%Odk N+ñjdiSka ¶ wdrïN lrk ,o kqiq≥iq ixjr®Ok fhdackd l%uj,g hg;a lrjd we;' fï fhdackdl%u úiska fjr<nv m˙irhg is≥lrk ,o ydksh ;j≥rg;a ;Sõr ù we;af;a fjr<nv l,dmh ;=< f.dvke.s,s b†lsˉu ;ykï lrñka mKjd ;sfnk fr.=,dis foaYSh m%N+ka yd bka°h .=jka yuq∞j úiska W,a,x>K lrk ksidh'

foaYmd,k ixúOdk yd isú,a iudch l%shd;aul fkdùu fya;=fjka iykdOdr wjYH;d i|yd ks,Od˙jd° m%;spdrhla ,eîu wksjdr®hh' is≥jQ foafmd, yd „ú; ydksh ;lafiare lsˉu i|yd tlai;a cd;Skaf.a fyda fjk;a cd;Hka;r wdh;kj, fyda wdOdrh ,nkakg bka°h wdKaavqj leu;s jQfha ke;' iykdOdr ls%hdkaú;hka i|yd úfoaYSh wruqo,a ms<s.kakg bka†hdj wdh;kj,g †˙ ≥kafkah' ¥m;a iuQyh ;=, l%shdldrlï mj;ajdf.k hdug wjir ,nd ° ;snqfka UNICEF ixúOdkhg mu◊' iajlSh iemhqï fmdaÜ íf,hdr®j,g ,ÛdjQ jydu tajd w;awvx.=jg .kakd ,±’hs cd;Hka;r r;= l=rei ixúOdkh fpdaokd l<dh' úfoaYSh udOHfõ°ka iy iyk fiajlhska fmdaÜ íf,hdr® ;=, isr ù isá w;r kq≥fr® msysá tlu ¥m;l fyda ixpdrh lsˉu i|yd Tjqkg wjir fkd,eìK'

isú,a m˙md,k l%shdkaú;j,ska b;d idr®:l f,i wE;a lr ;nd" foaYSh m%cdjkaf.ka fkdúuid" iykdOdr iy mqkre;a:dmk lghq;= †h;a lrk úg tajdg wksjdr®hfhkau kdhl;ajh fokafka bka°h yuq∞jh' flfiafj;;a foaYsh ckhdf.a woyia iy wjYH;d i,ld ne,Su;a Tjqkaf.a foaYc ±kqug .re lsˉu;a fuys,d wksjdr®h ldrKhls' W∞yrKhla jYfhka" iajlSh wjYH;dj,g fkd.e,fmk ksid ksfldndr® ëjrhska m%Odk N+ñfha ksIamdokh lrk ,o ëjr wdïmkak ndr.ekSu iqkdñhg fmrd;= ld,j,° mjd m%;sfCIam lr ;sîfï ldrKh olaj; yelsh'

wdm∞fõ m%:sM,hla yeáhg ¥m;ajdiS ëjr ck;dj ydkshg m;a ù isák w;r lfvd,dk jkh ;ekska ;ek W≥rd jeà

fldr,a mr ;ekska ;ek leã ì£ f.dia we;' msáka meñK m†xÑ ù isák Woúh;a ëjr ck;dj;a w;r wkd.;fha° m%Odk fmf,a ckjdr®.sl .egqï we;sfj;e’hs ìhla o mj;s'

bf.k.;a mdvï

iykfiajd iemhSu kï ikaor®Nh ;=< rdcHh iu. lrg lr .efgñka isú,a iudch yd m%cdjka rÛmddk N+ñldj .ek kej; is;d ne,Su yosis wjYH;djhls hk ldrKh iqkdñ wdm∞j úiska ±äj u;=fldg ;sfí' ta wkqj ixjdo uKavmfha° u;=jQ uQ,sl m%;sm;a;suh ksr®®foaY my; i|yka whq˙ka olaj; yelsh(

■ iykfiajd wdh;k w;fr® iqõYd, iïnkaO;djhla ;sìh hq;= w;r wdm∞fõ n,mEu iy wdm∞jg ,lajQjkaf.a wjYH;d ms<sn| f;dr;=re yqjudrejlao ;sìh hq;=h'

■ iykdOdr ixúOdkh úh hq;af;a wdm∞jkag ,la jQ m%cdjkaf.a wjYH;d wkqj ñi i;=j ;sfnk iykdOdrj,g wkql+,j fkdfõ'

■ ;ukg iq≥iq l=uk wdldrfha iykdOdr±’hs ;SrKh l< hq;af;a iqkdñfhka mSvdjg m;a m%cdjkah' wdm∞jg uqyqK fokakg ckhd iQ∞kï ls˙fuys,d Bg m%;spdr ±laùfuys,d mxpdh;a iNd úYd, ldr®hNdrhla bgq l< hq;=h'

■ iykdOdr yd mqkre;a:dmk jevigykaj, ishΩ me;slvj,° ia;%Skaf.a y~g m%uqLia:dkhla ,nd †h hq;=h'

■ iykdOdr fn∞yeˉfï° l=,h" ia;%SmqreI iudcNdjh" wdr®:sl ;;a;;ajhka hkd† ldrKd mokï lrf.k is≥ flfrk wiudk;djhka uev meje;aúh hq;=h'

■ wkaouka iy ksfldandr® ¥m;a iuQyh i;= iqúfYaI;ajhka l,amkdjg .; hq;=h'

■ mYapd;a wdm∞ iïm;a fn∞yrsk iy úhoï lrk wldrh .ek wdKavqfõ wdh;k ±ä úksúoNjhlska lghq;= l< hq;=h'

■ mqkre;a:dmk ie,iqïlrejka wdKavqfõ bvï m%;sm;a;s iy .%dóh wdr®:slhka u;af;a tu m%;sm;a;s we;s lrk n,mEï wëCIKh l< hq;=h'

fmda,d nekr®‚ FMR lr®;D uKav, WmfoaYl iNdfõ idud‚ldjls' uyksr®nka l,algd mr®fhaIK lKavdhfï (MCRG) (www.mcrg.ac.in) mr®fhaIK iïnkaëldrlhdh' úohq;a ;emE,:[email protected]

inHiÑ ndiq fr® fp!O˙ MCRG lKavdhfï idud‚lfhl= jk w;r fld,al;dfõ rîkaø Ndr;s úYaj úoHd,fha foaYmd,k úoHd wxYfha W.kajhs' úoHq;a ;emE,: [email protected]

iïmQr®K jdr®;djla www.mcrg.an.in/tsunami.htm kï fjí wvúfhka ,nd .; yelsh.

1' ixjdo uKavmh weu;+ l:slhka fufiah( wdpdr®j ¨ù (People's Watch, Tamil Nadu www.pwtn.org); ìñ,d pkaøfiaLr® (Ekta Resource Centre for Women, Tamil Nadu www.ektaonline.org), fla' tï' m˙fÉ,ka ^udkjohdjd° l%shdldrlfhls" ;ñ,kdvqfõ fpkakdhs mqrjrfha UNHCR ldr®hd,fha fiajfha kshq;=j isà'&" iór® wdpdr®h (Society for Andaman and Nicobar Ecology www.andaman.org/book/Sane/sanetext.htm) iy iQër® fn!ñla CRG idud‚lfhls" BBC fiajd kshqla;slfhls&'

bka°hdkq idlÉPd uKavmhla iqkdñ m%;spdr iudf,dapkh lrhssFMR iqkdñ - bka†hdj 43

Page 44: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

iqkdñh fya;=fldgf.k ;ñ,akdvq kï bka°h m%dka; rdcHh ;=, „j;ajk wdm∞YS,s ck fldgiaj,g f.af∞r" „jfkdamdh" orejka mdie,a heùu wd° ish,a,u wysñ úh' ±kgu;a wdka;sl ù isák fï iudc lKavdhïj,g Woõ Wmldr lsˉfï° Tjqkaf.a iqúfYaI wjYH;d flfrys jvd;a ixfõ° úh hq;=h'

;ñ,akdvqfõ wdm∞YS,s ck lKavdhï fjkqfjka

y~la uelaia udáka

FMR iqkdñ - bka†hdj 44

urshïud,a fjfik l=vd .ïudkh

iqkdñfhka hg jQ wjia:dfõ° wef.a

Trej;a udΩ ±,a ál;a wehg wysñ

úh' bre, f.da;%sl ckhd jeä jYfhka

fjfik wef.a .ïudkh msysgd we;af;a

m%dka; rdcHfha w.kqjr jk fpkakdhs

mqrjrh iy Bg lsf,daógr 60la W;=˙ka

msysá mQ,sldÜ l,mqj w;r msysá l=vd ìï

;Srejlh' wd†jdiS f.da;%sl m%cdfõ fyda

o,s;a m%cdfõ fyda whg wi, msysgd we;s

uqyqfoa uiqka ueˉug bv fokafka ke;'

th f.da;%sl fkdjk ëjrhska f.a

idïm%odhsl uqyq≥ rCIs;hhs' óg wjqre≥

follg fmrd;=j bre, f.da;%slhka lSm

fofkl= fï ;ykug wNsfhda. fldg uiqka

ueˉfuys fh≥kdy' tys° yg.;a .egqu

fl<jr jQfha „ú; folla mQcd lsˉfuks'

§wfma Woúhg isoaO jqkd †ia;%slalfha

ks,od˙ uy;a;=rekg iy;sl fjkav uQfoa

udΩ urkafka keye lsh,d¶" u˙hïud,a

mejiqjdh' .fï fjfik f.da;%sl ldka;dfjda

idïm%odhslj l,mqj ;=, biafida" l,mq

ll=Ωfjda wd†h w,a,;s' .fï ;sfnk

fld,a,E Tre 40ka 28lau whs;s

ldka;djkagh' iqkdñh ksid Tre ish,a,u

mdfya tlaflda .idf.k f.dia w;=reoyka

ù" ke;a;ï leã ì°,d we;'

m%foaYfha msysgd ;sfnk m,a,shlska ,ndfok

mQKHdOdrhlska u˙hïud,a „ú;h .eg .id

.;a;o wE m%dfoaYSh rdcH fkdjk

ixúOdkhla úiska ixúOdkh lrk ,o

b;s˙lsˉfï yd Kh°fï iñ;shl

f,alïj˙hhs' tjeks wdrïNl ls%hd u.ska

.ïuqkaf.a „jfkdamdhhkao kej; ixúOdkh

lr.; yelsjkq we;e’hs wE m%dr®:kd lrhs' tajdf.au wdOdr ,ndfok rdcH fkdjk

ixúOdk iy tjeks wdh;k ldka;djkaf.a

wjYH;d wduka;%K lrkq we;e’hs o wE n,dfmdfrd;a;= ;nhs' fï jk;=re

idudkHfhka udΩ Tre iy ±,a wdïmkak

,nd ° we;af;a ms˙ñkag muKh' l,mqfjka

tyd bkakd ëjr m%cdjkag Woõ Wmldr

lrkakg rdcH fkdjk ixúOdk fm< .eiS

isáh;a l,mqj wdYS%;j m†xÑ f.da;%sl

.ïudkhg fyda ta w,i msysá o,s;a

.ïudkhg fyda fï ixúOdk fuf;la

meñK ke;'

iuyr l=,j,g wh;a ms˙ñkag yd

.eyeKqkag ;ñ,akdvqfõ uqyq≥nv m,d;aj,g

weú†ka udΩ ueˉu ;ykïh' udΩ urk

m%cdjka w;fr® ‚j;ajk o,s;a iy f.da;%sl

m%cd idudcslhkag bv ° we;af;a iydh

N+ñld rÛmdkakg mu◊' ëjr wdïmkak

ms˙is≥ lsˉu yd kv;a;= lsˉu" udΩ megùu

iy nEu" udΩ m%jdyKh lsˉu wd†h ta

iydhl jevlghq;=j,g wh;ah' „jfkdamdh

kej; f.dvk.d .ekSu i|yd rdcH

fkdjk ixúOdk úiska fï m%cdjkag fok

wdOdr ksr®Kh lsˉug fhdojd.kafkao fï

m%cd fldgia i|yd iïm%Odhsl jYfhka

mjrd ;sfnk by; lS my;a fmf<a

l%shdldrlïh' udΩ ueˉfï fh° isák

u˙hïud,a jeks ldka;djka fohdldrfhka

u†mqxÑlïj,g ,lajkakdy-tla w;lska

ia;s%hlaùu ksidh' wfkla w;g wdka;sl

m%cd lKavdhulg wh;aùu ksidh'

ù†fha „j;aùu

fpkakdhs mqrjrfha or®YkSh uˉkd fjr<

;Srh n,d †fjk mdfr® ;sfnk m†l

fõ†ldj ysre neih;au yeu∞u;a

l,n,ldˉ fjhs' ;reK fldÆ .egfhl=

jk l%sIaKuQr®;s m†l fõ†ldfõ ,dïmq lKq

folla w;r ;sfnk iajlSh mjq,g wh;a

t,suyka ksji b†˙msg ;u mdie,a fmd;a

úiqrejd †.yer f.k mdvï lrkqjd

flfkl=g

yeu∞u

±l.; yelsh'

fuhdldrfhka

mÜgkmlalï fmfoia jdih l<"

iqkdñfhka wj;eka jQ" mjq,a 500 muK

lsis≥ yõyrKhla ke;=j l,ne.Eksfhka

wdf,da,kh jQ fujeks mdrj,aj, „j;a

jkakdy' Tjqkaf.a f.j,a f∞rj,a iqkanqkaa

fjrf<a úisˉ ;sfnkqjd oel.; yelsh'

isgqjd ;sfnk ˙áj,ska iy weo ;sfnk

,Kqj,ska fmkakqï flfrkafka hï fyhlska

is≥ ù ;sfnk ydksh ;lafiare ls˙u i|yd

ks,Odˉka meñ◊fhd;ska Tjqkg fmkakd

°ug ;sfnk jmirshhs' m†l fõ†ldfõ

„j;a jQ ms˙ilf.ka wvlau jdf.a

lsf,daógr 12la muK wE;ska f.dvk.k

,o ;djld,sl ksjdij, m†xÑ i|yd

msg;aj f.dia ;snqko ls%IaKuQr®;sf.a mjqf,a

Woúh m†l fõ†ldfõu ,.skakg leu;s

jQy' §y˙ wudrehs" ta;a wms <uhg

bf.k.kav fldfyduy˙ bvlv wrka

fokjd¶ hehs ls%IaKuQr®;sf.a j Ndkq lSjdh'

,Ûmd;lska Tjqkg ;djld,sl ksjdi

,efnkq we;s nj;a B<Ûg ia:Sr ksjila

,efnkq we;s nj;a TjqyQ úYajdi lr;s'

mqkre;a:dmk jev igyka wj;eka jQ

<uhskaf.a wOHdmk wjYH;d wduka;%Kh

lrkafka ke;' ;djld,sl /|jqï ia:dkj,

/£ fkdisák <uqkaf.a wOHdmksl lghq;=

f.dvk.k wdldrh .ek idlÉPd lsˉu

mjd wrUd we;af;a uE;l°h'

ù†fha „j;a ù udi folla .sh miq

;djld,sl ksjdi ,nd°u i|yd ishΩu

mjq,a wE; m%foaYhl msysá l|jqrla fj;

/f.k f.dia we;' fï ,smsh ,shk cQkss

uq,a ojiaj, fuu mjq,a u| c, myiqlï

iy whym;a ikSmdrCIl myiqlïj,ska

hq;a l|jqrl msysá úh,s l=á ;=, wõfõ

lelEfrñka „j;afjñka isáhy' fudaiï

jeiai ,eîu;a iu.u l|jqr jeis j;=frka

hg ù .sfhah' ,nk udih jk úg fudaiï

jeiai ;j;a m%n, ù uqΩ l|jqru

.xj;=frka hg ù hkq we;' jvd fyd|

l|jqrlg kej;;a Tjqka /f.k hdug

wdKavqj;a rdcH fkdjk ixúOdk;a

msUqrem;a w¢ñka isá;s'

isis,a fijkla fidhñka

bka†hdfõ ol=Kq wka;fha ;=vqjl msysá

lkHdl=ud˙ osia;%slalfha uq;a;ï .fï

„j;ajk orejka y;r fofkl=f.a ujla

jk fï˙ foaYSh rdcH fkdjk ixúOdkhla

úiska ;kjd ≥ka ;djld,sl ksjdi 24ka

tll jdih lrhs' .sïydkh ;j ;j;a r;a

fjù úh<s foaY.=Kh W∞lr;au ;djld,sl

ksjdi fmdarKq njg m;ajk fyhska tajd

;=, jdih lsˉu fnfyúka wiSre úh' fï˙

jeä jYfhka l,a.; lrkafka ksjiska

neyerjh' §.EKq ms˙ñ" <fuda wms yefudau

?g ks∞.kafka t<uyfka¶" fï˙ lSjdh'

§uf.a wjqre≥ fofla nd,u <uhd ,Ûmd;

f.orlg werf,õjd' oj,ag fï l+vdrfï

bkakjd fndre¶'

úfYaIfhka /lshdjka ke;s ms˙ñ .ejfik

t<suyfka oji .; lrkakg fï˙ leu;s

ke;' weh meñ◊,s lsˉfuka je,lS isáh;a

ia;%Skag mqoa.,sl wjldY fkdue;slu

nrm;, f,i wjOdkhg fhduqúh hq;=

lreKls' yeu∞u;a ,Ûmd; f.orlg

orejd /f.k hkakg is≥ùu wehg uy;a

ysirohls' ish,a,gu jvd oreKq ldrKh

kï WKqiqï úh<s ? ld,fha° t<suyfka

ks∞.kakg is≥ùuhs' ;dr ISÜj,ska fiú,a,d

we;s jy, WKqiqu r|jd.kakd w;r iq<x

lfmdΩo ;nd ke;' rdcH fkdjk ixúOdk

.Kkdjlau mxld ,nd†ug fmdfrdka≥ jQj;a

wdjrKh lr ;kd ;sfnk fujeksssss

ksjdij,g tajd ,nd°fuka is≥jkafka ksji

;=< /£ ;sfnk WKqiqï jd;h t;=,u

lrleùu muKs'

f.dvkeÛs,s øjH f;drd.ekSfï ° iuyr

wdKavqfõ fldka;%d;alrejka wdor®Yhg

.ekSfï jro ±ka ±ka rdcH fkdjk

ixúOdk wjfndaO lr .ksñka isá;s' rdcH

fkdjk ixúOdkhla jk Action Aid India wdh;kfha jevigyka l<ukdlre fufia

lSfõh( §wms ta f.d,af,da lsõ foa l<d'

±ka wmg th ksjer† lrkak ´kE¶'

§ieye,a¨ jy, fiú,s ,nd.kav wmg

flar<fha tr®kdl=,ï olajd meh yhla

;siafia hkav isoaO jqkd¶" foaYSh rdcH

fkdjk ixúOdkhla jk iudc wOHhkh

yd ixjr®Okh (SED) wdh;kfha wOHCI la,Sgia Wfnda,aÜ mejiqfõh' §fmd,a w;= ;,a

w;= jdf.a .fï ;snqKq foaj,aj,ska jy,

fiú,a,kak ;snqkd' tfyu l<d kï .fï

wju m%ñ;Ska iïnkaOfhka k.k ,o m%Yak fkd;ld yrskq ,eîh'

Page 45: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

FMR iqkdñ - bka†hdj 45

lSm fofkl=g riaidj,a fokak;a ;snqkd'¶

rdcH fkdjk ixúOdkj, ksfhda‚;hka

lshkafka iïm%odhsl jy, fiú,s lsˉï øjH

mdúÉÑ lsˉu †ia;%slalfha rdcH ks,Odˉka

je,ela jQ njh' óg wjqre≥ lSmhlg fmr

jy, fiú,s lrk ,o mdie,a uvqjl

bf.k.;a <uhska fndfyda .Kkla uvqj

.sks .;a fõf,a uereKq wkaou ms,sn|

u;lh ;ju;a fndfyda fokd flfrka myj

f.dia ke;'

Indiadisasters.org1 fjí wvúh fuu

§fmdarKq yd iudk¶ ;djld,sl ksjdi .ek

jdr®;d fldg ;sfí' Inter Press Service (IPS)2 mqj;a fiajo ;djld,sl ksjdij,

cSj;aùu hkq §ijqkdnd;a tll „j;ajkjd

jeks hehs¶ jdr®;d fldg ;sfí' ;dm frdaOl"

fyd| jd; ljqΩ" jdhq wjfYdaIl hkd†

;dCI◊l úi∫ï i|yd wjOdkh fhduq ù

;snqko ;djld,sl ksjdi ;=, ia;%Ska i|yd

wereKq bvlv jeks jdoúIhka kï ;ju;a

wduka;%Kh l, hq;=j ;sfí' bùu" fr†

fia°u" kEu jeks ldr®hhka i|yd

fjkalrk ,o bvlv imhd fokafka

w;a±lSï iys; wdh;k ksjdi b†

lrkúg mu◊' Oxfam wdh;k

l=âvf,dar®ys° tjeks ldr®hj,g fjkajQ

bvlv iys; isis,i iys; w;= fiú<sl,

ksjdi mka;shla ;kd ;sfí' Cordaid wdh;kh bos l< iuyr ;djld,sl

ksjdij,g úfYaIfhka fhdjqka ;re◊hka

i|yd fjka l< ldurhlao we;=,;a lr

;sfí' b† flfrkakdjQ ;djld,sl ksjdi

ms,s.efkk iq≥iq uÜgulska iukaú;ùug

kï tajd f.dvke.sh hq;af;a hg;ams˙fika

iqjmyiqj iy mqoa.,sl wjldYh wdrCId

lr.ekSu hk lreKq ie,ls,a,g .;a wju

uÜgfï ie,eiaula we;=jh'

ks.uK

wdm∞fjka miq W∞jk ld, m˙Éf√oh ;=,

ia;%Ska yd <uhska" úfYaIfhka .eyeKq

<uhska" mj;sk iudc$ixialD;sl$„j

úoHd;aul idOl úiska fi!LHuh jYfhka

oreKq M,úmdlj,g iy m%pKav;ajhg

f.d≥re lr.ekSfï bvlv fndfydafihska

jeäh' m%Odk jYfhkau" m%udKj;a fkdjk

ksjdi myiqlï fya;=fldgf.k Tjqyq myiq

f.d≥re njg m;ajkafkdah' idudkH

idïm%∞hsl ol=Kq wdishdkq m%cdjka ;=,

„j;ajk ldka;djka mfriaiïldˉ f,i

Woõ Wmldr ,nd.ekSfuys,d ;u

Wjukdjka wkqkg ±k.kakg

ie,eiaiùfuys,d wfmdfydi;ah' B<Û

mrïmrdfõ <uhskag wOHhkh ,nd fkd°u

;=,sk, ;;a;ajh ;j;a whym;a ù" Tjqyqo myiqfjkau f.d≥re njg m;ajkakdy' fï

ishΩ ldrKd wduka;%Kh lsˉug kï

wdm∞jg olajk ´kEu m%;spdrhla

ia;%SmqreI iudcNdjh .ek ixfõ† úh

hq;=h" ia;%Skaf.a iy <uhskaf.a úfYaI

wjYH;d .ek ixfõ° úh hq;=h' Wmldr

lsˉug b†˙m;a jk ljfrl=g fõjd

m%dfoaYSh m˙irh .ek meye†,s

wjfndaOhla ;sìh hq;= w;r m%cdfõ ishΩu

wxYj, úfYaI wjYH;d .ek meye°ula

we;=j isáh hq;=h'

uelaia udáka irKd.; wOHhk flakaøfha ysgmq YsIHfhls' Tyq ±k www.indiadisas-ters.org hk fjí wvúh ixialrKh lrhs' Tyq kej;S isákafka nex.f,darfhah' úoHq;a ;emE,( [email protected]

1. www.indiadisasters.org2. www.ips.org/

;ñ,akdvqfõ wdm∞YS,s ck lKavdhï fjkqfjka y~la

bka†hdfõ ol=Kq wka;fha lkHdl=ud˙ †ia;%slalfha ;=vqjl id∞ ;sfnk ;djld,sl ksjdi

Max

Mar

tin

Page 46: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

FMR iqkdñ - bka†hdj 46

; ld,fha° *%sáia wdh;kh l<

ióCIKhlska bka†hdfõ iy Y%S

,xldfõ iqkdñ fÄojdplfhka

mSvd ú¢ m%foaYj, isák iyk,dNSka úiska

wdOdrj, ldr®hCIu;dj ms<sn| ork

woyia fudkjd±hs fidhd n,kq ,eîh'

uQ,sl m%;sM,j,ska fmkShkafka Y%S ,xldfõ

iyk,dNSkag jvd bka°h iyk,dNSka ;uka

,o wdOdr ms<sn| jvd;a Okd;aul woyia

ork njh'

bka†hdfõ iy Y%S ,xldfõ wdOdr

iïnkaOfhka n,meje;ajQfha tlsfklg

fjkia ;;a;ajhkah' ta jk úg;a ;u rg

;=, l%shd;aul fkdjQ fyda rg ;=, fkdisá

udkjohdjd° wdh;kj,g ;u rgg

we;=¨ùug bv fkdfokakg bka†hdj ks,

jYfhka ;SrKh lr ;sìK' ;jo uOHu

wdKavqj" m%dka; wdKavq" rdcH fkdjk

ixúOdk" cd;Hka;r ixúOdk" mqoaa.,sl

iud.ï iy ;%súO yuqod úiska l%shd;aul

l< iykdOdr iemhSfï l%shdj,Ska rch

úiska iïnkaëlrKh lrk ,°' Y%S ,xldj

;=, cd;Hka;r" l,dmSh yd foaYSh rdcH

fkdjk ixúOdkj,g wk;=rg m;ajQ

m%foaYj, ck;dj fj; hdug idfmaCI

jYfhka jvd;a ksoyia wjldYhka

imhk ,°' ^fuy° fjkilg ;snqfka

foaYmd,kslj jvd;a ixfõ° jQ W;=re yd

kef.kysr m,d;a iïnkaOfhka muKs&'

tkuq≥ w;a±lSï iys; úYd, rdcH

fkdjk ixúOdkj, iyNd.S;ajh fuys°

±l.; yels jqjo n,meje;ajQ woyi

jQfha Y%S ,xldfõ ck;dj fj; imhk

,o wdOdr t;rï i;=gqodhl fkdjQ njh'

fujeks tlsfklg fjkia woyiaj,g

fya;= úuiSfï° fï m%foaY fol ;=<

iykdOdrj, ldr®hCIu;djh ms<sn| m%Yak

u;= úh' tkï" bka†hdfõ fukau uOHu

wdKavqfõ iïnkaëlrKh ;=, l%uhka iy

Y%S ,xldfõ fuka jvd;a wúêu;a iy kuH

l%uhka w;r we;s fjkih'

ióCIKhg m%;spdr ±lajQ mqoa.,hka

iqkdñfhka ydksjQ mjq,aj,g wh;aa jeäysá

wh jQy' Tjqka ;u mjq,aj, idud‚lhska

wysñ jQ fyda mYapd;a iqkdñ wdOdr ,enQ

wh fyda jQy' Tjqka fÄojdplfhka ydks

meñKs ck;dj ms<sn| ksfhdackd;aul

kshe†hla úh' WodyrKhla jYfhka

bka†hdfõ †ia;%slal fod<ylg wh;a jQ

.ïudk ishhla ksfhdackh l, mqoa.,hska

800 thg wh;a úh' Y%S ,xldfõ° fï

kshe†hg .ïudk 97lska mqoa.,hska

600la we;=<;a úh' fu;=,ska ksfhdackh

jQ nyq;rfha /lshdj jQfha ëjr

lr®udka;hhs' bka†hdfõ° th 93% la jQ

w;r Y%S ,xldfõ° th 58% la úh'

wk;=rg m;ajQ iEu mjq,lskau f;dard.;a

jeäysáfhl= m%Odk f;dr;=re iïmdolhd

f,i lghq;= l, w;r wka whgo

f;dr;=re iemhSu i|yd †˙ .kajk ,°'

bka†hdfõ fukau Y%S ,xldfõ o m%Odk

f;dr;=re imhkakkaf.ka nyq;rhla

ldka;dfjda jQy' o;a; tl;= lrk ,oafoa

foaYSh NdIdj,ska lrk ,o iïuqL

idlÉPdj,skah' ta i|yd mqyqKqj,;a

mr®fhaIlhka úiska újD; m%Yak wik ,°'

m<uq meh 48

mr®fhaIlhska m%:ufhkau f;dr;=re

odhlhskaf.ka wik ,oafoa iqkdñfhka miq

m<uq meh 48 ms<sn| Tjqkaf.a u;lhka

iy ixcdkkhka ms<sn|jhs' fíˉu i|yd

wdOdr ,enqKq nj bka°h f;dr;=re

odhlhkaf.ka m%ldY lf,a 48% muKs' Y%S

,xldfõ † fï wkqmd;h my; jeà ;snqks

^31%&' bka†hdfõ ëjr ldka;djla fufia

m%ldY lf,ah( §ljqrej;a fufy ñksiqka

fidhkakg wdfõ keye''' wms ish:Zfokdu

m%;spdr ±laùug fkdyels f,i lïmkhg

m;aù isáhd' tlsfkldg Woõ lsˉu;a

wmyiq jqkd¶' fírd.ekSfï l%shdj,sfha

ldr®hCIu;djo m%Yakldˉ úh' ;j;a

f;dr;=re odhlfhl= m%ldYlf,a

§mqoa.,hska fjk;a .ïudkj,ska ≥jf.k

wdj;a Tjqkag jeäfohla l,yels jqfka

kE” hkqfjks' jdr®;d iy fCIa;% iïuqL idlÉPdj,ska fmkShkafka fírd.ekSfï

W;aidyj,g iy laIKsl Wmldr

iemhSfï° jeä odhl;ajhla ,enqfka

wi,ajdiSkaf.ka iy kqmqyqKq m%dfoaYSh

iafõÉPd fiajlhkaf.ka njhs'

m,uq meh 48 we;=<;° Y%S ,xldj iy

bka†hdj ±lajQ m%;spdr iy ,enqKq wdOdr

jr®. w;r iqmeye†,s fjkila fmkakqï

fjhs' ióCIKfha kï lr ;snqKq wdOdr

jr®. ^fïjd w;rg fírd.ekSu" u,jqka

y≥kd.ekSu $ ñysoka lsˉu" iqkanqka bj;a

lsˉu" ffjµ fiajd iy kej; m†xÑ

lsˉu we;=<;a úh& tfld<y iïnkaOfhka

Y%S ,xldfõ f;dr;=re odhlhskag jvd

bka†hdfõ f;dr;=re odhlhska jeä

m%udKhla ;ukag fï wdOdr ,enqKq nj

meye†<sju m%ldY l,y' bka†hdj ;=,

wdmodjg m;ajQ ck;djf.ka 49% la

i|yd kej; m†xÉ ùfï hï úêúOdk

m,uq †k fol ;=<° imhk ,o w;r

jvd;a nrm;, f,i ydkshg m;a rgla

jQ Y%S ,xldfõoS fuh 3% la muKla úh'

bka†hdfõ c,h imhd°fï wdOdrj,ska

85% la ,enqkq w;r fuh Y%S ,xldfõ

15% la muK ùh' bka†hdfõ° wdmodjg

m;ajQjkaf.ka 66% g y†is ffjµ fiajd

,nd .; yels jQ w;r" Y%S ,xldfõ° th

33% la ùh'

;jo tla tla wdldrfha wdOdr iemhSï

fõ.h ms<sn| wiudk;d ;snqKs' m,uq mE

48 ;=<° fida†is fufyhqï l%shd;aul lsˉu

i|yd iqkanqka bj;a lsˉu wrUk ,oe’hs lsj yels jQfha bka†hdfõ m%;spdrlhska

f.ka 15% la yd Y%S ,xldfõ mqoa.,hskafka

m%;spdrj, ldr®hidOkSh;ajh( wdmodjg m;ajQ ck;djf.a woyiaa

wksiahd f;dauia iy úu,d rdu,sx.ï

fï jk úg iyk ixúOdk ;u mYapd;a iqkdñ l%shdkaú; úur®Ykh

lrñka isáho" nyq ck ixúOdk l%shdldˉ;ajh we.hsug ,lajkafka

wvq jYfhks' jvd;a wvq wjOdkh fhduq ù we;af;a iyk fiajdj,ska

m%fhdack,;a §iyk ,dNSkaf.a¶ woyia fj;h'

Pete

r Høv

ring/

Dan

Chu

rchA

id/A

CT

Inte

rnat

iona

l

Page 47: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

FMR iqkdñ - bka†hdj 47m%;spdrj, ldr®hidOkSh;ajh( wdmodjg m;ajQ ck;djf.a woyia

8%lg muKs' óg ixikaokd;aulj m,uq

mE 48 ;=,° bka†hdfõ mqoa.,hskaf.ka

90% lg iy Y%S ,xldfõ mqoa.,hskaf.ka

78% lg wdydr ;snqKs' we;eï

wjia:dj,° wjYH m%udKhg;a jvd wdydr

;snqKs' tla bka°h m%;spdrlfhl= mejiQfõ

§úúO wdldrfha msisk ,o wdydr wmg

,enqKd tjd TkEjg;a jeäfhka ;snqKd¶

hkqfjks'

uq,skau wdOdr iemhqfõ ljqrekao hkak

ms<sn|jo meye¢,s fjkialï ;snqKs'

m%;spdrlhskag wkqj" bk†hdfõ° m,uq

meh 48 ;=,° 86% lg l=uk wdldrfha

fyda wdOdrhla m,d;a md,k wdh;k úiska

imhk ,°' Y%S ,xldfõ óg iudk w.h

jkafka 4% ls' bka°h jdr®;dj,g wkqj

m%dfoaYSh m˙md,khka úfYaIfhkau ol=Kq

bka°h m%dka;hla jk ;ñ,a kdvqfõ

w;suy;a fõ.hlska l%shd;aul jkakg ùh'

wk;=rg ,lajQ tla wfhl= m%ldY lf,a

fufiah( §wms ksod.;af;a keye' ta jdf.au

†ia;%slal m˙md,k ks,Od˙kq;a ksod.;af;a

keye¶' bka†hdfõ m%;spdrlhskaf.ka

Nd.hla muK m%ldY lf,a ;ukag rdcH

fkdjk ixúOdk iy m%cd ixúOdk u.ska

wdOdr ,nd ≥ka njhs' Bg wu;rj 12%

lg muK m%udKhlg ;%súO yuqod u.ska

wdOdr ,ndfok ,°' Y%S ,xldfõ

m%;spdrlhskaf.ka 39% lg wdOdr ,nd

≥kafka ;%súO yuqodj jk w;r rdcH

fkdjk ixúOdk iy cd;Hka;r ixúOdk

;ukag wdOdr ,nd ≥ka nj

m%;spdrlhskaf.ka 37% la mjik ,°' Y%S

,xld rch ;ukag wdOdr iemhQ nj

m%ldY lrk ,oafoa m%;spdrlhskaf.ka 4%

la muKs' †ú fírd.;a whf.ka

ksr;=reju weiqKq m%;spdrhla jQfha( §fïjd

ish,a, isoaOjk úg wdKavqj isáfha

fldfyao@ yeufohlau lKmsg fmr,s,hs

;snqKs¶'

°r®>ld,Sk wdOdr

óg wu;rj m,uq †k 60 we;=,;°

iemhqï l%shdkaú;hka l%shd;auljQ wdldrh

ms<sn| woyia ±k.ekSu i|ydo wms

m%Yak lSmhla weiqfjuq' bk†hdfõ fukau

Y%S ,xldfõo iïuqL idlÉPdj,g iyNd.S

jQjkaf.ka wvlg;a jvd m%ldY lf,a

wdydr fnodyeˉfï .=Kd;aulNdjh

idudkHfhka is≥jkjdg jvd jeä njhs'

kuq;a 40% la m%ldY lf,a wdydr

,nd.ekSug iy wdydr fnod yeˉug

fhdod.;a l%u ksid ;uka wjudkhg m;a

jQ njhs' tla m%;spdrlfhla mejiqfõ

§fïjd fnod ye˙h úêfhkqhs

iïnkaëlrKh l, wdldrfhkqhs wmsg

±kqfka wms ysÛkafkda lsh,d¶' bka†hdfõ°

iykdOdr lghq;=j, ishΩZ wxYj,

kdhl;ajh .kq ,enqfõ cd;Hka;r rdcH

fkdjk ixúOdkhs' tfukau bka†hdfõ°

mqoa.,sl wxYho widudkH f,i m%Odk

ldr®hNdrhla is≥ lr we;s nj fmfkkakg

;sfí'

fuys° w;ajQ uQ,sl m%;sM,j,ska m%Yakj,g

ms<s;=re imhkjdg jvd jeäfhka m%Yak

u;= jk nj fmfka' tkuq;a tajd ;=<ska

wdOdr iemehSfï ldr®hCIu;dj uekSfï°

iy ta i|yd bf.k .;a mdvï jvd;a

ixjr®Okh lsˉfï° fuu fÄojdplhg

uqyqK ≥ka ck;djf.a woyia we;=,;a

lr.ekSfï jeo.;alu fmkakqï fõ'

wksiahd f;dauia" *%sÜia wdh;kfha l<uKdlrk wOHCIj˙hhs' (www.fritzinstitute.org). úoHq;a ;emE,( [email protected]

úu,d rdu,sx.ï, bka°h r;= l=rei ixúOdkfha ysgmq uyf,alïj˙hhs' úoHq;a ;emE,( [email protected]

w;= fiú<s l< ishΩ ksjdi fida∞ ye˙ iqkdñh .fvd,ska fyda fldkal%SÜ n∞ufhka fyda iE¥ ksjdij,go nrm;, ydks is≥ lf<ah. bkskaolfrhs, bka†hdj

Page 48: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

iqkdñh ud,†jhska ckrchg 2004 foieïnrfha° lvd je≥fka uOqiuh .; lrk ksfla;khla f,iska tu rg ms,snoj f.dvkeÛS ;snq Ñ;a;rEmh tl /hska úm;a;s l,dmhla njg m;a lrñks'

FMR iqkdñ - ud,†jhsk 48

yr,a ¥m;a 1200 lska iukaú; fï

¥m;a iuQyh ;=< iqkdñh ksid

urKhg m;a „ú; .Kk weoysh

fkdyels ;rï wvq jqj;a ta o< r< fm<

Bg l< úkdYh kï iqΩmgq fkdùh'

■ rgjeishka 108 fofkla ñhf.dia

ke;a;ï w;=reoyka ù isáhy'

■ ckhd m†xÑj isá ¥m;a 199 ka 13 lu

ckhd uqΩukskau bj;a lrkq ,enQy'

■ u;=msg fmd<fõ w.kd ire mi uqyqog

fia° .sfhah'

■ ñY% wOHdmkh" fi!LH myiqlï"

m%jdyK" ikaksfõok" há;, myiqlï

hkd†h ¥m;a 100g jvd jeä

m%udKhlg wysñ úh'

■ f.j,a fodrj,a 10]la úkdY jQ w;r

;j;a úYd, m%udKhla leã ì° we;'

■ ckhd 15"000-30"000 w;r m%udKhla

^uqΩ ck.yKfhka 5-10] w;r

m%udKhla& wdrïNfha°u wj;eka jQy'

■ iqkdñ wdm∞j ksid ck.yKfhka

;=fkka tll „ú; fyda meje;au fyda

oreKq f,i wk;=rg ,la úh'

udr®;= udifha ueo jk úg wdKavqjg wh;a

wNHka;r jYfhka wj;eka jQ mqoa.,hska

ms,sn| lghq;= lrk tallh hg;ams˙fihska

fndfydald,hla ;siafia rg wNHka;rfha

wj;eka jQ mqoa.,hska 12"000 muK

isá;e'hs .Kka n,d ;sì◊' flfiafj;;a"

ienE ixLHdj ms,sn| Tjqka i;=j we;af;a

b;d iSñ; f;dr;=re m%udKhls' Bg fya;=j

f,i olajd we;af;a fï ck fldgia ks;r

tyd fuyd hdu;a Tjqka ;u úia;Sr®K

mjq,aj, irK me;Su;ah'

iqkdñhg f.d≥re jQ wfkl=;a fndfyda

rgj,a fuka iajNdúl úm;aj,g fyda

ikakoaO .egqïj,g fyda fuf;la

ud,†jhsk uqyqK ° fkd;snQ ksid fï yd

m˙udKhlska hq;a y†is ;;a;ajhlg

uqyqK°fï iQ∞kula trfÜ ;snqfka ke;'

úm;g l,ska tlai;a cd;Skaf.a ixúOdkh

trg ;=< b;du;a wju uÜgulska

l%shd;aulùu tu wNsfhda.h jvd;a nrm;,

ù hehs lsj yelsh (UNDP, UNICEF, UNFPA, WHO hk ixúOdkj,g tys

;snqfka b;d l=vd ldr®hd, mu◊&' ud,†jhsk

rg wNHka;rfha ls%hd;aul jQ tlu

cd;Hka;r rdcH fkdjk ixúOdkh tlai;a

rdcOdksfha ;sfnk mqKHdh;khla jk

mdriduqøsl iafjÉPd fiajdj (VSO) mu◊'

m%dfoaYSh jYfhka l%shd;aul jQ rdcH

fkdjk ixúOdk wxYh b;d l=vd tlla úh'

m%cd fiajdfõ fhfok cd;Hka;r rgj,a

fndfyda .Kkla b,a¨ï l< fyhska o rg

wNHka;rfha wj;ekajQjka iïnkaOfhka

lghq;= lsˉu i|yd wdKavqj cd;sl

ie,iqula fkd;snQ fyhska o iqkdñ wdm∞jg

uqyqK ≥ka uq,a ojiaj,° ud,†jhska

wdKavqjg fndfyda mdvï bf.k.ekSug

is≥úh'

y†is iykdOdr iemhqï wjêfha°

c,h$wdydr$fT!IO jr®. fn∞ yeˉu" ú≥,s

n,h mqkre;a:dmkh ls˙u" f;dr;=re

tla/ia lsˉu hkd† w;HjYH

ls%hdldrlïj,g iSud mKjk iqúfYaI

idOlh jkafka m%jdyK myiqlïh'

ud,†jhskaj, N+f.da,Sh msysàu we;af;kau

fujka l%shdldrlïj,° t,a, lrkafka

iqΩmgq wNsfhda.hla fyu fkdfõ' ckhd

jdih lrk ¥m;a 199 úisˉ we;af;a W;=fr®

isg ol=Kg jkakg lsf,daógr 850la †.

máhla †f.ah' flfiafj;;a" fndfyda

m%jdyK há;, myiqlï iqkdñhg f.d≥re

ù ;sì◊ .=jkaf;dgqm,j,a" jrdhj,a"ceÜ yd

fndaÜgq úYd, jYfhka wk;=rg m;a ù

;sì◊' ,duq wfgd,a kï ¥mf;a ≥rl:k

myiqlï uqΩukskau wvd,j ;snQ w;r th

h:d ;;a;ajhg m;alsˉu i|yd †k

.Kkdjlau .; úh'

wNsfhda. iy úi≥ï

;;a;ajh tfiajqjo iyk b,a,d lrk ,o

wdhdpkhg ,enqKq m%;spdr kï by< úh'

úfYaIfhkau c,h yd wdydr iemhqï fn∞

yeˉu" fi!LHdrCIl myiqlï f.dvke.Su

hkd† l%shdldrlï fya;=fldgf.k jix.;

frda. me;srhEï fyda ñhhEï fyda isoaO

jQfha ke;' urK ixLHdj iqkdñh we;s jQ

fudfydf;a isoaO jQ tajdg muKla iSud úh'

ta flfiafj;;a" ud,†jhsk kï rgg

†.=ld,Sk jYfhka n,.;= wNsfhda.j,g

uqyqK fokakg is≥j ;sfí' fhdaO /,a,

we;s l<djQ ldhsluh" udkisluh yd

wdr®:sluh ydksh ms<silr lsˉug iy

iqkdñhg fmr ;snQ „jk m%ñ;Ska kej;

k.disgqùug wu;rj" fï l=vd ¥m;a iuQyh

uqyqK ° isák wdm∞YS,sNdjh wju

lr.ekSu i|yd jev lghq;= iqúYd,

m%udKhla l< hq;=j ;sfí' úfYaIfhkau"

f.da,Sh uÜgñka is≥jk foaY.=Ksl úmr®hdi

ksid wkd.;fha° trfÜ is≥fj;e'hs wkdjels m< lr ;sfnk uqyq≥ uÜgu

by<hEu kï Nhdkl wdm∞jg tfrysj

lghq;= l< hq;=j ;sfí' wNHka;˙lj

wj;eka jQ ckhd keue;s jdoúIh wmg

tl fohla meye†,sju fmkakqï lr fohs'

tkï iqkdñfhka wdm∞jg m;ajQ mjq,a j,

iy m%cdjkaf.a wjYH;d imqrd,Sfï°

b;du;a m%fõYfuka iu;=,s; whq˙ka wm

l%shdl, hq;= nj;a tajdf.au iuia: jYfhka

rfÜ oSr®> ld,Sk ixjr®Ok lghq;= j,go

ta iu.u wm wduka;%Kh l< hq;= nj;ah'

tlsfklg fjkia woaú;Sh .;s,CIK iy

±ä m%cd wkkH;djla iys;j ta ta ¥m;aj,

jdih lrk ck fldÜGdYj,ska ud,†jhsk

kï rfÜ „j;ajk cd;sh iukaú; fjhs'

tneúka ;djld,sl ksjdi b†lsˉfï° úúO

ixialD;sl úfNao;dj,g i˙,k m˙oafoka

úúO úi∫ï ,nd fokakg is≥úh' m<uqj

¥m;a lSmhl fkajdisld.dr ffY,sfha

f.dvke.s,s idok ,o w;r tajdfha° ksok

iy jeisls,s myiqlï yjqf,a N=la;s

ú¢kakg is≥úh -ishΩ wdydrmdk ,ndfok

,oafoa uOHu uqΩ;ekaf.hla u.sks'

flfiafj;;a" cd;sl wdm∞ l<ukdlrK

uOHia:dkfha1 ujqre*a có,ag wkqj"

wNHka;˙lj wj;eka jQ fndfyda fofkla

fjk;a mjq,a iu. myiqlï fn∞ y∞.kakg

wleu;s jQ w;r wdydr ;u ;ukag

ms,sfh< lr.ekSug;a leue;a; olajkakdy'

wj;eka jQ fï ck fldgia w;fr® fuu

reÑwreÑlï jvd;a ;Sõr f,i m%ldY

jkafka ëjr lr®udka;" udΩ l,a;nd

.;yels m˙† ilia lsˉu" ixpdrl

lr®udka;h jeks wd∞hï Wmojk udr®.

wfydais ù hEu;a iu.h' tys m%;sM,hla

yeáhg" wj;ekajQjka i|yd b†jk

;djld,sl ksjdi ldur tall ;=kla iys;j

b† úh' tlla ksok ldurhhs" ;j;a tlla

l=iaishhs" wfkl jeisls,shhs'

tfy;a iuyr ¥m;aj, isák mjq,a whig

m;aù wj;eka ù isák mjq,a ;u ksfjiaj,

leue;af;kau r|jd .;ay' flfiafj;;a fï

;;a;ajh udi .Kka fyda wjqre≥ .Kka

;siafia" n,mj;ajk tlla jk fyhska

i;aldrl mjq,aj,g ord.; fkdyels ;rfï

nrla Wiq,kakg is≥jkq we;' wdKavqjg

wh;a <ud whs;sjdislï ms<sn| tallfha

fiajh lrk VSO <ud wdrCIK

WmfoaYsldj jk fá%is ,dr®uka fufia

mjihs· §ms˙ia ;onoh" mqoa.,sl ksoyig

meñfKk ndOd" udkisl mSvkh" ldxidj

hkd†h ksid i;aldrl mjq,aj,g;a

wNHka;r jYfhka wj;ekajQ mjq,aj,g;a

.egΩj,g uqyqK fokakg is≥jk w;r

<ud wdrCIKh iïnkaOfhka ;on,

n,mEï we;sjkakg mqΩjk¶' mqoa.,sl

ksoyi N=la;sú£ug w∞,j i;aldrl

ksfjiaj, yd ;djld,sl ,e.=ïfmd,j,aj,

mj;sk ;on, wvqmdvqlï ksid ia;S%ka iy

kjfhdjqka ;re◊hka m%pKav;ajhg iy

wmfhdackhg ,laùfï wjia:d jeänj;a

UNFPA ud,†jhska ldr®hd,h wk;=re

wÛjd ;sìK' udïcs,s ¥mf;a kdhlhd jk

w,s*a vd,a wj;ekajQjka kej;S isák

i;aldrl ksfjiaj, ñ≥f,a w;sfr®l ldur

;kkakg mgka.;a ksid fláld,Sk jYfhka

ksfjia ;=, mj;sk ;onoh u.yer

.kakg;a wka;sfï° l<.=K ie,lSula

jYfhka tu ldur i;aldrl mjq,g ms,s.

kajkakg;a mqΩjka úh' ta yefrkakg"

wdKavqj i;aldrl mjq,aj,g;a uQ,sl wdydr

iemhqï fn∞ ≥kafkah'

udr®;= udifha uq,° tlai;a cd;Skaf.a

udkjohdjd° lghq;= ms,sn| iïnkaëlrK

ldr®hd,h (OCHA) wNHka;˙l jYfhka wj;ekajQjka uqyqK ° isák ;;a;ajhka

;lafiare lsˉu i|yd ¥; uKav,hla

ud,†jhskg tjQjdh' Tjqkaf.a wdrïNl

wysñ jQ wysxil;ajh( ud,†jhskg .e¨ iqkdñh

fyhsä n%jqka

Page 49: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

FMR iqkdñ - ud,†jhsk 49wysñ jQ wysxil;ajh( ud,†jhskg .e¨ iqkdñh

jdr®;dj ks.uKh lf<a i;=gqúh yels

m%udKhl ;djld,sl ksjdi b†fldg ;sfnk

njh' flfiafj;;a cd;Hka;r udr®f.damfoaY

iïnkaOfhka cd;sl uÜgñkau fkd;snQ

wjfndaOh ksid" b†lsˉfï Od˙;dj f.da,Sh

m%ñ;Skag wkql+,j yev.iajd .kakg

wfmdfydi;aj ;sîu ksid" tlS ;djld,sl

ksjdi fï wvqmdvqqq y˙.iaid.ekSï wáfhka

kej; ilia lrkakg is≥ úh'2

wkd.;h iïnkaOfhka f;dr;=re

,nd.ekSuys,d mj;sk wvqmdvq ksid

wj;ekajQjka w;fr® mj;sk ldxidjo

OCHA jdr®;dj biau;= fldg olajd ;sfí'

2005 wjqreoafoa udr®;= udifha° m%ldYhg

m;a l< tys cd;sl m%;sldrl yd

m%;sksr®udKl ie,iqug wkqj3 †.=ld,Sk

ie,iqï ilia lsˉfï° ud,†jhsk wdKavqj

rfÜ „j;ajk m%cdfjka Wmfoia ,nd.ekSug

ne£ isà' kej; m†xÑlrùu kue;s ≥Ialr

ld˙fha° ta ta ¥m;aj, jdih lrk ta ta

m%cdjkaf.a iqúfYaI wjYH;djhka

fidhdn,k njg ugqre*a có,a lshd

isáfhah'

ud,†jhska wdKavqj 1998 ° ck.yKh yd

ixjr®Okh ;yjqrelsˉfï ie,eiau y∫kajd

° we;af;a ¥m;a ckdjdiùu wvqqlsˉï iy

wNHka;˙l iafjÉPd ixl%uKh †˙.ekaùfï

wruqK we;=jh' fuu Wmdhg fya;= jQ

ldrKd fufia ±laúh yelsh(

■ ëjr iïm;a wvúj,g iómfhka jdih

lsˉu we;=Ωj úisˉ „j;aùu kue;s

ft;sydisl wjHY;djh m%jdyK

myiqlï" YS;lrK myiqlï"

fndaÜgqfõ†u uiqka ilialsˉfï myiqlï

wd†h ksid ;j≥rg;a j,x.= fkdùu'

■ ¥m;a 199ka 59]u ¥m;aj, ckhd

1000g;a wvq m%udKhla ne.ska jdih

lrk fyhska tlu há;, myiqlï iy

uyck fiajd kej; kej; ,nd°fuka

wdKavqj i;= iïm;a iy ñksian,

b;du;a oreKq f,i ;=kS ù hEu'

■ ;yjqrelsˉfï l%shd∞uh ksid ck;djg

Wiia uggfï úfYaI fiajd ,nd.ekSï

m%iaa:jhka jeäùu'

n,.;= ¥m;a wkkH;djka ksid ta ta

¥m;a w;yer hk f,i ckhd fm<Uùu

fudk;rï ≥Ialr ld˙hlao hkak óg

fmrd;=j Tmamq ù ;sfí' tfy;a fndfyda

¥m;aj, há;, myiqlï lvd ì| úkdY

fldg ouñka uqΩuy;a m%cdju wj;eka

lrñka .e¨ iqkdñh úiska fï m%Yakh

m%;sixjr®Ok ie,iqï újdofha fmruqKgu

/f.k ú;a ;sfí' wjqre≥ ish.Kka ;siafia

ckhd „j;a jQ" tfy;a wdm∞YS,sNdjhg

b;du;a by< uÜgñka uqyqK ° isák" ¥m;a

kej; wdKavqj úiska f.dvke.sh hq;=o@

ke;a;ï jvd fyd| fiajdjka iy jvd fyd|

m˙ir wdrCIKhka iys; ¥m;aj, fuu

wj;eka jQ m%cdjka m†xÑlrùfï b,lalh

we;=j wdKavqj m%;sixjr®Ok wruqo,a iy

m%h;ak fhoúh hq;=o@

cd;sl m%;sldrl yd m%;sksr®udKl ie,iqqfï

fldgila yeáhg wdKavqj fï jkúg kej;

m†xÑ lrjk ckhd fjkqfjka ixjr®Okh

lsˉu i|yd i;aldrl ¥m;a myla f;dardf.

k ;sfí' kej; m†xÑùfï° m%uqL;ajh

,ndfokafka úYd, jYfhka ksjdi ydkshg

m;a jQ ¥m;aj, m†xÑj isá m%cdjkagh'

tfy;a wfkl=;a wdm∞YS,s ¥m;ajdiSkago

kej; m†xÑh i|yd b,a¨ï l< yelsh'

kej; m†xÑjkakg ckhd Wkka≥ lr-

jkq i|yd fuu i;aldrl ¥m;aj, my;

i|yka myiqlï ixjr®Okh lrkq we;'

■ m†xÑ iy m%cd myiqlï

■ mQr®K mrdihla mqrd úys≥Kq uyck

fiajd

■ úúOd.SlrKhg ,lajQ wdr®:sl wxY

■ wfkl=;a ¥m;a noaO lrjk hym;a

m%jdyK myiqlï

■ jeä≥r jr®Okhg bvlv ,ndfok

m˙oafoka f.dvke.=Kq há;, myiqlï

tu ¥m;a jQl,S wkd.;fha we;sjk iqkdñ

wdm∞ j, n,mEu wju lr .ekSu i|yd

wdrCIs; je,s l∫ b†lrK m%:u ¥m;a

úh yelsh' tajdf.au wkd.;fha° we;sjk

iqkdñ j,g idr®:lj uqyqK °u i|yd Wi

;Ügq f.dvke.s,s b†lrk m%:u ¥m;ao úh

yelsh' wk;=rej fuu iqkdñ wdrCIl Wmd-

hudr®. uqΩ rggu .,md .kq we;'

cd;sl m%;sldrl yd m%;sixjr®Ok ie,iqu

i|yka lrkafka §uqΩukskau mdfya b,a,Su

iy iafõÉPdj u; mokï jQ kej; m†xÑ

ùu yd fjk;a m%foaYj, bvï ,nd °u¶

.ekh' tfy;a m†xÑj isá m%foaYj,ska bj;a

fldg fjk;a m%foaYj, r|jd isák ck

fldgia l,amkd lrkafka fjk;a m%foaYj,ska

bvï ,nd°u tlaflda is≥jk ke;akï

fldfy;au is≥ fkdjk is≥êhla lshdh' ¥mf;a

m†xÑj isá ckhdf.ka nyq;rhg ¥m;

w;yer hdug wjYH kï ál fofkl=g

kej; ¥m;g f.dia leã ì£ .sh iajlSh

f.j,a f∞rj,a wΩ;a jeähd lrf.k m†xÑ

ùug;a iajlSh há;, myiqlï wΩ;a jeähd

lr.ekSu;a wmyiq jkq we;' leue;af;ka

kej; ¥mf;a m†xÑhg hk lSmfokdg jqjo

wΩ;a ;;a;ajhka j,g nrm;, whq˙ka

yev .efykakg isoaO jkjd we;' wdm∞j

fya;= fldgf.k ;uka w;a≥gq udkisl

le<eôu fkd;ld fufia yev.eiSug Tjqkg

is≥jkjd we;' tneúka m˙mQr®K ufkdaiudc

iyh °fï jev igyka tl†.gu †h;a

lrkakg o is≥jkjd we;'

whsI;a Iyq,d wyuâ foaYSh rdcH fkdjk

ixúOdkhla jk fi!LH wOHdmk ix.ufha

Scot

t Lec

kie

Page 50: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

FMR iqkdñ - ud,†jhsk$wm%sldj 50wysñ jQ wysxil;ajh( ud,†jhskg .e¨ iqkdñh

WmfoaYk iïnkaëldrl jk w;r cd;sl

wdm∞ l<ukdlrK uOHia:dkfha

ufkdaiudchSh iydh tallfha jevn,k

iïnkaëldrlj˙hhs' mqyqKq WmfoaYljreka

w;f,diaila yd tlu tl

ufkdaÑls;ailfhl= isák rgl udkisl

mSvkhg ,lajQ oyia.Kka ck;djg

ufkdaiudchSh iydh iemhSfï° uqyqK

fokakg is≥j ;sfnk woaú;Sh wNsfhda.h

wE úia;r l<dh' isoaêfhka miq jydu

iajlSh ld,h jeh lsˉu i|yd

iafjÉPdfjkau b†˙m;a jQ foaYSh

WmfoaYlhkaf.a Woõfjka m%;spdr ±laùu

wdrïN úh' t∞ mgka tlai;a cd;Skaf.a

UNFPA wdh;kfha wdOdr ,ndfok bkaoSh

r;=l=rei ix.uh §ufkda úoHd;aul m%:

udOdrʼ mqyqKqjla ,nd ≥ka w;r mqyqKqj

,enQ fuu ud,†jhska cd;sl lKavdhï ¥m;a

70g jvd ixpdrh fldg ;sfí' tys° Tjqka

uQ,sl ls%hdldˉ weyqïlka°fï /iaùï jdr

mj;ajd we;af;a ksr®foaY lrkakg iq≥iq

ufkdamSvkhg yiq jQ mqoa.,hska y∫kd.ekSu

i|ydh' tajdf.au TjqyQ UNICEF wdOdr we;=j ;reK <uhska i|yd b;du;a idr®:l

f,i l,dj yd l%Svdj mdol fldg.;a

Ñls;aidjka Ndú;d l<y' foudmshka t†fk∞

„ú;h mj;ajdf.k hEu i|yd wjOdkh

fhduq lroa° <uqka wmuK ≥Ialr;dj,g

uqyqKmdk fyhska iómd;S;fha w;a±lSï

iu. tlÛ;ajhlg meïfKkakg tu

Ñls;aidjka <uhskag ufydamldˉ úh'

ufkdaiudchSh iyk tallh (PSU) blau◊kau wdKavqfõ wud;HdxYhl

úêu;a wxYhla njg m;ajkq we;' ufkda

iudchSh iydh kï fuu ls%hdldrlu" óg

fmr Ndú;dfõ fkd;snQ wdm∞j,g m%;spdr

±laùfï l%shdudr®. iys;j ñka miq ffoksl

„ú;fha wx.hla njg ud,†jhskajdiS isú,a

ck;dj;a tys wdKavqj;a m;alrkq we;'

kq≥re w;S;fha l,n,ldˉ isoaëka iu.

noaO fkdù wkd.;h i|yd ie,iqï lsˉu

ñkaamiq W.yg jkq we;' b†˙fha t,efUk

ld,j,° iajNdjOr®uh l<ukdldrfhka

yelsjkq we;ehs n,dfmdfrd;a;= fjuq'

fyhsâ n%jqka ud,†jhsfka fi!LH wud;HdxYhg wkqnoaOj lghq;= lrk mdriuqøsl iafjÉPd fiajd ixúOdkfha (VSO) (www.vso.org) fiaúldjls' fuu ,smsh weh ,shk ,oafoa ks, uágñka fkdfõ'4 úoHq;a ;emE,( [email protected]

1. www.tsunamimaldives.mv2. www.sphereproject.org3. www.undp.org/bcpr/disred/documents/tsunami/maldives/md_nrrp.pdf4. l;=jre ud,osjhska UNFPA ixúOdkfha tud *Q¨" <ud whs;sjdislï tallfha fá%is ,dr®uka" SHE ixúOdkfha whsI;a Iyq,d wyuâ" cd;sl wdm∞ l<ukdlrk uOHia:dkfha ujqre*a có,a" Oxfam GB ixúOdkfha udr®la tjkaia" VSO ud,†jhsk ixúOdkfha Ysjd wdr®h,a" ud,†jhsk UNICEF ixúOdkfha Wkaks is,afldafi;a yd ud,†jhsfka wNHka;˙lj wj;ekajQjka ms,sn|j lghq;= lrk tallfha wdpdr®h whsI;a Isydïg ia;+;sh mqo lr;s.

g m;g f.d≥re jQ ol=Kq wdishdkq

rgj,a foi cd;Hka;r m%cdfõ

wjOdkh jeä jeäfhka fhduqjoa†"

ngysr bka†hdkq id.rfha lsf,daógr

yh∞yla muK wE;ska msysá iqkdñhg

f.d≥re jQ m%foaYhka fj; wjOdkh fhduq

lf<a uo jYfhks' geksidkshdfjka urK 10

o flkahdfjka 2 o jdr®;d jQ kuq;a jeäu

ydksh jdr®;d jQfha uOHu wdKavqjlska

f;dr" wjqre≥ 14la ;siafia hqoaOfhka yd

kshÛfhka †.ug neg lk" fidaud,shdfjks

(51 msgqfõ OCHA ,smsh n,kak&' tys urK

290 is≥ jQ w;r 54"000 w;rux jQy'

fjr<nv m†xÑ ckhdf.ka 75]gu wd∞hï

udr®. f.k≥ka ëjr fndaÜgq 600 úkdY

úh' Bidk†. fidaud,shdfõ y*qka iy

.rloa k.r w;r lsf,daógr 650la ;rï

†. ìï ;Srejl „j;ajk úúO m%cdjkaf.a

„ú; fï fya;=fjka fndfyda fihska wvd,

úh' tmuKla fkdj" ol=Kq fl<jfr® msysgd

;sfnk my< cqnd m,df;a fud.d†IQ

k.rhg ol=◊ka ;sfnk m%foaY;a tys

n,mEug k;= úh' iajhxmd,k l,dmhla

yeáhg m%ldYhg m;alrf.k ;sfnk

mQkaÜ,ka;hg is≥ ù ;sfnk ydksh

w;suy;ah' y*qka k.rfha há;, myiqlï

moaO;s iïmQr®Kfhkau úkdYúh' wdOdr

,nd.ekSu i|yd lghq;= lrk wdKavqjla

fidaud,shdjg ke;s ksid tu ld˙h i|yd

tlai;a cd;Skaf.a u. fmkaùu wkqj lghq;=

lsˉug Tjqkg is≥ ù we;' UNICEF iy FAO ixúOdk fol ;uka i;= iSñ; iïm;a

m%udK fhd∞f.k wiSñ; jev fldgila lr

;sfnk kuq;a rfÜ wjYH;dj,g irs,k

m˙oafoka wdOdr imhk rgj, m%;spdrh

fidaud,shdjg ,eî ke;' wfm%a,a udifha

uq,° fidaud,shdj fjkqfjka tlai;a cd;Ska

úiska b†˙m;a lrk ,o 205 taldnoaO

wdhdpkh i|yd fmdfrdka≥ jQ wruqo,aj,ska

fï jkúg ,eî we;af;a 3] mu◊'

bka†hdkq k.rfha msysgd ;sfnk iSfI,a

¥m;aj, m†xÑ jeishka fofofkl= ñh .sh

w;r mjq,a 900g Tjqkaf.a ksjdi wysñ úh'

iqkdñ /, myr ksid we;s jQ uyd c,

.e,afuka ufya iy mqia,ska hk ¥m;aj,

jrdh" uyd udr®. cd,h" md,ï" fmd≥

myiqlï ia:dk" ksjdi jeks m%jdyK há;,

myiqlïj,g o mqoa.,sl foafmd,j,g o

nrm;, ydks muqKqjkq ,eîh' rch úiska

;lafiare lr we;s wkaoug wΩ;ajeähd

lsˉfï lghq;= i|yd fvd,r® ñ,shk 30

wjYH jkq we;' flfiafj;;a m%;spdr

±laùfuys,d cd;Hka;r m%cdj ukao.dó;ajhla

fmkakqï lrhs' uehs udfia uq,° iSfI,a

rch tlai;acd;Skaf.a bka†hdkq id.r

CI◊l wjYH;d wdhdpk IOFA jevigy-

fkka ,enqfka tlai;a ckmo fvd,r® ñ,shk

11'5 jYfhka weia;fïka;= lr ;snQ uqo,ska

fvd,r® ñ,shk 4'4 l uqo,la mu”' ta

ksidu ie,iqï fldg ;snQ mqkre;a:dmk

jHdmD;s wdrïN lsˉu m%udo lrkakg is≥

úh'

iqkdñhg f.d≥re jQ wjidk wm%sldkq rgj,a

fol jQfha flkahdj iy gekaidkshdjhs'

fjr<nv ixpdrhl ksfla;kj, isá

ixpdrllhska fndfyda fokd bj;alr .kq

,enqjo tu m%jD;a;sh l,g fõ,djg

fkd,enqKq ms˙ilaa ñh .shdy' ishΩ foa lvd

ì| iqkanqka lr ouñka ta ureleojQ /,a,

f.kd uyd úm;a;sh ms,sn| f;dr;=re

ikaksfõokh lsˉfï hdka;%Khla wm%sldkq

n,Odˉka i;=j fkd;snq◊' b¢ka fï

iqkdñfhka meye†,s jkafka isú,a wdrCCIdj

iQ∞kï lr.ekSfï iy ydksh wju

lr.ekSfï jevigyka wm%slddj ;=,

ixúOdkh lr .ekSfï wjYH;djhhs' fï

wjYH;djh wjfndaOlr.;a Ök wdKavqj

iy Ök r;= l=rei iudch gekaidkshdfõ

wdm∞j,g olajk m%;spdrfha Od˙;dj

f.dvke.Su i|yd wdOdr lr we;'

iqkdñfha n,mEug b;d nrm;, f,i yiq

jQ wm%sldkq ckhdg" m%cdjkag"rdcHhkag óg

jvd Wmldr lsˉug cd;Hka;r m%cdjg

yelshdj ;sfí' fuu wdm∞jg;a wkd.;fha°

wm%sldj uqyqK †h yels iajdNdúl

wdm∞j,g;a oelafjk ishΩ m%;spdr yev.

iajd.; hq;af;a wNHka;˙l jYfhka

wj;ekajQjka fjkqfjka lghq;= lsˉu i|yd

tlai;a cd;Ska úiska y∫kajd ° ;sfnk

udr®f.damfoaYl m%;sm;a;sj, w∞,;ajh

ms,s.ksñks'

nydfï fgdï kahkavq.d udkj yd ck;d whs;Ska ms,sn| wm%sldkq fldñifï idud‚lfhls' wm%sldfõ irKd.;hska" wdrCIdj m;kakjqka" wNHka;˙l jYfhka wj;ekajQjka ms,sn|j lghq;= lrk úfYaI iïnkaëldrljrhdh' úoHq;a ;emE,:[email protected]

iqkdñh ms,sn| wm%sldkq mr®hdf,dalhlanydfï fgdï kahkavq.d

f,dalh fmd≥ wdm∞YS,sNdjhka iys; f.da,Sh .ïudkhla nj;a ta jdf.au wm%sldfõ wjYH;djka imqrd,Sfï° Bg iEuúgu ,efnkafka fojk ia:dkh nj;a iqkdñh wmg isysm;a lr ° we;'

Page 51: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

FMR iqkdñ - wm%sldj 51

kdñ myr je≥fka kshÛh wjika ù

ck „ú;h uqyqK foñka isá

wf;drla ke;s lïmdj,ska hdï;ñka

ñ° f.dv tkakg mgkaf.k isá

fudfyd;lh' thska fjr,nv ;Srfha úYd,

fldgilg ±ä n,mEula we;s úh'

úfYaIfhka mqkaÜ,ka; m,df;a W;=relrfha

msysá y*qka k.rfha isg ol=Kqlrfha

fl<jru msysá .rloa k.rh olajd

lsf,daógr 650 l ;rï ;Srejla Bg

f.d≥re úh' iqkdñfha m%;sm,hla yeáhg

„ú; ydks isoaO jQfhah· há;, myiqlï

leã ì° .sfhah· c,dY yd c, myiqlïj,g

wmøjH ñY% úh· „ú;h mj;ajdf.k hEug

wjYH lrk ≤ rdYs jYfhka ke;s ù

.sfhah' mjq,a 7300 ;rï m%udKhl

idud‚lhkaj isá 44"000 ;rï ckldhlg

udkjohdjd° wdOdr jydu wjYH úh'

mdkSh c,h" wdydr" fT!IO jdf.au m†xÑj

isá ksjdi kej; iïmQr®Kfhka f.dvke.Su"

ke;a;ï wΩ;ajeähd lsˉu" jydu wjYH

úh' fjr<nv .ïudkj, m†xÑj isá

fndfyda ckhdf.a „jfkdamdh;a ke;a;gu

ke;s ù ;sìK'

by<u wiajekak ,efnk iufha°

^Tlaf;danr® isg fmnrjd˙ olajd& ëjr

lr®udka;h i|yd fidaud,s ckhdf.ka

iEfyk m%udKhla fjr<nv .ïudk lrd

wefokafka uiqka ueˉug" lrj, fõ,Sug

iy fj<|fmd,g udΩ mgjd heùugh'

tfyhska iqkdñ r< myr jefokúg

fjr<nv isá ck m%udKh idudkH

m%udKhg jvd fnfyúka jeä ù ;snq◊' tys

m%;sm,h jQfha ëjrhska 289 fofkl= ñh

hduh$w;=reoykaùuh' fjr<nv m†xÑj

isák m%cdjkaf.a m%Odk wd∞hï Wmojk

udr®.h jk ëjr lr®udka;hg fï ksid we;s

jQ ydksh o iqΩmgq fkdfõ'

fidaud,shdfõ „j;ajk f.dmÆ mjq,aj,

iuyr idud‚lhka c,h iy ;Kìï

fidhñka iajlSh i;a;aj rxpq olaldf.k

wjqreoafoa fndfyda ld,hla ;siafia ;ekska

;ek hk w;fr®° mjqf,a b;s˙ idud‚lhka

uQ,sl fiajdjka ,nd.; yels fmfoiaj,

k;r ù isákjd ols; yels úh' tl †.gu

wjqre≥ y;rla ;siafia meje;s ±ä kshÛfhka

;u i;a;aj rxpq wysñj" uy;a ≥laÅ;

;;a;ajhlg uqyqK ° isá" iuyr f.dmÆ

ckhd rdYs jYfhka fjr<nv m<d;aj,go

weú;a isáfha úl,am cSjk udr®. fidhd

f.kh' tys° iqkdñh ksid Tjqka i;=j ;snQ

b;s˙ fiai;o ke;a;gu ke;s ù .sfhah'

iqkdñh hkq fndfyda tfår ckhdg

idïm%Odhsl Tfrd;a;=°fï Wmdhudr®.j,

wjidk w†hrh úh'

iqkdñ wdm∞jg CI◊lj m%;spdr ±lajQ

cd;Hka;r m%cdj úm;g m;a ck;dj fj;

,Ûdjkakg ;snQ ≥Ialr;d" fmd≥fõ

n,meje;ajQ wkdrCIs;Ndjh" yqol,dj"

≥r®j, uxudj;a yd há;, myiqlï hkd†h

fkd;ld ydkshg m;a m%cdjkag iyk

i,ikakg jyd b†˙m;a úh' 2005

fmnrjd˙fha° wka;r®-tackaishla" fyj;a nyq

wxYhSh we.ehqul fhfoñka isá ¥;

uKav,hla" ia:sr jYfhkau mjid isáfha

wdm∞jg ,lajQ ck fldgiaj,g wjYH

udkjohdjd° iykdOdr úYd, jYfhka ,nd

≥ka njh' tfia l< yels jQfha l,ska .nvd

lr ;snQ iykdOdr f;d. iy bka°h id.r

CI◊l wdhdpk wdh;kfhka (IOFA) ,enqKq

wruqo,a mdúÉÑ fldg ñ, ° .;a w;sfr®l

iykdOdr fhdojd .ekSfuka nj jeä≥rg;a

tu ¥; uKav,h lshd isáfhah' 2005

wjqreoafoa Tlaf;danr®

udifha° t,efUk B<Û

ëjr wiajkq udih f;la

ydkshg ,la jQ ck;djf.ka

40] ;rï m%udKhlg

fkdlvjd „j;aùu i|yd

iykdOdr ,ndfok f,i ksr®foaY l< tu

¥; uKav,h iajlSh m%;spdr ie,iqï CI◊l

.,jd.ekSïj, isg mqkre;a:dmk l%shdldrlï

olajd fjkia lf<ah'

fï jkúg tlai;a cd;Skaf.a ks;H fidud,shd

lKavdhu iqkdñ wdm∞jg ,la jQ m%foaY

i|yd wjYH taldnoaO ixjr®Ok jHdmD;sfha

ie,eiau wjika lrñka isà' fï

fya;=fldgf.k w;sfr®l jYfhka mek

ke.=Kq fuu iqkdñ wdm∞ m%;spdr fidud,shdj

wo uqyqK ° isák nrm;, udkjohdjd°

;;a;ajh kue;s mqΩ,a ikaor®Nh iu.

taldnoaO lsˉug ms<sjka jkjd we;' ta jdf.

au tjeks taldnoaOhla fya;=fjka iqkdñ

m%;spdr wfkl=;a udkjohdjd° wjYH;d

l,amkdjg .ksñka tajdg iudkqmd;sl jk

f,i ilid .kakg mqΩjkajkjd we;'

iqkdñ wdm∞jg ,lajQ m%foaY muKla fkdj

fidaud,shdfõ wfkl=;a m%foaY ;=,o wdydr

yd „ú; iïnkaOfhka mj;sk wkdrCIdj;a

WmøjYS,sNdjh;a ukdj rc hkafkah' f,dal

wdydr yd lDIsldr®ñl ixúOdkfha (FAO) wdydr wdrCIK úYaf,aIK tallh úiska

2005 wjqreoafoa uq,a ojiaj, ksl=;a lrkq

,enQ mYapd;a fláld,Sk jr®Idm;k

;lafiarej wkqj 500,000 jvd wêl ckldhlg y†is udkjohdj° wdOdr †.gu

,nd°u wjYHh' Bg fya;=ka kï tu

ck;dj úiskau m˙irh nd,a≥ lsˉu ksid

u;= ù ;sfnk .egΩh' kshÛh$.xj;=r$isú,a

flda,dy,$fj<πug ;sfnk ndOd wd†h ksid

u;= ù ;sfnk .egΩh' Bg wu;rj

370"000g wdikak ;rï rg wNHka;rfha

wj;eka jQ ck fldgila b;du;a ≥Ialr

b;du;a ≥mam;a ‚ú; .; lrñka isákakdy'

uQ,sl fiajdjka fyda wd∞hï Wmojk udr®.

fyda w;am;a lr.ekSu i|yd Tjqkg weˉ

we;af;a wju bvlvh' m%dfoaYSh .egqï ksid

≥la ú¢k" kshÛfhka miq hï;ñka TΩj

Wiaiñka isák" m%foaYj, jik ckhd

w;fr® 20]g;a jvd by< m%udKhlska

ukaofmdaIKh me;sˉ ;sfnk nj

jdr®;dfjñka mj;S' úfYaIfhkau cqnd iy

f.fvda m,d;aj, fï ;;a;ajh oreKqh'

iqkdñhg ,lajQ ck fldgiaj, y†is

wjYH;djka bgq lsˉu i|yd olajk ,o

iqúYd, m%;spdrfhka miq ±ka wjOdkh

fhduq ù mj;skafka fjk;a wdm∞jkag ,laù

isák ck lKavdhï fj;h' il, wjOdkh

iqkdñfhka úm;g m;a jQ ck fldgiaj,

fhduq l< ksidu fjk;a wdm∞j,g

uqyqKfoñka wk;=fr® miqjk ‚ú; fírd.

ekSfï jHdmD;s wvd, úh' iïm;a fn∞°fï°

iudkd;au;djd° f,i;a iudkqmd;sl f,i;a

tajd fn∞°fï wjYH;djh .ek iqkdñfhka

ydkshg m;a fjr<nv m%foaYj,g wdOdr

/f.k hk nj ≥gq tla tfårla ;u

woyi m< lf<a fufiah( §wmg lkav

b;=re fj,d ;sfhkafka tlu tl fohhs'

Tfya,f.a g%laj,ska weúiafik ≥ú,a,¶'

fuu ,smsh ,shk ,oafoa fidaud,shdfõ msysá

tlai;a cd;Skaf.a udkjohdjd° lghq;=

iïnkaëlrK ldr®hd,fha (OCHA) kshq;= ldr®h uKav,h úisks' jeä≥r f;dr;=re

i|yd fuu joHq;a ;emE,g fhduqjkak(

[email protected] ke;akï [email protected]

fidaud,shdfõ ±kg mj;akd wdm∞YS,sNdjh iqkdñfhka miq ;j;a ;Sõr fjhs

tlai;a cd;Skaf.a udkjohdjd° lghq;= ms,sn| iïnkaëlrK ldr®hd,h" fidaud,shdj

os.=ld,Sk kshÛh" wkfmaCIs; iS;, jr®Idj" l=Kdgq" m%pKav l%shd" j˙kajr we;sjk .xj;=r wd†h fya;=fldgf.k tajk úg;a u;=j ;snQ nrm;, udkj ohdjd° ;;a;ajh iqkdñh ksid ;j ;j;a oreKq úh'

iqkdñh hkq fndfyda tfår ckhdg idïm%Odhsl Tfrd;a;=°fï Wmdhudr®.j, wjidk w†hrh úh'

§wmg lkav b;=re fj,d ;sfhkafka tlu tl fohhs' Tfya,f.a g%laj,ska weúiafik ≥ú,a,¶

Page 52: PVM Tsunami Sinhala .indd is.indd

ixl,am rEm Y%S ,xldfõ uvl,mqj †ia;%slalfha „j;ajk <uhska úiska is;a;ï lrk ,o is;=jï 62 l tl;=jlsks' wjqre≥ 5 isg

16 olajd jhia iSudj, isák <uhska úiska Ñ;% ksr®udKh lr we;af;a re≥re iqkdñh ms,sn| ;u fõokdldrS u;lhka uld ±óug

orK ,o W;aidyhla jYfhks' fï Ñ;% 2005 wjqreoafoa foieïnr® udifha fõ,aia yS cd;sl l,dNjkfha° m%or®Ykh lsˉug

kshñ; w;r miqj wka;r®cd, ikaksfõokh Tiafia fjkafoais lrkq we;af;a <ud wkd:d.drhla f.dvke.Su msKsi wruqo,la

iïmdokh lsˉu i|ydh' tu wkd:d.drh b†jkq

we;af;a fï <uqkaf.ka jeäfokd „j;a jQ" tajdf.au

oYl folla mqrd mj;sk .egqï fya;=fjka ±kgu;a

wkd: jQ <uqka isák" losrfõ,s .ïudkfhkah'

Living Heritage Trust kï foaYSh ixúOdkh f,dalh

mqrd jdih lrk iafjÉPd fiajlhkaf.a iydh

we;=j iqkdñ wdm∞jg ,la ù †ú.,jd.;a whf.a

„ú; kej; f.dvkeÛSfï ldr®hfha fh° isà.

b†˙fha° meje;afjk fï fjkafoaishg iyNd.sùug

FMR mdGlhskg yels fõ' ;jo ;u m˙;Hd. my; i|yka ,smskhg tùugo mqΩjk(

Llanwrtyd Wells Tsunami Appeal, HSBC, 35 High Street, Builth Wells, Powys LD2 3DL, Wales, UK. Account number 41390856. Sort code 40-15-14

l,dlD;s iy fjkafoaish .ek jeä≥r úia;r

±k.ekSu i|yd úuikak(

Gwyneth Keeble, tel + 44 (0)1591 610645; email

[email protected]

Living Heritage Trust ixúOdkh iy <ud is;a;reka .ek

f;dr;=re ±k.ekSu i|yd

http://livingheritage.org iy http://news.websfor.com/lankarelief/home/home.asp?A969 fjí wvúj,g msúfikak' ke;a;ï 46-C, Fisherman Road, Tiruchen-dur, Kallady, Batticaloa, Sri Lanka hk ,smskhg ,shkak' ≥rl:kh: +94 77 318 4484

(0)1591 610645; email [email protected]

Living Heritage Trust iy <ud is;a;reka .ek

f;dr;=re ±k.ekSu i|yd

http://livingheritage.orghttp://news.websfor.com/lankareliefasp?A969msúfikak' ke;a;ï

Fisherman Road, Tiruchen-dur, Kallady, Lanka≥rl:kh

+94 77+94 77

reviewwww.fmreview.org

FORCED MIGRATIONFORCED MIGRATION