qartuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis...

36
qarTuli ena da literatura 4 maswavleblis wigni a i i a gamomcemloba i.iaSvili, l. qistauri, n. mesxoraZe, x. razmaZe, m. abesaZe

Upload: others

Post on 09-Sep-2019

20 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

gamomceml

oba

4

qarT

ul

i ena da l

iter

atura masw

avlebl

is wig

ni

qarTuli enada literatura

4

maswavleblis wigni

ai

ia

ISBN 978-9941-9593-8-7

dafinansebulia `moswavleebissaxelmZRvaneloebiT

uzrunvelyofis porgramis~farglebSi

gamomcemloba

gamomceml

oba

4

qarT

ul

i ena da l

iter

atura naw

ili I

qarTuli ena

da literatura4

moswavlis wigni

na

wi

li

1

gamomcemloba

gamomceml

oba

4

qarT

ul

i ena da l

iter

atura naw

ili 2

qarTuli ena

da literatura4

moswavlis wigni

na

wi

li

2

gamomcemloba

gamomceml

oba

4

qarT

ul

i ena da l

iter

atura masw

avlebl

is wig

ni

qarTuli ena

da literatura4

maswavleblis wigni

ai

ia

gamomcemloba

gamomceml

oba

4

qarT

ul

i ena da l

iter

atura mo

swavl

is rveu

li

gamomcemloba

qarTuli ena

da literatura4

moswavlis rveuli

gamomcemloba

gamomcemloba

i.iaSvili, l. qistauri, n. mesxoraZe,

x. razmaZe, m. abesaZe

Page 2: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

am saxelmZRvanelos gayidvis faqtis aRmoCenis SemTxvevaSi,

gTxovT, dagvikavSirdeT cxel xazze: (+995 32) 2 200 220.

www. triasi.ge

Page 3: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

qarTuli ena da literatura

maswavleblis wigni

IV klasi

irine iaSvili, nino mxeiZe, magdana abesaZe

grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros

mier 2018 wels

Tbilisi 2018

Page 4: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

qarTuli ena da literaturaIV klasimaswavleblis wigni

seriis avtorTa jgufi:

irine iaSvili, nino mxeiZe, magdana abesaZe,

lela qistauri, nino mesxoraZe, xaTuna razmaZe

სახვითი და გამოყენებითი ხელოვნება

II კლასი

მასწავლებლის წიგნი

avtorebi

Tamar yaWeiSvili, qeTevan bogveraZe, Tamar adamia, liko CixlaZe, nanuka

kuTibaSvili

Tbilisi 2018

ISBN

© gamomcemloba `triasi~

saqarTvelo, Tbilisi, gr. robaqiZis gamziri #7.tel.: +995577425222el. fosta: [email protected]

gamomcemloba triasi

redaqtori: maka bliaZekoreqtori: paata mamisaSvilidizainerdamkabadonebeli: giorgi CiqviniZe

redaqtori: irine iaSvili

mxatvari: nino joxaZe

koreqtorebi: nino mxeiZe, magdana abesaZe

dizaineri: nugzar arCemaSvili

ISBN 978-9941-9593-8-7

Tbilisi 2018

© gamomcemloba `triasi~

pirveli gamocema

www.triasi.ge

Page 5: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

3

1. zogadi informacia saxelmZRvanelos Sesaxeb

qarTuli ena 1, maswavleblis wigni warmoadgens damxmare meTodur resurss im maswavlebelTaTvis, vinc me-3 klasSi swavlebas gegmavs avtorTa jgufis mier Sedgenili saxelmZRvanelos mixedviT.

misi efeqturad gamoyeneba SeuZlia yvela maswavlebels, visac saTanado pedagogiuri ganaTleba aqvs; amave dros, wignSi warmodgenili rekomendaciebi Tu mravalferovani aqtivobebi daexmareba damwyeb maswavleblebsac saintere-sod dagegmon da warmarTon sagakveTilo procesi mocemul safexurze.

aqve gvinda aRvniSnoT, rom maswavleblis wignis mixedviT gawerili swav-lebis periodebi, gakveTilis gegmebi Tu Sefasebis rubrikebi sarekomendacio xasiaTisaa, Sesabamisad, yvelas SeuZlia maTi modificireba sakuTari klasis saWiroebebidan gamomdinare.

avtorTa jgufi maswavleblebs sTavazobs erovnuli saswavlo gegmiT gaT-valiswinebuli moTxovnebis Sesabamisad Seqmnil saswavlo kompleqts:

• moswavlis wigni

• moswavlis samuSao rveuli

• meToduri saxelmZRvanelo _ maswavleblis wigni

moswavlis wignSi mocemulia 10 Tematuri erTeuli:

• Cveni ezos ambebi

• didi mogzaurebi

• sibrZnis marcvlebi

• zRapari da sinamdvile

• Zveli ambebi

• borotsa sZlia keTilman

• es simReraa saqarTvelosi

• me da samyaro

• xelovnebis Zala

• icine da imxiarule

TiToeul Tavis dasawyisSi mocemulia Sesaswavli Tavis sakvanZo sakiTxi, xolo amave gverdis qveda nawilSi daanonsebulia saswavlo proeqti, romel-sackonkretuli Tematuri erTeulis dasrulebisas ganaxorcieleben

klasSi. es ki maswavlebels saSualebas aZlevs, sainteresod warmarTos muSaobis procesi, dagegmos da ganaxorcielos integrirebuli gakveTilebi, xeli Seuwyos moswavleebSi samoqalaqo azrovnebis ganviTarebas ekologiuri Tu sxva Sinaarsis saganmanaTleblo proeqtebis ganxorcielebiT.

Page 6: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

4

Tavis bolo, damamTavrebeli gverdi Seicavs jgufursa da individualur davalebas, Tematuri erTeulis dasawyisSi daanonsebuli proeqtis ganxor-cielebisTvis saWiro sasargeblo rCevebs, romelic nabij-nabij aris gawerili.

Temis saTauri

sadiskusio Tezisebi

Tavis sakvanZo ilustracia

daanonsebuli proeqti

instruqciuli teqsti, sasargeblo rCevebi da

rekomendaciebi

daanonsebuli saganmanaTleblo proeqti

Page 7: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

5

moswavlis wignSi Setanilia sakiTxavi teqstebi, rogorc klasikosebis Semo-qmedebidan, ise Tanamedrove qarTveli Tu ucxoeli mwerlebis krebulebidan, romlebic morgebulia asakobriv interesebs da iZleva mravalferovani aq-tivobebis gamoyenebis saSualebas.

moswavlis rveulimoswavlis rveulSi savarjiSoebi dalagebuli erTi principiT _ Taveb-

Si sakvanZo teqstebis Sesabamisad. igulisxmeba, rom es davalebebi moswavlem saklaso aqtivobisas unda Seasrulos.

aq warmodgenili savarjiSoebis krebuli moicavs SemoqmedebiT Tu saazrov-no davalebebs.

maswavlebels, cxadia, SeuZlia damatebiT rveulis gamoyeneba weriTi unare-bis ganviTarebisTvis.

Page 8: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

6

2. saxelmZRvaneloSi gamoyenebuli pirobiTi niSnebi

pirobiTi niSnebi

saxelmZRvaneloSi Sen Segxvdeba pirobiTi niSne-

bi. daakvirdi, isini gagiadvilebs muSaobas.

davaleba

SekiTxva

vimuSaoT

erTad

sainformacio

imsjele

Seqmeni

Page 9: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

7

3. sarCevi

1. zogadi informacia saxelmZRvanelos Sesaxeb ...............................................3

2. saxelmZRvaneloSi gamoyenebuli pirobiTi niSnebi ......................................6

3. sarCevi ...............................................................................................................7

4. sagnis swavlebis mizani da amocanebi .............................................................8

5. wlis bolos misaRwevi Sedegebi da maTi indikatorebi .............................11

6. standartis Sedegebis miRwevisa da Sinaarsis urTierTkavSiris matrica ... 22

7. moswavleze orientirebuli swavlebis ZiriTadi strategiebi .................32

8. sagnis swavlebisa da davalebebis Sesrulebisas gasaTvaliswinebeli sam-

izne asakis Taviseburebebi ................................................................................33

9. swavlis procesSi gamosayenebeli meTodebis/aqtivobebis banki ...............35

10. gakveTilis scenarebi ...................................................................................48

11. moswavleTa Sefaseba da TviTSefaseba .......................................................67

12. leqsikuri maragis (sityvebis codnis) Semowmeba ......................................73

13. gageba-gaazrebis unaris Semowmeba da Sefaseba .........................................74

14. konstruqciuli ukukavSiri ........................................................................88

15. maswavleblis wignis daskvniTi nawili .......................................................95

16. gamoyenebuli literatura da internetresursebi ..................................98

17. damxmare saswavlo eleqtronuli resursebi da sasargeblo bmulebi ...99

18. linkebi Semajamebeli testebisaTvis ....................................................... 101

19. aqtivobis baraTebi ..................................................................................... 102

Page 10: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

8

4. sagnis swavlebis mizani da amocanebi

qarTuli ena da literatura dawyebiT safexurze

Sesavali

mSobliuri enis swavleba dawyebiT safexurze emsaxureba aucilebeli eno-brivi unar-Cvevebis Camoyalibebas zepirmetyvelebis, kiTxvisa da weris mimar-TulebiT. amave dros, es procesi gulisxmobs im minimaluri lingvisturi kom-petenciis formirebas, romelic enis praqtikuli gamoyenebis TvalsazrisiT aris aqtualuri da Seesabameba moswavlis inteleqtualur SesaZleblobebsa da interesebs.

mSobliuri enisa da literaturis swavleba dawyebiT safexurze efuZneba mdidar teqstur korpuss - sxvadasxva saxis mxatvrul da aramxatvrul, aseve multimediur teqstebs.

teqstebis nairsaxeoba qmnis im aucilebel Tematur garemos, romlis gac-nobac moswavles SesZens cxovrebiseuli urTierTobebisaTvis saWiro gamoc-dilebas. moswavleebi unda daeuflon mxatvruli, sainformacio-SemecnebiTi da pragmatuli teqstebis aRqmis, gagebis, gamoyenebisa da Seqmnis, aseve infor-maciis mopovebisa da damuSavebis sabaziso unar-Cvevebs. saTanado yuradReba unda mieqces aseve moswavleTa SemoqmedebiTi unarebis ganviTarebas. moswav-leebma unda SeZlon miRebuli codnisa Tu enobrivi gamocdilebis safuZvelze axali teqstebis Seqmna da TviTgamoxatva.

moswavleTa asakobrivi Taviseburebebis gaTvaliswinebiT, I-IV klasebis stan-dartis moTxovnebis Sesrulebisas ZiriTadi aqcenti unda gakeTdes moswavleTa bunebrivi enobrivi unarebis koreqciasa da Semdgom ganviTarebaze, leqsikuri maragis gamdidrebaze; zepirmetyvelebis, kiTxvisa da weris kulturis gamo-muSavebaze (sawyis doneze). muSaoba unda warimarTos im mimarTulebiTac, rom moswavleebs CamouyalibdeT pozitiuri damokidebuleba kiTxvisa da, zogadad, swavlis mimarT, ganuviTardeT metakognituri unarebi sawyis doneze (sakuTar swavlis procesze dakvirveba, damoukideblad muSaoba, saswavlo saqmianobis organizeba da sxv.).

mimarTulebebis aRwera

1. mimarTuleba: zepirmetyveleba

zepirmetyveleba (mosmena da laparaki) umniSvnelovanes rols asrulebs codnis SeZenisa da enobrivi unar-Cvevebis ganviTarebis procesSi. gasaTval-iswinebelia, rom kiTxvisa da werisgan gansxvavebiT, zepirmetyvelebis unare-bi moswavleebs ukve met-naklebad ganviTarebuli aqvT skolaSi misvlisas: maT adreuli codna, ZiriTadad, SeZenili aqvT mosmeniT; komunikaciisa Tu TviTga-moxatvis mizniT ki am asakis moswavleebi umeteswilad laparaks iyeneben.

swavla-swavlebis procesSi moswavleTa zepirmetyvelebis unarebis ganvi-

Page 11: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

9

Tarebas sistemuri da Tanamimdevruli xasiaTi unda mieces. mosmenilis zepirad gadmocema/Txroba, masze azris gamoTqma, piradi damokidebulebis gamoxatva da sxva xels uwyobs gageba-gaazrebis procesebs. swavlebis procesSi mosmenili teqstobrivi masalis enobriv-gamomsaxvelobiTi saSualebebisa da Seswavlili sityvebis aqtiurad gamoyenebiT ki TandaTanobiT mdidrdeba moswavleTa le-qsikuri maragi, ixveweba maTi metyveleba.

I-IV klasebSi sagangebo yuradReba unda mieqces moswavleTa fonologiu-ri unar-Cvevebis ganviTarebas, rac kiTxvisa da marTlmetyvelebis safuZvels warmoadgens. es, Tavis mxriv, xels Seuwyobs marTlwerisa da, zogadad, weriTi metyvelebis unar-Cvevebis ganviTarebas. muSaoba unda warimarTos aseve moswav-leTa orToepiuli (marTlwarmoTqmis) unar-Cvevebis Camoyalibebisa da ganvi-Tarebis mimarTulebiT.

V-VI klasebSi saTanado yuradReba unda mieqces kritikuli mosmenis, mosme-nilis interpretaciisa da Sefasebis unar-Cvevebis gamomuSavebas; individual-uri da jgufuri sakomunikacio unarebis, aseve TviTgamoxatvis unar-Cvevebis ganviTarebas.

2. mimarTuleba: kiTxva

sawyis etapze kiTxvis swavlebis upirvelesi mizania moswavleebSi weril-obiTi teqstis gaSifvris unaris gamomuSaveba (gaSifvra, igive dekodireba - sityvis grafikuli xatis akustikur xatad konvertireba, anu asoebis amoc-noba da maTi dakavSireba Sesabamis bgerebTan; bgerebis sityvad gamTlianeba, akustikuri xatis sityvis mniSvnelobasTan dakavSireba). es saSualebas miscems moswavleebs, ganiviTaron gawafuli kiTxvis unar-Cvevebi, Tumca muSaoba ima-vdroulad unda warimarTos wakiTxulis gageba-gaazrebis unaris ganviTarebis mimarTulebiTac - moswavleebs unda esmodeT is, rasac kiTxuloben. swored es unari aZlevs maT saSualebas, SeiZinon codna da miiRon informacia sxvadasxva tipisa da daniSnulebis teqstebidan.

kiTxvis swavlebis saboloo mizania wakiTxulis gaazreba, rac gulisxmobs mkiTxvelis aqtiur monawileobas kiTxvis procesis samive etapze: kiTxvis dawye-bamde, kiTxvis drosa da kiTxvis Semdeg. kiTxvis teqnikis TandaTanobiT sruly-ofa saSualebas miscems moswavleebs, gaxdnen gawafuli mkiTxvelebi, gaigon da gaiazron wakiTxuli.

wakiTxulis gageba-gaazreba mniSvnelovanwiladaa damokidebuli leqsikur maragze - rac ufro mdidaria moswavlis leqsikuri maragi, miT ufro warmatebu-lia igi, rogorc mkiTxveli. amdenad, leqsikuri maragis Sevseba-gamdidrebaze zrunvas swavlebis sawyis etapzeve sagangebo yuradReba unda mieqces. zepiri da beWduri verbaluri teqstebis garda, muSaoba unda warimarTos aseve mul-timediuri teqstebis kiTxva-gagebis mimarTulebiTac, rac xels Seuwyobs mos-wavleebSi zogadi wignierebis unar-Cvevebis ganviTarebas.

V-VI klasebSi Rrmavdeba moswavleTa enobrivi kompetenciebi rogorc recef-ciul, ise funqciur doneze, moswavleebs TandaTan uyalibdebaT esTetikuri da

Page 12: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

10

emociuri damokidebuleba mxatvruli teqstebis mimarT. am Sinagani procesebis stimulirebas saTanado yuradReba unda mieqces. muSaoba unda warimarTos im mimarTulebiTac, rom moswavleebs gamoumuSavdeT da ganuviTardeT qveteqstis (implicituri informaciis) wvdomis, aseve masalis konteqstSi gaazrebisa da intepretaciis, kritikuli azrovnebisa Tu wakiTxulis Sefasebis unarebi.

3. mimarTuleba: wera

moswavleTa umravlesoba weras swavlebis pirvel wels swavlobs. weraSi kargi Sedegebis misaRwevad aucilebelia, moswavleebma weron xSirad da mizan-mimarTulad.

sxvadasxva saxisa da tipis teqstebis Sedgenaze muSaoba Tavdapirvelad unda warimarTos maswavleblis xelmZRvanelobiT, sayrdenebis/miniSnebebis gamoy-enebiT Tu modelis mixedviT. mkafio da gasagebi instruqciebis TanxlebiT, mravalferovani da Sinaarsiani konteqstis mqone weriTi davalebebis Ses-rulebis gziT moswavleebi TandaTan daxvewen kaligrafias, gaiwafebian weraSi da Seiqmnian garkveul warmodgenas weris procesze, rac gulisxmobs moswavle-Ta aqtiur monawileobas weris samive etapze: weris dawyebamde, weris procesSi, weris Semdeg.

V-VI klasebSi muSaoba unda warimarTos im mimarTulebiT, rom moswavleebs gamoumuSavdeT gamarTuli weriTi metyvelebis, azris Tanamimdevrulad da logikurad gadmocemis unar-Cvevebi. aseve saTanado yuradReba unda mieqces moswavleTa TviTgamoxatvisa da SemoqmedebiTi unarebis ganviTarebas.

Page 13: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

11

5. wlis bolos misaRwevi Sedegebi da maTi indikatorebi

mimarTuleba: zepirmetyveleba

standartis Sedegebi

IV klasis Sefasebis indikatorebi

qarT.dawy.(IV).1. moswavlem unda SeZlos saTanado sametyvelo qcevis gamovlena nacnob sakomunikacio situaciaSi.

moswavle:koreqtulad, etiketis dacviT gamoTqvams sakuTar mosazre-

bas diskusiis, azrTa gacvla-gamocvlis dros;yuradRebiT ismens sxvaTa mosazrebebs, ar awyvetinebs mosau-

bres laparaks.

qarT.dawy.(IV).2. moswavlem unda SeZlos standar-tiT gansazRvruli sxvadasxva tipis teqstebis mosmena, gageba-gaazreba da gadmocema.

moswavle:amoicnobs da ganarCevs sasaubro teqstebis saxeebs (aRweras,

Txrobas, dialogs...);amoicnobs teqstSi mocemul konkretul informacias;axarisxebs teqstSi mocemul informacias konkretuli ni-

San-Tvisebebis mixedviT; amoicnobs teqstis sxvadasxva monakveTSi eqspliciturad

mocemul sxvadasxva informacias, maT Soris arsebul logi-kur (mizezSedegobriv, opoziciur, sxv.) kavSirebs;

msjelobs mxatvrul nawarmoebSi asaxul ambavsa da perso-naJebze;

Tanamimdevrulobis dacviT gadmoscems teqstebis Sinaarss (vrclad da/an mokled);

mihyveba mxatvruli nawarmoebis siuJetur xazs da Tanamim-devrulad gadmoscems faqtebsa da movlenebs;

gadmoscems aramxatvruli teqstebis Sinarss logikuri xazis dacviT;

Sinaarsis gadmocemisas erTmaneTs anacvlebs Txrobasa da aR-weras.

qarT.dawy.(IV).3. moswavlem unda SeZlos piradi damokidebulebis gamoxatva teqstis Temis, masSi ganx-iluli sakiTxebis mimarT; mxatvruli nawarmoebis perso-naJ(eb)is, misi/maTi qcevis Sefaseba da sakuTari Tvalsaz-risis axsna.

moswavle:nawarmoebSi asaxul ambavsa da personaJebze azris gamoTqmi-

sas/msjelobisas cdilobs misTvis saintereso da mniSvnelo-vani aspeqtis gamokveTas;

asaxelebs mosmenili teqstidan esTetikurad Rirebul adg-ilebs;

afasebs gmiris saqciels da ganmartavs Tavis damokidebule-bas;

ukavSirebs personaJis moqmedebas pirad cxovrebiseul ga-mocdilebas da ixsenebs msgavs situaciebs;

monawileobs mxatvruli nawarmoebis Sesaxeb gamarTul di-skusiaSi;

monawileobs sabavSvo speqtaklis an zRapris ganxilvaSi; gamoxatavs sakuTar emociebs/gancdebs da cdilobs maT ax-

snas („gamikvirda imitom, rom...“, „aRvSfoTdi imitom, rom...“).

Page 14: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

12

qarT.dawy.(IV).4. moswavlem unda SeZlosnacnobi leq-sikisa da eno-briv-sintaqsuri konstruqciebis saTanadod gamoye-neba; marTlme-tyvelebisa da same-tyvelo etiketis sabaziso normebis dacva.

moswavle:ganasxvavebs araformaluri garemos (mag., Sinauri garemos)

sasaubro stilsa da oficialuri garemos (mag., saskolo saqmiani situaciis) enas, adekvaturad iyenebs maT sakomunik-acio miznisa da situaciis Sesabamisad;

ganasxvavebs pirdapir da irib naTqvams da daniSnulebisamebr iyenebs maT (mag. teqstis Sinaarsis gadmocemisas);

yofiTi situaciebis aRwerisas saTanadod rTavs metyveleba-Si specifikur leqsikas;

Txrobisas iyenebs avtoriseul leqsikas;maswavleblis mier miTiTebuli nimuSebis mixedviT Semoq-

medebiTad iyenebs sityvaTa semantikur kavSirebs (sinonimebs, antonimebs...);

saTanado konteqstebSi sworad Caanacvlebs saxelebs (arse-biTs, zedsarTavs, ricxviTs) nacvalsaxelebiT (es, is, aseTi, amdeni...) da martivi zmnizedebiT (aq, iq, maSin, amitom...);

konteqstis mixedviT sworad iyenebs zmnis gramatikuli drois formebs (mag., SarSan davisveneT - gaisad davisvenebT da a. S.);

metyvelebisas icavs brunvisa da piris niSnebTan dakavSire-bul marTlmetyvelebis wesebs (mag. vvarjiSob, vuTxari, Tbiliss, qaTamma, kargad var da a. S.);

sworad uTanxmebs zmnas arsebiT saxelebsa da nacvalsaxelebs pirisa da ricxvis mixedviT;

sworad aTanxmebs msazRvrel-sazRvruls;metyvelebs mkafiod da garkveviT;iyenebs intonacias sasveni niSnebis funqciiT.

qarT.dawy.(IV).5. moswavlem unda SeZloszepirmetyvelebis nacnobi strate-giebis gamoyeneba miznis Sesabamisad.

moswavle: sakomunikacio miznis Sesabamisad iyenebs nimuSebs, sayrden-

ebs;adgens martivi saxis mokle Canawerebs diskusiebis dros

(CainiSnavs mniSvnelovan sityvas/sityvebs sxvaTa da/an saku-Tar mosazrebas, konkretul sakiTxs da sxv.).

Page 15: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

13

davalebaTa / aqtivobaTa nimuSebi:

ilustraciebis mixedviT personaJTa gaxmovaneba Sesabamisi tembriT, intonaci-iT, Jestebisa da mimikis gamoyenebiT;

roluri TamaSis organizeba, improvizaciis gaTamaSeba;minidiskusia mxatvruli nawarmoebis Sesaxeb;interaqcia (kiTxva-pasuxi) nacnobi nawarmoebis Sesaxeb;sabavSvo speqtaklis, filmis, multfilmis ganxilva; intervius gaTamaSeba avtorTan/personaJTan (SekiTxvebis dasma nawarmoe-

bis `avtoris~ da/an `personaJis~ mimarT, romlis rolsac erT-erTi moswavle `moirgebs~, danarCeni moswavleebi mas usvamen SekiTxvebs teqstis Sesaxeb);

sityvobana” - saxaliso TamaSi leqsikuri erTeulebiT (mag., SeTavazebuli si-tyvis sinonimebis da/an antonimebis rigrigobiT dasaxeleba);

leqsikuri rukis Sevseba; nacnobi mxatvruli teqstis Sinaarsis gadmocema mTxrobelis Canacvlebis gziT

(mag., rogor moyveboda nacarqeqiasTan Sexvedris ambavs devi);Sinaarsis gadmocema: detaluri Txroba, mokle Sinaarsis Txroba, gamokrebili

Txroba (teqstis calkeuli epizodis Sinaarsis gadmocema);konkursi gamomsaxvelobiT kiTxvaSida sxva.

Page 16: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

14

mimarTuleba: kiTxva

standartis Sedegi IV klasis Sefasebis indikatorebi

qarT.dawy.(IV).6. moswavlem unda SeZlos gawafulad kiTxva.

moswavle: gabmulad (Seferxebebis gareSe), saTanado tempiTa da

Sesabamisi intonaciiT xmamaRla kiTxulobs nacnob da ucnob teqstebs/teqstebis monakveTebs;

xmamaRla kiTxulobs klasis winaSe sasurvel / SerCeul nawyvets nacnobi teqstidan da intonaciiT gamoxatavs teqstSi asaxul emociebs.

qarT.dawy.(IV).7. moswavlem unda SeZlos standartiT gansaz-Rvruli sxvadasxva ti-pis teqstebis wakiTxva da gageba-gaazreba; teqstSi verbaluri da araverbaluri formiT mowodebuli informaci-is (mag., ilustraciisa da teqstis) urTierTa-dakavSireba.

moswavle:amoicnobs nawarmoebis Temas, dedaazrs (mTavar ideas);sakuTari sityvebiT gadmoscems teqstis mokle Sinaarss; gamoyofs teqstis mTavar sakiTxs, calkeuli monakveTis

arsebiT informacias;moiZiebs konkretul informacias (mag., movlenaTa, moq-

medebaTa drosa da adgils);akavSirebs erTmaneTTan eqspliciturad mocemul

faqtebs, movlenebs, moqmedebebs da gamoaqvs saTanado daskvnebi;

amoicnobs teqstSi gadmocemul movlenebs, faqtebs, moqmedebebs Soris arsebul qronologiur da logikur (mizezSedegobriv, opoziciur, pirobiT, daTmobiT da sxva) kavSirebs;

ajgufebs informacias konkretuli niSniT (msgavse-ba-gansxvavebis, mzardi-klebadi xarisxisa da a.S. mixed-viT);

asaxelebs mxatvruli nawarmoebis moqmed pirebs, gansaz-Rvravs xedvis kuTxes (visi TvaliT aris aRqmuli mov-lenebi);

ganarCevs erTmaneTisgan faqtsa da survils/ocnebas; gamoyofs mxatvrul teqstSi siuJetis ganviTarebis

etapebs (dasawyiss, ambis Sua nawils, dasasruls);aanalizebs calkeul replikas - vis ekuTvnis, vin aris

adresati, ra aris replikis mizani (mag., rCevis micema, informireba, axsna, sayveduris gamoTqma, SeniSvnis mice-ma, sakuTari damokidebulebis gamoxatva da sxva);

ganarCevs teqstSi avtorisa da personaJebis sityvebs, dialogsa da monologs;

akvirdeba personaJTa qcevas, moqmedebas, Tvisebebs da dakvirvebis safuZvelze gamoaqvs saTanado daskvna maTi azrebis, ganzraxvebis, gancdebis Sesaxeb;

saubrobs saTaurisa da teqstis azrobriv/ Sinaarsobriv urTierTkavSirze;

amoicnobs sabavSvo, SemecnebiT (SemecnebiT-gasarTob), musikalur, sportul da sainformacio gadacemebs specifikuri niSnebis (musikaluri qudis, logos, da-sawyisisa da a.S.) mixedviT.

Page 17: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

15

qarT.dawy.(IV).8. moswavlem unda SeZlos mcire zomis mxatvruli teqstebis interpre-tireba verbaluri da araverbaluri gziT; verbaluri informaciis vizualurad gardaqmna da/an piriqiT.

moswavle:ganavrcobs mokled gadmocemul ambavs;asaxelebs saTauris alternatiul variantebs;gadmoscems nawarmoebSi asaxul ambavs erT-erTi perso-

naJis piriT;Tavisi Sexedulebisamebr interpretacias ukeTebs mxat-

vrul teqsts (saTauris, dasasrulis Secvla, gagrZele-ba, siuJetis elementebis cvlileba da a.S.);

sabavSvo speqtaklisaTvis amzadebs da warmoadgens mas-wavleblis miTiTebiT an sakuTari surviliT SerCeul rols;

sabavSvo speqtaklisaTvis SearCevs (TviTon xatavs an moiZiebs) rolis Sesabamis vizualur masalas (kostums, niRabs, sxv.);

rolis (molaparake cxovelebis, usulo sagnebis) gansa-saxiereblad adekvaturad iyenebs damxmare saSualebebs (Jests, mimikas, damaxasiaTebel moZraobas, garkveul ar-tikulacias; moxerxebulobis, tyuilis Tu sxva Tvise-bebisa da grZnobebis gamomxatvel miniSnebebs);

warmoadgens mimikur mizanscenebs wakiTxuli teqstis calkeuli epizodis / epizodebis safuZvelze (Tanakla-selTa jgufTan erTad);

ilustraciebze, saTaurze dayrdnobiT gamoTqvams varauds teqstis Sinaarsis Sesaxeb.

qarT.dawy.(IV).9. moswavlem unda SeZlos wakiTxuli teqstis mimarT piradi damok-idebulebis gamoxatva da axsna; teqstis Temis da/an masSi ganxiluli konkretuli sakiTxebis Sefaseba.

moswavle:avlens mxatvruli teqstebis esTetikuri da eTikuri Se-

fasebis survils;akavSirebs teqstSi mocemul informacias sakuTar ga-

mocdilebasTan, gamokveTs maT Soris arsebul msgavse-ba-gansxvavebas, gamoaqvs saTanado daskvna;

sakuTari Sexedulebis/Sefasebis dasasabuTeblad iye-nebs Sesabamis adgilebs wakiTxuli teqstidan an mag-aliTebs piradi gamocdilebidan.

asaxelebs sayvarel wigns, teqsts / mxatvrul nawar-moebs, avtors, personaJs da xsnis Tavis arCevans;

miuTiTebs, riT dainteresda / ra moewona teqstSi (in-formacia, ambavi, personaJis saqcieli, bunebis aRwera, dialogebi Tu sxva);

monawileobs wakiTxulis Sesaxeb gamarTul diskusiebSi; sakuTari Sexedulebis dasasabuTeblad iyenebs Sesabam-is adgilebs wakiTxuli teqstidan an magaliTebs piradi gamocdilebidan.

Page 18: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

16

qarT.dawy.(IV).10. moswavlem unda SeZlos standartiT gansaz-Rvruli sxvadasxva tipis teqstebis maor-ganizebeli elementebis, struqturuli da kom-poziciuri maxasiaTe-blebis amocnoba.

moswavle:axasiaTebs sxvadasxva saxis teqsts struqturuli maxa-

siaTeblebis mixedviT (mag., Ria baraTs dasawyisSi aqvs mimarTvis forma, mas mosdevs ZiriTadi teqsti, bolos ki aris xelmowera; kulinariuli recepti Sedgeba sa-Taurisa da ori ZiriTadi nawilisagan: ingredientTa CamonaTvali da damzadebis wesi; dargobriv-SemecnebiT teqsts aqvs saTauri, axlavs ilustraciebi warwerebiT da abzacebad dayofili teqsti da a.S.);

adekvaturad iyenebs sabavSvo wignSi gamoyenebul piro-biT niSnebs (logos, rubrikas, sqemas), ilustraciebs, damxmare cxrilebsa da martiv diagramebs.

qarT.dawy.(IV).11. moswav-lem unda SeZlos stand-artiT gansazRvruli sx-vadasxva tipis teqstebis leqsikur da semantikur mxareze, enobriv forme-bze dakvirveba.

moswavle:mxatvrul teqstebSi akvirdeba mwerlis enas, leqsikur

da semantikur mxares (sinonimebs, antonimebs, frazeo-logizmebs da a.S.), zogierT mxatvrul xerxs (epiTets, Sedarebas);

damoukideblad poulobs teqstSi sityvebsa da ga-moTqmebs, romlebsac avtori iyenebs personaJebis, faqtebisa da movlenebis aRsawerad;

amoicnobs da asaxelebs moqmedebis aRmniSvnel sityvebs, romelTa saSualebiT abzacSi / teqstis calkeul epi-zodSi / teqstSi gadmocemulia movlenaTa Tanamimdev-roba (mag. jer daxata, mere gaugzavna megobars; jer wav-ida, Semdeg iyida, bolos ki SeWama...);

amoicnobs da asaxelebs sagnisa (mag., wiTeli fanqari; kargi amindi, maRali saxli) da moqmedebis (lamazad wers) damaxasiaTebel niSnebs;

amoicnobs martivi aRweriTi teqstis ZiriTad enobriv maxasiaTeblebs, mag., Sedgenili Semasmenlis aqtiurad gamoyenebas (es kalamia, is rveulia, es ki Cemi CanTaa), aRsaweri sagnis / obieqtis aRmniSvneli sityvis Canacv-lebas nacvalsaxeliT an zmnizediT (Tbilisi saqarTve-los dedaqalaqia; is daaarsa vaxtang gorgasalma. SarSan TbilisSi viyavi. iq bevri lamazi saxli vnaxe) da a.S.;

amoicnobs da asaxelebs ZiriTad sintaqsur mimarTebebs, mag., SeTanxmebas saxelebs Soris brunvaSi (mag., orma megobarma, lamazi saxli);

amoicnobs da asaxelebs qona-yolis aRmniSvnel zmnebs, amCnevs maTi warmoebis Taviseburebebs (deda myavs, rveu-li maqvs).

Page 19: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

17

qarT.dawy.(IV).12. moswavlem unda SeZlos kiTxvis nacnobi strate-giebis gamoyeneba miznis Sesabamisad.

moswavle:amoicnobs ucnobi sityvebis / gamoTqmebis mniSvnelo-

bas nacnobi elementebis (ilustraciebis, nacnobi fuZis, konteqstisa da sxv.) daxmarebiT;

teqstis ukeT gaazrebis mizniT svams kiTxvebs wakiTx-ulTan dakavSirebiT;

ilustraciebze, saTaurze dayrdnobiT gamoTqvams varauds teqstis Sinaarsis Sesaxeb;

akvirdeba teqstSi mocemul informacias, ukavSirebs mas winare codnas da amis safuZvelze gamoaqvs daskvna;

dasmul kiTxvebze pasuxis gacemis Semdeg azustebs, ram-denad darwmunebulia pasuxis sisworeSi (`darwmunebuli var~, `TiTqmis darwmunebuli var~, `ara var darwmunebu-li~);

ubrundeba teqstis Sesabamis/saTanado monakveTs im sakiTxebis dasazusteblad, raSic ar aris darwmunebu-li;

acnobierebs sxvadasxva xerxs, romlebic teqstis gagebas uwyobs xels (teqstSi gadmocemuli ambebis warmosaxva-Si gacocxleba, teqstSi gadmocemuli ambis inscenireba, teqstis calkeuli monakveTis sakuTari sityvebiT gad-mocema da sxv.);

adekvaturad iyenebs sabavSvo wignSi gamoyenebul piro-biT niSnebs (logos, rubrikas, sqemas), ilustraciebs, damxmare cxrilebsa da martiv diagramebs.

Page 20: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

18

davalebaTa / aqtivobaTa nimuSebi:eleqtronuli programis gamoyenebiT martivi cnebis rukis Sedgena/Sevseba; informaciis konkretuli niSnis (msgavseba-gansxvavebis, mzardi-klebadi xarisx-

isa da a.S.) mixedviT dajgufeba;teqstSi arsebiTi informaciis gamokveTa;avtoris miznis amocnoba;pragmatuli teqstis daniSnulebis gansazRvra;saklaso biblioTekis Seqmna da wignebis mimoxilva;personaJTa damaxasiaTebeli adgilebis (sityvebi, frazebi, epizodebi) moZieba da

grafikul sqemebSi organizeba;personaJTa urTierTdamokidebulebebis Sesaxeb azrobrivi rukebis Seqmna-gam-

oyeneba;saTauris alternatiuli variantebis dasaxeleba;wignis/nawarmoebis prezentaciebi (wakiTxuli nawarmoebis Sesaxeb STabeWdilebis

gaziareba TanaklaselebisaTvis, Tu ratom unda waikiTxon esa Tu is nawarmoebi);minidiskusia wakiTxuli nawarmoebis Sesaxeb;mxatvruli nawarmoebis dasasrulis Secvla;teqstis dayofa kompoziciuri da struqturuli maxasiaTeblebis mixedviT;abzacebSi sayrdeni sityvis an winadadebis moZieba da abzacebis dasaTaureba;nacnobi da ucnobi leqsikis aqtivacia - maTi gamoyenebiT axali winadadebebis

Seqmna;sityvebis dajgufeba kiTxvebis saSualebiT;sinonimebisa da antonimebis dajgufeba;sityvebisagan / frazebisgan winadadebebis ageba;sayvareli nawarmoebebisgan (sakuTari an naswavli/wakiTxuli leqsebi, gamonaTq-

vamebi, citatebi, andazebi, gamocanebi, da a.S.) patara Jurnalis an wignis Seqmna;teqstis markireba maswavleblis mier miTiTebuli instruqciis mixedviT; teqstis Sinaarsis gegmis Sedgena;saZiebo eleqtronuli sistemebis gamoyenebada sxva.

Page 21: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

19

mimarTuleba: wera

standartis Sedegebi IV klasis Sefasebis indikatorebi

qarT.dawy.(IV).13. moswavlem unda SeZlos standartiT gansaz-Rvruli sxvadasxva tipis mcire zomis martivi teqstebis Seqmna nacnob Tematikaze.

moswavle:adgens martiv pragmatul teqstebs (werils, SekiTxvebs

interviusTvis); adgens martiv dargobriv/informaciul teqstebs,

miznis Sesabamisad warmoadgens saTanado informacias;adgens mcire zomis teqstebs cxovrebiseuli da/an

literaturuli gamocdilebis safuZvelze, Tanamim-devrulad gadmoscems faqtebsa da movlenebs;

adgens aRweriT teqstebs, cdilobs mniSvnelovani de-talebis warmoCenas;

gamoxatavs sakuTar mosazrebas/damokidebulebas, cdi-lobs mis axsnas.

qarT.dawy.(IV).14. moswavlem unda SeZlos nacnobi leqsikis, nas-wavli enobriv-sintaq-suri konstruqciebisa da struqturuli ele-mentebis adekvaturad gamoyeneba; kaligrafiisa da marTlweris sabaziso normebis dacva.

moswavle: iyenebs Sesaferis specialur leqsikas (dargobriv te-

qstebSi); mxatvruli teqstis Sinaarsis gadmocemisas cdilobs

avtoriseuli leqsikis gamoyenebas;akvirdeba sityvaTa leqsikur mniSvnelobas da konteqs-

tis gaTvaliswinebiT SeurCevs maT adgils; avlens saxelis formacvalebis wesebis codnas (mag.,

sworad arCevs saxelis brunvis formebs zmnis sintaqsuri konstruqciebis mixedviT) da saTanadod iyenebs mas;

marTebulad xmarobs sityvebs: TiToeuli, yvela, zogi (zogierTi), ramdenime da sworad uTanxmebs ricxvSi zmnebs;

saTanadod iyenebs nacnobi gramatikuli formebis marTlweris wesebs winadadebis/frazis agebisas;

marTebulad iyenebs sasven niSnebs (wertils, kiTxvi-sa da Zaxilis niSnebs, brWyalebs, orwertils, tires, mravalwertils);

saWiroebisamebr yofs namuSevars abzacebad Sinaarso-brivi Tanamimdevrulobisa da logikur Sesabamisobis dacviT.

Page 22: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

20

qarT.dawy.(IV).15. moswavlem unda SeZlos weris nacnobi strate-giebis gamoyeneba miznis Sesabamisad.

moswavle: weris dawyebamde gansazRvravs teqstis daniSnulebas

da adresats pragmatuli teqstebisTvis;iyenebs models, sayrdenebs, miTiTebebs; saWiroebisame-

br iyenebs martiv grafikul maorganizeblebs;modelze dayrdnobiT (miTiTebebis mixedviT) saTana-

dod aformebs martiv pragmatul teqstebs; martivi saZiebo sistemis meSveobiT winaswar moiZiebs

saWiro informacias (beWduri/eleqtronuli resurse-bis gamoyenebiT);

Seadgens teqstis, weriTi davalebis mokle gegmas; ubrundeba nawers koreqtirebisTvis, amCnevs da as-

worebs sxvadasxva saxis Secdomebs (Caamatebs, amoSlis an gadasvams teqstSi asos, sityvas, frazas/winadade-bas);

xmamaRla kiTxulobs sakuTar nawers, cvlis teqstis ama Tu im monakveTs esTetikuri TvalsazrisiT ukeTesi variantiT.

davalebaTa / aqtivobaTa nimuSebi:nacnobi teqstis/epizodis Sinaarsis gadmocema;mcire zomis martivi dargobrivi teqstis Sedgena sxvadasxva saganSi miRebuli

codnis safuZvelze (mag., klimaturi pirobebis, geografiuli garemos aRwera, maTematikuri amocanis pirobis Sedgena);

teqstis martivi gegmis Sedgena; SekiTxvebis Sedgena sayvarel mweralTan warmosaxviTi interviusTvis;sakuTari damokidebulebis gamoxatva personaJis mimarT (mokle daxasiaTebis,

personaJis saqcielze gakeTebuli komentaris saxiT); mxatvruli teqstis dasasrulis gansxvavebuli versiis Seqmna; konkretuli cxovrebisuli gamocdilebis/gancdili STabeWdilebis amsaxveli

mcire zomis teqstis Sedgena (mag., `erT Tovlian dRes”, `did Sesvenebaze”);aRweriTi teqstis Sedgena (mag., `Cemi oTaxi”, `xedi Cemi saxlis fanjridan”, `Cemi

skolis ezo”) da sxva.

Page 23: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

21

programis Sinaarsi

Sedegebis miRweva SesaZlebelia mocemuli Sinaarsis safuZvelze:

informaciis gageba, analizi da Sefaseba

ZiriTadi Tematika:

leqsikologiuri aspeqti: aqtiuri leqsikuri fondi; sityvaTa dajgufe-ba-gansxvaveba Sinaarsobrivi da eqspresiuli TvalsazrisiT; xatovani gamonaT-qvamebi da martivi frazeologizmebi.

gramatikuli aspeqti: winadadebis ZiriTadi wevrebi: zmna-Semasmeneli da masTan dakavSirebuli moqmedi piri (subieqti); zmna da sagaremoebo sityvebi; kavSirebi winadadebaSi. saxelis sxvadasxva brunvis formebs Soris funqciuri sxvaoba; zmnuri da saxeluri formacvaleba; tipobrivi orTografiuli Secdo-mebis gasworebis wesebi; ZiriTadi sasveni niSnebi (wertili, mZime, kiTxvisa da Zaxilis niSnebi, brWyalebi, orwertili, tire).

1. enis komunikaciuri aspeqtebi

ZiriTadi Tematika: sakomunikacio amocana da mizani; miznobrivi teqstis da-niSnuleba da adresati; saubrisa da kamaTis Tema;jgufuri aqtivoba, situa-ciuri TamaSi da konkretuli roli; sabavSvo biblioTekiT sargeblobis wesebi; kiTxvis strategiebi (Tema, mTavari da meorexarisxovani gmirebi, saTaurisa da teqstis azrobrivi mimarTeba). teqstis tipebi: miznobrivi teqstebi (recepti, samaxsovro wesebi, abra, reklama, gancxadeba); teqstis Casworebis martivi xer-xebi.

2. mxatvruli teqstis gageba da TviTgamoxatva

ZiriTadi Tematika: Tanatolebis cxovreba, saTavgadasavlo, iumoristuli nawarmoebebi, didaqtikuri xasiaTis Txzulebebi.

sakiTxavi masala: qarTuli xalxuri zepirsityviereba; nimuSebi msoflios xalxTa folkloridan: zRaprebi, Tqmulebebi, legendebi, miTebi (qarTuli, berZnuli, romauli da sxv.); adaptirebuli nawarmoebebi, literaturuli zRa-prebi (qarTveli da ucxoeli mwerlebis), leqsebi da prozauli Txzulebebi; martivi sainformacio / SemecnebiTi teqstebi; sxvadasxva saxis aramxatvruli teqstebi.

Page 24: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

22

6. standartis Sedegebis miRwevisa da Sinaarsis urTierTkavSiris matrica

Tematu-ri er-Teuli

sakiTxavi teqstebi

davalebebi da aqtivobebisaswavlo proeqti

swavlis Sedegeb i esg-s

biWi malxazi (revaz inaniSvi-li)

ra SeiZleba miviCnioT madlian saqmed.yuradRebiT waikiTxe ilia WavWavaZis leqsi da daukavSirer.inaniSvilis moTxrobas:`kacad maSin xar saqebi, Tu es wesi we-sad darge:yovel dResa Sens Tavs hkiTxe, aba, me dRes vis ra varge.~

qarT.dawy.(IV).3qarT.dawy.(IV).7qarT.dawy.(IV).12qarT.dawy.(IV).13

Tbili SoTebi (nino be-zaraSvi-li)

1. gaixsene sityvebi, romlebic puris cxobis process ukavSirdeba.2. gamotovebul adgilebSi Casvi zmne-bi swori formiT.3. Seavse sqema4. Seni sityvebiT gadmoeci puris cxo-bisepizodi.

qarT.dawy.(IV).4qarT.dawy.(IV).9qarT.dawy.(IV).11qarT.dawy.(IV).13

mercx-lis bude (giorgi SatberaS-vili)

1. dRiuris saxiT gaakeTe erTi dRis Canaweri.2. dawere, ra problemis winaSe dgas ojaxi.3. yvelaze Zlieri STabeWdileba

qarT.dawy.(IV).2qarT.dawy.(IV).3qarT.dawy.(IV).7qarT.dawy.(IV).10qarT.dawy.(IV).13qarT.dawy.(IV).15

ra male gavida zafxuli (nino na-kaSiZe)

1. ra male gavida zafxuli~ _ dawere werilis, moTxrobis an mogonebis sax-iT. 2. winadadebebs miuxate emocia.3. teqstidan amowere Zaxilisa da kiTxviTi winadadebebi...4. zafxulTan gamoTxovebis sevda (dawere teqstismixedviT).5. Seqmeni zafxulismogonebebis ko-laJi

qarT.dawy.(IV).2qarT.dawy.(IV).7qarT.dawy.(IV).13qarT.dawy.(IV).14

*** (medea kaxiZe)

1. SearCie striqonida dawere Canaxa-ti.2. amowere leqsidan 2 arsebiTi saxeli da abrune.3. oblad darCenili saxlis naambobi.

Seqmeni klasis mogonebebis dRiuri

qarT.dawy.(IV).3qarT.dawy.(IV).7qarT.dawy.(IV).9qarT.dawy.(IV).12

Cven

i ez

os

ambe

bi

Page 25: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

23

kimoTe laxund-arelis Tavga-dasavali (sergo kldiaSvi-li)

1. upasuxe kiTxvebs da daexmare kimo-Tes Sin dabrunebaSi.2. Seqmeni ucnauri ambebis blogi. SearCieT an Tavad moifiqreT Tema.

qarT.dawy.(IV).3qarT.dawy.(IV).7qarT.dawy.(IV).8qarT.dawy.(IV).12qarT.dawy.(IV).14

guliv-eris mog-zauroba (jonaTan svifti)

1. Seni azriT, ras naxavda guliveri mildendos daTvalierebisas (aRwere da daxate qalaqi).2. warmoidgine, rom moxvdi goli-aTebis qveyanaSi. aRwere es mogzau-roba.

qarT.dawy.(IV).3qarT.dawy.(IV).6qarT.dawy.(IV).7qarT.dawy.(IV).13qarT.dawy.(IV).14

Tevzis kuWSi (rainer raspe)

1. personaJis ruka miunhauzenze2. moZebne Semdegi sityvebis fuZe da miuwere, xmovanfuZiania Tu Tanxmovan-fuZiani3. gadmoeci ambavi erT-erTi mezRvau-ris piriT, romelmac Tevzi daiWira.4. gaecani `baron miunhauzenis Tavga-dasavals~ da gaakeTe misi mogzauro-bis ruka.

qarT.dawy.(IV).2qarT.dawy.(IV).3qarT.dawy.(IV).8qarT.dawy.(IV).10qarT.dawy.(IV).13

elisi sa-ocrebaTa qveyanaSi (luis keroli)

1. Cemi saocnebo mogzauroba (sadac gimogzauria an imogzaurebdi).

qarT.dawy.(IV). 3qarT.dawy.(IV).7qarT.dawy.(IV).8qarT.dawy.(IV).12qarT.dawy.(IV).14

ori dRea, davbrun-di (elgu-ja leban-iZe)

1. mogzauris dRiuri. qarT.dawy.(IV).3.qarT.dawy.(IV).7.qarT.dawy.(IV).12.

did

i mo

gzau

reb

i

Page 26: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

24

codna (ilia Wav-WavaZe)

1. Seavse sqema sainformacio teqstis mixedviT.2. vswavlob, raTa...

qarT.dawy.(IV).3.qarT.dawy.(IV).9.qarT.dawy.(IV).15.

sami un-ari (igavi)

1. SevadginoT winadadebebi axali si-tyvebis gamoyenebiT.2. Secvale winadadebebi ise, rom xaz-gasmuli sityvebi moTxrobiTSi idges.3. ra mindavicode.4. moifiqreT da dagegmeT rame sa-sargeblo saqme Tqveni skolisTvis an klasisTvis.

qarT.dawy.(IV).1.qarT.dawy.(IV).4.qarT.dawy.(IV).10.

sibrZnis marcvle-bi (aRmo-savluri zRapari)

1. Camowere sagnebi, romlebsac swav-lob. axseni, ra sibrZnes gaziarebs TiToeuli maTgani...2. daamate sakuTari mosazreba.

qarT.dawy.(IV).1.qarT.dawy.(IV).3.qarT.dawy.(IV).12.qarT.dawy.(IV).15.

moswavle da maswav-lebeli (akaki wereTeli)

1. airCie maswavleblis romelime Se-goneba da axseni, ratom mogewona.2. Seavse cxrili.3. warmoidgine, rom xar maswavlebeli. ra rCevebs miscemdi Sens moswavles.4. ramdenad damajerebelia brZenis msjeloba.

qarT.dawy.(IV).1.qarT.dawy.(IV).3.qarT.dawy.(IV).11.qarT.dawy.(IV).14.

ori brZe-ni (igavi)

1. Camowere sagnebi, romlebsac swav-lob. axseni, ra sibrZnes gaziarebs TiToeuli maTgani.2. Cemi movaleobaa...3. ras vakeTeb sixaruliT.

qarT.dawy.(IV).1.qarT.dawy.(IV).2.qarT.dawy.(IV).7.qarT.dawy.(IV).9.

ganaTleba Zvelad da axla (sainfor-macio)

1. Cemi momavali profesia. Tanaklase-lebTan erTad daamzadeb sainfor-macio buk-letebs kiTx-vis aucile-blobis Ses-axeb.

qarT.dawy.(IV).4.qarT.dawy.(IV).7.qarT.dawy.(IV).10.

sibr

Znis

mar

cvl

ebi

Page 27: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

25

ori Zma (afxazuri zRapari)

1. gaakeTe jadosnuri nivTebis muze-umi.2. imsjele da dawere, ratom darCnen Zmebi jadosnuri nivTebis gareSe.3. ra davalebas mivcemdi robots.

qarT.dawy.(IV).1.qarT.dawy.(IV).4.qarT.dawy.(IV).7.qarT.dawy.(IV).11.

Wkviani manqana (sainfor-macio)

dawere, ras daavalebdi an ra saqmiano-bas Seasrulebinebdi robots.

qarT.dawy.(IV).4.qarT.dawy.(IV).7.qarT.dawy.(IV).10.

aladini 1. jadosnuri zRapari.2. yvelaze Zalian minda...

qarT.dawy.(IV).1.qarT.dawy.(IV).4.qarT.dawy.(IV).6.qarT.dawy.(IV).10.

qalTamze 1. dedinacvlisgan ganwiruli gogona.2. teqstis gegma3. amowere zRapridan mimarTvis formebi4. daaxasiaTe qalTamze.5. siuJetisa da konfliqtis analizi.6. Seavse sqema7. imsjele, riT daimsaxura Zmebis ndoba qalTamzem.8. sulxan-saba orbeliani `sityvis ko-naSi~ ganmartavs: Suri aris mwuxareba sxvis sikeTeze. imsjele, rogor ukav-Sirdeba es sityvebi zRapars.9. moifiqre da dawere mocemuli mon-akveTis savaraudo gagrZeleba.10. gaixsene zRapari an animaciuri filmi msgavsi siuJetiT. imsjele am zRaprebis msgavseba-gansxvavebaze

qarT.dawy.(IV).1.qarT.dawy.(IV).4.qarT.dawy.(IV).8.qarT.dawy.(IV).12.qarT.dawy.(IV).15.

tele-vizori, kompiu-teri (sainfor-macio)

daxate an Seqmeni (plasteliniT, muyao, TixiT) ocnebis sasaxle da dawere, vis da rogor gaumaspinZldebi. Seni sur-vilebi gauziare megobrebs.

qarT.dawy.(IV).4.qarT.dawy.(IV).7.qarT.dawy.(IV).10

80000 ki-lometri wyalqveS (Jiul verni)

1. Seavse sqema instruqciis mixedviT2. reportaJi okeaneTidan

qarT.dawy.(IV).3.qarT.dawy.(IV).7.qarT.dawy.(IV).9.qarT.dawy.(IV).12.qarT.dawy.(IV).15.

zR

apar

i d

a si

namd

vil

e

Page 28: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

26

kopala (miTi)

1. dawere, ra SeiZleba iyos sinamd-vilesTan miaxloebili da ra zRapru-li.2. Seadgine winadadebebi mocemuli saxelebis gamoyenebiT da Seuwyve zm-na-Semasmeneli Sesabamis ricxvSi.3. Seqmeni `kopalas~ komiqsi. dayavi epizodebad nawarmoebi, daxate da mi-uwere sityvebi.

qarT.dawy.(IV).4.qarT.dawy.(IV).8.qarT.dawy.(IV).14.

barbale (miTi)

1. Camowere sityvebi, romlebic mzis `daxmarebiT~ iwereba.2. aRwere, Seni azriT, garegnulad rogor gamoiyureboda barbale. Segi-Zlia daurTo ilustracia.3. kidev erTxel waikiTxe pirvel ab-zacSi gadmocemuli legenda da ganav-rce.

qarT.dawy.(IV).4.qarT.dawy.(IV).8.qarT.dawy.(IV).14.

aqilevsi (miTi)

1. Cemi aqilevsis qusli.2. moifiqre winadadebebi am gamoTqme-bis gamoyenebiT.3. moifiqreT wyvilebSi kiTxvebi teqs-tis mixedviT.4. warmoidgine da aRwere aqilevsisa da parisis brZola.

qarT.dawy.(IV).3qarT.dawy.(IV).4qarT.dawy.(IV).8qarT.dawy.(IV).14

daviT xizam-barelis ambavi (nugzar SataiZe)

1. Seni sityvebiT gadmoeci Widaobis scena2. amowere zmnebi `aqilevsidan~ da ucvale dro.3. daaxasiTe daTa xizambareli.

qarT.dawy.(IV).2qarT.dawy.(IV).3qarT.dawy.(IV).7qarT.dawy.(IV).9

erekle mefe da ingilo qali (ia-kob goge-baSvilis mixedviT)

1. interviu mefe ereklesTan.2. amowere teqstidan sityvebi, rom-lebsac dRes Secvlili formiT vi-yenebT. miuwere, dRes rogor vxmar-obT.3. sityvebi, romelTa mniSvnelobac ar ici da dawere Seni ganmarteba.4. moulodneli Sexvedra (SegiZlia dawero teqstis an sakuTari gamoc-dilebis mixedviT).

qarT.dawy.(IV).1qarT.dawy.(IV).3qarT.dawy.(IV).9qarT.dawy.(IV).10

*** (ana kaland-aZe)

1. ra suraTs warmoidgens avtori?2. romeli frazebi gamoxatavs leqsSi sabrZolo ganwyobas?3. rogori urTierTobaa mefesa da meomrebs Soris?

qarT.dawy.(IV).1qarT.dawy.(IV).3qarT.dawy.(IV).9qarT.dawy.(IV).10

Zvel

i am

bebi

Page 29: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

27

xanZari tyeSi (ig-avi)

1. amoiwere teqstis pirveli ab-zacidan zedsarTavi saxelebi.2. Camowere Tvisebebi, romlebic mex-anZres unda axasiaTebdes3. imsjele, ratom Seicvala cecxli.

qarT.dawy.(IV).2.qarT.dawy.(IV).3.qarT.dawy.(IV).7.qarT.dawy.(IV).9.

*** (xalx-uri)

1. ris agebas natrobs avtori?2. visi gamaspinZleba surs mas?3. rogor fiqrob, riT SeiZleba stum-ris gulis mogeba?

gab-zaruli qoTani (igavi)

1. igavma maswavla, rom...2. dawere, ras ityoda mTeli qoTani (yuradReba miaqcie mis xasiaTs)3. mocemuli sityvebiT awarmoe xelo-bis saxelebi:3. mimoixede, irgvliv uamravi nivTia, romlebsac gansakuTrebul mniSvnelo-bas ar vaniWebT.aalaparake erT-erTi maTgani da gadmoeci misi Txroba wer-ilobiT.

qarT.dawy.(IV).1.qarT.dawy.(IV).3.qarT.dawy.(IV).9.qarT.dawy.(IV).15.

SuSis biWi (jani rodari)

1. daaxasiaTe SuSis biWi mocemuli sqemis mixedviT.2. ra Zala aqvs simarTles.3. mocemuli winadadebebSi sityvebi daalage marTebuli TanmimdevrobiT:4. ras gvaswavlis zRapari `SuSis biWi~?

qarT.dawy.(IV).1.qarT.dawy.(IV).3.qarT.dawy.(IV).9.qarT.dawy.(IV).15.

Seni iyos (erlom axvledi-ani)

1. amowere teqstidan winadadebebi, romlebSic nacvalsaxelebia.2. winadadebebSi arsebiTi saxelebi Caanacvle nacvalsaxelebiT:3. namdvili megobari

qarT.dawy.(IV).3.qarT.dawy.(IV).14.qarT.dawy.(IV).15.

moxerx-ebuli arabi (s.-s. orbe-liani)

1. Seavse sqema2. gaamtyune an gaamarTle arabi.

qarT.dawy.(IV).1.qarT.dawy.(IV).3.qarT.dawy.(IV).9.qarT.dawy.(IV).14.

qvisgan gakeTebu-li wvni-ani (igavi)

1. erTobis gakveTili (dawere teqstis mixedviT). naweri waakiTxe mewyviles da Seafasebine komentariT.2. gaiTamaSeT, personaJebis sityvebi moifiqreT TqvenTviTon.3. waikiTxe sulxan-saba orbelianis igavi `Zala erTobaSia~. imsjele, ra aris am or igavs SorissaerTo.

qarT.dawy.(IV).2.qarT.dawy.(IV).7.qarT.dawy.(IV).12.qarT.dawy.(IV).13.qarT.dawy.(IV).15.

igavi mTesvel-ze

1. gaixsene Sen mier naswavli erTi iga-vi da gadmoeciT, ras gvaswavlis igi2. igavi dayavi Tanmimdevrul epizo-debad da naxatebiT gad- moeci Sinaar-si. TiToeuli ilustracia daasaTaure

qarT.dawy.(IV).1.qarT.dawy.(IV).3.qarT.dawy.(IV).9.qarT.dawy.(IV).10.

bor

ot

sa s

Zlia

keT

ilma

n

Page 30: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

28

mraval-Jamieri (Tamaz bibiluri)

1. Cawere im simReris sityvebi, romel-ic giyvars da gaxsovs.2. rodis memRereba3. dawere (an aRwere), Sen ras uwodeb mSobliurs

qarT.dawy.(IV).4.qarT.dawy.(IV).11.qarT.dawy.(IV).14.

*** (mix-eil qvliviZe)

1. amowere strofi, romelic yvelaze metad mogewona da axseni Seni arCev-ani.2. gazafxulis suraTi

qarT.dawy.(IV).4.qarT.dawy.(IV).11.qarT.dawy.(IV).14.

dakargu-li wigni (akaki be-liaSvili)

1. moZebne da amowere teqstidan rTu-li sityvebi.2. mocemuli rTuli sityvebi aqcie martivad, martivebi _ rTulad.3. dawere da warmoadgine sayvareli wignis prezentacia

qarT.dawy.(IV).2.qarT.dawy.(IV).3.qarT.dawy.(IV).7.qarT.dawy.(IV).9.

maxarobe-li (irine taliaSvi-li)

1. Seavse sqema.2. dawere erT-erTi Txzuleba:a) erTi saxlisistoria.b) mitovebuli soflis sevda

qarT.dawy.(IV).3.qarT.dawy.(IV).8.qarT.dawy.(IV).10.qarT.dawy.(IV).12.

*** (Tamaz bibiluri)

1. dawere mTis/ zRvis/udabnos... peizaJis.2. klasSi moawyveT prezentacia an Se-qmeniT blogi.3. `buneba Semoqmedi~: Tqven mier gadaRebuli suraTebidan an intern-etresursebidan SearCie tyis peizaJi da dawere ese.

qarT.dawy.(IV).1.qarT.dawy.(IV).3.qarT.dawy.(IV).9.qarT.dawy.(IV).12.

daviT ko-biaSvilis mogoneba

*** (oTar WilaZe)

1. ra Zala hqonia gulis siTbos?2. miTiTebuli receptis mixedviT daamzade wamali. gaxexe Warxali, ga-mowure 100 gr. wveni, daumate 1 Cais kovzi Tafli, kargad mourie. narevi sam ulufad gaanawile da dRis gan-mavlobaSi Wamamde erTi saaTiT adre miiRe. gisurvebT janmrTelobas

qarT.dawy.(IV).1.qarT.dawy.(IV).2.qarT.dawy.(IV).8.qarT.dawy.(IV).13.

gulis siTbo (nino be-zaraSvi-li)

1. moZebne teqstSi defisiT SeerTebuli sityvebi, amowere da Seadgine winadadebebi2. Seavse sqema.

* * * (givi gegeWko-ri)

dawere ambavi xeze, romelsac wasvla undoda. daiwye ase: rogor minda wasv-la...

qarT.dawy.(IV).4.qarT.dawy.(IV).11.qarT.dawy.(IV).14.

es s

imR

eraa

sa

qar

Tve

lo

sime

da

samy

aro

Page 31: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

29

xismac-qerali kacis ambavi (guguli togoniZe)

1. Seavse sqema.2. warmoidgine, rom xar arqiteqtori. Seqmeni moTxrobaSi aRwerili Zveli da axali ubnebis maketi3. warmoidgine, rom Sen xar policie-li. ra kiTxvebs dausvamdi kacs?4. imsjele, ratom ver xedavdnen pol-icieli da ubralo gamvlelebi imas, rasac xis macqerali xalxi xedavda?

qarT.dawy.(IV).1.qarT.dawy.(IV).2.qarT.dawy.(IV).4.qarT.dawy.(IV).8.qarT.dawy.(IV).11qarT.dawy.(IV).14

patara biWebis fiqrebi (revaz inaniSvi-li)

1. moifiqre ambavi, romelSic Seni survilebi, ocnebebi, miswrafebebi iqneba gadmocemuli.Seecade, es iyos mokled da lakoniurad dawerili. moTxroba daiwye sityviT `netav~.2. daasaTaure paatasa da vanosambebi.

qarT.dawy.(IV).2.qarT.dawy.(IV).3.qarT.dawy.(IV).7.qarT.dawy.(IV).9.

ras ga-lobs SaSvi (irodion evdoSvi-li)

1. winadadebebi daalage Tanmimdevro-biT (a punqti pirveli winadadebaa).2. amowere teqstidan zmniswiniani formebi3. zmnebs daurTe zmniswinebi da ise awarmoe axali formebi.4. gadmoeci mokled SaSvis ambavi me-3 pirSi.

qarT.dawy.(IV).2.qarT.dawy.(IV).3.qarT.dawy.(IV).7.qarT.dawy.(IV).9.

mofrTx-ileba unda (jansuR Carkviani)

moiZieT informacia saqarTvelos na-krZalebze da warmoadgineT prezent-aciis saxiT.

qarT.dawy.(IV).4.qarT.dawy.(IV).7.qarT.dawy.(IV).11.

meCongure (zRapari)

1. imsjele, ras gvaswavlis zRapari.2. a) amoiwere teqstidan fraza, rome-lic miuTiTebs, ram imoqmeda gveleSa-pis bunebazeb) moifiqre zRapari, romelSic mTa-vari gmiri mizans Tavisi xelovnebis (musikis, xatvis, Zerwvis, qargvis, kervis, cekvis) saSualebiT miaRwevs. saTauri Tavad SeurCie.

qarT.dawy.(IV).2.qarT.dawy.(IV).5.qarT.dawy.(IV).7.qarT.dawy.(IV).10.

saswauli imsjele, ratom ar gaamJRavna mo-cartma Tavisi vinaoba.

qarT.dawy.(IV).1.qarT.dawy.(IV).4.qarT.dawy.(IV).7.qarT.dawy.(IV).11.

miuxve-dreli mxatvari (solomon xeteSvi-li)

1. Seadare igavebi da Seavse sqema2. sami ram, rac aucilebelia namdvi-li xelovanisTvis

qarT.dawy.(IV).1.qarT.dawy.(IV).2.qarT.dawy.(IV).8.qarT.dawy.(IV).13.

me d

a sa

myar

oxe

lo

vneb

is Z

ala

Page 32: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

30

mefe da mxatvari (s.-s. or-beliani)

moxerxebuli mxatvari qarT.dawy.(IV).1.qarT.dawy.(IV).2.qarT.dawy.(IV).8.qarT.dawy.(IV).13.

ostatebi (revaz inaniSvi-li)

1. Camowere muzeumSi moqcevis wesebi.2. warmoidgine, Sexvdi did xelovans (musikoss, moqandakes, mxatvars...). Camowere, ra SekiTxvebs dausvamdi.3. Seavse korsvordi.4. moTxrobis mixedviT _ sami ram, rac xelovanze gavige; ori ram, ramac ga-makvirva; erTi ram, rac armomewona.

qarT.dawy.(IV).2.qarT.dawy.(IV).3.qarT.dawy.(IV).7.qarT.dawy.(IV).9.

uTauri biWisTavgada-savali (otia iose-liani)

1. dawere gamoxmaureba wakiTxul te-qstze.2. Seni azriT, ra wigns gamoitanda biblioTekidan kaxa devda- riani da ratom fiqrobase?3. Seqmeni kaxas karikatura.

qarT.dawy.(IV).2.qarT.dawy.(IV).7.qarT.dawy.(IV).11.qarT.dawy.(IV).13.

yvelaze kargi papa (guram doCanaS-vili)

1. amoiwere sityvebi, romlebiTac avtori da gamrje kaci mefes axasiaT-eben da ganmarte, ras niSnavs TiToeu-li maTgani. gamoiyene ganmartebiTi leqsikoni.2. Casvi zmnizedebi swori formiT.3. amowere zmnizedebi moTxrobidan `yvelaze kargi papa~, dausvi TiToeul maTgans kiTxva da miuTiTe, romeli jgufis zmnizedaa. 4. Seni sityvebiT gadmoeci yvelaze sasaciloepizodi.5. amoarCieT zRapridan romelime epi-zodi da waikiTxeT rolebSi.6/ ram Caagdo aseT samarcxvino mdgo-mareobaSi mefe?

qarT.dawy.(IV).1.qarT.dawy.(IV).3.qarT.dawy.(IV).8.qarT.dawy.(IV).12.qarT.dawy.(IV).15.

xel

ovn

ebis

Zal

aic

ine

da

imxi

aru

le

Page 33: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

31

mola nasrednis samcnieo Sexvedra

1. amowere, ra informacias vigebT te-qstidan dedamiwis Sesaxeb.2. aRadgine da Cawere sityvebiT xoja nasredinisa da mecnieris dialogi3. Jestebis enaze gadmoeci nebismieri saTqmeli, ambavi.4. imsjele, ra aris nawarmoebis mTa-vari saTqmeli.

qarT.dawy.(IV).2.qarT.dawy.(IV).8.qarT.dawy.(IV).12.

modi, ricxvebi movigo-noT (jani rodari)

1. teqstis mixedviT daakavSire erTma-neTTan.2. waikiTxe winadadebebi. raodenobis aRmniSvnel ricxviT saxelebs gausvi erTi xazi, rigobiTebs _ ori. 3. awarmoe rigobiTi ricxviTi saxele-bi raodenobiTisgan, Cawere romaulad da arabulad:4. moifiqre ricxvebze axali riTmebi.

qarT.dawy.(IV).4.qarT.dawy.(IV).9.qarT.dawy.(IV).13.qarT.dawy.(IV).14.

briyvi da mTvare

gadmoeci es ambavi mTvaris piriT. Se-giZlia daurTo ilustraciac.

qarT.dawy.(IV).1.qarT.dawy.(IV).7.qarT.dawy.(IV).10.qarT.dawy.(IV).11.

Cven Tvi-Ton ar viciT, ras vSvrebiT (astrid lindgre-ni)

1. amowere teqstidan Zaxilis wina-dadebebi.2. Seavse sqema.3. gaixsene sasacilo ambavi, romelic Sen da Sens megobrebs gadagxdeniaT.

qarT.dawy.(IV).3.qarT.dawy.(IV).7.qarT.dawy.(IV).12.qarT.dawy.(IV).15.

icin

e d

a im

xiar

ul

e

Page 34: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

32

7. moswavleze orientirebuli swavlebis ZiriTadi strategiebi

mocemuli saxelmZRvanelo da maswavleblis wigni sam ZiriTad mizans isaxavs: • maswavleblebma SeZlon kiTxvisa da weris swavleba dabalansebuli da

integrirebuli midgomiT;

• maswavleblebma SeZlon sxvadasxva tipis teqstis gageba-gaazrebaze ori-entirebuli mravalferovani, inovaciuri meTodebisa da resursebis gam-oyeneba saswavlo procesSi;

• maswavleblebma SeZlon diferencirebulad swavleba diagnostikuri da saklaso ganmaviTarebeli Sefasebis gamoyenebiT.

SemoTavazebuli saxelmZRvanelo (kompleqti) agebulia swavlebis konstruq-tivistul modelze, rac gulisxmobs Semdegi etapebis gavlas nebismieri Temis Seswavlisas:

Semzadeba codnis konstruireba ganmtkiceba-gaRrmaveba

winare gamocdi-lebis gaaqtiureba; Sesaswavli sakiTxis/Temis/prob-lemis wardgena; interesis aRZvra da molodinebis ga-mowveva; arsebuli codnis gadamowmeba; swavlis strate-giebis modelireba.

informaciis miReba da damuSaveba swavlis strategiebis (SekiTxvebis dasma, pasuxebis Zieba, Se-jameba, kavSirebis damyareba, vizuali-zeba da sxv.) gamoy-enebiT; bundovani Sinaar-sis axsna-ganmarteba; gageba-gaazrebis monitoringi.

axali codnis siRrmiseulad gaazre-ba-ganmtkiceba; axali codnis, un-arebis integrireba da gamoyeneba sxvadasxva konteqstSi (mraval-ferovani davalebebis Sesrulebisas); swavlis procesisa da Sedegebis Sefaseba.

Page 35: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

33

8. sagnis swavlebisa da davalebebis Sesrulebisas gasaTvaliswinebeli

samizne asakis Taviseburebebi

9-10 wlis bavSvi emociurad _ ficxia. bavSvi Tavisuflad gamoxatavs emo-ciebs. emociurad erTveba sxvadasxva saqmianobaSi da kamaTSi. maTdami mcire-di braldebis dros ikaveben `TavdacviT pozicias~. akeTebs naadrev, emociur daskvnebs. bavSvi malavs Tavis grZnobebs da SiSebs. ar uyvars sentimentaloba, magram aRfrTovanebuli iqneba im adamianiT, visac idealad Tvlis. am asakSi mas ukve esmis, rom sxvadasxva adamianebi gansxvavebulad gamoxataven Tavs da gagebiT uyurebs sxva adamianebis emociur mdgomareobas.

9-10 wlis asakis bavSvi socialurad _ Semguebadia. is uSualoa, kmayofilia cxovrebiT, Cveulebriv mxiarul xasiaTzea. cxovrobs awmyoSi, ar fiqrobs moma-valze. am asakSi, bavSvi xdeba Tavisive sqesis jgufis wevri. gogonebs da biWebs garkveuli antagonizmi axasiaTebT erTmaneTis mimarT. gogonebisTvis biWebi zedmetad xmaurianebi arian, xolo biWebisTvis gogonebi ki _ `sulelebi~.

am asakis bavSvi fizikurad _ aqtiuria. aqvs Warbi energia, romelic fiziku-ri aqtiobis safuZvels warmoadgens. uyvars Tavgadasavlebi, STabeWdilebebi, fizikuri varjiSebi. am asakis bavSvi imdenadaa dakavebuli Tavisi yoveldRiu-ri TavgadasavlebiT, rom SeiZleba yuradrebis miRma darCes _ piradi higiena, sakuTari nivTebisa da Tansacmlis movla. amitom, saWiroa TviTdisciplinis ganviTareba.

9-11 wlis bavSvi _ mkvlevaria. am asakis bavSvic aseve kargi damkvirvebelia, magram ufro yuradRebiT akvirdeba da logikurad azrovnebs. svams bevr kiTx-vebs da SeuZlia TviTon ipovos maTze pasuxi.

uyvars koleqciebis Segroveba. agrovebs yvelafers, misTvis mniSvnelovania raodenoba da ara xarisxi. 11 wlamde is ar akeTebs, Tavisi koleqciis klasi-fikacias (Tu ra Tqma unda, mas amaSi ufrosi ar daexmara). pedagogma SeiZleba gamoiyenos bavSvis es Tviseba saganmanaTeblo mizniT. bavSvi xdeba ufro dak-virvebuli, xolo koleqciis ganxilvisas an gacvlisas ki umjobesdeba pirov-nebaTSorisi urTierTobebi.

bavSvs uyvars imis gamokvleva, rac misTvis ucnobia. am asakSi mas ukve esmis mizez-Sedegobrivi damokidebuleba, aqvs drois (qronologiuri da istoriu-li gancda), sivrcis, adgilmdebareobis, manZilis kargi aRqma. is msjelobs imis Sesaxeb, rac esmis da xedavs. amavdroulad, Cndeba logikuri azrovne-ba, magram is jer kidev ar aris srulyofili, vinaidan emyareba bavSvis su-bieqtur, yofiT gamocdilebas. empatiis ganviTarebas (berZ. – TanagrZnoba). gamoyofen 2 saxis empatias: humanurs da egocentruls. humanuri empatiis dros xdeba sxva adamianis emociur mdgomareobaze reagireba (TanagrZno-ba, Secodeba, gaxareba). egocentruli empatiisros sxva adamianis wuxili an sixaruli, aris mxolod mizezi iseTi emociebis aRmocenebisa, rogoricaa mowyeniloba; SiSi; sixaruli, roca sxva Sewuxebulia; dardi, roca sxva ga-

Page 36: qarTuli ena 4 - mes.gov.gemes.gov.ge/uploads/griphireba/dackebiti-safexuri/qartuli 4 maswavleblis wigni.pdf · gamomcemloba 4 q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a m a s w a

34

xarebulia (Suri) pativiscemas umcros saskolo asakSi swavlis wamyvani mo-tivia - maRali Sefasebis miReba. maRali Sefaseba patara moswavlisTvis aris emociuri keTildReobis, siamayis gancdis, sakuTari Zalebis rwmenis wyaro. amasTanave vxvdebiT swavlis sxva motivebsac. Sinagani motivebi: SemecnebiTi motivi _ codnis miRebis survili; socialuri motivi _ surs, rom iyos ganaT-lebuli; miaRwios warmatebas, prestiJs; iyos sazogadoebisTvis sasargeblo. garegani motivi _ swavlobs kargad, imisTvis, rom miiRos ara codna, aramed jildo. am asakSi yalibdeba is pirovnuli Tvisebebi, romlebic Semdeg, mozar-dobis asakSi gamovlindeba. pir vel rigSi, es aris miRwevis motivacia, rome-lic viTardeba umcros saskolo asakSi da mozardobaSi Tavs iCens, rogorc pirovnuli maxasiaTebeli. warmatebis miRwevisTvis bavSvebi xelmZRvaneloben 2 motiviT. esaa: warmatebis miRwevis motivi da marcxis Tavidan acilebis moti-vi. pirovnebis srulyofili ganviTarebisTvis aucilebelia kompetenturobis grZnobis Camoyalibeba, swavla aris umcrosi saskolo asakis bavSvis ZiriTadi saqmianoba da Tu, bavSvi aq Tavs Tvlis arakompetenturad, misi pirovnuli gan-viTareba mniSvnelovnad ziandeba.