Chöông 5:ÑÒNH GIAÙ CHÖÙNG KHOAÙN

Noäi dung:

5.1 Ñònh giaù traùi phieáu

5.2 Ñònh giaù coå phieáu thöôøng

5.3 Baøi taäp chöông 5

5.1 ÑÒNH GIAÙ TRAÙI PHIEÁU

1. MOÄT SOÁ KHAÙI NIEÄM SÖÛ DUÏNG TRONG ÑÒNHGIAÙ TRAÙI PHIEÁU.

Traùi phieáu (Bond): Laømoät coâng cuïcuûa nôïdaøi haïn,moät chö ùng tö øcoùgiaù, do moät toåchö ùc/ngö ôøi phaùt haønhbaùn cho nhaøñaàu tö ñeåhuy ñoäng nôïdaøi haïn, vôùi camkeát phaûi thanh toaùn cho ngö ôøi giö õtraùi phieáu moät khoaûnlaõi xaùc ñònh haøng naêm cho ñeán khi traùi phieáu ñaùo haïn.

Meänh giaù traùi phieáu (Par value) M: Laøgiaùtròbeàmaëtcuûa traùi phieáu, giaùtròmaøtoåchö ùc/ngö ôøi phaùt haønh traùiphieáu seõphaûi thanh toaùn cho ngö ôøi giö õtraùi phieáu khiñeán kyøñaùo haïn.

Ngaøy ñaùo haïn: Laøngaøy traùi phieáu heát haïn ñö ôïc thanh toaùn.

Laõi suaát huy ñoäng voán (KD): Laølaõi suaát maøDN phaùt haønhtraùi phieáu hö ùa thanh toaùn cho nhö õng ngö ôøi cho vay voán (traùichuû). KD = khoâng ñoåi cho ñeán kyøñaùo haïn.

Laõi suaát thò tröôøng (KDM): Laøthògiaùcuûa laõi suaát vay voán ,noùñö ôïc hình thaønh treân thòtrö ôøng voán vaøtheo quan heäcungcaàu veàvoán. KDM thay ñoåi theo nhu caàu voán treân thòtrö ôøng.

Laõi thanh toaùn (INT): Laøkhoaûn tieàn thanh toaùn ñònh kyøcuûa ngö ôøi phaùt haønh traùi phieáu phaûi traûcho ngö ôøi giö õtraùiphieáu cho ñeán kyøñaùo haïn.

INT = M*KD. (5.1)

PHAÂN LOAÏI TRAÙI PHIEÁU.

1. Caên cöù vaøo chuû theå phaùt haønh:a) Traùi phieáu chính phuû

Traùi phieáu kho baïc Traùi phieáu ñoâ thò

b) Traùi phieáu coâng ty2. Caên cöù vaøo kyø haïn vaø caùch thöùc traû laõi:

a) Traùi phieáu khoâng coù kyø haïnb) Traùi phieáu coù kyø haïn

Traùi phieáu ñöôïc höôûng laõi ñònh kyø (naêm &ø 6 thaùng) Traùi phieáu khoâng ñöôïc höôûng laõi ñònh kyø (höôûng laõi

khi mua hoaêïc höôûng laõi khi ñaùo haïn).3. Caên cöù vaøo khaû naêng chuyeån ñoåi:

a) Traùi phieáu khoâng chuyeån ñoåib) Traùi phieáu coù theå chuyeån ñoåic) Traùi phieáu coù ñieàu khoaûn mua laïi

2. PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH GIAÙ TRAÙI PHIEÁU.

2.1 Traùi phieáu coù kyø haïn ñöôïc höôûng laõi ñònh kyø haøngnaêm

Vb INT INT INT INT

M

0 1 2 3 … nKD

nDM

n

tt

DMb

nDM

nDMDMDM

b

K

M

K

INTV

K

M

K

INT

K

INT

K

INTV

)1()1(

)1()1(...

)1()1(

1

21

(5.2)

Nhaän xeùt:

Giaù traùi phieáu Vb tyû leä nghòch vôùi laõi suaát thò tröôøng

Neáu KD = KDM Vb = M

Neáu KD > KDM Vb > M (TP baùn treân meänh giaù)

Neáu KD < KDM Vb < M (TP baùn döôùi meänh giá)

Thí duï 1:

Traùi phieáu coù meänh giaù M = 1000 $, laõi suaát huy ñoäng laø 8%( thanh toaùn laõi moät laàn /naêm), ñaùo haïn sau 3 naêm. Taïi thôøiñieåm ñònh giaù traùi phieáu, laõi suaát ñaùo haïn cuûa thò tröôøng ñoáivôùi caùc traùi phieáu cuøng nhoùm ruûi ro vôùi traùi phieáu phaùt haønhlaø 10%. Haõy ñònh giaù traùi phieáu.

Baøi giaûi: Aùp duïng coâng thöùc tính giaù traùi phieáu ta coù

27,950

)1.1(

1000

)1.1(

80

)1.1(

80

%)101(

1000*08.03321

b

b

V

V

Cho KDM Yeâu caàu tính Vb baøi toaùn xuoâi

Cho Vb Yeâu caàu tính KDM baøi toaùn ngöôïc

2.2 Traùi phieáu coù kyø haïn ñöôïc höôûng laõi ñònh kyø nöûa naêm.Coâng thöùc löôïng giaù traùi phieáu nhö sau:

2.3 Tính laõi suaát ñaùo haïn cuûa traùi phieáu

Laõi suaát ñaùo haïn laø laõi suaát laøm cho hieän giaù cuûa doøng thunhaäp cuûa traùi phieáu = vôùi giaù traùi phieáu.

nM

n

tt

Mb

nM

nMMM

b

Kd

M

Kd

INTV

Kd

M

Kd

INT

Kd

INT

Kd

INTV

2

2

1

2221

)2/1()2/1(

2/

)2/1()2/1(

2/...

)2/1(

2/

)2/1(

2/

(5.4)

a. Phöông phaùp thöû vaø loaïi.

Goïi Rb laø laõi suaát ñaùo haïn cuûa traùi phieáu

Xeùt giaù trò Vb cho >, < hay = M KD >, < hay = KDM

Choïn vaø thöû KDM tìm KdM sao cho giaù traùi phieáu =Vb ñaõcho KDM = Rb

Coâng thöùc tính (coâng nhaän, khoâng chöùng minh)

b. Duøng haøm solver ( trong Excel ) ñeå tính Rb:

32 VbM

n

VbMINT

R b

(5.5)

2.4 Ñònh giaù traùi phieáu khi laõi suaát thay ñoåi theo thôøigian.

Thí duï 2: Traùi phieáu coù meänh giaù M = 1000$, laõi suaát huyñoäng voán 10%, ñaùo haïn sau 5 naêm. Vaøo thôøi ñieåm phaùthaønh traùi phieáu, laõi suaát thò tröôøng cuûa caùc traùi phieáu cuøngnhoùm ruûi ro vôùi traùi phieáu phaùt haønh laø 12%. Caùc nhaø ñaàutö döï ñoaùn raèng sau 2 naêm phaùt haønh laõi suaát thò tröôøngcuûa traùi phieáu coù theå giaûm xuoáng coøn 11% vaø giöõ nguyeâncho ñeán kyø ñaùo haïn.

1) Giaù traùi phieáu vaøo naêm thöù 2 laø bao nhieâu ?

2) Haõy ñònh giaù traùi phieáu ?

Vb Vb2 M

0 1 2 3 … 512% 11%

nDM

b

nDM

nDMDMDM

b

K

MV

K

M

K

INT

K

INT

K

INTV

)1(

)1()1(...

)1()1( 21

2.5 Ñònh giaù traùi phieáu coù kyø haïn khoâng höôûng laõi.

Coâng thö ùc tính:

Thí duï 3: Giaûsö ûngaân haøng ñaàu tö vaøphaùt trieån phaùt haønh traùiphieáu khoâng traûlaõi, thôøi haïn 3 naêm, meänh giaù100.000 ñoàng.Neáu laõi suaát yeâu caàu cuûa nhaøñaàu tö laø10% thì giaùtraùi phieáu laøbao nhieâu ?

Vb= 100000*(1+10%) -3= 0,7513*100000= 75130 ñoàng.

ÑÒNH GIAÙ TRAÙI PHIEÁU KHOÂNG KYØ HAÏN.

Traùi phieáu khoâng kyø haïn laø traùi phieáu khoângbao giôø ñaùo haïn.

)KDM(INT

)K(INTVB

)K(INT...

)K(INT...

)K(INT

)K(INTV

tt

DM

DMn

DM

n

DMDMB

1

21

1

1111

Thí duï: Baïn mua traùi phieáu höôûng laõi haøng naêm laø 80$trong thôøi gian voâ haïn, lôïi nhuaän ñaàu tö laø 14%. Giaù traùiphieáu naøy seõ laø:

Vb = INT/Kdm = 80/0.14 = 571.43 $

5.2 ÑÒNH GIAÙ COÅ PHIEÁU THÖÔØNG

1. MOÄT SOÁ KHAÙI NIEÄM SÖÛ DUÏNG TRONG ÑÒNH GIAÙCOÅ PHIEÁU THÖÔØNG.

Coå phieáu thöôøng: Laø chöùng töø coù giaù, xaùc nhaän möùcgoùp voán cuûa coå ñoâng trong coâng ty phaùt haønh CK.

P0: Thò giaù coå phieáu thöôøng (Giaù hieän taïi cuûa CPT treânthò tröôøng chöùng khoaùn)

Ks: suaát sinh lôøi cuûa voán chuû sôû höõu

g: Möùc taêng tröôûng coå töùc kyø voïng

D1/P0 = Tyû suaát coå töùc kyø voïng

(P1-P0)/P0 = Möùc thaëng dö voán = g

Dt : coå töùc thanh toaùn cho caùc coå ñoâng ôû naêm t

2. PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH GIAÙ COÅ PHIEÁU THÖÔØNG.

2.1 Ñònh giaù coå phieáu thöôøng khi coå phieáu ñöôïc giöõvónh vieãn.

Khi coå phieáu thöôøng ñöôïc giöõ vónh vieãn ta coù tröôøng hôïpdoøng ngaân löu voâ haïn ( n=1, )

Coâng thöùc tính giaù CPT – Moâ hình chieát khaáu doøng NL

)()1(

)1(...

)1(...

)1()1(

1

10

22

11

0

gK

D

K

DP

K

D

K

D

K

D

K

DP

Stt

S

t

Sn

S

n

SS

Dt = Coå töùc CPT ôû naêm t

Ks = Suaát sinh lôïi cuûa voán chuû sôû höõu

g = Möùc taêng tröôûng coå töùc

(5.6)

Dt = D0 * ( 1 + g )t

D1 = D0 * ( 1 + g )

Tröôøng hôïp ñaëc bieät khi g = 0 Doøng ngaân löu voâhaïn vaø baèng nhau, ta coù coâng thöùc tính:

Sss K

D

gK

gD

gK

DP

)1(*01

0

Khi g 0 Ta coù hai tröôøng hôïp :

KS > g Tính P0 theo coâng thöùc ( 5.6)

KS < g Tính P0 theo phöông phaùp g taêng sieâu

(5.7)

Ñònh giaù coå phaàn thöôøng trong tröôøng hôïp g taêng sieâu(Ks<g)

Caùc böôùc thöïc hieän:

Böôùc 1: Tính doøng thu nhaäp cuûa CPT trong khoaûng thôøigian g thay ñoåi (g > Ks). Tính hieän giaù cuûa doøng thu nhaäp.

Böôùc 2: Tính giaù CPT vaøo cuoái thôøi ñieåm g thay ñoåi

(g < Ks vaø g = const). Tính hieän giaù cuûa CPT.

Böôùc 3: Tính giaù CPT P0 = B1 + B2.

Thí duï 3: Coå phieáu thöôøng cuûa coâng ty X coù caùc ñaëc tính sau

Ks = 13,4% D0 = 1,15$/CP

g1-3 = 30% (n=1,3) Haõy ñònh giaù CPT cuûa coâng ty X?

g4 = 8% = const

Lôøi giaûi:

1. Tính doøng thu nhaäp cuûa CPT( töø naêm 1-4 )

D1 = D0 (1+ g) = 1,15*(1+ 30%) = 1,4950

D2 = 1,4950 (1+ 30%) = 1,9435

D3 = 1,9435 (1+30%) = 2,5266

D4 = 2,5266 (1+ 8%) = 2,7287

2. Tính giaù coå phieáu vaøo naêm thöù 3:

53500801340

7287243 .

...

)gK(DPS

2. Tính giaù CPT

3. Tính giaù CPT taïi caùc thôøi ñieåm khaùc nhau:

P1 = ?

P2 = ?

P3 = ?

21,39

%)4.131(

53.50

%)4.131(

5266.2

%)4.131(

9435.1

%)4.131(

4950.13321

PV

2.2 Ñònh giaù coå phieáu thöôøng khi CPT ñöôïc baùn vaøonaêm ( n ).

Khi coå phieáu thöôøng ñöôïc baùn vaøo naêm (n) ta coù tröôønghôïp doøng ngaân löu höõu haïn.

Coâng thöùc tính giaù CPT trong tröôøng hôïp naøy :

nS

nn

tt

S

t

nS

nn

S

n

SS

K

P

K

DP

K

P

K

D

K

D

K

DP

)1()1(

)1()1(...

)1()1(

10

22

11

0

(5.8)

Pn = Giaù coå phieáu kyø voïng vaøo naêm (n)

Töø moâ hình chieát khaáu doøng ngaân löu ta coù theå tính giaù CPT ôûcaùc thôøi ñieåm khaùc nhau:

nS

nn

tt

S

t

nS

nn

SS

SSS

S

K

P

K

DP

K

PD

K

D

K

DP

K

PD

K

DP

K

PDP

K

PDP

)1()1(

)1(...

)1()1(

)1()1()1(

)1(

10

221

0

2221

022

1

110

3. SUAÁT SINH LÔØI TREÂN VOÁN COÅ PHAÀN THÖÔØNG (KS).

3.1 Moâ hình chieát khaáu doøng ngaân löu.

Töø coâng thöùc ñònh giaù CPT theo moâ hình chieát khaáu doøng NL(5.6) ta coù:

gP

DK

gK

DP S

S

0

110 )( (5.9)

Trong ñoù:

D1 = Coå töùc thanh toaùn ôû naêm 1

P0 = Thò giaù CPT

g = Möùc taêng tröôûng coå töùc (= möùc thaëng dö voán)

3.2 Moâ hình ñònh giaù taøi saûn voán (CAPM).

Suaát sinh lôøi treân voán CSH ñöôïc tính theo coâng thöùc:

KSi = KRF + (KM – KRF)* i (5. 10)

Trong ñoù:

KRF = Suaát sinh lôøi phi ruûi ro (= laõi suaát KBNN)

KM = Suaát sinh lôøi kyø voïng cuûa thò tröôøng chöùng khoaùn

= Heä soá beâ ta ruûi ro cuûa chöùng khoaùn i