Quality Testing & Calibration

For Quality September 2007 069

เมื่อกล่าวถึงคำว่า Total Productive Management ซึ่งถือเป็นเรื่องที่โรงงานอุตสาหกรรมให้ความ

สำคัญอย่างมากในปัจจุบันแล้ว ทุกคนมักจะมุ่งประเด็นไปที่เครื่องจักรขนาดใหญ่ที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับการ

ผลิตของโรงงาน และมักจะลืมความสำคัญของเครื่องมือที่ถูกเรียกว่า “ตาชั่ง”

ภาวะการแข่งขันที่สูงขึ้นอย่างมากในปัจจุบัน ทำให้โรงงานอุตสาหกรรมต้องปรับตัวเพื่อความอยู่รอด

และสามารถแข่งขันในตลาดได้ “คุณภาพ” ของผลิตภัณฑ์ ถือเป็นเรื่องที่สำคัญเป็นอย่างยิ่ง และยิ่งเรา

สามารถผลิตสินค้าที่มีคุณภาพ โดยที่ใช้ต้นทุนในการผลิตน้อยลงเท่าไร ยิ่งทำให้โรงงานของเราเพิ่มความ

สามารถในการแข่งขันได้สูงขึ้นเท่านั้น

เมื่อเราพูดถึง TPM ซึ่งแท้จริงแล้วเริ่มมาจากเรื่องของ การบำรุงรักษาเชิงป้องกัน Preventive

Maintenance หากเพียงแต่ ถ้ามองในภาพรวมแล้ว ถ้าเราสามารถรวมความต้องการของทุกเรื่อง คือ

ต้องการการผลิตสูงสุด + ได้คุณภาพของสินค้าดีที่สุด + เครื่องจักรใช้งานได้นานที่สุด เราจึงต้องมุ่งประเด็น

ไปที่ TPM นั่นเอง

Quality Testing & Calibration

>>>ณัฐพล ศรีอักษร บริษัทเมทเล่อร์-โทเลโด(ประเทศไทย)จำกัด

กับตาชั่ง เครื่องชั่งหรือเครื่องมือวัด(TotalProductiveManagement)TPM

Quality Testing & Calibration

070 For Quality Vol.14 No.119

● Close Rib Design คือ การใช้เหล็กรูป

สี่เหลี่ยมคางหมูมาประกอบกันจนเป็นแท่นชั่ง ซึ่งมีใช้

กันน้อยในประเทศไทย ทั้งๆ ที่รูปแบบนี้มีความแข็งแรง

ทนทานกว่ามาก มีอายุการใช้งานที่ยาวนานกว่า อีกทั้ง

ยังสามารถป้องกันการเกิดสนิมได้ดีกว่าอีกด้วย

▲Fiqure 1: Open-Rib Orthotropic Design. No Load

▲Figure 2: Closed-Rib Orthotropic Design. No Load

สาเหตุที่ในไทยไม่นิยมใช้รูปแบบของ Close-Rib

Design เนื่องจากจำเป็นต้องใช้เครื่องจักรในการผลิต

ชั้นสูง และที่สำคัญคือ ราคาที่สูง นั่นเอง

การชั่งน้ำหนักรถบรรทุก เป็นการส่งผ่านน้ำหนัก

มาสู่แท่นชั่งแบบจุด Point Load คือ ส่งผ่านน้ำหนัก

ผ่านล้อรถบรรทุกนั่นเอง ในการออกแบบแท่นชั่งที่ดีนั้น

แท่นชั่งต้องสามารถกระจายน้ำหนักที่เป็น Point Load

บทความฉบับนี้จะกล่าวถึง ความสำคัญของเครื่องชั่งซึ่งถือ

เป็นเครื่องมือวัดที่สำคัญในการที่จะช่วยให้เราประสบความสำเร็จใน

เรื่องของ TPM และเนื่องจากเทคโนโลยีที่พัฒนาอย่างมากในปัจจุบัน

ทำให้ผู้เขียนจำเป็นต้องเสนอบทความแบ่งเป็นตอน ๆ เพื่อให้ผู้อ่านได้

รับรู้ถึงข้อมูลมากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้

คำถามที่ได้ยินบ่อย ๆ เมื่อจะเลือกซื้อเครื่องชั่งคือ “เครื่องชั่ง

นี้ผลิตจากประเทศอะไร ?” ความจริงแล้วสิ่งที่เราอยากรู้คือ คุณภาพ

ของเครื่องชั่งว่าผลิตได้มาตรฐานและสามารถใช้งานได้ตาม TPM ที่

เราต้องการจริงหรือไม่

เครื่องชั่งขนาดใหญ่ เช่น เครื่องชั่งรถบรรทุก สามารถแบ่ง

ส่วนประกอบเป็นส่วนหลัก ๆ ได้สามส่วนคือ

1. อุปกรณ์ ที่ใช้วัดค่าน้ำหนัก Weighing Equipment

2. แท่นชั่ง Platform

3. ฐานรองรับเครื่องชั่ง Foundation

โดยส่วนใหญ่แล้ว แท่นชั่ง และฐานรองรับแท่นชั่ง จะทำการ

ผลิต หรือจัดทำภายในประเทศ สิ่งสำคัญคือ การจัดทำแท่นชั่งใน

ประเทศ ผลติไดม้าตรฐานหรอืไม ่? และถา้ใช ่มาตรฐานนัน้คอือะไร ?

แท่นชั่งรถบรรทุก ถือเป็นส่วนหนึ่งของเครื่องมือวัด และส่งผล

กระทบโดยตรงกับ

● ค่าความถูกต้องแม่นยำ : ซึ่งเท่ากับคุณภาพที่ดีของผลิต-

ภัณฑข์องโรงงาน

● ความทนทาน : การใช้งานได้นานที่สุด และหยุดซ่อมน้อย

ที่สุด

● การบำรุงรักษา : แท่นชั่งที่ดีต้องออกแบบมาให้สามารถ

บำรุงรักษาได้ง่าย รวมถึงการทำความสะอาดด้วยเช่นกัน

ปัจจุบันแท่นชั่งรถบรรทุกในประเทศไทยมีสองรูปแบบ คือ

แท่นเหล็ก (steel deck) และแท่นคอนกรีต (concrete deck) การ

ออกแบบแท่นชั่งใช้รูปแบบของ Orthotropic Design ซึ่งใช้ในการ

ออกแบบสะพาน โดยแบ่งเป็น 2 รูปแบบ คือ

● Open-Rib Design คือ การใช้เหล็ก H-Beam (I-Beam)

มาประกอบกัน สำหรับเครื่องชั่งรถบรรทุกในประเทศไทยส่วนใหญ่ใช้

วิธีการนี้

Quality Testing & Calibration

For Quality September 2007 071

นี้ออกไปสู่บริเวณที่อยู่โดยรอบจุดรับน้ำหนักนั้นให้ได้

มากที่สุด ซึ่งรูปแบบของ Close-Rib สามารถกระจายแรง

ได้ดีกว่ามาก

▲Fiqure 3; Open-Rib Orthotropic Design, Loaded

▲Fiqure 4; Closed-Rib Orthotropic Design, Loaded

และเนื่องจากเครื่องชั่งรถบรรทุกนั้นต้องรับแรง

ค่อนข้างมาก ทำให้เกิดโอกาสที่โครงสร้างจะเสียรูป

เป็นไปได้มากเมื่อรับแรงกระแทกมากครั้ง เช่นเดียวกัน

รูปแบบของ Close-Rib (Figure 7) จะสามารถทนต่อ

การเสียรูปได้มากกว่ารูปแบบอื่นๆ รวมถึงแบบเหล็ก

กล่องสี่เหลี่ยมด้วยเช่นกัน

อีกสาเหตุที่ทำให้เครื่องชั่งมีอายุการใช้งานที่สั้น และมีโอกาส

ทำให้ค่าน้ำหนักผิดพลาดคือ งานเชื่อม (welding work) แท่นชั่งที่ดี

ต้องมีงานเชื่อมที่ต่อเนื่อง และมีความคงที่ของขนาดงานเชื่อม ตาม

มาตรฐานงานเชื่อม ส่วนใหญ่แล้วแท่นชั่งที่ประกอบในประเทศจะใช้

การเชื่อมแบบ Manual ซึ่งก่อให้เกิดความเครียด (stress) ทุกจุดที่

หยุด และเริ่มเชื่อมต่อ และมักจะพบว่าจุดที่แท่นชั่งมีปัญหาส่วนใหญ่

คือบริเวณงานเชื่อมเหล่านี้เอง

▲รูปการเชื่อมด้วยเครื่องเชื่อมอัตโนมัติ แบบต่อเนื่อง

▲Figure 5 ▲Figure 6

▲Figure 7 ▲Figure 8

▲รูปการทดสอบ Fatique Test เพื่อรับประกันอายุการใช้งานของแท่นชั่ง

Quality Testing & Calibration

072 For Quality Vol.14 No.119

ยังมีมาตรฐานอีกหลายเรื่องที่จะทำให้เรามั่นใจในการเลือกใช้

เครื่องชั่งที่ทำให้เราประสบความสำเร็จในเรื่องของ Total Productive

Management (TPM) เช่น เรื่องของสี ที่ต้องมีมาตรฐานในการทำ

ความสะอาดโครงสร้างก่อนการอบสี การดูแลรักษา ทำความสะอาด

ซึ่งตัวแท่นชั่งต้องถูกออกแบบมาให้เข้าไปทำความสะอาดได้ง่าย หรือ

แม้กระทั่งต้องสามารถ ถอด-ประกอบ ตัวแท่นชั่งเองได้ง่ายอีกด้วย

▲รูปการเข้าซ่อมบำรุงที่ทำได้สะดวก รวมถึงความสามารถในการถอดรื้อ

และประกอบกลับ ได้อย่างสะดวกรวดเร็ว

สุดท้าย เครื่องจักรที่ดีจะต้องมีการทดสอบว่าสามารถใช้งาน

ได้ในสภาพการใช้งานเสมือนจริง ไม่มีข้อยกเว้นสำหรับเครื่องชั่งรถ-

บรรทุก สำหรับในประเทศไทยนั้น เนื่องจากแท่นชั่งรถบรรทุกส่วนใหญ่

072 For Quality Vol.14 No.119

สร้างขึ้นและนำไปประกอบหน้างาน วิธีการคำนวณว่า

สามารถรับแรงได้นั้น เป็นการคำนวณทางวิศวกรรมศาสตร์

หากเราต้องการความแข็งแรงที่แท้จริงของแท่นชั่งนั้น

ผู้ผลิตจำเป็นต้องมีการทดสอบด้วยน้ำหนักที่กดเสมือน

รถบรรทุกจริงๆ เพื่อให้แน่ใจว่า การออกแบบ แท่นชั่ง

นั้นๆ สามารถรับแรง หรือสามารถใช้ชั่งได้จริง มากกว่า

กี่ล้านครั้ง เพื่อยืนยันว่าแท่นชั่งจะมีอายุการใช้งานมาก

กว่ากี่สิบปี

ที่กล่าวมาทั้งหมดนี้เป็นเพียงส่วนหนึ่งของการ

ที่เราจะสร้างความมั่นใจว่าแท่นชั่งที่เราจะใช้ในโรงงาน

เรานั้น จะทำให้ผลผลิตที่ออกมามีคุณภาพที่ดี (น้ำหนัก

ถูกต้อง แม่นยำ) เครื่องชั่งสามารถใช้งานได้ต่อเนื่อง

ยาวนาน (เพิ่มผลผลิตอย่างต่อเนื่อง ไม่มีการหยุด

ซ่อม) และสามารถคาดการณ์หรือวางแผนล่วงหน้าได้

อย่างแม่นยำในการซ่อมบำรุง (ระยะเวลาในการซ่อม

บำรุงน้อย) นี่คือ Total Productive Maintenance:

TPM นั่นเอง

ผู้เขียนจะกล่าวถึงเทคโนโลยีใหม่ๆ ของเครื่อง-

ชั่งที่ก้าวเข้ามาช่วยในระบบอุตสาหกรรมการผลิตใน

ฉบับต่อไป