quechua san martin bible - new testament
TRANSCRIPT
TATA DIOSPA MUSHUK RIMANAN
Señorninchi Jesukristusalvawananchikunapa alli rimanan
San Martin kechwapi killkadu
El Nuevo Testamentode nuestro Señor Jesucristo
en el idiomaquechua de San Martín
El Nuevo Testamentode nuestro Señor Jesucristo
en el idiomaquechua de San Martín
Primera edición, 1992Segunda edición, 2008
Publicado por© La Liga Bíblica 2008
Usted es libre de copiar, distribuir y comunicarpúblicamente la obra bajo las condiciones siguientes:· Reconocimiento. Debe reconocer los créditos de laLiga Bíblica (pero no de una manera que sugiera quetiene su apoyo o apoyan el uso que hace de su obra).· No comercial. No puede utilizar esta obra para nescomerciales.· Sin obras derivadas. No se puede alterar, transformaro generar una obra derivada a partir de esta obra.
CONTENIDO
· · · · · · · · · · · · · · · · · · Mt · · · · · · · · · · · · · · · · · · 5San Marcos · · · · · · · · · · · · · · · · · Mr · · · · · · · · · · · · · · · · · · 80San Lucas · · · · · · · · · · · · · · · · · · Lk · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 124San Juan · · · · · · · · · · · · · · · · · · Jn · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 204Hechos · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Hch · · · · · · · · · · · · · · · · · · 262Romanos · · · · · · · · · · · · · · · · · · Ro · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3301 Korintios · · · · · · · · · · · · · · · · · 1 Kor · · · · · · · · · · · · · · · · · 3612 Korintios · · · · · · · · · · · · · · · · · 2 Kor · · · · · · · · · · · · · · · · · 392Galatas · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Ga · · · · · · · · · · · · · · · · · · 412Efesios · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Ef · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 424Filipenses · · · · · · · · · · · · · · · · · · Fili · · · · · · · · · · · · · · · · · · 435Kolosenses · · · · · · · · · · · · · · · · · Kol · · · · · · · · · · · · · · · · · · 4421 Tesalonisenses · · · · · · · · · · · · · · 1 Te · · · · · · · · · · · · · · · · · 4492 Tesalonisenses · · · · · · · · · · · · · · 2 Te · · · · · · · · · · · · · · · · · 4561 Timoteo · · · · · · · · · · · · · · · · · · 1 Ti · · · · · · · · · · · · · · · · · · 4602 Timoteo · · · · · · · · · · · · · · · · · · 2 Ti · · · · · · · · · · · · · · · · · · 469Tito · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Tit · · · · · · · · · · · · · · · · · · 475Filemon · · · · · · · · · · · · · · · · · · · File · · · · · · · · · · · · · · · · · · 479Hebreos · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Heb · · · · · · · · · · · · · · · · · · 481Santiago · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Sant · · · · · · · · · · · · · · · · · 5051 Pedru · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 1 Pe · · · · · · · · · · · · · · · · · 5132 Pedru · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 2 Pe · · · · · · · · · · · · · · · · · 5231 Juan · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 1 Jn · · · · · · · · · · · · · · · · · 5292 Juan · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 2 Jn · · · · · · · · · · · · · · · · · 5383 Juan · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 3 Jn · · · · · · · · · · · · · · · · · 540Judas · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Judas · · · · · · · · · · · · · · · · · 542Apokalipsis · · · · · · · · · · · · · · · · · Apo · · · · · · · · · · · · · · · · · · 545
Salmos · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · Sal · · · · · · · · · · · · · · · · · · 583
Mana yachananchi rimanakunata· · · · Glosario · · · · · · · · · · · · · · · 607
5
Kaymi Jesukristupa ayllunkuna.(Lk 3.23-38)
1 1Ñawpa tiempu *Jesukristunasirkan alli kamachikuk Davidpa
namanta. 2Abrahamka karkan Isakpatatan. Isakka karkan Jakobopa tatan.
napa tatan. 3Judaka karkan FarespaSarapa tatan. Farespa Sarapa mamankarkan Tamar. Fareska karkan Esrompatatan. Esromka karkan Arampa tatan.4Aramka karkan Aminadabpa tatan.Payka karkan Naasonpa tatan.Naasonka karkan Salmonpa tatan.5Salmonka karkan Boospa tatan. Boospamaman karkan Rahab. Booska karkanObedpa tatan. Paypa mamanka karkanRuti. Obedka karkan Isayipa tatan.6Isayika karkan alli kamachikukDavidpa tatan. Davidka karkanSalomonpa tatan. Salomonpa mamanmanara Davidpa warmin kashpaUriyaspa warmin karkan. 7Salomonkakarkan Roboampa tatan. Roboamkakarkan Abiyaspa tatan. Payka karkanAsapa tatan. 8Asaka karkanna Josafatpatatan. Josafatka karkan Jorampa tatan.Joramka karkanna Usiyaspa tatan.9Usiyaska karkan Jotampa tatan.
Jotamka karkan Akaspa tatan. Akaskakarkan Esekiyaspa tatan. 10Esekiyaskakarkan Manasespa tatan. Manaseskakarkan Amonpa tatan. Amonka karkanJosiyaspa tatan. 11Josiyaska karkanJekoniyaspa wawkinkunapa tatan. Chaypachana Babilonia llaktamantarunakuna *israel runakunatakaapishpana pusharkansapa llaktanmanchaypi paykunapa munanankunatarurashpa kawsanankunapana.
12Chaymanta Babilonia llaktamantakutimuptinkuna Jekoniyaska karkanSalatielpa tatan. Salatielka karkanSorobabelpa tatan. 13Sorobabelka karkanAbiyupa tatan. Abiyuka Eliakimpa tatankarkan. Eliakimka Asorpa tatan karkan.14Asorka Sadokpa tatan karkan. Sadokkakarkan Akimpa tatan. Akimka Eliyupatatan karkan. 15Eliyuka karkan Eleasarpatatan. Eleasarka Matanpa tatan karkan.Matanka Jakobopa tatan karkan.16Jakoboka Josepa tatan karkan. JosekaMariyapa kusan karkan. Mariyaka karkanJesuspa maman. Tata Dios Jesustakakachamurkan kay allpaman runakunatauchankunamanta salvanankunapa.Chayrayku Jesuspa suk shutin karkanKristu.
17
cha kamachikuk Davidkaman chunka
JESUKRISTU KAY ALLPAPI KAWSASHKANTA
SAN MATEOKILLKARKAN
6
sapa. Chaymanta DavidmantapachaBabilonia llaktaman israel runakunatapushashkankuna pachakaman chunka
sapa.mantapacha Tata Diosmanta salvakukruna nasishkan tiempukaman chunka
sapa.
Jesukristu nasirkan.(Lk 2.1-7)
18Jesukristu kashna nasirkan.Tiyarkan suk shipash Mariya. Chay
nanpa Josewan. Manara Josewantantanakushpara Mariyaka okupadanakarkan Tata Diospa Espiritunpa.19Joseka novian Mariya okupada
nachu paywan kasarayta. Alli rurakruna kashpa mana munarkanchudemandayta ama llaktamasinkunapipinkachinanpa. Yuyaykurkan upallallasakiyta.
20Sakinanpa yuyaykuykaptinna suktuta muskuyninpi Tata Diospa *angelninwillarkan: “Kanmi ñawpa Davidpamiraknin kanki. Chayrayku Tata Dios
kipa. Chay wawanka Tata DiospaEspiritunpami. Manami ullkupachu.Ama pinkakuychu noviayki Mariyawankasarayta. 21Mariyaka suk ullkuwambrata wawayanka. Chay wambrallaktamasinkunata kastigumantasalvankasapa. Chayrayku chaywambrata shutiyachinki Jesus.” Chaytawillashpa chay angelka Josetakasakirkan.
22-23Ñawpa pacha Tata Dioska sukyachachikuk runata willarkan:
“Suk sensilla shipashmi ullkuwambrata wawayanka.
Payta shutiyachinkichi Emanuel.”
nawan.” Chay killkadun rimashkanshinaMariyaka wawayarkan.
24Joseka puñuymanta rikchashpa TataDiospa angelnin willashkanta kasushpaMariyawan kasararkan. 25
kunawasha Mariyaka wawayanankamanmanami Josewanka puñurkanrachu.Mariyapa wawan nasiptin Josekashutiyachirkan Jesus.
Alli yachaysapa runakuna shamurkansapa Jesusta kuyak.
2 1Sinchi kamachikuk *Herodes chayllaktakunapi kamachikushkan
tiempu Belen llaktapi Jesuska nasirkan.Chay Belen llaktaka Judea partipikarkan.nan partimanta luserukunata yachakukyachaysapa runakuna shamurkansapa.2Jerusalen llaktapi chayashpankuna
sapa:—Chay karu llaktaynikunapi suk
llipyak luseruta kawashkanisapa. Chayluseruta kawashpaynikuna yachanisapasuk wambra nasishkanta kankuna*chipa. Chayrayku shamushkanisapapayta kuyanaynikunapa. ¿Maypitinasishka?
3Chayta uyarishpa kamachikukHerodeska sukaman turbakurkan.Sukaman manchakurkan. Jerusalen
kansapa.4Chaypina Herodeska tukuy *
tekunapa kamachikukninkunataMoisespa killkadunta yachachikkunatakayachishpa tapurkansapa:—Kankunaka Tata Diospa rimananta
yachashpaykichi willawaychi ¿maypitinasinka Tata Diosmanta shamuksalvakuk runa?
1 2
7
5
sapa:—Kay Judea partipi Belen llaktapi
nasinka. Ñawpa yachachikuk runa TataDios rimashkanta killkarkan:
6 “Judea partipi aypa atun llaktakunatiyaptinpish taksha Belen llaktapi
chikuk kananpa.Paymi *israel wambraynikunataallita yachachinkasapa.”
7Chayta uyarishpa Herodeska chayalli yachak runakunata pakallallakayachirkan. Paykunata tapurkansapa:—¿Aykapiti rikurimushka chay alli
llipyak luseruka?8Paykuna willaptinkuna Herodeska
willarkansapa:—Rillaychi Belen llaktaman. Chaypi
chi. Payta tarishpaykichi shamuychiwillawak ñukapish rinaynipa paytakuyak.
9Chashna Herodes willaptinkunaBelen llaktaman chay yachaysaparunakunaka rirkansapa.kuna llaktankunapi kawashkankunaluseruta kashkan kawarkansapa. Chayluseruka ñawpakninkunata rishpashayarirkan maypicha Jesus kananpi.10
kuna sukaman kushikurkansapa.11
kuna mamanwan wambra Jesustakawarkansapa. Chaypina paykunakakunkurikushpankuna chay wambratakakuyarkansapa. Chaypina apamushkankajonninkunamanta surkurkansapakurita, kaspi wikin mishkiklla asnakta,ampinakuna kaspi wikinta. Chay kimsalayakunata wambra Jesusta kuyashpakurkansapa.
12Chaymanta Tata Dioska paykunatamuskuyninkunapi willarkansapa amanaHerodesman rinankunapa. Chayrayku
Tata Diosta allita kasushpa suk chikanñanta llaktankunaman kutirkansapa.
Jose Mariyawan Jesusta pusharkan Egipto llaktaman.
13Chaypina chay yachaysapa
washa Tata Diospa *angelnin Josetakamuskuyninpi rikurishpa willarkan:—Herodeska kay wambra Jesustaka
maskachinka wañuchichinanpa.Chayrayku utkana atarishpaykiwambrata mamanwan tantallata pushayEgipto llaktaman. Chaypi kipariychi
chipa.14Chashna chay angel willaptin
Joseka atarimushpa chay tutallawambra Jesusta mamanwan tantallatapusharkan Egipto llaktaman.
15Ñawpa yachachikuk runa TataDiospa rimashkanta killkarkan: “Egiptollaktamanta wambraynita kayarkani.”Tata Dios killkadunpi rimashkanshina
sapa Herodes wañunankaman.
Herodes aypa wambrakunata wañuchichirkan.
16Chaypina kamachikuk Herodeskayacharkan yachaysapa runakuna
man kutishkankunata. Chayraykusukaman piñakurkan. Jerusalenpi
naka payta willarkansapa aykapimichay luseruka rikurimushka nishpa.Chayta willaptinkuna Herodeskayacharkan mashna watayukna Jesuskananta.yashpa Belen llaktaman soldadunkunatakacharkan. Paykunaka Belenpi tukuyladunpi tiyak llaktillukunapipish tukuy
nata wañuchirkansapa.
2
8
17-18Ñawpa yachachikuk Jeremiyaskillkarkan:
“Rama llaktapi tukuy warmikunañawpa Rakelshina sukaman
tinkuna.Mana munarkansapachu ni pikushichinankunapa wawankunawañushka kaptinkuna.”
Chay killkadunpi rimashkanshinallullukunata wañuchirkansapa.
19Chaymanta Herodes wañuptinEgipto llaktapi Jose puñuykaptin TataDiospa angelnin willarkan: 20“Atariyna.Chay wambrata mamanwan tantallata
man. Chay wambra wañuchinayakrunakunaka ñami wañushkasapana.”
21
kan Israel llaktaman. 22
kuna Joseka yacharkan Herodespawambran Arkelao Judea partipikamachikuk kananta. Chayraykumanchakurkan Judeaman riyta. TataDios muskuyninpi willaptin Galileapartiman rirkansapa. 23Ñawpayachachikuk runakuna rimarkansapa:“Nasaret llaktapi kawsaptin Tata
kasapa Nasareno.” Chayrayku JoseGalilea partipi chayashpa Nasaretllaktapi rirkansapa kawsak.
Juan Bawtista kallarirkan yachachikuyta.
(Mr 1.1-8; Lk 3.1-9, 15-17; Jn 1.19-28)
3 1Chaymanta aypa watakunawashan Judea partiman suk runa
Juan rirkan chunlla chakidu pampapiyachachikuk. Aypa runakunata Juan
sapa Juan Bawtista.2Chaypina Juanka willarkansapa:
—Tata Dios sukaman munanmandunpi yaykunaykichipa. Chayraykutukuy mana alli rurashkaykichimantawanaychi.
3Ñawpa alli yachachikuk Isaiyaskillkarkan:
“Chunlla chakidu pampapi suk runasinchita yachachikuykan:
chi.Suk ñanta kuskachaychi chaytapurinanpa.
Chashna killkashpa IsaiyaskaJuanpami killkarkan.
4Juanpa llachapan *manta awadu karkan. Karapamantaruradu chumbiwan sinturanta watak.Atun marukunata sacha amukunapamishkinta mikuk.
5Chaypina aypa runakuna Jerusalenllaktamanta Judea partimanta Jordan
sapa Juanta uyarinankunapa. 6Chaypinachay runakuna Juanta uchankunatawillarkansapa. Chashna uchankunatawillaptinkuna Jordan yakupi Juankabawtisarkansapa.
7Chaymanta *Fariseo runakunawan*Saduseo runakuna rirkansapa Juantawillak bawtisanankunapa. ChaypinaJuanka paykunata willarkansapa:—
kichi machakuyshina kankichi. TataDios kankunata utkana sukamankastigashunkichi. ¿
chipa? 8Manara bawtisakushpaykichiraallita rurashpa kawsaychi tukuy
kichita. 9Amana yuyanakuychinachu:“Ñukaykuna ñawpa awilunchiAbrahampa miraknin kaptinikuna TataDios mana kastigawankasapachu.” Ñukawillaykichi:manta atipanman Abrahampa
2 3
9
mirakninta rurayta. 10Suk kaspi manaallita wayuchakuptinka doyñun sapinpiachawan kuchushpa rupachin.Chashnami Tata Dios kankunata mana
shunkichi.11Chaymanta Juanka willarkansapa:—Ñukaka yakullawan bawtisaykichi
mana alli rurashkaykichimantawananaykichipa.
kuk runa shamun. Payka Tata Diospa
naykichipa. Chay yachachikuk runañukamanta ashwan tukuy laya atipakmi.Chayrayku mana animukunichuushutanta apayta.
12*Triguta waktashpa murunkunatasurkunchi. Chaypina murukunatawakaychanchi. Trigupa tullunkunatarupachinchi. Chay ñukamanta ashwanyachaysapa runaka chay trigumurunkuna surkuk runashinami. Paymitukuy kreyikukkunata allita kuydan.Mana kreyikukkunata churankasapamana tukuyniyuk ninapi.
Juan Jesusta bawtisarkan.(Mr 1.9-11; Lk 3.21-22)
13Chaymanta Jesuska Galileapartimanta llukshirkan Jordan yakumanrinanpa. Jordan yakupi Juanka ayparunakunata bawtisaykarkan. Chaypina
nanpa. 14Chashna willaptinna Juanmana bawtisanayashpa Jesustawillarkan:—Ashwan alli kanman ñukata
bawtisawanaykipa. ¿Imapati ñukatashamunki willawak bawtisanaynipa?
15Chaypina Jesuska willarkan:—
nata kasunanchikuna tiyan. Chayraykubawtisaway.
Chashna willaptin Juanka paytabawtisarkan.
16Chaymanta bawtisakushkanwashaJesuska yakumanta llukshirkan. Chaypinasielu kicharikuptin Jesuska kawarkan TataDiospa Espiritunta suk urpaytashina paypasawanman urayamuptin. 17Chaypinasielumanta Tata Dioska willarkan:—Kay Jesuska sukaman munanayni
wambraynimi. Paymi sukamankushichiwan.
Supay Jesusta llullachinayarkan.(Mr 1.12-13; Lk 4.1-13)
4 1
sha Tata Diospa Espiritun suk chunllachakidu pampaman pusharkan. Chaypisupay munarkan Jesusta mana allikunatarurachiyta. 2Chay chunlla pampapi kashpaJesus chusku chunka diyata chuskuchunka tutata mana nimata mikurkanchu.Chaypina sukaman yarkarkan. 3Supayllullachinayashpa rirkan Jesustaka willak:—Tata Diospa wambran kashpaykika
kay rumikunata willay pankunatukunanpa chaykunata mikunaykipa.
4Chaypina Jesuska aynirkan:—
chi: “Runakuna Tata Diospa rimanantakasushpa kawsanankuna tiyan. Manamipanta mikushpallachu kawsankasapa.”
5Chaymanta supayka Jesustakapusharkan Tata Dios akllashkan Jerusalenllaktaman. Chaypi Tata Diospa manllaybaaltu wasin sawaman pusharkan. 6ChaypinaJesusta willarkan:—Tata Diospa wambran kashpaykika
kay altumanta allpaman wishchunakuy.Tata Dios killkadunpi willawanchi:
“Tata Dioska *angelninkunatakachanka amachashunaykipa.
shunkisapa ama rumikunapimitkakunaykipa.”
7Chaypina Jesuska aynirkan:
3 4
10
—Chaymantapish Tata Diospakillkadunpi willawanchi: “Ama nimata
yashpa Tata Dios yanapawankachumanachu nishpa.”
8Chashna willaptin supayka Jesustakapusharkan manllayba altu urkuman.Chay altumanta tukuy kay allpapillaktakunata tukuy chaykunapi allitiyakkunata kawachirkan. 9Willarkan:—Kan kunkurikushpa ñukata
tami kushkayki.10Chaypina Jesuska willarkan:—Ñukamanta ashuy, *Satanas. Tata
Diospa killkadunpi willawanchi:niki Tata Diosllata kuyay. Payllatasirvishpa kawsay.”
11Chashna Jesus sinchita willaptinsupayka ashurkan. Chaypina TataDiospa angelninkuna Jesustakaladuncharkansapa yanapak.
Galileapi Jesus kallarirkan yachachikuyta.
(Mr 1.14-15; Lk 4.14-15)12Chaymanta kamachikuk *Herodeska
yachachikuk Juanta karselpi churarkan.Jesuska chayta yachashpa Galileapartiman rirkan. 13Galileapi kashpa
chu. Rirkan kawsak Kapernaum llaktapi.Chay llaktaka karkan Sabulon Neptalipartipi Galilea kocha ladunpi. 14Ñawpa
kuk Isaiyas killkarkan:15 “Sabulon partipi Neptali partipi
Galilea kocha ladunpi Jordanyaku ladunpi chay mana *judiyurunakuna kawsansapa.
16 Chay partikunapi kawsak runakunamana allita rurashpa tutapishinakawsarkansapa.
Paykunaka sukaman llipyak lustakawarkansapa.
Chay runakuna wañunankunatamanchashpa kawsarkansapa.
kan.”Chayta killkarkan Isaiyaska. Chaypina
chay killkadunpi rimashkanshina Jesusallita yachachikushpa lusshina karkan.
17Chaymanta Jesus chay Kapernaumllaktapi kawsashpana kallarirkanyachachikuyta:—Tata Dios sukaman munan
mandunpi kawsanaykichipa. Chayraykutukuy mana alli ruranaykichimantawanaychi.
Jesus chusku challwakuk runakunata willarkan
katinankunapa.(Mr 1.16-20; Lk 5.1-11)
18Chaymanta Galilea kocha mañanpipuriykashpa Jesuska ishkay runakunatakawarkan.wan challwakuykarkansapa. Suk karkanAndres. Suk karkan wawkin Simon.Paypa suk shutin karkan Pedru. 19
pina Jesuska paykunata willarkansapa:—Kankuna allita yachankichi
challwakunata apiyta.cha ñukata katiwaychi. Katiwaptikichi
nata yachachinaykichipa.20Chay ratulla chay challwakuk
kuna Jesusta katirkansapa. 21
kuna Jesuska Santiagota wawkinJuanwan tantallata kawarkan. Chay
kuna karkansapa. Suk kanowapi chayishkay runakuna tatanwan redninkunataallichaykarkansapa. Chaypina Jesuskachay ishkay runakunata kayarkansapapaywan tantalla purinankunapa. 22Chayratulla paykunaka kanowanpi tatantasakishpa Jesuswan rirkansapa.
4
11
Jesus aypa runakunata yachachirkansapa.
(Lk 6.17-19)23Chaymanta Galilea partipi tukuy
kurkan.nankuna wasinkunapi yachachikurkan.Chay runakunata willarkansapa:—Tata Diosmi munan mandunpi
kawsanaykichipa.Chashna willashpa Jesuska runakunata
kunamanta alliyachirkansapa.24Chaymanta Siria partipi sukamanfamakurkansapa Jesus unkudukunataalliyachiykananta. Chayrayku Siriapikawsak runakuna Jesusman pusharkansaparikchak laya unkuyniyuk runakunata,nanayuk runakunata, supayuk runakunata.Chaymanta pusharkansapa manchariyukrunakunata, kaspirayadu runakunata.Chaypina Jesuska tukuy chay unkudurunakunata alliyachirkansapa.25Chaymanta Jesusman rirkansapa ayparunakuna Galilea partimanta, Dekapolispartimanta, Jerusalen llaktamanta, Judeapartimanta, Jordan yaku suk ladunmanta.
Jesus disipulunkunata yachachirkansapa imata
rurashpami kushikunkasapa nishpa.
(Lk 6.20-23)
5 1Chaymanta Jesuska chay ayparunakunata kawashpa suk taksha
urku sawanman rirkan. Chaypi
sapa. 2Chaypina Jesus kallarirkanyachachiysapata. 3Willarkansapa:—
kichi. Chashna kawsashpaykichi TataDiospa mandunpi kawsaykankichi.
4
puru kankichi. Kankunata Tata Dioskuyashushpaykichi kushichishunkichi.
5
kushpaykichi runamasikichiwan manapiñanakushpaykichi kushikuypurukankichi. Tukuy allpapi maypipishkaptikichi Tata Dios yanapashunkichikushichishunkichi.
6Kankuna yakuta munakshina mikuytamunakshina Tata Diospa munanantaruranayashpaykichi kushikuypuru kankichi.Tata Dios kankunata kushichishunkichi.
7Kankuna runamasikichita llakichishpayanapashpaykichi kushikuypuru kankichi.
kichi yanapashunkichi.8
paykichi kushikuypuru kankichi.Kankunaka Tata Diostami kawankichi.
9
napa kushikuypuru kankichi. Tata Dios
kuna kanaykichita.10
kichirayku runakuna chiknishuptikichikushikuypuru kankichi. Tata Diospamandunpi kawsaykankichi.
11Ñukata kreyiwashkaykichiraykurunamasikichi piñayashuptikichi
tikichi kushikuypuru kankichi. 12
pish chiknishpankuna sufrichirkansapa.
chita kushunkichi. Chayrayku sukamankushikuychi. Kushikushpalla kawsaychi.
Jesus yachachikurkan alli kachishina alli lusshina
kananchikunata.(Mr 9.50; Lk 14.34-35)
13Kankuna runamasikichitayachachishpa yanapashpaykichi alli
4 5
12
kachishinami kankichi. Allpayadu kachi
nachu. Chashna mana alli kaptinwishchunchi tukuy pi sarunanpa.
14-15
panchikuna churanchisapa altupi tukuywasita lusichinanpa. Chay apichidualkusata mana churanchichu kajonukupi. Kankunaka iden chay apichidualkusashinami kankichi. Chaymanta sukllakta urku sawanpi kaptin manaatipanchu pakakuyta. Tukuy pi chayllaktata allimata kawan. Iden chay
chi kawashunaykichi tiyan. 16Chayraykuallillata rurashpa kawsaychi. Tukuy
pish sielupi kawsak Tata Diosnikichitakuyashpa alabanankunapa.
Jesus Tata Diospa kamachikunankunata
yachachikurkan.17
napa. Tukuy chayta alli yachachikukrunakuna killkarkansapa. Ñukaka
napi rimashkanta rurak. Manamishamushkanichu willaknikichi amanachay killkadunkunata kasunaykichipa.
18Mash allita uyariwaychi. Tata Diostukuy rimashkanta ruranan tiyan. Allpasielu kullunan diyakaman mana ni pi TataDiospa rimashkanta chinkachinkachu.
19Chaymanta ichara kankuna Tata
chu nishpa.sikichitapish yachachinkichiman amakasunankunapa.kichi Tata Dios willashunkichi
chita.
Chaymanta ichara kankuna Tata Dios
kichiman.chitapish yachachinkichiman allitakasunankunapa. Chashna kasuptikichi TataDios willashunkichi mandunpi ashwan allisirvikuk kanaykichita.
20Allita willaykichi. Moisespakillkadunta yachachikuk runakunawan*fariseo runakuna rimansapa Tata Dios
nata. Chashna rimashpapish manamiallitachu kasuykansapa. Kankuna
chi tiyan. Mana paykunamanta ashwanallita kasushpaykichika manami TataDiospa mandunpichu kawsankichi.
Jesus yachachikurkan sukwan sukwan perdonanakushpa
kawsananchikunapa.(Lk 12.57-59)
21Kankuna yachashkankichi Moisesawilunchikunata willashkankunata: “Amarunamasikichita wañuchiychichu.Wañuchiptikichika llakta kamachikuk runakankunatapish kastigashunaykichi tiyan.”
22Chayta yachaptikichipish ñukamiwillaykichi: Kankuna runamasikichitachikniptikichika llakta kamachikuk runakastigachishunaykichi tiyan. Chaymantakankuna runamasikichita mana allitawillashpa piñachiptikichika chay ashwansinchi awtoridarkuna kastigachishunaykichitiyan. Chaymanta runamasikichita
yuk ninapi kastigashunaykichi tiyan.23*Tata Diospa wasinman ofrendata
apashpayki ichara yuyankiman suk runatasientichishkaykita. 24Chayta yuyashpayki
kayki runawan perdonanakuk. Chashnaperdonanakushpana kutiy ofrendaykitaTata Diospa churak.
5
13
25Ichara suk runata debiptiki paykaawtoridarpi mañakukushunkiman.
chira paywan allita parlashpa allichay
kipa. Awtoridarpi chatashuptikika
naykipa. 26Allita willayki: Tukuydebinaykita kutichinaykikamankarselmanta mana llukshinkimanchu.
Jesus yachachikurkan ama munananchipa chikan warmiwan
uchallikuyta.27
kanta:kushpa kawsaychichu.”
28Chayta yachaptikichipish ñukamiwillaykichi: Suk warmiwan puñuytamunashpaykichika ñami yuyaynikichipiuchallikushkankichina. 29Chayraykuñawiki uchallichishuptikika surkushpa
nanpa. Ashwan alli kanman sukñawikillawan kawsanaykipa ama chaymana tukuyniyuk ninaman rinaykipa.
30Chaymanta ichara makikiwan
man. Chay makikita tipiy amana nimamana allita ruranaykipana. Ashwan alli
kipa ama tukuy kuerpuykiwan manatukuyniyuk ninaman rinaykipa.
Jesus yachachikurkan kasaradu ullku ama warminta wishchunanpa.(Mt 19.9; Mr 10.11-12; Lk 16.18)
31Chaymanta ñawpa awilunchikunarimarkansapa:yashpaykichika rillaychi awtoridarpikillkachinakuk: “Kay warmitaka mananamimunaninachu.” 32Chashna awilunchikunarimaptinkunapish ñukami willaykichi:Warmikichi mana chikan ullkuwan
uchallikuptinka ama wishchuychichu.
kichika kachaykankichi chikan ullkuwanuchallikunanpa. Wishchudu warmiwankasarak ullkupish uchallikunmi.
Jesus yachachikurkan mana jurashpa rimananchikunapa.
33Chaymanta Jesuska willarkansapa:—Kankuna yachashkankichi Moises
awilunchikunata willashkankunata:“Tata Diosta jurashpa suk imataruranaykichipa willashpaykichika chaywillashkaykichita ruranaykichi tiyan.”
34Chayta yachaptikichipish ñukamiwillaykichi: Suk imata ruranaykichiparimashpaykichika mana jurashpallaruraychi.kuykan.
chu. 35Kay allpapipish Tata Dioskamachikuykan. Chayrayku suk imataruranaykichipa rimashpaykichika amaallpapa shutinpi juraychichu. Jerusalenllakta sukaman sinchi kamachikuk TataDiospa llaktanmi. Chayrayku amaJerusalenpa shutinpi juraychichu.36Chaymanta mana chukchaykichitaatipankichichu yanayachiyta nimayurakyachiyta. Chayrayku amakikikichipa shutikichipi juraychichu.
37Kankuna willashpaykichika ariyarurasha nishpa ruranaykichi tiyan.paykichika manami rurashachu nishpaama ruraychichu.chika mana allitachu rimaykankichi.
Jesus yachachikurkan suk runa mana allita rurawaptinchikuna
ama kutipananchikunapa.(Lk 6.29-30)
38
kansapa: “Makanakushpa suk runallaktamasinpa ñawinta surkupuptinkakirunta polvoptinka paypapish
5
14
awtoridar ñawinta surkuchipunan tiyankirunta polvochipunan tiyan.”
39Chayta yachachiptinkunapishwillaykichi: Suk sakra runa imatapish
chu.kichika suk ladutapish kuychi.
40
naykichipa ama michaychichuapananpa. Sakuykichitapish kuychi.
41Chaymanta ichara suk kamachikukruna mana pagarashushpaykichi sukkargata aparichishunkichiman sukkilometruta. Chay kargata ishkaykilometruta apapuychi.
42Chaymanta llaktamasikichi imatiyashuknikichita mañashuptikichikuychilla. Suk imata mañashuptikichisuknin diya kutichishunaykichipa manamichashpa kuychilla.
Jesus yachachikurkan tukuy chikniwakninchikunata
kuyananchikunapa.(Lk 6.27-28, 32-36)
43Chaymanta Jesuska willarkansapa:—
kansapa: “Yanapanakukmasikichitakuyaychi. Chiknishuknikichita chikniychi.”
44Chashna yachachiptinkunapish ñukamiwillaykichi:tapish kuyaychilla. MaldisishuptikichikaTata Diosta roygaychi yanapanankunapa.Chiknishuptikichika allita yanapaychi.Sufrichishuptikichika paykunapa oraychi.45
kuna kankichi. Paymi intita llukshichimunalli rurak runakunapa mana alli rurakrunakunapapish. Tata Dios tamyachimuntukuy alli rurak runakunapa tukuy manaalli rurak runakunapapish.
46Chay *romano awtoridarpakobrakuk runakuna mana alli rurak
nallawan kuyanakunsapa. Kankuna
chika paykunamanta mana ashwanallitachu ruraykankichi. Tata Dioskamana nima premyuta kushunkichichu.
47
paykichika Tata Diosta mana riksikrunakunamanta mana ashwan allitachururaykankichi.sinkunallata rimachinsapa. 48Kankunakasielupi kawsak Tata Diosnikichishina tukuyrunakunata kuyashpa kawsanaykichi tiyan.
Jesus yachachikurkan tukuy runakunata yanapananchikunapa
mana ni pi kawaptin.
6 1
chu runakuna alabashunankunallapa.Alabashunankunallapa yanapaptikichisielupi kawsak Tata Dioska manami nimapremyuta kushunkichichu. 2Chayrayku
chi ama ni pita willaychichu. Llullachikukrunakuna kallikunapi tantanakunankunawasikunapi tukuy pita willansapa mananimayukkunata yanapashkankunata.
napa alli rurak kanankunata. Ñukawillaykichi chay alabanakunankunallapremyunkuna kananta.
3Kankuna mana nimayuk runatayanapashpaykichi ama ni pita nimakuyadu amiguykichita willaychichu.4Pakallalla yanapaptikichi Tata Dioskatukuy alli rurashkaykichita yachashpapremyuykichita kushunkichi.
Jesus yachachikurkanimashnami Tata Dioswan parlashunchisapa nishpa.
(Lk 11.2-4)5Chaymanta Jesuska willarkansapa:—Allipi tukushpa llullachikuk
5 6
15
kunapa.kuna kawashpa rimanankunapa allirurak kanankunata.
shina kunsapa. Tata Dios mana nimatakunkasapachu.shina ruraychichu. 6
kichi wasikichi ukupi yaykuychi.Punkuta wichkashpa sapallaykichillaTata Diosnikichiwan parlaychi.lla oraptikichi payka uyarishpapremyuykichita kushunkichi.
7Ama oraychichu chay mana *judiyurunakunashina. Paykunaka amañansapaTata Diosta mañayta kuti kuti chayllatarimashpa. Yuyansapa kuti kuti chayllatamañashpa Tata Dios ashwan allitauyarinankunata. 8
chi ama paykunashina mañaychichu.Manara mañaptikichira Tataykichi Diostukuy munanaykichita yachan.
9Chayrayku kashna oraychi:“A Tata Dios, kanmi kanki altusielupi kawsak Tataynikuna.
Munanisapa tukuy runakunarimanankunapa kan sukaman allirurak kanaykita.
10 Munanisapa tukuy runakunatakamachinaykipa.
Roygaykisapa sielupi kawsakkunamunanaykita ruranankunashinakay allpapipish tukuy runakunamunanaykita ruranankunapa.
11 Tukuy diya mikunaynikunatakuwaysapa.
12
tinkuna ñukaykuna perdonanisapa.Chashna perdonashkaynikunashinakanpish uchaynikunamantaperdonawaysapa.
13 Supaymanta amachawaysapa.Yanapawaysapa ama supayllullachiwashpankuna mana allitarurachiwanankunapa.
Kanmi mana tukuyniyukta tukuylaya atipak alli kamachikukkuyakuk kanki.
Chashna kachun.”14Chaymanta willaykichi:
chi mana allita rurashuptikichikaperdonanaykichi tiyan. Kankunaperdonaptikichika sielupi kawsak TataDios kankunatapish mana allirurashkaykichimanta perdonashunkichi.15Mana alli rurashuknikichita manaperdonaptikichika Tata Diospish
chichu.
Jesus yachachikurkan Tata Diosta kuyashpa mikunata sasinanchikunapa.
16Allipi tukushpa llullachikukrunakuna churadu diyakunapi mikunata
napa. Paykuna sukaman munansapa
kunata. Llakidu uyayuk tukunsapatukuy pi kawashpa llakichinankunapa.
kuna premyuntashina kunsapa. TataDios manami nimata kunkasapanachu.Kankunaka mikunata sasishpaykichikaama paykunashina ruraychichu. 17TataDiosta kushichinaykichipa mikunatasasishpaykichika chuya chuyatauyaykichita mayllaychi. 18Allita
napa sasiykanaykichita. TataykichiDiosllami mikunata sasinaykichitayachashpa premyuykichita kushunkichi.
Jesus yachachikurkan sielupi tiyawakninchikunallata
yuyananchikunapa.(Lk 12.33-34)
19
chita mirachishpa kawsaychichu. Tukuylaya kay allpapi kuruyan ismayan.
6
16
kuna chay tiyakkunata apansapa.20Kankuna Tata Diosta allita kasushpakawsaptikichi sielupi tiyapushunaykichiaypayaykan. Chaypi suwakuna mananayaykunkasapanachu apanankunapa.Chaypi mana nima laya kuruyanchunima ismayanchu. 21
chi chayllata yuyashpa kawsankichi.
Jesus yachachikurkan luspishina kawsananchikunapa.
(Lk 11.34-36)22Ñawinchikuna kuerpunchikunapa
lusninshina.chikunapa lusninshina. Kankunaallikunata yuyashpaykichi allitarurashpa kawsankichi. Allita rurashpa
kichi.23Chaymanta ñawikichi mana allita
chi.paykichi mana allita rurashpatutapishina kawsankichi. Chaymantamana allikunata yuyashpaykichikaallita rurashpa kawsashkaykichimantaTata Diosmanta ashushpaykichisukaman ashwan tuta likidupishinakawsankichi.
Jesus yachachikurkan ama tiyawakninchikunallata yuyashpa
kawsananchikunapa.(Lk 16.13)
24Suk runa mana atipanchu chayratulla ishkay patronpi trabajayta.Sukllallata kasunan tiyan. Sukpatronninta kasushpa sukta mananakasunnachu. Kankuna chay trabajadorrunashina kankichi. Kullkiyaytamunashpalla kawsashpaykichikamanana atipankichinachu Tata Diostakasushpa kawsayta.
Jesus yachachikurkan Tata Dios tukuy wambrankunata
kuydanankunata.(Lk 12.22-31)
25Chayrayku allita willaykichi: Amaturbachinakushpa yuyaychichu imatami
sha nishpa. Tata Dios nasishkanchikunadiyamanta wiwawanchisapa. ¿Manachu
natapish kuwanchisapa?26Mash kawaychi imashnami
pishkillukuna pawashpa kawsansapanishpa.nata tarpunsapachu. Paykunapa nima
sapachu. Mana nima murukunatatarpuptinkunapish sielupi kawsak TataDiosnikichi aypa mikunankunatakunsapa.manta kankunata ashwan allitakuyashunkichi. Chayrayku rikchaklayata kushunkichi.
27
kushpa ¿atipankichimanchu ashwantakawsayta? 28
kichika ¿imapatí llachapaykichillapiyuyashpa turbakunkichi? Mashkawaychi chay allima sisakunata.
chu nima puchkakunsapachu. Manatrabajashpankunapish sukaman allimarikurinsapa.
29Ñawpa kamachikuk Salomonpallachapankuna sukaman allimarikurirkan. Kay sisakuna paypallachapanmanta ashwan allimatarikurinsapa. 30Tata Dios kiwakunatawiñachin sisanankunapa. Chay sisakunasuk diyallapa allimata rikurinsapa.
sapa. ¿Imapatí mana kreyikunkichi TataDios chay sisakunamanta kankunataashwan allimata mudachishunaykichita?
6
17
31
kuychichu yuyaykushpa imatamimikusha imatami upyasha imatamimudakusha nishpa.
32Tata Diosta mana kasushpa kawsakrunakuna chaykunallata yuyaykushpallakawsansapa. Ama paykunashinakawsaychichu. Kankunapaka tiyanmi allikuydakuk yanapakuk Tata Diosnikichi.
chi nishpa. 33Kankunapa kuydakuk TataDiosnikichi tiyaptin ashwanta munaychipaypa mandunpi kawsayta.kankunata rurashpa kawsaptikichi paymitukuy layata kushunkichi. 34Tukuy diyaTata Dios rikchak layata kushuptikichi amaturbakushpa rimaychichu: “Kaya ¿imatatímikuni imatatí llachapakuni?” nishpa.
chi yanapashunkichi. Chayrayku kayapa
kushpa llakiychichu.
Jesus yachachikurkan ama sukta sukta yuyananchikunapa.
(Lk 6.37-38, 41-42)
7 1Chaymanta Jesuska willarkansapa:—Ama ni pita washanchashpa
pish willashunaykichipa mana alli rurakkanaykichita. 2Kankuna imashnacha
shina chashnallami Tata Diospishkankunata willashunkichi mana allirurak kanaykichita. Runamasikichitarurashkaykichishinalla Tata Dioskakankunatapish rurashunkichi.
3
yaptikichi ñawikichipi kaspishina tiyan.
llu susyata surkuyta. 4Kankunapañawikichipi kaspishina tiyaykaptin¿chita willayta: “Ñuka ñawikimanta chay
susilluta surkunayani” nishpa? 5Chaytarimashpaykichi allipi tukushpa manaallikunata ruraykankichi. Chayraykuwillaykichi: Kikikichipa ñawikichimantachay kaspitashina surkuychi. Chaypiraatipankichi wawkikichipa ñawinmantachay taksha susillutashina surkupuyta.
6Chaymanta Tata Diospa rimanantasinchi shunkuyuk mana kasunayakrunakunata ama yachachiychichu. Chaylaya runakunata yachachiptikichika
chi makashunkichiman. Paykunatayachachishpaykichika kuchikunapa alli*perlaskunatashina wishchuykankichi.Chay laya runakuna Tata Diosparimananta mana nimatashinakawansapa. Chayrayku ama paykunatayachachiychichu.
Jesus yachachikurkan tukuy munananchikunata Tata Diosta
mañananchikunapa.(Lk 11.9-13; 6.31)
7Chaymanta munanaykichita TataDiosta mañaychi. Chashna mañaptikichipayka kushunkichi. Munanaykichitamaskaychi. Maskashpaykichi tarinkichi.Tata Dios yanapashunaykichipamunashpaykichi payta roygaychi.Chashna roygaptikichi payka punkutakicharikshina yanapashunkichi. 8TataDiosta mañashpaykichi chaskinkichi.Tata Diosta maskashpaykichi tarinkichi.Tata Diosta roygaptikichi paykapunkuta kicharikshina yanapashunkichi.
9Kankunapa wambraykichi pantamañashuptikichi ¿ariya rumitachukunkichiman? 10
kichi ¿man? 11Kankuna mana alli rurakkaykashpaykichipish wambraykichitaallikunata kunkichi. Sielupi kawsakTata Diosnikichita mañaptikichi paykaashwan allimakunata kushunkichi.
6 7
18
12Kankuna munankichi runamasikichi
kichipa. Chashnashina kankunapishrunamasikichita allita yanapaychi.Moises kamachikunankunapi ñawpayachachikuk runakuna killkadunpichayllata yachachikurkansapa.
Tata Diosta katishpanchikuna iden llañu ñantashina purinchisapa.
(Lk 13.24)13
chi.kunallata rurashpa kawsansapa. Paykunakaiden anchu punkutashina yaykushpa allikicharidu ñantashina puriykansapa. Chayalli kicharidu ñantashina purishpankunamana tukuyniyuk ninapi chayankasapa.14Chaymanta mana aypa runakunachuTata Diospa munananllata rurashpakawsansapa. Paykunaka iden llañupunkutashina yaykushpa llañu ñantashinapadesishpa purinsapa. Chay llañuñantashina purishpankuna sielupichayankasapa.
Jesus yachachikurkan llullachikuk runakunamanta
kuydanakunanchikunapa.(Lk 6.43-44)
15Llulla yachachikuk runakunarimansapa Tata Diospa rimananta allitayachachikuykanankunata. Kankunakapaykunamanta allita kuydanakuychi amallullachishunaykichipa. Paykunaka idenovejashina alli modoyuk tukunsapa.Chaykamanka manchanapa pumashinallullachikushpa wakllichishunayankichi.
16
kunamanta riksinkichi. Mash yuyaychi.Kashayuk kaspi mana uvakunatachuwayuchakun. Nima chupukashawayuchakunchu *igo wayuta.
napish Tata Diospa rimananta mana
kuskatachu yachachikunsapa. 17Suk allikaspi alli wayukunata wayuchakun.Mana alli kaspi mana alli wayukunatawayuchakun. 18Suk alli kaspika manamiwayuchakunchu mana alli wayukunata.
chu alli wayukunata. 19Ñukanchi manaalli wayuyuk kaspikunata kuchushparupachinchi. Chashnashina llullayachachikukkunata Tata Dios churankamana tukuyniyuk ninapi. 20Kankunachay mana alli yachachikukkunatamana alli ruranankunamanta riksinkichillulla yachachikukkuna kanankunata.
Jesus yachachikurkan Tata Diosta kasushpa kawsak runakunalla mandunpi yaykunankunapa.
(Lk 13.25-27)21Tatayni Diospa munananta rurak
sapa. Chay llullakuk runakuna: “Señor,Señor” willawashpankunapish manaallita rurashpa kawsansapa. Chayraykupaykunaka manami Tata Diospamandunpi yaykunkasapachu.
22Ñuka kashkan shamuptini chayllullachikuk runakuna willawankasapa:“Señor, ñukaykuna shutikita rimashpayachachikurkanisapa. Shutikita rimashpa
nisapa. Shutikita rimashpa aypa *kunata rurarkanisapa.” 23Chashnawillawaptinkunapish willashasapa:nataka manami riksiykichichu. Mana allitarurashpa kawsashkaykichiraykuñukamanta ashuychi.”
Jesus yachachikurkan ishkay laya ruradu wasikunapa ejemplunta.
(Mr 1.22; Lk 6.47-49)24Chayrayku willaykichi: Kankuna
yachachikushkaynita uyarishpa chaytakasunaykichi tiyan. Chashna kasushpakawsashpaykichi yachaysapa runa
7
19
kankichi. Suk yachaysapa runa wasintarurashpa sinchi allpapi uku ukuta aspishparuran. 25Chaymanta sukaman tamyaptinyaku llokllashpa wasita kirpaptin sinchitawayraptin chay alli ruradu wasika manaurmankachu. Kankuna allita kasuwashpakawsashpaykichika sinchi allpapi wasintarurak runakunashinami kankichi.
26
chika suk mana alli yuyaykuk runashinakankichi. Suk mana alli yuyaykuk runawasinta rurashpa ñupu likidu allpapi ruran.
chu. 27Sukaman tamyaptin yaku llokllaptinsinchita wayraptin chay mana alliyuyaykuk runapa wasin kunanlla urmapun.Sukaman allita wakllin. Kankunakayachachikunaynita mana kasushpaykichikawakllichinakunkichi.
28-29Chaymanta Jesus yachachikuyta
pankuna parlarkansapa:—Kay Jesuska kamachikuk runashina
yachachiwanchisapa. Mana Moisespa
nachu yachachiwanchisapa.
Jesus lasaruyak runata alliyachirkan.
(Mr 1.40-45; Lk 5.12-16)
8 1Chaymanta Jesus chay urkumantaurayamuptin aypa runakuna
katirkansapa. 2Chaypina suk lasaruyakruna Jesusta ladunchashpa ñawpakninpikunkurikushpa willarkan:—Señor, munashpaykika kay
unkuyninimanta alliyachiway.3Chashna willaptin Jesuska chay
runataka llankashpa willarkan:—Ariya, munani alliyachiynikita.
Ñami alliyaduna kanki.Chayta willaptinlla chay runapa tukuy
kirinkuna chinkarkan. 4ChaypinaJesuska willarkan:
—kaynita. *nanpa alliyaduna kanaykita. Chaymanta
nanta allita kasushpa suk ofrendata apay.
sapa unkuynikimanta sanuyashkaykita.
Jesus suk kapitanpa wiwachunta alliyachirkan.
(Lk 7.1-10)5Chaymanta Kapernaum llaktapi
kan. Payka *kunapa kapitannin karkan. Jesustasukaman roygashpa willarkan:
6—Señor, suk wiwachuyni wasinipisukaman unkudulla kawsan. Manananima kuyuyta atipannachu. Manamuchunapa laya nanaywan sukamansufriykan.
7Chashna willaptin Jesuska chaykapitanta willarkan:—
naynipa.8Chaypina chay kapitanka willarkan:—Señor, ñuka mana nimachu kani
wasinipi yaykunaykipa. Kayllamantaatipanki wiwachuynita alliyachiyta. 9TataDiosmi kamachishunki. Chayrayku sinchikamachikuk kanki. Ñukapapish tiyankamachiwakninikuna.waptinkuna kasunayni tiyan. Chaymanta
pish kasuwansapa. Suk soldaduta sukmayman rinanpa willaptini rin. Suktashamunanpa willaptini shamun. Sukwiwachuyni imatapish rurananpawillaptini ruran. Chayrayku sinchikamachikuk kashpayki karullamantawiwachuynita alliyachipay.
10Chashna chay kapitan willaptinJesuska sukaman almirarkan. Chaypina
sapa:
7 8
20
—Allita willaykichi. Tukuy *nikunamanta mana niman suk runa kay*chu. 11Chayrayku willaykichi: Intillukshimunanmanta inti yaykunanmantatukuy kreyiwakkuna Tata Diospamandunpi yaykunkasapa. Chaypina
kunapa. 12Chaykamanka kankuna TataDiospa mandunpi yaykunaykichi kaykaptinmana ñukata kreyiwashkaykichiraykumana yaykunkichichu. Tata Dioska tukuymana kreyiwakkunata sielu washamantutayaduman churankasapa. Chaypinapaykunaka llakishpankuna kirunkunatamukushpankuna sukaman wakankasapa.
13Chayta willashkanwashana Jesuskachay kapitanta willarkan:—Rillayna wasikiman. Tukuy shunku
taka alliyachishkani.Jesus willashkan oraslla chay unkudu
wiwachunka wasinllapi alliyarkan.
Jesus Pedrupa suedranta alliyachirkan.
(Mr 1.29-31; Lk 4.38-39)14
wan rirkansapa Pedrupa wasinman.Chaypi yaykushpa Jesuska Pedrupasuedranta tarirkan unkuduta. Chaywarmika kawitunpi kalentorawan siridukarkan. 15Chaypina Jesuska chayunkudu warmipa makinta llankaptinkalentoranka chiriyapurkan. Chashnaalliyashpa atarimushpa kallarirkanJesusta disipulunkunata karaysapata.
Jesus aypa unkudukunata alliyachirkansapa.
(Mr 1.32-34; Lk 4.40-41)16Chaymanta amusayaykaptinna
kansapa. Jesuska rimashpalla chay
supaykunata llukshichirkansapa. Tukuyunkudukunatapish alliyachirkansapa.
17Chayta Jesus rurarkan Tata Dioswillashkanta rurananpa. Chay ñawpayachachikuk Isaiyas killkarkan: “Paykarikchak laya unkuyninchikunamantaalliyachiwashkanchisapa. Tukuy laya
sapa.” Chay killkadunpi rimashkanshinaJesus unkudukunata alliyachirkansapa.
Aypa runakuna munarkansapa Jesusta katiyta.
(Lk 9.57-62)18Chaymanta aypa runakuna Jesuspa
ladunpi tantanakurkansapa. Jesuska
nata willarkansapa:—Akuychi kay kochata chimbaypachi.19Manara kanowapi yaykuptinkunara
Moisespa killkadunta yachachikuk runaJesusta ladunchashpa willarkan:—Maestru, maytapish riptiki
chaytami katishkayki.20Chaypina Jesuska willarkan:—Atukkunapa machaykunapi
wasinkuna tiyan. Pishkillukunapapishwasinkuna tiyan. Ñuka sielumantashamudu runa kashpaynipish mana
nipa.21Chaypina Jesusta katik runa
willarkan:—Señor,
paynira katishkayki.22Chashna willaptin Jesus willarkan:—Kunanlla aku ñukawan. Tata Diosta
pura pampanakuchunsapa.
Jesus sinchi wayrata sampayachirkan.
(Mr 4.35-41; Lk 8.22-25)23Chashna parlashkankunawasha
Jesuska disipulunkunawan suk
8
21
kanowapi yaykurkansapa kochatachimbanankunapa. 24
kuna kallarirkan sukaman wayrayta.Chay wayrawan yakuka sukaman
nankaman. Chay yaku wayrawankuyuykaptinpish Jesuska kanowapipuñuykarkan. 25
naka rirkansapa rikchachik. Sukamanmanchakushpankuna willarkansapa:—¡Señor, salvawaysapa! Ñami
suminayaykanchisapana.26Jesuska willarkansapa:—¿
chi? ¿chira?Chashna willashpa Jesuska atarishpa
wayrata yakuta sinchita willarkansampayananpa. Willaptinlla sampayarkan.
27
kansapa:—¿Pití kay runaka? Rimashpalla
wayrata yakuta kasillayachin.
Jesus supayadu runakunata alliyachirkan.
(Mr 5.1-20; Lk 8.26-39)28
pankuna Gadara llaktapi Jesuskadisipulunkunawan chayarkansapa.Chaypi ishkay supayadu ullkukunatiyarkan. Paykuna sukaman supayadukarkansapa. Chay ishkay runakunakawañudukunata pampashkankunapikawsarkansapa. Paykuna sukaman sakra
sapachu chay ñanta puriyta. Chaypinachay ishkay runakunaka Jesustakawashpankuna laduncharkansapa.29Sinchita rimashpa willarkansapa:—Tata Diospa wambran Jesus
¿manara kastigawanaykipasapa tiempuchayamuptinra shamushkankichukastigawaksapa?
30Chay supayadu runakunamantamana karupichu aypa kuchikunamikukuykarkansapa. 31Chaypina chayrunakunapi kawsak supaykunakaJesustaka willarkansapa:—
washpaykisapa almitiwaysapa chaykuchikunapi yaykunaynikunapa.
32Chashna willaptinkuna Jesusalmitishpa willarkansapa:—¡Rillaychi!Jesus willaptinkunana chay
supaykuna chay ishkay runakunamantallukshirkansapa.napi yaykuk. Chaypina kuchikunakakallpashpankuna urkumanta sinkushpayakupi sipikurkansapa.
33Chayta kawashpankuna kuchikunakuydak runakuna manchakuywanllaktankunaman kallparkansapa. Chaypi
nata willarkansapa Jesus chay supayadurunakunata alliyachishkanta. Kuchikuna
kansapa. 34Chayta uyarishpankunatukuy chay llaktapi kawsak runakunarirkansapa Jesusta tarik. Jesusta
kunamanta llukshinanpa.
Jesus mana kuyuy atipak runata alliyachirkan.
(Mr 2.1-12; Lk 5.17-26)
9 1Chaymanta suk atun kanowapiyaykushpa Jesuska chimbarkan
chay kochata. Chimbashpa kawsananNasaret llaktapi chayarkan. 2Chaypinarunakuna suk mana kuyuy atipak runatakamillapi payman pusharkansapa. Chayunkuduta pushamuk runakuna tukuy
nanta. Jesus kreyikushkankunatayachashpa chay unkuduta willarkan:—Wambrayni, ama manchakuychu.
Tukuy uchaykikunamanta perdonayki.
8 9
22
3Chashna chay unkuduta willaptin
kuk runakuna piñakushpankunayuyayninkunapi rimarkansapa: “Kayrunaka Tata Diostami sukamanpiñachiykan. Payka iden Tata Diosshinatukushpa kay unkuduta willashka tukuyuchankunamanta perdonananta.”
4
nata yachashpa willarkansapa:—¿Imapatí washanchawaykankichi?
5Kay unkuduta ishkay layata atipaymanwillayta. Munashpayni willayman:“Uchaykikunamanta perdonayki.”Munashpayni willayman: “Atarimushparillay.” 6Kunanlla kay unkudutaalliyachisha. Alliyachiptini yachankichiñuka sielumanta shamudu runakanaynita.
nita.Chashna willashpa Jesuska chay mana
kuyuy atipak runata willarkan:—¡Atarimuy! Kamillaykita apishpa
wasikiman rillay.7Chashna Jesus willaptinna chay
unkudu runaka alliyaduna atarimushpawasinman kutirkan. 8
pankuna chay runakuna sukamanmanchakurkansapa. Chaymanta Jesusrunakunata alliyachishkanrayku TataDiosta alabarkansapa.
Jesus Mateota kayarkan.(Mr 2.13-17; Lk 5.27-32)
9Chaymanta Jesus pasaykashpa ñukaMateota kawawarkan. Maypicha*romano awtoridarkunapa kullkitachaskikunaynipi tiyaridu karkani.Chaypina Jesuska kawawashpawillawarkan:—Shamuy ñukawan.Chashna willawaptin atarishpa
Jesusta katirkani. 10Chaymantadisipulunkunawan Jesusta pusharkani
wasinipi mikuk. Chaypina kullkichaskikukmasinikunawan mana allirurak runakuna shamurkansapa tiyarikJesuswan disipulunkunawan tantallamikunaynikunapa. 11Chaypina *fariseorunakuna chayta kawashpankunañukaykunata willawarkansapa:—¿Imapatí maestruykichi Jesus kullki
wan tantalla mikuykan?12Chaypina Jesus yuyaykanankunata
kansapa:—Unkudu runa ampik runata
sukaman maskan alliyachinanpa. Sanu
chu sanu kashpa. 13Rillaychi allitayachakumuychi imatami Tata Diosrimananpi yachachiwanchisapa nishpa.Paymi willawanchisapa: “Animalkunatakuyawashpa wañuchinaykichimantaashwanta munani runamasikichitallakichishpa yanapanaykichipa.”
nipa. Manami shamushkanichu manauchayuk yuyanakuk runakunatasalvanaynipa.
Fariseokuna amañaksapa mana mikushpa Tata Diosta kuyayta.
(Mr 2.18-22; Lk 5.33-39)14Chaymanta Juan Bawtistapa
disipulunkuna ladunchashpankunaJesusta tapurkansapa:—Ñukaykunawan fariseo runakuna
Tata Diosta kuyashpaynikuna churadudiyakuna amañanisapa mana nimatamikuyta. ¿Imapatí disipuluykikunamana ñukaykunashina amañansapa?
15Chayta tapuptinkuna Jesuskaaynirkansapa:—Suk funsiapi invitadu runakuna
noviowan tantalla kashpankuna manallakinsapachu. Funsia washa novio
9
23
sakiptinkuna chaypira churadu diyakunamikunata mana mikunkasapachu.
16Chaymanta Jesus ashwantaentiendichinayashpa willarkansapa:—Mana ni pi mawka llachapata tipi
mushuk telawan remiendanmanchu. Chayllachapata takshaptin mushuk telakintikushpa mawka llachapata ashwantallikichin. 17Chaymanta mana ni pi llulluvinuta churanmanchu vinu churanamawka kapachupi. Chaypi churaptin llulluvinuka timbushpa mawka kapachutapachyachinman. Kapachu llikikuptinvinuka usunman.pish wakllidu kiparin. Chayrayku llulluvinuta mushuk kapachupi churansapa amavinu ichakunanpa.
Jesus yawar unkuyuk warmita alliyachirkan. Chaymanta Jairopa
shipashninta kawsachimurkan.(Mr 5.21-43; Lk 8.40-56)
18
kaptin suk runa laduncharkan. Paykatantanakunankuna wasipi kamachikukruna karkan. Jesuspa ñawpakninpikunkurikushpa willarkan:—Chaylla shipashnini chayrak
wañushka. Aku wasiniman. Llankaptikishipashnini kashkan kawsamunka.
19
wan tantalla Jesuska chay kamachikukrunata katirkan. 20Jesus riykaptin sukwarmi katishpa laduncharkan. Paykayawar unkuywan chunka ishkay watatakawsarkan. Chay warmi washanmantaJesuspa llachapan mañanta llankarkan.21Yuyarkan: “Jesuspa llachapantallankashpaynilla alliyasha.” 22Chashnallankaptin Jesus washanta chapashpachay warmita kawarkan. Chaypinallakichishpa willarkan:—Wambrayni, kushikuyna. Tukuy
chiyki.
Chayta willaptin alliyarkan.23Chaymanta chay kamachikuk
runapa wasinpi Jesuska chayarkan.Chaypi aypa runakuna sukamankaparikushpa wakakuykarkansapa.Kena pukuk runakunapish listunakarkansapa chay wañuduta pampakpushanankunapa. 24Paykunatakawashpa Jesuska willarkansapa:—Kaymanta llukshiychi. Kay
shipashka puñuykanmi. Manamiwañuduchu.Puñuykananta willaptinkuna chay
sapa. 25Chaypina Jesuska tukuytawashaman llukshichirkansapa.Chaymanta yaykushpa chay shipashtamakinmanta apiptin kawsamushpaatarimurkan. 26Chaymanta tukuyllaktakunapi sukaman famakurkansapa
kanta.
Jesus ishkay mana kawakuk runakunata alliyachirkan.
27Chaymanta riykaptinna ishkaymana kawakuk runakuna sinchitakaparishpa Jesustaka katirkansapa.Willarkansapa:—¡Davidpa miraknin Jesus,
natapish llakichiwaysapa!28Jesus suk wasipi yaykuptin chay
ishkay biskukunapish yaykushpaladuncharkansapa. Jesuska paykunatatapurkansapa:—¿
nita alliyachiynikichita?Paykunaka aynirkansapa:—Ariya, Señor, kreyiykisapami.29Chaypina Jesuska ñawinkunata
llankashpa willarkansapa:—
rayku alliyachiykichi.30Chashna willaptinna chay ishkay
runakunaka allitana kawakurkansapa.
9
24
Chaypina Jesuska paykunata sinchitawillarkansapa:—Ama ni pita willaychichu ñuka
alliyachishkaynita.31Chashna willaptinpish paykunaka
tukuy chay llaktakunapi kawsakrunakunata parlachirkansapa Jesusalliyachishkankunata.
Jesus mana rimakuy atipakrunata alliyachirkan.
32
kansapa suk mana rimakuk runata.Chay runaka supayadu kashpa manarimakuyta atiparkanchu. 33Jesuska chayrunamanta supayta llukshichirkan.Chaypina chay runaka atiparkanrimakuyta. Chayta kawashpankuna
kuna willanakurkansapa:—Mana niman suk kuti kay *Israel
llaktapi kay laya alliyachikuk runatakawashkanchisapachu.
34Chaypina fariseokuna Jesusta sukamanwashanchashpankuna willanakurkansapa:—Supaykunapa kamachikuknin kay
runata yanapaptin supaykunata atipanllukshichiyta.
Jesus chay llaktapi kawsak runakunata llakichirkan.
35Chaymanta Jesuska llaktan llaktanalliyachikuypi purirkan. Rikchak layaunkuywan nanaywan runakunataalliyachirkansapa. Tukuy llaktakunapi
napi yaykurkan yachachikunanpa.Yachachikushpa willarkansapa TataDiospa mandunpi yaykunankunapa.
36Jesuska chay aypa runakunatakawashpa llakichirkansapa iden llakiduwishchudu ovejakunashina kaptinkunani pi kuydaptinkuna. 37ChaypinaJesuska ñukaykunata willawarkansapa:
—Chay aypa runakunaka idenpallanapa wayukunashinami. Tata
naka iden pallak peonkunashinami.Yachachikuk runakuna pishinsapa kayaypa runakunata yachachinankunapa.38Chayrayku Tata Diosta roygaychi aypayachachikukkunata kachanankunapa.
Jesus chunka ishkay disipulunkunata akllarkan.
(Mr 3.13-19; Lk 6.12-16)
10 1Chaymanta Jesuska ñukaykunatachunka ishkay disipulunkunata
kayawashpankuna willawarkansapa:—Kunanmantapacha ñuka yanapaptini
kankuna atipankichi runakunamantasupaykunata llukshichiyta. Chaymantaatipankichi tukuy laya unkuyninkunamantananayninkunamanta alliyachiyta.
2Jesuspa chunka ishkay disipulunkunapashutinikuna kaykunami: Primeru karkanSimon. Paypa suk shutin karkan Pedru.Chaymanta Pedrupa wawkin Andres,
wan Juan karkansapa. 3Chaymanta Felipi,Bartolome, Tomas, Mateo karkanisapa.Ñuka Mateo *romano awtoridarkunapakullki chaskikuk karkani. ChaymantaAlfeopa wambran Santiagowan Tadeokarkansapa. 4Chaymanta suk karkanSimon. Payka romano gobiernuta manakasunayak runa karkan. Chaymanta JudasIskariote karkan.kan wañuchichinankunapa.
Jesus disipulunkunata kacharkansapa rinankunapa
yachachikuk.(Mr 6.7-13; Lk 9.1-6)
5Jesuska ñukaykunata ishkay chunkadisipulunkunata kachawashpankunawillawarkansapa:—Rillaychi *judiyu runakunapa
llaktankunallaman. Ama rillaychichu
9 10
25
mana judiyukunapa llaktankunaman.Ama *Samaria parti llaktakunapiyaykuychichu. 6Rillaychi *chillata yachachik. Paykunaka iden
sapa. 7Rishpaykichi paykunatawillaychi: “Tata Diosmi munanmandunpi kawsanaykichipa.” 8Chashnayachachikushpa lasaruyak runakunataalliyachiychi. Rikchak laya unkuyukrunakunatapish alliyachiychi.kunata kawsachimuychi. Supayadurunakunamanta supaykunatallukshichiychi.kichi tukuy chaykunata atipankichirurayta. Payka mana chaninpachusukaman yanapashunkichi. Chayraykukankunapish mana kobrakushpallatukuy kay willashkaynita ruraychi.9Rishpaykichi ama nima kullkitaapaychichu. 10Ama nima pikshaykichita
chita apaychichu.kaykichi llachapallawan.
naykichi tiyan. Chayrayku ama nimataapaychichu.
11Maykan llaktapi chayashpaykichialli chaskikuk runata maskaychi. Paypawasinpi kipariychi suk llaktamanrinaykichi diyakaman. 12Chay runapawasinpi chayashpaykichi tukuy chaypikawsakkunata allimata rimachiychi.13Paykuna allita chaskishuptikichika
napa. Mana allita chaskishuptikichikaTata Dios mana kushichinkasapachu.14Chay runakuna wasinkunapi manachaskishunayaptikichika mana
manta llaktankunamanta chakikichisusyanta urmachishpa llukshiychi.15Allita willaykichi:kunan diya chay ñawpa Sodoma
nata kastigankasapa. Chaymanta chaymana uyarishunayak runakunataashwan sinchita kastigankasapa.
Jesus willarkansapa runakuna disipulunkunata chikninankunata.
16Manara riptinikuna Jesuskayachachiwaysapallapi katirkan:—Mash allita uyariwaychi. Kankunata
ovejatashina kachaykichi sakra likidu
chipa. Chayrayku machakuyshinayachaysapa likidu kaychi. Yachaysapakashpaykichi urpayshina alli modoyukkuskata rurashpa kawsaychi.
17
kushpa kawsaychi. Chiknishuk
chi. Chaymanta tantanakunankunawasikunapi makashunkichi. 18Chashnarimanaynita yachachikuptikichi chay
man pushashunkichi. Tukuy paykunatamana judiyukunatapish atipankichiyachachiysapata. 19Awtoridarkunamanpushashuptikichi ama manchakushpayuyaychichu imatami willankichinishpa. Chashna oras Tata Diosmiyachachishunkichi imatami rimankichinishpa. 20
shuptikichi atipankichi awtoridarkunataallita ayniyta. Manami kikikichipayuyaynikichitachu rimankichi.
21Chaymanta chay chiknikuk
napa.nata awtoridarkunapi chatankasapa.Chiknikuk wambrakuna tatankunatamamankunata awtoridarkunapichatankasapa wañuchichinankunapa.22Tukuy runakuna ñukata kreyiwashpakawsashkaykichirayku kankunatachiknishunkichi. Chiknishuptikichipish
10
26
wañunaykichi diyakaman ñukata manashaykushpa kreyiwashpa kawsanaykichitiyan.
chi. 23Suk llaktapi kawsak runakunawañuchishunayaptikichika chikanllaktaman nitikuychi. Allita willaykichi:
napi yachachikuptikichira ñukasielumanta shamudu runa kashkanshamusha.
24
manta ashwanta yachanchu. Mananiman suk peon patronninmantaashwanta kamachikunchu. 25Sukdisipulu maestrunshina yachachikushpakushikun. Chaymanta suk peonpatronninshina kamachikushpakushikun.tini runakuna chikniwashpankunarimansapa *Satanas kanaynita. Chashnañukapa rimashpankuna kankunapapishidenllata rimankasapa.
Jesus yachachikurkan chiknik runakunata ama
manchanankunapa.(Lk 12.2-7)
26Ama chiknishuk runakunatamanchaychichu. Tata Diosmipaykunapa upallalla rimashkankunatapakallalla rurashkankunata yachashpatukuy runakunapi rikurichinkasapa.27Ñuka kankunata pakallallayachachishkaynita tukuy runakunataama pakakushpa parlachiychi.
nata tukuy runakunata sukamanyachachiychi. 28
nayaptikichi ama manchaychichu.Paykunaka wañuchishushpaykichipishmana atipansapachu mana tukuyniyukninaman churashuynikichita. TataDiosllami tukuy uchasapa runakunatamana tukuyniyuk ninapi churankasapa.
Chayrayku payllata manchashpakasushpa kawsaychi.
29¿Manachu ishkay pishkillukunatarantinsapa suk kullkillawan? Chaypishkillukuna mana ashwan chaniyukkashpankunapish Tata Dios mana
chu. 30-31
pish allita kuydashunkichi.namanta kankunata ashwantakuyashunkichi.
kichi tiyan nishpa. Chayrayku ama nipita manchaychichu.
Tukuy runakunata parlachinanchikuna tiyan Jesus salvawakninchikuna kananta.
(Lk 12.8-9)32Jesus yachachiwaysapallapi
katirkan:—Kankuna mana pinkakushpa
runamasikichita willanaykichi tiyankreyiwak runakuna kanaykichita.Chashna rimaptikichi ñukapish sielupikawsak Tatayni Diosta willashakankuna kreyiwak kanaykichita.33Chaymanta ichara runamasikichitapinkakushpa mana munankichimanchurimayta ñukata kreyiwanaykichita.Chashna mana kreyiwanaykichitarimaptikichi ñukapish sielupi kawsakTataynita willasha kankunata manariksinaynita.
Jesusta katiptinchikuna familyanchi chikniwashunchisapa.
(Lk 12.51-53; 14.26-27)34Jesuska ñukaykuna disipulunkunata
willawarkansapa:—
sapa.kaynirayku tukuy runakuna mananamakanakushpana kawsanankunata.
10
27
35Ñuka shamushkaynirayku mana
nata sukaman chikninkasapa.Ñukarayku suk wambra tatanta, sukshipash mamanta, suk nuera suedrantachiknishpa kawsankasapa. 36Ñukatakreyiwashpa kawsaptikichi kikinfamilyaykichi chiknishunkichi.
37Chaymanta tataykichimantamamaykichimanta wambraykichimantañukata ashwan allita kuyawanaykichitiyan. Ñukata mana ashwan allitakuyawashpaykichika mana ñukapadisipuluynikunachu kankichi. 38
shuptikichipish ñukallata allitakasuwashpa katiwanaykichi tiyan.Mana katiwashpaykichika mana ñukapadisipuluynikunachu kankichi.39Kankuna wañuymanta kishpinayashpasakiwashpaykichika mana tukuyniyukninamanta mana kishpinkichichu.
rayku runakuna padesichishushpaykichiwañuchishuptikichika Tata Dioswanmana tukuyniyukta kawsankichi.
Runakuna chaskiwaptinchikuna Tata Dios paykunata
yanapankasapa.(Mr 9.41)
40Kankuna rimanaynita yachachikuk
kichi ñukatapish chaskiwaykansapa.
wak Tatayni Diostapish chaskiykansapa.41Kankuna rimanaynita yachachikukriptikichi sukkuna chaskishunkichi. TataDioska paykunata kankunatashinapremyunta kunkasapa. Chaymanta allirurak runakuna kaptikichi sukkunachaskishunkichi. Paykunatapishkankunatashina Tata Dios premyuntakunkasapa. 42
rayku ichara suk runa suk tipi chirik
yakuta kushunkichiman. Tata Dios chayupyachishuk runata premyunta kunka.
Juanpa disipulunkuna rirkansapa Jesuswan parlak.
(Lk 7.18-35)
11 1Jesuska chunka ishkayñukaykuna disipulunkunata
yachachiwashkankunawasha rirkanGalilea parti llaktakunapi yachachikuk.
2Chay tiempu Juan Bawtista karselpikarkan. Chaypi kashpa yacharkan Jesusrikchak almirana ruranakunatarurashkanta. Chaypina Juanka ishkaydisipulunkunata kacharkansapa Jesustatapuk:
3—¿Deveraschu Tata Diosmantashamudu runa kanki? ¿Suktachushuyashasapa?
4Chashna tapuptinkuna Jesuskaaynirkansapa:—
kichita kawashkaykichita. 5Juantawillaychi ñuka alliyachiptini manakawakukkuna kawakuykanankunatakojokuna puriykanankunata upakunauyariykanankunata. Willaychi lasaruyakrunakunatapish alliyachishkaynita.Willaychi wañudu runakunatakawsachimushkaynita. Chaymantatukuy mana nimayuk runakunatayachachiykanisapa Tata Dios salvakukkananta. 6Chaymanta Juanta willaychitukuy runakuna mana pinkakushpa
rulla kanankunata.7Chaymanta Juanpa disipulunkuna
nata willarkansapa:—¿Imatatí rishkankichi kawak
chunlla pampapi? ¿Rishkankichichukawak pintuta wayra kuyuchiptin?8Mana chayta kawak rishpaykichika¿imatatí kawak rishkankichi? ¿Allimallachapayuk runatachu? Kankunaka
10 11
28
allita yachankichi allima llachapayukrunakuna kamachikuk runakunapawasinkunallapi kawsanankunata. 9Ariya¿imatatí rishkankichi kawak? ¿Alliyachachikuk runatachu? Ariyadeverasmi rishkankichi alli yachachikukrunata kawak. Payka tukuy alliyachachikukkunamanta ashwan alliyachachikukmi. 10Ñawpa tiempu TataDioska killkadunpi Juanpa rimarkan:
“Ñukaka suk alli yachachikuktakachasha tukuy runakunatawillanankunapa kachamushkaynirunata allita chaskinankunapa.”
11Mash allita uyariwaychi. Chay
manta ashwan alli yachachikukmikarkan. Chashna kaptinpish Tata Diospamandunpi tukuy mana kreyinakuk
pakunami kankasapa.12
cha kunankaman aypa runakuna TataDiospa mandunpi sukamansinchikushpa yaykunsapa. Paykunakasukaman sufrishpankunapish manamanchakushpa sukaman munashpayaykunsapa. 13Manarapish JuanBawtista shamuptinra Moiseswan
kurkansapa Tata Dios tukuy maypikamachikunanta.
14Chaymanta Tata Dios killkadunpiwillawanchisapa:kukta ñawpa Eliyastashina kachasha.”Chay Eliyasshina alli yachachikukrunaka Juanmi. Munashpaykichika kayyachachishkaynita kasuychi. 15Tukuykay yachachikushkaynita allitarinrillikuychi.
16¿man? ¿chiman? Kankunaka plasapi tiyarishpapukllak wambrakunashinami kankichi.
sinkunata kaparishpa willansapa:17“Ñukaykuna kenata pukuptinikunakankuna mana tushushkankichichu.
kuna mana wakashkankichichu.”18
chu. Juanka Tata Diosta kuyashpa aypadiyakunata mana nimata mikushpanimata upyashpa kawsarkan. ChashnaJuan amañaptin kankuna rimankichisupayadu kananta. 19Ñuka sielumantashamudu runa mikuptini upyaptinirimankichi illu likidu kanaynita.Chaymanta rimankichi uchasaparunakunawan *
sinkuna kanaynita.chipish willaykichi: Tukuy pi allitarurashpa kawsashpa runamasinkunatakawachinsapa yachaysapa kanankunata.
Jesus chay mana kreyikunayak runakunata llakichirkan.
(Lk 10.13-15)20
napi kawsak runakunata kallarirkanpiñayaysapata. Chay llaktakunapi aypaalmirana *milagrukunata rurashkakaptinpish chay runakuna manauchankunamanta wanarkansapachu.
sapa:21—¡Alaw! Korasinpi Betsaidapi
kawsak runakunata llakichini. Chayishkay llaktakunapi kashpayni aypaalmirana milagrukunata rurashkani.Chaykunata kawashpankunapish
yansapachu. Chayrayku Tata Dioskapaykunata sukaman kastigankasapa.Tiro llaktapi Sidon llaktapi almiranamilagrukunata rurashka kaptini chaypikawsakkuna uchankunamantawananmansapa karkan Tata Diosta
11
29
kreyinankunapa.nata churakushpankuna uchpataumankunapi churanmansapa karkanllakinankunapa. 22
nan diya Tata Dioska chay TiropiSidonpi kawsak runakunamanta
nata ashwanta kastigankasapa.23Chaymanta Kapernaumpi kawsak
runakuna yuyansapa sieluman riyta TataDioswan kawsak.pish Tata Dios manami sielumankapushankasapachu.kankunarayku manllayba tuta likiduuchkuman kachankasapa. Chay ñawpaSodoma llaktapi almirana milagrukunatarurashka kaptinika chay llaktapi kawsakrunakuna kreyiwanmansapa karkan.
man tiyanmanlla karkan. 24Chayraykuwillaykichi: Tata Dios kastigakunan diya
manta ashwan sinchita Kapernaumpikawsak runakunata kastigankasapa.
Jesus tukuy runakunata kayarkan payta katishpa kushikushpa
kawsanankunapa.(Lk 10.21-22)
25
kankunawasha Tatan Diosta willarkan:—Tatayni, kay allpapi chay sielupi
allima kamachikukmi kanki. Kankatukuy mana kreyinakuk runakunallataallita yachachinki.nallamanta yachak runakunata mananimata yachachishkankichu. Chayrayku,Tatayni, sukaman alabayki. 26Ariya,Tatayni,kanki rurayta.
27Jesus Tatanwan parlashkanwasha chayrunakunata yachachirkansapa:—Tataynika willawarkan ñukalla
tukuy layata kamachikunaynipa.Payllami ñukata allita riksiwan.
kichi. Tata Diospa wambran kashpayniñukallami payta allita riksini. Ñukamunashkayni runakunata riksichiptinipaykunalla Tataynita riksinsapa.
28
kichika ñukaman shamuychi.kichi tukuy llakinaykichimantasamachishkaykichi.
29Ñuka yachachikunaynika idenanimal aysanan timonshinami.Yachachikunaynita kasushpaykichitimonta aysakshina kankichi.Chayrayku ñukamanta yachakuychi.Ñukaka mana piñakushpa allillapiyachachiykichi.kichi ñukata kasuwashpaykichikushikuypuru kawsankichi. 30
kichipa. Ñuka yanapaptini atipankichikasuwashpa kawsayta.
Suk samana diya Jesuspa disipulunkuna tipi triguta pallashpa mikurkansapa.
(Mr 2.23-28; Lk 6.1-5)
12 1Chaymanta suk *samana diyaJesuska ñukaykunawan suk
*trigu chakra chawpinta pasarkanisapa.Chaypina yarkashpaynikuna trigutatipirkanisapa mikunaynikunapa.2Mikuykaptinikuna *fariseo runakunakawawarkansapa.pankuna Jesusta willarkansapa:—Mash kaway. Disipuluykikuna
samana diya kaykaptin triguta tipishpa*Moisespa kamachikunankunata manakasuykansapachu.
3Chashna willaptinkuna Jesuskaaynirkansapa:—Ariya, kawaykani imatami
ruraykansapa nishpa. Samana diya
kansapachu. ¿Manachu leyishkankichiñawpa kamachikuk David rurashkanta?
11 12
30
Suk kuti payka purikmasinkunawansukaman purishpankuna yarkarkansapa.4Yarkaymanta kashpa *Tata Diospawasinpi yaykurkansapa. ChaypiDavidka Tata Diospa churadupankunata mikurkan.tapish kararkan. Chay laya pankunaka*saserdotekunallapa karkan. Chayta
kansapachu.5¿Manachu leyishkankichi ñawpa
Moisespa killkadunpi rimashkankunata?Chaypi willawanchisapa saserdotekuna
nankunata. Paykuna samana diyakuna
kunsapachu.6Mash uyariwaychi. Chay Tata Diospa
wasinpi trabajak saserdotekunamantañukami ashwan kamachikuk kani.
7
sapa: “Kankuna wiwa animalnikichitawañuchishpa rupachinaykichi tiyanñukata kuyawanaykichipa. Chay
chita llakichishpa yanapanaykichipa.”Chashna Tata Dios rimaptinpish
chu. Allita entiendishpaykichika kay
manchu karkan samana diya tipi trigutatipishpa uchallikuykanankunata. 8Ñukasielumanta shamudu runa kashpayni
chi nishpa.
Jesus kaspirayadu makiyukrunata alliyachirkan.(Mr 3.1-6; Lk 6.6-11)
9Chay chakramanta llukshishpaJesuska suk tantanakunankuna wasipiyaykurkan. 10Chaypi suk kaspirayadumakiyuk runa karkan. Chaypina fariseo
kansapa chatanankunapa.yashpankuna Jesusta tapurkansapa:—¿Ariya Moisespa killkadun
willawanchichu samana diya sukunkuduta alliyachinanchikunapa?
11Chaypina Jesuska aynirkan:—Samana diya suk ovejaykichi
uchkupi urmaptin ¿chiman? 12
nata kuyanchisapa. Chayrayku alli
nata yanapananchikunapa.13Chashna paykunata willashpa
Jesuska chay kaspirayadu makiyukrunata willarkan:—¡Makikita chutachiy!Chaypina chay runaka Jesusta
kasushpa kaspirayadu makintachutachiptin iden suk ladu makinshinaalliyarkan.
14Samana diya Jesus chay runataalliyachiptin fariseo runakuna chay
pankuna kallarirkansapa yuyaykuytaJesusta wañuchinankunapa.
Ñawpa yachachikuk Isaiyas killkarkan Jesus rurananta.
15
nankunata yachashpa chay llaktamantallukshirkan. Llukshiptin aypa runakunakatirkansapa.nata alliyachirkan. 16Chaymanta chayalliyachishkan runakunata willarkansapa:—Amara famakunkichirachu
alliyachishkaynita.17Jesus chayta rurashpa chay ñawpa
yachachikuk Isaiyas rimashkantashinaruraykarkan.kanta Isaiyas killkarkan:
18 “Kaypimi sirviwaknini.Ñukami paytaka kuyashpaakllarkani.
12
31
Paymi ñukata kushichiwan.Paytami Espirituynita kusha.
nata yachachinkasapa ñuka allirurak kanaynita.
19
chu ni pita kaparichinkachu.
kuptin uyarinkasapachu.20 Payka pataranakuk pintuta mana
pakinkachu.Wañunayak alkusata manawañuchinkachu.
Tukuy llakishpa shaykushpa kawsakrunakunata mana washanchashpallakichishpa yanapankasapa.
Sukaman allita kamachikunka tukuyrunakuna yachanankunapaallillata rurashpa kawsayta.
21 Chaypina aypa llaktakunapi kawsakrunakuna payta shuyankasapasalvanankunapa.”
Ñawpa yachachikuk Isaiyaska chaytakillkarkan.
Fariseo runakuna rimarkansapa Jesusta supay yanapananta.
(Mr 3.20-30; Lk 11.14-23; 12.10)22Chaymanta Jesusman supayadu
runata pushamurkansapa. Chay runakasupayadu kashpa mana nima kawakuytanima rimakuyta atiparkanchu. Jesuspayta alliyachiptin atiparkannakawakuyta rimakuyta. 23Chaytakawashpankuna tukuy runakuna
kansapa:—¿Kay runachu shuyaykananchi
ñawpa kamachikuk Davidpa miraknin?24
tinkuna fariseo runakuna Jesusta manakreyishpankuna rimarkansapa:—Kay Jesuska atipan runakunamanta
supaykunata llukshichiyta supaykunapakamachikuknin *Belsebu yanapaptin.
25
sapa:—Suk llaktapi kawsak runakuna
chikninakushpa makanakushpankunakikinkunapura kulluchinakunsapa.Chaymanta suk wasipi kawsak
pankuna chayta chayta anchunsapa.26
nakunsapa.mansapa.
27Kankunaka rimankichi supaykunapakamachikuknin Belsebu yanapawaptinsupaykunata llukshichinaynita. Chashnarimashpaykichi mana kuskatachurimaykankichi. Belsebu yanapawaptinka¿pití kankunapa disipuluykikunata
napa? Allita yachankichi Tata Diosyanapanankunata. Chayrayku ñukata
kuykankichi. 28Tata Diospa Espiritunyanapawaptin supaykunata atipanillukshichiyta. Chayrayku allitayachanaykichi tiyan Tata Dios ñukatakachamuwashkanta.
naykichita.29Mana ni pi suk sinchi runapa
wasinmanta atipanmanchu nimataapayta manara payta allita watashpara.Chay sinchi runata watashpara tukuylaya tiyapunankunata atipanmankichuyta.
30Kankuna mana kreyiwashpaykichichikniwankichi.
kankichi.31Mash allita uyariwaychi. Tata
mantapish perdonankasapa. Chaymantamana kutin perdonankachu Tata Diospa
12
32
Espiritunta washanchashpa sakra manaalli kananta rimaptinkuna. 32Ñukakasielumanta shamudu runami kani.Chashna kaptinpish suk runa mana allikanaynita rimaptinpish Tata Dioskapayta perdonanka. Chaymanta suk runaTata Diospa Espiritunta washanchashpachiknishpa sakra mana alli kanantarimaptin Tata Dioska manami paytakaperdonankachu. Nima kunan kaytiempu nima wañushkanwashaperdonankachu.
Jesus wayuchakuk kaspipa ejemplunta yachachikurkan.
(Lk 6.43-45)33
llapi katirkan:—Kankuna alli wayuchakuk kaspita
kuydashpaykichi alli wayukunatapallankichi. Mana allita kuydaptikichimana allitachu wayuchakun.napa wayunkunata kawashpaykichirariksinkichi chay kaspi allichu manachunishpa. Allita rurashpa kawsaptiniriksiwankichi alli wayuchakukkaspishina kanaynita.
34Kankuna fariseokuna sukamanllullachikushpaykichi machakuyshinakankichi. Mana alli rurak runakunakashpaykichi mana atipankichichuallikunata rimayta. Tukuy runashunkunpi yuyananllata riman. 35Tukuyalli yuyayuk runa allikunallata rimashpakawsan. Tukuy mana alli yuyayuk runamana allikunata rimashpa kawsan.
36Mash allita uyariwaychi.nan diya Tata Dioska tukuy mana allirimashkankunarayku runakunatakastigankasapa. 37Tata Dioskawillashunkichi rimashkaykichi allichumanachu nishpa.
shunkichichu. Rimashkaykichi mana allikaptinka sukaman kastigashunkichi.
Mana kreyinayak runakunaJesusta mañarkansapa almirana
milagruta rurananpa.(Mr 8.12; Lk 11.29-32)
38Jesus yachachikuykaptin fariseorunakuna Moisespa killkaduntayachachikuk runakuna uyarirkansapa.Chaypina willarkansapa:—Maestru,
chu manachu Tata Diosmanta shamuduruna kanaykita. Chayrayku munanisapakawayta almirana *milagrukunataruraptiki.
39Chaypina Jesuska willarkansapa:—Kankuna Tata Diosta mana
kreyishpa mana alli rurak runakunakashpaykichi mañawankichi almiranamilagruta ruranaynipa. Kankunapakamanami rurashachu chay layamilagruta.kuk Jonaspa suk milagruta rurarkan.Ñukapapish chay layallata ruranka.40Suk atun challwa Jonasta millpurkan.Chaypina chay challwa wiksanpi kimsadiyata kimsa tutata payka karkan. Chaykimsa diya paktaptinna chay challwakaJonasta kipnamurkan. Ñuka sielumantashamudu runa iden Jonasshina kimsadiyata kimsa tutata allpa ukupikashkaynimanta atarimusha.
41Chay ñawpa Ninive llaktapi kawsakrunakuna sukaman mana allikunatarurashpankuna kawsarkansapa. Chaymantachay yachachikuk Jonas yachachikuptin
kunapa. Chay kastigakunan diya chayñawpa Ninivemanta runakuna kankunata
rayku. Ñuka Jonasmanta ashwan alli
yankichichu.42Chaymanta ñawpa tiempu suk karu
llaktamanta suk kamachikuk warmi
12
33
shamurkan yachaysapa Salomontauyarik. Ñuka Salomonmanta ashwan alliyachaysapa kaptinipish kankunakamana kreyiwanayankichichu.Chayrayku Tata Dios kastigakunan diyachay kamachikuk warmi kankunata
chirayku.
Jesus supayadu runapa ejemplunta yachachikurkan.
(Lk 11.24-26)43Chaymanta Jesuska willarkansapa:—Suk runamanta supay llukshishpa
yashpa. Mana ni maypi samanantatarishpa yuyaykushpa riman: 44“Shukutishalla chay llukshimushkaynirunallaman.” Chay runaman kutishpa tariniden suk chunlla wasi chuya chuyapichadutashina. 45Chaypina kanchisashwan mana alli rurak supaymasinkunatarin kayak. Tukuy paykuna rinsapa chayrunapi kawsak. Chashna modomanta chayrunaka ashwan mana allikunatarurashpana kawsan. Kankuna sukamanmana alli rurak kashpaykichi iden chayaypa supayuk runashinami kankichi.
Jesuspa wawkinkunawan maman rirkansapa paywan parlak.
(Mr 3.31-35; Lk 8.19-21)46
kaptin paypa mamanwan wawkinkunachay wasiman rirkansapa. PaykunakaJesuswan parlanayashpankuna wasiwashallamanta kayachirkansapa.47Chaypina suk runa Jesusta willarkan:—Mamaykiwan wawkikikuna
parlachishunayankisapa. Washapishuyashuykansapa.
48Chaypina Jesuska chay runatakawillarkan:—¿Pití mamaynika? ¿
naka?
49Chaymanta disipulunkunata
nata willarkansapa:—Kaykunami mamayni. Kaykunami
wawkinikuna. 50Kankuna paykunashinasielupi kawsak Tatayni Diospamunananta rurashpa kawsashpaykichiñukapa wawkinikuna paninikunamamaynikuna kankichi.
Jesus tarpukuk runapa ejemplunta yachachikurkan.
(Mr 4.1-9; Lk 8.4-8)
13 1Chay diyalla Jesuska chaywasimanta llukshishpa rirkan
kocha mañanpi tiyarik. 2Chaypi
sapa. Chaypina suk kanowapi Jesuskayaykurkan tiyarik chay kanowamantayachachikunanpa. Yachachikuptin
manta uyarirkansapa. 3ChaypinaJesuska chay aypa runakunata rikchaklaya ejemplukunata parlachishpayachachirkansapa. Willarkansapa:—Mash uyariwaychi. Suk runa rirkan
murukunata chakranpi tarpuk.4Chaypina murukunata shikwashpatarpuptin sukkuna ñanpi urmarkansapa.Pishkillukuna chay ñanpi urmadumurukunata mikurkansapa. 5Sukmurukuna urmarkansapa rumisapaallpapi. Chay murukuna allpa sawallapikashpa utka shurayarkansapa allpamana rakta kaptin. 6Chay allparumisapa kaptin chay murukuna manaatiparkansapachu sapichakuyta.
sapa.7
sapa kashasapa allpapi. Chaypinakashakuna ashwanta wiñashpa chaywiñaykak murukunata makarkansapa.8Suk murukuna urmarkansapa allimaallpapi. Chaypina wiñashpankuna
12 13
34
sukaman allita wayuchakurkansapa.Suk murukuna mirarkansapa pachakmurukunata. Sukkuna mirarkansapasokta chunka murukunata. Sukkuna
nata. 9Kankuna uyariwashpaykichikaallita rinrillikuychi.
Jesus disipulunkunata willarkan imaraykumi ejemplukunawan
yachachikurkan nishpa.(Mr 4.10-12; Lk 8.9-10)
10
kuna Jesusta ladunchashpaynikunatapurkanisapa:—¿Imaraykuti chay runakunata
kisapa?11Chaypina Jesuska ayniwarkansapa:—
chipa.chita kunanka yachachishuykankichi. Sukrunakuna mana kasunayaptinkuna Tata
sapa. 12Tata Dioska tukuy kreyikukkunata
nankunapa.kasapa.kankunatapish kunkachinkasapa. 13Chayrunakunata yachachiptinipish manaentiendinsapachu.kunata kawashpapish mana yachansapachuimaraykumi chaykunata rurashkani nishpa.Chayrayku ejemplukunallawan paykunatayachachini.
14Ñawpa tiempu alli yachachikuk
napa killkarkan:
nita uyarishpapish mana nimaentiendinkasapachu.
pish mana entiendinkasapachuimaraykumi rurashkani nishpa.
15 Kay runakunapa shunkunkunasinchi likidumi.
Rinrinkunata wichkansapa amauyariwanankunapa.
Ñawinkunatapish wichkansapa alli
napa.Mana munansapachu rimashkaynitaentiendiyta.
Mana munansapachu ñukaman
sapa.”16Chaymanta Jesuska ñukaykunallata
willawarkansapa:—Kankuna sukaman kushikuypuru
kankichi rurashkaynita kawashpaykichi.Sukaman kushikuypuru kankichiyachachikuptini uyarishpaykichi.17Allita willaykichi. Ñawpa yachachikukrunakuna alli rurak runakunapishsukaman munarkansapa kawanaykichitakawayta.chita uyariyta.napish mana kawarkansapachu nimauyarirkansapachu.
Jesus chay murukuna tarpukuk runapa ejemplunta entiendichikurkan.
(Mr 4.13-20; Lk 8.11-15)18Mash uyariwaychi. Yachachiykichi
chay muru tarpukuk runapa ejemplunimatami riman nishpa. 19Aypa runakunasinchi shunkuyuk kashpa iden ñanpichakidu sarudu allpashina. Chay layarunakuna Tata Diospa rimananta
pachu. Chaypina chay pishkillukunañanpi urmadu murukunata mikukshinasupay shamun Tata Diospa rimanantakunkachinanpa.
20Chaymanta suk runakuna TataDiospa rimananta kushikushpauyarinsapa. Chay laya runakuna iden
13
35
nami. 21Mana ukupi sapiyukshinakashpankuna suk tiempullatakushikushpa Tata Diosta katinsapa.Paykuna kreyikushkankunarayku
pankuna manana munansapanachu TataDiosta katiyta.
22Chaymanta suk runakuna TataDiospa rimananta uyarishkankunamanta
sapa. Sukaman kullkiyayta munashpallakawsansapa. Chay laya runakunaka
nashinami.pachu.
23Chaymanta suk runakuna TataDiospa rimananta uyarishpa tukuyshunku kreyishpa entiendinsapa. Chaylaya runakuna iden chay alli allpapiwayuchakuk murukunashinami.Sukkunaka pachak murukunatawayuchakukshinami. Sukkunaka sokta
nami. Sukkunaka kimsa chunkamurukunata wayuchakukshinami.
Jesus triguwan pakta mana alli kiwakuna wiñashkanta
yachachikurkan.24Chaymanta Jesuska yachachikushpa
chay aypa runakunata willarkansapa:—Mash uyariwaychi. Tata Dios
mandunpi kamachikushpa iden sukruna chakranpi alli *trigu murukunatatarpukshinami. 25Chaymanta suk tutatukuy pi puñuykaptinkuna chakrayuktachiknik runa chay trigu tarpuduchakraman rishpa mana alli kiwamurukunata tarpurkan. 26Chaymantatrigu wiñaykaptin chay mana allikiwapish sukaman wiñarkan. 27
pina trabajadorkuna chakrayuk runatawillarkansapa: “Señor,nata tarpuchiptiki ¿imapati mana allikiwakuna wiñaykansapa?”
28Chay chakrayuk runa aynirkansapa:“Suk chikniwak runami mana alli kiwamurukunata tarpushka.”Chashna willaptin trabajadorkuna
tapurkansapa: “¿napa chay mana alli kiwakunata tipik?”
29Chaypina chakrayuk runakawillarkansapa: “Amara tipiychirachu.Mana alli kiwakunata tipishpaykichikaichara trigukunatapish tipinkichiman.30
chi diyakaman. Alli trigu pukuptinrapallak runakunata willasha tukuy mana
kunapa. Chay mana alli kiwata watawata rurashpa rupachinkasapa.Chaymanta alli triguta pallashpawakaychankasapa murukuna churanawasinipi.”
Jesus mostasa murillupa ejemplunta yachachikurkan.
(Mr 4.30-32; Lk 13.18-19)31-32
nata suk ejempluta yachachirkansapa:—Kunan yachachiykichi imashnami
Tata Diospa mandunpi kawsankichinishpa. Mostasa murillun tukuy layamurukunamanta ashwan kishnisillu.Suk runa chakranpi tarpuptin chaymurilluka allita wiñan. Kishnisillu
namanta ashwan atunta wiñan. Idenkaspishina sukaman ramachakun. Chayramankunapi aypa pishkillukunawasinkunata ruransapa. Kankuna chaykishnisillu murukunashinami kankichi.
Jesus levadurapa ejemplunta yachachikurkan.
(Lk 13.20-21)33
kushpa chay runakunata willarkansapa:—Yachachiykichi imashnami Tata
Diospa mandunpi kawsankichi nishpa.
13
36
Suk warmi panta rurashpa kimsa patitrigupa machkanta yakuwan chakrun.Chaymanta tipi *levaduratapish churanchay chapuduta allita punkichinanpa.Kankuna Tata Diospa mandunpi
shina kankichi.
Jesus willarkan imaraykumi ejemplukunata parlachikushpa
yachachikurkan nishpa.(Mr 4.33-34)
34
wan parlachikushpa chay runakunatayachachirkansapa. Mana ejemplutaparlachikushpa mana yachachikukchu.35Ñawpa tiempu suk yachachikuk runa
nata parlachikushpa yachachikunanta.Chay killkadunpi riman:
“Ñuka rikchak laya ejemplukunataparlachishpayni runakunatayachachisha.
kanta yachachikusha.”
Jesus yachachikurkan imami chay mana alli kiwakuna nishpa.
36
nata wasinkunaman kutinankunapawillashpa suk wasipi yaykurkan. Chaypiñukaykuna ladunchashpaynikunawillarkanisapa:—Chay mana alli kiwakunapa
ejemplunta parlachiwashpaykisapa¿imatati yachachiwashkankisapa?
37Chaypina Jesuska ayniwarkansapa:—Ñuka sielumanta shamudu runa
kashpayni alli murukunata tarpukukrunashinami kani. 38Kay allpapi kawsakrunakuna iden chakrashinami. TataDiosta kasushpa kawsak runakunakaiden chay alli murukunashinami.Supaypa mandunpi kawsakkunaka iden
chay mana alli kiwakunashinami.39Supayka iden chay chakrapi mana allimurukunata tarpuk runashinami. Kayallpa tukunan diya iden chay trigupallana diyashinami. Chaymanta*dorkunashinami. 40Kay allpa tukunandiya Tata Dioska tukuy uchasaparunakunata kastigankasapa. Payka idenchay mana alli kiwakunata shuntushparupachik runashinami. 41Ñukasielumanta shamudu runa kashpayniangelninikunata kachamusha tukuymaymanta mana alli rurak runakunatatantachinankunapa. Chaymanta
natapish tantachishasapa. 42Chaypinamana tukuyniyuk ninaman paykunatawishchushasapa. Chaypi chay runakunananayta mana muchushpankunakirunkunata mukushpankuna sukamanwakankasapa.
43Chaymanta Tata Diospa munanantarurak runakuna Tatankunapa mandunpiyaykushpa iden intishina llipyankasapa.Kankuna rinriyuk kashpaykichi allita
uyariwaychi.
Jesus pakadu kuripa ejemplunta aypa chaniyuk perlas ejemplunta
yachachikurkan.44
kushpa Jesuska willarkansapa:—Tata Diospa mandunka iden aypa
chaniyuk kurishinami. Suk runa chikanpachakranpi pakadu kurita tarirkan. Chaytatarishpa kashkan chayllapi pakarkan.Kushikuypuru chay kuriyuk chakratarantinanpa tukuy tiyapushkankunatarantikurkan. Chaypina chay kuriyukchakrata rantirkan. Chashnashina kankunasukaman munanaykichi tiyan Tata Diospamandunpi kawsayta.
45Chaymanta chikan ejemplutawillaykichi. Tata Diospa mandunka iden
13
37
aypa chaniyuk *perlasshinami. Sukrantikuk runa allima yurak perlaskunatamaskashpa purirkan rantinanpa. 46
man maskashpa suk aypa chaniyukashwan allima perlasta tarirkan.Chaypina tukuy tiyapushkankunatarantikurkan chaypa chaninwan chayashwan allima perlasta rantinanpa.Chashnashina kankuna sukamanmunanaykichi tiyan Tata Diospamandunpi kawsayta.
Jesus atun redpa ejemplunta yachachikurkan.
47Chaymanta Jesuska kashkanyachachikushpa willarkansapa:—Kunan yachachiykichi imashnami
Tata Diospa mandunpi yaykunkichinishpa. Aypa runakuna atun redninwanrikchak laya challwakunata apinsapa.48Chaymanta aypa challwakunaredninwan wichkashpa chay runakunakocha mañanman aysansapa. Chaypitiyarishpa challwakunata akllansapa.Alli challwakunata sestunkunapichuransapa. Mana alli challwakunatawishchunsapa. 49Chaymanta kay allpa
nata apik runakunashina angelkunarunakunata akllankasapa. Tata Diostakuyashpa kawsak runakunamanta manaalli rurak runakunata suchuchinkasapa.50Chaymanta tukuy mana alli rurakrunakunata wishchunkasapa manatukuyniyuk ninaman. Chaypi nanaytamana muchushpankuna kirunkunata
sapa.
Jesus tukuy laya wakaychadukunapa ejemplunta yachachikurkan.
51Chaymanta Jesuska ñukaykunadisipulunkunata tapuwarkansapa:—¿Entiendinkichichu tukuy chay
yachachishkaynikunata?
Chaypina aynirkanisapa:—Ariya entiendinisapami.52Chaypina Jesuska willawarkansapa:—Suk wasiyuk runa wasinpi aypa
mushuk aypa mawka wakaychadutiyapunankunata surkumun suk runatakawachinanpa. Chay kawachikukrunaka Tata Diospa killkaduntayachachikuk runakunashinami.Paykunaka Tata Diospa mandunpiyaykushpa yachansapa mushuk layata
kuyta.
Llaktamasinkuna Jesusta mana kreyinayarkansapachu.
(Mr 6.1-6; Lk 4.16-30)53
nawan yachachikushkanwasha chayllaktamanta Jesuska llukshirkan.54Chaypina kikinpa llaktanpi chayashpatantanakunankuna wasipi Tata Diosparimananta yachachikurkan. Chaypinatukuy chay runakuna sukamanalmirashpankuna rimarkansapa:—¿Maypití kay runaka tukuy layata
yachakushka? ¿Imashnatí atipanalmirana *milagrukunata rurayta?55¿Manachu kay runaka karpinterupawambran? ¿Manachu paypa mamanMariya? ¿Manachu wawkinkunaJakobo, Jose, Simon, Judas? 56¿chu paninkuna llaktamasinchikunalla?¿Pití payta yachachishka chay layatayachananpa?
57Chay runakuna Jesus llaktamasinkuna
sapachu. Chaypina Jesuska willarkansapa:—Suk runa Tata Diospa rimananta
yachachikuptin llaktamasinkunafamilyankuna mana kreyinsapachu.Chikan llaktakunapi yachachikuptinchaypira sukaman allita uyarinsapa.
58Chashna llaktamasinkuna manakreyinayaptinkuna Jesuska llaktanpi
13
38
mana aypa almirana milagrukunatarurarkanchu.
Kamachikuk Herodes Juan Bawtistata wañuchichirkan.
(Mr 6.14-29; Lk 9.7-9)
14 1Chay tiempu Galilea partipisinchi kamachikuk *Herodes
uyarirkan Jesus aypa almirana*milagrukunata rurashkanta. 2Chaypina
sapa:—
kayni Juan.kanmanta kawsamushka. Chayrayku atipanalmirana milagrukunata rurayta.
3Herodeska tukuy chayta rimarkanJuanta wañuchichishkanta yuyashpa.Ñawpana Juanta kadenakunawanwatachishpa karselpi wichkachirkan.Chayta rurarkan warmin Herodiyasmunaptin. Chay warmin Herodiyaskañawpa Herodespa wawkin Felipipawarmin karkan. 4
tin Juanka Herodesta willarkan:—Kuñadaykiwan uchallikushpa
kawsashpayki mana allitachu ruraykanki.5Chayta willashkanrayku Herodes
Juantaka wañuchichinayarkan.
kuk kananta. Chayrayku chay runakunatamanchashpa mana animukurkanchuwañuchichiyta.
6Chaymanta Herodeska watanpaktashkanrayku suk estata rurarkan.Chay estapi warmin Herodiyaspa
kunapa ñawpakninkunapi. Chashnatushushpa Herodestaka sukamankushichirkan. 7Chayrayku Herodes chayshipashtaka jurashpa prometirkan:“Imatapish mañawaptiki kushkayki.”
8Chashna Herodes willaptin chayshipashka mamanta tapurkan imatami
mañanka nishpa. Chaypina mamankayachachirkan mañananpa JuanBawtistapa umanta suk kallanapichurashpa kunanpa.
9Chashna mañaptin Herodeskasukaman llakirkan. Llakishpapishkonvidadukuna prometinakushkanta
chu llullachiyta. 10Chayrayku
sapa karselman rishpankuna Juanpaumanta tipinankunapa. 11Chaymantasoldadukuna Herodes willashkankunatarurarkansapa.kuna suk atun kallanapi churashpaaparkansapa chay shipashta chaskichik.Chaypina payka mamanta kurkan.
12Chaymanta Juanpa disipulunkunarirkansapa kuerpunta pampak.kankunawasha rirkansapa Jesusta willak.
Jesus mikunata mirachirkan pichka waranka runakunapa.
(Mr 6.30-44; Lk 9.10-17; Jn 6.1-14)13Juan Bawtistata wañuchishkankunata
yachashpa Jesuska sapallan suk kanowapichay kochata chimbarkan chunlla likidupampaman rinanpa. Jesus rishkantayachashpankuna chay llaktakunamanta
kuna katirkansapa. 14Chay kanowamantallukshishpa Jesuska chay aypa katikrunakunata kawarkan. Paykunatakawashpa sukaman llakichirkansapa.
nata alliyachirkansapa.15Chaymanta amusayaptin ñukaykuna
nisapa:—Ñami amusayaykanna. Manami ni pi
kaypika kawsanchu. Chayrayku tukuy kayrunakunata willay chay llaktakunamanutka rinankunapa mikunankunata rantik.
16Chaypina Jesuska ñukaykunatakawillawarkansapa:
13 14
39
—Mana munanichu rinankunapa.Kankunalla karaychi.
17Chashna Jesus willawaptinkunawillarkanisapa:—Manami aypachu mikunaynikuna.
Pichka pan ishkay challwallamitiyawansapa.
18Chaypina Jesuska willawarkansapa:—Apamuychi chay mikunaykichita.19Apamuptinikuna Jesuska tukuy
chay runakunata willarkansapa ukshasawanpi tiyarinankunapa. Chaymantachay pichka panta chay ishkaychallwata apishpa sieluta chapashpaTata Diosta agradesirkan.kanwasha chay pankunata paki pakirurashpa ñukaykunata kuwarkansapa.Chaypina ñukaykuna runakunatacharichirkanisapa. 20Chay aypa
kaman.
kanisapa chunka ishkay sestu untata.21Chay mikuk ullkukunaka pichkawaranka karkansapa. Aypa warmikunawambrakunapish mikurkansapa.Paykunata mana yuparkanisapachu.
Jesus yaku sawanta purirkan.(Mr 6.45-52; Jn 6.16-21)
22Chaymanta Jesuska ñukaykunatawillawarkansapa:—Ñukaka tukuy kay runakunata
willasha wasinkunaman kutinankunapa.Willanaynikaman kankuna kaykanowapi kochata chimbaychi.
23Chay runakuna rishkankunawashaJesuska sapallan suk urkuman rirkanchaypi Tatan Dioswan parlananpa.Tutayanankaman chaypi sapallankarkan.
24Jesus chay urkupi kaptin ñukaykuna
sapa. Chimbaykaptinikuna sinchitawayraptin olaskuna kanowaynikunata
sukaman kuyuchirkan. 25Chaymantapakariykaptin Jesuska yaku sawantapurishpa ladunchawarkansapa.26
nikuna sukaman manchakurkanisapa.Manchakuywan sinchita rimarkanisapa:—¡Supaychi imachami shamuykan!27Chashna kapariptinikuna Jesuska
willawarkansapa:—¡Ama manchawaychichu! Ñukami
kani.28Chaypina Pedru aynirkan:—Kan Señornini kashpaykika
willaway yaku sawanta purishpaladuykiman rinaynipa.
29Chaypina Jesuska willarkan:—Ariya shamuy.
manta llukshishpa yaku sawantapurirkan Jesuspa ladunman rinanpa.30Riykashpana chay sinchi wayratamallishpa sukaman manchakurkan.Kallarishpa sumiyta sinchita rimashpawillarkan:—¡Salvaway, Señor!31Chashna Pedru willaptin Jesuska
makinmanta apishpa willarkan:—¿Imapatí mana tukuy shunku
ñukata kreyiwanki yanapanaynipa?32Chaymanta Jesuswan Pedru
kanowapi yaykuptinkuna chay sinchiwayraka kasillayarkan. 33Chaypinatukuy ñukaykuna kanowa ukupiJesuspa ñawpakninpi kunkurikushpawillarkanisapa:—Deverasmi Tata Diospa wambran
kanki.
Genesaret partipi Jesus aypa unkudu runakunata alliyachirkansapa.
(Mr 6.53-56)34Chaymanta Jesuswan tantalla chay
kochata chimbashpaynikuna Genesaretpartipi chayarkanisapa. 35Chaypi
14
40
kuna chayta chayta rishpankunafamakurkansapa Jesus llaktankunapikananta. Chaypina Jesusman tukuy layaunkuyuk runakunata pusharkansapaalliyachinankunapa. 36
kuna alliyayta munashpankuna Jesustaroygarkansapa:—
nisapa alliyanaynikunapa.Chaypina llachapanpa mañanta
llankakkuna unkuyninkunamantaalliyarkansapa.
Jesus yachachikurkan imata rurashpanchi uchallikunchi.
(Mr 7.1-23)
15 1Chaymanta *wan Moisespa killkadunta
yachachikukkuna Jerusalen llaktamantarishpankuna Jesusta tapurkansapa:
2—¿Imapatí disipuluykikuna manaruransapa ñawpa awilunchikunapaamañashkankunata? ¿Imapatípaykunaka makinkunata mana allitamayllashpankuna mikunsapa?
3Chaypina Jesuska tapurkansapa:—¿Imapatí kankuna Tata Diospa
munananta mana rurashpa ñawpaawiluykichipa amañashkankunallatarurankichi? 4Tata Diosmi rimarkan:“Tataykita mamaykita allita kuyashpakawsaychi.” Chaymanta rimarkan:“Ichara suk runa tatanta mamantasukaman chiknishpa maldisinman. Chaymaldisikuk runataka awtoridarkunawañuchichinankuna tiyan.”
5Chashna Tata Dios rimaptinpish
kankichi.chita mamaykichita tataykichitawillayta: “Kankunata yanapanaynikullkita Tata Diostami kushkani.Chayrayku manana tiyawannachukankunata yanapanaynipa.” 6Chashna
rimashpaykichika rimaykankichitataykichita mamaykichita manayanapaptikichipish mana nimananchu.Yachachikuykankichi Tata Dioskamachikushkan mana alli kananta.Tata Diosta mana kasushpaykichiñawpa awiluykichi amallata ruraykankichi.
7
nata willarkansapa:—Tukuy kankuna allipi tukushpa
llulla likidu kankichi. Kankunapa ñawpayachachikuk Isaiyas killkarkan:
8 “Kay runakuna mishkik shimitukushpa kuyawansapa.
sapa.9 Runakunapa yachachikunanllata
yachachikunsapa.
wansapachu.”10Chashna willashpa Jesuska tukuy
kuna willarkansapa:—
naykichipa: 11
paykichi mana uchallikunkichichu.Mana allita rimashpaykichi chaypimiesika uchallikunkichi.
12Chaypina ñukaykuna Jesustaladunchashpaynikuna willarkanisapa:—¿Yachankichu fariseo runakuna
kuna sukaman piñakushkankunata?13Chaypina Jesuska ayniwarkansapa:—Chay fariseo runakuna Tata Diospa
rimananta yachachikuykashpa aypaamasapa. Sielupi kawsak Tataynika manaalli kiwata sapintinta tirakshina chay
kanta kulluchinan tiyan. 14Ama
tinkuna. Paykunaka Tata Diospa
14 15
41
kamachikunankunata mana allitaentiendishpankuna mana yachakrunakunata pantachichinsapa.
sinkunata pushashpa ishkantin uchkupiurmanmansapa.
15Chaymanta Pedruka Jesustawillarkan:—Chay yachachiwashkaykisapata
ashwan allita entiendichiwaysapa.16Chaypina Jesuska willarkan:—¿Ariya kankunapish manarachu
entiendinkichira? 17Tukuy laya mikunashiminchita yaykushpa wiksanchimanrin. Chaymanta letrinaman rin.Imatapish kaptin mikushpa manamiuchallikunchichu. 18Tukuy runa manaallita yuyaykushpa mana allitarimashpa uchallikun. 19Tukuy runashunkunpi mana allita yuyaykushpachayta ruran.sinta wañuchin, chikan warmiwanuchallikun. Suk wayna suk shipashwanmanara kasarashpara uchallikunsapa.Chaymanta suwakun, llullachikun,runamasinta chiknishpa piñachin. 20Sukruna chay mana allikunata rurashpauchallikun. Mana makinta mayllashpamikushpa manami uchallikunchu.
Mana judiya warmi Jesusta roygarkan shipashninta
alliyachipunanpa.(Mr 7.24-30)
21Jesuska chay llaktamanta rirkanTiro llaktaman Sidon llaktaman.22
kan. Chay warmika kananea kashpamana judiyachu karkan. Payka sinchitarimashpa Jesusta roygarkan:—Señor, ñawpa kamachikuk Davidpa
mirakninmi kanki.ninita alliyachipay. Shipashninita supaysukaman turbachishpa unkuchin.
23Chashna chay warmi sukamanwillaptinpish Jesuska mana nimataaynirkanchu. Chaypina ñukaykuna
nisapa:—Señor, kay warmita ashuchiy.
kanchisapa.24Chaypina Jesuska chay warmita
willarkan:—Tata Dioska kachamuwashka *israel
sapa. Paykunaka iden chinkaduovejakunashina kawsaykansapa.
25Chayta uyarishpa chay warmikaJesuspa ñawpakninpi kunkurikushpawillarkan:—Señor, yanapaway.26Chashna chay warmi willaptin
Jesuska willarkan:—
namanta alliyachishpaynira *sinikunatara yanapanayni tiyan. Manaallichu suk runa wambrankunata pantakichushpa allkukunata karananpa.
27Chashna Jesus willaptin chaywarmika willarkan:—Ariya Señor, wambrakuna mesapi
mikuptinkuna mesamanta puchudukunaurmaptin allkukunapish mikunsapa.
way.28Chaypina Jesuska willarkan:—Tukuy shunku kreyiwashkaykirayku
shipashnikita alliyachini.Chay oramantapacha shipashnin
sanuna karkan.
Jesus aypa unkudu runakunata alliyachirkansapa.
29Chaymanta chay llaktakunamantallukshishpa Jesuska ñukaykunawanrirkan Galilea kocha mañanman.Chaypina suk urku sawanman rishpatiyarirkan. 30Chay urkupi kaptinikuna
15
42
aypa runakuna tukuy laya unkuyuk
kansapa. Jesuspa ñawpakninpi
nata, mana kawakukkunata, manarimakuy atipakkunata, wakllidumakiyukkunata,kunata. Chaypina Jesuska tukuy chayunkudu runakunata alliyachirkansapa.31Chashna alliyachiptinkuna mana
kansapa. Wakllidu makiyukkunaalliyarkansapa. Mana puriy atipakkunaallitana purirkansapa.kuna allitana kawakurkansapa. Jesustukuy paykunata alliyachishkantakawashpankuna chay runakuna israelrunakunapa Tata Diosninta sukamanalabarkansapa.
Jesus mikunata mirachirkan chusku waranka runakunata
karananpa.(Mr 8.1-10)
32Chaymanta Jesus ñukaykunatakayawashpankuna willawarkansapa:—
sapa. Ñami kimsa diyatana ñukawankashpankuna tukuy mikunankunatatukuchashkasapa. Mana willanayanichuwasinkunaman kutinankunapa. Icharámana mikushpa rishpankuna ñanpishaykunmansapa.
33Chaypina ñukaykunaka Jesustawillarkanisapa:—Kaypika manami niman suk runa
kawsanchu. Manami kay chunllapikanima mikunata tarishunchisapachu kayaypa runakunata karananchikunapa.
34Chashna willaptinikuna Jesuskatapuwarkansapa:—¿Mashna pannikichití tiyan?Ñukaykuna aynirkanisapa:—Kanchis pan challwillukunapish
tiyawansapa.
35Chaypina Jesuska tukuy chayrunakunata willarkansapa allpapitiyarinankunapa. 36Tiyariptinkuna chay
nata apishpa Tata Diosta agradesirkan.Chaymanta chay pankunata chaychallwillukunata ñukaykunatakuwarkansapa. Ñukaykuna chayrunakunata kararkanisapa. 37
man. Chaymanta puchushkankunatakanchis sestu untata tantachirkanisapa.38Chay mikuk ullkukuna chuskuwaranka karkansapa. Warmikunata
chu.39Chaymanta mikushkankunawasha
sapa wasinkunaman kutinankunapa.Riptinkuna Jesuska ñukaykunawanrirkan suk kanowapi Magadanpartiman.
Fariseokunawan saduseokuna Jesusta roygarkansapa suk
milagruta rurananpa.(Mr 8.11-13; Lk 12.54-56)
16 1Chaymanta *wan *
taka laduncharkansapa. Jesustapantachichinayashpa willarkansapa:—Tata Diosmanta shamudu runa
kashpaykika suk almirana *milagrutaruray kanta kreyinaynikunapa.
2Chashna willaptinkuna Jesuskawillarkansapa:—Inti puka likidu yaykuptin kankuna
rimankichi allima diya pakarinanta.3Chaymanta chikan diya puka likidupuyu wichkanakuptin rimankichi diyawakllinanta.nata kawashpa yachankichi ima layadiyami kanka nishpa. Tukuy chaytaallita yachashpaykichipish ñukarurashkaynikunata kawashpaykichi
15 16
43
mana entiendinkichichu Tata Diosmantashamudu runa kanaynita. 4KankunaTata Diosta mana kasushpa mana allirurak kaykashpaykichi willawankichialmirana milagruta ruranaynipa.Ñukaka manami nimata rurashachukawanaykichillapa. Tata Dios ñawpayachachikuk Jonaspa suk almiranamilagruta rurarkan. Chay layallataruranka kawanaykichipa.Jesus chashna willashpa paykunata
sakishpa chikanman rirkan.
Jesus yachachikurkan ama fariseokunapa
yachachikunankunata kasunankunapa.
(Mr 8.14-21)5Chaymanta chay kocha chimbapi
chayashpaynikuna yuyarkanisapapanninikunata kunkashkaynikunata.6Chaypina Jesuska willawarkansapa:—Mash allita uyariwaychi. Ama
munaychichu fariseokunapa nimasaduseokunapa *levadurawan ruradupanninkunata.
7Chashna Jesus willawaptinkuna
kanisapa:—
narayku chayta willawanchisapa.8Willanakushkaynikunata yachashpa
Jesuska willawarkansapa:—¿
chi? Mana chaytaka willashkaykichichupannikichita kunkashkaykichirayku.Kankunaka manara allitarachukreyiwaykankichi. 9¿Manarachuentiendinkichira? ¿kichina pichka pankunawan pichkawaranka runakunata paktachishpakarashkaynita? ¿Manachu yuyankichimashna sestutami mikuna puchudutatantachishkaykichita? 10Chaymanta¿manachu yuyankichi chusku waranka
runakunata kanchis pankunawankarashkaynita? ¿Manachu yuyankichimashna sestutami puchudu pankunatatantachishkaykichita? 11¿Imapatí
kankichi? Manami fariseokunapasaduseokunapa panninkunapachuwillashkaykichi. Kashkan willaykichi:Ama munaychichu chay runakunapalevadurawan ruradu panninkunata.
12Chaypina ñukaykuna chayrak allitaentiendirkanisapa Jesus rimashkantafariseokunapa saduseokunapa mana alli
naynikunapa.chu paykunapa levadurawan ruradu
napa.
Pedru rimarkan Jesus Tata Diosmanta shamudu salvakuk
runa kananta.(Mr 8.27-30; Lk 9.18-21)
13Chaymanta Sesarea Filipo partipichayaptinikuna Jesus ñukaykunatatapuwarkansapa:—Runakuna parlashpankuna ¿pi
kanaynitatí rimansapa?14Ñukaykuna aynirkanisapa:—Sukkuna rimansapa Juan Bawtista
kanaykita. Sukkuna rimansapa ñawpayachachikuk Eliyas kanaykita. Sukkunarimansapa ñawpa yachachikuk Jeremiyaskanaykita. Sukkuna rimansapa Tata Diosparimananta yachachikuk kanaykita.
15Chaypina Jesuska tapuwarkansapa:—Kankunaka ¿
chi?16Chashna tapuwaptinkuna Simon
Pedruka aynirkan:—Kanka mana tukuyniyuk kawsak
Tata Diospa wambranmi kanki. Paymikachamushushka salvakuk kanaykipa.
17Chaypina Jesuska Pedrutawillarkan:
16
44
—Jonaspa wambran Simon, sielupikawsak Tataynimi yachachishushkachayta willawanaykipa. Mana nimansuk runachu chaytaka yachachishushka.Chayrayku Tata Dios kushichishunki.
18Mash allita uyariway. KankaPedrumi kanki.kirayku sinchi rumishina kanki. Aypa
sapa. Tukuy kreyiwakkuna ñukapawasinishina kankasapa. Ñukaka sinchirumi sawanpi wasinita rurasha. Tukuykreyiwak runakuna wañushpankunapish
man rinkasapachu.chu kreyiwakkunata kulluchiyta.
19Ñukaka Tata Diospa mandunpiyaykuna llavita kushkayki. Chay llavikayachachikunaynishinami.kuptiki suk runakuna kreyikuptinkunawillankisapa uchankunamantakacharidu kanankunata. Sielupi kawsakTata Diospish willankasapa kacharidukanankunata.tiki sukkuna mana kreyikuptinkuna
kunapa. Chashnalla sielupi kawsak TataDiospish willankasapa watadutashinallakiparinankunapa.
20Chayta Pedruta willashkanwashana
kansapa:—Amara ni pita willankichirachu
ñuka sielumanta shamudu salvakukruna kanaynita.
Jesus willarkansapa chiknik runakuna payta
wañuchinankunata.(Mr 8.31—9.1; Lk 9.22-27)
21Chaymanta Jesuska ñukaykunataallita entiendichiwashpankunawillawarkansapa:—Ñukaka Jerusalenman rinayni tiyan.
Chaypi *ansianukunawan, *
napa kamachikukninkunawan, Moisespakillkadunta yachachikuk runakuna
kasapa. Chaymanta wañushkaynimantakimsa diya ukun kawsamusha.
22Chashna wañuchinankunatawillawaptinkuna Pedruka sukchikanman Jesusta pushashpawillarkan:—Señor, ama chaytaka yuyaychu.
Tata Dioska manami munankachuwañuchishunankunapa.
23Chashna willaptin Jesuska Pedrutachapashpa willarkan:—Ñukamanta ashuy, *Satanas.
Llullachiwanayanki ama Tata Diostakasunaynipa. Manami Tata Diospamunanantachu willawaykanki.
kanki ama wañunaynipa.24
nata willawarkansapa:—Kankuna ñukapa disipuluynikuna
kanayashpaykichika amana kikikichipamunanaykichita ruraychinachu.Chiknishuk runakuna ñukaraykuwañuchishunayaptikichipish ñukallatakreyiwashpa katiwaychi. 25Kankuna
paykichika mana tukuyniyuk ninamantamana kishpinkichichu. Chaymantakreyiwashkaykichirayku runakunawañuchishuptikichipish sieluman
yukta kawsak. 26Suk runa rikchak laya
paka yankamanta tukuy layayukkawsashka. Aypa kullkiyuk kashpapishmana atipanchu chaninta paktachiytasielupi kawsananpa.
27Ñuka sielumanta shamudu runaTataynipa llipyayninpi *wan tantalla kashkan shamusha.Shamushpayni tukuy runakunatapagarashasapa allita mana allita
16
45
rurashkankunapa. 28Mash allitauyariwaychi. Ñuka sielumanta shamuduruna kashpayni tukuy runakunatakamachishasapa. Suk kankuna manarawañushpaykichira kawawankichisinchita kamachikuptini.
Jesus chikan laya tukushpa sukaman llipyarkan.
(Mr 9.2-13; Lk 9.28-36)
17 1Chaymanta sokta diya washanJesus rirkan suk atun urkuman
Pedruta, Jakobota, Jakobopa wawkinJuanta pushashpankuna. 2Chay urkupikashpankuna chay kimsa disipulunkunakawaptinkuna Jesuska chikan layatukurkan. Uyan intishina llipyarkan.Llachapanpish yurak lusshina llipyarkan.3Chay kimsa disipulunkuna kawarkansapañawpa tiempu kawsashka Eliyasta MoisestaJesuswan parlaykaptinkuna. 4Chaytakawashpa Pedruka Jesusta willarkan:—Señor, allipaka kanwan tantalla
kanisapa. Munaptikika rurashasapakimsa ranchukunata, sukta kanpa, suktaMoisespa, sukta Eliyaspa.
5Chashna Pedru rimaykaptin suk yurak
kansapa.sapa Tata Dios rimakuptin:—
nimi. Paytami akllashkani. Chayraykukankuna payta allita uyariychi.
6Chay kimsa disipulunkuna chaytauyarishpa sukaman manchakushpankunaallpapi pakchanakurkansapa. 7Chaypina
pankuna willarkansapa:—Atarimuychi. Ama manchakuychichu.8
pankuna sapallantana kawarkansapa.9
kashpankuna Jesuska willarkansapa:—
kaykichita parlachiychirachu. Ñuka
sielumanta shamudu runa kashpayniwañushkaynimanta kawsamuptinirachayta parlachikuychi.
10Chaypina chay kimsa disipulunkunaJesusta tapurkansapa:—¿Imapatí Moisespa killkadunta
yachachikuk runakuna rimansapamanara Tata Diosmanta runa shamuptinñawpa yachachikuk Eliyas shamunanta?
11Chaypina Jesuska willarkansapa:—Deverasmi Moiseska rimarkan
Eliyas shamunanta runakunata willakTata Dios kachamushkan runatashuyanankunapa. 12Allita willaykichi.Eliyaska ñami shamushkana. *Fariseorunakuna mana riksirkansapachu Eliyaskananta. Mana riksishpankunachiknishpa sufrichirkansapa. Sielumantashamudu runa kaykaptini ñukatapishchikniwashpankuna sufrichiwankasapa.
13Chaypina chay disipulunkunaka
sapa:—Deverasmi willawaykanchisapa
Juan Bawtista Eliyasshina kananta.
Jesus supayadu wambrata alliyachirkan.
(Mr 9.14-29; Lk 9.37-43)14Chay urkumanta kutimushpankuna
Jesuska chay kimsa disipulunkunawan
kansapa. Chaypina suk runa Jesusta
kushpa willarkan:15—Señor, wambraynita llakichishpa
alliyachipay. Payka gota unkuywansukaman sufrishpa kawsan. Kuti kuti chayunkuynin apiptin ninapi yakupi urman.16Kay disipuluykikunaman pushamuptinimana atipashkasapachu alliyachiyta.
17Chaypina Jesuska chay runakunataaynirkansapa:—Kankuna mana kuska yuyayyuk
kankichi.
16 17
46
kichichu. ¿Aykapikamantí kankunawankanayni tiyan? ¿wankichi? Kayman chay unkuduwambrata pushamuychi.
18Chay wambrata pushamuptinkunaJesuska unkuchik supayta sinchitawillarkan chay wambramantallukshinanpa. Supayta llukshichiptinchay wambra sanuna kiparirkan.
19
kuna ñukaykuna Jesusta tapurkanisapa:—¿Imapati ñukaykuna chay unkuchik
supayta mana atipashkanisapa chaywambramanta llukshichiyta?
20Chaypina Jesuska willawarkansapa:—Kankunaka mana atipashkankichichu
chay wambrata alliyachiyta mana TataDiosta tukuy shunku kreyishpaykichi.Allitami willaykichi. Mostasa murushina
chika kay urkuta willankichiman kaymantasuchunanpa. Chashna willaptikichika kayurkuka suchunka.kichi rikchak layata atipankichi rurayta.21Mana nimata mikushpaykichira tukuyshunku Tata Diosta roygashpaykichira chaylaya supayta atipankichi llukshichiyta.
Jesus kashkan willarkansapa wañunanta.
(Mr 9.30-32; Lk 9.43-45)22
wan puriykashpa Jesuska willawarkansapa:—Chikniwak runakuna ñuka sielumanta
shamudu runata awtoridarkunamanpushawankasapa. 23
wankasapa. Wañushkaynimanta kimsaynindiyapi kashkan kawsamusha.Chashna willawaptinkuna ñukaykuna
sukaman llakirkanisapa.
Jesus yachachikurkan Tata Diospa wasinpa pagarakunankunapa.
24Chaymanta Jesuska ñukaykunawanKapernaum llaktapi chayaptinikuna suk
runakuna ladunchawarkansapa.Paykunaka *Tata Diospa wasinpakullkita kobrakuk kashpankuna Pedrutatapurkansapa:—¿Manachu maestruykichi Tata
Diospa wasinpa pagarakun?25Chashna tapuptinkuna Pedruka
aynirkansapa:—Ariya payka pagarakunmi.Chaypina Pedru chay wasipi
yaykushpa manara nimata willaptinraJesuska tapurkan:—Simon, willaway ¿imatati yuyanki?
Kamachikuk runakuna ¿pikunatati rikchaklayapa pagarachinsapa? ¿Kikinkunapakastankunatachu? ¿manta runakunatachu?
26Chaypina Pedruka aynirkan:—
llata pagarachinsapa.Chaymanta Jesuska willarkan:—Chayrayku kikin kastankunaka
mana nimata pagarakunkasapachu.27Ñuka Tata Diospa wambran kashpayni
chu. Chashna kaptinpish ama ni pitapiñachinanchipa aku pagarakuypa.Rillay kochapi ansuelakuk. Chay
payki shiminpi suk kullkita tarinki.Chayta apashpayki kanpa ñukapapagarakunki.
Jesus yachachikurkan maykanmi ashwan sinchi kamachikuk
kanka nishpa.(Mr 9.33-37; Lk 9.46-48)
18 1Chaypina ñukaykuna Jesusta
nisapa:—Señor, Tata Diospa mandunpi
¿maykan ñukaykunati ashwan allikamachikuk kaymansapa?
2Chashna tapuptinikuna Jesuska suk
17 18
47
kunapi shayachirkan.washpankuna yachachiwarkansapa:
3—Mash allita uyariwaychi. Tata Diospamandunpi yaykunayashpaykichika amamunaychichu ashwan sinchi kamachikukkayta. Mana kay wambrillushina allikasukuk kashpaykichika manami TataDiospa mandunpika yaykunkichichu. 4TataDiospa mandunpi ashwan alli kamachikukkashpaykichi kay wambrillushina allillapimana kreyinakushpa kawsanaykichi tiyan.5Chaymanta ñukata kuyawashpa kay layawambrata chaskishpaykichika ñukatapishchaskiwaykankichi.
Jesus yachachikurkan uchallichikuk runa sukaman kastigadu kananta.
(Mr 9.42-48; Lk 17.1-2)6Chaymanta Jesuska ñukaykunata
willawarkansapa:—
lluta uchallichiptin Tata Dios sukamankastiganka. Ashwan alli kanman paytaatun rumi makita kunkanpi watashpaatun yakupi wishchukunankunapa.
7Sukaman llakini kay allpapi rikchaklaya uchallichikuk runakuna tiyaptin.Chay laya runakuna aypami tiyanka.Ñuka sukaman llakini uchallichikukrunakuna tiyaptin. Tata Dios paykunatasukaman kastigankasapa.
8Chayrayku willaykichi: Icharamakikichiwan chakikichiwan sukamanuchallikuyta munankichiman. Amauchallikunaykichipa makikichita
kuychi. Chayta ruraychi ama ishkantinchakikichiwan ishkantin makikichiwanmana tukuyniyuk ninaman rinaykichipa.Ashwan alli kanman suk makikichillawansuk chakikichillawan sielumanrinaykichipa. 9Chaymanta icharañawikichiwan ima mana allita kawashpamunashpa uchallikunkichiman. Chayuchallichishuk ñawikichita surkushpa
wishchukuychi. Chayta ruraychi amaishkantin ñawikichiwan mana tukuyniyukninaman rinaykichipa. Ashwan alli kanman
chipa.
Jesus yachachikurkan chinkadu ovejapa ejemplunta.
(Lk 15.3-7)10Chaymanta Jesuska ñukaykunata
willawarkansapa:—Chayrayku ama niman suk
kreyiwak runakunata mana nimatashinakawaychichu. Tatayni Dios tukuy mana
nata kuyansapa. Tukuy tiempu sielupipaykunata kuydak *angelkuna paypañawpakninpi kawsansapa. 11Ñuka TataDiosmanta shamushkani paymantaashudu runakunata kastigumantasalvanaynikunapa.
12Chayrayku ama ni pita ignoraychichu.¿Imatati yuyankichi? Ichara suk runapatiyanman pachak ovejankuna. Chaypachakmanta sukllalla chinkaptin ¿imatatiruranka? ¿Manachu tukuy ovejankunataurkupi sakishpa rinka chay chinkadutamaskak? 13Chay chinkadu ovejantatarishpa sukaman kushikunka. Allitawillaykichi. Chay aypa mana chinkaduovejakunarayku kushikun. Chaymantachay chinkadu ovejanta tarishkanraykuashwanta kushikun. 14Chay ovejanta tarikrunashina sielupi kawsak Tataykichikatukuy runakunata sukaman kuyan. Paykamanami munanchu niman suk runapaymanta ashushpa mana tukuyniyukninaman rinanpa.
Jesus yachachikurkan rabyachiwakninchi runakunata
perdonananchikunapa.(Lk 17.3)
15
pallapi katirkan:
18
48
—Ichara Tata Diosta kreyikmasikichirabyachishunkichiman. Chashna
chi mana alli rurashkanta willak. Paykasushuptikichi perdonaychi. Chashna
kichita yanapashkankichi. 16Chaymantachay runa mana kasushuptikichi ishkaykimsa runakunata payman pushaychi.
kuna chay mana alli rurak runata manaalli rurashkanta willaychi. 17Chay runachay pushashkaykichi runakunata manakasunayaptinka tantanakuk Tata Diostakreyikmasikichita willaychi. Chay runapaykunata mana kasunayaptinka manaTata Diosta kreyik runatashinanakawaychi.
18Allita willaykichi: Kankuna kayallpapi chay mana kasushuk runatamana Tata Diosta kreyik runatashinakawaptikichika watadushina kiparinka.Chaypina sielupi kawsak Tata Diospishwatadutashina kawanka. Chaymantachay runa kasushuptikichi perdonaychi.
shina kanka.shina kawanka.
19Allita willaykichi:manta idenllata yuyaykushpa sielupikawsak Tatayni Diosta suk imata
chi yanapashunkichi. 20Kankuna ñukatakreyiwashpa ishkaymanta kimsamantatantanakuptikichi chaypi kankunawantantalla kani.
Jesus yachachikurkan mana perdonakunayak runapa
ejemplunta.21Chaypina Pedru ladunchashpa
tapurkan:—Señor, suk runamasini kuti kuti
rabyachiwaptinka ¿mashna kutitiyaperdonasha? ¿Kanchis kutichu perdonasha?
22Jesuska aynirkan:—Manami willaykichu kanchis kutilla
perdonanaykipa. Willaykimi kuti kutimana nima yupashpa perdonanaykipa.Kanchis kuti kanchis chunkakamanperdonanayki tiyan.
23Chaymanta Jesuska ñukaykunatawillawarkansapa:—Mash uyariwaychi suk ejempluta
parlachiptini. Tata Diospa mandunpikawsashpaykichi perdonanakunaykichitiyan. Suk sinchi kamachikuk runatukuy trabajadorninkunata kayachirkanwillanankunapa mashnatami paytadebinsapa nishpa. 24Kobrakuyta
sapa. Payka chay alli kamachikukrunata sukaman aypa waranka kullkitadebirkan. 25Chay debikuk runaka mana
nanpa. Chayrayku chay kamachikukkatrabajadornin runakunata willarkan:“Mana kutichiwayta atipaptin kay
natapish rantikuychi. Rikchak layatiyapushkankunatapish rantikuychi.Chay rantikushkaykichi chaninta ñukata
nanpa.”26Chashna willaptin chay debikuk
runaka kamachikukninpa ñawpakninpikunkurikushpa roygarkan: “Señor, manapiñakushpa shuyaway. Tukuydebishkaynita kutichishkayki.”
27Chashna sukaman roygaptin chaysinchi kamachikuk runaka llakichishpadebishkanta perdonarkan wasinmankutinanpa.
28Chashna debishkanta perdonaptin
masinwan tinkunakurkan.kan runaka suk tipi kullkita paytadebirkan. Chaypina chay perdonadurunaka sukaman piñakushpa chaytipisitu debiknin runata kunkanmanta
18
49
apishpa sipinayarkan. Chaypinawillarkan: “Kunanlla pagaraway tukuydebiwashkaykita.”
29Chashna willaptin chay debikninkañawpakninpi kunkurikushpa roygarkan:“Mana piñakushpa shuyaway. Ñukakatukuy debishkaynitami kutichishkayki.”30Chashna roygaptinpish chay sipinayak
chu. Pusharkan karselpi wichkachiktukuy debishkanta kutichinankaman.
31
kuna trabajadormasinkuna llakichishparirkansapa chay sinchi kamachikukpichatakuk. 32Chaypina payka chayperdonashkan trabajadornintakayachishpa willarkan: “Kanka sukamansakra mana alli runami kanki. Sukamanroygawaptiki ñuka llakichishpayni chay
manta perdonashkayki. 33Kantaperdonashkaynishina kanpish chaydebishuknikita llakichinkiman karkan.”
34Chaypina chay kamachikuk runakasukaman piñakushpa willarkan chay
nankunapa tukuy debikushkantapagarakunankaman.
35Chay debikuk runapa ejempluntaJesuska allita entiendichiwashpankunawillawarkansapa:—Suk runamasikichi mana allikunata
rurashuptikichika tukuy shunkuperdonanaykichi tiyan.tikichika sielupi kawsak Tatayni Dioskakankunatapish mana perdonashpasukaman kastigashunkichi.
Jesus yachachikurkan kasaradukuna ama warminta
wishchunankunapa.(Mr 10.1-12; Lk 16.18)
19 1
washkankunawasha JesusGalilea partimanta llukshishpa rirkan
ura Judea partiman. Chaymanta rirkanJordan yaku chimbaman. 2Jesus Judea
sapa. Chaypina aypa unkudukunataalliyachirkan. 3Chaymanta *fariseorunakuna Jesusta ladunchashpankunasukaman pantachichinayashpankunatapurkansapa:—¿Ariya Tata Diospa rimananpi
almitiwansapachu imapapish kaptinwarminikunata wishchunaynikunapa?
4Chashna tapuptinkuna Jesusaynirkansapa:—¿Manachu Tata Diospa killkadunpi
leyishkankichi kallarinan tiempu ullkutawarmita rurashkanta? 5Tata Dioswarmita ullkuta rurashpa willarkansapa:“Tukuy ullku tatanta mamanta sakinkawarminwan tantanakushpakawsananpa. Chashna warminwan
sapa.” 6
kuna manana ishkaynachu. Chayraykumana allichu niman suk runa warmintawishchunanpa.
7Chashna Jesus yachachikuptin chayfariseokuna tapurkansapa:—Chashna kaptinka ¿imapatí Moises
yachachikurkan suk runa warmintawishchunayashpa awtoridarpikillkaduta payta kushpa atipanantawishchuyta?
8Chaypina Jesuska willarkansapa:—Sinchi shunkuyuk kaptikichi
Moiseska kankunata almitishurkankichiwarmikichita killkaduta kushpawishchunaykichipa.cha Tata Dioska manami munarkanchuwishchunaykichipa. 9Allita willaykichi:Warmikichi chikan ullkuwan manauchallikuptinka ama wishchuychichu.Payta wishchushpaykichi chikan
kuykankichi. Chay wishchudu
18 19
50
kan.10Chaypina ñukaykunaka Jesusta
willarkanisapa:—
kunata wishchunaynikunapa ashwanalli kanman ama kasaranaynikunapa.
11Chashna willaptinikuna Jesuskawillawarkansapa:—Aypa runakuna kay willashkaynita
mana atipansapachu entiendiyta. Tata
chiman. 12
sapa mana kasarayta atipanankunapa.Chikan ullkukuna mana kasaransapachurunamasinkuna kapashka kaptinkuna.Sukkuna mana kasaranayansapachu
napa. Kankuna kay yachachishkaynitaatipashpaykichi chaskiyta chaskiychi.
Jesus wambrakunata kuyashpa llankarkansapa.
(Mr 10.13-16; Lk 18.15-17)13
nata pushamurkansapa llankashpapaykunapa Tata Diosta orananpa.Ñukaykuna wambrakunata pushamukrunakunata michashpa willarkanisapa:—
nata pushamuychichu.14Chashna michaptinikuna Jesuska
ñukaykunata willawarkansapa:—Ama michaychichu ñukaman chay
wambrakunata pushamuptinkuna.Wambrakuna mana kreyinakushpatatankunapa munayninpi kawsansapa.Kankunapish wambrakunashinakawsaptikichira Tata Diospa mandunpiyaykunkichi.
15Chashna willawashpankuna Jesuskatukuy chay wambrakunata kuyashpallankarkansapa. Chaymanta rirkanchikan llaktakunapi yachachikuk.
Tukuy layayuk runa Jesusta tapurkan imashnami mana
tukuyniyukta kawsanka nishpa.(Mr 10.17-31; Lk 18.18-30)
16Chaymanta suk runa Jesustaladunchashpa tapurkan:—Alli maestru ¿imata rurashpati
mana tukuyniyukta Tata Dioswankawsayman?
17Chashna tapuptin Jesuska aynirkan:—¿Imapati alli kanaynita willawanki?
Tata Diosllami alli rurak. Paywankawsak rinayashpaykika tukuykamachikushkanta allita kasushpakawsay.
18Chaypina chay runaka tapurkan:—Tata Dios kamachikunankunamanta
¿maykantati rurasha?Chashna tapuptin Jesuska willarkan:—“Ama runamasikita wañuchiychu.
Ama chikan warmiwan uchallikuychu.Ama suwakuychu. Ama ni pitallullakushpa tumbaychu. 19Tataykitamamaykita kuyashpa kawsay.Chaymanta kikiki kuyanakukshinatukuy runamasikikunata kuyay.”
20Chaypina chay runaka willarkan:—Ñukaka tukuy chaykunata kasushpa
kawsaykani. ¿Ima ashwantati rurasha?21Chaypina Jesuska aynirkan:—Tata Diospa munananta allita
ruranayashpaykika rillay tukuy layatiyapushunaykita rantikumuy. Chaypachaninta mana nimayuk runakunatakuysapa. Chayta rurashpa sielupi tukuylayayuk kanki. Chaymanta shamuyñukata katiwak.
22Chayta uyarishpa chay runakasukaman llakishpa wasinman kutirkanrikchak layayuk kashpa. 23Chay runallakishpa riptinna Jesuska ñukaykunatawillawarkansapa:—Allita yachachiykichi. Chay laya
kullkinllapi kreyinakuk runakuna mana
19
51
atipankasapachu Tata Diospa mandunpiyaykuyta. 24Kashkan willaykichi: Suk*kamellu animal suk aguja uchkuntamana atipanmanchu pasayta.Chashnami kullki likidu runa kullkintaashwanta munashpa mana atipankachuTata Diospa mandunpi yaykuyta.
25Chayta uyarishpa ñukaykuna
kanisapa:—Chashna kaptinka ¿pikunati Tata
Diospa mandunpi yaykunka?26Chaypina Jesuska ñukaykunata
chapawashpankuna willawarkansapa:—Manami niman suk runa atipanchu
kikinllamanta Tata Diospa mandunpiyaykuyta.nata mandunpi yaykuchiyta.
27Chaypina Pedruka willarkan:—
nata sakimushpaynikuna kantakatimuykaykisapa. ¿nata kuwankisapa?
28Jesuska willawarkansapa:—Allita willaykichi. Tata Dios kay
allpapi tukuy layata mushukta ruraptinñukaka sielumanta shamudu runatiyarisha allima llipyak tiyarinaynipi.Ñuka kamachikuk kaptini kankunapishtiyarinkichi chunka ishkay allimatiyarinaykichipi. Chaypina chunkaishkay *israel aylluykikunatakamachishpa willankichi allitachumanachu rurashkasapa nishpa.
29
rayku wasikichita, wawkikichita,mamaykichita, tataykichita,chita, terrenuykichita sakiptikichi TataDiosmi sakishkaykichimanta ashwanaypata kushunkichi. Chaymantawañushpaykichi mana tukuyniyuktaTata Dioswan sielupi kawsankichi.
30Kunan kay tiempu aypa runakunakikinkuna yuyanakunsapa ashwan allikanankunata. Paykuna Tata Diospa
mandunpi washeru kankasapa.Chaymanta kankuna mana munadukashpaykichipish Tata Diospa mandunpiprimeru kankichi.
Jesus yachachikurkan alli trabajachikuk patronpa
ejemplunta.
20 1Chaymanta Jesuska chayrunakunata yachachirkansapa:
—Akuychi yuyaypachi imashnamiTata Dios mandunpi kamachikunnishpa. Suk patronpa atun uva chakrantiyarkan. Suk diya tuta tutalla paykallukshirkan peonkunata maskakchakranpi trabajanankunapa. 2
dorkunata tarishpa willarkansapa: “Diyaentero chakraynipi trabajaptikichipaktadutami pagarashkaykichi.” Chayta
napa.3Chaymanta inti altupina kaptin chay
patronka kashkan llukshirkan ashwanpeonkunata maskak. Plasapi aypa manatrabajuyuk runakunata tarirkan.4Paykunata willarkansapa:pish rillaychi uva chakraynipi trabajak.Trabajashkaykichipa pagarashkaykichi.”Chashna willaptinkuna paykunapishrirkansapa trabajak.
5Chawpi diyata chaymanta tarditapishchay chakrayuk runaka kashkan rirkanpeonkunata maskak. Paykunatapish
napa. 6Chaymanta tardiyaykaptin chaypatronka kashkan rirkan peonkunatamaskak. Plasapika kashkan manatrabajuyuk runakunata tarirkansapa.Paykunata willarkansapa: “¿Imapatidiya entero kaypi kankichi mana nimatarurashpa?”
7Chashna tapuptin willarkansapa:“Mana ni pi maskawashkasapachutrabajachiwanankunapa.” Chaypinachay patronka willarkansapa:
19 20
52
napish rillaychi uva chakraynipitrabajak.”
8Chaymanta chishyaptinna chaypatronka kapatasta willarkan: “Tukuy
sapa.kunata kallariy pagaraysapata.” Chaydiya entero trabajashkakunata washatapagaraysapa. 9Chaypina suk orallatrabajashka runakunata pagararkansapadiya entero trabajaktashina. 10Chayta
kuna rimarkansapa: “Ñukaykunata diyaentero trabajashkaynikunarayku ashwanaypata pagarawankasapa.” Chashna
kankunallapa chaskirkansapa. 11
rayku piñakushpankuna patrontayuyarkansapa mana alli pagarakukpatron kananta. 12Willarkansapa:“¿Imapatí ñukaykunata kay washatrabajak shamuk runakunawan idenllatapagarawankisapa? Paykunaka sukorallata trabajashkasapa. Ñukaykunadiya entero rupayta muchushpatrabajashkaynikunarayku ashwanaypata pagarawankimansapa karkan.”
13Chashna piñakushpa willaptinkunachay patronka sukta willarkan: “Amigu,ñukaka manami llullachiykichu. ¿chu parlashkanchi suk diya enterotrabajashkaykipa pagaranaynipa?Paktaduta pagaraptini ¿ima ashwantatímunanki? 14Chay chaskishkaykikullkikita apashpana rillay. Ñukakankunawan paktallata chay washashamushkakunata munani pagarayta.15Ñuka kullkiniwan munashkaynitarurani. ¿Imapata piñakushpa envidiankichay trabajadormasikita kantashinaidenllata pagaraptini?”
16
washa Jesuska willarkansapa:—Kay allpapi mana kreyinakuk
runakuna Tata Diospa mandunpi
primeru kankasapa. Chaymanta allimunadu yuyanakuk runakuna TataDiospa mandunpi washeru kankasapa.
Jesus kimsaynin kutirimarkan wañunanta.
(Mr 10.32-34; Lk 18.31-34)17Chaypina Jesus Jerusalen llaktaman
riykashpa ñukaykunallata chikan
kansapa:18—Allita yachankichi Jerusalen
llaktaman riykananchikunata. Chaypisuk runa *ninkunaman Moisespa killkaduntayachachikuk runakunaman ñukatapushawanka rantikuwak. Chaypina
wanankunapa. 19Chaypina *romanorunakunapa makinpi kukuwankasapa.Chay romano runakuna sukamanasichiwashpankuna makawankasapa.
sapa. Chaymanta wañushkaynimantakimsaynin diya kashkan kawsamusha.
Jakobopa Juanpa maman Jesusta roygarkan kamachikunan tiempu
wawankunata ladunpi tiyachinankunapa.
(Mr 10.35-45)20Chaymanta Sebedeopa warmin ishkay
wawankunawan Jesusta laduncharkansapa.Sebedeopa wambrankuna Jakobowan Juankarkansapa. Paykunapa maman Jesuspañawpakninpi kunkurikushpa suk favortamañarkan. 21Chaypina Jesuska paytatapurkan:—¿Imatati munanki?Payka aynirkan:—Kan allimata kamachikuykaptiki
kay ishkay wawaynikunata tiyachipay
nankunapa.
20
53
22Chaypina Jesuska willarkan:—Kankunaka mana yachankichichu
imatami mañawaykankichi nishpa.Ñukami tukuy layata sukamansufrinayni tiyan wañunaynikaman.Chashna sufrishpa iden suk ayaklikiduta upyakshina kasha. Kankunakamanami atipankichimanchu ñukashinananaykunata muchuyta.Chashna willaptinkuna paykunaka
aynirkansapa:—Ariya, atipashasapa muchuyta.23Chaypina Jesuska aynirkansapa:—Ariya kankunapish ñukashina
sukaman sufrinaykichi tiyan. Ñukakamanami ni pita willashachu laduynipitiyarishpa kamachikunaykichipa.Tatayni Diosmi akllanka pikunamiladuynipi tiyarinkasapa nishpa.
24
kunapa mañaptin ñukaykunakauyarishpa sukaman piñakurkanisapa.25Piñakushkaynikunata uyarishpa
pankuna willawarkansapa:—Kankuna allita yachankichi tukuy
llaktakunapi sinchi kamachikuk
nankunata. Paykunaka mandunpi
sapa kasunankunapa. 26Kankunaka amachay sinchi kamachikuk runakunashinakanayaychichu. Alli kamachikuk
chita allita yanapaychi. 27Chaymantatukuy runakunamanta ashwan sinchikamachikuk kanayashpaykichika idenrantidu runakunashina pitapish kaptinyanapanaykichi tiyan.
28Ñukapish sielumanta kay allpaman
naynipasapa. Mana shamushkanichusukkuna sirviwanankunapa.nimi wañushpa aypa runakunatakastigumanta salvanaynipa.
Jesus ishkay mana kawakuk runakunata alliyachirkan.(Mr 10.46-52; Lk 18.35-43)
29Chaymanta Jesus Jeriko llaktamanta
sapa. 30Chaypina ishkay mana kawakuk
sapa. Paykuna Jesus pasaykananta
sapa:—¡Señor, ñawpa Davidpa miraknin,
llakichiwashpa yanapawaysapa!31Chashna sinchita kayaptinkuna
Jesuswan rik runakuna micharkansapaama kaparinankunapa. Chaypinapaykunaka ashwan sinchitakaparikushpa willarkansapa:—¡Señor, ñawpa Davidpa miraknin,
llakichiwashpa yanapawaysapa!32Chaypina Jesus riykashkanmanta
shayarishpa chay ishkay runakunatakayashpa tapurkansapa:—¿Imatati munankichi ruranaynipa?33Chaypina paykunaka willarkansapa:—¡Señor, munanisapa kawakuyta!34Chayta willaptinkuna Jesuska
nata llankapurkansapa. Chay orallakawakurkansapa.pankunana Jesusta katirkansapa.
Jesus Jerusalen llaktapi yaykurkan.(Mr 11.1-11; Lk 19.28-40;
Jn 12.12-19)
21 1Jerusalen llaktamanñukaykuna Jesuswan tantalla
rishpaynikuna chayarkanisapa Betfagellaktapi. Chay llaktillu *Olivos urkuladunpi karkan.kuna Jesus ishkay disipulunkunatawillarkansapa:
2—Rillaychi chay kawananchillaktaman. Chaypi chayashpaykichitarinkichi suk wawayuk watadu burrata.
20 21
54
Chayta paskashpaykichi wawantintañukaman pushamuychi. 3Ichara sukruna tapushunkichiman: “¿Imapatí kayburrata paskankichi?” Chashnatapushuptikichi willaychi: “Señorninimunan montananpa. Suk ratukamankutichimushkaykisapa.”
4Chayta rurashpa ñawpa yachachikukruna killkashkantashina ruraykarkan.Kashna killkarkan:
5 “Sion llaktapi kawsak runakunatawillaychi:
‘Mash kawaychi.
chi ñami shamuykanna.Mana alabanakuk runa kashpashamuykanna suk taksha burrupasawanpi.
Suk burra wawanpa sawanpishamuykan.
6Chashna burruta pushamunankunapawillaptinkuna chay ishkay disipulunkunarirkansapa willashkanta rurak. 7Chaypina
tinkuna ñukaykuna burritupa sawanpillachapaynikunata churarkanisapa.Chaypina Jesuska chay burritutamontarkan Jerusalen llaktapi yaykunanpa.8Jesus riykaptinna aypa runakunakuyashpankuna katirkansapa. Sukkunasawa llachapankunata surkukushpankunaJesuspa rinan ñanpi mantarkansapa.Sukkuna pankayuk ramakunata ñanpimantarkansapa. 9Chaypina Jesuspañawpakninta rik runakuna washanta katikrunakunapish sukaman kushikushpankunasinchita willarkansapa:—¡Akuychi kuyaypachi Jesusta ñawpa
alli kamachikuk Davidpa miraknin kaptin!
wananchikunapa. ¡Akuychi altu sielupikawsak Tata Diosta sukaman kuyaypachi!
10Jesus Jerusalenpi yaykuptin chaypi
pankuna tapukurkansapa:
—¿Pití kay runaka?11
sapa:—Kay runaka Tata Diospa rimananta
alli yachachikuk Jesusmi. Payka Galileapartipi Nasaret llaktamanta shamushka.
Tata Diospa wasinmanta Jesus rantikuk runakunata
karkurkansapa.(Mr 11.15-19; Lk 19.45-48;
Jn 2.13-22)12Jerusalen llaktapi kashpana Jesuska
*Tata Diospa wasinpi yaykurkan. Chay
karkansapa rantiykarkansapa. Tukuychayta kawashpa Jesuska sukaman
sapa. Chaymanta kullkita kambiakuk
napa mesankunata tikrachipurkansapa.13Paykunata willarkansapa:—
sapa: “Tukuy runakuna rimankasapawasini oranankuna wasi kananta.” TataDios chayta willawaptinchikunapishkankuna paypa wasinta ruraykankichisuwakunaykichi wasita.
14Chaymanta mana kawakukrunakuna kojo runakuna Jesustaladuncharkansapa. Paykunatallakichishpankuna alliyachirkansapa.15Chaypina kamachikuk *
kuk runakuna chay *pankuna sukaman piñakurkansapa.Chaymanta uyarirkansapa Tata Diospawasinpi wambrakuna kaparikushparimaptinkuna:—¡Akuychi kuyaypachi ñawpa alli
kamachikuk Davidpa miraknin Jesusta!Chayta uyarishpa saserdotekuna
sapa:
21
55
16—¿
nata?Chaypina Jesuska willarkansapa:—Ariya uyarinimi. ¿Manachu
kankuna leyishkankichi Tata Diospakillkadunta? Kashna riman:
“Kanmi, Tata Dios, sukaman
nata ñuñukuk wambrakunata
kunapa.”17Chayta willashpana Jesuska chay
runakunata sakirkan. JerusalenmantaBetania llaktaman rirkan chay tutasamananpa.
Jesus mana wayuchakuk igo kaspita willarkan chakinanpa.
(Mr 11.12-14, 20-26)18Chaymanta tutapacha Betaniamanta
Jerusalen llaktaman kutishpa Jesuskasukaman yarkarkan. 19Chay riykananñan ladunpi suk *igo kaspita kawarkan.
yashpa. Wayunta maskashpa mananiman sukta tarirkanchu.llata tarirkan. Chaypina chay igokaspita willarkan:—Kunanmantapacha manana kutin
wayuchakunkinachu.Chashna willaptinlla chay igo kaspika
chakirkan. 20
paynikuna sukaman almirashpa Jesustatapurkanisapa:—¿
kayki ratulla chakishka?21Chaypina Jesuska ayniwarkansapa:—Allitami willaykichi. Kankunapish
tukuy shunku Tata Diosta kreyishpaatipankichiman ñukashina rurayta.
man chakichiyta. Kay urkutapishwillankichiman:payki rillay atun yakupi sumik.” Tukuy
chika kay urkuka suchunka. 22Tukuy
kichi payka tukuy mañashkaykichitakushunkichi.
Chiknik runakunaJesusta tapurkansapa pimi
kachamushka nishpa.(Mr 11.27-33; Lk 20.1-8)
23Chayta yachachikushkanwashaJesuska Jerusalen llaktapi chayashpaTata Diospa wasinpi yaykurkan. Chaypiyachachikuykaptin saserdotekunapakamachikukninkunawan *judiyu
kuna tapurkansapa:—¿
kipa? ¿Pití kachamushushka kaykunatayachachikunaykipa?
24Chashna tapuptinkuna Jesuskawillarkansapa:—Ñukapish kankunata tapuykichi.
Ayniwaptikichika willashkaykichi pimikachamuwashka nishpa. 25Maywillawaychi. ¿Pití Juanta kachamurkanrunakunata bawtisanankunapa? ¿TataDioschu suk runachu kachamurkan?Chashna Jesus tapuptinkuna chay
kansapa:—Ayniptinchikuna Tata Dios Juanta
sapa: “Tata Dios kachamushka kaptin¿imapatí mana kasushkankichi?”26Chaymanta ayniptinchikuna runakunakachamushkanta tukuy kay runakunasukaman piñayawashunchisapa.Paykunaka kreyinsapa Tata Dioskachamuptin yachachikushkanta.
27Chashna willanakushpankuna chayrunakunaka Jesusta willarkansapa:—Mana yachanisapachu pimi Juanta
kachamushka nishpa.Chaypina Jesuska willarkansapa:
21
56
—Ñukapish manami willaykichichupimi kachamuwashka tukuy chaykunataruranaynipa.
Jesus yachachikurkan ishkay wambrakunapa ejemplunta.
28
nata willarkansapa:—Mash allita uyariwaychi kay
ejempluta parlachiptini: Suk runapatiyarkan ishkay ullku wambrankuna.Suk diya suk wambranta willarkan:“Kunan rillay uva chakraynipitrabajak.” 29Chashna tatan willaptinchay wambraka aynirkan: “Manarinayanichu.” Chaymanta sukratukaman allita yuyaykushpa rirkantrabajak. 30Chaymanta chay runakasuknin wambranta willarkan uvachakranpi trabajak rinanpa. Paynaalmitishpa willarkan: “Ariya, kunanllarini.” Chashna rimashpapish manarirkanchu. 31Kunanka willawaychi.¿Chay ishkay wambrankunamantamaykanti tatanpa munananta rurarkan?Chashna tapuptin paykunaka
willarkansapa:—Chay trabajak rik wambra tatanpa
munananta rurarkan.Chaypina Jesuska willarkansapa:—Allitami ayniwashkankichi.
Kankuna yuyankichi chay *romanoawtoridarkunapa kobrakukninkunawaynandera warmikuna mana allirurak kanankunata. Ñukaka willaykichi.Paykuna kankunamanta ñawpakta TataDiospa mandunpi yaykunkasapa.32
chipa.kankichichu.dera warmikuna romanokunapakobrakukninkuna Tata Diospa
kansapa.
Jesus yachachikurkan mana alli trabajadorkunapa ejemplunta.
(Mr 12.1-12; Lk 20.9-19)33
nata kashkan willarkansapa:—Kunanka yachachiykichi chikan
ejempluta. Tiyarkan suk chakrayukruna. Chay runaka chakranpi uvakunata
kan. Chaymanta churarkan suk
napa. Chaymanta suk manllayba altuwasita rurachirkan altuyninmanta sukruna kuydananpa. Tukuy chaykunata
kurkansapa uvakunata pallashpapaywan patumanakunankunapa.Chashna paktanakushpankuna chayrunaka rirkan suk karu llaktaman.
34Chaymanta pallana tiempu
kunata kacharkansapa patuma palladuuvata chaskik.
35Chaypina chay chakrata kuydakrunakuna patron kachashkanwiwachunkunata apishpankunasukkunata makarkansapa, sukkunatawañuchirkansapa, sukkunatarumincharkansapa. 36Chaypina chaychakrayuk runaka kashkan ashwan aypawiwachunkunata kacharkansapa.Paykunatapish chay trabajadorninkunaidenllata rurarkansapa. 37Chaymantapatronka kacharkan chaylla wambranta.Yuyarkan: “Kay wambraynitamanchashpankuna kasunkasapa.”38Chaypina chay trabajadorkunapatronpa wambranta kawashpankunawillanakurkansapa: “Mash kawaychi.Chay shamuykak runa chakrayukrunapa wambranmi. Tatan wañuptinkay chakraka paypa kiparinan tiyan.Kunanlla akuychi wañuchiypachi
21
57
ñukanchikunapa tukuy kay uva chakrakiparinanpa.” 39
pankuna chay runapa wambrantaapirkansapa. Uva chakra washamanpushashpankuna wañuchirkansapa.
40Jesus chayta yachachikushkanwashachiknik runakunata tapurkansapa:—¿Imatati yuyankichi? Chay chakrayuk
runa kutimushpa ¿imatati ruranka chaymana alli rurak trabajadorninkunata?
41Paykunaka aynirkansapa:—Chay runaka mana nima llakichishpa
tukuy chay mana alli rurak runakunatawañuchinkasapa. Chaymanta chikantrabajadorkunata chakranta kunkasapakuydanankunapa. Chaypina uva pallana
kuna uvata patumata kunkasapa.42Chashna willaptinkuna Jesuska
willarkansapa:—Kankunaka ¿manachu Tata Diospa
killkadunta leyishkankichi? Chaykillkadunpi Tata Dioska riman:
“Suk runa wasinta rumimantaruraptin trabajadorninkuna suk
sapa mana alli nishpa.Chay wasichakuk runaka chay
nanpi churarkan.Chashna Tata Dios ruraptinsukaman almiranchisapa.”
43Chashna Tata Dios killkadunpirimaptin ñukaka willaykichi: Payka
chu mandunpi kawsanaykichipa. Sukchikan llaktamanta runakunatami kayanka.Paykunami Tata Diosta kushichishpakawsankasapa. 44Pipish kashpamitkakushpa chay sinchi rumipi urmashpapaki paki tukunka. Chaymanta chaywishchudu rumi urmashpa pitapish kaptinapyachishpa wañuchinka.
45
nawan *fariseo runakunaka Jesus
kurkansapa:—Payka willawaykanchisapa iden
shina kananchikunata.46Chashna willanakushpankuna
kansapa wañuchinankunapa. Chashnamunashpankunapish mancharkansapaapiyta tukuy runakuna kreyiptinkuna
kuk runa kananta.
Jesus suk funsiapa ejempluta yachachikurkan.
(Lk 14.15-24)
22 1Chaymanta Jesus kashkan sukejempluta rimashpa chay
runakunata yachachirkansapa:2—Yachachiykichi imashnami Tata
Diospa mandunpi yaykunkichi nishpa. Sukalli kamachikuk runa wambranpa funsiatarurarkan. 3Payka wiwachunkunatakacharkan tukuy konvidadukunatakayanankunapa. Kayaptinkunapish chay
chu. 4Mana rinayaptinkuna chay alli
nata kayashpa willarkansapa: “Rillaychitukuy konvidadukunata willak:kunaka vakankunata raku animalninkunatañami wañuchichishkana. Mikunaka ñamiruraduna. Chayrayku chay funsiapirinkichishi mikuk.
5Chashna chay wiwachunkunawillaptinkuna chay konvidadukunakamana rinayarkansapachu. Sukkunakachakrankunaman rirkansapa.Sukkunaka rirkansapa negosyunkunatarurak. 6Sukkunaka chay kayakrikkunata apishpa makarkansapawañuchinankunakaman. 7Chaypinachay alli kamachikukka sukaman
sapa chay wañuchikuk runakunata
21 22
58
wañuchinankunapa. Willarkansapallaktankunatapish rupachinankunapa.
8Chaymanta wiwachunkunatawillarkansapa: “Funsiapa mikuna ñamiruraduna. Chay konvidashkaynirunakuna mana alli rurak kashpankunamanami wasinipi yaykunkasapachu.9Chayrayku rillaychi kallikunapikawanaykichi runakunata kayakfunsiaman shamunankunapa.”10Chashna willaptinkuna chay
napi purik runakunata konvidakfunsiaman rinankunapa. Alli rurak
tinkuna chay manllayba wasinpi ayparunakuna tantanakurkansapa.
11Chaypina chay alli kamachikuk runakakonvidadukunata kawak yaykurkan.Chaypi sukta kawarkan mana funsiapiyaykunapa laya llachapayukta. 12Paytakawashpa willarkan: “Amigu ¿imapatiyaykumushkanki mana funsiapi yaykunapalaya llachapayuk?” Chashna tapuptin chayrunaka mana nima ayniyta atiparkanchu.13Chaypina chay alli kamachikuk runakamesaman mikuna apak runakunatawillarkan: “Kay runata chakinta makintawatashpa wishchukuychi wasi washatutayaduman. Chaypi kastigunta manamuchushpa sukaman kirunkunatamukushpa wakanka.”
14Chashna Jesus yachachikushpawillarkansapa:—Tata Dioska aypa runakunata
kayansapa mandunpi yaykunankunapa.Chashna kayaptinkunapish sukkunallaaklladu kashpa yaykunkasapa.
Chiknik runakuna Jesusta pantachichinayarkansapa.(Mr 12.13-17; Lk 20.20-26)
15Jesus yachachikushkanwasha*kushpankuna willanakurkansapa:
—Akuychi Jesusta pantachichiypachimana allita rimananpa. Mana kuskanpi
chisapa.16
kunaka kikinkunapa disipulunkunawan*Herodespa partidunta katikkunatakacharkansapa Jesusta tapuk:—Maestru, ñukaykuna yachanisapa
naykita. Tukuy runakunata yachachinkiTata Diospa munananta rurashpakawsanankunapa. Kanmi tukuy layarunakunapa yuyayninkunata allimatariksinki. Chayrayku ni pita manchashpayachachikunki. 17Kunanka willawaysapa:Chay *kunata mañawaptinkuna ¿allichu manachupagarakunaynikunapa?
18Chashna tapuptinkuna Jesuska
kunata. Chaypina willarkansapa:—
wanayaykankichi. ¿Imapatí chashnatapuwashpa pantachichiwanayankichi?19Mash chay pagarakunaykichi kullkitakawachiwaychi.Chayta mañaptinkuna suk kullkita
kurkansapa.20Jesus chay kullkita kawashpana
tapurkansapa:—¿Pipa uyantí pipa shutintí killkadu
kay kullkipika?21Chaypina paykunaka aynirkansapa:—Romano ashwan sinchi kamachikuk
*Sesarpa.Chashna ayniptinkuna Jesuska
willarkansapa:—Chay kamachikuk Sesarpa kaktaka
payta kuychi. Tata Diospa kaktakapayta kuychi.
22Chayta willaptinkuna chaypantachichinayak runakunaka sukamanalmirashpankuna upallalla Jesusmantaanchurkansapa.
22
59
Jesus yachachikurkan wañudukuna kawsamunankunata.
(Mr 12.18-27; Lk 20.27-40)23Chaymanta chay diyalla *saduseo
runakuna rirkansapa Jesuswan parlak.Saduseokunaka yachachikunsapa manani pi wañushkanmanta kawsamunanta.Chayrayku paykunaka Jesustawillarkansapa:
24—Maestru, ñawpa yachachikukMoises kashna yachachikurkan: “Sukkasadu ullku manara ni suk wambrayuk
wan kasaranan tiyan. Chaypina ullkuwambrata wawayaptin wañudupawambranshina kanan tiyan.” 25Kunankawillayki. Kay llaktaynikunapi kanchiswawkipura tiyarkan. Chaypina mayorwawki kasararkan. Chay ullku manaraniman suk wambrayuk kashpawañurkan. Chay mayor wañuptin
kan. 26Paypish wañurkan niman sukwambrayuk kashpa. Chaypina chayviyudaka kashkan kasararkan ishkayninmashanwan. Paypish mana niman sukwambrayuk kashpa wañurkan. Chashnakusankuna wañuptin wañuptinlla chaywarmika tukuy mashankunawankasararkan. 27Tukuy kusankunawañuptinkuna chay warmipishwañurkanna. 28Kunanka willawaysapa.Tukuy chay runakuna chay viyudawankasararkan. Wañudu runakunakawsamushpankuna chay kanchiswawkipuramanta ¿maykan kakpatíkanman warminka?
29Chashna tapuptinkuna Jesuskaaynirkansapa:—Kankunaka Tata Diospa killkadunta
nakuykankichi. Manami yachankichichuTata Dios sukaman atipak kashpawañudukunata kawsachimunanta.
30Tata Dios wañudu runakunatakawsachimushkanwasha mana niman
sapanachu. Sielupi kawsak *shina kawsankasapa.
31¿Manachu leyishkankichi Tata Diospakillkadunta? Chaypi riman wañudukunakawsamunankunata. Tata Dios kashnariman: 32“Ñuka Abrahampa IsakpaJakobopa Tata Diosninmi kani.” ChashnaTata Dios rimaptin yachanchisapa chay
manta kawsamushkankunata. Tata Dioskawsak runakunallapa Diosninmi.
33Chayta uyarishpankuna chayrunakuna sukaman almirarkansapaJesus allimata yachachikuptin.
Jesus yachachikurkan Tata Diospa kamachikunankunamanta suk
ashwan alli kananta.(Mr 12.28-34)
34Chaymanta fariseo runakunayachashpa Jesus saduseokunata
sapa. 35Suk fariseoka ñawpa Moisespakillkashkanta yachachikuk runa karkan.Payka Jesusta pantachichinayashpatapurkan:
36—Maestru, Tata Diospa tukuykamachikunankunamanta ¿maykantiashwan alli kasunaynikunapa?
37-38Chayta tapuptin Jesuskawillarkansapa:—Tukuy kamachikunankunamanta
kaymi ashwan alli: “Kamachikuk TataDiosnikita tukuy shunku kuyanaykitiyan. Payta sukaman munashpa allitayuyaykushpa kawsanayki tiyan.”39
kunanka chay layallami: “Kikiki
nata kuyashpa kawsay.” 40Kay ishkaykamachikunankuna tukuy *Moisespakamachikunankuna tukuy ñawpa alli
22
60
yachachikukkunapa killkashkankunaorkonkunashina sinchichin.
Jesus yachachikurkan ashwan alli kamachikuk kananta.
(Mr 12.35-37; Lk 20.41-44)41Chayllapi tantanakudu kaptinkuna
Jesuska fariseokunata tapurkansapa:42—Kankunaka ¿imatati yuyankichi
sielumanta shamuk salvakuk runapa?¿Maykan runapa mirakninti?Chashna tapuptinkuna fariseokunaka
aynirkansapa:—Payka ñawpa awilunchi Davidpa
mirakninmi.43Chaypina Jesuska willarkansapa:—Davidpa miraknin kaptinka ¿imapatí
Tata Diospa Espiritun yanapaptin Davidkarimarkan paypa kamachikuknin kananta?Davidka kashna killkakurkan:
44 “Tata Dioska kamachiwak runatawillarkan:
‘Kay alli laduynipi tiyariy ñukawankamachikunaykipa
ñuka tukuy chiknishuk runakunatasaru saru ruranaynikaman kantakasushunankunapa.
45Chay killkadu rimananpi Davidkawillarkan sielumanta shamuk salvakukruna paypa sinchi kamachikuknin kananta.Davidpa kamachikuknin kaykaptinka¿imashnatí paypa miraknin kanman?
46Chashna Jesus yachachikuptin chayfariseokuna mana nima ayniytaatiparkansapanachu.
nachu Jesusta nimata tapuyta.
Jesus fariseo runakunata piñayarkansapa.
(Mr 12.38-40; Lk 11.37-54; 20.45-47)
23 1Chaymanta Jesus chay *fariseo
washa chay tantanakudu runakunawanñukaykunata yachachiwarkansapa:
2—Moisespa killkadunkunatayachachikuk runakunawan fariseorunakuna tantanakunankuna wasipitiyarinsapa chay killkadukunatayachachikunankunapa. 3Paykunapayachachikunankunata kasuychi. Tukuywillashushkaykichita ruraychi. Chayta
kunatashina ruraychichu. Paykuna
chita ruransapachu. 4Paykunaka tukuyrunakunata sukaman kamachinsapa.Chay rikchak laya yachachikunankunatawillashpankuna paykunaka manaatipana laya sukaman llashak kargataaparichikshinami. Chaypina kikinkunayachachikushkankunata mana nimansuk tipisituta ruranayansapachu.5Paykunaka tukuy layata ruransaparunamasinkuna kawanankunallapa.Tata Diospa rimananta tipi llañukarapakunapi killkansapa. Chaykunata
kuna purinsapa.kuna mañanpi sumachishpankunamudakunsapa. 6Fiestakuna tiyaptin
sapa tiyariyta. Tantanakunankunawasikunapi ashwan allima bankukunapitiyarinayansapa. 7Kallikunapipurishpankuna sukaman munansapatukuy runakuna kuyashpa “maestru”nishpa rimachinankunapa.
8
chichu “maestruynikuna” nishpawillashunaykichita. Kankunakawawkipurallami kankichi. Ñukallamimaestruykichi kani.
9Chaymanta kay allpapi kawsakrunakunata ama niman sukta Tata
chu. Tata Diosnikichika sukllallami.Payka sielupimi kawsan. 10Chaymantaama nima munaychichu runamasikichi
22 23
61
willashunaykichipa “kanmi kankikamachiwakninikuna” nishpa.Ñukallami kamachikuknikichi kani.
11Chaymanta kankuna ashwan allikamachikuk kanayashpaykichi tukuy
chi tiyan. 12Kankuna kikikichillakreyinakushpa kawsaptikichi Tata Diossukaman pinkachishunkichi. Chaymanta
kichita kuyashpa yanapaptikichi Tata
kichi.13Chaypina Jesuska willarkansapa:—Alaw, kankuna fariseokunata
Moisespa killkadunta yachachikukrunakunata sukaman llakichiykichi.
kichi.yashpa kawsankichi. Chaymanta chaykasunayak runakunata sukamanmichashpa pantachichinkichi ama TataDiospa mandunpi yaykunankunapa.
14Alaw, kankuna fariseokunataMoisespa killkadunta yachachikukrunakunata sukaman llakichiykichi.
kichi. Viyuda warmikunata mana nimallakichishpaykichi wasinkunatadoyñuyapunkichi.chipish allipi tukushpa Tata Diostaunayta orankichi. Chayrayku Tata Dios
chi.15Alaw, kankuna fariseokunata Moisespa
killkadunta yachachikukkunata sukamanllakichiykichi. Kankuna allipi tukushpallullakuykankichi. Ariya yakuta allpatapurinkichi suk runata yachachinaykichipakankunashina kawsananpa. Chaymantachay runata sukaman pantachichiptikichipayka kankunamanta ashwanta uchallikun.Chayrayku Tata Dios mana tukuyniyukninapi kankunamanta paykunata ashwantakastigankasapa.
16Alaw, kankunata llakichiykichi.Kankuna iden mana kawakukshinakaykashpaykichipish sukkunata ñantariksichinayankichi. Llullakushpayachachinkichi: “Suk runa *Tata Diospawasinpa jurashpaka mana ruraptinpishmana nimananchu. Chaymanta TataDiospa wasinpi tiyak kuripa jurashpatukuy jurashkanta ruranan tiyan.”17Chashna yachachikushpaykichi manaalli yuyaykuk mana nima entiendikrunakuna kankichi. ¿Maykantí ashwanalli? ¿Tata Diospa wasinchu? ¿chaywasipi kurichu? Chay kuri Tata Diospawasinpi churadu kashpara paypakiparin. Chayrayku Tata Diospawasinka chay churadu kurimantaashwan allimami.
18Chaymanta kankuna llullakushpayachachikunkichi: “Suk runa *altarpajurashpa mana ruraptinpish mananimananchu. Chaymanta altarpiofrendapa jurashpa tukuy rimashkantaruranan tiyan.” 19
paykichi mana nima entiendikrunakuna kankichi. ¿Maykantí ashwanalli? ¿Altarchu? ¿chay altarpi churaduofrendachu? Chay ofrenda altarpichuradu kashpara Tata Diospa kiparin.Chayrayku ofrendakunamanta altarashwan alli.
20Suk runa altarpa jurashpa manaaltarllapachu juran. Tukuy chay altarsawanpi churadukunapapish juran.21Chaymanta suk runa Tata Diospa
chu juran. Tata Dios chay wasinpikawsaptin chay runaka kikin TataDiospa shutinpi juraykan. 22Sielupi TataDioska allima tiyarinanpi tiyaridumi.Chayrayku suk runa sielupa jurashpamana sielullapachu juraykan. Kikin TataDiospa shutinpi tiyarinanpapishjuraykan.
23Chaymanta Jesuska willarkansapa:
23
62
—Alaw, kankuna Moisespakillkadunta yachachikuk runakunata
chi.kankichi. Mentapa kominospa anispachunkamanta sukta suchuchinkichi TataDiosta kunaykichipa. Chaykamanka
kunata mana kasunkichichu. Tata Dioswillawanchisapa allillata rurashparunamasinchikunata llakichishpakawsananchikunapa. Chaymantarimashkanchikunata rurananchikunatiyan. Chay kamachikunankunata allikanman ruranaykichipa. Chaymantachunka tiyapushunaykichimantapishsukta Tata Diosta kuychi.
24
shina kaykashpaykichi suk runakunatamunankichi ñanta riksichiyta.Chaymanta suk kishnisillu moskituyakuykichipi sipikuptin shushunkichiama millpunaykichipa. Chaykamankamana nimatashina yuyankichi sukmanllayba *kamellu animaltamillpunaykichipa.
25Chaymanta Jesuska willarkansapa:—Alaw, kankuna Moisespa
killkadunta yachachikuk runakunata
chi.kankichi.lla maylladushina kankichi. Kankunaalli rurak runa tukushpaykichi tukuylayakunata kikikichillapa munankichi.Tukuy layakunata munankichi suwayta.26Kankuna fariseo runakuna mana nimaentiendik kashpaykichi iden manakawakuk runakunashina kankichi. Suksusya vasupa ukunta mayllaychiwashantapish chuya chuya kiparinanpa.
manta perdonashunaykichipa.rami allita rurashpa kawsankichi.
27Alaw, kankuna fariseo runakunataMoisespa killkadunta yachachikukrunakunata sukaman llakichiykichi.
kichi.nami kankichi. Chay boveda allimatarikurishpapish ukunpi millanapa layawañudupa tullunkuna kiparinsapa.28Chay bovedashina kankuna allimatarikurinkichi. Alli rurakshina tukunkichirunakuna kreyishunankunapa.Kankunapa tukuy yuyaynikichisukaman mana alli kashpa mana allirurak runakuna kankichi.
29Alaw, kankuna Moisespakillkadunta yachachikuk runakunata
chi. Kankunaka allipi tukushpallullakuykankichi. Ñawpa yachachikukrunakunapa allima bovedankunata
chipa. Chaymanta ñawpa alli rurak
nata sumachinkichi. 30Chayta rurashparimankichi: “Ñawpa awilunchikuna
sapa. Ñukanchikuna ñawpa tiempukawsashpanchikunaka manamiwañuchiyta yanapanchimansapachukarkan.” 31Chashna rimashpaykichi
kuk awiluykichishina kanaykichita.32Paykunamanta ashwan sakrawañuchikuk runakuna kankichi.
33
shina sakra likidumi kankichi. ¿natí chay mana tukuyniyuk ninakastigumanta kishpinkichiman? 34
rayku ñukaka Tata Dios rimashkantayachachikuk runakunata kachashasapayachachishunaykichipa. Yachaysaparunakunatapish kachashasapa. Kankuna
chi sukkunata wañuchinkichi.Sukkunata chakatashpa wañuchinkichi.
23
63
kuna wasikunapi makankichi.Chaymanta llaktan llaktanpi sukkunatachiknishpa padesichiypi katinkichi.
35Chay mana alli rurashkaykichiraykuTata Dioska kastigashunaykichi tiyan.Kayin chay ñawpa alli rurak wawkinAbelta wañuchirkan.tapacha chiknikuk runakuna allita
kansapa. Tata Diospa wasin altarpaladunpi kankunapish Berekiyaspawambran Sakariyasta wañuchirkankichi.Tukuy chay wañuchidu runakunaraykuTata Dioska kankunata sukamankastigashunkichi. 36Allita willaykichi:Aypa runakuna runamasinkunatawañuchishkankunarayku Tata Dioskakay tiempupi kawsak runakunatakastigankasapa.
Jesus Jerusalenpi kawsak runakunata llakichirkansapa.
(Lk 13.34-35)37Chaymanta Jesuska Jerusalen
llaktapi kawsak runakunata sukamanllakichishpankuna willarkansapa:—Sukaman kankunata llakichiykichi.
Tata Dios rimashkanta yachachikukkunatawañuchinkichi. Tata Dios kachashkanyachachikuk runakunatapish ruminchashpawañuchinkichi. Ñuka aypa kuti kankunataamachanayashkaykichi iden suk wallpawawankunata rikran sikipi tantanachishpaamachakshina. Sukaman kankunataamachanayaptinipish mana nima layapimunankichichu. 38Mash uyariwaychi.Mana munawashkaykichirayku llaktaykichichunlla likidu kiparinka.
39Chaymanta willaykichi. Suknin diyakankunaka willawanaykichi tiyan:“Kanka sukaman allima kanki TataDiosmanta shamudu runa kashpayki.”Chashna willawanaykichi diyakamanmananami kawawankichinachu.
Jesus rimarkan Tata Diospa wasinta runakuna urmachinankunata.
(Mr 13.1-2; Lk 21.5-6)
24 1Chayta yachachikushkanwashaJesuska *
manta llukshirkan. Riykaptin
sapa:—Mash kaway kay allima ruradu Tata
Diospa wasinta.2Chashna kawachiptinikuna Jesuska
willawarkansapa:—Kunan kawachiwaykankichi kay
allima ruradu wasita. Mash allitauyariwaychi. Shamunkasapa chiknishukrunakuna tukuy kay kawashkaykichiallima pirkakunata urmachik.Urmachiptinkuna mana niman suk rumisawapura kiparinkanachu.
Jesus yachachikurkan manara kay allpa tukuptinra imakunatami
kawankasapa nishpa.(Mr 13.3-23; Lk 21.7-24; 17.22-24)
3Chaymanta Jesus *Olivos urkumanrirkan. Chaypi tiyariptin ñukaykunallaladunchashpaynikuna tapurkanisapa:—¿Aykapiti Tata Diospa wasinta
urmachinkasapa? ¿Imata kawashpatiyachaymansapa kutimunayki tiempukananta? ¿Imashnati yachaymansapakay allpa kullunan tiempu kananta?
4Chaypina Jesuska willawarkansapa:—Allita kuydanakuychi ama ni pi
llullachishunaykichipa. 5Manara
chi: “Ñukami kani Tata Diosmantashamudu salvakuk runa.” Chashnarimashpankuna aypa runakunatallullachinkasapa. 6Kankuna uyarinkichirunakuna chikninakushpankuna kaypi
nankunata. Chayta uyarishpaykichi ama
23 24
64
manchakuychichu.
kuna tiyan. Chashna kaptinpish manaratukunan tiempurachu. 7Suk partipikawsak runakuna chikan llaktapi
nakunkasapa.napi sinchi yarkay tiyanka. Aypallaktakunapi allpa sinchita kuyunka.8Chashna runakuna chaykunawansukaman sufrishpankuna ashwantarasufrinkasapa.
9Chaypina chiknishuk runakuna
shunaykichipa. Ñukata kreyiwashpakawsashkaykichirayku tukuy llaktakunapiaypa runakuna chiknishushpaykichiwañuchishunkichi. 10Chay tiempurunakuna manana munankasapanachukreyiwashpa kawsayta. Chaymanta sukwan
napi chatanakushpa kawsankasapa. 11Aypallullachikuk runakuna rimankasapa Tata
nata. Chashna yachachikushpa ayparunakunata llullachinkasapa. 12Ayparunakuna sukaman ashwan ashwantauchallikushpalla kawsaptinkuna aypañukata kreyiwakkunapish mananakuyanakushpanachu kawsankasapa.13Kankuna wañunaykichi diyakaman allitañukallata kreyiwashpa kawsaptikichi TataDioska salvashunkichi rinaykichipa sielupikawsak. 14Chayrayku tukuy kay allpapikawsak runakunata yachachinaykichi tiyanñukata kreyiwashpa Tata Diospa mandunpiyaykunankunapa. Chaymanta tukuyllaktakunapi rimanaynita uyariptinkunarakay allpa tukunan tiyan.
15Chaymanta Jesuska ñukaykunatawillawarkansapa:—Ñawpa yachachikuk Daniel Tata
Dios rimashkanta killkarkan: “TataDiospa wasinpi suk chiknikuk runa
sukaman sakra millanapa layataruranka.” Chaymanta Tata Diospawasinpi chay runa yaykuptin chayDaniel killkashkanta leyishpaykichiallita yuyaychi. 16Chashna Tata Diospawasinpi chay millanapa layata ruraptinkawashpaykichi Judeapi kawsakkunaurkukunaman nitikuychi. 17Wasialtuyninpi kashpaykichika chayllamantanitikuychi.chinachu nima tiyapushunaykichitasurkuk. 18
paykichika chayllamanta nitikuychi.Ama wasikichiman kutiychichu allillachapaykichita surkuk. 19Chay sinchillakina tiempu okupada warmikunañuñuchikuk warmikuna sukamansufrinkasapa. Chayrayku paykunatasukaman llakichini.
20Kankuna Tata Diosta roygaychi amatamya tiempu nima *samana diyanitikunaykichipa. 21Chay sinchi llakinatiempu tukuy runakuna sukamansufrinkasapa. Tata Dios kay allpatarurashkanmantapacha manara chay layallakina tiempu tiyarkanrachu. Nimachay tiempu washan chay laya llakinatiyankachu. 22Tata Dioska tukuyakllashkan runakunata kuyashkanraykuchay llakina tiemputa tukuchanka.Mana utka tukuchaptinka tukuyrunakuna wañunmansapa.
23Chaymanta Jesuska ñukaykunatayachachiwaysapallapi katirkan:—Chay tiempu ichara suk runakuna
willashunkichiman: “Mash kawaychi.Kaypinami chaypinami Tata Diosmantashamudu salvakuk runa.” Chashnawillashuptinkuna ama kreyiychichu.
24Chay tiempu aypa runakunallullachikushpa rimankasapa TataDiosmanta shamudu salvakuk runakunakanankunata. Sukkuna llullachikushparimankasapa Tata Dios kachamushkantayachachikunanpa. Paykunaka rikchak
24
65
laya almirana *sapa.
pish llullachiysapata.25Ñami yachachishkaykichina ama
kichipa. 26Sukkuna willashunkichiman:“Rillaychi payta kawak chunlla chakidupampapi.” Chashna willashuptikichikaama rillaychichu.chiman: “Mash shamuychi kay wasiukupimi pakakudu.” Chashnawillashuptikichika ama kreyiychichu.27Ñuka sielumanta shamudu runakashkan shamuptini tukuy runakunakawawankasapa.napi llipyak suk ladumanta chikanladuta raslla llipyan chashnamiñukapish shamusha.
28Wañudukuna kananpi siyukakunatantanakunsapa. Ñukapish tukuy manaalli rurak runakunata tantanachishasapakastiganaynipasapa.
Jesus yachachikurkan imashnami kutimunka nishpa.
(Mr 13.24-37; Lk 21.25-33;17.26-30, 34-36)
29Chaymanta Jesuska ñukaykunallatayachachiwashpa willawarkansapa:—Chay sinchi llakina tiempu
tukuptinna inti tutayanka. Killa mananalusichikunkanachu. Luserukunasielumanta urmamunkasapa. Sielupillipyakkuna kuyunkasapa. 30Chaypina
pish kutimuptinira suk señalta sielupirikurichisha. Chayta kawashpa tukuykay allpapi kawsak runakuna sukaman
sapa. Puyukuna ukunpi llipyashpasielumanta kutimuptini tukuy pikawawashpankuna yachankasapa tukuylaya atipak kanaynita. 31Chaypina*angelninikunata kay allpaman
kachamushasapa trompetata sinchitapukunankunapa. Pukushpankuna kayallpapi tukuy kuchun mañankunamanta
sapa.32Mash uyariwaychi. Suk *igo
tronkota kawashpa yachakuychi. Igoramankuna velachakushpa aypatapankayaptin yachankichi veranu tiempukananta. 33Chashnashina tukuy kay
kichi ñuka utka shamunaynita.34Allita willaykichi: Kunan kay
tiempupi kawsakkuna manarapish
kaynita kawankasapa. 35Tukuy kayallpaka sielukunapish kullunankunatiyan. Chashna kulluptinpish ñukatukuy rimashkaynita rurasha.
36Tata Diosllami yachan imay diyamiimay orami ñuka kutimusha nishpa.Mana ni suk runa nima sielupi kawsakangelkuna yachansapachu. Nima ñukaTata Diospa wambran kaykashpaynipishmana yachanichu aykapimi kutimushanishpa.
37Noepa tiempunpi runakuna Tata
sapa. Chashnami ñuka sielumantashamudu runa kashkan kutimuptinirunakuna Tata Diosta mana nimayuyashpa kawsankasapa. 38Chay tiempumanara Tata Dios allpata yakuwan
kunalla kawsarkansapa. Noe manllaybabarkupi yaykunan diyakaman chashnallakawsarkansapa. 39Chay runakuna mananima yuyashkankuna oras Tata Diosallpata yakuwan untachiptin tukuysipikurkansapa. Ñuka sielumanta shamudu
kuna oras runakuna kullunkasapa.40Chay oras ishkay runakuna
chakranpi tantalla trabajaptinkuna
24
66
sukta pushasha sukta sakisha. 41Ishkay
kuna sukta pushasha sukta sakisha.42Kankunaka mana yachankichichu
ñuka kamachiknikichi imay oramikashkan shamusha nishpa. Chayraykushamunaynita yuyashpalla kawsaychi.
43Mash allita uyariwaychi. Suk runayachashpa imay oratami tutapi suwashamunman nishpa mana puñushpauyari uyari shuyanman. Chashnashuyaptin chay suwa runa manawasinpi yaykunmanchu suwakunanpa.44
kushpa shuyawaychi.kichi oras ñuka sielumanta shamuduruna kutimusha.
Jesus yachachikurkan ishkay laya wiwachukunapa ejemplunta.
(Lk 12.41-48)45Chaymanta Jesuska ñukaykunallata
yachachiwaysapallapi katirkan:—Suk patron chikan llaktaman
rinanpa suk alli rurak yachaysapa
sinkunata trabajachinankunapa.
napa. 46Chay wiwachu kushikunkapatronnin willashkanta allitarurashkanta tarimuptin. 47Alli kasukukruna kaptin patronninka tukuy layatiyapunanta kuydapunanpa sakinka.
48Chaymanta ichara chay wiwachunyuyanman patronnin mana utkakutimunanta. 49Chayta yuyashpakallarinman wiwachumasinkunatamakashpa sufrichiyta. Chaymantamachadu runakunawan tantanakushpamikunman upyanman. 50Mana allita
kan oras patronninka kutimushpasukaman kastiganka. 51Mana nima
nawan tantallata kastiganka. Chaypina
chay mana alli rurak runa kastiguntamana muchushpa kirunta mukushpasukaman wakanka.
Jesus yachachikurkan chunka shipashkunapa ejemplunta.
25 1
nata yachachiwaysapallapikatirkan:—Kunan parlachiykichi chunka
chipa imashnami ñukata shuyawankichi
chipa.Chunka shipashkuna alkusankunata
apashpankuna rirkansapa noviotatinkuk paywan tantalla funsia wasimanrinankunapa. 2
namanta pichka yachaysapakunakarkansapa.kuna karkansapa. 3Chay pichka manayachaysapakuna alkusankunata apashpamana wirata aparkansapachu kashkanwirachanankunapa. 4Chay pichka
nata apashpa botellankunapi wirataaparkansapa.
5Chaypina novio mana utka chayaptinpuñunayashpankuna chunkantinshipashkuna puñurkansapa. 6Yakachawpi tutata sunipi uyarirkansapa sukruna kayakuptin: “Ñami noviokashamuykanna. Llukshimuychinatinkuk.” 7Chaypina chay shipashkunakautka atarishpankuna alkusankunatakallarirkansapa allichayta. 8Chay pichkamana yachaysapa shipashkunaka chay
sapa: “Alkusaynikunapa wiranka ñamitukushkana. Suk tipi wiraykichitakuwaysapa.” 9Chashna mañaptinkunachay pichka yachaysapa shipashkunakawillarkansapa:chika rillaychi rantik.naka ñukaykunapapish pishinman.”
24 25
67
10Mana kunayaptinkuna chay pichkamana yachaysapa shipashkunakarirkansapa wirata rantik.man novioka chayarkan. Chaypina
sapa shipashkunaka funsia wasipiyaykurkansapa.nana novioka wasi punkuta wichkarkan.11
sapa shipashkunaka chayarkansapa.Punkuta takashpankuna noviotakayarkansapa: “¡Señor, Señor, kichariyñukaykunapish yaykunaynikunapa!”12
sapa: “¡chu!”
13Chay ejempluta willashkanwashaJesuska ñukaykunata willawarkansapa:—Kankuna mana yachankichichu
sha nishpa.
kichi tiyan.
Jesus yachachikurkan suk patron trabajadorninkunata kullkita
kushpa sakishkanta.(Lk 19.11-27)
14Chaymanta Jesuska ñukaykunallatayachachiwaysapallapi katirkan:—Suk ejemplunta parlachiykichi
yachanaykichipa imata rurashpami TataDiospa mandunpi kawsankichi nishpa.Suk patron karu llaktaman rinanpa
trabajadorninkunata kayashpa kullkintakurkansapa mirachipunankunapa.15Chay patronka suk trabajadornintapichka waranka kullkita kurkan. Suktaishkay waranka kullkita kurkan. Suktasuk waranka kullkita kurkan. Kimsantintrabajadorninta kullkita kurkanmirachiyta atipananta riksishpa.Ashwan alli trabajak runata ashwanaypa kullkita kurkan. Chay kullkitakushpana suk karu llaktaman rirkan.
16Chaypina chay pichka warankatachaskishka runaka chay kullkiwannegosyunta rurashpa suk pichkawarankata mirachirkan. 17Chashnashinachay ishkay warankata chaskishkarunapish negosyunta rurashpa sukishkay warankata mirachirkan. 18
manta chay suk warankata chaskishka
yashpa allpapi pamparkan.19Chaymanta unay tiempumanta chay
patronka kutimurkan. Chaypina kullkichaskishka runakunata tapurkansapamashnatami mirachishkasapa nishpa.20Chaypina pichka waranka kullkitachaskishka runaka chunka warankataapamushpa patronninta willarkan:“Señor, kutichiyki kay pichka warankakuwashkayki kullkikita. Chaymanta
kayni kullkitapish.” 21Chay mirachidukullkita kuptinna patronka willarkan:“Allitami rurashkanki. Kanmi allikasuwak alli rurak runa kashkanki. Kaytipi kushkayni kullkiwan allitatrabajashkanki. Chayrayku ashwanta
naykipa. Kunanka ñukawan tantallawasinipi yaykumuy kushikunaykipa.”
22Chaypina chay ishkay warankakullkita chaskik runaka patronnintaladunchashpa willarkan: “Señor, ñukata
chinaynipa. Kunanka chaytamikutichiyki.kayni ishkay warankatapish kuyki.”23Chashna chusku waranka kullkitakuptinna patronka willarkan: “Allitamirurashkanki. Kanmi alli kasuwak allirurak runa kashkanki. Kay tipi
kanki. Chayrayku ashwanta kushkaykichaywan ashwanta trabajanaykipa.Kunanka ñukawan tantalla wasinipiyaykumuy kushikunaykipa.”
25
68
24Chaymanta suk waranka kullkitachaskik runaka patronnintaladunchashpa willarkan: “Señor, ñukaallita riksiyki sukaman trabajachikuksinchi patron kanaykita. Kanka chikanrunapa tarpushkankunata pallanki.Chikan runapa mirachishkanta apinki.25Sakra kanaykita yachashpaynimanchakushkani.kayki kullkita allpapi pampashkani. Kaywaranka kullki kuwashkaykillatakutichiyki.”
26Chashna kuptinna patronninkawillarkan: “Kanka mana kasuwaksukaman killa likidu runa kashkanki.Yachashkanki ñuka chikan runapatrabajashkankunata pallanaynita chikanrunapa mirachishkanta apinaynita.27Chayta yachaykashpayki ¿imapatíkullkinita mana suk banku o sinapi
napa? Ñuka kutimuptini kullki miradutasurkunkiman karkan kuwanaykipa.”
28Chayta willashpa patronka chaypikak runakunata willarkansapa: “Kayrunata chay waranka kushkayni kullkitakichuychi chay chunka warankamirachik runata kunaykichipa. 29TataDios allita rurayta yachak runataashwanta kunka puchunankamantiyapunanpa. Mana allita rurak runapatipi tiyapushkanta kichunka. 30
rayku tutayadu washaman kay killa
chi. Chaypina kastigunta manamuchushpa kirunta mukushpa sukamanwakanka.”
Jesus kashkan shamushpa willankasapa pitami kastiganka
pitami kushichinka nishpa.31Chaymanta Jesuska ñukaykunallata
yachachiwaysapallapi katirkan:—Ñuka sielumanta shamudu runa
tukuy *angelninikunawan tantalla
kutimusha. Chaypina llipyak likidu
kunaynipa. 32Chaypi tiyariptini tukuy
nipi tantanakunkasapa. Iden suk runachivunkunamanta ovejankunataashuchikshina ñukapish mana alli rurakrunakunamanta alli rurak runakunataashuchisha. 33
nata ovejakunatashina alli laduynipichurashasapa.nata chivukunatashina lluki laduynipichurashasapa.
34Chaypina ñuka sinchi kamachikukkashpayni alli laduynipi churashkaynirunakunata willashasapa: “Tatayni
chipa.mantapacha kankunapa llaktaykichitarurarkan chaypi kamachikunaykichipa.35
kichi.chi. Karu llaktamanta llaktaykichipichayaptini wasikichipi chaskiwashpasamachiwarkankichi. 36Llachapayni
kichi mudakunaynipa. Unkudu kaptinichapawak rirkankichi. Karselpi kaptinichapawak rirkankichi.”
37Chashna willaptini chay alli rurakrunakuna tapuwankasapa: “Señor¿aykapiti yarkaymanta kaptikikarashkaykisapa? ¿tiki yakuchishkaykisapa? 38¿Aykapiti
kaykisapa? ¿Aykapiti llachapaykipishiptin llachapata kushkaykisapa?39¿Aykapiti unkudu kaptiki karselpikaptiki chapashkaykisapa?” 40Chashnatapuwaptinkuna ñuka alli kamachikukkashpayni willashasapa: “Kankunakasufrikmasinikunata yanapashpaykichiñukatami yanapawashkankichi.”
25
69
41
kayni runakunata willashasapa:“Ñukamanta anchuychi Tata Dioskastigashunaykichipa. Rillaychi manatukuyniyuk ninaman. Tata Dios chayninata rurashka tukuy supaykunata
nankunapa. 42Ñuka yarkaptini manakarawarkankichichu. Yakunayaptinimana yakuchiwarkankichichu.43Llaktaykichipi chayaptini manawasikichipi chaskiwarkankichichusamanaynipa. Llachapayni mana
chu mudakunaynipa. Unkudu kaptini
kankichichu.”44Chashna willaptini tapuwankasapa:
“Señor ¿aykapiti yarkaymanta kaptikimana kararkaykisapa? ¿Aykapiti
sapa? ¿Aykapiti llaktaynikunapi chayaptikiwasinikunapi mana yaykuchirkaykisapa?¿Aykapiti llachapayki mana tiyaptinllachapata mana kurkaykisapa? ¿Aykapitiunkudu kaptiki karselpi kaptiki manayanaparkaykisapa?” 45
tinkuna ñuka sinchi kamachikuk kashpayniwillashasapa: “Sufrikmasinikunata manayanapashpaykichi ñukatapish manayanapawarkankichichu. 46Chayraykukankuna rinaykichi tiyan mana tukuyniyukninaman. Tata Diosta kasushpa kawsak
yukta sielupi kawsak.”
Chiknik runakuna parlarkansapa Jesusta wañuchinankunapa.
(Mr 14.1-2; Lk 22.1-2; Jn 11.45-53)
26 1
nata yachachiwashkankunawashaJesuska willawarkansapa:
2—Kankuna yachankichi *Paskuaestapa ishkay diyallana illananta. Chayesta ukun chikniwak runakuna ñuka
kunaman pushawankasapa paykunachakatawashpa wañuchiwanankunapa.
3Jesus chayta willawashkankunadiyalla Kayfaspa wasinpi kamachikuk*saserdotekunawan *judiyukunapa*ansianunkuna tantanakurkansapa.Kayfaska saserdotekunapa ashwansinchi kamachikuknin karkan. 4Paykunayuyarkansapa Jesusta pantachichishpaapichiyta wañuchichinankunapa.5Willanakurkansapa:—Ama Paskua esta ukunka wañuchi
chiypachichu estaman shamudu
nanchikunapa.
Suk warmi Jesuspa umanpi mishkiklla asnak wirata icharkan.
(Mr 14.3-9; Jn 12.1-8)6Betania llaktapi lasaru unkuymanta
alliyadu runa Simon kawsarkan. 7JesusSimonpa wasinpi mikuykaptin sukwarmi yaykurkan. Chay warmikaapamurkan yurak rumimanta ruradubotellapi aypa chaniyuk mishkikllaasnak wirata. Chay warmika Jesustaladunchashpa umanpi chay mishkikllaasnak wirata icharkan. 8Chayta
kuna willanakurkanisapa:—¿
lla asnak wirataka usuchiykan?9Ashwan alli kanman karkan aypakullkipi rantikushpa chaypa chanintamana nimayuk runakunata kunanpa.
10
sapa:—¿Imapatí piñakushpa kay warmita
washanchankichi? Kay wirata umaynipiichashpa allitami rurashka. 11Mananimayuk runakunata tukuy maytapishrishpa tarinkichi. Ñukataka manamitukuy tiempunachu kawawankichi.12Kay warmika kay mishkiklla asnak
25 26
70
wirawanka armachiwashkana wañuptinipampawanankunapa. 13
chi:kushpa ñuka salvakuk kanaynita kay
chi. Chashnamanta tukuy pi paytakaallita yuyankasapa.
Judas Jesusta rantikurkan wañuchinankunapa.
(Mr 14.10-11; Lk 22.3-6)14
namanta suk karkan Judas Iskariote.Payka Jesusta rantikunayashpa rirkankamachikuk saserdotekunawan parlak.15Paykunata willarkansapa:—Ñuka willaptini imashnami Jesusta
apinkichiman nishpa ¿mashnatatipagarawankichiman?Chashna Judas willaptinkuna paykuna
willarkansapa kimsa chunka kullkitakunankunapa.
16
tapacha Judaska sukaman Jesustachaparkan apichichinanpa.
Jesus disipulunkunawan Paskua esta mikunata mikurkansapa.
(Mr 14.12-25; Lk 22.7-23; Jn 13.21-30;1 Kor 11.23-26)
17Chay Paskua esta kallarinan diyapitukuy judiyu runakuna amañakkanisapa mana *levadurayuk pantamikuyta.paynikuna tapurkanisapa:—¿Maypiti munanki Paskua esta
mikunata rinaynikunapa rurak?18Chashna tapuptinikuna Jesuska
willawarkansapa:—Rillaychi Jerusalen llaktaman. Suk
runapa wasinpi chayashpa willaychi:“Maestruynikuna willachimushunki ñashiwañunan diya chayamuykanna. Chayrayku
yan Paskua esta mikunata mikuk.”
19Chaypina rirkanisapa Paskua estamikunata rurak. 20TutayaptinnaJesuswan ñukaykuna suk mesapimikuykarkanisapa. 21Chaypina Jesuskawillawarkansapa:—Allita willaykichi. Chikniwak
nankunapa. Kankunamanta sukmi
wanankunapa.22Chashna willawaptinkuna sukaman
llakishpaynikuna sukmanta sukmantapayta tapurkanisapa:—Señor ¿ariya ñukachu kani?23Chaypina Jesuska willawarkansapa:—Ñukawan tantalla kay kallanapi
wanka. 24Tata Diospa killkadunpi rimanrunakuna wañuchiwanankunata.Chayrayku ñukaka sielumanta shamuduruna kashpayni wañusha. Wañunaynipakaptinpish chay apichichiwak runatakasukaman llakichini. Ashwan alli kanmankarkan ama nasinanpa.
25Chaypina chay apichichinayakJudaska Jesusta tapurkan:—Maestru ¿ariya ñukachu kani?Chashna tapuptin Jesuska aynirkan:—Ariya kanmi kanki.26Chaymanta mikuykaptinikuna Jesus
kan. Chay panta pakishpa ñukaykunatakuwarkansapa. Chaskichiwashpankunawillawarkansapa:—Kay panta mikuychi. Kay panka
kuerpuynimi.27Chaymanta Jesuska suk vasu vinuta
apishpa Tatan Diosta agradesirkan.Chay vasu vinuta kuwashpankunawillawarkansapa:—Tukuy kankuna kay vinuta
upyaychi. 28Kay vinuka yawarninimi.Yawarniniwan mushuk paktuta rurasha.Wañuptini yawarnini ichakuptin TataDios aypa runakunata uchankunamanta
26
71
perdonankasapa. 29Allitami willaykichi.
nachu Tatayni Diospa mandunpikankunawan tantalla kashpa mushukvinuta upyanaynikaman.
Jesus Pedruta willarkan kimsa kuti mana riksinanta rimananta.
(Mr 14.26-31; Lk 22.31-34;Jn 13.36-38)
30Chaymanta salmo kantukunatakantashkaynikunawasha rirkanisapa*Olivos urkuman. 31Chaypina Jesuskawillawarkansapa:—
sapa: “Ovejakuna kuydak runatawañuchiptini tukuy ovejankuna chaytachayta kallpankasapa.” Tata Diosrimashkanshina kunan tuta tukuykankuna ñukarayku manchakushpasakiwankichi. 32Chaymanta ñukawañushkaynimanta kashkankawsamushpayni Galilea partimankankunamanta ñawpakta risha.
33Chaypina Pedruka Jesusta willarkan:—Tukuy katishukmasinikuna
turbakushpa sakishuptinkunapish ñukakamanami nima layapi sakishkaykichu.
34Chashna Pedru willaptin Jesuskawillarkan:—Allitami willayki.
pish gallo kantaptin kimsa kuti rimankimana riksiwanaykita.
35Chaypina Pedruka willarkan:—
pish manami nima layapi rimashachukanta mana riksinaynita.Chashna Pedru willaptin tukuy
ñukaykuna idenllata willarkanisapa.
Getsemani wertapi Jesus Tatan Dioswan parlarkan.
(Mr 14.32-42; Lk 22.39-46)36Chaymanta Getsemani wertaman
Jesuswan tantalla rirkanisapa. Chaypi
sapa:—
man kaypi tiyarishpa shuyawaychi.37Chashna willawashpankuna suk
chikan laduman Jesuska PedrutaSebedeopa ishkay wambrankunatapusharkansapa. Chaypina Jesuskasukaman turbakushpa llakishpapaykunata willarkansapa:
38—shina mallinakuni. Kankuna mana nimapuñushpa kayllapi kiparishpaykichiTata Diosta roygaychi yanapawananpa.
39Chashna willashpankuna Jesuskaurasituman rirkan.kan allpapi urkun takakunankaman.Tatan Diosta willarkan:—A, Tatayni, munashpaykika
salvaway ama sukaman sufrinaynipa.Chaymanta sufrishpaynipish munanikanpa munanaykillata rurayta. Manamimunanichu ñukapa munanaynitarurayta.
40
napa ladunman kutirkan.kuna tarishpankuna Pedruta willarkan:—¿Manachu niman suk orata mana
puñushpa atipankichi ñukawan paktaTata Dioswan parlayta? 41Mana nimapuñushpa Tata Diosta roygaychi supayama uchallichishunaykichipa.Kankunaka sukaman munankichi TataDioswan parlayta. Chaykamankakunanlla shaykunkichi.
42Chashna willashpankuna Jesuskakashkan rirkan Tatan Diosta roygak.Chaypina willarkan:—A, Tatayni, sufrinaynimanta mana
amachawayta munashpaykikamunanaykillata ruray.
43Tatan Diosta roygashkanwashaJesuska kashkan kutishpa chay kimsadisipulunkunata tarirkansapa sukaman
26
72
puñuykaptinkuna.sapa. 44
kuna Jesuska kimsaynin kuti rirkanTatan Diosta idenllata willak. 45
pina disipulunkunaman kutishpawillarkansapa:—¿
chi? Ñami orana suk runa ñukatauchasapa runakunapi rantikuwananpa.46¡Atarimuychina! Akuychina. Ñamishamuykanna chay rantikuwak runaka.
Chiknik runakuna Jesusta apishpa Kayfaspa wasinman
pusharkansapa.(Mr 14.43-50; Lk 22.47-53;
Jn 18.2-11)47Jesus chayta willaykaptinkuna
disipulun Judaska aypa runakunatapushamushpa chayarkan. Chayrunakuna kaspikunata ishkantin ladupiluyuk machetikunata apashpankunarirkansapa Jesusta apik. Rirkansapakamachikuk saserdotekunawan
kuna. 48Judas manara chay runakunata
kansapa: “Suk runata muchaptiniyachankichi pay kananta. Paytamiapishpa pushankichi.”
49Chaypina Jesusta ladunchashpanawillarkan:—Buenas nochis, maestru.Chashna rimachishpa mucharkan.
50Muchaptinna Jesuska willarkan:—Amigu, rurak shamushkaykita
rurayna.Chaypina chay runakuna Jesusta
apirkansapa pushanankunapa.51Chayta kawashpa Jesuswan tantalla
purik runa machetinta apirkan.
tepa wiwachunpa suk ladu rinrintatipipurkan. 52Chashna tipipuptinJesuska willarkan:
—Chay machetikitaka machetichuranaykipi kashkan churay.
wan wañuchinakunkasapa. 53¿Manachuyachanki Tatayni Diosta roygaptinikakunanlla kanchis chunka waranka*angelninkunata kachamunmanamachawanankunapa? 54Tata Dioskakillkadunpi riman ñuka wañunaynita.Mana wañushpaynika mana Tata Diosparimashkanta ruraymanchu karkan.
chu wañuymanta amachawananpa.55Chayta willashpa Jesuska chay
pushanayak runakunata willarkansapa:—¿
chipa? ¿Ariya suwa wañuchikukrunachu kani? Tukuy diya *Tata Diospawasinpi yachachikuptini ¿imapatí manachaypi apiwashkankichi? 56Ñawpa
kichipa.shina kunan kankuna apiwaykankichiwañuchichiwanaykichipa.
kuna manchakushpaynikuna Jesusta
sapa.
Jesusta pusharkansapa ashwan sinchi kamachikuk Kayfasman.(Mr 14.53-65; Lk 22.54-55, 63-71;
Jn 18.12-14, 19-24)57Chay aypa runakuna Jesusta
sapa.kuk saserdote karkan. Paypa wasinpi
wan judiyukunapa ansianunkunatantanakudu shuyaykarkansapa.
58Jesusta pushaptinkuna Pedrukawashallata katishpa chay wasi pampapiyaykurkan. Tata Diospa wasinta kuydak
26
73
runakunapish chay pampapi tiyaridukarkansapa. Pedruka paykunapa
yashpa imatami Jesusta rurankasapanishpa.
59
kuna tantanakushpankuna chiknikrunakunata maskarkansapa llullakushpaJesusta chatanankunapa. Sukamanmunarkansapa Jesusta wañuchichiyta.60Chaypina aypa runakuna llullakushpaJesusta chatashpankunapish mana nima
sapa.
pankuna willarkansapa:61—Kay Jesuska rimarkan: “Ñuka
atipani Tata Diospa manllayba wasintaurmachiyta.sha kimsa diya ukun tukuchashakashkan rurayta.”
62Chashna rimaptinkuna Kayfaskashayarishpa Jesusta tapurkan:—¿Chashna chatashuptinkuna
manachu aynikunki? ¿Imatatichatashuykansapa?
63Chaypina Jesuska upallallauyarirkan. Mana nimata ayniptin chaysinchi kamachikuk saserdote kashkanwillarkan:—Sielupi kawsak Tata Diospa shutinpi
willayki:sapa ¿kanchu kanki shuyanaynikunasalvakuk Tata Diospa wambran?
64Chaypina Jesuska willarkan:—Ariya, ñukami kani. Kunan
willaykichi: Kankunaka ñuka
chi tukuy laya atipak Tatayni Diospaladunpi tiyariptini. Kawawankichipuyukuna ukunpi kashkan shamuptini.
65Chashna Jesus willaptin chay sinchikamachikuk Kayfaska sukamanpiñakushpa churakunan sawallachapanta llikirkan. Chayta rurarkan
tukuy chay runakuna yachanankunapasukaman piñakunanta. Chaymanta chaykamachikukmasinkunata willarkansapa:—Kay runaka chashna rimashpa Tata
Diostami sukaman piñachiykan. Ama
pachinachu. Tukuy kankuna Tata Diosta
kankichi. 66¿Imatati yuyankichi?Chashna Kayfas willaptin paykunaka
aynirkansapa:—Uchanpi kashpa wañunan tiyan.67Chaypina Jesusta uyanpi
kansapa.sapa. 68Asichishpankuna willarkansapa:—
sapa pimi lapyashuykan nishpa.
Pedru rimarkan Jesusta mana riksinanta.
(Mr 14.66-72; Lk 22.56-62;Jn 18.15-18, 25-27)
69
tinkuna Pedruka pampapi tiyaridukarkan. Chaypi kaptin chay wasipisirvikuk warmi ladunchashpa willarkan:—Kanpish Galileamanta runa
Jesuswan tantalla purishkanki.70Chashna willaptin Pedruka tukuy
chay runakuna uyariptinkuna aynirkan:—Manami yachanichu pipami
willawaykanki.71Chaymanta Pedruka chay wasi
punkuman rirkan. Chaypina suksirvikuk warmi payta kawashpasukkunata willarkansapa:—Kay runaka Nasaretmanta runa
Jesuswan tantalla purishka.72Chaypina Pedruka jurashpa kashkan
willarkansapa:—Ñuka manami chay runata riksinichu.73Chaymanta chaypi kak runakuna
sapa:
26
74
—Deverasmi kanpish chay runapapurikmasin kanki. Rimanaykimantariksiykisapa.
74Chashna willaptinkuna Pedrukajurashpa maldisishpa willarkansapa:—Manami chay runata riksinichu.Pedru chayta rimaykaptinlla suk gallo
kantarkan. 75Chayta uyarishpanaPedruka yuyarkan Jesus willashkanta:“Manarapish gallo kantaptin kimsa kutirimanki mana riksiwanaykita.” Chaytayuyashpana Pedruka washamanllukshishpa sukaman llakishpa manaupallayak layata wakakurkan.
Chiknik runakuna Jesusta pusharkansapa Pilatoman.
(Mr 15.1; Lk 23.1-2; Jn 18.28-32)
27 1Chaymanta pakariykaptintukuy kamachikuk *
kunawan tukuy *judiyukunapa*ansianunkuna parlashpankuna
napa. 2
kuna pusharkansapa kamachikukPilatoman. Pilatoka karkan *romanogobernador.
Judas sipinakushpa wañuchinakurkan.
3
chinankunapa pushaptinkuna Judaskakawarkan. Jesusta apichichishkanraykusukaman turbakushpa rirkan rantikushkanchanin kullkita kutichikuk.kuk saserdotekunapi judiyukunapaansianunkunapi chayashpa willarkansapa:
4—Chay mana nima uchayuk runatawañuchinaykichipa rantikushpayniuchallikushkani.Chaypina paykunaka willarkansapa:—Chayka kanpa uchaykimi.
napa mana nimachu.5Chashna willaptinkuna Judaska chay
kullkita *
kurkan. Chaymanta llukshishpa
kan.6
tekuna chay wishchudu kullkitaapishpankuna willanakurkansapa:—Kay kullkika wañuchinanchikuna
runapa chaninmi. Chayrayku manaallichu churananchikunapa ofrendachurana kajapi. 7Ashwan alli kanman
chikunapa chikan llaktamanta runakuna
napa.Chashna parlanakushpankuna
puyñukuna rurak runapa terrenuntarantirkansapa. 8
kankunarayku kunankaman chaypampapa shutin kiparishka YawarPampa.
9Chayta rurarkansapa chay ñawpayachachikuk Jeremiyas rimashkanshina:“*Israel runakuna kimsa chunkakullkillata chanicharkansapa chay allirurak runapa pagarakunankunapa.10Chay kullkiwan puyñukuna rurakrunapa terrenunta rantirkansapa TataDios rimashkanshina.”
Chay runakuna Pilatoman Jesusta pusharkansapa.
(Mr 15.2-5; Lk 23.3-5; Jn 18.33-38)11Chaymanta Jesusta pusharkansapa
gobernador Pilatopi chatakuk. ChaypiPilatoka Jesusta tapurkan:—¿Kanchu kanki judiyu runakunapa
ashwan sinchi kamachikukninkuna?Chashna tapuptin Jesuska aynirkan:—Ariya ñukami kani.12
nawan judiyukunapa ansianunkunaJesusta sukaman chataykaptinkunaJesuska mana aynikushpa upallallauyarirkan. 13Chayrayku Pilato Jesustatapurkan:
26 27
75
—¿Manachu uyarinki tukuy kayrunakuna chatashuptinkuna?
14Chashna tapuptin Jesuska mananimata aynirkanchu. ChayraykuPilatoka sukaman almirarkan.
Chiknik runakuna Pilatota willarkansapa Jesusta
wañuchichinanpa.(Mr 15.6-20; Lk 23.13-25;
Jn 18.38—19.16)15Tukuy wata *Paskua esta ukun
Pilato amañarkan karselmanta sukrunata kacharichiyta. Runakunatawillaksapa akllanankunapa maykanrunatami kacharinka nishpa. 16Chaytiempu karselpi karkan suk runaBarrabas. Tukuy pi yacharkansapaBarrabas sukaman mana alli rurak runakananta. 17Chaypina Pilatoka chay aypatantanakudu runakunata tapurkansapa:—¿Maykan runatatí munankichi
kacharinaynipa? ¿Barrabastachukacharisha? ¿Kay Tata Diosmanta
sha?18Pilato chayta tapurkansapa allita
yachashpa Jesusta chiknishpankunachatakushkankunata.
19Chaymanta kamachikunantiyarinanpi Pilato tiyaridu kaptinwarmin willachirkan:chiychu chay mana nima uchayukrunata.napa layata muskukushkani.”
20
tekunaka chay aypa tantanakudurunakunata sinchita willarkansapa:—Pilatota willaychi Barrabasta
kacharinanpa Jesusta wañuchichinanpa.21
sapa:—¿Pitati munankichi kacharinaynipa?
naka willarkansapa:
—¡Barrabasta kachariy!22Pilatoka tapurkansapa:—¿Imatatí rurasha kay rimanankuna
Tata Diosmanta shamudu Jesusta?Chashna tapukuptinkuna tukuy
runakuna aynirkansapa:—¡Kruspi chakatachiy!23Pilatoka willarkansapa:—¿Ima mana allitatí rurashka?Paykunaka ashwan sukaman sinchita
rimashpankuna kashkan willarkansapa:—¡Kruspi chakatachiy!24Chay runakuna sukaman
piñakushpa kapariptinkuna Pilatokamana nima layapi upallayachiytaatipashpana yakuta apachimurkan.Chaywan makinkunata mayllarkantukuy runakuna kawanankunapa.Chaypina willarkansapa:—Ñukaka makinita mayllani
yachanaykichipa kay runa wañuptinmana nima uchayuk kanaynita.tinka kankunami uchayuk kankichi.
25Chashna willaptinkuna tukuy chayrunakuna willarkansapa:—Chay runa wañuptinka ñukaykuna
tukuy wambraynikunawan uchayukkanisapa.
26Chaypina Pilatoka Barrabastakacharishkanwasha Jesusta sukkarawaskawan asutichirkan. Chaymantakukurkan suk kruspi chakatashpawañuchinankunapa.
27Chaypina Pilatopa soldadunkunaJesusta pusharkansapa paypawasinman. Chaypi chayashpankuna
kansapa Jesusta asichinankunapa.28
chishpa kamachikukpa pukallachapanta churachirkansapa.29Umanpi kashayuk waskamanta awadukoronata churapurkansapa. Chaymanta
kansapa kamachikunan vara nishpa.
27
76
Sukaman asichishpankuna ñawpakninpikunkurikurkansapa.kuna willarkansapa:—¡Kanmi judiyu runakunapa ashwan
sinchi kamachikuknin kanki!30Chaypina tukaycharkansapa. Chay
varallawan umanpi waktarkansapa.31Sukaman asichishkankunawasha
kansapa. Chaymanta pusharkansapa sukkruspi chakatak.
Suk kruspi Jesusta chakatashpankuna wañuchirkansapa.
(Mr 15.21-32; Lk 23.26-43;Jn 19.17-27)
32Jesusta chakatak pushashpankunasuk runa Simonta tinkurkansapa. ChaySimon Sirene llaktamanta karkan.Soldadukunaka payta apishpankunaJesuspa krusninta aparichirkansapa.
33Rishpankuna suk taksha urkuGolgotapi chayarkansapa. Chay Golgotashuti judiyukuna rimanaynikunapi rimanUma Poto. 34Chaypina soldadukunaJesusta upyachinayarkansapa ayakwanchakrudu vinuta. Jesuska chayta mallishpamana upyanayarkanchu.
35Chaypina soldadukuna Jesusta kruspichakatarkansapa. Chaymanta Jesuspa
sapa yachanankunapa pimi apanka nishpa.36Chay washa chayllapi tiyarirkansapaJesusta allita kuydanankunapa.
37
sapa suk killkaduta tukuy runakuna
kasapa nishpa. Chay killkadupirimarkan:napa ashwan sinchi kamachikukninmi.”
38Jesuspa ishkantin ladunpi ishkaysuwa runakunatapish chakatarkansapa.39Aypa runakuna rirkansapa Jesustakawak.kuna willarkansapa:
40—Kanmi rimashkanki Tata Diospamanllayba wasinta urmachishpayki
kita. Kunanka kikikilla salvanakuy. TataDiospa wambran kashpaykika chaykrusmanta urayamuy.
41
wanMoisespa killkadunta yachachikukrunakunawan judiyukunapa ansianunkunaJesusta asichirkansapa. Paykuna Jesustapinkachishpankuna willanakurkansapa:
42—
sapa. Kunanka kikin mana atipanchuwañuymanta salvanakuyta. Israelllaktanchikunapa sinchi kamachikukninkashpaka kay krusmanta urayamuchun.Chaypira kreyishunchisapa. 43Paykarimarkan Tata Diospa wambrankananta. Rimarkan Tata Dios tukuylayapi yanapananta. Tata Dios deverastakuyashpanka kunanlla chay krusmantaurayachimuchun.
44Chashna asichiptinkuna chay ishkayladunpi chakatadu suwakunapishJesusta asichirkansapa.
Jesus kruspi chakatadu wañurkan.(Mr 15.33-41; Lk 23.44-49;
Jn 19.28-30)45Jesus kruspi chakatadu kaptin
chawpi diyamantapacha las tres de latardikaman sukaman tuta likidutukurkan. 46Chay oraslla Jesuskasinchita rimarkan: “Eli, Eli ¿lamasabaktani?” Chay rimakushkan judiyurimanaynikunapi riman: “Tata Diosnini,Tata Diosnini ¿imapati sakiwashkanki?”
47Chay rimashkanta uyarishpana chayrunakunaka willanakurkansapa:—Kay runaka ñawpa yachachikuk
Eliyastami kayaykan.48Chaypina suk runa kallpashpa
pintupa puntanta chiktarkan utkutachurananpa. Chayta ayak likidu vinupi
27
77
sumichishpa Jesuspa shiminpichurarkan shukunanpa. 49Chaytakawashpa sukkuna willarkansapa:—¡Ama upyachiychu!
pachi Eliyas shamunkachu salvakmanachu nishpa.
50Chaypina Jesuska kashkan sinchitakaparikurkan. Chashna kaparikushpawañurkan. 51Jesus wañushkan orasllaTata Diospa wasinpi warkudu arkanallachapa llikikurkan. Anakninmantaurayninkaman llikikurkan chay alliarkadu kuartu rikurinanpa. Chaypinaallpa sukaman kuyurkan.napish chiktakurkansapa. 52Chaymanta
kansapa. Tata Diosta kreyik wañudurunakuna aypa kawsamurkansapa.53
sha chay kawsamuk runakuna Jerusalenllaktapi yaykurkansapa.tinkuna aypa runakuna kawarkansapa.
54Allpa sukaman kuyuptin Jesustakuydak soldadukunawan kapitanninkuna
pankuna sukaman manchakurkansapa.Chaypina paykunaka rimarkansapa:—Deverasmi kay runaka Tata Diospa
wambran kashka.55Jesus chakatadu kaptin Galileamanta
katishpa yanapak warmikuna chikanmantakawarkansapa. 56Chay kawak warmikunaaypa karkansapa. Paykunamanta sukkarkan Mariya Magdalena. Suk karkanJakobopa Josepa maman. Suk karkanSebedeopa warmin.
Suk machaypi Jesusta pamparkansapa.
(Mr 15.42-47; Lk 23.50-56;Jn 19.38-42)
57Chaymanta amusayaykaptinna Jesuswañushkanpi Jose chayamurkan. ChayJoseka Arimatea llaktamanta aypakullkiyuk runa karkan. Jesusta kreyik
karkan. 58Joseka rirkan Pilatota mañakJesuspa kuerpunta pampachinanpa.
nata willarkansapa kunankunapa.59Chaypina Joseka Jesuspa kuerpunta
kan.60Allita wankushpa pusharkansapa
atun rumipi chayrak aspidu machayukunpi churak. Chay rumi machaytaJoseka kikinpa terrenunpi rurachirkan.
kankunawasha manllayba rumiwanallita wichkarkan. Chaymanta sakirkan.61Chay machay ladunpi MariyaMagdalena suknin Mariyawantiyarishpa kawarkansapa.
Pilato kacharkan soldadunkunata Jesuspa sepulturanta
kuydanankunapa.62Jesusta wañuchishkankuna kayantin
judiyu runakunapa samanankuna diyakarkan. Chay diyaka kamachikuksaserdotekuna *fariseo runakunawantantalla rirkansapa Pilatota kawak.63Chaypina willarkansapa:—Señor, ñukaykuna yuyanisapa chay
llullachikuk runa rimashkanta. Payka
manta kimsa diya ukun kashkankawsamunanta. 64
sapa kimsa diyata soldadukunawanJesuspa sepulturanta kuydachinaykipaama tutapi disipulunkuna kuerpuntasuwanankunapa.kuna rimanmansapa Jesuskakawsamushkanta. Chashna llullakushpakashkan tukuy runakunata ashwantallullachinmansapa.
65Chaypina Pilatoka willarkansapa:—Aypa soldadukunata pushaychi. Chay
machayta atipanaykichi layata kuydaychi.66Chaypina chay kamachikuk
runakuna rirkansapa machaypa
27
78
punkunta *selluchak ama ni pi chaywichkanan rumita suchuchinankunapa.Chaymanta chay soldadukunatasakirkansapa allita kuydanankunapa.
Wañushkanmanta Jesus kawsamurkan.
(Mr 16.1-8; Lk 24.1-12; Jn 20.1-10)
28 1Chaymanta *samana diyakayantin pakariykaptin Mariya
Magdalena suknin Mariyawanrirkansapa chay machayta kawak.2Chay warmikuna chayaptinkuna allpasukaman kuyurkan. Tata Diospa*angelnin sielumanta urayamushpachay machaypa wichkanan rumitasuchuchirkan. Ashuchishpana sawanpitiyarirkan. 3Chay angelka sukamanllipyak likidu karkan. Tukuy llachapannieveshina yurak likidu karkan. 4Chayangelta kawashpankuna chay kuydakuk
sapa. 5Chaypina chay angelka chayishkantin warmikunata willarkansapa:—Ama manchakuychichu. Ñuka
yachani chakatadu kashka Jesustamaskaykanaykichita. 6Payka mananamikaypinachu. Rimashkanshina ñamikawsamushkana. Mash shamuychikawak maypicha churashkankunata.7Chaymanta utkakushpaykichi rillaychikawsamushkanta disipulunkunatawillak. Galilea partiman manarariptikichira payka rinka. Kankunapishrillaychi chaypi kawanaykichipa.Chayllatami willashkaykichi.
8Chaypina chay ishkay warmikunaka
kansapa. Kushikushpa kallparkansapaJesuspa disipulunkunata willak.9Chashna riykaptinkunana Jesuska chay
sapa. Chaypina paykunaka Jesustaladunchashpa kumurayashpankuna
sapa. 10
sapa:—¡Ama manchakuychichu! Kunanlla
rillaychi wawkinikunata willak Galileapartiman rinankunapa. Chaypimikawawankasapa.
Soldadukuna llullakushpa rimarkansapa disipulunkuna
Jesuspa kuerpunta suwashkankunata.
11Chaymanta chay warmikuna Jerusalenllaktaman riykaptinkuna chay kuydaksoldadukunapish chaypi chayarkansapa.Paykunaka kamachikuk *saserdotekunatawillarkansapa tukuy kawashkankunata.12Chaypina chay kamachikukkunarirkansapa *judiyukunapa *wan parlanankunapa imatami rurankasapanishpa. Parlashkankunawasha chay
sapa. 13Pagarashpa willarkansapa:—Kankuna tukuy pita willanaykichi
tiyan tutapi puñuykaptikichi Jesuspa
nata. 14Chashna rimaptikichi icharáPilato rimashkaykichita yachanka.Chaypina kastigashunayaptikichiñukaykuna willashasapa ama nimatarurashunaykichipa.
15Llullakuyta almitishpankuna chay
sapa. Chaymanta chay parlashkankunatafamakurkansapa. Chayrayku kunankamanjudiyu runakuna rimansapa disipulunkunaJesuspa kuerpunta suwashkankunata.
Jesus disipulunkunata willarkan tukuy mayta rinankunapa
yachachikuk.(Mr 16.14-18; Lk 24.36-49;
Jn 20.19-23)16Chaymanta ñukaykuna chunka suk
disipulunkuna Galilea partiman Jesus
27 28
79
rimashkan urkuman rirkanisapa.17Chaypi chayashpaynikuna Jesustakawarkanisapa. Payta kawashpakuyarkanisapa.napi rimarkanisapa: “Ichará manapaychu” nishpa. 18Chaypina Jesuska
sapa:—Tata Dioska churawashka sielupi
allpapi kamachikunaynipa. 19Chayrayku
nikuna kanankunapa. Chaymanta
chi Tata Diospa shutinpi ñukapashutinipi Tata Diospa Espiritunpashutinpi. 20Chay kreyiwak runakunatatukuy yachachishkaynikunatayachachiychi paykunapish allitakasuwanankunapa. Ñuka tukuy diyakankunawan kasha kay allpa kullunandiyakaman.
28
80
Juan kallarirkan yachachikuyta.(Mt 3.1-12; Lk 3.1-9, 15-17;
Jn 1.19-28)
1 1*Jesukristu Tata Diospa wambran
manta salvawananchikunapa. Kunankachay allima rimanata yachachiykichi.
2Ñawpa alli yachachikuk Isaiyas TataDios Juanpa willash-kanta killkarkan:
“Ñuka suk alli yachachikuktakachasha tukuy runakunatawillanankunapa kachamushkaynirunata allita chaskinankunapa.
3 Chunlla chakidu pampapi suk runasinchita yachachikuykan:
chi.Suk ñanta kuskachaychi chaytapurinanpa.
4Chay Isaiyas rimashkanshina suk
kan runakunata bawtisayta.
napa.
manta Tata Dios perdonanankunapa.5Chashna Juan yachachikuptin Judeapartimanta Jerusalen llaktamanta ayparunakuna rirkansapa uyarik. Chaypina
Juanta willarkansapa uchasapakanankunata. Chashna willaptinkunaJordan yakupi Juanka bawtisarkansapa.
6Juanpa llachapan *manta awadu karkan. Chaymantasinturan watana karapamanta karkan.Atun marukunata mikurkan.Sachamanta amukunapa mishkintaupyarkan. 7Juanka yachachikushpawillarkansapa:—
kuk runa washata shamun. Paykañukamanta tukuy laya ashwan alliyachakmi. Chayrayku mana payshinakashpayni mana animukunichu niushutanta kumurayashpa paskapuyta.8
chi. Paymi Tata Diospa Espiritunwanbawtisashunkichi.
Jesus bawtisakurkan.(Mt 3.13-17; Lk 3.21-22)
9Chay tiempu Jesuska Galilea partipiNasaret llaktamanta llukshirkan Jordanyakuman rinanpa. Chaypi Juanka Jesustabawtisarkan. 10
kashpa kawarkan sieluta kicharinakuptin.Chaypina kawarkan Tata Diospa Espiritun
tin. 11Chashna orana sielumanta TatanDios Jesusta willarkan:
JESUKRISTU KAY ALLPAPI KAWSASHKANTA
SAN MARKOSKILLKARKAN
81
—Kanmi kuyanayni wambrayni kanki.Kanmi sukaman kushichiwanki.
Supay Jesusta llullachinayarkan.(Mt 4.1-11; Lk 4.1-13)
12Bawtisakushkanwasha suk chunllachakidu allpaman Tata Diospa EspiritunJesusta pusharkan. 13Chay chunllachakidu allpapi manchanapa layaanimalkuna tiyarkan. Chaypina chuskuchunka diyata Jesus chaypi kaptinsupay ladunchashpa llullachinayarkan.Mana nima layapi supayta kasuptin*angelkuna Jesusta yanaparkansapa.
Jesus kallarirkan yachachikuyta.(Mt 4.12-17; Lk 4.14-15)
14Chaymanta kamachikuk *HerodesJuanta karselpi churarkan. Chay washaJesuska Galilea partiman rirkan TataDiospa alli rimananta yachachikuk.15Willarkansapa:—Chay ñawpa yachachikuk runakuna
rimashkanshina ñami shamushkanina.
pacha mandunpina kawsanaykichipa.
chimanta wanaychi. Tata Dios tukuywillashushkaykichita tukuy shunkukreyiychi.
Jesus challwa apikrunakunata kayarkan.(Mt 4.18-22; Lk 5.1-11)
16Chaymanta Galilea kocha mañanpipuriykashpa Jesuska Pedruta wawkinAndresta kawarkansapa. Paykunaka
kuna. 17Chaypina Jesuska paykunatawillarkansapa:—Kankuna allita yachankichi
challwakunata apiyta.cha ñukata katiwaychi. Katiwaptikichi
nata yachachinaykichipa paykunapishñukata kreyiwashpa kawsanankunapa.
18Chashna willaptinkuna chay ratulla
sapa. 19Chaymanta chay kocha mañantapuriykashpankuna Jesuska Santiagota
sapa. Chay ishkay runakuna Sebedeopawambrankuna karkansapa. Sukkanowapi chay ishkay runakunaredninkunata allichaykarkansapa.20
nataka kayarkansapa paywan tantallapurinankunapa. Paykunapish tatantatrabajadorninkunata kanowapisakishpankuna Jesuswan rirkansapa.
Jesus supayadu runata alliyachirkan.(Lk 4.31-37)
21Chaymanta Kapernaum llaktapiJesus disipulunkunawan chayarkansapa.Chayashpankuna *samana diya kaptintantanakunankuna wasipi Jesuskayaykurkan.nata yachachirkansapa. 22Chayrunakuna sukaman almirarkansapaallita kuskanpi sinchi kamachikukshinayachachikuptin.chu Moisespa killkadunta yachachikukrunakunashina. 23
kuna wasipi tiyarkan suk supayaduruna. Jesus yachachikuptin uyarishpanasupay sinchita rimakushpa Jesustawillarkan:
24—¡Nasaret llaktamanta Jesus! ¿Imapatíñukaykunaman shamushkanki? ¡sapa! ¿Mana tukuyniyuk ninamanchukachawanayaykankisapa? Ñuka yachaniTata Diosmanta shamudu runa kanaykita.
25Chashna chay supay willaptinJesuska piñayashpa willarkan:—¡Upallay! ¡Kunanlla kay runamanta
llukshiy!
1
82
26Chashna Jesus willaptinna chaysupayka chay supayadu runata sukamanchukchuchishpa manllaybatakaparikushpa paymanta llukshirkan.27Chayta kawashpa chay runakuna
kurkansapa:—¿Ima laya mushuk yachanatatí
yachachiwaykanchisapa? Kay Jesuska
natapish llukshichiyta.28Chaypina chay runakuna tukuy
llaktakunapi famakurkansapa Jesussinchita willashpa supayta runamantallukshichishkanta.
Jesus Pedrupa suedranta alliyachirkan.
(Mt 8.14-15; Lk 4.38-39)29Chaymanta tantanakunankuna
wasimanta llukshishpa JesuskaSantiagowan Juanwan rirkansapayaykuk Simonpa Andrespa wasinpi.30
wan unkudu karkan. Chay warmipafamilyankuna Jesusta willarkansapaunkudu kananta. 31
kuna Jesuska unkuduta ladunchashpamakinmanta apishpa atarichirkan. Chayratulla kalentoranka chiriyapurkan.Chaypina chay warmi atarishpamikunankunata rurashpa kararkansapa.
Jesus aypa unkudu runakunata alliyachirkan.
(Mt 8.16-17; Lk 4.40-41)32Chaymanta amusayaykaptin inti
yaykuptin Jesusman aypa runakunaunkudu familyankunata pusharkansapa.
sapa. Sukkuna supayadu karkansapa.33Chay wasi punkupi chay llaktapi
sapa. 34
kunata alliyachirkansapa. Supaykunata
sapa. Chay supaykuna yacharkansapaJesus Tata Diosmanta shamudu runakananta. Chayrayku Jesus manamunarkanchu nimata willanankunapa.
Aypa llaktakunapi Jesus yachachikurkan.
(Lk 4.42-44)35Chaymanta pakariptinna chay
llaktamanta Jesuska llukshirkan sukchunlla likidu pampapi Tata Dioswanparlak. 36Chayman riptin Simonkapurikmasinkunawan rirkansapa Jesustamaskak. 37Tarishpa willarkansapa:—
sapa.38Chaypina Jesuska willarkansapa:—Akuychi chikan llaktakunaman
chaypipish kay alli kushichina rimanatayachachikunaynipa. Ñuka shamushkaniaypa runakunata yachachiksapa.
39Chashna Jesus willashpankunaGalilea partipi tukuy llaktakunapiyachachikuypi purirkan. Tukuy llaktapitantanakunankuna wasikunapiyachachikurkan. Chaymanta ayparunakunamanta supaykunatallukshichirkan.
Jesus lasaruyak runata alliyachirkan.
(Mt 8.1-4; Lk 5.12-16)40Suk diya lasaruyak runa Jesusta
laduncharkan.yashpa willarkan:—Maestru, munashpaykika kay
unkuyninimanta alliyachiway.41Chashna willaptin Jesuska chay
runata llakichirkan. Llankashpawillarkan:—Ariya, munani alliyachiynikita.
Ñami sanuna kanki.42Chayta willashkan oralla chay
runapa tukuy kirinkuna alliyarkan.
1
83
43Chaypina Jesus despidishpa sinchitaallita willarkan:
44—Amara ni pita parlachinkirachuñuka alliyachishkaynita. Rillay*saserdoteman pay allita kawashunanpayachananpa alliyadunachu manachukanki nishpa. Alliyaduta kawashuptinnaMoises killkashkanpi kamachikushkantaallita kasushpa suk ofrendata apay.Chayta apaptiki tukuy runakuna
kaykitana.45Jesus ama ni pita parlachinanpa
willaptinpish chay runaka tukuy pitaparlachirkan Jesus alliyachishkanta.Chayrayku Jesuska mana atiparkanchuni maykan llaktapi yaykuyta. Llaktawashankunallapi mana ni pikawsananpi kiparik. Tukuy maymantaaypa runakuna riksapa Jesusta kawak.
Jesus mana kuyuy atipak runata alliyachirkan.
(Mt 9.1-8; Lk 5.17-26)
2 1Chaymanta suk diyakuna washanKapernaum llaktaman Jesuska
kashkan rirkan. Suk wasipi kaptin ayparunakuna yachashpankuna rirkansapakawak. 2Sukaman aypa runakuna nitiniti tantanakuptinkuna mana ni pipunkuta yaykuyta atiparkannachu.Chaypina Jesus chay runakunatayachachirkan. 3
kaptin chusku runakuna suk manakuyuy atipak runata kamillapipushamurkansapa. 4Chay wasipi ayparunakuna tiyaptin paykunaka manayaykuyta atiparkansapachu. Chayraykuwasi sawaman chay unkudutakamillanpi pusharkansapa. Chaypina
pankuna chay uchkuta chay unkudutakamillanpi urayachirkansapa. 5Chayyanapak runakuna allita tukuy shunkukreyirkansapa Jesus alliyachinanta.
Jesus kreyinankunata yachashpa chayunkuduta willarkan:—Wambrayni, uchaykikunamanta
perdonayki.6Chaypina Moisespa killkadunkunata
yachachikuk runakuna chaypi tiyaridukashpankuna shunkunkunallapirimarkansapa:
7—¿Imapatí kay runaka chaytariman? Kay unkuduta willashpauchankunata perdonananpa Tata Diostapiñachiykan iden Tata Diosshinakanayashpa. Tata Diosllami atipanrunakunapa uchankunata perdonayta.
8Jesuska chay ratulla yacharkan
kanankunata. Chayrayku tapurkansapa:—¿
kankichi? 9Ñuka kay unkuduta ishkaylayata atipayman willayta.payni willayman: “Uchaykikunamantaperdonayki.” Chaymanta willayman:“Atarishpa kamillaykita apashpa rillay.”10Kunanlla kay unkuduta alliyachishayachanaykichipa sielumanta shamuduruna kanaynita.chi atipanaynita tukuy runakunapauchankunata perdonayta.Chashna rimashpa Jesuska chay mana
kuyuy atipak runata willarkan:11—Kanta willayki, atarimuy.
Kamillaykita apashpa wasikiman rillay.12Chashna Jesus willaptin chay unkudu
runaka atarimurkan. Chay aypa runakunakawaykaptinkuna kamillanta apishpawasinman rirkan. Chayta kawashpa tukuyrunakuna sukaman almirashpankuna TataDiosta alabarkansapa. Willarkansapa:—¡Manami niman suk kuti kay laya
almirana ruranata kawashkanchisapachu!
Jesus Levita willarkan katinanpa.(Mt 9.9-13; Lk 5.27-32)
13Chaymanta manllayba kochamañanman Jesuska kashkan rirkan.
1 2
84
kuna yachachirkansapa. 14Chaymantapuriykashpa Alfeopa wambran Levitakawarkan. Levika *kunapa kullki kobrakuk runa kashpatiyaridu karkan maypicha kullkitakobrakuksapa. Jesuska payta kawashpawillarkan:—Ñukata katiway.Chashna willaptin Levika atarishpa
Jesusta katirkan.15Suknin diya Levipa wasinpi Jesuska
mikuykarkan. Aypa runakuna paytakatishpankuna chaypi karkansapa. Levipakobrakukmasinkunawan mana alli rurakrunakuna chay mesallapi Jesuswan
sapa. 16Chaypina *fariseo runakunakawarkansapa Jesusta mana alli rurakrunakunawan kullki kobrakukkunawantantalla mikuykaptin.kuna disipulunkunata willarkansapa:—¿Imapatí yachachishuknikichi Jesuska
kullki chaskikukkunawan uchasaparunakunawan tantalla mikuykan?
17
sapa:—Mash uyariwaychi. Unkudu runa
nanpa. Sanu runa mana nima ampiknintamaskanchu sanu likidu kashpa. Ñukakashamushkanimi uchasapa runakunata
napa. Manami shamushkanichu alliyuyanakuk runakunata kayak.
Runakuna amañaksapa mana mikushpa Tata Diosta kuyayta.
(Mt 9.14-17; Lk 5.33-39)18
kuna fariseokunapa disipulunkunawanamañaksapa churadu diyakuna mananimata mikuyta nimata upyayta. Suk diyamana mikuptinkuna kawashpankuna sukrunakuna Jesusta tapurkansapa:
—¿Imapatí disipuluykikuna manamikunata sasinsapa?kunawan fariseokunapa disipulunkunaamañansapa churadu diyakuna mananimata mikuyta.
19Chashna tapuptinkuna Jesuskaaynirkansapa:—Funsiapi invitadu runakuna
noviowan tantalla kashpankuna manallakinsapachu. Novio paykunawankaptin rikchak layata mikunsapaupyansapa. 20Funsia washanna noviosakiptinkunana chaypira llakishpa
nachu.21Chaymanta Jesus ashwanta
entiendichinayashpa willarkansapa:—Manami ni pi mawka llachapata tipi
mushuk telawan remiendanmanchu. Chayllachapata takshaptin mushuk telakintikushpa mawka llachapata ashwantallikichin. 22Chaymanta mana ni pi mawkakapachupi llullu vinuta churanmanchu.Chaypi churaptin llullu vinu timbushpamawka kapachuta pachyachin. Kapachullikikuptin vinupish ichakun. Llikikudukapachupish mana nimapa allinachu.Chayrayku llullu vinuta mushuk kapachupichuransapa.
Samana diya Jesuspa disipulunkuna triguta tipirkansapa.
(Mt 12.1-8; Lk 6.1-5)23Chaymanta suk *samana diya
Jesuska disipulunkunawan suk chakrachawpinta pasarkansapa. Chaytarishpankuna disipulunkunaka tipi*triguta pallarkansapa.
24Chaypina fariseo runakuna Jesustawillarkansapa:—Mash kaway. ¿Imapatí samana diya
kaykaptin disipuluykikuna trigutatipiykansapa? Moisespa killkadunpiwillawanchisapa samana diya mananimata pallananchikunapa.
2
85
25Chashna willaptinkuna Jesuskaaynirkansapa:—¿Manachu kankuna leyishkankichi
ñawpa awilunchikuna David rurashkanta?Payka purikmasinkunawan purishpankunasukaman yarkarkansapa. 26Abiatarkamachikuk *saserdote kaptin paykayaykurkan maypicha tantanakuksapa TataDiosta kuyanankunapa. Chaypi DavidkaTata Diosllapa churadu pankunatamikurkan.pish chay pankunata kararkansapa. Chaylaya pankuna saserdotekunallapa karkan.Chay laya panta David mikushpapish manauchallikurkanchu.
27Chaymanta Jesuska willarkansapa:—Mash uyariwaychi. Tata Dioska
samana diyata rurarkan runakunasamanankunapa. Mana runakunatachururarkan samana diya tiyashkanrayku.28Ñuka sielumanta shamudu runawillaykichi samana diya imakunami alliruranaykichipa imakunami manaallichu ruranaykichipa.
Jesus kaspirayadu makiyukrunata alliyachirkan.(Mt 12.9-14; Lk 6.6-11)
3 1Chaymanta *samana diya kaptinJesuska kashkan yaykurkan
tantanakunankuna wasipi. Chaypitiyarkan suk kaspirayadu makiyuk runa.2Chaypina Jesusta chiknik runakunachapaykarkansapa chatanankunapa.Kawanayarkansapa samana diya kaptinchay runata alliyachinkachu manachunishpa. Paykunaka awtoridarkunapiJesusta sukaman chatanayarkansapasamana diya unkuduta alliyachiptin.
3Chaypina Jesuska chay kaspirayadumakiyuk runata willarkan:—
napi shayarik. 4
napi shayariptinna Jesuska chaychatanayak runakunata willarkansapa:
—Moisespa killkadunpi ¿imatatíwillawanchisapa? ¿Willawanchisapachu
chikunapa? ¿Samana diya suk runataalliyachinchimanchu? ¿Suk runatakawapayanchimanchu wañunanpa?
5Chashna tapuptinkuna chay
chu. Mana nimata ayniptinkuna Jesuska
kansapa. Sukaman llakirkan sinchishunku kaptinkuna. Chaypina chaykaspirayadu makiyuk runata willarkan:—¡Makikita chutachiy!Chay runaka Jesusta kasushpa
kaspirayadu makinta chutachiptinalliyarkan. 6Jesus chay runataalliyachishkanrayku *fariseo runakunapiñakushpa chay tantanakunankunawasimanta llukshirkansapa. Paykunakarirkansapa *Herodespa partidun
nankunapa.
Kocha mañanpi Jesus aypa runakunata alliyachirkansapa.
7
wan rirkan kocha mañanman. Galileapartimanta aypa runakuna Jesustakatirkansapa. 8Chaypina Jesus almirana*milagrukunata rurashkankunatayachashpankuna aypa runakunarirkansapa kawak. Judea partimanta,Jerusalen llaktamanta, Idumeapartimanta, Jordan yaku chimbamanta,Tiro llaktamanta, Sidon llaktamantarirkansapa. 9
kuna Jesuska disipulunkunata
nankunapa ama payta nitinankunapa.10Aypa runakunata alliyachishkanraykurikchak laya unkuyuk runakunaalliyanayashpa Jesusta nitirkansapallankanankunapa. 11Supayadu runakunaJesusta kawashpankuna ñawpakninpi
2 3
86
kunkurikushpankuna sinchita rimashpawillaksapa:—Kanmi kanki Tata Diospa chaylla
wambran.12Chashna willaptinkuna Jesuska
sinchita willarkansapa ama ni pitawillanankunapa Tata Diospa wambrankananta.
Jesus chunka ishkay disipulunkunata akllarkan.
(Mt 10.1-4; Lk 6.12-16)13Chaymanta Jesus suk urkuman
rishpa suk runakunata willarkansapapaywan tantalla rinankunapa. 14
namanta chunka ishkayta akllarkanpaywan tantalla purinankunapa.Paykunata akllarkansapa rinankunapayachachikuk. 15Chaypina willarkansapa
napa. 16
napa shutinkuna kaykunami: Sukkakarkan Simon.chirkan Pedru. 17Chaymanta Sebedeopaishkay wambrankuna Jakobowan Juankarkansapa.chirkansapa Boanerges. Chay shutikariman “Troynoshina Sinchi Rimakuk.”18Suk aklladukuna karkansapa Andres,Felipi, Bartolome, Mateo, Tomas,Alfeopa wambran Santiago, Tadeo,Simon. Chay Simonka *romanogobiernuta mana kasunayak runakarkan. 19Chaymanta karkan JudasIskariote. Payka suk tiempu washaJesusta rantikurkan wañuchinankunapa.
Runakuna Jesusta mana kreyishpankuna rimarkansapa
supay yanapananta.(Mt 12.22-32; Lk 11.14-23; 12.10)
20Chaymanta Jesuska suk wasipiyaykuptin kashkan aypa runakunakatirkansapa.
kuna atiparkansapachu mikuyta.21Chayta yachashpankuna Jesuspaayllunkuna rirkansapa pushamuk.
kuna Jesus dementuyashkanta.22Jerusalen llaktamanta Moisespa
killkadunta yachachikuk runakunapishJesusman riykarkansapa. PaykunakaJesusta yuyashpa rimarkansapa:—Supaykunapa kamachikuknin
*Belsebu kay runata yanapaptin atipanrunakunamanta supaykunatallukshichiyta.
23
pankuna Jesuska suk ejemplutarimashpa yachachirkansapa:—Mash uyariwaychi. *Satanas mana
atipanchu kikinlla llukshichinakuyta.24Suk llaktapi kawsak runakunachikninakushpa makanakushpankunakikinkunapura kulluchinakunsapa.25Chaymanta suk wasillapi kawsak
pankuna chayta chayta anchunsapa.26
kunsapa.mansapa.
27Mash uyariwaychi. Mana ni pi suksinchi runapa wasinmanta nimataapayta atipanmanchu manara paytaallita watashpara. Chay sinchi runatawatashpara tukuy laya tiyapunankunataatipanman kichuyta.
28Mash allita uyariwaychi. Tata
manta perdonankasapa. Tata Diosta
tapish perdonankasapa. 29ChaymantaTata Dios mana kutin perdonankachupaypa Espiritunta washanchashpa sakramana alli kananta rimaptinkuna. Chaylaya runakunata Tata Dios mana kutinperdonankasapachu.
3
87
30Jesus chayta willarkansapa chayrunakuna llullakushpa rimaptinkunasupayadu kananta.
Jesuspa maman wawkinkunawan rirkansapa paywan parlak.
(Mt 12.46-50; Lk 8.19-21)31
kaptin paypa mamanwan wawkinkunachay wasiman rirkansapa. PaykunakaJesuswan parlanayashpankuna wasiwashallamanta kayachirkansapa.32Chaypina ladunpi tiyarik runakunaJesusta willarkansapa:—Mamayki wawkikikunawan
washapi maskamushuykansapa.33Chaypina Jesuska willarkansapa:—¿Pití mamaynika? ¿
nikunaka?34
nata kawashpa willarkansapa:—Kaykunami mamayni. Kaykunami
wawkinikuna. 35Kankuna Tata Diospamunananta rurashpa kawsashpaykichiñukapa wawkinikuna, paninikuna,mamaynikuna kankichi.
Jesus yachachikurkan tarpukuk runapa ejemplunta.(Mt 13.1-9; Lk 8.4-8)
4 1Chaymanta suknin diya Jesuskakashkan rirkan kocha mañanpi
yachachikuk. Aypa runakuna chaypitantanakuptinkuna Jesuska sukkanowapi yaykurkan tiyarik. Tukuychay runakuna kocha mañanmantauyarirkansapa. 2Paykunata rikchak laya
kansapa. 3Willarkansapa:—Mash uyariwaychi. Suk runa rirkan
murukunata tarpuk. 4
nata shikwashpa tarpuptin sukkunañanpi urmarkansapa. Pishkillukunachay ñanpi urmadu murukunatamikurkansapa. 5Suk murukuna
rumisapa allpapi urmarkansapa. Chaymurukuna allpa sawallapi kashpa utkashurayarkansapa allpa mana raktakaptin. 6Chay allpa rumisapa kaptinchay murukuna mana atiparkansapachusapichakuyta. Chayrayku rupaynanaptin chakirkansapa. 7Chaymantasuk murukuna kashasapa allpapiurmarkansapa. Chaypina kashakuna allimurukunamanta ashwanta wiñashpa
sapa.kurkansapachu. 8Chaymanta sukmurukuna allima allpapi urmarkansapa.Chaypina wiñashpankuna sukamanaypata wayuchakurkansapa. Suk
sapa.sapa. Sukkuna pachakta mirarkansapa.
9
sha Jesuska willarkansapa:—Kankuna kay yachachishkaynita
uyarishpaykichika allita rinrillikuychi.
Jesus disipulunkunata willarkan imaraykumi ejemplukunawan
yachachikurkan nishpa.(Mt 13.10-17; Lk 8.9-10)
10Chaymanta aypa runakuna Jesustasakiptinkuna ladunpi kak runakunachay chunka ishkay disipulunkunawantapurkansapa:—
kisapa ¿imatatí yachachiwankisapa?11Chaypina Jesus aynirkansapa:—
chipa. Manara yachachishushkaykichita
kankichi.nata Tata Dios ejemplukunallawanyachachinsapa. 12Ejemplukunallatayachachishpa paykunata yachachinsapa
nashina kiparinankunapa.
3 4
88
pish mana entiendinsapachu. Manauchankunata wananayaptinkuna TataDioska manami perdonankasapachu.
Jesus tarpukuk runapa ejemplunta entiendichikurkan.
(Mt 13.18-23; Lk 8.11-15)13Jesuska willarkansapa:—
kichika ¿imashnatí entiendinkichichikan ejemplukunata? 14Mashuyariwaychi. Tata Diospa rimananta
nata tarpukuk runashinami. 15Sukrunakuna sinchi shunkuyuk kashpa idenñanpi chakidu sarudu allpashinami.Chay laya runakuna Tata Diosparimananta uyariptinkuna supayshamushpa chay uyarishkankunarimanata kunkachin.
16Chaymanta suk runakuna TataDiospa rimananta kushikushpauyarinsapa. Chay laya runakunaka idenrumisapa allpashinami. 17Rumisapaallpapi urmadu murukuna mana allitasapichakuyta atipansapachu rumisawanpi kashpankuna. Chay laya
kuna mana unaypichu Tata Diosparimananta sakinsapa. Runamasinkunachiknishpa asichiptinkuna mananakreyikunsapanachu.
18Chaymanta suk runakuna TataDiospa rimananta uyarishpa kunanllachaskinsapa. Chay laya runakunakaiden kashasapa allpashinami. 19
naka Tata Diospa rimananta allitayachashpapish ashwanta kullkiyaytamunansapa. Sukaman munashpankuna
panachu Tata Diospa rimanantauyariyta. Chayrayku mana nimatawayuchakunsapachu.
20Chaymanta suk runakuna TataDiospa rimananta uyarishpa tukuy
shunku kreyikunsapa. Paykunaka TataDiosta kuyashpa kawsansapa. Chay layarunakunaka iden chay alli allpapiwayuchakuk murukunashinami.Sukkunaka kimsa chunka murukunatawayuchakukshinami. Sukkunaka sokta
nami. Sukkunaka pachak murukunatawayuchakukshinami.
Jesus alkusapa ejemplunta yachachikurkan.
(Lk 8.16-18)21
kuyllapi katirkan:—Suk alkusata apichishpa mana ni pi
suk kajonwan wichkashpa nima kawitusikinpi churashpachu pakanchiman.Apichidu alkusata altupi churanchitukuyta lusichinanpa. 22ChashnashinaTata Dios tukuy runakuna upallalla
kunata yachan.nata riksichinkasapa. 23
kaynita uyarishpaykichika allitarinrillikuychi.
24Chaymanta Jesus willarkansapa:—Kay yachachishkaynikunata allita
kasushpa kawsaychi. Kankuna allita
kichishinalla Tata Dios kankunatapishrurashunkichi.chita ima tiyapushuknikichita kuptikichiTata Dios ashwanta kushunkichi.25Kankuna allita Tata Diospa rimanantachaskiptikichi payka yanapashunkichiashwan allita entiendinaykichipa. Mana
kichi payka chay tipi yachashkaykichitakichushunkichi.
Jesus yachachikurkan wiñak murupa ejemplunta.
26Jesuska yachachikuyllapi katishpawillarkansapa:
4
89
—Kay ejempluta parlachiykichiyachanaykichipa imashnami Tata Diospamandunpi kawsankichi nishpa. Suk runamurukunata tarpuk rin. 27Chay runakamana yachanchu imashnami wiñan nishpa.Puñuykaptin rikchadu kaptinpish diyapitutapi chay murukunaka wiñaykan. 28Chaymurukuna allpapi kashpa kikinllamantawiñan. Kallarin shurayamushpa wiñayta.Atunyashpa masetayan. Chaymantamurukuna pukunsapa. 29
kuna pallana tiempu chayamuptin chayrunaka pallan.
Jesus yachachikurkan mostasa murupa ejemplunta.
(Mt 13.31-32; Lk 13.18-19)30
nata kashkan yachachirkansapa:—Suk ejempluta parlachiykichi
yachanaykichipa imashnami TataDiospa mandunpi kawsankichi nishpa.31Kankuna Tata Diospa mandunpikawsashpaykichi takshasillu mostasamurillukunashina kankichi. Chaymostasa murillukuna rikchak layamurukunamanta ashwan kishnisillu.
32Suk runa chakranpi tarpuptin chaymurilluka allita wiñan. Kishnisillu
namanta ashwan atunta wiñan. Iden sukatun kaspishina sukaman ramachakun.Chay ramankunapi pishkillukunawasinkunata ruransapa.
Jesus ejemplukunata parlachikushpa yachachikurkan.
(Mt 13.34-35)33Jesus rikchak laya ejemplukunawan
kansapa. Paykuna entiendinankunalayallata yachachirkansapa. 34Manaejempluwanka mana yachachikukchu.Disipulunkunallata tukuy yachachikunantaallita entiendichirkansapa.
Jesus sinchi wayrata sampayachirkan.
(Mt 8.23-27; Lk 8.22-25)35Chay diyalla amusayaykaptin
Jesuska disipulunkunata willarkansapa:—Akuychi chimbaypachi kay
kochata.36
kuna chay tiyarishkan kanowallapi Jesustapusharkansapa. Suk runakuna chikankanowakunapi katirkansapa. 37Chashnachimbaykaptinkuna kallarirkan sukamanwayrayta. Chay wayrawan yakukasukaman olasyashpa yakallapa kanowatakauntachirkan. 38Chay yaku wayrawankuyuykaptinpish Jesuska kanowa popapartipi sawananta churashpa puñuykarkan.Chaypina disipulunkunaka rirkansaparikchachik. Sukaman manchakushpankunawillarkansapa:—Maestru ¿
wankisapa? ¡Ñami sipikunchisapana!39Chaypina Jesus atarimushpa
wayrata yakuta sinchita willarkan:—¡Sampayay! ¡Amana wayraynachu!Chayta willaptin wayra sampayarkan.
Yaku kasillayarkan.40
kanwasha disipulunkunata willarkansapa:—¿Imapatí sukaman manchakunkichi?
¿Ariya manarachu allita kreyiwankichi?41Chaypina disipulunkuna sukaman
manchakushpankuna tapunakurkansapa:—¿Ima laya runatiya kayka?
palla wayrata yakuta kasillayachin.
Jesus supayadu runata alliyachirkan.
(Mt 8.28-34; Lk 8.26-39)
5 1Chaymanta chay manllaybakochata chimbashpankuna Gadara
llaktapi Jesus disipulunkunawanchayarkansapa. 2Jesus kanowamanta
4 5
90
llukshiykaptin suk supayadu runatinkurkan. Chay runaka machaykunapi
kunapi kawsak. 3Supayadu kaptin manani pi atipaksapachu nima kadenawanwatayta. 4Aypa kuti llaktamasinkuna
sapa. Chaykunata mana nimatashinallatipik. Mana ni pi chay supayadu runataatipakchu sinchichiyta. 5Diyapi tutapichay runaka urkukunapi wañudukunapampanankuna machaykunapikaparikushpa purik.wan ñutuchinakushpa purik. 6Chaypinachay runa Jesusta kawashpa kallparkantinkuk. Ñawpakninpi kunkurikushpasinchita rimashpa willarkan:
7—¡Kanka sielupi kawsak Tata Diospawambran kashpayki ama ñukataamichiwaychu! ¡Tata Diospa shutinpiroygayki ama padesichiwanaykipa!
8Chay runa chayta willarkanyachashpa Jesus supaykunatallukshichinayananta. Chashna chay runawillaptin Jesuska tapurkan:
9—¿Ima shutití kanki?Chaypina payka aynirkan:—Aypa supaykuna kanisapa
chayrayku shutinika Legion.10Chaypina chay supaykunaka Jesusta
sukaman roygarkansapa ama chay
kunapa. 11Mana karupichu chay urku
kansapa. 12Chaypina chay runapi
sapa:—Kachawaysapa rinaynikunapa chay
kuchikunapi yaykuk.13Chaypina Jesus rinankunapa almitiptin
kuna rirkansapa chay yaka ishkay warankakuchikunapi yaykuk. Chaypina chaykuchikuna kallpashpankuna urkumantasinkushpankuna yakupi sipikurkansapa.
14Chay kuchikuna kuydak runakuna
kansapa. Kallparkansapa llaktapichakrakunapi kawsak runakunata tukuykawashkankunata parlachikuk. Chaytauyarishpankuna tukuy runakunarirkansapa chay willashkankunatakawak. 15Chayashpana tarirkansapaJesuspa ladunpi chay aypa supayukkashka runata tiyariduta. Payka allillachapakudu sanuyaduna karkan. Payta
kansapa.16Chaypina Jesus rurashkanta kawak
chay chayrak shamushka runakunata
sapa. 17Chayta uyarishpankuna Gadarapartipi kawsak runakuna Jesustaroygarkansapa chayllamanta kutinanpa.
18
tin chay sanuyadu runaka roygarkanpushananpa. 19Chashna roygaptin Jesusmana pushanayashpa willarkan:—
shushpa sanuyachishushkanta.20Chashna Jesus willaptinna chay
runaka kushikuypuru Dekapolis partipitukuy llaktakunapi parlachikuypipurirkan.chishkanta. Chayta uyarishpankuna
sapa.
Jesus yawar unkuyuk warmita alliyachirkan. Chaymanta Jairopa
shipashninta kawsachimurkan.(Mt 9.18-26; Lk 8.40-56)
21Chaymanta Jesus kanowapi kochata
sapa. 22Jesus kocha mañanllapi kaptin sukruna Jairo laduncharkan. Jairokatantanakunankuna wasipi kamachikukruna karkan. 23Payka Jesuspa ñawpakninpikunkurikushpa sukaman roygarkan:
5
91
—Chaylla shipashnini wañunayaykan.Aku wasiniman. Kan llankaptikishipashninika alliyashpa kawsanka.
24Chashna willaptin Jesuska chaykamachikuk runata katirkan. Sukaman
sapa.25Chay aypa nitik runakunapa
chawpinkunapi suk unkudu warmikarkan. Chay warmika chunka ishkaywatatana yawar unkuywan kawsarkan.26Tukuy kullkintana tukucharkandoktorkunata katishpa. Mana ni pialliyachiyta atipaptin ashwantaanchayarkan. 27Chay unkudu warmikauyarirkan Jesus unkudukunataalliyachiykananta.manta ladunchashpa llachapan mañantallankarkan. 28Payka yuyarkan:
wanka.” 29Chashna llankashkan ratulla
kurkan. 30
nanta mallishpa Jesus washantachapashpa tapukurkan:—¿
chi?31Chashna tapukuptin disipulunkuna
willarkansapa:—Aypa runakuna laduykipi sukaman
kuna llankashuykansapa. ¿Imapatítapuwankisapa “piti llankawashka” nishpa?32Chashna willaptinkunapish Jesuska suktasukta chaparkansapa yachanayashpamaykanmi alliyanayashpa llankashkanishpa. 33
kuywan chukchukushpa rirkan Jesuspañawpakninpi kunkurikuk. ChaypinaJesusta willarkan alliyashkanta.
34Chashna chay warmi willaptinnaJesuska willarkan:—Wambrayni, allita ñukata
kreyiwashkaykirayku alliyachishkayki.
Kunanka kushikushpa wasikimanalliyaduna kutiy.
35
llara Jairopa wasinmanta suk runakunachayarkansapa willak:—Wambraykika ñami wañushkana.
¿Imapanatí wasikiman Jesustapushanki?
36Chayta uyarishpapish JesuskaJairota willarkan:—Ama manchakuychu. Tukuy shunku
ñukata kreyiway.37Jesuska mana munarkanchu
napa. Pedruwan Santiago paypa wakinJuanllata pusharkan. 38ChaypinaJairopa wasinpi chayashpa uyarirkansukaman turbakushpankuna aypa
kuna. 39Wasipi yaykushpa paykunatawillarkansapa:—¿Imapatí sukaman turbakushpa
sinchita wakakuykankichi? Kayshipashka puñuykanmi. Manamiwañuduchu.
40Chashna willaptinkuna chay wakakukrunakuna Jesusta mana kreyishpankunaasichirkansapa. Jesuska tukuy paykunata
kunallawan shipashpa tatan mamanwanyaykurkan chay kuartupi. 41Chaypinawañuduta makinmanta apishpa willarkan:—Talita kumi.Chay rimanapi riman: “Wambrayni,
atarimuy.”42Chashna Jesus willaptinna chay
chunka ishkay watayuk shipashkaatarimushpa purirkan. Chay runakunakawsamuduta kawashpankuna sukamanalmirarkansapa. 43Chaypina Jesuskapaykunata sukaman willarkansapa amani pita parlachinankunapa chay
mushkanta. Chaymanta willarkansapachay shipashta karanankunapana.
5
92
Jesus Nasaret llaktanman kutirkan.(Mt 13.53-58; Lk 4.16-30)
6 1Chaymanta Jesuska chayllaktamanta llukshishpa kikinpa
llaktanpi chayarkan. Disipulunkunapaywan tantalla rirkansapa. 2Chaypina*samana diya kaptin Jesuska rirkantantanakunankuna wasipi yachachikuk.Allita yachachikuptin tukuy runakuna
kansapa:—¿Maypití kay runaka tukuy layata
yachakushka? ¿Pití yachachishka chaylayata yachananpa? ¿Imashnatí yachanalmirana *milagrukunata rurayta?3¿Manachu kay runaka karpinterupawambran? Paypa mamanka Mariyami.Chaymanta wawkinkuna Jakobo, Jose,Judas, Simon. ¿Manachu paninkunapishllaktamasinchikunalla?Llaktamasinkuna kaptin Jesusta mana
kreyinayarkansapachu. 4ChaypinaJesuska willarkansapa:—Tata Diospa rimananta yachachikuk
tin sukaman allita uyarinsapa. Kikinpallaktanpi yachachikuptin mana nimallaktamasinkuna nima ayllunkunakreyinsapachu.
5Mana kreyishkankunarayku kikinllaktanpi Jesuska mana aypa almiranamilagrukunata rurarkanchu. Suk
pankuna. 6Sukaman almirarkanllaktamasinkuna mana kreyiptinkuna.Chaymanta Jesuska tukuy llaktan ladupillaktillukunapi yachachikuypi purirkan.
Jesus disipulunkunata kacharkansapa yachachikuk
rinankunapa.(Mt 10.5-15; Lk 9.1-6)
7
kunata tantanachishpa ishkaymanta
ishkaymanta kacharkansapa.kansapa tukuy laya supaykunatarunakunamanta llukshichinankunapa.8Paykunata willarkansapa ama nimataapashpa rinankunapa. Willarkansapa
nata nima kullkita apanankunapa.Willarkansapa suk bastonninllataapanankunapa. 9
llawan sawankunapi llachapallawanrinankunapa. 10
sapa:—Maykan llaktapi chayashpaykichi
suk runapa wasinpi kipariychi chikanllaktaman rinaykichi diyakaman.11Ichara chayashkaykichi llaktapikawsak runakuna wasinkunapi manachaskishunayankichimanchu. Paykunamana chaskishuptikichi manauyarishuptikichi chakikichi susyatatapsishpa chay llaktamanta llukshiychi.Chayta rurashpa willaykankichipaykunallapi uchankuna kiparinanta.
12Chashna Jesus kachaptinkunanadisipulunkunaka llaktan llaktanyachachikuypi purirkansapa.kurkansapa uchankunata wanashpaTata Diosta kasushpa kawsanankunapa.13Chaymanta runakunamanta aypasupaykunata llukshichirkansapa.Rikchak laya unkuyuk runakunataalliyachirkansapa tipi wirawantupashpankuna.
Kamachikuk Herodes Juan Bawtistata wañuchichirkan.
(Mt 14.1-12; Lk 9.7-9)14Chay tiempu aypa runakuna sukaman
famakurkansapa Jesus aypa almiranamilagrukunata rurashkanta.kuk *Herodes chayta uyarishpa rimarkan:—
kayni Juan. Paychá wañushkanmantakawsamushka. Chayrayku atipanalmirana milagrukunata rurayta.
6
93
15Suk runakuna rimarkansapa:—Kay runaka ñawpa alli yachachikuk
Eliyasmi.Sukkuna rimarkansapa:—Kay runaka ñawpa yachachikuk
runakunashinami.16Chayta uyarishpa Herodeska
rimarkan:—Kay runaka Juanmi. Ñuka payta
wañuchichishkani umantatipichipushpa.manta kawsamushkana.
17Herodes chayta rimarkan Juantawañuchichishkanta yuyashpa. ÑawpakaJuanta kadenakunawan watachishpakarselpi wichkachirkan. Chaytarurarkan warmin Herodiyas munaptin.Herodiyaska ñawpaka wawkin Felipipawarmin karkan. Herodeska chaykuñadantaka warminpa apirkan.18Chayrayku Juanka Herodestawillarkan:—
kipa warminwan uchallikushpakawsashpayki.
19Chashna willashkanrayku chaywarmi Herodiyaska Juanta sukamanchiknishpa wañuchinayarkan. Manawañuchiyta atiparkanchu Herodesmichaptin. 20Herodeska Juantamancharkan Tata Diosta kuyak allirurak runa kananta yachashpa. Juanyachachikushkanta uyarishpaHerodeska mana yacharkanchu imatamiruranka nishpa.papish munarkanlla uyariyta.
21Chaymanta suk diya Herodiyaskamunashkan layata rurarkan. Herodeskaestakurkan watan paktashkanrayku.Fiestaman invitarkan soldadukunapakapitanninkunata Galileapi ashwansinchi awtoridarkunata. 22Chay estapiwarmin Herodiyaspa shipashnintushurkan tukuy invitadukunapañawpakninkunapi. Tushushkanta
kuna sukaman kushikurkansapa.Chayrayku Herodeska chay shipashtakawillarkan:—Imatapish kaptin mañaway.
Mañawashkaykita kushkayki.23Sukaman jurashpa kuti kuti
willarkan mañashkanta kunanpa. Chaykamachikunan llaktata patumatamañaptinpish willarkan kunanpa.24Chashna Herodes willaptin chayshipashka llukshishpa mamantatapurkan:—¿Imatatí mañasha?Chaypina mamanka willarkan:—Juan Bawtistapa umanta mañay.25Chashna maman yachachiptin chay
shipashka utkakushpa Herodesmanrishpa willarkan:—Kunanlla munani Juan Bawtistapa
umanta suk kallanapi kuwanaykipa.26Chayta mañaptin Herodeska sukaman
llakirkan. Llakishpapish mana llullachiytaatiparkanchu invitadunkuna ñawpakninpijurashpa willashkanrayku. 27ChayraykuHerodeska suk soldadunta willarkanJuanpa umanta tipishpa apamunanpa.28Chay soldaduka Herodes willashkantarurarkan. Karselman rishpa Juanpa umantatipishpa suk kallanapi churashpa aparkan.Herodeska chay shipashta chaskichiptinpayka mamanta kurkan.
29Chaypina Juanpa katikninkunawañuchishkanta yachashpankuna
kunapa.
Jesus mikunata mirachirkan pichka waranka runakunata karananpa.(Mt 14.13-21; Lk 9.10-17; Jn 6.1-14)
30Chaymanta chunka ishkaydisipulunkuna Jesusman kutishpankunaparlachirkansapa runakunata
nata. 31Chaypina Jesuska willarkansapa:
6
94
—Akuychi ñukanchikunalla sukchunllapi samak.Jesus chayta willarkansapa sukaman
tinkuna riptinkuna. Chayraykudisipulunkuna mana atiparkansapachumikuyta. 32
kunawan suk kanowapi rirkansapa sukchunllapi samak. 33
kuna aypa runakuna kawarkansapa.Paykunaka Jesusta disipulunkunatariksishpankuna yacharkansapa maytamiriykansapa nishpa.namanta kallparkansapa Jesusta tinkuk.Paykunaka ñawpakta chay chunllapichayarkansapa. 34Jesuska kanowamantallukshishpa paykunata kawashpasukaman llakichirkansapa. Paykunaiden mana doyñuyuk ovejakunashinakarkansapa mana ni pi kuydaptin.Chaypina Jesuska rikchak layatayachachirkansapa. 35Chaymantaamusayaptin disipulunkuna Jesustaladunchashpankuna willarkansapa:—Ñami amusayaykanna. Manami ni
pi kaypika kawsanchu. 36Chayraykutukuy kay runakunata willay chayllapitiyak llaktillukunaman chakrakunamanrinankunapa mikunankunata rantik.
37Chaypina Jesuska willarkansapa:—Kankuna karaychi.Chashna Jesus willaptinkuna
tapurkansapa:—¿Munankichu ishkay pachak
kullkiwan panta rantinaynikunapatukuy paykunata karananchikunapa?
38Chaypina Jesuska willarkansapa:—¿Mashna pannikichití tiyan?
Rillaychi kawak.Tapushkankunawasha willarkansapa:—Pichka pan ishkay challwillukuna
tiyawansapa.39Chaypina Jesuska tukuy chay
runakunata willarkansapa ukshasawanpi tiyarinankunapa. 40Tukuy chay
aypa runakuna manada manadatiyarirkansapa. Sukkunaka pichkachunkamanta sukkunaka pachakmantatiyarirkansapa. 41Chaymanta Jesuskachay pichka panta chay ishkaychallwata apishpa sieluta chapashpaTata Diosta agradesirkan. Chaymantachay challwakunata chay pankunatapaki paki rurashpa disipulunkunata
napa. 42Tukuy runakuna mikurkansapasaksanankunakaman. 43Chaymantamikushkankunawasha puchushkanpanta challwata tantachirkansapachunka ishkay sestu untata. 44Chaymikuk ullkukuna pichka warankakarkansapa.
Jesus yaku sawanta purirkan.(Mt 14.22-27; Jn 6.16-21)
45Chaymanta Jesuska disipulunkunatawillarkansapa kanowapi kochatachimbanankunapa. WillarkansapaBetsaida llaktaman ñawpanankunapapay runakunata willanankamanwasinkunaman kutinankunapa.
46
washa Jesuska sapallan suk urkumanrirkan chaypi Tatan Dioswanparlananpa. 47
kuna kanowapi chawpi kochatariykarkansapa. Jesuska chay urkupikashpa disipulunkunata kawarkan manaatipanankunata chimbayta sinchi wayrachikanman pushanayaptinkuna. 48
manta pakariykaptinna Jesuska yakusawanta purishpa paykunaman rirkanladunta pasaykakshinalla. 49Jesus yakusawanta puriptin disipulunkunakawashpankuna yuyarkansapa supaykananta.kansapa. 50Tukuy paykuna Jesusta
kansapa.kuna Jesuska willarkansapa:
6
95
—¡Ama manchakuychichu! ¡Ñukamikani!
51Jesus kanowapi yaykuptinna chaysinchi wayraka kasillayarkan. Chayta
sapa. 52Paykuna Jesus pankunatamirachishkanta kawashpapish manaraentiendirkansaparachu sinchi yachakkananta.pachu payta kreyiyta.
Genesaret partipi Jesus aypa unkudu runakunata alliyachirkansapa.
(Mt 14.34-36)53
tinna Jesuswan tantalla chay kochata
kansapa. Chay kocha mañanpikanowata watarkansapa. 54Jesuskanowamanta llukshiykaptin chaypikawsak runakuna riksirkansapa. 55Kayta
sapa Jesus llaktankunapi kananta.Chaypina Jesusman tukuy laya unkudu
sapa alliyachinankunapa. 56Tukuy atuntaksha llaktapipish chakrakunapipishJesus chayaptin unkudukunatañankunapi churaksapa. SukamanJesusta roygaksapa llachapanllatapishllankanankunapa.kuna alliyarkansapa.
Jesus yachachikurkan imata rurashpami uchallikunchi nishpa.
(Mt 15.1-20)
7 1Chaymanta *fariseo runakunawan
kuna Jerusalen llaktamanta rishpankunaJesusta laduncharkansapa. 2Paykunakakawarkansapa Jesuspa disipulunkunatamanara amanata mayllashpankunara mikuykaptinkuna.Chayrayku paykunata washancharkansapa.
3Chay fariseokunawan tukuy *judiyurunakuna Tata Diospi chuya chuyarikurinankunapa amañaksapa sukamanallita makinkunata mayllayta. Manaramakinkunata mayllashpa manamikuksapachu. Ñawpa awilunkunapatiempunmantapacha chayta amasapa. 4Merkadumanta kutishpankunamanara makinkunata mayllashparamana mikuksapachu. Chashnallamayllaksapa puyñunkunata,nata, patinkunata, katanankunata.5Tukuy chayta amañashkankunaraykufariseokunawan Moisespa killkaduntayachachikuk runakuna Jesustatapurkansapa:—¿Imapatí disipuluykikuna mana
ñawpa awilunchikunapa amakunata ruransapa? ¿Imapatí paykunakamakinkunata mana mayllashpankunamikunsapa?
6Chaypina Jesuska willarkansapa:—Kankunaka allipi tukushpa llulla
likidu kankichi. Kankunapa ñawpayachachikuk Isaiyas killkarkan:
“Kay runakuna mishki shimitukushpa kuyawansapa.
sapa.7
llata yachachikunsapa.
chu.”8Kankuna Tata Diospa munananta manarurashpaykichi ñawpa awiluykichipaamañashkankunallata rurankichi.
9Chaymanta Jesuska willarkansapa:—
chi amachipa. 10Moiseska killkarkan: “Tataykitamamaykita allita kuyashpa kawsay.”Chaymanta killkarkan: “Suk runa
6 7
96
chinaykichi tiyan.” 11Chashna Moiseskillkaptinpish kankunaka chikan layatayachachiykankichi. Runakunatayachachinkichi:chita mana yanapanayashpaykichipaykunata willankichi: ‘Kankunatayanapanayni kullkita Tata Diostanamikushkani.nachu kankunata yanapanaynipa.
12Chashna yachachikushpaykichi chayrunakunata willaykankichi ama tatantamamanta yanapanankunapa. 13Chashnayachachikushpaykichi Tata Dios
shina kawaykankichi. Tata Diosta mana
chipa amachi.paykichi chashnalla aypa layakunallatayachachikunkichi.
14Chashna willashpa Jesuska tukuy
kuna willarkansapa:—
naykichipa. 15
paykichi mana uchallikunkichichu.
chi chaypi esika uchallikunkichi.16Allita uyariwashpaykichi allitarinrillikuychi.
17
nata sakishpa wasipi yaykurkan.
chinankunapa. 18Jesuska willarkansapa:—¿Ariya kankunapish manarachu
entiendinkichira? Mana uchallikunchichunima laya mikunata mikushpa. 19
chi wiksanchillaman rin. Chaymantallukshin. Mana yuyayninchipi yaykunchu.
kurkan tukuy laya mikuna alli kananta.Chayrayku imatapish mikuptinchikunamanami uchallikunchisapachu. 20
manta willarkansapa:
—Suk runa mana allita yuyashpamana allita rimashpa esika uchallikun.21Manara uchallikushpa shunkunpiyuyan imatami ruranka nishpa.nata yuyashpara manara kasarashparawarmiwan uchallikun. Chaymantakasaradu kashpapish chikan warmiwanuchallikun, suwakun, runamasintawañuchin. 22Chikanpa tiyapunankunatakichunayan, sakra likidu tukun,llullachikun, mana allikunata rurashpakawsan, sukpa tiyapunanta kawashpamunashpa llakin, tukuy pita yuyaypipurin, kikinlla kreyinakun, mana alliyuyayuk tukun. 23Suk runa tukuy chaymana allikunata shunkunpi yuyashpachaykunata ruran. Tukuy chaykunatarurashpa uchallikun.
Mana judiya warmi Jesusta roygarkan shipashninta
alliyachipunanpa.(Mt 15.21-28)
24Chaymanta Tiro partiman Jesuskarirkan. Jesus suk wasipi yaykurkan amani pi yachananpa chaypi kananta.Chashna munashpapish manapakakuyta atiparkanchu. 25Chay wasipichayaptinlla suk warmi kunanllayacharkan Jesus chaypi kananta. Paypashipashnin supayadu karkan. Chaywarmika Jesuspa ñawpakninpi rirkankunkurikuk. 26Payka Sirofenisiapartimanta kashpa mana judiyukastachu karkan. Jesuspa ñawpakninpikunkurikushpa sukaman roygarkan
nanpa. 27Chaypina Jesuska willarkan:—
nikunatara yanapanayni tiyan. Manaallichu wambrakunata pankunatakichushpa allkukunata karanaynipa.
28Chashna Jesus willaptin chaywarmika willarkan:
7
97
—Ariya Señor, wambrakuna mesapichuraduta mikuptinkuna mesamantapuchudukuna urmaptin allkukunapishmikunsapa. Ñuka allkushina kaptinipishyanapaway.
29Chaypina Jesuska willarkan:—Tukuy shunku kreyiwashkaykirayku
shipashnikimanta supayta ñamillukshichishkanina.
30Chaymanta chay warmi wasinpichayashpa shipashninta tarirkankawitunpi siriduta supay llukshidutana.
Jesus mana uyarikuk mana rimakuy atipak runata
alliyachirkan.31Tiro partimanta Jesus llukshishpa
Sidon partita Dekapolis partipi llaktakunatapasashpa Galilea kochapi chayarkan.32
kansapa suk mana uyarik mana rimakuyatipak runata. Jesusta roygarkansapallankashpa alliyachinanpa. 33ChaypinaJesuska chay runata suk ladumanpushashpa rinrinkunapi dedunkunatasatirkan.kan. 34Chayta rurashpa Jesuska sielutachapashpa samayninta surkurkan.Chaymanta chay runata willarkan:—¡Efata!Chay rimana riman: “Kicharinakuy.”35Chayta Jesus willaptinlla atiparkan
uyarikuyta. Kallunpish alliyaptinallitana rimakurkan.
36
nata sukaman willarkansapa ama ni pitaparlachinankunapa chay runataalliyachishkanta.
kurkansapa. 37Paykuna sukamanalmirashpankuna rimarkansapa:—Jesuska tukuy layata allita ruran.
Payka upa runakunatapish alliyachinuyarinankunapa.pish alliyachin rimakunankunapa.
Jesus mikunata mirachirkan chusku waranka runakunata
karananpa.(Mt 15.32-39)
8 1Chaymanta suknin diya kashkanaypa runakuna tantanakurkansapa
Jesus yachachikuptin uyarinankunapa.Paykunapa mana nima mikunankunatiyaptin Jesuska disipulunkunatakayashpankuna willarkansapa:
2—nisapa. Ñami kimsa diyatana ñukawankashpankuna tukuy mikunankunatatukuchashkasapa. 3Sukkuna sukamankaru llaktakunamanta shamushkasapa.Chayrayku mana willanayanisapachuwasinkunaman kutinankunapa mananimata karashpayni. Ichará mana
mansapa.4
naka Jesusta willarkansapa:—Kaypika manami niman suk runa
kawsanchu. ¿Imashnatí kay chunllapikay aypa runakunata karanchimansapa?
5Chaypina Jesuska tapurkansapa:—¿Mashna pannikichití tiyan?Paykunaka aynirkansapa:—Kanchislla tiyawansapa.6Chaypina Jesuska tukuy chay
runakunata willarkansapa allpapitiyarinankunapa. Tiyariptinkuna chaykanchis pankunata apishpa Tata Diostaagradesirkan. Chaymanta chay
nankunapa.7
sapa challwillunkuna. Jesus chaytapishapishpa Tata Diosta agradesirkan.
sapa chaytapish karanankunapa. 8Tukuy
kunakaman.
7 8
98
kuna puchushkata kanchis sestu untatatantachirkansapa. 9Chay mikuk
sapa. Chaymanta mikushkankunawashaJesuska willarkansapa wasinkunamankutinankunapa. 10RishkankunawashaJesuska disipulunkunawan sukkanowapi Dalmanuta partiman rirkan.
Fariseokuna Jesusta roygarkansapa suk milagruta rurananpa.
(Mt 16.1-4; Lk 12.54-56)11Chaymanta *fariseo runakuna
Jesusta laduncharkansapa. Paykunaka
sapa sukaman tapuyta. Roygarkansapasuk almirana *milagruta rurananpayachanankunapa Tata Diosmantashamudu runa kananta.
12Chaypina Jesuska llakishpa sinchitasamaykushpa willarkansapa:—¿Imapatí roygawankichi suk
almirana milagruta ruranaynipa?Kankuna roygawaptikichipish mananimata rurashachu.
13Chaymanta Jesuska paykunatasakirkansapa. Shamushkan kanowapiyaykushpa chay kochata chimbarkan.
Jesus yachachikurkan ama fariseokunapa
yachachikunankunata uyarinankunapa.
(Mt 16.5-12)14
kuna disipulunkuna kunkarkansapamirkapankunata apayta. Kanowapika sukpansillulla tiyapurkansapa. 15Chashnariykashpankuna Jesuska willarkansapa:—Mash allita uyariwaychi. Ama
munaychichu fariseokunapa nima*Herodespa *levadurawan ruradupankunata.
16Chashna Jesus willaptinkuna manaentiendishpankuna willanakurkansapa:
—naraykumi chaytaka willawanchisapa.
17Chay rimashkankunata yachashpaJesuska willarkansapa:—¿Imapatí rimankichi mana nima
pan tiyashunaykichita?
kaykichi. ¿kichira? ¿kichi? ¿Imapatí sukaman sinchi shunkukankichi? 18Ñawiyuk kashpaykichi¿chi? Rinriyuk kashpaykichi ¿manachuyachachikushkaynita uyarishkankichi?¿Manachu yuyankichi? 19Pichka
nata karaptini ¿mashna sestutatímikuna puchuduta tantachirkankichi?Chaypina paykuna aynirkansapa:—Chunka ishkay sestuta.20Chaypina Jesuska kashkan
tapurkansapa:—Chaymanta chusku waranka
runakunata kanchis panta mirachishpakaraptini ¿mashna sestu untatatípuchudu pankunata tantachirkankichi?
naka aynirkansapa:—Kanchis sestuta.21Chaypina Jesuska willarkansapa:—¿
chi?
Betsaida llaktapi Jesus mana kawakuk runata alliyachirkan.
22Chaymanta Betsaida llaktapi
sapa. Chaypina Jesusman suk manakawakuk runata pushamurkansapa.
nanpa. 23Jesuska chay mana kawakukrunata makinmanta apishpa pusharkanllakta washaman.wan ñawinkunata ñuyuchishpa umanpimakinta churashpa tapurkan:
8
99
—¿Atipankichu kawakuyta?24Chay mana kawakuk runaka suk
tipisituta kawakushpana willarkan:—Kawani runakunata kaspikuna
puriktashina.25
tin chay runaka alliyashpana tukuylayata sukaman allitana kawarkan.26Chaypina Jesuska willarkan:—Kuskalla wasikiman rillay. Amana
llaktaman kutiynachu.
Pedru rimarkan Jesus Tata Diosmanta shamudu salvakuk
runa kananta.(Mt 16.13-20; Lk 9.18-21)
27Chaymanta Sesarea Filipo partipi
wan rirkansapa. Ñanta riykashpankunaJesuska tapurkansapa:—Runakuna parlashpankuna ¿pi
kanaynitatí rimaykansapa?28Chaypina paykunaka aynirkansapa:—Sukkuna rimansapa Juan Bawtista
kanaykita. Sukkuna rimansapa ñawpayachachikuk Eliyas kanaykita. Sukkunarimansapa Tata Diospa rimanantayachachikuk runa kanaykita.
29Chaypina Jesuska tapurkansapa:—Kankunaka ¿
chi?Chashna tapuptinkuna Pedruka
aynirkan:—Kanka Tata Diosmanta shamudu
salvakuk runami kanki.30Chaypina Jesuska willarkansapa
amara ni pita willanankunapa TataDiosmanta shamudu salvakuk runakananta.
Jesus rimarkan chiknik runakuna wañuchinankunata.
(Mt 16.21-28; Lk 9.22-27)31
chishpankuna willarkansapa sielumanta
shamudu runa kashpa sukamanpadesinanta. Willarkansapa *nawan *ninkunawan Moisespa killkaduntayachachikuk runakuna sukamanchiknishpankuna padesichinankunata.
kuna wañuchinankunatapish.
kuna kimsa diyapi kawsamunanta.32
sapa. Chaypina Pedruka suk chikanmanJesusta pushashpa willarkan:—Señor, ama chaytaka yuyaychu.33Chashna willaptin Jesuska
disipulunkunata chapashpa Pedrutapiñayashpa willarkan:—Ñukamanta anchuy, *Satanas.
Runakunapa munananllata yuyashpawillawaykanki ama wañunaynipa.Manami Tata Diospa munanantachuwillawaykanki.
34
kunata chaypi tiyak runakunatapishkayashpankuna willarkansapa:—
kichita rurashpanachu kawsaychi.Chiknishuk runakuna ñukaraykuwañuchishunayaptikichipish ñukallatakreyiwashpa katiwaychi. 35Kankuna
paykichika mana tukuyniyuk ninamantamana kishpinkichichu. Chaymantakreyiwashkaykichirayku runakunawañuchishuptikichipish sieluman
yukta kawsak.36Suk runa rikchak laya tiyapuptin
mana sielupi yaykushpaka yankamantakay allpapi tukuy layayuk kashka.37Tukuy tiyapukninkuna mana nimapiyanapankachu ninamanta kishpinanpa.38Suk runakuna mana alli rurak manakreyiwak runakunapa ñawpakninkunapi
8
100
ñukata pinkakuwansapa.pish mana munansapachu. Chashnapinkakuwaptinkuna kay allpamankashkan shamuptini ñukapish chaypinkakuwak runakunata willashasapamana ñukapa kanankunata. Chaydiyaka Tatayni Diospa llipyayninpiyanapawak *angelkunawan tantallakashkan shamusha.
9 1Chaymanta Jesuska willarkansapa:—Mash allita uyariwaychi. Suk
kankuna manara wañushpaykichirakawankichi Tata Diospa mandunpi ñukasinchita kamachikuptini.
Jesus chikan laya tukushpa sukaman llipyarkan.
(Mt 17.1-13; Lk 9.28-36)2
kanwasha Jesuska rirkan suk atunurkuman Pedruta Jakobota Juantapushashpankuna. Chaypi paykunallakawaptinkuna Jesuska chikan layatukurkan. 3Llachapan yurak likidutukushpa sukaman llipyarkan. Mana nipi nima sukaman takshashpa chay layayurakta ruranmanchu. 4Chaypina chaykimsa disipulunkunaka chapashpankunakawarkansapa Eliyasta MoisestaJesuswan parlaykaptinkuna. 5Paykunatakawashpa Pedruka Jesusta willarkan:—Maestru, allipaka kanwan tantalla
shamushkanisapa. Munaptiki kimsaranchituta rurashasapa, sukta kanpa,sukta Moisespa, sukta Eliyaspa.
6Chay kimsa disipulunkunakasukaman manchakurkansapa.Chayrayku Pedruka chayta rimarkanmana yuyashpa imatami riman nishpa.7Chaypina puyu sirishpa paykunatawichkamurkansapa. Chay puyuukunmanta uyarirkansapa Tata Dioswillaptin:—
nimi. Chayrayku payta allita uyariychi.
8Chayta uyarishkankunawasha
kuna Jesusta sapallanta kawarkansapa.9
kashpankuna Jesuska willarkansapaamara ni pita parlachinankunapa chayurkupi kawashkankunata.
nankunapa. 10
rayku paykunaka mana ni pitaparlachirkansaparachu. Manaentiendishpankuna tapunakurkansapa
manta kawsamunanta. 11ChaypinaJesusta tapurkansapa:—¿Imapatí Moisespa killkadunta
yachachikuk runakuna rimansapamanara Tata Diosmanta shamuk runashamuptin Eliyas shamunanta?
12Chashna tapuptinkuna Jesuskawillarkansapa:—Deverasmi Moiseska rimarkan
Eliyas shamunanta runakunata willak
napa. Tata Diospa killkadunpi rimanrunakuna ñuka sielumanta shamudu
nankunata. 13Mash uyariwaychi.Eliyaska ñami shamushkana. Runakunamana riksishpankuna chiknishpa
man. Tata Diospa killkadunpi rimarkan
nankunapa.
Jesus supayadu wambrata alliyachirkan.
(Mt 17.14-21; Lk 9.37-43)14Chaymanta Jesuska chay kimsa
disipulunkunawan urkumantakutimushpankuna chayarkansapa
sapa. Paykuna aypa tantanakudurunakunapa chawpinkunapi Moisespa
8 9
101
killkadunta yachachikuk runakunawanayninakuykarkansapa. 15Jesustakawashpankuna tukuy runakunaalmirashpankuna kallparkansaparimachik. 16
sapa:—¿Imaraykutí ayninakuykankichi?17Chaypina suk runa Jesusta
aynirkan:—Maestru, kanman pushamushkani
wambraynita. Payka supayadu kashpamana nima rimakuyta atipanchu.18Maypipish kaptin supay apishpawaktakun. Shiminmanta sukamanpusuk llukshin. Kirunta mukushpasoynachin. Chaymanta kaspirayadutukun.nina supayta llukshichinankunapa.
pachu llukshichiyta.19Chaypina Jesuska willarkansapa:—Sakra mana kreyikuk runakuna
kankichi. ¿Aykapikamantí kankunawankanayni tiyan? ¿wankichi? Kayman pushamuychi chayunkudu wambrata.
20Chashna pushamuptinkuna supaykaJesusta kawashpa chay wambrata
kan. Chaypi chay wambrapa shiminpusukyarkan. Sukaman kuchpakurkan.21Chaypina Jesuska wambrapa tatantatapurkan:—¿Mashna tiemputanatí chashna
kawsan?Payka aynirkan:—Takshillunmantapacha unkudu
kawsan. 22Chay supayka wambraynitawañuchinayashpa yakupi ninapi urmachin.Chayrayku roygayki llakichiwaysapa.Atipashpaykika yanapawaysapa.
23Jesuska chay runata willarkan:—¿
nita alliyachiyta? Ñukata tukuy shunkukreyiwaptiki rikchak layata rurasha.
24Chayta willaptin chay wambrapatatanka sinchita willarkan:—Kreyini yanapawanaykita.
nipa.25Chaypina Jesuska kawarkan ashwan
aypa runakuna shamuykanankunata.Chayta kawashpa supayta sinchitawillarkan:—Kan kay wambrata unkuchishkanki
mana rimakunanpa nima uyarikunanpa.Kunanka willayki: ¡Kay wambramantallukshiy! ¡nachu!
26Chashna Jesus willaptin chaysupayka sukaman kaparishpa kashkanchay wambrata chukchuchirkan.
shina sakirkan. Chayta kawashpa chayrunakuna rimarkansapa wañushkanta.27Chaypina Jesuska makinmantaapishpa chay wambrata sanutanaatarichirkan.
28Chaymanta suk wasiman Jesusyaykuptin disipulunkuna sapallantatapurkansapa:—¿Imapatí ñukaykuna chay supayta
mana atipashkanisapa llukshichiyta?29Chaypina Jesuska willarkansapa:—Chay laya supayta atipanchisapa
llukshichiyta mana nimata mikushpatukuy shunku Tata Diosta roygashpa.
Jesus kashkanwillarkansapa wañunanta.(Mt 17.22-23; Lk 9.43-45)
30Chay llaktamanta rishpankunaGalilea partipi puriykarkansapa. Jesuskamana munarkanchu ni pi yachananpachaypi kananta. 31
sapa:—Chikniwak runakuna ñuka
kunapi kukuwankasapa. Paykuna
9
102
wañuchiwankasapa. Chaymanta kimsadiyapi kashkan kawsamusha.
32Chaypina disipulunkuna chay
pankunapish manchakurkansapatapuyta.
Jesus yachachikurkan maykanmi ashwan sinchi kamachikuk
kanka nishpa.(Mt 18.1-5; Lk 9.46-48)
33
wan Kapernaum llaktapi chayarkansapa.Chaypina wasipi kashpankuna Jesuskadisipulunkunata tapurkansapa:—Ñanpi shamuykaptinchikuna
¿imatatí ayninakuykashkankichi?34Paykunaka pinkakushpankuna mana
nimata aynirkansapachu. Ñanpikasukaman ayninakushkasapa tukuypaykunamanta maykanmi ashwan allikamachikuk kanka nishpa. 35ChaypinaJesuska tiyarishpa tukuy chunka ishkay
sapa. Paykunata willarkansapa:—Kankuna ashwan alli kamachikuk
kanayashpaykichi mana kreyinakushpasukkunata sirvinaykichi tiyan.
36Chashna willashpankuna Jesuska suk
napi shayachirkan. Chaymanta paytamarkashpa willarkansapa:
37—Kankuna ñukata kuyawashpa sukwambrata chaskishpaykichi ñukatamichaskiwaykankichi.
kankichi. Kachamuwak TatayniDiostapish chaskiykankichi.
Suk runa mana chikniwashpanchikuna
yanapawaykanchisapami.(Mt 10.42; Lk 9.49-50)
38Chaymanta disipulun Juan Jesustawillarkan:
—Maestru,
namanta supaykunata llukshichiptin.Ñukaykuna payta michashkanisapamana ñukanchikunawan tantallapuriptin.
39Chaypina Jesuska willarkansapa:—Ama michaychichu. Suk runa
shutinita rimashpa suk almirana*wankachu. 40Suk runa mana
kanchisapami. 41
chirayku ichara suk runa suk tipi chirikyakuta kushunkichiman.chi. Tata Dios chay upyachishuk runatasuk premyunta kunka.
Jesus yachachikurkan Tata Dios uchallichikuk runakunata sukaman
kastigananta.(Mt 18.6-9; Lk 17.1-2)
42Chaymanta Jesuska willarkansapa:—Maykan runa ñukata kreyiwak
mana alabanakuk runata uchallichiptinTata Dioska sukaman kastiganka.Ashwan alli kanman payta atun rumimakita kunkanpi watashpa atun yakupiwishchukunankunapa.
43-44Chayrayku willaykichi: Ichara
man. Chay uchallichishuk makikitatipiychi ama ishkantin makikichiwan
chipa.chillawan sieluman rinaykichipa.45-46
man mana allita ruranaykichipa. Chayuchallichishuk chakikichita tipiychiama ishkantin chakikichiwan manatukuyniyuk ninaman rinaykichipa.
wan sieluman rinaykichipa. 47
manta ichara ñawikichiwan imatapishkaptin kawashpa uchallikunkichiman.
9
103
Chay uchallichishuk ñawikichitasurkuychi ama ishkantin ñawikichiwan
chipa. Ashwan alli kanman suk
chipa Tata Dioswan kawsak. 48Chayninapi kurukuna mana wañunchu. Chaynina mana wañunchu.
49Chaypina yachachikuyllapi Jesuskakatirkan:—Tukuy ñukata kreyiwak runakuna
iden ninapishina sufrinankuna tiyanama uchallikushpa kawsanankunapa.Tata Diosta rupachinan ofrendatakuptinchikuna alli kachichadu kanantiyan. 50Alli kachika tukuy layapa alli.Allpayuk kachi manami kashkan kachitukunkanachu. Kankuna alli kachishinakashpaykichi kushikuypuru sukwansukwan yanapanakushpa kawsaychi.
Jesus yachachikurkan kasaradukuna ama warminta wishchunankunapa.
(Mt 19.1-12; Lk 16.18)
10 1
kushkankunawasha Kapernaumllaktamanta Judea partiman Jesusrirkan.man rirkan. Chaypi aypa runakunatantanakuptinkuna payka amashina yachachikurkan. 2Chaypina*fariseo runakuna Jesusta sukamanpantachichinayarkansapa. Paykunakaladunchashpankuna tapurkansapa:—¿Moisespa killkadunka rimanchu
suk runa mana warminta munashpawishchunanpa?
3Chaypina Jesuspish tapurkansapa:—¿Imatatí Moises killkadunpi
willashunkichi?4Paykunaka aynirkansapa:—Moiseska willawarkanchisapa
yashpa awtoridarpi killkadu papeltachaskichishpa atipananta wishchuyta.
5Chaypina Jesuska willarkansapa:—Kankuna sinchi shunku kaptikichi
chita wishchunaykichipa. 6Tata Dioskay allpata rurashkanwasha warmitaullkuta rurarkan. 7Chayrayku willarkan:“Tukuy ullku tatanta mamanta sakinkawarminwan tantanakushpakawsananpa. 8
kuna sukllallashina kankasapa.”Chashna Tata Dios willaptin suk ullkuwarminwan tantalla kawsashpankunasukllallashina kawsankasapa. Mananaishkaynachu. 9
kanrayku mana allichu niman suk runawarminta wishchunanpa.
10
kunaka Jesusta yachachikushkantakashkan tapurkansapa. 11ChaypinaJesuska paykunata willarkansapa:—Suk ullku warminta wishchushpa
kushpa kawsan. 12Warmipish kusantasakishpa chikan ullkuwan kasarashpauchallikushpa kawsan.
Jesus munarkan wambrillukuna payman shamunankunapa.(Mt 19.13-15; Lk 18.15-17)
13Chaymanta Jesusman aypa
kansapa llankanankunapa. ChaypinaJesuspa disipulunkuna piñayashpa
napa. 14Chayta kawashpa Jesuskapiñakushpa willarkansapa:—
chichu ñukaman shamunankunapa.Wambrakuna mana kreyinakushpatatanpa munayninpi kawsansapa.Kankunapish wambrakunashinakawsashpaykichira Tata Diospamandunpi yaykunkichi. 15Mash allitauyariwaychi. Kay wambrakunashina
9 10
104
kankunapish Tata Diospa munanantaruranaykichi tiyan. Mana paypamunananta rurashpaykichika manamandunpika yaykunkichichu.
16Chashna Jesus willashpankuna tukuychay wambrakunata markarkansapa.Chaymanta umankunapi llankashpa TataDiosta roygarkan yanapanankunapa.
Tukuy layayuk runaJesuswan parlarkan.
(Mt 19.16-30; Lk 18.18-30)17Chaymanta Jesus riykaptin suk runa
kallpashpa laduncharkan. Ñawpakninpikunkuriykushpa tapurkan:—Alli maestru ¿imata rurashpatí Tata
Dioswan mana tukuyniyukta kawsayman?18Chashna tapuptin Jesuska willarkan:—¿Imapatí alli kanaynita willawanki?
Tata Diosllami alli. 19Tata Diospakamachikunankunata allita yachanki.Kashna willawanchisapa:sikichita wañuchiychu. Ama chikanwarmiwan uchallikushpa kawsaychu.Ama nimata suwaychu. Ama ni pitallullakushpa tumbaychu. Ama ni pitallullachiychu. Tataykita mamaykitakuyashpa kawsay.”
20Chashna Jesus willaptinna chayrunaka willarkan:—Maestru,
mantapachami chaykunata allitakasushpa kawsaykani.
21Chaypina Jesuska kuyashpakawarkan. Willarkan:—Sukllallanami illashunki ruranaykipa.
Rillay tukuy laya tiyapushuknikitarantikumuy. Chay rantikushkayki chanintamana nimayuk runakunata kuysapa.Chaypira sielupi tukuy layayuk kanki.Chaymanta shamuy ñukata katiway.
22Chayta uyarishpa chay runakasukaman llakishpa wasinman kutirkansukaman rikchak layayuk kashpa.23Chay runa llakishpa riptinna Jesuska
tukuy chay runakunata kawashpadisipulunkunata willarkansapa:—Chay laya kullkinllapi kreyinakuk
runakuna mana atipankasapachu TataDiospa mandunpi yaykuyta.
24
naka sukaman almirarkansapa. ChaypinaJesuska kashkan willarkansapa:—Wambraynikuna,
llapi kreyinakushpa mana atipanchuTata Diospa mandunpi yaykuyta. 25Suk*kamellu animal suk aguja uchkuntamana atipanmanchu pasayta.Chashnami kullki likidu runa kullkintaashwanta munashpa mana atipankachuTata Diospa mandunpi yaykuyta.
26Chayta uyarishpa disipulunkuna
kansapa:—Chashna kaptinka ¿pikunatí
atipanka Tata Diospa mandunpiyaykuyta?
27Chaypina Jesuska chapashpankunawillarkansapa:—Manami ni suk runa atipanmanchu
kikinllamanta yaykuyta. Tata Diosllamiatipan runakunata mandunpi yaykuchiyta.Paymi tukuyta atipan rurayta.
28Chaypina Pedru willarkan:—
nata sakimushpaynikuna kantakatiykaykisapa.
29Jesuska willarkan:—Allita willaykichi. Kankuna
katiwashpa ñuka salvakuk kanaynitayachachikushpa wasikichita,chita, panikichita, mamaykichita,tataykichita, wambraykichita,kichita sakishkankichi. 30Chashnasakiptikichi Tata Diosmi kushunkichisakishkaykichimanta ashwan aypawasikichita, wawkikichita, panikichita,mamaykichita, wambraykichita,terrenuykichita.kichipish wañushkaykichiwasha mana
10
105
tukuyniyukta Tata Dioswan sielupikawsankichi. 31Kunan kay tiempu ayparunakuna yuyanakunsapa ashwan allikanankunata. Paykuna Tata Diospamandunpi washeru kankasapa.Chaymanta kankuna mana munadukashpaykichipish Tata Diospa mandunpikamachikukkuna kankichi.
Jesus kimsaynin kutiwillarkansapa wañunanta.(Mt 20.17-19; Lk 18.31-34)
32Chaymanta Jerusalen llaktaman
manta ñawpakta riykarkan. Paykunakasukaman almirarkansapa JesusJerusalenman riptin. ManchakuypuruJesusta katiykarkansapa. Chaypina
llata chikanman pushashpankunakashkan willarkansapa wañunanta:
33—Allita yachankichi Jerusalenllaktaman riykananchikunata. Chaypisuk runakuna *saserdotekunapakamachikukninkunaman Moisespakillkadunta yachachikuk runakunamanpushawankasapa rantikuwak. Chaypina
pish paykunaka tantanakushpayuyankasapa wañuchiwanankunapa.Chaypina *romano runakunapa makinpikukuwankasapa wañuchiwanankunapa.34
sapa wañuchiwankasapa. Chaymantawañuchiwashkankunamanta kimsa diyaukun kashkan kawsamusha.
Santiagowan Juan Jesusta roygarkansapa kamachikunan
tiempu ladunpi tiyarinankunapa.(Mt 20.20-28)
35
kuna Santiagowan Juan Jesustaladunchashpa willarkansapa:
—Maestru,kunata rurapanaykipasapa.
36Payka tapurkan:—¿Imatatí munankichi kankunapa
ruranaynipa?37Paykunaka willarkansapa:—
kushpayki tiyachiwaysapa sukta alli
napish kamachikunaynikunapa.38Chaypina Jesuska aynirkansapa:—Kankunaka mana yachankichichu
imatami mañawaykankichi nishpa.Ñukami tukuy layata sukamanpadesinayni tiyan wañunaynikaman.Chashna padesishpa iden suk ayaklikidutashina upyasha. Kankunakamanami atipankichimanchu ñukashinananaykunata muchuyta.
39Chashna willaptinkuna paykunakaaynirkansapa:—Ariya, atipashasapa muchuyta.Chaypina Jesuska willarkansapa:—
pish sukaman padesichishunkichi.Ñukatashina chiknishushpaykichiwañuchishunkichi. 40Tatayni Diosmi
sapa nishpa. Ñukaka manami ni pitawillashachu laduynipi tiyarishpakamachikunanpa.
41Chayta willaptinkuna chay chunkadisipulunkuna uyarishpankuna
sapa. 42Chaypina piñayashkankunatakawashpa Jesuska kayashpankunawillarkansapa:—Kankunaka allita yachankichi tukuy
llaktakunapi kamachikuk runakunasukaman sinchita kamachikunankunata.
kunapa. 43Kankunaka ama chay sinchi
chu.
10
106
chi tiyan. 44
paykichika iden rantidu runakunashinatukuyta yanapanaykichi tiyan. 45
sapa.nankunapa. Shamushkani wañushpaaypa runakunata kastigumantasalvanaynipasapa.
Jesus mana kawakuk runata alliyachirkan.
(Mt 20.29-34; Lk 18.35-43)46Chaymanta Jesus disipulunkunawan
Jeriko llaktapi chayarkansapa. Chaymantachay llaktamanta disipulunkunawanllukshiptinkuna aypa runakuna Jesustakatirkansapa. Chay ñanpi suk manakawakuk runa Timeopa wambran Bartimeotiyarishpa kullkita mañakuykarkan.47Chaypina chay runaka NasaretmantaJesus pasaykananta uyarishpa sinchitarimashpa Jesusta willarkan:—¡Jesus, ñawpa Davidpa miraknin,
ñukatapish llakichiway!48Chayta uyarishpankuna chay aypa
sapa upallayananpa. Chaypina ashwansinchita willarkan:—¡Jesus, ñawpa Davidpa miraknin,
ñukatapish llakichiway!49Chaypina Jesuska riykashkanmanta
shayarishpa willarkansapa:—Chay runata kayaychi.Chashna willaptin chay mana kawakuk
runata kayashpankuna willarkansapa:—Ama llakiychu. Atarimuy. Jesus
kayashunki.50Chayta uyarishpa chay mana
kan. 51Chaypina Jesuska tapurkan:—¿Imapití munanki yanapanaynipa?
Chaypina chay runaka willarkan:—Maestru, ñawinita alliyachipay
kashkan kawakunaynipa.52Chaypina Jesuska chay runata
willarkan:—Kan allita kreyiwashkaykirayku
alliyachiyki. Allita kawakushpana rillay.Jesus chayta willaptinlla chay runaka
kashkan kawakurkan.cha Jesusta katirkan chay ñanta riptin.
Jerusalen llaktapi Jesus yaykurkan.(Mt 21.1-11; Lk 19.28-40;
Jn 12.12-19)
11 1Jerusalen llaktaman Jesusriykashpa *Olivos urkupi
chayarkan. Chay urku karkan BetfageBetania llaktakunapa ladunkunapi.Chaypi chayaptinkuna Jesuska ishkaydisipulunkunata kacharkansapa.2Kachashpankuna willarkansapa:—Rillaychi chay kawananchi
llaktaman. Chaypi chayashpaykichi sukwatadu burruta tarinkichi. Chayburrutaka manara ni pi montanrachu.Chayta paskashpaykichi pushamuychi.3Maykan tapushuptikichi: Imapatipaskankichi nishpa willaychi:nini munan montananpa. Sukratukaman kutichimushkaykisapa.”
4Chaypina disipulunkuna rishpankunasuk kallipi suk punku ladunpi wataduburruta tarirkansapa. 5Chay burrutapaskaykaptinkuna kawashpa sukrunakuna tapurkansapa:—¿Imatatí ruraykankichi? ¿Imapatí
chay burruta paskaykankichi?6Paykunaka Jesus willashkantashina
aynirkansapa. Chaypina almitirkansapapushanankunapa. 7Chaypina Jesusman
sapa. Burrupa sawanpi llachapankunatachurarkansapa Jesus montananpa.8Chaymanta Jesus chay burrupiJerusalenman riykaptin aypa runakuna
10 11
107
chay rinan ñanpi sawa llachapankunatamantarkansapa.manta aypa pankayuk ramakunataapamushpankuna ñanpi mantarkansapa.9Chaypina Jesuspa ñawpakninta rikrunakuna washanta katik runakunapishsukaman kushikushpankuna sinchitawillarkansapa:—¡Akuychi kuyaypachi Tata Diospa
shutinpi shamuk runata! 10
chi Jesus ñawpa alli kamachikukDavidshina sinchi kamachikuk kaptin.¡Akuychi altu sielupi kawsak TataDiosta sukaman kuyaypachi!
11Chaymanta Jerusalenpi yaykushpaJesuska *Tata Diospa wasinman rirkan.Chaypi tukuy layata kawashpadisipulunkunawan rirkan Betaniallaktaman tardina kaptin.
Jesus mana wayuchakuk igo kaspita willarkan chakinanpa.
(Mt 21.18-19)12Chaymanta kayantin Betaniamanta
Jerusalen llaktaman kutishpa Jesuskasukaman yarkarkan. 13
manta pankasapa *igo kaspitakawarkan. Chayta laduncharkan kawakwayuyukchu manachu nishpa. Chaykaspita tarirkan pankasapallata mana
kunan tiempu kaptin. 14ChaypinaJesuska chay igo kaspita willarkan:—Kunanmantapacha manana kutin ni
pi wayuykita mikunkanachu.
naka uyarirkansapa.
Tata Diospa wasinmanta Jesus rantiykak rantikuykak
runakunata karkurkansapa.(Mt 21.12-17; Lk 19.45-48;
Jn 2.13-22)15Jerusalenpi chayashpankuna Tata
Diospa wasinpi Jesuska yaykurkan. Chaypi
kawarkan rantiykak rantikuykakrunakunata.sapa. Chaymanta kullkita kambiakuk
sapa. Urpaykuna rantikuk runakunapabankunkunata tikrachipurkansapa. 16Manamunarkanchu Tata Diospa wasinpi ni piimatapish apashpa purinankunapa.17Chaypina tukuy chay runakunatayachachishpa willarkansapa:—
chi: “Tukuy llaktakunamanta runakunashamushpankuna rimankasapa kaywasini oranankuna wasi kananta.” TataDios chayta willawaptinchikunapishkankuna paypa wasinta ruraykankichisuwakunaykichi wasita.
18Chayta uyarishpankuna *kunapa kamachikukninkunawanMoisespa killkadunta yachachikukkunakallarirkansapa yuyaykuyta imashnamiJesusta wañuchinkasapa nishpa.Chashna wañuchinayashpankunapishmanchakurkansapa apiyta tukuyrunakuna Jesuspa yachachikunantasukaman almiraptinkuna. 19Chaymantatutayaptinna Jesuska disipulunkunawanJerusalenmanta llukshirkansapa.
Mana wayuyuk igo kaspi chakirkan.
(Mt 21.20-22)20Kayantin tutapacha Jesuska
disipulunkunawan chay igo kaspiladunta pasashpankuna kawarkansapasapintinta chakidutana. 21Chaytakawashpa Pedru yuyarkan Jesus manawayunta tarishpa rimashkanta.Chayrayku willarkan:—Maestru, kayna willashkanki kay
nanpa. Mash kaway. Ñami chakishkana.22Jesuska willarkansapa:—Tukuy shunku Tata Diosta
kreyiychi. 23Allita willaykichi.
11
108
pish Tata Diosta allita kreyishpaatipankichiman iden ñukashina rurayta.Kay urkuta willankichiman: “Kaymantasuchushpayki rillay atun yakupi sumik.”Tukuy shunku Tata Diosta kreyishpa
man. Ama shunkuykichipi yuyaychichusuchunkachu manachu nishpa. 24Tukuyshunku kreyikushpa Tata Diostamañashpaykichi allita kreyiychichaskinaykichita. Chaypira Tata Dioskatukuy mañashkaykichita kushunkichi.25
kaykichita yuyashpa perdonaychi
chipa. 26
shunkichichu.
Jesus chiknik runakunata upallayachirkansapa.
(Mt 21.23-27; Lk 20.1-8)27Chayta yachachikushkanwasha
wan kutirkan. Chaypina Tata Diospawasinpi puriykaptin saserdotekunapakamachikukninkunawan Moisespakillkadunta yachachikukkunawan *kunapa *ansianunkuna laduncharkansapa.28Chaypina Jesusta tapurkansapa:—¿
kipa? ¿Pití kachamushushka TataDiospa wasinmanta chay rantikukrunakunata karkunaykipa?
29-30Chashna tapuptinkuna Jesuskawillarkansapa:—Ñukapish kankunata tapuykichi.
Ayniwaptikichika willashkaykichi pimikachamuwashka nishpa.chi ¿nata bawtisanankunapa? ¿Tata Dioschukachamurkan? ¿kan? May ayniwaychi.
31Chashna Jesus tapuptinkuna chayrunakunaka sukwan sukwanayninakushpa willanakurkansapa:—Ayniptinchikuna Tata Dios Juanta
sapa: “Tata Dios kachamushka kaptin¿imapatí mana payta kasushkankichi?”32Chaymanta ayniptinchikuna runakunakachamushkanta tukuy kay runakunasukaman piñayawashunchisapa.Paykunaka kreyinsapa Tata Dioskachamuptin yachachikushkanta.
33Chashna willanakushpankunaJesusta willarkansapa:—Mana yachanisapachu pimi
Juantaka kachamushka nishpa.Chaypina Jesuska willarkansapa:—Ñukapish manami willaykichichu
pimi kachamuwashka tukuy kaykunataruranaynipa.
Jesus yachachikurkan mana alli rurak trabajadorkunapa
ejemplunta.(Mt 21.33-46; Lk 20.9-19)
12 1Chaymanta Jesuska kallarirkanejemplukunata parlachikushpa
yachachikuyta. Willarkansapa:—Suk runa chakranpi uvakunata
kan. Chaymanta suk manllayba atun
napa illinta kapinankunapa. Chaymantasuk manllayba altu wasita rurachirkanaltuyninmanta suk runa kuydananpa.Tukuy chaykunata rurashpana sukrunakunawan paktanakurkansapa uvata
nankunapa.kuna chay runaka rirkan suk karullaktaman.
2Chaymanta pallana tiempuchayamuptin chay runaka sukwiwachunta kacharkan patuma palladuuvata chaskik. 3Paykunaka chay
11 12
109
sapa. Mana nimata kushpankunakacharkansapa. 4Chaypina chaychakrayuk runaka suk wiwachuntakacharkan.kuna rabyakushpa umanpi waktashpallikipurkansapa.
5Chaypina chay chakrayuk runakashkan suk wiwachunta kachaptinpaytaka wañuchirkansapa. Chaymantaaypa wiwachunkunata kacharkan.Sukkunata makarkansapa sukkunatawañuchirkansapa.
6Chay chakrayuk runapa tiyarkanllasuk runa kachananpa. Paymi karkansukaman kuyashkan wambran. Paytanakachashpa yuyarkan: “Kay wambraynitamanchashpankuna kasunkasapa.”7Chaypina chay chakra kuydak
pankuna willanakurkansapa: “Mashkawaychi. Chay shamuykak runakachakrayuk runapa wambranmi. Tatanwañuptin kay chakra paypa kiparinantiyan. Kunanlla akuychi wañuchiypachikay uva chakra ñukanchikunapakiparinanpa.” 8
pankuna chay runapa wambrantaapirkansapa.
kansapa.9Chaypina Jesuska tapurkansapa:—¿Imatatí yuyankichi?
yuk runaka ¿imatatí ruranka? Chaychakranman rishpa tukuy kuydakrunakunata wañuchinka. Chaymantachikan runakunata chakranta kunantiyan kuydanankunapa. 10Kankuna¿manachu Tata Diospa killkaduntaleyishkankichi? Chay killkadunpi riman:
“Suk runa wasinta rumimantaruraptin
trabajadorninkuna suk alli sinchirumita
wishchurkansapa mana alli nishpa.
Chashna wishchukuptinkunapishchay wasichakuk runaka chaywishchudu rumita
wasi kallarinanpi churarkan.11 Chashna Tata Dios ruraptinsukaman almiranchisapa.”
12Chashna Jesus rimaptin chay
sapa paykunapa rimashpa chayejempluta yachachikushkanta.Chayrayku apinayarkansapa. Apiytamunashpapish mana apirkansapachurunakunata manchashpankuna.Chayrayku Jesusta sakishpankunakutirkansapa.
Jesusta tapurkansapa romano kamachikukta pagarankasapachu
manachu nishpa.(Mt 22.15-22; Lk 20.20-26)
13Chaypina chay chiknik runakunaka
kuna suk *fariseokunawan *Herodespapartidaryunkunata kacharkansapapantachichik mana allita rimananpa.14Chaypina chay kachadu runakunaka
sapa:—Maestru, ñukaykuna yachanisapa
kunaykita. Tukuy runakunatayachachinki Tata Diospa munanantarurashpa kawsanankunapa. Kanmitukuy runakunapa yuyayninkunataallita riksinki. Chayrayku ni pitamanchashpa yachachikunki. Kunankawillawaysapa: *Roma llaktapi sinchi
tinkuna ¿nikunapa? ¿Pagarakushasapachumanachu?
15Chashna tapuptinkuna Jesuska allitayacharkan allipi tukushpankunapantachichinayanankunata. Chaypinawillarkansapa:
12
110
—¿chi?nipa.
16
tinkuna Jesuska tapurkansapa:—¿Pipa uyantatí pipa shutintatí
killkaduta kawankichi?Paykunaka aynirkansapa:—Roma llaktapi kamachikuk *Sesarpa
uyanta shutinta kawanisapa.17Chashna ayniptinkuna Jesuska
willarkansapa:—Chay kamachikuk Sesarpa kaktaka
payta kuychi. Chaymanta tukuy layaTata Diospa kaktaka Tata Diosllatakuychi.Jesus allimata ayniptinkuna chay
pantachichinayak runakunaka sukamanalmirarkansapa.
Jesus yachachikurkan wañudukuna kawsamunankunata.
(Mt 22.23-33; Lk 20.27-40)18Chaymanta *saduseo runakuna
rirkansapa Jesuswan parlak.naka yachachikuksapa mana ni piwañushkanmanta kawsamunanta.Chayrayku paykunaka Jesustawillarkansapa:
19—Maestru, ñawpa yachachikukMoiseska yachachikurkan: “Suk kasaduullku manara ni suk wambrayuk kashpawañuptin wawkin viyuda kuñadawankasaranan tiyan. Chaypina chay warmiullku wambrata wawayaptin wañudupawambranshina kanan tiyan.” 20Mashuyariway. Tiyarkan kanchis wawkipura.Chaypina mayor wawkin kasararkan.
yuk kashpa wañurkan. 21Chaymantachay ishkaynin wawkin viyudakuñadanwan kasararkan. Paypishwañurkan mana niman suk wambrayukkashpa. Chaypina chay kimsaynin
kan. Paypish wañurkan. 22Tukuy chaywawkinkuna sukmanta sukmanta chayviyuda kuñadanllawan kasararkansapa.
yuklla wañurkansapa. Chaymanta chaywarmipish wañurkan. 23Kunankawillawaysapa. Wañudu runakunakawsamuptinkuna chay kanchiskusanmanta ¿maykan kakpati kanmanwarminka? Tukuy paykuna chaywarmiwan kasaradu karkansapa.
24Chashna tapuptinkuna Jesuskawillarkansapa:—Kankunaka Tata Diospa killkadunta
nakunkichi. Manami yachankichichuTata Dios sukaman atipak kashpawañudukunata kawsachimunanta.25Tata Dios wañudu runakunatakawsachimushkanwasha mana niman
sapanachu. Sielupi kawsak *shina kawsankasapa.
26¿Manachu leyishkankichi TataDiospa killkadunta? Chaypi rimanwañudukuna kawsamunankunata. Chayramasapa taksha kaspi rawraykakukumanta Tata Dios Moisesta willarkan:“Ñuka Abrahampa Isakpa JakobopaTata Diosninmi kani.” 27Chashna TataDios rimaptin yachanchisapa chay
manta kawsamushpankuna TataDioswan kawsaykanankunata. TataDioska kawsak runakunallapaDiosninmi. Chayrayku kankunakasukaman pantakudu kankichi.
Jesus yachachikurkan Tata Diospa kamachikunankunamanta suk
ashwan alli kananta.(Mt 22.34-40)
28Chaymanta Moisespa killkaduntayachachikuk runa Jesus saduseokunataallita aynishkanta uyarishpa tapurkan:
12
111
—Maestru,nankunamanta ¿maykantí ashwan allikasunaynikunapa?
29Chayta tapuptin Jesuska willarkan:—Tata Diospa kamachikunankunamanta
ashwan alli kamachikunan riman: “*Israelrunakuna, uyariychi: KamachiwakninchiTata Dios sukllallami. 30Tukuy shunkukamachikuk Tata Diosnikita kuyay. Tukuylayata allita rurashpa sukaman munashpaallita yuyaykushpa payta kuyanayki tiyan.”31
nan riman: “Kikiki kuyanakukshina tukuyrunamasikita kuyashpa kawsay.” Kay
kunankunamanta ashwan allima.32Chashna willaptin chay yachachikuk
runaka willarkan:—Maestru, allitami rimashkanki.
Mana llullakushpa rimanki sukllallaTata Dios tiyananta. Manami paymantachikan dios tiyanchu. 33Tata Diostakuyashpa animalkunata wañuchishpa*chisapa. Chaymanta ashwan allita TataDiosta kushichinchisapa tukuy shunkupayta kuyashpa sukaman munashpatukuy layata allita rurashpa allitayuyaykushpa. Tata Diosta ashwanta
shina runamasinchikunata kuyashpa.34Chay yachachikuk runa allita
kuskanpi aynishkanta uyarishpa Jesuskawillarkan:—Tipillami illashunki Tata Diospa
mandunpi yaykunaykipa.Chashna Jesus willaptin manana ni pi
animukurkannachu nimata tapuyta.
Jesus yachachikurkan ashwan sinchi kamachikuk kananta.
(Mt 22.41-46; Lk 20.41-44)35Chaymanta Jesuska *Tata Diospa
sapa:
—¿Imapatí Tata Diospa rimanantayachachikuk runakuna rimansapa TataDiosmanta shamuk salvakuk runaDavidpa miraknin kananta? 36TataDiospa Espiritun yanapaptin Davidrimarkan:
“Tata Dioska kamachiwak runatawillarkan:
‘Alli laduynipi ñukawan tantallatiyariy kamachikunaykipa tukuychiknishuk runakunata saru saru
nankunapa.37Chay killkadu rimananpi Davidka
rimarkan Tata Diosmanta shamuk
kuknin kananta. Kikin Davidpakamachikuknin kaptinka ¿imashnatípaypa miraknin kanman?Chashna Jesus yachachikuptin aypa
runakuna sukaman kushikushpauyarirkansapa.
Jesus Moisespa killkadunta yachachikuk runakunata
piñayarkansapa.(Mt 23.1-36; Lk 11.37-54; 20.45-47)
38
sapa:—Ama munaychichu Moisespa
killkadunta yachachikuk runakunatauyariyta.nata churakushpankuna plasakunapipurinsapa. Sukaman munansapa tukuy
nankunapa. 39
nankuna wasikunapi ashwan allibankukunapi tiyarinsapa. Suk estamanrishpankuna ashwan alli bankukunapitiyarishpankuna mikunsapa. 40
nata kichunsapa. Chay mana allitaruraykashpa sukaman sunita Tata
12
112
kunapa alli rurak kanankunata.Llullachikuk kaptinkuna Tata Dioska
kuna tiyan.
Mana nimayuk warmi chaylla tiyapushkanta Tata Diosta kurkan.
(Lk 21.1-4)41Chaymanta suk diya Tata Diospa
wasinpi ofrendata churanankuna kajonladunpi Jesus tiyaridu karkan. Chaypi
nata churaykaptinkuna. Aypa tukuylayayuk runakunapish aypa kullkitachuraykarkansapa. 42Chaypina mananimayuk viyuda warmi chayarkan.Payka ishkay kullkisillunkunata manayaka chaniyukta churarkan. 43Chaytakawashpa Jesuska disipulunkunatakayashpa willarkansapa:—Ñuka allita willaykichi. Kay viyuda
warmika mana nimayuk kaykashpachay aypa kullkiyuk runakunamantaashwan alli ofrendata kukushka. 44Chayaypa kullkiyuk runakunaka puchushkankullkinta Tata Diosta kunsapa. Chay
kanta Tata Diosta kuyashpa kushka.Chayrayku payka Tata Diosta ashwantakushichin.
Jesus rimarkan Tata Diospawasin urmananta.
(Mt 24.1-2; Lk 21.5-6)
13 1Jesuska *Tata Diospawasinmanta llukshiykaptin suk
disipulun willarkan:—Maestru, mash kaway kay allima
rumikunawan ruradu Tata Diospawasinta.
2Chashna kawachiptin Jesuskaaynirkan:—¿Allitachu kawaykanki kay allima
ruradu manllayba wasita?kaman chiknik runakuna tukuy kay
sapa. Mana niman suk rumi sawapurakiparinkanachu.
Jesus yachachikurkan manara kay allpa kulluptinra imakunatami
kawankasapa nishpa.(Mt 24.3-28; Lk 21.7-24; 17.22-24)
3Chaymanta *Olivos urkumanrishpankuna Jesuska chaypi tiyarirkan.Chay urkuka Tata Diospa wasinmantakuskanpi karkan. Chaypina PedruwanJakobowan Juanwan Andres chikanmanrishpa Jesusta tapurkansapa:
4—¿Aykapití Tata Diospa wasintaurmachinkasapa? ¿patí yachaymansapa chay rimashkaykitaruranankunata?
5Chaypina Jesuska aynirkansapa:—
shunaykichipa. 6Manara kutimuptiniraaypa runakuna shamunkasapa ñukapitukushpa willashuknikichi: “ÑukamiTata Diosmanta shamudu salvakuk runakani.” Chashna rimashpankuna ayparunakunata llullachinkasapa.
7Runakuna chikninakushpankuna
nakunkasapa. Chayta yachashpaykichiama manchakuychichu.kushpa kawsaptinkunapish manaratukunan tiempurachu. 8Suk partipikawsak runakuna chikan llaktapi
kasapa. Aypa llaktakunapi allpa sinchitakuyunka. Chaymanta kaypi chaypisinchi yarkay tiyanka. Chashnarunakuna chaykunawan sukaman
sapa.9Kikikichi kuydanakuychi. Chay
kunapi chatashunkichi.kuna wasikunapi makashunkichi.
12 13
113
rayku awtoridarkunapi llaktakunapaashwan sinchi kamachikukkunapichatashuk pushashunkichi. Chaypinachay awtoridarkunata atipankichiwillayta ñuka salvakuk kanaynita.10Manara kay allpa kulluptin tukuyllaktakunapi yachachikunaykichi tiyanñuka salvakuk kanaynita.
11Chay runakuna awtoridarkunamanchatashuk pushashuptikichi amamanchakushpa yuyaychichu imatamiwillankichi nishpa. Chashna oras Tata
kichipa. Manami kikikichimantachurimankichi. Tata Diospa Espiritunyanapashunkichi allita rimanaykichipa.
12Chaymanta chay tiempu chayrunakuna wawkinkunata chiknishpaawtoridarkunapi chatankasapawañuchinankunapa. Suk runakunawambrankunata chiknishpankunachatankasapa. Sukkuna tatanta
sapa. 13Tukuy pi kankunatapish
chirayku. Kankuna wañunaykichi
kichi Tata Dioska kastigumantasalvashunkichi.
14Chaymanta Jesuska willarkansapa:—Tata Diospa wasinpi suk runa
sukaman millanapa layata ruranka. Chayta
paykichi urkukunaman nitikuychi. Kaytaleyishpa allita entiendiychi. 15Wasikichialtuyninpi kashpaykichika chayllamantanitikuychi. Ama wasikichipi yaykuychichunima tiyapushuknikichita surkuk.16
kashpaykichika chayllamanta nitikuychi.Ama wasikichiman kutiychichu nimallachapaykichita surkuk.
17Chay sinchi llakina tiempu okupadawarmikuna ñuñuchikuk warmikuna
sukaman padesinkasapa. Chayraykupaykunata sukaman llakichini. 18
naka Tata Diosta roygaychi ama tamyatiempu nima *chipa. 19Chay tiempu sinchi llakinatiyaptin tukuy runakuna sukamanpadesinkasapa. Tata Dios kay allpatarurashkanmantapacha manara chay layallakina tiempu tiyashkanrachu. Nimachay tiempu washan chay laya llakinatiyankachu. 20Tata Dioska tukuyakllashkan runakunata kuyashkanraykuchay llakina tiemputa tukuchanka.Mana utka tukuchaptinka tukuyrunakuna wañunmansapa.
21
llapi katirkan:—Chay tiempu ichara suk runakuna
willashunkichiman: “Mash kawaychi.Kaypinami chaypinami Tata Diosmantashamudu salvakuk runa.” Chashnawillashuptinkuna ama kreyiychichu.22Aypa runakuna llullachikushparimankasapa Tata Diosmanta shamudusalvakuk runakuna kanankunata.Sukkuna llullachikushpa rimankasapa
nankunapa. Paykunaka rikchak layaalmirana *milagrukunata rurankasapa.Chayta rurashpankuna Tata Diosakllashkankunatapish llullachinkasapa.23
nara ñami willashkaykichina amapaykunata kreyinaykichipa. Chayraykukuydanakushpa kawsaychi.
Jesus yachachikurkanimashnami kutimunka.
(Mt 24.29-35,42,44; Lk 21.25-36)24Jesuska yachachikuyllapi katirkan:—Chay sinchi sufrina tiempu
tukuptinna inti tutayanka. Killa mananalusichikunkanachu. 25Luserukunasielumanta urmamunkasapa. Sielupillipyakkuna kuyunkasapa. 26Chaypina
13
114
tukuy pi ñukata sielumanta shamudurunata kawawankasapa puyukunaukunpi shamuptini. Sukaman llipyashpa
kasapa tukuy layata rurayta atipakkanaynita. 27Chaymanta *nata kachashasapa allpapi sielupikuchun mañankunamanta tukuyaklladuynikunata tantanachinankunapa.
28Suk *igo kaspita kawashpayachakuychi.kushpa aypata pankayaptin yachankichiveranu tiempu kananta. 29Chashnashina
nita. 30Allita willaykichi: Manarapish
sapa. 31Tukuy kay allpa sielukunapishkullunankuna tiyan. Kulluptinkunapishrimashkayni manami tukunkachu.Tukuy rimashkaynita rurasha. 32TataDiosllami yachan imay diyami imayorami kutimusha nishpa. Mana ni sukruna nima sielupi kawsak angelkunayachansapachu. Ñuka Tata Diospa
chu aykapimi kutimusha nishpa.33Kankuna mana yachankichichu
imay orami shamusha nishpa.Chayrayku allita yuyaykushpaprontanakushpa shuyawaychi.
34Suk runapa ejemplunta uyariychi.Chay runaka karu llaktaman rinanpawiwachunkunata kayashpa willanwasinta allita kuydapunankunapa.Sukta sukta willan imatami rurankasapanishpa. Chaymanta sukta willanpunkuta allita kuydananpa. 35Ñuka idenchay wasiyuk runa kashpaynikankunata sakiykichi. Chayrayku uyariuyari shuyawaychi.chu imay diyami kutimusha nishpa.Ichara tutayaykaptin shamusha. Icharachawpi tutata ichara gallo kantanan
oras ichara diyapina kutimusha.36
payni ama tarimunaynipa mana allitaruraykaptikichi. 37
nita tukuy kreyiwak runakunatapishwillaykani:kudu shuyawaychi.
Chiknik runakuna paktanakurkansapa Jesusta
wañuchinankunapa.(Mt 26.1-5; Lk 22.1-2; Jn 11.45-53)
14 1Chay tiempu *Paskua estapaishkay diyallana illarkan. Tukuy
wata Paskua esta ukunpi *judiyurunakuna amañaksapa mana *yuk pankunata mikuyta. Chaypina*
kuna yuyaykurkansapa llullachishpaJesusta apishpa wañuchinankunapa.2Sukkuna rimarkansapa:—Ama Paskua esta ukun wañuchi
chiypachichu estaman shamudu
nanchikunapa.
Suk warmi Jesuspa umanpi mishkilla asnak wirata icharkan.
(Mt 26.6-13; Jn 12.1-8)3Jesuska Betania llaktaman rishpa suk
runa Simonpa wasinpi yaykurkan.Simonka lasaru unkuymanta alliyadukarkan. Chaypina Jesus mesapimikuykaptin suk warmi yaykurkan.Chay warmika apamurkan yurakrumimanta ruradu botellapi aypachaniyuk mishkilla asnak wirata. Chaywira nardo shuti kaspimanta ruradukarkan.Chay warmika chay botellata pakishpa
chay mishkilla asnak wirata Jesuspaumanpi icharkan. 4Chayta kawashpachaypi kak runakunamanta sukkunapiñakushpankuna willanakurkansapa:
13 14
115
—¿Imapatí chay mishkilla asnakwirata usuchishka? 5Ashwan allikanman karkan kimsa pachak kullkipirantikushpa chay chaninta mananimayuk runakunata kunanpa.Chashna rimashpa chay warmitaka
washancharkansapa. 6
kankunata uyarishpa Jesus willarkansapa:—¿Imapatí piñayashpa kay warmitaka
michankichi? Kay wirata umaynipiichashpa allitami rurashka. 7Mananimayuk runakunata tukuy maytapishrishpa tarinkichi munashkaykichi orayanapanaykichipa. Ñukataka manamitukuy tiempunachu kawawankichi. 8Kaywarmika atipashkanta rurashka. Kay
washkana wañuptini pampawanankunapa.9Allita willaykichi: Tukuy maypi runakuna
pish parlachikunkasapa. Chashna
sapa.
Judas Jesusta rantikurkan wañuchinankunapa.
(Mt 26.14-16; Lk 22.3-6)10
namanta suk karkan Judas Iskariote.Payka Jesusta rantikunayashpa rirkansaserdote awtoridarkunawan parlak.11Paykunaka Judas rantikunayanantayachashpankuna sukaman kushikushpawillarkansapa kullkita kunankunapa.Chay oramantapacha Judaska sukamanJesusta apichichinayarkan. Maskarkanmaypimi apichichinka nishpa.
Jesus disipulunkunawan Paskua esta mikunata mikurkansapa.
(Mt 26.17-29; Lk 22.7-23; Jn 13.21-30;1 Kor 11.23-26)
12Chay Paskua esta kallarinan diyatukuy judiyu runakuna amañanisapa
mana nima levadurayuk pankunatamikuyta. Chaymanta Tata Diostakuyashpaynikuna amañanisapa ovejawawanta wañuchiyta. Chay diyanadisipulunkuna Jesusta tapurkansapa:—¿Maypití munanki rinaynikunapa
Paskua esta mikunanchikunata rurak?13Chashna tapuptinkuna Jesuska
ishkay disipulunkunata willarkansapa:—Rillaychi llaktaman. Chaypi
tinkunakunkichi yaku puyñuta apaykakullkuwan. Payta katiychi. 14Chay runasuk wasipi yaykuptin chay wasiyukrunata willaychi: “Maestruynikunayachanayan maypishi kay Paskua estadisipulunkunawan mikunkasapa.”15Chashna chay wasiyuk runatawillaptikichi payka wasi altuyninpiallichadu kuartuta kawachishunkichi.Chaypi mikunanchikunata ruraychi.
16Chashna Jesus willaptinkunapaykunaka llaktaman rirkansapa.Chaypina Jesus willashkankunatashinatukuyta tarishpankuna Paskua estamikunata rurarkansapa. 17Chaymantatutayaptinna Jesuska chunka ishkaydisipulunkunawan chaypi chayarkan.18
kuna Jesus willarkansapa:—Allita willaykichi. Ñukawan tantalla
mikuykankichi. Kankunamanta sukmichikniwak runakunapi rantikuwanka.
19Chashna willaptinkuna chaydisipulunkuna sukaman llakishpankuna
sapa:—¿Ñukachu rantikushkayki?20Chaypina Jesuska aynirkansapa:—Chunka ishkay kankunamanta
ñukawan tantalla kay kallanapi
wanka. 21Tata Diospa killkadunpi rimanrunakuna wañuchiwanankunata.Chayrayku ñuka sielumanta shamuduruna kashpayni wañusha. Wañunaynipa
14
116
kaptinpish chay rantikuwak runatasukaman llakichini. Ashwan alli kanmankarkan ama nasinanpa.
22Chaymanta mikuykashpankunaJesuska suk panta apishpa Tata Diostaagradesirkan. Chay panta pakishpadisipulunkunata kushpankunawillarkansapa:—Kay panta mikuychi. Kay panka
kuerpuynimi.23Chaymanta Jesus suk vasu vinuta
apishpa Tata Diosta agradesirkan.
kuna upyarkansapa. 24Chaypina Jesuskawillarkansapa:—Kaymi yawarnini. Kaywanmi
mushuk paktuta rurani. Wañushpayniyawarnini ichakuptin Tata Dioska aypa
kasapa. 25Allita willaykichi. Uvamanta
kaman.
Jesus Pedruta willarkan mana riksinanta rimananta.
(Mt 26.30-35; Lk 22.31-34;Jn 13.36-38)
26
kuna salmo kantukunata kantarkansapa.Kantashkankunawasha rirkansapa*Olivo urkuman. 27Chaypina Jesuskadisipulunkunata willarkansapa:—
chisapa: “Ovejakuna kuydak runatawañuchisha. Chayrayku tukuy
sapa.” Chay killkadupi rimashkanshinakunan tuta tukuy kankuna manakreyiwakshina tukushpa sakiwankichi.28Chaymanta ñuka wañushkaynimantakashkan kawsamushpayni Galileapartiman kankunamanta ñawpaktarisha.
29Chaypina Pedruka Jesustawillarkan:—Tukuy katishukmasinikuna
turbakushpa sakishuptinkunapish ñukamana nima layapi sakishkaykichu.
30Chashna Pedru willaptinna Jesuskawillarkan:—Allita willayki. Kunan tutami
manarapish gallo ishkay kuti kantaptin
kita.31Chaypina Pedruka sinchita
willarkan:—Kanwan tantalla wañunaynipish
kaptin manami nima layapi rimashachumana kanta riksinaynita.Chashna Pedru willaptin tukuy
sapa.
Getsemani wertapi Jesus Tatan Diosta roygarkan yanapananpa.
(Mt 26.36-46; Lk 22.39-46)32Chaymanta Getsemani wertaman
rirkansapa. Chaypi chayashpankunaJesuska disipulunkunata willarkansapa:—
man kaypi tiyarishpa shuyawaychi.33Chashna willashpa suk chikan
laduman Pedruwan Santiagowan Juantapusharkansapa. Chaypina sukamanturbakushpa sinchita llakirkan. 34
nata willarkansapa:—Sukaman llakishpayni wañukshina
mallinakuni. Kankuna kayllapikiparishpa rikchadulla shuyawaychi.
35Chaypina urasilluman Jesuskarirkan. Chaypi kumurayarkan urkunallpapi takakunankaman. Tatan Diostaroygarkan pay munaptin ama chaysinchi nanayta mallinanpa. 36TatanDiosta roygarkan:—A, Tatayni, kan tukuy layata
atipanki rurayta. Munashpaykikasalvaway ama sukaman padesinaynipa.
14
117
Padesishpaynipish munani kanpamunanaykillata rurayta. Manamimunanichu ñukapa munanaynitarurayta.
37
napa ladunman kutirkan.kuna tarishpankuna Pedruta willarkan:—Simon, ¿puñuykankichu? ¿Manachu
niman suk orata mana puñushpaatipashkanki Tata Dioswan parlayta?38Mana nima puñushpa Tata Diosta
kichipa.chi Tata Diosta mañayta. Chaykamankautka shaykunkichi.
39Chashna willashpankuna Jesuskakashkan rirkan Tatan Diosta roygashkanlayallata roygak. 40Chaymanta chay kimsadisipulunkunaman kutishpa kashkantarirkansapa sukaman puñuykaptinkuna.
chu. Chayrayku mana yacharkansapachuimatami ayninkasapa nishpa. 41Chaymanta
kuna willarkansapa:—¿Kunankamanchu puñuykashpa
samaykankichi? Chaylla kachun. Ñamiorayni chayamushkana ñukatasielumanta shamudu runata uchasaparunakunapi apichichiwanankunapa.42Atarimuychi. Akuychina. Ñamishamuykanna chay rantikuwak runaka.
Chiknik runakuna Jesusta apishpa pusharkansapa.
(Mt 26.47-56; Lk 22.47-53;Jn 18.2-11)
43Jesus chayta rimaykaptinllaradisipulun Judaska aypa runakunatapushashpankuna chayarkan. Paykunakaspikunawan ishkantin ladupi luyukmachetikunata apashpa rirkansapa Jesustapushak.kunawan *Moisespa kamachikunankunata
yachachikuk runakunawan judiyukunapa*ansianunkuna kachaptinkuna. 44Judaskapusharkan chay runakunata allitayachachishpankuna:tini yachankichi pay kananta. Paytamiallita apishpa pushankichi.” 45ChashnaJudas paykunata yachachishpa Jesustaladunchashpa willarkan:—¡Maestru!Chashna willashpa mucharkan.46Chaypina chay runakuna Jesustaka
apirkansapa pushanankunapa. 47Chaytakawashpa Jesuswan purik runamachetinta apishpa suk runapa rinrintatipipurkan. Chay runa karkan sinchikamachikuk saserdotepa wiwachun.
48Chaypina Jesuska chay pushanayakrunakunata tapurkansapa:—¿
chipa? ¿kuk runa kani? 49Tukuy diya *TataDiospa wasinpi yachachikuykaptinimana chaypi apiwashkankichichu.Ñawpa yachachikukkuna Tata Diosrimashkanta killkarkansapa kashnaapiwanaykichipa.nashina kunan apiwaykankichiwañuchiwanaykichipa.
50
kunata kawashpankuna sapallantasakishpankuna nitikurkansapa. 51Sukwayna sabanasllanwan wankunakushpakatiykarkan. Chay Jesusta pushakrunakuna payta apirkansapa. 52Chashnaapiptinkuna chay sabanasninta sakishpallatanlla nitikurkan.
Chay ashwan sinchi kamachikuk saserdoteman Jesusta
pusharkansapa.(Mt 26.57-68; Lk 22.54-55, 63-71;
Jn 18.12-14, 19-24)53Chay aypa runakuna Jesusta
apishpa pusharkansapa ashwan sinchi
14
118
kamachikuk saserdotepa wasinman.
kuk runakunawan judiyukunapaansianunkuna tantanakurkansapa.
54Jesusta pushaptinkuna Pedrukakarumanta katishpa kamachikuksaserdotepa wasin pampapi yaykurkan.Tata Diospa wasinta kuydak runakunachay pampapi tiyaridu ninapimashakuykarkansapa. Pedrupishpaykunapa ladunkunapi rirkan tiyarikmashakunanpa.
55Chay wasi ukupi saserdotekunapakamachikukninkunawan tukuyawtoridarkuna tantanakurkansapa.Chaypina tapunakurkansapa imashnami
napa. Chashna tapunakushpankunapishmana nima uchanta tarirkansapachuchatanankunapa. 56Aypa runakunallullakushpa Jesusta chataptinkunapish
sapa. 57Chaypina suk runakunashayarishpa llullakushpa Jesustachatarkansapa:
58—Ñukaykuna uyarishkanisapa kayJesus rimashkanta: “Ñukami runakunarurashkankuna Tata Diospa manllaybawasinta urmachisha.
sha kashkan rurayta. Mana runakunarurashkan layatachu rurasha.”
59Chashna chatashpankunapish manaatiparkansapachu chay layallatachatayta. 60Chaypina saserdotekunapaashwan sinchi kamachikukninkunachawpinkunapi shayarishpa Jesustatapurkan:—¿Manachu nimata aynikunki?
¿Imatatí chatashuykankisapa?61Chaypina Jesuska upallalla
uyarirkan. Mana nimata ayniptin chaysinchi kamachikuk saserdoteka kashkantapurkan:
—¿nikuna salvakuk kuyanaynikuna TataDiospa wambran?
62Chashna tapuptin Jesuska aynirkan:—Ariya, ñukami kani. Kankuna
ñukata sielumanta shamudu runatakawawankichi tukuy laya atipakTatayni Diospa ladunpi tiyariptini.Kawawankichi puyukuna ukunpikashkan shamuptini.
63Chashna Jesus willaptin chay sinchikamachikuk saserdoteka sukamanpiñakushpa sawa llachapanta llikirkan.Chayta rurarkan tukuy chay runakunayachanankunapa sukaman piñakunanta.
nata willarkansapa:—¿
nata maskashunchisapa? 64Kankunamirimashkanta allita uyarishkankichi. Kayrunaka chashna rimashpa Tata Diostamisukaman piñachishka. ¿chi?Chashna tapuptinkuna paykunaka suk
layallata aynirkansapa:—¡Payka uchayukmi chayrayku
wañunan tiyan!65Chaypina sukkuna Jesustaka
tukaycharkansapa. Sukkuna ñawinta
sapa:—
kan.
napish Jesusta uyanpi lapyarkansapa.
Pedru kimsa kuti rimarkan Jesusta mana riksinanta.
(Mt 26.69-75; Lk 22.56-62;Jn 18.15-18, 25-29)
66Chay wasi altuyninpi Jesustaasichiykaptinkuna Pedruka uraypampapi karkan. Chaypina chay sinchikamachikuk saserdotepa shipashwiwachan shamurkan. 67Pedru ninapi
14
119
mashakuykaptin chay warmikakawashpa willarkan:—Nasaretmanta runa Jesuswan
kanpish tantalla purishkanki.68Chashna willaptin Pedruka
llullakushpa willarkan:—Mana riksinichu. Nima yachanichu
pipami willawaykanki nishpa.
man llukshirkan. Chaypi kaptin sukgallo kantarkan.
69Chaymanta chay shipash Pedrutakashkan kawashpa chay runakunatawillarkansapa:—
sinmi.70Pedru kashkan llullakushpa
rimarkan mana riksinanta. Chay washanchaypi runakuna Pedrutaka kashkanwillarkansapa:—Deverasmi kanpish kanki Jesuspa
purikmasin. Galileamanta runami kanki.71Chaypina Pedruka jurashpa
rimarkan:—Ñukaka manami riksinichu chay
willawaykanaykichi runata.72Pedruka chayta rimaykaptinlla
kashkan gallo kantarkan. Chaytauyarishpana Pedruka yuyarkan Jesuswillashkanta: “Manarapish gallo ishkaykuti kantaptin kimsa kuti rimanki manariksiwanaykita.” Chayta yuyashpasukaman llakishpa wakakurkan.
Jesusta pusharkansapa Pilatoman.(Mt 27.1-2, 11-14; Lk 23.1-5;
Jn 18.28-38)
15 1Chaymanta pakariykaptinnakamachikuk *saserdotekunawan
*judiyu *ansianukunawan Moisespakillkadunkunata yachachikukkunatantanakurkansapa. Paykunaka Jesustawatashpa pusharkansapa gobernadorPilatoman. 2Chaypina Pilatoka Jesustatapurkan:
—¿Kanchu judiyu runakunapaashwan sinchi kamachikuknin runakanki?Chashna tapuptin Jesuska aynirkan:—Ariya, ñukami kani.3
nawan judiyu ansianukuna Jesustasukaman chatarkansapa. 4Chashnachataptinkuna Pilatoka Jesusta kashkantapurkan:—¿Imapatí chatashuk runakunata mana
ayninki? Mash uyariy. Kay runakunakarikchak layata chatashuykankisapa.
5Pilato tapuptinpish Jesuska mananimata aynirkanchu. ChayraykuPilatoka sukaman almirarkan.
Chiknik runakuna Pilatota roygarkansapa Jesusta
wañuchichinanpa.(Mt 27.15-31; Lk 23.13-25;
Jn 18.38—19.16)6Tukuy wata *Paskua esta ukun Pilato
amañarkan karselmanta suk runatakachariyta. Runakunata tapuksapa maykanrunatami kacharinka nishpa. 7Chay tiempukarselpi aypa wichkadu runakunawan sukruna Barrabas karkan. Chay runakuna*
sapa. Chay makanakuypi soldadukunatawañuchirkansapa. Chayrayku karselpiwichkadu karkansapa. 8Chaypina ayparunakuna tantanakushpankuna Pilatotaroygarkansapa amañashkantashina sukrunata karselmanta kacharinanpa. 9Chaytaroygaptinkuna Pilatoka tapurkansapa:—¿Munankichichu kay sinchi
kamachishuknikichita kacharinaynipa?10
kuna chatashkankunata. Chayraykuchayta tapurkansapa.
11
14 15
120
nata sukaman willarkansapa Pilatota
nanpa. 12Barrabasta kacharinanparoygaptinkuna Pilatoka kashkantapurkansapa:—¿Imatatí kay Jesusta rurasha?
kichi kananta.13Chashna tapuptinkuna kashkan
sinchita rimashpa willarkansapa:—¡Kruspi chakatachiy!14Chaypina Pilatoka tapurkansapa:—¿Ima mana allitatí rurashka
wañuchichinaynipa?Chaypina chay runakuna ashwan
sukaman sinchita rimashpankunakashkan willarkansapa:—¡Kruspi chakatachiy!15Chay runakuna sukaman
piñakushpa kapariptinkuna Pilatokapaykunata kushichinayashpa Barrabastakacharirkan. Chaymanta Jesusta sukkarawaskawan asutichishkanwashasoldadukunata willarkan suk kruspichakatashpa wañuchinankunapa.
16Chaypina soldadukuna Pilatopa
sapa. Chaypi aypa soldadumasinkunata
kunapa. 17Kamachikukkunapa pukallachapata mudachishpankuna umanpikashayuk waskamanta awadu koronatachurapurkansapa. 18
pankuna ñawpakninpi kunkurikushpawillarkansapa:—Kanmi judiyu runakunapa ashwan
sinchi kamachikuknin kanki.19Chaypina soldadukuna Jesusta
tukaycharkansapa. Suk pintuwanumanpi waktarkansapa. Kuyak
kurkansapa. 20
nawasha chay puka llachapatasurkupushpankuna kashkan kikinpallachapanta mudachirkansapa.
Chaymanta pusharkansapa suk kruspichakatak.
Kruspi chakatashpa Jesusta wañuchirkansapa.
(Mt 27.32-44; Lk 23.26-43;Jn 19.17-27)
21Chaymanta Sirene llaktamanta runaSimon chakranmanta kutiykarkan.
kuna Simonka chayta riykarkan. Paypawambrankuna Alejandrowan Rufokarkansapa. Chay soldadukuna Simontaapishpankuna Jesuspa krusnintawantuchirkansapa.
22Jesusta pusharkansapa suk takshaurku Golgotaman. Chay Golgota shutijudiyu rimananpi riman Uma Poto.23Chaypina ayakwan chakrudu vinuta
nanpa. UpyachinayaptinkunapishJesuska mana munarkanchu upyayta.
24Chaypina soldadukunaka Jesustakruspi chakatarkansapa. Paypa
napa pukllarkansapa yachanankunapapipami kiparinka nishpa.
25
kansapa. 26Jesuspa uman kuskapichurarkansapa suk killkaduta tukuyrunakuna yachanankunapa imapamiwañuchishkasapa nishpa. Chay killkadupirimarkan: “Kay runaka judiyu runakunapaashwan sinchi kamachikukninmi.”
27Jesuspa ishkantin ladunpi ishkaysuwa runakunatapish chakatarkansapa.28Tata Diospa rimananpi killkadukarkan: “Mana alli rurak runakunawantantallata wañuchinkasapa.”
29Aypa runakuna rirkansapa Jesustakawak. Paykunaka umankunata
kuna willarkansapa:—¡Ja, mash kaway!
kanki Tata Diospa manllayba wasinta
15
121
urmachishpayki kimsa diya ukunllakashkan ruranaykipa. 30Kunankakikikilla chay krusmanta urayamushpasalvanakuy.
31
kunawan Moisespa killkaduntayachachikuk runakunaka Jesustaasichishpa willarkansapa:—
sapa. Kunanka kikin mana atipanchusalvanakuyta. 32Shuyananchikunasalvakuk runa kashpaka krusmantaurayamuchun. Urayamushkantakawashpanchikunara kreyishunchisapasinchi kamachiwakninchikuna kananta.Chaypina chay ishkay ladunpi
chakatadu suwakunapish Jesustaasichirkansapa.
Jesus kruspi wañurkan.(Mt 27.45-56; Lk 23.44-49;
Jn 19.28-30)33Jesus kruspi chakataduna kaptin
chawpi diyamantapacha las tres de latardikaman sukaman tuta likidutukurkan. 34Chay oraslla Jesuskasinchita rimarkan: “Eloi, Eloi ¿lamasabaktani?” Chay rimakushkan judiyurimananpi riman: “Tata Diosnini, TataDiosnini ¿imapatí sakiwashkanki?”
35Chay rimashkanta uyarishpana chayrunakuna willanakurkansapa:—Uyariychi, kay runaka ñawpa
yachachikuk Eliyastami kayaykan.36Chaypina suk runa kallpashpa
pintupa puntanta chiktarkan utkutachurananpa. Chayta ayak likidu vinupisumichishpa Jesuspa shiminpichurarkan shukunanpa. Chaytarurashpa sukkunata willarkansapa:—¡Upallayaychi! Akuychi kawaypachi
Eliyas shamunkachu manachukrusmanta urayachik.
37Chaypina Jesuska sinchitakaparikushpa wañurkan. 38Jesus
wañushkan oralla *Tata Diospa wasinpiwarkudu arkana llachapa llikikurkan.
kan chay alli arkadu kuarturikurinanpa.
39Soldadukunapa kapitanninkunaJesuspa ñawpakninpi shayaridu karkan.Jesus wañuptin kawashpa rimarkan:—¡Deverasmi kay runaka Tata Diospa
wambran kashka!40Aypa warmikunapish karullamanta
Jesus wañushkanta kawarkansapa. Chaykawak warmikunamanta MariyaMagdalenawan chay wayna SantiagopaJosepa mamankuna Mariyawan Salomekarkansapa. 41
kuykaptin tukuy chay warmikuna paytakatishpankuna sukaman sirvirkansapa.Chaymanta Jesus Jerusalenman riptinaypa warmikuna katirkansapa.
Suk machaypi Jesusta pamparkansapa.
(Mt 27.57-61; Lk 23.50-56;Jn 19.38-42)
42Manara *samana diya kallariptinchay estapa prontanakunankuna diyaamusayaykarkan. 43Chaypi tiyarkanArimatea llaktamanta Jose. Chay Jose
kuna karkan. Paypish shuyaykarkanTata Diosmanta sinchi kamachikuk runashamunanta. Chay Joseka Pilatomanrirkan Jesuspa kuerpunta mañakuk.44Chayta mañaptin Pilatoka Jesus utkawañushkanta yachashpa sukamanalmirarkan.
nata kayachirkan tapunanpa deveraschuJesus wañushkana nishpa. 45Chaykapitan deveras wañushkanta willaptinPilatoka willarkan Jesuspa kuerpuntaJoseta kunanpa.
46Chaypina Joseka suk allima yuraksabanasta rantirkan. Chaywan Jesuspa
15
122
kuerpunta krusmanta urayachimushpawankurkan.kan atun rumipi aspidu machaypichurak. Chaypi churashkanwashapunkunta manllayba rumiwan allitawichkarkan. 47Mariya Magdalenawan
kanta kawarkansapa.
Jesus wañushkanmanta kawsamurkan.
(Mt 28.1-10; Lk 24.1-12; Jn 20.1-10)
16 1Chaymanta *samana diyawashan Mariya Magdalena
wan rirkansapa mishkilla asnak wirata
napa. 2Chaypina semana kallarinan diya
kaptin Jesusta pampashkankunamanrirkansapa. 3Paykunaka riykashpankunawillanakurkansapa:—¿Pití machaypa punkunmanta chay
sapa?4
sapa chay punku wichkana manllaybarumita ña ashuchidutana. 5Chaymachay ukuman yaykushpankuna alli
sapa. Payka suni yurak llachapayukkarkan.pankuna sukaman manchakurkansapa.6
sapa:—¡Amamanchakuychichu! Ñuka
yachani shamushkaykichita NasaretmantaJesusta kruspi chakatadu kashkata kawak.¡Ñami payka kawsamushkana! Mananamikaypinachu. Mash kawaychi maypichachurashkankunata. 7
nata Pedrutapish rillaychi willak JesusGalileaman kankunamanta ñawpaktarinanta. Chaypi willashushkaykichishinapayta kawankichi.
8
naka chay machaymanta llukshishpakallparkansapa. Manchakuyninkunawansukaman chukchukushpankuna manara
saparachu.
Jesus Mariya Magdalenapi ishkay disipulunkunapi rikurirkan.
(Jn 20.11-18)9Chaymanta semana kallarinan diya
Jesus kawsamushkanwasha tutapachallaMariya Magdalenapi rikurirkan. ChayMariyamanta ñawpa tiempu Jesuskanchis supaykunata llukshichipurkan.10
sinkunata rirkan willak paypi Jesusrikurishkanta. Paykuna manarakawsamushkanta yachashpara llakishpawakaykarkansapa. 11Mariya Jesusta
napish mana kreyirkansapachu.
Jesus ishkay purikmasinkunapi rikurirkan.
(Lk 24.13-35)12
napi Jesuska rikurirkan. Paykunakachakraman riykarkansapa. 13Jesuspaykunapi rikuriptin kutirkansapapurikmasinkunata willak Jesustakawashkankunata.napish mana nima kreyirkansapachu.
Jesus disipulunkunata yachachirkansapa.
(Mt 28.16-20; Lk 24.36-49;Jn 20.19-23)
14Chay washa chunka suk disipulunkunamesapi mikuykaptinkuna paykunapiJesuska rikurirkan.sapa mana kreyikuk sinchi shunku kashpakawsamushkanta kawashka runakunatamana kreyiptinkuna. 15
sapa:
15 16
123
—Rillaychi tukuy allpapi kawsakrunakunata willak ñukata kreyiwakrunakunata kastigumanta salvanaynita.16
kuptinkuna uchankunamanta salvasha.Suk runakuna mana kreyiwaptinkunakastigasha. 17Ñukata kreyiwashpakawsashpaykichi atipankichi shutinipisupaykunata runakunamantallukshichiyta. Mana yachashkaykichilaya rimanakunapi rimakunkichi.18
kichichu.
chu. Chaymanta unkudukunapa
umankunapi makikichita churaptikichialliyankasapa.
Jesus sieluman kutirkan.(Lk 24.50-53)
19Jesus tukuy chayta disipulunkunatawillashkankunawasha Tata Dioskasieluman pusharkan. Chaypi alli ladunpitiyachirkan. 20
kankunashina disipulunkuna tukuymayta rirkansapa yachachikuk. Jesusyanaparkansapa *milagrukunata
kankunata kreyinankunapa.Chayllami kashka.
16
124
1 1-3Munanayni Teo lo, ñuka Lukas
kipa Jesus tukuy rurashkankunatayachachikushkankunatapish. Ayparunakuna Jesus kallarinanmantapacharurashkankunata kawarkansapa.
warkansapa. Chaymanta paykuna Jesusrurashkankunata allita yachachikushpakillkarkansapa.tinkuna kanpish uyarishkanki.mantapacha ñukapish Jesus tukuyrurashkankunata allita yachanayashpachay kawashka runakunata tapushkani.Paykuna willawaptinkuna allitakillkashkani. 4
nita kachaykayki kanpish allitayachanaykipa chay runakuna kuskatayachachishushkankuna deveraskananta.
Suk angel saserdote Sakariyasta willarkan wambran nasinanta.
5Ñawpa tiempu Judea partipi sinchikamachikuk *tin suk *saserdote tiyarkan. Paypashutin karkan Sakariyas. Sakariyaspaayllunpa shutin karkan Abiyas. Warminkarkan Isabel. Isabelka ñawpa tiempusaserdote Aronmanta mirashkan ayllunkarkan. 6Sakariyaska warmintin Tata
sapa. Chayrayku mana ni pi paykunatachatayta atiparkansapachu. 7Paykunakamana niman suk wambrayukchukarkansapa. Isabelka mana ni suk kutiwawayarkanchu. Paykunaka mana nisuk wambrayukna viejuyarkansapa.
8Tata Diospa manllayba wasinpisaserdotekuna sukmanta sukmanta
sapa. Chaypina suk diya Sakariyaskaayllunkunawan tantalla rirkansapa*Tata Diospa wasinpi trabajak. 9Chaysaserdotekunapura akllanakuksapayachanankunapa ima laya trabajutamirurankasapa nishpa.kushpankuna Sakariyasta akllarkansapaashwan ukuman Tata Diospa wasinpiyaykunanpa. Akllarkansapa taksha*nanpa. 10
tin Tata Diospa wasin pampapi ayparunakuna oraykarkansapa. 11ChaypinaSakariyaspi rikurirkan Tata Diospa*angelnin. Chay angelka shayarirkanaltarpa alli ladunpi. 12
pana Sakariyaska almirashpa sukamanmanchakurkan. 13
tin angelka willarkan:—Sakariyas, ama manchakuychu.
JESUKRISTU KAY ALLPAPI KAWSASHKANTA
SAN LUKASKILLKARKAN
125
kanki suk wambraykita kushunanpa.Chashna mañaptiki Tata Dioska ñamiuyarishushkana. Warmiki Isabelka ullkuwambratami wawayanka. Paypashutinka Juanmi kanka. 14Wambraykinasiptin sukamanmi kushikunki. Ayparunakunapish kawashpankunakushikunkasapa. 15Wambraykika alliyachaysapami kanka. Manarapishnasiptin Tata Diospa Espiritun paypikawsanka. Niman suk kuti payka nimavinuta nima traguta upyankachu.
16Wambraykika wiñashpana aypa*israelmasinkunata yanapankasapamana kasushkankunamanta Tata Diostaallita kasushpana kawsanankunapa.17Tata Dios sukaman yanapaptinwambraykika ñawpa alli yachachikukEliyasshina sukaman yachaysapa runakanka.nata kuskata yachachinkasapa paytakasushpa kawsanankunapa. Tatakunatayachachinkasapa wambrankunawanmana kuyanakushkankunamanta allitakuyanakushpa kawsanankunapa.Manarapish Tata Dios kachamushkan
kika runakunata yachachinkasapa paychayamuptin allita chaskinankunapa.
18Chashna willaptin Sakariyaskaangelta willarkan:—Ñukaka warminiwan viejuna
kanisapa. ¿Imashnati allita yachaymanwambrayuk kanaynikunata?
19Chashna Sakariyas tapuptin angelkawillarkan:—Ñukami kani Tata Diospa sirviknin
Gabriel. Payka kachamuwashka kantawillanaynipa wambrayki tiyananta.20Mana kreyiwashkaykiraykukunanmantapacha wambrayki nasinandiyakaman mana rimakuy atipakkiparinki.
21Chashna angel parlachiykaptin ayparunakuna Sakariyas llukshimunanta
shuyaykarkansapa.kurkansapa:—¿Imapati sukamanka unayan?22
kan mana rimakuy atipakna. Chayrayku
taka entiendichirkansapa angelwanparlashkanta.Chaymanta Sakariyaska mana
rimakuy atipak karkan chay wambrannasinan diyakaman. 23Payka TataDiospa wasinpi trabajunta paktachishpawasinman kutirkan. 24Wasinmankutishkanwasha warmin Isabelkaokupadana kiparirkan. Chashnaokupada kashpa pichka killata
chu. Wasinpi kiparishpa yuyanakurkan:25—Tata Diosmi yanapawashka
wawayanaynipa ama runakunapinkachiwanankunapa mana wawayukkaptini.
Angel Gabriel suk shipash Mariyata willarkan Jesus nasinanta.
26-27Galilea partipi Nasaret llaktapitiyarkan suk sensilla shipash. Shutinkarkan Mariya. Payka suk runa Josewankasarananpa mañadu karkan. Josekakarkan ñawpa kamachikuk Davidmantamirashkan runa. Chaypina Isabel soktakilla okupada kaptin Tata Dioskakacharkan angel Gabrielta chay shipashMariyawan parlak. 28Chay angelkaMariyapi rikurishpa willarkan:—Tata Diospa shutinpi rimachiyki.
Tata Diosmi sukaman kuyashushpaykiyanapashunki.
29Chashna angel willaptin Mariyakasukaman manchakurkan. Shunkunpiyuyaykushpa rimarkan: “¿Imapati kayangelka chashna willawan?”
30Chaypina angelka willarkan:—Mariya, ama manchakuychu. Tata
Dios kuyashushpa akllashushka.
1
126
31Kunanmantapacha okupada kiparinki.Suk ullku wambrata wawayanki. Chaywawaykita shutiyachinki Jesus. 32Paykaalli yachaysapa runami kanka.Runakuna payta riksinkasapa tukuylaya atipak Tata Diospa wambrankananta. Tata Dios paytaka churankasinchi kamachikuk kananpa. Idenñawpa tiempu awiluyki Davidshinasukaman allita kamachikunka. 33Paykaisraelmasinkunata mana tukuyniyuktakamachinka.
34Chashna angel willaptin Mariyakawillarkan:—¿Imashnatiya wawayasha manara
nima ullkuwan tantanakushpaynira?35Chashna Mariya tapuptin angelka
willarkan:—Tata Diospa Espiritunmi tukuy laya
atipak kashpa puyushina kuskallakanman urayamunka. Chashnamantaokupada kiparinki.kika Tata Diospa kachamushkanwambran kanka. Payka Tata Diospamunananllata ruranka. 36Chaymantaaylluyki Isabelpish sokta killaokupadana. Payka mana nimawawayukchu kashka. Kunan viejanakaykashpapish ullku wambratamiwawayanka. 37Tata Dios tukuy layatamiatipan rurayta.
38Chashna angel willaptin Mariyakawillarkan:—Ñuka Tata Dios willawananta
tukuyta almitikuni.kaykitashina ñukapi payka rurachun.Chashna Mariya almitiptin angelka
sakirkan.
Mariya ayllun Isabeltarirkan pasyak.
39Chay angel sakishkanwashaMariyaka utkakushpa rirkan chay ayllunIsabelta pasyak. Isabelka kusanSakariyaswan kawsarkan suk llaktapi
chay Judea partipi urkukunapachawpinpi. 40Sakariyaspa wasinpichayashpa Mariyaka Isabeltakarimachirkan. 41Chashna Mariyarimachiptinna Isabelpa wawanka
wan sukaman kuyurkan. Chashna orasTata Diospa Espiritun Isabelta sukamankushichirkan. 42Chaypina IsabelkaMariyataka sinchita rimashpa willarkan:—
shushka. Wawaykitapish sukaman allitakushichishka. 43Kanka kamachiwakSeñorninipa mamanmi kanki.Chayrayku ñuka mana igualmasikichukani shamunaykipa pasyawak. 44
chiwashkaykita uyariptinilla wawaynikakushikushpa wiksayni ukupi sukamankuyushka. 45Kanka tukuy Tata Dioswillashushkanta allita kreyishpaalmitishkanki. Chayrayku Tata Dioskasukaman kushichishunki.
46Chashna Isabel willaptin Mariyakawillarkan:
Sukaman kushikushpa rimani TataDios tukuy laya atipak kananta.
47-49
washka tukuy willawashkantaalmitiptini.
Chashna Tata Dios munawaptinsukaman kushikuni.
Tata Dios sukaman tukuy laya alliyachak kashpa ñukatakaakllawashka paypa wambrantawawayanaynipa.
Chayrayku kunanmantapacha tukuyrunakuna rimankasapa Tata Dios
kanta.Payka sukaman allimami.
50 Tukuy tiempu Tata Dios tukuykuyak runakunata llakichishpayanapansapa.
1
127
51 Tata Dios rikchak laya yachakkashpa sukaman almiranakunatarurashka.
kuk runakunapa yuyayninkunatawakllichipushka.
52 Tata Dioska sinchi kamachikuk
manta sampayachishkasapa.
nata kushichishkasapa.53 Tata Dioska chay yarkashpa kawsak
runakunata tukuy layapiyanapashkasapa.
Chaymanta tukuy laya tiyapukrunakunata mana nimayuktakarkushkasapa.
54 Payta sirvik israel runakunatasukaman yanapashkasapa.
Mana kunkashkachu llakichishpayanapayta.
55 Ñawpa tiempu Tata Dios awilunchiAbrahamta willarkan tukuypaypa mirakninkunata kuyashpayanapanankunata.
56Chashna rimashpa Mariya TataDiosta alabarkan. Chaypina kimsakillata Isabelwan kawsarkan.
Isabel ullku wambrata wawayarkan.
57Chaymanta wawayanan tiempupaktaptin Isabelka ullku wambratawawayarkan. 58Wawayashkanta
sinkunawan rirkansapa kushikushpawawanta kawak. Willarkansapa TataDios Isabelta kuyashpa sukamanyanapashkanta.
59Chaymanta chay wambra pusakdiyayuk kaptin tantanakurkansapapishkitunta señalapunankunapa.
sapa tatanpa shutin kananpa. 60
pina maman willarkansapa:
—Manami tatanpa shutinchu kanka.Shutinka Juan kanan tiyan.
61Chashna Isabel willaptinkunaayllunkunaka willarkansapa:—¿Imapati Juan shutita munanki?
Mana ni pi Juan shutiyuk aylluykichitiyanchu.
62Chaypina paykuna Sakariyastamakinkunawan tapurkansapa imashutitami munan nishpa.
63Chashna tapuptinkuna suk tablatamañarkan wambranpa shutintakillkananpa. Chaypina killkakurkan:“Kay wambraynipa shutinka Juanmi.”
naka sukaman almirarkansapa. 64
yas killkakushkanwasha manarimakuyta atipashkanmanta kashkanrimakurkan. Chaypina kushikuypuruTata Diosta alabashpa willarkan:—Kanka, Tata Dios, tukuy laya
yachakmi kanki.65Chashna Sakariyas rimakuptin
uyarishpana tukuy llaktamasinkunasukaman almirarkansapa. Paykunatukuy chay urku llaktakunapi kawsakrunakunata parlachirkansapa imashnamichay wambra nasishka nishpa.
66Chayta uyarik runakuna sukwansukwan parlarkansapa:—Tata Dioska chay wambrataka
sukaman kuyashpa almirana layatarurashpa yanapashka.paka rikchak laya yachakmi kanka.
Sakariyas kushikuyninwan Tata Diosta alabarkan.
67Tata Diospa Espiritun yachachiptinchay wambrapa tatan Sakariyaskallaktamasinkunata willarkansapa:
68 Israel runakuna kaptinchikuna TataDiosninchika ñami shamushkanasalvawananchikunapana.
Chashna shamuptinna akuychialabaypachi.
1
128
69 Tata Dios sirvik Davidmantamirashkan runata kachamushka.
ninchi runami.70 Ñawpa tiempu alli yachachikuk
runakuna yachachikurkansapaTata Dios suk alli salvakuk runatakachamunanta.
71
nanchikunapa.72 Chaymanta yachachirkansapa Tata
Dios awilunchikunata kuyashpayanapanankunata.
Tata Dioska rurashkan paktutamana kunkashpa ruranan tiyan.
73 Tata Dios jurashpa Abramwanpaktuta rurarkan.
74 Chay paktuta rurashkanraykuchikniwakninchi runakunamantasalvawanchisapa.
Chayrayku kushikushpa mana nipita manchashpa Tata Diospa
chisapa.75 Wañunanchi diyakaman Tata
Diospa ñawpakninpi allillatarurashpa payllata kasushpakawsashunchisapa.
76 Chaymanta munanayni wambrayni,rikchak laya yachak Tata Dioskakanta kachashunki rimanantayachachikunaykipa.
kan runa shamuptin kanka allitayachachikunki runakuna paytachaskinankunapa.
77 Israelmasinchikunata yachachinkiTata Dios uchankunata perdonashpasalvanankunata.
78 Tata Diosninchi sukamankuyawashpanchikuna kanta
kipa sielumanta chayllawambranta kachamushkanta.
Payka yachachiwashpanchikuna inti
sapa.79 Paymi lusichiwashpanchikuna mana
washunchisapa.Yachachiwashunchisapa amana
chikunapa.Yachachiwashunchisapa sukaman
kunapa.Chayta Sakariyas kushikushparimarkan.
80Chaymanta wambran Juan TataDiosta allita riksishpa wiñarkan. Paykaisraelmasinkunata yachachinandiyakaman chunlla chakidu allpapikawsarkan.
Mariya Jesusta wawayarkan.(Mt 1.18-25)
2 1Chay tiempu *Sesar Augusto tukuykamachikukkunamanta ashwan
sinchi kamachikuk karkan. Paykakamachikurkan tukuy runakunakikinkunapa llaktankunapi shutinkunatakillkachinakunankunapa. Sesar Augustoyachanayarkan mashna runakunamitiyansapa nishpa. 2Chashna Sesarkallarinan kuti tukuy runakunatayupachiptin Siria partipi Sireniokamachikuk runa karkan. 3SesarAugustoka kamachikurkan tukuyrunakuna kikinkunapa llaktankunaman
kuk. 4Chay pacha Joseka Galilea partipiNasaret llaktapi kawsaykarkan. Paymikarkan ñawpa kamachikuk Davidmantamirashkan runa.kuk Davidka Judea partipi Belenllaktamanta karkan. Chayrayku Nasaretllaktamanta Joseka rirkan chay ñawpaawilun Davidpa Belen llaktanman.Chaypi rirkan shutinta killkachinakuk.
1 2
129
5Chay tiempu Joseka Mariyawankasaranankunapa mañaduna karkan.Mariya okupada kashpa Josewan
nakunankunapa.6-7Belen llaktapi chayashpankuna
mana niman suk wasita tarirkansapachuchaypi chayanankunapa. Chashna mananima wasita tarishpankuna ovejakunawasinpi chayarkansapa. Chaypikaptinkuna Mariyapa paktamurkanwawayanan tiempu. Wawayarkan piwiwawanta. Mariyaka wawantakapintunankunawan wankushpaovejakuna wasinpi sirichirkan.
Angelkuna ovejakuna kuydak runakunata Jesus nasishkanta
willarkansapa.8Belen llakta ladunpi Jesus nasinan
tuta suk pastupi runakuna ovejankunatakuydaykarkansapa. 9Chay runakunapiTata Diospa *tin sukaman allimata llipyarkan. Chayta
naka sukaman manchakurkansapa.10Paykunata angelka willarkansapa:—Tata Diosmantami suk alli rimanata
willaykichi. Kayta uyarishpa tukuyrunakuna kushikunkichi. Chayraykuama manchakuychichu. 11Kunan tutañawpa kamachikuk Davidpa Belenllaktanpi salvashuknikichi ñaminasishkana. Payka Tata Dioskachamushkan sinchi kamachikukmi.12Rillaychi chay wambrata riksik.Paytaka tarinkichimi pintunanwanwankuduta ovejakuna wasinpi siriduta.
13Chashna angel willaykaptin
kansapa. Tukuy paykuna sukaman Tata
sapa:14 Altu sielupi kawsak Tata Diosta
kuyashpa alabaypachi.
nata kuyansapa.
chi.15
sha sieluman kutirkansapa. Chaypina
kurkansapa:—Akuychina Belen llaktaman chay
angel willawashkanchikunata kawak.16
kuna tarirkansapa chay wambrata oveja
kaptin. 17Chay runakuna wambrata
kansapa angel willashkankunata.18Chayta uyarishpankuna tukuyrunakuna sukaman almirarkansapa.19-20Chaypina chay ovejakuna kuydakrunakuna Tata Diosta sukamankuyashpa alabarkansapa. Paykunakasukaman almirarkansapa chay angelwillashkankunatashina kawashpankuna.Kushikushpa chay ovejankunakuydanankunaman kutirkansapa.Paykuna kutiptinkuna Mariya tukuywillashkankunata shunkullikushpa kutikuti allita yuyaykurkan.
Tata Diospa wasinman Josewan Mariya Jesusta pusharkansapa.
21Chaymanta chay wambra pusakdiyayuk kaptinna pishkitun puntakarapanta tipichipurkansapa señaladukananpa. Chaypina shutiyachirkansapaJesus shutin kananpa. ManarapishMariya okupada kaptin chay angelwillarkan wawanpa shutin Jesuskananpa.
22Wambran nasishkan diyamantachusku chunka diyata wasinmantaMariyaka mana llukshirkanchu. Chaydiyakuna paktaptinna ñawpa Moisespakillkadunpi willashkanta kasushpa allitaarmakurkan. Armakushkanwasha
2
130
man pusharkansapa Tata Diosta kuk.23Tata Dios ñawpa killkadunpirimarkan: “Tukuy piwi wambra ullkunasiptin ñukapami kanan tiyan.” ChaytaTata Dios rimashkanrayku MariyakaJosewan chay wambrata pusharkansapaTata Diosta kukna. 24Chaymanta TataDiospa killkadunpi riman mana ishkayrimarikuykunata apashpa ishkayurpaykunata apanankunapa Tata Diostakuyashpa kunankunapa. ChayraykuMariya Josewan wambra Jesustapushashpa ishkay urpayta aparkansapa.
25Chay pacha Jerusalenpi kawsarkansuk runa Simeon. Tata Diospa Espiritunyanapaptin payka alli rurak runa karkan.Tata Diosta sukaman kuyashpa kawsak.Payka *kuna runata sukaman shuyaykarkan.26Chayrayku Tata Diospa EspiritunSimeontaka willarkan:paykira Tata Diospa kachamushkansalvakuk runata kawanki.”
27Mariyaka Josewan wambra Jesustapusharkansapa *Tata Diospa wasinman.Chayman pusharkansapa Tata Diospa
kuna. Chaypina Tata Diospa EspiritunSimeonta willarkan Tata Diospawasinman rinanpa chay wambrata riksik.28Chaypi chayashpa Simeonka chaywambrata markarkan. Payta markashpaTata Diosta sukaman kuyashpa willarkan:
29 A Tata Dios, kanka willawashkanki
mushkayki wambraykitakawanaynipa.
Kunanka kushikushpana wañusha.Ñami paytaka kawashkanina.
30 Ñami kawashkanina kay salvakukkachamushkayki wambraykitaka.
31 Tukuy llaktakunamanta ayparunakuna yachankasapa salvakukruna kananta.
32
nata yachachinkasapa kantakuyashushpa kawsanankunapa.
Chaypina runakuna yachankasapaisrael runakunamanta salvakukruna shamushkanta.
33
kansapa. 34Chaypina Simeonka Tata
kunapa.taka willarkan:—Israel llaktamanta aypa runakuna
wawaykita chiknishpa rimankasapa manaalli kananta. Tukuy paykunata Tata Dioskakastigankasapa. Chaymanta wawaykita
sapa. 35Wawaykika tukuy runakunatariksichinkasapa ima layami yuyayninkunanishpa. Aypa runakuna wawaykita manakreyishpa chikniptinkuna kanka sukamanllakishpa turbakunki.Chashna Simeonka Mariyataka
willarkan.36Chaymanta Tata Diospa wasinpi
tiyarkan suk alli yachachikuk warmi.Paypa shutin karkan Ana. Tatankakarkan Fanuel. Ñawpa awilun karkanAser.kan.kanwasha kusan wañurkan.
37Chay warmika pusak chunka chuskuwatata viyudana karkan. Payka TataDiospa wasinmanta mana llukshishpa
kan. Diyapi tutapi Tata Diosta orashpasirvirkan. 38Chay yachachikuk Anatarirkan Simeonta Mariyawan Josewanparlaykaptin. Paykunata tarishpawambra Jesusta kawashpa Tata Diostasukaman agradesirkan. Chaypi tiyarkanJerusalen llaktata salvak runata shuyakrunakuna. Tukuy paykunata Anawillarkansapa chay wambra Jesusshuyashkankuna salvakuk runa kananta.
2
131
Nasaret llaktaman Mariyawan Jose Jesusta pushashpa kutirkansapa.
39Chaymanta Tata Diospa killkadunpiwillashkanta rurashpankuna Nasaretllaktanman Mariyawan Jose Jesustapushashpa kutirkansapa. Chay Nasaretllakta Galilea partipi karkan. 40Chaypikawsaptinkuna Jesuska allita wiñarkan.Tata Dios payta sukaman yanapaptinsukaman yuyaylla untadu yachaysapalikidu karkan.
Jesus wayna kashpaTata Diospa wasinman rirkan.
41Kada wata Jerusalenman Mariyakakusanwan riksapa *Paskua estatapasak. 42Chaymanta Jesus chunkaishkay watayuk kaptinna maman tatanpayta pusharkansapa Jerusalenpiestakuk. 43Chay esta tukuptinnawasinkunaman tukuy runakunakutiptinkuna wayna Jesuska Jerusalenpikiparirkan. Chashna kipariptin Mariyakusanwan yuyarkansapa washankunatakatiykananta. 44Mariya kusanwanllaktamasinkunawan puriykanantayuyashpa mana watukushpankuna sukdiyata purirkansapa. AmusayaykaptinnaJesusta chayrak watukushpanallaktamasinkunapi ayllunkunapiñanllapi maskarkansapa. 45Sukamanmaskashpa mana tarirkansapachu.Mana tarishpa kutirkansapa Jerusalenpimaskak.
46
pana Tata Diospa wasinpi Jesustakatarirkansapa. Payka Tatan Diosparimananta yachachikuk runakunapachawpinkunapi tiyaridu karkan. Chaypiyachachikuptinkuna Jesuska paykunatauyariykarkansapa tapuykarkansapa.47
kuna chay yachachikuk runakunaka
sapa kaptin. Almirarkansapa TataDiospa rimananta sukaman allitayachaptin. 48
wan tantalla sukaman parlaykaptinkunatarishpa mamanka kusanwan sukamanalmirarkansapa. Chaypina mamankawillarkan:—Wawituyni ¿
manta kiparishkanki? Ñukaykuna
kaykisapa.49Chashna willaptinna Jesus
willarkan:—¿Imapati maskawashkankichi?
Ñuka Tatayni willawashkanta ruranaynitiyan. ¿Manachu chayta yachankichi?
50Chashna willaptinna paykuna manaentiendirkansapachu imapamichashnaka willansapa nishpa. 51
pina Jesuska paykunawan Nasaretllaktaman kutirkan. Chaypinapaykunata tukuy layapi kasushpakawsarkan.
kan. 52Jesuska ashwan yuyaylla untaduwiñarkan Tata Dios yanapaptin.Chashna alli yuyayuk kaptin tukuyrunakuna payta munarkansapa.
Juan kallarirkan yachachikuyta.(Mt 3.1-12; Mr 1.1-8; Jn 1.19-28)
3 1Jesus atun runa kaptinna tukuykamachikuk runakunamanta
Tiberio ashwan sinchi kamachikukkarkan. Chay Tiberioka chunka pichkawatatana kamachikuk karkan. Chaytiempu Judea partipi Ponsio Pilatokamachikuk karkan. Galilea partipi*Herodes kamachikuk karkan. Itureapartipi Trakonite partipi Herodespawawkin Felipi kamachikuk karkan.Abilinia partipi Lisanias kamachikukkarkan. 2Chaymanta Anas Kayfaswantukuy *saserdotekunapa ashwan sinchikamachikukninkuna karkansapa.
2 3
132
Chaymanta Sakariyaspa wambran
kan. Chaypi kawsaptinna Tata Dioskawillarkan yachachikuk rinanpa.3Chashna Tata Dios willaptinna chayJordan yaku mañanpi tiyak llaktakunapiyachachikuypi purirkan.
manta wananankunapa.sapa tukuy uchankunata Tata Diosperdonaptinkuna bawtisakunankunapa.
4Ñawpa tiempu yachachikuk IsaiyasTata Diospa rimananta killkarkan:
“Chunlla chakidu allpapi suk runa
chikunka:‘Tata Dios kachamushkan runayachachikuyta kallarinanpakankuna suk kuska ñantakichariychi.
5 Tukuy ñannikichipa rarkantaallpachaychi.
Tukuy ñannikichipa urkukunatapampayachiychi.
Tukuy wiksu wiksu ñannikichitakuskachaychi.
paykichi mana alli ñanshinakankichi.
Amana ñawpashina uchallikushpakawsaychinachu.
6 Kankuna allita kawsaptikichi tukuy
sapa.7Chashna Juan yachachikuptin aypa
runakuna laduncharkansapa munashpabawtisanankunapa. Juanka paykunatawillarkansapa:—Kankuna llulla likidu kankichi. Tata
Dios tukuy mana alli rurak runakunatasukaman kastiganan tiyan. Kankunaka
chi Tata Diospa kastigunmanta. 8Allita
rurashpa kawsanaykichi tiyan tukuykawashuknikichi yachanankunapa TataDiosta kreyishpana kawsaykanaykichita.Ama kikikichilla llullachinakushparimaychichu: Ñukaykuna ñawpa tiempuawiluynikuna Abrahammanta miradu
manta salvawankasapa nishpa. Allita
mantapish atipanman Abrahampamirakninta rurayta. 9Suk kaspi manaallita wayuchakuptinka doyñun sapinpiachawan kuchushpa rupachin.Chashnami Tata Dioska kankunatamana alli rurashkaykichirayku utkanakastigashunkichi.
10Chashna Juan yachachikuptin chayrunakuna tapurkansapa:—¿Imatatí rurashasapa Tata Dios
kastigumanta salvawanankunapa?11Chaypina Juanka willarkansapa:—Ishkay llachapayuk kashpaykichi
kichita kuychi.chi tiyaptin mana mikunayuk runatakaraychi.
12Chaymanta *romano gobiernupakullki chaskikuk runakuna Juantaladuncharkansapa bawtisakuytamunashpankuna. Paykuna Juantawillarkansapa:—Maestru ¿imatatí rurashasapa Tata
Dios kastigumanta salvawanankunapa?13Chaypina Juan willarkansapa:—
chillata kobrakuychi.wanka kobrakuychichu.
14Chaymanta soldadukuna
sapa:—Ñukaykunapish ¿
nankunapa?Chashna tapuptinkuna Juanka
willarkansapa:
3
133
—Ama ni pita ima tiyapuknintakichuychichu. Ama ni pita llullakushpachatashpa nimata kichuychichu.
shushkaykichillawan kushikushpakawsaychi.
15Aypa runakuna Tata Dioskachamushkan salvakuk runatashuyashpa kawsaykarkansapa. Paykunatapunakurkansapa:—Ichará kay Juanka Tata Dios
kachamushkan runa.16Chayta uyarishpa Juan willarkansapa:—
chi. Chaymanta washaynita shamunñukamanta ashwan alli yachachikukruna. Payka Tata Diospa Espiritunwanbawtisashunkichi. Chay Espiritunka
chipa. Chay yachachikuk runakañukamanta tukuy laya ashwan alliyachachikukmi.nichu ushutan waskanta paskayta.
17*Triguta waktashpa murukunatasurkunchi. Chaypina murukunatawakaychanchi. Trigupa tullunkunatawishchushpa rupachinchi. Chayñukamanta ashwan yachaysapa runakatrigu murukunata surkuk runashinami.Paymi tukuy kreyik runakunata allitakuydan. Mana kreyik runakunatachurankasapa mana tukuyniyuk ninapi.
18Chashna aypata yachachikushpa Juanchay runakunata willarkansapa Tata Dioskachamushkan runa shamunanta.
19Chaymanta Juanka chay sinchikamachikuk Herodesta piñayarkanwawkin Felipipa warmin Herodiyaswanuchallikushpa kawsaykaptin. Chaymantapiñayarkan aypa mana allikunatarurashpa kawsaykaptin. 20Chashnapiñayaptinpish Herodeska mana allitarurayllapi katirkan. Mana alli rurakkashpa karselpi Juantaka wichkachirkan.
Jesus bawtisakurkan.(Mt 3.13-17; Mr 1.9-11)
21Manarapish Herodes karselpi Juanta
llapi katirkan. Jesuspish rirkan Juanbawtisananpa.sha Tatan Dioswan parlarkan. 22Chaypinasielu kicharinakuptin Tata DiospaEspiritun iden urpayshina urayamurkanJesuspi tiyarik. Chashna orana sielumantaTatan Dios Jesusta willarkan:—Kanka kuyanayni wambraynimi
kanki. Sukamanmi kushichiwanki.
Jesuspa awilunkuna.(Mt 1.1-17)
23Jesuska kimsa chunka watayukkashpa kallarirkan yachachikuyta. Tukuyrunakuna yuyarkansapa Josepa wambrankananta. Joseka karkan Elipa wambran.24Elika karkan Matatpa wambran.Matatka karkan Levipa wambran. Levikakarkan Melkipa wambran. Melkikakarkan Janapa wambran. Janaka karkanJosepa wambran. 25Chaymanta Josekakarkan Matatiyaspa wambran.Matatiyaska karkan Amospa wambran.Amoska karkan Nahunpa wambran.Nahunka karkan Eslipa wambran. Eslikakarkan Nagaypa wambran. 26Nagaykakarkan Maatpa wambran. Maatka karkanMatatiyaspa wambran. Matatiyaskakarkan Semeypa wambran. Semeykakarkan Josekpa wambran. Josekkakarkan Judapa wambran. 27Chay Judakakarkan Joananpa wambran. Joanankakarkan Resapa wambran. Resaka karkanSorobabelpa wambran. Sorobabelkakarkan Salatielpa wambran. Salatielkakarkan Neripa wambran. 28Nerikakarkan Melkipa wambran. Melkikakarkan Adipa wambran. Adika karkanKosampa wambran. Kosamka karkanElmadampa wambran. Elmadamka
3
134
karkan Erpa wambran. 29Erka karkanJosuepa wambran. Josueka karkanElieserpa wambran. Elieserka karkanJorimpa wambran. Jorimka karkanMatatpa wambran. Matatka karkanLevipa wambran. 30Levika karkanSimeonpa wambran. Simeonka karkanJudapa wambran. Judaka karkan Josepawambran. Joseka karkan Jonampawambran. Jonamka karkan Eliakimpawambran. 31Eliakimka karkan Meleapawambran. Meleaka karkan Menapawambran. Menaka karkan Matatapawambran. Matataka karkan Natanpawambran. 32Natanka karkan Davidpawambran. Davidka karkan Isayipawambran. Isayika karkan Obedpawambran. Obedka karkan Boospawambran. Booska karkan Salapawambran. Salaka karkan Naasonpawambran. 33Naasonka karkanAminadabpa wambran. Aminadabkakarkan Adminpa wambran. Adminkakarkan Arnipa wambran. Arnika karkanEsrompa wambran. Esromka karkanFarespa wambran. Fareska karkanJudapa wambran. 34Judaka karkanJakobopa wambran. Jakoboka karkanIsakpa wambran. Isakka karkanAbrahampa wambran. Abrahamkakarkan Tarepa wambran. Tareka karkanNakorpa wambran. 35Nakorka karkanSerukpa wambran. Serukka karkanRagawpa wambran. Ragawka karkanPelekpa wambran. Pelekka karkanHeberpa wambran. Heberka karkanSalapa wambran. 36Salaka karkanKaynanpa wambran. Kaynanka karkanArfakapa wambran. Arfakaka karkanSempa wambran. Semka karkan Noepawambran. Noeka karkan Lamekpawambran. 37
lenpa wambran. Matusalenka karkanEnokpa wambran. Enokka karkanJaredpa wambran. Jaredka karkan
Mahalalelpa wambran. Mahalalelkakarkan Kaynanpa wambran. 38Kaynankakarkan Enospa wambran. Enoska karkanSetpa wambran. Setka karkan Adanpawambran. Adanka karkan Tata Diospawambran.
Supay Jesusta llullachinayarkan.(Mt 4.1-11; Mr 1.12-13)
4 1Jesus bawtisakushkanwasha TataDiospa Espiritun atipachiptin
Jordan yakumanta kutirkan. Chaypinachunlla chakidu allpaman Tata DiospaEspiritunka pusharkan. 2Chaypikashpana chusku chunka diyata Jesuskamana nimata mikurkanchu. Supaytukuy chay diyakunata Jesusta manaallikunata rurachinayarkan. ChaypinaJesus sukaman yarkarkan. 3Sukamanyarkaptinna supayka willarkan:—Kanka Tata Diospa wambran
kashpaykika kay rumita willay pantukunanpa chayta mikunaykipa.
4Chashna supay willaptinna Jesuskamana nima kreyishpa willarkan:—
chi: “Tukuy runakuna Tata Diosparimananta kasushpa kawsanankunatiyan. Manami panta mikushpallachukawsankasapa.”
5Chaypina supayka Jesustaka sukurku sawanman pusharkan. Chayurkumanta tukuy allpapi llaktakunataraslla kawachirkan. 6
pana willarkan:—Tukuy kay allima kawanayki
llaktakuna tukuy chaypi tiyakkunañukata kuwashka kaptin kuyki. Ñukamunashkayni runatami kusha. 7Kankakunkurikushpa ñukata kuyaway.Chashna kuyawaptikika tukuy chayllaktakunata kanta kushkayki chaypikamachikuk kanaykipa.
8Chashna supay willaptinna Jesuskamana kasushpa willarkan:
3 4
135
—chi: “Señorniki Tata Diosllata kuyay.Payllata sirvishpa kawsay.”
9Chashna Jesus willaptinna Jerusalenllaktaman supayka pusharkan. ChaypinaTata Diospa manllayba altu wasinsawanman pushashpa willarkan:—Tata Diospa wambran kashpaykika
kay altumanta allpaman wishchunakuy.
chu. 10
chi: “Tata Dioska *angelninkunatawillankasapa kanta amachashushpakuydashunankunapa. 11Urmanayaptikika
sapa ama rumikunapi mitkakunaykipa.”12Chaypina Jesuska supayta willarkan:—Chaymantapish Tata Diospa
killkadunpi willawanchi: “Ama nimata
yashpa Tata Dios yanapawankachumanachu nishpa.”
13Chashna Jesus mana kasunayaptinsupayka manana yacharkannachuimashnami llullachinka nishpa. Chayraykusuk tiemputa Jesusmanta ashurkan.
Galilea partipi Jesuskallarirkan yachachikuyta.
(Mt 4.12-17; Mr 1.14-15)14-15Chaymanta chay chunlla chakidu
allpamanta Jesus kutirkan Galileapartiman. Tata Diospa Espiritunsukaman yanapaptin rikchak layayachak karkan. Tukuy llaktakunapitantanakunankuna wasikunapi Jesuskayachachikurkan.tin tukuy runakuna alabarkansapa.
Jesus kutirkan Nasaret llaktanman.(Mt 13.53-58; Mr 6.1-6)
16
kuypi purishpa Jesuska wiñashkanNasaret llaktanman kutirkan. Chaypikashpa amañananshina *samana diya
tantanakunankuna wasiman rirkan.Chay wasipi kashpa shayarirkan TataDiospa killkadunta leyinanpa. 17Chaywasi kuydak runa Jesusta suk librutakurkan. Chay libruka karkan ñawpayachachikuk Isaiyaspa killkashkan.Jesuska chay libruta kicharishpa kaykillkaduta tarishpa leyirkan:
18 “Tata Diospa Espiritunka ñukatamiakllawashka.
Willawashka tukuy mana nimayukllakishpa kawsak runakunatayachachinaynipa.
nipa kushikushpa kawsanankunapa.Chaymanta kachamuwashka tukuy
nata salvanaynipasapa.Kachamuwashka mana kawakukrunakunata kawachichinaynipa.
Chaymanta kachamuwashka
nankunamanta kichukunaynipa.19
nata willanaynipa sukamankuyashpa yanapanankunata.”
20
sha chay libruta kurkan wasi kuydakrunata. Chashna kushpana tiyarirkan.
sapa. 21Chaypina willarkansapa:—Kay leyishkayni killkaduka
ñukapami rimashka. Ñukaka Tata Dioskachamuwashkan runami kani.
22Chashna Jesus yachachikuptintukuy runakuna almirashpankunatapunakurkansapa:—¿Manachu kay runaka Josepa
wambran?23Chashna tapunakuptinkuna Jesuska
willarkansapa:—Ariya kankunaka mana
kreyiwashpa willawaykankichi: “Kankaampikuk runa kashpaykika kikikillaampinakuy. Kanka Kapernaum llaktapi
4
136
*chipipish ruray yachanaynikunapa TataDiosmanta shamudu runa kanaykita.”
24Kunan allita willaykichi. Tata Diosparimananta yachachikuk runa kikin
kuna mana kreyinsapachu. 25-26Ñawpaalli yachachikuk Eliyas yachachikushkantiempu kimsa wata sokta killata mananima tamyarkanchu. Chashna manatamyaptin tukuy *Israel llaktapi sinchiyarkay tiempu karkan. Chay yarkaytiempupi Tata Dios Eliyasta kacharkanSidon llakta ladunpi. Eliyasta kacharkanchay Sareta llaktapi kawsak viyudawarmiman payna Eliyasta karananpa.Deverasmi kikin Israel llaktanpi aypaviyudakuna tiyarkan.manchu Tata Dios Eliyasta kacharkan.
27Chaymanta ñawpa alli yachachikukEliseopa tiempunpi Siria partipi kawsarkansuk sinchi kamachikuk runa. Paypa shutinkarkan Naaman. Chay kamachikuk runalasaru unkuyuk karkan. Chaypina
kan. Deverasmi llaktankunapi ayparunakuna chay unkuywan karkansapa.
sapachu mana Tata Diosta kreyiptinkuna.28Chashna Jesus yachachikuptin
uyarishpana chay wasipi tantanakudurunakuna sukaman piñakurkansapa.29Paykunaka llaktankunamanta Jesustapusharkansapa suk manllayba waykuman.
man.nayarkansapa altumanta tankakushpa.30Chaypina Jesuska chay aypa runakunapachawpinkunata pasashpa rirkan.
Jesus supayuk runata alliyachirkan.(Mr 1.21-28)
31Chaymanta Jesuska Nasaretllaktamanta llukshishpa rirkan Galileaparti llakta Kapernaumman. Chaypina
samana diya kaptin tantanakunankunawasipi yachachikuykarkan. 32Chaypiallita yachachikuptin runakunasukaman almirarkansapa sinchikamachikuk runashina yachachikuptin.33Chaypi tiyarkan suk unkudu runa.Payka supayuk karkan.kuptin uyarishpana chay supay sinchitarimakushpa Jesusta willarkan:
34—¿Imapatí ñukaykunamankashamushkanki, Nasaretmanta Jesus?¡Sakiwaysapa! ¿Mana tukuyniyukninamanchu kachawanayaykankisapa?Ñukaka yachani Tata Diosmantashamudu runa kanaykita.
35Chashna chay supay willaptinJesuska piñayashpa willarkan:—¡Upallayayna! ¡Kunanlla kay
runamanta llukshiy!Chashna Jesus willaptinna tukuy pi
kawaykaptinkuna supayka chayunkudutaka waktakurkan. Chaypinamana nimanachishpanachu paymantallukshirkan. 36
naka sukaman manchakurkansapa.Chaypina willanakurkansapa:—Kay Jesuska sinchi kamachikuk
kashpa atipan supaykunatapishllukshichiyta.
37
kansapa tukuy llaktakunapi Jesussupayta sinchita willashpa runamantallukshichishkanta.
Jesus Pedrupa suedranta alliyachirkan.
(Mt 8.14-15; Mr 1.29-31)38
nankuna wasimanta llukshishpa rirkanyaykuk Simon Pedrupa wasinpi. ChaypiSimonpa suedran kalentorawan unkudukarkan.
ranta chiriyachipunanpa. 39Chashnawillaptinkunana Jesuska chay unkudu
4
137
yarkan. Kumurayashpa sinchitawillarkan kalentoran chiriyananpa.
kan. Chay warmika atarishpapaykunapa mikunankunata rurashpakararkansapa.
Jesus aypa unkudurunakunata alliyachirkan.
(Mt 8.16-17; Mr 1.32-34)40Chaymanta inti yaykuptin Jesusman
aypa runakuna unkudu familyankunatapusharkansapa. Paykuna rikchak layaunkuyuk karkansapa. Chaypina Jesuskachay unkudukunapa umankunapi
kansapa. 41
kan. Chay supaykuna llukshishpankunakaparishpa rimarkansapa:—¡Kanka Tata Diospa wambranmi
kanki!Chashna willaptinkuna Jesuska
piñayashpa willarkansapa:—¡Upallaychi!Jesus mana munarkanchu supaykuna
nimata willanankunapa. Paykunakayacharkansapa Jesus Tata Diosmantashamudu salvakuk runa kananta.
Aypa llaktakunapi Jesus yachachikurkan.
(Mr 1.35-39)42Chaymanta pakariykaptin Jesus
chay llaktamanta llukshishpa rirkan sukchunlla likidu pampaman. Chaymanriptin aypa runakuna maskarkansapa.Sukaman maskashpana tarirkansapa.Willarkansapa ama ni mayta suchushpallaktankunallapi kiparinanpa. 43
pina Jesuska willarkansapa:—Chikan llaktakunapipish kay alli
kushichina rimanata yachachikunaynitiyan. Tata Dioska kachamuwashkami
tukuy runakunata yachachinaynipa allikamachikuk kananta.
44Chashna willashpankuna Jesuskatukuy *napi yachachikuypi purirkan.kunankuna wasikunapi yachachikurkan.
Jesus willaptinkuna disipulunkuna aypa challwakunata apirkansapa.
(Mt 4.18-22; Mr 1.16-20)
5 1Suk diya Genesaret kochamañanpi Jesuska Tata Diospa
rimananta yachachikuykarkan.
pankuna tankanakushpa Jesustanitirkansapa. 2Chashna niti nitikaptinkuna chay kocha mañanpi Jesuskawarkan ishkay atun kanowakunata.Chay kanowakunapika mana nimatiyarkanchu. Challwa apik runakunakanowankunata sakishpankuna atunredninkunata takshaykarkansapa. 3Sukkanowaka Simonpa karkan. Chay
kan. Yaykushpana Simontaka willarkan:—Suk tipita chawpiyachipay.Tankapuptinna Jesus chaypi
tiyarirkan. Chay kanowamanta Jesuskachay runakunata yachachirkansapa.4
washana Simontaka willarkan:—
yachiy. Chaypi chay rednikikunatasirichiychi challwata apinaykichipa.
5Chaypina Simonka willarkan:—Maestru, tuta entero manami niman
suk challwata apishkanisapachu. Mananimata tuta entero apishpaynikunapish
sapa.6
kunata sirichirkansapa. Chaypina aypachallwakunata apirkansapa chayredninkuna llikikunayanankaman.7Simonka makinwan kayarkansapa
4 5
138
challwa apikmasinkunata chikankanowankunata apashpa yanapakrinankunapa.
kansapa yaka suminayanankaman.8-9Jesusta kasushkanrayku aypa
challwata apirkansapa. Tukuy chayta
sinkunawan sukaman manchakurkansapa.Chaypina manchakushpa Pedruka Jesuspañawpakninpi kunkurikushpa willarkan:—Maestru, ñukaka uchasapami kani.
Chayrayku pinkakuni kanwan tantallapuriyta.
10
kuna karkansapa. Chashna tukuypaykuna sukaman manchakuptinkunaJesus Simonta willarkan:—Ama manchakuychu.
pacha aypa runakunata Tata Diosparimananta yachachishpa kawsanki.Yachachinkisapa paykunapish TataDiosta kreyishpa kawsanankunapa.
11Chashna Jesus willaptinkuna chayrunakunaka chawpi yakumantakanowankunata mañayachirkansapa.Chaypina tukuyta sakishpankuna chayoramantapacha Jesusta katirkansapa.
Jesus lasaruyak runata alliyachirkan.(Mt 8.1-4; Mr 1.40-45)
12
kan. Chaypina suk lasaruyak runa
yashpa willarkan:—Maestru, munashpaykika atipanki
kay unkuyninimanta alliyachiwayta.13Chashna willaptinna Jesuska
makinwan llankashpa willarkan:—Ariya, munani alliyachiynikita.
Kunanmantapacha alliyaduna kiparinki.Chashna willaptinna chay runapa
kirinka raslla alliyapurkan. 14ChaypinaJesuska willarkan:
—Amara ni pita willayrachualliyachishkaynita. Ñawpa yachachikukMoises killkadunpi willashunkichi
kichi *saserdoteman rinaykichi tiyanofrendaykita apashpa. Sanuna kanaykitakawashuptin chay ofrendaykita TataDiosta kunayki tiyan uchaykitaperdonananpa. Chaypina tukuyrunakuna yachankasapa sanu kanaykita.
15Chashna Jesus chay alliyachishkanrunata ama ni pita parlachinanpawillaykaptinpish aypa runakunataparlachirkan. Chaymanta chay ayparunakunapish famakurkansapa alliyadukananta. Chay almirana rurashkantayachashpankuna aypa runakunarirkansapa Jesusta uyarinayashpankuna.
kunamanta alliyachinankunapa.16Chashna aypa runakuna paymanriptinkuna chunllaman Jesuska rirkanchaypi Tata Dioswan parlak.
Jesus mana kuyuyatipak runata alliyachirkan.
(Mt 9.1-8; Mr 2.1-12)17Chaymanta suk diya suk wasipi
Jesus yachachikuykarkan. Chaypina*fariseo runakuna Tata Diosparimananta yachachikuk runakunapishchayarkansapa.sapa tukuy Galilea parti Judea partillaktakunamanta.tapish shamurkansapa. Chaykunamantashamushpa Jesusta laduncharkansapa.Payka aypa unkudukunata alliyachirkanTata Dios sukaman yanapaptin.
18Chay diya Jesusman suk mana nimakuyuy atipak unkuduta kamillapipusharkansapa. Chay pushak runakunamunarkansapa Jesuspa ñawpakninpichurayta. 19Chay wasipi aypa runakunatiyaptin paykunaka mana yaykuytaatiparkansapachu. Chayrayku wasi
5
139
sawanman chay unkudutaka kamillanpipusharkansapa. Chaypina chaytejakunata surkushpa uchkurkansapa.Chaytana unkuduta kamillanpiurayachirkansapa Jesuspa ñawpakninpichurak. 20Chay yanapak runakunakaallita tukuy shunku kreyirkansapa Jesusalliyachinanta. Jesuska kreyinankunatayachashpa chay unkudutaka willarkan:—Wambrayni,
manta perdonayki.21Chashna Jesus willaptin Moisespa
napi rimarkansapa: “Kay runaka TataDiosta piñachiykan. Iden Tata Diosshinakanayashpa kay unkuduta willashkatukuy uchankunamanta perdonananta.Tata Diosllami atipan uchakunataperdonayta.”
22
kuna Jesuska chayta yacharkan.Chayrayku willarkansapa:—¿Imapatí washanchawaykankichi?
23Ñuka kay unkuduta ishkay layataatipayman willayta. Munashpayniwillayman: “Uchaykikunamantaperdonayki.” Chaymanta willayman:“Atarimushpa puriy.” Allita puriptin
nita. 24
sha. Alliyachiptini yachankichi ñukasielumanta shamudu runa kanaynita.
nita.Chayta rimashkanwasha Jesuska chay
mana kuyuy atipak runata willarkan:—¡Atarimuy! Kamillaykita apashpa
wasikiman rillay.25Chashna Jesus willaptinna chay
unkudu runaka utkakushpa alliyadunaatarimurkan chay aypa runakunakawaykaptinkuna. Atarimushpa chaysirishkan kamillanta apishpa wasinman
rirkan. Sukaman kushikushpa rirkanTata Diosta alabaypi.
26
tinna tukuy kawak runakuna sukamanalmirashpankuna Tata Diosta sukamanalabarkansapa.pankuna willanakurkansapa:—Kunanka almirana layakunata
kawashkanchisapa.
Jesus Levita willarkan paywan tantalla purinanpa.
(Mt 9.9-13; Mr 2.13-17)27
washa suk llaktaman Jesus rirkan.Chaypi chayashpa suk kullki kobrakukrunawan kawanakurkan. Chay runaka*karkan. Paypa shutin karkan Levi.Levika kullki chaskikunan mesa ladunpitiyaridu karkan. Payta kawashpanaJesuska willarkan:—Shamuy, ñukata katiway.28Chashna Jesus willaptinna Levika
tiyaridu kashkanmanta atarirkan. Paykatukuy chay kullki kobrakushkantasakishpa Jesuswan tantalla purirkandisipulun kananpa.
29Suknin diya Jesusta sukamankuyashpa Levika suk estata rurarkanwasinpi. Chay estata rurashpa Levika
sinkunatapish konvidarkansapa. Jesuskadisipulunkunawan chay runakunawantantalla suk mesallapi mikurkansapa.30Chaypina fariseo runakuna Tata
nawan Jesusta kawarkansapa.Paykunaka Jesuspa disipulunkunatakallarirkansapa yuyayta. Willarkansapa:—¿Imapatí kankunaka kobrakuk
runakunawan uchasapa runakunawantantalla mikuykankichi upyaykankichi?
31
kuna Jesuska willarkansapa:
5
140
—Sanu runa mana ampik runatamaskanchu mana unkudu kashpa.Unkudu runa ampik runata maskanalliyayta munashpa. Kankuna mana allirurak runakuna kashpaykichi unkudurunakunashina kawsankichi. 32Ñukashamushkani tukuy uchasapakunatakayak. Manami shamushkanichu manauchayuk yuyanakuk runakunata kayak.
Runakuna Jesuspa disipulunkunata repararkansapa mana
mikunata sasiptinkuna.(Mt 9.14-17; Mr 2.18-22)
33Chashna Jesus yachachikuptinrunakuna piñakushpa willarkansapa:—Juanpa disipulunkuna chaymanta
fariseokunapa disipulunkuna churadu
rayku mana nimata mikunsapachu.Sukaman orashpankuna kawsansapa.Kanpa disipuluykikunaka tukuy layatamikushpa upyashpankuna kawsansapa.
34Chashna willaptinkuna Jesus kayejempluta willarkansapa:—Suk funsiata rurashpaykichi
noviowan tantalla kashpaykichikushikushpa mikunkichi. Manakasaranan diyachu konvidadukunakasasinsapa. 35Funsia tukuptinna novio
nata mikunata mana mikunkasapachu.36Chashna Jesus yachachikushpa
chikan ejemplutapish willarkansapa:—Mana ni pi mushuk llachapata
chu. Chashna mushuk llachapatatipiptin wakllidu kiparin. Chaymantamawka llachapapika mushuk retasomana allichu rikurin.
37Mana ni pi churanmanchu llulluvinuta mawka vinu churana kapachupi.Chaypi churaptin llullu vinu timbushpamawka kapachuta pachyachinman.Kapachu llikikuptin vinuka usunman.
Chay llikikudu kapachupish wakllidukiparin. 38Chayrayku llullu vinutamushuk vinu churana kapachupichuransapa ama vinu usunanpa. Ñukapa
nami. Kankunapa yachachikunaykichikamawka kapachushinami. Chayraykuyachachikuptini mana munankichichukasuwayta. 39
naykichi mawka vinushina kaptinchayllata munankichi. Chayrayku mana
nita mushuk vinushina kaptin.
Samana diya Jesuspa disipulunkuna tipi triguta
pallarkansapa.(Mt 12.1-8; Mr 2.23-28)
6 1Chaymanta suk *samana diyaJesus disipulunkunawan suk
llaktaman rirkansapa. Rishpankuna*trigu chakra chawpinta purirkansapa.Chaypina Jesuspa disipulunkuna trigutatipishpankuna makinkunapi ishkushpamikurkansapa. 2Chayta kawashpankuna*fariseokuna willarkansapa:—¿Imapatí disipuluykikuna samana
diya kaykaptin triguta pallaykansapa?Chayta rurashpa *nankunata mana kasuykansapachu.
3Chashna fariseokuna willaptinkunaJesuska willarkansapa:—¿Manachu leyishkankichi ñawpa
kamachikuk David rurashkanta? Sukdiya payka purikmasinkunawansukaman purishpankuna yarkarkansapa.4Yarkaymanta kashpa *Tata Diospawasinpi yaykurkansapa. ChaypiDavidka mikurkan Tata Diospa churadupankunata. Purikmasinkunatapishkararkan. Chay laya pankunaka*saserdotekunallapa karkan. Chayta
kansapachu.
5 6
141
nankunata. 5Ñuka sielumanta shamuduruna kashpayni allita yachachiykichi
kichipa nishpa.
Jesus suk kaspirayadu makiyuk runata alliyachirkan.(Mt 12.9-14; Mr 3.1-6)
6Chaymanta suknin samana diya
kan. Chaypina kashkan kallarirkanyachachikuyta. Chay wasipika sukkaspirayadu alli ladu makiyuk runakarkan. 7Chaypina Moisespa killkaduntayachachikuk runakuna fariseokunawansukaman Jesusta chapapayarkansapa.Kawanayarkansapa samana diya chayrunata alliyachinkachu manachu nishpa.Paykunaka awtoridarkunapi Jesustasukaman chatanayarkansapa samanadiya unkuduta alliyachiptin. 8Jesuskayacharkan chatanayaykanankunata.Chaypina paykunata mana manchashpachay kaspirayadu makiyuk runatakawillarkan:—
napi shayarik.Chashna Jesus willaptin payka
shayarik rirkan. 9Chawpinkunapishayariptinna Jesuska chay chatanayakrunakunata willarkansapa:—Ñuka kankunata tapuykichi:
Moisespa killkadunpi ¿imatatíwillawanchisapa? ¿Willawanchisapachu
chikunapa? ¿Samana diya suk runataalliyachinchimanchu? ¿Suk runatakawapayanchimanchu wañunanpa?
10Mana nimata ayniptinkuna Jesuskatukuy chay chatanayak runakunatasukta sukta kawarkansapa. Chaypinachay kaspirayadu makiyuk runatakawillarkan:—Makikita chutachiy.
Chay runa Jesusta kasushpa makintachutachishkan oras alliyarkan. 11Jesus
nayak runakuna kawashpankunasukaman piñakurkansapa. Chaypinasukwan sukwan willanakurkansapa:—¿Imatatí rurashunchisapa kay
runataka?
Jesus chunka ishkay disipulunkunata akllarkan.
(Mt 10.1-4; Mr 3.13-19)12Chaymanta suk diya Jesus suk
urkuman rirkan orak. Chay urkupi tutaentero Tata Dioswan parlarkan. 13
manta punchawyaptin ladunman tukuydisipulunkunata kayarkansapa. Tukuypaykunamanta chunka ishkayta
napa. Chay aklladu disipulunkunataka
nankunapa. 14Suk aklladu disipulunkarkan Simon.chirkan Pedru kananpa. Chaymantakarkansapa Simonpa wawkin Andres,Santiago, Juan, Felipi, Bartolome,15Mateo, Tomas. Chaymanta suk karkanAlfeopa wambran Santiago. Chaymantasuk karkan Simon. Payka *romanogobiernuta mana munarkanchu nimakasuyta. 16Chaymanta suk disipulunkarkan Santiagopa wawkin Judas. Sukkarkan Judas Iskariote. Payka suktiempu washan Jesusta rantikurkanwañuchinankunapa.
Jesus aypa unkudurunakunata alliyachirkan.
(Mt 4.23-25)17Chay chunka ishkay disipulunkunata
akllashkanwasha chay urkumanta sukpampayninman Jesuska paykunawantantalla urayamurkan. Chay pampapiaypa runakuna Judea partimantaJerusalen llaktamanta atun kocha
6
142
ladunpi Tiro Sidon llaktakunamantapishtantanakurkansapa. Chay aypa runakunarirkansapa Jesusta uyarinankunapa.Aypa unkudukunapish rirkansapa Jesusalliyachinankunapa. 18,19Chaypina kikin
nata alliyachirkansapa. Supaykuna
kansapa. Aypa runakuna Jesusta
manta alliyayta munashpankuna.
Jesus disipulunkunata yachachirkansapa imashnami
kushikushpa kawsankasapa nishpa.(Mt 5.1-12)
20Chaymanta tukuy chay ayparunakunata alliyachishkanwashaJesuska disipulunkunata chapashpawillarkansapa:—Mana nimayuk kashpaykichipish
kushikuypuru kankichi. KankunamiTata Diospa mandunpi kawsaykankichi.
21
paykichipish kushikuypuru kankichi.Tata Dios kankunata saksachishunkichi.
kichi kushikuypuru kankichi. Tata Dioskushichishuptikichi asikunkichi.
22Ñuka sielumanta shamudu runamikani. Runamasikichi kankunatasukaman ñukarayku chiknishuptinkunaTata Dios kushichishunkichi. Paykuna
kunamanta karkushuptikichi Tata Dioskushichishunkichi. Ñukarayku runakuna
pish Tata Dios kushichishunkichi.23Chashna chiknishuptikichipishsukamanlla kushikuychi. Yachankichi
chita. Chay chiknishuknikichipa ñawpaawilunkunapish idenllata Tata Diosparimananta yachachikuk runakunatachiknirkansapa.
24Kankuna tukuy layayuk kaptikichillakichiykichi. Kay tiempullapa
kichi.25
chi llakichiykichi. Suk tiempukamanyarkankichi.
chi llakichiykichi. Suk tiempukamanllakishpa kawsankichi.
26Tukuy runakuna kankunata
chi. Paykunapa ñawpa awilunkuna
kuk runakunata.
Jesuska disipulunkunata yachachirkansapa chiknik
runakunata kuyanankunapa.(Mt 5.38-48; 7.12)
27Jesuska yachachikuypi katishpawillarkansapa:—Kankuna kreyiwak runakuna
kaptikichi allita yachachiykichi. Tukuychiknishuknikichi runakunata kuyaychi.Paykunata yanapashpalla kawsaychi.28Tukuy mana alli yuyashuknikichi
chi.
kunapa.29Suk runa chiknishushpa uyaykipi
sakmashuptinka ama kutipaychu. Sukladu uyaykitapish kuy sakmashunanpa.Suk runa sakuykita kichushuptikikaama michaychu kamisaykitapishapananpa. 30Pipish kashpa suk imatamañashuptiki ama michashpalla kuy.Chaymanta suk runa imaykita
chu. 31
naykichipa. Chashnashina kankunapish
chi.
6
143
32
nallata kuyashpaykichika Tata Diostamana kushichiykankichichu. Tukuy
nallata kuyansapa.33
shinalla kawsankichi.
chichu.pish kuyanaykichilla tiyan.
34Chaymanta kankuna kullkikichitakutichikuk runakunallata prestadukushpaykichika Tata Diosta manakushichiykankichichu. Tukuy uchasapa
pankuna.35
kichitapish kuyanaykichilla tiyan.Tukuy runakunata yanapanaykichitiyan. Pipish kaptin suk imatamañashuptikichika kuychilla amakutichishunanta yuyashpa. Kankunatukuy pi kuyashpa kawsaptikichi TataDios sukaman yanapashunkichikushichishunkichi. Paymi sukamanyachaysapa kashpa tukuy mana allirurak runakunata tukuy mana kuyakukrunakunata kuyashpalla yanapan.Chashna kankuna Tata Diosshina
chika paypa wambrankuna kankichi.36Tata Diosnikichi tukuy runakunatallakichishpa yanapan. Chashnashinakankunapish Tata Diospa wambrankunakashpaykichi payshina llakichikukrunakuna kaychi.
Jesus disipulunkunata yachachirkan ama ni pita
yuyanankunapa.(Mt 7.1-5)
37Chaypina Jesuska yachachikuyllapikatishpa willarkansapa:
—Ama ni pita washanchashpayuyaychichu. Kankuna mana ni pitayuyaptikichi Tata Diospish kankunapaallillata yuyanka. Chaymanta ama nipita chiknishpa kastigachinayaychichu.Mana kastigachinayaptikichi Tata
kichichu. Tukuy pita perdonanaykichitiyan. Chashna perdonaptikichi TataDios kankunatapish perdonashunkichi.38Pitapish kaptin mana michashpayanapaychi. Chashna mana michashpa
shunkichi. Kankuna runamasikichita
tapish rurashunkichi.39Chashna Jesus yachachikushpa suk
ejempluta parlachikurkan:—Suk runa mana kawakuk kashpa
mana kawakukmasinta mana ni maytaatipanchu pushayta. Pushanayashpakasuk rarkapi ishkantin urmanmansapa.Kankuna mana kreyiwashpaykichikaiden mana kawakuk runakunashinakankichi.
40Suk disipulu maestrunmanta manaashwan alli yachakchu. Disipulu allitayachakushpa maestrunshinalla yachan.Chayrayku ñuka yachachikuptini allitauyariwaychi kankunapish allitayachanaykichipa.
41
yashpaykichi ñawinpi kaspi tiyapukrunashina kankichi. Ñawikichipi suk
chipa ñawinmanta takshasillu susyatasurkuyta. Chaykamanka kikikichipañawikichipi kaspi tiyaykaptin mananima mallinkichichu.
42Kankunapa ñawikichipi kaspitiyaykaptin ¿imashnatí animukunkichiwawkikichita willayta: “Ñuka
yani” nishpa? Kankuna allipi tukushpa
6
144
mana allikunata ruraykankichi.Chayrayku uchallikuykankichi.Kikikichipa ñawikichimantara kaspitasurkushpara wawkikichipa ñawinmantataksha susilluta atipankichimansurkuyta. Uchaykichita sakishpakawsashpaykichira wawkikichitaatipankichi yanapashpa yachachiyta.
Jesus yachachikurkan wayuchakuk kaspipa ejemplunta.(Mt 7.17-20; 12.34-35)
43Jesuska yachachikuyllapi katishpawillarkansapa:—Tukuy allima kaspi sukaman
allimata wayuchakun. Mana alli kaspikamana valekta wayuchakun. 44Tukuy alliwayuchakuk kaspitami wayunmantariksinchi. Kashayuk kaspika manawayuchakunchu *igo wayuta.
kunchu uva wayuta.45Chashnami alli yuyayuk runa
allikunallata rimashpa kawsan. Manaalli yuyayuk runaka mana allikunatarimashpa kawsan. Rimananllamantariksinchi suk runata alli yuyayukchumanachu nishpa.
Jesus ishkay laya wasikunapa ejemplunta yachachikurkan.
(Mt 7.24-27)46
llapi katishpa chay runakunatawillarkansapa:—
paykichika ¿imapati “Maestru, Maestru”niwankichi? 47Mash uyariwaychi. Suk
chipa maykan runami ñukamanshamushpa kasuwashpa willanaynitaruran.
48Suk runa alli yuyayuk kashpawasinta ruran sinchi allpapi ukutaaspishpa. Payka uku aspidupi pirkata
churaptin alli ruradu wasi kiparin. Yakuuntaptin sukaman kallpaptinpish chaywasi mana nima tikranchu alli ruradukashpa. Kankuna willashkaynita allitarurashpa kawsashpaykichika sinchiallpapi wasinta rurak runashinakankichi. 49Chaymanta suk mana alliyuyayuk runa wasinta mana ukutaaspishpa ruran. Chaymanta tamyaptinyaku untaptin sukaman kallpaptin chaywasika urman mana alli ruradu kashpa.Kankunaka willashkaynita manarurashpaykichika iden mana alliwasinta rurak runashina kankichi.Yuyaynikichi kunanlla wakllin.
Jesus romano kapitanpa wiwachunta unkuyninmanta alliyachirkan.
(Mt 8.5-13)
7 1
kanwasha Kapernaum llaktamanJesuska rirkan. 2Chay llaktapi tiyarkan*romano gobiernupa soldadukunapakapitannin. Paypa tiyarkan alli kuyaduwiwachun. Chay wiwachunka fatalunkudu kashpa wañunayaykarkan.3Chay kapitanka yacharkan Jesus aypaunkudukunata alliyachiykananta.Chayta yachashpa *judiyu *nata kacharkan Jesusta willanankunapawasinman shamunanpa wiwachuntaalliyachik. 4Chay ansianukuna Jesusta
sapa rinanpa chay kapitanpawiwachunta alliyachik. Willarkansapa:—
naykipa. 5Payka romano kaykashpapish
washkasapa.kuna wasita rurachishka.
6Chashna willaptinkunana chay
wan rirkan. Manarapish wasinpi
nata kacharkan Jesusta willak:
6 7
145
—Maestru,shi wasinpi chayanaykipa. 7Manashinimachu payka kanwan parlananpaka.Chayrayku judiyu ansianukunallatakachashka willashunanpa wiwachuntaalliyachipunaykipa. Karullamantashiwillaptiki wiwachunka alliyanka.8Kashnami willachishunki: “Tata Diosmikantaka kamachishunki. Ñukapapishtiyan kamachiwakninikuna. Paykunakamachiwaptinkuna kasunayni tiyan.Chaymanta ñuka soldadukunatakamachiptini paykuna kasuwansapa.Suk soldaduta suk mayman rinanpawillaptini rin. Sukta shamunanpawillaptini shamun. Suk wiwachuyniimatapish rurananpa willaptini ruran.Chayrayku karullamanta wiwachuynitaalliyachipay.”
9Chay kapitan willachishkantauyarishpa Jesuska sukaman almirarkan.Chaypina chay aypa katik runakunatachapashpa willarkansapa:—Allita willaykichi.
sinikunamanta mana niman suk runakay romano kapitanshina ñukatakreyiwankichichu.
10Chashna Jesus willaptinna chaykapitan kachashkan runakunakakutirkansapana. Kapitanpa wasinpichayashpankuna tarirkansapawiwachuntaka alliyadutana.
Jesus suk viyuda warmipawawanta wañushkanmanta
kawsachimurkan.11Jesus chay kapitanpa wiwachunta
alliyachishkanwasha Nayin llaktamanrirkan. Chay llaktaman Jesuswantantalla disipulunkuna chaymanta ayparunakuna rirkansapa. 12Jesus chayllaktapi chayashpa kawarkan sukwañuduta pampak pushaykaptinkuna.Chay wañudu karkan viyuda warmipachaylla wawan. Chay viyudata
llakichishpa aypa llaktamasinkunatantalla riykarkansapa wañudutapampak. 13Chaypina Jesuska chaywarmita kawashpa sukamanllakichishpa willarkan:—Amana wakakuynachu.14Chashna chay warmita willashpa
Jesuska wañuduta laduncharkan.Chaypina wañuduta pushaykakrunakunaka shayarirkansapa. Jesuswañudupa kamillanta llankashpawillarkan:—Wambrayni, atarimuyna.15Chashna willaptin chay wañudu
waynaka kawsamurkan. Tiyarimushpakallarirkan rimakuyta. Chaypina Jesuskachay kawsachimushkan waynatamamanta kurkan. 16
nana tukuy chay aypa runakuna sukamanmanchakurkansapa.pankuna willarkansapa:—Kay wañuduta kawsachimushpa
Jesuska sukaman alli yachachikuk runami.Sukkunaka rimarkansapa:—
wakninchikuna.17Tukuy Judea partipi kawsak
runakuna yacharkansapa Jesus chaywañudu waynata kawsachimushkanta.
Juan Bawtista yachanayarkan Jesus Tata Diosmanta shamudu runachu
manachu nishpa.(Mt 11.2-19)
18Chaypina Juanpa disipulunkuna paytawillarkansapa Jesus ruraykananta aypaalmirana ruranata. Chayta yachashpaJuanka ishkay disipulunkunata kayarkan.19Paykunata Jesusman kacharkansapayachanayashpa pay Tata Diosmantashamudu runachu manachu nishpa. Manapay kaptinka chikanta shuyanankunapa.
20Juanpa disipulunkuna Jesusta tapukrirkansapa. Ladunchashpankunawillarkansapa:
7
146
—kasapa tapukniki: ¿Kanchu deveras TataDiosmanta shamudu runa kanki? Manakan kaptikika chikanta shuyashasapa.
21Mana aynishpara chay diya Jesuskaaypa runakunata unkuyninkunamanta
sapa. Chaymanta supay unkuchishkanrunakunata alliyachiykarkan.Chaymanta aypa mana kawakukrunakunapa ñawinkunata alliyachiptinallitana kawakurkansapa. 22Chayrikchak laya unkuyuk runakunataalliyachishkanwasha Jesuska chayishkay runakunata willarkansapa:—Rillaychi Juanta willak tukuy
chita. Willaychi mana kawakuyatipakkunata alliyachishkaynita.Willaychi mana puriy atipakkunata
kaynita. Ñuka alliyachiptini uparunakunapish uyarikunsapana.Chaymanta willaychi wañudukunatakawsachimushkaynita. Ñuka tukuy
kanisapa Tata Dios salvakuk kananta.23Chaymanta Juantaka willaychi pipishkashpa mana pinkakushpa ñukata allitakreyiwashpa kushikuypurumikawsanka.
24Juanpa disipulunkuna kutiptinkuna
nata willarkansapa:—¿Imatatí chunlla pampapika
rishkankichi kawak? ¿Rishkankichichupintuta wayra kuyuchiptin kawak?25Mana chayta kawak rishpaykichika¿imatatí rishkankichi kawak? ¿Allimallachapayuk runatachu? Kankunakayachankichi allima llachapayuk
kukkunapa wasinkunallaman. 26¿tatí rishkankichi kawak? ¿kuk runatachu? Ariya, deverasmi
rishkankichi alli yachachikuk runatakawak.namanta ashwan alli yachachikukmi.
27Tata Dios killkadunpi Juanparimarkan:kukta kachasha tukuy runakunatawillananpa kachamushkayni runataallita chaskinankunapa.”
28Allita willaykichi.kuk Juanka tukuy runakunamantaashwan alli yachakmi. Chashna Juanashwan alli yachak kaykaptinpish TataDiospa mandunpi mana nima yachakyuyanakuk runakuna Juanmantaashwan yachaysapakunami.
29
pankuna aypa runakuna yacharkansapaTata Dios alli rurak kananta. Romano
kurkansapa. 30*Fariseo runakunawan
kuk runakuna mana munashkasapachuTata Dios nimapi yanapanankunapa.
chu bawtisakunankunapa.31Chaypina Jesus yachachikuyllapi
katirkan:—¿Imashnatí yachachiykichiman?
¿Ima ejempluwantí yachachiykichiman?32Kankunaka plasapi tiyarishpa pukllakwambrakunashinami kankichi.Paykunaka pukllakmasinkunatakaparikunsapa: “Ñukaykuna kenata
kankichichu. Llakinapa laya kantuta
kichichu.”33
shina mana nimawan agradakunkichichu.Juan mana panta mikuptin mana vinutaupyaptin rimankichi supayuk kananta.34Ñuka sielumanta shamudu runamikuptini upyaptini kankuna rimankichimikundero upyandero kanaynita.
7
147
napa romano awtoridarkunapa kullkichaskikuk runakunapa purikmasinkunakanaynita. 35
pish willaykichi: Tukuy pi allita rurashpakawsashpankuna runamasinkunatakawachinsapa yachaysapa kanankunata.
Suk fariseo runa Jesusta konvidarkan wasinpi
mikuk rinanpa.36Chaymanta suk fariseo runa Jesusta
konvidarkan wasinpi rinanpa mikuk.Chashna konvidaptin Jesuska rirkan.Chaypina mesapi mikuykarkan. 37Chayfariseopa llaktanpi suk waynanderawarmi kawsarkan. Chay warmikayacharkan chay fariseopa wasinpi Jesuschayashkanta. Chaypina rirkan Jesustatarik. Suk yurak rumimanta ruradubotellapi mishkilla asnak wirataapashpa Jesusta laduncharkan. 38Chaywarmika kumurayashpa Jesuspa chakinkuskapi wakakurkan. Sukamanwakakushpa ñawin illiwan Jesuspachakinta mayllapurkan.
kan. Chaymanta chay mishkilla asnakwirata Jesuspa chakin sawapi icharkan.
39Chayta kawashpana chay konvidakfariseoka shunkun ukullapi rimarkan:“Kay Jesuska deveras Tata Diosparimananta yachachikuk runa kashpakakay warmita riksinman uchasapakananta.”
40Jesus yuyayninta yachashpawillarkan:—Simon, suk imata willanayayki.Chaypina chay fariseoka aynirkan:—Maestru,
paka willaway.41Chashna chay fariseo runa
willaptinna Jesuska willarkan:—Ishkay runakuna suk patronmanta
kullkita prestadu surkurkansapa. Suk
runa surkurkan pichka pachak kullkita.Sukka surkurkan pichka chunkallata.42
kunapa willaptinna mana nima
kunapa. Paykuna mana kutichiyta
nankunapa. Kunanka willaway.¿Maykan kullkita debikuk runatí chaypatrontaka ashwan allita kuyan?
43Chashna Jesus willaptinna Simonkawillarkan:—Ñukaka yuyani chay ashwan aypa
kullkita surkushkan runa ashwan allitapatronta kuyananta.Chashna willaptinna Jesuska
willarkan:—Allitami ayniwashkanki.44Chaypina Jesuska chay warmita
chapashpa Simonta willarkan:—¿Kawashkankichu kay warmi
chakinita mayllaptin?
chu chakinita mayllanaynipa. Kaywarmika ñawin illiwan chakinitamayllapashka.wan chakichipashka. 45Kanka mananima muchawashkankichu. Kay
tapacha chakinipi muchawashka.46Chaymanta kanka mishkilla wiratamana nima umaynipi ichashkankichu.Kay warmika chay mishkilla asnakwirata chakini sawanpi ichashka.47Payka yachan tukuy uchankunataperdonanaynita. Chayrayku sukamankuyawashpa chakinita mayllapashka.Kanka yuyanakunki pishillata uchayukkanaykita.chu perdonanaynipa. Chayrayku manayakachu kuyawanki.
48Chashna Simonta willashpa Jesuskachay warmitaka willarkan:—Uchaykikunamanta perdonayki.
7
148
49Chashna Jesus willaptinnakonvidadu runakuna sukwan sukwantapunakurkansapa:—¿Imashnatí kay runaka atipan
uchakunata perdonayta? Tata Diosllamiatipan uchata perdonayta.
50Chayta uyarishpana Jesuska chaywarmitaka willarkan:—Kanmi tukuy shunkuykimantapacha
kreyiwashkanki. Chayrayku tukuyuchaykita perdonani. Kushikushpanarillay wasikiman.
Warmikuna Jesusta yanaparkansapa.
8 1
napi yachachikuypi purirkan.Payka tukuy runakunata willarkansapaTata Dios sukaman alli kamachikukkananta.kunaka paywan tantalla puriksapa.2Jesus unkuyninmanta alliyachishkan
sapa. Sukkunata alliyachirkansapasupaykunata llukshichishpa. MariyaMagdalenapish Jesustaka katirkan.Paymanta Jesuska kanchis supaykunatallukshichirkan. 3Chaymanta suk warmiJuana Jesusta katirkan. Juanapakusanpa shutin karkan Kusa. Chay runaKusa karkan sinchi awtoridar*Herodespa atun wasinpi kamachikuk.
kuna.
Jesus tarpudu murukunapa ejemplunta yachachikurkan.
(Mt 13.1-9; Mr 4.1-9)4Jesus yachachikuypi puriptin aypa
sapa kawanayashpankuna. Chay ayparunakuna tantanakuptinkuna Jesuskasuk ejempluta parlachirkansapa:
5—Suk runa rirkan tarpukuk.nata shikwashpa tarpuptin sukkunaurmarkansapa ñanpi. Chay ñankasukaman sarudu kashpa sinchi allpakarkan. Chay sinchi allpapi murukunaurmaptin pishkillukuna mikurkansapa.6Suk murukuna urmarkansapa rumisapaallpapi. Chay rumisapa allpapimurukuna urmaptin tipillata wiñarkan.Chaymanta chakirkansapa mana ñupuñupu allpa kaptin. 7Suk murukunaurmarkansapa kashasapa kiwa ukunpi.Chaypi wiñaykaptinkuna chaykashasapa kiwakuna makarkansapachakinankaman. 8Suk murukunaurmarkansapa allima allpapi.naka sukaman allimata wiñashpaaypata wayuchakurkansapa. Sukmurumanta pachakta wayuchakurkan.Chaykunata yachachishpankuna
sapa:—Kankuna uyarikuk kashpaykichika
chi.
Jesus disipulunkunata willarkansapa imaraykumi
ejemplukunawan yachachikuykarkan nishpa.
(Mt 13.10-17; Mr 4.10-12)9
pankuna tapurkansapa:—¿Imatatí yachachiwanayankisapa
chay muru tarpudupa ejemplutawillawashpaykisapa?
10Chashna tapuptinkuna Jesuskawillarkansapa:—Tata Dios yachachishuykankichi
paypa mandunpi yaykunaykichita. Manara
shuykankichina.nata ejemplukunata yachachinisapa
7 8
149
shina kiparinankunapa. Uyarishpapishmana uyarikukshina kiparikunankunapa.
Jesus yachachikurkan runakuna rikchak laya allpashina kanankunata.
(Mt 13.18-23; Mr 4.13-20)11Jesuska yachachikuyllapi katirkan:—Kashna chay ejemplu riman: Tata
Diospa rimananka murukunashinami.12Chaymanta aypa runakuna Tata Diosparimananta uyarishpapish mana allitachushunkullikunsapa. Chay runakunakasarudu sinchi allpashinami. Supay chaymurukunata mikuk pishkillukunashinallullachishpa pantachichin ama Tata Diostakreyishpa salvadu kanankunapa.
13Tata Diospa rimananta kushikuypuruchaskik runakunaka rumisapa allpapiurmak murukunashinami. Chashnakushikuypuru kreyishpankunapish manasapiyukshina kashpana suk tiempullataTata Diosta katinsapa. Paykunaka nanayta
chu Tata Diosta katiyta.14Chaymanta suk runakuna Tata
Diospa rimananta uyarishkankunamantatipimanta tipimanta munanankunallatarurashpa kawsansapa. Kullkiyashpavanidarkushpalla kawsansapa. Chaylaya runakunaka iden kashasapa allpapiwiñak murukunashinami. Mana nimawayuchakunsapachu.
15Chaymanta suk runakuna Tata Diosparimananta tukuy shunku uyarishpakasushpa kawsansapa. Paykunaka alliallpapi urmadu murukunashinami. Aypatawayuchakuk murukunashina tukuyshunku Tata Diosta kreyishpa manashaykushpa kawsansapa.
Jesus alkusapa ejemplunta yachachikurkan.
(Mr 4.21-25)16
kuyllapi katirkan:
—Suk alkusata apichishpa mesapichuranchisapa tukuy wasipi yaykukrunakuna kawakunankunapa. Mana ni pialkusata apichishpa pakanchimanchu sukollawan wichkashpa. Nima kawitu sikinpipakanchimanchu. 17Chay apichidu alkusamesapi churadu yachachikunaynishinami.Yachachikunayni tukuy runakunatariksichin upallalla rimashkankunatapakakudu rurashkankunata. 18Chayraykuyachachikunaynita allita uyariychi. Allitakreyiwashpa kawsaptikichi Tata Diosashwanta yanapashunkichi ashwantayachanaykichipa. Mana allita kreyiwashpakawsaptikichika Tata Dioska chay tipiyachashkaykichita kichushunkichi.
Jesuspa maman wawkinkunawan rirkansapa kawak.
(Mt 12.46-50; Mr 3.31-35)19Jesuspa maman wawkinkunawan
rirkansapa payta kawak. Chaypinapaykunaka mana atiparkansapachu Jesusta
napi yachachikuykaptin. 20Chay runakunaJesustaka willarkansapa:—Mamaykiwan wawkikikunami
yashpa.21Chaypina Jesuska willarkansapa:—Tukuy Tata Diospa rimananta
uyarishpa rurashpa kawsak runakunamiñukapa wawkinikuna mamaynikuna.
Jesus sinchi wayrata sampayachirkan.
(Mt 8.23-27; Mr 4.35-41)22Chaymanta suk diya atun kanowapi
Jesuska disipulunkunawan tantallayaykurkansapa.nata willarkansapa:—
chi.Chashna Jesus willaptinkunana
kallarirkansapa chimbayta. 23Chay
8
150
kochata chimbaykaptinkunana Jesuskapuñurkan. Puñuykaptinna sinchi wayratiyarkan. Sukaman sinchi wayrawan
yanankaman. 24
naka manchakushpankuna Jesustakarikchachishpa willarkansapa:—¡Maestru, mash kaway! ¡Ñami
suminayaykanchisapana!Chaypina Jesuska atarimushpa chay
sinchi wayrataka chay olaskunatakawillarkan sampayananpa. Chaypinachay wayraka sampayarkan.
25Wayrata sampayachishkanwashaJesuska chay disipulunkunatakawillarkan:—¿Ariya manarachu allitara
kreyiwankichi?Chaypina disipulunkunaka sukaman
manchakushpa almirashpankunatapunakurkansapa:—¿Pití kay runaka? ¡Wayrata yakuta
willashpalla sampayachin!
Jesus alliyachirkan supay unkuchishkan runata.(Mt 8.28-34; Mr 5.1-20)
26Jesus disipulunkunawan chaykochata chimbashpa chayarkansapaGerasa partipi. Gerasa karkan Galileaparti kocha chimbaman. 27Chaykanowamanta Jesus urayaptinna llaktaladunmanta suk supayadu runaladuncharkan. Unay tiemputana chayrunaka mana llachapayuk mana nimawasipichu kawsarkan.kuna pampanankuna machaykunapikawsarkan. 28-29Aypa kuti supayka chayrunataka yanaparkan mana allitarurananpa. Llaktamasinkuna aypa kutiwaskawan kadenakunawan chay runapamakinta chakinta wataksapa. Chashnawataptinkuna chay runaka tipiklla.Supayka chunlla machaykunamanpaytaka pushak.
Chaypina chay supayadu runaladunchaptin Jesuska supayta willarkanchay runamanta llukshinanpa. Chashnawillaptin chay runaka manllaybatakaparikushpa Jesuspa ñawpakninpikunkurikushpa willarkan:—¡Kanka sielupi kawsak Tata Diospa
wambran kaykashpayki ama ñukataamichiwaychu! ¡Roygayki ama ninamankachawanaykipa!
30Chashna chay runa willaptinnaJesuska tapurkan:—¿Ima shutiti kanki?Chaypina payka aynirkan:—Legion shutimi kani.Chay runaka chashna willarkan aypa
supaykuna paypi kawsaptinkuna.31Chaypina chay supaykuna
willarkansapa ama kachanankunapamana tukuyniyuk nina rawray ukuman.
32Chay chunlla urkupi aypakuchikuna tiyarkan.
napa. Chashna roygaptinkuna Jesuskaalmitirkansapa. 33Chaypina chay
pankuna rirkansapa kuchikunapiyaykuk. Paykunapi yaykuptinkunanasukaman kallpashpankuna urkumantasinkushpa yakupi sipikurkansapa.
34Chayta kawashpana chay kuchikuna
kansapa. Kallparkansapa tukuy llaktapichakrakunapi kawsak runakunatakawashkankunata parlachikuk.35Chayta uyarishpankuna tukuyrunakuna rirkansapa kawak sipikudukuchikunata. Chayashpana tarirkansapaJesuspa ladunpi tiyariduta chay aypasupayuk kashka runata. Payka allillachapakudu alliyaduna karkan. Payta
kansapa. 36Chaypina chay kawakrunakuna parlachirkansapa Jesus chay
8
151
kanta. 37Chaypina tukuy Gerasa partipikawsak runakuna manchakuypuruJesusta roygarkansapa chayllamantakutinanpa. Chashna roygaptinkunanaJesuska kanowapi yaykurkan kutinanpa.38Rinayaykaptinna chay alliyadu runakaJesusta roygarkan paywan tantallarinanpa.tinna Jesuska willarkan:
39—Kutiyna wasikimanna. Chaypinatukuyta parlachikuy Tata Dioskuyashushpa alliyachishushkanta.Chashna Jesus willaptinna chay
sinkunata parlachirkan Jesusalliyachishkanta.
Jesus yawar unkuyuk warmita alliyachirkan. Chaymanta Jairopa
shipashninta kawsachimurkan.(Mt 9.18-26; Mr 5.21-43)
40Gerasa llaktamanta Jesuskakutirkan kocha chimbaman. Chay kochachimbanpi aypa runakuna Jesustashuyaykarkansapa. Chaypi chayaptinnachay llaktapi kawsakkuna sukamankushikushpa chaskirkansapa. 41-42Jesuskanowamanta llukshiykaptin suk runaJairo laduncharkan.nankuna wasipi kamachikuk karkan.Paypa chaylla wambran chunka ishkaywatayuk shipitas karkan.nin unkudu kaptin Jairoka Jesuspañawpakninpi kunkurikuk rirkan.Kunkurikushpa Jesusta roygarkanwasinman rinanpa. Jesus almitishpariykaptin aypa runakuna niti nitikatirkansapa.
43Chay aypa nitik runakunapachawpinkunapi suk unkudu warmitiyarkan. Chay warmika chunka ishkaywatatana yawar unkuywan kawsarkan.Tukuy kullkintana tukucharkandoktorkunata katishpa. Mana ni pi
alliyachiyta atiparkanchu. 44Chayunkudu warmika Jesusta washanmantaladunchashpa llachapan mañantallankarkan. Llankashkan ratuyawarninka tipikurkan. 45ChaypinaJesuska katiykak runakunatakatapurkansapa:—¿
chi?Chashna tapuptinkuna paykunaka
willarkansapa:—Manami ni pi llankashkaykisapachu.Chashna willaptinkuna Pedru Jesusta
willarkan:—Maestru, aypa runakuna laduykipi
kashpa sukaman nitishushpa kaytachayta tankanakushpankunallankashuykansapa.
46Chashna Pedru willaptinna Jesuskawillarkansapa:—
chi llachapaynita llankashkankichialliyachinaynipa. Chay llankawaktakañami alliyachishkanina. Chayraykutapuykaykichi pití llachapaynitallankashkankichi.
47
kuna chay unkuymanta alliyadu warmimana pakakuyta atiparkanchu. Rirkan
kuk. Chaypina willarkan:—Ñuka unkudu kashpa llachapaykita
naykita. Deverasna llachapaykitallankaptini alliyachiwashkanki.
48Chashna chay warmi willaptinnaJesuska willarkan:—Munanayni wambrayni, kanka
allita ñukata kreyiwashkaykiraykualliyachishkayki. Kunanka wasikimankushikushpa kutiy.
49Chashna Jesus willaykaptin Jairopawasinmanta suk runa chayarkan. PaykaJairotaka willarkan:
8
152
—Wambraykika ñami wañushkana.Amana wasikiman Jesustaka pushaynachu.
50Chayta uyarishpa Jesuska Jairotakawillarkan:—Ama manchakuychu. Tukuy shunku
ñukata kreyiway. Ñukami shipashnikitakawsachimusha.
51Chaymanta Jairopa wasinpichayashpankuna Jesuska manamunarkanchu katiykak runakunayaykunankunapa. Pedruwan JakobotaJuanllata yaykuchirkan. Chaymantashipashpa tatan maman yaykurkansapaJesuswan tantalla. 52Aypa runakunachay wañudu shipashpa sukamanwakakushpankuna velaykarkansapa.Jesuska paykunata willarkansapa:—Ama wakaychichu. Kay shipashka
manami wañuduchu. Payka puñuykanmi.53Chashna willaptinkunana chay
wakakuykak runakunaka Jesusta manakreyirkansapachu. Asikurkansapayachashpankuna chay shipash alliwañudu kananta.
54Chaymanta Jesus kuartupiyaykushpa wañuduta makinmantaapishpa sinchita willarkan:—Kuyanayni wambrayni, ¡atarimuy!55Chashna Jesus willaptinna chay
shipashka kawsamushpa atarimurkan.Chaypina Jesuska willarkansapa chayshipashta karanankunapa.
56Chayta kawashpankunana shipashpatatan maman sukaman almirarkansapa.Paykunata Jesuska willarkan sapa ama nipita parlachinankunapa shipashnintawañushkanmanta kawsachimushkanta.
Jesuska disipulunkunata kacharkansapa unkudukunata
alliyachinankunapa.(Mt 10.5-15; Mr 6.7-13)
9 1Chaymanta suk diya Jesuskachunka ishkay disipulunkunata
tantanachishpa atipachirkansapa
yachanankunapa runakunamantasupaykunata llukshichiyta. Allita
kunata alliyachinankunapa. 2Jesuskadisipulunkunata kacharkansapayachachikunankunapa Tata Dios allikamachikuk kananta. Kacharkansaparikchak laya unkuyuk runakunataalliyachinankunapa. 3Paykunatawillarkansapa:—Ama apaychichu bastonnikichita
chita nima kullkikichita nima sukllachapaykichita mudakunaykichipa.4
paykichi suk runapa wasinpi kipariychichikan llaktaman rinaykichi diyakaman.5Ichará chayashkaykichi llaktapikawsak runakuna wasinkunapi manachaskishunayankichimanchu. Paykuna
chi susyanta tapsishpa chay llaktamantallukshiychi. Chayta rurashpaykichipaykunata willaykankichi Tata Diosuchankunarayku kastiganankunata.
6Chashna Jesus kachaptinkunanadisipulunkunaka llaktan llaktanyachachikuypi purirkansapa.kurkansapa Tata Dios uchankunamantaperdonanankunata. Chaymanta rikchaklaya unkuyuk runakunata alliyachiypipurirkansapa.
Sinchi kamachikuk Herodes yacharkan Jesus aypa
unkudukunata alliyachiykananta.(Mt 14.1-12; Mr 6.14-29)
7-8Chaypina sinchi kamachikuk*Herodes uyarirkan Jesus rikchak layaruraykananta. Runakuna Jesusparimarkansapa:kanmanta kawsamushpa Jesuspitukushpa puriykan.sapa: “Ichará ñawpa alli yachachikukEliyas kawsamushpa yachachikuykan.”
8 9
153
Sukkuna rimarkansapa: “Kay Jesuskañawpa wañudu yachachikuk runakawsamushpa puriykan.” ChashnaJesuspa rimaptinkuna Herodes manayacharkanchu imatami yuyanka nishpa.
9Chaypina rimarkan:—Ñukami Juantaka wañuchirkani
umanta tipichipushpa. Ichará paynakawsamushka. Tukuy runakunapaypaka sukaman parlachikuykansapa.Chashna Herodes yuyaykushpa
Jesusta sukaman riksinayarkan.
Jesus pichka warankarunakunata kararkansapa.
(Mt 14.13-21; Mr 6.30-44; Jn 6.1-14)10Chay chunka ishkay disipulunkuna
unkudukunata alliyachishkankunamantakutishpankuna Jesusta rurashkankunataparlachirkansapa.kankunawasha Jesuska paykunallatapushashpa rirkan Betsaida llaktaman.11Chayman rishkanta yachashpana ayparunakuna katirkansapa. PaykunataJesuska kushikushpa yachachirkansapaTata Dios tukuy layapi alli kamachikukkananta. Chaymanta rikchak layaunkuyuk runakunata alliyachirkansapa.
12Chaypina chay chunka ishkay
kuna Jesusta willarkansapa:—Tukuy kay runakunata kachaysapa
rinankunapa llaktakunapi chakrakunapimaskak mikunankunata. Richunsapamaskak maypimi samankasapa nishpa.Kay chunllapika manami nima layamikuna tiyanchu.
13Jesuska mana rinankunapa
sapa:—Kankuna kay runakunataka
karaychi.Chaypina paykunaka willarkansapa:—
llukunallami ñukaykunapaka tiyan. Kay
mikuna mana aypa kaptin icharáriymansapa rantik kay aypa runakunatakaranaynikunapa.
14-15
kuna Jesuska willarkansapa:—
chishpa tiyachiychi.
kuna disipulunkunaka tukuy chay
kansapa.16Chaymanta Jesuska chay pichka
pansitukunata chay ishkay challwataapishpa sieluta chapashpa Tata Diostaagradesirkan. Chaypina chay pankunata
kunata kurkan chay aypa runakunatakaranankunapa. 17Tukuy paykunamikurkansapa saksanankunakaman.Mikushkankunawasha chunka ishkaysestukunapi disipulunkuna puchudumikunata tantachirkansapa.
Pedru rimarkan Jesus Tata Diosmanta shamudu
salvakuk runa kananta.(Mt 16.13-19; Mr 8.27-29)
18Chaymanta suk diya Jesuskadisipulunkunallawan suk chunllamanrirkansapa.kunamanta suchurishpa Tata Dioswanparlaykarkan. Orashkanwashadisipulunkunataka tapurkansapa:—¿
sapa?19Paykunaka willarkansapa:—Sukkuna rimansapa kanshi kanki
runakunata bawtisak Juan. Sukkunarimansapa kanshi kanki ñawpayachachikuk Eliyas. Chaymanta sukkunarimansapa ñawpa wañudu yachachikukrunashi kawsamushka nishpa.
20
kuna Jesuska tapurkansapa:
9
154
—¿Pi kanaynitatí kankunakayuyaykankichi?Chaypina disipulun Pedruka
willarkan:—Kanka Tata Diosmanta shamudu
salvakuk runami kanki.21Chashna Pedru willaptinna Jesuska
paykunata willarkansapa:—Mash uyariwaychi. Ama ni pita
willaychichu Tata Diosmanta shamuduruna kanaynita.
22Chaymanta willarkansapa:—Tata Diosmanta shamudu salvakuk
runa kaptinipish suk diya runakunapadesichiwankasapa. *kunapa *ansianunkuna, *napa kamachikukninkuna, Moisespakillkadunta yachachikuk runakunachikniwashpankuna wañuchiwankasapa.Paykuna wañuchiwaptinkuna kimsadiya ukun kawsamusha.
23Chaymanta Jesuska tukuy katikrunakunata willarkansapa:—Kankunaka disipuluynikuna
kanayashpaykichika kikikichipamunanaykichita sakishpa ñukatakasuwashpa kawsaychi. Chiknishukrunakuna wañuchishunayaptikichipishkada diya ñukallata katiwaychi.24Kankuna wañuymanta kishpinayashpa
chu mana tukuyniyuk ninamanta.
rayku runakuna wañuchishuptikichipishmana tukuyniyukta Tata Dioswankawsankichi.
25Suk runa rikchak laya tiyapuptinmana sielupi yaykushpaka yankapa kayallpapi tukuy layayuk kashka.nankuna mana nimapi yanapankachuninamanta kishpinanpa. 26Suk runakunañukata pinkakuwansapa.pish mana munansapachu. Chashnapinkakuwaptinkuna ñuka kay allpamanllipyak likidu ukupi shamushpayni chay
pinkakuwak runakunata willashasapamana ñukapa kanankunata. Chaydiyaka Tatayni Diospa llipyayninpiyanapawak *angelkunawan tantallakashkan shamusha.
27Mash allita uyariwaychi. Sukkankuna manara wañushpaykichirakawankichi Tata Diospa mandunpi ñukaallita kamachikuptini.
Jesus chikan laya tukushpa sukaman llipyarkan.(Mt 17.1-8; Mr 9.2-8)
28Chaymanta Jesuska pusak diyayachachikushkanwasha rirkan sukurkuman. Chayman rirkan TatanDioswan parlak. Jesuswan tantallaPedru, Santiago, Juan rirkansapa.29Tata Dioswan parlaykaptin Jesuspauyan chikan laya tukurkan.pish yurak likidu tukushpa llipyarkan.30Chaypina chay kimsa disipulunkunakakawarkansapa Jesusta parlaykaptinishkay runakunawan.sapa ñawpa yachachikuk MoiseswanEliyas. 31Moiseswan Eliyas Jesuswanparlaykaptinkuna llipyak likidu ukupirikurirkansapa.sapa Jerusalen llaktapi Jesuswañunanta. 32Chaypina Pedrukadisipulumasinkunawan sukamanpuñunayashpankunapish manapuñurkansapachu.
pish llipyak likidu ukunpi.33Chaymanta chay ishkay runakuna
Jesusmanta anchuykaptinkunanaPedruka Jesusta willarkan:—Maestru, allipaka kaypi kanwan
tantalla kanisapa. Munaptikika kimsaranchituta rurashasapa sukta kanpa,sukta Moisespa, sukta Eliyaspa.Pedru chayta rimarkan sukaman
manchakushpa mana allita yuyashpaimatami rimaykan nishpa. 34Chashna
9
155
Pedru willaptin suk puyu paykunatawichkamurkansapa. Disipulukuna puyu
kansapa. 35Chaypina puyu ukunmantauyarirkansapa Tata Dios rimakuptin:—Kay Jesuska wambraynimi. Ñukami
paytaka akllashkani. Chayrayku paytaallita uyariychi.
36Chay disipulunkunaka chayrimanata uyarishkankunawasha Jesustakawarkansapa sapallanta. Chaymanta
nata.
Jesus alliyachirkansupayadu wambrata.
(Mt 17.14-21; Mr 9.14-29)37Chaymanta kayantin chay
urkumanta urayamuptinkuna ayparunakuna rirkansapa Jesusta tinkuk.38Paykunapa chawpinkunamanta sukruna manllaybata rimakushpa Jesustakawillarkan:—Maestru, chaylla wambrayni tiyan.
¡Llakichiwashpa unkuyninmantaalliyachipay! 39Kay wambraynita supayunkuchiptin sukaman chukchukushpakaparikun. Shimin sukaman pusukyan.Supay unkuchiptin kikinlla waktanakun.Supay mana sakinayanchu. 40Kanpadisipuluykikunata sukamannamiroygashkani wambraynimanta supaytallukshichipunankunapa. Paykunaka
puyta.41Chashna chay runa willaptin Jesuska
ladunpi tiyak runakunata willarkansapa:—¿Kunankamanchu manara allita
kreyiwankichi? ¡Sukaman manakreyikuk runakunami kankichi! ¿kamantí kankunawan kanayni tiyan?¿Aykapikamantí amichiwankichi?Chashna rimashpa chay wambrapa
tatantaka willarkan:
—Chay wambraykitaka pushamuykayman.
42Chaypina Jesusta ladunchaykaptinsupay chay wambrataka allpapiurmachishpa sukaman chukchuchirkan.Chaypina Jesuska supayta piñayashpawillarkan:—¡Llukshiy kay wambramanta!Chashna chay wambrata alliyachishpa
tatanta kurkan.43
kanrayku tukuy kawak runakunakasukaman almirarkansapa.kansapa Tata Dios sukaman alli rurakkananta.kuna Jesuska disipulunkunatakawillarkan:
44—Mash allita uyariwaychi. Amakunkaychichu. Sielumanta shamuduruna kaykaptini chikniwak runakunawañuchiwankasapa.
45Chashna Jesus willaptinkuna
pachu. Paykunapa yuyayninkunata TataDios pantachichipurkansapa Jesus
kunapa. Chaymanta paykunakamancharkansapa Jesusta tapuytaashwan allita entiendichinankunapa.
Jesus yachachikurkan suk wambrilluta yanapashpa Tata
Diosta kushichinankunata.(Mt 18.1-5; Mr 9.33-37)
46Chaymanta Jesuspa disipulunkunakaayninakurkansapa maykanmi ashwanalli kanman kamachikunankunapa.
47Ayninakunankunata yachashpaJesuska suk taksha wambrilluta apishpaladunpi churarkan. 48Chaypinadisipulunkunata willarkansapa:—Kankuna ñukata kreyiwashpa suk
taksha wambrilluta kuyashpaykichiñukatapish kuyawaykankichi. Ñukatakuyawashpaykichi kachamuwak
9
156
Tataynitapish kuyaykankichi.Chayrayku kankuna runamasikichitakuyashpa yanapashpaykichitukuymanta ashwanta Tata Diostakushichinkichi.
Suk runa mana chikniwashpanchikuna yanapawaykanchisapa.
(Mr 9.38-40)49Chaymanta disipulun Juan
willarkan:—Maestru,
sapa shutikita rimashpa runakunamantasupaykunata llukshichiptin. Ñukaykuna
kunawan tantalla puriptin.50Chaypina Jesuska willarkansapa:—Ama michaychichu. Suk runa
ñukata kreyiwashpa supaykunata
pami. Mana nima chikniwanchisapachu.
Jesus mana munarkanchu samaritano runakunata kastigayta.
51Chaypina tipilla illaptin Jesussieluman kutinanpa mana nimamanchakushpa kallarirkan Jerusalenllaktaman riyta. 52*Samaria partipi
nata kacharkansapa suk llaktillupiwasita maskanankunapa chaypipuñunankunapa. 53Chay ishkayrunakuna chay llaktapi chayaptinkunamana ni pi Jesusta wasinkunapisamachinayarkansapachu. *kuna yacharkansapa Jesus riykanantaJerusalen llaktaman. Chayrayku manamunarkansapachu chaypi puñunanpa.
54Chaypina Jakobowan JuanJesustaka willarkansapa:—Maestru ¿munankichu sielumanta
ninata urmachimunaynikunapachaywan chay llaktapi kawsakkunakullunankunapa?
55Chashna willaptinkuna Jesuskaishkantinkunata piñayarkansapa:—Ama chay runakunata chiknishpa
munaychichu rupachiyta. 56Ñukasielumanta shamushkani runakunatakastigumanta salvanaynipasapa. Mana
nipa.Chashna Jesus michaptinkuna
rirkansapa chikan llaktapi puñuk.
Jesus yachachikurkan imashnami suk runa payta katinka nishpa.
(Mt 8.19-22)57Jerusalenman riykaptinna suk runa
Jesustaka willarkan:—Señor, maytapish riptiki chaytami
katishkayki.58Chaypina Jesuska willarkan:—Atukkunapa wasinkuna tiyan
machaykunapi. Chaymanta altutapawak pishkillukunapa wasinkunatiyan. Ñuka sielumanta shamudu runakashpaynipish mana nima wasiyukchukani chaypi samanaynipa.
59Chaymanta Jesuska suk runatawillarkan:—Ñukata katiway.Chashna willaptinna chay runaka
Jesustaka willarkan:—Señor,
paynira katishkayki.60Chaypina Jesuska willarkan:—Tata Diosta mana kreyinayak
kuchunsapa.nata yachachik Tata Dios allimatakamachikunanta.
61Chaymanta chikan runa Jesustawillarkan:—Señor, ñukapish sukaman kanta
katinayayki. Manarapish kanwan
nata willak kanwan rinaynita.62Chaypina Jesuska aynirkan:
9
157
—Suk runa chakranta rurashpaaraduwan allpata aspin. Paykaaraduwan aspiykashpa washantachapashpa mana kuskatachu aspin.
paykika washanta chapashpa aradutaaysak runashinami kanki. Chashnawashaykita chapashpayki manaatipankichu Tata Diospa mandunpikawsayta.
Jesus kanchis chunka runakunata kacharkan yachachikunankunapa.
10 1
washa Jesuska yuyarkan aypallaktakunaman riyta. Manarapish rishpa
sapa ñawpaykanankunapa. Ishkaymantaishkaymanta kacharkansapa rinankunapayachachikuk. 2
kuk rinankunapa Jesuska willarkansapa:—Suk runa chakranpi tarpudu
nawan pallachinsapa. Kankuna chayllaktakunapi yachachikuk riptikichi
sapa. Paykunaka iden chakrapi pukuduwayukunashinami.yak runakuna aypa tiyaptinpish manatiyanchu yachachikuk runakuna.Chayrayku Tata Diosta roygaychikachananpa ashwan aypa runakunatarinankunapa yachachikuk.
3Kankuna llaktan llaktan puriptikichirunakuna chiknishunkichi. Paykunakapumakuna ovejata wañuchikshinawañuchishunkichiman. Chayraykurishpaykichi allita yuyaykuychi ñukakankunata sukaman yanapanaynita.4Ama nima pikshata nima kullkita nimaushutaykichita apaychichu. Chaymantañanpi suk runata tinkushpaykichi amaunayaychichu parlachishpa.
5Suk wasipi yaykushpaykichi chaywasiyukta rimachishpa willaychi: “Kanta
tukuy wasikipi kawsakmasikikunatapishTata Diosmi kushichishunkichi.”6Chashna Tata Dios kushichinanpawillaptikichi ichara chay wasiyuk runakamunanman Tata Dios kushichinanpa.Paykuna munaptinkuna Tata Dioskakushichinkasapa. Mana munaptinkunakamana kushichinkasapachu. 7Allitachaskishuptinkuna chay wasillapikipariychi. Ama rillaychichu chikanchikan wasikunapi yaykuk. Chay
kunata mikuychi upyaychi. Paykunachaywan yachachikushkaykichipapagarashuykankichi. 8Suk llaktapichayaptikichi chay runakunamunashushpa karashunkichi. Imatapishkaptin karashuptinkuna mikuychilla.9
nata tarishpaykichi alliyachiychi. Tukuypaykunata willaychi: “Tata Diosmi
chipa.”10
chi ichará chaypi kawsak runakuna manachaskishunayankichimanchu. Chaymantallukshishpa willaychi: 11“Kankuna mana
kuna susyanta tapsishpa llukshinisapa.Kankunapi kiparin uchaykichi. Manachaskiwashpaykichipish allita yachaychi:Tata Diosmi sukaman munan mandunpikawsanaykichipa.”
12Allita uyariwaychi.
sapa. Ñawpa Sodoma llaktapi kawsakrunakunamanta Tata Dioska paykunataashwan sinchita kastigankasapa.
Jesus chay mana kreyikunayak runakunata llakichirkan.
(Mt 11.20-24)13Jesuska yachachikuyllapi katirkan:—¡Alaw! Chay ishkay llaktakuna
Korasinpi Betsaidapi kawsakkunata
9 10
158
llakichini. Chay ishkay llaktakunapiaypa almirana ruranata rurashkani.Chaykunata kawashpankunapish
pachu. Chayrayku Tata Dioskapaykunata sukaman kastigankasapa.Tiro Sidon llaktakunapi ñuka almiranaruranakunata rurashka kaptinika chaypikawsak runakuna uchankunamantawananmansapa karkan Tata Diostakreyinankunapa. Llakina llachapatachurakunmansapa karkan uchpapitiyarishpa llakinankunapa. 14Chayraykukastigakunan diya Tiropi Sidonpikawsakkunamanta Tata Dioskaashwanta kastigankasapa KorasinpiBetsaidapi kawsak runakunata.
15Chaymanta Kapernaum llaktapikawsak runakuna yuyansapa sielumanriyta Tata Dioswan kawsak. Chashnayuyashpankunapish Tata Dios manamisielumanka pushankasapachu.Manllayba tuta likidu uchkuman
kankunarayku.16
nan runakunata kashkan willarkansapa:—Yachachikuk riptikichi kankunata
uyarishushpaykichika ñukatamiuyariwaykansapa. Kankunatachiknishushpaykichika ñukatamichikniwaykansapa.pankunaka kachamuwak TatayniDiostapish chikninsapa.
nata yachachishpa kacharkansapa.
Chay kanchis chunka runakuna yachachikushkankunawasha
kutirkansapa.17
nata kachaptin aypa llaktakunapiyachachikuypi purirkansapa. Chaypinakushikuypuru kutishpankuna Jesustawillarkansapa:
—Maestru,kuna supaykunapish kasuwashpankunarunakunamanta llukshishkasapa.
18
kuna Jesuska willarkansapa:—Ariya shutinipi tukuy layata
atipankichi rurayta. Ñuka kawashkanisielumanta supaykunapa ashwan sinchikamachikukninta llipyakshinaurmamuptin. 19Chay supaykuna
shunayankichi. Ñuka kankunatasukaman yanapashkaykichi tukuy layasupaykunata karkunaykichipa.
chu. 20
kichi supaykunata runakunamantallukshichishpaykichi. Ñuka willaykichiashwanta kushikuychi shutikichi sielupikillkaduna kaptin.
Jesus kushikurkan.(Mt 11.25-27; 13.16-17)
21Chashna chay runakunata willaptinTata Diospa Espiritun Jesusta sukamankushichirkan. Chaypina Tatan Diostawillarkan:—Tatayni, sielupi allpapi allima
kamachikukmi kanki. Kanka tukuy manakreyinakuk runakunallata allitayachachinki.manta yachak runakunata mana nimatayachachishkankichu. Chayrayku Tatayni,alabayki. Ariya, Tatayni kushikushpachashna munashkanki rurayta.
22Tatan Dioswan parlashkanwashaJesuska disipulunkunata willarkansapa:—Tataynika willawarkan ñukalla
tukuy layata kamachikunaynipa.Payllami ñukata allita riksiwan.
kichi. Tata Diospa wambran kashpayniñukallami payta allita riksini. Ñukamunashkayni runakunata riksichiptiniTataynita riksinsapa.
10
159
23-24
nallata pakallalla willarkansapa:—Allita willaykichi. Ñawpa tiempupi
kuk runakunapish sukaman
kansapa. Tukuy paykuna manakawawashpara mana uyariwashparawañurkansapa. Kankuna ruranaynitakawashpaykichi yachachikunaynita
chi.
Alli yanapakuk samaritano runapa ejemplunta Jesuska
yachachikurkan.25Chaymanta suk diya suk runa rirkan
Jesusta parlachik. Chay runaka
kuk. Payka yachanayarkan Jesusallitachu manachu yachachikuykannishpa. Chaypina Jesusta ladunchashpatapurkan:—Maestru ¿imatatí ruranayni tiyan
Tata Dioswan mana tukuyniyuktasielupi kawsak rinaynipa?
26Chashna chay runa tapuptinnaJesuska willarkan:—¿Leyishkankichu chay ñawpa
killkadukunata? ¿Imata ruranaykipatíwillashunki?
27Chaypina chay runaka willarkan:—Moisespa killkashkan riman:
chikuk Tata Diosnikita tukuy shunkukuyanayki tiyan. Tukuy layata allitarurashpa sukaman munashpa allimatayuyashpa Tata Diosta kuyanayki tiyan.Chaymanta kikiki kuyanakukshina tukuyrunamasikikunata kuyanayki tiyan.”
28Chaypina Jesuska willarkan:—Allitami ayniwashkanki. Tukuy
willawaykanaykita rurashpaykikarinkimi mana tukuyniyukta TataDioswan sielupi kawsak.
29Chaypina chay runaka runamasintamana kuyaykashpa kuyakukshinatukushpana Jesustaka tapurkan:—¿Maykan runatatí kuyasha?30Chashna chay runa tapuptinna
Jesuska yachachishpa suk ejemplutawillarkan:—Jerusalen llaktamanta Jeriko
llaktaman suk runa rirkan. Ñanpiriykaptin suwakuna tinkurkansapa.Paykunaka tukuy laya tiyapunantallachapankunatapish kichurkansapa.Wañunayanankaman sukamanmakashpa sakirkansapa. 31Ñanpi chaymakadu runa wañunayaykaptin suk*saserdote chay ñanta riykashpatarirkan. Payka ladeyashpa mana nimayanapanayashpa sakirkan. 32Chaymantasaserdotepa yanapaknin runa chaymakadu runataka tarirkan. Paypishmana yanapanayashpa sakirkan.
33Chaymanta *Samariamanta runachay ñanta riykashpa chay makadurunataka tarishpa llakichirkan. 34Paynasukaman llakichishpa llikipushkankunatatipi wirawan tipi vinuwan ampipurkan.
nata wankupurkan. Ampishkanwashaburrunpa sawanpi churashpa llaktakamanpusharkan. Suk wasipi churak rirkanchaypi kuydanankunapa. 35Chaymantakayantin pakariptin chay Samariamantaruna wasi doyñunta kullkita pagararkan.Paytaka willarkan: “Kay unkudu runataallita kuydanki. Kay kushkayni kullkipishiptinka kannami paktachinki.Kutimushpayninami kutichishkayki.”
36Chay ejempluta yachachishpaJesuska chay yachachikuk runatakatapurkan:—Chay kimsa runakunamanta
¿maykantí makadu runapa kuyak runakarkan?
37Chaypina chay runaka Jesustakawillarkan:
10
160
—Chay llakichishpa yanapak runamakadu runata kuyarkan.Chaypina Jesuska willarkan:—Kanpish iden chay yanapakuk
runashina tukuy runamasikikunatayanapashpa kawsay.
Jesus Mariyapa Martapa wasinpi yaykushpa yachachikurkan.
38
kunawan tantalla purirkansapa. Sukdiya chayarkansapa suk llaktapi. Chaypisuk warmi Marta Jesustaka kushikushpawasinpi chaskirkan. 39Martapa tiyarkansuk ñañan Mariya. Mariyaka Jesuspa
nanta uyarinanpa. 40ChaykamankaMartaka aypa mikunata yanushpasukaman turbakuykarkan. ChaypinaJesusta willarkan:—Maestru ¿ariya ñukataka manachu
llakichiwanki? Kay ñañaynikasakiwashka sapallayni yanukunaynipa.Willay yanapawak shamunanpa.
41Chashna willaptinna JesuskaMartataka willarkan:—Alaw Marta,
payki sukaman turbakunki. 42
naykimanta ashwan alli kanman TataDiospa rimananta yachakunaykipa.Mariyaka ñami allitana yachakuykan.Mana munanichu yachakuykanantamichanaykipa.
Jesus tukuy disipulunkunata yachachirkansapa imashnami Tata
Dioswan parlankasapa nishpa.(Mt 6.9-15; 7.7-11)
11 1Chaymanta suk diya sukchunllapi Jesuska Tata Diosta
oraykarkan. Orayta tukuchashkanwashasuk disipulun ladunchashpa willarkan:—Maestru, Juan Bawtista tukuy
disipulunkunata yachachirkansapa orayta.Kanpish payshina yachachiwaysapa.
2
yaptinkuna Jesuska willarkansapa:—
chi kashna willaychi:“A Tata Dios,kuna.
Munanisapa tukuy runakunarimanankunapa sukaman allirurak kanaykita.
Munanisapa tukuy runakuna kantakasushushpa kawsanankunapa.
3 Tukuy diya mikunaynikunatakuwaysapa.
4 Runamasinikuna mana allitarurawaptinkuna ñukaykunaperdonanisapa.
manta perdonawaysapa.Yanapawaysapa ama supaymunachiwanankunapa manaallita rurayta.”
5
pankuna suk ejempluta willarkansapa:—Ichara suk amiguykichi chawpi
tutapi wasikichiman rinman.Kayashushpaykichi willashunkichiman:“Amigu, suk tipi mikunaykita kuway.6Wasinipi suk amiguyni yarkaymantachayamushka. Manami nima layamikuna tiyawanchu karanaynipa.”
7
chi wasikichi ukumanta manamiwillamunkichimanchu:chu rikchachiwak. Wasini punkunkañami alli wichkaduna.nikunawan ñami samaykanisapana.Kashna ora mananami atipaninachunimata kuynikita.”
8Allita willaykichi. Amiguykichi
chi tiyan mañashushkanta kuk. Mana
chi tiyan sukaman mañashuptikichi.9Mash allita uyariwaychi. Kankuna sukimata munashpaykichi Tata Diosta
10 11
161
mañaychi. Mañashkaykichita TataDioska kushunkichi. Maskashkaykichitatarinkichi. Punkuta takaptikichikicharinka. 10Tata Diosta mañak runakachaskinkami. Tata Diosta maskakrunaka tarinkami. Tata Dios punkuntatakak runapa kicharinkami.
11Kankunapa wambraykichi challwatamañashuptikichi ¿kunkichimanchumachakuyta? 12
chi ¿kunkichimanchu alakrata?13
chipish wambraykichita allikunatakunkichi. Tata Dioska kankunamantaashwan alli rurakmi.tikichi Espiritunta kushunkichi.
Runakuna rimarkansapa supaykunapa mandakuknin yanapaptin Jesus atipananta supaykunata llukshichiyta.
(Mt 12.22-30; Mr 3.20-27)14Suk diya suk runamanta Jesuska
supayta llukshichirkan. Supayunkuchiptin chay runaka mudu karkan.Jesus supayta llukshichiptinna chayrunaka atiparkan rimakuyta.
kansapa. 15Chaypina suk runakunaJesuspa rimarkansapa:—Supaykunapa kamachikuknin
*Belsebu kay runata yanapaptinsupaykunata llukshichin.
16
nayashpankuna willarkansapa:—Kunanlla suk almirana ruranata
napa Tata Dios yanapashunkichumanachu nishpa.
17Chaypina Jesuska yuyayninkunatayachashpa willarkansapa:—Suk llaktapi kawsak runakuna
chikninakushpa makanakushpankunakikinkunapura kulluchinakunsapa.
natapish urmachinsapa. 18Kankunaka
kuknin Belsebu yanapawananta. Chaytarimashpaykichi mana kuskatachurimaykankichi.kuknin yanapawashpaka kikinpa
mansapa. Kikinkunapura makanakushpakulluchinakunmansapa.
19Belsebu yanapawaptinka ¿pitídisipuluykikunata yanapan supaykunatallukshichinankunapa? Allita yachanchiTata Dios paykunata yanapananta.Chayrayku ñukata yuyawashpaykichillullachinakuykankichi. 20Tata Diosyanapawaptin supaykunata atipanillukshichiyta. Chayrayku yachanaykichitiyan Tata Dios kachamuwashkanta
chipa.21Chaymanta Jesus suk ejempluta
willashpa entiendichirkansapa supaytakallpachik kananta;—Suk sinchi runa wasinta kuydashpa
tukuy laya tiyapunanta allita wakaychan.Alli armadu kashpa rikchak layantaamachan. 22
tinpish paymanta ashwan sinchi runashamushpa armankunata kichushpakallpachin. Chay wasiyuk runaka yuyarkan
kuyta. Chashna yuyaptinpish chay ashwansinchi runa armankunata kichushpatiyapunankunata kichun apananpa.
23
chika chikniwankichi.washpaykichika sukkunata ñukamantaashuchiykankichi.
Jesus supayadu runapaejemplunta yachachikurkan.
(Mt 12.43-45)Jesus yachachikuyllapi katirkan:24—Chaymanta suk runamanta supay
llukshishpa chakidu chunlla allpapi
11
162
purin samanayashpa. Mana ni maypisamananta tarishpa riman: “Shu,kutishalla chay llukshimushkaynirunallaman.” 25Chay runaman kutishpatarin iden suk wasi chuya chuyapichadutashina. 26Chaypina kanchis
nata rin kayak. Tukuy paykuna rinsapachay runapi yaykuk. Chashnamodomanta chay runaka ñawpakawsashkanmanta ashwan manaallikunata rurashpana kawsan.
27Chashna Jesus yachachikuykaptin
manta sinchita rimashpa paytawillarkan:—Mamayki kushikushpa kawsan
rayku.28Chashna chay warmi willaptinna
Jesuska willarkan:—Mamaynimanta ashwan allita
kushikunsapa Tata Diospa rimanantauyarishpa kasukuk runakuna.
Chay runakuna Jesusta roygarkansapa almirana
ruranata rurananpa.(Mt 12.38-42; Mr 8.12)
29Jesus yachachikuykaptin ashwanaypa runakuna tantanakurkansapauyarik. Tukuy paykunata Jesuskayachachishpankuna willarkansapa:—Kankunaka mana alli rurak
kashpaykichi sukaman roygawankichialmirana ruranakunata ruranaynipa.Roygawaptikichipish mana nimatakankunapa rurashachu. Ñuka mana
pish Tata Diosmi ruranka iden ñawpa
shina. 30Jonaska kimsa diyata suk atunchallwa wiksanpi kawsarkan.Chaymanta kimsa diyapina kochamañanpi chay challwaka paytaka
kipnarkan. Chaypina Jonas Ninivellaktapi yachachikuptin chay mana allirurak runakuna kreyirkansapa Tata Dioskachamushkanta. Kimsa diya ukunchallwa wiksanmanta Jonasllukshimushkanshina ñukapishwañuymanta kimsa diya ukunkawsamusha. Chaypina yachankichiTata Dios ñukata kachamuwashkanta.31-32Jonaska Ninive llaktapi kawsakrunakunata willarkansapa Tata Dioskastiganankunata.kuna paykuna Tata Diosta kreyishpa
sapa. Tata Dios kastigakunan diya chayrunakuna sukaman chatashunkichimana ñukata kreyiwashkaykichirayku.
kukmi kani.Chaymanta ñawpa tiempu suk karu
llaktamanta suk kamachikuk warmishamurkan yachaysapa Salomontauyarik. Ñuka Salomonmanta ashwan alliyachaysapa kani. Chayrayku Tata Dioskastigakunan diya chay alli kamachikukwarmika kankunata chatashunkichimana kreyiwashkaykichirayku.
Jesus yachachikurkan Tata Diosta kreyishpa luspishina
kawsanankunapa.(Mt 5.15; 6.22-23)
33Jesuska yachachikuyllapi katirkan:—Alkusata apichishpanchi altupi
churanchi tukuy wasipi yaykukrunakuna allita kawakunankunapa.Mana ni pi alkusata apichinchu uchkuukupi pakananpa. Nima apichinchu sukkajon ukunpi churananpa. 34Kankunapañawikichi kuerpuykichipa lusninmi.Yuyaynikichika shunkuykichipalusninmi. Allikunata yuyashpaykichikaallita rurashpa kawsankichi. Allitarurashpa kawsashpaykichika luspishinakawsankichi.
11
163
paykichi mana allita rurashpatutapishina kawsankichi. 35
chi ama tutayadupi kawsanaykichipa.36Kankunaka allita yuyashpa allitarurashpa kawsashpaykichi lusyuknakankichi.nanachu kawsankichi.
Jesus piñayarkan fariseo runakunata.
(Mt 23.1-36; Mr 12.38-40;Lk 20.45-47)
37
washa suk *fariseo runa willarkanwasinpi mikuk rinanpa. Jesusalmitishpa chay runapa wasinpiyaykushpa rirkan mesapi mikuk.38Payka mikukpacha rirkan manamakinta mayllashpa. Chay fariseorunaka Jesusta yuyarkan mana makintamayllashpa mikuptin.
39Chaypina Jesuska payta willarkan:—Kankuna fariseokuna Tata Diospi
kunkichi. Chaykamanka mana allitayuyaykushpa kawsankichi. Sukkunapatiyapunanta munashpa suwankichi. Idensuk kallana suk vasu washanllamaylladushina kankichi. 40
manta mayllanakushpaykichi sukamanllullachinakuykankichi. ¿Manachuyachankichi Tata Dios tukuy tiyaktarurashpa yuyaynikichitapishrurashkanta? 41
chita tukuy shunku kuyashpayanapashpa kawsaychi. Chaypira idenchay kallana ukun chuya chuyamaylladushina kankichi.
42Ñukaka kankuna fariseokunata
kichita yuyashpa. Kankunaka tukuy
manta sukta Tata Diosta kunkichi.
chita chiknishpaykichi mana allita
ruraykankichi. Mana Tata Diostakuyashpa kawsankichi. Tata Dioskamunan tiyapushunaykichimanta ashwanalli kakta kunaykichipa.
kichita yanapashpa kawsanaykichipa.
chipa.43Ñukaka kankuna fariseokunata
sukaman llakichiykichi Tata Dioskastigashunaykichita yuyashpa.Tantanakunankuna wasipi ashwan allitiyarinapi tiyarinayankichi. Chaymantakallipi purishpaykichi munankichitukuy runakuna manchashushparimachishunaykichipa.
44
naykichita yuyashpa. Kankunaka manaalli rurak kashpaykichi wañudupampanapa uchkushinami kankichi.Runakuna mana yachashpa chay uchkupiwañudukuna pampadu kanankunatasawanta purinsapa. Chashnashinarunakuna mana riksishushpaykichikreyinsapa alli yachachikuk kanaykichita.
45Chashna Jesus fariseokunatawillaptin Moisespa killkaduntayachachikuk runakuna willarkansapa:—Maestru, fariseo runakunata
piñayashpaykika ñukaykunatapishsientichiwaykankisapami.
46Chashna willaptinkuna Jesuskawillarkansapa:—Moisespa killkadunta yachachikuk
runakuna, kankunata llakichiykichi TataDios kastigashunaykichita yuyashpa.
kunapa. Iden llashakpuru kargataaparichikukshina kankichi. Rikchaklayata ruranankunapa willashpaykichi
chichu nima kikikichi rurankichichu.47-48Kankunata llakichiykichi Tata Dios
kastigashunaykichita yuyashpa. Kankunapa
11
164
ñawpa awiluykichi wañuchirkansapa TataDiospa rimananta yachachikuk runakunata.Chaymanta kankunaka chay ñawpa
kuna sawanpi suk tumbata rurankichi.
chipa rurashkan alli kashkanta.49-51Kallarinanmantapacha ñawpa
kuk runakunata. Primeruka Abelta wawkinwañuchirkan. Chaymanta wañuchikuyllapikatirkansapa Sakariyasta wañuchinankunatiempukaman.sapa Tata Diosta kuyanan wasi punkuladunpi *altar sikinpi.Chaymanta kankuna iden ñawpa
awiluykichishina Tata Diospa rimanantayachachikukkunata chikninkichi. TataDioska yachaysapa kashpa kankunaparimarkan: “Ñuka kankunaman alliyachachikuk runakunata kachasha.Paykunata kachaptini sukkunatawañuchinkichi. Sukkunata chiknishpapadesichinkichi.” Chayta rimarkan TataDioska. Kunan allita willaykichi: TataDios kankunata willashunkichi uchayukkanaykichita tukuy chay runakunawañuchidu kashkankunarayku.
52Moisespa killkadunta yachachikukrunakuna, kankunata llakichiykichi.Kankunaka yachachikuk runakunakashpaykichipish Tata Diospa
kichi nima entiendinayankichichu.
kuna michankichi.53Chashna Jesus willaptinna fariseo
runakunaka Moisespa killkaduntayachachikuk runakunapish sukamanpiñakurkansapa.pankuna amichishpa tapuyllapikatirkansapa. 54Jesusta rimananllawansukaman pantachichinayarkansapaawtoridarkunapi chatanankunapa.
Jesus disipulunkunata yachachirkansapa ama
llullachinakushpa kawsanankunapa.
12 1Jesus yachachikuykaptinwaranka waranka runakuna
tantanakurkansapa uyarik. Sukamanaypa kashpankuna nitinakurkansapa.Chaypina paykuna uyariykaptinkunaJesuska disipulunkunata yachachishpawillarkansapa:—*Fariseo runakuna rimansapa Tata
Diosta allita uyariykanankunata.Chashna rimashpankunapish manaallita rurashpa kawsaykansapa.
chichu. 2Tukuy runakuna imatapishpakallalla ruraptinkuna Tata Dioskayachan. Chayta tukuy runakunatariksichinkasapa. 3Kankuna suk imatapakallalla rimaptikichi Tata Dioskauyarin. Chaytapish tukuy runakunatayachachinkasapa. Wasikichi ukupi sukimata pakallalla rimaptikichi chikanrunakuna sinchita rimashpa tukuytawillankasapa.
4Ñukapa kuyanakukmasinikuna
kaykichi.tikichi ama manchakuychichu. Paykunawañuchishushpaykichipish manaashwanta nimanachishunkichichu.
5Willaykichi pitami manchanaykichitiyan nishpa. Tata Dioska atipanwañudukunata mana tukuyniyuk ninapichurayta. Chayrayku Tata Diosllatamanchanaykichi tiyan ama chaypikastigashunaykichipa.
6Chaymanta yachachiykichi Tata Diossukaman kuyashunaykichita. Pichkapishkillukunata rantinchi ishkaykullkillawan. Pishkillukuna mana aypachaniyuk kaptinpish Tata Dioska manani sukta kunkanchu. 7Paymi aypa
11 12
165
pishkillukunamanta kankunata ashwantakuyashunkichi. Chaymanta yachankankunapa chukchaykichi mashnamitiyan nishpa. Tata Dios sukamankuyashuptikichi payllatana manchaychi.Ama runakunata manchaychichu.
Jesus disipulunkunata willarkansapa Tata Diospa
Espiritun yanapanankunata.(Mt 10.32-33; 12.32; 10.19-20)
8Jesuska yachachikuypi katirkan:—Allita uyariwaychi. Kankuna
runamasikichita willaptikichi kreyiwakkanaykichita ñukapish Tata Diospa*angelninkunata willasha ñukapakanaykichita. 9Runamasikichitawillaptikichi mana riksiwanaykichitañukapish Tata Diospa angelninkunatawillasha mana kankunata riksinaynita.
10Ñukaka sielumanta runami kani.Chashna kaptinipish suk runa ñukatawashanchawashpa mana alli kanaynitarimaptinpish Tata Dioska paytaperdonanka. Chaymanta paypaEspiritunta washanchashpa chiknishpasakra mana alli kananta rimaptin TataDioska mana kutin perdonankachu.
11
nankuna wasiman pushashunkichimanawtoridarpi chatashunaykichipa.Chayman pushashuptikichi amamanchakuychichu. Ama yuyaychichuimatami awtoridarkunata willashanishpa. 12Awtoridarkunapi kaptikichi
chi imatami rimankichi nishpa.
Jesuska yachachikurkan aypa kullkiyuk runapa ejemplunta.
13Chaymanta aypa runakunapachawpinkunamanta suk runa Jesustawillarkan:—Maestru, wawkinita willapay
tataynipa tiyapunanta patumawananpa.
14Chashna chay runa willaptinnaJesuska willarkan:—Amigu, manami shamushkanichu
tiyapushuknikichita patumaknikichi.15
nata willarkansapa:—Ama sukaman munaychichu
rikchak layayuk kayta. Tata Diosllamikawsayta kushunkichi. Chayrayku mananimananchu tukuy layayuk mananimayuk kanaykichipa.
16Jesuska yachachikushpalla sukejempluta parlachikurkan:—Tiyarkan suk runa tukuy layayuk.
Chay runapa chakrankunapi tukuy layatarpudukuna aypata wayuchakurkan.17Chaypina chay runaka yuyayninpirimarkan: “¿Imatatí rurasha? Muruwakaychana wasinikunapi tukuy
chu.” 18Chayta yuyaykushpa kikinllawillanakurkan: “Ñami yuyashkaninaimatami rurasha nishpa.sha murukunata wakaychanayni takshawasinikunata. Chayllapi ashwan atunwasikunata rurachisha. Chaypi chayaypa muru pallashkaynita allitawakaychasha. 19Chayta rurashpanasukaman aypa watakunata kushikusharikchak laya wakaychadu tiyawaptin.Manana trabajashpa sukamankushikushpa mikusha upyasha.”20
kuptin Tata Dioska willarkan: “Kankasukaman mana alli yuyayukmi kanki.Kunan tutami wañunki. Wañuptiki¿pipatí kiparinka tukuy kay aypatiyashuk murukunaka?”
21
washa Jesuska willarkansapa:—Chay runaka kikinllapa tukuyta
ninpi mana nimayukchu rikurin. TataDioska tukuy chay laya runakunatakastigankasapa.
12
166
Jesus disipulunkunata yachachirkansapa Tata Dios
wambrankunata rikchak layata kunankunata.(Mt 6.25-34)
22Jesus chay aypa runakunatayachachishkanwasha disipulunkunallatawillarkan:—Allita uyariwaychi.
kushpa yuyaychichu imatami mikushaimatami llachapakusha nishpa. 23Mana
tachu yuyashpa ashwan alli kanmanTata Diosta kasushpa kawsanaykichipa.
24Mash yuyaykuychi imashnamipishkillukuna kawsansapa nishpa.Paykunaka mana nima murukunatatarpunsapachu. Paykunapa mana nima
sapachu. Mana nima murukunatatarpuptinkunapish Tata Dioska aypamikunankunata kunsapa. KankunataTata Dioska pishkillukunamanta ashwanallita kuyashunkichi. Chashnakuyashushpaykichi kawsanaykichiparikchak layata kushunkichi.
25
manta sukaman turbachinakushpa¿atipankichimanchu ashwantawiñaytaka? 26
paykichika ¿imapatí llachapaykichillapisukaman yuyankichi?
27Mash kawaychi chay allimasisakunata. Chaykunaka mana nimatrabajansapachu nima puchkakunsapachu.Mana puchkakushpankunapish sukamanallima mudakudushina rikurinsapa.
kuna sukaman allima rikurirkan. Paypallachapanmanta chay sisakuna ashwanallimata rikurinsapa.
28Tata Dioska kiwakunata wiñachinsisananpa. Chay sisakuna suk diyallapa
sapa. Chayta kawashpa ¿imapati mana
chita? 29Ama turbachinakushpamikunaykichita upyanaykichitamaskashpalla kawsaychichu. 30TataDiosta mana kasushpa kawsak runakuna
sapa. Ama paykunashina kawsaychichu.Kankunapaka tiyanmi kuydakukyanapakuk Tata Diosnikichi. Paymiallita yachan imakunami illashunkichinishpa. 31Kankunapa alli kuydakuk TataDiosnikichi tiyaptin ashwanta munaychipaypa mandunpi kawsayta. Paypa
chika paymi rikchak layata kushunkichi.32
kunami kankichi.chipish ama nimata manchaychichu.Tata Dios kuyashushpaykichi munanpaywan tantalla mana tukuyniyuktakawsanaykichipa. 33
tikichi kankunapish runamasikichitakuyashpa yanapashpa kawsaychi.Mana kullkikichi tiyaptinka
tiyapushunaykichita rantikushpa mananimayuk runakunata yanapaychi.Paykunata yanapashpa kawsashpaykichiTata Diosta kushichiykankichi. Paymisielupi tukuy layata kushunkichi.Sielupi kawsaptikichi tiyapushunaykichimana mawkayankachu. Mana nimapishillashunkichinachu. Sielupika suwarunakuna mana yaykunkasapachu.Chaypika polillakuna mana tiyanchunimata wakllichinankunapa. 34Imatacha
chi chayllata yuyashpa kawsankichi.
Jesus disipulunkunata yachachirkansapa patronnintashina
shuyanankunapa.35-36
nata willarkansapa:
12
167
—Uyariychi kay ejempluta: Ñukakatataykichishinami kani. Kankunakawiwachuynikunashinami kankichi.
shina shuyawaychi.kushpa iden tutapi alkusaykichitaapichikshina shuyawaychi. Uyari uyarishuyawaychi punkuta takaptiniutkakushpa kicharinaykichipa. 37Allitaprontanakushpa shuyawashpaykichichayamuptini sukaman kushikunkichi.Allita willaykichi.
chipa. 38
chi uyari uyari shuyawanaykichi tiyan.Tutapish kaptin pakarinan orapishkaptin chayamusha. Chashna uyariuyari shuyawashpaykichi chayamuptinisukaman kushikunaykichi tiyan.
39Chaymanta willaykichi. Sukwasiyuk runa yachashpa imay orami
man ama nimata suwapunanpa.40Kankunapish allita prontanakushpashuyawaychi. Ñuka sielumantashamudu runa kashpayni mana nimayuyashkaykichi orami chayamusha.
Jesus disipulunkunata yachachirkansapa alli rurak
wiwachunkunashina kanankunapa.(Mt 24.45-51)
41Jesus yachachikuptin Pedrutapurkan:—Maestru ¿
chu yachachiwaykankisapa? ¿Tukuyrunakunatachu yachachiykanki?
42Chashna Pedru tapuptinna Jesuskasuk ejempluta willarkansapa:—Mash allita uyariwaychi. Suk patron
chikan llaktaman rinanpa wasinpi sukalli rurak yachaysapa wiwachuntawillan tukuy wiwachumasinkunatatrabajachinankunapa. Chaymanta willanoranpi karanankunapa. 43Chay wiwachu
patronnin willashkankunata ruranantiyan. Patronnin kutimushpa tarinkaallita ruraykaptin. Chaypi chaywiwachu sukaman kushikunka.
44Allita willaykichi. Chay wiwachuallita rurashpa shuyaptin patronninkawillanka tukuy laya tiyapunantakuydananpa. 45Ichara chay wiwachunyuyanman patronnin mana utkakutimunanta. Chaypina kallarinmanwiwachumasinkunata makashpasufrichiyta. Payllana sukaman mikushpaupyashpa machashpa kawsanman.46Chashna mana allita ruraykaptinmana yuyashkan oras patronkachayamunman. Chaypina chay manaalli rurak wiwachunta sukamankastiganka. Tukuy mana alli rurakrunakunawan tantallata kastiganka.
47Ichara suk wiwachu patronninwillashkanta allita yachaykashpa mananima prontanakunmanchu mana nimakasunmanchu. Willashkanta manaruraptin patronninka sukamanmakanka.
48
manchu imatami patronninka willashkanishpa. Chayrayku mana ruranmanchu.Paytaka patronninka mana sukamanchumakanka.Ñukami patronnikichishina kani.
kaykichi. Sukkunamanta kankunaashwan allita yachankichi. Kankunatasukaman yachachishkayniraykusukkunata yachachinaykichi tiyan.
Jesuska disipulunkunata willarkansapa runakuna paykunata
chikninankunata.(Mt 10.34-36)
49
sapa:—Kay allpaman shamushka kaptini
mana kreyiwak runakuna kankuna
12
168
kreyiwak runakunata ninawanrupachikshina padesichishunaykichitiyan. Sukaman munayman chayninawanshina padesichishunaykichipayachakunaykichipa ama uchallikushpakawsayta. 50Ñuka sukaman padesishpawañunayni tiyan.kanta sukaman munaykani rurayta.
51Ichará kankuna yuyaykankichi ñukashamushkaynirayku runakuna manamakanakunkasapanachu nishpa. Mashallita uyariwaychi. Mana alli rurakrunakuna tukuy ñukata kreyiwakrunakunata chikninkasapa. 52
mantapacha suk familyapi ishkay layakawsak runakuna tiyankasapa. Sukkunañukata kreyiwankasapa. Sukkuna manakreyiwankasapachu.
53
kunata sukaman chikninkasapa. Sukmana kreyiwak tata kreyiwakwambranta chikninka. Mana kreyiwakruna kreyiwak tatanta chikninka. Sukmana kreyiwak mama kreyiwak warmiwawanta chikninka. Mana kreyiwakwarmi kreyiwak mamanta chikninka.Suk mana kreyiwak suedra kreyiwaknueranta chikninka. Mana kreyiwaknuera kreyiwak suedranta chikninka.
54Chashna disipulunkunatayachachishpana Jesuska tukuy katikrunakunata willarkansapa:—Inti yaykunanpi yana puyukunata
nanta. Chay rimashkaykichishinadeveras tamyan. 55Chaymantauraymanta wayra shamuptin rimankichirupay nanananta. Uraymanta wayraptinchay rimashkaykichishina deverasrupay sinchita nanan. 56Kankunakayachak runakuna kashpaykichipish TataDiospa munananta mana rurankichichu.
kashpaykichi ¿chi sielumanta shamushkaynita?
57¿Imapatí mana kikikilla yachankiimami alli rurana nishpa? 58Icharachiknishuk runa awtoridarkunapichatashushpa pushachishunkiman.Amarapish awtoridarpi chayashpaykirachatashuk runawan allita parlayallichanaykipa debikushkaykita amanaawtoridarpi yaykunaykipa. Manaallichaptiki awtoridarpi chayaptikipaymi guardiyakunata willanka karselpiwichkashunaykipa. 59Allita uyariway.
naykikamanka manami karselmantallukshinkichu.
Jesus yachachikurkan Tata Dios kastiganankunata tukuy mana alli
rurak runakunata.
13 1Jesus yachachikushkanwasha
sapa. Paykunaka Jesusta willarkansapakamachikuk Pilato Galileamantarunakunata wañuchichishkanta. Chayrunakuna Tata Diosta kuyashpankunaanimalkunata wañuchiykarkansapa.Animalkunata wañuchiykaptinkuna
kansapa. Chaypina paykunapayawarninkuna chay animalkunapayawarninkunawan chakrunakurkan.
2Chayta willaptinkuna Jesuskawillarkansapa:—Ichará kankunaka yuyaykankichi
chay Galileamanta wañuchidu runakunatukuy runamasinkunamanta ashwanuchasapa kashkankunata. Icharáyuyaykankichi chayrayku paykunataPilato wañuchichishkankunata. 3Mashallita uyariwaychi. Chay wañuchidu
chu karkansapa. Kankunapish manauchaykichimanta wanashpaykichikapaykunashina wañunaykichi tiyan.
4Chay Siloe torre urmashpa chunka
12 13
169
kansapa. Ichará kankunaka yuyankichichay wañudu runakuna Jerusalenpikawsakmasinkunamanta ashwanuchasapakuna kashkankunata. 5Mashallita uyariwaychi.naka manami ashwan uchasapachukarkansapa. Kankunapish manauchaykichimanta wanashpaykichikapaykunashina wañunkichi.
6Chaymanta Jesus suk ejemplutarimashpa yachachikurkan:—Suk runapa uva chakranpi suk *igo
kaspi tiyarkan. Chay runa rirkan chaykaspita chapak yachanayashpawayuyuknachu manachu nishpa. Kawakrishpa mana nima wayuyuktachutarirkan. 7Chaypina chakranta kuydakrunata willarkan: “Ñami kimsawatatana shamuni kay igo kaspitachapak wayunkunata munashpayni.Kunankaman mana nima wayuyuktachutarimuni. Kunanka waktakuy ama kayallpapi yankamanta kananpa.”
8Chashna waktakunanpa willaptinchakran kuydak runaka patronnintakawillarkan: “Amara waktakuyparachu.Aku suk watatara shuyaypa icharáwayuchakunka. Allpanta aspishpañupuyachisha.napa ismankunata churasha. 9Icharáchaywan wayuchakunka. Mana nichaywan wayuchakuptinka willawankiwaktakunaynipa.”
Jesus samana diya kumurayadu warmita alliyachirkan.
10*Samana diya kaykaptin Jesuskayachachikuykarkan tantanakunankunawasipi. 11Chaypi tiyarkan suk unkuduwarmi. Payka chunka pusak watatanakumurayadu kawsarkan supayunkuchiptin. Mana nima kuskayaytaatiparkanchu.
12Jesuska payta llakichishpawillarkan:
—Wambrayni, ¡kuskayamuyna! ¡Ñamisanuna kanki!
13Chaypina Jesus paypi makintachurashkan oras chay warmikakuskayarkan. Chashna alliyashpanasukaman kushikushpa Tata Diostaalabarkan. 14
pana chay tantanakunankuna wasipikamachikuk runa sukaman piñakurkan.Payka piñakurkan Jesus samana diyapichay warmita alliyachishkanrayku.Chay kamachikuk runaka chay ayparunakunata piñayashpa willarkansapa:—¡
chipaka! Unkudu kashpaykichikashamuychi chay sokta trabajana diyakay runa alliyachishunaykichipa. ¡Amashamuychichu samana diyapi kay runaalliyachishunaykichipa!
15Chashna chay kamachikuk runapiñakuptinna Jesuska willarkan:—Kankuna llullakushpa rimankichi
alli rurak runakuna kanaykichita.¿Manachu samana diya kaykaptinpishvakaykichita burruykichita paskankichiyakukuk pushanaykichipa? 16¿Manachu
manta kay warmita ashwanta llakichin?Payka ñawpa awilunchi Abrahampamirakninmi. ¿Imapatí kay samana diyamana alliyachiyman? Chunka pusakwatatanami supayka kay warmitakawatashpa kumurayachishpaunkuchishka.
17Chashna Jesus rimaptinna chiknik
sapa.
pankuna chay almiranakunata ruraptin.
Jesus yachachikurkan taksha murillupa ejempluta.
(Mt 13.31-32; Mr 4.30-32)18Chaymanta Jesuska kashkan
yachachirkansapa:
13
170
—Suk ejempluta parlachiykichientiendinaykichipa imashnami TataDiospa mandunpi kawsankichi nishpa.
19Kankuna Tata Diospa mandunpikawsashpaykichika takshasillu mostasamurillukunashina kankichi. Suk runachay murilluta chakranpi tarpun.
kun. Ramachakuptin aypa pishkillukunachaypi wasichakunsapa.
Jesus yachachikurkanlevadurapa ejemplunta.
(Mt 13.33)20Chaypina Jesuska willarkansapa:—
kichi entiendinaykichipa imashnamiTata Diospa mandunpi kawsankichinishpa. 21Suk warmi panta rurashpaaypa machkawan suk tipi *levaduratachurashpa chakrun.tin tukuy chapuduta allita pukuchin.Kankuna Tata Diospa mandunpi
shina kankichi.
Jesus yachachikurkan pimiTata Diospa kawsananpi
yaykunka nishpa.(Mt 7.13-14, 21-23)
22Chaymanta yachachikushkanwashaJesuska Jerusalenman rirkan. Chayman
kuypi rirkan. 23Chaypina suk runatapurkan:—Maestru ¿manachu Tata Dioska
aypa runakunata kastigunmantasalvashpa sielupi yaykuchinkasapa?
24Chashna tapuptin Jesuskawillarkan:—
yashpaykichika suk llañu punkutashinayaykunaykichi tiyan. Modosta ruraychichaypi yaykunaykichipa.chi. Aypa runakuna chay punkuta
yaykunayashpankunapish manamitukuychu atipansapa yaykuyta. 25Ñukawasi doyñunshina kashpayni punkutawichkaptini kankuna washamantakayawashpa willawankichi: “¡Señor,punkuta kichariy yaykunaynikunapa!”Chashna willawaptikichi ukumantawillashkaykichi:chu maymantami kankichi.” 26Chaypinawillawankichi: “Kanwan tantallamikushkanisapa upyashkanisapa.
warkankisapa.” 27
chi kashkan willashkaykichi: “¡Manamiriksiykichichu! Kankunaka sukamanmana alli rurak runakuna kankichi.¡Chayrayku ñukamanta ashuychi!”
28Chashna willaptini kankunakasukaman llakishpa kiruykichitamukushpa wakanaykichi tiyan.Chaypina Tata Diospa kawsananpiñawpa awilunchi Abrahamta IsaktaJakobota kawankichi. Chaymanta tukuyñawpa yachachikuk runakunatakawankichi.
chi. 29Inti llukshimunanmanta intiyaykunanmanta anakmanta uraymantaaypa runakuna Tata Diospa kawsananpiyaykunkasapa. Tukuy paykunatiyarishpa mesapi mikunkasapa. 30Sukkankuna yuyankichi primeru TataDiospa mandunpi yaykuyta. Chashnayuyaptikichipish Tata Dioska washatayaykuchishunkichi. Chaymanta chaymana yaykuyta yuyanakuk runakunataTata Dioska primeru yaykuchinka.
Jesus wakakurkan Jerusalenpi kawsak runakuna mana payta
munaptinkuna.(Mt 23.37-39)
31Jesus Jerusalenman riykaptin*fariseo runakuna ladunchashpawillarkansapa:
13
171
—Chay kamachikuk *Herodesmiwañuchichishunayanki. Chayraykukayllamanta kutiy.
32Chayta willaptinkunana Jesuskawillarkansapa:—Herodeska suk manchana laya
animalshina manchachiwanayan.Rillaychi willak: Ñuka Tatayni Dioswillawashkanta tukuchanaynikamanruranayni tiyan.
nita unkudukunata alliyachiykanaynita.33Kunan kaya kayawashan Tata Diospamunananllata rurashpa katisha. Tukuychayta rurashpa Jerusalen llaktapiwañunayni tiyan.chikuna ñawpa alli yachachikukrunakunata wañuchirkansapa.Chayrayku chay llaktallapi kankunapishñukata wañuchiwanaykichi tiyan.
34Llakichiykichi, Jerusalenpi kawsakrunakuna.kuk runakunata wañuchinkichi.Chaymanta Tata Dios kachamushkanyachachikuk runakunatapishruminchashpa wañuchinkichi. Ñuka aypakuti kankunata amachanayashkaykichi
chishpa rikran sikipi amachakshina.Sukaman kankunata amachanayaptinipishmana nima munankichichu. 35Mashuyariwaychi.rayku llaktaykichi chunlla likidu kiparinka.Chaymanta willaykichi: Suknin diya
kankunaka willawanaykichi tiyan:“Kanka sukaman allimami kanki TataDiosmanta shamudu runa kashpayki.”Chashna willawanaykichi diyakamanmananami kawawankichinachu.
Jesus samana diya alliyachirkan punkidu runata.
14 1Suk diya Jesuska rirkankamachikuk *fariseo runapa
wasinpi mikuk. Chay diya karkan
*samana diya. Chaypi mikuykaptinnaJesusta chiknik fariseo runakunachatanayashpankuna chapaykarkansapa.2Chaypina Jesuspa ñawpakninmanshamurkan suk punkiy unkuyuk runa.3Jesus payta kawashpa fariseokunataMoisespa killkadunta yachachikukrunakunata tapurkansapa:—¿Imatatí Moisespa killkadunpi
yachachiwanchisapa? ¿Almitiwanchichumanachu samana diya unkudu runataalliyachinanchipa?
4Chashna Jesus tapuptinkunana chayfariseo runakunaka mana nimataaynirkansapachu. Chaypina Jesuskachay unkudu runataka makinmantaapishpa alliyachishpa willarkanwasinman kutinanpa. 5Chaymantafariseokunata willarkansapa:—May willawaychi. Samana diya
ichara wambraykichi vakaykichi sukuchkupi urmanman. Samana diyakaptin ¿maykan kankunatí chay
man?6Chashna Jesus willaptinkunana
fariseo runakunaka mana nimataatiparkansapachu ayniyta.
Jesus yachachikurkan ama llullachinakushpa yuyanankunapa
ashwan alli kanankunata.7Chay fariseopa wasinpi mikuk
sapa ashwan alli bankupi tiyariyta.
sapa:8—Mash uyariwaychi.
chika ama chay kasarakkunapa ladunpitiyariychichu. Chaypi tiyariptikichikaichara kanmanta ashwan munadu runawashata shamunman. 9Kankuna chay
kuk runaka ladunchashushpaykichi
13 14
172
willashunkichiman: “Kay bankumantaatariy kay runa tiyarinanpa.” Chashnawillashuptinkuna pinkaynikichitamuchushpaykichi rinkichi washabankupi tiyarik. 10
kuk runa konvidashuptikichika chayanabankullapi tiyariychi. Chayllapitiyariptikichi ichara chay kasarachikukrunaka yaykuchishunkichiman mesapimikunaykichipa.wan tiyaridu runakunaka kawankasapaashwan munadu kanaykichita.
11Kankuna kikikichilla kreyinakushpa
chi.kushpa runamasikichita kuyashpayanapaptikichi Tata Dios sukamankushikushpa yanapashunkichi.
12Chaymanta Jesuska chay wasinpikarak fariseota willarkan:—Kanka konvidakushpayki mikuk
shamunankunapa ama konvidaychuparlakmasikikunallata,nallata, nima aylluykikunallata, nimatukuy layayuk llaktamasikikunallata.Paykunata konvidaptikika kantapishkonvidashunkasapa. Kankuna sukwan
lla kushichinakuykankichi. 13Ashwanallita ruranayashpa estaykimanyaykuchiy mikuk mana nimayukrunakunata, makin tipidukunata,kojokunata, mana kawakukkunata.14
tiki paykunaka mana kutichishuytaatipankasapachu. Chaypira Tata Dios
mushkan diya premyuykita kushunki.
Jesus yachachikurkanatun estapa ejemplunta.
(Mt 22.1-10)15Jesus yachachikuptin uyarishpana
chay mesapi mikuykak runakunamantasuk runa paytaka willarkan:
—Tata Dios sielupi suk estataruraptin chaypi mikuk runakunasukaman kushikunkasapa.
16Chashna chay runa willaptinJesuska suk ejempluta rimashpawillarkan:—Suk runa atun estata rurashpa
aypa runakunata konvidachirkanwasinpi mikuk rinankunapa. 17Mikunaalli kaptinna suk wiwachunta kacharkantukuy konvidadukunata kayak.18Chashna kayak riptin paykunakaaynirkansapa mana atipanankunatariyta. Suk runa willarkan: “Chayrakchakrata rantishkani. Chayta kawakrinayni tiyan. Chayrayku willay amapiñakunanpa mana riptini.” 19Sukkonvidadu willarkan: “Chunka vakatamirantishkani. Chaytami rinayaykanikawak allichu manachu nishpa.Chayrayku willay ama piñakunanpamana riptini.” 20Chaymanta sukkonvidadu willarkan: “Chayrakkasarashkani. Warminita mana sakiytaatipanichu. Chayrayku mana rinichuchay estaman.”
21Chashna mana niman suk runakatinayaptinkuna chay kayakuk runakakutirkanna. Chaypina estakuk runata
nata mikuk. Chayta uyarishpa estakukrunaka sukaman piñakurkan.Piñakushpa wiwachuntaka willarkan:
sapa kallipi plasapi tiyak runakunata.Pushamuysapa mana nimayukkunata,makin tipidukunata, kojokunata, manakawakuy atipakkunata. Tukuypaykunata konvidamuysapa mikukshamunankunapa.”
22Chashna willaptin wiwachunkatukuy willashkanta rurarkan.Chaymanta estayuktana willarkan:“Tata, ñami tukuy willawashkaykitanarurashkani. Aypa runakunata
14
173
pushamuptinipish pishinllami kaywasiki untananpa.” 23Chashna chaywiwachun willaptinna estakuk runakawillarkan: “Rillay ñankunamantachaymanta wasi pampankunapipuriykak runakunata pushamuk.Apurashpa pushamuysapa kay wasiniuntananpa. 24Allita willaykichi. Chayñawpakta konvidadukunaka manamikay estaynipika mikunkasapanachu.”
Tukuy layamanta ashwan allita Jesusta kuyananchikuna tiyan.
(Mt 10.37-38)25Chaymanta mikushkankunawasha
Jerusalen llaktaman Jesuska rirkan.Chayman riykaptin aypa runakunakatirkansapa. Jesuska tikrakushpa chaykatik runakunata yachachirkansapa:
26—Kankuna disipuluynikunakanayashpaykichika tataykichimanta,mamaykichimanta, warmikichimanta,wambraykichimanta, wawkikichimanta,panikichimanta ñukata ashwan allitakuyawanaykichi tiyan.chimanta ashwan allita ñukatakuyawaychi. Mana chashna allita
nikunachu kankichi. 27Sukamanpadesishpaykichipish runakunachiknishuptikichipish ñukallatakatiwanaykichi tiyan.paykichika disipuluynikunami kankichi.
28Mash allita uyariwaychi. Suk runakuydakunan altu wasita ruranayashpaallita yuyaykunan tiyan imakunatamichay wasipaka munan nishpa. 29Mana
llapi sakinman mana tukuchaytaatipashpa. Chay mana tukuchadu wasitakawashpa tukuy runakuna chaywasichakuk runata asichishparimanmansapa: 30“Mash kawaychi.Chay runaka llullakushpa kallarishkawasichakuyta. Manami atipanchu
tukuchayta.” Kankunapish chaywasichakunayak runashina allitayuyaykushpa ñukata katiwanaykichitiyan.
31Chaymanta ichara suk sinchikamachikuk runa makanakunayanmanchikan llaktapi kamachikuk runawan.Chaypaka allita yuyaykunan tiyan:
kunalla tiyan. Chay suk kamachikuk
kunawan shamuykan. ¿Atipashachumanachu makaytaka?” 32Chaypinamana makayta atipananta yuyashpachay kamachikuktaka willachinan tiyanamana shamunankunapa makanakuk.
33Kankunapish chay makanakunayak
chichu manachu nishpa. Mana tukuy
chika manami disipuluynikunachukankichi.
Jesus yachachikurkan alli kachishina kananchikunapa.
(Mt 5.13; Mr 9.50)34Chaymanta Jesus willarkansapa:—Sinchi kachika rikchak layapami
alli. Allpayuk kachi mana nimapaallichu. 35Chay allpayuk kachita allpapichuraptinchipish mana nimapaallinachu nima kiwata wiñachinanpa.Mana nimapa alli kaptin wishchunchi.Allita uyariwaychi. Kankunapish manaallita kreyiwashpa kawsashpaykichikachay mana alli kachishinami kankichi.
Jesus yachachikurkan chinkadu ovejapa ejemplunta.
(Mt 18.10-14)
15 1
kushkanwasha aypa runakuna
yashpa. Suk runakuna karkansapa*
14 15
174
kuna. Sukkuna karkansapa mana allitarurashpa kawsak runakuna. 2Chay ayparunakuna Jesusta ladunchaptinkuna*fariseokuna Moisespa killkashkantayachachikuk runakuna kawarkansapa.
kuna rimarkansapa:—
nata munashpa paykunawan mikun.Paykunawan mikushpa mana allitachururan.
3
kuna Jesuska uyarirkan. Chaypina sukejempluta willarkansapa:
4—Ichara kankunapa tiyan pachakovejaykichi. Chay pachakmanta icharasuk oveja chinkanman. Kankunaka chay
chi ¿manachu chay chinkaduta rinkichimaskak tarinaykichikaman? 5
kichi kushikuypuru wantushpawasikichiman pushankichiman.6Chaypina familyaykichita aylluykichita
chiman: “Shamuychi ñukawankushikuychi. Ñami kay ovejaynichinkadutaka tarishkanina.”
7Mash allita uyariwaychi. Kankuna
chi sukaman kushikunkichi. Chashnamisielupi kawsakkunapish iskun chunka
manta ashwanta kushikunsapa suk runauchanmanta wanaptin.
Jesus yachachikurkan chinkadu kullkipa ejemplunta.
8Chaymanta Jesuska chikan ejemplutayachachikurkan:—
kuna tiyapushkanmanta suktachinkachinman. ¿Manachu chaytamaskan tarinankaman? Alkusantaapichishpa wasinta kuchun mañantapichashpa maskan. 9Tarishpana
kushikuyninwan warmimasinkunatatantanachishpa willanka: “Ñukawankushikuychi. Ñami chay chinkadukullkinitaka tarishkanina.”
10Mash allita uyariwaychi. Chaywarmi kullkinta tarishpa sukamankushikurkan. Chashnashina *pish sukaman kushikunsapa suk runauchankunamanta wanaptin.
Jesus yachachikurkan tatanmanta ashudu waynapa ejemplunta.
11
kurkan:—Suk runapa tiyarkan ishkay ullku
wambrankuna. 12Suk diya winshuwambran tatantaka willarkan: “Tatayni,
tana.” Chashna mañaptinna chay runa
kunata patumarkansapa.13Chaypina chay winshu wambranka
tatan tukuy kushkanta rantikurkan.Chay kullkiwan rirkan suk karu llaktapikawsak. Chay karu llaktapina sukamanmana allikunata rurashpa tukuykullkinta tukucharkan. 14Chaypina chaykawsanan llaktapika sinchi yarkaytiyarkan. Chay wayna mana kullkiyukkashpana yarkarkan. 15Chashnasukaman yarkashpa rirkan willak sukrunata trabajachinanpa. Chay patronkakacharkan chakranpi kuchinkunatakarashpa trabajananpa. 16Chaypinachay waynaka kuchikunapa mikunantasukaman mikunayarkan. Munaptinpishmana ni pi ni chay laya mikunatakararkansapachu. 17
pana tatanta yuyashpa rimarkan:“Tataynipa trabajadorninkunapa aypamikunankuna puchun. Chaykamanka
kani. 18Shu kunanlla tataynimankutisha. Kutishpayni willasha:‘Munanayni tatayni,
15
175
paynika uchallikushkanimi. Chaymantamana Tata Diospa munananta rurashpakawsashkani. 19Chayrayku amanakawawaynachu wambraykitashina. Suktrabajadornikitashina trabajachiway.
20Chashna allita yuyaykushpa chaywaynaka tatanman kutirkan. Tatanpawasinpi manara chayaptinra karupikaptinlla tatanka riksirkan. Sukamanllakichishpa kallparkan tinkuk.Chaypina wambranta abrasashpamucharkan. 21Payka tatantakawillarkan: “Munanayni tatayni, kantasakishpayni Tata Diosta rabyachirkanikantapish rabyachishkayki. Amanakawawaynachu wambraykitashina.”
22Chashna willaykaptinna tatankatrabajadorninkunata kayashpawillarkansapa: “Utkakushpa apamuychimushuk llachapata wambraynitamudachinaykichipa. Chaymanta sukanilluta dedunpi churapuychi. Mushukushutantapish churachiychi. 23
manta rillaychi pushamuk chay ashwangordo beshekuta. Chayta wañuchishpaestata rurashpa mikuypachi. 24Kaywambrayni wañudu kashkanmantashinaunay tiempumantanami rikurimushka.Chinkadu kashkanmanta ñamirikurimushkana.” Chashna chay runarimaptin alli estata rurarkansapa.
25Chay estata ruraykaptinkuna chaymayor wambranka chakranpi karkan.Chakranmanta kutimuykashpa wasinpichayaykashpa bombota kenata uyarirkanestata ruraykaptinkuna. 26
ninta kayashpa tapurkan: “¿Imatatíruraykansapa tataynipa wasinpi?”27Chaypina chay runaka willarkan: “Chay
kana.wan alli estata ruraykan. Wawkiki sanuchayamushka kaptin ashwan gordobeshekuta wañuchichishka.”
28Chashna willaptinna chay mayorwambranka sukaman piñakurkan. Mananima chay esta wasipi yaykunayarkanchu. Fiesta wasimanta tatankallukshishpa rirkan willak paywanestakuk yaykunanpa. 29Chaypina chaywayna piñakushpa tatantaka willarkan:“Kanka allita yachanki aypa watatanamana ni mayman suchushpayni kantayanapashkaynita. Chashna allitayanapaptinipish mana niman suk kutiniman suk chivuta kuwashkankichuamiguynikunawan estata rurashpamikunaynikunapa. 30Kunan waynanderawarmikunawan uchallikushpa kullkikitatukuchak wambrayki chayamushkana.Chayamuptin paypana chay ashwangordo beshekuta wañuchishpa alliestata ruraykanki.”31Chashna chay mayor wambran
piñakushpa willaptinna tatankawillarkan: “Munanayni wambrayni,
kanki. Tukuy laya tiyawakmi kanpakanan tiyan. 32Chaykuna kanpa kaptin¿imapatí piñayawanki? Kay wawkikikawañudu kashkanmantashinarikurimushka. Chinkadu kashkanmantañami rikurimushkana. Chayrayku allikashka estata rurananchipa. Akuychikushikushpa estakuypachi.”
Jesus yachachikurkan empleadu runapa ejemplunta.
16 1
sapa:—Suk kullkisapa runa tiyarkan. Chay
aypa kullkiyuk runa suk empleaduntawillarkan tukuy tiyapunanta
pish trabajachinankunapa. Suk diyachay trabajadorkuna patronninkunapirirkansapa chay trabajachikuk runatachatakuk. Willarkansapa: “Ñami
15 16
176
kullkikitaka tukuchaykanna manaallikunata rurashpa.” 2Chashnachatakuptinkunana patronka chayempleadunta kayashpa willarkan:“Yachashkani llullachiwaykanaykita.
chu ñukapi trabajanaykipa. Chayraykukawachiway chay killkashkaykita
tami rantishkanki nishpa.”3Chashna patronnin willaptinna chay
runaka sukaman llakishpa yuyaykurkan:“Patronnini kay trabajuynimantasurkuwaptinka ¿imata rurashpanatíkawsasha? Mana atipanichu chakratarurashpa trabajayta. Pinkakuni kullkitamañakushpa kawsayta. 4
yuk kaptini runakuna wasinkunapichaskiwanankunapa ñami yuyashkaninaimatami rurasha nishpa.”
5Chashna yuyashpa chay empleadukapatronninta debik runakunata sukmantasukmanta kayarkansapa. Suktatapurkan: “Kanka ¿nitaka debinki?” 6Payka willarkan:“Ñuka pachak lata aseytitami debini.”Chaypina chay empleaduka willarkan:“Mash kaway. Ñukami yanapashkayki.Kaypimi killkadu chay debishkaykika.Kunan tiyarishpa mushuktana killkay.
llata killkay. Ñukapish chayllatakillkasha patronnini kawananpa.”
7Chashna chay debikuk runatakillkachishkanwasha chay empleadukasukta tapurkan: “Kanka ¿mashnatatipatronninitaka debinki?” Paykawillarkan: “Suk pachak kostal*trigutami debini.” Chaypina chayempleaduka willarkan: “Mash kaway.Ñukami yanapashkayki. Kaypimikillkadu debishkaykika. Kunan pusakchunka kostal debinaykillata killkay.Ñukapish idenllata killkasha patronninikawananpa.”
8Chaymanta chay patron empleadunrurashkanta yachashpa rimarkan: “Chayempleaduynika yachaysapami kashka.Payka debiwak runakunata yanapashkapaykunapish payta yanapanankunapa.”Chay ejempluta rimashkanwasha
Jesuska disipulunkunata willarkansapa:—Mana alli rurak runakuna Tata
Diosta riksik runakunamanta sukamanashwan yachaysapakunami.
9Mash allita uyariwaychi. Tukuy kayallpapi tiyapushunaykichiwansukkunata yanapaychi paykunasukaman kuyashunankunapa. Chashnatiyapushunaykichiwan runamasikichitayanapaptikichi sielupi paykunakushikushpa chaskishunkichi manatukuyniyukta chaypi kawsanaykichipa.
10Kankuna kuskata rurashpa manallullakushpa tipi tiyashunaykichiwanrunamasikichita yanapashpaykichikaaypa tiyashunaykichiwanpish manallullakushpalla yanapankichi.Chaymanta tipi tiyashunaykichiwanrunamasikichita llullachishpaykichikaaypa tiyashunaykichiwanpishllullachishpa mana yanapankichichu.11Chashnami kankuna kay allpapi
chita yanapaptikichika Tata Dios sielupimana premyuykichita kushunkichichu.12Chaymanta runamasikichipa
chi Tata Dioska manami ashwantachukushunkichi.
13Suk trabajador mana atipanchuishkay patronpi trabajayta. Sukllallatakasunan tiyan. Suk patronnintakasushpa suktaka mana kasunnachu.Kankuna chay trabajadorshina kankichi.Kankunapish kullkiyayta munashpalla
nachu Tata Diosta kasushpa kawsayta.14Chashna Jesus yachachikuptin
uyarishpankuna chay kullkita sukaman
16
177
munak *sapa. 15
sapa:—Kankuna mana alli rurak runakuna
kaykashpaykichipish munankichi tukuyrunakuna rimanankunapa alli rurakkanaykichita. Tata Dioska tukuy manaalli yuyaynikichita allita riksin. Chaylaya yuyaynikichita Tata Dios kawanmillanapa layata.
16Tukuy ñawpa alli yachachikukrunakuna Moisesmanta Juankaman TataDios kachamunan runa shamunantayachachikurkansapa.tapacha ñuka yachachiykichi TataDiospa mandunpi yaykunaykichita.Aypa runakuna sukaman munashpa
sapa.17Kay allpa chay sielu kulluptinpish
kanta ruranka.
Jesus yachachikurkan kasaradukuna ama warminta
wishchunankunapa.(Mt 19.1-12; Mr 10.1-12)
18Chaymanta Jesus willarkansapa:—
chita wishchushpaykichika manauchallikuykanaykichita.
kankichi. Warmikichita wishchushpachikan warmiwan kasarashpaykichikauchallikuykankichimi. Chaymanta chaywishchudu warmiwan kasarak runapishuchallikuykan.
Jesus yachachikurkan tukuy layayuk wañudu runapa
ejemplunta.19
sapa:—Suk tukuy layayuk runa tiyarkan.
Chay runaka sukaman allima
llachapanta mudakuk. Tukuy diyaallima estakunata rurak. 20Chaymantatiyarkan suk mana nimayuk runa. Paypashutin karkan Lasaro. Lasaroka kirilikidu karkan. Payka tukuy diya tiyarikchay aypa kullkiyuk runapa wasinpunkupi. 21Chay kiri likidu runasukaman mikunayak tukuy layayukrunapa mesanmanta urmachidukunata.Chay punkupi tiyaridu kaptin allkukunakirinkunata llakwapuksapa.
22Suk diyana chay Lasarokawañurkan. Tata Diospa *angelninkunapayta pusharkansapa Abrahamwansielupi kawsananpa. Chaymanta chayaypa kullkiyuk runapish wañurkanna.Paytaka pamparkansapa. 23Chay runaka
man. Chaypi sukaman padesiykashpakarumanta kawarkan LasarotaAbrahamwan tantallata. 24Paytakawashpana sinchita rimashpaAbrahamtaka willarkan: “TatayniAbraham, llakichiwashpa Lasarotawillapay shamunanpa kalluyni puntatasuk tipi yakuwan ñuyuchipak. Ñukakakay ninapi sukamanmi padesiykani.”
25Chashna willaptinna Abrahamkawillarkan: “Wambrayni, allita yuyayallpapi kawsashkaykita. Kan sukamanallita kawsashkanki. Kay Lasarokaallpapi kawsashpa sukaman yarkarkansukaman padesirkan. Kunanka paykakushikuykan.kanki. 26Chaymanta tiyan sukmanllayba rarka ama ni pi pasananpa.Chayrayku kanman Lasaroka manaatipanchu riyta.chu kayman chayamuyta.”
27Chashna willaptinna chay tukuylayayuk kashka runaka willarkan:“Tatayni Abraham, roygayki Lasarotakachanaykipa tataynipa wasinman.28
nata yachachinmansapa ama ñukashina
16
178
kay mana tukuyniyuk ninamanshamunankunapa.”
29Chashna willaptinna Abrahamkawillarkan: “Paykunapa tiyan Moisespakillkadunkuna. Chay killkadunkunapiwillashkankunata kasuchunsapa.”
30Chaypina chay runaka aynirkan:“Ariya tata Abraham,kuna mana Moisespa killkaduntakasunayansapachu. Ichara suk wañudu
kuk riptin kreyikunmansapa.” 31
pina Abrahamka willarkan: “Chaywawkikikuna mana Moisespa nima alli
nanta kasunayansapachu. Chashnashinamana nima kreyinkasapachu sukwañudu runa kashkan kawsamushpariptin yachachikuk.”
Jesus disipulunkunata yachachirkansapa tukuy
runamasinkunata perdonanankunapa.
(Mt 18.6-7, 21-22; Mr 9.42)
17 1
kunata willarkansapa:—Kay allpapi tiyan uchallichishunayak
runakuna. Tukuy paykunata Tata Dioskasukaman kastigankasapa. 2Amarapishuchallichishuptinkunara alli kanman sukatun rumi makita kunkanpi watashpaatun yakupi wishchunankunapa.
panachu. 3Allita kuydanakuychi amauchallikunaykichipa. Tata Diostakreyikmasiki rabyachishuptin rillay willakamana mana allita rurashunanpa.Chaypina almitishuptin perdonay. 4Kutikuti rabyachishuptinpish perdonanaykitiyan. Ichara suk diyapi kanchis kutirabyachishunkiman. Chaymanta icharakanchis kuti willashunkiman: “Manakashkan rurashanachu” nishpa. Chashnawillashuptikika perdonanayki tiyan.
5Chashna Jesus yachachikuptinnadisipulunkunaka willarkansapa:—Maestru, yanapawaysapa ashwanta
kanta kreyinaynikunapa.6
kuna Jesuska willarkansapa:—
paykichika chay wiñaykak kaspitawillankichiman: “Kaymanta ashushparillay wiñamuy chay yaku mañanpi.”Chashna willaptikichi chay kaspikakasushunkichi. Taksha murillushinatipisitullatapish kreyiwashpaykichikatukuy willashkaynita atipankichimanrurayta.
7Kankunapa wiwachuykichi rinmanchakraykichipi trabajak. Chaypi allpataaraduwan aspin. Vakaykichitapishkuydan. Chaymanta chakraykichimanta
chu: “Shamuy mikuyna” nishpa.8Ashwan willankichi: “Mikunaynitashamuy rurak. Ñuka mikuykaptiniupyaykaptini sirvimuway.kaykiwasharami kanka mikunkiupyanki.” 9
kichita mana willankichimanchu:“Allita karawashkanki” nishpa. 10Chaywiwachuykichishina Tata Dioswillashushkanta rurashpaykichiwillanaykichi tiyan:kita rurashkanisapa. Chayrayku manameresinisapachu alabawanaykipasapa.”
Jesus chunka lasaruyakrunakunata alliyachirkan.
11Chaymanta yachachikushkanwasha
man rirkansapa. Chayman rishpankuna*Samaria partita Galilea partitapuriykarkansapa. 12Chayta rishpankunasuk llaktapi chayarkansapa. Chaypi
sapa. Tukuy paykuna kiri likidu lasaruunkuyuk karkansapa. Paykunaka mana
16 17
179
animukurkansapachu Jesustaladunchayta. 13Karullamanta sinchitarimashpa willarkansapa:—Maestru,
waysapa.14Chaypina Jesuska paykunata
sapa:—*Saserdotekunaman rillaychi
paykuna yachanankunapa allinachukankichi manachu nishpa.Chashna willaptinkuna chay chunka
runakunaka rirkansapana. Manarasaserdotekunapi chayashpankunarachunkantin alliyarkansapa Jesusalliyachiptinkuna. 15Kirinmanta alliyadukawanakushpa chay chunkamanta sukrunalla Jesusman kutirkan. Kushikushpasinchita rimashpa Tata Diosta sukamanalabarkan. 16Kushikuypuru rirkanJesuspa ñawpakninpi kunkurikushpaagradesik. Chay kutimuk runakaSamaria partimanta karkan. 17Chayrunalla kutimuptin Jesuska almirashpadisipulunkunata willarkansapa:—Chunkantinta alliyachishkani.
¿naka? 18¿Kay Samariamanta runallachukutimushka Tata Diosta alabananpa?
19Chaypina chay kutimushka runataJesuska willarkan:—Atariyna. Wasikimanna rillay. Ñukata
kreyiwashkaykiraykumi alliyachishkayki.
Jesus yachachikurkan imashnami Tata Dios tukuy kreyik runakunata
kamachinkasapa nishpa.(Mt 24.23-28, 36-41)
20Chaymanta *fariseo runakunakaJesusta tapurkansapa:—¿Aykapikamanti Tata Dios
kallarinka tukuy runakunata kayaytamandunpina kawsanankunapa?Chashna tapuptinkuna Jesuska
willarkansapa:
—Mana kay allpapi kankunapakamachikuknikichishinachu Tata Dioskamachikun. Mana atipankichichukawayta kamachikunanta. 21Manaatipankichichu willayta kaypimichaypimi Tata Dios kamachikuykannishpa. Mana kawaptikichipish Tata
napi kamachiykansapa.22
washa Jesuska disipulunkunallatawillarkansapa:—Kankunaka sukaman padesinaykichi
tiempu munankichi kawawayta TataDiosmanta shamudu runa kashpaynikallariptini kamachikuyta. Sukaman
chichu kay allpapi kamachikuptini.23Sukkuna llullakushpa rimankasapa:“Kaypinami chaypinami Jesuska”nishpa. Chashna rimaptinkunapish amarillaychichu kawak. Nima paykunatakatiychichu.
24Mash allita uyariwaychi.yaptin llipyashpa tukuy sieluta lusichin.Chay llipyakshina ñukapish kashkanshamushpayni tukuy sieluta lusichisha.
25Chaymanta manarapish kashkanshamuptini aypa runakuna sukamanchikniwashpa padesichiwankasapa.26-27
pish tukuy runakuna chiknishpa manamunarkansapachu kreyiyta. Paykunakamikuykarkansapa upyaykarkansapa
sapa yachachikuk Noe manllaybabarkunpi yaykunan diyakaman. Noechay barkupi yaykuptinna Tata Diostamyawan allpata untachiptin tukuyrunakuna sipikushpa wañurkansapa.Iden Noepa tiempunpishina ayparunakuna kankunatapish manakreyishushpaykichi padesichishunkichi.Chaypina ñuka Tata Diosmanta shamuduruna kashpayni kashkan kutimusha.
17
180
28Chay ñawpa Lotpa tiempunpipishTata Dios Sodoma llaktapi kawsakrunakunata kastigarkansapa. Chay
kuna mikuykarkansapa upyaykarkansapa
karkansapa. Chaymanta wasinkunataruraykarkansapa chakrankunapitarpukuykarkansapa. 29Chaypina chay
kanwasha sielumanta chay llaktapi sinchirawraykak ninata urmachimurkan.Chaywan tukuy runakuna rupashpawañurkansapa. 30Chashnashina ñukapishTata Diosmanta shamudu runa kashpaynikashkan shamushpayni tukuy manakreyiwak runakunata kastigashasapa.
31Chay tiempuka kankuna wasikichisawanpi kashpaykichi ama yaykuychichutiyapushuknikichita surkuk.chipi kashpaykichi ama wasikichimankutiychinachu nimata surkuk.
32Allita yuyaychi Lotpa warminwañushkanta. 33
kichillata rurashpaka wañunaykichitiyan.kichika wañushpaykichipish kashkankawsamunaykichi tiyan.
34Mash allita uyariwaychi. Chaypadesinaykichi tiempu suk kawitullapiishkaymanta puñuykaptinkuna ñukakasukllallata sieluman pushasha ñukawankawsananpa. Sukta sakisha manakreyiwashkanrayku. 35Ishkaywarmikuna kutakuykaptinkuna ñukakasukllallata sieluman pushasha ñukawankawsananpa. Sukta sakisha manakreyiwashkanrayku. 36Ishkay runakunachakranpi trabajaykaptinkuna ñukakasukllallata sieluman pushasha ñukawankawsananpa. Sukta sakisha manakreyiwashkanrayku.
37Chashna Jesus yachachikuptin
sapa:
—Maestru ¿maypiti runakunatakastiganki?Chashna tapuptinkuna Jesuska
willarkansapa:—Wañudukuna kananpi siyukakuna
tantanakunsapa mikunankunapa.
napa.
Jesus yachachikurkan mañakukuk viyudapa ejemplunta.
18 1Jesuska disipulunkunata sukejempluta yachachirkansapa.
Willarkansapa ama shaykushpa TataDioswan parlanankunapa. 2Kayejempluta willarkansapa:—Suk llaktapi tiyarkan suk awtoridar
jues. Chay jueska mana Tata Diostamanchakchu karkan.kunata kasukchu. 3Chay juespakawsanan llaktapi tiyarkan suk viyudawarmi. Suk runa chay warmitakatiyapunanta kichunayak. Chay warmikarirkan chay runata juespi chatak.4-5
pish chay jueska mana yanapanayashpamana kasurkanchu. Chay warmi kutikuti amichiptinna chay jueskayuyayninllapi rimarkan: “Ñuka TataDiosta mana nima manchanichu. Mana
pish shu yanapasha kay viyuda warmita.
kan yanapanaynipa. Yanapaptini ichará
wak.”6Chayta yachachikushpa Jesuska
willarkansapa:—Chay jueska Tata Diosta mana
manchak kashpapish rimarkan chaywarmita yanapananpa. 7KankunakaTata Diospa aklladunkunami kankichi.Chayrayku tutapi diyapi roygaptikichipayka utkakushpa yanapashunkichi.
17 18
181
8Mash allita uyariwaychi. Allitaroygaptikichi Tata Dioska kushikushpamana unayashpa yanapashunkichi.Ñuka Tata Diosmanta shamudu runakashpayni kay allpaman kashkanshamushpayni ¿tikichirachu tarimushkaykichi?
Jesus disipulunkunata yachachirkansapa ama
yuyanankunapa runamasinkunamanta ashwan alli
kanankunata.9Chaymanta chay runakuna alli rurak
kunata mana munaksapachu. Jesuska
sapa:10—*Tata Diospa wasinman ishkay
runakuna rirkansapa Tata Dioswanparlak. Suk karkan *fariseo runa. Sukkarkan *romano gobiernupa kullkikobrakuk runa. 11Chay fariseo runakaTata Diosta parlachishpa willarkan: “ATata Dios,manta ashwan alli rurakmi kani.Chayrayku sukaman kushikuni. Manamisuwachu kani. Manami nima uchallikukrunachu kani. Nima suk chikanwarmiwan uchallikunichu. Mana nimachay romano gobiernupa kullkikobrakuk runashinachu kani. 12Kadasemana ishkay diyata kantakushichishpa mana nimata mikunichu.
manta sukta kuyki.”13Chashna chay fariseo rimaptin chay
kullki kobrakuk runaka karullapishayarirkan. Payka mana nimaanimukurkanchu altuta chapakuyta.Sukaman uchasapa kananta yuyashpakaskunta makinwan waktashparimarkan: “A Tata Dios, ñuka uchasapalikidu runa kaptini llakichiwashpaperdonaway.”
14Chay ejempluta willashkanwashaJesuska willarkansapa:—Mash allita uyariwaychi. Chay
kullki kobrakuk runa uchasapa kanantawillashkanrayku Tata Dios perdonarkan.Tata Dios perdonaptin kushikushpawasinman kutirkan. Chaykamanka chay
kanchu. Suk runa kikinlla alli rurakkananta yuyanakuptin Tata Dios paytasukaman pinkachinka. Chaymanta sukruna mana kreyinakushpa kawsaptinTata Dios payta kushichinka.
Jesus munarkan wambrillukuna payman shamunankunapa.(Mt 19.13-15; Mr 10.13-16)
15Jesus yachachikuykaptin ayparunakuna taksha wambrillunkunatapushamurkansapa paykunata Jesusllankanankunapa.kuna Jesuspa disipulunkuna piñakushpa
napa. 16Michaptinkuna kawashpa Jesuskachay wambrillukunata kayarkansapa.Chaypina disipulunkunata willarkansapa:—Wambrillukunata pushamuptinkuna
ama michaychichu shamunankunapa.Wambrakuna mana kreyinakushpatatanpa mandunpi kawsansapa.Kankunapish kay wambrakunashinakawsashpaykichira Tata Diospamandunpi yaykunkichi.
17Allita willaykichi. Kankunapishchay wambrakunashina Tata Diospamunananta rurashpa kawsanaykichitiyan. Mana paypa munanantarurashpaykichika mana mandunpikayaykunkichichu.
Tukuy layayuk runaJesuswan parlarkan.
(Mt 19.16-30; Mr 10.17-31)18Chaymanta suk kamachikuk runa
Jesusta ladunchashpa tapurkan:
18
182
—Alli maestru ¿imata rurashpatímana tukuyniyukta Tata Dioswankawsayman?
19Chashna chay runa tapuptinnaJesuska willarkan:—¿Imapati alli kanaynita willawanki?
Tata Diosllami alli rurak. 20Kankaallitami yachanki imatami Tata Dioskamachiwanchi nishpa.kunapi kashna willawanchisapa: “Amachikan warmiwan uchallikushpakawsaychu. Ama runamasikitawañuchiychu. Ama nimata suwaychu.Ama ni pita llullakushpa tumbaychu.Chaymanta tataykita mamaykitakuyashpa kawsay.”
21Chashna Jesus willaptinna chayrunaka willarkan:—Maestru,
mantapachami tukuy chayta allitakasushpa kawsaykani.
22Chashna chay runa willaptinJesuska willarkan:—Manami tukuytachu kasuykanki.
naykita. Chaypa chaninta mananimayuk runakunata kuysapa. Chaytarurashpa sielupi tukuy layayuk kanki.Chaymanta shamuy ñukata katiway.
23Chashna Jesus willaptinna chayrunaka sukaman llakirkan rikchaklayayuk kashpa. 24Sukaman llakiptinkawashpana Jesuska disipulunkunatawillarkan:—Aypa kullkiyuk runakuna
kunaka mana atipankasapachu TataDiospa mandunpi kawsayta. 25Suk*kamellu animal mana atipanmanchusuk aguja uchkunta pasayta. Chashnamisuk kullki likidu runa kullkintaashwanta munashpa mana atipankachuTata Diospa mandunpi yaykuyta.
26Chay uyarik runakuna sukamanalmirashpankuna willarkansapa:
—Chashna kaptinka ¿pikunatí TataDiospa mandunpi yaykunka?
27Chashna willaptinkuna Jesuskawillarkansapa:—
manta Tata Diospa mandunpi yaykuyta.Tata Diosllami atipan runakunatamandunpi yaykuchiyta.
28Chaypina Pedru willarkan:—Maestru,
kisapa.29Chashna Pedru willaptinna Jesuska
willarkansapa:—Kankunaka Tata Diospa mandunpi
yaykunayashpaykichi wasikichita,warmikichita, wawkikichita,chita, wambraykichita sakishpa ñukatakatiwaykankichi. 30Chayrayku kay
manta ashwanta kushunkichi.Chaymanta wañushpaykichi rinkichi
yukta kawsak.
Jesus kimsaynin kutiwillarkansapa wañunanta.(Mt 20.17-19; Mr 10.32-34)
31Chaymanta Jesuska chay chunkaishkay disipulunkunata chikanmanpusharkansapa.sapa:—Kunanka akuychina Jerusalen
llaktaman.kuk runakuna killkashkankunashinapadesichiwankasapa. 32Ñuka sielumantashamudu runa kaptini chikniwakrunakuna apiwankasapa. Chaypinamana *sapa wañuchiwanankunapa. Paykunakaasichiwankasapa. Piñayawashpatukaychawankasapa. 33Makawankasapachaymanta wañuchiwankasapa.Chaymanta wañuchiwashkankunamantakimsa diyapi kashkan kawsamusha.
18
183
34Chashna Jesus willaptinkuna
kansapachu. Jesus willashkankunapaykunapa mana entiendina laya kaptinmana yacharkansapachu imatamiwillaykansapa nishpa.
Jesuska mana kawakukrunata alliyachirkan.
(Mt 20.29-34; Mr 10.46-52)35Chaymanta Jesuska Jeriko llaktapi
chayanayaykarkanna. Chay ñanpi sukmana kawakuk runa tiyarishpa kullkitamañakuykarkan. 36Chaypina chay runakauyarirkan aypa runakunata laduntapasaykaptinkuna. Paykunata tapukurkan:—¿Pití pasaykan?37
naka willarkansapa:—Nasaret llaktamanta Jesusmi
shamuykan.38Chaypina chay runaka manllaybata
rimakushpa Jesustaka willarkan:—¡Maestru, ñawpa Davidpa miraknin
kashpayki ñukata llakichiway!39Chayta uyarishpankunana chay
pankuna willarkansapa:—¡Upallay! Ama sukaman sinchitaka
kayaychu.Chashna willaptinkuna payka ashwan
sinchita kayarkan:—¡Maestru, ñukatapish llakichiwayna!40Kayashkanta uyarishpa Jesuska
riykashkanmanta shayarirkan. Chaypinawillarkansapa ladunman chay runatapushamunankunapa.nana Jesuska chay runataka willarkan:
41¿Imatati munanki ruranaynipa?Chaypina chay runaka willarkan:—Maestru, ñawinita alliyachipay.42Jesuska chay runataka willarkan:—Kanka allitami kreyiwashkanki
ñuka alliyachinaynita. Chayraykukunanlla alliyachiyki.
43Chashna Jesus willaptinna rasllachay runaka allita kawakurkan.Chaypina Jesusta katishpa Tata Diostaalabarkan. Chay runa allita kawakuptinkawashpana tukuy chay runakunapishTata Diosta alabarkansapa.
Jesus Sakeopa wasinpi chayarkan.
19 1Chay mana kawakuk runataalliyachishkanwasha Jesus
Jeriko llaktapi chayashpa chaypipuriykarkan. 2Chay llaktapi kawsarkansuk runa Sakeo. Payka *romanogobiernupa kullki kobrakuk runakunapakamachikukninkuna karkan. 3Chayrunaka Jesusta sukaman riksinayarkan.Payka taksha runa kashpa manaatiparkanchu kawayta. Jesus sukamanaypa runakunapa chawpinpi riptinmana ladunchayta atiparkanchu. 4Mananima kawayta atipashpa Jesuspa rinanñanta kallpashpa ñawparkan shuyak.Chaypina suk ramasapa kaspitallukarkan chaymanta allita Jesustakawananpa. 5Chay Sakeo llukashkankaspi kuskanta Jesuska rirkan. Ramanpitiyariduta kawashpana Sakeotakawillarkan:—Sakeo, utkakushpa urayamuy.
Kunanka wasikipimi samanayani.6Chashna willaptinna Sakeoka
utkakushpa urayamurkan. Chaypina
kan. 7Jesus Sakeopa wasinpi samak
naka Jesusta sukaman washanchashpawillanakurkansapa:—¿Imatanashi Jesuska samanka chay
uchasapa runapa wasinpika?8Chaymanta wasinpi chayaptinna
Sakeo sukaman kushikuyninwan Jesustawillarkan:—Mash kaway, maestru. Kunanka
tukuy tiyawaktami patumata mananimayuk runakunata kunisapa.
18 19
184
kayni kullkinkunata kutichishasapachusku kuti mirachishpa.
9Chashna willaptinna Jesuska paytakawillarkan:—Kunan diya ñuka runakunapa
salvakukninkuna kay wasipichayamushkani. Kay runapish ñawpaawilunchi Abrahampa mirakninmi.10Ñuka sielumanta shamushkani tukuy
manta perdonanaynipasapa.
Jesus yachachikurkan sinchi kamachikuk runapa ejemplunta.
(Mt 25.14-30)11
tin aypa runakuna uyarirkansapa.
man riykananta sinchi kamachikukkananpa. Chayrayku Jesuska sukejempluwan yachachirkansapa:
12—Suk runapa ayllunkuna kaypichaypi awtoridarkuna karkansapa. Chayrunapish karu llaktaman rirkankargunta chaskikuk kutimushpallaktanpi sinchi kamachikuk kananpa.
13Chay runaka manara llaktanmantallukshishpara chunka trabajadorninkunatakayachirkan. Paykunata aypa kullkintakurkansapa. Chay kullkinta kushpankunawillarkansapa: “Kay kullki kushkayniwan
paykichi mirachipaychi. Kutimuptini chaykullki miradutana kutichiwankichi.”
14Chaymanta chay karu llaktamanchay runa rirkan.
sapachu kutimushpa paykunapakamachikukninkuna kananpa.
sapa chay ashwan sinchi kamachikukrunata willanankunapa: “Ñukaykunaka
napi chay runa kamachiwanankunapa.”
15Chashna mana munaptinkunapishchay ashwan sinchi kamachikukka
ninkuna kananpa. Kargunta chaskishpachay runaka llaktanman kashkankutirkan. Llaktanpi chayashpanakayachirkansapa tukuy kullki chaskikukrunakunata.tami kullkinta mirachishkasapa nishpa.16Tukuymanta ñawpakta shamuktrabajadornin ladunchashpanawillarkan: “Señor, kay kullkikitakachunka kuti mirachipushkayki.”
17Chashna willaptinna kamachikukninaynirkan: “Sukaman allita trabajashpakay kullkitaka mirachishkanki.Sukaman alli trabajakmi kanki.Kunanka allima kasuwak runa kaptiki
kuk runa kanaykipa.”18Chaymanta ishkaynin trabajadornin
ladunchashpa willarkan: “Señor, kaykullki kuwashkaykitaka pichka kutimirachipushkayki.” 19Chashna willaptinchay kamachikukninka willarkan:
napi kamachikuk runa kanaykipa.”20Chaymanta washata shamuk
trabajadornin ladunchashpa willarkan:“Señor, kay kullki kuwashkaykitakamana nima mirachishkanichu. Allitami
kani. 21Sukaman kanta manchashpaynimana nima mirachishkanichu. Allitamiriksiyki sukaman sinchi shunkuyuk runakanaykita. Kanka chikan runapatarpushkankunata pallanki. Chikanrunapa pallashkankunata kanpawakaychanki. Chayrayku kanta
kani.”22Chashna chay runa willaptinna chay
kamachikuk runaka willarkan: “Kankakilla likidu trabajadormi kashkanki.
19
185
kumi kastigayki. Yachashkanki sinchishunku runa kashpayni chikan runapatarpushkanta pallashkaynita.kanki chikanpa pallashkantawakaychashkaynita. 23
payki ¿imapatí chay kullkinita manachurarkanki banku o sinapi mirananpa?
tana tarimuyman karkan.”24Chaypina chay kamachikuk runaka
sapa: “Kay runataka kichuychi tukuychay mana mirachishkan kullkita.Chayta kuychi chunka kuti mirachikrunata.”
25Chaypina chay trabajadorninkunakawillarkansapa: “Señor, ñami paytakaaypa kullkitana kushkanki.”
26Chashna willaptinkunana chaykamachikuk runaka willarkansapa:“Mash uyariwaychi. Ñuka chay aypatiyapuk runataka ashwantami kusha.Chaymanta mana aypa tiyapukrunataka pishilla tiyapukninta kichusha.27
nata pushamuychi. Paykuna manamunawashkasapachu kamachikukkanaynipa. Chayrayku tukuytaladuynipi wañuchiychi.”
Jesus Jerusalen llaktapi disipulunkunawan yaykurkan.
(Mt 21.1-11; Mr 11.1-11; Jn 12.12-19)28Chayta yachachikushkanwasha
Jerikomanta Jerusalenman Jesuskarirkan. 29Chayman riykashpa *Olivosurku ladunpi chayarkan. Chay Olivosurku karkan Betfage llakta Betaniallakta ladunpi. Chaypi chayashpanaJesuska ishkay disipulunkunatawillarkansapa:
30—Kankunaka rillaychi chaykawananchi llaktaman.chi suk watadu burruta tarinkichi. Chayburrutaka manara ni pi montanrachu.
Chayta paskashpaykichi pushamuychi.31Maykan imapatí paskankichi nishpatapushuptikichi willaychi:nami kay burrutaka munanmontananpa.”
32Disipulunkuna rishpankuna Jesuswillashkankunashina chay wataduburruta tarirkansapa. 33
nana doyñunkuna michashpankunatapurkansapa:—¿
kankichi?34
kunaka willarkansapa:—Señorninikuna munan montananpa.35Chashna willashpankuna chay
burrutaka Jesusman pusharkansapa.
kan. 36Chaymanta chay burrupi Jesus
nata mantarkansapa. 37Jerusalenmanriykashpankuna Olivos urkutaurayaykarkansapana. Chaypina tukuykatik runakuna kushikushpankuna
sapa Jesus aypa almirana ruranatarurashkanrayku. 38Willarkansapa:—Tata Dioska Jesusta kachamushka
sinchi kamachikukninchikuna kananpa.Chayrayku akuychi payta kuyaypachi.¡Akuychi anak sielupi kawsak TataDiosta sukaman kuyaypachi!
39Chaypina *fariseo runakuna chayaypa runakunapa chawpinkunapikashpankuna Jesusta willarkansapa:—Maestru, kay katishuknikikunata
upallayachiy.40Chashna willaptinkuna Jesuska
willarkansapa:—Willaykichi: Ñuka chay runakunata
upallayachiptini kay rumikuna
kasapa.
19
186
41
kashpana Jesuska llaktata kawashpawakakurkan. 42Wakakushpa rimarkan:—Sukaman munayman chay llaktapi
kawsak runakunata yachachiyta.
yukta kushichiyta.pish mana entiendiwanayansapachu.Mana munawaptinkuna Tata Dios manaatipanchu yachachiysapata. 43Manariksiwaptinkuna kunanmantapachasukaman padesinankuna tiyan. Aypachiknik runakuna shamunkasapa tukuykay llaktapa vueltashninta suk pirkataruranankunapa.kuna manana ni pi yaykuyta nimallukshiyta atipankasapanachu. Tukuy
sapa. 44Chaypina tukuy kay llaktapikawsak runakunata wañuchinkasapa.Chaymanta tukuy wasinkunatawakllichishpa urmachinkasapa. Manana
chu.kasapa salvakuk shamushkaynita manakreyishkankunarayku.
Jesus Tata Diospa wasinmanta rantiykak rantikuykak runakunata
karkurkansapa.(Mt 21.12-17; Mr 11.15-19;
Jn 2.13-22)45Jerusalenpi chayashpana *Tata
Diospa wasinpi Jesuska yaykurkan.Chaypi kawarkan rantiykak rantikuykakrunakunata. Mana munashpa chaypi
sapa. 46Karkushpa willarkansapa:—
sapa: “Wasinika ñukata kuyawashpaoranaykichillapami.” Chashna Tata Dioswillawaptinchikunapish kankunaka kaywasita rurankichi suwakunaykichi wasita.
47Chay runakunata karkushkanwashatukuy diya Tata Diospa wasinpi Jesuska
yachachikurkan. Chaypi yachachikuptin*saserdotekunapa kamachikukninkuna,Moisespa killkadunta yachachikukkuna,llaktapa kamachikukninkunapishJesusta wañuchinayashpa puriksapa.48Mana yacharkansapachu imashnamiwañuchinkasapa nishpa. Jesusyachachikuptin aypa runakuna riksapauyarik. Chayrayku chay chiknikrunakuna manara atiparkansaparachuwañuchiytaka.
Jesus chay kamachikuk runakunata upallayachirkansapa.
(Mt 21.23-27; Mr 11.27-33)
20 1Chaymanta suk diya *TataDiospa wasinpi Jesuska aypa
runakunata yachachiykarkansapa.Willarkansapa Tata Dios kastigumantasalvanankunata. Chaypina *napa kamachikukninkuna, Moisespakillkadunta yachachikukkuna, *kunapa *ansianunkunapish Jesustaladunchashpa willarkansapa:
2—Ariya ¿pití willashushka chashnayachachikunaykipa? ¿Pití kanki chayrantikuykak runakunata karkunaykipa?
3Chashna tapuptinkuna Jesuskaaynirkansapa:—Ñukapish kankunata tapuptini
ayniwaychi. 4¿Pití Juantaka
kunapa? ¿Tata Dioschu? ¿runakunachukachamushka? May ayniwaychi.
5Chashna Jesus tapuptinkuna chay
kansapa:—Mana atipanchisapachu willayta
Tata Dios Juanta kachamushkanta.Chayta ayniptinchikunaka paykawillawashunchisapa: “Tata Dios Juantakachamushka kaykaptin ¿imapatí manakreyishkankichi?” 6Chaymanta manaatipanchisapachu willayta runakunallaJuanta kachamushkanta. Chashna
19 20
187
ayniptinchikunaka chay aypa runakuna
chimansapa. Tukuy paykuna kreyinsapa
kushkanta.7
kuna Jesusta willarkansapa:—Mana yachanisapachu pimi Juanta
kachamushka nishpa.8Jesuska willarkansapa:—Ñukapish mana willaykichichu pimi
kachamuwashka tukuy chaykunataruranaynipa.
Jesus yachachikurkan mana alli rurak trabajadorkunapa
ejemplunta.(Mt 21.33-44; Mr 12.1-11)
9Chaymanta Jesuska suk ejemplutachay aypa runakunata yachachishpawillarkansapa:—Suk uva chakrayuk runa tiyarkan.
Chay runaka aypa uva waskatatarpurkan. Chay uva chakrantarurashkanwasha suk runakunawanpaktanakurkansapa pallashpa
napa. Chashna paktanakushpankunachay runaka suk karu llaktaman rirkan.
10Chaymanta uva pallana tiempuchayamuptin chay chakrayuk runakachayman kacharkan suk wiwachuntapatuma uvata mañak chay uva chakrankuydak runakunata. Chaypina chayrunakuna chay wiwachuta sukamanmakarkansapa.kuna kacharkansapa. 11Mana nima suktipi uvata apaptin chay chakrayukrunaka suk wiwachunta kacharkan.Chay chakrata kuydak runakunakapaytapish sukaman makashpankunapiñayashpankuna mana nimatakushpankuna kacharkansapa.
12Chaymanta chay chakrayuk runakakashkan suk wiwachunta kacharkan
partinta mañakuk. Chay trabajadorkunapaytapish makarkansapa.kuna chakranmanta karkurkansapa.
13Mana nimayuk paypish kutiptinchay uva chakrayuk runaka sukamanyuyaykushpa rimarkan: “¿Imatati
kunapaka? Shu chaylla wambraynitakachasha.kuna uvata kachamuwanmansapa.”14Chaypina chay chakrayuk runakawambrantana kacharkan uva patumatamañak. Karupi kaptinlla trabajadorkunariksirkansapa chakra doyñunpawambran kananta.kurkansapa: “Kay shamuk runapa tatanwañuptinka kay uva chakraka paypamikiparinka.chi ñukanchikunapa kiparinanpa kayuva chakra.”
15Chaypina chay chakrayuk runapawambrantaka chakra washamanpushashpankuna wañuchirkansapa.
sapa:—¿Imatatí ruranka chay chakrayuk
taka? 16Paymi trabajadorkunatawañuchinankuna tiyan. Wañuchishpachikan runakunata willanka chay uvachakranta kuydanankunapa.Chashna Jesus yachachikuptinkuna
chay runakunaka rimarkansapa:—Mana munanisapachu Tata Dios
napa.17
kuna Jesuska allita chapashpankunawillarkansapa:—¿Ariya imatati Tata Diospa
killkadunka yachachiwanchisapa? Chaykillkadu kashna riman:
“Suk runa wasinta rumimantaruraptin
20
188
trabajadorninkuna suk rumitawishchurkansapa
mana alli nishpa.Chashna wishchukuptinkunapishchay wasichakuk runaka
nanpi churarkan.”18Pipish kashpa mitkakushpa chaywishchudu rumipi urmashpa paki pakitukunka. Chaymanta chay wishchudurumi urmashpa pitapish kaptinapyachishpa wañuchinka.
19Chashna Jesus yachachikuptinsaserdotekunaka kamachikukninkuna,
naka uyarirkansapa.kansapa paykunarayku Jesus chayejempluta yachachikuykananta.Chayrayku sukaman piñakushpankuna
kunapa. Manara apirkansaparachu
kuna.
Jesusta tapurkansapa romano kamachikukta pagarankasapachu
manachu nishpa.(Mt 22.15-22; Mr 12.13-17)
20Sukaman Jesusta wañuchiyta
naka kacharkansapa suk runakunataJesusta llullachinankunapa.
sapa sinchi kamachikukpi chatayta.Chaypina chay kachadu runakunakaallipi tukushpankuna Jesusmanrirkansapa. 21Jesuspi chayashpankunawillarkansapa:—Maestru, ñukaykunaka allita
yachanisapa mana llullakushpasukaman allimata yachachikunaykita.
kushpa yachachikunki.nata yachachinkisapa Tata Diospa
napa. 22Kan allillata yachachikuykaptikiñukaykunaka tapunayaykisapa. Chaysinchi *romano kamachikuk runakullkinchita mañawaptinchikuna¿napa?
23
yashkankunata.Chaypina kullkita mañashpa
tapurkansapa:24—¿Pipa uyantatí kawankichi kay
kullkipi? ¿Pipa shutintatí kawankichi?Chashna Jesus tapuptinkuna chay
runakunaka willarkansapa:—Sinchi romano kamachikuk
*Sesarpa uyanta shutinta kawanisapa.25Chaypina Jesuska willarkansapa:—Chay sinchi kamachikuk runapa
kaktaka payta kuychi. Chaymanta tukuylaya Tata Diospa kaktaka payllatakuychi.
26Nima laya rimashkanpi Jesustaatiparkansapachu pantachichiyta.Chayrayku sukaman almirashpankunaupallayarkansapa. Chashna oras manaatiparkansapachu Jesusta apiyta.
Jesus yachachikurkan runakuna wañushpa imashnami sielupi
kawsankasapa nishpa.(Mt 22.23-33; Mr 12.18-27)
27Chay washa *saduseo runakunarirkansapa Jesusta kawak. Saduseorunakuna yuyaksapa mana ni piwañushkanmanta kawsamunanta.
kuna willarkansapa:28—Maestru, ñawpa Moisespa
killkadunpi yachachiwanchisapa: “Sukkasaradu ullku mana wambrayukwañuptin wawkinlla chay viyudakuñadanwan kasaranan tiyan. Chaypinachay warmi suk ullku wambrata
20
189
wawayaptin wañudupa wambranshinakanan tiyan.” 29Kunanka willaykisapa: Sukrunapa tiyarkan sokta wawkinkuna. Chayrunashi kasarashpa manara niman sukwambrayuk kashpa wañurkan. 30Chaypina
llawan kasararkan. Paypish manara nimansuk wambrayukra wañurkan.31Chaymanta chay kimsaynin wawkinviyuda kuñadanwan kasararkan. Paypishwañurkanlla. Tukuy chay wañudupawawkinkuna sukmanta sukmanta chay
sapa. Kanchisnintin mana niman sukwambrayuklla wañurkansapa. 32Chaypinachay viyuda warmipish wañurkanna.33Maestru,manta kawsamuptinkuna chay kanchiskusanmanta ¿maykan kakpatí kanmanwarminka? Tukuy paykuna chaywarmiwan kasaradu karkansapa.
34Chashna chay saduseo runakunatapuptinkuna Jesuska willarkansapa:—Kay allpapi ullku warmi kasarashpa
kawsansapa. 35-36Chaymanta kawsamushpaTata Diosta kreyik runakunalla rinkasapasielupi kawsak. Chaypi mana ni piwañunkanachu. Chayrayku ullku warmimana kasarashpa kawsankasapa. Paykuna*angelkunashina mana kutin wañuknakawsankasapa. Wañushkankunamantakawsamushkanrayku Tata Diospawambrankuna kankasapa.
37Ñawpa yachachikuk Moisespishyachachiwanchi wañudu runakunakawsamunanta. Chay ramasapa takshakaspi rawraykak ukunmanta TataDioska Moisestaka willarkan: “ÑukamiAbrahampa Isakpa Jakobopa TataDiosninmi kani.” 38Chashna Tata Diosrimaptin yachanchisapa chay kimsa
manta kawsamushpa Tata Dioswankawsaykanankunata. Tata Dioskakawsak runakunallapa Diosninmi.
39Chashna Jesus yachachikuptinuyarishpana Moisespa killkaduntayachachikuk runakuna willarkansapa:—Maestru,
kisapa.40Chaypina saduseo runakuna manana
animukurkansapanachu ashwanta tapuyta.
Jesus yachachikurkan sinchi kamachikuk kananta.
(Mt 22.41-46; Mr 12.35-37)41
nata willarkansapa:—Ñukapish kankunata tapuykichi.
Kankuna rimankichi Tata Diosmanta
chi Davidpa miraknin kananta. 42Mashuyariwaychi. Davidka Salmo librupikashna killkarkan:
“Tata Dioska kamachiwak runatawillarkan:
43 ‘Alli laduynipi tiyariy ñukawantantalla kamachikunaykipa
ñuka chiknishuk runakunata sarusaru ruranaynikaman kantakuyashunankunapa.’ ”
44Chay salmopi Davidka rimarkanTata Diosmanta shamudu salvakuk runapaypa sinchi kamachikuknin kananta.Davidpa kamachikuknin kaptinka¿imashnatí paypa miraknin kanman?
Jesus Moisespa killkadunta yachachikuk runakunata
piñayarkansapa.(Mt 23.1-36; Mr 12.38-40;
Lk 11.37-54)45Chashna Jesus yachachikuptin
tukuy chay runakuna almirashpankunauyariykarkansapa. Chaypina Jesuskadisipulunkunata willarkansapa:
46—Ama munaychichu Moisespakillkadunta yachachikuk runakunatauyariyta.nata churakushpankuna plasakunapi
20
190
purinsapa. Sukaman munansapa tukuy
kunapa. Chaymanta tantanakunankunawasikunapi ashwan alli bankukunapitiyarinsapa. Suk estaman rishpankunaashwan alli bankukunapi tiyarishpankunamikunsapa. 47Paykunaka alli rurakshinayuyanakushpankunapish viyudawarmikunapa wasinkunata kichunsapa.Chayta ruraykashpa sukaman sunita Tata
kunapa alli rurak kanankunata.kuk kaptinkuna Tata Dioska paykunatakaashwan sinchita kastiganankuna tiyan.
Mana nimayuk warmi chaylla tiyapushkanta Tata Diosta kurkan.
(Mr 12.41-44)
21 1Chaymanta suk diya *TataDiospa wasin pampapi Jesuska
yachachikuykarkan. Chaypi kawarkantukuy layayuk runakuna ofrendankunatachuraykaptinkuna kullki churanankunakajonpi. 2Chaymanta kawarkan mananimayuk viyuda warmi chayaptin. Chaywarmika churarkan ishkay tiyapushkankullkisitunta. 3Tukuy tiyapushkankullkinta churaptin kawashpana Jesuskadisipulunkunata willarkansapa:—Ñuka allita willaykichi. Kay viyuda
warmika mana nimayuk kaykashpa chayaypa kullkiyuk runakunamanta ashwanalli ofrendata kukushka. 4Chay aypakullkiyuk runakuna puchushkan kullkintaTata Diosta kunsapa. Chay mananimayuk warmika tukuy tiyapushkantaTata Diosta kuyashpa kushka. Chayraykupayka Tata Diosta ashwanta kushichin.
Jesus rimarkan Tata Diospawasin urmananta.
(Mt 24.1-2; Mr 13.1-2)5Chaypina disipulunkunaka Tata
pankuna willanakurkansapa:
—Kay wasika sukaman allimarumikunamanta ruradumi. Tata Diosta
dumi.6
tinkuna Jesuska willarkansapa:—Kay wasika sukaman allima ruradu
kaptinpish suknin diya urmanan tiyan.Urmaptin manana ni suk rumi sawapurakiparinkanachu. Chiknishuk runakunatukuy kay wasita wakllichishpaurmachinkasapa.
Jesus yachachikurkanJerusalen llakta kullunanta.
(Mt 24.3-28; Mr 13.3-23)7Jesus yachachikuptin disipulunkuna
tapurkansapa:—Maestru ¿aykapiti kay Tata Diospa
manllayba wasintaka urmachinkasapa?¿Imakunata kawashpatí yachashasapaTata Dios chay rimashkaykitarurananta?
8Chashna disipulunkuna tapuptinkunaJesuska willarkansapa:—Allita kuydanakuychi ama ni pi
llullachishunaykichipa.
kasapa. Rimankasapa: “Ñuka kani TataDiosmanta shamudu salvakuk runa.”Chashna rimaptinkunapish amapaykunataka kreyiychichu.
9
kunkasapa. Chaymanta llaktapuramakanakushpa wañuchinakunkasapa.Chaykunata uyarishpaykichi amamanchakuychichu. Manarapish kayallpa kulluptin aypa llaktakunapimakanakunankuna tiyan.
10Jesuska yachachikuyllapi katirkan:—Kaypi chaypi atun llaktakunapi
nawan makanakunkasapa. 11Chaymantakaypi chaypi allpa sinchita kuyunka.Tukuy maypi tiyanka sinchi yarkay.
20 21
191
Rikchak laya unkuykuna tiyanka.
napa layakunata sielupi kawankasapayachanankunapa allpa kullunanta.
12Manarapish nima manchanapalayakunata kawaptikichira chiknishukrunakuna kankunata apishunkichi.
chipa. Chaymanta karselkunapichurachishunkichi.kaykichirayku sinchi kamachikukrunakunapi chatakushunkichi. 13
napi chatashuk pushashuptikichikakankunaka atipankichi yachachikuytañuka salvakuk kanaynita. 14Sinchi
kichika ama yuyaychichu imatamiwillasha nishpa. 15Ñukami allitayachachishkaykichi imatami rimankichinishpa. Yanapaptini allita atipankichipaykunata ayniyta. Chayrayku chaychatakushuknikichi mana nimaaynishuyta atipankasapachu.
16Chaymanta tataykichi wawkikichi
chi.chi kamachikuk runakunaman paykunawañuchichishunaykichipa. 17Ñukatakreyiwashkaykichirayku Tata Diosta
kasapa. 18Paykuna chiknishuptikichipish
chi.shunkichi. 19Imatapish rurashuptinkunamana shaykushpa ñukallata kreyiwashpakawsaychi sieluman rinaykichipapaywan mana tukuyniyukta kawsak.
20Chaymanta kay Jerusalenpi tukuyvueltashninpi aypa soldadukunatakawashpaykichi yachankichi kay llaktakullunanta. 21Chay aypa soldadukunatakawashpa Judea partipi kashpaykichinitikuychi urkukuna sikinpi pakakuk.Jerusalenpi kashpaykichi llukshiychi.
Chakraykichipi kashpaykichi amaJerusalenman kutimuychichu.
22Chay pacha Tata Dioska tukuy kay
sapa. Ñawpa yachachikuk runakuna
pana. 23
napi kawsak runakunata sukaman
kuna tiyan. Chay padesinan tiempuchayamuptin okupada warmikunañuñuchikuk warmikuna llakichinapalayata padesinkasapa. 24Soldadukunakarunakunata machetinkunawanwañuchinkasapa.kuna karu llaktakunaman pushankasapachaypi kawsanankunapa. Mana *judiyurunakunaka kay Jerusalen llaktapi
kan tiempu paktamunankaman.
Jesus yachachikurkan kutimunanta.
(Mt 24.29-35, 42-44; Mr 13.24-37)25Jesus yachachikuyllapi katirkan:—Manarapish kay allpaman kashkan
shamuptini tukuy pi intita killataluserukunata manchanapa layakunatakawankasapa. Chaymanta atunyakukuna sukaman untashpa kuyushpasinchita kaparikunkasapa. Chaytauyarishpa tukuy runakuna sukamanmanchakunkasapa.
sapa.26Chaymanta sielupi lusichikukkuna
kuyunkasapa. Chayta kawashparunakuna yuyankasapa kay allpakullunanta. Manchakuywan wañukshinamallinakunkasapa. 27Chashna orasñukata kawawankasapa puyu ukunpishamuptini. Llipyak likidupi shamusha
wan kamachiksapa. 28Ñuka shamushakankunata sieluman pushaknikichi
21
192
amana kutin padesinaykichipana.Chayrayku chay manchanapa layakunatakawashpaykichi kushikushpalla manamanchakushpa shuyawaychi.
29Jesus yachachikuyllapi katirkan:—Mash kawaychi chay *igo kaspita suk
kaspikunatapish. 30Chay kaspikuna aypatapankayaptin kawashpaykichi yachankichiveranu katinanta. 31Chashnashina chaymanchanapa layakunata kawashpaykichiyachankichi Tata Dios ñukata utkakachamuwananta kamachikunaynipa.
32Allita willaykichi. Manarapish kay
kuna tiyan. 33Tukuy sielu tukuy allpakullunan tiyan. Kay allpa kulluptinpishñuka tukuy rimashkaynita rurasha.
34-35
kichi allita kuydanakuychi. Suk animalmana yuyashkan oras trampapi urman.Chashnashina mana yuyashkaykichidiya shamusha tukuy allpapi kawsakrunakunata kastiganaynipa. Chayraykuama nima laya vanidarta rurashpa nimamachashpa kawsaychi.nikichillata yuyashpa kawsaychi.
36Shamunaynita yachashpa tukuytiempu diyapi tutapi kuydanakushpaTata Diosta orashpa kawsaychi allitarurashpa kawsanaykichipa. Chashna
shunkichi manchana layakunatapadesishpaykichipish ñukallatakatiwashpalla kawsanaykichipa.Chaykunata pasashpaykichi sielumanrinkichi ñukapi rikurik. Chaypina TataDios kastiguykichimanta salvashunkichi.
37
kushkanwasha *Olivos urkuman rirkan.Tukuy diya Tata Diospa wasinpiyachachikuk. Tukuy tuta rik Olivosurkupi samak. 38Tukuy diya tutapachaaypa runakuna Tata Diospa wasinmanriksapa Jesus yachachikuptin uyarik.
Chiknik runakuna Jesusta apinankunapa Judaswan
parlarkansapa.(Mt 26.1-5, 14-16; Mr 14.1-2, 10-11;
Jn 11.45-53)
22 1Chay tiempu *Paskua estamanana ashwannachu illarkan.
Tukuy wata Paskua esta ukunpiamañaksapa mana *levadurayukpankunata mikuyta.
2Chaypina *kukninkunawan Moisespa killkaduntayachachikukkuna yuyaykurkansapaimashnami Jesusta wañuchinmansapanishpa.sapa.kansapa apiyta. 3Chaypina Jesuspadisipulun Judas Iskariotepi *Satanasyaykurkan. 4Judaska rirkan parlak
nawan *Tata Diospa wasin kuydakrunakunawan. Paykunata willarkansapamaypimi Jesusta apinmansapa nishpa.5Chashna Judas willaptinkunana chayrunakunaka sukaman kushikurkansapa.Willarkansapa kullkita pagaranankunapa.6Chaypina kullkirayku Judaskaalmitikurkan Jesusta apichichiyta. Chayoramantapacha Judaska sukamanyuyarkan mana runakuna tiyananpiJesusta apichichiyta.
Jesus disipulunkunawan Paskua estapi mikurkansapa.
(Mt 26.17-29; Mr 14.12-25;Jn 13.21-30; 1 Kor 11.23-26)
7Tukuy wata Paskua esta ukunpitukuy *judiyu runakuna amañaksapamana levadurayuk pankunata mikuyta.Chaymanta Tata Diosta kuyashpankunaamañaksapa oveja wawantawañuchiyta. 8Chay Paskua estakallarinan diya Jesuska Pedruta Juantakayashpankuna willarkansapa:
21 22
193
—Kankunaka rillaychi Paskua estapamikunanchikunata rurak amusatamikunanchikunapa.
9Chashna Jesus willaptinkunanaPedruwan Juanka tapurkansapa:—¿Maypití munanki ruranaynikunapa
mikunanchikunata?10Chaypina Jesuska aynirkansapa:—Chay llaktapi chayashpaykichi
tinkunakunkichi yaku puyñuta apaykakrunawan. Paytaka katiychi suk wasipiyaykunankaman. 11
kichi chay wasiyuk runata willaychi:“Maestruynikuna yachanayan maypishikay Paskua estapi payka disipulunkunawan mikunkasapa.” 12
kichi suk atun kuartuta. Chay kuartukawasi altuyninpi ñami allichaduna.Chaypi mikunanchikunata ruraychi.
13Chashna Jesus willaptin chaydisipulunkunaka rirkansapa. Chayllaktapi chayashpankuna Jesuska
sapa. Chaypina paykunaka Paskua estamikunata rurarkansapa.
14Chaymanta mikunankuna oras
tana mikuk. 15
kuna Jesuska willarkansapa:—Manara wañushpaynira sukaman
munashkani kankunawan tantalla kayPaskua estapi mikuyta. 16Mash allitauyariwaychi. Suknin diya Tata Dioskañukataka willawanka tukuy layapikamachikunaynipa. Chay diyakamanmananami kashkan Paskua estamikunata mikushanachu.
17Chaypina Jesuska vasu vinuta apishpaTata Diosta agradesirkan. Chaymantadisipulunkunata willarkansapa:—Kankunaka sukpish sukpish kay
vinuta upyaychi. 18Upyashpaykichiallita yuyaychi. Kunanmantapacha
manana vinuta upyashanachu Tata Dioskachamuwanan diyakaman tukuy layapikamachikunaynipa.
19Chaypina Jesuska panta apishpaTata Diosta agradesirkan. Chay pantapakishpa tukuy disipulunkunata kushpawillarkansapa:—Kay panka ñukapa kuerpuynimi.
Ñukami kankunapa uchaykichiraykuwañusha.
kaynita yuyaychi.20Chay panta mikushkankunawasha
nata upyachirkansapa. Chaymantawillarkansapa:—Ñuka wañuptini yawarnini
kankunarayku ichakunka. Chay
wan suk mushuk paktuta rurasha.21Chaymanta willaykichi. Chay
chikniwakkunapi rantikuwakka kaymesallapi ñukawan mikuykan. 22Ñawpatiempu Tata Dios killkadunpi rimarkansuk runa apichichiwaptin wañunaynita.Chayrayku sielumanta shamudu runakashpayni wañunayni tiyan. Chaymantachay apichichiwak runaka sukamanpadesinan tiyan.
23
kuna disipulunkunaka paykunapuratapunakurkansapa:—¿
chikunata apichichinchisapa?
Jesus disipulunkunata yachachirkansapa ama sinchi kamachikuk runakunashina
kanankunapa.24Jesus wañunanta willaptinkuna
pachu. Paykuna sukwan sukwanwillanakurkansapa:—Maestrunchikuna tukuy layapi
kamachikuptinna ¿
22
194
chisapa?25Chashna willanakuptinkunana
Jesuska willarkansapa:—Kay allpapi tukuy mandulla untadu
kunsapa. Paykuna sinchi kamachikukkashpankuna rimansapa alli yanapakukkanankunata. 26Kankunaka amapaykunashina mandulla untadukanayaychichu. Sinchi kamachikuk
chita iden suk wiwachunshina allitayanapanaykichi tiyan. 27Kay allpapitukuy mandulla untadu runakunatiyarishpa mesapi churaduta mikunsapa.
wan sirvinsapa. Ñukaka mana chaymesapi tiyarik runakunashinachu kani.Ñukaka sirvikuk wiwachushinami kani.
28Ñuka wiwachushina kaptini aypa
kasapa. Kankunapish ñukawan tantallapadesishkankichi. 29
kaykichirayku willashkaykichi suknindiya *chipa. 30Tatayni Dios kamachikunaynita
kaykichi kamachikunaykichipa.Ñukawan tantalla mesaynipi mikunkichiupyankichi. Willashkaykichi alli
napa chunka ishkay juesninkunakanaykichipa.
Jesus Pedruta willarkan mana riksik tukunanta.
(Mt 26.31-35; Mr 14.27-31;Jn 13.36-38)
31Chaymanta Jesuska Pedrutawillarkan:—Simon, mash allita uyariway.
Satanas Tata Diosta mañashkakankunata llullachishushpaykichi*trigupa karapanta pawachikshina
ashuchishunaykichipa. Chashnamañaptin Tata Dioska almitishka.32Ñuka Tatayni Diosta roygashkaniyanapashunaykipa ama sakiwanaykipa.Chaymanta kan kashkan katiwashpa
kunapa.33Chashna Jesus willaptinna Simonka
willarkan:—Maestru, chiknishukkuna
pushashuptinkuna ñukapish kanwantantalla karselpi yaykusha. Chaymantamaypicha wañuchishunkisapa chaypiñukapish kanwan tantalla wañusha.
34Chashna Pedru willaptinna Jesuskawillarkan:—Pedru, mash allita uyariway. Kunan
tutami manarapish gallo kantaptin
kita.
Jesus disipulunkunata yachachirkansapa sukaman
padesinankunata.35Chayta willashkanwasha Jesuska
disipulunkunata willarkansapa:—Ñawpa kankunata yachachikuk
kachashkaykichi.kaykichi ama pikshaykichita nimakullkikichita nima ushutaykichitaapanaykichipa. Chayta willashpakachaptini ¿suk imaykichichupishishushkankichi?Chashna Jesus tapuptinkuna
paykunaka aynirkansapa:—
chu.36Chaypina Jesuska willarkansapa:—Kunanmantapacha pikshaykichi
tiyaptin apaychi. Kullkikichi tiyaptinchaytapish apaychi.chipa machetikichi mana tiyaptinkamisaykichita rantikuychi. Chaypachaninwan machetikichita rantiychi.
22
195
37Mash allita uyariwaychi. TataDiospa killkadu rimanan willawanchi:“Sielumanta shamudu runata iden suk
kasapa.” Chashna Tata Diospa ñawpakillkadu rimashkanshina ñukawañunayni tiyan.
38
kunaka willarkansapa:—Maestru, ñukaykunapa tiyan ishkay
machetinikuna.Chaypina Jesuska willarkansapa:—Chaylla kachun.
Jesus rirkan Olivos urkupi Tatan Dioswan parlak.
(Mt 26.36-46; Mr 14.32-42)39Jesuska disipulunkunawan chay
sapa. Chaymanta Jesuska amashina *Olivos urkuman rirkan. Chayman
sapa. 40Olivos urkupi chayashpanaJesuska paykunata willarkansapa:—Kankunaka Tata Diosta roygaychi
ama mana allikunata ruranaykichipa.41Chashna willashpankuna Jesuska
paykunamanta tipita suchurirkan.Chaypina allpapi kunkurikushpa TataDioswan parlashpa willarkan:
42—A Tatayni, munashpaykikasalvaway ama sukaman padesinaynipa.Padesishpaynipish munani kanpamunanaykillata rurayta. Manamimunanichu ñukapa munanaynitarurayta.
43
tinna sielumanta *angel rikurimurkananimuchinanpa. 44Jesus sukamanpadesiykashpa ashwan sinchita TataDiosta roygarkan. Sukaman sinchitaroygaptin granu granuta umpirkan idenyawartashina. 45Chaymanta Tata Diosta
nata tarik. Paykunaka sukaman
llakishpankuna puñuykarkansapa.46Puñudukunata tarishpankuna Jesuskarikchachishpa tapurkansapa:—Kankunaka ¿imapatí puñunkichi?
Rikchaychi. Tata Diosta roygaychi ama
shunaykichipa.
Judas Jesusta apichichirkan.(Mt 26.47-56; Mr 14.43-50;
Jn 18.2-11)47
lla aypa runakuna paypi chayarkansapa.Chay runakunapa ñawpakninta Jesuspadisipulun Judaska rirkan. JudaskaJesusta muchakpacha rirkan. 48
tin Jesuska willarkan:—Judas ¿ñukata sielumanta shamudu
runata muchawashpachu rantikuwanki?49Jesusta apik shamushkankunata
kawashpankuna disipulunkunakawillarkansapa:—Maestru, ¿ariya ñukaykuna kay
chu?50Chaypina suk disipulunka suk
runapa alli ladu rinrinta tipipurkan.Chay runa karkan sinchi kamachikuksaserdotepa wiwachun. 51Chay runaparinrinta tipipuptinna Jesuska willarkan:—Ama makanakuychichu.Chashna willashpa Jesuska chay
wiwachupa tipidu rinrinta llankashpaapichipurkan. 52Chaymanta Jesuskasaserdotekunapa kamachikukninkunata,Tata Diospa wasin kuydak runakunata,chay apik shamuk *ansianukunatapishwillarkansapa:—¿
wan kaspikunawan shamushkankichiapiwak? Ñuka mana suwa runachu kanichashna apiwak shamunaykichipaka.53Tukuy diya Tata Diospa wasinpikankunawan kashkani. Tukuy diya
22
196
chichu.chika kamachishuknikichi Satanastauyariykankichi. Tutapishina kankunakakawsaykankichi.
Pedru kimsa kuti rimarkan Jesusta mana riksinanta.
(Mt 26.57-58, 69-75; Mr 14.53-54,66-72; Jn 18.12-18, 25-27)
54Chaypina chay chiknik runakunaJesusta apishpankuna pusharkansapa
kukpa wasinman.kuna Pedruka karu karulla katirkan.55Chay wasi pampapi chayashpankunachay runakuna ninakushpankunamashakuykarkansapa.wan tantalla tiyarishpa mashakuykarkan.56Chaypina suk shipash wiwacha allitakawashpa Pedrutaka riksirkan. Chaypimashakuykak runakunataka willarkan:—Kay runapish Jesuswan tantallami
purishka.57Chashna willaptin Pedruka chay
shipashta willarkan:—Manami riksinichu.58Chayta willashkanwasha mana
unaypinachu suk runa Pedrutakawashpa willarkan:—Kanpish Jesuspa purikmasinmi kanki.Chashna chay runa willaptin Pedruka
willarkan:—Manami paypa purikmasinchu kani.59Suk ora washan chikan runa chaypi
mashakuk runakunapi chatakushpawillarkan:—Deverasmi kay runapish Jesuswan
tantalla purishka. Allitami riksinchisapaGalilea partimanta runa kananta.
60Chashna chay runa chatakuptinnaPedruka willarkansapa:—Mana yachanichu maykan
runapami willawaykankichi nishpa.Chayta Pedru rimaykaptin suk gallo
kantarkan. 61Chay gallo kantaptin
Jesuska washanta chapashpa Pedrutakakawarkan. Jesus kawaptinna Pedrukayuyarkan payta willashkanta: “Kunantuta manarapish gallo kantaptin kimsakuti rimanki mana riksiwanaykita.”
62Pedruka chayta yuyashpa chaywasimanta llukshishpa mana upallayaklayata wakakurkan.
Chiknik runakuna Jesusta pusharkansapa konsilyo
kamachikukninkunaman.(Mt 26.67-68; Mr 14.65)
63Chaymanta Jesusta kuydak runakunasukaman asichishpankuna waktarkansapa.64
pankuna waktashpa tapurkansapa:—May willawaysapa ¿pití
waktashushka?65Waktashpankuna sukaman
piñayashpa willarkansapa mana allirurak runa kananta.
66
napa ansianunkuna, saserdotekunapakamachikukninkuna, Moisespakillkadunta yachachikuk runakunapishtantanakurkansapa.
naman. Chaypi chatanayashpankunatapurkansapa:
67—May willawaysapa ¿kanchusielumanta shamushkanki salvakukkanaykipa?Chashna tapuptinkuna Jesuska
aynirkansapa:—Ñuka sielumanta salvakuk runa
kanaynita willaptinipish kankunamanami kreyiwankichichu. 68Kankunata
chu. 69
pish kunanmantapacha ñuka tiyarishaTata Diospa alli ladunpi. Sielumantashamudu runa kashpayni tukuy layayachak Tatayni Dioswan tiyarisha.
22
197
70Chashna Jesus willaptinkuna tukuychay runakunaka piñakushpankunatapurkansapa:—¿Ariya kanchu kanki Tata Diospa
wambran?Chashna tapuptinkuna Jesuska
aynirkansapa:—
chishina.71Chashna Jesus willaptinkuna chay
kuna willanakurkansapa:—Mash uyariychi. Ñami payka
kikinna chatanakushka. Amana chikanchatakuk runata maskaypachinachu.
Jesusta chiknik runakuna pusharkansapa Pilatoman.(Mt 27.1-2, 11-14; Mr 15.1-5;
Jn 18.28-38)
23 1Jesusta chiknik runakuna chaysinchi kamachikukpa wasinmanta
llukshirkansapa. Paykunaka Jesustapusharkansapa *romano awtoridarPilatoman. 2Pilatopi chayachishpankunaJesustaka chatakurkansapa:—Kay runataka apishkanisapami
*judiyumasinikunata llullachishpayachachikuykaptin. Yachachikushkaawtoridarkunata ama kasunankunapa.Chaymanta payka tukuy runakunatayachachin romano ashwan sinchi
kunapa. Chaymanta riman sielumantasalvakuk sinchi kamachikuk kananta.
3Chashna chatakuptinkunana PilatokaJesusta tapurkan:—¿Deveraschu kanki tukuy judiyu
runakunapa sinchi kamachikuknin runa?Chashna Pilato tapuptin Jesuska
aynirkan:—Ariya ñukami kani.4Chaypina Pilatoka *saserdotekunapa
kamachikukninkunata tukuy chaytantanakudu runakunata willarkansapa:
—Ñukaka kay runapi mana nimauchata tarinichu.
5Chashna Pilato willaptinna chay chiknikrunakunaka ashwan sinchita willarkansapa:—
nata llullachishpa yachachinsapa amaawtoridarkunata kasunaynikunapa.
kuyta. Kunanka kay Judea partipipishsukaman llullachikuykan.
Pilatoka Jesusta kacharkan sinchi awtoridar Herodesman.
6Sukaman Jesusta chatakuptinkunaPilatoka tapurkansapa:—¿Ariya payka Galileamanta runachu?7Chaypina Galileamanta runa kananta
rimaptinkuna Pilatoka Jesustapushachirkan *Herodesman. Herodeska
ninkuna karkan. Payka Jerusalenpiestakuykarkan. 8Unaytana HerodeskaJesusta riksinayarkan aypa runakunaparlachiptinkuna yachachikuykananta.Chayrayku Jesusta chayachiptinkunaHerodeska sukaman kushikurkan.Sukaman kawanayarkan suk almiranaruranata ruraptin. 9Chaypina HerodeskaJesusta tukuy layata tapurkan.Tapuptinpish Jesuska mana nimataaynirkanchu.
10
kukkunawan Herodespi Jesustasukaman chatakurkansapa.
11Jesus mana nimata ayniptinHerodeska tukuy soldadunkunawansukaman asichirkansapa. Ashwantaasichinankunapa kamachikukpa allillachapanta mudachirkansapa. Chaymanta
kan Pilatoman.12
kushpa kawsaksapa. Paykunaka chaydiyamantapachana kuyanakurkansapa.
22 23
198
Chiknik runakuna sinchita rimashpa Pilatota willarkansapa
Jesusta wañuchichinanpa.(Mt 27.15-26; Mr 15.6-15;
Jn 18.39—19.16)13Jesusta kashkan chayachiptinkuna
ninkunata chay llaktapi *ansianukunatatantanachirkansapa. 14Paykunatawillarkansapa:—
kankichi ñukapi chatakuk.kankichi payka tukuy runakunatallullachishpa yachachikuykananta amaawtoridarkunata kasunankunapa. Ñukaallita yachanaynipa ñawpaknikichipipaytaka sukaman tapushkani. Manaminima mana alli rurashkanta tarinichukankuna willawashkaykichishina.15Chay awtoridar Herodespish ñukamankashkan kachamushpa rimashka mananima mana alli ruranata rurashkanta.Mash allita uyariwaychi. Kay runakamana nimata rurashkachu ñukawañuchichinaynipaka. 16Chayrayku
napa. Chay washa kacharichisha.17Pilatoka amañak tukuy wata *Paskuaesta ukun karselmanta suk runatakacharichiyta. Chayrayku munarkanJesusta kachariyta. 18Jesusta kacharinanpawillaptinkuna chay runakunaka tantallasinchita rimakushpa willarkansapa:—¡Manami nima layapi munanisapachu
Jesusta kacharinaykipa! ¡Wañuchiy!Munanisapa Barrabasta kacharichinaykipa.
19Chay tiempu Barrabaska karselpikarkan awtoridarkunata mana nimakasunayashkanrayku. Chaymanta sukrunata wañuchishkanrayku karselpiwichkadu karkan.
20Chaypina Pilatoka sukaman Jesustakacharinayashpa kashkan willarkansapakacharichinanpa.
21Chashna Pilato willaptinkuna chaychatakuk runakunaka ashwan sinchitarimakushpa willarkansapa:—¡Kruspi chakatachiy! ¡Kruspi
chakatachiy!22Paykuna sukaman amichiptinkuna
kimsaynin kuti Pilatoka kashkan chayrunakunataka willarkansapa:—¿Ariya ima mana allitatí rurashka?
Ñukaka paypi mana nima uchantatarinichu wañuchichinaynipa.kumi mana wañuchichinayanichu.Makachishpalla kacharichisha.
23Chashna Pilato rimaptin chayrunakunaka ashwan sinchitarimakushpa willarkansapa:—¡Kruspi chakatachiy! ¡Kruspi
chakatachiy!Chashna sinchita rimakushpa
nata almitirkansapa. 24Chaypinasoldadunkunata willarkansapaBarrabasta kacharinankunapa Jesustawañuchinankunapa. 25Barrabaska manakasukuk wañuchikuk runa kaykaptinPilatoka karselmanta kacharichirkan.Chay chiknik runakunata willarkansapa
kunapa.
Jesusta kruspi chakatarkansapa.(Mt 27.32-44; Mr 15.21-32;
Jn 19.17-27)26Pilato chayta willaptinkunana
soldadukunaka Jesusta pusharkansapasuk kruspi chakatak. SoldadukunakaJesusta pushaykashpankuna suk runaSimonta apirkansapa Jesuspa washantakrusninta aparinanpa. Chay SimonkaSirene llaktamanta karkan. Paykachakranmanta kutiykarkan.
27
tinkuna aypa runakuna katirkansapa.Aypa warmikunapish sukaman llakishpakaparikushpa wakakuypi katirkansapa.
23
199
28Jesuska paykunata chapashpawillarkansapa:—Jerusalenmanta warmikuna, ama
ñukaraykuka wakakuychichu. Suktiempukaman wawaykichiwan tantallakankuna sukaman padesinaykichi tiyan.Chay padesinaykichita yuyashpaykichisukaman llakishpa wakakuychi. 29Chay
sapa:kuk warmikuna kushikuychi. Allipakakankuna mana wawayukchu kankichi.”30Chay tiempupi tukuy runakunawañunayashpankuna urkukunata
napa. Lomakunata willankasapapakanankunapa. 31Ñuka mana uchayukruna kaykashpa sukaman padesiptinikankunaka uchayuk kashpaykichiashwanta padesinaykichi tiyan.
32Chaypina soldadukunaka Jesustakruspi chakatak pushashpankuna ishkaysuwa runakunatapish pusharkansapachakatak. 33
kuna chay soldadukunaka Jesustakakruspi chakatarkansapa. Chay ishkaysuwa runakunatapish chakatarkansapasuktaka Jesuspa alli ladunpi suktakalluki ladunpi. Chay lomapa shutinkarkan Uma Poto. 34Soldadukuna kruspichakataptinkunana Jesuska Tata Diostawillarkan:—Tatayni,
sapa. Paykunaka manami yachansapachuimatami ruraykansapa nishpa.Chaypina chay soldadukunaka
Jesuspa llachapankunata pukllashpapatumanakurkansapa.
35Jesus kruspi chakatadu kaptin ayparunakuna kawaykarkansapa.
kuna willarkansapa:—Kay runaka aypa runakunata
alliyachishkasapa. Deveras Tata Diospaaklladu sielumanta shamudu salvakuk
kashpaka kikin salvanakushpakrusmanta urayamuchun.
36Soldadukunapish asichirkansapa.Paykunaka ladunchashpankuna ayaklikidu vinuta upyachirkansapa. 37
pankuna willarkansapa:—Kanka deveras judiyu runakunapa
ashwan sinchi kamachikuknin runakashpaykika kay krusmanta urayamuy.
38Jesuspa uman kuskapi suk killkadurimarkan: “Kay runaka tukuy judiyurunakunapa sinchi kamachikukninrunami.”
39Chaypina chikan kruspi chakatadusuwa runaka Jesustaka piñayashpawillarkan:—Kanka deveras sielumanta shamudu
salvakuk runa kashpaykika kaykrusmanta urayay.natapish urayachiwaysapa.
40Chashna chay chakatadu suwa runa
sinka willarkan:—Kanpish payshina kruspi chakatadu
kaykashpa ¿imapatí chashnakawillanki? ¿Manachu Tata Diostakamanchanki? 41
kumi kay kruspika padesiykanchi. Mana
waykanchisapa. Payka mana nimauchayuk kaykaptin chakatashkasapa.
42Chashna chay chakatadumasintawillashpana Jesusta willarkan:—Jesus,
kuykashpaykina ñukatapish yuyaway.43Chaypina Jesuska willarkan:—Allita willayki. Kunanlla ñukawan
tantalla sielupi kanki.
Jesus wañurkan.(Mt 27.45-56; Mr 15.33-41;
Jn 19.28-30)44Jesus kruspi chakatadu kaptin
rasllana chawpi diyamanta tuta likidu
23
200
tukumurkan las treskaman. 45Intipishmana nima lusichikurkannachu.Chaypina *Tata Diospa wasinpi chayarkanan rakta llachapa chawpinmantallikikurkan.
46Sukaman tuta likidu tukuptinnaJesuska sinchita rimashpa Tata Diostawillarkan:—¡Tatayni, chaskiwayna! ¡Ñami
wañunina!Chashna rimashpana Jesuska
wañurkan.47
kunapa kapitanninkuna Tata Diostaalabashpa rimarkan:—Deverasmi kay runaka mana
uchayuk kashka.48Chay aypa runakuna tukuy chay
manchana layakunata kawashpankunasukaman manchakurkansapa. Paykunasukaman llakishpa kaskunkunatawaktaypi wasinkunaman kutirkansapa.
49Chaymanta Jesusta riksikkunaGalileamanta katik warmikunapishkarullamanta tukuy layata ruraptinkunakawaykarkansapa.
Jesusta pamparkansapa.(Mt 27.57-61; Mr 15.42-47;
Jn 19.38-42)50-51Chaypi tiyarkan Arimatea
llaktamanta alli rurak runa Jose. Paykajudiyukunapa sinchi kamachikuk runakarkan.sinkuna Jesusta wañuchinankunapa
chu. Sukaman shuyaykarkan sinchikamachikukta Tata Dios kachamunanta.52Chay Joseka Pilatota rirkan Jesuspakuerpunta mañak pampak rinanpa.53Kuerpunta mañak riptin Pilatokaalmitirkan pushananpa. ChaypinaJoseka krusmanta Jesuspa kuerpuntaurayachimurkan. Suk allima yuraklikidu sabanaswan wankurkan. Allita
wankushpana pusharkan suk rumiaspidu machaypi churak. Chaypimanara niman suk wañudutachurarkansaparachu.
54Jesus wañushkan diya tukuyrunakuna prontanakuykarkansapa chay*samana diya atun estata ruranankunapa.karkanna. 55Galileamanta Jesusta katikwarmikunaka allita kawarkansapamaypimi Jesusta churarkansapa nishpa.56Chay machayta allita kawashpankunachay warmikunaka wasinkunamankutirkansapa. Chaypina mishkilla asnakwirakunata rurarkansapa. ChaymantaTata Diospa kamachikunantakasushpankuna chay samanankuna diyasamarkansapa.
Jesuspa kuerpunta tupapuk rishpankuna warmikuna mana
tarirkansapachu.(Mt 28.1-10; Mr 16.1-8; Jn 20.1-10)
24 1Chay samanankuna diyakayantin tutapachalla chay
warmikuna rirkansapa Jesuspakuerpunta tupapuk. Chay mishkilla
kuna rirkansapa. 2Pampashkankunamachaypi chayashpankuna paykunakakawarkansapa ashuchidutana chaymachay wichkanan atun rumita. 3Chaymachaypi yaykushpankuna Jesuspakuerpunta mana tarirkansapachu.4
kuna mana yacharkansapachu imatamirurankasapa nishpa. Chaypina rasllana
nata kawarkansapa. Paykunaka yurak
sapa. 5Paykunata kawashpankuna chay
pankuna kumurayarkansapa. Chaypinachay ishkay runakunaka paykunatakawillarkansapa:
23 24
201
—¿Imapati wañudukuna churana
chi? 6Jesuska mananami kaypinachu.¡Ñami kawsamushkana! Galilea partipiyachachishushkaykichita allitayuyaychi. 7Payka willashushkankichisielumanta shamudu runa kashpauchasapa runakunapi kukudu kananta.Chaymanta willashushkankichi kruspiwañuchinankunata chaymanta kimsadiya ukun kawsamunanta.
8Chashna chay ishkay *angelkunawillaptinkuna chay warmikunaka
nata. 9Chaypina chay machaymantakutirkansapa. Rirkansapa willak Jesuspachunka suk disipulunkunata tukuykawashkankunata.kunatapish rirkansapa willak.
10Chay warmikuna karkansapaMariya Magdalena, Juana, Santiagopamaman Mariya. Chaymanta sukwarmikunapish paykunawan tantallakarkansapa.
11
kushpankuna willak riptinkuna Jesuspadisipulunkuna mana kreyirkansapachu.Rimarkansapa dementa kashpankunashamunsapa llullachikuk.
12Pedruka mana kreyishpapishkallparkan chay machayta kawak.Chaypi chayashpa kumurayashpamachay ukuta chunllata kawarkan.Jesusta wankushkankuna sabanasllatanachaypi kawarkan. Chaypina sukamanalmirashpa wasiman kutirkan.
Jesus kawsamushkanwasha ishkay purikmasinkuna payta
kawarkansapa.(Mr 16.12-13)
13Chay diyalla Emaus llaktamanJesuspa ishkay purikmasinkunariykarkansapa. Suk karkan Kleofas.Chay Emaus llaktaka Jerusalenmanta
chunka suk kilometrulla karkan. 14Chayishkay runakuna riykashpankuna Jesuswañushkanta parlaykarkansapa.15Chashna parlaykaptinkuna kikin Jesusladunchashpa paykunawan tantallapurirkan. 16Paykunawan tantallapuriptinpish mana atiparkansapachuriksiyta Jesus kananta. 17Chay ishkay
kuna Jesuska tapurkansapa:—¿Imatatí parlaypi riykankichi?18Chashna Jesus tapuptinkuna
Kleofaska willarkan:—Jerusalen llaktapi sukaman
manchakuna layata kawashkanisapa.
payki ¿manachu yachanki?19
sapa:—¿
kankichi?Chashna Jesus tapuptinkuna
willarkansapa:—Chay Nasaret llaktamanta Jesus alli
yachachikuk tukuy ruray atipak runakashka Tata Dios yanapaptin. Paykaaypa almirana ruranata ruraptin tukuyrunakuna kawashkasapa. 20Chaypina*saserdotekunapa kamachikukninkuna,chay llaktanchikunapi kamachikukkunapayta kukushkasapa *romanoawtoridarkunapi. Paykuna suk kruspichakatashpa wañuchishkasapa.21Ñukaykuna yuyarkanisapa payna
nankunata. Ñami kimsa diyanawañuchishkankunaka. Chayraykusukaman llakinisapa.
22Chaymanta Jesusta katikmasiniwarmikuna manchakuna layatawillawashkasapa. Kunan tutapachapaykunaka Jesus pampashkankunamachayta rishkasapa kawak. 23
sapachu. Paykuna wasinikunaman
24
202
kutishpankuna willawashkasapa
nata. Chay angelkuna willashkasapaJesus kawsananta. 24Chayta uyarishpasuk purikmasinikunapish rishkasapaJesusta churashkankuna machaytakawak. Paykunapish chay warmikunawillawashkankunatashina chunllatatarishkasapa. Jesusta mana ni maypikawashkasapachu.
25
kunana Jesuska willarkansapa:—Kankunaka sukaman mana
entiendik runakunami kankichi. Tukuy
nata manami kreyishkankichichu.26Tata Diospa killkadunpi rimansalvakuk runa manarapish tukuy layapikamachikushpa sukaman padesinanta.Kankunaka ¿kankichi?
27Chashna rimashpa Jesuskapaykunata yachachirkansapa.chirkansapa ñawpa Moisespachaymanta ñawpa yachachikukkunapakillkadunkunapi paypa rimashkanta.28Chashna yachachiypi chayarkansapachay runakunapa llaktankunapi.Chaypina Jesuska willarkansapasakinankunata. 29Mana sakinankunatamunashpankuna chay runakunakawillarkansapa:—Ñami amusayanna.
pachu. Kunan tuta kaypi ñukaykunawankipariy.Chashna willaptinkuna Jesuska chay
runakunapa wasinkunapi yaykurkan.30Paykunaka konvidarkansapa mikuk.Mesapi churaduta mikunankunapatiyaridu kashpankuna Jesuska suk pantaapishpa Tatan Diosta agradesirkan.Chaymanta chay panta pakishpa chayishkay runakunataka kararkansapa.31Paykunaka panta chaskishpankunachayrak riksirkansapa Jesus kananta.
Chashna ora Jesuska ladunkunamantachinkarkan. 32
sapa:—Mash allita yuyaypa. Chay ñanpi
chiwaykaptinchi sukaman kushikushpauyarishkanchi.
33Chashna willanakushpankunakushikuypuru utkalla Jerusalenmankutirkansapa. Chaypi tarirkansapatantanakudu Jesuspa chunka sukdisipulunkunata.tapish chaypi tantanakudukunatatarirkansapa. 34Manara nimata
naka paykunata willarkansapa:—Deverasmi maestrunchikunaka
kawsamushka.kana.
35Chaypina chay ishkay runakunaka
sapa:—
pana. Chay ñanpi puriykaptinikunamaestrunchikuna ladunchawashkasapa.Mana riksiptinikuna ñukaykunawanpurirkan Tata Diospa rimananta allitaentiendichiwashpankuna. Chaymanta
tinkunara riksishkanisapa Jesus kananta.
Jesus kawsamushkanwasha disipulunkunawan parlarkan.
(Mt 28.16-20; Mr 16.14-18;Jn 20.19-23)
36Chashna chay ishkay runakuna
kunapi rikurirkan. Rimachishpawillarkansapa:—Amana llakiychinachu.37
kunaka sukaman manchakurkansapaaya nishpa. 38Chaypina Jesuskawillarkansapa:
24
203
—¿Imapatí manchawankichi?¿Imapatí mana riksiwankichi? 39¡Mashmakinita chakinita kawaychi! ¡Ñukamikani!chipa. Aya kaptinika manamillankawankichimanchu.
40Chashna Jesus disipulunkunatawillashpa kawachirkansapa makintachakinta. 41
pankuna kushikuyninkunawan manaraallitarachu riksirkansapa Jesuskananta.sapa:—¿Tiyanchu mikunaykichika?42Chashna tapuptinkuna kurkansapa
challwa kusaduta. 43Jesus chayta
kuna mikurkan. 44Chay challwatamikushkanwasha willarkansapa:—Manarapish wañushpaynira aypa
kuti yachachishkaykichi Tata Diospa
nita. Ñawpa Moisespa killkadunkachaymanta ñawpa alli yachachikukrunakunapa killkadunkunaka Salmolibrupish yachachishunkichi ñukawañunaynita.shunkichi wañushkaynimanta kashkankawsamunaynita. Chay killkadukunapirimashkanshina wañushkaynimantakawsamushkanina.
45Chashna Jesus willashpankuna
kansapa Tata Diospa killkadurimananta. 46Willarkansapa:—Ñawpa yachachikuk runakunaka
yachachikurkansapa ñuka sielumantashamudu salvakuk runa wañunaynita.Chaymanta yachachikurkansapawañushpayni kimsa diya ukunkawsamunaynita.
47Kunanmantapacha ñukatakasuwashpaykichi kay Jerusalenllaktamanta tukuy llaktakunamanñukapa shutinipi rinaykichi tiyanyachachikuk.nata yachachik uchankunata wanashpañukata kreyiwashpa kawsanankunapa.Chashna kreyiwaptinkuna Tata Dioska
sapa. 48Kankunaka tukuy rurashkaynita
kaynita uyarishkankichi. Chayraykurillaychi tukuy runakunata parlachik.49Tata Dioska ñawpa killkadunpirimashka Espiritunta kachamunanta.
man kachamusha allita atipanaykichipayachachikuyta.llapi kipariychi sielumanta ñuka Tata
man.
Disipulunkunata yachachishkankunawasha
Jesus rirkan Tatan Dioswansielupi kawsak.(Mr 16.19-20)
50
sapa Betania llaktaman. ChaypinaJesuska makinta alsashpa Tata Diostaroygarkan tukuy disipulunkunatayanapanankunapa. 51
kaptin Tata Dioska Jesusta pusharkansieluman. 52Paykunamanta ashuykaptindisipulunkunaka sukaman Jesustakuyarkansapa. Chaymanta sukamankushikushpankuna Jerusalen llaktamankutirkansapa. 53Chaypina tukuy diya*Tata Diospa wasinpi payta sukamanalabarkansapa.
24
204
Juan kay libruta killkarkan yachachikunanpa pimi
Jesukristu nishpa.
1 1Kallarinanpi manara nima layatiyaptinra *Jesukristu Tata Dioswan
tantalla kawsarkan. Payka Tata Dioswansukllalla karkan. Payka rimashpa TataDiospa yuyayninta yachachikurkan.2Manara nima laya tiyaptinraJesukristuka Tata Dioswan tantallakawsaykarkan. 3Tata Dios kamachiptinpayka tukuy laya tiyakta rurarkan.Jesukristu mana rurashka kaptinkamana nima laya tiyanmanchu.4
washkanchisapa.
kan Tata Diospa yuyayninta tukuyrunakunata yachachiwananchikunapa.
5Jesukristu lusshina kashpa TataDiospa yuyayninta yachachiwanchisapa.Mana nima laya tuta atipanchu lustawañuchiyta. Manami ni pi nima layapiatipansapachu paypa yachachikunantachinkachiyta.
6-7Tata Dioska suk runa Juanta
kunapa Jesukristu chay lus kananta.Juanka runakunata yachachirkansapakreyinankunapa Jesukristu lus kananta.
8Juanka manami luschu karkan.Paytaka Tata Dios kachamurkanyachachikunanpa Jesukristu luskananta.
9Jesukristu deveras lus kashpa kayallpaman shamurkan tukuy runakunatayachachinankunapa Tata Dios sukamanallima sukaman kuyakuk kananta.10Jesukristu Tata Diospa yuyaynintayachachikuk kaykashpa kay allpamanshamurkan. Tata Dios paywan tukuylayata rurarkan. Chashna rurashkakashpapish kay allpaman shamuptinrunakuna mana riksirkansapachu.
11Jesukristu tukuy runakunatarurawashkanchikunarayku payllapamikanchisapa.kuna kaptinpish aypa runakuna paytamana chaskirkansapachu. 12Chaymantañukanchikuna Jesukristuta tukuy
kuna Tata Dios atipachiwanchisapawambrankuna kananchikunapa. 13Manatatanchi mamanchikunamantanasishkanchikunaraykuchu nimapaykunapa munashkankunaraykuchuTata Diospa wambrankuna kanchisapa.Kikin Tata Dios munashkanrayku paypawambrankuna kanchisapa.
14
JESUKRISTU YACHACHIKUSHKANTA
SAN JUANKILLKARKAN
205
kan runa kananpa.wan tantalla kawsashpa allillata
kan. Ñukaykuna payta kawarkanisapaTata Diospa chaylla wambran kashpaTatan Diosshina sukaman allima kaptin.
15Juanka aypa runakunata Jesusparimashpa willarkansapa: “Ñukayachachishkaykichi suk runa shamunantayachachishuknikichi. Manara ñukatiyaptinira payka tiyarkanlla. Chayraykupayka ñukamanta ashwan alli yachakmi.”
16Jesukristu sukaman alli yachakkashpa tukuy runakunata sukamanallita kuti kuti yanapawanchisapa.
17Tata Dioska Moisesta willarkankamachikunankunata killkananpa.Chaymanta Jesukristuta kachamurkankuyawashpanchikuna paypa rimanantayachachiwananchikunapa. 18Mana ni pi
chu. Jesukristu Tata Diospa chayllawambran kashpa paywan sukllallakashpa paywan sukaman kuyanakushpakawsan. Chayrayku paylla Tata Diostaallita riksichiwanchisapa.
Juan Bawtista yachachikurkan Tata Dios kachamushkan runa
shamunanta.(Mt 3.11-12; Mr 1.7-8; Lk 3.15-17)
19
nata bawtisaykarkansapa. ChaypinaJerusalen llaktapi *kuna yachanayarkansapa pimi chayJuanka nishpa. Chayrayku *
sapa tapunankunapa pimi payka nishpa.20Paykuna tapuptinkuna Juanka allita
willarkansapa:—
kichi Tata Diosmanta shamudu runachukani.
21Chashna willaptinkunana chaysaserdotekunaka tapurkansapa:
—¿Pití kanki? Ariya ¿ñawpayachachikuk Eliyaschu kanki?Chaypina Juanka aynirkansapa:—Manami Eliyaschu kani.Kashkan tapurkansapa:—Ñawpa yachachikuk Moises
rimarkan payshina alli yachachikukruna shamunanta. ¿Ariya kanpachurimarkan? ¿Kanchu kanki?Chashna tapuptinkuna Juanka
aynirkansapa:—Manami paychu kani.22Chaypina tapurkansapa:—¿Pití kanki?
nikuna kachamuwak awtoridarkunatawillanaynikuna tiyan pimi kanki nishpa.Willawaysapa pití kanki.
23Chashna tapuptinkuna Juankawillarkansapa:—
kan: “Suk runa chunlla chakidu
kunka: ‘Sinchi kamachiwakninchipañanta kicharishpa kuskachaychi chaytapurinanpa.Isaiyaska ñukapami rimarkan.Chayrayku ñukaka yachachikuykaniTata Diosmanta shamudu runatauyarinaykichipa.
24Chashna Juan willaptinkuna chay*fariseokuna kachashkan runakunakatapurkansapa:
25—Mana Tata Diosmanta shamuduruna kashpaykika,kika, nima chay alli yachachikukshamuk runa kashpaykika ¿imapatírunakunata bawtisaykankisapa?
26Chashna tapuptinkuna Juankaaynirkansapa:—
sapa. Chay runa kankunawan tantallakaykaptinpish manara riksinkichirachuTata Diosmanta shamudu runa kananta.27Washaynita chay ñukamanta ashwanrikchak laya atipak runa shamun. Mana
1
206
animukunichu ushutan waskantapaskapuyta.
28Chashna Juan willaptinkunallaktankunaman chay tapuk runakunakakutirkansapa. Jordan yaku mañanpi intillukshimunan ladu Betania llaktapitukuy chayta parlarkansapa. Chaypi
kansapa.
Juan yachachikurkan Jesus Tata Diosmanta shamudu runa kananta.
29Tukuy chayta parlashkankunakayantin Juanka kawarkan Jesus paytaladunchaptin. Payta kawashpa Juankachay runakunata willarkansapa:—Mash kawaychi. Chay shamuykak
runaka Tata Diosmanta shamudurunami. Payka tukuy runakunapauchankunarayku oveja wawanshinawañunka Tata Dios perdonanankunapa.30Kay runapami willashkaykichiwashaynita chay ñukamanta ashwanrikchak laya atipak runa shamunanta.Manara ñuka tiyaptinira paykatiyarkanlla. Chayrayku paykañukamanta ashwan yachaysapa runami.31Chashna rimashpaynipish manarayachashkanirachu pimi karkan nishpa.Ñukaka shamushkani kankuna*kichi yachanaykichipa pimi TataDiosmanta shamudu runa nishpa.
32Chaymanta Juanka willarkansapa:—
kani Tata Diospa Espiritunta idenurpaytashina sielumanta urayamuptinpaypi tiyarik. 33Ñukaka manarayachashkanirachu pimi Tata Diosmantashamudu runa nishpa. Chayrayku Tata
nata bawtisanaynipasapa. Chashnakachamuwashpa Tata Dios willawashka:“Espirituynita suk runapi tiyarikurayamuptin kawashpayki yachanki
ñukamanta shamudu runa kananta.Payka Espirituyniwan aypa runakunatabawtisanka.” 34Chaymanta ñuka tukuy
kani. Chayrayku yachachiykaykichiJesus Tata Diospa wambran kananta.
Andres wawkinta maskarkan Jesusta riksinanpa.
35Chaymanta kayantin tardita Jordan
kunawan puriykarkansapa. Ñukawan
sapa. 36Jesus riptin kawashpa Juankañukaykunata willawarkansapa:—Mash kawaychi. Chay riykak
runaka Tata Diosmanta shamudurunami. Paymi uchanchikunaraykuoveja wawanshina wañunka.
37Chashna Juan willawaptinkunañukaykunaka Jesusta katirkanisapa.38Chaypina Jesuska kawawashpankunatapuwarkansapa:—¿Imatati munankichi?Willarkanisapa:—Maestru, willawaysapa ¿maypiti
kawsanki?39Chashna tapuptinikuna Jesuska
willawarkansapa:—Mash shamuychi kawak.Chashna willawaptinkuna rirkanisapa
kawsaykananta kawak. Tardina kaptinamusayanankaman chaypi paywankiparirkanisapa. 40Ñukawan AndresJuanta uyarishkaynikunamantapachaJesusta katirkanisapa. Andreska SimonPedrupa wawkinmi karkan. 41ChaypinaJesuswan parlashkanwasha Andreskakuskalla rirkan wawkin Simontamaskak. Tarishpana willarkan:—
nanchi Tata Diosmanta shamudurunata.
42Chashna Andres willashpa Jesusmanwawkin Simontaka pusharkan.
1
207
Ladunchaptinkuna Jesuska Simontawillarkan:—Kanka Jonaspa wambran Simonmi
kanki. Kunanmantapacha Sefasshutinami kanki.Chay Sefas shuti riman Pedru.
Jesus Felipita Natanaelta kayarkansapa.
43-44Chayta parlashkankunawashakayantin diya Galilea partiman Jesuskayuyarkan riyta.wan Jesus riykashpa suk runawantinkunakurkan. Chay runa FelipiBetsaida llaktamanta karkan. Chayllaktallamanta Andreswan Pedrupishkarkansapa. Chaypina Jesuska Felipitawillarkan:—Shamuy ñukawan.Chashna willaptin Felipika Jesusta
katirkan. 45Chaypina Felipika rirkanNatanaelta maskak. Tarishpanawillarkan:—Ñami tarishkanisapana Moisespa
killkadunpi rimashkan runata.nisapana ñawpa tiempu yachachikukrunakuna rimashkankuna runata. PaykaJosepa wambran Nasaret llaktamantaJesusmi.
46Chashna Felipi willaptin Natanaelkamana kreyishpa willarkan:—Nasaret llaktamanta ¿ima alli rurak
runatí shamunman?Chaypina Felipika willarkan:—Mash shamuy riksik. Kikiki
riksishpa yachanki Moises rimashkanruna kananta.
47Chashna willaptin Jesusmanrirkansapa. Chayaykaptinkuna JesuskaNatanaelta kawashpa rimarkan:—Chay runaka alli rurak israel
runami. Payka mana nima llullakuytayachanchu.
48Chaypina Natanaelka Jesustatapurkan:
—¿Imashnatí allita riksiwashkanki?Jesuska aynirkan:—Manarapish Felipi parlachishuptikira
*igo kaspi sikinpi kaptiki riksishkayki.49Chashna Jesus willaptinna
Natanaelka willarkan:—Maestru, deverasmi Tata Diospa
wambran kanki. Israel runakunapasinchi kamachiwakninikunami kanki.
50Chaypina Jesuska willarkan:—
nita willaptini kreyiwashkanki. Mashuyariway. Ashwan alli almiranalayakunata kawanayki tiyan.
51Chaymanta Jesuska tukuytawillawarkansapa:—Mash allita uyariwaychi. Kankuna
sieluta kawankichi kicharinakuptin.Ñuka sielumanta shamudu runa kaptiniTata Diospa *chi ñukamanta llukaptinkuna ñukamanurayamuptinkuna.
Jesus suk funsiaman rirkan.
2 1Chaymanta kimsa diya washanGalilea partipi Kana llaktapi suk
funsia tiyarkan. Chay funsiapi Jesuspamaman karkan. 2Ñukaykuna Jesuspadisipulunkuna paywan tantalla invitadukashpaynikuna rirkanisapa. 3Chayfunsiapi aypa runakuna kaptin vinupishirkan. Chayrayku mamankaJesustaka willarkan:—Vinuka ñami tukushkana.4Chaypina Jesuska willarkan:—Mamayni ¿imapatí ñukata
willawanki? Tatayni Dioska manaramiwillawashkarachu riksichinakunaynipa.
5Chashna Jesus willaptinpishmamanka mikuna sirvikuk runakunatawillarkansapa:—Tukuy Jesus willashunaykichita
ruraychi.6Chaypi tiyarkan sokta atun
rumimanta ruradu puyñukuna yakuta
1 2
208
churanankunapa. Chay yakuwan*judiyu runakuna amañaksapamayllakuyta chuya chuya Tata Diospirikurinankunapa. Chay atun puynapi chunka ashwan taksha puyñu yakuyaykuk. 7Chaypina Jesuska mikunasirvikuk runakunata willarkansapa:—Kay atun puyñukunata yakuwan
untachiychi.Chashna willaptinkuna shimi shimita
untachirkansapa. 8Chaypina Jesuskawillarkansapa:—Kunanka chay puyñukunamanta
kukta mallichiychi.Paykunaka Jesus willashkanshina
aparkansapa. 9Chayta kuptinkuna chaykamachikukka mallirkan mishkik likiduvinuta. Chay karkan yakumanta ruraduvinu. Payka manara yacharkanrachu
sapa nishpa. Funsiapi mikuna sirvikukrunakunalla yacharkansapa. Chaypinafunsiapi kamachikuk runaka noviotakayarkan. 10Ladunchaptinna noviotawillarkan:—Kay vinuka sukaman mishkik
likidumi. Chay tukudu vinumantaashwan mishkikmi. Tukuy funsiata
kuyta ashwan mishkik likidu vinuta.
sapa.kushkanki. Kay mishkik likidu vinutakawashanpina surkumushkanki.
11Galilea partipi Kana llaktapi Jesuskachay *milagruta rurarkan. Chaytarurashpa kawachikurkan alli yachakkananta. Chay milagruta ruraptinñukaykunaka kreyirkanisapa TataDiospa wambran kananta.
12Chay funsia washan Kapernaum
kunawan disipulunkunawan tantalla
rirkan. Chaypi mana aypa diyatachuunayarkanisapa.
Tata Diospa wasin pampamanta Jesus rantikuykak runakunata
karkurkansapa.(Mt 21.12-13; Mr 11.15-18;
Lk 19.45-46)13Tukuy wata ñukaykuna judiyukuna
*Paskua estata ruranisapa yuyashpaTata Dios ñawpa awiluynikunataEgiptomanta surkumushkankunata.Jesuska ñukaykunawan Jerusalenmanrirkan chay estata pasananpa.14Chaypi chayashpa *Tata Diospawasinman rirkan. Chay wasi pampapitarirkan aypa runakunata torokunata
tinkuna. Sukkuna tiyarishpankunakullkita kambiaykarkansapa.
15
shina kawashpa Jesuska piñakushpa sukwaskata apishpa asoteta rurarkan.Chaywan tukuy chay rantikuykakrunakunata karkurkansapa.nata ovejankunata karkupurkansapa.
kunata allpapi wishchupurkansapa.Mesankunatapish tikrachipurkansapa.16Urpaykuna rantikuk runakunatawillarkansapa:—Tukuyta surkuychi. Ama Tataynipa
wasinta merkadutashina ruraychichu.17Ñukaykuna Jesus karkushkankunata
kawashpa ñawpa tiempu Tata Diospakillkadu rimananta yuyarkanisapa.Chay killkadu riman: “A, Tata Dios,wasikita sukaman munashpaynisukaman llakishpa rabyashpa turbakunimana kuydaptinkuna.”
18Chashna Jesus karkuptinkuna chaykamachikuk judiyukuna willarkansapa:—¿Pití willashushka chay rantikuk
runakunata karkunaykipa? Sukmilagruta ruraptikira kreyishkaykisapa
2
209
Tata Diosmanta shamudu runakanaykita.
19Chaypina Jesuska willarkansapa:—
paykichika kay Tata Diospa wasintawaktakuychi. Waktakuptikichi ñukamikimsa diya ukun kashkan rurasha.
20Chashna Jesus rimaptinnapaykunaka willarkansapa:—Kay wasita chusku chunka sokta
watata trabajashpa rurarkansapa.¿Imashnatí kanka kimsa diya ukunatarichinkiman?
21Jesuska Tata Diospa wasintakashkan atarichinanpa rimashpawañushkanmanta kimsa diya ukunkashkan kawsamunanta rimarkan.
22Chaymanta Jesus wañushkanmantakawsamushkanwasha ñukaykunakayuyarkanisapa rimashkanta. Chayrak
kushkan alli kashkanta. Chaymantayacharkanisapa ñawpa killkadu TataDiospa rimanan alli kananta.
Jesus tukuy runakunapa yuyayninkunata allita riksirkan.
23Jesus Jerusalenpi kashpa chay estaukun aypa almirana milagrukunatarurarkan. Tukuy chayta ruraptin ayparunakuna kreyirkansapa Jesus TataDiosmanta shamudu runa kananta.24Chashna payta kreyiptinkunapishpaykunapa yuyayninkunata allita
kunata. 25Mana ni pi willaptin paykatukuy runakunapa yuyayninkunatayacharkan. Chayrayku yacharkan chayrunakuna mana allita kreyinankunata.
Jesus suk runa Nikodemota yachachirkan.
3 1Jerusalen llaktapi tiyarkan sukruna Nikodemo. Payka *judiyu
awtoridar *fariseo runa karkan. 2Suk
tuta Nikodemoka Jesusta rirkan tarik.Chaypina willarkan:—Maestru, yachanisapa Tata Dios kanta
kachamushushkanta ñukaykunatayachachiwanaykipasapa. Mana Tata Dios
manchu nima *milagrukunata rurayta.3Chashna Nikodemo willaptinna
Jesuska willarkan:—Mash allita uyariway. Suk runa
mana kashkan nasishpaka manamiatipanchu Tata Diospa mandunpikawsayta.
4Chaypina Nikodemoka sukamanalmirashpa Jesustaka willarkan:—¿Imashnatí atun runa atipanman
kashkan nasiyta? Manami ni piatipanmanchu mamanpa wiksanpiyaykuyta kashkan nasinanpa.
5Chashna willaptinna Jesuskawillarkan:—Allita willayki: Suk runa yakumanta
Tata Diospa Espiritunmanta mananasishpaka manami Tata Diospamandunpi kawsankachu. 6Tukuyrunakuna tatanmanta mamanmanta
sapa. Tata Diospa Espiritunmantanasishpankunara atipansapa mushuklayata kawsayta Tata Diospa munanantarurashpa.
7
chipa willaptini. 8Wayra maymantapishkaptin shamun. Ruyduwan shamuptinuyarishpanchi mana yachanchichumaymantami shamun nishpa. Manayachanchichu maypimi rinka sinchikuknishpa. Chashnallami Tata DiospaEspiritunmanta nasishpayki mana payta
naykita.9
moka kashkan tapurkan:—¿
manta nasiyman?
2 3
210
10Chaypina Jesuska willarkan:—*
kukninkuna kaykashpayki ¿manachuyachanki? 11Mash allita uyariway.
kaynikunata yachachiykichi. Chashna
kichichu. 12Kay allpallapi wayrata
chika ¿imashnatí kreyiwankichimansielupi kawsanaykichita yachachiptini?13Mana ni pi sieluman rishpa kashkanshamurkanchu yachachikuk ima layamisieluka nishpa. Ñukallami sielumantashamushkani yachachiknikichi.
14Ñawpa tiempu chunlla chakidupampapi Moises errumanta ruradumachakuyta suk kaspipi timbishpaatarichirkan. Ñuka sielumanta shamuduruna kaptini chay machakuytashinañukatapish suk kaspipi chakatawashpaatarichiwankasapa. 15
waptinkuna tukuy ñukata kreyiwakrunakuna sieluman rinkasapa TataDioswan mana tukuyniyukta kawsak.Chashna Jesuska Nikodemowan
parlarkan.
Tata Dios tukuy runakunata sukaman kuyawanchisapa.
16Tata Dioska tukuy runakunatasukaman kuyawashpanchikuna kay
kan uchanchikunarayku wañunanpa.Chashna wañushpa tukuy payta kreyikrunakunata wañunanchikunamantasalvawanchisapa Tata Dioswan manatukuyniyukta kawsananchikunapa.17Uchasapa kaptinchikuna Tata Dioskastigawananchikuna tiyan. Paykachaylla wambranta kay allpaman
manta salvawananchikunapa. Mana
nanchikunapa.
18Tata Diospa chaylla wambrantakreyishpa kawsaptinchikuna mananakastigawashunchisapanachu. Manapayta kreyishpa kawsak runakunataTata Dios kastigankasapa. 19Tata Diostukuy paykunata kastiganankuna tiyan
kuna. *
wananchikunapa. Chashna yachachikukshamushpa lusshina karkan. Mana
nata mana sakinayashpankuna manamunarkansapachu luspishina kawsayta.Munarkansapa tutapishina kawsayllata.
20Mana alli rurak runakuna manamunansapachu uchankunata riksiyta.Mana uchankunata sakinayashpankunamana munansapachu luspishinakawsayta ama Jesukristu uchankunatakawachinankunapa. 21ÑukanchikunaTata Diospa rimananta kasushpa
chikunata.
Juan Bawtistayachachikuyllapi katirkan.
22Chaymanta yachachikushkanwashaJesuska Judea partiman ñukaykunawantantalla rirkan. Chaypi suk tiempullatakiparishpaynikuna aypa runakunatabawtisarkanisapa. 23Chay yaku
pish aypa runakunata bawtisarkan.Chay llaktapi aypa yaku tiyarkan. Enonllaktaka Salim llakta ladunpi karkan.Juan chay llaktapi kaptin ayparunakuna rirkansapa bawtisakuk.24Manara karselpi churadu kashpa
sapa.25Chaypina Juanpa disipulunkuna suk
judiyumasinkunawan ayninakurkansapa
3
211
imashnami Tata Diospi chuya chuyarikurinkasapa nishpa. 26
kunawashana disipulunkunakarirkansapa Juanta willak:—Maestru, Jordan yaku chimbapi suk
runata bawtisashkanki. Chay runapayachachiwashkankisapa Tata Diosmantashamudu runa kananta. Kunanka chay
sapa. Tukuy runakuna paytanakatiykansapa.
27
kuna Juanka willarkansapa:—Tata Dios mana chay runata
yanapaptinka manami nimataatipanmanchu rurayta. 28Allitanawillashkaykichi mana ñuka TataDiosmanta shamudu salvashuknikichiruna kanaynita.tin ñuka paymanta ñawpamushkanirunakunata yachachik pay shamunanta.
29Mash uyariwaychi kay ejemplutaparlachikuptini. Suk funsiapi kasarakukruna novianta kawashpa sukamankushikun. Chaypina kasarakuk runa
sinpish sukaman kushikun. Ñukaka idenchay noviopa kuyanakukmasinshinamikani. Chayrayku aypa runakuna Jesustakatiptinkuna sukaman kushikuni.30Aypa runakuna ñukata sakiwashpaashwan ashwanta payta katinankunatiyan.
31Chay runaka sielumanta shamudukashpa tukuy runakunamanta ashwanallimami. Ñukaka kay allpamanta
kuni. Payka sielumanta kashpa tukuypimanta ashwan alli yachakmi. 32
manta shamushkanrayku chaypikawashkanta uyarishkanta yachachikun.Tukuy chayta yachachikuptinpish ayparunakuna mana kreyinsapachu. 33
kamanka paypa yachachikunanta kreyikrunakuna allita rimansapa Tata Dios
mana llullakunanta. 34Tata Dioskakachamushkan runata mana michashpaEspiritunta kun. Chayrayku payka TataDiospa yachachishkanta riman.
35Tata Dioska chaylla wambrantasukaman kuyan. Chayrayku paypamakinpi churarkan tukuy runakunatatukuy laya tiyakta allita kamachinanpa.36Chayrayku ñukanchikuna Tata Diospa
sapa. Mana payta kreyinayak runakunamana sielupi kawsankasapachu. Tata
sapa.Chashna Juanka yachachikurkan.
Jesus samaritanawarmiwan parlarkan.
4 1Aypa runakuna rimarkansapaJesus Juanmanta ashwan aypa
runakunata bawtisaykananta.Rimarkansapa ashwan aypa runakunaJesusta katinankunata. Chay rimananta*fariseokuna uyarirkansapa. 2Chashnachay runakuna rimaptinkunapishJesuska mana ni pita bawtisarkanchu.Ñukaykuna Jesuspa disipulunkunakashpaynikuna payta kreyik runakunatabawtisarkanisapa.
3
kuna chay rimanata uyarishkankunata.Chayrayku Judea partimanta Galileapartiman ñukaykunawan rirkan.4Galileaman riykashpaynikuna*Samaria partita pasashpa rinaynikunakarkan. 5
sapa. Chaypi tiyarkan suk pukyu.Ñawpa tiempu awiluynikuna Jakobochay pukyuta aspishpa tukuy chayterrenuta wambran Joseta kurkan.6Jesus shaykudu kashpa chay Jakobopapukyun ladunpi tiyarirkan. Chawpi diyakarkan. 7-8Ñukaykuna Jesusta sakishpa
3 4
212
rirkanisapa mikunaynikunata rantik.Chaypi Jesus samaykaptin suksamaritana warmi rirkan yakuta wishik.Chaypina Jesuska payta willarkan:—Yakuykita upyachiway.9Chay tiempu ñukaykuna *judiyu
runakuna *samaritano runakunawanchikninakushpa mana parlashpakawsarkanisapa. Chayrayku Jesusyakuta mañaptin chay warmikasukaman almirashpa willarkan:—¿Imapatí judiyu runa kashpayki
yakutaka mañawanki samaritana warmikaptini?
10Chaypina Jesuska chay warmitawillarkan:—Kanka manami yachankichu Tata
Dios ashwan alli yakuta kushunayananta.Manami nima ñukata riksiwankichu.Riksiwashpaykika ashwan alli yakutamañawankiman. Mañawaptikika ñukakakawsachikuk yakuta upyachiykiman.
11Chashna Jesus willaptinna chaywarmika willarkan:—Señor, manami kanpa tiyanchu
imawan yakuta wishinaykipa. Kayyakuka sukaman ukupimi. ¿Maymantatíkawsachikuk yakuta upyachiwankiman?12Ñawpa tiempu awilunchi Jakobo kaypukyuta aspishpa ñukaykunapasakirkan. Kayllamanta paypish upyak.Kayllamanta tukuy wambrankunatatukuy animalninkunata upyachiksapa.¿manta ashwan alli yachakchu kanki?
13Chashna tapuptinna Jesuska chaywarmita willarkan:—Tukuy pi kay pukyumanta yakuta
sapa. 14Ñuka kawsachikuk yakutakankunata upyachiptinika mananamikashkan yakunayankichinachu. Chayyakuta upyachiptinika kankunapimipachyamuk yakushina kallpashpa manatukuyniyukta kawsachishunkichi.
15Chashna Jesus willaptinna chaywarmika mana entiendishpa willarkan:—Señor, chay alli yakuta upyachiway
ama kutin yakunayanaynipa. Chayta
mannachu kay pukyumanta yakutawishik.
16Chaypina Jesuska willarkan:—Rillay kusaykita pushamuk.17Chashna willaptinna chay warmika
willarkan:—Manami kasaraduchu kani.Jesuska willarkan:—Allita willawanki mana kasaradu
kanaykita. 18Pichka kusaykikunatiyashka.pish mana kasaraduchu kanki.kumi mana llullakushpa willawankimana kasaradu kanaykita.
19Chaypina chay warmika willarkan:—Señor, chashna willawaptiki ñuka
riksiyki Tata Diospa rimanantayachachikuk runa kanaykita. 20
rayku tapunayayki.nikuna kay urkullapi Tata Diostakuyaksapa. Kankuna judiyu runakunarimankichi Jerusalen llaktallapi tukuy
napa. ¿Imatatí rimanki? ¿Maypití TataDiosta kuyananchikuna tiyan?
21Chaypina Jesuska willarkan:—Mash uyariway. Kunanmantapacha
chu Tata Diosta kuyak.yashpaykichika maypipish kaptin tukuyshunku kuyanaykichi tiyan. 22KankunaTata Diosta mana allitachu riksinkichikuyanaykichipa. Ñukaykuna judiyu
sapa. Salvashuknikichi runaka judiyuayllunmantami. 23Ñami orakachayamushkana Tata Diospa Espiritunyanapashunaykichipa tukuy shunkuTata Diosta kuyanaykichipa. Tata
4
213
Dioska munan chashna tukuy shunkudeverasta kuyanaykichipa. 24Tata Diosmana runakunashina aychayuk kaptinmana paytaka kawanchichu. Paykatukuy laya atipakmi. Chayrayku paypaEspiritun yanapawaptinchikunarayachanchisapa payta allita deverastakuyayta.
25Chaypina chay warmika willarkan:—Yachani Tata Diosmanta salvakuk
runa shamunanta. Paypa suk runakunarimansapa Kristu. Paymi shamushpa
shunchisapa.26Chashna willaptinna Jesuska
willarkan:—Ñukami kani chay shuyanaykichi
runa.27
tinna ñukaykunaka tarirkanisapa.Sukaman almirarkanisapa samaritanawarmiwan parlaykaptin. Mana nimaykan animukurkanisapachu tapuytaimatami munan imatami paywanparlaykan nishpa. 28Chaypina chaywarmika puyñunta sakishpa llaktamankallparkan. Chaypi chayashpa tukuyllaktamasinkunata willarkansapa:
29—Akuychi kawak suk runata pukyuladunpi. Paymi tukuy laya rurashkaynitawillawashka. ¿kananchi Tata Diosmanta shamuk runa?
30
kansapa Jesusta kawak. 31ManarapishJesuspi chayaptinkunara ñukaykunakawillarkanisapa:—Maestru, kay mikunata mikuy.32Chaypina Jesuska willawarkansapa:—Ñukapa ashwan alli mikunayni
tiyan.chu imami chay mikunayni nishpa.
33Chayta willawaptinkunana
kurkanisapa:
—Ichará suk runa karashka.34Chaypina Jesuska willawarkansapa:—
washka kaptin tukuy willawashkantaruranayni tiyan. Paypa munanantarurashpayni suk alli mikunawansaksadushina kawsani.
35Chaymanta willawarkansapa:—Suk chakrakunapi wiñaykak
murukunata kawashpa rimankichichusku killara illananta pallanapa.Kunan willaykichi: Chay shamuykaksamaritano runakunata kawaychi.Paykunaka munansapa Tata Diosparimananta uyariyta.
nami pallananchikunapana. 36Chashnapallakushpanchikuna trabajunchikunapachaninta chaskinchisapa. Tata Diosparimananta yachachikuptinchikuna chayshamuykak runakunaka kreyinkasapañuka Tata Diosmanta shamudu runakanaynita. Chayta kreyishpankuna manatukuyniyukta kawsankasapa. Ñawpayachachikuk runakuna murukunatatarpukshina kay samaritano runakunata
sapa.shina kanchisapa. Chay tarpukukshinarunakunawan ñukanchikuna murutapallakshina runakunapish tantallakushikushunchisapa.
37Kay rimana allita riman: “Sukrunakuna tarpunsapa. Suk runakunapallansapa.” 38Ñukaka kankunatakachaykichi murukunata pallakshinachay runakunata yachachinaykichipa.Suk runakuna tarpukukshina sukamantrabajashpa kay samaritano runakunatayachachishkasapa.
sapa ñuka Tata Diosmanta shamuduruna kanaynita.
39Chashna Jesus ñukaykunawanparlaykaptin chay warmika riduna
4
214
karkan. Chayashpa llaktamasinkunatawillarkansapa: “Chay pukyu ladunpi sukruna tukuy rurashkaynita willawashka.”Chashna chay warmi willaptinkunaaypa llaktamasinkuna kreyirkansapaJesus Tata Diosmanta shamudu runakananta. 40Chaymanta shamurkansapapayta kawak. Jesuspi chayashpankunaroygarkansapa paykunawankiparinanpa. Chayrayku ishkay diyatapaykunawan tantalla kiparirkan. 41KikinJesus yachachiptinkuna ashwan ayparunakuna kreyirkansapa TataDiosmanta shamudu runa kananta.42
sapa:—
kisapa kreyishkanisapa Jesus TataDiosmanta shamudu runa kananta.Kunan kikinna yachachiwaptinkunaashwan allitana yachanisapa deverastukuy runakunapa salvawakninchikunakananta.
Jesus suk awtoridarpa wambranta kalentoramanta alliyachirkan.
43Jesus Samariapi ishkay diyatayachachikushkanwasha rirkanisapaGalilea partiman. 44Jesuska yacharkanchay partipi kawsak runakuna manapayta kreyinankunata. Chayraykurimarkan: “Suk alli yachachikuk runakikinpa llaktanpi yachachikuptinllaktamasinkuna mana kreyinsapachualli yachachikuk kananta.”
45
nikuna Jerusalenpi kaykaptinikunaraJesuska aypa almirana *milagrukunatarurarkan. Galileamanta Jerusalenpi*Paskua estakuk runakuna tukuymilagruta ruraptin kawarkansapa.Chayrayku llaktankunapi chayaptinJesusta kushikushpa chaskirkansapa.
46Chaymanta Galilea partita pasashpaJesus Kana llaktapi chayarkan. Chay
llaktapi suk tiempu yakumanta vinutarurarkan. Chay partillapi Kapernaum
kukpa yanapaknin kawsarkan. Chayrunapa wambran kalentorawan fatalunkudu karkan. 47Payka Galileapi Jesuschayashkanta yachashpa rirkansukaman roygak rinanpa wambrantaalliyachipuk amarapish wañuptin.48Sukaman pushanayaptinna Jesuskawillarkan:—
chira kreyiwankichi. Mana milagrutaruraptinika manami kreyiwankichichu.
49Chaypina chay runaka Jesustasukaman apurashpa willarkan:—Señor, amarapish wambrayni
wañuptin utkakushpa rillay alliyachipak.50Chaypina Jesuska chay runata
willarkan:—Wasikiman kutiy. Wambraykika
ñami alliyashkana.Chashna willaptinna chay runaka
tukuy shunku kreyirkan Jesuswambranta alliyachishkanta. Chashnakreyishpa wasinman kutirkan. 51
man kutiykaptin wiwachunkunariykarkansapa tinkuk. Tinkushpanakushikushpa willarkansapa:—Wambraykika ñami alliyashkana.52
sapa:—¿Ima oratatí kallarishka alliyayta?Paykunaka aynirkansapa:—Kayna chawpi diyata kalentoranka
chiriyapushka.53Chashna willaptinkuna chay runaka
yuyarkan Jesus alliyachinanpa willashkanora wambran alliyashkanta. Chaytiempumantapacha chay runaka tukuyfamilyanwan tantalla kreyirkansapa JesusTata Diosmanta shamudu runa kananta.
54Jesus chay wambrata alliyachishpaishkaynin kutina Galilea partipialmirana milagruta rurarkan.
4
215
Jesus suk mana kuyuy atipak runata alliyachirkan.
5 1Chaymanta Jesuska chay*
lenman rirkan estata pasak. Tukuywata ñukaykuna *judiyu runakuna TataDiosta kuyashpa chay estata rurakkanisapa. 2Jerusalen llaktamanovejakuna yaykunan punku ladunpi suksumak tantanakudu kocha tiyan. Chaykochapa shutin Betsata. Chayllapipichka tambukuna tiyarkan. 3Chaypiaypa unkudu runakuna samaksapa.Sukkuna mana kawakuyta atipakkarkansapa. Sukkuna mana puriytaatipak karkansapa. Sukkuna mana nimakuyuy atipak karkansapa.
4Mana ni pi yachashkan ora TataDiospa *angelnin chay yakuta kuyuchik.Chay angel yakuta kuyuchiptin maykanruna ñawpakta chay yakupi yaykukunkuyninmanta alliyak. Chayraykuaypa unkudu runakuna alliyanayashpa
nanpa. 5Chay unkudukunawan tantallasuk runa kimsa chunka pusak watataunkudu karkan. 6
pana payta kawarkan. Aypa watakunataunkudu kawsashkanta yachashpatapurkan:—¿Munankichu alliyayta?7Chashna Jesus tapuptinna chay
runaka willarkan:—Señor, yaku kuyuptin mana ni pi
churawak runa tiyanchu. Ñuka sukamanyaykunayaptini sukmi mishawashpayaykun.
8Chaypina Jesuska willarkan:—¡Atarimuyna! ¡Kamillaykita
apishpana rillay!9Chashna Jesus willaptin chay
unkudu runaka alliyarkan. Chaypinakamillanta apishpa kushikushpanakallarirkan puriyta. Chay diya karkan
*samana diya. 10Chayrayku judiyuawtoridarkuna chay alliyadu runatakawillarkansapa:—Kunanka samana diyami.
chisapa samana diya ama nimataapananchikunapa. Chayrayku chaykamillaykita ama apaychu.
11Chashna michaptinkunana chayrunaka aynirkansapa:—Chay alliyachiwak runami
willawashka: “Kamillaykita apishparillay.”
12Chaypina chay awtoridarkunakatapurkansapa:—¿Pití chay “kamillaykita apishpa
rillay” willashuk runaka?13Chashna tapuptinkuna chay runaka
mana riksirkanchu pimi alliyachishkanishpa. Jesus alliyachishkanwasha chayaypa runakunapa chawpinkunapiyaykushpa pakakurkan.
14Chaymanta *Tata Diospa wasinpiJesuska chay alliyachishkan runatakatarirkan. Chaypi willarkan:—Mash uyariway. Ñami alliyaduna
kanki. Amana kutin uchallikuynachuama ashwanta sufrishpa kawsanaykipa.
15Chashna willaptinna chay runakaawtoridarkunata rirkan willak Jesusalliyachishkanta.
16Samana diya chay unkuduta
naka Jesusta chiknirkansapa. 17
nankunata yachashpa Jesuskawillarkansapa:—Tatayni Dioska tukuy diya tukuy
runakunata yanapansapa. Ñukapishiden Tataynishina tukuy diya tukuy pitayanapaykani.
18
sapa wañuchiyta samana diya rikchaklayata ruraptin. Paykunaka ashwantachiknirkansapa runalla kashpa Tata
5
216
Dioswan igualanakunayashpa rimaptinTata Dios kikinpa tatan kananta.
Jesus willarkansapa Tatan Diospa munananllata ruraykananta.
19Chashna chay awtoridarkunawañuchinayaptinkuna Jesuskawillarkansapa:—Mash allita uyariwaychi. Tata
Diospa chaylla wambran kashpaynikikinimanta mana atipanichu nimatarurayta.para chayllata rurani.nanllata ñukapish rurani. 20Tataynikasukaman ñukata kuyawan. Rikchak layarurananta yachachiwan payshinañukapish ruranaynipa.cha yanapawanka ashwan almiranamilagrukunata ruranaynipa. Chaytakawashpaykichi sukaman almirankichi.21Tatayni Dioska wañudu runakunata
kushpa kawsanankunapa. Payshina
nata kawsachimuni.22Chaymanta Tatayni Dioska mana ni
pita chatakunchu. Payka willawashkañuka willanaynipa pitami kastigankapitami perdonanka nishpa. 23ChashnaTata Dios willawaptin tukuy runakuna
kuna tiyan. Mana kuyawashpankunakakachamuwak Tataynitapish manakuyansapachu.
24Allita willaykichi. Kankunayachachikunaynita kreyinaykichi tiyan.
kichi tiyan.nita kreyiptikichika mana tukuyniyuktakawsankichi. Mana ninamanchurinkichi. Wañudu kanaykichimantakawsamunkichi.
25Allita willaykichi. Suk tiempuchayamunka chay tiempuka ñamichayamushkana ñuka Tata Diospa
pakuna uyariwanankunapa. Chay
nami.kuna mana tukuyniyukta Tata Dioswantantalla kawsankasapa.
26Tata Dioska kikinllamantami manatukuyniyukta kawsan. Chaymanta paymunaptin ñukapish chaylla wambran
yukta kawsani. 27Tatayni kay allpamankachamuwashka runa kanaynipa.Chayrayku ñukata willawashka tukuyrunakunata willanaynipa pikunamiallita rurashka pikunanami manaallitachu rurashka nishpa.
28Chashna ñuka yachachikuptini amaalmiraychichu. Suk tiempu chayamunkañuka kayaptini tukuy wañudu runakunauyariwanankunapa. 29Chaypinapampadu kashkankunamantallukshimunkasapa willanaynipamaymanmi rinkasapa nishpa. Tukuyallita rurashpa kawsak runakunatayaykuchishasapa sielupi Tata Dioswanmana tukuyniyukta kawsanankunapa.Tukuy mana allita rurashpa kawsakrunakunata mana tukuyniyuk ninamankachashasapa.
Jesus willarkansapa Tata Dios payta kachamushkanta.
30Jesuska yachachikuyllapi katirkan:—Kikinillamanta mana nimata
atipanichu rurayta. Tatayni Diosmunashkantashina willani pimi allitarurashka pimi mana allitachu rurashkanishpa.nitachu rurani. Chayrayku kuskanpiwillani pimi allita rurashka pimi manaallitachu rurashka nishpa.
31Ñuka rimani Tata Diospa wambrankanaynita. Ñuka sapallayni chaytarimaptinika kankuna rimankichimanllullakunaynita. 32Mana ñukallachu
5
217
chashna rimani. Tata Diospish rimashkañuka wambran kanaynita. Chashna TataDios rimashpa mana llullakunchu.33
chi Juanman ñukapa tapukuk. Paykaallita willashushkankichi ariya ñukaTata Diosmanta shamudu runakanaynita. Chayta willashushpaykichikuskanpi willashushkankichi.
34Chashna Juan ñukapa allitawillashuptikichipish mana payllachuchayta willashushkankichi. TatayniDiospish willashushkankichi paypawambran kanaynita. Chayta willaykichi
naykichipa. 35Juanka Tata Diosparimananta yachachishushpaykichi sukalkusashina lusichishurkankichi.Chashna yachachishuptikichi suktiempullapa payta uyarishpakushikushpa kawsarkankichi.
36Juanka willashurkankichi TataDiosmanta shamudu runa kanaynita.Ñuka almirana milagrukunatarurashpayni Juanmanta ashwan allitayachachiykichi Tata Diosmantashamushkaynita. Chay milagrukunataruraptini atipankichi yachayta Tata Dioskachamuwashkanta.
37Kachamuwak Tatayni Diospishwillashurkankichi ñuka wambrankanaynita. Chashna willashuptikichipish
kichichu nima kasunayashkankichichu.38Tata Dios kachamuwashkanta manakreyishpaykichi paypa rimanantapishmana shunkullikunkichichu.
39Tata Diospa killkadunta kuti kutileyishpa yachakunkichi. Sukamanyuyankichi chashna sukaman leyishpaTata Dioswan mana tukuyniyuktakawsanaykichita. Chay leyishkaykichiTata Diospa killkadunka riman ñukaTata Diosmanta shamudu runakanaynita. 40Chayta leyishpaykichipish
mana ñukata kreyiwanayankichichuTata Dioswan mana tukuyniyuktakawsanaykichipa.
41Kankuna munawaptikichi manamunawaptikichipish mana nimananchu.42Ñuka kankunata allita riksishpayni
chita. 43Tata Dios kachamuwaptinshamushka kaptinipish mana nimakasuwanayankichichu. Chaykamankasuk runa kikinpa yuyayninmantayachachikuk shamuptinka paytakakunanlla uyarinkichiman.
44Mana Tata Diosta kuyashpaykichikankunapura sukwan sukwan sukamanalabanakunkichi. Mana sapallan Tata
chi. Chayrayku mana atipankichichuñukata kreyiwayta. 45Ama yuyaychichuñuka Tatayni Diospi kankunatachatanaynita. Suk chatashuknikichirunami tiyan. Payka Moisesmi. Paypakillkadunta leyishpaykichi yuyankichiallita Tata Dioswan kawsanaykichita.46Chashna yuyashpaykichipish manamipaypa killkadunta kreyinkichichu.
nita. Chayrayku paypa killkashkanta
kichiman. 47
kanta kreyishpaykichika mana ñukawillashkaynitapish kreyinkichichu.Chashna Jesuska chay chiknik
runakunata willarkansapa.
Jesuska pichka waranka runakunata kararkan.
(Mt 14.13-21; Mr 6.30-44; Lk 9.10-17)
6 1-2Jerusalen llaktapi kaykashparaJesuska aypa *milagrukunata
rurarkan. Aypa unkudukunataalliyachirkan. Chaymanta Galilea kochachimbaman ñukaykunawan tantallarirkan. Chay Galilea kochapa sukninshutinka karkan Tiberias. Chay kocha
5 6
218
chimbaman ñukaykuna riptinikunaaypa runakuna katiwarkansapa aypa
kankunarayku. 3-4Chay tiempu manaashwannachu illarkan ñukaykuna*judiyu runakuna *Paskua estatapasanaynikunapa. Chay kochatachimbashpaynikuna suk urkumanJesuska pushawarkansapa. Chaypitiyarirkanisapa. 5Chaymanta Jesuskakawarkan aypa runakuna paymanshamuptinkuna. Paykunata kawashpaFelipita willarkan:—
kunapa ¿chisapa?
6
yashpa imatami Felipi willanka nishpa.Manara tapushpara payka yacharkanimatami ruranka nishpa.
7Chaypina Felipika Jesusta willarkan:—
pish nima chaywan panta rantishpa
mansapachu tipisituta mikunankunapa.8Chashna Felipi willaptinna Jesuspa
disipulun Pedrupa wawkin AndreskaJesusta willarkan:
9—Kay wambrapa tiyapun *manta ruradu pichka pan ishkaychallwa. Chayllawan mana nima layapi
sapachu.10Chaypi aypa ukshakuna tiyarkan
chay pichka waranka runakunatiyarinankunapa. Chaypina Jesuskañukaykunata willawarkansapa:—Tukuy runakunata willaychi
tiyarinankunapa.11Tiyariptinkunana Jesuska chay
pichka pankunata apishpa Tata Diostaagradesirkan. Chaymanta ñukaykunatakuwarkansapa tukuy chay tiyaridurunakunata karanaynikunapa. Idenllatarurarkan challwakunawanpish tukuy
chay runakuna saksanankunakaman.12Allita mikushkankunawasha Jesuskañukaykunata willawarkansapa:—Tukuy puchushkankunata
tantachiychi ama niman suk tipiusunanpa.
13Chashna Jesus willawaptinkunachay pichka panmanta puchushkantatantachirkanisapa chunka ishkaysestuta.
14Chashna Jesus chay milagrutaruraptin kawashpankuna chay runakuna
kansapa:—Payka deveras shuyaykananchikuna
alli yachachikuk runami.15Chaypina Jesusta mana munakta
ninkuna kananpa. Pushanayanankunatayachashpa Jesuska paykunata sakishparirkan chay urku sawanman chaypisapallan kananpa.
Jesus purirkan yaku sawanpi.(Mt 14.22-27; Mr 6.45-52)
16Chaymanta amusayaptinna chayurkupi Jesusta sakishpa ñukaykunakakochaman urayamurkanisapa. 17Chaykocha mañanpi chayashpaynikunamanarapish Jesus chayamuptin atunkanowapi yaykurkanisapa Kapernaumllaktaman rinaynikunapa. Chaymanriykaptinikunana tutayarkan. 18Chayatun kochata chimbaykaptinikunanasukaman sinchita wayrarkan. Chaywayrawan yakuka sukaman atuntaolasyarkan. 19Yaka sokta kilometruchawpi kochapi kashpaynikuna
kuna. Yaku sawanpi puriykaptin
kanisapa. 20
kansapa:—¡Ama manchakuychichu! Ñukami
kani.
6
219
21Chaypina kushikushpa kanowapiJesusta yaykuchirkanisapa. ChaypiraKapernaumpi utka chayarkanisapa.
22Chay aypa runakuna chay urkupikiparirkansapa puñunankunapa.Kayantin diya yacharkansapa chaysukllalla tiyak kanowapi ñukaykuna
kunata. Yacharkansapa Jesus manañukaykunawan rishkanta.
23Chay runakuna Jesusta maskashpamana tarirkansapachu. ChaypinaTiberias llaktamanta suk runakunakanowankunapi chayarkansapa
kunapi. 24Mana ni Jesusta nimadisipulunkunata chaypi tarishpankuna
naka chimbarkansapa Kapernaumllaktapi Jesusta maskak.
Jesus yachachikurkan suk mikunashina kananta.
25Chashna chay maskak runakunachimbashpankuna Jesusta tarirkansapa.Tarishpankuna tapurkansapa:—Maestru ¿aykapití kaypika
chayamushkanki?26Chaypina Jesuska willarkansapa:—Mash uyariwaychi. Ñuka panta
karaptini kankuna mikushkankichisaksanaykichikaman.
chi. Mana nima entiendishkankichichuimapami chay almirana milagrutarurashkani nishpa. 27Ama tukukmikunallata maskashpa sukamanturbakuychichu.naynika iden allima mikunashinami.Chayllata ashwanta munaychi Tata
kichipa.washka milagrukunata ruranaynipatukuy runakuna yachanankunapa paypawambran kanaynita.
28Chaypina chay runakunaka Jesustatapurkansapa:—Ñukaykuna Tata Dios munashkan
layata rurashpa kawsanaynikunapa¿imatatí rurashasapa?
29Chashna tapuptinkuna Jesuskawillarkansapa:—
sapa. Chayraykumi munan ñukatakreyiwashpa kawsanaykichipa.
30Chaypina chay runakunakaJesustaka willarkansapa:—¿Kan ima milagrutatí yachanki
rurayta? Kawachiwaysapa almirana layamilagruta. Chayta kawashpaynikunara
kanta. 31Chay ñawpa chunlla chakidupampapi tukuy diya awilunchikunaaypa pankunata mikurkansapa. TataDiospa killkadunpi willawanchisapapayka sielumanta panta kachamurkanmikunankunapa.
32Chashna willaptinkuna Jesuskawillarkansapa:—Mash uyariwaychi.
kichi. Tatayni Diosmi sielumanta allimikunata kachamushunkichi. 33TataDios ñukata kachamuwaptin sielumanta
naynipasapa.34Chashna Jesus willaptinkuna
paykunaka mañarkansapa:—Señor, tukuy tiempu chay laya
mikunata kuwaysapa.35Chashna chay runakuna mikunata
mañaptinkunana Jesuska willarkansapa:—
shinami kani. Kankuna tukuy shunku
chishinami kani.kichi manana kutin yarkankichinachu.Ñukata kreyiwashpaykichi mananakutin yakunayankichinachu.
6
220
36Kashkan willaykichi. Kankunaka
yankichichu. 37Tukuy Tata Dios
kuna ñukaman shamunkasapa.Paykunataka chaskishasapa. Mana
chu.38
wak Tatayni Diospa munananllataruranaynipa. Manami shamushkanichukikinipa munanaynita rurak. 39
manta kachamuwak Tatayni munantukuy ñukata kuwashkan runakunataallita kuydanaynipasapa ama niman sukñukamanta ashunankunapa. Paykamunan kay allpa tukunan diya tukuypaykunata kawsachimunaynipasapa.40Tatayni Dios munan tukuy runakunañuka wambranta tukuy shunkukuyawashpa kreyiwanankunapa.Chaypina kay allpa kullunan diya tukuy
sapa Tata Dioswan mana tukuyniyuktakawsanankunapa.
41Chashna Jesus yachachikuptinna
kansapa. Mana munarkansapachu Jesus
nashina kananta. 42Paykunapuraparlanakurkansapa:—¿Manachu kay runaka Josepa
wambran? Ñukanchikunaka tatantamamanta allita riksinchisapa. ¿Imapatíriman sielumanta shamushkanta?
43Chashna parlanakuptinkuna Jesuskawillarkansapa:—Ama piñakushpa yuyawaychichu.
44Mana ni pi atipanmanchu kreyiwaytakachamuwak Tatayni mana yanapaptin.Chaymanta kay allpa tukunan diya
mushasapa. 45Ñawpa alli yachachikukrunakuna killkarkansapa: “Tata Diostukuy runakunata yachachinkasapa.”
Chayrayku tukuy Tata Diosta kreyik
kanta yachakuk runakuna ñukatapishkreyiwankasapa. 46Mana niman sukruna Tatayni Diosta kawashkachu.Ñukallami paymanta shamushkakashpayni paytaka allita kawashkani.
47Mash allita uyariwaychi. Kankunañukata allita kreyiwashpaykichi Tatayni
kichi. 48Ñukaka kawsachishuknikichimikunaykichishinami kani. 49Chaychunlla chakidu pampapi ñawpaawiluykichika Tata Dios kachamushkanpankunata mikushpankunapishwañurkansapa. 50Ñuka yachachiykichichikan laya sielumanta urayamushkanmikunaykichita. Chay mikunata mikuk
kasapa. 51Ñukaka sielumanta
nami kani. Wañusha runakunatakawsachimunaynipasapa. Chashnawañushpayni kuerpuynita kuykichi allimikunaykichishina kanaynipa. Ñukatakreyiwashpaykichi mikuwakshinakankichi. Chashna kreyiwashpakawsashpaykichika mana tukuyniyuktakawsankichi.
52Chashna Jesus yachachikuptin chayawtoridar runakuna mana entiendishpasukwan sukwan ayninakurkansapa:—¿
sapa mikunanchikunapa?53Chaypina Jesuska willarkansapa:—Mash allita uyariwaychi. Ñuka Tata
Diosmanta shamudu runa kaptinikankuna kreyiwashpa kawsanaykichitiyan. Kreyiwashpa kawsashpaykichikuerpuynita mikukshina yawarninitaupyakshina kankichi. Mana kuerpuynitamikushpaykichika mana yawarninitaupyashpaykichika manami TataDioswanchu kawsankichi. 54
nita mikushpaykichika yawarninita
6
221
upyashpaykichika mana tukuyniyuktakawsankichi. Kay allpa kullunan diyañukami kawsachimushkaykichi. 55
shinami. Yawarninika deveraskawsachikuk upyanashinami.56Kankuna kuerpuynita mikushpaykichi
chipi chaskiwankichi. Chashna
kushpa kawsankichi. Ñukapishkankunawan paktanakushpa kawsani.
57Kachamuwak Tatayni Dios
wan. Tata Dios kawsachiwaptin
nata kawsachini. 58Yachachiykichi ñuka
kichishina kanaynipa.chi Tata Dios karashkan pankunatamikushpankunapish wañurkansapa.
chi kaptini tukuy kreyiwak runakunamana tukuyniyukta kawsankasapa.
59
kuna wasipi.
Tukuy runakuna Tata Dioswan kawsanayashpa Jesusta
kreyinankuna tiyan.60Chashna Jesus yachachikuptinna chay
katik runakunaka willanakurkansapa:—Kay runapa yachachikunanka mana
munanapa layami. ¿Pití atipanmankasuyta?
61Jesus willanakushkankunatayachashpa tapurkansapa:—Ariya ¿kay yachachikunaynika
rabyachishunkichichu? 62¿Imatatírimankichiman kawawashpaykichisieluman kutiptini? 63Tata DiospaEspiritun kawsachishunkichi TataDioswan kawsanaykichipa. Kikikichillamana atipankichichu Tata Dioswan
kawsayta. Chayrayku rimanaynita
kichi. 64-65Allita yachachikuptinipish
chu. Chayrayku willashkaykichina manaTata Dios yanapashuptikichika mananiman suk kankuna atipankichimanchuñukata kreyiwashpa kawsayta.
mantapacha allita yachashpa pikunamipayta mana kreyinkasapa nishpa.Chaymanta yacharkan pimi rantikunkachiknik runakuna wañuchinankunapa.66Chay diyamantapacha aypa katikrunakuna manana katirkansapanachu.67Chayrayku Jesuska ñukaykuna chunkaishkay disipulunkunata tapuwarkansapa:—¿
chu?68Chashna tapuwaptinkuna Simon
Pedruka willarkan:—Maestru ¿pitatí katiymansapa?
Kanllami yachachiwankisapa
yukta kawsashasapa nishpa. 69
naka rimanaykita kreyishpaynikunayachanisapa Tata Dios akllashuptikiallpaman shamushkaykita.
70Chaypina Jesuska ayniwarkansapa:—
chimi chunka ishkay disipuluynikunakanaykichipa. Kankunata akllashkakaptinipish kankunamanta sukmisupayta kasushpa kawsan.
71
kan Simon Iskariotepa wambranJudaspa. Judas Jesuspa disipulunkaykashpapish payta rantikurkanchiknik runakuna wañuchinankunapa.
Jesuspa wawkinkuna mana payta kreyirkansapachu.
7 1Chaymanta Galilea partipiñukaykunawan Jesuska llaktan
llaktanpi yachachikuypi purirkan. Mana
6 7
222
munarkanchu Judea partipi puriytayachashpa kamachikuk *judiyukunawañuchinayanankunata.
2Tukuy wata ñukaykuna judiyukunasuk estata ruranisapa ñawpa awiluynikuna ranchunkunapi kawsashkankunatayuyashpa. 3Chay esta mana sukaman
sapa:—Ama kaypika kipariychu. Rillay
Judea partiman estakuk chay katishukrunakuna almirana ruranaykitakawanankunapa. 4Suk runa tukuyrunakunapi riksichinakunayashpa manapakallachu almirana layakunata ruran.
paykika rillay chay atun llaktapi ruraktukuy runakuna kawanankunapa.
5Jesuspa wawkinkuna mana paytakreyishpankuna chayta willarkansapa.6Chashna willaptinkuna Jesuskawillarkansapa:—
karachu rinaynipa. Kankunapa imaorapish kaptin allimi rinaykichipa.7Ñukaka mana alli rurak runakunata
nankunata. Chayrayku chikniwansapa.Munayninkunapi kawsak runakunamana kankunata chiknishunkichichu.8Chayrayku ima orapish kaptinkankunaka chay estaman rillaychi.Tatayni Dios manara willawaptinmanara risharachu.
9Chashna Jesus wawkinkunatawillashpa Galilea partipi kiparirkan.
Jesus esta ukun yachachikurkan.10Chashna Jesus willaptinna chayestaman wawkinkunaka rirkansapa.Paykuna rishkankunawasha Jesuspishrirkan. Jerusalenpi chayashpaynikunapakallalla karkanisapa ama ni piyachananpa Jesus chaypi kananta.11Chay esta ukun judiyu awtoridar
sapa:—¿Maypirá chay runaka?12
nanta sukaman parlachinakurkansapa.Sukkuna rimarkansapa alli yachachikukruna kananta. Sukkuna rimarkansapa
nanta. 13Paykunaka awtoridarninkunata
kurkansapa.14Chay esta chuskuynin diya Jesuska
kuk. 15Chaypi yachachikuykaptin judiyuawtoridarninikunaka almirashpankunatapunakurkansapa:—¿Imashnatí kay runaka Tata Diospa
rimananta yachan mana ñukanchikunayachachiptinchikuna?
16Chayta uyarishpana Jesuskawillarkansapa:—
nimantachu yachachikuykani.
washkanta yachachikuykani. 17
naka Tata Diospa munanantaruranayashpaykichika yachankichiman
nimantachu yachachikuni nishpa. 18Suk
kushpa munan runakuna payllatakuyashpa alabanankunapa. Ñukakamunani tukuy runakuna kachamuwak
napa. Chayrayku mana llullatachuyachachikuni. Mana nima llullakunichu.19Ñawpa alli yachachikuk Moiseskakillkadunpi yachachishushkankichiimashnami allita rurashpa kawsankichinishpa. Kankuna chayta mana nimakasunkichichu.nanta kasushpaykichika ¿imapatíñukata wañuchiwanayankichi?
20
kuna chay runakuna willarkansapa:
7
223
—Kanka supayadumi kanki. ¿Pitíwañuchishunayanki?
21Chashna willaptinkuna Jesuskawillarkansapa:—Ñuka suk unkudu runata *samana
diya alliyachishkani. Chayrayku kankunarabyashkankichi rimashpa mana allitarurashkaynita. 22Mash uyariwaychi.Kankunaka Moisespa killkaduntakasushpa ullku wambraykichi pusak
pish pishkitunta señalapunkichi.chi Abrahampa tiempunmantapacha
sapa. 23¿Manachu kankuna Moisespakillkadunta kasushpa samana diya
kichi? Chayrayku ¿imapatí piñakunkichi
tini? 24Ama rimaychichu suk runa mana
para mana allita rurashkanta. Allitayachashpara chatakuychi.
Jesus rimarkan Tata Diosmanta shamudu runa kananta.
25Chaymanta Jerusalenpi kawsakrunakuna tapunakurkansapa:—¿Manachu awtoridarninchikuna kay
kunapa? 26Kunanka tukuy pi kawaptinkay runaka yachachikuykan. Mana ni pipaytaka michanchu yachachikuptin.Ichará awtoridarninchikuna ñakreyinsapana pay shuyaykananchikunaTata Diosmanta shamudu runa kananta.27
kuna allita yachanchisapa maymantamishamushka kay runaka.chikuna salvakuk shamuptin manayachashunchisapachu maymantamishamun nishpa.
28Chayta uyarishpana Jesus *TataDiospa wasinpi yachachikuykashpasinchita willarkansapa:
—Kankunaka rimaykankichi ñukataallita riksiwanaykichita. Rimaykankichi
kani nishpa.pish mana riksiwankichichu. Nimakachamuwaktapish riksinkichichu.Payka mana ni pita llullachinchu.Ñukaka manami kikinimantachushamushkani. 29Tatayni Diosmantashamushkani.washka kaptin paytaka allita riksini.
30Chayta willaptinkuna chay awtoridarrunakuna Jesusta apinayarkansapawañuchinankunapa.parachu mana wañunan ora kaptinra.31Jesus willashkankunata uyarishpa ayparunakuna kreyirkansapa Tata Diosmantashamudu runa kananta. Rimarkansapa:—¿
kananchikuna Tata Diosmanta shamuduruna? Mana ni suk runa paymantaashwan almirana *milagrukunataruranmanchu.
Awtoridarkunawan fariseo runakuna Jesusta apinayarkansapa
wañuchinankunapa.32Runakuna chayta rimaptinkuna
*fariseokunawan *saserdotekunapaawtoridarninkuna uyarirkansapa.Chaypina Tata Diospa wasinta kuydakrunakunata kacharkansapa Jesustaapinankunapa. 33Chay kuydakukrunakuna apinayaptinkuna Jesuskawillarkansapa:—Mananami ashwannachu illan
kankunamanta ashunaynipa.wak Tatayniman kutisha. 34Chashnariptini kankunaka maskawashpamananami tariwankichinachu. Chayrinayniman manami atipankichichuchayayta.
35Chashna Jesus rimaptinna judiyu
kurkansapa:
7
224
—¿Maymantí rinka kay runaka
chikunapa? Ichará kay llaktamantarinayan chikan karu llaktaman chaypijudiyumasinchikunawan kawsak. Icharáchay chikan kasta runakunatayachachik rinayan. 36Chayrayku paykarimashka:kichichu. Ñuka rinayniman manaatipankichichu chayayta.” Chaytarimashpa ¿imatatí rimaykan?
Jesus yachachikurkan Tata Diospa Espiritun iden ñukñuk yakushina
pachyamunanta.37Tukuy wata chay esta tukunan
diya tukuy runakuna sukaman ashwantakushikuksapa. Chay tukunan diya
napi shayarishpa sinchita rimakushpawillarkansapa:—¡Mash uyariwaychi! Kankuna
yakunayashpaykichi ñukaman shamuychiupyanaykichipa. 38Tata Diospa rimananpiwillawananchishina tukuy ñukata
sapa. Shunkunkunapi kawsachikuk yakupachyamukshina kanka.
39
kuykarkan payta kreyik runakuna TataDiospa Espiritunta chaskinankunata.Jesus manara wañushkanmantakawsamuptinra Tata Diospa Espiritunmanara shamurkanrachu payta kreyikrunakunapi kawsak.
Jesusrayku chay runakuna ayninakurkansapa.
40
pankuna suk runakuna rimarkansapa:—Kay runaka Moises alli yachachikuk
shamunanta rimashkan runami.41Sukkuna rimarkansapa:—Kay runaka shuyaykananchi Tata
Diosmanta shamudu runami.
Sukkuna chikan layata rimarkansapa:—
chikuna runachu. Tata Diosmantashamudu runaka manami Galileapartimantachu shamunka. 42Tata Diospakillkadunpi riman Tata Diosmantashamudu runa ñawpa kamachikukDavidpa miraknin kananta. Chaymantariman Davidpa Belen llaktanpinasinanpa.
43Chashna Jesuspa rikchak layatayuyashpankuna chay runakunakapiñanakurkansapa. 44Sukkuna Jesustaapinayarkansapa. Apinayashpapishmana ni pi animukurkansapachu apiyta.
Judiyu awtoridarkuna mana Jesusta kreyinayarkansapachu.
45Chay kuydakuk runakuna fariseorunakunaman saserdotekunapakamachikukninkunaman kutirkansapa.Mana Jesusta pushashpa kutiptinkunaawtoridarkunaka tapurkansapa:—¿Imapatí chay runataka mana
pushamushkankichi?46Chashna tapuptinkuna kuydak
runakunaka willarkansapa:—
yukmi. Mana ni pi payshina allitayachachikunchu.
47Chaypina fariseo runakunakawillarkansapa:—Ariya ¿
tapish llullachishushkankichina?48Ñukaykunaka manami ni maykanpaytaka kreyinisapachu. Niman sukawtoridar niman suk fariseo runa chayrunataka kreyinisapachu. 49Ayparunakuna Tata Diospa killkadunta mana
sapa. Chayrayku paykunata Tata Dioskastigankasapa.
50Chay fariseo runakunawan tantallaNikodemo karkan. Chay Nikodemokasuk kuti tutapi Jesusta rirkan parlachik.
7
225
Payka fariseo runa kaykashpafariseomasinkunata willarkansapa:
51—
napa manara allita yachashparaimatami rurashka nishpa. Uchayukkananta allita yachashpanchikunarachaypira kastigashunchisapa.
52Chashna Nikodemo willaptinkunafariseomasinkunaka willarkansapa:—¿Kanpish Galileamantachu kanki?
Mash Tata Diospa killkadunta yachakuyyachanaykipa mana niman suk alliyachachikuk runa Galileamantashamushkanta.
53
nawasha wasinkunaman kutirkansapa.
Jesusman suk uchasapawarmita pusharkansapa.
8 1*Fariseo runakuna wasinkunamankutiptinkuna Jesuska *Olivos
urkuman rirkan. 2
kaptin *nawan kutirkan. Chaypi kaptin ayparunakuna laduncharkansapa. Jesuskatiyarishpa kallarirkan paykunatayachachiysapata. 3
kuk runakunawan fariseo runakuna sukwarmita pusharkansapa. Payta chay
sapa. Chay warmitaka tarirkansapachikan ullkuwan uchallikuykaptin.4Chaypina Jesustaka willarkansapa:—Maestru,
sapa chikan ullkuwan uchallikuykaptin.5Moisespa killkadunpi yachachiwanchikay laya warmikunata ruminchashpawañuchinanchipa. ¿Ima ninkití kanka?Ariya ¿wañuchishunchisapachu?
6Chayta tapushpa chay runakunakamunarkansapa pantachishpa Jesustachatakuyta. Chashna tapuptinkuna
yashpa allpapi dedunwan killkakurkan.7
naka kuti kuti tapuykarkansapa.Chaypina Jesuska kuskayashpapaykunata willarkansapa:—
chika kallariychi kay warmitaruminchayta.
8Chashna rimashpa Jesuska kashkankumurayashpa allpapi killkakurkan.9Chaypina tukuy paykuna uchankunatayuyamushpankuna sukmanta sukmantallukshirkansapa. Ashwan viejurunakuna kallarirkansapa llukshiyta.Chaymanta viejukunata katishpatukuyna llukshirkansapa. Tukuy chayrunakuna llukshiptinkunana Jesuskachay warmiwan kiparirkan. 10ChaypinaJesuska kuskayamushpa tapurkan:—¿
naka rishkasapa? ¿Manachu niman sukanimukushka ruminchashuyta?
11Chashna tapuptin chay warmikaaynirkan:—Mana ni maykan, Señor.Chaypina Jesuska willarkan:—Ñukapish mana kastigaykichu.
Kunan wasikiman rillay. Amanakashkan uchallikuynachu.
Jesus yachachikurkan tukuy runakunapa lusnin kananta.
12Jesus kashkan chay runakunatayachachishpa willarkansapa:—Ñukaka tukuy runakunapa
lusninshinami kani.paykichi manana tutapishinanachupurinkichi.chi allita rurashpa Tata Dioswanluspishina kawsanaykichipa.
13Chashna Jesus willaptinkuna fariseorunakunaka willarkansapa:—Kikikilla rimaykanki lus kanaykita.
sapachu.
7 8
226
14Chaypina Jesuska willarkansapa:—Kankunaka mana yachankichichu
maymantami shamushkani nimamaymanmi rini nishpa. Ñukaka allitayachani maymantami shamushkanimaymanmi rini nishpa. Chayraykukikinipa rimanaynika allimi. 15Kankunakikikichipa yuyaynikichillamantachatawayllapi purinkichi. Ñukaka manamikankunashinachu ni pita chataykani.16Ñukaka chatakushpaynika kuskanpichatakuni. Mana sapallaynillachuchatakuni. Kachamuwak Tatayni Dioswanpakta chatakuni. 17
kichipi yachachishunkichi: Suk runa sukmana alli rurak runata kankunapichataptin sukllalla chatakuk runata amakreyiychichu. Ishkay runakuna idenllatachatakuptinkuna chaypira kreyiychi.18Ñuka rimani alli yachachikuk kanaynita.Chaymanta kachamuwak Tataynipishidenllata riman. Chashna Tatayniwanñuka idenllata yachachikuptinikunakankuna kreyiwanaykichi tiyan.
19Chashna Jesus willaptinkuna chayrunakunaka tapurkansapa:—¿Maypití tataykika?Chaypina Jesuska aynirkansapa:—Kankunaka ñukata manami
riksiwankichichu. Nima Tataynitapishriksinkichichu.chika Tataynitapish riksinkichiman.
20Jesus chaykunata yachachikurkanTata Diospa wasinpi ofrendakunachuranankuna kajonkunapa ladunpi.Chashna yachachikuptinpish manara nipi animukurkanrachu apiyta manaraoran kaptin.
Jesus rimarkan mana payta kreyik runakuna sieluman mana
chayanankunata.21
kushpa willarkansapa:
—Ñukaka kankunamanta anchusha.Chashna anchuptini maskawankichi.Kankunaka mana kreyiwashpaykichikauchaykichipi wañunkichi. Chayraykumana atipankichichu chay rinaynimanchayayta.
22Chashna Jesus rimaptin chayrunakunaka willanakurkansapa:—Ichará kikin wañuchinakunayan.
Chayrayku willawanchisapa manaatipananchikunata chay rinanmanchayayta.
23Chashna willanakuptinkuna Jesuskawillarkansapa:—Kankuna kay allpallapi wañuk
runakuna kankichi. Ñuka sielumantashamushkani. Kankuna uchallarunakuna kankichi. Ñukaka manamikankunashina ucha rurak runachu kani.24
chirayku wañunaykichita. Ñuka TataDiosmanta shamudu runa kanaynitamana kreyiptikichi uchaykichipiwañunaykichi tiyan.
25Chashna Jesus yachachikuptin chaychiknik runakuna tapurkansapa:—¿Pití kanki?Chaypina Jesuska aynirkansapa:—¿Imapatí kashkan tapuwankichi?
china. 26
nipa aypa mana alli rurashkaykichitachatanaynipa.tikichipish kachamuwak Tatayniyachachiwashkanta kankunatayachachiykaykichi. Payka sukamanallima kashpa mana nima llullakunchu.
27
kunapish chay chiknik runakunakamana entiendirkansapachu TatanDiosmanta shamushkanta. 28ChayraykuJesuska willarkansapa:—
paykichira yachankichi sielumantashamudu runa kanaynita. Ñuka mana
8
227
kikinipa yuyayninitachu rurashpakawsani.tami yachachiykaykichi. 29KachamuwakTatayni ñukawan tantalla kawsan.Payka manami sakiwanchu paypamunananllata ruraptini.
30Chashna Jesus yachachikuptinnaaypa runakuna kreyirkansapa TataDiosmanta shamudu runa kananta.
Jesus chay mana kreyik runakunata willarkansapa mana Tata Diosta kasushpa kawsaykanankunata.
31Chaypina Jesuska chay kreyikrunakunata yachachirkansapa:—Kankuna yachachikushkaynita allita
kreyishpa kawsashpaykichika deverasmidisipuluynikuna kankichi. 32Chaypira
nita. Chaymanta yachachikushkaynitakreyishpaykichi mananami ñawpashinauchallikushpaykichinachu kawsankichi.
chu kawsankichi.33Chaypina chay mana kreyinayak
runakunaka willarkansapa:—¿Imapatí willawankisapa
shina kanaynikunata? Ñukaykunakañawpa awiluynikuna Abrahampamirakninmi kanisapa. Chayrayku manani pipa mandunpichu kanisapa.
34Chaypina Jesuska willarkansapa:—Allita uyariwaychi. Kankuna
uchasapa runakuna kashpaykichi manaatipankichichu allita rurashpa kawsayta.
nashina kankichi. 35Patronpa mandunpi
chu chaypi kawsansapa. Patronpa
sapa. Kankuna munanaykichillatarurashpa manami Tata Diospawambrankunachu kankichi. 36ÑukaTata Diospa wambran kashpayni atipani
yanapaynikichita amana uchallikushpakawsanaykichipa.nira atipankichi allita rurashpakawsayta. Chaypirami mananapatronnikichipishinanachu kawsankichi.37
chu.chi. 38
kanta yachachikuni. Kankunapishtataykichi willashushkankunataruraykankichi.
39Chashna Jesus willaptinkuna chayrunakunaka willarkansapa:—Ñukaykunapa tataynikunaka
Abrahammi.Chaypina Jesuska willarkansapa:—Abrahamka allillata rurashpa
kawsarkan. Kankuna deveras paypamiraknin kashpaykichika payshinaallillata rurashpa kawsankichiman.40Mana kankunashinachu Abrahamkarurarkan.washkanta yachachiykaptinipishkankunaka wañuchiwanayankichi.41Kankuna chikan tatayuk kankichi.Chay tataykichipa mana alli ruranantakankunapish rurashpa kawsaykankichi.Chashna Jesus willaptinkuna chay
runakunaka piñakushpa willarkansapa:—Manami chikan tatayukchu
kanisapa. Ñukaykunapa tataynikunakaTata Diosllami.
42Chashna willaptinkuna Jesuskawillarkansapa:—Kankuna deveras Tata Diospa
wambrankuna kashpaykichika ñukatakuyawankichiman.
kani.mantachu shamushkani. 43Ñukayachachikuptini kankunaka manakreyiwanayankichichu. Chayraykumana atipankichichu rimanaynitaentiendiyta.
8
228
44Supayta uyarishpa munananllatarurashpa kawsankichi. Chayraykumisupayka tataykichi. Paypa mandunpikawsaykankichi.mantapacha wañuchikukmi. Sukaman
kuypi purin. Manami niman suk kutikuskatachu riman. Kikinllamantallullakushpa riman. Payka llullallatayachachikun. 45
kuptinipish kankunaka manamikreyiwankichichu. 46Ñukami allillatarurashpa kawsaykani. ¿Maykankankunatí willawankichi uchayukkanaynita? Ñuka mana llullakushpakuskata yachachikuptini ¿imapatí manakreyiwankichi? 47Kankuna Tata Diospawambrankuna kashpaykichika payparimananta uyarinkichiman. Mana TataDiospa wambrankuna kashpaykichirimananta mana kasunayankichichu.
Jesus chiknik runakunawan sukaman ayninakurkan.
48Chashna Jesus willaptinkuna chayrunakunaka sukaman piñakushpawillarkansapa:—Kuskata rimashkanisapa *
tano runa kanaykita. Supayadumi kanki.49Chaypina Jesuska willarkansapa:—Manami supayaduchu kani. Tatayni
Diosta kushichishpalla kuyani. Paytaallita kuyaptinipish kankuna manakreyiwashpa mana nimatashinakawawankichi. 50
tikichipish ñukapa mana nimananchu.Tatayni Dios sukaman munan kankunakuyawanaykichipa.kichirayku payka kastigashunkichi.51Mash allita uyariwaychi. Tukuyñukapa yachachikunaynita kasushpa
pachu.52Chashna Jesus rimaptinna chay
chiknik runakunaka willarkansapa:
—Kunanka ñami allitana yachanisapasupayadu kanaykita. Ñawpa kawsakawilunchikuna Abrahamka tukuyñawpa alli yachachikuk runakunapishwañurkansapa. ¿Imapatí rimanki tukuyyachachikunaykita kasushpa kawsakrunakuna mana wañunankunata?53Ariya ¿chikuna Abrahammanta ashwan alliyachakchu kanki? Payka wañurkan.
kuk runakunapish wañurkansapa. ¿Imalaya runa kanaykitatí yuyanki?
54Chashna willaptinkuna Jesuskawillarkansapa:—
kichichu.kuni. Kikinilla alabanakushpaynikamana allitachu rimayman karkan.Tataynimi ñukata alabawan. Kankuna
pish Diosnikichi kananta. 55Chashnarimashpaykichipish manami paytakariksinkichichu. Ñukami esika allitariksini. Tata Diosta mana riksinaynitarimashpaynika ñukapish kankunashinallullakuk runa kayman. Tata Diostaallita riksishpayni rimananta allitakasuni. 56Kankunapa ñawpa awiluykichiAbrahamka kushikurkan yachashpañuka sielumanta shamunaynita.Chaymanta shamunaynita kawashpanasukaman kushikurkan.
57Chashna Jesus willaptinkuna chaychiknik runakunaka willarkansapa:—Llullakuykankimi. Ñami aypa
watakunana awilunchi Abrahamwañushkan. Kanka manara nima pichkachunka watayuk kashpaykira ¿imapatirimanki Abrahamta riksishkaykita?
58Chashna willaptinkuna Jesuskawillarkansapa:—Mash allita uyariwaychi.
pish Abraham tiyaptinra ñukamiashwan ñawpamantapacha kawsaykani.
8
229
59Chashna Jesus willaptinkuna chayrunakunaka sukaman piñakushpankuna
kunapa. Ruminchanayaptinkuna Jesuskachay aypa runakuna ukunpi pakakushpaTata Diospa wasinmanta llukshirkan.
Jesus suk mana kawakukrunata alliyachirkan.
9 1*Tata Diospa wasinmantallukshishpa Jerusalen llaktapi
Jesuska ñukaykunawan puriykarkan.Chaypina suk mana kawakuk runatakawarkanisapa.mantapacha mana kawakurkanchu.2Payta kawashpaynikuna Jesustatapurkanisapa:—Maestru ¿imapatí chay runaka mana
kawakuk nasishka? ¿kuchu? ¿raykuchu mana kawakuk nasishka?
3Jesuska willawarkansapa:—Kay runaka manami kikinpa
uchanraykuchu nima tatanpa nimamamanpa uchanraykuchu mana kawakuknasirkan. Payka chay laya nasirkan TataDios kankunata kawachishunaykichipaatipananta alliyachiyta. 4
kuna diyakaman kachamuwak Tatayniwillawashkanchikunata rurananchikunatiyan. Wañushpanchikuna manamiatipanchisapachu trabajayta. 5Manarapish
kani. Chashna yachachikushpayni ñukakatukuy runakunapa lusninshinami kani.
6Chayta rimashkanwasha Jesuskaallpapina tukakurkan.wan suk tipi turuta rurarkan. Chaypinaturuwan chay mana kawakuk runapaishkantin ñawinkunata tuparkan.7Tupashpana willarkan:—Rillay Siloe tantanachidu yakupi
ñawikita mayllamuy.Siloe shutin riman Kallpachimudu
Yaku. Chashna Jesus willaptin payka
rirkan ñawinta mayllakna.washa atiparkan kawakuyta. Chaypinaallita kawakushpa wasinman kutirkan.8Chaypina chay alliyadu runapa ladunpikawsakkuna chay kullkita mañakuptinkawak runakuna payta kawashpatapunakurkansapa:—¿Manachu kayka tiyarishpa kullkita
mañakuk runa?9Sukkuna rimarkansapa:—Ariya paymi mana kawakuk runa
karkan.Sukkuna rimarkansapa:—Payshina rikurishpapish manami
paychu.Chashna chay runakuna sukaman
ayninakuptinkuna chay alliyadu runakawillarkansapa:—Ñukami kani kullki mañakuk
runaka.10Chashna rimaptinna chay riksik
runakunaka tapurkansapa:—¿Imashnatí atipanki kawakuyta?11
sapa:—Chay runa Jesusmi suk tipi turuta
rurashpa ñawinikunata tupashpawillawashka: “Rillay Siloe yakupiñawikita mayllamuy.tinna rirkani mayllak.tapacha atipani allita kawakuyta.
12Chaypina chay runakuna paytakatapurkansapa:—¿
shushka runaka?
sapa:—Manami yachanichu.
Samana diya Jesus chay runata alliyachishkanrayku fariseo
runakuna sukaman piñakurkansapa.
13-14Jesus chay mana kawakukpa
8 9
230
kan diyaka *samana diya karkan.Chayrayku ladunpi kawsak runakunachay runataka *man pusharkansapa chatanankunapa.15Chaypina fariseokunaka paytatapurkansapa:—¿Imashnatí kanka mana kawakuk
kashkaykimanta atipanki kawakuytana?Chashna tapuptinkuna willarkansapa:—Suk runa turuwan ñawinita
tupaptin rishkani yakuwan mayllak.Mayllashkayni ratumanta atipanikawakuyta.
16
kunaka rimarkansapa:—Samana diya alliyachishushpa chay
runaka manami Tata Diosmantashamudu runachu.Sukkuna rimarkansapa:—Uchasapa runa kashpaka manami
atipanmanchu kay almirana layatarurayta.Chashna ayninakushpankuna chay
fariseokunaka mana atiparkansapachusuk yuyayllapi kipariyta. 17Chaypinakashkan chay alliyadu runatakatapurkansapa:—Chay alliyachishuk runapaka
¿imatatí kanka rimanki?Chaypina chay runaka willarkansapa:—Ñuka yuyani alli yachachikuk runa
kananta.18Chaypina chay awtoridarkunaka
mana kreyinayarkansapachu chay runamana kawakuk kashkanta nima alliyadukashkanta. Chayrayku paytallukshichishpankuna tatanta mamantakayachirkansapa. 19Tatan maman
sapa:—Kankuna willawaysapa. ¿
chu chay runaka wambraykichi?¿Deveraschu mana kawakuk nasishka?Mana kawakuk nasishpaka ¿imashnatíkunanka allitana atipan kawakuyta?
20
sapa:—
nami. Ariya mana kawakukmi nasirkan.21Manami yachanisapachu imashnamialliyashka nishpa. Nima yachanisapachupimi alliyachishka nishpa. Kikintatapuychi. Payka ñami atun runana.Paymi allita willashunkichi imashnamiatipashka kawakuyta.
22Tatan mamanka manchakuywanchashna aynirkansapa. ManarapishJesus chay runata alliyachiptin fariseoawtoridarkuna paktanakushpa tukuyrunakunata willarkansapa: “Maykanruna rimaptin Jesus Tata Diosmanta
sapa ama kutin yaykunanpa.”23Fariseokunata manchashpankuna
chay alliyadu runapa tatan mamankawillarkansapa: “Payka ñami atunrunana. Kikinta tapuychi.”
24Chaypina awtoridarkunaka chay
kuna willarkansapa:—Tata Dioska tukuy rimanaykita
uyariykan. Chayrayku kuskata rimay.
shushka runaka sukaman uchasapakananta.
25Chashna willaptinkuna paykawillarkansapa:—Ñukaka manami yachanichu chay
runa uchasapachu manachu nishpa.
nimanta allitana kawakunaynita.26Chaypina kashkan tapurkansapa:—¿Imata rurashpatí chay runaka
alliyachishushka?27Chaypina payka aynirkansapa:—Ñami tukuytana willashkaykichi.
Willaptinipish manami kreyiwankichichu.¿Imapatí kuti kuti tapuwankichi? Icharákankunapish Jesustaka katinayankichi.
9
231
28Chaypina chay awtoridarkunakasukaman piñayashpa willarkansapa:—Kanmi chay runataka katinki.
Ñukaykunaka ñawpa alli yachachikukMoisesllata katinisapa. 29
kanta. Mana nima yachanisapachu pimichay Jesusta kachamushka nishpa.
30
sapa:—Ñukaka sukaman almirani kankuna
mana yachaptikichi pimi Jesustakachamushka nishpa. Chay runaalliyachiwashkanrayku yachankichimanTata Dios kachamushkanta. 31Tukuyrunakuna allita yachanchisapa Tata
nallata uyarinankunata. Manamiuchasapa runakunata uyarinsapachu.32Ñawpamantapacha kunankamanmana uyarishkanchisapachu ni pi manakawakuk nasishkata alliyachishkanta.33Kay runa mana Tata Diosmantashamushka kashpaka manami kayalmirana *milagruta atipanmanchururayta.
34Chashna chay runa willaptinkunafariseo awtoridarkunaka sukamanpiñakushpa willarkansapa:—Kanka nasishkaykimantapacha
sukaman uchasapami kanki. Chashnauchasapa kaykashpaykika ¿imashnatíñukaykunata yachachiwanayankisapa?Chayta willashpankuna chay runata
chay tantanakunankuna wasimantakarkurkansapa.
Jesus yachachikurkan mana kreyikuk runakuna iden mana
kawakuk runakunashina kanankunata.
35Chaymanta Jesuska yacharkan chay
nata. Chayta yachashpa payta tarishpatapurkan:
—¿Kanka kreyinkichu Tata Diospawambran sielumanta shamushkanta?
36Chashna Jesus tapuptin chay runakawillarkan:—Maestru, willaway ¿pití chay
sielumanta shamudu runaka paytakreyinaynipa?
37Chashna chay runa willaptinJesuska willarkan:—Ñukami kani.
pish parlachiwaykanki.38Chaypina chay runa Jesusta
kuyashpa ñawpakninpi kunkurikushpawillarkan:—Señor, kreyikuni Tata Diosmanta
shamushkaykita.39Chaymanta Jesuska willarkan:—Ñukaka sielumanta kay allpaman
nata salvanaynipa mana kreyiwakrunakunata kastiganaynipa. Uchasapa
nashina. Paykuna munaptinkunayachachishasapa allita Tata Diostariksinankunapa. Chaymanta sukrunakuna kikinlla llullachinakushpa
nata. Paykunaka yuyanakunsapa allikawakuk runakunashina kanankunata.Ñukaka sielumanta shamushkanipaykunata yachachinaynipa manakawakukshina kanankunata.
40Chayta uyarishpa suk fariseokunawillarkansapa:—¿
shina kanaynikunata?41Chaypina Jesuska aynirkansapa:—Kankuna llullakushpa rimankichi
alli kawakuk runakunashina Tata Diostaallita riksinaykichita. Chayrayku TataDios kastigashunkichi. Kankuna manakawakuk runakunashina mana TataDiosta riksiyta yachaptikichika paykamana kastigashunkichimanchu.
9
232
Jesus yachachikurkan ovejakuna kuydak runapa ejemplunta.
10 1-2Chaymanta Jesuska chayrunakunata yachachishpa
willarkansapa:—Allita uyariwaychi.
napa alli kuydak runa. Amusayaptinpayka ovejankunata wertapi yaykuchintutapi allita kuydanankunapa. Chaywertapa sukllalla punkunta chay allikuydak runaka yaykun. Wakinrunakuna suwakunayashpa maytapishkaptin chay wertata yaykunsapa.
3Chaymanta tukuy tuta suk runa chaywerta punkunpi kiparin kuydananpa.Pakariptin punkuta kicharin ovejakunakuydak runa yaykunanpa. Chaypinachay diyapi kuydak runa tukuy kikinpa
manta kayashpa llukshichinsapa.Ovejakunaka kuydakpa ikunta allitariksishpa katinsapa. 4
nata llukshichishpa ñawpakninkunatarin. Chay ovejakuna kikin kuydakninpaikunta riksishpa katinsapa. 5Chikanrunapa ikunta mana riksishpa manakatinsapachu. Chay chikan runa
kushpa nitikunsapalla.6Chashna Jesus yachachiptinkuna
chay chiknik runakunaka manaentiendirkansapachu imapami chashnayachachirkansapa nishpa.
Jesus yachachikurkan iden ovejakunapa alli kuydak
runashina kananta.7Chashna chay runakuna mana
entiendiptinkuna Jesuska kashkanyachachirkansapa:—Mash allita uyariwaychi. Ñukaka
ovejakunapa yaykunan punkunshinamikani. 8Ñukamanta ñawpakta aypallullakuk runakuna shamurkansapa.
nashinami. Ovejaynikuna ñukata allita
sapachu. 9Ñukaka ovejaynikunapapunkunshinami kani.
shunaykichipa. Tata Diospa kawsananpiyaykuchiykichi. Yachachikunaynikunatakreyishpaykichika ovejakuna allipastuta tarikshinami kankichi.
10Tukuy mana alli yachachikuk
shinami.nata suwaklla wañuchiklla kulluchiklla.
kichi sukaman allita kushikushpa TataDioswan kawsanaykichipa.
11Ñukaka ovejakunata alli kuydakrunashinami kani. Alli kuydak runakashpayni wañusha ovejaynikunatayanapanaynikunapa.
12
yashpalla ovejakunata kuydansapa.Chay ovejakuna mana kikinkunapakaptin mana allitachu kuydansapa.Puma shamuptin ovejakunata sakishpakallpansapa mana doyñunkunakashpankuna. Chaypina puma tukuy
sapa. 13Chay kullkita munashpallakuydakuk runakuna mana nimallakichishpa ovejakunata sakinsapa.
14-15Ñukaka mana paykunashinachukani.shinami kani. Tatayni Dios sukamanallita riksiwan. Ñukapish sukaman allitapayta riksini. Chashnashina ñukaovejaynikunata riksini.pish ñukata riksiwansapa. Kankunariksiwashpaykichi ovejaynikunashinamikankichi. Ovejaynikunashina kaptikichiwañusha kankunata salvanaynikunapa.
16Chaymanta chikan kasta runakunatiyan.
10
233
nami. Paykunapish riksiwashpakasuwashpa kawsankasapa. Chaypina
shina kankichi. Ñukallami tukuykankunata kuydashkaykichi.
17Kankunata kuydashpa wañusha.
sha. Chayrayku Tatayni sukamankuyawan. 18
naynipa. Chayrayku ñuka kikinimunashpa wañusha. Kikini munashpakashkan kawsamusha.nika ni pi wañuchiwanmanchu.
19Chashna Jesus willaptinkuna chaychiknik runakunaka suk layata suklayata ayninakurkansapa. 20Sukkunarimarkansapa:—Kay runaka supayadu kashpa
dementu likidumi. Chayrayku amapaytaka kreyiypachichu.
21
kurkansapa:—Payka mana supayaduchu.
Supayadu runa mana chashnachuwillawanchimansapa. Supayadu runamana alliyachinmanchu mana kawakukrunata.
Chiknik runakuna Jesusta wañuchinayarkansapa.
22Jerusalen llaktapi tamya tiemputukuy wata suk estata ruranisapa.Ñawpa tiempu awiluynikuna *TataDiospa wasin wakllidu kashkanmantaallicharkansapa.nata yuyashpa chay estata ruranisapa.23Chaypina Tata Diospa wasin atunramadonpi Jesuska puriykarkan. Chayramadonpa shutin karkan SalomonYaykunan. 24
kansapa. Piñayashpa tapurkansapa:—¿
sapa? Shuyaykanaynikuna Tata
Diosmanta shamudu runa kashpaykikakunanlla willawaysapa.
25Chashna willaptinkuna Jesuskaaynirkansapa:—Ñami kuskatana willashkaykichi.
chu. Tatayni allita willawaptin aypaalmirana *milagruta rurashkani.
chiman ñuka shuyaykanaykichi TataDiosmanta shamudu runa kanaynita.
26
kunachu kankichi. Chayrayku manakreyiwanayankichichu. 27
nami ikuynita uyarishpa katiwansapa.Ñukapish paykunata allita riksinisapa.28Ñuka ovejaynikunata kuydaptinikunamakinimanta mana ni pi niman suktakichuwankachu. Ñuka paykunatakawsachiptini Tata Dioswan manatukuyniyukta kawsankasapa. Manakutin wañunkasapachu. 29TatayniDioska tukuy kreyiwak runakunata
pasapa. Paypish paykunata kuydansapa.Tatayni Dioslla tukuy pimanta ashwanrikchak layata atipan rurayta.Chayrayku mana ni pi paypamakinmanta chay kreyiwak runakunataatipanchu kichuyta. 30Ñuka TatayniDioswan sukllalla kanisapa.
31Chashna Jesus rimaptinna chay
kunapa. 32RuminchanayaptinkunaJesuska willarkansapa:—Tatayni Dios yanapawaptin ñuka
rikchak laya alli ruranakunatarurashkani. ¿Ima alli rurashkayniraykutíwañuchiwanayankichi?
33Chashna Jesus tapuptinkuna chaychiknik runakunaka willarkansapa:—Manami alli rurashkaykiraykuchu
wañuchinayaykisapa.payki rimaykanki Tata Dioswan
10
234
sukllalla kanaykita.payki sukaman uchallikuykanki.Chayrayku wañuchinayaykisapa.
34Chashna willaptinkuna Jesuskawillarkansapa:—Kankunapa killkaduykichipi Tata
Dios riman: “Ñuka willashkaykichidioskunashina kanaykichita.” 35ChashnaTata Dios rimaptin mana ni piatipanchisapachu rimayta mana allikananta. Tata Dios suk kamachikukrunakunata willarkansapa paykunadioskunashina kanankunata.
36Ñuka Tata Diospa wambran kaptinipayka akllawashpa kachamuwashka kayallpaman shamunaynipa. Chaytarimaptini ¿imapatí willawaykankichiTata Diosta piñachinaynita? 37Tatayniruranan milagrukunata mana ruraptinikaalli kanman mana kreyiwanaykichipa.38Chay almirana milagrukunata ruraptinikreyiwanaykichi tiyan. Mana ñukatakreyiwashpaykichipish kreyiychi TataDios yanapawaptin chay milagrukunatarurashkaynita.chi Tatayni Dios ñukawan kawsananta.Ñukapish paywan kawsani.
39Chashna Jesus rimaptin chay
sapa apiyta. Apinayaptinkunapish Jesuspaykunamanta kishpishpa ashurkan.
40Ashushpana Jordan yakutachimbashpa Jesuska ñukaykunawankutirkan maypicha Juan bawtisashkanllaktaman. Chay llaktapi kiparirkan.41Chayman riptinikuna aypa runakunarirkansapa Jesusta kawak. Paykunakarimarkansapa:—Juanka manami niman suk
almirana milagruta rurashkachu. Mana
kanchikunata kawaykanchisapa.42Chashna rimashpa aypa chay llaktapi
kawsak runakuna kreyirkansapa JesusTata Diosmanta shamudu runa kananta.
Jesuspa parlakmasinLasaro wañurkan.
11 1
sin Lasaro.kan. Lasaroka kawsarkan Betaniallaktapi ishkay paninkunawan tantalla.Suk panin karkan Marta. Suk karkanMariya. 2Chay tiempu Mariyaka manaramishkilla asnak wirata Jesuspa chakinpiichapurkanrachu nima chukchanwanchakichirkanrachu.
3Chaypina Lasaro fatal unkudukaptinna chay ishkay paninkunakaJesusta kayachishpa willachirkansapa:—Señor, kuyanakukmasikika
fataltami unkun.4Chashna Lasaropa paninkuna
willachiptinkuna Jesuska yacharkan
nanta.kunata willawarkansapa:—Lasaro wañushpapish mana
wañuduchu kiparinka. Payka unkushkatukuy runakuna yachanankunapa TataDios rikchak laya atipak kananta.
napa ñuka Tata Diospa wambrankashpa rikchak laya atipak kanaynita.
5
nata kuyashpankunapish manararinayarkanrachu paykunata kawak.6Lasaro unkudu kananta yachashpapishishkay diyatara chay llaktapi kiparirkan.7
sapa:—Akuychi kashkan Judea partiman.8Chashna Jesus willawaptinkuna
willarkanisapa:—Maestru, kanimpalla Judea partipi
shunayarkansapa wañuchishunayashpa.¿Imapati chayman kashkan rinayanki?
9Chashna ñukaykuna willaptinikunaJesuska willawarkansapa:
10 11
235
—¿Manachu intika chunka ishkayorata lusichikun? Chashna lusichikuptinatipanchi mana mitkakushpa puriyta.10Tutapi mitkakuypi purinchisapa manalus tiyaptin.
11Tukuy chayta rimashkanwashaJesuska willawarkansapa:—Chay alli parlakmasinchikuna
Lasaroka ñami puñuykanna. Risharikchachik.
12-13Chashna willawashpankuna
kanta. Ñukaykuna yuyarkanisapapuñuykananllata rimashkanta.Chayrayku willarkanisapa:—Maestru, puñushpaka alliyankami.14
kansapa:—Lasaroka ñami wañushkana.
15Kushikuni kawsaykaptinra manarinayashkaynita. Suk alli almirana*milagruta rurasha ashwan allitakreyiwanaykichipa. Kunanka akuychinakawak.
16Chashna Jesus willawaptinkunadisipulumasinikuna Tomas Gemelowillawarkansapa:—Akuychi ñukanchikunapish
Jesuswan tantalla wañuk.
Jesus Martata yachachirkan.17Chaymanta rishpaynikuna Betania
llakta mañanpi chayarkanisapa.Chaypina Jesuska uyarirkan chuskudiyana Lasaro pampadu kananta.
18Betania llaktamanta Jerusalenllaktaka kimsa kilometrullapi karkan.19Jerusalenpi kawsak runakuna Lasarowañushkanta yachashpankuna ayparirkansapa Mariyata Martata kushichikama sukaman llakinankunapa.
20Marta Jesus chayaykanantayachashpa llukshirkan tinkuk. Mariyakawasillapi kiparirkan. 21Chaypi Jesustatinkushpa willarkan:
—Maestru,kana.manchu karkan. 22Chashna wañudukaptinpish yachani kunan Tata Diosrikchak laya willanaykita rurananta.
23Chaypina Jesuska willarkan:—Turikika kawsamunan tiyan.24Martaka willarkan:—Ariya allita yachani kay allpa
tukunan diya tukuy wañudu runakunakawsamunankunata. Chay diyaturinipish kawsamunka.
25Chashna willaptin Jesuskawillarkan:—Ñukami kawsachikuk runa kani.
Ñukata kreyiwashpa kawsak runakuna
kuna tiyan mana kutin wañunankunapa.26Tukuy ñukata kreyiwashpa kawsak
sapa. ¿Kay willashkaynita kreyinkichu?27Chashna willaptin Martaka
willarkan:—Ariya maestru, ñukaka tukuy
kuna Tata Diosmanta shamudu runakanaykita. Tata Diospa wambrankashpayki kay allpaman shamushkanki.
Lasarota pampashkankuna machay ladunpi Jesus wakakurkan.
28Chayta willashkanwasha MartakaJesusta sakishpa ñañan Mariyata rirkankayak. Wasinpi chayashpa upallallawillarkan:—Maestrunchika chayrak
chayamushka. Munan rinaykipa kawak.29Chashna willaptin Mariyaka
utkakushpa rirkan Jesusta tarik.30Jesuska manara Betania llaktapikayaykurkanrachu. Maypicha Martawanparlashkanpi kiparirkan Mariyatashuyashpa.
31Chaypina Mariya turbakushpawasinmanta llukshiptin chay kushichik
11
236
runakuna kawarkansapa. Paykunakakatirkansapa yuyashpa Mariyariykananta turinta pampashkankunapiwakakuk. 32
pana ñawpakninpi kunkurikushpawillarkan:—Maestru, kaypi kaptikika turinika
manami wañunmanchu karkan.33Chashna willashpana Mariyaka
sukaman wakakurkan. Chay katikrunakunapish wakakurkansapa. Tukuypaykunata kawashpa Jesuspishsukaman turbakushpa llakirkan. 34
pina tapurkansapa:—¿
chi?Paykunaka willarkansapa:—Mash akuychi kawak.35Chaypina Jesuspish wakakurkan.
36Chashna wakakuptin kawashpa chay
sapa:—Mash kawaychi. Sukaman Lasarota
kuyashka.37Sukkuna rimarkansapa:—Kay runaka mana kawakuk runata
alliyachirkan. Lasaro manarapishwañuptinra ¿imapatí manaalliyachishka?
Lasaro wañushkanmanta kawsamurkan.
38Chaypina Jesus kashkan sukamanllakishpa Lasarota pampashkankunapichayarkan. Suk machay ukupi pampadukarkan. Chay machaypa punkun atunrumiwan wichkadu karkan. 39Jesuschaypi chayashpa katik runakunatawillarkansapa:—Chay rumita ashuchiychi.Chashna Jesus willaptinkuna
wañudupa panin Martaka paytawillarkan:—Maestru, ñami chusku diyana turini
wañushkan. Ñami sukamanna asnan.
40Chashna willaptinna Jesuskawillarkan:—¿Manachu willashkaykina tukuy
shunku kreyiwashpaykika Tata Dios
kita?41
kuna Jesuska altuta chapashpa Tatantawillarkan:—Tatayni, kanta roygaptini
uyariwashkanki. Chayrayku sukamanagradesiyki. 42Ñukaka allita yachani
kita. Chayrayku kunanka roygaykiyanapawanaykipa kay runakuna
kita.43
sha Jesuska sinchita kayarkan:—¡Lasaro, chay machay ukumanta
llukshimuy!44Chashna Jesus willaptinna Lasaroka
kawsamushpa chay machay ukumantallukshimurkan.man llachapawan alli wankudu karkan.Uyanpish llachapawan arkadu karkan.Chashna llukshimuptin Jesuska chayrunakunata willarkansapa:—Chay wankushkankuna llachapata
surkupuychi wasinman rinanpa.Chashna Jesus willaptinkuna
sapa.
Awtoridarkuna parlanakurkansapa Jesusta wañuchinankunapa.
(Mt 26.1-5; Mr 14.1-2; Lk 22.1-2)45Chaypina aypa Mariyawan rik
kanta kawashpana kreyirkansapa JesusTata Diosmanta shamudu runa kananta.46Chaypina suk kawak runakunarirkansapa *fariseo awtoridarkunatawillak Jesus Lasarota wañushkanmantakawsachimushkanta.
11
237
47Chaypina fariseokunawan *
kuna tantanakushpa willanakurkansapa:—¿Imatatí rurashunchisapa? Chay
runaka aypa almirana milagrukunataruraykan.
48Sukkunaka rimarkansapa:—
nata ruraptin tukuy runakuna paytanakreyishpa katinkasapa. Chashna tukuyrunakuna payta katiptinkuna *romanokamachiwakninchikuna piñakushpashamunmansapa *Tata Diospa wasintaurmachik.
mansapa.49Chay tantanakudu awtoridarkunapi
tiyarkan saserdotekunapa ashwan sinchikamachikuk runa. Chay wata chayashwan sinchi kamachikuk saserdotekarkan Kayfas. Payna tukuy chaytantanakudu awtoridarkunatawillarkansapa:—
kichichu. 50¿Manachu yachankichi?Ashwan alli kanman suk runallawañunanpa ama tukuy *israel runakunawañunanchikunapa.
51
kunapa sinchi kamachikukninkuna
kan. Chayrayku mana kikinpayuyayninmantachu chayta rimarkan.Tata Dios yachachiptin rimarkan Jesuswañunanta ama *judiyu runakunawañunankunapa. 52Tata Dios payta
llapachu Jesus wañunanta. Jesuskawañurkan tukuy llaktakunamanta Tata
nankunapa.53
kankuna diyamantapacha allita
kunapa.
54Jesuska chayta yachashpa mananayachachikuypinachu purirkan. Judeapartimanta ñukaykunawan tantallallukshirkan. Chaypina Efrayin llaktapichayarkanisapa. Chay llakta ladunpitiyarkan manllayba chunlla chakiduallpa.wan kiparirkan.
55Chay tiempu tipillana illarkanjudiyu runakuna *Paskua estatarurashpa Tata Diosta kuyanaynikunapa.Manarapish chay esta kallariptinJerusalen llaktapi aypa runakunachayamuykarkansapa. Paykunaka TataDiospi chuya chuya mana uchayukrikurinankunapa armakurkansapa.56Chashna Jerusalen llaktapi paykuna
sapa. Tata Diospa wasinman rishpasukwan sukwan tapunakurkansapa:—¿Imatatí yuyankichi? ¿Kay Paskuaestaman shamunkachu?57
napa awtoridarninkuna Jesustaapinayarkansapa wañuchinankunapa.Chayrayku Paskua esta pasak runakunata willarkansapa:—Yachashpaykichi maypimi Jesus
kananta willawaychi.
Mariya Jesuspa chakinpi mishkilla asnak wirata icharkan.(Mt 26.6-13; Mr 14.3-9)
12 1Chaymanta sokta diya *Paskuaesta illaptin Betania llaktaman
Jesuska ñukaykunawan kashkan rirkan.Chay llaktapi Jesus kawsachimushkanLasaroka kawsarkan. 2Chaypina Lasaropaninkunawan kushikushpa sukalmorsuta rurarkan aypa invitadukunaJesuswan tantalla mikunankunapa.Chaypina Lasaropish mesapi Jesuswantantalla mikuykarkan. Panin Martasirvikuykarkan. 3
nikunana Mariyaka aypa chaniyuk
11 12
238
mishkilla asnak wirata apamurkan.Chayta Jesuspa chakinpi icharkan.
kan. Chashna chay mishkilla asnakwirata ichaptin tukuy chay wasi ukumishkilla asnarkan. 4Chayta kawashpachay Jesusta rantikuk disipulun JudasIskariote piñakushpa mikukmasinkunatawillarkansapa:
5—¿Imapatí chay mishkilla wiratausuchiykan? Chayta aypa kullkipirantikunman karkan mana nimayukrunakunata yanapananpa.
6Judaska chayta rimarkan chaykullkita kikinllapa munashpa. Manayanapanayarkanchu mana nimayukrunakunata.napa kullkinkuna wakaychak kashpasuwapuksapa.
7Chaypina Jesuska Judasta willarkan:—Ama Mariyata michaychu. Payka
pampawanankunata yuyashpa chaymishkilla asnak wirata wakaychashka.8Mana ni maypi mana nimayuk runakunaillanchu yanapanaykichipa. Ñuka manaunaytanachu kankunawan kawsasha.
Awtoridarkuna Lasarota chiknishpa wañuchinayarkansapa.
9
kuna aypa runakuna rirkansapa paytakawak.pish rirkansapa kawak. 10-11
kuna aypa runakuna kreyirkansapa JesusTata Diosmanta shamudu runa kananta.Manana *kunataka katinayarkansapanachu.Chayrayku paykunaka Lasarotapishyuyarkansapa wañuchiyta.
Jerusalenpi Jesus yaykurkan.(Mt 21.1-11; Mr 11.1-11; Lk 19.28-40)
12Chaymanta aypa runakunarirkansapa Jerusalen llaktaman Paskua
estata pasanankunapa.kankuna kayantin paykunaka
nanta. 13Sukaman kushikushpapolponta pankakunata tipishpankunarirkansapa Jesusta tinkuk.kunawan sinchita willarkansapa:—¡Akuychi alabaypachi Tata
Diosmanta shamudu runataka! Paykashamuykanna *israel runakunatakamachiwananchikunapa.
14-15Chay runakuna manara sukamankushikushpa tinkuptinkunara Jesuskasuk burruta tarishpa montarkan. Chashnamontashpa Jerusalenpi yaykurkan.Ñawpa killkadunpi Tata Dios rimarkan:“Ama manchakuychichu, Sionpikawsak runakuna.chi.
Suk burru sawanpi kankunapasinchi kamachishuknikichi runañami shamuykanna.”
shina Jesuska Jerusalenpi yaykurkan.16Chay tiempu ñukaykunaka manaraentiendirkanisaparachu imapamichashna Jesuska Jerusalenpi yaykurkannishpa. Jesus wañushkanmantakawsamuptinra yuyarkanisapa TataDiospa ñawpa killkadun rimananshinaJesus rurashkanta.
17Aypa runakuna kawarkansapa Jesus
mushkanta. Paykunaka tukuy pitachayta parlachirkansapa. 18Chay*milagruta rurashkanta yachashpa ayparunakuna rirkansapa Jesusta tinkuk.19Tinkuk riptinkunana *fariseoawtoridarkuna sukaman piñakushpawillanakurkansapa:—Amana kawapayaypachinachu.
¡Mash kawaychi! Chay runakuna
sapanachu. Tukuyna chay Jesustakatinsapa.
12
239
Gresia partimanta runakuna Jesusta riksinayarkansapa.
20Chay esta ukun Jerusalenman*judiyu runakunawan tantalla Gresia
sapa Tata Diosta kuyanankunapa.21Chay runakunaka Jesuspa disipulunFelipita laduncharkansapa. FelipikaGalilea partipi Betsaida llaktamantakarkan. Chay Gresiamanta runakunakaFelipitaka willarkansapa:—Señor, pushawaysapa Jesusman.
sapa.22
kuna Felipika rirkan Andresta willak.Chaypina paykuna rirkansapa Jesustawillak.
23Chashna willaptinkuna Jesuskatukuy chay runakunata willarkansapa:—Ñami wañunayni diyaka
chayamunna. Wañuptini Tata Dioskawsachimuwanka tukuy runakunayachanankunapa ñuka paypa wambrankanaynita.
24Mash allita uyariwaychi. Suk *trigumurunta tarpuptinchi allpapi pampadukiparin. Chaypina wiñaptin aychanallpa ukupi usun. Chay muru manaallpapi pampadu kashpaka suk murullakiparin. Manami wiñanchu. Manawiñashpa mana wayuchakunchu.
25
kichillata rurashpa chay mana tarpudumurushinami kankichi. Chashnakawsashpaykichika wañunaykichi tiyan.Chaymanta mana munanaykichitarurashpa tarpudu murukunashinamikankichi. Chashna kawsashpaykichikamana tukuyniyukta kawsankichi.26Kankuna ñukapa munanaynitaruranayashpaykichika katiwaychi.Chashna katiwashpa kawsashpaykichimaypipish kaptini kankunapish
chaypimi kankichi. Munanaynitarurashpa kawsaptikichi Tatayni Dioskarimanka alli rurak kanaykichita.
Jesus parlachikurkan wañunanta.27Chashna rimashpa Jesuska
yachachikuyllapi katirkan:—Kunanka sukaman llakishpa
turbakuni. ¿Imatati Tataynita willasha?¿Willashachu: “Tatayni,way ama sukaman sufrinaynipa?”Manami chashnachu willasha. Kayallpaman shamushkani wañunaynipa.28A, Tatayni,nata yachachiysapa tukuy laya yachakkanaykita.Chashna Jesus Tatanta willaptin
ñukaykuna uyariptinikuna sielumantakikin Tata Dios wambran Jesustawillamurkan:—
sapana allima kanaynita. Kashkanyachachishasapa allima kanaynita.
29Chashna sielumanta Tata Dioswambran Jesusta willamuptin ayparunakuna uyarishpa rimarkansapatroynashkanta.Sukkuna rimarkansapa:—Tata Diospa *angelninmi paytaka
parlachimushka.30Chashna rimaptinkuna Jesuska
willarkansapa:—Sielumanta Tata Dioska ñukata
chipa paypa wambran kanaynita. Manañukaraykuchu parlachimuwashka.31Ñami diyaka chayamushkana Tata
kunapa kastiganankunata. ChaymantaTata Dioska kay allpapi supaykunapakamachikukninta karkunka amanakamachikunanpa. 32Ñukata kruspialsawaptinkuna tukuy kay allpapikawsak runakunata yachachishasapañukata kreyiwashpa kawsanankunapa.
12
240
33Chashna rimashpa Jesuska
tinkuna wañunanta. 34Chaypina chayrunakunaka willarkansapa:—Tata Diospa rimananta leyishpa
yachanisapa Tata Diosmanta shamuduruna mana kutin wañunanta manatukuyniyukta kawsananta. Chayrayku¿imapatí willawankisapa sielumantashamudu runa kashpayki kruspichakatadu wañunaykita? Chakataduwañushpaykika manami TataDiosmanta shamudu runachu kanki.
35Chaypina Jesuska willarkansapa:—Ñuka lus likidu kashpayni rikchak
layata yachachiykaykichi.nallatana yachachiykaykichi. Chayraykuamarapish sakiptinira ñukata allita
chipa. Tutapishina purishpaykichi manayachankichichu maytami rinkichinishpa. Uchaykichillapi kawsaykankichi.36Ñukaka lus likidumi kani.wan kaykaptinira ñukata kreyiwaychi
chipa.Chayta rimashkanwasha Jesuska chay
runakunamanta llukshishpa pakakurkan.
Runakuna Jesusta mana kreyinayarkansapachu.
37Jesus aypa almirana milagrukunataruraptin kawashpapish chay runakunakamana kreyinayarkansapachu TataDiosmanta shamudu runa kananta.38Ñawpa yachachikuk Isaiyas killkarkanchay runakuna Tata Diospa rimanantamana kreyinankunata. Isaiyaska rimarkan:
“A, Tata Dios, rimanaykita sukamanyachachikuptinikunapish kay
chu.Sukaman almirana milagrukunataruraptiki kawashpankunapishmana kreyinayansapachu.”
39Chay chiknik runakuna kikinkunallullachinakushpankuna manaatiparkansapachu Jesusta kreyiyta.Kayta Isaiyaska killkarkan:
40
kunapa.
napa.Mana kreyinayaptinkuna Tata Dios
nankunapa.Nima munanchu paykunataalliyachiysapata.”
41Aypa watakuna illaptinra Jesusshamunanpa Isaiyaska tukuy chaytarimarkan. Payka yacharkan kay
manta kawsamunanta. Chaytayachashpa Isaiyaska killkarkan.
42Aypa runakuna Jesusta mana
sapa.sapa.nata mana ni pita parlachirkansapachufariseokunata manchashpankuna. Manamunarkansapachu tantanakunankunawasimanta karkunankunapa. 43Chashnafariseokunata manchashpankuna TataDios alabanankunamanta ashwantamunarkansapa runamasinkunallaalabanankunata.
Jesus mana shamushkachu runakunata kastiganankunapa.
44Chaymanta sinchita rimakushpaJesuska willarkansapa:—Kankuna ñukata kreyiwashpa
kawsaptikichika kachamuwashkan
chi. 45Ñukata kawawashpaykichikachamuwashkan Tataynitapishkawaykankichi. 46Ñuka lus likidu
12
241
kashpayni kay allpaman shamushkaniñukata kreyiwashpa kawsashpaykichiama tutapishina uchaykichillapikawsanaykichipa. 47Rimashkaynitauyarishpaykichi mana kasukuptikichimana ñukachu kastigashkaykichi. Kayallpaman shamushkani runakunataperdonashpa salvanaynipasapa. Manashamushkanichu kastigaknikichi.
48Ñukata mana munawaptikichikanima yachachikunaynita kasuptikichikakay allpa kullunan diya Tata Diosrimashkaynita yuyachishushpaykichikastigashunkichi. 49KachamuwakTatayni Dioska willawashka imatamiyachachikusha nishpa. Mana kikinipayuyayninimantachu yachachikuykani.50Allita yachani kankuna Tata Dioswillashushkaykichita kasushpaykichikarinaykichita paywan tantalla manatukuyniyukta kawsak. ChayraykuTatayni willawashkanta allitayachachiykaykichi.
Jesus disipulunkunapa chakinkunata mayllapurkansapa.
13 1Chaymanta *Paskua esta sukdiyallana illaptin Jesuska
kanta. Yacharkan kay allpamantasieluman kutinanta Tatanwan tantallanakawsak.kunata sukaman kuyarkansapa.Wañunan diyakaman kuyarkansapa.
2Chay diya amusayaptin Jesuskañukaykunawan mikuykarkan. *Satanas
nanpa. 3Jesuska allita yacharkan kayallpaman Tatan Dios kachamushkantatukuy layapi kamachikunanpa.kan Tata Diosmanta shamushkantakashkan payman kutinanta. 4ChaypinaJesus ñukaykunawan tantallamikuykashpa atarirkan. Kapanta
surkukushpa sinturanpi suk atuntowallata watarkan. 5Chaymanta atunkallanapi yakuta churashpa kallarirkanñukaykunapa chakinikunata mayllayta.
kunata chakichiparkansapa. 6ChaypinaSimon Pedru mana munashpa chakintamayllapunanpa willarkan:—Maestru ¿ñukapa chakinitachu
mayllanayanki?7Chashna willaptinna Jesuska
aynirkan:—Kunanka manara yachankirachu
imapami chakikita mayllaykani nishpa.Suk ratukaman allita yachanki.
8Chaypina Pedruka willarkan:—Manami nima layapi munanichu
chakinita mayllanaykipa.Chashna Pedru willaptinna Jesuska
aynirkan:—Mana chakikita mayllanaynipa
nichu kanki.9Chaypina Simon Pedru willarkan:—Chashna kaptinka ama chakinillata
mayllaychu. Makinitapish umaynitapishmayllapay.
10Chaypina Jesuska aynirkan:—Chayrak armakudu runa chuya
chuya kaptin chakinllatana mayllanantiyan. Yaka tukuy kankuna chuya chuyaarmakudushina kankichi.
rachu.11Chashna Jesus willawashpankuna
allita yacharkan maykan disipulunmirantikunka nishpa.
12
nata mayllashkanwasha Jesuskakapanta kashkan churakurkan.Chaymanta tiyarishpa willawarkansapa:—¿
chita mayllashkani? 13Kankunaka“Maestru” niwankichi. Kankunatakamachiptini “Señor” niwankichi.
12 13
242
Ñukaka deverasmi MaestruykichiSeñornikichi kani. 14Ñuka MaestruykichiSeñornikichi kashpayni chakikichitamayllashkani. Ñukashina kankunapishsukpa sukpa chakikichita mayllaychi.15Ñukaka kankunata yanapashkaynishina
kuychi maylladushina kanaykichipa.16Allita willaykichi. Suk wiwachu
wiwaknin runata kasunan tiyan. Sukkachadu runa kamachikukninta kasunantiyan. 17Kay yachachikushkaynitaentiendishpaykichi chayta allitarurashpa kawsashpaykichika sukamankushikuypuru kawsankichi.
18Mana tukuy kankunapachurimaykani.payni allita yachani kankunamantatiyananta suk rantikuwak runa. TataDiospa killkadu rimananpi willawanchi:“Ñukawan tantalla mikuk runachikniwak runa tukushka.” Tata Diosrimashkanshina chay chikniwak runarantikuwanka. 19
kaykichina chay runa rantikuwaptinyachanaykichipa ñuka Tata Diosmantashamudu runa kanaynita.
20Allita willaykichi. Ñuka kankunata
naykichipa. Chashna kachaptini tukuykankunata chaskishuknikichi runakunañukatapish chaskiwaykansapa. Ñukatachaskiwak runakuna kachamuwashkanTatayni Diostapish chaskiykansapa.
Jesus willarkansapa Judas rantikunanta.
(Mt 26.20-25; Mr 14.17-21;Lk 22.21-23)
21Chayta rimashkanwasha Jesuskatukuy shunku sukaman llakishpañukaykunata willawarkansapa:—Kunan allita willaykichi.
manta suk disipuluynika chikniwakrunakunapi rantikuwanka.
22Chashna Jesus willawaptinkunañukaykuna manchakushpa sukwansukwan chapanakurkanisapa. Mana
pami rimaykan nishpa.23
kan disipulun kashpayni ladunpimikuykarkani. 24Simon Pedruka señaspiwillawarkan Jesusta tapunaynipapipami rimashka nishpa.
25Chaypina Jesusta ashwantaserkashpa tapurkani:—Maestru ¿ñukaykunamanta
maykantí rantikushunka?26
kan:—Ñuka panta ñuyuchishpa paytaka
chaskichisha.Chashna rimashpa chay mikukuna
kallanapi Jesuska suk pantañuyuchishpa Simonpa wambran JudasIskarioteta kurkan. 27Judas chay panta
kan. Chaypina Jesuska willarkan:—Chay yuyashkaykita utkakushpana
ruray.28Chashna willaptin mana ni maykan
ñukaykuna yacharkanisapachu imapamichashnaka Judasta willaykan nishpa.
29Judaska tukuy ñukaykunapakullkinikunata wakaychak karkan.Chayrayku yuyarkanisapa ichará Jesuswillashka estapa mikunaynikunatarantinanpa. Sukkuna yuyarkanisapaichará Jesus willashka mana nimayukrunakunata suk imata kunankunapa.
30Judas chay panta mikushkanwashallukshirkan. Tutana karkan.
Jesus suk mushuk kamachikunanta yachachikurkan.
31Judas llukshishkanwasha Jesuskañukaykunata willawarkansapa:—
kana. Ñuka Tata Diospa wambran
13
243
kaykashpayni wañusha. Wañuptinitukuy runakuna yachankasapa Tata Diossukaman allima kananta. 32WañuptiniTata Dioska utkana suk allima almirana*milagruta ruranka. Chay milagrutaruraptin tukuy runakuna yachankasapañuka iden payshina sukaman allimakanaynita.
33Munanayni wambraynikuna, ñukakamananami unaytanachu kankunawankawsasha. Kankunata sakiptini sukamanmaskawankichi. Chay chikniwakrunakunata willashkaynitashinakankunatapish willaykichi: Manamichay rinayniman atipankichichu riyta.
34Kunanka willaykichi kay mushukkamachinaynita:kushpa kawsanaykichi tiyan. Ñukakankunata kuyanaynishina kankunapish
chi. 35Tukuy runakuna kuyanakushpakawsanaykichita kawashpa yachankasapañukapa disipuluynikuna kanaykichita.
Jesus willarkan Pedru rimananta mana payta riksinanta.
(Mt 26.31-35; Mr 14.27-31;Lk 22.31-34)
36Chashna Jesus rimaptin SimonPedruka tapurkan:—Maestru ¿maymanti rinki?Jesuska aynirkan:—Kunan mana atipankichu katiwayta.
Suknin diya katiwanki.37Chaypina Pedruka Jesusta
willarkan:—¿
man? Kan wañuptiki ñukapish munaniwañuyta.
38Chashna willaptinna Jesuskawillarkan:—¿Deveraschu ñukawan tantalla
wañunkiman? Mash allita uyariway.Manarapish gallo kantaptin kimsa kutirimanki mana riksiwanaykita.
Jesus yachachikurkan imashnami Tata Diospa kawsananman chayashunchisapa nishpa.
14 1Chaymanta Jesus rinantarimaptin tukuy ñukaykuna
sukaman llakirkanisapa. Llakiptinikunapayka willawarkansapa:—Ama llakiychichu. Tata Diosta
kreyishpaykichi ñukatapish kreyiwaychi.2Tatayni Diospa kawsanan sielupi aypaallima kawsanakuna tiyan.kaykichi chayman rinaynita wasikichitarurak.kuna tiyaptin mana willaykichimanchukarkan rinaynita wasikichita rurak.3Wasikichita rurashpana kashkanshamusha pushaknikichi chaypi ñukawantantalla kawsanaykichipa. 4Kunanka ñamiallitana yachankichi maymanmi rininishpa. Ñami yachankichina imashnamichay kawsanaynipi chayankichi nishpa.
5Chashna willawaptinkuna Tomastapurkan:—Maestru, ñukaykunaka mana
yachanisapachu maymanmi rinkinishpa. ¿Imashnati kawsanaykimanchayaymansapa?
6Chashna Tomas tapuptin Jesuskaaynirkan:—Ñukalla suk ñanshina Tata Diosman
pushaykichi. Mana llullakushpa allitayachachiykichi. Ñukami kawsachiykichimana tukuyniyukta Tata Dioswankawsanaykichipa. Ñukata manakreyiwashpa kawsaptikichika mana
chu. 7
chi. Kunanmantapacha payta ñamiriksinkichina kawashkaykichirayku.
8Chaypina Felipika Jesusta willarkan:—Maestru,
sapa.shasapa.
13 14
244
9Chaypina Jesuska willarkan:—Felipi ¿
kira? Unaytana kankunawan tantallakawsaykani. ¿Manarachu allitarariksiwashkankichi?
kichina. ¿Imapatí willawanki Tataynitakawachinaynipa? 10¿Manachu kreyinki
nita? ¿Manachu kreyinki paypishñukawan kawsananta? Chashna TatayniDios ñukawan tantalla kawsaptinmanami kikinipa yuyayninimantachuyachachiykaykichi. Tatayni Dios
wan munananta ruranaynipa. 11Allitakreyiwaychi. Ñukami Tatayni Dioswankawsani. Paypish ñukawan tantallakawsan. Yachachishkaynita manakreyinayashpaykichika kreyiwaychialmirana *milagrukunata ruraptini.
12Allita willaykichi. Kankunakreyiwashpa kawsashpaykichi iden
chi rurayta.nirayku ñukamanta ashwan almiranalaya ruranakunata atipankichi rurayta.13Ñukapa munanaynita rurashpakawsashpaykichi imatapish kaptinmañawaptikichi ñukami rurasha. Tukuylayapi kankunata yanapaptini tukuyrunakuna Tatayni Diosta sukamankuyashpa alabankasapa. 14Kankunañukata kasuwashpa kawsashpaykichiimatapish kaptin mañawaptikichiyanapashkaykichi.
Jesus disipulunkunata willarkan Tata Diospa Espiritunta
kachamunanta.15
sapallapi katirkan:—
paykichika tukuy willashkaynikunataallita rurashpa kawsaychi. 16Chashna
allita rurashpa kawsaptikichi Tataynitaroygasha Espiritunta kachamunanpañukashina yanapashunaykichipa. Paymitukuy tiempu kankunawan tantallakawsanka. 17Tata Diospa Espiritunkamana llullakunchu. Chayrayku manakreyiwak runakuna llulla kashpankunamana atipansapachu Tata DiospaEspiritunta chaskiyta. Mana paytakawansapachu nima riksinsapachu.Kankunaka ñami riksinkichinakankunapi kawsaptin. Payka tukuytiempu kankunawan kawsanka.
18Mash allita uyariwaychi. Tataynikawsananman rishpayni manamiwakchakunatashinachu sakishkaykichi.Kashkan kutimusha kankunawantantalla kawsanaynipa. 19
chu illan wañunaynipa. Wañuptinimana kreyiwak runakuna mananakawawankasapanachu. Kankunakakawawankichi kankunawan tantallakawsaptini. Wañushkaynimantakawsamushkaynirayku kankunapishkawsamunkichi. 20
manta kawsamuptini kankunakaallitana yachankichi Tatayni Diosñukawan tantalla kawsananta. Ñukapishkankunawan tantalla kawsani.
kichi.21Kankuna kamachishkaynita
kichi runakunata kawachinkichi ñukatakuyawanaykichita.
kichi. Ñukapish kuyashkaykichi.
chi ashwan allita riksiwanaykichipa.22Chaypina disipulun Judas mana
Iskariotechu Jesusta tapurkan:—Maestru ¿imapati ñukaykunallata
yanapawankisapa ashwan allitariksinaynikunapa? ¿Imapati mana tukuyrunakunapi riksichinakunki?
14
245
23Chashna Judas tapuptin Jesuskawillarkan:—
nita allita kasuptikichi Tataynikakuyashunkichi. Ñukapish Tatayniwanpakta shamusha kankunawan tantallakawsanaynikunapa. 24Tatayni Dioskakachamuwashka yachachikunaynipa.Manami kikinipa yuyayninimantachuyachachiykaykichi. Chayrayku mana
chu. Mana kasuwaptinkuna paykunata
napa.25Kankunawan kashpaynira tukuy
layata ñami yachachishkaykichina.26Manana kankunawan kaptini TatayniDioska Espiritunta kachamunkañukashina yanapashunaykichipa.Paynami tukuy yachachikushkaynitaallita entiendichishunkichi. Tukuywillashkaynita yuyachishunkichi.27Mana kreyiwak runakuna manaatipansapachu yanapashuynikichita amaturbakushpa kawsanaykichipa. Ñukamiyanapashkaykichi kushikuypuru manaturbakushpa kawsanaykichipa.Chayrayku ama llakiychichu nimamanchakuychichu.
28Ñami allitana willashkaykichiTatayniman rinaynita.china rishkayniwasha kashkanshamunaynita kankunawan tantallakawsanaynipa.ninimi.paykichika Tatayniman rinaynitayachashpa kushikunkichiman. 29Manararishpaynira willashkaykichi kashkan
kichipa kutimunaynita.30
kichi. Kay allpapi kamachikuk supaymishamunka. Payka ladunchawashpapishmana nimapi kamachiwanchu. 31ÑukaTataynita kasushpa wañunayni tiyan.
Chashna wañuptini tukuy runakunayachankasapa Tataynita allita kuyashpatukuy layapi kasushkaynita.Tukuy chayta rimashkanwasha
Jesuska ñukaykunata willawarkansapa:—¡Atariychina! Kaymanta akuychina.
Jesus disipulunkunata yachachirkansapa imashnami
sukwan sukwan kuyanakushpa kawsankasapa nishpa.
15 1Manara chay wasimantallukshiptinikunara Jesuska
yachachiwaysapallapi katirkan:—Ñukami kani uva tronkonshina.
Tataynika chay uva kuydakshinami.2Tukuy ñukata kreyiwak runakuna idenchay uva tronkonpa ramankunashinakankichi.kuptin Tataynika tipin. Suk rama allitawayuchakuptin raman puntankunallatatipin mushukta pankayashpa ashwantawayuchakunankunapa. 3Chay uvaramankunapa puntan tipidukunashina
rayku uchaykichimanta pichadukankichi. 4Tukuy shunku kreyiwashpañukawan tantalla kawsaychi. Ñukapishtukuy tiempu kankunawan tantallakawsasha. Suk uva raman kikinmantamana atipanchu wayuchakuyta manatronkonpi apikudu kashpa. Tipidukashpa chakin. Chashnami kankunapish
chika manami atipankichichu allitarurashpa kawsayta.
5Ñukami uva tronkonshina kani.Kankunaka uva ramankunashinamikankichi. Ramakuna tronkonpi apikudukashpa allita wayuchakunsapa.Kankuna ñukawan allita tantanakushpakawsashpaykichi atipankichi allitarurashpa kawsayta.wan tantanakushpa kawsasha. Mana
14 15
246
chika mana atipankichichu allitarurashpa kawsayta. 6Suk uva tronkontakuydak runa mana wayuchakukramakunata tipishpa tantachishparupachin. Chashnallami kankunañukamanta ashuptikichi Tata Dios chayramata rupachikshina kastigashunkichi.
7
lla kawsaychi.tapish allita kasushpa kawsaychi.Yachachishkaynita kasuptikichi ñukamitukuy mañawanaykichita kushkaykichi.8
chika deverasmi disipuluynikunakankichi.chika runakuna Tataynita kuyashpaalabankasapa.
9Imashnacha Tatayni ñukata kuyawanchashnami ñukapish kuyaykichi.Kankunata sukaman kuyashkayniraykutukuy tiempu allita kasuwashpakawsaychi. 10
washkanta allita kasushpa kawsaptinipayka sukaman kuyawan. Ñukapakamachikunaynita allita kasuptikichikankunatapish sukaman kuyaykichi.
11Tukuy kayta willashkaykichiñukashina kushikunaykichipa. Kankunakasuwashpa kawsashpaykichikakushikuypurullami kawsankichi.12Kashna kamachiykichi: Ñukakankunata kuyanaynishina kankunapish
chi.13
sinta sukaman kuyashpa wañuymantasalvanman kikin wañushpa. Ñukakatukuy kuyanakukmasinikunapawañusha. 14
chika ñukapa kuyanakukmasinikunamikankichi.
15Suk sirvikuk runa patronpayuyayninta mana yachanchu.Chayrayku kunanmantapacha manana
chita. Tukuy Tatayni willawashkantayachachishkaykichi. Chayrayku
kukmasinikuna kanaykichita. 16
naka mana akllawashkankichichu.Ñukami kankunataka akllashkaykichikuyanakukmasinikuna kanaykichipa.Akllashkaykichi tukuy runakunatarimanaynita yachachinaykichipapaykunapish mana tukuyniyuktakawsanankunapa. Chashna allita
chika imatapish kaptin shutinipi
kichi. 17Allita willaykichi: Sukwansukwan allita kuyanakushpa kawsaychi.
Jesus yachachikurkan mana kreyik runakuna tukuy kreyik runakunata
chikninankunata.18Chaymanta Jesuska ñukaykunata
willawarkansapa:—Ñukata chikniwak runakuna
kankunatapish chiknishunkichi.Chiknishuptikichi yachankichi ñukatañawpakta chikniwashkankunata.19Ñukaka akllashkaykichi amana chaymana alli rurak runakunashinakawsanaykichipa. Chayrayku allitaruraptikichi chiknishunkichi. Kankuna
lla kuyanakukshina.20Chay willashkaynita yuyaychi. Suk
wiwachu wiwaknin runata allita kasunantiyan. Kankuna wiwachuynikunashinakasuwaptikichi sufrichiwak runakunakankunatapish sufrichishunkichi.
chu. Chayrayku kankunatapish manakasushunkichichu. 21Chay chikniwakrunakuna kachamuwak Tataynita mana
pish chiknishunkichi.
15
247
22Chay chikniwak runakunata manayachachik shamushka kaptinika manauchayukchu kanmansapa karkan. Allitapaykunata yachachiptinipish manakreyiwanayarkansapachu. ChayraykuTata Dioska kastigankasapa. 23Ñukatachikniwashpankuna Tataynitapishchikniykansapa. 24Paykunakakawarkansapa almirana laya *kunata ruraptini.pankunapish chikniwansapalla. TatayniDiostapish chikninsapa. Mana almirana
naka mana uchayukchu kanmansapakarkan. 25Tata Diospa ñawpakillkadunpi riman: “Mana uchayuk
sapa.” Chay killkadupi rimashkanshinadeverasta chikniwaykansapa.
26Tatayniman rishpayni manallullakuk Tata Diospa Espiritunta
kichipa. Tata Diosmanta Espiritun
sapa ñuka Tata Diosmanta shamuduruna kanaynita. 27Ñuka yachachikuytakallarishkaynimantapacha kankunakatiwaykankichi.
kichi ñukata kreyiwanankunapa.
16 1Ñami willashkaykichina sukrunakuna chiknishunaykichita
ama manchakushpa sakiwanaykichipa.2Chay runakuna chiknishushpaykichi
kichi. Suk kankunata wañuchishunkichi.Paykunaka wañuchishushpaykichi
kunata. 3Wañuchishunkichi nimaTataynita nima ñukata riksiwashpankuna.
4Tukuy kayta willaykaykichi
nita yuyanaykichipa. Tukuy kayta
wan kashpaynira.
Jesus yachachikurkan Tata Diospa Espiritun yanapakunanta.
5Jesuska yachachikuypi katirkan:—
washka Tatayniman. Chashna rinaynitawillaptinipish kankuna manaanimukunkichichu tapuwaytamaymanmi rini nishpa. 6Kankuna mana
kichi. 7Llakiptikichipish kuskatawillaykichi. Kankunapaka ashwan allimiTatayniman rinaynipa. Mana riptinikachay yanapashuknikichi Tata DiospaEspiritunka manami shamunkachukankunawan kawsananpa. Rinayni tiyanpayta kachamunaynipa. 8Payna
nata allita riksichinkasapa uchayukkanankunata. Chaymanta willankasapaimashnami Tata Diospa munashkanlayata rurashpa kawsankasapa nishpa.Chaymanta yachachinkasapa Tata Diostukuy mana allita rurashpa kawsakrunakunata kastiganankunata. 9Chay
rayku Tata Dios kastiganankunata.10Tatayniman riptini mananami
kawawankichinachu. Tata Diospa
rayku Tatayniman rishkaynita. 11
sapa Tata Dios kay allpapi kamachikuk*Satanasta kastigashpa tukuy mana
nata.12
kichita.pish manara atipankichirachuentiendiyta. 13Chayrayku manaratukuytarachu yachachishkaykichi. Manallullakuk Tata Diospa Espiritunshamushpana tukuy layata kuskanpi
15 16
248
yachachishunkichi. Manami kikinpayuyayninmantachu yachachishunkichi.
chi. Chaymanta yachachishunkichiimakunami kay allpapi tiyanka nishpa.14Chaymanta tukuy yachachikunaynitakankunata entiendichishunkichi.
kichi sukaman alli rurak alli yachakkanaynita. 15Tatayni Diospa yachanantañukapish yachani.kaykichi Tata Diospa Espiritun ñukapa
chita.
Jesus disipulunkunata yachachirkansapa ama llakishpa
kawsanankunapa.16Jesuska yachachiwaysapallapi
katirkan:—Kunan tipillana illan Tatayniman
rinaynipa. Payman riptini mananakawawankichinachu. Chaymanta suktiempukaman kashkan kawawankichi.
17Chashna Jesus ñukaykunatawillawaptinkuna sukwan sukwantapunakurkanisapa:—¿Imapatí chashna willawanchisapa?
Payka willawanchisapa tipillana illan
kunata chaymanta suk tiempukamankashkan kawananchikunata. 18¿Imapatíwillawanchisapa suk tiempukamankawananchikunata? Kay rimashkantamana entiendinchisapachu.
19Chaypina Jesuska yacharkanñukaykuna tapunayanaynikunata.Chayta yachashpa willawarkansapa:—Ñami willashkaykichina tipillana
illan mana kawawanaykichitachaymanta suk tiempukaman kashkankawawanaykichita. ¿Chaytachukankuna tapunakuykankichi?
20Mash allita uyariwaychi. Ñukawañuptini kankuna sukaman llakishpa
wakankichi. Mana kreyiwak runakunasukaman kushikunkasapa. Chaymantakankuna sukaman llakishkaykichimantakashkan sukaman kushikunkichi.
21Mash allita uyariwaychi. Suk warmiwawayananpa nanay apiptin sukamanmanchakun sukaman llakin. Chaymantawambran nasishkanwasha chay nanaytakunkan. Sukaman kushikun wambrannasiptin. 22Kunanka kankunapish chaywarmishina sukaman llakiykankichi.
payni kashkan shamusha kawaknikichi.Kankuna kawawashpa sukamankushikunkichi. Chashna kushikuptikichimanana ni pi turbachishunkichinachukashkan llakinaykichipa.
23Kawsamushkayniwasha tukuylayata entiendishpaykichi manananimata tapuwankichinachu. Allitawillaykichi. Chay diyamantapacha
chi Tataynika kushunkichi. 24
man manara yachashkankichirachu TataDiosta shutinipi mañayta.pacha ñukata kreyiwashpa Tataynitamañaptikichi payka yanapashunkichikushikuypuru kawsanaykichipa.
Jesus disipulunkunata willarkansapa kushikuypuru
kawsanankunapa.25Jesuska yachachiwaysapallapi
katirkan:—Kunankaman ejemplukunata
rimashpa yachachishkaykichi.Chaymanta kawsamushkayniwashamanana ejemplukunata rimashpanachuyachachishkaykichi.kaykichi Tatayni tukuy laya yachakkananta. 26Kawsamushkayniwashakankuna ñukata kreyiwashpa imatapishkaptin shutinipi Tatayni Diostamañaptikichi paymi kushunkichi.Manami willaykichichu Tataynita
16
249
kankunapa mañanaynita kikin Tataynikuyashuptikichi. 27Paymi kuyashunkichiñukata kuyawashkaykichirayku.
nita kreyishkaykichirayku. 28Tataynipakawsanan sielumanta llukshimushkanishamunaynipa kay allpapi kawsak.Kunan kay allpamanta llukshishpakashkan Tatayniman kutini.
29Chashna Jesus ñukaykunatawillawaptinkuna willarkanisapa:—Kunanka ashwan allitanami
yachachiwaykankisapa mananaejemplukunata rimashpanachu.30Manara tapuptinikunara kanmiyuyayninikunata allita yachanki.Chayrayku yachanisapa deveras TataDiosmanta shamudu kanaykita.
31Chashna willaptinikuna Jesuskaayniwarkansapa:—¿Ñachu kunanka kreyinkichina Tata
Diosmanta shamushkaynita? 32Chashnarimashpaykichipish kunanlla wañunaynidiya chayamuptin chayta chaytakallpashpa sapallaynita sakiwankichi.Chashna sakiwaptikichipish Tataynikamanami sakiwankachu. 33Tukuy kaytawillaykaykichi ñukawan tantallakawsashpaykichi kushikushpallakawsanaykichipa.paykichira sufrinaykichi tiyan. Chashna
chu. Tukuy chikniwakkuna ñukapamanduynipimi.
Jesus Tatanta roygarkan tukuy disipulunkunata
yanapanankunapa.
17 1
nawasha Jesuska sielutachapashpa Tatanta willarkan:—A, Tatayni, wañunayni diyaka
chayamushkana. Wañuptini kashkankawsachimuway tukuy runakunayachanankunapa kuyadu wambrayki
kanaynita. Ñuka wañushpa kashkan
kasapa sukaman alli yachak kanaykita.2Tatayni, kanmi kachamuwashkanki
sinchi kamachikuk kanaynipa tukuyrunakuna manduynipi kanankunapa.Chashna kamachikuk kashpayni tukuy
yukta kawsachishasapa. 3Chashnapaykunata kawsachiptinikuna kantariksishunkisapa mana llullakuk sapallanTata Dios kanaykita. Ñukatapishriksiwankasapa kachamuwashkaykiwambrayki kanaynita.
4Kay allpapi kashpayni tukuywillawashkaykita ñami allitanarurashkani.nisapa sukaman allima kanaykita.5Manara kay allpa tiyaptinra ñukakakanwan tantalla kawsarkani. Kunanka,Tatayni, kanman kutiptini kashkanladuykipi churaway kanwan tantallasinchi kamachikuk kanaynipa.
6Kay allpapi kawsak runakunamanta
nikuna kanankunapa. Paykunatayachachishkanisapa tukuy laya yachakkanaykita. Kanpa kaptinkuna ñukatakuwashkankisapa. Rimanaykita
sapa. 7Kunanka ñami yachansapana kan
kaynita. 8
kita ñami yachachishkanisapana.Kunanka rimanaykita chaskishkasapa.Ñami allitana yachansapa deveras
nita.kaykita.
9Tatayni, sukaman roygaykipaykunata yanapanaykipasapa. Manaroygaykichu mana kreyiwak runakunatayanapanaykipasapa. Roygayki kaykreyiwak runakunata yanapanaykipakanpa kaptinkuna. 10Tukuy ñukata
16 17
250
nami. Kanta kreyishuk runakunañukatapish kreyiwansapa. Tukuy
kaynita kawashpankuna yachankasapaalli yachak kanaynita.
11Manana kay allpapika unaytanachukawsasha. Kanwan kashkan kawsak
sapa. Tatayni, kanmi sukaman allimakashpayki sukaman alli yachak
napa. Tatayni, ñukanchi tantalla sukyuyaylla kawsanchi.nikunata yanapaysapa paykunapishñukanchishina tantalla suk yuyayllakawsanankunapa. 12Kanna sukamanyanapawaptiki kay allpapi paykunawantantalla kashpaynira kuydashkanisapaama sakiwanankunapa.kayki disipuluynikunamanta sukllallasukaman mana allita rurayta munashpasakiwashka. Sakiwashkanrayku kanmikastiganayki tiyan. Ñawpa killkadurimanaykipi riman sakiwananta.Chashna rimanayki rimaptin deverasmipayka sakiwashkana.
13Kunanka kawsanayki sielumanrishana. Kay allpapi kashpaynira kaydisipuluynikunata rikchak layatayachachishkanisapa sukaman allimatakushikunaynishina paykunapishkushikunankunapa.
14Rimanaykita allita yachachikuptinipaykunaka ñukashina allita rurashpakawsansapa. Manana chay mana allirurak runakunashina kawsaptinkunapaykuna chikninsapa. 15Paykunachikniptinkunapish mana roygaykichukay allpamanta pushanaykipasapa.Roygayki kuydanaykipasapa ama supayuchallichinankunapa.
16Kay allpapi kawsashpaynipish manakay allpapi kawsak runakunashinachu
kawsani. Allita rurashpa kawsaptini kaydisipuluynikunapish ñukatakreyiwashpa manana ñawpashinanachuuchallikushpa kawsansapa.
17Tatayni, kanpa rimanaykikaallimata kuskatami riman. Chayraykurimanaykita disipuluynikunatayachachiysapa allita munanaykitarurashpa kawsanankunapa. 18Kanmi kayallpaman kachamuwashkanki uchasapa
pasapa.kunata kachaykanisapa kay allpapikawsak runakunata rimanaykitayachachinankunapa. 19Kay allpamanshamushkani kanpa munanaykitarurashpa kawsanaynipa. Rimanaykitadisipuluynikunata yachachishkanipaykunapish kanpa munanaykitarurashpa kawsanankunapa.
20Chaymanta kay disipuluynikunarimanaykita yachachikuptinkuna aypa
kasapa. Mana roygaykichu kaydisipuluynikunallata kuydanaykipasapa.Tukuy kreyiwak runakunatapishkuydaysapa. 21Roygayki tukuy chay
kushpa kawsanankunapa. Yanapaysapañukanchiwan tantalla kuyanakushpakawsanankunapa. A Tatayni, ñukakanwan suk yuyaylla kashpa allitatantalla kuyanakushpa kawsanchi.
sapa paykunapish ñukanchishina sukyuyaylla kawsanankunapa. Chay layata
kasapa ñukata kachamuwashkaykita.22
kanki munanaykillata rurashpakawsanaynipa.nata kuyashpa yanapashkanisapa
napa. Paykunata yanapanisapa kan
17
251
ñukawan idenllata yuyaykushpakawsananchishina paykunapish sukwansukwan idenllata yuyaykushpakawsanankunapa.
23Kanmi ñukawan tantalla kawsanki.Ñukapish disipuluynikunawan tantalla
kushpa tantalla kawsanankunapa.Chashna kuyanakushpa kawsaptinkunatukuy runakuna yachankasapa kayallpaman kachamuwashkaykita.Chaymanta yachankasapa iden ñukatakuyawanaykishina paykunatapishkuyanaykita.
24Tatayni,paykira sukaman kuyawashkanki.Ñukataka willawashkanki tukuy layapisinchi kamachikuk kanaynipa. Munanitukuy kreyiwak runakuna kawsanaykisieluman rinankunapa ñukawan tantallakawsak. Munani kawanankunapa sinchikamachikuk kanaynita.
25A Tatayni, sukaman alli rurakmikanki. Mana kreyiwashpa kawsakrunakuna mana riksishunkisapachu.Mana riksishuptinkunapish ñuka allitariksiyki.
kita. 26Ñukami yachachishkanisapasukaman alli yachak alli kuyakukkanaykita. Chayta yachachikuyllapikatisha ñukata kuyawanaykishina
nankunapa. Allita kuyanakuptinkunañukami paykunawan tantalla kawsasha.
kan.
Chiknik runakuna Jesusta apirkansapa wañuchinankunapa.
(Mt 26.47-56; Mr 14.43-50;Lk 22.47-53)
18 1
washa Jesuska chay wasimantañukaykunawan llukshirkan. Rirkanisapa
Sedron yaku chimbaman. Chaychimbapi tiyarkan suk aypa *olivoyukwerta.nawan tantalla yaykurkan.
2Jesuska chay wertapi amañakñukaykunawan tantanakuyta.Chayrayku chay rantikuk disipulunJudaska riksirkan maypimi Jesuskatantanakun nishpa. 3Chay wertapikaptinikuna Judaska chayarkan aypasoldadukunata *Tata Diospa wasintakuydakkunata pushashpa. *wan awtoridar *saserdotekunapaykunata kacharkansapa. Judaspushaptinkuna machetinkunatauchinankunata alkusankunata apashparirkansapa. 4Jesuska allita yachashpaimapami shamunsapa nishpa rirkanpaykunata tinkuk.sapa:—¿Pitatí maskaykankichi?5Chay runakunaka aynirkansapa:—Nasaret llaktamanta Jesustami
maskaykanisapa.Chashna willaptinkuna Jesuska
willarkansapa:—Ñukami kani.Jesusta rantikuk Judaspish chay
runakunawan tantalla karkan. 6Jesuswillaptinkuna: “Ñukami kani” nishpapaykunaka ankallimanta allpapiurmarkansapa. 7Chaypina Jesuskakashkan tapurkansapa:—¿Pitatí maskaykankichi?Paykunaka kashkan willarkansapa:—Nasaret llaktamanta Jesustami
maskaykanisapa.8
sapa:—Ñami willashkaykichina ñuka Jesus
kanaynita.
nikunata rinankunamanta.9
nata kuydawaykarkansapa. Paymi
17 18
252
ñawpalla Tatanta willarkan: “Tatayni,
sapa ama sakiwanankunapa.” ChashnaJesus Tatanta roygashka kashpakuydawarkansapa.
10Chaypina Jesusta apinayaptinkunadisipulun Simon Pedru machetintaapishpa suk runa Malkopa alli ladurinrinta tipipurkan. Chay runa Malkosinchi kamachikuk saserdotepawiwachun karkan. 11Chashna rinrintatipipuptin Jesuska Pedruta willarkan:—Chay machetikita kashkan macheti
churanaykipi churay.nipa munaptin wañusha. ¿Yuyankichumanchakushpayni Tataynita manakasunaynita?
Soldadukuna awtoridar saserdote Anasman Jesusta pusharkansapa.
(Mt 26.57-58; Mr 14.53-54; Lk 22.54)12
ninkunawan Tata Diospa wasintakuydak runakuna Jesusta apishpawatarkansapa. 13Jesusta watashpanapusharkansapa awtoridar saserdoteAnaspa wasinman. Anaska Kayfaspasuedrun karkan. Chay tiempu Kayfaskatukuy saserdotekunapa ashwan sinchiawtoridarninkuna karkan. ChayraykuKayfaspa suedrun Anasman Jesustapusharkansapa. 14Ñawpana Kayfaskatukuy ñukaykuna *judiyu runakunapaawtoridarninikunata willarkansapa:“Ashwan alli kanman suk runallawañunanpa ama tukuy ñukanchikuna*israel runakuna wañunanchikunapa.”
Simon Pedru rimarkan Jesusta mana riksinanta.
(Mt 26.69-70; Mr 14.66-68;Lk 22.55-57)
15Chashna chay awtoridar Anaspawasinman Jesusta pushaptinkunanaSimon Pedruwan ñuka Juan washanta
katirkanisapa. Chay saserdotekunapaawtoridarninka ñukata riksiwarkan.Chayrayku chay manllayba wasipampapi ñukapish Jesusta katishpayaykurkani. 16Ñuka yaykuptiniwashallapi Pedruka kiparirkan.Chaypina rirkani punku kuydak
nanpa. 17Pedruta yaykuchishpana chaywarmika tapurkan:—¿Kanpish Jesuspa disipulunchu
kanki?Chashna tapuptinna Pedruka
willarkan:—Manami disipulunchu kani.18Chaypina sukaman chirishpankuna
Anaspa wiwachunkunawan Tata Diospawasinta kuydakkuna ninakushpankunamashakuykarkansapa. Pedrupishpaykunawan tantalla mashakuykarkan.
Saserdotekunapa awtoridarninkuna Anas Jesusta tapurkan imatami
rurashka nishpa.(Mt 26.59-66; Mr 14.55-64;
Lk 22.66-71)19
napa awtoridarninkuna AnaskaJesustaka kallarirkan tapuyta:—¿Pikunati disipuluykikunaka?
¿Imatati paykunata yachachinkisapa?20Chashna tapuptin Jesuska
willarkan:—Ñuka tukuy runakuna uyariwaptin
yachachikushkani. Tantanakunankunawasikunapi Tata Diospa wasinpipishallita yachachikushkani. Mana nimatapakallallachu yachachikushkani.21¿Imapati ñukataka tapuwanki?Yachachikuptini aypa runakunauyariwarkansapa. Paykunata tapuyimatami yachachishkanisapa nishpa.Paykunami allita yachansapa.
22
napa awtoridarninkunata ayniptin Tata
18
253
Diospa wasin kuydak runa uyanpilapyashpa willarkan:—Ariya ¿chashnachu ayninki sinchi
awtoridar saserdotetaka?23Chaypina Jesuska willarkan:—Ariya mana allita willaptinika
willaway ima mana allitatí willashkani.Kuskata willaykaptinika ¿imapatílapyawashkanki?
24Chaypina Anaska makin watadutaJesustaka pushachirkan yernonKayfasman. Paymi saserdotekunapaashwan sinchi awtoridarninkunakarkan.
Pedru kashkan rimarkan Jesusta mana riksinanta.
(Mt 26.71-75; Mr 14.69-72;Lk 22.58-62)
25
man Pedruka washapi mashakuykarkan.Chaypina paywan mashakuykakrunakuna tapurkansapa:—¿Manachu kanpish chay runapa
disipulun kanki?Chashna tapuptinkunana Pedruka
willarkansapa:—Manami disipulunchu kani.26Chaymanta chaypi karkan awtoridar
saserdotepa suk wiwachun. Payka chayrinrin tipidu Malkopa familyan karkan.Payna Pedrutaka tapurkan:—¿Manachu kantaka kawashkayki
Jesuswan tantalla chay wertapi?27Chashna tapuptin Pedruka
paytapish willarkan mana Jesustariksinanta. Chayta rimaykaptinlla sukgallo kantarkan.
Pilatoman Jesusta pusharkansapa.(Mt 27.1-2, 11-14; Mr 15.1-5;
Lk 23.1-5)28Chaymanta Kayfaspa wasinmanta
Jesusta pusharkansapa *romanoawtoridar Pilatopa kamachikunan
wasiman. Manara allita pakariptinra
naka chayarkansapa. Mana niman sukyaykunayarkansapachu. Paykunakayuyarkansapa romanokunapa wasinpiyaykushpa Tata Diospa ñawpakninpi
kunankunata. Chashna chapunakushpa*Paskua estata rurashpa mananaatipanmansapanachu mikuyta. 29
rayku Pilatoka llukshimurkanpaykunata tapuk:—¿Ima mana allitatí kay runaka
rurashka?30
naka Pilatota willarkansapa:—Kay runaka alli rurak runa kaptinka
manami pushamuymansapachu karkankanpi chatakuk.
31Chashna ayniptinkunana Pilatokawillarkansapa:—Kankunapa ñawpa killkaduykichipi
riman imashnami kastigankichi nishpa.Chayta kasushpa kikikichilla kayrunataka kastigaychi.Chaypina chay runakunaka Pilatota
willarkansapa:—Kan mana willawaptikisapa
kuna mana ni pita atipanisapachuwañuchiyta.
32
kuna ñukaykunata willawarkansapa sukkruspi wañunanta.
sapa Pilato suk kruspi chakatashpaJesusta wañuchinanpa.
33Chaypina Pilato kamachikunanwasipi kashkan yaykushpa Jesustakaladunman kayashpa tapurkan:—¿Kanchu kanki judiyukunapa
ashwan sinchi kamachikukninkuna?34Chaypina Jesuska willarkan:—¿
kukninkuna kanaynita tapuwanki?
18
254
¿Chaytaka kikikipa yuyaynikimantachutapuwanki? Ichará maykanwillashushka chashna tapuwanaykipa.
35Chashna willaptinna PilatokaJesusta willarkan:—Ñuka manami judiyuchu kani
chaykunata yachanaynipa. Kanpa
nami pushamushushkasapa ñukapichatashuk. ¿Ima mana allitatírurashkanki?
36Chaypina Jesuska Pilatotawillarkan:—
kuk runachu kani.kuk kaptinika tukuy kasuwak runakunaamachawanmansapa karkan. Paykunaka
mansapa karkan ama apiwanankunapa.Ñukaka mana allpapi kamachikukrunachu kani.
37Chaypina Pilatoka tapurkan:—¿Deveraschu tukuy layapi alli
kamachikuk kanki?Jesuska aynirkan:—Ariya rimashkaykishina sinchi
kamachikuk runami kani. Shamushkanikay allpapi nasik mana llullakushpakuskata yachachikunaynipa. Tukuy alliyachachikunata kasuk runakuna ñukapayachachikunaynita kasunsapa.
38Chashna Jesus willaptinna Pilatokatapurkan:—¿Imatí alli yachachikunaka?
Pilato willarkansapa Jesusta wañuchinankunapa.
(Mt 27.15-31; Mr 15.6-20;Lk 23.13-25)
lla Jesusta sakirkan. Chaypinawasimanta kashkan llukshishpa Jesustachatak runakunata willarkansapa:—Manami kay runapika tarinichu
nima laya mana alli rurashkanta
kastiganaynipa. 39Kunan uyariychi.Kada Paskua esta ukun kankunamañawankichi suk karselpi wichkadurunata kacharinaynipa. Kay wata¿shuknikichita kacharinaynipa?
40Chashna Pilato tapuptinkunanachay runakunaka kashkan sinchitarimashpa willarkansapa:—¡Ama Jesustaka kachariychu!
¡Barrabasta kachariy!Chay wata Barrabas karselpi karkan
wañuchikuk suwa runa kashpa.
19 1Chashna chay chiknik runakuna
kunapa. 2
kunawasha kasha likidu waskamanta sukkoronata rurashpankuna umanpichurapurkansapa asichinankunapa.
kansapa. 3
kuna uyanpi sukaman sakmashpaasichishpa willarkansapa:—¡*
nin kaptiki sukaman munaykisapa!4Chaymanta Pilato kashkan
taka willarkansapa:—Mash allita uyariwaychi. Kunanka
chipa mana nima uchallikushkantatarishkaynita.
5Chaypina Jesuska kashamantaruradu koronayuk kamachikuk runapasani llachapa churakudu llukshimurkan.Chashna llukshiptin Pilatoka chayrunakunataka willarkansapa:—¡Kawaychina kay runataka!6Chaypina *
darninkunawan *Tata Diospa wasinkuydakkuna sinchita rimashpawillarkansapa:—¡Suk kruspi chakatachiy! ¡Suk
kruspi chakatachiy!
18 19
255
Chaypina Pilatoka willarkansapa:—Kankunaka pushaychi suk kruspi
chakatashpa wañuchinaykichipa.Ñukaka mana nima uchanta paypikatarinichu.
7Chaypina chay runakunaka Pilatotaaynirkansapa:—Tata Dios killkadunpi willawansapa
kay laya runata wañuchinaynikunapa.Payka llullakushpa rimashka TataDiospa chaylla wambran kananta.Chayrayku wañunan tiyan.
8
kan. 9Chaymanta kamachikunanwasiman Jesusta kashkan yaykuchishpatapurkan:—¿Maymantati shamushkanki?Chashna Pilato tapuptinna Jesuska
mana nimata aynirkanchu. 10Upallallakaptin Pilatoka willarkan:—¿Manachu nimata ayniwanki? Ñuka
man. Munashpayni kachariykiman.¿Manachu chaytaka yachanki?
11Chashna willaptinna JesuskaPilatota willarkan:—Tata Dios mana munaptinka mana
nimata atipankimanchu rurawayta.Kayfas sinchi kamachikuk saserdotekaykashpa kanman pushachimuwashkawañuchichiwanaykipa. Chayraykupayka kanmanta ashwan uchayuk.
12Chay ratumantapacha Pilatokasukaman munarkan Jesusta kachariyta.Chaypina Jesusta chiknik runakunaashwanta kaparikushpa Pilatotawillarkansapa:—Kay runaka rimashka sinchi
kamachikuk kananta. Chayta rimashparimaykan manana ashwan sinchikamachikuk *Sesarta kasunanta. Kayrunata kacharishpaykika kanpishmananami chay kamachikuk Sesartakasunkinachu.
13Chayta uyarishpa Pilatoka Jesustakashkan pushachirkan chay runakunapañawpakninkunaman. Chaypinakamachikunan sillanpi tiyarirkan chayrunakunata kamachinanpa. Chay sillaGabata pampapi karkan. Chay Gabatashuti *hebreo rimanapi rimanRumimanta Ruradu.
14*Paskua esta suk diyallanaillarkan. Chay diya yakallapa chawpidiyata Pilatoka chay runakunatakawillarkansapa:—
chita.15Chashna Pilato willaptinkunana
sapa:—¡Wañuchun wañuchun! ¡Suk kruspi
chakatachiy!Chaypina Pilatoka tapurkansapa:—¿
chu wañuchichisha?
kukninkunaka Pilatota willarkansapa:—Alli kamachikuk Sesarllami
ñukaykunata kamachiwansapa.16Chashna willaptinkuna Pilatoka
willarkansapa Jesusta suk kruspiwañuchinankunapa.kuna pusharkansapa.
Suk kruspi Jesusta chakatashpa wañuchirkansapa.
(Mt 27.32-44; Mr 15.21-32;Lk 23.26-43)
17Chaymanta soldadukuna Jesustakrusninta aparichishpa suk lomamanpusharkansapa. Chay lomaka iden umapoto rikurirkan. Chayrayku shutinkakarkan Uma Poto. Judiyukunaparimanaynikunapi chay lomapa shutinkarkan Golgota. 18Chay lomapiJesustaka chakatarkansapa. ChaymantaJesuspa ishkantin ladunpi ishkayrunakunatapish chakatarkansapa.
19
256
19Chaypina suk tablapi Pilatokakillkakurkan: “Kay Nasaret llaktamantaJesusmi judiyu runakunapa sinchikamachikukninkuna.” Chay killkadutaJesuspa uman kuskapi timbichichirkan.
20Chay lomaka Jerusalen llaktamantamana karupichu karkan. Chayraykuaypa judiyu runakuna Jesusta kawak
sapa. Chayka kimsa laya rimanapikillkadu karkan. Suk killkadu karkanjudiyukunapa rimanaynikunapi. Sukkarkan *griego runakunapa rimananpi.Kimsaynin karkan *romanokunaparimananpi. 21
kuna piñakushpa Pilatotaka rirkansapawillak:—¿
kanki “kay runami judiyukunapakamachikukninkuna?” Kunanka chikantablapi killkakushpa churay: “Kay runarimashka: ‘Ñukami kani judiyukunapasinchi kamachikukninkuna.
22Chaypina Pilatoka willarkansapa:—Ñuka killkashkaynika chashnami
kiparinan tiyan.23
kunawasha sawa llachapankunachuskuntinkuna patumanakurkansapa.Chaymanta suni uku llachapantapishapirkansapa. Chay suni uku llachapakatukuy suniynintin awadu manasiraduchu karkan. 24Chayta kawashpasoldadukunaka willanakurkansapa:—Ama llikiypachichu kay allima
awadu llachapata. Akuychi pukllashpakawaypachi pipami kiparinka nishpa.
kurkansapa.Tata Diospa ñawpa killkadunpi riman:
“Llachapaynita patumanakushkasapami.Pukllashpankuna kawashkasapa pimillachapaynita apanka nishpa.” Chaydiya Tata Diospa ñawpa killkadu
rimashkanshina chay soldadukuna
kansapa.25Chaypina Jesuspa mamanka
sapa. Chaymanta chaypi Kleofaspawarmin Mariyawan, Mariya Magdalenakarkansapa. 26Jesuska mamantakawashpa ñukatapish kawawarkan.Chaypina mamantaka willarkan:—Mama, Juanka wawaykishinami
kiparin.27Chaymanta Jesuska ñukatapish
willawarkan:—
shina kiparin.Chashna Jesus ñukata willawaptin
chay tiempumantapacha Jesuspamaman wasinipi kawsarkan.
Jesus wañurkan.(Mt 27.45-56; Mr 15.33-41;
Lk 23.44-49)28Jesus kruspi kashpa yacharkan Tata
Diospa killkadu rimashkanshinarurashkanta. Tata Diospa killkadunpirimarkan yakuta mañakunanta. Chashnakillkadu kaptin Jesuska rimarkan:—Yakuta munani.29Chaypi suk puyñupi tiyarkan ayak
likidu vinu. Jesus yakuta munanantauyarishpa suk soldadu utku layatawatarkan suk suni kaspipi. Chaypi
kan. 30Jesus chay ayak likidu vinutashukushkanwasha rimarkan:—Tatayni, kan willawashkaykita ñami
tukuytana rurashkani.Chashna rimashpana Jesuska umanta
kumurayachishpa wañurkan.
Suk soldadu lansawan Jesusta kostillanpi tuksirkan.
31Chay Paskua esta suk diyallanaillarkan. Fiesta kallarinan diya ashwan
19
257
sinchi *samana diya karkan. Chayrayku
sapachu kruspi chakatadu runakunachayllapi pakarinankunapa. ChayraykuPilatota rirkansapa willak kruspichakatadukunapa chankankunata
kunapa. Willarkansapa krusmantaurayachimunankunapa.
32Chaypina soldadukuna rirkansapaJesuswan tantalla ishkay chakatadurunakunapa chankankunata pakipuk.33
kuna kawarkansapa wañudutana.Chayrayku chankankunata manapakipurkansapachu. 34Chaypina allita
chu nishpa suk soldadu lansawan Jesustatuksirkan kostillanpi. Chashna tuksiptinyawarwan yaku ichakumurkan.
35Jesus wañuptin ñuka Juan kikinikawarkani. Chayrayku mana llullakushpatukuy chayta willaykaykichi kankunapishyachanaykichipa Jesus wañushkanta.
36Tata Dios killkadunpi riman:
sapachu.” Chay soldadukuna Jesuspatullunta mana pakipuptinkuna TataDiospa killkadunpi rimashkantashinarurarkansapa.
37Chaymanta Tata Diospa killkadunpiriman: “Runakuna chay tuksishkankunarunata kawankasapa.”
Jesusta pamparkansapa.(Mt 27.57-61; Mr 15.42-47;
Lk 23.50-56)38Chaypi karkan Arimatea llaktamanta
runa Jose. Joseka Jesusta kreyik runakarkan. Payka mana munarkanchu ni piyachananpa Jesusta kreyik kananta judiyuawtoridarkunata manchashpa. Josekarirkan Pilatota mañak Jesuspa kuerpuntaapananpa pampak. Chaymanta Pilatoalmitiptinna kuerpunta aparkan pampak.
39Chaymanta *pish rirkan Joseta yanapak. ChayNikodemoka suk kuti tutapi rirkanJesuswan parlak. Payka kimsa chunkakilu ishkay laya mishkilla asnak kaspiwikinta aparkan. 40Chaypina JosewanNikodemoka suk manllayba sunillachapakunata chay mishkilla asnakkaspi wikinwan ñuyuchishpa Jesuspakuerpunta wankurkansapa. Chashnañukaykuna judiyu runakuna tukuywañuduta amañanisapa pampayta.
41
kuna lomapa ladunllapi suk wertatiyarkan. Chay wertapi tiyarkan machayukupi ruradu uchku. Chaypika manara
chu. 42Chay oras tipillana illarkanjudiyukuna kallarinaynikunapasamayta. Chayrayku chay machaypiruradu uchkupi Josewan Nikodemokautkakushpa Jesuspa kuerpuntachurarkansapa.
Jesus wañushkanmanta kawsamurkan.
(Mt 28.1-10; Mr 16.1-8; Lk 24.1-12)
20 1*Samana diya kayantinmanara allita pakariptinra
Mariya Magdalena rirkan Jesustachurashkankuna machayta kawak.Chaypi chayashpana kawarkanwichkashkankuna rumita punkunmantaashuchiduta. 2Chayta kawashpana
sapa. Ñuka Juan Jesuspa sukamanmunawashkan disipulun kani.napi chayashpa Mariya Magdalenakawillawarkansapa:—¡Ñami Jesuspa kuerpuntaka
surkushkasapana!chu maypimi churashkasapa nishpa.
3Chashna willawaptinkunanaPedruwan ñuka kallpashpa rirkanisapaJesuspa kuerpun churashkankunata
19 20
258
kawak. 4Ishkantinikuna kallpashpa ñukaPedrumanta ashwan utka kallpashpañawpakta chayarkani. 5Chaypinakumurayashpa chay machay ukuntachaparkani.
kankuna llachapankunallata kawarkani.6Chaymanta washaynita Pedruka
chayashpa yaykukpacha rirkan. Yaykushpa
kunallata kawarkan. 7Chaymantakawarkan Jesuspa uman wankushkankunallachapata chikanpi churaduta. Chay umanwankuna llachapaka mana kuerpunwankuna llachapawan tantallachu karkan.8Pedru yaykuptinna ñukapish yaykurkani.Chaypina allita chay llachapakunatakakawarkani. Chayta kawashpaynikreyirkani Jesus kawsamushkanta.9Manara Jesus kawsamuptin ñukaykunamana allitarachu entiendirkanisapa TataDiospa killkadunpi rimashkanta. Chaypirimarkan Jesus wañushkanmantakawsamunanta.
10
naman kutirkanisapa.
Mariya MagdalenaJesusta kawarkan.
(Mr 16.9-11)11
kuna Mariya Magdalenaka machaywashallapi sapallan kiparirkan. Chaypinasukaman wakakuypi kumurayashpapunkunllamanta chay uchku ukuntachaparkan. 12Uchku ukunpi allitachapashpa kawarkan ishkay yurak likidullachapayuk *angelkunata. MaypichaJesuspa kuerpun kashka chaypi paykunatiyaridu karkansapa. Sukka uman kashkapikarkan. Sukka chakin kashkapi tiyaridukarkan. 13Paykunaka tapurkansapa:—Mariya ¿
kanki?Mariyaka aynirkan:
—Maestruynipa kuerpuntamiapashkasapa. Manami yachanichumaypimi churashkasapa nishpa.
14Chashna rimashpana Mariyakawashanta chapashpa Jesusta kawarkan.Payta kawashpapish mana riksirkanchuJesus kananta.
15Chaypina Jesuska tapurkan:—¿Imapatí sukaman wakakuykanki?
¿Pitatí maskaykanki?Chaypina Mariyaka werta kuydak
runa kananta yuyashpa willarkan:—Kan Jesuspa kuerpunta apashka
kashpaykika willaway maypimichurashkanki nishpa. Willawaptiki ñukarisha pushamuk.
16Chaypina Jesuska willarkan:—¡Mariya!Shutinta rimaptin Mariyaka Jesustaka
riksirkan. Chaypina *hebreo rimanapiwillarkan:—¡Raboni!Chay Raboni rimanan riman
“Maestru”. 17Mariya ladunchaptinnaJesuska willarkan:—Ama apiwaychu.
man rishkanirachu.kunata willamuysapa Tataynimanrinaynita.papish Tataykichimi. Ñukapa Diosninikankunapapish Diosnikichimi.
18
naka rirkan ñukaykunata willawaksapaJesusta kawashkanta.warkansapa tukuy Jesus willashkanta.
Jesus wañushkanmanta kawsamushpa disipulunkunapi
rikurirkan.(Mt 28.16-20; Mr 16.14-18;
Lk 24.36-49)19Chaymanta samana diya kayantin
tutayaptinna suk wasipi ñukaykunakatantanakurkanisapa. Chay wasipi allitawichkanakurkanisapa *judiyu
20
259
kuna.kudu kaptinikuna Jesuska yaykushpañukaykunapa chawpinikunapishayarishpa rimachiwarkansapa:—
nachu.20Chashna rimachiwashpankuna klavu
uchkushkan makinkunata lansa
sapa. Jesusta kawashpaynikunasukaman kushikurkanisapa.
21
kansapa:—
nachu. Imashnacha Tatayni kayallpaman kachamuwashka ñukapishkankunata kachaykichi rimanaynitayachachikuk.
22Chayta willawashkankunawashaJesuska ñukaykunata pukuwarkansapa.Chaymanta willawarkansapa:—Tata Diospa Espiritunta chaskiychi.
23Paymi yachachishunkichi pimi ñukatakreyiwan pimi mana kreyiwanchunishpa. Chashna yachachishuptikichiTata Dios perdonashkan runakunataatipankichi willayta: “Tata Dios ñamiuchaykichita perdonashkana.” Chashnakankuna willaptikichi Tata Dios chayrunakunata perdonankasapa. Chaymanta
nata willayta: “Tata Dioska kankunatamanami perdonashunkichichu.” Chashnawillaptikichi Tata Dios paykunata manaperdonankasapachu.
kansapa.
Tomas disipulumasinkunawan tantalla kaptin Jesus kashkan
rikurirkan.24Jesus ñukaykunapi rikurishkan ora
chay disipulun Tomas Gemelo mana
ñukaykunawanchu karkan. 25
sapa:—
sapana.Chaypina Tomaska ayniwarkansapa:—Mana kreyiykichichu. Makinpi
paynira tuksidu kostillanpi makinita
kanta.26Chaymanta pusak diya washan chay
kurkanisapa. Chay diya Tomaskañukaykunawan karkan. Alli wichkadu
kan. Yaykushpana chawpinikunapishayarishpa rimachiwarkansapa:—
chu.27Chaypina Tomastaka willarkan:—Tomas, shamuy. Kay makini klavu
uchkushkanpi deduykita churay.Makinikunata kaway. Chaymantatuksidu kostillaynipi makikita satiy.Ama sinchi shunku mana kreyikuk runakaychu. Kreyiway wañushkaynimantakawsamushkaynita.
28Chaypina Tomaska willarkan:—¡Kanmi kanki Señornini Diosnini!29Chaypina Jesuska willarkan:—Kawawashpaykira kreyinki
kawsamushkaynita. Suk runakuna mana
kaynimanta kawsamushkaynita.Paykunaka ashwanta kushikunkasapa.
Juan kay libruta killkarkan Jesusta kreyishpa kawsanaykichipa.
30Jesuska aypa kuti rikchak layaalmirana *milagrukunata ruraptinñukaykunaka kawarkanisapa. Chay
payni mana tukuytachu killkashkani.31Kaykunallata killkashkani kankuna
20
260
yachanaykichipa Jesus Tata Diosmantashamudu wambran kananta.kani kankuna Jesusta kreyishpakawsanaykichipa. Payta kreyishpaykichipaywan tantalla mana tukuyniyuktakawsankichi.
Jesus kanchis disipulunkunapi rikurirkan.
21 1Chaymanta suk diya Tiberiaskocha mañanman kanchis
ñukaykuna rirkanisapa.kuna kashkan ñukaykunapi Jesuskarikurirkan. Kunanka parlachiykichiimashnami rikurishka nishpa.
2Chay Tiberias kocha mañanpikarkanisapa Simon Pedru, TomasGemelo, Natanael. Payka Galileapartimanta Kana llaktamanta karkan.Chaymanta ñukapish wawkiniwankarkani. Ñukaykunapa tataynikunaSebedeo karkan. Chaymanta ishkay
sapa. 3Chaypina Simon Pedrukawillawarkansapa:—Risha challwakuk.Ñukaykuna willarkanisapa:—Ñukaykunapish kanwan tantalla
rishasapa.
nikunana rirkanisapa challwakuk. Tutaentero apinayashpaynikunapish mananiman suk challwata apirkanisapachu.4Chaypina pakariykaptin kocha mañanplayapi Jesusta kawarkanisapa. Mananima riksirkanisapachu Jesus kananta.
5Chaypina payka willawarkansapa:—Amiguynikuna ¿manachu niman
suk challwata apishkankichi?Ñukaykuna aynirkanisapa:—Mana niman sukta.6Chaypina Jesuska willawarkansapa:—Chay suni rednikichita kanowa alli
ladunpi sirichimuychi. Chaypiramiapinkichi.
Chashna Jesus willawaptinkunaredninikunata sirichirkanisapa. Chaypinaredninikuna challwawan sukamanuntarkan.sapanachu. 7Chaypina ñukaka Jesustaallita riksishpa Pedruta willarkani:—Chay runaka maestrunchikunami.Chashna ñuka willaptini Pedru
kushpa waytashpa rirkan Jesusta tinkuk.8Chaymanta kanowaynikuna
mañamanta yaka pachak metro kaptinñukaykuna redninikunapi challwataaysashpa mañapika chayachirkanisapa.9Chaypina yakullapi redninikunata
kanisapa. Playapika tarirkanisapaninata rawraykaptin. Chay ninapikatiyarkan suk challwa. Chaymantapanpish tiyarkan. 10Chaypina Jesuskawillawarkansapa:—Chay apishkaykichimanta suk
challwakunata apamuychi.11Chayta uyarishpa Pedruka chay
kanowaman kallparkan rednintachallwantinta playaman aysananpa.Chay redpi tiyarkan pachak pichkachunka kimsa atun challwakuna. Aypachallwawan kaykashpapish chay redkamana llikikurkanchu. 12ChaypinaJesuska willawarkansapa:—Shamuychina mikuypachina.Ñukaykuna allita yachashpa Jesus
kananta mana animukurkanisapachutapuyta paychu manachu nishpa. 13
pankuna karawarkansapa. Chaymantachallwakunatapish chaskichiwarkansapa.
14
kuna kimsaynin kutina karkan.
Jesus Pedruwan parlarkan.15
shana Jesuska Simon Pedruta tapurkan:
20 21
261
—Juanpa wambran Simon, tukuydisipuluynikunamanta ¿kanchu ashwanallita kuyawanki?Chaypina Pedruka aynirkan:—Maestru, allita yachanki sukaman
kuyanaynita.Chaypina Jesuska willarkan:—Wawa ovejaynikunatashina chayrak
kreyiwak runakunata kuydaysapa.16Chaymanta Jesuska kashkan
tapurkan:—Simon ¿ariya kuyawankichu?Chashna tapuptin Pedruka aynirkan:—Maestru, allita yachanki sukaman
kuyanaynita.Chaypina Jesuska willarkan:—Ovejaynikunatashina kreyiwak
runakunata kuydaysapa.17Chaymanta kimsaynin kuti
tapurkan:—Simon ¿kuyawankichu?Chashna kimsaynin kuti tapuptinna
Pedruka sukaman llakishpana willarkan:—Maestru, kan tukuyta yachanki.
Allita yachanki kuyanaynita.Chaypina Jesuska willarkan:—Ovejaynikunatashina kreyiwak
runakunata kuydaysapa. 18Mash allitauyariway. Kanka wayna kashpaykikikikilla mudakushpa munashkaykimanmaytapish kaptin rishkanki. Chaymantaviejuyaptiki makikita chutachiptiki sukrunakuna mudachishunka. Chaypina manarinayashkayki partita pushashunkisapa.
19Chashna willashpa Jesuska Pedrutayachachiykarkan sukaman sufrishpaTata Diosta kushichishpa wañunanta.Chaymanta Jesuska Pedruta willarkan:—Kreyiwashpa katiway.
Pedru yachanayarkan imashnami Juan wañunka nishpa.
20Manara Jesus wañuptinra ñukapaypa munadu disipulun kashpayniladunpi mikuykarkani. Chashna ladunpikashpayni tapurkani: “Maestru ¿maykandisipuluykití rantikushunka?”Chay diya playapi kashpaynikuna
Jesus willaptin sufrishpa wañunantaPedruka washanta chapashpa ñukatakawawarkan.
21Ñukata kawawashpa Jesustatapurkan:—Maestru, kay disipuluyki ¿
natí wañunka?22Jesuska Pedrutaka willarkan:—Kutimunaynikaman kawsananta
munaptinika kanpa mana nimachu.Kanka kreyiwashpalla katiway.
23
masinikuna willanakurkansapa:“Manashi Juanka wañunkachu.”Jesuska mana rimarkanchu manawañunaynita. Payka rimarkan:
nika kanpa mana nimachu.”24Ñuka Juan Jesuspa disipulun
kashpayni kikini kawashkaynikunatakillkashkani kankuna yachanaykichipa.Ñukaykuna yachanisapa tukuy kaytaallita kuskanpi killkashkaynita.
25Jesus aypa alli ruranakunatarurarkan.chu killkashkani. Tukuyta sukmantasukmanta willashpa sukaman aypalibrukunapi killkayman karkan.naka ni maypi paktanmanchu.Chaylla kashka.
21
262
Lukas kuyanakukmasin Teo lotayachachiypi katirkan.
1 1Munanayni Teo lo, chay primerlibruynipi willashkaykina Jesus
nasishkanmantapacha sieluman rinan
kanta. Kunan kashkan killkayki.2Manarapish sieluman rishpa Jesuska
disipulunkunata akllarkan tukuy maytarishpa yachachikunankunapa. TataDiospa Espiritun yanapaptin paykunatayachachirkansapa imakunatamirurashpa kawsankasapa. 3
washa Jesuska tukuy kuerpuntin
napa kawsamushkanta. Chusku chunka
sapa imashnami Tata Diospa mandunpikawsankasapa nishpa. 4Paykunawantantalla kashpa willarkansapa:—Amara Jerusalen llaktamanta
llukshiychirachu.shina Tatayni Dios Espirituntakachamunka. Chayrayku kayllapirakipariychi Espiritun shamunankaman.5
nata bawtisarkansapa. Kunanka manaashwannachu illan Tata Dios
naykichipa.
Jesus chay runakunapa ñawpakninkunamanta
sieluman kutirkan.6Chaymanta Jesuswan tantanakudu
runakunaka tapurkansapa:—Señor ¿kunanmantachu tukuy
*kisapa?
7Chashna tapuptinkuna Jesuskaaynirkansapa:—Tata Diosllami yachan imay diyami
naynipasapa. Kankunaka ¿imapatíchayta yachanayankichi? 8Tata DiospaEspiritun kankunaman shamuptinraatipankichi parlachikuyta ñukasalvakuk kanaynita. ChaypinaJerusalenpi, tukuy Judea partipi, tukuy*Samaria partipi, tukuy kay allpapi
kuk.9Chayta yachachikushkanwasha tukuy
tinkuna Jesuska altuta rirkan. Chashnariykashpa puyu ukunpi yaykushpachinkarkan. Chaypina chay runakunakamanana atiparkansapanachu kawayta.10Chashna Jesus sieluman riptinkawaykaptinkuna ladunkunapi ishkayyurak likidu llachapayuk *angelkuna
HECHOS
LUKAS KILLKARKAN JESUKRISTUPA AKLLASHKAN RUNAKUNA RURASHKANKUNATA
263
rikurirkansapa. 11
sapa:—Galileamanta runakuna ¿imapatí
llakishpa sieluta chapaykankichi?Kankunamanta sieluman Jesus rishka.Payllami kashkan kay allpamanshamunka. Imashnacha sielumanrishkanta kawashkaykichishinachashnallami kashkan shamunka.
Matiyasta akllarkansapa Judaspa paktaynin kananpa.
12Chaypina Jesus akllashkanrunakuna *man kutirkansapa. Chay Olivos urku*samana diya purinallapi karkan.
13Jerusalen llaktapi chayashpankunaalkilakushkankuna wasi altuyninmanrirkansapa. Paykunaka karkansapaPedru, Juan, Santiago, Andres, Felipi,Tomas, Bartolome, Mateo, Alfeopawambran Santiago, *romano gobiernutamana uyarinayak Simon, Santiagopawawkin Judas. 14Chay wasi altuyninpipaykunaka Jesuspa wawkinkunawanmamanwan suk warmikunawanamanapa. 15Chashna tantanakushpankunasuk diya pachak ishkay chunka Jesustakreyik runakuna chaypi kaptinkunaPedruka shayarishpa willarkansapa:
16,17—Wawkinikuna, paninikuna, TataDiospa Espiritun yanapaptin ñawpakamachikuk Davidka killkarkanimatami Judas ruranka nishpa. JudasJesuspa disipulunmasinikuna kashpañukaykunawan tantalla yachachikuypipurirkan.shina soldadukunata pusharkan Jesustaapinankunapa. 18Chaymanta Judaskasukaman llakishpa Jesusta rantikushkanchaninta kutichikurkan. Chaymantauraysinka urmashpa wañuchinakurkan.Chashna urmashpa wiksan pachyarkanchunchullin llukshinankaman.
Chaymanta kutichikushkan kullkitachaskik runakunaka suk terrenutapaypa shutinpi rantirkansapa. 19
lenpi kawsak runakuna yacharkansapaJudas chaypi wañushkanta. Chayraykuchay terrenuta shutiyachirkansapaAseldama.napi chay shuti riman “Yawar Pampa.”
20Salmo librupi riman:“Chay mana alli rurakpa wasinkachunlla likidu kiparinka.
chu.”Chaymanta riman:
“Chikan runa chay wañudu runapatrabajunta ruranan tiyan.”
21,22Chayrayku akuychi akllaypachiJudaspa paktaynin runata. Kaypi tiyanaypa purikmasinchikuna. PaykunakaSeñorninchi Jesuswan purirkansapa
manta sieluman rinankaman.Chayrayku paykunamanta suktaakllaypachi ñukaykunawan tantalla*kunanpa.
23Chashna Pedru willaptinkuna chaytantanakudu runakunaka ishkay
manta sukta akllanankunapa. Sukkarkan Jose Barsabas. Paypa sukninshutin karkan Justo. Chaymanta chayishkaynin kayadu runa karkan Matiyas.24,25Chaypina chay runakunaka TataDiosta roygashpa willarkansapa: “A,Tata Dios, kanka tukuy runakunapashunkunkunata riksinki. Chayrayku
manta maykantami akllashkanki
kuna kananpa. Judaska uchanraykumanana ñukaykunawannachu. Kunankachurashkaykiman rishkana.”
26Chaymanta orashkankunawasha
1
264
napa maykantami Tata Dios akllashkanishpa. Chay sorteyupi Matiyas aklladukiparirkan. Chay diyamanta Matiyaska
nawan tantalla yachachikushpapuriksapa.
Tata Diospa Espiritun shamurkan chay runakunapi kawsak.
2 1Chaymanta *Pentekostes estaukun Jesusta kreyik runakunaka
tantanakurkansapa amañanankunawasillapi. 2Chay wasipi kashpankunarasllana sielumanta sinchi wayratashinauyarirkansapa soynashpa shamuptin.Chay tantanakunankuna wasi ukupisoynarkan. 3Chaypina chay tantanakudurunakunaka umankuna kuskapi takshaninakunatashina kawarkansapa.4Chaypina Tata Diospa Espiritunshamurkan paykunapi kawsak. Chayoras paykunata yanaparkansapa manayachashkankuna rimanakunata rimayta.
5Chay esta diyakunapi aypallaktakunamanta *judiyu runakunaJerusalenpi chayarkansapa Tata Diostakuyanankunapa. 6Chay aypa runakuna
kuna chay wasita rirkansapa kawak.Chaypina Jesusta kreyik runakunatauyarirkansapa tukuy paykunaparimanankunata rimakuptinkuna. Chayta
kuna mana yacharkansapachuimashnami paykunapa rimanankunatayachansapa rimayta nishpa. 7Chashna
kansapa:—Kay rimananchikunata rimak
runakunaka ¿manachu Galileamantarunakuna? 8
nata. ¿Imashnatí kunan atipansaparimananchikunata rimayta? 9
kuna chikan chikan llaktakunamanta
shamushpanchikuna rikchakmanta layarimanayukkuna kanchisapa. Partiallaktamanta, Medya llaktamanta, Elamllaktamanta, Mesopotamia llaktamanta,Judea partimanta, Kapadosiallaktamanta, Ponto llaktamanta, *Asiapartimanta shamushkanchisapa. 10
manta Frigia llaktamanta, Pan liallaktamanta, Egipto llaktamanta, Libiapartimanta, Sirene llaktamanta ashwan
sapa. *kanchisapa. 11Sukkuna judiyu kastakanchisapa. Sukkuna mana judiyu kastakashpa judiyuyashkanchisapa.Chaymanta Kreta llaktamanta, Arabiallaktamanta kanchisapa. Chashnachikan chikan llaktakunamantapishkashpanchikuna uyarinchisapa chay
napi Tata Diosta alabaykaptinkuna.12
kuna tapunakurkansapa:—¿Imanansapatí kay runakuna
chashna rimakushpankuna?13Chaypina sukkuna asichishpankuna
willarkansapa:—Chay runakunaka machadusapami.
Pedru shayarishpa rimakurkan.14Chaymanta Pedruka chay chunka
suk yachachikukmasinkunawan tantallashayarirkansapa. Chaypina Pedrukachay aypa runakunata sinchitawillarkansapa:—Judiyumasinikuna, Jerusalenpi
kawsakkuna, allita tukuy willanaynitauyariychi yachanaykichipa imataruraykanaynita. 15Kankuna machadukanaynikunata rimaptikichipish manamimachaduchu kanisapa. Tutapacharakaptin manara ni pi machanmanrachu.16Ñawpa yachachikuk Joel rimashkantakawaykankichi. Payka killkarkan:
1 2
265
17“Tata Dioska riman:Chay tukunan diyakunapi tukuy
tuynita kachasha.Chaypina ullku wambraykichiwarmi wambraykichi ñukawillanaynita yachachikunkasapa.
Waynakuna rikchadu kashpamuskuyninkunapishina almiranalayakunata kawankasapa.
Tatakuna muskuyninkunapi
sapa.18
nita kachasha.Chaypina paykunaka willashkaynitayachachikunkasapa.
19 Chaymanta sielupi manchana
chipa.Allpapi yawarta ninata kusnitakawankichi.
20 Manara manchanapa layallipyashpa shamuptinira inti tutalikidu tukunka.
Killapish puka likidu yawarshinatukunka.
21 Manara shamuptinira tukuy
waptinkuna perdonashasapa.”22
kudu runakunataka yachachiyllapikatirkan:—Judiyumasinikuna, willaptini
uyariwaychi. Allita yachankichi TataDios yanapaptin Nasaret llaktamantaJesus aypa manchana layakunata*milagrukunata rurashkanta.
chi paymanta shamudu runa kananta.23Jesus tukuy chay milagrukunata
kankichi mana alli rurak runakunakruspi chakatashpa wañuchinankunapa.
Ñawpamantapacha Tata Dios yuyarkanpayta chashna wañuchichinaykichipa.24Kankuna wañuchichiptikichipish Tata
kan.chu wañudu kiparinanpa. Chayraykukawsachimurkan.
25
kuk David kashna killkarkan:“A, Tata Dios, yachani tukuy tiempuñukawan kanaykita.
Kan laduynipi kaptiki mana nimatamanchashachu.
26 Chashna ñukawan kaptiki sukamankushikushpa kawsaykani.
Kushikuypuru kantani.
munaynita.27 Wañuptini mana munankichu
pampadu kiparinaynipa.Nima munankichu kuerpuyniusunanpa kanpa wambraykikaptini.
28 Kawachiwashkanki kashkankawsachimuwanaykita.
Kanwan tantalla kawsashpaynisukaman kushikusha.”
29Chashna willashpa Pedruka chay
llapi katirkan:—Wawkinikuna, paninikuna, kunanka
allita uyariwaychi mana arkachishpawillaptini. Chay ñawpa awilunchiDavidka chay salmota killkashpa manakikinmantachu rimarkan. Paykawañushkanami. Chashna wañuptinpamparkansapa.naka kunankamanlla tiyan. 30Davidkaalli yachachikuk kashpa yacharkan Tata
kanta: “Kanpa miraknikimanta suktachurasha kamachikuk runa kananpa.”
31Chashna Tata Dios willaptinDavidka iden kawaykakshinamiyachachikurkan Tata Diosmanta
2
266
shamudu runa wañushkanwashakawsamunanta. Yachachikurkan manapampadu kiparinanta nima kuerpunusunanta. 32David rimashkanshina TataDioska Jesustaka kawsachimurkan.Kawsamushkanwasha ñukaykuna paytakawashkanisapa. Kunan chaytayachachiykaykichi. 33
washa Jesuska Tatan Diospa alliladunman rirkan chaypi paywantantalla tukuy layapi kamachikunanpa.Chaypina Tatan Dioska payta kunanpawillashkan Espiritunta kurkan. Chashnakuptin *Jesukristuka ñukaykunatapishEspiritunta kuwashkasapa. Chayrayku
sapa rimayta. Chayta kankunakakawashkankichi uyarishkankichi.
34,35Chay ñawpa awilunchi Davidka
chu rimarkan.kanchu tukuy kuerpuntin sielumanrinanpa. Chayrayku suk salmopi TataDiosmanta shamudu runapa rimashpakillkarkan: “Tata Dioska Señorninitawillarkan: ‘Alli laduynipi shamuytiyarik chay chiknishuk runakunata sarusaru ruranaynikaman.
36Kunanka tukuy kankuna judiyurunakuna sukaman allita yachaychi:
chi Jesustaka Tata Dios churashkanaashwan sinchi kamachikuk kananpa.Payka Tata Diosmanta shamudusalvakuk runami.
37Chashna Pedru yachachikuptinkunachay tantanakudu runakunaka
sapa.sinkunata tapurkansapa:—Wawkinikuna ¿
sapa?38Pedruka aynirkansapa:—
naykichipa. Chaymanta Jesukristupashutinpi bawtisakuychi. Tata Diosperdonashushpaykichi Espirituntakushunkichi yanapashunaykichipa.39Kamachiwakninchi Tata Dioskakayanan runakunata willarkansapaEspiritunta kunankunapa. Chaymantakankunata, kankunapa wambraykichita,karu llaktapi kawsak runakunatawillashushkankichi Espirituntakushunaykichita.
40
kuyllapi katirkan. Sukaman rimakushpaanimuchikushpa willarkansapa:—
nikichi runakunamanta karuyaychi.41Chashna Pedru yachachikuptin
nanta kreyirkansapa.pankuna bawtisakurkansapa tukuyJesukristuta kreyik runakunawantantanakunankunapa.
42Tukuy chay runakunaka chay
kanta allita kreyishpa kawsarkansapa.Sukwan sukwan yanapanakushpakawsaksapa. Aypa kuti Tata Dioswanparlaksapa. Jesukristu wañushkantayuyashpankuna tantalla mikuksapa.
Jesukristuta kreyik runakuna yanapanakushpa kawsarkansapa.
43Chaymanta Jesuspa rimanantayachachikukkuna aypa almiranamilagrukunata rurarkansapa. Chaytakawashpankuna tukuy runakunasukaman almirarkansapa. 44Chaymanta
kushpa kawsarkansapa. Rikchak layatiyapunankunawan yanapanakushpakawsaksapa. 45Chaymanta imatiyapushkankunata rantikuksapa chaychaninkunawan mana nimayukkunatayanapanankunapa. 46Kada diya *TataDiospa wasinpi tantanakuksapa.
2
267
Chaymanta kikinkunapa wasinkunapi
ninkunawan Jesuspa wañushkantayuyashpa tantalla mikuksapa. 47
naka Tata Diosta sukaman alabaksapa.Chashna kuyanakushpa kawsaptinkunatukuy runakuna rimaksapa alli kawsakrunakuna kanankunata. Chaymanta
kuna payta kreyik runakunawantantanakushpa tukuy diya sukamanaypayarkansapa.
Tata Dios yanapaptin Pedru mana puriy atipak runata sanuyachirkan.
3 1Suk diya chawpi diya washan TataDioswan parlanankuna oras kaptin
Pedruka Juanwan *Tata Diospawasinman rirkansapa. 2Chaypi sukmana puriy atipak runa karkan. Chayrunaka wakllidu chakiyuk nasirkan.Tukuy diya familyankuna paytakapushaksapa chay wasi punkunpitiyachik tukuy yaykuk runakunatakullkita mañananpa. Chay punkupashutin karkan Allima Punku.
3Chay runaka Pedruwan Juanta
kuna kullkita mañarkansapa. 4Chashna
sapa. Chaypina Pedruka willarkan:—Kawawaysapa.5Chashna willaptin chay runaka
kushikushpa chaparkan kullkitakunkasapa nishpa. 6Chashna chapaptinPedruka willarkan:—Manami nima kullki nima kuri
tiyawanchu. Tata Dios yanapawaptinyanapayki. Nasaret llaktamanta*Jesukristupa shutinpi willayki:¡Atarimushpa puriy!
7Chashna willashpa Pedruka alli ladumakinmanta apishpa atarichirkan.Chashna atarichiptin chay runapachakinkuna rasllana sinchiyarkan.
8Chaypina payka shayarimushpakallarirkan kuskata puriyta. Chashnasanuyashpana Pedruwan Juanwan
sapa. Kushikuyninwan brinkaypibrinkaypi purishpa Tata Diostakuyashpa alabarkan. 9Chashnabrinkaypi purishpa Tata Diosta
sapa. 10
pankuna almirarkansapa. Allitariksirkansapa chay Allima Punkupikullki mañakuk runa kananta.
Pedru chay almirak runakunata yachachirkansapa.
11Chaypina chay sanuyadu runaka
kunayarkannachu. Tata Diospa wasinpisuk alarpi karkansapa. Chay alarpashutin karkan Salomonpa Alarnin.Chaypi kaptinkuna tukuy Tata Diospawasinpi tiyak runakuna sukamanalmirashpankuna kallparkansapa chaysanuyadu runata kawak. 12ChaypinaPedruka paykunata willarkansapa:—*Judiyumasinikuna ¿imapatí
nata? Manami kikinikunallamantachukay runataka sanuyachishkanisapa.
raykuchu sanuyachishkanisapa. 13Chayñawpa Abrahampa Isakpa Jakobopaawilunchikunapa Tata Diosninkunawambran Jesusta sukaman kuyashpawillarkan tukuy layapi kamachikukkananpa. Chashna kamachikuk kashpañukaykunata yanapawashkasapa kayrunata sanuyachiyta.Kankuna chay Jesustaka *romano
awtoridarkunaman pusharkankichi.
nayaptinpish mana munarkankichichukacharinanpa. 14Willarkankichi suk
2 3
268
suwa runata kacharinanpa.chi chay mana uchayuk alli rurakJesustaka wañuchichinanpa. 15
yuk kawsayta kuwakninchi Jesustakawañuchirkankichi.Chashna wañuchiptikichipish Tata
Dioska paytami wañushkanmantakawsachimushka. Ñukaykunaka
kanisapa. Chay kawashkaynikunatawillaykaykichi. 16
kunarayku kay riksinaykichi mana puriyatipak runataka sanuyachishkanisapa.Tukuy kankuna kawashkankichi Jesusta
nata.17Wawkinikuna, yachani kankuna
kamachikuknikichiwan Jesusta
kichichu imatami rurankichi nishpa.18Ñawpa tiempu Tata Dioska alliyachachikuk runakunata willarkansielumanta shamudu salvakuk runatawañuchinaykichita. Chayrayku kankunaJesusta wañuchichishpaykichi Tata Diosñawpa rimashkantashina rurarkankichi.19Chayrayku uchaykichita wanashpakunanmantapacha Jesukristutakreyiychi Tata Dios uchaykichimantaperdonashunaykichipa. Chaypira paykayanapashunkichi kushikuypurukawsanaykichipa. 20Tata Dioskañawpamantapacha rimarkan Jesussalvashuknikichi kananta. Paytakakashkan kay allpaman kachamunka.
21Jesukristuka sielupi kiparinan tiyanchay ñawpa alli yachachikuk runakunarimashkankunashina Tata Dios rikchaklayata kuskanpi allichanankaman.22Moisespish ñawpa awilunchikunatachay layallata willarkansapa: “TataDiosninchika miraknikichimanta suk alliyachachikuk runata akllanka. Paymiñukashina alli yachachikuk kanka.
Paytaka allita kasunaykichi tiyan.23Mana payta kasuptikichi Tata Dioskarkushunkichi.”
24Chaymanta ñawpa yachachikuk
sapa. Willarkansapa imatami kaytiempupi Jesukristu ruranka nishpa.25
shunaykichita. Chaymanta chay ñawpaawilunchikunawan paktuta rurashpa
kichipa. Awilunchi Abrahamtapishwillarkan: “Kanpa miraknikikunatayanapashpayni tukuy allpapi kawsakrunakunatapish yanapashasapa.”
26Tata Dios chaylla wambran Jesustawañushkanmanta kawsachimushpakankunaman primeru kachamurkanyanapashunaykichipa.shushpaykichi munan uchaykichimanta
kichipa.
Chay llaktapi kamachikuk runakuna Juanwan Pedruta
willarkansapa amana yachachikunankunapana.
4 1Chashna Juanwan Pedru chayrunakunata yachachiykaptinkunalla
*saserdotekunawan *saduseokunawan*Tata Diospa wasin kuydakkunapakamachikukninkuna chayarkansapa.2
pish kawsachimunankunata. Chayraykuchay runakuna piñakurkansapa.3
sapa. Amusayaykaptinna karselpichurarkansapa pakarinankaman.
4Manara karselpi churaptinkunaraPedrupa yachachikushkankunatauyarishpankuna sukaman aypa
3 4
269
runakuna kreyikurkansapa.llata yupaptinkuna yaka pichkawaranka karkansapa.
5Chaymanta kayantin Jerusalenpi
wan *ansianunkunawan Moisespa
kurkansapa. 6Chay saserdotekunapakamachikuknin runa Anaspish chaypikarkan. Chaymanta Kayfas, Juan,Alejandro, tukuy saserdotekunapa
wan tantanakurkansapa. 7Chaypina
murkansapa.pankuna tapurkansapa:—¿Pití willashushkankichi chay
unkuduta sanuyachinaykichipa? ¿Pipashutinpití rurashkankichi chay almiranalayataka?
8Chaypina Tata Diospa Espiritunyanapaptin Pedruka aynirkan:
9—Llaktapa kamachikuk runakuna,ansianukuna, kankuna tapuwankichi
sapa nishpa. 10Chashna tapuwaptikichiwillaykichi tukuy kankuna *nikuna allita yachanaykichipa.Ñukaykuna Nasaret llaktamanta Jesuspashutinpi kay ñawpaknikichipi runatasanuyachishkanisapa. Kankunami chayJesustaka wañuchichirkankichi.Wañudu kashkanmanta Tata Dioskapaytaka kawsachimushka. 11Jesuska sukalli rumishinami.kuk runakunashina kashpaykichi chay
chichu wasikichipi churayta. Chay allirumita mana munaptikichipish TataDioska churashka tukuy rumikunapasikinpi. 12Tata Dioska Jesusllata kay
kunapa. Manami chikan runatachu
napa.
13Chashna Pedruwan Juan manamanchakushpa nima pinkakushpa
naka sukaman almirarkansapa.
sapa runakuna kanankunata.
nata. 14Chaymanta chay sanuyadu runachayllapi paykunawan kaptin manaatiparkansapachu Juanta Pedrutanimata willayta. 15Chaypina washaman
napura tapunakurkansapa:16—¿Imatatí rurashunchisapa kay
runakunataka? Tukuy kay Jerusalenpikawsak runakuna yachansapana kayalmirana *milagruta rurashkankunata.Chayrayku mana atipanchisapachurimayta mana sanuyachishkasapachunishpa. 17Akuychi manchachishpawillaypachi kunanmantapacha amana ni
napana. Chashna michaptinchikunamanana chay milagru rurashkankunatasukta sukta willankasapanachu.
18Chashna chay kamachikukrunakuna willanakushpankuna
kansapa. Chaypina willarkansapaamana ni pita parlachinankunapa nimaJesuspa shutinpi yachachikunankunapa.19Chashna willaptinkuna JuanwanPedruka aynirkansapa:—Allita yuyaychi. ¿Allichu kanman
Tata Diosta mana kasushpaynikunakankunallata kasunaynikunapa?20
sapa. Chayrayku kawashkaynikunata
kuna tiyan.21Chashna Pedru willaptinkuna chay
runakunaka ashwanta jorachishpankunakacharirkansapa. Tukuy chay llaktapikawsak runakuna Tata Diostaalabarkansapa chay unkudu runata
4
270
sanuyachiptinkuna. Chayrayku chayawtoridarkuna mana yacharkansapachuimashnami kastigankasapa nishpa.22Chay sanuyachishkankuna runakachusku chunka ashwan watayuk karkan.
Jesusta kreyik runakuna Tata Diosta mañarkansapa
yanapanankunapa ama manchakunankunapa.
23Chashna chay kamachikuk
nawan tantanakunankunapa. Chaypina
kukninkunawan chay ansianunkunawillashkankunata willarkansapa.24Chayta willashkankunawasha tukuychay tantanakudu runakuna Tata Diostakuyashpankuna willarkansapa:—A, Tata Dios, kanmi tukuy sieluta
allpata yakuta tukuy chaykunapi tiyaktarurashkanki. 25Kanpa Espirituykiyanapaptin sirvishukniki Davidkarimarkan:
“¿yak runakuna piñakunsapa?
¿sapa?
26 Llaktakunapi kamachikuk runakunatantanakunsapa Tata Diosta manakasunayashpankuna.
Chaymanta rimansapa TataDiosmanta shamudu salvakuk
nata.”27A Tata Dios, chayta rurashpa chay
ishkay kamachikukkuna *Herodeswan
shina rurarkansapa. Kay llaktapipaykunaka judiyukunawan manajudiyukunawan tantanakurkansapachay alli rurak akllashkayki salvakukJesusta wañuchinankunapa. 28ChashnaJesusta wañuchishpankuna kan
munashkaykishina tukuy chay ñawparimashkaykita rurarkansapa.
29A Tata Dios, kunanka chay
yanankunata yuyay. Yanapawaysapamana manchakushpa rimanaykitayachachikunaynikunapa. 30Allitayanapawaysapa chay alli rurak
nata sanuyachinaynikunapa almiranamilagrukunata ruranaynikunapa.
31
nawasha chay tantanakushkankunawasi sukaman kuyurkan. Chaypina Tata
kansapa mana ni pita manchashpa Tata
napa.
Jesusta kreyik runakuna tiyapunankunawan yanapanakuksapa.
32Chaymanta tukuy chay aypakreyikuk runakunaka suk yuyayllakashpa sukaman yanapanakushpakawsaksapa. Rimarkansapa tukuytiyapunankuna paktallapa kananpa.Mana ni pi rimaksapachu kaykañukallapami nishpa. 33Jesuspa aklladuyachachikuk runakunaka sukaman allitayachachikuykarkansapa Señor*Jesukristu wañushkanmantakawsamushkanta. Chashna allitayachachikuptinkuna Tata Dioskapaykunata sukaman yanaparkansapa.34Chayrayku niman sukpa nima layaillapuksapachu. Terrenuyuk wasiyukrunakuna rantikuksapa. 35Chaypinachay rantikushkankuna chaninkunatachay alli yachachikuk runakunatakurkansapa mana nimayukkunatapatumanankunapa.
36Chaypi suk runa Jose *Levipaayllunmanta Chipre ishlamanta karkan.Paypish Jesukristuta kreyirkan. Payka
4
271
sukaman animuchikuk kushichikukruna karkan.
kansapa Bernabepi. Chay shutin riman“kushichikuk runa.” 37Chay Bernabepasuk terrenun tiyarkan. Payka chayterrenunta rantikurkan.kan chaninta chay alli yachachikuk
nankunapa.
Ananiyas warmin Sa rawan chayalli yachachikuk runakunata
llullachinayarkansapa.
5 1Chaymanta suk runa Ananiyaswarmin Sa rawan suk terrenunta
rantikurkansapa. 2
kuna chay ullku warminwan
sapa paykunallapa kiparinanpa.Chaymanta patumallata chay alliyachachikuk runakunata kurkansapa.Llullakushpa Ananiyas willarkanterrenun chaninta paktadutakuykananta. 3Chashna llullakuptinnaPedruka Ananiyasta willarkan:—Ananiyas, terrenuykita rantikushpa
patuma kullkita apishkanki. Chaypinashamushkanki willawak tukuy paktaduchaninta apamushkaykita. ¿Imapatí*Satanasta uyarishpa Tata DiospaEspiritunta llullachinayaykanki? 4Chayterrenuykika kanpami karkan.Chaymanta rantikushkayki chaninkakanllapami karkan. ¿waykanki tukuy chaninta apamushkankinishpa? Chashna rurashpaykika mana
sapa.kanki.
5Chashna Pedru willaptin Ananiyaskaallpapi urmashpa wañurkan. Chashnawañuptin tukuy runakuna yachashpasukaman manchakurkansapa. 6Chaypinasuk waynakuna Ananiyaspa kuerpunta
sapa pampak.7Chaymanta kimsa ora washan chay
wañudu Ananiyaspa warmin yaykurkanmana yachashpa kusan wañushkanta.8Chaypina Pedruka tapurkan:—May willaway. ¿
chitaka willawashkaykichi chaninpichurantikushkankichi?Chay warmika aynirkan:—Ariya chay chaninpi.9Chaypina Pedruka willarkan:—¿Imapatí kusaykiwan mana allita
yuyaykushpa Tata Diospa Espirituntallullachinayashkankichi? Chaywaynakuna kusaykita pampaymantakutimuykansapa. Paykunallamikantapish pushashunkisapa pampashuk.
10Chay oralla Sa rapish Pedrupañawpakninpi urmashpa wañurkan. Chaywaynakuna chayamushpankunapaytapish tarimurkansapa wañudutana.Chaypina Sa rapa kuerpunta pusharkansapa kusanpa ladunpi pampak.11Chaypina chay wañushkankunatayachashpankuna tukuy runakuna*Jesukristuta kreyik runakunapishsukaman manchakurkansapa.
Chay alli yachachikuk runakuna aypa almirana layakunata
rurarkansapa.12
kukkuna runakunapa ñawpakninkunapiaypa almirana *sapa. *Tata Diospa wasinpi SalomonAlarpi amañaksapa tantanakuyta. 13Ayparunakuna paykunata kuyashpankunawillarkansapa alli rurak runakunakanankunata. Chaymanta wakin runakuna
kuyta. 14Chaymanta aypa ullkukunawarmikuna Jesukristuta kreyirkansapa.
15
nata kamillankunapi pusharkansapa
4 5
272
kallikunapi churak Pedru pasashpasombran apiptin alliyachinankunapa.16Chaymanta tukuy Jerusalenpa ladunllaktakunamanta aypa runakunashamurkansapa unkudukunatapushamushpankuna.kan runakunatapish pusharkansapa
kunapa. Chashna pushaptinkunapaykunaka tukuyta alliyachirkansapa.
Awtoridarkuna chay alli yachachikuk runakunata
micharkansapa ama yachachikunankunapa.
17Chaypina *saserdotekunapakamachikuknin *saduseokunawansukaman piñakurkansapa chay alli
nata sanuyachiptinkuna. 18Chayraykuchay alli yachachikuk runakunataapichishpankuna pusharkansapallaktapa karselninpi churak. 19Chay tutaTata Diospa *angelnin karselpa
sapa. 20Willarkansapa:—Rillaychi Tata Diospa wasinman.
chi Jesukristuta kreyishpa manatukuyniyukta kawsanankunata.
21Chay angel willashkanshinapaykunaka tutapacha rirkansapa TataDiospa wasinpi yachachikuk.Chaypi yachachikuykaptinkuna
saserdotekunapa kamachikukninsaserdotemasinkunawan *judiyu*ansianunkunata kayachirkansapaparlanankunapa. Tantanakushpankunaguardiyakunata kacharkansapa karselpiwichkadu yachachikuk runakunatapushamuk. 22Chay guardiyakunakarselpi chayashpankuna mana nimansuk runata tarirkansapachu. Chashnachunllata tarishpankuna kutirkansapaansianukunata willak:
23—Chay karselta tarishkanisapa alliwichkaduta. Soldadukuna punkuntaallita kuydaykashkasapa. Chaypinapunkuta kicharishpaynikuna karselukupi mana ni pita tarishkanisapachu.
24
kukninwan, Tata Diospa wasintakuydakkunapa kamachikukninwansinchi saserdotekuna sukwan sukwantapunakurkansapa:—¿Imashnatí chay runakunaka
llukshishkasapa? ¿Kunanka imachamitiyan?
25Chashna tapunakuykaptinkuna suk
sapa:—Karselpi wichkachishkaykichi
runakunaka Tata Diospa wasinpi tukuyrunakunata yachachiykansapa.
26Chaypina Tata Diospa wasintakuydak guardiyakunapa kamachikukninchay guardiyakunawan rirkansapamaskak. Chaypi tarishpankuna mananimanachirkansapachu manchakushpachay runakuna ruminchanankunata.Chaypina allillapi ansianunkunamanpusharkansapa. 27Chaypi chayaptinkunachay sinchi kamachikuk saserdotekawillarkansapa:
28—kichi ama Jesuspa yachachikushkanta
chipa. ¿Imapatí yachachikuyllapikatinkichi? Kay Jerusalenpi kawsak
chi.
nata.29Chashna willaptinkuna Pedruka
chay yachachikukmasinkunawanaynirkansapa:—
kankunallata ruranisapa. Chayraykukankunata mana kasushkaykichichu.
5
273
30Kankunaka Jesusta suk kruspichakatashpa wañuchichirkankichi.Chaymanta awilunchikunapa TataDiosninmi chay wañuchichishkaykichiJesusta kawsachimushka. 31ChashnaTata Dios Jesusta kawsachimushpawillarkan alli ladunpi tiyarinanpa.Willarkan paylla *israel runakunata
chikunapa. Chashna Jesus salvakuk
kuna payka perdonawanchisapa.32Ñukaykuna allita willaykaykichiJesukristu salvawakninchikuna kananta.Tata Diospa Espiritunpish chashnallamiwillashunkichi.
nanchikunapa.33Chashna Pedru willaptinkuna chay
kuna sukaman munarkansapawañuchiyta. 34Paykunawan karkan suk*fariseo runa Gamayel. Chay Gamayelka
kuk runa karkan. Chay llaktapi kawsakrunakuna payta riksishpa rimarkansapaalli yachachikuk runa kananta. ChayGamayelka shayarishpa willarkansapa
nankunapa. 35
kukmasinkunata willarkansapa:—Judiyumasinikuna, amarapish kay
runakunata wañuchishpaykichira allitayuyaykuychi. 36¿Manachu yuyankichichay runa Teyudasta? Payka rimarkansinchi kamachikuk kananta. Chuskupachak runakuna paytaka katirkansapa.Chaypina chay *romano awtoridarkunaTeyudasta wañuchiptinkuna katikninrunakuna chayta chayta nitikurkansapa.Chaypina tukuy ruranayashkankunatukurkan.
37
manta runa Judasta. Gobiernu tukuyrunakunata yupanankuna diyakunapi
payka aypa runakunata willarkansapapayllata katinankunapa. Aypa runakunapayta katiptinkuna awtoridarkunawañuchichirkansapa. Chaypina
sapa. 38Chayrayku willaykichi amanimata chay yachachikuk runakunatakaruraychichu. Paykuna kikinkunamanta
manmi chunllayankasapa. 39ChaymantaTata Diosmanta kaptin kankunaka
chiyta. Kuydanakuychi ama Tata Diostarabyachinaykichipa.Chashna Gamayel willaptinkuna chay
kamachikuk runakunaka kasurkansapa.40
sapa. Sinchita willarkansapa amana
kunankunapana.kuna kacharirkansapa.
41Chaypina chay yachachikuk
manta kushikuypuru llukshirkansapa.Sukaman kushikurkansapa Jesukristutakasushkanrayku sufrishpankuna.
42Chaymanta tukuy diya Tata Diospa
sapa Jesus Tata Diosmanta shamudusalvakuk runa kananta.
Jesusta kreyik runakuna kanchis runakunata akllarkansapa
yanapanankunapa.
6 1Chay tiempu Jesusta kreyikrunakuna ashwanta aypayarkansapa.
Suk kreyikukkuna *griego rimakkarkansapa. Sukkuna *hebreo rimakkarkansapa. Chay griego rimak runakunasientishpa rimarkansapa paykunamantaashwan aypa kullkita chay hebreo rimakviyudakunata kushkankunata. 2Chashnarimaptinkuna chay chunka ishkayyachachikuk runakunaka tukuy kreyikuk
5 6
274
runakunata tantanachirkansapa.Paykunata willarkansapa:—Ñukaykunaka Tata Diospa rimananta
yachachikunisapa. Manami allichukanman yachachikunaynikunata sakishpakullkita patumakunaynikunapa.3Chayrayku, wawkinikuna, paninikuna,kankunamanta kanchis runakunataakllaychi mana nimayuk runakunatakullkita patumakunankunapa. Tata DiospaEspiritunta alli kasuk mana llullakuk alliyachak runakunata akllaychi. 4Chashnachay kanchis runakunata akllaptikichiñukaykuna katishasapa orashpalla TataDiospa rimananta yachachikuyllapi.
5Chashna chay yachachikuk runakunawillaptinkuna Jesusta kreyik runakunakaalmitirkansapa. Chaypina akllarkansapaEstebanta. Payka *Jesukristuta alli kreyikruna karkan. Tata Diospa Espiritunta allitakasushpa kawsak.sapa Felipita, Prokorota, Nikanorta,Timonta, Parmenasta, Nikolasta. ChayNikolaska Antiokiya llaktamanta karkan.Payka mana *napa yachachikunanta aypa watatanakatirkan.
6
kuna chay chunka ishkay yachachikukrunakunaman pusharkansapa.Paykunaka makinkunata chay aklladurunakunapa umankunapi churashpaTata Diosta roygarkansapa sukamanyanapanankunapa.
7Chaymanta Tata Diospa rimanantasukaman yachachikuptinkuna JerusalenpiJesukristuta kreyik runakuna sukamanaypayarkansapa. Aypa *saserdotekunapishJesusta kreyirkansapa.
Chiknik runakuna Estebanta pusharkansapa
kamachikukninkunapi chatakuk.8Chaymanta Tata Diospa Espiritun
sukaman yanapaptin chay runakunapa
ñawpakninkunapi Estebanka atiparkanaypa almirana *milagrukunata rurayta.9Chashna almirana milagrukunataruraptin suk runakuna kallarirkansapaEstebanwan ayninakuyta.naka suk tantanakunankuna wasipitantanakuksapa. Chay wasipa shutinkarkan Kacharidukunapa Wasin. Sukayninakuk runakuna Sirene llaktamanta,Alejandriya llaktamanta, Silisiapartimanta, *sapa. 10Chay runakuna Estebanwansukaman ayninakushpankunapish manaatiparkansapachu upallayachiyta. TataDiospa Espiritun sukaman yanapaptinEstebanka atiparkan sukaman allitayachachiysapata. 11Chashna manaupallayachiyta atipashpankuna sukrunakunata kullkita pagararkansapachatanankunapa Esteban Tata DiostaMoisesta washanchaykananta.
12Chay llullakuk runakuna chaytarimashpa *ansianukunata, Moisespakillkadunta yachachikukkunata, chayllaktapi kawsak runakunata sukamanturbachirkansapa. Paykunaka Estebanta
kukninkunapi chatakuk. 13Chaypina
kuna willarkansapa:—
chashpa riman kay *Tata Diospa wasin
nata. 14Chaymanta uyarishkanisaparimaptin chay Nasaretmanta Jesus TataDiospa wasinta urmachinanta.Chaymanta uyarishkanisapa rimaptin
chikunata.15Chashna chatakuykaptinkuna chay
kamachikuk runakunawan tukuy chaytantanakudu runakunaka Estebantachaparkansapa. Uyanta kawarkansapaiden suk *angelpa uyanshina llipyaptin.
6
275
Esteban chay kamachikuk runakunata sukaman yachachirkansapa.
7 1Chaypina chay sinchi kamachikuk*saserdoteka Estebanta tapurkan:
—Chay runakunaka ¿kuskatachuchatashushkasapa?
2Chashna tapuptin Estebankawillarkansapa:—Wawkinikuna, tataynikuna, mash
uyariwaychi. Chay runakunakallullakuykansapa. Mana tukuyniyuktakawsak Tata Diosninchikuna ñawpaawilunchi Abrahampi rikurirkanMesopotamia llaktanpi kaptin manaraHaran llaktaman riptinra. 3Chashnarikurishpa willarkan: “Aylluykikunatasakishpa kay llaktaykimanta llukshiy.Kawachinayni llaktaman rillay.”
4Chashna Tata Dios willaptinnaAbrahamka Kaldea llaktanmantallukshirkan Haran llaktapi kawsak.Chay Haranpi tatanka wañurkan.Chaymanta tatan wañuptin Tata Dioskakay kawsaykananchikuna llaktamanpushamurkan. 5
tinpish mana paypachu karkan. Chaytiempu manara nima wambrayukrakaykaptinpish Tata Dioska willarkan
kunapa kananta.6
taka willarkan: “Miraknikikuna sukchikan llaktaman rinkasapa mana
napa. Chusku pachak watata chaychikan llaktapi kawsak runakuna
kuna sufrichinkasapa.”7
taka willarkan:kikunata sufrichik runakunatakakastigashasapa.kuna chay miraknikikunaka chay
llaktamanta llukshinkasapa. Chaypinakay llaktaman shamushpankuna ñukatasirviwashpankuna kawsankasapa.”
8Chashna Tata Dios Abrahamwanpaktuta rurashpa willarkan tukuy ullkuwambrakunata pusak diyayukkaptinkuna señalachinankunapa.Chayrayku wambran Isak nasiptinpusak diyayuk kaptin Abrahamkaseñalarkan. Chaymanta Isakpishwambran Jakobota señalarkan.Chaymanta Jakobopish wambrankunataseñalarkansapa.namanta chunka ishkay ayllunkunamirashkanchisapa.
9
kunapa ñawpa awilunchikunami.Paykunaka wawkin Joseta chiknishparantikurkansapa Egipto llaktamanpushanankunapa.kunapish Tata Dioska Josetaka sukamanyanaparkan. 10Tata Diosmi tukuysufrishkankunamanta surkurkan. TataDios sukaman yanapaptin Joseka alliyachak karkan. Chashna yachaysapakashpa Egiptopi kamachikuk *Faraontakushichirkan. Chayrayku FaraonkaJoseta kuyashpa churarkan kikinpa
nanpa.11
kuyta Egiptopi tukuy Kanaan llaktapisinchi yarkay tiyarkan. Chaypina chay
nata tarirkansapanachu. 12Chashnasinchi yarkay tiyaptin Jakobokayacharkan Egiptopi *trigu tiyananta.
sapa triguta rantinankunapa. Chayawilunchikuna chayrak rishpankuna
rachu.13Chaymanta ishkaynin kuti
7
276
sapa wawkinkuna kananta. Chaypirachay kamachikuk Faraonka yacharkanmaykan kastami Joseka nishpa.
14Chaymanta Joseka wawkinkunatawillarkan tatan Jakobota tukuyfamilyankunata pushamunankunapaEgiptopi kawsanankunapa. Jakobopafamilyankunaka kanchis chunka pichkarunakuna karkansapa. 15Chashna Jose
kunawan rirkansapa Egiptopi kawsak.Chaymanta chay llaktallapi wañurkan.
kunapish wañurkansapa. 16Jakobo
wan kuerpunta pusharkansapaJakobopa llaktan Sikempi pampak.Ñawpa tiempu chay Sikem llaktapiAbrahamka aypa kullkiwan Hamorpawambrankunamanta suk terrenutarantirkan. Chay terrenupi Jakobopakuerpunta pamparkansapa.
17Chaymanta Jakobopa ñetunkunaEgiptopi kawsashpankuna sukamanaypata mirarkansapa. Aypa watakunatachay llaktapi kawsashkankunawashapishillana illarkan Tata Dios Abrahamtawillashkantashina rurananpa. 18
pina Egiptopi chikan kamachikuk runayaykurkan. Payka Josetaka manariksirkanchu unay tiempu wañudukaptinna. 19
chikunataka sukaman llullachishpasufrichirkansapa. Mana munarkanchumiranankunapa.sapa tukuy chayrak nasidu ullkuwambrakunata wishchunankunapawañunankunapa.
20Chay tiempupi Moiseska nasirkan.Tata Dioska chay wambrataka sukamankuyarkan. Chaypina kimsa killata tatan
sapa. 21Chaypina manana pakaytaatipashpankuna suk sestupi churashpayakupi kacharirkansapa. Chay yaku
mañanpi chay kamachikuk Faraonpa
shina wiwarkan. 22Chay shipashwiwaptin Moiseska tukuy chay egiptorunakunapa yachanankunata allitayachakurkan. Wiñashpa alli rimakukalli yachaysapa runa karkan.
23Chaymanta Moiseska chuskuchunka watayuk kashpa rirkan*israelmasinkunata kawak. 24Paykunapichayashpa kawarkan suk egipto runasuk israel runata sukaman makaykaptin.
sinta amachak rishpa chay egiptorunata wañuchirkan. 25Paytawañuchishpa yuyarkan:kuna yachankasapa Tata Dios ñukata
manta llukshichinaynipasapa.” Chashna
kunaka mana yacharkansapachu TataDios kachashkanta.
26Chaymanta kayantin Moiseskatarirkansapa ishkay israel wawkipuramakanakuykaptinkuna.pata munashpa willarkansapa:“Kankuna wawkipura kaykashpa¿imapatí makanakuykankichi?”
27Chashna Moises michaptinkunachay israelmasinta makaykak runaMoisesta tankakushpa willarkan: “Ariya¿pití willashushka shamunaykipajuesninikuna kamachiwakninikunakanaykipa? 28¿Kayna chay egiptorunata wañuchishkaykitashinachuwañuchiwanayanki?”
29
kurkan. Chayrayku nitikushpa Madianpartiman rirkan. Chay partipi manallaktayuk runashina kawsarkan. Chaypikawsaptin ishkay wambrankunanasirkansapa.
30Chaymanta chusku chunka watawashan suk chunlla pampapi Sinai urkuladunpi Moiseska karkan. Chaypi suk
7
277
taksha kaspi kawarkan rawraykaptin.Chay rawraykak ukumanta Tata Diospa*angelnin rikurirkan. 31Chaypina
kuykashpa laduncharkan ashwan allitakawananpa. Chashna ladunchaykaptinuyarirkan Tata Dios willaptin:32
kuna Abrahampa Isakpa Jakobopa TataDiosnin.”Chashna Tata Dios willaptin Moiseska
manchakuywan chukchukushpa chaytaksha kaspi rawraykakta mananakawanayarkannachu. 33Chaypina TataDioska willarkan: “Ushutaykikunatasurkuy kay urku ñukapa kaptin.34Ñukaka israel wambraynikunatamiallita kawani. Paykuna Egiptopisukaman llakishpa kawsaykansapa.Uyarishkani sukaman llakishpawakaptinkuna. Chayrayku Egiptomankachayki chay wambraynikunatallukshichinaykipasapa.”
35Ñawpata chay israelmasinkunakaMoisesta mana munashpankunawillarkansapa: “¿Pití willashushkajuesninikuna kamachiwakninikunakanaykipa?” Tata Diospa angelnin chaytaksha kaspi rawraykak ukumantawillashpa Moisesllata kacharkan Egiptollaktaman rinanpa.
nankunapa.36
nata Egiptomanta llukshichirkansapa.Chusku chunka watata chay llaktapi,chay Puka Kochata chimbaypi, chaychunlla chakidu pampapi Moiseska aypaalmirana *milagrukunata rurarkan.
37Moisesllami chay israelmasinkunatawillarkansapa:chimanta suk runata akllanka ñukashinaalli yachachikuk kananpa.” 38Chayisrael runakuna chay chunlla pampapikawsaptinkuna chay Sinai urkupi suk
angel Moisesllata yachachirkanimashnami runakuna Tata Diostakasushpa kawsankasapa nishpa.Chaymanta Moiseslla chay ñawpaawilunchikunata tukuy chaykunatayachachirkansapa. Chaymanta paylla
kunapish yachananchikunapa.39Chashna Moises Tata Diospa
rimananta yachachikuptinpish chayñawpa awilunchikunaka manamimunarkansapachu kasuyta. Egiptomanmunarkansapa kutiyllata. 40ChashnaEgiptoman kutinayashpankuna Arontawillarkansapa:chu maymanmi rishka chay
kuna Moiseska.nata rurapaysapa pushawanankunapa.”
41
kuna Aronka kurimanta beshekutarurarkan.naka kaymi diosninchikuna nishpakuyarkansapa.ninkunata wañuchishpankuna chay
kuna estata rurarkansapa. 42Chaytakawashpana Tata Dioska paykunamantasuchurkan. Sakirkansapa luserukunatadiosninkunatashina kuyanankunapa.Chashnallami ñawpa alli yachachikukrunakunapa librunpi riman:
“Israel wambraynikuna, chaychunlla allpapi chunka chuskuwatata purirkankichi.
Chaypi wiwa animalnikikunatawañuchishpaykichi manamiñukatachu kuyawashkankichi.
43 Ñukata kuyawanaykichimantachikankunata kuyarkankichi.
Molok diosta taksha wasinpichurashpa purichirkankichi.
Chay luseru Refanta kuyarkankichi.Kikikichi rurashkaykichi dioskunatakuyarkankichi.
7
278
Chayrayku Babilonia llaktamantaashwan karu llaktakunaman
naykichipa.”44Chay chunlla chakidu allpapi chay
ñawpa awilunchikunapa tiyarkananimalkunapa karapankunamanta
napa. Tata Dioska Moisestaka willarkankawachishkantashina chay wasitaruranankunapa. 45
chikuna chay wasitaka aypa watakunatapurichiksapa.Chaymanta Moises wañuptin Josue
kamachikuk kiparirkan.kuptin Tata Dios awilunchikunatayanaparkansapa Tata Diosta mana
nankunapa.kuna chay kamachikuk Davidpatiempunkaman chay karapamantaruradu *kansapa. 46Chay ñawpa kamachikuk
kan.kan ñawpa Jakobomanta mirakninkunachaypi Tata Diosta kuyanankunapa.47Chashna David ruranayaptinpishwambran Salomon Tata Diospa wasintarurarkan. 48Chashna Salomon wasitaruraptinpish sielupi kawsak Tata Dioskamana runakuna rurashkan wasipichukawsan.
49,50Suk ñawpa alli yachachikuk runakillkarkan:
“Tata Dioska riman:‘Ñukaka altu sielupi tiyarishpa
chikukninmi kani.Ñukallami tukuy allpapi tiyaktarurashkani.
Chayrayku ¿imashnatí runakunarurashkan wasipika kawsayman?
Kankuna mana atipankichichururayta samanayni wasita.
51Chashna rimashpa Estebanyachachikuyllapi katirkan:—
chu nima kasunayankichichu. Tata
kichichu. 52Chay ñawpa awiluykichika
kansapa. Chay alli yachachikuk runakunayachachikurkansapa chay alli rurak Jesusshamunanta. Chaypina Jesus shamuptin
chi. 53Kankunaka angelkunamanta TataDiospa rimananta chaskishpaykichipishmana kasunkichichu.
Chay chiknik runakuna Estebanta ruminchashpa wañuchirkansapa.
54Chashna Esteban chay kamachikukrunakunata willaptinkuna kirunkunata
sapa. 55Chashna orana Esteban sielutachapashpa Tata Diospa Espiritunyanapaptin Tata Diosta llipyakpurutakawarkan. Jesustapish kawarkan TataDiospa alli ladunpi shayariduta. 56
pina chay runakunata willarkansapa:—Mash kawaychi. Ñukaka kawaykani
sieluta kicharinakuduta. Chaypi TataDiospa wambranta Tatanpa alli ladunpikawaykani.
57Chashna Esteban willaptinkunachay runakunaka rinrinkunata
kansapa. Rabyakushpankuna Estebantaapirkansapa. 58Payta aysashpankunachay llaktamanta llukshichishpankunarumincharkansapa. Paykuna sawallachapankunata surkukushpankuna suk
kunapa. 59Chay chiknik runakunaruminchaykaptinkuna Estebankaorashpa willarkan:—A Señor Jesus,
nami. Chaskiwayna.
7
279
60
kushpa sinchita rimashpa Tata Diostawillarkan:—¡A, Tata Dios, kay wañuchiwak
runakunataka perdonaysapa!Chashna willashpa Estebanka
wañurkan.
Saulo Jesukristuta kreyik runakunata sufrichirkansapa.
8 1,2Chashna chay chiknik runakunaEstebanta wañuchiykaptinkuna
kunaka. Esteban wañuptinna*Jesukristuta kreyik runakuna sukamanwakakushpa pamparkansapa.Chay diyamanta Jerusalenpi kawsak
nata chiknishpa kallarirkansapasufrichiyta. Chayrayku paykunamanchakuywan Judea partiman*Samaria partiman nitikurkansapa.Paykuna nitikushpankunapish chay alli
kansapachu. 3Chaykamanka SaulokaJesukristuta kreyik runakunatachiknishpa sukaman sufrichirkansapa.Wasin wasinpi yaykushpa ullkukunata
napa karselpi wichkachik.
Felipi Tata Diospa rimananta yachachikurkan Samaria llaktapi.
4Chashna Jesukristuta kreyik
kuna maypicha chayashpankunayachachikuksapa Jesukristu salvakukkananta.
5Felipi nitikushpa Samaria partipiashwan atun llaktapi chayarkan. Chaypichayashpa Jesukristu yachakushkantakallarirkan yachachikuyta. 6Chayllaktapi kawsak runakuna sukamankushikushpankuna aypa *milagrukunataruraptin kawashpankuna Felipita allita
uyarirkansapa. 7Felipika aypa supayadurunakunatapish alliyachirkansapa. Chay
manta kaparikushpa llukshirkansapa.Chaymanta aypa mana kuyuy atipakaypa mana puriy atipak runakunataalliyachirkansapa. 8Chashna aypaunkudukunata sanuyachiptinkuna chay
kansapa.9Chay llaktapi kawsarkan suk runa
Simon. Ñawpa chay Simonkañakakushpa kawsak. Ñakakushpa ayparunakunata llullachishpa kreyichirkansumak yachayuk kananta. 10Tukuy chayllaktapi kawsakkuna taksha atunpaytaka sukaman allita uyarishpawillaksapa: “Tata Dios yanapaptin kayrunaka sukaman yachaysapami.”11Aypa watakunata chay Simonka
kansapa. Chayrayku willashkankunatasukaman manchashpankuna kasuksapa.
12
kan Tata Dios kamachikuk kanantaJesukristu salvakuk kananta. Chaypina
sapa.13Chay Simonpish Jesukristuta
kreyishpa bawtisakurkan. Chashnabawtisakushpa Felipiwan tantallapurirkan. Sukaman almirarkan Felipialmirana milagrukunata ruraptin.
14Chaypina Jerusalenpi chay
sapa Samariapi aypa runakuna TataDiospa rimananta kreyinankunata.Chayta yachashpankuna PedruwanJuanta kacharkansapa ashwan allitayachachikunankunapa. 15PedruwanJuanka Samariapi chayashpankuna TataDiosta roygarkansapa chay mushukkreyikukkunapish Espirituntachaskinankunapa. 16Chay runakuna
7 8
280
sapa. Tata Diospa Espiritunka manarapaykunaman shamurkanrachu.
17Chaypina Pedruwan Juan chayrunakunapa umankunapi makinkunatachuraptinkuna Tata Diospa Espirituntachaskirkansapa.
18Chayta kawashpa chay Simonka
kan. 19Willarkansapa:—Ñukatapish yachachiwaychi
atipanaynipa runakunapi makinikunatachuraptini Tata Diospa Espirituntachaskinankunapa.
20Chashna willaptinna Pedrukawillarkan:—Kanka yuyanki ñukata kullkita
kita. Chashna yuyaykuptiki Tata Diossukaman kastigashunka. 21Tata Diospañawpakninpi mana alli yuyayuk runakanki. Chashna yuyaykuptiki paykamana yanapashunkichu. 22Chay manaalli yuyanaykimanta wanashpa TataDiosta roygay perdonashunaykipa.23Ñukaka kawayki uchaykillapirakaptiki. Kunankaman ñakakushkaykitamana wanankichu.
24Chashna Pedru willaptin Simonkaaynirkan:—Kankunaka Tata Diosta roygapaychi
nanpa.25Chay llaktapi Juanwan Pedruka
kurkansapa. Chaymanta Samaria partipi
kankunata yachachikuyllapi rirkansapaJerusalenpi chayanankunakaman.
Felipi Etiopiya llaktamanta kamachikuk runata yachachirkan.
26Chaymanta Pedruwan Juankutishkankunawasha Tata Diospa*angelnin Felipita willarkan:
—Rillay Jerusalenmanta Gasa rina ñanta.Chay ñanka chunlla chakidu partita rin.
27Chashna chay angel willaptinnaFelipika rirkan. Chay ñanpi sukEtiopiyamanta runawan tinkunakurkan.
kuk warmipa kullkinta kuydak karkan.Payka Tata Diosta kuyak rishkanwasha
kan. 28Kaballu aysaptin karrunpitiyaridu riykarkan. Chashna karrunpiriykashpa ñawpa yachachikuk Isaiyaspakillkadunta leyiykarkan.
29Chaypina Tata Diospa EspiritunkaFelipitaka willarkan:—Mash chay karruta ladunchay.30Chaypina Felipi ladunchashpa
uyarirkan chay ñawpa Isaiyaspakillkadunta leyiykaptin. Chaypina chayrunataka tapurkan:—¿Ariya entiendinkichu kay killkadu
leyiykanaykita?31Chashna tapuptinna chay runaka
aynirkan:—Mana ni pi yachachiwaptinka
¿imashnatí atipasha entiendiyta?Chaypina Felipita roygarkan karrunpi
yaykushpa ladunpi tiyarinanpa. 32Chayruna Tata Diospa rimanan leyishkankakashna riman:
“Tata Diosmanta shamudu runatasuk ovejatashina pusharkansapawañuchik.
Suk oveja mana nima kaparinchumillwanta tipipuptinkuna.
Chashnashina Tata Diosmantashamudu runata sufrichiptinkunamana nima kaparirkanchu.
33
kansapa.Mana nima uchayuk kaptinpishkastigarkansapa.
Wañuchishkankunarayku paytakreyikkuna mana yupaypa layataaypayankasapa.”
8
281
34Chayta leyishkanwasha chayEtiopiyamanta runaka Felipitatapurkan:—May willaway. Chay ñawpa
yachachikuk runaka ¿kikinpachukillkarkan chikan runapachu?
35Chaypina Felipika chay runaleyishkan Isaiyaspa killkadunmantayachachirkan Jesus salvakuk kananta.36Chaypina riykashpankuna suk yakutakawashpa chay runaka Felipitawillarkan:—Mash kaway chay yakuta. ¿
man?37Chaypina Felipika aynirkan:—
kika bawtisashkayki.Chashna willaptin chay runaka
aynirkan:—Ñukaka kreyini Jesus Tata Diospa
wambran kananta.38
kan bawtisayta. Chaypina chay runakakarrunta shayachiptin ishkantinkunachay yakuman rirkansapa. ChaypiFelipika chay runata bawtisarkan.
39Chaymanta bawtisashkanwashayakumanta llukshiptinkuna Tata DiospaEspiritunka Felipitaka suk partimanpusharkan. Chay runa manana Felipitakawashpapish kushikuypuru llaktanmankutirkan.
40Tata Diospa Espiritun Asoto llaktapiFelipita churarkan. Chay Asotomanta
kushkanta rirkan yachachikuypiSesareapi chayanankaman.
Jesukristu Saulota kayarkanpayta katinanpa.
(Hch 22.6-16; 26.12-18)
9 1Chaykamanka Saulo sinchita
sapa *Jesukristuta kreyik runakunata
wañuchinankunapa. Paykunatawañuchinayashpa *saserdotekunapakamachikukninman rirkan. 2Paytamañarkan kartata kunanpa Damaskollaktaman rishpa tantanakunankunawasikunamanta Jesukristuta katikullkukunata warmikunata apinanpa.Yuyarkan Jerusalenman pushashpakarselpi wichkachinankunapa.
3Chay kamachikuk kartata kuptinnaSauloka Damaskoman riykarkan. Chayllaktapi chayanayaykaptin raslla
kan. 4Chayta kawashpa Saulokaallpakaman urmarkan. Chaypinauyarirkan willaptin:—Saulo, Saulo ¿imapatí chikniwashpa
sufrichiwaykanki?5Chashna willaptin Sauloka tapurkan:—¿Pití kanki, Señor?Chaypina chay willak runaka
aynirkan:—Ñukaka Jesusmi kani. Kanka ñukata
chikniwashpayki sufrichiwaykanki.6Atarimushpa Damaskoman rillay.Chaypi suk runa yachachishunkiimatami ruranki nishpa.
7Saulopa purikmasinkuna paywanparlaykak runata uyarishpapish mana nipita kawarkansapachu. Chayraykusukaman manchakurkansapa.
8Saulo allpamanta atarimushpamanana atiparkannachu kawakuyta.Chayrayku chay purikmasinkunakamakinmanta apishpa Damaskomanpusharkansapa. 9Chaypi chayashpaSauloka kimsa diyata karkan manakawakushpa mana nimata mikushpanimata upyashpa.
10
kan. Payka Jesukristuta kreyik runakarkan. Jesuska payta rikchadunpimuskuyninpishina rikurishpa kayarkan:—¡Ananiyas!Chashna kayaptin aynirkan:
8 9
282
—Señor ¿imatatí willawanki?11Chashna ayniptin Jesuska willarkan:—Rillay Kuska shutiyuk kallita.
Chaypi suk runa Judas kawsan. Paypawasinpi tapukuy Tarso llaktamantaSaulota. Chaypimi payka Tata Diostaoraykan. 12Muskuyninpishina kantakawashushka ladunchashpa makikita
nanpa.13Chashna Jesus willaptin Ananiyaska
willarkan:—Señor,
kasapa Jerusalenpi chay runa tukuy
nankunata. 14Kunanka kayman
kukninkunapa kartata apamushpa.
nankunapa.15Chaypina Jesuska willarkan:—Rillay tukuy willashkaynita rurak.
Ñukami chay runataka akllashkanimana *nanpa ñuka salvakuk kanaynita. Paymi
tapish judiyu runakunatapishyachachinkasapa. 16Chaymanta paytakawillasha ñukata kreyiwashpa sukamansufrinanta.
17Chashna Jesus willaptin Ananiyaskauyarishpa Saulota rirkan kawak. Chaywasipi chayashpa Saulopa umanpimakinta churashpa willarkan:—Wawkini Saulo, chay shamushkayki
washka shamunaynipa kawaknikiatipanaykipa kashkan allita kawakuyta.Tata Diospa Espiritunka kanpi yaykunkayanapashunaykipa.
18Chashna oras Saulopa ñawinmantachallwa karapan laya urmaptinkawakurkan. Chaypina atariptinAnaniyas bawtisarkan.
19Bawtisakushkanwasha mikushpanasinchiyarkan. Chaypina Jesusta kreyikrunakunawan suk diyakunataDamaskopi kiparirkan.
Damaskopi Saulo kallarirkan yachachikuyta.
20
nankuna wasikunapi Sauloka kallarirkanyachachikuyta Jesukristu Tata Diospawambran kananta. 21
kuptin tukuy runakuna sukamanalmirashpankuna willanakurkansapa:—¿Manachu kay runaka Jesusta
kreyik runakunata Jerusalenpi sukamansufrichishka? ¿pish shamushka Jesusta kreyikkunata
tekunapi chatakuk?22Chashna rimaptinkunapish Sauloka
mana manchakushpa ashwan allitayachachikurkan. Damaskopi kawsak
kansapa Jesus Tata Diosmanta shamudusalvakuk runa kananta. Chashna allitayachachikuptin paykuna sukamanturbakurkansapa.
Damaskomanta Saulo nitikurkan.23Chashna aypa diyakunata Saulo
kansapa wañuchinankunapa. 24
pina Sauloka yacharkan tukuy diyatukuy tuta chay llaktamanta pirkapa
kunata wañuchinankunapa. 25
rayku suk tuta Jesusta kreyikmasinkunasuk atun sestupi churashpa chayllaktapa pirkanmanta urayachirkansapa.Chashnamanta Sauloka chay chiknikrunakunamanta kishpirkan.
Jerusalenpi Saulo yachachikurkan.26Chaymanta Sauloka Damaskomanta
9
283
kuk.nawan tantanakunayarkan. Paykuna
pankuna Jesusta kreyik kananta.27Chashna manchaptinkuna Bernabe
kuk runakunapi riksichik.sapa:—Kay runapish Jesukristuta
kreyikmasinchikunami. SeñorninchiJesukristumi ñanpi paypi rikurishpaparlachirkan. Chaypina Damaskopi
kushka Jesus salvakuk kananta.28Chashna Bernabe willaptinkuna
almitirkansapa paykunawan tantallayachachikuypi purinankunapa.Chaypina Sauloka Jerusalenpi sukaman
kan Jesus salvakuk kananta. 29Chashnayachachikuypi purishpa *
kuypi yachachiksapa. Paykunaka manakreyishpankuna wañuchinayarkansapa.30
sinkuna Sesareaman pusharkansapa.
man kacharkansapa.31Chay tiempu Judea partipi, Galilea
partipi, *Samaria partipi manana ni pi
sapanachu. Chayrayku sukaman
kansapa.kansapa. Chaymanta Tata DiospaEspiritun yanapaptinkuna ashwan ayparunakuna Jesukristuta kreyirkansapa.
Pedru Eneasta sanuyachirkan.32Chaymanta Pedruka llaktan llaktan
rirkan Jesukristuta kreyikmasinkunatakawak. Chashna rishpa Lida llaktapichayarkan. 33Chaypi tarirkan suk runaEneasta. Payka pusak watatana mana
kuyuyta atipashpa kamanpi siridukawsarkan. 34Pedruka payta willarkan:—Eneas, Jesukristumi alliyachishunki.
Atarimushpa kamaykita allichay.Chashna Pedru willashkan oralla
Eneaska atarimurkan. 35Tukuy Lidallaktapi Saron llaktapi kawsak runakunakawarkansapa Eneas atarimushkanta.Chayrayku Jesukristuta kreyirkansapa.
Pedru Dorkasta kawsachimurkan.36Chay tiempu Jope llaktapi suk
warmi Tabita kawsarkan. ChayTabitapa shutin griego rimaypi Dorkas.Paypish Jesukristuta kreyik karkan.Chay warmika allita rurashpa mananimayuk runakunata yanapashpakawsak. 37Chay warmika unkushpawañurkan. Chaypina kuerpuntaarmachishpankuna wasi altuyninkuartupi churarkansapa. 38Chay Jopellaktaka Lida llaktamanta manakarupichu karkan. Pedru chay Lidallaktapi kawsaykarkan. Chaypina
pankuna Pedru chaypi kananta ishkayrunakunata kacharkansapa willak:—Utkashi Jope llaktaman rinki.39Chashna willaptinkuna Pedruka
paykunawan rirkan. Chaymanta Jopepichayashpankuna maypicha Dorkaspa
sapa. Chaypina aypa viyudakunawakashpankuna Pedruta ladunchashpaDorkas sirashkan llachapakunatakamisakunata kawachirkansapa.
40Chaypina Pedruka tukuy chaywakakuykakkunata llukshichishpakunkurikurkan Tata Diosta mañananpa.Chaymanta wañuduta chapashpawillarkan:—¡Tabita, atarimuy!
nata kicharishpa Pedrutaka kawarkan.Payta kawashpa tiyarirkan. 41Chashna
9
284
tiyariptin Pedruka makinmanta apishpaatarichirkan. Chaymanta Jesukristutakreyikkunata tukuy viyudakunatakayashpankuna Dorkasta kawsadutanakawachirkansapa.
42
kuna yacharkansapa Dorkaskawsamushkanta. Chayrayku ayparunakuna Jesukristuta kreyirkansapa.
43Chaymanta aypa diyakunata chayllaktapi karapakunata allichak runaSimonpa wasinpi Pedruka kiparirkan.
Pedru rirkan Korneliota yachachik.
10 1Sesarea llaktapi kawsarkan sukruna Kornelio. Payka Italia
llaktamanta aypa soldadukunapakapitannin karkan. 2Chay Korneliokatukuy familyanwan Tata Diosta allitakuyashpa kawsaksapa. Payka tukuydiya Tata Diosta kuyashpa orarkan.Aypa kullkiwan *judiyu runakunatayanapaksapa.
3Suk diya chawpi diya washanmuskuyninpishina Tata Diospa*tin. Chay angelka willarkan:—¡Kornelio!4Chashna willaptin Kornelio angelta
chapashpa sukaman manchakushpatapurkan:—Señor ¿imatatí willawanayanki?Chashna tapuptin angelka aynirkan:—Tata Diosmi orashkaykikunata
uyarishka.kunata yanapaptiki sukaman kushikun.5Chayrayku willashunki Jope llaktamansuk runata kachay suk runa Simontapushamunanpa. Paypa suk shutinkaPedru. 6Payka tokayun Simonpawasinpimi. Chay tokayunka trabajankarapakunata allichashpa. Wasinkamanllayba kochapa mañanpimi. Pedrushamushpana willashunki imatamiruranki nishpa.
7Chay angel rishkanwasha Korneliokasuk sirviknin soldaduta ishkaywiwachunkunata kayarkansapa. Chaysoldaduka Tata Diosta kasushpa kawsak.8Paykunata chay kawashkantaparlachishpa Jopeman kacharkan.
9Kayantin Jope llaktaman chayrunakunaka rirkansapa.kaptinkuna chawpi diyata wasisawanman Tata Dioswan parlakPedruka rirkan. 10Chawpi diyana kaptinsukaman yarkashpa mikunayarkan.
man muskuyninpishina kawarkansieluta kicharikuptin. 11Kawarkan
shina chuskuntin puntankunamantawatadu urayamuptin. 12Chay katanaukunpi rikchak laya animalkunatiyarkan. Sukkuna chusku chakiyukkunakarkansapa. Sukkuna aysanakushpapurikkuna karkansapa. Sukkuna pawakanimalkuna karkansapa. 13Pedruchaykunata kawaykashpa suk vostauyarirkan willaptin:—¡Pedru, atarimuy!
nata wañuchishpa mikuy.14Chaypina Pedruka willarkan:—A, Señor, manami chaykunataka
mikushachu. Manami niman suk kutichay laya millaypa animalkunatamikushkanichu.
15Chashna Pedru willaptin kashkansielumanta willamurkan:—
kuna allimi mikunaykipa ama rimaychumana alli mikuna kananta.
16Kimsa kuti Pedruka chaytakawarkan uyarirkan. Chaymanta chaykawashkan katanaka kashkan sielumankutirkan. 17Chaymanta Pedrukasukaman yuyaykushpa yachanayarkanimatami Tata Dios entiendichinayannishpa. Chashna yuyaykuykaptinllaraKornelio kachashkan runakunaka chay
9 10
285
sapa. Paykunaka tapukuykarkansapamaypimi Simonpa wasinka nishpa.18Chay wasi punkunpi sinchitarimakushpa tapukurkansapa:—¿Kay wasipichu Simon Pedruka?19Chaypina Pedru chay kawashkanta
yuyaykuykaptinllara Tata DiospaEspiritunka willarkan:—Mash uyariway. Kimsa runakunami
sukaman maskashuykansapa.20Atarishpa urayay.
man rillay. Ñukami paykunataka
napa.21Chayta uyarishpa Pedruka wasi
sawanmanta urayashpa Kornelio
sapa:—Ñukami kani maskaykanaykichi
runaka. ¿Imapatí munawankichi?22Chaypina paykunaka willarkansapa:—Shamushkanisapa kapitan Kornelio
kachamuwaptinkuna. Payka Tata Diostaallita kuyashpa allita rurashpa kawsan.Chayrayku tukuy judiyukuna paytakamunansapa. Tata Diospa angelninpaytaka willashka kayachishunanpawasinman rishpa yachachikunaykipa.
23Chashna willaptinkuna Pedrukachay wasipi yaykuchirkansapa. Chaytuta paywan kiparirkansapa. Chaymantakayantin Pedru Jopepi kawsak*Jesukristuta kreyikmasinkunawan chayrunakunawan rirkansapa. 24Jopemantallukshishpankuna kayantinra Sesareallaktapi chayarkansapa. ChaypiKornelioka ayllunkunata amigunkunatatantanachishpa Pedruta shuyaykarkan.
25
tinna Kornelioka llukshirkan chaskik.Paypa ñawpakninpi kunkurikurkankuyananpa. 26Chaypina Pedrukawillarkan:
—¡Shayariy! ¡chu! Ñukapish kanshina runallami kani.
27Chaypina Pedruka paywan parlaypiwasinpi yaykushpa aypa tantanakudurunakunata tarirkan. 28Paykunatakawillarkansapa:—Kankunaka yachankichi ñukaykuna
judiyu runakuna kankuna mana judiyurunakunawan tantanakushpaynikunauchallikunaynikunata. Chashnakaptinpish Tata Diosmi yachachiwashka
chashpa rimanaynipa mana allikanankunata. 29
tikichi utkakushpa shamushkani.
washkankichi nishpa.30Chashna tapuptin Kornelioka aynirkan:—Ñami chusku diyana kashna ora
ñukaka kay wasinipi mana nimatamikushpayni Tata Diosta oraykarkani.Chashna oraykashpayni chawpi diyawashan suk llipyak llachapayuk angeltakawashkani. 31Payka willawashka:“Kornelio,tami uyarishka. Chaymanta chay mananimayukkunata yanapaptiki kawashushka.32Chayrayku Jope llaktaman suk runatakachay Simonta pushamunanpa. Paypa sukshutinka Pedrumi. Chay manllayba kochamañanpi tokayun Simonpa wasinpikawsan. Chay tokayunka trabajankarapakunata allichashpa.”
33Chay angel chayta willawaptinnautkakushpa runakunata kacharkanimaskashunankunapa. Allita rurashkankishamushpayki. Kunanka tantanakudukanisapa Tata Diospa ñawpakninpi.Tukuy Tata Dios willashushkantamunanisapa uyariyta.
Pedru chay tantanakudu runakunata yachachirkansapa.
34Chashna willaptin Pedrukapaykunataka willarkansapa:
10
286
—Kunanka sukaman allitana yachaniTata Dios deverasta mana ñukaykunajudiyukunallatachu kuyawanankunata.
chisapa. 35Judiyukunata manajudiyukunatapish chaskiwanchisapapayta kuyaptinchikuna allita rurashpakawsaptinchikuna.
36
nata willawarkansapa Jesukristutakreyik runakunata perdonanankunata
kunapa. Jesukristuka tukuy runakunapakamachikukninmi. 37Kankunakayachankichi Juan aypa runakunatayachachishkanta bawtisashkankunata.Chaymanta Jesus Galilea partimantatukuy judiyukunapa llaktankunapiyachachikurkan. 38
chi Tata Dios Espiritunta NasaretmantaJesusta kushkanta. Chashna Espirituntakuptin Jesuska tukuy laya yachak tukuylaya atipak karkan. Tata Dios paywankaptin rikchak laya allikunata rurashpapurirkan.natapish alliyachirkansapa.
39Kankunata willaykaykichiJerusalenpi Judea partipi Jesusrurashkanta kawashkaynikunata. Chayalli ruranakunata ruraptinpish paytachiknik runakuna suk kruspichakatashpa wañuchirkansapa.40Chashna wañuchiptinkunapish Tata
kan. Chaymanta ñukaykunapi paytarikurichirkan kawanaynikunapa.41Manami tukuy runakunachu paytakakawarkansapa. Kawsamushkanwasha
nisapa upyarkanisapa. Tata Dioskañawpamantapacha akllawarkansapa
naynikunapa.42Chashna Jesus kawsamushkanta
washkasapa tukuy runakunatayachachinaynikunapa: “Tata DioskaJesusta churashka tukuy wañudurunakunapa tukuy kawsak runakunapajuesninkuna kananpa.” 43Tukuy ñawpa
kansapa Jesus shamunanta.
kuna Tata Dios uchankunamantaperdonanankunata.
Tata Dios Espiritunta mana judiyu runakunata kurkansapa.
44Chashna Pedru yachachikuykaptinratukuy chay uyarik runakunaman TataDiospa Espiritunka shamurkan.45,46Chaypina chay runakunaka manayachashkankuna laya rimanakunata
sapa. Chayta uyarishpankuna Pedruwanshamuk judiyu runakuna sukamanalmirarkansapa Tata Dios mana
rayku.47
kunata willarkansapa:—Ñukanchikuna kay runakunata
mana atipanchisapachu michaytabawtisakunankunapa. Paykunapishñukanchikunashina Tata DiospaEspiritunta chaskishkasapa.
48Chaypina willarkansapa
napa. Bawtisakushkankunawasha
sapa suk diyakunata paykunawankiparinanpa.
Jerusalenpi Pedru Jesukristuta kreyik runakunata parlachirkansapa.
11 1Chaymanta Judeapi Pedrupayachachikukmasinkuna tukuy
sapa mana *judiyukunapish Tata Diospa
10 11
287
rimananta kreyishkankunata.2Chayrayku Jerusalenman Pedrukutiptin judiyumasinkunaka paytapiñayarkansapa. 3
sapa:—¿Imapatí rishkanki chay mana
judiyu runakunapa wasinpi yaykuk?¿Imapatí paykunawan mikushkanki?
4Chashna tapuptinkuna Pedrukakallarinanmantapacha tukuyrurashkanta willarkansapa:
5—Ñukaka Jope llaktapi kashkani.Chaypina suk diya Tata Dioswanparlaykaptini muskuyninipishina sukatun katanatashina kawashkani.Chuskuntin puntankunamanta watadukarkan. Sielumanta ñukakamanurayamurkan. 6
payni chusku chakiyuk animalkunata,puma laya animalkunata, aysanakushpapurik animalkunata,nata kawashkani. 7
kani suk runatashina willawaptin:“Pedru, ¡atariy! ¡Kay animalkunatawañuchishpa mikuy!”
8Chaypina aynirkani: “Manamimikushachu, Señor. Ñukaka niman sukkuti kay millanapa laya animalkunatamikushkanichu.”
9Chaypina sielumanta kashkanwillawarkan: “Tata Dios rimaptin tukuyanimalkuna alli mikunaykipa amarimaychu millanapa laya kananta.”
10
kani. Chaypina chay katanaka tukuyanimalnintin sieluman alsanakurkan.11Chay oralla kimsa runakunachayarkansapa chay kawsashkayniwasipi. Paykunaka Sesarea llaktamantashamushkasapa maskawak.
12Chaypina Tata Diospa Espiritunwillawashka paykunawan rinaynipaama nimata manchashpa. Kay sokta
sapa. Tukuy tantalla suk runapa wasinpi
yaykurkanisapa. 13Chay runakaparlachiwashkasapa imashnami wasinpiTata Diospa *angelninta kawashkanishpa. Chay angelshi ñawpakninpishayarishpa willarkan: “Suk runatakachay chay Jope llaktaman rinanpaSimonta pushamuk. Chay Simonpa sukshutinka Pedru. 14Paymi willashunkaimashnami *Jesukristu kanta tukuyaylluykiwan tantallata salvashunkichinishpa.”
15Chashna Kornelio willawaptinkallarirkani paykunata yachachiyta.Chashna oras Tata Diospa Espiritunkapaykunamanpish shamurkan iden
shina. 16
kani Señorninchi Jesus rimashkanta:“Allita willaykichi chay Juanka aypa
sapa.wan bawtisashunkichi.”
17Ñukanchikuna SeñorninchiJesukristuta kreyiptinchikuna TataDioska Espirituntaka kuwashkanchisapa.
taka kushkasapa. Chashna Tata DiosEspiritunta paykunatapish kuptin
nipa.18Chashna Pedru willaptin chay
Jerusalenpi kawsak wawkinkunaupallayarkansapa. Chaypina Tata Diostaalabashpankuna willarkansapa:—Tata Dios mana judiyukunatapish
yanapashkasapa uchankunamantawanashpa payta kreyinankunapa manatukuyniyukta kawsanankunapa.
Antiokiya llaktapi aypa runakuna Jesukristuta kreyirkansapa.
19
kankunawasha judiyu runakunaJesukristuta kreyikkunata sukamansufrichirkansapa. Chayrayku
11
288
Jesukristuta kreyik runakunakanitikushpankuna Fenisia llaktamanChipre ishlaman Antiokiya llaktamanrirkansapa kawsak. Chay llaktakunapikawsashpankuna judiyumasinkunallatayachachirkansapa Jesukristu salvakukkananta.kansapachu. 20
nallata yachachikuptinkuna sukkunaChipre llaktamanta Sirene llaktamantaAntiokiyaman rirkansapa. Chaypi mana
sapa Señor Jesukristuta kreyiptinkunaTata Dios perdonanankunata. 21
ninchi Jesukristu yachachikuytayanapaptin aypa runakuna mana allirurashkankunata sakishpa paytakreyirkansapa.
22Chaypina Jerusalenpi Jesukristutakreyikkuna chayta yachashpankunaBernabeta Antiokiyaman kacharkansapa.23Bernabeka chaypi chayashpa kawarkan
kanankunata. Chayta kawashpa sukamankushikurkan. Chaypina willarkansapatukuy shunku mana shaykushpaSeñorninchita katinankunapa.
24Bernabeka sukaman alli rurak runakarkan.tin Jesukristuta sukaman allitakreyishpa kawsarkan. Sukaman allitayachachikuptin ashwan aypa runakunaJesukristuta kreyirkansapa.
25Chaymanta Tarso llaktamanBernabeka rirkan Saulota maskak.26Payta tarishpa Antiokiyamanpusharkan. Ishkantinkuna suk watatachaypi Jesukristuta kreyik runakunawankawsarkansapa. Aypa runakunata allitayachachirkansapa. Chay Antiokiyallaktapi kawsakkuna Jesukristuta
chiyta Jesukristuta Katikkuna.27Chay tiempu Jerusalenmanta
Antiokiyaman Tata Diospa rimananta
yachachikuk runakuna rirkansapa.28Suk yachachikuk karkan Agabo. TataDiospa Espiritun yachachiptin payka
napi sinchi yarkay tiyananta.Chaymanta rimashkanshina chayashwan sinchi kamachikuk Klaudiopatiempunpi sinchi yarkay tiyarkan.29
kuna Antiokiyapi Jesukristutakreyikkuna yuyarkansapa Judeapikawsak kreyikukmasinkunata kullkitakachanankunapa. Atipashkankunawanyanaparkansapa. 30
kuna kullkita Bernabewan Saulotakurkansapa Judea partipi *man apanankunapa.
Chiknik runakuna Santiagota wañuchishpankuna Pedruta
karselpi churarkansapa.
12 1Chay tiempu chay kamachikuk*Herodes *
kunata kallarirkan sufrichiysapata.2Chay Herodeska Juanpa wawkinSantiagota ishkay luyuk machetiwanwañuchichirkan. 3
kanta yachashpankuna *judiyurunakuna sukaman kushikurkansapa.
kunapa. *Paskua esta ukun Pedrutakaapichichirkan. Chay estapi judiyurunakuna mana *levadurayuk pantamikuksapa. 4Chaypina karselpiHerodeska wichkachichishpa chunkasokta soldadukunata willarkansapachuskumanta chuskumanta diyapitutapi kuydanankunapa. Herodeskayuyarkan chay esta washan tukuyrunakunapa ñawpakninkunapi Pedrutawañuchichiyta. 5
duta kuydaykaptinkuna Jesukristutakreyikkunaka Tata Diosta sukamanroygarkansapa ama wañuchinankunapa.
11 12
289
Karselmanta Tata Dios Pedruta llukshichirkan.
6Suk tutallana illarkan Herodes
kunapi wañuchik pushananpa. Chaytuta Pedruka karselpi puñuykarkanishkay soldadukunapa chawpinpi. Chaysoldadukunapi ishkay kadenawanmakinmanta watadu karkan.Chaymanta ishkay soldadukunakakarselpa punkunta kuydaykarkansapa.
7Chashna Pedru puñuykaptin TataDiospa *angelnin chay karsel ukupirikurirkan. Chaypina diyashinatukurkan. Chay angelka Pedrutakakostillanpi takashpa rikchachishpawillarkan:—¡Utkana atarimuy!Chashna orana kadenakuna Pedrupa
makinkunamanta paskakurkan.8Chaypina angelka willarkan:—Llachapakuyna. Ushutaykitapish
churakuy.Pedru llachapakuptinna angelka
willarkan:—Kapaykita churakushpa katiway.9Chaypina Pedruka angelpa washanta
chu manachu chay karselmantallukshiykan nishpa.ninpishina kawakuykananta. 10
pina Pedruka chay angelta katishpasoldadukunapa chawpinta pasarkan.Chaymanta ishkaynin punkuta kuydaksoldadukunatapish pasarkansapa.Chaymanta chay karselpa errumantaruradu punkunpi chayarkansapa. Chay
kan.kansapa. Chaypina suk kallitapurishkankunawasha angelka Pedrutakasapallanta sakirkan. 11Chaypira Pedrukaallita entiendishpa mana puñushpamuskukuykananta rimarkan:
—Kunanka allita yachani Tata Dios
wananpa.manta tukuy chay chikniwak judiyurunakunamanta kishpichichiwak.
12Chayta entiendishpa Juan Markospamaman Mariyapa wasinman rirkan.
kushkasapa Tata Diosta sukaman
nankunapa. 13Pedru chay wasipichayashpa punkumanta kayakurkan.Suk shipash Roda rirkan kawak pimipunkumanta kayakuykan nishpa.14Chaypina rimananllamanta Pedrutariksishpa sukaman kushikuyninwanmana nima punkuta kicharishpaukuman kallparkan. Rirkan avisakukPedru punkupi kananta. 15Chay wasi
kuna willarkansapa:—¡Dementami kanki!Chaypina payka willarkansapa deveras
chaypi Pedru kananta. Chay runakunakamana nima kreyishpa willarkansapa:—Manami paychu. Paypa almanmi.16Chaykamanka Pedruka punkumanta
sukaman kayakuykarkan. Sukamankayakuptin paykunaka punkutakicharishpa Pedruta kawashpa sukamanalmirarkansapa. 17Pedru makinwanseñasta rurashpa upallayachirkansapa.Chaypina parlachirkansapa imashnamiTata Dios karselmanta surkushkanishpa. Chaymanta willarkansapa:—Tukuy willashkaynita Santiagota
Jesukristuta kreyikmasinchikunatapishparlachiychi.Chashna willashpankuna chikan
wasiman rirkan.18Chaymanta pakariptin chay Pedruta
kuydak soldadukuna manchakuywanturbachinakurkansapa. Manayacharkansapachu imashnami Pedrullukshishka nishpa.
12
290
19Chaypina Herodeska willarkansapamaskanankunapa. Manana tariyta
kansapa chay kuydakuk soldadukunata
rayku. Chayta rurashkanwasha Judeapartimanta llukshishpa rirkan Sesareallaktapi kawsak.
Herodes wañurkan.20Chay tiempu chay kamachikuk
Herodes Tiro llaktapi Sidon llaktapikawsak runakunawan piñakurkan. Chayishkay llaktakunapi kawsak runakunaHerodespa llaktanpi mikunankunatarantiksapa. Paykunawan piñakushpaHerodeska manana munarkannachu ni
nankunapa. Chayrayku paykunakamunarkansapa Herodesta perdontamañayta. Chay ishkay llaktakunapikawsakkuna Herodespa yanapakninBlastota roygarkansapa Herodeswanperdonachinankunapa.tinkuna Blastoka almitirkansapaHerodeswan perdonachiysapata.21Chaypina Herodeska almitirkanchurashkan diyapi chay runakunarinankunapa paywan parlak. Chaychurashkan diyaka Herodeska sukamanallimata mudakushpa chay allimatiyarinanpi tiyarirkan. Chaypina chayrunakunata sukaman allimatarimakushpa uyarichirkansapa. 22Chay
pankuna sukaman sinchita rimashpawillarkansapa:—Kay parlachiwakninchikuna runaka
manami runamasinchikunachu. Paykasuk diosmi.
23
kuna Herodeska sukaman kushikurkan.Mana nima Tata Diosta yuyashpamunarkan chay runakuna idendiostashina payta kuyanankunapa.
Chayrayku chay oraslla Tata Diospaangelnin Herodestaka unkuchirkan.Kurukuna mikuptin payka wañurkan.
24Chay tiempu Jesukristuta kreyikrunakuna Tata Diospa rimananta tukuymaypi yachachikurkansapa. Chayraykuashwan aypa runakuna Jesustakreyirkansapa.
25Chaymanta Bernabeka SaulowanJerusalenpi *ansianukunata chay
yaman kutirkansapa.
Bernabe Pabluwan llaktan llaktan yachachikuypi purirkansapa.
13 1Antiokiyapi *Jesukristutakreyikkunapi tiyarkan Tata
Diospa rimananta yachachikukkuna.Paykunaka karkansapa BernabewanSimon. Chay Simonpa suk shutin karkanYana. Chaymanta suk yachachikukkarkan Sirene llaktamanta Lusio. Sukkarkan Manaen. Payka Galileapakamachikuknin *Herodeswan tantallawiwadu karkan. Chaymanta sukyachachikukka karkan Saulo.
2Suk diyana paykunaka mana nimatamikushpa Señorninchi Jesukristutakuyaykarkansapa. Chaypina TataDiospa Espiritun willarkansapa:—
kani chikan llaktakunaman rinankunapayachachikuk. Chayrayku paykunatakachaychi munanaynita ruranankunapa.
3Chaypina paykunaka mana mikushpasukaman orashpankuna SaulopaBernabepa umankunapi makinkunata
napa. Chaymanta kacharkansapa.
Bernabewan Saulo Chipre ishlapi yachachikurkansapa.
4Chaymanta Tata Diospa Espiritunkachaptin Bernabewan Sauloka
12 13
291
rirkansapa Seleusia llaktaman. Chayllaktamanta suk barkupi urayarkansapaChipre ishlaman. 5Juan Markosta
nankunapa. Chaymanta Chiprepichayashpankuna chay kocha mañanpiSalamina llaktapi yaykurkansapa.Chaypina *kuna wasipi kallarirkansapa TataDiospa rimananta yachachikuyta.
6
kuypi tukuy chay ishlata purishpankunachayarkansapa Pafos llaktapi. Chaypisuk judiyu ñakakuk runa Bar Jesustatarirkansapa. *Griego rimaypi chayshutika Elimas. Payka sukaman
kanta yachachikuykananta. 7Chay llullalikidu runaka chay ishlapi kamachikukruna Sergio Paulopa yanapaknin karkan.Sergio Pauloka sukaman yachaysaparuna karkan. Chayrayku Tata Diosparimananta uyarinayashpa BernabetaSaulota kayachirkansapa. Saulopachikan shutin Pablu karkan.
8Chashna chay kamachikuk runaBernabeta Saulota kayachiptinkunachay ñakakuk Elimaska micharkansapaama yachachikunankunapa. Payka
kuk runaka Jesukristuta kreyinanpa.9Chaypina Tata Diospa Espiritun
yanapaptin Pabluka chay ñakakukrunataka allita chapashpa willarkan:
10—Sukaman llulla likidu uchallikukrunami kanki. Supaypa munananllatarurashpa kawsanki. Mana munankichu nipi allita rurashpa kawsananta. ¿ImapatíTata Diosta katikkunata pantachichinki?11Kunanka Tata Dios kastigashunki.Kunanmantapacha suk tiempukamanmana kawakuy atipak kiparinki. Nimaintita atipankichu kawayta.Chashna Pablu willaptin chay ratu
Elimaska mana kawakuy atipak
kiparirkan. Chaypina maskarkan suk
nanpa.12Chay kamachikuk runaka chayta
kawashpa Jesukristuta kreyirkan.Sukaman almirarkan Pablu Jesukristuyachachikushkanta yachachikuptin.
Bernabewan PabluPisidia partiman rirkansapa.
13Chaymanta Pafos llaktamanta
nawan barkupi rirkansapa Pergellaktaman. Chay Perge Pan lia partipikarkan. Chaypina Juan Markoska manapaykunawan rinayashpa Jerusalenmankutirkan.
14Bernabewan Pabluka Pergemantallukshishpa Pisidia partipi tiyakAntiokiya llaktaman rirkansapa.Chaypina *samana diya judiyukunapatantanakunankuna wasipi yaykushpatiyarirkansapa.
15Chay wasipi kamachikuk runakuna
kukkunapa killkadunta leyirkansapa.
wan Pabluta willarkansapa:—Wawkinikuna, kay runakunata
yachachinayashpaykichika imatapishkaptin willaychi.
16Chashna willaptinkuna Pablukaatarishpa makinwan señata rurashpaupallayanankunapa willarkansapa:—Judiyumasinikuna, chaymanta
tukuy mana judiyu Tata Diostakuyakkuna, allita uyariwaychiyachachiptinikuna. 17Tata Diosninchikañawpa awilunchikunata akllarkansapa.Egipto llaktapi mana llaktayukshinakawsaykaptinkunallara Tata Diosyanaparkansapa aypata miranankunapa.Chaymanta Tata Dios sukaman sinchitayanaparkansapa Egiptomantallukshinankunapa.
13
292
18Egiptomanta llukshishpankunachusku chunka watata chunlla chakidupampapi purishpa kawsarkansapa.
pish Tata Dioska kuydarkansapalla.19Chaymanta Kanaanpi chayaptinkunaTata Dioska yanaparkansapa kanchisllaktakunata kulluchinankunapa.Chaymanta chay terrenunkunata chayñawpa awilunchikunata kurkansapa.20Chaymanta chusku pachak pichka
kaman Tata Diospa churashkanjueskunapa mandunpi kawsarkansapa.
21Chaymanta ñawpa awilunchikunaTata Diosta roygarkansapa suk runatachurananpa sinchi kamachikukninkunakananpa. Tata Dioska almitishpa Saultachurarkan chusku chunka watata sinchikamachikukninkuna kananpa. Saulpatatan karkan Sis Benjaminpaayllunmanta.
22Chaymanta Tata Dioska Saultawishchurkan amana kamachikukkananpa. Davidtana churarkankamachikuk kananpa. Tata DioskaDavidpa rimarkan: “Isayipa wambranDavid kuyanakukmasini. Paymi tukuymunanaynita ruranka.”
23Chaymanta Jesuska chay kikinDavidpa mirakninmanta karkan. Unaytiempumantapacha Tata Dioska
nanta. Pay rimashkanshina Jesustakachamurkan judiyu runakunatasalvawananchikunapa.
24Manarapish Jesus yachachikuytakallariptin Juan judiyumasinkunatayachachirkansapa uchankunamantawanashpa bawtisakunankunapa.25Wañunan diyakaman Juanka tukuyrunakunata willarkansapa: “Ñukakamanami chay shuyanaykichi runachukani. Payka ñukamanta washatamishamunka. Ñukamanta ashwan tukuy
laya yachak kaptin ñukaka manamianimukunichu ushutan waskantapaskayta.”
26Pablu yachachikuyllapi katirkan:—Wawkinikuna, Abrahammanta
mirakmasinikuna, chikan llaktamantaTata Diosta kuyak runakuna, allitauyariwaychi. Tukuy kankunatayachachiykichi Tata Diospa wambranJesukristu salvakuk kananta. 27
lenpi kawsak runakunawan tukuypaykunapa kamachikukninkuna Jesusta
pachu pimi nishpa. Tukuy samanadiyakuna tantanakunankuna wasikunapi
kansapachu. Chayrayku chaykillkadunpi rimananshina Jesustawañuchichirkansapa. 28Jesuspa mananima uchanta tarishpapish Pilatotawillarkansapa wañuchichinanpa.
29Chaymanta Tata Diospa killkadunpirimashkantashina rurashkankunawashasuk runakuna Jesuspa kuerpunta
sapa. 30Chaymanta Tata Dios Jesustakakawsachimurkan. 31Chaypina aypadiyakunata Jesuska purikmasinkunapirikurirkan. Jesus manara wañuptinpaykunaka Galileamanta Jerusalenmankatirkansapa. Kunanka paykunami Jesus
kuykansapa.32Ñukaykunapish kay allima rimanata
willaykaykisapa. Tata Dios ñawpaawilunchikunata willashkankunatañami rurashkana. 33Tata Dios Jesustakawsachimushpa chay awilunchikunatawillashkanta ñami rurashkana. Kunanka
napa mirakninkuna kashpanchikuna
kanchisapana. Chay ishkaynin salmopiTata Dios Jesusta willarkan: “Kanka
13
293
wambraynimi kanki.kayki kamachikuk kanaykipa.”
34Ñawpa tiempu Tata Dioskarimarkan Jesusta kawsachimunantaama kuerpun usunanpa. Killkadunpirimarkan: “Ñuka mana llullachishpaDavidta alli willashkaynita rurasha.”
35Chaymanta chikan salmopipishDavidka killkarkan: “A, Tata Dios, manamunankichu akllashkayki sirvishukpakuerpun usunanpa.”
36Wawkinikuna, yachankichi Davidkamana kikinpachu chayta rimarkan. TataDios willaptin Davidka tukuy chay
kansapa. Chaymanta wañuptinmaypicha tatanta awilunkunatapampashkankunapi pamparkansapa.Chashna pampaptinkuna paypakuerpunka usurkan. 37Chaymanta TataDios Jesusta kawsachimuptin kuerpunmana usushkachu.
38Wawkinikuna, kunan yachanaykichitiyan Jesus wañushkanmanta
chimanta perdonashunkichi.tami ñukaykunaka yachachiykaykichi.39Moisespa kamachikushkankunata
chu uchaykichimanta salvanakuyta.Jesusllata kreyiptikichi Tata Dioskaperdonashunkichi.
40Chayrayku yachachishkaynikunata
shunaykichipa chay ñawpa yachachikukkillkadunpi rimashkankunashina.Kashna Tata Dios rimashkantakillkarkansapa:
41 “Allita uyariwaychi, kankuna manamunawashpa asichiwakrunakuna.
Manchakushpa nitikuychi.Kawsaykanaykichi tiempu sukaman
chi.
Suk runa chay kastiganaynitawillashuptikichipish manakreyinkichichu.”
42
wan llukshirkansapa.tinkuna chay mana judiyu runakunakaroygarkansapa suk semanakaman
nankunapa. 43Chay roygak manajudiyukuna *kunata kasushpa iden judiyushinakawsaksapa.nankuna wasimanta llukshishpankunapaykunaka aypa judiyukunawanPabluta Bernabeta katirkansapa.
taka yachachirkansapa Tata Diosta
napa.44Suk semana washan samana diya
yaka tukuy chay llaktapi kawsakkunatantanakurkansapa Tata Diosparimananta uyarinankunapa. 45Chay
kuptinkuna chay judiyukunakasukaman piñakurkansapa. Pabluta
kunan mana alli kananta. 46ChaypinaPabluka Bernabewan mana nimamanchakushpankuna aynirkansapa:—Tata Dios kachamuwashkasapa
paynikunara judiyu runakunallatapaypa rimananta yachachinaynipasapa.
nata mana munashpaykichi kikikichillamana munankichichu Tata Dioswanmana tukuyniyukta kawsayta.Chayrayku kunanka rinisapa manajudiyu runakunata yachachik. 47TataDioska chaytapish willawashkasapa:“Ñukaka kanta lustashina churashkayki
13
294
kipa. Chashna yachachikuptiki tukuykay allpapi kawsakkuna yachankasapañuka salvakuk kanaynita.”
48Chayta uyarishpankuna chay mana
pankuna rimarkansapa:—
nanchikunaka sukaman allimami.Chaypina Jesukristuta chaskinayak
runakuna payta kreyirkansapa manatukuyniyukta paywan kawsanankunapa.
49Chashna modomanta tukuy chay
kurkansapa Jesukristu salvakukkananta. 50Chayrayku suk judiyukunapaykunata sukaman piñayarkansapa.Tata Diosta kuyak warmikunata chayllaktapa kamachikukninkunatawillarkansapa Pabluta Bernabetasufrichishpa chay llaktamantakarkunankunapa. 51
kuna paykunaka chakinkunamantasusyakunata urmachishpankuna chayllaktamanta llukshirkansapa. Chayta
karkansapa uchasapakuna kanankunata.Chay llaktamanta llukshishpankunarirkansapa Ikonio llaktaman.
52Chaykamanka chay kreyikukrunakunaka kushikuypuru karkansapaTata Diospa Espiritun yanapaptinkuna.
Pabluwan Bernabe Ikonio llaktapi unayta kiparirkansapa.
14 1Chaymanta PabluwanBernabeka Ikonio llaktapi
chayashpankuna *judiyukunapa
sapa. Chaypi Tata Diospa rimanantaallimata yachachikuptinkuna aypajudiyukuna aypa mana judiyukunapishkreyikurkansapa. 2Chaymanta sukjudiyukuna mana kreyikushpankunachay mana judiyukunata llullachishpawillarkansapa Pabluwan Bernabe mana
allita yachachikunankunata.3Chayrayku Bernabewan Pabluka unaytiemputa chay llaktapi kiparirkansapaama ashwanta llullachinankunapa.*Jesukristupi sinchikushpankuna
kunata. Chashna mana manchakushpayachachikuptinkuna Tata Dioskayanaparkansapa almirana *nata ruranankunapa.
4Ikoniopi kawsak runakunamantasukkuna rimarkansapa BernabewanPablupa yachachikunan alli kananta.
sapa. 5Chaypina chay mana kreyikuk
wan awtoridarkunaman rirkansapapaktanakunankunapa. RimarkansapaBernabewan Pabluta makashparuminchanankunapa. 6Chayta
kansapa Likonia partipi Listra llaktamanDerbe llaktaman. 7
napi allita yachachikurkansapaJesukristu salvakuk kananta.
Listra llaktapi Pabluta ruminchashpa
wañuchinayarkansapa.8Listra llaktapi Bernabewan Pablu
sapa. Payka nasishkanmantapachawakllidu chakiyuk kashpa mana puriytaatipakchu. 9Chay runa tiyariduuyarirkan Pablu yachachikuptin.Chaypina Pabluka chay runatachapashpa yacharkan Jesukristutatukuy shunku kreyinanta. Chayraykuyacharkan Tata Dios alliyachinanta.10Chashna yachashpa Pabluka chayrunataka sinchita willarkan:—¡Atarishpa kuskata shayariy!Chashna Pablu willaptin chay runaka
tiyaridunmanta brinkashpa shayarirkan.Chaypina kallarirkan kuskata puriyta.
13 14
295
11
pankuna chay runakuna kikin Likoniarimanankunapi sinchita willarkansapa:—¡
kasapa runashina tukushpankuna!12Chaypina Bernabetaka diosninkuna
Seyuspa shutinpi shutiyachirkansapa.Chaymanta Pablutaka diosninkunaHermespa shutinpi shutiyachirkansapaashwan alli yachachikuk kashkanrayku.
13Chay llaktapa yaykunanpi chaydiosninkuna Seyus kuyanankuna wasitiyarkan. Chaypina Seyuspa *saserdotentorokunata pusharkan. Sartadusisakunata apamurkan.wan chay torokunata munarkansapawañuchiyta Pabluwan Bernabetadiostashina kuyanankunapa. 14Chashnakuyanayaptinkuna Bernabewan Pabluka
kunata llikirkansapa ama diostashinakuyanankunapa.napa chawpinkunapi yaykushpasinchita willarkansapa:
15—Kankuna ¿imapatí diostashinakuyawanayankichi? Ñukaykunapishkankunashina runakunallami kanisapa.Shamushkanisapa yachachiknikichi chaymana kawsak diosnikichita sakishpakawsak Tata Diosta kreyinaykichipa.Payllami tukuy allpata sieluta manllaybakochata tukuy laya chaykunapi tiyaktarurashka. 16Unay tiemputa Tata Dioska
kunapa. 17Chashna almitishpapish payllatamyachishpa tukuy laya tarpudukunatapukuchin kushikushpa mikunaykichipa.Tata Dios rikchak laya allikunatakushushpaykichi entiendichishunkichipay alli yachak kananta.
18Chashna Pablu willaptinkunapishchay runakunaka munarkansapallatorokunata wañuchishpa paykunatakuyaysapata.
19Chashna ora AntiokiyamantaIkoniomanta Pabluta chiknikjudiyukuna chayarkansapa. Paykunakachay runakunapa yuyayninkunata
manta chikninankunapa. Chashnachiknishpa Pabluta rumincharkansapa.Chaypina wañudu nishpana chay llaktawashanman aysarkansapa.
20
kansapa. Chaypina payka atarishpakashkan chay llaktapi yaykurkan.Kayantinna Bernabewan tantalla Derbellaktaman rirkansapa.
21
kuptinkuna aypa runakuna Jesukristutakreyirkansapa.kushkanwasha kashkan ListramanIkonioman Antiokiyaman kutirkansapakreyikukmasinkunata chapak. 22Tukuy
sapa. Yachachirkansapa mana
napa. Willarkansapa:—Rikchak layata sufrishpanchikuna
Tata Diospa mandunpi yaykunchisapa.23Chaymanta tukuy chay llaktakunapi
nata yachachikuk *ansianunkunakanankunapa. Suk diyakuna mananimata mikushpa Tata Diosta orashpachay kreyikuk ansianukunataJesukristupa makinpi churarkansapa.
Pabluwan Bernabe Siria partipi Antiokiya llaktaman kutirkansapa.
24Chaymanta Pisidia partita pasashpaPan lia partipi chayarkansapa. 25Pergellaktapi Tata Diospa rimananta allitayachachikurkansapa. Chaymanta Ataliallaktaman rirkansapa. 26
napi yachachikushkankunawasha sukbarkupi Antiokiyaman kutirkansapa.
14
296
Chay llaktamanta ñawpa tiempuJesukristuta kreyik runakuna paykunata
kuna allita yachachikunankunapa.27Chay llaktapi chayashpankuna
Bernabewan Pabluka Jesukristutakreyikkunata tantanachirkansapa.Chaypina parlachirkansapa Tata Diostukuy layapi yanapashkankunata.
kuna mana judiyukunatapishyachachishkankunata. Willarkansapa
nata.28Chaymanta unay tiemputa Pabluwan
sinkunawan kiparirkansapa.
Jerusalen llaktapi aypa yachachikukkuna
tantanakurkansapa.
15 1Chay tiempu Judea partimanta
man rishpankuna *Jesukristutakreyikmasinkunata yachachirkansapa:—Kankuna mana señaladu runakuna
nanta kasushpa señalachinakunaykichitiyan.manta perdonashunkichi.
2Chayta yachachikuptinkunaPabluwan Bernabeka paykunawansinchita ayninakurkansapa mana
kunapa. Chashna ayninakuptinkunaJesukristuta kreyikkunaka Pabluta
sapa Jerusalenman. Paykunakarirkansapa Jesukristu akllashkanyachachikuk runakunata *ansianukunatakawak. Rirkansapa tapuk allichumanachu mana *judiyu runakunaseñalachinakunankunapa.
3Chashna chay Jesukristuta kreyikrunakuna kachaptinkuna Pabluwan
Bernabeka Jerusalenman rirkansapaFenisia partita *Samaria partitapasashpankuna. Chay partikunapikreyikmasinkunata parlachirkansapaaypa mana judiyu runakuna ñawpaamañanakunata sakishpankunaJesukristuta kreyinankunata. Chashnaparlachiptinkuna chay runakunasukaman kushikurkansapa.
4
kuna Jesukristuta kreyikmasinkuna,chay yachachikukkuna,kuna kushikushpa chaskirkansapa.Chashna chaskiptinkuna PabluwanBernabeka parlachirkansapa Tata Diossukaman yanapashkankunata.5Chaypina Jesukristuta kreyik *kuna shayarishpa willarkansapa:—Tukuy mana judiyu Jesukristuta
kuna tiyan. Chaymanta *Moisespakamachikunankunata kasunankunatiyan.
6Chaypina Jesukristu akllashkan
kunawan tantanakurkansapa chay
napa allichu manachu nishpa.7Sukaman parlanakushkankunawasha
Pedruka shayarishpa willarkansapa:—Wawkinikuna, kankunaka allita
yachankichi ñawpa kankunamanta TataDios ñukata akllawashkanta mana
sapa. Jesukristu salvakuk kananta
kansapa. 8Chashna yachachiptini TataDios Espiritunta ñukanchikunatashinapaykunatapish kushkasapa. Chaytarurashpa tukuy yuyayninchikunata
sapa chay mana judiyu runakunatapishchaskinankunata. 9
sapa.
14 15
297
sapa. 10Chashna Tata Dios paykunataperdonaptinkuna ¿chi Moisespa kamachikunankunatakasunankunapa?chi Tata Diostami piñachiykankichi.
kuna atipashkanchisapachu chaykamachikunankunata kasuyta. 11Manakasuyta atipaptinchikunapish allita
panchikuna uchanchikunamantaperdonawananchikunata. Mana judiyu
sapa.12Chashna Pedru willaptinkuna tukuy
chay tantanakudu runakunaka upallallakiparirkansapa. Chaypina PabluwanBernabeka parlachirkansapa Tata Diosyanapaptinkuna mana judiyukunawankashpankuna aypa almirana *kunata rurashkankunata.
13Chashna Pabluwan Bernabewillaptinkuna Santiago willarkansapa:—Wawkinikuna, allita uyariwaychi.
14
sapana imashnami Tata Dios kallarirkanmana judiyu runakunata yachachiyta.Tata Dioska paykunamantapishsukkunata akllaykan wambrankunakanankunapa.
15Ñawpa tiempu alli yachachikuk
sapa. Tata Dioska chay killkadunpirimarkan:
16 “Davidpa mirakninkuna mananakamachikunsapanachu.
Paypa mandunka iden urmaduwasishinami.
Unay tiempu washan ñuka TataDios chay urmadu wasitakashkan atarichisha.
manta suk runata churashakamachikunanpa.
17 Chashna alli sinchi kamachikuk
napi mana judiyu runakunapish
napa.18 Ñukaka tukuy ñawpamantapacha
rimashkaynita rurasha.”19Chashna Tata Dios rimananpi
yachachiwaptinchikuna ñukakawillaykichi: Ama chay mana judiyurunakunata willaypachichu Moisespakamachikunankunata kasunankunapa.Paykunata willaypachi chay ñawpaamañanankunata sakishpankuna TataDiosllata kasushpa kawsanankunapa.20Chayrayku akuychi mana judiyurunakunata killkaypachi. Willaypachi
napa. Yachachiypachi ama chikan
napa.kunata ama mikunankunapa.Yachachiypachi animalkunapayawarninta ama mikunankunapa.21Ñawpamantapacha paykunapallaktankunapi judiyu runakunapatantanakunankuna wasinkuna tiyan.Chay wasikunapi tukuy *samana diyaalli yachachikuk runakuna Moisespa
sapa. Chayrayku chay mana judiyurunakunata ama ashwantachuyachachiypachi.
Jerusalenpi yachachikuk runakuna chay mana judiyu runakunata suk
kartata killkarkansapa.22Chashna Santiago willaptinkuna
Jerusalenpi yachachikuk runakunaka
sapa. Chaymanta paykunamanta ishkaywawkinkunata akllarkansapa PabluwanBernabewan tantalla Antiokiyaman
15
298
chay kartata apanankunapa.sapa Judasta. Paypa suk shutin karkanBarsabas. Chaymanta akllarkansapaSilasta. Chay runakuna alli yachachikukkarkansapa. 23Chay apanankuna kartakashna riman:“Munanayni wawkinikuna,
kuna, ñukaykuna Jesukristu akllashkanyachachikukkuna ansianukuna tukuy
kichi. Kankuna Antiokiya llaktapi Siriapartipi Silisia partipi mana judiyurunakunata rimachiykichi. 24
nisapa suk runakuna kay llaktamanta
shuknikichi. Ñukaykunaka manamipaykunata kachashkanisapachu.Paykunaka turbachishushpaykichi
chipa. Yachachishunkichi Moisespakamachinankunata kasunaykichipa.
25Chayrayku allita parlashpaynikuna
nata kankunaman kachanaynikunapa.Paykunaka rinkasapa kuyananchiwawkinchikuna Bernabewan Pabluwantantalla. 26Paykunaka mana wañuytamanchashpa Señor Jesukristuparimananta yachachikunsapa. 27Chayakllashkaynikuna Judasta Silastakachaykanisapa kankunata tukuytaentiendichishunaykichipa.
28
tinkuna yuyashkanisapa kaykunallatayachachiynikichita: 29Ruradudioskunata kuyashpa churashkankunamikunata ama mikuychichu. Chaymantaama sipidu animalkunata nimayawarninta mikuychichu. Chaymanta
chu. Kay yachachinaynikunatakasushpaykichi allita rurankichi. TataDiosmi yanapashunkichi.”
30Chaypina chay chusku runakunakachay kartata apashpa Antiokiyaman
rirkansapa.kuna Jesukristuta kreyikmasinkunata
sapa.31
kuna sukaman kushikurkansapa chaykarta animuchiptinkuna. 32ChaymantaJudaswan Silas Tata Diospa rimanantayachachikuk kashpankuna chayJesukristuta kreyikkunata ashwanta
kansapa.33Chaymanta suk tiempu washan
Judas Silaswan llaktanman rinankunapachay kreyikukmasinkuna willarkansapa:Tata Dios yanapashuchunnikichi nishpa.Willarkansapa chay kachamushkankunawawkinkunaman kutinankunapa.
34Chashna willaptinkunapish Silaskayuyaykurkan chayllapi kipariyta.35Pabluwan Bernabepish Antiokiyallapikiparirkansapa. Chaypi kiparishpankuna
kurkansapa.
Chay yachachikushkan llaktakunallaman Pabluka kashkan
kutirkan yachachikuk.36Suk tiempu washan Pabluka chay
purikmasin Bernabeta willarkan:—
chi llaktakunapi wawkinchikunatakawak yachananchipa imashnamikawsaykansapa nishpa.
37Chashna willaptin Bernabeka JuanMarkosta sukaman pushanayarkan.38
chu payta pushayta. Payka yuyarkanPan lia llaktapi sakishkankunata manapaykunawan yachachikuyta munashpa.39Chayrayku Pabluka Bernabewan
kurkansapa. Bernabeka Juan Markoswansuk barkupi Chipre ishlaman rirkansapa.
15
299
40Chashna Bernabe sakiptinna PablukaSilasta akllarkan paywan purinanpa.Chaypina Antiokiyapi wawkinkuna Tata
nankunapa. Chaymanta PablukaSilaswan rirkansapa yachachikuk. 41Siriapartipi Silisia partipi llaktan llaktanpi
nata animuchirkansapa.
Pablu Timoteota pusharkan yanapanankunapa.
16 1Chaymanta Pabluwan SilasDerbe llaktaman rirkansapa.
kuna *Jesukristuta kreyik Timoteotatarirkansapa. Paypa mamanka *judiyuwarmi Jesukristuta kreyik karkan. Tatan*griego runa karkan. 2Listrapi Ikoniopiwawkinkuna rimarkansapa Timoteo allirurak runa kananta. 3ChayraykuPabluka munarkan paykunawan tantallapurinanpa. Timoteopa tatan griego runakashpa mana señalachirkanchu.Chayrayku manarapish pushashparaPabluka señalachirkan. Chayta rurarkanama chay partikunapi kawsakjudiyumasinkuna piñakunankunapamana señaladu runawan puriptin.Tukuy pi yacharkansapa Timoteopatatan griego runa kananta.
4
kuna chay Jerusalenpi yachachikukrunakuna willashkankunata llaktanllaktan yachachikurkansapa. 5Chashnayachachikuptinkuna Jesukristutakreyikkuna ashwan allita kreyishpakawsarkansapa. Chaymanta tukuy diyaashwan aypa runakuna Jesukristutakreyirkansapa.
Pablu muskuyninpishina kawarkan Masedonia runata kayaptin.
6
wan *Asia partiman rinayarkansapa.
chu chayman rinankunapa. Chayrayku
kuypi purirkansapa. 7Chaypina Misiapichayashpankuna yuyarkansapa Bitiniapartiman riyta. Chashna yuyaptinkuna
chu chayman rinankunapa. 8ChayraykuMisia partipi purishpankuna Troasllaktapi chayarkansapa. Chay llaktamanllayba kocha mañanpi karkan.9Chay llaktapi kashpankuna suk tutaPabluka muskuyninpishina Masedoniapartimanta runata kawarkan. Chayrunaka shayarishpa roygarkan: “Kay
waksapa.” 10Pablu chay runatakawashpa purikmasinkunawanprontanakurkansapa Masedoniamanrinankunapa.wan tantalla rirkani. YacharkanisapaTata Dios kayawaykanankunata chaypi
napa.
Pablu Filipos llaktapi Bernabewan Lukaswan Tata Diosta kuyak
warmikunata yachachirkansapa.11Ñuka Lukas Pabluwan Silaswan
tantalla suk atun barkupi rishpaynikunaSamotrasia ishlapi chayarkanisapa.
sapa. 12Chaymanta rishpa Filiposllaktapi chayarkanisapa. Chay Filiposkatukuy chay Masedonia partipi tiyakllaktakunamanta ashwan atun llaktami.Chay Filipospi *Roma llaktamanta ayparunakuna shamurkansapa kawsak. Chayllaktapi suk diyakunata kiparirkanisapa.
13Suk *samana diya llakta washamanyaku mañanman rirkanisapa.
napa tantanakunankuna wasi tiyananta.
kudu warmikunata Jesus salvakuk
15 16
300
kananta yachachinaynikunapa. 14Chaytantanakudu warmikunamanta sukkarkan Lidia. Payka Tiatira llaktamantakarkan.nata rantikuk. Chaypina Tata Diostakuyak warmi kashpa sukamanuyarirkan Pablu yachachikuptin. Tata
nanta allita uyarinanpa. 15ChaymantaLidia tukuy shunku Jesukristutakreyishpa tukuy familyanwan tantallabawtisakurkansapa.sha ñukaykunata roygawarkansapa:—Kankuna yuyaptikichi Jesukristuta
alli kreyikuk kanaynita rinaykichidiyakaman shamuychi wasinipi kawsak.Chashna sukaman roygawaptinkuna
almitirkanisapa paypa wasinpi kipariyta.
Suk shipashmanta supayta llukshichishkanrayku Pabluta
Silasta karselpi wichkachirkansapa.16
kuna suk diya rirkanisapa maypicha
napa. Chayman riykashpaynikuna
sapa. Supay yanapaptin chay shipashkatukuy layata riksik. Chashna riksishpa
chik.17
kuna chay shipashka kallarirkankatiwaysapata. Kallipi purik runakunatasinchita willarkansapa:—Kay runakunaka altu sielupi kawsak
Tata Diospa munananta rurakkunami.Kankunata yachachishuykankichi Tata
chita.18Aypa diyakunata chashnalla
sapa. Chashna amichiwaptinkunaPabluka washanta chapashpa chaysupayta willarkan:
—Jesukristupa shutinpi willayki ¡kayshipashmanta llukshiy!Chashna willashkan ratu chay
supayka llukshirkan.19Chaypina chay shipash manana
nima riksikuk kaptinna patronninkunasukaman piñakurkansapa. Mananayacharkansapanachu imashnamikullkita apinkasapa nishpa. ChayraykuPabluta Silasta apishpankuna chayllaktapa plasanman pusharkansapaawtoridarninkunapi chatakuk. 20Chayawtoridarkunata willarkansapa:—
kansapa. 21Yachachikuykansapa manaallikunata ruranankunapa.kuna *kuna chay laya yachachikunankunatamana atipanchisapachu katiyta.
22Chashna chatakuptinkuna tukuychay romano runakuna piñakurkansapa.
sapa kamisankunata surkuchishpankunakaspiwan makanankunapa. 23Chashnasukaman makachishkankunawashakarselpi wichkachirkansapa. Chaypinakarselta kuydak runata willarkansapasukaman allita kuydanankunapa amallukshinankunapa.
24Chashna willaptinkuna chay runakapusharkansapa karselpa ashwan ukumanchurak. Chay ukupi chakinkunata*sepopi allita watashpa sakirkansapa.
25Chaypina chawpi tutapi Pabluwan
kansapa. Chashna kantaptinkuna tukuy
sapa. 26Chashna oras rasllana allpasinchita kuyurkan. Chaywan tukuykarselpa pirkankuna chukchukushpachiktakurkansapa. Tukuy karselpapunkunkuna kicharinakurkansapa. Chaywichkadu runakunata watashkankunakadenankuna paskanakurkansapa.
16
301
27Chaypina chay karsel kuydakrunaka puñuymanta rikchashpa
dutana. Yuyarkan chay wichkadurunakuna nitikushkankunata.Chayrayku ishkay luyuk machetintaapishpa kikinna wañuchinakunayarkan
kunapa. 28Chayta kawashpa Pablukasinchita willarkan:—¡Ama wañuchinakuychu! ¡Tukuymi
kaypi kanisapa!29Chashna Pablu willaptin chay
karselta kuydak runaka suk alkusatamañakurkan. Chaypina kallpashpa chaykarselpa ukunman Pablupa Silaspaladunkaman rirkan. Manchakuywan
ninpi kunkurikurkan. 30Chaymanta chay
kuna tapurkansapa:—Señorkuna ¿imatatí rurasha Tata
Dios salvawananpa?31Chashna tapuptinkuna Pabluka
willarkan:—Señor Jesukristuta kreyiy. Payta
kreyiptiki Tata Dioska kanta tukuyfamilyaykita salvashunkichi.
32Chaymanta Pabluka Silaswan chay
kunatapish yachachirkansapa Jesukristuyachachishkankunata. 33Chay tutallakarselta kuydak runa Pablupa Silaspamakashpa kiriyachishkankunatamayllapurkansapa. Chaymanta PablukaSilaska payta tukuy familyankunatabawtisarkansapa.
34Bawtisakushkankunawasha chayrunaka pusharkansapa wasinpi mikuk.Chaypina payka tukuy familyanwansukaman kushikurkansapa Tata Diostakreyishkankunarayku.
35Kayantin tutapacha chay llaktaawtoridarkunaka chay karselta kuydakrunata soldadukunata kacharkansapa
napa.36Chaypina chay runaka Pablutaka
willarkan:—
sapa kankunata kacharinaynipasapa.Chayrayku mana manchakushpanarillaychi.
37Chashna willaptin Pabluka chay
nata willarkansapa:—Kankunashina ñukaykunapish
romano runakuna kanisapa. Chashnaromano runakuna kaptinikunapish chay
kuna makachiwashkasapa. Mana nimatatapuwashpankuna chay llullakushpachatawak runakunallata uyarishpa kaykarselpi wichkachiwashkasapa.
sapa. Manami chashnachu rishasapa.
sapa.38
naka rirkansapa awtoridarkunata willak.Paykunaka manchakurkansapa
nata. 39Chaypina kikinkuna rirkansapaPabluta Silasta perdonta mañak.Chaypina karselmanta surkushpankunasukaman roygarkansapa chayllaktamanta llukshinankunapa.
40Chaypina Pabluka Silaswankarselmanta llukshishpankuna Lidiapawasinman rirkansapa. Chaypi tukuywawkinkunata paninkunatakushichishpa animuchishkankunawashachay llaktamanta llukshirkansapa.
Pabluta chiknik runakuna Tesalonika llaktapi runakunata
turbachirkansapa.
17 1Chay Filipos llaktamantallukshishpankuna Pabluwan
Silaska Am polis llaktata Apolonia
16 17
302
llaktata pasashpankuna Tesalonikapichayarkansapa. Chay Tesalonikallaktapi *nankuna wasi tiyarkan.
2Tesalonikapi chayashpa amashina Pabluka chay tantanakunankunawasiman rirkan. Kimsa *samana
wan sukaman parlashpankuna TataDiospa rimananta yachachirkansapa.3Paykunata entiendichirkansapa TataDiosmanta shamudu salvakuk runasufrishpa wañunanta chaymanta
nanta. Chashna yachachikushpawillarkansapa:—Chay yachachikunayni Jesuska Tata
Diosmanta shamudu salvakuk runami.4Chashna Pablu yachachikuptin suk
kansapa. Chaymanta aypa *griego TataDiosta kuyak runakuna aypa alliyuyayuk yachaysapa warmikunapishJesusta kreyirkansapa. 5Chashna ayparunakuna Jesusta kreyishkankunaraykumana kreyikuk judiyukuna sukamanpiñakurkansapa. Chaypina mana alli
chirkansapa chay llaktapi runakunatapantachichishpa turbachinankunapa.Chaymanta Pabluwan Silasta
apinayashpankuna Jasonpa wasinpiyaykurkansapa.kansapa chay chiknik runakunamunashkankuna layata ruranankunapa.6Chaypina mana Pabluta nima Silasta
sinkunata apirkansapa. Paykunata
naman pusharkansapa. Sinchitawillarkansapa:—
napi runakunata turbachishpankunapantachichishkasapa.
pish ñami chayamushkasapanapantachichiwananchikunapa. 7KayJasonmi chay runakunata wasinpichaskishkasapa. Tukuy paykuna chayashwan sinchi *ninchikunapa kamachikunankunatamanana kasunayansapanachu.Rimansapa chikan sinchi kamachikukJesus tiyananta.
8Chayta uyarishpankuna chay llaktapi
wan sukaman turbakurkansapa.9
nawan kullkita pagaraptinkunaawtoridarkuna kacharirkansapa.
Pablu Silaswan Timoteowan rirkansapa Berea llaktaman.
10Chashna turbakushkankunawashachay tuta *Jesukristuta kreyikkunaPabluta Silasta Berea llaktamankacharkansapa. Paykunaka chayllaktapi chayashpankuna judiyukunapatantanakunankuna wasiman rirkansapayachachikuk. 11Chay Berea llaktapi
namanta ashwan alli yuyayuk runakunakarkansapa. Pablu yachachikuptinkushikushpa uyarirkansapa. Diyandiyan Tata Diospa rimananta leyiksapayachanankunapa Pablu yachachikunanallichu manachu nishpa. 12Chashna
pankuna aypa runakuna Jesukristutakreyirkansapa. Aypa griego rimakullkukuna alli yuyayuk yachaysapawarmikuna kreyirkansapa.
13Chaymanta Tesalonika llaktapijudiyu runakuna yacharkansapa PabluBerea llaktapi yachachikuykananta.Chayta yachashpankuna rirkansapachaypi kawsak runakunata turbachik.14
naka Pabluta willarkansapa utkakushpachay manllayba kocha mañanman
17
303
rinanpa. Pablu riptinna TimoteowanSilaska Berea llaktallapi kiparirkansapa.
15Chaypina Atenas llaktaman sukkreyikukmasinkuna Pabluwan tantallarirkansapa.kuna llaktankunaman kutirkansapa.Paykunawan Pabluka Timoteota Silastawillachirkansapa utkakushpankunarinankunapa payta tarik.
Atenas llaktapi kashpa Pablu Tata Diosta mana riksik runakunata
yachachirkansapa.16Chaypina Pabluka Silaswan
Timoteota shuyakshina kawarkan tukuychay llaktapi kawsak runakuna rikchaklaya ruradu dioskunata kuyaptinkuna.
kan. 17Chashna sukaman llakishpa
wan Tata Diosta kuyak mana judiyurunakunawan parlarkansapa.Chaymanta tukuy diya chay llaktapaplasanpi tantanakuk runakunatapishparlachirkansapa. 18
kuna *epikuriokunapa *estoykokunapayachachinankunata katik runakunakallarirkansapa Pabluwan ayninakuyta.Sukkunaka Pabluta asichishpa sukwansukwan willanakurkansapa:—¿Imatatí rimaykan kay llulla likidu
runaka?Sukkunaka rimarkansapa:—
yaykanchisapa.Tukuy chayta willanakurkansapa
Pablu yachachikuptin Jesus salvakuk
kanta. 19
yashpankuna Pabluta pusharkansapamaypicha amañaksapa tantanakuyta.Chay tantanakunankunapa shutinkarkan Areopago. Chaypina Pablutawillarkansapa:
—Ñukaykunapish chay mushuk layayachachikunaykita yachanayanisapa.20
kaynikunata yachachiwaykankisapa.
kanki nishpa.21Atenas llaktamanta runakuna
kunawan amañaksapa rikchak layamushuk yachanakunata uyariytaparlachikuyta.
22Chashna yachakunayaptinkunaPabluka Areopagopi tantanakudurunakunapa chawpinkunapi shayarishpawillarkansapa:—Atenaspi kawsak runakuna,
kichi aypa dioskunata kuyanaykichita.23Llaktaykichipi purishpayni maypichadiosnikichita kuyankichi chaypi suk*altarta kawashkani. Chay altarpi sukkillkadu riman: “Kaypika mana riksidudiostami kuyanchi.” Kunanka chaymana riksishpa kuyanaykichi Diospamiyachachiykichi. 24
kichi Tata Dioska tukuy allpata tukuyallpapi tiyakkunata rurarkan. Tukuysielu tukuy allpa paypa makinpi. Payka
pichu kawsan. 25Ñukanchikunatakawsayta samayta tukuy layakunatakuwanchisapa. Paypa mana nimaillapuptin runakunata mana nimatamañanchu kawsananpa.
26Payka suk runallamanta tukuyllaktakunapi kawsak runakunatamirachiwashkanchisapa tukuy allpapikawsananchikunapa. Payka akllashkaimay tiempupimi maykan llaktapimitukuy runakuna kawsashunchisapanishpa. 27
sapa payta maskashpa tarinanchikunapamana karupi kaptin. 28Tata Diosrurawashkanchikunarayku kawsanchipurinchi imatapish kaptin ruranchi.Chashnalla kankunamanta suk kantu
17
304
rurak runakuna killkashkasapa: “TataDiosmi rurawashkanchisapa paypawambrankuna kananchikunapa.”
29Tata Dios rurawaptinchikuna amayuyaypachichu kurimanta kullkimantarumimanta ruradu dios kananta.Runakunalla yuyanankunatashina chaydioskunata ruransapa.
30Ñawpa tiempu runakuna TataDiosta mana riksirkansapachu. Manariksiptinkunapish Tata Dioska mananimatashina kawarkan. Kunanka tukuy
kunamanta wanashpa payllatakreyishpa kawsananchikunapa. 31TataDios churashkan diya chay akllashkan
chisapa allitachu rurashkanchisapamanachu nishpa. Tata Dios chayakllashkan runata wañushkanmanta
napa akllashkan salvakuk runa kananta.32Chashna Pablu wañudukuna
kawsamunanta rimaptin suk runakunaasichirkansapa. Sukkuna willarkansapa:—Suknin diyakaman kashkan
uyarishasapa yachachikuptiki.33Chashna willaptinkuna Pabluka
sakirkansapa. 34Sukkuna Jesustakreyishpankuna Pabluta katirkansapa.Paykunamanta suk karkan Dionisio.Chay Dionisioka chay Areopagopi sukawtoridar karkan. Chaymanta sukwarmi Damaris chaymanta sukkunapishJesusta kreyishpa Pabluta katirkansapa.
Pablu Korinto llaktapi yachachikurkan.
18 1Chaymanta Atenas llaktamantallukshishpa Pablu Korinto
llaktaman rirkan. 2Chaypi suk *judiyuruna Akilaswan tinkunakurkan. AkilasPonto partimanta karkan. WarminPrisilawan Italia llaktamanta
sapana. Sinchi kamachikuk Klaudiokamachikurkan tukuy judiyu runakuna*Roma llaktanmanta llukshinankunapa.Chashna karkuptinkuna Akilas warminPrisilawan rirkansapa Korintopi kawsak.
kushpankuna wasinpi rirkan pasyak.3Paykunashina Pabluka millwata
nata ruray yachak karkan. Chayrayku
nankunapa. 4Chaypina Pabluka tukuy*samana diya rirkan judiyukunapatantanakunankuna wasipi yachachikuk.Munarkan tukuy judiyu runakunatatukuy mana judiyu runakunatapishentiendichiysapata *Jesukristu salvakukkananta.
5Chaymanta Silas TimoteowanMasedoniamanta chayaptinkuna
nachu. Tukuy diyana Tata Diosparimananta yachachikuk.nata allita yachachiksapa Jesus TataDiosmanta shamudu salvakuk runakananta. 6Chashna yachachikuptin chayjudiyu runakuna mana kreyishpankunakallarirkansapa Pabluta washanchayta.Chaypina Pabluka llachapanta tapsirkanyuyachinankunapa mana alli rurakrunakuna kanankunata. Willarkansapa:—Kankunapi kiparin uchaykichi.
shunaykichipa.chu kani. Kunanmantapacha rini manajudiyu runakunata yachachik.
7
nankuna wasimanta llukshishpa rirkanladunllapi tiyak wasiman. Chay wasikakarkan Tisio Justo runapa wasin. PaykaTata Diosta kuyak runa karkan.
8Chaymanta chay tantanakunankunawasipi kamachikuk Krispo tukuy
17 18
305
sapa.kuptin Korintopi kawsak runakuna
sapa.9Suk tuta muskuyninpishina Señor
Jesukristu Pabluta willarkan:—Ama ni pita manchaychu. Mana
kuypi katiy. 10Ñukami kuydayki ama nipi nimanachishunaykipa. Kay llaktapikaaypa akllashkayni runakuna tiyanñukata kreyiwanankunapa.
11Chashna Jesukristu willaptinPabluka Korintopi kiparirkan suk watasokta killata Tata Diospa rimanantayachachikushpa.
12Chaymanta Akaya partipi sukmushuk kamachikuk runa Galionyaykurkan. Chay tiempu chay llaktapi
sapa Pabluta pushanankunapa Galionpichatakuk. 13Chay kamachikuk Galionpichatashpa willarkansapa:—Kay runaka yachachikuypi purin
Tata Diosta kuyashpa amana *Moisespakamachikunankunata kasushpakawsanaynikunapana.
14Chashna chatakuptinkuna Pabluayninayaykaptin Galion chay chatakukjudiyukunata willarkansapa:—Judiyu runakuna, kay runa
sukaman mana allita rurashka kaptinkañuka uyariykichiman. 15Kankunaka kay
chimanta chikan layata chikan shutitayachachikuptin.chi mana munanichu uyariynikichita.Kikikichi judiyupura munanaykichillataruraychi.
16Chashna willashpankuna Galionkachay kamachikunan wasimantakarkurkansapa. 17Chaypina Galionpañawpakninpi chay piñakuk runakunakachay tantanakunankuna wasipikamachikuk Sostenesta apishpankuna
sukaman makarkansapa. Chashnamakashkankunata kawashpapishGalionka mana nimatashina kawarkan.
Pablu kimsaynin kutichay yachachikushkan llaktakunaman rirkan.
18Chaymanta Korinto llaktapi aypadiyakunata Pabluka kiparirkan. Chaymantachaypi kawsak wawkinkunata paninkunatasakishpa Siria partiman rirkan. PrisilawanAkilaswan tantalla suk atun barkupirirkansapa.para Senkrea llaktapi Pabluka chukchantatipichirkan. Chayta rurarkan Tata Diostawillashkanta rurananpa.
19
kuna Pablu Prisilata Akilasta chaypisakirkan. Judiyukunapa tantanakunankunawasiman rirkan tantanakudu runakunatayachachinanpa. 20Chay runakunakaPabluta roygarkansapa amara rinanpara.Chashna roygaptinkunapish manamunarkanchu kipariyta. 21Paykunatasakishpankuna willarkansapa:—Jerusalenman rinayni tiyan chaypiestata pasak. Tata Dios munaptinkakashkan kutimusha kankunawankanaynipa.Chashna willashpankuna Pabluka
man rirkan.22Chaymanta Sesareamanta rirkan
nata chapak.manta Antiokiyaman rirkan.
23Suk tiempu washan llukshirkankashkan Galasia partipi Frigia partipipurik. Llaktan llaktan purishpa Jesustakreyikkunata animuchirkansapa.
Apolos Efeso llaktapi tukuy Akaya partipi allita yachachikurkan.
24
driya llaktamanta judiyu runa Apolos
18
306
chayarkan. Payka Tata Diosparimananta allita yachashpa allitarimakushpa yachachikurkan. 25Paykaallita yacharkan imashnami Jesukristutakatishpa kawsashunchisapa nishpa.
kuykarkan Jesus Tata Diosmantashamudu salvakuk runa kananta.Chashna yachachikushpapish JuanBawtista yachachikushkanllatayacharkan. 26Chay tantanakunankunawasipi Apolos mana manchakushpayachachikuptin Prisila Akilaswanuyarirkansapa. Chay washa wasinmanpusharkansapa ashwan allita Jesusyachachikushkanta yachachinankunapa.
27Chaymanta Apolos Akaya partiman
kuna sukaman yanaparkansapa rinanpa.Chaymanta kartata killkarkansapa
kuna allita chaskinankunapa. ChaypinaApolos Akaya partipi chayashpaJesukristuta kreyikmasinkunatakushikushpa sukaman yanaparkansapa.28Chay Akaya partipi kawsak judiyurunakunata tukuy pipa ñawpakninpisinchita willarkansapa pantakudukanankunata. Tata Diospa rimanantaallita yachachikushpa entiendichikurkanJesus Tata Diosmanta shamudusalvakuk runa kananta.
Ishkay wata kimsa killata Efeso llaktapi Pablu yachachikurkan.
19 1Chaypina Apolos Korintollaktapi kipariptin Pabluka
Frigia partita rishpa urkukunatapasashpa Efeso llaktapi chayarkan.Chay llaktapi *Jesukristuta kreyikrunakunata tarirkan. 2Paykunatatapurkansapa:—
chi ¿Tata Diospa Espirituntachuchaskishkankichi?
Chaypina paykunaka aynirkansapa:—Manami yachashkanisapachu Tata
Diospa Espiritun shamunanta.3Chaypina Pabluka tapurkansapa:—¿
kankichi?Chaypina paykunaka willarkansapa:—
paynikuna bawtisakurkanisapa.4Chaypina Pabluka willarkansapa:—Ariya,
kansapa. Paykunata yachachirkansapapaypa washanta suk ashwan alliyachachikuk runa shamunanta.Willarkansapa paypa washan shamukruna Jesusta kreyinankunapa.
5Chashna Pablu yachachikuptin chay
kuna kashkan bawtisakurkansapa.6Chaymanta Pablu umankunapimakinta churaptinkuna Tata DiospaEspiritun paykunaman shamurkan.Chaypina chay runakuna mana
sapa. Chaymanta imatacha Tata Diosyachachishkasapa chayta willarkansapa.7Tata Diospa Espiritunta chaskikrunakunaka chunka ishkay karkansapa.
8Chaymanta kimsa killata chay*judiyu runakunapa tantanakunankunawasipi Pabluka yachachikurkan. Manani pita manchashpa entiendichirkansapaimashnami Tata Diospa mandunpiyaykunkasapa nishpa. 9Chashnayachachikuptin suk runakuna sinchishunkuyuk kashpankuna manamunarkansapachu kreyiyta. Paykunakatukuy runakunata willarkansapa Pabluyachachikunan mana alli kananta.Chashna rimaptinkuna PablukaJesukristuta kreyik runakunatapusharkansapa Tirano yachachikunanwasipi tantanakuk. Chaypi Pabluka
18 19
307
sapa.10Chay Efeso llaktapi ishkay watata
yachachikushpa kawsarkan. Chayrayku*Asia partipi kawsak judiyu runakunamana judiyu runakunapish Señor
sapa. 11Chaymanta Tata Dios Pablutayanapaptin almirana *milagrukunatarurarkan. 12Sukkuna Pablu llankashkanllachapata pañuelunta aparkansapaunkudukunapi churak. Paykunapichuraptinkuna sanuyarkansapa.Supaykunapish unkudu runakunamantallukshirkansapa.
13Chaymanta kanchis judiyurunakuna llaktan llaktan purishpankunarunakunamanta supaykunatallukshichiksapa. Suk diya supaykunatakarkunayashpankuna munarkansapaJesuspa shutinta rimashpa llukshichiyta.Chay supaykunata willarkansapa:—Chay Pablu yachachikunan Jesuspa
shutinpi willaykichi llukshinaykichipa.14Chay supaykunata llukshichinayak
runakuna suk kamachikuk *saserdoteEskebapa kanchis wambrankunakarkansapa. 15Chashna chay runakunasupaykunata willaptinkuna chaysupayka willarkansapa:—Jesustaka riksini. Chaymanta
yachani pimi Pabluka nishpa. ¿naka pití kankichi?
16Chaypina chay supayadu runakachay kanchis runakunataka sukamansinchita makarkansapa. Sukamanmakaptinkuna chay wasimanta chaykanchis runakunaka llatanlla lliki llikikuerpuyuk kallparkansapa.
17Efeso llaktapi kawsak judiyurunakuna mana judiyu runakunapish
sapa. Chashna modomanta tukuyrunakuna Jesukristuta sukamanalabarkansapa.
18Chaypina Jesusta kreyikkuna tukuy
napi ñawpa mana alli rurashkankunatawillarkansapa. 19Chaymanta aypa
nata apamurkansapa tukuy pipañawpakninkunapi rupachinankunapa.Tukuy chay rupachishkan librunkunapachaninta tantiyarkansapa pichka chunkawaranka kullki kananta.
20Chay modomanta Tata Dios allitayanapaptinkuna aypa runakunaJesukristupa yachachikushkantasukaman allimata yachachikurkansapa.
21Chaymanta Pabluka yuyarkanMasedonia partiman Akaya partimankashkan riyta. Chaymanta Jerusalenllaktamanpish rinayarkan. YuyarkanJerusalenmanta *Roma llaktaman riyta.22Chayrayku suk tiempullata Asiapartipi kiparirkan. Chaypi kiparishpaMasedonia partiman chay ishkayyanapakninkuna Timoteota Erastotakacharkan.
Ruradu diosa Artemisarayku Efeso llaktapi aypa runakuna
turbakurkansapa.23Chaymanta chay tiempupi Efeso
kushkanrayku piñakurkansapa. 24Sukruna Demetrio trabajakmasinkunatakallarirkan turbachiyta. ChayDemetrioka ruradu diosa *Artemisapawasintashina kullkimanta rurak runakarkan.kunata rurashpa rantikushpa aypakullkita apiksapa. 25Aypa runakunachay laya trabajuyuk karkansapa.Chaypina Demetrioka tukuy chay
sapa:—Trabajakmasinikuna, kankunaka
19
308
nata rurashpanchikuna aypa kullkitaapinanchikunata kawsananchikunapa.26
nanta. Payka riman runakuna rurashkandioskuna mana dioskuna kananta.Chashna yachachikushpa kay Efesollaktanchikunapi yaka tukuy Asiapartipi aypa runakunata ñamikreyichishkasapana. 27
nan ñukanchikunapa mana allichu.Chay runakuna diosninchita mananakuyanayashpankunaka manana kayrurashkanchikunata rantinkasapanachu.Chaymanta kuyananchikuna diosa
sapa. Kay Asia partipi kawsakkuna
kuna Artemisata kuyashkankunamantamanana kuyanayankasapanachu.
28Chashna Demetrio willaptinkunachay runakunaka piñakushpankunasinchita rimarkansapa:—¡Artemisaka ñukanchikuna Efeso
runakunapa diosanchikunami!29Chashna sinchita rimaptinkuna
tukuy chay llaktapi kawsak runakunasukaman turbakurkansapa. ChaypinaGayota Aristarkota apirkansapa.Paykunaka Masedonia partimantaPablupa purikmasinkuna karkansapa.Chay ishkay runakunata aysashpa sukmanllayba tantanakunankuna wasimanpusharkansapa. 30Chay wasipiPablupish yaykunayarkan chay ayparunakunata willak ama chay ishkay
napa. Chashna yaykunayaptin Jesustakreyikmasinkuna micharkansapa amayaykunanpa. 31Chay Asia partipi sukawtoridarkuna Pablupa amigunkunakarkansapa.sapa ama yaykunanpa. 32
kudu runakunamanta sukkuna sinchitasuk layata rimarkansapa. Sukkunaka
chikan layata rimarkansapa. Ashwanaypa runakuna sukaman turbakushpamana yacharkansapachu imaraykumitantanakudusapa nishpa.
33Chaypina suk judiyu runakunaAlejandrota chay aypa runakunapañawpakninkunaman tankakurkansapa.Munarkansapa payna willanankunapajudiyu runakuna mana uchayukkanankunata.yashpa makinwan señasta rurashpaupallayachinayarkansapa. 34Chayrunakuna Alejandrota kawashpankunayacharkansapa judiyu runa kananta.Chayrayku mana kasunayashpankuna
sapa:—¡Artemisaka ñukaykuna Efeso
runakunapa diosaynikunami!35
nawasha chay llakta awtoridarpa
chiysapata. Chaypina willarkansapa:—Efeso llaktapi kawsakmasinikuna,
sapa kuyananchikuna diosa Artemisapawasinta kuydananchikunata.Chaymanta sielumanta urmamushkangurantapish allita kuydaykanchisapa.
36
kuna amana kapariychinachu. Manaallita yuyashpaykichi amara nimataruraychirachu. 37
chi runakunaka chay diosninchikunapa
pachu.chu. 38Demetrio trabajakmasinkunawanchay runakunata chatanayashparichunsapa awtoridarninchikunapichataksapa.kuyta. 39Chaymanta kankuna chikanlayata chatakunayashpaykichika chaykillkadu kamachinanchikunashinaawtoridarkuna tantanakushpawillashunkichi pimi mana allita
19
309
rurashka nishpa. 40Kunanka
rayku ichará awtoridarninchikunachatakuwashunchisapa. Chashnachatawaptinchikuna mana nimataatipashunchisapachu ayniyta.
41Chashna chay killkakuk runawillashpankuna tukuy chay runakunatallukshichirkansapa.
Pablu Masedonia partimanGresia partiman rirkan.
20 1
kushkankunawasha Pabluka
sapa allita yachachinankunapa.Chaymanta paykunata sakishpankunaMasedonia partiman rirkan. 2
niaman rishpa llaktan llaktanpi*Jesukristuta kreyikmasinkunataanimuchiypi rirkan. Chaymanta Gresiapartipi chayarkan. 3Chaypi kimsa killatakiparirkan. Chaymanta suk barkupiyaykunayarkan Siria partiman rinanpa.Chashna oras yacharkan chay barkupichiknik *yaykanankunata. Chayta yachashpaMasedonia partita purishpa kutirkan.
4Chashna riptin paywan tantallakanchis kreyikukmasinkuna rirkansapa.Suk karkan Berea llaktamanta Pirropawambran Sopater. ChaymantaTesalonika llaktamanta AristarkowanSegundu rirkansapa. Chaymanta Derbellaktamanta Gayo rirkan. Chaymanta*Asia partimanta TimoteowanTikikowan Tro mo rirkansapa. 5ÑukaLukaspish Pabluwan tantalla rirkani.Chay kanchis purikmasinikunañawpashpankuna rirkansapa Troasllaktapi shuyawaksapa. 6Ñukaka
sapa chay mana *levadurayuk pantamikushpa estata pasanaynikunapa.Chay esta washan suk barkupi rishpa
sapa. Chaypi chay purikmasinikunatatarishpaynikuna paykunawan kanchisdiyata kiparirkanisapa.
Troas llaktapi Pablu pakarinayanankaman
yachachikurkan.7Troaspi kashpaynikuna domingo diya
nisapa Jesus wañushkanta yuyashpapanta mikunaynikunapa. Pablukasukaman sunita chawpi tutakamanyachachirkan pakariptin sakinankunapa.8Suk atun wasipi kimsaynin pisupitantanakudu karkanisapa. Chaypi aypaapichidu alkusakuna tiyarkan. 9Chaywasipa ventananpi suk wayna Eutikotiyaridu karkan. Chashna Pablusukaman sunita yachachikuptin chaywaynaka puñunayarkan. Chaypina allitapuñushpana chay kimsaynin pisumantaurmamurkan. Chashna urmamuptin
kansapa. 10Pabluka turbakushpaurayarkan abrasakpacha. Chaypina chaywawkinkunata willarkansapa:—¡Ama manchakuychichu! Kay
waynaka manami wañuduchu.11,12
kansapa.nin pisuman kashkan rirkan. ChaypinaJesus wañushkanta yuyashpa pantapakichinakushpa mikurkanisapa. Chaytamikushkaynikunawasha pakarinankamanPabluka yachachikurkan. Chaymantapunchawyaptin llukshirkanisapa. Chaywaynatapish kawsamudutanawasinmanna pusharkansapa.
Pabluka purikmasinkunawan Troas llaktamanta Miletoman rirkansapa.
13
kuna Pabluwan parlanakurkanisapa
19 20
310
Ason llaktapi tinkunakunaynikunapa.
sapa. Pabluka ñanta purishpalla rirkan.14
kushpaynikuna Pabluka ñukaykunawantantalla barkupi Mitilene llaktamanrirkanisapa. 15Chay llaktamantallukshishpaynikuna kayantin Kiyollaktata pasarkanisapa. Kiyo llaktatapasashpa kayantin yaku mañanpi Samosllaktapi chayarkanisapa. Chaymantakashkan suk diyata rishpa Miletollaktapi chayarkanisapa. 16Pablukamunarkan Jerusalenpi *Pentekostesestata pasayta. Chayrayku manamunarkanchu Efeso llaktaman riyta amachay Asia partipi unayananpa.Chayrayku Efeso llaktata pasashpallaMileto llaktaman kuskalla rirkanisapa.
Pablu Efesopi kawsak ansianukunata kayachishpa yachachirkansapa.
17Mileto llaktapi kashpa PablukaEfesopi kawsak Jesusta kreyik *kunata kayachirkansapa. 18Paykunachayaptinkuna Pabluka willarkansapa:—Kankunaka allita yachankichi
kayni diyamantapacha kawsashkaninishpa. 19Kankunawan kashpayniSeñorninchi Jesukristuta allita sirvishpakawsashkani.sinikuna sufrichiwaptinkunapish mana
payni kawsashkani. 20Tantanakunankunawasikunapi wasikichipipish tukuy layataallinikichipa yachachishkaykichi.21Judiyu mana judiyu runakunakaptikichipish allita yachachishkaykichi.
manta wanashpa Tata Diosta kasushpa
chipa.22Kunanka Tata Diospa Espiritun
munaptin Jerusalenman riykani mana
sapa nishpa. 23Tukuy llaktakunapipuriptini Tata Diospa Espiritunwillawashka Jerusalenpi chikniwakrunakuna sufrichiwanankunata karselpichurawanankunata. 24Ñukapa mana
pish. Señorninchi Jesukristuakllawashka paypa allima rimanantayachachikunaynipa. Chayraykukushikushpa wañunayni diyakamantukuy runakunata yachachishasapa TataDios tukuyta kuyanankunata.
25
kichipa.
naykichitana. 26,27Mana nimatapakashpa Tata Diospa munananta allitayachachishkaykichi. Chayraykukankuna mana Jesukristuta kreyishpawañuptikichika ñukaka manamiuchayukchu kani. 28Tata Diospa
kichipa.rayku yawarninta ichashpa wañurkanTata Dios perdonanankunapa.
chi tiyan.29Ñuka yachani kankunata sakiptini
sakra mana alli yachachikuk runakunarikurimunankunata. Paykunaka ovejatamikuk pumashina Jesusta kreyikkunatallullachishpa wakllichinkasapa.30Kankunamanta sukkuna llullakushpamana allikunata yachachikunkasapaJesusta kreyikkuna paykunallatakatinankunapa. 31Chayrayku allitakuydanakuychi. Allita yuyaychi kimsawatata diyapi tutapi wakakushpaynimana shaykushpa tukuy kankunataallita yachachishkaynikunata.
32Kunanka, wawkinikuna, Tata
20
311
naykichipa.chisapa sukaman kuyawananchikunata.Chay rimanata ama kunkaychichu. Chayrimanata kreyishpaykichi atipankichimana shaykushpa ashwan ashwantaJesukristuta kreyiyta. Chaymanta Tata
chiwan tantallata yanapashunkichipaywan kushikushpa kawsanaykichipa.
33Ñukaka mana ni pita kullkinta nimallachapanta mañashkanichu. 34
naka allita yachankichi sukaman
nita rantinaynipa.
nipa. 35Kuti kuti yachachishkaykichiñukashina trabajashpa kawsanaykichipa
chipa. Yuyaychi Señorninchi Jesusrimashkanta: “Runamasikichimanta sukimata chaskishpaykichi kushikunkichi.Kankuna sukkunata kushpaykichiashwanta kushikunkichi.”
36
sha Pabluka Efesomanta shamuduansianukunawan kunkurikushpankuna
kunapa. 37Chaypina wakakushpankunaPabluta muchashpa abrasarkansapa.38Sukaman llakirkansapa Pabluwillaptinkuna mana kutin paytakawanankunata. Chaymanta chaybarkukaman pusharkansapa.
Pablu Lukaswan Jerusalen llaktaman rirkan.
21 1Ñuka Lukas Pabluwan
kunata sakishpaynikuna barkupikuskalla rirkanisapa Kos ishlaman.Chaymanta kayantin Rodas ishlamanrirkanisapa. Chay ishlamanta Patarallaktapi chayarkanisapa. 2Chay Patarallaktapi Fenisia partiman rik barkutatarishpaynikuna yaykurkanisapa.
3Chay barkupi riykashpaynikuna
sapa. Chay ishlata pasarkanisapa Siriapartiman rinaynikunapa. Tiro llaktapichayaptinikuna chay barkuta purichikrunakuna kargata surkurkansapa. Chay
naka llaktaman rirkanisapa. 4Chay
sinikunata. Paykunawan tantallakanchis diyata kiparirkanisapa.Chaypina Tata Diospa Espiritunyachachiptinkuna paykunaka Pablutawillarkansapa ama Jerusalenmanrinanpa.
5Chaymanta chay kanchis diya
sapa. Jesusta kreyikmasinikunaka tukuywarminkunawan wambrankunawanñukaykunawan yaku mañanmanrirkansapa. Chay yaku mañanpikunkurikushpaynikuna Tata Diostaroygarkanisapa yanapawanankunapa.
6Chashna orashkaynikunawashadespidinakurkanisapa. Ñukaykuna chaybarkupi yaykuptinikuna paykunawasinkunaman kutirkansapa.
7Chay barkupi Tiro llaktamantaTolemayda llaktaman rirkanisapa. Chayllaktapi yaykushpaynikuna Jesusta
nisapa. Paykunawan suk diyatakiparirkanisapa. 8Kayantin Tolemaydallaktamanta llukshishpaynikuna Sesareallaktaman rirkanisapa. Chay llaktapichayashpaynikuna rirkanisapa Felipipawasinman. Payka Tata Diosparimananta yachachikuk runa karkan.Payka chay kanchis aklladu *kunamanta suk karkan. Paypa wasinpikiparirkanisapa. 9Paypa chusku sensillashipashninkuna tiyarkan. Tata DiospaEspiritun yanapaptinkuna chay chuskushipashninkuna atiparkansapa Tata Diosruranayananta runakunata willaysapata.
20 21
312
10Felipipa wasinpi aypa diyatakaptinikuna Judea partimantachayarkan suk runa Agabo. PaypishTata Dios ruranayananta willakuk runakarkan. 11Ñukaykunapi Agabochayashpa Pablupa chumbinta apishpakikinpa chakinkunata makinkunatawatashpa willarkan:—Tata Diospa Espiritun kashna
riman: Jerusalenpi *judiyukunapakamachikukninkuna kay chumbipadoyñunta watankasapa. Chaymantachikan llaktamanta runakunapikukunkasapa.
12Chashna willaptinna ñukaykunaka
wan Pabluta roygarkanisapa amaJerusalenman rinanpa.
13Chaypina Pabluka ayniwarkansapa:—Kankunaka ¿imapatí wakakushpa
llakita kuwankichi? Ñukaka manawatawanankunallapachu risha. Jesusta
kunapish Jerusalenman risha chaypiwañuk.
14Chashna willawaptinkuna manaatiparkanisapachu michayta. Chaypinawillanakurkanisapa:—Tata Diospa munananta rurachun.15Chayta willashkaynikunawasha
kurkanisapa. 16
man katiwarkansapa. PaykunakaNaasonpa wasinman pushawarkansapa.Naasonka Chipre llaktamanta karkan.Aypa watatana payka Jesusta kreyirkan.Chayrayku wasinpi kushikushpachaskiwarkansapa.
Pablu rirkan Santiagota chapak.17
nikuna sukaman kushikushpankunachaskiwarkansapa.
18Chaymanta kayantin ñukaykunawantantalla Pabluka rirkan Santiagotachapak. Paywan tantalla tukuy*ansianukuna karkansapa. 19ChaypinaPabluka paykunata rimachishpankunaparlachirkansapa Tata Dios yanapaptin
nata.20Chashna Pablu parlachiptinkuna
paykunaka Tata Diosta alabarkansapa.Chaymanta Pablutaka willarkansapa:—Allitami, wawkini, rurashkanki.
Kunanka kawaykanki aypa waranka
nankunata. Tukuy paykunaka sukamanmunansapa *kunata kasunanchikunallata. 21
manta paykunaka uyarishkasapa kanshichay chikan llaktakunapi kawsakjudiyumasinchikunata chikan layatayachachishkankisapa. Rimansapa kanshiyachachinkisapa amana Moisespa
pana.
nankunapa nima amañananchikunataruranankunapana.
22Judiyumasinchikuna chay llullatanakreyinsapa. Kunanka ¿chisapa? Paykunaka yachansapanashamushkaykita. 23Chayrayku amanimanachishunankunapa kayta ruray:Kay llaktapi chusku runakuna tiyan.Paykunaka shamushkasapa Tata Diostaprometishkankunata ruranankunapa.24Kanpish paykunashina ruray. Chaychusku runakunata *saserdotemanpushaysapa animalkunata wañuchishpaTata Diosta kuyanaykichipa. Tukuygastunkunata pagarakuy. Chaymantapaykunawan tantalla chukchaykitatipichiy. Tukuy chayta ruraptikikajudiyumasinchikuna yachankasapa chayrimashushkankuna llulla kananta.Yachankasapa kanpish Moisespa
21
313
kamachikunankunata kasushpakawsanaykita.
25Chaymanta Jesusta kreyik mana
kanchikunata ñami killkashkanisapana.Willashkanisapa ama mikunankunapa
kankuna mikunata.kanisapa ama mikunankunapa yawartanima sipidu animalkunata. Chaymantawillashkanisapa ama chikan warmiwanuchallikunankunapa.
Tata Diospa wasinpi chiknik runakuna Pabluta apirkansapa
wañuchinankunapa.26Chashna Santiago willaptin Pabluka
almitishpa *Tata Diospa wasinman chaychusku runakunata pusharkansapa.Chaymanta kayantin paykunawan
kansapa Tata Diospa ñawpakninpi chuyachuya rikurinankunapa. ChaymantaPabluka Tata Diospa wasinpi yaykurkansaserdoteta willak kanchis diyakamanprometishkankunata tukuchanankunaparurayta. Willarkan chay diyapaanimalkunata pushanankunatawañuchik Tata Diosta kuyanankunapa.
27Chaymanta chay kanchisnin diya*Asia partimanta shamudu judiyukuna
sapa.nata turbachishpankuna Pablutaapirkansapa. 28Sinchita willarkansapa:—¡Judiyumasinikuna, yanapawaychi!
Kay runaka llaktan llaktanpi purishpa
kuna yachachikun Moisespa killkadunpi
kunapa. Yachachikun kay Tata Diospawasin mana alli kananta. Kunanka kayTata Diospa wasinta susyachishpa manajudiyu runakunata yaykuchishkasapa.
29Chay chatakuk runakunaka sukdiyashi Pabluta kawarkansapa Tro mowan Jerusalenpi puriptin. PaykaEfesomanta mana judiyu runa karkan.Paywan kawashkankunaraykuyuyarkansapa Tata Diospa wasinpiyaykuchishkanta. Chayrayku sukamansinchita rimakushpa chatakurkansapa.
30Chayta sinchita rimakuptinkunauyarishpa Jerusalenpi runakuna
sapa kawak.kuna Pabluta apishpankuna washamanaysarkansapa. Tata Diospa wasinta
nata wichkarkansapa. 31Chay chiknik
kuna *kukninkuna uyarirkan tukuy judiyurunakuna turbakuykanankunata.32
kuna chay turbakuykak runakunamankallparkansapa.kuna Pabluta makaykak runakunakamanana makarkansapanachu.
33Chaypina chay soldadukunapakamachikuknin runaka ladunchashpaPabluta apichichirkan. Soldadunkunatawillarkansapa ishkay kadenawanwatanankunapa.
sapa:—Ariya ¿pití kay runaka? ¿Imatatí
rurashka?34Chashna tapuptinkuna sinchita
rimakushpa sukkuna suk layata sukkunachikan layata willarkansapa. Chashna
kunapa kamachikukninka manaatiparkanchu entiendiyta imatamiwillansapa nishpa.kunata willarkansapa kuartelmanPabluta pushanankunapa. 35,36Yaykunallukanapi chayaykaptinkuna chay
21
314
yashpankuna sinchita rimakushpawillarkansapa:—¡Wañuchun! ¡Wañuchun!Chashna kaparikuptinkuna chay
soldadukunaka Pabluta wanturkansapachay kuartelpa llukananpi churak.
37
yaykaptinkuna Pabluka soldadukunapakamachikukninta *griegopi rimashpatapurkan:—¿Atipaymanchu kanwan parlayta?Chashna tapuptin chay runaka
willarkan:38—Ariya ¿yachankichu griegopi
rimakuyta? ¿Manachu kankiEgiptomanta runa? ¿Manachu suktiempu romano gobiernuta manakasunayashpa tantanachishkanki chuskuwaranka wañuchikuk runakunatachunlla pampaman rinaykichipa?
39Chaypina Pabluka willarkan:—Manami paychu kani. Ñukaka
judiyu runa Silisia partipi Tarsollaktamanta kani. Chay llaktaynika alliriksidumi.
nipa.40Parlachinankunapa almitiptinna
kuartelpa llukananpi Pablukashayarishpa tukuy chay runakunata
chirkansapa. Chashna upallayaptinkunakikin *sapa:
22 1—Wawkinikuna, tataynikuna,uyariwaychi amachanakushpa
willaptini.2Chay runakuna uyarishpankuna
kikinkunapa rimanankunapi Pablu
sapa. Chashna chunllayaptinkunaPabluka willarkan:
3—Ñukaka *judiyumasikichimi kani.Silisia partipi Tarso llaktapi nasirkani.
Kay Jerusalenpi wiñarkani. Alli
kunapa yachachikushkankunatayachachiwarkan. Kunanka kankunasukaman Tata Diosta kuyanaykichishinañukapish tukuy shunku Tata Diostakuyani. 4Ñawpa tiempu Jesuspamushuk laya yachachikunanta kreyikrunakunata wañuchichinayashpaynisukaman sufrichirkanisapa. Ullkukunata
nisapa karselpi churak. 5*napa kamachikuknin tukuy *
kaynikunata. Paykunaka kartakunata
chikunaman apanaynipa.napi willarkansapa almitiwanankunapaJesusta kreyik runakunata kay
nankunapa.
Pablu willarkansapa imashnami kallarirkan Jesusta kreyiyta nishpa.
(Hch 9.1-19; 26.12-18)6Pabluka parlachikuyllapi katirkan:—Chashna kartakunata chaskishpayni
Damasko llaktaman rirkani. Chayllaktapi chayanayaykaptini chawpidiyata sielumanta ñukapi suk sinchi lusllipyarkan. 7Chay sinchi lusta kawashpaallpakaman urmarkani. Chaypinauyarirkani willawaptin: “Saulo, Saulo¿kanki?”
8Chashna willawaptin tapurkani:“¿Pití kanki, Señor?kan: “Ñukaka Nasaret llaktamantaJesusmi kani. Ñukatami chikniwashpasufrichiwaykanki.”
9Chashna willawaptin ñukawan purikrunakuna mana entiendirkansapachuparlachiwashkan rimanata. Paykunakachay sinchi lusta kawashpankunasukaman manchakurkansapa.
21 22
315
10Chashna Jesus willawaptintapurkani: “Señor ¿imatati munankiruranaynipa?” Payka willawarkan:“Atarishpa Damaskoman rillay. Chaypisuk runa yachachishunki imatamiruranki nishpa.”
11
chiwashkanrayku manana nimakawakuyta atiparkaninachu. Chayraykuchay purikmasinikuna makinimanta
sapa.12Chay llaktapi suk runa Ananiyas
kawsarkan. Paymi Tata Diosta kuyakruna karkan. *kunata allita kasushpa kawsak.Chayrayku tukuy chay llaktapi kawsakrunakuna rimarkansapa alli rurak runakananta.
13Ananiyaska shamurkan ñukatakawawak. Chayashpa willawarkan:“Wawkini Saulo, kunanlla atipankikawakuyta.” Chayta willawashkanorana allita kawakushpa paytakawarkani. 14
kan: “Awilunchikunapa Tata Diosninmikanta akllashushka paypa munanantayachanaykipa. Akllashushka chay allirurak Jesusta kawanaykipa. Chaymanta
kipa. 15Chashna Jesus yachachishuptikitukuy kawashkaykita uyarishkaykitatukuy partipi kawsak runakunataparlachinayki tiyan. 16Kunankautkakushpa atariy.muy. Chashna bawtisakushpaykiSeñorninchi Jesusta roygay tukuyuchaykimanta mayllashunanpa.”
17
sha Damaskomanta Jerusalenmankutimushpayni rirkani *Tata Diospawasinpi orak.shina Señor *Jesukristuta kawarkani.18Chaypina payka willawarkan:“Utkakushpa Jerusalenmanta llukshiy.
Ñukata riksiwanaykita parlachikuptikikaypi kawsak runakuna manakreyishunkisapachu.”
19Chashna willawaptin ñukakawillarkani: “Señor, paykunaka yachansapañuka tantanakunankuna wasikunapiyaykushpayni kanta kreyishuk runakunataapichichishpa makachishpa karselmanpushachishkaynikunata. 20Chaymantarimanaykita yachachikuk Estebantawañuchiykaptinkuna ñukapish yuyarkaniallimi wañuchinankunapa. Chaywañuchishkankuna oras chay wañuchikukrunakunapa sawa llachapankunatakuydarkani. Kay llaktapi kawsak runakuna
sapa chikan layatana kawsaykanaynita.”21Chashna willaptini Señor Jesukristu
willawarkan: “Utkakushpa rillay. Ñukakakachayki karu llaktakunapi mana judiyurunakunata yachachikuk rinaykipa.”
Chay runakuna Pabluta yaka makarkansapa.
22
kanta upallalla uyarirkansapa. Chaypinamana judiyu runakunaman rinanpawillaptin kallarirkansapa sinchitarimakuyta:—Mana munanisapachu kay runa
kawsananpa. ¡Wañuchiychi!23Chay runakuna kaparikuyllapi
katishpankuna sukaman piñakushpallachapankunata wishchukurkansapa.
sapa. 24Chashna chay runakunaashwanta piñakuptinkuna chay
nankunapa. Chaymanta willarkansapaPabluta makanankunapa rimananpaimaraykumi chataykansapa nishpa.
25
kuna Pabluka chaypi shayaridukapitanta tapurkan:
22
316
—¿naykichipa *romano runa kaykaptini?Mana allichu makawanaykichipamanara allita yachaykashpaykichirauchayukchu kani manachu nishpa.
26Chashna Pablu willaptin chaykapitanka kamachikninta rirkan willak:—¿
yaykanki? Payka romano runami.27Chashna chay kapitan willaptin
chay kamachikukka Pablutakaladunchashpa tapurkan:—Ariya ¿romano runachu kanki?Pabluka aynirkan:—Ariya, romano runami kani.28Chaypina chay kamachikukka
willarkan:—
kani romano runa kanaynipa.Pabluka aynirkan:—Ñukaka nasishkaynimantapacha
romano runa kani.29Chashna willaptin tukuy chay
makanayaykak soldadukunakaladunmanta anchurkansapa. Chaykamachikukninpish romano runakananta yachashpa watachishkanraykumanchakurkan.
Judiyukunapa kamachikukninkuna Pabluta chatarkansapa.
30Chay romano kamachikukka allitayachanayarkan imapami judiyu runakunaPabluta sukaman chatashkasapa nishpa.Chayta yachanayashpa kayantin Pablutakadenankunawan watadu kashkanmantakacharichirkan. Chaymanta tukuyjudiyukunapa kamachikukninkunata
kunawan tantanachirkansapa. Chaypina
ninkunapi churarkan.
23 1Chaypina Pabluka chay*judiyu kamachikukkunata
chapashpa willarkansapa:
—Wawkinikuna,ninpi ñukaka yuyanakuni kunankamanallita rurashpalla kawsaykanaynita.
2Chashna Pablu willaptin *kunapa ashwan sinchi kamachikukninAnaniyas sukaman piñakurkan. Pablupaladunpi runakunata willarkan shiminpilapyanankunapa.
3Chayta uyarishpa Pabluka willarkan:—Tata Diosmi kanta kastigashunki
llullakuk runa kaptiki. Kanka allipitukushpa chaypi tiyaridu kanki*Moisespa kamachikunankunatashinawillawanaykipa uchaynipichu kanimanachu nishpa. Kunanka chaykunatamana kasushpayki willaykankisapashiminipi lapyawanankunapa.
4Chashna Pablu willaptin ladunpirunakuna willarkansapa:—¿Imapatí Tata Dios churashkan
saserdotekunapa kamachikuknintarabyachinki?
5Chashna willaptinkuna Pablukaaynirkan:—Wawkinikuna, perdonawaychi.
Mana yachashkanichu saserdotekunapakamachikuknin kananta. Tata Diospakillkadunpi willawanchi:
chichu.”6Pabluka chay awtoridarkunata
chapashpa riksirkansapa sukkuna*saduseo kanankunata sukkuna *fariseokanankunata. Chaypina sinchitawillarkansapa:—Wawkinikuna, ñukaka fariseo runami
kani. Tatayni awiluynikunapish fariseorunakunami karkansapa. Ñukaka tukuyshunku kreyini Tata Dios wañudukunatakawsachimunanta. Chayrayku kunankakay awtoridarkunapi chatawaykankichi.
7Chashna Pablu willaptin fariseorunakunaka saduseo runakunawankallarirkansapa ayninakuyta. Chaypinaishkay manadapina churanakurkansapa.
22 23
317
8Saduseo runakuna rimansapawañudukuna mana kawsamunankunata.Rimansapa mana nima *angelkuna nimaalmanchipish tiyananta. Fariseo
chikuna wañushpanchikuna kashkankawsamunanchikunata. Rimansapaangelkunapish tiyananta.
9Chashna sukaman ayninakuptinkunaMoisespa killkadunkunata yachachikukfariseokuna shayarishpankunawillarkansapa:—¡Kay runaka manami nima mana
allita rurashkachu! Ichará muskuyninpisuk wañuduta suk angelta uyarirkanwillaptin.
10
tinkuna chay *romano kamachikukkasukaman manchakurkan. YuyarkanPabluta tipi tipita ruranankunata.Chayrayku chay soldadunkunata
kuna kuartel ukupi churanankunapa.11Chay tuta muskuyninpi *Jesukristu
Pabluta rikurirkan willananpa: “Amamanchakuychu, Pablu. Kan Jerusalenpiallimata rimashkanki ñuka salvakukkanaynita. *Roma llaktapipish chayllatarimanayki tiyan.”
Chiknik runakuna sukaman munarkansapa Pabluta wañuchiyta.
12Chaymanta kayantin Pablutachiknik runakuna parlanakurkansapawañuchinankunapa.
sapa Pabluta wañuchinankunakamanmana nimata mikunankunapa nimataupyanankunapa. 13Chay wañuchinayakrunakuna chusku chunka ashwankarkansapa.
14
napa *ansianunkunaman rishpankunawillarkansapa:
—Ñukaykunaka jurashkanisapaPabluta wañuchinaynikunakaman mananimata mikuyta. 15
chipa.kichiwan chay romano kamachikuktaroygaychi kaya Pabluta kankunamanpushamunankunapa.tin ashwanta yachananchikunapaimakunatami yachachikun nishpa.Ñukaykuna shuyashasapa manara
kunapa.16Chashna chay wañuchinayak
runakuna willaptinkuna Pablupapaninpa wayna wawan uyarirkan.Chaypina chay kuartelman rirkanPabluta willak. 17Chaypina tukuytawillaptinna Pabluka suk kapitantakayashpa willarkan:—
shuknikichiman.kanta willanka.
18Chashna willaptin chay kapitanka
kukninta willarkan:—Chay wichkadu runa Pabluka
kayawashpa willawashka kay waynitutakanman pushamunaynipa. Payka sukuyarishkanta munan willashuynikita.
19Chashna willaptin chay kamachikukrunaka Pablupa sobrinunta makinmantaapishpa suk laduman pusharkan.Chaypina tapurkan:—¿Imatati munanki willawayta?20Chashna tapuptinna willarkan:—
kushkasapa shamunankunapa willashuk
ninkunaman Pabluta pushachinaykipa.
kun nishpa. 21Chashna paykunawillashuptinkuna ama kreyinkichu.Chusku chunka ashwan runakuna ñanpi
23
318
kunapa. Paykuna jurashkasapa mananimata mikuyta nimata upyayta Pablutawañuchinankunakaman. Kunankaalmitikunaykillatana shuyaykansapa.
22
kukka kacharkan wasinman kutinanpa.Willarkan ama ni pita chay willashkantaparlachikunanpa.
Romano gobernador Felixman Pabluta pushachirkan.
23
kukka ishkay kapitankunata kayashpawillarkansapa:—Prontanachiychi ishkay pachak
purishpa rik soldadukunata, kanchischunka kaballukunapi rikkunata, ishkay
tapish. Prontanachiychi allita tutayaptinSesarea llaktaman rinankunapa.
24Chaymanta willarkan kaballutaaparejananpa Pablu montashpa rinanpa.Willarkansapa Pabluta allita kuydashpachay romano gobernador Felixmanpushanankunapa.
25Chaymanta suk kartata paykunawankacharkan. Chay kartapi kashnarimarkan:
26“Munanayni awtoridar Felix, ñukaKlaudio Lisias sukaman rimachiyki.27Kaypi kawsak judiyu runakuna kaypushachiykanayni runata apishpawañuchinayarkansapa. Chashnawañuchinayaptinkuna yachashkaniromano runa kananta. Chayraykusoldaduynikunawan rishkani kichukukama wañuchinankunapa. 28Chaypinaimaraykumi sukaman chatansapanishpa yachanayashpayni judiyukunapakamachikukninkunaman pusharkani.29Chaypina yacharkani paykunapa
rayku chatanankunata. Chashnasukaman chataptinkunapish ñukaka
yuyarkani kay runaka mana nimauchayuk kananta wañuchinaynikunapanima karselpi churanaynikunapa.30Chaymanta yacharkani chay chiknikrunakuna parlanakushkankunatawañuchinankunapa. Chayrayku kanmankachaykani. Chay wañuchinayakrunakunata willashkanisapa kanmanrinankunapa chatakuk. Chayllatakillkashkayki.”
31Chay tuta chay soldadukuna chaykartata apashpa Pabluta pusharkansapaAntipatris llaktapi puñuk. 32Kayantin
man kutirkansapa. Chaymanta kaballupirik soldadukunalla Pabluwanrirkansapa.
33Sesarea llaktapi chayashpankunachay kartata gobernadorta kurkansapa.Pablutapish paypi kukurkansapa.34Chaypina chay awtoridarka chay
tami Pabluka nishpa. WillaptinkunaSilisia partimanta kananta Pablutawillarkan:
35—Chay chatashuk runakunashamuptinkunara kantapish tapushkaykiyachanaynipa uchayukchu kankimanachu nishpa.Chayta willashpa soldadunkunata
willarkansapa allita kuydashpakamachikuk *Herodespa manllaybawasinpi wichkanankunapa.
Pablu gobernadorta willarkan mana uchayuk kananta.
24 1Pablu chayashkanmantapichkaynin diya *
napa kamachikuknin AnaniyaskaSesarea llaktapi chayarkan. Suk*ansianukunawan tantalla suk abogadoruna Tertulowan tantalla rirkansapa.
kansapa Pabluta chatanankunapa.2Chaypina soldadukuna Pabluta
23 24
319
gobernadorpi chayachiptinkuna chayabogado Tertulo kallarirkan Pablutachatayta. Chay gobernador Felixtakawillarkan:—Sukaman agradesiykisapa kay
llaktaynikunapi kushikushpa allillatakawsaykashpaynikuna.sapa runa kashpayki llaktaynikunapaalli yanapakuk awtoridarnin kanki.3Chashna yanapawaptikisapa,munanayni gobernador Felix, tukuytiempu tukuy llaktaynikunapi sukamanagradesiykisapa.
4
pasapa. 5Ñukaykuna allita yachanisapakay runa iden pestishina tukuy maytapurishpa *nanta. Payka chay nasareno runakunapayachachikninkunami. 6Chaymantañukaykunapa kamachikunaynikunawillawansapa ama *Tata Diospa wasinpimana judiyu runakuna yaykunankunapa.Chashna kaptinpish kay runaka sukmana judiyu runata yaykuchinayarkan.Chayta ruraptin paytaka apishkanisapakastiganaynikunapa. 7Chaypina chay
wan chayashpa makinikunamantakichuwashkasapa. 8
kunapa kanpi chatakuk. Kikiki paytatapushpa yachanki mana llullakushpachatashkaynikunata.
9Chashna Tertulo willaptin chaytukuy chatakuk runakuna willarkansapachashna kananta.
10Chaypina chay gobernadorkaPabluta makinwan señasta rurashpawillarkan rimakunanpa. Chashnawillaptin Pabluka willarkan:—Señor awtoridar, yachani aypa
watakunata alli awtoridarninikunakanaykita. Chayrayku kushikushpamana manchakushpa willayki mana
uchaynipi kanaynita. 11Kikikitapukushpa yachankiman chayrakchunka ishkay diyallara Jerusalenpichayashkaynita Tata Diosta kuyak.12Ñuka mana Tata Diospa wasinpi nimatantanakunankuna wasikunapi ni piwanayninakushkanichu. Mana ni maypirunakunata tantanachishkanichuturbachinaynikunapa. 13Kay chatawak
sapachu nima uyariwashkasapachu nipiwan ayninakuptini.
14Chaymanta willayki Moisespa
kunapa killkadunkunata kreyini.
llata kuyashpa kawsaykani. Chashna TataDiosta kuyashpayni *Jesukristupayachachikunantapish kreyini. Chaychatawak runakunaka rimansapaJesukristupa yachachikunan llullakananta. 15Chaymanta paykunashinañukapish kreyini Tata Dios tukuy allirurak mana alli rurak runakunata
nanchikunata. 16Chayrayku Tata Diospa
nipi mana nima mana allikuna tiyananpa.17Aypa watakunata karu llaktakunapi
purishkayniwasha Jerusalenmankutishkani animalkunata wañuchishpaTata Diosta kuyak. Rishkani mananimayukkunata ofrendata kushpayanapaksapa. 18Tata Diospi chuyachuyata rikurinaynipa *Moisespakamachikunankunata kasushpa allitamayllanakushkani.nawanchu karkani. Mana ni pitaturbachiykashkanichu. Tata Diospawasinpi kaptini *Asia partimantajudiyumasinikuna tariwarkansapa.
19
nankunapa chatawak ima mana allitamirurashkani nishpa. 20Paykuna mana
24
320
shamuptinkunaka kay runakuna
kuna ima uchatami ñukapi tarishkasapanishpa. 21Chay kamachikukninikunapikashpayni sinchita rimarkani: “Kankunachatawaykankichi ñuka kreyiptini TataDios tukuy wañudu runakunatakawsachimunanta.” Ichará chaytarimashkaynirayku chatawaykansapa.
22Chashna Pablu willaptin chayawtoridar Felixka mana munarkanchuashwanta uyariyta. Jesukristupayachachikunankunata allitanayacharkan. Chayrayku chay chatakukrunakunata willarkansapa:—Chay kamachikuk Lisias shamushpa
allita willawanka imatami Pablukarurashka nishpa. Chaypira atipashawillayta uchayukchu manachu nishpa.
23Chashna chay runakunata willashpasuk kapitanta willarkan Pabluta manawatashpa kashkan karselpi churananpa.
kuna shamuptinkuna yaykuchinanpayanapanankunapa.
24Chaymanta chay gobernador Felixchay llaktamanta llukshishpa aypadiyakuna washan warmin Drusilatapushamushpa kutimurkan. Payka judiyawarmi karkan. Chaypina Pablutakayachirkan shamunanpa paykunawanparlak. Pablu shamushpa allitayachachirkansapa Jesukristuta kreyishpakawsanankunapa. 25
kunallata rurashpa kawsanankunapa.Yachachirkansapa Tata Dios tukuy manaalli rurak runakunata kastiganankunata.Chayta uyarishpa Felixka sukamanmanchakushpa willarkan:—Mananami uyarinayaykinachu.
Suknin diya atipashpayni kashkankayachishkayki yachachiwanaykipa.
26Chayta willashpa Felixka munarkan
nanpa. Chayrayku kuti kuti kayachikpaywan parlananpa.
27Ishkay watata chay karselpi Pablukakiparirkan. Chaypina Felixka mananagobernadornachu karkan. Porsio Festochayarkan gobernador kananpa.Chashna Felix llukshishpa Pablutakakarselpi sakirkan judiyu runakunatakushichinayashpa.
Gobernador Festopi Pabluta chatarkansapa.
25 1*Roma llaktanmanta SesareapiFesto chayamushpa yaykurkan
mushuk awtoridar kananpa. Chaypinakimsaynin diya washan Jerusalenmanrirkan.
2Jerusalenpi chayaptin *napa kamachikukninkuna, *judiyurunakunapa *ansianunkuna rirkansapaFestopi Pabluta chatak. 3Paykunaka
man Pabluta pushachinanpa.sapa pushachiptin ñanpi shuyashpawañuchinankunapa. 4Chashnaroygaptinkuna Festoka willarkansapa:—Pablu Sesareapi preso kashpa
chayllapi kiparinan tiyan. Ñukakayuyaykani mana unayashpa chaymankutiyta. 5
kuknikichi ñukawan tantalla rinkasapa.Chay runa suk mana alli ruranatarurashka kaptinka chaypi chatankichi.
6Chaymanta Festo Jerusalenpi pusakdiya ashwanta kiparirkan. ChaymantaSesareaman kutirkan. Kayantin rirkankamachikunan tiyarinanpi tiyarik.
kan. 7Chaypina Pablu yaykuptin chayJerusalenmanta shamudu judiyurunakuna payta ladunchashpa sukamanchatarkansapa mana alli rurak runakananta.pish mana atiparkansapachu niman sukmana alli rurashkanta tariyta.
24 25
321
8Chaypina Pabluka Festota willarkan:—Ñukaka mana nima mana alli
ruranata rurashkanichu. Mana ni pitayachachishkanichu *nankunata ama kasunankunapa. Mana nipita yachachishkanichu *Tata Diospawasinpi mana allikunata ruranankunapa.Mana nimapi chay ashwan sinchi *romanokamachikukta rabyachishkanichu.
9Chashna willaptin Festoka judiyurunakunata munashpa kushichiysapataPablutaka tapurkan:—¿Munankichu Jerusalenman riyta
chaypi ashwan allita tapunaynipauchaykipichu kanki manachu nishpa?
10Chashna tapuptin Pabluka willarkan:—
kuk kanta churashushkanki awtoridarkanaykipa. Chayrayku kanlla willawanaykitiyan uchayukchu kani manachu nishpa.Allita yachanki judiyumasinikunata mananimanachishkaynikunata. 11Wañunapa
wachunsapa. Mana uchaynipi kaykaptinika
naykipa. Chayrayku roygayki chay ashwansinchi kamachikuk *naykipa. Paymi tapuwashpa willawankauchayukchu kani manachu nishpa.
12Chashna Pablu willaptin Festokayanapakninkunawan parlashkanwashawillarkan:—Roygawashkanki Roma llaktapa
ashwan sinchi kamachikuk Sesarmankachanaynipa. Chayrayku paymankachayki.
Festo ashwan sinchi kamachikuk runa Agripawan parlarkan.
13Chaymanta aypa diyakuna washanSesareapi sinchi kamachikuk Agripachayarkan. Payka panin Bernisewanrirkansapa Festota pasyak. 14Chaypina sukdiya Festoka Agripata parlachirkan chayllaktapi Pablu preso kananta. Willarkan:
—Kaypi tiyan gobernador Felixsakishkan preso runa. 15Jerusalenman
nawan judiyukunapa ansianunkunañukapi chay runata chatarkansapa.Roygawarkansapa uchayuk kaptinwañuchichinaynipa. 16
tinkuna willarkanisapa: “Ñukaykunaromano awtoridarkuna mana amapachu ni pita wañuchichiyta mana allitayachashpa uchayukchu manachu nishpa.Chayrayku ñukaykunapi tukuy chatadurunakuna chatak runakunawan uya uyaayninakunankuna tiyan. Chaypira chaychatadu runa atipan amachanakuytarimashpa mana uchayuk kananta.”
17
kuna kayman shamurkansapa. Kayantinñukaka rishkani kamachikunaynitiyarinaynipi tiyarik.
murkani. 18Ñukaka yuyashkani sakramana allikunata rurashkanta.manka chay chatakuk runakuna manayuyashkayni layatachu chatarkansapa.19Paykunaka willawashkasapa TataDiosta kuyashpa amañashkankunatamana rurashkanta.kasapa Pablu yachachikunanta chaywañudu Jesus kawsamushkanta.
20Chashna chataptinkuna ñukakamana yachashkanichu imatami rurashanishpa. Chayrayku Pabluta tapushkani:“¿Munankichu Jerusalenman riytachaypi willanaynipa uchayukchu kankimanachu nishpa?” 21Chashna tapuptinipayka roygawashka Romapi ashwansinchi kamachikukninchikunamankachanaynipa. Chashna roygawaptinñukaka karselpi wichkachishkaniRomaman kachanayni diyakaman.
22Chaypina kamachikukmasinAgripaka Festota willarkan:—Ñukapish uyarinayani chay runa
rimakuptin.
25
322
Chashna willaptin Festoka aynirkan:—Kayami uyarinki.23Kayantin chay kamachikuk
Agripaka panin Bernisewan tantallachayarkansapa. Chay kamachikunan
kunapish musikawan marchaypiyaykurkansapa.
kan. 24Chaypina Festoka willarkan:—Kamachikukmasini Agripa, tukuy
kaypi ñukaykunawan tantalla runakuna,kaypinami kay chatadu runaka. Jerusalenllaktapi kay Sesarea llaktapipish tukuyjudiyu runakuna ñukapi sukaman paytachatakunsapa. Kuti kuti sinchita
chinaynipa. 25Ñukaka mana paypitarinichu wañuchichinaynipa laya uchanta.Chaymanta kikin roygawashka
ashwan sinchi kamachikukninchiSesarman kachanaynipa. Paymanrinayan willananpa uchayukchumanachu nishpa. Chashna roygawaptinyuyani kachayta. 26Sesarman kachashasuk kartawan.chu imatami killkasha nishpa.Chayrayku kankuna,nikuna, kan kamachiwaknini Agripa,yanapawaychi. Ichará kankunatapushpa atipankichiman suk imatatariyta ñuka killkanaynipa. 27Manaatipaymanchu suk preso runatakachayta mana willashpa imaraykumichatakudu nishpa.
Pablu chay kamachikukAgripata willarkan ima layatami
kawsashka nishpa.(Hch 9.1-19; 22.6-16)
26 1Chashna Festo willaptinAgripaka Pablutaka willarkan:
—Kunan willawaysapa imapamisukaman chatashunkisapa nishpa.
Chashna willaptin Pabluka makintaalsashpa willarkan:
2—Kamachiwaknini Agripa, kanmunaptiki rimakunaynipa sukamankushikuni. *Judiyumasinikuna rikchaklayata chatawashkasapa. Kunan willaykillullakushpa chatawashkankunata.3Kanka judiyukuna amañanaynikunataallita yachanki. Chaymanta yachankiimakunapami ayninakunisapa nishpa.
naykipa.4Tukuy judiyumasinikuna yachansapa
nita. 5Chaymanta allita yachansapa*fariseo runa kanaynita. Paykunamunashpa atipanmansapa chaytawillashuyta. Tukuy pi yachan
manta *Moisespa kamachikunankunataashwan allita kasunaynikunata.
6
nata willarkan tukuy wañudukunatakawsachimunankunata. Ñukapishchayta kreyini.
sapa. 7Chay chunka ishkay ñawpaawiluynikunamanta mirashkan judiyurunakuna shuyaykanisapa Tata Dioschay willawashkankunata rurananpa.Chashna shuyashpaynikuna diyapi
sapa. Ñuka Tata Dios willawashkantakreyiptini, kamachiwaknini Agripa,kunanka kay judiyumasinikunachatawaykansapa. 8¿Imapatí yuyankichiTata Dios mana atipananta wañudurunakunata kawsachimunanta?
9Ñawpa ñukapish yuyarkani allikananta Nasaretmanta Jesusta kreyikrunakunata sufrichinaynikunapa.10Chashna yuyashpayni Jerusalenpi*Jesukristuta kreyik runakunatasufrichirkani. Chaymanta *
25 26
323
kuna Jesukristuta kreyik runakunataaypata karselpi wichkachirkani.Chaymanta kreyikuk runakunatawañuchinayaptinkuna ñukapishrimarkani allimi wañuchinankunaka.11
napi chay kreyikuk runakunatamakachirkanisapa rimanankunapa Jesusmana alli rurak kananta. Chaymantasukaman piñakushpayni rirkani chikanllaktakunapipish chay runakunatasufrichiksapa.
12Chaymanta saserdotekunapakamachikukninkuna kachawaptinkunaDamaskoman riykarkani chay
naynipasapa. 13Chaypina,nini, chay ñanpi riykashpayni chawpidiyata sielumanta sinchi llipyak lustakawarkani. Chay luska intimantaashwan sinchita llipyashpa ñukapiñukawan riykakmasinikunapipishllipyarkan. 14Chayta kawashpaynikuna
nisapa. Chaypina uyarirkani *hebreorimanaynikunapi willawaptin: “Saulo,Saulo ¿imapatí ñukata sukamansufrichiwaykanki?washpayki suk toro puntayuk kaspita
kanki.”15Chayta uyarishpa tapurkani: “¿Pití
kanki, Señor?” Chaypina ayniwarkan:“Ñukami kani sufrichiwanayki Jesus.16¡Kunanlla atarimuy! Ñukaka kanpirikurishkani sirviwanaykipa. Tukuyrunakunata kaypi kawashkaykitawillanayki tiyan. Chaymanta tukuy
nayki tiyan. 17Kunanmantapacha tukuyjudiyumasikikunamanta manajudiyukunamantapish kuydashkaykiama wañuchishunankunapa. 18Manajudiyu runakunaman kachashkayki
luspishina purinankunapa amanatutapishina kawsanankunapana.
naykipa Tata Diosllata kasushpakawsanankunapa amana chay sinchi
pana. Chaymanta yachachikunaykitiyan ñukata kreyiwanankunapa.Chashna ñukata kreyiwaptinkuna TataDios uchankunamanta perdonankasapamana tukuyniyukta paywan tantallakawsanankunapa.”
19Chashna sielumanta Jesukristuwillawaptin, kamachiwaknini Agripa,ñukaka chay willawashkantakasushkani. 20Primeruka Damasko
kanisapa Jesus salvakuk runa kananta.Chaymanta Jerusalenpipish, tukuyJudea partipipish judiyu runakunata,
sapa. Willarkanisapa uchankunamantawanashpa Tata Diosta kasushpakawsanankunapa. Yachachirkanisapaallita rurashpa kawsanankunapa tukuyrunakuna yachanankunapa Tata Diostakreyinankunata.
21Chashna yachachikuptini chaychikniwak judiyumasinikuna *Tata
nayarkansapa. 22
waptin kunankaman mana shaykushpakatinilla. Tukuy runakunata,kukkunata,pish yachachiypi katini. Moiseskañawpa yachachikuk runakunapishkillkarkansapa imatami Tata Diosruranka nishpa. 23Killkarkansapa TataDiosmanta shamudu runa sukamansufrishpa wañunanta chaymantawañushkanmanta kawsamunanta.Manara ni pi wañushkanmantakawsamuptinra paymi kawsamurkanamana kutin wañunanpa. Paymi
26
324
kawsamurkan judiyu runakunata manajudiyu runakunatapish willanankunapamana alli rurashkankunamantaperdonanankunata. Tukuy chayllatañukaka yachachikuni.
Pabluka munarkan chay kamachikuk Agripa
Jesukristuta kreyinanpa.24Pablu chayta willaptin chay
kamachikuk Festoka sinchita willarkan:—¡Dementumi kanki, Pablu! Sukaman
yachakushpayki dementuyashkanki.25Chashna Festo willaptin Pabluka
willarkan:—Alli kamachiwaknini Festo, manami
dementuchu kani.payni kuskata willayki. 26Kaypimijudiyukunapa kamachikukninikunaAgripa. Paymi allita yachan tukuywillashkanayni chashna kashkanta.Mana kuchupi pakakushpachu Jesustawañuchirkansapa. Chayrayku paypañawpakninpi mana nima manchakushparimani. 27Kamachiwaknini Agripa ¿chay
kanta kreyinkichu? Ñuka allita yachanikreyikunaykita.
28Chashna Pablu tapuptin Agripakaaynirkan:—Kan tipillata yachachiwashpayki
¿yuyankichu Jesukristuta kreyinaynita?29Chashna Agripa willaptin Pabluka
aynirkan:—
naykipa. Munayman tukuy kayuyariwaykak runakunapish Jesukristutakreyinankunapa. Chashna ñukashinakreyikuptikichi mana munaymanchuñukashina kadenadu kanaykichipa.
30Chashna Pablu willaptin Agripakashayarirkan. Shayariptin Bernisewangobernador Festoka tukuy chaypirunakunaka shayarirkansapa. 31
pina suk laduman rirkansapa Pablurimashkanta kikinkunapura parlak.Parlashpa willanakurkansapa:—
chu wañuchichinanchikunapa nimakarselpi churananchikunapa.
32Chaypina Agripaka Festotawillarkan:—Atipanchiman kay runataka
kachariyta mana kikin roygashushka
kuk *Sesarman kachanaykipa.
Roma llaktaman FestoPabluta kacharkan.
27 1Chashna Agripa Festotawillashpa yuyarkansapa barkupi
Italia partiman Pabluta kachayta.
wan tantallata kapitan Juliopa makinpichurarkansapa. Chay Julioka chayashwan sinchi kamachikuk Augustopatropapa kapitannin karkan. ÑukaLukaspish paykunawan tantalla rirkaniPabluta yanapanaynipa. 2
wan tantalla rirkan Aristarko. PaykaMasedonia partimanta Tesalonikallaktamanta karkan.tio llaktapi suk barkupi yaykurkanisapa*Romaman rinaynikunapa. Chaybarkupa doyñun *Asia partipi aypallaktakunapi ratakuypi ratakuypirinayarkan.
3Chay barkupi rishpaynikuna kapitanJulioka alli modopi Pabluta pusharkan.Kayantin Sidon llaktapa barkuratakunanpi chayarkanisapa. ChaypiPablutaka almitirkan amigunkunata
napa.4Sidonmanta llukshiykaptinikuna sinchi
wayra tinkuwarkansapa. ChayraykuChipre ishla mañan mañanllatarirkanisapa. 5Chipremanta chimbashpaSilisia partipa Pan lia partipa mañan
26 27
325
mañanllata rirkanisapa. Chashna rishpaLisia partipi Mira llaktapi chayarkanisapa.
6Chay Mira llaktapi kapitan JulioAlejandriyamanta Italiaman rik barkutatarirkan.sapa Romaman rinaynikunapa. 7Aypadiyakunata wayra tinkuwaptinkunabarkuka allimanta rirkan. Chayraykusukaman tankaypi tankaypi Kinido llaktaladunpi chayarkanisapa. Chaypina chaywayra idenllata tinkuwaptinkuna Salmonllakta ladunta pasashpa Kreta ishlatavueltashpa rirkanisapa. 8Chay ishlamañanta sukaman tankaypi tankaypirishpaynikuna Buenos Puertos llaktapichayarkanisapa. Chay llaktaka Laseallakta ladunllapi karkan.
9Chashna wayra tinkuwaptinkuna chaybarku mana sinchita puriptin sukamanunayarkanisapa. Manana allinachu karkanchay manllayba yakuta rinaynikunapa.Manana unaynachu illarkan tamya tiempukananpa. Chayrayku Pabluka chay barkupurichik runakunata willarkansapa:
10—Señorkuna, tamya tiempu kaptinmananami allinachu rinanchikunapa.Chashnalla rishpanchikuna kay barkukatukuy kargakunawan suminman.Ñukanchikunapish sipikunchimansapa.
11Chaypina soldadukunapa kapitanninkaPabluta mana kreyishpa barkupadoyñunta kapitannintapish kasurkanrinankunallapa. 12Buenos Puertospabarkukuna ratakunan mana allichu karkantamya tiempu barkuka chaypi kiparinanpa.Chayrayku yaka tukuy chay runakunamunarkansapa Fenise llaktaman riyta.Chay llaktaka Kreta ishlapa alli ladunpikarkan. Yuyarkansapa alli kananta chaypitamya tiempu kiparinaynikunapa.
Chay barkupi riptinkuna sinchi wayrawan tinkunakurkansapa.
13
kuna kallarirkan chay llaktapa alli
ladunmanta allimata wayrayta. Chaytakawashpankuna barkuta purichikkunayuyarkansapa atipanankunata riyta.
paynikuna barkuta pusharkansapa Kretaishla mañan mañanllata. 14Chashnariptinikuna suk ratullapi sinchi wayrabarkuynikunata ishlamanta chaymanllayba kocha chawpiman tankarkan.15Chay sinchi wayra pushawaptinkunamanana atiparkanisapachu barkutasinchichiyta. Chayrayku wayrallanapushawarkansapa.
16
kuna rirkanisapa Kawda ishla mañanta.
kuna manana sinchitanachu wayrarkan.Chaypina sukaman trabajashpa chaytaksha aysadu kanowata barkupasawanpi alsashpa churarkanisapa.17Chaymanta barku purichik runakunawaskankunawan barkupa armasonnintaallita watarkansapa ama wayrawakllichinanpa. Chay yaku ukupi sukplaya montonanakudu tiyarkan. Chaypashutin Sirite karkan. Chaypi barkuarkakunanta manchashpankuna barkupa
nata altu kaspinmanta templarkansapa.Chayta rurashpankuna tukuy chay tutasakirkansapa chay wayra maytapishkaptin barkuta pushananpa.
18Kayantinpish sinchita wayrayllapikatirkan. Chayrayku barku purichikrunakuna kallarirkansapa tukuykargankunata yakupi wishchukuyta.19
kansapa ama barku suminanpa.20Aypa diyakunata mana nima intita
nima luserukunata kawarkanisapachu.Chay sinchi wayra katiptinlla mananayuyarkanisapanachu kawsayta.
21Chaymanta aypa diyakunata manamikushpaynikuna Pabluka tukuy
27
326
ñukaykunapa chawpinikunapishayarishpa willawarkansapa:—Kay barkupi purikmasinikuna, alli
kanman karkan willashkaynita
napa. Chaypi kiparishpanchikuna manasufrinchimansapachu karkan. Nimakargakunata wishchunchimansapachukarkan. 22Kunanka allita uyariwaychi.Ama manchakuychichu. Kay barkusumiptinpish manami ni suknikichiwañunkichichu. 23Ñukaka Tata Diospawambran kashpayni payta kuyashpakawsani. Tutapi paypa *angelnin ñukapirikurishka. 24Willawashka: “Amamanchakuychu, Pablu. Roma llaktapaashwan sinchi kamachikukpichayanayki tiyan. Kanraykumi TataDioska kay barkupi rikmasikikunatapishwañuymanta salvankasapa.”
25Chashna chay angel willawashkakaptin amana llakiychinachu. Ñukakatukuy shunku Tata Diosta kreyishpaallita yachani pay salvawananchikunatachay angel willawashkantashina. 26TataDios salvawaptinchikuna kay wayra sukishlaman churawashunchisapa.
27Pablu chayta willawaptinkuna ishkay
nikuna karkan. Chaypina chay wayra sukladuman suk laduman pushawaptinkuna
nisapa. Chaypi kaptinikuna chawpitutapi barkuta purichik runakunaka
kunata. 28Chayrayku yaku ukutayachanankunapa mashna metropimiallpaka nishpa metriyarkansapa. Chashnametriyashpankuna yacharkansapa kimsachunka sokta metropi allpa kananta. Sukratu washan kashkan metriyashpankunayacharkansapa ishkay chunka kanchismetrollapina allpa kananta.
29Chaypina manchakurkansapa yaku
nata. Shayachinayashpankuna chusku atunllashak errukunata watashpa chay barkuwashanpi kacharirkansapa. Chaypina TataDiosta roygarkansapa utkana pakarinanpa.
30Chaypina chay barkuta purichikrunakunaka paykunalla allpaman rishpanitikunayarkansapa. Chashna nitikuytamunashpankuna chay barku sawanpi
sapa. Chay barku puntan partimantallashak errukunata kacharik tukushpayakuman urayamunayarkansapa.
31Chayta kawashpa Pabluka kapitantatukuy soldadunkunata willarkansapa:—Kay barkuta purichik runakuna
nitikunayaykansapami. Mana paykunabarkupi kipariptinkunaka kankunaka manaatipankichichu sipikuymanta kishpiyta.
32Chashna Pablu willaptin chay
nata tipirkansapa yakupi urmananpa.33
kaptin Pabluka tukuy chay runakunatawillarkansapa allita mikunankunapa.Willarkansapa:—Ñami ishkay semanatana sukaman
kankichi. 34Chayrayku roygaykichiallita mikunaykichipa. Mikunaykichitiyan sinchikunaykichipa. Tukuykankuna kishpinkichi. Niman sukchukchaykichi chinkankachu.
35Chashna willashpa tukuy chayrunakuna kawaptinkuna Pabluka pantaapishpa Tata Diosta agradesirkan. Chashnaagradesishpa chay panta pakishpakallarirkan mikuyta. 36Pablu mikuptinkawashpankuna tukuy chay runakunapishmana llakishpana mikurkansapa. 37Chaybarkupi ishkay pachak kanchis chunkasokta runakuna karkanisapa.
38Chashna saksanankunakamanmikushpankuna tukuy chay barkupitiyak *triguta wishchukurkansapa chaybarku sawayamunanpa.
27
327
Chay barku playa montonanakudupi takakuk
rishpa pakikurkan.39Chaymanta pakariptin chay barkuta
purichik runakuna karumanta allpatakawashpa mana riksirkansapachu maykanllaktami nishpa. Chaypi kawarkansapasuk muyuna playayukta. Yuyarkansapachayman chay barkuta chayachiyta.40Playaman chayanayashpa chay watadullashak errukunapa waskankunatatipirkansapa yakupi sakinankunapa.Timonpa waskankunata paskarkansapabarkuta tankanankunapa. Chaymantabarkupa uman partipi atun llachapantatemplarkansapa wayra pushananpa.Chaywanna barkuka kallarirkan playamanriyta. 41Chashna riykashpa yaku ukupimontonanakudu playapi chay barkurirkan baranakuk. Chaypina puntan allitabaranakuptin olaskuna sukamantakakushpa popanta pakichirkan.
42Chaypina soldadukunaka tukuy presorunakunata wañuchinayarkansapa amawaytashpa nitikunankunapa. 43Chashnawañuchinayaptinkuna chay kapitankaPabluta salvanayashpa soldadunkunata
kunapa. Willarkansapa tukuy waytay
napa. 44Chaymanta tukuy mana waytayyachakkunata willarkansapa barkupapakikudu kaspinkunapi apikushpaallpaman chayanankunapa. Chashna chaykapitan willawaptinkuna tukuy
paynikuna allpaman chayarkanisapa.
Malta ishlapi kimsa killata chay runakuna kiparirkansapa.
28 1Chashna tukuy ñukaykunaallpapi chayashpaynikuna
yacharkanisapa chay ishlapa shutin
Malta kananta. 2Chay ishlapi kawsakrunakuna tukuy ñukaykunatakushikushpa yanapawarkansapa.Sukaman tamyaykaptin sukaman chirikaptin chay runakuna ninakurkansapa.Aypata yantachashpankuna ninarawraptin kayawarkansapa mashakuk.3Chaypina Pablu suk tipi chakiduyantata ninapi churaykaptin sukmachakuy ninamanta kishpishpamakinpi apikurkan. 4Chay machakuyPablupa makinpi warkunakuptinkawashpa chay ishlapi kawsakrunakuna willanakurkansapa:—Ichará kay runaka suk runata
wañuchishka. Chayrayku yakumantakishpiptinpish diosninchi munaptinwañunan tiyan.
5Chaypina Pabluka makinta tapsishpa
kan. Chay machakuy mukuptinpishPabluta mana nimanachirkanchu. 6Chayrunakunaka shuyarkansapa Pablupamakin punkiptin raslla wañunanta.Chaymanta sukaman shuyashpankunakawarkansapa mana nimanachinanta.Chaypina chikan layatana yuyaykushpakallarirkansapa rimayta Pablu suk dioskananta.
7Chay ishlapi kamachikuk runapamana sunipichu terrenunkuna tiyarkan.Chay kamachikukpa shutin karkanPublio. Payka allita chaskiwashpankuna
sapa.8Chaypina yacharkanisapa Publiopa
tatan kalentorashpa kicha unkuywankananta. Chayta yachashpa Pablukakawak rishpa Tata Diosta roygarkansanuyachinanpa. Chaymanta ishkantinmakinkunawan llankaptin chay runakasanuyarkan. 9
chishkanta yachashpa aypa unkudukunaPabluman rirkansapa paykunatapishsanuyachinankunapa.
27 28
328
chirkansapa. 10Chaypina chay runakunaaypa tiyapushkankunata kuwarkansapa.
nikuna tiyapunankunata kuwarkansapa
kunapa.
Pablu purikmasinkunawan Roma llaktapi chayarkansapa.
11
nisapa. Chay barkuka Alejandriyallaktamanta karkan. Chay ishlallapichay barkupish tukuy chay tamyatiempu karkan. Puntanpi tiyarkanishkay ruradu diosninkuna. Sukpashutin karkan Kastor sukpa Poluk.
12Chashna rishpaynikuna Sirakusallakta barku ratakunanpi chayashpakimsa diyata kiparirkanisapa.
13Chaymanta chay barkupi yaku mañanmañanllata rirkanisapa Regio llaktapichayanaynikunakaman. Kayantinuraymanta wayra tiyarkan. Chay alliwayra pushawaptinkuna suk diya washanPuteoli llaktapi chayarkanisapa. 14Chayllaktapi *Jesukristuta kreyikmasinikunatatarirkanisapa.
napa. Chaymanta allpata purishpakallarirkanisapa *Romaman riyta.15Chaypina Romapi Jesukristutakreyikmasinikuna yacharkansapariykanaynikunata. Chaypina tinkuwaksapa
sapa Foro de Apio plasapi. Sukkuna
sapa. Paykunata kawashpa Pabluka TataDiosta agradesishpa kushikurkan.
16Chaymanta Romapi chayaptinikunachay kapitanka presonkunata sukkapitanpa makinpi churarkansapa.Payka Pabluta almitirkan suk wasipikawsananpa chaypi suk soldadullakuydananpa.
Ishkay watata Roma llaktapi Pablu yachachikurkan.
17Chaymanta kimsa diya washanRoma llaktapi kashpaynikuna Pabluka*judiyukunapa kamachikuk runakunatakayachirkan. Paykuna chayaptinkunaPabluka willarkansapa:—Wawkinikuna, ñukaka mana nimata
chikuna chikniwanankunapa. Tukuychay ñawpa awilunchikuna amakankunata allita rurashkani. Chashnaallita ruraptinipish judiyumasinchikunachikniwashpa *napa makinkunapi kukuwashkasapa.18Chay romano awtoridarkuna sukamanallita tapuwarkansapa yachanayashpamana alli rurashkaynita. Paykunakamana nima wañuchichiwanankuna layauchaynita tarirkansapachu. Chayraykumunarkansapa kachariwayta. 19Chashnakachariwanayaptinkunapish chaychikniwak runakuna mana nima layapi
napa.
kukpi rikurinaynipa. Munarkani kikinwillawananpa uchayukchu manachukani nishpa.kuna chatawaptinkunapish ñuka
chu. 20
kaykichi tukuy chayta willanaynipa.Ñukanchi judiyu runakuna sukamanshuyashkanchisapa Tata Diosmantasalvakuk runa shamunanta. Payshamushkanta yachachikushkayniraykukadenawan watadu kani.
21Chashna Pablu willaptinkuna chaytantanakudu runakunaka willarkansapa:—
28
329
kasapachu kanta chatashushpankuna.
pankuna mana willawashkasapachumana alli rurashkaykikunata. 22Kunanparlachiwaysapa yachanaynikunapaimatami yuyaykanki nishpa. Tukuypartimanta runakuna willawansapayachachikunayki mana alli kananta.
23
kunapa kashkan Pabluwan parlak.Chaymanta chay churashkan diya Pablukawsanan wasinman aypa runakunashamurkansapa.cha tardikaman Pabluka yachachirkansapa
chisapa nishpa. *
sapa Jesus Tata Diosmanta shamudusalvakuk runa kananta.
24Chashna Pablu yachachiptinkunasukkuna kreyirkansapa sukkuna mana.25
yashpankuna llukshiykarkansapana.Chaypina Pabluka willarkansapa:—Tata Diospa Espiritun chay ñawpa
yachachikuk Isaiyasta willarkan chay
napa: 26“Rillay chay mana kasuwakrunakunata willak:
‘Kankuna alli yachachikunaynita
chichu.
kichipish mana entiendinkichichuimaraykumi rurashkani nishpa.
27 Kay runakunapa shunkunkunasinchi likidumi.
Rinrinkunata wichkansapa amauyariwanankunapa.
Ñawinkunatapish wichkansapa alli
napa.Chayrayku mana atipansapachurimashkaynita entiendiyta.
Mana atipansapachu ñukaman
napa.28Chashna chay ñawpa yachachikuk
chi: Kunan diyamanta mana judiyurunakunata yachachishasapa Tata Diospaykunatapish uchankunamantaperdonashpa salvanankunata. Chashna
sapa.29Chashna Pablu willaptinkuna chay
judiyu runakuna kikinkunapurasukaman ayninakuypi kutirkansapa.
30Chaymanta Pabluka chay alkiladuwasipi ishkay watata kiparirkan. Chay
sapa. 31Mana ni pi micharkanchuyachachikuptin.sapa Jesusta kreyishpa Tata Diospamandunpi kawsanankunapa.Chayllata ñuka Lukas killkashkani.
28
330
Pablu kay kartata Roma llaktapi kawsak wawkinkunata
paninkunata killkarkan.
1 1Ñuka Pablu *Jesukristuta sirvik
chi.
kuna rimananta yachachikunaynipa.2Ñawpa tiempu Tata Dios alli
yachachikuk runakunata willarkansapachay salvawananchikuna rimanantakillkanankunapa. 3Chay rimanankawillawanchisapa Señorninchi JesukristuTata Diospa wambran shamunanta.Chay killkadu rimananshina paykashamurkan ñawpa kamachikuk Davidpamirakninmanta nasik runa kananpa.4
manta kawsamuptin Tata Diospa allirurak Espiritun tukuy runakunatariksichirkansapa tukuy layata atipakTata Diospa wambran kananta.
5Jesukristu ñukata yanapawashpa
kushpa payta kushichinaynipa. Chashnayachachikuptini aypa runakuna paytakreyishpa kasunankunapa. 6,7Tata Dioskankuna *pish sukaman kuyashushpaykichiakllashushkankichi Jesukristuta
kreyishpa wambrankuna kanaykichipa.Chayrayku munani Tatanchi Dios
chipa kushichishunaykichipa.
Pablu Roma llaktamanmunarkan riyta.
8Manara nimata willashpayni kaytawillaykichi: Tukuy llaktakunapirimansapa kankuna allita Jesukristutakreyinaykichita. Chayrayku Jesukristuyanapawaptin Tata Diosta sukamanagradesini.
9Ñuka tukuy shunku Tata Diostasirvishpa kawsani yachachikushpa
chikunata. Tata Dioska allita yachan
nita Tata Dios yanapashunaykichipa.10Roygani Tata Dios munashpa
chi. 11Sukaman munani kawaynikichitayachachinaynipa Jesukristuta ashwanallita kreyishpa kawsanaykichipa.12Kankunapi chayashpayni munanianimuchinakunanchikunapa
kunapa.13Wawkinikuna, paninikuna, munani
yachanaykichipa aypa kuti munashkaniriyta kawaknikichi.
ROMANOS
PABLU ROMA LLAKTAPIKREYIKUKMASINKUNATA KILLKARKAN
331
kanirachu riyta. Aypa llaktakunapiyachachikuptini aypa mana *judiyurunakuna Jesukristuta kreyishkasapa.Kunanka llaktaykichiman rinayanichaypipish aypa runakuna Jesukristutakreyinankunapa. 14
nipa. Chayrayku *griego runakunatamana griego runakunatapish, tukuy layaalli yachak runakunata, mana nimayachak runakunatapish yachachinaynitiyan. 15Chayrayku sukaman munanikankuna Romapi kawsakkunatapishyachachiynikichita Jesukristu salvakkananta.
Tata Dios tukuy Jesukristuta kreyik runakunata uchankunamanta
salvankasapa.16
kuyta Jesukristu uchanchikunamantasalvawananchikunata. Chashnayachachikuptini aypa runakunaJesukristuta kreyishpa kawsansapa.Paykuna judiyu runakuna mana judiyu
kuna Tata Dios uchankunamantaperdonansapa. 17Tata Diospakillkadunpi riman: “Tata Diostakreyishpa kawsak runakuna paywantantalla kawsankasapa.” Chay
nanchikunata.
Tata Dios tukuy mana allita rurashpa kawsak runakunata
kastigankasapa.18Mana alli rurak runakuna mana
munansapachu Tata Diospa rimanantakreyiyta. Chaymanta sukkunatapantachichinsapa ama kreyinankunapa.
chi paykunata sukaman kastigankasapa.19Kikin Tata Dios paykunata tukuyrurashkanta allita kawachiptinkunaatipanmansapa payta riksiyta. 20TataDios kay allpata rurashkanmantapachatukuy runakuna atipanchisapa yachaytapay mana tukuyniyuk atipak Dioskananta.
chikuna atipanchisapa yachayta TataDios tiyananta. Chayrayku chay manaalli rurak runakuna mana atipansapachurimayta Tata Dios mana tiyananta.
21Chay runakuna Tata Dios tiyananta
kasapachu kuyashpa kushichiyta. Nimamunashkasapachu agradesiyta. Ashwanashwanta mana allikunata yuyaykushpakawsansapa. Chayrayku yuyayninkunatuta likidushina kiparin. 22Alli yachakkanankunata rimashpankunapish mananima yachak tukushkasapa. 23Manatukuyniyukta kawsak alli yachak TataDiosta mana munarkansapachu kuyayta.
shina, pishkillukunashina, chuskuchakiyuk animalkunashina, allpapiaysanakushpa purik animalkunashinaruradukunata kuyarkansapa.
24
kunallata rurashpa kawsanankunapa.Sukwan sukwan pinkakuna layatauchallikushpa kawsansapa. 25TataDiospa alli rimananta mana kasuyta
kasapa kasuyta. Tata Dios rurashkanllatakuyashpa kawsashkasapa. Tukuy laya
chu.pish ñukanchikuna Tata Diosllatakuyananchikuna tiyan.
26
yaptinkuna payka kawapayashpa
1
332
manana michashkasapanachu kikinkunapinkakuna layata ruranankunapa.Warminkunapish mana allikunata
lla uchallikushpa kawsansapa.27Chashnashina chay mana alli rurak
runakunapish warminkunawan manaallita kawsayta munashpankuna
kushpa uchallikushpa kawsansapa.Ullkumasinkunawan pinkakuna layataruransapa.rayku sukaman unkuywan llakishpakawsansapa.
28
tinkuna Tata Dioska kawapayashpamanana michashkasapanachu mana alli
napa.29Paykuna tukuy laya mana allikunata
rurashpa kawsansapa.kushpa tiyapuykaptin ashwantamunashpa runamasinkunata chiknishpakawsansapa. Sukaman runakunapaimankunata munashpa makanakushpa
sapa. 30Sukpa sukpa mana allitarimashpa Tata Diosta chiknishpaawtoridarkunata rabyachishpa sukamankreyinakushpa kikinkunalla allikanankunata yuyashpa kawsansapa.Sukaman mana alli ruranata yuyashparuransapa.yashpa kawsansapa.
31Tata Diospa rimananta manaentiendinayansapachu. Kikinkunarimashkankunata mana ruransapachu.Mana ni pita kuyansapachu. Mana nipita perdonanayansapachu. Mana nipita llakichinsapachu. 32Chay layarunakuna allita yachansapa Tata Diostukuy mana alli rurak runakunatakastigaptin wañunankunata. Chaytayachaykashpankunapish mana allita
rurashpalla kawsansapa. Kushikunsapa
kuna.
Suknin diya Tata Dios willawashunchisapa pimi allita rurashka pimi mana allitachu
rurashka nishpa.
2 1Chayrayku kankuna pipishkashpaykichi ama runamasikichita
piñakushpa chataychichu mana allirurak kanankunata kankunapish chaylayalla kashpaykichi.sikichita chatashpaykichi kikikichillachatanakuykankichi.
2Allita yachanchisapa Tata Dios allirurak kashpa tukuy mana alli rurakrunakunata kuskanpi kastiganankunata.3
chi runamasikichita piñakushpachatashpaykichi ama yuyaychichu TataDiospa kastigunmanta kishpiyta. 4TataDios mana shaykushpa mana
chi. Mana entiendinkichichu Tata Dios
naykichita uchaykichita wanashpapayllata kreyishpa kawsanaykichipa.
5
nata kuskata willankasapa pimi allitarurashka pimi mana allitachu rurashkanishpa. Chay diya sinchi shunkukaptikichi mana uchaykichimantawananayaptikichi Tata Dioska sukamankastigashunaykichi tiyan. 6ChaypinaTata Dios suktapish suktapish allirurashkanchikunarayku mana alli
chisapa.7Tata Dios tukuy mana sampayashpa
alli rurak runakunata, tukuy paytakushichik kuyak runakunata sielumanpushankasapa mana tukuyniyuktapaywan kawsanankunapa. 8Chaymanta
1 2
333
kunata rurak runakunata, tukuy manaalli rurak runakunata, tukuy payparimananta mana kasunayak runakunatasukaman piñakushpa kastigankasapa.9Tukuy mana alli rurak runakuna*judiyu mana judiyu kashpankunapish
sapa.10Chaymanta alli rurak runakunata
judiyu mana judiyu kaptinkunapish
sapa alli rurak kanankunata. 11Pipish
nata idenllata kuyawanchisapa.12Mana *
nata yachashpa uchallikuk runakunatamana Moisespa kamachikunanta
sapa.nankunata allita yachashpa uchallikukrunakunata Tata Dios Moisespakamachikunankunapi rimashkanshinakastigankasapa. 13Tata Dios runakunatamana perdonankasapachu Moisespakamachikunankunata uyariptinkunalla.
nallata perdonankasapa.14
nankunata mana yachashpapish allitarurashpa kawsansapa. Paykunakakikinkunallamanta yachansapaallikunata rurayta. 15Chashna allitarurashpa kawsashpankuna tukuy pitakawachinsapa yuyayninkunapi Tata
kunata. Yuyayninkunapi yachansapaallita mana allita rurashkankunata.
16Ñuka Tata Diospa rimanantayachachikushkaynishina suknin diyapayka *Jesukristuta willanka tukuyrunakunata pakadu rurashkankunatarikurichinanpa. Chaypina mana allitarurashka kaptinkuna kastigankasapa.
Judiyu runakuna Moisespa kamachikunankunata mana
kasunayarkansapachu.17Kankuna judiyumasinikuna,
nata kasushpa kawsanaykichita.
kichita. 18Tata Diospa munananta allitayachankichi.kunata yachakushpaykichi yachankichiakllayta imakunami alli ruranaykichipanishpa. 19Yuyankichi atipanaykichitamana yachak runakunata yachachiytaallita ruranankunapa. Yuyankichi
kichita yanapayta. 20
chi Moisespa kamachikunankuna tukuyalli yachanata yachachiwananchikunata.Chayrayku yuyankichi mana alli yachakrunakunata wambrakunatashinaatipanaykichita yachachiyta.
21
chi ¿naykichita mana kasunkichi?kunkichi ama suwakunankunapa.Chayta yachachikuykashpa ¿imapatíkankuna suwakunkichi? 22
nankunapa.kichi ¿imapatí chikan warmiwanuchallikunkichi? Ruradu dioskunatachiknishpaykichika ¿namanta suwakunkichi? 23KankunaMoisespa kamachikunankunatayachashpaykichi alabanakunkichi.Chashna alabanakushpaykichi manachaykunata kasunkichichu. Chashnamana kasushpaykichi Tata Diosta mananimatashina kawankichi. 24ChayraykuTata Diospa killkadunpi riman:
tikichi mana kreyikuk runakunarimansapa Tata Dios mana allikananta.”
2
334
25
kunata kasushpa kawsaptikichi allikashka señaladu kanaykichipa. ManaMoisespa kamachikunanta kasushpakawsashpaykichika yankamantaseñaladu kankichi. 26Chaymanta mana
kunankunata kasushpa kawsaptinkunaTata Dios paykunatapish willankasapawambrankuna kanankunata.
27Kankuna señaladu judiyu runakunakaykashpaykichipish mana Moisespakamachikunankunata kasushpaykichikamana alli rurak runakuna kankichi.Chaymanta mana judiyu runakuna TataDiosta kasushpa kawsashpankunakatukuy runakunata kawachinsapakankunamanta ashwan alli rurakkanankunata. 28Mana señaladukashkanchikunaraykuchu nima judiyurunakuna nasishkanchikunaraykuchuTata Diospa wambrankuna kanchisapa.29Tata Diospa wambrankuna kanchisapatukuy shunku Tata Diosta kreyishpakawsashpanchikuna. Mana Moisespa
naraykuchu Tata Diospa wambrankunakanchisapa. Judiyu runakuna manakreyiwaptinkunapish Tata Dios
nata.
Tata Dios allillatarurashpa kawsan.
3 1Chaymanta ¿chisapa *
chikuna? ¿Ima allitatí surkunchisapaseñaladu kashpanchikuna? 2Aypaallikunata surkunchisapa judiyurunakuna kashpanchikuna. Suk allita
rayku.3Chaymanta judiyu runakunamanta
sukkuna Tata Diosta mana kasushpa
kawsaptinkunapish payka manashaykushpa tukuy rimashkankunataruranan tiyan. 4Tukuy runakunallullakuptinkunapish Tata Dioska mananima llullakushpa allillata rurashpakawsan. Paypa killkadunpi riman: “ATata Dios, kanka allillata rimanki. Suk
kunapish allillata rurashpa kawsanki.”5Chaymanta ichara suk runakuna
rimanmansapa:panchikuna kawachinchisapa Tata Diossukaman alli rurak kananta.” Chashna
kuna ¿rimanchimansapachu mana allitaruraykananta? 6Mana nima layapirimanchimansapachu Tata Dios manaalli rurak kananta. Tata Dios mana allitarurashpaka uchallikuk runakunata manaatipanmanchu kastigayta.
7Ichara suk runa rimanman: “Ñukallullakuptinipish Tata Dios kuyawashpaperdonawanka. Perdonawaptin tukuyrunakuna rimankasapa Tata Dios allikananta. Chayrayku llullakuptini TataDios mana atipanchu kastigawayta”.8
kuykan. Llullakushpa rimansapa:“Tukuy laya mana allikunata ruraypachirunakuna Tata Diosta alabanankunapa”.Suk runakuna llullachikushpa
naynita. Tata Dios chay llullakukrunakunata sukaman kastigankasapa.
Tukuy runakunauchasapakuna kanchisapa.
9¿Ñukanchikuna judiyu runakunakashpanchikuna chay mana judiyurunakunamanta ashwan alli rurakchukanchisapa? Manami ashwan allichukanchisapa.kaykichina tukuy judiyu runakunatukuy mana judiyu runakunapishuchasapakuna kananchikunata.
2 3
335
10
chisapa:“Mana tiyanchu niman suk allirurak runa.
Mana niman suk tiyanchu.11 Mana tiyanchu niman suk alli
yachak runa.Mana niman suk runa Tata Diostamaskanchu.
12 Tukuy runakuna uchallikushpa TataDiosmanta ashushkasapa.
Mana alli rurak tukushkasapa.Mana tiyanchu niman suk alli rurakruna.
Mana niman suk tiyanchu.13 Chay mana alli rurak runakunapa
rimanankuna iden sepultura
shinami.
sapa.
shinami.14 Sukaman piñayashpa chiknishpa
maldisishpa rimansapa.15
sinta wañuchik.16 Maytapish rishpa tukuy layakunata
wakllichishpa aypa runakunatasukaman llakita kunsapa.
17 Mana yachansapachu allitarurashpa kushikushpa kawsayta.
18 Mana yachansapachu Tata Diostamanchayta.”
19Tata Diospa rimanan chaytarimaptin yachanchisapa payka judiyu
narayku. Chayrayku mana ni pi TataDiosta ayniyta atipankasapachu. TataDios tukuy kay allpapi kawsak mana allirurak runakunata kastigankasapa.20Payka mana ni pita willankasapachuperdonadu kananta *kunankunata kasushkanrayku. Tata
kanchisapa yachachiwananchikunapauchasapakuna kananchikunata.
Jesukristullata kreyishpa kawsaptinchikuna Tata Dios
perdonawanchisapa.21-22
chisapa pipish kashpanchikuna*Jesukristullata kreyiptinchikunaperdonawananchikunata. Mana
sapa.kukkuna chayllata yachachikurkansapa.
23
sapa.chu Tata Diospa munananta rurashpakushichiyta. 24Chaymanta Jesukristuuchanchikunarayku wañurkan Tata Diossukaman kuyawashpanchikuna mana
nanchikunapa. 25Tata Dios munaptinJesukristu yawarninta ichashpa
wananchikunapa.
kuna Tata Dios perdonawanchisapa.Tata Dios ñawpa tiempu kreyik
runakunatapish kuyashpankuna manapiñakushpa perdonarkansapa Jesukristushamunanta yuyashpa. Chashnapaykunata perdonashpa Tata Dioskawachiwanchisapa alli rurak kananta.26
chikunata. Jesukristu wañushkanraykuTata Dios ñami atipanna tukuy
wayninchikunata.27Tata Diospa kamachikunankunata
mana kikinchikunallachu atipanchisapakasuyta.kuna Tata Dios perdonawanchisapa.
3
336
kuyta. 28Chayrayku yachanchisapa
nata.nata kasushkanchikunaraykuchuperdonawanchisapa.
29¿Tata Dios judiyu runakunallatachuperdonawashunchisapa? Manami.
napish Jesukristuta kreyiptinchikunaTata Dioska perdonawanchisapa. 30TataDioska sukllallami. Chayrayku tukuy
wanchisapa judiyu mana judiyurunakuna kaptinchikunapish.
31
panchikuna ichara yuyanchimansapaTata Diospa kamachikunankuna mananima kananta. Mana allichu chaytayuyananchikunapa. Jesukristutakreyishpanchikuna yachanchisapa TataDiospa kamachikunankuna alli kananta.
Tata Dios Abrahamta perdonarkan allita kreyishkanrayku.
4 1Ichara tapunakunchimansapa:¿
nanpa? 2
kulla Tata Dios perdonashka kaptinkasukaman kikinlla alabanakunmankarkan. Chashna kaptinka Tata Dios
nanpa.3
sapa: “Abrahamka Tata Diosta kreyirkanalli rurak alli perdonakuk kananta.Chayrayku Tata Dios willarkanuchankunamanta perdonadu kananta.”
4Mash uyariwaychi. Suk runapatronpi trabajashpa trabajunpachaninta chaskin. Chay trabajunpachaninka mana regaluchu. Patronnintrabajashkanrayku pagaranan tiyan.
5Chaymanta ñukanchikuna manaatipashpanchikuna allita rurashpa
manta perdonawananchikunata.Chashna kreyiptinchikuna Tata Dioskikin munashpa perdonawanchisapa.
6Ñawpa kamachikuk Davidpish
pish sukaman kushikun Tata Diosperdonadu kananta rimaptin. 7Davidkarimarkan:
waptinchikuna sukamankushikunchisapa.
8 Tata Dios manana uchanchikunata
sapa.”9¿
manta perdonanka? ¿Señaladu *judiyurunakunallatachu perdonanka?¿tapish perdonanka?china: Tata Dios Abrahamta willarkankreyishkanrayku perdonadu kananta.10¿Aykapití Abrahamta chaytawillarkan?tinra Tata Dioska Abrahamtakawillarkan perdonadu kananta. Manaseñalachinakushkanwashachu chaytawillarkan.
11Abrahamta perdonashkanwasha
nanpa. Chayrayku Abrahamkayacharkan Tata Diosta kreyiptinperdonashkanta. Chashna modomantaaypa mana señaladu runakuna TataDiosta kreyiptinkuna paykunatapishperdonankasapa. Chay mana señaladu
nashinami. 12Abraham manaraseñalachinakushpara Tata Diostakreyishkanrayku paypa wambrankarkan. Ñukanchikuna señaladu judiyu
3 4
337
nashina kanchisapa.
Abraham kreyirkan Tata Dios tukuy willashkanta rurananta.
13Abrahamka kreyirkan Tata Dios tukuylaya atipak kananta. Chayrayku Tata DiosAbrahamta willarkan paypa mirakninkuna
nankunapa. Mana *nankunata kasushkanraykuchu Tata DiosAbrahamta willarkan mirakninkuna tukuyrunakunata kamachinankunapa. Abrahamkreyikushkanrayku Tata Dios perdonashpawillarkan alli rurak kananta.
14Tata Dios ñukanchikunatapish mana
chikunaraykuchu yanapawanchisapa.Moisespa kamachikunankunatakasushkanchikunaraykulla Tata Diosyanapawaptinchikunaka yankamantapayta kreyinchimansapa karkan.
mansapa karkan kreyiptinchikunayanapawananchikunata.
15Moisespa kamachikunankunatamana kasuyta atipaptinchikuna TataDioska kastigawananchikuna tiyan. TataDios kamachikunankunata mana
nata. 16Chayrayku Tata Dioska kikin
nashina perdonawanchisapa. Tata Dios
kuna payka iden Abrahamtashinaperdonawanchisapa. Mana Moisespa
chisapa. Tata Dios Abrahamtashinaperdonawaptinchikuna Abrahampamirakninkunashina kanchisapa.
17Abrahamka allita kreyirkan TataDios wañudukunata kawsachimunanta.Kreyirkan Tata Dios rimashpalla mana
tiyashkanmanta tukuy layatarurashkanta. Chayrayku Tata DiosAbrahamta willarkan:
shina kanayki tiyan.”18Tata Dios Abrahamta willarkan
warmin wawayananta. Willarkan chaynasik wambranmanta aypatamirananpa. Chashna Tata Dios willaptinAbraham viejuna kaykashpapish mana
kanta rurananta. Chaymanta Tata Dios
kuna aypa tiyarkan.19Abraham yaka pachak watayuk
kaykashpapish allillata kreyirkan TataDios willashkanta rurananta. Paykawarminwan pakta vieju kashpankuna
nata wambrayuk kayta.kushpankunapish Abraham kreyirkanlla
nanta. 20Abraham allita kreyirkan TataDios willashkanta rurananta. Chashnaashwan ashwanta kreyishpa payllataalabarkan. 21Tata Diosta kushichishpallaallita kreyirkan atipananta willashkantarurayta. 22Chayrayku Tata Dioskaperdonashpa willarkan alli rurak kananta.
23Tata Dios killkadunpi manaAbrahamllapachu rimarkan alli rurakkananta. 24Señorninchi *Jesukristuta
sapa perdonadu kananchikunata.25Señorninchi Jesukristu wañurkanuchanchikunarayku. Wañushkanmanta
manta perdonawananchikunapa.
Tata Dios perdonawaptinchikuna kushikunchisapa.
5 1Kunanka Señorninchi *Jesukristuwañushkanrayku Tata Dios
4 5
338
chikuna paywan tantalla kushikushpakawsanchisapa. 2
nata allita kreyiptinchikuna paykasukaman yanapawanchisapa. Sukamanyanapawananchikunata yachashpakushikunchisapa. Chaymanta sukamankushikunchisapa yachashpa paywantantalla allimata kawsananchikunata.
3Chayta yachashpanchikuna sukaman
chisapalla. Padesishpanchikuna ashwanashwanta yachakunchisapa manashaykushpa Jesukristuta kreyishpakawsayta. 4Chashna Jesukristuta
kuna ashwan alli rurak runakunatukunchisapa. Ashwan ashwantayachanchisapa Tata Dioswan manatukuyniyukta kawsananchikunata. 5TataDios Espiritunta kuwaptinchikunayachanchisapa kuyawananchikunata.Tukuy chayta yachashpanchikunapadesishpanchikunapish manapinkakunchisapachu.
6
pachu mana alli rurananchikunamantakishpiyta.
rayku wañurkan.7
sapachu wañuyta runamasinpalugarninpi chay runamasin alli rurakkaykaptinpish. Ichara suk runaanimukunman wañuyta suk kuyananruna ama wañunanpa. 8Chaymantañukanchikuna sukaman mana alli rurakkaykaptinchikunapish Jesukristuñukanchikunarayku wañurkan. Chashna
chikunata.9Jesukristu yawarninta ichashpa
namanta perdonawashpanchikuna
kastigawananchikunamantapishsalvawashunchisapa. 10Tata Diostachiknik runakuna kaykaptinchikunapishwambran Jesukristuka wañurkan Tata
napa.chikuna Jesukristu ñukanchikunawantantalla kawsashpa uchanchikunamantasalvawanchisapa. 11
chisapallachu.rayku Tata Dioswan kuyanakushpakawsanchisapa. Chayrayku sukamankushikushpa kawsanchisapa.
Ñawpa awilunchi Adanshina mana alli rurak kanchisapa.
12Ñawpa awilunchikuna Adankallarirkan uchallikuyta.kanrayku kallarirkan viejuyaytawañunankaman. Chashnamanta tukuy
narayku wañunchisapa.13Manara *
kuna tiyaptinpish tukuy runakunauchallikurkansapa. Manara Moisespakamachikunankuna killkadu tiyaptinra
rayku ima kastigutami chaskinkasapanishpa. 14Chay runakuna kastiguntamana yachashpankunapish Adanpa
kaman uchankunarayku wañuksapa.
pish mana allita rurashkankunaraykuwañuksapa. Adan yuyachiwanchisapa
manta salvawananchikunapa.15Adan uchallikushkanrayku mana
atipanchisapachu wañuymanta kishpiyta.
kuna atipan wañunanchikunamantasalvawayninchikunata.kanrayku Tata Dios kikin munashpauchanchikunamanta perdonawanchisapapaywan tantalla kawsananchikunapa.
5
339
16
kushpa kawsanchisapa. Chayrayku TataDios kastigawananchikuna tiyan.Chaymanta Jesukristu wañushkanraykuTata Dios atipan tukuy laya mana alli
chikunata. 17
kushkanrayku tukuy runakunawañunanchikuna tiyan. Jesukristuwañushkanrayku Tata Dios kikin
kuna perdonawanchisapa. Tata Diosperdonawaptinchikuna atipanchisapanaallita rurashpa kushikushpa kawsayta.
18
kanrayku Tata Dioska tukuy runakunatakastigawananchikuna tiyan. ChaymantaJesukristu wañushkanrayku Tata Dioskatukuy runakunata atipan perdonayta.19Ñawpa awilunchi Adan Tata Diostamana kasushkanrayku aypa runakunauchallikushpa kawsansapa. Chaymanta
rayku Tata Dioska aypa runakunataperdonawanchisapa.
20Tata Dios kamachikunankunataMoisesta kurkan tukuy runakuna
kunata. Uchasapa kaptinchikunapishTata Dios perdonawashpanchikuna
nanchikunata. 21Sukaman uchallikushpa
kuna tiyan. Tata Dios sukamankuyawashpanchikuna Jesukristurayku
sapa paywan sielupi mana tukuyniyuktakawsananchikunapa.
Jesukristullata kreyishpanchikuna allita rurashpa kawsashunchisapa.
6 1Kunanka ¿sapa? ¿
chu kawsashunchisapa Tata Dios
ashwanta kuyawashpanchikunaperdonawananchikunapa? 2Amanauchallikuypachinachu. Suk runa
chu. Ñukanchikunapish wañudurunashina amana uchallikuypachinachu.3¿Manachu yachankichi ñukanchikunabawtisakushpa *kushkanchikunata? Chayrayku suk
panachu kawsananchikuna tiyan.4Bawtisakushpanchikuna Jesukristuwantantalla wañudu pampadushinakashkanchisapa. Pampadushinakaptinchikuna Tata Dios tukuy laya
mushkanshina ñukanchikunatapishyanapawanchisapa mushuk kawsaytakawsananchikunapa.
5Jesukristuwan tantalla wañudushinakanchisapa amana uchallikushpakawsananchikunapana. Paywan tantallakawsachimudushina kanchisapa mushukkawsayta kawsananchikunapana.6Yachanchisapa Jesukristuwan tantallakruspi timbidushina kashkanchikunata.
chikuna manana uchallikushpanachukawsashunchisapa. Kunanka ñamiatipanchisapana allita rurashpa kawsayta.7Wañudushina kashpanchikuna mananauchallikushpanachu kawsanchisapa.
8Jesukristuwan tantalla wañudushinakashpanchikuna yachanchisapa paywantantalla kawsananchikunata. 9
chisapa Jesukristu wañushkanmantakawsamushka kashpa mana kutinwañunanta.chu. 10Jesukristu uchanchikunaraykuwañushpa suk kutilla wañurkan.Chaymanta wañushkanmantakawsamushpa Tata Dioswan tantallapaktanakushpa kawsan.
11Chashnashina kankunapishyuyaychi wañudushina kanaykichita
5 6
340
pana. Yuyaychi Jesukristuwankawsamudushina kanaykichita TataDiosllata sirvishpa kawsanaykichipa.
12
nachu uchallikushpa kawsayta. Amanamunanaykichillata rurashpanachukawsaychi. 13
kuychinachu. Munaychi allikunallatarurayta. Wañuymanta kawsamudushinakashpaykichi Tata Diospa munananllatarurashpa kawsaychi.
14*Moisespa kamachikunankunatamana atipashpanchikuna kasuyta
kunata.panchikuna perdonawashkanchisapa.Chayrayku manana uchallikushpanachukawsanchisapa.
Tata Diosllata kasushpa kawsananchikuna tiyan.
15
nata kasushkanchikunaraykuchu TataDios perdonawanchisapa. Payka
sapa. Tata Dios perdonawananchikunatayachashpa ¿uchallikushpallachukawsashunchisapa? Ama nima layapiuchallikuypachinachu. 16Kankunayachankichi patronpi trabajashpaykichichay patronta allita kasunaykichita.Kikikichipa munanaykichillata rurashpakawsashpaykichika uchallikushpallakawsaykankichi. Uchallikushpakawsashpaykichi wañuynikichillatamaskaykankichi. Chaymanta TataDiosta kasushpa kawsashpaykichika
chi.17
chu kawsaykankichi. Kunanka tukuyshunkuna Tata Diospa rimananta allitakasuykankichina. Chayrayku TataDiosta agradesini. 18
shuptikichi manana uchallikushpanachukawsaykankichi. Kunanka Tata Diosllata
chi.19Tukuy kaykunata parlachiykichi
allita entiendinaykichipa. Mana chashnayachachiptini mana atipankichimanchuentiendiyta.kushpalla kawsak kankichi. KunankaTata Diosllata kasushpa allita rurashpakawsanaykichi tiyan.
20
paykichi mana munashkankichichuallita rurashpa kawsayta. 21
kushpa kawsashpaykichi ¿tatí surkushkankichi? Wañuynikichillatamaskaykashkankichi.
kichita yuyashpa pinkakunkichi.22Kunanka manana ñawpashinanachuuchallikushpa Tata Diosllatakasushpana kawsaykankichina. Mananayankamantanachu kawsaykankichi.Kunanka Tata Diosllata sirvishpakawsashpaykichi sieluman rinkichipaywan mana tukuyniyukta kawsak.23Uchallikushkanchikunaraykuwañunanchikuna tiyan. Chashnakaptinpish Tata Dios sukamankuyawashpanchikuna SeñorninchiJesukristu wañushkanrayku sieluman
yukta paywan kawsananchikunapa.
Jesukristuta kreyishpa kawsashpanchikuna wañuymanta
kawsamudushina kanchisapa.
7 1Wawkinikuna, paninikuna,*Moisespa kamachikunankunata
riksinchisapa. Allita yachanchisapawañunanchikuna diyakamanlla chaykamachikunankuna kasunanchikunata.2Suk ejempluta parlachiykichi.
chisapa kusayuk warmi kusanwan
6 7
341
kawsananpa kusan wañunandiyakaman. Kusan wañuptin chaywarmika manana kusayuknachukiparin. 3
paka uchallikun. Kusan wañuptinmanana kusayukna kashpa kashkankasarayta munashpa atipanmankasarayta. Kashkan kusayuk kashpamana uchallikunchu.
4Munanayni wawkinikuna,kuna,shina *Jesukristu wañurkan.kanrayku ñukanchikunapish paywantantalla wañudushina kashkanchisapa.
tachu kasunanchikuna tiyan. KunankaJesukristu kawsamushkanraykuñukanchikunapish payllatana sirvik
kunapa.5
kuna Moisespa kamachikunankunamunachiwashkanchisapa ashwan manaallita rurashpa kawsananchikunapa.
chikunata maskarkanchisapa.6
kushpanachu kawsanchisapa.
chikuna manana chay ñawpa killkadukamachikunankunata kasushpanachukawsanchisapa. Kunanka Tata DiospaEspiritun yanapawaptinchikunaatipanchisapa Tata Diosllata sirvishpamushuk layata kawsayta.
Kikinchikunalla mana atipanchisapachu allita rurayta.
7Chashna alli mushuk layatana
mansapa Moisespa kamachikunankunauchallichiwananchikunata. Ama
chaytaka yuyaypachichu. Chaykamachikunankuna mana tiyaptinkamana yachanchimansapachuimakunami uchaka nishpa. Moisespakamachikunan willawanchisapa amasukkunapa ima tiyapunankunatamunananchikunapa. Mana chayta
nanchikunata. 8Moisespa killkadunpiwillawaptinchikuna suk ima mana allitaama rurananchikunapa chaypira chaymana allikunata munanchisapa rurayta.Kamachikunankuna mana tiyaptinka
kananchikunata.9
chu kawarkanchisapa. Chaymanta
kanchikunarayku wañunanchikunata.10Tata Dios kamachikunankunata
kunapa.pish mana atiparkanchisapachukasushpa kawsayta. Chayraykuwañunanchikuna tiyan.
11Ichara yuyanchimansapa tukuykamachikunankunata allita kasuytaatipananchikunata.
chisapa. Chay kamachikunankunatamana kasuyta atipashpanchikunawañunanchikuna tiyan.
12Tata Dios kamachikunankunata
napa. Chayrayku yachanchisapasukaman allima kananta. 13Chashnaallima kashpa ¿wañuymanchukachawanchisapa? Manami chashnachu.Tata Diospa kamachikunankuna allima
7
342
kashpa mana alli rurananchikunatakawachiwanchisapa sukaman mana alliucha kananta.chikuna yachanchisapa sukaman sakra
nata.rayku wañunanchikuna tiyan.
14Yachanchisapa Tata Dios sukaman
nata kuwashkanchikunata. Chaykamachikunankuna allima kaptinpishuchallikushpalla kawsanchisapa.15Mana entiendinchisapachu imapamiuchallikushpalla kawsanchisapa nishpa.Allita rurayta yachashpanchikunapishmana allitachu ruranchisapa. Mana
sapa. 16
nata rurashpanchikuna yachanchisapaTata Diospa kamachikunankunasukaman allima kananta. 17Chay manamunananchikunata rurashpanchikuna
nata.18Yachanchisapa kikinchikunalla
mana alli rurak kananchikunata.Yuyayninchikunapi allita rurayta
sapachu allita rurayta. 19Allita ruraytamunashpanchikunapish mana allillataruranchisapa. Alli ruranata manaruranchisapachu. 20Chashna
nata rurashpanchikuna yachanchisapauchasapa kananchikunata.
21
kunata allita rurayta. 22Tukuy shunku
nankunata rurayta. 23
kuna ishkay yuyayuk kanchisapa.Chayrayku mana atipanchisapachuallita rurashpa kawsayta. 24Chashnamana atipashpanchikuna allita rurayta
sukaman llakinchisapa. ¿wanchimansapa mana uchallikushpakawsananchikunapa? 25¡Tata Diosllamiatipan!
kunapa.chi. Kashkan willaykichi: MunanchisapaTata Diospa kamachikunankunatakasuyta. Chayta munashpanchikunapishuchasapa kashpanchikuna manaatipanchisapachu allita rurashpakawsayta.
Tata Diospa Espiritunta kasushpa kawsashpanchikuna mushuk
layatana kawsanchisapa.
8 1Kunanka *Jesukristuwan tantallakawsaptinchikuna Tata Dioska
sapa. Tata Diospa Espiritunta kasushpa
llata rurashpa kawsaptinchikuna TataDioska mana kastigawashunchisapachu.2
wanchisapa amana uchallikushpakawsananchikunapa.sapa amana wañuyninchikunatanamaskananchikunapa.
3Mana alli rurak kashpanchikunamana atipanchisapachu *Moisespakamachikunankunata kasushpakawsayta.kunamanta mana kikinchikunallaatipanchisapachu kishpiyta. ChayraykuTata Dios kikin wambran Jesukristutakachamurkan iden ñukanchikunashinakay allpapi nasinanpa. Chashna
rayku kruspi wañurkan ama Tata Dioskastigawananchikunapa. 4Jesukristuwañurkan atipananchikunapa TataDiospa alli kamachikunankunatakasushpa kawsayta. Tata Diospa
7 8
343
Espiritunka yanapawanchisapa paypamunananta mana kikinchikunapa
chikunapa.5Suk runakuna mana allikunata
rurashpa kawsashpankuna kikinkunapa
sapa. Ñukanchikuna Tata Diospa
kuna Tata Diospa munananta rurashpakawsanchisapa. 6Chay kikinkunapamunanankunallata rurak runakunawañuyninkunata maskaykansapa.Ñukanchikuna Tata Diospa Espirituntakasushpa kawsashpanchikuna TataDioswan tantalla allita kushikushpakawsanchisapa.
7Chay kikinkunapa munanankunata
sapa. Mana munansapachu nima
nankunata kasushpa kawsayta.8
chu Tata Diosta kushichiyta.9
chu kawsanchisapa. Tata DiospaEspiritun ñukanchikunapi kawsaptinpayta kasushpa kawsanchisapa. Sukkuna
pachu mana Espiritun paykunapikawsaptin. 10Uchanchikunarayku wañuyyachak runakuna kaptinchikunapish
washkanchikunarayku Jesukristuñukanchikunapi kawsan. Chashna
chisapa mushuk layata allita rurashpakawsananchikunapa.
11Tata Diospa Espiritun Jesukristutawañushkanmanta kawsachimurkan.Payllami wañushkanchikunamanta
shunchisapa.
12Chayrayku wawkinikuna,kuna, tukuy chayta yachashpanchikuna
nata rurashpanachu kawsananchikunatiyan. 13
nata rurashpa kawsashpanchikunakawañuyninchikunata maskaykanchisapa.Chaymanta Tata Diospa Espiritunyanapawaptinchikuna manana
chisapa. Tata Dioswan tantallakawsashunchisapa.
14
tinchikuna Tata Diospa wambrankunakanchisapa. 15Manana Tata Diostamanchanchisapanachu mana allipatrontashina. Tata Diospa Espirituntachaskishkanchisapa Tata Diospawambrankuna kananchikunapa.Chayrayku atipanchisapa Tata Diostawillayta “Tataynimi kanki” nishpa.16Tata Diospa Espiritun ñukanchikunapikawsashpa willawanchisapa TataDiospa wambrankuna kananchikunata.17
chikuna paypa wambran Jesukristuwantantalla kawsashunchisapa.wan tantalla kawsashpanchikuna kaypisufrishpanchikunapish paywan tantallasielupi sukaman kushikushunchisapa.
Shuyaykanchisapa sieluman riyta Tata Dioswan kushikushpa kawsak.
18Kay allpapi sufrishpanchikunapishyachanchisapa sielupi Tata Dioswantantalla kushikunanchikunata. Chayta
sapa mana nimatashina. 19Tukuy Tata
kansapa Tata Diospa wambrankunasielupi kushikushpa kawsananchikunata.20,21
rayku Tata Dios kikin munarkan tukuyrurashkankuna sukaman mawkayashpausunankunapa. Chaymanta rimarkan
8
344
suknin diya ñukanchikuna paywansielupi kawsaptinchikuna tukuyrurashkankunatapish mushuktarurananta.panachu.
22Yachanchisapa kunankaman tukuyTata Dios rurashkankunaka idenwawayanayaykak warmishina sukaman
nankunata.23
sapa.
napa. Allita yachanchisapa suknin diyasielupi kawsashpa sukaman ashwanallita kushikushpa kawsananchikunata.
chikunata paywan tantalla sielupikawsananchikunapa. 24Yachanchisapasuknin diya sielupi Tata Dioswantantalla kawsananchikunata. Kunankamanara chaypi kawsanchisaparachu.Tata Dios wañushkanchikunamantakawsachimuwaptinchikuna mananakawsachimuwananchikunatashuyashunchisapanachu. 25Manarasielupi kawsashpanchikunara chayman
chisapa.26
wanchisapa.chikuna mana yachaptinchikunaimashnami roygashunchisapa nishpapayna llakichiwashpanchikunañukanchikunapa roygan. Manaentiendina laya rimanata rimashpa TataDiosta roygan yanapawananchikunapa.27Tata Diospa munananllata roygan.Chayrayku Tata Dios yuyayninchikunataallita riksishpa yachan imatami Espiritunñukanchikunapa roygaykan nishpa.
Tata Dios yanapawaptinchikuna paymanta mana ni pi
ashuchiwashunchisapachu.28Tata Dios akllawashkanchisapa
paypa munananta rurananchikunapa.Yachanchisapa payta kuyaptinchikunapaypa munananta ruraptinchikunatukuy layata allininchikunaparurananta.
29Ñawpamantapacha Tata Dios
sapa wambran Jesukristu allita rurashpakawsashkanshina kawsananchikunapa.Chashna Jesukristu kawsashkanshina
kuna tukuy pimanta payta ashwantakuyanchisapa. 30ÑawpamantapachaTata Dios akllawashpanchikuna
kuna kananchikunapa. Chashna
chisapa. Perdonawashpanchikunasukaman yanapawanchisapa Jesukristukawsashkanshina allita rurashpa
napa.31Tukuy chayta yachaykashpa ¿ima
ashwantatí rimashunchisapa? Tata Dios
nata. 32Tata Dios kuyawashpanchikunawambran Jesukristuta kachamurkanñukanchikunarayku wañunanpa.Wambran Jesukristuta kachamushkakashpa paywan tantallata tukuy layapiyanapawashunchisapa.
33Tata Dios akllawashpanchikunakikin perdonawaptinchikuna mana ni pi
kunata mana alli rurak kananchikunata.34¿Pití mana tukuyniyuk ninamankachawanchimansapa? Mana ni pi.
8
345
Jesukristu ñukanchikunaraykuwañurkan. Wañushkanmantakawsamurkan. Kunanka Tata Diospa alliladunpi tiyaridumi, ñukanchikunaparoygaykan yanapawananchikunapa.
35¿Pití michawanchimansapaJesukristu kuyawananchikunamanta?Mana ni pi.panchikuna padesichiwanchimansapa.Ichara yarkanchimansapa.kuna illanman. Mana alli rurak
mansapa.
llami. 36Tata Diospa killkadunpi riman:“A, Tata Dios, kanta kasushpakawsaptinikuna imay orapish
yaykansapa.Iden ovejakunashina kanisapa
sapa.”37
panchikuna yanapawaptinchikunaashwan allita atipanchisapa payllatakasushpa kawsayta. 38
sapa wañuptinchikuna manarawañuptinchikunapish Tata Diossukaman kuyawananchikunallata. Mananima laya *angelkuna nima layasupaykuna nima kamachikuk supaykuna
namanta. Mana ni kunan nima shamuktiempu Tata Dioska kunkankachukuyawayninchikunata. 39Mana nimakay allpapi kamachikukkuna, nimasielupi kamachikukkuna nima Tata Diosrurashkankuna michawashunchisapachuTata Dios kuyawananchikunamanta.Tata Dios Señorninchi Jesukristutakachamurkan ñukanchikunapawañunanpa yachananchikunapasukaman kuyawananchikunata.
Pablu sukaman llakirkan judiyumasinkuna mana
Jesukristuta kreyinayaptinkuna.
9 1*Judiyumasinikuna, ñuka*Jesukristuta kreyik kashpayni
kuskata mana llullakushpa suk imatawillaykichi. Shunkuynipi Tata DiospaEspiritun willawan mana llullakushparimanaynita. 2Sukaman llakiptinishunkuyni nanan kankuna Jesukristutamana kreyinayaptikichi. 3MunaymanTata Dios ñukata Jesukristumantaashuchiwashpa kastigawananpa amakankunata kastigashunaykichipa.
4Judiyumasinikuna, ñukanchikunaawilunchikuna *nami kanchisapa.
napa.chikunata yachachiksapa. Paykunawanpaktuta rurarkan. *kunankunata kurkansapa.
napa. Willarkansapa salvakukninkunatakachamunanta. 5Ñukanchikuna
kuna kanchisapa.kunamanta Tata Diospa kachamushkawambran Jesukristu nasirkan. PaykaDios kashpa tukuy layapi kamachikun.Chayrayku mana tukuyniyukta akuychialabaypachi.
Tata Dios tukuyrimashkanta ruranka.
6Judiyumasinchikuna awilunchikunaIsraelpa mirakninkuna kashpankunapish
kuna. Chayrayku Tata Dios manayanapansapachu.kanta tukuy kreyik runakunapa ruran.7Mana tukuy awilunchikunaAbrahampa mirakninkunachu TataDiospa wambrankuna. Ñawpa tiempu
8 9
346
Tata Dioska Abrahamtaka willarkan:“Wambrayki Isakpa mirakninkunallatayanapashasapa.”
8
wanchisapa judiyumasinchikuna
napish mana tukuychu Tata Diospawambrankuna.kanta rurananta kreyik runakunallata
napa. 9Tata Dios Abrahamta willarkan:“Suk tiempukaman shamuptini warmikiSara wawayanka.” Abrahamkakreyirkan Tata Dios chay willashkantarurananta.
10Chaymanta ñawpa awilunchikuna
kunata wawayarkan. 11-13
kuna manara nasishpankunara manara
nara Tata Dios Rebekata willarkan:“Primeru nasik wawaykimi washa nasikwawaykita sirvinka.” Chashnalla TataDios killkadunpi riman: “Jakobotakuyashpa yanaparkani. Wawkin Esawtamana yanaparkanichu.” Chashna TataDios rimashpa yachachiwanchisaparunakuna manarapish allita mana allitaruraptinkuna kikin munashpapaykunata akllansapa paypa munanantaruranankunapa.
14Tata Dios munashkan runakunallatayanapaptin ¿rimanchimansapachu TataDios mana alli rurak kananta? Amachashnaka rimaypachichu. 15Ñawpatiempu Tata Dioska Moisesta willarkan:
sha. Pitapish kaptin munashpaynillakichisha.” 16
chu nima rurashkanchikunaraykuchuTata Dioska llakichiwashpanchikunayanapawananchikunata.
17Chaymanta ñawpa killkadunpi TataDios Egipto llaktapa kamachikuk
*Faraonta willarkan:
kipa ñuka tukuy laya atipak kanaynita.Munani tukuy allpapi kawsakkunariksiwanankunapa.” 18Chashna TataDios rimaptin yachanchisapa kikinmunashpa suk runakunata llakichishpayanapanankunata. Kikin munashpasinchi shunkuyuk runakunata sakinsapa
napa.19Ichara rimankichiman: “Mana ni pi
atipanmanchu Tata Diosta michaytakikinpa munananta rurananpa. Chashnakaptin ¿imapatí Tata Dios runakunatakastigankasapa?” 20
kichika mana allitachu rimaykankichi.Ama Tata Diosta washanchashpayuyaychichu mana alli rurak kananta.Metomanta ruradu olla rurak runatamana willanmanchu: “¿Imapatí manaallita rurawashkanki?” 21Chay ollatarurak runaka munashkan layallataruran. Metomanta suk ollakunata ruranestakunallapa. Chay metollamanta
nankunapa.22Tata Diospish munashkan layata
ruran. Uchasapa runakunata kastiganantiyan kawachikunanpa tukuy layaatipak kananta. Chashna kaptinpishmana piñakushpara manara chay
saparachu. Chaymanta ashwan mana
nankuna tiyan. 23Chaymanta Tata Diosñukanchikunata kuyawashpanchikunaperdonawashkanchisapa sielumanrinanchikunapa paywan tantallakawsak.
nanchikunapa. 24Judiyu runakuna manajudiyu runakuna kaptinchikunapishTata Dios akllawashkanchisapa paypawambrankuna kananchikunapa.
9
347
25Chay ñawpa yachachikuk Oseaspakillkadunpi Tata Dioska rimarkan:
“Mana ñukapa kashkakunatawillashasapa wambraynikunakanankunapa.
napa.”26Chay killkadunllapi riman:
“Kankuna mana Tata Diospachukashkankichi.
Kunanka kawsak Tata Diospawambrankunana kankichi.”
27
napa rimarkan: “AwilunchikunaIsraelpa mirakninkuna playashina manayupaypa laya kashpapish paykunamantasukkunalla Tata Diospa kastigunmantakishpinkasapa. 28Utkana Tata Dioskarimashkanta rurashpa tukuy uchallikukrunakunata sukaman kastigankasapa.”29Chay yachachikuk Isaiyaslla rimarkan:
“Tukuy layata atipak Tata Diosmana llakichiwashpanchikunaka
shina ñukanchikunatapishkulluchiwanchimansapa.”
Judiyu runakuna mana Tata Diosta kreyinayarkansapachu.
30Tata Dios tukuy chayta rimaptin¿imatatí rimanchimansapa? Mana
nankunata. Mana yuyashpankunapishTata Diosta kreyiptinkuna paykaperdonashkasapa. 31Chaymanta judiyu
pish mana atiparkansapachu.
kansapachu. 32¿Imapatí Tata Diospaykunata mana perdonarkansapa?Judiyu runakunaka yuyarkansapa
kikinkunapa alli ruranankunaraykullaTata Dios perdonanankunata. Manamunarkansapachu payta kreyishpakawsayta Tata Dios perdonanankunapa.
nami karkansapa. 33Tata Diospakillkadunpi riman:
shina churasha.
sapa.Chaymanta chay sinchi rumipikimikukkunata manallullachishpa yanapashasapa.”
Pablu sukaman munan judiyumasinkuna Jesukristuta kreyishpa kawsanankunapa.
10 1Wawkinikuna, paninikuna,tukuy shunku munashpa Tata
Diosta sukaman roygani *kunata salvanankunapa. 2Allita yachanipaykuna sukaman munanankunata TataDiosta sirviyta.pankunapish mana munansapachukreyiyta *Jesukristu salvakukninkunakananta. 3Mana yachanayansapachu
kunata. Munansapa kikinkunarurashkankunaraykulla Tata Diossalvanankunata. Mana munansapachuJesukristuta kreyiptinkuna Tata Diossalvanankunapa. 4Jesukristulla tukuyTata Diospa kamachikunankunatakasushpa kawsarkan. Chayrayku payllatukuy payta kreyik runakunata atipansalvayta.
5Runakuna kikinkunalla Tata Diospakastigunmanta kishpiyta munashpatukuy kamachikunankunata allitarurashpa kawsanankuna tiyan. Moiseskakillkarkan: “Suk runa allita tukuy
tinra Tata Dioska kastigananmantasalvanka.” 6
9 10
348
kunata. Moisespa killkadunpi riman:“¿Pití atipanman sieluman riytasalvawakninchikunata pushamuk?”Mana ni pi atipanchimansapachu.Chayrayku Tata Dios kikin munashpa
chikunapa. 7Moisespa killkadunpiriman: “¿Pití tuta likidu uchkumanatipanman urayayta wañudutasurkumuk kashkan kawsamunanpa?”Mana ni pi. Tata Dioslla Jesukristutawañushkanmanta kawsachimurkan.
8¿Imatatá yachachiwanchisapa chayMoisespa rimanan? Paypa killkadunpiriman: “Tata Dioska rimananta allitaentiendichishushkankichi tukuy shunku
chipa.” Chay rimananllata ñukaykunayachachiykaykichi Jesukristullatakreyinaykichipa.
9Rimananchikuna tiyan Jesukristutukuy layapi kamachiwakninchikunakananta.kuna tiyan Tata Dios wañushkanmantakawsachimushkanta.chikuna Tata Dios salvawanchisapa.10
kuna Tata Dioska uchanchikunamantaperdonawanchisapa. Jesukristukamachiwakninchikuna kananta
chisapa.11Tata Diospa killkadun riman: “Tata
Dios mana llullakuk kaptin tukuy paytakreyik runakuna mana llullachiduchukankasapa.” 12Jesukristuka tukuy judiyu
napapish kamachikukninkunami. Sukimata mañaptinchikuna sukaman allitayanapawanchisapa. 13Pipish kaptin
napa roygaptinkuna payka salvankasapa.
14Chaymanta ¿imashnatí Jesukristutamana kreyik runakuna roygankasapayanapanankunapa? ¿Imashnatí paytakreyinkasapa manara yachashparaJesukristu salvakuk kananta? ¿Imashnatíyachankasapa salvakuk kananta mana ni piyachachiptinkuna? 15
kukkunata kachaptinkuna ¿imashnatírinkasapa yachachikuk? Tata Diospakillkadunpi riman: “Aypa runakuna Tata
nata yachachikuypi purinsapa. Tata Diospaykunata sukaman kushichinsapa.”
16Chay yachachikuk runakuna TataDiospa rimananta yachachikuptinkunapish
chu. Chay ñawpa yachachikuk Isaiyaskillkadunpi riman: “A Tata Dios,kita yachachikuptinipish aypa runakunamana kreyinayansapachu.” 17ChashnaIsaiyas rimaptinpish ñukanchikuna
kuptinchikuna aypa runakuna chaytauyarishpa tukuy shunku kreyinsapa.18Kunanka tapuykichi: ¿Manachu tukuymaypi judiyu runakuna Tata Diosparimananta uyarishkasapa? Ariya tukuymaypimi uyarishkasapa. Tata Diospakillkadun riman:
kuna chayashkasapa.Tukuy allpapi kuchun mañanpiyachachikuypi purishkasapa.”
19Kashkan tapuykichi. ¿Manachujudiyumasinikuna yachashkasapa TataDios tukuy allpapi kawsak runakunatamunananta salvaysapata? Ariyapaykunaka yachashkasapa. Moisespakillkadunpi Tata Dioska riman:
“Ñuka *shasapa mana judiyu runakunatasalvashpayni.
sapa.”
10
349
20
kushpa Tata Dios rimashkantakillkarkan:
“Mana maskawak runakuna ñukatatariwashkasapa.
Mana munawak runakunata
kunapa.”21Chaymanta Isaiyaspa killkadunpi
Tata Dioska riman: “Makinita
sapachu nima kasuwanayansapachu.”
Judiyu runakunamanta sukkunalla Tata Diosta kasushpa kawsansapa.
11 1Kunan tapuykichi: ¿Tata Diostukuy *judiyu runakunatachu
sakiwashkanchisapa?chu sakiwashkanchisapa. Ñukapishjudiyu runami kani. Ñawpa awilunchiAbrahampa mirakninmi kani.Benjaminpa ayllunmi kani. 2Abrahampatiempunmantapacha Tata Diosjudiyukunata akllawashkanchisapapaypa wambrankuna kananchikunapa.
sapa. ¿Manachu yuyankichi chay alli
kanta? Payka judiyumasinkunatachatashpa Tata Diosta willarkan: 3“ATata Dios, judiyumasinikuna alli
sapa. Kanpa *altarnikikunataurmachishkasapa. Ñukallata manawañuchiwashkasapachu. Ñukatapishwañuchiwanayaykansapa.”
4Eliyas chayta willaptin Tata Dioskaaynirkan:kanki. Ñuka kanchis waranka kasuwakjudiyumasikikunata yanapaptini manakunkurikushkasapachu ruradu dios*Baalta kuyanankunapa.”
5Chashnashina kunanpish Tata Diosjudiyumasinchikunamanta sukkunallata
kunapa. 6Tata Dios kikin munashpa
chisapa. Mana ñukanchikuna allitarurananchikunaraykuchu Tata Diosyanapawanchisapa. Ñukanchikunaparurananchikunaraykulla Tata Diosyanapawashpanchikunaka manakikinlla kuyawashpanchikunachuyanapawanchimansapa.
7Tukuy chaykunata yachashpa¿imatatí entiendinchisapa? Aypa
nankunata munaptinkunapish paykamana yanapashkasapachu. Chaymantañukanchikuna *
kuna yanapawashkanchisapa.masinchikuna Jesukristuta manakreyishpankuna sinchi shunkutukushkasapa.
8Tata Diospa killkadunpi *israelrunakunapa rimarkan: “Mana Tata
sapa mana entiendik kanankunapa.
pachu. Ñawinkuna tiyaptinpish manakawakukshina tukunsapa. Rinrinkunatiyaptinpish mana uyarikukshinatukunsapa.”
9Chaymanta ñawpa awilunchiDavidpa killkadunpi riman:
“A Tata Dios, chay chikniwakrunakuna kushikushpa allitamikuptinkuna kanka suk
kisapa.10 Kanta mana kreyishuptinkuna
nankunapa.Mana entiendishpankuna llashakkarga aparidushina sukamanllakishpa kawsankasapa.”
10 11
350
Tata Dios mana judiyu runakunata yanapankasapa.
11Kashkan tapuykichi: ¿Tata Dios
nata sakishkasapachu ama kutin paytakasunankunapa? Manami. Tata Diosmunan kashkan kasunankunapa. Judiyu
tinkuna payka munarkan mana judiyurunakunata salvaysapata. Munarkan
pankuna kashkan animukushpa paytakuyashpa kasushpa kawsanankunapa.12Judiyu runakuna mana Tata Diostakasuptinkuna payka tukuy allpapikawsak mana judiyu runakunatasukaman tukuy layapi yanapashkasapa.Chaymanta judiyu runakuna kashkanTata Diosta kasuptinkunaka paykatukuy runakunata sukaman ashwantayanapankasapa.
13Kunanka kankuna mana judiyurunakunata parlachinayaykichi. TataDioska kachamuwashka kankunatayachachinaynipasapa. Chayraykusukaman kushikushpa yachachiykichi.14Chashna kankunata yachachishpaynimunani judiyumasinikunatapishanimuchiyta kankunashina Jesukristutakreyinankunapa. 15
sinikunata sakiptin mana judiyukunaatiparkansapa paywan tantallakushikushpa kawsayta. Chaymantajudiyumasinikuna kashkan Tata Diostakasuptinkuna payka ashwan ayparunakunata kushichinkasapa.
shina kankasapa.16Kunan suk ejempluta parlachiykichi:
kuna Tata Diosta kasushpankuna paypawambrankuna karkansapa.napish Jesukristuta kreyishpanchikunaTata Diospa wambrankuna kanchisapa.
Chay ñawpa Tata Diosta kasukawiluynikunaka kaspipa sapinshinakarkansapa. Ñukanchikuna Jesukristutakreyishpanchikuna chay kaspiparamankunashinami kanchisapa.Paykunapish ñukanchikunapish TataDiospami kanchisapa.
17Suk judiyumasinikuna TataDiosmanta ashurkansapa. Paykunakaalli *nami. Kankunaka mana judiyurunakuna sachapi wiñadu olivo kaspiparamankunashinami kankichi. TataDioska kankunataka chay alli tarpuduolivo kaspipi apichishushkankichi. Chay
chi. Awiluynikuna Tata Diostakasushkankunarayku kankunapish allitayachankichi Tata Diosta kasushpakawsayta.
18Tata Diosta kasuk judiyu runakunachay olivo kaspipa ramankunashinami.Kankuna chay alli olivo kaspipiapichidu ramankunashina kashpaykichiama yuyaychichu judiyukunamantaashwan alli kanaykichita. Allitayuyaychi chay kaspipa sapinraykukawsanaykichita. Allita yuyaychi Tata
kichita.19
nata tipishkanta kankunata olivokaspipi apichishunaykichipa. 20Amachashnaka yuyaychichu. Tata Dioskachay ramankunata tipirkan mana paytakreyishkankunarayku. Chay kaspipi
kichi payta allita kreyishkaykichirayku.Ama yuyaychichu kankunalla alli rurakkanaykichita. Kushikushpa Tata Diostakasushpa kastigashunaykichitamanchashpa kawsaychi. 21Judiyu
11
351
runakuna chay kikin olivo kaspiparamankunashina karkansapa. Tata
pachu mana payta kreyiptinkuna.
chu mana payta kreyiptikichi.22Mash allita yuyaychi. Tata Dios
sukaman kuyawashpanchikunapish
wanchisapa. Mana kreyinayak
kuna Tata Dios kastigarkansapa.
paykichi yanapashushkankichi.
lla kawsanaykichi tiyan. Mana allita
pish kastigashunkichi. 23Chaymantamana kasunayak judiyumasinikunakashkan Tata Diosta kreyiptinkunakapayka kashkan yanapankasapa.Paykuna olivo kaspipa tipiduramanshina kaptinkuna Tata Dioskapaykunata atipan kashkan apichiyta.24Kankuna mana judiyu runakunakashpaykichi sachapi wiñadu olivokaspipa ramanshina kashkankichi. Tata
paykichi yanapashushkankichi. Alliolivo kaspipi apichishushkankichi.Chaymanta judiyumasinikuna kashkanTata Diosman kutimuptinkuna paykakushikushpa chaskinkasapa. Paykunakikin olivo kaspipa ramankunashinakashpankuna Tata Dioska alli olivokaspipi kashkan apichinkasapa.
Tata Dios judiyu runakunata kuyashpa munan yanapaysapata.
25Wawkinikuna, paninikuna, munaniTata Diospa ñawpa pakadu yuyaynintayachanaykichipa.
chita. Ariya suk judiyumasinikuna
shunkunkunata sinchiyachishkasapaaypa mana judiyu runakunaJesukristuta kreyinankunakaman.26Chaypina Tata Dioska tukuy payta
namanta salvankasapa. Tata Dioskillkadunpi riman:
“Sion llaktamanta suk salvakuk
nankunapa.27 Paykunawan suk paktuta rurasha
manta perdonanaynipa.”28Judiyumasinikuna Jesukristu
yashpankuna Tata Diosta chikninsapakankuna atipanaykichipa kreyikushpakawsayta. Judiyumasinikuna TataDiosta chikniptinkunapish ñawpaawiluynikunata akllashkankunaraykupayka kuyansapalla. 29Tata Dios ñawpa
kunata kuyashpa yanapanankunapa.
kasapa. Tukuy rimashkanta ruranantiyan.
30Ñawpa tiempu kankunaka TataDiosta mana kasushkankichichu.Kunanka judiyumasinikuna mana TataDiosta kasunayaptinkuna paykakankunata llakichishunkichi. 31
manta judiyumasinikuna Tata Diostamana kasunayaptinkunapish suknindiya kasuptinkuna paykunatapish
sapa. 32Judiyu mana judiyu runakunaTata Diosta kasushkanchikunaraykupayka yachachiwanchisapa tukuyrunakuna karselpishina kananchikunata.Chayta yachachiwashpanchikunamunan tukuyta llakichiwashpanchikunayanapawayninchikunata.
33Tata Dioska sukaman allimami.Sukaman tukuy laya alli yachakmi.
11
352
Sukaman tukuy layata entiendikmi.Mana ni pi atipanchisapachu paypayuyayninkunata yachayta. Manaatipanchisapachu ruranankunataentiendiyta. 34Mana ni pi Tata Diospayuyayninkunata entiendinchisapachu.Mana ni pi Tata Diosta nimatayachachinchimansapachu. 35Mana ni pi
chu mañananchikunapa kutichiwaynishpa. 36Tata Dioska tukuy laya tiyaktarurarkan. Chashna rurashka kashpapaylla tukuy layapi kamachikun. Tukuylaya tiyakmi payllapa. Chayrayku¡akuychi payllata alabaypachi! Chashnakachun.
Pablu yachachikun imashnami Tata Diosta allita kasushpa
kawsashunchisapa nishpa.
12 1Wawkinikuna, paninikuna,
chikuna tukuy shunku payta kuyashpapayllapa munananta rurashpakawsananchikuna tiyan. Chayraykuroygaykichi sufrishpaykichipish TataDiosta kasushpa kawsanaykichipa.Chashna kasushpa kawsashpaykichipayta kushichinkichi. 2Ama Tata Diostamana kasunayak runakunapaamachu. Mana alli ruranaykichita sakishpaallita rurayllata yuyaychi allita rurashpakawsanaykichipa.chi entiendiyta Tata Diospa munananta.Payka munan ashwan ashwanta paytakasushpa payta kushichishpa allitarurashpa kawsanaykichipa.
3
tin tukuy kankunata willaykichi: Allitayuyaykuychi kreyiptikichi ima laya
shushkankichi rurayta nishpa. Amayuyaychichu kikikichilla tukuy layayachak kanaykichita.
4Ñukanchikunapa kuerpunchikunapitiyawanchisapa rikchak layanchikuna.Tukuy chaykunaka chikan chikan layatayanapawanchisapa. 5Chashnashina*Jesukristuta kreyishpanchikuna aypakashpanchikunapish suk kuerpushinalla
kushpa kawsananchikunapa.6Tata Dios kikin munashpa tukuy
ñukanchikunata atipachiwanchisapachikan chikan layakunata rurayta. Sukñukanchikunata atipachiwanchisapa
kunapa.kuna payta kreyishpa ruranayanantayachachikunanchikuna tiyan.
7
sapa sukta sukta yanapananchikunapa.Chashna atipachiwaptinchikuna allitayanapakunanchikuna tiyan. Sukñukanchikunata atipachiwanchisapa
napa. Chashna atipachiwaptinchikunaallita yachachikunanchikuna tiyan. 8Sukñukanchikunata atipachiwanchisapasukta sukta animuchikuyta Jesukristuta
napa. Chashna atipachiwaptinchikunaallita animuchikunanchikuna tiyan. Sukimanchikunawan maykanta yanapashpakushikushpalla kunanchikuna tiyan.Kamachikuk kashpanchikuna
kuna tiyan. Maykan mana nimayuktayanapashpanchikuna kushikushpallayanapananchikuna tiyan.
Tata Diospa wambrankuna kashpanchikuna allita rurashpa
kawsananchikuna tiyan.9Kankuna Tata Diospa wambrankuna
kuychi. Allita rurashpa kawsaychi.Amana munaychinachu mana allitarurashpa kawsayta. 10Jesukristuta
11 12
353
kreyik runakuna kashpaykichi sukwansukwan kuyanakuychi. Sukwan sukwan
chi.11Mana killakushpa kushikushpalla
tukuy shunku Señorninchi Jesukristutasirvishpa kawsaychi.
12Kushikushpa shuyaychi sielumanrinaykichita. PadesishpaykichipishJesukristuta kreyishpalla kawsaychi.Ama kunkaychichu Tata Dioswanparlayta.
13Jesukristuta kreyikmasikichipa sukiman mana tiyaptin yanapanaykichitiyan. Chikan llaktamanta Jesukristutakreyikmasinchikuna shamuptin
chi tiyan.14Runakuna sufrichishuptikichi Tata
Diosta roygaychi yanapanankunapa.Ama chiknishpa maldisiychichu.
15Suk runakuna kushikuptinkunapaykunawan tantalla kushikuychi.Sukkuna llakishpa wakaptinkunapaykunawan tantalla wakaychi.
16Sukwan sukwan allillapi kawsaychi.Ama kreyinakuychichu alli rurakkanaykichita. Tukuy alli modoyuk alliyuyayuk runakunawan kuyanakushpakawsaychi.chu alli yachak kanaykichita.
17
chika ama kutipaychichu. Allillatarurayta munaychi tukuy runakuna
kuna kanaykichita.18Runakuna chiknishuptikichipish
munaychi kushikushpalla manaaynishpa paykunawan allita kawsayta.
19Munanayni wawkinikuna,kuna, maykan runa padesichishuptikichiama munaychichu chiknishpa kutipayta.
nankunapa. Tata Dios killkadunpiriman: “Ñukalla yachani tukuy mana
alli rurak runakunata kastigayta.Ñukalla kastigashasapa.”
20Chaymanta Tata Dios killkadunpiwillawanchisapa: “Chiknishuknikichirunakuna yarkaptinkuna karaychi.Yakunayaptinkuna yakuta upyachiychi.Chashna kuyashpa karaptikichi
nakunkasapa.” 21Sukkuna mana allitarurashuptikichi kutipashpaykichikakankunapish mana allita ruraykankichi.Chayrayku kuyashpalla yanapaychi.
Pablu yachachiwanchisapatukuy awtoridarkunata
kasunanchikunapa.
13 1Tukuy llaktanchikunapi tiyak
kuna tiyan. Mana tiyanchu niman sukawtoridar Tata Dios mana churaptin.Tata Dios munaptin awtoridarkunatiyan. 2Awtoridarkunata manakasushpanchikunaka Tata Diospamunananta mana ruraykanchisapachu.Chashna awtoridarkunata manakasuptinchikuna kastigawananchikunatiyan.
3Awtoridarkuna tukuy mana alli rurak
sapa. Allita ruraptinchikuna manakastigawanchisapachu. Awtoridarkuna
panchikunaka allita rurashpallakawsananchikuna tiyan. Chaypinaawtoridarkunaka rimankasapa alli rurakkananchikunata.
4
kuna Tata Diosta sirvinsapa. Mana allita
kunata manchananchikuna tiyan. TataDiosta sirvishpa awtoridarkuna manaalli rurak runakunata kastigansapa.
5Tata Dios awtoridarkunatachurashka kaptin kasunanchikuna tiyanama kastigawananchikunapa.
12 13
354
Paykunata kasunanchikuna tiyan TataDios munaptin. 6
nata churashka kaptin kullkita
kuna tiyan. Awtoridarkunaka TataDiosta sirviptinkuna kasunanchikunatiyan.
7
naykichi tiyan. Awtoridarkuna suk
chi tiyan. Kullkita kobrashuptikichipagarakunaykichi tiyan. Maykankuyanaykichi kaptin kuyaychi. Maykankasunaykichi kaptin kasuychi. 8Ama nipita debiychichu. Sukwan sukwankuyanakunaykichi tiyan.kunata kuyashpanchikuna tukuy Tata
chisapa.9Tata Dioska killkadunpi riman: “Ama
chikan warmiwan uchallikuychichu.Ama ni pita wañuchiychichu. Amasuwakuychichu.ninta munaychichu.” Chaymanta sukkillkadunpi Tata Dioska riman:
shina runamasikichita kuyanaykichitiyan.” Chay kamachikunanta
nankunata kasuykanchisapa. 10
sinchikunata kuyashpanchikuna manallakitachu kunchisapa. Sukwan sukwankuyanakushpanchikuna tukuy TataDiospa kamachikunankunata allitakasuykanchisapa.
11Yachanchisapa sufrinanchikunatiempupi kawsaykananchikunata.*pacha manana ashwannachu illan Tata
napa. Chayrayku akuychi puñudushinakananchikunamanta rikchaypachi.Akuychi Jesukristuta ashwan allita
pachi. 12Tata Diospa kawsananman
rinanchikunapa paktamuykanna. Ñamichay rinanchikuna diya pakariykanna.Chayrayku amana tutapishina manaallikunata rurashpa kawsaypachinachu.Akuychi Tata Diospa munananllatarurashpa kawsaypachi. Suk soldaduamachanakunanpa churakunanshinakuydanakuypachi.
13Akuychi luspishina allita rurashpakawsaypachi. Ama machashpa amaestakunapi sukaman mikushpawakllichinakuypachichu. Ama chikanwarmiwan uchallikushpa ama sukwansukwan piñanakushpa kawsaypachichu.Nima sukpa tiyapunanta munashpakawsaypachichu. 14Ama munaychichukikikichipa munanaykichikunallatarurashpa kawsayta.kanshina kawsaychi paypa munanantarurashpa.
Ama sukwan sukwan yuyanakushpa kawsaypachichu.
14 1Sukkuna *Jesukristuta manaraallita kreyiptinkuna paykunata
kushikushpalla chaskinaykichi tiyankankunawan tantanakunankunapa. Amapaykunawan ayninakuychichu.
2Ichará sukkuna yuyansapa rikchaklaya aycha alli kananta mikunankunapa.Chaymanta ichará sukkuna manaraallita Jesukristuta kreyishparachakramanta tiyakllata mikunsapa.Mana munansapachu nima laya aychatamikuyta. 3Tukuy laya aycha mikuk
chu mana tukuy laya aycha mikukrunakunata. Chaymanta mana aychata
nata. Tata Dios tukuy ñukanchikunatamunawanchisapalla. 4Ama Jesukristuta
chu. Paykunaka payllata kreyishpakawsansapa.
13 14
355
nata kawanan tiyan allitachu manachururaykansapa nishpa. Payka atipanyanapayta allita ruranankunapa.Chayrayku mana nimachu kankichipaykunata washanchanaykichipa.
5
lla ashwan alli kananta Tata Diostakuyananchikunapa.sapa tukuy diya alli kananta Tata Diostakuyananchikunapa.
kushpa munashkanchikuna diya TataDiosta kuyashunchisapa. 6
kuna suk diyakunalla ashwan allita TataDiosta kuyashpanchikuna paytakushichinchisapa. Chaymanta suk
napa mikunchisapa. Chashna mikushpapayta agradesinchisapa.kuna aychata mana mikushpa TataDiosta kushichinanchikunapa manamikunchisapachu. Chashna manamikushpa payta agradesinchisapa.
7
chikunapish mana ñukanchikunallapamunananchikunatachu ruranchisapa.8Kawsashpanchikunara SeñorninchiJesukristupa munananta rurashpakawsanchisapa. Wañushpanchikunapishsieluman rishpanchikuna payllapamunananta rurashunchisapa.panchikuna wañushpanchikunapishJesukristullapa kanchisapa. 9Jesukristuwañurkan chaymanta kawsamurkan
napish kamachiwakninchikunakananpa.
10
ninpi tukuy runakuna rikurinanchikunatiyan willawananchikunapa allitachumanachu rurashkanchisapa nishpa.Chayrayku ¿imapatí Jesukristutakreyikmasinchikunata mana alli rurakkananta yuyankichi? ¿Imapatí
chi? 11Tata Dioska killkadunpi riman:“Ñukalla kawsak Tata Dios kashpaynirimani: Tukuy runakuna ñawpakninipikunkurikushpa kuyawankasapa.Ñukallata alabawankasapa.”
12Chashna Tata Dios rimaptin allitayachanchisapa suknin diya tukuyrurashkanchikunata Tata Diostawillananchikunata.
Ama Jesukristuta kreyikmasinchikunata uchallichiypachichu.
13Chayta yachaykashpanchikuna ama
chu. Allita yuyaykuypachi allitarurashpa kawsayta ama Jesukristuta
kunapa.14Ñuka Jesukristuta kreyik kashpayni
allita yachani tukuy laya mikuna allimimikunanchikunapa. Chaymanta sukkreyikukmasinchikuna yuyansapa suk
napa. Paykunapa chay mikunaka manaallichu.
15
chikuna yuyanmansapa mana allitaruraykananchikunata.kuna amana chay laya mikunatamikuypachinachu ama paykunatasientichinanchikunapa. Paykunatasientichishpanchikuna mananakuyaykanchisapanachu. Akuychiyuyaypachi paykunarayku Jesukristuwañushkanta.pachinachu mikunanchikunaraykuJesukristumanta ashunankunapa.
16Jesukristuta kreyikmasinchikuna
tinchikunaka alli mikuna kaptinpishamana chayta mikuypachinachu. 17TataDiospa mandunpi kawsashpanchikuna
14
356
mana mikunanchikunallatachu manaupyananchikunallatachu yuyashpakawsananchikuna tiyan. Tata DiospaEspiritun yanapawaptinchikuna allitarurashpalla kushikushpalla sukwansukwan kuyanakushpalla kawsanchisapa.18Chashna Jesukristullata sirvishpakawsashpanchikuna Tata Diostakushichinchisapa.
nanchikunata. 19Chayrayku akuychi
kunapa Jesukristuta ashwanta kreyishpakawsayta.
20Allita yachanchisapa tukuy mikunaalli kananta mikunanchikunapa. Alli
chikunata uchallichinchimansapa.Chashna kaptinka ama chay mikunatamikuypachichu. 21Aychata mikushpavinuta upyashpa suk imakunata
sinchikunata uchallichinchimansapa.Ama ni pita uchallichinanchikunapa allikanman ama chayta rurananchikunapa.
22Yuyanakunanchikuna tiyan TataDiospa ñawpakninpi allitachu manachururaykanchisapa nishpa.kuna alli kananta yachashpanchikunakushikunchisapa.
23
chu suk imata mikushpanchikunauchallikunchichu manachu nishpa.Chashna mana allita yachashpanchikunaama mikuypachichu.
panchikunaka uchallikuykanchisapa.
Llaktamasinchikunata yanapananchikuna tiyan.
15 1*Jesukristuta allita kreyishpakawsashpanchikuna manara
nanchikuna tiyan.llapa munananchikunata ruraypachichu.2
nata kushichishpa allininkunapayanapananchikuna tiyan ashwan allita
napa.3Jesukristupish mana kikinllapa
munanantachu rurarkan. Tata Diosllatakushichiptin aypa runakuna paytawashancharkansapa. Tata Diospakillkadunpi Jesukristupa riman: “A TataDios, kanta washanchashushpankunañukatapish sufrichiwarkansapa.”
4
chikunapa. Tata Diospa rimananka
sapa yachananchikunapa sielumanrinanchikunata paywan kawsak.
5Tata Dios animuchiwashpanchikuna
palla kawsananchikunapa. Chayraykumunani Tata Dios yanapashunaykichipasukwan sukwan kuyanakushpa
kichipa. 6Chashna sukwan sukwankuyanakushpa kawsashpaykichi tantallaJesukristupa Tatan Diosta alabashpakushichinkichi.
Tata Dios Pabluta willarkan mana judiyu runakunata
yachachinankunapa.7Jesukristu ñukanchikunata
chaskiwashkanchikunashina tukuypayta kreyikmasinchikunata kuyashpachaskinanchikuna tiyan. Paykunata
sapa Tata Dios kuyakuk kananta.8Mash uyariwaychi. Jesukristu
shamurkan *kunapa. Paykunata yanapashpa Tata
14 15
357
kanshina rurarkan.chikuna yachanchisapa Tata Dios manallullakushpa tukuy rimashkantarurananta.
9
pish kuyashkankunarayku Jesukristu
napa. Ñawpa killkadunpi David TataDiosta willarkan:
“Ñuka mana judiyu runakunata
kita.Kantashpayni shutikita alabasha.”
10Chaymanta Tata Diospa rimananpiMoises rimarkan:
“Kankuna mana judiyu runakuna,Tata Diospa wambrankunawantantalla kushikuychi.”
11Chaymanta Tata Diospa killkadunriman:
“Tukuy llaktakunapi kawsakrunakuna,
Tata Diosta alabaychi.”12Chaymanta chay ñawpa yachachikukIsaiyaspish killkarkan:
“Isayipa mirakninmanta nasinkasinchi kamachikuk runa tukuyllaktakunapi kawsak runakunatakamachinankunapa.
Chay runakuna paypi kon ya
kunapa.”13Chayrayku animuchiwakninchi Tata
Diosta roygani kushichishunaykichipaJesukristuta kreyiptikichi. Roygani TataDiospa Espiritun yanapashunaykichipatukuy willashushkaykichita allitakreyinaykichipa.
14Wawkinikuna, paninikuna, allitayachani kankuna kuyanakushpakawsanaykichita. Tata Diosparimananta allita yachankichi. Allita
nakuyta Jesukristuta ashwan allitakreyinaykichipa. 15
tikichipish kay kartata animukunikillkayta ama yachachishkaynitakunkanaykichipa. Tata Dios
sapa. 16
chikunata yachachikuykani mana judiyurunakunapish payta kreyinankunapa.Paykuna Jesukristuta kreyiptinkunaTata Diospa Espiritun yanapansapaallita rurashpa kawsanankunapa.Chashna allita rurashpa kawsaptinkunañuka *saserdoteshina kashpa paykunatasuk allima ofrendatashina Tata Diostakunisapa.
17
payni Tata Diosta sirvishpa sukamankushikuni. 18Mana animukunichu
kuyta. Jesukristu yanapawaptin manajudiyu runakunata yachachishkaynillataparlachikuni. Allita yachachikuptiniallita rurashpa kawsaptini aypa manajudiyu runakuna Tata Diosta kasushpakawsashkasapa. 19Tata Diospa Espiritunyanapawaptin aypa almirana *kunata rurashkani. ChashnallaJerusalen llaktamanta Iliria partikaman
kunata yachachikuypi purishkani.20Manara ni pi Jesukristu salvakuk
napi munani yachachikuyta ama chikanyachachikushkanpi yachachikunaynipa.21Tata Diospa killkadun rimananshina:
“Mana ni suk kuti Tata Diosparimananta uyarishka runakunauyarinkasapa.
sapa.”
Pablu yuyarkan Romallaktaman riyta.
22
kaynirayku sukaman rinayashpaynipish
15
358
kichi. 23Kunanka ñami tukuchashkaninakay llaktakunapi yachachikuyta. Aypa
kichi. 24Chayrayku España partimanrishpayni munani kankunawankushikushpa suk tiemputa kipariyta.
chipa España partiman rinaynipa.25Manara kankunaman rishpaynira
Jerusalen llaktaman risha Jesukristutakreyikmasinchikunapa suk ofrendataapashpa.
26Kay Masedonia partipi Akayapartipi wawkinchikuna munansapaJerusalen llaktapi mana nimayukJesukristuta kreyikmasinkunatayanapayta. Chayrayku kikinkunamunashpa yuyaykushkasapa sukofrendata kachayta. 27Jesukristuta
kansapa. Chayrayku chay mana judiyu
nata yanapanankuna tiyan. Chayraykupaykuna sukaman munashpa ofrendatakachashpankuna allita rurashkasapa.28
washa atipasha España partiman riyta.Chayman rishpayni kankunawan suktiemputa kiparisha. 29Allita yachanikankunaman riptini Jesukristu sukamantukuy layapi yanapawananta.
30Wawkinikuna, paninikuna, KankunaSeñorninchi Jesukristuta sukamankuyankichi. Tata Diospa Espiritunyanapawanchisapa kuyananchikunapa.
chipa Tata Diosta sukaman ñukaparoygashpa. 31Tata Diosta roygaychiJudea partipi mana Jesukristuta kreyikrunakunamanta kuydawananpa.
chikuna apanayni ofrendatakushikushpa chaskinankunapa.32Roygaychi Tata Dios munaptin
kushikushpa kankunapi chayanaynipachaypi samanaynipa. 33Munanikushichikuk Tata Diosninchi tukuykankunawan kananpa. Chashna kachun.
Pablu Jesukristuta kreyikmasinkunata rimachinsapa.
16 1Chaymanta willaykichipaninchi Febe *Jesukristuta
allita kreyishkanta. Payka Senkreallaktapi Jesukristuta kreyikukkunapadiyakonisami.chi. 2Jesukristuta kreyikmasinchikunata
pish kushikushpa chaskiychi. Paykakreyikukmasinchikunata sukamanyanapashka. Ñukatapish sukamanyanapawashka. Chayrayku imamunananpi yanapaychi.
3Rimachipaychi Jesukristuparimananta yachachikuyta yanapawakpaninchi Prisilata kusan Akilasta.4
sapa. Chayrayku sukaman paykunataagradesini. Mana ñukallachu agradesini.Mana *judiyu wawkinchikunapishsukaman agradesinsapa. 5PrisilapaAkilaspa wasinpi tukuy tantanakukwawkinchikunata paninchikunatarimachipaychi. Munanayni wawkiniEpenetotapish rimachipaychi. *Asiapartipi manara ni pi Jesukristuta kreyiktiyaptinra payka kreyirkan.
6Rimachipaychi paninchi Mariyata.Paymi sukaman trabajashpa kankunatayanapashushkankichi. 7Rimachipaychillaktamasinikuna Andronikota Juniasta.Paykunaka karseladumasinikunakarkansapa. Jesukristupa disipulunkunapaykunata sukaman kuyansapa.Paykunaka ñukamanta ñawpaktaJesukristuta kreyirkansapa.
8Chaymantapish rimachipaychiJesukristuta kreyik kuyanayni wawkiniAmpliatota. 9Rimachipaychi
15 16
359
sini Urbanota. Rimachipaychimunanayni wawkinchi Estakista.10Rimachipaychi wawkinchi Apelesta.Payka sukaman sufrishpapishJesukristuta kreyishpa kawsan.
lospa familyankunata.11Rimachipaychi llaktamasini
Herodionta. Rimachipaychi Señorninchi
kunata. 12Rimachipaychi paninchiTrifenata paninchi Trifosata. Paykunaka
sapa. Rimachipaychi kuyanaynipaninchi Persidata.chita sukaman sirvishpa trabajashka.13Rimachipaychi sukaman alli yachakalli rurak wawkinchi Rufota. Paypamamantapish rimachipaychi. Paykamamaynishinami kuyawashka.
14
tota, wawkinchi Flegontesta, wawkinchiHermesta, wawkinchi Patrobasta,wawkinchi Hermasta,wan kakkunata. 15Rimachipaychiwawkinchi Filologota, paninchi Juliata,wawkinchi Nereota, paypa panintapish.Rimachipaychi chay wawkinchiOlimpasta. Rimachipaychi tukuy
nata.16Sukwan sukwan kushikushpa
rimachinakuychi. Tukuy kaypiJesukristuta kreyik kankunatapishrimachishunkichi.
17Wawkinikuna, paninikuna, mashallita uyariwaychi. Suk runakuna alliyachachishkaynikunamanta chikanlayata yachachikunsapa. Kankuna allita
manta anchuchishunayashpaykichiuchallichishunayankichi. Chay layarunakunamanta ashuychi. 18Paykunakamana Señorninchi Jesukristutachu
sirvinsapa. Kikinkunapa mana allimunanankunallata ruransapa. Allipitukushpa alli yachachikukshina manakuskanpi aynikuy yachak runakunatallullachinsapa.
19Tukuy runakuna yachansapakankuna allita Jesukristuta kreyishpakawsanaykichita. Chayrayku sukamankushikuni. Munani yachanaykichipaallillata rurayta.kichipa mana allikunata rurayta.20Kushichiwakninchi Tata Dios utkanayanapashunkichi kamachikuk supay*Satanasta saru saru ruranaykichipa.
shushpaykichi yanapashunaykichipa.21Wawkinchi Timoteo Tata Diospa
shunkichi.
chi.22Ñuka Tersio wawkinchi Pablupa
killkakuknin kashpayni kay kartata
nikunata rimachiykichi.23Wawkinchi Kayo rimachishunkichi.
Paypa wasinpi kawsaykani. Payka tukuyJesukristuta kreyikkunata wasinpikushikushpa chaskinsapa.kichi kay llaktapa kullki wakaychakErasto. Rimachishunkichi wawkinchiKuartu.
24Munani Señorninchi Jesukristutukuy kankunata yanapashunaykichipa.Chashna kachun.
Pablu yachachikushkanta tukuchan.
25Akuychi Tata Diosta alabaypachi.Paymi atipan yanapawayninchikunatamana shaykushpa Jesukristuta allitakreyishpa kawsananchikunapa.mantapacha Tata Dios yuyarkansalvawayninchikunata. Chashna
16
360
shunchisapa nishpa. Kunanka ñamientiendichiwashkanchisapana
nanchikunata. Chayta yachachikuni.26Mana tukuyniyuk Tata Diosninchikañawpa alli yachachikukkunatawillarkansapa killkanankunapasalvawananchikuna runa shamunanta.Kunanka Tata Dios ñami tukuy partipi
kawsak runakunata yuyaynintaentiendichishkasapana tukuy runakunaJesukristuta kreyishpa kasushpakawsanankunapa.
27Tata Diosninchika alli yachakmi.Paylla tukuy layata yachan. ChayraykuJesukristuta kreyishpanchikuna akuychiTata Diosta alabaypachi. Chashnakachun.Chayllata killkashkaykichi.
16
361
Pablu Korinto llaktapi Jesukristuta kreyikmasinkunata rimachin.
1 1Tata Dios munaptin *Jesukristuñuka Pabluta akllawashka
rimananta yachachikunaynipa. Kaypi
chi Sostenes. 2Kankuna chay Korintollaktapi Tata Diosta kuyakmasinikunakaptikichi ñuka Pablu wawkinchi
chi. Kankuna Jesukristuta kreyishpa
chipa allita rurashpa kawsanaykichipa.Chaymanta maypipish kaptin
kani. Jesukristu ñukanchikunatapaykunata kamachiwanchisapa.3Munani Tata Diosninchi SeñorninchiJesukristuwan kankunata sukamantukuy layapi yanapashunaykichipakushichishunaykichipa.
Pablu Tata Diosta agradesin Korinto llaktapi kreyikuk runakunata yanapaptin.
4Kankuna Jesukristuwan tantallakawsaptikichi Tata Dios sukamanyanapashuykankichi. Chayrayku paytaagradesini.
5Kankuna Jesukristuta kreyishpakawsaptikichi Tata Dios sukamanyanapashushkankichi rimananta
kunaykichipa. 6Chashnamanta
nata yachachiptinikuna kankuna allitakreyishkankichi. 7
paykichi Señorninchi Jesukristushamunanta shuyaptikichi Tata Diosatipachishunkichi alli ruranakunatarurashpa kawsanaykichipa. 8Allpa
shunkichi sinchikushpa allita rurashpakawsanaykichipa. Chaymanta Jesukristu
chu. 9Tata Dios willawashkanchikunataruranka.
napa.
Pablu yachachikun ama chikninakushpa
ashuchinakunankunapa.10,11Wawkinikuna, paninikuna,
kasapa kankuna chikninakushpakawsaykanaykichita. ChayraykuSeñorninchi Jesukristupa shutinpiroygaykichi tukuy Jesukristuta
1 KORINTIOS
PABLU KORINTO LLAKTAPIKREYIKUKMASINKUNATA KILLKARKAN
362
kreyikmasikichiwan kuyanakushpayanapanakushpa kawsanaykichipa.Amana chikninakushpa ayninakushpakawsaychinachu. 12Kankuna manashiallitachu parlankichi.chi: “Ñuka Pablupa yachachikunantakreyini.” Sukkuna rimankichi: “ÑukaApolospa yachachikunanta kreyini.”Sukkuna rimankichi: “Ñuka Pedrupayachachikunanta kreyini.” Sukkunarimankichi: “Ñuka Jesukristupayachachikunanta kreyini.”
13Chashna rimashpaykichi manakuskatachu rimaykankichi. Jesukristukamanami patumaduchu kashka. Manamiñukachu suk kruspi chakatadu kashkanikankunata salvanaynikunapa. Manami
chi. 14Ñukaka wawkinchi KrispollataKayollata bawtisashkani. Tata Diostaagradesini paykunamanta mana ni sukkankunata bawtisashkaynirayku.15Chayrayku mana atipankichichurimayta ñukapa shutinipi bawtisadukanaykichita. 16Ariya Estefanaspafamilyankunatapish bawtisashkani.Paykunallata yuyani bawtisashkaynita.17Jesukristuka kachamuwashkasalvakuk kananta yachachikunaynillapa.
washka.natachu yachachishkaykichi.
nika Jesukristu kruspi wañushkantamana kreyinmansapachu.
Tukuy runakunapa yachananmanta Tata Diospa yachanan ashwan
allimami.18
nanchikunapa kruspi wañushkanta
nanchikunata.kuna uchanchikunamanta salvadu
kashpanchikuna yachanchisapaJesukristu kruspi wañushkanrayku TataDios atipananta salvawayninchikunata.
19
sapa: “Ñukaka yachaysapa runakunapayachanankunata kulluchisha.kunata wakllichisha.”
20Tukuy chay yachaysapakunapa,tukuy chay yachachikuk runakunapa,tukuy chay rimay shimikunapayachanankunaka mana nimachu. TataDios yachachiwashkanchisapa tukuy
kuna mana nima kananta. 21Tata Diosalli yachak kashpa yacharkan mana nisuk runa yachaysapa kashpapishkikinllamanta payta riksinanta.Runakuna yachachikunaynikuna llullakananta rimaptinkunapish Tata Dios
llata salvaysapata.22*Judiyu runakuna munansapa
ñukanchikuna almirana ruranakunatarurananchikunapa chayta kawashparakreyinankunapa. Mana judiyu runakunayachanankunallata kreyishpa yuyansapaJesukristupa rimanan llulla kananta.23Ñukanchikuna yachachikunchisapaJesukristu Tata Diosmanta shamuduruna kashpa kruspi wañushkantasalvawananchikunapa. Chashnayachachikuptinchikuna judiyu runakunayuyansapa yachachikunanchikunamillanapa laya kananta. Mana judiyurunakuna rimansapa llulla kananta.
24Tata Dios tukuy laya atipak kashpaJesukristu wañushkanrayku atipan tukuy
napish. Jesukristu ñukanchikunapikawsashpa allimata yachachiwanchisapaallita rurashpa kawsananchikunapa.25Runakuna alli yachak yuyanakushpa
napa wañushkan llulla kananta. Chashna
1 1
363
manta sukaman ashwan alli yachakmi.Paykuna rimansapa Jesukristu wañushkakaptin mana nima atipak kananta.Chashna rimaptinkunapish Tata Dioskatukuy paykunamanta ashwan sinchiatipakmi.
26Wawkinikuna, paninikuna, yuyaychimana aypa yachaysapa runakunakanaykichita. Mana aypa kamachikuyyachak runakuna kankichi. Mana aypakullkiyukchu kankichi. Mana chay laya
kichi. 27Kankuna mana yachaysaparunakuna kaykaptikichi Tata Diosakllashushkankichi chay kikinkunayachaysapa yuyanakuk runakunatapinkachinaykichipa. Mana kamachikuyyachak runakuna kaykaptikichi Tata
kuk runakunata pinkachinaykichipa.28Tukuy mana Tata Diosta kreyik
runakuna washanchawaptinchikunapishmana munawaptinchikunapish TataDios akllawashkanchisapa.kuna mana nimapa paykunapa
nata kawachinanchikunapa manayachak kanankunata. 29Tata Diosakllawashkanchikunarayku mana ni piatipankasapachu alabanakushpa paytawillayta yachaysapa kanankunata.
30
chikunapa. Chashna Jesukristuwantantalla kawsaptinchikuna paykayachachiwanchisapa Tata Diosparimananta entiendinanchikunapa.
washpanchikuna yanapawanchisapa
chikunapa.chikunamanta salvawanchisapa amanauchallikushpa kawsananchikunapa.
31Chashnashina Tata Diospakillkadunpi willawanchisapa: “Kankunaalabanakunayashpaykichi Señorninchitariksishkaykichirayku alabanakuychi.”
Pablu Jesukristu salvawananchikunata yachachikun.
2 1Wawkinikuna, paninikuna, ñukaTata Diospa rimananta kankunata
yachachishpayni manami yuyaysapa
kaykichi. 2Kankunawan kawsashpayni
chita *
chikunapa.chi.kaykichi. 3
kushpa yachachishkaykichi.
kuyta.4Tata Diospa Espiritun yanapawaptin
yachachishkaykichi. Mana sukaman
kaykichi. 5Munarkani yachanaykichipaTata Dios sukaman alli atipak kanantapayllata kreyinaykichipa. Mana
sapa runakunapa rimanankunatakreyinaykichipa.
Tata Diospa Espiritun yachachiwanchisapa.
6Chashna munashpaynipish kankunaTata Diosta allita kreyiyta yachaptikichiashwan ashwanta Tata Diospayachananta yachachiykaykichi. Manamirunakunallapa nima kamachikuk
chu yachachiykichi. Paykunaka utkamichinkansapa.
7
para yuyarkan salvawayninchikunatasielupi kushikushpa paywan tantallakawsananchikunapa. Kunankaman Tata
1 1 2
364
Diospa yuyashkanta manara ni piyachashkarachu. Ñukaka paypayuyayninta yachachiykaykichi. 8Kayallpapi kamachikuk runakuna mana
sapachu. Entiendishka kashpankunakasukaman alli kamachiwakninchikuna
chinmansapachu karkan.9
sapa:“Tata Dios sukaman allimakunata
napa.Mana ni suk runa chay allimarurashkanta kawashkachu nima
chu.”10
chisapa Tata Diospa Espiritun tukuy
tinchikuna.11
nata yachanchisapa. Mana ni piyuyayninchikunata yachanchu.
llami yuyayninta yachan. Mana ni pipaypa yuyayninta yachanchu. 12Tata
natachu yachachiwanchisapa.Kuyawashpanchikuna Espirituntakachamurkan paypa allima yuyaynintayachachiwananchikunapa. 13Tata
kuna suk runakunata yachachinchisapa.
natachu yachachikunchisapa. TataDiosta kreyik runakunallata paypayuyayninta yachachinchisapa.
14Chay mana Tata Diosta kreyik
kunanta mana atipansapachuentiendiyta. Rimansapa llulla kananta.Tata Diosta kreyik runakunallaatipansapa entiendiyta. 15Chaymanta
kuna atipanchisapa paypa yuyaynintaentiendiyta. Chashna Tata Diospayuyayninta entiendiptinchikuna chaymana Tata Diosta kreyik runakuna
kunata. 16Tata Diospa killkadunpiwillawanchisapa: “Mana ni pi TataDiospa yuyayninta entiendinchu. Manani pi Tata Diosta yachachinchu.”Chashna Tata Dios killkadunpi rimaptinpaypa Espiritun Jesukristupayuyayninta entiendichiwanchisapa.
Pablu yachachiwanchisapa Jesukristullata kasunanchikunapa.
3 1Wawkinikuna, paninikuna,kankuna *Jesukristuta kreyik
runakuna kashpaykichipish manaraallitarachu paypa yachachikunantaentiendinkichi.nallara kankichi. Manara Tata DiospaEspiritunta allitarachu kasuykankichi.Chayrayku manara atipashkanirachuallita yachachiynikichita. 2Tata Diosparimananka iden alli mikunashinami.Kankuna manara chay alli mikunataatipashkankichirachu mikuyta. Idenñuñukuykak wambrillukunashinarakashkankichi. Tata Diospa rimananmanara allitarachu entiendishkankichi.Chayrayku entiendinaykichi layallatayachachishkaykichi. Kunankaman chaylayalla kankichi.
3
kushpa chikninakushpa kawsaykankichi.Chashna kawsaykashpaykichi
nalla kawsankichi. 4
kichi ñukallata kreyiwanaykichita. Sukkankuna rimankichi Apolosllatakreyinaykichita.chi kikikichillapa munanaykichitaruraykankichi. 5Ñuka Apoloswan
1 2 3
365
kikinikunamanta mana nimachukanisapa. Tata Dios ñukaykunatakachamuwashkasapa paypa rimanantayachachikunaynikunapa. Chashnayachachikuptinikuna kankunaJesukristuta kreyishkankichi.
6Ñuka Pablu murukunata tarpukshinakankunata yachachishkaykichi.Chaymanta wawkinchi Apoloskatarpudu murukunata yakuchakshinayachachishushkankichi. Chaymanta
shina rimananta entiendichishunkichi.7Ñuka tarpukuk runashina kashpaynimana nimachu kani. Apolospishmurukunata yakuchak runashinakashpa mana nimachu. Tata Diosllamimurukunata wiñachin. Chayraykupayllata kasunaykichi tiyan.
8Ñuka tarpukuk runashina kashpayniApolos murukunata yakuchak runashinakashpa paktalla trabajanisapa. Chashna
kasapa. 9Ñuka Apoloswan paktalla TataDiospa chakranpi trabajaykanisapa.Kankunaka Tata Diospa tarpuchishkanchakranshina kankichi.Chaymanta *Tata Diospa wasinshina
kankichi. 10Tata Dios yachachiwaptin
payni wasi kallarinanta churakshinamikani. Suk runakuna kallarishkayniwasinta armansapa.kani yachachiynikichita. Sukkunayachachikuypi katinsapa. Tukuyyachachikuk runa yuyanan tiyanimashnami allita yachachikunka nishpa.11Chay Tata Diospa wasinpakallarinanka Jesukristumi. Mana ni pisuk chikan kallarinanta atipanchuchurayta.
12Suk alli yachachikuk runakuna chaywasi kallarinanpi kurimantakullkimanta allima rumikunamanta
chay Tata Diospa wasinta ruransapa.Suk mana alli yachachikuk runakunakaspimanta ukshamanta pintumantaTata Diospa wasinta ruransapa.13Jesukristu kashkan shamuptin tukuykaspimanta, ukshamanta, pintumantaruradu wasikuna rupankasapa. Tukuy
namanta ruradu wasikuna manarupankasapachu. Jesukristu kashkanshamushpa willawashunchisapapikunami mana allita rurashkanchisapapikunami allita rurashkanchisapanishpa. 14Chay rurashkanchikuna wasi
kunata kuwanchisapa. 15Chaymantarurashkanchikuna wasi rupaptin chayninamanta kishpishpa mana nimayukkiparishunchisapa.
16¿Manachu yachankichi kankunaTata Diospa wasinshina kanaykichita?¿Manachu yachankichi Tata DiospaEspiritun kankunapi kawsananta?17Chaymanta suk runakuna Tata Diospawasinta kulluchinayansapa. KankunaTata Diospa wasin kaptikichi chay
paykichi urmachishunayaykankichi.Kankuna Tata Diosllapa wasin kankichi.Chayrayku chay mana alli yachachikukrunakuna urmachishuptikichika TataDios paykunata kulluchinankuna tiyan.
18
chu.kunata yachashpaykichi mana nimayachakshina yuyanakuychi Tata Diospayachananta allita yachanaykichipa.19Tata Dioska riman runakunapayachanankuna mana nima kananta.Paypa killkadunpi willawanchisapa:“Tata Dios yachaysapa runakunata chayyachanankunallawan pantachichinwakllichinakunankunapa.” 20Tata
sapa:
1 3
366
sapa runakunapa yuyayninkuna llullakananta.”
21Chayrayku ama alabanakuychichualli kanaykichita suk yachachikukrunallata katishpaykichi. Tukuy TataDiospa alli yachachikukkunakakankunapami. 22Ñukapish ApolospishPedrupish yanapaknikichimi kanisapa.Tata Dios kay allpapi tukuy laya tiyaktakuwashkanchisapa.
pacha tukuy tiempukaman Tata Dioskayanapawashunchisapa. 23Tukuyñukanchikunami Jesukristupakanchisapa. Jesukristupish TataDiospami. Chayrayku tukuy laya tiyakallininchikunapa.
Pablu wawkinkunata yachachinsapa tukuy Tata Diospa
yachachikuk runakunata kuyanankunapa.
4 1*Jesukristu ñukata ApolostaPedruta kachamuwashkasapa
manara ni pi yachashkan Tata Diospa
napa. Chayrayku yuyaychi ñukaykunaJesukristupa yanapakninkunallakanaynikunata. 2Ñukaykuna tukuy TataDios willawashkankunata kuskatayachachikunaynikuna tiyan tukuy
naynikuna alli kananta.3
kuptini yuyawaptikichipish ñukapamana nimananchu. Suk kamachikukrunakuna imapipish yuyawaptinkunamana nimananchu.kunichu allitachu manachu rurashkaninishpa. 4Ariya yuyanakuni allillatarurashkaynita.nipish mana rimashachu mana uchayukkanaynita. Ichará Tata Dios yachan sukmana alli rurashkaynita. Paylla rimanalli mana alli rurashkaynita.
5Señorninchi Jesukristu shamushpatukuy tutayadupi yuyashkanchikunatarurashkanchikunata surkumunka luspirikurinanpa. Tukuy yuyashkanchikunatatukuy rurashkanchikunata yachashpawillawashunchisapa allitachururashkanchisapa manachu nishpa.Chaymanta rurashkanchikuna allikaptin alabawashunchisapa. Chayraykumanara Jesukristu shamuptinra amana
nachu.6Wawkinikuna, paninikuna, ñuka
allinikichipa yachachiykaykichi amarimanaykichipa ñukallata Apolosllatakreyiwanaykichita.kaykichi yachakunaykichipa TataDiospa rimananllata kasushpa
llata kasushpa kawsanaykichipa. Amakreyinakushpa rimaychichu sukyachachikuk runata munanaykichitasukninta mana munanaykichita.7Kankuna mana sukkunamanta ashwanalli yachakchu kankichi. Tata Diosllamitukuy yachanaykichita kushushkankichi.Tata Dios mana yanapashuptikichikamana atipankichimanchu nimatarurayta nimata yachayta. Chayrayku¿imapatí kreyinakunkichi alli yachakkanaykichita?
8Kankuna kikikichilla yuyanakunkichitukuy layata yachanaykichita.kunkichi tukuy layayuk kanaykichita.Yuyanakunkichi ñukaykunamantaashwan alli kamachikuk alli yachakrunakuna kanaykichita.man kamachikukkuna kanaykichipañukaykuna kankunawan tantallakamachikunanchikunapa. 9ÑukaykunaTata Diospa rimananta yachachikukkaykashpaynikuna mana chashnachuyuyanakunisapa. Yuyanakunisapa TataDios churawashkankunata tukuypimanta mana munadu washerushina
1 3 4
367
kanaynikunapa maypipish kaptinwañunaynikunapa. Tukuy runakuna*angelkunapish ñukaykunata sukpukllanakunapishina kawawansapayachanankunapa allitachu manachu
nata.10Ñukaykuna Jesukristuta kreyishpa
kuyashpa kawsaptinikuna suk runakuna
kunata. Chaykamanka kankunaJesukristuta kreyishpa kawsashpaykichirimankichi sukaman alli yachakkanaykichita. Ñukaykuna mana nimataatipanisapachu rurayta. Chaykamankakankuna tukuy laya atipak kankichi.Runakuna ñukaykunata manamunawansapachu. Kankunata allitamunashunkichi.
11
yuk kashpaynikuna purinisapa. Sukrunakuna sufrichiwansapa. Mana nimawasinikuna tiyawansapachu. 12
kunawan sukaman trabajashpaynikunashaykunisapa. Suk runakunayuyawashpa rabyachiwaptinkunapishallita kuyashpalla ayninisapa. Runakunachikniwashpa padesichiwaptinkunapishmana nimata rimanisapachu. 13Manaalli kanaynikunata rimaptinkunapish
sapa. Kunankaman kawawansapa susya
shina.14
kichi. Mana pinkachinayashpachukillkaykaykichi. 15Yachachishkaykichi
manta perdonawananchikunata.Chashna yachachiptinikuna Jesukristutakreyiykankichi. Chayrayku ñukaka identataykichishina kani. Kankunapa
chi tiyapushuptikichipish ñukallamitataykichishina kani. 16Chayraykusukaman roygaykichi ñuka allita
pish allita rurashpa kawsaychi.17Chayrayku alli yachachikuk
munanayni wambrayni Timoteotakankunaman kachashkani. Paymiwillashunkichi imashnami ñuka allita
kani nishpa. Yachachishunkichi tukuypurishkayni llaktakunapi tukuy Tata
nata.18
tana pasyaknikichi. 19
kichipish Tata Dios munaptinka utkarisha pasyaknikichi. Chaypina kawashachay kikinkunallapa yuyayninkunapialabanakuk wawkinchikunatayachanaynipa allitachu manachururaykansapa nishpa. 20Tata Diossinchita yanapashuptikichi paypamandunpi kawsankichi.pallachu paypa mandunpi kawsankichi.21Kankunata pasyak riptini ¿imataruranaynipatí munankichi? ¿Piñakushpakastiganaynitachu munankichi? ¿kushpalla allillapi yachachinaynitachumunankichi?
Pablu yachachikun suk mana alli rurak runata karkunankunapa.
5 1Yachashkani suk wawkikichimadraschanta apishkanta warmin
kananpa. Ñuka sukaman llakini chaytayachashpa. Tata Diosta mana kreyikrunakuna chay laya mana allita mananima ruransapachu. 2Chay wawkikichichayta rurashkanrayku sukamanllakinkichiman karkan. Llakinaykichi
chi. Chay mana alli rurak wawkikichitawillanaykichi tiyan *Tata Diospa
1 4 5
368
wasinman amana rinanpa kankunawantantanakuk.
3
kichi. Señorninchi *washka kaptin ñami willashkaykichina
chita kastiganaykichipa. 4Munani
chipa. Chashna tantanakuptikichi ñukasukaman yuyashkaykichi. SeñorninchiJesukristupish kankunawan kashpayanapashunkichi.
5Chaypi tantanakushpaykichi chaymana alli rurak wawkikichita karkuychisupaypa munananta rurashpakawsananpa. Ichara chashnamantawananman amana chay laya mana alliruranata rurananpa. Chashna wanashpaallita rurayta yachakuptin SeñorninchiJesukristu kashkan shamushpauchankunamanta salvanka. 6Kankuna
kichira ama rimaychichu alli rurakrunakuna kanaykichita.Suk rimanata rimanchisapa: “Suk tipi
*levaduralla aypa machkata punkichin.”7Chayrayku chay mana alli rurakwawkikichi levadurashina kaptin
kunapa payshina mana allita rurayta.Chay runata karkushpaykichi suk manalevadurayuk panshina kankichi.Chayraykuna Tata Dioska Señorninchi
Jesukristuta kachamurkan *Paskuaestapi suk ovejapa wawanshina
chikunamanta perdonawananchikunapa.8Punkichidu pan yuyachiwanchisapamana alli rurashkanchikunata.Chayrayku Paskua estapi mikunchisapa mana punkichidu pankunallata.Chayrayku willaykichi chay mana allirurak runata karkunaykichipa mana
punkichidu pankunashina kanaykichipa.Chaypi atipankichi kushikushpaJesukristuta allita kreyishpa allillatarurashpa kawsayta.
9Ñuka suk kartaynipi willashkaykichinaama suk chikan warmiwan uchallikukrunakunawan paktanakunaykichipa.
10
nichu willaynikichita tukuy mana allirurak runakunamanta mana nimaparlashpa ashunaykichipa. Chashnatukuy chikan warmiwan uchallikukrunakunamanta, tukuy kullkillata munakrunakunamanta, tukuy suwakunamanta,tukuy ruradu dioskunata kreyikrunakunamanta ashushpaykichika kayallpamanta llukshinkichiman karkan.
11Suk runakuna Jesukristuta kreyik
pish chikan warmiwan uchallikunsapa.Tukuy laya tiyakta munashpallakawsan. Ruradu dioskunata kuyashpakawsan.lla suwakushpalla kawsan. Ñukawillashkaykichi chay laya mana alli
kichipa. Ama nima munaychichupaykunawan mikuyta.
12,13Chay mana Jesukristuta kreyikrunakuna uchallikuptinkuna ñuka mananimata willashachu. Tata Diosmipaykunataka kastigankasapa. Chashnakaptinpish kankuna Jesukristutakreyikmasikichikunata mana allitaruraptinkuna willanaykichi tiyan amanachay mana alli ruranata ruranankunapa.Chayrayku chay madraschanwanuchallikuk runata karkunaykichi tiyan.
Pablu yachachikun ama awtoridarkunapi rinanchikunapa wawkinchikunata mañakukuk.
6 1Kankuna *kichiwan piñanakushpaykichi suk
Jesukristuta kreyikmasikichillata
1 5 6
369
rillaychi willak yanapashunaykichipaallichayta. Ama llakta awtoridarkunapirillaychichu mañakukuk. 2¿Manachuyachankichi? ÑukanchikunaJesukristuta kreyik kashpanchikuna
nata willashunchisapa allita rurashkamana allitachu rurashka nishpa.
kichi willayta ¿chi kankunapuralla chay mana allirurashkankunata allichayta? 3¿Manachuyachankichi Tata Diospa *natapish willananchikunata pimi allirurak pimi mana alli rurak nishpa?
chira atipankichi chay mana alli rurakrunakunata yanapayta allita rurashpakawsanankunapa.
4Chayrayku kankuna Jesukristutakreyikmasikichiwan piñanakushpa¿imapatí chay mana Jesukristuta kreyikawtoridarpi rinkichi chatakuk? 5Chaytawillaykichi pinkachinaynipasapa. Ariya¿manachu ni suk alli yachak wawkikichitiyan willashunaykichipa imashnamiallichankichiman nishpa? 6¿Imapatí
kushpa mana Jesukristuta kreyikawtoridarpi chatanakuk rinkichi?
7Jesukristuta kreyikmasikichiwanpiñanakushpa kawsashpaykichi manamiTata Diostachu kushichiykankichi.Jesukristuta kreyikmasikichi mana allitarurashuptikichipish kushikushpallakawsaychi.kichipish mana nima piñakushpallakawsaychi. 8
paykichipish wawkikichita mana allitarurashpaykichi suwankichi.
9¿Manachu yachankichi chay manaalli rurak runakuna Tata Diospamandunpi mana yaykunankunata? Amallullachinakuychichu. Manarakasarashpa warmiwan tantanakuk
runakuna, ruradu dioskunata kuyakrunakuna,kushpa kawsak runakuna,wan warmiwanshina kawsak runakuna
sapachu. 10Nima suwakuna, nima tukuylaya kikinllapa munak runakuna, nimamachashpa kawsak runakuna, nimawasin wasinpi yuyaypi purik runakuna,nima llullachikushpa suwakuk runakuna
chu. 11Ñawpa tiempu kankunamantasukkuna chay laya mana alli rurakrunakuna karkankichi. Kunanka
shushkankichi. Kunanka Tata DiospaEspiritun yanapashuykankichi TataDiosllata kasushpa kawsanaykichipa.
Mana allichu kanman mana allikunata rurashpa
kawsananchikunapa.12Runakuna rimansapa: “Imatapish
kaptin ruranchimansapa.” Ariya,
mansapa. Chaykamanka mana allichutukuy layata rurananchikunapa. Ariya,atipanchimansapa tukuy layata rurayta.Chaymanta munananchikunatarurashpanchikuna tipimanta tipimantaashwan ashwanta munanchisapachayllata rurayta. Chayrayku manaallichu tukuy munananchikunatarurananchikunapa.
13Chaymanta runakuna rimansapa:“Tata Dios tukuy laya mikunatakuwashkanchisapa mikunanchikunapa.
chita chaskinanpa.” Ariya, Tata Diostukuy laya mikunanchikunata rurashkamikunanchikunapa. Chaymanta suknindiya tukuy chay mikunanchikunatachay wiksanchikunatapish kulluchinantiyan.
1 6
370
kanchisapachu chikan warmiwanuchallikushpa kawsananchikunapa. TataDioska rurawashkanchisapa payllatakasushpa kawsananchikunapa.
chikunapa. 14Tata Dioska rikchak layatarurayta atipak kashpa SeñorninchiJesukristuta wañushkanmantakawsachimurkan. Chaymanta suknin
chikunamanta kawsachiwashunchisapa.Chayrayku amana uchallikushpakawsaychinachu.
15¿Manachu yachankichi Jesukristuñukanchikunapi kawsaptin paywansukllalla kananchikunata? Chashnapaywan sukllalla kashpanchikuna¿sapa suk waynandera warmiwantantanakushpa paywan sukllallakananchikunapa? Mana nima layapiallichu chayta rurananchikunapa.
16
chisapa: “Tukuy ullku warminwantantanakushpa sukllallami kanka.”Chayrayku suk ullku suk waynanderawarmiwan tantanakushpa paywanpishsukllallami. 17Chaymanta ñukanchikuna
panchikuna paywan sukllallanakanchisapa. 18
chichu warmiwan uchallikushpakawsayta. Suk ullku chikan warmiwanuchallikushpa kikinpa kuerpuntawakllichin. Chikan laya uchata rurashpamana kikinpa kuerpuntachu wakllichin.
19¿Manachu yachankichi Tata DioskaEspiritunta kuwashkanchikunatañukanchikunapi wasipishinakawsananpa? Ñukanchikunapikawsashpa ñukanchikunapa doykuna. Mananami kikinchikunapa
sapa. 20Señorninchi Jesukristu sukaman
napa. Chayrayku paypa kashpanchikuna
chikuna tiyan.
Pablu yachachikun kasaradukunata imashnami kawsankasapa nishpa.
7 1
kankichi allichu manachu kanmansuk ullku kasarananpa.chi alli kanman ama kasarananpa nimawarmiwan uchallikushpa kawsananpa.2Chaymanta ama uchallikushpakawsanankunapa alli kanman tukuy*Jesukristuta kreyik ullkukuna
napa. Chaymanta alli kanman tukuypaninchikunapish kasarashpa kusanwankawsanankunapa. 3Tukuy ullkuwarminwan tukuy warmi kusanwanallita wiwanakushpa kuyanakushpakushichinakushpa kawsanankuna tiyan.4Tukuy kusayuk warmipa kuerpunkusanpana. Mananami kikinpanachu.Chaymanta tukuy warmiyuk ullkupakuerpun warminpana.nachu.
5Chaymanta ama sukpish sukpishkuerpuykichita michanakuychichu.
wan parlanankunapa. Chaymanta chaychuradu tiempu paktaptin kashkan
chinankunapa.6Tukuy chayta willaykichi kankunata
yanapanayashpa.chu kamachikukshina. 7
man tukuy kankuna ñukashina manawarmiyuk kawsanaykichipa. Chashnamunaptinipish mana tukuychuatipanmansapa mana warmiyukkawsayta. Chayrayku Tata Dioska allitariksiwashpanchikuna sukkunatayanapansapa kushikushpa kasarashpa
1 6 7
371
kawsanankunapa.sapa kushikushpa mana kasarashpakawsanankunapa.
8Tukuy waynakunata shipashkunataviyudakunata willaykichi: Alli kanman
kichipa. 9Chaymanta mana warmiyukmana kusayuk mana atipashpaykichikawsayta alli kanman kasaranaykichipa
chipa.10Tata Dios willawashka kaptin tukuy
kasadukunata willaykichi: Kusayukwarmi kashpaykichi ama kusaykichitasakiychichu.chu chayta willaykichi.
11Ichara suk warmi kusanta sakinman.Alli kanman chay warmi kusanwankashkan tantanakushpa kawsananpa.Mana kusanwan kashkan tantanakuytamunaptin mana allichu suk chikanullkuwan kasarananpa. Chaymantapishmana allichu suk ullku warmintawishchunanpa.
12Ichara suk wawkinchipa warmin
man. Señorninchi Jesukristu manayachachiwaptinchikunapish ñukawillaykichi: Chay warmin manakreyikuk kashpapish paywan kawsaytamunaptin mana allichu chay wawkinchiwarminta wishchunanpa.
13Chaymantapish ichara sukpaninchipa kusan mana Jesukristutakreyishpa kawsanman. Chay kusanpaywan kawsayta munaykaptin mana
nanpa. 14Chay kusan mana Jesukristutakreyiptinpish Tata Dios paninchitayanapan kusanwan allita kuyanakushpakawsanankunapa. Chaymantapish sukwawkinchipa warmin mana Jesukristutakreyiptinpish Tata Dios wawkinchita
kushpa kawsanankunapa. Chashna allita
kuyanakushpa kawsaptinkunawambrankunapish Tata Diospakankasapa. Mana allita kuyanakushpakawsaptinkunaka nima wambrankunaTata Diospachu kankasapa.
15Tata Dios munan allita kushikushpa
napa. Chayrayku kusaykichi warmikichimana Jesukristuta kreyik kashpankunasakishunayaptikichi ama michaychichu.Chashna sakishuptikichi mananakasadushinanachu kiparinkichi.16Kankuna paninikuna, chay manaJesukristuta kreyik kusaykichi manasakishuptikichika ichara kankunapaykunata yanapankichiman kreyishpakawsanankunapa.kuna, chay mana Jesukristuta kreyikwarmikichi mana sakishuptikichi icharakankuna paykunataka yanapankichimankreyishpa kawsanankunapa.
17Wawkinikuna, paninikuna, tukuyllaktakunapi ñuka tukuy Jesukristutakreyishpa kawsak runakunata kaytayachachiykichi: Tata Dios munaptinkasaraychi. Mana munaptin amakasaraychichu. Imashnacha Tata Diosyachachishunkichi ruranaykichipachayllata rurashpa kawsaychi.
18Kankunamanta sukkuna *judiyurunakuna kashpaykichi señaladukankichi.
kichi señaladu kipariychi. Chaymanta
kichi mana señaladuchu kankichi.Kankuna ama señalachinakuychichu.19Ñukanchikuna señaladu manaseñaladupish kashpanchikuna mananimananchu.
kuna tiyan. 20Ichará señaladu icharámana señaladu kashpaykichiJesukristuta kreyishkankichi. Imashnamikankichi chay layalla kipariychi.
1 7
372
21Rantidu runa kashpa Jesukristutakreyishpaykichi chay rantishuk runapamandunllapi trabajashpa kawsaychi.Rantidu runa kashpaykichipish amallakiychichu. Chaymanta patronnikichi
chi llukshiychi. 22Rantidu runakunakashpaykichipish kunanka SeñorninchiJesukristuta kreyishpa kawsaptikichipayka rantishushkankichi payllatakasushpa kawsanaykichipa.Chashnashina mana rantidu runa
kashpaykichipish Jesukristupamandunpi kankichi payllata kasushpakawsanaykichipa. 23SeñorninchiJesukristu sukaman sufrishpa kruspiwañushpa rantiwarkanchisapa amanauchallikushpana kawsananchikunapa.Chayrayku ama munaychichu ni sukllullachikuk runapa munananta rurayta.24Rantidu runa mana rantidu runakashpaykichi Jesukristuta kreyishpakunanmantapacha allita payllatakasushpa kawsaychi.
25Kunanka mana kasaradukunatayachachiykichi. Señorninchi Jesukristu
warkanchu. Chashna kaptinpish paykasukaman kuyawashpa yanapawaptinyachachiykichi. Chayrayku kayyachachikunaynita allita kasuychi.26
ninchi runakuna tiyaptin ñuka rimanialli kanman tukuy mana warmiyukrunakuna chashnalla kawsanaykichipa.27Kankuna warmiyuk kashpaykichi amawarmikichita wishchuychichu. Mana
chu warmiyuk kayta. 28Chaymantakasaranayashpaykichika kasaraychi.Kasarashpa mana uchallikunkichichu.Chaymanta suk shipash kasarashpaka
paypish mana uchallikunchu. Kankunakasaradu kashpaykichi sukamantrabajanaykichi tiyan warmikichita
wambraykichita wiwanaykichipa.Chayrayku willashkaykichi amawarmiyuk kanaykichipa ama llakishpakawsanaykichipa.
29Wawkinikuna, paninikuna, sukamanwillaykichi. Mana unaytachukawsashunchisapa. Chayraykukunanmantapacha kankuna warmiyuk
nachu kawsaychi. 30Kankuna llakidukashpaykichi amana llakidushinanachukawsaychi. Suk estapi kashpaykichiamana chay estapishinanachu kawsaychi. Suk imata rantishpaykichi mananimayukshina kawsaychi. 31Tukuy kaykawananchikuna allpa tukunan tiyan.
chi mana nimayukshinalla kawsaychi.32Ñuka munayman ama kay allpapi
rikchak layapi yuyaykushpallakawsanaykichipa. Mana warmiyuk ullkuashwanta yuyan imashnami Tata Diostasirvishpa kushichinka nishpa. 33
yuk ullku yuyanan tiyan imashnamiwarminta kushichishpa wiwankanishpa. 34Chayrayku ishkay layatayuyanan tiyan. Chashnashina manakusayuk warmi ashwanta yuyanimashnami Tata Diosta sirvinka nishpa.Tata Diospa munananllata rurashpapayllata kuyashpa kushichishpa kawsan.Chaykamanka kusayuk warmi yuyanantiyan imashnami kusanta kushichishpawiwanka nishpa.
35Tukuy kayta willaykichi TataDiosllata tukuy shunku kuyashpakasushpa sirvinaykichipa. Manamikasaranaykichimanta michashpachukaytaka willaykichi.
36Kunanka shipashyuk runakunatayachachiykichi:nikichi parladunwan sukaman kasaraytamunaptin kankuna kasaranankunapamunashpaykichi kasarachiychi. Chashnachay shipashnikichita kasarachishpa
1 7
373
mana uchallikunkichichu. 37Chaymantasukaman yuyashpaykichi mana allichukasarananpa nishpa shipashnikichimana kasarayta munaptinka allikanman ama kasarachinaykichipa.38
chi.paykichi ashwan allita rurankichi.
39
kaman kusanpa munayninpi kawsanantiyan. Chaymanta kusan wañuptin sukullkuwan kashkan kasaranayashpa chayullku Tata Diosta kreyik kaptin allikanman kasarananpa. 40Ñuka yuyanichay viyuda mana kashkan kasarashpaashwan kushikushpa kawsanman.Chayta rimani Tata Diospa Espiritunyanapawaptin.
Pablu yachachikun ruradu dioskunapa churadu mikunata
mikushunchichu manachu nishpa.
8 1Kunanka yachachiykichi ruradudioskunapa churadu mikunakunata
mikushunchichu manachu nishpa.Ñukanchikuna yachanchisapa chayruradu dioskuna mana nimata ruraytaatipanankunata. Chay ruradu dioskunata
pachu.
chu paykunamanta ashwan alli yachakkananchikunata. Chay runakunatakuyashpalla yanapashpalla kawsaypachiashwan ashwanta kuyanakushpakawsananchikunapa. 2
manta sukkuna rimankichi yachaysapakanaykichita.kichi manara allita yachankichirachuTata Diosta kuyashpa kawsayta. 3AllitaTata Diosta kuyashpa kawsaptikichipaymi kankunatapish riksishunkichi.
4Ñukanchikuna yachanchisapasukllalla Tata Dios tiyananta.
chisapa chay ruradu dioskuna mananimata rurayta atipanankunata.Chayrayku yachanchisapa chay ruradudioskunapa churadu mikunatamikuptinchikuna mana nimananchu.5Kay allpapi aypa ruradu dioskuna aypasupaykuna tiyan. Aypa runakuna chayruradu dioskunata chay supaykunatakasushpa kawsansapa. 6Chashna chay
kuna rikchak layata rurak sukllalla TataDiosninchita kasushpa kawsanchisapa.Pay Tatanchikuna kaptin payllatakuyashpa sirvishpa kawsananchikunatiyan.wakninchikuna Señorninchi *Jesukristutiyan. Payka rikchak layata rurashka.
sapa.7
chikunamanta sukkuna manara chaytayachansaparachu. Ñawpa tiempu chaywawkinchikuna chay ruradu dioskunatakuyashpa chay mikunata mikuksapa.
pankuna yuyansapa chay ruradudioskunata kuyaykanankunata.Chayrayku yuyansapa chay mikunantamikushpa uchallikuykanankunata.8Ñukanchikuna yachanchisapa chaymikunata mikushpanchikunapish mana
nanchikunata. Mikuptinchikuna manamikuptinchikunapish Tata Dioskuyawanchisapalla.
9Chaymanta suk wawkinchiyuyanman mikushpa uchallikunanta.Chashna yuyashpa kawawanchimansapamikuykaptinchi. Chaymanta paypishmikushpa yuyanman uchallikunanta.10Tukuy chayta yachashpanchikunaichara rinchimansapa suk estapitiyarishpa chay ruradu dioskunapachuradu mikunata mikuk. Chaypinaichara Jesukristuta kreyikmasinchikuna
1 7 8
374
panchikuna paypish munanmanmikuyta.
11Chashna mikushpa chay mana
nanta. Chaymanta ichara manana
man. Chay modomanta ñukanchikuna
sapa. Señorninchi Jesukristu wañurkanchay wawkinchitapish salvananpa.Chayrayku ama chay mana yachakwawkinchikunata uchallichiypachichu.12
sapanachu.13Chayrayku ama munaypachichu
niman suk wawkinchita uchallichiyta.Ñukanchikuna ruradu dioskunapachuradu mikunata mikushpanchikunawawkinchita uchallichishpanchikuna
chinachu.
Pablu rimanJesukristu kachamushkanta
yachachikuk kananpa.
9 1Ñukaka Señorninchi *Jesukristutakawashkani.
naynipa.pichu kani.
kichi.2
pachu Jesukristu kachamuwashkantayachachikunaynipa. Chay runakunamana chayta yachaptinkunapishkankunata yachachiptini Jesukristutakreyishpa kawsaykankichi. Chayrayku
kanta.3Chay yuyawak runakunata willani:
4Jesukristu kachamuwashka kaptinkankuna mikunaynita upyanaynita
kuwanaykichi tiyan. 5Jesukristupayachachikukmasinikunawan Pedruwan
wan tantalla purinsapa Tata Diosparimananta yachachikunankunapa.Ñukapish Jesukristuta kreyik warmiwankasarayta munashpaynika chaywarminiwan tantalla yachachikuypipuriyman.
6
kichipa. ¿Manachu wawki Bernabewanñukapish atipaymansapa kullkitamañaynikichita?
7Suk soldadu servisiupi kashpamanana kikinnachu mikunantakarantin. Suk runa chakranmanta uvawayunkunata pallashpaka mikun.
napa lechinta surkushpa upyan. 8Manarunakunapa yuyayninkunallatachuyachachiykichi. Ñawpa yachachikukMoisespish chayta yachachikurkan.
9
sapa:nanpa muyushpa saruykaptin amashiminta watapuychu murukunataatipananpa mikuyta.” Tata Dios chaytayachachiwashpanchikuna mana chaytorokunallatachu yuyaykarkan.10Chayta yachachiwanchisapañukanchikuna yachananchikunapa
kukkunata allita wiwananchikunapa.Suk runa chakranpi allpata aspishpa
atarichin murukunata tarpunanpa. Chaytarpushkan pukuptin chikan runapallan. Chay aspik runa chay pallakruna ishkantinkuna kushikushpatrabajansapa yuyashpa murukunatachaskinankunata.
11Ñukaykuna Tata Diospa rimanantayachachikukkunaka chay chakrapitarpukuk runakunashinami kanisapa.Kankunata yachachiptinikuna kankuna
1 8 9
375
mikunawan kullkiwan wiwawanaykichitiyan kawsanaynikunapa. 12Sukyachachikuk runakuna kankunatamañashunkichi yanapanaykichipa.
kuna mañaykichiman.paynikunapish mana munanisapachunimata mañaynikichita. Ñukaykuna
sapa ama ni pi rimanankunapaJesukristupa rimananta kullkitamunashpalla yachachikunaynikunata.
13Kankuna yachankichi *Tata Diospawasinpi trabajak runakuna Tata Diostakuyashpa mikunata churashkankunata.Chaymanta Tata Diosta kuyashpa*napa aychanta mikunsapa. 14
shina Tata Dios munan kankuna
shuknikichita wiwanaykichipa.15Ñukaka kankunamanta manami
nimata chaskiyta munashkanichu. Nikay kartata killkaykichichu kullkitakuwanaykichita munashpa. Chashnamana nimata mañashpayni sukamankushikuni.
chichu. Ñuka suk imata mañashpaynimana kushikuymanchu.
16Jesukristu salvawananchikunatayachachikushpaynipish manamialabanakunichu.washkanrayku yachachikunayni tiyan.Mana yachachikuptini Tata Dioskastigawanman. 17Mana yachachikuytamunashpaynipish yachachikunaynitiyan Tata Dios kachamuwashka kaptin.Kushikushpa yachachikuptini paykapremyuynita kuwanka. 18
manta mana nimata mañashpayniJesukristu salvawananchikunatayachachikushpa sukaman kushikuni.Kankunata yachachishkayniraykuatipayman kullkita mañaynikichita.
Mana nimata mañashpayni sukamankushikuni.
19
nata yanapanisapa.pasapa munani ashwan aypa runakuna
napa. 20*Judiyu runakuna *Moisespa
sapa. Ñuka judiyu runa kashpaynipishyachani chay kamachikunankunatakasushpa mana salvadu kanaynita.Chayta yachashpaynipish judiyurunakunawan tantalla kawsashpayni
kunata kasushpa kawsani.manta ashwan aypa judiyu runakunatayachachinisapa Jesukristuta kreyishpakawsanankunapa.
21Mana judiyu runakuna Moisespa
chu kawsansapa. Ñuka paykunawantantalla kawsashpayni paykunashinallakawsani yachachikuptini Jesukristutakreyinankunapa. Paykunashinallakawsashpaynipish Jesukristupakamachikushkankunata kasushpayniTata Diostapish kasushpa kawsaykani.
22Jesukristuta kreyikmasinchikunamanara payta allita kasushpa kawsayta
payni paykunashina kawsani. Tukuy
lla kawsani. Kuyashpalla paykunata
tinkuna salvadu kanankunapa. 23ÑukaJesukristu salvawananchikunata
wan kushikunaynipa.24Kankuna yachankichi aypa
runakuna gananayashpa sinchitakallpashpankuna sukllalla premyutachaskin. Kankunapish chay sinchitakallpak runashina allillata rurashpaTata Diosllata kasushpa kawsaychi
1 9
376
kichipa. 25Pukllashpa premyutachaskinayak runakuna wakllichikuk
kan diya ama shaykunankunapa. Chaypukllak runakuna sasinsapa wakllikpankamanta ruradu koronatachaskinankunapa. Ñukanchikuna chaypukllak runakunashina allillatarurashpa kawsananchikuna tiyan TataDios mana wakllik alli premyutakuwananchikunapa.
26Ñuka chay pukllak runakunashinaallillata rurashpa kawsaykani. Manakallpanichu suk mana yuyaykushpakallpak runashina.chu wayrallata sakmashpa. Kuskatayuyashpalla kawsani. 27Chay premyutachaskinayak mana allikunata sasikrunakunashina ñukapish mana kikinipamunanaynitachu rurani. Tata Diostaallita kasushpa kawsani sukkunata
nita pierdinaynipa.
Ama ñawpa awilunchikunashina ruradu dioskunata kuyaypachichu.
10 1Wawkinikuna, paninikuna,
chipa tukuy chay ñawpa awilunchikunachakidu pampapi puriptinkuna TataDios puyuwan amachashkankunata.Chaymanta Tata Dios chay manllayba
Puka Kochata rakinachiptin tukuy
sapa. 2Chashna Tata Dios chay puyuwanamachaptinkuna chay kochata pasashpabawtisadukunashina karkansapaMoisesta kasushpa katinankunapa.
3Tukuy diya Tata Dios chay ñawpa
kunata kurkansapa. 4Chaymanta manayaku tiyaptin suk manllayba rumimantaTata Dios yakuta llukshichimurkantukuy runakuna upyanankunapa. Chay
manllayba rumi *wanchi. Payka chay runakunawantantalla purishpa amachashpasalvarkansapa ama yarkaymantayakumanta wañunankunapa. 5ChashnaJesukristu sukaman yanapaptinkunapishchay runakuna mana nima Tata Diostakasunayarkansapachu. Chayrayku chaychunlla chakidu allpapi wañurkansapa.
6
nata kastigarkansapa ñukanchikunaama munananchikunapa paykunashinamana allita rurashpa kawsayta. 7TataDiospa rimanan willawanchi: “*Israelrunakuna beshekuta kurimantarurarkansapa.pankuna sukaman mikurkansapaupyarkansapa pukllarkansapa.”Kankuna ama chay runakunashina sukruradu diosta kuyaychichu.
8
wan uchallikuypachichu. Paykunauchallikushkankunarayku suk diyallaunkuywan ishkay chunka kimsawaranka runakuna wañurkansapa.
9
chichu.rayku Tata Dioska machakuykunata
napa.10Chaymanta ama chay ñawpa
awilunchikunashina rimaypachichuTata Dios mana alli kananta. Chashnarimaptinkuna Tata Diospa *angelninchay mana alli rimak runakunatawañuchirkansapa.
11
kunata kastigarkansapa ñukanchikuna
shina mana allita rimashpa kawsayta.Tata Dios tukuy chayta killkachirkankay kulluna tiempu kawsashpanchikunayachananchikunapa payta allitakasushpa kawsayta.
1 9 10
377
12
naykichita yuyanakushpaykichika
chipa. 13Kay allpapi kawsashpanchikunatukuy runakuna mana alli ruranakunatamunanchisapa rurayta. Tata Diossukaman allima kashpa sukaman
nata ama rurananchikunapa. ChashnaTata Dios yanapawaptinchikunaatipashunchisapa allita rurashpakawsayta.
14
kuna, paninikuna, amana ruradudioskunata kuyaychinachu. 15Kankunaalli yachak runakuna kashpaykichiyuyaychi allitachu manachuyachachishkaykichi nishpa. 16
kushpa vinuta upyashpanchikuna TataDiosta agradesinchisapa. Chashna chayvinuta upyashpanchikuna Jesukristuyawarninta ichashkanrayku paywansukllalla kanchisapa. Chaymanta sukpanta pakishpa mikushpanchikunaJesukristu wañushkanrayku paywansukllalla kanchisapa. 17
chikunapish chay panllata tantallamikunchisapa. Chashna chay pantamikushpanchikuna sukwan sukwansukllalla kanchisapa.
18
ninkunata *altarpi wañuchiksapa TataDiosta kuyanankunapa. Chaymantachay aychata tantalla mikushpankunaTata Diosta tantalla kuyaksapa.
19Chaymanta kashkan willaykichi chayruradu dioskuna mana nimachu. Chay
nankuna animalpa aychanpish manamichikan laya aychachu. 20Chay TataDiosta mana kreyik runakuna suk ruradudiosta kuyashpa animalninkunatawañuchishpa supaykunata kunsapa.
Ñuka mana munanichu kankuna chaysupaykunata kushkankuna aychata
chipa. 21
kuna mikunata mikushpaykichika
kushpa Jesukristuta kuyashpa vinutaupyayta panta mikuyta. 22
kuna supaykunata kuyashpanchikunaSeñorninchita rabyachinchisapa.Chashna Tata Diosta rabyachishpakamanami kastigawananchikunamantakishpishunchisapachu.
Jesukristuta kreyishpa kawsashpanchikuna kuyanakushpa
kawsananchikuna tiyan.23
kuna mana nimananchu. Chashna mana
chikunapa.kuna manana atipanchisapanachuJesukristuta ashwan allita kasushpakawsayta. 24Tata Dios munan sukkunatayanapashpa kawsananchikunapa. Mana
chikunata rurananchikunapa.25Kankuna merkadupi suk aychata
rantishpa ama tapukuychichu: ¿Kayaychaka ruradu dioskunata kuyashpawañuchishkankunachu? Manatapukushpalla rantishpa mikuychi.26Tata Dioska tukuy kay allpata tukuykay allpapi tiyakta rurarkan. ChayraykuTata Diosllapa kaptin rikchak layata
sapachu.27Ichara Jesukristuta mana kreyik
runa wasinman pushashunkichimanmikuk.chi munashpaykichika rillaychillapaywan mikuk. Ama tapukuychichururadu dioskunata kushkankunata.28Chaymanta ichara chay karashunayakruna willashunkichiman: “Kay
1 10
378
mikunaka diosninikunata kuyashpawañuchishkankunami.” Chashnawillashuptikichika ama chay aychatamikuychichu chay runa ama yuyananpakankunapish chay ruradu diostakuyanaykichita.
29Chay aychata mikushpaykichikakankunapa mana ucha kaptinpish chayruna yuyanman uchallikunaykichita.Chaymanta ichara tapuwankichiman:“¿Imapatí sukpa yuyayninrayku chayaychata mana mikuyman? 30Ñuka sukimata mikushpa Tata Diostaagradesishpa chay aychata mikuptini¿rayku yuyawansapa mana allitaruraykanaynita?”
31Chashna tapuwaptikichi willaykichi:Mikushpaykichi upyashpaykichi rikchaklayata rurashpaykichi tukuy layata
chipa. 32Ama *judiyu runakunata nimamana judiyu runakunata nima Tata
chu. 33Ñukaka tukuy laya allita ruranitukuy runakunata yanapanaynikunapa.Manami kikinipa munanaynitachururashpa kawsaykani.nata yanapani paykunapish Jesukristuta
napa.
Pablu yachachikun imashnami Tata Diospa wasinpi kashunchisapa.
11 1Ñukaka *
kani. Kankunapish ruranaynishina allitarurashpa kawsaychi. 2Kankuna
chi. Chayrayku alabaykichi.3Munani entiendinaykichipa.
Jesukristuka Tata Diospa mandunpikawsan. Tukuy kreyikuk runakunaJesukristupa mandunpi kawsan. Tukuy
kusayuk warmi kusanpa mandunpikawsan.
4Kankuna ullkukuna *Tata Diospawasinpi kashpaykichi orashpa TataDiospa rimananta yachachikushpaumaykichita pampachishpaykichiJesukristuta washanchaykankichi.5Kankuna kusayuk warmikuna TataDiospa wasinpi kashpaykichi orashpaTata Diospa rimananta yachachikushpaumaykichita mana pampachishpaykichikusaykichita washanchaykankichi.6
chika alli kanman chukchaykichitarutuchinaykichipa. Ichara suk paninchiyuyanman chukchanta rutuchishpapinkakuna laya kananta. Chashnayuyaptin alli kanman umantapampachinanpa.
7Tata Diospa wasinpi kashpaykichimana allichu ullkukuna umaykichitapampachinaykichipa. Tata Dioska sukullkuta rurarkan payshina alli rurakkananpa sukkunata riksichinanpa TataDios alli rurak kananta. Chaymantawarmita rurarkan riksichikunanpa TataDios ullkuta allita rurashkanta. 8TataDios ullkumanta warmitaka rurarkan.Manami warmimantachu ullkutakarurarkan. 9Ullku sapallan kaptin TataDios warmitaka rurarkan kusanta allitayanapashpa kawsananpa. Manaullkutaka rurarkanchu warmin sapallankaptin. 10Chayrayku tukuy kusayuk
kasapa kusanpa mandunpi kanantakawachikunanpa. *Angelkunapishchayta kawashpa yachankasapa kusantaallita kasushpa kawsaykanankunata.
11
chikuna warmikunapish ullkukunapishsukwan sukwan yanapanakushpaanimuchinakushpa kawsashunchisapa.
kuna atipansapachu sapallankuna Tata
1 10 11
379
Diosta kuyashpa sirviyta. 12
sapa Tata Dios tukuy layatarurashkanta. Kallarinanpi suk ullkutarurarkan. Chaymanta chay ullkumantasuk warmita rurarkan. Ullkumantawarmita ruraptinpish tukuy ullkukunawarmimanta nasinchisapa. Tata Dioswarmikunata ullkukunata rurashkakaptin payllapa kanchisapa.
13Kankuna yuyaychi allichu manachukusayuk warmi mana umantapampachishpa Tata Dioswanparlananpa. 14Chaymanta kankunaullkukuna, amañankichi chukchaykichitipidu kawsayta. Pinkakunkichiman sukwarmishina suni chukchayuk kawsayta.15Kankuna warmikuna, amañankichisuni chukchayuk kawsayta. Chashnasuni chukchayuk kashpaykichi sukamankushikunkichi. Tata Dios warmikunatasuni chukchankunata kurkan chaywanumankunata pampachinankunapa.
16Ichara suk runakuna kankunatawillashunkichiman: “Mana allichuchayta amañanaykichipa.” Ñukaka chayrunakunata willani: Ñukaykunaka tukuyJesukristuta kreyikmasinikunawantukuy maypi chashna amañanisapa.
Pablu yachachikun Jesukristu wañushkanta yuyashpa tantalla
mikunanchikunapa upyananchikunapa.
17Wawkinikuna, paninikuna, mashuyariwaychi. Tata Diosta kuyanaykichipa
kuykankichinachu. Chayrayku manaatipanichu alabaynikichita. 18Sukrunakuna willawashkasapa kankunashiTata Diosta kuyanaykichipa tantanakushpasukwan sukwan sukaman ayninakunkichi.Ichará chashna ayninakushpa kawsankichi.19Kankuna yuyankichi ayninakushpallayachankichiman maykanmi ashwan allitaJesukristuta kreyinkichi nishpa.
20Chashna ayninakushpaykichi pantamikushpa vinuta upyashpa mana
chi. 21Mana shuyanakushpaykichi
chillata mikunkichi. Sukkuna aypataupyashpa machankichi. Sukkuna mananimata mikushpa nimata upyashpayarkaymanta kiparinkichi. 22¿Imapatíkikikichipa mikunaykichillata apashpamikunkichi? ¿Manachu wasikichi tiyan
chipa? ¿Imapatí chay mana nimayuk
kichi? Chaykunarayku ¿imatatí ñukawillashkaykichi? Chashna ruraptikichimanami alabashkaykichichu.
Jesukristu wañushkanta yuyashpa mikunchisapa upyanchisapa.
(Mt 26.26-29; Mr 14.22-25;Lk 22.14-20)
23
washkanta yachachiykichi. Judasrantikunan tuta Señorninchi Jesukristutukuy disipulunkunawan tantallamikushpa suk panta apishpa Tata Diostaagradesirkan. 24Agradesishkanwashachay panta pakishpa disipulunkunatawillarkansapa: “Kay panta mikuychi.Kay panka kuerpuynimi. Ñuka wañushakankunata salvanaynipa.pacha kankuna tantanakushpa sukpanta mikushpa wañunaynitayuyaychi.”
25
kunawasha Jesuska suk vasu vinutaapishpa willarkansapa: “Kay vinukayawarninita yuyachishunkichi. Ñukayawarninita ichashpa mushuk paktutakankunawan rurasha. Kunamantapacha
paykichi wañunaynita yuyaychi.”26Chashna Jesus yachachikuptin
1 11
380
kuna chay panta mikushpanchikunachay vinuta upyashpanchikunayuyanchisapa Jesukristu wañushkanta.
Yuyanakunanchikuna tiyan allita rurashpachu kawsaykanchisapa
manachu nishpa.27Kankuna mana kuyanakushpa chay
vinuta upyashpaykichi chay pantamikushpaykichi yuyaykankichi
kan mana nima kananta. Chashnayuyashpa mikushpaykichi Tata Diostapiñachinkichi. 28Chayrayku manarachay panta mikushpara chay vinuta
chikuna tiyan allitachu manachururashpa kawsaykanchisapa nishpa.29Chay panta mikushpa chay vinutaupyashpa Jesukristu wañushkanta allitayuyananchikuna tiyan. Mana allitayuyashpa mikuptinchikuna Tata Dioskastigawashunchisapa. 30Chashna TataDios kankunata kastigashuptikichikasukkuna unkudu sukkuna shaykudukankichi. Sukkuna wañushkasapana.
31Chayrayku ñukanchikuna allita
chu kawsaykanchisapa manachu nishpa.
chikuna upyaptinchikuna Tata Diosmana kastigawashunchisapachu.32
kuna Tata Dios kuyawashpanchikunakastigawanchisapa allita rurashpakawsananchikunapa. Kastigawanchisapaama chay mana Jesukristuta kreyikrunakunashina mana tukuyniyukninaman rinanchikunapa.
33Chayrayku wawkinikuna,kuna, tantanakushpaykichi chay panta
chipa sukwan sukwan shuyanakuychi
chipa. 34
kichi yarkaymanta kankunawantantanakushpa aypata mikunmanaypata upyanman. Alli kanman chayyarkak runa manara kankunawantantanakushpara wasinpi allita
nanpa.Kankunaman rishpayni ashwanta
yachachishkaykichi.
Tata Diospa Espiritun sukta sukta atipachiwanchisapa suk layata suk
layata rurananchikunapa.
12 1Wawkinikuna, paninikuna,kunan yachachiykichi Tata
Diospa Espiritun tukuy *Jesukristuta
nata sukta suk layata sukta suk layatarurananchikunapa. 2Kankuna allitayuyankichi manara Jesukristutakreyishpa kawsaptikichira supaypantachishuptikichi mana rimakuk
chita. 3
chipa imashnami yachanchisapa pimiallita yachachikun pimi mana allitachuyachachikun nishpa. Tata DiospaEspiritun suk runata atipachiptinkamana atipanmanchu rimayta Jesusmalditu kananta. Chaymanta Tata
chikuna mana atipanchisapachu rimaytaJesus kamachiwakninchi kananta.
4
sapa suk layata suk layata rurayta.
chikunapish Tata Diospa Espiritunllaatipachiwaykanchisapa. 5Rikchak layaruranata rurashpanchikunapish
chisapa. 6Rikchak laya rurana tiyanTata Diosta sirvinanchikunapa. Chashnarikchak layata ruraptinchikuna TataDios tukuy laya ruray atipak kashpa
1 11 12
381
atipachiwanchisapa tukuy chaykunatarurananchikunapa.
7Tata Diospa Espiritun sukta suktaatipachiwanchisapa tukuy Jesukristuta
kushpa kawsananchikunapa. 8Tata
wanchisapa suk runakunata yachachiytaallita rurashpa kawsanankunapa.Sukkunata atipachiwanchisapa TataDiospa rimananta allita entiendishpayachachikunanchikunapa.
9Tata Diospa Espiritun sukkunataatipachiwanchisapa tukuy shunku TataDiosllata kreyishpa alli ruranakunatarurananchikunapa.wanchisapa unkudukunata alliyachiyta.10Sukkunata atipachiwanchisapa*milagrukunata rurayta. Sukkunataatipachiwanchisapa yachachikuytaimatami Tata Dios ruranayan nishpa.Sukkunata atipachiwanchisapa riksiytapimi allita Tata Diosta kasushpayachachikuykan pimi supaykunata
kan nishpa.sapa mana yachaypa laya rimanakunatarimayta. Sukkunata atipachiwanchisapa
nata entiendichikuyta. 11Tata DiospaEspiritunlla munashpa tukuy kay alli
chisapa rurayta.
Jesukristuta kreyishpa kawsashpanchikuna suk kuerpushina kanchisapa.
12Kuerpunchikunapi aypa layatiyaptinpish suk kuerpulla kanchisapa.Chashnashina suk laya suk laya alliruranakunata rurashpanchikunapishJesukristuta kreyishpanchikuna sukkuerpulla kanchisapa. 13*Judiyu manajudiyu runakuna kashpanchikunapish,rantidu mana rantidu runakuna
kashpanchikunapish Jesukristutakreyishpa sukllalla kanchisapa. Tata
kuna tantanachiwanchisapa sukllallakananchikunapa. Tata Dios tukuy
chisapa.14Kuerpunchikunapi aypa laya
imanchikuna tiyawaptinchikunapish sukkuerpulla kanchisapa. 15Icharachakinchi willawanchiman: Ñuka manamakiki kashpaynika mana kanpachukani nishpa.napish chakinchika ñukanchillapami.16Ichara rinrinchi willawanchiman:Ñuka mana ñawiki kashpaynika manakanpachu kani nishpa. Chashnawillawaptinchipish rinrinchikañukanchillapami.
17Tukuy kuerpunchi ñawilla kaptinmana rinriyuk kashpanchikunaka mananima atipanchimansapachu uyarikuyta.Tukuy kuerpunchi rinri kaptin manasinkayuk kashpanchikunaka manaatipanchimansapachu nimata mutkiyta.18Tata Dioska tukuy imanchikunatamaypicha munarkan churayta chaypichurashka. 19Rinrinchilla ñawinchillasinkanchilla kashpanchikuna manakuerpuyukchu kanchimansapa. 20Tukuylaya kuerpunchikunapi tiyaptinpishsukllalla kanchisapa. ChaymantapishJesukristuta kreyishpanchikunasukllalla kanchisapa.
21
nata willanmanchu: Mana kawakuytaatipaptikichi mana munaykichichu.Umanchipish mana chakinchikunatawillanmanchu:kichichu. 22Tukuy imanchikuna allima.Suk imanchikunata mana nimatashinayuyashpanchikunapish sukamanyanapawanchisapa.
23
kunayashpa kuydashpa llachapawan
1 12
382
arkanchisapa. Suk imanchikunata manamunanchisapachu ni pi kawananpa.Chay imanchikunata ashwan allitaarkanchisapa. 24Suk imanchikunatakawachikunayashpa mana chashnachuarkanchisapa.
nayananchikunata arkananchikunapa.25Tata Dios mana munanchu ni sukimanchikunata mana nimatashinakawananchikunapa. Kuerpunchikunatarurarkan tukuy imanchikuna sukwan
kunapa. 26Suk imanchikuna nanaptinchaywan tukuy kuerpunchi sufrin. Sukimanchikunata kuydaptinchikuna tukuykuerpunchi kushikun.
27
kuna tiyan. Chashnashina Jesukristutakreyishpa aypa kashpanchikunapishpaypa kuerpunshina kanchisapa. 28TataDios atipachiwanchisapa suk laya suklaya ruranakunata rurananchikunapa.Sukkunata kachawashkanchisapa tukuy
chikunapa.sapa yachachikuyta imatami paykaruranayan nishpa.
kuyta. Sukkunata atipachiwanchisapamilagrukunata rurayta. Sukkunataatipachiwanchisapa unkudukunataalliyachiyta.sapa runakunata yanapayta. Sukkunataatipachiwanchisapa Jesukristutakreyikmasinchikunata yachachiyta allitatantalla trabajanankunapa. Sukkunataatipachiwanchisapa mana yachaypalaya rimanakunata rimakuyta.
29Tata Dioska manami tukuytachukachawanchisapa tukuy mayta rishpa
napa.chisapa yachachikuyta imatami paykaruranayan nishpa. Manami tukuytachu
atipachiwanchisapa paypa rimanantayachachikuyta. Manami tukuytachuatipachiwanchisapa milagrukunatarurayta. 30
wanchisapa unkudukunata alliyachiyta.Manami tukuytachu atipachiwanchisapamana yachaypa laya rimanakunatarimayta.wanchisapa chay mana yachaypa layarimanakunata entiendichikuyta.
31Chayrayku akuychi Tata Diostamañaypachi atipachiwananchikunapachay ashwan alli ruranakunata rurayta.Kunanka yachachiykichi imashnamitukuy chay alli ruranakunamanta
chi nishpa.
Pablu yachachiwanchisapa imashnami kuyanakushpa kawsashunchisapa nishpa.
13 1Runakunapa *angelkunapa
nata rimashpanchikunapish manakuyanakushpanchikunaka yankamantachay mana yachaypa laya rimanakunatarimanchisapa.naka suk kampanata waktaykakshinasuk bullata rurakshina kanchisapa.
2
panchikunaka yankamanta chaykunatayachachikunchisapa. Tata Diosmunananta manara yachachikushkanta
nata yachanchisapa. Tata Diospa
pish mana kuyanakushpanchikunakayankamanta entiendinchisapa. SukamanTata Diosta tukuy shunku kreyishpasukaman almirana laya ruranakunata
nata ruranchisapa.
1 12 13
383
3Tukuy tiyawananchikunata mana
chikunaka yankamanta chaykunatakunchimansapa. Suk chikniwakninchi
tinchikunapish chay wañuchiwakninchirunakunata mana kuyashpanchikunaka
pachu.4
kuna mana piñayashpa kushikushpallayanapashpa kawsanchisapa. Mana
chu.
kushpa kawsanchisapa.5
sapachu nima ruranchisapachu. Manakikinchikunallapa munanchisapachu.Mana kunanllachu piñakunchisapa.Mana ni pita chikninchisapachu.6Kuyashpanchikuna runamasinchikuna
chu. Runamasinchikuna allita rurashpakawsaptinkuna kushikunchisapa.
7
kuna chikniwaptinchikunapish mananimata rimashpalla kawsanchisapa.Runamasinchikunata kuyashpanchikuna
kuna manara allita yachashpa manakreyinchisapachu. Runamasinchikunamana allita ruraptin shuyanchisapaallita rurashpa kawsanankunata. Imalayata sufriptinchikunapish manashaykushpalla kawsanchisapa.
8Señorninchi *Jesukristu shamuptin
nata yachachikushunchisapanachu.Manana chay mana yachaypa layarimanakunata rimashunchisapanachu.Tukuy yachashkanchikuna manananimanachu kanan tiyan. Chashna tukuy
kushunchisapalla. 9Kunan kay tiempusukaman yachashpanchikunapish manatukuytachu yachanchisapa. Tata Diosruranayananta mana tukuytachuyachachikunchisapa. 10Señorninchi
shunchisapa.
chisapa.11Wambra kashpanchikuna mana
atipashkanchisaparachu allitarimakuyta yuyayta yachayta. Kunanrunakuna kashpanchikuna manana
sapa. 12Iden puyuyadu espejupi
chikunashina Tata Diospa yuyaynintamanara allitarachu yachanchisapa.Señorninchi Jesukristu shamuptinra uyauya kawanakushpanchikuna tukuymana yachashkanchikunata allitanayachashunchisapa. Kunan manaraallitarachu Tata Diosta riksinchisapa.
nanchikunashina paytapish allitanariksishunchisapa.
13Jesukristu shamunankaman paytatukuy shunku kreyinanchikuna tiyan.Kushikushpa shuyananchikuna tiyansieluman rinanchikunapa. Sukwan
kuna tiyan. Chashna kuyanakushpakawsashpanchikuna Tata Diosta ashwanallita kushichinchisapa.
Akuychi munaypachi Tata Diospa Espiritun tukuy layapi
atipachiwananchikunata.
14 1Chayrayku sukwan sukwan
chi.chi Tata Diospa Espiritun suktapishsuktapish atipachishunaykichipa tukuyalli laya ruranakunata ruranaykichipa.
1 13 14
384
Tukuy chay alli ruranakunamantaashwanta munaychi Tata Diosparuranayananta yachachikunaykichipa.2
tachu parlachinkichi. Tata DiospaEspiritun manara yachashkaykichitaatipachishunkichi rimayta. Chay mana
chu.3
nanta yachachikushpaykichi tukuyuyarishuknikichita entiendichinkichipaykunapish *Jesukristuta ashwantakreyishpa kawsanankunapa. Paykunataanimuchishpa yanapankichi ashwanallita rurashpa kawsanankunapa. 4Chay
chi ashwan allita Jesukristuta kreyishpakawsanaykichipa. Chaymanta Tata
kichi Jesukristuta kreyikmasikichitayanapankichi ashwan allita kreyikushpakawsanankunapa.
5Ñuka munayman tukuy kankuna
kichipa. Chashna munashpaynipishashwanta munayman Tata Diospa
kichipa. Tata Diospa ruranayananta
chita ashwan allita yanapankichi. Chay
kichi tiyanan tiyan suk runa chayrimanata entiendichikunanpa. Chaypinatukuy Jesukristuta kreyikmasikichita
kunapa.6Chayrayku wawkinikuna,
kuna, kankunata pasyak rishpayni manayachaypa laya rimanata rimashpaynimana nimapi yanapaykichimanchu.Ashwan alli kanman Tata Dios
yachachiwashkanta yachachinaynipa.Ashwan alli kanman Tata Diosparuranayananta paypa rimanantayachachinaynipa. Chaypirami allitayanapaykichiman.
7Suk runa kenata pukuptin guitarratatakaptin mana kuska tononpi
chu ima tonotami soynachiykan nishpa.8Servisiupi trompetata mana kuska
tononta pukuptinka soldadukuna manatantanakunmansapachu makanakukrinankunapa. 9Ñukanchikunapishtantanakushpa suk mana yachaypa layarimanata rimaptinchikuna mana ni pi
chisapa nishpa.waptinchikuna mana ni piwanparlaykakshina kanchisapa.
10Tukuy runakunapa chikan layachikan laya rimanankuna tiyan. Sukpishsukpish rimanankunata kikinkunallaentiendinsapa. 11Suk runakuna manayachananchikuna rimanankunapiparlachiwaptinchikuna manamientiendinchimansapachu.nawan mana entiendinakushpanchikunamana parlayta mana riksinakuytaatipanchimansapachu. 12Imashnachaaypa laya rimanakuna tiyan Tata Diospa
wanchisapa rurayta. Kankuna sukamanmunaykankichi Tata Dios rikchak layataatipachishunaykichipa. Chayraykuashwanta munaychi Tata DiospaEspiritun atipachishunaykichipakreyikukmasikichita ashwan allitayanapanaykichipa.
13Chayrayku mana yachaypa layarimanata rimashpanchikuna akuychi
napa. 14Tata Dioswan parlashpa sukmana yachaypa laya rimanata rimashpapayta kuyaykanchisapa. Chashna Tata
1 14
385
Diosta kuyashpanchikunapish chay
sapachu.15Chayrayku akuychi Tata Dioswan
parlaypachi entiendinanchikuna layataorashpa mana entiendinanchikunalayatapish orashpa. Akuychi Tata Diostakuyashpa kantaypachi entiendina layatakantashpa mana entiendina layatapishkantashpa. 16Tata Diosta kuyashpamana entiendinanchikuna layataalabaptinchikunaka Tata Diosta mana
sapachu.chu ñukanchikunawan tantalla TataDiosta alabayta. 17Allimata Tata Diostaagradesishpanchikunapish chay mana
sapachu Jesukristuta ashwan allitakreyishpa kawsanankunapa.
18Ñukaka kankunamanta ashwan aypakuti mana yachaypa laya rimanakunatarimani. Chayrayku Tata Diostaagradesini. 19Chashna kaptinpishJesukristuta kreyikmasinikunawantantanakushpayni entiendina layallatamunayman yachachikuyta pichkarimanallata rimashpapish.manchu mana yachaypa layata
kunata rimashpapish.20Wawkinikuna, paninikuna, kay
yachachishkaynita allita entiendiychi.
shina yuyaychichu. Chaymantawambrakuna mana yuyansapachu manaallita rurayta. Paykunashina amayuyaychichu mana allikunata rurayta.
21
sapa: “Ñukami llaktayniman chikan layarimanayuk runakunata kachasha
nankunapa. Chashna chay runakunayachachikuptinkunapish llaktaynipi
kasapachu.” 22Kunanpish Tata Diosatipachiwanchisapa mana yachaypalaya rimanakunata rimayta. Chashnarimaptinchikuna mana Jesukristutakreyik runakuna yachansapa TataDiosmanta rimaykananchikunata.
sapa paypa ruranayananta Jesukristutakreyikmasinchikunata yachachiytaashwan allita payta kreyinankunapa.
23Tantanakushpanchikuna manayachaypa laya rimanakunata tukuyñukanchikuna rimaptinchikuna manaJesukristuta kreyik runakuna yaykushpa
nata.24Chaymanta tukuy ñukanchikuna
*tinchikuna mana Jesukristuta kreyik
kuna kikinkuna yuyanakunkasapauchasapa kanankunata. 25Chashnayuyanakuptinkuna Tata Dioska
cha uchasapa kanankunata. Chaypinachay runakuna kunkurikushpa TataDiosta kuyashpa rimankasapa paynadeveras ñukanchikunawan tantallakananta.
Pablu yachachikun Tata Diospa wasinpi tantanakushpanchikuna
imashnami sukpish sukpish rurashunchisapa nishpa.
26Wawkinikuna, paninikuna, Tata
kichi sukkuna salmokunata kantankichi.Sukkuna Tata Diospa rimanantayachachikunkichi. Sukkuna Tata Diosruranayananta yachachikunkichi.
nata rimankichi. Sukkuna chay mana
kichi. Tukuy chaykunata ruraychi tukuyJesukristuta kreyikmasikichi ashwan
1 14
386
napa.27Mana yachaypa laya rimanata
rimashpaykichi ishkaylla kimsallasukmanta sukmanta rimanaykichi tiyan.
tinkuna sukkuna chay mana yachaypa
chi tiyan. 28Mana entiendichikuk runatiyaptinka chay mana yachaypa layarimanata sapallaykichilla Tata Diosllawanparlashpa rimaychi. Ama chaykunatarimaychichu runakuna uyarinankunapa.
29Chaymanta ishkaylla kimsalla
nanta yachachikuychi. Chaypina tukuyJesukristuta kreyikmasikichi chayyachachikushkaykichita allita uyarishpayuyanankuna tiyan allitachu manachuyachachikuykankichi nishpa.
30Chaypina suk yachachikuk runayachachikuykaptin ichara Tata Dios suktiyaridu uyariykak runata willanmanyachachikunanpa. Chaypina chayyachachikuykak runa upallayanan tiyan
kunanpa. 31Chashna Tata Diosmunananta suktapish suktapishwillashuptikichi sukmanta sukmantayachachikuychi. Chashnamanta tukuyJesukristuta kreyikmasikichi allitayachakunkasapa ashwan allita
kunapa. 32Tata Dios munanantawillashuptikichi yachachikunaykichipaallita yuyaykushpa shuyanaykichi tiyan
kaman. 33Tata Dios munan tukuyllaktakunapi Jesukristuta kreyikrunakuna allita sukmanta sukmantayachachikunankunapa. Chayraykukankunapish kushikushpalla sukmantasukmanta allita yachachikuychi.
34Chaymanta tantanakushpaykichisuk yachachikuk yachachikuykaptin
mana allichu paninchikuna sukwansukwan parlanakunankunapa.
kuykakta upallalla uyarinankuna tiyan.Tata Diospa rimananka chaytayachachiwanchisapa. 35Paninchikunamana entiendishpankuna wasinpi
kuna tiyan. Mana allichu Tata Diospawasinpi warmikuna ima yuyanankunataparlachikunankunapa.
36Aypa llaktakunapi Tata Diosparimananta kasushpa kawsak runakunatiyan. Manara kankuna Jesukristutakreyiptikichira chay llaktakunapikawsakkuna payta allita kreyishpakawsashkasapa. Tata Dios mana
shushkankichi. 37Tata Dios sukkankunata atipachishushkankichiruranayananta yachachikuyta. PaypaEspiritun kankunata suk layata suklayata atipachishunkichi rurayta.Chashna kaptinka yachankichi tukuykay yachachishkayni Señorninchipakamachikunan kananta. 38Suk runa
tinka ama paytapish kasuychichu.39Wawkinikuna, paninikuna, kankuna
chi munaychi Tata Dios ruranayanantayachachikuyta.chu mana yachaypa laya rimanatarimaptin. 40
kushpaykichi allita yuyaykushpakuskata yachachikuychi.
Pablu yachachikun Jesukristu wañushkanmanta kawsamushkanta.
15 1Wawkinikuna, paninikuna,
chishkaynikunata kashkan allitayuyanaykichipa.chi *
1 14 15
387
kanchikunata. Chashna yachachikuptinikankuna chayta allita kreyishpakawsaykankichi. 2
kushkaynita allita mana shaykushpakreyiptikichi Tata Dios mana alli
kichi.
chi.3Tata Dios yachachiwashkanta
kankunata yachachishkaykichi:Jesukristu uchanchikunaraykuwañurkan Tata Dios killkadu rimananpiwillawashkanchishina. 4Jesukristuwañuptin pampashkankunawasha kimsadiya ukun Tata Dioska kawsachimurkan.Tata Dios chaytapish killkadurimananpi willawanchisapa. 5Jesukristuwañuymanta kawsamushpa disipulunPedrupi rikurirkan. Chaymanta chaychunka ishkay disipulunkunapipishrikurirkan. 6Chaymanta pichka pachakJesukristuta kreyikmasinchikunapirikurirkan. Kunankaman yaka tukuychay kawak runakuna kawsansapara.Sukkunaka wañushkasapana.7
pish rikurirkan. Chaymanta tukuydisipulunkunapi kashkan rikurirkan.
8Chaymanta chay disipulunkunapi
pish rikurirkan. Chayrayku yuyanakuniiden mana killan paktadupi nasidushinakanaynita. 9Manara Jesukristutakreyishpayni payta kreyik runakunatachiknishpa wañuchichikuk karkani.Chayrayku yuyanakuni tukuy Jesukristukachashkan runakunamanta mana nimakanaynita. Yuyanakuni mana alli rurakkanaynita Jesukristu yachachikukkachamuwananpa.
10Chay laya kaptinipish Tata Dios
tachu kachamuwashka paypa rimanantayachachikunaynipa. Tata Dios mana
yanapawaptinka mana atipaymanchukarkan yachachikuyta.
kunamanta ashwanta yachachikushkani.11Mana nimananchu pimi kankunata
yachachishushkankichi. Ñukapishpaykunapish yachachikuptinikuna ñamikreyishkankichina.
Pablu yachachikun wañushkanchikunamanta kawsamunanchikunata.
12Ñukaykuna yachachikushkanisapaJesukristu kawsamushkanta. Kankuna
paykichi ¿imapatí sukkuna rimankichiwañushkanchikunamanta manakawsamunanchikunata? 13
kuna wañushkanchikunamanta manakawsamuptinchikunaka Jesukristupish
chu.14Jesukristu mana kawsamushka
kuymansapa.
man. 15
mushkanta. Mana kawsachimushkakaykaptinka ñukaykuna llullachikukrunakuna kaymansapa karkan.
kuna kaptinka Tata Dios Jesukristutamana kawsachimunmanchu karkan.16
manta mana kawsamunanchikunapanakaptinka Jesukristupish manakawsamunmanchu karkan.
17Jesukristu mana kawsamushka
kushkaynita kreyiykankichiman.
chu karkan. 18Chashna kaptinka chayJesukristuta kreyik wañudukuna mana
1 15
388
pachu. 19
kuna Jesukristu yanapawananchikunata
sapa.20Señorninchi Jesukristuka deverasmi
wañushkanmanta kawsamushka.Manara ni pi wañushkanmantakawsamuptinra Jesukristuka ñamikawsamushkana.
manta kawsamushunchisapa.21Chay ñawpa awilunchikuna Adan
Tata Diosta mana kasushkanraykuwañurkan. Ñukanchikunapishpayshinami wañushunchisapa.Chaymanta Jesukristu wañushkanmantakawsamushkanrayku ñukanchikunapish
shunchisapa. 22Tukuy Adanmantamirakkuna wañunanchikuna tiyan.Tukuy Jesukristuta kreyik runakuna
chisapa. 23Tata Dios munashkan tiempu
sapa. Tukuy runakunamanta Jesukristuprimeruka kawsamurkan amana kashkanwañunanpa. Chaymanta kashkan
kanchikunamanta kawsamushunchisapa.24Jesukristu kashkan shamushpa
tukuy kamachikuk runakunata,awtoridar runakunata,nata kamachikuk kanankunamantawishchunkasapa. Chashna tukuypaykunata wishchushpa Tatan Diostawillanka payllana kamachikunanpa.25Jesukristuka allita kamachikunantiyan Tata Dios tukuy payta chiknikrunakunata saru saru ruranankamanpayllata kasunankunapa. 26Chay washaJesukristullana kamachikuk kashpa
munkasapa.
27Tata Dios tukuy Jesukristuta chiknikrunakunata saru saru rurarkansapa.Tata Dios Jesukristuta willaptin tukuylayata kamachinanpa yachanchisapa
nanta.28Chashna Tata Dios Jesukristuta
kamachikunanpa willashka kaptinpayka tukuy layata kamachinka. TataDiospa wambran kashpa tukuykamachikunanpa willashkanta Tatanpamandunpi churanka. Chaypina TataDioslla tukuytana kamachikunka.
29Chayrayku yachanchisapa tukuywañudukuna kawsamunankunata.Chaymanta sukkuna Jesukristuta
kushpankunara wañurkansapa.Chaypina suk kuyanakukmasinkunavesesninpi bawtisakurkansapa. Chaybawtisakuk runakuna mana kreyishpawañudukuna kawsamunankunata manachay wañudukunapa vesesninkunapibawtisakunmansapachu karkan.
30Ñukaykuna Tata Diospa rimanantayachachikushkaynikunarayku sukrunakuna kuti kuti munansapawañuchiwaysapata.chikunata kreyishpaynikuna mana
wanayanankunata.31Wawkinikuna, paninikuna, tukuy
diya chay chikniwak runakunawañuchiwanayaykansapa. Chashnawañuchiwanayaykaptinkunapishsukaman kushikuni yachashpa kankuna
naykichita. 32Kay Efeso llaktapi idensakra animalkunashina chikniwakrunakuna wañuchiwanayashpankunasukaman sufrichiwarkansapa. Ñuka
nita mana muchuymanchu karkanchashna sufrichiwanankunata. Sukrunakunashina rimayman: “Kayakaman
1 15
389
nachu. Chayrayku akuychi tukuy layatamikuypachi upyaypachi ruraypachi.”
33Ama llullachinakushpa chaytakarimaychichu.nata kasushpaykichi paykunashinamana allita rurashpa kawsankichiman.34Allita yuyaykushpa kawsaychi amachay runakunashina mana allitarurashpa kawsanaykichipa. Sukkuna
kichi.naykichipa.
Pablu yachachikun imashnami wañushkanchikunamanta
kawsamushunchisapa.35Ichara kankuna tapuwankichiman:
¿Imashnatí wañushkanchikunamantakawsamushunchisapa? ¿Ima layatíkawsamushpanchikuna kashunchisapa?
36¿Manachu yachankichi? Sukchakranchipi murukunata tarpuptinchimuru usun wiñaynin wiñananpa.37Chay murukunata tarpuptinchimallkina tukun.nachu kiparin. *chi trigu mallkina wiñan. 38Murukunatatarpuptinchi Tata Dios wiñachinmunanan layallata. Imatapish kaptintarpuptinchi Tata Dios wiñachin chaylayallata.
39Imashnami murukuna chikan laya
napa animalkunapa aychanpish chikanlaya chikan layami. Pishkillukunapachallwakunapa aychankunapish chikanlaya chikan layami.
40Tiyan sielupi kawsakkuna. Tiyanallpapi kawsakkuna. Chay sielupikawsakkuna chikan laya kuerpuyuksielupi Tata Diosta allita kushichishpakawsanankunapa. Ñukanchikuna kayallpapi kawsashpanchikuna chikan layakuerpuyuk kanchisapa kay allpapi Tata
chikunapa.41Chaymanta intiwan killa chikan
layata chikan layata lusichikunsapa.Aypa laya luserukuna tiyashpa chikanlayata chikan layata lusichikunsapa.42
chisapa.kuna allpana tukunka. Chikan layakuerpuyukna kawsamushunchisapamanana kutin wañunanchikunapana.
43Wañuptinchikuna unkuk usukkuerpunchikunata pampansapa.
tinchikuna kushikushunchisapa mushukkuerpuyuk kashpanchikuna. Wañukkuerpunchikunata pampaptinkunakashkan kawsamushpanchikunamanana wañushunchisapanachu.44Wañuptinchikuna wañuk usukkuerpunchikunata pampansapa.Chaymanta chikan laya kuerpuyukna
chikunapa.kuna wañuk kuerpuyuk kanchisapa.Chay sielupi kawsashpanchikuna manawañuk kuerpuyukna kashunchisapa.
45Tata Diospa killkadun riman: “TataDios suk ullkuta rurarkan wañukkuerpuyuk kananpa.pish Adanmanta mirashpa payshinawañuk kuerpuyuk kanchisapa.Chaymanta Jesukristu wañushkanmanta
namanta kawsachimuwashunchisapa.46
shara rishunchisapa sielupi TataDioswan kawsak.
47Tata Dios awilunchikuna Adantaallpamanta rurarkan kay allpapikawsananpa. Chaymanta SeñorninchiJesukristu sielumanta shamurkan nasikruna kananpa. 48ÑukanchikunapishAdanmanta mirashpa Adanshina kay
1 15
390
allpapi kawsaykanchisapa. ChaymantaJesukristu kawsamushkanshina
chikunapa. 49Kay allpapi kawsashpaallpamanta ruradu Adanshina wañukkuerpuyuk kanchisapa. Chaymantasielupi kawsashpa Jesukristushina manatukuyniyuktana kawsashunchisapa.
50Wawkinikuna, paninikuna, mashuyariwaychi. Allpamanta ruradu
pachu Tata Diospa kawsananpiyaykuyta. Allpamanta ruradu wañuyyachak kashpanchikuna manaatipanchisapachu mana tukuyniyuktakawsayta.
51Chaymanta kunanka suk allima
chi.sapa.kunata chikan laya kuerpunchikunatakuwashunchisapa. 52Raslla suk ratuñawsayaypi suk *angel trompetatapukuptin Jesukristuka tukuy payta
napana.naka ñukanchikunatapish chikan layakuerpunchikunata kuwashunchisapa.53Kay allpapi kawsashpanchikunawañuy yachak runakuna kanchisapa.Kay kuerpunchikunawan manaatipanchisapachu riyta sielupi TataDioswan kawsak. ChayraykuJesukristuka chikan laya mana usukmana wañuk kuerpunchikunata
yukta kawsananchikunapa.54
chikunata mana tukuyniyuk layatana
sapanachu. Tata Diospa killkadunpiwillawanchisapa: “Sielupi Tata Dioswan
chisapanachu.” 55Chaypina manananima unkushunchisapanachu. Manananima llakishunchisapanachu. Nimawañuyta manchashunchisapanachu.Manana nima wañushunchisapanachu.
56Kay allpapi kashpanchikuna TataDiospa kamachikunankunata mana
kunchisapa. Uchanchikunaraykuwañunanchikuna tiyan.
57Chashna uchallikunanchikunaraykuwañunanchikuna kaptin SeñorninchiJesukristu wañurkan Tata Dios
kunapa.
napa. Chayta yachashpa sukaman
sapa.58
kuna, paninikuna, tukuy chaykunatayuyashpa allita Jesukristuta kreyishpapaypa ashwan allita trabajaychi.Yachankichi Jesukristupa allitatrabajashpaykichi mana yankapatrabajanaykichita.
Pablu roygakun ofrendata kukunankunapa Jesukristuta
kreyikmasinkunapa.
16 1Ñuka Galasia partipiyachachishkanisapa *
kristuta kreyikmasinkunata ofrendatakukushpa yanapanankunapa.pish paykunata yachachishkaynishinaJesukristuta kreyikmasikichitaofrendata kukushpa yanapaychi. 2Tukuyganashkaykichimanta tipi kullkikichita
paykichi Tata Diosta kunaykichipa.Ñuka rinaynikaman tantachiykaychi
chipa.3Suk wawkinchikunata akllaychi chay
tantachishkaykichi ofrendata Jerusalen
1 15 16
391
llaktaman apanankunapa. Chaymantañuka chayashpayni kartakunata killkashpachay akllashkaykichi wawkinchikunatakachasha. 4Ichará ñukapish Jerusalenllaktaman paykunawan tantalla riyman.
Pablu yuyan Korintoman riyta.5
nia partimanpish rinayani. Chaymanta
man risha.6Llaktaykichipi kankunawan suk
tiemputa kiparinayani. Ichará tukuytamya tiempu kankunawan kipariyman.Chaymanta chikan llaktaman riptinikankuna atipankichiman yanapawaytarinaynipa. 7Tata Dios munaptinka suktiemputa kankunawan kiparisha. Manamunanichu pasakshinalla kawaynikichita.
8Kay Efeso llaktapi kiparisha *judiyurunakunapa *Pentekostes estaynikunadiyakaman. 9Kay llaktapi Tata Diospa
kani.
naynita uyariykansapa. Chayraykukankunaman manara risharachu.
10Wawkinchi Timoteo kankunapichayaptin yanapaychi kankunawankushikunanpa. Paypish ñukashinamisukaman allita Tata Diospa rimanantayachachikun. 11Alli yachachikuk kaptinama washanchaychichu. Kushikushpayanapaychi ñukaman shamunanpa.
chikunawan tantalla shamunankunapa.12Wawkinchi Apolosta sukaman
roygashkani suk wawkinchikunawankankunaman rinankunapa. Kunankamana munanchu riyta. Ichará suktiempukaman rinka.
Pablu wawkinkunata despidinsapa.13Jesukristuta allita yuyashpa allita
chi. Sinchikushpa mana shaykushpaJesukristuta kreyiychi. 14
kichita allita kuyanakushpa ruraychi.15Wawkinikuna, paninikuna, kankuna
yachankichi kay Akaya partipi manara ni
chi Estefanas tukuy familyankunawankreyikurkansapa.sinchikunata sukaman yanapashpakawsansapa. 16Estefanas sukamantrabajashpa yanapakushkankunashinaaypa wawkinchikuna paninchikuna tiyan.Munani kankunapish paykunata kasushpayanapanakushpa kawsanaykichipa.
17Sukaman kushikushkani wawkinchiEstefanas wawkinchi Fortunatowanwawkinchi Akaykowan yanapawakshamuptin. Kankuna mana atipaptikichishamuyta chay wawkinchikuna allitayanapawaykansapa. 18
chikuna kankunatashina ñukatapishyanapawashpa kushichiwashkasapa. Chaylaya wawkinchikunata kuyaypachi.
19Kay *Asia partipi Jesukristutakreyikmasinchikuna rimachishunkichi.Wawkinchi Akilas warmin Prisilawanrimachishunkichi. Tukuy paykunapawasinpi tantanakuk Jesukristutakreyikkuna rimachishunkichi. 20Tukuy kaywawkinchikuna rimachishunkichi.Kankunapish tantanakushpa
kuychi.21
niwasha kikini makiniwan killkashpaynirimachiykichi. 22Señorninchi Jesukristuñami shamunkana. Chashna shamushpatukuy mana payta kuyak runakunata manatukuyniyuk ninapi kastigankasapa.23Sukaman munani Señorninchi Jesukristukankunata allita yanapashunaykichipa.24Kankuna Jesukristuta kreyikmasinikunakaptikichi sukaman kuyaykichi.
chi.
1 16
392
Pablu rimachirkansapa Korinto llaktapi Jesukristuta kreyik
runakunata.
1 1Munanayni wawkinikuna,paninikuna, ñuka Pablu wawkinchi
Timoteowan tantalla kay kartatakillkaykaykichi. Korinto llaktapi Akayapartipi *masinikunata killkaykaykichi. Tata Dios
naynipa. 2Sukaman munani TataDiosninchi Señorninchi Jesukristuwanrikchak layapi yanapashunaykichipakushichishunaykichipa.
Pablu sukamansufrishkanta parlachikun.
3Akuychi Señorninchi JesukristupaTatan Diosta kuyashpa alabaypachi.Tata Diosninchikuna kashpa allimata
sapa.4Rikchak layapi sufriptinchikuna Tata
Diosmi kushichiwanchisapa. Tata Dios
sapa yanapashpa kushichiyta.5Jesukristu sukaman sufrishka kaptinñukanchikunapish payta katishpa
sukaman sufrishunchisapa. Chashnasufriptinchikuna payka sukaman
chisapa.6
nikichita yachanaykichipa Jesukristusalvashuknikichi kananta. Tata Diosñukaykunata kushichiwaptinkuna
chita. Chashna kushichiptinikunakankunapish ñukaykunashina rikchaklayata sufrishpaykichi atipankichi manashaykushpa Jesukristuta katiyta. 7Allitayachanisapa kankuna ñukaykunashina
shina sukaman kushichishunaykichita.8Wawkinikuna, paninikuna, kunanka
yuyachiykichi *kuna sufrishkaynikunata. Rikchaklayata sukaman sufrishpaynikunamanana atiparkanisapanachu ashwantamuchuyta. Yuyarkanisapa wañuymantamana kishpinaynikunata. 9
kantana. Sukaman sufriptinikunawañudukunata kawsachimuk TataDioska yachachiwarkansapa payllatakreyishpa kawsanaynikunapa.
kushpa kawsanaynikunapa. 10
2 KORINTIOS
PABLU ISHKAYNIN KUTI KORINTO LLAKTAPI KREYIKUKMASINKUNATA KILLKARKAN
393
nikunata yuyaptinikunapish Tata Dioswañuymanta kishpichichiwashkasapa.Chaymanta yachanisapa kankuna Tata
chiwanankunata. 11
wankasapa. Chashna yanapawaptinkunañukaykunawan tantalla sukaman TataDiosta agradesinkichi.
Pablu Korintopi wawkinkunata willansapa imapami manara
pasyak rin nishpa.12Shunkuynikunamantapacha
sukaman kushikushpa atipanisaparimayta mana llullakushpa tukuy maypiallita rurashpa kawsashkaynikunata.Kankunawan kawsashkaynikuna pachakawawashkankichi allita rurashpa allitarimashpa kawsaptinikuna. Tata Dios
kunapa. Mana kikinikunamantakayachaymansapachu karkan allitarurashpa kawsayta.
13Tukuy kartaynikunapi kuskallataentiendinapa layata killkashkaykichi.
chita ishkay laya yuyayta killkashpa.Munanisapa allita entiendinaykichipa.14Killkashkaynita leyishpaykichitipitana entiendiykankichi. Munanisapaashwan ashwanta entiendinaykichipaSeñorninchi Jesukristu shamuptinyachachikushkaynikunata yuyashpakushikunaykichipa. Ñukaykunapishsukaman kushikushasapa kankuna
rayku.15Yachashkani kawanakushpa
kushichinakunanchikunata. Chayrayku
napa. 16Yuyarkani Masedonia partimanrishpayni pasyaynikichita chaymanta
kutimushpayni kashkan pasyaynikichita.
chipa Judea partiman riptini. 17Chashnapasyaknikichi riyta yuyashpayni¿yuyashkankichichu mana deverastayuyashkaynita riyta? ¿Yuyankichichuishkay yuyayuk kashpa mana rinaynita?
18Tata Dios mana llullakuyta yachakkashpa yachan ñukaykuna mana ishkayyuyayuk kanaynikunata. 19Tata Diospawambran Jesukristu mana ishkayyuyayuk kashpa tukuy rimashkantaruran. Ñukaka Timoteowan Silvanowanyachachishkaykichi Jesukristu tukuyrimashkanta deverasta rurananta.20
napa. Jesukristuka tukuy Tata Dios
chisapa. Chashna yanapawaptinchikunaTata Diosta sukaman alabanchisapa.
21
tapish yanapawashkanchisapaJesukristuta allita kreyishpa manashaykushpa kawsananchikunapa.
kunapa. 22
panchikuna *selluchawashkanchisapapayllapa kananchikunapa.napi Espiritun kawsaptin yachanchisapa
chikunata rurananta.23Manara Korinto llaktaykichiman
rishkanirachu ama kankunawansukaman rabyakunaynipa. Tata Dios
nita. 24
kichishina riyta. Kankunaka ñamiallitana Jesukristuta kreyiykankichi.Ñuka pasyaknikichi rishpayni sukaman
puru kawsanaykichipa.
2 1Chayrayku yuyarkani manarakankunaman riyta ama kankunata
piñayashpayni llakita kunaynipa. 2Mana
2 1 2
394
allichu kanman kankunata llakitakunaynipa. Llakidu kaptikichika ¿pitíñukataka kushichiwanman? Kankunallakushichiwanaykichi tiyan. 3Chayrayku
chipa. Chayrayku manara kankunamanrinayashkanirachu ama llakitakuwanaykichipa. Allita yacharkanikushikuypuru kaptini kankunapishkushikuypuru kanaykichita. 4Chaykartaynita killkashpayni sukamanllakishpa wakashpa killkashkaykichiyachanaykichipa tukuy kankunatasukaman kuyanaynita.nichu llakita kuynikichita.
Pablu riman chay uchallikuk runata perdonashkantana.
5Chay uchallikuk runa sukamanllakita kushurkankichi. Ñukatapishllakita kuwarkan. Mana mirachishpachurimaykani. Manami kankunatashinachuñukata llakita kuwashka. 6Ñami yaka
kunanpa. Chashna willashpaykichikañami aypatana kastigashkankichi.7Kunanka perdonanaykichi tiyan.Chaymanta kushichiychi ama sukamanllakishpa kawsananpa. 8Chayrayku
naykichipa kuyanaykichita yachananpa.9Chay kartaynita killkarkaykichi
yachanaynipa kasuwankichichumanachu nishpa. Chay kartaynita ñamikasushkankichina. Kunanka kaykillkanaynitapish kasushpa chay runataperdonaychi. 10Kankuna pitapish kaptinperdonaptikichika ñukapish perdonasha.Ima laya uchapish tiyapuptin kankunaperdonaptikichika ñukapish*Jesukristupa ñawpakninpi kankunatakuyashpa perdonasha. 11Chashna
chikuna *Satanas mana atipanchullullachiwayninchikunata.
kunata.
Pablu willansapa Troas llaktapi kashpa llakidu kashkanta.
12
nita.
kuna kananta. Chay llaktapi kashpayniTata Dios sukaman yanapawarkan ayparunakunata yachachikunaynipa.13
paynipish mana gustuchu karkani manachay llaktapi wawkinchikuna Titotatarishpayni.nata sakishpa Masedonia partimankutirkani payta maskak.
Jesukristu yanapawanchisapa allita rurashpa kawsananchikunapa.
14Akuychi Tata Diosta sukamanagradesiypachi yanapawaptinchikunaJesukristullata allita kreyishpakawsananchikunapa. Suk alli des lepishina Jesukristu ñawpachiwanchisapapayta katinanchikunapa. Tukuyrunakuna kawawanchisapa supaytamana kasunanchikunata. Chaymanta
kuna chay yachachikunanchikunaka sukallima mishkilla asnakshinami.15Jesukristu ñukanchikunapi kawsashpayanapawanchisapa Tata Diostakushichishpa paypa allima mishkillaasnakshina kananchikunapa. Allimamishkilla asnakshina kanchisapa
napa uchankunamanta mana perdonadurunakunapapish.
16
sapa Jesukristuta mana kreyinayakrunakunapa wañuyman riptinkuna.
2 2
395
Chaymanta allima mishkilla asnakshina
napa sielupi kawsak riykaptinkuna.Mana Tata Dios yanapawaptinchikunamana atipanchisapachu allima mishkikasnakshina kayta. 17Ñukaykuna allimamishkik asnakshina kashpaynikunamana chikan runakunashina kullkillatamunashpa yachachikunisapachu. Tata
wan tantalla kawsashpaynikuna manallullachikushpa Tata Diospa rimanantayachachikunisapa.
Tata Diospa Espiritun shunkunchikunapi sukkartata killkakshina.
3 1Tukuy kaykunata killkaptinikuna
kanisapa. Kankuna allita riksiwaptikichikankunaman rishpaynikuna mana nimakartata apanisapachu mana riksidurunakunashina. Nima kankunamantakartata mañaykichichu chikanllaktaman rinaynikunapa. 2Ñukaykunakankunawan kashpaynikuna allitayachachishpaynikuna shunkuykichipiiden kartatashina killkashkanisapa.Chaymanta kankuna *Jesukristutakreyishpa allita rurashpa kawsaptikichitukuy runakuna yachankasapa allitayachachikushkaynikunata. 3Jesukristuyanapawashkasapa shunkuykichipipaypa kartantashina killkanaynikunapa.Tukuy runakuna kawashushpaykichiyachansapa Jesukristupa kartanshinakanaykichita. Payka mana tintawanchukillkarkan. Mana tukuyniyuk kawsakTata Diospa Espiritun shunkuykichipikillkakukshina allita yachachishunkichi.Mana Moisesshinachu rumipi killkakun.
4Jesukristu yanapawaptinkuna allitayachachikuykanisapa.sapa Tata Dios willawanankunata allitayachachikunaynikunata. 5Ñukaykunaka
chu allita yachachiynikichita. TataDiosllami atipachiwansapa allitayachachikunaynikunapa. 6Tata Diosatipachiwansapa paypa mushukpaktunta yachachinaynipasapa. TataDiospa Espiritun shunkunchikunapikawsashpa mushuk paktuta ruran.
kushkantashinachu ruran. Tata DiospaEspiritun kawsachiwanchisapa. Chayñawpa killkadu kamachikunankunaka
nata.
Tata Diospa mushuk yachachikunan sukaman allimami.
7Moises Tata Diosmanta rumikunapi
tin uyan sukaman llipyarkan. Chashnauyan llipyak likidu kaptin *israelrunakuna mana atiparkansapachu paytakawayta. Chaymanta tipimantatipimanta Moisespa uyanka mananallipyarkannachu. Chay *Moisespakamachikunankuna wañunanchikunapawillawaptinchikunapish sukaman allimakarkan. 8
kuna allima kaptinpish Tata Diospa
kunaka sukaman ashwan allimami.9Chay ñawpa kamachikunankuna
allima kashpapish willawanchisapa TataDios kastigawananchikunata.manka Tata Dios willawanchisapa
kunamanta perdonawananchikunata.Chay willawananchikunaka ashwanallimami. 10
kuna allima kaptinpish Tata Diospamushuk yachachikunanka sukamanashwan allimami. 11Chay ñawpakamachikunankuna suk tiempullapakashpapish allima karkan. ChaymantaTata Diospa mushuk yachachikunanka
2 2 3
396
mana tukuyniyuk kashpa sukamanashwan allimami.
12Tukuy kayta yachashpaynikunamana nimata pakashpaynikuna allitayachachikunisapa. 13
chu yachachikunisapa. Moiseska uyantallachapawan arkarkan ama israelrunamasinkuna kawanankunapa uyanllipyaynin chinkaptin. 14Chay ñawpatiempu Moises yachachikuptinkunapish
chu yuyayninkuna arkadushinakaptinkuna. Kunankamanllara *masinikuna chay ñawpa killkaduyachachikushkanta leyishpankuna
kuna arkadushinara kaptinkuna.Jesukristu entiendichiptinkunaraatipankasapa entiendiyta.
15Kunankaman chay ñawpa Moisespa
kuna mana nima entiendinsapachuyuyayninkuna iden llachapawanarkadushina kaptin.
16Chaymanta Señorninchi Jesukristuta
chikuna manana arkadushinanachu.Chaypina atipanchisapa Tata Diospayachachikunanta allita entiendiyta.17
kunata allita rurashpa kawsayta.
kuna atipanchisapa mana uchallikushpaTata Diosta kasushpa kawsayta.
18
tinchikuna atipanchisapa paypamunananta allita entiendiyta.chikuna manana arkadushinanachu.Chashna entiendishpanchikunaespejushina tukuy runakunatakawachinchisapa Tata Dios sukamanallima kananta. Tukuy diya JesukristuEspiritunwan yanapawaptinchikunaTata Diospa munananta ashwan
ashwanta atipanchisapa rurayta.
chisapa.
Pablu riman yachachikunan lusshina kananta.
4 1
pankuna akllawarkansapa payparimananta yachachikunaynikunapa.
kunisapa. 2Mana munanisapachu nimapinkakunapa layakunata pakallarurayta.kushpa yachachikunisapa. Tata Diosparimananllata allita yachachikunisapa.Chashna allita yachachikuptinikunatukuy riksiwak runakuna yachansapa
naynikuna sukaman allima kananta.3
chu *Jesukristu uchanchikunamantasalvawananchikunata. Wañuymanriykashpankuna yachachikunaynikunatamana entiendinsapachu. 4Paykuna
sapa mana kawakukshina kanankunapa.Chayrayku mana atipansapachu
chikunata ima layami Tata Dioskanishpa. 5Allita yachachikunisapaJesukristu tukuy layapi sukaman sinchikamachikuk kananta.
napa ñukaykuna tukuy laya yachakkanaynikunata. Willaykichi Jesukristuta
nikichilla kanaynikunata.6Kallarinan tiempu Tata Dioska
rimashpalla tuta likidumanta lustarikurichimurkan. Kunan tiempupishTata Dios shunkunchikunapi lusnintarikurichimun payta riksinanchikunapa.Tata Dios wambran Jesukristuta
2 3 4
397
panchikuna entiendichiwananchikunapapay sukaman allima kananta.
Jesukristullata kreyishpa kawsaypachi.
7
kuna Tata Dios allima kananta lusnintakuwanchisapa. Ñukanchikuna
nashinalla kashpanchikuna chay lustakawachikunchisapa. Jesukristuñukanchikunapi kawsaptin tukuyrunakuna yachankasapa Tata Dios
nara atipananchikunata allikunatarurayta.
chikunata rurayta.8Tata Dios tukuy layapi ñukaykunata
yanapawansapa. Chayrayku runakunasukaman amichiwashpankunapish manaatipansapachu Tata Diospa munanantaruranaynikunamanta michawaysapata.Sukaman sufrishpaynikunapish manasukamanchu turbakunisapa. 9Runakunasukaman sufrichiwaptinkunapish TataDios mana sakiwansapachu. Runakuna
pachu wañuchiwaysapata. 10Kuti kutiJesukristushina yakallapa wañunisapatukuy runakuna yachanankunapaJesukristu ñukaykunapi kawsashpasukaman yanapawanankunata.
11
sapa tukuy runakuna yachanankunapa
kunata. 12
kuna sukaman wañuchiwanayansapa.
nikunata kreyishpaykichi rinkichisieluman Tata Dioswan kawsak.
13Tata Diospa killkadu rimananpiwillawanchisapa: “Ñuka Tata Diosta
kreyishpa kawsashpayni tukuy pita
nita.” Ñukanchikunapish Jesukristutakreyishpa kawsashpanchikuna tukuy pitaparlachinchisapa payta kreyishpakawsaykananchikunata. 14Tata Dios
kunatapish kawsachimuwananchikunata.Chaymanta kankunawan paktatapushawashunchisapa paywan tantallakawsananchikunapa. 15Ñukaykunakarikchak layata sufrishkanisapa kankunaJesukristuta kreyishpa kawsanaykichipa.
shuptikichi ashwan aypa runakuna paytakreyishpa kawsankasapa. Chaypinaashwan aypa runakuna Tata Diostakushichishpa agradesinkasapa.
16
chikuna mana shaykushpa payllatakreyishpa kawsashunchisapa.chikuna viejuyaptinkunapish diyandiyan tukuy shunku ashwan ashwantaJesukristuta kreyishpa kawsanchisapa.17
panchikunara sufriptinchikunapishmana nimananchu.
shunchisapa chaypi kushikuypuru manatukuyniyukta kawsananchikunapa.
18Chayrayku sufrishpanchikunapishamana sukaman llakiypachinachu.
chi. Tukuy kay allpapi tiyak tukunantiyan.kuna mana kutin tukunkachu.
Pablu yachachiwanchi imalayami chay sielupi
kawsananchikuna nishpa.
5 1Yachanchisapa runakunapa ruraduwasinkuna wakllishpa urmananta.
Ñukanchikunapish wañuptinchikuna
2 4 5
398
kay kuerpunchikuna wasishina allpanatukunan tiyan.kanchikunawasha Tata Dios kashkankawsachimuwananchikunata. Chikan
sapa sielupi mana tukuyniyuktakawsananchikunapa. Chay mushukkuerpunchikuna manami kay allpapi
chu kanka. 2
sapa. Sufrishpa aminakushpanchikunasukaman rinayanchisapa chikan layamushuk kuerpunchiwan sielupi kawsak.
3
wan arkanakukshina chikan layamushuk kuerpuyukna kashunchisapaama llatanllashina kananchikunapa.4Kay allpapi kawsashpanchikunarasukaman padesishpa kay unkunderokuerpunchikunawan aminakunchisapa.Manami kay kuerpunchikunatakasakinayanchisapachu. Chashna mana
napish munanchisapa sielupi mushukkuerpunchikunawan kawsayta amanakutin wañunanchikunapa. 5Kikin TataDios rurawashkanchisapa mushuk
chikunapa.man Espiritunta kachamurkan allitayachananchikunapa mushuk kuerpuyukkananchikunata.
6
napi kawsaptin yachanchisapa suk
chikunata.kunara manara atipanchisaparachusielupi *Jesukristuwan tantallakawsayta. 7Jesukristuwan manarauyapura kawanakushpanchikunapish
nata. 8Chayta allita yachashpanchikunasukaman munanchisapa wañushpa
sieluman riyta Jesukristuwan tantallakawsakna.
9
chikunara Jesukristupa munananllataallita rurashpalla kawsaypachi.Chaymanta wañushkanchikunawashasielupipish paypa munananllatarurashpalla kawsashunchisapa.
10
sapa. Chaypina willawashunchisapa imalayatami kay allpapi kawsashkanchisapanishpa.naka sielupi kawsachiwashunchisapa.
naka kastigawashunchisapa.
Pablu yachachikun Tata Dioswan kuyanakushpa
kawsananchikunapa.11Ñukaykunaka allita yachanisapa
nata kastiganankunata. Chayta allitayachashpaynikuna tukuy runakunatasukaman willanisapa Jesukristutakreyishpa kawsanankunapa. Tata Diostukuy yuyayninikunata riksishpa yachan
nata.pish chayta yachanaykichipa. 12Manamikashkanchu alabanakuykanisapa. Kaytaparlachishkaykichi kushikuypurukanaykichipa yachashpa ñukaykunaallita yachachikunaynikunata.Chayta yachashpaykichi chay
chatawak runakunata atipankichikuskanpi ayniyta. Chay chatawakrunakunaka yuyansapa kikinkunallaallita yachachikunankunata. Manayuyansapachu ñukaykuna allita tukuy
kunaynikunata. 13Chay runakuna
pish allita yachachikunisapa TataDiosllata kushichinaynikunapa.
2 5
399
Chaymanta yachankichi kankunapaallinikichipa trabajanaynikunata.
14Ñukanchikuna allita yachanchisapa
nata. Chayta yachashpanchikuna tukuy
chisapa. Yachanchisapa Jesukristu
rayku wañushkanta. Chayrayku mananauchallikushpanachu kawsaykanchisapa.15Jesukristuka ñukanchikunaraykuwañurkan payllatana kasushpakawsananchikunapa. Wañushkanmantakawsamurkan payllapa munanantarurashpa kawsananchikunapa amanakikinchikunallapa munananchikunatarurashpa kawsananchikunapa.
16Ñukanchikuna manana runakunapa
sapa Jesukristuta kreyik runakuna manaalli rurak kanankunata. Manara
kunara yuyarkanchisapa paypish manaalli kananta. Kunanka mananamichashnanachu yuyaykunchisapa.17Kunanka Jesukristuwan tantallakawsashpanchikuna mushuk layatayuyaykushpana kawsanchisapa. Tata
kanchisapa. Chay ñawpa mana allirurashkanchikunata sakishpanchikunamushuk alli ruranakunata rurashpanakawsanchisapa.
18Tata Dios atipachiwanchisapa chaymushuk ruranakunata rurashpakawsananchikunapa. Jesukristu
napa.
chikunapa imashnami paykunapishpaywan kuyanakushpa kawsankasapanishpa. 19
wanchisapa Jesukristu wañushkanrayku
perdonawananchikunata paywan
napa.panchikuna uchanchikunata mananayuyannachu.
chikunapa imashnami paykunapish TataDioswan kuyanakushpa kawsankasapanishpa.
20
shunaykichitashina yachachiykichi.
nata ñukapish willaykichi: Amana TataDiosta chiknishpaykichi paywankuyanakushpa kawsaychi. 21Jesukristumana nimapi uchallikuptinpishuchanchikunarayku Tata Dios ucharurak runatashina payta kastigarkan.
washunchisapanachu.
Jesukristupaparlachikushpanchikuna sufrishpanchikunapish
kushikushpalla kawsashunchisapa.
6 1Kunanka ñukaykuna Tata Dioswantantalla trabajashpaynikuna
sukaman roygaykichi: Tata Dios
chu. 2Tata Dios killkadunpi rimarkan:“Yanapanayni tiempu uyarishkayki.Salvanayni diya yanapashkayki.”
Chashna Tata Dios rimaptin willaykichi:
kuna tiempumi.chikuna diyami.
3
nikuna allita rurashpa kawsanisapa ama
chanankunapa. 4Allita rurashpa
kunapa Tata Diospa trabajanaynikunata.
2 5 6
400
kuna kushikushpalla sufrinisapa.Rikchak layakuna illawaptinkunapishllakishpaynikunapish mana nimataamishpaynikunalla Tata Diosllapatrabajaykanisapa. 5Aypa kuti runakuna
kansapa. Rikchak layapi sukamantrabajarkanisapa. Aypa kuti manaallitachu puñuk kanisapa. Aypa kutimana nimata mikukchu kanisapa.
6Chashna sufrishpaynikunapish allitarurashpa kawsaykanisapa. Tata Diosparimananta allita yachachikunisapa.Mana piñakushpa tukuy runakunatayanapashpa kawsaykanisapa. TataDiospa Espiritun yanapawaptinkunamana llullachikushpa aypa runakunatakuyashpa kawsaykanisapa.
7Tata Diospa rimananta manallullachikushpa yachachikunisapa.Tukuy trabajuynikunapi Tata Diossukaman yanapawansapa. Tata Dios
sapata. Allita rurashpa kawsaptinikunarunakuna llullachiwanayashpankuna
sapata.8Suk runakuna kuyawansapa.
Sukkuna yuyawansapa. Suk runakunarimansapa alli rurak kanaynikunata.Sukkuna rimansapa mana alli rurakkanaynikunata. Ñukaykuna sukamanallimata yachachikuptinikunapishsukkuna rimansapa llullakushpayachachikunaynikunata. 9Sukkuna allita
shina tukunsapa. Wañuk runakunakashpaynikunapish kawsaykanisapalla.Sukaman makawashpankunapish manawañuchiwashkasapachu.
10Llakidu kashpaynikunapishkushikuypurullami kawsaykanisapa.Mana nimayuk kashpaynikunapish
sukkunata yanapashkanisapa*Jesukristuta kreyishpa rikchaklayayukshina kanankunapa. Mananimayuk kashpaynikunapish
napa.11
kuna paninikuna, tukuy shunkukuyaykisapa. Chayrayku mana nimatapakashpa kay kartata killkashpaallimata yachachishkaykichi. 12Mana
chi. Ichará kankuna yuyawashpaykichimana kuyawankichinachu. 13Chayraykuñuka tataykichishina roygaykichikuyawanaykichipa. Imashnacha ñuka
kichi chashnashina kankunapish tukuyyuyanaykichita willawaychi.
Ama paktuta ruraypachichu mana Jesukristuta kreyik runakunawan.
14Ama nimapi Jesukristuta mana
chu. Alli rurak runa mana alli rurakrunamanta chikan laya yuyayuk. Lustiyaptin manana tuta tiyannachu. Lus
kuyta. 15Jesukristu mana atipanchusupaywan allillapi chay yuyayllakawsayta. Chashnashina Jesukristutakreyik runakuna mana atipansapachumana Jesukristuta kreyik runakunawanallillapi chay yuyaylla kawsayta.
16Ñukanchikunaka kawsak *TataDiospa wasinshinami kanchisapa. Paypawasinshina kashpanchikuna mana nimalayapi atipanchisapachu ruradudioskunata kuyayta. Kikin Tata Dioskillkadunpi rimarkan:
nawan tantalla purisha.Ñukaka Tata Diosninkuna kasha.Paykunaka ñukapa wambraynikunakankasapa.”
2 6
401
17Chaymanta Tata Dios killkadunpirimarkan:
“Chay uchallikuk runakunamantallukshiychi.
Chay mana alli ruranankunata amaruraychichu.
Chaypina ñukaka chaskishkaykichi.18 Ñukami tataykichi kasha.Kankuna wambraynikuna kankichi.Tukuy laya atipak Tata Dios chaytawillawanchisapa.”
Pablu kushikun Korintopi wawkinkuna payta
kasushkankunarayku.
7 1Munanayni wawkinikuna,paninikuna, Tata Dios sukaman
wananchikunata. Chayrayku tukuy laya
chinachu nima yuyaypachinachu. Tata
llata rurashpa kawsaypachi.2Chaymanta roygaykichi ñukaykunata
tukuy shunku kuyawanaykichipa. Manani pita rabyachishkaykichichu. Mana nipita uchallichishkaykichichu. Mananima tiyapushuknikichita llullachishpakichushkaykichichu. 3Mana kankunatapinkachinaynikunapachu tukuykaykunata killkaykaykichi. Ñawpawillashkaynishina tukuy shunkusukaman kuyaykichi. Kawsashpaynipishwañushpaynipish kuyaykichilla.4Chashna kuyashpayni mana nimayuyanaynita pakashpa willaykichi.Sukaman kushikuni kankuna allitarurashpa kawsaykaptikichi. Rikchaklayata sufrishpaynipish kankunatayuyashpa sukaman animukushpakushikuni.
5
namantapacha aypa runakuna sukaman
pachu gustu kawsayta. Kaypi chaypichay runakuna chikniwashpankunamanchachiwaksapa. 6
nikuna kushichiwakninchi Tata Dios
chi Tito ñukaykunapi chayamuptin.7Tito ñukaykunapi chayamushpakankuna sukaman kushichishkaykichitaparlachiwashpa kushichiwarkansapa.
yanaykichita. Willawashkasapasukaman llakichiwashpa kuyawashpasukaman yuyawashkaykichita.
sapa.8Chay kachashkayni kartata
leyishpaykichi suk tiempullapa sukamanllakirkankichi. Ñukapish llakirkaniyachashpa kankunata sukaman llakitakushkaynita. Kunanka mananallakininachu. 9Chay llakishkaynimantasukaman kushikuni. Mana llakitakushkaynikunaraykuchu kushikuni.Kunanka kushikunimi mana allirurashkaykichita sakishpaykichi TataDiosman kutiptikichi payllata kasushpakawsanaykichipa.kanshina llakirkankichi. Chayraykuchay kartayni allinikichipa karkan.10
chikuna atipanchisapa mana allirurananchikunata sakiyta. Chayta
sapa. Chay laya llakinanchikunakaallininchikunapami. Chaymantawakinkuna llakishpankunapish mana*Jesukristutachu kreyinayansapa.Chayrayku wañunankuna tiyan.
11Mash yuyaypachi imapami TataDioska munarkan llakinaykichipa.Kankunaka mana yankamantachullakirkankichi. Chay kartaynitachaskishpaykichi kasukushkankichi.Chay uchallikushka wawkinchikunata
2 6 7
402
piñayashpaykichi munarkankichikastigayta. Manchakurkankichi
tapish kastigashunaykichita.kichi ñuka rinaynipa tukuyta allichak.Chay wawkikichita kastigashkankichitukuy runakunata kawachinaykichipamana uchayuk kanaykichita. 12Chaykartaynita killkashpayni mana chayuchallikushka runallatachu nima chayrabyachidu runallatachu yuyarkani.
naykichipa imashnami Tata Diospañawpakninpi kankuna kuyawankichinishpa. 13Chashna kuyawaptikichisukaman kushikurkanisapa.Chaymanta ashwan sukaman
kushikurkanisapa kawashpa wawkinchiTito kushikuypuru kananta kankunakushichishkaykichirayku. 14Wawkinchi
kani kankuna alli rurak runakunakanaykichita.manta kutimuptin imashnacha ñukarimashkaynishina willawashkasapaallita rurashpa kawsanaykichita.Chayrayku kushikushkani Titopashiminmanta chayta uyarishpa.15
kichi yuyashpa tukuy kankunakasushkaykichita. Paytaka kuyashpayanapashpa allita chaskirkankichi.16Chashna Titota kasushka kaptikichiyuyashpayni sukaman kushikuni.
Pablu yachachiwanchisapa ofrendanchikunataTata Diosta kuyta.
8 1Munanayni wawkinikuna,paninikuna,
yaykichi imashnami Masedonia partipiTata Dios *
sapa. 2Paykunaka rikchak layatasufrishpankunapish kushikuypurulla
kawsaykansapa. Mana aypa kullkiyukkashpankunapish iden aypa kullkiyuk
kankunata Tata Diosta kurkansapa.3
puru ofrendankunata Tata Diostakuptinkuna. Tiyapunankunamantaatipashkankunata kurkansapa.Imankuna illapuptinkunapishkushikushpalla Tata Diosta kurkansapa.4
kunata apanaynikunapa mana nimayuk
nankunapa. 5Mana yuyashkanisapachuaypata kunankunapa. Manara TataDiosta nimata kushpankunara paytawillarkansapa munananllata rurashpakawsanankunapa.natapish sukaman yanapawarkansapa.
6Kankunapish paykunashinaofrendaykichita tantachishkankichi.
kichita tantachiyta. Kunanka kashkanpayta kachaykani chay tantachiduofrendaykichita chaskikuk. 7Kankunaka
kichi. Tata Diospa rimananta allita
kichi. Kushikushpalla llaktamasikichitayanapankichi. Ñukaykunatapishkuyawankichi.
nata Tata Diosta kuychi.8
kichita kukunaykichipa. Masedoniapartipi runakuna ofrendankunatakukushkankunata willashkaykichikankunapish paykunashina aypatakukunaykichipa. Aypa ofrendatakukushpaykichi tukuy pi yachankasapa
kichita.9
2 7 8
403
chikuna kay allpaman shamushkanta.Payka tukuy layayuk kaykashpashamurkan mana nimayuk runa
napa.10-11Kankuna suk wata washa
kushikuypurulla munashpaykichikallarirkankichi chay ofrendaykichitatantachiyta. Kunanka yuyachiykichichay kallarishkaykichi ofrendaykichitatukuchanaykichipa tantachiyta.Kushikushpalla kallarishkaykichishinatukuy atipanaykichita tukuchaychitantachiyta. 12Tukuy shunku munashpaatipanaykichita kukuptikichi Tata Diossukaman kushikushpa chaskinka. Manatiyapushuptikichika Tata Dios manamañashunkichichu.
13Ñuka mana munanichu sukkunatayanapanaykichirayku mana nimayukkiparinaykichipa. 14Kunanka kankunaparikchak laya tiyapushunkichi. Chaymana nimayuk wawkinchikunapa manatiyapunsapachu. Chayrayku paykunatayanapaykankichi. Suk tiempukankunapa pishiptin ichara paykunapaaypa tiyapunmansapa. Chaypinakankunata yanapashunkichiman.
chikuna sukpapish sukpapish manaillapanchisapachu. 15Tata Dioskillkadunpi willawanchisapa:
napa mana puchurkanchu.Tipillata tantachik runakunapapishmana pishirkanchu.”
Pablu Titota ishkay wawkinkunawan kacharkansapa chay ofrendata apanankunapa.
16Tata Dios Titota yuyachirkan ñukakankunata kuyanaynishina paypishkuyashunaykichipa. Chayrayku TataDiosta agradesini. 17Tito munashpayanapashuynikichita yuyarkan riyta
pasyashuknikichi. Chayrayku willaptinirinanpa sukaman kushikushpaalmitiwashka riyta.
18Chaymanta Titowan tantalla sukwawkinchita kachaykani. Ñukaykuna
kuptinikuna payka yanapawarkansapa.Chayrayku maypipish kaptin tukuy
kuk kananta. 19Chashna alli yanapakukkaptin tukuy Jesukristuta kreyikkunapayta akllashkasapa purikmasinikunakananpa. Payka yanapawankasapa
chita apayta. Tukuy partimanta
chi Jesukristuta sukaman kuyashpakushichinaynikunapa.sapa tukuy runakuna yachanankunapa
nata. 20Mana munanisapachu ni pimana allita yuyawanankunapa kay aypaofrendata apaptinikuna. Chayraykuchay wawkinchikuna ñukaykunawantantalla rinkasapa. 21Munanisapa allita
kunata.22Chaymanta suk wawkinchikunata
chay wawkinchikunawan tantallatakachaykanisapa. Kay wawkinchita aypakuti kawashkanisapa Jesukristuta kreyikrunakunata kuyashpa yanapanankunata.Payka yachan kankuna alli kuyakukrunakuna kanaykichita. Chayraykusukaman kushikun kawashuknikichirinanta yachashpa.
23Ichara maykan llaktamasikichitapushunkichiman pimi Titoka nishpa.Chashna tapushuptikichika willaychiTito ñukapa yachachikukmasini kanantayanapashunaykichipa. Chaymantaichara tapushunkichiman pikunamiTitopa purikmasinkuna nishpa. Chashnatapushuptikichika willaychi paykuna
2 8
404
Jesukristuta kushichik runakunakaptinkuna tukuy partikunapi
kankunata.24Ñukaka chay wawkinchikunata
willashkanisapa kankuna allitakuyashpa chaskinaykichipa. Chayraykupaykuna kankunapi chayaptinkunakuyashpa yanapaychi. Chashna allitayanapaptikichi yachankasapa paykunatawillashkaynikuna mana llulla kananta.Chaymanta tukuy maypi Jesukristutakreyikmasinchikuna yachankasapa chaywawkinchikunata kuyanaykichita.
Pablu yachachikun ofrendakunata Tata Diosta kushikushpa
kukunanchikunapa.
9 1Kankuna ñami yachankichina
nata yanapanaykichipa. Chashnayachaptikichi manana kashkankakillkanayashkaykichinachu ofrendatakukunaykichipa. 2Allita yachanikankuna tukuy shunku munanaykichitaofrendata kukuyta.nia partipi tukuy pita parlachinikankuna Akaya partipi kawsakkuna suk
chita.Chashna parlachiptini kay Masedonia
partipi kawsak runakunapish sukamanmunansapa ofrendankunata kukuyta.3Chayta parlachikushpaynipishyuyaykani ichará kankuna manaparlachikushkaynishinachu ofrendatakukuykankichi. Chayrayku kay kimsawawkinchikunata kachaykanisapayanapashunaykichipa chay ofrendatakukunaykichipa.
4
kuna ñukawan tantalla pasyaknikichiriptinikuna ichará ofrendaykichitamanara tantachishkankichirachu.Chashna manara tantachiptikichira
sukaman pinkakuymansapa.pish pinkakunkichiman. 5
nanchikunapa manara rishpaynikunara
nisapa yanapashunaykichipa chayrimashkaykichi ofrendata tantachiyta.Paykuna yanapashuptikichi ñukaykuna
tana tarishasapa. Chaypina tukuy piyachankasapa tukuy shunku munashpa
kaykichita.6Mash yuyaychi. Suk runa tipi
murukunallata tarpushpa manaaypatachu pallan. Aypa murukunatatarpushpa sukaman aypata pallan. 7Kay
napa. Manara kukushpanchikunarayuyananchikuna tiyan mashnatamikukushunchisapa nishpa. Amallakishpachu kukuypachi. Mana ni piapurawaptinchikunachu kushikushpallakuypachi. Tata Dios sukaman kushikunkushikushpalla kukuptinchikuna. 8Tata
man tiyawananchikunapa. Chashna
kuna atipanchisapa kushikushpa tukuylayapi sukkunata yanapayta. 9Tata Dioskillkadunpi riman:
“Chay yanapakuk runa mana
puru sukaman yanapaptin Tata
chu.”10Tata Dios tarpukuk runakunata
murukunata kunsapa. Mikunantapishkunsapa.nata murukunata kunankunashina
naykichipa. Paykunata yanapaptikichipaykunapish Tata Diosta kreyishpa
2 8 9
405
kawsankasapa. 11
tikichi rikchak laya tiyapushunkichikankunapish sukkunata kushikushpayanapanaykichipa. Mana nimayukwawkinchikuna tantachishkaykichi
sinkasapa.12Chashna ofrendaykichita mana
kichi. Chaymantapish chay chaskikrunakuna Tata Diosta agradesinkasapa.13Paykuna ofrendaykichita chaskishpayachankasapa *
chita. Chaypina Tata Diosta kuyashpa
natapish sukaman allita kushikushpayanapaptikichi.
14Chaymantapish Tata Dios sukamanyanapashushkaykichirayku chaychaskik runakuna kuyashushpaykichiTata Diosta roygankasapa ashwantayanapashunaykichipa. 15
kanrayku.
Pablu washanchak runakunata upallayachinsapa.
10 1Wawkinikuna, paninikuna,*
shina ñukapish kankunata kuyashpayni
chipa. Kankunamanta sukkunarimansapa ñuka kankunawan kashpaynialli modoyuk kanaynita. Rimansapamana kankunawan kashpayni kartaynipisinchita yachachikunaynita.
2Chay yuyawak wawkinchikunakarimansapa iden mana Jesukristutakreyik runashina munanaynillataruranaynita. Manara kankunaman
chawanankunapa. Mana munanichuchay wawkinchikunata sinchitawillaysapata. Ñuka rishpayni paykunawashanchawaykaptinkunallara sinchitawillashasapa.
3
kunapish mana kawsanisapachu chay
kushpa. 4
kunallatachu yachachikunisapa. Chay
wansapa.
chiyta. 5Chaymanta suk runakuna tukuypita michansapa ama Tata Diostariksinankunapa.nata atipanisapa upallayachiyta. Tukuypita atipanisapa yachachiyta mana alliyuyanankunata sakishpa Jesukristutakreyishpa kawsanankunapa. 6Kankunapichayashpaynikuna yachachishkaykichiJesukristuta allita kasunaykichikaman.
nata kastigashasapa.7Kankunaka yuyankichi mana yachak
kanaynikunata. YuyanakunkichiJesukristuta alli sirvik kanaykichita.Chashna yuyanakushpaykichi allitayuyaychi. Ñukaykunapish Jesukristutaashwan alli sirvik kanisapa. 8Jesukristukachamuwashkasapa kankunatayachachinaynikunapa ashwan allitapayta kreyishpa kawsanaykichipa. Mana
nipasapa. Ichará sukaman rimakuniJesukristu kachamuwashka kananta.Chashna rimashpaynipish manapinkakunichu. 9Mana munanichu
nikichita.10
kunallapi sinchita yachachikunaynita.Rimansapa laduykichipi kashpayni
2 9 10
406
mana atipanaynita yachachiynikichita.Rimansapa rimakuptini mana ni pikasuwananta. 11Chashna chay yuyawakrunakuna rimaptinkunapish willaykichiyachanaykichipa. Karu llaktapikashpayni imashnacha kartaynipisinchita rimashkaynishina kankunapichayashpaynikuna chashnalla sinchitarimanaynikuna tiyan.
12
chu chay alabanakuk runakunashina.
lla yuyanakunsapa sukaman alli rurakkanankunata. Paykunapuralla sukwansukwan parlachinakunsapa alli yachakkanankunata.pankuna mana alli yuyayuksapachu.13Ñukaykunaka mana chashnachuyuyanakunisapa.
sapa yachachikuk nishpa. Paykawillawashkasapa kankunamanyachachikuk rinaynikunapa. ChashnaTata Dios kamachiwaptinkuna manaalabanakunisapachu. 14Mana ni pikankunata yachachishuptikichiraJesukristu kachamuwarkansapayachachinaynikunapa. Chayrayku manakikinikunallapa munanaynikunata
kichi.15
kunisapa.kuna payllapa munananta rurashpamunanisapa kankunata yachachiytaashwanta Jesukristuta kreyishpakawsanaykichipa. 16Chaymanta Korintollaktaykichimanta ashwan karullaktakunapipish yachachikunayanisapaJesukristu salvakuk kananta. Manarinayanisapachu maypicha sukkunayachachikushkankunaman. Manachikan yachachikukpa trabajunpiyaykushpachu alabanakunayanisapa.
17
sapa:chi Tata Diosta riksishkaykichiraykualabanakuychi.” 18
kan runakunata alaban. Kikinllaalabanakuk runata mana alabanchu.
Ama kreyiypachichu llulla yachachikuk runakunata.
11 1Kunanka munani ashwantayachachiynikichita.
shina kanaynita yuyashpaykichipishuyariwaychilla. 2Tata Dios mana
nata uyarinaykichipa.chishina kuydaykichi ama chay llulla
chipa.nishina ñukaka novioykichi*Jesukristuta almitishkani paypakanaykichipa. Imashnacha sukshipashpa tatan kasaranankunadiyakaman kuydakshina tukuy
llata shuyashpa kawsanaykichipa.3Yuyani ichara yachaysapa supay
man. Ichara supay chikan layatanayuyachishunkichiman amana
chipa. 4Jesukristu salvawananchikunatayachachishkaynikunata manana
pish chikan layata yachachishuptikichi¿imapatí kushikushpalla kreyinkichi?Kankuna Tata Diospa Espirituntachaskishkaykichiwasha ¿imapatí chikan
yankichi? ¿Imapatí alli yachachikunatamanana kreyishpaykichi chikan layayachachikunata kreyinkichi?
5Chay katinaykichi runakunarimaptinkunapish alli yachachikukkuna
2 10 11
407
manta ashwan alli yachachikukkanaynita. 6
nipish allita entiendini Jesukristupayachachikunankunata. Allita rurashpakawsashpayni allita kawachishkaykichialli yachak kanaynita.
7Ñuka kankunawan kawsashpaynisukaman trabajarkani ama nimatakankunata mañanaynipa. Chashnatrabajashpa munarkani kankuna
kichipa. Ichará mana allitachururashkani mana nimata kobrashpakankunata yachachishpayni. 8Chikanllaktakunapi kawsak wawkinchikunata
napa kankunata mana nimatakobrashpa yanapanaynikunapa.
9
payni suk ima pishiwaptin mana nimatamañarkaykichichu. Wawkinchikuna
kuna ima munanaynita kuwarkansapa.
chichu. Chashnalla katisha mana nimatakankunata mañashpayni. 10Jesukristupayachachikunanta allita yachashpasukaman kushikushpalla yachachikuni.Chay kawsanaykichi Akaya partipi
kachu yachachikuptini.11¿Imapatí kashna willaykichi? Ama
yuyaychichu chayta willashpayni manakankunata kuyanaynita. Tata Diosyachan kankunata sukaman kuyanaynita.
12
chillapi katisha. Kankunamanta mana
kichi runakuna mana atipansapachualabanakuyta ñukashina yachachikukrunakuna kanankunata. 13Chayrunakuna llullakushpa rimansapa
kunata. Alli yachachikukshinatukushpankuna yachachikunsapa.
14Ama almiraychichu chashna alliyachachikukshina rikuriptinkuna. Kikin*kuna iden llipyakpuru *angelshinatukun. 15Chashna angelshina tukuptinchay llulla yachachikukkunapish idenalli yachachikukkunashina tukunsapa.Chashna llullachikushkankunaraykuTata Dios paykunata kastigankasapa.
Pablu parlachinsapasukaman sufrishkanta.
16Kashkan willaykichi.chu demento kanaynita. Dementokanaynita yuyaptikichipish uyariwaychi
nita. 17Ñuka alabanakushpaynidementoshina rimaykani. Mana
nachu rimaykani. 18Aypa llulla
nalla alabanakunsapa alli yachakkanankunata. Ñukapish alabanakusha.19
kichi ¿nata kushikushpalla uyarinkichi?
20Chay llulla yachachikuk runakunapatronnikichishina sukaman sinchitatrabajachishunkichi.shushpaykichi tiyapushuknikichitakichushunkichi. Yuyanakunsapa
nata.chi. Chashna rurashuptikichi ¿imapatíupallalla kiparinkichi? 21¿Ariyapinkakunichu willaynikichitañukaykuna mana patronnikichishinakanaynikunata?kukkuna mana ni pita manchashpakikinkunalla alabanakunsapa. Ñukapishmana ni pita manchashpa dementoshinarimani paykunamanta ashwan allitaatipanaynita alabanakuyta.
22Paykunaka rimansapa *hebreo kastakanankunata. Ñukapish hebreo kastami
2 11
408
kani. Rimansapa Tata Diospa aklladu*israel runakuna kanankunata.Ñukapish israel runami kani. Sukamanrimansapa ñawpa awilunchi Abrahampamirakninkuna kanankunata. ÑukapishAbrahampa mirakninmi kani. 23
naka yuyansapa Jesukristuta uyarishpatrabajanankunata.manta ashwan allita Jesukristutasirvishpa trabajani. Dementoshinakaykunata parlachiykichi. Ñuka
kani. Paykunamanta ashwan aypa kutikarselpi churawashkasapa.
sapa. Aypa kuti yakallapa wañurkani.24Chaymanta *
darninkuna pichka kuti karawaskawanasutiwarkansapa. Chay pichka kutiasutiwashpa kimsa chunka iskun asutitaasutiwarkansapa. 25Chaymanta *romano
sapa. Suk kuti judiyumasinikunaruminchawashpankuna yakallapawañuchiwarkansapa. Kimsa kuti yakupibarku sumiptin yakallapa sipikurkani.Suk kuti manllayba atun kochapi suktutata suk diyata chishyarkani.
26
napi aypa kuti yakallapa sipikurkani.
kansapa. Llaktamasinikuna chikanllaktakunamanta runakunapish aypakuti wañuchiwanayarkansapa.Chaymanta chawpi llaktakunapi,chunlla partikunapi, manllaybakochakunata rishpayni yakallapawañurkani. Chaymanta llullakushpa
pankuna sufrichiwarkansapa.27Sukaman trabajashpa sukaman
shaykurkani. Aypa kuti mana puñushpapakarirkani. Aypa kuti yakumantayarkaymanta karkani. Aypa kuti manamikukchu kani. Chaymanta mana
llachapayuk kashpayni chirishpasufrirkani.
28
manta ashwanta llakini tukuy diyayuyashpa imashnami Jesukristutakreyikmasinikunata yanapaymannishpa. 29Maykan wawkinchikunapaninchikuna Jesukristuta mananaallita kreyishpa kawsaptinkunapaykunapa llakini. Suk runakunawawkinchikunata paninchikunatauchapi urmachiptinkuna sukamanllakishpa piñakuni. 30Tukuy chaysufrishkaynikunallapa alabanakuni.
chu alabanakuni. 31SeñorninchiJesukristupa Tatan Dioska yachan tukuyrimashkaynita mana llulla kananta.
kuna tiyan.32Chaymanta Damasko llaktapi
kashkayni tiempu chay llaktapagobernadornin chay kamachikukAretaspa yanapaknin karkan. Chayllakta vueltashnintin pirkakunawan alliwichkadu karkan. Chay gobernadortukuy chay llaktapa punkunkunapi
napa. 33Chaypina chay llakta pirkanpaventananmanta wawkinikuna suk atun
sapa. Chashna urayachiwaptinkuna
kani.
Jesukristu Pabluta muskuyninpishina
sieluman pusharkan.
12 1Mana allichu kanmanashwanta alabanakunaynipa.
Mana alli kaptinpish *Jesukristumuskuyninipishina kawachiwashkantawillaykichi. 2Ñami chunka chuskuwatana muskuyninipishina Tata Diossieluman pushawarkan paypa
2 11 12
409
kawsananta riksichiwak.chu kuerpuntinchu manachu sielumanrishkaynita. Tata Diosllami yachan.3Kashkan willaykichi. Tata Diosllamiyachan kuerpuntinchu manachusieluman rishkaynita. Ñuka manayachanichu. 4Tata Dios sielumanpushawaptin pakallalla mana ni piuyarishkan rimanakunata uyarirkani.
nipa.5Ñuka sukaman kushikuni Tata Dios
rayku. Chashna kushikushpaynipish
chu alabanakuni.raykulla alabanakusha tukuy runakuna
washkanta. 6
paynipish mana llullatachu rimayman.Chay rimanayni mana llulla kaptinpishmanami kikinimantachu alabanakuni.Mana munanichu kankuna sukamanalabawanaykichipa sielupi Tata Diospakawsananta kawashkaynirayku. Munaniallita rurashpa kawsashpayni allitayachachikuptini rimanaykichipa alliruna kanaynita.
7Muskuyninipishina sielupi kaptini
washkanrayku alabanakuyman karkan.Chayrayku Tata Dios munarkankuerpuynipi *nata kuwananpa ama alabanakunaynipa.8Kimsa kutina Señorninchi Jesukristuta
nanpa. 9Chashna roygaptini paykawillawashka: “Ñuka kanta kuyashpayanapaptini atipanki kushikuypurullakawsayta. Chashna sukamansufrishpayki mana nima laya atipakkaptiki ñuka sukaman yanapayki.”Chashna Jesukristu willawaptin ñuka
sufrishpaynipish kushikuni tukuy
runakuna yachanankunapa Jesukristusukaman yanapawananta. 10Chaymantarikchak layapi Jesukristuraykusufrishpaynipish kushikunilla payyanapawaptin.
napish rikchak laya illawaptinpishkushikushpalla kawsani. Mana nimatarurayta atipak mallinakushpayni allitayachani Jesukristu yanapawaptin tukuylayata atipanaynita rurayta.
Pablu llakirkan Korinto llaktapi Jesukristuta kreyik runakuna mana
allita ruraptinkuna.11Ichará yuyankichi ñuka mana
atipanaynita allita yachachikuyta. Allitayachankichiman karkan ñuka chayllullachishuknikichi runakunamantaashwan alli yachachikuk kanaynita.Chayta yachaykashpaykichipish manaalabawashkankichichu. Chayrayku
kani. 12Tata Dios yanapawaptinkankunawan kashpayni manakillakushpa nima shaykushpa rikchaklaya almiranakunata rurarkani.nata ruraptini yacharkankichi Jesukristukachamuwashkanta paypa rimanantayachachikunaynipa. 13Chayraykutapuykichi: ¿kankichi? Kankunawan kashpayni mananimata mañarkaykichichu sukkunatamañashkaynishina. ¿Kankunata mana
kankichi? Chashna kaptinka kay manaalli rurashkaynimanta perdonawaychi.
14Ñami rinayaykanina kimsayninkutina kankunata pasyaknikichi.
kichi. Manami munanichu nimatamañaynikichita.nikichita munanichu. Ñukaka identataykichishinami kani. ¿Manachu suk
2 12
410
tata sukaman trabajanan tiyanwambrankunata allita wiwananpa?Chayrayku wambraynikunashina
kichipa. 15Chashna tataykichishinakashpayni sukaman kushikushpa tukuytiyapananta kankunata yanapashpaynitukuchasha. Sukaman trabajashakankunata kuyashpa yanapanaynipa.Kankunata ashwanta kuyaptini ¿imapatíkankuna manana ñawpashinanakuyawankichi?
16Kankunawan kashpayni mananimata mañashkaykichichu. Chayta
sapa llullachishpayni allinikichipa
nita. 17¿Yuyankichichu kankunamanchay wawkinchikunata kachashpayniwillashkaynita kullkikichita ñukapaapamunankunapa?chu kachashkanisapa.
18Wawkini Titota sukaman roygarkanipasyashuknikichi rinanpa. Paywan
nata. ¿kichi? Manami. Titowan ñuka allitayachachirkaykichi.kunata yanapawaptinkuna allitarurashpa kawsashkanisapa. Chashnakaykaptin ¿imapatí mana alli kanaynitayuyawaykankichi? 19Ichará yuyankichi
kunata. Mana chashnachu. Tata Diospamunananllata rurashpa kay kartatakillkashkani.Munanayni wawkinikuna, paninikuna,
Jesukristuwan tantalla kawsashpayni
nipasapa ashwan ashwanta paytakreyishpa kawsanaykichipa.
20Manchakuni pasyaknikichi
kayni layata rurashpa kawsaykaptikichi.
kichiman mana munawanaykichi layata.
kushpa kawsaykanaykichita. Icharachikanpa tiyapunanta munashpa
llapa munashpa kawsaykankichiman.Ichara chikninakushpa ayninakushpaalabanakushpa mana entiendinakushpakawsaykankichiman.
21Manchakuni kankunapi chayaptinimana alli ruranaykichimanta manawanaptikichi.
chiman.kichira mana allita rurashpaykichirakawsaykankichiman. Chashna manaallita ruraptikichika sukaman llakishpawakasha. Chaymanta Tata Diospa
sha.
Kartanta tukuchashpa Pablu wawkinkunata konsejansapa.
13 1Ñami willashkaykichina
chi.chiman risha. Tata Dios rimananpiwillawanchisapa: “Ishkay kimsarunakuna suk runata chatakuptinkunara
naykichi tiyan.” 2Chashna Tata Diosrimaptin ñuka kankunamanta karupikashpaynipish tukuy chay uchayukrunakunata tukuy kankunatapishwillaykichi: Chay ishkaynin kutirishkayni tiempu chay mana allirurashkaykichirayku piñayarkaykichiwananaykichipa. Kunanka kankunaman
payni sinchita kastigashkaykichi.3Kankuna mana kreyiwashpa
yachanayankichi *kunaynipa kachamuwashkachumanachu nishpa. Jesukristu sukamantukuy layata atipak kashpa chay
2 12 13
411
nata sukaman kastigankasapa. Chaypira
kanta. 4Ariya Jesukristu kruspiwañurkan iden mana nimata atipakrunashina. Chaymanta Tata Dios tukuy
kan. Ñukaykunapish kikinikunalla mananima atipak runakuna kanisapa.Chayrayku Jesukristuwan tantallakawsaptinikuna Tata Dios sukamanyanapawansapa atipanaynikunapakankunata allita yanapayta.
5
kuychi allitachu manachu Jesukristutakreyishpa kawsaykankichi nishpa. Allita
china pay kankunapi kawsananta. ManaJesukristuta kreyishpa kawsashpaykichikamanami paywanchu kawsaykankichi.6Allita yachani kankuna riksiwanaykichitamana llullakushpa Jesukristupa rimanantayachachikuykanaynikunata.
7Tata Diosta sukaman roygani manakankunata kastigaptinikunapish allillatarurashpa kawsanaykichipa. Manamunanichu kankunata kastigaynikichitakawachinaynipasapa Jesukristukachamuwashkanta. Ñukapa mananimananchu kankuna yuyawaptikichimana alli yachachikuk kanaynita.Yuyawaptikichipish munani allillatarurashpa kawsanaykichipa. 8Chashnasuk runakuna yuyawaptinkunapish Tata
kunaynikuna tiyan. Manami llullatachuyachachikunisapa. 9
sapa Jesukristuta allita kreyishpakawsaptikichi. Kankuna allitaJesukristuta kreyiptikichi manakastigashkaykichinachu. ChayraykuTata Diosta sukaman royganisapaallillata rurashpa kawsanaykichipa.
10Manara pasyaknikichi rishpaynira
chi ama kankunapi chayashpaynipiñayanaynipasapa. SeñorninchiJesukristu kachamuwashka kankunatayachachinaynipasapa. Mana munanichukankunapi chayashpa sukta suktasukaman kastigaynikichita.
11Wawkinikuna, paninikuna, kaykartaynita tukuchaykani.lla kawsaychi. Allillata rurashpakawsaychi.
chi. Kuyawakninchi kushichiwakninchiTata Dioska kankunawanmi kawsanka.12Sukwan sukwan kuyanakushparimachinakuychi. 13Tukuy Jesukristutakreyikmasinchikuna tukuy kankunatarimachishunkichi.
14
chunnikichi.kichi.wan kawsachun.
chi.
2 13
412
Pablu Galasia partipi wawkinkunata paninkunata
rimachin.
1 1,2Munanayni wawkinikuna,paninikuna, ñuka Pablu Galasia
partipi *nata rimachiykichi. Tukuy kaypiwawkinikunawan tantalla kay kartatakillkaykisapa. Jesukristu kawsachimukTatan Dioswan ñukata kachamuwashkarimananta yachachikunaynipa. Manamirunakunachu kachamuwashka.
3Munani Tatanchi Dios Jesukristuwantantalla kankunata kuyashushpaykichikushichishunaykichipa. 4Jesukristukakikin munashpa Tatanchi Diospamunananta rurashpa wañurkan
kunapa. Payka yanapawanchisapaamana ñawpashina sukaman manaallita rurashpalla kawsananchikunapa.5Tata Dios sukaman allima kaptin
pachi.
Tata Dios salvawananchikuna rimanan sukllalla tiyan.
6Jesukristu wañushkanrayku TataDios sukaman kuyashushpaykichi
kuna kanaykichipa.
chi chikan laya yachachikunatakreyiykankichi. Mana yachanichuimapami ashushkankichi nishpa.7Jesukristulla salvawanchisapa.Chayllata yachachikunisapa. Manamichikan salvawakninchi tiyanchu. Manaalli yachachikuk runakuna mana
shuykankichi. Paykunaka manamiJesukristu salvawananchikunatachuyachachikunsapa.
8
kaynikunamanta chikan layata
kasapa.naka Tata Dios ñukaykunatapishkastigawanmansapa. Suk *angelsielumanta shamushpa chikan layatayachachishuptikichika Tata Diospaytapish kastiganman.
9Allita willashkaynikunashina kashkanchayllata willaykichi. Jesukristullatakreyishpa kawsaptikichi Tata Diosperdonashunkichi.kushkaynita kreyishkankichi. Maykan
chika Tata Dioska payta kastiganka.10Ñukaka sukaman munani Tata Dioswillawananpa alli yachachikuk
GALATAS
PABLU GALASIA PARTIPIKREYIKUKMASINKUNATA KILLKARKAN
413
kanaynita. Mana maskanichu runakunaalabawanankunapa.nankunapa maskashpaynika manamiJesukristupa munanantachu rurayman.
Tata Dios Pabluta akllarkan yachachikuk kananpa.
11Wawkinikuna, paninikuna, allitawillaykichi.nanchikunata allita yachachikuni.
chu yachachikuni. 12Jesukristu kikinyachachiwarkan salvawananchikunata.Manami ni pi Jesukristupa rimanantayachachiwashkachu.
13Kankuna yachankichi ñawpa tiempu*judiyumasinikunapa yachachikunantakatishkaynita. Chayta katishpayni tukuymaypi Jesukristuta kreyik runakunata
kanisapa. 14
manta ashwan allita judiyukunapayachachikunankunata katirkani. Ñukaka
kunata paykunamanta ashwan allitakasushpa kawsarkani.
15Chaymanta manarapish nasiptiniraTata Dios sukaman kuyawashpa kikinmunashpa akllawarkan paypa wambrankanaynipa. 16Tata Dios wambranJesukristuta riksichiwashpa willawarkan
pasapa Jesukristu salvanankunata. Chaytawillawaptin mana ni pita roygashkanichuyachachiwananpa. 17Nima Jerusalenllaktaman ñukamanta ñawpaktaJesukristupa yachachikukkunamanrirkanichu roygak yachachiwanankunapa.Utkakushpa Arabia partiman rirkani.Chaymanta Damasko llaktaman kutirkani.
18Chaymanta kimsa wata washaJerusalenman rirkani Pedruwan parlak.Paywan karkani chunka pichkadiyallata. 19
pish parlarkani. Mana sukkunawanparlarkanichu.
20
kayni mana llulla kananta. 21ChaymantaJerusalenmanta llukshishpayni Siriapartiman Silisia partiman rirkani.22Chayrayku Judea partipi Jesukristuta
chu. 23Mana riksiwashpankunapish
sapa: “Chay padesichiwakninchi runaJesukristupa yachachikunanta mananakulluchinayashpa yachachikuykan.”24Chayta uyarishpankuna Tata Diostasukaman kuyashpa alabarkansapa.
Pablu Jerusalenman riptin yachachikukmasinkuna
chaskirkansapa.
2 1Chaymanta chunka chusku watawasha wawkinchikuna Bernabewan
kashkan Jerusalenman rirkani.chi Titotapish pusharkani. 2Chaymanrirkani Tata Dios willawaptin rinaynipa.Chaypi chayashpayni *Jesukristuta
wan tantanakurkani. Paykunatakaentiendichirkanisapa mana *judiyurunakunata yachachinaynita Jesukristusalvawananchikunata.
nikuna almitiwanankunapa mana judiyurunakunata yachachinaynipasapa amatrabajashkayni yankamanta kananpa.Chashna entiendichiptinikuna chay
naynikunapa.3
sini Titota mana judiyu kaptinpish manaapurarkansapachu señalachinakunanpa.4Mana kuskata yachachikuk runakunamunarkansapa tukuy Jesukristuta kreyikrunakuna señalachinakunankunapa. Chayrunakuna llullakushpa wawkinchikunapi
1 2
414
tukushpankuna yachachirkansapa tukuy*Moisespa kamachikunankunatakasushpa kawsananchikunapa. 5Chaytayachachikuptinkuna mana nima layapipaykunataka kasunayarkanisapachu.
llata kreyishpa kawsanaykichipa.6Chay kamachikuk wawkinikunaka
chu yachachiwarkansapa. Paykunakamachikuk kaptinkunapish ñukapamana nimananchu. Tata Dios yachanallita yachachikunaynita. 7Chaykamachikuk runakunaka allitayacharkansapa Tata Dios ñukatakachamuwashkanta mana judiyurunakunata yachachinaynipasapaJesukristu salvawananchikunata.Tata Dios Pedruta kacharkan judiyu
runakunata yachachinankunapa. 8KikinTata Dios Pedruta judiyu runakunamankachashpa ñukatapish kachamuwashka
pasapa. 9Chayrayku chay alli munadukamachikuk wawkinikuna SantiagowanPedru Juanpish yacharkansapa Tata Dioskachamuwashkanta.kuna ñukata Bernabeta makinkunatakuwashpankuna almitiwarkansapayachachikukmasinkuna kanaynikunapa.
nata yachachinaynipasapa paykunajudiyu runakunata yachachinankunapa.
10Chaykunata parlanakushpaynikunawillawarkansapa mana nimayukrunakunata yanapanaynikunapa.Ñukapish chashnalla yuyashkanipaykunata yanapaysapallata.
Pablu Pedruta willarkan mana allita ruraykananta.
11Chaymanta wawkini PedruAntiokiya llaktaman riptin ñuka uyanpiwillarkani mana alli ruraykananta.12Chay Antiokiya llaktapi kashpa
wan mana judiyukuna kaptinkunapishtantalla mikurkan.manta Santiago kachamushkanrunakuna chayamushpankunayacharkansapa Pedru mana judiyurunakunawan mikushkanta.Chay Santiago kachashkan runakuna
munarkansapa tukuy Jesukristuta
nankunata kasunankunapa. ChayraykuPedruka mana judiyu wawkinkunawanmanana mikunayarkannachu chayrunakuna chatanankunata manchashpa.
13Chaypina Pedru mana paykunawan
napish manana munarkansapanachumana judiyu wawkinkunawan mikuyta.Bernabepish manana paykunawanmikunayarkannachu. 14Chashna Pedrupaykunawan manana mikunayashpanaJesukristu yachachikushkanta mananakasurkannachu.
kunapa ñawpakninkunapi Pedrutakapiñayashpa willarkani: “Kanka judiyuruna kaykashpayki mana judiyuwawkinchikunawan mikushpaykientiendichishkankisapa Tata Dios tukuyrunakunata chaskinankunata.
chikunamanta anchushpayki ñamientiendichiykankisapana Moisespakamachikunankunata kasunankunapa.¿sapa?”
Jesukristuta kreyiptinchikuna Tata Dios salvawanchisapa judiyu
runakunata mana judiyu runakunatapish.
15Wawkinikuna, paninikuna,ñukanchikunamanta sukkuna judiyukastamanta nasidu kanisapa. Manajudiyu runakuna uchasapa kashpankuna
2
415
Moisespa kamachikunankunata manakasunsapachu. Ñukaykuna manapaykunashinachu kanisapa. 16Judiyuruna kashpaynikunapish yachanisapaJesukristullata kreyiptinchikuna Tata
nanchikunata.
chu perdonawanchisapa. Chayraykujudiyu mana judiyu runakunapishJesukristullata kreyinchisapa Tata Diosperdonawananchikunapa. ManaMoisespa kamachikunankunatakasushkanchikunaraykuchu Tata Diosperdonawanchisapa. Tata Dioskamanami ni pita perdonankachuMoisespa kamachikunankunallatakasushkankunarayku.
17Ñukanchikuna Jesukristuta
nata.nata kasuptinchikunachu Tata Dioskasalvawanchisapa. Chashna mananaMoisespa kamachikunankunatakasuptinchikuna chay llullakuk
kananchikunata. Chashna kaptinka¿Jesukristuchu uchallichiwanchisapa?
chu. 18Ñawpa yachachikurkaniMoisespa kamachikunankunatakasushpa kawsananchikunapa. Chaytasakishpa kunanka yachachikuniJesukristullata kreyiptinchikuna TataDios salvawananchikunata. Chaymantakashkan Moisespa kamachikunankunatakasunanchikunata yachachikushpaynikauchallikuykayman.
19Moisespa kamachikunankunatamana allita kasuyta atipashpanchikuna
nata. Jesukristuta kreyishparaatipanchisapa Tata Diosta kushichishpakawsayta.
20Jesukristu kruspi chakatadu kaptin
kuna paywan tantalla chakatadushinakanchisapa.kunapi kawsashpa yanapawanchisapaallita rurashpa kawsananchikunapa.
chikunara Tata Diospa wambrantakreyishpa kawsanchisapa. Paykasukaman kuyawashpanchikuna
manta perdonawananchikunapa.21Moisespa kamachikunankunata
kasushkanchikunarayku Tata Diosperdonawaptinchikunaka Jesukristuyankamanta wañunman karkan. TataDios kuyawananchikunata amakawaypachichu mana nimatashina.
Jesukristuta kreyiptinchikuna Tata Dios Espiritunta kuwanchisapa.
3 1Chay Galasiapi wawkinikuna,paninikuna, ñukaykuna allita
yachachishkaykichi *Jesukristu kruspiwañushkanta perdonawananchikunapa.¿Ariya mana alli yuyayukchu kankichi?¿Pití llullachishushkankichi Jesukristutakreyishkaykichimanta chikan layatayuyanaykichipa?
2May willawaychi. ¿Ariya *Moisespakamachikunankunata kasushpallachu
chi? ¿Manachu Tata Diospa Espirituntachaskishkankichi ñukaykunayachachishkaynita kreyishpaykichi?3Chashna yachachishkaynita kreyishpa
chi kunanka ¿imapatí yuyankichi
kichita? 4
nata kasushpa kawsaptikichiyankamanta Jesukristuta kreyishpapadesishkankichi. Mana munanichusufrishkaykichi yankapa kananta.
2 3
416
5Jesukristupa yachachikunantakreyishpa kawsaptikichi Tata DioskaEspiritunta kushushkankichi. ChaypinaEspiritunka kankunapi almirana layataruran.nankunata kasushkaykichiraykuchuEspirituntaka kushushkankichi.
6Ñawpa tiempupish Abrahamkreyirkan Tata Dios salvananta.Chashna Abraham kreyiptin Tata Dioskawillarkan uchanmanta perdonananta.7Ñukanchikunapish kreyinanchikunatiyan Tata Dios salvawananchikunata.Chashna kreyiptinchikuna iden
kuna kanchisapa.8
kan mana *judiyu runakunatapish
nata kreyiptinkuna. Tata Dios chaytayachashpa Abrahamta kay allirimananta willarkan: “Salvanaynitakreyishkaykirayku ñuka kantashina
tapish yanapashasapa.”9Abraham Tata Dios salvananta
kreyiptin payka yanaparkan.shina tukuy Tata Dios salvakunankunatakreyikuk runakunatapish yanapansapa.
10Tata Diospa killkadun riman:
kunankunata mana allita kasuptin TataDios kastiganka.sapa tukuy kamachikunankunata manaallita kasuptinchikunaka Tata Dioskastigawananchikunata. 11Allita
chu Tata Dios perdonawananchikunata.Tata Diospa killkadunpi riman:
yukta kawsankichi.” 12Moisespakamachikunankunata allita kasushpa
manta salvanakuyta. Tata Diospakillkadunpi riman: “Kankuna tukuyMoisespa kamachikunankunatarakasushpaykichira Tata Dioswan tantallakawsankichi.”
13Moisespa kamachikunankunatamana tukuyta allita kasushpa kawsaytaatipashpanchikuna wañunanchikunatiyan. Chayrayku Jesukristuta idenuchasapa runashina ñukanchikunaraykukruspi chakatadu wañurkan. Jesukristuwañushkanrayku Tata Dioska manana
nachu. Tata Diospa killkadunpi riman:“Suk runa sukaman mana allitaruraptinka payta wañuchishpa kaspipichakatanaykichi tiyan.” 14Jesukristutukuy mana judiyu runakunapapishkruspi wañurkan. Chayrayku Tata DiosAbrahamtashina tukuy paykunatapishyanapansapa.chishina Jesukristu wañushkanraykutukuy payta kreyik runakunataEspiritunta kuwashunchisapa.
Tata Dios kamachikunankunata Moisesta kushpa mana
willarkanchu chaykunata kasuptinchikuna
uchanchikunamanta salvawananchikunata.
15Wawkinikuna, paninikuna, sukejempluta willaykichi. Paktutarurashpanchikuna ishkantin paktu rurakrunakuna rmanchi. Chashna rmash
kuna tiyan.
chikunapa.
napa.16Mash uyariwaychi. Suk paktuta
rurananchikunashina ñawpa tiempuTata Diospish awilunchikuna
3
417
Abrahamta willarkan yanapananta.
nata yanapanankunapa. Manawillarkanchu aypa mirakninkunaraykutukuy runakunata yanapanankunapa.
kan paypa miraknin Jesukristuraykutukuy runakunata yanapanankunapa.
17Kaytami willaykichi. Tata DiosAbrahamwan suk paktuta rurarkan.Chay killkadu paktuta rurashkanmantachusku pachak kimsa chunka watawashan Moisesta kamachikunankunatakurkan. Chashna kamachikunankunatakushpa manami chay paktuta chikanlayatachu rurarkan. Manami ni pitawillarkanchu Abrahamwan rurashkanpaktu mana alli kananta. 18Tata Dioskakikin munashpa Abrahamta willarkanyanapananta. Manami willarkanchukamachikunankunata kasushpakawsashkanrayku yanapananta. Tata
wanchisapa.kunata kasushkanchikunarayku TataDios yanapawashpanchikunaka manana
mansapa.19
lla Abrahamta yanapashpa ¿imapatíMoisesta kamachikunankunata kurkan?Kamachikunankunata kurkan tukuyrunakunata yachachinankunapa mana
nata. Abrahampa willashkan mirakninJesukristu shamunankaman chaykamachikunankunata kurkan. TataDioska *angelninkunata willarkansapakamachikunankunata Moisestakunankunapa. Chaymanta Moiseskaangelkunamanta chaskishpa runakunatakurkansapa. 20Chaykamanka Tata DiosAbrahamta yanapananta willashpamana angelkunata nima suk runata
willarkanchu Abrahamta willananpa.Tata Dioska uya uya Abrahamtawillarkan yanapananta.
Moisespa kamachikunankuna entiendichiwanchisapa
Jesukristullata kreyinanchikunapa.21Ichará kankuna yuyaykankichi Tata
Dios kamachikunankunata kushpayachachiwaykananchikunataAbrahamta willashkan manana allikanantana. Manami chaytachu TataDioska yachachiwaykanchisapa.
nata mana kasuyta atipanchisapachu.
sapa. 22
chu kikinchikunalla salvanakuyta.
nata kreyiptinchikuna Tata Diossalvawanchisapa. 23Manara Jesukristu
kansapa mana alli rurak kanankunata.Chaymanta Jesukristu shamuptinnaTata Dios yachachiwanchisapa payllatakreyishpa kawsananchikunapa.
24Moisespa kamachikunankunawambrakunata yachachikshinaJesukristuman pushawanchisapa.Chaymanta Jesukristu shamuptinnapayta kreyiptinchikuna Tata Dios
sapa. 25Kunanka Jesukristullata
nachu. 26Kunanka Jesukristullatakreyishpanchikuna Tata Diospawambrankunana kanchisapa.
27
wan tantalla kawsanchisapa. Mushukllachapa churakudushina kanchisapa
3
418
chikunapa. 28Paywan kuyanakushpatantalla kawsaptinchikuna Tata Dioskajudiyukunata mana judiyukunatarantidu mana rantidu runakunataullkukunata warmikunata tukuyllatakuyawanchisapa. 29
shina kanchisapa. Tata Dios Abrahamtayanapashkanshina ñukanchikunatapishyanapawashunchisapa.
Pabluka suk ejempluta yachachikun.
4 1
chi. Suk runa wañuptin tukuytiyapunan wambranpa kiparin.Wambran taksha kashpaka manarawasinpi atipanrachu kamachikuyta.Wiñanankaman iden wiwachushinakawsan. 2Chay wambra taksha kashpatatan willashkan tiempukaman tatansakishkankunata kuydak runatayachachik runata kasunan tiyan.
3Ñawpa tiempu ñukanchikunapishmanara *Jesukristuta kreyishpara chay
chisapa.kunata kasushpa kawsashkanshinañukanchikunapish runakunapaamakanchisapa. 4Chaymanta Tata Diosmunashkan tiempu chayamuptinchaylla wambran Jesukristutakachamuptin suk warmimanta nasirkan.Jesukristu *judiyu runa kashpa*Moisespa kamachikunankunata allitakasushpa kawsarkan. 5Jesukristusalvawashkanchisapa Tata Diospawambrankuna kananchikunapa amanaMoisespa kamachikunankunatanakasunanchikunapa. 6Chaymanta TataDiospa wambrankuna kaptinchikunapaypa wambranpa Espirituntakachamurkan ñukanchikunapi
kawsananpa.sapa Tata Diosta willayta: “Kanmitatayni kanki.” 7
kuna kashpanchikuna manana rantiduwiwachushinanachu kanchisapa. Paypawambrankuna kashpanchikuna tukuypaypa tiyapunan ñukanchikunapa.
Pabluka llakin Galasiapi wawkinkuna manana paypa
yachachikunanta kreyishpana kawsaptinkuna.
8Ñawpa tiempu kankuna manara TataDiosta riksishpaykichira ruradudioskunata kasushpa kawsarkankichi.9Kunanka Tata Diosta riksiptinchipaypish riksishunkichi. Chashna TataDios riksishuptikichi ¿chi runakunapa amañanankunallatarurashpa kawsayta? 10Watan watankillan killan aypa estakunatarurashpaykichi yuyankichi Tata Diostakushichiykanaykichita. 11Moisespa
tikichi llakishpa yuyani yankamantasukaman yachachishkaynita.
12Wawkinikuna, paninikuna, kankunañawpa sukaman kuyawashpaykichiyanapawarkankichi.
kunankunata kasushpa kawsanaykichipa.13
rayku kallarishkaynita Jesukristusalvawananchikunata yachachiynikichita.14
chilla. Suk *
washpa chaskiwarkankichi. 15Chay
nayashpaykichi ñawikichita kuwaytaatipashpaykichika kuwankichimankarkan. ¿Imapatí kasuwashkaykichimantakunan manana kuyawaykankichina?16Allita kankunata yachachiptini ¿imapatíkunanka yuyankichi chikninaynita?
3 4
419
17Chay mana alli yachachikukkunakuyashuknikichishina tukunsapa amanañukata kasuwashpana kawsanaykichipa.Munansapa paykunallata sukamankasunaykichipa. 18Alli kanman chayrunakuna deverasta kuyashunaykichipa.Mana allichu yachachishunaykichipaama ñukata kuyawanaykichipa. Ñukakankunawan kaptini mana kankunawankaptinipish kuyawanaykichi tiyan.
19Munanayni wambraynikuna,sukaman llakini yachachikunaynitamanana kasushpa kawsaptikichina. Iden
rayku sukaman llakishpa sufriykani.
chillapi Jesukristullata allita tukuyshunku kuyashpa pay kawsashkanshinakawsanaykichikaman.
20Sukaman munayman kankunawankayta allita yachachinaynipasapa.Kankunamanta karupi kashpayni mana
man nishpa.
Pablu suk ejempluta parlachikun.21Mash uyariwaychi. Kankuna
Moisespa kamachikunankunatakasushpa kawsanayashpaykichi¿manachu yachankichi imatamiMoiseska killkarkan? 22Chaykillkadunpi riman:kan ishkay wambrankuna. Suk karkanrantidu warmi Agarpa wawan. Sukkarkan kikin warmin Sarapa wawan.Warmin Saraka mana rantiduchukarkan. 23Chay rantidu warmi Agarpawawan nasirkan tukuy wambrakunanasinanshinalla. Chaymanta TataDioska Abrahamta willarkan warminSara vieja kaykashpapish wawayananta.Tata Dios willashkanshina Sarawawayarkan.
24
wanchisapa Tata Dios ishkay laya
nata. Suk paktuta rurarkan Sinai urkupi.Chay Sinai urkupi ruradu paktuyuyachiwanchisapa Abrahampa rantiduwarmin Agarta. Sinai urkupi Tata Dioskamachikunankunata Moisesta kurkan.Runakuna tukuy kamachikunankunatamana kasuptinkuna Tata Dioskakastigankasapa. Chayrayku tukuy
yak runakuna rantidu runakunashinamikawsansapa.
25
sapa Arabia partipi Sinai urkuta. ChaySinai urkuka yuyachiwanchisapa llaktaJerusalenta. Chay llaktapi kunankaman
shina kawsansapa.26Chaymanta ñukanchikuna Tata
Diospa wambrankuna kashpanchikunamanana rantidu runakunashinanachukawsanchisapa. Sielupi mushukJerusalen llaktaman rishunchisapa TataDioswan kawsananchikunapa.
27Tata Dios killkadunpi manawawayak warmita willarkan:
“Kan mana niman suk wawayuk
lla.
kipish kushikushpayki kapariy.Kusayki sakishushka kaptinpishchay kusayuk warmimantaashwan aypa miraknikikunatiyanka.”
28Wawkinikuna, paninikuna, TataDios Abrahamta aypa mirakninkuna
kuna iden Sarapa wawan Isakshinakanchisapa.
29Tata Dios yanapaptin Saraka wawanIsakta wawayarkan. Chaymanta Agarpawawan Ismael Sarapa wawan Isaktachiknirkan. Kunanpish Moisespa
4
420
kamachikunankunata kasuk runakunañukanchikunatapish chikniwanchisapa.30Tata Diospa rimananka kashnawillawanchisapa: Tata Dios Abrahamtawillarkan: “Chay rantidu warmikita
nanpa.”31Wawkinikuna, paninikuna, chashna
Tata Dios rimaptin yachanchisapa
chikuna Sarapa wawanshina TataDiospa wambrankuna kananchikunata.Mana Agarpa wawanshinachukanchisapa.
Pablu yachachikun Jesukristuta allita kreyishpa
kawsananchikunapa.
5 1Ñukanchikuna *Jesukristuta
wanchisapa amana kikinchikunallapa
chikunapana. Chayrayku amana rantidurunakunashina *nankunata kasushpa kawsaychinachu.
2Mash uyariwaychi. Ñuka Pablu allitawillaykaykichi ama señalachinakuytamunanaykichipa.kushpaykichika yankapa Jesukristutakreyishkankichi.
3Kashkan willaykichi. Kankunaseñalachinakushpaykichika tukuyMoisespa kamachikunankunatakasushpalla kawsanaykichi tiyan.4
nata kasushpa kawsashpaykichirimankichi chayta kasushkaykichiraykuTata Dios perdonashunaykichita.Manana Jesukristuta kreyishpanachukawsaykankichi.nachu Tata Dios kuyashushpaykichisalvashunaykichita.
5
wan kawsashpanchikuna Jesukristuta
chisapa Tata Dios uchanchikunamantaperdonawananchikunata. 6
wan kuyanakushpa kawsaptinchikunamana nimananchu señaladu manaseñaladu kaptinchikunapish.llata kreyishpa kawsananchikuna tiyan.Payllata kreyishpanchikuna sukwan
sapa.7Ñawpaka kankuna Jesukristuta allita
kasushpa kawsaykashkankichi. ¿Imapatíkunanka chay llullachishuknikichirunakunata kreyishpaykichi manana alliyachachikunaynitaka kasunkichina?8Chay llullachishuknikichi runakunamana kayashuknikichi Tata Diosparimanantachu yachachishunkichi. 9Chayrunakunata kasuptikichi tipimantatipimanta ashwanta llullachishunkichi.10
naykichita kashkan Jesukristutakreyishpa kawsanaykichipa. Pipish
kichi runakunata kastigankasapa.11Wawkinikuna, paninikuna, chay
runakunaka llullachishushpaykichiwillashunkichi ñuka yachachikunaynitaseñaladu kaptinchikunara Tata Diosperdonawananchikunata. Manamichashnachu yachachikuni. Chashnayachachikuptinika chay runakunakamanana sufrichiwanmansapanachu.Jesukristu kruspi wañushkanrayku Tata
kuni. Chayrayku chikniwaykansapa.12
kunapa.13Wawkinikuna, paninikuna, Tata
chisapa. Chayrayku amana kikikichipamunanaykichikunallata rurashpanachukawsaychi.kushpa kuyanakushpa kawsaychi.
4 5
421
14Tata Dios killkadunpi riman:
chishina runamasikichita kuyashpakawsaychi.” Chashna runamasikichitakuyashpa kawsashpaykichi tukuy Tata
chi. 15Chikninakushpa piñanakushpakawsashpaykichika kikikichillawakllichinakunkichi.
Allita Tata Diospa Espiritunta kasushpa kawsananchikuna tiyan.
16Chayrayku wawkinikuna,kuna, willaykichi: Tata DiospaEspiritunta allita kasushpa kawsaychi.Amana kikikichillapa munanaykichitarurashpanachu kawsaychi. 17
kunapa munananchikunata rurashpa
sapachu Tata Diospa Espirituntakasushpa kawsayta. Allita rurayta
sapachu. Chaymanta Tata Diospa
sapa.tinchikunara atipanchisapa allitarurayta. 18Tata Diospa Espiritunyachachiwaptinchikunaka TataDiosllata kasushpa kawsanchisapa.Manana Moisespa kamachikunankunatakasushpanachu kawsanchisapa.
19Chaymanta mana Tata Diostakasunayak runakuna kikinkunapamunanankunallata rurashpa chikanwarmiwan uchallikunsapa. Sukamanmunansapa millanapa laya manaallikunallata rurashpa kawsayta.20Ruradu dioskunata kuyansapa.Ñakakunsapa. Chikninakushpa
sapa. Suk runakunapa imankuna tiyaptin
napa. Kunanlla rabyansapa. Kikinkunalla
alli kananta yuyashpa ashunakunsapa.Paykunapuralla yuyanakunsapa alliyuyayuk kanankunata. 21Maykanpatiyapunanta kichunayansapa. Machashpakawsansapa. Mikuyllata yuyashpakawsansapa. Tukuy chay layakunallatarurashpa kawsansapa.kaykichi. Kunan kashkan willaykichi.Mana allita rurashpa kawsak runakunamana atipankasapachu Tata Diospamandunpi kawsayta.
22Chaymanta Tata Diospa Espirituntayanapawaptinchikuna atipanchisapasukwan sukwan kuyanakushpakushikushpa mana turbakushpalla manapiñakushpa kawsayta. Atipanchisaparimashkanchikunata rurayta. 23
chisapa mana kreyinakushpa manakikinchikunapa munananchikunatarurashpa kawsayta. Chashna allitarurashpa kawsaptinchikuna manami nipi rimankachu mana allita rurashpakawsananchikunata.
24
llata rurashpa kruspi chakataduwañurkan. Ñukanchikunapish payshina
nata rurashpanachu kawsashunchisapa.Manana munanchisapanachu manaallikunata rurashpa kawsayta.25Kunanka Tata Diospa Espiritunyanapawaptinchikuna akuychiyachachiwananchikunata ashwantakasushpa kawsaypachi. 26
kunalla kreyinakushpachu kawsaypachi.
pachichu. Ama sukwan sukwanchikninakushpa nima ayninakushpakawsaypachichu.
Sukwan sukwan yanapanakushpa kawsaypachi.
6 1Wawkinikuna, paninikuna, icharasuk wawkinchi suk paninchi mana
allita ruranman. Kankuna allita
5 6
422
*Jesukristuta kreyishpaykichi chaymana allita rurak wawkinchitapaninchita yanapaychi amana manaallita rurananpana. Kuyashpalla allillapiyanapaychi. Allita yuyaychi ichara
man uchallikuyta. 2Wawkinchi paninchimana allita ruraptinkuna kankunayanapashpa allillapi willashpa
kunapa. Chashna animuchishpaykichiJesukristupa munananta ruraykankichi.
3Kankuna mana alli yachak kashpasukaman alli yachak kanaykichitayuyanakushpaykichika kikikichillallullachinakuykankichi. 4Tukuy
chikuna tiyan allitachu manachururashkanchisapa nishpa. Allita
sapa.chichu. 5Kikinchikunapa mana allirurashkanchikunata yuyananchikunatiyan.
6
kunawan yanapananchikuna tiyan.7
chu. Mana ni pi Tata Diostakaatipanmanchu llullachiyta. Tata Diostukuy mana alli rurak runakunatakastigankasapa.chi chay laya murullata pallanchi.8
sapa.kuna Tata Dios kastigawashunchisapa.
sapa. Tata Diospa Espiritunta kasushpakawsashpanchikuna mana tukuyniyukta
chisapa.9Chayrayku ama shaykuypachichu
allita rurashpa kawsayta.
man Tata Dioska sukaman allita
tinchikuna allita rurayta. 10Chayrayku
pachi.nata ashwan allita yanapaypachi.
Pablu wawkinkunata rimachishpa kay kartata tukuchan.
11Mash kawaychi. Kikini makiniwankillkashpa atun letrakunata rurashpakay kartata tukuchaykani.
12Chay señalachinakunaykichipa munakrunakuna munansapa tukuy runakunapaykunallata kuyanankunapa. Mana
kanta yachachikuptinkuna *kuna chiknishpa padesichinankunapa.13Munansapa señaladu kanaykichipatukuy runakuna yachanankunapa paykunayachachikushkankunarayku señaladukanaykichita. *nata yachachishushpaykichipish kikinkunamana tukuytachu kasunsapa.
14Ñukaka mana paykunashinachualabanakunayani. Jesukristu kruspi
nanchikunallata yachachikuni.Chayllata yachachikushpayni kay
nankunata manana munaninachukasuyta.
nita mana munansapachu kasuyta.15Tata Dios perdonawaptinchikuna
mushuk layata rurashpa kawsanchisapa.Mana nimananchu señaladu manaseñaladu kaptinchikuna. 16Kankunayachachikunaynita allita kasushpa
kuna kankichi. Chayrayku Tata Dioskuyashushpaykichi kushichishunkichi.
17
rayku chikniwak runakuna sukaman
6
423
makawashka kaptinkuna kuerpuynipi aypaigakuna tiyan. Chaykunata kawashpatukuy runakuna yachansapa Jesukristutakreyishpa kawsanaynita. Chayrayku manamunanichu ni pi yachachikushkayniraykuwashanchawanankunata.
18Wawkinikuna, paninikuna, munaniJesukristu tukuy kankunata sukaman
chipa.
chi.
6
424
Pablu Efeso llaktapi wawkinkunata paninkunata rimachinsapa.
1 1Munanayni wawkinikuna,paninikuna, Tata Dios munaptin
*washka rimananta yachachikunaynipa.Kankunata Efeso llaktapi Jesukristutaallita kreyishpa kawsakkunata kaykartata killkaykaykichi. 2TatanchiDiosta Señorninchi Jesukristuta roygani
chipa.
Tata Dios sukaman allimata yanapawanchisapa.
3Señorninchi Jesukristupa TatanDiosta akuychi alabaypachi.wan tantalla kawsaptinchikuna sielupi
kuna kuyawashpanchikuna tukuy layapisukaman yanapawanchisapa.
4
napa. Akllawarkanchisapa payllata
chikunapa. 5
kuna sukaman munarkan paypawambrankuna kananchikunapa.
Chashna kuyawashpanchikunawambran Jesukristuta kachamurkanwañunanpa Tata Dios yuyashkanshinawambrankuna kananchikunapa. 6TataDios sukaman kuyawashpanchikunakuyadu wambran Jesukristutakachamurkan yanapawananchikunapa.Chayrayku akuychi payta sukamanalabaypachi.
7
kuna wambran Jesukristu yawarnintaichashkanrayku uchanchikunamanta
wananchikunapa. 8Tata Dios tukuy
nata entiendichiwashkanchisapa.9Ñawpa tiempu Tata Dios manara ni
pita yuyananta entiendichirkanrachu.
chikuna kananta. 10Chaymanta TataDios munashkan tiempu chayamuptintukuy sielupi kawsakkunata tukuy
shunchisapa Jesukristu tukuy layapikamachikuk kananpa.
11Ñawpamantapacha yuyashkanshinaTata Dioska akllawarkanchisapawambran Jesukristuwan tantallakawsananchikunapa. Kikinpamunananta rurashpa tukuy laya
EFESIOS
PABLU EFESO LLAKTAPIKREYIKUKMASINKUNATA KILLKARKAN
425
sapa. 12Tata Dios munananta rurarkanñukaykuna ñawpamanta Jesukristuta
kunapa yanapawashkankunarayku.13Kankunapish Tata Diospa alli
yachachikunanta uyarishpaykichi
chi kananta. Chayta kreyishpaykichipaywan tantalla kawsankichi.Kankunapi Tata Dios kachamunanparimashkan Espiritunka kawsanyachachishunaykichipa Tata Diospawambrankuna kanaykichita. 14Tata DiosEspiritunta kuwashkanchisapa allita
kanchikunata kuwananchikunata. Paypakawsanan sielupi chayashpanchikunaratukuy willawashkanchikunatachaskishunchisapa.chikuna akuychi payta sukamanalabaypachi sukaman allima kaptin.
Pablu Tata Diosta roygan wawkinkuna paninkuna
entiendinankunapa Tata Dios tukuy laya atipak kananta.
15
chi Jesukristuta kreyishpa tukuykreyikmasinchikunata kuyashpakawsanaykichita. 16Chayrayku TataDiosta sukaman agradesishpakankunapa roygashpalla kawsani.17Señorninchi Jesukristupa Tatan Diostasukaman allima kaptin roygani allitayachachishunaykichipa. Chashna TataDios yachachishuptikichi entiendinkichisukaman allima kananta ashwan allitapayta riksinaykichipa.
18
kanchikunata paywan tantallakawsananchikunapa. Tata Diostaroygani yachanaykichipa suknin diyakawsanan sielupi tukuy paypa
wambrankunata sukaman allimatakushichiwananchikunata. 19Tata Diostaroygani yachanaykichipa sukaman
nata sukaman yanapawananchikunata.Payka mana tukuyniyukta sukamantukuy laya atipakmi.
20Tata Dios tukuy laya atipak kashpawambran Jesukristuta wañushkanmantakawsachimurkan.mushpa kawsanan sielupi alli ladunpitiyachirkan. 21Chaypi tiyachishpa paytawillarkan mana tukuyniyukta tukuy
kukkunata *angelkunata supaykunatatukuy laya tiyakta kamachinanpa.22Tata Dios Jesukristuta tukuy layatakushpa willarkan payna tukuy layapikamachikunanpa. Willarkan Jesukristu
kunapa. 23Jesukristu umanchikunashinakaptin paypa kuerpunshina kanchisapa.Payka ñukanchikunapi kawsan. Payllarikchak layapi yanapawashpanchikunakuydawanchisapa.
Tata Dios kuyawashpanchikuna salvawanchisapa.
2 1Ñawpa tiempu kankuna manaallita rurashpa mana *Jesukristuta
kreyishpa kawsashpaykichi manayachashkankichichu paywan tantallakawsayta. 2Jesukristuta mana kreyishpakawsashpaykichi runakunallapaamachi. Kamachikuk supayta kasushpakawsarkankichi. Chay supayka kayallpapi kamachikuk kashpa mana TataDiosta kasunayak runakunataanimuchinsapa mana allikunataruranankunapa.
3Ñawpa tiempu mana alli rurakrunakunashina ñukanchikunapishkawsarkanchisapa.
1 2
426
llata rurashpa kawsarkanchisapa.Nasishkanchikunamantapacha tukuymana alli yuyayninchikunallatarurashpa kawsarkanchisapa. Tata Diostukuy mana alli rurak runakunatashina
sapa karkan. 4Chashna Tata Dioskastigawananchikuna kaptinpishsukaman kuyawashpanchikunamunarkan uchanchikunamantaperdonawayninchikunata. 5
kuna mana Tata Dioswan kawsaytayachaptinchikuna payka sukaman
manta perdonawashkanchisapa. TataDios Jesukristuta kawsachimushka
kunapa.6Tata Dios sukaman atipak kashpa
murkan.pish kawsachiwashpanchikuna sukamanatipachiwanchisapa Jesukristuwan
kunapa. 7Tata Dios kamachikuytaatipachiwanchisapa shamunan tiemputukuy kawsakkunata kawachinankunapasukaman kuyawananchikunata. Tukuy
kanrayku salvawananchikunata.8Tata Dios kuyawashpanchikuna
perdonawashkanchisapa Jesukristutakreyiptinchikuna. Ñukanchikuna allita
sapachu salvanakuyta. Tata Dios kikinmunashpa perdonawashkanchisapa.9
pachu allita rurashkanchikunarayku.Chayrayku mana ni pi atipanchisapachualabanakuyta. 10
chikunapa. Ñawpamantapacha manaraJesukristuta kreyiptinchikunara Tata
Dios munarkan allita rurashpakawsananchikunapa.
Jesukristu wañushkanraykutukuy payta kreyikkuna suk
familyalla kanchisapa.11*Judiyumasinikuna yuyanakunsapa
kuna Tata Diospa wambrankunakanankunata. Kankuna mana judiyurunakuna kaptikichi judiyu runakunawashanchashushpaykichi willashunkichimana señaladu kaptikichi mana TataDiospa wambrankuna kanaykichita.
12Mash allita yuyaychi. Ñawpa tiempukankuna manara Jesukristuta kreyishparakawsarkankichi. Judiyu runakunawanchikninakushpa kawsarkankichi. TataDioska mana kankunawanchu paktutarurarkan nima willashurkankichichusalvakuk shamunanta.chu kawsarkankichi.chu Tata Dios salvashunaykichita.
13Chaymanta Jesukristu yawarnintaichashpa wañushkanrayku Tata Dios
kichi.chimanta kunanka ñami paywannatantalla kawsaykankichi.
14Jesukristu wañushkanrayku judiyu
tinchikuna Tata Dios yanapawanchisapakushikuypurulla kawsananchikunapa.Kushikuypurulla kawsashpanchikuna sukfamilyalla kanchisapa.kushpanchikunanachu kawsanchisapa.15Jesukristu wañushkanrayku Tata Diossalvawanchisapa. Mana *Moisespa
raykuchu salvawarkanchisapa. Jesukristuwañushkanrayku paywan tantallakawsaptinchikuna ishkay familyamantasuk familyallata rurawashkanchisapa
napa. 16Jesukristu kruspi wañushpa chay
2
427
ishkantin chikninakuk familyakunataatipachiwarkanchisapa Tata Dioswanallita kawsayta. Kunanka suk familyallakashpanchikuna manana sukwan sukwanchikninakushpanachu kawsanchisapa.
17Kay allpaman Jesukristu shamurkan
natapish yachachiwananchikunapasukwan sukwan kuyanakushpakawsananchikunapa. 18Jesukristuwañushkanrayku Tata Diospa Espiritunyanapawaptinchikuna judiyu manajudiyu runakunapish atipanchisapa TataDiosta kuyashpa kawsayta.
19Chayrayku kankuna mana judiyurunakuna Jesukristuta kreyishpaykichijudiyukunawan tantalla Tata Diospawambrankuna kankichi. Jesukristuta
chu kankichi. Tukuy ñukanchikuna sukfamilyallana kanchisapa.
20Tukuy ñukanchikuna rumikunamantaruradu *Tata Diospa wasinshinakanchisapa. Tata Diospa ñawpa rimanantayachachikuk runakunaka Jesukristupadisipulunkunaka chay wasi kimikrumikunashinami. Jesukristuka tukuykimik rumikunamanta ashwan sinchirumishinami. 21Jesukristuwan tantalla
chisapa paypa wasinshina kananchikunapa.Tantanachiwaykanchisapa Jesukristullawan
napa. 22
panchikuna sukwan sukwan kuyanakushpakawsanchisapa. Tata Diospa Espiritunñukanchikunapi kawsaptin Tata Diospakawsanan wasinshina kanchisapa.
Tata Dios Pabluta kacharkan mana judiyu runakunata
yachachinankunapa.
3 1*Jesukristuta allita sirvishpa ñukayachachikuni *judiyu mana judiyu
nata. Kankuna mana judiyu runakunatachayta yachachikushkaynirayku karselpikani.
2Yachankichina Tata Dios sukamankuyashushpaykichi kachamuwashkantakankuna mana judiyu runakunatayachachinaynipasapa.
3Tata Dios ñawpa tiempu manarayachachikushkanta kunanka ñukatayachachiwashka.kanta tipillata killkarkaykichi. 4Chay
kichi Jesukristu salvawananchikunataallita entiendinaynita. 5Ñawpa tiempuTata Dioska manara ni pita allitarachuyuyayninta yachachirkan. Kunanka TataDiospa Espiritunka chay alli yuyaynintatukuy Jesukristupa disipulunkunatatukuy alli yachachikuk runakunata ñamiyachachiwashkasapana.
6
kanchisapa kankuna mana judiyurunakuna kashpaykichipish Jesukristutakreyishpaykichi Tata Dioswan tantallakawsaykanaykichita. Tata Diospawambrankuna kashpaykichiJesukristuta kreyik judiyu runakunawansuk familyalla kankichi. Chayrayku Tata
chita.7Tata Dios tukuy layata atipak kashpa
warkan chay alli yachachikunantayachachikunaynipa.
8
namanta ñuka yuyanakuni ashwanmana atipakshina kanaynita. Manaatipak kaykaptinipish Tata Dioskakachamuwashka mana yachaypa layasukaman allima yachachikunanta mana
sapa. 9Tata Dios tukuy layatarurashkanmantapacha yuyarkan mana
2 3
428
judiyu runakunatapish salvayta.Chashna yuyashpapish manara ni pitawillarkanrachu chay sukaman alliyuyananta. Kunan tiempu ñukatakachamuwarkan chay yuyanantayachachikunaynipa.
10Kunanka aypa judiyu runakunaaypa mana judiyu runakunapish tantalla
chisapa.chikuna sielupi sinchi kamachikukkuna
kuna yachankasapa Tata Dios sukamantukuy layapi yachaysapa kananta.
11Manara nima tiyaptinra Tata Dioskayuyarkan Señorninchi Jesukristutawañushkanmanta kawsachimunantatukuy payta kreyik runakunatasalvanankunapa. 12Jesukristu wañushpasalvawashkanchikunarayku paytakreyishpanchikuna atipanchisapakushikushpa mana manchakushpa TataDiosta orashpa kuyashpa kawsayta.13Chayrayku roygaykichi kankunatayachachishkaynirayku padesiptinipishmana shaykushpa Jesukristullatakreyishpa kawsanaykichipa.rayku padesinaynita yuyashpa ashwantakushikushpa animuchinakuychi.
Pablu Tata Diosta roygan tukuy kreyikmasinkuna
entiendinankunapa Jesukristu sukaman kuyanankunata.
14
naykichipa Tatanchikuna Diospañawpakninpi kunkurikushpa royganiyanapashunaykichipa. 15Paypa
sapa Tatanchikuna kananta.16Tatanchi Dios sukaman yachaysapa
sukaman kuyakuk kaptin roygani paypa
chipa. Roygani sinchichishunaykichipaallita Tata Dioswan kawsanaykichipa.
17
kichipa mana shaykushpa ashwan allita
chipa. Chaypina sapichakuk kaspishinasinchi kashpaykichi ashwan ashwantayachankichi Jesukristu sukamankuyashunaykichita. 18
paykichi tukuy kreyikukmasikichiwanentiendinkichi tukuy layapi tukuytiempu tukuy maypi kaptikichiJesukristu sukaman kuyashunaykichita.
19Mana atipanchisapachu entiendiyta
nata.kunapish Tata Diosta roygani ashwanashwanta entiendichishunaykichipaashwan allita Tata Dioswankushikushpa kawsanaykichipa.
20
chikuna roygananchikunamanta ashwanallita yanapawanchisapa. Sukamanyachaysapa kashpa atipan tukuyyuyayninchikunamanta ashwantayanapawayninchikunata. Chayraykuakuychi payta alabaypachi.21
chikuna tukuy tiempu kushikushpa Tata
kuna tiyan. Chashna kachun.
Tata Diospa Espiritun yanapawaptinchikuna sukwan
sukwan kuyanakushpa kawsashunchisapa.
4 1Ñuka kay karselpi wichkadu kani*Jesukristu salvawananchikunata
yachachikushkaynirayku. Karselpikashpayni roygaykichi Tata Diospaaklladu kashpaykichi allita rurashpakawsanaykichipa. 2Roygaykichi amakikikichilla kreyinakushpa sukwansukwan kuyanakushpa yanapanakushpamana piñanakushpa kawsanaykichipa.
3
chi munaychi tantalla kushikushpa
3 4
429
yanapanakushpa kuyanakushpakawsayta. 4Chashna kuyanakushpakawsashpanchikuna suk kuerpushinallakanchisapa. Tata Diospa Espiritun rikchaklayapi yanapawashpanchikunapish paykasukllallami. Chashnalla Tata Dioska tukuyñukanchikunata akllawashkanchiraykushuyaykanchisapa paywan tantalla manatukuyniyukta kawsananchikunapa.
5Señorninchi Jesukristuka tukuylayapi kamachikukmi. Payllatakreyishpa kawsanchisapa. Payllatakreyishpa bawtisakushkanchisapa. 6TataDioska sukllallami.kuna. Paylla tukuy layapi allitakamachiwanchisapa. Yanapawanchisapapaypa munananta rurananchikunapa.Ñukanchikunapi kawsan.
7Jesukristu kikin munashpa tukuyñukanchikunata sukkunata suk layata
chikunapa. 8Tata Diospa killkadunpirimananshina Jesukristu chiknikrunakunata kallpachishpa sielumankutirkan. Chayman kutishpa runakunataatipachirkansapa chikan layata chikanlayata ruranankunapa.
9Tata Diospa killkadunpi rimashpaJesukristu sieluman kutishkanta ¿imatatíwillawanchisapa? WillawanchisapaJesukristu kay allpaman shamushkantasieluman kashkan kutinanpa. 10Jesukristushamushka kashpa Tata Diospa kawsanansieluman kutirkan tukuy maypi kashpatukuy layata kamachinanpa.
11Chashna tukuy layata kamachishpa
chisapa tukuy maypi yachachikukrinanchikunapa.chisapa Tata Dios ruranayanantarimayta. Sukkunata atipachiwanchisapa
napa Jesukristu salvawakninchikunakananta. Sukkunata atipachiwanchisapa
Jesukristuta kreyikmasinchikunatakuydashpa yachachinanchikunapaashwan allita rurashpa kawsanankunapa.
12
kunapa. Yanapawanchisapa sukwansukwan animuchinakunanchikunapaJesukristuta ashwan allita kreyishpakawsananchikunapa.
13Akuychi animuchinakuypachitantalla ashwan allita Jesukristutakreyishpa kawsananchikunapa.rami Tata Diospa wambran Jesukristutaashwan allita riksishunchisapa. Sukwansukwan yanapanakushpanchikunaJesukristu kawsashkanshina allitarurashpa kawsashunchisapa.
14Chashna Jesukristu kawsashkanshina
nashinanachu tukuy laya llullatakreyishunchisapa. Suk wambra manaentiendishpa mana kuskatara yuyashpallullachikuk runakunata kunanlla kreyin.Ama munaypachichu llullakuk manakuska yachachikuk runakunata kreyiyta.
15Jesukristu kamachiwakninchikunakaptin ashwan ashwanta payllatakreyishpa kawsaypachi. Kuskata
kushpa kawsaypachi. 16Jesukristutaallita kreyishpa sukwan sukwananimuchinakushpa kawsashpanchikuna
chisapa.washpanchikuna tantanachiwanchisapasukwan sukwan yanapanakushpakawsananchikunapa. Chaypiramiashwan ashwanta yachashunchisapaallita kuyanakushpa kawsayta.
Pablu yachachiwanchisapa Jesukristuta allita kreyishpa
kawsananchikunapa.17Mana Jesukristuta kreyik runakuna
4
430
llata yuyashpa kawsansapa. Jesukristu
chi: Amana chay runakunashinakawsaychinachu. 18Mana Jesukristuta
kuna mana Tata Dioswan tantallachukawsansapa. Mana Tata Diosparimananta entiendishpa tutapishinakawsansapa. 19
kuna mana pinkakushpa tukuy manaallikunata munashpa rurayta ashwanashwanta rurashpalla kawsansapa.
20Señorninchi Jesukristuka manamichashna kawsananchikunapachuyachachiwashkanchisapa. 21Payka
kurkan. Ñuka yachani chay kuskayachachikushkanta allita kreyishpakawsaykanaykichita. 22Ñawpa tiempu
lla llullachinakushpa kawsarkankichi.Amana chay ñawpa rurashkaykichishinarurashpanachu kawsaychi. 23Kunankaallillata yuyashpa Tata Diosta kuyashpakawsaychi.
24Tata Dios kikin munashparurawashkanchisapa payllata kasushpakawsananchikunapa. Chayrayku payparimananta kasushpa allita rurashpakawsaychi.
25
chikuna aypa kashpanchikunapish sukfamilyalla kanchisapa. Chayrayku tukuypiwan kuskallata rimashpa kawsaychi.Amana ni pita llullachiychinachu.
26Suk imapi piñanakushpaykichikunanlla perdonanakuychi. Amamunaychichu piñakushpa chishyayta.27
panchikuna supaypa munanantaruraykanchisapa. Chayrayku amamunaychichu piñakushpa chishyayta.
28Ichará ñawpa suk kankuna suwaruna karkankichi.
chinachu. Allita trabajaychi mananimayuk runakunata yanapanaykichipa.
29Ama mana alli rimanakunatarimaychichu. Allillata rimashpa suktasukta allita yachachishpa yanapashpa
nankunapa.30Ama Tata Diospa Espiritunta llakita
kuychichu mana allita rurashpakawsashpaykichi. Jesukristu kashkanshamunan diyakaman Tata DiospaEspiritunka shunkunchikunapi*kuna kananchikunapa.
31
kushpa nima ayninakushpa nimachikninakushpa nima yuyanakushpakawsaychichu. Tukuy laya mana alliruranakunata sakiychi. 32Sukwan
kushpa kawsaychi.kanrayku Tata Dios uchanchikunamantaperdonawashkanchisapa. Chayraykuñukanchikunapish sukwan sukwanperdonanakunanchikuna tiyan.
Pablu yachachiwanchisapa Tata Diospa wambrankuna
kashpanchikuna imashnami kawsashunchisapa nishpa.
5 1Kankuna Tata Diospa kuyaduwambrankuna kashpaykichi pay
kuyashunaykichishina kuyanakushpakawsaychi. 2Señorninchi *Jesukristu
manta perdonawananchikunapa.Chashna wañushpa Tata Diostakushichishpa rupachidu mishkillaasnakshina karkan. ÑukanchikunapishJesukristu kuyawananchikunashinaakuychi kuyanakushpa kawsaypachiTata Diosta kushichinanchikunapa.
3
4 5
431
chichu.chu. Ama kikikichillapa rikchak layatamunaychichu tiyapushunaykichipa.Allillata rurashpa kawsaychi ama ni pirimananpa mana allita rurashpakawsanaykichita.
4Ama pinkakunapa layata nima manavalekta rimaychichu. Ama manaallikunata rimaychichu sukkunataasichinaykichipa. Tata Dioska mana
kunapa. Akuychi payta kushichishpaalabaypachi.
5Allita yachankichi chikan warmiwankawsak runakuna, chikan ullkuwankawsak warmikuna, pinkakunapa layatarurak runakuna mana atipanankunataTata Diospa Jesukristupa mandunpikawsayta. Rikchak laya tiyananllatamunak runakuna ruradu dioskunatakuyakshinami. Chayrayku paykunapishmana atipansapachu Tata DiospaJesukristupa mandunpi kawsayta.
6Runakuna mana alli rimanatarimashpa llullachishunayaptikichi amakasuychichu. Tata Dioska tukuy manaalli rimak mana alli rurak runakunatasukaman kastigankasapa mana paytakasushkankunarayku. 7Chayrayku amachay laya runakunashina kawsaychichu.
8Ñawpa tiempu kankuna mana allitarurashpa tutapishina kawsarkankichi.Kunanka Jesukristuwan tantalla
kichi.kichi allita rurashpa kawsaychi.9Luspishina kawsashpanchikunakuyanakushpa allita rurashpa kuskatarimashpa kawsashunchisapa. 10
rayku munaychi SeñorninchiJesukristuta kushichishpa kawsayta.
11Ama uchallikushpa tutapishinakawsak runakunashina kawsaychichu.Suk runa pakallalla mana allita ruraptinwillaychi mana allita ruraykananta.
12Pakallalla uchallikuk runakunasukaman mana allita ruraptinkuna
kunata rimayta. 13Chay mana alli rurakrunakunata sinchita willananchikuna
kunapa. 14
pankuna manana tutapishinanachukawsankasapa.sapa:
“Kanka mana allita rurashpa
muyna.
shina kashpayki atarimuyna.Chashna atarimuptiki Jesukristuluspishina kawsachishunki allitarurashpa kawsanaykipa.”
15Chashna kaptin akuychi sukamanmunaypachi allita rurashpa kawsayta.Alli yachak runakuna kaypachi. 16Manaalli rurak runakuna ashwan ashwantamana allikunata ruraykansapa.Chayrayku akuychi tukuy tiempu Tata
pachi. 17Akuychi munaypachi TataDiospa munananta yachayta allita
chikunapa.18Ama machaychichu. Machadu
runakuna imatapish kaptin manapinkakushpa ruransapa. Tata DiospaEspiritun kankunapi kawsaptin allitaamañaychi payllata uyarinaykichipa.
19
nata kantashpa sukwan sukwananimuchinakuychi. SeñorninchiJesukristuta tukuy shunku kushichishpaalabaychi. 20Señorninchi Jesukristuwan
kichipish sufrishpaykichipish tukuytiempu Tatanchi Diosta agradesiychi.21
chi sukwan sukwan kasunakushpakawsaychi.
5
432
Pablu kasaradukunata yachachinsapa imashnami
kawsankasapa nishpa.22Kankuna kusayuk warmikuna,
shina kusaykichitapish allita kasuychi.23Señorninchi Jesukristu tukuy payta
kuna kashpa salvawashpanchikunakuydawanchisapa.nanchikunashina tukuy runa warminpakamachikuknin kashpa paytakuydashpa kawsanan tiyan.24Jesukristuta kreyik runakuna paytakasunanchikunashina tukuy kusayukwarmikuna kusanta kasunankuna tiyan.
25Jesukristu ñukanchikunata sukamankuyawashpanchikuna wañurkansalvawananchikunapa. Jesukristusukaman kuyawananchikunashina
chita kuyaychi.26Jesukristu wañurkan Tata Dios
napa. Yachachiwanchisapa payllatakasushpa kawsananchikunapa. Chay alli
kuna uchanchikunamanta yakuwanshinamayllawanchisapa. 27
kuna Jesukristu yanapawaykanchisapaallita rurashpa Tata Diosllata kuyashpakawsananchikunapa. Paypa novianshinakaptinchikuna prontanachiwaykanchisapayurak chuya chuya llachapayuktashinamana uchayukta chaskiwananchikunapa.
28Ñukanchikuna kuerpunchikunatakuydananchikunashina tukuy warmiyukrunakuna warminta kuyashpakuydanankuna tiyan. Suk runa
kan. 29
chichu. Tukuy ñukanchikuna mikushpa
chikunapa. Señorninchi Jesukristupish
napa. 30Ñukanchikuna Jesukristuta
shina kanchisapa.31Kallarinanmantapacha Tata Dios
rimarkan: “Tukuy ullkukuna tatantamamanta sakinankuna tiyan warminwantantanakushpa kawsananpa. Tukuy ullku
shina kawsankasapa.” 32Chashna tukuyullku warminwan sukllallashinakaptinkuna ñukanchikunapishJesukristuwan sukllallashina kanchisapa.Chay yachachikunanka sukaman allimakashpapish mana entiendina layami.33Mana entiendina laya kaptinpish tukuywarmiyuk runa kikin kuyanakukshinawarminta kuyanan tiyan. Chaymantatukuy kusayuk warmi kusanta kuyashpakasunan tiyan.
Pablu yachachiwanchisapa wambrakuna tatankunata
kasunankunapa.
6 1Kankuna wambrakuna,*Jesukristuta kuyashpaykichi
tataykichita mamaykichita kasuychi.Paykunata kasushpaykichi allitarurashpa kawsankichi.
2
kunanllapi willawarkanchisapa
nata. Willawarkanchisapa:
chi. 3Chaypirami aypa watakunata chay
kichi.”4Kankuna tatakuna, mamakuna, ama
chu. Señorninchi Jesukristuta kasushpakuyashpa paykunata kastigashpaykichi
chi.
5 6
433
Pablu yachachiwanchisapa rantidu runakuna patronninkunata
kasunankunapa.5Chaymanta kankuna rantidu runakuna,
patronnikichita manchashpa tukuy shunkumunashpa mana llakita kushpaJesukristuta kasunaykichishina allitakasuychi. 6
kichilla munaychichu trabajayta.
chipish trabajaychilla. Jesukristuta sirvikkanaykichishina Tata Diospa munanantatukuy shunku rurashpa trabajaychi.7Patronnikichipa kushikushpa trabajaychiSeñorninchi Jesukristupa trabajakshinamana runakunata agradakshinachu. 8Allitayachanchisapa rantidu mana rantidurunakuna kaptinchikunapish tukuy allirurashkanchikunamanta Tata Diospagarawananchikunata.
9Kankuna patronkuna, allita yuyaychikankunapa trabajadornikichipapishpaktallapa sielupi kawsak SeñorninchiJesukristu patronnikichi kananta. Paykatukuy patrontapish tukuy rantidurunakunatapish paktallata kuyashunkichi.Chayrayku trabajadornikichita kuyashpallamana jorachishpa allillapi kamachiychi.
Pablu yachachiwanchisapa imashnami supaykunata
kallpachishunchisapa nishpa.10Chaymanta wawkinikuna,
kuna, Señorninchi Jesukristu sukamansinchita yanapawaptinchikuna akuychisukaman sinchikuypachi supaykunatakallpachinanchikunapa.
11Soldadukuna makanakunankunapaerrumanta ruradu sombreruwan
sapa. Chashnashina Tata Dios sukaman
pish payta kuyashpa kasushpa sukarkanatashina churanakunanchikuna
napa.12Ñukanchikuna mana alli rurak sinchi
kanchisapa.chu makanakuykanchisapa. Chay sinchikamachikuk supaykunata manakawaptinchikunapish tukuy maypipuriykansapa. Kay allpapi sukamantutapishina purishpa mana allita rurashpasukaman sinchita kamachikuykansapa.
13Chayrayku akuychi yuyaypachi TataDios arkanantashina kuwashpanchikunaallita amachawananchikunata. Chaypina
shina atipashunchisapa sinchikuyta amasupaykunata kasunanchikunapa.
14Chayrayku mana llullakushpakuskallata rimashpa kawsaypachi.Chaypirami soldadupa chumbintachurakukshina kanchisapa sinchikushpakawsananchikunapa. Chaymantaallillata rurashpa kawsashpanchikunasoldadupa errumanta ruradu kamisantashina churakunchisapa.
15Chaymanta akuychi llaktan
nata yachachikuypachi. Tukuy maytayachachikuypi purishpanchikunasoldadu ushutakudushina kanchisapa.
16
shina shitawanchisapa amana
napa. Akuychi Jesukristuta kreyiypachiama supay uchallichiwananchikunapa.Chashna payta allita kreyishpasoldadupa errumanta ruradu amachanakunanwanshina arkanakunchisapa.
17
pachi Tata Dios salvawananchikunata.Chayta yuyaykushpanchikuna soldadupauman errumanta ruradu arkananchurakukshina kanchisapa ama supay
6
434
llullachiwananchikunapa. Chaymantaakuychi Tata Diospa rimananta allitayachakushpa kawsaypachi. Tata Diosparimananta yachakushpanchikunaEspiritun sinchichiwanchisapa soldadupa
chishpa kallpachinanchikunapa.18
chikuna tukuy tiempu akuychi oraypachi.Akuychi sinchikushpa mana shaykushpaTata Diosta roygaypachi tukuy Jesukristutakreyikmasinchikunata yanapanankunapa.
19Roygaykichi ñukapa oranaykichipaTata Dios yanapawananpa Jesukristu
kushpa allita yachachikunaynipa.Chashna allita yachachikuptini ayparunakuna yachankasapa Tata Diosmunananta paykunatapish salvayta.
20Tata Dios ñukata kachamuwashkatukuy willawashkankunata kankunatayachachinaynipa. Willawashkantayachachikushkaynirayku karselpiwichkadu kani. Chayrayku Tata Diostaroygaychi mana nima manchakushpayachachikunaynipa.
Pablu kay kartata tukuchashpa Jesukristuta kreyikmasinkunata
rimachinsapa.21Munananchi wawkinchi Tikiko
sukaman allita yanapawashka TataDiospa rimananta yachachikuyta.Kankunaman rishpa willashunkichi kaykarselpi imatami ruraykani nishpa.22Chayrayku kankunaman kachaniwillashunaykichipa imashnamiñukaykuna kawsaykanisapa nishpa.
shunkichi ashwanta Jesukristutakreyiyta.
23Tatanchi Diosta SeñorninchiJesukristuta roygaykani kankunata
chipa ashwanta payta kreyishpakuyanakushpa kawsanaykichipa.24Kankuna Señorninchi Jesukristutamana shaykushpa kuyaptikichi Tata
naykichipa.
chi.
6
435
Pablu karselmanta Filipos llaktapi wawkinkunata paninkunata
killkarkansapa.
1 1Ñuka Pablu wawkini Timoteowan*Jesukristuta sirvik kashpaynikuna
kankuna Filipos llaktapi Jesukristutakreyikkunata *ansianuykichita *noykichitapish killkaykaykichi. 2TataDiosta Señorninchi Jesukristuta roygani
chipa.
Pablu Tata Diosta roygarkan wawkinkunata paninkunata
yanapanankunapa.3Kankunata yuyashkayni oras Tata
Diosninita sukaman agradesini. 4TataDiosta roygashpayni sukaman kushikushparoygani kankunata yanapashunaykichipa.5
kichi Jesukristu salvawananchikunatayachachikuyta.
6
nikichita paypa munananta rurashpakawsanaykichipa. Ñukaka allita yachaniJesukristu shamunankaman Tata Dioskatinka yanapashuynikichillapi allitarurashpa kawsanaykichipa.
7
kuna yachani Tata Dios sukaman
yanapashunaykichita.shina kankunatapish yanapashunkichiJesukristu salvawananchikunatayachachikuyta. Karselpi kaptinipishawtoridarkunata yachachiptinipishkankuna sukaman yanapawashkankichi.
8
nanchikunashina ñukapish kankunatakuyaykaykichi. Tata Dios yachan sukamankankunata kuyashpayni munanaynitakawaynikichita. 9Chayrayku Tata Diostaroygani ashwan ashwanta kuyanakushpakawsanaykichipa. Roygani ashwantapayta riksishpaykichi yachanaykichipaallita rurashpa kawsayta. 10Munani
chipa imami mana alli ruranaykichipa.Chaypira atipankichi allita rurashpakawsayta Jesukristu kashkan shamuptinama ni pi chatashunaykichipa.11Jesukristu sukaman yanapashuptikichiallita rurashpa kawsaptikichi runakunarimankasapa Tata Dios alli kananta.
Pablu chay karselpi wichkadu kaptinpish aypa runakuna Tata
Diospa rimananta uyarirkansapa.12Wawkinikuna, paninikuna, munani
allita yachanaykichipa kay karselpi
kunata. 13Tukuy kay karselpi kuydawak
FILIPENSES
PABLU FILIPOS LLAKTAPIKREYIKUKMASINKUNATA KILLKARKAN
436
soldadukuna kay awtoridarkuna kayllaktapi kawsak runakuna yachansapaJesukristuta kreyishpa kawsaptini kaykarselpi wichkadu kanaynita. 14Kaykarselpi kashpaynipish kushikushpallayachachikuptini aypa wawkinchikunakawawashpa animukunsapa manamanchakushpa Tata Diospa rimanantayachachikuyta.
15
chawashpankuna yuyanakunsapa
nankunata. Suk wawkinchikuna ñukata
kunata yachachikunsapa. 16Chaykuyawak wawkinchikuna yachansapaTata Dios munaptin kay karselpi
nanchikunata yachachikunaynipa.17Chay mana kuyawak wawkinchikuna
sapa kikinkunallapa munanankunatarurashpa. Yuyansapa yachachikushpa
wanankunata.18Chashna sufrichiwanankunata
yuyaptinkunapish mana llakinichu.
papish Jesukristu salvawananchikunatayachachikuykansapa.kuptinkuna ñukaka sukaman kushikuni.Ashwanta kushikushpalla katisha.
19Chaymanta kankuna Tata Diostaroygaptikichi Jesukristupa Espiritunyanapawaptin allita yachani kaykarselmanta llukshinaynita.
20Sukaman munani allillata rurashpakawsayta ama nimapi pinkakunaynipa.Allita yachachikushkaynishina sukamanmunani wañunaynikaman manamanchakushpa yachachiyllapi katiyta.Wañushpaynipish kawsashpaynipishsukaman munani aypa runakunayachanankunapa Jesukristu sukamanyanapawananta.
21Kay allpapi kawsashpaynikakushikushpa Jesukristullapa munanantarurashpa kawsasha. Wañushpaynipishpaywan tantalla ashwan allitakushikushpa kawsasha. 22Chayrayku
tachu munani nishpa. Kay allpapi
llapi atipani katiyta.23Mana yachanichu maykan kaktami
munani nishpa. Suk oraska munanikawsayta. Suk oraska munani wañuytaJesukristuwan tantalla kawsakrinaynipa. Wañuptini ñukapa ashwanalli kanman. 24
chita. 25
wan kiparinaynita yanapanaynipaJesukristuta ashwanta kreyishpakushikushpalla kawsanaykichipa. 26Kayallpapi kawsanaynitara yachashpaynikashkan rinayani kawaknikichi.Chashna kawanakushpanchikunaJesukristuta agradesishpa sukamankushikushunchisapa.
27Mash uyariwaychi. ImashnachaJesukristu yachachikushkanshinaallillata rurashpa kawsaychi. Ñukakankunaman rishpaynipish manarishpaynipish munani yachayta kankunasufrishpaykichipish sukwan sukwantantalla allita Jesukristuta kreyishpakawsanaykichita. Munani Jesukristu
kuyllapi katinaykichipa. 28Amachiknishuk runakunata manchaychichu.
chi paykuna yachankasapa Tata Dios
nankunata.29Tata Dios yanapawanchisapa
Jesukristuta kreyinanchikunapa.Chaymantapish yanapawanchisapasufrishpanchikunapish payllatakreyishpa kawsananchikunapa.
1
437
30
kichi.
man sufriykanaynita.
Pablu yachachikun imashnami Jesukristu sielumanta shamurkan
salvawananchikunapa.
2 1Kankuna sufriykaptikichipish*
shunkichi. Tata Diospa Espiritun
chi kuyanakushpa llakichinakushpakawsanaykichipa. 2Tata DiospaEspiritun yanapashuptikichi sukwan
kushpa kuyanakushpa llakichinakushpasuk yuyayllata yuyashpa kawsaychi.Chashna allita kawsashpaykichi ñukatakushichiwankichi.
3Ama sukwan sukwan yuyanakushpaayninakuychichu. Ama kikikichillapa
kushpa kawsaychichu.chu suk wawkikichimanta ashwan alliyachak kanaykichita. 4
llapa munanaykichita yuyashpallachukawsaychi.pish yuyaychi.
5Jesukristu tukuy runakunatakuyashpa mana kikinpa munanantachururarkan. Kankunapish payshina ama
pallachu kawsaychi.6 Jesukristu sielupi Tatan Dioswan
shina tukuy laya atipakkaykashpa Tatanpa munananllataruranayashpa paypa mananimachu karkan tukuy atipanantasakiyta.
7 Jesukristuka alli sinchi kamachikukkaykashpapish Tatan Diosllatakasushpa sielumanta shamurkan
suk warmimanta nasik sirvikukruna kananpa.
8 Chashna sirvikuk runa kashpa TatanDiosta sukaman kasushpa manauchayuk kaykashpa iden uchayukrunashina pinkakunapa layawañuyta suk kruspi wañurkan.
9 Chashna Tatanta kasushpawañuptin Tata Dioska paytakakawsachimushpa willarkanladunpi tiyarinanpa.
kuk runakunamanta ashwansinchi kamachikuk kananpa.
10 Chashna Tatan Dios willaptin tukuysielupi kawsakkuna tukuy allpapikawsakkuna tukuy wañudu
kuna tiyan.11 Rikchak laya rimanayuk runakuna
kunkurikushpa willankasapatukuy pimanta ashwan sinchikamachikuk kananta.
Tata Diosta kuyashpa willankasapasukaman allima kananta.
Pablu yachachikun suk lusshina kananchikunata.
12Munanayni wawkinikuna,paninkuna, ñuka kankunawankashpayni yachachikuptini allitakasuwashkankichi.manta karupi kaptinipish ashwan allitakasuwashpa kawsaychi. Salvadukanaykichita yuyashpa uchallikuytamanchashpa Tata Diosta kuyashpakasushpa kawsaychi. 13Tata Dios
kichi allita rurashpa kawsanaykichipa.Yanapashunkichi chay alli ruranataruranaykichipa.
14Mana nima piñakushpa manaayninakushpa Tata Diospa munanantarurashpa kawsaychi. 15Chay mana allita
1 2
438
rurashpa kawsak wakllidu yuyayukrunakuna tutapishina kawsaykansapa.
kichi Tata Diospa wambrankunakashpaykichi allita rurashpa kawsaychiama ni pi chatashunaykichipa. Chashnaallita rurashpa kawsashpaykichi tutalikidupi llipyak luserukunashinakankichi.
16Lusta altupi churakshina Tata Dios
kunata yachachikuychi Jesukristu
nipa. Chaypi yachasha mana
nita. 17
paykichi padesishpaykichipish payllatakatiykankichi. Ñukapish kankunashinasukaman padesishpayni icharawañuptini yawarnini ichakunman.Chashna wañushpaynipish kankunawantantalla kushikusha. 18Kankunapishñukawan tantalla kushikuychi.
Filipos llaktaman Pablu Timoteota Epafroditota kacharkan.
19Señorninchi Jesukristu munaptinkankunaman wawkinchi Timoteota utkakachanayani. Paymi kutimushpawillawanka imashnami kawsaykankichinishpa. Chayta willawaptin ñukakakushikusha. 20Mana tiyanchu payshinañukawan pakta yuyaykuk runa. Paykañukashina sukaman munan kankunaallita rurashpa kawsanaykichipa.21
llata rurashpa kawsansapa. ManaJesukristupa munananta rurashpachukawsansapa.
22
chi Timoteo allita rurashpa kawsananta.Payka wambraynishina yanapawashpañukawan tantalla Tata Diosparimananta yachachikushka. 23Yuyaykani
pachu manachu nishpa. 24Allita yachaniSeñorninchi Jesukristu yanapawanantautka rinaynipa kawaknikichi.
25Chaymanta yuyaykani wawkinchiTimoteowan tantalla wawkinchiEpafroditota kankunaman kachayta.Kankuna payta kachamushkankichiñukata yanapawananpa.masini kashpa sukaman yanapawaykan.26
kichita.kichi payka sukaman llakin. 27Ariyapayka unkushka wañunayanankaman.Chashna unkuptin Tata Dios paytakuyashpa ñukatapish kuyawashpasanuyachishka ama llakishkaynimantaashwanta llakinaynipa. 28ChayraykuEpafrodito sukaman kawashuynikichitamunaptin utkana kachanayani paytakawashpa kushikunaykichipa ñukapishamana sukaman llakinaynipa. 29
shuknikichi riptin Jesukristuta kreyikwawkinchikuna kaptin kushikushpachaskiychi. Tukuy payshina allita rurakwawkinchikunatapish kuyashpachaskiychi.
30Epafrodito Jesukristuta sirvishpawañunayanankaman unkurkan. Kankuna
wayta atipashpaykichi paytakachamushkankichi yanapawananpa.
Pablu munarkan Jesukristuta ashwanta riksiyta.
3 1Wawkinikuna, paninikuna,kashkan willaykichi: Kankuna
padesishpaykichipish Señorninchi*Jesukristuta kuyashpa kushikuychilla.Chashna aypa kuti kushikunaykichipakillkashpaynipish mana aminichukashkan killkaynikichita ashwantakushikushpa kawsanaykichipa.
2
yak runakunamanta. Paykunaka
2 3
439
chira Tata Diospa wambrankunakanaykichita. 3Tata Diospa Espiritunyanapawaptinchikuna ñukanchikuna
kuna paypa wambrankuna kanchisapa.
kuna sukaman kushikunchisapa manana
chikunara Tata Diospa wambrankunakananchikunata.
4Ñawpa ñukapish yuyashkaniseñaladu kashkanchikunarayku TataDiospa wambran kanaynita. Ñuka tukuyrunakunamanta ashwanta yuyashkani*Moisespa kamachikunankunatakasushpalla Tata Diospa wambrankanaynita. 5Pusak diyayuk kaptinitatayni señalachiwarkan. Chay ñawpakawsak runa *Israelmanta mirakninkani. Benjaminpa ayllun kani. *Judiyuruna kani. Awiluynikuna judiyurunakuna karkansapa. Moisespakamachikunanta allita kasushpa *fariseoruna karkani.
6Moisespa kamachikunankunatasukaman kasushpa kawsaptini mana nipi chatawayta atiparkanchu. Chaykamachikunankunata sukamankasushpa kawsashpayni Jesukristutakreyikkunata chiknishpa sukamanpadesichirkanisapa. 7YuyarkaniMoisespa kamachikunankunatakasushpa Tata Diosta kushichinaynita.Kunanka Jesukristuta kreyishpakawsashpayni manana yuyaninachuchay rurashkaynikunata ruraptini TataDios perdonawananta.
8Ñawpa tiempu sukaman yachaysapafariseo runa kashpaynipish kunankachay ñawpa kawsashkaynita mananimatashina kawani. SeñorninchiJesukristuta riksishpa sukaman allimatakawsaykani. Payta kuyashkayniraykutukuy chay ñawpa rurashkaynita
susyatashina kawani payta ashwanallita riksinaynipa.
9Kunanka Jesukristuta kreyishpaynisukaman munani paywan tantallakawsayta. Manana yuyaninachuMoisespa kamachikunankunatakasushpayni alli runa kanaynita.Kunanka yachani Jesukristuta kreyiptiniTata Dios tukuy uchaynikunamantaperdonawananta. 10Sukaman munaniJesukristuta ashwan ashwanta riksiyta.Tata Dios rikchak laya atipak kashpaJesukristuta kawsachimushkanshina
wananpa allita rurashpa kawsayta.Jesukristu Tata Diosta kasushpa
padesishkanshina ñukapish munanipadesishpaynipish payllata kreyishpakawsayta. Jesukristu Tata Diostakasushpa wañushkanshina ñukapishpayllata kasushpa kawsashpaynimanana kikinipa munanaynitarurashpanachu kawsani. 11Chashnapayta kasushpa kawsashpayni yuyani
muwananta.
Pablu munarkan Jesukristuta ashwan allita kasushpa kawsayta.
12
shina allita rurashpa kawsanaynitara.Payka akllawarkan allita rurashpakawsanaynipa. Chayrayku sukamansinchikushpa katini ashwan ashwantapayta kasushpa paypa munanantarurashpa kawsanaynipa.
13Wawkinikuna, paninikuna, ñukakakikinilla mana atipanichu Jesukristupamunananllata rurashpa kawsayta.Chayrayku tukuy chay ñawparurashkaynita kunkashpa sukamansinchita trabajashpa Jesukristullataashwanta kasushpa kawsanayani. 14Tata
nata.
3
440
tin ñukapish sukaman munani allitarurashpa kawsayta premyuynitachaskinaynipa.
15Kankuna Jesukristuta allita kreyishpa
nita ñuka rurashkaynishina kankunapishruraychi. Kankuna manara tukuy chayyachachikushkaynita entiendiptikichiraTata Dios yachachishunkichi. 16Tukuyallita yachananchikunata allita kasushpakawsananchikuna tiyan.
17Wawkinikuna, paninikuna, ñuka
shina kankunapish payta allita kasushpakawsaychi. Suk wawkinchikunañukashina allita rurashpa kawsaptinkunapaykunashina allita rurashpa kawsaychi.
18Aypa kutina willashkaykichi ayparunakuna Jesukristuta chiknishpa manakreyinsapachu kruspi wañushkantasalvawananchikunapa. Kunan llakishpawakashpa kashkan chayllata willaykichi.19Tata Dios chay runakunata manatukuyniyukta kastigankasapa. Mana TataDiosta kasunayashpankuna mikuyllatayuyansapa. Pinkakunapa layatarurashpapish alabanakunsapa. TataDiosta kunkashpa tukuy kay allpapitiyakllata yuyashpalla kawsansapa.
20Chaykamanka ñukanchikunaka manachashnachu kawsanchisapa.napa tiyan sielupi alli llaktanchikuna.Sukaman shuyaykanchisapa sielumantasalvawakninchi Jesukristu shamunanta
kunapa. 21Chashna shamushpa tukuylayata kamachikuyta atipak kashpaunkuy yachak kuerpunchikunata chikanlayata ruranka. Allima kuerputa paypakuerpuntashina kuwashunchisapa.
Kushikushpa Tata Diosta katiypachi.
4 1Kuyanayni wawkinikuna,paninikuna, sukaman rinayani
kawaknikichi. Kankuna sukaman
kushichiwashpaykichi premyuynishinakankichi. *Jesukristuta allita kreyishpakawsaychi.
2Chay paninchikuna EvodiataSintikata willani: Jesukristuta kreyishpaallita kuyanakushpa kawsaychi.
3Yachachikukmasini, kanta roygayki
kipa. Paykunaka sukaman ñukawan
nata yachachikushkasapa. WawkinchiKlementepish suk wawkinchikunapishñukawan tantalla yachachikushkasapa.Tata Diospa librunpina tukuypaykunapa shutinkuna killkadunasieluman rinankunapa paywan tantallakawsak.
4Kankuna Jesukristuta kreyishpa TataDiospa wambrankuna kashpaykichikushikushpalla kawsaychi. Kashkan
chipa. 5Señorninchi Jesukristu utkanashamunka. Chayrayku munani tukuyrunakuna yachanankunapa kankunaallita kuyanakushpa kawsanaykichita.
6Ama nimapi turbakuychichu. Sukimapi llakishpa turbakushpaykichika
chipa. Chashna roygashpaykichi tukuyimapa Tata Diosta agradesiychi. 7TataDiosta agradesiptinchikuna payka mana
wanchisapa.kuna Tata Dios kushichiwaptinchikunamana turbakunchisapachu nima manaallikunata yuyaykunchisapachu.
Pablu yachachikun allikunallata yuyaykunanchikunapa.
8Chaymanta wawkinikuna,kuna, tukuy alli yachanakunallata tukuyalli rimanakunallata tukuy alli
llata yuyaykuypachi. Tukuy kushikunalayata tukuy alli famayuk runakunapa
3 4
441
rurashkanta tukuy alabanapa layallatayuyaykuypachi.
9Tukuy yachachikushkaynita allitakasushpa kawsaychi. Ñuka allitarimaptini uyarirkankichi. Allitaruraptini kawarkankichi. Kankunapishñukashina allita rimashpa allitarurashpa kawsaychi.kichi kushichiwakninchi Tata Dioskankunawan tantalla kawsanka.
Pablu Filipospi wawkinkunata agradesirkan
yanapashkankunarayku.10Señorninchi Jesukristuta sukaman
agradesini kankuna kashkan yuyawashpakullkita kachamuwaptikichi. Sukamanyanapawayta munashpaykichipish suktiempu mana atiparkankichichu kullkitakachamuwayta. 11Chayta willashpaynimana nimata mañaykaykichichu. Ñamiyachakushkanina tiyawakninillawankushikushpalla kawsayta. 12Aypatiyawaptin mana tiyawaptinpish yachanikushikushpalla kawsayta. Aypata
pish aypa imayuk kashpayni mana
kanina kushikushpalla kawsayta.13
pish tukuy paypa munananta atipanirurayta. 14
washpaykichi allita rurashkankichi.15
nata yachachishkayniwasha Masedonia
napi Jesukristu salvawananchikunatayachachikuk. Chay llaktakunaman
rayku agradesiwashpa ofrendatakachamu warkankichi. 16ChaymantaTesalonika llaktapi kaptini kuti kuti
ofrendata kachamuwashkankichi imaillawaptin rantinaynipa.
17Tukuy chaykunapa agradesiykichi.Chashna agradesishpayni manamañaykaykichichu suk ofrendatakashkan kachamuwanaykichipa.Munani Tata Dios ofrendaykichita
chita kushunaykichipa. 18Ñamikachamuwashkaykichi ofrendatachaskishkanina. Kunanka puchupuchunami tiyawan. WawkinchiEpafroditowan kachamuwashkaykichitachaskiptini aypami tiyawan. Chaykachamuwashkaykichika iden mishkiasnak wira rupachidushinami. Chayofrendaykichika Tata Diosta kushichin.19Chay ofrendata kuwaptikichi TataDiosninchika kankunatapish tukuyillashuknikichita kushunkichi.Jesukristuwan tantalla kawsaptikichiTata Dioska tukuy laya allimata atipankushuynikichita. 20Akuychi tukuy orasTata Diosninchita alabaypachi. Chashnakachun.
Pablu wawkinkunata rimachirkan.21Tukuy chaypi Jesukristuta
paychi. Tukuy ñukawan tantalla
shunkichi. 22Tukuy kaypi Jesukristuta
chi. Ashwan sinchi *kuk *pish rimachishunkichi.
23Munani Señorninchi Jesukristukankunata yanapashushpaykichikushichishunaykichipa. Chashnakachun.
chi.
4
442
Pablu Kolosas llaktapi Jesukristuta kreyikkunata rimachinsapa.
1 1Munanayni wawkinikuna,paninikuna, Tata Dios munaptin
*
naynipa. 2Kolosas llaktapi manashaykushpa Jesukristuta kreyishpakawsak wawkinikuna paninikunakaptikichi wawkinchi Timoteowan kaykartata killkaykaykichi. Sukaman
naykichipa yanapashunaykichipa.
Pablu roygan Tata Dios Kolosas llaktapi wawkinkunata
paninkunata yanapanankunapa.3Tukuy oras ñukaykuna Señorninchi
Jesukristupa Tatan Diosta kankunapaorashpa agradesinisapa. 4
sapa rimaptinkuna kankuna sukaman
kichita. Yachashkanisapa tukuykreyikukmasinchikunata kuyashpakawsanaykichita. 5
kichi Tata Dios mana llullakushpasalvawananchikunata. Chayraykuyachankichi rinaykichita Tata Dioswanmana tukuyniyukta kawsak. Chaytayachashpaykichi tukuy Jesukristuta
kreyikmasinchikunata kuyashpakawsaykankichi.
6,7Munananchi wawkinchikunaEpafras ñukaykunawan sukamanyachachikushka. Jesukristuta alli sirvikkashpa kankunata yachachishurkankichiTata Dios kuyashunaykichita. Chaytauyarishpa allita entiendishpa ashwan
chi. Suk llaktakunapipish ayparunakuna kankunashina ashwanashwanta Jesukristuta kreyishpakawsaykansapa. 8Wawkinchi Epafrasshamushpa willawashkasapa TataDiospa Espiritun yanapashuptikichikuyanakushpa kawsaykanaykichita.
9Chayta yachashkaynikunamanta
sapa. Tata Diosta roygaykanisapayachachishunaykichipa imatami munanruranaykichipa nishpa. Roygaykanisapayachanaykichipa allita rurashpakawsayta. 10Tata Diospa munanantayachashpaykichi atipankichi allitarurashpa Tata Diosta kushichishpakawsayta.chita yanapashpaykichi ashwan allitaTata Diosta riksinaykichipa. 11Tukuy
kanisapa yanapashunaykichipa.
KOLOSENSES
PABLU KOLOSAS LLAKTAPIKREYIKUKMASINKUNATA KILLKARKAN
443
kichipish kushikushpalla sinchikushpa
kichi.12
palla payta agradesinaykichipa.
kuna kaptinchikuna atipachiwanchisapaallita rurashpa paypa mandunpiluspishina kawsananchikunapa. 13TataDioska supaypa mandunmantasurkuwashkanchisapa amanatutapishina mana allita rurashpakawsananchikunapa. Kuyadu wambran
chisapa. 14
namanta perdonawashpanchikunasalvawanchisapa.
Jesukristu wañurkan Tata Dios uchanchikunamanta
perdonawananchikunapa.15
chu.chu ima layami payka nishpa. Manaraallpa tiyaptinra Tata Diospa chayllawambran Jesukristu tiyarkanna.
sapa. 16Tata Dios Jesukristutakamachiptin payka tukuy layatarurarkan. Tukuy sielupi tiyakta tukuyallpapi tiyakta tukuy kawananchikunatatukuy mana kawananchikunatarurarkan.nata kamachikukkunata rurarkan.Tukuy layata rurarkan paylla tukuyrurashkanta kamachikunanpa. 17Manaranima tiyaptinra Jesukristuka tiyarkanna.Payka tukuy rurashkanta allita kuydanama wakllinanpa.
18Ñukanchikuna Jesukristutakreyishpa kawsashpanchikuna paypakuerpunshina kanchisapa. Paykaumanchikunashinami. Manara ni piwañushkanmanta kawsamuptinra payka
wañushkanmanta kawsamurkan tukuylayapi ashwan sinchi kamachikukkananpa.
19Tata Dios munarkan wambranJesukristu tukuy layapi iden payshinakananpa. 20Tata Dios munarkanwambran Jesukristu kruspi yawarnintaichashpa wañunanpa atipananpaperdonawayninchikunata. Jesukristuwañurkan tukuy allpapi kawsakkunatatukuy sielupi kawsakkunata wakllidukashkankunamanta allichanankunapa
kunapa.21Ñawpa tiempu kankuna mana alli
kichi Tata Diosta chiknishpa paymantaashudu karkankichi. 22ChayraykuJesukristu shamurkan runa kananpa.Runa kashpa kruspi wañurkan Tata Diosatipananpa perdonashuynikichita.Jesukristu wañurkan payllata kasushpamanana uchayuk kaptikichi TatanDiosman pushashunaykichipa.23
naykichipa mana sampayashpa payllatakreyishpa kawsanaykichi tiyan.Kankuna Tata Dios salvashunaykichitauyarishkankichi. Chay yachachikunataallita kasushpa kawsaychi. Tukuyllaktakunapi aypa runakuna chay allirimanata yachachishkasapa. Tata Diosñuka Pabluta kachamuwashka chayllatayachachikunaynipa.
Jesukristu Pabluta kacharkan yachachikunanpa.
24Kankunata yachachishkaynirayku kaykarselpi sufrishpaynipish kushikuni.
shinami. Chashna paypa kuerpunshinakaptikichi kankunarayku sufrishpayniJesukristuwan tantalla sufriykani.
25
chipa tukuy paypa rimananta allita
1
444
yachachinaynipasapa. 26Ñawpa tiempuTata Dios tukuy yuyayninta manaraallitarachu ni pita entiendichirkan.Kunanka yuyayninta tukuy Jesukristuta
kanchisapana. 27Tata Dios kikinmunashpa yachachiwanchisapa mana*judiyu runakunatapish sukamanallimata kuyashpa salvanankunata.Jesukristu tukuy ñukanchikunapikawsaptin yachanchisapa sukamankushikushpa sieluman rinanchikunatamana tukuyniyukta kawsak.
28Tukuy maypi ñukaykuna Jesukristusalvawananchikunata parlachikunisapa.Tukuy runakunata yachachishpaanimuchinisapa allita rurashpakawsanankunapa. Munanisapa TataDiospa ñawpakninpi paykunatarikurichiptinikuna alli yachak alli rurakkanankunapa. 29Chayrayku sukaman
kani Jesukristu sukaman allimatayanapawaptin.
Pablu Tata Diosta roygan wawkinkunata paninkunata
yanapanankunapa.
2 1Wawkinikuna, paninikuna, allitauyariwaychi. Ñukaka kankunapa
sukaman oraykani. Laodisea llaktapi*Jesukristuta kreyik runakunapamanara riksiwak runakunapapishsukaman oraykani. 2Tata Diostasukaman roygaykani kankunata allitaanimuchishunaykichipa ashwan allitakuyanakushpa kawsanaykichipa.Roygaykani kankuna Tata Diospañawpa manara yachachikushkantaashwan allita entiendinaykichipa.Chaypirami Jesukristuta ashwan allitariksinkichi.
3Jesukristulla Tata Diospa sukaman
chiwanchisapa. 4Chayta willaykaykichi
paykichi llullachishunaykichipa. 5Manakankunawan tantalla kashpaynipishsukaman kuyashpa yuyaykaykichi.Kushikuni yachashpa manasampayashpa Jesukristuta allitakreyishpa kawsanaykichita. Kushikuniallita kuyanakushpa kawsaykaptikichi.
Pablu yachachiwanchisapa Jesukristuwan tantalla
kuyanakushpa kawsananchikunapa.
6Imashnacha Señorninchi Jesukristutakreyishkaykichishina kunanka paywantantalla kawsaychi. 7Jesukristuwantantalla kawsashpaykichi paypi allisapichakudushina kankichi.kushkaynikunata mana shaykushpaallita kasushpa Tata Diosta agradesishpakawsaychi.
8Jesukristuta mana kreyinayak
kichi.chu Jesukristupa yachachikunankunatakreyiyta. Amañansapa mana Tata Diostakasuk runakunallapa munanankunatarurashpa kawsayta. Llullachikukrunakunapa yachachikunankunallatarurashpa kawsansapa. Ama chay layallullachikuk runakunata munaychichukasuyta.
9Jesukristu shamurkan nasik runa
nanchikunapa ima layami Tata Diosnishpa. 10
kunata supaykunata *angelkunatasinchita kamachinsapa. Chayrayku
wanchisapa tukuy layapi sukamanallimata kawsayta.
11Chaymanta kankuna Jesukristuwantantalla kawsaptikichi payka tukuymana alli rurashkaykichimantaperdonashunkichi amana chay mana
1 2
445
allikunata rurashpa kawsanaykichipa.
shina kankichi. *Judiyukunaseñalachidu kashpankuna yuyansapa
nata. Ñukanchikuna Jesukristuwan
shina kashpanchikuna yachanchisapa
nata.12Kankunaka allita yachankichi Tata
Dios tukuy laya atipak kashpaJesukristuta wañushkanmantakawsachimushkanta.paykichi bawtisakushkankichi.kushpaykichi Jesukristuwan wañudupampadushina kankichi amanañawpashina kawsanaykichipana.Chaymanta Tata Dios Jesukristutakawsachimushkanta kreyiptikichikankunatapish yanapashunkichimushuk layata allita rurashpakawsanaykichipa.
13Ñawpa tiempu Tata Dioska manarauchaykichita perdonarkanrachu.Paymanta ashudu wañudukunashinakarkankichi. Kunanka Jesukristuwantantalla kawsaptikichi Tata Diosuchaykichimanta perdonashushpaykichiyanapashunkichi allita rurashpakawsanaykichipa.
14
sapa karkan. Chaypina Jesukristu
nanchikunapana. Jesukristu kruspi
namanta perdonawashkanchisapa amanani pi chatawananchikunapana.
15Jesukristu kruspi wañushkanrayku
ninta wakllichirkan. Tukuy runakunataallita kawachirkansapa Jesukristullasinchi kamachikuk kananta.
Pablu yachachiwanchisapa amana runakunapa munananllata
rurashpa kawsananchikunapana.16
chi willashunkichi amana suk mikunatamikunaykichipa amana suk upyanataupyanaykichipa. Willashunkichi estadiyakuna llullu killa diyakuna estakunaykichipa. Chashna chay runakunawillashuptikichi ama kasuychichu.17Chay estakuna yuyachiwanchisapa
kunapa. Kunanka Jesukristu shamushkakaptin manana chay estakunatarurananchikunanachu tiyan.
18Chay llullachishuknikichi runakunaangelkunata kuyansapa. Alli modoyuktukushpa kikinkunalla yuyanakunsapaashwan alli yachak kanankunata.Muskuyninkunapi kawashkankunataparlachikunsapa.shina kawsaychichu. 19Paykunakakikinkuna alabanakushpa mana
sapa. Ñukanchikuna Jesukristuwantantalla kawsaptinchikuna payka allitayachachiwanchisapa ashwan ashwantaTata Diospa munananta rurashpakawsananchikunapa. Sukaman allitatantanachiwanchisapa sukwan sukwankuyanakushpa kawsananchikunapa.
20
napa amañanankunata rurashpakawsananchikunapa. Kankuna paywantantalla kawsaykashpaykichi ¿imapatírunakunapa amañanankunata rurashpakawsaykankichi? 21Chay runakunaamañansapa rimayta: “Ama sukimakunata llankaychichu. Ama sukmikunakunata mikuychichu. Ama sukimakunata apiychichu.” 22Chayamakunalla kashpa tukunan tiyan. 23Chayrunakuna chay amañanankunata
2
446
yachachikushpa alli yachakshinarikurinsapa. Chaykunata rurashpankuna
sapa. Yuyansapa suk runakunamantaashwan allita ruraykanankunata.Chashna yuyanakushpankunapishyankamanta chay amañanankunataruransapa. Chayta rurashpankuna manaatipansapachu allita rurashpa kawsayta.
Pablu yachachiwanchisapa Jesukristuwan tantalla kawsananchikunapa.
3 1Tata Dios *kanmanta kawsachimushpa
willarkan ladunpi tiyarinanpa tukuylaya tiyakta kamachikunanpa. Tata DiosJesukristuta kawsachimushkanshina
sapa paywan tantalla allita rurashpakawsananchikunapa. Chayrayku kayallpapi kawsashpaykichira munaychiashwan ashwanta payta riksishpa allitakasushpa paywan tantalla kawsayta.2
muwaykananchita payllata kasushpakawsananchikunapa.
nata.3Jesukristu wañushka kaptin paywan
tantalla wañushkanchisapa amanauchallikunanchikunapa. Jesukristukawsamushka kaptin paywan tantallakawsaykanchisapa.
napa. 4Jesukristu ñukanchikunapikawsan. Chaymanta kay allpamankashkan shamuptin paywan tantallakushikushpa sielupi kawsashunchisapa.
5Chayrayku ama munaychichu TataDiosta mana kasuk runakunashinakawsayta. Ama chikan warmiwanuchallikuychichu. Ama uchallikushpamana valekkunata ruraychichu. Amakikikichillapa munanaykichita rurashpa
kawsaychichu. Ama rikchak layakawanaykichita munaychichu. Chashnarikchak layata sukaman munashpa
shina kuyashpa kawsaykankichi. 6ManaTata Diosta kasushpa uchallikukrunakunata Tata Dios sukamankastigankasapa.
7Ñawpa kankunapish chay manaallikunata rurashpa kawsarkankichi.8Kunanka Jesukristuta kreyishpakawsashpaykichi ama piñakushpa nipita chiknishpa nima pinkakunapalayata rimashpa kawsaychichu. Amarunamasikichiwan piñanakushpa nimaayninakushpa kawsaychichu. 9Amasukwan sukwan llullachinakushpakawsaychichu. Ñawpa mana allitarurashpa kawsarkankichi. Kunankamanana chashnanachu kawsaykankichi.
10Kunanka rurawakninchikuna TataDios kawsananshina mushuk layatarurashpana kawsaykankichi. Tata Diosyanapashuykankichi ashwan allitapayta riksinaykichipa.
11
pish mana nimananchu. *Judiyu manajudiyu runakuna, señaladu manaseñaladu runakuna, chikan llaktamantarunakuna, awka runakuna, rantidu
pish mana nimananchu. Payka tukuylayapi kamachikukmi.
12
kichi akllashushkankichi paypawambrankuna kanaykichipa. Chayraykumushuk layata rurashpa sukwan sukwan
chi. Ama yuyaychichu sukkunamantaashwan alli kanaykichita. Allimamodoyuklla kawsaychi. Suk runaimatapish willashuptikichi allillapiayniychi. 13Sukwan sukwan allimallatakawsaychi. Runakuna ima mana allita
2 3
447
rurashuptikichipish perdonaychilla.Señorninchi Jesukristu kankunata
lla kawsaychi. 14
chimanta ashwan allimi kuyanakushpakawsanaykichipa. Kuyanakushpakawsashpaykichira atipankichi allillapitantalla kawsayta.
15Tata Diosmi akllashushkankichi sukkuerpushinalla kanaykichipa.Chayrayku tukuy shunku kushikushpaTata Diosta agradesishpa sukwansukwan allillapi tantalla kawsaychi.
16Jesukristupa yachachikunanta allitayuyashpa kawsaychi. Sukwan sukwanallita yachachinakuychi.kuychi Jesukristuta ashwan allitakasunaykichipa. Tata Diostaagradesishpa salmokunata himnokunata
kichipa. 17Tukuy layata rurashpaykichirimashpaykichi SeñorninchiJesukristuta kasushpa kawsaychi.Jesukristu yanapashuptikichi TatanchiDiosta agradesishpa kawsaychi.
Pablu yachachiwanchisapa imashnami Jesukristuta kasushpa
kawsashunchisapa nishpa.18Kankuna kusayuk paninikuna,
Señorninchi Jesukristuta kreyikkashpaykichi kusaykichita kasushpakawsaychi.
19Kankuna warmiyuk wawkinikunawarmikichita kuyanaykichi tiyan. Ama
chu.20Kankuna wambrakuna, tukuy layapi
tataykichita mamaykichita allitakasushpa kawsaychi. Paykunatakasushpa kawsashpaykichi Tata Diostakushichinkichi.
21Kankuna tatakuna,chita sukaman sinchita kamachishpa
sientichiychichu.
chimannachu.22Kankuna rantidu runakuna,
chi tiyan. Patronnikichi kawashuptikichimana kawashuptikichipish tukuyshunku munashpa Tata Diosta kuyashpaallillata rurashpa trabajaychi. Ama
naykichillapa.23Tukuy layapi kushikushpa mana
chi Jesukristuta kushichinaykichipa.24
chikunashina kaptin yachanchisapapayta kasushpa kawsashpanchikunawillawashkanchikunashina paywantantalla sielupi kawsashunchisapa.25Tata Dioska tukuy mana alli rurakrunakunata kastiganankuna tiyanpatron mana patron kaptinkunapish.
4 1Kankuna patronkuna, rantidutrabajadornikichita allita wiwashpa
allillapi trabajachiychi. Allita yuyaychisielupi kankunapapish patronnikichi*Jesukristu kananta.
2Allita uyariwaychi.chu Tata Dioswan parlayta. Chashnamana shaykushpa paywan parlashpaagradesiychi. 3Tata Diosta roygaychiñukaykunata yanapawanankunapaJesukristu salvakuk kananta manara
nikunapa.rayku kay karselpi kani. 4Tata Diosta
nankunapa.5
napa ñawpakninkunapi allita rurashpakawsaychi.
chi. 6Paykunawan allillapi kuskatakushikushpa parlaychi. Paykuna
3 4
448
pata.
Pablu wawkinkunata rimachin.7Kay munananchikuna wawkinchi
Tikiko Jesukristuta sirvikmasini kashpa
kuyta. Paymi willashunkichi imashnamikaypi kawsaykani nishpa. 8Kankunaman
chipa imashnami kawsaykanisapanishpa animuchishunaykichipa ashwanallita Jesukristuta kreyinaykichipa.9Paywan tantalla llaktamasikichimunananchi wawkinchikuna Onesimorinka. Payka Jesukristuta allitakreyishpa kawsan. Paykunami
sapa nishpa.10Ñukawan tantalla kay karselpi
wawkinchi Aristarko.shunkichi. Wawkinchi Bernabepaprimun Markospish rimachishunkichi.Ñami willashkaykichina Markos
chipa.11Chaymanta wawkinchi Jesuspish
rimachishunkichi. Paypa suknin shutinJusto. Jesukristuta kreyik *judiyurunakunamanta chay wawkinchikunallañukawan tantalla Tata Dios kamachikukkananta yachachikushkasapa. Chashnañukawan yachachikushpa sukamankushichiwashkasapa.
12
shunkichi. Payka Jesukristuta sirvikmi.
Llaktamasikichi kashpa Tata Diostakankunapa sukaman roygan. Chashnaroygashpa munan mana shaykushpaJesukristuta kreyishpa Tata Diospamunananta sukaman allita rurashpakawsanaykichipa.
13Allita willaykichi wawkinchiEpafras kankunapa sukaman TataDiosta roygananta. Chaymanta Laodiseallaktapi Yerapolis llaktapi kawsakwawkinchikunata kuyashpa sukamanpaykunapa Tata Diosta roygan.
14Kay munananchi wawkinchi doktor
shunkichi.15Chaymanta Laodisea llaktapi
chi.chi. Wawkinchi Ninfopa wasinpitantanakuk wawkinchikunatapishrimachipaychi.
16Kay kartaynita leyishkaykichiwasha
kunapa. Chaymanta Laodiseamankachashkayni kartatapish paykunakachamushuptinkuna leyiychi.
17Wawkinchi Arkipota kaytawillaychi: “Jesukristu willashurkanrimananta yachachikunaykipa. Chaywillashushkanta allita ruray.”
18Kay rimachinaynikunata kikinikillkaykani yachanaykichipa ñuka Pablukillkashkaynita. Ama kunkaychichu kaykarselpi kanaynita. Tata Diosta royganiyanapashunaykichipa. Chayllatamikillkaykichi.
4
449
Tesalonikapi kawsak runakuna aypa partipi Tata Diospa rimananta
yachachikurkansapa.
1 1Munanayni wawkinikuna,paninikuna, ñuka Pablu wawkinchi
Silvanowan wawkinchi Timoteowan kaykartata Tesalonika llaktapi *Jesukristutakreyikmasinikunata killkaykaykichi.Kankuna Tata Dioswan Jesukristuwantantalla kuyanakushpa kawsaykankichi.Munani Tata Dioswan SeñorninchiJesukristu yanapashunaykichipakushichishunaykichipa.
2
paynikuna kankunata yuyashpa payta
kaptikichi.3
kuna willanisapa kankuna sukamanpayta kreyishpa trabajashkaykichita.Tata Diosta kuyashpa tukuy runakunatasukaman yanapashpa kawsashkankichi.
kichi sukaman sufrishpaykichipish
chi.4Wawkinikuna, paninikuna,
ñukaykuna yachanisapa Tata Dios
kaykichita paypa wambrankuna
kanaykichipa. 5Kankunata Jesukristusalvakuk kananta yachachiptinikunaTata Diospa Espiritun sukaman allita
napa. Mana rimanaynikunallawanchuyachachishkaykichi.sapa yachachishkaynikuna alli kananta.Kankunawan kashpaynikuna allitarurashpa kawsarkanisapa allinikichitamaskashpa.
6Kankunapish ñukaykunashina
kankichi. Tata Diospa Espiritun
kashpaykichipish paypa rimanantasukaman kushikushpa kreyirkankichi.
7Chashna Jesukristuta allita kreyishpakawsaptikichi Masedonia partipi Akayapartipi Jesukristuta kreyik runakunaanimukunsapa kankunashina kawsayta.8Kankunamanta suk wawkinchikunaMasedonia partiman Akaya partimanaypa partikunaman rirkansapa TataDiospa rimananta yachachikuk. Chashnaallita yachachikuptinkuna aypa runakunayachansapa kankuna allita Tata Diostakreyishpa kawsaykanaykichita.Chayrayku chay partikunapi ñukaykunamanana nimata parlachikunisapanachu.
9Chay llaktakunapi kawsakkuna tukuypita parlachinsapa kankunaman
1 TESALONISENSES
PABLU TESALONIKA LLAKTAPIKREYIKUKMASINKUNATA KILLKARKAN
450
riptinikuna allita chaskiwashkaykichita.Parlachikunsapa kankuna ruradudioskunata sakishpa mana tukuyniyukkawsak mana llullakuk Tata Diosta
chita. 10Chaymanta chay runakunaparlachikunsapa kankuna sielumantaTata Diospa wambran Jesukristutashuyaykanaykichita.
manta perdonawanchisapa ama Tata
napa.
Pablu Tesalonika llaktapi kawsak runakunata sukaman trabajashpa
yachachirkansapa.
2 1Wawkinikuna, paninikuna,kankuna yachankichi ñukaykuna
pasyaknikichi riptinikuna sukamankushikushpa kreyiwashkaykichita.Mana yankamantachu rishkanisapa.2Yachankichi manara kankunamanriptinikuna Filipos llaktapi runakunasukaman chikniwashpankunamakawashkankunata. Piñakushparimarkansapa mana alli rurak runakunakanaynikunata. Llaktaykichipichikniwaptinkunapish Tata Dios
kushpa *Jesukristu salvakuk kanantasukaman allita yachachikunaynikunapa.
3
chi. Mana llullachikushpaynikuna mana
kuna Tata Diospa rimananta allitayachachishkaykichi. 4Tata Dioskawillawashkasapa alli yachachikukkunakanaynikunata. Kachamuwashkasapa
kunaynikunapa. Chayrayku ñukaykunaTata Diosllata munanisapa kushichiytarikchak laya yuyayninchikunata yachakkaptin.llata kushichiyta.
5Kankuna yachankichi ñukaykunaniman suk kuti mishki shimi tukushpaalabashkaynikunata. Mana kullkikichitamunashpachu yachachishkaykichi. TataDiosmi tukuy chaykunata yachan.6Mana ni pita willashkanisapachualabawanankunapa. Nima kankunatawillashkaykichichu alabawanaykichipa.
7
rayku atipaymansapa willaynikichitasinchi kamachikuk kanaynikunata.Mana chashnachu kamachishkaykichi.Allillapi llakichishpaynikunayachachishkaykichi. Iden wawankunataalli kuydak mamashina kankunata allitayachachishpaynikuna wiwashkaykichi.8Chay alli wawan wiwak mamashinasukaman kankunata kuyashpaynikunasukaman munashkanisapa Jesukristusalvakuk kananta yachachiynikichita.Sukaman kuyashkaynikunaraykuyanapashpa wañuymansapapish karkan.
9Wawkinikuna, paninikuna,chi ñukaykuna diyapi tutapi sukamansufrishpa trabajashkaynikunata
nikunapa. Tata Diospa rimananta
chu nimata kankunata mañaynikichita.10Tata Dios yachan kankunapish
yachankichi kankunawan tantallakashpaynikuna allita rurashpa Tata
kaynikunata. Mana niman suk manaallita rurashkanisapachu. 11Yachankichiiden wambrankunata alli wiwaktatashina kankunata allita yachachishpaanimuchishpa kawsashkaynikunata.12Tata Dioska kayashushkankichi paypamandunpi paywan tantalla kushikushpakawsanaykichipa.
kaykichi Tata Diospa wambrankuna
kichipa.
1 1 2
451
13Ñukaykuna Tata Diospa rimanantayachachikuptinikuna kankuna allitakreyishkankichi. Yachashkankichi TataDiospa rimananllata mana ñukaykunapa
nikunata. Tata Diospa rimananta tukuyshunku kreyiptikichi payka sukamanyanapashushkankichi allita rurashpakawsanaykichipa. Chayraykuñukaykuna Tata Diosta sukamanagradesinisapa.
14Wawkinikuna, paninikuna,llaktamasikichi kankunatachiknishushpa sufrichishuptikichi idenchay Judea partipi Tata Diostakreyikmasikichishina sufriykankichi.Chay Judea partipi kawsak *judiyu
tapish kankunatashina sukamansufrichirkansapa. 15
kuna ñawpa tiempu Tata Diosparimananta yachachikuk runakunatapishwañuchirkansapa. Jesukristutapishwañuchirkansapa. Ñukaykunatapishchikniwashpankuna llaktankunamantakallpachiwarkansapa. Tata Diostapishmana kushichinsapachu.nata chikninsapa.
16Ñukaykuna chay mana judiyurunakunata yachachinayaptinikunajudiyumasinikuna mana munansapachuyachachikunaynikunapa.
nata salvanankunapa. Chayta mana
kansapa. Chayrayku Tata Dios sukamansinchita piñakushpa kastigankasapa.
Pablu rinayanwawkinkunata pasyak.
17Wawkinikuna, paninikuna, suktiempullata kankunata sakishpaynikunamana kawashpaynikunapish sukamanyuyaykaykichi. Sukaman munanisapariyta kawaknikichi. 18Ñukaykuna
rinayarkanisapa kawaknikichi. Aypakuti ñuka Pablu rinayarkani.nikunapish supay mana munarkanchurinaynikunapa. 19
kichita. Chayta yachashpaynikunasukaman kushikunisapa.naynikunata allita kreyiptikichisukaman kushikunisapa. Chaymanta
rayku sukaman kushikushasapa. 20Ariyakankuna Jesukristuta kreyiptikichikushikunisapa.
Pablu Timoteota Tesalonikaman kacharkan yachanayashpa
imashnami kawsaykansapa nishpa.
3 1Chaymanta sukaman kankunatayuyashpa munashkanisapa yachayta
allitachu manachu kawsaykankichinishpa. Mana atipashpaynikuna riytakay Atenas llaktapi yuyarkani sapallaynikipariyta. 2Kankunaman wawkinchiTimoteota kacharkani chapashuknikichi.Chay wawkinchika sukaman allita TataDiosta kreyishpa yanapawashkasapa*Jesukristu salvawananchikunatayachachikuyta. Payta kacharkanisapa
kichipa ashwanta Jesukristuta tukuyshunku kreyishpa kawsanaykichipa.3
kichi sufrishpaykichipish Tata Diostakatinaykichillapa.china tukuy Jesukristuta kreyikkunasufrinanchikunata. 4Ñukaykuna
kaykichi sufrinanchikunata. Chay
chi. 5
kanisapa allitachu manachu Tata Diostakatiykankichi nishpa. Wawkinchi
chipa Jesukristuta kreyiykankichimanachu nishpa. Yuyashkanisapa supay
1 2 3
452
mana alli ruranata munachishuptikichi
chinachu. Yuyashkanisapa icharáyankapa yachachishkaynikunata.
6
kana. Willawashkasapa kankunaallillata Jesukristuta kreyishpakuyashpa katiykanaykichita.kasapa ñukaykunata kuyawashpaykichisukaman watukuwanaykichita.
chi.7
chillata llakidu kashkaynikunamantasukaman kushikunisapa. 8Allita
paynikuna sukaman kushikushkanisapa.9Sukaman kushikushpaynikuna TataDiosta agradesinisapa payta allitakreyiykaptikichi. 10Diyapi tutapi TataDiosta royganisapa almitiwanankunaparinaynikunapa kawaknikichi.nayaykichi ashwan allita Jesukristutakreyishpa kawsanaykichipa.
11
chi Jesukristuta sukaman royganisapayanapawanankunapa rinaynikunapakawaknikichi. 12Munanisapa Tata Diosashwanta yachachishunaykichipa
kushpa kawsanaykichipa. Ñukaykunakankunata kuyashkaynikunashinamunanisapa kankuna tukuy runakunatakuyashpa kawsanaykichipa. 13
sapa Tata Dios yanapashunaykichipaallita payta kuyashpa allita rurashpakawsanaykichipa. Chashna mana
chi Jesukristu tukuy katikninkunawanshamuptin mana ni pi Tata Diosninchipichatashunkichichu.
Pablu yachachikun Tata Diosta kushichishpa kawsananchikunapa.
4 1Wawkinikuna, paninikuna,*
nata ñukaykunapish yachachiykichi.Kankunapish allita Tata Diostakushichishpa kawsaykankichi.Chayrayku kankuna Jesukristuwantantalla kawsaptikichi roygaykichiashwan ashwanta Tata Diostakushichishpa kawsanaykichipa.
2Kankuna yachankichi Jesukristukachamuwaptin imakunatamiyachachishkaykichi nishpa. 3Tata Diosmunan payllapa munananta rurashpakawsananchikunapa. Mana munanchuchikan warmiwan chikan ullkuwanuchallikushpa kawsanaykichipa. 4TataDios munan yachanaykichipa paypamunananta rurashpa warmikichitakuyashpa kawsanaykichipa. 5Ama
shina.6Ama munaychichu wawkikichipa
kawsananta wakllichiyta warminwanuchallikushpa.
chita. 7Tata Dios kayawashkanchisapa
chikunapa. Mana munanchu mana allitarurashpa kawsananchikunapa. 8TataDioska Espiritunta kachamushkayanapawananchikunapa allita rurashpakawsananchikunapa. Chayrayku kay
kichi.chawaykankichi.
9Tata Dios yachachishuptikichi
kushpa kawsayta. Chayrayku mananamunaninachu killkashpa kashkan
1 3 4
453
yachachiynikichita. 10Kankuna tukuyMasedonia partipi Jesukristutakreyikmasikichiwan kuyanakushpanakawsaykankichi. Roygaykichi,kuna, paninikuna,kushpa kawsanaykichipa. 11
palla kikikichillapa trabajuykichitarurashpa kawsaychi.
wan trabajashpa kawsaychi. 12Allita
sikichi yachanankunapa alli rurak
chipa.
Pablu yachachikunJesukristu kutimunanta.
13Wawkinikuna, paninikuna,sapa yachanaykichipa Jesukristuta
kunata paywan kawsak. Chayta
sinchikuna wañuptinkuna manasukamanchu llakinkichi Jesukristutamana kreyik runakunashina. 14
chisapa Jesukristu wañushkanmantakawsamushkanta. Payta kreyishpakawsashpanchikuna yachanchisapaJesukristu shamuptin Tata Dios wañudu
nanchikunata.15
tinkuna ñukaykuna kayta willaykichi:Jesukristu kashkan kutimushpa tukuypayta kreyishpa wañushka runakunataprimeru kawsachimunkasapa.
manta mana ñawpashunchisapachu.16Señorninchi Jesukristu kikin sinchitakamachikushpa sielumantaurayamunka. Suk kamachikuk *angelTata Diospa trompetanta pukushpasukaman sinchita rimanka Jesukristushamunanta. Chashna Jesukristu
shamuptin payta kreyik wañudurunakuna primeru kawsamunkasapa.17Chaypina Jesukristuka tukuyñukanchikuna kawsaykakkunata chaykawsachimudu runakunawan tantallataalsawashunchisapa. Chaypina puyu
chisapa. Chashna pushawaptinchikunapaywan tantalla mana tukuyniyuktakawsashunchisapa. 18Tukuy kayyachachishkaynikunata sukwan sukwanyachachinakushpa kushichinakushpakawsaychi.
Jesukristu shamunan tiempukaman akuychi Tata Diosta
kasushpa kawsaypachi.
5 1Wawkinikuna, paninikuna,kankuna yachankichi Tata Dios
munanan tiempupi *Jesukristu kashkanshamunanta. 2Allita yachankichi manayuyananchikuna orapi Jesukristukashkan shamunanta iden tutapi suwaruna shamukshina. 3Suk okupada warmimana yachanchu ima orami nanayapinka nishpa. Chashnami manaJesukristuta kreyik runakuna manayachansapachu ima orami kullunkasapanishpa. Paykuna kushikushpallakawsaykanankunata rimaptinkuna
sapa.manta kishpinkasapachu.
4Wawkinikuna, paninikuna, kankunaJesukristuta kreyishpa allita rurashpaluspishina kawsaykankichi. Chashna
kichi Jesukristu shamunanta.Chayrayku suwa runashina shamuptinmana manchakunkichichu. 5Allitarurashpa kawsaykashpanchikunaluspishina kawsaykanchisapa. Mananatutapishinanachu kawsaykanchisapa.6Chayrayku Jesukristuta allita yuyashpaallita kreyishpa kawsaypachi. Ama
1 4 5
454
nashina.7Jesukristuta mana kreyinayak
runakuna mana allita rurashpatutapishina kawsaykansapa. Idenmachadukunashina mana allitayuyaykushpa tutapishina kawsansapa.8Chaymanta ñukanchikuna luspishinakawsashpanchikuna kikinchillakamachinakushpa kawsananchikunatiyan. Yuyayninchikunaman suk mana
llata allita kasushpa allita kuyashpakawsaypachi.kunapa shamunanta yuyaypachi.
panchikuna suk soldadu umanpiarkanan kaskuta churakudushinakanchisapa.
9Tata Dios akllawarkanchisapa
nanchikunapa. Mana piñakushpa
kanchisapa. 10
napa. 11Kankuna tukuy chayta
kichi. Kunanmantapacha ashwan
nakushpa kawsaychi.
Pablu animuchiwanchisapa ashwan allita Jesukristuta kreyishpa
kawsananchikunapa.12Wawkinikuna, paninikuna,
nikichita yachachishuknikichitakuyanaykichipa. 13Paykunata sukamankuyanaykichi tiyan Tata Diosparimananta yachachishuptikichi. Sukwansukwan kuyanakushpa kawsanaykichitiyan.
14Wawkinikuna, paninikuna,
kunapa. Shaykudu wawkinchikunataanimuchiychi. Katishkankunamantasampayadukunata yanapaychi. Tukuypiwan alli modoyuklla kawsaychi.
15Chaymanta llaktamasikichi mana
chu. Paykunata yanapaychilla.Jesukristuta kreyikmasikichiwan tukuypiwanpish yanapanakushpa kawsaychi.16Kushikushpalla kawsaychi. 17TataDioswan parlashpalla kawsaychi.18
chipish Tata Diosllata agradesiychi.Tata Dios munan Jesukristuta
pish payta agradesinanchikunapa.19Tata Diospa Espiritun ninashina
kaptin ama payta sampayachiychichu.20Tata Dios yanapaptinkuna icharápaninchikuna wawkinchikuna Tata Diosruranayananta yachachishunkichi. Ama
chaychichu. 21Suk yachachikuk runayachachishuptikichi allita yuyaychi TataDiospa rimanantachu manachuyachachishuykankichi nishpa. TataDiospa rimanan kaptin chayta kasuychi.22
nata ruraychichu.23Kushichiwakninchi Tata Diosta
roygani kikin yanapashunaykichipa allitarurashpa kawsanaykichipa. Tata Diostaroygani Jesukristu shamunankamankuydashunaykichipa ama uchata rurashpakawsanaykichipa.chi payllata tukuy shunku kuyashpa
kichi. 24
rayku allita kuydawashunchisapa. Tukuywillawashkanchikunatami ruranka.
25Wawkinikuna, paninikuna,papish Tata Diosta roygaychi. 26Tukuy
1 5
455
nata shutinipi rimachiychi. 27Tata Dios
kuna paninchikuna uyarinankunapa.
28Señorninchi Jesukristuta royganikankunata yanapashunaykichipa allitarurashpa kawsanaykichipa.
chi.
1 5
456
Pablu Tesalonikapi kawsak wawkinkunata paninkunata
rimachinsapa.
1 1Munanayni wawkinikuna,paninikuna, ñuka Pablu wawkinchi
Silvanowan wawkinchi Timoteowan kaykartata Tesalonikapi kawsak*Jesukristuta kreyikmasinikunatakillkaykaykichi. Kankuna TatanchiDioswan Señorninchi Jesukristuwantantalla kawsaykankichi. 2
sapa ashwanta yanapashunaykichipakushichishunaykichipa.
Jesukristu shamuptin Tata Dios tukuy mana alli rurak runakunata
kastigankasapa.3Wawkinikuna, paninikuna, kankuna
Jesukristuta sukaman ashwan ashwantakreyishpa kawsaykankichi. Ashwan
kushpa kawsaykankichi. Chayraykuñukaykuna kushikushpa Tata Diostaagradesinisapa. 4Chiknishuk runakunapadesichishuptikichipish Jesukristutaashwanta kreyishpa kawsaykankichi.Chayrayku tukuy llaktakunapi
kunata kushikushpa willanisapa
kankuna mana shaykushpa Jesukristutakreyishpa kawsaykanaykichita.5Kankuna padesishpaykichipish TataDiosta allita kreyiptikichi payka
chipa.pankuna yachankasapa Tata Dioskuskanpi kastigakuk kananta.
6Tata Dios uchayuk runakunatakuskanpi kastigakuk kashpa chaypadesichishuknikichi runakunatapadesichinkasapa. 7Suknin diyaJesukristu alli atipak *angelninkunawanmanllayba rawraykak nina ukupisielumanta shamunka. Chashna
manta kushichiwashunchisapa.8Shamunka Tata Diosta mana riksikrunakunata kastiganankunapa.Señorninchi Jesukristu salvakukkananta mana kreyikuk runakunatakastigankasapa. 9Señorninchi Jesukristu
kasapa. Paymanta chikanmanwishchunkasapa ama kawanankunapasukaman allimata kamachikuptinkushichikuptin.
10Jesukristu shamuptin tukuy payta
sapa. Payta sukaman almirashpawillashunchisapa sukaman allima
2 TESALONISENSES
PABLU ISHKAYNIN KUTI TESALONIKAPI KREYIKUKMASINKUNATA KILLKARKAN
457
kananta.kunata kreyishkaykichiraykuJesukristuta kuyanaykichi tiyan.
11Chayrayku Tata Diosta kankunaparoyganisapa kayashushkaykichishinasukaman yanapashunaykichipa allitarurashpa kawsanaykichipa. Tata Dios
sapa yanapashunaykichipa tukuy allimunanaykichita rurashpa payllatakreyishpa kawsanaykichipa. 12ChashnaTata Dios sukaman yanapashuptikichi
chi Jesukristu alli kananta. Chaymanta
chita.
Pablu yachachikun sakra mana alli rurak runa llullachikunanta.
2 1Wawkinikuna, paninikuna,
china *kunata paywan tinkunakuk.2Chaymanta tiyan llullachishunayakrunakuna. Paykuna rimansapaJesukristu kutimushkantana. Kartatakachashushkankichi rimashpañukaykuna kachashkaynikunata.Ñukaykunaka manami chay kartatakillkarkaykichichu. Chay runakuna Tata
kunapish ama kreyiychichu. Amamanchakushpa yuyaychichu Jesukristukashkan shamushkantana.
3Imatapish willashuptinkuna amanima layapi chay llulla runakunatakreyiychichu. Yachanchisapa manaraJesukristu kutimuptinra yaka tukuyrunakuna Tata Diosta sukaman
nata. Chaypina suk sakra mana allirurak llullakuk runa shamunka. TataDios rimashka chay sakra mana allirurak runata mana tukuyniyuk ninaman
kachananpa. 4Chay Tata Diosta chiknikrunaka *Tata Diospa wasinpi yaykushpadoyñuyanka. Chaypi tiyarishpa tukuyrunakunata willankasapa paylla dioskaptin payllata kuyanankunapa.
5¿chipi kashpaynikuna tukuy kaytayachachishkaynikunata? 6Kankunayachankichina pimi chay sakra runatamichaykananta manara tiempun kaptinamara rikurinanpa.
7Kunan tiempu ñami aypa mana allirurak runakuna pakallalla llullachikuypipuriykansapa. Llullachikuypi katinankunatiyan chay sakra runata michaykakllukshinan tiempukaman. 8Chaypinamana ni pi michak tiyaptin chay sakramana alli rurak llullachikuk runakarikurinka. Chaymanta Jesukristu allimallipyaynin ukupi shamushpa shiminwanpukushpa chay mana alli rurak runatakamana tukuyniyuk ninaman kachanka.
9Jesukristu manara shamuptinra*Satanas chay sakra mana alli rurak runatayanapaptin sukaman llullachikushpamanchakuna layata ruranka. 10Chaypinatukuy laya mana allita rurashpa rawrakninaman riykak runakunata sukamanllullachinkasapa. Chay runakunaka manamunarkansapachu Tata Diospa rimanantakuyashpa kasuyta. Chayrayku Tata Dios
sapachu. 11
sapa tukuy shunku llullata kreyinankunapa.12Chay mana Tata Diospa rimananta
sapa mana allita rurashpankuna.Chayrayku Tata Dioska kastigankasapa.
Tata Dios sukaman kuyawashpanchikuna
animuchiwanchisapa allita rurashpa kawsananchikunapa.
13Munanayni wawkinikuna,kuna, ñukaykuna kushikushpa Tata
2 1 2
458
Diosta agradesinisapa kankuna payparimananta kreyiptikichi. Tata DiospaEspiritun yanapashuptikichi allitarurashpa kawsaykankichi. Tata Dios
mantapacha akllashushkankichi salvadukanaykichipa. 14Ñukaykuna Tata Dios
kuna payka kayashushkankichi allitakreyishpa kawsanaykichipa.kankichi sieluman rinaykichipaSeñorninchi Jesukristuwan tantallasukaman kushikushpa kawsanaykichipa.
15Wawkinikuna, paninikuna,
nata allita kreyishpa mana kunkashpakawsaychi.
16Kikin Señorninchi Jesukristu TataDiosninchiwan mana tukuyniyukta
washunchisapa. Willawashkanchisapasieluman rinanchikunata paywan tantallakawsak. 17Chayrayku Tata Diosta royganikankunata animuchishunaykichipayanapashunaykichipa allita rurashpaallita rimashpa kawsanaykichipa.
Pablu wawkinkunata paninkunata roygan paypa oranankunapa.
3 1Wawkinikuna, panikuna,chi *Jesukristupa yachachikunanta
kushikushpa allita chaskishkankichi.Chayrayku roygaykichi ñukaykunapaTata Diosta royganaykichipa tukuypartikunaman riptinikuna allitayachachikunaynikunapa. Chashna allitayachachikuptinikuna aypa runakuna
kanta allita chaskinkasapa. 2Manara
rachu. Chayrayku Tata Diosta roygaychisakra mana alli rurak runakunamantaamachawanankunapa.
3Jesukristu alli rurak kashpa
kichi allita rurashpa kawsanaykichipa.
shunaykichipa. 4Jesukristu sukaman
sapa kankuna yachachishkaynikunataallita kreyishpa kawsaykanaykichita.
chita.5
chipa sukta sukta allita kuyanaykichipa.Roygani padesishpaykichipishJesukristushina mana sampayashpaallita rurashpalla kawsanaykichipa.
Pablu yachachiwanchisapa allita trabajananchikunapa.
6Wawkinikuna, paninikuna,
chipa. Sukkuna yachachishkaynikunatamana kasunayaptinkuna paykunamantaashuychi. 7Yachankichi ñukaykunakankunawan kashpaynikuna manakillakushpa sukaman trabajashpakawsashkaynikunata. Chashnashinakankunapish mana killakushpatrabajashpa kawsaychi. 8Kankunawan
napa pagarashkaykichi. Diyapi tutapi
naynikunapa mikunaynikunatamañashpa. 9Alli kanman karkan
nikunapa.kuna trabajarkanisapa ñukaykunatakawawashpaykichi yachanaykichipaallita trabajayta. 10Kankunawan
chi:yashpa ama mikuchunchu.
11Yachashkanisapa suk kankunashimana trabajanayankichichu. Wasinwasin chapakuypishi puriykankichi.12Jesukristu yachachiwaptinkuna chay
2 2 3
459
mana trabajanayak wawkinchikunatawillanisapa:napa trabajachunsapa.
13Wawkinikuna, paninikuna, amashaykuychichu allita rurashpa kawsayta.14Suk wawkinchi suk paninchi kayyachachishkaynikunata mana allitakasushpa kawsaptin ama paywantantanakuychichu.kichi mana alli rurashkankunamantapinkakunka. 15Chay mana kasukunayak
chichu. Wawkinchi paninchi kaptinkunakuyashpalla yachachiychi kashkan allitarurashpa kawsanankunapa.
Pablu kartanta tukuchashpa wawkinkunata rimachinsapa.
16Kushichikuk Señorninchi Jesukristutaroygani tukuy tiempu kankunatapishkushichishunaykichipa. Payta royganikankunawan tantalla kawsananpa.
17Ñuka Pablu kay kartata tukuchashpakikini makiniwan killkashpa rimachiykichi.Tukuy kartaynikunata tukuchashpayni
shutinita killkani yachanaykichipa ñukakikini killkashkaynita. 18MunaniSeñorninchi Jesukristu tukuy kankunatasukaman yanapashunaykichipa.Chayllata ñuka Pablu killkashkaykichi.
2 3
460
Pablu Timoteota rimachin.
1 1Munanayni wawkini Timoteo,salvawakninchi Tata Dios munaptin
*Jesukristu kachamuwashka payparimananta yachachikunaynipa. Paykutimunanta shuyaykanchisapa.2Jesukristuta allita kreyishkaykiraykuwillayki wambrayni kanaykita. Kay
shunaykipa.
Pablu Timoteota yachachinpaypa alli yachachikunanta
ama sakinanpa.3
kayki Efeso llaktapi kiparinaykipa.Willashkayki chaypi kawsak mana alli
kunapa. 4Chay runakunata yachachiysapa
napa kuentunkunata mana tukukparlunkunata. Chay kuentunkunatasukaman kasushpankuna ayninakushpakawsansapa. Chay parlunkuna mananimapi yanapansapachu Tata Diospamunananta kasushpa rurayta.
5
kipa tukuy shunku Jesukristuta
kreyishpa kawsanankunapa.sapa allita rurashpa kawsanankunapa
kunapa. Chaypina atipankasapa sukwansukwan kuyanakushpa kawsayta.
6Suk wawkinchikuna Tata Diospa alli
pankuna ayninakushpalla kawsansapa.7
nankunata mana allita entiendishpapishyachachikunayansapa.
pachu. 8
kunankuna alli kananta munanantashinayachachikuptinchikuna. 9Yachanchi TataDios kamachikunankunata manakushkankunata alli rurak runakunapa.Mana kasukukkunapa sakra likidu manaalli rurakkunapa kurkansapa.
napa,napa,napa kurkansapa. 10
kunankunata chikan warmiwan kawsakrunakunapa kurkansapa.
napa, runamasinta rantikuk runakunapakurkansapa.napa, llullachikuk runakunapa, alliyachachikukkunata mana kasunayakrunakunapa kurkansapa.
1 TIMOTEO
PABLU TIMOTEOTA KILLKARKAN
461
11Yanapawakninchi Tata Dios ñukatakachamuwashka alli rimanantayachachikunaynipa. Chay allirimananka willawanchisapa Jesukristuallimata salvawananchikunata.
Pablu kushikun Tata Diossukaman kuyaptin.
12Señorninchi Jesukristu riksiwarkanalli yachachikuk kanaynita. Chayrayku
washka rimananta yachachikuk.Chashna kachamuwaptin sukamanagradesini. 13Ñawpa tiempuJesukristuta sukaman chiknishpa
washpa kuyawarkan. ManaraJesukristuta kreyik kashpaynira payta
kani. Chashna sufrichishpayni mana
nita. 14Mana allita ruraptinipishSeñorninchi Jesukristu sukamanllakichiwashpa sukaman yanapawashkapayta kreyishpa kuyashpa paywantantalla kawsanaynipa.
15Mash uyariway suk alli rimanatayachachiptini: Tukuy runakunakreyinankuna tiyan kay allpaman
manta salvanankunapa. Ñawpa ñukaJesukristuta kreyik runakunatasufrichishpa kawsak kani. Chayraykuyuyanakuni tukuy runakunamantaashwan uchasapa kanaynita. 16Chashnauchasapa kaykaptinipish Tata Diossukaman llakichiwashpa salvawashkatukuy runakuna yachanankunapaJesukristu llakichiwananchikunata.Chayta yachashpankuna paykunapishñukashina Jesukristuta kreyinkasapasieluman rinankunapa paywan manatukuyniyukta kawsak. 17Chayraykumana tukuyniyuk kamachiwakninchiTata Diosta sukaman kuyaypachi. Mana
kawashpanchikunapish akuychi manatukuyniyukta mana wañuk TataDiosninchita alabaypachi. Chashnakachun.
18Wambrayni Timoteo, ñawpakawawkinchikuna Tata Diospa munanantarimashpa willashushkasapa Tata Diosparimananta yachachikunaykipa.Ñukapish willayki chay alli rimanantayuyashpa animukunaykipa suk allimakanakuk soldadushina allitayachachikunaykipa. 19Jesukristuta allitakreyishpa kawsay. Suk runakuna manaallikunata rurashpa kawsashpa mana
sapa. 20Himeneowan Alejandrokatiykashkankunamanta mananakatinsapanachu. Chayrayku ñukarimashkani chay ishkay wawkinchikunasupaypa mandunpi kawsanankunapa.Chaypina yachakunkasapa amana TataDiosta rabyachinankunapa manaallikunata rimashpankuna.
Pablu yachachiwanchisapa Tata Dioswan parlananchikunapa.
2 1Mash allita uyariway. Tata Diostakreyik runakunata yachachiysapa
Tata Diosta royganankunapa tukuy
napa. Yachachiysapa Tata Diosta
tinkuna. 2Yachachiysapa tukuy llaktapi
ninkunapa royganankunapa. Paykuna
kuna kushikushpa Tata Diosta allitakreyishpa tukuy layapi allita rurashpakawsashunchisapa. 3Chashnapaykunapa roygashpanchikuna allitaruranchisapa.
sapa. 4Tata Dios sukaman munan tukuyrunakunata salvayta. Munan tukuyrunakuna rimananta yachanankunapa.
1 1 2
462
5Tata Dioska sukllallami.kuna uchanchikunarayku paymantaashudu karkanchisapa. Chaymanta suk
ninchikunata paywan tantallakawsananchikunapa.ninchikuna runaka *Jesukristumi.6
napa. Tata Dios munashkan tiempuyachachiwashkanchisapa Jesukristuwañushpa rantiwananchikunata.
7Tata Dios ñukata akllawashpakachamuwashka paypa rimananta mana*sapa payta kreyishpa kawsanankunapa.Mana llullakunichu. Deverastami TataDios kachamuwashka mana judiyurunakunata yachachinaynipasapa.8Chashna kaptin munani tukuyllaktakunapi tukuy wawkinchikuna TataDioswan parlanankunapa. Munanitantanakushpa mana piñanakushpamana ayninakushpa makinkunata
napa.9Chaymanta paninchikunata
kunapa. Mana munanichu paninchikunapinkakuna laya sukaman takshallachapankunata churakunankunapa.Mana munanichu aypa chaniyuk
kunapa. Paninchikunata yachachini
kunapa. Mana munanichu aypachaniyuk kuriwan *perlaswan sukamansumachinankunapa. 10Tata Diostakuyashpa kushichik paninchikuna allitarurashpa kawsanankuna tiyan.
11Paninchikunata yachachinisapa alliyachachikuk runa yachachikuykaptinmana nima parlashpa uyarinankunapa.12Mana munanichu paninchikunakusankunata yachachinankunapa nima
kamachinankunapa. Yachachinisapa
tinkuna upallalla uyarinankunapa.13Tata Dios Adanta rurashkanwasha
Evata rurarkan. 14Chaymanta Evatasupay llullachirkan. Mana Adantachullullachirkan. Chaypina supay
kan. 15Chashna kaptinpish warmikunawawayashpa wawankunata wiwashpaallita rurashpa Jesukristuta tukuyshunku kreyishpa kawsashpankuna TataDiosta kushichinkasapa.
Pablu yachachikun imashnami ansianukuna kawsankasapa nishpa.
3 1Kunanka suk allima rimanatawillayki: *
masinkunata allita kuydashpayachachishpa kawsanankuna tiyan.Chayrayku suk wawkinchi ansianukanayashpaka alli trabajuta yuyanrurayta. 2Suk wawkinchi ansianukanayashpa allillata rurashpa kawsanantiyan ama ni pi rimananpa mana allitarurashpa kawsaykananta.wan kawsanan tiyan. Allita yuyashpaTata Diospa munananllata rurashpakawsanan tiyan. Wasinpi maykanchayaptin kushikushpa chaskinan tiyan.Yachachikuyta allita yachanan tiyan.3Chay wawkinchi ansianu kanayashpamana machashpa mana makanakushpamana piñanakushpa kawsanka. Manakullkita sukaman munashpallachukawsanka. Llaktamasinkunawanyanapanakushpa kuyanakushpakawsanan tiyan. 4Tukuy wasinpikawsakkunata allita kamachiytayachanan tiyan. Wambrankunata allitayachachinan tiyan alli kasukuk amaaynidorkuna kanankunapa. 5Chaywawkinchi wasinpi mana allitakamachikuyta yachashpaka *Tata
1 2 3
463
Diospa wasinpipish mana allitakamachikuyta yachankachu.
6Suk wawkinchi mana unaytara TataDiosta katiykaptinra mana allichuansianu kananpa. Chayrak katiykakruna ichara kreyinakunman tukuylayata yachananta.tin Tata Dios supaytashina kastiganka.7Ansianuka allita rurashpa kawsanantiyan tukuy mana *Jesukristuta kreyikrunakuna rimanankunapa allitarurashpa kawsananta. Ansianu mana
chanmansapa. Chaypina supayllullachinman ashwan mana allitarurananpa.
Pablu yachachiwanchisapa alli rurak runakunata
akllananchikunapa diyakonokuna kanankunapa.
8Chashnashina *diyakonokuna allita
kuna tiyan. Mana llullachikushpa manamachashpa mana sukaman kullkitamunashpa kawsanankuna tiyan.9
kunanta tukuy shunku kreyishpa allitayachachikunankuna tiyan. Allitarurashpa kawsanankuna tiyan ama
napa. 10
payki kawanayki tiyan allitachumanachu rurashpa kawsaykansapanishpa.
napa.11Chashnashina paninchikunapish
allita rurashpa kawsanankuna tiyan.Mana llullakushpa mana sukta suktayuyashpa kawsanankuna tiyan tukuyrunakuna rimanankunapa alli rurakwarmikuna kanankunata.
12Diyakonokuna warminllawankawsanankuna tiyan. Wambrankunata
wasinpi kawsakkunata allitakamachiyta yachanankuna tiyan.13
tinkunaka tukuy llaktamasinkunarimankasapa alli rurak runakunakanankunata.kuna mana pinkakushpa ashwan allitaJesukristuta katishpa kawsankasapa.
Pablu Timoteota allimarimanata yachachin.
14Ñuka mana unayashpa rinayanikawakniki. 15Manara riyta atipashpaynirakay kartata killkayki yachanaykipa TataDiospa wambrankuna sukwan sukwankuyanakushpa kawsanankunapa. Kawsak
kuna paypa wasinshina kanchisapa. Paypa
chikuna wasin orkonninshina kanchisapa.16Allita yachanchi Tata Diospa rimanantukuy runakunapa rimanankunamantaashwan allima kananta:
Jesukristu sielumanta shamurkanruna kananpa.
Tata Diospa Espiritun willarkan allirurak kashkanta.
*Angelkuna Jesukristu nasishkanta
kanta kawarkansapa.Disipulunkuna tukuy llaktakunapiyachachikurkansapa Jesukristusalvakuk kananta.
Chaypina tukuy partipi ayparunakuna payta kreyishpakawsarkansapa.
Chaymanta Tata Dios Jesukristutasielupi chaskirkan.
Sukkuna Jesukristuta kreyikmasinkunamanta
ashunkasapa.
4 1Tata Diospa Espiritun allitawillawanchisapa *Jesukristu
kashkan shamunan tiempu suk
1 3 4
464
runakuna payta kreyishkankunamantamanana kreyinankunata. Llullachikuksupaykunapa yachachikunantakreyishpa kawsankasapa. 2Llullachikukrunakunata kasunkasapa.kuk runakuna sukaman mana allitaruraykashpankunapish rimansapa allirurak kanankunata.nachu uchallikuykanankunata. 3Chayllullachikuk runakuna yachachikunsapamana allichu kasaranaykichipa nishpa.Llullachikushpa yachachikunsapa kay
kuna uchallikuykananchikunata. Tata
kunapa. Chayrayku Jesukristutakreyishpanchikuna paypa rimanantaentiendishpanchikuna payta
sapa.4Tata Dios tukuy layata allita
rurarkan. Chayrayku ñukanchikunaTata Diosta agradesishpanchikunatukuy layata mikunchisapa. Manarimanchisapachu kay mikuna chaymikuna mana allichu nishpa. ChashnaTata Diosta agradesishpa ima layamikunatapish mikushpanchikuna manauchallikunchisapachu. 5Tata Diosparimananta kreyishpanchikuna paytaagradesiptinchikuna ima laya mikunakaptinpish alli mikunanchikunapa.
Pablu Timoteota yachachin allita yachachikunanpa.
6Kanka Jesukristu salvakuk kanantaallita kreyinki. Yachachikunaynikunataallita kreyishpa kawsaykanki. Tukuy
nata yachachishpaykika Jesukristuta allisirvikmi kanki.
7
nata ama kasuychu. Tata Diosllatakuyashpa kawsay. 8
kunata kuydananchikunapa. Chaymanta
kuerpunchita kuydananchikunamantaashwan alli Tata Diosta allita kuyashpakawsananchikunapa. Tata Diosta allitakuyashpa kawsashpanchikuna kayallpapi allimata kawsanchisapa.Chaymanta sieluman rishunchisapapaywan kawsak.
9Kay yachachikunayni allima kaptintukuy runakuna kreyinankuna tiyan.10Chayrayku sukaman sinchitatrabajashpa sufrishpa Tata Diosparimananta yachachikunchisapa. Tukuyshunku yachanchisapa Tata Diossalvawananchikunata. Jesukristu
kunapa. Ñukanchikuna payta kreyishpakawsaptinchikuna salvawanchisapa.
11Tukuy kay yachachikunaynita
kuy. 12Allita rurashpa allita rimashpakawsanayki tiyan. Jesukristuta allitakreyishpa tukuy runakunata kuyashpakawsay. Chashna allita kawsaptikitukuy runakuna kawashushpaykiyachankasapa paykunapish allitarurayta. Waynalla kashpaykipish allitarurashpa kawsanayki tiyan ama ni piwashanchashunaykipa.
13Manara kanpi chayaptiniraJesukristuta kreyikmasikikunawantantanakushpayki paypa rimananta
sapa.14Allita yuyay suk kuti *ansianukuna
Tata Dios yanapaptinkuna kanpa
nata. Tata Diosta roygarkansapayanapashunaykipa paypa rimanantayachachikunaykipa. Chashna TataDiosta roygaptinkuna payka sukamanyanapashuykanki. 15Chayta allita yuyaytukuy wawkinchikuna paninchikuna
kuykanaykita. 16Allita kuydanakuyallita rurashpa kawsanaykipa allita Tata
1 4
465
Diospa rimananta yachachikunaykipa.Chashna allita Jesukristuta kreyishpakawsaptiki ñami salvaduna kanki.Chaypina chay uyarishuk runakunatayanapankisapa paykunapish Tata Diostakreyishpa salvadu kanankunapa.
Pablu yachachikunimashnami viyudakunata
yanapashunchisapa nishpa.
5 1Ichara suk vieju wawkinchi manaallita ruranman. Kan chay vieju
wawkinchita kuyashpa manapiñakushpa tataykitashina allillapiyachachiy.chikunatapish kuyashpa wawkikitashinaallillapi yachachiy.
2
tashina allillapi yachachiy. Shipashpaninchikunatapish kuyashpa idenpanikitashina allillapi yachachiy.
3Viyuda paninchikunata yanapaymana ni pi yanapak tiyaptin. 4Sukviyuda paninchikunapa wawankunañetunkuna tiyaptin paykunatayachachiysapa mamanta kuyashpayanapanankunapa.kankunarayku mamanta tatantakuyashpa yanapashpa Tata Diostakushichinsapa. 5Wakcha viyuda manani pi familyan yanapananpa tiyaptindiyapi tutapi orashpa yachan Tata Diosyanapananpa. Chay laya viyudatayanapanaykichi tiyan. 6Chaymantakikinpa munananta rurashpa kawsakviyuda kawsananta wakllichin.
7*Jesukristuta kreyikkunata allitayachachiysapa viyuda paninchikunatayanapanankunapa ama ni pi paykunatawashanchanankunapa. 8Jesukristutakreyik runakuna mamankunataayllunkunata yanapanankuna tiyan.Mana yanapashpankunaka Jesukristutamana kreyik runakunamanta ashwanmana allita ruraykansapa.
9Kunanka yachachiyki ima layaviyudakunatami yanapashunchisapanishpa. Sokta chunka ashwanwatayukta kusanllawan kawsashkaviyudakunata yanapanaykichi tiyan.10Chay viyudata riksinanchikuna tiyanallita rurashpa kawsashkanta allitawawankunata wiwashkanta. Chayviyudata riksinanchikuna tiyan wasinpimaykan pasyaptin allita kushikushpachaskishkanta,sinkunata kushikushpa yanapashkanta,sufrik runakunata yanapashkanta.Tukuy laya alli rurashkankunatakawashpanchikuna yanapananchikunatiyan.
11Chaymanta paninchikuna viyudashipashllara kaptinkuna ama paykunataakllaychu yanapanaykichipa.Paykunaka shipashllara kashpankunaraichara kikinkunapa munanankunallataruranayashpa Jesukristumanta ashushpakawsanayanmansapa. 12Paykuna
nawasha mana sirvinayaptinkuna TataDios kastigankasapa. 13Chay layashipashllara viyuda killa likidutukushpa wasin wasin purinsapa. Tukuylayata yachanayashpa sukta suktayuyaypi purinsapa. Mana alli rimanatarimashpa kawsansapa.
14
llara viyuda paninchikuna kashkankasaranankunapa.pankuna chay wawankunata allitawiwanankunapa. Chashna allitarurashpa kawsaptinkuna mana ni piyuyankasapachu. 15Suk paninchiviyudakuna manana Jesukristutakreyinayashpana supayta kreyishpakawsaykansapa.
16Suk paninchikunapa familyanviyuda tiyaptinka familyanlla mananimata michashpa yanapanankunatiyan. Paykuna allita yanapaptinkuna
1 4 5
466
Jesukristuta kreyikmasinkuna mananayanapankasapanachu. Chaypina manani pi yanapak tiyaptin viyudakunataatipankasapa yanapayta.
Ansianunchikunata yanapananchikuna tiyan.
17Alli yachachikuk *ansianuykichiallita kamachishuptikichi sukamankuyanaykichi tiyan. Tata Diosparimananta allita yachachishuptikichiashwan allita kuyashpa yanapanaykichitiyan. 18Chayrayku Tata Dios rimananpiwillawanchisapa:chishpaykichi mana bosalchashpamikunanta yakunta kunaykichi tiyan.”Chaymanta willawanchisapa: “Sukrunata trabajachishpaykichi chaytrabajashkanpa pagaranaykichi tiyan.”
19Suk runa maykan yachachikukansianuta kanpi chatakuptin amakreyiychu. Ichará llullakushpachatakuykan. Ishkay kimsa runakunaidenllata willashuptinkunara chaypirakreyinayki tiyan. 20Ansianukuna manaallita rurashpa kawsaykaptinkuna tukuyTata Diosta kreyikkunapa ñawpakninpiwillanki amana mana allita rurashpakawsanankunapa. Chashna chayansianukunata willaptiki tukuy
kunkasapa mana allikunata rurayta.21Kawawakninchi Tata Diospa
ñawpakninpi Jesukristupa ñawpakninpiTata Diospa aklladu *angelkunapañawpakninkunapi allita willayki: Tukuy
sapa. 22Suk wawkikita ansianu kananpamunashpayki allita yuyay allitachumanachu rurashpa kawsaykan nishpa.Mana allita rurashpa kawsaptinka amaakllaychu ansianu kananpa. Mana allitakawsaptinka tukuy llaktamasikikuna
sin kanaykita. Ama yuyashunankunapaallita rurashpalla kawsay.
23Shunku nanaywan unkudullakawsashpaykika ama yakullataupyaychu. Suk tipi vinutapish upyaynanayniki alliyananpa.
24Suk wawkinchikuna mana allitaruraptinkuna manara Tata Dioskastigaptinkunara kunanlla tukuyrunakuna uchankunata yachansapa.
lla mana allita rurashpa kawsaptinkunasuk tiempu washanra yachanchisapa.25Chashnashina suk wawkinchikunaallita rurashpa kawsaykaptinkunakunanlla yachanchisapa.chikuna alli ruranata ruraptinkunamanara yachanchisaparachu. Chashnapakallalla alli ruranata ruraptinkunapishsuknin diya yachananchikuna tiyan.
Pablu rantidu runakunata yachachin patronpa allita
trabajanankunapa.
6 1
kuna patronninkunata allitakuyashpa kasushpa trabajanankunatiyan. Mana allita trabajaptinkunaichara patronninka rimanman Tata Diosmana alli kananta. Rimanman kayyachachikunanchi mana alli kananta.2Chaymanta wawkinchikunapapatronnin *kuna kaptinkuna paykunata ashwanallita uyarinankuna tiyan. Chaypatronninkuna alli kuyadu wawkinkunakaptinkuna mana piñakushpa nimaaynishpa ashwan allita kasunankunatiyan. Tukuy kayta allita yachachiysapa.
Pablu yachachiwanchisapa ama sukaman kullkita
munananchikunapa.3Wakin runakuna chikan layata
yachachikunsapa. Señorninchi
1 5 6
467
Jesukristupa alli yachachikunanta manamunansapachu uyarinanchikunapa.
kunapa.4Chay mana alli yachachikuk
sapa. Tata Diospa rimananta mana
sapa. Chashna ayninakushpankuna manamunansapachu llaktamasinkunapa imatiyapunankunapa. Chikninakushpa
pankuna kawsansapa. 5Mana kuskatayuyaykushpa sukaman sukwan sukwanayninakunsapa. Tata Diospa rimanantamana entiendinsapachu.sapa kullkillata chaskinankunapa. Chaylaya runakunamanta ashuy.
6Deverasmi Jesukristuta kreyishpa
llawan kushikushpa kawsanchisapa.Chay kullkita munak runakunamantaashwan kushikuypuru kawsanchisapa.7Nasishpanchikuna mana nimataapamushkanchisapachu. Chaymantawañushpanchikuna mana nimataapashunchisapachu. 8Chayraykumikunanchikuna llachapanchikunatiyawaptinchikuna kushikushpallakawsaypachi.
9Wakin runakuna kullkiyaytamunashpa kunanlla tukuy laya manaallita yuyaykushpa kawsansapa.Sukaman kullkita munashpankunamana alli munanankunata rurashpakawsansapa. Chayrayku ashwanashwanta wakllichinakuptinkuna TataDios kastigankasapa. 10Chay runakunakullkiyayta munashpankuna tukuy layamana allikunata rurashpa kawsansapa.Paykunaka Jesukristuta mananakreyinayansapanachu. Sukamanllakishpa sufrishpa kawsansapa.
Pablu Timoteota yachachin allita rurashpa kawsananpa.
11Wawkini Timoteo, Tata Diosta sirvikkashpayki ama chay runakunashina
chu. Allillata rurashpa Tata Diostakuyashpa Jesukristuta kreyishpa kawsay.Llaktamasikikunawan kuyanakushpallamana piñanakushpa alli modoyukkawsanayki tiyan. 12
shina sufrishpaykipish Jesukristullataallita kreyishpa kawsay. Tata Diosakllashushka sieluman rinaykipa paywantantalla kawsak. Aypa runakunatawillashkanki Jesukristuta kreyinaykita.
13
kunata kawsachiwaykanchisapa.Jesukristu *romano kamachikukPilatopa ñawpakninpi rimarkan sinchikamachikuk kananta.chi Tata Diospa ñawpakninpi alli rimakJesukristupa ñawpakninpi sukamankamachiyki: 14Señorninchi Jesukristukashkan shamunankaman tukuyyachachishkaynikunata allita kasushpaallita rurashpa kawsay ama ni pirimananpa mana alli rurak kanaykita.15Tata Dios churashkan diya Jesukristukashkan shamunka.sapa kamachikuk. Paymi tukuykamachikukkunamanta ashwan sinchikamachikuk.manta ashwan sinchi awtoridar.
16Tata Diosllami mana tukuyniyuktakawsan. Payka alli lus ukupimi kawsan.Lus ukunpi kawsaptin mana ni piatipanchu ladunchayta. Mana ni pipayta kawashkachu nima atipanchukawayta. Akuychi sinchi kamachikukTata Diosninchita mana tukuyniyuktakuyaypachi.
17Chay aypa kullkiyuk runakunatayachachiysapa ama kikinkunallakreyinakunankunapa. Yachachiysapa
1 6
468
ama chay raslla tukuk kullkinllapiyuyaykushpa kawsanankunapa.Yachachiysapa Tata Diosllata yuyashpakreyishpa kawsanankunapa. Paykarikchak laya ashwan aypa allikunata
napa. 18Chay aypa kullkiyukkunatayachachiysapa allita rurashpakawsanankunapa. Yachachiysapa mananimayukkunata kushikushpa mana
kunapa. 19
nata yanapaptinkuna Tata Diosyanapankasapa suknin tiempu tukuylaya tiyapunankunapa. Chaymanta
yukta kawsanankunapa.20Wambrayni Timoteo, Tata Dios
yachachikunaykipa willashuptin allitayachachikushpalla kawsay. Amarunakunapa mana valek parlanankunataayninakunankunata kasuychu. Chayrunakuna yuyansapa yachaysapakanankunata. 21Sukkuna chashnayachaysapa yuyanakushpankunaJesukristuta kreyishkankunamantamanana kreyinsapanachu.Tata Diosta roygani tukuy kankunata
yanapashunaykichipa. Ñuka Pablu kaykartata killkashkayki.
1 6
469
Pablu Timoteota rimachin.
1 1Munanayni wambrayni Timoteo,Tata Dios rimarkan *Jesukristuta
kreyik runakuna sieluman rinankunapapaywan kawsak. Chaymanta Tata Diosmunaptin Señorninchi Jesukristu ñukaPabluta kachamuwashka chayrimananta yachachikunaynipa. 2Kaykartata killkayki munashpa TataDioswan Jesukristu kuyashushpaykikushichishunanpa yanapashunanpa.
Pablu Timoteota willan mana pinkakushpa yachachikunanpa.
3Ñukapa awiluynikuna allita TataDiosta sirvishpa kawsarkansapa.Ñukapish chay awiluynikunashina TataDiosta allita sirvishpa allita rurashpakawsaykani. Diyapi tutapi Tata Diostaagradesishpa sukaman roygani kantayanapashunaykipa.
4Sukaman yuyani kanta sakiptinillakishpa wakashpa kiparimushkaykita.Chayta yuyashpa sukaman munanikashkan kawaynikita kushikunaynipa.5Chaymanta yuyani awilayki Loidamamayki Eunise sukaman Tata Diostakreyishpa kawsashkankunata. Yachanikanpish paykunashina allita Tata Diostakreyishpa kawsaykanaykita.6Chayrayku yuyachiyki makinita
churashpayni Tata Diosta kanparoygashkaynita. Tata Diosta roygarkaniyanapashunaykipa paypa rimananta
naykipa.7Tata Dios mana munanchu ni pita
manchananchikunapa. Paypa Espiritun
nakushpa kuyanakushpa allita rurashpakawsananchikunapa. 8Chayrayku amapinkakuychu parlachikuyta SeñorninchiJesukristu salvakuk kananta. Amapinkakuychu ñuka paypa rimanantayachachikushkaynirayku karselpikaptini. Mana pinkakuptiki Tata Dios
kunaykipa Jesukristu salvakuk kananta.Sufrishpaykipish allita yachachikuyllapikatiy.
9Tata Dios manara kay allpata nimansuk runata rurashpara ñukanchikunatakuyawarkanchisapa. Payka sukamanmunarkan yanapawayninchita paytakreyishpa kawsananchikunapa. Manaallita ruraptinchikunapish Tata Diossukaman kuyawashpanchikuna
namanta perdonawananchikunapa.Paymi akllawashkanchisapa allitarurashpa kawsananchikunapa. 10TataDios salvawakninchikuna Jesukristutakachamushpa kawachiwashkanchisapa
2 TIMOTEO
PABLU ISHKAYNIN KUTI TIMOTEOTA KILLKARKAN
470
sukaman kuyawananchikunata.Yachachiwashkanchisapa paywan
napana.
napa.11Tata Dios ñukata akllawarkan paypa
rimananta yachachikuypi purinaynipa.Kachamuwashka salvawananchikunatayachachikunaynipa. 12
kushkaynirayku sukaman padesiykani.
napish mana pinkakunichu. Allitayachani pitami kreyishkani nishpa.Yachani kashkan shamunankamanJesukristu atipananta yanapawaytawillawashkanta yachachikunaynipa.
13Ñuka allita yachachikushkaynishinakanpish allita yachachikuy.wan tantalla kawsashpa payta kreyishpakuyashpa kawsay. 14Tata DiospaEspiritun ñukanchikunapi kawsashpasukaman yanapawanchisapa. ChayraykuTata Dios yachachishushkanta allitayachachikuy.
15Kan yachanki chikniwak runakunakarselpi churawaptinkuna *Asia
kankunata. Figelowan Hermogenespishmanchakushpankuna sakiwarkansapa.16Ñuka karselpi kaptini wawkinchiOnesiforo mana pinkakushpa aypa kutichapawak shamushpa kushichiwashka.Chayrayku ñuka Tata Diosta roygani
nankunapa. 17Kay *Roma llaktapi
kaman. 18Kan allita yachanki Efesollaktapipish chay wawkinchi Onesiforo
chita. Chayrayku munani Jesukristukashkan shamushpa payta sukamankuyashpa llakichishpa yanapananpa.
Soldadushina sufrishpapish allita Jesukristuta kreyishpalla
kawsaypachi.
2 1Wambrayni Timoteo, *Jesukristusukaman yanapashuptin allita
animukushpa payta kreyishpa kawsay.2
nita uyarishkanki. Chayllata alli rurak
nankunapa.3Jesukristupa alli soldadunshina
sufrishpapish payllata sirviy. 4Suk allisoldadu servisyupi kashpa mana kikinpamunananta rurashpachu kawsan.Kamachikukninpa munananta rurashpakawsanan tiyan.shina kamachiwakninchi Jesukristupamunananta rurashpa kawsananchikunatiyan.
5Chashnashina pukllak runakunapukllashpa pukllay yachachikuktakasunankuna tiyan. Mana chayyachachikukta kasushpankunaka manaatipansapachu premyuta ganayta. Chay
chi Jesukristuta kasunanchikuna tiyanpremyunchita chaskinanchikunapa.
6Chashnashina suk runa chakranpisukaman trabajashpa aypata tarpushpapaylla primeru wayunkunata pallanantiyan. 7Kay willashkaynita allita yuyay.Chashna allita yuyaptiki Jesukristuentiendichishunki.
8Ama kunkaychu Jesukristu chay
manta nasishkanta.
manta salvawananchikunapa. Ñuka kayalli rimanata yachachikuni. 9TataDiospa rimananta allita yachachikuptinimana kreyikunayak runakuna kaykarselpi wichkawashkasapa.nata kadenawan watawashkasapa mana
2 1 2
471
alli rurak runatashina. Chashnawatawaptinkunapish Tata Diosparimananta mana watayta atipansapachu.10Chayrayku sufrishpaynipishkushikushpalla yachachikuykani.Chashna yachachikuptini Tata Diospaakllashkan runakuna Jesukristuta kreyikrunakuna sieluman rinkasapa paywan
kunapa. 11Kay willanaynika sukamanallimami:
Paywan tantalla wañushpanchikuna
chisapa.12
rayku sufrishpanchikuna paywantantalla kamachikushunchisapa.
Rimaptinchi Jesukristuta manariksinanchikunata paypishwillawashunchisapa manariksiwananchikunata.
13 Sukaman sufrishpa Jesukristutakatishpa shaykuptinchikunapish
chikunallapi katin.Mana atipanchu willawayninchitamana yanapawananchikunata.
Pablu Timoteota yachachin allita Tata Diospa rimananta
yachachikunanpa.14Tukuy chaykunata alli rurak
wawkinchikunata allita yuyachiysapa.Tata Diospa ñawpakninpi allitawillaysapa ama ayninakunankunaparunakuna yachachikunankunarayku.Chay ayninakunankuna mana nimapiyanapansapachu. Sukkuna chayayninakushkankunata uyarishpankunayuyayninta wakllichin. 15Kan allita TataDiospa rimananta yachachikushpa paytakushichishpalla kawsay. Chashna allitayachachikuptiki ñawpakninpi manapinkakunkichu. Paymi willashunki alliyachachikuk kanaykita.
16Wakin runakuna kikinkunapa manavalek yuyayninkunallata parlachikushpaayninakushpankuna kawsansapa. Chaymana alli parlak runakuna ashwanashwanta Tata Diosmanta ashunsapa.Ama munaychu paykunashina manaallita parlashpa kawsayta. 17Chayrunakunapa mana alli parlunkunakaaychanchi usuchik unkuyshinami. Chayishkay runakuna Himeneo Filetowan
sapa. 18Tata Diospa rimananta kunankamana kuskatanachu yachachikunsapa.Yachachikunsapa wañudukunakawsamushkankunatana. Chayraykushi
chisapanachu.pankuna Jesukristuta kreyik runakunatapantachichinsapa.
19Chashna kaptinpish Tata Diosparimananka wasipa orkonnin allitimbidushinami. Paypa rimananka allitayachachiwanchisapa: “Tata Dioskawambrankunata allita riksiwanchisapa.”Chaymanta yachachiwanchisapa:“Jesukristuta kreyik kananta rimak runa
manta ashunan tiyan.”20Atun wasipi tiyan kurimanta
kullkimanta rikchak laya ruradukunaestakunallapa sirvikunankunapa.Chaymanta chay wasillapi tiyanmetomanta kaspimanta rikchak laya
napa. 21Chay ruradu kallanakuna susyalikidu kaptinka mana allichu nimatachurananchipa. Ñukanchikuna manaallita rurashpanchikuna chay susyalikidu kallanashina kashpanchikunamana atipanchisapachu SeñorninchiJesukristuta sirviyta. Chayrayku allita
chikuna tiyan payta sirvinanchikunapa.22
kunamanta ashuy. Jesukristuta kasuk
2 2
472
alli rurak wawkinchikunawan tantallapuriy. Allita rurashpa Jesukristutakreyishpa kuyashpa kushikushpakawsay. 23Runakuna mana valektaayninakuptinkuna ama kasuychu. Chay
pankuna kunanlla piñanakunsapa.24Ñukanchikuna Jesukristuta sirvik
runakuna kashpanchikuna manapiñanakushpa kawsananchikuna tiyan.
nanchikuna tiyan. 25Chay manakreyikunayak runakunata allillapi manapiñayashpa yachachinanchikuna tiyan.Allillapi yachachikushpanchikuna
napa payta kreyinankunapa rimanantaentiendinankunapa. 26Munanchi TataDios chay runakunata yanapaptinkuna
kunapa.
Jesukristu shamunan tiempu aypa runakuna mana allita rurashpa
kawsankasapa.
3 1Yachanayki tiyan *Jesukristu
chikunata. 2Chay tiempu aypa runakunakikinkuna alli kanankunata yuyashpakawsankasapa. Sukaman kullkillatamunashpa kawsankasapa. Kikinkunallakreyinakunkasapa alabanakunkasapa.Tata Diosta maldisinkasapa. Manatatankunata nima mamankunatakasunkasapachu. Mana yachankasapachuni pita agradesiyta.nata asichinkasapa. 3Mana ni piwankuyanakushpa nima perdonanakushpakawsankasapa.kushpalla kawsankasapa.llata rurashpa kawsankasapa. Mana nipita llakichinkasapachu.sapachu allita rurashpa kawsayta.
4Chay mana alli rurak runakunarunamasinkunata chiknishpa chikanpivalekunkasapa wañuchinankunapa.Mana allita ruranayashpa mana ni pitamanchashpa kawsankasapa.kasapa kikinkunalla alli yachakkanankunata. Tata Diosta mana
kunallata rurashpa kawsankasapa.5Llullakushpa rimankasapa Tata Diostakuyak kanankunata.pish mana kreyinkasapachu Tata Diosatipananta yanapaysapata. Ama chaymana alli rurak runakunata kasuychu.
6Chay laya mana alli rurak runakunawasin wasinpi yaykushpa mana alliyuyayuk uchasapa warmikunatallullachinsapa. Chay laya warmikunaka
kuna ashwanta munansapa uchallikuyta.7
pankunapish mana atipansapachu TataDiospa alli yachachikunanta entiendiyta.
8Ñawpa tiempu chay ishkay ñakakukrunakuna Janes Jambreswan Moisestachiknishpa willarkansapa mana kuskatayachachikuykananta. Chashnashina kunantiempupish chay laya runakuna rimansapaTata Diospa rimanan mana alli kananta.Mana kuskata yuyaykushpa kawsansapa.Jesukristuta mana kreyishpankuna manaatipansapachu Tata Diospa rimanantakasuyta. 9
sapachu ashwanta llullachikuyta. Utkatukuy pi yachankasapa chay laya
nata. Moisespa tiempunpipish tukuyrunakuna yacharkansapa chay ishkayñakakuk runakuna mana alli yuyayukkanankunata.
Pablu Timoteota yachachin pay kawsashkanshina kawsananpa.
10Wambrayni Timoteo,kaynita allita kasushkanki. Ñami
2 2 3
473
yachankina ñuka allita rurashpakawsashkaynita. Yachanki Tata Diospamunananta ruranaynita. Jesukristutakreyishpa kawsaykani. Yachankillaktamasinikunawan kuyanakushpamana piñanakushpa kawsanaynita.Sufrishpaynipish allita yachachikuyllapipurishkani.
11Yachanki Antiokiya llaktapi Ikoniollaktapi Listra llaktapi chikniwak
nata. Chashna sufrichiwaptinkunapishTata Dios wañuymanta salvawarkan.12Ñukata sufrichiwashkankunashinachiknikuk runakuna Jesukristutakreyishpa kawsak runakunatapishrikchak layapi sufrichinkasapa. 13Chaychikniwakninchi runakuna chayllullachikuk runakuna ashwan ashwantamana allita rurashpa kawsankasapa.Ashwan ashwanta llullachikushpa
kasapa.14Kan, wambrayni,
payki alli kananta. Yachanki pikunamiyachachishushka nishpa. 15Mash allitayuyay takshaykimantapacha TataDiospa rimananta yachakushkaykita.Paypa rimananka yachachishunkiJesukristuta kreyiptiki mana allirurashkaykikunamanta salvashunanta.
16Ñawpa tiempu Tata Dioska allirurak runakunata willarkansaparimananta killkanankunapa. Chayraykupaypa rimananka sukaman allimiyachachiwananchikunapa. Mana allitaruraptinchikuna Tata Diospa rimanankayachachiwanchisapa ama chay manaallikunata rurananchikunapa.
chikunapa. 17Chashna Tata Diosparimanan yachachiwaptinchikuna paypakashpanchikuna atipanchisapa tukuylaya allikunata rurashpa kawsayta.
Pablu Timoteota willan Tata Diospa rimananta allita yachachikunanpa.
4 1*Jesukristu kashkan shamunkatukuy layapi sinchi kamachikuk
kananpa. Chashna shamushpa tukuywañudu runakunata tukuy kawsakrunakunatapish willawashunchisapaallitachu manachu rurashkanchisapanishpa.payni paypa ñawpakninpi Tata Diospañawpakninpi sinchita willayki payparimananta allita yachachikunaykipa.2Runakuna allita uyarishuptinkunamana uyarishuptinkunapishJesukristupa rimananta yachachiysapa.Mana piñakushpa allita animuchishpayachachiysapa yachanankunapa allillatarurashpa kawsayta. Mana allita
sapa amana kashkan mana allitaruranankunapa.
3Yachanki suk tiempukaman wakinrunakuna kay alli yachachikunatamanana kreyinayankasapanachu. Chayrunakuna munanankunallata rurashpa
kuk runakunata maskankasapa. 4Chayrunakuna kay alli yachachikunata mana
nallata kasunkasapa. 5Kan wambrayni,allita yuyaykushpa kawsay. Runakunasufrichishuptinkunapish allita rurashpakawsay. Allita yachachikuy Jesukristusalvakuk kananta. Tukuy runakunatayanapashpa kawsay.
6Ñuka Tata Diospa rimananta allitayachachikushkaynirayku suk runakunaovejatashina utka wañuchiwankasapa.Yachani utka wañunaynita. 7Runakuna
shina sinchikushkani. Kallpakshinachayanaynipi chayashkani. AllillataJesukristuta kreyishpa kawsashkani.8Tukuy willawashkanta allita
2 3 4
474
rurashkaynirayku alli rurak juesninchiJesukristu kashkan shamushpapremyuynita kuwanka.chu kuwanka. Tukuy payta kuyashpashamunanta shuyak runakunatapishpremyunkunata kunkasapa.
Pablu Timoteota roygan yanapananpa.
9Wawkini, utkana shamuykawawakna. 10Wawkinchi Demas kayallpapi vanidarkunata munashparurayta sakiwarkan. Rishka Tesalonikallaktaman. Wawkinchi Kresente rishkaGalasia partiman. Wawkinchi Titopishrishka Dalmasia partiman. 11WawkinchiLukaslla ñukawan kiparishka. Kanshamushpayki wawkinchi Markosta
nanpa. 12
kani Efeso llaktaman. 13Ponchoynitasakimushkani wawkinchi Karpopawasinpi Troas llaktapi. Kan wambrayni,shamushpayki chay ponchoynitaapamupay.nikunata apamupay.
14Erero trabajak Alejandrochikniwashpa sufrichiwarkan.washkanrayku Tata Dios kastiganka.15Chay Alejandro yachachikunaynitamana alli kananta rimashpa nima layapimunanchu yachachikunaynipa.Paymanta kuydanakuy.
16Kay *kunapi chatawaptinkuna mana ni suk
wak.kushpa sakiwarkansapa. Sakiwashkakaptinkunapish mana munanichu TataDios kastiganankunapa. 17Chayawtoridarkunapa ñawpakninpi kaptiniTata Dios sukaman yanapawarkan
kunaynipa. Chashna yachachikuptiniaypa mana *judiyu runakunapish TataDiospa rimananta kreyirkansapa. TataDios yanapawaptin kishpirkani amara
nankunapa. 18Tata Dios tukuy layamana allimanta amachawanka.Kuydawanka sieluman pushawananpapaywan kawsanaynipa. Ñuka sukaman
yukta agradesisha.
Pablu wawkinkunata paninkunata rimachin.
19Ñukapa shutinipi rimachiysapapaninchi Prisilata wawkinchi Akilastawawkinchi Onesiforopa familyankunata.20Korinto llaktapi wawkinchi Erastokiparishka. Chaymanta wawkinchiTro mota unkudu kaptin Mileto llaktapisakimushkani. 21Amara tamya tiempukaptinra utkakushpa shamuy.
chi Lino paninchi Klaudia tukuywawkinchikuna rimachishunkisapa.
22
shunaykipa.shunaykichipa.Ñuka Pablu chayllata killkashkayki.
2 4
475
Pablu Titota rimachin.
1 1Munanayni wawkini Tito, ñukaPablu Tata Diospa mandunpi
kaptini *Jesukristu kachamuwashkapaypa rimananta yachachikunaynipa.Kachamuwashka Tata Dios akllashkanrunakunata yachachiptini Jesukristutakreyinankunapa. Yachachikuni payllata
napa. 2Jesukristuta kreyishpanchikunayachanchisapa mana tukuyniyukta TataDioswan kawsananchikunata. Tata Diosmana llullakuk kashpa manara kayallpata rurashpara rimarkan sielumanpushawananchikunata. Chaypi paywan
chisapa.3Kunan Tata Diospa munashkan
tiempu kaptin chay alli rimashkanta
sapa. Salvawakninchi Tata Dios ñukatakachamuwashka chay alli rimashkantayachachikunaynipa. 4Tata Diosparimananta yachachikuptini kankañukashina Jesukristuta tukuy shunkukreyishpa kawsaykanki. Chayraykuwambraynishina kaptiki kay kartatakillkaykayki. Munani Tata Diosninchisalvawakninchi Jesukristuwan tukuy
naykipa.
Pablu Titota yachachin ansianukunata akllananpa.
5Wawkini Tito, chay atun ishla
chita. Willashkayki tukuy llaktakunapiwawkinchikunata akllanaykipa*ansianukuna kanankunapa. 6Ansianukaallita rurashpa kawsanan tiyan ama nipi rimananpa mana allita rurashpakawsaykananta. Warminllawankawsanan tiyan. WambrankunapishJesukristuta kreyishpa kawsanankunatiyan ama ni pi rimananpa mana tatantakasuk mana alli rurak kanankunata.
7Ansianuka yachanan tiyan tukuywawkinkunata paninkunata allita
napa. Chayrayku allita rurashpakawsanan tiyan. Mana piñakushpa manakikinpa munananllata rurashpa kawsanantiyan. Suk ansianu mana machashpamana makanakushpa kawsanan tiyan.Mana llullachikushpa kullkita gananantiyan. 8Wasinpi maykan chayaptinansianuka kushikushpa chaskinan tiyan.Yanapakuyta yachak runa kanan tiyan.Alli rurak kuskanpi rimak runa kanantiyan. Tata Diospa munananta rurashpakawsanan tiyan. Kikin kamachinakunantiyan allita kawsananpa.
TITO
PABLU TITOTA KILLKARKAN
476
9
nanta allita kasunan tiyan. Chaypinaatipanka Tata Diospa rimananta
nata allita animuchiyta. Chaymantaatipanka Tata Diospa rimananta mana
chiyta.10
chu Tata Diosta kasuyta.kushpa yankamanta sukamanrimakushpa kawsansapa. Paykunakamana *judiyu runakunata sukamanapuransapa paykunashina señaladukanankunapa. 11
pankuna aypa llaktamasinkunatafamilyankunatapish llullachinsapa.
palla mana allikunata yachachikunsapa.Chayrayku paykunata michaysapa amallullachikunankunapa.
12Chay Kreta ishlapi yachachikukruna llaktamasinkunapa rimarkan:“Kretapi kawsak runakuna llullakushpa
sapa. Sukaman killa likidu mikuyllatamunashpa kawsansapa.” 13Chayyachachikuk runa chashna rimashpakuskata rimarkan. Chayrayku kretinorunakunata sinchita yachachiysapaallita rurashpa Jesukristuta kreyishpakawsanankunapa. 14Yachachiysapajudiyu runakuna yuyayninkunallamanta
napa. Yachachiysapa mana kuskata
kunapa.15Suk allita ruranayak runa yuyaynin
alli kaptin yuyan tukuy laya allikananta. Jesukristuta mana kreyinayakruna yuyaynin sukaman mana allikaptin yuyan tukuy laya mana allikananta. 16Chay mana alli yuyayukrunakuna rimansapa Tata Diostariksinankunata.
napish mana allita rurashpankunayuyachiwanchisapa mana Tata Diostariksinankunata. Mana Tata Diostakasushpa millanapa laya ruranakunatarurashpa kawsansapa. Chayrayku manaatipansapachu allita rurashpa kawsayta.
Pablu Titota yachachin allita yachachikunanpa.
2 1Tata Diospa alli yachachikunanta
sapa. 2Vieju wawkinchikunatayachachiysapa allita rurashpakawsanankunapa llaktamasinkunakawanankunapa alli rurak kanankunata.Yachachiysapa allita Tata Diosta tukuy
kushpa kawsanankunapa.sapa sufrishpankunapish TataDiosmanta ama ashunankunapa.
3Chashnashina vieja paninchikunatayachachiysapa allita Tata Diostakuyashpa kawsanankunapa. Chaypiramiwarmimasinkuna paykunata kawashpayachankasapa allita rurayta.
napa nima machanankunapa. 4Viejapaninchikunata yachachiysapa kusayukñañankunata yachachinankunapakusankunata wawankunata kuyashpakawsanankunapa. 5Chay paninchikunañañankunata yachachinankuna tiyanalli yuyayuk alli rurak warmikunakanankunapa. Yachachinankuna tiyanwasinkunata allichashpa kusankunatakasushpa kawsanankunapa ama ni pi
kunapa.6
nata yachachiysapa alli yuyayukkanankunapa. 7Kan, Tito, tukuy layapiallita rurashpa kawsay chay waynawawkinchikuna kanta kawashushpaallita rurashpa kawsanankunapa. TataDiospa rimananta yachachikushpa
1 2
477
kuskata allita yuyaykushpa kawsanaykitiyan. 8Kuskata rimashpa yachachikuyama ni pi rimanankunapa mana allitayachachikunaykita. Chashna kuskatayachachikuptiki chay yuyashukrunakuna pinkachinakunkasapa. Manaatipankasapachu rimayta ñukanchikunamana alli rurak kananchikunata.
9Rantidu wawkinchikunata
kunata allita uyarinankunapa.Yachachiysapa patronninkunata
kunapa. 10Yachachiysapa amapatronninkunapa ima tiyapunankunatasuwanankunapa. Yachachiysapa rikchaklayata allita rurashpa trabajanankunapa.
kuna yachankasapa salvawakninchiTata Diospa rimanan sukaman allimakananta.
11Tata Dios munan tukuy runakunatasalvawayninchikunata. Chayrayku*Jesukristu shamurkan Tata Dios
chikunapa. 12
chikuna yachachiwanchisapa kayallpapi kawsashpanchikunara allita
kunapa. Yachachiwanchisapa allitarurashpa kawsananchikunapa.
napa munananchikunallata rurashpakawsananchikunapa.
13
chi kashpa allimata rikurishpa kashkanshamunka. Chay allima shamunanta
kuna tiyan. 14Jesukristu wañurkan
manta salvawananchikunapa. Tukuy
napa. Chaypina munanchisapa allitarurashpa kawsayta.
15Tata Dios yanapashuptiki tukuy chayrunakunata tukuy yachachishkaynikunatasinchita yachachiysapa. Animuchishpawillaysapa ama mana allikunata rurashpakawsanankunapa. Allita yachachiysapaama ni pi washanchashunaykipa.
Pablu yachachikun imashnami Jesukristuta kreyik runakuna
kawsankasapa nishpa.
3 1
darkunata kamachikukkunata allitakasushpa kawsanankunapa.sapa kamachikuk runakuna suk alliimapi trabajachiptinkuna manakillakushpa ruranankunapa. 2
chiysapa ama ni pita yuyashpa ni piwanayninakushpa kawsanankunapa.Yachachiysapa alli modoyuk tukuyrunakunawan kawsanankunapa.
3Ñawpa tiempu ñukanchikunapishTata Diosta mana kasushpa mana alliyuyayuk kawsarkanchisapa. Pantakudukashpanchikuna tukuy laya vanidarpikawsarkanchisapa. Tukuy laya manaallita rurashpa kawsarkanchisapa.Maykanpa ima tiyapukninkunatakawashpa munarkanchisapa. Sukkunachikniwaptinchikuna sukwan sukwanchikninakushpa kawsarkanchisapa.
4Chashna mana allita rurashpakawsaptinchikunapish salvawakninchi
sapa. 5Manami salvawashkanchisapachuallikunata rurashkanchikunarayku.
kanchisapa.
napa.wanchisapa mushuk alli ruranakunatarurashpa kawsananchikunapa.
2 3
478
6Salvawakninchi *kanrayku Tata Dioska kushikushpamana michakushpa Espirituntakachamushka ñukanchikunapikawsananpa. 7
napa paywan mana tukuyniyuktakawsak.
napa.8Kuskata yachachiykayki. Tukuy
chayta sinchita yachachiysapa tukuy
kunapa allita rurashpa kawsayta. Alli
kaynita kasushpa kawsanankunapa.9Yachachikushpayki ama ni piwan
awilunchikunapa kuentunkunaraykunima *rayku ayninakuychu. Chay layakunamana nimapa allichu. Mana ni pitayanapansapachu.
10Ichará suk llullachikuk runa
kushpa kawsanankunapa. Chay layarunata suk ishkay kuti sinchita willayama chayta rurananpa. Chay runa mana
wan tantanakunanpa. 11Chashna
kina chay runa mana kuskatayuyaykushpa mana allita rurashpakawsaykananta. Kikinpa uchanraykuTata Dioska kastiganka.
Pablu kay kartata tukuchashpa Titota despidin.
12Ichará wawkinchi Artemastakanman kachasha.paynika wawkinchi Tikikota kachasha.Kanpi chay wawkinchi chayaptinutkakushpa Nikopolis llaktaman rillaytariwak. Munani chay llaktapi tamyatiempu kawsayta.
13
chi Apoloswan kanpi chayaptinkunayanapaysapa. Tukuy layata kuysapachikan llaktakunaman riptinkuna amanima illapunankunapa.
14
chikuna yachakunankunapa allitarurashpa kawsayta.nankunapa mana nimayukkunatayanapayta. Chashna yanapashpallaktamasinkunata kushichinsapa.
15Tukuy ñukawan wawkinchikunarimachishunkisapa. Kan shutinipirimachiysapa chay llaktapi munaduJesukristuta kreyikmasinchikunata.Ñuka munani Tata Dios tukuykankunata yanapashunaykichipa.Ñuka Pablu chayllata killkashkayki.
3
479
Pablu yachachikukmasinFilemonta rimachin.
1Munanayni yachachikukmasiniFilemon, ñuka Pablu kay karselpi kani*kaynirayku. Wawkinchi Timoteowantantalla kay kartata killkaykayki.2Wasikipi tantanakuk wawkinchikunatapaninchikunata killkaykani. PaninchiApiata trabajakmasini Arkipotapishkillkaykani. 3Munani Tata Diosninchi
naykichipa kushichishunaykichipa.
Pablu Tata Diosta agradesin Filemon payta kuyaptin.
4Tata Dioswan parlanayni oras kantayuyashpayni payta agradesini. 5
kani sukaman Señorninchi Jesukristutakreyishpa kuyashpa kawsanaykita.
chikunatapish kuyanaykita. ChayraykuTata Diosta agradesini. 6Kan tukuy pitaparlachinki Jesukristuta kreyikunaykita.Chayrayku Tata Diosta roygani allitaentiendinaykipa Jesukristu sukamankuyawashpanchikuna tukuy layapiyanapawananchikunata. 7Kan, wawkini,Jesukristuta kreyikmasinchikunatakuyashpa kushichinki. Chayrayku ñukasukaman kushikushpa animukuni.
Pablu Filemonta royganOnesimota perdonananpa.
8Wawkini Filemon, Jesukristu ñukatakachamuwashkanrayku atipaymankamachiynikita imatapish kaptinruranaykipa. 9Chashna kamachiynikita
nayaykichu. Ñuka Pablu viejuna kashpamunani roygaynikita kuyawashpakasuwanaykipa. Jesukristupa rimanantayachachikushkaynirayku kay karselpikani. 10Kay karselpi kaptini Onesimoyachachikushkaynita kreyishkanraykukunanka ñami wambraynina.Chayrayku kay wambraynipa sukfavorta mañayki.
11Ñawpa tiempu Onesimo mana alliyanapashuk karkan. Kunanka ñukatanaallita yanapawaykan. Kanman kutishpakantapish allita yanapashunka. 12
rayku kay munanayni wambrayniOnesimota kachaykani kanmankutinanpa. Kushikushpa ñukatachaskiwakshina paytapish chaskiy.13
kushkaynirayku ñuka kay karselpi kani.Chayrayku munayman Onesimo
naykishina pay yanapawananpa. 14Kay
FILEMON
PABLU FILEMONTA KILLKARKAN
480
kachu. Munayman tukuy shunkuwillanaykipa yanapawananpa.
15Ichará alli kashka suk tiempullapaOnesimo sakishunanpa kashkankutimushpa kanwan tukuy tiempukawsananpa. 16Kunanka Onesimotakuyadu wawkikitashina chaskiy.Manana rantidutashinanachu kaway.Ñuka wambraynitashina kuyani.Kanpish ñukamanta ashwanta kuyanaykitiyan. Payta kuyanayki tiyan runamasikikaptin. Chaymanta ashwanta kuyanaykitiyan Jesukristuta kreyikmasiki kaptin.
17Jesukristuta kreyikmasiki kanaynitayuyashpaykika Onesimota ñukatashinachaskiy. 18Ichará wambrayni Onesimodañuta rurashushpa nitikurkan.Debishuptikika ñukata kobraway.19Ñuka Pablu kay kartata makiniwan
nipa. Chaymanta ama kunkaychu kantayachachiptini Jesukristuta kreyinaykita.
Chayrayku sukaman debiwanki. 20Ariyawawkini, Jesukristuta kreyikmasinikashpayki yanapawashpa wambraynitachaskipay. Wawkini kashpaykikushichiway.
21Chashna killkashpayni yachanikasuwashpa kay roygashkaynimantaashwanta ruranaykita. 22Chaymantakankuna Tata Diosta roygaptikichi paymunaptin risha kawaknikichi.Chayrayku suk kuartuta allichapaychaypi chayanaynipa.
23Wawkinchi Epafras Jesukristuparimananta yachachikushkanrayku kaykarselpi ñukawan tantalla. Paypishrimachishunki. 24Tata Diospa rimananta
kowan Demaswan Lukaswanrimachishunkisapa.
25Jesukristuta roygani tukuy layapiyanapashunaykichipa.Ñuka Pablu chayllata killkashkayki.
FILEMON
481
Tata Diospa wambran Jesukristu yachachiwanchisapa ima layami
Tata Dioska nishpa.
1 1Ñawpa tiempu kuti kuti Tata Diosalli yachachikuk runakunata
rikchak layata yachachirkansapa.Chaymanta chay yachachikuk runakuna
sapa. 2Kunan kay tukunan tiempu TataDios wambran *
chikunapa. Mana nima laya tiyaptinraTata Dios wambranta willarkan tukuylaya tiyakta rurananpa. Chaymanta
nanpa.3
wanchisapa Tata Dios llipyak lusshinasukaman allima kananta. Payka TatanDios laya kashpa kawachiwanchisapaima layami Tatanka nishpa. Sukamanalli yachak kashpa rimananllawan tukuylaya tiyakta kuydashpa sinchichiykan.Kay allpaman shamushpa wañurkanuchanchikunamanta perdonawashpapichawananchikunapa. Chashnapichawashpanchikuna sielupi kawsakTata Diospa alli ladunpi tiyarirkan
kunanpa.
Tata Diospa wambranka tukuy angelkunamanta ashwan atipakmi
ashwan sinchi kamachikukmi.4Chayrayku Jesukristu Tata Diospa
wambran kashpa *angelkunamantaashwan sinchi kamachikukmi. Tata Diospaytaka willarkan angelkunamantaashwan allima shutiyuk kananpa. 5TataDios Jesukristullata willarkan:
“Kanka wambraynimi kanki.
kukmi kanki.”Tata Dios mana niman suk angeltawillarkanchu wambran kananta.Chaymanta Tata Dios chayllawambranpa rimarkan:
“Ñukaka paypa tatanmi kani.Payka ñukapa wambraynimi.”
Tata Dios manami niman suk angeltachashnachu willarkan. 6Chaymanta TataDios chaylla wambranta kay allpamankachamushpa tukuy angelkunatawillarkan wambranta kuyanankunapa.
7Chaymanta Tata Diospa ñawpakillkadunpi angelkunapa riman:
“Tata Dios angelkunata kachanwayrashina rawraykak ninashinatukuy mayta rinankunapa paytasirvik.”
HEBREOS
SUK YACHACHIKUK RUNA KREYIKUK HEBREOMASINKUNATA KILLKARKAN
482
8Chaymanta Tata Dios killkadunpiwambranpa riman:
“Mana tukuyniyukta kankasukaman kuskata allillatakamachikunki.
9 Kanka sukaman munanki allillatarurayta.
Mana niman suk mana allitamunankichu rurayta.
Chayrayku ñuka Tata Diosniki
naykipa.
manta tukuy angelkunamantakanta ashwanta kushichiyki.”
10Chaymanta Tata Diospa killkadunpiriman:
“Kallarinanmantapacha Señor,
kanki.Kanlla sielutapish rurashkanki.
11 Tukuy chay rurashkayki allpakasieluka tukunan tiyan.
Chashna tukuptinpish manatukuyniyukllata kanka kawsanki.
Allpawan sieluka llachapashinamawkayashpa usunka.
12 Chashna usuptin suk mawkayakllachapatashina wankunki.
Allpata mushukyachinki mushukllachapata mudachikshina.
Allpa sielu tukuptinpish kankachashnalla kanki.
Mana tukuyniyukta kawsanki.”13Chaymanta Tata Dios wambranllatawillarkan:
“Alli laduynipi shamuy tiyarik ñukachiknishuknikikunata saru sarururanaynikaman kanta allitakasushunankunapa.”
Tata Dios manami niman suk angeltachashnachu willarkan.
14Angelkunata mana kawaytaatipanchisapachu. Paykunaka TataDiosta allita sirvishpa kawsansapa. Tata
Dios paykunata kachamunsapañukanchikuna sieluman rik runakunatayanapawananchikunapa.
Akuychi Tata Diospa rimananta allita rinrillikushpa kawsaypachi.
2 1*Jesukristu sinchi kamachikuk
chi ama paymanta ashunanchikunapa.2Ñawpa tiempu Tata Dios *angelkunatawillarkansapa ñawpa awilunchikunata
napa.nankunata angelkuna paykunata
kuna kasunankunapa karkan. Manakasushkankunarayku Tata Dioskuskanpi kastigarkansapa.
3Payka ñukanchikunatapish ashwansinchita kastigawashunchisapa wambranJesukristu yachachikushkanta manakasuptinchikuna. Kikin Señorninchi
manta salvawananchikunata. Chaymanta
kanta yachachiwarkanchisapa.4Tata Dios munaptin paypa Espiritun
disipulunkunata rikchak layataatipachirkansapa aypa almirana*milagrukunata ruranankunapa.
sapa Jesukristu yachachikunan sukamanallima kananta.
Jesukristu shamurkan nasik runa kananpa uchanchikunamanta
salvawananchikunapa.5Kay kartapi rimashkaynishina Tata
Dios Jesukristullata willanka tukuylayapi kamachikunanpa.
napa. 6Tata Diospa rimananpi suk runapayta willarkan:
1 2
483
kuna mana nimachu kanisapa.¿Imapatí llakichiwankisapa?¿sapa?
7 Kay allpapi kawsaptinikunara
kunata.
paykisapa paykunamantaashwanta kuyawankisapakushichiwankisapa.
8 Tukuy sielupi tukuy allpapi tiyakta
nikunapa.”Chayta Tata Diospa rimananpi
rimaptin yachanchisapa Tata Dioswillawashkanchikunata tukuy allpapi
napa.sapa. Chashna Tata Dios rimaptinpishmanara kawanchisaparachu tukuy layatiyak kasuwananchikunata. 9Manara
pish yachanchisapa Tata DiosJesukristuta allpaman kachamushkanta.Payka kay allpapi kawsashpa suktiempullata mana angelkunatakamachirkansapachu. Tata Diossukaman kuyawashpanchikuna
rayku wañunanpa.kanrayku Tata Dios payta willarkantukuy runakuna tukuy angelkunapayllata kuyashpa kasunankunapa.
10Tata Dios tukuy tiyakta rurarkan
nanpa. Tukuy tiyak payllapa kaptinpayka munan tukuy wambrankunapaywan tantalla sukaman kushikushpaallita kamachikunanchikunapa.Chayrayku kay allpaman wambranJesukristuta kachamurkan sukamansufrinanpa. Chashna sukaman sufrishpa
manta salvawayninchikunata.11Jesukristu salvawaptinchikuna
ñukanchikunapish payshina Tata Diospawambrankuna kanchisapa paypa
napa. Tata Diospa wambrankunakaptinchikuna Jesukristu manapinkakunchu willawayninchikunata
nata. 12Chayrayku Tata Diospakillkadunpi Jesukristu riman:
“A, Tatayni,kunata willasha sukaman allimakanaykita.
Paykunawan tantanakushpa
shasapa.”13Chaymanta Tata Diospa rimananpiJesukristu riman:
“Ñuka tukuy shunku Tata Dios
sha.”Chaymanta riman:
“Kaypi kani tukuy Tata Dioskuwashkan wambraynikunawan.”
14
chikuna nanayta unkuyta wañuytamallinchisapa. Jesukristupish nasirkanñukanchikunashina nanayta wañuytamallinanpa.rayku wañuchikuy atipak supaypayachayninta wakllichipurkan ama
kunapa. 15Payka supaypa yachaynintakichushpa wañuyta sukamanmanchashpa kawsak runakunata
nankunapana.16Jesukristu mana shamurkanchu
angelkunata yanapanankunapa. Paykashamurkan Abrahampa mirakninkunatayanapanankunapa. 17Shamurkanñukanchikunashina runa kananpa.Chashna runa kashpa Tata Diosta
2
484
nata kuyawashpanchikuna atiparkanTata Diospa ñawpakninpi kamachikuk*saserdotenchikuna kayta. Chayrayku
namanta perdonawananchikunapa.18Jesukristu runa kashpa nanayta
mallishpa sufrirkan. Chaymanta supayuchallichinayarkan. Chayrayku kunanka
yaptinchikuna Jesukristu allita atipan
nanchikunapa.
Jesukristu ñawpa yachachikuk Moisesmanta ashwan alli
yachachikukmi.
3 1Tata Diosta kasuk wawkinikuna,paninikuna, Tata Dios kankunata
kuna kanaykichipa. Ñukanchikunarimanchisapa Tata Dios *Jesukristutakachamushkanta *saserdotenchikunakananpa. Jesukristu saserdotenchikunakaptin akuychi payllata yuyashpakawsaypachi.
2
kuk Moises *israel runakunata sukamanallita sirvirkansapa. Chaymanta TataDios Moisestashina Jesukristutawillarkan saserdotenchikuna kananpa.Chashna willaptin Tata Diosta sukamanallita sirvirkan.
3Rurashkan wasimanta ashwanta wasirurak runata alabanchisapa.shina Jesukristu tukuy runakunatarurashkanrayku Moisesmanta paytaashwanta munashpa alabananchikunatiyan.
4Wasikuna tiyan runakuna ruraptinra.Chashnashina Tata Dioslla tukuy layatiyakta rurarkan. 5Moises Tata Diostaallita sirvishpa tukuy israel runakunatasukaman allita yachachirkansapasalvakuk runa shamunanta. 6Chaymanta
Jesukristu Tata Diospa chaylla wambrankashpa tukuy ñukanchikunata ashwanallita kamachiwanchisapa. Kushikushpamana shaykushpa shamunantashuyashpa kawsashpanchikunakawasinshina kanchisapa.
Tata Dios willawanchisapa ama paymanta ashunanchikunapa.
7,8
waptinchikuna akuychi payta kasushpakawsaypachi. Tata Diospa Espiritunkillkadunpi willawanchisapa:
“Chunlla likidu pampapi ñawpakawsak wambraynikuna
mana munarkansapachu kasuwayta.
kansapa.
chi ama chay ñawpa mana
chiwaychichu.9 Chusku chunka watata ñawpa
nata kawashpankunapish
kansapa.10 Chayrayku chay rabyachiwak
runakunata piñayarkani.Paykunata willarkani: ‘Kankunashunkuykichipi llullachinakushpamana munashkankichichukamachikunaynikunata kasuyta.’
11 Chayrayku piñakushpa sinchitapaykunata willarkani ama chay
nankunapa.”12Wawkinikuna, paninikuna, mana
tukuyniyuk kawsak Tata Diosninchitatukuy shunku kreyishpa kawsaychi amapaymanta ashunaykichipa. 13TataDiospa killkadunpi willawanchisapakunan payta allita kasunanchikunapa.Chayrayku wañunaykichi diyakaman
2 3
485
kuychi ama uchallikushpa nimallullachinakushpa sinchi shunkutukunaykichipa. 14
kanchimantapacha wañunanchikunadiyakaman mana shaykushpa manakaruyashpa payllata allita kreyishpakawsananchikuna tiyan. Chaypiramipaywan tantalla kushikushpakawsashunchisapa.
15Chayrayku Tata Diospa killkadunwillawanchisapa:
“Kankuna Tata Diospa rimanantaallita kasushpaykichi
chita sinchiyachiychichu.”16¿Pikunatí Tata Diospa rimananta
sapanachu kasushpa kawsayta? Chay
kan runakuna.17¿Pikunawantí chusku chunka watata
Tata Dios sukaman piñakurkan? Chaymana kasunayak runakunawan. ManaTata Diosta kasunayashkankunaraykuchay chunlla chakidu pampapiwañurkansapa.
18¿Pikunatatí Tata Dios sinchita
nankuna llaktapi yaykunankunapa?Chay mana kasunayak runakunata.19Yachanchisapa chay runakuna Tata
rayku chay kushikunankuna llaktapimana yaykuyta atipashkankunata.
Tata Dios willawanchisapa paywan tantalla kushikushpa kawsananchikunapa.
4 1Tata Dios awilunchikunatashina
sapa paywan tantalla kushikushpakawsananchikunapa.tinchikuna akuychi kuydanakuypachiama Tata Diosmanta ashunanchikunapa.
2
kanchisapa kuyawashpanchikuna
nata. Chay awilunchikuna Tata Diosparimananta uyarishpankunapish manamunarkansapachu tukuy shunku paytakreyishpa kawsayta. Chayrayku mana
kuna llaktapi yaykuyta.3Tata Dios killkadunpi rimarkan:
yaptinkuna sukaman piñakushpawillarkanisapa
ama chay alli kushikunankunallaktapi yaykunankunapa.”
Chay runakuna mana kushikunan
kuna *
lla kawsashunchisapa. Tata Dios tukuytiyakta rurashkanmantapachakushikushpa kawsaykan. Chayraykumunan ñukanchikunapish paywan
napa. 4
chisapa:“Soktaynin diya Tata Dios tukuyrurashkanta tukuchashpakushikushpa samarkan.”
Chashna Tata Dios yachachiwanchisapayanapawaptinchikuna kushikushpallakawsananchikunapa.5Chaymanta Tata Dios killkadunpikashkan willawanchisapa:
“Chay kushikunan llaktapi chay
chu.”6Kunankamanlla Tata Dios munan
chikunapa. Chay ñawpa awilunchikuna
pankunapish chay rimanata manakasurkansapachu. Chayrayku manaatiparkansapachu chay kushikunankuna
3 4
486
llaktapi yaykuyta. 7Paykuna manayaykuptinkuna aypa watakuna washaTata Dios awilunchi Davidta kashkanwillarkan:
paykichi ama sinchi shunkutukuychichu.”
wanchisapa kunankaman munananllatatukuy runakuna payta kasushpakushikushpa kawsananchikunapa.8Chaymanta Josueta katik runakuna
kansapa.kankuna kaptinka aypa watakunawashan Tata Dios mana kashkanwillanmansapachu karkan payta
napa. 9Chashna Tata Dios paykunatawillashpa yachachiwanchisapa
pish paywan tantalla kushikushpakawsananchikunapa.
10
washa kushikushpa samarkan.
kanshina sukaman kushikushpa manaturbakushpa payllata kreyishpakawsashunchisapa. 11Chayraykuakuychi sinchikushpa Tata Diosta allitakasushpa kawsaypachi paywan tantallakushikushpa kawsananchikunapa. Ama
shina kawsaypachichu.12
chisapa mushuk layata allita rurashpakawsananchikunapa. Ishkantin ladunpiluyuk machetimanta Tata Diosparimananka ashwan luyukshinami.Shunkunchikunapi kawachiwanchisapayuyananchikuna munananchikunaallichu manachu nishpa. 13Tata Diostukuy yuyayninchikunata allita riksin.Tata Dios rurawashkanchikuna kaptin
paymanta mana atipanchimansapachupakakuyta. Paytaka tukuy alli mana allirurashkanchikunata willananchikunatiyan.
Jesukristu sukaman sufrishkanrayku atipan
yanapawayninchikunata.14Tata Diospa chaylla wambran
Jesukristu kawsamushkanwasha TataDiospa kawsanan sielupi yaykurkan allikamachikuk *saserdotenchikunakananpa. Chayrayku imashnacha
kanchikunashina akuychi manashaykushpa payllata allita kreyishpakawsaypachi.
15Jesukristu kay allpapi kawsashpañukanchikunashina rikchak layatasufrirkan.
kanchu. Rikchak layata sufrishkanraykuyachan sufrinanchikunata. Chayraykusaserdotenchikuna kashpa atipan
chikunata. 16
nan tiyarinanman riypachi allita
kuna yanapawananchikunata. Chayta
napa.
Tata Dios Jesukristuta akllarkan ashwan sinchi kamachikuk
saserdote kananpa.
5 1*Judiyu *manta sukllallata akllaksapa
ashwan sinchi kamachikukninkunakananpa.kuk saserdoteka Tata Diosta roygarkanrunamasinkunata yanapanankunapa.Chaymanta ofrendankunata Tata Diostakurkansapa. Animalkunata
4 5
487
wañuchishpa Tata Diosta kurkansapauchankunamanta perdonanankunapa.2Saserdotekuna atiparkansapa manayachak mana allita rurashpa kawsakrunakunata llakichiyta paykunapishwañuk runakuna kashpankuna. 3Wañukrunakuna kashpankuna paykunapishuchallikuk runakuna karkansapa.Chayrayku animalkunata wañuchiksapakikinkunapa uchankunata Tata Dios
pish uchankunata perdonanankunapa.4
kuk saserdote kananpa. Chaymanta TataDios Arontashina tukuy saserdotekunataakllarkansapa. Tata Dios manaakllaptinka mana ni suk runakikinmanta atipanmanchu saserdotekayta. 5*tachu akllanakurkan kamachikuksaserdote kananpa. Tatan Diosmipaytaka akllarkan chaylla wambrankaptin saserdote kananpa. Tata Dioskillkadunpi wambranta willarkan:
“Kanka wambraynimi kanki.
kukmi kanki.”6Chaymanta Tata Dios killkadunpi
chaylla wambranta willarkan:“Ñukaka akllayki Melkisedekshinamana tukuyniyukta kamachikuksaserdote kanaykipa.”
7Jesukristu kay allpapi kawsashpasukaman kaparikushpa wakakurkan.Tukuy laya atipak Tatan Diosta
tinra amara wañunanpa. Sukaman TataDiosllapa munananta rurashkanraykupayka sukaman yanaparkan. 8Jesukristu
papish kay allpaman shamurkansufrinanpa. Chashna sukaman sufrishpayachakurkan imashnami kay allpapikawsashpa Tata Diospa munananta
rurashpa kawsanka nishpa. 9ChashnaTata Diospa munananta rurashkanraykupayta kasuk runakunata atipan
nata mana tukuyniyukta paywantantalla kawsananchikunapa. 10
dekshina ashwan sinchi kamachikuksaserdote kananpa.
Ama ñuñukuk wambrakunashina kaypachichu.
11
naynipa. Yachachinayaptinipish sinchishunkuyuk kaptikichi mana atipanichuentiendichiynikichita. 12
tana kankuna Tata Diospa rimanantasukaman yachakushkankichi. Ñawpatasukkunata yachachinkichiman karkan.
chichu. Munankichi ñukaykuna kashkankuti kuti chay kallarinanmantapacha
nipasapa.nami kankichi. Manara alli mikunatamikukshinarachu kankichi. 13Ñuñukukwambrakunashina kashpaykichi manaraTata Diospa rimananta entiendishpamanara yachankichirachu allitarurashpa kawsayta. 14
kuna kashpanchikuna tukuy layamikunata yachanchisapa mikuyta. Tata
panchikuna alli mikunata mikukshinakanchisapa. Amañanchisapa allitarurayta. Yachanchisapa imami allirurananchikunapa imami mana allichururananchikunapa nishpa.
Ama munaypachichu Jesukristuta kreyishkanchikunamanta ashuyta.
6 1Akuychi *kunanta ashwan ashwanta
yachakushpa kawsaypachi. Amayachakushkanchikunata kashkan kuti
5 6
488
kuti chayllata munaypachichuyachakuyta.pana amana uchallikushpa kawsayta.Ñami yachakushkanchisapanaJesukristuta kreyishpa kawsayta. 2Ñami
chikunapa.pana wawkinchikunapa paninchikunapaumankunapi makinchikunata churashpaTata Diosta roygayta yanapanankunapa.
nata. Ñami yachakushkanchisapanasuknin diya Tata Dios tukuy runakunatawillawananchikunata allita mana allitarurashkanchikunata. 3
waptinchikuna kunanmantapachaakuychi ashwan ashwanta Jesukristupayachachikunanta yachakuypachi.
4Suk runakuna Tata Diospa rimanantakreyishpa suk tiempullapa luspishinapurishkasapa. Mishkik mikunata
nata kreyik tukurkansapa. Tata DiospaEspiritun suk imakunapi paykunatayanaparkansapa. 5Chay runakunayachashkasapa Tata Diospa rimananmishkik mikunashina kananta.kasapa kay tiempu tukunankaman TataDios almirana layata atipananta rurayta.6Chaykunata yachashpankunapishmanana nima munansapanachuJesukristuta kreyiyta sinchi shunkutukushpankuna. Manana ni pipaykunata atipankasapanachuyachachiysapata kashkan Jesukristutakreyinankunapa. Mana Jesukristutakreyiyta munashpankuna kashkankruspi payta wañuchikshina tukunsapa.
kuna Jesukristuta washanchankasapa.7Alli ñuyudu allpapi tarpudu
murukuna allimata wiñan. Chay alliallpapi murukuna allimata wayuchakundoyñun pallananpa. Suk runakuna allita
Jesukristuta kreyishpa kawsashpankuna
nami. Tata Dios paykunata sukamanyanapankasapa. 8Chaymanta sukrunakuna kashayuk kiwakunallatawiñachik allpashinami. Mana nimapavalensapachu. Tata Dios paykunatamana tukuyniyuk ninapi sukamankastigankasapa.
Tata Dios alli kaptin akuychi payllata allita kreyishpa
kawsaypachi.9Kuyanayni wawkinikuna,
kuna,paynikunapish yachanisapa kankunataTata Dios salvashunaykichita.
paykichi chay alli allpashina kankichi.10Allita rurashpa kawsaykankichi. TataDiosta kuyashpa tukuy Jesukristuta
kankichi. Kunankaman sukwan sukwanyanapanakushpa kawsaykankichi. Tata
chita mana kunkankachu.11Ñukaykuna sukaman munanisapa
wañunaykichi diyakaman tukuykankuna yanapanakushpa allitarurashpa kawsanaykichipa. Chashna
kichi sieluman rinaykichita TataDioswan kawsak. 12
chu killa likidu tukunaykichipa. Ayparunakuna mana shaykushpa tukuy TataDios willashkankunata kreyishpakawsarkansapa. Kunanka sielupi TataDioswan kushikushpa kawsaykansapa.Munanisapa kankunapish paykunashinaTata Dios willashushkaykichita allitakreyishpa kawsanaykichipa.
13Tata Dios ñawpa awilunchikuna
nanpa. Kikinpa shutinpi jurarkan manatiyaptin ashwan sinchi shutipi
6
489
jurananpa. 14Chaypina Abrahamtakawillarkan: “Ariya, kantami sukamanallita kuyashpa yanapashkayki.kitapish yanapasha sukaman aypatamiranankunapa.” 15Chashna Tata Dioswillaptin Abrahamka mana shaykushpashuyarkan yanapananta. ChayraykuTata Dios tukuy willashkanta rurashpasukaman allita yanaparkan.
16Runakuna suk imapa sukamansinchita jurashpankuna willansapa:
naynita.” Chashna willaptinkunaratukuy pi kreyinsapa. Chaypira mananaayninakunsapanachu. 17Tata DiosAbrahampa mirakninkunata munarkan
kunata rimashkanshina rurananpa.
kunata rurananpa.18Ñukanchikunapish yachanchisapa
Tata Dios mana nima llullakuk kananta.Tata Dios jurashpa willawaptinchikuna
kunata. Chayrayku animukunchisapasukaman kushikushpa kawsayta
kanchikunata rurananpa.19Yakupi purik barkupa tiyan suk
llashak errumanta ruradu ankla yakupichuranankunapa. Chay llashak anklabarkuta sinchichin ama suchunanpa.Ñukanchikuna Jesukristuta allitakreyishpa kawsaptinchikuna payka chay
napa.Tukuy chayta yachashpanchikuna
*Tata Diospa wasinpi llachapawanarkadun ukuta yaykunchisapa paywantinkunakunanchikunapa. 20Chayllachapawan arkadu wasi ukutaJesukristu yaykurkan Melkisedekshinamana tukuyniyukta *saserdotenchikunakananpa. Payka saserdotenchikuna
kunapa.
Levipa miraknin saserdotekunamanta Melkisedek
ashwan sinchi kamachikuk saserdote karkan.
7 1Melkisedek Salem llaktapakamachikuknin karkan. Chaymanta
paylla altu sielupi kawsak sukamansinchi kamachikuk Tata Diospa*saserdoten karkan. Chay tiempu
wan makanakushpa kallpachirkansapa.
kunata kichurkansapa.kankunata apashpa llaktanmankutiykaptin chay saserdote Melkisedekllaktanmanta llukshishpa rirkanAbrahamta tinkuk. Payta tinkushpaTata Diosta roygarkan Abrahamtayanapananpa. 2Chaypina Abrahamka
namanta chunkaynin partita chaysaserdote Melkisedekta kurkan. ChayMelkisedekpa shutin ñawpa rimaypiriman “Allita Rurashpa Kamachikuk.”Chaymanta Salem llaktapa shutin riman“Kushikuy Llakta.dekpa suknin shutin karkan “KushikuyLlaktapa Kamachikuknin.”
3Mana ni pi yachanchichu pimiMelkisedekpa tatan maman awilunkunakarkansapa nishpa. Manami niman suk
kan killkadu rikurinchu. Chayraykuyuyachiwanchisapa Tata Diospawambran *Jesukristushina manatukuyniyuk saserdote kananta.
4Mash allita yuyaychi. Melkisedeksukaman sinchi kamachikuk saserdotekarkan. Chayrayku awilunchiAbrahamka chay kamachikukkunatamakanakushpa kichushkankunamanta
6 7
490
payta chunkaynin partita kurkan.5*Moisespa kamachikunankunarimarkan *Levipa mirakninkunasaserdotekuna kanankunapa. Paykunasaserdote kashpankuna Abrahampamirakninkuna kashpankunapishAbrahampa mirakmasinkunamantachaskirkansapa tukuy chunkatiyapunankunamanta sukta.
6
kunamanta sukta chaskirkan. Tata DiosAbrahamta yanapananpa willashkakaptinpish Melkisedek Tata Diostaroygarkan yanapananpa. 7
sapa Melkisedek Abrahammantaashwan sinchi kamachikuk kashpaatipashkanta Tata Diosta roygayta paytayanapananpa.
8
tekuna wañuk runakuna kashpankuna
sapa. Chaymanta Tata Diospa
chikuna tiyananta. 9,10Chaymanta chaysaserdote Melkisedekwan Abrahamtinkunakushkan tiempu manara nima
rachu. Manara nasiptinkunapish TataDios yacharkan nasinankunata.Chayrayku willanchimansapaAbrahampa miraknin saserdotekunapishpaywan tantalla Melkisedekta chunka
nata.
Jesukristu Melkisedekshina sinchi kamachikuk saserdotenchikunami.
11Levipa miraknin saserdotekuna*israel runakunata Tata Diospakamachikunankunata yachachirkansapa.Chashna yachachishpankunapish mana
atiparkansapachu uchankunamantaperdonayta runakunalla kashpankuna.
yukta kawsak kashpa Melkisedek
nanchikunapa. Mana tukuyniyuktakawsak kashpa Aronpa mirakninsaserdotekunamanta sukaman ashwanalli tukuy laya yachakmi. Chay Levipa
ninchikunata atipashka kaptinkunakaJesukristu mana shamunmanchu karkansalvawakninchikuna. 12Jesukristushamurkan chikan laya saserdotekananpa. Chayrayku chikan laya
sapa. 13Tata Diospa killkadu rimananpi
wakninchi saserdote kananta. PaykaJudapa miraknin karkan. Judapamirakninmanta mana niman suksaserdote tiyarkanchu. 14YachanchisapaSeñorninchi Jesukristu Judapa mirakninkananta. Moiseska mana rimarkanchuJudapa mirakninkuna saserdotekanankunapa.
15Chayrayku allita yachanchisapaJesukristu Melkisedekshina chikan layasaserdote kananta. 16Chay ñawpasaserdotekuna Levipa ayllunmantanasishkankunarayku saserdotekunakarkansapa. Manami chayraykuchuJesukristuka saserdotenchikuna. Paykawañushkanmanta kawsamushpa mana
tenchikuna. 17Tata Dios killkadurimananpi chaylla wambrantawillarkan:
“Kanmi kanki Melkisedekshinamana tukuyniyukta kamachikuksaserdote.”
18
namanta perdonadu kayta. Chayrayku
7
491
nankunata amana kasunanchikunapa.19Chay kamachikunankuna mana ni pitayanaparkanchu allita rurashpakawsayta. Kunanka saserdotenchikuna
wanchisapa.chikuna atipanchisapa Tata Diostaladunchayta.
20Tata Dios sinchita jurashpawillawashkanchisapa Jesukristusaserdotenchikuna kananta. Tata Diosmana jurashpachu willarkansapa Levipa
napa. 21Tata Dios sinchita jurashpa
tenchikuna kananta. Paypa killkadunpichaylla wambranta willarkan:
“Ñukaka kanta sinchitajurashpa mana chikan layatawillashkaykichu.
Kanmi kanki mana tukuyniyuktakamachikuk saserdote.”
22Chashna Tata Dios jurashpa
kunankunamanta ashwan allita atipanyanapawayninchikunata.
23Levipa miraknin saserdotekunawañuk runakuna kashpankuna suktiempullata saserdotekuna karkansapa.
sapa. 24Chaymanta Jesukristu mananakutin wañushpana mana tukuyniyuksaserdotenchikunami. 25Chayraykuñukanchikuna payta kreyishpa TataDiosta ladunchaptinchikuna paykaatipan uchanchikunamanta manatukuyniyukta salvawayninchikunata.Mana tukuyniyukta kawsashpa TataDiosta mana shaykushpa roygaykanyanapawananchikunapa.
26Jesukristu Tata Diosllata kasushpaallillata rurashpa kawsarkan. Uchallikukrunakunawan kawsashpapish mana nimauchallikukchu karkan. Chashna TataDiosllata kasushpa kawsaptin sieluman
pusharkan paywan tantalla kawsananpa.
kuk saserdotenchikuna tiyan.27Tukuy diya ñawpa kamachikuk
kansapa kikinkunapa uchankunamantaisrael runakunapa uchankunamantaTata Dios perdonananpa. Chaykamankasaserdotenchikuna Jesukristuka manatukuy diyachu animalkunata wañuchinTata Dios perdonawananchikunapa. Sukkutillami kikin munashpa kruspi
manta perdonawananchikunapa.28Moisespa kamachikunankuna
rimarkan Levipa mirakninkuna uchallikukrunakuna kashpapish kamachikuksaserdotekuna kanankunata. Tata Dioschay kamachikunankunata kushkanwashachaylla wambranta jurashpa willarkanashwan sinchi kamachikuk saserdotekananta. Payka mana nima uchallikuk
kuk saserdotenchikunami.
Saserdotenchikuna Jesukristu ñukanchikunawan mushuk
paktuta rurarkan.
8 1Allita uyariwaychi. Allitanayachachishkaykichi *
kuna *Jesukristu sukaman allima kashpasielupi Tata Diospa alli ladunpitiyarishpa yanapawaykananchikunata.2
kuna kashpa Tata Diospa sielupiwasinmanta yanapawaykanchisapa. Chayalli wasinta Tata Dioslla rurarkan.Manami runakunachu rurarkan. 3TataDios ñawpa kamachikuk saserdotekunataakllarkan ofrendakunata wañuchiduanimalkunata payta kunankunapa.Chayrayku Jesukristupish ofrendakunatakukunan tiyan. 4Kunanka Jesukristumana *Levipa miraknin kashpa kayallpapi kashpaka mana saserdotechu
7 8
492
kanman. Kay allpapi aypa saserdotekunatiyan *Moisespa kamachikunankunatakasushpa wañuchidu animalkunata TataDiosta kunankunapa. Jesukristuka manachay laya saserdotechu.
5Ñukanchikuna dibujuta kawashpapishillata riksinchisapa ima layami chaydibujadu nishpa. Chashnallami ñawpatiempu Sinai urkupi Tata Dios Moisestayachachirkan imashnami saserdotekunaanimalkunata wañuchinkasapa nishpa.Chay saserdotekuna animalkunatawañuchishpa dibujutashina rurashpatukuy runakunata yachachirkansapaimashnami Jesukristu wañunka nishpa.Moises *kaptin Tata Dioska willarkan: “Allitauyariway. Wasinita tukuy layayukta idenkay urkupi kawachishkaynitashina ruray.”
6
namanta saserdotenchikuna Jesukristuka
sapa. Mushuk layata ñukanchikunawan
chiwananchikunapa.kanrayku Tata Dios willawanchisapachay ñawpa kamachikunankunamantaashwan allita yanapawananchikunata.
nawan rurarkan salvawananchikunapa.7Chay ñawpa awilunchikuna Moisespakamachikunankunata allita kasushpasalvanakuyta atipaptinkunaka Jesukristu
wan ruranmanchu karkan. 8Chay ñawpaawilunchikuna mana allita rurashpakawsashkankunarayku Tata Dioskawillarkansapa:
“Suk tiempukaman ñukaka*Israelpa mirakninkunawanJudapa mirakninkunawanmushuk paktuta rurasha.
9 Mushuk paktuta rurashpayni manañawpa awiluykichiwan paktutarurashkaynishinanachu rurasha.
Ñawpa tiempu Egipto llaktamantaawiluykichita kuyashpaynillukshichimurkanisapa.
Chashna llukshichimuptinipish
kayni paktuta kasuyta.
panachu.10 Suk tiempu washan kankunapa
miraknikichiwan
nata yuyachisha allita rurashpakawsanankunapa.
Shunkunkunapi munachisha ñukatakasuwashpa kawsanankunapa.
Ñukaka paykunapa Tata Diosninmikasha.
Paykunaka wambraynikunamikankasapa.
11 Tukuy chay wambraynikuna takshaatun riksiwankasapa.
Manana ni pi llaktamasinkunata
nachu ñukata riksiwanankunapa.12 Uchankunamanta perdonashasapa.Manana nima uchankunatayuyashanachu.”
13
kuna yachachiwanchisapa mananachay ñawpa rurashkan paktutayuyanantana. Chay ñawpa rurashkanpaktuka mawkayashkanami. Manami nipita yanapanchu. Mana ashwannachuillan tukunanpa. Chayrayku Tata Diosñukanchikunawan mushuk paktutarurashka.
Tata Dios yachachiwanchisapa imashnami payta
kuyashunchisapa nishpa.
9 1Tata Dios ñawpa tiempu *israelrunakunawan paktuta rurashpa
yachachirkansapa imashnami
sapa nishpa.
8 9
493
2*Tata Diospa wasin ukupi ishkaykuartukuna tiyarkan. Suknin kuartupikanchis brasuyuk lampara karkan.Chaymanta chaypi mesa sawanpi TataDiosta kushkankuna pankuna karkan.Chay kuartupa shutin karkan “TataDiosta Kuyanankuna Kuartu.”
3Chaymanta suk alli awadu llachapawashanpi suk kuartu tiyarkan. Chaykuartupi kamachikuk *saserdotella TataDioswan tinkunakuk. Chayrayku shutinkarkan “Tata Dioswan TinkunakunaKuartu.” 4Chay alli awadu llachapaladunpi kuriwan tupadu taksha *altartiyarkan chaypi mishkilla asnaktarupachinankunapa. Chaymanta chay alliawadu llachapapa washan kuartupi sukkaja tiyarkan. Chay kaja ukunpiwashanpi kuriwan tupadu karkan. Chaykuriwan tupadu kaja ukunpi kurimantaruradu puyñu tiyarkan. Chay puyñuukunpi suk tipi ñukñuk likidusielumanta urmadu mikuna tiyarkan.Chaymanta chay kaja ukunpi Aronpawiñashkan bastonnin tiyarkan.Chaymanta chay kaja ukunpi TataDiospa killkadu kamachikunantablakuna tiyarkan. 5Chay kaja sawanpiishkay kurimanta ruradu llipyak likidu*angelkunashina tiyarkan. Chayangelkunapa rikrankuna chay kajataarkaksapa.
wan parlak. Manana chaykunatayachachinayaykichinachu.
6Tata Dios ñawpa awilunchikunatawillarkansapa tukuy chaykunataruranankunapa.nawasha chay primeru kuartupi tukuydiya saserdotekuna yaykuksapa TataDiosta sirvishpa kuyanankunapa.
7Chaymanta chay alli awadu llachapawashan kuartu ukupi suk kutilla kadawata kamachikuk saserdotella yaykuk.Chaypi yaykushpa animalkunapa
napa.8Chaywan Tata Diospa Espiritun
yachachiwanchisapa kay allpapi Tata
lla yaykunankunapa. Tata Dios manamunarkanchu chay washan ukukuartupi mana saserdote runakunayaykunankunapa.
9Tata Dios tukuy chaykunatarimashpa allita ñukanchikunatayachachiwanchisapa. Chay runakunaofrendakunata wañuchidu animalkunataTata Diosta kushpapish mana
nankunata paywan kushikushpakawsanankunapa.
10Chay runakunaka yuyarkansapa sukmikunallata mikushpa suk upyanallataupyashpa tukuy laya tiyakta mayllashpaTata Diosta kushichiykanankunata.Chaykunata rurarkansapa Tata Diosmushuk paktuta ruranankaman.
Jesukristu kamachikuk saserdotenchi kashpa wañurkan
uchanchikunamanta pichawananchikunapa.
11Kunanka *Jesukristuka ñamishamushkana. Chaymanta sieluman
kan ñukanchikunapa kamachikuksaserdotenchikuna kananpa. Chashnasaserdotenchikuna kashpa sukamantukuy layapi yanapawanchisapa. TataDiospa wasin mana kay allpapi kaptinrunakuna mana rurarkansapachu. TataDios chay sielupi wasita rurashka kaptinkay allpapi wasinmanta sukamanashwan allimami.
12Jesukristu mana chivukunapabeshekukunapa yawarninta apashpachu
9
494
kan. Payka kruspi wañushpa kikinpayawarninta ichashkanrayku suk kutillachaypi yaykurkan mana tukuyniyuktakawsananpa. Chashna sielupi yaykuptin
wanchisapa mana tukuyniyukta sielupikawsananchikunapa.
13Ñawpa tiempu saserdotekunatorokunapa chivukunapa yawarninwan,rupachidu beshekupa uchpanwanrunakunata chakchuksapa. Chashnachakchuptinkuna chay runakuna Tata
sapa atipanankunapa Tata Diostakuyayta. 14Chaykamanka Jesukristuyawarninta ichashkanrayku ashwanallita atipan uchanchikunamantapichawayninchikunata.yuk Tatan Diospa Espiritun Jesukristutayanapaptin payka mana uchayukkaykashpa Tata Diosta kasushpa kruspiwañurkan. Yawarninta ichashpa
napa. Chashna perdonawaptinchikunaatipanchisapa mana tukuyniyuktakawsak Tata Diosninchita sirvishpakawsayta.
15Jesukristu wañushkanrayku TataDios atiparkan runakunawan mushukpaktuta rurayta.rayku Tata Dios atiparkan chay ñawpakamachikunankunata kasushpa kawsakrunakunatapish uchankunamantaperdonayta.nata atiparkan sieluman pushaytapaywan tantalla kawsanankunapa.
16Runakuna manarapish wañushpara
napa pikunapami tukuy tiyapunankunakiparinka nishpa. Chaymanta chay runawañuptin chay killkadupi shutinchuradu runakunapa tukuy layankunakiparin. 17Chay runa wañuptinra chay
killkadupi shutin churadu runakunatiyapunankunata chaskinsapa. Chayruna kawsaptinra manara ni pitiyapunankunata chaskinkarachu.
18Chayrayku Tata Dios ñawpa paktutaruraptin saserdotekuna animalkunata
kansapa. 19Chaypina Moises tukuy
kunankunata yachachikushkanwasha
kan. Chay wankudu ramata wañuchidubeshekukunapa chivukunapa yawarninyakuwan chakrudupi ñuyuchirkan.Chaymanta chaywan chay killkadu
sapa. 20
kunawasha Moiseska willarkansapa:“Kay yawarwan kankunata chakchuptiniyachankichi Tata Dios kankunawan allipaktuta rurashkanta.”
21Chaymanta Moises Tata Diospa
nata chay yawarwan chakchurkan.22Tata Dios kamachikunankunataMoisesta kushpa yachachikurkan yakatukuy layata yawarwan chakchudukashpara payllapa kananpa. Chayrunakuna animalkunata wañuchishpayawarninta ichaptinkunara Tata Diosuchankunamanta perdonaksapa.
Jesukristu wañurkan uchanchikunamanta
perdonawananchikunapa.23Chayrayku alli karkan ñawpa
saserdotekuna animalkunatawañuchishpa yawarninwan tukuy layatatukuy runakunata chakchunankunapa.Chashna chakchuptinkuna Tata Diospañawpakninpi allimana karkansapa.Chay saserdotekuna animalkunapayawarninwan chakchushpankunayachachikuykarkansapa Jesukristushamunanta wañuk yawarninta
9
495
ichananpa. Tata Diospa wambran
napa yawarninmanta ashwan allitapichawanchisapa. Chashna Jesukristuwañushpa yawarninta ichaptin TataDios perdonawashpanchikuna kawsanansielupi yaykuchiwanchisapa.
24Jesukristu wañushkanwasha manarunakuna rurashkan Tata Diospawasinpichu yaykurkan. Chay allpapi
sapa sielupi kawsanan wasita.Jesukristu wañushkanwasha sielullamanyaykukpacha rirkan. Chaypi yaykushpakunanka Tata Diosta ñukanchikunaparoygan.
25Ñawpa kamachikuk saserdotekunatukuy wata chay Tata Diospa wasinukupi animalpa yawarninta apashpayaykuksapa. Jesukristuka manamichashnachu yaykurkan. Payka sukkutillami wañurkan sielupi Tata Diospawasinpi yaykunanpa. 26Jesukristu tukuywata saserdotekunashina Tata Diospawasinpi yaykuptinka kay allpata
man karkan. Payka manami aypakutichu wañurkan.kan tiempu kay allpaman suk kutillashamurkan kruspi wañunanpa
kunapa.27Tukuy runakuna suk kutilla
wañunanchikuna tiyan. Chaymantawañushkanchikunawasha Tata Dioswillawashunchisapa allitachu manachururashkanchisapa nishpa. 28
namanta perdonawananchikunapa.Chaymanta ishkaynin kuti shamunkatukuy payta shuyashpa kawsakkunata
nanchikunapa. Manana shamunkanachu
kunana.
Jesukristu wañushkanrayku manana animalkunata
wañuchinchisapanachu Tata Dios perdonawananchikunapa.
10 1*Moisespa kamachikunankuna
sapa suknin diya *Jesukristu wañushpauchankunamanta salvanankunapa. Chayrunakuna watan watan animalkunatawañuchishpankunapish mana
nankunata paywan kushikushpakawsanankunapa. 2Chay runakuna
chu uchasapa kanankunata. Mananaanimalkunata wañuchinmansapanachu
nankunapa. 3Kada wata chay runakunaanimalkunata wañuchishpa yuyaksapauchasapa kanankunata. 4
namanta perdonayta. 5Chayrayku kayallpaman Jesukristu shamushpa TatanDiosta willarkan:
“Kanka mana munankichu
chishpa kushunankunapa.
washkanki runa kanaynipa.6
pankuna ofrendakunata
sapachu.7 Chayrayku willashkayki: ‘A, Tatayni
Dios,kanshina kaypi kani munanaykitaruranaynipa.
8
rayku wañuchishkankuna animalkunatarupachishpa mana Tata Diosta
9 10
496
kushichiykanankunata. Moisespakamachikunanpi animalkunatawañuchinankunapa rimashka kaptinpishchaykunaka mana nima Tata Diostakushichirkansapachu.
9Chaymanta Jesukristu Tata Diostawillarkan: “Allpaman shamushkanimunanaykita rurak.” Chayta rimashpayachachiwanchisapa Tata Dios manana
nata wañuchinankunapa. MunarkanJesukristu wañunanpa runakunatauchankunamanta perdonanankunapa.10Jesukristu Tata Diospa munanantarurashpa suk kutilla kruspi wañurkanamana kashkan wañunanpa. Paywañuptin Tata Dios perdonawanchisapapayllapa kananchikunapa.
11Diyan diyan *saserdotekuna *altarñawpakpi shayarinsapa kuti kutianimalkunapa yawarninta Tata Diostakunankunapa. Chashna kuti kuti TataDiosta kuptinkunapish payka manauchankunamanta perdonansapachu.12Chayrayku suk kutilla Jesukristuwañurkan runakunata uchankunamantaperdonanankunapa. WañushkanwashaTatan Diospa alli ladunpi tiyarirkan.13Kunanka chaypi tiyarishpa shuyaykan
nata saru saru rurananpa paytakasunankunapa. 14Suk kutilla Jesukristu
wananchikunapa. Kunanka perdonadu
chikunapa. 15Tata Diospa Espiritunchashnalla willawanchisapa:
16 “Tata Dios chay ñawpa runakunatawillarkan:
napa miraknikichiwan mushukpaktuta rurasha.
nita rurashpa kawsanankunapa.
Shunkunkunapi munachisha ñukatakasuwashpa kawsanankunapa.
17
nachu.”18Tata Dios chayta rimashpa
chikunapa.
Akuychi Tata Diosta ladunchaypachi.
19Wawkinikuna, paninikuna,Jesukristu wañushpa yawarnintaichashkanrayku atipanchisapa Tata
kushpa yaykuyta paywan tantallakawsananchikunapa. 20Jesukristuwañushkan oras Tata Dios wasinpi chayuku kuartupi arkanan llachapatallikirkan.chisapa atipananchikunata paypañawpakninpi chayayta.
21Kunanka Señorninchi Jesukristukamachikuk saserdotenchikuna kashpa
kan. 22Chayrayku tukuy shunku paytaallita kreyishpanchikuna akuychi TataDiosta ladunchaypachi. Mana allitarurashpanchikunaka akuychi Tata
kunapa. Uchanchikunata wanashpachuya chuya armakudushina akuychiTata Diosta ladunchaypachi. 23
nata rurananta. Chayrayku akuychimana manchakushpa Jesukristusalvawananchikunata parlakuypachi.
24Akuychi yuyaypachi imashnami
sapa nishpa allita kuyanakushpa allitarurashpa kawsananchikunapa. 25
chikunapa. Yachaykashpa Señorninchi
10
497
Jesukristu utka shamunanta amamunaypachichu sukkunashina manatantanakushpa kawsayta.
Tata Dios mana kasunayak runakunata kastigankasapa.
26Tata Diospa rimananta allitayachaykashpa tukuy shunku munashpauchallikushpalla kawsaptinchikunakaJesukristu uchanchikunamanta manaperdonawanchisapachu. Jesukristumana perdonawaptinchikunaka mana ni
chikunata 27Jesukristuta mana nimalayapi kreyinayaptinchikunakamanchana laya rawrak ninapi Tata Dioskastigawashunchisapa. Chaypi tukuy
sapa.28
yaptin ishkay kimsa runakunachataptinkunara awtoridarkunawillankasapa mana llakichishpawañuchinankunapa.
29¿Manachu kreyinkichi Tata Diospawambran Jesukristuta rabyachik
kunata? Jesukristu wañushpayawarninta ichashkanrayku Tata Diosñukanchikunawan paktuta rurarkan
kunapa. Chay runakunaka rimansapaJesukristu ichashkan yawar mananimapa alli kananta. Chashna rimashpa
pish rabyachinsapa. Chayrayku Tata
sapa.30
kanta:nata kastigashasapa.narayku kastigashasapa.” Chaymantarimarkan: “Ñukami tukuy mana alli
sapa.” 31Mana tukuyniyuk kawsak Tata
napa layami.
Sufrishpanchikunapish akuychi mana sampayashpalla Tata Diospa munananta rurashpa kawsaypachi.
32Allita yuyaychi ñawpa tiempuJesukristu yachachikushkanta kreyishpaluspishina kawsashkaykichita.Jesukristuta kreyishkaykichiraykusukaman sufrishpaykichipish allitakreyishpalla kawsashkankichi. 33Ayparunakuna kawashushkankichichiknishuk runakuna suk kankunatamana allikunata willashushpaykichisufrichishuptikichi. Chaypina sukkankuna chay sufrichidu wawkikichitallakichishpa yanapashkankichi.
34Chaymanta karselpi wichkadu
kichi.nikichita kichushuptikichipish manapiñakushpaykichi kushikushpallaJesukristuta kreyishpa kawsashkankichi.Yachankichi Tata Dios kawsanan sielupi
yuk tiyapushunaykichita. 35
kichi paywan tantalla kushikushpamana tukuyniyukta kawsanaykichita
chichu. 36Sufrishpaykichipish manashaykushpa payllata kreyinaykichi tiyan
chipa. Paypa munananta rurashpa
chi. 37Tata Dios killkadunpi riman:“Salvashuknikichi mana unayashpautkana shamunka.
38 Ñukata kreyiwashpaykichi ñukawan
chi.Ñukamanta ashushpaykichikamanami kushichiwankichichu.”
10
498
39Ñukanchikunaka mana TataDiosmanta ashunchisapachu amarawraykak ninaman rinanchikunapa.Jesukristuta kreyishpanchikuna allitayachanchisapa sieluman rinanchikunataTata Dioswan mana tukuyniyuktakawsak.
Aypa runakuna Tata Diosta tukuy shunku kreyishpa kawsarkansapa.
11 1Tata Diosta allita kreyishpakawsashpanchikuna allita
kunata rurananta.chikunata mana kawashpanchikunapishyachanchisapa mana llulla kananta.
2Tata Dios ñawpa awilunchikunatawillarkansapa alli rurak runakuna
narayku.3Ñukanchikunapish Tata Diosta
kreyishpanchikuna allita yachanchisapapay rimashpalla tukuy laya tiyaktarurashkanta. Payka mana tiyakmantatukuy laya kawananchikunata rurarkan.
4Abel Tata Diosta kreyishpa allimaovejanta wañuchishpa payta kuyashpakurkan. Wawkin Kayinpa ofrendakushkanmanta ashwan alli ofrendatakurkan. Chayrayku Tata Diosofrendanta chaskishpa willarkan allirurak kananta. Chashna Abel allita TataDiosta kreyishpa kushichishpa wañudu
chisapa payshina Tata Diosta kreyishpakawsananchikunapa.
5Enokpish Tata Diosta allita kreyishpakawsashkanrayku sieluman kawsakllatapusharkan. Payka mana wañurkanchu.Chashna Tata Dios sieluman pushashkakaptinna manana ni pi allpapikakawarkansapanachu. Rimananpiwillawanchisapa manarapish Tata Dios
kanta.
6
chikuna.chikunaka kreyinanchikuna tiyan TataDios tiyananta.
kuna yanapawananchikunata.7Noepish Tata Diosta kreyishpa
kawsarkan. Tata Dios paytaka willarkanmanllaybata yaku llokllananta. Manarani suk kuti llokllananta kawashpapishNoeka Tata Diosta kreyishpa atunbarkuta rurarkan. Chay barkupillokllakuk yakumanta familyantasalvarkan.
pachu Tata Dios kastiganankunata.Chayrayku sipikushpa wañurkansapa.Noe Tata Diosta kreyishkanrayku TataDios willarkan alli rurak runa kananta.
8Chaymanta Tata Dios awilunchiAbrahamta willarkan alli llaktatakunanta. Chashna Tata Dios willaptin
manta llukshirkan Tata Dios willashkanllaktaman rinanpa. Llukshishpa manarayacharkanrachu maymanmi riykannishpa. 9
kan llaktapi chayashpa chay llaktakamanara payparachu karkan. Chayllaktapi manara terrenuyuk kashpara
manta awadu raku llachapawan ruraduwasipi kawsarkan. Tata DiosAbrahampa wambran Isakta ñetunJakobotapish willarkansapa chayllaktata kunankunapa. Chashnawillashka kaptin paykunapish TataDiosta kreyishpankuna millwamantaawadu raku llachapawan ruraduwasikunapi kawsarkansapa. 10Chay layaruradu wasipi kawsashpa Abrahamkamana tukuyniyuk sielupi tiyak manawakllik llaktaman shuyaykarkan riyta.Chay llaktata Tata Dios rurarkan.
10 11
499
11Chaymanta Tata Dios Abrahamtawillarkan warmin Sara wawayananta.Chaypina Sara mana niman sukwawayuk kashpa vieja kaykashpapishkreyirkan Tata Dios alli rurak kashpawillashkanta rurananta. Chayrayku TataDios Sarata yanaparkan wawayananpa.12Abrahampa wambrayanan tiempupasashka kaptinpish Sara paypawambran Isakta wawayarkan.Chaymanta Isakmanta luserukunashinaatun kocha mañanpi playakunashinamana yupaypa layata sukaman aypatamirarkansapa.
13Manara Tata Dios willashkanta
naka wañunankuna diyakamankreyirkansapa Tata Dios willashkantarurananpa. Chayta kreyishpankunakushikushpa karullamanta chay llaktatakawakshina yuyanakurkansapa.Chayrayku kay allpapi kawsashparamana llaktayukshina kawsarkansapa.14Chashna mana llaktayukshina TataDiosta kreyishpalla kawsashpankunatukuy pita entiendichirkansapa sielupi
nata. 15Mana chay llukshimushkankunallaktallamanchu kutinayarkansapa.Chay llaktaman kutinayashpankunakachayman kutinmansapa karkan.16Paykunaka chay ashwan alli sielupillaktaman munarkansapa riyta.
kunata rurashka. Mana pinkakushpa
kuna kananta.17,18Chaymanta Tata Dios Abrahamta
willarkan chaylla wambran Isaktawañuchishpa kunanpa. Chashnawillaptin Abrahamka kreyirkan TataDios willashkanta rurananpa. Yacharkanchay wambran Isakmanta aypamirakninkuna tiyananta. ChayraykuTata Diosta kreyishpa wambranta payta
kan. 19Abrahamka yacharkan Isakwañuptin Tata Dios atipanantakawsachimuyta. Tata Diosta allitakreyiptin chay wambranta wañudukashkanmantashina kawsachimurkan.
20Chaymanta Isakpish Tata Diostakreyishpa wambrankuna JakobotaEsawta willarkansapa Tata Dios
nata.21Jakobopish wañunayaykashpa Tata
Diosta kreyishpa wambran Josepa
sapa Tata Dios yanapanankunata.Chaypina bastonninpi kimikushpa TataDiosta kuyarkan.
22Josepish wañunayaykashpa TataDiosta kreyishpa wawkinkunatawillarkan suk tiempukaman tukuy*israel runakuna Egipto llaktamantallukshinankunata. Kamachirkansapa
kunapa Tata Dios willashkan llaktapipampak.
23Chaymanta Moises nasishkantiempu sinchi kamachikuk runa
nata wañuchinankunapa. Chashnakamachikuptinpish Moises nasiptintatan maman Tata Diosta allitakreyishpa chay kamachikuk runatamana kasurkansapachu. Alli wambrakananta kawashpankuna kimsa killatapakarkansapa ama ni pi wañuchinanpa.
24Moises runa kashpana Tata Diosyanapananta allita kreyishpa mananamunarkannachu kamachikuk runapashipashninpa wiwachun kayta.25Yacharkan chay mandakukpa ñetunkashpa suk tiempullata atipanantakushikushpa mana allita rurashpakawsayta. Chayrayku Tata Diospa
pish munarkan paykunallawan
11
500
kawsayta. 26
paka Moiseska kullkisapa kanmankarkan. Chashna kaptinpish Moiseskayacharkan Tata Dios suk salvakukrunata kachamunanta. Chayraykuyuyarkan ashwan alli kananta TataDiospa wambrankunawan tantallasufrinanpa. Munarkan Tata Diossieluman pushananta kushikushpallapaywan tantalla kawsananpa.
27Moises Tata Dios kuydanantakreyishpa chay kamachikuk runapiñakunanta mana manchashpa Egiptollaktamanta llukshirkan. Tata Diostamana kawashpapish iden kawakshinaallita mana shaykushpa payllatakreyishpalla kawsarkan. 28Tata Diossalvanankunata kreyishpa *Paskuaestata rurarkan.nata yachachirkan oveja wawankunatawañuchishpa yawarninwan wasinpunkunkunata chakchunankunapa.Chay yawarta kawashpa Tata Diospa*angelnin israel runakunapa piwi
pachu.29Chaymanta israel runakuna Tata
Diosta kreyiptinkuna chay atun PukaYakuta rakinachishpa ñanta rurarkanpurinankunapa. Chaymanta Egiptorunakuna katishpankuna chay ñanta
nachirkan. Chaypina sipikurkansapa.30Chaymanta israel runakuna Tata
Diosta allita kreyishpankuna kanchisdiyata Jeriko llaktapa vueltashnintintapurirkansapa. Chashna puriptinkunakanchisnin diya chay llaktapapirkankuna tikrarkansapa.
31Chaymanta waynandera warmiRahab Tata Dios salvananta kreyishpaJerikopi chapakuk rik ishkay israelrunakunata pakarkansapa. Chayraykuisrael runakuna chay Jerikopi manaTata Diosta kreyinayak runakunata
wañuchishpankuna mana paytakawañuchirkansapachu.
32Tiyanllara aypa Tata Diosta kreyikrunakunapa willanaynipa. Tiempupishin Gedeonpa Barakpa SamsonpaJeptepa Davidpa Samuelpa Tata Diosparimananta yachachikukkunapawillanaynipa. 33Chay runakuna TataDiosta allita kreyishpa makanakushpallaktakunata kichukurkansapa.Sukkunaka kuskata kamachikuksapa.Sukkunaka Tata Dios willashkankunatachaskirkansapa.
nankunapa.34Tata Dios yanapaptin sukkunaka
kansapa. Sukkunaka kishpirkansapaama chiknik runakuna ishkay luyukmachetiwan wañuchinankunapa.Sukkunaka sampayadu kaptinkuna TataDios sinchiyachirkansapa. Sukkunaka
kushpankuna atiparkansapa paykunatakallpachiyta. 35Tata Diosta kreyikwarmikuna kawarkansapa Tata Dios
kuna.Chaymanta chiknik runakuna
tinkunapish sukkuna manamimunarkansapachu Tata Diosta niegayta.Yacharkansapa wañushpa sielupi TataDiospa kawsananman rinankunapachaypi ashwan allita kawsak. 36
nata asichirkansapa. Sukkunatamakarkansapa,sapa, karselkunapi wichkarkansapa.37
kansapa. Sukkunata chawpinkunapitipishpankuna sukkunata ishkantin laduluyuk machetiwan wañuchirkansapa.
sapa kayta chayta purinankunapa.
11
501
nawan llachapakuksapa. Paykunatarikchak layapi sufrichiksapa. Mananimayuk llakidu kawsarkansapa.38Chakidu chunlla pampakunapisachakunapi pantakudushina chaytachayta purirkansapa. Machaykunapiallpa uchkukunapi kawsarkansapa.Mana allichu karkan chay Tata Diostakreyik runakuna mana alli rurakrunakunawan kawsanankunapa.
39Chay runakuna Tata Diosta allitakreyishpa kawsashkankunarayku paykawillarkansapa alli rurak kashkankunata.Chashna willaptinkunapish kay allpapi
parachu Tata Dios willashkankunataruraptin. 40Tata Dios ñukanchikunatayuyawashpanchikuna munarkan chayñawpa kreyikuk runakuna *Jesukristushamunanta shuyanankunapa. ChaypinaTata Dios paykunata ñukanchikunawantantallata pushawashunchisapa paywansielupi kawsananchikunapa.
Sufrishpanchikunapish Jesukristuta kreyishpa kawsaypachi.
12 1Chashna chay runakunasukaman allita Tata Diosta
kreyishpa kawsaptinkuna akuychipaykunashina payta allita kreyishpakawsaypachi. Kallpak runa ñawpaytamunashpa mana suni llachapayukchukallpan atipananpa allita kallpayta.Ñukanchikunapish akuychi tukuy
chikunapa mana shaykushpa TataDiosta kreyishpa kawsayta.
2
chi *Jesukristu kruspi pinkakuna layatasufrishpa wañushkanta. Paykapinkakuna layata sufrishpa wañunantayachashpapish munarkanlla wañuyta.Yacharkan sufrishkanwasha sielumanrinanta Tatan Dioswan kushikushpa
kawsak. Chayman rishpa Tatan Diospatiyarinan alli ladunpi tiyarirkan.
chikunapish payta allita kreyishpakawsananchikunapa.
3Chayrayku yuyaychi uchasaparunakuna Jesukristuta sukamansufrichishkankunata.kichi mana shaykushpa mana
chi. 4
paykichi sukaman sinchikuykankichiama uchallikunaykichipa. Sukamansinchikushpaykichipish manara
man sufrishkankichi. 5Ichará Tata Dioswillashushkaykichita kunkashkankichi.Wambrankuna kaptikichi rimananpiwillashunkichi:
“Munanayni wambrayni, kantakuyashpa kastigashpayni
naykipa.Chashna kastigaptini allita kasuway.
yaychu.6 Kanta kuyashpayni kastigashpa
yachachiyki.
nirayku kastigashkayki.”7Tukuy runakuna wambrankunata
kuyashpaka kastigashpa yachachinsapa.Chayrayku kankuna Tata Diospa
shuptikichi kushikushpalla payllatakasuychi. 8
wanchisapa.shuptikichika mana deveraschu paypawambrankuna kankichiman.
9Ñukanchikuna taksha wambrakuna
panchikuna yachachiwashkanchisapa.Chashna kastigawaptinchikuna kuyashpakasushkanchisapa. ¿Manachu sielupi
11 12
502
kawsak Tatanchi Diostaka ashwan allitakuyashpa kasunanchikuna tiyan paywantantalla kawsananchikunapa? 10Suktiempullapa kay allpapi tatanchikuna
washkanchisapa. Chaymanta TatanchiDios allininchipa yachachiwanchisapapayshina alli rurak kananchikunapa.11Tata Dios kastigawaptinchikuna chayratulla llakinchisapa.tinchikuna yachakunchisapa kushikushpaashwan allita rurashpa kawsayta.
Tata Diosta allita kasushpa kawsaypachi.
12Suk wawkikichi panikichi sukaman
chi. 13Allita rurashpa kuska ñantashinapuriychi shaykudu wawkikichi panikichikatishushpaykichi ama uchallikushpamitkakukshina urmanankunapa.
14Munaychi tukuy runamasikichiwankushikushpa mana ayninakushpakawsayta. Allita rurashpa Tata Diospamunananllata rurashpa kawsaychi.Mana paypa munananta rurashpakawsashpaykichika mana paytakawankichichu. 15Chayrayku sukwansukwan yanapanakuychi ama niman sukwawkikichi panikichi Tata Diosmantaashunankunapa.sikichiwan piñanakushpa ayninakushpakawsashpaykichi sapinmantapacha ayaklikidu kaspikunashinami kankichi. Ayak
kashkankunamanta sampayachinkichi.16Ama chikan warmiwan chikan
ullkuwan uchallikushpa kawsaychichu.Chaymanta ama ñawpa Esawshinayuyaychichu Tata Dios yanapanan manaalli kananta. Esawka mana nimatashinakawarkan piwi kaptin Tata Dios tukuylayapi yanapananta. Chayrayku wawkin
Jakobota suk kallana mikunallapa TataDios yanapananpa willashkantarantichirkan. 17
nawashan Esawpa Jakobopa tatankunawañunayaykaptin Esawka munarkan
nanpa. Chayta munaptinpish tatankamanami almitirkanchu. Esaw sukamanllakishpa wakakuptinpish tatanka TataDiosta roygarkan wambran Jakobollatatukuy layapi yanapananpa.
18Ñukanchikuna niman suk kuti ñawpaawilunchikunashinachu ninawan
chisapa. Yana likidu puyukuna chayurkuta wichkarkan. Sukaman sinchitawayrashpa llipyashpa troynarkan. 19Mananima chay urkumanta sinchita trompetapukunanta uyarishkanchisapachu TataDios rimakuptin. Awilunchikuna chaytrompeta pukunanta uyarishpankunaMoisesta roygarkansapa amana Tata Diospaykunata parlachinankunapa. 20Sukaman
kuptin: “Suk runa suk animal kay urkuta
paykichi lansawan tuksishpaykichiwañuchinaykichi tiyan.” 21Moises chayurkuta sukaman manchanapa layatakawashpa rimarkan:kuywan sukaman chukchukuni.”
22Ñukanchikuna mana chashnachumanchakuywan kawsanchisapa. Manatukuyniyuk Tata Diospa sielupi Jerusalenllaktanman Sion urkuman Tata Diostakuyak waranka waranka *angelkunamanriykanchisapa. 23Tata Diosta ñawpakreyik runakunawan tantalla kawsakriykanchisapa. Paykunapa shutinkunasielupi killkadu tiyan. Tata Dios tukuyrunakunata willawashunchisapa allitachumanachu rurashkanchisapa nishpa.Riykanchisapa paywan sielupi kawsak.Riykanchisapa Tata Dios perdonashkanalli rurak runakunawan tantalla kawsak.
12
503
24Chay ñawpa Kayin wawkin Abeltawañuchishpa yawarninta ichachiptinTata Dios kastigarkan. Jesukristuwañushpa yawarninta ichaptin Tata Diosuchanchikunamanta perdonawanchisapa.
nawan mushuk ashwan alli paktutarurarkan. Riykanchisapa paywan tantallakawsak. 25
wakninchi Jesukristuta allita kasushpakawsaypachi.kuna alli yachachikuk runakunata mana
pachu Tata Dios kastiganankunamantakishpiyta. Ñukanchikunapish sielumantashamuk yachachiwakninchi Jesukristutamana kasushpanchikunaka manami
wananchikunamanta kishpiyta.26Ñawpa tiempu Sinai urkumanta Tata
Dios rimashpa tukuy allpata kuyuchirkan.Chaymanta kunanka willawanchisapa:
chu kuyuchisha. Sielutapish kuyuchisha.”27
wanchisapa tukuy kuyuchinapa layarurashkanta kulluchinanta tukuy manakuyuchinapa layalla kiparinanpa.28Maypicha Tata Dios kamachikun chaypimana nima kuyunkachu. Chayraykuakuychi payta sukaman tukuy shunkuagradesishpa sirviypachi. Payta kuyashpakushichiypachi. 29Tata Diosninchikarawraykak kulluchikuk ninashinami.
Tata Diosta kushichishpa kawsaypachi.
13 1Tukuy *kichikunawan mana shaykushpa
kuyanakushpa kawsaychi. 2
chichu wasikichipi chayak runakunatakushikushpa chaskiyta. Sukkuna wasinpichayak runakunata chaskishpa runakunanishpa *angelkunata chaskirkansapa.3Yuyaychi karselpi wichkadu runakunata
yanapayta. Yuyaychi kankuna karselpipaykunawan tantalla wichkadushinakanaykichita. Sufrichidu runakunatallakichishpa yuyaychi kankunapishsufriykakshina kanaykichita.
4Tukuy kasaradukuna warminllawan
kuna tiyan. Ama chikan warmiwan
chichu. Tata Dios kastigankasapa chikan
kushpa kawsakkunata.para uchallikukkunatapish sukamankastigankasapa.
5Tata Dios willawashkanchisapa:“Ñukaka mana kunkashkaykichichunima sakishkaykichichu.” Chayraykuama sukaman kullkiyayta munaychichu.Tiyapushuknikichillawan kushikushpakawsaychi. 6Chashna Tata Dios manasakiwaptinchikuna mana manchakushpaatipanchisapa willayta:
“Tata Dios yanapawaptin mana nipita manchanichu.
¿Imatatí runamasini rurawanman?”7
paykichi yanapashuknikichita allitayuyaychi. Paykuna allita rurashpa
shina allita Jesukristuta kreyishpakawsanaykichipa. 8Kayna kunan kayaJesukristu chay layallami kawsan. Tukuytiempu idenllata ruran. 9Chayrayku ama
kunata kasuyta. Ashwan alli kanman Tata
chipa. Awilunchikunaka *Moisespakamachikunankunata kasushpalla manaatiparkansapachu Tata Diosta kushichiyta.Chayrayku ama yuyaychichu mikunatamikushpa mikunata sasishpa Tata Diospamunananta ruraykanaykichita.
10Jesukristu kruspi wañushkanraykuTata Dios perdonawanchisapa.
12 13
504
panachu Tata Diosta sirvinchisapa.Chayrayku chay ñawpa *saserdotekunamanana atipansapanachu animalkunatawañuchishpa Tata Diosta kushichiyta.
11Kamachikuk saserdote animalkunatawañuchishpa yawarninta apashpa *TataDiospa wasinpi yaykuk payta kuk.
manta perdonarkansapa. Chaymanta chaywañuchidu animalkunata llakta washaman
kunapa. 12Jesukristupish Jerusalen llaktawashapi wañurkan kikinpa yawarninta
nanchikunapa. 13Jesukristu Tata Diospamunananllata rurashpa kawsaptinrunakuna sufrichirkansapa.pish ñawpa amañananchikunatakunkashpa akuychi Jesukristushinakushikushpalla sufriypachi.
14Kay allpapi mana unaytachukawsashunchisapa. Shuyaykanchisapamana tukuyniyuk Tata Diospallaktanman riyta. 15Chayrayku Jesukristuyanapawaptinchikuna tukuy diya tukuyshunku munashpa akuychi Tata Diostaalabashpa agradesiypachi. Tukuy pitakushikushpa willananchikuna tiyan TataDios sukaman allima kananta.
16Ama kunkaychichu sukkunatayanapayta. Tiyashuknikichiwan mananimayuk runakunata yanapaychi.Chashna yanapashpa Tata Diosta sukofrendata kukshina kushichiykankichi.17
nikichi runakunata kasuychi.Paykunaka mana shaykushpa allitakuydashushpaykichi yanapashunkichi.Paykunapish Tata Diosta willanankuna
kankichi nishpa. Chayrayku paykunataallita kasuychi kushikushpa mana nima
chipa.chika kankunapish sufrinkichi.
18Ñukaykunapa Tata Diosta roygaychiyanapawanankunapa. Yuyanisapa allitarurashpa kawsashkaynikunata.sapa allita rurashpa kawsayllata. 19TataDiosta roygapaychi pay munaptin utkakashkan kankunaman kutinaynipa.
Tata Dios sukaman yanapawanchisapa.
20
ninchi Tata Dios wañushkanmantakawsachimurkan. Chashna Tata Dioskawsachimuptin Señorninchi Jesukristu
panchikuna yanapawanchisapa.Payka wañurkan yawarninta ichashpa
mana tukuyniyuk mushuk paktutarurananpa. 21Chayrayku munani TataDios yanapashunaykichipa allita rurashpa
chipa. Munani Tata Dios Jesukristuraykuñukanchikunata yanapawananchikunapatukuy layapi paypa munananta rurashpakawsananchikunapa. ¡Tata Dios sukaman
yukta payta kushichishpa alabaypachi!22Wawkinikuna, paninikuna,
kankunata animuchishpa kay takshakartaynita killkashkaykichi. Roygaykichikushikushpa chaskishpa leyinaykichipa.
23Chaymanta willaykichi wawkinchiTimoteo karselmanta llukshishkanta.Kayman utka shamuptin paytapushashpa risha kawaknikichi.
24
nata rimachipaychi. Tata Diosparimananta yachachishuknikichitapishrimachipaychi. Tukuy kay Italia
shunkichi. 25Tata Diosta roygani tukuykankunata yanapashunaykichipa.Chayllata killkashkaykichi.
13
505
Tata Diosmi tukuy laya allikunata yachachiwanchisapa.
1 1Ñuka Santiago, Tata DiospaSeñorninchi *Jesukristupa
mandunpi kawsani. Kankuna *judiyuaylluynikuna kaptikichi rimachiykichi.
kichi ñuka kay kartata killkaykaykichi.2Munanayni wawkinikuna,
kuna, kankuna ima layatapishsufrishpaykichi kushikushpallakawsanaykichi tiyan. 3Yachankichi
kichita allitachu manachu payta tukuyshunku kreyiykankichi nishpa. Chashnasufrishpaykichi yachakunkichisinchikushpa allita Tata Diosta kasushpakawsayta. 4Sufrishpaykichipish payllatatukuy shunku kreyishpa kawsaychi amanima illashunaykichipa. Tata Diostakreyishpa kawsashpaykichi alli yachakalli rurak runakuna kankichi.
5
manchu allita rurashpa kawsayta. Manaallita yachashpaykichika Tata Diostaroygaychi yachachishunaykichipa.Payta roygaptikichi kushikushpayachachishunkichi. Payka manapiñakushpa mana michakushpa allitayanapashunkichi. 6
paykichi tukuy shunku payta kreyishpa
mañaychi. Ama rimaychichu ¿Tata Diosyanapawankachu manachu? nishpa.Chashna rimashpaykichika iden wayrachayta chayta yakuta kuyuchinanshinakankichi. 7Mana tukuy shunku TataDiosta kreyiptikichika payka manamiyanapashunkichichu. 8Sukta sukta manakuskata yuyaykushpaykichi chikanchikanta rurankichi.
Kullkinchi kunanlla tukun.9Kankunapa mana aypa kullki
tiyashuptikichipish kushikushpallakawsanaykichi tiyan Tata Dioskuyashuptikichi. 10Tukuy kullkiyukrunakuna chakik kiwa sisakunashinawañunkasapa. Chayrayku Tata Dios
napish kushikushpalla kawsanankunatiyan. 11Rupay sinchita nanaptinkiwakuna chakin. Sisakuna urmashpausun. Chay usuk sisakunashinakullkiyuk runakuna negosyuntaruraykaptinkuna raslla wañunkasapa.
Sufrishpanchikunapish kushikushpalla kawsanchisapa Tata
Dioswan kawsananchikunata yuyashpa.
12
kunapish ama chaytaka ruraypachichu.Chashna mana rurashpa Tata Diosllata
SANTIAGO
TUKUY MAYPI KREYIKUKMASINKUNATA KILLKARKAN
506
kasushpa kawsaptinchikuna sukamankushichiwanchisapa.
washpanchikuna suk koronata
nata. Chay koronata kuwaptinchikunapaywan tantalla kawsashunchisapa.
13Mana allikunata munashpanchikunarurayta ama rimaypachichu: “Tata Diosñukata yuyachiwashka mana allikunataruranaynipa.” Tata Dioska tukuy layaallillata ruran. Manami niman suk manaallikunata yuyanchu rurayta. Chayrayku
napa. 14
namanta yuyanchisapa mana allikunatarurayta. 15
kunata rurashpa uchallikunchisapa.Chaymanta sukaman uchallikushpakawsashpanchikuna wañunanchikunatiyan.
16Munanayni wawkinikuna,kuna,chu. 17
ninchikunata kuwashkanchisapa.Paymanta tukuy laya alli shamun. TataDios intita killata luserukunatarurarkan. Payka manami nima chikanlayachu tukun. Rikchak laya allillatamiruran.
18Chayrayku Tata Dios kikin
chikuna yanapawanchisapa mushuklayata kawsayta. Yachachiwanchisapa
manta ashwan munadu wambrankunakananchikunata.
Tata Diospa rimananta kasushpa kawsananchikuna tiyan.
19Munanayni wawkinikuna,kuna,kuna kashpaykichi munaychi payparimananta allita kasuyta. Chay rimanata
manara allita kasushpaykichira amarachayta yachachikuychirachu. Amakunanlla rabyaychichu. 20Kunanllapiñakushpaykichi mana Tata Diospamunanantachu ruraykankichi. 21
rayku tukuy ñawpa mana allirurashkaykichita sakishpa amana chaytakashkan rurashpa kawsaychinachu.
shushkaykichita allita uyarishpachaskiychi. Chayta allita chaskiptikichi
chi.22Ama Tata Diospa rimananta
rinrikichillawan uyariychichu. TataDiospa rimananta allita kasushpakawsanaykichi tiyan.kichika kikikichilla llullachinakunkichi.
23
nami. Ñukanchikuna Tata Diosparimananta mana kasushpanchikunaespejupi kawanakuk runakunashinakanchisapa. 24
chikunawasha kunkanchisapa ima layamikanchisapa nishpa. 25Tata Diospa allikamachiwananchikunata allita yuyashpaallita kasushpa mana kunkashpakawsananchikuna tiyan.wananchikunata kasuptinchikuna Tata
kunallapa munananchikunata rurashpakawsananchikunapa. Chaypina sukamankushikuypuru kawsashunchisapa.
26Ichara kankuna rimankichiman:“Ñuka Tata Diosta allita kasushpakawsaykani.pish mana shimikichita mediyta
nakunkichi. Manami Tata Diostachukushichiykankichi. 27Ñukanchikuna
kunata yanapananchikuna tiyan.Chaymanta mana kawsashunchisapachumana alli rurak runakunashina.
1
507
Tukuy pita kuyananchikuna tiyan.
2 1Wawkinikuna, paninikuna,sukaman allima kamachiwakninchi
*chi tukuy runakunata idenllatakuyanaykichi tiyan.llata kuyaychichu.
2,3Kankuna tantanakuptikichi icharasuk kuri anilluyuk allima mudanayukruna yaykunman. Kushikushpa paytawillankichiman: “Yaykumuy. Shamuykay allima sillapi tiyariy.” Chaymantaichara suk mana nimayuk lliki llikimudanayuk runa yaykunman. Paytawillankichiman: “Chayllapi shayariy.Munashpaykika allpapi tiyariy.”4
kichi chay kullkiyuk runa alli kanantachay mana nimayuk runa mana allikananta. Chashna rimashpaykichikamana allitachu yuyaykankichi.
5Munanayni wawkinikuna,kuna, mash uyariwaychi. Tata Diosrimarkan tukuy payta kuyak runakunatasieluman pushanankunapa. Chayrayku
sapa payta sukaman allita kreyishpakawsanankunapa chaymanta sielumanpushanankunapa.
6Kankuna chay mana nimayukrunakunata pinkachinkichi. Mashyuyaychi. ¿chi suwashunkichi? ¿Manachu chayaypa kullkiyuk runakuna? Kankunadebikushkaykichita mana pagarakuytaatipaptikichi ¿pikunatí awtoridarpichatashunkichi? ¿Manachu chay aypakullkiyuk runakuna? 7Ñukanchikunarimanchisapa Jesukristuta kreyikkananchikunata. Paykuna rimansapapaypa shutin mana alli kananta.
8
wanchisapa: “Kankuna kikikichikuyanakukshina tukuy runamasikichita
kuyanaykichi tiyan.” Chay Tata Diospa
chika allita ruraykankichi. 9Kankuna
paykichi uchallikushpa kawsaykankichi.Tata Diospa kamachikunankuna
chita. 10
kunankunamanta sukta manakasushpaykichika uchayuk kankichi.Mana tukuy kamachikunankunatachukasushkankichi.
11Tata Dios killkadunpi riman: “Amachikan warmiwan uchallikushpapuñuychichu.” Chaymanta riman: “Amarunamasikichita wañuchiychichu.”Kankuna mana chikan warmiwanpuñushpapish runamasikichitawañuchishpaykichika mana Tata Diospakamachikunankunatachu kasushpakawsaykankichi. 12
nankunata kasuyta. Mana Tata Diospakamachikunankunata kasuptinchikunapayka kastigawashunchisapa.Chayrayku akuychi allita rimashpaallita rurashpa kawsaypachi. 13Allitakuyanakushpa kawsaptinchikuna Tata
pachu. Chaymanta runamasinchikunatamana kuyashpa kawsaptinchikuna TataDiospish mana llakichiwashpanchikunakastigawashunchisapa.
Jesukristuta kreyishpanchikuna allita rurashpa kawsananchikuna
tiyan.14Wawkinikuna, paninikuna, ichara suk
runa mana allita rurashpa kawsaykashparimanman: “Ñukapish Jesukristuta allitakreyishpa kawsaykani.” Chashnarimashpapish manami tukuy shunkuchuJesukristuta kreyiykan.chu kastigumanta salvanakuyta.
2
508
15Ichara suk wawkinchipa suk
kuna illanman. 16Ichara paykunata
man: “Rillaychi allita mudakushpamikumuychi.” Chashna mana nima
paykichika manami Tata Diospamunanantachu ruraykankichi. 17Manayanapanakushpa kawsashpaykichikamanami tukuy shunkuchu Tata Diostakreyishpa kawsaykankichi. Yankamanta
chita.18Ichara suk runa rimanman: “Kanka
Jesukristuta kreyinki. Ñukaka alli rurakrunami kani. Kanka kreyinaykitarimashpalla mana allita rurashpakawsashpaykika mana tukuy shunkuchuJesukristuta kreyiykanki. ÑukakaJesukristuta kreyishpa allita rurashpakawsaykani.” 19Kanka rimanki sukllallaTata Dios tiyananta. Chayta rimashpaallita rimanki.sapa sukllalla Tata Dios tiyananta.
chu. Manchakushpa chukchukunsapakastiganankunata yuyashpa. 20Amallullachinakushpa rimaychichuJesukristuta kreyinaykichita. Manaallita rurashpa kawsashpaykichikamanami deverastachu payta kreyishpakawsaykankichi.
21Ñawpa awilunchikuna AbrahamTata Diosta kreyishpa wambran Isaktaovejata wañuchikshina payta kurkan.Allita kreyishkanrayku Tata Dioskawillarkan alli rurak runa kananta.22Abraham wambranta Tata Diostakushkanrayku yachanchisapa paytatukuy shunku kreyishpa kawsashkanta.Abraham Tata Diosta wambrantakushpa ashwan ashwanta paytakreyishpa kawsarkan. 23Chayrayku Tata
Diospa rimanan willawanchisapa:“Abraham sukaman Tata Diostakreyishpa kawsaptin Tata Dioskawillarkan sukaman alli rurak kananta.”Chay tiempumantapacha Tata Dioskarimarkan Abraham kuyanakukmasinkananta.
24
chikunata rimaptinchikunalla paykamana willawanchisapachu alli rurakkananchikunata. Tata Diosta allita
kunara willawanchisapa alli rurakkananchikunata.
25
dera warmi Rahab ishkay *judiyu
sapa. Chaymanta paykunata
kunapa. Chayrayku Tata Dios willarkanalli rurak warmi kananta.
26Yachanchisapa mana samaykukkuerpu wañudu kananta. ChashnashinaTata Diosta kreyinanchita rimashpallamana allita rurashpa kawsaptinchikunawañudushina kanchisapa.
Mana allikunata rimashpanchikuna kunanlla uchallikunchisapa.
3 1Wawkinikuna, paninikuna, amakikikichillamanta munaychichu
yachachikuk runakuna kayta.chi Tata Dios yachachikuk runakunataashwan sinchita kastigawananchikunatamana allita ruraptinchikuna. 2Tukuyñukanchikuna mana allikunataruranchisapa. Chaymanta allillatarimashpa kawsashpanchikunakayachanchimansapa allillata rurashpakikinchilla kamachinakushpa kawsayta.
3Ñukanchikuna bestiata waskawan
chita pushayta. Ñukanchikunapish chaybestiata purichikshina allikunallata
2 3
509
chimansapa allikunallata rurashpakawsayta.
4Mash yuyaychi. Sinchi wayra atunbarkukunata sukaman tankaptinpishpurichik runa taksha timonwanmaytacha munan chayta pushan.5
nami. Kallunchikuna taksha timonshinakaykashpapish sukaman mana allirimanakunata riman.
manta sachapi apikushpa miran atunnina rawraykak kananpa. 6
naka ninashinami. Ñukanchikuna
sapa piñakushpa sukaman manaallikunata rimayta. Mana allitarimashpanchikuna venenowanshinawakllichinakunchisapa. Supay sukamanmunachiwanchisapa piñakushpa manaallikunata rimananchikunapa. Chaypinamana allikunata rimashpanchikuna allitakawsashkanchikunamanta mana allitanasukaman llakishpa kawsanchisapa.
7Tukuy laya sakra animalkunatapawak animalkunata machakuykunata
chisapa amañachiyta. 8Mana ni piatipanchisapachu kikinchikunallakallunchikunata amañachiyta allillatarimananpa. Kallunchikunawan sakramana allikunata rimaptinchikuna
shinami. 9
sapa Tata Diosninchi sukaman allimakananta.
nata Tata Dios pay laya kanankunaparurashkankuna kaptinkunapish.
10Shiminchikunawan alli rimanatamana alli rimanata rimanchisapa.Wawkinikuna, paninikuna, Tata Diosmana munanchu piñakushpa manaallikunata rimananchikunapa.
11,12Suk pukyumanta ñukñukpuruyaku llukshin. Chikan pukyumanta ayakyaku llukshin. Suk pukyullamanta manaishkay laya yakuchu llukshinman.Kankunapish alli layakunallatarimashpa kawsaychi.Chaymanta *igo kaspi mana chikan
laya wayutachu wayuchakun. Uva
kun. Kankunapish allikunallatarimashpa kawsaychi.
Alli yachak kashpanchikuna kuyanakushpa kawsaypachi.
13Kankuna alli yachak kashpaykichikaallillata rurashpa mana alabanakushpakawsanaykichi tiyan. Chashna
sapa deveras alli yachak runakunakanaykichita. 14Kankuna wawkikichitachiknishpa paykunapa imankunata
chu alli yachak runa kanaykichita.Kikikichilla llullachinakuykankichi.15
chika mana Tata Diospa munanantachururaykankichi.kunallata ruraykankichi. Supaypamunananta ruraykankichi. 16Kankunasukkunapa imankunata munashpaayninakushpa kawsashpaykichikasukaman turbakushpa tukuy laya manaallikunata rurashpa kawsankichi.
17Ama chay layata kawsaychichu.Tata Dios yachachiwanchisapa allitarurashpa kawsananchikunapa. Alliyachak runakuna kashpanchikunakushikushpalla kuyanakushpakawsashunchisapa.llapa munananchikunatachu rurashpakawsashunchisapa. Tukuy piwanllakichinakushpa sukwan sukwanyanapanakushpa allita rurashpa manallullakushpa kawsashunchisapa. 18Mana
3
510
piñakushpa kawsashpanchikunallaktamasinchikunata yachachinchisapapaykunapish allita rurashpa allitakuyanakushpa kawsanankunapa.
Ama sukwan sukwan chikninakushpa
chatanakuypachichu.
4 1
chillata rurashpa kawsashpaykichi
kushpa llakita kunakunkichi. 2Suk imatasukaman munankichi.chika sukkunata chiknishpa tiyapunantamunashpa kawsankichi. Sukamantarinayashpaykichi chikninakushpamakanakushpa kawsankichi. Chashnamakanakushpa kawsashpaykichika manauyayukchu kankichi nimata Tata Diostamañanaykichipa. Mana mañaptikichikaTata Dios mana nimata kushunkichichu.3
llata munashpa Tata Diosta suk imatamañaptikichipish payka mana nimatakushunkichichu.
4Mash uyariwaychi. Kankuna TataDiosta manana allitanachu kreyishpakawsaykankichi. ¿Manachu yachankichi
chita? Tukuy kay allpapi runakunaparuranankunallata ruranayashpaykichikamanami Tata Diosta kuyashpachukawsankichi. 5Chayrayku Tata Diosparimanan willawanchisapa: “Tata DiospaEspiritun ñukanchikunapi kawsashpasukaman kuyawanchisapa. Sukamanmunan payllata kuyananchikunapa.”6
kuna yanapawanchisapa. ChayraykuTata Diospa rimanan willawanchisapa:“Tata Dios tukuy kuyashpa kasushpakawsak runakunata sukaman kuyashpayanapankasapa. Kikinlla kreyinakukrunakunata kastigankasapa.”
7Chayrayku Tata Diosta allitakuyashpa allita kasushpa kawsaychi.Ama munaychichu supayta kasuyta.Sinchikushpa supayta mana kasuptikichikankunamanta ashunka. 8Tata Diosllatakuyashpa ladunchaychi. Chashnaladunchaptikichi Tata Diospishladunchashunkichi.chu Tata Diosta kuyashpa vanidartapishrurashpa kawsayta. Ama chashna ishkayyuyayuk kawsaychichu. Tata Diospamunananllata allita rurashpa kawsaychi.9Uchaykichita yuyashpa sukamanllakishpa wakaychi.manta wakaychi.manta llakiychi. 10Uchaykichitayuyashpa llakishpa wakaptikichi TataDios sukaman kushichishunkichi.
Ama yuyanakushpa mana allita rimashpa kawsaypachichu.
11Wawkinikuna, paninikuna, Tata
kushpa kawsananchikunapa. Chayraykuama suktapish suktapish yuyashpakawsaychichu.
tapish washanchashpa rimaykankichimana alli kananta. Tata Diospakamachikunanta kasunanchikuna tiyan.Ama rimaychichu mana alli kananta.12Tata Diosllami kamachiwanchisapa.Payllami willawashunchisapa pimi allitarurashka pimi mana allitachu rurashkanishpa. Tata Diosllami atipansalvakuyta atipan kastigakuyta.
chichu.
Mana yachanchichu kaya imami pasanka nishpa.
13Mash uyariwaychi.chiman: “Kunan kaya rishunchisapachikan llaktapi suk watata kawsak.Chaypi tukuy layata rantishpa
3 4
511
rantikushpa aypa kullkita chaskishpakawsashunchisapa.” 14
paykichipish manami yachankichichuimashnami kaya pakarinkichi nishpa.Puyukunashina raslla rikurinkichi rasllachinkankichi. 15Chayrayku alli kanmanrimanaykichipa: “Tata Dios munaptinkawsashunchisapa. Tata Dios munaptinimatapish kaptin rurashunchisapa.”16Chayta rimanaykichi kaktaka
chi. Chashna alabanakushpaykichikamanami allitachu rimaykankichi.17Allita rurayta yachaykashpaykichi
kuykankichimi.
Tata Dios kastigankasapa kullkiyuk runakunata mana allita rurashpa
kawsaptinkuna.
5 1Kankuna aypa kullkiyuk runakuna,uyariwaychi. Sukaman sufrinaykichi
tiyan. Chayrayku sukaman llakishpaturbakushpa wakaychi. 2Tukuytiyapushuknikichi usuykan.kichipish mamayaykan. 3Kullkikichikurikichi yanayan. Chayta kawashpayachankichi utka tukunanta. Kay tukunan
kankichi.chi ninapishina kikikichi sukamanturbakushpa kulluchinakuykankichi.
4
chu. Mana pagarashkaykichirayku chaytrabajadornikichika Tata Diospichatakushushkankichi. Chashnachatashuptikichi tukuy laya rurayatipak Tata Dios uyarishka. 5Kay allpapiimatapish rurashpa kushikushpallakawsankichi. Raku likidu wañuchinapaanimalshina kankichi. Chayrayku TataDios utka kastigashunkichi. 6Kankunaallita rurashpa kawsak runakunata
kichi. Chashna wañuchiptikichipaykunaka mana atipashkasapachuamachanakuyta.
Kamachiwakninchi Jesukristu shamunanta shuyashpanchikuna sukwan sukwan yanapanakushpa
kawsaypachi.7Wawkinikuna, paninikuna, akuychi
kushikushpa shuyaypachi Señorninchi*Jesukristu kashkan shamunanta. Sukruna chakranpi murukunata tarpushpatamyata shuyan chay tarpudumurukuna wiñaptin wayunkunatapallananpa. 8Kankunapish chaytarpukuk runashina kushikushpa manashaykushpa shuyaychi SeñorninchiJesukristu utka shamunanta.
9Wawkinikuna, paninikuna, kunanllaSeñorninchi Jesukristu shamunkawillawananchikunapa allitachumanachu rurashkanchisapa nishpa.Chayrayku ama sukwan sukwanyuyanakushpa kawsaychichu ama TataDios kastigashunaykichipa.
10Wawkinikuna, paninikuna, chayñawpa alli yachachikukkuna sukaman
pankuna sukaman sufrirkansapa.Paykunaka sufrishpankunapish manapiñakushpalla kawsarkansapa.pish paykunashina sufrishpaykichipishmana piñakushpalla kawsaychi.
11Yachanchisapa mana piñakushpakushikushpalla sufrishpanchikuna TataDios kushichiwananchikunata.kankichi chay ñawpa awilunchikunaJob sukaman sufrishpapish sukamanTata Diosta kreyishpalla kawsashkanta.Sufrishkanwasha Tata Dios sukamanrikchak layata kushpa kushichirkanllakichikuk kuyak Tata Dios kashpa.
12Wawkinikuna, paninikuna, mashuyariwaychi. Ama juraychichu suk runakreyishunaykichipa. Ama Tata Diospa
4 5
512
shutinpi nima allpapa shutinpi nimapashutinpi juraychichu ama Tata Dioskastigashunaykichipa. Suk ima deveraskaptinka rimaychi: “Ariya.” Manadeveras kaptinka rimaychi: “Mana.”
13Suk kankuna imapapish llakidukashpaykichika Tata Diosta roygaychikushichishunaykichipa. Suk kankunakushikushpaykichika Tata Diosta alabashpakantaychi. 14Suk kankuna unkudukashpaykichika kayaychi *ansianuykichitachay unkuduta tipi wirawan Tata Diospashutinpi tupashpa oranankunapa. 15Chayansianukuna allita Jesukristuta kreyishparoygaptinkuna payka chay unkudutaalliyachinka. Uchallikushka kaptinka TataDios perdonanka. 16Chayrayku kankunamana allita rurashpaykichika uchaykichitasukwan sukwan willanakuychi. Chashnawillanakushpaykichi sukpa sukpa TataDiosta roygaychi unkuynikichimantaalliyachishunaykichipa. Allita rurashpakawsashpaykichi Tata Diosta roygaptikichipayka uyarishunkichi.
17Chay ñawpa yachachikuk Eliyasiden ñukanchikunashina runa karkan.Suk tiempu chay runa Eliyaska TataDiosta sukaman roygarkan amatamyananpa. Chashna roygaptin kimsa
kannachu. 18Chaymanta Eliyaskakashkan Tata Diosta roygarkantamyamunanpa. Chashna roygaptinnatamyamurkan. Kashkan tarpudu
kansapa.19Wawkinikuna, paninikuna, ichará
suk wawkinchi suk paninchi TataDiospa rimananta manana kasunnachu.
chita paninchita allita yachachiychikashkan Tata Diosta kasunanpa.20Chashna allita yachachiptikichi TataDiosman kutiptin payta wañuymantasalvankichi. Chaypina Tata Diosuchankunamanta perdonanka.
kichi.
5
513
Pedru wawkinkunatapaninkunata rimachin.
1 1Munanayni wawkinikuna,paninikuna, *Jesukristu ñuka
Pedruta kachamuwashka rimanantaallita yachachikunaynipa. Chiknishukrunakuna kankunata llaktaykichimantallaktan llaktan pushashushkankichi.Ponto partipi Galasia partipi Kapadosiapartipi *Asia partipi Bitinia partipikawsaykankichi. Tukuy kankunata kaykartata killkaykaykichi.
2Ñawpamantapacha Tata Dioskankunata sukaman kuyashushpaykichi
kuna kanaykichipa. Jesukristuyawarninta ichashkanrayku Tata Diospa
shushkankichi.kankichi Jesukristuta allita kasushpakawsanaykichipa. Chayrayku ñuka Tata
kichipa kushichishunaykichipa.
Jesukristu kashkan shamunanta yuyashpa allita rurashpa
kawsaypachi.3Wawkinikuna, paninikuna, akuychi
Señorninchi Jesukristupa Tatan Diostakuyaypachi. Tata Dios wambran
Jesukristuta wañushkanmantakawsachimurkan. Chaymanta wambranJesukristuta kawsachimushkanshinañukanchikunatapish sukaman
napa.panchikuna yachanchisapa sielupi TataDioswan rinanchikunata kawsak.4Yachanchisapa sielupi kawsakriptinchikuna Tata Dioska mana
chikunata. Chaypi kawsashpanchikunamananami uchallikushunchisapanachunima viejuyashunchisapanachu.5Kunanka allita Tata Diosta kreyishpakawsaptinchikuna payka tukuy laya
chisapa sielupi chayananchikunapa.Chay sielupi Tata Dioska rikchaklayakunata rurarkan Jesukristu kashkanshamushpa kawachiwananchikunapa.
6Kay allpapi kawsashpaykichira suktiempullatana sufrishpa llakinaykichitiyan. Chashna llakishpaykichipishsieluman rinaykichita yachashpasukaman kushikushpalla kawsankichi.
7Suk runakuna ninapi kuritachulluchinsapa tukuy allpan urmananpachay kuri sukaman llipyak likidukiparinanpa. Tata Dios chay kurimanta
1 PEDRU
PEDRU TUKUY MAYPIKREYIKUKMASINKUNATA KILLKARKAN
514
kankunata ashwanta kuyashushpaykichimunan allita rurashpa kawsanaykichipa.Chayrayku chay kurita chulluchik
naykichipa payllata kreyishpa kawsayta.Allita rurashpa kawsaptikichi Jesukristukashkan shamushpa kushichishunkichi.Willashunkichi alli rurak runakunakanaykichita.
8
paykichipish sukaman kuyashpakawsaykankichi.
paykichi sukaman kushikuypurukawsaykankichi. Mana atipankichichu
chiyta. 9
paykichi sukaman kushikunkichi.Chaymanta sieluman rinkichi paywantantalla kawsak.
10Ñawpa tiempu Tata Diosparimananta yachachikuk runakunayachachikurkansapa Tata Diosñukanchikunata kuyawashpanchikunasalvawananchikunata. Paykunaka Tata
sapa entiendiyta imata Tata Diosruranka salvawananchikunapa.11Jesukristupa Espiritun chay alliyachachikuk runakunapi kawsashpawillarkansapa salvakuk runashamunanta kay allpapi wañuk.Willarkansapa wañushkanwashakashkan kawsamunanta sielumankushikushpa kutinanpa. Chay alliyachachikuk runakuna sukamanmunarkansapa yachayta pimi chaysalvakuk runa aykapimi shamunkanishpa.
12Chashna yachanayaptinkunapishTata Diospa Espiritun willarkansapa
nata. Willarkansapa suk tiempukuna
nata. Tukuy chayta Tata Diospa
*sapa yachayta. Kunanka sielumantaTata Dioska Espiritunta kachamurkan.Chaypina Tata Diospa Espiritunñukaykunata yanapawaptinkunakankunata yachachishkaykichi.
Tata Dios munan allillata rurashpa kawsananchikunapa.
13Wawkinikuna, paninikuna,Jesukristu kashkan shamuptin Tata Dioskankunata sukaman kuyashushpaykichisieluman pushashushpaykichi allikunatakushunkichi. Chayta allita yachashpaprontanakushpa Jesukristu kashkanshamunanta shuyaychi. 14Kankuna TataDiospa wambrankuna kashpaykichipayllata kasushpa kawsaychi. Amanañawpa kawsashkaykichishinanachukawsaychi. 15Allita rurashpa kawsaychikayawakninchi Tata Dios alli rurakkaptin. 16
chisapa: “Allillata rurashpa kawsaychiñuka Tata Diosnikichi alli rurakkaptini.”
17Kankuna rimankichi Tata DiosTataykichi kananta. Suk diya paykatukuy runakunata suktapish suktapishwillankasapa allitachu manachururashpa kawsashkasapa nishpa.
nata kastigankasapa.paykichi kay allpapi kawsashpaykichirapayta allita kasushpa allita kuyashpakawsaychi.
18
chishina yankapa kawsaykarkankichi.Chaymanta Tata Dios mana alli
chi. Manami yanayak kullkiwanchunima kuriwanchu rantishushkankichi.
19Jesukristu suk allima chuya chuyamana unkuyuk ovejashina wañuptinyawarnin ichakurkan. Chashnawañushpa yawarnin ichakuptin Tata
1 1
515
kanchisapa paypa wambrankunakananchikunapa.
20Tata Dios manara kay allpatarurashpara willarkan wambran
kunapa. Kunan kay tiempu Tata Dioswambran Jesukristuta kachamurkansalvawananchikunapa. 21Jesukristuwañuptinna Tata Dios kashkankawsachimushpa sieluman pusharkanchaypi paywan sukaman kushikushpakawsananpa. Chayta yachashpaykichi
kankichi.tapish kawsachimushunaykichita
chipa.
Tata Diospa wambrankuna kashpanchikuna akuychi
kuyanakushpalla kawsaypachi.22Kunanka Tata Diospa rimananta
kankichi.chita sakishkankichi Jesukristutakreyikmasikichiwan kuyanakushpakawsanaykichipa. Chashna allitakuyanakushpa kawsashpaykichi tukuy
kushpalla kawsaychi.23Tatanchi mamanchikunamanta
nasishpanchikuna wañuk runakunakanchisapa. Chaymanta Tata Diosparimananta kreyishpa kawsashpanchikunamushuk nasidushina kanchisapa. TataDiospa rimananka manami tukunkachunima kullunkachu.kunapish Tata Diospa rimanantakreyishpa kawsashpanchikuna manatukuyniyukta kawsashunchisapa. 24TataDiospa rimananka willawanchisapa:
“Tukuy kiwakuna chakinkasapa.
sapa.
Tukuy runakuna chay kiwashinaraslla wañunankuna tiyan.
Runakunapa rurashkankunapishchay kiwa sisankunashinachinkankasapa.
25
pish Tata Diospa rimanankamanami tukunkachu.”
Ñukaykuna chay mana tukuyniyuk TataDiospa rimananta kankunataka ñamiyachachishkaykichina.
2 1Wañunaykichita yachashpaykichiamana chay ñawpa mana alli
rurashkaykichita ruraychinachu. Amanallullachikuychinachu. Mana allitaruraykashpaykichika ama llullakushparimaychichu alli rurak kanaykichita.
chipa imankuna ama tiyapunankunapa.Amana wasin wasinpi sukta suktayuyaypi puriychinachu.
2Chayrak nasidu wambra sukamanlechita munan. Chay lechita munakwambrashina sukaman munaychi TataDiospa alli rimananllata yachakushpakawsayta. Chashna yachakushpaashwan ashwanta kreyinkichi Tata Diossalvashunaykichita. 3Allita yachankichi*Jesukristu llakichishunaykichita.Chayrayku ashwan ashwanta paytakreyishpa kawsaychi.
Tata Diospa wasinshina kashpanchikuna
paypa munananllata rurananchikuna tiyan.
4Tata Dioska rumikunawan wasichakukrunashinami. Jesukristuka suk ashwanalli atun wasi kallarinan rumishinami.Ñukanchikuna paypa sawanpi churaduapichidu rumikunashinami kanchisapa.Chayrayku akuychi payta ladunchaypachi*shina kananchikunapa. Aypa runakunamana munansapachu kreyikuyta
1 1 2
516
Jesukristu chay ashwan alli rumishinakananta.pish Tata Dios sukaman Jesukristutakuyashpa akllarkan sukaman allikallarinan rumishina kananpa. 5
tinchikuna Tata Dios wasinta rurashparumikunatashina churawanchisapa.Chaymanta Tata Dios rurawanchisapa
alli rurak *saserdotekunashinakananchikunapa.tinchikuna Tata Diosta kushichishpaalabashpa kuyashpa kawsanchisapa.6Tata Dios rimananpi willawanchisapa:
wan wasinita rurasha.
nanpi churasha suk allimaaklladu rumita.
Suk alli rurak runata kachasha chaykallarinan rumishina kananpa.
Pipish kashpa chay kachashkayni
kuna mana pinkakunkasapachu.”7Jesukristuka chay kallarinan churadurumishinami.
kuna yuyanchisapa sukaman allimakananta. Jesukristuta mana kreyinayakrunakuna sukaman washanchansapa.Tata Dios rimananpi willawanchisapa:
“Suk wasi rurak runakuna chay
kansapa mana alli nishpa.Chashna wishchukuptinkunapishwasichakuk runa chay ashwan allirumita churarkan wasi kallarinanpitukuy rumikunapa sikinpi.”
8Chaymanta Tata Diospa rimananwillawanchisapa:
“Tiyan suk allima kallarinanpichuradu rumi.
Chay rumi allima kaptinpish suk
kushpa urmansapa.”
Jesukristuka chay kallarinanpi churadurumishinami. Paypa rimananta manakasunayak runakuna chay rumipimitkakushpa urmak runakunashinami.Payta mana uyarishkankunarayku TataDios kastigankasapa.
Tata Dios akllawashkanchisapa paypa wambrankuna
kananchikunapa.9
kuna akllawashkanchisapa paypawambrankuna kananchikunapa.Akllawashkanchisapa saserdotekunakananchikunapa. Saserdotekunakashpanchikuna kamachiwakninchi
chisapa. Akllawashkanchisapa payllapallaktan kananchikunapa. Tata Dioskayawashkanchisapa paypa almirana
chikunapa. Kayawashkanchisapa paypa
chikunapa.chu uchallikushpa tutapishinakawsananchikunapa. 10Ñawpa tiempukankuna manara Jesukristuta kreyishpakawsashpaykichira manara Tata Diospawambrankunarachu karkankichi.Manara yacharkankichirachu Tata Dioskuyashunaykichita. Kunanka allitanayachankichi kuyashunaykichita.
Tukuy awtoridarkunata kasunanchikuna tiyan.
11Munanayni wawkinikuna,kuna, suk tiempullatami kay allpapikakawsaykanchisapa.sapa Tata Dioswan kawsak. Chayraykuroygaykichi amana kikikichipa
kichipa.paykichipish amana ruraychinachu.12
tikichipish ichara Tata Diosta mana
1 2
517
sapa mana alli rurak kanaykichita.Chashna paykuna rimaptinkunapishallillata rurashpa kawsaychi. Jesukristu
chi runakuna Tata Diosta alabashpa
kaykichita.13Tata Diosta kuyak runakuna
kashpanchikuna tukuy awtoridarkunatakasunanchikuna tiyan. Chay ashwansinchi kamachikuk awtoridartapishallita kasunanchikuna tiyan. 14Tata Diosawtoridarkunata churansapa tukuy
kunapa tukuy alli rurak runakunataalabanankunapa. 15Tata Dios munan
chipa ama chay mana alli rurak mana
kichipa.16Kankuna Jesukristuta kreyik
runakuna kaptikichi Tata Dios ñawpamana alli rurashkaykichimantaperdonashushkankichi. Tata Diospamandunpi kawsashpaykichi allitarurashpalla kawsaychi. Amana kashkanmana allita ruraychinachu Tata Diosperdonawanka nishpa. 17
sikichita kuyaychi. Jesukristuta
kushpa kawsaychi. Tata Diosta allitakuyashpa kawsaychi. Chay ashwansinchi awtoridarta kasushpa kawsaychi.
Sufrishpanchikunapish allillata rurashpa kawsananchikuna tiyan.
18Kankunapa patronnikichi tiyaptin
chashpa allita trabajashpa kawsaychi.Chay patronnikichi kuyashuptikichipishpiñayashuptikichipish allita kasushpallakawsaychi. 19Ichara allillata rurashpatrabajaykaptikichipish patronnikichipiñayashunkichiman.
kichita kasushpalla kawsaychi. Chashna
shunkichi.20Ichara kankuna mana allikunata
rurashkaykichirayku patronnikichikastigashunkichiman. Uchaykichipi
chika mana ni pi alabashunkichichu.
pish patronnikichi kastigashunkichiman.Mana uchaykichipi kastiguykichitaupallalla muchuptikichi Tata Diosalabashunkichi. 21Tata Dioskakayashushkankichi allita rurashpakawsanaykichipa. Jesukristupishallillata rurashpa kawsaykashpakankunarayku sukaman sufrirkan.Chashna sufrishpa yachachishunkichisufrishpaykichipish allita rurashpallakawsanaykichipa.
22Jesukristuka manami niman sukkuti uchallikurkanchu. Manami nimansuk kuti ni pita llullachirkanchu.23Runakuna payta chiknishpankunarabyachiptinkunapish mana nimataaynirkansapachu. Chay runakunasufrichiptinkunapish paykunata manajorachirkansapachu. Tata Diospamakinpi chay runakunata churarkan.Yacharkan suknin diya Tata Dios chay
kunata.24Jesukristu ñukanchikunashina runa
manta perdonawananchikunapa.
chikunapa amana uchallikushpakawsananchikunapana. Suk runakuna
chikunapa.25Ñawpa tiempu kankuna pantakudu
kichi.
1 2
518
kichi payka oveja kuydak runashinaamachashunkichi.
Pedru yachachiwanchisapa imashnami kasaradukuna
kawsankasapa nishpa.
3 1,2Kunanka kasaradukunatayachachiykichi.
kuna, kusaykichita allita kasushpakawsaychi. Kusaykichi mana TataDiospa rimananta kreyik kaptinpishkuyashpa kasushpa kawsaychi.Chaypira mana nimata rimaptikichikusaykichi kawashushpaykichi allirurak warmi kanaykichita *Jesukristutakreyinmansapa.
3Ama sukaman allichanakuytayuyashpallachu kawsaychi. Ama aypachaniyuk llachapaykichillata nima kurimulluykichillata mudakushpallachukawsaychi. Ama chukchaykichitasukaman allichashpachu kawsaychisawallamanta allimata rikurinaykichipa.4Jesukristuta tukuy shunku kreyishpakawsaychi alli modoyuk kushikuypuruwarmi kanaykichipa.puru kawsashpaykichi Tata Diostasukaman kushichinkichi.
5Chashnami chay ñawpa alli rurakwarmikunapish Tata Diosta tukuyshunku kreyishpa kawsarkansapa.Chayrayku kusankunata kasushpakushichishpa kawsarkansapa. 6Chaywarmi Sarapish kusan Abrahamtakasushpa kawsarkan. Kusanta willarkankamachiknin kananta. Kankunapishallita kusaykichita kasushpa mana
chi.7Kunanka kankuna kasaradukunata
yachachiykichi. Warmikichita allitakuyashpa paykunapa munananta
shinachu sinchi kaptinkuna. Tata Dios
paykunatapish sukaman kuyashpawillarkansapa paypa wambrankunakanankunata.shina rinkasapa sielupi Tata Dioswankawsak. Kankuna warmikichita manaallita kuyashpa kawsaptikichika Tata
chu.
Allita rurashpa sufriptinchikuna Tata Diosmi yanapawanchisapa.
8Chaymanta tukuy Jesukristutakreyikmasikichiwan alli modollapikawsaychi. Allita kuyanakushpa
lla kawsaychi.9Suk runamasikichi mana allita
rurashuptikichika ama kutipaychichu.Ama nimata ayniychichu. Tata Diossukaman kuyashushpaykichi munanyanapashuynikichita. Chayrayku
nikichi runakunata allita kuyashpallayanapaychi. 10Tata Dios rimananpiwillawanchisapa:
yashpaykichika ama nima mana
chu.Ama llullakushpa kawsaychichu.
11 Allillata rurashpa kawsaychi.Ama kawsaychichu mana allitarurashpa.
Tukuy llaktamasikichiwan allitakuyanakushpa kawsaychi.
12
nata yanapansapa.
sapa.Runakuna mana allikunata rurashpakawsaptinkuna Tata Diospiñakun.”
13
chi yaka tukuy runakuna allitatratashunkichi. 14Ariya chashna allita
1 2 3
519
rurashpa kawsaptikichipish ichara sukrunakuna chiknishushpaykichi manaallita tratashunkichiman. Chashna mana
lla.nata manchaychichu. 15Jesukristullata
kichi kaptin.kichiman: “¿Imapatí kankuna
palla kasushpalla kawsaykankichi?”Chashna tapushuptikichi allillapi manapiñakushpa yachachiychi.
16Jesukristuta kreyishpa allitarurashpa kawsaptikichipish ichararunakuna rimanmansapa mana
chita.
sapa.17Mana allita rurashkaykichirayku
chipa. Ashwan alli kanman Tata Diosmunaptin allita rurashkaykichiraykusufrinaykichipa.
18Jesukristu sukaman sufrishpa sukkutilla wañurkan tukuy mana alli
chikunapa. Mana alli rurak runakunakaykaptinchikuna Jesukristu mana nimauchayuk kaykashpa ñukanchikunaraykuwañurkan. Payka wañurkan TataDiosman pushawananchikunapapaywan tantalla kawsananchikunapa.Jesukristu runa kashpa wañurkan.
kanlla.19Chashna Jesukristu espiritu kashpa
rirkan wañushka runakunata willaksapatukuy layapi kamachikuk kananta.20Chay wichkadu wañudu runakuna
yarkansapachu. Noeka barkutaruraykashpa tukuy runamasinkunatawillarkansapa Tata Diosta kreyishpa
kawsanankunapa. Tata Dios sukamankuyashpankuna sukaman munarkankreyinankunapa. Chay runakuna manakreyiptinkuna Tata Dios tukuy allpatayakuwan untachirkan paykunasipikushpa wañunankunapa. Noerurashkan barkupi pusak runakuna
sapa. 21
nata yakumanta kishpichishkankuna
nata.
sapa Jesukristu kawsamushkanraykuTata Dios salvawananchikunata. Manabawtisakunchisapachu mayllanakuytamunashpalla. Bawtisakushpanchikuna
kunata allichananpa allita rurashpakawsananchikunapa.
22Jesukristu kawsamushkanwashasieluman rirkan Tata Diospa alli ladunpikawsananpa. Tukuy supaykuna*llata kasunankuna tiyan tukuyawtoridarkunamanta ashwan sinchikamachikuk kaptin.
Tata Dios yanapawaptinchikuna atipanchisapa sukwan sukwan
yanapanakuyta.
4 1*
palla mana rabyashpa sufrinanchikunatiyan. Sufrishpanchikuna mananañawpashinanachu mana allikunatarurashpa kawsashunchisapa. 2Chashnasufrishpanchikuna munanchisapa kayallpapi kawsashpara Tata Diospamunananllata rurashpa kawsayta.
kunapa munananchikunallata rurashpakawsayta.
3Unay tiemputana kankunaJesukristuta mana kreyishpa kawsak
1 3 4
520
runakunashina mana allikunatarurashpa kawsarkankichi. Tukuy layamana allikunata munarkankichi rurayta.Kikikichipa munanaykichillata rurashpakawsarkankichi. Sukaman mikushpaupyashpa machashpa sukwan sukwan
kankichi. Millanapa laya ruradudioskunata kuyashpa kawsarkankichi.
4Kunanka manana llaktamasikichiwan
tikichi paykuna chikan layatanakawashunkichi. Yuyashushpaykichirimansapa mana alli rurak runakunakanaykichita. 5Tata Dios tukuy wañudurunakunata kawsak runakunatatapuptinkuna ayninankuna tiyanallitachu manachu rurashkasapa nishpa.6Ñawpa alli yachachikuk runakuna
kansapa Tata Diosta kreyishpakawsanankunapa. Chay Tata Diostakreyik runakuna wañuy yachakrunakuna kashpankuna wañurkansapa.Chashna wañushpankunapish kunankaTata Dioswan mana tukuyniyuktakawsaykansapa.
7Rikchak laya tiyak utkana tukunka.Chayrayku allita yuyashpa allitarurashpa kawsaychi. Tukuy diya tukuyshunku Tata Dioswan parlashpakawsaychi. 8Sukaman allita sukwansukwan kuyanakushpa kawsaychi.Chashna kuyanakushpaykichi sukwansukwan perdonanakunkichi. 9
chipi wawkikichita panikichitakushikushpalla mana uyayashpachaskiychi.
10
shunkichi rikchak laya allikunatarurashpa yanapanakunaykichipa.Chashna Tata Dios atipachishuptikichi
nakuychi. 11Tata Dios kankunatayachachikuyta atipachishuptikichi allita
chi.kichi runamasikichita yanapaytakushikushpalla yanapaychi. Chashnaallita yanapaptikichi tukuy runakunaTata Diosta kuyashpa yachankasapa
chita.yuk sukaman allimami. Sukamanrikchak layata atipan rurayta.Chayrayku akuychi payllata kuyashpakawsaypachi.
Runakuna chikniwaptinchikunapish
kushikushpalla kawsaypachi.12Munanayni wawkinikuna,
kuna, sufrishpaykichi ama rimaychichuimapatí sufriykani nishpa. SufriptikichiTata Dios yachanayan payllatachukatinkichi manachu nishpa. 13Kayallpapi sufrishpaykichi Jesukristushinasufriykankichi. Chayrayku sukamankushikushpalla kawsaychi. Jesukristukashkan shamuptin payta llipyakpurutakawashpaykichi ashwan allimatakushikunkichi. 14Kankuna allitaJesukristuta kreyishpa kawsaptikichisuk runakuna kamishuptikichipishkushikushpalla kawsaychi. Tata Diospa
chi yanapashuykankichi Jesukristutakuyashpa kawsanaykichipa.
15Mana munanichu runamasikichita
kukshina mana allikunapi yaykukshinasufrinaykichipa. 16ChaymantaJesukristuta allita kreyishkaykichiraykusufrishpaykichika kushikushpalla manapinkakushpa Tata Diosllata alabaychi.
17Kay tiempu sufriykanchisapa TataDios kawawananchikunapa allitachumanachu rurashunchisapa nishpa.Ñukanchikuna paypa wambrankunakaykashpa sufriptinchikuna Tata Diospa
1 4
521
rimananta mana kasukuk runakunaashwan sinchita sufrinkasapa. 18Allitarurashpa sufriptinchikunapish Tata Diossalvawanchisapa. Tukuy mana alli rurakrunakuna ñukanchikunamanta ashwansinchita sufrinankuna tiyan. 19
pachi. Rurawakninchikuna Tata Diospamakinpi churanakuypachi. Payka tukuy
wanchisapachu.
Jesukristuta kreyik runakuna allita rurashpa kawsananchikuna tiyan.
5 1Kunanka kankunapa *chita yachachini.
nashina Tata Diospa rimanantayachachikuk ansianu kani. *Jesukristutakawarkani sukaman sufrishpa wañuptin.Chaymanta Jesukristu kashkanshamushpa allimata rikurimuptin Tata
pish kushichiwanka.2
chita allita kuydanaykichipa. Chayraykuallita munashpaykichi paykunatakuydaychi.paykichilla kuydaychi. Kushikushpallatrabajaychi. 3Ama sinchi kamachikukpatronshina kamachikuychichu.Allillata yachachikuychi. Allillatarurashpa kawsaychi Jesukristuta
paykichi paykunapish allillata rurashpakawsanankunapa.
4Jesukristuka tukuy ovejakunatakuydak runakunamanta ashwan allikuydakukmi. Chaymanta kashkanshamuptin Tata Dios kankunatapishmana tukuyniyuk premyuykichitakoronatashina kushunkichi paywantantalla alli kamachikuk kanaykichipa.
5Chaymanta kankunata waynakuna,shipashkuna willaykichi: Chaykuydashuknikichi ansianukunata allitakasushpa kawsaychi. Tukuy kankunasukwan sukwan kasunakuychi. Ama
chu.chisapa:
“Tata Dios tukuy kuyashpakasushpa kawsak runakunata
sapa.Kikinlla kreyinakuk runakunatakastigankasapa.”
6Chayrayku Tata Dios rikchak layataruray atipak kaptin paypa makinpichuranakuychi. Chashna paypa makinpichuranakuptikichi suknin diya paykawillashunkichi alli rurak kanaykichita.7Tata Dios sukaman kuyashushpaykichiyanapashunkichi. Chayrayku
chita payta willaychi.8Supay iden mikunanta maskak
pumashina chiknishushpaykichi
kichita. Chayrayku allita kuydanakuychiama uchapi urmachishunaykichipa.9Jesukristullata allita kreyishpakawsashpaykichi sinchikuychi amasupayta kasunaykichipa. Yachankichi
chikuna iden kankunashina sufrishpakawsanankunata.
10
sha Tata Dios yanapashunkichi allita
kichipa.kichipa ama uchapi urmanaykichipa.Amachashunkichi ama ni pi TataDiosmanta ashuchishunaykichipa.Chaymanta Tata Dios sukamankuyashushpaykichi sielumanpushashunkichi mana tukuyniyuktaJesukristuwan tantalla kushikushpa
1 4 5
522
kawsanaykichipa. 11Tata Dios rikchaklayata atipak kaptin akuychi manatukuyniyukta payllata kuyashpakawsaypachi.
Pedru kay kartatatukuchashpa wawkinkunata
rimachinsapa.12Wawkinchi Silvano Jesukristuta alli
kreyik runa kashpa yanapawarkan kaykartata killkayta. Yanapawaptin ñukakay taksha kartata kankunataanimuchishpa killkashkaykichi.Yachachishkaykichi Tata Dios
chita.
chita yachashpaykichi payta allitakatishpalla kawsaychi.
13Kay Babilonia llaktamanta
shunkichi. Tata Dios kankunatashinapaykunatapish akllashkasapa paypawambrankuna kanankunapa.
chi.14Kankuna tantanakushpaykichi
kuyanakushpa rimachinakuychi.Jesukristuta kreyikkuna kaptikichi ñukakankunapa Tata Diosta roygaykanikushichishunaykichipa.
chi.
1 5
523
Pedru Tata Diosta kreyik runakunata rimachinsapa.
1 1Munanayni wawkinikuna,paninikuna, *Jesukristupa
mandunpi kaptini payka ñuka Pedruta
kuypi purinaynipa. Salvawakninchi
chi kaptin kankuna ñukaykunashinasukaman kushikushpa payta kreyishpakawsaykankichi. Payta kreyiptikichi kaykartata killkaykaykichi. 2Kankuna Tata
kichi sukaman yanapashushpaykichikushichishunkichi.
Pedru yachachiwanchisapa imashnami Jesukristuta katishunchisapa nishpa.
3Jesukristuta riksiptinchikuna TataDios sukaman tukuy laya atipak kashpayanapawanchisapa allita rurashpa paytakuyashpa kawsananchikunapa.Jesukristu sukaman almirana laya alli
kuna kayawashkanchisapa payllatakasushpa kawsananchikunapa.4
kuna willawashkanchisapa sukamanallimata yanapawananchikunata.
nata kasushpa kawsashpaykichiatipankichi Jesukristushina allitarurashpa kawsayta. Manana chay manaJesukristuta kreyik runakunashinanachumunanaykichillata rurashpakawsankichi.
5Chayrayku Jesukristuta kreyishpakawsashpaykichi sinchikushpa allillatarurashpa kawsaychi. Chashna allillatarurashpa kawsashpaykichi Tata Diosparimananta allita yachakuychi. 6TataDiospa rimananta yachakushpaykichikikikichi kamachinakuychi. Kikikichikamachinakushpaykichi manashaykushpalla Jesukristuta katishpakawsaychi. Jesukristuta katishpakawsashpaykichi payta kuyashpallakawsaychi. 7Jesukristuta kuyashpallakawsashpaykichi tukuy Jesukristutakreyikmasikichiwan kuyanakushpakawsaychi.kichi tukuy runamasikichita kuyashpakawsaychi. 8Ashwan ashwanta allita
kichi. Payta ashwan allita riksinkichi.
chu katiykankichi.9Mana Jesukristuta ashwan ashwanta
kasushpa kawsashpanchikunaka iden
2 PEDRU
PEDRU ISHKAYNIN KUTIKREYIKUKMASINKUNATA KILLKARKAN
524
mana alli kawakuk runakunashinamikanchisapa.
manta perdonawashkanchikunata.10Wawkinikuna, paninikuna, Tata
Dios akllashushkankichi paypamandunpi kawsanaykichipa. Chayraykumana shaykushpa tukuy shunkukreyishpa payllata katiychi. Tata Diosparimananta allita kasushpaykichi manauchapi urmankichichu. 11Chashna allitarurashpa kawsaptikichi Tata Diossukaman kushikushpa sielumanpushashunkichi paywan kushikushpakawsanaykichipa.chi Jesukristu mana tukuyniyuktasukaman allimata tukuy layapikamachikuykan.
Pedru tukuy yachachikushkanta yuyachiwanchisapa.
12Kankunaka ñami Tata Diosparimananta allitana yachankichi. Chaytaallita kreyishpa kawsaykankichi manallulla kaptin.kichipish ñuka kashkan tukuytayuyachiykaykichi. 13
paynira sukaman munani tukuy
chita. 14Señorninchi Jesukristuwillawashka utka wañunaynitana.15
sha ama kunkanaykichipa.16Ñuka yachachikukmasinikunawan
ñami allitana yachachishkaykichiSeñorninchi Jesukristu tukuy laya rurayatipak kananta. Yachachishkaykichinakashkan shamunanta. Chashna
kunata parlachishkaykichi. Ñukaykunatukuy laya yachak Jesukristuta
sapa. 17Suk kuti urkupi kashpaynikuna
kawarkanisapa Tata Dios Jesukristutasukaman kuyashpa llipyachiptin.Uyarirkanisapa Jesukristuta kuyashpaalabaptin. Sielumanta Tata Dioswillarkan: “Kayka wambraynimi.Paytami sukaman kuyani.” 18ChashnaTata Dios sielumanta willaptin chayakllashkan urkupi kashpaynikunauyarirkanisapa.
19Tata Dios sielumanta rimashkakaptin yachanchisapa chay ñawpa
kuna deveras allima kananta.Chayrayku chaykunata allita kasuychi.Chay killkashkankunaka alkusa tutapirawraykakshinami. Jesukristu kashkanshamunankaman Tata Diospa rimananpakarinan llukshimuykak luserushinayachachiwanchisapa. Jesukristu
wananchikunashina tukuy layatayachachiwashunchisapa.
20Allita uyariwaychi. Ñukanchikuna
sapa Tata Diospa rimananta entiendiyta.21Ñawpa alli yachachikuk runakuna
chu yachachikurkansapa. Tata DiospaEspiritun chay alli rurak runakunatayachachiptinkuna Tata Diosparimananta allita yachachikurkansapa.
Aypa llulla yachachikukrunakuna tiyan.
(Judas 4-13)
2 1Ñawpa tiempu aypa mana alliyachachikuk runakuna *israel
runakunata llullachirkansapa.Kunanpish kankunapi aypa mana alliyachachikuk runakuna tiyan. Kankunamana malisyaptikichi llullachishunkichiamana *Jesukristuta allita kreyishpakawsanaykichipa.
manta salvanankunata. Chashna
2 1 2
525
llullachikushpa yachachikuptinkunaTata Dios raslla kastigankasapa.
2Aypa runakuna chay llullachikukrunakunata katishpa mana alliruranakunata rurashpa kawsankasapa.Chayrayku suk runakuna rimankasapaJesukristupa yachachikunan mana allikananta. 3Chay llullachikuk runakunakikinkunapa yuyayninkunallatayachachikushpa munansapa kullkitakunaykichipa. Ñawpamantapacha TataDios rimarkan tukuy llullachikukrunakunata kastiganankunata.Chayrayku mana kishpinkasapachu TataDiospa kastigunmanta.
4Ñawpa tiempu suk *angelkuna manaallikunata ruraptinkuna Tata Dios manaperdonarkansapachu. Chay angelkunatakadenashpa rawraykak ninamanwishchukurkansapa tuta likidupikiparinankunapa. Chay tuta likidupiTata Dios paykunata wakaychaykansapawillanan diyakaman maymanmikachankasapa nishpa.
5Chaymanta ñawpa tiempu Noepish
napish mana munarkansapachukreyiyta. Chayrayku Tata Dios manaperdonashpa tukuy allpapi yakutauntachirkan. Chaypina tukuy chaymana alli rurak runakuna sipikushpawañurkansapa. Tata Dios alli rurakNoeta kanchis runakunawan tantallatasalvarkansapa ama sipikushpawañunankunapa.
6Chaymanta Tata Dios chay ishkayñawpa llaktakuna Sodomata Gomorrata
man. Paykunata rupachirkansapa tukuyrunakuna yachanankunapa Tata Dios
kunata. 7Chay Sodomapi kawsak runaLot sukaman llakirkan llaktamasinkunamana allita rurashpa kawsaptinkuna.Chayrayku Tata Dios chay ishkay
llaktakunata rupachishpa chay allirurak Lottaka salvarkan ama rupananpa.8Chay Lotka tukuy diya kawarkanllaktamasinkunata sukaman mana allitarurashpa kawsaptinkuna. Uyarirkanmana allita rimashpa kawsaptinkuna.Chayta kawashpa uyarishpa sukamantukuy shunku llakishpa kawsarkan.
9
shina mana allita rurananchikunapa.Chaymanta Tata Dios tukuy mana allirurak runakunata kawapayansapasuknin diyakaman kastiganankunapa.10Mana alli munanankunallata rurak
sapa. Chay runakuna mana nima
yansapachu. Sukaman kikinkunakreyinakushpa munanankunallatarurashpa kawsansapa.sapachu sielupi kawsak sinchiawtoridarkunata rabyachiyta. 11
kuna paykunamanta ashwan sinchiatipak kaykashpankunapishJesukristupa ñawpakninpi manaanimukunsapachu nima mana alli rurakkamachikukkunata chatashparabyachiyta.
12Chay awtoridarkunata rabyachikrunakuna animalkunashina manaentiendinsapachu allitachu manachururaykansapa nishpa. Mana kuentatakunakushpalla munanankunallatarurashpa kawsansapa. Nasinsapaanimalkunashina trampapi urmashpawañunankunapa. Tata Diosparimananta mana entiendishpankunawashanchansapa. Chayrayku idenanimalkunashina wañunkasapa. 13Chay
shina Tata Dioska paykunatapishsufrichinkasapa. Diyapipish manapinkakushpa kushikushpalla mana allitarurashpa kawsansapa. Kankunawan
2 2
526
tantanakushpa mikushpankunapinkakuna layakunata ruransapa. Mana
lla kushikushpa llullachinakunsapa.14Chay llullachikuk runakunaka
maykan warmikunata kawashpayuyansapa paykunawan uchallikuyta.Mana kunkanayansapachu uchallikuyta.
sapa mana allita ruranankunapa.
sapa. Tata Dios chay laya runakunatasukaman kastigankasapa.
15Chay llullachikuk runakuna allitarurashkankunamanta manana allitarurashpana kawsansapa. Chay ñawpatiempu kawsak Beorpa wambranBalamshina kawsansapa kullkitasukaman munashpa mana allitarurashpa. 16Chay yachachikuk Balamkullkita sukaman chaskinayashpa sukburru sawanpi riykarkan Tata Diostaroygananpa llaktanta kulluchinanpa.Chashna riykashpa chay burrun rasllanaiden runashina rimakushpa willarkanama chay mana alli yuyanantarurananpa.
17
naka mana yakuyuk pukyukunashinami.
nanshinami. Tata Dios chay llullachikukrunakunata mana tukuyniyuk tutalikiduman churankasapa. 18Chay laya
napish yankamanta rimakunsapa.Chaymanta runakuna uchankunamantallukshinayaptinkuna llullachinsapa
llata rurashpa kawsanankunapa. 19Chayrunakunaka mana alli rurak runakunatawillansapa yanapanankunata mana alliruranankunamanta llukshichiyta.Chashna willashpankunapish manaatipansapachu ni pita yanapayta.Paykunaka mana alli ruranata
amañashpa rurayta chay mana alliruranankunata ruransapa.
20Chay llullachikuk runakuna suktiempullata Señorninchi salvawakninchi
kushpana kawsarkansapa. ChaymantaJesukristuta riksishkankunamantasukaman munarkansapa kashkan manaallikunata rurashpa kawsayta. Mana allikawsashkankunamanta ashwan manaallikunata rurashpana kawsansapa.21Chay runakuna allita Tata Diospa
manta manana kasunayansapanachu.Paykunapa ashwan alli kanman karkanmana Tata Diospa rimanantariksinankunapa.
22Runakuna rimansapa: “Suk allkukipnashpa chay kipnanllata mikun.Chaymanta suk kuchi chuya chuyata
kushpa chapunakuk.” Chay runakuna
pankuna iden chay kipnanllata mikukallkushinami.kuk kuchishinami.
Jesukristu kashkan shamunka.
3 1Munanayni wawkinikuna,paninikuna, kay ishkaynin kartata
killkaykaykichi.kunapi allita yuyachiykichi allillatayuyashpa kawsanaykichipa. 2Allitayuyaychi ñawpa alli yachachikukrunakuna yachachikushkankunata.Chaymanta salvawakninchi Señor*kasapa paypa yachachikunankunatayachachikunaynikunapa.kunaynikunatapish allita yuyaychi.
3Tukuy yachachikunaynikunamantaashwan allita kayta yuyaychi: Jesukristushamunan tiempu aypa runakunakikinkunapa munanankunallatarurashpa kawsankasapa. Tata Diospa
2 2 3
527
sapa. 4
chisapa: “¿Aykapití Jesukristushamunka? Payka rimarkan kashkanshamunanta.pish manara shamunrachu. Aypatatanchikuna Jesukristuta shuyashpanawañushkasapa. Tata Dios allpatarurashkanmantapacha tukuy runakunaidenllata kawsanchisapa.”
5Chay asikuk runakunaka manamunansapachu kreyikuyta ñawpatiempu Tata Dios rimashpalla tukuysieluta allpata rurashkanta. Mana
chishkanta allpa rikurinanpa. 6Chayrunakunaka mana kreyinayansapachuñawpa tiempu Tata Dios yakuwanallpata untachishpa tukuy uchasaparunakunata sipichishkankunata.
7Jesukristu kashkan shamushpa tukuyrunakunata willawashunchisapa imalayatami kawsashkanchisapa nishpa.Tapuwashkanchikunawasha Tata Diostukuy mana alli rurak runakunataninaman kachankasapa. Tata Dios chay
pankuna rimashpalla tukuy sielutatukuy allpata rupachinka.
Jesukristu manaunayankachu shamuyta.
8Munanayni wawkinikuna,kuna, allita yuyaychi. Tata Dios yuyanwaranka watakuna iden suk diyallakananta. Paypa suk diyaka idenwaranka watakunashinami. 9Chayasikuk runakuna yuyansapa Jesukristusukaman unayananta shamunanpa.Chashna yuyaptinkunapish manaunayankachu shamunanpa. Paykasukaman tukuy runakunata kuyashpa
napa. Mana munanchu ni pi kullunanpa.Chayrayku manara shamunrachu.
10Suknin diya mana ni pi yuyashkanoras Jesukristu suwa runa shamukshinakashkan shamunka. Kashkan shamuptintukuy sielu inti killa luserukunasukaman manchanapa layata sukamanbullata rurashpa chinkanankuna tiyan.Tukuy laya tiyak rawraykak ninapirupashpa kullunankuna tiyan. Allpatukuy allpapi tiyakkunapish ninawansukaman rupanankuna tiyan.
11Chashna manchanapa layata tukuytiyak kullunanta yachashpaykichi allita
chi. 12Sukaman kushikushpa munaychiJesukristu utka shamunanta. Jesukristushamushpa tukuy sielupi tiyaktarupachinka. Chay rawraykak nina ukupitukuy allpa chullunka. 13Allpawan sielurupanankunapa kaptinpish Tata Dioswillawashkanchisapa: “Suk mushuksieluta suk mushuk allpata rurasha.Chay mushuk allpapi tukuy runakunaallillata rurashpa kawsankasapa.”Chashna Tata Dios willawaptinchikunaakuychi chay mushuk allpata chaymushuk sieluta sukaman munashpashuyaypachi.
Jesukristu shamunanta yuyashpa allita rurashpa kawsaypachi.
14Munanayni wawkinikuna,kuna,panchikuna akuychi allita rurashpakawsaypachi. Chaypina Jesukristukutimushpa kushikushpalla allillataruraykaptinchikunatarimuwashunchisapa.
15Mash allita yuyaychi. Jesukristu
rachu paykunata munashpa salvayta.Munananchi wawkinchi Pablupish TataDios yachachiptin kartankunata
chi. 16
shushkankichi Jesukristu shamunanta.
2 3
528
Paypa kartankunapi mana entiendinalaya tiyaptin chay mana alli yachachikukrunakuna mana allita Jesukristutakreyishpankuna mana entiendinsapachu.
kunsapa. Chay runakunaka Tata Diospañawpa rimanantapish mana kuskatachuyachachikunsapa. Chayrayku Tata Diossukaman kastigankasapa.
17Munanayni wawkinikuna,kuna, tukuy yachachishkaynikunata
allita yuyaychi ama chay llullachikukrunakuna llullachishunaykichipa. Amachay mana alli rurak runakunatakasuychichu ama paykunashina manaallita rurashpa kawsanaykichipa.18Salvakuk Señorninchi Jesukristutaashwan ashwanta riksishpa kuyashpakawsaychi. Mana tukuyniyukta paytaalabaychi.
chi.
2 3
529
Manara allpa tiyaptinra Jesukristu Tatan Dioswan kawsaykarkan.
1 1Munanayni wawkinikuna,paninikuna, ñuka Juan kay kartata
killkashpa kankunata sukaman allitayachachishkaykichi. Manara kay allpatiyaptinra *Jesukristu Tatanchi Dioswankawsaykarkan. Payka kay allpapi
chikunapa imashnami Tata Dioswankawsashunchisapa nishpa. Ñukaykunapayta ñawinikunawan kawashkanisapamakinikunawan llankashkanisapa.Parlaptin uyarishkanisapa. Rikchak layaallikunata ruraptin kawashkanisapa.2
kanmanta kay allpaman shamurkankaypi kawsananpa. Ñukaykuna paytakakawashkanisapa.kaykichi kankunapish ñukaykunashinaTata Dioswan mana tukuyniyuktakawsanaykichipa.
3Kashkan willaykichi Jesukristu kayallpapi kaptin payta kawashkaynikunatauyarishkaynikunata. Ñukaykuna TataDioswan wambran Jesukristuwantantalla kuyanakushpa kawsaykanisapa.Chayta willaykichi kankunapishñukaykunawan tantalla kuyanakushpakawsanaykichipa. 4
chi kankunapish ñukaykunashinasukaman kushikunaykichipa.
Tata Dioska lus likidumi.5
kanta yachachiykaykichi: Tata Dioskalus likidumi. Paypika manami nima tutatiyanchu.
6Ichara ñukanchikuna mana allitaruraykashpanchikuna rimanchimansapa
nanchikunata.kuna tutapishinalla kawsaykanchisapa.
sapa. Tata Diospa rimananta manakasushpachu kawsaykanchisapa.
7Tata Dioska lus likidumi. Allillatarurashpa kawsan. Ñukanchikunapishpayta kreyishpanchikunaka allitarurashpa kawsashunchisapa.nami kawsashunchisapa. TukuyJesukristuta kreyikmasinchikunawankuyanakushpa kawsashunchisapa. Chaylayata kawsaptinchikuna Tata Diospawambran Jesukristupa yawarninuchanchikunamanta pichawanchisapa.
8Mana uchayuk kananchikunatarimashpanchikunaka kikinchikunallallullachinakuykanchisapa. Manakuskatachu rimaykanchisapa. 9
chikunata Tata Diosta willaypachi.
1 JUAN
JUAN TUKUY MAYPIKREYIKUKMASINKUNATA KILLKARKAN
530
nanchikunata alli rurak kashpa. Chayuchanchikunamanta pichawanchisapa.10Tata Dios willawanchisapa tukuyrunakuna uchayuk kananchikunata.
chichu mana uchayuk kananchikunata.Chashna rimashpanchikunakarimaykanchisapa Tata Dios llullakananta. Tata Diospa rimananta
sapa.
Jesukristuka alli salvawakninchikunami.
2 1Munanayni wambraynikuna, kay
kushpa kawsanaykichipa. Chaymantamana allikunata ruraptinchikuna*Jesukristuka alli rurak kashpaabogadonchikunami. Payka Tata Diospañawpakninpi favorninchikunapirimakushpa amachawanchisapa.2Jesukristu sielumanta shamurkan kayallpapi wañunanpa. Wañurkan
napa ama chay uchanchikunarayku TataDios kastigawananchikunapa.
napa uchankunarayku.3Tata Diospa kamachikunankunata
kasushpa kawsashpanchikunakayachanchisapa payta riksinanchikunata.4Wakin runakuna mana nima TataDiospa kamachikunankunata kasushparimansapa payta riksinankunata.Chashna rimashpankuna kikinkunallallullachinakuykansapa.chu rimansapa.
5Ñukanchikuna Tata Diospa
chikuna payta kuyaykanchisapa.Yachanchisapa Tata Dioswan tantallakuyanakushpa kawsaykananchikunata.
6Ñukanchikuna rimanchisapa TataDioswan tantalla kuyanakushpakawsananchikunata.
shina allita rurashpa kawsananchikunatiyan.
Sukwan sukwan kuyanakushpa kawsashpanchikuna iden
luspishina kawsaykanchisapa.7Wawkinikuna, paninikuna, Tata Dios
sapa tukuy runamasinchikunatakuyashpa kawsananchikunapa.mantapacha kankuna Tata Diosparimananta uyarishkankichina. Chayllatañukapish yachachiykaykichi. Manami
kaykichi.8
nanta kasushpa tukuy runakunatakuyarkan. Kankunapish payshinakuyanakushpa kawsaykankichi. Ashwanashwanta allita rurashpa luspishinakawsaykankichi.chu kawsaykankichi.kushpa kawsashpaykichi mushukkawsaytana kawsaykankichi. Chayrayku
nanka mushuk kamachikunanshinami.9Ichara suk kankuna Jesukristuta
kreyikmasikichita chikninkichiman.
man luspishina allillata rurashpakawsaykanaykichita.paykichi tutapishinalla kawsaykankichi.10Jesukristuta kreyikmasikichitakuyashpa kawsashpaykichi luspishinamikawsaykankichi.chi mana ni pi uchallichishunkichichu.11Jesukristuta kreyikmasikichita
kankichi.chika mana allita yuyaykushpa manayachankichichu maymanmi riykankichi
1 1 2
531
nishpa. Mana yachankichichu allitarurashpa kawsayta.
Juan tatakunata waynakunata yachachinsapa.
12Munanayni wambraynikuna,Jesukristu wañushkanrayku Tata Dioskatukuy uchallikushkaykichimantaperdonashushkankichi. Chayraykukankunata killkaykaykichi. 13Kankuna,tatakuna, kallarinanmantapacha kawsakJesukristuta riksinkichi. Chayraykukankunatapish killkaykaykichi. Kankuna,waynakuna, sinchikushpa supayta manakasushpana kawsaykankichi. Chayraykukankunatapish killkaykaykichi.
14Munanayni wambraynikuna,kankuna Tatanchi Diosta riksinkichi.Chayrayku kankunata killkashkaykichi.Kankuna, tatakuna,cha kawsak Jesukristuta riksinkichi.
chi. Kankuna, waynakuna,
kichipa.llikushpa kawsaykankichi. Supayllullachishunayaptikichipish payta manakasushpana kawsaykankichi. Chayraykukankunatapish killkashkaykichi.
15Ama munaychichu rurayta kay
shina. Nima kay allpapi mana allitiyakta munaychichu.paykichika manami Tata Diostakakuyaykankichichu. 16Tata Diosta mana
kunallata rurashpa kawsansapa.
pankuna kawsansapa. Rikchak laya
kunsapa. Chashna kawsashpankunamanami Tata Diospa munanantachururashpa kawsaykansapa. Tata Dioska
kunata rurashpa kawsananchikunapa.
17Kay allpaka tukunan tiyan. Tukuymunanankunallata rurak runakunapishkulluypimi riykansapa. Chaymantatukuy ñukanchikuna Tata Diospa
kuna paywan mana tukuyniyuktakawsashunchisapa.
Ama llullachikuk runakunata uyariypachichu.
18Wambraynikuna, ñami tukunantiempuna kawsaykanchisapa.chi Jesukristuta chiknik runashamunanta. Kunanka Jesukristuta
pana. Chayrayku yachanchisapana
nata. 19Chay Jesukristuta chiknik
kasapa mana deveras wawkinchikunakashpankuna.
namanta ashunmansapachu karkan.Paykuna ashuptinkunaka yachanchisapamana Tata Diospa kashkankunata.
20Jesukristumi kankunatapishEspiritunta kushushkankichi. Chashnakushuptin allita Tata Diospa rimanantaentiendinkichi. 21Tata Diospa Espiritunentiendichishuptikichi yachankichi pimiallita yachachikun pimi mana allitachuyachachikun nishpa.tikichi killkaykaykichi. Mana yachashkakaptikichika mana killkaykichimanchukarkan.
22Chay llulla runakuna rimansapa
kan salvakuk runa kananta. Chashnarimaptinkunaka yachanchisapa
nata. Paykunaka nima Jesukristutanima Tata Diosta riksinsapachu.23Ñukanchikuna Jesukristu Tata Diospawambran kananta rimaptinchikuna Tata
1 2
532
nami. Chaymanta pipish kashparimaptin Jesukristu mana Tata Diospawambran kananta manami paykunapaTatankunachu.
24Ñawpa tiempumantapacha
chi. Chay yachachikunanllata allitashunkullikuychi.
palla kawsaykankichi. 25Jesukristuwillawashkanchisapa paywan tantallakuyanakushpa kawsashpanchikuna
chikunata.26Kankunata killkaykaykichi ama
naykichipa. 27Jesukristu Tata DiospaEspiritunta kankunata kushushkankichi.Kankunapi Tata Diospa Espiritunkawsashpa rikchak laya allikunataentiendichishunkichi. Mana llullatachuyachachishunkichi. Tata DiospaEspiritun allita yachachishuptikichiJesukristullawan tantalla kuyanakushpakawsaychi.
28Wambraynikuna, akuychiJesukristuwan tantalla kuyanakushpakawsaypachi kashkan shamuptin ama
nanchikunapa. 29Allitana yachankichiJesukristu sukaman alli rurak kananta.Chaymanta yachanaykichi tiyan tukuyalli rurak runakuna Tata Diospawambrankuna kanankunata.
Tata Diospa wambrankuna kashpanchikuna allita rurashpa
kawsananchikuna tiyan.
3 1Mash allita yuyaychi. Tata
chikuna willawanchisapa paypawambrankuna kananchikunata.Chashna willawaptinchikuna paypawambrankuna kanchisapa. Tata Diosta
mana kreyik runakuna mana paytariksishpankuna mana entiendinsapachu
kunata.2Munanayni wawkinikuna,
kuna, Tata Diospa wambrankunamikanchisapa. Yachanchisapa *Jesukristukashkan shamuptin kushikushpa paytakawashunchisapa. Chashna paytakawashpa ñukanchikunapish idenpayshina kashunchisapa. Manarayachanchisaparachu ima layamikashunchisapa nishpa. Ariya chikanlaya tukushunchisapa iden payshinakananchikunapa. 3Jesukristushamunanta yachashpanchikuna idenpay kawsashkanshina allita rurashpakawsaypachi.
4Tukuy mana alli rurak runakunaTata Diospa kamachikunankunata manakasunsapachu.
kunata kasushpa uchallikuykansapa.5Yachanchisapa Jesukristu allillata
rurashpa kawsashkanta. Payka manaminiman suk kuti uchallikurkanchu. Kayallpaman shamurkan wañushpa
kunapa. 6Chayrayku ñukanchikunaJesukristuwan tantalla kuyanakushpa
kushpa kawsanchisapa.kuk runakuna mana Jesukristutariksishkasapachu nima shunkunkunapichaskishkasapachu.
7Wambraynikuna, ama niman sukllullachikuk runata uyariychichu.Jesukristuka sukaman alli rurakmi.Ñukanchikunapish allita rurashpakawsashpanchikuna payshina alli rurakkashunchisapa.
8
kushpa kawsaykan. Uchallikuk
kansapa. Chayrayku Tata Diospa
1 2 3
533
wambran Jesukristu shamurkansupaypa ruranankunata wakllichik
napa. 9Chayrayku Tata Diospawambrankuna kashpanchikuna mananauchallikuypinachu katishunchisapa.Tata Dios sukaman yanapawanchisapa
chikunapa. Tata Diospa wambrankuna
nachu uchallikushpa kawsayta.10Yachanchisapa pimi Tata Diospa
wambrankuna pimi supayta uyarikkunanishpa. Tukuy runakuna mana allitarurashpa runamasinkunata chiknishpakawsashpankuna mana Tata Diospawambrankunachu.
Akuychi sukwan sukwan kuyanakushpa kawsaypachi.
11Ñawpamantapacha Tata Diosparimanan yachachiwashkanchisapa allitakuyanakushpa kawsananchikunapa.12Ñawpa tiempu chay ullku Kayin manaallita rurashpa supaypa munanantarurashpa kawsarkan. Paypa wawkinAbel allita rurashpa kawsarkan.Chashna Abel allita rurashpa kawsaptinKayinka wawkinta chiknishpawañuchirkan. Ama Kayinshinasukkunata chiknishpa kawsaychichu.
13Wawkinikuna, paninikuna, Tata Diosta
pish ama llakiychichu. 14Ñukanchikunatukuy Jesukristuta kreyikmasinchikunata
sapa Tata Dioswan mana tukuyniyuktakawsananchikunata. Maykan manakuyakuk runa wañudushina kashpa manaTata Dioswanchu kawsaykan.15
paykichi iden wañuchikuk runashinamiuchallikuykankichi.kuk runakuna manami atipansapachu TataDioswan tantalla kawsayta.
16
napa. Wañushka kaptin yachanchisapasukaman kuyawananchikunata.Jesukristu kuyawashkanchikunashinañukanchikunapish tukuy Jesukristutakreyikmasinchikunata kuyashpayanapananchikuna tiyan. 17IcharaJesukristuta kreyikmasinchikunapa sukimankuna illanman. Chashna illaptin
chu.panchikunaka mana Tata Diostachukuyashpa kawsaykanchisapa.
18Wambraynikuna, tukuy Jesukristutakreyikmasinchikunata kuyashpaakuychi yanapaypachi. Ama ni pitawillaypachichu kuyananchikunatashiminchikunallawan rimashpa.
Sukwan sukwan yanapanakushpanchikuna mana
pinkakushunchisapachu Tata Dioswan parlayta.
19Jesukristuta kreyikmasinchikunatakuyashpa yanapashpanchikuna allitayachanchisapa Tata Diospa rimanantakasushpa kawsaykananchikunata.Kushikushpalla mana pinkakushpa TataDioswan kawsanchisapa.
20
kunata yuyashpa pinkakunchisapa TataDioswan parlayta. Yachanchisapa TataDios alli yachak kashpa mana allirurashkanchikunata yachananta.
21Munanayni wawkinikuna,kuna,
lla parlayta. 22
nankunata kasushpa paypa munanantarurashpa kawsashpanchikuna suk imamunananchikunata mañaptinchikunapayka kushikushpa kuwashunchisapa.
1 3
534
23Tata Dios kamachiwashkanchisapawambran Jesukristuta kreyishpakawsananchikunapa. Chaymantakamachiwanchisapa sukwan sukwankuyanakushpa kawsananchikunapa.
kanchisapa. 24
nata kasushpa kawsashpanchikuna TataDioswan tantalla kawsaykanchisapa.Chaymanta payka ñukanchikunapikawsan. Allita yachanchisapa paywantantalla kawsananchikunata Tata DiosEspiritunta kuwaptinchikuna.
Allita yuyaykuypachi pimi allita yachachikun pimi mana allitachu
yachachikun nishpa.
4 1Munanayni wawkinikuna,paninikuna,
kuk runakunata kreyiychichu. Allitayuyaychi allita yachanaykichipa Tata
sapa,kuykansapa nishpa. Aypa mana alliyachachikuk runakuna tiyan.Llullakushpa rimansapa Tata DiospaEspiritun yachachiptin paypa rimanantayachachikuykanankunata.
2Kunanka yachachiykichi imashnamiyachankichi pitami Tata DiospaEspiritun yanapaykan nishpa. Tukuy alliyachachikuk runakuna yachansapa*Jesukristu sielumanta shamushkantasuk warmimanta nasishpa runakananpa. Chayta yachachikuptinkunayachankichi Tata Diospa Espiritunpaykunata yanapanankunata.
3Chaymanta mana alli yachachikukrunakuna yachachikunsapa Jesukristumana sielumanta shamushkanta runakananpa. Chayta yachachikuptinkunayachankichi Tata Diospa Espiritunpaykunata mana yanapaykanankunata.Jesukristuta chiknik supaymi paykunatayanapaykansapa. Kankuna yachankichi
Jesukristuta chiknik runa shamunanta.Jesukristuta chiknik runakuna ñamillullachikuypina puriykansapa.
4Wambraynikuna, Tata Diospawambrankuna kaptinchikuna paykañukanchikunapi kawsan.
nallata rurashpa supayta kasushpakawsansapa. Ñukanchikunapi kawsakTata Dioska chay supaymanta ashwantukuy laya atipakmi. Chayrayku TataDios allita yanapawaptinchikuna chay
chu llullachiwayninchikunata. 5Chayllullachikuk runakuna kay allpapivanidarkunallata rurashpa kawsansapa.Kikinkunapa yuyayninkunallamantayachachikunsapa.
yak runakuna paykunata uyarinsapa.6Ñukanchikuna Tata Diospa
wambrankunami kanchisapa. Tukuy
kunata uyariwanchisapa. Paykunauyariwaptinchikunaka yachanchisapaTata Diosta kreyikmasinchikunakanankunata. Tata Diosta mana kreyik
pachu. Chaypina yachanchisapa
kanankunata.
Tata Dios kuyawaptinchikuna akuychi sukwan sukwan
kuyanakushpa kawsaypachi.7Munanayni wawkinikuna, paninikuna,
Tata Dios sukaman kuyawashpanchikunayanapawanchisapa sukwan sukwankuyanakuyta. Chayrayku sukwan sukwankuyanakushpa kawsananchikuna tiyan.Allita kuyanakushpa kawsashpanchikuna
kuna payta riksinchisapa. 8Tata Diossukaman kuyawanchisapa. Chayraykusuk runakuna mana runamasinkunawan
1 3 4
535
kuyanakushpa kawsashpankunaka manaTata Diosta riksinsapachu. 9Tata Dioschaylla wambranta kay allpamankachamurkan wañushkanrayku manatukuyniyukta kawsananchikunapa.Chashna Tata Dios wambrantakachamushpa yachachiwashkanchisapasukaman kuyawananchikunata.
10Ñukanchikuna Tata Diostakuyanchisapa.
nashinachu kuyanchisapa. Tata Diossukaman kuyawashpanchikuna chayllawambranta kachamurkan kruspiwañunanpa uchanchikunamantaperdonawananchikunapa. Chashnachaylla wambran Jesukristutakachamushka kaptin yachanchisapasukaman kuyawananchikunata.
11Munanayni wawkinikuna,paninikuna, Tata Dios sukamankuyawaptinchikuna ñukanchikunapishakuychi sukwan sukwan kuyanakushpakawsaypachi. 12
chu.kuna Tata Dios ñukanchikunapi kawsanashwan ashwanta kuyanakushpakawsananchikunapa. 13Tata Dioska
kunapi kawsananpa.kunapi kawsaptin yachanchisapa TataDioswan kawsananchikunata.sapa pay ñukanchikunapi kawsananta.
14Kay allpapi Jesukristu kawsaptinñukaykuna payta allita kawarkanisapa.Chayrayku willaykichi: Tata Dioswambranta kay allpaman kachamurkantukuy runakunapa salvakuknin kananpa.15Ñukanchikuna rimashpanchikunaJesukristu Tata Diospa wambrankananta Tata Dioswan kawsanchisapa.Tata Diospish ñukanchikunapi kawsan.
16Ñukanchikuna Tata Dioswankawsashpanchikuna yachanchisapa Tata
Dios sukaman kuyawananchikunata.Tata Dios sukaman kuyawaptinchikunañukanchikunapish sukwan sukwankuyanakushpa kawsashunchisapa.Chashna sukwan sukwan kuyanakushpakawsashpanchikuna Tata Dioswankawsaykanchisapa.kunapi kawsan.
17Tata Dios ñukanchikunapi kawsaptin
chisapa.
shina paytapish kuyanchisapa. Chayraykumanami manchakushunchisapachuJesukristu kastigakuk shamuptin. 18Allita
kuna mananami kastigawananchikunatamanchashunchisapanachu.chikunaka manara Tata Diosta allitarachukuyashpa kawsaykanchisapa.
19
sapa. Chayrayku ñukanchikunapishpayta kuyanchisapa.
20Ichara rimanchimansapa TataDiosta kuyananchikunata. Chashnarimashpanchikuna ichara Jesukristutakreyikmasinchikunata chiknishpakawsaykanchimansapa. Paykunatachiknishpanchikunaka kikinchikunallallullachinakuykanchisapa. Riksinanchirunata chiknishpanchikunaka manakawananchikuna Tata Diosta mananima kuyanchisapachu. 21Jesukristukamachiwashkanchisapa Tata Diosta
natapish kuyananchikunapa.
Tata Diospa wambrankuna kashpanchikuna paypa
kamachikunanta kushikushpa kasunanchikuna tiyan.
5 1Ñukanchikuna kreyishpanchikuna*Jesukristu Tata Diospa wambran
kananta Tata Diospa wambrankuna
1 4 5
536
kanchisapa. Chaypina Tata Diospawambrankuna kashpanchikuna paytasukaman kuyashpa kawsanchisapa.Chashna Tata Diosta kuyashpanchikunatukuy paypa wambrankunatapishkuyananchikuna tiyan. 2Tata Diosta
kuna yachanchisapa Tata Diospawambrankunatapish kuyananchikunata.3Tata Diosta kuyashpanchikuna
nata kasushpa kawsanchisapa. Tata Diosyanapawaptinchikuna atipanchisapakasuyta.
4
chu kawsashunchisapa. Tata Diosta
kuna manana uchallikushpanachukawsashunchisapa. 5Jesukristu TataDiospa wambran kananta tukuy shunku
nachu kawsashunchisapa.
Tata Dios yachachiwanchisapa Jesukristu paypa wambran kananta.
6Jesukristu sielumanta kay allpamanshamushpa yakupi bawtisakurkan.Chaymanta wañushpa yawarnintaicharkan. Yakupi bawtisakushkanrayku
sapa Tata Diospa wambran kananta.
nanllapachu. Shamurkan yawarnintaichashpa wañunanpa. Chaymanta TataDiospa Espiritun mana llullakushpayachachiwanchisapa Jesukristu TataDiospa wambran kananta.
7
kuna tiyan: Tata Dios, Tata Diospawambran, Tata Diospa Espiritun. Chaykimsantin idenllata willawanchisapaJesukristu Tata Diospa wambrankananta.
8Chaymanta allpapi kimsa laya
sapa Jesukristu Tata Diospa wambrankananta. Tata Diospa Espiritun chaytayachachiwanchisapa. ChaymantaJesukristu yakupi bawtisakushkanraykuchaymanta wañuptin yawarninichakushkanrayku yachanchisapa TataDiospa wambran kananta.kuna idenllata yachachiwanchisapa.
9
kuna allita kreyinchisapa. Tata Diospa
namanta ashwan allimami. Tata Diosyachachiwanchisapa Jesukristu paypawambran kananta. Chayrayku akuychiTata Dios yachachiwananchikunatatukuy shunku kreyiypachi.
10Ñukanchikuna tukuy shunku
kuna allita yachanchisapa pay TataDiospa wambran kananta. Tata Diosrimaptin Jesukristu paypa wambran
pachu. Chashna mana kreyishpankunarimaykansapa Tata Dios llullakunanta.
11Tata Dioska willawashkanchisapawambran Jesukristuta kreyishpakawsashpanchikuna paywan tantallamana tukuyniyukta kawsananchikunata.12Tata Diospa wambran Jesukristuwantantalla kawsashpanchikuna TataDioswan mana tukuyniyuktakawsashunchisapa. Jesukristuta mana
chu kawsankasapa.
Tata Diosta kreyishpanchikuna yachanchisapa sieluman
rinanchikunata mana tukuyniyukta kawsak.
13Kankuna allita kreyinkichiJesukristu Tata Diospa wambrankananta.kaykichi allita yachanaykichipa
1 5
537
sieluman rinaykichita Tata Dioswanmana tukuyniyukta kawsak.
14Tata Dios yachachiwanchisapa
napa.panchikunaka allita yachanchisapauyariwananchikunata. 15Tata Dios
chikunata kuwananchikunata.16Ichará kawanchisapa Jesukristuta
kreyikmasinchikuna mana allitaruraykanankunata. Mana allita
chu riykansapa.kuna Tata Diosta roygaypachipaykunata yanapanankunapa.Paykunapa roygaptinchikuna Tata Diosperdonashpa yanapankasapa ashwanallita rurashpa kawsanankunapa. Manawañunapa laya uchata ruraykaptinkunaTata Dios perdonankasapa. Chaymantasuk runakuna sukaman mana allitarurashpa kawsashpa Tata Diosta mananima kasunayansapachu. Chayrunakuna wañuyman riykansapa. ManaTata Dioswanchu kawsansapa. Ñuka
mana rimanichu chay laya runakunapaTata Diosta roygananchikunapa. 17Mana
sapa. Tiyan mana wañunapa laya ucha.18Yachanchisapa Tata Diospa
wambrankuna kashpanchikuna manauchallikushpachu kawsashunchisapa.Tata Diospa wambran Jesukristukuydawaptinchikuna supayka manaatipanchu uchallichiwayninchikunata.
19Yachanchisapa tukuy kay allpapisupay sukaman kamachikuykananta.Chashna supay kamachikuykaptinpish
kuna kananchikunata. 20Yachanchisapasielumanta Tata Diospa wambran
chikunapa Tatan Dios deveras Dioskananta. Chaypina ñukanchikuna TataDiosta riksishpanchikuna wambranJesukristuwan tantalla kuyanakushpakawsanchisapa. Payka deveras Diosmi.
wanchisapa.21Wambraynikuna, ama ruradu
dioskunata munaychichu.Ñuka Juan chayllata killkashkaykichi.
1 5
538
Tata Dios kamachiwanchisapa kuyanakushpa
kawsananchikunapa.1Munanayni wawkinikuna,
kuna, ñuka Juan alli yachachikuk*ansianu kashpayni kankunata Tata
chi. Ñuka tukuy shunku kuyaykichi.Mana ñukallachu kuyaykichi. Tata
pish kuyashunkichi.2Ñukanchikuna Tata Diospa
kuna mana tukuyniyukta kreyiyllapikatinchisapa. Chayrayku kankunatasukaman kuyaykichi. 3Munani TataDioswan wambran *
shunaykichipa.kichi kuyanakushpa mana llullakushpakawsankichi.
4
manta shamudu wawkikichita allitaTata Diospa kamachikunankunatakasushpa kawsaykaptinkuna. Paykunatatarimushpayni sukaman kushikushkani.
5Munanayni wawkinikuna,kuna, roygaykichi sukwan sukwankuyanakushpa kawsanaykichipa.Kankunata killkashpayni manami
chikan layatachu yachachiykaykichi.
pacha yachashkanchisapa Tata Dios
kunapa. 6
chikuna paypa kamachikunankunataallita kasushpa kawsananchikuna tiyan.
washkanchisapa sukwan sukwan allitakuyanakushpa kawsananchikunapa.
Ama munaychichu llullachikuk runakunata kasuyta.
7Kay allpapi aypa llullachikuk runakunapuriykansapa. Rimansapa Jesukristumana Tata Diospa wambran kananta.
kanta warmimanta nasishpa runakananpa. Chay llullachikuk runakunaJesukristuta chiknishpankuna kankunatallullachishunayaykankichi. 8Chayraykukuydanakuychi ama chay llullachikukrunakuna llullachishunaykichipa. Paykunallullachishuptikichika ichará manapremyuykichita chaskinkichichutrabajashkaykichipa.chiman Tata Dios kushunaykichita. Allitarurashpa kawsaptikichi Tata Dios paktadupremyuykichita kushunkichi.
9
kanta allita kreyishpalla kawsashpaykichi
2 JUAN
JUAN ISHKAYNIN KUTIKREYIKUKMASINKUNATA KILLKARKAN
539
wanpish kuyanakushpa kawsaykankichi.
kanmanta ashuk runakuna mana TataDioswanchu kawsaykansapa. 10
manta kankunapi mana alli yachachikukrunakuna chayaptinkuna amawasikichipi yaykuchiychichu. Ama nimarimachiychichu. 11
paykichi yanapaykankichi llullachikuyta.
12
nipish mana munanichu kartaynipiyachachiynikichita. Chayraykumirinayani kankunawan tantanakushpa
nakunanchikunapa.13Kaypi ñukawan tantalla Tata Dios
chi.Chayllatami ñuka Juan killkashkaykichi.
2 JUAN
540
Yachachikuypi purik wawkinchikunata akuychi
yanapaypachi.1Munanayni wawkini Gayo, ñuka
Juan alli yachachikuk *ansianu kashpasukaman kuyayki. Chayrayku kaykartata killkaykayki.
2Munanayni wawkini, yachanisukaman allita Tata Diosta kreyishpakawsanaykita. Chayrayku Tata Diostakanpa roygaykani sukaman allita tukuylayapi yanapashunaykipa sanullakawsanaykipa.
3Wawkinchikuna ñukapichayamushpa willawashkasapa TataDiospa rimananta allita kreyishpakawsaykanaykita. Chayta yachashpasukaman kushikuykani. 4Tukuylayamanta ashwanta kushikuniyachashpa wambraynikuna allita Tata
kuna.5Munanayni wawkini, chikan
nata yanapashpayki allita rurashkanki.6Chay wawkinchikuna kaypichayamushpankuna Tata Diostakreyikmasinchikunawan tantanakushpawillawashkasapa paykunata kuyashpayanapashkaykita. Kashkan kanpichayaptinkuna Tata Diosta kushichishpa
kuypi purinankunapa. 7
kunaka *Jesukristupa rimanantayachachikuypi sukaman purinsapa.Paykunaka Jesukristuta mana kreyikrunakunamanta manami nima kullkita
chu. 8Chayrayku ñukanchikuna chay
nata yanapananchikuna tiyan Tata
napa.
Ama munaypachichu mana alli rurak runakunashina kawsayta.
9Ñukaka suk kartata killkashkani chay
kunata. Chay wawkinchi Diotrefes mana
nita kasuyta. Munan Jesukristutakreyikmasinchikunata kamachiyllata.10Payka shimishanka kashpa sukamanllullachikushpa riman ñukaykuna manaallita yachachikuykanaynikunata.
nikuna chaypi chayaptinkuna manachaskinayansapachu. Chaymanta sukwawkinchikuna chay alli yachachikukrunakunata chaskinayaptinkunamichansapa ama chaskinankunapa.Chaymanta *Tata Diospa wasinmanta
3 JUAN
JUAN KIMSAYNIN KUTI KILLKARKAN
541
chay chaskinayak wawkinchikunatakarkunsapa. Chayrayku chayman
chita tratasha kuskata kawsananpa.11Munanayni wawkini Gayo, tukuy
allita rurashpa kawsak runakunaka TataDiospa wambrankunami. Tukuy manaallita rurashpa kawsak runakuna manaTata Diosta riksinsapachu. Chayraykuchay alli rurak runakunashina allitarurashpa kawsay. Ama munaychu manaalli rurak runakunashina kawsayta.
12Chay wawkinchi Demetrio allirurak runa. Tukuy Jesukristutakreyikmasinchikuna rimansapa allirurak runa kananta. Ñukaykunapish
rimanisapa allita rurashpa kawsak runakananta. Yachanki ñukaykuna allillata
nikunata.13Wawkini,
nipa.nikita. 14Utka rinayani kawakniki.Chaypina uya uya kawanakushpanchiparlashunchi.
15Tata Diosta kanpa roygani sukamankushichishunaykipa. Jesukristuta
shunkisapa. Chaypi tiyak Jesukristutakreyikmasinchikunata sukta suktarimachinisapa.Ñuka Juan kay kartata killkashkayki.
3 JUAN
542
Judas Jesukristuta kreyik runakunata rimachin.
1Munanayni wawkinikuna,kuna, ñuka Judas *Jesukristutasirvishpa kawsani. Santiagopawawkinmi kani.kichi Tata Diosninchi kankunatakuyashuptikichi. Kuyashushpaykichikayashushkankichi Jesukristutakreyishpa kawsanaykichipa. Jesukristuallita kuydashuykankichi. 2
shina Tata Diosta kankunapa roygani
shunaykichipa yanapashunaykichipa.
Jesukristu kashkan shamushpa tukuy llullachikuk runakunata
kastiganankuna tiyan.(2 Pedru 2.1-7)
3Munanayni wawkinikuna,kuna, kankuna ñukashina Jesukristutakreyik runakuna kankichi. Chayraykusukaman munashkani kankunatakillkaynikichita.kuna kaptinchikuna payka allitayachachiwashkanchisapa Jesukristullasalvawakninchikuna kananta. Kunankakankunata roygaykichi sinchikushpamana ni pita manchashpa Tata Diosyachachiwashkanchikunata allita
yachachikunaykichipa. 4Suk runakunallullachishushpaykichi kankunapiyaykushkasapa. Paykuna mana allirurak runakuna kaykashpa yuyansapaimatapish ruraptinkuna Tata Dios manakastiganankunata. Kamachiwakninchi
yansapachu. Ñawpamantapacha TataDiospa rimanan willawanchisapa chayrunakunata sukaman kastiganankunata.
5Kankuna allita yachaptikichipishkashkan yuyachinayaykichi Egiptollaktamanta Tata Dios chay ñawpa
nata.manta tukuy mana Tata Diosta kreyikrunakunata kulluchirkansapa.
6Mana alli rurak *angelkuna TataDiosta manana kasuptinkuna paymanta
sapa. Paykunata kacharkansapa manatukuyniyuk yana tutaman kadenawanwatadu kiparinankunapa Jesukristukastigakuk shamunan diyakaman.
7
shina Tata Dioska ñawpa mana allirurak runakunatapish kastigarkansapa.Chay Sodomapi Gomorrapi ladunkunapitiyak llaktakunapi kawsak runakunachikan warmikunawan uchallikushpakawsarkansapa. Ullkukuna ullkupura
JUDAS
TUKUY MAYPI KAWSAKKREYIKUKMASINKUNATA KILLKARKAN
543
kansapa. Chay runakuna sukamanuchallikushpa kawsashkankunaraykuTata Dioska sinchi rawraykak ninawankulluchirkansapa. Chashna Tata Dioskulluchishpankuna yachachiwanchisapatukuy uchallikuk runakunata manatukuyniyukta kastiganankunata.
8Chay llullachishuknikichi runakuna
kankunata kreyishpa yachachikunsapa.Millanapa laya sukaman uchallikushpakawsansapa. Tukuy awtoridarkunatachiknishpa mana kasunayansapachu.Paykunaka angelkunatapish mana nimamanchashpa piñachishpa rimansapamana alli rurak kanankunata.
9Suk kuti chay ashwan sinchikamachikuk angel Miguel kamachikuksupaywan ayninakurkan Moisespakuerpunrayku. Chashna ayninakushpachay kamachikuk angel Miguelka manaanimukurkanchu kamachikuk supaytamaldisishpa rabyachiyta. Paytakaallillapi willarkan:shunki.” 10
shunayak runakuna Tata Diosparimananta mana entiendishpankunawillashunkichi mana alli kananta.Yuyayninkuna iden animalkunapakaptin mana yachansapachu imami alliimami mana allichu nishpa. Kikinkunapa
sapa. Kikinkunalla kulluchinakunsapa.11¡Alaw! paykunata llakichini. Tata
Diosmi sukaman kastigankasapa. Chayrunakunaka chay ñawpa kawsak runaKayinshina chikninakushpa kawsansapa.Chay ñawpa yachachikuk runaBalamshina sukaman kullkillatamunashpankuna llullachinakushkasapa.Chaymanta ñawpa kawsak runa
yashpankuna wañunankuna tiyan.
12
kuk runakuna pinkakuna layata mana nipita kuyaykashpa aypata mikunsapaupyansapa.lla kuydanakunsapa. Chay runakunakamana yakuyuk puyukunashinami. Suktipi wayralla ashuchinsapa. Paykunakasuk chakidu urmadu kaspikunashinami.Wayuchakunan tiempu kaptinpish chaychakidu urmadu kaspikuna mana nimawayuchakuyta atipansapachu. Chayllullachikuk runakunapish manaatipansapachu allita yachachikuyta.
13Paykunaka sakra manllaybataolasyak yakushinami. Paykunapayachachikunankuna pinkakuna layakashpa chay yaku pusukninshinami. Sukkallpak luserukunashina kaptinkuna
yuk tuta likiduman.14Ñawpa awilunchikuna Enok ñawpa
awilunchi Adanmanta kanchisninmiraknin karkan. Tata Dios chayawilunchi Enokta willaptin paypishchay laya llullachikuk runakunaparimarkan: “Kawashkani Señorninchiwaranka waranka angelninkunawanshamuptin tukuy mana alli rurakrunakunata kastiganankunapa. 15Paykatukuy runakunata tapushpa tukuy
kunarayku kastigankasapa. Paytarabyachik runakunata kastigankasapamana allita rimashkankunarayku.”Awilunchi Enokka chayta rimarkan.
16Chay uchallikuk runakuna mananimawan kushikunayansapachu.Runamasinkunata yuyaypi purinsapa.Kikinkunapa munayninkunallatarurashpa kawsansapa. Kikinkunallaalabanakushpa kawsansapa. Suk
ruta parlachikunsapa yanapanankunatamunashpalla.
JUDAS
544
Akuychi Tata Diospa rimananta allita yachachikushpa
kawsaypachi.17Munanayni wawkinikuna,
kuna, Señorninchi Jesukristupadisipulunkuna yachachishushkaykichitayuyaychi. 18
kankichi: “Allpa tukunan tiempu aypallullachikuk runakuna Tata Diosparimananta asichinkasapa. Kikinkunapamana alli munanankunallata rurashpakawsankasapa.” 19Chay llullachikukrunakunaka munansapa Jesukristuta
chita. Kikinkunapa munanankunallatarurashpa kawsansapa. Tata DiospaEspiritunka mana paykunapikawsaykanchu.
20Munanayni wawkinikuna,kuna, Tata Diospa rimananta allitasukwan sukwan yachachinakuychiashwan allita Tata Diosta kasushpakawsanaykichipa. Tata Diospa Espiritunyanapashuptikichi oraychi. 21Tata Dioskuyashunaykichita yuyashpa kawsaychi.Señorninchi Jesukristu shamunantaallita yuyashpa kawsaychi. Paykakuyawashpanchikuna shamunka
pushawakninchikuna paywan manatukuyniyukta kawsananchikunapa.
22
nata llakichishpa animuchiychiJesukristuta allita kreyinankunapa.23Paykunata yachachiychi ama TataDios ninapi kastiganankunapa. Manaalli rurak runakunata llakichishpayachachiychi. Allita kuydanakuychiama paykunashina mana allita rurashpakawsanaykichipa.
24Tata Dios tukuy laya atipak kashpayachan kuydawayninchikunata amauchallikushpa kawsananchikunapa.Jesukristu kashkan shamushpa TataDiospa llipyak likidu ñawpakninpiñukanchikunata mana uchayukta
shunchisapa. 25Payllami sapallansalvawakninchi yachaysapa Dios.Tukuy pacha kunankaman manatukuyniyukta payka tukuy pimantaashwan allimami. Tukuy pimantasukaman ashwan yachakmi ashwansinchi kamachikukmi. Jesukristuyanapawaptinchikuna akuychi paytasukaman alabaypachi.
chi.
JUDAS
545
Juan Jesukristu kawachishkankunata killkarkan.
1 1Tata Dios manara ni pitayachachishpara *Jesukristuta
yachachirkan imakunatami utkaruranka nishpa. ChaymantaJesukristuka *angelninta kachamurkanTata Dios yachachikushkanta ñukaJuanta kawachiwananpa. Chaymantañuka Jesukristuta sirvik kashpaynitukuy payta sirvikmasinikunata chayyachachiwashkanta yachachinisapa.2Ñuka chay angel kawachiwashkanta
chipa. Tata Dios Jesukristuta
kaykichi. 3
washkanta utka ruranka. Chayrayku kay
paykichi kasushpaykichi kushikunkichi.
Juan kanchis llaktakunapi Jesukristuta kreyikkunata
killkarkan.4Ñuka Juan *Asia partipi kanchis
kunata killkaykaykichi. Tata Dioskamana kallarinayuk kawsak karkan.Kunanpish kawsaykanlla.yukta kawsanka. Munani Tata Dios
chipa. Chaymanta Tata Diospa Espiritunkanchis alli layakunata ruran. PaykaTata Diospa kamachikunan tiyarinanpañawpakninpi kawsan. Munani paypish
chipa.5Chaymanta munani Jesukristupish
chipa. Payka allimata mana shaykushpaTata Diospa rimananta yachachikurkan.Payka kuyawashpanchikuna yawarninta
washkanchisapa. Chaymanta manara nipi wañushkanmanta kawsamuptinpaylla kawsamurkan amana kashkanwañunanpa. Chashna kawsamudukashpa payka tukuy sinchi kamachikukrunakunapa kamachikukninmi.
6
napa. Chaymanta willawanchisapa*saserdotekunashina paypa TatanDiosta sirvinanchikunapa. Tata Diossinchita kamachikuptin sukaman allima
yukta alabaypachi. Chashna kachun.7Puyukuna ukunpi Señorninchi
Jesukristuka shamunka. Chashna
sapa.
APOKALIPSIS
TATA DIOS SUK ALMIRANALAYAKUNATA JUANTA KAWACHIRKAN
546
napish kawankasapa. Tukuy allpapikawsak runakuna payta kawashpasukaman llakishpa wakakunkasapa.Chashna kachun.
8Tukuy layata atipak Tata Dios manatukuyniyukta kawsak karkan. Kunanpishkawsaykanlla. Chaymanta manatukuyniyukta kawsanka. Payka riman:“Ñukami A letrashina kashpayni tukuylayata kallarini. Chaymanta Z letrashinakashpayni tukuy layata tukuchani.”
Juan kawarkan Jesukristuta sukaman allimata llipyaptin.
9
chi kani. Ñukapish kankunashinapadesishpa kawsaykani. KankunashinaTata Diospa mandunpi kashpaynipadesishpaynipish kushikushpalla paytakasuykani. Jesukristu salvakuk kananta
nirayku suk runakuna kay chunlla Patmosishlapi churawashkasapa. 10Tata Diosta
tin muskuyninipishina washaynipiuyarirkani suk runa sinchita rimakuptin.Chay rimashkanta suk trompetatasinchita pukunantashina uyarirkani.
11Chaypina chay runa willawarkan:“Suk librupi tukuy kawanaykita killkay.Chay killkanaykita kachay Asia partipi
nata.man Tiatiraman Sardisman Filadel aman Laodiseaman kachay.”
12Chayta uyarishpayni washaynitachaparkani yachanaynipa pimi chashnawillawaykan nishpa. Washaynitachapashpayni kurimanta ruradu kanchisvelerokunata kawarkani. 13Chaykanchis velerokuna chawpinpi sukrunatashina allpapi takakuk sunillachapayukta kawarkani. Kaskunpikurimanta ruradu sinturonwan watadukarkan. 14Chukchan lanashina
nieveshina yurak likidu karkan.Ñawinkuna rawraykak ninashinarikurirkan. 15Chakinkuna ninawanchulluchidu *bronseshina llipyarkan.
shina sukaman sinchita soynarkan.16Alli ladu makinpi tiyapurkan kanchisluserukuna. Shiminmanta llukshirkanishkantin ladu luyuk punta likidumacheti. Inti chawpi diyata sukamanllipyakshina uyan sinchita llipyarkan.
17Payta kawashpayni sukamanmanchakuywan wañudushina chakinkuskapi urmarkani. Chaypina payka alliladu makinta sawaynipi churashpawillawarkan: “Ama manchakuychu.Ñukaka mana kallarinayukmi kani.Mana tukuyniyukta kawsasha. 18Manatukuyniyukta kawsaykani.
yukta kawsanaynipa. Chayrayku sukllaviyuk runashina kashpaynimunanayni oras tukuy runakuna sukpishsukpish wañunkasapa.nata churanaynipi kamachikuni.19Tukuy kawashkaykita killkay. Tukuykunan kawachiykanaynita killkay.Chaymanta kawachinaynitapish killkay.
20Kunanka chay kawashkayki alli ladumakinipi kanchis luserukunapa chaykurimanta ruradu kanchis velerokunapaentiendichiyki.napi ñukata kreyiwak runakuna chaykanchis velerokunashinami. Chaykanchis llaktakunapi ñukata kreyiwakrunakunapa yachachikukninkuna chaykanchis makinipi luserukunashinami.”Chashna Jesukristuka willawarkan.
Jesukristu Juanta willarkanEfeso llaktapi payta kreyik runakunata killkananpa.
2 1Chaymanta *Jesukristu ñukaJuanta willawarkan Efeso llaktapi
payta kreyikkunapa yachachikukninta
1 2
547
killkanaynipa. Kashna rimarkankillkanaynipa: “Ñukapa alli ladumakinipi chay kanchis luserukuna tiyan.Chay kanchis velerokunapa chawpinpipurini. 2Ñukaka tukuy ruranaykichitayachani. Allita yachani mana
kushpa trabajaykanaykichita. Allitayachani mana kuskata yachachikukrunakunata mana munanaykichitauyariyta. Paykunaka llullakushparimansapa: Ñukapish Tata Diosparimananta yachachikuypi purini nishpa.
chi llulla likidu kanankunata. 3Ñukatakreyiwashkaykichirayku sukamansufrishkankichi.chipish mana shaykushpaykichikreyiwashpalla kawsaykankichi.
4
tikichipish sukaman llakini mananañawpa kuyawashkaykichishinanakuyawaptikichi. 5Chayrayku chayñawpa kuyawashkaykichita allitayuyaychi ñawpashina kashkankuyawashpa kawsanaykichipa. Mana
kichi. Ashuchishkaykichi amanavelerokunashinana ñawpakninipikanaykichipa. Manana atipankichinachuTata Diospa rimananta yachachikuyta.
6
chipish chay *Nikolaytakunapa manaalli ruranankunata millankichi. Chashnamillaptikichi sukaman kushikuni.Ñukapish chay mana alli ruranankunatamillani.
7
chi allita rinrillikushpa uyariychi.Kankuna sukaman sufrishpaykichipishallillata rurashpa kawsaptikichi ñukakakawsachikuk kaspipa wayuntakarashkaykichi. Chay kaspika TataDiospa kawsananpimi.” ChashnaJesukristu willawarkan Efeso llaktapi
payta kreyikkunapa yachachikuknintakillkanaynipa.
Jesukristu Juanta willarkan Esmirna llaktapi payta kreyik
runakunata killkananpa.8Chaymanta Jesukristu ñuka Juanta
willawarkan chay Esmirna llaktapikreyikukkunapa yachachikuknintakillkanaynipa. Kashna rimarkankillkanaynipa:yukmi kani. Mana tukuyniyuktakawsani. Ñukaka wañurkani.Chaymanta wañushkaynimantakawsamurkani.
9
kichirayku sukaman sufrinaykichita.Yachani mana nimayuk kanaykichita.Mana nimayuk kashpaykichipish ñukata
kichi rikchak layayuk kankichi. Chayllaktaykichipi tiyan Tata Diostakuyanankunata rimak *judiyukuna.Chashna rimashpankunapish mana TataDiostachu kuyansapa. Paykunakatantanakushpankuna supaytakuyansapa. Ñukaka yachani chayrunakuna rimansapa kankuna mana allirurak kanaykichita. 10Sufrinaykichitayuyashpa ama manchakuychichu.Supaykunapa kamachikuknin sukkankunata karselpi churachishunkichitukuy runakuna yachanankunapañukata allita kreyiwanaykichita.Chashna karselpi churachishuptikichisuk tiempullata sufrinaykichi tiyan.Wañunaykichi diyakaman ñukata allita
yukta kawsanaykichipa.11Tata Diospa Espiritun kankunata
willashuptikichi allita rinrillikushpauyariychi. Sukaman sufrishpaykichipishwañunaykichi diyakaman ñukata allitakreyiwashpa kawsashpaykichika
2
548
manami kashkanka wañunkichinachu.”Chashna Jesukristu willawarkanEsmirna llaktapi payta kreyikkunapayachachikukninta killkanaynipa.
Jesukristu Juanta willarkan Pergamo llaktapi payta kreyik
runakunata killkananpa.12Chaymanta Jesukristu ñuka Juanta
kunapa yachachikukninta killkanaynipa.Kashna rimarkan killkanaynipa:“Ñukapa tiyawan ishkantin ladu luyukpunta likidu machetini.
13Chay llaktaykichipi aypa runakuna*Satanaspa mandunpi kawsansapa.
kichi. Chay alli yachachikuk Antipasrimanaynita allita yachachikuptinmaypicha Satanas kawsan chaypiwañuchirkansapa.kunapish kankunaka ñukallata allitakreyiwashpa mana shaykushpallakawsaykankichi.
14
chipish kankunamanta sukkunarabyachiwaykansapa. Chay ñawpaBalampa yachachikunanta kreyishpakawsaykansapa.kuk runa Balamka chay kamachikukBalakta willarkan *israel runakunatauchallichinankunapa. Yachachirkansaparuradu dioskunata kuyashpa kukudumikunata mikunankunapa.
kunankunapa.15Chaymantapish kankunamanta
takunapa yachachikunankunata manasakinayansapachu. 16Chayrayku manaalli rurashkaykichimanta wanashpakashkan ñukata allita kreyiwashpakawsaychi.tikichika utka risha shiminimanta
llukshik machetiniwanshina chay manaalli rurak runakunawan makanakuk.
17Tata Diospa Espiritun kankunatawillashuptikichi allita rinrillikushpauyariychi. Kankuna ñukallata allitamana shaykushpalla kreyiwashpakawsaptikichi sielupi pakadu mikunatakarashkaykichi. Chaymanta suk allimayurak rumisilluta kushkaykichi. Chayrumisillupi suk mushuk shutikichikillkadu kanka. Chay killkadurumisilluta chaskishpaykichi mushukshutikichita yachankichi. Chikankunamana shutikichita yachankasapachu.”Chashna Jesukristu willawarkanPergamo llaktapi payta kreyikkunapayachachikukninta killkanaynipa.
Jesukristu Juanta willarkanTiatira llaktapi payta kreyik
runakunata killkananpa.18Chaymanta Jesukristu ñuka Juanta
willawarkan Tiatira llaktapi paytakreyikkunapa yachachikuknintakillkanaynipa. Kashna rimarkankillkanaynipa: “Ñukaka Tata Diospachaylla wambranmi kani. Ñawinikunanina rawraykakshina rikurin.kuna ninapi chulluchidu *bronseshinaallimata llipyan.
19Ñukaka allita tukuy ruranaykichitayachani. Yachani sukaman sukwansukwan kuyanakushpa yanapanakushpakawsaykanaykichita. Chaymanta allitayachani mana shaykushpa allitakreyiwashpa kawsanaykichita.Chaymanta allita yachani kreyiwaytakallarishkaykichimanta kunan ashwanallita rurashpa kawsaykanaykichita.20
kichipish rabyachiwaykankichi.Kawapayaykankichi chay ñawpaJesabelshina suk mana alli rurak warmiyachachikuptin. Chay warmika manaallita ruraykashpa llullakushpa riman
2
549
nanta. Ñukata sirviwak runakunatayachachiykansapa mana nimananchuchikan warmiwan uchallikushpakawsanaykichipa. Yachachiykansapamana nimananchu ruradu dioskunata
chipa.21Chay warmi mana allita rurashpa
kawsaykaptin sukaman yachachishkaniuchankunata wanananpa. Chashna
nayashpa sukaman uchallikuyllapikawsan. 22Chayrayku ñukaka chay
sha. Tukuy paywan uchallikuk
kunaka paykunatapish sukamansufrichisha. 23
natapish sufrichishpa wañuchishasapa.Chashna paykunata sufrichiptini tukuy
nata yuyayninkunata yachanaynita.Yachankasapa tukuy mana alli rurakrunakunata kastiganaynita tukuy allirurak runakunata kushichinaynita.
24Tiatira llaktaykichipi sukkuna chaywarmipa yachachikunanta manakasukkuna tiyan. Chay warmi Satanaspapakashkan rimananta yachachikuptinmana nima yachanayashkasapachu.Kankuna ñukallata allita kasuwashpakawsaychi. Chayllata kamachiykichi.25Shamunayni tiempukaman chayyachachikunaynita allita kasushpakawsaychi. 26
man tukuy munanaynita rurashpakawsaptikichi ñukaka churashkaykichi
kukninkuna kanaykichipa.27Tatayni Dioska willawashka kay
nipa.chi sinchi kamachikuk kanaykichipa.
Kankunaka suk errumanta ruraduvarawan kamachikunkichi. Sinchikamachikuk kashpaykichi tukuy kayallpapi kawsak runakunata idenmetomanta ruradu ollata pakikshinakastigankichi.
28Chaymanta chay pakarinan albaluseruta kawashpa yachankichi utkanapakarinanta. Chay luserushina ñukapishyachachiykichi utkana ñukawan tantallakawsak rinaykichita.
29Tata Diospa Espiritun kankunatawillashuptikichi allita rinrillikushpauyariychi.” Chashna Jesukristuwillawarkan Tiatira llaktapi paytakreyikkunapa yachachikuknintakillkanaynipa.
Jesukristu Juanta willarkanSardis llaktapi payta kreyik
runakunata killkananpa.
3 1Chaymanta *Jesukristu ñukaJuanta willawarkan chay Sardis
llaktapi kreyikkunapa yachachikuknintakillkanaynipa. Kashna rimarkankillkanaynipa: “Ñukapa makinipi chaykanchis llipyak luserukuna tiyan. TataDiospa kanchis laya alli rurak Espirituntiyawan. Aypa runakuna ñukawan
pish ñuka allita yachani mana alli rurakkanaykichita. Chashna mana alli rurakkaptikichi wañudutashina kawaykichi.
2Ñukaka kawaykichi mana allitarurashpa mana Tatayni Diostakushichishpa kawsaptikichi. Chayraykuatarimuychi allita rurashpanakawsanaykichipa.manta kashkan ñukata kasuwashpanakawsaychi. 3Yachachishkaynita allitayuyaychi. Mana alli rurashkaykichitasakishpa Tata Diosta kashkan allitakasushpa kawsaychi. Mana allita
kaykichi oras ñukaka suk suwa
2 3
550
nikichi.4Chay Sardis llaktaykichipi sukkuna
ñukata allita kasuwashpa allita rurashpakawsansapa. Paykunaka chuya chuyallachapayukshinami. Mana nimauchallikushpa mana llachapankunatasusyachishkasapachu. Chayrayku suknin
yuk purinkasapa. 5Ñukata allita
shasapa. Tatayni Dios suk librunpi tukuymana tukuyniyukta kawsak runakunapashutinkunata killkan. Chay librumantachay alli rurak runakunapa shutinkunatamana surkushachu.ninpi *napi willashasapa paykuna allitakasuwashpa kawsashkankunata. 6Tata
kichi allita rinrillikushpa uyariychi.”Chashna Jesukristu willawarkan Sardis
kukninta killkanaynipa.
Jesukristu Juanta willarkan Filadel a llaktapi payta kreyik
runakunata killkananpa.7Chaymanta Jesukristu ñuka Juanta
willawarkan chay Filadel a llaktapikreyikukkunapa yachachikuknintakillkanaynipa. Kashna rimarkankillkanaynipa: “Ñuka allillata rurashpakawsani. Mana nimapi llullakunichu.Ñukapa tiyan chay ñawpa sinchikamachikuk Davidpa llavin. Chayraykuatipani tukuy runakunata willayta TataDiospa mandunpi yaykunkachumanachu nishpa. Suk runatayaykunanpa willaptinika yaykun. Mana
chu.8
kani. Mana tukuy layata rurayta
atipashpaykichipish rimanaynitakasushpa kawsaykankichi. Mana
chita. Chayrayku suk punkutashinakicharishkani ñukapa rimanaynitayachachikunaykichipa. Mana ni pi
chipa.9Chaymanta chay llaktaykichipi suk
runakuna tantanakunsapa *Satanastakuyanankunapa. Paykunaka llullakushparimansapa *nata.
napa kankunata sukaman kuyanaynita.10Tukuy allpapi kawsak runakuna
sufrinankuna tiyan Tata Diosyachananpa pikunami kasushpakawsansapa pikunami mana kasushpakawsansapa nishpa. Kankunakakamachikunaynita mana shaykushpaallita kasushpa kawsashkankichi.Chayrayku sukaman sufriptikichipishsukaman amachashkaykichi ama supayuchallichishunaykichipa.
11Ñukaka utkami shamusha.Chayrayku mana shaykushpa allitakasuwashpa kawsaychi ama ni pipremyuykichita kichushunaykichipa.12Chashna wañunaykichi tiempukamanñukata allita kasuwashpa kawsaptikichi*shina churashkaykichi. Chaypi manatukuyniyukta kawsankichi. KankunapiTatayni Diospa shutinta killkasha.Chaymanta kankunapi Tatayni Diospasielumanta shamuk mushuk Jerusalenpashutinta killkasha. Chaymantakankunapi ñukapa mushuk shutinitakillkasha. 13Tata Diospa Espiritunkankunata willashuptikichi allitarinrillikushpa uyariychi.” ChashnaJesukristu willawarkan Filadel a
kukninta killkanaynipa.
3
551
Jesukristu Juanta willarkan Laodisea llaktapi payta kreyik
runakunata killkananpa.14Chaymanta Jesukristu ñuka Juanta
willawarkan chay Laodisea llaktapikreyikukkunapa yachachikuknintakillkanaynipa. Kashna rimarkankillkanaynipa: “Ñuka sukaman alli
chu. Ñukaka Tata Diospa rimanantakuskata yachachikuni. Manara nimalaya tiyaptinra Tata Dios willawaptintukuy laya tiyakta rurarkani.
15
kichita. Chayrayku allita yachani mana
naykichita. Suk tibyu yakushinakankichi. Mana chirik yakushinachunima rupak yakushinachu kankichi.Ñukaka munayman chirik yakushinarupak yakushina kanaykichipa. 16Manatukuy shunku kreyiwashpaykichi manachirik nima rupak yakushinachukankichi. Chashna tibyu yakushinakaptikichi millanayashpa shiminimantawishchushkaykichi.
17Kankuna rimankichi tukuy layayukkanaykichita. Tukuy munashkaykichitiyapushunkichi.chichu. Chashna rimaptikichipishñukaka kawaykaykichi llakidu sufridumana nimayuk mana kawakuy atipakmana llachapayuk runakunatashina.
18Chayrayku allita willaykichi
shina rantinaykichipa.nika chay chulluchidu kurishinami.
paykichi tukuy layayukshina kankichi.Chaymanta willaykichi ñukamanta
chipa ama llatanllashina kanaykichipa.
chi pinkakuna laya uchaykichimanta
perdonashkaynita.chi ñukamanta ñawi ampinatashinarantinaykichipa yachachinaynitaentiendinaykichipa.
19Kankunata sukaman kuyashpaynisinchita willaykichi allita kasuwashpakawsanaykichipa.chika kastigashkaykichi. Chayraykumana alli rurashkaykichita wanashpasukaman tukuy shunku kuyawashpakawsaychi.
20Mash uyariwaychi. Ñukakashunkuykichipa punkunpishinakayaykaykichi. Kankuna munawashpayaykuchiwaptikichika wasikichipishinayaykusha. Chaypina tantalla mikukshinakushikuypuru kawsashunchisapa.
21Ñuka sukaman sufrishpaynipish
kaynirayku paypa ladunpi tiyarishkanipaywan tantalla kamachikunaynipa.
kichipa ñukata allita kasuwashpakawsaptikichi. 22Tata Diospa Espiritunkankunata willashuptikichi allitarinrillikushpa uyariychi.” ChashnaJesukristu willawarkan Laodisea
kukninta killkanaynipa.
Tata Diospa kawsananpi tukuy kawsakkuna payta kuyaykansapa.
4 1*Jesukristu tukuy chaytawillawashkanwasha ñuka Juan
sieluta chapashpayni muskuyninipishinasuk kicharidu punkuta kawarkani.Chaypina kashkan uyarirkani Jesukristusinchita rimashpa suk trompetatapukukshina willawaptin: “Shamuykayman. Ñuka kawachishkayki suk
nata.”2Chashna oras Tata Diospa Espiritun
yanapawaptin sielupi kawarkani
3 4
552
kamachikukpa tiyarinanta. Chaytiyarinapi Tata Dios tiyaridu karkan.3Paypa uyanta kawarkani aypachaniyuk puka likidu jaspe kornalinarumishina llipyaptin. Chaymanta chaytiyarinapa tukuy vueltashninpi sukallima chirapa tiyarkan. Chay chirapachikyak likidu esmeralda rumishinallipyarkan.
4Chaymanta chay kamachikukpatiyarinanpa tukuy vueltashninpi ishkaychunka chusku kamachikukkunapatiyarinankuna tiyarkan.
kuk *ansianukuna tiyaridu karkansapa.Paykunaka yurak likidu llachapayuk
sapa.5Chay kamachikukpa tiyarinanmanta
kan. Chaymanta chay tiyarinanpañawpakninpi kanchis rawraykakvelerokunata kawarkani. Chay kanchisrawraykak velerokunaka Tata Diospakanchis laya alli rurak Espiritunmi.
6Chay kamachikukpa tiyarinanñawpakninpi kawarkani manllayba
tin. Chay atun tiyarinapa tukuyvueltashninpi chusku animalkunatiyarkan.napi lomonkunapi aypa ñawiyukkarkansapa. 7
manta sukka pumashina rikurirkan.Ishkaynin toroshina kimsayninrunashina chuskuynin wamanpawaykakshina rikurirkan. 8Tukuychuskuntin animalkunapa soktarikrankuna tiyapurkansapa.napa sawanpi sikinpi aypa ñawinkunatiyarkan. Paykuna mana shaykushpadiyapi tutapi Tata Diosta willaksapa:
“Tata Diosninikuna,tukuy pimanta kanka sukamanashwan allimami kanki.
Kanka atipanki tukuy layatarurayta.
Kanka mana kallarinayukta kawsakkarkanki.
Kunanpish kawsaykankilla.Chaymanta mana tukuyniyuktakawsanki.”
9Chashna rimashpankuna kuti kutichay chusku animalkunaka chaytiyarinanpi tiyaridu mana tukuyniyukkawsak Tata Diosta kushichishpaagradesishpa kuyansapa. 10Chashna
kuna chay ishkay chunka chusku
kushpa kuyansapa. Chay kurimantaruradu koronankunata umankunamantasurkushpa Tata Diospa tiyarinanpañawpakninpi churansapa. Chashnakoronankunata churashpankuna manatukuyniyuk kawsak Tata Diostawillansapa:
11 “Kan Tata Dios, tukuy laya tiyaktarurashkanki.
Tukuy laya ruray atipak kanki.
kanki.Chayrayku kanllata sukamankuyanaynikuna tiyan.
Kanllata sukaman kushikushpaagradesinaynikuna tiyan.”
Sielupi Juan suk killkaduroskaduta kawarkan.
5 1Chaymanta ñuka Juan chaytiyaridu kamachikukpa alli ladu
makinpi killkakunankuna roskadukarapata kawarkani. Chay roskadukarapapa washanpi ukunpi killkadukarkan. Chay killkadu roskadu karapakanchis partipi apichidu karkan ama nipi kicharinanpa.
2Chaypina suk sinchi kamachikuk*angel sukaman sinchita rimarkan:“¿Pití sukaman alli rurak kashpa kay
4 5
553
roskadu karapapa apichidunkunataatipan llikishpa kichariyta?”
3Chashna chay kamachikuk angelrimaptin mana ni suk alli ruraktiyarkanchu chay apichidukunatallikishpa kicharinanpa. Mana ni sielupinima allpapi kawsakkuna nimawañushka runakuna atiparkansapachuchay roskadu karapata kichariyta nimakawayta.
4Mana ni pi chay roskadu karapatakichariyta nima kawayta atipak tiyaptinñuka Juan sukaman wakakurkani.
5
kuk *kan: “Amana wakakuynachu. Mashkaway. Chay ñawpa awiluykichi Judapa
kuk tiyan.kuk Davidpa mirakninmi.manta kawsamushkanrayku tukuyrunakunata atipan sinchita kamachiyta.
nata llikiyta chay roskadu karapatakicharinanpa.”
6Chaypina chay kamachikukpatiyarinan ñawpakninpi suk *OvejaWawanta kawarkani. Payka chaychusku animalkunapa chay ishkay
napa chawpinkunapi shayaridu karkan.Chay Oveja Wawanta wañuchidu layatakawarkani. Chashna wañuchidushinarikurishpapish shayaridu karkan. Paykakanchis wakrayuk kanchis ñawiyukkarkan. Chay kanchis ñawinkunakaTata Diospa kanchis laya alli rurakEspiritunmi. Tata Dioska Espirituntakachamun allpapi kawsak runakunatayanapanankunapa.
7Chaypina chay Oveja Wawanka chaytiyarinanpi tiyaridu Tata Diospa alliladu makinmanta chay roskadukarapata chaskirkan. 8Chayta chaskiptinchay chusku animalkunaka chay ishkay
chunka chusku ansianukunaka paypañawpakninpi kunkurikurkansapa.Tukuy paykunapa *arpankuna tiyarkan.Chaymanta tukuypa kurimanta ruradukopankuna tiyapurkansapa. Chaykopankunapi aparkansapa mishkillaasnak wikita rupachinankunapa. Chayrupachidu mishkilla wikika Tata Diospawambrankunapa orasyonninkunami.
9,10Chaypina paykunaka chay OvejaWawanta kushichishpa kay mushukkantuta kantarkansapa:
narayku yawarnikita ichashpawañurkanki.
Chashna wañushpayki tukuy
napi kawsakkunamanta tukuylaya rimanayukkunamanta ayparunakunata rantishkankisapaTata Diospa wambrankunakanankunapa.
Kanka tukuy chay runakunatawillarkankisapa kamachikukkunakanankunapa.
Willarkankisapa *saserdoteshinaTata Diosta sirvinankunapa.
Chashna willaptiki paykunaka kayallpapi kamachikunkasapa.
Chay runakunata salvashkaykirayku
nata llikishpa chay roskadukarapata kichariyta.”
11Chaypina kawarkani sukaman aypaangelkunata kantaykaptinkuna. Chayangelkuna Tata Diospa tiyarinanpa, chaychusku animalkunapa, chay ishkay
napa vueltashninpi karkansapa. Chayangelkunaka mana yupaypa laya warankawaranka karkansapa. 12Tukuy chay aypaangelkuna sinchita kantarkansapa:
“Chay Oveja Wawanka tukuyrunakunapa uchankunaraykuwañuchidu karkan.
5
554
Payka tukuy kawsakkunapakamachikukninmi.
Tukuy allpapi tiyakmi paypa.Payka tukuy laya yachakmi.Payka tukuy laya munananta atipanrurayta.
Chayrayku tukuy runakuna paytakushichishpa rimanankuna tiyansukaman allima kananta.
kuna tiyan.”13Chashna chay aypa angelkuna
kantaptinkuna tukuy Tata Diosrurashkan kawsakkunatapish uyarirkanikantaptinkuna.kuna tukuy allpapi kawsakkuna tukuyatun yakukunapi kawsakkuna tukuywañushka runakuna kantashpawillarkansapa:
“Akuychi chay kamachikukpatiyarinanpi tiyaridu Tata Diostachay Oveja Wawanta manatukuyniyukta alabaypachi.
ninchi kaptinkuna kushichishpawillaypachi sukaman allimakanankunata.”
14Chashna tukuy Tata Dios rurashkankawsakkuna kantaptinkuna chay chuskuanimalkunaka rimarkansapa:napish Tata Diosta Oveja Wawantaalabanisapa.” Chay ishkay chunkachusku kamachikuk ansianukunapishkunkurikushpa Tata Diosta OvejaWawanta kuyarkansapa.
Oveja Wawan chayroskadu karapapa kanchis apichidunkunata llikirkan.
6 1Chaypina muskuyninipishinakawarkani chay *Oveja Wawan
chay roskadu karapapa kanchisapichidunkunamanta suk apichiduntallikiptin. Chayta llikiptin chay chuskuanimalkunamanta suk iden troynoshina
sinchita kaparikushpa rimarkan:“¡Shamuy kawak!”
2Chashna kayawaptin kawarkani sukyurak kaballuta. Chay kaballuta montakruna makinpi suk balistata apaykarkan.Chaypina suk *angel chay runata sukkoronata kurkan. Chay runaka tukuymakanakukmasinkunata makarkan.Chashna paykunata makashpankunasinchi kamachikuk kiparirkan.
3Chaymanta chay Oveja Wawan chayroskadu karapapa ishkayninapichidunta llikiptin uyarirkani chaychusku animalkunamanta ishkayninsinchita rimaptin: “¡Shamuy kawak!”
4Chaypina kawarkani suk pukakaballuta llukshimuptin. Suk angel chaykaballu montadu runata willarkanallpaman rinanpa tukuy runakunatawakllichik. Chashna wakllichiptinkunaallita kawsaykashkankunamantasukwan sukwan makanakushpawañuchinakunkasapa. Chay angel chayrunata suk atun ishkaynin ladupiluyuk machetita kurkan.5Chaymanta chay Oveja Wawan chay
roskadupa kimsaynin apichidunta llikiptinuyarirkani chay chusku animalkunamantakimsaynin rimaptin: “¡Shamuy kawak!”Chaypi suk yana kaballuta kawarkani.
Chay yana kaballuta montak runapamakinpi suk balansa tiyarkan.
6
napa chawpinkunamanta suk vostauyarirkani chay kaballu montadu runatawillaptin: “Yarkay tiempu tiyanka.Chayrayku suk kilu *trigu suk diyatrabajupa chanin. Kimsa kilu *sebadasuk diya trabajupa chanin. Ama mikunawirata nima vinuta wakllichiychu.”
7Chaymanta chay Oveja Wawan chayroskadu karapapa chuskuyninapichidunta llikiptin uyarirkani chaychusku animalkunamanta chuskuyninrimaptin: “¡Shamuy kawak!”
5 6
555
8Chayta uyarishpayni suk killuyadukaballuta kawarkani. Chay killuyadukaballuta montadu runapa shutinkarkan Wañuy. Chay runapa washanta
napi kamachikuk. Tata Dioskapaykunata almitirkansapa tukuyrunakunamanta chuskuynin partita
nawan wañuchinankunapa.
kushpa wañuchinakunankunapa.9Chaymanta chay Oveja Wawan chay
roskadupa pichkaynin apichiduntallikishkan oras atun *altar sikinpi aypawañudu runakunata kawarkani. Chiknik
kansapa Tata Diospa rimanantayachachikushkankunarayku.
10Chay runakunaka Tata Diostasukaman sinchita willarkansapa: “Kan,Tata Dios, sukaman sinchi kamachikukkanki. Kanka sukaman allima kanki.Tukuy rimashkaykita ruranki. ¿Aykapitíallpapi mana alli rurak runakunata
sapa?”11Chaypina Tata Dioska chay
wañuchidu runakunata sukta sukta
sapa. Willarkansapa suk tiempukamanshuyanankunapa *Jesukristutasirvikmasinkunata paykunatashinawañuchinankunakaman.
12Chaymanta chay Oveja Wawan chayroskadu karapapa soktayninapichidunta llikiptin allpa sinchitakuyurkan. Inti lutu llachapashina yanalikidu tukurkan. Killapish yawarshinapuka likidu tukurkan. 13Chaymantasukaman sinchita wayraptin *igokaspipa llullu wayun urmakshinasielumanta allpakaman luserukunaurmarkansapa. 14
shina sielu chinkarkan. Chaymanta
tukuy urkukuna tukuy ishlakuna
sapa.15Chayta kawashpa tukuy allpapi
kamachikuk runakuna machaykunapi
kansapa. Chaymanta awtoridarkunasoldadukunapa kamachikukninkunaaypa kullkiyuk runakuna tukuy layaatipak runakuna rantidu runakunamana rantidu runakunapish sukaman
kansapa. 16Paykunaka chay urkurarkakunata chay atun rumikunatasukaman kaparishpa willarkansapa:“¡Nitiwashpa arkawaysapa chay atuntiyarinanpi tiyaridu Tata Dios amakawawanankunapa! Arkawaysapa chay
wanankunapa. 17Tata Dios kastigakunandiyaka ñami chayamushkana. Mana nipi chay kastigunmanta kishpinkachu.”
Juan Israelpa ayllunkunamanta aklladu runakunata kawarkan.
7 1
washa muskuyninipishina kayallpapa chuskuntin ladunkunapi chuskushayaridu *angelkunata kawarkani.Paykunaka wayrata sukamansinchichiykarkansapa ama allpata nimayakukunata nima sachakunatawayrashpa wakllichinanpa.
2Chaymanta kawarkani chikan angeltainti llukshimunan partimanta shamuptin.Chay angelka mana tukuyniyukta kawsakTata Diospa *sellunta apaykarkan.Chaypina chay shamuk angelka chayallpata manllayba kochata wakllichikchusku angelkunata sinchita rimashpawillarkansapa: 3
chita sirvik runakunapa urkunkunapiselluchashkanisaparachu. Chayraykuamara allpata nima sachakunata nimamanllayba kochata wakllichiychirachu.”
6 7
556
4Chaypina uyarirkani mashnami chayselluchadu runakunaka. *Jesukristutakreyik *manta suk pachak chusku chunkachusku waranka selluchadukunakarkansapa Tata Dios paykunatakuydanankunapa. 5Judapa ayllunmantachunka ishkay waranka selluchadurunakuna karkansapa. Rubenpaayllunmanta chunka ishkay warankakarkansapa. Gadpa ayllunmanta chunkaishkay waranka karkansapa. 6Aserpaayllunmanta chunka ishkay warankakarkansapa. Neptalipa ayllunmantachunka ishkay waranka karkansapa.Manasespa ayllunmanta chunka ishkaywaranka karkansapa. 7Simeonpaayllunmanta chunka ishkay warankakarkansapa. *Levipa ayllunmantachunka ishkay waranka karkansapa.Isakarpa ayllunmanta chunka ishkaywaranka karkansapa. 8Sabulonpaayllunmanta chunka ishkay warankakarkansapa. Josepa ayllunmanta chunkaishkay waranka karkansapa.Benjaminpa ayllunmanta chunka ishkay
sapa.
Juan mana yupaypa laya yurak llachapayuk runakunata kawarkan.
9Chaymanta mana nima yupaypa layarunakunata kawarkani. Chay ayparunakunaka tukuy ayllukunamantatukuy kastakunamanta tukuy laya
manta karkansapa. Paykunaka TataDiospa tiyarinan ñawpakninpi *OvejaWawanpa ñawpakninpi shayaridukarkansapa. Tukuy chay runakunayurak likidu llachapayuk karkansapa.Makinkunapi polponta pankakunata
napa. 10
naka sinchita rimashpa willarkansapa:
“Akuychi atun tiyarinanpi tiyariduTata Diosninchita alabaypachi.
chi.Paykunaka uchanchikunamantasalvawashkanchisapa.”
11Chay atun tiyarinanpa chay*napa vueltashninpi tukuy angelkunashayaridu karkansapa. Chaypina chayangelkunaka chay atun tiyarinan
sapa. 12Willarkansapa:
chikunapish Tata Diosninchitaalabaypachi.
Paytaka kushichishpa willaypachisukaman allima kananta.
Sukaman tukuy laya alli yachakkaptin akuychi paytaka sukamanagradesiypachi.
Sukaman tukuy laya atipak kaptinalli kamachikuk kaptin akuychikuyaypachi.
Mana tukuyniyukta payta alabashpakawsaypachi.”
13Chaypina chay ansianukunamantasukka ñukata tapuwarkan: “¿chu pikunatí chay yurak llachapayukrunakuna? ¿Yachankichu maymantatíshamushkasapa?”
14Chashna tapuwaptin aynirkani:“Kanlla allita yachanki pikunami chayrunakunaka nishpa.”Chashna willaptini chay ansianuka
willawarkan:
naka sukaman llakina tiemputapasarkansapa.
Chay Oveja Wawan wañushpayawarninta icharkan.
naka Oveja Wawanta kreyishpa
7
557
kasapa.
manta perdonashkasapa.15 Uchankunamanta perdonadu
sapa Tata Diospa tiyarinanñawpakninpi.
Diyapi tutapi *Tata Diospa wasinpipayta sirvishpa kawsansapa.
Chayrayku tiyarinanpi tiyaridu TataDioska tukuy layapi yanapashpaamachankasapa.
16 Chashna Tata Dios amachaptinkunamanana nima yarkankasapanachunima yakunayankasapanachu.
panachu.Nima kaloryankasapanachu.
17 Chay Oveja Wawan Tata Diospatiyarinan ñawpakninpi shayaridukashpa ovejakunata kuydakshina
nata kuydankasapa.Paykunata pushankasapa yakupachyamunanman chay yakutaupyashpa kawsanankunapa.
kunata chakichipunkasapa.”
Oveja Wawan roskadu karapapa kanchisnin apichidunta llikirkan.
8 1Chaymanta chay *Oveja Wawankachay roskadu karapapa kanchisnin
apichidunta llikiptin medya oratasielupi chunlla tukurkan.
2Chaypina ñuka Juan kanchiskamachikuk *angelkunata Tata Diospañawpakninpi shayaridukunatakawarkani. Tata Dios chay kanchis
sapa.3Chaymanta kawarkani chikan
angelta kurimanta ruradu kusnichikukkopata apamushpa shamuptin.
Chaypina Tata Diospa ñawpakninpikurimanta ruradu *altarpa ladunpi chayangelka shayarirkan. Paypa tiyarkanaypa mishkilla asnak wiki chay
nanpa. Chay mishkilla asnak wikita
ninkunawan paktallata rupachirkan.4Chaypina chay kopapi mishkilla asnakwiki rupaykakpa kusnin Tata Diostakreyikkunapa orasyonninkunawantantalla altuta rirkan. Chay kusni TataDiospa ñawpakninkaman chayarkan.5Chaypina chay angelka chay
shata apishpa chay kopapi churashpasielumanta allpaman wishchukumurkan.
kumuptin troynarkan bullakurkanllipyarkan. Chaymanta allpa kuyurkan.
Chay kanchis angelkuna trompetankunata pukurkansapa.
6Chaypina chay kanchis angelkunakaprontanakurkansapa chay kanchistrompetankunata pukunankunapa.
7Chaypina chay kallariknin angelkatrompetanta pukurkan. Chayta pukuptinallpapi granisu ninawan yawarwanchakrudu urmarkan. Urmamuptin tukuyallpamanta sachakunapa kiwakunapakimsaynin parti ruparkan.
8Chaymanta chay ishkaynin angeltrompetanta pukurkan. Chayta pukuptinsuk atun rawraykak urkushina chaymanllayba kochapi urmarkan. Chaynina rawraykak urmamuptin chaymanllayba kochamanta kimsaynin partiyaku yawar tukurkan. 9Chay manllaybakochapi kawsak animalkunamantakimsaynin parti wañurkansapa. Tukuybarkukunamanta kimsaynin partikullurkansapa.
10Chaymanta chay kimsaynin angelkatrompetanta pukurkan. Chayta pukuptin
7 8
558
kimsaynin parti yakukunapi, yakupachyamunankunapi suk manllaybaluseru rawraykak uchinashinasielumanta urmarkan. 11Chay luserupashutin karkan Ayak.nin parti yakukuna ayak likidutukurkan. Aypa runakuna chay ayaklikidu yakuta upyashpankunawañurkansapa.
12Chaymanta chay chuskuyninangelka trompetanta pukurkan. Chaytapukuptin kimsaynin parti inti killaluserukuna wakllirkansapa. Chaypinamanana allitana lusichikuptinkuna diyatutayarkan. Tutapish ashwan yanalikidu tukurkan.
13Chaymanta kawarkani suk wamantasielupi pawaykaptin. Chay wamankasinchita kaparikushpa rimarkan: “¡Alawalaw alaw! Tiyanra kimsa angelkunatrompetankunata pukunankunapa.Paykuna pukuptinkuna tukuy allpapikawsakkuna sukaman sufrinkasapa.”
9 1Chaypina chay pichkaynin*angelka trompetanta pukurkan.
Chayta pukuptin kawarkani suk luserutasielumanta allpaman urmaptin.Chaypina Tata Dioska chay allpamanurmamudu angelta kurkan supaypawichkanan manllayba uchku punkupallavinta. 2Chaypina chay angelka chaymanllayba uchkuta kicharirkan. Chaytakichariptin chay uchkumanta sukornomanta kusni llukshimukshina altutarirkan. Chay kusni intita wayrataarkashpa tutayachirkan.
3Chay kusnimanta aypa atunmarukuna llukshishpa tukuy allpamanrirkansapa. Tata Dioska chay atunmarukunata atipachirkansapa idenalakrashina tuksikunankunapa.4Chaymanta Tata Dios chay marukunatamicharkansapa ama nima kiwakunatanima sachakunata nima ukshakunatawakllichinankunapa.
Willarkansapa Tata Diospa *wan mana urkunkunapi selluchadurunakunallata tuksinankunapa. 5TataDioska chay marukunata willarkansaparunakunata ama wañuchinankunapa.Willarkansapa tuksishpa nanaytakushpalla pichka killata sukamansufrichinankunapa. Chay marukunarunakunata tuksishpa sukaman sinchitananachirkansapa alakra nanananshina.
6Chay sufrinankuna tiempu runakunawañuyta munankasapa. Wañuyta
chu wañuyta. Wañunayashpapishmanara wañunkasaparachu.
7Chay marukunaka kaballukuna
shina rikurirkansapa. Umankunapikurimanta koronashina tiyarkan.Uyankuna runakunapa uyankunashinarikurirkan. 8
shina rikurirkan. Kirunkuna pumapakirunshina rikurirkan. 9Fierrumantaruradushina kuerpunta arkanankunatiyarkan. Pawaptinkuna rikrankunasukaman soynarkan aypa kaballukunamakanakunankunapa karrukunataaysakshina. 10Chay marukunapachupankunapi alakrapa lansetanshinapunta likidu karkansapa. Chay puntalikidu lansetankunawan atiparkansaparunakunata tuksiyta.pankuna pichka killata runakunatananayta kurkansapa. 11Chay manllaybauchku marukunapa kamachikukninkunashutinka *hebreo rimanapi Abadon.*Griego rimanapi shutinka Apolion.Chay shutika riman “Kulluchikuk”.
12
kana. Ishkay sinchi sufrina tiempu illan.13Chaymanta soktaynin angelka
trompetanta pukurkan. Chaypina ñuka
tin. Payka Tata Diospa ñawpakninpitiyak kurimanta ruradu *altarpa chusku
8 9
559
wakrankuna chawpinmanta rimakurkan.14Chay rimakukka chay soktaynintrompeta pukuk angeltaka willarkan:“Chay manllayba Eufrates yaku ladunpichay chusku watadu angelkunatakachariy.”
15Chayta willaptinna chay angelkachay chusku watadu angelkunatakacharirkan. Kachariptin chay chuskuangelkunaka allpaman rirkansapakimsaynin parti runakunata wañuchik.
chirkansapa chay ora chay diya chaykilla chay wata chay runakunatawañuchinankunapa.
16Chaymanta uyarirkani mashnakaballukunata montak soldadukunatiyananta. Ishkay pachak warankawaranka tiyarkansapa.
17
nata kawarkani.kunapa kaskun arkanankuna ninashinarikurirkan. Jasintoshina ankashasufrishina killu karkan. Kaballukunapaumankuna pumapa umanshinarikurirkan.napa shiminkunamanta nina rawraykusniwan asufriwan llukshirkan. 18Chaykaballukunapa shiminkunamanta ninarawray kusniwan asufriwan llukshiptin
sapa. 19
nata wañuchirkansapa. Chupankunakamachakuykunashina rikurirkan. Chaymachakuykunashina umankunawanchay runakunata wakllichirkansapa.
20Chay manara wañuk runakunasukaman sufrishpankunapish mananima wanashpankuna katirkansapallamana allikunata rurayta. Supaykunatakuyayllapi katirkansapa. Kurimantakullkimanta *bronsemanta rumimanta
palla kawsarkansapa. Chay ruradu
dioskuna mana atipansapachukawakuyta nima uyariyta nima puriyta.21Chaymanta runamasinkunatawañuchiymanta ñakakuymanta manawanarkansapachu.wan uchallikuyllapi suwakuyllapikawsarkansapa.
Suk angel suk taksha killkadu roskadu karapata apamurkan.
10 1
niwasha kawarkani chikan alliatipak *angelta sielumanta puyu ukunpiurayamuptin. Chay angelpa umansawanpi suk chirapa tiyarkan. Uyankaintishina sukaman llipyarkan.kuna rawraykak orkonkunashinarikurirkan. 2Chay angelka suk takshakillkadu karapa kichariduta makinpiaparkan. Alli ladu chakinwan manllaybakochapi sarukurkan. Lluki laduchakinwan allpapi sarukurkan.
3Chaypina chay angelka pumashinasinchita kaparirkan. Kapariptinna runarimakunanshina kanchis kuti sinchitatroynarkan. 4Chashna chay kanchistroynokuna rimakushkanwasha ñuka
kani. Chaypina uyarirkani sielumantasuk angel willawaptin: “Chay kanchistroynokuna rimashkankunata amakillkaychu ama ni pi yachanankunapa.”
5Chaypina chay manllayba kochapiallpapi shayaridu kawashkayni angelkaalli ladu makinta altuta chutachirkan.6Chashna makinta altuta chutachishparimarkan:yukta kawsan. Paymi sieluta allpatamanllayba kochata rurarkan. Tukuylaya chaykunapi tiyakta rurarkan.Mananami illannachu Tata Dios tukuyrimashkanta rurananpa. 7
nin angel kallariptin trompetantapukuyta Tata Dioska ñawpamantapachayuyashkanta rurankana. Payka ñawpa
9 10
560
alli yachachikukkunata willashkanshinatukuy layata ruranka.”
8Chaypina chay sielumanta shamuk
kan: “Rillay chay kicharidu roskadutachaskik chay kochapi allpapi shayariduangelpa makinmanta.”
9Chashna willawaptin rirkani chayangeltaka chay roskaduta mañak. Paykakuwashpa willawarkan: “Kay killkaduroskaduta mikuy. Mikuptiki shimikipimishkishina ñukñuk kanka. Wiksaykipiayak likidu tukunka.”
10Chay killkadu roskaduta chayangelmanta chaskishpayni mikurkani.Mikuptini shiminipi sukamanmishkishina ñukñuk likidu karkan.Chayta mikushkayniwashana wiksaynipiayak likidu tukurkan.
11Chaypina chay angelka willawarkan:“Kanka tukuy llaktakunapi kawsakrunakunata, tukuy chay runakunapakamachikukninkunata, tukuy layarimanayuk runakunata kashkanwillanayki tiyan tukuy Tata Diosrimashkanta rurananta.”
Tata Dios ishkay paypa parlachikuk runakunata kachamunka.
11 1Chaymanta suk *angel sukkuska pintushina medidata
ñukata kuwarkan. Chayta kuwashpawillawarkan: “Utkakushpa chaymedidata apashpa rillay *Tata Diospawasinta medik. Kurimanta ruradu*altartapish mediy. Chay wasipi TataDiosta kuyak runakunata yupaysapa.2Ama chay wasi pampata mediychu.Chay wasi pampapi chay mana *judiyurunakuna yaykunkasapa. Paykunakachusku chunka ishkay killata TataDiospa Jerusalen llaktanta doyñuyashpasarushpa wakllichinkasapa. 3Ñukakaishkay lutu llachapayuk yachachikukrunakunata kachasha.
tini chay ishkay yachachikuk runakuna
nata yachachinkasapa uchankunamantawananankunapa.”
4
naka chay ishkay *olivos kaspishinami.Paykunaka chay ishkay velerokunashinakamachikuk Tata Diospa ñawpakninpiallpapi lusichikunsapa. Chashnalusichikushpankuna Tata Diosparimananta yachachikunsapa.
5Chaymanta suk runakuna chay ishkay
kuna paykunapa shiminkunamanta ninallukshinka. Chay ninawan tukuy chiknik
sapa.kuptinkuna chay mana kasukunayakrunakuna ninawanshina wañunkasapa.6Chay ishkay yachachikukkunaka TataDiospa rimananta yachachikuyta
nanpa. Chaymanta atipankasapa yakutawillayta yawar tukunanpa. Chaymantamashna kuti munashpa atipankasapamanchakuna layata rurashpa allpapi
manta wananankunapa.7
kuna supaykuna churadu manllayba
shina llukshimunka. Payka chay ishkayyachachikukkunata makashpawañuchinkasapa. 8
pankuna atun Jerusalen llakta kallipikuerpunkunata wishchunkasapa. Chayllaktapi paykunapa kamachikuknintakruspi chakatashpa wañuchirkansapa.Chay llaktapi kawsak runakunasukaman mana alli rurak kaptinkuna
shina chay Egipto llaktapi kawsakrunakunashina kawsarkansapa.
10 11
561
9Chaymanta kimsa diya medyakamantukuy partimanta tukuy ayllukunamantatukuy chikan laya rimanayukkunamantatukuy atun llaktakunamanta runakunachay ishkay wañudukunapa wishchudukuerpunkunata kawankasapa.Paykunaka mana munankasapachu chay
napa. 10Chay ishkay yachachikukrunakuna tukuy llaktakunapi kawsak
kasapa.nata sukwan sukwan kunakunkasapa.
11Chaymanta chay kimsa diya medyawashan Tata Dioska chay ishkaywañudukunata kawsachimunka.Chashna Tata Dios kawsachimuptinkunaatarinkasapa. Chay runakuna chay
kuna sukaman manchakunkasapa.12Chaypina chay ishkay yachachikukrunakunaka uyarinkasapa sielumantawillamuptinkuna: “Kayman shamuychi.”Chayta uyarishpankuna puyu ukunpisieluman rinkasapa. Sielumanriptinkuna chay chiknik runakunakakawankasapa. 13Chashna sieluman chay
kuna allpa sinchita kuyunka. Allpa
manta sukkuna urmankasapa. Chayaypa wasikuna urmaptin kanchiswaranka runakuna wañunkasapa.Chaypina wañuymanta kishpidurunakuna manchakuywan sielupikawsak Tata Diosta alabankasapa.
14
kana. Kimsaynin sufrina tiempu illan.
Chay kanchisnin angeltrompetanta pukurkan.
15Chaymanta chay kanchisnin angeltrompetanta pukuptin aypa angelkunasinchita rimarkansapa:
“Manana niman suk kamachikuk
chu.
chika paymanta shamudusalvakuk wambranpish tukuyllaktakunapi kawsak runakunatakamachinkasapa.
kuna tiyan.”16Chaypina chay ishkay chunka
chusku *ansianukunaka Tata Diospañawpakninpi tiyarinankunapi tiyaridu
kuna Tata Diosta kuyarkansapa. 17TataDiosta kuyashpankuna willarkansapa:
“Kamachiwakninikuna Tata Dios,sukaman agradesiykisapasukaman tukuy laya atipakkaptiki.
kanki.Kunankaman kawsaykanki.Sukaman tukuy laya atipak kashpakallarishkanki kamachikuyta.
18 Tukuy llaktakunapi kawsakrunakuna mana kasushunayashpasukaman rabyakushkasapa.
Rabyakuptinkunapish kanpa
mushkana tukuy wañudukunatakastiganaykipasapa.
kunata pagarankisapa allitarurashkankunarayku.
Kamachikuk mana kamachikukrunakuna kaptinkunapish tukuy
nata pagarankisapa.Chaymanta kanmi, Tata Dios,allpata wakllichik runakunatakulluchinkisapa.”
19Chaypina kawarkani sielupi Tata
nakuptin. Punkun kicharidu kaptin Tata
11
562
Dios kamachikunankuna wakaychanakurimanta ruradu baulta kawarkani.Chashna oras sukaman llipyarkanbullakurkan troynarkan. Chaypina allpasinchita kuyurkan. Aypa granisukunaurmamurkan.
Juan suk almirana layawarmita suk millanapa laya
machakuyta kawarkan.
12 1
ninipishina sielupi suk almiranalayata kawarkani. Suk warmita intishinallipyak likidu llachapayukta kawarkani.Chakin kuskapi killata kawarkani.Umanpi chunka ishkay luserukunawanruradu koronan tiyarkan. 2Chay
kan.3
kuna layata kawarkani. Suk manllaybamanchanapa laya puka likidumachakuytashina kawarkani. Chaymanllayba machakuyka kanchisumayuk chunka wakrayuk karkan. Chaykanchisnintin umankuna koronayukkarkansapa. 4Chay machakuykachupanwan sielumanta kimsaynin partiluserukunata aysamushpa allpamanwishchukumurkan. Chaymantashayarirkan chay wawayanayakwarmipa ñawpakninpi wawan nasiptinmikunanpa.
5Chaypina chay warmika suk ullkuwambrata wawayarkan. Chay wawankasuk errumanta ruradu varawan tukuyllaktakunamanta runakunata sinchitakuskata kamachinkasapa. Chaymanllayba machakuy ama chaywambrata mikunanpa Tata Diosladunman pusharkan paywan tantallakamachikunanpa. 6Tata Dios chaywambrata pushaptin chay warmika sukchunlla chakidu pampaman nitikurkan.
Chay chakidu pampapi Tata Dios sukalli kawsanata rurarkan chaypi warankaishkay pachak sokta chunka diyatakarachinanpa.
7
kurkansapa. *ninkuna Miguel tukuy angelninkunawantantalla chay manllayba machakuywanmakanakurkansapa. Chay manllaybamachakuypish supayninkunawantantalla Tata Diospa angelninkunawanmakanakurkansapa. 8
kushpankuna chay machakuyka tukuy
chu angelkunata kallpachiyta.naka supaykunata makashpa sielumanta
kunapa. 9Chay kamachikuk angelMiguelka chay machakuytaka tukuysupayninkunatapish kallpachishpa
kansapa. Chay machakuyka kay allpa
nata llullachishpa kawsan ama TataDiosta kreyinankunapa. Chaymachakuypa shutinka *Satanasmi.
10Chaymanta sielupi aypa runakunatauyarirkani sinchita rimaptinkuna:
sapa.
masinchikunata perdonashkasapa
pana.Tata Dios sukaman tukuy layaatipak kashpa
kunan sielumanta chay chatakuktawishchukumushka.
Tata Diosninchika ñami tukuy
sapa.Chaymanta salvakuk wambran*Jesukristuta willarkan tukuylayapi kamachikunanpa.
11 12
563
11 Jesukristu oveja wawanshina
raykuTata Dios payta kreyik runakunataperdonansapa.
Chayrayku chay chatakuk Satanastamanana kasunsapanachu.
Chaymanta Jesukristuta kreyikrunakuna mana Satanasta
pankuna rimansapa Jesussalvakuk kananta.
Chashna rimashpankuna mana nimawañuyta mancharkansapachu.
12 Chayrayku kankuna, sielupikawsakkuna,chi.
Kankuna, allpapi kochapi kawsakrunakunata,
sukaman llakichiykichi.
kana.Payka yachan utkana Tata Dioskastigananta.
Chayrayku sukaman piñakushpapadesichishuykankichi.”
13Chayta uyarishkayniwashakawarkani chay manllayba machakuytaallpaman wishchumudu kashpa chaywawayadu warmita sukamanpadesichiptin. 14Chashna padesichiptinTata Dioska chay warmitaka ishkayatun wamanpa rikrankunata kurkan.Chay rikrankunawan pawashpa chaymanllayba machakuymanta kishpishpachunlla pampaman nitikurkan. Chaychunlla pampapi Tata Dios chaywarmipa kawsananta allicharkan chaypikimsa wata sokta killata karachinanpa.
15Chayta kawashpa chay machakuykashiminmanta aypa yakuta wishchurkanchay manllayba kallpak yakuwan chaywarmita urayachinanpa. 16Chashnachay machakuy shiminmanta manllayba
kallpak yakuta wishchuptin allpa chaywarmita yanapashpa yakuta shakarkan.17Chaypina chay manllaybamachakuyka chay warmita mananimanachiyta atipashpa sukamanrabyarkan. Rirkan chay warmipamirakninkunawan makanakuk. Chay
nanta allita kasushpa kawsansapa.18Chaypina chay machakuy rabyashpachay manllayba kocha mañanpishayarirkan.
Juan ishkay manchana laya animalkunatashina kawarkan.
13 1
ninipishina kawarkani sukmanchana laya animaltashina chaymanllayba kochamanta llukshiptin.Chay animalka kanchis umayuk chunkawakrayuk karkan.kuna koronayuk karkansapa. Chaykanchis umankunapi Tata Diostarabyachinanpa killkadu shutinkunatiyarkan. 2Chay kawashkayni manchanalaya animalka yana pumashina karkan.Chakinkuna ishnachi chakinshinarikurirkan. Shimin pumapa shiminshinarikurirkan. Chaypina chay manllaybamachakuyka chay manchana layaanimalta sukaman yanaparkan sinchikamachikuk kananpa.
3Chay kanchis umayuk animalpa sukumanpi wañunanpa laya kuchudukarkan. Wañunanpa laya kuchudukashpapish alliyarkan. Chaytakawashpa tukuy runakuna sukaman
sapa. 4Chay runakunaka chaymanllayba machakuyta kuyarkansapachay manchana laya animalta tukuylayapi atipachiptin. Chay manchanalaya animaltapish kuyarkansapa.Kuyashpa rimarkansapa: “Mana ni pi
12 13
564
payshina tukuy layata atipanchururayta.chu makayta.”
5
kuyka chay manchana laya animaltaalmitirkan Tata Diosta rabyachishpawashanchashpa rimananpa mana allikananta. Chaymanta yanaparkanchusku chunka ishkay killata sinchitakamachikunanpa.
6Chashna almitiptin chay manchanalaya animalka Tata Diosta sukamanrabyachishpa washanchashpa rimarkanmana alli kananta. Chaymanta Tata
nata washanchashpa willarkansapamana alli kanankunata.
7
kuyka chay manchana laya animalta
wan makanakushpa makanankunapa.
namanta tukuy atun llaktakunamantatukuy laya rimanayuk runakunatakamachinankunapa. 8Chashna sinchikamachikuk kaptin tukuy allpapi manaTata Diosta kreyik runakuna paytakuyarkansapa. Tata Dios allpatarurashkanmantapacha tukuy kreyikukrunakunapa shutinkuna chaywañuchidu *Oveja Wawanpa librunpikillkadu. Chay librupi chay manchanalaya animalta kuyak runakunapashutinkuna manami killkaduchu.
9 Tukuy willashkaynita allitarinrillikushpa uyariychi:
10 “Tata Diosta kreyishkaykichiraykukarselman rinaykichi kaptinkakushikushpalla mana llakishparillaychi.
Ishkay ladu luyuk machetiwanwañuchishunaykichi kaptinkakushikushpalla mana llakishpa
chipa.”
Chashna Tata Diospa killkadun rimaptinkankuna sukaman sufrishpaykichipish*chi tiyan.
11Chaymanta ñuka Juan kawarkanichikan manchana laya animaltashinaallpamanta llukshimuptin. Chaymanchana laya animalpa tiyarkanishkay wakrankuna iden ovejapawakrankunashina. Payka manllayba
kan. 12
manta alliyadu animalpa ñawpakninpikashpa payshina sinchi kamachikukkarkan.nata willarkansapa chay alliyaduanimalta kuyanankunapa.
13Chay animalka aypa almirana
kunapa. Sielumanta allpakamanninatapish urmachimurkan. 14Paykachay alliyadu animalpa ñawpakninpialmirana layakunata rurashpa atiparkantukuy allpapi kawsak runakunatallullachiyta. Chaypina runakunatawillarkansapa chay ishkay luyukmachetiwan kuchudumanta alliyaduanimalpa guranta ruranankunapachayta kuyanankunapa.
15Chay gurata ruraptinkuna TataDios chay ishkaynin manchana layaanimalta almitirkan chay gura idenkawsakshina rimakuyta atipananpa.Chay gura atipashpa rimakuytarimarkan tukuy payta mana kuyakrunakunata wañuchichinankunapa.16Chaymanta willarkansapa tukuyrunakunata *selluchanankunapasukkunata alli ladun makinkunapisukkunata urkunkunapi. Willarkansapatukuy kamachikuk mana kamachikukrunakuna, aypa kullkiyuk manakullkiyuk runakuna, rantidu mana
napa.
13
565
17Chay alliyadu manchana layaanimalka willarkan suk runakunasellunwan selluchadu kanankunapa, sukrunakuna shutinwan selluchadukanankunapa, suk runakuna shutinpanumerunwan selluchadu kanankunapa.
naka mana nimata rantiyta nimatarantikuyta atiparkansapachu.
18Kankuna entiendinayashpaykichiallita yuyaychi ama chay manchanalaya animal llullachishunaykichipa.Chay animalpa numerunka runakunapanumerunmi. Chay numerunka soktapachak sokta chunka soktami.
Juan uyarirkan Tata Diosta kreyik runakunata suk mushuk kantuta
kantaptinkuna.
14 1
ninipishina chay *OvejaWawanta chay Sion urkupi shayaridutakawarkani. Paywan tantallata sukpachak chusku chunka chusku warankarunakunata kawarkani. Paykunapaurkunkunapi chay Oveja Wawanpa
sapa.2Chaypina uyarirkani sielumanta suk
ruyduta yaku urmanashina sinchitroynoshina soynaptin. Chay ruyduaypa *tashina uyarirkani.
3Chaypina Tata Diospa atuntiyarinanpa ñawpakninpi, chay chuskuanimalkunapa ñawpakninpi, chayishkay chunka chusku *ansianukunapañawpakninpi chay aypa runakunaka sukmushuk kantuta kantarkansapa.*Jesukristu tukuy allpapi kawsakrunakunamanta akllashpa chay pachak
nata uchankunamanta salvarkansapa.Chayrayku paykunalla atiparkansapachay mushuk kantuta yachakuyta
kantanankunapa. 4Chay Tata Diosta
wan uchallikushpachu kawsarkansapa.Chay Oveja Wawanta maytapish riptinkatirkansapa. Chayrayku payka tukuyallpapi kawsak runakunamantapaykunataka uchankunamantasalvarkansapa payllata Tata Diosllatasirvishpa kawsanankunapa. 5Chashna
kuna mana yachansapachu llullakuyta.Mana ni pi Tata Diospi paykunataatipanchu chataysapata.
Juan kimsa avisakukangelkunata kawarkan.
6Chaymanta ñuka Juan kawarkani suk*angelta sielupi pawaykaptin. PaykaTata Diospa mana tukuyniyuk allirimananta yachachikurkan. Tukuyallpapi kawsak runakunata, tukuyllaktakunapi kawsak runakunata, tukuykastakunata, tukuy laya rimanayukrunakunata yachachirkansapa. 7Chayangelka sinchita rimarkan: “Ñami orakachayamushkana Tata Dios tukuyrunakunata willanankunapa pimi allitarurashka pimi mana allita rurashkanishpa. Chayrayku Tata Diostamanchashpa alabaychi. Tata Dioskatukuy sieluta allpata manllayba kochatatukuy yaku llukshimunankunatarurarkan. Chayrayku payllatakushichishpa kuyaychi.”
8Chashna chay angel rimashkanwashaishkaynin angel shamushpa rimarkan:“Chay manllayba Babilonia llaktakañami kullushkana. Ñami kullushkana.Chay llaktapi kawsak runakunaka tukuyallpapi kawsak runakunata sukamanyachachirkansapa uchallikushpakawsanankunapa.”
9,10
sha kimsaynin angel shamushpa sinchitarimarkan: “Tata Dioska sukaman
13 14
566
piñakushpa chay manchana laya animaltakuyak runakunata chay guranta kuyakrunakunata kastigankasapa. Tukuyurkunpi makinpi manchana layaanimalpa *pish kastigankasapa. Chayta kawashpaOveja Wawan tukuy angelninkunawanrimankasapa alli kananta Tata Dioskastigashkankunata.ninkunapi chay runakuna asufriwanrawraykak ninapi sukaman sufrinkasapa.
11Chashna Tata Dios kastigaptinkunachay manchana laya animalta kuyakrunakuna, guranta kuyak runakuna,
yukta sufrinkasapa. Mana samashpadiyapi tutapi chay asufriwan rawraykakninapa kusninwan sufrinkasapa.”
12Kankuna chay kimsa angelkunaparimananta kasushpa animukuychi. TataDiospa wambrankuna kashpaykichipaypa kamachikunankunata allitakasushpa kawsaychi. SufrishpaykichipishJesukristullata allita kasushpa kawsaychi.
13Chaymanta ñuka Juan uyarirkanisielumanta willamuwaptin: “Kay allirimanata killkay. KunanmantapachaJesukristuwan tantalla kawsakrunakuna wañushpankuna sukamankushikunkasapa.”Chashna willamuwaptin Tata Diospa
Espiritun willawarkan: “Ariya. Chay
kuna wañushpa trabajunkunamantasamankasapa.”
Juan kawarkan Tata Dios tukuy mana alli rurak runakunata
kastiganankunata.14Chaymanta ñuka Juan suk yurak
puyuta kawarkani. Chay puyu sawanpiiden suk tiyaridu runata kawarkani.Paypa umanpi kurimanta ruradu koronatiyarkan. Makinpi suk atun wiksupallakunapa macheti tiyarkan.
15Chaypina Tata Diospa manllaybawasinmanta suk angel llukshimurkan.Payka sinchita rimashpa chay puyusawanpi tiyaridu runata willarkan: “Allpapimurukuna ñami pukuduna pallanaykipa.Chayrayku rillay chay pallakunapa wiksumachetikiwan pallakuk.”
16Chashna chay angel willaptinnachay puyu sawanpi tiyaridu runaka kay
wan murukunata tipishpa pallakuk.17Chay runa pallashkanwasha sielupi
*Tata Diospa wasinmanta suk angelllukshimurkan.napa suk wiksu alli luyuk machetitaaparkan.
18Chaymanta *altarmanta chikan angelllukshimurkan. Payka chay altarpi ninatakamachik angel karkan. Payka chay wiksupallakunapa alli luyuk machetita apakangelta sinchita willarkan: “Chay wiksu
manta tukuy uvakunata pallay. Tukuychay uvakunaka ñami pukuduna.”
19Chashna willaptinna chay angelkaallpaman shamushpa wiksu pallakunapamachetinwan uva chakrakunapi uvakunatapallarkan. Tukuy chay uvakunatachurarkan suk atun aspidu uchkupi chaypikapinankunapa.chiwanchisapa Tata Dios tukuy mana allirurak runakunata sukaman sinchitakastiganankunata. 20Chay uchkuka chayllakta washapi karkan. Chaypina chayuvakunata kapiptinkuna yawarshinaichakumurkan. Chay yawar ichakushpakimsa pachak kilometruta kaballukunapakunkan sikikaman chayarkan.
Juan kawarkan sielupi Tata Diospa wasinmanta kanchis kastigakuk angelkuna llukshimuptinkuna.
15 1
ninipishina sielupi sukamanmanchakuna almirana layata
14 15
567
kawarkani. Kanchis *angelkunallukshimurkansapa tukuy mana alli
kunapa. Chashna kastigaptinkunaraTata Dios manana rabyankanachu.
2Chaypina suk manllayba llipyakvidroshina kochata kawarkani.kak ninawanshina chakrudu rikurirkan.Chay llipyak kocha mañanpi ayparunakuna Tata Dios kushkankuna*arpakunawan shayaridu karkansapa.Paykunaka chay kuchudumantaalliyadu manchana laya animalta manakuyarkansapachu. Nima chaypa ruraduguranta kuyarkansapachu. Nima chayanimalpa shutinpa numerunwan*selluchaduchu karkansapa.
3Chay runakunaka Tata Diosta sirvikMoisespa kantunta chay *Oveja
sapa:“A, Tata Dios, tukuy rurashkaykikasukaman almirana layami.
Kanka tukuy layata atipankirurayta.
Sukaman allita rurashpa mana
kunapi kawsak runakunatakamachinkisapa.
4 Kanllami sukaman allima kanki.Chayrayku tukuy runakuna kanllatamanchashunayki tiyan.
nayki tiyan.Tukuy llaktakunapi kawsakrunakuna kawankasapa alli rurakkanaykita.
Chayrayku kanman rinkasapakuyashunankunapa.”
5Chaymanta kawarkani sielupi *Tata
kuna kuartu kicharinakuptin. 6Chaykuartumanta chay kanchis kastigakukangelkunaka llukshimurkansapa.Paykunapa llachapankuna sukaman
yurak llipyak likidu karkansapa.Kaskunkunapi kurimanta ruraduchumbinkuna tiyarkan.
7Chaypina Tata Diospa ñawpakninpichay chusku animalkunamanta sukka chaykanchis angelkunata sukta suktakurimanta ruradu kopakunata kurkansapa.Chay kopankunamanta talliptinkuna manatukuyniyukta Tata Dios mana alli rurakrunakunata sinchita kastigankasapa.8Chaypina tukuy laya atipak TataDiosmanta suk kusni shamurkan tukuywasinta untachik. Chashna Tata Diospawasin kusniwan untaptin chay kanchis
kaman mana ni pi atiparkanchu yaykuyta.
Juan kawarkan chay kanchis kastigakuk angelkunata
kopankunata talliptinkuna.
16 1
shina suk *angelta uyarirkani. Payka*Tata Diospa wasinmanta llukshishpachay kanchis kastigakuk angelkunatawillarkansapa: “Rillaychi chay kanchiskopaykichita allpapi tallik Tata Diosmana alli rurak runakunata sukamansinchita kastiganankunapa.”
2
nin angelka rirkan allpapi chaykopanmanta Tata Diospa kastiguntatallik. Chaypina chay kuchudumantaalliyadu animalpa guranta kuyakrunakuna, paypa *sellunwan selluchadurunakuna mana alliyanayak sinchinanak kiriwan unkurkansapa.
3Chaypina chay ishkaynin angelkamanllayba kochapi kopanmanta TataDiospa kastigunta tallirkan. Chaytatalliptinna chay manllayba kochakaiden wañuchidu runapa yawarninshinatukurkan. Chashna yawar tukuptintukuy chay yakupi kawsak animalkunawañurkansapa.
15 16
568
4Chaypina chay kimsaynin angelka
munankunapi kopanmanta Tata Diospakastigunta tallirkan. Chashna talliptinnatukuy chay yakukuna yawarshinatukurkan.
5Chay washa uyarirkani yakukunatakamachik angel Tata Diosta willaptin:
“A, Tata Dios, kanlla alli rurakkanki.
Mana tukuyniyukta kawsak kanki.Kunankaman kawsaykanki.
payki allita rurashkanki.6 Mana alli rurak runakuna
kansapa.
kuk runakunata yawartaupyachishkankisapa.
Chashna kastigashpayki allitarurashkanki.”
7Chashna chay yakukunata kamachikangel Tata Diosta willaptin uyarirkanichay atun *altarmanta rimakuptin:
“Ariya kanmi, Tata Dios, sukamantukuy laya atipak kanki.
Chashna chay mana alli rurakrunakunata kastigashpayki allitarurashkanki.”
8Chaymanta chay chuskuynin angelkainti sawanpi kopanmanta Tata Diospakastigunta tallirkan. Chaypina intikasukaman nanashpa chay runakunatasukaman sinchita rupachirkansapa.9
kunapish chay runakunaka mana TataDiosta kasunayarkansapachu. Mana
chu Tata Diosta alabanankunapa. TataDios paykunata kastigashkankunaraykusukaman washanchashpa rimarkansapamana alli rurak kananta.
10Chaypina chay pichkaynin angelka
kunan tiyarinanpi kopanmanta TataDiospa kastigunta tallirkan. Chaytiyarinanpi kopanmanta talliptin tukuychay manchana laya animalta kasukrunakunapa llaktankuna tuta likidutukurkan. Chaypina chay runakunasukaman manchakuywan nanaytamallirkansapa. Nanaywan kallunkunatamukurkansapa. 11
pankunapish uchankunamanta manawananayarkansapachu. Paykunaka chaynanaywan chay mana alliyanayak kiriwansufrishpankunapish sielupi kawsak TataDiosta sukaman washanchashparimarkansapa mana alli rurak kananta.
12Chaymanta chay soktaynin angelkachay atun Eufrates yakupi kopanmantaTata Diospa kastigunta tallirkan.Chaypina chay manllayba yakukachakirkan aypa kamachikuk runakunasoldadunkunawan inti llukshimunanpartimanta shamunankunapa.
13Chaypina ñuka Juan kawarkanikimsa millanapa laya sapushina rikuriksupaykunata. Suk supayka chaymanllayba machakuypa shiminmantallukshimurkan. Ishkaynin supayka chaymanchana laya animalpa shiminmantallukshimurkan. Kimsaynin supayka chaymana alli yachachikuk ishkayninmanchana laya animalpa shiminmantallukshimurkan. 14
naka aypa almirana *milagrukunatarurarkansapa. Chayta rurashpankuna
nata aypa runakunawan tantanachiktukuy laya atipak Tata Dioswanmakanakunankunapa.
15Chaypina uyarirkani *Jesukristurimaptin: “Mash uyariwaychi. Mana ni piyuyashkan ora suwa runashina ñukakashamusha. Shamuptini kankuna allitakasuwashpa kawsashpaykichi sukaman
16
569
kushikunkichi. Mana prontanakudushuyawashpaykichika ñuka shamuptiniiden llatanllashina pinkakunaykichi tiyan.”
16Chaymanta kawarkani suk pampapichay kimsa supaykuna tukuy allpapikamachikukkunata aypa runakunawantantanachiptinkuna. Chay pampapashutin *hebreo rimanapi Armajedon.
17Chaypina chay kanchisnin angelkakopanmanta Tata Diospa kastiguntawayrapi tallirkan. Chashna wayrapitalliptin uyarirkani Tata Dios sielupi
manta sinchita rimakuptin: “Kaywan
nata kastigayta.”18Chashna Tata Dios rimaptinna
sukaman llipyarkan troynarkan. Chaypinaallpa sukaman kuyurkan. Kay allpapirunakuna kawsashkankunamantapachamana chay layata allpa kuyurkanchu.19Chashna allpa sukaman sinchita kuyuptinchay manllayba llakta kimsa partipillikikurkan. Chaypina allpapi llaktakunapiwasikuna urmarkansapa. Tata Dioska chayBabiloniapi kawsak runakunapa mana allirurashkankunata mana kunkarkanchu.Chayrayku sukaman piñakushpa sukamansinchita kastigarkansapa.
20Chashna allpa kuyuptin tukuyishlakuna tukuy urkukuna sumishpachinkarkansapa. 21Chaypina sielumanta
kuna urmamurkan. Chay granisukunakachusku chunka kiluta llasharkansapa.
kankunarayku chay runakuna paytasukaman washanchashpa willarkansapamana alli rurak kananta.
Juan suk waynandera likidu warmita kawarkan.
17 1Chaymanta chay kanchiskopankunata tallik *
manta suk shamurkan ñuka Juanta
willawak: “Mash shamuy. Ñuka
napi tiyaridu waynandera warmitakastigaptin. 2Chay warmika tukuyallpapi kamachikuk runakunata
napa. Chay runakuna chay ruradudioskunata kuyashpankuna chay
kuykansapa.kushpa machadu runakunashinakawsansapa.”
3Chashna chay angel willawaptin TataDiospa Espiritun muskuyninipishina sukalmirana layata kawachiwarkan. Chayangelka suk chunlla partimanpushawaptin chay warmita kawarkanimanchana laya puka animal montaduta.Chay puka animalka kanchis umayukchunka wakrayuk karkan. Paypa tukuykuerpunpi Tata Diosta chiknishpawashanchak killkadu shutikunatiyarkan.
4Chay warmipa llachapan pukawansani karkan. Chaymanta kuriwan,allima llipyak rumiwan, yurak *wan sumachidu karkan. Makinpikurimanta ruradu atun kopa tiyarkan.Chay kopaka millanapa layakunawanuntachidu karkan. Chay millanapalayakuna yuyachiwanchi chay warmi
nata yachachinanta ruradu dioskunatakuyanankunapa.
5Chaymanta urkunpi suk manaentiendinapa laya shutin killkadukarkan. Chay killkaduka rimarkan:“Ñuka kani tukuy laya atipak Babilonia.Tukuy waynanderakunapa mamankunakani. Tukuy allpapi ruradu dioskunatakuyak runakunapa mamankuna kani.”
6Chay warmika *Jesukristuta kreyik
kukkunata sukaman chiknishpa
16 17
570
wañuchirkansapa.kani paykunapa yawarninkunataichashpa sukaman kushikunanta.Chashna yawarninkunata kushikushpaichashpa machadushina kawsan. Tukuy
kurkani.7Chaypina chay chunlla partiman
pushawak angelka willawarkan:“¿Imaraykutí sukaman manchakunki?Kunanka yachachishkayki pimi chaywarmika nishpa. Chaymantayachachiyki imami chay warmitapushak kanchis umayuk chunkawakrayuk manchana laya animalkanishpa. 8
kayki animalka ñawpa kawsak karkan.Kunanka manana allpapinachu kawsan.Chaymanta manarapish Tata Dios allitakulluchiptin supaykuna churadumanllayba uchkumanta llukshimunka.Chashna llukshimuptin tukuy manaTata Diosta kreyinayak runakuna paytakuyankasapa. Chay manchana layaanimal mana allpapi kawsananmantakashkan kawsamuptin aypa runakunasukaman almirashpa kuyankasapa.Allpata rurashkanmantapacha TataDiospa librunpi chay animalta kuyak
chu.”9
wayllapi katirkan:nata yachachiptinkunara atipansapa kayyachachiykanaynita entiendiyta. Chaymanchana laya animalpa kanchisumankunaka kanchis urkukunashinami.Chay warmika chay kanchis urkukunasawanpi kawsan. Chaymanta chaykanchis urkukunaka Tata Diosta chiknikkanchis kamachikukkunashinami.
10
panachu. Kunanka soktayninmikamachikuykan. Kanchisnin manara
kamachikuykanrachu. Chay kanchisninkamachikukka shamushpa manaunaytachu kamachikunka. 11Chaymantachay mana kawsananmanta kashkankawsamuk manchana laya animalkapusaknin kamachikukmi. Payka chaykanchis kamachikukkunashina TataDiosta sukaman chiknin. Chashna
pish Tata Dioska allita kulluchinka.12Chay kawashkayki manchana laya
animalpa chunka wakrankunaka chunkasinchi kamachikukkunami. Paykunakamanara kamachikunsaparachu. Chaymanchana laya animalwan tantalla suktiempullata kamachikunkasapa. 13Chaychunka kamachikukkunaka idenllatayuyaykushpankuna chay manchana layaanimalta willarkansapa paykunapakamachikukninkuna kananpa.
14Tukuy chay kamachikukkuna*Oveja Wawanwan makanakunkasapa.Chaypina Oveja Wawanka tukuy paytaallita kreyikkunawan Tata Diospaakllashkankunawan tantalla chay
sapa. Chay Oveja Wawanka tukuy sinchikamachikukkunamanta ashwan sinchikamachikukmi.kunamanta ashwan sinchi awtoridarmi.Chayrayku tukuy kamachikukkunatamakankasapa.”
15
wayllapi katirkan: “Chay waynanderawarmita yaku sawanpi tiyaridutakawashkanki. Chay tiyarinan yakuka
napi kawsak runakunami.16Chaymanta chay kawashkayki
manchana laya animalpa chunkawakrankunaka Tata Diosta chiknikkamachikukkunami. Paykunaka chaywaynandera warmita chikninkasapatukuy layayuk kaptin. Payta chiknishpatukuy llachapanta tukuy imankunata
17
571
kichushpa llatanllata sakishpa aychantamikunkasapa. Puchushkankunatarupachinkasapa.
17
kuna chay waynandera warmitakulluchinkasapa.kuna chay chunka kamachikukkunaidenllata yuyaykushpa chay manchana
kukninkuna kananpa.kanta ruranankaman chay animalkakamachikunka. 18Chay kawashkaykiwaynandera warmika chay manllaybakamachikuk llaktami. Tukuy allpapi
sapa ama Tata Diosta kuyanankunapa.”
Juan kawarkan Tata Dios chay Babilonia llaktata kulluchiptin.
18 1
niwasha ñuka Juan suk *angeltakawarkani sielumanta urayamuptin.
kuk karkan. Sielumanta urayamushpatukuy allpata lusichirkan. 2Paykasukaman sinchita rimarkan:
“Tata Dios kastigaptin chaymanllayba llakta Babiloniakakullushkana.
¡Ñami kullushkana!
sapa kawsak.Rikchak laya mana alli ruraksupaykuna chaypi kawsansapa.
Aypa chikninapa millanapa layapawak animalkuna chaypikawsansapa.
3 Chay Babilonia llaktapi kawsakrunakuna
tukuy laya munanankunallatarurashpa kawsarkansapa.
Chayrayku kullushkasapa.Paykunaka tukuy llaktakunapi
kunapa.
kunata yachachirkansapa ruradudioskunata kuyanankunapa.
Tukuy llaktakunapi rantikukrunakuna
kunata rantikushpasukaman kullkiyarkansapa.”
4Chaymanta uyarirkani Tata Diossielumanta rimaptin:
“Kankuna wambraynikuna,chay llaktamanta llukshiychiama chaypi kawsak runakunashinauchallikunaykichipa.
Mana munanichu paykunatashinakankunata kastigaynikichita.
5 Chay llaktapi kawsak runakunasukaman uchallikuptinkuna
ñuka Tata Dios rabyakuni.”6Chashna Tata Dios rimashpa chay
kastigakuk angelkunata willarkansapa:“Chay llaktapi kawsak runakunawambraynikunata sukamansufrichirkansapa.
Chayrayku paykunatapish ashwansinchita kastigashpa sukamansufrichiychi.
Chay runakuna wambraynikunatasukaman sufrichishkankunaraykuashwan sinchita sukamankastigaychi.
7 Chay mana alli rurak runakunasukaman kreyinakushkasapa.
Munanankunallata rurashpakawsashkasapa.
Chayrayku sinchita kastigashpasufrichiychi.
Chay runakuna alabanakushpa
sapa sukaman kullki likidu sinchikamachikuk kanankunata.
shina sufrinankunata.
17 18
572
8 Chashna yuyanakuptinkunapishñukaka raslla kastigashasapa.
Sukaman tukuy layata atipak TataDiosmi kani.
Chashna kastigaptinikuna sukamanyarkankasapa llakinkasapa
kasapa.”9Chashna Tata Dios rimaptin chay
llakta sukaman rupashpa kusninka.Tukuy allpapi kamachikuk runakunachayta kawashpa sukaman llakishpawakankasapa. Chay kamachikukrunakuna munanankunallata rurashpachay llaktapi kawsak runakunawan
kurkansapa. 10Chashna chay llaktarupaptin chay sinchi kamachikukrunakuna kawashpa karullamantamanchakushpankuna rimankasapa:
“¡Alaw alaw! Chay atun Babiloniallaktapi kawsak runakunasukaman sufriykansapa.
Chay llaktapi kawsak runakunatukuy allpapi kawsak runakunatasinchita kamachishkasapa.
Kunanka raslla Tata Dios paykunatakastigaykansapa.”
11Chay llakta rupaptin tukuy layatarantikuk runakunapish sukamanllakishpa wakankasapa manana ni pitiyapunankunata rantik tiyaptinna.12Chay rantikuk runakuna chay llaktapirantikurkansapa kurita, yurakkullkimanta ruradukunata, allimallipyak rumikunata, yurak *nata, allima *linumanta sedamantaruradu llachapakunata, puka sanillachapakunata, mishkilla asnakkaspikunata.sapa elefantepa kirunkunamantarikchak laya ruradukunata, sinchikaspikunamanta *bronsemantaerrumanta yurak rumimanta ruradukunata. 13Chaymanta rantikurkansapa
kanelata, mikuna mishkichikkunata,
nata, tukuy laya allima mishkikasnakkunata, vinuta, wirata, *triguta,trigu machkata, aparikuk animalkunata,ovejakunata, kaballukunata,nata. Chaymanta runakunatapishrantikuksapa chay rantik runakunapitrabajanankunapa.
14Chashna chay llakta rupaptin chayrantikuk runakunaka rimankasapa:
chu chay munanankuna mishkikwayukuna.
Tukuy chay runakunapa rikchak
kuna ñami kullushkana.”15Ñawpa chay rantikuk runakuna
chay llaktapi kawsak runakunata
kansapa. Chayrayku Tata Dioskastigashpa rupachiptin kawashpamanchashpa karullapi kiparinkasapa.
sapa. 16
sapa:“¡Alaw alaw! Chay atun llaktakañami rupaykanna.
Ñawpa chay llakta allima*linumanta ruradu llachapayukwarmishina karkan.
Chay allima llachapanka puka sanikarkan.
Chaymanta kurimanta allima
manta ruradukunawansumachidu karkan.
17 Chay tukuy layayuk llakta rasllanakullushka.”
Chaypina chay llakta rupaptin chaymanllayba kochapi barkukunata
nawan tukuy barkukunapi trabajakrunakuna karullamanta rupanantakawankasapa. 18Chay llakta rupashpa
18
573
kusniptin kawashpankuna sinchitarimankasapa: “Chay llakta tukuyllaktakunamanta ashwan sinchi ashwanatun karkan.”
19Chashna rimashpa sukaman
sapa. Wakashpa sinchita rimankasapa:“¡Alaw alaw! Chay manllayba llaktarupaykan.
Ñawpa chay llaktapi barkuyuk
yarkansapa.Kunanka chay llaktaka rasllanakullushka.”
20Chaypina chay sinchi kamachikukangelka rimarkan:
“Kankuna sielupi kawsakkuna chayllakta rupashkanrayku sukamankushikuychi.
kuna, kushikuychi.*Jesukristupa yachachikunantayachachikukkuna,
Tata Diospa rimananta yachachikukrunakuna, kushikuychi.
nata sufrichishushkaykichiraykuTata Dios ñami paykunatakakastigashkasapana.”
21Chaypina suk sinchi kamachikukangel suk manllayba kutakuna rumita
kurkan. Chayta wishchukushpa rimarkan:“Tata Dioska chay manllaybaBabilonia llaktapi kawsakrunakunata kastigankasapa.
Ñuka chay manllayba rumitawishchukukshina chashnashinallaTata Dioska chay runakunatakastigankasapa.
Chaypina mana kutin ni pi paykunatakawankasapanachu.
22 Chay llakta chunlla kipariptinmanana ni pi kallinkunapi
uyarinkasapanachu *arpakunatatakaptinkuna nima awtankunata
kuna.Manana nima laya trabajadorkunatiyankanachu.
Manana ni pi uyarinkasapanachukutakushpa soynachiptinkuna.
23 Chay llaktapi manana niman suklampara lusichikunkanachu.
Manana nima funsia esta bullakunata uyarinkasapanachu.
Chay llaktapi rantikuk runakuna
sapa.Chayrayku tukuy allpapi kawsakrunakunata ñakachishpallullachirkansapa.
24 Chay llaktapi kawsakkunakaTata Diosta kreyik runakunatatukuy allpapi aypa runakunatawañuchirkansapa.
Tata Diospa rimananta yachachikukrunakunatapish wañuchiptinkunayawarnin ichakurkan.
Chayrayku Tata Dioska chayllaktapi kawsak runakunata
kasapa.”
Juan kawarkan sielupi kawsak runakunata Tata Diosta
alabaptinkuna.
19 1Chaymanta sielupi ñuka Juanaypa runakunata uyarirkani
rimakuptinkuna:“Akuychi Tata Diosta alabaypachi.Payka uchanchikunamantasalvawashkanchisapa.
Tukuy layata atipan rurayta.Sukaman allimami.
2 Payka tukuy mana alli rurakrunakunata kuskanpi allitakastigan.
18 19
574
nata allitana kastigashkasapa
kuna.Paykunaka tukuy allpapi kawsakrunakunata yachachirkansapa
kunapa.Tata Diosta sirvik runakunatapishwañuchirkansapa.
Kunan Tata Dioska paykunata
sapa.Chayrayku akuychi Tata Diostaalabaypachi.”
3Chashna chay sielupi kawsakrunakuna rimashpa kashkan Tata Diostaalabarkansapa:
“Tata Dios chay llaktata rupachiptinmana tukuyniyukta kusninka.
Chayrayku akuychi Tata Diostaalabaypachi.”
4Chaypina chay ishkay chunka chusku*ansianukuna Tata Diospa ñawpakninpichay chusku animalkunawan tantallapakchanakushpa tiyarinanpi tiyariduTata Diosta kuyarkansapa. Chashnakuyashpa rimarkansapa: “Ariya,ñukaykunapish rimanisapa Tata Dios allikananta. Akuychi payllata alabaypachi.”
5Chaypina Tata Diospa tiyarinanladunmanta uyarirkani rimakuptin:
“Tukuy kankuna, kamachikuk manakamachikuk kashpaykichipishTata Diosninchita alabaychi.
Tukuy kankuna Tata Diosta kuyashpasirvik runakuna, payta alabaychi.”
Juan uyarirkan rimaptinkuna chay Oveja Wawanpa funsia estanta
ruranankunata.6
shina aypa runakuna rimakuktashinauyarirkani. Rimakunankuna iden yakuurmanashina iden sinchi troynakshina
soynarkan. Chay aypa runakunarimarkansapa:
pachi.Payka tukuy layata ruraytaatipashpa kallarishkana tukuylayapi kamachikuyta.
7 Akuychi kushikuypachi.
chi sukaman allima kananta.Chay *Oveja Wawan funsia diyachayamushkana.
nakushka funsiaman rinanpa.8 Chay novia allita Tata Diosta
kan.Chayrayku Tata Dios allima*linumanta ruradu chuya chuyallipyak llachapankunata kushka.”
9
washa suk *kan: “Tukuy willanaynita killkay: ‘ChayOveja Wawanpa funsia estaman
kasapa.kashkan willawarkan: “Kikin Tata Dioschay willashkaynita willashunki.”
10Chashna chay angel willawaptin ñuka
nipa. Chaypina payka willawarkan: “Amakuyawaychu. Kan tukuy Tata Diostasirvikmasikikunawan allita manashaykushpa yachachikunkichi *Jesukristusalvakuk kananta. Tukuy ñawpa TataDiospa rimananta yachachikukkunapishyachachikurkansapa Jesukristu salvakukshamunanta. Ñukapish kankunashinaTata Diosta sirvishpa kawsani. Chayraykuama ñukata kuyawaychu.”
Juan suk alli kamachikuk runata yurak kaballupi kawarkan.
11
pishina kawarkani Tata Dios kawsanan
19
575
sielu kicharinakuptin.nakuptin suk yurak kaballutakawarkani. Chay kaballuta montak runaalli kamachikuk alli makanakuk runakarkan. Chayrayku shutin karkan AlliRurak Kuskata Yachachikuk.
12Ñawinkuna nina rawraykakshinallipyarkan. Umanpi aypa koronakunatiyarkan. Urkunpi shutinka killkadukarkan. Paylla yacharkan imatamiriman chay killkadu shutinka nishpa.13Llachapan yawarwan chapudu karkan.Shutin karkan Tata Diospa Rimanan.
14Sielupi kawsak soldadukuna yurakkaballukunata montashpa paytakatirkansapa. Chay soldadukuna allima*linumanta ruradu yurak chuya chuyallachapayukkuna karkansapa.
15
manta llukshirkan ishkantin ladu alliladu macheti chaywan tukuy llaktapikawsak runakunata kuchunanpa. Sinchikamachikuk kashpa suk errumantaruradu varawan tukuy payta chiknikrunakunata kamachinkasapa. Uvawayunta chakinwan sarushpakapikshina tukuy mana alli rurakrunakunata kastigankasapa. Tukuy laya
nata piñayashpa chay kamachikuk
napa. 16Sawa llachapanpi susunanpartipi paypa shutin killkadu karkan:“Tukuy kamachikukkunamanta ashwansinchi kamachikuk.namanta ashwan sinchi awtoridar.”
17Chaypina ñuka Juan suk angelta intisawanpi shayariduta kawarkani. Chayangelka tukuy pawak aycha mikukanimalkunata sinchita kayarkan: “TataDios aypa mana alli rurak runakunatakastigaptin wañunkasapa. Shamuychichay wañudukunapa aychankunatamikuk. 18Shamuychi aypa runakunapaaychankunata mikuk. Kamachikuk
napa kaballunkunapa chay kaballukunapurichik runakunapa patronkunaparantidu runakunapa aypa kullkiyukrunakunapa mana nimayuk runakunapaaychankunata shamuychi mikuk.”
19Chaymanta kawarkani chaymanchana laya animalta tukuy kayallpapi kamachikuk runakunatasoldadunkunawan tantanachiptinkuna.Tantanakurkansapa chay yurak kaballu
kunawan makanakunankunapa.20Chaypina chay kaballuta montak
runaka chay manchana laya animaltaapirkan preso kananpa. Chaymanta chaymana allita yachachikuk almiranalayakunata rurak animaltapish apirkanpreso kananpa. Ñawpa chay almiranalayakunata rurak animalka chaymanchana laya animalpa guranta
napa. Rikchak laya almiranakunatarurashpa chay gurata kuyak runakunatachay manchana animalpa *sellunwanselluchadu runakunata llullachirkansapa.Chaypina chay kaballuta montak runakachay ishkantin llullachikuk animalkunatachay asufriwan rawraykak ninapikawsakllata wishchukurkansapa.
21Chaymanta chay kaballuta montak
wan tukuy chay manchana laya
sapa. Chaypina tukuy chay pawakaycha mikuk animalkuna paykunapaaychanta mikushpa saksarkansapa.
Juan kawarkan waranka watata Jesukristu kreyik runakunawan
tantalla kamachikuptinkuna.
20 1Chaymanta ñuka Juanmuskuyninipishina suk *angelta
kawarkani sielumanta urayamuptin.
19 20
576
nan llavi. Chaymanta makinpi sukmanllayba kadena tiyarkan. 2Chayangelka chay manllayba machakuytaapirkan. Chay machakuy supay kashpaallpa kallarinanmantapacha runakunatallullachirkan. Paypa shutinka*Satanasmi. Payka tukuy supaykunapakamachikukninmi. Chay angelka paytaapishpa waranka watapa kadenawanwatarkan. 3Chashna watashpa chaymanllayba uchkupi wishchukurkan.Chaymanta chay uchkupa punkunta*sellucharkan waranka watata amana
nanpa. Chay washan Tata Dios chay
chinka.4Chaymanta kawarkani aypa
kamachikukkunapa tiyarinankunata.
nata. Paykuna manara wañushpara TataDiospa rimananta *Jesukristupa
sapa. Chay runakunaka chay kanchisumayuk manchana laya animalta manakuyarkansapachu. Nima ruraduguranta kuyarkansapachu. Nimamakinkunapi nima urkunkunapi chayanimalpa sellunwan selluchaduchukarkansapa.Chashna Tata Diospa rimananta allita
yachachikuptinkuna chay manchanalaya animalka umankunata tipichishpawañuchichirkansapa. Paykunatawañuchichiptinkunapish Tata Dioskawsachimushpa willarkansapawaranka watata Jesukristuwan tantallakamachikunankunapa. 5Tata Diosmanara ni pita kawsachimushpara chay
kansapa. Chay waranka watakuna
pish kawsachimunkasapa.
6Chay kawsachimudu runakunasukaman kushikunkasapa Tata Diospawambrankuna kashpankuna. Paykunakamanana kashkanka wañunkasapanachu.*Saserdotekunashina Tata DiostaJesukristuta sirvinkasapa. Warankawatata Jesukristuwan tantanllakamachikunkasapa.
Tata Dios supaykunapa kamachikukninta ninaman
wishchukunka.7Chaymanta chay waranka watakuna
washan chay wichkadu uchkumantaTata Dios Satanasta kacharichinka.8Chaypina Satanaska rinka tukuyallpapi kawsak runakunata llullachik.Chay Gok llaktapi Magok llaktapi
sapa. Chay llaktakunapa soldadunkuna
wan makanakunankunapa.9Chaypina tukuy maymanta chay
soldadukuna shamunkasapa Tata Diostakasuk runakunapa llaktanta kulluchik.
yaptinkuna Tata Dios sielumanta ninataurmachimushpa tukuy paykunatarupachinkasapa.
10Chaypina chay manllayba asufriwan
nata llullachik Satanasta wishchukunka.Chayllaman chay kanchis umayukmanchana laya animaltapish chay mana
kunka. Chaypi diyapi tutapi manatukuyniyukta sufrinkasapa.
Juan Tata Diosta kawarkan allima yurak likidu kamachikunan
tiyarinanpi tiyariduta.11
pishina suk atun allima yurak likidukamachikukpa tiyarinanta kawarkani.
20
577
Chaypi Tata Diosta tiyaridutakawarkani. Chaypina Tata Diospañawpakninmanta tukuy allpa tukuysielu chinkarkan. Chashna chinkashpamanana ni maypi rikurirkannachu.
12Chaypina ñuka Juan kamachikukmana kamachikuk wañudukunata Tata
dukunata kawarkani.
dukunata kawarkani. Chaymanta chikanlibruta kawarkani maypicha manatukuyniyukta kawsak runakunapashutinkuna killkadu karkan. ChaypinaTata Dios chay librukunapi tukuy
nata kawarkan. Chay librukunapikillkadu rimananshina chay runakunatakastigarkansapa. 13Chaypina manllaybayakukunamanta, wañudukunachuranankunamanta tukuy wañudukuna
ninpi shayarik. Tata Dioska paykunata
rayku kastiganankunata.14Chaypina chay wañudukuna
churanankunata Tata Dios rawraykakninaman wishchukurkan. Chashnawishchukushkanwasha manana ni piwañunkasapanachu. Chay rawraykakninapi chay mana alli rurak runakunamana tukuyniyukta sufrishpankunaishkaynin kuti wañukshina kankasapa.15
yukta kawsak runakunapa shutinkunakillkadu. Tata Dios chay librupishutinkuna mana killkadu runakunata
kansapa.
Juan mushuk sieluta mushuk allpata kawarkan.
21 1Chaymanta ñuka Juanmuskuyninipishina mushuk
sieluta mushuk allpata kawarkani. Kay
riksinanchi sieluka kay riksinanchiallpaka kay riksinanchi manllaybakochapish chinkarkansapa. 2Chaymantakawarkani Tata Dios akllashkan mushuk
manta urayamuykaptin. Chay mushukllaktaka rikchak layawan allima
kudu kasaranayak shipashshinanovionta shuyananpa.
3Chaypina uyarirkani Tata Diospatiyarinanmanta suk sinchi rimakuktarimakuptin: “Kunanka Tata Diosrunakunawan kawsaykan. Paykunawankawsanka. Paykunaka Tata Diospawambrankunami. Kikin Tata Dioskapaykunawan tantalla kawsashpapaykunapa Diosninkuna kanka.4Paykuna wakakuptinkuna Tata Diosñawinkunata pichapunkasapa. Chaymushuk llaktapi kawsak runakunakamanana wañunkasapanachu. Manananima llakishpa wakankasapanachu.Paykunapa manana nima nanaytiyankanachu. Tukuy chay ñawpa allpachinkashkanrayku chay runakunakamushuk layatana kawsankasapa.”
5Chaypina Tata Dios chay allitiyarinanpi kashpa rimarkan: “Ñukakatukuy layata mushukyachini.”Chaymanta ñuka Juanta willawarkan:
“Tukuy rimashkaynika sukamanallimami.sapa mana llullakushpa rimashkaynita.Chayrayku tukuyta killkay.”
6Chaymanta Tata Dioska kashkanwillawarkan: “Tukuy rimashkaynitañami rurashkanina. Ñukami Aletrashina kashpayni tukuy layatakallarini. Chaymanta Z letrashinakashpayni tukuy layata tukuchani. Ñukasuk allima kawsachikuk yakuta tukuy
chu yakuchishasapa. Tukuy ñukawankawsayta munak runakunata mana
20 21
578
chaninpachu yanapashasapa ñukawanmana tukuyniyukta kawsanankunapa.7Tukuy runakuna wañunankunakamanñukata allita kasuwashpa kawsashpa
nipi kushikushpa kawsankasapa.Ñukaka paykunapa Tata Diosninkunamikani. Paykunaka wambraynikunamikankasapa.
8Chaymanta tukuy sufriyta manchakrunakuna, mana ñukata kreyiwakkuna,chiknikukkuna, runamasinkunatawañuchik runakuna, chikan warmiwanuchallikushpa kawsak runakuna, chikanullkuwan uchallikushpa kawsakwarmikuna, tukuy brujukuna, tukuyruradu dioskunata kuyak runakuna,llulla likidu runakuna chay asufriwanrawraykak ninaman rinkasapa. Chayrawraykak ninapi sufrishpankunaishkaynin kuti wañunkasapa.”
Juan kawarkan mushukJerusalen llaktata.
9
nata tallishpa kastigakuk *manta sukka ñuka Juanman shamushpawillawarkan: “Mash shamuy chay*nipa.”
10Chashna chay angel willawaptin
kan. Chay angelka suk manllayba altuatun urku sawanman pushawashpa TataDiospa kawsanan Jerusalen llaktatakawachiwarkan. Sielumanta TataDiospa ñawpakninmanta chay allimallaktan urayamuykarkan. 11Chay allimallakta Tata Diospa llipyayninwansukaman allimata llipyarkan. Iden aypakullkiwan rantidu ankash likidu llipyakrumishina llipyarkan. Allima chuyalikidu vidroshina llipyarkan. 12Chayllakta tukuy vueltashnintin manllayba
pirkawan wichkadu karkan. Chaypirkaka chunka ishkay punkuyukkarkan. Tukuy punkunkunapi sukkuydakuk angel tiyarkan.kunapi *israel runakunapa chunkaishkay ayllunkunapa shutinkunakillkadu karkan. 13Kimsa punkukunainti llukshimunan partipi karkan. Kimsapunkukuna inti yaykunan partipikarkan. Kimsa punkukuna yaku anakninpartipi karkan. Kimsa punkukuna yakuuraynin partipi karkan. 14Chay llaktapapirka sikinpi ishkay chunka sinchimanllayba suni rumikuna tiyarkan.Chay chunka ishkay rumikunapi chayOveja Wawanpa chunka ishkaydisipulunkunapa shutinkuna killkadukarkan.
15Chay ñukawan parlak angelkamakinpi apaykarkan kurimanta ruradupintushina medidata chay llaktapapunkunkunata pirkanta medinanpa.16Chay llaktapa chuskuynin ladun chaychika anchu chay chika sunilla karkan.
wan chay llaktata medirkan. Allitamedishpa rimarkan ishkay warankaishkay pachak kilometru kananta.Suniynin anchuynin altuynin chashnallakarkan. 17Chaymanta chay angelkarunakuna amañashkankuna medidawanchay pirka altuyninta medirkan. Chaytamediptin sokta chunka pichka metrokarkan.
18
wan ruradu karkan. Kuriwan ruradukashpa chuya likidu vidroshinallipyarkan. 19Chay llaktapa pirka sikinpirumikuna rikchak laya allima llipyakrumikunawan sumachidu karkansapa.Kallariknin sumachinan rumi ankash
llipyak jaspe karkan. Ishkayninchuyayadu ankash llipyak sa ro karkan.Kimsaynin chikyakyadu ankash llipyak
21
579
agate karkan. Chuskuynin chikyaklikidu llipyak esmeralda karkan.20Pichkaynin killuyadu puka llipyakonise karkan. Soktaynin puka likidullipyak kornalina karkan. Kanchisninkurishina killu llipyak krisolito karkan.Pusaknin yanayadu chikyak likidullipyak berilu karkan. Iskunninchuyayadu killu likidu llipyak topasiokarkan. Chunkaynin killu killuyaduankash llipyak krisoprasa karkan.Chunka suknin saniyadu llipyak jasintokarkan. Chunka ishkaynin chuyayadusani llipyak amatista karkan.
21Chaymanta chay llaktapa pirkanpichunka ishkay punkunkuna chunkaishkay yurak likidu *perlaskunamantaruradu karkansapa. Kada punku sukatun perlaswan ruradu karkan.Chaymanta kallin kuriwan ruradukashpa chuya likidu vidroshinallipyarkan.
22Chaymanta chay mushuk llaktapiTata Diosta kuyana wasita manakawarkanichu. Chay llaktapi kawsakrunakuna maypipish kashpa tukuy layaatipak kamachikuk Tata Diosta chayOveja Wawanta kuyankasapa.Chayrayku Tata Diosta kuyana wasimanami chaypika tiyankachu. 23Chaymushuk llaktapi mana inti nima killatiyankachu.ninwan llipyachinka. Chay OvejaWawanpish rawraykak lamparashinakashpa llipyanka.
24Tukuy llaktakunamanta runakuna
sapa.
nata chay llaktapi churak. 25Chaymushuk llaktapi mana tuta tiyaptin
dulla kankasapa. 26
manta runakuna alli tiyapunankunatachay llaktaman apankasapa. 27Chay
llaktapi manami niman suk millanapalaya yaykunkachu. Mana niman sukmillana layata rurak runakuna, niman
chu. Chay llaktapika chay OvejaWawanpa alli librunpi shutinkunakillkadu runakunalla yaykunkasapa.Chay librunpi shutinkuna killkadu
sapa.
Juan suk chuya chuyayakuta kawarkan.
22 1Chaypina chay *angelka sukchuya likidu kawsachikuk
yakuta kawachiwarkan. Chay yakukachuya likidu kashpa vidroshinarikurirkan. Tata Diospa tiyarinanmanta*Oveja Wawanpa tiyarinanmanta chayyakuka llukshimuk.
2Chay yakuka chay llaktapa chawpikallinta kallparkan. Ishkantin mañanpikawsachikuk kaspikuna wiñarkan. Chay
napa wayunkunata mikushpa manatukuyniyukta kawsankasapa. Kada killachay kaspikuna wayuchakun. Kada watachunka ishkay kuti wayuchakun. Chaykaspikunapa pankankuna tukuyllaktakunamanta unkudu runakunataalliyachinkasapa. 3Chay mushukllaktapi Tata Dios manana ni pitakastigankasapanachu. Chay llaktapiTata Diospa tiyarinanka OvejaWawanpa tiyarinanka kanka. Chaypinatukuy payta sirvikninkuna kuyankasapa.4Tata Diosta uya uya kawankasapa.Paypa shutin urkunkunapi killkadukanka. 5Chay llaktapika manana tutatiyankanachu. Chaypi kawsak runakuna
sapanachu sinchi kamachikuk Tata Diospaykunapa lusninkuna kaptin.Chaymanta tukuy paykunaka manatukuyniyukta kamachikunkasapa.
21 22
580
Jesukristu Juanta willarkanutka shamunanta.
6Chaymanta chay angelka ñukaJuanta willawarkan: “Kuskata manallullakushpa rimani. Chayraykuwillaptini kasunayki tiyan. KamachikukTata Dios chay ñawpa yachachikukrunakunata rimananta yachachirkan.
washka tukuy payta sirvik runakunatakawachinaynipa imakunatami utkanaruranka nishpa.”
7Chashna chay angel willawaptin*Jesukristu willawarkan: “Ñukakautkana shamusha. Runakuna kay librupikillkashkaykita kasushpankunasukaman kushikunkasapa.”
8Ñuka Juan kikini uyarishkaynitakawashkaynita killkashkani. Chaytauyarishkayni kawashkayniwasha chaykawachiwak angelpa ñawpakninpikunkurikurkani kuyanaynipa. 9Chaypinapay willawarkan: “Ama kuyawaychu.Ñukapish kanshinami Tata Diosta sirvikkani.kukmasikikunashina tukuy kay librupikillkadukunata kasukuk runakunashinañukapish Tata Diosta sirvikmi kani.Chayrayku ama ñukata kuyawaychu.Tata Diosllata kuyay.”
10
kan: “Tata Dios tukuy kay librupikillkashkaykita utkana ruranka.Chayrayku kay killkadu rimanata manapakashpa allita yachachikuy. 11Kayrimanata mana kasukuk runakuna manaallikunallata rurashpa kawsachunsapa.Chaymanta uchallikushpa kawsakrunakuna uchallikuyllapi katichunsapa.Tukuy allita rurashpa kawsak runakunaallillata rurashpa kawsachunsapa.Chaymanta Tata Diosta kasuk runakuna
sapa.”
12Chashna chay angel willawaptinJesukristu willawarkan: “Ariya. Utkana
sapa. 13Ñukaka A letrashina kashpaynitukuy layata kallarini. Chaymanta Zletrashina kashpayni tukuy layatatukuchani.yukmi kani. Mana tukuyniyuktakawsasha.
14Ñukata kreyiwak runakunauchankunamanta perdonadu kashpachuya chuya takshadu llachapayukshinakashpa sukaman kushikunkasapa.Paykunaka atipankasapa chay allimallaktapa punkunta yaykuyta. Chaytayaykushpa mana tukuyniyuktakawsachikuk kaspi wayunkunatamikunkasapa.
15Chay allima llaktapika manamillanapa laya mana alli rurakkunanima ñakakukkuna nima chikanwarmiwan uchallikushpa kawsakkunanima chikan ullkuwan uchallikushpakawsak warmikuna nima runamasintawañuchikkuna nima ruradu dioskunatakuyakkuna nima llullachikushpallakawsak runakuna nima llulla likidurunakuna yaykunkasapachu.”
16Chaymanta Jesukristu willawarkan:“Ñuka Jesusmi chay angelninitakachamushkani tukuy kay rimanaynitakanta yachachishunaykipa. Kanpish
sapa. Ñukaka chay ñawpa kamachikukDavidpa ayllunmanta mirakninkashpayni tukuy runakunapa sinchikamachikukninmi kani. Ñukaka chaypakarinan llipyak luserushina kani.”
17Chaypina Tata Diospa Espiritunkachay Oveja Wawanpa novianwan paytawillansapa: “¡Utkana shamuy!”Chaymanta tukuy kay librupi
killkaduta uyarik runakunapish paytawillaychi: “¡Shamuyna!”
22
581
kichi shamuychi kay mana chaniyukkawsachikuk yakuta upyak. Chashnachay yakuta upyashpaykichi manatukuyniyukta Tata Dioswan kawsankichi.
18Ñuka Juan tukuy kay librupikillkashkaynita uyarik runakunatasinchita willani: Ama kay killkadulibrupi rimanata imatami Tata Diosruranayanan nishpa mirachiychichu.Mirachiptikichika Tata Dios kay librupi
chi. 19Chaymanta ama kay killkashkayni
nan nishpa niman suk rimanata
surkuychichu.kichika Tata Dios chay yachachishkaynimana tukuyniyukta kawsachikukkaspipa wayunta kichushunkichi. Nimachay yachachishkayni allima llaktapiyaykuchishunkichichu.
20Chaymanta tukuy kay librupikillkashkaynita yachachiwakJesukristuka riman: “Ariya utkanashamuni.”Chaymanta ñuka Juan Señor Jesusta
willani: “Ariya, utkana shamuy.”21Señorninchi Jesukristu tukuy
kankunata allita yanapashuchunnikichi.Tata Dios tukuy rimashkanta
rurachun.
22
583
Salmo 1
Tata Diosta kasushpanchikuna kushikushpa kawsanchisapa.
1 Ñukanchikuna mana sakrarunakuna willawananchikunatakasushpanchikuna
kushikushpa kawsanchisapa.Mana uchallikuk runakunashinakawsashpa
chikunakushikushpa kawsanchisapa.Mana Tata Diosta asichik runakunapayuyanankunata rurashpanchikuna
kushikushpa kawsanchisapa.2
chikuna tutapi diyapi chayrimananpi yuyaykushpa
kushikushpa kawsanchisapa.3 Chashna Tata Diospa rimananta
kuyashpanchikunayaku mañanpi tarpudu kaspishinaallimata wiñanchisapa.
Wayuchakunan tiempu aypatawayuchakuk kaspishina kanchisapa.
Aypa allima pankayuk kaspishinakanchisapa.
nata allita ruranchisapa.4 Chay mana alli rurak runakuna
mana chashnachu kawsansapa.Paykunaka wayra pushanan kutadumurupa karapanshina kunanllaanchunsapa.
5 Chayrayku chay mana alli rurakrunakuna
Tata Diospa kastigunmanta manakishpinkasapachu.
Paykunaka Tata Diosta kasushpakawsak runakunawan
mana tantanakunkasapachu.6 Tata Dios alli rurak runakunata
kuydansapaalli ñanta purikshina allita rurashpakawsanankunapa.
Tukuy uchallikushpa kawsakrunakunata
Tata Dios sukaman kastigankasapa.
Salmo 2
Tata Dios akllashkan wambran kamachikun.
1 Sukaman yuyani: ¿Imapatí TataDiosta mana kasuk runakunaturbakunsapa?
¿kunsapa rurayta?
2
kuna awtoridarkunaTata Diosta mana kasunayansapachu.Chashna mana kasunayashpankunaTata Dios akllashkan sinchikamachikukwan makanakuktantanakunsapa.
3 Tantanakushpa kaparishpa rimansapa:“Akuychi Tata Dios akllashkan
kuk.
SALMOS
584
Akuychi paymanta kishpichinakuk
pana.”
4 Chashna rimaptinkunasielupi kawsak Tata Diospaykunata asichinsapa.
5 Chaymanta Tata Dios rabyakushpamanchachinsapa.
Sinchita piñakushpa willansapa:6 “Ñukami akllashkayni Sion urkupi
sinchi kamachikukta churashkanitukuy layata kamachinanpa.”
7 Kunanka ñuka willaykichi Tata Diosmunananta.
Payka willawashka:“Kanka wambraynimi kanki.Kantami churashkayki sinchikamachikuk kanaykipa.
8 Chayrayku tukuy llaktakunatamañaway.
Ñukami allpa kuchun mañanta
kipa.9 Sinchi kamachikuk kashpayki suk
kuna kastigankisapa.Yerumanta ruradu varawanmetomanta ruradu ollata pakikshinapaykunata kastigankisapa.”
10 Chashna Tata Dios wambrantawillaptin
Kankuna sinchi kamachikukkuna,awtoridarkuna,
willanaynita allita entiendiychi.Yachachinaynita yachakuychi.
11 Tata Diosta manchashpa sirviychi.Kushikushpa payta kuyaychi.
12 Tata Dios kunanllami sinchitarabyakun.
ninpi kumurayaychi
ama Tata Dios rabyashpa mana
chishunaykichipa.
Tata Dios amachawananchikunatayachashpanchikuna
kushikushpa kawsanchisapa.
Salmo 3
Tata Dioska kuyak runakunata yanapansapa.
1 A, Tata Dios,aypa chikniwak runakunami tiyan.
2
nayansapa.Chay runakuna ñukapa rimansapa:“Tata Dios manami yanapankachu.”
3 Chashna rimaptinkunapish,Tata Dios, kanmi arkanashinaarkawanki.
Kanmi kuyawashpa yanapawashpaanimuchiwanki.
4
tinipayka sielupi kawsananmantayanapawan.
5 Sirishpayni kunanlla puñuni.
muniTata Dios yanapawaptin.
6 Aypa chikniwak runakuna tukuy
pishTata Dios yanapawaptin manamanchakunichu.
7 A, Tata Dios,yanapawashpayki favorninipiatarimuy.
Chikniwak runakunamantasalvaway.
Kanmi chikniwak runakunatamakashkankisapa.
2 3
585
Tukuy mana alli rurak runakunapaarmankunata wakllichishkanki.
8 Kanmi, Tata Dios, ñukaykunatasalvawankisapa.
Chayrayku kanta kuyaptinikunayanapawaysapa.
Salmo 4
Tata Diosta kreyiptinchikuna allita yanapawanchisapa.
1 A, Tata Dios,kanmi allita amachawanki.
way.
wanki.
washpa uyariway.
2 Kankuna, chikniwak runakuna,¿aykapikamantí llullakushpachatawankichi?
¿Aykapikamantí mana kuskata
chi?3 Allita yachaychiTata Dios payllata kasushpa kawsakrunakunallata yanapananta.
Allita yuyaychi ñuka Tata Diostaroygaptini yanapawananta.
4 Chayta yachashpa manchakushpachukchukuychi
amana ashwanta uchallikunaykichipa.Sirishpaykichi kasillayashpa manaalli rurashkaykichita yuyaychi.
5 Chayta yuyashpatukuy shunku Tata Diosta kuyashpaanimalkunata *altarpi wañuchiychi.
chita.
6 Aypa runakuna rimansapa:Manami ni pi ñukanchikunatakushichiwanayanchisapachu.
Chashna rimaptinkunapishkan, Tata Dios, ñukaykunatallakichiwaysapa.
7 Aypa mikunayuk aypa upyanayukrunakuna sukaman kushikunsapa.
Kan, Tata Dios, paykunamantaashwanta kushichiwashkanki.
8
kushpa sirishpayni kunanllagustu puñuni.
Salmo 5
Roygaypachi Tata Dios yanapawananchikunapa.
1-2 Kamachiwak Tatayni Dios,parlachiptini uyariway.Llakishpa roygaptini yanapaway.A, Tata Dios,kantami tukuy ima yuyanaynitaparlachiyki.
3 A, Tata Dios,unay unay parlachiptiniuyariwanki.
Pakarinanta ima munanaynitawillayki.
Chaymanta yanapawanaykipashuyani.
4 A, Tata Dios,runakuna mana allita ruraptinkunasukaman piñakunki.Chayrayku mana alli rurakrunakuna
chu.5 Kikinkunalla kreyinakuk runakuna
pachu.Mana alli rurak runakunatasukaman chikninkisapa.
6
sapa.
nata
3–5
586
wañuchikunayak runakunatachikninkisapa.
7 A, Tata Dios,kuyawashpa llakichiwaptiki ñukaatipani wasikipi yaykushpa
tukuy shunku kuyaynikita.Akllashkayki wasikita yuyashpaynikuyayki.
8 A, Tata Dios,alli rurak kashpayki
naynipa
nankunapa.Yanapaway allita rurashpaalli ñanta purikshina kawsanaynipa.
9 Chay chikniwak runakunatukuy tiempu llullata rimansapa.
palla kawsansapa.Chashna sukaman uchasapakashpankuna
kicharidu asnak sepulturashinami.
10 A, Tata Dios,chay runakunata kastigaysapatukuy mana alli yuyanankunanimapi tukunankunapa.
Uchasapa kashpankunamana kasushunayashkankunaraykuñawpaknikimanta paykunatakarkuysapa.
11 Ñukaykuna amachawanaykipasapa
sapa.Kushikushpa kantanisapakan, Tata Dios, amachawaptikisapa.
sapakan yanapawaptikisapa.
12 Allita rurashpa kawsaptinikunakan, Tata Dios, yanapawankisapa.
shina amachawankisapa.
Salmo 6
Llakishpanchikuna Tata Dioswan parlanchisapa.
1 A, Tata Dios,ama rabyakushpa piñayawaychu.Ama rabyakushpa kastigawaychu.
2 A, Tata Dios,mana fersasyukmi mallinakuni.Chayrayku llakichiway.Tukuy kuerpuynimi chukchukun.Chayrayku alliyachiway.
3 Manchakushpayni chukchukuni.A, Tata Dios,
kipa.4 A, Tata Dios,shamuy yanapawak.Kuyawashpayki wañuymantasalvaway.
5 Wañushpayni manana kay allpapiyuyashkaykinachu.
Pampadu kashpayni mananaatipashanachu alabaynikita.
6 Chayta yuyashpa sukamanwakakushpa shaykuni.
Tukuy tuta sukaman wakakuptinialmadayni ñawini illiwan ñuyun.
7
tinkunawakakuptini ñawini shaykushpapuyuyashka.
8 Kankuna, mana alli rurakrunakuna,
ñukamanta anchuychi.Sukaman llakiptini ñami Tata Diosuyariwashkana.
9 Oraptini Tata Dios uyariwashkana.Tukuy mañashkaynitañami Tata Dios almitiwashkana.
10 Chayrayku chikniwak runakunapinkakushpa turbakunkasapa.Tata Dios yanapawaptinpinkakuywan raslla kallpankasapa.
5 6
587
Salmo 7
Tata Dios kuskanpi kastigakun.
1-2 A, Señor Tatayni Dios,
kipa.Sufrichiwak runakunamantasalvaway.
Paykunamanta kishpichichiway.Mana amachawaptikikallullakushpa chatawashpa
pumashina wakllichiwanmansapa.3 A, Tata Dios,¿kushkani?
4 Purikmasini allita rurawaptinmanami chiknishkanichu.
waykaptinmanami payta sufrichishkanichu.
5 Payta sufrichishka kaptinikañukatapish sufrichiwachun.
chun.6 A, Tata Dios,piñakushpa atariy.Favorninipi chikniwak runakunatatinkuysapa.
Kanmi rimashkanki mana alli rurakrunakunata kastiganaykipa.
Chayrayku favorninipi llukshiy.7
paykipaykunata kamachiysapa.
8 A, Tata Dios,kanmi tukuy llaktakunapi kawsakrunakunata
willanki allitachu mana allitachururashkasapa nishpa.
kayniraykuwillaway allita rurashkaynita.
9 A, Tata Dios,kanmi allillata rurak kanki.
Tukuy runakunapa yuyaynintariksinki.
Chayrayku tukuy mana alli rurakrunakunata kulluchiy.
Ñukaykuna alli rurak runakunakaptinikuna
sinchichiwashpa yanapawaysapaama uchallikunaynikunapa.
10 Altu sielupi kawsak Tata Diostukuy alli shunkuyuk runakunataamachan.
Chayrayku ñukata amachawan.11 Tata Dios kuskanpi kastigakun.Tukuy tiempu tukuy mana alli rurakrunakunata kastigansapa.
17 Tata Dios alli rurak kaptinpayta alabasha.Altu sielupi kamachikuk Tata Diostayuyashpa
payta kuyashpa himnokunatakantasha.
Salmo 8
Tata Dios runakunata rurarkan kamachikunankunapa.
1 A, Tata Dios,
nami kanki.
kunki.
sapa
kita.2 Taksha wambrakuna ñuñukuk
wambrakuna alabashuptinkunariksichinakunki tukuy laya atipakkanaykita.
Chaymanta chiknishuk runakunatamana kasushunayak runakunataupallayachinki.
7 8
588
3 Rurashkayki sieluta kawashpayni
kunata kawashpayni4 yuyani rurashkayki runakuna mana
nima kanankunata.Chashna mana nima kaptinikuna¿sapa?
5 Ñukaykunata rurawashkankisapayaka *angelkunashina yachakta.
Angelkunamanta ashwanta
sapa.6 Alli yachakta rurawashpaykisapa
nata kamachinaynikunapa.7 Ovejakunata torokunata sachapi
mana wiwa animalkunatakuwashkankisapa ñukaykunapakanankunapa.
8 Sielupi pawak animalkunatayakupi kawsak challwakunatatukuy ima yakupi tiyakta
napa.9 A, Tata Dios,
nami kanki.Tukuy allpapi kamachikunki.
Salmo 10
Roygaptinchikuna Tata Dios yanapawanchisapa.
1 A, Tata Dios,mallinakuni karuyawashkaykita.Llakiptini mallinakuni manayanapawanaykita.
2 Mana alli rurak runakuna sukamankikinkunalla kreyinakushpankuna
rabyakushpa alli rurak runakunatasufrichinsapa.
Chashna kreyinakushpankunapish
llapi urmankasapa.
3 Mana alli rurak runakunakikinkunapa munanankunallatarurashpa kawsansapa.
Tukuy layata kikinkunallapamunashpa
chansapa.4
lla kreyinakushpa rimansapa:“Manami Tata Dios tiyanchu.Manami ni pi ruranaynikunatatapuwankasapachu.”
5 A, Tata Dios,chay runakuna sukaman mana allitarurashpa
sapa.Kanpa, Tata Dios, kamachikunaykitamana nimatashina kawansapa.Chikninakukmasinkunata
sapa.6 Yuyansapa mana ni pi atipanantachashna kawsanankunamantamichayta.
kunata.7 Chaykunata rimashpa sukaman
maldisikunsapallullakunsapa llullachikunsapa.Runamasinkunata rabyachishpasufrichinsapa.
8
chik runata chapashpapakallalla wañuchinsapa.
nata kawashpashuyansapa wañuchinankunapa.
9 Chay mana alli rurak runakunapumakunashina machayninpipakakudunkunamanta
nata chapansapa.Chapashpa shuyansapa imay oramiapinkasapa nishpa.
8, 10
589
Chashna apishpa munashkankunalayata paykunata ruransapa.
10 Pumakunashina pakchanakushpatakshayansapa
nata apinankunapa.
11 A, Tata Dios,chay runakuna yuyansapa
naykita.Yuyansapa uyaykita wichkashpamana kawanaykita.
12 A, Tata Dios, atarimuy.sapa.
Ama sufrik runakunata kunkaychu.13 A, Tatayni Dios¿imapatí mana alli rurak runakunaburlata rurashunkisapa?Paykunaka yuyansapa kan manakastigakunaykita.
14 A, Tata Dios,kikiki kawashkankisakra mana allikunata ruraptinkuna.Chayrayku paykunata kastiganaykitiyan.
Chashna kastigakuk kaptikimana amachanakuy atipakrunakuna
naykipa.Kanmi tukuy wakcha runakunatayanapankisapa.
15 A, Tata Dios,chay mana alli rurak runakunatakastigaysapa
napa.Tukuy paykunata kastigaysapakullunankunakaman.
16 Kanmi, Tata Dios,yukta kamachikunki.
kunamanta wishchunkisapa.17 A, Tata Dios,
mana kikinlla kreyinakushpakuyashuk runakuna
roygashuptinkuna uyarinkisapa.
kisapa.18 A, Tata Dios,
nata yanapaysapawañuy yachak runakuna
nankunapa.
Salmo 11
Tata Dios tukuy alli rurak runakunata amachansapa.
1 Ñukaka Tata Diostami shuyaniamachawananpa.
Yankamantami chikniwak runakunawillawansapa:
“Pawak animalkuna urkukunamanmanchakushpa nitikukshinanitikuy.”
2 Paykunaka willawansapa:
chi.Paykunaka wachinkunata balistawaskapi churashpa
balistankunata pataransapa.Pakakudunkunamanta alli rurakrunakunata shitansapa.”
3 Willawansapa:kuna tiyaptin
¿imatatí alli rurak runakunarurankasapa?”
4 Chashna willawaptinkunapish ñukayachani
Tata Dios wasinpi kawsananta.
nata allita kawaykan.5 Tata Dios alli mana alli rurak
runakunata kawan.Wañuchikunayashpalla kawsakrunakunata
10 11
590
Tata Dios tukuy shunkunmantasukaman chikninsapa.
6
napa sawanpi
chinka.Wayrawan chay ninata rawrachinka
kunapa.
sapa.7 Tata Dios alli rurakmi.Ñukanchikuna allita rurashpa
sapa.
panchikunapayta uya uya kawashunchisapa.
Salmo 19
Sieluta kawashpa yachanchisapa Tata Dios tukuy laya
atipak kananta.
1
sapaTata Dios tukuy laya atipakkananta.
chisapaTata Dios tukuy layata rurashkanta.
2
chisapa
kanta.
sapaTata Dios alli yachak kananta.
3
chikunapishallita yachanchisapaTata Dios tukuy layata rurashkanta.
4 Tukuy allpa kuchun mañanpikawsak runakuna
sieluta kawashpa yachanchisapa
Tata Dios tukuy layata rurashkanta.Payka intita sielupi wasinpishinachurashka.
5 Intika suk novioshinakasaranan diya kushikushpawasinmanta kallpan.Premyunta chaskinanpa kallpakrunashina
kushikushpa llukshin.6 Intika llukshimunan ladumantayaykunan ladukaman purin.
chu.
7 Tata Diospa kamachikunankunasukaman allimami.
Sampayaptinchi animuchiwanchi.
wanchisapachu.Mana yachaptinchikunayachachiwanchisapa alli yachakkananchikunapa.
8 Tata Diospa rimanan allima kashpakushichiwanchisapa.Paypa kamachikunankuna sukamanallima kashpa
lampara llipyakshina lusichiwanchiyachananchikunapa allita rurashpakawsayta.
9 Tata Diosta kuyashpanchikunamana tukuyniyuktaallita rurashpa kawsanchisapa.Tata Dios kuskanpi manallullakushpa kamachiwanchisapa.
10 Paypa rimanankakurimanta ashwan allimami.
mantaTata Diospa rimananta ashwantamunanchisapa.
11 A, Tata Dios,kamachikunaykikuna yachachiwanama uchallikushpa kawsanaynipa.Chaykunata kasuptini sukamanyanapawanki.
11, 19
591
12 Mana ni pi kikinmanta yachanchuuchallikushkanta.
A, Tata Dios,mana yuyashpa uchallikuptiniperdonaway.
13
kunaynipa.Ama munaychu kreyinakushpakawsanaynipa.
Yanapawaptiki mana uchayuk runakasha
amana uchallikunaynipa.14 A, Tata Dios,
manta salvawanki.Chayrayku munanitukuy rimanayni tukuy yuyanaynikushichishunaykipa.
Salmo 23
Tata Dios ovejakuna kuydakshina kuydawanchisapa.
1 Tata Dios ovejakuna kuydakshinakuydawan.
Chayrayku mana nima illawanchu.2 Chashna kuydawashpaallima pastukunapi samachiwan.Chuya likidu ñukñuk yakukunamanpushawan.
3
wan.
nipa alli kuydakuk kananta.4 Kan, Tata Dios, kuydawaptiki
nipishmana wañuyta manchakunichu.Kan, Tata Dios, ñukawan kaptiki
waptikikushikushpalla kawsasha.
5 Chikniwak runakuna tiyaptinpish
kanki.
Kuyawashpa mishkilla asnak wirataumaynipi tallishkanki sukamankushichiwanaykipa.
Chaymanta upyakunayni kopata
wanki.6 A, Tata Dios,wañunayni diyakaman sukamankuyawashpa llakichiwanki.
yukta kawsasha.
Salmo 27
Tata Dios yanapawaptinchikuna mana nimata manchanchisapachu.
1 Tata Dios lusninishina kashpachikniwak runakunamantasalvawan.
Chashna salvawaptin mana ni pitamanchanichu.
Tata Dios amachawaptinmana ni pita manchashachu.
2 Chay chikniwak mana alli rurakrunakuna tantanakunsapa
napa.
kunapishmana atipansapachu.
3 Chay aypa chikniwak runakuna
waptinkunapishmana paykunata manchanichu.Sukaman makawanayaptinkunapishmana turbakunichu.
4 Ñuka Tata Diosta suk imallatamañashkani.
Sukaman munani tukuy diya paypa
nipa.
nanta yuyayta.5 Sukaman sufrishpa kawsaptini
19, 23, 27
592
wanka.Chikniwak runakunamanta wasinpipakawanka.
Manllayba rumi sawanpishinachurawanka
ama ni pi wakllichiwananpa.6 Chashna Tata Dios salvawaptinatipani chikniwak runakunatakallpachiyta.
Chaypina payta agradesishpaynipaypa wasinpi
ofrendakunata kusha kuyanaynipa.Kushikushpa himnokunata TataDiosta kantasha.
7 A, Tata Dios,kanta roygaptini uyariway.Llakichiwashpa yanapaway.
8 Kikini yuyanakushpa rimani:
nanpa.”Chayrayku, Tata Dios, roygaykiyanapawanaykipa.
9 A, Tata Dios, yanapaway.Ama piñakushpa karkuwaychu.Kanlla atipanki salvawayta.Ama sapallaynita sakiwaychu.Kanmi kanki salvawak Tatayni Dios.
10
pishkan, Tata Dios, mana sakiwashpayanapawanki.
11 A, Tata Dios,
tinkunayanapaway allita rurashpa alliñanpi purikshina kawsanaynipa.
12 Chay sakra runakuna llullakushpachatawansapa
mana alli rurak kanaynita.
kankunata rurawanankunapa.13 Chashna chatawaptinkunapishñuka allita yachani tukuy diya
kan, Tata Dios, kuyawashpaykiyanapawanaykita.
14 Chayrayku akuychi Tata Dios
pachi.
chichu.Ariya,kunata shuyaypachi.
Salmo 34
Tata Diosta roygaptinchikuna payka yanapawanchisapa.
1 Tukuy oras ñuka Tata Diostawillasha alli rurak kananta.
Mana shaykushpa Tata Diostaalabasha.
2 Tata Dios yanapawaptin sukamankushikuni.
Kankuna, alli modoyuk runakuna,chayta yachashpa kushikuychi.
3 Tata Dios sukaman tukuy layaatipak kaptin
chi.
4 Tata Diosta yanapawananpamañaptini
payka uyariwashka.Uyariwashpa yanapawashkaamana manchakunaynipa.
5 Tata Diosta shuyashpanchikunayanapawananchikunapa
sukaman kushikunchisapa.Tata Dios yanapawaptinchikunamana pinkakunchisapachu.
6 Ñuka sukaman sufrishpayniTata Dios yanapawananparoygaptini uyariwashka.
manta kushichiwashka.7 Tata Diospa *angelninkuna
27, 34
593
tukuy Tata Diosta kasuk runakunataamachansapa.
8 Kankuna mishkik mikunatamallikshina
chipa alli rurak kananta.Tata Dios yanapashunaykichitayachashpaykichi
sukaman kushikunkichi.9 Kankuna, Tata Diosta kasuk runakuna,payta kuyaychi.Chashna kuyaptikichi manami nimaillapushunkichichu.
10 Pumakuna sinchi kashpankunapishyarkansapa.
Chashnapish kaptin ñukanchikunaTata Diosta kasuptinchikuna
aypa allikunata kuwanchisapa.
11 Wambraynikuna, shamuychiuyariwak.
Kunanka yachachiykichiimashnami Tata Diosta kuyankichinishpa.
12 Kunanka tapuykichi:¿Munankichichu unayta kawsayta?¿Munankichichu kushikushpallakawsayta?
13 Chashna kawsanayashpaykichikaama munaychichu mana allikunatarimayta nima llullakuyta.
14 Mana alli ruranaykichita sakishpaallikunallata ruraychi.Tukuy piwan allillapi kushikushpakawsaychi.
15 Allita rurashpa kawsaptikichiTata Dios kuydashunkichi.Roygaptikichi yanapashunkichi.
16 Chaymanta Tata Diostukuy mana alli rurak runakunatachikninsapa.
Paykunata kulluchinkasapa
napa.
17 Allita rurashpa kawsaptinchikunaTata Diosta roygaptinchikuna paykayanapawanchisapa.
kunapayka yanapawashpanchikunakushichiwanchisapa.
18
yashpa llakiptinchikunaTata Dios llakichiwashpanchikunaperdonawashpanchikunakushichiwanchisapa.
19
pishsukaman padesinchisapa.Chashna padesiptinchikunapishTata Dios yanapawanchisapakushikushpalla kawsananchikunapa.
20 Tata Dios yanapawashpanchikuna
ninchi runakunatullunchikunata polvonankunapa.
21
sinkunata wañuchinayashpakikinkunalla wañuytamaskaykansapa.Tata Dios tukuy alli rurakta chiknikrunakunata kastigankasapa.
22 Chaymanta Tata Diosta kasushpakawsaptinchikuna
payka llakichiwashpanchikunasalvawanchisapa.
Tata Dios amachawananchikunatamunaptinchikuna
payka mana kastigawanchisapachu.
Salmo 37
Runakuna mana allita ruraptinkunapish ama turbakuychu.
1
pishama turbakuychu.
34, 37
594
Chay mana alli rurak runakunatakawashpa
ama paykunashina kawsanayaychu.2 Chay runakunata Tata Dioskautka kastigankasapa.Kastigaptinkuna tipidu kiwashinatukunkasapa.
3 Tata Dios yanapashunaykitayachashpa
allita rurashpalla kawsay.Kay allpapi kawsashpaykiraTata Diosllata allita kasushpa kawsay.
4 Payta tukuy shunku kuyashpakawsay.
Chashna payta kuyaptikialli munanaykita almitishunki.
5 Tata Diosta kuyashpa
naykita.
shunki.6 Tata Dios yanapashuptikitukuy runakuna alli ruranaykitalustashina kawankasapa.Alli ruranaykita ruraptikiinti llipyanantashina kawankasapapaykunapish yachanankunapaallita rurashpa kawsayta.
7 Allita rurashpa mana turbakushpaTata Dios yanapashunanta shuyay.
kunaama llakishpa rabyakuychu.Mana allita yuyaykuptinkunaama rabyakuychu.
8 Ama rabyakushpa piñakuychu.Ama munaychu turbakushpamana allita rurayta.
9 Tata Dios tukuy mana allita rurakrunakunata kastigankasapa.
nantashuyaptiki payka yanapashunki.
23 Tata Dios tukuy runakunatayachachiwanchisapa.
Yanapawanchisapa paypamunananta rurananchikunapa.
24 Mana allita ruraptinchikunaTata Dios makinchikunamanta
chisapa
napa.25 Wayna kashkaynimantañami viejuyashkanina.Manami kawashkanichuTata Dios alli rurak runakunatasakiptin.
Paykunapa wambrankunapishmana nimata mañakushpachukawsansapa.
26 Alli rurak runakuna kashpanchikunatukuy oras llakichikushparunamasinchikunata yanapanchisapa.Chay runakunapa wambrankunakatukuy pita sukaman kushichinsapa.
27
manta wanashpaallikunallata rurashpa kawsay.Chashnarami Tata Dios manatukuyniyukta yanapashunki
allita rurashpa kawsanaykipa.28 Tata Dios alli rurak runakunata
kuyansapa.Payta kasushpa kawsaptinchikunamana sakiwanchisapachu.
nata kulluchin.Tukuy wambrankunatapishkulluchin.
Salmo 46
Tukuy laya atipak Tata Dios ñukanchikunawan kawsan.
1 Tata Dios animuchiwanchisapa.Chikniwakninchi runakunamantaamachawanchisapa.
37, 46
595
wanchisapa.2
chikunaallpa chukchukushpa waklliptinpishmana manchakushunchisapachu.Urkukuna manllayba kochapisumiptinkunapish
mana manchakushunchisapachu.3
pishurkukuna chukchukuptinkunapishmana manchakushunchisapachu.
4
chisapa
sapa.Kamachiwakninchikuna Tata Diosñukanchikunapi kawsan.
5 Chashna Tata Dios ñukanchikunapikawsashpa
sufriptinchikunapish tukuy diyayanapawanchisapa.
6 Chayta kawashpa mana Tata Diostakasuk runakuna
manchakushpa kaparinkasapa.Sinchi kamachikukkuna sukwan
sapa.Tata Dios rimakuptin
sapa.
7 Tukuy laya atipak Tata Diosñukanchikunawanmi kawsan.
wanchisapa.8 Payka almirana *milagrukunatami
rurashka.Shamuychi kawak kay allpapirurashkanta.
9
kushka
amana makanakunankunapa.Ñami balistankunata pakishkana.Makanakunankuna lansankunatañami paki pakina rurashka.Makanakunankuna karrunkunatañami rupachishkana.
10
sapa:“Kasillayaychi.Riksiwaychi sinchi kamachikuk TataDios kanaynita.
Yachaychi tukuy allpapi tukuy
naynita.”
11 Tukuy laya atipak Tata Diosñukanchikunawanmi kawsan.
wanchisapa.
Salmo 51
Tata Diosta roygaypachi perdonawananchikunapa.
1 A, Tata Dios,kuyawashpayki llakichiway.
nimanta perdonaway.2 Kuyawashpayki mana alli
washpa mayllaway.Tukuy uchaynikunamantapichaway.
3
yashpayni uchallikushkaynita.
chu kunkayta.4 A, Tata Dios,uchallikushpayni mana allikunatarurashpayni
kanta mana kasunayashkaykichu.Chashna mana kasunayashpaynirabyachishkayki.
nayki tiyan.
46, 51
596
Kan kastigawashpaykiallininpi kastigawanki.
5 Nasishkaynimantapachamana alli rurakmi kani.Mamaynipa wiksan ukumantapachauchasapami kani.
6 A, Tata Dios, kanka alli shunkuyukrunata kuyanki.
kanki.7 Uchaynikunamanta pichawayñawpaknikipi chuya chuyarikurinaynipa.
way.Chashna mayllawaptiki yurakpuyushina kiparisha
allita rurashpa kawsanaynipa.8 A, Tata Dios, kushichiway.Kastigawashkaykimanta kashkankushichiway.
9 Amana uchaynita yuyaynachu.Mana alli rurashkaynita kunkay.
10 A, Tata Dios,uchasapa yuyayninita pichay.Yanapaway kanta kuyashpaallita rurashpa kawsanaynipa.
11 A, Tata Dios,
chu.Ama Espirituykita kichuwaychu.
12
way.Chashna kushichiwashpayki
naynipa.13 Chashna yanapawaptikimana kasushunayak runakunatarimanaykita yachachisha
napa.Chashna yachachikuptiniuchasapa runakuna uchankunata
kasapa.
Salmo 53
Tukuy runakuna uchallikunchisapa.
1 Mana alli yuyayuk runakunayuyansapa Tata Dios manatiyananta.
Chashna yuyashpa uchallikushpawakllichinakushkasapa.Uchallikushpa kawsashpankuna
panachu.2 Anak sielumantapachaTata Dios tukuy runakunatakawamunsapa
ichará maykan alli yuyayukpayta kasunayan nishpa.
3 Chashna Tata Dios alli rurakrunakunata maskashpapish
mana niman suk alli rurak runatatarinchu.
Tukuy runakuna uchallikushpawakllichinakushkasapa.
Mana ni pi alli rurak tiyanchu.Manami niman suk tiyanchu.
4 Chay mana alli rurak runakunamana allikunata yuyaykunsapa.
kunapayta kuyakmasinikunatachiknishpa sufrichinsapa.
5 Chayrayku mana manchakuna oraskaptinpish
chay mana alli rurak runakunamanchakushpa chukchukunkasapa.Tata Dios kastigashpa karkuptinkunasukaman pinkakunkasapa.
6 Sukaman munani Tata Dios tukuy*chikuna
chikniwakninchi runakunamantasalvawananchikunapa.
Tata Dios llakichiwaptinchikunatukuy Jakobopa mirakninkuna
sapa.
51, 53
597
Salmo 55
Tata Diosta roygaypachi chikniwakninchi runakunamanta
amachawananchikunapa.
1 A, Tatayni Dios,roygaptini uyariway.Ama nimatashina royganaynitauyariychu.
2-3 A, Tata Dios,uyariwashpa yanapaway.Llakishpayni roygayki.
kuna
kuptinkunauyarishpa sukaman manchakuni.
wansapa.
yansapa.4 Chayta kawashpa manchakuptinishunkuyni sinchita waktanakun.Wañuchiwanankunata yuyashpasukaman manchakuni.
5
payni chukchukuykani.6 Chayta yuyashpa rimani:¿Imapatí mana urpayshina rikrayukkani?
Rikrayuk kashpaynikanitikushpa pawayman samakrinaynipa.
7 Pawashpayni karuta riyman.Chakidu pampapi kipariymanchaypi kawsanaynipa.
8 Chikniwak runakuna sinchitasufrichiwaptinkuna
Tata Diosta sukaman mañasha
nanpa.
12 Manami chikniwak runachusufrichiwashka.
Chikniwak runa sufrichiwaptinka
mana nimachu kanman.Sufrichiwak runamanta ñukakapakakuyman.
13 Chay sufrichiwak runakakuyanakushpa purikmasinimikashka.
14 Paywanmi *Tata Diospa wasinpiyaykushpaynikuna parlakkanisapa.
Paywanmi kushikushpa ayparunakunapa chawpinkunapi purikkanisapa.
15 Tukuy chikniwak runakunamana yuyashkankuna oraswañuchunsapa.
Mana alli rurak kashpankunaraslla wañuchunsapa.
16 Ñuka sufrishpayniTata Diostami roygasha.Roygaptini yanapawanka.
17 Pakarinanta chishita tutatawakaptini
wanka.18
kuptiniama wañuchiwanankunapaTata Dios yanapawanka.Paykuna aypa kaptinkunapishyanapawanka.
19 Paykuna mana Tata Diostamanchashpa
mana allikunallata rurashpakawsansapa.
Chayrayku mana tukuyniyuktasinchi kamachikuk Tata Dioschikniwak runakunata kastigashpaupallayachinka.
20
wan makanakunsapa.
nakunsapa.21 Mishki shimi tukushpa parlansapa.
55
598
Chashna parlashpankunapishmakanakuyllata yuyansapa.
kunapishchikninakushpalla kawsansapa.
22 Akuychi tukuy yuyananchikunataTata Diosta willaypachi.Chashna willaptinchikuna paykayanapawashunchisapa
napa.Tata Diosta kasuptinchikunapayka yanapawanchisapa amauchallikunanchikunapa.
23 A, Tata Diosnini,wañuchikuk llullakuk runakunamana unaytachu kawsankasapa.Paykunata kulluchinkisapa.Chashnapish kaptinñukaka yachani yanapawanaykita.
Salmo 61
Tata Dios amachawanchisapa.
1 A, Tata Dios,sukaman llakishpayni kaparikuptiniuyariway.
way.2 Kay allpapi kuchun mañanpi
kashpaynipishmanana yachashpa imatami rurashanishpa kanta roygayki.
pishina churawashpaykichikniwak runakunamantasalvaway.
3 A, Tata Dios,kanmi amachawanki.Amachawashpayki allimapirkashina
chay chikniwak runakunamantaarkawanki.
4 Tukuy tiempu wasikipi kawsanayaniwallpa wawankunata rikran sikipiamachakshina kuydawanaykipa.
5 A, Tata Dios,kanmi tukuy promesakushkaynitauyarishkanki.
Chayrayku yanapawashkanki.Kanka tukuy kuyashushpa kawsakrunakunata yanapankisapa.
6 A, Tata Dios,kamachikuk kaptini yanapawaysukaman unayta kawsanaynipa.
7
nipa.Kuyawashpayki ama shaykushpakuydaway.
8 Chashna yanapawaptikitukuy tiempu kanllata alabashpaynikawsasha.
Tukuy diya promesakushkaynitarurasha.
Salmo 73
Tata Dios sukaman kuyawanchisapa.
1 Tata Dios tukuy *israel runakunatakuyashpa yanapansapa.
Tukuy shunku allita yuyashpakawsak runakunata yanapansapa.
2 Chashna Tata Dios yanapakukkaptinpish
yaka yaka mana allita rurashpamitkakukshina urmanayarkani.
3 Kikinkunalla kreyinakuk tukuyimayuk
mana allita rurashpa kawsakrunakunata kawarkani.
payni yakallapa uchallikurkani.4 Paykunaka wañuyta mana
manchansapachu.Mana ni unkushpa shaykunsapachu.
5 Mana yachansapachu imami llakinanishpa.
55, 61, 73
599
Mana runamasinkunashinachusufrishpa kawsansapa.
6
pankunasufrichikushpalla kawsansapa.
7 Tukuy layayuk kashpankunatukuy mana alli munanankunallataruransapa.
8 Tukuy pita mana nimatashinakawansapa.
Mana pinkakushpa kikinkunallaalabanakunsapa.
Tukuy pita jorachinsapa
nankunapa.9
kunawillansapa Tata Diosta manakasunayanankunata.
Runakunatapish washanchansapa.10 Chayrayku runamasinkunapaykunata alabansapa.Paykunata sukaman kreyinsapa.
11 Rimansapa: “Tata Dios mana allirurananchikunata
mana yachankachu.Sielupi kawsak Tata Dios mananimata yachanchu.”
12 Chay mana alli rurak runakunamana nimapi sufrishpankunakullkiyansapa.
13 Chayta kawashpa yuyarkani:“Llullakushpa alli shunkuyuk runakawsaykani.
Llullakushpa allillata rurashpakawsaykani.
14 Tukuy oras sufrini.Tukuy diya Tata Dios kastigawan.”
15 A, Tata Dios,chay mana alli rurak runakunashinachayta rimashpaynika
mansapa karkan.16 Chayta yuyashpayni
mana atiparkanichu entiendiyta
kunarayku kastigansapa nishpa.17 *
niraallita yacharkani Tata Dios chaymana alli rurak runakunatakastiganankunata.
18 A, Tata Dios,
natachurashkanki llukchak ñanpishina
sapa.19 Raslla paykunata kastigankisapa.
kasapa.20 Paykuna llullachinakuptinkunapishkan, Tata Dios, kastigakunayki diyachayamuptin
tukuy mana alli rurashkankunatatukuy runakunata kawachinkisapa.
21 Chay mana alli rurak runakunatakawashpa
sukaman turbakurkani.Turbakushpa sukaman llakirkani.
22 A, Tata Dios,mana nima yachak kashpayniñawpaknikipi suk animalshinakarkani.
23 Chashna mana entiendiptinipish
kankichu.
wakshina yanapawashkanki.24 Yachachiwashpa yanapawashkankiallita rurashpa kawsanaynipa.Chaymanta kawsanaykipikushikushpa chaskiwanki.
25 Kanlla sielumanta yanapawanki.Kanwan kawsashpaynimana nima ashwanta munanichu.
73
600
26 Sukaman sampayaptinipish, kantata Dios,
mana tukuyniyukta kuyawashpayanapawanki.
27 A, Tata Dios,mana kasushunayak runakunawañunkasapa.
Kanmi mana kreyishuk runakunatakulluchinkisapa.
28
pish
yani.Kanmi, Tata Dios, amachawanki.Chayrayku runamasinikunatawillashasapa
alli rurak kanaykita.
Salmo 100
Tata Dios rurawashkanchikunarayku paypa
wambrankuna kanchisapa.
1 Tukuy allpapi kawsak runakuna,Tata Diosta kushichishpa kantaypachi.
2 Kushikushpa Tata Diosta kuyaypachi.Kushikuywan kaparikushpañawpakninman shamuypachi.
3 Tata Diosta riksiypachi sinchikamachikuk kananta.
Pay rurawashkanchikunaraykupaypa wambrankunami kanchisapa.Paypa pastunpi ovejankunashinakanchisapa.
4 Chayrayku *Tata Diospa wasinmanshamuypachi.
Kushikushpa payta alabashpakantukunata kantashpa
punkunta yaykuypachi.
chikunakushichishpa kuyaypachi.
5 Tata Dios alli rurak kaptinmana tukuyniyukta kuyakuk kaptinkushikushpa payta kuyaypachi.
Salmo 104
Tukuy layata rurakTata Diosta alabaypachi.
1 Tata Diosta tukuy shunkukushichishpa alabasha.
A, Tatayni Dios,ashwan sinchi kamachikukmi kanki.Tukuy laya atipak kashpaykisukaman allimami kanki.
2 Luswan sawa llachapawanshinawankunakushkanki.
Sieluta warkudu llachapatashinachurashkanki.
3 Kan tukuy layata kamachishpa
shinamanllayba kochapi sinchichishkanki.Puyukunata rurashkanki purinaykikarrukunashina kanankunapa.
Wayrashina maytapish rinayashparinki.
4 Sinchi wayra yachachiwanchisapasukaman atipak kanaykita.
pami.5 A, Tata Dios,allpata allimata sinchichirkanki.ama churashkaykimanta kuyunanpa.
6 Yakukuna suk llachapashina allpatakirparkan.
kan.7 Kan, Tata Dios, yakukunata
willaptiki kallparkansapa.Troynoshina rimakuptikiyakukuna uyarishpa nitikurkansapa.
8 Urkukunata llukashpa bajadakunataurayashpa
rirkansapa maypicha willashkaykipikanankunapa.
9 Willarkankisapa amana chaymantallukshinankunapa
napa.
73, 100, 104
601
10
namanta
chishkankiatun yakukunaman rinankunapa.
11 Chay yakukunamanta tukuysachakunapi kawsak animalkunayakukunsapa.
Chayta upyashpa sachapi kawsakburrukuna yakunayaynintasamachinsapa.
12
napi wasichakunsapa.Kaspikuna ramanpi kantansapa.
13 A, Tata Dios,kanmi anak sielupi wasikimantapachayakuta tamyachishpa sachakunatañuyuchinki.
Altumanta urmamuk yakuwanallpata saksachinki.
14 Chay yakuwan pastukunatawiñachinki
animalkuna mikunankunapa.Runakuna tarpunan murukunatawiñachinki
wayuchakuptin mikunankunapa.15 Chay wayukunata mikunsapa
fersasyuk kanankunapa.Vinuta upyansapa kushikunankunapa.
16 Kan, Tata Dios, chay yakullawankaspikunata saksachinki.
Libano partipi tarpushkaykisedrukunatapish saksachinkisapa.
17
kuna wasichakunsapa.Pino kaspikunapi garsakunakawsansapa.
18 Altu urkukunata kabrakunaparurashkanki.
Rumikuna sikinpi achunikunapakakunsapa.
19
napa
ima laya tiempumi nishpa.Intipish yachanimay orasmi urkukunapi chinkankanishpa.
20 Chaymanta yana llachapatashinamantanki tutayananpa.
Tutayaptin sachapi animalkunallukshinsapa.
21 Pumakuna mana mikunankunatatarishpa kaparinsapa.
nata kunankunapa.22 Inti kashkan llukshimuptinmachayninkunapi sirik kutinsapa.
23 Chashna diyayaptin ullkukunatrabajunkunaman rinsapa.
Tutayanankaman trabajansapa.
24 A, Tata Dios,rikchak layata rurashkanki.Kay allpaka tukuy rurashkaykiwanuntami.
25 Allpapi tiyan manllayba kocha.Chay kochapi mana yupaypa atunanimalkuna taksha animalkunatiyan.
26 Chay manllayba kochapi barkukunapurinsapa.
Yaku ukupi manllayba manchanapaanimal kawsan
chaypi pukllananpa.27 A, Tata Dios,tukuy chay animalkuna
nata
sapa.28 Kan, Tata Dios, mikunankunata
kunkisapa.Chashna kuptiki chay animalkunaapinsapa.
Paykunata kuptikimunashkankunawan saksansapa.
29 Chay animalkunata mananayanapaptiki manchakunsapa.
104
602
Manana kawsanankunapa samaytakuptiki wañunsapa.
Usushpa polvo tukunsapa.30
sapa.Chashna kawsachikushpa allichankiallpa kashkan allima rikurinanpa.
31 Mash uyariwaychi.Tata Dios mana tukuyniyuktakamachikun.
Tukuy rurashkanta kawashpasukaman kushikun.
32
kun.Tata Dios urkukunata llankaptinkusninsapa.
33 Ñuka chaykunata kawashpawañunayni diyakaman
kantukunata kantashpa Tata Diostakushichisha.
34 Allita yuyashpayni munani TataDiosta kushichiyta.
Paymi ñukata kushichiwan.35 Kushikushpa rimani:Allpamanta tukuy ucha rurakrunakuna chinkachunsapa.
Mana alli rurak runakuna amanakawsachunsapanachu.
Ñukaka Tata Diosta tukuy shunkukuyashpa alabani.
Munani tukuy runakuna Tata Diostaalabanankunapa.
Salmo 119
Tata Diospa rimanansukaman allima.
9 A, Tata Dios¿imashnatí wayna runa atipanmanmana uchallikushpa kawsayta?Waynaka rimanaykita kasushpamana uchallikushpa kawsanka.
10
kipa munani.
Yanapaway kamachikunaykikunatakasushpa kawsanaynipa.
11 Tukuy rimanaykitami tukuy shunkuallita kasushkani
naynipa.12 A, Tata Dios,kanta sukaman alabayki.
way.13 Tukuy yachachiwanaykitañukapish runamasinikunataparlachisha.
14
naynimantarimanaykita kasushpayni ashwantakushikusha.
15 Tukuy rimanaykita yuyashpakawsasha.
Chayta yuyashpa allita rurashpakawsashpayni
ñannikipi purisha.16 Rimanaykita yachashpayni sukaman
kushikusha.Mana kutin kunkashachu.
97 A, Tata Dios,sukaman yachachiwashkaykitakuyani.
Tukuy diya chayta yuyashpachishyani.
98 Tukuy kamachikunaykikunata ñamiyachanina.
mantaashwan alli yachaktami rurawashka.
99 Kamachikunaykikunata yuyashpakawsashpayni
manta ashwan allita entiendini.100 Rimanaykita kasushpa kawsashpaynikamachikuk *ansianukunamantaashwan allita entiendini.
101 Tukuy mana alli ruranakunatamisakishkani
rimanaykita kasushpa kawsanaynipa.
104, 119
603
102 Rimanaykita kan yachachiwaptikimana chaykunata sakishkanichu.
103
naykipa.Rimanayki ñukñushina allimami.Chayrayku ñukñumanta ashwantarimanaykita munani.
104
nata yachachiwashka.
natamanana munaninachu rurayta.
105
namipurinayni ñanpi allima lusshina.
Salmo 121
Tata Dios amachawanchisapa.
1
kuni:¿Pití ñukata yanapawanman?
2 Tukuy kay allpata sieluta rurak TataDiosmi yanapawanka.
3
shunkiama uchata rurashpa urmanaykipa.Kuydashuk Tata Dios manamipuñunchu.
4 *Israel runakunata kuydak Tata Dios
chu.5 Tata Diosmi allita kuydashunki.Tata Diosmi amachashunki.Laduykillapi kashpa yanapashunka.
6 Chashna Tata Dios amachashuptinmana diyapi rupay
chu.7 Tata Dios yanapashunkaama nima wakllichishunanpa.Payka sukaman allita amachashunki.
8 Maymanpish riptiki
shunki.
Salmo 133
Kuyanakushpakawsananchikuna tiyan.
1 Mash allita yuyaychi.
wan paninchikunawan
nanchikunapa.2 Tata Dios Aronta akllaptin
*saserdote kananpawawkin Moiseska umanpi mishkillawirata tallirkan.
sinkunata yachachirkansapasukwan sukwan kuyanakushpakawsanankunapa.
Chay wira tukuy saserdotekunapabarbankunata surushpa
tukuy llachapankunata ñuyuchin.
kunatapish yachachiwanchisapasukwan sukwan kuyanakushpakawsananchikunapa.
3
panchikuna
sapa.Sion urkuta ñuyuchik serenushinakanchisapa.
chikunaTata Dios kushikushpa sukamanyanapawanchisapa
mana tukuyniyukta paywan tantallakawsananchikunapa.
Salmo 139
Tata Dios allita riksiwanchisapa.
1 A, Tata Dios,sukaman allita kawawashkankiyachanaykipa allitachu manachururaykani nishpa.
Sukaman allita riksiwanki.
119, 121, 133, 139
604
2
nita.Kanmanta karupi kaptinipishtukuy yuyanaynita yachanki.
3 Maymanpish riptinimaypipish samaptinitukuy ruranaynita yachanki.
4 Manara nimata rimaptinirakan yachanki imatami rimanayaninishpa.
5 Allita chawpichawashpakuydawanki.
wanaykipa.6 Chaykunata yachashpaynisukaman almirani.Mana atipanichu entiendiytaimashnami chashna kuydawankinishpa.
7 Chashna sukaman kuydawaptikimana atipanichu Espirituykimantapakakuyta.
Ñawpaknikimanta mana atipanichupakakuyta.
8 Sieluman riptinipishchaypimi kawawanki.
pishchaypimi kawawanki.
9 Inti llukshimunan partimanriptinipish
inti yaykunan partipimanllayba kochaman riptinipishchaypipish kawawanki.
10 Tukuy maymanpish riptinitariwanki.
Alli ladu makikiwan apiwashpapurichiwanki.
11 Yuyaptini tutami pakawanka nishpachaypipish tariwanki.Diya tutayaptinpish chaypimitariwanki.
12 Sukaman tutayaptinpish
mana kanmanta atipanichupakakuyta.
Tuta kaptinpish diyapishinakawakunki.
Tutapi diyapi chashnallamikawakunki.
13 Kanmi mamaynipa wiksanpirurawashkanki.
Tukuy kuerpuynita rurashkanki.14 Chaykunata yachashpa almirashpa
alabayki.Sukaman almirana layakunatarurashkanki.
kaykita.15 Mamaynipa wiksanpi kuerpuyni
wiñaptinmana ni pi kawawaptinpishkanmi kawawashkanki.
16
kanki.Libruykipi tukuy chaykunatakillkashkanki.
Manara kawsaptinira yachashkankimashna diyakunatami kawsashanishpa.
17 A, Tata Dios,favorninipa allimata yuyaykanki.Yuyanaykikunaka sukaman manayupaypa layami.
18 Rurashkaykita yupanayashpayniplayatashina mana atipanichu yupayta.Puñushkaynimanta atarishpaynikanllawan kani.
19 A, Tata Dios,
nata kastigaysapa.Chay wañuchiwanayak runakunatañukamanta anchuchiysapa.
20 Washanchashuk runakunatayankamanta chiknishuk runakunatakastigaysapa.
139
605
21 A, Tata Dios,chiknishuk runakunata chiknini.Mana kasushunayak runakunatamana nimatashina kawanisapa.
22
sapa.Chay chiknishuk runakunatayuyani
nata.
23 A, Tata Dios,allita kawaway yachanaykipaallitachu manachu kuyayki nishpa.
kuni nishpa.24 Kawaway ichará mana allikunata
ruraykani nishpa.Chashna mana allita ruraptiniyanapaway allita rurashpaalli ñannikita katinaynipa.
139
607
Altar Ñawpa tiempu altarkunatarumikunata pirkashpa ruraksapa.Tata Diosta kuyashpa saserdotekunachay altar sawanpi ofrendakunatachurashpa rupachiksapa. Tablamantaruradu taksha altarkunapishtiyarkan.
Ansianu
kuna ansianukuna karkansapa.Jesukristuta kreyik runakunapatiyarkan ansianunkuna. Paykuna
pish kreyikukmasinkunata allitayanapashpa yachachiksapa.lipsis librupi willawanchisapa sielupiishkay chunka chusku ansianukunatiyananta.
Angel Angel shuti riman Tata Diosparimananta willakuk. Tata Dios
kunapa. Angelkuna runakunamantachikan laya kuerpuyuk. Paykuna aypakashpankuna sielupi allpapi Tata Dioskamachishkankunata ruransapa.
Arpa
nata soynachinsapa.Artemisa Griego runakunapa ruradudiosankunapa shutin Artemisakarkan. Chay diosallata romanorunakuna Diana diosa niksapa.
Asia Israel llaktamanta anakta sunitarishpa Asia parti karkan. Chaypi
aypa llaktakuna tiyarkan. Chayllaktakunapa shutinkuna Efeso
sapa.Baal Ñawpa tiempu Kanaan llaktapikawsak runakuna diosninkunatarumimanta ruraksapa. Aypa ruradu
kansapa.
kuna aypata miranankunapa chayBaalkunata kuyaksapa. Chay Baal
napi riman ‘Kamachikuk’.Belsebu Ñawpa kananeo runakunaparuradu diosninkunapa shutin Belsebukarkan. Chay Belsebu shuti hebreorimananpi riman ‘ChushpikunapaKamachikuknin’. Judiyu runakunarimansapa supaykunapa ashwansinchi kamachikukninkuna SatanasBelsebu kananta.
Bronse Bronsepaka kolornin pukayadukillu. Fierrushina sinchi kaptin
nata.Diyakononata yanapak runami.
Epikurio Epikuriokuna Gresia llaktapisuk yachaysapa Epikurio shutirunapa katikninkuna karkansapa.Chay runakuna mana Tata Diostanima Jesukristuta riksishpankuna
Mana yachananchi rimanakunata entiendinanchikunapa killkadu
608
yachachikuksapa suk runa kikinpamunananllata rurashpa mana nimapaturbachinakushpa atipanantakushikuypuru kawsayta.
Estoyko Estoykokuna Gresia llaktapikawsak Senon runapa disipulunkunakarkansapa.
kanta. Paykuna sufriyta kushikuytamana nimatashina kawaksapa.
Faraon Egipto llaktapi ashwan sinchikamachikuk runakunata faraonniksapa.
Fariseo Fariseokuna munarkansapaMoises kamachikushkankunashinaTata Diosta kuyayta. Moisespakamachikunankunata sukaman
napa amañashkankunatapishrurashpa kawsaksapa. Jesukristu kay
kuna sinchi yachachikuk runakunakarkansapa.
Griego Gresia llaktamanta runapagriego kananta rimanchi. Chayrunakuna griego rimanatarimansapa. Jesukristu kay allpapikawsashkan tiempu yaka tukuy
sapa.Hebreo Abrahammanta mirashkan
nata rimanchisapa. Paykunaparimanankuna hebreo rimana karkan.
nallapa rimanchisapa israelrunakuna chaymanta judiyurunakuna kanankunata.
Herodes Judiyu runakuna sinchikamachikukninkunata Herodesniksapa.kuna tiyarkan. Suk Herodeska
yarkan. Ishkaynin Herodeska JuanBawtistata wañuchichirkan.
nayashpa karselpi wichkachirkan.Chuskuynin Herodeska PabluJesukristu yachachikushkantaparlachiptin uyarirkan.
Igo Igo kaspi mana sukaman atunchu.Wayunkunaka sukaman allimikunapa. Igo kaspika Israel llaktapikada wata ishkay kuti wayuchakun.
Israel Tata Dios ñawpa Isakpa wambranJakobota akllashkanrayku Israelpishutiyachirkan. Chay Israelpa
shina aypata mirarkansapa. PaykunaTata Dios yanapaptinkuna Egiptollaktamanta llukshishpa rirkansapaKanaan partipi kawsak. LlaktankunaIsrael llakta. Chayrayku paykunaparimanchisapa israel runakuna.Paykunallami judiyu runakuna.
Jesukristu Jesukristu shutika ishkayshutikunami. Jesus shuti riman‘Salvakuk Runa.’ Kristu shuti griego
kan Runa.’ Judiyukunapa hebreorimanankunapi chay Kristu shuti‘Mesías’ niksapa.
Judiyu Abrahampa ñetun Jakobopachunka ishkay ullku wambrankunaiyarkan. Suk karkan Juda. Judapamirakninkuna judiyu runakunami.Paykunallami israel runakuna.
Kamellu Kamellu wiwa animal kaptinalli montanapa. Bestiamanta ashwanatun kashpa atipan llashak kargataapayta. Kamellupa millwanta
nata awansapa.Levadura Panta rurashpankuna trigumachkata levadurawan chakrunsapapunkichinanpa. Judiyu runakunaPaskua estata pasashpankuna
man mana nima levadurawan ruradupankunata mikuksapa.
GLOSARIO
609
Levi Jakobopa kimsaynin wambran Levishuti karkan. Tata Dios Levipamirakninkunamanta sukkunataakllarkansapa saserdotenkunakanankunapa.sapa wasinpi trabajashpankunasaserdotekunata yanapanankunapa.
Linu Linuka ukshashina wiñan. Linupatullunkunata waktansapa chambiralayata surkunankunapa. Chayta allitapuchkashpankuna awansapallachapakunata sabanaskunataruranankunapa.
Milagru Mana yachashpanchi suk imataimashnami rurashka nishpa rimanchimilagru kananta. Tata Dioslla tukuylaya atipak kashpa payta kreyikrunakunapa milagrukunata ruran.
Moisespa kamachikunankuna TataDios Moisesta willarkan israelrunakuna imakunatami rurankasapaimakunatami mana rurankasapachunishpa payta kushichinankunapa.
kan.Nikolayta Mana alli yachachikukNikolaspa katikninkunata nikolaytaniksapa.nata kuyayta yachakushpankunarikchak laya mana allikunataruraksapa.
Olivo Olivo kaspipa wayunkunamantaallima wirata surkunsapa mikunatamishkiyachinankunapa. Ñawpa
napi mechachashpa chay wiratarupachiksapa lusichikunankunapa.Jerusalen llakta ladun urkupi olivoskaspikuna wiñan. Chayrayku chayurkupa shutin ‘Olivos Urku.’
Oveja Wawan Israel runakuna TataDiosta mañashpa uchankunataperdonananpa suk watayuk ovejawawanta wañuchishpa rupachiksapa.Manara wañuchishpankuna chay
ovejitapa umanpi makinkunatachuraksapa. Chashnamantakawachiksapa paykunapa lugarninpichay oveja wañuykananta. Tata Dioswillarkansapa oveja wawankunatawañuchinankunapa Jesukristuwañuk shamunankaman. ChayraykuJesukristuta kawashpa Juan Bawtistarunakunata willarkansapa: “PaymiTata Dios kachamushkan wambran.Payka oveja wawanshina wañunkaTata Dios tukuy uchanchikunamantaperdonawananchikunapa.sis librupi ‘Oveja Wawan’ nishpaJesukristupa rimaykan.
Paskua esta Judiyu runakuna ñawpaawilunkuna Egipto llaktamantallukshishkankunata yuyashpankunakada wata Paskua estata pasaksapa.Egiptomanta llukshinankuna tuta TataDios willashkankunashina israelrunakuna wañuchishkankuna ovejawawanpa yawarninwan wasinkunapapunkunkunata chakchurkansapa.Chayrayku Tata Diospa angelnin tukuy
nata wañuchishpa paykunapa
pachu. Paskua estapika ovejawawanta wañuchishpa aychantachaymanta mana levadurawan ruradupankunata mikuksapa.
Pentekostes Judiyu runakuna trigutapallayta tukuchashpa Tata Diostaagradesishpankuna Pentekostesestata ruraksapa. Pichka chunkadiya Paskua esta washan Pentekostes estata ruraksapa.
Perlas Atun kochapi tiyak churukunapaaychanpi playa yaykuptin perlasyan.Chay laya perlaska allima yuraklikidu ruyru rumisillushina sukamanaypa chaniyuk.
Roma, romano Roma llaktamantarunakunata romano ninchi. Kay
GLOSARIO
610
allpapi Jesukristu kawsashkantiempu romanokuna Israel llaktapikamachikuksapa. Chayrayku romanoawtoridarkuna judiyu runakunatakullkita pagarachiksapa.
Saduseo Saduseo runakuna Moisespa
sapa. Yaka tukuy saduseokuna aypakullkiyuk sinchi kamachikuksaserdotekuna karkansapa.
Samana diya Judiyu runakuna sabadudiya ninsapa samana diya kananta.Paykunaka samana diya mana nimalaya trabajuta ruraksapachu TataDiosta kuyanankunapa. Viernes diyainti yaykunankuna oras kallariksapasamayta sabadu inti yaykunanoraskaman.
Samaria, samaritano Judeallaktamanta anakpi Samaria llaktakarkan. Samaritanokuna Jakobopamirakninkuna karkansapa.napa ñawpa awilunkuna Babilonia
kuna chaypi kawsak warmikunawankasararkansapa. Chayrayku judiyurunakuna paykunata chikniksapa.
Saserdote Tata Dios israel runakunapachunka ishkay ayllunkunamanta Leviayllunta akllarkan saserdotekunakanankunapa. Paykunalla TataDiosta kushkankuna ofrendakunataovejakunata beshekukunatawañuchishpankuna rupachiksapa.Saserdotekuna Tata Diospa wasinpiturnunpi sirviksapa. Suk saserdotetukuy saserdotekunapa ashwansinchi kamachikukninkuna karkan.Payllami Tata Diospa wasinpikamachikuk saserdote karkan.
Satanas Hebreo rimanapi Satanas‘Chiknikuk’ riman. Griego rimanapiSatanas shuti ‘Supay’ riman.Satanaska tukuy supaykunapa ashwan
sinchi kamachikukninkuna kashpaTata Diosta chiknishpa tukuy paytakreyikkunatapish sukaman chiknin.
Sebada Sebada trigushina arosshinawiñan. Sebada machkanmantapishpanta ruransapa.
Sellu, selluchay Aypa laya sellukunatiyan. Selluwan señalta churansaparunakuna yachanankunapa pimidoyñun pimi awtoridar nishpa.Ñawpa kamachikuk runakunarumimanta errumanta ruradusellunkunata kunkanpi sinturanpimakinpipish wataduta purichiksapa.Sukkunapa sellunkuna anillu layaruradu karkan.
Señaladu runakuna Judiyu runakunatukuy ullku wambrankunata pusakdiyayuk kaptinkuna señalansapa.Pishkitunkunapa punta karapantatipisituta kuchushpa señalansapa.
kanta yuyanankunapa.Sepo Sepokuna kaspimanta ruradukarkan. Ñawpa tiempu runakunata
kunata chakinkunata sepopichurashpa kastigaksapa.
Sesar Roma llaktapi aswan sinchikamachikuk runakuna Sesar niksapa.
Tata Dios ruranayananta Tata Diosmanara rurashpara rimashkantakastellanupi rimanchi ‘profecía’.
Tata Diospa wasin Jerusalen llaktallapimanllayba wasi tiyarkan maypichatukuy judiyu runakuna riksapa TataDiosta kuyak. Chay wasipi judiyusaserdotekunaka runakuna TataDiosta kushkankuna ofrendankunatarupachiksapa.
Trigu Trigupa murunkuna arosshinawiñan. Tukuy maypi trigupamachkanwan panta ruransapa.
GLOSARIO