ŻUBRHISTORIA I EKOLOGIA

INSTYTUT BIOLOGII SSAKÓWPOLSKIEJ AKADEMII NAUKBIAŁOWIEŻA

RAFAŁ KOWALCZYK

Żubr – relikt minionych czasów

Historyczny zasięg żubra

Puszcza Białowieska

Występowanie żubra w XIX-XX wieku

Puszcza Białowieska

Kaukaz

12/05/08History, ecology and conservation of

European bison5

Żubry wracają do Puszczy Białowieskiej w 1929 r

J. Walencik

Światowa populacja żubrów (2010 r.): 4 431 osobników67% na wolności – 2 956 osobniki33% w hodowlach zamknietych – 1 475 osobników

Populacja w Puszczy Białowieskiej(polska i białoruska część)

890 osobników

Od roku 1957 na wolności w polskiej częściPuszczy Białowieskiej urodziło się ponad 2 000 cieląt

Żubry nizinneŻubry nizinno-kaukaskie

Rozmieszczenie dziko żyjących populacji żubra

Liczebność dziko-żyjących populacji żubra

Rozmieszczenie dziko-żyjących populacji żubra w Polsce

T. Kamiński

Zarządzanie dziko-żyjącymi populacjami żubra

65% 54%

Historia ewolucyjna żubra

T. Kamiński

2010 Great American Bison Company

Morfologiczne przystosowania żubra do środowisk otwartych

Mendoza and Palmqvist 2008. Journal of Zoology 274: 134–142

S. Wąsik

_____________________________________________________________________

Drzewa i krzewy Rośliny zielne i trawy Sezon Źródło

_____________________________________________________________________

33% 67% wiosna-jesień Borowski i Kossak 1972

5% 95% wiosna-jesień Caboń-Raczyńska i in.1987

7-13% 87-93% wszystkie sezony Gębczyńska i in.1991

7-23% 77-93% wiosna-jesień Kamiński i in. 2010

______________________________________________________________________

Skład diety żubra w Puszczy Białowieskiej

Rozproszenie dziko-żyjących populacji żubrów

Białowieża ForestObserwowane w 69% populacji żubra

Areały żubrów:MCP 100%Kernel 95%Kernel 75%Kernel 50%

Użytkowanie przestrzeni przez żubry w Puszczy Białowieskiej

Kowalczyk i in. 2010

17

Ostoja zimowa

Preferencje środowiskowe żubrów w Puszczy Białowieskiej

Fot. T. Kamiński

„Zastępowanie terenów otwartych przez lasy po ostatnim zlodowaceniu oraz wzrastająca presja człowieka najprawdopodobniej zmusiły żubra do zasiedlenia lasów”

Żubr – król Puszczy czy uciekinier z terenów otwartych?

Historyczne dane na temat liczebności żubra

Liczba żubrów w Puszczy Białowieskiej w 1783 r. - 284 osobniki

R.Kowalczyk

Analiza zawartości izotopów węgla i azotu w kościach żubra

Zawartość δ13C w pokarmie roślinnym

Stereoskopowy obraz starcia zębów trzonowych

Analiza mikrośladów starcia uzębienia

trawożerca pędożerca

Rozmieszczenie dziko-żyjących populacji żubra w Polsce

T. Kamiński

Intensywnie dokarmiane

Mniej intensywnie dokarmiane

Nie dokarmiane

03.2008

01.200812.2007

02.2008

1 km2

Wpływ dokarmiania na przemieszczenia żubrów w Puszczy Białowieskiej

R.Kowalczyk

Niedokarmiane 1-2 osobn./km2

Mniej intensywnie dokarmiane 4-12 osobn./km2

Intensywnie dokarmiane 28-31 osobn./km2

Radwan i in. 2010. Biological Conservation 143: 2049-2053

Zimowe zagęszczenia żubrów w Puszczy Białowieskiej

Zapasożycenie żubrów w Puszczy Białowieskiej

Demiaszkiewicz & Lachowicz 2007

Gatunek pasożyta

Wpływ dokarmiania na zarażenie kokcydiami (Eimeria)

Pyziel, Kowalczyk, Demiaszkiewicz 2011. Journal of Parasitology 97: 737–739

Kondycja krów żubra w Puszczy Białowieskiej

Hayward et al. 2011. Endangered Species Research 15: 53-61