ralph dumain 'the autodidact project' Ĵuravleva valentina 'starluma rapsodio' (trad. el la rusa...

Download Ralph Dumain 'the Autodidact Project' Ĵuravleva Valentina 'Starluma Rapsodio' (Trad. El La Rusa Aleksej I. Verŝinin)

If you can't read please download the document

Upload: gxianfrankoscribd

Post on 04-Jan-2016

240 views

Category:

Documents


10 download

DESCRIPTION

Ralph Dumain 'the Autodidact Project' Ĵuravleva Valentina 'Starluma Rapsodio' (Trad. El La Rusa Aleksej I. Verŝinin)

TRANSCRIPT

?uravleva Valentina Starluma Rapsodio Soveta in?enierino. ?i verkis multajn fantazi-sciencajn rakontojn. La vetero en tiu Novjara vespero estis trankvila, kio okazas malofte. Lanuboj, nur hiera? pendintaj super la urbo, disi?is malrapide, simile alla kurteno en teatro, kaj malkovris la stelpunktitan ?ielon. Atendante la Novan Jaron, staris rektaj kaj senmovaj, kiel enhonor-de?oro, la?longe de la Kremla muro, ar?entitaj de ne?o, la abioj.Nur de tempo al tempo malforta ekblovo de venteto forpu?adis de iliajbran?oj la plenmanon da ne?flokoj, ?etante ilin malsupren surpreterpasantojn. Sed la homoj ne rimarkis la ?armon de la nokto. Ili tro rapidis. Postduonhoro jam venos la Nova Jaro. La homa fluego, brua kaj ekscitita,?ar?ita per paka?oj kaj paketoj movi?is pli kaj pli rapide. Nur unu homo ne ?ajnis rapidanta. Liaj manoj estis profunde pu?itaj enla po?ojn de la palto, el sub rando de la mola ?apelo briletis laatentemaj okuloj. Multaj homoj el la homa fluego rekonis liajn malgrasanviza?on kaj mallongan grizan barbeton. Pro tio li sin turnis en flankanstrateton. Tie li bezonis nek respondi al sennombraj salutoj, nekklarigi al siaj konatuloj, kial li preferas vagi sur la stratoj en laNovjara nokto. La poeto Konstantin Alekseevi? Rusanov ne povus diri alsi mem, kia nekonata forto devigas lin ser?i solecon en la Novjaravespero. Li ne sentis deziron pensi pri poezio. Eble triste, ?ar ?i-tiuNova Jaro estis jam la sesdeka en la vivo de Rusanov. Rusanov iris fikse a?skultante la grincadon de ne?o sub siaj plandoj. ?ela strata lampstango subite li trovis, ke lia vojo estas barita de ne?akastelo, kies turetoj brilis per ne?aj diamantoj sub la strata elektrolumo. Nefinkonstruita ekpensis li rimarkinte infan-sledeton kaj?ovelileton ku?antajn apude. Subite lin frapis absurda emo fini lafortika?an muron. ?u ne vere, tio estos novjarmatena surprizo por lainfanoj. Rusanov klini?is por preni la malgrandan ?ovelilon, sed en la samamomento iu lin ekbatis de malanta?e. Falante en ne?on, li eka?dis lasonon de rompata vitro kaj la ekkrion: Oh, mi tre beda?ras! Tiom da embaraso estis en la vo?o, ke Rusanov ne povis koleri. Paro damanoj helpis lin surpiedi?i. Malalta knabino en verda sportvesto starisanta? li. Konfuzo vidi?is en ?iaj okuloj. Mi tre beda?ras, ?i ekbalbutis ankora?foje. ?i singardeme ?irka?pa?is Rusanovon kaj levis malgrandan paketon,ku?intan apud la strata lampstango. Rompita . . . Mi tiel do opiniis . . . la knabino diris mal?oje. Rusanov sentis sin kulpa. Kio okazis? li demandis. Mi portis la plakon, klarigis ?i, Negativon . . . kaj pu?is?in kontra? la stangon. La knabino malvolvis la paketon. Sufi?e stranga negativo, li ekpensis,?ar li ekvidis nigran fonon kaj sur ?i luman rubandon, transstrekitan denigraj maldikaj linioj. Kio ?i estas?, ekmiris Rusanov. Spektro. Tio estas la spektro de la stelo Procyon. ?u vi komprenas? Rusanov ekrigardis la knabinon kun ioma intereso. Proksimume 16-jara, li pensis kaj tuj sin korektis, ne, pli a?a!Eble 25-26 . . . A?skultu min, li diris kien vi estis kuranta en la meznoktokun la fota?o? Al la telegrafejo respondis la knabino, estas granda eltrovo. . . Rusanov milde ekridis. Li ?atis neatenditajn kaj neordinarajnrenkontojn. Lia humoro subite pliboni?is. Eltrovo? li redemandis. Jes, Konstantin Alekseevi?. Mi vin tuj rekonis. Rusanov ekridis. La knabino suspekteme ekrigardis lian viza?on. ?u rakonti al li, a? ne. Jen rigardu, ?i komencis mi trovis en la spektro de Procyon .. . Sed, ?u vi scias sufi?e pri la spektro? Atendu momenton, mi ?ionklarigos al vi. Rusanov ne tuj komprenis la esencon de ?ia sufi?e malklara rakonto. ?iparolis rapide, de tempo al tempo demandante: ?u vi estas certa, ke vikomprenas? ?i neniom tenis la kronologian ordon en sia rakonto kaj Rusanov primulto bezonis nur havi konjektojn. Evidenti?is, ke ?i entuziasmi?is pri astronomio ankora? lernante en lamezlernejo. Post diplomi?o en Fizika Fakultato de la Moskva Universitato?i forveturis por labori, en la observatorion en Altaja Montaro en Siberio. La unua disrevi?o: anstata? fari mondskuantajn eltrovojn ?i plenumispenigan kaj sufi?e tedan laboron pri klasifiko de la fota?oj de stelajspektroj. Post jam kvar monatoj ?i imagis, ke ?i faris eltrovon. Sed la direktorode la observatorio seke klarigis: eraro. Ankora? tri monatoj kaj la alia ekbrilo de ?ojo kaj . . . denova eraro,la alia disrevi?o. La monatoj pasas. Laboro, laboro, kaj laboro. Nenio e? iomete romantika.Sennombraj fota?oj de stelspektroj. Elkalkuloj. Klasifikoj. Kaj nenia,e? unusola eltrovo. ?ajnis ke tuta ?ia vivo pasos la? ?i-tiu monotonavojo. Kaj subite . . . ?u vi komprenas, da?rigis ?i, de komence mi mem apena? kredistion. Ja ne tre agrable, ke oni sen?ese ripetas, kiel al la infano:necesas labori, sed ne fantazii . . . Jes, sed tio estis tiel evidenta.350 spektroj de Procyon ku?is anta? mi. La aliaj astronomoj vidis laspektrojn dise, sed mi rigardis ilin ?iujn per unu fojo. Kaj, vikomprenas, ?ajnis ke el la apartaj strekoj formi?is la bildo. Tiajaferoj okazas, ?u vere? El 350 spektrogramoj mi elektis 90 la?ordefotitajn. ?iuj el ili havis la saman fonon: la liniojn de nejonizitajmetaloj. Tio estis la spektro de Procyon, konata jam longan tempon. Sedkrome sur ?iu spektrogramo mi ekvidis la linion ankora? de unu elemento.La unua spektrogramo havis la hidrogenan linion, la dua la helian,la tria la litian . . . Ili sekvis la? la natura ordo al torio la90-a elemento de Mendeleev-perioda elementa tabelo. Vi komprenas, tio?ajnis kvaza? iu intence lokis la elementojn en precizan konsekvencon tio estas la? la perioda tabelo. Estas nenia klarigo por ?i tiu faktoper naturaj ka?zoj, krom unu: tiuj linioj estas signaloj senditaj de iujinteligentaj esta?oj. ?u vi vere kredas tion? tre serioze demandis Rusanov. Nu certe! la knabino ekkriis, Prenu, por ekzemplo, apartajnsonojn, kiujn oni povas a?di en la naturo. Nu, se la samajn sonojn via?skultas aran?itajn kiel muzika gamo, ?u tio povas esti sen helpo deesta?o, dotita per sa?o? Mi timis rakonti ion pri ?i-tiu eltrovo supozante, ke el tio fari?osalia eraro. Poste komenci?is mia libertempo. Mi forveturis kiel enson?o. Dum la voja?o mi ripro?is min mem: Kial mi ne informis iun.Kvankam mi jam venis al Moskvo, miaj pensoj ankora? estas en laobservatorio. Ili ankora? estis starantaj sub la strat-lampo en la senbrua flankastrato; Rusanov fikse rigardis la ne?an kastelon en silento. Vi . . . ?u vi ne kredas min, ?u? la knabino demandis. Por esti tute sincera, Rusanov kredis al ?i ne pli, ol li kredus al iu,kiu dirus, ke ie en Kaspia Maro estis malkovrita la sepa kontinento. ?u vi povas diri al mi vian nomon, scienca knabino, kiu per frapodepiedigas homojn kaj faras bildojn de steloj, diris li evitante ladefinitivan vorton. Alla, respondis ?i, Alla Vladimirovna D?unkovskaja, astronomo. Alla Vladimirovna D?ungovskaja, astronomo, Rusanov ripetis al simem kaj ekpensis: Ne, ?i ne aspektas pli ol 16-jara. Poste li eksentis, ke li devas tuj diri al ?i ion afablan. Ni rigardu tiun . . . tiun spektrogramon, fine li proponis. Mi petas vin, diris la knabino kun ?ojo ni iru en mian hejmon. Mimontros ilin tie. ?is nun Rusanov komprenis nur unu aferon: en lia nova konatulinointermiksi?is la trajtoj de matureco kaj junineco. La vivo estisinstruinta Rusanovon fari konkludojn pri ?irka?antaj lin homoj. Ankora?en Hispanujo li memorfiksis la vortojn de komisaro de la Internaciabrigado, eks-instruisto de matematiko: Ju?u pri la homoj nur post duarenkonto. ?io okazas. Eble el la bu?o de infano parolas la vero li interneekridetis, sed ?i tute ne aspektas infaneto . . . Astronomo . . .Alla Vladimirovna D?unkovskaja. La knabino evidente sentis ur?econ ion diri. Jen rigardu ?i diris tiu eltrovo ?ajnas simpla kajmemkomprenebla, post kiam ?i estis farita. Jen vidu. Ni supozu, keProcyon havas sian propran planedan sistemon. Anka? ni supozu, ke raciajestajoj de sur unu el la planedoj decidis elsendi signalon en la spacon.Radio-ondoj estas senutilaj: ili estus tro facile disradiantaj?iuflanken. Nek gama-radioj, a? Roentgen-radioj povus esti utilaj iliestus rapide absorbitaj. Tio montras, ke povas esti la plej facileuzataj, la elektromagnetaj ondoj kun interspaca ondlongo, a?, alivorte,la lumaj ondoj, lumo. Pripensu plue la ideon, kiun nome oni devas transsendi tio devas estiio komprenebla al ?iuj raciaj esta?oj. Literojn? Sed ili estasdiferencaj. Ciferojn? Sed ekzistas diversaj kalkulsistemoj. ?eneralediri, ne ekzistas en diversaj mondoj du objektoj similaj unu al la alia,krom unu la Mendeleeva^1 perioda tabelo de ?emiaj elementoj. ?i estasio komuna por ?iuj mondoj. Sur ?iuj planedoj la plej malpeza ?emiaelemento hidrogeno, poste helio, litio kaj tiel plu. La Mendeleevtabelo estas facile transsendebla pere de lumo. Ja ?iu ?emia elementohavas sian spektron, sian pasporton. Vi komprenas, kiam mi pri tiopensas, al mi ?ajnas, ke mia eltrovo ne estas hazardo, sed le?o . . . Rusanov levis la manon, kvaza? invitante ?in a?skulti, kaj D?unkovskajaeksilentis. Ili haltis. La Kremla turhorlo?a sonorilaro sonis klare enla frosta aero. Novan Jaron! diris Rusanov kaj Alla respondis per silenta rideto. Ili staris silente, a?skultante la sonojn de la Sonorilaro, kiujiadistance estingi?is. Post tio ili ekiris pli rapide. Respondu al mi, respektinda gardistino de la stelo . . ., komencis Rusanov Eble tio estas ia peco de procezoj, fari?antaj surla stelo. Ne, ne! La temperaturo de Procyon estas nur 8000 C. kaj konforme alla linioj en la spektro la fonto de la elradiado havas pli ol miliononda gradoj. ?i devas esti iaspeca artefarita ekbrilo, produktita sur unuel la planedoj de Procyon-sistemo. ?ia potencio estas tiom grandega, keoni nur pene povas imagi al si . . . kaj tamen . . . Jen, ni alvenis, mipetus . . . i enkondukis lin en sian malgrandan ?ambron, en kiu la piano kaj lalibro?ranko okupadis preska? la duonon de la spaco. Anka? estis la mapode ?ielo, pendinta sur la muro kaj sur la tablo staris la lampo sub laverda lum?irmilo. Alla invitis Rusanovon sidi?i kaj alportis al li albumon. ?i estisordinara albumo; en tiaj oni konservas la familiajn fotojn. Tio estisunuafoje en la vivo de Rusanov, kiam li rigardis spektrogramojn kaj ilinenion diris al li. Sed li sentis nome sentis sed ne komprenis ke?i faris eltrovon. Kaj li plenkredis ?in, tute, sendiskute. ?u vi . . . vi . . . kredos al mi? malla?te demandis ?i. Rusanov respondis sen rideto. Jes, mi kredos. La tuta afero ?ajnas nekredebla diris ?i, e? kelkfoje ?ajnis almi, ke mi son?as . . . veki?os kaj ?io malaperos . . . ?i eksilentis.La obtuzaj sonoj de muziko venis de ie apude. Mi elektis ankora? 20 spektrogramojn aparte de ?i-tiuj. Ili ?iujmalsimilis al ordinara spektro de Procyon. Jen rigardu, Procyon estas iestelo simila al nia Suno. Spektra klaso la kvina. La linioj dene?tralaj metaloj kiel kalcio, fero kaj aliaj estas klare esprimitaj.Sed en ?i-tiuj la fonoj estas ordinaraj, sed enhavas tute neordinarajnliniojn. Kaj kio estas pli mirinda, tiujn de kelkaj elementoj kune. Tiodevigas min opinii, ke 90 anta?aj spektrogramoj estis ia alfabeto, kaj?i-tiuj 22 ja estas mesa?o . . . letero . . . Kaj vi de?ifris ?in? interrompis Rusanov. Alla kapneis. Ne. La tasko estis tro malfacila por mi. De logika vidpunkto, tiodevus esti ia vere tre simpla sistemo. Mi ne scias . . . Mi provis . . .sed nenio fari?is. Sed la du spektrogramo . . . Vi komprenas, mi neestas mem certa . . . Ne ridu . . . Eble tio estas nur la okazo dememsugestio. Kiu scias? . . .Sed ?i-tiuj du spektrogramoj tuj altirismian atenton. Estis sento, ke mi rigardas ion vere intiman, sedskribitan en lingvo fremda. Kaj nur en la trajno, veturiginta minMoskvon, mi konjektis, ke . . . Vi ver?ajne scias, ke en laMendeleev-element-tabelo la proprecoj de elementoj ripeti?as post ?iujok numeroj. Se ni preterlasas la lastan numeron, ni ricevos la oktavon .. .?uste kiel en muziko. La sonoj ripeti?as post ?iuj sep tonoj. Kaj jentiam gamon mi ekvidis sur la spektrogramo. Oni diras, ke estas dan?erepor esplorantoj anta?ju?emi. Sed mi intencis trovi muzikan partituronsur la spektrogramoj kaj, ?ajnas, mi trovis ?in . . . Kaj vi . . .transskribis tiun . . .muzikon? demandis Rusanov kajektremetis: lia vo?o eksonis iom strange, kvaza? ?i venis el foro. Jes, mi skribis D?ungovskaja aliris al la piano, se vi volas . . . Minuton. Rusanov nervece mar?adis en la ?ambro. Li haltis apud lafenestro. ?u estas eble vidi Porcyonon de ?i tie? D?unkovskaja flanken?ovis la kurtenon. Jen post la najbara domo, dekstre . . . ?u vi vidas? . . . Lumo de?i iras dekunu jarojn . . . Rusanov rigardis la brilantan stelon. Li estis lirika poeto kaj sciisrimarki la mildan ?armecon de la mezrusa naturo, sciis en poezio montrition, kion per la peniko montradis Levitan^2 . Rusanov multe poeziis priamo kaj en liaj versa?oj, tre intimaj kaj iomete tristaj, iafoje kielsunlu?^3 tra nuba vualo, trapenetradis rideto. La steloj anka? restispor Rusanov la simbolo de io fora kaj neatingebla. Jes, Rusanov respondis malla?te ludu ?in, mi petas! Li neniom komprenis pri spektra analizo. Sed muzikon li sciis. Nurmuziko povus diri ?u la knabino estas prava a? ne. Kaj Rusanov ekemocii?is. Nur kun peno li sin devigis iri de la fenestro,sidi?i. D?unkovskaja levis la piankovrilon. Nur onon de sekundo ?iaj manojpa?zis sur la klavaro. Poste ?i tu?is la klavojn. Eksonis la unuaakordo. Estis io alarma en ?i. La sonoj supren?eti?is kaj malrapideestingi?is. Kaj tuj eksekvis novaj akordoj. En la unuaj momentoj Rusanov a?dis nenion krom la sova?an kombina?on desonoj. Sed poste la melodio e? du eli?is. Ili interplekti?is, kajla unua el ili malrapide ?ajnis porti la alian rapidan kaj impetan.La sonoj ekflami?is, simile al ekbriloj de fajro, mortadis, en iliakombino estis io ?is doloro intima kaj samtempe fremda kaj nekomprenebla. ?i estis muziko, sed ia muziko tute nekutima. Pro siaj ecoj ?i komencepremis, humiligis. ?ajnis ?i porti en si ne homajn, sed iajn aliajn, plisuperajn, pli altajn sentojn. Kelkfoje la manoj de la pianistino pa?zis sur la klavoj. Kaj alifojesubite ili ?ajnis reakiri novan forton. Kaj tiam la stranga duoblamelodio ekbriladis. ?i sonis pli la?te kaj pli konvinke. ?i ?ajnisallogi kaj Rusanov senkonscie, obeante la allogon, aliris al la piano. Li ?ajnis vidi nek la murojn, nek la tablon, nek la lampon sur ?i lividis nenion, krom la fingrojn, febre kurantajn sur la klavaro. Lia korobatis freneze, kvaza? ?i provis teni la rapidecon de la muziko. Laokuloj nebuli?is . . . La sonoj tremis, bati?is, kvaza? klopodis eltiri?i el la mallertainstrumento. La piano ne povis sonigi la tutan melodion, sed kunpremita,rompita, ?i vivis kaj vokis pli forte, pli obstine . . . La muziko instigadis la koron, jen sin ?etante al ?ielo, kiel laventokirlo, jen fini?ante en dolora ?emo. ?i estis plenega per ciuj homaj sentoj kaj estis en ?i nenia sento samekiel la sunlu?o restas senkolora malgra? estante la kombino de ?iujkoloroj de ?ielarko . . . Por momento la muziko ?esis, kaj poste reekflagris kun nova forto. Ne,ne ekflagris, sed ?i eksplodis. En sova?a kirlado la sonoj ekflugis,interplekti?is kaj . . . malaperis. Nur la sola sono mola kaj delikataestingi?adis ada?e, simile al la lasta flameto de forbruli?intakampofajro . . . Venis silento. ?i ?ajnis nekredeble stre?ita. Poste en la ?ambron eni?iskutimaj, surteraj sonoj fora fajfo de trajno, iuj vo?oj . . . Rusanov iris al la fenestro. Super la tegmento tremis la hela steloProcyon el la stelaro Malgranda Hundo. Kaj lumo ?ia ?ajnis eligimisteran kaj solenan muzikon. Esperantigis /Aleksej I. Ver?inin/, (Odessa). 1 Mendeleev Dimitrij famekonata rusa ?emiisto. 2 lu?o = lumradio. 3 Levitan famekonata rusa, pejza?-pentristo precipe de mezrusa naturo.------------------------------------------------------------------------*FONTO: *Valentina, ?uravleva. Starluma Rapsodio, tradukis Aleksej I.Ver?inin, /Norda Prismo/, 1961, n-ro 3, p. 86-90. /Noto:/ La titolo devus esti Stelluma Rapsodio, sed en /Norda Prismo/ja aperas "Starluma Rapsodio.------------------------------------------------------------------------Starlight Rhapsody by Valentina Zhuravleva,translated from Esperanto by Donald J. Harlow /The Magazine of Fantasy and Science Fiction/, January 1964 (Volume 26,no. 1, whole no. 152): Covers & Contents Sciencfikcio & Utopia Literaturo en Esperanto / Science Fiction &Utopian Literature in Esperanto: Gvidilo / A Guide Science Fiction & Utopia Research Resources: A Selective Work inProgress Esperanto & Interlinguistics Study Guide / Retgvidilo al Esperanto &Interlingvistiko *Alireteje / Offsite:* Valentina Zhuravleva @ ?irafo Starlight Rhapsody byValentina Zhuravleva/Moscow News/, January 1, 1960. p. 7(Different translation) ???????? ????????(StellarRhapsody) / ????????? ?????????(Valentina Zhuravleva)(Excerpt of original story + photo of author /?erpa?o el la originala novelo + fotografo de la a?toro) Chapter 11: Human Monsters Under My Bed (Sam's POV)by Alec Starr (Alec'sHidden Fics) Esperanto and Science-Fiction by Don Harlow Valentina Nikolaevna ?uravlova (sciencfikciaj rakontoj) Valentina ?uravlova - Vikipedio** ValentinaZhuravleva - Wikipedia, the free encyclopedia------------------------------------------------------------------------Home Page | Site Map | What's New | Coming Attractions | Book NewsBibliography | Mini-Bibliographies | Study Guides | SpecialSections My Writings | Other Authors' Texts |Philosophical Quotations Blogs | Images & Sounds |External Links *CONTACT * Ralph Dumain Uploaded 16 August 2013Site 1999-2013 Ralph Dumain