raport intranet a prawo kolibro dzp
TRANSCRIPT
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
1/65
Intranet
aPrawo
Raport
Vademecum dla Managerw,Redaktorw i AdministratorwIntranetu
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
2/65
Autorami raportu Intranet a Prawo - Vadamecum dla Managerw, Redaktorw i Administratorw Intranetu s w rwnej
czci kancelaria Domaski Zakrzewski Palinka Sp.k. i Kolibro Sp. z o.o.
Wszelkie prawa do treci zamieszczonych w niniejszym raporcie s zastrzeone. Cytowanie i opracowania na podstawie raportu
wycznie po podaniu autora i tytuu raportu wedug adnotacji: rdo: Raport Intranet a Prawo 2010, autorzy - kancelaria
Domaski Zakrzewski Palinka Sp.k. i Kolibro Sp. z o.o.
Powielanie, kopiowanie i dystrybuowanie tylko za zgod autorw raportu.
Kolibro Sp. z o.o.
ul. Skrzetuskiego 6
02-726 Warszawa
e-mail: [email protected]. (+48 22) 251 70 79
www.kolibro.com
Domaski Zakrzewski Palinka Sp.k.
Rondo ONZ 1
00-124 Warszawa
e-mail: [email protected]. (+48 22) 557 76 00
www.dzp.pl
Copyright Domaski Zakrzewski Palinka Sp.k. Copyright Kolibro Sp. z o.o.
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
3/65
3
Spis treci
Wprowadzenie do Raportu ............................................................................................................................................................ 7
Jak korzysta z raportu?..................................................................................................................................................................... 9
Prawo pracy w Intranecie .................................................................................................................................................................11
Wasno intelektualna w Intranecie .........................................................................................................................................21
Dane osobowe w Intranecie ...........................................................................................................................................................43
Zasady korzystania z Intranetu w regulaminie pracy .......................................................................................................55
Indeks pyta ............................................................................................................................................................................................59
rda prawa ........................................................................................................................................................................................... 65
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
4/65
4
Listy przedstawicieli firmwsptworzcych raport
Szanowni Pastwo,przez ostatnie dziesi lat aktywnie obserwuj powstawanie i rozwj Intranetw w Polsce. W pamici mam pierwsze wdroenia, w ktrych Intranet
funkcjonowa w firmach i organizacjach jako wewntrzna strona informacyjna. Analizujc projekty, w ktrych uczestniczy Kolibro Intranet & BPM
Experts oraz obserwujc wysoki poziom prac zgoszonych do tegorocznej edycji Konkursu na Najlepszy Intranet i Komunikacj Wewntrzn
INERNALE 2010, czuj si uprawniony do stwierdzenia, e Intranet od dawna nie jest ju tylko systemem informatycznym.
Przez ca ostatni dekad Intranet rozwija si bardzo dynamicznie zyskujc rang kluczowego narzdzia Komunikacji Wewntrznej. Zmienia si
struktura dziaw i osb zarzdzajcych Intranetem. Coraz liczniejsze zespoy Komunikacji Wewntrznej oraz Managerowie HR, I i PR tworz dzicaociowe strategie wykorzystania i rozwoju Intranetw w zaawansowanych metodykach.
Audyt Komunikacji Wewntrznej i Intranetu realizowany w organizacjach wykazuje coraz czciej, e Intranet wpisa si praktycznie we wszystkie
paszczyzny funkcjonowania organizacji. Obok bardzo istotnych aspektw infrastrukturalnych, informatycznych czy organizacyjnych Intranet sta
si czci polityki zarzdzania pracownikami (w tym ich zaangaowania i motywacji). Managerowie, Redaktorzy i Administratorzy Intranetw
z sukcesem zdobywaj zasoby i budety do kolejnych projektw, ktre ewoluuj swoim zakresem w stron zoonych procesw organizacyjnych
i biznesowych.
Wysokie kompetencje i wiadomo managerw powoduj rwnie, e czsto przy wdroeniach Intranetw rozstrzygamy, z udziaem prawnikw,
wtpliwoci prawne i definiujemy odpowiednie zalecenia ich rozwizania. o wanie pytania i wtpliwoci managerw organizacji, ich zoono
i skala, skoniy nas do podjcia projektu caociowej analizy problematyki prawnej w kontekcie Intranetu.
Od pocztku jasnym byo, e do takiego projektu musimy zaprosi najlepszych prawnikw. Dlatego w tym miejscu bardzo dzikuj naszemuPartnerowi Merytorycznemu, kancelarii prawniczej Domaski Zakrzewski Palinka, ktra entuzjastycznie przyja nasze zaproszenie, delegujc
do projektu kilkuosobowy zesp specjalistw z rnych dziedzin prawa. Kancelaria Domaski Zakrzewski Palinka podja si przygotowania
kompletnej ekspertyzy prawnej oraz odpowiedzi na kilkadziesit pyta i wtpliwoci rodzcych si na paszczynie Intranet a prawo.
Po wielotygodniowej wsplnej pracy merytorycznej mam wielk przyjemno przekaza w Pastwa rce raport, ktry, o czym jestem przekonany,
przyda si wszystkim tworzcym i rozwijajcym Intranety w Polsce.
Jednoczenie licz, e w kolejnej planowanej edycji raportu bdziemy mogli stwierdzi, jak znacznie prawo zmienio si w kontekcie moliwoci
usprawniania gospodarki od strony kadej pojedynczej organizacji. A w tej dziedzinie, co udowadnia niniejszy raport, czeka nas wszystkich duo
wspaniaej pracy.
Aleksander Sala
Prezes Zarzdu KOLIBRO Intranet & BPM Experts
Wydawca portalu Intranety.pl
Dyrektor Generalny INERNALE 2010 pierwszego w Polsce konkursu na Najlepszy Intranet i Komunikacj Wewntrzn
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
5/65
5
Szanowni Pastwo,w dobie nieustannego i szybkiego rozwoju nowoczesnych technologii, przedsibiorcy z kadego sektora gospodarki niemal codziennie maj
moliwo implementacji nowych rozwiza w swoich firmach.
Jednym z przejaww zmiany w podejciu do prowadzenia biznesu jest rosnca popularno wewntrznych sieci firmowych, czyli tzw. Intranetw.
Narzdzie, ktre niegdy suyo jedynie do obsugi poczty wewntrz firmy jest wzbogacane o coraz nowsze, bardziej zaawansowane moliwoci
przetwarzania danych. Za porednictwem Intranetu pracownicy ju nie tylko komunikuj si z pracodawc i ze sob nawzajem. Intranet sta si
dzi platform wymiany informacji - miejscem publikacji biuletynw, newsletterw, raportw i statystyk. Wielokrotnie Intranet spenia funkcjrozbudowanej bazy danych zawierajcej dokumenty firmowe, informacje o klientach, podwykonawcach i wsppracownikach, a take staje si
wielofunkcyjnym narzdziem dla poszczeglnych dziaw firmy.
Wraz z nowymi moliwociami pojawiaj si jednak liczne wtpliwoci natury prawnej. Nie jest bowiem tajemnic, e prawo nie nada
za dynamicznie rozwijajc si technologi. Niniejszy raport jest wic prb analizy i opracowania podstawowych zagadnie prawnych zwizanych
z funkcjonowaniem Intranetu w nowoczesnym przedsibiorstwie.
Raport zosta sporzdzony przez prawnikw specjalizujcych si w prawie pracy, ochronie danych osobowych oraz prawie na dobrach
niematerialnych czyli dziedzinach, ktre najcilej zwizane s z funkcjonowaniem Intranetw. Celem naszego opracowania jest przede wszystkim
zwrcenie uwagi na praktyczne problemy prawne zwizane z obsug i funkcjonowaniem Intranetu w firmie.
Raport ma stanowi form vademecum, przejrzystego przewodnika dla przedsibiorcw, ktry pozwoliby unikn bdw i odpowiedzia
na podstawowe dylematy prawne zwizane z funkcjonowaniem Intranetw. Punktem wyjcia byy dla nas konkretne pytania dotyczceprawnych aspektw dziaania tego narzdzia, najczciej zadawane przez pracownikw i szefw firm, w ktrych dziaa nowoczesny Intranet.
Materia, ktry przygotowalimy w odpowiedzi na te wtpliwoci , zosta usystematyzowany i podzielony na czci odpowiadajce poszczeglnym
dziedzinom prawa: prawo pracy, ochrona danych osobowych, prawo autorskie i prawo prasowe.
ycz miej lektury i mam nadziej, e nasze opracowanie bdzie dla Pastwa pomocne.
Janina Lignereromska
Adwokat, Partner kancelarii Domaski Zakrzewski Palinka
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
6/65
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
7/65
7
Wprowadzeniedo raportu
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
8/65
8
Historia Intranetu
Wraz z rozkwitem nowych technologii, ktre masowo rozwijay w sprzyjajcych warunkach dostpu do Internetu, firmy
i organizacje rozpoczy poszukiwania moliwoci wykorzystania tych technologii do prowadzenia swojej dziaalnoci.
Najpowszechniejszymi z nich stay si oczywicie rnego rodzaju strony internetowe wykorzystywane jako narzdzia kontaktuz rynkiem i otoczeniem dziaania organizacji. ak powstay setki tysicy tzw. wizytwek firm. Jak wiemy, na wizytwkach obecno
firm i organizacji w Internecie si nie zakoczya. Coraz wiksze moliwoci aplikacji internetowych sprawiy, e stosunkowo szybko
rozwijay si systemy transakcyjne, internetowe bazy danych i ecommerce.
Nieuniknionym nastpstwem rozwoju tzw. technologii webowych, w tym protokow szyfrowania i zabezpiecze dostpu
na poziomie infrastruktury, stao si wykorzystywanie funkcji stron internetowych do komunikacji w wewntrznych strukturach
organizacji.
W tym momencie po raz pierwszy pojawia si termin Intranet.
Pierwsze Intranety speniay gwnie funkcj informacyjn i miay posta tzw. Gazetek/Aktualnoci. Kolejnym etapem byo doczanie
do nich rnych aplikacji funkcjonujcych w strukturach organizacyjnych (bazy danych, systemy HR, systemy zintegrowane).aka
praktyka sprawia, i Intranet zyska posta Portalu Korporacyjnego lub Portalu Intranetowego. endencja ta nie zosta a jednak
przyjta na stae, gdy na potrzeby Intranetu rozwiny si dedykowane platformy. Mao znaczcym, acz rozpoznawalnym
sformuowaniem, stanowicym synonim sowa Intranet byo okrelenie wewntrzna sie komputerowa.
Mona powiedzie, e dzisiaj nomenklaturowo Intranet zatoczy swoiste koo i znw nazywa si Intranetem.
Jak Intranet ingeruje w organizacje? Rozwj Intranetw to nie tylko rozwj technologii i funkcji. worzone dla Intranetw aplikacje
i moduy zaczy ingerowa w wiele realnych obszarw dziaania organizacji. Przede wszystkim w Intranetach zaczo pojawia si
coraz wicej informacji i dokumentw, ktre w swojej papierowej rzeczywistoci podlegay i nadal podlegaj rnym przepisom
oraz regulacjom.
W Intranecie wreszcie pojawi si rwnie sam pracownik. Istnieje ze swoimi prawami i obowizkami. w pracownik zacz
funkcjonowa jako pozycja w ksice teleadresowej organizacji, ale rwnie w Intranecie zaczy pojawia si informacje oraz
utwory, ktre w ramach swojej pracy zacz w nim publikowa.
Do czego wykorzystywany jest Intranet? Dzisiaj nie dziwi nas funkcje umoliwiajce zoenie elektronicznego wniosku urlopowego
w Intranecie. Naturalnie te akceptujemy faktury bez uycia stempla akceptacji wanie w Intranecie. Z wykorzystaniem Intranetuskadamy wniosek delegacyjny lub wypeniamy podanie do dziau HR. W dzisiejszym rodowisku biznesowym to Intranet stanowi
miejsce, w ktrym realizuje si coraz wicej procesw operacyjnych i biznesowych, podlegajcych rnym praktykom oraz przepisom.
Postp technologiczny i wzrastajca popularno elektronicznych rodkw komunikacji w stosunkach prawnopracowniczych
wymusi prawdopodobnie w przyszoci odpowiednie zmiany przepisw. Mona si spodziewa, e ustawodawca ureguluje zasady
posugiwania si przez strony stosunku pracy Intranetem i poczt elektroniczn, rozstrzygajc w ten sposb wtpliwoci, z ktrymi
dzisiaj borykaj si pracodawcy i pracownicy. W cigu ostatnich kilku lat elektroniczne formy komunikacji w rodowisku pracy
upowszechniy si tak bardzo (a naley si spodziewa, e tendencja ta bdzie z czasem wzrasta), e interwencja ustawodawcy
w tym zakresie staje si coraz bardziej podana. Na elektronizacj stosunkw prawnopracowniczych coraz czciej zwraca
uwag Sd Najwyszy, ktry w jednym ze swych ostatnich orzecze podkreli znaczenie poczty elektronicznej w komunikacji
z pracownikami.
Kwestie pojawiajce si w ramach korzystania z Intranetu wymagaj kompleksowej analizy, jako e czsto regulowane s przez
akty prawne, nalece do rnych dziedzin prawa, w tym dotyczcych prawa pracy, praw autorskich, dbr osobistych, wiadczenia
usug drog elektroniczn, prawa wasnoci przemysowej, podpisu elektronicznego, ochrony danych osobowych czy zwalczania
nieuczciwej konkurencji. Nadrzdn potrzeb i tym samym oczekiwaniem ze strony biznesu staje si wic zdefiniowanie
podstawowych zagadnie tworzcych odpowiedni siatk pojciow, ktre umoliwi swobodne poruszanie si po obszarach
prawa obejmujcych wyej wymienione zagadnienia.
Przepisy prawa pracy nie reguluj zasad komunikowania si z pracownikami z wykorzystaniem Intranetu, a tym samym
nie zabraniaj takiej formy komunikacji. Powstaje jednak wiele niejasnoci i wtpliwoci zwizanych z funkcjonowaniem
Intranetu w firmach. Problemy najczciej pojawiajce si w praktyce, a odnoszce si do kwestii relacji pracodawcapracownik,
mona podzieli na dwie grupy.
Pierwsza grupa dotyczy owiadcze pracodawcw i pracownikw, ktre wedug prawa pracy musz by skadane w formie
pisemnej. Doskonaym przykadem s czynnoci prawne zmierzajce do zmiany warunkw pracy i pacy lub ustania zatrudnienia.
Powstaje wwczas pytanie, czy skorzystanie z poczty elektronicznej lub Intranetu jest wystarczajce, by dokonana w tej formieczynno prawna bya wana i skuteczna.
Drug grup zagadnie problemowych stanowi kwestie, w ktrych Intranet jest wykorzystywany do realizacji innych czynnoci
i obowizkw z zakresu prawa pracy (np. do skadania i akceptowania wnioskw urlopowych, organizowania szkole z zakresu
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
9/65
9
bezpieczestwa i higieny pracy, rozliczania zaliczek). W praktyce powstaj wtpliwoci, czy realizowanie tych obowizkw
i czynnoci za pomoc Intranetu lub poczty elektronicznej jest zawsze dopuszczalne i prawidowe.
W Intranecie, podobnie jak w Internecie, napotyka si na szereg zagadnie zwizanych z wasnoci intelektualn. Bez znajomoci
poj takich jak utwr, twrca czy te wiedzy na temat rodzajw i nastpstw narusze praw autorskich, nie mona waciwie
oceni sytuacji, z ktrymi na co dzie stykaj si uytkownicy firmowego Intranetu.
Warto jest rwnie wyjani wszelkie kwestie zwizane z ochron dbr osobistych uytkownikw Intranetu, problematyk
podpisu elektronicznego i ustawy o wiadczeniu usug drog elektroniczn oraz podstawowe zagadnienia zwizane z prawem
prasowym, ktrego stosowanie moe okaza si niezbdne, jeli korzysta si z okrelonych form przekazu za porednictwem
Intranetu.
W kontekcie form przekazu i komunikacji za pomoc Intranetu take kwestie ochrony danych osobowych wci rodz wiele
pyta i nasuwaj wiele wtpliwoci. Stan wiedzy o wymogach, jakim sprosta musz podmioty przetwarzajce dane, jest czsto
niewystarczajcy, a skutki zaniedba w tej sferze mog by dla firmy i jej zarzdu bardzo powane, z sankcjami karnymi wcznie.
Intranet jest narzdziem, w ktrym co do zasady umieszczane s dane osobowe (dane pracownikw, kontrahentw czy te
klientw). Dlatego niezmiernie istotnym jest fakt, aby Administratorzy Intranetw mieli wiadomo, jakie wymogi musz speni
i jakim warunkom sprosta, aby przetwarzanie danych byo bezpieczne i odbywao si zgodnie z prawem.
Zanim jednak stosowne przepisy ulegn zmianie i bd w stanie dostosowywa si do dynamicznie rozwijajcej si rzeczywistoci,
naley zadba o to, by komunikacja z pracownikami za porednictwem Intranetu nie naruszaa obowizujcych regulacji.
Jak korzysta z raportu?
Raport podzielony zosta na sekcje tematycznie zwizane z dziedzinami prawa i obszarami ich stosowania w Intranecie. Zatem
nagwkami przewodnimi poszczeglnych rozdziaw s dziedziny prawa lub same akty prawne, ktre przez autorw zostay
rozpoznane jako te, ktre dotycz Intranetu. Nale do nich:
Prawo pracy w Intranecie.
Wasno intelektualna w Intranecie, w tym:
prawo autorskie,
utwory osb trzecich,
dobra osobiste,
wiadczenie usug drog elektroniczn,
podpis elektroniczny,
tajemnica przedsibiorstwa,
znaki towarowe,
prawo prasowe.
Dane osobowe w Intranecie, w tym:
filary zgodnego z prawem przetwarzania danych osobowych.
Ponadto czytelnik raportu bardzo szybko zauway, i ma do czynienia z kilkoma jego autorami.
Jednym, zbiorowym wspautorem raportu s anonimowi przedstawiciele firm i organizacji, u ktrych przy wdraaniu i utrzymaniu
Intranetu rodziy si pytania czy wtpliwoci rozwizywane indywidualnie i na bieco przez konsultantw oraz prawnikw,
a ktre postanowilimy zastosowa w raporcie ze wzgldu na du czstotliwo ich wystpowania w skali Polski. Udzia tej grupy
w raporcie kryje si w pytaniach problemowych wyraonych jako Pytanie.
Kolejnym wspautorem raportu s konsultanci z firmy KOLIBRO Intranet & BPM Experts, ktrzy dokonali syntezy wielokrotnie
stawianych w projektach pyta i realnego ich zastosowania w projektach Intranetowych i Komunikacji Wewntrznej. Udzia tych
wspautorw w raporcie wyraony jest Komentarzem Praktyka.
Rwnie zbiorowym, reprezentowanym przez specjalistw z wielu dziedzin prawa, wspautorem raportu s prawnicy z kancelarii
Domaski Zakrzewski Palinka. Ich zadaniem bya ekspertyza prawna postawionych w problematyce zagadnie, zbudowanie
waciwej interpretacji i identyfikacja podstaw prawnych jak te definicje prawne stosowanych w raporcie zagadnie. Jest to
ta najobszerniejsza cz raportu, szczeglnie wyraona w Odpowiedziach.
Poza spisem treci, jedn z moliwych drg korzystania z raportu jest nawigacja przez pryzmat wyej zdefiniowanych wspautorw.
Dla uatwienia, spis wszystkich pyta zawartych w raporcie znajduje si w czci Indeks pyta.
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
10/65
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
11/65
11
Prawo pracyw Intranecie
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
12/65
12
W poniszej czci raportu znajd Pastwo odpowiedzi na pytania dotyczce wykorzystania Intranetu w stosunkach
prawnopracowniczych.
Dla jakich typw dokumentw i procesw zwizanych z zarzdzaniem pracownikami wystarczajca
jest forma elektroniczna / Intranet?
Przepisy prawa okrelaj tzw. form czynnoci prawnej, a wic sposb, w jaki dana czynno ma zosta dokonana. Jedn
z form czynnoci prawnych jest forma pisemna. Do jej zachowania niezbdne jest zoenie wasnorcznego podpisu pod treci
dokumentu lub, w przypadku komunikacji elektronicznej, opatrzenie dokumentu tzw. bezpiecznym podpisem elektronicznym
weryfikowalnym za pomoc wanego kwalifikowanego certyfikatu. Korespondencja oraz inne czynnoci dokonywane za pomoc
Intranetu nie s, z natury rzeczy, opatrzone wasnorcznym podpisem. Oznacza to, e o ile komunikacja w Intranecie nie odbywa
si z uyciem podpisu elektronicznego, forma pisemna nie zostaje dochowana.
Skutkiem niezachowania formy pisemnej moe by niewano lub bezskuteczno czynnoci prawnej, jednak tylko wwczas, gdy
przepisy ustawy wprost przewiduj tak sankcj.
Kodeks pracy zastrzega form pisemn pod rygorem niewanoci w przypadku umowy o zakazie konkurencji zawartej na czas
trwania stosunku pracy lub po jego ustaniu. Zawarcie powyszych umw wycznie za pomoc Intranetu i bez uycia podpisu
elektronicznego, spowoduje zatem niedochowanie formy pisemnej, a tym samym niewano takich umw z mocy prawa.
Z kolei bezskuteczno jako sankcj niedochowania formy pisemnej, kodeks pracy przewiduje dla formy owiadczenia pracodawcy
o wypowiedzeniu warunkw pracy i pacy. Oznacza to, e jeeli pracodawca nie zoy pracownikowi owiadczenia o zmianie umowy
o prac na pimie, jego czynno nie wywoa skutkw prawnych.
Zdarza si take, i strony stosunku pracy zastrzegaj w umowie u prac, i jej zmiana lub uzupenienie wymaga dla swej wanoci
lub skutecznoci formy pisemnej. Sd Najwyszy uzna, e w takim wypadku strony umowy o prac s zwizane tym zastrzeeniem,
a niedochowanie formy pisemnej powoduje niewano lub bezskuteczno dokonywanych czynnoci.
Zagadnieniami, ktre wymagaj szczeglnej uwagi s ponadto niedochowanie pisemnej formy umowy o prac oraz owiadczenia
pracodawcy o rozwizaniu umowy o prac. Umowa o prac zawarta bez zachowania formy pisemnej jest skuteczna, jak i wana,
poniewa kodeks pracy nie zastrzega w tym przypadku formy pisemnej pod rygorem niewanoci czy bezskutecznoci. Jeeli jednak,
pracodawca nie potwierdzi pracownikowi na pimie ustnych ustale co do stron umowy, rodzaju oraz jej warunkw (najpniej
w dniu rozpoczcia pracy przez pracownika) popeni wykroczenie zagroone kar grzywny do 30.000 zotych. Podobnie jak
w przypadku umowy o prac, owiadczenie pracodawcy o rozwizaniu umowy o prac dokonane bez zachowania formy pisemnej
bdzie take skuteczne i wane. Niemniej jednak, nastpi z naruszeniem przepisw kodeksu pracy o rozwizywaniu umw o prac,
w zwizku z czym pracownik bdzie mg wystpi do sdu pracy ze stosownymi roszczeniami.
W pozostaych przypadkach kodeks pracy, co do zasady, nie zastrzega formy pisemnej pod rygorem niewanoci, czy dla wywoania
okrelonych skutkw prawnych. Ogln zasad jest, e jeeli ustawa nie przewiduje, i skutkiem niedochowania formy pisemnej
jest niewano lub bezskuteczno czynnoci prawnej, wymg formy pisemnej jest zastrzeony jedynie dla celw dowodowych
(tj. niedochowanie takiej formy uniemoliwia przeprowadzanie dowodu ze wiadkw lub dowodu z przesuchania stron na fakt
dokonania czynnoci). Powysza zasada nie ma jednak zastosowania do stosunkw prawnopracowniczych. Zgodnie bowiem
z kodeksem postpowania cywilnego, w postpowaniach z zakresu prawa pracy nie stosuje si przepisw ograniczajcych
dopuszczalno dowodu ze wiadkw i z przesuchania stron.
Jak wynika z powyszego, forma pisemna przewidziana dla niektrych czynnoci w kodeksie pracy nie jest zastrzeona dla celwdowodowych, a jej brak powoduje bezskuteczno lub niewano tylko wwczas, gdy przepisy wyranie to przewiduj. Funkcj
formy pisemnej w przepisach prawa pracy jest zatem, w wikszoci przypadkw, dokumentowanie stosunku pracy. Warto take
pamita, i pracodawcy naruszajcy przepisy prawa pracy dotyczce formy pisemnej mog naraa si na kar grzywny.
PytaniePytanie
OdpowiedOdpowied
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
13/65
13
Ze wzgldu na koszty, niejasne zasady i zakres stosowania, firmy oraz organizacje rzadko wewntrznie stosuj podpis elektroniczny,
ktry na dzie tworzenia raportu, w skali kraju, praktykowany jest raczej incydentalnie.
Z kolei obserwowanym kierunkiem, stosowanym przez polskie firmy i organizacje, jest wiadome rezygnowanie z automatyzacji
oraz usprawnie w zakresie tych procesw i dokumentw, co do ktrych wystpuj wtpliwoci prawne. Wie si to z brakiem
usystematyzowanych zasad stosowania, pogbionym przez wysokie i niczym nie uargumentowane koszty wdraania podpisu
elektronicznego. Podstawowe wydaje si wic pytanie dlaczego w takich sytuacjach wicy nie moe by tzw. log systemowy
i praktycznie stosowane metody autentykacji pracownika.
W praktyce, wszystkie dokumenty pracownicze, co do ktrych wymagana jest forma pisemna, funkcjonuj w Intranetach na zasadzie
elektronicznego duplikatu, czyli zeskanowanych dokumentw.
O ile, z prawnego punktu widzenia, dla dokumentw wymagajcych formy pisemnej taka praktyka jest bezzasadna, to z punktu
widzenia pracodawcy ju tak. Stosowanie elektronicznego duplikatu, mimo, e wie si ze zwikszeniem kosztw zarzdzania
ow dokumentacj, zasadniczo obnia koszty i usprawnia kwestie zwizane z przeszukiwaniem i analiz tych dokumentw. Nie bez
znaczenia pozostaje kwestia szybkiej dystrybucji tych dokumentw, co do ktrych pracownik oczekuje wgldu lub jako tak dystrybucj
definiuje prawo (przykad: RMUA).
Wydaje si zatem, e podpis elektroniczny ma niedue szanse, aby sta si standardem w wewntrznych strukturach organizacji.
Kolejne nowelizacje aktw prawnych jednostkowo dostosowuj si do nowych warunkw. Jednak, aby przedsibiorstwa mogy w peni
wykorzysta si Intranetu, ustawodawca bdzie zobowizany do podjcia zagadnienia w sposb kompleksowy. Naley wykluczy
wszelkie sytuacje, w ktrych w przypadku istnienia dwch podobnych dokumentw z obszaru pracownika, jeden jest ju elektroniczny,drugi za widnieje tylko w wersji papierowej.
Czy moliwe jest przeprowadzenie szkolenia np. BHP i ppo. przez Intranet?
Przepisy nie zakazuj prowadzenia szkolenia BHP i ppo. w drodze elektronicznej, w tym przez Intranet. Szkolenia takie musz
jednak spenia odpowiednie warunki. Przykadowo, instrukta oglny BHP powinien zapewni uczestnikom zapoznanie si
z podstawowymi przepisami BHP wynikajcymi z: kodeksu pracy, regulaminu pracy, ukadu zbiorowego pracy oraz przepisw
i zasad BHP obowizujcych u danego pracodawcy, a take z zasadami udzielania pierwszej pomocy.
Owiadczenie pracownika o odbyciu szkolenia musi by jednak sporzdzone w formie pisemnej i przechowywane w aktach
osobowych pracownika.
Podstawa prawna:
Rozporzdzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 27 lipca 2004 r. (Dz.U. Nr 180, poz. 1860 z zm.)
Coraz wicej organizacji decyduje si na przeprowadzanie szkole np. BHP i ppo. za pomoc Intranetu, ograniczajc tym samym
koszty ich realizacji. Dopenienie tego procesu zapewniaby moliwo zoenia owiadczenia potwierdzajcego przeprowadzony
instrukta rwnie w Intranecie.
Wanym aspektem, z ktrym spotykamy si we wdroeniach Intranetu, jest kwestia zarzdzania szkoleniami. Poza rzeczywist
realizacj szkole (dotyczy rwnie np. okresowych bada lekarskich) pozostaje zagadnienie administrowania nimi tj. np. wiedzy o tym,
ktrzy pracownicy posiadaj zalegoci w danym zakresie.
Dziay HR ju dzisiaj szeroko stosuj tzw. intranetowe przypominacze, mwice o koniecznoci np. skierowania pracownika na badania
okresowe.
Czy akta osobowe (teczki pracownicze) mona prowadzi jedynie w formie elektronicznej
w Intranecie? A jeli naley prowadzi je rwnolegle w formie papierowej i elektronicznej,
to ktre?
Przepisy prawa pracy nie wskazuj jednoznacznie, w jakiej formie maj by prowadzone akta osobowe pracownikw. Wydaje si
jednak, e w obecnym stanie prawnym prowadzenie akt osobowych wycznie na nonikach elektronicznych nie jest moliwe.
Dlatego te, pracodawcy decydujcy si na ich prowadzenie w formie elektronicznej, powinni przechowywa przynajmniej cz
ich zawartoci rwnolegle w tradycyjnej formie papierowej.
Wynika to z przepisw przewidujcych wymg formy pisemnej dla niektrych dokumentw umieszczanych w aktach osobowych.
Wymg taki istnieje przede wszystkim w odniesieniu do kopii umowy o prac, potwierdzenia zapoznania si przez pracownika
Komentarz
Praktyka
Komentarz
Praktyka
PytaniePytanie
OdpowiedOdpowied
Komentarz
Praktyka
Komentarz
Praktyka
PytaniePytanie
OdpowiedOdpowied
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
14/65
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
15/65
15
Czy przy uyciu Intranetu mona podpisywa umowy/owiadczenia/zobowizania z pracownikiem?Czy potrzebny jest podpis elektroniczny czy wystarczy elektroniczna akceptacja?
Czy mona zatrudni pracownika przez Intranet?
Umowa o prac powinna by zawarta w formie pisemnej. Niezachowanie pisemnej formy umowy o prac nie powoduje jednak
jej niewanoci lub braku skutecznoci. Pracownik i pracodawca mog zatem zawrze umow o prac i okreli jej niezbdne
elementy (rodzaj i strony umowy, dat jej zawarcia, miejsce pracy, termin rozpoczcia pracy, wynagrodzenie oraz wymiar czasu pracy)
w dowolnej formie, np. ustnie lub w drodze elektronicznej. W takiej sytuacji pracodawca, najpniej w dniu rozpoczcia pracy, musi
jednak potwierdzi na pimie ustalenia dotyczce powyszych warunkw umowy o prac. Jeeli potwierdzenia takiego zamierza
dokona w drodze elektronicznej, musi posugiwa si podpisem elektronicznym.
Pracodawcy, ktry nie potwierdzi na pimie warunkw umowy o prac, grozi kara grzywny.
Podstawa prawna:
art.291 i 2, 281 pkt. 2 Kodeksu pracy;
art. 61, 78 Kodeksu cywilnego;
wyrok SN z 6 padziernika 1976 r., I PRN 66/76;
wyrok SN z 20 wrzenia 1977 r., I PR 67/77;
wyrok SN w wyr. z 8 padziernika 1987 r., I PRN 47/87;
uchwaa SN z 11 maja 1976 r., I PZP 18/76;uchwaa SN z 30 maja 1979 r., I PZP 11/79;
Czy mona rozwiza umow o prac przez Intranet?
Zarwno pracownik jak i pracodawca, ktry chce rozwiza umow o prac, powinien uczyni to na pimie. W przeciwnym razie
rozwizanie umowy o prac bdzie wadliwe. Pomimo swojej wadliwoci, owiadczenie o rozwizaniu stosunku pracy bez zachowania
formy pisemnej jest skuteczne. Prowadzi zatem do ustania stosunku pracy po upywie okresu wypowiedzenia lub, w przypadku
rozwizania umowy o prac bez wypowiedzenia, w dniu zoenia drugiej stronie stosownego owiadczenia. W razie braku formy
pisemnej owiadczenia pracodawcy o rozwizaniu umowy o prac pracownik bdzie mg da w sdzie przywrcenia do pracy
lub odszkodowania.
Sd Najwyszy potwierdzi, e zgodnie z prawem postpi pracodawca, ktry najpierw zawiadomi sw pracownic o rozwizaniu
umowy o prac emailem, a nastpnie dorczy jej identyczne owiadczenie w formie pisemnej tradycyjn przesyk pocztow. Sd
stwierdzi, e pracodawca nie naruszy w ten sposb przepisw o pisemnej formie owiadczenia o rozwizaniu umowy o prac, tym
bardziej, e system przesyania wiadomoci subowych poczt elektroniczn u tego pracodawcy by bardzo popularny i korzystali
z niego wszyscy zatrudnieni, cznie ze zwolnion pracownic.
Podstawa prawna i orzecznictwo:
art. 30 3, art. 45 1 Kodeksu pracy;
art. 61, 78 Kodeksu cywilnego;
wyrok SN z 18 stycznia 2007 r., II PK 178/06;
wyrok SN z 24 marca 1999 r., I PKN 631/98;
uchwala SN z 2 padziernika 2002 r., III PZP 17/02;
Czy pracownik moe akceptowa wewntrzne regulaminy przez firmowy Intranet? Jeli tak,
to ktre? I czy taka akceptacja jest wystarczajca w kontekcie ewentualnego ich egzekwowania?
Dla niektrych owiadcze pracownika o zapoznaniu si z treci wewntrznych regulaminw przepisy przewiduj obowizkow
form pisemn. Forma ta jest zastrzeona dla celw dowodowych. ak jest na przykad w przypadku potwierdzenia zapoznania
si z treci regulaminu pracy oraz z przepisami i zasadami dotyczcymi bezpieczestwa i higieny pracy, z zakresem informacji
objtych tajemnic okrelon w obowizujcych ustawach dla umwionego z pracownikiem rodzaju pracy.
W przypadku innych regulaminw forma pisemna potwierdzenia zapoznania si z ich treci nie jest wymagana, jednak
dla celw dowodowych warto j stosowa. Dziki niej pracownik nie bdzie mg uchyla si od przestrzegania regulaminu,twierdzc, na przykad, e nie zapozna si z jego treci.
Aby mc powszechnie wykorzystywa Intranet do akceptacji regulaminw i dokumentw (nie wymagajcych formy pisemnej) organizacje
coraz czciej stosuj praktyk, w ktrej zasady takich akceptacji wyznaczone s w Regulaminie Pracy i/lub Regulaminie Wykorzystywania
PytaniePytanie
PytaniePytanie
OdpowiedOdpowied
PytaniePytanie
OdpowiedOdpowied
PytaniePytanie
OdpowiedOdpowied
Komentarz
Praktyka
Komentarz
Praktyka
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
16/65
16
Intranetu. Takie dziaanie powoduje, e pracownik konsekwentnie bdzie uznawa Intranet jako form akceptacji pozostaych regulaminw
i dokumentw oraz zobowizuje si do ich stosowania. Naley podkreli, e istotne w tym zakresie jest poprawne stworzenie i wdroenie
takiego generalnego regulaminu.
Czy wnioski o zmian wynagrodzenia lub stanowiska mona skada i akceptowa przez firmowy
Intranet?
Pracodawca i pracownik mog negocjowa warunki pracy i pacy przez firmowy Intranet (np. za pomoc emaila lub poprzez
zoenie stosownego wniosku elektronicznego). Jeeli dojd do porozumienia, mona uzna, e zawarli porozumienie zmieniajce
te warunki. Niemniej jednak, przepisy prawa pracy wymagaj potwierdzenia tego faktu na pimie, cho zastrzeenie innej
(ni pisemna) formy nie pozbawia skutecznoci uzgodnionych warunkw pracy i pacy.
Warto rwnie pamita, e zmiana umowy o prac odbywa si niekiedy w drodze tzw. wypowiedzenia zmieniajcego
(tj. wypowiedzenia dotychczasowych warunkw pracy i pacy dokonanego jednostronnie przez pracodawc). Dla skutecznoci
takiego wypowiedzenia przez pracodawc kodeks pracy zastrzega form pisemn.
Podstawa prawna:
art. 294 Kodeksu pracy;
art. 76 Kodeksu cywilnego; wyrok SN z 5 wrzenia 1997 r., I PKN 250/97;
wyrok SN z 20 wrzenia 2005 r., III PK 83/05
Czy wniosek o delegacj, rozliczenie delegacji i zaliczki na jej poczet mog by realizowane przez
Intranet?
Mona korzysta z Intranetu przy rozliczaniu delegacji i zaliczek oraz do skadania wnioskw w tym zakresie. Przepisy nie wymagaj
bowiem w tym przypadku formy pisemnej. Rozliczajc koszty podry subowej pracownik musi jednak przedstawi pracodawcy
dokumenty (np. rachunki) potwierdzajce poszczeglne wydatki.
Forma pisemna jest natomiast wymagana, jeeli uzyskanie dokumentacji potwierdzajcej koszty podry subowej byo
niemoliwe. W takiej sytuacji pracownik musi zoy pisemne owiadczenie o poniesionych wydatkach oraz przyczynach braku
stosownej dokumentacji.
Intranetowe systemy do obsugi delegacji, podobnie jak wikszo aplikacji intranetowych, podlegaj cigemu rozwojowi.
Do niedawna peniy rol systemu do wnioskowania o zgod na podr subow z funkcj informowania pozostaych pracownikw
o swojej nieobecnoci. Dzisiaj, w lad za szybkim rozwojem aplikacji intranetowych, do tego typu rozwiza masowo doczane s
funkcje rozliczania zaliczek delegacyjnych. Dziki temu w proces funkcjonuje w Intranetach w sposb kompletny.
Kolejnym krokiem w rozwoju aplikacji do zarzdzania delegacjami bdzie poszukiwanie wartoci dodanych wynikajcych
ze zautomaty zowania tego procesu. Wy raz i s i to m.in . po przez poczenie mo duu de leg acj i z systemami reze rwacyjnym i
i transakcyjnymi np. hoteli czy rodkw transportu. Ju dzisiaj wiele wdroonych moduw do obsugi delegacji prezentuje
w Intranetach (na razie statycznie) rozkady jazdy, adresy hoteli czy umoliwia dostp do informacji o warunkach ubezpiecze
w podry.
Czy w Intranecie mona zoy wniosek o udzielenie dnia / czasu wolnego za godziny nadliczbowe?
Jeli tak, to jakie warunki musz by spenione?
Zgodnie z przepisami, wniosek pracownika o udzielenie czasu wolnego od pracy w zamian za czas przepracowany w nadgodzinach
powinien by zoony w formie pisemnej. W celu zoenia takiego wniosku pracownik powinien posuy si podpisem
elektronicznym lub wasnorcznie taki wniosek podpisa.
PytaniePytanie
OdpowiedOdpowied
PytaniePytanie
OdpowiedOdpowied
Komentarz
Praktyka
Komentarz
Praktyka
PytaniePytanie
OdpowiedOdpowied
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
17/65
17
Czy pracownik moe skada wniosek o urlop wypoczynkowy przez Intranet i w taki sam sposb
otrzyma jego akceptacj lub odrzucenie? Czy w takim wypadku potrzebny jest podpis elektroniczny?
Czy dotyczy to wszystkich typw urlopw i wolnych dni pracownika?
Przepisy nie przewiduj szczeglnej formy dla wniosku pracownika o udzielenie urlopu wypoczynkowego, std nie ma przeszkd,
aby wprowadzi system skadania i akceptowania/odrzucania wnioskw przez Intranet. Podpis elektroniczny w takim przypadku
nie jest konieczny.
Powysza zasada nie ma jednak zastosowania do wszystkich typw urlopw. Przepisy zastrzegaj, na przykad, obowizkow form
pisemn dla wniosku o udzielenie urlopu bezpatnego lub ojcowskiego.
Pomimo wspomnianych wyjtkw proces wnioskowania i akceptacji urlopu jest jednym z najczciej automatyzowanych usprawnie
w Intranetach. Z naszych obserwacji wynika, e obok samego procesu wnioskowania, funkcj najczciej wykorzystywan jest wielokrotne
sprawdzanie przez pracownika liczby dni urlopu pozostaych do wykorzystania. Automatyzacja tego procesu znaczco odciya dziay
HR, ktre do tej pory zobowizane byy do udzielania odpowiedzi na pojedyncze zapytania pracownikw. Z punktu widzenia pracodawcy
atrakcyjna okazuje si moliwo planowania urlopw w Intranecie (Plany Urlopowe), gdzie w zbiorczym kalendarzu zainteresowane
osoby maj caociowy przegld zaplanowanych urlopw. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku udzielania zgody na urlop przez
przeoonego. Wniosek skadany w formie pisemnej nie dawa przeoonemu praktycznie adnych moliwoci odniesienia otrzymanego
wniosku do stanu ju udzielonych urlopw w jego jednostce.
Elektronicznie zoony i zaakceptowany wniosek urlopowy zyska jeszcze jedn warto. Mona go w prosty sposb zaprezentowa
we wspomnianym ju module Kalendarz Nieobecnoci.
W tym momencie warto przytoczy interesujce zjawisko dotyczce intranetowego wniosku urlopowego. Pomimo, i przepisy prawne
wyranie zezwalaj na wnioskowanie, akceptacj i przechowywanie podania o urlop w Intranecie (tj. elektroniczne zaakceptowanie
wniosku) dziay HR, rednio w co pitym w Polsce wdroonym Intranecie, drukuj zaakceptowany elektroniczny wniosek, a w niektrych
przypadkach rwnie kompletuj podpisy post factum. Porwnujc z rokiem 2005, gdzie praktyka ta dotyczya w ponad 70ciu
procentach wdroe moduu urlopowego, moemy powiedzie, e ronie wiadomo wykorzystania Intranetu w dziaach HR.
Z drugiej strony, potwierdza si zachowawczy charakter dziaw HR, wynikajcy z nieczytelnoci i niespjnoci przepisw, co uzasadnia
funkcjonowanie wersji papierowych. W tym kontekcie optymistyczne wydaj si dziaania ustawodawcy zmierzajce do poszerzania
palety procesw, ktre mog dziaa bez uycia papieru.
Czy poinformowanie pracownika za pomoc Intranetu i / lub poczty elektronicznej o wanych,
z punktu widzenia pracodawcy, sprawach np. o zadaniach do wykonania, czy o dniu wolnym mona
uzna za skuteczne?
Przepisy nie przewiduj szczeglnej formy dla polece subowych i innych zawiadomie, w zwizku z czym ich dokonywanie przez
Intranet lub przy uyciu poczty elektronicznej jest dozwolone.
Owiadczenie w formie elektronicznej uwaa si za skutecznie zoone adresatowi w chwili, w ktrej zostaje ono wprowadzone
do rodka komunikacji elektronicznej (np. do Intranetu) w taki sposb, e adresat owiadczenia moe si z nim zapozna.
Ktre wnioski pracownik moe skada przez Intranet, a ktrych nie moe?
Pracownik moe zoy w drodze elektronicznej kady wniosek, dla ktrego przepisy nie wymagaj formy pisemnej. Forma pisemna
jest, na przykad, zastrzeona dla wniosku o udzielenie czasu wolnego od pracy za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych,
wniosku o obnienie wymiaru czasu pracy skadanego przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego, wniosku
o udzielenie urlopu bezpatnego, wniosku o ustalenie indywidualnego czasu pracy, wniosku o zastosowanie systemu skrconego
tygodnia pracy, wniosku pracownikaojca o udzielenie niewykorzystanej czci urlopu macierzyskiego. Std te, tego typu wnioski
powinny by opatrzone albo podpisem elektronicznym albo wasnorcznym podpisem pracownika.
Czy pracownik moe pobra z Intranetu (lub otrzyma emailem) PIT11 lub pasek wynagrodzenia
/ RMUA? Czy to jest skuteczne dorczenie?
Od 2009 roku pracodawcy s zobowizani do przekazywania drukw ZUS RMUA do ZUSu drog elektroniczn, przy czym
dokument ten musi by opatrzony bezpiecznym podpisem elektronicznym. Pracodawca moe przekaza informacje zawarte
PytaniePytanie
OdpowiedOdpowied
Komentarz
Praktyka
Komentarz
Praktyka
PytaniePytanie
OdpowiedOdpowied
PytaniePytanie
OdpowiedOdpowied
PytaniePytanie
OdpowiedOdpowied
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
18/65
18
w druku ZUS RMUA (pasku wynagrodzenia) pracownikowi drog elektroniczn, po uzyskaniu jego zgody w tym wzgldzie.
Dokument wysany w ten sposb bdzie uwaany za skutecznie dorczony w chwili wprowadzenia go do rodka komunikacji
elektronicznej (np. poprzez wysanie go emailem do pracownika), w taki sposb, eby pracownik mg si z nim zapozna.
Przepisy umoliwiaj pracodawcom skadanie deklaracji podatkowej PI11 do urzdu skarbowego drog elektroniczn. Nie ma
natomiast wyranych zasad dotyczcych dorczania PI11 pracownikom. Std te, rozsdnym rozwizaniem bdzie przesanie
pracownikowi deklaracji w tradycyjnej formie papierowej (np. za porednictwem poczty za potwierdzeniem odbioru), dziki
czemu skuteczne dorczenie dokumentu nie bdzie budzio adnych wtpliwoci. Nie ma oczywicie przeszkd, aby pracodawcawysa rwnolegle deklaracj w formie elektronicznej, w celach informacyjnych.
Pytania, ktre zadali nam przedstawiciele firm i organizacji przy wdroeniach oraz utrzymaniu ich Intranetw wskazuj jednoznacznie,
e wykorzystywanie Intranetu do obsugi kadrowej i usprawniania zarzdzania jest dla nich bardzo wane. Przez ostatnie lata istotnie
wzrosa wiadomo wykorzystywania Intranetu w dziaach HR, za organizacje poszukuj coraz to nowych form osigania wartoci
dodanej z tego tytuu.
Ekspertyzy prawnikw, zawarte w odpowiedziach na postawione pytania, pokazuj bardzo due moliwoci stosowania
Intranetu w kontekcie prawa pracy i funkcjonowania pracownika w organizacji. Zwracaj jednak uwag na szereg niespjnoci
i nierwnomiernego stosowania przepisw prawa w aspekcie Intranetu. Niewtpliwym powodem takiego stanu rzeczy jest brak
kompleksowych rozwiza prawnych zorientowanych na t dziedzin.
Widzc jednak zainteresowanie organw ustawodawczych (wyraane deklaracjami uchwalenia szeregu ustaw uatwiajcych
prowadzenie dziaalnoci gospodarczej) naley spodziewa si, e przepisy w tym zakresie bd w przyszoci ewoluowa.
Z naszych obserwacji wynika, e w palecie wielu rozwiza oraz moliwoci Intranetw, funkcje i moduy zorientowane na kadrow
obsug czy te samoobsug pracownicz zajmuj okoo 3040% wdraanych funkcji w Intranetach.
Coraz czciej te Managerami/Zarzdcami Intranetu staj si szefowie dziaw HR, ktrzy obok szefw IT i szefw Komunikacji
Wewntrznej, stanowi trzeci co do wielkoci grup odpowiedzialn caociowo za Intranet. Nie mona zbagatelizowa tego zjawiska,
ktre bezporednio skorelowane jest ze wzrastajcymi wymaganiami stawianymi przed dziaami HR i angaowaniem ich w procesy
usprawniania organizacji (w tym osigania przewagi rynkowej).
Komentarz
Praktyka
Komentarz
Praktyka
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
19/65
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
20/65
21
Wasnointelektualna
w Intranecie
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
21/65
22
Znaki towarowe, patenty, knowhow i prawa autorskie majtkowe to istotne, niematerialne elementy majtku przedsibiorstwa.
W poniszej czci znajd Pastwo omwienie kwestii wartoci niematerialnych i prawnych pojawiajcych si przy korzystaniu
z sieci typu Intranet.
Intranet, aktualnie jedno z podstawowych narzdzi komunikacji w organizacji, jest miejscem, na amach ktrego rne dziay organizacjii pojedynczy pracownicy publikuj rnorodne treci utwory. Najczciej, co do wasnoci treci publikowanych w Intranecie, nie ma
adnych wtpliwoci, poniewa powstay w ramach wykonywanych czynnoci pracownika (czyli np. artyku napisany przez Redaktora
Intranetu). Niemniej jednak na kontent Intranetu skadaj si rne inne utwory, co do ktrych nie zawsze mamy takie same prawa.
Filmy video, zdjcia, zeskanowane artykuy, cytaty, wypowiedzi, logotypy firm i inne znaki towarowe to wszystko stanowi dzisiaj cz
Intranetu.
Zatem konieczna z punktu widzenia osb tworzcych i zarzdzajcych Intranetem jest wiedza co do prawnych moliwoci stosowania
tych treci. Dotyczy to zarwno stosowania materiaw w Intranecie, jak rwnie uywania Intranetu w szerszym kontekcie
dziaalnoci podmiotu czyli np. (co jest dosy powszechn ostatnio praktyk) uywanie zrzutw ze strony intranetowej w materiaach
promocyjnych, ktre dystrybuowane s na zewntrz organizacji.
W pracy konsultantw ds. Intranetw wielokrotnie spotykamy si z pytaniami o rozstrzygnicia, ktre swoim zakresem definiowane
s pod hasem Wasno Intelektualna czy Prawa Autorskie. wiadcz one o duej uwadze Managerw Intranetw w kontekcieprawidowego uywania wszelkich utworw, szczeglnie tych, do ktrych organizacja nie posiada praw. Z drugiej jednak strony moemy
spotka Intranety, w ktrych przykada si mniejsz uwag do kwestii prawnych. Wynika to w duej mierze z niewiadomoci samych
Redaktorw Intranetw. Rozdzia ten okae si szczeglnie pomocny wanie Redaktorom i Administratorom Intranetw. Z duej czci
zagadnie poruszanych przez ekspertw prawnych skorzystaj przedstawiciele dziaw Public Relations, Marketingu, Komunikacji
Wewntrznej i Korporacyjnej.
Czy stron intranetow (wewntrzn) moemy opublikowa na innych (zewntrznych) stronach
firmowych?
Czy zrzut ekranowy z Intranetu moemy opublikowa np. w folderze reklamowym, pokaza
w telewizji? Jeli tak, to na jakich zasadach?
Na stronach intranetowych mog zosta zamieszczone elementy majce rne pochodzenie i rdo ochrony prawnej, tj. mog
znale si na niej utwory chronione prawem autorskim, dobra osobiste chronione prawem cywilnym, znaki towarowe chronione
prawem wasnoci przemysowej, tajemnica przedsibiorstwa chroniona ustaw o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, etc.
ym samym, moliwo opublikowania danej strony intranetowej na innych stronach firmowych (rozumiemy przez to strony
www danej firmy) czy te moliwo opublikowania zrzutu ekranowego z Intranetu np. w folderze reklamowym, zalee bdzie
od tego, czy firmie, czyli podmiotowi korzystajcemu z danej strony intranetowej, przysuguje prawo do wykorzystywania tej strony
(i jej zawartoci) w okrelony sposb. W szczeglnoci, w tym celu firmie powinno przysugiwa prawo korzystania z autorskich
praw majtkowych do szaty graficznej i innych utworw chronionych prawem autorskim, zawartych na danej stronie intranetowej,
prawo do wykorzystywania zawartych na danej stronie intranetowej znakw towarowych, jak rwnie prawo do publikowania
zawartych tam baz danych czy imion, nazwisk i wizerunkw osb fizycznych. Opublikowanie danej strony intranetowej na stronach
www publicznie dostpnych czy w reklamie nie moe te stanowi czynu nieuczciwej konkurencji (np. naruszenia tajemnicyinnego przedsibiorstwa) jak rwnie narusza przepisw prawa cywilnego dotyczcych ochrony dbr osobistych czy ustawy
o ochronie danych osobowych. W zwizku z tym, kady zrzut ekranu czy kad stron intranetow naley bada odrbnie,
z uwzgldnieniem treci w nich zawartej.
Komentarz
Praktyka
Komentarz
Praktyka
PytaniePytanie
PytaniePytanie
OdpowiedOdpowied
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
22/65
23
Prawo autorskie a Intranet przepisy, zasady, wytyczne
Utwr
Gdy wykonywanie pracy czy si z prac intelektualn, jej wynikiem jest czstokro utwr, ktry jest przedmiotem ochrony Prawa
autorskiego.
Utworem jest kady przejaw ludzkiej dziaalnoci twrczej o indywidualnym charakterze. Oznacza to, i okrelony wytwr
niematerialny, aby uzyska kwalifikacje utworu i podlega ochronie na gruncie Prawa autorskiego powinien wykazywa cznie
nastpujce cechy: 1) stanowi rezultat pracy czowieka (twrcy) 2) stanowi przejaw dziaalnoci twrczej 3) mie indywidualny
charakter. Istotne jest te, aby utwr by ustalony w jakiejkolwiek postaci. Pomysy (odkrycia, idee, procedury, metody, zasady
dziaania, koncepcje matematyczne) nie podlegaj ochronie dopki nie zostan wyraone, np. na kartce papieru lub wygoszone
podczas przemwienia. Dla uzyskania ochrony nie jest istotna posta w jakiej utwr zosta ustalony. Nie jest rwnie istotna warto
utworu, jego przeznaczenie, ani sposb wyraenia.
Utwr o powyszych cechach stanowi dobro niematerialne tj. nie jest czci przyrody i jest niezaleny od nonika, na ktrym zosta
wyraony. Dla przykadu, spalenie ksiki nie powoduje wyganicia ochrony dla utworu w niej wyraonego.
wrcze opracowanie cudzego utworu (tumaczenie, przerbka, adaptacja) samo w sobie rwnie stanowi utwr, a co za tym idzie,
stanowi przedmiot ochrony na gruncie Prawa autorskiego. akie utwory opracowania nazywane s utworami zalenymi.
Utwr moe stanowi rezultat dziaania wielu osb. Mamy wwczas do czynienia z utworem zbiorowym.
Podstawa prawna:
art. 1 i 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity Dz. U. z 2006 roku,
Nr 90, poz. 631, z pn. zm.)
Prawa autorskie
Prawa autorskie su ochronie utworu przed naruszeniami. Przysuguj one twrcy w ramach monopolu autorskiego. Prawa
autorskie dziel si na autorskie prawa osobiste oraz majtkowe.
Autorskie prawa osobiste su ochronie niematerialnej wizi twrcy ze swoim utworem. Prawa te nie mog zosta przeniesione
na osoby trzecie (s niezbywalne) i s nieograniczone w czasie. Autorskimi prawami osobistymi s m.in. prawa do autorstwa
utworu; oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostpniania go anonimowo; nienaruszalnoci treci
i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania; decydowania o pierwszym udostpnieniu utworu publicznoci; nadzoru nad
sposobem korzystania z utworu.
W przeciwiestwie do osobistych praw autorskich, autorskie prawa majtkowe mog zosta przeniesione na osoby trzecie
(s zbywalne) i s ograniczone w czasie (zasadniczo, gasn 70 lat po mierci twrcy). Su one ochronie interesw ekonomicznych
twrcy zwizanych z dzieem.
wrca ma moliwo przeniesienia przysugujcych mu autorskich praw majtkowych na inny podmiot (umowa
o przeniesienie autorskich praw majtkowych) lub te udzielenia mu zgody na korzystanie z utworu (umowa licencyjna).
W pierwszym przypadku (przeniesienie) twrca wyzbywa si przysugujcych mu praw i sam nie moe ju z nich korzysta.
W drugim przypadku prawa autorskie pozostaj przy twrcy, a jedynie osoba trzecia moe z nich korzysta w pewnym,
ograniczonym zakresie. Umowa o przeniesienie autorskich praw majtkowych wymaga zachowania formy pisemnej podrygorem niewanoci.
Umowa licencyjna moe zosta zawarta w dowolnej formie, choby ustnej. Wyjtek stanowi licencja wyczna wwczas wymagana
jest forma pisemna pod rygorem niewanoci. Umowa o przeniesienie autorskich praw majtkowych jak i umowa licencyjna
powinny okrela pola eksploatacji (obszary), na ktrych nastpuje przeniesienie (upowanienie do korzystania) autorskich praw
majtkowych.
Wymienione w ustawie pola eksploatacji to:
w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu wytwarzanie okrelon technik egzemplarzy utworu, w tym
technik drukarsk, reprograficzn, zapisu magnetycznego oraz technik cyfrow,
w zakresie obrotu oryginaem albo egzemplarzami, na ktrych utwr utrwalono wprowadzanie do obrotu, uyczenie
lub najem oryginau albo egzemplarzy,
w zakresie rozpowszechniania utworu w sposb inny ni okrelony powyej publiczne wykonanie, wystawienie,
wywietlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a take publiczne udostpnianie utworu w taki sposb, aby
kady mg mie do niego dostp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
DefinicjaDefinicja
DefinicjaDefinicja
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
23/65
24
Prawo autorskie nieco odmiennie okrela pola eksploatacji dla programw komputerowych oraz dla autorskich praw
pokrewnych.
Podstawa prawna:
art. 16, art. 17, art. 41, art. 50, art. 53, art. 67 ust. 5, art. 74 ust. 4; 86 ust. 1 pkt. 2, 94 ust. 4, 97 ustawy z dnia 4 lutego 1994
roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity Dz. U. z 2006 roku, Nr 90, poz. 631, z pn. zm.)
Utwory w rodowisku pracy
Wraz z rozwojem funkcji spoecznociowych, forw i blogw pracowniczych oraz udziaem pracownika w sekcjach dzielenia si wiedz
i wsptworzeniem innowacji dla organizacji z wykorzystaniem Intranetu, nie tylko pracodawca jest stron publikujc i udostpniajc
rne treci. Rwnie pracownik wykazuje w tym zakresie du proaktywno. Na tym polu pojawia si wiele pyta, na ktre odpowiedzi
szukaj przede wszystkim dziay HR, ale rwnie same dyrekcje i zarzdy. Problematyk zasadnicz z punktu widzenia pracodawcy jest to, czy
i jak organizacja moe wykorzystywa utwory pracownika znajdujce si w Intranecie? Jeli moe, to na jakich zasadach? Czy sytuacja ulega
zmianie, kiedy usta stosunek pracy z pracownikiem, ktry w Intranecie pozostawi swoisty arsena wiedzy, zdj, tekstw i innych utworw?
Jaki podmiot jest uprawniony do utworu stworzonego przez pracownika zatrudnionegona podstawie umowy o prac oraz innej umowy cywilnoprawnej (o dzieo, zlecenie)?
Pracodawca, ktry zatrudnia twrc na podstawie umowy o prac, dzieo lub zlecenie moe naby prawa do utworw stworzonych
przez tego pracownika (wsppracownika) w ramach wykonywania obowizkw wynikajcych z wicej strony umowy. Zakres
nabywanych przez pracodawc praw zaley od charakteru umowy czcej strony (czy jest to umowa o prac czy umowa
cywilnoprawna) oraz od postanowie samej umowy.
Umowa o prac (utwory pracownicze)
W przypadku, gdy twrca jest zwizany umow o prac, autorskie prawa majtkowe do jego utworw przenoszone s
z mocy prawa (automatycznie) na pracodawc, jeeli umowa o prac, lub przepis szczeglny nie stanowi inaczej.
Warunkiem takiego przeniesienia jest 1) wykonywanie danego utworu w ramach obowizkw pracowniczych twrcy
oraz 2) przyjcie (zaakceptowanie) tego utworu przez przeoonego twrcy. Pracodawca ma 6 miesicy od dostarczeniautworu przez pracownika na zawiadomienie go w kwestii przyjcia utworu.
Jeli powysze warunki s spenione, utwr jest tzw. utworem pracowniczym, a pracodawca nie musi prosi pracownika
o zgod na wykorzystanie utworu.
Umowa cywilnoprawna (umowa o dzieo, zlecenie)
Autorskie prawa majtkowe do utworw wytworzonych przez osob zatrudnion na podstawie umowy cywilnoprawnej
(jak rwnie utworw wytworzonych przez pracownika poza zakresem obowizkw pracowniczych) nie zostaj
przeniesione z mocy ustawy (automatycznie) na pracodawc, chyba e umowa z dan osob stanowi inaczej.
o z kolei oznacza, i pracodawca musi uzyska zgod tej osoby (wsppracownika) w celu korzystania z takich utworw.
aka zgoda moe mie form umowy o przeniesienie autorskich praw majtkowych lub umowy licencyjnej (szerzej
na temat tych umw piszemy powyej, w czci dotyczcej praw autorskich)
Nieco odmienne zasady maj zastosowanie dla utworw stworzonych przez pracownika instytucji naukowej oraz dlaprogramw komputerowych.
Podstawa prawna:
art. 12, 41 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity Dz. U. z 2006
roku, Nr 90, poz. 631, z pn. zm.)
Czy po zwolnieniu pracownika moemy w Intranecie przechowywa jego utwory (np. wypowiedzi
na blogu wewntrznym)?
Jeeli mowa jest o utworze pracowniczym (wytworzonym przez pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o prac, w ramach
wykonywania obowizkw pracowniczych i przyjtym przez pracodawc patrz punkt powyej) pracodawcy przysugujwszelkie autorskie prawa majtkowe do tego utworu. Prawa te nie wracaj do pracownika po jego zwolnieniu, lecz pozostaj
przy pracodawcy. Pracodawca moe zatem nimi rozporzdza i korzysta z nich, przez czas nieokrelony, w dowolny sposb.
Moe, midzy innymi, przechowywa utwory tego pracownika w Intranecie.
Komentarz
Praktyka
Komentarz
Praktyka
PytaniePytanie
OdpowiedOdpowied
PytaniePytanie
OdpowiedOdpowied
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
24/65
25
W przypadku zwizania twrcy umow inn ni umowa o prac, moliwo wykorzystania utworw danego pracownika po jego
zwolnieniu zalee bdzie od tego, czy i w jakim zakresie pracodawca naby prawa autorskie majtkowe do stworzonych przez
tego pracownika utworw. W przypadku cakowitego przeniesienia autorskich praw majtkowych, sytuacja jest identyczna jak
w przypadku utworw pracowniczych mona korzysta z utworw po zwolnieniu pracownika. Jeeli udzielona zostaa tylko
licencja moliwo korzystania z utworw zalee bdzie od tego, na jaki czas zostaa udzielona licencja (czy obejmuje rwnie
okres po zwolnieniu pracownika) oraz od tego, czy inne postanowienia tej umowy nie zakazuj wykorzystywania utworw tego
wsppracownika w okrelony sposb.W przypadku wpisw na blogu, naley wpierw zbada, czy danej wypowiedzi przysuguje ochrona prawnoautorska, tj. czy dany
wpis na blogu jest w ogle utworem.
Podstawa prawna:
art. 1, 12, 41 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity Dz. U. z 2006
roku, Nr 90, poz. 631, z pn. zm.)
Szczegln uwag naley powici tym treciom (utworom) naszego Intranetu, ktrych autorem s wsppracownicy lub klienci.
Dobrym rozwizaniem jest utrzymywanie tych obszarw w formie odrbnych zakadek, co stanowczo uatwi szybk identyfikacj i np.
usunicie z Intranetu, jeli bdzie taka konieczno.
Warto zwrci uwag na to, co w powyszej odpowiedzi zaznacza ekspert prawny nie wszystkie wytwory, ktre powstay w wynikuwsppracy i tworzenia treci intranetowych s utworami.
Zasadniczo czciej mamy do czynienia z sytuacj, w ktrej powstajce w Intranecie treci z zasady staj si wasnoci organizacji,
co definiuje zakres i charakter wsppracy. Przykadowo, jeli elementem wsppracy z kontraktowym managerem jest jego raportowanie
przez Intranet, to nie mwimy tutaj o utworach tylko o produktach wsppracy. Podobnie jeli nasz partner korzysta z Intranetu
(Extranetu) w zakresie zamawiania produktw, rwnie tutaj definicja utworu nie ma zastosowania.
Utwory osb trzecich
Aby Intranet mia atrakcyjn posta, jego redaktorzy i og pracownikw bardzo czsto dostarczaj i publikuj w nim zewntrzne
utwory, ktrych sami nie s autorami i ktre nie powstay w wyniku wykonywania obowizkw na zajmowanym stanowisku.
Istnieje naturalna pokusa, aby w Intranecie opublikowa znaleziony w Internecie film lub zdjcie, do ktrych nie posiadamy praw.
W Intranetach spotka moemy rwnie opublikowane grafiki satyryczne, ktre autor zamieszcza na swojej stronie www. Pamitajmy
jednak, aby za kadym razem sprawdzi warunki licencyjne.
Ta sama zasada dotyczy utworw, ktre pochodz z tzw. monitoringu mediw. Tutaj, z jednej strony istot jest samo korzystanie
z materiaw, ktre otrzymujemy w monitoringu (najczciej licencja ogranicza dostp do kilku osb), z drugiej prawa autorskie do tych
utworw zdeponowane s po stronie np. tego tytuu prasowego, ktry w swoim artykule wspomina nazw naszej organizacji. Z zasady
nie mamy prawa do takiego utworu.
Materiaem, ktry stanowi si napdow kontentu intranetowego s wszelkiego rodzaju zdjcia i filmy. Zdarza si, e publikujemy
w Intranecie zdjcie, na ktrym jest nasz wizerunek, jednak nie zawsze posiadamy prawa do takiego zdjcia.
Zagadnienie utworw osb trzecich jest na tyle istotnym aspektem w projekcie intranetowym, e dla sprawnego i zgodnego z prawem
dziaania Intranetu w tym zakresie zespoy projektowe prowadz analiz sposobu wykorzystywania zdj i filmw. Wypracowane
zasady opisywane s np. w Regulaminie Pracy lub Regulaminie Intranetu.
Jakie s zasady korzystania z utworw osb trzecich w Intranecie?
Jakie s zasady publikowania w Intranecie utworw, ktre pochodz z zewntrznych rde?
W celu skorzystania z utworw osb trzecich (nie bdcych pracownikami firmy lub wsppracownikami, ktrzy przenieli
przysugujce im prawa autorskie majtkowe na firm lub udzielili firmie licencji), np. w celu opublikowania tych utworww Intranecie, firma musi uzyska zgod odpowiedniej osoby, ktrej przysuguj prawa autorskie do tego utworu. Zgoda ta powinna
zosta udzielona przez twrc utworu lub jego nastpc prawnego (np. osob, ktra nabya autorskie prawa majtkowe od twrcy
w drodze umowy lub jest jego spadkobierc).
Komentarz
Praktyka
Komentarz
Praktyka
Komentarz
Praktyka
Komentarz
Praktyka
PytaniePytanie
PytaniePytanie
OdpowiedOdpowied
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
25/65
26
aka zgoda moe mie form umowy o przeniesienie autorskich praw majtkowych lub umowy licencyjnej (szerzej na temat umw
licencyjnych piszemy w czci dotyczcej praw autorskich).
Uzyskanie zgody twrcy nie jest konieczne w przypadku utworw objtych tzw. woln licencj 1, w ramach tzw. dozwolonego
uytku (kwestie te reguluj art. 2325 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych). Z oczywistych
wzgldw, nie jest te wymagana zgoda na korzystanie z utworw, do ktrych autorskie prawa majtkowe wygasy (zasadniczo,
nastpuje to 70 lat po mierci twrcy).
Podstawa prawna:
art. 23, 24, 25, 36, 41, 43, 79 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity
Dz. U. z 2006 roku, Nr 90, poz. 631, z pn. zm.)
Na jakich zasadach moemy cytowa wypowiedzi, teksty innych osb w Intranecie?
Jak ju wskazalimy, co do zasady, korzystanie z cudzych utworw wymaga zgody ich twrcw. Niemniej jednak, zgoda ta nie jest
wymagana, jeeli danego utworu nie wykorzystujemy w caoci, a jedynie go cytujemy.
Aby cytat by rzetelny musi spenia kilka warunkw, na ktre skadaj si:
rozpoznawalno aby nie naruszy cudzych praw autorskich poprzez popenienie plagiatu, cytowany tekst musi by
wyranie odrniony od reszty publikacji,
oznaczenie autorstwa naley wyranie oznaczy, ktry fragment tekstu pochodzi od danego autora oraz wskaza rdo
tego tekstu. W przypadku tekstw anonimowych lub niepublikowanych ten fakt rwnie naley zasygnalizowa,
celowo cytowanie suy ma wyjanianiu lub nauczaniu, krytycznej analizie lub prawom gatunku twrczoci,
pomocniczo naley pamita o zachowaniu odpowiedniej proporcji midzy cytowanymi utworami a wkadem
wasnym autora. Jeeli proporcja ta bdzie zaburzona i cytaty w utworze bd stanowi element dominujcy to mamy
wtedy rwnie do czynienia z naruszeniem praw autorskich.
Przepisy nie okrelaj jednoznacznie dugoci cytatu czy jego proporcji wzgldem utworu, w ktrym jest zamieszczony. Sd
Najwyszy wypowiedzia si w tej kwestii stwierdzajc, e cytowany urywek lub nawet cay drobny utwr musi pozostawa w takiej
proporcji do wkadu wasnej twrczoci, aby nie byo wtpliwoci co do tego, e powstao wasne, samoistne dzieo.Jeeli spen ione s powysze warunki, nie jest koniec zne zawarcie umowy z uprawnionym, a twrcy w takim przypadku
nie przysuguje prawo do wynagrodzenia.
Podstawa prawna:
art. 23, 24, 25 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych
(tekst jednolity Dz. U. z 2006 roku, Nr 90, poz. 631, z pn. zm.) oraz wyrok Sdu Najwyszego z dnia 23 listopada 2004
r., Syg, akt I CK 232/04
Kwestia cytowania dotyczy szczeglnie rzecznikw prasowych, dziaw PR i Marketingu, ale rwnie tych pracownikw, ktrzy
wykorzystuj zewntrznych ekspertw i materiay prasowe do kreowania wewntrznej polityki.
Obserwujemy praktyk, e w Intranecie swobodnie publikowane s materiay eksperckie z rnych dziedzin, ktrych gwnym zadaniem
jest urozmaicenie kontentu. Pochodz one gwnie ze szkole, ksiek i stron internetowych. Zasady uywania takich utworw warto
zdefiniowa w Regulaminie Intranetu.
Czy moemy wykorzystywa prywatne zdjcia pracownika? Jeli tak, to jakie warunki naleyspeni?
Przez prywatne zdjcia pracownika rozumiemy zdjcia, ktrych pracownik jest twrc, ktre zostay wykonane poza obowizkami
pracowniczymi tego pracownika (np. zdjcia z wakacji, zdjcia rodzinne). Na wykorzystanie takich zdj wymagana jest zgoda tego
pracownika (umowa licencyjna). O wymogach, jakie powinna spenia taka umowa szerzej piszemy we fragmencie powiconym
prawom autorskim.
1 Wolne licencje - niektrzy twrcy decyduj si na ograniczenie ochrony prawnoautorskiej swoich utworw. Wwczas tego typuutwory rozpowszechniane s wraz ze stosown licencj, lub jej graficzn reprezentacj, np. licencje Creative Commons, GPL, itd.Reguy korzystania z tych utworw opisane s w danej licencji.
1 Wolne licencje - niektrzy twrcy decyduj si na ograniczenie ochrony prawnoautorskiej swoich utworw. Wwczas tego typuutwory rozpowszechniane s wraz ze stosown licencj, lub jej graficzn reprezentacj, np. licencje Creative Commons, GPL, itd.Reguy korzystania z tych utworw opisane s w danej licencji.
PytaniePytanie
OdpowiedOdpowied
Komentarz
Praktyka
Komentarz
Praktyka
PytaniePytanie
OdpowiedOdpowied
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
26/65
27
Podstawa prawna:
art. 23, 24, 25, 36, 41, 43, 79 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity
Dz. U. z 2006 roku, Nr 90, poz. 631, z pn. zm.)
Odpowiedzialno za naruszenie praw autorskichNaruszenie praw autorskich osobistych
wrca, ktrego prawa autorskie osobiste s zagroone naruszeniem, moe wystpi z daniem zaniechania tego dziaania. Ju
samo zagroenie naruszenia prawa autorskiego osobistego jest wystarczajce do wystpienia z takim daniem. Nie musi w zwizku
z tym istnie naruszenie (np. pracownik dowiedzia si, e pracodawca zamierza opublikowa w Intranecie artyku jego autorstwa
bez wskazania imienia i nazwiska twrcy).
Szerszy jest katalog uprawnie przysugujcych twrcy, ktrego autorskie prawa osobiste zostay ju naruszone (np. artyku
pracownika zosta opublikowany bez podania imienia i nazwiska twrcy). W takiej sytuacji, moe on take da, aeby osoba, ktra
dopucia si naruszenia, dopenia czynnoci potrzebnych do usunicia jego skutkw, w szczeglnoci aby zoya owiadczenie
odpowiedniej treci i w odpowiedniej formie. Jeeli naruszenie byo zawinione, sd moe przyzna twrcy odpowiedni sum
pienin tytuem zadouczynienia za doznan krzywd lub na danie twrcy zobowiza sprawc, aby uici odpowiedni
sum pienin na wskazany przez twrc cel spoeczny.
Podstawa prawna:
art. 78 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity Dz. U. z 2006 roku,
Nr 90, poz. 631, z pn. zm.)
Naruszenie autorskich praw majtkowych
Uprawniony (czyli twrca lub jego nastpca prawny), ktrego autorskie prawa majtkowe zostay naruszone, moe da od osoby,
ktra naruszya te prawa:
zaniechania naruszania,
usunicia skutkw naruszenia,
wydania uzyskanych korzyci, naprawienia wyrzdzonej szkody:
a) na zasadach oglnych albo
b) poprzez zapat sumy pieninej w wysokoci odpowiadajcej dwukrotnoci, a w przypadku gdy naruszenie jest
zawinione trzykrotnoci stosownego wynagrodzenia, ktre w chwili jego dochodzenia byoby nalene tytuem
udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu.
Niezalenie od powyszych roszcze uprawniony moe si domaga: jednokrotnego albo wielokrotnego ogoszenia w prasie owiadczenia odpowiedniej treci i w odpowiedniej formie lub
podania do publicznej wiadomoci czci albo caoci orzeczenia sdu wydanego w rozpatrywanej sprawie, w sposb
i w zakresie okrelonym przez sd,
zapaty przez osob, ktra naruszya autorskie prawa majtkowe, odpowiedniej sumy pieninej, nie niszej ni
dwukrotna wysoko uprawdopodobnionych korzyci odniesionych przez sprawc z dokonanego naruszenia, na rzecz
Fundusz Promocji wrczoci, gdy naruszenie jest zawinione i zostao dokonane w ramach dziaalnoci gospodarczej
wykonywanej w cudzym albo we wasnym imieniu, choby na cudzy rachunek.
Osobie, ktra naruszya autorskie prawa majtkowe, na jej wniosek i za zgod uprawnionego, w przypadku gdy naruszenie jest
niezawinione, sd moe nakaza zapat stosownej sumy pieninej na rzecz uprawnionego, jeeli zaniechanie naruszenia lub
usunicie skutkw naruszenia byoby dla osoby naruszajcej niewspmiernie dotkliwe.
Sd, rozstrzygajc o naruszeniu prawa, moe orzec na wniosek uprawnionego o bezprawnie wytworzonych przedmiotach oraz
rodkach i materiaach uytych do ich wytworzenia, w szczeglnoci moe orzec o ich wycofaniu z obrotu, przyznaniu uprawnionemu
na poczet nalenego odszkodowania lub zniszczeniu. Orzekajc, sd uwzgldnia wag naruszenia oraz interesy osb trzecich.
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
27/65
28
Uprawniony ma moliwo zabezpieczania powyszych roszcze, jak rwnie wystpowania z daniem uzyskania informacji
o pochodzeniu, sieciach dystrybucji, iloci i cenie towarw lub usug naruszajcych autorskie prawa majtkowe.
Podstawa prawna:
art. 79 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity Dz. U. z 2006 roku,
Nr 90, poz. 631, z pn. zm.)
Temat zdj pracownikw w Intranecie dotyczy wielu jego sekcji. Problemy ze zdjciami pojawiaj si szczeglnie w kontekcie tzw.
Ksiki Teleadresowej lub moduu Profil Pracownika. W przypadku Ksiki Teleadresowej wyzwaniem samym w sobie jest pozyskanie
zdj od wszystkich pracownikw. Zdarza si na przykad sytuacja, w ktrej pracownik w swoim profilu Ksiki Teleadresowej
chce umieci zdjcie ze znan postaci ycia publicznego. Interwencja Managera Intranetu moe okaza si szczeglnie krytyczna
w momencie, kiedy autorem zdjcia ze znan osobistoci jest nie sam pracownik a inny, mniej lub bardziej znany fotograf. Naley mie
na uwadze to, e liczba rozstrzygni w tym zakresie z udziaem wymiaru sprawiedliwoci bdzie rosa proporcjonalnie do wzrastajcej
wiadomoci wasnoci intelektualnej.
Doradzamy, aby w miejscach gdzie to jest moliwe, autorem (posiada prawa) zdj w Intranecie by sam pracodawca. Zawsze
sprawdzajcym si zabiegiem jest np. zorganizowanie sesji zdjciowej dla pracownikw. Warto doda, e sama sesja jest dobrym
pretekstem do promocji Intranetu w organizacji.
Dobra osobiste
Dobra osobiste przynalene s kadej osobie fizycznej. Przykadowe wyliczenie dbr osobistych czowieka zawiera art. 23 kodeksu
cywilnego. S to: zdrowie, wolno, cze, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji,
nietykalno mieszkania, twrczo naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska. Katalog ten nie jest zamknity,
co oznacza, e istniej te inne ni wymienione wyej dobra osobiste czowieka, takie jak prywatno i intymno czowieka.
Podobnie chronione s dobra osobiste osb prawnych, takie jak prawo do nazwy, dobra reputacja, tzw. goodwill, tajemnica
korespondencji.
Uprawnienia do dbr osobistych s niezbywalne, oraz nie podlegaj dziedziczeniu. Oznacza to, e przykadowo, pracownik nie
moe przenie np. prawa do swego wizerunku lub nazwiska na firm. Dobra osobiste nie podlegaj te dziedziczeniu.
W miejscu pracy istotne znaczenie maj zasadniczo trzy dobra osobiste wizerunek, tajemnica korespondencji oraz prawo
do prywatnoci.
Wizerunek to zestawienie cech, ktre pozwalaj na identyfikacj konkretnej osoby. Mog nimi by elementy twarzy osoby, fryzura,
biuteria, okulary, odzie, lub inne cechy, jeeli tylko s wystarczajce do rozpoznania osoby.
Rozpowszechnianie (tj. publiczne udostpnianie) wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W przypadku
braku wyranego zastrzeenia zezwolenie nie jest wymagane, jeli osoba ta otrzymaa umwion zapat za pozowanie. Zezwolenia
nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
osoby powszechnie znanej, jeeli wizerunek wykonano w zwizku z penieniem przez ni funkcji publicznych,
w szczeglnoci politycznych, spoecznych, zawodowych,
osoby stanowicej jedynie szczeg caoci, takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.
By doszo do naruszenia wizerunku nie jest potrzebny wyrany sprzeciw, wystarczy brak wyraenia zgody. Inn spraw jest,
e zgoda ta moe by dorozumiana (np. brak reakcji na fotografowanie etc.).
Zgodnie z art. 47 Konstytucji RP kady ma prawo do ochrony prawnej ycia prywatnego.
Prywatno to termin, ktry w najszerszym znaczeniu oznacza moliwo jednostki lub grupy osb do utrzymania swych
osobistych zwyczajw i zachowa z dala od widoku publicznego. S to w szczeglnoci zdarzenia zwizane z yciem rodzinnym,
seksualnym, stanem zdrowia, przeszoci, sytuacj majtkow, w tym take uzyskiwanymi dochodami. Przykadowo, ujawnienie
przez pracodawc bez zgody pracownika wysokoci jego wynagrodzenia za prac moe stanowi naruszenie dobra osobistego.
akim naruszeniem moe by rwnie ledzenie dziaa pracownika na komputerze pracowniczym m.in. jakie strony internetowe
odwiedza uytkownik komputera, z kim si kontaktuje, jakich zakupw dokonuje w sklepach internetowych etc.
Podstawa prawna:
art. 47 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 roku, Nr 78, poz. 483, z pn. zm.);
art. 23, 24 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 roku, Nr 16, poz. 93, z pn. zm.
Komentarz
Praktyka
Komentarz
Praktyka
DefinicjaDefinicja
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
28/65
29
Czy pracownik musi wyrazi zgod na pokazywanie jego zdjcia w Intranecie?
ak. Wizerunek utrwalony na zdjciu nie naley do katalogu danych osobowych, ktre pracodawca moe przetwarza bez zgody
pracownika na podstawie kodeksu pracy. Pracownik musi zatem wyrazi zgod na publikacj jego wizerunku w Intranecie. W wietle
najnowszego orzecznictwa sdowego dotyczcego portali spoecznociowych dotyczy to rwnie zdj grupowych.
Nie, o ile zamieszczenie zdjcia bdzie odpowiada celom przetwarzania, np. zamieszczenie zdjcia paszportowego w zbiorze
kontaktowym pracownikw danej organizacji. Wwczas nie jest konieczne uzyskanie zgody pracownika na umieszczenie jego
zdjcia w Intranecie. Zgodnie bowiem z art. 81 ust. 1 Prawa autorskiego, zgoda wymagana jest na rozpowszechnianie wizerunku.
Umieszczenie w Intranecie nie jest rozpowszechnianiem. Zdjcie w Intranecie nie jest udostpniane publicznie, a wic bliej
nieokrelonemu krgowi osb (tak jak np. w Internecie). Dostp do niego maj jedynie pracownicy i wsppracownicy danej firmy.
Gdyby jednak dostp do Intranetu mieli uzyska rwnie pracownicy innej, np. wsppracujcej firmy, zgoda pracownikw byaby
ju konieczna. Szczegowy opis kwestii zwizanych z ochron danych osobowych zamieszczony jest w dalszej czci raportu.
Podstawa prawna:
art. 47 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 roku, Nr 78, poz. 483, z pn. zm.);
art. 23, 24 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 roku, Nr 16, poz. 93, z pn. zm.);
art. 81 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity Dz. U. z 2006 roku,
Nr 90, poz. 631, z pn. zm.)
W zasadzie do rzadkoci nale Intranety, w ktrych pracownik nie jest pokazywany. Zdjcie uzupenia zarwno profil pracownika
w Ksice Teleadresowej, jak i wystpuje w innych zakadkach Intranetu. Nie dziwi nas zdjcie pracownika w artykule Aktualnoci
Intranetowych, standardem jest zdjcie pracownika w narzdziach do Zarzdzania Zadaniami czy Projektami. Zdjcie pracownika
podpisuje go w raportach, w zestawieniach, wreszcie zdjcia pracownikw masowo tworz Intranetowe Galerie, w ktrych zebrane
s zdjcia z imprez, szkole, spotka i innych aktywnoci naszej organizacji.
Wymieniony przykadowy katalog cechuje si tym, e to bardziej pracodawcy zaley na uywaniu zdjcia pracownika. Celem jest
sprawniejsze zarzdzanie, budowanie kultury organizacyjnej i oczywicie usprawnianie komunikacji wewntrznej. I w tym zakresie
najczciej syszymy pytanie Czy musimy mie zgod na prezentowanie tych zdj?. Na szczcie przepisy prawne w tym zakresie s
bardzo czytelne i mona powiedzie, e dostosowuj si do faktycznego wykorzystywania zdj pracownikw w Intranecie.
Drugi przypadek funkcjonowania zdj w Intranecie, bezporednio zwizany jest z tymi wszystkimi obszarami Intranetu, gdzie pracownik
umieszcza zdjcia samodzielnie. Uoglniajc, mona powiedzie, e to wszystkie miejsca z dziedziny spoecznoci wewntrznych czyszeroko rozumianego Intranetu 2.0. Profil spoecznociowy pracownika, samodzielnie publikowane zdjcia z urlopu, czy z wesela
uporzdkoway sposb dystrybucji tych zdj w organizacji. Wczeniej dziao si to za porednictwem dugich posiedze i przegldania
albumw, pniej wielomegabajtowe pliki zdjciowe (stajc si prawdziw zmor administratorw sieci firmowej) kryy w poczcie
email. Intranet w tym zakresie nie tylko uporzdkowa kwesti obcionych skrzynek poczty elektronicznej, ale umoliwi wiadome
wykorzystywanie zdj do budowania kultury organizacyjnej i budowania relacji grupowych w organizacjach.
Nadmieni naley, e samodzielne publikowanie zdjcia przez pracownika w Intranecie jest ju udzieleniem zgody na ich publikacj
w obrbie Intranetu. Inn kwesti bdzie oczywicie ewentualne wykorzystanie wizerunku pracownika w formie np. wydrukowanego
w folderze promocyjnym, zrzutu ekranu Intranetu. Aby unikn nieporozumie oraz konfliktw zwizanych z wykorzystywaniem zdj
pracownikw w Intranecie zaleca si opisanie zasad ich eksploatowania w Regulaminie Pracy/Regulaminie Intranetu.
Czy moemy wprowadzi do Intranetu zdjcie pracownika, ktre zostao zrobione podczas wyjazdu
integracyjnego, szkolenia etc.? Czy pracownik musi wyrazi na to zgod?
Zgodnie z art. 81 ust. 2 Prawa autorskiego, zezwolenie na rozpowszechnianie wizerunku nie jest konieczne, gdy wizerunek ten
stanowi jedynie cz kadru (np. gdy ta osoba przypadkiem znajdzie si na zdjciu krajobrazu grskiego, lub wrd wielu osb
taczcych na parkiecie).
Czstokro ma miejsce sytuacja, w ktrej istnieje dorozumiana zgoda na wykorzystywanie wizerunku przez pracodawc (w tym
rwnie w Intranecie). Ma to miejsce przykadowo w sytuacji, gdy pracownik skada na rce pracodawcy fotografi portretow,
dobrowolnie bierze udzia w sesji fotograficznej zorganizowanej przez firm dla pracownikw firmy lub podczas wyjazdu
integracyjnego, nie protestuje przeciwko wykonywaniu fotografii z jego udziaem. Jeli pracodawca wykae, e zamieszczenie zdj
w Intranecie suy jedynie poprawie organizacji pracy (usprawnieniu komunikacji midzy pracownikami) to pracownik nie moe
sprzeciwi si zamieszczeniu takiej fotografii.
Umieszczajc zdjcie pracownika w Intranecie, naley jednak pamita o przepisach zwizanych z ochron dbr osobistych. Samo
zdjcie lub kontekst w jakim zostao umieszczone nie moe narusza dbr osobistych pracownika, np. jego dobrego imienia lub
PytaniePytanie
OdpowiedOdpowied
Komentarz
Praktyka
Komentarz
Praktyka
PytaniePytanie
OdpowiedOdpowied
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
29/65
30
wizerunku (np. poprzez umieszczenie obraliwego dla pracownika podpisu, edycj zdjcia programem do obrbki graficznej
w sposb powodujcy znieksztacenie wizerunku lub pokazanie pracownika w sytuacji dla niego kopotliwej). Moe to dotyczy
zwaszcza zdj z wyjazdu integracyjnego lub szkolenia. Jeeli zdjcie ma charakter neutralny (np. zdjcie grupowe z wyjazdu
integracyjnego przed hotelem, lub w sali konferencyjnej szkolenia), nie powinno doj do naruszenia dbr osobistych pracownika
przez jego publikacj w Intranecie.
Podsumowujc, nie trzeba uzyska zgody pracownika na publikacj jego zdjcia. Jeeli jednak mamy do czynienia z wyran
odmow zgody na zamieszczenie w Intranecie lub samo zdjcie lub kontekst, w ktrym jest umieszczone moe narusza dobraosobiste pracownika, wwczas firma naraa si na zarzut naruszenia praw do wizerunku danej osoby.
Podstawa prawna:
art. 47 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 roku, Nr 78, poz. 483, z pn. zm.);
art. 23, 24 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 roku, Nr 16, poz. 93, z pn. zm.);
art. 81 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity Dz. U. z 2006 roku,
Nr 90, poz. 631, z pn. zm.)
Czy kwestie zdj pracownika mona uregulowa np. zgod pracownika na publikowanie
jego wizerunku w regulaminie? Jeli tak, to w jakiego rodzaju regulaminie?
Udzielenie zgody pracownika na rozpowszechnianie jego wizerunku w Intranecie moe mie miejsce w umowie o prac, wspprac,
etc. Zezwolenie takie moe mie take form jednostronnego owiadczenia woli. Zgoda taka musi by wyrana, tj. dokadnie
wskazywa cel i zakres rozpowszechniania tego wizerunku. Uzyskanie takiej zgody jest jednak wymagane, gdy, jak pisalimy o tym
powyej, umieszczenie wizerunku w Intranecie nie bdzie rozumiane jako jego rozpowszechnianie.
Czy mona monitorowa gdzie w danej chwili przebywa pracownik (w budynku, czy korzysta
w danym czasie z Intranetu, Internetu)?
Monitoring dziaalnoci pracownika przy uyciu rodkw elektronicznych nie jest uregulowany wprost w prawie polskim. Co do
zasady nie jest zabroniony, niemniej jednak naley pamita o istniejcych ograniczeniach. Monitoring nie powinien ingerowa
w prywatn / intymn sfer ycia i nie powinien prowadzi do naruszenia godnoci osobistej pracownika.
rdem zainteresowania pracodawcy mog by jedynie dziaania pracownika zwizane z wykonywaniem przez niego obowizkw
pracowniczych. Oznacza to, i co do zasady, pracownik moe by monitorowany na stanowisku pracy. Natomiast umieszczenie
kamer CCV w toaletach stanowioby naruszenie dbr osobistych pracownika z zakresu sfery prywatnoci lub sfery intymnoci.
Aby wyeliminowa przynajmniej cz ryzyk prawnych zwizanych z monitoringiem, naley poinformowa pracownika, e jego
aktywno w Intranecie jest monitorowana. Informacja taka moe zosta podana w regulaminie pracy.
Jeeli chodzi o przetwarzanie informacji o pracowniku zebranych za pomoc monitoringu, to rekomendowane jest uzyskanie
wyranej zgody pracownika na takie przetwarzanie.
Podstawa prawna:
art. 47 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 roku, Nr 78, poz. 483, z pn. zm.);
art. 23, 24 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 roku, Nr 16, poz. 93, z pn. zm.);art. 81 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity Dz. U. z 2006 roku,
Nr 90, poz. 631, z pn. zm.)
Wszelkiego rodzaju statystyki pobra dokumentw i otwierania stron intranetowych (Statystyki Intranetu) stay si bardzo atrakcyjn,
z punktu widzenia zarzdzania Intranetem i organizacj, funkcj. Pozwalaj na zarzdzanie ogldalnoci Intranetu i wiadomym jego
uywaniem do dystrybucji najodpowiedniejszych dla pracownika i jego stanowiska informacji. Wan cech jest moliwo szybkiej
reakcji na np. czste pobrania przykadowego formularza kadrowego i umoliwienie tym samym przygotowania si organizacji na
sytuacje niestandardowe, w tym rwnie kryzysowe. Najczciej statystyki umoliwiaj rwnie usuwanie lub promowanie tych treci
Intranetu, ktre s np. nieprzegldane od wielu miesicy.
Inne przykady, w ktrych monitorujemy zachowania pracownika, to postrzeganie jego ruchu na podstawie analizy systemu dostpu
do pomieszcze organizacji. Popularnym elementem Intranetw stay si ostatnio widoki z kamer przemysowych, ktre zainstalowanes w pomieszczeniach pracy. Peni one rne funkcje taktyczne i promocyjne. Znamy przypadki, gdzie w Intranecie prezentowany
jest widok z kamery umieszczonej w stowce firmowej, recepcji czy hali produkcyjnej. Jak pokazuje praktyka, bardzo przydaje si
pracownikom wiedza o tym, jak duga aktualnie jest kolejka na stowce.
PytaniePytanie
OdpowiedOdpowied
PytaniePytanie
OdpowiedOdpowied
Komentarz
Praktyka
Komentarz
Praktyka
-
7/31/2019 Raport Intranet a Prawo KOLIBRO DZP
30/65
31
Czy wiadomoci o charakterze prywatnym przesyane w Intranecie mog by odczytywane
przez pracodawc? Jakie s zasady wgldu w korespondencj w systemie intranetowym i poczcie
elektronicznej?
Intranet, podobnie jak firmowe konto emailowe pracownika, stanowi wasno pracodawcy oraz narzdzie pracy, korzystanie
z ktrego pracodawca ma prawo kontrolowa. Wgld pracodawcy w korespondencj pracownika zwizan z wykonywaniem przez
niego obowizkw pracowniczych jest zatem dozwolony.Jednake, jeeli pracodawca dopuci uywanie Intranetu bd subowych kont email do celw prywatnych, powinien powstrzyma
si od odczytywania komunikatw, ktre s wyranie oznaczone jako prywatne. Kontrolowanie takiej korespondencji moe by
bowiem poczytane za naruszenie dbr osobistych pracownika oraz przepisw prawa pracy.
Naruszeniem prawa pracownika do poszanowania jego sfery prywatnoci moe by bowiem ledzenie dziaa pracownika na
komputerze pracowniczym m.in. jakie strony internetowe odwiedza uytkownik komputera, z kim si kontaktuje, jakich zakupw
dokonuje w sklepach internetowych, prywatnej korespondencji elektronicznej etc. Pracodawca nie ma rwnie prawa monitorowa
treci (zawartoci) prywatnej poczty wysyanej z prywatnej skrzynki pocztowej przy uyciu subowego komputera.
Czy w firmowym Intranecie moemy publikowa informacje o dacie urodzin pracownika?
Publikacja informacji o dacie urodzin pracownika w firmowym Intranecie wymaga zgody pracownika.
Data urodzin naley do sfery prywatnoci czowieka. ycie prywatne czowieka podlega ochronie na mocy art. 47 Konstytucji,
ktry stanowi, e kady ma prawo do ochrony prawnej ycia prywatnego oraz art. 23 kodeksu cywilnego, ktry stanowi, e dobra
osobiste czowieka podlegaj ochronie. Uznaje si, e prywatno jest dobrem osobistym czowieka. Ochrona moe zatem odnosi
si do wypadkw ujawniania faktw z ycia osobistego danej osoby, w tym, w okrelonych okolicznociach, rwnie daty urodzin.
Podstawa prawna:
art. 47 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 roku, Nr 78, poz. 483, z pn. zm.);
art. 23, 24 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 roku, Nr 16, poz. 93, z pn. zm.)
Intranetowy Modu Kalendarza Urodzin (a w Polsce rwnie Imienin) jest naturaln odpowiedzi na kultur skadania sobie ycze
w pracy. Przed er Intranetw suya do tego poczta elektroniczna. Obecno takiego moduu w zestawie funkcji intranetowych jest
niezwykle atrakcyjna dla wielu organizacji, gdzie rozpowszechniona jest praktyka celebrowania prywatnych wit pracownikw.
W ocenie uytkownikw modu peni rwnie funkcj integracyjn a dodatkowo gwarantuje, e solenizant przynajmniej raz w roku
odwiedzi Intranet, aby przeczyta otrzymane yczenia.
Naley pamita o pozyskaniu zgody pracownika na informowanie o jego rocznicy. W praktyce dzieje si to w ten sposb, e pierwsze
skorzystanie pracownika z Moduu Urodzin wymusza na nim decyzj o zgodzie lub braku zgody na udzia w tej praktyce.
Jakie s zasady informowania pozostaych pracownikw o nieobecnociach pracownika?
Informowanie pozostaych pracownikw o nieobecnociach pracownika nie moe narusza dbr osobistych tego pracownika,
w szczeglnoci jego dobrego imienia, czci, dobrej sawy.
Naruszeniem wyej wymienionych dbr osobistych mogoby by poinformowanie o nieobecnociach pracownika w pracy
w sposb, ktry sugeruje, e pracownik ten postpuje niewaciwie w yciu zawodowym, np. opublikowanie informacji dotyczcej
osb, ktre najczciej s nieobecne w pracy. akie postpowanie moe bowiem narusza dobre imi danej osoby i narazi j
na utrat zaufania potrzebnego do wykonywania zawodu lub innej dziaalnoci.
Mona natomiast informowa innych pracownikw o nieobecnociach w pracy danego pracownika w sposb, ktry nie narusza dobrego
imienia tej os