Raport końcowy z pracy GWD sektora pomocy społecznej

III edycji

W okresie IX 2009 – III 2010 była prowadzona III edycja Grupy Wymiany Doświadczeń sektora pomocy społecznej w ramach projektu Związku Miast Polskich „Budowanie potencjału instytucjonalnego jednostek samorządu do lepszego dostarczania usług publicznych".

Grupę Wymiany Doświadczeń tworzyli przedstawiciele 8 aktywnych samorządów miejskich zakwalifikowanych przez Związek Miast Polskich do udziału w projekcie w ramach otwartej rekrutacji:

PoznaniaSzczecinaZakopanegoTomaszowa MazowieckiegoJarocinaToruniaElblągaBytomia

Każdy z samorządów miejskich reprezentowało kilku przedstawicieli.

Skład GWD sektora pomocy społecznej III edycji stanowi załącznik nr 1 do niniejszego raportu.

Podstawę pracy Grupy stanowił program autorski opracowany przez koordynatora i zatwierdzony przez kierownika projektu Pana dr T. Potkańskiego. Program GWD organizował koordynator powołany przez Związek Miast Polskich oraz jego współpracowników.

Program GWD stanowi załącznik nr 2 do raportu.

W III edycji Grupy odbyło się 6 spotkań, każde z nich w innym samorządzie miejskim zgodnie z założeniami Związku Miast Polskich.

Miejsca i terminy spotkań GWD III edycji

Spotkania nie odbyły się w dwóch reprezentowanych samorządach miejskich: Jarocinie i Tomaszowie Mazowieckim, z uwagi na większą liczbę samorządów miejskich od liczby spotkań Grupy.

W spotkaniach Grupy uczestniczyli przedstawiciele Związku Miast Polskich.

I etap Utworzenie GWD reprezentującej 8 samorządów miejskich.

II etap Opracowanie i zatwierdzenie programu pracy GWD. Prezentacje programu uczestników GWD. Charakterystyka sektora pomocy społecznej w Polsce.

III etap Przygotowanie i prezentacja fotografii samorządów miejskich uczestniczących w GWD w tym:

system społeczno-demograficzny system ekonomiczny system sektorów pomocy społecznej mocnych i słabych stron lokalnych sektorów

Etapy pracy Grupy Wymiany Doświadczeń sektora pomocy społecznej III edycji:

IV etap Określenie przedmiotu badań jakościowych i ilościowych opracowanych narzędzi badawczych oraz wskaźników analizy.

V etap Przeprowadzenie badań w każdym uczestniczącym samorządzie miejskim, opracowanie wyników badań przez eksperta zewnętrznego.

Prezentacja wyników badań i analizy porównawczej.

VI etap Przygotowanie i prezentacja programów doskonalących wybrane usługi socjalne sektora w oparciu o uzyskane wyniki badań.

Określenie zasad dalszej współpracy w ramach GWD.

Charakterystyka spotkań GWD sektora pomocy społecznej III edycji w

poszczególnych samorządach miejskich:

I Poznań ( wrzesień 2009 r.)

Cel spotkania- zapoznanie uczestników GWD z projektem „Budowanie potencjału instytucjonalnego jednostek

samorządu do lepszego dostarczania usług publicznych" oraz z zadaniami Grupy Wymiany Doświadczeń, przedstawienie

sposobu pracy Grupy oraz programu pracy.

Program spotkania: omówienie założeń projektu-oczekiwanych rezultatów z pracy GWD•charakterystyka sektora pomocy społecznej w Polsce-szans i zagrożeń •prezentacje „dobrych praktyk”•ustalenie sposobu realizowania programu GWD.

W trakcie spotkania uczestnicy dokonali wyboru 3 usług socjalnych do badań i analizy porównawczej :

usługi opiekuńcze realizowane jako zadania własne gminy,

praca socjalna z rodzinami z dziećmi, usługi socjalne dziennych domów pomocy

społecznej.

Gospodarze zaprezentowali nowatorskie projekty:1) Dziecko po parasolem prawa.2) Partnerstwo na rzecz dziecka krzywdzonego

II Zakopane

Cel spotkania- wypracowanie narzędzi do badania i analizy wybranych usług socjalnych sektora.

W tym: kwestionariuszy do przeprowadzenia badań jakościowych i ilościowych oraz wskaźników do przeprowadzenia badań jakościowych wg kryteriów: skuteczności, dostępności i efektywności.

Narzędzia badawcze oraz wskaźniki zostały wypracowane przez 3 zespoły robocze powołane spośród uczestników GWD i następnie zatwierdzone przez wszystkich uczestników Grupy. Narzędzia badawcze oraz zestaw wskaźników stanowią załącznik Nr 4 do raportu.

Spotkaniu sprzyjało także poznaniu lokalnego systemu pomocy społecznej w Zakopanem. Prezentacja projektu standardu usług opiekuńczych wypracowanego przez GWD poprzedniej edycji wzbogaciła warsztat pracy uczestników Grupy o nowatorskie narzędzie sprzyjające doskonaleniu jakości usług.

III Elbląg

Cel spotkania- analiza lokalnych sektorów pomocy społecznej w 8 samorządach miejskich uczestniczących w GWD.Spotkanie umożliwiło poznanie uwarunkowań społecznych i ekonomicznych samorządów miejskich uczestniczących w GWD. Była także okazja do wymiany doświadczeń oraz porównań różnych rozwiązań w zakresie polityki społecznej poszczególnych samorządów. Spotkanie umożliwiło również poznanie „dobrych praktyk” w zakresie pomocy społecznej w Elblągu.

IV Toruń

Cel spotkania- prezentacja wyników badań ilościowych i jakościowych trzech wybranych przez uczestników usług sektora pomocy społecznej w oparciu o kryteria: skuteczności, dostępności i efektywności. Dokonana została także analiza porównawcza otrzymanych wyników badań. Uczestnicy sformułowali wnioski dotyczące przeprowadzania badań w przyszłości. Omówiony został sposób przygotowania programów doskonalących. Ujednolicona została zawartość programu. Toruńskie spotkanie umożliwiło także poznanie rozwiązań lokalnego sektora pomocy społecznej.

V Bytom

Cel spotkania- prezentacja „dobrych praktyk” w dziedzinie dostarczania wybranych usług sektora pomocy społecznej w szczególności przez przedstawicieli bytomskiej pomocy społecznej.Gospodarze zaprezentowali nowatorskie rozwiązania lokalnego sektora, które stanowiły przedmiot ożywionej dyskusji. Uczestnicy przedstawili także koncepcje programów doskonalących.

VI Szczecin

Celem spotkania była prezentacja programów doskonalących wybrane usługi socjalne sektora pomocy społecznej. Omówienie sposobów ich wdrożenia oraz podjęcia ustaleń dotyczących dalszej współpracy.

Uczestnicy GWD przedstawili programy doskonalące, oparte w większości o wyniki przeprowadzonych badań. Programy odpowiadały potrzebom i specyfice poszczególnych samorządów miejskich. Odwoływały się do uzyskanych wyników badań oraz uwarunkowań samorządów miejskich. Programy stanowią profesjonalne narzędzie doskonalenia określonych usług socjalnych.

Uczestnicy zgłosili także propozycje dalszej współpracy w ramach GWD.

Rezultaty sześciu, kolejnych spotkań GWD sektora pomocy społecznej III edycji:

Poznań 28 - 29.IX.2009

Osiągnięcia i rezultaty spotkania:

1. Poznanie przez uczestników celów i założeń projektu, harmonogramu jego realizacji oraz metod i sposobu pracy.

2. Wzajemne poznanie się uczestników grupy.

3. Integracja uczestników.

4. Określenie przedmiotu badań i analiz poprzez wybór trzech usług socjalnych.

5. Określenie mocnych i słabych stron sektora pomocy społecznej w Polsce.

6. Wybór przedstawiciela grupy do udziału w wizycie studyjnej w Norwegii.

7. Prezentacja przez gospodarzy spotkania dwóch nowatorskich i interesujących programów społecznych.

Rezultaty sześciu, kolejnych spotkań GWD sektora pomocy społecznej III edycji:

Zakopane 26 - 27.X.2009

Osiągnięcia i rezultaty spotkania:

1. II spotkanie GWD sektora pomocy społecznej w Zakopanem pozwoliło na pełną realizację programu. Duże zaangażowanie uczestników, aktywność i umiejętność pracy zespołowej pozwoliły na sprawne wypracowanie narzędzi badawczych.

2. Gospodarze okazali prawdziwą gościnność, stworzyli dobre warunki pracy oraz wypoczynku i integracji.

3. Podjęte ustalenia pozwolą na kontynuację programu merytorycznego GWD.

4. Prezentacja dobrych praktyk wzbogaciła wiedzę uczestników spotkania, standard usług opiekuńczych jest nowatorskim ( w sektorze ) narzędziem sprzyjającym doskonaleniu jakości.

Rezultaty sześciu, kolejnych spotkań GWD sektora pomocy społecznej III edycji:

Elbląg, 23 - 24 XI 2009 r.

Osiągnięcia i rezultaty spotkania:

1. Analiza sektora pomocy społecznej, pomimo dużego zróżnicowania samorządów miejskich uczestniczących w projekcie, wskazuje na ich dynamiczny rozwój stosownie do lokalnych potrzeb społecznych. Samorządy realizują szeroką ofertę usług socjalnych

adresowaną do mieszkańców, dysponują bogatą informacją socjalną, realizują szereg programów aktywizujących, odważnie korzystają ze

środków UE.

2. Do mocnych stron sektora pomocy społecznej wszystkich uczestniczących samorządów miejskich należą:

wysoki profesjonalizm kadry szerokie oferty produktów duże zaangażowanie kadry programy innowacyjne przychylność władz lokalnych chęć dalszego rozwoju sektorów

Słabe strony stanowią w większości:niedostateczną w stosunku do potrzeb infrastruktura socjalnazbyt mała liczba pracowników socjalnych (w stosunku do standardu)

3. Zaprezentowane „dobre praktyki” w szczególności innowacyjne formy pracy w środowisku oraz Elbląska Szkoła Pracy Socjalnej stanowią przykłady do implementacji.

4. Duże zaangażowanie uczestników GWD umożliwia dzielenie się doświadczeniami, uczenie się od siebie, poszukiwanie wspólnych rozwiązań, określonych problemów. Inspiruje do dalszego rozwoju. Stanowi gwarancję pełnej realizacji programu spotkania.

Rezultaty sześciu, kolejnych spotkań GWD sektora pomocy społecznej III edycji:

Toruń, 25-26.I.2010

Osiągnięcia i rezultaty spotkania:

1. Spotkanie w samorządzie miejskim w Toruniu przebiegło według planu i pozwoliło na osiągnięcie wyznaczonego celu.

2. 7 spośród 8 samorządów miejskich przeprowadziło badania ilościowe i jakościowe trzech wybranych usług socjalnych i przesłało kwestionariusze ankiet koordynatorowi w ustalonym terminie. W spotkaniu nie uczestniczyli przedstawiciele samorządu miejskiego z Tomaszowa Mazowieckiego. Zgłosili swoja nieobecność i zadeklarowali możliwość zaprezentowania wyników badań na kolejnym spotkaniu Grupy

3. Wyniki badań opracowane przez eksperta dr A. Olech zostały zaprezentowane w trakcie spotkania przez koordynatora. Prezentacja ujawniła kilka błędów wynikających z oczywistych omyłek lub różnej interpretacji przyjętych wskaźników. Dyskusja umożliwiła przyjęcie rozwiązania, które pozwala na korektę występujących nieprawidłowości.

4. Zaprezentowane przez gospodarzy „ dobre praktyki” mogą być implementowane w innych samorządach miejskich jako nowatorskie i skuteczne rozwiązania w obszarze pomocy społecznej.

5. Analiza porównawcza wyników badań wyjaśniła różnice między samorządami miejskimi

6. Wskazane wydaje się być rozważenie możliwości wypracowania w trakcie realizacji programu IV edycji GWD wszystkich narzędzi badawczych pod kierunkiem eksperta poprzez udział eksperta w spotkaniu GWD poświęconym przygotowaniu narzędzi badawczych

7. Wskazane jest opracowanie słowniczka zawierającego zdefiniowanie przyjętych wskaźników do poszczególnych kryteriów co pozwoli na jednakową ich interpretację przez wszystkich uczestników.

Rezultaty sześciu, kolejnych spotkań GWD sektora pomocy społecznej III edycji:

Bytom, 22-23.II.2010

Osiągnięcia i rezultaty spotkania:

Spotkanie GWD w Bytomiu było bardzo owocne. Dostarczyło dużą dawkę merytoryczno – informacyjną nt. osiągnięć Gospodarzy. Wiele z zaprezentowanych rozwiązań można implementować w innych samorządach miejskich. Spotkanie stanowiło też okazję do wymiany doświadczeń, myśli, ożywionej dyskusji.

Spotkanie dostarczyło też informacji nt. proponowanych przez uczestników GWD programów doskonalących usługi socjalne sektora pomocy społecznej. Potwierdziło, że wyznaczony cel projektu jest ze wszech miar słuszny i ma wymiar praktyczny – sprzyja doskonaleniu usług sektora i jego rozwojowi.

Rezultaty sześciu, kolejnych spotkań GWD sektora pomocy społecznej III edycji:

Szczecin, 25-26.III.2010

Osiągnięcia i rezultaty spotkania:

Koordynator dokonała podsumowania spotkania. Spotkanie pozwoliło na osiągnięcie założonego celu. Sprzyjało dzieleniu się doświadczeniami, wymianie „dobrych Praktyk”. Umożliwiło prezentację programów doskonalących.

Koordynator zebrała także informacje nt. preferowanych sposobów zatwierdzonych programów. Programy będą zatwierdzone w następujący sposób:Zarządzeniami prezydentów miastUchwałami Rad MiejskichZarządzeniami dyrektorów MOPS

W związku z tym, że szczecińskie spotkanie było ostatnim w III edycji koordynator przystąpiła do podsumowania cyklu pracy Grupy i dyskusji. Podkreśliła, że praca Grupy była bardzo intensywna z uwagi na konieczność zamknięcia programu w okresie IX 2009-III 2010.

Duże zaangażowanie uczestników pozwoliło na sprawną realizację całości programu, którego główne elementy stanowiły:

1. opracowanie i prezentacja charakterystyki sytuacji społeczno-ekonomicznej poszczególnych samorządów miejskich

2. przedstawienie mocnych i słabych stron lokalnych sektorów pomocy społecznej

3. wybór usług socjalnych do badań i analiz

4. opracowanie narzędzi badawczych

5. przeprowadzenie badań ilościowych i jakościowych

6. prezentacja uzyskanych wyników badań i analiza porównawcza

7. opracowanie i prezentacja programów doskonalących.

Koordynator podziękowała gospodarzom za gościnność, serdeczność, dbałość o komfort uczestników Grupy programów i zapewnieniu warunków technicznych do realizacji. Podziękowała także za uroczyste spotkanie integracyjne na statku „Ładoga”

Rezultaty pracyGWD sektora pomocy społecznej III edycji

1. Popularyzacja projektu „Budowanie potencjału instytucjonalnego jednostek samorządu do lepszego dostarczania usług publicznych"

2. Integracja środowiska pomocy społecznej i przedstawicieli władz samorządów miejskich.

3. Budowanie wizerunku sektora pomocy społecznej jako - nowoczesnej dziedziny polityki społecznej.

4. Poznawanie „dobrych praktyk” jako źródła inspiracji do rozwoju sektora.

5. Stworzenie płaszczyzny wymiany doświadczeń w zakresie pomocy społecznej.

6. Upowszechnienie badań ilościowych i jakościowych w sektorze pomocy społecznej.

7. Nadanie właściwe znaczenia „jakość usług sektora pomocy społecznej”.

8. Rekomendowanie doskonalenia usług socjalnych jako ciągłego procesu ukierunkowanego za wzrost wiarygodności, instytucjonalności i jakości doskonalenia usług społecznych.

Wnioski i rekomendacje dla kolejnej IV edycji GWD

1. GWD stanowi wyraz implementacji metody benchmarkingu do sektora pomocy społecznej.

2. Praca GWD wpływa na wprowadzenie do praktyki sektora badań ilościowych i jakościowych usług socjalnych.

3. Uzyskane w trakcie badań wyniki stanowią podstawę poszukiwania sposobów doskonalenia usług socjalnych w szczególności poprzez opracowanie programów doskonalących.

4. Nastąpiła wymiana doświadczeń poszczególnych samorządów miejskich w zakresie pomocy społecznej, która wzbogaca wiedzę, inspiruje do rozwoju , podsuwa rozwiązania, przestrzega przed ryzykiem.

5. Następuje rozwój sektora pomocy społecznej w szczególności poprzez rozszerzenie zakresu świadczenia usług, a wprowadzaniu instrumentów aktywizujących różne grupy klientów.

UWAGI

Grupa Wymiany Doświadczeń stanowi wyjątkową okazję do współpracy przedstawicieli zróżnicowanych samorządów

miejskich, która może mieć trwały charakter.

Warto z większą siłą promować wprowadzenie GWD do praktyki sektora pomocy społecznej, upowszechnić dzielenie się „dobrymi praktykami” jako formą rozwoju sektora pomocy

społecznej.

Związek Miast Polskich może pełnić rolę promotora sektora pomocy społecznej.

Dziękuję za uwagę.