raport roczny 2018 - nbp

Opracowano na podstawie materiaów NBP.
Zdjcie Prezesa NBP Piotr Maecki
Wyda: Narodowy Bank Polski Departament Edukacji i Wydawnictw 00–919 Warszawa ul. witokrzyska 11/21 www.nbp.pl
ISSN 1427–0277
Spis treci
Rada Polityki Pieninej 9
Zarzd Narodowego Banku Polskiego 9
Schemat organizacyjny NBP wedug stanu na 31 grudnia 2018 r. 10
Synteza 11
1.1. Prezes Narodowego Banku Polskiego 18
1.2. Rada Polityki Pieninej 18
1.3. Zarzd Narodowego Banku Polskiego 20
1.4. Plan dziaalnoci NBP 21
Rozdzia 2. Polityka pienina 23
2.1. Strategia polityki pieninej w 2018 r. 24
2.2. Polityka pienina i jej uwarunkowania w 2018 r. 26
2.3. Instrumenty polityki pieninej w 2018 r. 30
Rozdzia 3. Dziaania na rzecz stabilnoci systemu finansowego 35
3.1. Nadzór makroostronociowy 36
3.3. Dziaalno analityczna i badawcza w zakresie systemu finansowego 38
3.4. Midzynarodowa wspópraca na rzecz stabilnoci finansowej 39
3.5. Dziaania operacyjne NBP na rzecz utrzymania stabilnoci finansowej 40
Rozdzia 4. Dziaalno emisyjna 41
4.1. Pienidz gotówkowy w obiegu 42
4.2. Emisja wartoci kolekcjonerskich 42
4.3. Wycofywanie z obiegu uszkodzonych lub zuytych znaków pieninych 43
4.4. Faszerstwa polskich znaków pieninych 43
4.5. Zaopatrywanie banków w znaki pienine 44
4.6. Dziaania na rzecz usprawnienia obrotu gotówkowego 44
Spis treci
5.3. Zarzdzanie ryzykiem finansowym w procesie zarzdzania rezerwami dewizowymi 50
5.4. Stopa zwrotu z rezerw walutowych 51
5.5. Dochód z dziaalnoci inwestycyjnej 53
Rozdzia 6. Dziaalno dewizowa 55
6.1. Rejestr dziaalnoci kantorowej 56
6.2. Decyzje w sprawach dewizowych 56
6.3. Kontrola obrotu dewizowego 56
Rozdzia 7. Dziaania na rzecz systemu patniczego 59
7.1. Realizacja zada operacyjnych 60
7.2. Dziaania w zakresie polityki i rozwoju systemu patniczego 61
7.3. Nadzór nad infrastruktur systemu patniczego 63
7.4. NBP jako udziaowiec krajowych osób prawnych wiadczcych usugi na rzecz instytucji finansowych 64
Rozdzia 8. Obsuga Skarbu Pastwa 67
8.1. Rachunki bankowe prowadzone przez NBP 68
8.2. Obsuga zobowiza i nalenoci zagranicznych budetu pastwa 69
8.3. Obsuga obrotu papierami wartociowymi 69
8.4. Wspópraca z Ministerstwem Finansów w ramach Komitetu Zarzdzania Dugiem Publicznym 70
Rozdzia 9. Dziaalno analityczno-badawcza 71
9.1. Analizy i badania dotyczce polityki pieninej 72
9.2. Analizy i badania procesów cenotwórczych, cen i inflacji 72
9.3. Prognozowanie makroekonomiczne i rozwój modeli prognostycznych 73
9.4. Analizy i badania sytuacji fiskalnej 73
9.5. Analizy gospodarki wiatowej i wpywu zagranicy na polsk gospodark 74
9.6. Analizy i badania sektora realnego gospodarki 74
9.7. Publikacje naukowe pracowników NBP 76
9.8. Konferencje i seminaria naukowe organizowane przez NBP 76
9.9. Wspópraca ze rodowiskiem naukowym, bankami centralnymi i instytucjami midzynarodowymi 77
Spis treci
10.1. Podstawowe zadania z zakresu statystyki 80
10.2. Zadania statystyczne wynikajce z uczestnictwa NBP w Europejskim Systemie Banków Centralnych i innych instytucjach midzynarodowych 81
Rozdzia 11. Dziaalno edukacyjna i informacyjna 85
11.1. Dziaalno edukacyjna 86
11.3. Obchody 100. rocznicy odzyskania przez Polsk niepodlegoci 89
11.4. Dziaalno wydawnicza i biblioteczna 89
11.5. Rozpatrywanie petycji, skarg, wniosków i listów 89
Rozdzia 12. Dziaalno legislacyjna 91
12.1. Dziaalno legislacyjna organów NBP 92
12.2. Udzia NBP w pracach organów pastwa nad projektami aktów normatywnych 92
12.3. Projekty ustaw dotyczcych funkcjonowania systemu bankowego 93
12.4. Udzia NBP w konsultowaniu projektów opinii Europejskiego Banku Centralnego do projektów unijnych aktów prawnych oraz projektów krajowych aktów prawnych pastw czonkowskich Unii Europejskiej 94
Rozdzia 13. Wspópraca midzynarodowa 95
13.1. Realizacja zada wynikajcych z czonkostwa Polski w Unii Europejskiej 96
13.2. Wspópraca z midzynarodowymi instytucjami gospodarczymi i finansowymi 97
Rozdzia 14. Dziaalno wewntrzna 101
14.1. Zarzdzanie kadrami 102
14.2. Zmiany organizacyjne 102
14.4. Dziaalno inwestycyjna 103
14.6. Audyt wewntrzny 103
14.8. Zapewnienie bezpieczestwa 104
Zacznik 3. Ceny towarów i usug konsumpcyjnych 115
Zacznik 4. Bilans patniczy 119
Zacznik 5. Pienidz i kredyt 123
Zacznik 6. Lista otwartych seminariów naukowych i wybranych publikacji NBP 127
Spis treci
Narodowy Bank Polski6
Zacznik 7. Wyniki gosowania czonków Rady Polityki Pieninej nad wnioskami i uchwaami 133
Zacznik 8. Sprawozdanie finansowe Narodowego Banku Polskiego na dzie 31 grudnia 2018 roku wraz ze Sprawozdaniem niezalenego biegego rewidenta z badania 137
Aneks statystyczny 213
Uwagi metodyczne 236
Przedstawiam Pastwu Raport Roczny, który prezentuje podstawowe informacje na temat funkcjonowania organów Narodowego Banku Polskiego oraz najwaniejsze dziaania banku centralnego realizowane w 2018 r. Raport zawiera take sprawozdanie finansowe NBP wraz z opini biegego rewidenta.
Dziaania NBP byy skoncentrowane na realizacji podstawowych zada banku centralnego, tj. utrzymaniu stabilnego poziomu cen, wspieraniu zrównowaonego wzrostu gospodarczego i zapewnieniu bezpieczestwa systemu finansowego. Wskaniki makroekonomiczne polskiej gospodarki potwierdzaj, e Narodowy Bank Polski naleycie wywi- zywa si ze swoich konstytucyjnych i ustawowych obowizków.
wiadczy o tym przede wszystkim dynamika cen, ksztatujca si na poziomie zgodnym z celem inflacyjnym NBP, a wic gówny
wskanik skutecznoci polityki pieninej prowadzonej przez bank centralny. W 2018 r. inflacja cen towarów i usug konsumpcyjnych wyniosa redniorocznie 1,6% wobec 2,0% w 2017 r., co oznacza, e ceny w ubiegym roku rosy nadal w umiarkowanym tempie.
Naley zaznaczy, e w 2018 r. Polska, z dynamik PKB wynoszc 5,1%, naleaa do jednych z najszybciej rozwijajcych si gospodarek w Unii Europejskiej. Gównym ródem wzrostu gospodarczego bya rosnca konsumpcja, wspierana przez wzrost zatrudnienia i wynagrodze, a take utrzymujce si bardzo dobre nastroje konsumentów. Na koniec 2018 r. stopa bezrobocia rejestro- wanego uksztatowaa si na historycznie niskim poziomie i wyniosa 5,8% wobec 6,6% na koniec 2017 r. Równoczenie przypieszy wzrost inwestycji, czemu sprzyjay korzystne perspektywy popytu, rosnca absorpcja rod- ków unijnych oraz wysokie wykorzystanie zdolnoci produkcyjnych.
Dziki skutecznie prowadzonej polityce pieninej NBP mamy zapewnion zarówno stabilno cen, jak i równowag makroeko- nomiczn. Pomimo okresowo silnych waha niektórych walut z tzw. rynków wschodzcych kurs zotego pozostaje od duszego czasu stabilny. wiadczy to o wysokim zaufaniu do zotego nie tylko ze strony polskiego spoeczestwa, ale take inwestorów zagranicznych.
W wietle powyszych uwarunkowa Rada Polityki Pieninej utrzymywaa stopy procentowe NBP w 2018 r. na niezmienionym poziomie, w tym stop referencyjn na poziomie 1,5%.
Obok polityki pieninej do ustawowych zada NBP naley dziaanie na rzecz stabilnoci systemu finansowego i tworzenie warunków niezbdnych do rozwoju sektora bankowego. Dziaania w tym obszarze polegay przede wszystkim na identyfikacji i ograniczaniu ryzyka systemowego. W tym celu NBP prowadzi analizy i badania doty-
Adam Glapiski Prezes Narodowego Banku Polskiego
czce systemu finansowego oraz uczestniczy w pracach Komitetu Stabilnoci Finansowej, w ramach którego wspópracowa z innymi instytucjami sieci bezpieczestwa finansowego. Prace Komitetu Stabilnoci Finansowej odbyway si w dwóch obszarach, tj. nadzoru makroostronociowego i zarzdzania kryzysowego. Jako prezes NBP przewodniczyem Komitetowi Stabilnoci Finansowej w formule makroostronociowej. Przedmiotem prac tego gremium bya przede wszystkim identyfikacja zjawisk i procesów mogcych by ródem ryzyka systemowego.
Chciabym jednoczenie podkreli, e polski system finansowy funkcjonuje stabilnie. W 2018 r. banki kontynuoway zwikszanie funduszy wasnych, gównie z wypracowa- nych zysków. W sektorze bankowym czny wspóczynnik kapitaowy na koniec roku osign 18,3%, przy minimalnym wymaganym poziomie 8%. Zdecydowana wikszo banków speniaa wymogi regulacyjne, w tym wymogi utrzymywania dodatko- wych buforów kapitaowych. Potwierdziy to wyniki testów warunków skrajnych, które pokazay, e dziki systematycznemu gro- madzeniu kapitau w ostatnich latach banki w Polsce s odporne na ewentualne nieko- rzystne zjawiska w gospodarce.
Realizujc swoje konstytucyjne i ustawowe zobowizania, NBP buduje si gospodarcz
polskiego pastwa, ale te tworzy rezerwy, które bd strzegy jego bezpieczestwa w przyszoci. I wanie w trosce o dugookre- sowe bezpieczestwo finansowe kraju Zarzd Narodowego Banku Polskiego podj − po raz pierwszy od dwudziestu lat − strategiczn decyzj o zwikszeniu zasobu zota w rezer- wach dewizowych NBP. W 2018 r. Narodowy Bank Polski zakupi 25,7 tony zota, a w kolej- nym roku − 100 ton. Zarzd NBP zdecydowa równie o dywersyfikacji miejsc przechowy- wania kruszcu przez przeniesienie czci polskiego zota do skarbców NBP. Zwikszenie zasobów zota NBP – do 228,6 tony w 2019 r. – byo moliwe dziki dobrej sytuacji gospodarczej kraju i staemu przyrostowi rezerw dewizowych, których stan w cigu ostatnich piciu lat zwikszy si o ponad 30 mld euro.
Reasumujc, pragn podkreli, e 2018 r. by bardzo dobry dla polskiej gospodarki. Dziaalno NBP, w tym prowadzona polityka pienina, zapewniaa stabilno polskiego pienidza, a jednoczenie sprzyjaa utrzymaniu zrównowaonego wzrostu gospodarczego oraz stabilnoci systemu finansowego.
Zachcam Pastwa do lektury Raportu, majc nadziej, e bdzie on interesujcym ródem wiedzy o dziaalnoci Narodowego Banku Polskiego.
9Raport Roczny 2018
Rada Polityki Pieninej
Przewodniczcy Adam Glapiski
Czonkowie: Grayna Ancyparowicz
Wiceprezes NBP Anna Trzeciska
Katarzyna Zajdel-Kurowska*
* Z dniem 22 maja 2018 r. funkcj czonka Zarzdu NBP przestaa peni Katarzyna Zajdel-Kurowska (odwoana na skutek zrzeczenia si przez ni funkcji czonka Zarzdu NBP). -
Schemat organizacyjny NBP wedug stanu na 31 grudnia 2018 r.
De pa
rt am
en t
St ab
iln o
Synteza 1. Zgodnie z art. 227 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej „Centralnym bankiem
pastwa jest Narodowy Bank Polski. Przysuguje mu wyczne prawo emisji pienidza oraz ustalania i realizowania polityki pieninej. Narodowy Bank Polski odpowiada za warto polskiego pienidza”. Podstawowe zadania NBP okrela Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim i Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe, a take Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz Statut Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego. W 2018 r. NBP dziaa zgodnie z Zaoeniami polityki pieninej na rok 2018 oraz Planem dziaalnoci NBP na lata 2018–2020.
2. Raport przedstawia realizacj przez NBP ustawowych zada w 2018 r. w nastpujcych obszarach: polityka pienina, dziaania na rzecz stabilnoci systemu finansowego, dziaalno emisyjna, zarzdzanie rezerwami dewizowymi, dziaalno dewizowa, dziaania na rzecz systemu patniczego, obsuga Skarbu Pastwa, dziaalno analityczno-badawcza, dziaalno statystyczna, dziaalno edukacyjna i informacyjna, wspópraca midzynarodowa. W Raporcie przedstawiono równie dziaalno legislacyjn, dziaalno wewntrzn oraz sprawozdanie finansowe NBP na dzie 31 grudnia 2018 r. wraz ze sprawozdaniem niezalenego biegego rewidenta z badania rocznego sprawozdania finansowego.
3. Zgodnie z Konstytucj RP oraz ustaw o Narodowym Banku Polskim organami NBP s: Prezes Narodowego Banku Polskiego, Rada Polityki Pieninej i Zarzd Narodowego Banku Polskiego. W 2018 r. struktur organizacyjn NBP tworzyy: Centrala i 16 jednostek organizacyjnych.
4. W 2018 r. polityka pienina bya prowadzona zgodnie z Zaoeniami polityki pieninej na rok 2018. Podobnie jak w poprzednich latach gównym celem polityki pieninej byo utrzymanie stabilnoci cen, przy jednoczesnym wspieraniu zrównowaonego wzrostu gospodarczego oraz stabilnoci systemu finansowego. Prowadzc polityk pienin, NBP nadal wykorzystywa strategi celu inflacyjnego. Od 2004 r. cel inflacyjny jest usta- lony na poziomie 2,5% z symetrycznym przedziaem odchyle o szerokoci ± 1 punkt procentowy. W 2018 r. koniunktura w Polsce bya bardzo dobra. Dynamika PKB wzrosa do 5,1% (wobec 4,9% w 2017 r.). Gównym czynnikiem wzrostu pozostaa rosnca konsumpcja, wspierana przez wzrost zatrudnienia i pac, niskie bezrobocie, a take bardzo dobre nastroje konsumentów. Równoczenie przypieszy wzrost inwestycji, czemu sprzyjay korzystne perspektywy popytu, rosnca absorpcja rodków unijnych oraz wysokie wykorzystanie zdolnoci produkcyjnych. Dynamika cen konsumpcyjnych w 2018 r. bya umiarkowana i wyniosa redniorocznie 1,6%, a wic utrzymaa si w przedziale odchyle od celu inflacyjnego. Towarzyszya temu niska inflacja bazowa. Wskanik inflacji po wyczeniu cen ywnoci i energii wyniós w 2018 r. redniorocznie 0,7%. Jednoczenie w gospodarce nie narastay nierównowagi makroekonomiczne. W szczególnoci, dynamika kredytu dla sektora niefinansowego pozostaa zbliona do dynamiki nominalnego PKB. W konsekwencji zaduenie sektora niefinansowego z tytuu kredytów w relacji do PKB pozostao stabilne. Jednoczenie mimo bardzo dobrej koniunktury w krajowej gospodarce utrzymaa si nadwyka w handlu zagranicznym, a czne saldo na rachunku obrotów biecych i kapitaowych pozostao dodatnie. W efekcie obniyo si zaduenie
Synteza
zagraniczne w relacji do PKB. W tych warunkach kurs zotego, mimo okresowych waha zwizanych z zaburzeniami na midzynarodowych rynkach finansowych, by relatywnie stabilny. Wobec powyszych uwarunkowa Rada utrzymywaa w 2018 r. stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie, w tym stop referencyjn na poziomie 1,5%. Stabilizacja stóp procentowych NBP wspieraa utrzymanie stabilnoci cen. Jednoczenie polityka pienina – wobec przypieszenia wzrostu gospodarczego oraz bardzo niskiego bezrobocia – ograniczaa ryzyko narastania nierównowag makroekonomicznych, a take sprzyjaa stabilnoci systemu finansowego.
5. W 2018 r. Narodowy Bank Polski realizowa polityk pienin, wykorzystujc zestaw instrumentów przyjty przez Rad Polityki Pieninej w Zaoeniach polityki pieninej na rok 2018. Gówn stop procentow Narodowego Banku Polskiego bya stopa referencyjna NBP. Stopa ta okrelaa rentowno operacji otwartego rynku, wpywajc na oprocentowanie krótkoterminowych instrumentów rynku pieninego, w szczególnoci niezabezpieczonych lokat midzybankowych. Celem operacyjnym polityki pieninej byo denie do ksztatowania stawki POLONIA, która odzwierciedla rednie waone oprocentowanie niezabezpieczonych lokat zawieranych na rynku midzybankowym na termin overnight, w pobliu stopy referencyjnej NBP. W 2018 r. rednie absolutne odchylenie wspomnianego indeksu od stopy referencyjnej NBP wynioso 21 punktów bazowych. Do realizacji celu operacyjnego polityki pieninej wykorzystywane byy przez NBP przede wszystkim operacje otwartego rynku. Za ich pomoc bank centralny dy do ksztatowania optymalnych, z punktu widzenia celu operacyjnego, warunków pynnociowych w sektorze bankowym. NBP stosowa regularnie operacje podstawowe, przeprowadzane raz w tygodniu, w formie emisji bonów pieninych NBP z 7-dniowym terminem zapadalnoci (za ich pomoc absorbowane byy rodki bdce w posiadaniu sektora bankowego przewyszajce wymagany poziom rezerwy obowizkowej). Operacje dostrajajce suyy za doranemu oddziaywaniu na warunki pynnociowe w sektorze bankowym. Realizacji celu operacyjnego polityki pieninej NBP sprzyja jednoczenie system rezerwy obowizkowej. Uredniony sposób utrzymywania rezerwy oddziaywa w kierunku stabilizacji krótkoterminowych rynkowych stóp procentowych, stwarzajc podmiotom ni objtym swobod decydowania o wysokoci rodków pozostajcych na rachunkach w banku centralnym (pod warunkiem zgromadzenia w NBP rodków na poziomie nie niszym od wymaganej wartoci rezerwy, rednio w okresie jej utrzymywania). Obowizek utrzymywania rezerwy ogranicza ponadto skal operacji otwartego rynku, przeprowadzanych przez bank centralny w celu absorpcji nadpynnoci. Banki miay równie moliwo uzupeniania niedoborów oraz lokowania nadwyek rodków w banku centralnym, korzystajc z oferowanych przez NBP kredytu lombardowego oraz depozytu na koniec dnia (operacji depozytowo-kredytowych). Instrumenty te – podobnie jak system rezerwy obowizkowej – peniy rol uzupeniajc w stosunku do operacji otwartego rynku, w zakresie realizacji celu operacyjnego polityki pieninej. Rentownoci operacji depozytowo-kredytowych wyznaczay maksymalne pasmo waha dla oprocentowania niezabezpieczonych lokat o terminie overnight zawieranych na rynku midzybankowym.
6. Poziom krótkoterminowej pynnoci sektora bankowego, mierzonej jako rednie w roku saldo operacji prowadzonych przez bank centralny (emisji bonów pieninych NBP i operacji depozytowo-kredytowych) w 2018 r. wyniós 90 166 mln z. W porównaniu ze rednim poziomem w 2017 r. nastpi wzrost pynnoci o 16 534 mln z. W 2018 r. redni poziom bonów pieninych emitowanych przez NBP wyniós 88 796 mln z. Z kwoty tej 98,1%,
tj. 87 137 mln z stanowiy bony sprzedawane w ramach operacji podstawowych, natomiast 1 659 mln z stanowiy operacje dostrajajce. redni poziom operacji depozytowo- -kredytowych wyniós 1 370 mln z. Wzrost pynnoci w 2018 r. spowodowany by przede wszystkim przewag skupu walut obcych przez NBP nad ich sprzeda. W kierunku zmniejszenia pynnoci sektora bankowego oddziaywa gównie wzrost poziomu pienidza gotówkowego.
7. Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 6 ustawy o Narodowym Banku Polskim do zada NBP naley „ksztatowanie warunków niezbdnych dla rozwoju systemu bankowego”. Polski bank centralny realizuje to zadanie w sposób cigy przez dziaania na rzecz zapewnienia stabilnych warunków funkcjonowania banków i caego systemu finansowego, a take utrzymania niskiego poziomu inflacji. W 2018 r. NBP kontynuowa dziaania na rzecz rozwoju systemu patniczego i jego sprawnego funkcjonowania. Narodowy Bank Polski uczestniczy w tworzeniu przepisów prawnych dotyczcych sektora bankowego, prowadzi analizy i badania krajowego systemu bankowego i wspópracowa ze Zwizkiem Banków Polskich.
8. W 2018 r. dziaania na rzecz stabilnoci systemu finansowego polegay przede wszystkim na prowadzeniu regularnych analiz i bada dotyczcych stabilnoci i rozwoju polskiego systemu finansowego. Wyniki prac zostay opublikowane m.in. w: Raporcie o stabilnoci systemu finansowego, opracowaniu Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2017 r. i raporcie Sytuacja na rynku kredytowym. W 2018 r. NBP wypenia zobowizania ustawowe, organizujc prace Komitetu Stabilnoci Finansowej (KSF) w zakresie nadzoru makroostronociowego (KSF-M) i zapewniajc Komitetowi zaplecze analityczno-badawcze. NBP by take zaangaowany w dziaania KSF zwizane z zarzdzaniem kryzysowym. Wspópracowa z instytucjami tworzcymi sie bezpieczestwa finansowego, tj. z Ministerstwem Finansów (MF), Komisj Nadzoru Finansowego (KNF) i Bankowym Funduszem Gwarancyjnym (BFG). Przedstawiciele NBP wspódziaali z instytucjami europejskimi na rzecz skutecznego prowadzenia polityki makroostronociowej.
9. Gównym celem dziaalnoci emisyjnej NBP byo zapewnienie bezpieczestwa i pynnoci obrotu gotówkowego. Warto pienidza gotówkowego w obiegu (z kasami banków) wzrosa o 10,5% i na koniec grudnia 2018 r. wyniosa 219 mld 489,9 mln z. W 2018 r. NBP wyemitowa wartoci kolekcjonerskie: 6,7 tys. sztuk monet zotych, 223,42 tys. sztuk monet srebrnych oraz 50 tys. sztuk banknotów, w tym powicone 100. rocznicy odzyskania przez Polsk niepodlegoci. Ponadto NBP wprowadzi kolejne usprawnienia w funkcjonowaniu obrotu gotówkowego w Polsce.
10. Zarzdzajc rezerwami dewizowymi, NBP dy do zapewnienia bezpieczestwa i niezbd- nej pynnoci inwestowanych rodków. Jednoczenie – speniajc te kryteria – podejmuje dziaania suce podwyszeniu dochodowoci rezerw. W 2018 r. dochód z dziaalnoci inwestycyjnej zwizanej z zarzdzaniem rezerwami dewizowymi, bez uwzgldnienia zrealizowanych i niezrealizowanych rónic kursowych, wyniós 3,0 mld z. W 2018 r., uwzgldniajc uwarunkowania rynkowe i wielko rezerw dewizowych, NBP zwikszy zasób zota o 25% do 4 mln 135,7 tys. uncji (128,6 tony).
11. Dziaalno dewizowa NBP polegaa na prowadzeniu rejestru dziaalnoci kantorowej, wydawaniu decyzji w sprawach dewizowych oraz prowadzeniu okrelonych ustawowo
Synteza
15Raport Roczny 2018
kontroli. W 2018 r. przeprowadzono 1415 kontroli dewizowych i wydano 28 decyzji dewizowych. Wedug stanu na 31 grudnia 2018 r. w Polsce dziaay 4873 kantory.
12. Dziaania NBP na rzecz systemu patniczego polegay przede wszystkim na prowadzeniu systemów patnoci i dokonywaniu rozrachunku midzybankowego, organizowaniu rozlicze pieninych oraz sprawowaniu nadzoru nad infrastruktur systemu patniczego. W 2018 r. NBP uczestniczy w pracach nad wdroeniem do prawa krajowego tzw. dyrektywy PSD2, przeprowadzi ocen dojrzaoci cybernetycznej wybranych podmiotów infrastruktury finansowej oraz ocen systemu SKARBNET4 pod ktem spenienia regulacji europejskich. W 2018 r. zakoczyy si prace nad dostosowaniem infrastruktury NBP do wspópracy z platform TIPS (suc do rozrachunku patnoci natychmiastowych w euro).
13. Prowadzona przez NBP obsuga bankowa budetu pastwa przyczyniaa si do zapewnienia bezpieczestwa i pynnoci rozlicze rodków sektora finansów publicznych. Wedug stanu na 31 grudnia 2018 r. NBP prowadzi 22 810 rachunków dla 2969 klientów. W 2018 r. dostosowano prowadzenie rachunków bankowych do przepisów ustawowych dotyczcych nowych zasad obsugi patnoci skadek na ubezpieczenia spoeczne, zdrowotne i tzw. fundusze pozaubezpieczeniowe oraz wprowadzajcych do polskiego porzdku prawnego mechanizm podzielonej patnoci. Ponadto NBP udostpni posiadaczom rachunków karty patnicze i usug elektronicznej wypaty gotówki, jak równie rozpocz wiadcze- nie zastpczej obsugi kasowej z wykorzystaniem zlecenia wypaty gotówki. Narodowy Bank Polski organizowa przetargi sprzeday, zamiany i odkupu skarbowych papierów wartociowych, a take wspópracowa z Ministerstwem Finansów w ramach Komitetu Zarzdzania Dugiem Publicznym.
14. Najwaniejsze badania ekonomiczne z zakresu stabilnoci makroekonomicznej prowadzone w NBP w 2018 r. dotyczyy: polityki pieninej, procesów cenotwórczych, cen i inflacji, prognozowania makroekonomicznego i rozwoju modeli prognostycznych, sytuacji fiskalnej oraz sytuacji gospodarki. Doskonalono narzdzia prognostyczne i przeprowadzono liczne prace modelowe. Wyniki prac byy wykorzystywane przy podejmo- waniu decyzji przez Zarzd NBP i Rad Polityki Pieninej. W 2018 r. zorganizowano 6 midzynarodowych konferencji naukowych i 21 otwartych seminariów naukowych. W 2018 r. w czasopismach z tzw. listy filadelfijskiej1 ukazao si 21 artykuów naukowych pracowników NBP.
15. W 2018 r. NBP realizowa zadania statystyczne obejmujce pozyskiwanie danych spra- wozdawczych, przede wszystkim od podmiotów sektora finansowego oraz, w wszym zakresie, od podmiotów niefinansowych. Prowadzi te prace nad metodyk opracowy- wania danych i dostosowaniem jej do zmieniajcych si standardów midzynarodowych, jak równie doskonali narzdzia informatyczne ich pozyskiwania i prezentacji. W 2018 r. NBP zakoczy wprowadzanie zmian (wynikajcych ze zmienionych regulacji UE) do pakietu sprawozdawczego COREP oraz doskonali metodyk prowadzenia bada na temat procesów migracyjnych i rozszerza ich zakres.
1 Lista filadelfijska (ISI Master Journal List) – lista czasopism naukowych opracowana i aktualizowana przez Institute for Scientific Information (ISI). Zawiera tytuy czasopism, które przeszy proces oceny i s uwzgld- niane w bazach ISI.
16. W 2018 r. w ramach dziaa edukacyjnych NBP uczestniczy w realizacji 252 projektów na terenie caego kraju. W 2018 r. po raz kolejny rozszerzono ofert edukacyjn Centrum Pienidza NBP im. Sawomira S. Skrzypka. Placówk t odwiedzio blisko 68 tys. osób. NBP wzi udzia w obchodach 100. rocznicy odzyskania przez Polsk niepodlegoci oraz poszerzy dziaalno informacyjn i promocyjn.
17. W 2018 r. NBP uczestniczy w pracach Staego Komitetu Rady Ministrów, Komitetu do Spraw Europejskich i innych gremiów midzyresortowych oraz wspópracowa z organami pastwa, opiniujc projekty aktów prawnych z zakresu polityki gospodarczej i systemu bankowego. W ramach wspópracy z Europejskim Bankiem Centralnym (EBC) Narodowy Bank Polski uczestniczy w opiniowaniu projektów stanowisk EBC do projektów wspól- notowych aktów prawnych oraz aktów prawnych poszczególnych krajów UE. Dotyczyy one w szczególnoci nadzoru finansowego i stabilnoci finansowej.
18. W 2018 r. przedstawiciele NBP uczestniczyli w pracach gremiów UE, w tym: Rady Ogólnej EBC, Rady Generalnej ESRB, komitetów i grup roboczych ESBC oraz ESRB, EBA, Rady ECOFIN (w ramach nieformalnych posiedze), komitetów i grup roboczych Rady UE oraz Komisji Europejskiej. Najwaniejsze prace dotyczyy zakoczenia budowy unii ban- kowej i ograniczenia ryzyka w sektorze bankowym UE. W 2018 r. NBP wspópracowa ponadto z midzynarodowymi instytucjami gospodarczymi i finansowymi, w tym z: Grup Banku wiatowego, Midzynarodowym Funduszem Walutowym, Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju oraz Bankiem Rozrachunków Midzynarodowych. NBP wzi udzia w opracowaniu przyjtych w 2018 r. wieloletnich strategii Grupy Banku wiatowego i EBOR dla Polski oraz w przygotowaniu kompleksowej oceny stabilnoci systemu finansowego w Polsce (Financial Sector Assessment Program, FSAP). NBP realizowa projekt wspópracy bliniaczej na rzecz Narodowego Banku Republiki Biaorusi. By take zaangaowany w dziaania zwizane z wyjciem Wielkiej Brytanii z UE (tzw. brexit).
19. W 2018 r. przecitne zatrudnienie w NBP byo o 1 etat nisze ni w 2017 r. i wynioso 3280 etatów.
20. Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy o Narodowym Banku Polskim Sprawozdanie finansowe Narodowego Banku Polskiego na dzie 31 grudnia 2018 roku zostao zbadane przez biegego rewidenta, wybranego przez Rad Polityki Pieninej. W zaczniku 8 przedstawiono Sprawozdanie finansowe Narodowego Banku Polskiego na dzie 31 grudnia 2018 roku wraz ze Sprawozdaniem niezalenego biegego rewidenta z badania.
21. Wynik finansowy NBP za 2018 r. wyniós zero z. Wpyw na to miay: dodatni wynik z rónic kursowych, dodatni wynik z zarzdzania rezerwami dewizowymi, koszty prowadzonej polityki pieninej, koszty dziaania i amortyzacji oraz koszty utworzenia rezerwy na pokrycie ryzyka zmian kursu zotego do walut obcych, której obowizek tworzenia wynika z ustawy o NBP.
Funkcjonowanie organów Narodowego Banku Polskiego
Rozdzia 1
Rozdzia 1
Zgodnie z Konstytucj Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustaw o Narodowym Banku Polskim organami NBP s: Prezes Narodowego Banku Polskiego, Rada Polityki Pieninej i Zarzd Narodowego Banku Polskiego.
1.1. Prezes Narodowego Banku Polskiego
W 2018 r. Prezes NBP w ramach swoich obowizków przewodniczy Radzie Polityki Pieninej i Zarzdowi NBP oraz Komitetowi Stabilnoci Finansowej w formule makroostronociowej. Ponadto, reprezentujc Narodowy Bank Polski i Rzeczpospolit Polsk, Prezes NBP uczestniczy (lub by reprezentowany) w nastpujcych spotkaniach midzynarodowych instytucji bankowych i finansowych:
– posiedzeniach Rady Ogólnej Europejskiego Banku Centralnego, – dorocznym spotkaniu Rady Gubernatorów Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, – spotkaniach Rad Gubernatorów Grupy Banku wiatowego i Midzynarodowego Fun-
duszu Walutowego, – nieformalnych posiedzeniach Rady ECOFIN, – posiedzeniach Rady Generalnej Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego, – posiedzeniach Gubernatorów Banku Rozrachunków Midzynarodowych, – dorocznym spotkaniu wiatowego Forum Ekonomicznego w Davos.
W 2018 r. Prezes NBP wyda 32 zarzdzenia, dotyczce m.in. emisji banknotów i monet, zasad i trybu wymiany znaków pieninych, które wskutek zuycia lub uszkodzenia prze- staj by prawnym rodkiem patniczym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, sposobu i trybu przeliczania, sortowania, pakowania i oznaczania opakowa banknotów i monet oraz wykonywania czynnoci zwizanych z zaopatrywaniem banków w te znaki. Ponadto Prezes NBP wyda 11 obwieszcze, zawierajcych m.in. jednolite teksty aktów prawnych organów NBP, wykaz walut wymienialnych, a take bilans oraz rachunek zysków i strat Narodowego Banku Polskiego za 2017 r.
Ponadto Prezes NBP, jako przeoony pracowników, bra udzia w ksztatowaniu i realizowaniu polityki kadrowej, a take sprawowa nadzór nad przestrzeganiem standardów pracy w NBP.
1.2. Rada Polityki Pieninej
W 2018 r. Rada Polityki Pieninej dziaaa zgodnie z Zaoeniami polityki pieninej na rok 2018. W 2018 r. RPP odbya 22 posiedzenia (w tym 11 decyzyjnych), na których podja 6 uchwa normatywnych. Uchway RPP byy publikowane w Dzienniku Urzdowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski i Dzienniku Urzdowym Narodowego Banku Polskiego.
W 2018 r. RPP nie podejmowaa uchwa w sprawie stopy referencyjnej, oprocentowania kre- dytów refinansowych, oprocentowania lokaty terminowej oraz stopy redyskontowej weksli
Tabela 1.1. Wysoko stóp procentowych NBP na koniec 2018 r.
Stopa procentowa Wysoko w %
Tabela 1.2. Wysoko stóp rezerwy obowizkowej i oprocentowania rodków rezerwy obowizkowej
Wysoko w % Obowizuje od dnia
Stopa rezerwy obowizkowej od rodków zotowych i rodków w walutach obcych zgromadzonych na rachunkach bankowych oraz od rodków uzyskanych z tytuu emisji papierów wartociowych
3,50 31.12.2010
Stopa rezerwy obowizkowej od rodków uzyskanych z tytuu operacji repo i sell-buy-back oraz rodków pozyskanych co najmniej na 2 lata
0,00 1.03.2018
0,50 1.01.2018
ródo: dane NBP.
Uchway podjte przez RPP w 2018 r. dotyczyy: – przyjcia sprawozdania z wykonania zaoe polityki pieninej na rok 2017, – oceny dziaalnoci Zarzdu Narodowego Banku Polskiego w zakresie realizacji zaoe
polityki pieninej na rok 2017, – ustalenia zaoe polityki pieninej na rok 2019, – przyjcia rocznego sprawozdania finansowego Narodowego Banku Polskiego sporzdzo-
nego na dzie 31 grudnia 2017 r., – zatwierdzenia planu finansowego Narodowego Banku Polskiego na rok 2019, – zatwierdzenia sprawozdania z dziaalnoci Narodowego Banku Polskiego w 2017 r.
Realizujc obowizek wynikajcy z art. 23 ustawy o Narodowym Banku Polskim, RPP przyja nastpujce dokumenty: – Bilans patniczy Rzeczypospolitej Polskiej – za III i IV kwarta 2017 r. oraz za I i II kwarta
2018 r., – Midzynarodow pozycj inwestycyjn Polski w 2017 r., – Prognoz bilansu patniczego Rzeczypospolitej Polskiej na 2019 r., – Opini do projektu ustawy budetowej na rok 2019.
RPP rozpatrywaa take projekcje inflacji i PKB oraz przyja trzy Raporty o inflacji (w marcu, lipcu i listopadzie).
Rozdzia 1
W 2018 r. czonkowie RPP uczestniczyli w: – spotkaniu z przedstawicielami Komisji Nadzoru Finansowego powiconym omówieniu
Raportu o sytuacji banków w 2017 roku, – spotkaniach z misjami MFW i OECD, – spotkaniach z analitykami rynkowymi, – konferencjach i seminariach organizowanych przez NBP, banki centralne i instytucje
midzynarodowe.
1.3. Zarzd Narodowego Banku Polskiego
Zgodnie z ustaw o NBP dziaalnoci Narodowego Banku Polskiego kieruje Zarzd NBP. Podejmuje on uchway w sprawach niezastrzeonych do wycznej kompetencji innych orga- nów NBP oraz realizuje uchway RPP. W 2018 r. Zarzd NBP wykonywa podstawowe zadania zgodnie z Zaoeniami polityki pieninej na rok 2018, Planem dziaalnoci Narodowego Banku Polskiego na lata 2018–2020 i Planem finansowym Narodowego Banku Polskiego na rok 2018.
Ponadto Zarzd NBP rozpatrywa projekty uchwa oraz materiay przekazywane RPP, dotyczce w szczególnoci:
– projekcji inflacji i PKB, – biecej sytuacji makroekonomicznej w kraju, w tym przebiegu procesów inflacyjnych,
sytuacji sektora finansów publicznych, sytuacji ekonomicznej przedsibiorstw i gospodarstw domowych, sytuacji na rynkach: pracy, nieruchomoci, finansowym, kredytowym i walutowym,
– biecej sytuacji na wiatowych rynkach finansowych, w tym rynkach finansowych strefy euro oraz krajów Europy rodkowej i Wschodniej,
– stabilnoci systemu finansowego w Polsce, w tym oceny funkcjonowania i perspektyw rozwoju systemu bankowego,
– pynnoci sektora bankowego oraz instrumentów polityki pieninej, – sytuacji na rynku midzybankowym oraz operacji otwartego rynku.
Zarzd NBP omawia take zagadnienia dotyczce: dziaalnoci emisyjnej, zarzdzania rezerwami dewizowymi, funkcjonowania polskiego systemu patniczego oraz dziaalnoci badawczo-analitycznej NBP.
W 2018 r. Zarzd NBP odby 54 posiedzenia. Podj 95 uchwa (w tym: 61 uchwa normatywnych i 34 uchway nienormatywne) oraz 142 uchway zarzdcze1.
Uchway podjte przez Zarzd NBP dotyczyy w szczególnoci: – udzielenia kredytu refinansowego na przywrócenie pynnoci patniczej bankom
komercyjnym, – Benchmarku Strategicznego na rok 2019, – regulaminu prowadzenia przez NBP rachunków i kont depozytowych bonów skarbowych
i bonów pieninych NBP w systemie SKARBNET4 oraz przeprowadzania w tym systemie operacji na papierach wartociowych,
1 Zgodnie z art. 53 i 54 ustawy o Narodowym Banku Polskim (Dz.U. z 2017 r. poz. 1373, z pón. zm.) uchway Zarzdu Narodowego Banku Polskiego bdce aktami normatywnymi ogaszane s w Monitorze Polskim lub w Dzienniku Urzdowym Narodowego Banku Polskiego.
– ustanowienia i trybu dziaania Komitetu Uytkowników systemu rejestracji bonów skarbowych i bonów pieninych NBP prowadzonego w systemie SKARBNET4,
– warunków i zasad sprzeday przez Narodowy Bank Polski monet, banknotów i numi- zmatów przeznaczonych na cele kolekcjonerskie oraz na inne cele,
– regulaminu prowadzenia przez NBP rachunków bankowych i wiadczenia usugi bankowoci elektronicznej oraz wzorów umów rachunku bankowego,
– realizacji przez Narodowy Bank Polski w obrocie zagranicznym i krajowym polece wypaty w walutach obcych i walucie krajowej oraz operacji czekowych w walutach obcych, a take skupu i sprzeday walut obcych dla posiadaczy rachunków bankowych,
– prowizji i opat bankowych stosowanych przez NBP, – trybu i szczegóowych zasad przekazywania przez banki Narodowemu Bankowi Polskiemu
danych niezbdnych do ustalania polityki pieninej i okresowych ocen sytuacji pieninej pastwa oraz oceny sytuacji finansowej banków i ryzyka sektora bankowego,
– ochrony danych osobowych w NBP, – realizacji projektu wspópracy bliniaczej na rzecz Narodowego Banku Republiki Biaorusi, – regulaminu organizacyjnego NBP.
Uchway zarzdcze podjte przez Zarzd NBP dotyczyy m.in.: – przyjcia deklaracji o przestrzeganiu Kodeksu globalnego dla rynku walutowego, – podjcia dziaa dotyczcych opracowania zaoe projektowych budowy Krajowego
Rejestru Kredytowego, – zaakceptowania planu bada imigracji zarobkowej do Polski na lata 2018–2021.
Ponadto w 2018 r. Zarzd NBP sporzdzi roczne sprawozdanie finansowe NBP za 2017 r.2
1.4. Plan dziaalnoci NBP
W 2018 r. realizowano Plan dziaalnoci Narodowego Banku Polskiego na lata 2018–2020, uchwa- lony przez Zarzd NBP 26 padziernika 2017 r. W Planie okrelono cele NBP na najblisze lata i zadania suce ich realizacji.
Zgodnie z zasadami planowania dziaalnoci w NBP Zarzd NBP uchwali Plan dziaalnoci Narodowego Banku Polskiego na lata 2019–2021, który obowizuje od 1 stycznia 2019 r.
2 Na podstawie art. 17 ust. 4 pkt 12 ustawy o Narodowym Banku Polskim.
Polityka pienina
Rozdzia 2
Rozdzia 2
Przedkadajc sprawozdanie z wykonania zaoe polityki pieninej, Rada Polityki Pieninej wypenia zobowizanie zawarte w art. 227 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej do zoe- nia Sejmowi sprawozdania z wykonania zaoe polityki pieninej w cigu 5 miesicy od zakoczenia roku budetowego. Zgodnie z art. 53 ustawy o Narodowym Banku Polskim sprawozdanie z wykonania zaoe polityki pieninej jest ogaszane w Dzienniku Urzdowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Sprawozdanie prezentuje gówne elementy reali- zowanej strategii polityki pieninej, opis uwarunkowa makroekonomicznych i decyzji podejmowanych w zakresie polityki pieninej w roku objtym sprawozdaniem, a take opis stosowanych instrumentów polityki pieninej.
Do Sprawozdania z wykonania zaoe polityki pieninej na rok 2018 doczono zaczniki, w których przedstawiono ksztatowanie si istotnych zmiennych makroekonomicznych, a take Opisy dyskusji na posiedzeniach decyzyjnych Rady Polityki Pieninej2 i Wyniki gosowania czonków Rady Polityki Pieninej nad wnioskami i uchwaami w roku objtym sprawozdaniem.
Przy ocenie polityki pieninej ex post naley bra pod uwag jej uwarunkowania, w tym przede wszystkim to, e dziaania wadz monetarnych wpywaj na gospodark ze znacz- nym opónieniem, a jednoczenie s podejmowane w warunkach niepewnoci dotyczcej przyszych procesów makroekonomicznych. Naley take uwzgldnia to, e w gospodarce wystpuj wstrzsy makroekonomiczne, które – cho pozostaj poza kontrol krajowej polityki pieninej – mog w znacznej mierze wpywa na sytuacj gospodarcz i procesy inflacyjne w krótkim, a niekiedy take w rednim okresie.
2.1. Strategia polityki pieninej w 2018 r.
W 2018 r. Rada Polityki Pieninej, zwana dalej „Rad”, prowadzia polityk pienin zgodnie z Zaoeniami polityki pieninej na rok 2018 przyjtymi we wrzeniu 2017 r. Podobnie jak w poprzednich latach gównym celem polityki pieninej byo utrzymanie stabilnoci cen, przy jednoczesnym wspieraniu zrównowaonego wzrostu gospodarczego oraz stabilnoci systemu finansowego. W ten sposób Rada realizowaa podstawowe zobowizania Narodowego Banku Polskiego zawarte w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1997 r. poz. 483, z pón. zm.) oraz w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz. U. z 2017 r. poz. 1373, z pón. zm.). Zgodnie z art. 227 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej „Narodowy Bank Polski odpowiada za warto polskiego pienidza”. Ustawa o Narodowym Banku Polskim, zwanym dalej „NBP”, w art. 3 ust. 1 stanowi, e „podstawowym celem dziaalnoci NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rzdu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP”.
1 Rozdzia Polityka pienina jest Sprawozdaniem z wykonania zaoe polityki pieninej na rok 2018, które Rada Polityki Pieninej przyja na posiedzeniu w dniu 14 maja 2019 r. Zadania z tego obszaru s realizowane m.in. na podstawie art. 3 ust. 2 pkt 5, art. 12, art. 16, art. 17 ust. 3 pkt 1 i ust. 4 pkt 2 i 4, art. 23−24 oraz przepisów rozdziau 6 ustawy o Narodowym Banku Polskim.
2 Zacznik Opisy dyskusji na posiedzeniach decyzyjnych Rady Polityki Pieninej nie zosta doczony do Sprawozdania z dziaalnoci z uwagi na jego obszerno. Jest dostpny w dokumencie ródowym oraz na stronie internetowej NBP.
Polityka pienina
Rada dy do zapewnienia stabilnoci cen, wykorzystujc strategi redniookresowego celu inflacyjnego. Od 2004 r. Rada realizuje redniookresowy cel inflacyjny na poziomie 2,5% z symetrycznym przedziaem odchyle o szerokoci ± 1 punkt procentowy. W pastwach, w których realizowana jest strategia celu inflacyjnego, inflacja jest przecitnie nisza ni w pozostaych.
Od 2004 r. przecitny poziom inflacji w Polsce wynosi 2,0% rocznie, a wic by zbliony do 2,5% i mieci si w symetrycznym przedziale odchyle, cho w niektórych latach dynamika cen znajdowaa si poza tym przedziaem. Jednoczenie tempo wzrostu gospodarczego byo w ostatnich latach stosunkowo stabilne i zblione do dugookresowego trendu, a w gospodarce nie narastay nierównowagi makroekonomiczne. Wskazuje to na skuteczno strategii celu inflacyjnego w zapewnieniu dugookresowej stabilnoci cen, przy jednoczesnym wspieraniu zrównowaonego wzrostu gospodarczego.
redniookresowy charakter celu oznacza, e ze wzgldu na szoki makroekonomiczne i finansowe inflacja moe okresowo ksztatowa si powyej lub poniej celu, w tym równie poza okrelonym przedziaem odchyle od celu. Reakcja polityki pieninej na szoki jest elastyczna i zaley od ich przyczyn oraz oceny trwaoci ich skutków, w tym wpywu na procesy inflacyjne. W przypadku odchylenia si inflacji od celu Rada w sposób elastyczny okrela oczekiwane tempo powrotu inflacji do celu, poniewa szybkie sprowadzenie inflacji do celu moe si wiza z istotnymi kosztami dla stabilnoci makroekonomicznej lub finansowej.
Podejmujc decyzje w zakresie polityki pieninej, Rada bierze pod uwag dziaanie mechanizmu transmisji monetarnej, w tym opónienia, z jakimi zmiany parametrów polityki pieninej wpywaj na gospodark. Dugo opónie, jakie wystpuj od podjcia decyzji dotyczcej poziomu stóp procentowych do zaobserwowania jej najsilniejszego wpywu na wielkoci realne (m.in. produkcj i zatrudnienie) oraz inflacj, wynosi kilka kwartaów i moe zmienia si w czasie. Ponadto polityka pienina prowadzona jest w warunkach niepewnoci, dotyczcej szczególnie przyszego ksztatowania si sytuacji gospodarczej.
Dowiadczenia globalnego kryzysu finansowego wskazuj, e stabilizowanie inflacji na niskim poziomie jest wanym, ale niewystarczajcym warunkiem utrzymania równowagi w gospodarce, która z kolei sprzyja utrzymaniu stabilnoci cen w dugim okresie. Zagroeniem dla stabilnoci cen w dugim okresie s zwaszcza nierównowagi w sektorze finansowym. Majc to na uwadze, Rada prowadzi polityk pienin w taki sposób, aby sprzyja utrzymaniu stabilnoci systemu finansowego i ogranicza ryzyko narastania nierównowag w gospodarce, uwzgldniajc w swoich decyzjach ksztatowanie si cen aktywów (zwaszcza cen nieruchomoci) oraz dynamik akcji kredytowej. W warunkach znacznej swobody przepywu kapitau i integracji rynków finansowych najwaniejsz rol w ograniczaniu nierównowag makroekonomicznych powinna peni polityka makroostronociowa. Wywierajc selektywny wpyw na ksztatowanie si agregatów kredytowych, umoliwia ona stabilizowanie akcji kredytowej przy mniejszych kosztach dla wzrostu gospodarczego ni w przypadku stosowania instru- mentów polityki pieninej.
Oprócz polityki pieninej i makroostronociowej istotn rol w utrzymywaniu stabilnoci makroekonomicznej peni take polityka fiskalna. W celu zachowania stabilnoci makroekonomicznej niezbdne jest prowadzenie polityki fiskalnej, która zapewnia dugookresow stabilno finansów publicznych.
Rozdzia 2
Rada realizuje strategi celu inflacyjnego w warunkach pynnego kursu walutowego. Reim pynnego kursu nie wyklucza interwencji na rynku walutowym, gdy jest to niezbdne do zapewnienia stabilnoci makroekonomicznej i finansowej kraju.
2.2. Polityka pienina i jej uwarunkowania w 2018 r.
Polityka pienina w Polsce w 2018 r. bya prowadzona w warunkach relatywnie korzystnej, cho stopniowo osabiajcej si koniunktury gospodarczej na wiecie. W szczególnoci w II poowie roku dynamika PKB w wielu gospodarkach – w tym w strefie euro – spowolnia. Jednoczenie inflacja w najbliszym otoczeniu polskiej gospodarki pozostaa umiarkowana, cho podlegaa wahaniom wynikajcym gównie ze zmian cen surowców energetycznych na rynkach wiatowych, w tym zwaszcza ropy naftowej.
W 2018 r. Rezerwa Federalna Stanów Zjednoczonych (zwana dalej „Fed”) stopniowo podno- sia stopy procentowe, a Europejski Bank Centralny (EBC) ogranicza skal skupu aktywów, utrzymujc jednoczenie stopy procentowe w pobliu zera, w tym stop depozytow poniej zera. Zacienienie polityki pieninej przez Fed, a take utrzymujca si niepewno dotyczca zmian w polityce handlowej najwikszych pastw oraz osabienie wiatowej koniunktury przyczynio si do pogorszenia nastrojów na wiatowych rynkach finansowych.
W Polsce koniunktura w 2018 r. bya bardzo dobra. Dynamika PKB przypieszya do 5,1% (wobec 4,9% w 2017 r.). Gównym czynnikiem wzrostu pozostaa rosnca konsumpcja, wspierana przez wzrost zatrudnienia i pac, niskie bezrobocie, a take bardzo dobre nastroje konsu- mentów. Równoczenie przypieszy wzrost inwestycji, czemu sprzyjay korzystne perspektywy popytu, rosnca absorpcja rodków unijnych oraz wysokie wykorzystanie zdolnoci produkcyjnych. W 2018 r. nastpi take istotny wzrost eksportu, cho jego dynamika obniya si w zwizku z osabieniem wzrostu handlu wiatowego oraz spowolnieniem tempa wzrostu gospodarczego w strefie euro. Jednoczenie nadal rós import, cho jego wzrost take si obniy.
Dynamika cen konsumpcyjnych w 2018 r. bya umiarkowana i wyniosa redniorocznie 1,6%, a wic utrzymaa si w przedziale odchyle od celu inflacyjnego (2,5% +/- 1 punkt procentowy). Towarzyszya temu niska inflacja bazowa. Wskanik inflacji po wyczeniu cen ywnoci i energii wyniós w 2018 r. redniorocznie 0,7%.
Jednoczenie w gospodarce nie narastay nierównowagi makroekonomiczne. W szczególnoci, mimo istotnego wzrostu kredytu dla sektora niefinansowego (redniorocznie o 5,9%), jego dynamika pozostaa zbliona do dynamiki nominalnego PKB. W konsekwencji zaduenie sektora niefinansowego z tytuu kredytów w relacji do PKB pozostao stabilne. Jednoczenie mimo bardzo dobrej koniunktury w krajowej gospodarce utrzymaa si nadwyka w handlu zagranicznym, a czne saldo na rachunku obrotów biecych i kapitaowych pozostao dodatnie. W efekcie obniyo si zaduenie zagraniczne w relacji do PKB. W tych warunkach kurs zotego, mimo okresowych waha zwizanych z zaburzeniami na midzynarodowych rynkach finansowych, by relatywnie stabilny.
Wobec powyszych uwarunkowa Rada utrzymywaa w 2018 r. stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie, w tym stop referencyjn na poziomie 1,5%. Stabilizacja stóp procentowych NBP wspieraa utrzymanie stabilnoci cen. Jednoczenie polityka pienina
Polityka pienina
W 2018 r., podobnie jak w poprzednich latach, wanym elementem prowadzonej polityki pieninej bya komunikacja z otoczeniem, polegajca na przedstawianiu przez Rad informacji o podejmowanych decyzjach wraz z ocen przebiegu procesów gospodar- czych wpywajc na te decyzje. Do najwaniejszych instrumentów komunikacji polityki pieninej w 2018 r. naleay publikowane cyklicznie: Informacje po posiedzeniach Rady Polityki Pieninej (oraz towarzyszce im konferencje prasowe po posiedzeniach Rady), Opisy dyskusji na posiedzeniach decyzyjnych Rady Polityki Pieninej3, Raporty o inflacji, a take Sprawozdanie z wykonania zaoe polityki pieninej na rok 2017 i Zaoenia polityki pieninej na rok 2019.
Poniej przedstawiono najwaniejsze uwarunkowania decyzji Rady w 2018 r. w podziale na pórocza.
W I poowie 2018 r. w gospodarce wiatowej utrzymywaa si korzystna koniunktura. W strefie euro dynamika PKB – mimo pewnego obnienia w porównaniu z II poow 2017 r. – pozostaa relatywnie wysoka. Sprzyja temu systematyczny wzrost zatrudnienia i pac oraz ekspansywna polityka pienina EBC. Wzrost gospodarczy w Stanach Zjednoczonych w I poowie 2018 r. natomiast przypieszy. Nastpio to w warunkach bardzo dobrej koniunktury na rynku pracy, obnienia czci podatków oraz wzrostu wartoci majtku gospodarstw domowych. Napywajce dane dotyczce chiskiej gospodarki wskazyway z kolei na ustabilizowanie si dynamiki aktywnoci gospodarczej na poziomie z 2017 r. Jednoczenie utrzymyway si ryzyka dla wzrostu wiatowego PKB, które byy zwizane przede wszystkim ze zmianami w polityce handlowej najwikszych pastw, wzrostem cen surowców energetycznych oraz konsekwencjami podnoszenia przez Fed stóp procentowych.
Mimo dobrej globalnej koniunktury dynamika cen w otoczeniu polskiej gospodarki pozosta- waa w I poowie 2018 r. umiarkowana, a inflacja bazowa bya relatywnie niska. Jednoczenie wysze ni w 2017 r. ceny surowców energetycznych stopniowo przekaday si na wysz dynamik cen energii. W strefie euro inflacja w I póroczu wyniosa rednio 1,5%.
W tych warunkach polityka pienina w najbliszym otoczeniu polskiej gospodarki pozostaa ekspansywna. W szczególnoci EBC utrzymywa stopy procentowe w pobliu zera, w tym stop depozytow poniej zera, oraz prowadzi program skupu aktywów, przy czym skala tego programu zostaa od stycznia 2018 r. zmniejszona. Fed natomiast stopniowo zacienia polityk pienin, podnoszc przedzia dla stopy procentowej cznie o 0,5 pkt proc. (do 1,75−2,0% na koniec I pórocza) oraz ograniczajc swoj sum bilansow.
Pomimo utrzymywania si dobrej koniunktury w gospodarce wiatowej nastroje na global- nych rynkach finansowych si pogorszyy. Wzrost awersji do ryzyka na rynkach wiatowych by zwizany przede wszystkim ze zmianami w polityce handlowej Stanów Zjednoczonych, wzrostem niepewnoci dotyczcej polityki gospodarczej we Woszech, a take zacienianiem
3 W Opisach dyskusji na posiedzeniach decyzyjnych Rady Polityki Pieninej znajduje si szersze omówienie zagadnie i argumentów, które wpyway na decyzje Rady dotyczce poziomu stóp procentowych podejmowane na poszczególnych posiedzeniach w 2018 r.
Rozdzia 2
polityki pieninej przez Fed, które prowadzio do pogorszenia warunków finansowania gospodarek wschodzcych zaduonych w amerykaskim dolarze. W tych warunkach ceny wielu aktywów finansowych si obniyy. W szczególnoci w wielu gospodarkach wschodzcych spady ceny akcji, wzrosy rentownoci obligacji, a kursy walutowe osabiy si wobec dolara. Osabi si równie kurs zotego, cho skala osabienia bya umiarkowana w porów- naniu z walutami innych gospodarek wschodzcych.
W Polsce w I poowie 2018 r. koniunktura bya bardzo dobra. Tempo wzrostu gospodarczego wynioso w tym okresie rednio 5,2% r/r. Gównym czynnikiem wzrostu by rosncy popyt konsumpcyjny wspierany przez wzrost zatrudnienia i pac. W warunkach poprawia- jcej si sytuacji na rynku pracy, w tym spadku bezrobocia, wypat wiadcze z programu „Rodzina 500 plus” oraz umiarkowanej inflacji wskaniki ufnoci konsumenckiej poprawiy si i ksztatoway na historycznie wysokich poziomach. Pozytywnie na popyt w gospodarce oddziayway równie rosnce inwestycje, zwaszcza publiczne, w tym wspófinansowane ze rodków unijnych. Towarzyszy temu stabilny wzrost akcji kredytowej dla sektora niefinansowego. Przy jednoczesnym obnieniu si dynamiki eksportu i importu wkad eksportu netto do wzrostu PKB pozosta w I póroczu 2018 r. zbliony do zera. Równie saldo na rachunku obrotów biecych (w relacji do PKB) byo wci bliskie zera, a czne saldo obrotów biecych i kapitaowych byo dodatnie, co wskazywao na wysoki stopie rów- nowagi zewntrznej.
Pomimo bardzo dobrej koniunktury gospodarczej dynamika cen w Polsce w I poowie 2018 r. obniya si i wyniosa rednio 1,6% r/r (wobec rednio 2,0% w 2017 r.). Umiarkowanej inflacji sprzyjaa stabilizacja wewntrznej presji popytowej oraz umiarkowana inflacja u najwaniejszych partnerów handlowych Polski. W efekcie inflacja bazowa pozostaa niska. Spadkowi inflacji sprzyjao obnianie si dynamiki cen ywnoci zwizane z wysok poda niektórych towarów ywnociowych. Jednoczenie w I kwartale tempo wzrostu cen energii byo niskie, jednak od maja ich wzrost wyranie przypieszy w lad za rosncymi cenami surowców na rynkach wiatowych, oddziaujc w kierunku wyszej inflacji.
Wobec powyszych uwarunkowa, w tym ze wzgldu na umiarkowan inflacj oraz brak nierównowag makroekonomicznych, w I poowie 2018 r. Rada utrzymywaa stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie, w tym stop referencyjn na poziomie 1,5%. Za tak decyzj przemawiay take prognozy, w tym marcowa projekcja inflacji i PKB, które wskazyway na utrzymywanie si umiarkowanej inflacji oraz korzystnej koniunktury w polskiej gospodarce w horyzoncie odziaywania polityki pieninej.
W II poowie 2018 r. koniunktura w gospodarce wiatowej si pogorszya, co byo szcze- gólnie wyrane w IV kwartale. W omawianym okresie obniya si dynamika produkcji przemysowej w wielu krajach. W tych warunkach wzrosa niepewno co do perspektyw ksztatowania si wzrostu gospodarczego na wiecie w kolejnych kwartaach. W ujciu geograficznym wyranie obniya si dynamika aktywnoci gospodarczej w strefie euro oraz w czci gospodarek azjatyckich, w tym w Chinach. Koniunktura gospodarcza w Stanach Zjednoczonych pozostaa natomiast korzystna, a wzrost PKB by nieco wyszy ni w I poowie roku.
Inflacja na wiecie w II poowie roku bya wysza ni w poprzednich kwartaach, co wynikao w duym stopniu z trwajcego do padziernika wyranego wzrostu cen ropy naftowej na rynkach wiatowych. Jednak wraz ze spadkiem cen ropy naftowej w ostatnich miesicach roku
Polityka pienina
inflacja ponownie si obniya4. W szczególnoci w strefie euro inflacja w caym póroczu bya zbliona do 2,0%, jednak w grudniu obniya si do 1,6% r/r. Jednoczenie inflacja bazowa w tej gospodarce pozostaa niska, ksztatujc si w pobliu 1,0%. W Stanach Zjednoczonych natomiast inflacja w II póroczu pozostaa wysza ni w wielu innych gospodarkach rozwinitych.
W II poowie 2018 r. polityka pienina w najbliszym otoczeniu polskiej gospodarki pozostaa agodna. EBC utrzymywa stopy procentowe w pobliu zera, w tym stop depozytow poniej zera, cho jednoczenie w padzierniku 2018 r. zmniejszy skal programu skupu aktywów netto, po czym zakoczy ten program z kocem roku. Fed natomiast dwukrotnie podniós stopy procentowe, cznie o 0,5 pkt proc. (do 2,25−2,5% na koniec roku), co – wraz z pogorsze- niem si perspektyw globalnego wzrostu gospodarczego oraz zmianami w polityce handlowej najwikszych pastw – przyczynio si do pogorszenia nastrojów na wiatowych rynkach finansowych, w tym wyranego spadku cen akcji. Niekorzystnie na nastroje na rynkach finansowych w strefie euro oddziaywaa dodatkowo podwyszona niepewno zwizana z perspektywami polityki fiskalnej we Woszech oraz negocjacjami dotyczcymi wyjcia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. Pomimo tych uwarunkowa kurs zotego pozosta w omawianym okresie stabilny.
Pomimo pogorszenia si koniunktury w gospodarce wiatowej wzrost gospodarczy w Polsce w II poowie roku by wysoki i zbliony do obserwowanego w I poowie roku. Gównym czynnikiem wzrostu w dalszym cigu by popyt konsumpcyjny, cho jego dynamika bya nieco nisza ni w poprzednich kwartaach. Wzrost konsumpcji by nadal wspierany przez zwikszajce si pace i zatrudnienie oraz utrzymujce si bardzo dobre nastroje konsumen- tów. Jednak w ostatnich miesicach roku dynamika zatrudnienia stopniowo si obniaa. W II poowie roku znaczcy wkad do wzrostu PKB miay równie inwestycje, przy czym silnie rosncym inwestycjom publicznym towarzyszyo wyrane oywienie inwestycji w sektorze przedsibiorstw. Wzrostowi inwestycji w dalszym cigu sprzyjay korzystne perspektywy popytu, absorpcja rodków unijnych oraz wysokie wykorzystanie zdolnoci produkcyjnych. Towarzyszy temu stabilny wzrost akcji kredytowej dla sektora niefinansowego. Jednoczenie w II poowie roku dynamika eksportu bya nisza ni w 2017 r., do czego przyczynio si pogor- szenie koniunktury w strefie euro, zwaszcza w Niemczech, natomiast dynamika importu – w warunkach dalszego wzrostu popytu wewntrznego – pozostaa wysoka. W efekcie wkad eksportu netto do wzrostu PKB by w II poowie 2018 r. nieznacznie ujemny.
W omawianym okresie inflacja pozostaa umiarkowana, a pod koniec roku nastpi jej spadek zwizany z obnieniem si dynamiki cen energii (w lad za spadkiem cen ropy naftowej na rynkach wiatowych) oraz cen ywnoci. W efekcie inflacja CPI obniya si z 2,0% r/r w lipcu do 1,1% r/r w grudniu. Obnienie si inflacji nastpio w warunkach umiarkowanej wewntrznej presji popytowej oraz spadku inflacji w strefie euro. W tych warunkach inflacja bazowa pozostaa niska, na co zoy si spadek dynamiki cen usug przy nadal niskiej – chocia stopniowo rosncej – dynamice cen towarów nieywnociowych.
Biorc pod uwag napywajce w II póroczu informacje, Rada utrzymywaa stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie, w tym stop referencyjn na poziomie 1,5%. Za stabili- zacj stóp procentowych przemawiaa umiarkowana inflacja, utrzymujca si w warunkach korzystnej koniunktury oraz braku nierównowag makroekonomicznych, a take prognozy wskazujce, e pozostawienie stóp procentowych NBP na niezmienionym poziomie bdzie
4 Od pocztku 2018 r. do pocztku padziernika cena baryki ropy Brent w dolarach na rynkach wiatowych wzrosa o blisko 30%, po czym nastpi jej wyrany spadek (o blisko 38% do koca roku).
Rozdzia 2
2.3. Instrumenty polityki pieninej w 2018 r.
W 2018 r. NBP wykorzystywa zestaw instrumentów przyjty przez Rad Polityki Pieninej w Zaoeniach polityki pieninej na rok 2018.
Pynno sektora bankowego w 2018 r.
W 2018 r. NBP realizowa polityk pienin w warunkach nadpynnoci sektora banko- wego5. Jej redni poziom w roku wyniós 90 166 mln z6 i by wyszy w porównaniu z 2017 r. o 16 534 mln z, tj. o 22,5%.
redni poziom nadpynnoci w grudniu 2018 r. wyniós 86 625 mln z i by o 3 248 mln z (tj. o 3,9%) wyszy ni w grudniu 2017 r.
Najwikszy wpyw na ksztatowanie pynnoci sektora bankowego w 2018 r. miay zmiany w poziomie pienidza gotówkowego w obiegu oraz transakcje skupu walut obcych przepro- wadzone przez NBP z Ministerstwem Finansów. Pierwszy z wyej wymienionych czynników przyczyni si do spadku pynnoci sektora bankowego w cigu roku o 21 412 mln z. Przewaga dokonywanego przez NBP skupu walut obcych nad ich sprzeda spowodowaa natomiast wzrost pynnoci sektora bankowego o 15 984 mln z.
Stopy procentowe NBP
Podstawowym instrumentem polityki pieninej byy w 2018 r. stopy procentowe NBP. Stopa referencyjna NBP, okrelajc rentowno operacji otwartego rynku, wpywaa na oprocentowanie krótkoterminowych rynkowych stóp procentowych.
Stopa depozytowa oraz stopa lombardowa NBP wyznaczay pasmo waha stóp procentowych overnight na rynku midzybankowym.
Operacje otwartego rynku
W 2018 r. celem operacyjnym polityki pieninej byo denie do ksztatowania stawki POLONIA7 w pobliu stopy referencyjnej NBP. Gównym instrumentem sucym realizacji wskazanego zadania byy operacje otwartego rynku, przeprowadzane z inicjatywy banku centralnego. Za ich pomoc bank centralny zarzdza pynnoci sektora bankowego. Realizacj celu operacyjnego polityki pieninej wspieray system rezerwy obowizkowej oraz oferowane przez bank centralny operacje depozytowo-kredytowe.
5 Nadpynno sektora bankowego stanowi nadwyk rodków pozostajc w sektorze bankowym ponad wymagany poziom rezerwy obowizkowej. Miar nadpynnoci jest saldo przeprowadzanych przez NBP operacji otwartego rynku oraz operacji depozytowo-kredytowych.
6 W okresach utrzymywania rezerwy obowizkowej. 7 Stawka POLONIA (Polish Overnight Index Average) wyznaczana jest jako rednia (waona wolumenem
poszczególnych transakcji) oprocentowania niezabezpieczonych depozytów midzybankowych zawartych na termin O/N w danym dniu roboczym do godziny 16.30.
Polityka pienina
Za pomoc podstawowych operacji otwartego rynku bank centralny dy do utrzymywania zbilansowanych warunków pynnociowych w sektorze bankowym. Jednoczenie rentownoci poszczególnych operacji, równe obowizujcemu w dniu ich przeprowadzania poziomowi stopy referencyjnej NBP, bezporednio oddziayway na cen pienidza wyznaczan na rynku midzybankowym (w tym na stawk POLONIA).
Wykres 2.1. rednie w miesicu saldo operacji otwartego rynku w latach 1995–2018
Wykres 2.2. Instrumenty absorbujce nadpynno w poszczególnych miesicach w 2018 r.
mld z
0
22
44
66
88
110
132
1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015 2017 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
mld z
70
75
80
85
90
95
100
ródo: dane NBP. ródo: dane NBP.
Operacje podstawowe stosowane byy w 2018 r. regularnie, raz w tygodniu, w formie emisji bonów pieninych NBP z 7-dniowym terminem zapadalnoci. Za pomoc operacji podstawowych bank centralny absorbowa wikszo nadpynnoci utrzymujcej si w sektorze bankowym. W 2018 r. redni poziom bonów pieninych NBP emitowanych w ramach operacji podstawowych wyniós 87 137 mln z i by wyszy w porównaniu z 2017 r. o 16 047 mln z (wykres 2.1).
Poza operacjami podstawowymi NBP w 2018 r. stosowa równie operacje dostrajajce, które peniy rol uzupeniajc w zakresie realizacji celu operacyjnego polityki pieninej. Przesank ich stosowania byo denie banku centralnego do zapewnienia na rynku midzybankowym warunków sprzyjajcych realizacji celu operacyjnego polityki pieninej. Rentownoci poszczególnych operacji dostrajajcych byy równe poziomowi stopy referencyjnej NBP i – w sposób analogiczny jak w przypadku rentownoci operacji podstawowych – wpyway na cen pienidza na rynku midzybankowym.
W 2018 r. NBP przeprowadzi 11 operacji dostrajajcych w ostatnich dniach roboczych okre- sów utrzymywania rezerwy obowizkowej. Ponadto 8-krotnie bank centralny zdecydowa si na zastosowanie operacji dostrajajcych w trakcie okresów utrzymywania rezerwy obowizkowej. W ramach drugiego z wymienionych rodzajów operacji emitowane byy przez NBP bony pienine z terminami zapadalnoci 1-, 2-, 3- i 4-dniowymi. redni poziom operacji dostrajajcych wyniós w 2018 r. 1 659 mln z i by niszy ni w 2017 r. o 37 mln z (wykres 2.1).
Rozdzia 2
W 2018 r. rednie absolutne odchylenie stawki POLONIA od stopy referencyjnej NBP wynioso 21 pkt bazowych, w porównaniu z 12 pkt bazowymi odnotowanymi w 2017 r.8 (wykres 2.3).
%
POLONIA Stopa referencyjna NBP Stopa lombardowa NBP Stopa depozytowa NBP 2017
I II III IV II III IVV VI VII VIII VI VII VIIIIX X XI X XIXII 2018
I V IX XII 0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
System rezerwy obowizkowej sprzyja realizacji celu operacyjnego polityki pieninej, oddziaujc w kierunku stabilizacji krótkoterminowych rynkowych stóp procentowych. Uredniony charakter systemu rezerwy obowizkowej stwarza podmiotom swobod decydowania o wysokoci rodków gromadzonych na rachunkach w banku centralnym w poszczególnych dniach okresu rezerwowego, pod warunkiem utrzymania redniego stanu rodków na rachunkach w NBP na poziomie nie niszym od wartoci rezerwy wymaganej. Jednoczenie obowizek utrzymywania rezerwy obowizkowej ogranicza skal operacji otwartego rynku NBP konieczn do absorpcji nadpynnoci utrzymujcej si w 2018 r. w sektorze bankowym.
W 2018 r. obowizkowi utrzymania rezerwy obowizkowej podlegay banki, oddziay instytucji kredytowych, oddziay banków zagranicznych dziaajce w Polsce, spódzielcze kasy oszczdnociowo-kredytowe oraz Krajowa Spódzielcza Kasa Oszczdnociowo-Kredytowa.
Podstawowa stopa rezerwy obowizkowej w 2018 r. wynosia 3,5% od wszystkich zobowiza stanowicych podstaw naliczania rezerwy, z wyjtkiem rodków uzyskanych z tytuu transakcji repo i sell-buy-back oraz rodków pozyskanych co najmniej na 2 lata (od dnia 1 marca 2018 r.), w przypadku których analogiczny parametr wynosi 0,0%.
Oprocentowanie rodków rezerwy obowizkowej, zgodnie z decyzj Rady Polityki Pieninej z dnia 5 grudnia 2017 r., wynosio w 2018 r. 0,5%.
8 Przytoczony wskanik obliczono jako rednie dzienne absolutne odchylenie stawki POLONIA od stopy referencyjnej NBP (uredniony modu rónicy) przeliczone wedug bazy 365 dni.
Polityka pienina
Na dzie 31 grudnia 2018 r. wysoko rezerwy obowizkowej uksztatowaa si na poziomie 43 196 mln z, w tym rezerwa obowizkowa systemu bankowego wynosia 42 962 mln z, a rezerwa obowizkowa spódzielczych kas oszczdnociowo-kredytowych oraz Krajowej Spódzielczej Kasy Oszczdnociowo-Kredytowej 234 mln z. Rezerwa obowizkowa ogóem bya wysza w porównaniu ze stanem na dzie 31 grudnia 2017 r. o 615 mln z, co oznacza wzrost o 1,4% (w porównaniu z 6,4% wzrostu rok do roku osignitego w 2017 r.).
Wykres 2.4. Zmiany wielkoci rezerwy obowizkowej i odchylenia od rezerwy wymaganej w 2018 r.
mln z mld z
VI VII VIII IX X XI XII
Odchylenia od rezerwy wymaganej (prawa o) Rezerwa wymagana
197,7 206,4 179,0
ródo: dane NBP.
Gównym czynnikiem wpywajcym na zmian wskazanej pozycji in plus w 2018 r. by wzrost depozytów w sektorze bankowym, od których naliczana bya rezerwa obowizkowa. W kierunku ograniczenia poziomu rezerwy obowizkowej oddziaywao za obnienie do poziomu 0,0% (od dnia 1 marca 2018 r.) stopy rezerwy obowizkowej od rodków pozyskanych co najmniej na 2 lata oraz zwolnienie przez Zarzd NBP z obowizku utrzymywania rezerwy obowizkowej 3 banków komercyjnych i 1 banku spódzielczego9.
W 2018 r. we wszystkich okresach rezerwowych odnotowana zostaa niewielka nadwyka redniego stanu rodków na rachunkach podmiotów w porównaniu z wymaganym poziomem rezerwy obowizkowej (wykres 2.4). Jej minimalna warto zostaa osignita w sierpniu (81 mln z), a maksymalna – w lutym (206 mln z). Przecitna nadwyka redniego stanu rodków na rachunkach podmiotów rezerwy w 2018 r. wyniosa 142 mln z i stanowia 0,33% redniego poziomu wymaganej rezerwy obowizkowej. Jednoczenie odnotowano 3 przypadki
9 W 2018 r. Zarzd NBP podj decyzj o kontynuacji cakowitego zwolnienia jednego z banków spódzielczych z obowizku utrzymywania rezerwy obowizkowej w okresie realizacji programu postpowania naprawczego oraz o wprowadzeniu czciowego zwolnienia z obowizku utrzymywania rezerwy obowizkowej dla 3 banków komercyjnych, bdcych w okresie wdroenia planów naprawy.
Rozdzia 2
nieutrzymania wymaganego poziomu rezerwy obowizkowej przez 2 banki komercyjne i 1 bank spódzielczy.
Operacje depozytowo-kredytowe
Operacje depozytowo-kredytowe (depozyt na koniec dnia oraz kredyt lombardowy) peniy rol instrumentów stabilizujcych poziom pynnoci w sektorze bankowym oraz skal waha stóp rynku midzybankowego. Operacje te przeprowadzane byy z inicjatywy banków. Przy ich wykorzystaniu wspomniane podmioty uzupeniay niedobory pynnoci bd lokoway nadwyki rodków w NBP, w obu przypadkach na okresy jednodniowe.
Stopa oprocentowania kredytu lombardowego, wyznaczajca maksymaln cen pozyskania pienidza w NBP, okrelaa górn granic waha stóp procentowych na rynku midzybankowym. Z kolei stopa depozytowa stanowia ograniczenie korytarza ich odchyle od dou.
W 2018 r., podobnie jak w latach poprzednich, banki sporadycznie korzystay z kredytu lombardowego. czna kwota wykorzystanego kredytu w skali roku wyniosa 57 mln z (liczona za dni jego wykorzystania) w porównaniu z kwot 13 mln z w 2017 r.
W 2018 r. banki zoyy lokaty terminowe (depozyty na koniec dnia) w NBP ogóem w kwocie 497 mld z (liczone za dni ich utrzymywania). Wspomniana warto bya o okoo 61,0% wysza od analogicznej pozycji uzyskanej w roku poprzednim (tj. 309 mld z). czna wysoko lokat skadanych przez banki w danym dniu wahaa si od 60 mln z do 22 299 mln z. Najwysze kwoty rodków banki lokoway w formie depozytu na koniec dnia w ostatnich dniach okresów utrzymywania rezerwy obowizkowej.
Swapy walutowe
Wykorzystujc transakcje typu swap walutowy, NBP moe dokonywa kupna (lub sprzeday) zotego za walut obc na rynku kasowym, przy jednoczesnej jego odsprzeday (lub odkupie) w ramach transakcji terminowej w okrelonej dacie.
W 2018 r. NBP nie przeprowadza tego rodzaju operacji.
Interwencje walutowe
W ramach obowizujcej strategii polityki pieninej NBP moe dokonywa zakupu bd sprzeday na rynku walut obcych za zote.
W 2018 r. NBP nie przeprowadza tego rodzaju operacji.
Dziaania na rzecz stabilnoci systemu finansowego
Rozdzia 3
Rozdzia 3
Stabilnie funkcjonujcy system finansowy jest niezbdnym warunkiem zrównowaonego rozwoju gospodarczego w dugim okresie oraz realizacji podstawowego celu NBP – utrzymania stabilnego poziomu cen. Powierzone Narodowemu Bankowi Polskiemu ustawowe zadania z tego obszaru obejmuj: dziaania na rzecz wyeliminowania lub ograniczania ryzyka systemowego, ksztatowanie warunków niezbdnych do rozwoju systemu bankowego oraz dziaania na rzecz stabilnoci systemu finansowego.
Szczególne znaczenie dla zachowania stabilnoci systemu finansowego w Polsce ma utrzymanie bezpieczestwa sektora bankowego, którego aktywa stanowi ponad dwie trzecie aktywów krajowych instytucji finansowych.
3.1. Nadzór makroostronociowy
W 2018 r. NBP realizowa zadania wynikajce z ustawy o Narodowym Banku Polskim, dotyczce obsugi Komitetu Stabilnoci Finansowej jako organu odpowiedzialnego za nadzór makroostronociowy w Polsce (KSF-M). W 2018 r. odbyo si 6 posiedze Komitetu.
W ramach prac KSF-M w 2018 r. Narodowy Bank Polski:
§ Przygotowywa i udostpnia analizy, opracowania oraz opinie dotyczce identyfikacji i oceny ryzyka systemowego w wymiarze krajowym i midzynarodowym, w tym cykliczne raporty NBP: Raport o stabilnoci systemu finansowego (póroczny) i Raport o stanie równo- wagi polskiej gospodarki (roczny). NBP rozpocz take realizacj rekomendacji KSF-M dotyczcej poszerzenia zakresu dostpnych danych o rynku nieruchomoci2.
§ Przygotowywa analizy stanowice merytoryczn podstaw formuowania przez KSF-M propozycji dziaa na rzecz ograniczania ryzyka systemowego, w tym wydawania rekomendacji o wysokoci bufora antycyklicznego w poszczególnych kwartaach roku3.
§ Prowadzi internetowy serwis informacyjny powicony nadzorowi makroostronocio- wemu. Za jego porednictwem informowa opini publiczn i nadzorowane podmioty o pracach Komitetu. W serwisie umieszczane s informacje o dziaalnoci KSF-M, m.in. komunikaty po posiedzeniach, informacje o stosowanych instrumentach makroostronociowych oraz opracowania analityczne.
1 Zadania z tego obszaru s realizowane na podstawie art. 3 ust. 2 pkt 6, 6a i 6b ustawy o Narodowym Banku Polskim.
2 Uchwa nr 23/2018 z dnia 11 czerwca 2018 r. KSF-M skierowa do NBP rekomendacj dotyczc zapewnienia dostpnoci danych i informacji o rynku nieruchomoci. Rekomendacja KSF-M bya konsekwencj wydanego w 2016 r. przez Europejsk Rad ds. Ryzyka Systemowego zalecenia w sprawie uzupeniania informacji dotyczcych sektora nieruchomoci (ERRS/2016/14) skierowanego do krajowych organów nadzoru makroostronociowego wszystkich 28 krajów UE.
3 Materiay analityczne s publikowane na stronie internetowej.
§ Wspópracowa w imieniu Komitetu z organami i instytucjami UE w zakresie polityki makroostronociowej.
Przedstawiciel NBP przewodniczy pracom grupy roboczej o staym charakterze powoanej przez Komitet. Grupa ma charakter ekspercki i stanowi forum wspódziaania zaangaowa- nych instytucji, w szczególnoci w zakresie regularnych ocen ryzyka systemowego i propo- nowania dziaa, które go ograniczaj. Ponadto w 2018 r. grupa robocza: – przygotowaa projekt opinii wydawanej przez KSF-M i przekazywanej Komisji Nadzoru
Finansowego, dotyczcy identyfikacji innych instytucji o znaczeniu systemowym – tzw. OSII4, – kontynuowaa analizy sytuacji na rynku nieruchomoci oraz kosztów i korzyci zwiza-
nych z nowym wymogiem MREL5, – omawiaa uwarunkowania rozwoju krajowego rynku listów zastawnych oraz postpy
prac nad dostosowaniem stawek referencyjnych rynku pieninego do wymogów rozpo- rzdzenia BMR6.
Zgodnie z zapisami ustawowymi7 w 2018 r. Prezes NBP jako Przewodniczcy KSF-M przekaza Sejmowi RP informacj o dziaalnoci Komitetu w 2017 r. w zakresie nadzoru makroostronociowego (informacja ta jest dostpna na stronie internetowej NBP).
3.2. Wspópraca z instytucjami sieci bezpieczestwa finansowego
W 2018 r. NBP bra udzia w pracach Komitetu Stabilnoci Finansowej w formule zarzdzania kryzysowego (KSF-K). W 2018 r. odbyo si 12 posiedze KSF-K. Omawiano podczas nich sytuacj ekonomiczno-finansow banków oraz dziaania suce zachowaniu stabilnoci w systemie finansowym.
Zadaniem NBP jest w szczególnoci przedstawianie opinii dla KSF-K na temat wpywu na pynno sektora bankowego instytucji, której obecna lub prognozowana sytuacja finansowa moe stanowi zagroenie dla jej dalszego funkcjonowania8. NBP, w wykonaniu art. 6 ust. 3 pkt 1 ustawy o nadzorze makroostronociowym nad systemem finansowym i zarzdzaniu kryzysowym w systemie finansowym, przedstawia Komitetowi Stabilnoci Finansowej w szcze- gólnoci opinie nt. pynnoci banków, których sytuacja bya przedmiotem obrad Komitetu.
Narodowy Bank Polski opiniowa projekty regulacji krajowych i UE dotyczcych instytucji i rynków finansowych, jak równie infrastruktury finansowej oraz przygotowywa (dla Ministerstwa Finansów i innych agend rzdowych) informacje wykorzystywane do opraco-
4 OSII (ang. other systemically important institution) to podmiot niebdcy globaln systemowo wan insty- tucj, ale mogcy – ze wzgldu na sw wielko, powizania lub model biznesowy – stwarza zagroenie dla stabilnoci systemu finansowego danego kraju.
5 MREL (ang. minimum requirement for own funds and eligible liabilities) oznacza minimalny wymóg w zakresie funduszy wasnych i zobowiza kwalifikowanych instytucji finansowych. Wymóg zosta wprowadzony, aby organy przymusowej restrukturyzacji i uporzdkowanej likwidacji mogy stosowa instrument umorzenia lub konwersji dugu na kapita w celu dokonania przymusowej restrukturyzacji (resolution).
6 Rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie indek- sów stosowanych jako wskaniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych i zmieniajce dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporzdzenie (UE) nr 596/2014 (Dz. Urz. UE L171 z 2016 r.).
7 Na podstawie art. 9 ust. 2 Ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nadzorze makroostronociowym nad systemem finansowym i zarzdzaniu kryzysowym w systemie finansowym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1934, z pón. zm).
8 Zadania te s realizowane na podstawie art. 6 ust. 3 pkt 1 ustawy o nadzorze makroostronociowym.
Rozdzia 3
upowanienia dotyczcego zasad przekazywania informacji10, – czonkostwo dwóch przedstawicieli delegowanych przez Prezesa NBP w Radzie Bankowego
Funduszu Gwarancyjnego11.
Narodowy Bank Polski prowadzi regularne analizy i badania dotyczce stabilnoci i rozwoju polskiego systemu finansowego, z uwzgldnieniem podziau na poszczególne sektory tego systemu. Przedmiotem analiz s take pojedyncze instytucje finansowe, w tym banki.
W 2018 r. zostay opublikowane nastpujce dokumenty (dostpne na stronie internetowej NBP):
§ Raport o stabilnoci systemu finansowego. Analizy wykazay, e polski system finansowy funkcjonowa stabilnie, a zagroenia dla jego stabilnoci nie zmieniy si istotnie. Testy warunków skrajnych wykazay, e wikszo banków byaby w stanie zaabsorbowa skutki silnych i mao prawdopodobnych szoków. Obszary wymagajce szczególnej uwagi to rosncy portfel wysokokwotowych kredytów konsumpcyjnych o odlegych termi- nach zapadalnoci oraz kredyty mieszkaniowe udzielane w warunkach niskich stóp procentowych i wysokiej aktywnoci na rynku nieruchomoci. Obszarem wraliwym pozostaje systematycznie malejcy, ale wci znaczny, portfel kredytów walutowych. Najwikszym ródem zagroe dla stabilnoci systemu finansowego nadal jest roz- wój sytuacji w otoczeniu gospodarczym Polski. Gówne wnioski z analiz NBP zostay potwierdzone w przeprowadzonej w 2018 r. przez Midzynarodowy Fundusz Walutowy i Bank wiatowy analizie systemu finansowego Polski12.
§ Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2017 r. W opracowaniu przedstawiono tendencje i bariery rozwoju instytucji oraz rynków finansowych w Polsce. Na koniec 2017 r. aktywa instytucji tworzcych polski system finansowy wyniosy 2,47 bln z, tj. byy o 5,9% wysze ni w 2016 r., jednak ich relacja do PKB nieznacznie obniya si w porównaniu z 2016 r. i wyniosa 124,4%. Najszybciej rosy aktywa otwartych funduszy emerytalnych, funduszy inwestycyjnych, banków spódzielczych i domów maklerskich. Znacznie spady aktywa spódzielczych kas oszczdnociowo-kredytowych. Najwiksz cz systemu finansowego stanowi sektor bankowy (89% PKB). Relatywnie sabiej rozwijay si rynki finansowe.
9 Na podstawie art. 5 ust. 2 pkt 3 Ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz.U. z 2019 r., poz. 298).
10 Na podstawie art. 17 ust. 2 ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym. 11 Na podstawie art. 7 ust. 4 pkt 2 Ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym,
systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji (Dz.U. z 2017 r. poz. 1937, z pón. zm.). 12 Financial Sector Assessment Program (FSAP). FSAP obejmuje kompleksow analiz systemu finansowego
kraju i jego stabilnoci (zagadnienie badane przez MFW) oraz rozwoju (zagadnienie badane przez Bank wiatowy). Poprzednia analiza FSAP dotyczca polskiego systemu finansowego zostaa przeprowadzona w 2013 r.
§ Sytuacja na rynku kredytowym. Materia jest przygotowywany kwartalnie na podstawie ankiet kierowanych do przewodniczcych komitetów kredytowych banków. Opracowanie przedstawia zmiany polityki kredytowej banków i popytu na wybrane rodzaje kredytów oraz przyczyny tych zmian. W 2018 r. banki zaostrzyy polityk kredytow w odniesieniu do wikszoci oferowanych produktów, z wyjtkiem kredytów konsumpcyjnych. Silniejszy wzrost popytu odnotowano jedynie w przypadku kredytów mieszkaniowych.
§ Poziom antycyklicznego bufora kapitaowego w Polsce. Jest to opracowanie kwartalne przygoto- wywane dla KSF-M; zawiera wyniki analiz niezbdnych do kalibracji antycyklicznego bufora kapitaowego w Polsce. Analizy wskazay, e tempo wzrostu kredytów nie kreuje nierównowagi w gospodarce i systemie finansowym, jak równie nie stanowi bariery wzrostu gospodarczego.
Ponadto NBP prowadzi badania na rzecz pogbienia wiedzy o procesach finansowych i wspózalenociach midzy systemem finansowym i gospodark oraz operacjonalizacji polityki makroostronociowej. Prowadzone projekty badawcze dotyczyy w szczególnoci: identyfikacji cech cyklu finansowego i jego synchronizacji z cyklem koniunkturalnym, opty- malnego poziomu kapitau w polskim sektorze bankowym, kosztów i korzyci zwizanych z nowym wymogiem MREL oraz konstrukcji modeli klasy DSGE opisujcych interakcje pomidzy sfer realn i systemem finansowym.
3.4. Midzynarodowa wspópraca na rzecz stabilnoci finansowej
W 2018 r. Narodowy Bank Polski uczestniczy w pracach instytucji europejskich odpowiedzial- nych za monitorowanie ryzyka systemowego i ochron stabilnoci finansowej w UE. Dziaania te polegay gównie na penieniu przez Prezesa NBP funkcji czonka Rady Generalnej Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego (European Systemic Risk Board, ESRB) oraz udziale przedstawicieli NBP w pracach gremiów ESRB. Zaangaowanie NBP w te dziaania umoliwiao wszechstronn identyfikacj zewntrznych zagroe dla stabilnoci polskiego systemu finansowego oraz – dziki wspópracy z innymi pastwami UE – uzyskanie wiedzy na temat skutecznych sposobów prowadzenia polityki makroostronociowej.
W ramach prac ESRB w 2018 r. przedstawiciele NBP byli szczególnie zaangaowani w: ocen ryzyka zwizanego z funkcjonowaniem w UE kontrahentów centralnych (ang. central counter- party, CCP) oraz ryzyka na rynku nieruchomoci mieszkaniowych i komercyjnych, wypraco- wanie sposobów przeciwdziaania wzrostowi kredytów zagroonych w sektorze bankowym do poziomu systemowo istotnego, a take analiz ryzyka dla stabilnoci finansowej UE wyni- kajcego z wystpienia Wielkiej Brytanii z UE.
W 2018 r. przedstawiciele NBP brali równie udzia w: – pracach kolegiów do spraw przymusowej restrukturyzacji (ang. resolution college) utworzonych
dla transgranicznych europejskich grup bankowych, ze szczególnym uwzgldnieniem banków uznanych przez polski organ nadzoru za inne instytucje o znaczeniu systemowym – tzw. OSII13;
– posiedzeniach Rady Organów Europejskiego Urzdu Nadzoru Bankowego (European Banking Authority, EBA);
– pracach Europejskiej (Wiedeskiej) Inicjatywy Koordynacyjnej (Vienna Initiative);
13 Przedstawiciele NBP uczestnicz w tych gremiach na zaproszenie KNF i wspópracuj w tym zakresie z przedstawicielami Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (polskiego organu ds. resolution).
Rozdzia 3
– pracach midzynarodowej sieci badawczej banków centralnych (International Banking Research Network), w ramach której badano wpyw zmian w polityce pieninej i regu- lacjach makroostronociowych na poszczególne kraje i ich systemy bankowe (w tym polski system bankowy).
3.5. Dziaania operacyjne NBP na rzecz utrzymania stabilnoci finansowej
Cztery banki realizujce programy postpowania naprawczego lub plany naprawy zostay w 2018 r. zwolnione z obowizku utrzymywania rezerwy obowizkowej (w czci lub caoci).
W celu ochrony stabilnoci krajowego systemu bankowego, na podstawie art. 42 ust. 1 ustawy o Narodowym Banku Polskim, NBP udzieli bankom komercyjnym wsparcia pynnociowego w postaci kredytów refinansowych. Dziaania te stanowiy realizacj zadania banku centralnego okrelonego w art. 3 ust. 2 ustawy o NBP.
Najwaniejsze dziaania w 2018 r.:
§ obsuga Komitetu Stabilnoci Finansowej jako organu waciwego w zakresie nadzoru makroostronociowego (KSF-M) oraz zaangaowanie w dziaania tego organu zwizane z zarzdzaniem kryzysowym (KSF-K),
§ prowadzenie analiz i bada stabilnoci i rozwoju systemu finansowego w Polsce oraz ograniczania ryzyka systemowego,
§ wspópraca z instytucjami europejskimi na rzecz skutecznego prowadzenia polityki makroostronociowej.
Dziaalno emisyjna
Rozdzia 4
Rozdzia 4
4.1. Pienidz gotówkowy w obiegu
Warto pienidza gotówkowego w obiegu (z kasami banków) wedug stanu na 31 grudnia 2018 r. wyniosa 219 mld 489,9 mln z. Oznacza to wzrost wartoci pienidza gotówkowego o 20 mld 774,0 mln z, tj. o 10,5%, w stosunku do stanu na 31 grudnia 2017 r.
W 2018 r. producenci znaków pieninych dostarczyli do NBP 236 mln 820,2 tys. sztuk banknotów i 1 mld 122 mln 866,8 tys. sztuk monet. W porównaniu z dostawami w 2017 r. (377 mln 791,2 tys. sztuk banknotów i 1 mld 59 mln 414,5 tys. sztuk monet) liczba dostar- czonych banknotów spada o 140 mln 971 tys. sztuk (37,3%), a liczba monet zwikszya si o 63 mln 452,3 tys. sztuk (6,0%).
Wedug stanu na 31 grudnia 2018 r. banknoty emitowane w zotych stanowiy 97,7%, a monety 2,3% wartoci pienidza gotówkowego w obiegu (w 2017 r. odpowiednio 97,6% i 2,4%). W ujciu ilociowym wyemitowane banknoty stanowiy 10,3%, a monety 89,7% znaków pieninych w obiegu (w 2017 r. odpowiednio 10,2% i 89,8%).
Pod wzgldem wartoci najwikszy udzia w obiegu na koniec 2018 r. miay banknoty: 100 z – 60,7% (w 2017 r. – 62,8%) i 200 z – 29,6% (w 2017 r. – 28,3%). Wród monet domi- noway: 5 z – 35,7% (w 2017 r. – 35,1%) i 2 z – 29,3% (w 2017 r. – 29,8%).
W strukturze ilociowej najwikszy udzia w obiegu na koniec 2018 r. miay banknoty: 100 z – 61,4% (w 2017 r. – 61,6%) i 200 z – 15,0% (w 2017 r. – 13,9%). W przypadku monet przewaay: 1 gr – 37,5% (w 2017 r. – 37,5%) oraz 2 gr – 17,4% (w 2017 r. – 17,5%).
4.2. Emisja wartoci kolekcjonerskich
Narodowy Bank Polski emituje monety i banknoty o charakterze kolekcjonerskim, upa- mitniajc wane rocznice historyczne i sawnych Polaków. Dy równie do rozwijania zainteresowania polsk kultur, nauk i tradycj.
W 2018 r. w ramach 16 tematów NBP wyemitowa 6,7 tys. sztuk zotych monet kolekcjonerskich, 223,42 tys. sztuk srebrnych monet kolekcjonerskich oraz 50 tys. sztuk banknotów kolekcjonerskich (w 2017 r. 6,2 tys. sztuk zotych monet, 356 tys. sztuk srebrnych monet oraz 55 tys. sztuk banknotów kolekcjonerskich).
1 Zadania z tego obszaru s realizowane m.in. na podstawie art. 4 i art. 31–37 ustawy o Narodowym Banku Polskim.
Dziaalno emisyjna
W 2018 r. wyemitowano cznie 21 rodzajów monet kolekcjonerskich oraz jeden banknot kolekcjonerski.
W ramach obchodów 100. rocznicy odzyskania przez Polsk niepodlegoci Narodowy Bank Polski wyemitowa:
– monet o wartoci nominalnej 5 z z napisem 100-lecie odzyskania przez Polsk niepodlegoci, w standardzie obiegowym, w symbolicznym nakadzie do 38 mln 424 tys. sztuk;
– monet srebrn o wartoci nominalnej 10 z My Polacy dumni i wolni 1918–2018; zasto- sowano na niej – po raz pierwszy na polskiej monecie – kod 2D;
– monety w ksztacie kuli 100. rocznica odzyskania przez Polsk niepodlegoci: srebrn o nominale 100 z i zot o nominale 2018 z;
– 20-zotowy banknot kolekcjonerski Niepodlego z wizerunkiem Marszaka Józefa Pisudskiego oraz zot monet 100. rocznica odzyskania przez Polsk niepodlegoci o nominale 1 z z wizerunkiem wspóczesnej monety obiegowej 1 z.
W 2018 r. Narodowy Bank Polski wprowadzi do obiegu take monety uncjowe Bielik – 100-lecie odzyskania przez Polsk niepodlegoci, o wartoci nominalnej 500 z, 200 z, 100 z i 50 z.
Wyemitowana przez Narodowy Bank Polski moneta kolekcjonerska Mikoaj Kopernik z serii Wielcy polscy ekonomici zdobya gówn nagrod w kategorii „Moneta klasyczna” w midzynarodowym konkursie Coin Constellation – 2018.
4.3. Wycofywanie z obiegu uszkodzonych lub zuytych znaków pieninych
W 2018 r. z powodu zuycia lub utraty zabezpiecze przed faszerstwami zakwalifikowano do zniszczenia 189,9 mln sztuk banknotów i monet, w tym: 185,0 mln sztuk banknotów i 4,9 ml

raport roczny 2018 - nbp

Documents