raport z badania l01 / kolo naukowe psychologii politycznej
TRANSCRIPT
Badanie L01
Koło Naukowe Psychologii Politycznej
SWPS, Wrocław
Cel
W jakim stopniu informacja o współpracy z SB wpływa na społeczny wizerunek polityka oraz gotowość poparcia go w wyborach
Czy róŜny poziom kompetencji kandydata w zestawieniu z informacją o współpracy będzie miał wpływ na spostrzeganie polityka
Plan eksperymentu
Schemat ANOVA 3 x 2
Informacja o współpracy z SB- podpisał umowę o współpracy, współpracował i brał za to pieniądze
- podpisał umowę o współpracy, ale nie współpracował - nie podpisał umowy i nie współpracował
Informacja o kompetencji- wysoka- niska
Manipulacja eksperymentalna
• Prezentacja sylwetki fikcyjnego kandydata do Sejmu RP Andrzeja Jabłońskiego
• 6 warunków eksperymentalnych
Wizerunek kandydata
• Ocena wizerunku na dyferencjale semantycznym (Cwalina, Falkowski, RoŜnowski, 1997)
• Nastawienie emocjonalne wobec kandydata (termometr uczuć)
• Emocje wzbudzane przez kandydata (ufność, niepokój, pewność, obawa, duma, wstyd) (skala procentowa)
• Chęć / moŜliwość poparcia kandydata w wyborach do Sejmu RP (skala 1-5)
• Ocena sprawności kandydata (skala 1-10)
• Ocena moralności kandydata (skala 1-10)
• Wiarygodność (prawdopodobieństwo) przedstawionego opisu kandydata (skala 1-10)
Przykładowa treść manipulacji
Andrzej Jabłoński jest bezpartyjnym kandydatem do Sejmu RP. Ma 52 lata, skończył ekonomię na Akademii Ekonomicznej. Biegle włada angielskim i niemieckim. Jest Ŝonaty (Ŝona Maria jest nauczycielką), ma dwoje dzieci (Jagodę 19 lat i Jana 23 lata). Od 1974 roku mieszka we Wrocławiu.
W okresie studiów zaangaŜował się w działalność opozycyjną, zajmując się m.in. kolportaŜem prasy podziemnej oraz wspieraniem strajkujących robotników. Sympatyzował z NSZZ „Solidarność”. Aresztowany w 1985 roku. Pod naciskiem podpisał umowę o współpracy z słuŜbą bezpieczeństwa i został zarejestrowany jako TW „Nowak”. Jak podaje wrocławski IPN, w latach 1985-87 informował SB o działaniach opozycji, za co otrzymywał pieniądze.
Jabłoński przez wiele lat był zatrudniony jako ekonomista w PKO, a po 1989 roku przeszedł do Urzędu Wojewódzkiego. Jest cenionym specjalistą w zakresie finansów. Obecnie zajmuje się pozyskiwaniem funduszy dla Wrocławia i województwa dolnośląskiego. Cieszy się opinią rzetelnego fachowca. To m.in. dzięki niemu Dolny Śląsk otrzymał rekordową kwotę dofinansowania na rozwój infrastruktury w latach 2006-2012.
Kandydat jest uczestnikiem licznych inicjatyw obywatelskich, charytatywnych i edukacyjnych. Od lat 90. działa w Dolnośląskim Centrum Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej i US-EU-Poland Action Commission. Wspiera fundację „Mam marzenie” pomagającą cięŜko chorym dzieciom, jest równieŜ członkiem Towarzystwa Przyjaciół Wrocławia. Ostatnio zaangaŜował się w promowanie wrocławskiej kandydatury do EXPO 2012. W Sejmie nowej kadencji chciałby włączyć się w prace Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej lub Komisji do Spraw Unii Europejskiej.
Oprac. PAP / Maciej Modrzejewski
Osoby badane
• N=64 ochotników, studentów SWPS we Wrocławiu
• 50 K i 14 M
• Badanie grupowe w laboratorium komputerowym
• Kwiecień 2007
Stosunek do lustracji róŜnych grup zawodowych
Liczebności osób w zaleŜności od aprobowanej formy lustracji
57504 Nie mam zdania
2435143(3) Zbędna
25202414
(2) Konieczna, ale nie powinna mieć wpływu
na prawo wykonywania zawodu
1012147
(1) Konieczna i powinna mieć wpływ
na prawo wykonywania zawodu
DziennikarzeNaukowcyAdwokaciPolitycyLustracja
Wyniki dyferencjał semantyczny
Wyniki „profesjonalny-amatorski”
ANOVA 2 kompetencja (wysoka/niska) x 3 (podpisał, współpracował/podpisał, nie współpracował/nie podpisał)
Efekt główny kompetencji: F(1,58)=5,63 p<0,02
Kompetencja kandydataBieŜący efekt: F(1, 58)=5,63, p=,02
1 wysoka 2 niska
Kompetencja
1,6
1,8
2,0
2,2
2,4
2,6
2,8
3,0
3,2
3,4
3,6
3,8
4,0
profesjonalny - am
atorski
im wyŜszy w
skaźnik, tym bardziej kandydat spostrzegany
jest jako amatorski
Wyniki „nieuczciwy-uczciwy”
ANOVA 2 kompetencja (wysoka/niska) x 3 (podpisał, współpracował/podpisał, nie współpracował/nie podpisał)
Efekt główny współpracy z SB: F(1,58)=13,53 p<0,0001
1- podpisał umowę o współpracy i współpracował 2 - podpisał umowę o współpracy, ale nie współpracował 3 - nie podpisał umowy i nie współpracował
Współpraca z SBBieŜący efekt: F(2, 58)=13,53, p=,00001
1 2 3
Współpraca z SB
3,0
3,5
4,0
4,5
5,0
5,5
6,0
6,5
nieuczciwy - uczciwy
im wyŜszy wskaźnik, tym w
iększa uczciwość
Wyniki „wiarygodny-niewiarygodny”ANOVA 2 kompetencja (wysoka/niska) x 3 (podpisał, współpracował/podpisał, nie współpracował/nie podpisał)
Efekt główny współpracy z SB F(1,58)=3,77 p<0,03
1- podpisał umowę o współpracy i współpracował 2 - podpisał umowę o współpracy, ale nie współpracował 3 - nie podpisał umowy i nie współpracował
Współpraca z SBBieŜący efekt: F(2, 58)=3,77, p=,028
1 2 3
Współpraca z SB
1,6
1,8
2,0
2,2
2,4
2,6
2,8
3,0
3,2
3,4
3,6
3,8
4,0
4,2
wiarygodny - niewiarygodny
im w
yŜszy wskaźnik, tym bardziej niewiarygodny polityk
Wyniki „wiarygodny-niewiarygodny”
Kompetencja kandydataBieŜący efekt: F(1, 58)=3,26, p=,07
1 wysoka 2 niska
Kompetencja
1,8
2,0
2,2
2,4
2,6
2,8
3,0
3,2
3,4
3,6
3,8wiarygodny - niewiarygodny
im w
yŜszy wskaźnik, tym niŜsza wiarygodność kandydata
Wyniki „skuteczny-nieskuteczny”
ANOVA 2 kompetencja (wysoka/niska) x 3 (podpisał, współpracował/podpisał, nie współpracował/nie podpisał)
Efekt główny kompetencji: F(1,58)=12,87 p<0,0007
Kompetencja kandydata
BieŜący efekt: F(1, 58)=12,87, p=,0007
1 wysoka 2 niska
Kompetencja
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
4,0
4,5
skuteczny - nieskuteczny
im wyŜszy wskaźnik, tym kandydat bardziej nieskuteczny
Wyniki „wierzący-niewierzący”
Współpraca z SB( trend)
BieŜący efekt: F(2, 56)=2,72, p=,07
1 2 3
Współpraca z SB
2,4
2,6
2,8
3,0
3,2
3,4
3,6
3,8
4,0
4,2
4,4
4,6
4,8
wierzący - niewierzący
im wyŜszy wskaźnik, tym bardziej niewierzący kandydat
ANOVA 2 kompetencja (wysoka/niska) x 3 (podpisał, współpracował/podpisał, nie współpracował/nie podpisał)
Efekt główny współpracy z SB F(1,58)=2,72 p<0,07
1- podpisał umowę o współpracy i współpracował 2 - podpisał umowę o współpracy, ale nie współpracował 3 - nie podpisał umowy i nie współpracował
Wyniki „wrogi-przyjacielski”ANOVA 2 kompetencja (wysoka/niska) x 3 (podpisał, współpracował/podpisał, nie współpracował/nie podpisał)
Efekt główny współpracy z SB F(1,58)=3,93 p<0,02
1- podpisał umowę o współpracy i współpracował 2 - podpisał umowę o współpracy, ale nie współpracował 3 - nie podpisał umowy i nie współpracował
Współpraca z SBBieŜący efekt: F(2, 58)=3,93, p=,024
1 2 3
Współpraca SB
4,0
4,5
5,0
5,5
6,0
6,5
7,0
wrogi - przyjacielski
Brak róŜnic w wizerunku kandydata na wymiarach:
– atrakcyjny-nieatrakcyjny
– silny-słaby
– agresywny-łagodny
– spokojny-wybuchowy
– powaŜny-niepowaŜny
– konwencjonalny-niekonwencjonalny
Termometr uczuć
• Instrukcja: „Wyobraź sobie, Ŝe poniŜsza skala jest termometrem uczuć. Zaznacz na
niej swoje ustosunkowanie wobec Andrzeja Jabłońskiego, z którego sylwetką przed
chwilą się zapoznałeś(aś). Im wyŜsza skala, tym bardziej pozytywne uczucia”
• Efekt główny współpracy z SB– F(2,58)=4,09 p<0,02
• Efekt główny kompetencji (trend)– F(2,58)=3,01 p<0,09
• Interakcja n.i.
• Wniosek: dla lubienia kandydata istotniejsze są informacje o moralności niŜ sprawności
Współpraca z SBBieŜący efekt: F(2, 58)=4,09, p=,02
1 2 3
Współpraca
45
50
55
60
65
70
75
80
85
Termometr uczuć
KompetencjaBieŜący efekt: F(1, 58)=3,0140, p=,08
1 wysoka 2 niska
Kompetencja
52
54
56
58
60
62
64
66
68
70
72
74
76
78Termometr uczuć
Głos oddany na kandydata
• Efekt główny współpracy z SB– F(2,58)=5,99 p<0,04
• Efekt główny kompetencji– F(2,58)=10,38 p<0,002
• Interakcja n.i.
Współpraca z SBBieŜący efekt: F(2, 58)=5,99, p=,004
1 2 3
Współpraca z SB
2,2
2,4
2,6
2,8
3,0
3,2
3,4
3,6
3,8
4,0
4,2
4,4
GŁOS: Czy zagłosowałby na AJ:
skala 1-5
Legenda
1 - podpisał umowę o współpracy i współpracował
2 - podpisał umowę o współpracy, ale nie współpracował
3 - nie podpisał umowy i nie współpracował
KompetencjaBieŜący efekt: F(1, 58)=10,388, p=,002
1 2
Kompetencja
2,4
2,6
2,8
3,0
3,2
3,4
3,6
3,8
4,0
4,2
4,4
GŁOS: Czy zagłosowałby na AJ:
skala 1-5
Emocje wzbudzane przez kandydata
Brak róŜnic dla odczuwanej dumy w poszczególnych grupach eksperymentalnych
4711Nie podpisał / niekompetentny
359Podpisał ale nie współpracował / niekompetentny
2210Współpracował / niekompetentny
3612Nie podpisał / kompetentny
3410Podpisał ale nie współpracował / kompetentny
2512Współpracował / kompetentny
Duma (%)nWarunki
Brak róŜnic dla odczuwanej ufności w poszczególnych grupach eksperymentalnych
5711Nie podpisał / niekompetentny
529Podpisał ale nie współpracował / niekompetentny
3910Współpracował / niekompetentny
6412Nie podpisał / kompetentny
6410Podpisał ale nie współpracował / kompetentny
5012Współpracował / kompetentny
Ufność (%)nWarunki
2011Nie podpisał / niekompetentny
379Podpisał ale nie współpracował / niekompetentny
2010Współpracował / niekompetentny
1112Nie podpisał / kompetentny
710Podpisał ale nie współpracował / kompetentny
2212Współpracował / kompetentny
Niepokój (%)nWarunki
Niepokój
Niepokójefekt główny współpracy z SB: F(1,58)=4,23 p<0,04
Kompetencja kandydataBieŜący efekt: F(1, 58)=4,23, p=,044
1 wysoka 2 niska
Kompetencja
0
5
10
15
20
25
30
35
40
NIEPOKÓJ
Niepokój
interakcja: współpraca z SB x kompetencja – trend p<0,10
Współpraca z SB x KompetencjaBieŜący efekt: F(2, 58)=2,42, p=,097
komptencja wysoka niska
1 2 3
Współpraca z SB
-20
-10
0
10
20
30
40
50
60
NIEPOKÓJ:
Brak róŜnic dla odczuwanej pewności w poszczególnych grupach eksperymentalnych
5511Nie podpisał / niekompetentny
539Podpisał ale nie współpracował / niekompetentny
4310Współpracował / niekompetentny
6712Nie podpisał / kompetentny
6410Podpisał ale nie współpracował / kompetentny
5312Współpracował / kompetentny
Pewność (%)nWarunki
Obawa
11Nie podpisał / niekompetentny
9Podpisał ale nie współpracował / niekompetentny
10Współpracował / niekompetentny
12Nie podpisał / kompetentny
10Podpisał ale nie współpracował / kompetentny
12Współpracował / kompetentny
Obawa (%)nWarunki
Obawa efekt główny współpracy z SB: F(1,58)=6,44 p<0,003
Wspólpraca z SB
BieŜący efekt: F(2, 58)=6,44, p=,003
1 2 3
Współpraca z SB
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
OBAWA
Obawa efekt główny kompetencji: F(1,58)=4,10 p<0,05
KompetencjaBieŜący efekt: F(1, 58)=4,10, p=,047
1 wysoka 2 niska
Kompetencja
5
10
15
20
25
30
35
40
OBAWA
Brak róŜnic dla odczuwanej wstydu z powodu kandydata w poszczególnych grupach eksperymentalnych
711Nie podpisał / niekompetentny
159Podpisał ale nie współpracował / niekompetentny
1310Współpracował / niekompetentny
212Nie podpisał / kompetentny
010Podpisał ale nie współpracował / kompetentny
1312Współpracował / kompetentny
Wstyd (%)nWarunki
Analiza czynnikowa - emocje
• AC ujawniła 2 czynniki, które wyjaśniają niewielki % wariancji
– Emocje negatywne
– Emocje pozytywne
• Dla kaŜdego z czynników policzono analizę wariancji w schemacie 2 x 3
– Brak róŜnic dla emocji pozytywnych
2,312,34Wyjaśniana
Wariancja
-0,22 0,84WSTYD
-0,18 0,86OBAWA
0,88-0,13 PEWNOŚĆ
0,03 0,88NIEPOKÓJ
0,86-0,30 UFNOŚĆ
0,850,07 DUMA
Czynnik 2
Emocje
pozytywne
Czynnik 1
Emocje
negatywne
Analiza czynnikowa
Rotacja Varimax
Emocje negatywne
ANOVA 2 kompetencja (wysoka/niska) x 3 (podpisał, współpracował/podpisał, nie współpracował/nie podpisał)
Wyniki
Efekt główny kompetencji: F(1,58)=4,97 p<0,03
Efekt główny współpracy – trend: F(1,58)= 2,56 p<0,08
KompetencjaBieŜący efekt: F(1, 58)=4,97, p=,03
1 wysoka 2 niska
Kompetencja
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Emocje negatywne
Legenda 1 - podpisał umowę o współpracy i współpracował 2 - podpisał umowę o współpracy, ale nie współpracował 3 - nie podpisał umowy i nie współpracował
Współpraca z SBBieŜący efekt: F(2, 58)=2,56, p=,08
1 2 3
SB
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Emocje negatywne
Legenda 1 - podpisał umowę o współpracy i współpracował 2 - podpisał umowę o współpracy, ale nie współpracował 3 - nie podpisał umowy i nie współpracował
Współpraca z SB x KompetencjaBieŜący efekt: F(2, 58)=2,19, p=,12
Kompetencja 1 wysoka
2 niska 1 2 3
Współpraca z SB
-40
-20
0
20
40
60
80
100
120
140
Emocje negatywne
Ocena moralności kandydata
Współpraca z SBBieŜący efekt: F(2, 58)=3,93, p=,025
1 2 3
Współpraca SB
5,0
5,5
6,0
6,5
7,0
7,5
8,0
8,5
9,0
ocena moralności
(skala 1-10)
ANOVA 2 kompetencja (wysoka/niska) x 3 (podpisał, współpracował/podpisał, nie współpracował/nie podpisał)
Efekt główny współpracy z SB F(2,58)=3,93 p<0,02
1- podpisał umowę o współpracy i współpracował 2 - podpisał umowę o współpracy, ale nie współpracował 3 - nie podpisał umowy i nie współpracował
Współpraca z SB x KompetencjaBieŜący efekt: F(2, 58)=1,63, p=,20
Kompetencja 1 Kompetencja 2
1 2 3
Współpraca z SB
4,0
4,5
5,0
5,5
6,0
6,5
7,0
7,5
8,0
8,5
9,0
9,5
Ocena moralności
(skala 1-10)
Ocena moralności kandydataANOVA 2 kompetencja (wysoka/niska) x 3 (podpisał, współpracował/podpisał, nie współpracował/nie podpisał)
1- podpisał umowę o współpracy i współpracował 2 - podpisał umowę o współpracy, ale nie współpracował 3 - nie podpisał umowy i nie współpracował
Ocena kompetencji kandydataANOVA 2 kompetencja (wysoka/niska) x 3 (podpisał, współpracował/podpisał, nie współpracował/nie podpisał)
Efekt główny kompetencji: F(1,58)=15,05 p<0,0003
KompetencjaBieŜący efekt: F(1, 58)=15,05, p=,00027
1 wysoka 2 niska
Kompetencja
6,0
6,5
7,0
7,5
8,0
8,5
9,0
9,5
Ocena kompetencji
(skala 1-10)
Instrukcja: „Na ile, Twoim zdaniem, powyŜszy opis kandydata jestprawdopodobny? Oceń na skali 1-10”
Efekt główny współpracy z SB – F(1,58)=3,82 p<0,03
Efekt główny kompetencji – F(1,58)=7,56 p<0,01
Interakcja – F(2,58)=4,71 p<0,01
Współpraca z SBBieŜący efekt: F(2, 58)=3,82, p=,027
1 2 3
SB
5,5
6,0
6,5
7,0
7,5
8,0
8,5
9,0
Prawdopodobieństwo: wiarygodnośc opisu
KompetencjaBieŜący efekt: F(1, 58)=7,56, p=,008
1 wysoka 2 niska
Kompetencja
5,5
6,0
6,5
7,0
7,5
8,0
8,5
Prawdopodobieństwo: wiarygodnośc opisu
Współpraca z SB x KompetencjaBieŜący efekt: F(2, 58)=4,71, p=,01
Kompetencja 1 wysoka
2 niska1 2 3
SB
3,5
4,0
4,5
5,0
5,5
6,0
6,5
7,0
7,5
8,0
8,5
9,0
9,5
Prawdopodobieństwo: wiarygodnośc opisu
Wniosek:
najmniej prawdopodobny jest opis kandydata, który podpisał umowę, ale nie podjął współpracy i jednocześnie jest mało kompetentny. [?]
Dziękujemy za uwagę!