raport z ewaluacji - sphjozef.pl · uważa, że w szkole często i bardzo często używa się...
TRANSCRIPT
1
ZESPÓŁ SZKÓŁ W HUCIE JÓZEFÓW
RAPORT Z EWALUACJI
WEWNĘTRZNEJ
OBSZAR:
EFEKTY DZIAŁALNOŚCI DYDAKTYCZNEJ, WYCHOWAWCZEJ
I OPIEKUŃCZEJ ORAZ INNEJ DZIAŁALNOŚCI STATUTOWEJ
SZKOŁY LUB PLACÓWKI.
PRZEDMIOT:
RESPEKTOWANE SĄ NORMY SPOŁECZNE W SZKOLE
ROK SZKOLNY 2011/2012
2
SPIS TREŚCI:
I. Cele i zakres ewaluacji wewnętrznej.
1. Cele ewaluacji wewnętrznej.
2. Zakres diagnozowania:
a) obszar,
b) wymaganie,
c) charakterystyka wymagania.
3. Pytania kluczowe.
II. Informacje dotyczące organizacji ewaluacji.
1. Wskazanie źródeł informacji o jakości pracy w obszarach objętych ewaluacją.
2. Opis metod i narzędzi badawczych wykorzystanych przy ewaluacji.
3. Terminy przeprowadzania czynności ewaluacyjnych.
III. Prezentacja wyników ewaluacji.
1. Opracowanie zbiorcze wyników ankiety przeprowadzonych wśród uczniów.
2. Opracowanie wyników wywiadu przeprowadzonego wśród uczniów.
3. Opracowanie wyników ankiety przeprowadzonych wśród rodziców.
4. Opracowanie wyników ankiety przeprowadzonej wśród nauczycieli.
5. Sprawozdanie z obserwacji zachowania uczniów podczas przerw międzylekcyjnych
oraz podczas oczekiwania na autobus szkolny.
6. Analiza dokumentacji szkolnej.
IV. Ostateczne rezultaty ewaluacji wewnętrznej i wnioski do dalszej pracy.
3
I. CELE I ZAKRES EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ
1. Cele ewaluacji wewnętrznej:
Pozyskanie informacji nt. poczucia bezpieczeństwa w szkole wśród uczniów oraz
skali i typu zagrożeń występujących na terenie szkoły.
Opracowanie wniosków do działań mających na celu zwiększenie wśród
społeczności szkolnej respektowania norm społecznych i zmniejszenia/
wyeliminowania zachowań niezgodnych z ogólnie przyjętymi normami.
2. Zakres diagnozowania:
Obszar: Efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej
działalności statutowej szkoły.
Wymaganie: Respektowane są normy społeczne w szkole.
Charakterystyka wymagania:
Uczniowie czują się w szkole bezpiecznie i wiedzą, jakich zachowań się od nich
oczekuje. W szkole diagnozuje się zachowania uczniów. Podejmuje się działania
wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych
zachowań.
3. Pytania kluczowe:
Czy uczniowie czują się w szkole bezpiecznie?
Jaka jest skala poczucia bezpieczeństwa wśród uczniów?
Jaka jest charakterystyka społeczna uczniów, którzy mają poczucie zagrożenia?
Jakich zachowań (np. agresji słownej, cielesnej) dotyczy identyfikowane
zagrożenie?
Jakie jest źródło tych zachowań (np. ze strony uczniów, nauczycieli, personelu
szkoły, obcych w szkole)?
Jakie działania podejmowane są w szkole celem eliminowania niewłaściwych
zachowań?
Jakie efekty przynoszą te działania?
II. INFORMACJE DOTYCZĄCE EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ
1. Wskazanie źródeł informacji w obszarach objętych ewaluacją:
a) ankiety przeprowadzone wśród uczniów klasy V szkoły podstawowej oraz
klasy Ib i III gimnazjum,
b) ankiety przeprowadzone wśród rodziców uczniów klasy V szkoły
podstawowej oraz Ib i III gimnazjum,
c) wywiad z uczniami klas I i III szkoły podstawowej,
d) ankiety przeprowadzone wśród nauczycieli,
e) wyniki obserwacji prowadzonych przez nauczycieli,
f) dokumentacja szkolna.
4
2. Opis metod i narzędzi badawczych wykorzystanych przy ewaluacji:
a) ankiety – uczniowie, rodzice, nauczyciele,
b) wywiad – uczniowie,
c) obserwacje zachowania uczniów podczas przerw międzylekcyjnych oraz
podczas oczekiwania na autobus szkolny,
d) analiza dokumentów szkoły: dokumentacja wychowawców, protokoły
zespołów nauczycieli, dokumentacja pedagoga szkolnego, dzienniki lekcyjne,
opinie nauczycieli, Program Wychowawczy, Program Profilaktyki, Plan Pracy
Szkoły Promującej Zdrowie, Księga Protokołów Rady Pedagogicznej.
3. Terminy prowadzenia czynności ewaluacyjnych:
a) określenie przedmiotu ewaluacji, kryteriów, pytań kluczowych, metod i próby
badawczej – do 20 października 2011,
b) przebieg ewaluacji, zbieranie informacji – do 10 grudnia 2011,
c) analiza zebranych informacji – do 10 stycznia 2012,
d) pisanie raportu – do 15 stycznia 2012,
e) zapoznanie z raportem dyrektora szkoły – do 30 stycznia 2012,
f) zapoznanie z raportem nauczycieli, uczniów, rodziców – do 30 kwietnia 2012.
III. FORMY/ SPOSOBY UPOWSZECHNIANIA RAPORTU
uczniom – sprawozdanie na lekcjach z wychowawcą,
nauczycielom – prezentacja i dyskusja na posiedzeniu rady pedagogicznej,
rodzicom – sprawozdanie na wywiadówce,
ponadto umieszczenie raportu:
- w bibliotece szkolnej,
- na stronie internetowej szkoły.
IV. PREZENTACJA WYNIKÓW EWALUACJI
1. Opracowanie zbiorcze wyników ankiety przeprowadzonej wśród uczniów
Badaniem objęto 18 uczniów z klasy V szkoły podstawowej oraz 33 uczniów z klasy
I i III gimnazjum. Ankieta składała się z szesnastu pytań, do których należało wybrać
odpowiedzi zaproponowane w kafeterii.
1. Czy czujesz się bezpiecznie w Twojej szkole?
a) Tak b) Nie c) Nie zawsze
5
Tabela nr 1
Czy czujesz się
bezpiecznie
w Twojej szkole?
Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy Dziewczęta Razem
Szkoła podstawowa Gimnazjum
Tak 71% 62% 68% 73% 86% 79%
Nie 4% 8% 5% 3% 7% 5%
Nie zawsze 25% 30% 27% 24% 7% 16%
Z danych zawartych w tabeli nr 1 wynika, że 68% badanych uczniów ze szkoły podstawowej
i 79% z gimnazjum czuje się w szkole bezpiecznie. Innego zdania jest po 5% badanych.
Natomiast odpowiednio 21% i 16% twierdzi, że nie zawsze. Gdy spojrzymy na zagadnienie
z podziałem na chłopców i dziewczęta to widać, że dziewczęta czują się bezpieczniej.
Mniejszy procent młodzieży gimnazjalnej czuje się zagrożony.
2.Czy słyszałeś o tym lub sam byłeś uczestnikiem, że w szkole wśród uczniów zdarzały
się przypadki:
a) agresji, przemocy
nigdy rzadko często bardzo często
Tabela nr 2
Czy miałeś do
czynienia ze
zjawiskiem agresji,
przemocy?
Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy Dziewczęta Razem
Szkoła podstawowa Gimnazjum
nigdy 18% 38% 24% 49% 32% 41%
rzadko 68% 62% 66% 39% 57% 48%
często 7% 0% 5% 12% 11% 11%
bardzo często 7% 0% 5% 0% 0% 0%
Z danych zawartych w tabeli nr 2 wynika, iż z częstymi i bardzo częstymi przypadkami
agresji ma do czynienia 10% uczniów szkoły podstawowej i 11% gimnazjum. Z rzadkimi
przypadkami agresji ma do czynienia 66% uczniów ze szkoły podstawowej i 48%
6
z gimnazjum. 24% uczniów ze szkoły podstawowej i 41% z gimnazjum twierdzi, że nigdy nie
miała do czynienia z agresją w szkole.
b) używania wulgarnych słów, obrażania innych
nigdy rzadko często bardzo często
Tabela nr 3
Odpowiadając na to pytanie 56% uczniów w szkole podstawowej i 51% w gimnazjum
uważa, że w szkole często i bardzo często używa się wulgaryzmów. O rzadkim używaniu
wulgarnych słów mówi 32% uczniów ze szkoły podstawowej i 39% z gimnazjum. O tym, że
w ogóle nie używa się takiego słownictwa stwierdza 12% uczniów ze szkoły podstawowej
i 10% z gimnazjum.
c) kradzieży,
nigdy rzadko często bardzo często
Tabela nr 4
Czy spotkałeś się w
szkole ze zjawiskiem
kradzieży ?
Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy Dziewczęta Razem
Szkoła podstawowa Gimnazjum
nigdy 82% 85% 83% 91% 79% 85%
rzadko 18% 15% 17% 9% 21% 15%
często 0% 0% 0% 0% 0% 0%
bardzo często 0% 0% 0% 0% 0% 0%
Czy w szkole często
dochodzi używania
wulgarnych słów
Chłopcy Dziewczęta Razem
Chłopcy Dziewczęta Razem
Szkoła podstawowa Gimnazjum
nigdy 10% 15% 12% 6% 14% 10%
rzadko 29% 38% 32% 55% 21% 39%
często 50% 38% 46% 24% 39% 31%
bardzo często 11% 9% 10% 15% 25% 20%
7
83% uczniów ze szkoły podstawowej i 85% z gimnazjum, twierdzi że nigdy nie miała do
czynienia z kradzieżą. 17% uczniów ze szkoły podstawowej i 15% gimnazjum twierdzi,
że rzadko.
d) spożywania alkoholu
nigdy rzadko często bardzo często
Tabela nr 5
Czy doszło w szkole
do przypadku
spożywania alkoholu?
Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy Dziewczęta Razem
Szkoła podstawowa Gimnazjum
nigdy 96% 100% 98% 95% 82% 94%
rzadko 4% 0% 2% 5% 8% 6%
często 0% 0% 0% 0% 0% 0%
bardzo często 0% 0% 0% 0% 0% 0%
Analizując odpowiedzi na powyższe pytanie widzimy, iż 98% uczniów szkoły podstawowej
i 94% gimnazjum uważa, że nigdy w szkole nie zdarzały się przypadki spożywania alkoholu.
2% uczniów szkoły podstawowej i 6% uczniów gimnazjum twierdzi, że rzadko.
e) palenia papierosów
nigdy rzadko często bardzo często
Tabela nr 6
Czy na terenie szkoły
miały miejsce
przypadki palenia
papierosów?
Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy Dziewczęta Razem
Szkoła podstawowa
Gimnazjum
nigdy 96% 100% 98% 79% 81% 80%
rzadko 4% 0% 2% 21% 19% 20%
często 0% 0% 0% 0% 0% 0%
bardzo często 0% 0% 0% 0% 0% 0%
8
98% uczniów szkoły podstawowej i 80% gimnazjalistów twierdzi, że nigdy nie słyszało
o przypadkach palenia papierosów. Natomiast 2% uczniów ze szkoły podstawowej i 20%
z gimnazjum twierdzi, że takie przypadki zachodzą rzadko. Z przypadkami palenia
papierosów częściej spotkali się chłopcy niż dziewczęta.
f) zażywania narkotyków
nigdy rzadko często bardzo często
Tabela nr 7
Czy doszło
kiedykolwiek w szkole
do przypadku
zażywania
narkotyków?
Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy Dziewczęta Razem
Szkoła podstawowa
Gimnazjum
nigdy 100% 100% 100% 100% 100% 100%
rzadko 0% 0% 0% 0% 0% 0%
często 0% 0% 0% 0% 0% 0%
bardzo często 0% 0% 0% 0% 0% 0%
Z odpowiedzi na to pytanie jednoznacznie wynika, że uczniowie szkoły podstawowej
i gimnazjum nie spotkali się z przypadkami zażywania narkotyków.
g) wymuszania, wyłudzania
nigdy rzadko często bardzo często
Tabela nr 8
Czy spotkałeś się z
przypadkami wymuszania
bądź wyłudzenia?
Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy Dziewczęta Razem
Szkoła podstawowa Gimnazjum
nigdy 93% 92% 93% 82% 93% 87%
rzadko 7% 8% 7% 18% 7% 13%
często 0% 0% 0% 0% 0% 0%
bardzo często 0% 0% 0% 0% 0% 0%
9
93% uczniów szkoły podstawowej i 87% gimnazjum twierdzi, że nigdy nie miało do
czynienia z wymuszeniami. Odpowiednio 7% uczniów szkoły podstawowej i 13% gimnazjum
twierdzi, że rzadko.
h) izolowania
nigdy rzadko często bardzo często
Tabela nr 9
Czy
doświadczyłeś
w szkole
zjawiska
izolowania?
Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy Dziewczęta Razem
Szkoła podstawowa
Gimnazjum
nigdy 75% 92% 85% 70% 60% 66%
rzadko 25% 8% 15% 15% 18% 16%
często 0% 0% 2% 12% 18% 15%
bardzo często 0% 0% 2% 3% 4% 3%
Ze zjawiskiem izolacji częściej mamy do czynienia w gimnazjum. 18% gimnazjalistów i 15%
uczniów szkoły podstawowej odczuwa, że są rzadko izolowani. Odpowiednio 66% i 85%
uczniów nie miało do czynienia z tym zjawiskiem w szkole.
i) grożenia
nigdy rzadko często bardzo często
Tabela nr 10
Czy zdarzyły się
w szkole
przypadki, że
ktoś Ci groził?
Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy Dziewczęta Razem
Szkoła podstawowa
Gimnazjum
nigdy 68% 85% 73% 64% 61% 63%
rzadko 25% 15% 22% 21% 32% 26%
często 7% 0% 5% 15% 7% 11%
bardzo często 0% 0% 0% 0% % 0%
10
Z częstymi przypadkami grożenia spotkało się 5% uczniów szkoły podstawowej i 11%
gimnazjum. Rzadko odpowiednio 22% i 26% natomiast nigdy 73% i 63%.
j) inne sytuacje, jakie?
Tabela nr 11
Z jakimi innymi
niebezpiecznymi dla Ciebie
sytuacjami spotkałeś się
w szkole?
Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy Dziewczęta Razem
Szkoła podstawowa Gimnazjum
wyśmiewanie, zaczepianie,
plucie, kopanie 3% 0% 2%
6%
14%
10%
Uczniowie wymienili jako inne sytuacje: wyśmiewanie, zaczepianie, plucie i kopanie. Takie
zjawisko zauważa 2% uczniów ze szkoły podstawowej i 10% z gimnazjum.
3. Jeśli byłeś (aś) ofiarą przemocy, kto był jej sprawcą? (dopuszcza się możliwość
wyboru kilku odpowiedzi)
a) rówieśnik, rówieśnica
b) starszy uczeń, uczennica szkoły
c) osoba spoza szkoły
d) nauczyciel lub inny pracownik szkoły
Tabela nr 12
Kto Twoim zdaniem
najczęściej jest
sprawcą przemocy?
Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy Dziewczęta Razem
Szkoła podstawowa Gimnazjum
a) rówieśnik,
rówieśnica 57% 42% 55%
50% 52% 51%
b) starszy uczeń,
uczennica szkoły 43% 58% 45%
50% 48% 49%
c) osoba spoza szkoły 0% 0% 0% 0% 0% 0%
d) nauczyciel lub inny
pracownik szkoły 0% 0% 0%
0% 0% 0%
11
45% uczniów ze szkoły podstawowej i 49% z gimnazjum odpowiedziało, że najczęstszym
sprawcą przemocy są starsi uczniowie. 55% uczniów ze szkoły podstawowej i 51%
z gimnazjum uważa, że sprawcami przemocy są rówieśnicy.
4. W jakich miejscach najczęściej zdarzają się akty przemocy? (dopuszcza się możliwość
wyboru kilku odpowiedzi)
a) teren wokół szkoły b) szatnie c) toalety d) korytarze e) sale lekcyjne f) suterena
g) stołówka h) w szkole nie zdarzają się akty przemocy
Tabela nr 13
W jakich miejscach
najczęściej zdarzają się akty
przemocy?
Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy Dziew. Razem
Szkoła podstawowa Gimnazjum
a) teren wokół szkoły 24% 22% 24% 26% 21% 23%
b) szatnie 18% 11% 16% 20% 19% 19%
c) toalety 16% 11% 14% 11% 13% 12%
d) korytarz 20% 15% 18% 15% 29% 22%
e) sale lekcyjne 4% 0% 3% 2% 2% 2%
f) suterena 8% 15% 11% 13% 13% 13%
g) stołówka 2% 0% 1% 4% 0% 2%
h) w szkole nie zdarzają się
akty przemocy 6% 26% 13% 9% 4% 6%
Najwięcej uczniów, bo aż 24% ze szkoły podstawowej i 23% z gimnazjum odpowiedziało,
że najczęściej do aktów przemocy dochodzi na terenie wokół szkoły. Również często takie
incydenty mają miejsce na korytarzu szkolnym - odpowiednio 18% i 22%. Inne niebezpieczne
miejsca to szatnie szkolne 16% i 19%, toalety 14% i 12%, suterena 11% i 13%.
5. Czy dyżury nauczycieli na przerwach podnoszą Twoje poczucie bezpieczeństwa?
Tak Nie Częściowo
12
Tabela nr 14
Czy dyżury nauczycieli
na przerwach podnoszą
Twoje poczucie
bezpieczeństwa ?
Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy
Dziewczęta
Razem
Szkoła podstawowa Gimnazjum
Tak 64% 69% 66% 36% 40% 30%
Nie 7% 0% 5% 24% 21% 28%
Częściowo 29% 31% 29% 40% 39% 42%
66% uczniów ze szkoły podstawowej i 30% z gimnazjum twierdzi, że dyżury nauczycieli
podnoszą ich poczucie bezpieczeństwa na przerwach. 29% uczniów szkoły podstawowej
i 42% gimnazjum uważa, że częściowo. Zdaniem 5% uczniów ze szkoły podstawowej
i 28% z gimnazjum dyżury nauczycieli nie mają wpływu na ich bezpieczeństwo podczas
przerw.
6. Na kogo, Twoim zdaniem możesz liczyć, jeśli masz jakiś problem?
a) wychowawca klasy b) nauczyciel przedmiotu c) dyrektor szkoły
d) starszy kolega, koleżanka e) samorząd uczniowski f) na siebie
h) inne osoby lub instytucje, jakie?
Tabela nr 15
Na kogo, Twoim zdaniem
możesz liczyć jeśli masz
jakiś problem?
Chłopcy Dziewczęta
Razem
Chłopcy
Dziewczęta
Razem
Szkoła podstawowa Gimnazjum
a) wychowawca klasy 47% 48% 47% 21% 33% 28%
b) nauczyciel przedmiotu 7% 8% 8% 7% 6% 7%
c) dyrektor szkoły 10% 3% 7% 7% 3% 5%
d) starszy kolega,
koleżanka 15% 14% 14% 29% 42% 36%
e) samorząd uczniowski 2% 0% 1% 0% 0% 0%
f) na siebie 2% 10% 6% 29% 27% 49%
13
h) inne osoby lub
instytucje, jakie?
Rodzice, rodzeństwo
17% 17% 17% 7% 3% 5%
Odpowiadając na pytanie zawarte w tabeli nr 15 najwięcej uczniów, bo aż 47% ze szkoły
podstawowej i tylko 28% z gimnazjum zaznaczyło, że z prośbą o pomoc zwróciłoby się do
wychowawcy klasy. Po pomoc do osoby nie wymienionej w ankiecie, m.in. do rodziców,
rodzeństwa zwróciłoby się 17% ze szkoły podstawowej i tylko 5% z gimnazjum. 14%
badanych ze szkoły podstawowej i 36% z gimnazjum zwróciłaby się z prośbą o pomoc do
starszych kolegów lub koleżanek. Bardzo duży odsetek uczniów z gimnazjum liczy tylko na
siebie bo jest to 49%, a w szkole podstawowej 6%.
7. Określ za pomocą wymienionych przymiotników swój poziom bezpieczeństwa w szkole:
(możesz wybrać tylko jedną odpowiedź)
bardzo dobry, dobry, zadawalający, pełen niepokoju
Tabela nr 16
Proszę określić za
pomocą wymienionych
przymiotników swój
poziom bezpieczeństwa
w szkole.
Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy
Dziewczęta
Razem
Szkoła podstawowa Gimnazjum
Bardzo dobry 53% 46% 51% 71% 46% 48%
Dobry 43% 31% 39% 29% 42% 36%
Zadawalający 4% 23% 10% 0% 9% 8%
Pełen niepokoju 0% 0% 0% 0% 3% 8%
Odpowiadając na pytanie z tabeli nr 16 zdecydowana większość, bo 90% uczniów ze szkoły
podstawowej i 84% z gimnazjum czuje się w szkole bardzo dobrze i dobrze. Jedynie 8%
uczniów z gimnazjum odczuwa stan niepokoju.
Wnioski:
Zdecydowana większość uczniów czuje się w szkole bezpiecznie, ale są też uczniowie,
którzy mieli do czynienia ze zjawiskiem agresji i przemocy. Jako jej sprawców najczęściej
wskazywali swoich rówieśników oraz uczniów klas starszych. Nikt nie zaznaczył jako
sprawców przemocy nauczycieli, innych pracowników szkoły, czy osób spoza niej.
14
Miejscami, gdzie najczęściej dochodziło do niebezpiecznych zdarzeń zdaniem uczniów były:
teren wokół szkoły oraz korytarz.
Uczniowie stwierdzili, że dyżury nauczycieli na korytarzach podnoszą poziom
bezpieczeństwa.
W przypadku poczucia zagrożenia uczniowie szkoły podstawowej zwracali się z prośbą
o pomoc głównie do wychowawców (47%). Gimnazjaliści mieli nieco odmienne zdanie,
ponieważ mniej osób zwracało się do nauczyciela czy wychowawcy - było to 28%. Częściej
wybierali starszego kolegę, koleżankę bądź zdawali się sami na siebie.
W badaniu bezpieczeństwa nie sposób pominąć zjawisk takich jak: spożywanie
alkoholu, palenie papierosów, zażywanie narkotyków. O ile w kwestii zażywania
narkotyków uczniowie w 100% zaprzeczyli, iż by takie incydenty miały miejsce, o tyle
przypadki spożycia alkoholu czy palenia papierosów zdarzały się. Wśród uczniów szkoły
podstawowej miała z tym do czynienia niewielka liczba osób. Przyznają się do tego głównie
chłopcy. W klasach gimnazjalnych problem wzrasta. Z przypadkami spożycia alkoholu
spotkało się więcej dziewcząt niż chłopców. Palenie papierosów niestety było zjawiskiem
częstszym. Jak wynika z tabeli nr 6 przyznało się do tego niemal 20% uczniów.
Zdecydowana większość uczniów wypowiedziała się, iż nie spotkała się ze zjawiskiem
kradzieży. Kilkanaście procent stwierdziło, że takie przypadki miały miejsce rzadko.
Sporadycznie miały miejsce w szkole wymuszenia i wyłudzenia. Więcej takich zdarzeń
było w gimnazjum niż w szkole podstawowej.
Kilka procent uczniów szkoły podstawowej oraz uczniów z gimnazjum miało często do
czynienia z przypadkami grożenia. Jednak zdaniem większości miało to miejsce rzadko.
Niewielu uczniów spotkało się ze zjawiskiem wyśmiewania, zaczepiania, plucia czy
kopania. Częściej spotykali się z takimi zdarzeniami gimnazjaliści.
Uczniowie gimnazjum częściej czuli się izolowani w swoim środowisku.
O ile odpowiedzi, że zdarzyło im się to często lub bardzo często w szkole podstawowej nie
udzielił nikt, to w gimnazjum przyznaje się do tego 15% chłopców i 22% dziewcząt.
W szkole podstawowej poczucie jedności z grupą odczuwało 85% uczniów, w gimnazjum
tylko 66%.
Niestety narastającym problemem jest nagminność używania przez dzieci i młodzież
wulgaryzmów. Duża liczba uczniów zarówno szkoły podstawowej jak i gimnazjum
zaznaczyła, że używano ich często.
Kończąc ankietę uczniowie określali subiektywne odczucie poziomu bezpieczeństwa
za pomocą przymiotników. Wysoce zadowalający jest fakt, iż zdecydowana większość
uczniów określiła swój poziom bezpieczeństwa jako bardzo dobry i dobry. Zaledwie
niewielki procent uczniów gimnazjum odczuwało stan niepokoju.
2. Analiza wywiadu przeprowadzonego w klasie I i III szkoły podstawowej
Celem wywiadu było poznanie opinii uczniów klas pierwszej i trzeciej szkoły podstawowej
na temat bezpieczeństwa w szkole. Uczniowie odpowiadali na pytania przedstawione poniżej.
Badaniem objęto 15 uczniów ( 10 dziewczynek i 5 chłopców).
1. Czy czujesz się bezpiecznie w Twojej szkole?
15
Tabela 1
Czy czujesz się bezpiecznie w Twojej szkole? Chłopcy Dziewczęta Razem
Tak 80% 90% 87%
Nie zawsze 20% 10% 13%
Z danych zawartych w tabeli wynika, że 87% badanych uczniów z klas młodszych szkoły
podstawowej czuje się w szkole bezpiecznie, 13% twierdzi, że nie zawsze. Żadne dziecko
nie czuje się zagrożone.
2. Czy słyszałeś o tym lub sam byłeś uczestnikiem, że w szkole wśród uczniów zdarzały
się przypadki:
a) agresji, przemocy
Tabela 2
2.Czy słyszałeś o tym lub sam byłeś uczestnikiem, że
w szkole wśród uczniów zdarzały się przypadki
a) agresji, przemocy Chłopcy Dziewczęta Razem
nigdy 40% 50% 47%
rzadko 60% 50% 53%
47% uczniów nigdy nie doświadczyła aktów agresji, natomiast 53% - rzadko.
b) używania wulgarnych słów, obrażania innych
Tabela 3
b) używania wulgarnych słów Chłopcy Dziewczęta Razem
nigdy 40% 20% 27%
rzadko 20% 50% 40%
często 20% 20% 20%
bardzo często 20% 10% 13%
27% uczniów twierdzi, że nie używa się w szkole słów wulgarnych, 40% twierdzi, że
rzadko, 20% - często i 13% - bardzo często.
c) kradzieży,
Tabela 4
c) kradzieży Chłopcy Dziewczęta Razem
nigdy 80% 90% 87%
rzadko 20% 10% 13%
87% uczniów twierdzi, że nigdy nie miało do czynienia z kradzieżą w szkole, 13%, że rzadko.
16
3. Jeśli byłeś ofiarą przemocy, kto był jej sprawcą? (dopuszcza się możliwość wyboru
kilku odpowiedzi)
a) rówieśnik, rówieśnica b) starszy uczeń, uczennica szkoły c) osoba spoza szkoły
d) nauczyciel lub inny pracownik szkoły
Tabela 5
3. Jeśli byłeś ofiarą przemocy, kto był jej sprawcą? Chłopcy Dziewczęta Razem
a) rówieśnik, rówieśnica 50% 56% 54%
b) starszy uczeń, uczennica szkoły 50% 44% 46%
c) osoba spoza szkoły 0% 0% 0%
d) nauczyciel lub inny pracownik szkoły 0% 0% 0%
54% uczniów uważa, że sprawcami przemocy są rówieśnicy, 46% wskazuje starszych
kolegów.
4. W jakich miejscach najczęściej zdarzają się akty przemocy? (dopuszcza się możliwość
wyboru kilku odpowiedzi)
a) teren wokół szkoły b) szatnie c) toalety d) korytarz e) sale lekcyjne f) suterena
g) stołówka h) w szkole nie zdarzają się akty przemocy
Tabela 6
4. W jakich miejscach najczęściej zdarzają się akty
przemocy? Chłopcy Dziewczęta Razem
a) teren wokół szkoły 67% 33% 47%
b) szatnie 0% 0% 0%
c) toalety 0% 0% 0%
d) korytarz 0% 33% 20%
e) sale lekcyjne 0% 0% 0%
f) suterena 0% 0% 0%
g) stołówka 0% 11% 7%
h) w szkole nie zdarzają się akty przemocy 33% 22% 27%
Najwięcej uczniów, bo aż 47% odpowiedziało, że miejscem, gdzie najczęściej dochodzi do
przemocy jest teren wokół szkoły, 20% wskazuje korytarz. W tym przedziale wiekowym
27% uczniów stwierdziło, że w szkole nie dochodzi do aktów przemocy.
5. Czy dyżury nauczycieli na przerwach podnoszą Twoje poczucie bezpieczeństwa?
Tabela 7
5. Czy dyżury nauczycieli na przerwach podnoszą
Twoje poczucie bezpieczeństwa? Chłopcy Dziewczęta Razem
Tak 60% 100% 87%
Częściowo 40% 0% 13%
17
Wśród tej grupy dzieci 87% twierdzi, że dyżury nauczycieli mają wpływ na poczucie
bezpieczeństwa, a 13%, że częściowe.
6. Na kogo, Twoim zdaniem możesz liczyć, jeśli masz jakiś problem?
Tabela 8
6. Na kogo, Twoim zdaniem możesz liczyć, jeśli masz
jakiś problem? Chłopcy Dziewczęta Razem
a) wychowawca klasy 60% 70% 67%
b) nauczyciel przedmiotu 0% 10% 6%
c) dyrektor szkoły 40% 20% 27%
W klasach młodszych szkoły podstawowej największym zaufaniem cieszy się wychowawca
klasy. To do nich zwróciłoby się 67% ankietowanych uczniów z prośbą
o pomoc. Na drugim miejscu jest dyrektor szkoły 27% i nauczyciel przedmiotu 6%.
7. Określ za pomocą wymienionych przymiotników swój poziom bezpieczeństwa
w szkole: (możesz wybrać tylko jedną odpowiedź)
bardzo dobry, dobry, zadawalający, pełen niepokoju
Tabela 9
7. Określ za pomocą wymienionych przymiotników
swój poziom bezpieczeństwa w szkole Chłopcy Dziewczęta Razem
Bardzo dobry 60% 60% 60%
Dobry 40% 40% 40%
Zadawalający 0% 0% 0%
Pełen niepokoju 0% 0% 0%
60% uczniów określa poziom bezpieczeństwa w szkole jako bardzo dobry, natomiast
40% - jako dobry.
Wnioski:
Zdecydowana większość uczniów czuje się w szkole bezpiecznie, ale są też uczniowie, którzy
mieli do czynienia ze zjawiskiem agresji i przemocy. Jako jej sprawców najczęściej
wskazywali swoich rówieśników oraz uczniów klas starszych. Miejscami, gdzie najczęściej
dochodziło do niebezpiecznych zdarzeń zdaniem uczniów były: teren wokół szkoły oraz
korytarz.
Uczniowie stwierdzili, że dyżury nauczycieli na korytarzach podnoszą poziom
bezpieczeństwa. W przypadku poczucia zagrożenia uczniowie szkoły podstawowej zwracali
się z prośbą o pomoc głównie do wychowawców (67%) i dyrektora szkoły (27%).
Kończąc wywiad uczniowie określali subiektywne odczucie poziomu bezpieczeństwa
18
za pomocą przymiotników. Wysoce zadowalający jest fakt, iż zdecydowana większość
uczniów określiła swój poziom bezpieczeństwa jako bardzo dobry i dobry.
3. Opracowanie zbiorcze wyników ankiety przeprowadzonej wśród rodziców
Celem ankiety było poznanie opinii rodziców na temat bezpieczeństwa w szkole. Zestaw
pytań był taki sam dla wszystkich. Badaniem objęto rodziców uczniów klas I, III i V szkoły
podstawowej oraz I b i III gimnazjum. Ankiety rozdano wszystkim rodzicom obecnym na
wywiadówce. Do analizy wróciło 19 ankiet z gimnazjum i 41 ze szkoły podstawowej.
1. Czy Państwa dziecko czuje się bezpiecznie w szkole?
Tak Nie Nie zawsze
Tabela 1
Czy Państwa dziecko czuje
się bezpiecznie w szkole?
M K Razem M K Razem
Gimnazjum Szkoła podstawowa
Tak 100% 64% 74% 50% 75% 74%
Nie 0% 7% 5% 0% 3% 2%
Nie zawsze 0% 29% 21% 50% 22% 24%
W szkole podstawowej 2%, a w gimnazjum 5% ankietowanych rodziców uważa, że ich
dziecko nie czuje się w szkole bezpiecznie. 74% w szkole podstawowej i w gimnazjum
uważa, że ich dziecko czuje się bezpiecznie, a odpowiednio 24% i 21%, że nie zawsze.
2. Czy słyszeli Państwo, że w szkole wśród uczniów zdarzały się przypadki:
a) agresji, przemocy
nigdy rzadko często bardzo często
Tabela 2
a) agresji, przemocy M K Razem M K Razem
Gimnazjum Szkoła podstawowa
nigdy 40% 50% 47% 25% 30% 29%
rzadko 60% 29% 37% 75% 62% 63%
często 0% 7% 5% 0% 5% 5%
bardzo często 0% 7% 5% 0% 0% 0%
47% ankietowanych rodziców z gimnazjum i 29% ze szkoły podstawowej uważa, że w szkole
nie występuje zjawisko agresji. 47% rodziców uczniów gimnazjum i 37% szkoły
podstawowej twierdzi, że rzadko, zaś często po 5%. Na bardzo częste występowanie
zjawiska agresji w szkole wskazuje 5% rodziców uczniów gimnazjum.
b) używania wulgarnych słów, obrażania innych
nigdy rzadko często bardzo często
19
Tabela 3
b) używania wulgarnych słów
M K Razem M K Razem
Gimnazjum Szkoła podstawowa
nigdy 20% 43% 37% 25% 11% 12%
rzadko 60% 21% 32% 25% 49% 46%
często 0% 36% 26% 50% 35% 37%
bardzo często 0% 0% 0% 0% 5% 5%
69% rodziców gimnazjalistów i 58% rodziców uczniów szkoły podstawowej twierdzi, że to
zjawisko nie występuje lub występuje rzadko. Na częste używanie wulgaryzmów wskazuje
26% rodziców uczniów gimnazjum i 37% ze szkoły podstawowej. 5% rodziców uczniów
szkoły podstawowej twierdzi , że bardzo często.
c) kradzieży,
nigdy rzadko często bardzo często
Tabela 4
c) kradzieży
M K Razem M K Razem
Gimnazjum Szkoła podstawowa
nigdy 80% 79% 79% 75% 59% 61%
rzadko 0% 14% 11% 25% 35% 34%
często 0% 0% 0% 0% 0% 0%
bardzo często 0% 0% 0% 0% 0% 0%
Nie wszyscy rodzice udzielili odpowiedzi na to pytanie. Jednak z udzielonych wypowiedzi
wynika, iż przypadki kradzieży zdarzają rzadko 11% - gimnazjum i 34% - szkoła
podstawowa. 79% ankietowanych z gimnazjum i 61% ze szkoły podstawowej nigdy nie
słyszała o tym zjawisku w szkole.
d) spożywania alkoholu
nigdy rzadko często bardzo często
Tabela 5
d) spożywania alkoholu
M K Razem M K Razem
Gimnazjum Szkoła podstawowa
nigdy 94% 94% 97% 100% 89% 90%
rzadko 0% 6% 3% 0% 0% 0%
często 0% 0% 0% 0% 0% 0%
bardzo często 0% 0% 0% 0% 0% 0%
97% ankietowanych rodziców z gimnazjum i 90% ze szkoły podstawowej twierdzi, że do
przypadki spożywania alkoholu w szkole nigdy nie miały miejsca. 3% rodziców dzieci
z gimnazjum twierdzi, że rzadko. 10% ankietowanych z gimnazjum nie udzieliła żadnej
odpowiedzi.
20
e) palenia papierosów
nigdy rzadko często bardzo często
Tabela 6
e) palenia papierosów
M K Razem M K Razem
Gimnazjum Szkoła podstawowa
Nigdy 94% 94% 94% 75% 84% 83%
rzadko 6% 6% 6% 0% 8% 7%
często 0% 0% 0% 0% 0% 0%
bardzo często 0% 0% 0% 0% 0% 0%
Na to pytanie 10% rodziców ze szkoły podstawowej nie udzieliła odpowiedzi. 94%
rodziców uczniów gimnazjum i 83% szkoły podstawowej stwierdziło, że nie istnieje problem
palenia papierosów. Natomiast 6% ankietowanych z gimnazjum i 7% ze szkoły
podstawowej twierdzi, że przypadki palenia papierosów zdarzają się rzadko.
f) zażywania narkotyków
nigdy rzadko często bardzo często
Tabela 7
f) zażywania narkotyków
M K Razem M K Razem
Gimnazjum Szkoła podstawowa
nigdy 100% 100% 100% 100% 92% 93%
rzadko 0% 0% 0% 0% 0% 0%
często 0% 0% 0% 0% 0% 0%
bardzo często 0% 0% 0% 0% 0% 0%
Wszyscy rodzice, którzy udzielili odpowiedzi twierdzą, że nie słyszeli o zażywaniu
narkotyków w szkole. 7% rodziców uczniów ze szkoły podstawowej nie udzieliło
odpowiedzi na to pytanie.
g) wymuszania, wyłudzania
nigdy rzadko często bardzo często
Tabela 8
g) wymuszania, wyłudzenia
M K Razem M K Razem
Gimnazjum Szkoła podstawowa
nigdy 100% 93% 95% 75% 76% 76%
rzadko 0% 7% 5% 25% 14% 15%
często 0% 0% 0% 0% 0% 0%
bardzo często 0% 0% 0% 0% 0% 0%
95% rodziców uczniów gimnazjum twierdzi, że w szkole nie zdarzają się przypadki
wymuszania. W szkole podstawowej tak samo twierdzi 76% rodziców. 5% rodziców uczniów
z gimnazjum i 15% ze szkoły podstawowej twierdzi, że takie przypadki zdarzają się rzadko.
21
h) izolowania
nigdy rzadko często bardzo często
Tabela 9
h) izolowania
M K Razem M K Razem
Gimnazjum Szkoła podstawowa
nigdy 80% 89% 84% 50% 65% 65%
rzadko 20% 11% 16% 50% 35% 35%
często 0% 0% 0% 0% 0% 0%
bardzo często 0% 0% 0% 0% 0% 0%
Analizując poniższą tabelę wynika, iż 84% rodziców uczniów z gimnazjum i 65% ze szkoły
podstawowej twierdzi , ze nigdy nie dochodzi do izolowania dzieci. Odpowiednio 16% i 35%
twierdzi, że rzadko.
i) grożenia
nigdy rzadko często bardzo często
Tabela 10
i) grożenia
M K Razem M K Razem
Gimnazjum Szkoła podstawowa
nigdy 80% 71% 74% 50% 63% 63%
rzadko 20% 29% 26% 50% 37% 37%
często 0% 0% 0% 0% 0% 0%
bardzo często 0% 0% 0% 0% 0% 0%
74% rodziców z gimnazjum i 63% ze szkoły podstawowej uważa, że nigdy nie zdarzają się
przypadki grożenia. Odpowiednio 26% i 37% twierdzi, że rzadko.
j) inne sytuacje, jakie?
Rodzice nie wymienili żadnych innych sytuacji, o których słyszeliby od swoich dzieci.
3. Kto Państwa zdaniem najczęściej jest sprawcą przemocy? (dopuszcza się możliwość
wyboru kilku odpowiedzi)
a) rówieśnik, rówieśnica b) starszy uczeń, uczennica szkoły c) osoba spoza szkoły
d) nauczyciel lub inny pracownik szkoły
Tabela 11
3. Kto Państwa zdaniem najczęściej jest
sprawcą przemocy?
M K Razem M K Razem
Gimnazjum Szkoła podstawowa
a) rówieśnik, rówieśnica 100% 50% 50% 20% 38% 36%
b) starszy uczeń, uczennica szkoły 0% 50% 50% 80% 62% 64%
c) osoba spoza szkoły 0% 0% 0% 0% 0% 0%
d) nauczyciel lub inny pracownik szkoły 0% 0% 0% 0% 0% 0%
22
50% rodziców z gimnazjum i 64% ze szkoły podstawowej wskazuje, iż sprawcą przemocy
jest starszy uczeń, 50% z gimnazjum i 64% ze szkoły podstawowej wskazuje na rówieśników.
4. W jakich miejscach Państwa zdaniem najczęściej zdarzają się akty przemocy?
(dopuszcza się możliwość wyboru kilku odpowiedzi)
a) teren wokół szkoły b) szatnie c) toalety d) korytarze e) sale lekcyjne f) suterena
g) stołówka h) w szkole nie zdarzają się akty przemocy
Tabela 12
4. W jakich miejscach Państwa
zdaniem
najczęściej zdarzają się akty
przemocy?
M K Razem M K Razem
Gimnazjum
Szkoła podstawowa
a) teren wokół szkoły 67% 41% 45% 50% 31% 32%
b) szatnie 33% 24% 25% 25% 16% 16%
c) toalety 0% 12% 10% 0% 17% 16%
d) korytarz 0% 12% 10% 0% 19% 18%
e) sale lekcyjne 0% 0% 0% 0% 0% 0%
f) suterena 0% 6% 5% 0% 7% 6%
g) stołówka 0% 0% 0% 0% 0% 0%
h) w szkole nie zdarzają się akty
przemocy 0% 6% 5% 25% 10% 11%
45% uczniów z gimnazjum i 32% ze szkoły podstawowej odpowiedziało, że najczęstszym miejscem,
gdzie dochodzi do przemocy jest terem wokół szkoły. Również często zdaniem rodziców do aktów
przemocy dochodzi w szatni szkolnej odpowiednio 25% i 16%. Inne niebezpieczne miejsca to toalety
10% i 16% , korytarz 10% i 18%, oraz suterena 5% i 6%.
5. Czy dyżury nauczycieli na przerwach podnoszą poczucie bezpieczeństwa Państwa
dzieci?
Tak Nie Częściowo
Tabela 13
5. Czy dyżury nauczycieli na przerwach
podnoszą
poczucie bezpieczeństwa Państwa dzieci?
M K Razem M K Razem
Gimnazjum Szkoła podstawowa
Tak 80% 50% 58% 75% 76% 76%
Nie 0% 7% 5% 0% 3% 2%
Częściowo 20% 43% 37% 25% 14% 15%
58% ankietowanych rodziców z gimnazjum i 76% ze szkoły podstawowej uważa, że dyżury
nauczycieli wpływają na poczucie bezpieczeństwa dzieci w szkole. Odpowiednio 37%
z gimnazjum i 15% ze szkoły podstawowej uważa, że częściowo a 5% i 2% twierdzi, że nie
ma to wpływu na poczucie bezpieczeństwa.
23
6. Na kogo, Państwa zdaniem może liczyć Państwa dziecko, jeśli ma jakiś problem?
a) wychowawca klasy b) nauczyciel przedmiotu c) dyrektor szkoły d) starszy kolega,
koleżanka e) samorząd uczniowski f) na siebie h) inne osoby lub instytucje, jakie?
Tabela 14
6. Na kogo, Państwa zdaniem może liczyć
Państwa dziecko, jeśli ma jakiś problem?
M K Razem M K Razem
Gimnazjum Szkoła podstawowa
a) wychowawca klasy 100% 56% 64% 100% 71% 74%
b) nauczyciel przedmiotu 0% 10% 8% 0% 0% 0%
c) dyrektor szkoły 0% 14% 12% 0% 11% 10%
d) starszy kolega, koleżanka 0% 10% 8% 0% 7% 6%
e) samorząd uczniowski 0% 0% 0% 0% 0% 0%
f) na siebie 0% 10% 8% 0% 9% 8%
h) inne osoby lub instytucje, jakie? 0% 0% 0% 0% 2% 2%
64% rodziców dzieci z gimnazjum i 74% ze szkoły podstawowej stwierdziło, że w trudnej
sytuacji dziecko może liczyć na pomoc wychowawcy. Do dyrektora szkoły zwróciłoby się
z problemami odpowiednio 12% i 10%, do nauczyciela przedmiotu 8% uczniów
z gimnazjum. Po 8% z gimnazjum i ze szkoły podstawowej twierdzi, że dziecko może liczyć
na siebie. Na starszego kolegę może liczyć odpowiednio 8% i 6%. 2% rodziców uważa,
że ich dzieci w przypadku kłopotów mogą liczyć na nich lub starsze rodzeństwo.
7. Proszę określić za pomocą wymienionych przymiotników poziom bezpieczeństwa
w szkole Państwa dzieci: (możesz wybrać tylko jedną odpowiedź)
bardzo dobry, dobry, zadawalający, pełen niepokoju
Tabela 15
7. Proszę określić za pomocą
wymienionych przymiotników
przeciętny nastrój w szkole Państwa
dzieci:
M K Razem M K Razem
Gimnazjum
Szkoła podstawowa
Bardzo dobry 20% 7% 11% 0% 30% 27%
Dobry 60% 79% 74% 75% 59% 61%
Zadawalający 20% 14% 15% 25% 11% 12%
Pełen niepokoju 0% 0% 0% 0% 0% 0%
Wg rodziców poczucie bezpieczeństwa w szkole znajduje się na poziomie dobrym. Tak
określiło w odpowiedzi na to pytanie 74% rodziców dzieci z gimnazjum i 61% ze szkoły
podstawowej. Na poziomie bardzo dobrym 11% z gimnazjum i 27% ze szkoły podstawowej.
Natomiast 15% z gimnazjum i 12% ze szkoły podstawowej twierdzi, iż na zadawalającym.
24
Wnioski:
Rodzice określają poziom bezpieczeństwa w szkole jako dobry. 74% uczniów czuje się
w szkole bezpiecznie. Według ankietowanych rodziców zjawisko agresji występuje rzadko.
Najczęściej ich dzieci spotykają się z agresją słowną (wulgaryzmy, obrażanie innych).
Zdarzały się przypadki kradzieży, wymuszeń i wyłudzeń. Częściej spotykało
to gimnazjalistów.
Nikt z ankietowanych nie słyszał o zażywaniu narkotyków. Picie alkoholu, czy palenie
papierosów to zjawiska sporadyczne. Poważnym problemem w gimnazjum są grożenia
i izolowanie uczniów.
Jako sprawców przemocy rodzice zdecydowanie wskazują starszych kolegów i koleżanki,
a dochodzi do nich najczęściej na terenie wokół szkoły, w szatni, toalecie i na korytarzach.
Większość rodziców twierdzi, że dyżury nauczycieli podnoszą poziom bezpieczeństwa.
Według ankietowanych dziecko w sytuacji zagrożenia może liczyć na pomoc wychowawcy
i dyrektora szkoły.
4. Opracowanie zbiorcze wyników ankiety przeprowadzonej wśród nauczycieli
Celem ankiety było poznanie opinii nauczycieli na temat bezpieczeństwa w szkole.
1. Czy Państwa zdaniem dzieci czują się bezpiecznie w szkole?
Tak Nie Nie zawsze
Tabela 1
Czy Państwa zadaniem dzieci czują się bezpiecznie w
szkole? Mężczyźni Kobiety Razem
Tak 100% 88% 92%
Nie 0% 0% 0%
Nie zawsze 0% 13% 8%
Z tabeli wynika, iż 92% badanych nauczycieli twierdzi, że dzieci w szkole zawsze czują się
bezpiecznie, 8% twierdzi, że nie zawsze.
2. Czy słyszeli Państwo, że w szkole wśród uczniów zdarzały się przypadki:
a) agresji, przemocy
nigdy rzadko często bardzo często
Tabela 2
a) agresji, przemocy Mężczyźni Kobiety Razem
nigdy 25% 27% 26%
rzadko 75% 73% 74%
często 0% 0% 0%
bardzo często 0% 0% 0%
Z danych zawartych w tabeli wynika, iż 26% nauczycieli twierdzi, że w szkole nie dochodzi
do aktów przemocy, natomiast zdecydowana większość (74%) twierdzi, że rzadko.
25
b) używania wulgarnych słów, obrażania innych
nigdy rzadko często bardzo często
Tabela 3
b) używania wulgarnych słów Mężczyźni Kobiety Razem
nigdy 0% 0% 0%
rzadko 25% 25% 25%
często 75% 63% 67%
bardzo często 0% 13% 8%
75% badanych nauczycieli uważa, że w szkole uczniowie często i bardzo często używają
wulgaryzmów.
c) kradzieży,
nigdy rzadko często bardzo często
Tabela 4
c) kradzieży Mężczyźni Kobiety Razem
nigdy 75% 50% 58%
rzadko 25% 50% 42%
często 0% 0% 0%
bardzo często 0% 0% 0%
58% nauczycieli twierdzi, że w szkole nigdy nie zdarzają się kradzieże, natomiast 42%, że
rzadko.
d) spożywania alkoholu
nigdy rzadko często bardzo często
Tabela 5
d) spożywania alkoholu Mężczyźni Kobiety Razem
nigdy 100% 100% 100%
rzadko 0% 0% 0%
często 0% 0% 0%
bardzo często 0% 0% 0%
Analizując odpowiedzi nauczycieli na to pytanie można stwierdzić, iż spożywanie alkoholu
w szkole nie zdarza się.
e) palenia papierosów
nigdy rzadko często bardzo często
26
Tabela 6
e) palenia papierosów Mężczyźni Kobiety Razem
nigdy 90% 95% 90%
rzadko 10% 10% 10%
często 0% 0% 0%
bardzo często 0% 0% 0%
Z przypadkami palenia papierosów przez uczniów na terenie szkoły zetknęło się 10%
nauczycieli. 90% twierdzi, że nigdy nie miało do czynienia z paleniem wśród uczniów.
f) zażywania narkotyków
nigdy rzadko często bardzo często
Tabela 7
f) zażywania narkotyków Mężczyźni Kobiety Razem
nigdy 100% 100% 100%
rzadko 0% 0% 0%
często 0% 0% 0%
bardzo często 0% 0% 0%
Nauczyciele nie zauważyli na terenie szkoły przypadków zażywania przez uczniów
narkotyków.
g) wymuszania, wyłudzania
nigdy rzadko często bardzo często
Tabela 8
g) wymuszania, wyłudzenia Mężczyźni Kobiety Razem
nigdy 100% 100% 100%
rzadko 0% 0% 0%
często 0% 0% 0%
bardzo często 0% 0% 0%
Nauczyciele twierdzą, że nie zetknęli się ze zjawiskiem wyłudzania.
h) izolowania
nigdy rzadko często bardzo często
Tabela 9
h) izolowania Mężczyźni Kobiety Razem
nigdy 0% 0% 0%
rzadko 100% 75% 83%
często 0% 25% 17%
bardzo często 0% 0% 0%
27
Analizując dane z tabelki wynika, że w naszej szkole zdarzają się przypadki izolowania.
Rzadko twierdzi 83% ankietowanych, często 17%.
i) grożenia
nigdy rzadko często bardzo często
Tabela 10
i) grożenia Mężczyźni Kobiety Razem
nigdy 50% 25% 33%
rzadko 50% 63% 58%
często 0% 13% 8%
bardzo często 0% 0% 0%
Analizując tabelkę wynika, że z groźbami nigdy nie zetknęło się 33% nauczycieli natomiast
58% rzadko i 8% często.
j) inne sytuacje, jakie?
Nie wymieniono żadnych innych sytuacji.
3. Kto Państwa zdaniem najczęściej jest sprawcą przemocy?
(dopuszcza się możliwość wyboru kilku odpowiedzi)
a) rówieśnik, rówieśnica
b) starszy uczeń, uczennica szkoły
c) osoba spoza szkoły
d) nauczyciel lub inny pracownik szkoły
Tabela 11
3. Kto Państwa zdaniem najczęściej jest sprawcą
przemocy? Mężczyźni Kobiety Razem
a) rówieśnik, rówieśnica 50% 50% 50%
b) starszy uczeń, uczennica szkoły 50% 50% 50%
c) osoba spoza szkoły 0% 0% 0%
d) nauczyciel lub inny pracownik szkoły 0% 0% 0%
Analiza odpowiedzi na to pytanie pokazuje jednoznacznie, iż nauczyciele stwierdzają, że
sprawcami przemocy w szkole są sami uczniowie – rówieśnicy lub starsi koledzy.
4. W jakich miejscach Państwa zdaniem najczęściej zdarzają się akty przemocy?
(dopuszcza się możliwość wyboru kilku odpowiedzi)
a) teren wokół szkoły
b) szatnie
c) toalety
d) korytarze
e) sale lekcyjne
28
f) suterena
g) stołówka
h) w szkole nie zdarzają się akty przemocy
Tabela 12
4. W jakich miejscach Państwa zdaniem
najczęściej zdarzają się akty przemocy? Mężczyźni Kobiety Razem
a) teren wokół szkoły 27% 40% 35%
b) szatnie 18% 7% 12%
c) toalety 18% 27% 23%
d) korytarz 18% 13% 15%
e) sale lekcyjne 9% 0% 4%
f) suterena 0% 13% 8%
g) stołówka 9% 0% 4%
h) w szkole nie zdarzają się akty przemocy 0% 0% 0%
35% nauczycieli wskazuje, że miejscem, gdzie najczęściej zdarzają się akty przemocy jest
teren wokół szkoły.
5. Czy dyżury nauczycieli na przerwach podnoszą poczucie bezpieczeństwa dzieci?
Tak Nie Częściowo
Tabela 13
5. Czy dyżury nauczycieli na przerwach podnoszą
poczucie bezpieczeństwa dzieci? Mężczyźni Kobiety Razem
Tak 100% 75% 83%
Nie 0% 0% 0%
Częściowo 0% 25% 17%
83% nauczycieli uważa, że ich dyżury wpływają na poczucie bezpieczeństwa w szkole.
Natomiast 17% badanych uważa, że częściowo.
6. Na kogo, Państwa zdaniem może liczyć dziecko, jeśli ma jakiś problem?
a) wychowawca klasy
b) nauczyciel przedmiotu
c) dyrektor szkoły
d) starszy kolega, koleżanka
e) samorząd uczniowski
f) na siebie
h) inne osoby lub instytucje, jakie?
29
Tabela 14
6. Na kogo, Państwa zdaniem może liczyć
Państwa dziecko, jeśli ma jakiś problem? Mężczyźni Kobiety Razem
a) wychowawca klasy 75% 100% 92%
b) nauczyciel przedmiotu 75% 38% 50%
c) dyrektor szkoły 50% 88% 75%
d) starszy kolega, koleżanka 0% 13% 8%
e) samorząd uczniowski 0% 0% 0%
f) na siebie 25% 0% 8%
h) inne osoby lub instytucje, jakie? Rodzice,
rodzeństwo 0% 0% 0%
92% ankietowanych wskazuje wychowawcę klasy jako osobę, do której uczniowie zwracają
się z prośbą o pomoc, 50% wskazuje nauczyciela przedmiotu, 75% - dyrektora szkoły, 8% -
starszego kolegę. 8% ankietowanych uważa, że uczeń może liczyć tylko na siebie.
7. Proszę określić za pomocą wymienionych przymiotników poziom bezpieczeństwa
w szkole (możesz wybrać tylko jedną odpowiedź)
bardzo dobry, dobry, zadawalający, pełen niepokoju
Tabela 15
7. Proszę określić za pomocą wymienionych
przymiotników przeciętny nastrój w szkole dzieci: Mężczyźni Kobiety Razem
Bardzo dobry 50% 38% 42%
Dobry 50% 63% 58%
Zadawalający 0% 0% 0%
Pełen niepokoju 0% 0% 0%
58% nauczycieli określiła nastrój dzieci w szkole jako dobry, zaś 42% jako bardzo dobry.
WNIOSKI
Według nauczycieli dzieci i młodzież czują się w szkole bezpiecznie. Jednak w szkole
zdarzają się akty przemocy. Z danych zawartych w tabeli nr 2 wynika, że 74% nauczycieli
miało do czynienia z przemocą i agresją wśród uczniów. Najczęstszą formą agresji pojawiającej
się wśród uczniów jest nadużywanie wulgaryzmów w kontaktach z rówieśnikami.
Nauczyciele spotkali się z przypadkami kradzieży na terenie szkoły (Tabela nr 4).
Nie odnotowano zaś wymuszeń i wyłudzeń.
Ankietowani nie mieli do czynienia z przypadkami spożywania przez uczniów alkoholu, ani
zażywania narkotyków. Natomiast byli świadkami nielicznych incydentów palenia
papierosów.
W szkole występuje zjawisko izolowania. Zostało ono dostrzeżone przez wszystkich
nauczycieli ( Tabela nr 9).
30
Ankietowani nauczyciele spotkali z przypadkami grożenia. się rzadko z takimi
przypadkami (Tabela nr 10).
Nauczyciele nie spotkali się z innymi sytuacjami wpływającymi na poziom bezpieczeństwa
uczniów.
Sprawcami przemocy w szkole są sami uczniowie – rówieśnicy lub starsi koledzy. Nikt nie
wskazał osób spoza szkoły, czy też osób w niej pracujących.
Nauczyciele zauważyli, że niemal w każdym miejscu szkoły dochodzi to aktów przemocy
( Tabela nr 12 ). Najczęściej takie przypadki mają miejsce na terenie wokół szkoły .
Zdaniem większości ankietowanych nauczycieli ich dyżury na przerwach ( Tabela nr 13)
podnoszą poziom bezpieczeństwa uczniów. Nauczyciele pełniący dyżury, swoją obecnością
zapobiegają wielu incydentom, podejmują interwencję, gdy już takie zaistnieją.
Nauczyciele wskazują, że uczniowie zwracają się do nich ze swoimi problemami (Tabela
nr 14).
Obserwacje nauczycieli pozwoliły także na ocenę nastroju uczniów w szkole pod
względem poczucia bezpieczeństwa ( Tabela nr 15). Wszyscy ankietowani określili nastrój
uczniów w szkole jako dobry oraz bardzo dobry.
5. Analiza arkuszy obserwacji zachowania uczniów
Cel obserwacji: Ocena respektowania w szkole norm społecznych
Okres obserwacji: październik i listopad 2011 r.
Badający: nauczyciele pełniący dyżury
Próba badawcza: uczniowie z podziałem na wiek i płeć
Narzędzia badawcze: arkusz obserwacji
W miesiącu październiku i listopadzie 2011 r. nauczyciele pełniący dyżury obserwowali
zachowania uczniów. Celem tej obserwacji była ocena respektowania w szkole norm
społecznych. Obserwację prowadzono w różnych miejscach szkoły: na korytarzach,
w suterenie, w szatni i przed szkołą. Każdemu nauczycielowi dyżurnemu do obserwacji
przydzielono jedną z sześciu grup uczniów tj:
I etap edukacyjny - chłopcy
I etap edukacyjny - dziewczęta
II etap edukacyjny - chłopcy
II etap edukacyjny - dziewczęta
III etap edukacyjny - chłopcy
III etap edukacyjny - dziewczęta
Po wyżej wymienionym okresie nauczyciele przedłożyli uzupełnione arkusze obserwacji.
Ogółem wpłynęło 12 takich arkuszy(na 14). Zawierały one: charakterystykę badanej grupy,
wyszczególnione obszary obserwacji, miejsca gdzie obserwacja była prowadzona oraz
wnioski i uogólnienia.
Wnioski:
Najbardziej absorbującą grupą dla nauczycieli dyżurnych są uczniowie z I etapu
edukacyjnego – zarówno dziewczęta jak i chłopcy. Są bardzo ruchliwi podczas przerw,
przeważnie biegają po schodach i korytarzu, bawiąc się w ,,berka” lub ,,chowanego”.
Zdarzają się przypadki kłótni, popychania lub przezywania. Również trudno zapanować nad
tą grupą podczas kilkuminutowego oczekiwania na odwóz. Lekceważą upomnienia
31
nauczycieli, nie przestrzegają ustalonych reguł obowiązujących podczas oczekiwania
i wsiadania do autobusu.
Część uczniów klas IV-VI także biega. Ci ,,upodobali ‘’sobie klatkę schodową do sutereny,
gdzie z kolei gaszą światło, co stanowi zagrożenie dla innych osób przebywających aktualnie
na schodach . Jednak większość tej grupy wiekowej gromadzi się przy stołach do tenisa grając
w tzw. ,, kręciołka” , gdyż to pozwala na dostęp do stołu większej grupie grających.
Najmniej problemów sprawiają uczniowie gimnazjum. Przeważnie gromadzą się
w grupach, rozmawiają, powtarzają lekcje, przekomarzają się. Nauczyciele dostrzegli
pojedyncze przypadki utarczek słownych i wyzwisk.
Dyżurujący nauczyciele zwrócili także uwagę na tornistry pozostawione podczas przerwy
na korytarzach. Uczniowie zmieniając sale, podczas przerw pozostawiają tornistry
na korytarzach rzucając je byle jak i byle gdzie, a często wprost na środku . Najgorzej jest
podczas przerw obiadowych. Również problemem jest utrzymanie porządku w szatniach.
Zrzucona kurtka, nieschowane do szafki buty to codzienność. Zdarzają się przypadki
umyślnego chowania obuwia lub wiązania sznurówek.
6. Analiza dokumentacji szklonej Praca szkoły opiera się na Programie Wychowawczym i Programie Profilaktyki, które
opracowano i zatwierdzono zgodnie z przepisami prawa.
Na początku roku szkolnego wychowawcy klas wspólnie z uczniami opracowali kontrakty,
które zawierają prawa i obowiązki wraz z wykazem pożądanych zachowań. Uczniowie
zostali również zapoznani z regulaminami obowiązującymi w szkole.
Szkoła podjęła wiele działań mających na celu poprawę bezpieczeństwa. Tygodniowy rozkład
zajęć edukacyjnych jest skorelowany z harmonogramem przywozu i odwozu uczniów.
W budynku zainstalowano monitoring wizyjny.
W bieżącym roku szkolnym w Planie Szkoły Promującej Zdrowie zaplanowano realizację
zagadnień pod hasłem „Agresji mówimy STOP”.
Odbyło się spotkanie z policjantem. Pracownik PPPP w Kraśniku przeprowadził
pedagogizację rodziców nt. źródeł i przejawów agresji wśród dzieci.
Zorganizowano obchody Dnia bez papierosa, ramach którego odbył się konkurs plastyczny
i zaprezentowano inscenizację pt. „Kopciuch”.
Uczniowie oglądali spektakle o tematyce profilaktycznej („Nad przepaścią”, „Poskromienie
złośnika”, „Tęcza zdarzeń”).
Nauczyciele realizują zagadnienia zawarte w planach oraz reagują na przejawy zachowań
agresywnych, o czym świadczą zapisy dokonane w dziennikach lekcyjnych. Na bieżąco
monitorują zachowanie uczniów. W przypadku łamania obowiązujących zasad
przeprowadzają rozmowy i pogadanki z uczniami oraz informują rodziców. W trudnych
sprawach kierują uczniów do pedagoga szkolnego. Zachowania uczniów były przedmiotem
spotkań zespołów nauczycieli uczących w klasach IV-VI szkoły podstawowej i I-III
gimnazjum.
Wychowawcy klas I-III szkoły podstawowej na zajęciach kształcenia zintegrowanego
realizują tematy dotyczące bezpieczeństwa i respektowania norm społecznych np.:
Klasa I - „Pierwszy dzień w szkole – kultura zachowania”
„Moje prawa i obowiązki – układanie klasowego regulaminu”
Klasa II –„Bądźmy ostrożni! Bądźmy rozważni!”
„Odkrywamy prawdę o sobie (katalog zasad postępowania)”
Klasa III – „Bezpieczna szkoła i okolica”
32
„Wspólnie łatwiej”
Natomiast wychowawcy klas IV-VI i I-III gimnazjum realizują wspomnianą tematykę
na godzinach z wychowawcą np.:
Klasa IV – „Poznajemy się i współpracujemy w grupie - normy społeczne”
Klasa V – „Jakie mamy prawa i obowiązki?”
„Zachowania pozytywne i negatywne w szkole i poza nią”
Klasa VI – „Kultura języka, stroju i zachowania”
„Kochaj bliźniego swego jak siebie samego czyli rzecz o zapobieganiu
Przemocy i agresji”
Klasy I – „Bezpieczna i przyjazna szkoła”
„Agresja – co z tego będziesz miał?”
Klasa II – „Przeciwdziałamy przemocy i agresji”
„Prawa człowieka”
Klasa III – „Zapoznanie z kodeksem ucznia”
„Jak nie wpaść w uzależnienie”.
Z analizy protokołów z posiedzeń rady pedagogicznej wynika, że uczniowie nie sprawiają
większych problemów wychowawczych, o czym świadczą zestawienia ocen zachowania:
- klasyfikacja roczna 2008/2009 – 36% uczniów uzyskało ocenę wzorową, 32% - ocenę
bardzo dobrą, 25% - ocenę dobrą, 7% - ocenę poprawną. Nie było ocen nieodpowiednich
i nagannych;
- klasyfikacja roczna 2009/2010 – 23% uczniów uzyskało ocenę wzorową, 46% - ocenę
bardzo dobrą, 16% - ocenę dobrą, 12% - ocenę poprawną. Nie było ocen nieodpowiednich
i nagannych;
- klasyfikacja roczna 2010/2011 – 23% uczniów uzyskało ocenę wzorową, 45% - ocenę
bardzo dobrą, 30% - ocenę dobrą, 2% - ocenę poprawną. Nie było ocen nieodpowiednich
i nagannych.
Powyższe dane pokazują, że nie ma ocen najniższych, czyli nagannych i nieodpowiednich
i ubywa ocen poprawnych.
Rekomendacje:
1. Prowadzić lekcje wychowawcze, w których uczniowie opanowaliby techniki
pozwalające rozładować emocje, a w szczególności agresję słowną.
2. W dalszym ciągu monitorować zachowania uczniów podczas przerw
międzylekcyjnych wewnątrz budynku i na placu wokół szkoły.
3. Wspierać rodziców w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i skutecznej
komunikacji z dziećmi poprzez organizowanie pogadanek, prelekcji i spotkań
ze specjalistami (pedagogiem, psychologiem).
4. Dążyć do skutecznego rozwiązywania problemów związanych z nieprzestrzeganiem
norm społecznych (np. poprzez spotkania mediacyjne z uczniami, z uczniami
i rodzicami, zwiększenie współpracy z przedstawicielami PPP oraz Policji).