raport z ewaluacji - sphjozef.pl · uważa, że w szkole często i bardzo często używa się...

32
1 ZESPÓŁ SZKÓŁ W HUCIE JÓZEFÓW RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ OBSZAR: EFEKTY DZIAŁALNOŚCI DYDAKTYCZNEJ, WYCHOWAWCZEJ I OPIEKUŃCZEJ ORAZ INNEJ DZIAŁALNOŚCI STATUTOWEJ SZKOŁY LUB PLACÓWKI. PRZEDMIOT: RESPEKTOWANE SĄ NORMY SPOŁECZNE W SZKOLE ROK SZKOLNY 2011/2012

Upload: dangdat

Post on 28-Feb-2019

214 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

1

ZESPÓŁ SZKÓŁ W HUCIE JÓZEFÓW

RAPORT Z EWALUACJI

WEWNĘTRZNEJ

OBSZAR:

EFEKTY DZIAŁALNOŚCI DYDAKTYCZNEJ, WYCHOWAWCZEJ

I OPIEKUŃCZEJ ORAZ INNEJ DZIAŁALNOŚCI STATUTOWEJ

SZKOŁY LUB PLACÓWKI.

PRZEDMIOT:

RESPEKTOWANE SĄ NORMY SPOŁECZNE W SZKOLE

ROK SZKOLNY 2011/2012

2

SPIS TREŚCI:

I. Cele i zakres ewaluacji wewnętrznej.

1. Cele ewaluacji wewnętrznej.

2. Zakres diagnozowania:

a) obszar,

b) wymaganie,

c) charakterystyka wymagania.

3. Pytania kluczowe.

II. Informacje dotyczące organizacji ewaluacji.

1. Wskazanie źródeł informacji o jakości pracy w obszarach objętych ewaluacją.

2. Opis metod i narzędzi badawczych wykorzystanych przy ewaluacji.

3. Terminy przeprowadzania czynności ewaluacyjnych.

III. Prezentacja wyników ewaluacji.

1. Opracowanie zbiorcze wyników ankiety przeprowadzonych wśród uczniów.

2. Opracowanie wyników wywiadu przeprowadzonego wśród uczniów.

3. Opracowanie wyników ankiety przeprowadzonych wśród rodziców.

4. Opracowanie wyników ankiety przeprowadzonej wśród nauczycieli.

5. Sprawozdanie z obserwacji zachowania uczniów podczas przerw międzylekcyjnych

oraz podczas oczekiwania na autobus szkolny.

6. Analiza dokumentacji szkolnej.

IV. Ostateczne rezultaty ewaluacji wewnętrznej i wnioski do dalszej pracy.

3

I. CELE I ZAKRES EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ

1. Cele ewaluacji wewnętrznej:

Pozyskanie informacji nt. poczucia bezpieczeństwa w szkole wśród uczniów oraz

skali i typu zagrożeń występujących na terenie szkoły.

Opracowanie wniosków do działań mających na celu zwiększenie wśród

społeczności szkolnej respektowania norm społecznych i zmniejszenia/

wyeliminowania zachowań niezgodnych z ogólnie przyjętymi normami.

2. Zakres diagnozowania:

Obszar: Efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej

działalności statutowej szkoły.

Wymaganie: Respektowane są normy społeczne w szkole.

Charakterystyka wymagania:

Uczniowie czują się w szkole bezpiecznie i wiedzą, jakich zachowań się od nich

oczekuje. W szkole diagnozuje się zachowania uczniów. Podejmuje się działania

wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych

zachowań.

3. Pytania kluczowe:

Czy uczniowie czują się w szkole bezpiecznie?

Jaka jest skala poczucia bezpieczeństwa wśród uczniów?

Jaka jest charakterystyka społeczna uczniów, którzy mają poczucie zagrożenia?

Jakich zachowań (np. agresji słownej, cielesnej) dotyczy identyfikowane

zagrożenie?

Jakie jest źródło tych zachowań (np. ze strony uczniów, nauczycieli, personelu

szkoły, obcych w szkole)?

Jakie działania podejmowane są w szkole celem eliminowania niewłaściwych

zachowań?

Jakie efekty przynoszą te działania?

II. INFORMACJE DOTYCZĄCE EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ

1. Wskazanie źródeł informacji w obszarach objętych ewaluacją:

a) ankiety przeprowadzone wśród uczniów klasy V szkoły podstawowej oraz

klasy Ib i III gimnazjum,

b) ankiety przeprowadzone wśród rodziców uczniów klasy V szkoły

podstawowej oraz Ib i III gimnazjum,

c) wywiad z uczniami klas I i III szkoły podstawowej,

d) ankiety przeprowadzone wśród nauczycieli,

e) wyniki obserwacji prowadzonych przez nauczycieli,

f) dokumentacja szkolna.

4

2. Opis metod i narzędzi badawczych wykorzystanych przy ewaluacji:

a) ankiety – uczniowie, rodzice, nauczyciele,

b) wywiad – uczniowie,

c) obserwacje zachowania uczniów podczas przerw międzylekcyjnych oraz

podczas oczekiwania na autobus szkolny,

d) analiza dokumentów szkoły: dokumentacja wychowawców, protokoły

zespołów nauczycieli, dokumentacja pedagoga szkolnego, dzienniki lekcyjne,

opinie nauczycieli, Program Wychowawczy, Program Profilaktyki, Plan Pracy

Szkoły Promującej Zdrowie, Księga Protokołów Rady Pedagogicznej.

3. Terminy prowadzenia czynności ewaluacyjnych:

a) określenie przedmiotu ewaluacji, kryteriów, pytań kluczowych, metod i próby

badawczej – do 20 października 2011,

b) przebieg ewaluacji, zbieranie informacji – do 10 grudnia 2011,

c) analiza zebranych informacji – do 10 stycznia 2012,

d) pisanie raportu – do 15 stycznia 2012,

e) zapoznanie z raportem dyrektora szkoły – do 30 stycznia 2012,

f) zapoznanie z raportem nauczycieli, uczniów, rodziców – do 30 kwietnia 2012.

III. FORMY/ SPOSOBY UPOWSZECHNIANIA RAPORTU

uczniom – sprawozdanie na lekcjach z wychowawcą,

nauczycielom – prezentacja i dyskusja na posiedzeniu rady pedagogicznej,

rodzicom – sprawozdanie na wywiadówce,

ponadto umieszczenie raportu:

- w bibliotece szkolnej,

- na stronie internetowej szkoły.

IV. PREZENTACJA WYNIKÓW EWALUACJI

1. Opracowanie zbiorcze wyników ankiety przeprowadzonej wśród uczniów

Badaniem objęto 18 uczniów z klasy V szkoły podstawowej oraz 33 uczniów z klasy

I i III gimnazjum. Ankieta składała się z szesnastu pytań, do których należało wybrać

odpowiedzi zaproponowane w kafeterii.

1. Czy czujesz się bezpiecznie w Twojej szkole?

a) Tak b) Nie c) Nie zawsze

5

Tabela nr 1

Czy czujesz się

bezpiecznie

w Twojej szkole?

Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy Dziewczęta Razem

Szkoła podstawowa Gimnazjum

Tak 71% 62% 68% 73% 86% 79%

Nie 4% 8% 5% 3% 7% 5%

Nie zawsze 25% 30% 27% 24% 7% 16%

Z danych zawartych w tabeli nr 1 wynika, że 68% badanych uczniów ze szkoły podstawowej

i 79% z gimnazjum czuje się w szkole bezpiecznie. Innego zdania jest po 5% badanych.

Natomiast odpowiednio 21% i 16% twierdzi, że nie zawsze. Gdy spojrzymy na zagadnienie

z podziałem na chłopców i dziewczęta to widać, że dziewczęta czują się bezpieczniej.

Mniejszy procent młodzieży gimnazjalnej czuje się zagrożony.

2.Czy słyszałeś o tym lub sam byłeś uczestnikiem, że w szkole wśród uczniów zdarzały

się przypadki:

a) agresji, przemocy

nigdy rzadko często bardzo często

Tabela nr 2

Czy miałeś do

czynienia ze

zjawiskiem agresji,

przemocy?

Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy Dziewczęta Razem

Szkoła podstawowa Gimnazjum

nigdy 18% 38% 24% 49% 32% 41%

rzadko 68% 62% 66% 39% 57% 48%

często 7% 0% 5% 12% 11% 11%

bardzo często 7% 0% 5% 0% 0% 0%

Z danych zawartych w tabeli nr 2 wynika, iż z częstymi i bardzo częstymi przypadkami

agresji ma do czynienia 10% uczniów szkoły podstawowej i 11% gimnazjum. Z rzadkimi

przypadkami agresji ma do czynienia 66% uczniów ze szkoły podstawowej i 48%

6

z gimnazjum. 24% uczniów ze szkoły podstawowej i 41% z gimnazjum twierdzi, że nigdy nie

miała do czynienia z agresją w szkole.

b) używania wulgarnych słów, obrażania innych

nigdy rzadko często bardzo często

Tabela nr 3

Odpowiadając na to pytanie 56% uczniów w szkole podstawowej i 51% w gimnazjum

uważa, że w szkole często i bardzo często używa się wulgaryzmów. O rzadkim używaniu

wulgarnych słów mówi 32% uczniów ze szkoły podstawowej i 39% z gimnazjum. O tym, że

w ogóle nie używa się takiego słownictwa stwierdza 12% uczniów ze szkoły podstawowej

i 10% z gimnazjum.

c) kradzieży,

nigdy rzadko często bardzo często

Tabela nr 4

Czy spotkałeś się w

szkole ze zjawiskiem

kradzieży ?

Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy Dziewczęta Razem

Szkoła podstawowa Gimnazjum

nigdy 82% 85% 83% 91% 79% 85%

rzadko 18% 15% 17% 9% 21% 15%

często 0% 0% 0% 0% 0% 0%

bardzo często 0% 0% 0% 0% 0% 0%

Czy w szkole często

dochodzi używania

wulgarnych słów

Chłopcy Dziewczęta Razem

Chłopcy Dziewczęta Razem

Szkoła podstawowa Gimnazjum

nigdy 10% 15% 12% 6% 14% 10%

rzadko 29% 38% 32% 55% 21% 39%

często 50% 38% 46% 24% 39% 31%

bardzo często 11% 9% 10% 15% 25% 20%

7

83% uczniów ze szkoły podstawowej i 85% z gimnazjum, twierdzi że nigdy nie miała do

czynienia z kradzieżą. 17% uczniów ze szkoły podstawowej i 15% gimnazjum twierdzi,

że rzadko.

d) spożywania alkoholu

nigdy rzadko często bardzo często

Tabela nr 5

Czy doszło w szkole

do przypadku

spożywania alkoholu?

Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy Dziewczęta Razem

Szkoła podstawowa Gimnazjum

nigdy 96% 100% 98% 95% 82% 94%

rzadko 4% 0% 2% 5% 8% 6%

często 0% 0% 0% 0% 0% 0%

bardzo często 0% 0% 0% 0% 0% 0%

Analizując odpowiedzi na powyższe pytanie widzimy, iż 98% uczniów szkoły podstawowej

i 94% gimnazjum uważa, że nigdy w szkole nie zdarzały się przypadki spożywania alkoholu.

2% uczniów szkoły podstawowej i 6% uczniów gimnazjum twierdzi, że rzadko.

e) palenia papierosów

nigdy rzadko często bardzo często

Tabela nr 6

Czy na terenie szkoły

miały miejsce

przypadki palenia

papierosów?

Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy Dziewczęta Razem

Szkoła podstawowa

Gimnazjum

nigdy 96% 100% 98% 79% 81% 80%

rzadko 4% 0% 2% 21% 19% 20%

często 0% 0% 0% 0% 0% 0%

bardzo często 0% 0% 0% 0% 0% 0%

8

98% uczniów szkoły podstawowej i 80% gimnazjalistów twierdzi, że nigdy nie słyszało

o przypadkach palenia papierosów. Natomiast 2% uczniów ze szkoły podstawowej i 20%

z gimnazjum twierdzi, że takie przypadki zachodzą rzadko. Z przypadkami palenia

papierosów częściej spotkali się chłopcy niż dziewczęta.

f) zażywania narkotyków

nigdy rzadko często bardzo często

Tabela nr 7

Czy doszło

kiedykolwiek w szkole

do przypadku

zażywania

narkotyków?

Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy Dziewczęta Razem

Szkoła podstawowa

Gimnazjum

nigdy 100% 100% 100% 100% 100% 100%

rzadko 0% 0% 0% 0% 0% 0%

często 0% 0% 0% 0% 0% 0%

bardzo często 0% 0% 0% 0% 0% 0%

Z odpowiedzi na to pytanie jednoznacznie wynika, że uczniowie szkoły podstawowej

i gimnazjum nie spotkali się z przypadkami zażywania narkotyków.

g) wymuszania, wyłudzania

nigdy rzadko często bardzo często

Tabela nr 8

Czy spotkałeś się z

przypadkami wymuszania

bądź wyłudzenia?

Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy Dziewczęta Razem

Szkoła podstawowa Gimnazjum

nigdy 93% 92% 93% 82% 93% 87%

rzadko 7% 8% 7% 18% 7% 13%

często 0% 0% 0% 0% 0% 0%

bardzo często 0% 0% 0% 0% 0% 0%

9

93% uczniów szkoły podstawowej i 87% gimnazjum twierdzi, że nigdy nie miało do

czynienia z wymuszeniami. Odpowiednio 7% uczniów szkoły podstawowej i 13% gimnazjum

twierdzi, że rzadko.

h) izolowania

nigdy rzadko często bardzo często

Tabela nr 9

Czy

doświadczyłeś

w szkole

zjawiska

izolowania?

Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy Dziewczęta Razem

Szkoła podstawowa

Gimnazjum

nigdy 75% 92% 85% 70% 60% 66%

rzadko 25% 8% 15% 15% 18% 16%

często 0% 0% 2% 12% 18% 15%

bardzo często 0% 0% 2% 3% 4% 3%

Ze zjawiskiem izolacji częściej mamy do czynienia w gimnazjum. 18% gimnazjalistów i 15%

uczniów szkoły podstawowej odczuwa, że są rzadko izolowani. Odpowiednio 66% i 85%

uczniów nie miało do czynienia z tym zjawiskiem w szkole.

i) grożenia

nigdy rzadko często bardzo często

Tabela nr 10

Czy zdarzyły się

w szkole

przypadki, że

ktoś Ci groził?

Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy Dziewczęta Razem

Szkoła podstawowa

Gimnazjum

nigdy 68% 85% 73% 64% 61% 63%

rzadko 25% 15% 22% 21% 32% 26%

często 7% 0% 5% 15% 7% 11%

bardzo często 0% 0% 0% 0% % 0%

10

Z częstymi przypadkami grożenia spotkało się 5% uczniów szkoły podstawowej i 11%

gimnazjum. Rzadko odpowiednio 22% i 26% natomiast nigdy 73% i 63%.

j) inne sytuacje, jakie?

Tabela nr 11

Z jakimi innymi

niebezpiecznymi dla Ciebie

sytuacjami spotkałeś się

w szkole?

Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy Dziewczęta Razem

Szkoła podstawowa Gimnazjum

wyśmiewanie, zaczepianie,

plucie, kopanie 3% 0% 2%

6%

14%

10%

Uczniowie wymienili jako inne sytuacje: wyśmiewanie, zaczepianie, plucie i kopanie. Takie

zjawisko zauważa 2% uczniów ze szkoły podstawowej i 10% z gimnazjum.

3. Jeśli byłeś (aś) ofiarą przemocy, kto był jej sprawcą? (dopuszcza się możliwość

wyboru kilku odpowiedzi)

a) rówieśnik, rówieśnica

b) starszy uczeń, uczennica szkoły

c) osoba spoza szkoły

d) nauczyciel lub inny pracownik szkoły

Tabela nr 12

Kto Twoim zdaniem

najczęściej jest

sprawcą przemocy?

Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy Dziewczęta Razem

Szkoła podstawowa Gimnazjum

a) rówieśnik,

rówieśnica 57% 42% 55%

50% 52% 51%

b) starszy uczeń,

uczennica szkoły 43% 58% 45%

50% 48% 49%

c) osoba spoza szkoły 0% 0% 0% 0% 0% 0%

d) nauczyciel lub inny

pracownik szkoły 0% 0% 0%

0% 0% 0%

11

45% uczniów ze szkoły podstawowej i 49% z gimnazjum odpowiedziało, że najczęstszym

sprawcą przemocy są starsi uczniowie. 55% uczniów ze szkoły podstawowej i 51%

z gimnazjum uważa, że sprawcami przemocy są rówieśnicy.

4. W jakich miejscach najczęściej zdarzają się akty przemocy? (dopuszcza się możliwość

wyboru kilku odpowiedzi)

a) teren wokół szkoły b) szatnie c) toalety d) korytarze e) sale lekcyjne f) suterena

g) stołówka h) w szkole nie zdarzają się akty przemocy

Tabela nr 13

W jakich miejscach

najczęściej zdarzają się akty

przemocy?

Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy Dziew. Razem

Szkoła podstawowa Gimnazjum

a) teren wokół szkoły 24% 22% 24% 26% 21% 23%

b) szatnie 18% 11% 16% 20% 19% 19%

c) toalety 16% 11% 14% 11% 13% 12%

d) korytarz 20% 15% 18% 15% 29% 22%

e) sale lekcyjne 4% 0% 3% 2% 2% 2%

f) suterena 8% 15% 11% 13% 13% 13%

g) stołówka 2% 0% 1% 4% 0% 2%

h) w szkole nie zdarzają się

akty przemocy 6% 26% 13% 9% 4% 6%

Najwięcej uczniów, bo aż 24% ze szkoły podstawowej i 23% z gimnazjum odpowiedziało,

że najczęściej do aktów przemocy dochodzi na terenie wokół szkoły. Również często takie

incydenty mają miejsce na korytarzu szkolnym - odpowiednio 18% i 22%. Inne niebezpieczne

miejsca to szatnie szkolne 16% i 19%, toalety 14% i 12%, suterena 11% i 13%.

5. Czy dyżury nauczycieli na przerwach podnoszą Twoje poczucie bezpieczeństwa?

Tak Nie Częściowo

12

Tabela nr 14

Czy dyżury nauczycieli

na przerwach podnoszą

Twoje poczucie

bezpieczeństwa ?

Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy

Dziewczęta

Razem

Szkoła podstawowa Gimnazjum

Tak 64% 69% 66% 36% 40% 30%

Nie 7% 0% 5% 24% 21% 28%

Częściowo 29% 31% 29% 40% 39% 42%

66% uczniów ze szkoły podstawowej i 30% z gimnazjum twierdzi, że dyżury nauczycieli

podnoszą ich poczucie bezpieczeństwa na przerwach. 29% uczniów szkoły podstawowej

i 42% gimnazjum uważa, że częściowo. Zdaniem 5% uczniów ze szkoły podstawowej

i 28% z gimnazjum dyżury nauczycieli nie mają wpływu na ich bezpieczeństwo podczas

przerw.

6. Na kogo, Twoim zdaniem możesz liczyć, jeśli masz jakiś problem?

a) wychowawca klasy b) nauczyciel przedmiotu c) dyrektor szkoły

d) starszy kolega, koleżanka e) samorząd uczniowski f) na siebie

h) inne osoby lub instytucje, jakie?

Tabela nr 15

Na kogo, Twoim zdaniem

możesz liczyć jeśli masz

jakiś problem?

Chłopcy Dziewczęta

Razem

Chłopcy

Dziewczęta

Razem

Szkoła podstawowa Gimnazjum

a) wychowawca klasy 47% 48% 47% 21% 33% 28%

b) nauczyciel przedmiotu 7% 8% 8% 7% 6% 7%

c) dyrektor szkoły 10% 3% 7% 7% 3% 5%

d) starszy kolega,

koleżanka 15% 14% 14% 29% 42% 36%

e) samorząd uczniowski 2% 0% 1% 0% 0% 0%

f) na siebie 2% 10% 6% 29% 27% 49%

13

h) inne osoby lub

instytucje, jakie?

Rodzice, rodzeństwo

17% 17% 17% 7% 3% 5%

Odpowiadając na pytanie zawarte w tabeli nr 15 najwięcej uczniów, bo aż 47% ze szkoły

podstawowej i tylko 28% z gimnazjum zaznaczyło, że z prośbą o pomoc zwróciłoby się do

wychowawcy klasy. Po pomoc do osoby nie wymienionej w ankiecie, m.in. do rodziców,

rodzeństwa zwróciłoby się 17% ze szkoły podstawowej i tylko 5% z gimnazjum. 14%

badanych ze szkoły podstawowej i 36% z gimnazjum zwróciłaby się z prośbą o pomoc do

starszych kolegów lub koleżanek. Bardzo duży odsetek uczniów z gimnazjum liczy tylko na

siebie bo jest to 49%, a w szkole podstawowej 6%.

7. Określ za pomocą wymienionych przymiotników swój poziom bezpieczeństwa w szkole:

(możesz wybrać tylko jedną odpowiedź)

bardzo dobry, dobry, zadawalający, pełen niepokoju

Tabela nr 16

Proszę określić za

pomocą wymienionych

przymiotników swój

poziom bezpieczeństwa

w szkole.

Chłopcy Dziewczęta Razem Chłopcy

Dziewczęta

Razem

Szkoła podstawowa Gimnazjum

Bardzo dobry 53% 46% 51% 71% 46% 48%

Dobry 43% 31% 39% 29% 42% 36%

Zadawalający 4% 23% 10% 0% 9% 8%

Pełen niepokoju 0% 0% 0% 0% 3% 8%

Odpowiadając na pytanie z tabeli nr 16 zdecydowana większość, bo 90% uczniów ze szkoły

podstawowej i 84% z gimnazjum czuje się w szkole bardzo dobrze i dobrze. Jedynie 8%

uczniów z gimnazjum odczuwa stan niepokoju.

Wnioski:

Zdecydowana większość uczniów czuje się w szkole bezpiecznie, ale są też uczniowie,

którzy mieli do czynienia ze zjawiskiem agresji i przemocy. Jako jej sprawców najczęściej

wskazywali swoich rówieśników oraz uczniów klas starszych. Nikt nie zaznaczył jako

sprawców przemocy nauczycieli, innych pracowników szkoły, czy osób spoza niej.

14

Miejscami, gdzie najczęściej dochodziło do niebezpiecznych zdarzeń zdaniem uczniów były:

teren wokół szkoły oraz korytarz.

Uczniowie stwierdzili, że dyżury nauczycieli na korytarzach podnoszą poziom

bezpieczeństwa.

W przypadku poczucia zagrożenia uczniowie szkoły podstawowej zwracali się z prośbą

o pomoc głównie do wychowawców (47%). Gimnazjaliści mieli nieco odmienne zdanie,

ponieważ mniej osób zwracało się do nauczyciela czy wychowawcy - było to 28%. Częściej

wybierali starszego kolegę, koleżankę bądź zdawali się sami na siebie.

W badaniu bezpieczeństwa nie sposób pominąć zjawisk takich jak: spożywanie

alkoholu, palenie papierosów, zażywanie narkotyków. O ile w kwestii zażywania

narkotyków uczniowie w 100% zaprzeczyli, iż by takie incydenty miały miejsce, o tyle

przypadki spożycia alkoholu czy palenia papierosów zdarzały się. Wśród uczniów szkoły

podstawowej miała z tym do czynienia niewielka liczba osób. Przyznają się do tego głównie

chłopcy. W klasach gimnazjalnych problem wzrasta. Z przypadkami spożycia alkoholu

spotkało się więcej dziewcząt niż chłopców. Palenie papierosów niestety było zjawiskiem

częstszym. Jak wynika z tabeli nr 6 przyznało się do tego niemal 20% uczniów.

Zdecydowana większość uczniów wypowiedziała się, iż nie spotkała się ze zjawiskiem

kradzieży. Kilkanaście procent stwierdziło, że takie przypadki miały miejsce rzadko.

Sporadycznie miały miejsce w szkole wymuszenia i wyłudzenia. Więcej takich zdarzeń

było w gimnazjum niż w szkole podstawowej.

Kilka procent uczniów szkoły podstawowej oraz uczniów z gimnazjum miało często do

czynienia z przypadkami grożenia. Jednak zdaniem większości miało to miejsce rzadko.

Niewielu uczniów spotkało się ze zjawiskiem wyśmiewania, zaczepiania, plucia czy

kopania. Częściej spotykali się z takimi zdarzeniami gimnazjaliści.

Uczniowie gimnazjum częściej czuli się izolowani w swoim środowisku.

O ile odpowiedzi, że zdarzyło im się to często lub bardzo często w szkole podstawowej nie

udzielił nikt, to w gimnazjum przyznaje się do tego 15% chłopców i 22% dziewcząt.

W szkole podstawowej poczucie jedności z grupą odczuwało 85% uczniów, w gimnazjum

tylko 66%.

Niestety narastającym problemem jest nagminność używania przez dzieci i młodzież

wulgaryzmów. Duża liczba uczniów zarówno szkoły podstawowej jak i gimnazjum

zaznaczyła, że używano ich często.

Kończąc ankietę uczniowie określali subiektywne odczucie poziomu bezpieczeństwa

za pomocą przymiotników. Wysoce zadowalający jest fakt, iż zdecydowana większość

uczniów określiła swój poziom bezpieczeństwa jako bardzo dobry i dobry. Zaledwie

niewielki procent uczniów gimnazjum odczuwało stan niepokoju.

2. Analiza wywiadu przeprowadzonego w klasie I i III szkoły podstawowej

Celem wywiadu było poznanie opinii uczniów klas pierwszej i trzeciej szkoły podstawowej

na temat bezpieczeństwa w szkole. Uczniowie odpowiadali na pytania przedstawione poniżej.

Badaniem objęto 15 uczniów ( 10 dziewczynek i 5 chłopców).

1. Czy czujesz się bezpiecznie w Twojej szkole?

15

Tabela 1

Czy czujesz się bezpiecznie w Twojej szkole? Chłopcy Dziewczęta Razem

Tak 80% 90% 87%

Nie zawsze 20% 10% 13%

Z danych zawartych w tabeli wynika, że 87% badanych uczniów z klas młodszych szkoły

podstawowej czuje się w szkole bezpiecznie, 13% twierdzi, że nie zawsze. Żadne dziecko

nie czuje się zagrożone.

2. Czy słyszałeś o tym lub sam byłeś uczestnikiem, że w szkole wśród uczniów zdarzały

się przypadki:

a) agresji, przemocy

Tabela 2

2.Czy słyszałeś o tym lub sam byłeś uczestnikiem, że

w szkole wśród uczniów zdarzały się przypadki

a) agresji, przemocy Chłopcy Dziewczęta Razem

nigdy 40% 50% 47%

rzadko 60% 50% 53%

47% uczniów nigdy nie doświadczyła aktów agresji, natomiast 53% - rzadko.

b) używania wulgarnych słów, obrażania innych

Tabela 3

b) używania wulgarnych słów Chłopcy Dziewczęta Razem

nigdy 40% 20% 27%

rzadko 20% 50% 40%

często 20% 20% 20%

bardzo często 20% 10% 13%

27% uczniów twierdzi, że nie używa się w szkole słów wulgarnych, 40% twierdzi, że

rzadko, 20% - często i 13% - bardzo często.

c) kradzieży,

Tabela 4

c) kradzieży Chłopcy Dziewczęta Razem

nigdy 80% 90% 87%

rzadko 20% 10% 13%

87% uczniów twierdzi, że nigdy nie miało do czynienia z kradzieżą w szkole, 13%, że rzadko.

16

3. Jeśli byłeś ofiarą przemocy, kto był jej sprawcą? (dopuszcza się możliwość wyboru

kilku odpowiedzi)

a) rówieśnik, rówieśnica b) starszy uczeń, uczennica szkoły c) osoba spoza szkoły

d) nauczyciel lub inny pracownik szkoły

Tabela 5

3. Jeśli byłeś ofiarą przemocy, kto był jej sprawcą? Chłopcy Dziewczęta Razem

a) rówieśnik, rówieśnica 50% 56% 54%

b) starszy uczeń, uczennica szkoły 50% 44% 46%

c) osoba spoza szkoły 0% 0% 0%

d) nauczyciel lub inny pracownik szkoły 0% 0% 0%

54% uczniów uważa, że sprawcami przemocy są rówieśnicy, 46% wskazuje starszych

kolegów.

4. W jakich miejscach najczęściej zdarzają się akty przemocy? (dopuszcza się możliwość

wyboru kilku odpowiedzi)

a) teren wokół szkoły b) szatnie c) toalety d) korytarz e) sale lekcyjne f) suterena

g) stołówka h) w szkole nie zdarzają się akty przemocy

Tabela 6

4. W jakich miejscach najczęściej zdarzają się akty

przemocy? Chłopcy Dziewczęta Razem

a) teren wokół szkoły 67% 33% 47%

b) szatnie 0% 0% 0%

c) toalety 0% 0% 0%

d) korytarz 0% 33% 20%

e) sale lekcyjne 0% 0% 0%

f) suterena 0% 0% 0%

g) stołówka 0% 11% 7%

h) w szkole nie zdarzają się akty przemocy 33% 22% 27%

Najwięcej uczniów, bo aż 47% odpowiedziało, że miejscem, gdzie najczęściej dochodzi do

przemocy jest teren wokół szkoły, 20% wskazuje korytarz. W tym przedziale wiekowym

27% uczniów stwierdziło, że w szkole nie dochodzi do aktów przemocy.

5. Czy dyżury nauczycieli na przerwach podnoszą Twoje poczucie bezpieczeństwa?

Tabela 7

5. Czy dyżury nauczycieli na przerwach podnoszą

Twoje poczucie bezpieczeństwa? Chłopcy Dziewczęta Razem

Tak 60% 100% 87%

Częściowo 40% 0% 13%

17

Wśród tej grupy dzieci 87% twierdzi, że dyżury nauczycieli mają wpływ na poczucie

bezpieczeństwa, a 13%, że częściowe.

6. Na kogo, Twoim zdaniem możesz liczyć, jeśli masz jakiś problem?

Tabela 8

6. Na kogo, Twoim zdaniem możesz liczyć, jeśli masz

jakiś problem? Chłopcy Dziewczęta Razem

a) wychowawca klasy 60% 70% 67%

b) nauczyciel przedmiotu 0% 10% 6%

c) dyrektor szkoły 40% 20% 27%

W klasach młodszych szkoły podstawowej największym zaufaniem cieszy się wychowawca

klasy. To do nich zwróciłoby się 67% ankietowanych uczniów z prośbą

o pomoc. Na drugim miejscu jest dyrektor szkoły 27% i nauczyciel przedmiotu 6%.

7. Określ za pomocą wymienionych przymiotników swój poziom bezpieczeństwa

w szkole: (możesz wybrać tylko jedną odpowiedź)

bardzo dobry, dobry, zadawalający, pełen niepokoju

Tabela 9

7. Określ za pomocą wymienionych przymiotników

swój poziom bezpieczeństwa w szkole Chłopcy Dziewczęta Razem

Bardzo dobry 60% 60% 60%

Dobry 40% 40% 40%

Zadawalający 0% 0% 0%

Pełen niepokoju 0% 0% 0%

60% uczniów określa poziom bezpieczeństwa w szkole jako bardzo dobry, natomiast

40% - jako dobry.

Wnioski:

Zdecydowana większość uczniów czuje się w szkole bezpiecznie, ale są też uczniowie, którzy

mieli do czynienia ze zjawiskiem agresji i przemocy. Jako jej sprawców najczęściej

wskazywali swoich rówieśników oraz uczniów klas starszych. Miejscami, gdzie najczęściej

dochodziło do niebezpiecznych zdarzeń zdaniem uczniów były: teren wokół szkoły oraz

korytarz.

Uczniowie stwierdzili, że dyżury nauczycieli na korytarzach podnoszą poziom

bezpieczeństwa. W przypadku poczucia zagrożenia uczniowie szkoły podstawowej zwracali

się z prośbą o pomoc głównie do wychowawców (67%) i dyrektora szkoły (27%).

Kończąc wywiad uczniowie określali subiektywne odczucie poziomu bezpieczeństwa

18

za pomocą przymiotników. Wysoce zadowalający jest fakt, iż zdecydowana większość

uczniów określiła swój poziom bezpieczeństwa jako bardzo dobry i dobry.

3. Opracowanie zbiorcze wyników ankiety przeprowadzonej wśród rodziców

Celem ankiety było poznanie opinii rodziców na temat bezpieczeństwa w szkole. Zestaw

pytań był taki sam dla wszystkich. Badaniem objęto rodziców uczniów klas I, III i V szkoły

podstawowej oraz I b i III gimnazjum. Ankiety rozdano wszystkim rodzicom obecnym na

wywiadówce. Do analizy wróciło 19 ankiet z gimnazjum i 41 ze szkoły podstawowej.

1. Czy Państwa dziecko czuje się bezpiecznie w szkole?

Tak Nie Nie zawsze

Tabela 1

Czy Państwa dziecko czuje

się bezpiecznie w szkole?

M K Razem M K Razem

Gimnazjum Szkoła podstawowa

Tak 100% 64% 74% 50% 75% 74%

Nie 0% 7% 5% 0% 3% 2%

Nie zawsze 0% 29% 21% 50% 22% 24%

W szkole podstawowej 2%, a w gimnazjum 5% ankietowanych rodziców uważa, że ich

dziecko nie czuje się w szkole bezpiecznie. 74% w szkole podstawowej i w gimnazjum

uważa, że ich dziecko czuje się bezpiecznie, a odpowiednio 24% i 21%, że nie zawsze.

2. Czy słyszeli Państwo, że w szkole wśród uczniów zdarzały się przypadki:

a) agresji, przemocy

nigdy rzadko często bardzo często

Tabela 2

a) agresji, przemocy M K Razem M K Razem

Gimnazjum Szkoła podstawowa

nigdy 40% 50% 47% 25% 30% 29%

rzadko 60% 29% 37% 75% 62% 63%

często 0% 7% 5% 0% 5% 5%

bardzo często 0% 7% 5% 0% 0% 0%

47% ankietowanych rodziców z gimnazjum i 29% ze szkoły podstawowej uważa, że w szkole

nie występuje zjawisko agresji. 47% rodziców uczniów gimnazjum i 37% szkoły

podstawowej twierdzi, że rzadko, zaś często po 5%. Na bardzo częste występowanie

zjawiska agresji w szkole wskazuje 5% rodziców uczniów gimnazjum.

b) używania wulgarnych słów, obrażania innych

nigdy rzadko często bardzo często

19

Tabela 3

b) używania wulgarnych słów

M K Razem M K Razem

Gimnazjum Szkoła podstawowa

nigdy 20% 43% 37% 25% 11% 12%

rzadko 60% 21% 32% 25% 49% 46%

często 0% 36% 26% 50% 35% 37%

bardzo często 0% 0% 0% 0% 5% 5%

69% rodziców gimnazjalistów i 58% rodziców uczniów szkoły podstawowej twierdzi, że to

zjawisko nie występuje lub występuje rzadko. Na częste używanie wulgaryzmów wskazuje

26% rodziców uczniów gimnazjum i 37% ze szkoły podstawowej. 5% rodziców uczniów

szkoły podstawowej twierdzi , że bardzo często.

c) kradzieży,

nigdy rzadko często bardzo często

Tabela 4

c) kradzieży

M K Razem M K Razem

Gimnazjum Szkoła podstawowa

nigdy 80% 79% 79% 75% 59% 61%

rzadko 0% 14% 11% 25% 35% 34%

często 0% 0% 0% 0% 0% 0%

bardzo często 0% 0% 0% 0% 0% 0%

Nie wszyscy rodzice udzielili odpowiedzi na to pytanie. Jednak z udzielonych wypowiedzi

wynika, iż przypadki kradzieży zdarzają rzadko 11% - gimnazjum i 34% - szkoła

podstawowa. 79% ankietowanych z gimnazjum i 61% ze szkoły podstawowej nigdy nie

słyszała o tym zjawisku w szkole.

d) spożywania alkoholu

nigdy rzadko często bardzo często

Tabela 5

d) spożywania alkoholu

M K Razem M K Razem

Gimnazjum Szkoła podstawowa

nigdy 94% 94% 97% 100% 89% 90%

rzadko 0% 6% 3% 0% 0% 0%

często 0% 0% 0% 0% 0% 0%

bardzo często 0% 0% 0% 0% 0% 0%

97% ankietowanych rodziców z gimnazjum i 90% ze szkoły podstawowej twierdzi, że do

przypadki spożywania alkoholu w szkole nigdy nie miały miejsca. 3% rodziców dzieci

z gimnazjum twierdzi, że rzadko. 10% ankietowanych z gimnazjum nie udzieliła żadnej

odpowiedzi.

20

e) palenia papierosów

nigdy rzadko często bardzo często

Tabela 6

e) palenia papierosów

M K Razem M K Razem

Gimnazjum Szkoła podstawowa

Nigdy 94% 94% 94% 75% 84% 83%

rzadko 6% 6% 6% 0% 8% 7%

często 0% 0% 0% 0% 0% 0%

bardzo często 0% 0% 0% 0% 0% 0%

Na to pytanie 10% rodziców ze szkoły podstawowej nie udzieliła odpowiedzi. 94%

rodziców uczniów gimnazjum i 83% szkoły podstawowej stwierdziło, że nie istnieje problem

palenia papierosów. Natomiast 6% ankietowanych z gimnazjum i 7% ze szkoły

podstawowej twierdzi, że przypadki palenia papierosów zdarzają się rzadko.

f) zażywania narkotyków

nigdy rzadko często bardzo często

Tabela 7

f) zażywania narkotyków

M K Razem M K Razem

Gimnazjum Szkoła podstawowa

nigdy 100% 100% 100% 100% 92% 93%

rzadko 0% 0% 0% 0% 0% 0%

często 0% 0% 0% 0% 0% 0%

bardzo często 0% 0% 0% 0% 0% 0%

Wszyscy rodzice, którzy udzielili odpowiedzi twierdzą, że nie słyszeli o zażywaniu

narkotyków w szkole. 7% rodziców uczniów ze szkoły podstawowej nie udzieliło

odpowiedzi na to pytanie.

g) wymuszania, wyłudzania

nigdy rzadko często bardzo często

Tabela 8

g) wymuszania, wyłudzenia

M K Razem M K Razem

Gimnazjum Szkoła podstawowa

nigdy 100% 93% 95% 75% 76% 76%

rzadko 0% 7% 5% 25% 14% 15%

często 0% 0% 0% 0% 0% 0%

bardzo często 0% 0% 0% 0% 0% 0%

95% rodziców uczniów gimnazjum twierdzi, że w szkole nie zdarzają się przypadki

wymuszania. W szkole podstawowej tak samo twierdzi 76% rodziców. 5% rodziców uczniów

z gimnazjum i 15% ze szkoły podstawowej twierdzi, że takie przypadki zdarzają się rzadko.

21

h) izolowania

nigdy rzadko często bardzo często

Tabela 9

h) izolowania

M K Razem M K Razem

Gimnazjum Szkoła podstawowa

nigdy 80% 89% 84% 50% 65% 65%

rzadko 20% 11% 16% 50% 35% 35%

często 0% 0% 0% 0% 0% 0%

bardzo często 0% 0% 0% 0% 0% 0%

Analizując poniższą tabelę wynika, iż 84% rodziców uczniów z gimnazjum i 65% ze szkoły

podstawowej twierdzi , ze nigdy nie dochodzi do izolowania dzieci. Odpowiednio 16% i 35%

twierdzi, że rzadko.

i) grożenia

nigdy rzadko często bardzo często

Tabela 10

i) grożenia

M K Razem M K Razem

Gimnazjum Szkoła podstawowa

nigdy 80% 71% 74% 50% 63% 63%

rzadko 20% 29% 26% 50% 37% 37%

często 0% 0% 0% 0% 0% 0%

bardzo często 0% 0% 0% 0% 0% 0%

74% rodziców z gimnazjum i 63% ze szkoły podstawowej uważa, że nigdy nie zdarzają się

przypadki grożenia. Odpowiednio 26% i 37% twierdzi, że rzadko.

j) inne sytuacje, jakie?

Rodzice nie wymienili żadnych innych sytuacji, o których słyszeliby od swoich dzieci.

3. Kto Państwa zdaniem najczęściej jest sprawcą przemocy? (dopuszcza się możliwość

wyboru kilku odpowiedzi)

a) rówieśnik, rówieśnica b) starszy uczeń, uczennica szkoły c) osoba spoza szkoły

d) nauczyciel lub inny pracownik szkoły

Tabela 11

3. Kto Państwa zdaniem najczęściej jest

sprawcą przemocy?

M K Razem M K Razem

Gimnazjum Szkoła podstawowa

a) rówieśnik, rówieśnica 100% 50% 50% 20% 38% 36%

b) starszy uczeń, uczennica szkoły 0% 50% 50% 80% 62% 64%

c) osoba spoza szkoły 0% 0% 0% 0% 0% 0%

d) nauczyciel lub inny pracownik szkoły 0% 0% 0% 0% 0% 0%

22

50% rodziców z gimnazjum i 64% ze szkoły podstawowej wskazuje, iż sprawcą przemocy

jest starszy uczeń, 50% z gimnazjum i 64% ze szkoły podstawowej wskazuje na rówieśników.

4. W jakich miejscach Państwa zdaniem najczęściej zdarzają się akty przemocy?

(dopuszcza się możliwość wyboru kilku odpowiedzi)

a) teren wokół szkoły b) szatnie c) toalety d) korytarze e) sale lekcyjne f) suterena

g) stołówka h) w szkole nie zdarzają się akty przemocy

Tabela 12

4. W jakich miejscach Państwa

zdaniem

najczęściej zdarzają się akty

przemocy?

M K Razem M K Razem

Gimnazjum

Szkoła podstawowa

a) teren wokół szkoły 67% 41% 45% 50% 31% 32%

b) szatnie 33% 24% 25% 25% 16% 16%

c) toalety 0% 12% 10% 0% 17% 16%

d) korytarz 0% 12% 10% 0% 19% 18%

e) sale lekcyjne 0% 0% 0% 0% 0% 0%

f) suterena 0% 6% 5% 0% 7% 6%

g) stołówka 0% 0% 0% 0% 0% 0%

h) w szkole nie zdarzają się akty

przemocy 0% 6% 5% 25% 10% 11%

45% uczniów z gimnazjum i 32% ze szkoły podstawowej odpowiedziało, że najczęstszym miejscem,

gdzie dochodzi do przemocy jest terem wokół szkoły. Również często zdaniem rodziców do aktów

przemocy dochodzi w szatni szkolnej odpowiednio 25% i 16%. Inne niebezpieczne miejsca to toalety

10% i 16% , korytarz 10% i 18%, oraz suterena 5% i 6%.

5. Czy dyżury nauczycieli na przerwach podnoszą poczucie bezpieczeństwa Państwa

dzieci?

Tak Nie Częściowo

Tabela 13

5. Czy dyżury nauczycieli na przerwach

podnoszą

poczucie bezpieczeństwa Państwa dzieci?

M K Razem M K Razem

Gimnazjum Szkoła podstawowa

Tak 80% 50% 58% 75% 76% 76%

Nie 0% 7% 5% 0% 3% 2%

Częściowo 20% 43% 37% 25% 14% 15%

58% ankietowanych rodziców z gimnazjum i 76% ze szkoły podstawowej uważa, że dyżury

nauczycieli wpływają na poczucie bezpieczeństwa dzieci w szkole. Odpowiednio 37%

z gimnazjum i 15% ze szkoły podstawowej uważa, że częściowo a 5% i 2% twierdzi, że nie

ma to wpływu na poczucie bezpieczeństwa.

23

6. Na kogo, Państwa zdaniem może liczyć Państwa dziecko, jeśli ma jakiś problem?

a) wychowawca klasy b) nauczyciel przedmiotu c) dyrektor szkoły d) starszy kolega,

koleżanka e) samorząd uczniowski f) na siebie h) inne osoby lub instytucje, jakie?

Tabela 14

6. Na kogo, Państwa zdaniem może liczyć

Państwa dziecko, jeśli ma jakiś problem?

M K Razem M K Razem

Gimnazjum Szkoła podstawowa

a) wychowawca klasy 100% 56% 64% 100% 71% 74%

b) nauczyciel przedmiotu 0% 10% 8% 0% 0% 0%

c) dyrektor szkoły 0% 14% 12% 0% 11% 10%

d) starszy kolega, koleżanka 0% 10% 8% 0% 7% 6%

e) samorząd uczniowski 0% 0% 0% 0% 0% 0%

f) na siebie 0% 10% 8% 0% 9% 8%

h) inne osoby lub instytucje, jakie? 0% 0% 0% 0% 2% 2%

64% rodziców dzieci z gimnazjum i 74% ze szkoły podstawowej stwierdziło, że w trudnej

sytuacji dziecko może liczyć na pomoc wychowawcy. Do dyrektora szkoły zwróciłoby się

z problemami odpowiednio 12% i 10%, do nauczyciela przedmiotu 8% uczniów

z gimnazjum. Po 8% z gimnazjum i ze szkoły podstawowej twierdzi, że dziecko może liczyć

na siebie. Na starszego kolegę może liczyć odpowiednio 8% i 6%. 2% rodziców uważa,

że ich dzieci w przypadku kłopotów mogą liczyć na nich lub starsze rodzeństwo.

7. Proszę określić za pomocą wymienionych przymiotników poziom bezpieczeństwa

w szkole Państwa dzieci: (możesz wybrać tylko jedną odpowiedź)

bardzo dobry, dobry, zadawalający, pełen niepokoju

Tabela 15

7. Proszę określić za pomocą

wymienionych przymiotników

przeciętny nastrój w szkole Państwa

dzieci:

M K Razem M K Razem

Gimnazjum

Szkoła podstawowa

Bardzo dobry 20% 7% 11% 0% 30% 27%

Dobry 60% 79% 74% 75% 59% 61%

Zadawalający 20% 14% 15% 25% 11% 12%

Pełen niepokoju 0% 0% 0% 0% 0% 0%

Wg rodziców poczucie bezpieczeństwa w szkole znajduje się na poziomie dobrym. Tak

określiło w odpowiedzi na to pytanie 74% rodziców dzieci z gimnazjum i 61% ze szkoły

podstawowej. Na poziomie bardzo dobrym 11% z gimnazjum i 27% ze szkoły podstawowej.

Natomiast 15% z gimnazjum i 12% ze szkoły podstawowej twierdzi, iż na zadawalającym.

24

Wnioski:

Rodzice określają poziom bezpieczeństwa w szkole jako dobry. 74% uczniów czuje się

w szkole bezpiecznie. Według ankietowanych rodziców zjawisko agresji występuje rzadko.

Najczęściej ich dzieci spotykają się z agresją słowną (wulgaryzmy, obrażanie innych).

Zdarzały się przypadki kradzieży, wymuszeń i wyłudzeń. Częściej spotykało

to gimnazjalistów.

Nikt z ankietowanych nie słyszał o zażywaniu narkotyków. Picie alkoholu, czy palenie

papierosów to zjawiska sporadyczne. Poważnym problemem w gimnazjum są grożenia

i izolowanie uczniów.

Jako sprawców przemocy rodzice zdecydowanie wskazują starszych kolegów i koleżanki,

a dochodzi do nich najczęściej na terenie wokół szkoły, w szatni, toalecie i na korytarzach.

Większość rodziców twierdzi, że dyżury nauczycieli podnoszą poziom bezpieczeństwa.

Według ankietowanych dziecko w sytuacji zagrożenia może liczyć na pomoc wychowawcy

i dyrektora szkoły.

4. Opracowanie zbiorcze wyników ankiety przeprowadzonej wśród nauczycieli

Celem ankiety było poznanie opinii nauczycieli na temat bezpieczeństwa w szkole.

1. Czy Państwa zdaniem dzieci czują się bezpiecznie w szkole?

Tak Nie Nie zawsze

Tabela 1

Czy Państwa zadaniem dzieci czują się bezpiecznie w

szkole? Mężczyźni Kobiety Razem

Tak 100% 88% 92%

Nie 0% 0% 0%

Nie zawsze 0% 13% 8%

Z tabeli wynika, iż 92% badanych nauczycieli twierdzi, że dzieci w szkole zawsze czują się

bezpiecznie, 8% twierdzi, że nie zawsze.

2. Czy słyszeli Państwo, że w szkole wśród uczniów zdarzały się przypadki:

a) agresji, przemocy

nigdy rzadko często bardzo często

Tabela 2

a) agresji, przemocy Mężczyźni Kobiety Razem

nigdy 25% 27% 26%

rzadko 75% 73% 74%

często 0% 0% 0%

bardzo często 0% 0% 0%

Z danych zawartych w tabeli wynika, iż 26% nauczycieli twierdzi, że w szkole nie dochodzi

do aktów przemocy, natomiast zdecydowana większość (74%) twierdzi, że rzadko.

25

b) używania wulgarnych słów, obrażania innych

nigdy rzadko często bardzo często

Tabela 3

b) używania wulgarnych słów Mężczyźni Kobiety Razem

nigdy 0% 0% 0%

rzadko 25% 25% 25%

często 75% 63% 67%

bardzo często 0% 13% 8%

75% badanych nauczycieli uważa, że w szkole uczniowie często i bardzo często używają

wulgaryzmów.

c) kradzieży,

nigdy rzadko często bardzo często

Tabela 4

c) kradzieży Mężczyźni Kobiety Razem

nigdy 75% 50% 58%

rzadko 25% 50% 42%

często 0% 0% 0%

bardzo często 0% 0% 0%

58% nauczycieli twierdzi, że w szkole nigdy nie zdarzają się kradzieże, natomiast 42%, że

rzadko.

d) spożywania alkoholu

nigdy rzadko często bardzo często

Tabela 5

d) spożywania alkoholu Mężczyźni Kobiety Razem

nigdy 100% 100% 100%

rzadko 0% 0% 0%

często 0% 0% 0%

bardzo często 0% 0% 0%

Analizując odpowiedzi nauczycieli na to pytanie można stwierdzić, iż spożywanie alkoholu

w szkole nie zdarza się.

e) palenia papierosów

nigdy rzadko często bardzo często

26

Tabela 6

e) palenia papierosów Mężczyźni Kobiety Razem

nigdy 90% 95% 90%

rzadko 10% 10% 10%

często 0% 0% 0%

bardzo często 0% 0% 0%

Z przypadkami palenia papierosów przez uczniów na terenie szkoły zetknęło się 10%

nauczycieli. 90% twierdzi, że nigdy nie miało do czynienia z paleniem wśród uczniów.

f) zażywania narkotyków

nigdy rzadko często bardzo często

Tabela 7

f) zażywania narkotyków Mężczyźni Kobiety Razem

nigdy 100% 100% 100%

rzadko 0% 0% 0%

często 0% 0% 0%

bardzo często 0% 0% 0%

Nauczyciele nie zauważyli na terenie szkoły przypadków zażywania przez uczniów

narkotyków.

g) wymuszania, wyłudzania

nigdy rzadko często bardzo często

Tabela 8

g) wymuszania, wyłudzenia Mężczyźni Kobiety Razem

nigdy 100% 100% 100%

rzadko 0% 0% 0%

często 0% 0% 0%

bardzo często 0% 0% 0%

Nauczyciele twierdzą, że nie zetknęli się ze zjawiskiem wyłudzania.

h) izolowania

nigdy rzadko często bardzo często

Tabela 9

h) izolowania Mężczyźni Kobiety Razem

nigdy 0% 0% 0%

rzadko 100% 75% 83%

często 0% 25% 17%

bardzo często 0% 0% 0%

27

Analizując dane z tabelki wynika, że w naszej szkole zdarzają się przypadki izolowania.

Rzadko twierdzi 83% ankietowanych, często 17%.

i) grożenia

nigdy rzadko często bardzo często

Tabela 10

i) grożenia Mężczyźni Kobiety Razem

nigdy 50% 25% 33%

rzadko 50% 63% 58%

często 0% 13% 8%

bardzo często 0% 0% 0%

Analizując tabelkę wynika, że z groźbami nigdy nie zetknęło się 33% nauczycieli natomiast

58% rzadko i 8% często.

j) inne sytuacje, jakie?

Nie wymieniono żadnych innych sytuacji.

3. Kto Państwa zdaniem najczęściej jest sprawcą przemocy?

(dopuszcza się możliwość wyboru kilku odpowiedzi)

a) rówieśnik, rówieśnica

b) starszy uczeń, uczennica szkoły

c) osoba spoza szkoły

d) nauczyciel lub inny pracownik szkoły

Tabela 11

3. Kto Państwa zdaniem najczęściej jest sprawcą

przemocy? Mężczyźni Kobiety Razem

a) rówieśnik, rówieśnica 50% 50% 50%

b) starszy uczeń, uczennica szkoły 50% 50% 50%

c) osoba spoza szkoły 0% 0% 0%

d) nauczyciel lub inny pracownik szkoły 0% 0% 0%

Analiza odpowiedzi na to pytanie pokazuje jednoznacznie, iż nauczyciele stwierdzają, że

sprawcami przemocy w szkole są sami uczniowie – rówieśnicy lub starsi koledzy.

4. W jakich miejscach Państwa zdaniem najczęściej zdarzają się akty przemocy?

(dopuszcza się możliwość wyboru kilku odpowiedzi)

a) teren wokół szkoły

b) szatnie

c) toalety

d) korytarze

e) sale lekcyjne

28

f) suterena

g) stołówka

h) w szkole nie zdarzają się akty przemocy

Tabela 12

4. W jakich miejscach Państwa zdaniem

najczęściej zdarzają się akty przemocy? Mężczyźni Kobiety Razem

a) teren wokół szkoły 27% 40% 35%

b) szatnie 18% 7% 12%

c) toalety 18% 27% 23%

d) korytarz 18% 13% 15%

e) sale lekcyjne 9% 0% 4%

f) suterena 0% 13% 8%

g) stołówka 9% 0% 4%

h) w szkole nie zdarzają się akty przemocy 0% 0% 0%

35% nauczycieli wskazuje, że miejscem, gdzie najczęściej zdarzają się akty przemocy jest

teren wokół szkoły.

5. Czy dyżury nauczycieli na przerwach podnoszą poczucie bezpieczeństwa dzieci?

Tak Nie Częściowo

Tabela 13

5. Czy dyżury nauczycieli na przerwach podnoszą

poczucie bezpieczeństwa dzieci? Mężczyźni Kobiety Razem

Tak 100% 75% 83%

Nie 0% 0% 0%

Częściowo 0% 25% 17%

83% nauczycieli uważa, że ich dyżury wpływają na poczucie bezpieczeństwa w szkole.

Natomiast 17% badanych uważa, że częściowo.

6. Na kogo, Państwa zdaniem może liczyć dziecko, jeśli ma jakiś problem?

a) wychowawca klasy

b) nauczyciel przedmiotu

c) dyrektor szkoły

d) starszy kolega, koleżanka

e) samorząd uczniowski

f) na siebie

h) inne osoby lub instytucje, jakie?

29

Tabela 14

6. Na kogo, Państwa zdaniem może liczyć

Państwa dziecko, jeśli ma jakiś problem? Mężczyźni Kobiety Razem

a) wychowawca klasy 75% 100% 92%

b) nauczyciel przedmiotu 75% 38% 50%

c) dyrektor szkoły 50% 88% 75%

d) starszy kolega, koleżanka 0% 13% 8%

e) samorząd uczniowski 0% 0% 0%

f) na siebie 25% 0% 8%

h) inne osoby lub instytucje, jakie? Rodzice,

rodzeństwo 0% 0% 0%

92% ankietowanych wskazuje wychowawcę klasy jako osobę, do której uczniowie zwracają

się z prośbą o pomoc, 50% wskazuje nauczyciela przedmiotu, 75% - dyrektora szkoły, 8% -

starszego kolegę. 8% ankietowanych uważa, że uczeń może liczyć tylko na siebie.

7. Proszę określić za pomocą wymienionych przymiotników poziom bezpieczeństwa

w szkole (możesz wybrać tylko jedną odpowiedź)

bardzo dobry, dobry, zadawalający, pełen niepokoju

Tabela 15

7. Proszę określić za pomocą wymienionych

przymiotników przeciętny nastrój w szkole dzieci: Mężczyźni Kobiety Razem

Bardzo dobry 50% 38% 42%

Dobry 50% 63% 58%

Zadawalający 0% 0% 0%

Pełen niepokoju 0% 0% 0%

58% nauczycieli określiła nastrój dzieci w szkole jako dobry, zaś 42% jako bardzo dobry.

WNIOSKI

Według nauczycieli dzieci i młodzież czują się w szkole bezpiecznie. Jednak w szkole

zdarzają się akty przemocy. Z danych zawartych w tabeli nr 2 wynika, że 74% nauczycieli

miało do czynienia z przemocą i agresją wśród uczniów. Najczęstszą formą agresji pojawiającej

się wśród uczniów jest nadużywanie wulgaryzmów w kontaktach z rówieśnikami.

Nauczyciele spotkali się z przypadkami kradzieży na terenie szkoły (Tabela nr 4).

Nie odnotowano zaś wymuszeń i wyłudzeń.

Ankietowani nie mieli do czynienia z przypadkami spożywania przez uczniów alkoholu, ani

zażywania narkotyków. Natomiast byli świadkami nielicznych incydentów palenia

papierosów.

W szkole występuje zjawisko izolowania. Zostało ono dostrzeżone przez wszystkich

nauczycieli ( Tabela nr 9).

30

Ankietowani nauczyciele spotkali z przypadkami grożenia. się rzadko z takimi

przypadkami (Tabela nr 10).

Nauczyciele nie spotkali się z innymi sytuacjami wpływającymi na poziom bezpieczeństwa

uczniów.

Sprawcami przemocy w szkole są sami uczniowie – rówieśnicy lub starsi koledzy. Nikt nie

wskazał osób spoza szkoły, czy też osób w niej pracujących.

Nauczyciele zauważyli, że niemal w każdym miejscu szkoły dochodzi to aktów przemocy

( Tabela nr 12 ). Najczęściej takie przypadki mają miejsce na terenie wokół szkoły .

Zdaniem większości ankietowanych nauczycieli ich dyżury na przerwach ( Tabela nr 13)

podnoszą poziom bezpieczeństwa uczniów. Nauczyciele pełniący dyżury, swoją obecnością

zapobiegają wielu incydentom, podejmują interwencję, gdy już takie zaistnieją.

Nauczyciele wskazują, że uczniowie zwracają się do nich ze swoimi problemami (Tabela

nr 14).

Obserwacje nauczycieli pozwoliły także na ocenę nastroju uczniów w szkole pod

względem poczucia bezpieczeństwa ( Tabela nr 15). Wszyscy ankietowani określili nastrój

uczniów w szkole jako dobry oraz bardzo dobry.

5. Analiza arkuszy obserwacji zachowania uczniów

Cel obserwacji: Ocena respektowania w szkole norm społecznych

Okres obserwacji: październik i listopad 2011 r.

Badający: nauczyciele pełniący dyżury

Próba badawcza: uczniowie z podziałem na wiek i płeć

Narzędzia badawcze: arkusz obserwacji

W miesiącu październiku i listopadzie 2011 r. nauczyciele pełniący dyżury obserwowali

zachowania uczniów. Celem tej obserwacji była ocena respektowania w szkole norm

społecznych. Obserwację prowadzono w różnych miejscach szkoły: na korytarzach,

w suterenie, w szatni i przed szkołą. Każdemu nauczycielowi dyżurnemu do obserwacji

przydzielono jedną z sześciu grup uczniów tj:

I etap edukacyjny - chłopcy

I etap edukacyjny - dziewczęta

II etap edukacyjny - chłopcy

II etap edukacyjny - dziewczęta

III etap edukacyjny - chłopcy

III etap edukacyjny - dziewczęta

Po wyżej wymienionym okresie nauczyciele przedłożyli uzupełnione arkusze obserwacji.

Ogółem wpłynęło 12 takich arkuszy(na 14). Zawierały one: charakterystykę badanej grupy,

wyszczególnione obszary obserwacji, miejsca gdzie obserwacja była prowadzona oraz

wnioski i uogólnienia.

Wnioski:

Najbardziej absorbującą grupą dla nauczycieli dyżurnych są uczniowie z I etapu

edukacyjnego – zarówno dziewczęta jak i chłopcy. Są bardzo ruchliwi podczas przerw,

przeważnie biegają po schodach i korytarzu, bawiąc się w ,,berka” lub ,,chowanego”.

Zdarzają się przypadki kłótni, popychania lub przezywania. Również trudno zapanować nad

tą grupą podczas kilkuminutowego oczekiwania na odwóz. Lekceważą upomnienia

31

nauczycieli, nie przestrzegają ustalonych reguł obowiązujących podczas oczekiwania

i wsiadania do autobusu.

Część uczniów klas IV-VI także biega. Ci ,,upodobali ‘’sobie klatkę schodową do sutereny,

gdzie z kolei gaszą światło, co stanowi zagrożenie dla innych osób przebywających aktualnie

na schodach . Jednak większość tej grupy wiekowej gromadzi się przy stołach do tenisa grając

w tzw. ,, kręciołka” , gdyż to pozwala na dostęp do stołu większej grupie grających.

Najmniej problemów sprawiają uczniowie gimnazjum. Przeważnie gromadzą się

w grupach, rozmawiają, powtarzają lekcje, przekomarzają się. Nauczyciele dostrzegli

pojedyncze przypadki utarczek słownych i wyzwisk.

Dyżurujący nauczyciele zwrócili także uwagę na tornistry pozostawione podczas przerwy

na korytarzach. Uczniowie zmieniając sale, podczas przerw pozostawiają tornistry

na korytarzach rzucając je byle jak i byle gdzie, a często wprost na środku . Najgorzej jest

podczas przerw obiadowych. Również problemem jest utrzymanie porządku w szatniach.

Zrzucona kurtka, nieschowane do szafki buty to codzienność. Zdarzają się przypadki

umyślnego chowania obuwia lub wiązania sznurówek.

6. Analiza dokumentacji szklonej Praca szkoły opiera się na Programie Wychowawczym i Programie Profilaktyki, które

opracowano i zatwierdzono zgodnie z przepisami prawa.

Na początku roku szkolnego wychowawcy klas wspólnie z uczniami opracowali kontrakty,

które zawierają prawa i obowiązki wraz z wykazem pożądanych zachowań. Uczniowie

zostali również zapoznani z regulaminami obowiązującymi w szkole.

Szkoła podjęła wiele działań mających na celu poprawę bezpieczeństwa. Tygodniowy rozkład

zajęć edukacyjnych jest skorelowany z harmonogramem przywozu i odwozu uczniów.

W budynku zainstalowano monitoring wizyjny.

W bieżącym roku szkolnym w Planie Szkoły Promującej Zdrowie zaplanowano realizację

zagadnień pod hasłem „Agresji mówimy STOP”.

Odbyło się spotkanie z policjantem. Pracownik PPPP w Kraśniku przeprowadził

pedagogizację rodziców nt. źródeł i przejawów agresji wśród dzieci.

Zorganizowano obchody Dnia bez papierosa, ramach którego odbył się konkurs plastyczny

i zaprezentowano inscenizację pt. „Kopciuch”.

Uczniowie oglądali spektakle o tematyce profilaktycznej („Nad przepaścią”, „Poskromienie

złośnika”, „Tęcza zdarzeń”).

Nauczyciele realizują zagadnienia zawarte w planach oraz reagują na przejawy zachowań

agresywnych, o czym świadczą zapisy dokonane w dziennikach lekcyjnych. Na bieżąco

monitorują zachowanie uczniów. W przypadku łamania obowiązujących zasad

przeprowadzają rozmowy i pogadanki z uczniami oraz informują rodziców. W trudnych

sprawach kierują uczniów do pedagoga szkolnego. Zachowania uczniów były przedmiotem

spotkań zespołów nauczycieli uczących w klasach IV-VI szkoły podstawowej i I-III

gimnazjum.

Wychowawcy klas I-III szkoły podstawowej na zajęciach kształcenia zintegrowanego

realizują tematy dotyczące bezpieczeństwa i respektowania norm społecznych np.:

Klasa I - „Pierwszy dzień w szkole – kultura zachowania”

„Moje prawa i obowiązki – układanie klasowego regulaminu”

Klasa II –„Bądźmy ostrożni! Bądźmy rozważni!”

„Odkrywamy prawdę o sobie (katalog zasad postępowania)”

Klasa III – „Bezpieczna szkoła i okolica”

32

„Wspólnie łatwiej”

Natomiast wychowawcy klas IV-VI i I-III gimnazjum realizują wspomnianą tematykę

na godzinach z wychowawcą np.:

Klasa IV – „Poznajemy się i współpracujemy w grupie - normy społeczne”

Klasa V – „Jakie mamy prawa i obowiązki?”

„Zachowania pozytywne i negatywne w szkole i poza nią”

Klasa VI – „Kultura języka, stroju i zachowania”

„Kochaj bliźniego swego jak siebie samego czyli rzecz o zapobieganiu

Przemocy i agresji”

Klasy I – „Bezpieczna i przyjazna szkoła”

„Agresja – co z tego będziesz miał?”

Klasa II – „Przeciwdziałamy przemocy i agresji”

„Prawa człowieka”

Klasa III – „Zapoznanie z kodeksem ucznia”

„Jak nie wpaść w uzależnienie”.

Z analizy protokołów z posiedzeń rady pedagogicznej wynika, że uczniowie nie sprawiają

większych problemów wychowawczych, o czym świadczą zestawienia ocen zachowania:

- klasyfikacja roczna 2008/2009 – 36% uczniów uzyskało ocenę wzorową, 32% - ocenę

bardzo dobrą, 25% - ocenę dobrą, 7% - ocenę poprawną. Nie było ocen nieodpowiednich

i nagannych;

- klasyfikacja roczna 2009/2010 – 23% uczniów uzyskało ocenę wzorową, 46% - ocenę

bardzo dobrą, 16% - ocenę dobrą, 12% - ocenę poprawną. Nie było ocen nieodpowiednich

i nagannych;

- klasyfikacja roczna 2010/2011 – 23% uczniów uzyskało ocenę wzorową, 45% - ocenę

bardzo dobrą, 30% - ocenę dobrą, 2% - ocenę poprawną. Nie było ocen nieodpowiednich

i nagannych.

Powyższe dane pokazują, że nie ma ocen najniższych, czyli nagannych i nieodpowiednich

i ubywa ocen poprawnych.

Rekomendacje:

1. Prowadzić lekcje wychowawcze, w których uczniowie opanowaliby techniki

pozwalające rozładować emocje, a w szczególności agresję słowną.

2. W dalszym ciągu monitorować zachowania uczniów podczas przerw

międzylekcyjnych wewnątrz budynku i na placu wokół szkoły.

3. Wspierać rodziców w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i skutecznej

komunikacji z dziećmi poprzez organizowanie pogadanek, prelekcji i spotkań

ze specjalistami (pedagogiem, psychologiem).

4. Dążyć do skutecznego rozwiązywania problemów związanych z nieprzestrzeganiem

norm społecznych (np. poprzez spotkania mediacyjne z uczniami, z uczniami

i rodzicami, zwiększenie współpracy z przedstawicielami PPP oraz Policji).