rapport - noorda en corapport lees je een samenvatting van de uitkomsten. inhoud rapport het rapport...

RAPPORTIk Ben GeweldigActiveringsprogramma voor jongeren t/m 24 jaarEen samenvatting van ambities, resultaten en belangrijkste effecten van

Ik Ben Geweldig

Een initiatief van NJR & VSBfonds2

INLEIDING

‘Iets geweldigs voor een ander doen is geweldig leuk. Één keer of vaker. Iets groots of iets kleins. Ga samen met ouderen van een bejaardentehuis koken, organiseer een dagje uit voor tienermoeders of maak je buurtbewoners blij met een wijkfeest. Wat het ook is, iemand anders houdt er een geweldig gevoel aan over. En voor jou is het ook feest. Want als jouw plan geweldig genoeg is, krijg je naast al onze support ook nog eens max. € 1000 om je plan perfect uit te voeren!’

Ik Ben Geweldig 1 is een initiatief van NJR en VSBfonds. Het doel van dit activerings-programma is jongeren te stimuleren in ‘iets goeds doen voor een ander’ middels het ondersteunen van kleine maatschappelijke projectaanvragen door individuele jongeren of groepen jongeren. Jongeren kunnen gebruik maken van gratis training en coaching om hun plannen te ontwikkelen en een financieringsverzoek tot 1.000 euro indienen om hun activiteit te kunnen bekostigen.

In 2013 heeft onderzoeksbureau Noorda en Co in opdracht van VSBfonds een onderzoek uitgevoerd naar de impact van Ik Ben Geweldig op de betrokken jongeren. Uit het onderzoek blijkt dat het programma positieve effecten heeft op alle betrokkenen. In dit rapport lees je een samenvatting van de uitkomsten.

Inhoud rapportHet rapport bestaat uit de volgende onderdelen:1. Ik Ben Geweldig in het kort2. Uitgevoerd effectonderzoek3. Samenvatting van de onderzoeksresultaten 3.1 Initiatiefnemers en deelnemers van Ik Ben Geweldig 3.2 Soort activiteiten dat door jongeren wordt geïnitieerd 3.3 Waargenomen positieve effecten bij initiatiefnemers 3.4 Waargenomen positieve effecten bij deelnemers4. Conclusies5. Succesfactoren van Ik Ben Geweldig

1 Deze titel is ontleend aan het gelijknamige concept dat NJR heeft ontwikkeld voor het bege-leiden van jongeren bij vrijwilligerswerk en maatschappelijke stages.

Een initiatief van NJR & VSBfonds 3

1. IK BEN GEWELDIG IN HET KORT

Voor wie is Ik Ben Geweldig?Alle jongeren in Nederland tot en met 24 jaar kunnen, samen of alleen, een idee en subsidieaanvraag indienen bij Ik Ben Geweldig. Hierbij ligt de focus op het bereiken van jongeren die nauwelijks of niet maatschappelijk betrokken zijn.

Hoe werkt Ik Ben Geweldig?Jongeren met een idee worden door het ‘Ik Ben Geweldig-team’ gescout of nemen uit eigen initiatief contact op via de website, social media of telefoon. Zij kunnen hun idee voorleggen of gelijk (online) indienen. Hierna neemt een coach van Ik Ben Geweldig contact op en bespreekt een plan van aanpak, de inhoud en mate van begeleiding met het benodigde budget.

Voor wie worden activiteiten georganiseerd door de initiatiefnemers?Initiatieven zijn bedoeld voor mensen in de eigen omgeving die maatschappelijk kwetsbaar zijn of om mensen samen te brengen. Belangrijke voorwaarde is dat jongeren niet alleen voor hun eigen familie of vrienden iets organiseren.

Wat voor activiteiten worden georganiseerd met behulp van Ik Ben Geweldig?Ik Ben Geweldig organiseert zelf geen activiteiten. Het uitgangspunt is juist dat jongeren zélf aan de slag gaan. Ik Ben Geweldig biedt deze initiatiefrijke jongeren professionele support en middelen. De mogelijkheden voor initiatieven zijn zeer ruim, zo lang het maar een activiteit is waar de deelnemers actief aan deel kunnen nemen, bijvoorbeeld een workshop, spelletjesmiddag, buurtfeest, lezing, sportdag, debat, diner of optreden.

Wat is het doel van Ik Ben Geweldig?Jongeren stimuleren in ‘iets goeds doen voor een ander’ middels het ondersteunen van kleine maatschappelijke projectaanvragen door individuele jongeren of groepen jongeren. Ik Ben Geweldig wil laten zien waar jongeren toe in staat zijn door hen te ondersteunen in hun eigen plannen, in plaats van door hen iets van bovenaf op te leggen. Het streven is om op die manier langdurige positieve effecten bij de initiatiefnemende jongeren te genereren, die ook de deelnemers en andere betrokkenen van een activiteit zullen ervaren.

Kwantitatieve resultaten

• Meer dan 300 ingediende projectvoorstellen.

• Ruim 110 gehonoreerde voorstellen

• In 2012 15 georganiseerde activiteiten & in 2013 meer dan 75• Met in totaal ruim 4.500 deelnemers, variërend van alleenstaande moeders, zieke

kinderen tot buurtbewoners

50 coaches door heel Nederland, die jongeren helpen bij het bedenken, plannen en uitvoeren van hun geweldige plannen


2. UITGEVOERD EFFECTONDERZOEK

OnderzoeksopdrachtOnderzoeksbureau Noorda en Co heeft in opdracht van VSBfonds in 2013 een effectonderzoek naar Ik Ben Geweldig uitgevoerd. Doel van het onderzoek was na te gaan of dit activeringsprogramma effect heeft op het maatschappelijk verantwoordelijkheidsbesef van de initiatiefnemers en wat de deelnemers van de georganiseerde activiteiten hiervan vonden.

OnderzoekmethodeIn de onderzoeksperiode van september 2012 tot augustus 2013 zijn in totaal 183 projectvoorstellen ingediend waarvan er 60 zijn gehonoreerd. Noorda en Co selecteerde 21 van deze projectvoorstellen voor dit onderzoek 2. De uitkomsten van het effectonderzoek zijn gebaseerd op dossieranalyse en interviews met initiatiefnemers en deelnemers van activiteiten. Ook zijn interviews afgenomen met coaches en projectmedewerkers van Ik Ben Geweldig en initiatiefnemers van tien niet-gehonoreerde initiatieven.

Enkele bevindingen die het bestaansrecht van Ik Ben Geweldig onderstrepen:• Jongeren zien veel redenen (naast persoonlijke ontwikkeling) om deel te nemen aan

het programma. De belangrijkste reden om iets voor een ander te organiseren is –volgens initiatiefnemers- om hen een plezierige dag te bezorgen. Andere motieven zijn: bevorderen van de sociale cohesie, voorlichting of een platform bieden voor jongeren die met vragen zitten, bevorderen van het zelfvertrouwen van de doelgroep of hulp bieden aan mensen in een benarde situatie (zie figuur 1).

• De bezoekers van uitgevoerde activiteiten zijn uitsluitend positief en zij geven te kennen de jongeren meer te zijn gaan waarderen en in enkele gevallen zelfs te zien als voorbeeld voor de huidige jongerengeneratie.

• Alle initiatiefnemers evalueren hun initiatief en activiteit als geslaagd. Zij geven allen aan dat het voor hen waardevol was om zich zo van betekenis te voelen. Initiatiefnemers zeggen veel te hebben geleerd op het gebied van organiseren en samenwerken en verantwoordelijkheidsgevoel te hebben ontwikkeld. Ze ervaren meer betrokkenheid met personen uit de doelgroep voor wie ze iets organiseerden.

• Een goede geslaagde activiteit resulteert in veel meer dan alleen een plezierige dag voor betrokkenen. De inhoud verbindt initiatiefnemers en deelnemers op lange(-re) termijn.

2 De selectie van deze 21 initiatieven bleek een evenwichtige afspiegeling van het totaal met betrekking tot achtergronden van de deelnemers, geografische spreiding en type initiatief. Van de 21 geselecteerde initiatieven kon uiteindelijk met één initiatiefnemer geen gesprek gehouden worden en zijn dus uiteindelijk gesprekken gevoerd met 20 initiatieven (Noorda en Co, 2013).

Figuur 1: Beweegredenen van jongeren om iets voor een ander te doen


3. SAMENVATTING VAN DE ONDERZOEKSRESULTATEN§ 3.1 Initiatiefnemers en deelnemers van Ik Ben Geweldig

Initiatiefnemers van activiteitenUit het onderzoek blijkt dat het merendeel (17 van de 21) van de initiatieven wordt ingediend door jongeren boven de 18 jaar, waarvan een kleine meerderheid uit vrouwen bestaat. Bij 8 van de 21 initiatieven gaat het om jongeren die individueel een aanvraag indienen. Relatief vaker dienen jongeren samen een idee in, bij 13 van de 21 initiatieven ging het om 2 of meer initiatiefnemers.

Een opmerkelijk resultaat is dat Ik Ben Geweldig met name een categorie jongeren bereikt die -volgens de vakliteratuur- lastig te bereiken is. Het gaat om lager opgeleiden (VMBO/MBO), combinaties van autochtone en allochtone jongeren en jongeren die leven in wijken met relatief veel lage inkomens ten opzichte van het landelijk gemiddelde.

Figuur 2 a,b,c: Demografische gegevens van initiatiefnemers

Deelnemers van activiteitenUit het onderzoek blijkt dat het merendeel van de initiatieven gericht is op jongeren in de leeftijd van 12 tot 25 jaar. Andere initiatieven zijn gericht op kinderen of senioren. Vaak is iets geïnitieerd voor een specifieke doelgroep, zoals buurtbewoners, alleenstaande moeders of verstandelijk gehandicapten, waarbij leeftijd en etnische achtergrond varieert. Het overgrote deel van de initiatieven is gericht op lager opgeleiden.

Het merendeel van de activiteiten die georganiseerd worden, is relatief vaak bedoeld voor grote groepen. In 9 van de 20 gevallen gaat het zelfs om groepen die groter zijn dan veertig deelnemers. Dit is vaak het geval bij sporttoernooien, buurtfeesten of een debatavond. In een aantal gevallen liep het aantal zelfs op tot meer dan honderd (tot 400) bezoekers.

Figuur 3 a,b: Groepsgrootte en leeftijd van deelnemers

Aantal deelnemers Leeftijd deelnemers

Leeftijd

Geslacht Etnische herkomst

2 tot 1010 tot 2020 tot 40>40

12-15 jaar16-2565+ Gemengde groep

12-14 jaar

15-17 jaar

18-20 jaar

21 jaar en ouder

Meisjes

Jongens

Gemengde groep

Gemengd

Marokkaans

Autochtoon

Surinaams


3. SAMENVATTING VAN DE ONDERZOEKSRESULTATEN§ 3.2 Soort activiteiten dat door jongeren wordt geïnitieerd

Type activiteitenEén van de weinige voorwaarden van een Ik Ben Geweldig activiteit, is dat het om een doeactiviteit moet gaan. Dit kan zowel in sportieve vorm of door een workshop, etentje of debat waarbij de deelnemers worden betrokken en/of een taak toebedeeld krijgen. De dynamiek van zo’n activiteit bevordert de ontmoeting tussen verschillende milieus en culturen.

In het onderzoek worden de verschillende soorten activiteiten die jongeren ondernemen weergegeven. In volgorde van populariteit: sportactiviteiten, een activiteit voor specifieke doelgroep (bijvoorbeeld workshops voor specifieke doelgroepen), activiteiten met senioren, discussieavonden, multiculturele bijeenkomsten een klusactiviteit, kerstpakkettenactie en een buurtfeest.

Georganiseerde activiteitenVoor een uitgebreide showcase in tekst en beeld kunt u terecht op de Facebookpagina of website van Ik Ben Geweldig 3. Hieronder enkele voorbeelden van uitgevoerde initiatieven:

Zaalvoetbaltoernooi voor de buurtbewoners van Anass (17) in AmersfoortSpelletjesmiddag in het bejaardentehuis in Zwolle bij Tom (12) aan de overkantMulticulturele middag met eten in de buurt van Anysa (17) in RotterdamEen talentendag voor jongeren uit Arnhem met workshops door Mahalia (23) en Rosa (23) In Almere een schildercursus voor gehandicapte kinderen dankzij Roos (17) Een dagje Sprookjesland voor tienermoeders en hun kinderen van Soraya (21) uit AmsterdamLevend tafelvoetbal door Vincent (21) & Gert (19) voor hun dorpbewoners uit de WilpEen biografieproject voor kinderen met een taalachterstand en ouderen uit Rotterdam van Laura (15)Snowboardles aan jongeren wonend in een kamertrainingscentrum in Den Bosch verzorgd door Jorrit (21)

3 Voor inhoud en beeld van georganiseerde projecten, zie www.facebook.com/ikbengeweldig of www.ikbengeweldig.nl.


3. SAMENVATTING VAN DE ONDERZOEKSRESULTATEN§ 3.3 Waargenomen positieve effecten bij initiatiefnemers

Motieven van initiatiefnemersDe wenselijkheid van een betrokken jonge generatie is duidelijk, maar wat is de praktijk? Kort na de start van Ik Ben Geweldig bleek dat de huidige generatie jongeren absoluut bereid is iets te doen voor een ander en dat zij bovendien bruist van de ideeën. Soms moeten deze jongeren hierin alleen gevonden, bevestigd of geholpen worden. Uit het onderzoek blijkt dat jongeren allerlei beweegredenen hebben om uit eigen initiatief en geheel onbaatzuchtig iets te organiseren voor een ander. In volgorde van belang zijn de volgende motieven genoemd:1. Een plezierige dag voor de doelgroep2. Een platform bieden voor jongeren die met vragen zitten3. Het bevorderen van sociale cohesie4. Het bevorderen van zelfvertrouwen bij de doelgroep5. Hulp bieden aan mensen in een benarde situatie.

Resultaten en gevolgen bij initiatiefnemersBij initiatiefnemers zijn verschillende resultaten waar te nemen. Allereerst is het contact tussen initiatiefnemers en deelnemers (en deelnemers onderling) bevorderd. Hierdoor is meer betrokkenheid ontstaan en op individueel niveau is men meer over elkaars leven te weten gekomen. Daarnaast hebben initiatiefnemers een bijzonder leerproces doorgemaakt gedurende hun deelname aan het traject. Ze geven aan veel te hebben geleerd op het gebied van organiseren, samenwerken en het ontwikkelen van verantwoordelijkheidsgevoel.

Lotte, initiatiefnemer (20): “Er moet veel gebeuren en geregeld worden: de locatie, materialen om te knutselen, de spelletjes huren, boodschappen, een dj, dansdocent, jongeren en begeleiders die helpen ondersteunen regelen. Dan moet je goed met elkaar afstemmen en samenwerken.”

Ook na afloop geven jongeren aan in te zien dat het waardevol is om iets te doen voor anderen. Naast het feit dat het hen zelf een prettig gevoel geeft wordt vaak gemeld dat het contact met de deelnemers van activiteiten is verbeterd, dat zij elkaar hebben leren kennen en meer te weten zijn gekomen over elkaar en hun leefwereld. Veel jongeren zeggen zich meer betrokken te voelen met de mensen uit hun omgeving en zijn meer gaan ondernemen met elkaar, of voornemens dit te doen.

Omar, initiatiefnemer (23): “Er waren zoveel positieve reacties, na afloop had iedereen het erover, dat het zo geslaagd was en wanneer er nog zo’n toernooi zou komen. Nu nog steeds praten mensen erover.”

De positieve reacties van deelnemers, coaches van Ik Ben Geweldig en andere betrokkenen stimuleerden ook het zelfvertrouwen van de initiatiefnemers. Alle initiatiefnemers geven aan dat hun activiteit geslaagd is en blikken met trots en een toegenomen zelfvertrouwen terug op hun project.

Kees, Coach van Ik Ben Geweldig (29): “Behalve de organisatorische aspecten, is het vooral een waardevolle ervaring voor hen geweest dat zij zich van betekenis voelen. Je zag de trotse gezichten op de dag zelf; het geeft zelfvertrouwen.”


3. SAMENVATTING VAN DE ONDERZOEKSRESULTATEN§ 3.4 Waargenomen positieve effecten bij deelnemers

Reacties van deelnemersAlle ondervraagde deelnemers zijn positief over de georganiseerde activiteiten en spreken hun positieve ervaring en waardering uit over de initiatiefnemers. Deelnemers hebben bewondering voor zowel de vrijwillige inzet van initiatiefnemers als voor hun prestatie van het zelfstandig opzetten van de activiteit.

Jos, deelnemer (18): “Het is weer eens iets nieuws, dit gebeurt niet vaak in het dorp. Iedereen deed mee en had het naar zijn zin. En het draaide niet alleen om de wedstrijdjes, ook daarbuiten was het heel gezellig.”

Initiatiefnemers worden in dat opzicht door jongere deelnemers als voorbeeld beschouwd. Deelnemers geven dan ook aan graag zelf iets voor anderen te organiseren in de toekomst, als zelfstandige initiatiefnemer of als vrijwilliger bij een initiatief van iemand anders. Bij de helft van hen bestaan hier concrete plannen of ideeën voor.

Anna, deelnemer (21): “Voor mij was het leerzaam om de activiteit bij te wonen zodat ik kon meekijken hoe ze het hebben opgezet. Ik loop ook stage in het welzijnswerk, dus voor een volgende opdracht kan ik hier dingen van meenemen.”

Resultaten en gevolgen bij deelnemersHet merendeel van de geïnterviewde deelnemers geeft aan ook geleerd te hebben van hun deelname aan het initiatief. Afhankelijk van het type activiteit varieert dat van het leren van teksten schrijven voor muzieknummers tot omgaan met verstandelijk gehandicapten en samenwerken. Initiatiefnemers en deelnemers hebben elkaar beter leren kennen in het contact dat is ontstaan gedurende de activiteit. Daarnaast hebben deelnemers ook elkaar beter leren kennen.

Job, deelnemer (16): “Ik denk wel dat hoe vaker jongeren en ouderen hier met elkaar in contact komen, hoe beter het contact wordt. Je leert elkaar toch kennen. Het brengt jongeren en ouderen dichter bij elkaar.”


4. CONCLUSIESKorte en lange termijn effecten van Ik Ben Geweldig

Ik Ben Geweldig heeft positieve effecten en gevolgen op korte én lange termijn bewerkstelligd. Naast de positieve ervaring van organiseren, dan wel deelnemen aan een activiteit, geven alle betrokkenen (zowel initiatiefnemers als deelnemers) aan dat de activiteit een positief effect heeft op het saamhorigheidsgevoel en de maatschappelijke betrokkenheid van de jongeren. Dit resulteert niet alleen in een geslaagde dag, maar ook in een vervolg in de vorm van een nieuw initiatief, spontane ontmoeting of initiatief zonder ondersteuning van Ik Ben Geweldig.

Er is een duidelijke toename van maatschappelijke betrokkenheid te constateren. Belangrijke oorzaak hiervan is de erkenning en waardering die de initiatiefnemers ontvingen.

Alle initiatiefnemers maken tijdens het plannen, uitvoeren en bijwonen van een initiatief een aanzienlijke persoonlijke groei door. Zowel op sociaal (benaderen en samenbrengen van mensen) als op organisatorisch vlak geven zij aan erg veel geleerd te hebben.

Ook na afloop van de activiteit is contact geweest tussen initiatiefnemers en deelnemers van een evenement; de ontmoeting en interactie is dus aantoonbaar gestimuleerd door de activiteiten. De sociale cohesie in een wijk of buurt is hierdoor verbeterd, wat voor elke bewoner in meer of mindere mate wenselijk is.

De ervaringen en inzichten die jongeren op doen tijdens het organiseren van een activiteit is bruikbaar voor hun professionele loopbaan, bijvoorbeeld voor een opleiding.

De toename in maatschappelijke betrokkenheid is ook terug te zien in de plannen die initiatiefnemers hebben voor een nieuwe of vervolgactiviteit. Het merendeel heeft al concrete ideeën voor een nieuw initiatief, al dan niet met behulp van Ik Ben Geweldig.

Als gevolg van de Ik Ben Geweldig ervaring en de groei van hun zelfvertrouwen daardoor, hebben een aantal jongeren de afgelopen periode alweer een nieuwe aanvraag bij Ik Ben Geweldig ingediend of zelfs uitgevoerd.


5. SUCCESFACTOREN VAN IK BEN GEWELDIGDe behaalde doelstellingen en positieve resultaten uit het effectonderzoek onderstrepen het succes van Ik Ben Geweldig. Initiërende partijen VSBfonds en NJR zijn bijzonder tevreden. Uit de feedback van betrokken jongeren, ouders, beleidsmakers, cultuurinstellingen, docenten, jongerenwerkers en de media zijn enkele succesfactoren af te leiden.

Ik Ben Geweldig werkt geweldig omdat..Steeds meer jongeren in contact komen met Ik Ben Geweldig. Vooral online verspreid het activeringsprogramma zich als een olievlek waardoor steeds meer jongeren een idee uitwerken waar ze al jaren mee rondlopen of spontaan een initiatief bedenken.

Het draagvlak rondom de jongeren enorm is. Dit maakt ook dat de georganiseerde activiteiten goed bezocht worden.

Het niet alleen bij een geweldige dag blijft: in meer dan de helft van de gevallen doen deelnemers blijvende contacten op of maken (samen) toekomstplannen.

Het bereik van Ik Ben Geweldig bijzonder divers is: van kinderen met zieke ouders, verveelde hangjongeren tot vereenzaamde bejaarden.

Ik Ben Geweldig laagdrempelig is en het indienen van een aanvraag voor steun eenvoudig is zonder al te veel papierwerk. Daarnaast zijn er geen beperkende deadlines: iedereen kan het hele jaar door op elk gewenst tijdstip in contact komen en een voorstel indienen.

De coaches van Ik Ben Geweldig de jongeren dag en nacht bijstaan met hun expertise en ervaring gedurende het hele organisatieproces.

Het een geweldige ervaring is om op een georganiseerde activiteit samen te komen met mensen die dat fijn vinden, nodig hebben en normaal gesproken niet samen zijn!

Tom zet ouderen in het zonnetje

(Zwolle Nieuws, 3 oktober 2013)

Jaimy (16) vrolijkt kinderen in het Parkhuys Almere

op (Dichtbij, 4 juni 2013)

Madelon geeft groots feest op 11-12-13 om 14.15 uur

(Steenwijker Courant, 16 november 2013)


BronnenVan Dijk, A. & Noorda, J. (2013). ‘Ik ben geweldig’. Effectonderzoek naar een maatschappelijk activeringstraject voor jongeren van NJR. Amsterdam: Noorda en Co. Onderzoek in opdracht van VSBfonds.

Meer informatiewww.ikbengeweldig.nlwww.NJR.nlwww.VSBfonds.nl


Een geweldig initatief van: WWW.IKBENGEWELDIG.NL

/ikbengeweldig.nl

@_ikbengeweldig.nl

rapport - noorda en corapport lees je een samenvatting van de uitkomsten. inhoud rapport het rapport...

Documents