rapporteren over 2010
DESCRIPTION
In deze uitgave rapporteert Nedvang de cijfers en resultaten over 2010TRANSCRIPT
1
Rapporteren over 2010
Inleiding
De cijfers en resultaten Verpakkingsafval wordt in Nederland massaal ingezameld en hergebruikt. Mede hierdoor wordt afval steeds meer grondstof. Dat is goed voor zowel het milieu als de samenleving. En we durven zonder meer de stelling aan dat het hergebruik van verpakkingsafval succesvol verloopt. Dat bewijzen de cijfers waarover we hier verslag van doen.
In Nederland is sinds 2006 het Besluit beheer verpakkingen en papier en karton van kracht. De ambitie hiervan is om zoveel mogelijk verpakkingen te scheiden en te hergebruiken. Centraal in het Besluit staat de zogenaamde producentenverantwoordelijkheid, waarmee het verpakkende bedrijfsleven verantwoordelijk is gesteld voor het terugnemen van de verpakkingen die ze op de markt brengt. Aan de hand van een raamovereenkomst met de rijksoverheid werd Stichting Nedvang aangewezen als de collectieve uitvoeringsorganisatie. En daarmee als de vertegenwoordiger van het (diverse) verpakkende bedrijfsleven.
Met de lancering van een grootse campagne aan het begin van 2009 hebben we de gescheiden inzameling van kunststof verpakkingsafval met verve geïntroduceerd. In de tussentijd is het scheiden van kunststofafval steeds beter gegaan. Medio 2011 kunnen we – aan de hand van cijfers uit onze intensieve monitoring – met genoegen rapporteren dat we ruimschoots voldoen aan de hergebruikdoelstellingen die aan het verpakkende bedrijfsleven zijn gesteld.
Ed HammingVoorzitter van
Stichting Nedvang
Jan StormAlgemeen directeur van
Stichting Nedvang
2 3
De meest actuele cijfers
Hergebruik verpakkingen
Het gewicht van op de markt gebrachte verpakkingen is bepaald op grond van de groepen:
De afzonderlijke analyses van op de markt gebrachte verpakkingen hebben geleid tot het gewicht van op de markt gebrachte verpakkingen zoals weergegeven in de onderstaande tabel.
Uit de resultaten over de afgelopen jaren blijkt dat we zowel onze eigen Nederlandse als de Europese doelstellingen voorbijstreven. Zo werd in 2010 kunststof verpak-kingsafval net als in 2009 ruim boven de doelstelling ingezameld en hergebruikt. Hieronder staan tabellen die per materiaalstroom weergeven in welke verhoud-ing verpakkingen op de markt zijn gebracht en hergebruikt. De tabellen laten zien in welke verhouding en hoeveel van dit hergebruik afkomstig is van bedrijven en huishoudens. In een overzicht worden de resultaten van 2010 tegenover die van 2008 en 2009 gezet. Tot slot volgen de conclusies en een verantwoording van de cijfers.
In deze uitgave vindt u een overzicht van de meest actuele cijfers. Hiervoor is
een intensieve monitoringstructuur ontwikkeld die voortdurend wordt verbeterd
en verfijnd, onder meer in nauw overleg met het ministerie van Infrastructuur en
Milieu. Op deze wijze slaagt Nedvang erin een steeds beter en betrouwbaar
beeld te geven van de hergebruikstromen en -prestaties in Nederland.
* Verpakkingsmaterialen, niet zijnde (bio)kunststof, glas, papier en karton, metaal of hout, die in het kader van de Verpakkingenbelasting bij de Belastingdienst zijn aangegeven in de categorie ‘andere materiaalsoorten’ en die niet verder gespecificeerd kunnen worden.
** Door afronding kan het cijfer bij 'Totaal' afwijken van de som van waarden die bijdragen aan dat totaal.
Glas
Hergebruik afkomstig uit huishoudens 349 kton
Hergebruik afkomstig uit bedrijven 111 kton
Totaal hergebruik 460 kton
Op de markt gebracht 504 kton
Percentage hergebruik 91%
Totaal overige nuttige toepassing nvt
Percentage overige nuttige toepassing
Papier/karton
Materiaal Aangifte verpakkingen-belasting (> 50.000 kg)
Onderdrempelig Logistieke hulpmiddelen
Totaal**
Glas 497 7 0 504
Papier 886 64 213 1.163
Kunststof 358 44 52 454
Metaal (totaal) 116 5 58 178
Hout 33 2 381 416
Biokunststof 1 0 0 1
Overige materialen* 7 1 0 8
Totaal** 1.899 122 703 2.724
Hergebruik afkomstig uit huishoudens 259 kton
Hergebruik afkomstig uit bedrijven 787 kton
Totaal hergebruik 1.046 kton
Op de markt gebracht 1.163 kton
Percentage hergebruik 90%
Totaal overige nuttige toepassing 22 kton
Percentage overige nuttige toepassing 2%
Op de markt gebrachte verpakkingen
1. de aangiften bij de Belastingdienst door bedrijven die verpakkingen op de markt brengen die individueel 50.000 kg verpakkingen of meer hebben aangegeven;
2. de bepaling van het gewicht van op de markt gebrachte verpakkingen door bedrijven die minder dan 50.000 kg verpakkingen per jaar op de markt brengen en zijn vrijgesteld van het doen van aangifte. Dit zijn de zogenoemde onderdrempelige bedrijven;
3. een inventarisatie van de registraties van op de markt gebrachte logistieke hulpmiddelen. Dit deed Nedvang in samenwerking met de materiaalorganisaties.
4 5
Kunststof
Metaal
Hout
Houtinzameling betreft vooral logistieke hulpmiddelen, zoals pallets.
Voor wat betreft huishoudelijk afval vindt er geen registratie plaats.
2008 2009 2010
Glas 531 462 87% 500 459 92% 504 460 91%
Papier en karton 1.079 1.040 96% 1.026.5 973 95% 1.163 1.046 90%
Papier en karton,
nuttige toepassing31 3% 22 2%
Kunststof 442 161 36% 427,5 164 38% 454 216 48%
Kunststof,
nuttige toepassing81 18% 92 22% 79 17%
Metaal 182 157 86% 172 151 88% 178 157 88%
Hout 532 192 36% 393,5 148 38% 416 135 32%
Hout,
nuttige toepassing214 54% 207 50%
Biokunststof 2 - - 1 - - 1 - -
Overige materialen 12 - - 8 - - 8 - -
Totaal op de markt 2.780 2.528.5 2.724
Totaal hergebruik 2.012 72% 1.895 75% 2.013 74%
Totaal nuttige toepassing 2.370 85% 2.232 88% 2.321* 86%
Hergebruik afkomstig uit huishoudens 59 kton
Hergebruik afkomstig uit bedrijven 157 kton
Totaal hergebruik 216 kton
Op de markt gebracht 454 kton
Percentage hergebruik 48%
Totaal overige nuttige toepassing 79 kton
Percentage overige nuttige toepassing 17%
Hergebruik afkomstig uit huishoudens 84 kton
Hergebruik afkomstig uit bedrijven 72 kton
Totaal hergebruik 157 kton
Op de markt gebracht 178 kton
Percentage hergebruik 88%
Totaal overige nuttige toepassing nvt
Percentage overige nuttige toepassing nvt
Hergebruik afkomstig uit huishoudens 0 kton
Hergebruik afkomstig uit bedrijven 135 kton
Totaal hergebruik 135 kton
Op de markt gebracht 416 kton
Percentage hergebruik 32%
Totaal overige nuttige toepassing 207 kton
Percentage overige nuttige toepassing 50%
Op
de
ma
rkt
Op
de
ma
rkt
Op
de
ma
rkt
Ma
teria
al
He
rge
bruik
He
rge
bruik
He
rge
bruik
Perc
enta
ge
Perc
enta
ge
Perc
enta
ge
TotaaloverzichtIn onderstaande tabellen zijn de resultaten samengevat van het hergebruik en overige nuttige toepassingen in 2010 op basis van het gewicht van op de markt gebrachte verpakkingen in 2010. De resultaten over 2010 zetten we daarbij af tegen de resultaten van 2008 en 2009. 2008 Was het eerste jaar waarin met de huidige monitoringsystematiek is gerapporteerd.
Gewichten en percentages van als materiaal hergebruikte of nuttig toegepaste verpakkingen in kton.
* Door afronding kan het cijfer bij 'Totaal' afwijken van de som van waarden die bijdragen aan dat totaal.
6 7
Materiaal Resultaat 2008 Resultaat 2009 Resultaat 2010 Doelstelling EU Doelstelling NL
Glas 87% 92% 91% 60% 90%
Papier en karton 96% 95% 90% 60% 75%
Kunststof 36% 38% 48% 22,5%2010: 38%
2012: 42%
Metaal 86% 88% 88% 50% 85%
Hout 36% 38% 32% 15% 25%
Totaal hergebruik 72% 75% 74% 55-80% 2010: 70%
Totaal nuttige toepassing
85% 88% 86% 60% 2010: 75%
Materiaalhergebruik en overige nuttige toepassing vergeleken met EU- en Nederlandse doelstellingen.
ToelichtingHet totale gewicht van de op de markt gebrachte verpakkingen ligt in 2010 iets onder het niveau van 2008. In 2009 was er een terugval die onder meer aan de economische situatie toe te rekenen lijkt. Het hergebruik van verpakkingsafval is in 2010 voor glas en metaal min of meer gelijk gebleven. Het hergebruik van huishoudelijk kunststofverpakkingsafval is aanzienlijk toegenomen. Dit is te danken aan de uitrol van de inzameling van kunststofverpakkingsafval bij huishoudens in heel Nederland. Gemeenten zijn hiertoe op basis van het Landelijk Afvalstoffen Plan verplicht, en zijn hiermee voortvarend aan de slag gegaan. Het hergebruik van papier en karton is afgenomen doordat uit onderzoek is gebleken dat het percentage verpakkingen in bedrijfsmatig oud papier en -karton nu 53% is in plaats van de eerder gehanteerde 57%. Dit volgt uit een betere meetmethode. Ook hout is in hergebruik afgenomen, onder meer door subsidie op hout voor biomassa.
Ten opzichte van 2009 zijn er meer registraties voorhanden als het gaat om het hergebruik van verpakkingsafval. Dit geldt met name voor de inzameling van huishoudelijk verpakkingsafval en bedrijfsmatig kunststofverpakkingsafval. Voor de toekomstige rapportages zal de registratie steeds verder verbeteren, dit op basis van het UMP (Uitvoerings- en Monitoring Protocol) en de CRV (Certificeringrichtlijn Verpakkingsafval; zie toelichting verderop).
Verantwoording van de hergebruikcijfers
Opgaven huishoudelijkDe monitoring en registratie van de scheidingsresultaten is al in hoge mate betrouwbaar maar wordt ook nog steeds nauwkeuriger. Cruciaal is bijvoorbeeld WasteTool, ons online systeem waarin gemeenten per maand hun ingezamelde tonnen glas, papier, kunststof en metaal opgeven. Niet alleen ontvangen ze aan de hand hiervan vergoedingen voor elke ingezamelde ton, maar gezamenlijk genereren gemeenten zo een schat aan informatie over afvalaanbod en scheidingsresultaten. Nedvang beoordeelt alle opgaven en toetst hierbij op plausibiliteit, het verloop van de inzameling door het jaar en vergelijkt de inzamelingsresultaten met andere gemeenten (die qua verstedelijking, demografische samenstelling en inzamelstructuur vergelijkbaar zijn).
Over 2009 werden de hergebruikcijfers van verpakkingsafval dat was ingezameld bij bedrijven en instel-lingen nog bepaald aan de hand van een rekenmethode, gebaseerd op schattingen en analyses. Vanaf 2010 worden steeds meer geregistreerde gegevens van de afvalmanagementbedrijven hiervoor gebruikt.
Audit protocolBij 90 gemeenten is de jaaropgave van de gescheiden stromen in 2010 onderworpen aan een controle door een externe auditor. Hieruit blijkt dat het declaratietotaal van gemeenten na controle iets afwijkt ten opzichte van de ingediende hoeveelheden. Van de gecontroleerde gemeenten is de gezamenlijke afwijking minder dan 1%.
Opgaven bedrijfsmatig Het Uitvoeringsprotocol Bedrijven richt zich op afvalmanagementbedrijven. Het zorgt ervoor dat ook de verpakkingsstroom die afkomstig is van bedrijven in beeld wordt gebracht. Deze stroom is qua grootte zeker zo belangrijk als de stroom die afkomstig is van huishoudens. Bovendien geeft rapportage door afvalmanagementbedrijven een beter inzicht in wat er daadwerkelijk ten behoeve van hergebruik wordt afgevoerd. Ook kunnen met behulp van de rapportages van afvalbedrijven controles worden uitgevoerd op rapportages van gemeenten. Het Uitvoeringsprotocol Bedrijven is daarmee ook een belangrijk sluitstuk op het Uitvoeringsprotocol Huishoudens. Het uitbouwen van het aantal rapporterende bedrijven, het bestendigen van de rapportages en het beoordelen van de kwaliteit is een van de prioriteiten voor 2011.
Certificeringrichtlijn Verpakkingsafval Er is een certificeringssysteem in het leven geroepen om de uniformiteit en transparantie in de recycling van verpakkingsmaterialen te vergroten. De certificeringssystematiek is opgezet door afgevaardigden van de belangenbehartigers en betrokken (branche)organisaties, zoals Nedvang, de Vereniging Afvalbedrijven, de Vereniging Nederlandse Gemeenten en diverse materiaalorganisaties en organisaties van recyclingbedrijven. De systematiek is beschreven in de Certificeringrichtlijn Verpakkingsafval (CRV) die recent van kracht werd. Eén onderdeel van de CRV is het bij Nedvang rapporteren van bij bedrijven ingezameld - en bewerkt verpakkingsafval via het eerder genoemde online rapportage- programma WasteTool. Inmiddels (medio 2011) is een groep van voorlopende afvalbedrijven gestart met het melden van de hoeveelheden verpakkingsafval die ze inzamelen en verder hebben bewerkt.
8
Een college van deskundigen draagt zorg voor het beheer van de CRV. Onder dit college is afgesproken dat de implementatie van de eisen uit de CRV bij afvalbedrijven wordt geëvalueerd. Op basis van de opgedane ervaringen wordt de CRV eventueel aangepast. Daarbij is afgesproken dat afvalbedrijven die al een kwaliteitssysteem hebben geïmplementeerd (ISO 9001, ISO 14001 of ERK-OPK) niet daarnaast de CRV hoeven te implementeren. Ze krijgen de mogelijkheid aan te tonen dat hun kwaliteitssysteem een gelijkwaardig alternatief is voor de CRV.
Werken aan beterNedvang monitort de inzameling van verpakkingsafval bij gemeenten en bedrijven. Tegelijkertijd legt Nedvang verantwoording af bij het ministerie en overlegt over verfijning en verbetering van de registratie en interpretatie van cijfers. Belangrijk is ook beter inzicht te krijgen in de genomen preventiemaatregelen van producenten en importeurs. Hiertoe krijgt het beter verspreiden en het verhogen van de respons van het aanmeldformulier van preventievoorbeelden in 2011 ruim aandacht. Daarnaast zet Nedvang zich in om er beter op toe te zien dat de registratie van ingezameld en hergebruikt kunststofverpakkingsafval bij bedrijven conform de CRV plaatsvindt en via WasteTool verloopt. Daarom legt Nedvang de gehanteerde onderzoeks- en rapportage-methoden continue onder de loep om ze te toetsen op volledigheid en nauwkeurigheid. En past deze aan als dat nuttig of noodzakelijk is.
SamenwerkingHet succes van het hergebruik van verpakkingsafval in Nederland is het resultaat van intensieve samenwerking tussen het verpakkende bedrijfsleven (via Nedvang), de rijksoverheid, de gemeenten en de afvalmanagementbedrijven. Belangrijke partners van Nedvang zijn onder meer:
ColofonUiTGAvE Stichting Nedvang (Nederland van Afval naar Grondstof)TEKsT EN E iNDREDACTiE Intervolvement Communications, Haarlem
ART DiRECT iON & vORMGEviNG Charlotte Lokin, Haarlemi L LUsTRAT iEs Schwandt Infographics
DRUKwERK StyleMathôt
www.nedvang.nl
Materiaalorganisaties:
Stichting Duurzaam Verpakkingsglas (SDV)Stichting Kringloop Blik (SKB)Stichting Kringloop Hout (SKH)Stichting Papier Recycling Nederland (PRN)Stichting Kunststofverpakkingen Nederland (VMK)
Uitvoeringsorganisaties:Cluster VMK-NRK-NVGPDe KorrelKoninklijke MetaalunieStichting Bedrijfsverpakkingen (BVNL)Stichting Duurzaam Verpakkingsglas (SDV)Stichting Verpakkingen Recycling Nederland (VRN)
Ps: dit jaarmagazine van Nedvang is vanzelfsprekend gemaakt van 100% FSC-papier.