rational drug use for nurses · rational drug use (who 1985) =patients receive medications...
TRANSCRIPT
RATIONAL DRUG USE FOR NURSES
Wimon Anansakunwatt
Phudsadee Pudchakan
Panitta nakchuay
1
Logo ใหม แนะน ำคมอ
2
นโยบำยแหงชำตดำนยำ พ.ศ. 2554 ยทธศำสตรกำรพฒนำระบบยำ พ.ศ.2555 – 2559
3
4
ระบบสขภำพพอเพยง ตำมปรชญำของเศรษฐกจพอเพยง
1. รำกฐำนทเขมแขงจำกควำมพอเพยงทำงสขภำพของครอบครวและชมชน 2. ควำมรอบคอบและรจกประมำณอยำงมเหตผล 3. ใชเทคโนโลยทเหมำะสม อยำงรเทำทน เนนภมปญญำไทย และกำรพงตนเอง 4. บรณำกำรกำรสงเสรม ปองกน รกษำ ฟนฟ และคมครองผบรโภค 5. มระบบภมคมกนทใหหลกประกนและคมครองสขภำพ มคณธรรม จรยธรรม
กำรเขำถงยำ
กำรประกนคณภำพ ประสทธภำพ และควำมปลอดภยดำน ผลตภณฑยำ
กำรใชยำอยำง สมเหตสมผล
อตสำหกรรมผลตยำ และสมนไพรเพอ กำรพงพำตนเอง
กำรเมอง
กำรคำระหวำงประเทศ
5
แผนยทธศำสตรกำรพฒนำระบบยำแหงชำต ประกอบดวยยทธศาสตร 4 ดาน
6
นยำม
Rational Drug Use (WHO 1985)
=Patients receive medications appropriate to their clinical needs, in doses that meet their own individual requirements, for an adequate period of time, and at the lowest cost to them and their community.
7
ผรบผดชอบโครงกำร
• คณะอนกรรมการสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล
• กลมสถาบนแพทยศาสตรแหงประเทศไทย
• UHOSNET
• ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา
• สถาบนวจยระบบสาธารณสข
• สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล
• ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต
8
อนกรรมกำรสงเสรมกำรใชยำอยำง สมเหตผลระดบชำต
ประธำน: คณบดคณะแพทยศำสตรศรรำชพยำบำล
คณะท ำงำน 12 ชด
จดท ำ guidelines กำรใชยำในกลมโรคเรอรง 6 ชด
จดท ำ guidelines กำรดแลผปวยกลมพเศษ 5 ชด
พจำรณำเกณฑและกรอบรำยกำรยำทไมควรมในโรงพยำบำล 1 ชด
9
RDU Kickoff day
10
ทมผบรหำรรวมแสดงเจตนำรมณ 11
สปดำหเภสชกรรม 2558 12-16 ตลำคม 2558
นโยบำยสงเสรมกำรใชยำสมเหตผล กำรใชยำตำนจลชพอยำงสมเหตผล
12
13 1.คณะกรรมกำรเภสชกรรมและกำรบ ำบด (Pharmacy and Therapeutics Committee)
2.ฉลำกยำและขอมลสประชำชน (Labeling and Leaflet)
4.ควำมตระหนกรของบคลำกรทำงกำรแพทยและผปวย (Awareness of RDU in health personnel and patients)
5. กำรดแลดำนยำเพอควำมปลอดภยของประชำกรกลมพเศษ (Special population Care)
3.เครองมอจ ำเปนเพอกำรใชยำอยำงสมเหตผล (Essential RDU tools)
6. จรยธรรมในกำรส งใชยำ (Ethics in prescription)
RDU Hospital, PLEASE
คณะฯ เหนควำมส ำคญและควำมจ ำเปนในกำรก ำหนดและทบทวนนโยบำยดำนยำและกำรส งใช
ยำในโรงพยำบำล ใหเกดกำรใชยำอยำงสมเหตผลอยำงท วถง โดยไมท ำใหมำตรฐำนกำรรกษำพยำบำลลดลง ภำยใตค ำจ ำกดควำมขององคกำรอนำมยโลก “เพอใหผปวยไดรบยำทเหมำะสมกบปญหำสขภำพ โดยใชยำในขนำดทเหมำะสมกบผปวยแตละรำย ดวยระยะเวลำกำรรกษำทเหมำะสม และมคำใชจำยตอชมชนและผปวยนอยทสด”
ค ำประกำศนโยบำย 14
คณะฯ จดใหควำมสำมำรถในกำรใชยำอยำงสมเหตผลเปนหนงในสมรรถนะส ำคญของอำจำรยแพทย และบคลำกรผปฏบตงำนดำนสขภำพในทกระดบ รวมถงผเรยน ไดแก แพทยผเขำรบกำรฝกอบรม และบณฑตแพทย โดยจะจดใหมกำรฝกอบรมและพฒนำอยำงตอเนอง
ค ำประกำศนโยบำย 15
คณะฯ สนบสนนกำรด ำเนนกำรตำมกญแจส ำคญ (PLEASE) ทก ำหนดไว เพอน ำไปส
กำรเปนโรงพยำบำลสงเสรมกำรใชยำอยำงสมเหตผล
ค ำประกำศนโยบำย 16
คณะฯ มอบหมำยใหคณะกรรมกำรเภสชกรรมและกำรบ ำบด (PTC) ก ำหนดมำตรกำรบรหำรเวชภณฑ ต งแตกำรจดซอจดหำ กำรคดเลอกยำ กำรบรหำรคลงยำ ท งจดท ำและปรบปรงบญชยำโรงพยำบำลใหเปนปจจบน เพอสรำงควำมเชอม นในคณภำพยำของโรงพยำบำล
ค ำประกำศนโยบำย 17
คณะฯ จะก ำหนดมำตรกำรในกำรส งใชยำ โดยค ำนงถงประโยชนสงสดและควำมเทำเทยมกนในบรกำรรกษำ รวมถงแนวทำงในกำรตรวจตดตำมกำรใชยำทจ ำเปน โดยเฉพำะยำปฏชวนะ ยำทม รำคำแพง ยำทมควำมเสยงสง และยำทมกำรส งใชไมสมเหตผลทพบบอย
ค ำประกำศนโยบำย 18
คณะฯ จะพฒนำระบบกำรจดกำรดำนยำเพอควำมปลอดภยและก ำกบตดตำมอยำงเปนรปธรรม ท งในกลมผปวยนอกและผปวยใน โดยเฉพำะระบบจดกำรควำมคลำดเคลอนทำงยำ (Medication Error) ระบบปองกนกำรจำยยำทม อนตรกรยำทรนแรง (Drug Interaction) ระบบกำรตดตำมอำกำรไมพงประสงคจำกกำรใชยำ (Adverse Drug Reaction) ระบบกำรปองกนกำรแพยำซ ำ ระบบกำรจดกำรยำทมควำมเสยงสง (High Alert Drug) และกำรประสำนรำยกำรยำ (Medication Reconciliation)
ค ำประกำศนโยบำย 19
คณะฯ จะพฒนำระบบกำรก ำกบตดตำม และใหขอมลยอนกลบเมอพบปญหำจำกกำรส งใชยำ รวมท งกำรพฒนำบคลำกรเพอปองกนและแกไขปญหำทพบ
ค ำประกำศนโยบำย 20
ค ำประกำศนโยบำย
คณะฯ แตงต งใหคณะอนกรรมกำรกำรบรหำรจดกำรเพอกำรใชยำทเหมำะสม รวมกบคณะกรรมกำรเภสชกรรมและกำรบ ำบด ด ำเนนกำรดงกลำวขำงตนใหเกดผลสมฤทธตำมเปำหมำยทต งไว ภำยใตกำรสนบสนนของภำควชำ/หนวยงำนทเก ยวของ และคณะกรรมกำรประจ ำคณะแพทยศำสตรศรรำชพยำบำล
21
แหลงขอมล
คมอกำรด ำเนนงำนโครงกำร โรงพยำบำลสงเสรมกำรใชยำอยำงสมเหตผล (Rational Drug Use Hospital Manual)
http://drug.fda.moph.go.th/zone_admin/files/RDU%20final_220615.pdf
22
ประเภทของตวชวด
ตวชวดหลก ( Core Indicator) 10 ตวชวด - ตวชวดพนฐำน (Basic Indicator) 3 ตว - ตวชหลก PLEASE 7 ตว
ตวชวดรอง PLEASE 25 ตวชวด - ตวชวดรอง ในกญแจ P 9ตว - ตวชวดรองในดำนอนๆของกญแจในกญแจ L E A และ S 16 ตว
ตวชวดเสรม
ตวชวดเฉพำะ
23
ลกษณะตวชวด
ผลผลต (output)
ผลลพธ (outcome)
กระบวนกำร (process)
24
ตวอยำงตวชวด
25
Basic 3 ตว
C-I-01
• จ ำนวนยำเฉลยตอผปวยแผนกผปวยนอก
• ≤ 3 รำยกำร
C-I-02
• % ส งยำในบญชยำหลก
• ≥85%
C-I-03
• จ ำนวนยำปฏชวนะรบประทำนตอ 1000 คน/วน
• ลดลง ≥20%
26
E 14 ตว
E-HT-I-01
%ผปวยใช RAS blockage 2 ชนดรวมกน 0%
E-DM-I-01
%ผปวยใช glibenclamide ในอำย > 65 ป หรอ
eGFR < 60 ml/min/1.73 m2 ≤5%
E-DM-I-02
%ผปวยใช metformin ตำม E-DM-R-01 ≥80%
E-DLP-I-01
%ผปวยไดรบ statin (simvastatin 20-40 mg หรอ atorvastatin 40 mg) ≥80%
27
E 14 ตว (ตอ)
E-OA-I-01
%ผปวยใช NSAIDs ซ ำซอน ≤5%
E-GOUT-I-01
%ผปวยไดรบยำลดกรดยรกและระดบกรด < 6 mg/dl ภำยใน 1 ป หลงเร มกำรรกษำ ≥60%
E-CKD-I-01
%ผปวยไตระดบ 3 ไดรบยำ NSAIDs ≤10%
E-ASTH-I-01
%ผปวยทไดรบ inhaled corticosteroid ≥80%
E-COPD-01
มระบบจดกำรและประเมนกำรรกษำโรค COPD ≥80%
28
E 14 ตว (ตอ)
E-RI-I-01
%กำรใชยำปฏชวนะใน OPD upper respiratory tract infection หรอ bronchitis ≤20%
E-AD-I-01
%กำรใชยำปฏชวนะใน acute diarrhea ≤20%
E-FTW-I-01
%กำรใชยำปฏชวนะในบำดแผลสด ≤40%
E-APL-I-01
%กำรใชยำปฏชวนะใน หญงคลอดปกตทำงชองคลอด ≤10%
E-FOR-I-01
ยำทควรตองตดออก แตยงมในบญชยำ
29
A 5 ตว AWA-I-01
มโครงกำรสรำงควำมตระหนกเรองกำรใชยำสมเหตสมผล 1โครงกำร
AWA-I-02
มกจกรรมสรำงควำมตระหนกเรองกำรใชยำสมเหตสมผล 1 กจกรรม/ป
AWA-I-03
%แพทย ทนตแพทยทมสวนรวมในกำรใชยำสมเหตสมผล ≥80%
AWA-I-04
%บคลำกรโรงพยำบำลทไมใชแพทยทมสวนรวมในกำรใชยำสมเหตสมผล ≥80%
AWA-I-05
%ประชำชนทเขำรวมกจกรรมดำนกำรใชยำสมเหตสมผล ≥80%
30
S 10 ตว
S-GER-I-01
%ผปวยสงอำยใช long acting benzodiazepine ≤5%
S-GER-I-02
%ผปวยสงอำยทใชยำ > 5 รำยกำรและไดท ำ medication reconciliation ≥50%
S-PGR-I-01
จ ำนวนสตรต งครรภทไดรบยำหำมใช 0%
S-LAC-I-01
%สตรใหนมบตรไดรบยำกระตนหล งน ำนมภำยใน 10 วนหลงคลอด 0%
S-PED-I-01
%ผปวยเดกท respiratory infection (ICD-10 ของ ASU) และไดรบยำ non-sedating antihistamine ≤20%
31
S 10 ตว (ตอ)
S-HEP-I-01
มระบบแจงใหทรำบวำผปวยเปนโรคตบ มระบบ
S-HEP-02
%ผปวยไดรบยำทควรหลกเลยงในโรคตบ ≤20%
S-CKD-I-01
มระบบแจงใหทรำบวำผปวยเปนโรคไต มระบบ
S-CKD-02
%ผปวยเบำหวำนและไตระดบ 3 ขนไปเกด metformin associated lactic acidosis ≤10%
S-CKD-03
%ผปวยทไดรบยำทควรหลกเลยงในโรคไต ≤20%
32
ขอเสนอแนะ
แตละโรงพยำบำลควรดบรบทของตวเอง และน ำไปปรบใชใหเหมำะสม
33
บทบำทพยำบำล ในเรอง RDU
มขอบงใชไหม ตรงกบโรคไหม
หองยำสงยำมำถกชนดไหม
Dose ขนำดนนำจะถกไหม ผสมยำแบบนถกไหม
คำยำเหมำะสมไหม ผปวยจำยไดไหม คมคำไหม
ใหยำเปนระยะเวลำเหมำะสมไหม
34
ตวอยำงกรณศกษำ 35
แพทยส งถกหรอเปลำ??? 36
จ านวนยาไมถกตอง?? 37
ค ำจ ำกดควำม
High Alert Drugs คอ กลมยาทมโอกาสสงทจะเกดอนตรายแกผปวย เพราะมดชนการรกษาแคบ หรอมผลตออวยวะส าคญ เชน สมอง หวใจ ไต ฯลฯ
บคลากรตองตระหนกในอนตรายและเฝาระวงเพอใหผปวยเกดความปลอดภยจากยาเหลาน
38
ตวอยำงยำทมควำมเสยงสง (จำก www.ismp.org)
Adrenergic agonist ไดแก
Adrenaline
Dopamine
Dobutamine
Norepinephrine
Benzodiazepines ไดแก Dormicum
Calcium IV ไดแก Calcium gluconate inj.
Chemotherapeutic Agents ไดแก ยาเคมบ าบดทกชนดทเปน Antineoplastic agents
39
Chloral hydrate
Digoxin (Lanoxin)
Heparin
Hypertonic saline ไดแก 3% NaCl
Insulin
ตวอยำงยำทมควำมเสยงสง 40
Oral Hypoglycemic agents
Potassium chloride injection
Lidocaine ไดแก Xylocain , Xylocard
MgSO4 injection
Narcotic & Opiates ไดแก Morphine, Pethidine, Fentanyl, Codeine, Methadone
ตวอยำงยำทมควำมเสยงสง 41
Neuromuscular Blocking Agents ไดแก Norcuron, Pavulon
Phosphate salt inj. ไดแก K2HPO4
Warfarin
ตวอยำงยำทมควำมเสยงสง 42
เมอผปวยใช Insulin
หามยอชอยา หนวย วธฉด
ตรวจด Vital sign เพราะอาจเกด Tachycardia ได
ดระดบน าตาลในเลอด คาปกตของน าตาลในเลอดควรเปน 60-100 mg/dL ในพลาสมาควรเปน 70-110 mg/dL
ใหความรผปวยในเรอง เบาหวานกบปญหาสขภาพ การเลอกอาหาร การใชยา
สอนวธดดยาและวธฉดยาทถกตอง
43
แพทยสงฉด insulin ใหผปวยเตยง 36 แตเขยนลงในใบ order ของเตยง 24 พยาบาลเหนวาผปวยไมเคยไดรบ insulin จงสอบถามแพทยอกครง
แพทยจงทราบวาเขยนค าสงผดคนและไดแกไขให ถกตอง
Insulin 44
Insulin หำมส งเปน cc หรอ mL
แพทยสง RI 0.4 mL + สารน า drip
พยาบาลรบค าสงและไปผสมยา
เรม drip ใหผปวยอาย 1 ป+ (BW…..)
แพทยเขยนแกจาก mL เปน unit แตพยาบาลไมทราบ
เวรเชาตรวจพบ order sheet กบใบ MAR ไมตรงกน
ผปวยเกด hypoglycemic shock
45
หลงผาตด แพทยสง IV Morphine 3 ดวยวาจา
พยาบาลฉด 3 mL ของ 10 mg/mL
ผปวยหยดหายใจ
Morphine ตองสงเปน mg เทานน
Morphine 46
Heparin 47
ประเดนส ำคญ Heparin inj.
ผสมผดความเขมขน
ชวงตอระหวาง Heparin กบ LMWH ไมเหมาะสม
ชวงตอระหวาง Heparin กบ Warfarin ไมเหมาะสม
ใหนานอาจเกด Thrombocytopenia ซงอนตรายถงชวต
48
Heparin vs LMWH
หากผปวยใช enoxaparin ทก 12 ชวโมงมากอน ให เรม Heparin 10-11 ชวโมงหลง enoxaparin dose สดทาย
หากผปวยใช enoxaparin ทก 24 ชวโมงมากอน ให เรม Heparin 22-23 ชวโมงหลง enoxaparin dose สดทาย
เปลยนจาก Heparin กลบไปใช enoxaparin ควรให ยา enoxaparin หลงหยด heparin 1 ชวโมง
49
ประเดนส ำคญ Heparin inj.
ตองดปจจยเสยงกอนเรมใหยา
ผทมปจจยเสยงตอง monitor ถข น
สอนผปวยใหสามารถใชยาไดถกตองกอนกลบบาน
สอนเรองการสงเกต bleeding/ clotting
50
ควำมเสยงในกรณศกษำ
• ผปวย bleed จากการไดยา Heparin เกนขนาด
• เสอมเสยชอเสยงโรงพยาบาล
• เสยงตอการถกฟอง
51
Case Heparin
ส ง Heparin 10000+NSS 100 mL
Bolus 3600 unit +Drip 700 Unit/Hr
Set inf. เปน 1200 mL/Hr limit 36 mL แลว drip ตอ 700 mL/Hr
700 Unit/Hr = 7 mL/Hr
52
กำรบรหำรจดกำรเมอเกด Medication error
แจงผเกยวของเรอง error
monitor ผปวยอยางใกลชด
ใหการแกไขเมอจ าเปน เชน ให protamine inj. ใหเลอด ให FFP ฯลฯ
53
54
Calcium inj.
ประเดนส ำคญ Calcium inj.
ใหเรวเกนไป
ความเขมขนมากเกนไป
ตกตะกอนกบยาอนไดงาย
เกด extravasation งาย
55
ภาพของรศ.นพ.รวศ เรองตระกล
ขนาดยาตามใบสงยา Warfarin(3) ½ x 2 pc (21 mg/wk)
56
57
แนะน าผปวยทรบประทานยา warfarin แลวเกดปญหา ใหรบกลบมาพบแพทย
ภาพของภญ.อมพร อยบาง
ขอเสนอบทบำทของพยำบำล
ตอกำรใชยำสมเหตผล
ปองกน Medication Error
• การค านวณยาผดขนาด ผดอตราเรว การให ยาผดชนด การใหยาผดคน การใหยาทแพ ซ า การลมใหยา การใหยาชา (เลยเวลาทควรได) ใหยาผดเทคนค
Monitor ผปวยอยางใกลชดเมอใชยาทมความเสยงสง
รวมรณรงคสรางความตระหนกในการใชยาสมเหตผลในกลมบคลากรและประชาชน
58
ขอบคณคะ 59