JO Œ~°∂ PǨfix «∞ÖË

XHõ QÆ∞~°∞=Ù / PKå~°∞ºÅ∞ / tHõΔ‰õΩÅ∞ ZO Œ∞‰õΩ J=ã¨~°=Ú ?

II ã¨Ñ¨Óˆ~fiëê=∂Ñ≤ QÆ∞~°∞HÍÖË# J#=KÕÛ^• ü II

Ü≥∂QÆ™ê 茉õΩ_»∞ ZÅ¡ÑC_»∂ QÆ∞~°∞Ñ~°OÑ~å#∞QÆ «"≥∞ÿ# H˘xfl "ÕÅ

ã¨O= «û~åÅ K«i„ « Hõeæ# JqzÛù#fl Ü≥∂QÆ ã¨O„Ѩ •Ü«∞=Ú

##∞ã¨iOz JÉèϺã¨, LѨ Õâ◊=ÚÅ#∞ QÍqOK«∞ QÆ∞~°∞=ÙHÀã¨O

â’kèOK«=Öˇ#x Ѩ~°=∞ Ü≥∂QÆ∞Öˇ ·# Ѩ`«O[e =∞iÜ«Ú

â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ"å~°∞ `≥Å∞ѨÙK«∞<åfl~°∞. Ѩ~°=∞QÆ∞~°∞=ÙÖˇ·#,

P`«‡q^•ºáê~°OQÆ`«∞Öˇ·# ѨiѨÓ~°‚ „|Ǩχq^•º ã¨OѨ#∞flÖˇ·#

„|Ǩχ"Õ`«ÎÅ∞, Ü≥∂QÆ∞Å∞, |∞∞+¨μÅ∞, ™ê^èŒ∞=ÙÅ∞, ã¨O`«∞Å∞,

=Ú#∞Å #∞O_ç ã¨ÑÎi¬ =t+¨μª_»∞, #=„|Ǩχ ã¨# « ‰õΩ=∂~°∞_»∞,

P èŒ∞xHõ «~åxH˜ K≥Ok# „Ѩ=HõÎ, rã¨ãπÅ #∞O_ç =∂„ «"Õ∞ D

É’^èŒ#Å∞, Ü≥∂QÍÉèϺã¨=ÚÅ∞, ã¨O„Ѩ^•Ü«∞=ÚÅ∞ "≥Å∞=

_»∞`å~Ú. Ѩ~°=∞ QÆ∞~°∞=Ù «# t+¨μºxH˜ *Ï˝#=∞<Õ „ѨHÍâßxfl

JOk™êÎ_»∞, "≥Å∞QÆ∞#∞ „Ѩ™êkOѨ*Ë™êÎ_»∞. L^•Ç¨~°}‰õΩ XHõ

ã‘xÜ«∞~ü â◊¢ãÎ zH`åû"Õ «Î (ã~°<£), "åã∞Î âߢãÎ"Õ «Î, teÊ ZÖÏÔQ· Õ

`«=∞ t+¨μºÅ‰õΩ q^•º <≥·Ñ¨Ù}º`«Å#∞ J#∞Éèí= ã¨Ç≤Ï`«OQÍ

É’kè™êÎ~À, JÖÏ<Õ XHõ QÆ∞~°∞=Ù `«# t+¨μºÅ‰õΩ q^Œº#∞

„Ñ™êk™êÎ~°∞. U âß„ãÎ=ÚÖ’<≥·<å „H˘ «Î Ñ Œú «∞Å#∞ âß„ã‘ÎÜ«∞ «#∞

‰õΔΩ}‚OQÍ ≥Å∞ã∞HÀ"åÅ#∞‰õΩO>Ë, •xx J#∞Éèí=AÖ·#@∞=O\˜

QÆ∞~°∞=ÙÅ#∞O_Õ JÉèíºã≤OKåe. JO Œ∞Ö’#∞ =∞#O =∂\Ï¡_»∞‰õΩ<Õ

Ü≥∂QÍ J<Õ âß„ãÎO Jxfl âß„ãÎ=ÚÅHõ<åfl q∞#fl J~Ú#k.

Z=~°∞ QÆ∞~°∞=Ù / tHõΔ‰õΩÅ∞ Jx Ñ≤Å∞=|_» å~°∞ ?

II èŒ~À‡ ~°HõΔu ~°HΔ «ó II

âß„™êÎxfl Z=Ô~·`À qѨÙÅOQÍ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï~À "åˆ~ „H˘`«Î

Ѩ Œú «∞Å#∞ „Ѩ"Õâ◊ÃÑ@ìQÆÅ~°∞. ã¨OѨÓ~°‚ J=QÍǨÏ# J#QÍ

㨠«º=Ú#∞ ѨiѨÓ~°‚OQÍ, âß„ã‘ÎÜ«∞ | ŒúOQÍ Ü≥∂QÆ∞Å∞ ZÖÏ

≥Å∞ã¨∞H˘<åfl~À JÖÏ ≥Å∞ã¨∞HÀ=_»"Õ∞! "å~°∞ J<Õfi+≤OK«x

㨠«º=ÚÅ∞ Uq∞Ü« WOHÍ q∞yeÖË=x J~°÷O. ã¨OѨÓ~°‚

âß„ãÎ=∞#QÍ âßâ◊fi «"≥∞ÿ#, x «º"≥∞ÿ#@∞=O\˜ ã¨<å «# èŒ~°‡=Ú

#∞O_ç "≥Å∞=_ç# Œ~°≈#=ÚÖË. P «‡ ™êHΔÍ`å¯~°O, Ñ~°„|Çχ#∞

KÕ~°∞H˘<Õ =∂~°æO K«∂¿Ñk XHõ ''Ü≥∂QÆ Œ~°≈#—— âß„ãÎ"Õ∞, Jxfl

âß„ãÎ=ÚÅ Ü≥ÚHõ ÅHõΔ ºO ‰õÄ_® Ü≥∂QÆâß„ãÎ"Õ∞. â◊s~°=∞#|_Õ

D Ü«∞O„ «=Ú#∞ âßâ◊fi «"≥∞ÿ# P#O^•xflKÕÛ ÅHΔͺxH˜ KÕ~Û

«O„ « âß„ãÎ"Õ∞ D Ü≥∂QÆ âß„ãÎ=Ú. x «º=Ú, JHõΔÜ«∞=Ú

J~Ú# ã¨O`À+¨O Z=Ô~· Õ J#∞ÉèíqOKå~À P Ѩ~°=∞Ü≥∂yÜÕ∞

QÆ∞~°∞=Ù Jx Ñ≤Å∞=|_»∞#x â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ"å~°∞ K≥áêÊ~°∞.

II QÆ∞~°∞„|Ǩχ, QÆ∞~°∞ifi+¨μ‚ II

Jx «º"≥∞ÿ# HΔ„ «=Ú •x Ñikèx ≥Å∞ã∞H˘x, •xH Jf «OQÍ

x «º"≥∞ÿ# UHõ åfixfl J#∞Éèí= ѨÓ~°fiHõ=ÚQÍ ≥Å∞ã¨∞‰õΩ<Õ "åix

QÆ∞~°∞=Ù JO\Ï~°∞. Ѩ «O[e ‰õÄ_® QÆ∞~°∞=Ùx D q èŒ=ÚQÍ

x~°fizOKå~°∞.

II H¡â◊ Hõ~°‡ qáêHÍâıÜ«∞ JѨ~å=∞$+ìó ѨÙ~°∞+¨qâı+¨ Dâ◊fi~°ó II

QÆ∞~°∞=Ù J#QÍ Dâ◊fi~°∞_»∞, Hõ~°‡Å#∞ `˘ÅyOK«∞‰õΩ#fl"å_»∞,

Hõ~°‡Ñ¶¨Åã¨<åºã¨O KÕã≤#"å_»∞, H©iÎx PtOK«x"å_»∞, Ü≥∂QÍ

¿Ñ~°∞`À ÃÑ ŒÌ ãOã÷Å#∞ #_»Ñx"å_»∞, x™êfi~°÷OQÍ ¿ã=KÕ¿ã"å_»∞,

J=QÍǨÏ# ^Œ$+≤ì #∞Oz ¿ãfiK«ÛùQÍ LO_Õ"å_»∞, ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ#,

x «º"≥∞ÿ#, âßâ◊fi «"≥∞ÿ# P «‡*Ï˝<åxfl á⁄Ok#"å_»∞.

„Ѩu t+¨μº_»∞ «# QÆ∞~°∞=Ùx P„â◊~ÚOK«Hõ ѨÓ~°fi"Õ∞ P QÆ∞~°∞=Ù

Ü≥ÚHõ ÅHõΔ}ÏÅ#∞ ≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. P QÆ∞~°∞=Ù P «‡q Œº ÖË •

„|Çχq Œº (ã≤ •ÌO « qKå~°}, q"ÕHõ MϺu *Ï#, „Ñ*, qK«HõΔ}Ï

*Ï˝#O) ≥eã≤#"å_® ÖË • Jx x~åúiOK«∞HÀ"åe. JÖÏO\˜

ÅHõΔ}=ÚÅ∞ Hõeæ# QÆ∞~°∞=Ùx P„â◊~ÚOz# «~åfi « XHõ t+¨μº_»∞

ÑÓiÎQÍ Ü≥∂yQÍ =∂~=~°‰õΩ „|Çχ ÅHõΔ º™ê èŒ# ÑÓiÎ KÕ¿ã=~°‰õΩ

P QÆ∞~°∞=Ùx, P QÆ∞~ÀѨ Õâßxfl = ŒÅ‰õÄ_» Œ∞. HÍx XHõ q^•ºi÷

JÖÏO\˜ QÆ∞~°∞=Ùx P„â◊~ÚOz#ѨÊ\˜H˜ P q^•ºi÷x t+¨μºxQÍ

JOwHõiOK«_®xH˜ P t+¨μºxH˜ ‰õÄ_® H˘xfl J~°› «Å∞ LO_®e.

t+¨μº_çH˜ LO_»=Åã≤# =ÚYº J~°› «Å∞ Uq∞\˜ ?

™ê èŒ<å K« «∞+ìÜ«∞=Ú : XHõ q^•ºi÷H˜ =ÚYº"≥∞ÿ# <åÅ∞QÆ∞

J~°›`«Å∞ L#flѨÙ_»∞ =∂„`«"Õ∞ J`«#∞ t+¨μºxQÍ JOwHõiOѨ

|_» å_»∞. QÆ∞~°∞=Ù É’kèOKÕ q+Ü«∂ÅÃÑ· Z@∞=O\ "åºMϺ#=Ú

Å#∞ KÕÜ«∞‰õΩO_® PÜ«∞# K≥¿ÑÊ q+¨Ü«∂Å#∞ J~°÷O KÕã¨∞H˘#∞@

XHõ q^•ºi÷ Ü≥ÚHõ Hõ~°Î=ºO.

1) x «º, Jx «º qKå~°}

D ã¨$+≤ì JO^Œ∞Ö’x r=~åâ◊√Åxfl Jx`«º"≥∞ÿ#=<Õ âß„ã‘ÎÜ«∞

Œ$HõÊ äŒO`À J~°÷OKÕã¨∞‰õΩx x «º"≥∞ÿ# P#O^•xfl á⁄O Œ_®xH˜,

Jx`«º"≥∞ÿ# x~°O`«~°=Ú =∂~°∞`«∞#fl D ^Œ$â◊º „ѨѨOKåxfl

~åQÆ–^ÕfiëêʼnõΩ Jf`«OQÍ K«∂¿ã@∞=O\ ˜ ã¨fiÉèÏ==Ú

Hõey=ÙO_®e. "≥Å∞QÆ∞ pHõ\˜ Ô~O_»∞ XHõ KÀ@ LO_»=Ù, HÍh P

Ô~O_»∞ ‰õÄ_® "Õ~°∞ "Õ~°∞ HÍ=Ù, P Ô~O_»∞ XHõ >Ë J<Õk ≥Å∞ã¨∞

HÀQÆeæ#ѨÙ_»∞ Jk J ≥· fi «fiO J=Ù «∞Ok. =∞#‰õΩ#fl „Éèí=∞ =Å#

Jq Ô~O_»∞QÍ ≥· fi «=ÚQÍ HõxÑ≤™êÎ~Ú. „áê äŒq∞Hõ Hõ}ÏÅ∞ Jhfl

≥· fi « ã¨fiÉèÏ"åxfl Hõey LO\Ï~Ú. H=ÅO „ Œ+ìQÍ =∂i "å\˜x

QÆ=∞xOK«QÆeæ#ѨÙ_»∞ =∂„ «"Õ∞ ≥· fi « „Éèí=∞ `˘Åy, J ≥· fi «=Ú,

UHõ «fi=Ú J<Õk Uq∞\’ ≥Å∞ã¨∞ÎOk.

2) WÇ¨Ï "≥·~åQƺ, Ѩ~° "≥·~åQƺ

II JÉèϺ¿ã «∞ H“O ÕÜ«∞, "≥·~åˆQº# K« QÆ$ǨϺ Õ II

P «‡ Ñ~°=∂ «‡`À, «# ™⁄O « WO\x KÕ~°∞HÀ"åÅO>Ë "≥·~åQͺxfl

™ê èŒ# KÕÜ«∞=∞x J~°∞#∞xH NHõ$+‚ Ñ~°=∂ «∞‡_»∞ K≥ÑÙ «∞<åfl_»∞.

II «„ «ã≤÷ Ò Ü«∞`ÀflÉèϺã¨ó II

x~À èŒ ã¨=∂ѨuÎ, z «Î=$uÎ x~À èŒ# ˆH=ÅO JÉèϺã¨O =Å#

=∂„ «"Õ∞ ™ê 茺=∞ø`åÜ«∞x Ѩ «O[e K≥Ѩ٠«∞<åfl~°∞.

IIJÉèϺ㨠"≥·~åQͺÉèϺO «xfl~À èŒó II

Ü≥∂QÆ ™ê èŒ# JO`å "≥·~åQͺxfl JÅ=~°∞K«∞H˘x ^•x ^•fi~å

=∞#ã¨∞#∞ xÅ∞=iOK«_»"Õ∞ Jx Ѩ «O[e K≥Ѩ٠«∞<åfl~°∞. XHõ

q^•ºi÷ «#‰õΩ Jhfl ≥Å∞ã¨x J#∞‰õΩO>Ë QÆ∞~°∞=Ùx P„â◊~ÚOK«

#=ã¨~°OÖË Œ∞. XHõ q^•ºi÷ QÆ∞~ÀѨ Õâßxfl L#flk L#fl@∞ìQÍ

≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅO>Ë â◊¥#º"≥∞ÿ# =∞#ã¨∞`À<Õ "≥àϧe. „|Ǩχq Œº

á⁄Ok#"åix "å~°∞ J#∞ã¨iOz# =∂~åæxfl QÆ∞iOz „ѨtflOK«

‰õÄ_» Œ∞. XHõ q^•ºi÷ «# Jaè„áêÜ«∂Å#∞, «# PÖ’K«<å

Œ$+≤ìx JO\˜ÃÑ@∞ìHÀ‰õΩO_® LO_®e, ZO Œ∞HõO>Ë Jq Jhfl

‰õÄ_® qѨ~°ºO`À ‰õÄ_ç LO\ÏÜ«∞x Ѩ`«O[e =∞ǨÏi¬

É’kèã¨∞Î<åfl~°∞.

II q∞ 䕺*Ï˝#O =∞ «„ Œ∂ѨO „ѨuëêªÜ«∂O qѨ~°ºO II

XHõ q^•ºi÷ Õx<≥·<å ™êfiQÆuOKÕ =∞#ã∞¯_≥· Õx<≥·<å JOwHõiOK«

_®xH ã≤ ŒúOQÍLO_®e. Z@∞=O\ „ÑÜ≥∂[<åxfl J#∞Éèí"åxfl

PtOK«‰õΩO_® L#fl «"≥∞ÿ# ÅHõΔ º ™ê èŒ# HÀã¨O «Ñ≤OKåe.

ÅHõΔ ºO ÃÑ ŒÌ ≥·#ѨÙ_»∞ P ÅHõΔ º ™ê èŒ# =∂~°æOÖ’ Z<Àfl z#fl

z#fl QÆ=∂ºÅ#∞ J=bÅQÍ KÕ~°∞‰õΩO@∂ =ÚO Œ∞‰õΩ "≥àÏÎ_»∞.

Œ∞óMÏxH˜, |ÅÇ‘Ï# «Å‰õΩ HÍ~°}"≥∞ÿ# WǨÏÖ’Hõ ™œYº=ÚʼnõΩ,

Éè’QÆ ÉèÏQƺ=ÚʼnõΩ ÉÏxã¨H͉õΩ_»^Œ∞. ™ê^茉õΩ_ç r=#â‹·e

WO„kÜ«∞ Ö’Å`«fiO`ÀHÍHõ <å}º"≥∞ÿ#, L`«¯ $+¨ª"≥∞ÿ# r=#

„Ѩ=∂}=ÚÅ`À ‰õÄ_ç#kQÍ LO_®e. P 蕺u‡Hõ ѨÙ~ÀQÆuH˜

Ѩ~°"≥·~åQƺ=∞<Õk KåÖÏ =ÚYº"≥∞ÿ#k. Ѩ~°"≥·~åQƺ=∞#QÍ

™ê 茉õΩ_»∞ U ã¨=∂kè HÀã¨"≥∂ ÖË • ã≤kú HÀã¨"≥∂ K«∂_»‰õΩO_®

XHõ "Õà◊ JÖÏO\˜k U^≥·<å ã¨OÉèíqOz<å ^•xx ѨÓiÎ

"≥ ·~åQƺ=Ú`À `«ºlã¨∂Î ™ê^è Œ##∞ H˘#™êyOK«_»"Õ∞.

J «∞º#fl «"≥∞ÿ# |∞kú À ‰õÄ_ç# ãc[ ã=∂kè Ü≥ÚHõ J#∞Éèí"åxfl

Z=Ô~· Õ «ºlOz =ÚO Œ∞‰õΩ ™ê èŒ# KÕ™êÎ_À, J «<Õ xsƒ[

ã¨=∂kèx J#∞Éè íqOK«QÆ õÅ_»∞. QÆ∞~°∞=ÙxH˜ QÆ∞~°∞"≥ ·#

Hõ$+‚=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞ U=∞<Õ"å~°O>Ë – XHõ Ü≥∂QÆ™ê 茉õΩ_»∞

âßs~°Hõ, =∂#ã≤Hõ, Éè∫uHõ ã≤÷ «∞ʼnõΩ ãO|OkèOz# J#∞Éèí∂ «∞Å

Ѩ@¡ x~°O`«~°=Ú "≥·~åQƺ ÉèÏ==Ú`À L#flѨÙ_Õ Ñ¨Ù~ÀQÆux

™êkèOK«QÆÅ_»∞. XHõ q^•ºi÷ ZÑC_»∂ Õxx P¿ÑHΔOK«‰õΩO_®,

«#∞ L#fl ã≤÷uQÆ «∞Å#∞ „ÑtflOK«‰õΩO_® JxflO\x ã‘fiHõiOKåe.

3) +¨_»∞æ}ÏÅ∞

Ü≥∂QÆ™ê èŒ#Ö’ XHõ q^•ºi÷ ѨÙ~ÀQÆu K≥O^•ÅO>Ë D P~°∞

QÆ∞}ÏÅ∞ Hõeæ=ÙO_®e.

Z) Œ=∞=Ú – Ѩ~° 蕺<åxH˜ Ö’#∞ H͉õáÈ=_»O

a) â◊=∞=Ú – Œ$+≤ìx ˆHO„nHõiOK«QÆÅæ_»O

ã≤) LѨ~°u – UHÍ„QÆ «#∞ Hõey LO_»_»O

_ç) ufHõΔ – „ѨuK«~°º KÕÜ«∞HõáÈ=_»O

W) „â◊ Œú – JOH˜ «ÉèÏ=O, ÉèíHÎ, l*Ï˝ã¨, Pã¨HÎ Hõey LO_»_»O

ZѶπ) ã¨=∂ è•# – Hõ$ «[˝ åÉèÏ=O, JǨÏOÖËHõ áÈ=_»O,

x™êfi~°÷OQÍ LO_»_»O

4) =∞=ÚHõΔ «fiO

JÖÏ¡, ÇÏŸbã≤Êi\ò, Ñ~°=∂ «‡ ÖË • P «‡™êHΔÍ`å¯~°O á⁄O^•Å<Õ

f„="≥∞ÿ# «Ñ¨# Hõey LO_»_»O.

QÆ∞~°∞t+¨º Ѩ~°OѨ~° (l.Zãπ.Ñ≤.)

WѨÙ_»∞ =∞#‰õΩ QÆ∞~°∞=Ù Z=~°∞, t+¨μº_»∞ Z=~°∞, "åiH˜

LO_ »=Åã ≤# ÅH õ Δ}ÏÅ∞, J~ ° ›` «Å∞ Uq∞\ ˜ J< Õk

J~°÷"≥∞ÿ=ÙO@∞Ok. W@∞=O\ „Ñ=∂}ÏÅ∞ Hõeæ# QÆ∞~°∞t+μºÅ∞

Hõeã≤#ѨÙ_»∞ XHõ ã¨O„Ѩ •Ü«∞=Ú– Ѩ~°OѨ~° "≥Ú ŒÅ=Ù «∞Ok.

P Ñ~°OÑ~ âß„™êÎÉèϺ™êxfl ™ê èŒ##∞ =ÚO Œ∞‰õΩ H˘#™êyã∞ÎOk,

P q Œº#∞ ÉèÏq «~åʼnõΩ JOkã¨∞ÎOk.

Œ∞óY"≥∞O Œ∞‰õΩ ?

– U^À XHõ HÍ~°}O=Å#

P HÍ~°}"Õ∞q∞\˜ ?

– U^À XHõ =∂e#ºO=Å# (z «Î=$uÎ)

P =∂e#ºO ZO Œ∞‰õΩ ?

– <å}º"≥∞ÿ# L`åÊ ŒHÍÅ∞ (W<£Ñ¨Ù\òû) ÖËHõáÈ=_»O=Å#

<å}º"≥∞ÿ# L`åÊ ŒHÍÅ∞ ZO Œ∞‰õΩÖË=Ù ?

– „Ѩ=∂}O JO>Ë Uq∞\’ ≥eÜ«∞ Œ∞ Hõ#∞Hõõ

„Ѩ=∂}O JO>Ë Uq∞\’ ZO Œ∞‰õΩ ≥eÜ«∞ Œ∞ ?

– qѨ~°ºO=Å#

qѨ~°ºO ZO Œ∞=Å# ?

– qHõÅÊO=Å#

qHõÅÊO ZO Œ∞=Å# ?

– x„^•=ã÷Ö’ L#flO Œ∞=Å#, =º=ã≤÷ « r=#q è•#O=Å#

=º=ã≤÷ « r=# q è•#O ZO Œ∞=Å# ?

– Jâß„ã‘ÎÜ«∞ r=# q è•<åÅ=Å# PKå~åÅ=Å#

^•x#∞O_ç ZÖÏ |Ü«∞@Ѩ_®e ?

– Ü≥∂QÆ âß„ãÎ=Ú Ü≥ÚHõ „Ѩ=∂}ÏÅ∞ ≥Å∞ã¨∞H˘O>Ë ^•x

=Å# âß„ã‘ÎÜ«∞"≥∞ÿ# r=#â‹·e JÅ=_»∞`«∞Ok. fã¨∞H˘<Õ

=ã¨∞Î=ÙÅ∞ (W<£Ñ¨Ù\òû) „Ѩ=∂}"≥∞ÿ#q, âß„ã‘ÎÜ«∞Ѩ~°"≥∞ÿ#q

J~Ú#ѨÙ_»∞ r=#"Õ∞ âß„ã‘ÎÜ«∞=∞=Ù «∞Ok. âß„ã‘ÎÜ«∞ r=#

q^è•#=∞O>Ë PǨ~°, qǨ~°, =º=Ǩ~°, qKå~°, PKå~°,

„QÆÇÏKå~° J<Õ q+Ü«∞=ÚÅ "≥#∞HõQÆÅ âß„™êÎxfl ≥Å∞ã∞HÀ=_»O.

ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’x r=# q è•#O H˘xfl "ÕÅ ã¨O= «û~åÅ#∞O_ç

âß„ã‘ÎÜ«∞OQÍ LO_»_»O =Å# „Ѩu XHõ¯~°∂ P~ÀQƺOQÍ,

P#O ŒOQÍ L<åfl~°∞. ^•x<Õ "Õ ŒO ÖËHõ q Œº („Ѩ[˝) Jx

J#|_»∞ «∞Ok.

ѨÓ~åfi„â◊=∞ ã¨O„Ѩ •Ü«∞O

3000 ã¨O=`«û~åÅ „H˜`«O `«HõΔtÅQÍ 1500 ã¨OII „H˜`«O

#ÅO ŒQÍ ¿Ñ~°∞ á⁄Ok# qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O Ü≥ÚHõ "≥·ãπ Kå#ûÅ~ü

PKå~°º <åQÍ~°∞# P qâ◊fiq^•ºÅÜ«∂xfl Pi÷Hõ ãOHΔÀÉèíO #∞O_ç

|Ü«∞@ Ѩ_ÕÜ«∞_®xH˜ U ֒ǨÏ=Ú<≥·<å |OQÍ~°OQÍ =∂ˆ~Û

~°ã¨"å Œ q Œº (PÖˇ q∞) #∞ <Õ~°∞ÛH˘x •xx „ѨÜ≥∂yOKå~°∞.

JѨÊ\˜ #∞O_ç P Ѩ~°OѨ~°#∞, ™êO„áê^•Ü«∂xfl HÍáê_»∞ «∂,

P âß„ãÎ q Œº#∞ \a\òÖ’x ÖÏ=∂Å∞ WÑÊ\H© xHΔÑÎÑ~°Kå~°∞.

<Õ#∞ Ü≥∂QÆ, ^蕺#=Ú <Õ~°∞Û‰õΩ#fl 86 P„â◊=∂Ö’¡ KåÖÏ

P„â◊=∂Å∞ JqzÛù#fl"≥∞ÿ# Ѩ~°OѨ~°`À „Ѩ^è•# PKå~°∞ºÅ∞

É’kèOKÕ P„â◊=∂ÖË Z‰õΩ¯=QÍ L<åfl~Ú. ǨÏ~î°Ü≥∂QÆ ™ê èŒ#

#∞O_ç `«O„`«Ü≥∂QÆ ™ê^èŒ#=~°‰õΩ, ÉèíH˜¯ =∂~°æ=Ú #∞O_ç

L#fl «"≥∞ÿ# Ü≥∂QÆ Œ~°≈<åxfl É’kèOKÕ áê~î°âßÅÖ·# cǨ~üÖ’x

HõÑ≤ÖÏ„â◊=∞=Ú, "≥∂x"å ã¨O„Ѩ^•Ü«∂Å∞, ^ä•Üü∞ J_»=ÙÅ∞

™êO„Ѩ •Ü«∂ʼnõΩ <≥Å"≥·# P„â◊=∂Å∞ Jhfl =Ù<åfl~Ú.

|Çïâ◊, *Ï#O (<åÖ_£) #∞O_ç ™êOHuHõ Ñi*Ï#O (>HÍflÅr)

"≥·ÑÙ „ÑÜ«∂}O KÕÜ«∂_®xÔH· <å QÆ∞~°∞=~°∞ºÖ·# Hõ$+‚=∂Kå~°∞ºÅ

"å~°∞ HÍj qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O #∞O_ç <ÕáêÖòÖ’x =ÚH˜Î<å^äŒ

ˆH Δ „`åxH˜ `«~°e"≥àÏ¡~°<Õ K≥áêÊe. JO^Œ∞=Å#<Õ <Õ\ ˜

„ѨѨOK«OÖ’x P èŒ∞xHõ Ü≥∂QÍQÆ∞~°∞=ÙÅO ŒiH˜ PÜ«∞# Pk

QÆ∞~°∞=Ü«∂º~°∞. xQÆ∂_è» ãOÑ ≥·# '' N « «fixkè —— J<Õ „QÆO ä•xfl

"≥Å∞QÆ∞Ö’H fã∞‰õΩ=zÛ# Ѷ∞# « P =∞ÇÏhÜ«Ú_çH Œ‰õΩ¯ «∞Ok.

D „QÆO äŒO HõáêʼnõΩ~°O@Hõ Ü≥∂QÍ#∞O_ç Pq~°ƒùqOz#k.

nx<Õ Ñ¨\Ïìaè*’~Úãπ J<Õ =∞~˘Hõ q<åºã¨Ü≥∂QÆ QÆ∞~°∞=~°∞ºÅ∞

'Ü≥∂QƉõΩ~°O@Hõ— J<Õ ¿Ñ~°∞`À ‰õÄ_® =º=ǨÏiOKå~°∞.

a.ÔH.Zãπ. JÜ«∞ºOQÍ~ü, Ñ\Ïìaè*’~Úãπ, ÕtHÍKå~ü, Ñ=~üÜ≥∂QÆ,

Ñ≤ÖÏ\˜ãπ "≥Ú^ŒÖˇ·# „ѨMϺuQÍOz# Ü≥∂QÍ â‹·Å∞Åhfl ÃÑ·#

K≥ѨÊ|_ç# „QÆO äŒOÖ’#∞O_ç L ŒƒùqOz#"Õ. <å äŒ=Úx Jx

Ñ≤Å∞=|_Õ "≥·+‚=™ê èŒ∞=ÙKÕ Hõ$+‚=∂Kå~°∞ºÅ"åi É’ èŒ#Å∞ 'k

ã‘„ÔH\ò PѶπ Ü≥∂QÍ Ãã·ìÖòû—, 'kÜ≥∂QÆ ~°Ç¨Ï㨺— „QÆO äŒ=ÚÅ∞QÍ

J#∞=kOK«|_»_»"Õ∞ H͉õΩO_® P Ѩ Œú «∞Å<Õ Hõ$+‚=∂Kå~°∞ºÅ

"å~°∞ ã¨fiÜ«∞=ÚQÍ Ü≥∂QÍ „ѨѨOKåxH˜ ѨiK«Ü«∞OKÕâß~°∞.

WÖÏO\˜ Ü≥∂QÍÉèϺ㨠⋷Å∞Å#∞ =∞#O J~°÷O KÕã¨∞HÀHõáÈ`Õ,

Ü≥∂QÆ âß„™êÎxH˜ áêâßÛ «∞ºÅ∞ ZO Œ∞‰õΩ JO « Q“~°=q∞ã¨∞Î<åfl~À

=∞#H˜ ZѨÊ\˜H© ≥eÜ«∞ Œ∞.

P èŒ∞xHõ âß„ãΠѨ ŒúuÖ’ â◊s~° èŒ~°‡ âß„™êÎxfl (Ѷ≤lÜ«∂År) J~°÷O

KÕã∞H˘x •xH «y# Ü≥∂QÍ â‹·ex *’_çOz ãOÑÓ~å‚~ÀQƺ=Ú#∞

á⁄O Œ_»O ZÖÏ J<Õ q+¨Ü«∂xfl ≥eÜ«∞*Ë¿ãk 'k ã‘„ÔH\ò PѶπ

Ü≥∂QÍ Ãã·ìÖòû— „QÆO äŒ=Ú.

„Ѩ äŒ=∞ «~°O J 蕺Ѩ‰õΩÅ∞ "åi J=QÍǨÏ#

Ѩ~°=∂Kå~°∞ºÅ = ŒÌ t+¨ºiHõO KÕã≤ <Õ~°∞QÍ "åi #∞O_ç Ü≥∂QÆ

q Œº <Õ~°∞ÛHÀ=_»O ZO`À =ÚYº=∞x, ѶńѨ Œ=∞x <Õ#∞ <å

45 ã¨O=`«û~°=ÚÅ Ü≥∂QÍ „Ѩܫ∂}OÖ’ `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl#∞.

Hõ$+‚=∂Kå~°∞ºÅ "åi = ŒÌ JÉèϺã¨=Ú J#∞ÉèíqOz# Ü≥∞_»Å

PÜ«∞# Ü≥ÚHõ 85 ã¨O= «û~°=ÚÅ Ü≥∂QÍ#∞Éèí==Ú, ™ê èŒ#=Ú

=∞#‰õΩ „Ñã∞Êù@=ÚQÍ ≥Å∞ã∞ÎOk. JO ÕHÍ Œ∞ PÜ«∞# «~°∞"å «

«~°O"å~°∞ Ѩ Œ‡Éèí∂+¨} a.ÔH.Zãπ.JÜ«∞ºOQÍ~ü, Ѩ\Ïìaè*’~Úãπ,

^ÕtHÍKå~ü Å =∂~°æ=Ú (J„áÈKü) ZO`« q∞`«*Ï˝#=Ú`À

‰õÄ_ç#^À, ã¨O‰õΩz « ÉèÏ==Ú`À ‰õÄ_ç#^À J~°÷=∞=Ù «∞Ok. D

q^èŒOQÍ ZO^Œ∞‰õΩ [iyO^ŒO>Ë "åi J#∞K«~°∞Å∞ `«=∞

QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ É’kèOz# Jxfl â‹·Å∞Å#∞O_ç HÍHõ U^À XHõ\˜

ÖË • Ô~O_»∞ â‹·Å∞Å<Õ É’kèã∂Î =KåÛ~°∞. HÍx Hõ$+‚=∂Kå~°∞ºÅ"åi

Ü≥∂QÍÉèϺã¨=Ú Ñ¨Ó~°‚ «fiOQÆÅ Z<Àfl â‹·Å∞Å`À ‰õÄ_ç# XHõ Hõà◊.

Ü≥∂QÍ J<Õk ã¨OѨÓ~°‚"≥∞ÿ#k, â◊s~åxH˜ ѨÓiÎ ™ê÷~ÚÖ’

P~ÀQͺxfl WKÕÛk.

WHõ =¸_»=`«~°O J~Ú# Ѩ\Ïìaè*’~Úãπ =∞#∞=∞_≥ ·#

â◊~° ü*’~Úãπ, a.ÔH.Zãπ.JÜ«∞ºOQÍ~ü ‰õÄ «∞Ô~·# w «JÜ«∞ºOQÍ~°¡#∞

K«∂¿ãÎ =∞øeHõ"≥∞ÿ# Pã<åÅ∞, HÍ=eû# â‹·e Ö’Ñ≤Oz#@∞¡ K«Hõ QÍ

Hõ#Ñ_»∞ «∞Ok. «~åÅ JO «~åxfl, PO «~åºxfl QÆ=∞x¿ãÎ =¸_»∞

«~åÅÖ’¡ L#fl Õ_®Å#∞ ≥Å∞ã¨∞HÀ=K«∞Û. J=QÍǨÏ<å ֒ѨO

ÖË • ã¨O„QÆǨÏ}Ï Ö’Ñ¨O`À ‰õÄ_ç# J#∞Hõ~°}, âß„ã‘ÎÜ«∞ « À

‰õÄ_ç# Ü≥∂QÍ Ö’Ñ≤OK«_»O, Ü≥∂QÍ JÅ"å@∞QÍ, x «ºHõ$ «º=ÚQÍ

KÕ¿ã XHõ „HÜ«∞ÖÏ J~ÚáÈ=_»O, Ü≥∂QÍÉèϺã=ÚÖ’ „Ñu Ü≥ÚHõ

^•x =¸Å=Ú, x~å‡} =º=ã÷, èŒ~°‡=Ú Ö’Ñ≤OK«_»O "≥Ú ŒÖ·#

HÍ~°}ÏÅ=Å# Ü≥∂QÍÉèϺ㨠⋷eÖ’ Z<Àfl J#∂ǨϺ =∂~°∞ÊÅ∞

KÕ‰õÄi Jâß„ã‘ÎÜ«∞ « À ‰õÄ_ç# Ѩ Œú «∞Å∞ Z‰õΩ¯"≥·Ü«∂º~Ú.

Ü≥∂QÍ J<Õk z#fl z#fl q+¨Ü«∂Å`À ‰õÄ_»∞‰õΩ#flk, ã¨∂÷Å=Ú

#∞O_ç ã¨∂HõΔ ‡=Ú#‰õΩ „Ѩܫ∂}˜OKÕk

Ü≥∂QÍ J<Õk ѨÓiÎQÍ =∞#ã¨∞‰õΩ ã¨O|OkèOz#kHÍx â◊s~åxH˜

ãO|OkèOz#kHÍ Œ∞. Ü≥∂QÍ â◊s~åxfl XHõ JKÕ «# =∞#ã∞ûQÍ

ÉèÏqã¨∞ÎOk. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ, „H˘ «ÎQÍ KÕi# "≥· Œ∞º_»∞ <≥·Ñ¨Ù}ºO

Hõey# â◊„ãÎ zH`åû "≥· Œ∞ºx = ŒÌ J#∞Éèí==Ú, <≥·ÑÙ}º «#∞ K«∂ã≤

<Õ~°∞Û‰õΩO\Ï_Õ HÍh, P <≥·Ñ¨Ù}ºO J<Õk áê~î °âßÅÖ’<À

ѨÙã¨ÎHÍÅÖ’<À K«^Œ=_®xH˜ gÅ∞ÖËxk J<Õk `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.

Ü≥∂QÆ ™ê èŒ#<Õk <≥·Ñ¨Ù}ºO`À ‰õÄ_ç#k. „Ѩu z#fl q+¨Ü«∞=Ú

‰õÄ_® =ÚYº"Õ∞. Ü≥∂QÍÖ’ KÕ «∞Å∞, áê^•Å∞, â‹·e, "ÕQÆ=Ú,

J=∞iHõ, ãO «∞Å#O "≥Ú ŒÖ·# „HÜ«∞Åhfl ™êOHuHõ Ñi*Ï#O`À

‰õÄ_»∞‰õΩ#flq. JO ÕHÍHõ Ü≥∂QÍã¨<åÅÖ’ L#fl „Hõ=∞=ÚÅ#∞

J~°÷O KÕã¨∞H˘x ™ê èŒ# KÕÜ«∞=Åã≤ LO@∞Ok.

1) ã¨$+≤ì „Hõ=∞O – â◊HÎ, "ÕQÆO, F~°∞Ê`À ‰õÄ_»∞‰õΩ#fl tHõΔ}

2) ~°HõΔ}Ï„Hõ=∞O – x~À èŒâ◊HÎ, J=~À èŒ#, |~°∞=ÙÅ∞ Z ÕÎ ™ê èŒ#,

|Å=Ú H˘~°‰õΩ ™ê èŒ#

3) tHõΔ}Ï „Hõ=∞O – J=∞iHõ, ã¨O «∞Å «, ã¨ik Œ∞ÌÅ∞, qaè#fl

„Hõ=∂Å∞–â‹·Å∞Å∞

4) P 蕺u‡Hõ „Hõ=∞O – â◊¥<åº=~À èŒ# (r~ÀÔ~ã≤Ããì<£û), U~ÀaH±

ÔQ·HÍÅã≤ãπ =Å¡ r=„H˜Ü«∞ "ÕQÍxfl ÃÑOK«_»O =∞iÜ«Ú Hõ}=Ú

Ü≥ÚHõ âßfi㨄H˜Ü«∞, x~°fiǨÏ}, ѨÙ#~°º=fi# ÖËHõ HÍÜ«∞HõÅÊO,

Pã¨#=∞O Œ∞ ѨiѨÓ~°‚ «, ã¨∞<åÜ«∂ã¨OQÍ KÕÜ«∞QÆÅ_»O.

5) zH`åû„Hõ=∞O – U Ü≥∂QÆ™ê 茉õΩÅ∞ ÃÑ·# ≥eÊ# Ñ Œú «∞Å#∞

J~°÷O KÕã∞H˘x « Œ#∞QÆ∞}OQÍ JÉèϺãO KÕ™êÎ~À, "å~°∞ âßs~°Hõ

~°∞QƇ «Å#∞ `˘ÅyOK«∞@‰õΩ „áêÑπûx ZÖÏ LѨÜ≥∂yOKåÖ’

PÇ ¨ ~ °OÖ’ Z@∞=O\ ˜ =∂~ ° ∞ ÊÅ∞ K Õã ¨ ∞HÀ"åÖ’

`≥Å∞ã¨∞HÀQÆÅ∞æ`å~°∞. Ü≥∂QÆѨ~°"≥∞ ÿ# D q+¨Ü«∂Å#∞

âß„ã‘ ÎÜ«∞OQÍ ‰õÄÅO‰õΩ+¨OQÍ `≥Å∞ã¨∞H˘#∞@‰õΩ "å\ ˜x

J=ÅOaOK«∞@‰õΩ KåÖÏ ã¨O= «û~åÅ HÍÖÏÅ∞ Ѩ_»∞ «∞Ok.

<Õ#∞ ZO « J Œ$+ì=O «∞}‚ ?

Z<Àfl ã¨O„Ѩ •Ü«∂Å∞, Ѩ~°OѨ~°Å#∞O_ç =zÛ# QÆ∞~°∞=ÙʼnõΩ

ѨÓiÎQÍ ^•™ÈǨÏ"≥∞ÿ "åiH˜ ¿ã=Å#OkOz "åi#∞O_ç ZO`À

J=¸Åº"≥∞ÿ# Ü≥∂QÆ q^Œº#∞ <Õ~°∞Û‰õΩ#flO^Œ∞‰õΩ ##∞fl <Õ#∞

J^Œ$+ ¨ ì=O`«∞_ çQÍ É èÏqã ¨∞ Î<åfl#∞. <å PKå~ ° ∞ ºÖ ˇ ·#

Hõ$+‚=∂Kå~°∞ºÅ"å~°∞, a.ÔH.Zãπ.JÜ«∞ºOQÍ~ü, Ѩ\Ïìaè*’~Úãπ,

q+μ‚ Õ"å#O Œ (t"å#O^•„â◊=Ú), cÇ~ü Ü≥∂QÍ„â◊=∞=Ú#‰õΩ

K≥Ok# 㨠åº#O Œ ã¨~°ã¨fi «∞Å∞, Ç≤Ï=∂ÅÜ«∞ ™êO„Ѩ •Ü«∞=Ú

#‰õΩ K≥Ok# ™êfiq∞ ~°=∞ =O\˜ "åi #∞O_ç Ü≥∂QÍÉèϺã¨=Ú

KÕÜ«Ú@=∞<Õk Z<Àfl rq «HÍÅ „Ѩܫ∂}ÏÅ ™êѶź"Õ∞ Hõ •!

¿ã=‰õΩÅKÕ ™ê ÷Ñ≤OK«|_ç „Ñ¨[ÅÖ’ Ü≥∂QÆ<≥ ·Ñ ¨ Ù}º`«#∞

™êkèOK«_®xH˜ P ¿ã=‰õΩÅ∞ «=∞ =O «∞ ¿ã=Å#∞ x~°O «~°=Ú

JOkOKÕ@∞=O\˜ ™êO„Ѩ •Ü«∞"≥∞ÿ# Ü≥∂QÍ"ÕkHõ #∞O_ç „Ñ¨u

Ü≥∂QÆ™ê^茉õΩ_»∞ D Ü≥∂QÆ q^Œº#Éèíºã≤OK«_»=Ú ZO`À

=ÚYº=Ú.

J<åk HÍÅ=Ú #∞O_ç =ã¨∞Î#fl „Ѩ[˝, P èŒ∞xHõ âß„ã‘ÎÜ«∞ «Å#∞

"Õ∞à◊qOK«∞H˘x ™ê^èŒ#KÕã≤#ѨÙ_»∞ g∞ r=# q^è•#=Ú

J#∂ǨϺOQÍ =∂iáÈ «∞Ok, P =∂~°∞Ê g∞ JO «~°OQÆOÖ’

#∞O_ç =ã¨∞ÎOk.

J äŒó Ü≥∂QÍ#∞âßã¨#O

=∞#Ö’ =∂~°∞Ê#∞ QÆ=∞xã¨∂Î P =∂~°∞Ê#∞ x~ÀkèOK«‰õΩO_® P

HõΔ}O`À rqOK«_»=∞<Õ q^Œº#∞ <Õ~°∞ÛHÀ=_»O =Å¡ =∂~°æO

ã¨∞QÆ=∞O J=Ù «∞Ok, P#O ŒO ã≤kúã¨∞ÎOk Jk Ü≥∂QÍ =Å¡<ÕÕ

™ê^茺=∞ø`«∞Ok.

HÀ~üû Ü≥ÚHõ L ÕÌâߺÅ∞

1) 75% PH˜û[<£#∞ ã¨O «$ÑÎ (âßK«∞ºˆ~+¨<£) `À ã¨=∂#"≥∞ÿ#

r=„H˜Ü«∞#∞ =∂H˜û=∞"£∞ Ǩ~üì ~\ò ™ê=∞~°÷ºOÖ’ 85% ™ê èŒ#

KÕÜ«∞_»O, Ô~ãπì Ǩ~üì ~\ò #∞ 5 #∞O_ç 10 =∞ 茺֒H˜ 3 <≥ÅÅ

HÍÅ=º=kèÖ’ «yæOK«_»O.

2) ~°HõΔ}Ï„Hõ=∞O ^•fi~å |ÖÏxfl ™êkèOK«_»O, ZѶπ.ZѶπ.Z"£∞.

#∞ 15% H˜ ÃÑOK«_»O, ZѶπ.Z"£∞. #∞ 5% «yæOK«_»O.

3) „Ѩã¨∞Î «=Ú#fl a.Z"£∞.P~ü #∞ 50% #∞O_ç 70% ‰õΩ

ÃÑOK«_»O. ^•x ^•fi~å ÃãÅ∞ºÖÏ~ü QÆ∂¡HÀ*ò JÑπ>ËH± #∞

ÃÑOK«_»O, ÃÑiy# Z#ÉÏe["£∞ ^•fi~å â◊s~åxfl H©\’*ˇxH±

KÕÜ«∞_»O.

4) „áÈ\˜<£ ã≤O^ä«ã≤ãπx ÃÑOz "≥∞@ÉÏeH± áê`ü"Õ J~Ú#

r.Z<£.l x L ÕÎ[Ѩ~°Û_»O.