Reaksiyon Hızları

Reaksiyon’un doğası ve hızı…

Reaksiyon nedir?

• İki veya daha fazla madde bir araya geldiğinde, moleküllerdeki atomların yeniden düzenlenmesi ve yeni bir madde oluşması sürecine reaksiyon denir.

• Reaksiyon esnasında var olan bağlar kırılıp yeni bağlar oluşur. Dolayısıyla elektronların paylaşılması da değişir.

• Sizce atomun çekirdeğinde ne gibi değişimler olur?

• Kimyasal bir reaksiyonda çekirdekteki parçacık sayısı değişmez. Çekirdekteki değişmeler çekirdek tepkimeleriyle alakalıdır.

Taneciklerin bir araya gelişi her zaman bir reaksiyonla sonuçlanır mı?

• Reaksiyonun olması için etkin çarpışmaların olması gerekmektedir.

Etkin çarpışma nedir?

• Taneciklerin birbiri ile uygun geometride, açıda,yönde ve hızda(enerji) çarpışmasına etkin çarpışma denir.

• Etkin çarpışma yapan tanecikler birbirine girer. Buna aktifleşmiş kompleks adı verilir.

• Tepkimenin gerçekleşebilmesi için çarpışan taneciklerin sahip olması gereken, minimum enerjilerinin toplamına aktivasyon enerjisi (eşik enerjisi) adı verilir.

• Reaksiyon olması için bu enerji engelinin aşılması gerekmektedir.

Reaksiyon hızlarını bilmemizin ne gibi getirisi olabilir?

• İnsanı ilgilendiren birçok konu kimyasal tepkimelerle alakalıdır.

• Tıp, teknoloji, sanayi, kozmetik gibi daha birçok alanda tepkimenin hızını bilmemiz gerekmektedir.

• Çünkü tepkimenin kontrolü için bu şarttır.

Kimi tepkime göz açıp kapayıncaya kadar gerçekleşirken kimisi yüzyıllar alabilir.

Havai fişek… Kömürün fosilleşmesi

Reaksiyon Hızları

• Birim zamanda tükenen ya da oluşan madde miktarıdır.

• Kütle ölçümü kolay olmayacağından birim zamanda, birim hacimde değişmeye uğrayan maddenin mol sayısıdır.

• V = molar derişimdeki değişim / zaman

Reaksiyon hızına etki eden faktörler

Reaksiyon hızı

Maddenin cinsi

Derişim

Temas yüzeyi

Sıcaklık

Katalizör

Maddenin cinsinin etkisi

• Tepkime gerçekleşirken reaktantlardaki bağlar kırılır ve yeniden düzenlenme ile ürün oluşur. Bu bağların kuvvetinden (kırılma ve yeni bağ oluşma enerjisi) hız doğrudan etkilenmiş olur.

Derişimin etkisi

• Aktif çarpışma ihtimaliyle derişim doğrudan alakalıdır. Derişim arttıkça birbirine çarpan tanecik sayısı da artar böylece aktif çarpışma yani hız artmış olur.

Basınçla birlikte hacim azalırsa…

Temas yüzeyinin etkisi

• Heterojen sistemlerde (farklı fazlarda reaktatnlarda) taneciklerin birbirlerine temas eden yüzeyleri arttıkça etkin çarpışma artar böylece hız artar.

• Tanecik büyüklüğü azaldıkça temas yüzeyi artar böylelikle hız artar.

Sıcaklığın etkisi

• Sıcaklığın artmasıyla(kinetik enerji artışıyla) etkin çarpışmalar(hız) artar.

Aktivasyon enerjisini sıcaklık değiştirmez!

Katalizörün etkisi

• Tepkimeye girip tepkimenin mekanizmasını değiştiren ve kendisi değişime uğramadan geri çıkan maddelerdir. Bu mekanizma değişiminde tepkimeyi hızlandırır ya da yavaşlatır (inhibe).

• Bizi dinlediğiniz için tşk…

• 080608053 Metin İNCE• 080608049 Remzi ÇALIK• 080608001 Sertap DADAŞ

• 080608033 Sevinç KAHRAMAN