Áreas integradas · de los números. explorar las funciones de los números en su uso social....

76
ÁREAS INTEGRADAS 1 RECURSOS PARA EL DOCENTE

Upload: others

Post on 05-Feb-2021

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 9 789504 662167

    978-950-46-6216-7

    ¡MIRÁ TODOS LOS RECURSOS

    QUE TRAE ESTA GUÍA PARA VOS!

    ÁREAS INTEGRA

    DAS

    1

    RECURSOS PARA EL DOCENTE

    • Planificaciones.• Programa para fortalecer los

    aprendizajes en el aula.• Ideas para acompañar el aprendizaje

    en casa.• Actividades para evaluar.• Actividades graduadas por nivel que

    responden a la heterogeneidad de las aulas.

    • Actividades sencillas para hacer ciencias en casa y en la escuela.

    • Proyecto para trabajar las emociones.• Proyecto de lectura en familia.

  • INDI PISA FUERTE EN 1.º. ÁREAS INTEGRADAS. Recursos para el docente es una obra colectiva, creada,

    diseñada y realizada en el Departamento Editorial de Ediciones Santillana, bajo la dirección de Graciela M. Valle,

    por el siguiente equipo:

    Redacción:Mónica Rodríguez, Marina Baliero y Gabriela Paz.

    Editora: Andrea L. Saiz

    Jefa de edición: Gabriela M. PazGerencia de arte: Silvina Gretel Espil

    Gerencia de contenidos: Patricia S. Granieri

    RECURSOS PARA EL DOCENTE

  • La realización artística y gráfica de este libro ha sido efectuada por el siguiente equipo:

    © 2021, EDICIONES SANTILLANA S.A.Av. Leandro N. Alem 720 (C1001AAP), Ciudad Autónoma de Buenos Aires, Argentina.

    ISBN 978-950-46-6216-7Queda hecho el depósito que dispone la Ley 11.723.Impreso en Argentina. Printed in Argentina.Primera edición: enero de 2021.

    Este libro se terminó de imprimir en el mes de enero de 2021, en FP Compañía Impresora, Beruti 1560, Florida, Buenos Aires, República Argentina.

    Baliero, Marina Indi pisa fuerte 1 : recursos para el docente / Marina Baliero ; Mónica Rodríguez.- 1a ed.- Ciudad Autónoma de Buenos Aires : Santillana, 2021. 72 p. ; 28 x 22 cm.

    ISBN 978-950-46-6216-7

    1. Áreas Integradas. 2. Educación Primaria. I. Rodríguez, Mónica. II. Título. CDD 372.19

    Este libro no puede ser reproducido total ni parcialmente en ninguna forma, ni por ningún medio o procedimiento, sea reprográfico, fotocopia, microfilmación, mimeógrafo o cualquier otro sistema mecánico, fotoquímico, electrónico, informático, magnético, electroóptico, etcétera. Cualquier reproducción sin permiso de la editorial viola derechos reservados, es ilegal y constituye un delito.

    Esta publicación fue elaborada teniendo en cuenta las observaciones del Instituto Nacional contra la Discriminación, la Xenofobia y el Racismo (INADI) surgidas en encuentros organizados con editores de libros de texto. Para facilitar la lectura, y sin intención de promover el lenguaje sexista, esta publicación utiliza el género masculino para designar a todos los elementos de una clase.

    Diseño de maqueta: Mercedes Mayans.

    Diseño de tapa: Silvina Gretel Espil.

    Diagramación: Mercedes Mayans.

    Corrección: Brenda G. Decurnex.

    Desarrollo gráficode personajes: Pablo Olivero.

    Ilustración: Archivo Santillana. Getty Images: DigitalVision Vectors, Rakdee, Aaltazar, Mystockicons, RLT Images.

    Documentación fotográfica: Carolina S. Álvarez Páramo y Cynthia R. Maldonado.

    Fotografía: Archivo Santillana, Shutterstock. Getty Images: Yevgen Romanenko, Joshua Sterns, CSA Images.

    Preimpresión: Marcelo Fernández y Maximiliano Rodríguez.

    Gerencia de producción: Paula M. García.

    Producción: Elías E. Fortunato y Andrés Zvaliauskas.

  • © Sa

    ntill

    ana

    S.A.

    Per

    mitid

    a su

    foto

    copi

    a so

    lo p

    ara

    uso

    doce

    nte.

    RECURSOS PARA LA PLANIFICACIÓN 4

    PROGRAMA “PISANDO FUERTE” 18

    FUNDAMENTACIÓN DE ESI 22

    IDEAS PARA ACOMPAÑAR EL APRENDIZAJE EN CASA 24

    ACTIVIDADES PARA EVALUAR Y ARTICULAR SABERES 26

    ACTIVIDADES PARA LA DIVERSIDAD 42

    LAS CIENCIAS EN CASA Y EN LA ESCUELA 58

    PROYECTO “HISTORIAS CON TROMPA Y CORAZÓN” 61

    PROYECTO “LEEMOS EN FAMILIA” 67

    ÍNDICE

    ACCEDÉ A CONTENIDO EXCLUSIVO

    VISITÁ MI ESPACIO

    WWW.INDISANTILLANA.COMCLAVE: indi2021

  • © Sa

    ntill

    ana

    S.A.

    Per

    mitid

    a su

    foto

    copi

    a so

    lo p

    ara

    uso

    doce

    nte.

    4

    REC

    UR

    SOS

    PAR

    A L

    A P

    LAN

    IFIC

    AC

    IÓN

    TO

    DO

    S A

    LA

    ESC

    UEL

    A

    Prác

    tica

    s de

    l len

    guaj

    eM

    atem

    átic

    aC

    onoc

    imie

    nto

    del m

    undo

    Cie

    ncia

    s so

    cial

    esC

    ienc

    ias

    natu

    rale

    s

    Contenidos / Modos de conocer

    Rel

    ació

    n g

    rafe

    ma-

    fone

    ma:

    A, E

    , I, O

    , U. C

    om

    -p

    leta

    mie

    nto

    de

    pal

    abra

    s. L

    oca

    lizac

    ión

    de

    vo-

    cale

    s. R

    eco

    noci

    mie

    nto

    y e

    scrit

    ura

    de

    pal

    abra

    s.

    List

    as. R

    eco

    noci

    mie

    nto

    de

    voca

    les

    en lo

    s no

    m-

    bre

    s p

    rop

    ios.

    Esc

    ritur

    a d

    e no

    mb

    res.

    Ad

    ivin

    an-

    zas.

    Rim

    as. F

    unci

    ón

    de

    las

    nota

    s en

    el c

    uad

    er-

    no d

    e co

    mun

    icac

    ione

    s. C

    uent

    o d

    e au

    tor:

    El

    cuad

    erno

    de

    Isa.

    Co

    mp

    rens

    ión

    lect

    ora

    .

    Uso

    so

    cial

    de

    los

    núm

    ero

    s. C

    ont

    eo,

    reg

    istr

    o

    y co

    mp

    arac

    ión

    de

    cant

    idad

    es h

    asta

    el 1

    0. E

    x-p

    lora

    ció

    n d

    e re

    gul

    arid

    ades

    de

    la s

    erie

    num

    éri-

    ca h

    asta

    el 1

    0 d

    e fo

    rma

    ora

    l y e

    scrit

    a. C

    ont

    eo

    y co

    mp

    arac

    ión

    de

    cant

    idad

    es. R

    elac

    ión

    num

    é-ric

    a “t

    anto

    s co

    mo

    ”. R

    elac

    ione

    s es

    pac

    iale

    s d

    e lo

    s o

    bje

    tos

    entr

    e sí

    . U

    bic

    ació

    n d

    e o

    bje

    tos

    a p

    artir

    de

    refe

    renc

    ias.

    Dife

    rent

    es

    escu

    elas

    . Se

    mej

    an-

    zas

    y d

    ifere

    ncia

    s co

    n la

    pro

    pia

    es

    cuel

    a. A

    nális

    is d

    e im

    ágen

    es

    e in

    terc

    amb

    io o

    ral.

    Lect

    ura

    de

    test

    imo

    nio

    s.

    Cam

    bio

    s y

    cont

    i-nu

    idad

    es

    en

    las

    inst

    ituci

    one

    s ed

    ucat

    ivas

    . In

    dag

    ació

    n so

    bre

    lo

    s ca

    mb

    ios

    y co

    ntin

    uid

    ades

    de

    los

    ob

    jeto

    s d

    e us

    o e

    sco

    lar.

    Prev

    enci

    ón

    de

    acci

    den

    tes

    en l

    a es

    cuel

    a y

    en c

    asa.

    Ob

    serv

    ació

    n d

    e im

    ágen

    es y

    refle

    xió

    n so

    bre

    el

    cuid

    ado

    de

    uno

    mis

    mo

    y d

    e lo

    s o

    tro

    s. Im

    po

    rtan

    cia

    de

    la p

    reve

    n-ci

    ón

    de

    acci

    den

    tes.

    Modalidades de organización

    Situ

    acio

    nes

    hab

    itua

    les

    Am

    bie

    nte

    alfa

    bet

    izad

    or:

    ban

    co d

    e p

    alab

    ras

    seg

    uras

    . El a

    bec

    edar

    io. L

    os

    nom

    bre

    s p

    rop

    ios.

    A

    gen

    da

    de

    lect

    uras

    .A

    ctiv

    idad

    es c

    otid

    iana

    s d

    e le

    ctur

    a y

    escr

    itura

    : no

    mb

    res

    pro

    pio

    s. L

    a ho

    ra d

    e le

    ctur

    a.

    Secu

    enci

    as d

    idác

    tica

    sLe

    ctur

    a a

    trav

    és d

    el d

    oce

    nte

    de

    text

    os

    bre

    ves

    con

    rimas

    , ad

    ivin

    anza

    s, li

    stas

    , no

    tas

    y ca

    rtel

    es.

    Act

    ivid

    ades

    que

    im

    plic

    an l

    a id

    entifi

    caci

    ón

    de

    voca

    les,

    y e

    l co

    mp

    leta

    mie

    nto

    y la

    esc

    ritur

    a d

    e p

    alab

    ras.

    Rec

    ono

    cim

    ient

    o d

    el n

    om

    bre

    pro

    pio

    y

    jueg

    os

    con

    rimas

    co

    n lo

    s no

    mb

    res

    pro

    pio

    s.

    Lect

    ura

    a tr

    avés

    del

    do

    cent

    e d

    el c

    uent

    o E

    l cu

    ader

    no d

    e Is

    a (C

    aro

    lina

    Tosi

    ). In

    terc

    amb

    io y

    so

    cial

    izac

    ión

    ora

    l so

    bre

    tex

    tos

    liter

    ario

    s. Id

    en-

    tifica

    ció

    n d

    e lo

    s p

    erso

    naje

    s.

    Situ

    acio

    nes

    hab

    itua

    les

    Am

    bie

    nte

    alfa

    bet

    izad

    or:

    dis

    tinto

    s p

    ort

    ado

    res

    de

    info

    rmac

    ión

    num

    éric

    a, c

    uad

    ro d

    e nú

    mer

    os.

    M

    ater

    iale

    s co

    tidia

    nos

    par

    a fo

    rmar

    co

    lecc

    ione

    s y

    com

    par

    arla

    s: c

    uad

    erno

    s, lá

    pic

    es, m

    och

    ilas.

    Act

    ivid

    ades

    co

    tidia

    nas:

    pro

    ble

    mas

    rel

    acio

    na-

    do

    s co

    n el

    co

    ntex

    to y

    uso

    co

    tidia

    no d

    e lo

    s nú

    mer

    os.

    Secu

    enci

    as d

    idác

    tica

    sR

    eco

    noci

    mie

    nto

    de

    las

    func

    ione

    s d

    e lo

    s nú

    me-

    ros

    en c

    ont

    exto

    s so

    cial

    es d

    iver

    sos.

    Res

    olu

    ció

    n d

    e p

    rob

    lem

    as q

    ue i

    mp

    lique

    n el

    co

    nteo

    de

    peq

    ueña

    s o

    gra

    ndes

    co

    lecc

    ione

    s d

    e o

    bje

    tos

    y la

    co

    mp

    arac

    ión

    entr

    e d

    os

    cole

    ccio

    nes.

    Iden

    -tifi

    caci

    ón

    de

    rela

    cio

    nes

    esp

    acia

    les

    y ub

    icac

    ión

    de

    ob

    jeto

    s a

    par

    tir d

    e re

    fere

    ncia

    s.

    Situ

    acio

    nes

    hab

    itua

    les

    Am

    bie

    nte

    alfa

    bet

    izad

    or:

    mi-

    nas

    con

    ilust

    raci

    one

    s d

    e lo

    s ni

    ños

    y vo

    cab

    ular

    io

    sob

    re

    las

    par

    tes

    de

    su p

    rop

    ia e

    scue

    la, s

    us

    mae

    stro

    s y

    mat

    eria

    s.A

    ctiv

    idad

    es c

    otid

    iana

    s: r

    eco

    rri-

    do

    y e

    xplo

    raci

    ón

    de

    la p

    rop

    ia

    escu

    ela.

    Aná

    lisis

    de

    imág

    enes

    d

    e es

    cuel

    as d

    e o

    tras

    ép

    oca

    s y

    lug

    ares

    .

    Secu

    enci

    as d

    idác

    tica

    sO

    bse

    rvac

    ión,

    le

    ctur

    a y

    anál

    isis

    d

    e im

    ágen

    es.

    Rec

    ono

    cim

    ient

    o

    de

    sim

    ilitu

    des

    y d

    ifere

    ncia

    s en

    -tr

    e es

    cuel

    as d

    e d

    istin

    tos

    cont

    ex-

    tos:

    urb

    anas

    , ru

    rale

    s, fl

    ota

    ntes

    , la

    pro

    pia

    esc

    uela

    . C

    omp

    arac

    ión

    entr

    e es

    cuel

    as

    de

    ante

    s y

    de

    ahor

    a. C

    amb

    ios

    y co

    ntin

    uid

    ades

    .

    Situ

    acio

    nes

    hab

    itua

    les

    Am

    bie

    nte

    alfa

    bet

    izad

    or:

    lám

    ina

    y ca

    mp

    añas

    co

    n co

    nsej

    os

    par

    a p

    reve

    nir

    acci

    den

    tes.

    Act

    ivid

    ades

    co

    tidia

    nas:

    rec

    ono

    -ci

    mie

    nto

    de

    elem

    ento

    s y

    actit

    u-d

    es d

    e rie

    sgo

    . C

    uid

    ado

    s y

    pre

    -ve

    nció

    n d

    e ac

    cid

    ente

    s.

    Secu

    enci

    as d

    idác

    tica

    sA

    nális

    is

    y re

    flexi

    ón

    sob

    re

    di-

    vers

    as a

    ctitu

    des

    en

    situ

    acio

    nes

    esco

    lare

    s y

    hog

    areñ

    as:

    com

    pa-

    raci

    ón

    entr

    e si

    tuac

    ione

    s d

    e rie

    s-g

    o y

    situ

    acio

    nes

    que

    pre

    vien

    en

    acci

    den

    tes.

    Rec

    ono

    cim

    ient

    o d

    e há

    bito

    s p

    ara

    la p

    reve

    nció

    n d

    e ac

    cid

    ente

    s en

    tod

    os lo

    s ám

    bito

    s.

    1El cu

    adro

    que

    pre

    sent

    amo

    s a

    cont

    inua

    ció

    n no

    deb

    iera

    leer

    se d

    e m

    aner

    a p

    resc

    riptiv

    a, s

    ino

    co

    mo

    una

    pro

    pue

    sta

    par

    a q

    ue c

    ada

    do

    cent

    e p

    ued

    a p

    ensa

    r un

    a p

    lani

    ficac

    ión

    anua

    l efe

    ctiv

    a ac

    ord

    e a

    su re

    alid

    ad in

    stitu

    cio

    nal.

  • © Sa

    ntill

    ana

    S.A.

    Per

    mitid

    a su

    foto

    copi

    a so

    lo p

    ara

    uso

    doce

    nte.

    ¡ASÍ

    SO

    Y Y

    O!

    Prác

    tica

    s de

    l len

    guaj

    eM

    atem

    átic

    aC

    onoc

    imie

    nto

    del m

    undo

    Cie

    ncia

    s so

    cial

    esC

    ienc

    ias

    natu

    rale

    s

    Contenidos / Modos de conocer

    Rel

    ació

    n g

    rafe

    ma-

    fone

    ma:

    M, P

    , S, L

    . Co

    mp

    le-

    tam

    ient

    o y

    esc

    ritur

    a d

    e p

    alab

    ras

    con

    apo

    yo

    grá

    fico

    . N

    anas

    . R

    elec

    tura

    . Ju

    ego

    s co

    n p

    ala-

    bra

    s. R

    eco

    noci

    mie

    nto

    int

    uitiv

    o d

    el s

    ing

    ular

    y

    del

    plu

    ral d

    e un

    a p

    alab

    ra. L

    ectu

    ra d

    e p

    alab

    ras

    y o

    raci

    one

    s a

    par

    tir d

    e so

    po

    rtes

    grá

    fico

    s. L

    ec-

    tura

    y d

    isfr

    ute

    de

    canc

    ione

    s p

    op

    ular

    es.

    Co

    m-

    pre

    nsió

    n le

    cto

    ra: c

    om

    par

    ació

    n en

    tre

    canc

    ión

    y p

    oes

    ía e

    n la

    Can

    ción

    del

    bur

    ro e

    nfer

    mo.

    Pro

    -d

    ucci

    ón

    escr

    ita d

    e un

    a ca

    nció

    n p

    op

    ular

    co

    no-

    cid

    a p

    or

    tod

    os.

    Rel

    acio

    nes

    num

    éric

    as: a

    ntec

    eso

    r y s

    uces

    or.

    Ex-

    plo

    raci

    ón

    de

    la s

    erie

    num

    éric

    a ha

    sta

    el n

    úmer

    o

    20. P

    rob

    lem

    as q

    ue in

    volu

    cran

    uni

    ón

    o a

    umen

    -to

    de

    cant

    idad

    es y

    pér

    did

    a o

    dis

    min

    ució

    n d

    e ca

    ntid

    ades

    . E

    stra

    teg

    ias

    pro

    pia

    s p

    ara

    reso

    lver

    d

    istin

    tas

    situ

    acio

    nes

    de

    sum

    a y

    rest

    a. C

    om

    -p

    arac

    ión

    de

    estr

    ateg

    ias

    entr

    e p

    ares

    . R

    eco

    no-

    cim

    ient

    o d

    e si

    gno

    s co

    nven

    cio

    nale

    s: +

    , –

    e =

    . M

    edid

    a: u

    so d

    e un

    idad

    es n

    o c

    onv

    enci

    ona

    les

    par

    a d

    eter

    min

    ar lo

    ngitu

    des

    .

    Niñ

    os

    y fa

    mili

    as

    de

    dis

    tinto

    s lu

    gar

    es.

    Co

    stum

    bre

    s y

    trad

    i-ci

    one

    s.

    Ob

    serv

    ació

    n y

    lect

    ura

    de

    imág

    enes

    en

    form

    a g

    uiad

    a.

    Rea

    lizac

    ión

    de

    dib

    ujo

    s q

    ue e

    x-p

    rese

    n id

    eas

    y se

    ntim

    ient

    os

    so-

    bre

    lo le

    ído

    .

    Sem

    ejan

    zas

    y d

    ifere

    ncia

    s en

    -tr

    e el

    pro

    pio

    cue

    rpo

    y e

    l de

    los

    anim

    ales

    . O

    rgan

    izac

    ión

    de

    la

    info

    rmac

    ión

    en

    ficha

    s.

    Part

    es

    del

    cu

    erp

    o

    hum

    ano

    : ca

    mb

    ios

    rela

    cio

    nad

    os

    con

    el

    pas

    o

    del

    tie

    mp

    o.

    Sus

    func

    ione

    s. H

    ábito

    s sa

    lud

    able

    s.

    Ob

    serv

    ació

    n p

    ara

    halla

    r la

    s ca

    ract

    erís

    ticas

    ex

    ter-

    nas

    de

    los

    anim

    ales

    .

    Situaciones de enseñanza

    Leer

    y e

    scrib

    ir a

    trav

    és d

    el d

    oce

    nte:

    seg

    uir

    la

    lect

    ura

    de

    qui

    en l

    ee e

    n vo

    z al

    ta.

    Rel

    eer

    par

    a en

    cont

    rar

    pis

    tas

    que

    per

    mita

    n co

    mp

    rend

    er

    mej

    or

    pas

    ajes

    o d

    etal

    les

    inad

    vert

    ido

    s en

    las

    p

    rimer

    as l

    ectu

    ras.

    Situ

    acio

    nes

    de

    dic

    tad

    o a

    l d

    oce

    nte.

    Leer

    y e

    scrib

    ir p

    or s

    í mis

    mo

    s: n

    om

    bre

    s p

    rop

    ios

    y co

    mun

    es, a

    div

    inan

    zas,

    list

    as y

    rim

    as.

    Exp

    lora

    r d

    ifere

    ntes

    co

    ntex

    tos

    del

    uso

    so

    cial

    d

    e lo

    s nú

    mer

    os.

    Exp

    lora

    r la

    s fu

    ncio

    nes

    de

    los

    núm

    ero

    s en

    su

    uso

    so

    cial

    . A

    naliz

    ar y

    res

    olv

    er

    pro

    ble

    mas

    num

    éric

    os

    en e

    l co

    ntex

    to e

    sco

    lar

    y lú

    dic

    o. R

    eso

    lver

    situ

    acio

    nes

    de

    cont

    eo d

    e co

    -le

    ccio

    nes

    de

    ob

    jeto

    s. D

    iscu

    tir y

    ana

    lizar

    co

    lec-

    tivam

    ente

    dis

    tinto

    s p

    roce

    dim

    ient

    os

    de

    reso

    -lu

    ció

    n p

    ara

    así a

    vanz

    ar e

    n lo

    s co

    noci

    mie

    nto

    s.

    Co

    nver

    sar

    sob

    re e

    l co

    ntex

    to e

    s-co

    lar

    cerc

    ano

    . O

    bse

    rvar

    y l

    eer

    imág

    enes

    de

    escu

    elas

    de

    otr

    as

    épo

    cas

    y lu

    gar

    es c

    on

    la g

    uía

    del

    d

    oce

    nte.

    Inte

    rcam

    bia

    r o

    ralm

    en-

    te p

    reg

    unta

    s, i

    dea

    s y

    exp

    erie

    n-ci

    as

    sob

    re

    el

    tem

    a.

    Esc

    ucha

    r, le

    er y

    ana

    lizar

    tes

    timo

    nio

    s.

    Esc

    ucha

    r re

    lato

    s o

    rale

    s y

    ob

    ser-

    var

    imág

    enes

    re

    alis

    tas

    aco

    m-

    pañ

    adas

    de

    text

    os

    bre

    ves

    par

    a ha

    llar

    form

    as d

    e p

    reve

    nir

    acci

    -d

    ente

    s. I

    nter

    cam

    bio

    ora

    l so

    bre

    ex

    per

    ienc

    ias

    esco

    lare

    s. F

    orm

    u-la

    r hi

    tesi

    s a

    par

    tir d

    e p

    reg

    un-

    tas

    real

    izad

    as p

    or

    el d

    oce

    nte.

    Reflexión sobre los progresos /

    Indicadores de avance

    Leen

    y e

    scrib

    en s

    us p

    rop

    ios

    nom

    bre

    s d

    e m

    a-ne

    ra c

    onv

    enci

    ona

    l. E

    lab

    ora

    n lis

    tas

    bre

    ves

    con

    apo

    yo t

    extu

    al y

    /o g

    ráfic

    o. C

    om

    ple

    tan

    y ar

    man

    p

    alab

    ras.

    Co

    mp

    arte

    n co

    n o

    tro

    s lo

    leí

    do

    . So

    -ci

    aliz

    an o

    ralm

    ente

    las

    pro

    duc

    cio

    nes

    escr

    itas

    e in

    terc

    amb

    ian

    op

    inio

    nes

    e id

    eas.

    Exp

    lora

    n d

    ifere

    ntes

    func

    ione

    s d

    e lo

    s nú

    mer

    os

    en s

    u us

    o s

    oci

    al. A

    naliz

    an y

    res

    uelv

    en p

    rob

    le-

    mas

    num

    éric

    os

    en e

    l co

    ntex

    to d

    el ju

    ego

    . R

    e-su

    elve

    n si

    tuac

    ione

    s d

    e co

    nteo

    de

    cole

    ccio

    nes

    de

    ob

    jeto

    s. U

    bic

    an u

    n o

    bje

    to o

    una

    per

    sona

    en

    el e

    spac

    io.

    Rec

    ono

    cen

    inst

    ituci

    one

    s ed

    u-ca

    tivas

    de

    cont

    exto

    s cu

    ltura

    les

    y te

    mp

    ora

    les

    div

    erso

    s. E

    stab

    le-

    cen

    rela

    cio

    nes

    entr

    e su

    s ra

    sgo

    s y

    el c

    ont

    exto

    en

    el q

    ue d

    esar

    ro-

    llan

    sus

    activ

    idad

    es. M

    enci

    ona

    n ca

    mb

    ios

    y ra

    sgo

    s q

    ue p

    erm

    ane-

    cen

    igua

    les

    en l

    as i

    nstit

    ucio

    nes

    educ

    ativ

    as.

    Iden

    tifica

    n p

    ráct

    icas

    q

    ue

    im-

    plic

    an

    cuid

    ado

    s p

    ara

    pre

    veni

    r ac

    cid

    ente

    s en

    la

    escu

    ela

    y en

    el

    ho

    gar

    . In

    corp

    ora

    n p

    auta

    s d

    e cu

    idad

    o p

    ara

    sí m

    ism

    os

    y p

    ara

    sus

    com

    pañ

    ero

    s.

    ESI

    La r

    elac

    ión

    con

    uno

    mis

    mo

    y c

    on

    los

    dem

    ás. L

    a re

    laci

    ón

    con

    la f

    amili

    aE

    l rec

    ono

    cim

    ient

    o y

    la e

    xpre

    sió

    n d

    el d

    erec

    ho a

    ser

    cui

    dad

    os

    y re

    spet

    ado

    s p

    or

    los

    adul

    tos

    de

    la s

    oci

    edad

    .C

    om

    unic

    ació

    n y

    exp

    resi

    ón

    de

    los

    sent

    imie

    nto

    s. M

    od

    os

    de

    com

    unic

    arno

    s, d

    e ex

    pre

    sar

    los

    sent

    imie

    nto

    s y

    de

    vinc

    ular

    nos

    con

    nues

    tra

    fam

    ilia.

    2

    5

  • © Sa

    ntill

    ana

    S.A.

    Per

    mitid

    a su

    foto

    copi

    a so

    lo p

    ara

    uso

    doce

    nte.

    6

    Modalidades de organización

    Situ

    acio

    nes

    hab

    itua

    les

    Am

    bie

    nte

    alfa

    bet

    izad

    or:

    ban

    co d

    e p

    alab

    ras

    se-

    gur

    as.

    El a

    bec

    edar

    io.

    Letr

    as d

    e ca

    ncio

    nes

    po-

    pul

    ares

    . Can

    cion

    ero.

    Ag

    end

    a d

    e le

    ctur

    as.

    Act

    ivid

    ades

    co

    tidia

    nas

    de

    lect

    ura

    y es

    critu

    ra:

    nana

    s y

    canc

    ione

    s.

    Secu

    enci

    as d

    idác

    tica

    sR

    eco

    noci

    mie

    nto

    d

    e la

    re

    laci

    ón

    gra

    fem

    a-fo

    -ne

    ma:

    M,

    P, S

    , L. L

    ectu

    ra a

    tra

    vés

    del

    doc

    ente

    d

    e na

    nas

    y rim

    as. L

    ectu

    ra a

    tra

    vés

    del

    doc

    ente

    d

    e C

    anci

    ón d

    el b

    urro

    enf

    erm

    o. I

    nter

    cam

    bio

    y

    soci

    aliz

    ació

    n or

    al s

    obre

    can

    cion

    es.

    Escr

    itura

    g

    rup

    al d

    e un

    a ca

    nció

    n. L

    ectu

    ra d

    e p

    alab

    ras

    y or

    acio

    nes

    a p

    artir

    de

    sop

    orte

    s g

    ráfic

    os.

    Escr

    i -tu

    ra d

    e rim

    as. I

    den

    tifica

    ción

    del

    sin

    gul

    ar y

    del

    p

    lura

    l de

    una

    pal

    abra

    .

    Situ

    acio

    nes

    hab

    itua

    les

    Am

    bie

    nte

    alfa

    bet

    izad

    or:

    cua

    dro

    de

    núm

    eros

    , d

    istin

    tos

    por

    tad

    ores

    num

    éric

    os.

    Mat

    eria

    l co

    n-cr

    eto

    par

    a ut

    iliza

    r en

    med

    icio

    nes.

    A

    ctiv

    idad

    es c

    otid

    iana

    s: r

    eso

    luci

    ón

    de

    pro

    ble

    -m

    as q

    ue im

    pliq

    uen

    la m

    edic

    ión

    de

    obje

    tos

    del

    au

    la c

    on u

    nid

    ades

    de

    med

    idas

    con

    venc

    iona

    les

    y no

    con

    venc

    iona

    les.

    Secu

    enci

    as d

    idác

    tica

    sEx

    tens

    ión

    de

    la s

    erie

    num

    éric

    a a

    par

    tir d

    e la

    s d

    istin

    tas

    situ

    acio

    nes

    de

    cont

    eo.

    Prod

    ucci

    ón e

    in

    terp

    reta

    ción

    de

    reg

    istr

    os e

    scrit

    os a

    par

    tir d

    e si

    tuac

    ione

    s d

    e au

    men

    to o

    dis

    min

    ució

    n d

    e ca

    n-tid

    ades

    . Rec

    onoc

    imie

    nto

    de

    los

    sig

    nos

    +, –

    e =

    . Re

    solu

    ción

    de

    situ

    acio

    nes

    que

    imp

    lique

    n el

    uso

    d

    e un

    a un

    idad

    de

    med

    ida

    y es

    tab

    leci

    mie

    nto

    de

    cuán

    tas

    vece

    s en

    tra

    dic

    ha u

    nid

    ad e

    n el

    ob

    jeto

    q

    ue s

    e m

    ide.

    Situ

    acio

    nes

    hab

    itua

    les

    Am

    bie

    nte

    alfa

    bet

    izad

    or:

    lám

    inas

    co

    n im

    ágen

    es d

    e d

    istin

    tos

    pai

    sa-

    jes

    y co

    stum

    bre

    s. M

    apas

    . Te

    sti-

    mon

    ios

    de

    los

    alum

    nos.

    Act

    ivid

    ades

    co

    tidia

    nas:

    in

    ter-

    cam

    bio

    de

    idea

    s co

    n su

    s fa

    mili

    as

    y co

    mp

    añer

    os s

    obre

    las

    trad

    icio

    -ne

    s y

    cost

    umb

    res

    en

    dis

    tinto

    s lu

    gar

    es.

    Secu

    enci

    as d

    idác

    tica

    sO

    bse

    rvac

    ión

    y le

    ctur

    a en

    for

    ma

    gui

    ada

    de

    imág

    enes

    y

    text

    os

    par

    a id

    entifi

    car

    sem

    ejan

    zas

    y d

    i-fe

    renc

    ias

    entr

    e tr

    adic

    ione

    s d

    e la

    s in

    fanc

    ias

    de

    dis

    tinto

    s lu

    gar

    es.

    Situ

    acio

    nes

    hab

    itua

    les

    Am

    bie

    nte

    alfa

    bet

    izad

    or:

    enu

    n-ci

    ació

    n d

    e lis

    tas

    sob

    re s

    imili

    tud

    es

    y d

    ifere

    ncia

    s en

    tre

    el c

    uerp

    o d

    el

    ser h

    uman

    o y

    el d

    e lo

    s an

    imal

    es.

    Act

    ivid

    ades

    cot

    idia

    nas:

    ob

    serv

    a-ci

    ón d

    e im

    ágen

    es y

    del

    pro

    pio

    cu

    erp

    o. C

    onve

    rsac

    ión

    y ej

    emp

    li-fic

    ació

    n d

    e há

    bito

    s sa

    lud

    able

    s y

    no s

    alud

    able

    s.

    Secu

    enci

    as d

    idác

    tica

    sId

    entifi

    caci

    ón

    de

    las

    par

    tes

    del

    cu

    erp

    o h

    uman

    o y

    sus

    car

    acte

    rís-

    ticas

    . Co

    mp

    arac

    ión

    con

    el c

    uer-

    po

    de

    los

    anim

    ales

    . Si

    mili

    tud

    es

    y d

    ifere

    ncia

    s.

    Refl

    exió

    n so

    bre

    el

    cui

    dad

    o i

    nteg

    ral

    de

    la s

    alud

    : há

    bito

    s sa

    lud

    able

    s y

    no s

    alud

    a-b

    les.

    Div

    ersi

    dad

    ent

    re l

    os

    sere

    s hu

    man

    os.

    Situaciones de enseñanza

    Leer

    y e

    scrib

    ir a

    trav

    és d

    el d

    oce

    nte:

    esc

    ucha

    r la

    can

    ción

    pro

    pue

    sta.

    Dic

    tar a

    l doc

    ente

    .Le

    er y

    esc

    ribir

    po

    r sí

    mis

    mo

    s: c

    omp

    artir

    can

    -ci

    ones

    del

    ám

    bito

    fam

    iliar

    y s

    ocia

    l. R

    elee

    r lo

    s te

    xtos

    esc

    ucha

    dos

    (na

    nas

    y ca

    ncio

    nes)

    par

    a co

    mp

    leta

    r o

    escr

    ibir

    pal

    abra

    s. E

    scrib

    ir p

    alab

    ras

    falta

    ntes

    en

    una

    canc

    ión

    con

    apoy

    o g

    ráfic

    o.

    Leer

    y c

    anta

    r can

    cion

    es c

    onoc

    idas

    .

    Reso

    lver

    pro

    ble

    mas

    que

    inv

    oluc

    ren

    rela

    cion

    es

    num

    éric

    as (

    ante

    rior

    y p

    oste

    rior)

    y el

    aum

    ento

    o

    la d

    ism

    inuc

    ión

    de

    cant

    idad

    es. U

    sar

    unid

    ades

    no

    con

    venc

    iona

    les

    par

    a m

    edir

    long

    itud

    es.

    Co

    mp

    arar

    alg

    unos

    asp

    ecto

    s d

    e la

    vid

    a co

    tidia

    na d

    e lo

    s ni

    ños

    de

    dis

    tinto

    s lu

    gar

    es a

    par

    tir d

    e im

    ágen

    es.

    Inte

    rcam

    bio

    s or

    ales

    so

    bre

    el t

    ema.

    Des

    crib

    ir,

    a tr

    avés

    d

    e re

    lato

    s o

    rale

    s, d

    ibuj

    os

    real

    ista

    s y

    text

    os

    bre

    ves,

    las

    dife

    renc

    ias

    y si

    mili

    tu-

    des

    ent

    re e

    l cu

    erp

    o an

    imal

    y e

    l cu

    erp

    o hu

    man

    o. O

    bse

    rvar

    im

    á-g

    enes

    y s

    u p

    rop

    io c

    uerp

    o p

    ara

    des

    crib

    ir lo

    s ca

    mb

    ios

    físic

    os

    a tr

    avés

    d

    el

    tiem

    po.

    O

    rgan

    izar

    la

    in

    form

    ació

    n co

    n im

    ágen

    es

    acom

    pañ

    adas

    por

    text

    os b

    reve

    s.

    Dis

    ting

    uir

    háb

    itos

    salu

    dab

    les

    y no

    sal

    udab

    les.

    Reflexión sobre los progresos / Indicadores

    de avance

    Part

    icip

    an d

    e in

    terc

    amb

    ios

    oral

    es e

    xpre

    sand

    o

    lo q

    ue le

    s p

    rod

    ujo

    la le

    ctur

    a. C

    omp

    arte

    n ca

    n-ci

    ones

    del

    ám

    bito

    fam

    iliar

    . M

    anifi

    esta

    n lo

    que

    co

    mp

    rend

    iero

    n y

    lo q

    ue n

    o co

    mp

    rend

    iero

    n d

    e m

    aner

    a ca

    da

    vez

    más

    pre

    cisa

    y r

    esp

    ond

    en

    a d

    udas

    de

    los

    otro

    s. L

    een

    y es

    crib

    en p

    alab

    ras

    con

    los

    gra

    fem

    as e

    n es

    tud

    io d

    e m

    aner

    a co

    n -ve

    ncio

    nal.

    Com

    ple

    tan

    text

    os b

    reve

    s co

    n ap

    oyo

    g

    ráfic

    o. C

    omp

    leta

    n y

    arm

    an p

    alab

    ras

    con

    ma-

    yor a

    uton

    omía

    .

    Ana

    lizan

    co

    lect

    ivam

    ente

    d

    istin

    tos

    pro

    ced

    i-m

    ient

    os d

    e re

    solu

    ción

    de

    pro

    ble

    mas

    num

    éri-

    cos.

    Arg

    umen

    tan

    sus

    estr

    ateg

    ias.

    Rec

    onoc

    en

    la c

    onve

    nien

    cia

    de

    utili

    zar u

    nid

    ades

    de

    med

    ida

    conv

    enci

    onal

    es e

    n si

    tuac

    ione

    s q

    ue r

    equi

    eren

    co

    mun

    icar

    con

    pre

    cisi

    ón

    el r

    esul

    tad

    o d

    e un

    a m

    edic

    ión.

    Rec

    ono

    cen

    dife

    renc

    ias

    cultu

    ra-

    les

    en d

    istin

    tos

    lug

    ares

    del

    mun

    -d

    o. A

    pre

    cian

    y v

    alor

    an l

    a d

    iver

    -si

    dad

    de

    cost

    umb

    res,

    val

    ores

    y

    cree

    ncia

    s.

    Iden

    tifica

    n se

    mej

    anza

    s y

    dife

    -re

    ncia

    s en

    tre

    el c

    uerp

    o d

    e lo

    s an

    imal

    es

    y su

    p

    rop

    io

    cuer

    po.

    Va

    lora

    n lo

    s cu

    idad

    os n

    eces

    ario

    s p

    ara

    alca

    nzar

    un

    bue

    n cr

    ecim

    ien-

    to:

    alim

    enta

    ción

    , hi

    gie

    ne,

    jueg

    o

    y es

    par

    cim

    ient

    o, y

    des

    cans

    o. C

    o-no

    cen

    háb

    itos

    salu

    dab

    les.

  • © Sa

    ntill

    ana

    S.A.

    Per

    mitid

    a su

    foto

    copi

    a so

    lo p

    ara

    uso

    doce

    nte.

    7

    Modalidades de organización

    Situ

    acio

    nes

    hab

    itua

    les

    Am

    bie

    nte

    alfa

    bet

    izad

    or:

    ban

    co d

    e p

    alab

    ras

    se-

    gur

    as.

    El a

    bec

    edar

    io.

    Letr

    as d

    e ca

    ncio

    nes

    po-

    pul

    ares

    . Can

    cion

    ero.

    Ag

    end

    a d

    e le

    ctur

    as.

    Act

    ivid

    ades

    co

    tidia

    nas

    de

    lect

    ura

    y es

    critu

    ra:

    nana

    s y

    canc

    ione

    s.

    Secu

    enci

    as d

    idác

    tica

    sR

    eco

    noci

    mie

    nto

    d

    e la

    re

    laci

    ón

    gra

    fem

    a-fo

    -ne

    ma:

    M,

    P, S

    , L. L

    ectu

    ra a

    tra

    vés

    del

    doc

    ente

    d

    e na

    nas

    y rim

    as. L

    ectu

    ra a

    tra

    vés

    del

    doc

    ente

    d

    e C

    anci

    ón d

    el b

    urro

    enf

    erm

    o. I

    nter

    cam

    bio

    y

    soci

    aliz

    ació

    n or

    al s

    obre

    can

    cion

    es.

    Escr

    itura

    g

    rup

    al d

    e un

    a ca

    nció

    n. L

    ectu

    ra d

    e p

    alab

    ras

    y or

    acio

    nes

    a p

    artir

    de

    sop

    orte

    s g

    ráfic

    os.

    Escr

    i-tu

    ra d

    e rim

    as. I

    den

    tifica

    ción

    del

    sin

    gul

    ar y

    del

    p

    lura

    l de

    una

    pal

    abra

    .

    Situ

    acio

    nes

    hab

    itua

    les

    Am

    bie

    nte

    alfa

    bet

    izad

    or:

    cua

    dro

    de

    núm

    eros

    , d

    istin

    tos

    por

    tad

    ores

    num

    éric

    os.

    Mat

    eria

    l co

    n-cr

    eto

    par

    a ut

    iliza

    r en

    med

    icio

    nes.

    A

    ctiv

    idad

    es c

    otid

    iana

    s: r

    eso

    luci

    ón

    de

    pro

    ble

    -m

    as q

    ue im

    pliq

    uen

    la m

    edic

    ión

    de

    obje

    tos

    del

    au

    la c

    on u

    nid

    ades

    de

    med

    idas

    con

    venc

    iona

    les

    y no

    con

    venc

    iona

    les.

    Secu

    enci

    as d

    idác

    tica

    sEx

    tens

    ión

    de

    la s

    erie

    num

    éric

    a a

    par

    tir d

    e la

    s d

    istin

    tas

    situ

    acio

    nes

    de

    cont

    eo.

    Prod

    ucci

    ón e

    in

    terp

    reta

    ción

    de

    reg

    istr

    os e

    scrit

    os a

    par

    tir d

    e si

    tuac

    ione

    s d

    e au

    men

    to o

    dis

    min

    ució

    n d

    e ca

    n-tid

    ades

    . Rec

    onoc

    imie

    nto

    de

    los

    sig

    nos

    +, –

    e =

    . Re

    solu

    ción

    de

    situ

    acio

    nes

    que

    imp

    lique

    n el

    uso

    d

    e un

    a un

    idad

    de

    med

    ida

    y es

    tab

    leci

    mie

    nto

    de

    cuán

    tas

    vece

    s en

    tra

    dic

    ha u

    nid

    ad e

    n el

    ob

    jeto

    q

    ue s

    e m

    ide.

    Situ

    acio

    nes

    hab

    itua

    les

    Am

    bie

    nte

    alfa

    bet

    izad

    or:

    lám

    inas

    co

    n im

    ágen

    es d

    e d

    istin

    tos

    pai

    sa-

    jes

    y co

    stum

    bre

    s. M

    apas

    . Te

    sti-

    mon

    ios

    de

    los

    alum

    nos.

    Act

    ivid

    ades

    co

    tidia

    nas:

    in

    ter-

    cam

    bio

    de

    idea

    s co

    n su

    s fa

    mili

    as

    y co

    mp

    añer

    os s

    obre

    las

    trad

    icio

    -ne

    s y

    cost

    umb

    res

    en

    dis

    tinto

    s lu

    gar

    es.

    Secu

    enci

    as d

    idác

    tica

    sO

    bse

    rvac

    ión

    y le

    ctur

    a en

    for

    ma

    gui

    ada

    de

    imág

    enes

    y

    text

    os

    par

    a id

    entifi

    car

    sem

    ejan

    zas

    y d

    i-fe

    renc

    ias

    entr

    e tr

    adic

    ione

    s d

    e la

    s in

    fanc

    ias

    de

    dis

    tinto

    s lu

    gar

    es.

    Situ

    acio

    nes

    hab

    itua

    les

    Am

    bie

    nte

    alfa

    bet

    izad

    or:

    enu

    n-ci

    ació

    n d

    e lis

    tas

    sob

    re s

    imili

    tud

    es

    y d

    ifere

    ncia

    s en

    tre

    el c

    uerp

    o d

    el

    ser h

    uman

    o y

    el d

    e lo

    s an

    imal

    es.

    Act

    ivid

    ades

    cot

    idia

    nas:

    ob

    serv

    a-ci

    ón d

    e im

    ágen

    es y

    del

    pro

    pio

    cu

    erp

    o. C

    onve

    rsac

    ión

    y ej

    emp

    li-fic

    ació

    n d

    e há

    bito

    s sa

    lud

    able

    s y

    no s

    alud

    able

    s.

    Secu

    enci

    as d

    idác

    tica

    sId

    entifi

    caci

    ón

    de

    las

    par

    tes

    del

    cu

    erp

    o h

    uman

    o y

    sus

    car

    acte

    rís-

    ticas

    . Co

    mp

    arac

    ión

    con

    el c

    uer-

    po

    de

    los

    anim

    ales

    . Si

    mili

    tud

    es

    y d

    ifere

    ncia

    s.

    Refl

    exió

    n so

    bre

    el

    cui

    dad

    o i

    nteg

    ral

    de

    la s

    alud

    : há

    bito

    s sa

    lud

    able

    s y

    no s

    alud

    a-b

    les.

    Div

    ersi

    dad

    ent

    re l

    os

    sere

    s hu

    man

    os.

    Situaciones de enseñanza

    Leer

    y e

    scrib

    ir a

    trav

    és d

    el d

    oce

    nte:

    esc

    ucha

    r la

    can

    ción

    pro

    pue

    sta.

    Dic

    tar a

    l doc

    ente

    .Le

    er y

    esc

    ribir

    po

    r sí

    mis

    mo

    s: c

    omp

    artir

    can

    -ci

    ones

    del

    ám

    bito

    fam

    iliar

    y s

    ocia

    l. R

    elee

    r lo

    s te

    xtos

    esc

    ucha

    dos

    (na

    nas

    y ca

    ncio

    nes)

    par

    a co

    mp

    leta

    r o

    escr

    ibir

    pal

    abra

    s. E

    scrib

    ir p

    alab

    ras

    falta

    ntes

    en

    una

    canc

    ión

    con

    apoy

    o g

    ráfic

    o.

    Leer

    y c

    anta

    r can

    cion

    es c

    onoc

    idas

    .

    Reso

    lver

    pro

    ble

    mas

    que

    inv

    oluc

    ren

    rela

    cion

    es

    num

    éric

    as (

    ante

    rior

    y p

    oste

    rior)

    y el

    aum

    ento

    o

    la d

    ism

    inuc

    ión

    de

    cant

    idad

    es. U

    sar

    unid

    ades

    no

    con

    venc

    iona

    les

    par

    a m

    edir

    long

    itud

    es.

    Co

    mp

    arar

    alg

    unos

    asp

    ecto

    s d

    e la

    vid

    a co

    tidia

    na d

    e lo

    s ni

    ños

    de

    dis

    tinto

    s lu

    gar

    es a

    par

    tir d

    e im

    ágen

    es.

    Inte

    rcam

    bio

    s or

    ales

    so

    bre

    el t

    ema.

    Des

    crib

    ir,

    a tr

    avés

    d

    e re

    lato

    s o

    rale

    s, d

    ibuj

    os

    real

    ista

    s y

    text

    os

    bre

    ves,

    las

    dife

    renc

    ias

    y si

    mili

    tu-

    des

    ent

    re e

    l cu

    erp

    o an

    imal

    y e

    l cu

    erp

    o hu

    man

    o. O

    bse

    rvar

    im

    á-g

    enes

    y s

    u p

    rop

    io c

    uerp

    o p

    ara

    des

    crib

    ir lo

    s ca

    mb

    ios

    físic

    os

    a tr

    avés

    d

    el

    tiem

    po.

    O

    rgan

    izar

    la

    in

    form

    ació

    n co

    n im

    ágen

    es

    acom

    pañ

    adas

    por

    text

    os b

    reve

    s.

    Dis

    ting

    uir

    háb

    itos

    salu

    dab

    les

    y no

    sal

    udab

    les.

    Reflexión sobre los progresos / Indicadores

    de avance

    Part

    icip

    an d

    e in

    terc

    amb

    ios

    oral

    es e

    xpre

    sand

    o

    lo q

    ue le

    s p

    rod

    ujo

    la le

    ctur

    a. C

    omp

    arte

    n ca

    n-ci

    ones

    del

    ám

    bito

    fam

    iliar

    . M

    anifi

    esta

    n lo

    que

    co

    mp

    rend

    iero

    n y

    lo q

    ue n

    o co

    mp

    rend

    iero

    n d

    e m

    aner

    a ca

    da

    vez

    más

    pre

    cisa

    y r

    esp

    ond

    en

    a d

    udas

    de

    los

    otro

    s. L

    een

    y es

    crib

    en p

    alab

    ras

    con

    los

    gra

    fem

    as e

    n es

    tud

    io d

    e m

    aner

    a co

    n-ve

    ncio

    nal.

    Com

    ple

    tan

    text

    os b

    reve

    s co

    n ap

    oyo

    g

    ráfic

    o. C

    omp

    leta

    n y

    arm

    an p

    alab

    ras

    con

    ma-

    yor a

    uton

    omía

    .

    Ana

    lizan

    co

    lect

    ivam

    ente

    d

    istin

    tos

    pro

    ced

    i-m

    ient

    os d

    e re

    solu

    ción

    de

    pro

    ble

    mas

    num

    éri-

    cos.

    Arg

    umen

    tan

    sus

    estr

    ateg

    ias.

    Rec

    onoc

    en

    la c

    onve

    nien

    cia

    de

    utili

    zar u

    nid

    ades

    de

    med

    ida

    conv

    enci

    onal

    es e

    n si

    tuac

    ione

    s q

    ue r

    equi

    eren

    co

    mun

    icar

    con

    pre

    cisi

    ón

    el r

    esul

    tad

    o d

    e un

    a m

    edic

    ión.

    Rec

    ono

    cen

    dife

    renc

    ias

    cultu

    ra-

    les

    en d

    istin

    tos

    lug

    ares

    del

    mun

    -d

    o. A

    pre

    cian

    y v

    alor

    an l

    a d

    iver

    -si

    dad

    de

    cost

    umb

    res,

    val

    ores

    y

    cree

    ncia

    s.

    Iden

    tifica

    n se

    mej

    anza

    s y

    dife

    -re

    ncia

    s en

    tre

    el c

    uerp

    o d

    e lo

    s an

    imal

    es

    y su

    p

    rop

    io

    cuer

    po.

    Va

    lora

    n lo

    s cu

    idad

    os n

    eces

    ario

    s p

    ara

    alca

    nzar

    un

    bue

    n cr

    ecim

    ien-

    to:

    alim

    enta

    ción

    , hi

    gie

    ne,

    jueg

    o

    y es

    par

    cim

    ient

    o, y

    des

    cans

    o. C

    o-no

    cen

    háb

    itos

    salu

    dab

    les.

    ESIE

    l cue

    rpo

    El c

    reci

    mie

    nto

    y lo

    s ca

    mb

    ios.

    R

    egis

    tro

    de

    los

    cam

    bio

    s co

    rpo

    rale

    s m

    ás im

    po

    rtan

    tes

    des

    de

    el n

    acim

    ient

    o h

    asta

    la e

    dad

    act

    ual.

    Ané

    cdo

    tas

    e hi

    sto

    rias

    que

    func

    ione

    n co

    mo

    mo

    jone

    s d

    el p

    rop

    io c

    reci

    -m

    ient

    o. E

    l cui

    dad

    o d

    e nu

    estr

    o c

    uerp

    o.

    LA V

    IDA

    EN

    LA

    CO

    LON

    IA

    Prác

    tica

    s de

    l len

    guaj

    eM

    atem

    átic

    aC

    onoc

    imie

    nto

    del m

    undo

    Cie

    ncia

    s so

    cial

    esC

    ienc

    ias

    natu

    rale

    s

    Contenidos / Modos de conocer

    Rel

    ació

    n g

    rafe

    ma-

    fone

    ma:

    D,

    T, N

    , F.

    Pro

    duc

    -ci

    ón

    de

    ora

    cio

    nes

    senc

    illas

    . Lec

    tura

    de

    text

    os

    no l

    itera

    rios:

    inv

    itaci

    ón.

    Esc

    ritur

    a y

    com

    ple

    -ta

    mie

    nto

    de

    pal

    abra

    s co

    n ap

    oyo

    grá

    fico

    . Lo

    -ca

    lizac

    ión

    de

    gra

    fem

    as t

    rab

    ajad

    os.

    Lec

    tura

    y

    dis

    frut

    e d

    e te

    xto

    s lit

    erar

    ios:

    po

    esía

    Sin

    luz

    no

    hay

    fest

    ejo.

    Co

    mp

    rens

    ión

    lect

    ora

    : re

    lect

    ura

    par

    a lo

    caliz

    ar in

    form

    ació

    n. P

    rod

    ucci

    ón

    escr

    ita

    de

    pre

    go

    nes.

    Exp

    lora

    ció

    n d

    e la

    ser

    ie n

    umér

    ica

    hast

    a el

    30.

    Le

    ctur

    a y

    escr

    itura

    de

    núm

    ero

    s. S

    umas

    que

    d

    an 1

    0. S

    umas

    y r

    esta

    s en

    el c

    ont

    exto

    del

    di-

    nero

    . Fig

    uras

    geo

    mét

    ricas

    : can

    tidad

    de

    lad

    os

    y vé

    rtic

    es,

    lad

    os

    rect

    os

    y cu

    rvo

    s. R

    elac

    ione

    s y

    dife

    renc

    ias

    entr

    e cu

    adra

    do

    s, t

    riáng

    ulo

    s, r

    ec-

    táng

    ulo

    s y

    círc

    ulo

    s.

    La v

    ida

    soci

    al e

    n lo

    s tie

    mp

    os

    colo

    nial

    es.

    Los

    gru

    po

    s so

    cial

    es.

    Los

    role

    s y

    las

    jera

    rquí

    as.

    Co

    m-

    par

    ació

    n d

    e as

    pec

    tos

    de

    la v

    ida

    cotid

    iana

    en

    la c

    olo

    nia.

    Lo

    s ni

    -ño

    s y

    las

    niña

    s en

    la

    soci

    edad

    co

    loni

    al.

    Esc

    ucha

    de

    rela

    tos

    e hi

    sto

    rias

    de

    vid

    a le

    ído

    s p

    or

    el

    do

    cent

    e. O

    bje

    tos,

    rec

    reac

    ión

    y o

    cio

    en

    la é

    po

    ca c

    olo

    nial

    .

    Háb

    itos

    salu

    dab

    les

    de

    ayer

    y d

    e ho

    y. M

    edid

    as d

    e hi

    gie

    ne p

    er-

    sona

    l. H

    ábito

    s sa

    lud

    able

    s.

    Ela

    -b

    ora

    ció

    n d

    e g

    ener

    aliz

    acio

    nes

    gru

    pal

    es.

    Pro

    duc

    ció

    n d

    e te

    xto

    s se

    ncill

    os.

    Modalidades de organización

    Situ

    acio

    nes

    hab

    itua

    les

    Am

    bie

    nte

    alfa

    bet

    izad

    or:

    ban

    co d

    e p

    alab

    ras

    seg

    uras

    . El a

    bec

    edar

    io. I

    nvita

    cio

    nes,

    pre

    go

    nes

    y p

    oes

    ías.

    Ag

    end

    a d

    e le

    ctur

    as.

    Act

    ivid

    ades

    co

    tidia

    nas

    de

    lect

    ura

    y es

    critu

    ra:

    po

    esía

    s, in

    vita

    cio

    nes,

    pre

    go

    nes.

    Secu

    enci

    as d

    idác

    tica

    sR

    elac

    ión

    gra

    fem

    a-fo

    nem

    a: D

    , T,

    N,

    F. P

    rod

    uc-

    ció

    n d

    e o

    raci

    one

    s se

    ncill

    as.

    Lect

    ura

    a tr

    avés

    d

    el d

    oce

    nte

    de

    la p

    oes

    ía S

    in l

    uz n

    o ha

    y fe

    s-te

    jo (F

    lore

    ncia

    Ess

    es).

    Rel

    ectu

    ra p

    ara

    loca

    lizar

    in

    form

    ació

    n so

    bre

    los

    per

    sona

    jes

    y su

    s ac

    cio

    -ne

    s. R

    eco

    noci

    mie

    nto

    de

    pal

    abra

    s q

    ue r

    iman

    y

    amp

    liaci

    ón

    del

    sen

    tido

    vin

    cula

    ndo

    pal

    abra

    s e

    imág

    enes

    .

    Situ

    acio

    nes

    hab

    itua

    les

    Am

    bie

    nte

    alfa

    bet

    izad

    or:

    cua

    dro

    de

    núm

    ero

    s,

    po

    rtad

    ore

    s co

    n d

    istin

    tos

    uso

    s d

    e lo

    s nú

    mer

    os,

    fig

    uras

    geo

    mét

    ricas

    , gua

    rdas

    .A

    ctiv

    idad

    es c

    otid

    iana

    s: r

    eso

    luci

    ón

    de

    pro

    ble

    -m

    as q

    ue i

    nvo

    lucr

    en s

    umas

    y r

    esta

    s. S

    ituac

    io-

    nes

    que

    inv

    olu

    cren

    uso

    y m

    anej

    o d

    e d

    iner

    o.

    Jueg

    os

    que

    rel

    acio

    nen

    cara

    cter

    ístic

    as d

    e la

    s fig

    uras

    geo

    mét

    ricas

    .

    Secu

    enci

    as d

    idác

    tica

    sR

    eso

    luci

    ón

    de

    pro

    ble

    mas

    que

    inv

    olu

    cren

    su-

    mas

    que

    dan

    10.

    Aná

    lisis

    de

    pro

    ble

    mas

    que

    im

    plic

    an e

    l us

    o d

    el d

    iner

    o.

    Rec

    ono

    cim

    ient

    o

    de

    las

    cara

    cter

    ístic

    as d

    e fig

    uras

    geo

    mét

    ricas

    . Id

    entifi

    caci

    ón

    de

    rela

    cio

    nes

    y d

    ifere

    ncia

    s. A

    r-m

    ado

    de

    figur

    as a

    par

    tir d

    e o

    tras

    .

    Situ

    acio

    nes

    hab

    itua

    les

    Am

    bie

    nte

    alfa

    bet

    izad

    or:

    cu

    a-d

    ros

    com

    par

    ativ

    os,

    lám

    inas

    e

    imág

    enes

    sob

    re v

    estim

    enta

    s d

    e lo

    s ac

    tore

    s so

    cial

    es d

    e la

    ép

    oca

    colo

    nial

    .A

    ctiv

    idad

    es c

    otid

    iana

    s: o

    bse

    rva-

    ción

    y a

    nális

    is d

    e im

    ágen

    es s

    o-

    bre

    la v

    ida

    en la

    ép

    oca

    co

    loni

    al.

    Lect

    ura

    de

    epíg

    rafe

    s.

    Secu

    enci

    as d

    idác

    tica

    sA

    nális

    is y

    des

    crip

    ció

    n d

    e ilu

    s-tr

    acio

    nes

    y te

    xto

    s re

    ferid

    os

    a la

    vid

    a d

    e lo

    s d

    iver

    sos

    gru

    po

    s so

    cial

    es e

    n tie

    mp

    os

    colo

    nial

    es.

    Ela

    bo

    raci

    ón

    de

    com

    par

    acio

    nes

    sob

    re d

    istin

    tos

    asp

    ecto

    s d

    e la

    vi

    da

    colo

    nial

    : us

    os

    y co

    stum

    -b

    res,

    o

    bje

    tos,

    ac

    tivid

    ades

    d

    e re

    crea

    ció

    n y

    oci

    o.

    Situ

    acio

    nes

    hab

    itua

    les

    Am

    bie

    nte

    alfa

    bet

    izad

    or:

    afic

    hes,

    fo

    lleto

    s y

    cam

    pañ

    as d

    e há

    bito

    s d

    e hi

    gie

    ne.

    Act

    ivid

    ades

    co

    tidia

    nas:

    ob

    serv

    a-ci

    ón y

    aná

    lisis

    de

    imág

    enes

    so-

    bre

    háb

    itos

    de

    hig

    iene

    . Le

    ctur

    a d

    e ep

    ígra

    fes.

    Secu

    enci

    as d

    idác

    tica

    sA

    nális

    is y

    des

    crip

    ció

    n d

    e ilu

    s-tr

    acio

    nes

    y te

    xto

    s re

    ferid

    os

    a há

    bito

    s d

    e hi

    gie

    ne e

    n el

    pas

    ado

    y

    en e

    l p

    rese

    nte.

    Ela

    bo

    raci

    ón

    de

    com

    par

    acio

    nes.

    Esc

    ritur

    a d

    e te

    xto

    s b

    reve

    s en

    lo

    s q

    ue p

    ue-

    dan

    arg

    umen

    tar.

    3

  • © Sa

    ntill

    ana

    S.A.

    Per

    mitid

    a su

    foto

    copi

    a so

    lo p

    ara

    uso

    doce

    nte.

    8

    Situaciones de enseñanza

    Leer

    y e

    scrib

    ir a

    trav

    és d

    el d

    oce

    nte:

    ant

    icip

    ar

    y fo

    rmul

    ar h

    ipó

    tesi

    s so

    bre

    la

    lect

    ura

    a p

    artir

    d

    e d

    ifere

    ntes

    info

    rmac

    ione

    s (il

    ustr

    acio

    nes,

    pa-

    rate

    xto

    s, c

    arac

    terís

    ticas

    del

    gén

    ero

    ). Pr

    od

    ucir

    gru

    pal

    men

    te u

    n p

    lan

    del

    text

    o (i

    nvita

    ció

    n) q

    ue

    teng

    a en

    cue

    nta

    pro

    sito

    s y

    des

    tinat

    ario

    s.

    Dic

    tar

    pre

    go

    nes

    al d

    oce

    nte.

    Leer

    y e

    scrib

    ir p

    or s

    í mis

    mos

    : reg

    resa

    r al t

    exto

    y

    a la

    s ilu

    stra

    cion

    es c

    omo

    apoy

    o p

    ara

    la e

    scrit

    ura.

    Res

    olv

    er s

    ituac

    ione

    s te

    nien

    do

    en

    cuen

    ta l

    os

    dis

    tinto

    s us

    os

    cotid

    iano

    s d

    e lo

    s nú

    mer

    os.

    Re-

    solv

    er s

    ituac

    ione

    s q

    ue in

    volu

    cren

    a la

    sum

    a en

    el

    sen

    tido

    de

    la u

    nió

    n en

    tre

    do

    s ca

    ntid

    ades

    . R

    eso

    lver

    situ

    acio

    nes

    cotid

    iana

    s q

    ue in

    volu

    cren

    el

    uso

    del

    din

    ero

    . Res

    olv

    er s

    umas

    que

    den

    10.

    E

    lab

    ora

    r es

    trat

    egia

    s p

    rop

    ias

    que

    co

    mp

    rend

    an

    esto

    s cá

    lcul

    os.

    Rec

    ono

    cer

    los

    elem

    ento

    s y

    las

    cara

    cter

    ístic

    as d

    e la

    s fig

    uras

    geo

    mét

    ricas

    .

    Esc

    ucha

    r re

    lato

    s,

    hist

    oria

    s d

    e vi

    da

    e in

    form

    ació

    n le

    ída

    po

    r el

    d

    oce

    nte

    sob

    re l

    a o

    rgan

    izac

    ión

    fam

    iliar

    y l

    os

    role

    s d

    e lo

    s d

    iver

    -so

    s g

    rup

    os

    en la

    so

    cied

    ad c

    olo

    -ni

    al.

    Ob

    serv

    ar,

    leer

    y c

    om

    enta

    r im

    ágen

    es e

    n fo

    rma

    gui

    ada.

    Re-

    cono

    cer

    cam

    bio

    s y

    cont

    inui

    da-

    des

    a t

    ravé

    s d

    el t

    iem

    po

    .

    Co

    nver

    sar

    sob

    re h

    ábito

    s d

    e hi

    -g

    iene

    y s

    u in

    cid

    enci

    a en

    la

    sa-

    lud

    . E

    scuc

    har

    info

    rmac

    ión

    leíd

    a p

    or

    el d

    oce

    nte.

    Ob

    serv

    ar,

    leer

    y

    com

    enta

    r im

    ágen

    es e

    n fo

    rma

    gui

    ada.

    R

    eco

    noce

    r ca

    mb

    ios

    y co

    ntin

    uid

    ades

    a tr

    avés

    del

    tiem

    -p

    o e

    n re

    laci

    ón

    con

    la s

    alud

    .

    Reflexión sobre los progresos /

    Indicadores de avance

    Sig

    uen

    la le

    ctur

    a d

    el d

    oce

    nte

    po

    r la

    pso

    s ca

    da

    vez

    más

    pro

    long

    ado

    s. In

    terp

    reta

    n lo

    s m

    atic

    es

    y la

    s im

    ágen

    es d

    el te

    xto

    (met

    áfo

    ras,

    jueg

    os

    de

    pal

    abra

    s, r

    itmo

    s).

    Part

    icip

    an d

    e lo

    s in

    terc

    am-

    bio

    s ex

    pre

    sand

    o lo

    s se

    ntim

    ient

    os

    que

    les

    pro

    -d

    ujo

    la

    lect

    ura

    y co

    nfo

    rman

    do

    una

    po

    sici

    ón

    esté

    tica

    y p

    erso

    nal

    fren

    te a

    la

    liter

    atur

    a (a

    ún

    sin

    hab

    er e

    nten

    did

    o c

    ada

    pal

    abra

    o s

    in p

    od

    er

    rep

    rod

    ucir

    det

    alle

    s d

    el t

    exto

    ).

    Ava

    nzan

    en

    la s

    erie

    num

    éric

    a re

    cono

    cien

    do

    su

    s re

    gul

    arid

    ades

    . R

    esue

    lven

    pro

    ble

    mas

    de

    sum

    a q

    ue in

    volu

    cren

    uni

    r d

    os

    cant

    idad

    es, g

    a-na

    r o

    ava

    nzar

    . R

    eco

    noce

    n fo

    rmas

    de

    man

    ejo

    d

    el d

    iner

    o e

    n si

    tuac

    ione

    s d

    e re

    flexi

    ón

    num

    é-ric

    a. R

    eco

    noce

    n fig

    uras

    geo

    mét

    ricas

    , su

    s el

    e-m

    ento

    s y

    cara

    cter

    ístic

    as.

    Rec

    ono

    cen

    háb

    itos

    de

    dis

    tin-

    tos

    gru

    po

    s so

    cial

    es d

    el p

    rese

    n-te

    y

    de

    la

    soci

    edad

    co

    loni

    al.

    Ap

    reci

    an l

    a d

    iver

    sid

    ad d

    e co

    s-tu

    mb

    res,

    va

    lore

    s y

    cree

    ncia

    s.

    Des

    crib

    en c

    arac

    terís

    ticas

    de

    la

    soci

    edad

    co

    loni

    al:

    sus

    cost

    um-

    bre

    s,

    lug

    ares

    d

    e so

    ciab

    ilid

    ad,

    dis

    tinto

    s g

    rup

    os

    soci

    ales

    , je

    rar-

    quí

    as, d

    erec

    hos

    y o

    blig

    acio

    nes.

    Rec

    ono

    cen

    háb

    itos

    salu

    dab

    les

    en r

    elac

    ión

    con

    la h

    igie

    ne p

    er-

    sona

    l. R

    eflex

    iona

    n so

    bre

    lo

    s ca

    mb

    ios

    que

    se

    pro

    duc

    en a

    lo

    la

    rgo

    del

    tie

    mp

    o.

    ESI

    La r

    elac

    ión

    con

    uno

    mis

    mo

    y c

    on

    los

    dem

    ás. L

    a re

    laci

    ón

    con

    los

    com

    pañ

    ero

    s y

    amig

    os

    Igua

    ldad

    de

    op

    ort

    unid

    ades

    par

    a ni

    ñas

    y ni

    ños

    en ju

    ego

    s y

    trab

    ajo

    s ev

    itand

    o e

    ster

    eotip

    os

    de

    gén

    ero

    .La

    iden

    tifica

    ció

    n d

    e p

    reju

    icio

    s y

    prá

    ctic

    as re

    ferid

    as a

    las

    cap

    acid

    ades

    , gus

    tos

    y ap

    titud

    es d

    e ni

    ños

    y ni

    ñas.

    Tole

    ranc

    ia y

    res

    pet

    o p

    or

    el o

    tro

    . La

    acep

    taci

    ón

    y la

    to

    lera

    ncia

    de

    las

    dife

    renc

    ias,

    la n

    o d

    iscr

    imin

    ació

    n. L

    a im

    po

    rtan

    cia

    de

    com

    enza

    r a

    des

    arro

    llar

    la c

    apac

    idad

    par

    a ar

    -g

    umen

    tar

    y d

    efen

    der

    los

    pro

    pio

    s p

    unto

    s d

    e vi

    sta

    y co

    nsid

    erar

    las

    idea

    s y

    op

    inio

    nes

    de

    los

    otr

    os.

    AN

    IMA

    LES

    VA

    RIA

    DO

    S

    Prác

    tica

    s de

    l len

    guaj

    eM

    atem

    átic

    aC

    onoc

    imie

    nto

    del m

    undo

    Cie

    ncia

    s so

    cial

    esC

    ienc

    ias

    natu

    rale

    s

    Contenidos / Modos de conocer

    Rel

    ació

    n g

    rafe

    ma-

    fone

    ma:

    R (i

    nici

    al).

    Gra

    fem

    a H

    . Lec

    tura

    , arm

    ado

    y e

    scrit

    ura

    de

    pal

    abra

    s. R

    e-la

    ció

    n im

    agen

    -pal

    abra

    . G

    rup

    os

    ort

    og

    ráfic

    os:

    C

    A, C

    O, C

    U, Q

    UE

    , QU

    I. Se

    gm

    enta

    ció

    n d

    e p

    a-la

    bra

    s. C

    arte

    lera

    s: f

    unci

    ón.

    Co

    pla

    s p

    op

    ular

    es.

    Esc

    ritur

    a co

    n ap

    oyo

    grá

    fico

    . Lo

    caliz

    ació

    n y

    uso

    d

    e lo

    s g

    rafe

    mas

    tra

    baj

    ado

    s. L

    ectu

    ra y

    dis

    frut

    e d

    e un

    tex

    to li

    tera

    rio: f

    ábul

    a El

    rat

    ón d

    e la

    cor

    -te

    y e

    l rat

    ón c

    amp

    esin

    o. C

    om

    pre

    nsió

    n le

    cto

    ra:

    ord

    enam

    ient

    o d

    e la

    sec

    uenc

    ia a

    par

    tir d

    e im

    á-g

    enes

    . Las

    mo

    rale

    jas.

    Pro

    duc

    ció

    n o

    ral y

    esc

    rita

    de

    cop

    las.

    Exp

    lora

    ció

    n d

    e la

    ser

    ie n

    umér

    ica

    hast

    a el

    40.

    E

    scal

    as a

    scen

    den

    tes

    y d

    esce

    nden

    tes.

    Lec

    tura

    y

    escr

    itura

    de

    núm

    ero

    s. S

    uma

    de

    do

    ble

    s y

    uso

    d

    e cá

    lcul

    os

    cono

    cid

    os

    par

    a re

    solv

    er o

    tro

    s. C

    ál-

    culo

    s m

    enta

    les

    de

    sum

    a y

    rest

    a: c

    ons

    truc

    ció

    n d

    e un

    rep

    erto

    rio a

    diti

    vo. A

    nális

    is d

    e un

    idad

    es

    de

    tiem

    po

    . U

    so d

    el c

    alen

    dar

    io:

    ubic

    ació

    n d

    e fe

    chas

    . Dis

    trib

    ució

    n d

    e m

    eses

    , sem

    anas

    y d

    ías.

    El

    cuid

    ado

    d

    e la

    s m

    asco

    tas.

    R

    esp

    ons

    abili

    dad

    en

    la a

    do

    pci

    ón

    de

    mas

    cota

    s.

    Org

    aniz

    acio

    nes

    sin

    fines

    de

    lucr

    o q

    ue p

    rote

    gen

    a

    los

    anim

    ales

    .

    Div

    ersi

    dad

    ani

    mal

    . Ob

    serv

    ació

    n e

    iden

    tifica

    ció

    n d

    e ca

    ract

    erís

    ti-ca

    s co

    mun

    es. P

    arte

    s d

    el c

    uerp

    o

    de

    los

    anim

    ales

    . Su

    s d

    esp

    laza

    -m

    ient

    os.

    Sem

    ejan

    zas

    y d

    ifere

    n-ci

    as.

    Co

    ber

    tura

    s d

    e an

    imal

    es.

    Org

    aniz

    ació

    n d

    e la

    inf

    orm

    ació

    n en

    cua

    dro

    s. L

    os

    anim

    ales

    ver

    te-

    bra

    do

    s e

    inve

    rteb

    rad

    os.

    Sem

    e-ja

    nzas

    y d

    ifere

    ncia

    s.

    4

  • © Sa

    ntill

    ana

    S.A.

    Per

    mitid

    a su

    foto

    copi

    a so

    lo p

    ara

    uso

    doce

    nte.

    Modalidades de organizaciónSi

    tuac

    ione

    s ha

    bit

    uale

    sA

    mb

    ient

    e al

    fab

    etiz

    ado

    r: b

    anco

    de

    pal

    abra

    s se

    gur

    as.

    El

    abec

    edar

    io.

    Car

    tele

    ras:

    lec

    tura

    y

    escr

    itura

    . Ag

    end

    a d

    e le

    ctur

    as.

    Act

    ivid

    ades

    co

    tidia

    nas

    de

    lect

    ura

    y es

    critu

    ra:

    cop

    las,

    fáb

    ulas

    , car

    tele

    ras.

    Secu

    enci

    as d

    idác

    tica

    sR

    elac

    ión

    gra

    fem

    a-fo

    nem

    a: R

    (ini

    cial

    ). G

    rafe

    ma

    H.

    Iden

    tifica

    ció

    n, a

    rmad

    o y

    esc

    ritur

    a d

    e p

    ala-

    bra

    s. G

    rup

    os

    ort

    og

    ráfic

    os:

    CA

    , CO

    , CU

    , QU

    E,

    QU

    I. Se

    gm

    enta

    ció

    n d

    e p

    alab

    ras.

    Lec

    tura

    de

    cop

    las

    po

    pul

    ares

    y c

    uent

    os

    de

    nunc

    a ac

    abar

    . E

    scrit

    ura

    con

    apo

    yo g

    ráfic

    o.

    Rec

    ono

    cim

    ient

    o

    de

    pal

    abra

    s co

    n d

    ifere

    ntes

    gra

    fías.

    Ant

    icip

    a-ci

    ón

    de

    la le

    ctur

    a a

    par

    tir d

    e la

    exp

    lora

    ció

    n d

    e p

    arat

    exto

    s. L

    ectu

    ra a

    tra

    vés

    del

    do

    cent

    e d

    e la

    bul

    a El

    rat

    ón d

    e la

    cor

    te y

    el r

    atón

    cam

    pes

    i-no

    (ve

    rsió

    n d

    e C

    aro

    la M

    artín

    ez).

    Trab

    ajo

    co

    n la

    sec

    uenc

    ia n

    arra

    tiva.

    Refl

    exió

    n so

    bre

    el c

    on-

    cep

    to d

    e m

    ora

    leja

    .

    Situ

    acio

    nes

    hab

    itua

    les

    Am

    bie

    nte

    alfa

    bet

    izad

    or:

    uso

    del

    cua

    dro

    de

    núm

    ero

    s,

    rep

    erto

    rios

    aditi

    vos,

    p

    ort

    ado

    res

    con

    dis

    tinto

    s us

    os

    de

    los

    núm

    ero

    s, c

    alen

    dar

    io

    anua

    l y m

    ensu

    al.

    Act

    ivid

    ades

    co

    tidia

    nas:

    res

    olu

    ció

    n d

    e p

    rob

    le-

    mas

    que

    invo

    lucr

    en s

    umas

    y r

    esta

    s, u

    bic

    ació

    n d

    e fe

    chas

    en

    el c

    alen

    dar

    io.

    Secu

    enci

    as d

    idác

    tica

    sR

    eso

    luci

    ón

    de

    pro

    ble

    mas

    que

    im

    pliq

    uen

    el

    reco

    noci

    mie

    nto

    de

    cálc

    ulo

    s d

    e su

    ma

    y re

    sta

    fáci

    les

    o d

    ifíci

    les

    par

    a co

    nstr

    uir

    rep

    erto

    rios

    aditi

    vos.

    Aná

    lisis

    co

    lect

    ivo

    de

    las

    estr

    ateg

    ias

    pue

    stas

    en

    jueg

    o a

    l res

    olv

    er s

    ituac

    ione

    s. C

    om

    -p

    arac

    ión

    de

    la v

    arie

    dad

    de

    cálc

    ulo

    s en

    los

    que

    p

    ued

    en a

    po

    yars

    e p

    ara

    reso

    lver

    otr

    os.

    Uso

    del

    ca

    lend

    ario

    y a

    nális

    is d

    e un

    idad

    es d

    e tie

    mp

    o.

    Situ

    acio

    nes

    hab

    itua

    les

    Am

    bie

    nte

    alfa

    bet

    izad

    or:

    vo

    ca-

    bul

    ario

    rel

    acio

    nad

    o co

    n el

    cui

    -d

    ado

    de

    mas

    cota

    s, c

    amp

    añas

    y

    folle

    tos,

    gal

    ería

    de

    mas

    cota

    s.

    Act

    ivid

    ades

    co

    tidia

    nas:

    refle

    xión

    so

    bre

    los

    cuid

    ados

    dia

    rios

    de

    sus

    pro

    pia

    s m

    asco

    tas.

    In

    terc

    amb

    io

    ora

    l de

    exp

    erie

    ncia

    s p

    erso

    nale

    s.

    Secu

    enci

    as d

    idác

    tica

    sIn

    terc

    amb

    ios

    ora

    les

    acer

    ca d

    e la

    s m

    asco

    tas,

    sus

    car

    acte

    rístic

    as

    y lo

    s m

    od

    os

    de

    cuid

    arla

    s. L

    ectu

    -ra

    de

    test

    imo

    nio

    s so

    bre

    ins

    titu-

    cio

    nes

    des

    tinad

    as a

    la

    pro

    tec-

    ció

    n d

    e an

    imal

    es.

    Situ

    acio

    nes

    hab

    itua

    les

    Am

    bie

    nte

    alfa

    bet

    izad

    or:

    lect

    ura

    y re

    gis

    tro

    de

    clas

    ifica

    cio

    nes

    en

    cuad

    ros,

    g

    aler

    ía

    de

    imág

    enes

    en

    fich

    as, l

    ámin

    as, l

    ibro

    s. L

    ista

    s.

    Act

    ivid

    ades

    cot

    idia

    nas:

    ob

    serv

    a-ci

    ón y

    aná

    lisis

    de

    imág

    enes

    so

    -b

    re a

    nim

    ales

    . Lec

    tura

    de

    text

    os.

    Secu

    enci

    as d

    idác

    tica

    sA

    nális

    is d

    e im

    ágen

    es s

    ob

    re e

    l cu

    erp

    o d

    e lo

    s an

    imal

    es,

    extr

    e-m

    idad

    es y

    tip

    os

    de

    cob

    ertu

    ra.

    Rec

    ono

    cim

    ient

    o

    de

    la

    clas

    ifi-

    caci

    ón

    en v

    erte

    bra

    do

    s e

    inve

    r-te

    bra

    do

    s. I

    den

    tifica

    ció

    n d

    e la

    s va

    riab

    les

    de

    des

    pla

    zam

    ient

    o:

    anim

    ales

    que

    vue

    lan,

    cam

    inan

    , re

    pta

    n y

    nad

    an,

    y su

    rel

    ació

    n co

    n la

    s ca

    ract

    erís

    ticas

    del

    med

    io

    en e

    l que

    hab

    itan.

    Situaciones de enseñanza

    Leer

    y e

    scrib

    ir a

    trav

    és d

    el d

    oce

    nte:

    exp

    lora

    r te

    xto

    s y

    antic

    ipar

    a p

    artir

    de

    info

    rmac

    ión

    con-

    text

    ual

    y te

    xtua

    l. R

    elee

    r p

    ara

    pro

    fund

    izar

    en

    la l

    ectu

    ra y

    rec

    uper

    ar e

    l hi

    lo a

    rgum

    enta

    l vo

    l-vi

    end

    o a

    trás

    hac

    ia m

    om

    ento

    s re

    leva

    ntes

    del

    re

    lato

    .Le

    er y

    esc

    ribir

    por

    mis

    mos

    : lo

    caliz

    ar d

    ónd

    e le

    er a

    lgo

    que

    se

    sab

    e o

    se c

    ree

    que

    est

    á es

    crito

    or

    ient

    ánd

    ose

    por

    los

    con

    ocim

    ient

    os q

    ue v

    an

    adq

    uirie

    ndo

    acer

    ca d

    el g

    éner

    o, la

    s an

    ticip

    acio

    -ne

    s re

    aliz

    adas

    , el c

    onte

    xto

    y la

    s im

    ágen

    es. L

    eer

    notic

    ias

    de

    cart

    eler

    as.

    Dis

    ting

    uir

    sus

    cara

    cte-

    rístic

    as.

    Acu

    dir

    al b

    anco

    de

    pal

    abra

    s se

    gur

    as

    cuan

    do

    sur

    jan

    dud

    as.

    Ela

    bo

    rar

    estr

    ateg

    ias

    pro

    pia

    s y

    com

    par

    arla

    s co

    n la

    s d

    e lo

    s p

    ares

    en

    situ

    acio

    nes

    de

    sum

    a y

    rest

    a.

    Res

    olv

    er

    situ

    acio

    nes

    refle

    xio

    nand

    o

    sob

    re lo

    s d

    istin

    tos

    uso

    s d

    e la

    sum

    a y

    la r

    esta

    . C

    ons

    trui

    r y u

    tiliz

    ar e

    stra

    teg

    ias

    de

    cálc

    ulo

    men

    -ta

    l p

    ara

    reso

    lver

    sum

    as y

    res

    tas.

    Res

    olv

    er s

    u-m

    as d

    e d

    ob

    les.

    Man

    ejar

    dis

    tinta

    s un

    idad

    es d

    e tie

    mp

    o q

    ue in

    volu

    cren

    el u

    so d

    el c

    alen

    dar

    io.

    Ob

    serv

    ar,

    apo

    rtar

    y

    leer

    im

    á-g

    enes

    en

    fo

    rma

    gui

    ada

    par

    a re

    flexi

    ona

    r so

    bre

    la

    ad

    op

    ció

    n re

    spo

    nsab

    le

    y el

    cu

    idad

    o

    de

    mas

    cota

    s. E

    scuc

    har

    y co

    mp

    ar-

    tir r

    elat

    os,

    his

    toria

    s d

    e vi

    da

    e in

    form

    ació

    n so

    bre

    ins

    tituc

    ione

    s d

    estin

    adas

    a l

    a p

    rote

    cció

    n d

    e an

    imal

    es.

    Des

    crib

    ir a

    trav

    és

    de

    dib

    ujo

    s y/

    o t

    exto

    s se

    ncill

    os

    las

    cara

    cte-

    rístic

    as o

    bse

    rvad

    as e

    n an

    imal

    es.

    Sist

    emat

    izar

    inf

    orm

    ació

    n en

    fi-

    chas

    , tab

    las

    y afi

    ches

    . Co

    noce

    r y

    aplic

    ar c

    riter

    ios

    de

    clas

    ifica

    ció

    n ab

    ord

    and

    o

    una

    amp

    lia

    div

    er-

    sid

    ad

    de

    crite

    rios:

    es

    truc

    tura

    s ex

    tern

    as e

    int

    erna

    s, m

    od

    os

    de

    des

    pla

    zam

    ient

    o.

    Reflexión sobre los progresos /

    Indicadores de avance

    Rel

    acio

    nan

    el t

    exto

    leí

    do

    co

    n o

    tro

    s te

    xto

    s,

    con

    exp

    erie

    ncia

    s p

    erso

    na