S

Đánh giá tính chất đáp ứng sau

điều trị của các khối u đặc

RECIST

Response Evaluation Criteria In

Solid Tumors

(version 1.1)

THS.BS NGUYỄN THÁI BÌNH

Khoa Chẩn đoán hình ảnh

BV Đại học Y Hà Nội

RECIST ?

S Đánh giá sự đáp ứng của bệnh lý khối u trước và sau

điều trị

S Dựa trên sự thay đổi kích thước các khối u của bệnh

nhân trên phim chụp.

Lịch sử

S Năm 1981: World Health Organisation (WHO) lần đầu

tiên đề cập tới phương pháp đánh giá sự đáp ứng của

khối u:

Tổng kích thước theo hai đường kính lớn nhất của các khối

u trước và sau điều trị

S 2000: chuẩn hoá lại và đưa ra RECIST 1.0, đơn giản

hơn:

- Chỉ sử dụng một đường kính cho mỗi khối u

- Đo tối đa 10 u trong cơ thể, mỗi tạng tối đa 5

Được các viện nghiên cứu ung thư Châu Âu, Canada,

Mỹ, và các công ty dược phẩm lớn… chấp nhận rộng rãi.

Update RECIST?

Tuy nhiên xuất hiện các vấn đề:

SRecist 1.0 khá phức tạp.

SĐo kích thước hạch?

SLàm thế nào áp dụng RECIST với các phương pháp chẩn

đoán hiện đại hơn như PET hay MRI?

Các thay đổi trong RECIST 1.1

S Số lượng tổn thương cần đo

S Số lượng tổn thương trên mỗi tạng

S Cách đo hạch

S Cách kết luận về đáp ứng của u

S Guideline mô tả cách định nghĩa và cách đo các khối u

đặc ở bệnh nhân, thống nhất cách kết luận sự đáp ứng

của u sau điều trị

S Không áp dụng với u Lymphoma ác tính , vì đã có

guideline riêng.

S Quyền quyết định điều trị cuối cùng thuộc về BS Ung thư

tuỳ thuộc hoàn cảnh lâm sàng và bệnh lý

Phân loại tổn thương

S Các khối u, hạch ác tính tổn thương đo được và

không đo được

S Các tổn thương xương, tổn thương dạng nang Các

tổn thương đặc biệt.

Các tổn thương đo được

S Là các khối u có đường kính lớn nhất :

u đo trên CT scan ( bề dày lát cắt tối thiểu 5 mm).

ng (u da).

u đo trên phim XQ (phổi).

S n,

đo trên CT scan).

S

.

Các tổn thương không đo

được

S

n từ 10 đến 15mm

S n thương c

o,

i

n thương đặc biệt

S

, RF, cryotherapie…

n thương đặc biệt

n thương xương:

S

c nhau trên CT, PETscan, XQ

S

–

S c

n thương đặc biệt

ng nang:

S

nh.

S Thường thì các tổn thương dạng nang được mô tả vào kết quả nhưng không được cộng dồn để kết luận.

n thương đặc biệt

c

Áp dụng

S

m (CT, PETscan, MRI…), cùng một protocol

S

hơn 10mm.

S

MRI

S

p PSA, CA 125)

Protocol chụp, theo dõi

S Thời gian chụp:

S ,

S Sau điều trị thường sau baseline 6-8 tuần.

ch đo

S : mm, cm…

ch đo

S Tổn thương khối u: đo trục dài

ch đo

Không đo qua phần có nhu mô lành

ch đo

Khối ngấm thuốc dạng viền

Đo hết viền ngấm thuốc

ch đo

Baseline Follow up

Luôn đo trục dài nhất, có thể không

cùng hướng với baseline

ch đo

ch đo

Đúng Sai

ch đo

Đo trục dài của tổn thương, dù có xuất hiện hoại tử, hang bên trong

Tuy nhiên nếu số đo tổng không tương ứng với sự đáp ứng của bệnh nhân,

cần cân nhắc và có thể đo như tổn thương phân mảnh

ch đo

Đo ở thì bộc lộ rõ nhất tổn thương và số lượng tổn thương

ch đo

Đo ở thì bộc lộ rõ nhất tổn thương và số lượng tổn thương

ch đo

S Tổn thương hạch di căn: đo trục ngắn

VD: Trục ngắn của hạch: 10,6mm

hạch bệnh lý,

Không phải là tổn thương đo được

ch đo

S

nh

S

c 0mm

Các tổn thương phân mảnh

i

Các tổn thương hợp lại

i chung.

ng

nh nhân:

c trên Baseline

ng

n thương: Từ các tổn thương đo được, ta phân thành hai nhóm:

n thương).

i.

- t kê.

-

t kê.

- n thương

- n vẫn nên đo nếu có thể.

ng của các tổn

thương đích

Các tổn thương đích:

S Cộng các kích thước của tổn thương đích, sau đó

so sánh với Baseline.

S Tính tỷ lệ phần trăm thay đổi.

ch

S

ch < 10mm

ch

S

ch < 10mm

S

i baseline

ch

S

ch < 10mm

S

i baseline

S Progressive Disease (PD): Tiến triển:

i

ch

S

ch < 10mm

S

i baseline

S Progressive Disease (PD): Tiến triển:

i

S Stable Disease (SD) : Ổn định: PR< SD< PD

c

ch

S

n <

10mm

c

ch

S

n <

10mm

S - -

ch

c

ch

S

n <

10mm

S - -

ch

S

PD).

Progressive Disease (PD) và xuất hiện tổn thương mới

Progressive Disease (PD)

i:

S Sự xuất hiện các tổn thương mới tương đương với sự

phát triển của bệnh.

S Kết luận một tổn thương mới cần cân nhắc hết sức thận

trọng, đặc biệt trong trường hợp các tổn thương cũ đang

hoặc biến mất hoàn toàn.

i:

S Nếu tổn thương không thực sự rõ ràng, cần theo dõi

thêm

i:

S Trường hợp baseline không mô tả: vd không được chụp

MRI não, theo dõi sau 3 tháng có chụp não mà thấy tổn

thương vẫn được coi là tổn thương mới.

Kết luận

Kết luận

Kết luận

Kết luận

Mẫu kết quả Recist 1.1S Hành chính

S Kết quả:

So sánh với baseline hoặc với ngày D:

STổn thương đích

S 1. Mô tả tổn thương, Vị trí, kích thước X mm, vs Y mm

S 2.

S 3.

S 4.

S 5.

STổn thương không đích-

-

-

-…..

STổn thương mới:

SCác tổn thương khác không liên quan với bệnh.

S Kết luận:

So với phim chụp ngày: giảm X% thể tích toàn bộ các tổn thương đích, giảm Y% thể tích toàn bộ các tổn thương không đích. Không thấy tổn thương mới.

Ví dụ: PR +PR +No = PR

Ví dụ minh hoạ.

S Thực hành trên PAC

VD:

1. Bn Phan Thị Thu Hà

2. Bn Trần Thị Hồng Vinh

Kết luận

S Cần chỉ định theo dõi đúng thời điểm

S Cần chụp đúng theo Protocol

S So sánh với phim chụp trước, sử dụng các công cụ của

PAC, đọc kết quả theo mẫu.

S Đánh giá và điều chỉnh phương pháp điều trị nếu cần.

XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN!