reisverslag naar het 5e ankerpunt van de gekantelde...
TRANSCRIPT
Reisverslagnaarhet5eAnkerpuntvandeGekanteldeEvenaar
DezetekstishetverslagvanonzereisnaarheteilandAneityumin2012,hetzuidelijksteeilandvanrepubliek
VanuatuindeStilleOceaan.
Deredendatwehierheenwildenistweeledig:
1.Opditeilandwordthetwoord'akaija'gebruiktvoor'wij'indezinvan'wijallemaal'.
2.Diteilandiséénvande5ankerpuntenvaneenwereldomvattendelijndieookwelde'GekanteldeEvenaar'
wordtgenoemd.DezedenkbeeldigelijnverbindtdeGrotePyramide,detempelsvanSukothai inThailanden
die van Angkor in Cambodja, Paaseiland, Machu Picchu, Cuzco, de Nazca Kolibrie en vele andere zeer
bijzondereoudheidkundige locaties. VanAneityumwas echterniets bekend, behalvedat er ooit degrootste
kerkvanhetzuidelijkhalfrondheeftgestaan.Datopzich isaleenvreemdetoevalligheid.Enwijhaddende
AkaijavandeSpiritsgekregen.ZoudeAkaijahierietsmeetemakenkunnenhebben?
Wewildenheteilandendemensenlerenkennenenhopelijkeenantwoordvindenopdezevragen:
ZijnerbewijzentevindendiedeGekanteldeEvenaar-theoriekunnenbevestigen?
WelkerolspeeltdeAkaijainditalles?
DeAardeuitgelijndopdeEvenaar
DeAardeuitgelijndopdeGekanteldeEvenaar
Update1–NieuwZeelandin3dagen
April2012.Halloallemaal,hierdanonseersteverslagvan
dereisnaarAneityum.
We willen jullie graag deze reis zo goed mogelijk laten
meebeleven, maar dat is niet altijd even makkelijk, en
daarhebbenwehetvolgendeopbedacht...
Nodigtenminste4mensenuitenstapmethenindeauto.
Rijdan ’smorgensvroegmetvolgetankteautonaareen
verlatenplekopdehei.
De voor-, achter- en linkerkant van de auto plak je
helemaaldicht,zodatdedeurennietmeeropenkunnen.
In het raam laat je 2 uitsparingen voor licht ter grootte
van10x20cm.Derechterkantmagopenblijven.
Zetdemotoraanenlegeensteenophetgaspedaal.
Vervolgens mag je gedurende 11 uur slechts 2x van je
plek om naar het toilet te gaan, en je krijgt 2x een minimaaltijd aangeboden van de
plaatselijkeheikneuters.
Datvaltnogwelmeetoch?
Dan krijg jullie 14 uur de gelegenheid om in de volle regen de heide te bezichtigen, of te
schuilenindeschaapskooi.
Voorhetvolgendetrajectblijkt2
uur vertraging (autowas kapot,
een reserveauto opgespoord),
dus geniet nog 2 uur van het
levenopdeheide.
Nu het volgende traject: 10 uur
metdraaiendemotorindeauto,
2maaltijden+2toiletbezoeken.
Hèhè... eindelijk gearriveerd,
denkjedan.
Nee... nu mogen jullie in 3 uur
tijd naar een mooie locatie
toerijden en pas dàn is het
toegestaan iets te slapen. Slaap
per ongeluk reedsmeegekregen
ismeegenomen.
Oh,envergeetnietafterekenenvoordezegeheelverzorgdevlucht.
Okayokay....wijgingennaarNieuwZeelandenjulliezijnna2dagenamperverdergekomen.
Datmotiveerdeonsomvoltehouden.
De tussenstop inHongkongwas erg regenachtig: het onweerde daar de ganse dag en daar
hoortregenbij.Tochhebbenweonsgedragenalsdaredevilsen2geocachesgevonden.Watje
meestalzietopdet.v.vanHongkongzijnofweldetallozewolkenkrabbersofandersdegroene
hoekigeheuvelsoveralverspreidalseilandenindehaven.Nou,datbeeldkloptperfect:Een
tropischgroeneilandparadijs,met inalledalenwolkenkrabbers.Gewonehuizenhebbenwe
nietgezien,enzoophetoogvanuitdebusoverde10of15kilometerdiewijafgelegdhebben
waren er maar 2 dingen: wolkenkrabbers en groene heuvels en eilanden. Vreemde
combinatie.
Ergleukwaseencontactopdeluchthaven.Mariannemoestevennaarhettoiletenik,Wim,
ging even zitten op een lege stoel tussen een stel wachtende mensen bij vlucht 123 naar
bestemming Xyz. Bijna direct werd ik gefotografeerd en aangesproken door een chinees
uitziendemantegenovermij.InzijnbesteEngelsprobeerdehij:“Youfromwhere?”
Ikantwoordde:“Holland...Netherlands”.
Hijweer:“Whichcitycapital?”
“Amsterdam”
Daarop volgde een leuk ‘gesprek’ met hartelijke blikken en korte teksten met rondom
flitsendecamera’svanmedechinezen.Mariannekwamerbijenmeerfoto’swerdengemaakt.
Ik had nog ergenswat chinees opgepikt: “Ni Hau”, ofwel goedendag. Dat viel in de smaak!
Vermoedelijkwarenditeenstel‘echte’ChinezenvanuitChina,dieviaHongkongeindelijkhun
landtijdelijkmochtenverlatenvooreenreisnaarXyz.
DaarnavolgdedevluchtvanHongkongnaarAucklandinNieuwZeelandvannogeens10uur.
Een interessante opmerking van 2 medereizigers tijdens de vlucht van Amsterdam naar
HongkongnaonzeopmerkingdatwezoudenoverstappenopeenvluchtnaarNieuwZeeland.
“Hoelangisdatvliegen?”vroegenze.Entoenwijantwoorddendatdatnog10uurzouduren,
merktenzeop:“O...wijdachtendatjehieralaanheteindvandewereldaangekomenwas.Dat
datnogzoveelverderis!”
NieuwZeelanddan.Daarwiliedereenwelheen,uiteraard.Wehadden100Akaija’sbijonsen
warendusvoorbereidop‘gedoe’bijdedouane.Nietomdatweillegaalietswildensmokkelen,
maardeofficiëlewegkanomslachtigzijnen langduren,engeldkosten.Maarnietdus...we
kondengewoonverder:noworriesmate!
Teneerstehebbenweeenhuurautoopgehaald.Ikhaderal
ervaring mee: links rijden en links schakelen, dus dat
leverde (gelukkig) geen problemen op. De vermoeidheid
gingenwetelijfmeteenflinkebakcappuccino.Heteerste
dat we dedenwas een travel bug naar z’n lokatie aan de
‘anderekant’vandewereldbrengen....Wezijnenthousiast
schatzoekers en doen al jaren mee aan het spel
‘geocaching’,hetgeenzoveelwilzeggendatmensenoveral
ter wereld elkaar de mooiste plekken laten zien door
plastic doosjes met logboekjes te verstoppen die je dan
moetzientevinden.Somskunjedaarinreizendeinsecten
(travel-bugs) verstoppen die een opdracht hebben
meegekregen. De ouders van kleindochter Faya, Team
GeoGems,haddenonszo’nreislustigemuskietmeegegeven
(eengemstome)met ‘veel reizenendan terugnaarNL’alsopdracht,die in tweedagen tijd
ruim18000kilometerkonbijschrijven.Zaldieevenzinhebbenineendruppeltjebloed!Wat
zoudenzeopkijkenalsdietravelbugoverenkeledagenm.b.v.eenanderteamopwegnaar
dezeluchthavenweerinNederlandaankomtzoemenmetdewoorden:“Zo...enwatgaanwe
nudoen?”
Opdefotoziejetravelbug,metenkeleechtecollega’s(cicades?)vandevindplek.
NieuwZeelanddan.Eersteindrukken....
Moooiiiii!!!!Wauw...Wezijnechtonderdeindruk.Endatinhetkwadraat.
DefotohierbijisbestweltypischvoorditdeelvanNieuwZeeland:water,watkantigeheuvels
in de verte en grillige bomen. In dit gedeelte van Nieuw Zeeland heerst een subtropisch
klimaat, dus de plantengroei is heel weelderig. De vulkanische geschiedenis van het land
verklaartdetypischeheuvels.HetdoetwatdenkenaandeVulkaaneifelinDuitslanddieook
ergmooi is.Alleenisditgeenmeer,maareenzee-inhammetzeerkalmwater.Opvallendis
datallesnetalsinAustralië(envermoedelijkookAmerika,maardaarzijnwenooitgeweest)
ergruimisopgezet.RijtjeshuizenenflatszoalsinNederlandvindjehierniet.Kleinetuintjes
ook niet. Er is ruimte en die ruimte wordt volop benut. De gezelligheid van kleine
dorpskernenzoalsjeinheelEuropategenkomt,vindtjehierechterookniet.Zoietsontstaatin
deloopvandeeeuwenendeMaori,deinheemsebewoners,haddengeendorpenensteden
zoalsb.v.deEuropeanendatalvelehonderdenjarenhebben.
DoordevertragingmoestenwehetlaatstedeelnaarHahei(HotWaterBeach)opzo’n200km
vanAucklandovereenkronkeligebergweg inhetdonkerafleggen.Datwasgeenprobleem,
alleenvroegenweonsopeenbepaaldmomentafofwenugoedredenofniet.Wehaddenal
tientallenkilometersgeenbordenmeergezienendangajetocheenkeertwijfelen,enopzo’n
momentnazo’nreiszitjedannietrustig.Maarallesbleekinordeenwekwamengoedaan.
Mariannehadalwatkunnenslapentijdensdevluchten,maardatwasmijnietgegeven,endus
sliep ikdie eerstenacht als eenblok, ongebruikelijk voormijndoen,maarheelwelkom: ik
was gelijk helemaal jetlag-vrij. Marianne had de volgende dag een dipje, maar is nu ook
helemaalbij.
De volgende ochtend vroeg, met de zon boven de horizon, kon ik het niet laten de
videocameratepakkenenalvastevennaarhetstrandtelopen.Ikwistniethoeverdatprecies
lopenzouzijnomdat ikdezeenietkonzien,maar indevertehoorde ikhetgeluidvaneen
trein,datbijnaderinzien(dietreingingnietechtvoorbij)debrandingbleektezijn,dieeen
andergeluidmaaktdaninNederland.
Als typischeNederlanderverwachtte ikdatzo’npopulairebestemmingalvergevenzouzijn
vandehondenenmensendiedoorhenuitgelatenworden.Nietdus.
Honden laat je hier niet uit, niet aan de riem tenminste. Die regelen dat zelf wel. Weinig
verkeer,weinighonden,duswaaromzouje?
Datzijnvandiezakenwaarjenietopbedacht
bent. Ik had het strand dus voormij alleen.
Maagdelijk zand, totale rust en wederom:
wauw!
Watmijaltijdheelblijmaaktishetgeluidvan
vogels.Nou is het hier najaar i.p.v. voorjaar,
maardevogelshierzittendaarnietmee.De
merels wel (die zijn hier ook), die houden
hunsnavels indeze tijd,maaranderevogels
zoalsalsTouiesenMagpieszijnvandepartij
enjehoortzeoverallekkertekeergaan.Heelgezellig.
Lateropdedagzijnwedaarheengegaanwaarwehiervoorkwamen:hetverwarmdestrand.
Het heet hier tenslotte Hot Water Beach. Je zou kunnen denken aan een uit de kluiten
gewassen vloerverwarming als je dat leest en in feite is dat ook zo. Nieuw Zeeland is
vulkanischvanoorsprong,enopveelplekkenvindjedatterug.Hierergensonderdegrondis
hetgesteentenogheelheetenkandewatertemperatuuroplopentotbovende200graden.
Aan het strand komt datwater danmet een constante temperatuur van 64 graden aan de
oppervlakte, met zo’n 10 tot 15 liter per seconde. Als je het ziet lijkt het niets: 1 klein
bubbeltjeophetstrand(overigensbevindtdatbubbeltjezichzo’n10meterachterderotsop
eenvandefoto’shierboven.Derotsenzijnredelijkonbeklimbaar(zeerscherp!),enalsjede
zeeziet,dansnapjedatjedusomdierotsenheenmoet.Ofwel:wachtenoplaagtij,wantdatis
deenigemakkelijketoegang.Debronligtookonderwaterbijvloed.
Wehaddenaleenschepmeegenomen,wanthethuisje(‘AuntieDawn’sPlace’...eenaanrader!)
levertdaterstandaardbij.Wijdusvroegerheen:ditwillenwenietmissen.Evenzoekenen
jawel... zodra het water even zakte kwam de bron boven water. Even testen met je blote
voeteninhetzand:AUW!!!Wat?Heetdus.Heelheet. Jekuntjeeraanbranden.Ongelooflijk.
Goed kijkend zie je zelfs
stoom van het
waterstroompje
afkomen.
Wat doe je dus, samen
metaldieanderemensen
die hier op af komen?
Precies dat wat normaal
alleen kinderen doen
terwijl de volwassenen
meewarig toekijken:
spelen met schepjes en
emmers en handen om
zandkastelen te bouwen,
zodat het water buiten
blijft en jij veilig in je
verwarmde kasteel zit,
iedereen in z’n eigen
kasteel.
Kinderenhier?Jaaa...zezijnerwel,maarnietveel.
Geweldig toch? Alleen is er een probleem: soms
komtereenextragroteaanvalsgolfdie jekasteel
metdegrondgelijkmaakt.Eenanderprobleemis
dat het heetwaterstroompje niet stopt als jouw
badkasteelmet eenmooiemix van koud en heet
water ‘op temperatuur’ is. Dan wordt het ineens
bloedheet onder je achterste. (zie foto van
Marianne: geen zonnebrand hier, maar
waterbrand,ofbeide!)
Dammen bouwen dus. ‘Leave it to the Dutch!’,
zeggen wij dus in alle overmoed. Ja... dammen
bouwen is 1 ding, maar samen met 100 andere
toeristen op 20 bij 20 meter verwarmd strand is ‘dammen bouwen’ niet zo simpel. De
oplossing blijkt uiteindelijk toch heel simpel: samenwerken. Beter enkele grote badkuipen
danvelekleintjes.‘WijzijnEén’toch?
’sAvondslaathebbenwehetnogeensdunnetjesovergedaanbijhetvolgendelaagtij.D.w.z.in
hetdonker!
Dachtenwedeenigentezijndiedatdedenenhetstrandvooronsalleentehebben.Nouviel
datwelmee,erwareneenpaaranderendiehetooknietkondenlaten.Zo’nstrandalsditis’s
nachtswerkelijkontzettenddonker,heelprettigomdatmeetemaken.Deatmosfeerishier
rustig vanwege de weinige zendmasten en elektrische leidingen, en het uitzicht is rustig
vanwegedeweinigelichtjesdieje’snachtsziet.Hoeveelinvloeddatheeftmerkjepasalsdie
moderne invloeden er nauwelijks zijn. In de verte richting hete bron ‘liepen’ een paar
zaklampjesenwijgingendusdaarheen.Geluidvandebrandingrechtshoudenendankomt
hetwelgoed.
Mariannehadhaarhoofdlampjebijzichen ikhadm’neigenkleinezaklampjemeegenomen
dat ik voorm’n verjaardag had gekregen. Nou... klein zaklampje ja, maar toen ik hem een
aankliktewashetalsalseenautometgrootlicht:wauw,wateenzeevanlicht!Hethelestrand
baaddeineenzeevanlicht,debrandingwasduidelijkwaarneembaarenderotsenindeverte
waren prima te onderscheiden. En dat op slechts 2 penlights? Opmerking van Nieuw
Zeelandershalverwege:“You’vegotsomelightthere!”
(Yeah...leaveittotheDutchtoch?)
Daarnawashetnietzozeerdeelnemenaan,maarlol
hebben met degenen die hun schepjes hadden
meegebracht.Eerstinhetdonkerwachtentotwebij
laagwater om de rots konden lopen. Die zaklamp
kwam goed van pas toen. En daarna bijlichten
tijdens het graven, en lekker met je voeten in het
warmezandgenieten.
Devolgendedaghaddenweeenbezoekgeplandaande‘CathedralCove’.DatiseenvanNieuw
Zeelandsfameuzelocaties,waarvermoedelijkookweleenfilmisopgenomenenwaarvanje
inalletoeristenfolderswelfoto’svanterugvindt.Vroegopstaandus,anderswordthettedruk
omtegenieten.
Wewareneroptijd.Eersteenuurlanglopenovereenmooibergpadnaardejuistebaaien
daaraangekomenwasonzereactieerweereenvan:wauw!Wateenwaanzinnigmooieplekis
dit.
Als jeal ietsvoorsteltbijdeStilleZuidzeezoalsvermoedelijk iedereendatdoet:mooiwitte
stranden, palmbomen, warme zon, spectaculaire uitzichten... nou dit er is een die er mag
wezen.Kijkzelfmaaropdevolgendefoto’s.
Wehaddenhet strandom te beginnen
bijna alleen en dat was geweldig. Zo
kwamhet letterlijk ‘binnen’. Je voelt je
even helemaal verbondenmetmoeder
Aarde,metalhetmooisdatzetebieden
heeft, en ervaart dit als een geweldig
geschenkdatopjepadkomt.
Ook dit strand, voorbij de Cove zeg
maar,isbijvloedontoegankelijkenhet
kan zelfs gevaarlijk zijn omdat de
doorgangdanonderwaterligtenjedus
doordebrandingheenmoet.Datisniet
zonder gevaar. Bovendien is het er
achterliggendestrandtotaanderosten
net onder water. Niet doen dus. We
kwamen hier op het perfecte moment
aan: eb, en vroeg genoeg voor de
massa’s.
Later hoordenwe dat dit strand in de
zomer nogal een massa mensen
aantrekt: met busladingen tegelijk
wordenzeopdeparkeerplaats afgezet en zelfsparkeren isdaneenprobleem.Leuk ishet
hierdannietmeer,nietvooronstenminstedievanrustenstiltehouden.
Hetmooievanditstrandisdathetzichzelfreinigt.Handigtoch!
LaterdezedaghebbenwewataanschatzoekengedaanendatbrachtonsbijCook’sBeach,
ofweldaarwaarCaptainCooklandde,enwaarNieuwZeelandontdektisdoordeblankenuit
Europa.
Aziatenkwamenhieraltijdal,Maori’s,endaarvoordeWaitaha, leefdenhieral,maarNieuw
Zeelandisdus‘officieel’ontdektin1769doorCaptainCook.KlinktmooitochopjeCV?
Hijhadoverigenseenmooiebaaiuitgezochtomtelanden.Dathaduiteraardmetz’nschipen
onbekendewaterentemakenomveiligtekunnenankeren,endezebaaienhetwaterervoor
zieterveiliguit.Mooiook.
Ikzallaternogwelterugkomenopdatontdekkenvandeontdekkingsreizigers.Hethoudtme
bezig,enhetheeftookietsmetAneityumtemaken,metderedenwaaromvooraldeblanke
mensen ergens heen gaan, op zoek naar avontuur uiteraard, maar ook op zoek naar
rijkdommen.Watmotiveertmensenomnieuwlandteontdekken?Eénvandiedingenisgoud.
Auntie Dawn, de eigenaresse van waar we nu zitten in Hot Water Beach, is een hele
sympatieke vrouw en zij noemde op een bepaald moment dat hier vlakbij, vlakbij Cook’s
Beach ook, goud gedolvenwordt. Deze regio heet Corromàndel en in op vele plaatsen hier
wordt goud gevonden. Niet in supergrote hoeveelheden,maar groot genoegmensen, grote
bedrijvendusvanoverdehelewereldaantetrekken,ommijnbouwtestarten.
NietiedereeninCorromandelisdaarblijmee.Waaromzoujegoudmoetendelven?Hetligter
over1000jaarheusooknogwelalswijhet latenliggen.Wiewordterbetervan?Watisde
prijsdiejeervoorbetaalt,welkeschaderichthetaanaanhetlandschap,enaandeAarde?
Ja...enhoormij...alsgoudsmid...
Er rijden heel wat auto’s hier rond met een sticker op hun bumper: No Mining in
Corromandel!
Eenactueelenhotpolitiekitemdushier.
Maarzoalsgezegd...ikkomhiernogopterug.
Bedtijdhier. Jullie leven10achterachterop,al leef jealtijd inhetnunatuurlijk.Terwijlhet
hier tegenmiddernacht loopt hebben jullie net je lunch achter de kiezen: dan snap je het
beter.
Morgen terug naarAuckland, nog 1 nachtjeNZ en dannaarVanuatu. Eenpaar dagen later
naar Aneityum,maar voor die tijd komt er nog een update van ons voordat we een stilte
inlassen,wegens‘omstandigheden’zullenwemaarzeggen:geeninternetopveeleilandenin
deStilleZuidzee.
Voornu...genietvandedag.
Liefsengroetenvanonstweetjes.
WimenMarianne
Verslag2-Vanuatu
HierdanonsallereersteverslagvanuitVanuatu.
Webegonnendezedagmetopstaanom0400,wanthet vliegtuig zouom0700vertrekken.
Geeuwend sta je dan klaar in de keuken van het backpackershotel, probeert iets achter je
kiezentekrijgen,maardatgaatallemaalnietvanharte.Tochlooptallesoprolletjes,enook
vlotjeswordenweafgeleverdophetvliegveld.Stajedaar,kijkendnaarhetdeparture-board...
Naeentijdjezoekennaarhetvlu
chtnummerkomtdeonvermijdelijkevraag:“Watwashetvluchtnummerookalweer?”
“Uhh...ietsmetVU053ofzo.”
“Datstaaternietbijtoch?ErstaattrouwenshelemaalgeenvluchtbijnaarVanuatuom0700
uur.Weleenom0930.”
Mariannegaatdemapmetuitgeprintevluchtticketsbekijken.Daarstaathettochecht:VU053
omzevenuur!
Pfff...datkloptdus(steljevoor!),maarhetnaregevoeldaterietsnietkloptblijft.Deinfobalie
isdevolgende logische stap.Daarblijktdatdatvluchtnummereendagofwatgeledenwas
omgeboektvanVU053naarNZ788om0930....
Uhh...Oo!
Devolgendeopmerkingkandannietlangopzichlatenwachten:“Danhaddenwenetzogoed
om0700opkunnenstaan.”
Maargoed,volgendekeermoet jedus,of jenoueentickethebtofniet,vlakvoordereisde
vluchtschema’sopnieuwuitprinten.Somswordenvluchtenuitbesteedenkrijgeneennieuw
nummermee,eneennieuwetijd.
Het vliegveldvanPortVila,Vanuatu, is klein:1 start- en landingsbaandatookals taxibaan
gebruiktwordt.Hetisnetlanggenoegvooronsredelijkgroteenvollevliegtuig.Mogelijkzijn
de enige echt grote vliegtuigen die hier landen afkomstig van Nieuw Zeeland en Australië.
Verderzijnerwatkleinerevliegtuigentezienopditvliegveld,geparkeerdinhetgras,formaat
Cesna,enietsdathetmiddenhoudttusseneenCesnaeneenmini-cityhopper.Ofwel...jekrijgt
hetheerlijkegevoelaangekomentezijnaanheteindvandewestersebeschaving,netzoals
Alaskadatheeft.Ergaanwatkleinevliegtuigjesnaardediverseeilandenenthat’sit.Weesblij
datjeüberhauptnogkanvliegenennietmetdeboothoeft.
Alfred Bani, de man die bij het ministerie werkt, heeft ons enorm geholpen bij het
binnenbrengenvandeveleAkaija's,endedouanewaszeerbehulpzaam.Zijnaanwezigheid
deed wonderen.We zullen wel wat moeten betalen, maarmet zekerheid veel minder dan
andersomdatdegift-Akaija’svrijuitgingen.Bovendienlijktheteropdatweeengeweldigezet
gedaanhebbenopdiemanier:Baniisnamelijknietzomaariemand:hijisechteenautoriteit
hier, iedereenkenthemhierenrespecteerthem.Endatwijgeenslimmigheidjesuithalenis
goedvoorzowelzijnalsonsimago.En…hijiswerkelijkeenhelesympatiekeman.
Wat er precies rondgegaan is over de Akaija wetenwe niet, maar het lijkt erop alsof veel
menseneralvangehoordhebben.Iedereenkentiedereenhiertenslotte.
Opvallend leukwashet lopendoordegangnaardedouane…daarstondzowaareen lokale
bandVanuatusongstespleenalsofheteenlievelustwas.Wateenheerlijkswingendenzwoel
ritme,enwateenwelkomkrijgjezo:Geweldig!
En ze hielden niet eens hun hand op, want als redelijk ervaren toeristen in binnen- en
buitenlandmerkjedatnietsvoornietsgedaanwordt.Jebenteraangewend,maarwenthet
nooit: altijd draait alles om geld. Maar nee hoor… gewoon heerlijk de binnenkomende
toeristenverwelkomen!Nou…opdezemanierlukthetzeprimaomonsblijtemaken.
Ons onderkomen is een eenvoudig motelletje van Janelle en Jack Dihm: Budget Travellers
Motel.Hetzijnenormhartelijkeenvriendelijkemensen.Weereenaanrader!(Tenzijjejezelf
totdeyuppiesrecentenalleen4-sterrenhotelsmetbediendenomjeheenwensttezien).Dit
is eenvoudig, maar alles is aanwezig, en de gastvrijheid maakt dat je je helemaal welkom
voelt.
Ze zijn erg begaan de Ni-Van, de oorspronkelijke bevolking van Vanuatu.We hoorden van
Janelle dat heel veel blanken hier neerkijken op de Ni-Van. Niet dat ze openlijk
gediscrimineerdworden,maar zonderwoorden kan er uit de houding en gedragingenwel
degelijk blijken dat ze als minderwaardig behandeld worden. Janelle is juist het
tegenovergestelde en ziet de potenties van deze mensen, die in niets minder zijn dat de
blanken.Ommaarééndingtenoemen:sommigevanhensprekenmaarliefst4talenvloeiend.
Daarkunnenwijdusnogwatvanleren!
We hebben een uitgebreid gesprek gehadmet lady Di (zoalswij haar noemen :-), die hier
werkt en die ons iets heel bijzonders vertelde toenwe over de gemeenschappelijke taal in
Vanuatuaandepraatraakten:hetBislama.Tenslottezijnhiermeerdialectendaneilanden,en
danhebjenogdeEngelsenendeFransen,diehetmetelkaarnieteenswarenennogsteeds
nieteensschijnentezijn.Hoedanook:in1986beslotendeoorspronkelijkebewoners,deNi-
Van,dathetwelletjeswas.Deallanggewenstesoevereiniteitwerdeenfeit,deNewHebrides
werddeRepubliekVanuatuendemensenkozenhuneigenvolkslied:YumiYumiYumi.
Yumi is een woord uit het Bislama, het pidgin-achtige taaltje dat vooral uit verbasterde
Engelsewoorden is opgebouwd. Indit geval afgeleid vanYouenMe, ofwel Jij en Ik, enhet
betekentWIJ!
LadyDizeidatYUMIvoluitgespeldkanwordeninhetEngelsalsWHYYOUAMI(YUMI),
ofwelWaaromJijIkBen.
EndankomenwijmetdeAkaija-Iloa:WijzijnEén-IkBen.
Kunjejevoorstellendatwekippenvelkregentoenwedithoorden?Enwewarenampereen
uurbinnen…
HetheleliedgaatoverWijzijndemensenvanVanuatu,Wijzijnbroedersenzusters.Wijzijn
gelukkig.NowweshallbeOnePeople.
Kijkvoordeaardigheidopyoutube:http://www.youtube.ug/watch?v=PXR5G-1L_aQ
Enhierzijndelyrics(nognietvertaaldinhetNL)
WeWeWearehappytoproclaim
WearethePeopleofVanuatu!
Godhasgivenusthisland
Thisgivesusgreatcauseforrejoicing
Wearestrong,wearefreeinthisland
Weareallbrothers.
WearehappytoproclaimWearethePeopleofVanuatu!
Wehavemanytraditions
Andwearefindingnewways.
NowweshallbeonePeople
Weshallbeunitedforever.
Wearehappytoproclaim
WearethePeopleofVanuatu!
Weknowthereismuchworktobedone
Onallourislands.
MayGod,ourFather,helpus!
Wearehappytoproclaim
WearethePeopleofVanuatu!
`
WewensenhenvanhartetoedatopdekomendeOlympischeSpeleneenvanhunatleteneen
goudenmedaillegaatwinnen,zodatditlieddewereldovergaat.Enandershelpenwijweleen
handjeJ
AlfredBani(wemogenzijnnaamvoluitnoemen)heeftonszomaarheelPortVilalatenzien,te
voet, en later met een auto. Hij leest ook deze updates en hij vermaakte zich al met de
gedachtedatwezoudenopschrijvenwathijvooronsbedachthad,deeersteureninVanuatu:
samenmethemeenuurlopendoordestad,moeenbezweetvandereis.Wateengastheer.
(Whatahost)J
Nou,maakjegeenzorgen.Hijboodonsprecieswaarwealhelemaalnietopgerekendhadden:
een grote hulp, een rondleiding, een geweldigemiddag en een vriendschap voor het leven!
Vanuatuheeftoponsnualeenonuitwisbarepositieveindrukoponsgemaakt.
EenandereeersteindrukvanVanuatuisdeze...
WehebbenIndiameegemaakt, ikookIndonesië...enzijngewendaankapottestraten,warm
vochtig weer, snelle zonsondergangen en donkere enge straten. In India en Indonesië wil
iedereenietsvanje,envoeljejealstoeristnietopjegemak.Hierziejezoophetoogallemaal
hangjongeren op straat, zittend en staand op auto’s, in achtertuinen, zonder haast
ogenschijnlijkzonderdoel.Maarschijnbedriegt.Iedereenslenterthier,doetrustigaan,maakt
zichnietdruk,pastzichaanaandeomstandigheden,letnietechtopdeklokenheeftaltijdtijd
voor een praatje tussendoor, en het meest opvallend van alles: men begroet zo’n beetje
iedereen,enaltijdisereenglimlachophetgezicht!Enniemandwilietsvanje:geengebedel,
geengehandel,geenargwanendeblikken...alleenvriendelijkzijnnaarelkaar!Endusvoelden
wij ons, ook zojuist in het pikkedonker op verlaten straatjes op weg naar de plaatselijke
chinees,helemaalveilig.
WegelovenhetechtenWikepediaheeftgelijk...voordetweedekeeruitgeroepen:inVanuatu
wonendegelukkigstemensenopAarde.
Enwaarisdatdan?Ja...ergensindeStilleOceaan...eengroepjeeilandenwaarbijnaniemand
ooitvangehoordheeft:Vanuatu?
EigenlijkismetdezeontdekkingonzemissienualgeslaagdenkunnenweterugnaarhuisJ.
Ikzounogveelmeerwillenschrijven,maarmoetstoppennu.Hetislaat,hetonweertbuiten,
wezijnmoe,enikmoetooknogziendatikallesdatiknuschrijfzietevertaleninhetEngels.
Laterthuiswordthetverslagwelwatuitgebreiderenzorgvuldigervanopzet.
Maargaervanuit:wijhebbenalweereengeweldigedagmeegemaakt.
Het volgende verslag komt pas over enkele weken, wantmorgen gaanwe naar Aneityum.
Daarisgeeninternet,geentelefoon(nietvooronstenminste)enheelveelandereluxeiser
nietsofheelweinig.Waterwelis...dathorenjullieoverenkeleweken.
verslag3HetBelangvanAneityum
Beginmei2012
HalloAllemaal,Eindelijk…wezijnweer inde luchtna3wekenradiostilte.Wehaddengeen
internet, en vaak zelfs geen electriciteit, want we waren echt ver weg. Sommige mensen
begonnenzichalongerusttemaken.Tochkannibalen?
Latenwegelijkbeginnenmetdehamvraag:IsonzeAkaija-missiegeslaagd?
Maar…latenwenogevenwachtenmethetantwoord:-)
De vlucht naar Aneityum: wat
een geweldig gevoel geeft het je
alsjejarencontinugewerkthebt
aan het Akaija-project, dat alles
metAneityumtemakenheeft,en
tenslotte zie je dat eiland in z’n
geheeldoorhet raampjevanhet
vliegtuig liggen. En een paar
minuten later land jedanopeen
grasstripopeenatolvlakvoorde
kustvanhethoofdeiland.
Na aankomst op Aneityum zelf
was het slechts honderd meter
wandelennaaronsonderkomen.
De zuidelijke baai van Aneityum
(op de foto in de verte) is waar
het belangrijkste dorp ligt:
Anelcauhat.Denkdaarbijaaneen
verzamelinghuttenenhuisjesen
wandelpaden er tussen in, want auto’s zijn daar niet.We
liepenachterhetschoolgebouwlangs,naastderuïnesvan
wateensdegrootstemissiekerkvanhetzuidelijkhalfrond
is geweest, naar het guesthouse van de school, dat al in
gereedheid gebracht was. Binnen, na enkele minuten al,
ontmoettenwedeenigejuistepersoon:Ruben,eenvande
storytellersopditeiland,demandieikhooptetespreken
te krijgen, al meer dan een jaar geleden. Het is toch niet
geloven!Bovendienishijookeen‘holyman’,iemanddiede
oude tradities van (groot)vader op zoon heeft
meegekregen. Ruben is de holyman van het ‘zuiden’.We
hebben hem
leren kennen
als ‘Ruben’,
maar de naam
diehemgegevenis,isNeriamTamathui,enzowil
hijgraaggekendworden.Voordeleesbaarheidin
het Nederlands houden we het echter nu bij
‘Ruben’.
Een van de allereerste vragen die Ruben ons
steldewaseenhelegevoelige:“HowChristianareyou?”(Hoechristelijkzijnjullie?).Voordie
vraagwarenwebeducht,wantreedsmaandengeledenwerdenwedringendgewaarschuwd
door een vrouw, wiens oom dominee is op Vanuatu, om heel voorzichtig te zijn, omdat
Vanuatualsgeheelergchristelijkis.Tenslottebrengenweietsnaarbuitendatgeïnspireerdis
vanuit hetHiernamaals en er is eenpentagram te zien indeAkaija…Omde eenof andere
redenwordtdatdoordechristelijkegemeenschapinNederlandafgekeurd,wantzelfs‘onze’
Nederlandse gieterij op de Veluwe wilde om die reden geen opdrachten meer van ons
aannemen,waardoorweuitmoestenwijkennaarDuitslandomaandevraagenkwaliteitte
voldoen.
Duswatzegjeopzo’nmoment?WewistenopdatmomentnietwaarRubenpreciesenstond
ennaenigaarzelenantwoordde iknaarwaarheid: “Weverwerpennietallesdat indekerk
verteldwordt…maarweaccepterenooknietalles.”Datantwoordhadzelfseenpoliticusniet
beterkunnenverwoorden,wanthijbegontelachenenhetijswasgebroken.
Hetisduswerkelijkfantastischdatwejuisthemalseersteontmoetten.Watblijktnu…erisal
langeretijdsprakevanbepaalde,sluipendeveranderingenopditeilanddiemetdewesterse
invloedentemakenhebben.Hetgevaarlijksteaspecthiervanisdat ‘men’vanuitderegering
probeerthiereenbestuurssysteemoptezettennaarwestersmodel.
De basis in het leven op dit eiland is werkelijk
‘Wij’.Demensenzijnopennaarelkaar, levenzo
vrij, datmen zelfs in staat zou zijnmet elkaars
partner te leven, indewetenschapdathetgoed
is. Niet dat dat gebeurt (hoewel, dat weten we
niet), maar we hoorden dit vertellen door
Richard, die reeds ingewijd is in het Akaija
verhaal.(Hijisdezoonvandeandereholyman,
die vanhetnoorden).De vriendelijkheid tussen
de mensen hier is zo duidelijk dat je je hier
helemaal veilig voelt. We kunnen de deur van
ons onderkomen gewoon openlaten. Niemand
zalhetinz’nhoofdhalenietswegtenemen.We
hoorden van zeezeilers dat dit opmerkelijk is,
wantzijzijnreedsopveleeilandenindePacific
geweestenmoestensomszelfshunbootdagen
nacht bewaken. Er is sprake geweest van
verkoopvanMystery Island,datnuonbewoond
is, maar dat bij Aneityum behoort. Bepaalde
mensen van buiten Aneityum zagen het wel
zitten om hier een toeristisch paradijsje van te
maken,metmooiebungalowsvoortoeristen.En
inderdaad… vanuit commercieel oogpunt is
MysteryIslandeenbuitengewoonmooielocatie.
Maar je haalt danwel iets naar je toedat grote
gevolgen heeft. Eenmaal verkocht zou hetmaar
zo kunnen dat het eiland t.z.t. overgenomen
wordt door nog grotere projectontwikkelaars en dan is de bouw van een hotel niet
ondenkbaar.Geweldigtoch?Massa’stoeristenkomennaarAneityum,brengendeviezenhier
naartoe.
Jeziethetzovoor je:zeilbootjesvoordekust,speedboten, jetski’s,snorkelaarsentoeristen
die tegen betaling een parasolmet een paar vierkantemeter strand huren omde hele dag
zonnebrandophun lijf te smeren. InAnelcauhatkaneenboulevardaangelegdwordenmet
casino’s,nachtclubs,barsenrestaurants.MysteryFiveO. DemensenvanAneityumhebben
hiergezamenlijkhunvetooveruitgesproken:geenverkoopvanland,nietvanMysteryIsland,
enooknietvangrondvanAneityumzelf.Want…grondkunjenietkopen.Herinnerjejenog
despeechvanChiefSeattle?Hijsprakoverdeblankehebzuchtomgrondvandeindianente
kopenenzijnantwoorddaaropwaszoietsals ‘Hoekunjedegrondbezitten?Hoekunjede
sprankelingvanverreuitzichtenverkopen?Wijzijndeelvanditland.”
egrondopditeilandisnietinbezitvanwiedanook.Demensenwonenhierenbouweneen
huis ergenswanneer de regiochief daar toestemming voor geeft.Wat via gelddonaties van
Nieuw Zeeland en Australië geprobeerd werd te bereiken was het volgende… Er werd en
wordtveelgeldgepomptinVanuatu,ookvoorAneityumdus.Opeenbepaaldedagkwamener
functionarissen die op Aneityum grenzen wilden bepalen, een kadaster-systeem opzetten.
Watzijndegrenzenvaneendorp?Waarbegintdevolgenderegio,enwiewordtervervolgens
aangewezenomdieregiotebesturen?Datwaseenvandeverborgenagenda’sachterhetgeld.
Ditiseengrondeigendoms-model,enhetlijktprimainorde.Nietsmismeetoch?Maarnetop
tijd doorzagen de chiefs van Aneityum de bedoeling erachter. De regiobestuurders zouden
dan onafhankelijk van elkaar contact hebben met hogere overheden, geld ontvangen of
afspraken maken over het beheer van hun gebied. Zou er iets waardevols gevonden of
geplandwordenineenbepaalderegio,danzouderestvanheteilanddaarnietsmeeroverte
vertellenhebben.Endemachtwordtzovanhetvolkovergeheveldnaareenoverheiddievan
buitenafheteilandbestuurt.Voordegeldschietersuithetbuitenlanddiedeoverheidmetdat
geldkunnenmanipuleren,heelhandig,wantzehebbentemakenmeteenbeperktgezagdat
makkelijktemanipulerenis.IkweetdatvanuithetWestenvelemiddelentoegepastworden
omderdewereldlandenteoverheersen,maardeze‘verdeelenheers’-truckkendeiknogniet.
ErbestaateenbepaaldebestuursstructuuropditeilanddieuniekisvoorVanuatu.Heteiland
is ingedeeld indevormvanhetGreat-CircleknooppuntvandeAkaija… Ja,dat lees jegoed.
RubenheeftvooronsdeindelingvanAneityumgetekend,metdeverschillenderegio’s,waar
dechiefsofopperhoofdenzichbevinden,enhoeviahenhetbestuurverdeeldwordtnaarde
bevolkingtoe.Dieindelingisheelbijzonderengekgenoegziejedaareensymboolontstaan
datopvallendveelovereenkomstheeftmetdeGreatCircle-knooppuntenwaarAneityumer1
van is. Zie rechts. We vroegen hoe Aneityum ligt,waar hetNoorden is, in de hoop dat de
Akaija-Iloa en Aneityum’s
indeling over elkaar vallen, en
zelfs die uitlijning blijkt precies
te kloppen. Ruben tekende dit
model vanuit zijn hoofd, en pas
nadien zagen we plotseling de
overeenkomst met Great-Circle-
knooppunt. Gezien alle andere
‘toevalligheden’ in de afgelopen
jaren weet ik dat ons hier
belangrijks getoond wordt dat
duidtopeengrotergeheel,maar
hoe dat in elkaar zit zal in de
toekomst hopelijk duidelijker
worden.
Dat waar we mee aankomen, de Akaija en de boodschap erachter, heeft zoveel indruk
gemaaktopdemensenmetwenuincontactzijndatRubennubezigisdeverschillendechiefs
tebenaderenenoveronstevertellen.DezemensenkrijgendebeschrijvingvandeAkaijate
lezen,enookdefoldermetveelplaatjeswaarbijAneityumcentraalstaat,waarbijGaia’sRing
ofOneness (deGreatCircle) inhetkortuitgelegdwordt.Die folderheb ikopaanradenvan
mijnmoederinelkaargeflanstvlakvoordatwevertrokken.Plaatjeszijnsnellertebegrijpen
tenslotte. Die komt nu uitstekend van pas. Geweldig idee. Thanksma :-) !We snappen nu
waarom het in het verleden zo vaak fout gegaan is bij contacten tussen blanken en de
inheemsebevolkingsgroepen(tribes)overalterwereld,ookopAneityum.Jekentvastweleen
oudefilmofboek(neemb.v.Daktari)waarbijdelokalemedicijnmangepasseerdwordtdoor
eenblankeonderzoekerdiebepaaldedingenopeigenhoutjegaat‘doen’,watdatdanookis.
Zo’nsituatiespeelthierook.WebegrijpennuwaaromeropAneityumgeengeocachesliggen.
Dat doe je gewoon niet! Blanke bezoekers komen in principe al niet verder dan Mystery
Island,endepaardiewelverderkomenblijveninhetalgemeeninAnelcouhat.Uitjezelfhet
binnenland intrekken over de smalle paadjes wordt opgemerkt en indien daar geen
toestemming voor gegeven is door de betreffende chief, dan gaat er iets fout in de
verstandhouding.
Rubenweet dat uiteraard en hij
heeftonsaangeradenmet(bijna)
niemand te praten over de
Akaija, totdat hij de juiste
mensen heeft voorbereid en
geïnformeerd. Hij volgt de weg
diejemoetafleggenomietsvoor
elkaar te krijgen. In elk stadium
kaneenchief‘nee’zeggenendan
stopt het daar. Tot zover is dat
nognietgebeurdendatopzichvindenwijheelbijzonder.Debedoeling isdatwevolgende
week met Ruben en Richard in een boot met de klok mee om het eiland varen (je
rechterschouder hoort naar het eiland te wijzen als je erom heen vaart) en verschillende
plekkengaanbezoekendievanbelangzijnvooronsbegripvanditeiland.
Onderwijl is er natuurlijk wel een geruchtencircuit op gang gekomen. Ruben en Richard
vertellen tijdens de dagenlange(!) gesprekken met ons soms terloops dat mensen vragen
beginnen te stellen: Wat moeten die twee daar? Waarom praten ze hele tijd met Ruben?
Nieuwsgierigheiddus,enookwatwantrouwigheid.Rubenistenslotteweleenstorytelleren
eenholyman,enstaatdaarominhoogaanzien.Ditnieuwsisdusechtalseenbomingeslagen,
maarRubenzorgtervoordatdiebomgeenverwoestendgatachterlaat,maaropgepastewijze
zijnenergieafstaat.
Al vele malen hebben we horen vertellen dat we precies op het juiste moment komen.
VolgendemaandnamelijkgaatRubenhetheleeilandrondomietsingangtezettendatsinds
dekomstvandeblanken170jaargeledenafgebrokenofverdwenenis.Hetbestuurssysteem
moetweerhersteldworden.Datisnuweliswaarfunctioneel,maarderegio’szijnontvolkten
hetmerendeel van demensenwoont in Anelcouhat. Nu de bevolking eindelijkweer groeit
(inmiddels meer dan 1000
zielen)moetendemensenvande
diverse tribesdienu allemaal in
Anelcouhatwonenhorenweerin
hun eigen regio’s gaan wonen.
Maar dan moeten ze dat wel
willen en de chiefsmoeten daar
toestemming voor geven. Dan
wordtheteilandweeropdejuistemanierbevolkt.Endatheeftweereffectopdeenergievan
heteilandvoordemensen.Datklinktzweverig,maarlaatikdituitleggen.Hetiskortgezegd:
toegepasteHeiligeGeometrie.InhetgrootisAneityumverdeeldvolgenseenbepaaldpatroon,
dat past in de energielijnen van de Akaija-Iloa. Dat patroon is het bestuurssysteem van
Aneityum.Het heeft daarnaast ruwwegde vormvan een soort boot.Diezelfde ceremoniële
schaal
vormisweerterugtevindenindeopbouwvanelkdorp,datindiezelfdevormisopgezet.Op
nog kleinere schaal vindt je die indeling terug in de traditionele huizen, niet als bootvorm,
maardan indeopbouwvandebelangrijkstesteunlattenenhoekpalen.Diezelfdebootvorm
wordtookweergebruikttijdensceremonies,alserb.v.eenovereenkomstbezegeldwordt,en
departijendrinkendanuitdezekomindevormvandeboot.Datmechanisme,vangrootnaar
klein,heefteenbepaaldenaamdieiknunietweet,maarikweetweldatopdezemanierde
energievanhetuniversumtrapsgewijsnaardemensentoewordtgebracht inalleaspecten
vanhetleven.Doorinhetkleina.h.w.hetuniversumnatebouwenontstaaterresonantiemèt
het universum. Tenslotte is ons lichaam ook een weerspiegeling van het universum. Lees
daarvoor, mocht je geïnteresseerd zijn, Drunvalo Melchizedeks boeken ‘Geometrie van de
Schepping’.
Omdatwijditherkendenen ineengroterverbandweten teplaatsen,kondenweRubenen
ookanderemenseninlichtenoverhetbelanghiervan.Erkomennamelijksteedsmeerhuizen
naarwestersmodel:vierkantframevanhoutmethouten,stenenofgolfplatenmurenendak.
Dievierkantievorm is gebaseerdop commerciële (efficiëncy)
redenen,omdatdatmakkelijkerbouwenis,endathebbenwe
weer geleerd van de Romeinen die op hun beurt die ideëen
weervaneenanderebronhebben,maarlaatikdaarnuverder
niet op ingaan. De mensen die eerst in een traditioneel huis
woondenvoeldenzichindenieuwebehuizingnietzogoedals
voorheen, maar snapten niet waardoor dat kwam. Ik had
ditzelfdeverschijnselalgelezeninhetboek‘BlackElkSpeaks’,
waarbijdezeIndiaanseheiligemanoverhetzelfdeklaagde:de
westerse huizen halen onze kracht bij onsweg.De Indiaanse
wigwams(alisdatslechtséénvandeindiaansebouwvormen)
enhundorpendoennl.hetzelfde:zewerdengebouwdvolgens
universele wetten, waardoor ze levengevend zijn. Westerse
huizen doen dat niet,maar nu,met de komst van Feng Shui,
begintdatweerterugtekomen.Hetprobleemalleenisdatde
mensen op Aneityum deze kennis voor een deel zijn
kwijtgeraaktennietmeerprecieswetenwaaromzedingenop
eenbepaaldemanierdoen,wathetbelangervanis.Zedraaien
dusopautomatischepiloot,enzolangzedatblijvendoenzijn
zekwetsbaar.AllijktheteropdatAneityumminderkwetsbaar
isdanveleanderederdewereld(ei)landen.Enalwetenwijhet
uiteraardook
niet precies,
toch kunnenwe ze een zetje in de richting
van het herontdekken van hun eigen roots
geven, juist omdat deze kennis in het
Westennuweeraanhet terugkomen is.De
Akaija komt werkelijk als geroepen.
Traditioneel huis Aneityum Dat herstellen
van het oude bestuurssysteem is een
delikatekwestiedieal26jaarvoorbereidis.
Dedrukvandewesterse invloedenzoalsmodernebestuurssystemen isnuzogrootdatdit
niet langer kan wachten. Het kan dan verschillende kanten uitgaan, een geheel westerse
richting, of eenmeer op de oude leest geschoeide richting, of… en dat is Ruben’s plan: het
bestevan2wereldenmetelkaarcombineren.
Decomplicerende factorhierbij ishetchristelijkgeloof,datwestersgeoriënteerd is.Laat ik
dat uitleggen… Het christendom zoals wij dat kennen in Europa is totaal tegen spirituele
zaken.Helderziendheid,hekserij,enuiteraardooksymbolenzoalshetpentagram,zijntaboe.
Demissionarissen hiermoesten het een ander accepteren, of ze beschouwden dat als een
meerjarenplan(‘datkrijgenweerlaternogweluit’).Datlevenmetdespiritsishierhelemaal
niet uitgeroeid. Het is totaal geïntegreerd in hun leefwijze. Er zijn zelfs afspraken over
gemaakt. Ermocht b.v. een kerk gebouwdworden (wewonen pal naast de ruïnes van de
grootste).Maardiekerk is tot3x toeafgebrand.Waarom?Wel,deafspraakwasdatzijhun
traditionele bestuurssysteem en overige tradities mochten behouden. De kerkbestuurders
gingen daarmee akkoord, maar leefden er niet naar en probeerden mensen op allerlei
manierenvandetraditiesaf tebrengen.Ergo…dekerkbranddetot3xtoeaf.Vandaardus:
het pentagram baart niemand hier zorgen, ook de christelijke mensen niet. Dat is in
NederlandenderestvanEuropawelanders.
Vanuit die achtergrond maakt juist het feit dat Linda, als spirit zeg maar, de Akaija heeft
doorgegeven,opdemensenveelindruk.Datisbelangrijkvoorhen.Hetisdoorgegevendoor
despirits,devoorouders.NietdatikLindaalseenvoorouderzienatuurlijk(danvoeltzezich
nogouderdanzebijlevenaldeed,haha),maarjebegrijptmewel.
Niet iedereen zal weten waar ik het over heb als ik de leefwijze van Anastasia erbij haal.
Anastasia is een vrouw die door de Russische
schrijver Vladimir Megre beschreven wordt als
een soort lerares voor het mensenras. Zij leert
dat als je als mens een werkelijke thuisbasis
hebt, eenstukjeAardewaar jijbentgeborenen
opgegroeid, dat dus helemaal verbonden ismet
jou, en als je geborenwordt vanuit liefde, en in
liefde wordt grootgebracht, in harmonie is met
denatuur,dankunjejetotalekrachtontplooien,
dat waartoe deMens bij geboorterecht in staat
zoumoetenzijn,maarwaarwijinhetWestenmaareenfractievanbenutten.Daniseenkind
ookveelsnellervolwassenenveelintelligenter,waarbijdeintelligentieverbondenismethet
hart.Enjuistdatontbreektinhetwesten.Welnu…hetlijkteropdatdezemensendit‘leven’.Ik
verteldeRubenhieroverenhijbegontelachenenteknikken.HijhadnognooitvanAnastasia
gehoord,maarbegreepdirectwatikprobeerdeuitteleggen.Die‘kracht’snapthijookenhijis
daaraltijdmeebezig.“Ja,zoishet,”liethijweten.DemensenopAneityumhebbenhuneigen
grond, levenmetdenatuur,hebben liefdevoorelkaarenvertrouwenelkaar,envoelenzich
hierhelemaalthuis.Alsdekinderennaarschoolgeweestzijnenzevoorhogeronderwijsnaar
PortVilagaan,dankerenzevaakweer terugnaarAneityum,omdatditeilandhun thuis is.
Vaakisdatandersinderdewereldlanden,enverdwijnendeintelligenstemensennaarelders,
waarzemeerkunnenverdienen.
Aneityum is binnen Vanuatu heel
belangrijk, en we begrijpen nu
waarom. Weet je trouwens dat
Vanuatu bijna ‘Akaija Umaj’ had
geheten? Toen de soevereiniteit in
1980eenfeitwerdmoestereennaam
komen. ‘Akaija’, met ‘wij allemaal’ en
Umaj(‘vanons’)alsbetekeniswasde
kandidaat, maar uiteindelijk werd er
gekozen voor een aantal letters die
afkortingen zijn. Gelukkig is het wij-
gevoeltochinhetvolksliedgekomenmet‘Yumiyumiyumi’.
Belevenissen
Hopelijkwillenjullieookietsvanonzebelevenissenhoren.Wezijnevenhelemaalterugnaar
basics.LaatikteruggaannaarhetmomentdatRubenonskwamuithorenoverdeAkaijanet
nadatweaangekomenwaren…
Terwijl Ruben even weg was om na te denken en het eerste nieuws ergens te vertellen,
overlegdenwemetonzebuurmanoverheteten.Onsonderkomenisnamelijknogal…basic.
Eenonnadenkendetoeristzoumakkelijkkunnenroepen‘wateendonkerhok…moetikhierin
slapen?’Maargoedkijkendwashetjuistmetheelveelliefdeaankantgemaaktenopgeruimd.
Watstaaterdanzoal?Nou,eenplanklangsdemuur,laagbijdegrondmeteenpotjesuiker,
zout, 2 borden, bestek. Daarnaast een grote plastic karaf met water, een gasstelletje, een
houtentafelmetakeligrechtestoelen,eneenbosjeversgepluktebloemenoptafelmakenhet
geheel gezellig. De ramen zijn houten luikendiemet een losse stok opengehouden kunnen
worden en er zijn 2 slaapkamertjes met houten bedden en, gelukkig, muskietengaas. We
moeten zelf koken, en daar hadden we niet op Back to Basics gerekend. Prima natuurlijk,
maarwatdan?AelankaebisishetBislama-woordvooreilandgroente,datvanalleskanzijn.
OnzebuurmanJonaneemtonsmeedetuininenlegtuitwatwekunnenplukkenenhoewe
hetklaarkunnenmaken.Evenonderdompelenineendunlaagjekokendwater.Goed…moet
kunnentoch?Maardanhebbeneensoortgroffespinazie.Enderestdan?Datiserniet.Waar
plukken we dat? Boter, melk, kaas, kruiden, brood, koekjes, muesli, en cornflakes zijn
kennelijkwestersedingendiehiernietgewoonzijn.Misschienwelheelerggezond,maar…
Jonathan neemt ons mee naar de plaatselijke ‘shop’. Straten hebben ze hier niet. Auto’s
ontbreken hier, dus de straten zijn paadjeswaarmensen lopen, diemogelijk een paar jaar
lateranders lopen.Diepaadjesvolgenderuimte tussendehuizen,dievaakvannatuurlijke
materialengemaaktzijn,enalszo’nhuisverdwijnt,verlegthetwandelpadz’nroute,omdat
datkorteris.Datisdenatuurlijkegangvanzaken.Ietsdatwijtotaalvergetenzijn.De‘shop’is
ooknogalbasic…eenluikjemetdaarachtereendonkerhok,waarbijnaderinzienvaagwat
importrijst uit China, en crackers en uien en zo
nog een paar zaken te zien zijn. We rekenen af
met wat Vatu-biljetten, en alles wordt door de
eigenaar achter het luik in een vaker gebruikt
kartonnen doosje gestopt, wordt er vervolgens
weer uitgehaald en heel rustig opnieuw
ingedeeld. Wederom kan het deksel niet dicht.
Haddenwijgelijkalgezien,maarvooralnietmee
bemoeien, we willen niemand beledigen. Dan
maarzo,enhetdoosjegaatonderdearmmee.Nu
haddenwe uien, aelankaebis (verbasterd ‘island
cabbage’)… en rijst. O ja… en super droge
ontbijtcrackers.Misschienwaserwelmeerindieshop,maarjespreektdetaalniet,kuntniet
zienwaterligt,erstaatiemandachterjetewachtenenjevoeltjevreselijkopgelaten.Kennen
julliedatgevoelniet?Derestwaserniet,ofhaddenwenietbedachtdatweooknodigkonden
hebben.Ditovervielonsnogalvanwegedieplotselingeoverboeking.Wistenwijveelwaarwe
in terecht zouden komen? We wisten wel dat het basic zou zijn, maar deze onverwachte
wending maakte het allemaal alles wel héél basic. Maar we hadden ons geestelijk goed
voorbereidenwarenenzijnbereidonstotaalaantepassen,inallesmeetegaan,engewoon
welzienwaarweuitkomen.Bijnaderinzienmaargoedook,wantmetzekerheidzulleneen
heleboelmensengillendweglopen,verlangendnaarluxe,westerseverwennerijenalwasdies
meer zij. De rijst was zo gekookt op het gasstel en een paar blaadjes van de aelankaebis
haddenwe ook zo ondergedompeld in kokendwater.Maar te lang ondergedompeld, want
sommigewarenal slijmeriggeworden.Zó sneldus.En terwijlde rijstop staatkomtRuben
binnenwandelen. Hij had nagedacht over alles dat we hadden verteld en getoond, en was
kennelijktotdeconclusiegekomendatwijtevertrouwenzijnendathetverhaalvandeAkaija
klopt…Vervolgensontstaatereengesprekdatzo interessant isvooronsalledriedat ikna
eenhalfuurtjehetgasmaaruitdraai.Uren later,alsRubenweg is,proberenwenog iets in
elkaartedraaienmetwatwehebben:drogegesnipperdeuien,kleffekouderijstenovergare
oudeaelankaebis.Ach…suikermaaktvankleffe rijst rijstebrij enmeteenpaarkoekjesvan
thuis opgediept uit de rugzak erbij mopperden we niet. Kamperen kende ik wel, maar
kamperenindetropenzonderdaaropvoorbereidtezijn istochanders.Het iseenraremix
vanrimboe-lifestyleenwesterse luxe.Zonnepanelengeveneenbeetje licht,netgenoegook
omdelaptopsomsopteladen,ofdezekeringtelatenklappen:-).Eenmuskietennetoverhet
bed komt goed van pas. Muskieten zijn hier de echte plaagbeesten. Gelukkig is hier geen
malaria.Giftigespinnenenslangenhebjehiergelukkigniet.Welakeliggrotemegamottendie
plotseling jehutkomenbinnenvliegeneneenenormmetalig geluidmakenenoveral tegen
aanknallen.Langevoelsprieten.Hetlekenwelkunstmatigemetalenvliegdingen,zoraarwas
dat geluid.Marianne zagde eerste gelukkigniet en ikkoner zohoognietbij, dus liethem
maarzittenenzeiniets.Ikvermoeddatdemegamotviahetdakbijonzebuurtjesterechtis
gekomen,wanteenuurtjelaterhoordeikdebuurmanineensenkelekeihardeklappengeven
tegenhetdak,toentegendewandentenslotteopdegrond.Eendeurgingkrakendopen,het
geluidvaneenbezemendatwasdat.Megamotoverenuit.Datdoejeerdusmee.Marianne
wordthelemaal lekgepriktdoordemuskietenenandertuigdathierrondzweeft.Debulten
zijngroot,maargelukkigkanzeerredelijkgoedmeeoverweg.Ikmerkernietalteveelvan,
eenpaarbultjes, verderniet.Mijnprobleem isdat ikniet tegenhet etenvanhierkan.Wel
tegenhetfruit,maarniettegenallesdatuitdeaardekomt,zoalstarotenmaniok.Zalookwel
eenredenhebben.
De volgende ochtend: douchen. We hadden
verwachteenemmermetgaatjesbovenonsaan te
treffen.Datleekonsalvrijbasic.Nietdus.Buitenis
eenoptrekjevanwatgolfplateneneendunnedoek
als deur. Op de grond ligt scherp koraalgrind. Er
hangt1emmeraandemuurenstaan2emmersop
eenbetonblokjeophetgrindeneriseenwaslijn.Er
is ook een plastic bekertje. Erg handig. Ergens op
hetgrasveldbuiteniseenkraan.Ofwel…doejebest,
je komt er vast wel uit. Ondertussen is de school
begonnen. We zitten tenslotte achter de school in
het guesthouse, maar vanuit de ramen hebben de
kinderenprimauitzichtoverhetgrasveldendusookoponze‘douchecabine’.Benbenieuwd
watGammahiervoorrekent.Zezijnaanhetzingenenineenandereklaswordtdetafelvan8
opgezegd in het Aneityumees. Of zou het de tafel van 9 zijn? Geen idee. Vanuit de douche
kunnenwijdeschoolprimaziendoorhetkleedheen.Zoudendeleerlingenonsookkunnen
zien? Enfin… niet op letten. Ook niet letten op het scherpe grind onder je voetzolen en de
volgende keer sandalen aandoen. Net nadat we klaar zijn komt Ruben ons opzoeken.
Ontbijtendoenwedusnietaan…geentijdmeervoor.Rubenheeftzoveel tevertellenente
vragendatwenergensmeeraantoekomenindekomendeelfdagen.
Kort gezegd komt het erop neer
datAneityumenkeleinteressante
locatiesherbergtdiewellichtmet
de Akaija te maken hebben:
heilige plekken. Op dit moment
kunnen we hier verder niet op
ingaan.Datkomtlater,misschien.
Hijwilonsereenaantalvanlaten
zien waar we dan een aantal
dagenvoorvanhuiszullenzijn.Deelsperboot,deelstevoet,deelslangshetstrand,deelsde
bergen in. Het wordt dan overnachten op het strand of in een traditioneel dorp. De
toestemmingvoorhetbezoekenvandeverschillendesitesmoesteerstkomenvandechiefs,
maar dat is intussen geregeld en terwijl ik dit schrijf zijn we voorbereid om de volgende
ochtendopstaptegaan.Erzijnafsprakengemaakt,benzinegeregeld,voorradeningeslagen
enplannengemaakt.Watintussenookgeregeldis,isdathetnieuwsoverdeAkaijaoverhet
eiland verspreid mag worden. Er zijn enkele bijeenkomsten geweest, te beginnen met de
chiefs en de districtshoofden, en nu ook met andere mensen. Als we, meestal met Ruben,
ergens lopen, worden er dus vragen gesteld, heimelijke blikken uitgewisseld, prijzende
opmerkingen gemaakt, soms ook niet gereageerd, maar meestal is het uitwisselen van
oogcontactvoldoendeomeenlachtedoenverschijnen.
Maarnietallesismooiwatwetegenkomen.Hetomgaanvandemensenmetdierenhiervalt
onssomszwaar.NietdatwijinNederlandzo’nlichtendvoorbeeldzijnmetmegastallenvoor
onderhand elk type ‘productie-eenheid’, zoals de dieren die ons hun leven geven dankbaar
genoemdworden.Maarook ikmaaktemehierinschuldigaan ietsdatme ’snachtswakker
hield. Ik liep vandaag langs het strand om snel even iets op te halen, terwijl Marianne en
Rubenwachtten.Ietsverderophoordeikineenseenhondheelhardjankenenmijnrichting
uit komen, mij aankijkend voor hulp of op zijn minst een beetje aandacht. Er zaten wat
donkerejongemannenophetstrandeneenvanhengooideeensteennaardehond.Devorige
steenwaskennelijkraakgeweestwaardoordehondzohardjankte.Ikhieldinm’nhoofddat
ikniemandtegenhethoofdwildestotenomnietsingevaartebrengen,maareigenlijkwasik
gewoonbangeenmogelijkeconfrontatieaantegaan,enzoverraaddeikdehonddiemijom
hulpkwamvragenenikdeedniets,haaldehemzelfsnietaan.Daarovernadenkendvalthet
menuzwaarnaarmezelftekijken.Eengemistekans.
Uiteraard hebben we ook (wat) tijd voor onszelf gehad en 2 keer een mooie wandeling
kunnenmakenlangshetstrand.Watwenuookhebbenmeegemaaktishetcruiseschip.Eens
indezoveeldagenkomtereencruiseschipvoorankerliggeninhetrif.Lifeboatsdroppendan
honderden toeristenopMystery Island (waardoorAneityumdaarvangevrijwaardblijft), en
de eilandbewoners zijn daarop voorbereid met
allerlei stalletjes, opgesteld in de vorm van, alweer
die boot! We snappen nu het geklaag van de
toeristendatonsviainternetvooronzereisterore
wasgekomen.Import-kitschuitIndonesië!!Mooiom
te zien, maar overal hetzelfde. Wat de toeristen
willen is originele kunst van de eilanden. Nou,
vergeethetmaar
als je uit Nieuw
Zeeland of
Australië komt:
natuurlijke
producten
mogen die
landen niet in.
Geen organische
producten
(schelpen,
bamboe, hout,
etc etc), ofwel…
alleen plastic en
textiel. Duswat vragen de toeristen steevast als ze
iets zien: “Is this original?” Teleurgesteld lopen ze
daarom in single file langsde stalletjesenkopenbijnaniets.Uiteraardmoet jegeenzaden,
grond en planten Australië binnenbrengen, maar gebeeldhouwde houten voorwerpen en
schelpen,datkantochwel?!Kookallesdesnoodsuitenlakhetomeventuelebugstepasafte
snijden.
Watwelgoedlooptisdekanibalenpot.Wekennennudemensendiediepotbedienen,enhet
zijnacteursvandebovensteplank,zienerperfectuitook.Ziefoto…Joël,deouderemanopde
foto, vertelde me dat zijn overgrootvader John Geddie, de eerste missionaris, heeft
verwelkomdopAneityum.
Eenandereactiviteitdiegoed loopt ishetopmakenvanrasta-haarvantoeristen,massages,
gezichtsopmaak en wat andere actieve dingen waar mensen geld voor willen geven. De
MysteryIslandBandspeelttraditionelemuziekenopmijnverzoekhebbenzevoorzichtigeen
ingehoudenversieYumiYumiYumigespeeld.Ikgeloofdatzedatweleengoedideevonden,
want nadien waren ze erover aan het overleggen. Bij deze muziek moet ik even iets
rechtzetten. Er wordt o.a. gespeeld op een bamboe-instrument, een soort grote panfluit in
horizontalepositie,maardanals slaginstrument.
Dat instrumentwordt elders nu aangeprezen en
verkochtalszijndeafkomstigvaneenFutuna,een
eiland ten noorden van Aneityum, maar Ruben
verzekert mij dat het oorspronkelijk van
Aneityumafkomstigis.Nietvergetendus.
Leuk is dat wij ons nu geen toeristen voelden,
maardoorRubenoverMysteryIslandrondgeleid
wordenalsresearchers.Eninfeitezijnwedatnu
ook… we komen zelfs niet toe aan vakantie
houden,maar zijn continu bezig
om gedachten uit te wisselen,
samen met Ruben dingen te
regelen,onsvoor tebereiden,of
gewoon uit te rusten omdat het
even nodig is in deze vochtige
warmte.Maarwekekenwelheel
verlangend naar al die toeristen
die in het turquiose blauwe
water aan het zwemmenwaren.
Wehaddenzelfsonzebadkleding
niet bij ons… wheeehh :-(( Het
Akaija-verhaal is dusdanig
belangrijkvoorAneityumdathet
voor vele mensen een geschenk
uit de hemel is. Ruben sprak
vandaag een pastor, een christelijke man dus, maar een die ook zeer begaan is met het
origineleAneityum.Diemanhadeenmaandgeledeneenlokatieherontdektinhetbinnenland
waar heel vroeger iets belangrijks gebeurd is. Enkele jaren voordat(!) Jezus geborenwerd
heeftvolgensdeoverleveringeneenvrouwopdezeplekvertelddat Jezuszougaanworden
geboreninBethlehem,engebruiktedaarbijpreciesdezebenamingen“Jezus”en“Bethlehem”.
EntentijdevandegeboortevanJezusiser3dageneensterteziengeweestbovenAneityum,
zelfs overdag. Toen heeft zij verteld dat Jezus nu geboren is. Dit is niet zomaar een
overlevering,maar eendie altijd gekoesterd is, overgedragen van vader op zoon, en via de
holy men levend gehouden. Bedenk daarbij dat storytellers zoals Ruben een uitstekend
geheugen hebben geen feitenmogen veranderen. Vooral om die reden heeft het christelijk
geloofmetdekomstvanrvd.JohnGeddiezosnelzo’nvoetaandegrondkunnenkrijgenop
Aneityum.EnmededaaromheeftAneintyumzo’nbelangrijkpositiebinnenVanuatu. Itwas
foretold.
Het was zelfs niet de bedoeling dat John Geddie naar Aneityum, een van de allerkleinste
eilanden vanVanuatu (op sommige kaartenwordt het niet eens afgebeeld) zou komen: hij
werdin1848dooreenstormvandeoriginelerouteopwegnaarNewCaledoniaafgeblazen.
Zijn activiteiten waren zo succesvol, mede dus door de overleveringen, dat Aneityum een
bolwerk werd van het Christendom, en vanuit Aneityum werd de rest van Vanuatu
gekerstend.DathadgevolgenvoordebevolkingvanAneityum,wantervertrokkenzo’n120
Aneityumesemissionarissennaar de andere eilanden, diemeestal nietmeer terugkwamen.
Wat echter niet verwacht en ook niet geaccepteerd werd, was dat ‘de kerk’ de oude
traditionelegebruikenenheiligeplaatsenginginnemenen/ofafdekken.Zelfsdetraditionele
songswerdenaangepastnaarchristelijketeksten.
Aandeanderekantbestondenerooktraditiesdienogal‘bedenkelijk’waren.Eenervanisde
‘human sacrifice’ of hetmensenoffer, waarbij een vader z’n zoon opofferde om de ‘kracht’
terugtebrengeninheteilandenomdevulkaangodgunstigtestemmen,vooralintijdenvan
rampspoed. De zoon werd oorspronkelijk namelijk aan de vulkaan van een nabij gelegen
eilandje, Hunter of Matthew, geofferd. Later gebeurde dat op een andere nogal gruwelijke
wijze.Tegenwoordigisdietraditieveranderd,maarnogsteedsgaanvissersceremonieelnaar
dieeilandjestoevanuitdietraditie.Zo’nmensenoffferklinktergwreedenikwiljullievragen
ditnietzomaarteveroordelenals‘primitief’of‘achterlijk’.Hetwasnietzomaarietsenerzit
eenheelverhaalaanvastdatookwijnaallegesprekkenmetRubennognietkunnenbevatten.
Maarwatwijonsafvragenisofditnieteenontspoordetraditieisdieooitwellichtbegonnen
ismet een vrijwillige opoffering om demensen te redden. En dat iswat Jezus ook gedaan
heeft,zichzelfopofferenomLiefdeterugtebrengenopAarde.Vanuiteenanderperspectief
zoujekunnendenkendathij‘vermoord’is.Maarinspirituelezingafhijzijnleven…vrijwillig.
Enomdathijdatgedaanheeftisdetraditionele‘humansacrifice’nietmeernodig:Jezusheeft
datalgedaan.
Waternujuistgebeurdis,datbijnasamenvaltmetdekomstvandeAkaija,isdeontdekking
van deze pastor: een heilige plek afgegrendeld door een plaat van de kerk. Vlak ervoor,
gelukkig niet er bovenop, werd een kerk gebouwd waardoor de plek aan het zicht werd
onttrokken,enmettertijdtotaalverzwegenenoverwoekerd,wachtendophetjuistemoment
omweer onthuld teworden. En datmomentwas nu. Dezeman had door het verhaal van
RubenoverdeAkaija tranen in zijnogengekregenen tenslottegezegd: “Eindelijk zijnmijn
gebedenverhoord!”Endatzegteenmanvandekerk!!!Wederom…wekomenpreciesophet
goedemoment, zelfs volgens dezeman. Er zijn kennelijk krachten in hetwerk diewij niet
kunnenoverzien,dieons leidenenhetzoregelendatallespreciesklopt.Evenzogoed ishet
eenslopendetijdhieropAneityum,hetvraagtallesvanons,maar ietsmooierskunwijons
ampervoorstellen.Enhetantwoordopdevraag‘isonzemissiegeslaagd?’kunjewelraden.
Wezullenproberennogéénverslagteuploadenvoorweeindvolgendeweekthuiszijn,maar
we weten nu al dat we teveel achterop zijn geraakt door het gebrek aan electriciteit en
internetomnuallestevertellen,dusnaafloopvandereismakenweallesinordeensturen
julliedanbericht,eneenmooiedigitalepost-kaart.
LiefsengroetjesvanuitdePacific.
Enhierisdiepostkaart
Verslag4-ExpeditieRubenson
Ophetmomentdatikditschrijfoponzelaptop(dieweheelsomskunnenopladenmetzonne-
energie),2mei2012, zijnwenet teruggekeerdvaneenkorte ‘ExpeditieRubenson’naarde
anderekant vanhet eiland.Debedoelingwasomhet eiland rond te gaan,maardat is niet
gelukt.VoorMariannewerdhetgewoontezwaar,enachterafbezienbleekdatwenetoptijd
weerteruggegaanwaren,wantdedagendaarnakwamereenlichtestormopzetten,metveel
regenenwind.Opzichnietsbijzonderszolangjeaanlandblijft,maaropzeewarendegolven
gevaarlijkhoog,endanisvarenineenmotorbootjegeenpretjemeer.
Maarwezijnweleeneindgekomen!Tervoorbereidingwas
ereenbootnodig,ermoestbrandstofgeregeldworden,dat
soort zaken.MaarookbelangrijkwasdatRubende chiefs
om toestemming moest vragen. Je kunt niet zomaar
buitenstaanders het eiland over laten trekken en heilige
plaatsenlatenbezoeken.Evenzogoedwasdeexpeditieeen
succes,maaropeenanderemanierdanverwacht.
Zo gingen we dus met een mini-motorbootje de Stille
Oceaan op, via een veilige plek door het rif en dan vlak
achter de enorme branding die tegen het rif beukte langs
het eiland varen opweg naar een landingsplek. Vanaf die
plek moesten we enkele kilometers teruglopen over het
strand naar de opgang voor het bezoeken van de eerste
lokatieergens‘daarboven’.Steljedatlopennietaltesimpel
voor.Deenebaaiisvoorzienvanmooigeelzand,inandere
liggen grote rolkeien, de volgende bestaat uit glibberige
koraalriffen met boven de waterlijn de restanten van
koraal-enschelpdieren,endan isdeovergangvandeene
naar de andere baai een in zee uitstekende landtong die
meestal uit grote vulkanische keien, basaltblokken ofwat
hetookis,bestaat.Somsishetstrandnietgoedbegaanbaar
endanisereenpaddoordebush.
Maarjebenthierindetropen,en
‘de bush’ is danwerkelijk BUSH,
en dan hebbenwe het niet over
die vent in Amerika. Groen dus,
massa’swortels, struiken, lianen,
klimmende ranken, onzichtbare
grond, enorme bladeren en alles
dat groot, groen en grillig is. O
ja… en ze hebben hier ook veel
spinnenwebben, sommige erg
groot, die meestal nog bewoond
zijnook,somsdoorhele families
spinnen. Meevaller: ze zijn niet
gevaarlijk.Maarofdatookinhoudtdatzenietzullenbijtenalszewordengestoordhebikniet
uitgeprobeerd.Zezijninelkgevalnietrustgevendvoorwandelaarszoalswij.
Dezonstaataandezekantvanheteilandpalophetstranden
daniseeneindlopenbesteenopgave,zekervoorMarianne.
Ruben en ikwisselen het dragen vande grote rugzak af en
Wopa (de zoon van de andere holy man, David, en
momenteeldechiefvanhetnoorden)heeftz’neigenrugzak
mee, zo’n modern dingetje voor hikers. Marianne wordt
zoveel mogelijk ontzien, wetende dat zij in haar situatie,
gezien leeftijd, conditieen toestandvanhaarknie, eenveelgrotereprestatie levertdanwij
mannen.
Aangekomenopdeplekwaarwe
omhoog moeten, een bijzondere
plek zo’n driehonderd meter
bovenzeeniveau,besluitenweal
snel dat dit voor Marianne geen
doen is. Ruben blijft bij haar en
hij is daar heimelijk niet zo
treurig om. Ook voor hem is de
klimzwaar,wantookzijnknieis
nietaltebest.DusgaanWopaen
ik naar boven door de bush.
Wopavooropmetde standaarduitrustingvanelke tropenwandelaar: eenbushknife.Dat is
zo’nhoutenaardappelschillermethetlemmetvaneenkortzwaarden…vlijmscherp.Zedoen
daar allesmee:hakkenen slaanomhetpadvoor toekomstigewandelaarsopen tehouden,
boomstammenmarkeren, tekeningen inhetzandmaken,kokosnotenopenhakken, fruitvan
debomenplukken, teennagels knippen, etc…Enhet oogt als een soort statussymbool voor
elkeman,netzoalsdenieuwstemobieldatvoorvrouwenis.Alhebbenzediehierook,maar
ikziezenooitsms-en.Ikvroegofhetmarkerenvanboomstammeneendoelhad,b.v.omhet
padtemarkeren.Needus…gewoonverveling.Ikhebdatgevraagdenditantwoordhadikniet
verwacht. Maar intussen weet ik wel dat als je kriskras littekens op ooghoogte in
boomstammen ziet, dat daarwandelaars gelopen hebben.Het zal ooit nogwel eens op die
manierwordenbekeken,denkik.Ikwastevroegmetdieopmerking.
Oja…enhadikalietsverteldoverhetschoeisel:blotevoeten.
Normaalgesprokenkom ikmijngrenzenniet snel tegen,maarophet laatstedeelvandeze
klim,bovendebomenopdevrijkalerotsigebodemindezwoelehittevaneentropischezon
aanzee,ineenpittigtempo,wasiktenslottehelemaalopenikkontijdelijknauwelijksmeer
opm’nbenen staan.Voorde rotsigebodemvanhet laatste stukhad ikm’n sandalenweer
aangedaan,maardiewarennatenmodderigendusglad,endanmeteendurecamcorderinje
handooknogproberenalles vast te leggenen tegelijkdemandiehier thuishoort en inde
kracht van z’n leven is proberen bij te houden valt nietmee. Enm’n egowerd uiteindelijk
gestreeld,wantzewarenbestwelonderdeindrukdateenblankemanopblotevoetendoor
debushdurfdetelopenendatnoggoeddeedook.WopazeilaterooknogtegenMariannedat
hijhetheelbijzondervondomsamenmetmij,eenblanke,naardezeplektemogenenkunnen
gaan.
TeruggekomenbijMarianneenRubenmoestenwenogeeneindstrandwandelenopwegnaar
deoomvanWopadiehiermetzijnfamilieaanhetstrandwoont.Watsteljejevoormet‘aan
hetstrandwonen’opeenStilleZuidzee-eiland?Eenwittevakantievillametgroengrasvelden
eenrodeFerrarivoordedeur?
Dit is anders. Vanaf het strand zie je om te beginnen amper dat hier iemand woont:
palmbomenenandergroenzienerhiernetzouitalsoverallangshetstrand.Maaropafstand
zie je wat rook boven de bomen. Als je wat beter kijkt zie je met enigemoeite tussen de
bomeneenpaarpalendieenkelegolfplatenondersteunen.Kijkjenogbeterdanstaaterwat
verderopeengroenewateropslagtankoppalen.Erlooptniemand,maardegrondismooivlak
tussen de bomen. Kom je dichterbij dan zie je een stookplaatsje en er liggen een paar
gevlochten matten op de grond, en er staat zowaar een soort van langwerpige tafel met
daarop potten, pannen en bestek. De grond is niet alleen vlak,maar keurig aangeveegd en
ontdaanvanlossebladeren.Eenholleboomstamaanderandvandevlakkeplekiskennelijk
bedoeldomoptezitten.Bijhetzienvandetafelmetpotten,pannenenbestekism’neerste
gedachte:o…zehebbendeboelevenbuitenuitgestaldomallesbinnenop te ruimen.Maar
directbesefteik:ditis‘binnen’!Bijhetbetredenvandeopenplekbetreedjeeenwoning.
Rubenlaatonsmetzachtestemwetendatwenietsmoetendoen.Jehoortjeaanetiquettete
houden,netzogoedalsjebijonsopeendeurkloptennietzomaarbijvreemdennaarbinnen
loopt.Met z’nbushknifekloptWopaduseerstopeenhardeboomstam,om ‘bezoek’ aan te
kondigen.Daarwordtnietgelijkopgereageerd,maareenaantalminuten laterkomtereen
vrouwnaar ons toe lopen. Ze kijkt ons nietmerkbaar aan,maar overlegt eerstmetRuben.
Daarnapaskijktzenaaronsengeeftonseenhand.Dat‘handengeven’iseenintroductievan
demissionarissen.Oorspronkelijkiseenlichtbuigenvanjehoofdofeenglimlachzonderiets
tezeggendestandaardbegroeting.
Ze gaat even op een van de gevlochten matten zitten terwijl wij plaatsnemen op de holle
boomstam en lange tijd gebeurt er niets, terwijl Marianne en ik alles om ons heen in ons
opnemen.Dankomternogeenvrouwtevoorschijn,meteenenkelemaandenoudebabyop
haar arm, ze glimlacht even naar ons,maar zegt verder niets. Nog een paarminuten later
komt de man des huizes naar voren, een grote donkere man die er wat nors uitziet. Niet
zomaar iemand, maar een man met gezag. Dat straalt van hem af. Hij mag dan op bloten
voetenlopen,maarhijmaaktbeslistindruk,ookzonder3-deligpakenzwartezonnebril.Ook
hijbemoeitzichampermetons,het lijktalsofhijonsnieteenswaarneemt.Rubendoethet
woord.
Ditiseenvoorwesterlingenheelprecairesituatiediebeslistverkeerdafzoulopenalsjede
gebruiken niet kent. Niet dat je in een kannibalenpot zou verdwijnen of zoiets, dat is nu
achterhaald,maardoorhet schaarse gebruik vanwoordenwetenwenietwaarwe aan toe
zijn.Dezemandiehierkennelijkdebaas ispraatnauwelijksen lijkt inonzeogenzelfswat
wantrouwig.Maarwezijndezezwijgzamebegroetingenaleenbeetjegewendenwetendat
dit normaal is. Alles gaat hier volgens traditionele gebruiken en daar hoort niet een
oppervlakkigkoetjes-kalfjesgesprekbijomelkaar te lerenkennen.Bijons ispratenzonder
inhoud(zoietsals“lekkerweertjevandaaghe?”)eenmanieromhetijstebrekenindeeerste
minutenvaneenontmoetingmetvreemdemensen.Datzouhiertotaalnietbegrepenworden.
RubenvertelteenkorteversievanhetAkaija-verhaal,vraagtonsopeenbepaaldmomentuit
teleggenhoedeTesla-spoelwerktombliksemsoptewekken(klinktbizarhè,maarzoging
hetecht)endanontdekkenwedatdezemanprimaEngelsverstaat,maarhijspreektverder
niet tegen ons. Hij kijkt en knikt
zonder iets te zeggen en Ruben
praatdaarnaweerverder.
Tenslotte is hij klaar. De overige
familieleden hebben ook zitten
luisteren en uit hun niet-
afwijzendehoudingmakenwijop
dat zewellicht positief onder de
indrukzijnvanhetverhaal.Beter
kanikditnietomschrijven:ditisvooronsheelonwennig.Hetbegintaldonkertewordenen
terafsluitingvanditofficiëledeelgevenwedemaneenzilverenAkaija-Iloametbeschrijving,
zoalsweeralveleweggegevenhebben.Netalsdeanderekerendatweietsgavenwordthet
pakketjenietopengemaakt,maaralleeninontvangstgenomen.
NuwordtdesfeerietsgemoedelijkerenRubenzegtdatwenuietsmoeteneten.
Okay…hoedan? In feite,zobegrijpenwe,staathetonsnuvrijomzelfpottenenpannente
pakkenenonsmaaltjetekokenbovenhetvuur.Maarhierkomenonzeeigengebruikeninhet
geding.Zoietsdoejenietalsbezoeker,alsEuropesebezoekerdan.Erismaaréénvuurener
zijn nog zo’n 10 mensen hier die moeten eten. Maar onze meegebrachte opgiet-noodles
brengenuitkomst.Erhingtochaleengroteketelwaterbovenhetvuurenditspulblijktheel
handig: noodlesmet een kruidig smaakjewaar je alleenwat heetwater op hoeft te gieten.
Samenmetwat choco-achtige koekie-crackers is dat een aardigmaalwaarwij in elk geval
zeertevredenoverzijn.Deresteetnogniet,maarerwordendooreenvandevrouwensamen
methaarzoonwelgroenedikkewortelsofzoietsvoorgesnedenenklaargemaakt,manioken
tarot.Onderwijl krijgenwe rechts vanons les in rimboe-babyverzorging… inhet inmiddels
pikkedonker.
Hygiënisch ingesteldevroedvrouweninNederlandkrijgennueenrolberoerte,maarwijzijn
zachtjes uitgedrukt zeer onder de indruk. Zittend op de gevlochten mat met een zaklamp
tussen schouder en hoofd ingeklemd, verschoont de moeder haar baby heel rustig en
beheerst. Uit een van bladeren gevlochten zak haalt ze alles te voorschijn dat bij het baby
verschonenindebushnodigis.Katoenenluiersuiteraard,geenbomenverslindendepampers.
Debabyinkwestielaatzichditalleswelgevallenenishelemaalhappy.Wehebbenhemmaar
enkele pruttelgeluidjes horen maken en hoorden hem verder helemaal niet. Hygiënisch?
Jazeker!Hetisalleenwatjeonder‘hygiënisch’verstaat.Ikvermoeddatdezebabiesvanafdag
éénincontactkomenmetallesdatzemoeten‘weten’,ofdathunlichaammoetwetenomop
dezeplektekunnenleven.Omtebeginnenzijndatdeliefdeengeborgenheid.Nou,datishier
volopaanwezig,maarnietindevormvanmassa’splasticspeelgoed.Welisallesaanwezigom
‘van’ te leren: allesdat je indenatuur inde tropenmaarkuntbedenkenwaarwijhuiverig
voorzijn,allesdatkruipt,vliegtengroeitalsmedealleonzichtbaregevaren.Misschienisjuist
deconfrontatiemetallesdat jeziekkanmakenindeeerste jarenvan je levenweldebeste
verdedigingertegen.Ikzouditgraaghebbengefild,maarzoalsjulliebegrijpendoejedatniet
opzo’nmoment,ookgeenfoto’s.
Nadatwegegetenhebbenende anderennogmoetenbeginnenwordtons vervolgensonze
slaapplaats gewezen: een traditionele hut. Het blijkt de persoonlijke slaaphut van onze
gastheerengastvrouw!Wewordenalseregastenbehandeld!!!
Ikkanhiernogveelmeeroververtellen,maarikzalhetvoornulatenmettezeggendatdeze
overnachting bij zulke liefdevollemensen die helemaal volgens de oude traditie leven, een
ervaring is om nooit te vergeten! Niemand zal ons ooit meer kunnen wijsmaken dat deze
maniervanlevenindebush‘primitief’is.Zokunnenlevenindezeomgevingisietsdatjezelfs
opdeuniversiteitnietzultkunnenleren.Datkanalleendoordeoptelsomvanvelegeneraties
kennis,overgedrageninvelejarenvanopvoedingoverelkaspectvandenatuur.
Oja…watonsookopvielwasdatwedevolgendeochtendzagendaternogeenzitplaatswas,
verdernaarachterengesitueerd.Ookdatwaseenvlak stukjegronddatkeurigaangeveegd
was,met inhetmiddeneenenormeBanyan-tree.Wemoestenallebei gelijkdenkenaande
‘HomeTree’uitdefilmAvatar.Nietalleenvanwegez’ngrootte,maarookvanwegedeenorme
energiedieervanzo’nfamilieboomopdezeceremoniëleplekuitgaat.
‘Douchen’ was hier nog iets meer
basic:dichtbijzee,nognettussen
de bomen,maarwel afgeschermd
van de rest, stond een grote
metalen schaal waarin water uit
een dikke zwarte rubberslang
stroomde.Dewcwaseenheeleind
deanderekantuithetbos in,niet
te bereiken zonder zaklamp. En
watweheelbijzondervondenwas
dat we in de slaaphut een
ceremoniëleschaalzagenliggen.Ik
heb ‘m gefotografeerd zonder
toestemming, maar ik neem aan
datzegeenbezwaarzullenhebbenhemhiertetonen.
Heel,heelbijzonderomditallemaalmeetemogenmaken!
De volgende morgen gingen we
verder op pad, maar tijdens het
lopenbleekdatdeze tocht toch te
zwaar werd. Ruben legde dit aan
ons voor zoals een expeditieleider
met verantwoordelijkheidsgevoel
dat hoort te doen: geen onnodige
risico’snemenals jeop jezelfbent
aangewezen in de tropen. We
zullen dus nog een keer terug
moeten in de toekomst :-). Toen
het de volgende dag hard ging
regenenenwaaienwarenwemaar
watblijdatwenietverdergegaan
zijn.Misschienwashetgewoonde
tijdnogniet.
Wim wachtend op de taxi terug…
ookmoe
De laatste dagen op Aneityum
hebbenweuiteraardheelveelmet
Ruben gepraat en van alles
uitgewisseld. Omdat er geen
internet isengeenbibliotheken, is
hunkennisvandewestersewereldbeperkt.Zekijkenzoendanwelsamennaardet.v.,vooral
alsereenspannendefilmwordtuitgezonden,ofuiteraard…voetbal.Rubenhadb.v.deLordof
theRingsookgezien.Wehebbenduseenlijstopgesteldmetboekenenanderezakenwaarvan
wedenkendatdieheelnuttigkunnenzijnvoorAneityum,zoalsb.v.deboekenvanAnastasia,
deGeometrievandeScheppingvanDrunvalo,deBoodschapvanWatervanEmoto,etc.Inhet
Engelsuiteraard.Rubenwasdaarin zeer geïnteresseerd.Alsm’n eigenboekuitkomt inhet
EngelsgaatdatnatuurlijkdirectooknaarAneityum.
We hebben veel belangstelling
voor de school, en ook voor
muziekendansvanAneityumen
wehebbenBen,hethoofdvande
school, gevraagd of het mogelijk
isdeschooltebezoeken,enofwe
video-opnames mochten maken
tijdensdelessen.
We schrokken eenbeetje vande
omstandigheden waarin de
leerlingenleskrijgen.Allesisoud
en wordt steeds opnieuw
gebruiktvoorzovermogelijk.Het
is een schrille tegenstelling met
de omstandigheden waarin onze kinderen tegenwoordig leskrijgen: digitale schoolborden
aangestuurddoordurecomputers,kinderenmetmobieltjesenvaaknogeenlaptopook…het
mag ze aan niets ontbreken, want als school moet je concurreren. Ouders zijn kennelijk
gevoelig voor technologische snufjes in het onderwijs.
Uiteraard moeten leerlingen voorbereid zijn op de
huidige maatschappij waarin de computer zo centraal
staat,maar ik betwijfel of al die techniekde leerlingen
werkelijk ‘beter’maakt.Er is inelkgevalwelveel geld
meegemoeid.
Hiervolgenenkelefoto’svandeverschillendeklassen.
HetblijktdatertegenwoordigeenleraarvoorCulturalClassisaangesteldomdetraditiesvan
Aneityumlevendtehouden, ietswaarookRubenheelblijmeeis.Die lessenzijnvanuitons
guesthouse prima mee te luisteren en op het grasveldje voor ons wordt er regelmatig
geoefend.Leukisdatalseenbepaaldliedwordtgezongenengedanst,nadieniedereeninde
buurt, wijzelf inbegrepen, dat melodietje loopt te fluiten of te zingen. Het werkt heel
aanstekelijk.Wehebbenvideobeeldenen ikzalenkeleopnameszometeen latenzienalshet
metechnischlukt.
Ik vroeg aan Meester Jona of we een lijstje
kondenkrijgenmetmaterialendiedeschool
hethardstenodigheeft,metingedachtendat
we mogelijk een steentje kunnen bijdragen
doorhierb.v.viadezewebsiteaandachtaan
tegeven.
Welnu…hierishetlijstje:
Engelswoordenboek
Rekenmachines
Mathematischeinstrumentenvoorb.v.derekenlessen
Speelgoedenspelletjesvoordejongsteleerlingen(kleuterleeftijd)
Voetballenenvolleyballen
EenCD-spelervoorelkeklas
Pennen,potloden,kleurtjesenkleurpotloden.
Julliebegrijpendevraag…
De officiële naam en adres van de school is: Anelcauhat Primary School, Aneityum Island,
Vanuatu.Dankomthetbeslistgoedaan,zohebbenwezelfgezien.
Mochtenjullieietskunnenenwillenbijdragen, laathetonsdanweten.Wezijnvoornemens
vandezomereenflinkedoosmetspullennaarAneityumteversturen.Datkomtdanviahet
vliegtuigopMysteryIslandaan.Wezienalvooronsdatdaaronderhetnieuwsgierigoogvan
deinwonerseengrotedoosuitgeladenwordtmetdaaropeengrotesticker‘ILoveAkaija’.
VooronsheelspeciaalwasdelaatstemiddagopAneityum,vrijdagmiddag4mei2012.
Hetgeruchtwasverspreid…vermoedelijkiszo’nbeetjeiedereenopAneityumnuwelopde
hoogtewaarNederland ligt.Enookvanhet feitdathetsieraaddatdaarvandaankomthun
woord ‘akaija’ als naam heeftmeegekregen voor ‘Wij allen zijn één’. Maar hoe zit dat nou
preciesmetdat sieraad?Enwaaromhebbendie tweeblankeneengrotewereldbolbij zich
metzilverenlijnendiepreciesoverAneityumlopen?
WekregendevraagofweeenpresentatiewildenhoudenvoordemensenvanAneityum.En
deverwachtingwasdatnietalleende‘gewone’mensenvanAneityumzoukomen,maarook
chiefs,regiochiefs,districtshoofdenenwieerverderallemaalmaarietstevertellenhad.Een
kritischpubliekdus.
Webegonnendiemiddagophetafgesprokenuurmeteenkleinegroepmensendieaandachtig
zaten te luisteren. VooralMariannedeedhetwoord en ik probeerde eenpaar korte video-
opnamestemaken.Uitdeblikkenenopmerkingenmaaktenweopdaterinteressewasvoor
onsverhaal,maarwehaddenverwachtdatdebelangstellinggroterzouzijn.Nouistijdinde
tropen relatiever dan bij ons… als je een tijd afspreekt wil dat meestal zoveel zeggen als:
ergensindeurendaarna.
Zo ook nu. Tijdens ons
verhaal waren er meer
mensen binnengekomen.
We waren al een keer
overnieuw begonnen, maar
tenslotte gingen we maar
gewoon verder en toen er
vragen gesteld werden
bleekdebesteoplossinghet
verhaal gewoon nog een
keer te vertellen. Gaandedat verhaalwas de klas behoorlijk volgestroomd en aanhet eind
werdenerzoalsverwachtmochtwordenkritischevragengesteld.Wekwamentenslotteniet
zomaarietsvertellen.DitverhaalbetrofheelAneityum,niemanduitgezonderd.
Aanheteindvoegdeikeenpaarwoordentoe:“Watjullieookzullenbesluitenindetoekomst,
verliesnietdatgenedatAneityumzobijzondermaakt.Wezijnbijzonderonderdeindrukvan
jullie,vanjulliesaamhorigheid,zohebbenwehetnognieteerdermeegemaaktenwehebben
bestwelwat gezien van dewereld. Dewerkelijke kracht van Aneityum ligt in jullie, in de
mensen:WijzijnEén.
Enwatjullieookzullendoen:verliesdatalsjeblieftnooit.”
Wekwamenerzonderkleerscheurenvanaf.Sterkernog:wekregenzelfseenapplaus!Ende
gebruiken van Aneityum nu een beetje kennende, waarbij applaudiseren geen traditioneel
gebruik is, was dat heel bijzonder. En iedereen wilde ons een hand geven, ook de
jongemannen.Hetontroerdeons!
Devolgendemorgenvertrokkenwe…
“WeshouldunderstandwellthatallthingsaretheworkoftheGreatSpirit.Weshouldknowthat
Heiswithinallthings:thetrees,thegrasses,therivers,themountains,andallthefour-legged
animals, and thewingedpeoples; and evenmore important,we should understand thatHe is
also above all these things and
peoples. When we do understand all
thisdeeplyinourhearts,thenwewill
fear, and love, and know the Great
Spirit,andthenwewillbeandactand
liveasHeintends.”
NicolasBlackElk,Lakota
Verslag5-TannaenMountDoom
Elfdagenwaren langgenoegeneerlijkgezegdwarenwe tochwelblijdatweweerkonden
gaan. Het lijkt zo mooi, een eiland in de Stille Zuidzee met turquiose blauwe stranden,
palmbomen en schoon zeewater… En dat is helemaalwaar. Het is een geweldige ervaring.
Maarhetwasnugenoeg,wehaddenallesbesprokendatwekonden,wewarenoverladenmet
indrukken,wewarenuitgerustinmentaalopzicht,maartegelijkwashetookeenheleopgave.
Het vliegtuigje bracht ons naar het
noordelijkdeelTanna,zo’n70kilometerten
noordenvanAneityum.Heteilandflinkwat
groter enons reisdoelwasdealtijd actieve
vulkaanMountYasur,vlakbijdezuidelijkste
puntvanheteiland,vanwaaruit jebijgoed
weer uitzicht hebt op… Aneityum. In de
buurt van die vulkaan hadden we een
bungalow resort gevonden: Tanna Island
DreamBungalows.Maaromdaar tekomen
moet je eerst een kilometer of 20 rijden.
Stelt niets voor, dat doe je bij ons in 10
minuten.Maarbijnaderinzien…dewegenzullenwelwatslechterzijn…eenhalfuurtjedan.
UitzichtTannaIslandDreamBungalow
Het duurde5x zolang.De chauffeur kwam
amper boven het stuur uit en hij reed
langzaamomdeautoheeltehouden,want
erzatennogalwatgatenindeweg:eenmix
van versleten asfalt en zand. Hier moet
nodig is aan gebeuren denk je dan, maar
naarmate we verder komen wordt het
eerder nog slechter dan beter en slechts
een heel enkele keer kon de chauffeur
opschakelennaarde3eversnelling.
Maarmetdewegsignaleringisallesprimain
orde. Kilometers van tevoren wordt
aangegeven dat er een omleiding aan zit te
komen, die vervolgens op 1 kilometer nog
eenswordtherhaaldeniederechauffeurweet
dan dat je gas moet terugnemen. Slimme
autorijders denken bovendien alvast vooruit:
alternatieve routes om de bedenkers van de
omleiding te slim af te zijn. Dan komt de
omleiding zelf in zicht met ervoor een
handgeschreven bord in het Bislama
vertellendedathiereenomleidingis.Detoch
al slechteweg gaat even naar rechts om een
paarhekkenheenwaaraanvolgendeweekweergewerktwordtenderoutewordtvervolgd:
einde omleiding… op een weg waar je eens per kwartier een auto stapvoets voorbij ziet
komen.
Opdetweedehelftvanhettrajectzijnergeenomleidingsbordenmeer.Geenbeginnenaan.Er
iseenweg,maarzonder4-wiel-aandrijvingmetdifferentieel-lockkomjedaarnietver,enals
de weg zelfs voor dit soort stoere pickup-bakken te gortig wordt, zie je de weg zichzelf
verleggendoordebushheen.Alles lieverdanstilstaan isdegedachte.Wijhoudenonsmet
manenmachtvastaanallesdathouvastbiedtomjehoofdheeltehouden,envragenonsaf
hoe onzemedepassagiere in staat is om gezellig met ons te babbelen en ondertussen een
haakwerkjeaftemakenmeteensnelheidwaarikalleenmaarverbaasdnaarkankijken.We
passerensomseenbenzinestation.DatzijnbezienswaardigepogingendeDuitseautobahn-
tankstations te kopiëren: meestal een houten schuurtje met ervoor 3 of 4 plastic
watercontainers indiversekleurenwaarkennelijkbenzine inzit. Inhethoutenschuurtje is
tegenbetalingwellichtTanna-coffeetebestellen,gewoonproberenennietverbaasdopkijken
alsjeernogietsteetenbijkrijgtook.Eenbordgeeftaanditeenbenzinestationis.Ikkanhet
niet ontkennen. Een stuk of wat opgeschoten jongetjes bekijken ons als we langsrijden en
lachenterugalswijooklachen.
ErzitiemandindeautodiezichophetvliegveldvanTannavoorsteldealsonzegids,endie
z’nbestdoetomonseenpaar toursaan tepraten,maarverderkomtergeenuitleguit z’n
mond.Gids?Er isvoldoende tevertellenoverdit land,maardat zullenweduszelfmoeten
ontdekken… ergens. Maar op zaterdag is het sabbath (het eiland houdt zich aan 7e dag
Adventisten-regels) en dan is er niets
openendusookgeeninternet.
Tenslotte komen we aan bij de Island
DreamBungalows,enhetkloptwerkelijk:
zezijnwerkelijkheelmooiomtezien.Het
is al halverwege de middag, maar we
krijgen een lunch die er mag wezen.
Sarah, de kokkin hier, weetwat ze doet:
hetsmaaktgeweldig!
Directernahebbenweafgesprokengelijk
maar een bezoek aan de vulkaan te
brengen.Dekoffersliggennoghalfopenopbed,wehebbeneveneenpaarklerenverwisseld,
decamera’smetextraaccu’sgepaktendanstappenweweervoorruim1uurtijdindezelfde
pick-up om over de slechts denkbare weg hemelsbreed 6 kilometer af te leggen naar de
vulkaan.
Onderweg stoppen we eerst bij een Kastom
Village: een aantal huizen waar een paar
families leven geheel volgens de oude
tradities. Toen we naar de ceremoniële plek
liepenovereensteilpaadjenaarbenedenwas
heteerstedatmeopvielweereenBanyan-tree
die alles overheersend aanwezig was, een
ware Avatar Home Tree die daar al
generaties moet staan en alles heeft
meegemaakt,inclusiefdekomstvandeeerste
blanken en alle veranderingen op dit eiland.
Deze mensen gaan gekleed volgens de oude
tradities,ookalsergeentoeristenzijn,dusineensoorthula-rokken,waarvanikweerhoorde
datdierokkengemaaktwordenvanhetkernhoutvaneenbepaaldepalmboom.
De rest vandeboomwas al
gebruikt voor andere
doeleinden en als je het
kernhout in dunne slierten
snijdt en die vervolgens
lange tijd laat weken in ik
geloof zeewater, dan wordt
datheelzachtensoepelenis
hetgeschiktomtegebruiken
voordezekleding.Zevoeren
een5-taldansenmetgezang
uitgeheelenalleenvoorons.
Zo’ntwintigmensendieeen
kwartier lang een
traditioneleshowopvoerenvoor1000Vatu,noggeen7euro.Wezijnonderdeindruk,enal
magditopgestemdzijnoptoeristen,tochgeeftheteenheelpuurgevoel.Zemakenzichniet
mooierofandersdanzezijn:zelatenzienwezezijn.
Dechiefbedankteonsheelhartelijkenvroegofwede
wereld over hen wilden vertellen. Het zijn hele
bijzondere mensen, mooi ook op hun manier en
wederomwarenwe onder de indruk van wat ze ons
lieten zien. Eendansuiteraard,maarmeernog gaven
zeonseenkijkjeinhunhart.
Ik heb, met toestemming, alles op video gezet en ik
bediende die camera precies als anders. Alles vlak
ervoor en vlak erna staat erop, behalve deze dansen.
Omdat ik zulke dingen wel meer meemaak en altijd
spijt krijg als ik de dingen dan toch naar m’n hand
probeer tezettenheb iknugeenmoeitemeergedaan
omtochnogietsoptenemen.Weljammernatuurlijk.
Dievulkaaniseenvreemdeeenindebijt,MountYasur,
een ontwapend kleine vulkaan van slechts 300meter
hoog. Hij spuwt altijd vuur en doet dat al honderden
jaren. Er zijn weleens toeristen omgekomen door
vallende lava-bommen,maar afgaande op de foto’s die ik gezien had op internet had ik de
indrukdatheteenminivulkaantjewaswaarjeveiligtotvlakbijhetgepruttelvandegloeiende
lavakonkomen.
Toen we over vlakke
asvlakte aan de voet ervan
reden dat eens een meer
was geweest, was het
inderdaad een nogal klein
ding,eengrotebergasdiezo
op het oog vergelijkbaar is
met een kunstmatige
bruinkoolberginDuitslandaanheteindvaneentransportband.Steltnietsvoordus.Jedenkt
bijeenvulkaanaanietsheelgrootsenhoogsenimponerends.
OpwegvanvliegveldnaarIslandDreamBungalowswarenweovereenasvlaktegeredendie
eersteenmeerwasgeweest.Hmmm…watisdaargebeurddan?Oh…eenuitbarstingvan10
jaargeleden.Dangebeurthiersomsdusweliets.EnstaatVanuatunietbekendalseenvande
meest aardbevingsgevoelige gebieden ter wereld? Alle eilanden zijn van vulkanische
oorsprongenerzijneenflinkaantalvulkanendielangnietallemaaldoodzijn.Toenweeven
uitstaptenaandevoetvandezeberghoordenweplotselingeenraardonkergebulderergens
vanbovenafkomendatnogalindrukmaakte.Vanwaarwestondenzagenweniets,maarhet
donkeregerommelwasangstaanjagend.Watals…?
De auto zette ons af op een parkeerplek bij de
enigebrievenbusdiemeisopgevalleninVanuatu.
Vandaar was het nog 10 minuten lopen naar
boven. Langs het pad zagen we as, en in die as
lagen overal rare ronde hopen zwarte grillige
steen. Oude lavabommen… Hier helemaal?
We lopendoorenplotseling zienwevooronsuit
dekrater en ikhieldm’nadem in. Zogroot?!Van
beneden af, en ook van de foto’s van internet af
gezien leek het niet zo groot,maar dit is gewoon
een volwassen vulkaankrater! Wat zeg ik? Twee
kraters!Hetiseendubbelekrater.
Rook,stoom,gassenstijgenopenzwevenlangsde
kraterranden en continu horen we een
onregelmatig onbestemd gerommel, en gepruttel,
afgewisselddoorkeihardeslagendiedoendenken
aaneensmidsewaarbijeenreusopeengigantisch
grootaambeeldaanhet slaan is.Watgebeurthier
allemaal?!
Dan komen we bij de rand van de krater aan. Er
staan al wat mensen en het valt me op dat ze
allemaal zo’n beetje op de rand staan. Geen
hekken? Hoe stevig is het hier? Minder dan twee
stappenscheidenjevaneenval indediepte.Maar
niemand lijkt zich daar druk over te maken.
Iedereen wil zien wat zich daar in de diepte
bevindt: een roodachtige gloed. Het magma zelf
zienweniet,maarplotselingknaltenbulderthetenwezieneenzuilvangloeiendelavade
lucht inspuiten.Opgetogenuitendemensenomonsheenkretenvanverwondering.Hoger
enhogerklimtdezuilvanvuurtotruimbovenonzehoofden.Heellangzaamzaktdezuilineen
endanhoorjeoveraldoffeklappenvanneerkomendelavabommen.Totmijnverbazingvallen
degloeiendelavabommenopveiligeafstandweerterugindediepte.Kennelijkstaanwehier
redelijk veilig, maar het is wel even wennen en sommige mensen hebben moeite hier te
blijven staan.
Maarjegaatwennenaanhetgedragvandevulkaanenwemaken,netalsde10of20andere
toeristen(drukishetnietniet)deenenadeanderefotoenopname.Jebegintjeopjegemak
tevoelen,maardanplotselinglichtdeoranjegloedop,enzieikeendrukgolfdiebliksemssnel
naar boven schiet. Bijna tegelijkwordenwe in onzemaag getroffen door een explosie van
geluid, gevolgd door een spectaculaire uitbarsting op hooguit 200 meter voor ons. De
lavabommen vallen dit keer dichterbij dan ooit en de meeste mensen gaan een stapje
achteruit,ikook.Wonderbovenwonder…dezedrukgolfisopdevideohierondertezien.
Dus dit is een vulkaan! En ik moet zeggen: dit is imponerend! Heeel indrukwekkend. Het
sfeertjevandeLordoftheRingsmetMountDoom…hetishierhaasttastbaar.Enwatleukis
omtewetenisdatnetvooronsbezoekJackyChandevulkaanheeftbezochtvooropnames
vanz’n laatste film,waarinhijbovendekraterz’nacteertalentmoestvertonen. Iedereen in
VanuatuenzekeropTanna,washiervanopdehoogte.
De dagen erna houden we vakantie. We zijn vooral te vinden aan het strand van Port
Resolutiondatslechtseenhalfuurtjelopenis.Datstrandhebbenwegeheelvooronsalleen,
maagdelijk wit zand, supervlak tijdens eb, omzoomd door palmbomen en bij hoge
uitzonderingzie jeeenplaatselijkebewonereenvisjevangen,ofeenpaarkinderendiehun
spelverlegdhebbennaardewaterkant.Omertekomenmoetjetussendetraditionelehutten
vanhetdorpdoor.PortResolutionklinktalseenflinkestad,maaralser200mensenwonen…
Het is elke keer geweldig om over de paadjes en langs de huisjes tewonen,waarmensen
bezigzijnmethundagelijksewerk.Zelevenbuiten,metelkaar.Allesisaanwezigomteleven.
Gek is het wel als je ergens op de ‘oprit’ voor zo’n hutje een pickup-truck ziet staan die
onderhandnoggroterisdanhethutjezelf.
JohnFrum
Een gek verschijnsel opTanna is de John Frum cult. Deze beweging heeft z’n oorsprong in
meerdere visies. Een ervan is dat ‘John Frum’ demensen in deze omgeving op Tanna een
nieuwe tijd beloofde waarin alle blanken, inclusief de missionarissen, de eilanden zouden
verlatenendatdeNi-Van,deoorspronkelijkebewoners,ooktoegangzoudenverkrijgentotde
blanke materiële rijkdom. Maar om dit te bereiken moesten de mensen van Tanna alle
aspectenvanEuropesecultuurafzweren(geld,westerseopleiding,christendomenwerkop
deplantages)enterugkerennaardetraditionele‘kastom’.
Debewegingnuheeft enkele rare, bezienswaardige trekjes, enwordt somsook ‘cargo-cult’
genoemd, waarbij inheemsen b.v. een landingsbaanmet een bamboe-vliegtuig bouwen om
echtevliegtuigenmetvracht(cargo)aantetrekken.
Watwijhebbenervarenineenvandezgn.JohnFrumvillagesiseenapartsoortmuziek.Dit
begint elke vrijdag avond bij zonsondergang en gaat door tot zonsopgang de volgende
ochtend.Wijkwamenrond2200uuraan.Hetwasdonkerenhet‘feest’wasinvollegang.Er
wasnauwelijks licht enwegingenzitten rondomeengroepverzameldemensenonder een
grootafdak.Hetklonkerggezellig,enritmisch,bijnaalsofdemuzikantenintrancewaren.Zo
tehorenwarenheteenpaargitarendieprecieshetzelfdededen,aangevuldenondersteund
doorzangvaneenvoorzinger,gevolgddoorvooralvrouwenstemmen.
Naheteerstenummervolgdehet tweedenummer,datalnetzoklonk.Toenhetderde,dat
ook zo klonk. Toen stond de groep op en zagen we dat er maar liefst 9 gitaren hadden
gespeeld.Zoveel?!Zespeeldenzogelijkdatjehetaantalnietkononderscheiden.
Devolgendegroepkwambinnen,numet15gitaren!Allesgingzitten,manneninhetmidden,
vrouweneromheenen…jawelhoor…dezelfdedeuntjes.Perfectegelijkegitaren,geentwijfel
aan.Endezelfdeintroenafsluitingbijelknummer.Buitengewoonvreemdemuziek,maartoch
hadhet ‘iets’.Omelfuurredenweterug.Wehaddengenoeggehoord.Weereenritvaneen
uurhonkendenbonkendoverTannadirtroads.
Endantebedenkendatertientallengroepenzijndiedehelenachtdoorspelen,alledorpenaf
lopend. Allemaal min of meer dezelfdemuziek. Luister hieronder naar een -willekeurig-:-)
fragment.
GroetenuitdeRimboe
Ik schreef al dat de basis-gedachte van Aneityum die van ‘Wij’ is.Maar dit geldt voor heel
Vanuatu.DatwerdonsineensheelduidelijktoenwelaterinhetvliegtuigvanAirVanuatuop
weg naar Australië zaten. We zagen een video over Vanuatu, en daarbij was een Engelse
versietezienvan‘GroetenuitdeRimboe’.EnkeletraditioneellevendemannenvanTanna,pal
tennoordenvanAneityum,warenmeegenomenomhetleveninManchester,UK,teervaren.
Een van de dingen die ze te zien kregenwas dat de hond van de gastvrouwmeegenomen
werdnaareenhondentrimsalon.Daarkregenzebijnaeenlachstuipvan,wantdiehondwerd
eendag lang vertroeteld, gewast, geknipt en geföhned.Maar aanhet eind hoordenwehun
opmerkingen.Zewareneigenlijkbestonderdeindrukenzeidendathondenbijhennergens
goedvoorzijn.Zelopenoveralrondenzijnmeestalzoschuwdatjezeamperkuntbenaderen.
Wij merkten overigens dat enkele dagen wat voedsel toewerpen en aandacht geven
voldoendeis:zekomenjeelkedagbezoekenenwordensnel jevriend.Dezemannenzagen
dat nu in. Honden zijnwel degelijk ergens goed voor: ze zijn je vriend en houden je altijd
gezelschap.
Opeenanderemanierwarenzezomogelijknogmeeronderde indruk:vandedaklozen in
Manchester.Daarwarenzezeermeebegaanenzebegrependatniet.Hoebestaathetdatin
zo’n grote stad, met zoveel mensen en alle denkbare materiële voorzieningen ,er mensen
zonderhuiszijn?Zeverteldendatalserbijheniemandgeenhuisheeft,danwordterdoorhet
hele dorp gezorgd dat er een huis komt. Iedereen helpt me. Ligt dat aan het feit dat er
voldoendebouwmaterialenzijn?Datdetemperatuurlekkerwarmis?Datervoldoendegroen,
endusetenrondomis?Komthetomdathetbijonsiedervoorzichis?Moeilijkevragen.
Hoedanook,zekondenernietbijdaterzogoedvoordehondengezorgdwordt,maarniet
voordedaklozen.
Verslag6-Australiëin2dagen
Australiëzullenwekorthouden,webrachtenhiertenslottemaar2dagendoor,helaas.Veel
enveeltekort.Wevolstaannumeteenhelekorteimpressie,eenpaarfoto’senenkelevideo-
fragmenten.
MeestindrukwekkendinAustralië,inmijnbeleving,zijndevogels,diejeoveralvindtenziet
enhoort. Ikhadernietmeer aangedacht.Devolgendeochtendwerdenwe in alle vroegte
gewekt… niet door een stel fanatieke hanen zoals overal in Vanuatu, maar door de
Kookaburra’sdiemethunlachendegekakeldeheledieren-enmensenwereldlatenwetendat
wat hen betreft de dag begonnen is.
Geweldig is dat. De laatste video laat
enkele typisch Australische vogels
zien,evenvlugopgenomen.Jezieto.a.
de kakatoe’s, zowel de witte als de
zwarte. Dan de Rosella en de Lyre
bird, die ik ook weleens de liar-bird
noem(deleugenvogel,wantalsiewat
zegt is dat meestal een perfecte
nabootsing van andere vogels). De
Magpieisfameus,omdatjedieinelke
film over Australië (denk aan de
Flying Doctors) overal op de
achtergrond hoort, en tenslotte die
ene mafkees: de Kookaburra, soms
welde lachvogelgenoemd.Dat ism’n
favoriet. DeAboriginals noemen deze
vogelookboodschappervogels.Als ze
plotseling opvallend aanwezig zijn in
jouwbuurt,danwildatietszeggen.
Kort voordat we met het Akaija-
project begonnen waren we ook in
Australië, en toen is er een
doodvermoeide Kookaburra naar ons
toegekomenwaarmeeik‘savondsnog
heb zitten praten. De volgende
ochtendwas hij overleden, en ik ben
eeuwigdankbaardathijonsopgezochtheeft.Wellichtdaardoorhebikernuzo’nbandmee.
Z’nfotoisaltijdnaastmij.
Hierkomendefragmenten.
Omtebeginnenlatenwejullieonzehobbymeebeleven:GeoCaching.WekunnenAustraliënu
aan de statistieken toevoegen. Cachelokatie: Katoomba in de Blue Mountains. Maar waar
precieszeggenweuiteraardniet.
Totslot
OnsdoelwasteontdekkenofAneityumendeAkaijainderdaadverbondenzijnviadeGreat
Circle.Wasernogietstevindendatditaantoont?
Wehebbengeenpyramidesgezien,geentempelcomplexenengeengrotestenenhoofden.Wel
is bekenddat er opAneityummegalitische steenstructuren zijn,maar daar zijnwenuniet
geweest.
OpheteersteankerpuntvandeGreatCircleinEgypteisonvoorstelbaarveelgevonden,maar
de mensen zijn verdwenen. Het land is in chaos en het islamitische geloof weigert de
geschiedenis te aanvaarden zoals die gepresenteerd wordt, want volgens de Koran is de
Scheppingzo’n6000jaaroud.Eindediscussie.
Angkor, het tweede angkorpunt :-), kent eenweelde aan tempels, maar ook hier geldt: de
bevolkingdiehetgebouwdheeft,of tenminstehunkennis, iskennelijkverdwenen.Het land
bevindtzichineenstaatvanbarbarisme.
Hetderdeankerpunt,Paaseiland,isontdaanvanbossenenookvandemensen.Archeologen
proberendiegeschiedenisterugtehalen.Develemenselijkebeeldenstaanernog,maarwelk
verhaalvertellenzij?
OphetvierdeankerpuntvandeGreatCircleindeAtlantischeOceaanheeftvolgensdekaart
vancarthograafenadmiraalPiriReisvroegereeneilandgelegen.Dateilandisnietmeer,en
watergestaanheeftisverdwenenonderdegolven.Wiehebbenergeleefd?Washeteendeel
vanhetroemruchteAtlantis?
Aneityum is het vijfde ankerpunt. Hier isweliswaar niets bijzonders gevondenwat betreft
bouwwerken(maarvergis jeniet),maarerzijnnogwelmensenaanwezigdieoverduidelijk
kennis in zich meedragen van een verleden dat verbonden is met de Great Circle. Hun
bestuurssysteem laat dit duidelijk zien. Ook de taal van Aneityum toont sporen van de
eenheidsgedachte.Nietvoornietshebbenzewel6betekenissenvoor ‘Wij’.Bovendien is in
huntaalallesmetallesverbonden.Ikzalbinnenkortdeschrijfselsvandeeerstemissionaris
JohnGeddieopdewebsitevermelden.
HierkomtdenaamAkaijavandaan.
We zijn in contact gekomen met deze mensen op een manier die bezoekers maar zelden
gegeven is.We hebben hen iets gebracht dat een eye-opener is: de Akaija. Samenmet het
bewijsdathuneiland,Aneityum,inhetverledeneenrolspeeldevoordehelewereld.Eenrol
diemet‘WijzijnEén’temakenheeft.
Mogelijk speelt Aneityum nog altijd die rol. Want kijk wat er in de wereld gaande is
momenteel…deproblemenzijntorenhoogenjehoeftjeogennietveropentedoenomtezien
datweinhoogtempoafkoersenoptotaleverwoestingvandeplaneet.
Deoorzaakvandieellendeheefttemakenheeftmetdegedachtedatweafgescheidenzijnvan
elkaar,datwenietmeerheelzijn,nietmeeréénzijn.Daardoorvoelenmensennietdatwatze
elkaaraandoenookzichzelfaandoen.
LetermaareensopalsjeweereensluistertnaarspiritueleleiderszoalsdeDaleiLama.Het
herstellenvandegedachteWijzijnEénkomtinhuntoesprakensteedsweerterug.
Dezemensenlevenhetonsvoor:inharmoniemetdenatuurenmetelkaar.Uiteraardisook
daarnietalleskoekenei,maardebasisgedachteleeft!Samenkunjeelkprobleemaan.
Dekomendejarenzullenbepalendzijnofzehuneenheidkunnenbewaren.Zehebbenallaten
zien dat ze zich niet van de wijs laten brengen. Niet door slavenhandelaars, niet door
missionarissenvandiverspluimage,nietdoordebijnatotaleontvolking,nietdoorwesterse
slimmerikendiehunopeenzijspoorwillenrangeren…
Doordat ze hun eenheid hebben weten te bewaren en het volk als geheel beslist over
belangrijkezakenzijnzesterk.
Wijhebbenerallevertrouweninenwieweet…ishunrolvoordetoekomstvandewereldeen
groteredanmenigeenbeseft.
Wijhebbeneenwaanzinnigbijzonderereisachterderug.Eenrelaxtevakantiezoudenwehet
nietwillennoemen,alwashetdatbijtijdenwijlenatuurlijkook.Maarwemerkennudateris
ietsisveranderdinons.
We hopen dat jullie de reis met ons meebeleefd hebben en we danken jullie voor jullie
aandachtenwensenjulliehetallerbestetoe.
WimenMarianne