report prepared jointly by caram asia and tenaganita

9
1 အိမ္အကူအလုပ္သမမားႏွင္အိမ္အကူအလုပ္သမမားႏွင္အိမ္အကူအလုပ္သမမားႏွင္အိမ္အကူအလုပ္သမမားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပတ္သက္၍ ပတ္သက္၍ ပတ္သက္၍ CARAM Asia CARAM Asia CARAM Asia CARAM Asia ႏွင္ႏွင္ႏွင္ႏွင့္ Tenaganita Tenaganita Tenaganita Tenaganita လူ႕အခြင့္အေရးအဖြ႕ႏွစ္ခု၏ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြ႕ႏွစ္ခု၏ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြ႕ႏွစ္ခု၏ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြ႕ႏွစ္ခု၏ အစီအရင္ခံစာ အစီအရင္ခံစာ အစီအရင္ခံစာ အစီအရင္ခံစာ (မေလး႐ွား မေလး႐ွား မေလး႐ွား မေလး႐ွား) နာက္ခံသမုိင္းအမဥ္း ေနာက္ခံသမုိင္းအမဥ္း ေနာက္ခံသမုိင္းအမဥ္း ေနာက္ခံသမုိင္းအမဥ္း မေလး႐ွား႐ွိေ႐ႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား (အိမ္ေဖာ္)/မေလး႐ွားျပည္တြင္း႐ွိႏုိင္ငံျခားမွ အိမ္ေဖာ္အေရအတြက္ ၃၀၀ ၀၀၀ မေလး႐ွား႐ွိ ႏိုင္ငံျခားအိမ္ေဖာ္မား၏ မိခင္ႏိုင္ငံ အင္ဒုိနီး႐ွား၊ ဖိလစ္ပုိင္၊ ကေမၻာဒီးယား၊ အိႏၵိယႏွင့္ သီရိလကၤာ တုိ႕မွျဖစ္ၾကၿပီး၊ မၾကာမီတြင္ နီေပါ င္ငံမွလည္း အမိးသမီးမားေခၚယူရန္အစီအစဥ္ ႐ွိေနပါသည္။ ြန္ခ့ေသာ ၂-ႏွစ္မွစ၍ အင္ဒုိနီး႐ွားႏိုင္ငံသည္ မေလး႐ွားသု႔အိမ္ေဖာ္ပု႔ေရးကုိ ရပ္ဆုိင္းခ့သည္။ သု႔အတြက္ေၾကာင့္ ကေမၻာဒီးယားမွ အိမ္ေဖာ္မားကုိပုိမုိေခၚယူခ့သည္။ ဖႏြမ္းပင္ (ကေမၻာဒီးယား) ႐ွိမေလး႐ွားသံ႐ုံးစာရင္းအရ၊ လြန္ခ့ေသာႏွစ္က ကေမၻာဒီးယားအလုပ္သမားဗီဇာ ၂၈၅၆၁ ထုတ္ ပးခ့ရေၾကာင္းေျပာခ့သည္။ ထုိအထမွာ ၂၄၇၀၀ မွာအိမ္ေဖာ္အလုပ္သမားမားျဖစ္ၾကသည္။ ထုိသု႔ဗီဇာထုတ္ေပးျခင္းသည္ လြန္ခ့ေသာ ၂-ႏွစ္ေပါင္းႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္လွင္ ၅-ဆ႐ွိပါသည္။ ႐ႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားမားတြင္ပါ၀င္ေသာ အမိးသမီး အလုပ္သမား ရာခုိင္ႏႈိန္း ၄၅.၂% အလုပ္သမားမားအေပၚမတရားႏွိပ္စက္ၫွဥ္း ပန္းႏွိပ္စက္ေသာ အမႈအေရအတြက္ Tenaganita ၏မွတ္တမ္းအရ အမႈေပါင္း ၃၁၄ မႈ၊ လူအခြင့္အေရးခိးေဖာက္မႈႏွင္ပ္စက္ၫွဥ္းပန္းမႈ အမိးအစားေပါင္း ၂၈၂၆ မိး ႐ွိပါသည္။ ( ၂၀၀၄ ဇြန္လမွ ၂၀၁၁ ဧၿပီလထိ) မတရားမႈပုံစံမား မေလး႐ွားအိမ္႐ွင္မား၏ လူအခြင့္အေရးခိးေဖာက္မႈႏွင္မတရားမႈမားတြင္ အိမ္ေဖာ္မားကုလုပ္ခလစာမေပးျခင္း၊ လစာမွပုိ၍ျဖတ္ယူျခင္း၊ စာ႐ြက္စာတမ္းမားသိမ္းဆည္းထားျခင္း၊ ႐ုပ္ပုိင္း ဆုိင္ရာႏွိပ္စက္ၫွဥ္းပန္းျခင္း၊ လိင္အၾကမ္းဖက္ျခင္း၊ မုဒိန္းကင့္ျခင္း၊ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာႏွိပ္စက္ျခင္း၊ တစ္ေန႔တာ အလုပ္ခိန္႐ွည္လားျခင္း၊ ပိတ္ရက္နားရက္မရျခင္း၊ ပိတ္ေလွာင္ထားျခင္း၊ အလုပ္ေန ရာႏွစ္ခုတြင္ ေစခုိင္းျခင္း၊ ကေလးမားအားအိမ္ေဖာ္အျဖစ္ခုိင္းျခင္း၊ သင့္ေတာ္ေသာအစားအစာ မေကၽြးျခင္း၊ နာမကန္းျဖစ္လွင္ေဆး၀ါးကုသမႈမျပေပးျခင္း၊ ဘာသာေရးကုိးကြယ္မႈကုိတားဆီး ပိတ္ပင္ျခင္း စသည့္ႏွိပ္စက္ၫွဥ္းပန္းမႈ အမိးအစား ၂၈၂၆ မိးကုိ Tenaganita မွေလ့လာ ြ႕ရွိရပါသည္။ ဥပေဒေရးရာ ဥပေဒေရးရာ ဥပေဒေရးရာ ဥပေဒေရးရာ ကာကြယ္ေပးျခင္းမား ကာကြယ္ေပးျခင္းမား ကာကြယ္ေပးျခင္းမား ကာကြယ္ေပးျခင္းမား (မေလး႐ွား မေလး႐ွား မေလး႐ွား မေလး႐ွား) အလုပ္သမားဥပေဒ အလုပ္သမားဥပေဒ အလုပ္သမားဥပေဒ အလုပ္သမားဥပေဒ (မေလး႐ွား မေလး႐ွား မေလး႐ွား မေလး႐ွား) မေလး႐ွားအလုပ္သမားအက္ဥပေဒ ၁၉၅၅ သည္ႏုိင္ငံအတြင္း႐ွိ အလုပ္သမားအားလုံးအတြက္ အဓိကကေသာ အလုပ္သမားဥပေဒျဖစ္ပါသည္။ အိမ္အလုပ္သမမား (Domestic Workers) မားကို အက္ဥပေဒတြင္ အိမ္အေစခံ (Domestic Servants) ဟုသာေဖာ္ျပၿပီး၊ အလုပ္သမားဟူ၍ ဥပေဒတြင္မသတ္မွတ္သည့္အတြက္ အလုပ္သမားအက္ဥပေဒက တုိက္႐ုိက္ကာကြယ္ေစာင့္ေ႐ွာက္မႈ မေပးႏုိင္ပါ။ အေစခံဟူေသာစကား အသုံးအႏႈန္းသည္ အိမ္အလုပ္ဟူေသာအိမ္႐ွင္တု႔အတြက္ လုပ္ကုိင္ေပးရသည့္အလုပ္မားကုအဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆုိမႈအေပၚတြင္မူတည္ေသာေၾကာင္ဖစ္ပါသည္။ ႏုိင္ငံ၏ထုတ္ကုန္ႏွင္ႏုိင္ငံ၏ထုတ္ကုန္ႏွင္ႏုိင္ငံ၏ထုတ္ကုန္ႏွင္ႏုိင္ငံ၏ထုတ္ကုန္ႏွင္တုိးတက္မႈကုတုိးတက္မႈကုတုိးတက္မႈကုတုိးတက္မႈကုတုိက္႐ုိက္အကိးမျပေသာေၾကာင့္၊ တုိက္႐ုိက္အကိးမျပေသာေၾကာင့္၊ တုိက္႐ုိက္အကိးမျပေသာေၾကာင့္၊ တုိက္႐ုိက္အကိးမျပေသာေၾကာင့္၊ အိမ္အေစခံအလုပ္ကုအိမ္အေစခံအလုပ္ကုအိမ္အေစခံအလုပ္ကုအိမ္အေစခံအလုပ္ကုအသိအမွတ္ျပျခင္းမ႐ွိပါ။ အသိအမွတ္ျပျခင္းမ႐ွိပါ။ အသိအမွတ္ျပျခင္းမ႐ွိပါ။ အသိအမွတ္ျပျခင္းမ႐ွိပါ။ အိမ္႐ွင္မမားသည္ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ၀င္ေငြရ႐ွိမႈမ႐ွိေသာ အိမ္အလုပ္မားကုေန႔စဥ္နာရီေပါင္းမားစြာ လုပ္ကုိင္ၾကပါသည္။ အသိမွတ္ျပျခင္းမခံရေသာ၊ အေစခံဟူေသာအသုံး အႏႈန္းေၾကာင့္၊ သခင္ (Master) ႏွင့္ အေစခံ (Servant) ဟူေသာဆက္ႏႊယ္မႈတစ္ရပ္ကုဖစ္လာေစရန္ႏွင့္၊ သခင္သည္ အိမ္ေဖာ္အေပၚ၊ အျခားေသာလုပ္ငန္းမားမွအလုပ္႐ွင္ႏွင္အလုပ္သမားမားက့သု႔ဆက္ဆံပတ္သက္မႈပုံစံမိး မဟုတ္ဘ၊ အျပည့္အ၀ထိန္းခပ္ကြပ္ကြင့္႐ွိသည္။ အိမ္ေဖာ္တု႔သည္ လုပ္ခလစာမရျခင္း၊ လစာသည္ခံ၀န္ခက္ျပထားသည္ထက္နည္းစြာရ႐ွိျခင္းဟူေသာ အေျခအေနမား ရင္ဆုိင္ရ ေသာအခါ ၁၉၅၅- အလုပ္သမားအက္ဥပေဒႏွင့္ အကံး၀င္ပါသည္။ အလုပ္သမားလူတန္းစားဟူေသာအခန္းက႑ေအာက္တြင္ မပါ၀င္သည့္အိမ္ေဖာ္တု႔မွာ၊ အျခား အလုပ္သမားမားက့သု႔ ရက္သတၱပတ္တစ္ပတ္လွင္ရသင့္သည့္ပိတ္ရက္၊ အားလပ္ရက္၊ အခိန္ပုိအလုပ္အတြက္ရမည့္လုပ္ခ၊ အလုပ္ကန္ထ႐ုိက္ ၿပီးဆုံးခိန္ရမည့္ အကိးခံစားခြင့္ႏွင့္ ဥပေဒအရ အျခားအလုပ္သမားမားရ႐ွိမည့္ အခြင့္အေရးမားကုိလည္း ရ႐ွိခံစားႏိုင္မည္ မဟုတ္ပါ။

Upload: mgpala

Post on 10-Oct-2014

67 views

Category:

Documents


7 download

TRANSCRIPT

Page 1: Report Prepared Jointly by Caram Asia and Tenaganita

1

အမအကအလပသမမားႏငအမအကအလပသမမားႏငအမအကအလပသမမားႏငအမအကအလပသမမားႏင ပတသက၍ပတသက၍ပတသက၍ပတသက၍ CARAM Asia CARAM Asia CARAM Asia CARAM Asia ႏငႏငႏငႏင Tenaganita Tenaganita Tenaganita Tenaganita လ႕အခြငအေရးအဖြ႕ႏစခ၏လ႕အခြငအေရးအဖြ႕ႏစခ၏လ႕အခြငအေရးအဖြ႕ႏစခ၏လ႕အခြငအေရးအဖြ႕ႏစခ၏ အစအရငခစာအစအရငခစာအစအရငခစာအစအရငခစာ ((((မေလး႐ားမေလး႐ားမေလး႐ားမေလး႐ား))))

ေနာကခသမငးအမဥးေနာကခသမငးအမဥးေနာကခသမငးအမဥးေနာကခသမငးအမဥး

မေလး႐ား႐ေ႐ႊ႕ေျပာငးအလပသမား (အမေဖာ)/မေလး႐ားျပညတြငး႐ႏငငျခားမ အမေဖာအေရအတြက

၃၀၀ ၀၀၀

မေလး႐ား႐ ႏငငျခားအမေဖာမား၏ မခငႏငင

အငဒနး႐ား၊ ဖလစပင၊ ကေမၻာဒးယား၊ အႏၵယႏင သရလကၤာ တ႕မျဖစၾကၿပး၊ မၾကာမတြင နေပါ ႏငငမလညး အမးသမးမားေခၚယရနအစအစဥ ႐ေနပါသည။ လြနခေသာ ၂-ႏစမစ၍ အငဒနး႐ားႏငငသည မေလး႐ားသ႔အမေဖာပ႔ေရးက ရပဆငးခသည။ သ႔အတြကေၾကာင ကေမၻာဒးယားမ အမေဖာမားကပမေခၚယခသည။ ဖႏြမးပင (ကေမၻာဒးယား) ႐မေလး႐ားသ႐းစာရငးအရ၊ လြနခေသာႏစက ကေမၻာဒးယားအလပသမားဗဇာ ၂၈၅၆၁ ထတ ေပးခရေၾကာငးေျပာခသည။ ထအထမာ ၂၄၇၀၀ မာအမေဖာအလပသမားမားျဖစၾကသည။ ထသ႔ဗဇာထတေပးျခငးသည လြနခေသာ ၂-ႏစေပါငးႏင ႏႈငးယဥလင ၅-ဆ႐ပါသည။

ေ႐ႊ႕ေျပာငးအလပသမားမားတြငပါ၀ငေသာ အမးသမး အလပသမား ရာခငႏႈနး

၄၅.၂%

အလပသမားမားအေပၚမတရားႏပစကၫဥး ပနးႏပစကေသာ အမႈအေရအတြက

Tenaganita ၏မတတမးအရ အမႈေပါငး ၃၁၄ မႈ၊ လအခြငအေရးခးေဖာကမႈႏင ႏပစကၫဥးပနးမႈ အမးအစားေပါငး ၂၈၂၆ မး ႐ပါသည။ ( ၂၀၀၄ ဇြနလမ ၂၀၁၁ ဧၿပလထ)

မတရားမႈပစမား

မေလး႐ားအမ႐ငမား၏ လအခြငအေရးခးေဖာကမႈႏင မတရားမႈမားတြင အမေဖာမားက လပခလစာမေပးျခငး၊ လစာမပ၍ျဖတယျခငး၊ စာ႐ြကစာတမးမားသမးဆညးထားျခငး၊ ႐ပပငး ဆငရာႏပစကၫဥးပနးျခငး၊ လငအၾကမးဖကျခငး၊ မဒနးကငျခငး၊ စတပငးဆငရာႏပစကျခငး၊ တစေန႔တာ အလပခန႐ညလားျခငး၊ ပတရကနားရကမရျခငး၊ ပတေလာငထားျခငး၊ အလပေန ရာႏစခတြင ေစခငးျခငး၊ ကေလးမားအားအမေဖာအျဖစခငးျခငး၊ သငေတာေသာအစားအစာ မေကၽြးျခငး၊ နာမကနးျဖစလငေဆး၀ါးကသမႈမျပေပးျခငး၊ ဘာသာေရးကးကြယမႈကတားဆး ပတပငျခငး စသညႏပစကၫဥးပနးမႈ အမးအစား ၂၈၂၆ မးက Tenaganita မေလလာ ေတြ႕ရရပါသည။

ဥပေဒေရးရာဥပေဒေရးရာဥပေဒေရးရာဥပေဒေရးရာ ကာကြယေပးျခငးမားကာကြယေပးျခငးမားကာကြယေပးျခငးမားကာကြယေပးျခငးမား ((((မေလး႐ားမေလး႐ားမေလး႐ားမေလး႐ား))))

အလပသမားဥပေဒအလပသမားဥပေဒအလပသမားဥပေဒအလပသမားဥပေဒ ((((မေလး႐ားမေလး႐ားမေလး႐ားမေလး႐ား))))

မေလး႐ားအလပသမားအကဥပေဒ ၁၉၅၅ သညႏငငအတြငး႐ အလပသမားအားလးအတြက အဓကကေသာ အလပသမားဥပေဒျဖစပါသည။ အမအလပသမမား (Domestic Workers) မားက အကဥပေဒတြင အမအေစခ (Domestic Servants) ဟသာေဖာျပၿပး၊ အလပသမားဟ၍ ဥပေဒတြငမသတမတသညအတြက အလပသမားအကဥပေဒက တက႐ကကာကြယေစာငေ႐ာကမႈ မေပးႏငပါ။ အေစခဟေသာစကား အသးအႏႈနးသည အမအလပဟေသာအမ႐ငတ႔အတြက လပကငေပးရသညအလပမားက အဓပၸာယဖြငဆမႈအေပၚတြငမတညေသာေၾကာင ျဖစပါသည။ ႏငင၏ထတကနႏငႏငင၏ထတကနႏငႏငင၏ထတကနႏငႏငင၏ထတကနႏင တးတကမႈကတးတကမႈကတးတကမႈကတးတကမႈက တက႐ကအကးမျပေသာေၾကာင၊တက႐ကအကးမျပေသာေၾကာင၊တက႐ကအကးမျပေသာေၾကာင၊တက႐ကအကးမျပေသာေၾကာင၊ အမအေစခအလပကအမအေစခအလပကအမအေစခအလပကအမအေစခအလပက အသအမတျပျခငးမ႐ပါ။အသအမတျပျခငးမ႐ပါ။အသအမတျပျခငးမ႐ပါ။အသအမတျပျခငးမ႐ပါ။ အမ႐ငမမားသည ျပညတြငး၊ ျပညပ၀ငေငြရ႐မႈမ႐ေသာ အမအလပမားက ေန႔စဥနာရေပါငးမားစြာ လပကငၾကပါသည။ အသမတျပျခငးမခရေသာ၊ အေစခဟေသာအသး အႏႈနးေၾကာင၊ သခင (Master) ႏင အေစခ (Servant) ဟေသာဆကႏႊယမႈတစရပက ျဖစလာေစရနႏင၊ သခငသည အမေဖာအေပၚ၊ အျခားေသာလပငနးမားမအလပ႐ငႏင အလပသမားမားကသ႔ဆကဆပတသကမႈပစမး မဟတဘ၊ အျပညအ၀ထနးခပကြပကခြင႐သည။

အမေဖာတ႔သည လပခလစာမရျခငး၊ လစာသညခ၀နခကျပထားသညထကနညးစြာရ႐ျခငးဟေသာ အေျခအေနမား ရငဆငရ ေသာအခါ ၁၉၅၅- အလပသမားအကဥပေဒႏင အကး၀ငပါသည။ အလပသမားလတနးစားဟေသာအခနးက႑ေအာကတြင မပါ၀ငသညအမေဖာတ႔မာ၊ အျခား အလပသမားမားကသ႔ ရကသတပတတစပတလငရသငသညပတရက၊ အားလပရက၊ အခနပအလပအတြကရမညလပခ၊ အလပကနထ႐က ၿပးဆးခနရမည အကးခစားခြငႏင ဥပေဒအရ အျခားအလပသမားမားရ႐မည အခြငအေရးမားကလညး ရ႐ခစားႏငမည မဟတပါ။

Page 2: Report Prepared Jointly by Caram Asia and Tenaganita

2

မေလး႐ား႐အမေဖာမားႏငပတသက၍ ၂၃- ရကေန႔၊ ဧၿပလ ၂၀၀၉ တြင ျပလပေသာ အျပညျပညဆငရာအလပသမားအဖြ႕အစညး၏ လပငနး အစအစဥမားညလာခတြင မေလး႐ား အထကတနးေ႐႕ေနမားေကာငစ (Bar Council) မ ကယစားလယ Ravi Nekoo က ႏငငေတာ ဥပေဒေရးရာ အႀကေပးေဆြးေႏြးမႈ၌တငျပသညမာ မေလး႐ားႏငငအလပသမား ဥပေဒမားတြင၊ အမ အေစခမားသည၊ ေအာကပါ ဥပေဒပဒမမား အရ အႀကးမ၀ငေၾကာငး တငျပခသည။

ပဒမ ၁၂ အလပကနထ႐ကရပဆငးေၾကာငး၊ အလပအကငစာခပပကပယမႈအားႀကတငအေၾကာငးၾကားသတေပးျခငး။

ပဒမ ၁၄ စာခပသကတမးအရကနဆး၍ပကပယျခငးမးမဟတဘ၊ တစဖကဖက၏မေလာကနေသာအျပအမမားေႀကာင စာခပအား ရပဆငးျခငး။ (ဥပမာ။ ။ မားယြငးစြာစမခန႔ခြမႈေၾကာင)

ပဒမ ၁၆ စကပးေရးအလပသမားမားအတြက လစဥ အလပဆငးရက မညေရြ မညမဆသညက ရငးလငးစြာ ေဖာျပျခငး။

(အနညးဆးအလပဆငးရမညရကအေရအတြကကေဖာျပရမည။)

ပဒမ ၂၂ အလပသမားမားအတြက ႀကတငထတယေသာ လစာအကးခစားခြငႏင ကန႔သတမႈမား။

ပဒမ ၆၁ အလပတာ၀နပငးဆငရာ မတပစာရငးသြငးျခငး။

အပဒ ၉ ကယဝနေဆာငသညမား၏ ရပငခြင ဥပမာ မးဖြားခြင။

အပဒ ၁၂ နားရက၊ အလပခန၊ အားလပရကႏင အျခားေသာ ရပငခြငမားႏင အေျခအေနအကးခစားခြငမား။

အပဒ ၁၂ေအ အလပမ ရပစျခငး၊ ရာထးမခထားျခငးႏင အျငမးစားယျခငးဆငရာ ခစားခြငမား။

ႏငငျခားသားအမေဖာမားအတြက အေထာကအကျပမညအျခားေသာအလပသမားအကဥပေဒဆငရာ ပဒမမားက Malaysia Bar Council မ ဇလငလ ၈- ရက၊ ၂၀၀၉ တြငထတျပနခသည။

ပဒမ ၁၈ လပခလစာ ေပးရမညကာလ (တစလထကပ၍ ေနာကမကသငပါ။ တစလစာက တစခါ။)

ပဒမ ၁၉ လပခလစာ ေပးရမည အခန (လစာေပးရမညအလပရကမား လကနၿပးေနာက ၇ -ရကထကမေကာေစရ)။ ပဒမ-၁၈ ႏင ၁၉ အရအမေဖာသည လပခေသာတစလစာ လပခက ေနာကတစလ၏ လအစ ၇-ရကအတြငးရေစရမည။ (ဥပမာ။ ။ ဇန၀ါရလ- လပခက ေဖေဖာ၀ါရလ- ၇ ေန႔မတငမ လစာေပးရမည။) သ႔ေသာ အမေဖာတ႔သညလစာက အမားအားျဖင ကနထ႐ကၿပးဆးခန (၂-ႏစမ ၃-ႏစ)မရၾကၿပး၊ အမားစမာ အျပညအ၀ရၾကေပ။ လး၀မရသမားစြာ ႐သညကလညးေတြ႔ရ ပါသည။ မေလး႐ားလ႕အခြငအေရး NGO တစချဖစသည Tenaganita ၏ အေတြ႕အႀကအရ၊ အမေဖာမားသည မတရားမႈမားက ႀကေတြ႕ရၿပ၊ လပခလစာက ကနထ႐က ၂-ႏစျပညသညအခါမသာ ရၾကသည။ အမားစမာ အျပညအ၀မရ၊ အခ႕မာ လး၀မရသညအတြက တရာ႐းတြင အမႈရငဆငေတာငးဆရသညအထ အေျခအေနဆးၾကသည။

ပဒမ ၂၄ လစာမ ဥပေဒႏငေလာညစြာ ႏႈတျခငး၊ ျဖတေတာကျခငး။ (လစာမ ႏႈတျခငးက ၅၀%ထကပ၍ ႏႈတမရပါ။ ပဒမ-၂၄(၈))။ မေလး႐ား႐ အမေဖာမားအားလးႀကရသညမာ၊ အလပစလပၿပး ၆-လစာက လစာမရၾကပါ။ သတ႔လစာ ၆-လစာ (၇-လစာ) အားလးက ေအဂငစအခအျဖစ အလပ႐င (အမ႐င)မ ျဖတယလကျခငးေၾကာငျဖစသည။

ပဒမ ၆၉ အေထြေထြစမခန႔ခြသမ အမႈဖြငတရားစြဆႏငခြင (လပခလစာအမႈမားႏငစပလဥး၍)

ပဒမ ၆၅ အလပခြငသ႔လာေရာကၾကည႐ႈခြငႏင စစမးေမးျမနးခြင (အေထြေထြစမခန႔ခြသသည အလပသမားအလပလပေနေသာ လပငနးခြငသ႔ႀကတငအေၾကာငးမၾကားဘ၊ လာေရာက၍ စစမးေမးျမနးႏငရမည။)

ပဒမ ၇၉ အေထြေထြစမခန႔ခြသသည ျပစမႈမားကစစမးစစေဆးႏငခြငအာဏာ႐ရမည။

အပဒ ၁၇ ျပစမႈမားႏင ျပစဒဏမား(ဒဏေငြ)။ (ဒဏေငြ မေလး႐ားရငးဂစ ၁၀ ၀၀၀ အထကမေကာေစရ။)

မေလး႐ားႏငငတြငေတြ႕ႀကေနရသညမာ ထသ႔အလပသမားဥပေဒခမတမႈမား႐ေသာလညး၊ ထဥပေဒမားမာအေကာငထညမေဖာႏငျခငး၊ ထေရာကေသာတ႔ျပနေဆာင႐ြကမႈမား မ႐ျခငးတ႔ပငျဖစသည။

Page 3: Report Prepared Jointly by Caram Asia and Tenaganita

3

အလပအကငပငးဆငရာအလပအကငပငးဆငရာအလပအကငပငးဆငရာအလပအကငပငးဆငရာ လၿခမႈႏငလၿခမႈႏငလၿခမႈႏငလၿခမႈႏင ကနးမာေရးကနးမာေရးကနးမာေရးကနးမာေရး

၁၉၅၂- မေလး႐ားအလပသမားမား၏ ေလာေၾကးဆငရာအကဥပေဒျပဌာနးခကတြငႏငငျခားသားအလပသမားမားက မထညသြငးခပါ။ ႏငငျခား သားအလပသမားမားသည အလပခြငထခကမႈ၊ လပငနးခြငဒဏရာရမႈ၊ ဖားနာမႈတ႔အတြက မညသညအကးခစားခြငမမရသညအျပင ေလာေၾကး လညးရႏငမညမဟတပါ။

မေလး႐ားမေလး႐ားမေလး႐ားမေလး႐ား လလလလ၀၀၀၀ငမႈႀကးၾကပေရးဥပေဒငမႈႀကးၾကပေရးဥပေဒငမႈႀကးၾကပေရးဥပေဒငမႈႀကးၾကပေရးဥပေဒ

မေလး႐ားႏငင ၁၉၅၉/၆၀ လ၀ငမႈႀကးၾကပေရးဥပေဒအရ၊ မညသမဆ မေလး႐ားႏငငအတြငးသ႔ တရား၀ငစာ႐ြကစာတမးအေထာကအထားမ႐ဘ ၀ငေရာကပါက၊ ဒဏေငြ မေလး႐ားရငးဂစ အမားဆး ၁၀ ၀၀၀ (အေမရကနေဒၚလာ - ၃၁၂၅)၊ ေထာငဒဏအမားဆး ၅ - ႏစ၊ ႀကမဒဏ ၆ -ခက၊ တစခခငးစေသာလညးေကာငး၊ အားလးေသာလညးေကာငးကခရမညျဖစသည။ (ႀကမဒဏသည ေယာကားမားအတြကသာ)

ႏငငအတြငးေနထငခြငစာ႐ြကစာတမး သကတမးကနဆးေသာလညး ဆကလက၍ တရားမ၀ငေနထငပါက၊ အနညးဆးဒဏေငြ မေလး႐ားရငးဂစ ၁၀ ၀၀၀ (အေမရကနေဒၚလာ - ၃၁၂၅)၊ ႏင အမားဆးေထာငဒဏ ၅ - ႏစ က တစမးစေသာလညးေကာငး၊ ႏစခလးေသာလညးေကာငးကခ ရမညျဖစသည။

ႏငငျခားအမေဖာမားအေနျဖင ဆလင သတ႔သည ခရးသြားလာခြငႏငေနထငခြငစာ႐ြကစာတမးအေထာကအထား ျပညစစြာျဖင လာေရာက၍ လပကင ၾကေသာေၾကာင တရား၀ငပါသည။ အလပ႐င (အမ႐င) မားက သတ႔၏ အလပလပခြငပါမစက ႏစစဥသကတမးတးေပးရနတာ၀န ႐ပါသည။ အျခားအလပသမားမားႏင မတဘ အမေဖာမားသည မမတ႔အတြကအလပလပခြငပါမစက ကယတငသကတမးတးခြင မ႐ေပ။ အလပ႐င တစေယာကသည သ၏အမေဖာအတြက ပါမစသကတမးတးျခငးပကကြကပါက၊ ဒဏေငြေဆာငရႏငေသာလညး (မေဆာငရသညလညး႐)၊ အမ ေဖာမာ အလပ႐င၏ပကကြကမႈေၾကာင၊ ဒဏေငြ႐ကခရျခငး၊ ဖမးဆးခရျခငး၊ အခပႏငေထာငဒဏ ကခရျခငးႏင နယႏငဒဏေပးျခငးမားက ခရပါသည။ အမေဖာမားသည ႏငငအတြငးသ႔ေရာကသညအခနမ စ၍ အလပ႐ငတစဥးတညးထ၌သာ အလပလပရနသတမတခထားရၿပး၊ အျခားမညသည ေနရာသ႔မ ေျပာငးေ႐ႊ႕ခြငမရပါ။ အလပ႐ငတစေယာကသည မေလး႐ားတြင လ၀က႐းသ႔သြား၍ မမအလပသမားထြကေျပးသြား ေၾကာငးေျပာဆတငျပ႐ႏင အလပသမားသည တရားမ၀ငစာရငး၀ငသြားပါသည။ ထ႔ေၾကာင အမေဖာမားသည အလပ႐ငမားက အလြနေၾကာက ၾကသည။ သတ႔သည အလပ႐ငက ပါမစက တရားမ၀ငၿပလပလကမညစးေသာေၾကာင မညသ႔ပင၊ ဆးဆး၀ါး၀ါး ႏပစကမႈခရေသာလညး သညးခ ၾကရသည။ အလြနဆး၀ါးမသာ ထြကေျပးလြတေျမာက၍ လ႔အခြငအေရးအဖြ႕မားႏင သ႐းမားမ သ႐ၾကရသည။ အလပလပခြငပါမစ သတမတခကေၾကာင အမေဖာမားသည အလပ႐ငတစဥးတညးထ၌သာ အလပလပခြငရေသာ ပေသအလပသမားမား ျဖစၾကပါသည။

အကယ၍ အမေဖာမားအေနႏင အမႈတစခချဖစလငေသာလညးေကာငး၊ တရားစြလသညအခါတြငလညးေကာငး သတ႔သညႏငငအတြငးေခတ ေနထငခြငရရန Special Pass ကေလာကထားရပါသည။ အမႈျဖစသညအခနမစ၍ အလပ႐ငထ၌ အလပမလပရေတာေသာေၾကာင သသည တရားမ၀ငေနထငသစာရငး ၀ငသြားပါသည။ Special Pass သည တစလသာလငေနထငခြငရမည ျဖစၿပး၊ ကနကေငြ မေလး႐ားရငးဂစ - ၁၀၀ (အေမရကနေဒၚလာ - ၃၁.၂၅) ေပးေဆာငရပါသည။ (ျမနမာႏငငသားအလပသမားတ႔မာ ကယလမးကပငဂတေသြးစပလမလညၾကေသာပြစား အကညျဖငလပရ၍ထထကအဆမားစြာပကနပါသည။) ေနာကထပႏစႀကမသကတမးတးခြင႐ၿပး၊ အမားဆး ၃ - လ ေနထငခြင႐သည။ ႏငငျခား အမေဖာမားသည ဆငးရျခငး၊ အမႈျဖစျခငးေၾကာင အလပ႐ငထ၌ ေနထငခြငမရေတာသညအျပင ပါမစလညး ပကျပယသြားျခငး၊ လစာ ေငြလညးမရျခငး စေသာအခကအခမားစြာေၾကာင ထသ႔ Special Pass အတြကေငြေၾကးေပးရနမာ မျဖစႏငပါ။ ပ၍ဆးသညမာ တရား႐းတြင အမႈ ရငဆငရနအတြက ၾကာျမငေသာအခနကာလတစေလာက ေနထငစားေသာကရပတညရနျဖစသည။ သတ႔သည Special Pass ျဖငအလပလပ ခြငမ႐ပါ။ လစာလး၀မရေသာ အမႈအတြက အမေဖာတစေယာကသည မေလး႐ားတြင အမႈရငဆငရန မျဖစႏငပါ။ ထ႔ေၾကာင Tenaganita လ႔အ ခြငအေရးအဖြမ ထ႔သေသာျပနာမားက ကညေျဖ႐ငးေပးခရသည။ လစာမရေသာအမႈဆလင အနညးဆး ၁ - ႏစမ ၄ - ႏစထ ၾကာပါသည။ မေလး႐ားသည လ႔အခြငအေရးအခးေဖာကဆးမာ ဤေနရာတြင ေပၚလြငပါသည။ အမေဖာသည Special Pass ျဖင သးလသာေနထငခြငရ သည။ တရား႐းက ေဆာင႐ြကေပးမႈမာ ေႏာငေႏး၍ သးလေကာေသာအခါ သသည မေလး႐ားႏငင၌တရားမ၀ငေနထငသျဖစသြားပါၿပ။ မေလး႐ားအစးရသည သ႔က Special Pass သကတမးကန၍ ဖမးဆးေထာငခခြင႐သည။ လ႔အခြငအေရးေဖာကျပနဆး၀ါးေသာ မေလး႐ားအမ ေဖာဥပေဒသည မတရားမႈခရေသာႏငငျခားသားအမေဖာတစေယာကကပင ျပန၍အမႈဖြငအေရးယႏငသည။ ဥပေဒအရတရား၀ငအမႈဖြငထား ေသာတရားလက လ၀ကဥပေဒႏင ျပန၍တရားစြႏငသညမာ ကမၻာေပၚတြငမေလး႐ားတစႏငငသာရႏငပါသည။ တရားလျဖစ၍ ယငး၏နစနာမႈ မားက မမႏငငတရား႐းတြင တငျပေလာကထားသညကပင ထညမစဥးစားဘ၊ မညသညျပစမႈမ မလပေသာသက၊ မမႏငငကေပးေသာ ေနထငခြငကန သညဆ၍ ဖမးဆးေထာငခ၊ နယႏငဒဏေပးပါသည။

မေလး႐ားႏငင အကဥပေဒ၊ ႏငငကးလကမတအကဥပေဒ (၁၉၆၆) အရ မညသတစဥးပငျဖစေစ၊ မမမဟတေသာ အျခားသတစဥး၏ ႏငငကး လကမတက ယေဆာငသမဆညးရယထားျခငးမ႐ေစရ - ဟပါ႐ပါသည။ ထ႔ေၾကာင အမေဖာ၏ ႏငငကးလကမတစာအပကအလပ႐ငက သမး ယထားေသာေၾကာင၊ အလပ႐ငသည ထအကဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကပါသည။ အလပသမား ထြကေျပးႏငသညဟေသာအေၾကာငး ျပခကျဖင၊ ေအဂငမားကယတငကလညး အမေဖာတ႔၏စာ႐ြကစာတမးႏင ႏငငကးလကမတစာအပမားကသမးဆညးထားရန အလပ႐ငက

Page 4: Report Prepared Jointly by Caram Asia and Tenaganita

4

အားေပးၾကသည။ ယခအခနထ မညသညအလပ႐ငမထဥပေဒကခးေဖာကေသာေၾကာင အေရးယခရသညက မေလး႐ားတြငမ႐ေသးပါ။ မၾကားဘးပါ။ …

ရာဇရာဇရာဇရာဇ၀၀၀၀တမႈခငးဆငရာတမႈခငးဆငရာတမႈခငးဆငရာတမႈခငးဆငရာ တရားစရငမႈတရားစရငမႈတရားစရငမႈတရားစရငမႈ

မေလး႐ားႏငငရာဇသတဥပေဒတြင ႏငငျခားသားအလပသမားမားအတြက အၾကမးဖကခရမႈႏင လငပငးဆငရာေစာကားခရမႈတ႔ကထညသြငး ေဖာျပထားေသာလညး၊ ကးလြနသအနညးငယကသာတရား႐းတငၿပးအျပစေပးႏငခသည။ အလပသမားမားသည ကဥးေျမာငးေသာလမႈႏင အလပပတ၀နးကငတြငေနထငအသက႐ငရသျဖင၊ သတ႔သည မညသညမတရားမႈခရသညျဖစေစ ထတေဖာတရားစြဆရနမတတႏင၍၊ တတတဆတသာကတမတ ခစားေနၾကရသည။ ထ႔အျပင အမေဖာတစဥးအေနျဖင မတရားခရမႈကအမႈဖြင တရားစြဆသညဆလင ရစစခကယ သညၾကာခနကာလ၊ အမႈကတရား႐းတငရနေစာငဆငးရေသာကာလ၊ တရား႐းမ႐းခနးကေစာငဆငးရေသာကာလ၊ စသညအခနဆြမႈတ႔ေၾကာင အနညးဆးတစႏစထကပ၍ ၾကာတတသျဖင၊ အမေဖာသညထကာလအတြငး ၀ငေငြအတြကအလပမလပရေသာေၾကာင မေလး႐ားတြင ရပတည ရနမျဖစႏငပါ။ ဥပမာအားျဖင လမားစြာသၾကသည Nirmala Bonat အမႈဆလင၊ တရားခမ အႀကမႀကမအသနားခၿပး၊ နညးလမးေပါငးစသးကာ ေငြအားျဖငေဆာင႐ြကေသာေၾကာင ၈ - ႏစေကာၾကာခသည။ ထအခနကာလအတြငး Nirmala Bonat သညအျခားမညသညအလပကမ လပခြင မရသညအျပင၊ Special Pass မာလညး ၃ - လ ထကသကတမးတး၍ မရသျဖငႏငငျပနခရသည။ သမသည အမႈအတြကတရား႐းမစစေဆး၊ ဆးျဖတခကက ၾကားနာရန အငဒနး႐ားမ မေလး႐ားသ႔လာရေသာစရတ၊ ေနထငခြငအတြကစရတစသည ကနကမႈမားစြာ ႐ခသည။

လကနကးမႈဆငရာလကနကးမႈဆငရာလကနကးမႈဆငရာလကနကးမႈဆငရာ အကဥပေဒအကဥပေဒအကဥပေဒအကဥပေဒ

မေလး႐ားႏငငသည လကနကးမႈအကဥပေဒက ၂၀၀၇-တြငလႊတေတာ၌အတညျပခေသာလညး၊ ၂၀၀၈-ေဖေဖာ၀ါရေရာကမသာ အေကာင အထညေဖာေဆာင႐ြကႏငခသည။ သ႔ေသာအကဥပေဒဆငရာကအားလးၿခင၍ အႀကး၀ငေစရနမေဆာင႐ြကႏငပါ။ အဘယေၾကာငဆေသာ အမေဖာအလပသမားတ႔သည အလပသမားဥပေဒအရ ကာကြယမႈမရျခငး၊ အလပသမားဟ၍ သတမတထားမႈမ႐ျခငးတ႔ေၾကာင၊ ဤသ႔လမားက ေခၚယခငးေစမႈသည၊ လကနကးမႈအကဥပေဒက ခးေဖာကရာေရာကပါသည။ ၂၀၀၉ - တြင အေမရကနအစးရသည အလပသမားအဆငဆငရာ အစရငခစာကထတျပနခသည။ အမေဖာအလပသမားမားက အလပသမားလတနးစားတစရပအျဖစသတမတ၍ အကးခစားခြငမားရ႐ေစေရး အတြကျဖစသည။ မေလး႐ားသည အလပသမားဥပေဒခးေဖာကမႈဆငရာမားျပားေသာေၾကာင၊ ၂၀၀၉ - တြင လကနကးမႈဆငရာ အဆင (၃) ခမတခရသည။ အဆင (၃) သညအနမဆးအဆငျဖစပါသည။ ဤသ႔ အဆင (၃) ျဖစျခငးသည မေလး႐ားအတြက ၂ - ႀကမ႐ခပါၿပ။ အစအရငခ စာအရ - “မေလး႐ားအစးရသည လကနကးမႈဆငရာတကဖကေရး ႏင လကနကးမႈလး၀ပေပာကေရး တြင မညသ႔ေသာနညးနာဥပေဒမားကမ လကနာမႈမ႐ပါ။ ႀကးပမးျခငး၊ စမခကချခငးမားလညး မ႐ပါ။ ယငးသည လကနကးမႈႏငပတသကသည သသာေသာ အမႈမား၊ အထးသျဖင လပသားကနကးမႈ (အလပသမားဥပေဒအရမညသညအကးခစားခြငမ မေပးဘ၊ အလပသမားလတနးစားတစရပ ဟမသတမတဘ၊ အလပ ေစခငးျခငး) သညမေလး႐ားတြင အလြနဆး၀ါးလက႐ပါသည။” မေလး႐ားႏငအငဒနး႐ားတ႔သည ၂၀၁၁ - တြင အမေဖာျပနလညေစလႊတေရး အတြကနားလညသေဘာတညေရး ေဆြးေႏြးၾကရာ၊ အခကမားစြာတ႔တြင - မေလး႐ားအလပ႐င (အမ႐င) မားသည အမေဖာ၏ ႏငငကးလကမတ ႏငစာ႐ြကစာတမးမားက သမးယထားရမညဟေသာ အခက - တစေန႔ နာရေပါငး ၁၄ နာရမ ၁၈ နာရထအလပလပရသည ဆေသာ အခက - တစပတတြငပတရက မ႐ဘ ၇ - ရကလးအလပလပရသညဟေသာ အခက -တ႔က အစရငခစာမေထာကျပေ၀ဖနထား ပါသည။ ဤအခကမားသည အေမရကနအလပသမားအကဥပေဒ အဓပၸာယဖြငဆခကအရဆလင၊ တရားမ၀ငလပသားကနကးမႈ ဟေခၚဆႏငပါသည။

မမမမ၀၀၀၀ါဒမားါဒမားါဒမားါဒမား

၂၀၁၀ - ခႏစတြငမေလး႐ားအလပသမား၀နႀကး႒ာနမ၊ အမေဖာမားေခၚယတငသြငးေရးႏင ပတသက၍ လကစြစာအပတစအပထတေ၀ခသည။ လကစြစာအပတြင ယခငျဖစခေသာျဖစရပမားႏင အလပသမားဥပေဒဆငရာမားက ေဖာျပမထားဘ၊ အမေဖာအလပသမသည အလပေခၚစာတြင ပါ၀ငေသာအလပကသာလပရမည ျဖစသည။ (အမတြငးလပရမညအလပမားအားလးကဆလသည)။ အမ႐ငကဖြငလစထားေသာလပငနးမား တြငလပကငရနေစခငးခရျခငး၊ အမ႐ငပငဆငေသာ စားေသာကဆငမားတြင ခကျပတေပးရျခငးမား မ႐ေစရ - ဟ၍ေရးသားထားသည။

သ႔ေသာ လကစြစာအပကဆကလက၍ ေဖာျပသညမာ အမေဖာအလပသမသည အလပ႐င၏ လအပေသာအမတြငးဆငရာ အလပမားက အခန မေ႐ြးအသငလပကငရနလသညအတြက အလပ႐ငအမတြင၊ အလပ႐ငလကေအာကတြင ထားသငသညဟ ဆသည။

လငအၾကမးဖကမႈဆငရာတားဆးကာကြယေရးႏငလငအၾကမးဖကမႈဆငရာတားဆးကာကြယေရးႏငလငအၾကမးဖကမႈဆငရာတားဆးကာကြယေရးႏငလငအၾကမးဖကမႈဆငရာတားဆးကာကြယေရးႏင မးဖြားျခငးမးဖြားျခငးမးဖြားျခငးမးဖြားျခငးဆငရာအခြငအေရးမားဆငရာအခြငအေရးမားဆငရာအခြငအေရးမားဆငရာအခြငအေရးမား

မေလး႐ားဥပေဒအရ အမေဖာအလပသမားမားကယ၀နေဆာငျခငးႏင ေမြးဖြားခြငကတားဆးပတပငပါသည။ အကယ၍ ျဖစလာခပါက အမေဖာအလပသမားသည နယႏငဒဏခရမညအျပင၊ ေအဂငစကနကစရတအားလးကလညး ေပးေလာရမညျဖစသည။ လက႐အလပကနထ ရကသညလညး ပကျပယသြားၿပး၊ အလပဆကလပခြငမရေတာေပ။ အလပသမား၀နႀကးဌာနက ထတေသာလကစြစာအပတြင လမးၫြနထား သညမာ အမ႐ငသည မမ၏အမေဖာအလပလပေနေသာကာလအတြငး၊ မညသညႏငငသားတစဥးတစေယာကႏငမ လကထပျခငး၊ ပတသက ျခငး မ႐ေစရန ထနးသမးကြပကရနတာ၀န႐သညဟ ေရးသားထားသည။ ေနာကတစခကမာ အမေဖာအလပလပခြငပါမစတြငလညး အမေဖာသည အလပလပေနေသာ ကနထ႐ကကာလအတြငး အမေထာငျပခြငမ႐ဟ တားဆးပတပငထားသည။ ဤအခကမားသည “အမး

Page 5: Report Prepared Jointly by Caram Asia and Tenaganita

5

သမးမားအား အဆငအတနးခြျခားမႈမားႏင မတရားကငႀကမႈမားပေပာကေရး ညလာခ” မသေဘာတညခကမားက တက႐ကဆန႔ကငခးေဖာက ေသာလညး၊ မေလး႐ားသည ၁၉၉၅ - တြင အတညျပခသည။

ေနရာေျပာငးေ႐ႊ႕မႈဆငရာေနရာေျပာငးေ႐ႊ႕မႈဆငရာေနရာေျပာငးေ႐ႊ႕မႈဆငရာေနရာေျပာငးေ႐ႊ႕မႈဆငရာ ကန႔သတခပခယမႈကန႔သတခပခယမႈကန႔သတခပခယမႈကန႔သတခပခယမႈ

မေလး႐ားလ၀ငမႈ႔ႀကးၾကပေရးမ ထတေပးေသာ အမေဖာမားအတြကအလပလပခြငပါမစသည၊ အလပ႐ငတစဥးတညးႏင ေနရာတစခတညးတြင သာလပကငရမညျဖစၿပး၊ လး၀ေျပာငးေ႐ႊ႕ခြငမ႐ပါ။ ဤသ႔ေသာထနးခပမႈသည အလပ႐ငမ မညသ႔ေသာမတရားမႈမးကကးလြနေနသညျဖစေစ၊ အလပသမားသည သညးခၿပးအလပကဆကလက၍ လပကငရမညဟ မတရားမႈကအားေပးရာေရာကပါသည။ အမေဖာအလပသမားတ႔၏ ႏငင ကးစာရြကစာတမးမားက ေအဂငမားႏင အမ႐ငမားကသမးဆညးထားေသာေၾကာင၊ အမေဖာသည အလပ႐င၏ မတရားမႈက မခႏင၍ထြကေျပး မညဆလငလညး၊ ဖမးဆးခရျခငး၊ ေထာငဒဏကခရျခငး၊ ဒဏေငြေဆာငရျခငးႏင ျပညႏငဒဏခရျခငး စသညတ႔က ဆကတကခရမည ျဖစေသာေၾကာငမေလး႐ားသည အမေဖာမားကလမဆနစြာျပမေသာ၊ လေမာငခကသ႔ဆငတေသာ လပသားကနကးမႈကကငသးေနေသာ ႏငင ျဖစပါသည။

မၾကာေသးမကရ႐ေသာ တကသညစာရငးအရ အလပ႐ငမားသည အမေဖာတစဥးေခၚယမညဆလင မေလ႐ားရငးဂစ - ၈၀၀၀ (အေမရကနေဒၚ လာ - ၂၅၀၀) ကနကသည။ အလပ႐ငသည အမေဖာ၏ ပထမအလပလပသညမစ၍ ၇ -လစာကအားလးျဖတယၾကသညသာမက၊ ထေနာကလစဥလညး ျဖတယၾကသညကေတြ႕ရသည။ အမေဖာတစဥးထြကေျပးပါက မေလး႐ားအမ႐ငက လ၀ကမဒဏေငြမေလး႐ားရငးဂစ- ၂၅၀ (အေမရကနေဒၚလာ-၇၈) ဒဏတပပါသည။ သ႔အတြကေၾကာင အလပ႐ငမားသည အမေဖာအလပသမားတ႔၏ တရား၀ငစာ႐ြကစာတမး မားက သမးဆညးထားျခငးျဖစေၾကာငး၊ ထြကေျပးပါက အမေဖာေနာကတစဥးေခၚယရမညျဖစ၍ အမ႐ငအေနႏင ကနကမႈမား႐လာႏင ေသာေၾကာင အခ႕အမ႐ငမားသည အမေဖာ၏ စာ႐ြကစာတမးကသမးဆညးထားသညအျပင၊ မမတ႔လပငနးသ႔ေခၚေဆာငသြားၿပး ထလပငနးတြငလညး ခငးေစမႈမားျပလပၾကျခငး စသညမတရားမႈမားစြာက ေတြ႕႐ရပါသည။

လသားမဆနဆးျဖစေသာ အခကတစခမာ အမေဖာမား၏ ၉၀%သည တစႏစလးအလပလပေသာလညး ပတရကတစရကမမရပါ။ ေနရာဌာန တစခတညးတြငခပေႏာငခထားရျခငး၊ ပတရကမ႐ျခငး၊ ပထမလစာ ၇ - စာကအျပညျဖတခရျခငး၊ ေနာကထပလစာထမ လစဥအျဖတခရျခငး၊ လစာလး၀မရျခငး စသညလမဆနေသာမတရားျပကငမႈမားေၾကာင မေလး႐ားတြငအမေဖာမား၏ အေျခအေနမာ ကၽြနကနခရသည အလပသမ မားသဖြယျဖစေနပါသည။

အလပ႐ငမား၏အလပ႐ငမား၏အလပ႐ငမား၏အလပ႐ငမား၏ ၀၀၀၀ငေငြအေပၚမတညျခငးငေငြအေပၚမတညျခငးငေငြအေပၚမတညျခငးငေငြအေပၚမတညျခငး

မေလး႐ားလ၀ကမ ထတျပနသညမာ အငဒနး႐ားအမေဖာမားကေခၚယေသာ အမ႐ငမား၏တစႏစ၀ငေငြမာပမးမ -၃၆ ၀၀၀ - ရငးဂစ (အေမရကနေဒၚလာ - ၁၁ ၂၅၀) ႐ၿပး၊ ဖလစပငအမေဖာမားကေခၚယေသာ အမ႐ငမား၏ တစႏစ၀ငေငြမာပမးမ -၁၂၀ ၀၀၀ - ရငးဂစ (အေမရကနေဒၚလာ - ၃၇ ၅၀၀) ႐ေသာေၾကာင၊ အငဒနး႐ားအမေဖာမား၏ လစာမာ ဖလစပငအမေဖာမားထကနညးရျခငးျဖစေၾကာငး ေျပာပါ သည။ သ႔ေသာ ဥပေဒအရဆလင အလပ႐င၏ ၀ငေငြအေပၚမတည၍ အလပအမးအစားတစခတညးကလပကငေသာ အလပသမားမားသည ႏငငတစခတညးတြငလပခလစာ ကြာဟခြငမ႐ပါ။ လ႔အခြငအေရးအဖြ႕မား၏ ေလလာသးသပခကမားအရ အငဒနး႐ားအမေဖာမားသည မေလး႐ားဘာသာစကားက ဖလစပငမားထကပကၽြမးကငၾကသညအျပင၊ အလပပငးဆငရာတြငလညး နမကမႈမ႐ေၾကာငးေတြ႕ရပါသည။ ထေၾကာင မေလး႐ားလ၀က၏ ေျပာဆကာကြယေနမႈသည အဓပၸာယမ႐ေပ။

ကယကယကယကယ၀၀၀၀နေဆာငေသာအမေဖာအလပသမားမားႏငနေဆာငေသာအမေဖာအလပသမားမားႏငနေဆာငေသာအမေဖာအလပသမားမားႏငနေဆာငေသာအမေဖာအလပသမားမားႏင HIV HIV HIV HIV ပး႐ေသာေ႐ႊ႕ေျပာငးအလပသမားမားအားပး႐ေသာေ႐ႊ႕ေျပာငးအလပသမားမားအားပး႐ေသာေ႐ႊ႕ေျပာငးအလပသမားမားအားပး႐ေသာေ႐ႊ႕ေျပာငးအလပသမားမားအား နယႏငဒဏေပးျခငးနယႏငဒဏေပးျခငးနယႏငဒဏေပးျခငးနယႏငဒဏေပးျခငး

မေလး႐ားအစးရမသတမတထားေသာ ေ႐ႊ႕ေျပာငးအလပသမားအတြကေဆးစစခကမားတြင HIV ေရာဂါပးစစေဆးေတြ႕႐ျခငး၊ တဘေရာဂါ ႐ျခငး၊ ကယ၀န႐ျခငး ႏငအျခားေသာေရာဂါမားစစေဆးေတြ႕႐ပါက အလပသမားသည ျပညႏငဒဏခရၿပး၊ ႏငငသ႔ျပနပ႔ခရမညျဖစသည။ မၾကာ ေသးမကထတျပနေသာ မေလး႐ားလ၀က၏ မ၀ါဒအရ အမေဖာတစဥးသည HIV ေရာဂါပး႐လာျခငးႏငကယ၀န႐ေၾကာငးတ႔က စစေဆးေတြ႕႐ရ လင အလပလပခြငပါမစက ဖကသမးခရမညျဖစၿပး၊ အလပလပခြငကနထ႐ကကဖကသမးကာႏငငျပနပ႔ခရမညျဖစသည ဟေဖာျပထားသည။ အျခားေသာအလပသမားမားအတြကမ ကယ၀န႐လငထသ႔မ၀ါဒခမတထားျခငးမခရေသာလညး၊ အမေဖာအလပသမားတ႔သညသာ ကယ၀န႐ လငႏငငျပနအပ႔ခရမညျဖစသည။

အျပညျပညဆငရာလ႔အခြငအေရးမထတျပနေသာ HIV/AIDS ေ၀ဒနာသညမားႏငပတသကသညအခြငအေရးလမးၫႊနခကတြင - “HIV ေရာဂါ ပးကေတြ႕႐ရေသာေၾကာငမညသတစဥးတစေယာကမဆ၊ ယငးတ႔၏လြတလပမႈ၊ ေနထငလပကငမႈႏငအျခားေသာအခြငအေရးမားစြန႔လႊတလက ရျခငး၊ ဆး႐ႈးလကရျခငး မ႐ေစရ။ ထ႔ျပင HIV ေရာဂါပး႐ေသာလပသားတစဥးသည ေ႐ႊ႕ေျပာငးအလပသမားအျဖစႏငအျခားႏငငတြငလညး ေကာငး၊ မမႏငငတြငလညးေကာငးလပကငရာတြင အျခားေသာအလပသမားမားကသ႔ လမႈေရး၊ ထတကန ႏငစးပြားေရးတ႔တြင မားစြာအကးျပ ေၾကာငးေတြ႔႐ရပါသည။ HIV ေရာဂါပးေတြ႕႐ရ၍ အလပသမားမားအေပၚမေလး႐ားႏငင၏ ျပမေဆာင႐ြကခကမာ အျပညျပညဆငရာအလပ သမားအဖြ႔ (ILO) ၏မ၀ါဒစညးမဥးမားက ဆန႔ကငခးေဖာကေနပါသည။ ကမၻာလပသား၀နးကငကလညး မတရားျပကငရာေရာကသည။

Page 6: Report Prepared Jointly by Caram Asia and Tenaganita

6

မရငးႏငငႏငဆကႏႊယေသာမမရငးႏငငႏငဆကႏႊယေသာမမရငးႏငငႏငဆကႏႊယေသာမမရငးႏငငႏငဆကႏႊယေသာမ၀၀၀၀ါဒမားါဒမားါဒမားါဒမား

မေလး႐ားအစးရသည အမေဖာရ႐ေရးအတြကႏငငမားစြာႏငသေဘာတညမႈမားျပလပရာတြင၊ မတညေသာႏငငမားအတြက ျခားနားေသာ သေဘာတညခကစညးမဥးမား လပေဆာငသညကေတြ႕ရသည။ အခ႕ေသာႏငငမား၊ အထးသျဖင ဖလစပငကသ႔ေသာႏငငမားႏင သေဘာတ ညမႈျပလပရာတြင တကေသခာေသာအလပကနထ႐ကစနစ၊ အနညးဆးေပးရမညလစာ၊ မရငးႏငငအတြငးခစားခြင႐သည အလပသမားအခြင အေရးမားစသညတ႔က မေလး႐ားဘကမ သေဘာတေပးရသည။ အကယ၍အလပ႐ငသည ကနထ႐ကစာခပကေသာလညးေကာငး၊ အမေဖာ၏ မရငးႏငငမ သတမတထားသည စာခပပါအခြငအေရးမားက တားဆးေဖာကဖကပါက အေရးယခရမညျဖစသည။ သ႔ေသာ ယခအခနထ မညသညအလပ႐ငတစဥးတစေယာကမ ထသ႔တရားစြဆမႈ မခရဘးပါ။ အဘယေၾကာငဆေသာ မေလး႐ားအလပသမားဥပေဒသည အလပ႐ငဘကမ အျပညအ၀ရပတညေပးထားေသာေၾကာငျဖစပါသည။

မေလး႐ားသည အငဒနး႐ားႏငငႏင ၂၀၀၆ - ခႏစတြင အမေဖာေခၚယမႈဆငရာသေဘာတညမႈစာခပကခပဆခသည။ သ႔ေသာ ၂၀၀၉ - ခႏစ တြင အငဒနး႐ားဘကမသေဘာတညမႈ အသစျပလပရနေတာငးဆခသည။ ၂၀၀၆ - သေဘာတညမႈသည အမေဖာအလပသမားမားက အခြငအ ေရးကာကြယမႈဆငရာမ႐ျခငး၊ အလပခနသတမတထားမႈမ႐ျခငးႏင အလပနားရကမပါ၀ငျခငးစသည အငဒနး႐ားဘကမ နစနာမႈမားစြာတ႔ ေၾကာင သေဘာတညမႈအသစျပလပလၾကျခငးျဖစသည။ အငဒနး႐ားဘကမ ေတာငးဆေသာ အလပနားရကမားအတအကသတမတေရး၊ အားလပရကႏင အကယ၍ အလပ႐ငေသာလညးေကာငး၊ အျခားသမားေၾကာငေသာလညးေကာငးအမေဖာသည တရားရငဆငရသည အေနအထား႐လာပါက လ၀ကက အခြနေဆာင၍မေလး႐ားတြငအမႈအတြကေစာငဆငးရျခငးမးမဟတဘ၊ ယခငစာ႐ြကစာတမးမားျဖငသာ ေနထငခြငရေစေရး စသညအခကမားက အဆျပခသည။ ထျပင အမေဖာအလပသမားတစဥးသည၊ ဆႏၵ႐ပါကမမကယပငနာမညျဖငဘဏတြင စာရငးဖြငလစ၍ ေငြစ ႏငရမည။ ယခငက အမ႐ငသည အမေဖာအတြကဘဏစာရငးဖြငလစရာတြငယငးႏငပးတြစာရငး (Joint Account) မားဖြငလစ၍ အလပသမားအတြက လစာေငြစေပးခသည။ အကယ၍ အမေဖာသညမတရားမႈကမခႏင၍ေသာလညးေကာငး၊ အျခား အေၾကာငးမားေၾကာငေသာလညးေကာငး၊ အမ႐ငႏငအမႈျဖစလငေသာလညးေကာငး၊ အမ႐ငသညဘဏေငြစာရငးထမေငြအားလးကထတယ လကၾကသည။ အမေဖာသညလစာရ႐ေၾကာငးေပးေခလႊာတြငလကမတေရးထးခၿပးျဖစ၍၊ အမ႐ငသညထေပးေခလႊာမားကသကေသျပကာ လစာေပးၿပးေၾကာငး အခငမာေျပာဆၾကသည။ အမေဖာ၏ လစာေငြမားသည မညသ႔မမရႏငေတာ။ သ႔အတြကေၾကာငအငဒ နး႐ားဘကမ အမေဖာအတြကကယပင ဘဏစာရငးဖြငလစႏငေရးအတြက တငျပျခငးျဖစသည။ အခ႕အမႈမားတြင အမေဖာသညမမလစာအျပင၊ ရငးႏးသမားက သ႔ဘဏစာရငးတြင ေခတထညထားေသာေငြမားကပင အမ႐ငမ ထတယလကေၾကာငး လအခြငအေရးမားမေလလာေတြ႕႐ ရသည။ အမအလပသမားမားသည သတ႔တစဥးတညးသာေငြထတယႏငေသာကယပငဘဏေငြစာရငး႐မသာ၊ သတ႔ပငပနးႀကးစြာ႐ာေဖြထား ေသာ လပခမားကသတ႔ရႏငမညျဖစၿပး၊ လပခမရေသာလမားအတြကလညး ဘဏေငြစာရငးအ၀ငက စစေဆးၾကညျခငးျဖင၊ အမ႐ငသည ေငြမညမကသာ ေပးသညက သႏငမညျဖစသည။

အငဒနး႐ား၊ ဖလစပင၊ သရလကၤာ ႏင အႏၵယ ႏငငမားသည ယငးတ႔ႏငငမ မေလး႐ားသ႔အမေဖာေစလႊတေရးအတြက အလပကနထ႐က သေဘာတညမားရယၾကသည။ ေအာကပါတ႔မာ ကနထ႐ကတြငပါ၀ငေသာ ေယဘယအခကမားျဖစပါသည။

အားလပရက (နားရက) - ဖလစပင၊ သရလကၤာ ႏင အႏၵယကနထ႐ကမားတြင လပခရေသာတစပတလငပတရကတစရက ရ႐ေရးပါ၀င သည။ အငဒနး႐ားႏင ကေမၻာဒးယားတ႔အတြကသေဘာတညမႈတြင ဤအခကမပါ၀ငပါ။

တစရကတာအလပခန - အႏၵယကနထ႐ကတြင တစေန႔ ၈ - နာရအလပခနကအေျခခ၍ တစလစာလခက သတမတထားသည။ ဖလစပင ကနထ႐ကတြင ထသ႔မပါ၀ငေသာလညး၊ အမအလပသမားသည ၈ - နာရဆကတကအလပလပၿပးလင နားခနရရမည ဟ၍သာ၊ မခငမာေသာ သေဘာတညခကပါ႐သည။

ႏငငကးစာအပႏင အလပပါမစ - ဖလစပငကနထ႐ကတြင အမေဖာသည မမ၏ႏငငကးလကမတစာအပႏင အလပလပခြငပါမစမားက၊ လက၀ယကငေဆာငထားရမညဟ ပါ႐သည။

ကနထ႐ကတြငပါ၀ငေသာအခကမားက ေျပာငးလျခငး ႏငမကြျခငးမား - ကနထ႐ကတြငပါ၀ငေသာအခကမားကေျပာငးလယျခငးႏင မကြျခငးမားႏငပတသက၍၊ အႏၵယႏငငအတြကဆလင မေလး႐ားႏငငဆငရာအႏၵယမဟာမငးႀကး႐းမသာ ျပလပႏငခြင႐ၿပး၊ ထသ႔မဟတပါက မရငးအတငးမတယ ေဆာင႐ြကရမည။

အမေဖာအလပခြငသ႔သြားေရာကႏငခြင - အႏၵယကနထ႐ကအရ မေလးအမ႐ငမားသည အႏၵယမစ႐ငမ သကဆငရာလႀကး မားႏငအရာ႐မားမ အခနမေ႐ြး၊ အႏၵယအမေဖာမား၏ အလပလပရာေနအမသ႔လာေရာက၍အေျခအေနေမးျမနးခြငႏင ၾကည႐႕ေစာငေ႐ာကမႈ ျပလပျခငး တ႔က သေဘာတ ရသည။

အလပ႐ငခ၀နခကစာခပ - အႏၵယကနထ႐ကအရ မေလး႐ားအလပ႐ငသည အႏၵယအမေဖာတစဥးေခၚယလပါက၊ အႏၵယေကာမ႐ငနာ မဟာမငးႀကး႐းတြင မေလး႐ားရငးဂစ - ၉၀၀၀ (အေမရကနေဒၚလာ - ၂၈၁၅.၅၀) တနကတခ၀နခကစာခပျပလပရနလအပသည။

Page 7: Report Prepared Jointly by Caram Asia and Tenaganita

7

လ႔အခြငအေရးအဖြ႕မားမလ႔အခြငအေရးအဖြ႕မားမလ႔အခြငအေရးအဖြ႕မားမလ႔အခြငအေရးအဖြ႕မားမ အမအလပသမားမားႏငပတသက၍အမအလပသမားမားႏငပတသက၍အမအလပသမားမားႏငပတသက၍အမအလပသမားမားႏငပတသက၍ အေထြေထြလပေဆာငမႈမားအေထြေထြလပေဆာငမႈမားအေထြေထြလပေဆာငမႈမားအေထြေထြလပေဆာငမႈမား

မေလး႐ားႏငငလ႔အခြငအေရးအဖြ႕တစချဖစသည Tenaganita သညအမအလပသမားမားႏငပတသက၍ ၂၀၀၄-ခႏစ ဇြနလမစ၍ စတငကည ေဆာင႐ြကေပးခရာ၊ ၂၀၁၁ - ဧၿပလထ၊ အမႈေပါငး ၃၁၄ မႈလကခရ႐ခသည။ ၂၄ နာရ၀နေဆာငမႈေပးႏငရန ၀နထမးမားမ ႀကးပမးခသည။ သ႔ေသာ အမႈေပါငး ၃၁၄ - မႈမ၊ ၃ - မႈသာ တရားစြဆႏငခၿပး၊ တရားခကအျပစဒဏကခရေအာင ေဆာငရြကႏငခသည။ ၃၁၄ - မႈတြင ၃ မႈ။

အစရငခစာအရ အမႈေပါငး ၃၁၄ မႈတြင၊ လအခြငအေရးခးေဖာကခရမႈႏင မတရားမႈစစေပါငးပစ ၂၈၂၆ ခကေတြ႕ရပါသည။ ဥပမာ။ ။ လပခလစာ မရျခငး၊ အမ႐ငကလစာမ ပလစြာေငြျဖတျခငး၊ အမ႐ငကႏငငကးလကမတႏငစာ႐ြကစာတမးမားထနးသမးထားျခငး (လအပသညအခနတြင လညးထတမေပးျခငး)၊ ႐ကႏကၫဥးပနးခရျခငး၊ လငပငးဆငရာအၾကမးဖကခရျခငး၊ မဒနးကငခရျခငး၊ စတပငးဆငရာၫဥးပနးမႈျပခရျခငး၊ ၿခမးေျခာကခရျခငး၊ အလပခနသတသတမတမတမ႐ဘ အခနၾကာ႐ညစြာခငးခရျခငး၊ ပတရကႏငနားရကမရျခငး၊ အခနးထတြငေလာငပတခရ ျခငး၊ အမတြငအလပလပရသညအျပင အမ႐င၏လပငနးတြငလညးလပကငရျခငး၊ အသကမျပညေသးသမားကလညး အမေဖာအျဖစခငးျခငး၊ အစားအစာလေလာကစြာမစားရျခငး (ညစညမးေသာအစာ၊ ပစရမညအစားမားေကၽြးျခငး)၊ ေနမေကာငးျဖစလငေဆးကသမႈမရျခငး၊ မမတ႔ဘာ သာကကးကြယ၀တျပခြငမရျခငး စသညလ႔အခြငအေရးႏင အလပသမားအခြငအေရးခးေဖာကေသာအခကေပါငး ၂၈၂၆ - မးက Tenaganita - မေတြ႕ရပါသည။ (အသက႐ငလကလြတေျမာကလာေသာ အမအလပသမားမားက ဆလသည)။ အသတခရျခငးတစခကက ထပျဖညပါ။

အမႈတစခစတြင မတရားမႈအနညးဆး ၇ - ခမ ၁၀ - ခထ ခးေဖာကခရသညကေတြ႔ရပါသည။

ေ႐ႊ႕ေျပာငးအမေဖာအလပသမားမားအတြကအငယဆး အသကအ႐ြယသည ၂၁ - ႏစျပညၿပးသားသျဖစရပါမည။ သ႔ေသာ Tenaganita မေလလာေတြ႔႐ခကမားအရ၊ အမေဖာ႐ာေဖြေရးေအဂငစမားသည အျခားႏငငမားမ အသကမျပညေသးေသာကေလးမားကပင၊ အသကအ႐ြယ လမလညစာရငးသြငး၍ အမေဖာလပကငခငးေနျခငးမားေတြ႕ရသည။ ကေလးငယမားကပင ေတြ႕႔ရပါသည။ တစခေသာအမႈတြင အသက ၁၄ - ႏစပငမျပညေသးေသာ မနးခေလးငယသည မေလး႐ားတြငအမေဖာအျဖစလပကငခရၿပး၊ အမ႐င၏ ၫဥးပနးႏပစကမႈမားေၾကာင Tenaganita - သ႔ေရာကလာခသည။ Tenaganita သညမေလး႐ား႐အတကခ လအခြငအေရး NGO တစချဖစၿပး၊ အလပသမား၊ ဒကၡသညႏင အမးသမးမား အခြငအေရးအတြက ရငဆငေျဖ႐ငးတကခကေပးပါသည။ အမႈအားလးအနက ၂၀% မာ အမေဖာအလပသမားမားႏငပတသကပါသည။

ေ႐ႊ႕ေျပာငးအလပသမားမားသည အလပ႐ငမား၏မတရားမႈမားခရလငေသာလညးေကာငး၊ အလပသမားအခြငအေရးမား မရလငေသာလညးေကာငး အလပသမား၀နႀကးဌာနသ႔တငၾကားႏငသညဆေသာ မေလး႐ား၏ အလပသမားအကဥပေဒ ၁၉၉၅ အရ၊ အလပသမားမားစြာတ႔မာ တငၾကားမႈ မားျပလပၾကသျဖင၊ မေလး႐ားအစးရႏငအဖြ႔သည ေၾကာငၾကမႈမားျဖစလာခသည။ သ႔ေသာ မေလး႐ားတရားစရငေရး၏ အခနဆြမႈႏင အလပသမားသည Special Pass ျဖင သးလထကပ၍ေနထငခြငမရေသာေၾကာင၊ သ႔ႏငငသားအတြက သကသာေနပါသည။ ထအေတာအတြငး အမႈမၿပးျပတလင အလပသမားသည ေနရပႏငငကျပနရမညသာျဖစသည။ သးလေနထငခြငအတြကလညး အလပသမားသည လ၀ကတြင အခြနေဆာငရမညျဖစသည။ အလပလညးလပခြငမရပါ။ အလပသမားသည သခရေသာမတရားမႈအတြက သငေတာေသာ တရားဥပေဒဆးျဖတ မႈမားက ရရနေစာငဆငးေနရေသာကာလၾကာျမငျခငး၊ အလပမလပရေသာေၾကာင ေနထငခြငစရတ ႏင ရပတညရနစရတမတတႏငျခငး၊ အလပသမားႏငသကဆငေသာအမႈဖြငရာတြငလညး အမႈဖြငသအလပသမားသည ႏငငကးစာ႐ြကစာတမးႏင အေထာကအထားမားတငျပမသာ အမႈဖြငႏငသညဟသတမတထားသျဖင စာ႐ြကစာတမးအားလးမာ အလပ႐ငမ သမးဆညးထားသျဖင အမႈဖြငဆ၍ မရခေသာ အမႈမားစြာရချခငး၊ စသညတ႔ေၾကာင၊ မေလး႐ားႏငငသည သႏငငသားမား၏ မတရားမႈမနသမတ႔အား လသားခငးစာနာေထာကထားမႈကမကကြယျပ၍ ကာကြယ ေပးေနပါသည။ အမေဖာအလပသမားတစဥးအေနႏငဆလင၊ အကယ၍ အမႈတြငသမအႏငရသညဆေစကာမ၊ သမအတြက ေလာေၾကးႏင ရသငရထကေသာနစနာေၾကးကရမညဟ အာမခ၍ မရပါ။ အမႈမားစြာတ႔တြင အမေဖာအလပသမားသည တရား႐းကာလႏငမေသခာမႈမားက စးရမေသာေၾကာင အမ႐ငေပးသည အနညးငယမေသာ ေငြက ယေဆာင၍ ႏငငသ႔ျပနခရသည။

အမေဖာေခၚယခြငလငစငအပတခရေအမေဖာေခၚယခြငလငစငအပတခရေအမေဖာေခၚယခြငလငစငအပတခရေအမေဖာေခၚယခြငလငစငအပတခရေသာသာသာသာ ေအဂငစမားႏငေအဂငစမားႏငေအဂငစမားႏငေအဂငစမားႏင မေလး႐ားလမေလး႐ားလမေလး႐ားလမေလး႐ားလ၀က၀က၀က၀က

ယခငကဆလင အမေဖာေခၚယခြငလငစငအပတခရေသာ ေအဂငမားစြာ႐ခပါသည။ ထသမားသည လ၀ကဥပေဒႏငၿငစြနးေသာ ေဆာင႐ြကမႈ မားကေဆာင႐ြကေသာေၾကာင ျဖစသည။ သ႔ေသာ ထေအဂငမားသည ဒဏေၾကးအနညးငယေဆာငလက႐ျဖင လငစငေနာကတစႀကမျပန၍ ရ႐ၾကသည။ ထေၾကာင ေအဂငမားသည သတ႔လငစငအပတခရလင ဒဏေၾကးေဆာင၍ ေနာကတစႀကမလငစငျပနရယျခငး (သ႔မဟတ) ေအဂငစအမညအသစတစချဖင မတပတငျခငးမား ျပလပလာၾကသည။

မဒယာႏငမဒယာႏငမဒယာႏငမဒယာႏင အျခားေသာသတငးအရငးအျမစမားအျခားေသာသတငးအရငးအျမစမားအျခားေသာသတငးအရငးအျမစမားအျခားေသာသတငးအရငးအျမစမား

မေလး႐ားသတငး၊ မဒယာတ႔တြင အမ႐ငတ႔မ ေစာငထနးရမညအခကမား၊ အမေဖာအလပသမားတ႔အတြကအခြငအေရးမားက ေၾကျငာျခငး၊ ေရးသားျခငးမားမ႐ပါ။ သ႔ေသာေအဂငစမားသည အမ႐ငမားမ အမေဖာငားလလင သကသာေသာေဈးႏႈနးျဖင ကၽြမးကငေသာအမေဖာမား ရေအာငစစဥေပးႏငေၾကာငး စသညေၾကာျငာမႈမးက ေတြ႕ရသည။

Page 8: Report Prepared Jointly by Caram Asia and Tenaganita

8

စမခကခထားေသာစမခကခထားေသာစမခကခထားေသာစမခကခထားေသာ မမမမ၀၀၀၀ါဒမားႏငါဒမားႏငါဒမားႏငါဒမားႏင တ႔ျပနေဆာင႐ြကမႈမားတ႔ျပနေဆာင႐ြကမႈမားတ႔ျပနေဆာင႐ြကမႈမားတ႔ျပနေဆာင႐ြကမႈမား

၂၀၀၇ - ခႏစမစ၍ အေ႐႕ေတာငအာ႐လ႔အခြငအေရးအဖြ႕အစညးတစချဖစသည CARAM Asia သည၊ ယငး၏အဖြ႔၀ငျဖစသည မေလး႐ား Tenaganita၊ မေလး႐ားကနသြယမႈဆငရာကြနဂရကႏင အျခားယၾကညရေသာ အဖြ႕အစညးအခ႕ႏငပးေပါငးကာ အမေဖာတ႔အတြက ရကသတ ပတတြငလပခေပးေသာ ပတရကတစရကရေရးအတြက ကမပနးမားျပလပ၍ အေရးဆခသည။ ၂၀၀၉ - ခႏစတြငမေလး႐ားအစးရသည အလပ သမားဥပေဒတြင အမအေစခမားအတြက၊ ရကသတပတတစပတလငလပခရေသာ ပတရကတစရကသတမတထညသြငးမညျဖစေၾကာငး၊ ေၾက ျငာခသည။ သ႔ေသာ မေလး႐ားအလပ႐ငမား၊ အမ႐ငမားႏင ႏငငေရးသမားမားမ ဆန႔ကငကန႔ကြကေသာေၾကာင၊ အဟန႔အတားျဖစခရၿပ၊ ယခ ထအေကာငအထညမေပၚႏငေသးပါ။

မေလး႐ားမဒယာမားမ ေရးသားၾကသညမာ အကယ၍အမအလပသမားမားက နားရကေပးမညဆပါက ထရကတြငအမအလပကမညသမ လပႏငမညမဟတျခငး၊ နားရကတြငအျပငသြားရငး အမေဖာသည ထြကေျပးႏငျခငး၊ သငယခငးမားႏငေတြ႕ဆျခငးေၾကာငလက႐ အလပကစတ ကနသြားၿပး ထြကေျပးႏငျခငး စေသာဆးကးမား ျဖစလာႏငေၾကာငး ေဖာျပခၾကသည။ ႏငငေရးသမားတစဥးက ထတေဖာေျပာဆသညမာ အကယ၍ မေလး႐ား႐အမေဖာမားက တစပတပတရကတစရကေပးလကပါက၊ သတ႔သည ထပတရကတြင မေလး႐ားၿမ႕မား၊ စညကားေသာေန ရာမား၌ စၿပေနၾကမညျဖစေသာေၾကာင မေလးႏငငသားတ႔အတြက အျမငမေကာငးပါ - ဟ၍ နမကေသာ အျမငျဖငေျပာဆခသည။ မေလးႏငင သားတ႔၏စတထတြင အမေဖာဟသည အမ႐ငလအပခကအရ အမတြငအၿမတမး႐ေနရမည - ဟ၍သတမတထားၾကသည။ မေလး႐ားအမ႐ငတ႔သည အမေဖာအလပသမားမားက လသားတစဥးအေနျဖင အသမတျပမျပသညအျပင၊ ကယေရာစတပါအပနးေျဖရန တစပတပတရကတစရကမေပးျခငး၊ သငယခငးမတေဆြမားႏင ေတြ႕ဆခြငမေပးျခငး၊ လမႈပတ၀နးကငအသငး၀ငးႏင မဆကဆႏငေစရန ပတပငတားဆးထားျခငး စသညလမဆနသည လပေဆာငမႈအားလးက ျပလပေနၾကသည။ လမႈအသငးအ၀ငးႏင ဆကဆရသညအခနမာလညး အမအလပသမားသည ၫဥးပနးႏပစကခရ၍ ထြကေျပးလြတေျမာကလာေသာအခါ ျဖစသည။ ႏငငအတြငးထတေ၀ေသာသတငးစာမားသ႔ မေလး႐ားအမ႐ငမားမ စာမားစြာေရးသားေပးပ႔ခသည။ ထစာတြင အလပ႐ငတ႔ေျပာသညမာအမားအားျဖင “အကယ၍ အမေဖာကတစပတပတ ရကတစရကေပးပါက၊ သတ႔သည ကယတငေသာလညးေကာငး၊ ရညးစားႏငေသာလညးေကာငးထြကေျပးႏငျခငး၊ ကယ၀နရလာႏငျခငးမား စသည ဆးကးမား ျဖစလာႏငေၾကာငး တငျပခၾကသည။

မေလး႐ားအစးရသညမေလး႐ားအစးရသညမေလး႐ားအစးရသညမေလး႐ားအစးရသည မညသညအရာမားကမညသညအရာမားကမညသညအရာမားကမညသညအရာမားက လပေဆာငၿပးလပေဆာငၿပးလပေဆာငၿပးလပေဆာငၿပး ျဖစသနညး။ျဖစသနညး။ျဖစသနညး။ျဖစသနညး။

မေလး႐ားႏငငသည လကနကးမႈဆန႔ကငေရးအကဥပေဒက ၂၀၀၇ - ခႏစတြငတငသြငး၍ ၂၀၀၈ - ေဖေဖာ၀ါရတြင စတငအေကာငထညေဖာခ ေသာလညး၊ အမေဖာမားႏငပတသက၍ ေဆာင႐ြကေနမႈမားသည လကနကးမႈႏငဆကႏႊယေနေသာ ကၽြနလပသားကနကးမႈပစမး သက၀ငေန ပါသည။ Tenaganita မအစအရငခစာမားတငျပ၍လညးေကာငး၊ ေဆြးေႏြးျခငးအားျဖငလညးေကာငး ေဆာင႐ြကေပးေသာလညး၊ မေလး႐ားအစး ရသည လပသားကနကးမႈဆငရာအခကမားကးလြနေနသညျဖစေၾကာငး သတေပးတငျပေသာလညး နားလညမႈမ႐ပါ။

အမေဖာမားအေပၚ လအခြငအေရးခးေဖာကမႈမားႏင အလပသမားဥပေဒမားျဖငကာကြယမႈမေပးျခငး၊ မတရားမႈမားစသည အစရငခစာမားႏင အမႈမားေပၚထြကလာေသာအခါ အငဒနး႐ားသည မေလး႐ား႐ ယငးတ႔ႏငငသားအမေဖာမား၏ ဘ၀မားဆး၀ါးမႈမားေၾကာင၊ ေနာကထပအမေဖာ ပ႔ေရးက စဥးစားခသည။ ထ႔ေနာက အငဒနး႐ားအမေဖာမား မေလး႐ားတြငအသတခရသည အမႈမားမေလး႐ားတြငဆကတကေပၚထြကလာၿပး ေနာက ၂၀၀၉ - တြငအငဒနး႐ားသည မေလး႐ားသ႔အမေဖာပ႔ေရးက ရပဆငးခသည။ ထသ႔ျဖစေသာလညး မေလး႐ားအစးရသည ယခအခါ နေပါ၊ ျမနမာ၊ ဗယကနမ ႏင လာအႏငငတ႔မ အမေဖာရ႐ႏငရနႀကးပမးလက႐ပါသည။ (အေ႐႕တေမာႏင ပါပအာနယးဂနတ႔မလညး အမေဖာရ႐ ေရးေဆြးေႏြးေနပါသည။ အစရငခစာတြငမပါ၀င)

၂၀၀၉ - မစတင၍ အငဒနး႐ားအမေဖာမားမရေတာသျဖင၊ ကေမၻာဒယားႏငငမ အမေဖာမားက ပ၍ေခၚယခသည။ အမားစမာ အလပလပရန အသကမျပညေသာသမားျဖစၿပး၊ အသကမာ ၁၅ ႏစ မ ၁၇ ႏစ၀နးကငျဖစပါသည။ အမနအားျဖငဆရလင ကေလးမားက တရားမ၀ငလကနကး ၍ မေလး႐ားတြင အမေဖာလပကငေစျခငး ျဖစသည။

ဤသ႔ျဖင မေလး႐ားတြငကငသးေနေသာ နညးဗဟာသည ျဖစခၿပးေသာလ႔အခြငအေရးခးေဖာကမႈမားႏင ေ႐ႊ႕ေျပာငးအလပသမားတ႔အတြက ကာကြယေပးႏငေသာႏငငအလပသမားဥပေဒႏင လအခြငအေရးကာကြယေစာငေ႐ာကမႈမားကမလပဘ၊ ေနရာအသစမားမအမေဖာမား ဆကလက ၍ ေခၚယ ေနပါသည။ လ႔အခြငအေရးခးေဖာကမႈမားကလညး ကငတြယျပျပငလေသာ ဆႏၵမ႐ေၾကာငး ထင႐ားေနသည။

လအခြငအေရးအဖြ႕မားမ မညသ႔ပငေအာဟစေႁကြးေၾကာ၍ လ႔အခြငအေရးႏင အမေဖာတ႔၏ အခြငအေရးကေတာငးဆေနေသာလညး၊ မေလး႐ားအစးရသည အမေဖာအလပသမားမားက ကၽြနကသ႔ျပမဆကဆေနပါသည။ မေလး႐ားသည အမအလပသမားမားက အလပသမားလတနးစားတစရပအျဖစအသအမတျပရနကလညး ျငငးဆထားပါသည။ အနညးဆးလစာသတမတေပးရနေတာငးဆခကကလညး ျငငးဆထားပါသည။

Page 9: Report Prepared Jointly by Caram Asia and Tenaganita

9

အျပညျပညဆငရာအလပသမားအဖြ႕အျပညျပညဆငရာအလပသမားအဖြ႕အျပညျပညဆငရာအလပသမားအဖြ႕အျပညျပညဆငရာအလပသမားအဖြ႕(ILO) (ILO) (ILO) (ILO) ၏အမအလပသမားဆငရာညလာခ၏အမအလပသမားဆငရာညလာခ၏အမအလပသမားဆငရာညလာခ၏အမအလပသမားဆငရာညလာခ

အျပညျပညဆငရာအလပသမားအဖြ႕သည အမအလပသမားမားအတြက ဥပေဒမား၊ စညးမဥးမား၊ အခြငအေရးမားစသညတ႔က ညလာခဆးျဖတမႈျပလပၿပး၊ ႏငငတကာသ႔လကနာေစရနအဆျပခေသာလညး မေလး႐ားသညလကနာျခငးလး၀မ႐ခပါ။ ညလာခ၏ အမေဖာမား အေရးႏငပတသက၍ ဆးျဖတခက၊ ေထာကခခက၊ အလပသမားဥပေဒတြင အမေဖာမားကပါ ထညသြငးလကျခငးက မေလး႐ားအစးရမ ေျပာသညမာ - အမ႐ငမားအတြကလညး အခြငအေရး၊ ဥပေဒမားကလညးသတမတအတညျပသငေၾကာငး တ႔ျပနခသည။ အမေဖာအေရးက ညလာချပလပဆးျဖတအတညျပသညထက၊ ေထာကခသညအခကမားအေနႏင ေနာကဆကတြသာျပသငေၾကာငး မေလး႐ားဘကမ ေျပာခ ပါသည။ ထ႔ေၾကာင မေလး႐ားအစးရသည အမေဖာမားအတြက အခြငအေရးကာကြယမႈအစား၊ သ၏ႏငငသားအမ႐ငမားအတြက ပမ၍ ကာကြယ မႈမားလလားေၾကာငးထင႐ားေနပါသည။

အျပညျပညဆငရာအလပသမားအဖြ႕စညးမဥးမားအရ အလပသမားမားသည အသငးအဖြ႕မားကဖြ႕စညးႏငရမည။ သ႔ေသာ မေလး႐ားလ၀ကမ ယငးဥပေဒအခကကတားျမစထားပါသည။ အမေဖာမားေပါငးစညးၿပး၊ အဖြ႕အစညးပစျဖင ဖြ႕စညးမႈမနသမက မေလး႐ား လ၀ကဥပေဒက ပတပင တားဆးထားပါသည။

လသားခငးစာနာေထာကထားမႈမရေသာ မေလးရားႏငငသ႔ ကၽြႏပတ႔ ျမနမာႏငငသမားအား မညသညနညးႏငမ အမကၽြနအျဖစ မလာေစလပါ။ ထ႕ျပင ႏငငျခားသားအလပသမားမား၊ ဒကၡသညမား ႏင လ႕အခြငအေရးအဖြ႕မားက အၿမဒကၡေပးႏပစကေနေသာ မေလးရား၀နၾကးခပ Najib ႏင ျမနမာျပညသားမားက ကမၻာ႕အနမကဆးျဖစေအာင၊ ကၽြနျဖစေအာင အငတေခတသစ ဟစတလာ ဇာတခငးေနေသာ သနးစနႏင အေပါငးပါတစစတ႕အား ကၽြႏပတ႕ ညအစကေမာငႏမမား အားလးအငအားျဖင တတႏငသညဘကမေန၍ သမငးတြင ျမနမာမနးခေလးမား၏ အမကၽြနဇာတကြက မျဖစေစရန ကာကြယၾကပါစ႕.. ဟ ေလးစားစြာ တကတြနးရငး……

ယခေရးသားလကရေသာ မေလးရားရအမေဖာ၊ အမအကတ႕၏ဘ၀ စာမား၏ ရညရြယခကမာ ျမနမာႏငငသားမား မေလးရားအလပရင၊ အမရငတ႕၏ မတရားရကစကမႈမားက သေစလျခငး၊ ျမနမာႏငငမ ကၽြႏပတ႕၏ ညမ၊ အစမမား မေလးရားသ႕အမေဖာအျဖစ မေရာကလာေရး အတြက တစဖကတစလမးမ အေထာကအကျဖစေစေရး ျဖစသည။ ဤအေၾကာငးအရာႏင ဤစာက မတေဆြတ႕ႀကးပမးေနမႈမားတြင သတစပြငအျဖစလအပပါက ႀကကသလ သးႏငသည။

ႏြားေကာငးသား (Friend Ever)

ကးကား။ ။ Rights & Legislation for Migrant Domestic Workers across Asia

ဤအစရငခစာတြငပါ၀ငေသာ ဥပေဒပဒမ ၁၂ မ အပဒ ၁၂ ေအ ထက Facebook သငယခငးတစဥး- Qing Minya- မ အႀကျပကညပါသည။ ဘာသာျပနဆရာတြင အႀကဥာဏမားစြာေပးၿပး၊ စာလးေပါငးမားက စတ႐ညစြာျဖင၊ ေသခာစြာစစေဆးေပးေသာ Ko Htoo (ကပါလ) အားအထး ေကးဇးတငပါသည။ အားေပးသမား၊ အႀကဥာဏမားေပးၾကေသာ သငယခငးမားကလညး ေကးဇးတငပါသည။ စာလးေပါငးမားက ေနာကထပ အေသးစတျပနစစေပးေသာ မေ႐ႊေတာငသအားလညးေကးဇးတငပါသည။

ဆကလကေဖာျပပါမည။