republika crna gora ministarstvo finansija · - mr nikola vukićević, pomoćnik ministra za sektor...

Republika CRna GoRaMinistaRstvo Finansija

Republika CRna GoRa

MinistaRstvo finansija bilten iX

jul - septeMbaR 2007.

upRave

poReska upRava: www.poReskaupRava.vlada.CG.yu

upRava CaRina: www.upRavaCaRina.vlada.CG.yu

upRava za antikoRupCijsku iniCijativu: www.antikoRup.vlada.CG.yu

upRava za spRečavanje pRanja novCa: www.GoM.CG.yu/aspn

upRava za nekRetnine: www.nekRetnine.CG.yu

www.ministarstvo-finansija.vlada.cg.yu

Bilten Ministarstva finansija Crne Gore/jul-septembar 2007.

�

SadrŽaj

UVODNIK- ministar finansija dr Igor Lukšić

IZMJENE I DOPUNE ZAKONA O BUDŽETU REPUBLIKE CRNE GORE ZA 2007. GODINU - mr Nikola Vukićević, pomoćnik ministra za Sektor budžeta

REKORDAN BUDŽETSKI SUFICIT KAO KORAK KA INFRASTRUKTURNIM PROJEKIMA: DVA PUT MJERI, JEDNOM SIJECI- Dragana Crvenica, novinar dnevnog lista „Vijesti“

RebaLaNS KAPITALNOG BUDŽETA- Ljiljana Crnčević, koordinator Odsjeka za planiranje javnih investicija

PROGRAMSKI BUDŽET U ZAKONU O BUDŽETU ZA 2008. GODINU - Dean brown, savjetnik za budžet u bearing Point –u, USaID

UKLJUČIVANJE VANBUDŽETSKIH FONDOVA U SISTEM DRŽAVNOG TREZORA - Stanimirka Mijović, samostalni savjetnik

SREDNJOROČNI PROGRAM RADOVA NA PREMJERU I IZRADI KATASTRA NEPOKRETNOSTI NA PODRUČJU CRNE GORE ZA PERIOD 2008 – 2013. - Uprava za nekretnine

OSNIVANJE KATASTRA NEPOKRETNOSTI NA PODRUČJIMA OPŠTINA PODGORICA, BIJELO POLJE, ANDRIJEVICA I BERANE - Uprava za nekretnine

6-7

8-10

11

12-16

18

19-25

17

26-27


�

Bilten Ministarstva finansija jul - septembar 2007. godine

Broj: 9

izlazi: kvartalno

izdavač: Ministarstvo finansija

Crne Gore

za izdavača: dr igor lukšić

Urednik: ana Miljanić

asistent Urednik:Biljana Bataković

Uređivački odBor: koviljka Mihailović,

Milorad katnić,krsto racković

PrevodilaC: jelena čađenović

dizajn: adil tuzović

kontakt: Pr slUŽBa

Ministarstva Finansijatel:

+381 81 224 581Fax:

+381 81 224 450e-Mail:

[email protected]:

www.ministarstvo-finansija.vlada.cg.yuadresa:

stanka dragojevića br 2, Podgorica

štaMPa: dPC - Grafotisak

tiraŽ: 400

PROJEKAT „250 STAMBENIH KREDITA“ - Dragan Darmanović, viši savjetnik

IZRADA NACIONALNOG PROGRAMA INTEGRACIJA (NPI) I EKONOMSKOG I FISKALNOG PROGRAMA (EFP) - bojana bošković, viši savjetnik

IZMJENE I DOPUNE ZAKONA O POVRAĆAJU ODUZETIH IMOVINSKIH PRAVA I OBEŠTEĆENJU - Maja Mitrović, samostalni savjetnik

PEM PAL - mr Nikola Vukićević, pomoćnik ministra za Sektor budžeta,

Ridhard bartolomew, Savjetnik u US Treasury

ŠTA SU MEDIJI PITALI MINISTARSTVO FINANSIJA - Najčešća pitanja medija i odgovori za period jul-septembar 2007

godine - ana Miljanić, portparol

PREGLED NAJVAŽNIJIH AKTIVNOSTI MINISTRA FINANSIJA - PERIOD JUL - SEPTEMBAR 2007.- portparol-ana Miljanić,

- asistent portparola-biljana bataković

INFO/PREGLED OSTALIH VIJESTI- PERIOD JUL - SEPTEMBAR 2007.- portparol-ana Miljanić, asistent portparola-biljana bataković

JAVNI DUG REPUBLIKE CRNE GORE - PERIOD JUL – SEPTEMBAR 2007. GODINE - Nemanja Pavličić, koordinator Odsjeka za upravljanje javnim

dugom, analizu zaduženosti, upravljanje gotovinom i odnose sa

inostranstvom

REALIZACIJA JAVNE POTROŠNJE NA LOKALNOM NIVOU PERIOD JANUAR - JUN 2007. - Vladislav Karadžić, samostalni savjetnik

Gordana Radović, samostalni savjetnik

KONSOLIDOVANA JAVNA POTROŠNJA U CRNOJ GORI PERIOD JANUAR - SEPTEMBAR 2007. - Stanko Jeknić, koordinator Odsjeka za makroekonomsku analizu i

saradnju sa međunarodnim organizacijama, Radovan Živković,

samostalni savjetnik, Vladislav Karadžić, samostalni savjetnik

Republika Crna GoraMinistarstvo finansija

29-30

35-40

45-47

48-50

51-55

41-44

56-66

32-34

31

28


�

Ministar finansija Crne Gore dr igor lukšić

kontakt:

telefon: +381 81 242-835Fax: +381 81 224 450e-mail: [email protected]:www.ministarstvo-finansija.vlada.cg.yu

UVODNIK

budžetski proces je u potpu-nosti intenziviran i karakterišu ga rebalans za 2007. godinu, pripreme na izradi budžeta za 2008. godinu, ali i izmjene sistemskog Zakona o budžetu.

Priprema i usvajanje rebalansa budžeta za 2007. godinu predstav-lja uvod u narednu bu džetsku go-dinu. Predviđeno povećanje plata i jačanje kapitalnih izdataka biće karakteristika posljednjih mjese-ci tekuće godine. Nezabilježeno ostvarenje budžetskih prihoda uliva značajan optimizam kada je stabilnost javnih finansija u pitan-ju. Visok planirani suficit od oko 4% bDP, snažan rast ekonomije i dalje obaranje spoljnog duga su signali ekspanzionog ekonomskog ciklu-sa.

Ključne promjene u budže-tskoj politici u 2008. godini koje se očekuju odražavaju se kroz dalje jačanje sistema javnih fina-

nsija njihovom konsolidacijom u budžetskom iskazu koji treba da potvrdi crnogorska Skupština. budžet za 2008. godinu iskazaće pored budžeta Republike i izdatke svih državnih fondova. Pored toga biće data procjena potrošnje lo-kalnih samouprava i regulatornih tijela, a po prvi put obrazloženje budžeta će sadržati i bilanse zna-čajnijih državnih preduzeća. Sve to omogućavaju promjene sistemsk-og Zakona o budžetu i budžetskoj proceduri. Državni bilansi za nare-dnu godinu će biti uravnoteženi sa, za razliku od tekuće godine, blagim suficitom što je posljedi-ca, prvi put poslije dosta godina značajnijeg povećanja zarada u široj državnoj službi. Pored toga doći će i do povećanja kapitalnog budžeta kroz otvaranje više novih projekata. Nastaviće se i sa pores-kim reformama usljed primjene novih stopa doprinosa, čime bi dodatno trebalo da se popravi konkurentnost ekonomije.

Poštovani čitaoci,


�

ekspanzioni ciklus ima, me-đutim, i drugu stranu zbog koje je potrebno biti u potpunosti na oprezu. brzi rast kredita, visoke ci-jene nekretnina, ali i niže poreske stope stimulišu investicije i ličnu potrošnju. Očigledan je trend brzog rasta novčane mase. Iz tog razloga potrebno je nastaviti poli-tiku strukturnih reformi koja u dugom roku može biti rješenje za usporavanje ekonomije, tim prije što je za očekivati snažniju regulaciju bankarskog sektora od strane Centralne banke nakon usvajanja novog Zakona o banka-ma. Donošenje novog Zakona o radu, eliminisanje jednog broja bi-znis barijera, dalje restrukturiranje energetskog sektora (bez obzira na jednokratan uticaj na rast cijena), nastavak privatizacije i otvaranje novih projekata uz nastavak ulag-anja u infrastrukturu je nephodna politika da bi mali crnogorski eko-nomski sistem bio otporan, lakše prilagodljiv i konkurentan. bez ras-ta produktivnosti i povećanja proi-zvodnje roba i usluga nije moguće povećanje životnog standarda.

Uvaženi čitaoci,

Ovaj broj biltena Minista-rstva finansija je osvježen novim segmentom koji čini pogled iz novinarskog ugla. Nastojaćemo da na taj način učinimo našu edi-ciju dostupnom javnoj sferi radi omogućavanja iznošenja različitih stavova o fiskalnoj i ekonomskoj politici doprinoseći debati na teme koje će nakon usvajanja no-vog crnogorskog Ustava biti sve dominantnije. Nadam se da će novi prostor u biltenu u narednim brojevima popunjavati i stavovi predstavnika nevladinog sektora, osvježavajući na taj način svo-jevrsnu javnu raspravu o javnim prihodima i rashodima, odnosno o javnim dobrima koje država pro-izvodi koristeći novac poreskih obveznika

S poštovanjem,dr Igor Lukšić


�

Procjena primitaka i izdataka budžeta Republike Crne Gore za 2007. godinu urađena je na os-

novu očekivanog rasta bruto domaćeg proizvoda (bDP) za 2007. godinu, odnos-no planiranog povećanja privredne aktivnosti, podataka o kretanju javne potrošnje u periodu 2001-2006. godina, i aktuelnih promjena vezanih za set za-kona iz oblasti fiskalne politike, prije svega Zakona o porezu na dohodak i Zakona o porezu na dodatu vrijednost, kao i na osnovu ostalih zakonskih propisa kojima se uređuje funkcionisanje organa državne uprave, vanbudžetskih fondova i ostalih državnih subjekata. Zakon o budžetu sadrži i kapitalni budžet odvo-jen od tekućeg, gdje su na sistematičan način obrađeni najvažniji kapitalni pro-jekti u 2007.godini koji će biti finansirani iz budžetskih sredstava. Projekcije javnih prihoda su, tokom pripreme nacrta Zako-na o budžetu usaglašene, kako sa pred-stavnicima Međunarodnog monetarnog fonda, tako i sa inostranim ekspertima za javne finansije, što znači da su planske veličine višestruko testirane.

Nakon proteklih osam mjeseci 2007. godine očigledno je da je privredna aktivnost prevazišla očekivanja..To je, sa druge strane, generisalo i značajno veću naplatu javnih prihoda u odnosu na plan. Visoka stopa rasta zabilježena je u oblastima usluga - turizam, trgovina, poslovi sa nekretninama, finansijsko posredovanje, zatim građevinarstvo i saobraćaj. Došlo je do porasta cijena nekretnina i povećanog obima trgovine nekretninama, prije svega u primorskom regionu i Podgorici. Povećane su stran e neto direktne investicije, zatim promet na tržištu kapitala, zaposlenost i realne zarade u Republici, što je sve uticalo na popunjenost državne kase iznad plansk-og nivoa. Međutim, vrlo je važno ukazati na pojačanu aktivnost državnih organa, prije svih Poreske uprave i Uprave carina, što je dovelo do daljeg smanjenja sive ekonomije, suzbijanja nelegalnog tržišta

cigareta i dodatno uslovilo bolju naplatu poreza na dodatu vrijednost, poreza na međunarodnu trgovinu i transakcije (ca-rine) i akciza.

Naplata fiskalnih dažbina iznad plana bila je jedan od razloga za donošenje Za-kona o izmjenama i dopunama Zakona o budžetu za 2007. godinu, jer su se stekli uslovi da se ubrzanim tempom realizuju određeni ciljevi iz ekonomske politike Vlade za 2007. godinu, prije svega porast standarda zaposlenih u državnoj upravi i dalje smanjenje javnog duga Repub-like kako bi se do 2010. godine dostigao nivo od 30% bDP-a. Takođe, među pri-oritetima su pojačane aktivnosti na brizi najugroženijih slojeva stanovništva, kroz subvencije za struju i ostale socijalne beneficije, kao i povećanje Kapitalnog budžeta. Kroz povećanje minimalne cijene rada u decembru 2006. godine došlo je do linearnog povećanja zarada za sve zaposlene u Republici, što nije bilo reflektovano u osnovnom Zakonu o budžetu za 2007. godinu budući da je bio već pred usvajanjem u Parlamentu. Ostvareni višak prihoda nad rashodima je omogućio da se ide u dalje povećanje zarada zaposlenih u zdravstvu, prosvjeti i kulturi i to kumulativno 30%, dok će za ostale zaposlene koji se finansiraju iz

državnog budžeta povećanje biti real-izovano od 01. januara 2008. godine.

Izmjenama i dopunama Zakona o budžetu za 2007. godinu, ukupni primici budžeta planiraju se u iznosu od 749,09 mil.€ što je za 132,23 mil.€ veći iznos od planiranog Zakonom o budžetu za 2007. godinu.

Porezi se planiraju na 653,61 mil. € i veći su za 124,91 mil. € u odnosu na plan. Porez na dohodak fizičkih lica se planira na 73,87 mil.€ i veći je za 7,75 mil €, porez na dobit pravnih lica na 40,29 mil.€ i veći je za 25,26 mil €, porez na imovinu, od-nosno porez na promet nepokretnosti, na 14,17 mil.€ i veći je za 8,24 mil €, po-rez na dodatu vrijednost na 369,71 mil.€ i veći je za 72,57 mil €, akcize na 85,95 mil. € i veće su za 6,59 mil €, porez na međunarodnu trgovinu i transakcije (ca-rine) na 63,88 mil.€ i veći je za 3,21 mil €, dok se ostali republički porezi plani-raju na 5,75 mil.€ i veći su za 1,27 mil.€ u odnosu na iznos planiran Zakonom o budžetu za 2007. godinu.

Takse se planiraju na 17,52 mil.€ i niže su za 2,61 mil.€ u odnosu na plani-rana sredstva. administrativne takse na 9,99 mil.€ i niže su za 4,26 mil €, razlog za sniženja je odlaganje zamjene ličnih dokumenata u 2007. godini a prihod po ovom osnovu je bio planiran Zakonom o budžetu za 2007. godinu. Sudske tak-se se planiraju na 7,09 mil.€ i veće su za 1,62 mil €, boravišne takse na 0,43 mil.€ i neznatno su veće u odnosu na planirani iznos.

Povećanje Naknada se planira na 21,68 mil.€ i veće su za 3,05 mil.€ u od-nosu na plan. Naknade za korišćenje dobara od opšteg interesa na 4,33 mil.€ i veće su za 2,98 mil €, usled značajno veće naplate naknada po osnovu ko-rišćenja voda u prvih osam mjeseci 2007 godine, naknade za korišćenje prirodnih dobara na 2,75 mil.€ i manje su za 0,48 mil €, ekološke naknade na 2,35 mil.€ i veće su za 0,24 mil €, naknade za priređi-vanje igara na sreću na 4,67 mil.€ i veće

Izmjene i dopune Zakona o budžetu za 2007. godinu


�

su za 0,65 mil €, naknade za puteve na 5,40 mil.€ i manje su za 0,46 mil.€ i osta-le naknade se planiraju na 2,18 mil.€ i veće su za 0,11 mil.€ u odnosu na iznos planiran Zakonom o budžetu za 2007. godinu.

Ostali prihodi se, po rebalansu, pla-niraju na 34,06 mil.€ i veći su za 18,03 mil.€ u odnosu na planirana sredstva Zakonom o budžetu za 2007. godinu. Novčane kazne i oduzete imovinske ko-risti se planiraju na 9.98 mil.€ i veće su za 1,96 mil €, prihodi koje organi ostvaruju vršenjem svoje djelatnosti na 3.57 mil.€ i manji su za 0.11 mil €, ostali prihodi na 6.55 mil.€ i veći su za 2.24 mil.€ i prihodi od kapitala na 13,96 mil.€ (prodaja treće licence za mobilnu telefoniju). Zakonom prihodi od kapitala nisu bili planirani.

Pozajmice i krediti iz inostranih iz-vora planirani su u iznosu od 4,87 mil €, donacije u iznosu 0,6 mil €, projektni zajmovi u iznosu od 4 mil.€ i prihodi od privatizacije u iznosu od 8 mil €.

Suficit budžeta planiran je u iznosu od 90,03 mil €. Iz viška tekućih prihoda nad rashodima finansiraće se otplata dugova, otplata neizmirenih obaveza iz prethodnih godina (uključujući staru deviznu štednju) i Kapitalni budžet. Me-todološki, prema sugestijama Međuna-rodnog monetarnog fonda, i u skladu sa statistikom javnog sektora 2001 (Gover-nment Finance Statistics), otplata zaost-alih budžetskih obaveza je prikazivana tokom 2007. godine kao otplata duga, znači obaveza koja se isplaćuje nakon utvrđivanja budžetskog suficita odnos-no deficita, što je posebno naznačavano u svakom izvještaju Ministarstva finansi-ja. Ukoliko bi se otplata tih obaveza raču-nala kao tekuća potrošnja, suficit bi bio niži za taj iznos.

Što se tiče ukupnih javnih prihoda, oni su za 2007. godinu procijenjeni su u iznosu od 1.122,63 mil.€ što čini 52,09 % bDP-a za 2007. godinu (2.155,00 mil.€) . U strukturi javnih prihoda najveće učešće imaju porezi – 719,73 mil.€ ili 33,4 % bDP-a, a zatim doprinosi – 257,27 mil.€ ili 11,94 % bDP-a. Porezi učestvuju u ukupnim javnim prihodima sa 64 %, doprinosi sa 23 % dok svi ostali prihodi čine 13 % ukupnih javnih prihoda.

Procijenjena javna potrošnja u 2007. godini iznosi 1.056,85 mil.€ odnosno 49,04 % bDP-a. Drugim nivoom konso-lidacije dolazi se do ukupnog nivoa jav-ne potrošnje od 47,12 % bDP-a. Učešće tekuće javne potrošnje (konsolidovana

javna potrošnja umanjena za ukupne kapitalne izdatke - Kapitalni budžet RCG , kapitalni izdaci u tekućem budžetu i ka-pitalni izdaci fondova i opština) u 2007. godini procijenjeno je na 906,55 mil.€ što čini 42,07 % bDP-a za 2007. godinu.

Procijenjeni višak prihoda nad rasho-dima u 2007. godini iznosi 65,78 mil.€ što čini 3,05 % procijenjenog bDP-a za 2007. godinu.

Višak sredstava koji je opredijeljen za tekući budžet iznosi 131,2 mil €.

Sredstva za bruto zarade zaposle-nih predlogom Zakona uvećana su za 20,2 mil.€. Kako je već napomenuto, do povećanja je došlo usled povećanja mi-nimalne cijene rada, u prvom kvartalu na 52,00€, u drugom kvartalu 53,00€, a u trećem i četvrtom kvartalu 55,00€ i primjene sledećih propisa: Zakona o zaradama i drugim primanjima nosilaca pravosudnih i ustavnosudskih funkcija, kojim se predviđa povećanje zarada od septembra mjeseca, Izmjena i do-puna Granskog kolektivnog ugovora za zdravstvenu i socijalnu djelatnost, kojim se predviđa povećanje zarada zapos-lenih za 30% od septembra mjeseca, Izmjena i dopuna Granskog kolektivnog ugovora za oblast prosvjete, kojim se predviđa povećanje zarada zaposlenih za 20% od oktobra mjeseca i Izmjena i dopuna Granskog kolektivnog ugovora za oblast kulture, kojim se predviđa povećanje zarada zaposlenih za 20% od oktobra mjeseca.

Rashodi za materijal i usluge poveća-ni su za 7,0 mil.€. Značajno povećanje od 2,9 mil.€ odnosi se na ugovorene usluge (stručno usavršavanje zaposlenih, izrada i održavanje softvera, medijske i promo-

tivne aktivnosti i dr.). Rashodi za nabavku kancelarijskog materijala, rezervnih dje-lova i sitnog inventara povećani su za 1,9 mil.€. Ostatak sredstava odnosi se na povećanje rashoda za energiju 1,2 mil.€, rashoda za službena putovanja 0,6 mil.€ i rashoda za telefonske usluge 0,2 mil.€.

Sredstva za tekuće održavanje povećana su za 1,0 mil.€. Za tekuće održavanje građevinskih objekata sre-dstva su povećana za 0.9 mil.€ a za te-kuće održavanje opreme 0,09 mil.€.

Sredstva za subvencije povećana su za 5,0 mil.€ i odnose se na subvencije Nikšićkoj željezari za potrošnju električne energije. Obaveza proizilazi iz Ugovora o kupoprodaji 66,7% svih izdatih akcija društva Željezara Nikšić ad Nikšić. Ugov-orom je definisano (aneks br.9), da će za vrijeme trajanja investicionog programa u periodu od 2007.do 2011. godine, za koje se kupac obavezao investirati u Željezaru iznos od 117 mil. €, Vlada par-ticipirati u cijeni električne energije za određene količine.

Transferi za socijalnu zaštitu pove-ćani su za 3,5 mil.€. Do povećanja ovih sredstava došlo je zbog povećanja prava i korisnika dječijih dodataka, bo-račko-invalidske zaštite, materijalnog obezbjeđenja porodice, porodiljskog odsustva, tuđe njege i pomoći i ishrane djece u predškolskim ustanovama.

Transferi institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom sektoru povećani su za 5,3 mil.€ a odnose se na povećanje sredstava od 1,9 mil.€ za prenos radio difuznog signala RTCG na teritoriji Crne Gore, na povećanje sredstava od 1,4 mil.€ za realizaciju programa iz oblasti sporta, na povećanje sredstava od 0,8 mil.€ za prevazilaženje problema nasta-lih zbog ubiranja radio televizijske pret-plate i na povećanje sredstava od 0,5 mil.€ za povećanje zarada zaposlenih na Univerzitetu Crne Gore.

Kapitalni izdaci povećani su za 9,1 mil €. Na izdatke za građevinske objekte odnosi se povećanje od 3,5 mil.€, na izdatke za investiciono održavanje 2,4 mil.€, na izdatke za opremu 1,7 mil.€ i na izdatke za lokalnu infrastrukturu 1,5 mil.€.

Značajno su povećana sredstva za otplatu dugova i iznose 68,9 mil.€. Za otplatu hartija od vrijednosti i kredita nerezidentima povećana su sredstva za 47,8 mil.€, za otplatu obaveza iz pret-hodnih godina za 15,1 mil.€ i za otplatu hartija od vrijednosti i kredita reziden-


10

tima za 5,9 mil.€. Riječ je o prijevremenoj otplati duga Svjetskoj banci u iznosu od 39 mil.€, redovnom servisiranju oba-veza po osnovu stare devizne štednje, redovnom servisiranju otplate ino kre-dita, uplatu inicijalne kvote za članstvo u Međunarodnom monetarnom fon-du i Svjetskoj banci, isplatu zaostalih budžetskih obaveza i isplatu obaveza po osnovu pravosnažnih sudskih rješenja, što predstavlja značajan iznos u 2007. godini.

Sredstva tekuće budžetske rezerve povećana su za 4,0 mil.€. Ta sredstva koristiće se za nepredviđene izdatke, do kraja 2007. godine.

U 2005. godini sa Vladom Republike Mađarske potpisan je kredit pod OeCD uslovima koji podrazumijeva povoljnu kamatnu stopu, ispod tržišnog nivoa i dugi rok otplate. Sredstva se koriste za izgradnju obrazovnih institucija u Podgorici, zgrade Gimnazije, zgrade ekonomske škole i zgrade sređenje me-dicinske škole. Ukupan iznos kredita je 15 mil. € i do sada je u toku 2007. go-dine povučeno 4,6 mil. €. Specifičnost svih kredita u okviru OeCD aranžmana jeste da se sredstva plaćaju direktno dobavljačima odnosno izvođačima ra-dova tako da ih nije moguće prikazati u zakonskom dijelu budžeta.

U toku 2007. godine, zaključno sa 31. avgustom, su potpisani kreditni aranžmani sa afilijacijom Svjetske ban-ke, Međunarodnom bankom za razvoj (IDa), za projekat razvoja energetskog sektora u iznosu od 6,75 mil. eura i pro-jekat održivog turizma – za regionalno vodosnadbijevanje u iznosu od 7,5 mil. eura, (originalna valuta zajma su speci-jalna prava vučenja – SDR), zatim sa Njemačkom bankom za obnovu – KfW, projekat iz oblasti razvoja energetskog sektora u iznosu od 5,4 mil. eura. Do kra-ja 2007. godine predviđa se potpisivanje faze III projekta Regionalni vodovod i ot-padne vode sa KfW bankom u iznosu od 4,5 mil. eura i projekat Obnova željezničke infrastrukture sa evropskom bankom za obnovu i razvoj (ebRD) u iznosu od 6,0 mil eura. U svim navedenim kreditnim aranžmanima, osim ugovora sa IDa-om i evropskom investicionom bankom (eIb), Vlada Republike Crne Gore će se javiti kao garant krajnjim korisnicima kredit-nih sredstava. Kod aranžmana sa IDa-om, posebnim ugovorom će se definisa-ti odnos između Vlade i krajnjih korisnika sredstava, elektroprivredom Crne Gore,

JP Regionalni vodovod Crnogorsko primorje i Skupštinom opštine Ulcinj. Takođe, očekuje se ponovno potpisiv-anje ugovora za projekte koje kreditira eIb iz aranžmana potpisanih za vrijeme postojanja DZ Srbija i Crna Gora, a koji su se odnosili na projekte eIb-a u Crnoj Gori. Naime, ostalo je još nepovučeno 13 mil. eura za projekat Sanacija putne mreže 4 mil eura, projekat Rekonstrukci-je aerodroma 1 mil. eura, projekat Regu-lacija otpadnih voda 5 mil. eura i projekat Unapređenje energetskog sektora.

Od potpisanih kreditnih aranžmana u toku 2007. god. sredstva koja su nami-jenjena budžetu Republike, a koja će se povući u toku 2007. godine iznose 4 mil. eura, i to za projekat eIb Sanacija putne mreže.

Na osnovu ostvarenja javnih prihoda i rashoda u 2007. godini, a posmatrajući ukupnu ekonomsku sliku u Crnoj Gori mogu se izvesti sledeći zaključci:

Prema procjeni Ministarstva finansija u dugom roku je neodrživ snažan rast poreskih prihoda kao što se to desilo u 2006. i prvih osam mjeseci 2007. go-dine. Nakon investicionog buma koji je započeo u drugoj polovini 2005. godine, traje u 2006. i 2007. godini, sa tendencijom da se prenese i na veći dio 2008. godine, realno je očekivati stabili-zaciju privrednih aktivnosti kada postoji mogućnost pada pojedinih poreskih pri-hoda. Prije svega se misli na Porez na do-datu vrijednost, koji čini više od polovine tekućih prihoda budžeta i carine, koje takođe učestvuju sa skoro 9% u tekućim prihodima. Dakle, više od 60% tekućih budžetskih prihoda je direktno zavisno od dinamike privredne aktivnosti, odno-sno investicionog buma u Crnoj Gori. Sa druge strane, razlika između primitaka i tekućih prihoda čine jednokratni prihodi od prodaje imovine, pozajmice i krediti. To sve govori u prilog činjenici da bi u slučaju preuzimanja dugoročnih obave-za u srednjem i dužem roku na osnovu ostvarenih prihoda iz 2007. godine, u bliskoj budućnosti državni budžet ponovo ušao u zonu deficita sa svih negativnostima koje takvo stanje nosi.

Ministarstvo finansija zastupa stano-vište da, kao prvo, suficit treba iskoristiti za jačanje rezervi, odnosno državnih depozita za period kada dođe do sta-bilizacije ili pada poreskih prihoda. Te rezerve će biti iskorištene za pokriće tekućih troškova u narednim godinama umjesto eksternog zaduživanja kako bi

se finansirala javna potrošnja. Takođe, mogu biti korištene kao kolateral za izgradnju kapitalnih infrastrukturnih projekata u Crnoj Gori, bez obzira da li će se raditi samostalno ili sa strateškim partnerima. Drugo, sredstva suficita treba koristiti za otplatu dugova čime se smanjuje udio javnog duga u bDP-u ali i steriliše kreditna ekspanzija poslovnih banaka, koja zajedno sa deficitom pla-tnog bilansa predstavlja tzv. „opasnu“ stranu naglog privrednog razvoja. Treća mogućnost jeste da se depoziti koriste kao podloga za dalje snižavanje dire-ktnih poreza kako bi se poslovni ambi-jent napravio što stimulativnijim za dalje privredne aktivnosti i nastavak stranih direktnih investicija.

Ukoliko postojeći suficit bude gene-risao dodatnu tekuću javnu potrošnju u narednim godinama lako se može pokrenuti inflatorni talas i narušiti bilans makroekonomskih agregata – ponude i tražnje roba, usluga, novca. Stoga je jedan od prioriteta Ministarstva finan-sija i Vlade Republike Crne Gore dalje održavanje dostignute makroekonom-ske stabilnosti u Crnoj Gori. Povećanjem zarada, ostvarenim ili planiranim, u izno-su od 30% uglavnom se iscrpio dalji rast prije 2010. godine. barem u značajnijem iznosu, osim usklađivanja sa rastom stope inflacije. Očekuju se i dodatni pri-tisci na javnu potrošnju neophodnog širenja mreže diplomatsko konzularnih predstavništava, izgradnje kapaciteta državne uprave u susret priključenju evropskoj uniji, strateški infrastrukturni projekti, prije svih izgradnja auto puta bar - boljare, ali i ostali, ne manje značajni kapitalni projekti vezani za vodosnab-dijevanje, odvođenje otpadnih voda, izdradnja sanitarnih deponija, izgradnja i održavanje nacionalne putne mreže. Velike potrebe signaliziraju i neophodnu opreznost kod planiranja budžetskih sredstava u narednim godinama, i odre-đivanja održive dinamike ulaganja i tro-šenja sredstava.

mr Nikola VukićevićPomoćnik ministra

za Sektor budžeta


11

Užareni avgustovski dani su, osim partijskih rasprava o Usta vu (vjerovatno jedinom

preostalom pitanju koje omogućava medijska nadgornjavanja u dobro iz-vježbanoj nacionalnoj retorici) donijeli i jednu neočekivano dobru vijest - dr-žavna kasa, umjesto minusa, za sedam mjeseci ima 117 miliona eura nenada-nog viška.

U svjetlu činjenice da ove godine nije bilo značajnih prihoda od proda-je državne imovine i da su budžetski prihodi znatno veći od prošlogodi-šnjih, ovaj podatak izgleda kao još veći uspjeh.

Poreza je naplaćeno skoro 98 mi-liona eura više od plana. Standardno, PDV je najviše uticao na taj rezultat, a najveće iznenađenje za planere bili su porezi na dobit preduzeća i na imovi-nu, kojih je prikupljeno trostruko više od predviđenog.

Podgrijane nade da će država siro-mašnima pokazati svoju široku ruku i povećati socijalna davanja brzo su se pokazale jalovim, jer je na tom polju

bilo naznaka čak i skupljanja državne šake.

Iz predloga izmjena ovogodišnjeg budžeta vidi se da je početni stav omekšan jer je predloženo poveća-nje troškova za oko 57 miliona eura (najveći dio odnosi se na rast plata), dok je socijali namijenjeno manje od šestine. Socijalna pomoć je povećana uglavnom zbog uključivanja ranije na-javljenog programa plaćanja dijela ra-čuna za sve skuplju struju siromašnim domaćinstvima. Ovoliki budžetski su-ficit nije bio dovoljan ni da spriječi uz-micanje socijalne politike. Tako je, uz smanjenje broja domaćinstava koja će primati pomoć za struju i rezanje izno-sa sa 20 na 11,2 eura mjesečno, stiglo i smanjenje stipendija za školovanje djeci koja su bila u „vozu smrti“, u janu-aru 2006. Lošu vijest su dobili i vlasnici imovine oduzete u socijalizmu jer će im biti isplaćeno manje od prvobitno planiranog.

Dežurni kritičar bi primijetio da je istovremeno Vlada odlučila da odobri pet miliona eura subvenci-ja za struju privatizovanoj Željezari i da sa 1.500 automatskih pušaka, 100 puškomitraljeza i 250.000 metaka po-mogne avganistan - zemlju koja proiz-vodi oko 90 odsto svjetske proizvod-nje opijuma.

Dežurni optimista bi sve do sad navedene nepopularne poteze zane-mario, jer uzdržavanje od povećanja troškova i otplata stranih dugova otvaraju prostor da država dugoročno riješi velik dio socijalnih problema.

Uz to, svi ekonomisti se slažu da višak u prihodima oslikava tek mome-nat investicionog „buma“ i masovne prodaje nekretnina i da ga treba pro-mišljeno iskoristiti jer nije trajnog ka-raktera.

Činjenica da država nije popustila pod pritiskom neplaniranih prihoda baš koliko i brojni Crnogorci koji su prodali djedovinu strancima (iako je povećala plate u javnom sektoru), ohrabruje da će sa barem jednakim oprezom, na principu “dva put mjeri, jednom sijeci”, birati infrastrukturne projekte koji bi riješili probleme turi-zma i svih drugih povezanih gra-na. Zato i nestrpljivo čekamo plan mogućih investicija i procjenu koristi od njih.

Stvaranje kvalitetne infrastrukturne osnove (putevi, snabdijevanje vodom i strujom...), uz povećana ulaganja u nauku, obrazovanje i poboljšanje zdravstvenih usluga bi u pravnoj državi koja ne guši biznis bio ogroman korak ka ravnomjernom ekonomskom razvoju i prekidu višedecenijske mi-gracije ka jugu.

a u tom scenariju, koji ne mora biti utopistički, i oni na margini (koji ipak žive u površinski većoj polovini Crne Gore) bi lakše progutali “bolne rezove tranzicije” jer bi imali gdje da traže šan-su.

Dragana CrvenicaNovinar dnevnog lista “Vijesti”

IZ NOVINARSKOG UGLA:

ReKORDaN bUDŽeTSKI SUFICIT KaO KORaK Ka INFRaSTRUKTURNIM PROJeKIMa

Dva put mjeri, jednom sijeciČinjenica da država nije popustila pod pritiskom neplaniranih prihoda baš koliko i brojni crnogorci koji su prodali djedovinu strancima (iako je povećala plate u javnom sektoru), ohrabruje da će sa barem jednakim oprezom i na osnovu uporedne analize birati infrastrukturne projekte koji bi riješili probleme turizma i svih drugih povezanih grana


12

KAPITALNI BUDŽET

Zakonom o budžetu Republike Crne Gore za 2007. godinu, sredstva za kapitalni budžet planirana su u ukupnom iznosu od 33,91 mil.€ . Predlogom Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o budžetu Republike Crne Gore za 2007. godinu, uvećana su sredstva za kapitalni budžet u iznosu od 1,00 mil.€ .

Sumarna tabela kapitalnog budžeta

ekonomska klasifikacija Opis Plan 2007 Razlika Rebalans

4 Izdaci 33,911,032.10 1,000,000.00 34,911,032,10

41 Tekući izdaci 1,376,964.60 572,000.00 1,948,964,60

44 Kapitalni izdaci 32,534,067.50 428,000.00 32,962,067.50

Za Direkciju javnih radova planirana su sredstva za kapitalne projekte u kapitalnom budžetu za 2007. godinu u iznosu od 15,91 mil.€ . Izmjenama i dopunama Zakona o budžetu Republike Crne Gore za 2007. godine umanjena su sredstva u iznosu od 0,50 mil.€ i preusmjerena na Direkciju za saobraćaj za projekat Izgradnja autoputa od Smokovca do Veruše.

Direkcija javnih radovaFunkcionalna klasifikacija

ekonomska klasifikacija

Opis Plan 2007 Razlika Rebalans

290 Direkcija javnih radova 15,911,032.10 -500,000.00 15,411,032.10

Muzički centar – Rekonstrukcija i adaptacija objekta Doma vojske u Podgorici

Funkcionalna klasifikacija



721Muzički centar- Rekonstrukcija i adaptacija objekta Doma vojske u Podgorici

3,184,200.00 -2,500,000.00 684,200.00

7211 Faza pripreme 280,000.00 0.00 280,000.00

7212 Faza izgradnje 2,904,200.00 -2,500,000.00 404,200.00

4 Izdaci 2,904,200.00 -2,500,000.00 404,200.00

41 Tekući izdaci 24,200.00 0.00 24,200.00 413 Rashodi za materijal i usluge 24,200.00 0.00 24,200.00O820 4139 Ugovorene usluge 24,200.00 0.00 24,200.00 44 Kapitalni izdaci 2,880,000.00 380,000.00 441 Kapitalni izdaci 2,880,000.00 -2,500,000.00 380,000.00

O820 4413 Izdaci za građevinske objekte 2,380,000.00 -2,000,000.00 380,000.00

O820 4415 Izdaci za opremu 500,000.00 -500,000.00 0.00

Za kapitalni projekat Muzički centar - Rekonstrukcija i adaptacija objekta Doma vojske u Podgorici planirana su sredstva u kapi-talnom budžetu za 2007. godinu u iznosu od 3,23 mil.€, za fazu pripreme 0,28 mil.€ i fazu izgradnje 2,95 mil.€ .

Zbog neriješenih imovinsko-pravnih odnosa došlo je do produžetka roka izrade projektne dokumentacije, nakon čega Direkcija ja-vnih radova planira raspisati javno nadmetanje za izbor najpovoljnijeg ponuđača radova.Sa radovima na izgradnji ovog objekta planira se početi tek krajem 2007.godine, tako da planirana sredstva u Fazi izgradnje neće biti u cjelosti realizovana u 2007. godini.

Rebalans kapitalnog budžeta


13

Izmjenama i dopunama Zakona o budžetu Republike Crne Gore za 2007. godinu umanjena su sredstva u fazi izgradnje - Izdaci za opremu u iznosu od 0,50 mil.€ i preusmjerena na Direkciju za saobraćaj za kapitalni projekat Izgradnja autoputa od Smokovca do Veruše,takođe su umanjena sredstva u fazi izgradnje - Izdaci za građevinske objekte u iznosu od 2,00 mil.€ i preusmjerena na sljedeće kapitalne projekte:

Upravna zgrada Carinarnice Kotor – Kotor




709Upravna zgrada Carinarnice Kotor-Kotor

332,000.00 100,000.00 432,000.00

7092 Faza izgradnje 332,000.00 100,000.00 432,000.00

4 Izdaci 332,000.00 100,000.00 432,000.00 41 Tekući izdaci 8,700.00 0.00 8,700.00 413 Rashodi za materijal i usluge 8,700.00 0.00 8,700.00O112 4131 Rashodi za materijal i usluge 500.00 0.00 500.00O112 4134 Rashodi za energiju 1,000.00 0.00 1,000.00O112 4135 Rashodi za telefonske usluge 200.00 0.00 200.00

O112 4139 Ugovorene usluge 7,000.00 0.00 7,000.00

44 Kapitalni izdaci 332,000.00 0.00 423,300.00 441 Kapitalni izdaci 332,000.00 0.00 423,300.00O112 4413 Izdaci za građevinske objekte 223,300.00 100,000.00 323,300.00O112 4413 Izdaci za opremu 100,000.00 0.00 100,000.00

Za kapitalni projekat Upravna zgrada Carinarnice Kotor planirana su sredstva, u kapitalnom budžetu za 2007. godinu za Fazu izgradnje, u iznosu od 0, 33 mil.€ .

Direkcija javnih radova je potpisala ugovor za izvođenje radova na izgradnji ovog objekta sa opremanjem ( bez izrade infra-strukturnih priključaka i radova na uređenju terena) u ukupnom iznosu od 0, 37 mil.€ .

S obzirom da planirana sredstva za ovaj projekat nijesu dovoljna, Izmjenama i dopunama Zakona o budžetu Republike Crne Gore za 2007. godinu uvećana su sredstva u fazi izgradnje - Izdaci za građevinske objekte u iznos od 0,10 mil.€ (0,04 mil.€ za ugovorene radove i ostatak od 0,06 mil.€ za naknadne radove, koji se moraju izvesti na zamjeni podtla, na temeljnoj konstrukciji, na izradi potpornog zida i derenaži uz objekat, a sve kao posljedica veoma lošeg terena predviđenog za izgradnju objekta ).

Zatvor za maloljetnike, Zatvor za žene i Prihvatni centar za strance




711 Zatvor za maloljetnike, Zatvor za zenei Prihvatni centar za strance

500,000.00 350,000.00 850,000.00

7111 Faza pripreme16,260.00

0.00 16,260.00

7112 Faza izgradnje 483,740.00 350,000.00 833,740.00

4 Izdaci 483,740.00 350,000.00 833,740.00 41 Tekući izdaci 5,110.00 0.00 5,110.00 413 Rashodi za materijal i usluge 5,110.00 0.00 5,110.00O340 4131 Rashodi za materijal 50.00 0.00 50.00O340 4135 Rashodi za telefonske usluge 60.00 0.00 60.00O340 4139 Ugovorene usluge 5,000.00 0.00 5,000.00 44 Kapitalni izdaci 478,630.00 350,000.00 828,630.00 441 Kapitalni izdaci 478,630.00 350,000.00 828,630.00O340 4413 Izdaci za građevinske objekte 478,630.00 350,000.00 828,630.00

Za kapitalni projekat Zatvor za maloljetnike, Zatvor za žene i Prihvatni centar za strance planirana su sredstva u kapitalnom

budžetu za 2007. godini u iznosu od 0,50 mil.€ i projektovana sredstva u 2008. godini u iznosu od 0,48 mil.€ . Direkcija javnih radova je potpisala ugovor za izvođenje radova na izgradnji ovog objekta (bez infrastrukturnih priključaka i

uređenja terena) u iznosu od 0,70 mil.€ .


1�

S obzirom da sredstva za realizaciju ovog projekta planirana u 2007. godini nijesu dovoljna, Izmjenama i dopunama Zakona o budžetu Republike Crne Gore za 2007. godinu uvećana su sredstva u fazi izgradnje - Izdaci za građevinske objekte u iznos od 0,35 mil.€ (za naknadne radove i radove na infrastrukturnim priključcima i uređenju terena).Prema tome, sredstva za realizaciju potpisanog ugovora kompletno su planirana u 2007. godini.

Odjeljenje za izvršenje kazni zatvora do 6 mjeseci i kazne zatvora izrečene u prekršajnom postupkuFunkcionalna klasifikacija



712

Odjeljenje za izvršenje kazni zatvora do 6 mjeseci i kazne zatvora izrečene u prekršajnom postupku

500,000.00 350,000.00 850,000.00

7121 Faza pripreme 18,260.00

0.00 18,260.00

7122 Faza izgradnje 481,740.00 350,000.00 831,740.00

4 Izdaci 481,740.00 350,000.00 831,740.00 41 Tekući izdaci 6,110.00 0.00 6,110.00 413 Rashodi za materijal i usluge 6,110.00 0.00 6,110.00O340 4131 Rashodi za materijal 50.00 0.00 50.00O340 4135 Rashodi za telefonske usluge 60.00 0.00 60.00O340 4139 Ugovorene usluge 6,000.00 0.00 6,000.00 44 Kapitalni izdaci 475,630.00 350,000.00 825,630.00 441 Kapitalni izdaci 475,630.00 350,000.00 825,630.00O340 4413 Izdaci za građevinske objekte 475,630.00 350,000.00 825,630.00

Za Odjeljenje za izvršenje kazni zatvora do 6 mjeseci i kazne zatvora izrečene u prekršajnom postupku planirana su sredstva u kapitalnom budžetu za 2007. godini u iznosu od 0,50 mil.€ i projektovana sredstva u 2008. godini u iznosu od 0,48 mil.€ .

Direkcija javnih radova je potpisala Ugovor za izvođenje radova na izgradnji ovog objekta ( bez infrastrukturnih priključaka ) u iznosu od 0,70 mil.€ .

S obzirom da sredstva za realizaciju ovog kapitalnog projekta planirana u 2007. godini nijesu dovoljna, Izmjenama i dopunama Zakona o budžetu Republike Crne Gore za 2007. godinu uvećana su sredstva u fazi izgradnje - Izdaci za građevinske objekte u iznos od 0,35 mil.€ (za naknadne radove i radove na infrastrukturnim priključcima i uređenju terena).Prema tome, sredstva za realizaciju potpisanog ugovora kompletno su planirana u 2007. godini.

Rekonstrukcija upravne zgrade « Vukman Kruščić « - MojkovacFunkcionalna klasifikacija


OpisPlan 2007

Razlika Rebalans

722Rekonstrukcija upravne zgrade “ Vukman Kruščić” Mojkovac

0.00 651,800.00 651,800.00

7222 Faza izgradnje 0.00 651,800.00 651,800.00

4 Izdaci 0.00 651,800.00 651,800.00 44 Kapitalni izdaci 0.00 651,800.00 651,800.00 441 Kapitalni izdaci 0.00 651,800.00 651,800.00

1091 4413 Izdaci za građevinske objekte 0.00 651,800.00 651,800.00

Realizacija projekta Rekonstrukcija upravne zgrade « Vukman Kruščić « - Mojkovac planirana je Programom javnih radova za 2007. godinu, po principu kreditnog aranžmana.

Međutim, Ministarstvo finansija je podržalo predlog Direkcije javnih radova da se sanacija i adaptacija bivše upravne zgrade KID –a « Vukman Kruščić « i izvođenje radova na izgradnji privremenog objekta za smještaj socijalno nezbrinutih lica finansira iz budžetskih sredstava za 2007. godinu, umjesto iz kreditnog zaduženja, čime bi došlo do nominalne uštede u troškovima od oko 0,13 mil.€ .

Ugovorena vrijednost radova na rekonstrukciji ovog projekta iznosi 0,63 mil.€ , što uz operativnu rezervu od 0,02 mil.€ (2,5% od investicije), ukupno iznosi 0,65 mil.€ .

Izmjenama i dopunama Zakona o budžetu Republike Crne Gore za 2007. godinu, u fazi izgradnje - Izdaci za građevinske objekte, planirana su sredstva u iznosu od 0,65 mil.€ .


1�

Rekonstrukcija školskog centra « Tvrtko Bijelić » - NikšićFunkcionalna klasifikacija



723 Rekonstrukcija školskog centra “Tvrtko bijelić” Nikšić 0.00 548,200.00 548,200.00

7231 Faza pripreme 0.00 10,000.00 10,000.00

4 Izdaci 0.00 10,000.00 10,000.00

41 Tekući izdaci 0.00 10,000.00 10,000.00 413 Rashodi za materijal i usluge 0.00 10,000.00 10,000.00

O922 4139 Ugovorene usluge 0.00 10,000.00 10,000.00

7232 Faza izgradnje 0.00 538,200.00 538,200.00 4 Izdaci 0.00 12,000.00 12,000.00 41 Tekući izdaci 0.00 12,000.00 12,000.00

413 Rashodi za materijal i usluge 0.00 12,000.00 12,000.00

O922 4139 Ugovorene usluge 0.00 12,000.00 12,000.00 44 Kapitalni izdaci 0.00 526,200.00 526,200.00 441 Kapitalni izdaci 0.00 526,200.00 526,200.00

O922 4413 Izdaci za građevinske objekte 0.00 526,200.00 526,200.00

Realizacija projekta Rekonstrukcija školskog centra « Tvrtko bijelić » - Nikšić planirana je Programom javnih radova za 2007. go-dinu po principu kreditnog aranžmana.Takođe je i za ovaj projekat Ministarstvo finansija podržalo predlog Direkcije javnih radova, da se umjesto kreditnog aranžmana sredstva u iznosu od 0,55 mil.€ za realizaciju objekta finansiraju iz budžetskih sredstava za 2007. godini, a ostatak potrebnoih sredstava za završetak objekta u 2008. godini.

Direkcija javnih radova je do sada izradila projektnu dokumentaciju i pripremila dokumentaciju za raspisivanje javnog nadme-tanja za izbor najpovoljnijeg ponuđača. Procijenjena vrijednost radova na rekonstrukciji ovog objekta iznosi cca 1,60 mil.€, a proci-jenjeni rok realizacije (obzirom da se radi o objektu površine 3.500 m2) je 8 mjeseci, što znači da bi se realizacija ovog projekta nastavila i u 2008. godini.

Izmjenama i dopunama Zakona o budžetu Republike Crne Gore za 2007. godinu planirana su sredstva u fazi pripreme – Ugo-vorene usluge u iznosu od 0,01 mil.€ , u fazi izgradnje - Ugovorene usluge sredstva u iznosu od 0,01 mil.€ i u fazi izgradnje - Izdaci za građevinske objekte u iznosu od 0,53 mil.€ .

Za Direkciju za saobraćaj planirana su sredstva za kapitalne projekte u kapitalnom budžetu za 2007. godinu u iznosu od 18,00 mil.€ . Izmjenama i dopunama Zakona o budžetu za 2007. godinu uvećana su sredstva u iznosu od 1,50 mil.€ .

Direkcija za saobraćajFunkcionalna klasifikacija



660 Direkcija za saobraćaj 18,000,000.00 1,500,000.00 19,500,000.00

Put Risan – Grahovo – ŽabljakFunkcionalna klasifikacija



715 Put Risan-Grahovo - Žabljak 7,000,000.00 3,000,000.00 10,000,000.00

7152 Faza izgradnje 7,000,000.00 3,000,000.00 10,000,000.00

4 Izdaci 3,600.00 3,000,000.00 3,600.00

41 Tekući izdaci 3,600.00 0.00 3,600.00

413 Rashodi za materijal i usluge 3,600.00 0.00 3,600.00

0451 4131 Rashodi za materijal 300.00 0.00 300.00

0451 4132 Rashodi za službena putovanja 720.00 0.00 720.00

0451 4133 Rashodi za reprezentaciju 600.00 0.00 600.00

0451 4134 Rashodi za službena putovanja 480.00 0.00 480.00

0451 4135 Rashodi za telefonske usluge 600.00 0.00 600.00

0451 4139 Ugovorene usluge 900.00 0.00 900.00

44 Kapitalni izdaci 6,996,400.00 3,000,000.00 9,996,400.00

441 Kapitalni izdaci 6,996,400.00 3,000,000.00 9,996,400.00

0451 4411Izdaci za infrastrukturuopšteg značaja

6,996,400.00 3,000,000.00 9,996,400.00


1�

Za kapitalni projekat Put Risan – Grahovo – Žabljak planirana su sredstva u kapitalnom budžetu za 2007. godinu u iznosu od 7,00 mil.€ .

Ova sredstva su planirana za izgradnju dijela puta od Risna do Knež Laza. U toku izgradnje urađena je i eksproprijacija zemljišta na pomenutoj dionici u iznosu od 1,30 mil.€ , tako da je dio planiranih sredstava utrošen u ove svrhe. Takođe, za isti projekt po-tpisan je ugovor i otpočeli su radovi na proboju tunela « Ivice « čija je vrijednost oko 1,70 mil.€ .

Da bi se nastavilo sa izgradnjom Puta Risan – Grahovo – Žabljak, Izmjenama i dopunama Zakona o budžetu Republike Crne Gore za 2007. godinu, uvećana su sredstva u Fazi izgradnje - Izdaci za infrastrukturu opšteg značaja u iznosu od 1,00 mil.€ , i takođe za iznos od 2,00 mil.€ , koji je preusmjeren sa kapitalnog projekta Mišići- buljarica preko prevoja Kufin.

Mišići – Buljarica preko prevoja KufinFunkcionalna klasifikacija



718Mišići - buljarica preko prevoja Kufin

3,000,000.00 -2,000,000.00 1,000,000.00

7182 Faza izgradnje 3,000,000.00 -2,000,000.00 1,000,000.00

4 Izdaci 3,000,000.00 -2,000,000.00 1,000,000.00 44 Kapitalni izdaci 3,000,000.00 -2,000,000.00 1,000,000.00 441 Kapitalni izdaci 3,000,000.00 -2,000,000.00 1,000,000.00

O451 4411Izdaci za infrastrukturu opšteg značaja

3,000,000.00 -2,000,000.00 1,000,000.00

Za kapitalni projekat Mišići – buljarica preko prevoja Kufin planirana su sredstva u kapitalnim budžetom za 2007. godinu iz kredita evropske investicione banke u iznosu od 3,00 mil.€. Izmjenama i dopunama Zakona o budžetu Republike Crne Gore za 2007. godinu umanjena su sredstva u Fazi izgradnje - Izdaci za infrastrukturu opšteg značaja u iznosu od 2,00 mil.€ i preusmjerena na kapitalni projekat Put Risan – Grahovo- Žabljak.

Izgradnja autoputa od Smokovca do Veruše




724Izgradnja autoputa od Smokovca do Veruše

0.00 500,000.00 500,000.00

7242 Faza izgradnje 0.00 500,000.00 500,000.00

4 Izdaci 0.00 500,000.00 500,000.00 44 Kapitalni izdaci 0.00 500,000.00 500,000.00 441 Kapitalni izdaci 0.00 500,000.00 500,000.00

O451 4411Izdaci za infrastrukturu opšteg značaja

0.00 500,000.00 500,000.00

Izmjenama i dopunama Zakona o budžetu Republike Crne Gore za 2007. godinu preusmjerena su sredstva sa Direkcije javnih radova sa kapitalnog projekta Muzički centar – Rekonstrukcija i adaptacija objekta Doma vojske u Podgorici, na projekat Izgradnju autoputa od Smokovca do Veruše u fazi pripreme za - Ugovorene usluge u iznosu od 0, 50 mil.€ .

Ljiljana CrnčevićKoordinator Odsjeka za

planiranje javnih investicija


1�

Programsko budžetiranje je moderan strateški oblik bu-džetiranja u više od 72 procenta zemalja širom svijeta. Implementiranje programskog budžetiranja uključuje

izradu programskih struktura za budžetske korisnike u kojima se povezuju Vladini ciljevi strateške politike. Takođe uključuje upotrebu indikatora učinka o proizvodima i ostvarenjima koji su usredsređeni na rezultate programa, a kojima se poboljšava tra-nsparentnost i odgovornost u korišćenju javnih resursa.

Programsko budžetiranje je jedan od najznačajnijih mehaniza-ma za dobro javno upravljanje s obzirom da obezbjeđuje mnogo jasniju sliku o strateškim ciljevima, planovima i programima svake vlade i tako obezbjeđuje efektivno i efikasno korišćenje sredstava i smanjuje mogućnost zloupotrebe i pogrešne upotrebe sredstava i njihovih alokacija.

Uvođenje programskog budžetiranja zahtijeva promjenu u kulturi rada većine budžetskih korisnika od one koja se temelji na administraciji i kontroli ka onoj koja upravlja učinkom tj. onoj koja je orjentisana na rezultate u pogledu uticaja programa. Programsko budžetiranje je takođe skuplji i daleko kompleksniji oblik budžetiranja nego tradicionalni oblik linijskog budžetiranja koji još uvijek funkcioniše u Crnoj Gori gdje se sredstva alociraju budžetom u cilju pokrivanja troškova inputa za pružanje vladi-nog servisa, kao što su rashodi za zarade, doprinose, poslovna putovanja, poštanske usluge, telefonske usluge itd. Crna Gora je donijela odluku da usvoji taj koncept i stoga je počela sa pilot programskim budžetiranjem budžetom za 2004. godinu sa dva budžetska korisnika, što se godišnje povećavalo i dostiglo nivo od 15 u budžetu za 2007. (15% ukupnog broja budžetskih korisnika).

U januaru 2007. godine Ministarstvo finansija je odlučilo da izvrši evaluaciju radi analize rezultata ostvarenih do sada iz oblasti programskog budžetiranja i da bi se iskoristila iskustva drugih zemalja za pripremu strategije za buduću implementaciju i pri-premio detaljan Nacionalni akcioni plan kojim bi se obuhvatili konkretni rezultati koji se očekuju od ove reforme. U ovom članku u kratkim crtama je predstavljen progres ostvaren u implementi-ranju reformi iz Nacionalnog akcionog plana za 2007.

Projekat USaID/bearingPoint je pružio značajnu tehničku pomoć Ministarstvu finansija u vođenju revizije efektivnosti pro-gramskog budžetiranja i izradi izvještaja. Za Ministarstvo finansija odličan je rezultat to što je Vlada Crne Gore odobrila preporuku re-vizije da se nastavi u pravcu potpune implementacije programsk-og budžetiranja preko usvajanja Nacionalnog akcionog plana koji se temelji na pristupu postepene implementacije u toku perioda od naredne tri godine. akcioni plan sadrži sveobuhvatan set za-dataka, rokova i odgovornosti za Ministarstvo finansija, budžetske korisnike i Državnu revizorsku instituciju.

Jedna od ključnih preporuka revizije bila je da se isprave postojeći nedostaci kod budžetskih korisnika i sistema prije izrade programskog budžeta za nove budžetske korisnike. Izuzetak pre-dstavlja uključivanje programskog budžetiranja za Ministarstvo finansija, gdje se mogu vidjeti prednosti rada u okruženju koje je više skoncentrisano na rezultate. USaID/bearingPoint je radio sa Ministarstva finansija i budžetskim korisnicima kako bi razmotrili i kada je potrebno doradili postojeće programske strukture i indika-

tore učinka kako bi se obezbijedilo postojanje jasne veze između ekonomske politike Vlade Crne Gore i drugih planova strateškog razvoja.

budžetski cirkular za 2008. je sadržao određeni broj važnih poboljšanja iz cirkulara za prethodnu godinu po osnovu dubine smjernica i instrukcija za izradu nefinansijskih podataka za pro-gramsko budžetiranje.

Ministarstvo finansija uz pomoć USaID/bearingPoint je orga-nizovalo 14 radionica za pilot budžetske korisnike u toku prve se-dmice septembra 2007. U toku pripreme ovih radionica, budžetski korisnici su dobili kratak izvještaj koji je usredsrijeđen na ključne oblasti koje treba razriješiti prilikom pripreme budžetskih zahtje-va za 2008. To je veoma značajna pozitivna promjena prakse s obzirom da se Ministarstvo finansija sada aktivno uključuje u pružanje pomoći pilotskim korisnicima da poboljšaju informacije o programskom budžetiranju zasnovanom na učinku na osnovu najbolje međunarodne prakse. Ta praktična pomoć budžetskim korisnicima nastavljena je tako što je USaID/bearingPoint obe-zbijedio predložena poboljšanja za budžetske zahtjeve budžetskih korisnika i radio sa njima na usklađivanju informacija o učinku sa međunarodnim praksama.

Primjetna razlika kod obrazloženja budžeta za 2008. biće mnogo bolja struktura. biće u formatu koji je lako razumljiv za korisnika, a koji obuhvata ključne aktivnosti, ciljeve i podatke o učinku za svakog budžetskog korisnika. Indikatori učinka takođe predstavljaju daleko uravnoteženiji prikaz učinka organizacije. budžetski korisnici iz prethodnih godina su se fokusirali na to koje robe i usluge namjeravaju da pružaju ali u budžetu 2008 to je izbalansirano indikatorima kojima se takođe mjeri koliko efikasno i efektivno se te usluge pružaju.

Konačno, jedna od ključnih aktinosti usmjerenih na jačanje opredijeljenosti rukovodećih funkcionera Vlade ka kontinuiranoj implementaciji programskog budžetiranja biće prezentacija na visokom nivou od strane ministra finansija funkcionerima Vlade i predstavnicima donatorske zajednice o rezultatima i preporuka-ma iz Izvještaja o programskom budžetu zasnovanom na učinku i o strateškom okviru odobrenom od Vlade za budući razvoj pro-gramskog budžeta u Crnoj Gori.

Dean BrownSavjetnik za Budžet u Bearing Point-u, USAID

Programski budžet u Budžetu za 2008.


1�

Odredbama člana 25 Zako-na o budžetu («Službeni list RCG», br. 40/01, 44/01 i 71/05)

propisano je da Ministarstvo finan-sija može Vladi predložiti poseban program kojim će se primici i izdaci vanbudžetskih fondova uključiti u Konsolidovani račun Trezora i planirati kao sastavni dio budžeta Države.

Shodno tim ovlašćenjima, Ministar finansija je formirao Radnu grupu koju čine predstavnici Ministarstva fina-nsija i svih fondova, sa zadatkom da sagleda mogućnosti i predloži Vladi najoptimalnije rješenje - Program za uključivanje vanbudžetskih fondova u sistem Trezora, i to:

- Republičkog fonda penzijskog i invalidskog osiguranja,

- Republičkog fonda za zdravst-veno osiguranje,

- Zavoda za zapošljavanje Repub-like Crne Gore,

- Fonda za razvoj Republike Crne Gore i

- Fonda za obeštećenje.Projekat predstavlja nastavak refo-

rmi u sistemu javnih finansija, tako da rješenja data u projektu moraju imati najmanje sledeće pozitivne efekte:

- efikasnije upravljanje gotovinom i poboljšanje likvidnosti kako državnog budžeta, tako i vanbudžetskih fondo-va;

- smanjenje troškova Države po osnovu kamata na kredite i bankarskih provizija; - veću tačnost i efikasnost konsolidovanog izvještavanja kroz efi-kasnije procese naplate javnih prihoda i plaćanja obaveza Države .

U rad Radne grupe uključeni su i eksperti USaID-a i eU, koji će pomoći da projekat ni na koji način ne remeti reforme u oblasti javnih finansija, niti na bilo koji način negativno utiče na rad vanbudžetskih fondova.

Radna grupa je sagledala pravnu regulativu koja definiše nadležnosti i rad fondova, strukturu primitaka vanbudžetskih fondova i način njiho-vog korišćenja u uslovima uključivanja fondova u sistem Trezora, kako bi se obezbijedila zakonska pripadnost pri-hoda (da se svi prihodi fondova koriste za finansiranje njihove djelatnosti).

Prihodi fondova će imati tre-tman namjenskih prihoda i služiće isključivo za finansiranje rashoda fo-ndova, a nedostajuća sredstva će se obezbjeđivati iz opštih prihoda (do-sadašnji transferi fondovima). Takođe, fondovi će biti direktno uključeni u Informacioni sistem - SaP koji koristi Državni trezor, tako da će imati sva-kodnevno uvid u sve promjene na pozicijama.

Struktura izdataka vanbudžetskih fondova definisana je u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifi-kaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština («Službeni list RCG», br. 37/05 i 81/05) i potrebama fo-ndova, kako bi se obezbijedila na-jadekvatnija računovodstvena evide-ncija. Ukoliko se ocijeni neophodnim, radi analitičkog praćenja izdataka od strane fondova, izvršiće se dopuna postojećeg pravilnika. Za potrebe internih računovodstvenih evidencija fondovi će primjenjivati postojeća rješenja do donošenja novog pravi-lnika, u koje će se ugraditi rješenja koja će na adekvatan način zadovoljiti potrebe svih korisnika.

Za realizaciju projekta ocijenjeno je neophodnim da se detaljno prouči i izanalizira postojeća zakonska regu-lativa koja definiše nadležnost i rad fondova, pitanje finansiranja, odno-sno strukturu primitaka i izdataka i način njihovog korišćenja u uslovima

uključivanja vanbudžetskih fondova u sistem Trezora.

Stoga je predloženo da rješenja data u sistemskim zakonima:

- Zakonu o penzijskom i invalidskom osiguranju («Službeni list RCG», br. 54/04, 39/04 i 79/04);

- Zakonu o zdravstvenom osigu-ranju («Službeni list RCG», broj 39/04);

- Zakonu o zapošljavanju («Službeni list RCG», br. 5/02, 79/04 i 29/05);

- Zakonu o Fondu za razvoj Repu-blike Crne Gore («Službeni list RCG», broj 46/92);

- Zakonu o povraćaju oduzetih imovinskih prava i obeštećenju («Slu-žbeni list RCG», broj 21/04)

- i njihovim podzakonskim aktima, koja se odnose na pitanja finansi-

ranja i način donošenja finansijskih akata vanbudžetskih fondova treba regulisati Zakonom o izmjenama i do-punama Zakona o budžetu.

Ministarstvo finansija pripremilo je Predlog Zakona o izmjenama i dopu-nama Zakona o budžetu koji je Vlada Republike Crne Gore utvrdila i dostavi-la Skupštini na razmatranje i usvaja-nje, a predloženim izmjenama i dopu-nama Zakona o budžetu, u dijelu koji se odnosi na vanbudžetske fondove, izvršeno je upodobljavanje zakonske regulative novonastalim uslovima.

Stanimirka Mijovićsamostalni savjetnik

Uključivanje vanbudžetskih fondova u sistem Državnog trezora


1�

UVOD

Srednjoročni program radova za period 2008. - 2013. godine (u daljem tekstu: Program), koji je usvojila Vlada Re-publike Crne Gore (odluka broj 03-5982 od 27.07.2007. god.) predstavlja istovremeno i strategiju i program kojim se usmje-rava razvoj državnog premjera i katastra nepokretnosti za Re-publiku Crnu Goru u sljedećih pet godina i kojim je utvrđena vrsta i obim programskih radova, kao i sredstava i izvori za njihovu realizaciju.

Program je urađen, prije svega, saglasno odredbama Za-kona o državnom premjeru i katastru nepokretnosti („Službe-ni list RCG”, broj 29/07- u daljem tekstu: Zakon), zatim uvaža-vajući važeće dodirne propise u kojima je sadržana obaveza Uprave za nekretnine u pogledu izvršenja pojedinih radova iz oblasti državnog premjera i katastra nepokretnosti, kao i poštujući obaveze i zadatke koji proističu iz već usvojenih re-publičkih strateških razvojnih dokumenata, zahtjeva velikog broja korisnika katastarskih podataka formulisanih i upućenih Upravi za nekretnine u toku izrade Programa, kao i preporu-kama iz inostranih dokumenata i regulativa za ovu oblast.

CILJ PROGRAMA

Cilj Programa je definisan prema novim funkcionalnim rješenjima iz Zakona prema kojima za područje Republike Crne Gore treba da se:

1) uspostave državni referentni geodetski sistemi sagla-

sno potrebama Republike u saradnji i sa neophodnim te-hnološkim vezama sa evropskim referentnim sistemima i njihovim standardima;

Srednjoročni program radova na premjeru i izradi katastra nepokretnosti na području Crne Gore za period 2008. - 2013. godine


20

2) osnuje katastar nepokretnosti na nepremjerenim dje-lovima Republike Crne Gore i izvrši dopuna postojeće baze geodetsko-katastarskih podataka;

3) osnuje katastar vodova u svim većim naseljima kao je-dinstvena i javna evidencija o vodovima i podzemnim obje-ktima i pravima na njima;

4) izradi Osnovna državna karta, topografske i pregledno-topografske karte i formira jedinstvena kartografska baza po-dataka Republike;

5) izvrši premjer, označavanje i obnavljanje graničnih oznaka na državnoj granici, pripreme dokumenti o državnoj granici, formira evidencija državne granice i formira služba za njeno održavanje;

6) formiraju registri kućnih brojeva, ulica i trgova i evide-ncija prostornih jedinica;

7) nastave aktivnosti na modernizaciji postojećeg Geo-detsko-katastarskog informacionog sistema, odnosno da se svi podaci o prostoru Republike, imaocima prava na ne-pokretnostima i drugim stvarnim pravima, obezbijede u digitalnom obliku sa maksimalno objektivnom ažurnošću i pouzdanošću i da su dostupni svakom zainteresovanom pra-vnom i fizičkom licu u bilo kojem mjestu i vremenu;

8) nastave aktivnosti na uređenju zemljišne teritorije ko-masacijom;

9) izvrši reorganizacija Upave za nekretnine, modernizacija i izgradnja prostora Uprave za nekretnine i područnih jedini-ca za katastar nepokretnosti i poboljšanja usluga na poslovi-ma održavanja katastra nepokretnosti i izdavanja podataka;

10) uspostavi savremeni arhiv dokumentacije o državnom premjeru i nepokretnostima, kao i uspostavi savremeni sistem za zaštitu podataka;

11) saglasno Zakonu donesu nova i inoviraju postojeća podzakonska akta u oblasti državnog premjera i katastra ne-pokretnosti;

12) modernizuje sistem obrazovanja kadrova za rad na poslovima državnog premjera i katastra nepokretnosti (geo-detskih, pravnih, informatičkih).

PROGRAMSKA RJEŠENJA

Program će biti realizovan kroz posebne podprograme koji su utvrđeni na osnovu Zakona i čiji je obim i sredstva utvrđen na osnovu navedenih dokumenata i zahtjeva koris-nika, a njihova racionalnost uz poštovanje sljedećih:

• ekonomskih i razvojnih kriterijuma koji su razmatrani sa stanovišta: a) ekonomske izvodljivosti b) razvojnog uti-caja;

• finansijskih kriterijuma koji su razmatrani sa stanovišta: a) visina investicije, b) Cost-benefit analize c) stepena obezbijeđenosti sredstava, d) mogućnosti učešća sredsta-va lokalne samouprave i javnih preduzeća u realizaciji pro-jekta;

• kriterijuma uticaja na životnu sredinu;• tehničkih kriterijuma koji su razmatrani sa stanovišta: a)

tehničke izvodljivosti, b) nivoa utvrđenih tehničkih standar-da.

Osnovni podprogrami koji će biti realizovani u sre-dnjoročnom periodu su:

Uspostava državnih referentnih geodetskih sistema (osnovni geodetski radovi)

Program radova na uspostavi državnih referentnih geo-

detskih sistema Republike Crne Gore proistekao je iz zahtjeva za stvaranjem savremene matematičke osnove na globalnom i lokalnom nivou koja služi za pozicioniranje, određivanje spoljašnjeg gravitacionog polja i geodinamička istraživanja, za potrebe državnog premjera, formiranja informacionih sistema o prostoru, izvođenje inženjersko-tehničkih radova i u naučne svrhe, kao i potrebom usaglašavanja referent-nih sistema Republike sa evropskim referentnim sistemima, odnosno referentnim sistemima susjednih država.

Programom radova obuhvaćeno je:• Realizacija prostornog referentnog sistema u formi pro-

storne referentne osnove Republike Crne Gore (održavanje i nadogradnja mreže permanentnih stanica, progušćavanje GPS mreža). Planirana sredstava za realizaciju radova iznose oko 275.000 €.

• Izrada novog horizontalnog referentnog sistema (tri-gonometrijske, poligonske i gradske trigonometrijske mreže). Planirana sredstava za realizaciju radova iznose oko 700.000 €.

• Izrada vertikalnog referentnog sistema (mreža nivelmana visoke tačnosti NTV2, gradske nivelmanske mreže). Planirana sredstava za realizaciju radova iznose oko 785.000 €.

• Formiranje gravimetrijskog referentnog sistema (osno-vna gravimetrijska mreža i gravimetrijski premjer). Planirana sredstava za realizaciju radova iznose oko 95.000 €.

• Određivanje geoida Crne Gore. Planirana sredstava za realizaciju radova iznose oko 105.000 €.

• Horizontalno i vertikalno povezivanje važeće i nove državne referentne osnove. Planirana sredstava za realizaciju radova iznose oko 135.000 €.

Osnivanje katastra nepokretnosti na područjima na kojima je na snazi katastar zemljišta i na nepremjerenim djelovima na kojima je na snazi popisni katastar

Program radova odnosi se na: • osnivanje katastra nepokretnosti na djelovima Republi-

ke na kojima je u upotrebi katastar zemljišta - na površini od 22190 ha i u 25KO (bijelo Polje, na površini od 4005ha i 10KO; Mojkovac, na površini od 1053ha i 2KO, Nikšić, na površini od 15101ha i 11KO i Ulcinj, na površini od 1031 i 2KO);

• osnivanje katastra nepokretnosti na nepremjerenim područjima Republike, odnosno katastarskim opštinama u kojima je na snazi popisni katastar,na površini od 252.963 hektara u 90KO (pregled ovih planiranih radova dat je u narednim tabelama);


21

Pregled planiranih radova u 2008. godini

R. br. Katastarska opštinaPovršina KO (ha)

broj katastarskih parcela

brojkat. kultura

brojobjekata

brojposjedovn listova

1. Opština Podgorica1. Cvarin 755 470 1.197 53 1312. Vrbica 688 710 1.509 84 1743. Medun 643 529 1.277 59 1274. Fundina 1.869 1.091 2.621 179 2545. Trmanje 2.041 1.272 2.768 27 1346. Rijeka 3.403 1.469 3.069 55 1567. bioče 1.417 1.052 2.451 110 2118. Lutovo 2.305 776 1.901 28 629. Klopot 482 159 357 38 4710. bolje Sestre 1.583 581 1.781 92 13711. Prelev brijeg 1.807 700 1.488 101 15912. Grbi Do 555 383 765 36 6513. Duške 1.064 783 1.295 87 15814. Slacko 949 215 602 53 8115. Lopate 655 573 962 43 9816. Veruša 1.030 698 1.366 121 32617. Stupovi 1.054 407 1.513 56 9118. Opasanica 6.000 503 1.457 79 15119. Trebišnica 1.766 641 1.514 44 11220. Lijeva Rijeka 533 492 845 60 9121. Donje Stravče 1.034 456 1.245 46 6622. brskut 2.719 2.009 4.150 304 30923. Ubli 2.820 2.750 6.473 398 57124. bezijevo 860 823 1.772 110 14125. Momče 1.618 879 1.828 120 15126. Donji Zatrijebač 1.285 752 1.709 85 13327. Gornji Zatrijebač 3.531 600 1.236 116 24828. Dinoša 2.402 1.738 3.008 253 44029. Koći 1.189 665 1.418 104 11730. Kržanja 1.780 1.264 2.361 160 248UKUPNO: 49.837 25.440 55.938 3.101 5.189


R. br. Katastarska opština Površina KO (ha) broj katastarskih parcelabrojkat. kultura

brojobjekata

broj posjedovn listova

1. Opština Cetinje1. Trešnjevo 3.293 828 2.324 108 1642. Kobilji do 6.407 1.035 4.367 134 2233. Ubli 5.963 685 2.418 151 2264. Lastva 4.018 529 2.129 94 1395. Prentin do 4.081 924 2.889 124 2016. bata 4.134 1.565 3.080 191 2287. Čevo 3.409 1.184 3.307 161 2458. Markovina 1.690 410 1.379 54 859. Velestovo 3.225 586 2.129 105 17410. Prediš 3.876 1.147 3.026 148 19111. Grab 2.477 2.053 3.993 158 22412. Resna 1.500 859 1.834 91 11313. Ćeklići 5.814 5.715 11.928 280 55214. Štitari 1.384 935 2.826 110 17015. Đinovići 3.399 1.696 4.549 179 355UKUPNO: 54.670 20.151 52.178 2.088 3.290


R. br Katastarska opštinaPovršina KO(ha)


brojkat. kultura

brojobjekata


1. Opština Nikšić1. bijela Gora 3.413 280 614 7 1342. Grahovac 1.930 609 2.199 100 1373. Grahovo 5.391 2.156 5.287 246 5584. Jabuka 2.861 385 2.087 70 1425. Nudo 1.455 774 2.245 115 2116. VIlusi 6.406 1.590 6.849 210 3857. Zagora 1.350 201 1.056 34 70UKUPNO: 22.806 5.995 20.337 782 1.6372.Opština Podgorica1. Hoti 3.508 1.791 5.240 233 3922. Stari Trabujin 1.740 441 1.128 78 1293. Gruda 1.614 855 2.176 133 2244. budza 1.642 576 1.352 101 1605. Orahovo 5.445 2.262 5.797 315 3476. Gornje Stravče 13.480 498 1.111 49 197UKUPNO: 27.429 6.423 16.804 909 1.449


22


R. br Katastarska opštinaPovršina KO(ha)


brojkat. kultura

brojobjekata


1. Opština berane1. azanje 1.223 1.910 11.648 120 9032. bastahe 420 829 3.022 43 3183. bubanje 727 1.217 1.088 92 934. buče II 1.719 884 1.767 5 2245. Vinicka II 804 377 1.116 3 2826. Vrbica 2.452 2.831 3.600 249 3847. Vuča 1.018 1.580 1.813 40 4068. Glavica 793 3.037 939 76 1529. Dobrodolje 689 536 2.309 68 30710. Zaostro 1.670 3.483 4.608 186 45211. Zagrad 698 1.340 4.275 49 63112. Javorovo 2.575 1.166 4.877 119 38613 Kurikuće 4.121 3.994 1.926 96 39914. Lubnice 3.406 3.303 13.752 169 1.59615. Petnjica 730 1.645 693 227 7216. Polica 6.118 9.003 1.779 762 16117. Praćevac 605 538 924 42 8518. Radmanci 1.969 2.424 3.277 274 52319. Ruišta 613 742 2.710 25 30320. Savin bor 3.847 1.752 3.364 147 56421. Skakavac 291 584 3.071 26 41522. Trpezi 2.721 2.140 458 245 13923. Tucanje 1.061 1.814 4.830 157 63424. Crni Vrh 1.630 2.754 1.931 123 29725. Štitari 780 1.940 1.543 124 111UKUPNO: 42.680 51.823 81.320 3.467 9.8372.Opština Mojkovac1. bjelojevići 4.203 799 1.714 78 308UKUPNO: 4.203 799 1.714 78 308


R. br Katastarska opštinaPovršina KO

(ha)broj katastarskih

parcelabroj

kat. kulturabroj

objekatabroj

posjedovn listova1. Opština andrijevica1. Gnjili potok 883 547 1.187 62 1462. Dulipolje 718 895 2.467 161 2143. Zabrđe II 3.050 1.389 1.507 2 4714. Jošanica 4.525 1.052 2.653 113 2875. Kralje 680 728 1.360 108 2326. Oblo brdo 1.052 768 1.523 80 1267. Sjenožeta 632 462 879 47 1088. Slatina II 1.302 1.045 1.257 15 2229. Trešnjevo II 1.479 640 930 0 267UKUPNO: 14.321 7.526 13.763 588 2.0732.Opština Žabljak1. Crna Gora 4.010 1.650 3.194 84 2212. Motački Gaj II 839 1 3 0 13. Pašina voda II 1.768 186 377 11 744. Tepca 2.802 912 1.688 91 2515. Žabljak II 1.201 3 13 0 1

UKUPNO: 10.620 2.752 5.275 186 548

3.Opština bijelo Polje1. bistrica 1.087 1.484 2.172 190 4092. boljanina 1.732 1.446 2.288 169 4023. Goduša 1.554 1.254 1.823 134 3324. Godijevo 1.570 1.402 2.215 166 3685. Jablanovo 577 841 1.046 57 1196. Ivanje 1.355 1.354 2.075 141 2877. Korita 8.603 3.040 6.457 267 6198. Kostenica 1.124 1.067 1.631 121 2529. Kradenik 655 718 1.148 99 23910. Lozna 1.303 1.532 2.253 164 34111. Mojstir 1.173 1.125 1.435 86 15812. Negobratina 782 350 621 24 9513. Pećarska 1.653 1.891 2.949 212 41014. Radulovići 436 471 727 50 11615. Sipanje 513 374 574 36 13316. Srednje brdo 1.635 723 1.636 72 18217. Crniš 645 545 836 57 137UKUPNO: 26.397 19.617 31.886 2.045 4.599


23

Za realizaciju Programa osnivanja katastra nepokretno-sti na područjima na kojima je na snazi katastar zemljišta i nepremjerenim djelovima Republike na kojima je na snazi popisni katastar planirana sredstva iznose 21.629.823 eura (2008. godine- 4.226.893 eura, 2009. godine- 4.756.910 eura, 2010. godine - 4.018.800 eura, 2011. godine - 4.520.180 eura, 2012. godine- 4.107.040 eura).

Radovi na modernizaciji katastra morskog dobra

Radovi na modernizaciji katastra nepokretnosti morskog dobra obuhvataju: obnovu obilježavanja granica morskog dobra, utvrđivanje i obilježavanje novih parcela, snimanje granice i parcela morskog dobra i prikupljanje podataka o njihovom položaju, obliku, površini i o imaocima prava, digi-talnu obradu podataka snimanja, ispravke pogrešnih upisa i izlaganje na javni uvid podataka katastra nepokretnosti i ažururanje baze podataka katastra nepokretnosti.

Za realizaciju Programa modernizacije katastra nepo-kretnosti morskog dobra planirana su sredstva u iznosu od 310.000 eura.

Osnivanje katastra vodova

Na području Republike, prema nepotpunim podacima, izgrađeno je oko 9000 km podzemnih vodova i to: teleko-munikacije – 2900 km, vodovod – 2200 km, fekalna kanali-zacija – 500 km, atmosferska kanalizacija – 300 km i elektro-vodovi – 3100 km.

Program radova odnosi se na:• osnivanje katastra vodova u opštinama u kojima on ne

postoji,• osnivanje katastra vodova u opštinama u kojima je

djelimično izrađen u prethodnom periodu.Za realizaciju Programa osnivanja katastra vodova

neophodno je obezbijediti posebna sredstva u iznosu od 9.062.000 eura. Od tih sredstava Republika treba da obe-zbjedi 1.812.400 eura (20%) a opštine i korisnici i vlasnici vo-dova preostali iznos od 7.249.600 eura (80%).

Osnovna državna karta, topografske i pregledno-topografske karte

Donacijom japanske Vlade u 2007. godini otpočela je izrada digitalne topografske karte razmjere 1:25000 za 70% područja Crne Gore (93 lista karte). Projekat će biti realizovan do 2009. godine. Preostalih 35 listova ove karte izradiće se poslije 2009. god. Vrijednost ovih radova je 415.000 eura.

Osnovna državna karta (ODK) razmjere 1:5000 (ukupno 918 listova) će se izraditi postupkom izrade nove karte u digitalnoj formi na osnovu novog aviosnimanja. Vrijednost ovih radova je 5.178.282 eura.

Za izradu i ažuriranje preostalih topografskih i pregled-

no-topografskih karata Crne Gore planirana su sredstva u iznosu od 110.000 eura., a za vođenje svih kartografskih poslova formiraće se poseban sektor za nacionalnu karto-grafiju u Upravi za nekretnine.

Premjer, označavanje i obnavljanje graničnih oznaka na državnoj granici i formiranje evidencije o državnoj granici

Crna Gora je naslijedila dio granice bivše SFRJ s al-banijom, dok adekvatno definisanje granice s ostalim su-sjedima nije završeno. Ukupna dužina državne granice je: sa Republikom Hrvatskom 41,7 km (kopnom - 19,7 i morem - 22), sa Republikom bosnom i Hercegovinom 254,4 km (ko-pnom - 204,5; rijekama: Pivom, Tarom i Ćehotinom - 38,2; i bilećkim jezerom - 11,7), sa Republikom albanijom 207,2 km (kopnom - 113,3; morem - 22; Skadarskim jezerom - 38,8; i rijekama: Grnčar, Cijevna, bojana i Kravarski potok - 33,1), sa Republikom Srbijom 244,1 km (kopnom - 234,1 km; i ri-jekama: Lim, Šekularska rijeka, Pećka bistrica i Sušanski potok - 10 km) od kojih 75,6 km prema Kosovu (kopnom - 72,4; i rijekama: Lim, Šekularska rijeka i Pećka bistrica - 3,2 km) i na otvorenom moru 93 km.

Dosadašnje poslove na premjeru, označavanju, održa-vanju i obnavljanju graničnih oznaka na državnoj granici i vođenju evidencije državne granice obavljalo je bivše Mini-starstvo spoljnih poslova Državne zajednice Srbija i Crna Gora (SCG), a kasnije Ministarstvo unutrašnjih poslova i ja-vne uprave.

Programom je planirano da se u Upravi za nekretnine formira nova evidencija državne granice i poseban sektor za obavljanje poslova premjera i održavanja državne granice.

Ukupno planirana sredstva za premjer i formiranje nove evidencije o državnoj granici iznose 1.412.000 eura

Registar kućnih brojeva, ulica i trgova i evidencija prostornih jedinica

Saglasno važećim propisima evidenciju naziva i granica naselja, ulica, trgova i brojeva zgrada do sada su vodi Upra-va za nekretnine i opštinski organ nadležan za komunalne poslove, u saradnji sa organom nadležnim za poslove sta-tistike.

Ovim programom se planira formiranje novog registra kućnih brojeva, ulica i trgova, kao i prostornih jedinica. Plani-rana sredstva iznose 1.980.000 eura

Geodetsko-katastarski informacioni sistem Repub-like

evidencija geodetsko – katastarskih podataka o nepo-kretnostima i pravima na njima do sada je vođena u Upravi za nekretnine, koja je počevši od 1992. godine razvila soft-


2�

ver pod nazivom TerraSoft koji podržava sve funkcije Geode-tsko-katastarskog informacionog sistema Republike.

Kao rezultat analize postojećeg stanja i novih potreba sa-glasno Zakonu i zahtjevima korisnika, Programom radova je planirana modernizacija Geodetsko-katastarskog informa-cionog sistema, odnosno unapređenja postojeće hardverske infrastrukture (hardver, komunikaciona infrastruktura, speci-jalizovana oprema), kao i postojeće softverske infrastrukture (operativni sistem, sistem za upravljanje bazama podataka, sistemski softver za poslovnu komunikaciju, zaštita i antivi-rusni programi, implementacija proizvodnih modula i dr.), sa ciljem podizanja produktivnosti i obezbjeđivanja kvalite-ta usluga Uprave za nekretnine. Planirana sredstva iznose 3.912.000 eura.

Uređenje zemljišne teritorije komasacijom

U periodu od 1998. do 2002. godine na području Crne Gore izvođeni su radovi manjeg obima na uređenju zemljišne teritorije komasacijom.

Program radova na uređenju zemljišne teritorije koma-sacijom se djelimično odnosi na radove koji su predviđeni Strategijom razvoja proizvodnje hrane i ruralnih područja, kao i na završetak započetih radova.

U crnogorskoj poljoprivredi postoje brojna ograničenja od kojih je i veoma usitnjen posjed sa niskim nivoom in-tenzivnosti poljoprivredne proizvodnje. Proizvodnja u otežanim prirodnim uslovima na vrlo usitnjenim posjedima ne omogućava snažniju modernizaciju poljoprivrede.

Maksimalni efekti uloženih sredstava u poljoprivredi mogu se očekivati samo u slučaju kada se programirane aktivnosti uređenja i zaštite poljoprivrednog zemljišta izvode u postupku komasacije i kada njima zajednički planiraju i upravljaju Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodo-privrede i Uprava za nekretnine.

U ovom programu Uprava za nekretnine je identifikovala samo oko 240ha koje treba urediti komasacijom i za njih se planiraju sredstva u iznosu od oko 48.000 eura.

Reorganizacija Uprave za nekretnine i modernizaci-ja i izgradnja prostora Uprave za nekretnine i područ-nih jedinica za katastar nepokretnosti

Dosadašnja Uprava za nekretnine je bila organizovana u skladu sa funkcijama iz pretodnog Zakona kao i propisima o radu državnih organa. U obavljanju poslova iz svoje nadle-žnosti u Upravi za nekretnine je zaposleno oko 350 ljudi koji su raspoređeni na poslovima u sjedištu Uprave u Podgorici, kao i u područnim jedinicama.

Uprava za nekretnine, za efikasno vršenje poslova i uslu-ga, ne raspolaže sa odgovarajućim poslovnim prostorom kako u sjedištu Uprave, tako i u sjedištima područnih jedi-nica u opštinama.

Reorganizacija Uprave za nekretnine će se izvršiti u skla-du sa osnovnim funkcijama koje su utvrđene Zakonom i Strategijom upravne reforme u Crnoj Gori - 2002-2009. Sa stanovišta Zakona to su gore navedene funkcije, dok će sa stanovišta Strategije upravne reforme, reorganizacija Uprave za nekretnine će, naročito, izvršiti:

• optimizaciju broja zaposlenih, prenošenje ovlašćenja, saglasno Zakonu, na geodetske organizacije (privredna društva i preduzetnici), odnosno prenošenje upravnih i stručnih poslova koji se ne smatraju poslovima organa upra-ve;

• kontrolu izvršavanja poslova i odgovornosti geodetskih organizacija i podsticanje njihovog razvoja i osposobljava-nja za izvršenje najsloženijih stručnih poslova državnog pre-mjera;

• odgovarajuće pripreme za pružanje usluga građani-ma (doslednost orijentacije ka klijentu i shvatanju građana kao dragocjenih potrošača) na nižim sistemskim nivoima (katastrima po opštinama);

• modernizaciju rada kroz: program redovne obuke zapo-slenih, uvođenje informatičke pismenosti kao minimalnog kriterijuma za prijem novih saradnika, uvođenje modernih tehnika upravljanja, uvođenje sistema praćenja rezultata rada i dr.

U cilju poboljšanja kvaliteta usluga korisnicima i poboljšanja uslova rada zaposlenih ovim Programom se planira izgradnja poslovnog prostora u Podgorici i mo-dernizacija i nabavka funkcionalnog poslovnog prostora u područnim jedinicama.

Predračunska vrijednost objekta i opreme iznosi oko 5.700.000 eura.

Arhiv dokumentacije o državnom premjeru i nepokretnostima

Dokumentacija o državnom premjeru nepokretnosti je vođena u dosadašnjem arhivu u sjedištu Uprave za nekre-tnine, kao i u područnim jedinicama. analizom postojećeg stanja utvrđeno je da je neophodna dodatna modernizaci-ja arhivskog sistema, kao i značajnije poboljšanje pružanja usluga korisnicima geodetskih i katastarskih podataka. Mo-dernizacija arhiva će se ostvariti nabavkom odgovarajuće kancelarijske opreme za arhiviranje i fizičku zaštitu arhivske i druge dokumentacije, nabavkom tehničkih sistema za ču-vanje i zaštitu digitalnih podataka, formiranjem kataloga podataka o: geodetskoj mreži, ODK i topografskim i pre-gledno-topografskim kartama, uspostavljanjem i radom višenamjenskog sistema distribucije podataka i formiranjem biblioteke Uprave za nekretnine.

Za realizaciju Programa modernizacije državnog arhiva dokumentacije o državnom premjeru i nepokretnostima planirana su sredstva u iznosu od 270.000 eura.


2�

Donošenje novih i inoviranje postojećih podzakonskih akata u oblasti državnog premjera i katastra nepokret-nosti

Obaveza donošenja novih i inoviranje postojećih podzakonskih akata proističe iz čl. 174 i 175 po kojima Vlada i Ministarstvo finansija, na predlog Uprave za nekretnine, treba da u roku od dvije godine donesu oko 20 podzakonskih akata.

Za realizaciju Programa planirana su sredstva u iznosu od 157.500 eura.

Obrazovanje kadrova za rad u oblasti državnog premjera i katastra nepokretnosti

Realizaciju Programa moguće je uspješno izvesti samo sposobnim kadrovima geodetske, pravne i informatičke struke. U tom smislu se planiraju odgovarajuće aktivnosti na: modernizaciji srednjoškolskog sistema geodetskog obrazovanja kadrova (Zakonom je uvedeno niz novih funkcija u oblasti državnog premjera i katastra nepokretnosti što zahtijeva i odgovarajuće prilagođavanje i modernizaciju srednjoškolskog obrazovanja u Crnoj Gori); pružanju materijalne i druge podrške na nastavku obrazovanja još oko 50 inženjera geodezije i geoinformatike (bsc) i 100 diplomiranih inženjera geodezije i geoinformatike (Msc) na sadašnjem Studijskom programu Geodezija i pružanju podrške da se u periodu do 2012. godine na Pravnom fakultetu u Podgorici osposobi oko 80 pravnika sa zvanjem Msc za poslove katastra nepokretnosti.

FINANSIJSKA SREDSTVA I IZVORI FINANSIRANJA REALIZACIJE PROGRAMA

Ukupno potrebna finansijska sredstva za realizaciju Programa iznose 52.969.127 eura, odnosno: 2008. godine - 16.339.538 eura; 2009. godine - 10.786.827 eura; 2010. godine - 8.936.858 eura; 2011. godine - 8.881.764 eura; 2012. godine - 8.024.140 eura.

Saglasno članu 176 Zakona sredstva za finansiranje realizacije poslova iz Programa obezbjeđuju se iz sljedećih izvora:1) opštih prihoda republičkog budžeta;2) prihoda od naknada za korišćenje podataka premjera, katastra nepokretnosti i katastra vodova i naknada za pružanje

usluga;3) dijela poreza na promet nepokretnosti u iznosu od 5% koji pripada budžetu Republike;4) drugi izvori (donacije, krediti i dr).

Programska godina

Izvori finansijskih sredstava

Ukupno(eura)

Republički budžet(eura)

Prihod od naknada za korišćenje po-dataka i pružanja usluga(eura)

Dio poreza na promet nepokret-nosti(eura)

Drugi iz-vori (donacije, kredit)(eura)

2008. god 16.339.538 - - - 16.339.5382009. god 10.786.827 - - - 10.786.8272010. god 8.936.858 - - - 8.936.8582011. god 8.881.764 - - - 8.881.7642012. god 8.024.140 - - - 8.024.140UKUPNO: 52.969.127 - - - 52.969.127

Uprava za nekretnine


2�

UVOD Projekat je u septembru 2007. godine izradila Uprava za nekre-

tnine i nastao je u skladu sa prioritetima utvrđenim na osnovu zahtjeva proisteklih iz Strategije razvoja saobraćaja Crne Gore, u dijelu koji se odnosi na izgradnju autoputa Podgorica – andrijevica, berane – bijelo Polje, odnosno iz zahtjeva da se obezbijede podaci kao osnova za sprovođenje eksproprijacije za izgradnju autoputa i istovremeno, da se izrade digitalni katastarski planovi sa visinskom predstavom terena kao osnovna geometrijska podloga za izradu tehničke dokumentacije za izgradnju autoputa (idejnog i glavnog projekta).

Shodno tome donijeta je odluka da se na planiranoj trasi au-toputa osnuje katastar nepokretnosti u 17 katastarskih opština područja opštine bijelo Polje na površini od 26.397ha, 3 katastarske opštine područja opštine berane na površini od 3.177ha, 3 katasta-

rske opštine područja opštine andrijevica na površini od 2.195ha i 14 katastarskih opština područja opštine Podgorica na površini od 20.372ha, odnosno u ukupnoj površini od 52.141ha (donja slika).

POSTUPAK IZVOĐENJA RADOVA

Radovi na osnivanju katastra nepokretnosti će se realizovati, prije svega, saglasno odredbama Zakona o državnom premjeru i katastru nepokretnosti (“Službeni list RCG”, broj 29/2007 – u daljem tekstu: Zakon), u dijelu koji se odnosi na prethodnu izradu tehničke dokumentacije (glavnog projekta) na osnovu koje će izvoditi radovi, vršiti nadzor nad njihovim izvođenjem i pratiti rokovi izvršenja poje-

dinih faza i ukupnog završetka radova.Zbog izuzetno kratkih rokova, kao i zbog činjenice da se u Crnoj

Gori još nijesu osposobljene geodetske organizacije za izvođenje obimnih i složenih poslova, kao što je osnivanje katastra nepokre-tnosti na velikim površinama, Glavni projekat osnivanja katastra nepokretnosti je, na osnovu prethodno definisanog projektnog zadatka, izradila Uprava za nekretnine, obezbjedila njegovu spoljnu tehničku kontrolu, pristupila izvođenju pripremnih i drugih radova sopstvenim kapacitetima i obezbjedila spoljni kompetentni stručni nadzor nad izvođenjem radova.

Poštovanjem zakonske procedure u izradi projekta i njegovoj realizaciji očekuje se da će se radovi na osnivanju katastra nepokre-tnosti na površini od 52.141ha i u 37 katastarskih opština završiti u zadatom roku, odnosno do 31.12.2008. godine.

PROJEKTNO RJEŠENJE GEODETSKIH RADOVA Prije izvršenja premjera Uprava za nekretnine, saglasno Zakonu i

Glavnom projektu, svaki imalac prava na nepokretnostima i korisnik nepokretnosti u državnoj svojini na području na kome se vrši pre-mjer, na propisan način i o svom trošku obilježava trajnim biljegama granice parcela i objekata koji se nalaze na njemu i fotosignališe ih vidljivim signalima za potrebe snimanja iz vazduha. Državni premjer će se izvršiti primjenom aerofotogrametrijske metode snimanja te-rena avionom i kamerom Uprave za nekretnine.

Na osnovu digitalnog fotogrametrijskog materijala, pripremlje-nog prema odgovarajućim propisima, izvršiće se izrada digitalnih ortofotoplanova u koloru u razmjeri 1:2500 (DOF2.5) i digitalnih katastarskih planova u razmjeri 1:2500 sa visinskom predstavom (iz digitalnog modela terena).

Katastarski planovi će se izraditi u razmjeri 1:2500 u digitalnom vektorskom obliku i u odgovarajućim formatima, a izohipse će se generisati iz digitalnog modela terena sa ekvidistancijom od 2,5m.

Podaci o nepokretnostima (o položaju i pravima na njima) pri-kupljeni u postupku državnog premjera i na osnovu raspoložive do-

Osnivanje katastra nepokretnosti na područjima opština Podgorica, Bijelo Polje, Andrijevica i BeraneUprava za nekretnine otpočela realizaciju Srednjoročnog programa radova na premjeru i izradi katastra nepokretnosti za period 2008. – 2013. godine tako što je pristupila izradi Projekta osnivanja katastra nepokretnosti na područjima opština Podgorica, Bijelo Polje, Andrijevica i Berane.


2�

kumentacije, formiraće se u obliku elaborata za izlaganje i izložiće se na javni uvid u cilju utvrđivanja prava svojine i drugih stvarnih prava koji se odnose na imaoca prava i na nepokretnosti.

Po završenom izlaganju na javni uvid i utvrđivanju podataka premjera nepokretnosti, kao i podataka o pravima na nepokre tnos-tima, izrađuje se novi registar nepokretnosti, odnosno nova baza podataka katastra nepokretnosti.

Svi podaci premjera i katastra nepokretnosti će biti u digitalnom obliku.

ORGANIZACIJA IZVOĐENJA RADOVA

Ukupan rok završetka radova je do kraja decembra 2008.godine, a međuaktivnosti su planirane u tzv. Gantovom dijagramu

Ukupan broj planiranih terenskih i kancelarijskih norma dana stručnjaka je oko 10600. Radove će, u trajanju od 15 mjeseci, pro-sječno mjesečno izvoditi od 15 do 25 stručnjaka geodetske i pravne struke. Na terenu će se koristiti i pomoć radnika figuranata sa loka-lnog područja.

ZAKLJUČAK

Radovi na osnivanju katastra nepokretnosti na nepremjerenim djelovima opština Podgorica, bijelo Polje, andrijevica i berane, biće izvedeni od strane stručnjaka Uprave za nekretnine, kao i stručnjaka izvan Uprave na poslovima kontrole tehničke dokumentacije i na-dzora nad izvođenjem radova.

Riječ je o najsloženijim radovima u toj oblasti, i iskustva u njiho-voj realizaciji će se koristiti i na izvršenju sličnih radova na preosta-lom dijelu Republike, saglasno Srednjoročnom programu. Njihovo ostvarenje u planiranom roku donijeće značajne uštede sredstava planiranih za tu namjenu.

Uprava za nekretnine

Uprava za nekretnine, na osnovu člana 62. Zakonu o državnom premjeru i katastru nepo-kretnosti (“Službeni list RCG”, broj 29/2007), objavljuje

O G L A So izlaganju na javni uvid podataka premjera i katastarskog klasiranja

zemljišta i utvrdjivanja prava na nepokretnostima za KO _________________________

Obavještavaju se imaoci prava na nepokretnostima i imaoci pravnog interesa

da će se u vremenu od ___________ do __________ godine vršiti izlaganje na javni uvid podataka premjera i katastarskog klasiranja zemljišta i utvrdjivanje prava na nepokretnostima, odnosno osnivanje katastra nepokretnosti za KO ___________________________ . Poslove izlaganja vršiće Komisija za izlaganje koja će raditi u prostorijama ______________________________________________ svakog radnog dana u vremenu od ____ do ____ . Ako se uredno pozvano lice ne odazove pozivu za izlaganje, smatraće se da ne osporava podatke privremeno upisane u list nepokretnosti i oni će kao takvi biti upisani u katastar nepokretnosti. Lica koja smatraju da polažu prava na odredjenoj nepokretnosti dužna su da Komisiji za izlaganje dostave ispravu (ugovor, pravosnažnu sudsku odluku, odluku nadlež-nog organa), na osnovu koje se može utvrditi pravo na nepokretnosti. Na podatke privremeno upisane u list nepokretnosti, privremeno upisano lice može staviti prigovor Komisiji za izlaganje u roku od 8 dana od dana dostavljanja podataka, a imaoci pravnog interesa u roku od 8 dana od dana saznanja za podatke, a najkasnije do završetka izlaganja. Danom početka primjene baze podataka katastra nepokretnosti prestaje da važi katastar zemljišta.


2�

Ministarstvo finansija i Komisija za stambena pitanja Vlade Re-publike Crne Gore pokrenuli

su Projekat „250 stambenih kredita“, u namjeri da izađe u susret velikom broju zahtjeva po osnovu neriješenog, odno-sno neadekvatno riješenog stambenog pitanja zaposlenih u javnoj upravi,.

Projekat je nastavak prošlogodišnjeg „1000 stambenih kredita“, koji je osmišljen sa ciljem da se pomogne određenom broju građana, kao i za-poslenima u organima javne uprave, u rešavanju stambenog pitanja, kako kroz dodjelu kredita za kupovinu novog sta-mbenog objekata, tako i kroz dodjelu kredita za proširenje i rekonstrukciju postojećih stambenih jedinica.

Tim projektom bilo je predviđeno: 200 kredita za rekonstrukciju u iznosima do 5.000 €; 300 kredita za proširenje i/ili dokup stambenog prostora u iznosima do 15.000; i 500 kredita za rješavanje sta-menog pitanja u iznosima do 30.000 €.

Shodno pozitivnim iskustvima pri realizaciji ranijeg projekta, velikom broju novih zahtjeva za stambenim kreditima, kao i obavezi proistekloj iz obećanja da će ovaj projekat trajati više godina, Ministarstvo finansija, u saradnji sa Komisijom za stambena pitanja Vlade Republike Crne Gore, pokrenula je novi Projekat „250 stambenih kredita“, koji će biti realizovan u toku 2007. godine. Za razliku od prošlogodišnjeg projekta, krediti predviđeni novim projektom namijenjeni su za zaposlene u organima državne uprave, kao i za zaposlene u zdravstvenim institucijama. Od tog bro-ja, 200 kredita je namijenjeno za zapo-slene u organima državne uprave, dok je 50 kredita predviđeno za zaposene u zdravstvenim institucijama.

Ministarstvo finansija je, kao i u pre-thodnom projektu, u kontaktu sa kome-rcijalnim bankama utvrdilo uslove pod kojima će se krediti odobravati. Novim

projektom predviđeno je 250 stambenih kredita, u iznosu do 50.000 eura, na pe-riod otplate do 30 godina, i kamatnom stopom od 7%. Takođe, Projektom je predloženo da Vlada Republike Crne Gore subvencioniše kamatu stopu sa 3% na godišnjem nivou, dok bi kamata stopa za krajnjeg korisnika iznosila 4%. Vlada RCG sredstva za subencionisanje kamata obezbijeđuje iz sredstava namijenjenih za rješavanje stambenih potreba.

Uslovi kreditiranja za projekat utvrđeni su sa sljedećim komercijalnim bankama: Crnogorskom komercijalnom bankom, Hypo-alpe-adria bankom, Prvom bankom Crne Gore, NLb Monte-negrobankom, Podgoričkom bankom - Societe Generale Group aD

O uslovima dogovorenim sa banka-ma, Ministarstvo finansija obavijestilo je Radnu grupu »Za pripremu sprovođenja procedure kreditnog zaduženja zapo-slenih u državnoj upravi«, formiranu od strane Komisije za stambenena pitanja Vlade RCG. Nakon saglasnosti od strane Radne grupe, na uslove kreditiranja, dogovorenih sa bankama, Ugovori su potpisani, dana 05.09.2007. godine, između Komisije za stambena pitanja, Ministarstva finansija, i predstavnika pet crnogorskih komercijalnih banaka.

Komisija je formirala Radnu grupu, čiji je zadatak bio da pripremi proceduru za realizaciju projekta. Radna grupa je utvrdila metodologiju i način rasporeda kredita po državnim organima, odnosno odredila broj kredita koji pripadaju sva-kom organu. Raspodjela je napravljena u skladu sa brojem zaposlenih u sva-kom organu, na osnovu čega su državni organi i dobili određeno procentualno učešće u ukupnom broju od 200 sta-mbenih kredita. Takođe, Republički fond za zdravstveno osiguranje, napravio je Tabelu raspodjele 50 kredita, po zdra-vstvenim ustanovama, i navedenu tabe-lu dostavio Radnoj grupi.

Nakon utvrđene metodologije podjele kredita, Radna grupa prihvatila je tabele za raspodjelu 250 stambenih kredita, i o tome obavijestila Komisiju za stambena pitanja Vlade RCG. Komisija je prihvatila tabele i ovlastila Radnu grupu da obavijesti svaki organ državne uprave o broju kredita, koji im je pripao raspodjelom.

Radna grupa je krajem avgusta mejseca 2007. godine, proslijedila obavještenja organima, sa zahtjevom da organi sprovedu zakonsku proceduru oglašavanja, i izbora kandidata za dodi-jenjene kredite, i da do početka oktobra, dostave liste kandidata Radnoj grupi.

Nakon što državni organi dostave liste kandidata, Radna grupa će prosli-jediti spiskove Komisiji za stambena pitanja Vlade RCG, koja će razmotriti i verifikovati. Nakon njihove verifikacije, spisovi će biti dostavljeni svim bankama, u cilju zaključivanja pojedinačnih ugov-ora između državnih službenika, koji su dobili kredite, i komercijalnih banaka.

Dragan DarmanovićViši savjetnik

Projekat „250 stambenih kredita”Novim projektom predviđeno je 250 stambenih kredita, u iznosu do 50.000 eura, na period otplate do 30 godina, i kamatnom sto-pom od 7%. Takođe, Projektom je predloženo da Vlada Republike Crne Gore subvencioniše kamatu stopu sa 3% na godišnjem nivou, dok bi kamata stopa za krajnjeg korisnika iznosila 4%. Vlada RCG sredstva za subencionisanje kamata obezbijeđuje iz sredstava namijenjenih za rješavanje stambenih potreba.


2�

1. UVOD

Šta zapravo podrazumijevaju ova dva dokumenta uopštenog naziva, i iz kojih razloga jedna zemlja pristupa njihovoj izradi? Kakve su obaveze i kakva je uloga Ministarstva finansija u tom procesu?

Crna Gora će nakon potpisivanja Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju otpočeti novu fazu pregovora sa evro-pskom unijom i unaprijediti dijalog. U cilju olakšavanja dijaloga, kao i iz obaveze propisane SSP-om, Crna Gora priprema sveobuhvatne dokumente na osnovu kojih će evropska komisija cijeniti ispunjenost kriterijuma za do-bijanje statusa zemlje kandidata, a po-tom i za ulazak u evropsku uniju. Da-kle, osnovna ideja sačinjavanja takve vrste dokumenata jeste, prvenstveno, olakšavanje dijaloga jedne zemlje sa evropskom unijom, te priprema administracije za nove izazove, zadatke i obaveze koje proističu iz ugovornih obaveza. Dokumenti su višegodišnjeg

karaktera i ažuriraju se svake godine.

2. NACIONALNI PROGRAM INTEGRACIJA – NPI

Nacionalni program integracija je nastao iz obaveze propisane članom 72 SSP-a, koji predviđa da je Crna Gora dužna da, kroz poseban program, osigura postepeno usklađivanje svo-jih postojećih zakona i budućeg za-konodavstva s pravnim propisima evropske unije (acquis) .

Ovaj višegodišnji dokument će se pored obaveza implementacije acquisa u domaći pravni sistem, baviti i ekonomskim, političkim i administrativnim kriterijumima koje treba ispuniti na putu pristupanja evropskoj uniji. Suštinski NPI je doku-ment sličan Nacionalnom programu za implementaciju acquisa (Nacional Program for adoption of the acquis - NPaa), koji pripremaju sve zemlje sa statusom kandidata.

Vlada RCG je u junu tekuće godine formirala više međusektorkih radnih grupa, čiji će zadatak biti izrada po-jedinih djelova ovog dokumenta u skladu sa predloženom strukturom.

Obaveze Ministarstva finansija, konkretno Sektora za privredu, fina-nsije, međunarodnu saradnju i sistem igara na sreću su u vezi sa koordi-nacijom rada na izradi drugog dijela dokumenta - ekonomski kriterijumi i trećeg dijela dokumenta (potpogla-vlja koje su u nadležnosti Ministartva finansija) - Sposobnost preuzimanja obaveza koje donosi članstvo.

Drugi dio dokumenta koji se ti-če ekonomskih kriterijuma iz Kope-nhagena, podrazumijeva davanje obrazloženja u kom stepenu je crnogorska ekonomija dostigla nivo postavljen kopenhagenskim kriteri-jumima, kao i koje su to mjere koje će biti preduzete da se u slučaju nei-spunjenja nekog od kriterijuma dođe

Izrada Nacionalnog programa integracija (NPI) i Ekonomskog i fiskalnog programa (EFP)

1 - Planiranim potpisivanjem Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju (SSP), Crna Gora ulazi u ugovorni odnos sa Evropskon unijom, tj. formalno i praktično ulazi u proces pridruživanja.2 - Acquis communautaire – na francuskom jeziku - uobičajena skraćenica Acquis, (Aki), znači pravno nasljeđe EU – skup prava i obaveza koji sve države članice obavezuje i povezuje unutar EU. Acquis communautaire predstavlja širi pojam od klasičnog pojma prava s obzirom da obuhvata: sadržaj, načela i političke ciljeve osnivačkih ugovora; zakonodavstvo usvojeno primjenom osnivačkih ugovora i presuda Suda pravde Evropskih zajednica, deklaracije i rezolucije koje je usvojila EU, mjere koje se odnose na zajedničku spoljnu i bezbjednosnu politiku, mjere koje se odnose na pravosuđe i unutrašnje poslove, međunarodne ugovore koje je sklopila EU, kao i ugovore između zemalja članica na području djelovanja EU. Države koje imaju za cilj članstvo u EU moraju prihvatiti odluke iz osnivačkih ugovora i usvojiti Acquis communautaire.


30

do željenog nivoa.

Treći dio dokumenta podrazumi-jeva davanje pregleda stepena uskla-đenosti crnogorskog zakonodavstva sa acquisom. Rad na sačinjavanju ovog dijela dokumenta zahtijeva čitav niz aktivnosti na identifikova-nju propisa eU koji se tiču određene oblasti, uvidom u njihov sadržaj od strane nadležnih organa i potom sačinjavanja fin alnog teksta. Treći dio će, u suštini, predstavljati sliku sadašnjeg stanja u zakonodavstvu, stepen usaglašenosti, kratkoročne i dugoročne prioritete, te kvanifikaciju potrebnih finansijskih sredstava za okončanje procesa usaglašavanja sa evropskim zakonodavstvom.

U vezi sa izradom tih poglavlja, u Ministarstvu finansija je održano neko-liko sastanaka međusektorske radne grupe, podijeljeni su pojedinačni za-daci i određeni rokovi za dostavljanje prvih verzija tekstova.

3. EKONOMSKI I FISKALNI PROGRAM 2007 - 2010 (EFP)

Crna Gora je prvi put prethodne godine učestvovala u izradi eko-nomskog i fiskalnog programa, koji je osmišljen 2006. godine od strane evropske komisije u namjeri da ga sačinjavaju zemlje sa statusom ka-ndidata i zemlje potencijalni kandi-dati. U suštini program treba da bude priprema zemlje za sačinjavanje Pre-tpristupnog ekonomskog programa - PeP nakon sticanja statusa zemlje kandidata. U dugoročnoj perspektivi ekonomski i fiskalni program predsta-vlja pripremu za smjernice posta-vljene Lisabonskom strategijom, kao i za Program konvergencije, koji se sačinjava nakon sticanja članstva.

ekonomski i fiskalni program treba da prikaže činjenice koje poka-zuju postignuti progres, učinjen kroz

razvoj institucionalnih i analitičkih kapaciteta u oblasti javnih finansija i ekonomske politike, kao i projekcije i planove kretanja u ovim oblastima za trogodišnji period. To je potrebno da bi zemlja kandidat mogla ostva-riti intenzivniji dijalog o ekonomskim politikama sa evropskom komisijom, posebno u smislu ispunjenja kriteriju-ma za ulazak u evropsku monetranu uniju.

evropska komisija je jula 2007. godine uputila Ministarstvu finansija poziv za sačinjavanje novog eFP-a, obizirom da je u svim zemljama prak-sa da upravo Ministarstvo finansija koordinira rad na tom dokumentu. Predložena struktura je modifikovana u odnosu na prethodnu godinu, tako da su zahtjevi postavljeni ovim do-kumentom u potpunosti identični zahtjevima postavljenim Pretpris-tupnim ekonomskim programom, što ukazuje da evropska komsija ima namjeru intenzivirati dijalog o eko-nomskim politikama sa Crnom Go-rom.

Ministarstvo finansija je juna te-kuće godine formiralo međusekto-rsku radnu grupu koja će se baviti izradom eFP. Takođe, angažovani su međunarodni eksperti koji će pružati

konsultantsku pomoć, a trenutno su u toku aktivnosti na izradi dijelova dokumenta - shodno pojedinačnim zadacima članova radne grupe. Do-kument će u predviđenom roku, do 1. decembra tekuće godine biti upućen evropskoj komisji.

4. ZAKLJUČAK

Dokumenti ovakve vrste se sačinjavaju u cilju poboljšavanja i unaprijeđivanja komunikacije jedne zemlje sa evropskom unijom na putu učlanjenja, dakle obadva sa istim ciljem. Što se tiče pitanja na koja doku-menti odgovaraju, može se zaključiti da se NPI u najvećem dijelu fokusira na zakonodavni okvir, dok se eFP koncentriše na pitanja javnih finansija i ekonomskih politika i daje konkre-tniije kvantifikovane pretpostavke za srednjoročni period. Ipak, NPI je po svojoj strukturi sveobuhvatniji, s obzi-rom na to da pored zakonodavstva obuhvata i ekonomske, pravne, po-litičke i administrativne kriterijume koje treba ispuniti u procesu pristu-panja.

Bojana BoškovićViši savjetnik


31

Zakon o izmjenama i dopunama Za-kona o povraćaju oduzetih imovi-nskih prava objavljen je u “Službenom

listu RCG”, broj 49/07 i stupio je na snagu 18. avgusta 2007. godine. Ovim zakonom u kontinuitetu se obezbjeđuje uređenje uslova, načina i postupka povraćaja prava svojine i drugih imovinskih prava i obe-štećenja bivših vlasnika za prava oduzeta u korist opštenarodne, državne, društvene ili zadružne svojine, koji su važili u dosadašnjoj primjeni ovog zakona.

Zakonom se formiraju, umjesto opštin-skih, tri regionalne komisije za vođenje pr-vostepenog postupka, i to u Podgorici, baru i bijelom Polju, koje će preuzeti dokumentaciju od dosadašnjih opštinskih komisija. Komisija u Podgorici formira se za teritorije opština Podgorica, Danilovgrad, Nikšić, Šavnik, Plužine i Cetinje; Komisija u bijelom Polju rješavaće po predmetima za teritorije opština bijelo Polje, berane, Kolašin, andrijevica, Plav, Rožaje, Mojkovac, Pljevlja i Žabljak; a Komisija u baru pokriva teritorije opština budva, Her-ceg Novi, Tivat, Kotor, bar i Ulcinj. Zakonom je, takođe, predviđeno formiranje Komisije za ujednačavanje postupka što će, svakako, dati novi kvalitet njihovom radu.

Prvostepene komisije formiraju se na nivou Ministarstva finansija. Iz tog razloga, drugostepeni postupak izmiješta se iz Mini-starstva finansija, a izmjenama i dopunama Zakona predviđeno je formiranje Komisije za žalbe koju imenuje Vlada RCG.

Novina u Zakonu je što postoji više načina isplate iznosa obeštećenja, i to: obveznice, novčana sredstva i otkup duga, kao i plaćanje poreza po ovom osnovu. Svaki građanin koji dobije rješenje opredjeljuje se kod Fonda za obeštećenje da li će koristiti obveznice ili će mu se obeštećenje isplaćivati u novcu.

Obeštećenje u novcu isplaćuje se u jednogodišnjim ratama, čija se isplata vrši 15. jula svake godine po konačnim rješenjima dostavljenim Fondu za obeštećenje do 31. decembra prethodne godine, a dinamiku

i način isplate obeštećenja utvrđuje Vlada RCG. Opredjeljenje Zakona je da iznos uku-pnog obeštećenja koji se isplaćuje bivšim vlasnicima godišnje ne može biti veći od 0,5 % bruto domaćeg proizvoda (bDP) iz prethodne godine za koju je on zvanično poznat prema podacima nadležne institucije za statistiku, dok ukupan iznos obeštećenja po ovom zakonu ne može preći 10 % bDP-a za period njegove primjene.

Rok važenja svih izdatih serija obveznica je 10 godina od dana stupanja na snagu Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o povraćaju oduzetih imovinskih prava i obeštećenju. Obveznicama se može trgo-vati na sekundarnom tržištu hartija od vrije-dnosti. Obveznice se mogu koristiti za kupo-vinu akcija, udjela i druge imovine Republike Crne Gore i državnih fondova (Fond za razvoj, Fond penzijskog i invalidskog osiguranja i Zavod za zapošljavanje) za koje Vlada RCG odredi da se mogu kupovati obveznicama Fonda za obeštećenje. Takođe, obveznice se mogu koristiti i za plaćanje poreskih obaveza, koji su prihod Republike, ali ovu mogućnost mogu da koriste samo bivši vlasnici i njihovi nasljednici, a ne i drugi sticaoci obveznica sa tržišta hartija od vrijednosti.

Vlasnik obveznica ima pravo da, nakon isteka roka od 36 mjeseci od dana sticanja obveznica, eventualno neiskorišćeni iz-nos obveznica vrati Fondu za obeštećenje i zahtijeva da mu se ponovo prizna pravo na obeštećenje u novcu u iznosu vraćenih obveznica.

Ovim izmjenama i dopunama Zakona utvrđuje se pravo crkvama i vjerskim zajedni-cama da prijave, radi evidentiranja, imovinu koja im je na teritoriji Republike Crne Gore oduzeta u korist opštenarodne, državne, društvene ili zadružne svojine bez pravične ili tržišne nadoknade. Podnošenje prijave ne predstavlja zahtjev za ostvarivanje prava na povraćaj oduzete imovine ili obeštećenje za tu imovinu, obzirom da će se uslovi, način i postupak u ovim slučajevima urediti posebnim zakonom. Dakle, ta evidencija će

poslužiti za sagledavanje obaveza države po ovom osnovu i kao baza podataka za do-nošenje novog Zakona o povraćaju oduzetih imovinskih prava i obeštećenju crkvama i vjerskim zajednicama.

Nadalje, što je i novina u ovom zakonu, predmet povraćaja je i konfiskovana imovina, ako je takvo oduzimanje imovine učinjeno iz političkih i ideoloških razloga.

Obzirom da je i dosadašnji zakon prefe-rirao povraćaj u naturi, ovo opredjeljenje ostaje i pojačava se na način da se iz-mjenama i dopunama Zakona predviđa da se imovina oduzeta tzv. revolucionarnim zakonima može vratiti i u zoni nacionalnih parkova i morskog dobra. Naravno posjedi u ovim zonama i gazdovanje sa njima uređeni su posebnim zakonima.

Jedna od novina u Zakonu je i ta što je sada Fond za obeštećenje stranka u postupku odlučivanja po zahtjevima za povraćaj, odn. obeštećenje bivših vlasnika, čime se uloga tog organa utvrđuje na nivou primjerenom njegovom značaju i implemantaciji ovog zakona.

Takođe, biće inovirana i Uredba o procjeni vrijednosti i utvrđivanju naknade za oduzetu imovinu.

Na rješavanje pitanja koja su predmet Zakona o restituciji shodno se primjenjuju i odredbe Zakona kojima se uređuju svo-jinsko-pravni odnosi, obligacioni odnosi, nasljeđivanje, upravni postupak, izvršni postupak i drugi zakoni, ako nijesu u su-protnosti sa Zakonom o restituciji.

Radi usaglašavanja sa odredbama ZUP-a koje se odnose na sprovođenje Zakona, propisuje se obaveza vođenja evidencija i to kako za Fond, tako i za regionalne komisije, koje su dužne dostavljati mjesečni izvještaj Ministarstvu finansija, čime će se poboljšati kvalitet informacija o stanju duga države po ovom osnovu.

Maja Mitrović,Samostalni savjetnik

Izmjene i dopune Zakona o povraćaju oduzetih imovinskih prava i obeštećenju

Novina u Zakonu je što postoji više načina isplate iznosa obeštećenja, i to: obveznice, novčana sredstva i otkup duga, kao i plaćanje poreza po ovom osnovu. Svaki građanin koji dobije rješenje opredjeljuje se kod Fonda za obeštećenje da li će koristiti obveznice ili će mu se obeštećenje isplaćivati u novcu.


32

OPIS

PeMPaL je inicijativa za izgradnju kapaciteta, zasnovana na učenju od osoba na istim položajima, organizova-na zbog profesionalaca zaposlenih u upravljačkim strukturama za finansije, u zemljama Istočne evrope i Centralne azije. Tu spada upravljački kadar za ja-vnu potrošnju iz Moldavije, Litvanije, Slovenije, Crne Gore, Ukrajine, bjelo-rusije, Kirgistana, Tadžikistana, Turske, azerbejdžana, Jermenije, Makedonije, bugarske, Slovačke, Gruzije, albanije, Srbije, Uzbekistana, Rumunije, Poljske i drugih zemalja. Ipak, PeMPaL je orga-nizacija sastavljena od pojedinačnih zvaničnika i nije formalna asocijacija, sastavljena od zemalja članica. Veoma je slična profesionalnom udruženju, ali ima jedinstvene karakteristike po kojima se razlikuje od određenog udruženja istomišljenika.

Slično udruženjima, sprovodi dvije osnovne aktivnosti:

Učenje od osoba na istim položaji-ma

Profesionalci u bilo kojoj oblasti zna-ju da smo svi uvijek naročito zaintere-sovani za rad osoba koje pokrivaju iste pozicije kao i mi. Želimo da učimo iz nji-hovog dobrog i lošeg iskustva. Ne želi-mo da ponavljamo njihove greške, i što je još važnije, želimo da saznamo “šta kod njih uspijeva”. Hoćemo da saznamo kako drugi stručnjaci, koji se nalaze na sličnim položajima, izlaze na kraj sa izazovima sa kojima se mi svakodnevno susrijeće-

mo. Osobe na istim položajima kao mi imaju svojevrstan autoritet i kredibilitet. Za razliku od akademika i konsultanata, koji često rade van njihovog realnog profesionalnog i geografskog domena, osobe koje rade na istim položajima se doživljavaju kao osobe koje su “ na istom brodu kao i mi”. Većina profesionalaca je voljna da sazna više i da proučava akti-vnosti i rezultate osoba na istim položa-jima. Vidimo to kao nešto što je istovre-meno relevantno i realno, u poređenju sa idejama koje nude osobe koje dolaze iz različitih sistema i koje imaju različite funkcije od nas. Profesor ili neki ekspert sa strane, iz privatnog sektora, će mo-žda iznijeti značajna opažanja o tome šta stručnjaci u sektoru za upravljanje javnom potrošnju rade. Ipak, “autsajderi” ne uživaju isti legitimitet koji se pridaje savjetu i komentaru osobe koja svako-dnevno obavlja isti tip posla kao vi.

Upoređivanje standarda

Za potrebe PeMPaL-a, definisaće-mo ovaj termin kao uzajamno poređe-nje finansijskih sistema i praksi, kroz koje učesnici mogu donekle da izmje-re opšteg razvoja i progresa u javnom finansiranju. Upoređivanje standarda služi kao jedna od osnovnih aktivno-sti za stručnjake koji uče od osoba na istim položajima. To je prirodan rezultat interakcije učesnika. Zbog boljeg razu-mijevanja našeg rada, moramo da zna-mo kako drugi rade to isto. Neformalno upoređivanje standarda počinje kada smo djeca i nikada ne prestaje. Ne samo da želimo da znamo kako stojimo u di-rektnom poređenju sa drugima, već želi-mo da koristimo precizne i nepristrasne mjerne jedinice ili indikatore vršenja po-sla, kako bismo izvršili poređenje. U školi, želimo tačno da znamo kako će profesor

Upravljanje javnom potrošnjom - Inicijativa učenja od osoba na istim položajima (PEMPAL) u Evropi i Centralnoj Aziji


33

ocijeniti naše ispitne radove i odrediti naše mjesto u razredu. Očekujemo da te ocjene budu legitimne i donešene bez predrasuda i izuzetaka. U biznisu, me-nadžeri traže od Vlade da stvori regula-torne propise koji bi se primjenjivali bez izuzetaka, kako bi svi imali isti tretman. U Vladi, mi želimo da adaptiramo, stvo-rimo ili usvojimo formalne alate koji bi nam omogućili da odredimo naše mje-sto među našim različitim disciplinama. PeMPaL omogućava svojim članovima da urade sve te tri stvari.

Još jedna sličnost sa profesionalnim udruženjima se ogleda i u strukturi PeM-PaL-a. Iako ima ujedinjenu, zaokruženu strukturu i praktikuje plenarne sjednice, unutrašnja podjela je urađena shodno različitim zajednicama po djelatnosti (Communities of Practice, COP), fokusi-ranim na podgrupe u okviru javnog fi-nansiranja:

• Budžet• Trezor/Informacioni sistemi• Unutrašnja revizija• Spoljnja revizija

Podjela na ove podgrupe je kori-sna kako za učenje od osoba na istim položajima, tako i za uspostavljanje standarda, s obzirom da svaka zajednica za određenu djelatnost nudi obogaćeni fokus na tehničku specijalizaciju, koja je neophodna za upravljanje bilo kog siste-ma javnog finansiranja. Svaka zajednica po djelatnosti ima komplementarnu a ujedno i jedinstvenu ulogu. Na primjer, stručnjaci za Trezor sprovode aktivno-sti koje sprovode budžet onako kako je formulisano i određeno u budžetskom odjeljenju; a podaci do kojih dođu zapo-sleni u Trezoru su od vitalnog značaja za analizu, izvještaje i reviziju budžeta.

Mnoge profesionalne organizacije koriste slične podgrupe kako bi privukle učesnike sa tematskim i specijalizova-nim interesovanjima. Sjetimo se samo organizacija zaposlenih, izabranih zva-ničnika, računovođa, pravnika i doktora.

Slično drugim grupama, PeMPaL ta-kođe koristi tehnologiju kako bi ispunila svoj cilj. Koristi video konferencije, web sajtove i telefonsku interakciju kao osno-

vna sredstva.

POSEBNA OBILJEŽJA

PeMPaL ima i svoja posebna obi-lježja. Na primjer, odlučeno je da za-jednički Sekretarijat bude u Sloveniji, u Centru za razvoj finansija. Centar se razvio kao zajednička organizacija za izgradnju kapaciteta, koju koriste mno-ga Ministarstva finansija jugoistočnih evropskih zemalja. Proširio je svoj uticaj na veći dio eCa regiona, time što su azerbejdžanski, Jermenski i Moldavski uvedeni na njegove sastanke. Sa usta-ljenim donacijama od strane slovenačke Vlade, kao i rasprostranjenom mrežom donatora, ovaj Centar za finansije uži-va povjerenje i uvažavanje stručnjaka u oblasti upravljanja javnom potrošnjom. Stotine regionalnih stručnjaka su po-sjećivale predavanja na njemu, razvijale njegov nastavni program i susrijetale se sa drugim osobama sličnih položaja na događajima organizovanim u tom Ce-ntru za finasije. Tako da on postoji kao jedinstveni regionalni resurs koji nema odgovarajućeg ekvivalenta u drugim djelovima svijeta.

Svjetska banka je donijela odluku da dodijeli trogodišnju donaciju Finansi-jskom centru kako bi služio kao Sekreta-rijat PeMPaL-a i administrator njegovog web sajta. Kao rezultat toga, PeMPaL će administrativno djelovati iz eCa regi-ona, pod lokalnim institucionalnim vo- đstvom. Više informacija o ovom Fina-nsijskom centru je dostupno na sajtu: www.cef-see.org.

Drugo značajno obilježje PeMPaL-a je podrška koju dobija od širokog ko-nzorcijuma donatora, koje predvode britanski DFID, Svjetska banka, njemački InWent i GTZ, švajcarski državni Sekre-tarijat za ekonomske poslove (SeCO), poljska Centralna banka, američka Ka-ncelarija za tehničku podršku Trezorima i druge organizacije zainteresovane za unaprijeđenje praksi javnog finansiran-ja. Osobe na čelnim pozicijama u ovim organizacijama razumiju važnost ko-nsultacija između osoba na istim polo-žajima i pozitivan efekat koji ona može imati na poboljšanje procedura veza-nih za upravljanje javnom potrošnjom.

Oni smatraju da je za konstantni razvoj upravljanja javnom potrošnjom potre-bna podrška osoba na istim položajima, i na kratkoročni i na dugoročni period vremena.

Iako je zalaganje donatora za PeM-PaL veoma značajno, ipak nije osnov ini-cijative. Osnovni pokretač PeMPaL-a su stručnjaci, koji se susrijeću pod njego-vim okriljem da uče jedni od drugih i da rade na poboljšanju u okviru disciplina kojima se bave.

Jedini način da PeMPaL uspije je kroz ulaganje vremena i truda, kao i kroz lično zalaganje profesionalaca iz javnog finansiranja iz eCa regiona. Oni su ti koji moraju odlučiti da su forumi i posjete koje ova Inicijativa omogućava, vrijedni njihovog ličnog zalaganja. Donatori su svjesni ovoga i ulažu dodatne napore da ne preuzmu glavnu ulogu u aktivnosti-ma PeMPaL-a. Svaka zajednica djela-tnosti mora pronaći sopstveni identitet i sopstveno vođstvo.

POZADINA

U proljeće 2005. godine, zaposleni u eCa Svjetskoj banci su odlučili da okupe upravljački kadar za javnu potrošnju na konferenciji u Varšavi. Cilj je bio da se učesnici fokusiraju na aktivnosti i zapažanja menadžera odgovornih za javno finansiranje, u zemljama širom re-giona.

Na sastanku su iznešene prezentacije analiza situacija u određenim zemljama, kao i lični prikazi reformskih aktivnosti. Zamjenici ministara, upravljački kadar Trezora i budžeta, kao i revizori iz čitavog regiona su iznijeli svoja zapažanja.

Okupljanje je ocijenjeno veoma uspješnim, od strane svih učesnika. Propraćeno je diskusijama o tome kako bi se moglo organizovati grupisanje oso-ba na istim položajima, koje su zaposlene u sektoru upravljanja javne potrošnje, zavisno od disciplina potrebnih za ru-kovanje sistemima javnog finansiranja. Odlučeno je da se učesnici opet sas-tanu u Varšavi, 2006. godine, kako bi se što bolje procijenila zainteresovanost stručnjaka za koncept učenja od osoba


3�

na istim položajima. Nakon ponavljanja pozitivnih interakcija na drugoj konfe-renciji, učesnici su se odlučili za formal-niji i trajniji pristup.

Zemlja i vodeći donatori su identi-fikovali određene značajne razloge za stvaranje određene trajne strukture:

• Univerzalna praksa: Upravljanje javnom potrošnjom je zadatak koji se sprovodi u svakoj državi. Svuda mora postojati Ministarstvo finansija. Svuda mora postojati način plaćanja. U svim zemljama je neophodan sistem za određivanje koje osobe i organizacije će plaćati državi, ili dobijati sredstva od nje.

• Kritični subjekat: efikasno i efekti-vno javno finansiranje je centar eko-nomskog razvoja i nacionalne stabilno-sti. Ono je neophodno za svaku zemlju koja hoće da unaprijedi svoju ekonom-sku situaciju. Za to je potrebno koristiti sredstva koja propisuje moderno upra-vljanje javnom potrošnjom, ukoliko na-cionalni lideri žele da se takmiče ili samo da prežive na globalnom tržištu.

• efektivno učenje od osoba na istim položajima: mnogi profesionalci iz se-ktora upravljanja javnom potrošnjom su probali različite pristupe njihovim poslovnim zadacima, kao odgovor na savremeni razvoj i pritiske savremenog doba. Procjena budžeta se ne može valjano uraditi valjano kada ne postoje dugogodišnje procjene o potrebama potrošnje. Informaciona tehnologija ima značajnu ulogu u operacijama finansi-ranja, i ta uloga je značajnija iz dana u dan. Potrebe tržišta diktiraju fiskalnu transparentnost, u zamjenu za interna-cionalne zajmove i povoljne kamatne stope. Politički lideri nijesu zadovoljni ukoliko se ne mogu dati precizni odgo-vori o tome koliko je novca potrošeno i da li je ta potrošnja imala željeni rezultat. Suočeni sa ovakvom situacijom, profe-sionalci iz sektora upravljanja javnom potrošnjom su željeli što više da nauče jedni od drugih. Konferencije u Varšavi su im omogućile da urade upravo to što su željeli. Takođe, to je pospješilo želju učesnika za dodatnim prilikama za učenje od osoba na istim položajima.

Uzimajući sve gore navedeno u obzir, PeMPaL se oblikovao u sadašnji oblik.

Nakon brzog starta, potpomognutog značajnom donacijom britanskog Odje-ljenja za internacionalni razvoj (DFID), donatori su oformili rukovodeći komitet (SC), za usmjeravanje razvoja inici-jative PeMPaL. Rukovodeći komitet je donio odluku da podrži više zajednica eksperata, organizovanih oko četiri di-scipline vezane za upravljanje javnom potrošnjom, za koje su učesnici poka-zali najviše interesovanja. Različiti do-natori su preuzeli dužnosti sponzora: banka će podržavati Trezor/Informatičku tehnologiju i unutrašnje revizorske za-jednice. američki Trezor je preuzeo na sebe zajednicu djelatnosti vezanu za budžet. GTZ je ispoljio interesovanje za spoljašnju reviziju. Zvanični predstavni-ci određenih zajednica djelatnosti će postajati članovi rukovodećeg komiteta, kako se koja zajednica djelatnosti bude organizovala.

Umjesto ponovnog plenarnog sas-tajanja u Varšavi, svakoj zajednici djela-tnosti je data mogućnost da sama orga-nizuje svoje sastanke i učenje od osoba na istim položajima, tokom 2006. i 2007. godine. Niz interaktivnih sastanaka je počeo sa održavanjem, u različtim mje-stima, kao što su Chisinau, Tbilisi, Vilnius i Ljubljana. Sve više interakcija u okviru PeMPaL-a se odigrava virtualno, na svje-tskoj web mreži.

Primjeri PeMPaL-ovih aktivnosti su:

Projekti na upoređivanju standarda, kao što je poređenje PeFa procjena ili specijalni pregledi praksi određenih uprava za javnu potrošnju zemalja iz ko-jih dolaze učesnici.

Istraživanje u domenu pitanja i praksi vezanih za upravljanje javnom potrošnjom , kao što su integrisani siste-mi za upravljanje javnom potrošnjom, koji primjenjuju internacionalna pravila iz računovodstva, ili metodi za razvoj ka-paciteta.

Video konferencije i telefonski ko-nferencijski pozivi, koji su posebno ko-risni za određivanje budućih agendi za određene zajednice djelatnosti, plani-ranje studijskih posjeta i ostvarivanje rada rukovodećeg komiteta.

Razvoj websajta, koji omogućava svakoj zajednici djelatnosti da ima ele-

ktronsku informacionu bazu i forum za interakcije, van konkretnih sastanaka uživo.

Događaji koji omogućavaju zaje-dničke kampanje ili sinergije zajednica djelatnosti, kao što je sljedeći planirani PeMPaL plenarni sastanak, koji je zaka-zan za prvu nedjelju februara, 2008. go-dine.

Kraća putovanja u cilju bilateralnih studija, fokusirana na tačno definisana pitanja, kao što su metode izvršavanja kapitalnog budžeta; upravljanje i moni-toring projekata; ili tehnike unutrašnje revizije. Svakom studijskom putovanju mora prethoditi preliminarna interakcija između osoba na istim položajima, kao što su diskusije na sastancima zajednica djelatnosti, videokonferencije, telefonski razgovori ili komunikacija putem ele-ktronske pošte.

Radionice na teme, koje su ide-ntifikovane kao prioritetne, od strane pojedinačnih zajednica djelatnosti, kao što je radionica o programu budžeta, organizovana od strane zajednice djela-tnosti vezanih za budžet. Ova radionica je održana u Tbilisiju, u Gruziji, krajem juna 2007. godine

Nastavak uspješnih aktivnosti, pro-isteklih sa ranijih PeMPaL interakcija, kao što je uzvraćanje studijske posjete.

Učešće renomiranih organizacija za upravljanje javnom potrošnjom, kao što je OeCD-ovi viši oficiri za budžet, ICGFM (međunarodni konzorcijum za vladino upravljanje finansijama) i Institut za unutrašnju reviziju.

Upoređivanje ili preuzimanje ideja za učenje od osoba na istim položajima iz izvora van eCa regiona, kao što je afrička Inicijativa za saradnju u reformi budžeta (CabRI)

Prezentovanje PeMPaL pristupa, kao što je bio slučaj u Majamiju, na sa-stanku ICGFM-a, iz koga je i rezultirao ovaj članak.

mr Nikola VukićevićPomoćnik ministra za Sektor budžeta,

Richard Bartolomew,Savjetnik u US Treasury


3�

- Vijesti: - novinar, Milorad Milošević, - 2. jul 2007

Pitanje: Koliko je stare devizne šte-dnje isplaćeno protekle dvije godine u novcu, a koliko u obveznicama? Koliko je štediša isplaćeno, do sada, a koliko ih je još ostalo?

Odgovor: Vlasnicima devizne štednje koji su deviznu štednju položili kod ovlašće-nih banaka na teritotiji Republike Crne Gore, isplata se vrši u skladu sa Zakonom o regulisanju obaveza i potraživanja po osnovu ino duga i devizne štednje građa-na (“Službeni list RCG”, br.55/03 i 11/04). Po osnovu navedenog zakona isplata prve rate je počela 1.jula 2004.godine.

Od početka isplate i zaključno sa 30. junom 2007.godine (prva, druga i treća rata) isplaćeno je u gotovini iznosu od 17.430 mil. € obveznica devizne štednje. O načinu realizacije obveznica konvertovane devizne štednje odlučuju vlasnici obvezni-ca, shodno zakonskim rješenjima.

Za navedeni period u potpunosti je isplaćeno oko 3000 štediša, a ostalo ih je još oko 67539.

Pitanje: Koliko je obveznica (i za koliko novca) realizovano na tržištu kapitala? Koliko štediša još nije uzelo prvu i drugu ratu u proteklom period (o koliko novca se radi)?

Odgovor: Obveznice konvertovane devizne štednje mogu se realizovati u ro-ku dospijeća ( svakog 1.jula u godini dospi-jeća) i prije roka dospijeća: otkupom obve-znica od fondova, stečene prodajom akcija preduzeća u vlasništvu države, prodajom državne imovine i plaćanju poreza budže-tu Republike Crne Gore.

Ministarstvo finansija je po navede-nom načinu realizacije obveznica konve-rtovane devizne štednje do sada otkupilo 15.989 mil. €.

Podaci o ukupno realizovanom izno-su obveznica na tržištu kapitala nalaze se u Centralnoj depozitarnoj agenciji.

Po osnovu prve, druge i treće rate nije podignuto 5.769 mil. €.

Pitanje: Da li je u CDA, zabilježen koji slučaj poklona stare devizne šte-dnje? Da li ste zadovoljni dosadašnjim tokom ovog procesa?

Odgovor: Na osnovu podataka Ce-ntralne depozitarne agencije od početka isplate devizne štednje, bilo je 200 ugovo-ra o poklonu sa ukupnom vrijednošću od 213.193,oo €.

Dosadašnji tok realizacije obveznica konvertovane devizne štednje odvija se bez problema kako sa vlasnicima obvez-nica tako i sa poslovnim bankama, Centra-lnom bankom Crne Gore(koje vrše isplatu obveznica), kao i sa Centralnom depozita-rnom agencijom i Komisijom za hartije od vrijednosti.

Ujedno vas obavještavamo da ukupne obaveze Republike Crne Gore po osno-vu obveznica konvertovane devizne šte-dnje iznose 137.24 mil.€ sa rokom otplate do 2017. godine. Zaključno sa 30.06.2007. godine, ukupna obaveza je umanjena za 33.42 mil. € - isplata u gotovini i otkupljene obveznice, tako da su preostale obaveze u iznosu od 103.82 mil. €.

- DAN: - novinarka, Lana Strugar - 2. jul 2007Pitanje: Molim Vas za komentar ne-

očekivano visokog ovogodišnjeg viška prihoda nad rashodima u crnogorskoj

državnoj kasi. Kakve opasnosti nosi ve-liki suficit i šta će Ministarstvo finansija uraditi tim povodom?

Odgovor: Višak prihoda nad rashodi-ma u državnom budžetu u 2007.godini re-zultat je, sa jedne strane, snažnog razvoja crnogorske ekonomije što je generisalo veće fiskalne prihode od očekivanih, dok je sa druge strane rezultat politike Vlade Re-publike Crne Gore po pitanju smanjenja tekuće javne potrošnje kao udjela u bru-to domaćem proizvodu. Prema procje-ni Ministartstva finansija u dugom roku je neodrživ snažan rast poreskih prihoda, kao što se to desilo u 2006. i prvoj polo-vini 2007. godine, te stoga postoji oprez kod predloga za potrošnju suficita u 2007.g. Naime, stvaranje obaveza kod tekuće javne potrošnje na nivou suficita izazva-lo bi u srednjem roku, kada dođe do sta-bilizacije investicionih aktivnosti – umjesto sadašnjeg investicionog buma, budžetski deficit, sa svim, već u teoriji i praksi pozna-tim negativnostima.

Po prvi put u svojoj istoriji Crna Gora ostvaruje u 2006. i 2007. godini budžetski suficit, što govori u prilog tome da je do tog rezultata bilo jako teško doći. Posti-gnuta makroekonomska stabilnost bi vrlo brzo bila dovedena u pitanje ukoliko bi se suficit stavio u tekuću javnu potrošnju, što bi imalo dalje posledice na privrednu aktivnost i atraktivnost zemlje za dalje strane investicije.

Ministarstvo finansija zastupa stano-vište da suficit treba iskoristiti za jačanje rezervi za period kada dodje do stabilizacije ili pada poreskih prihoda, za otplatu dugo-va, što ne utiče negativno na makroekono-msku stabilnost, za stvaranje državnog de-pozita koji će biti neophodan kada se uđe sa strateškim partnerima ili samostalno u izgradnju kapitalnih infrastrukturnih pro-jekata u Crnoj Gori i za dalje snižavanje poreskih stopa što će učiniti državu još

„Šta su mediji pitali Ministarstvo finansija”

Najčešća pitanja medija i odgovori za period jul-septembar 2007. godine

Ana Miljanić


3�

atraktivnijom za strana ulaganja.Znači, suficit sam po sebi jeste pozi-

tivan pod uslovom da ne generiše doda-tnu tekuću javnu potrošnju, što bi uz jaku privrednu aktivnost koja je danas prisutna u Crnoj Gori, moglo pokrenuti inflatorni talas i narušiti bilans makroekonomskih agregata – ponude i tražnje roba, usluga, novca.

- Republika: - novinar ekonomije, Ognjen Savić - 10. jul 2007Pitanja: 1. Zbog čega još od februara prošle

godine nije održan ni jedan sastanak sukcesora finansijske aktive i pasive bi-vše SFRJ i kada se može očekivati nasta-vak diobe?

2. Da li je odugovlačenje konačne podjele imalo negativne efekte po Crnu Goru ili pak i po druge države?

3. O čemu će se razgovarati na no-vom sastanku, šta je ostalo još da se do-govore države iz bivše SFRJ i na čemu će Crna Gora insistirati?

4. Da li su Crna Gora i Srbija završile podjelu finansijske aktive i pasi-ve Državne zajednice, gdje je Crnoj Gori pripalo oko šest odsto ukupne zaostavštine?

Odgovori: 1. Do sada je održano 16 sastanaka Ko-

miteta za podjelu finansijske aktive i pasi-ve bivše SFRJ i predstavnici Crne Gore su učestvovali na posljednja četiri.Sastanci se organizuju na principu rotacije države domaćina, a posljednji sastanak je održan u beogradu i sljedeći je planiran u Saraje-vu. Prema informacijama organizatora, ovlašćenih predstvanika bIH-a u Komite-tu, do odlaganja sastanka došlo je usled procesa konstituisanja nove Vlade Srbije i moguće izmjene ovlašćenog predstavnika Vlade R.Srbije u procesu sukcesije.

2. Većina finansijskih prava i obaveza, shodno odredbama Sporazuma o pitanji-ma sukcesija potpisanog u beču 2001 go-dine, podijeljen je na osnovu teritorijalnog principa tj.primjenjujući princip krajnjeg korisnika, dok se za nealocirane obaveze i aktivu koristi ključ utvrđen bečkim Spo-razumom. Treba napomenuti i da je veći dio aktive i pasive bivše SFRJ raspoređen prije donošenja sporazuma o pitanjima sukcesije u direktnim pregovorima između

država sukcesora i međunarodnih institu-cija (MMF,Svjetska banka, ebRD, eIb, Pariski i Londonski klub). Svako odlaganje sigurno ne koristi ni jednoj državi sukcesoru, iako su ostala još neka otvorena pitanja. Po osnovu procesa podjele finansijske aktive i pasive, do sada je na račun Ministarstva finansija kod Centralne banke Crne Gore uplaćeno oko 22,2 mil.eura, uključujući i 38.477,69 unci zlata.

3. Ostalo je da se reguliše pitanje du-ga prema Libiji, klirinškog duga prema bivšoj ČSFR i druga klirnška pitanja, dug prema Kuvajtu, komercijalna potraživanja u Iraku, angoli i Kubi, depoziti bivše NbJ kod švajcarske banke UbS, devizna štednja, penzije, imovinska pitanja građana i neka manja pitanja. Predstavnici Ministarstva fi-nansija i Centralne banke Crne Gore u ra-du Komiteta učestvuju zajedno sa pre-dstavnicima Vlade R.Srbije i prije svakog sastanka Komiteta, stavovi po različitim pi-tanjima se usaglašavaju, radi zajedničkog stava. Inters Crne Gore je, vjerujem kao i ostalih država,što skorije rješavanje svih ovih pitanja, posebno pitanja dugo-va zbog međunarodnog kredibiliteta ze-mlje. Takođe, potrebno je istaći da shodno odredbama Zakona o isplati stare devizne štednje građana položene kod ovlašćenih banaka sa sjedištem van RCG (stupio na snagu 6.januara ove godine) RCG zadržava pravo potraživanja po osnovu isplaćene devizne štednje, ukoliko se u procesu sukcesije ne odluči drugačije i taj iznos će vjerovatno biti, po dosadašnjim podacima, blizu 20mil.eura.

4. Sporazum između Republike Sr-bije i Republike Crne Gore o regulisanju članstva u međunarodnim finansijskim or-ganizacijama i razgraničenju finansijskih prava i obaveza, potpisan 10.jula 2006 go-dine, definiše principe podjele između dvije nove države i odredbama i aneksi-ma Sporazuma aktiva i pasiva podijeljena je između Srbije i Crne Gore.Sva finansijska prava i obaveze koje se odnose na bivšu državnu zajednicu SCG iz procesa sukce-sije, a to je 38% od ukupnog iznosa bivše SFRJ, dijele se na osnovu utvrđenih prin-cipa između Srbije i Crne Gore. Članom 2. Sporazuma, utvrđuje se ključ za raspodje-lu nealociranih finansijskih prava i obave-za, a na bazi učešća u bDP bivše SRJ, i to u srazmjeri 94,12% Republika Srbija i 5,88% Crna Gora, dok, kao što je šredviđeno Spo-razumom o pitanjima sukcesije, većina druge imovine podijeljena je na bazi teri-torijalnog principa.

Osim navedene podjele finansijske ak-

tive i pasive, Sporazum o pitanjima sukce-sije definiše podjelu u još 6 oblasti: pokret-na i nepokretna imovina, diplomatska i konzularna imovina, arhiva, penzije, ostala prava i obaveze i privatna svojina i stečena prava.

- Vijesti: - novinarka Marija Mirjačić - 18. jul 2007Pitanja:1. Zašto u Zakonu o finansijskom

lizingu nije predviđena supervizija u toj oblasti?

2. Da li Ministarstvo finansija plani-ra izmjene u zakonu kako bi to pitanje bilo riješeno budući da se u poslednje vrijeme povećava broj institucija koje se bave poslovima lizinga i ima li zahtje-va za izmjenom zakona u tom dijelu?

3. Ima li Ministarstvo podatke ko-liko je ukupno učešće lizinga na tržištu ( prema nekim procjenama ta cifra se priblizila učešću pojedinih banaka na tržištu)

Odgovori:Tržište lizinga u Crnoj Gori je i regula-

torno zaokruženo usvajanjem Zakona o fi-nansijskom lizingu („Službeni list RCG“, broj 81/05 od 29. 12. 2005. godine) decembra 2005. godine. U radnoj grupi za izradu po-menutog Zakona, pored predstavnika Ministarstva finansija, učestvovali su pre-dstavnici Centralne banke, USaID-a, bea-ring Pointa i Svjetske banke (SeeD).

Osnovni razlog za donošenje Zakona o finansijskom lizingu ogledao se u potrebi unapređenja poslova finansijskog lizinga u Crnoj Gori, kao specifičnog kreditnog odnosa i njegovo regulisanje pravilima ko-ja će istovremeno odgovoriti zahtjevima pravne sigurnosti i potrebama savremenog poslovnog prometa. U tom cilju, Zakon određuje opšte okvire posla finansijskog lizinga, dopuštajući ugovornim stranama da svoje odnose regulišu saglasnošću volja. Inače, pomenuti zakon je ocijenjen kao je-dan od najotvorenijih i najkonkurentnijih u evropi u smislu slobode ugovaranja i okvi-ra regulisanja lizing poslova. Takođe napo-minjemo da neke evropske zemlje uopšte nemaju zakon o finansijskom lizingu, te da je njihovo poslovanje uređeno osta-lim setom zakona koji regulišu privredne aktivnosti.


3�

Shodno Zakonu lizing kuće, odno-sno subjekti koji se bave lizingom nisu u obavezi pribavljanja dozvole za obavlja-nje poslova lizinga, niti su predmet ko-ntrole i nadzora bilo kog organa, što nije slučaj u zemljama u regionu. Treba nagla-siti da lizing kompanije ne obavljaju svoju djelatnost na principu „tuđih“ sredstava, tj. nisu depozitne institucije, niti saklupljaju premiju, kao što je slučaj sa bankama i osiguravajućim kompanijama. Vlasnici li-zing kuća snose sopstvenu odgovornost i rizik prema klijentima za poslovanje svojih kompanija, kao i bilo koje drugo privredno društvo.

U tom smislu, ne postoji potreba za uspostavljanjem supervizije rada ovog tržišta od bilo kod organa i Vlada RCG je za-konom namjeravala da relaksira ovo tržište od tog vida kontrole i omogući akteri-ma slobodan ulazak i izlazak sa tržišta. Ko-ntrolu nad poslovanjem lizing kuća spro-vode nadležni inspekcijski organi (Poreska uprava, tržišna inspekcija, inspekcija tržišta rada...) koji kontrolišu rad i poslovanje svih privrednih subjekata u Crnoj Gori. Istovre-meno, omogućeno je pružanje lizing uslu-ga kako svim oblicima pravnih lica tako i fizičkim licima.

Gotovo sve kompanije koje se domi-nantno bave lizing poslovima u Crnoj Go-ri, i koje su najznačajniji tržišni učesnici, započele su svoje poslovanje u susret no-vom Zakonu, odnosno neposredno nakon usvajanja Zakona. Može se konstatovati da je Zakon promovisao pravnu sigurnost i doprinio da ambijent za obavljanje lizing poslova u Crnoj Gori bude atraktivan. Ia-ko najmlađi segment finansijskog tržišta u Crnoj Gori lizing poslovi su za kratko vri-jeme izborili značajnu tržišnu poziciju i pre-poznatljivost.

Ministarstvo finansija periodično prikuplja podatke od lizing kuća, prema kojima su plasmani iznosili 4.2% projekto-vanog GDP za 2007. godinu. Na tržištu su dominantne četiri lizing kuće koje bilježe zanačajan rast obima svog poslovanja. Istovremeno sve veći broj banaka u Crnoj Gori u okviru svog poslovanja pruža i usluge lizinga, čime ovaj sektor postaje sve konkurentniji. Ovo bi trebalo da vodi daljem poboljšanju usluga i uslova prema korisnicima.

- Republika- novinar Ognjen Savić,

- 31. jul 2007Pitanje: Da li su novine koje se bes-

platno distribuiraju oslobodjene PDV-a i drugih poreza, i od koga se dobija rje-senje o tome

Odgovor:Odredbama člana 3 Zakona o porezu

na dodatu vrijednost (“Službeni list RCG”, br. 65/01.....21/03, 76/05) propisano je da se PDV plaća na promet proizvoda i uslu-ga koje poreski obveznik vrši u okviru oba-vljanja svoje djelatnosti uz naknadu, kao i na uvoz proizvoda. Odredbama člana 24a stav 1 tačka 8) citiranog zakona propisa-no je da se na promet dnevne i periodične štampe, osim štampe koja u cjelini ili većim dijelom uključuje reklamne sadržaje, PDV plaća po sniženoj stopi od 7%.

Odredbama člana 5 citiranog zakona propisano je da ako poreski obveznik kori-sti proizvode koji su dio njegovih poslovnih sredstava i upotrijebi ih za lične potrebe ili za potrebe svojih zaposlenih, otuđi ih bez naknade ili uz naknadu manju od one koja bi se ostvarila na tržištu, odnosno iskoristi u svrhe koje nijesu u funkciji obavljanja nje-gove djelatnosti, takva upotreba, odnosno otuđenje, smatra se prometom proizvoda izvršenim uz naknadu.

Prema tome, na promet dnevne i periodične štampe, kao i one koja se be-splatno distribuira postoji obaveza plaća-nja PDV.

- VIJESTI:- novinar, Milorad Milošević - 21. avgust 2007 Povodom teksta objavljenog u

dnevnom listu «Vijesti» dana 20. avgu-sta 2007 godine, pod naslovom «Traže od Lukšića da devetorici revizora uzme dozvolu za rad»

Odgovor: U vezi sa dopisom direk-tora Instituta računovođa i revizora CG, g-dina Milana Kastratovića od 16.08.2007.godine, a koji se odnosi na ukidanje lice-nci licima koja nijesu državljani Repu-blike Crne Gore, obavještavam Vas da je Ministarstvo finansija shodno Zakonu o računovodstvu i reviziji („Službeni list RCG“ br. 69/05) formiralo 17.11. 2004. godine Komisiju za izdavanje licenci revizorima koja provjerava da li je lice koje je pod-nijelo Zahtjev za izdavanje licence ispuni-

lo sve uslove propisane Zakonom, nakon čega Ministarstvo finansija donosi rješenje o izdavanju licence članom 14 Zakona o računovodstvu i reviziji je definisano da reviziju može vršiti lice koje ispunjava sljedeće uslove:

- da je sertifikovani računovođa;- da je najmanje dvadeset četiri mjese-

ca pod nadzorom revizora obavljalo djela-tnost revizije pravnih lica iz člana 12 stava 2 ovog zakona;

- da nije osuđivano za krivično djelo koje ga čini nedostojnim za obavlja-nje poslova iz oblasti računovodstva i revizije.

Istovremeno, članom 27 Zakona o računovodstvu i reviziji („Službeni list RCG“ br. 69/05) propisano je da „sertifi-kat računovođe može steći lice koje je steklo zvanje sertifikovanog računovođe u zemlji-članici ili pridruženoj članici Međunarodne federacije računovođa- IFaC-a ili Odbora za međunarodne računovodstvene standarde- IaSb-a, pod uslovom da program po kome je pod-nosilac molbe stekao stručne kvalifikacije odgovara programu obuke i polaganja ispita nadležnog organa“.

Shodno Zakonu o računovodstvu i reviziji („Službeni list RCG“ br. 69/05) ne postoji ograničenje da nerezident bude nosioc licence revizora u Crnoj Gori. U skladu sa predhodnim Komisija za izdavanje licenci je cijenila ispunje-nost uslova kako rezidenata tako i nerezidenata i donosila rješenja o nji-hovom izdavanju pod istim uslovima i kriterijumima.

Takođe, u dopisu g-dina Kastratovića stoji i niz drugih razloga zbog kojih je zahtjevao da se ukinu izdate licence licima koja nijesu državljani Republike Crne Gore. Ministarstvo finansija će u saradnji sa drugim institucijama u Crnoj Gori, a nakon dobijanja informacija od Saveza računovođa i revizora Srbi-je, Komore ovlašćenih revizora i ostalih međunarodno priznatih specijalizovanih institucija za sertifikaciju revizora, ozbi-ljno razmotriti zahtjev direktora IRRCG i svaki od navedenih razloga za ukidanje licence.

Istovremeno Vas obavještavam da je shodno Zakonu o računovodstvu i reviziji („Službeni list RCG“ br. 69/05) Ministarstvo finansija započelo kontrolu dostavljenih finansijskih iskaza privrednih društava za 2006. godinu, a koja su ista bila dužna dostaviti Centralnom registru Privrednog suda do 30. juna 2007. godine. Kontro-


3�

lom je posebno posvećena pažnja pitanju dostavljenih izvještaja revizije i potpisnika tih izvještaja. Nakon sveobuhvatne ana-lize i upoređivanja podataka Ministrastvo finansija će preduzeti Zakonom propisane mjere.

-Balkan Insight: - novinarka Bojana Stanisic, - 22. avgust 2007 Balkan Investigative Reporting Network

Pitanje: Vlada je očekivala budže-tski deficit od 24,5 miliona eura za prvih sedam meseci, a umesto deficita ima tri puta veci suficit u odnosu na isti period prosle godine. Šta je uzrokovalo ovakav rast prihoda?

Odgovor: Značajno veća naplata sredstava po osnovu skoro svih vrsta pri-hoda budžeta posljedica je nekoliko fa-

ktora:• Plan za 2007. godinu napravljen je na

osnovu ostvarenja iz predthodnih godina kao i planiranog rasta privredne aktivnosti koje se pokazao kao potcijenjen u odnosu na ostvareni, što je uslovilo i nisku osno-vu za poređenje sa ostvarenjem za ovu go-dinu.

• Pojačana priveredna aktivnost u oblasti građevinarstva, trgovine, turizma i transporta uslovila je značajno veći promet roba a sljedstveno tome i značajno veću naplatu prihoda po osnovu PDV (poveća-nje od 28% u periodu Januar-Jul 2007. godine.)

• Pojačana priveredna aktivnost u po-menutim oblastima uslovila je povećanje profita kompanija sto se odrazilo na znača-jno povećanu naplatu poreza na dobit pra-vnih lica.(3 puta) Značajno je naglasiti da je ova vrsta poreza posljedica privredne akti-vnosti u prethodnoj godini.

• Pojačana priveredna aktivnost u po-menutim oblastima uslovila je takođe i po-većanu nalatu poreza na dohodak fizičkih lica (15.5 %)

• Nešto niže povećanje je vidljivo i kod poreza na međunarodnu trgovinu i transakcije(carine 4,3 %) kao i kod prihoda od akciza (3,6%)

• Povećana je i naplata poreza na imo-vinu kao posljedica povećane tržišne vri-jednosti nekretnina (2,79 puta)

- TVCG-DNEVNIK: - novinar Gorica Mikić, - avgust 2007.

Povodom zahtjeva Saveza udruže-nja penzionera da se preispitaju po-jedine odredbe Nacrta Zakona o do-prinosima za obavezno socijalno osiguranje,

Odgovor: Međuresorska radna grupa utvrdila je Nacrt Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje, a razlozi za donošenje novog zakona su zasnovani na opredjeljenju sadržanom u agendi ekono-mskih reformi Vlade RCG, da se u cilju stva-ranja povoljnijih uslova za privredni razvoj i podsticaj preduzetništva izvrši smanjenje doprinosa za obavezno socijalno osiguranje zaposlenih. Ministarstvo finansija je upo-znato sa predlogom tj. mišljenjem Saveza udruženja penzionera o Nacrtu Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osigu-ranje i suština njihovog stava odnosi se na stopu doprinosa za zdravstveno osiguranje penzionera od 19 posto, koja je zadržana u Nacrtu odnosno njihov predlog smanjenja te stope na 12 posto, navodeći da bi svaki veći procenat išao na štetu visine penzija. Takođe, u mišljenju je navedena zabrinutost da će ponovno smanjenje stope doprinosa za penzijsko invalidsko osiguranje sa 21,6 na 20 posto ugroziti likvidnost Republičkog fonda PIO a time i njihov materijalni položaj. Najprije, smanjenje doprinosa za obavezno socijalno osiguranje predstavlja konkretiza-ciju Tripartitnog sporazuma, koji su potpi-sale Vlada, Samostalni sindikat i Unija poslo-davaca, a kojim se Vlada RCG obavezala da predloži postepeno smanjenje doprinosa za zdravstveno osiguranje, tako da se sto-pa od 13,5% postepeno smanji na 9%, i da stopa opterećenja ‘’neto’’ zarada porezima i doprinosima u srednjoročnom periodu tre-ba da se kreće u nivou od oko 50%. Stoga su predložene sledeće stope doprinosa i to: za penzijsko i invalidsko osiguranje 20% (na teret poslodavca 8% i na teret zaposlenog 12%) i za zdravstveno osiguranje 9% (na teret poslodavca 5% i na teret zaposlenog 4%), dok je stopa za osiguranje od nezapo-slenosti 1% (na teret poslodavca 0,5% i na teret zaposlenog 0,5%). Udruženje penzi-onera dakle predlaže smanjenje stope za zdravstveno osiguranje penzionera sa 19%

na 12%. Fond PIO je obveznik obračuna-vanja i plaćanja doprinosa za zdravstveno osiguranje penzionera, što znači da Fond na svoj teret, a u korist korisnika penzija pla-ća doprinos koji koristi zdravstvenoj zaštiti penzionera. Osnovicu za obračun doprino-sa za zdravstveno osiguranje penzionera predstavlja neto penzija. budući da je obve-znik plaćanja doprinosa Fond PIO, smanje-nje stope doprinosa za zdravstveno osigu-ranje penzionera ne bi imalo uticaj na visinu penzija, s obzirom da se shodno Zakonu o penzijskom i invalidskom osiguranju (čl. 58) penzije usklađuju sa kretanjem troškova života i prosječne zarade u Republici

Važno je istaći da su penzioneri, kao populacija, najveći korisnici zdravstvene zaštite u Crnoj Gori, odnosno da se 33% ukupnih troškova Fonda zdravstva odnosi se na pokriće troškova zdravstvene zašti-te lica koja se osiguravaju po osnovu pen-zija (penzioneri i članovi njihovih domaći-nstava).

Udruženje penzionera je navelo i zabri-nutost da će ponovno smanjenje stope do-prinosa za penzijsko invalidsko osiguranje sa 21,6 na 20 posto ugroziti likvidnost Repu-bličkog fonda PIO a time i njihov materijalni položaj. Stopa doprinosa za PIO od 20% pri-mjenjivala bi se od 1. januara 2010. godine, dok bi se smanjenje stope odvijalo poste-peno, tako da bi za 2008 god. stopa izno-sila 21%, za 2009. god. 20.5%. S obzirom da procentualno smanjenje stope za penzijsko i invalidsko osiguranje nije visoko, dakle ne bi ugrozilo likvidnost Fonda PIO.

Na kraju treba imati u vidu i činjenicu da će smanjenje stopa doprinosa stvori-ti povoljnije poslovno okruženje, što će se pozitivno odraziti na zapošljavanje novih radnika i povećanje bruto zarada zaposle-nih, pozitivno uticati na veću naplatu pri-hoda Fonda PIO i ublažavanje eventualnih deficita.

- VIJESTI: - novinarka Marija Mirjačić, - 12.septembar 2007Pitanje:U kom dijelu će se novi Za-

kon o zaradama državnih službenika i namještenika razlikovati od pretho-dnog?

Odgovor: S obzirom na potrebu da se dodatno stimulišu zaposleni sa posebnim referencama, zatim povećanja životnog


3�

standarda zaposlenih u državnoj upravi, kao i dobru naplatu javnih prihoda i rast nominalnog bDP, Vlada RCG je zadužila Mi-nistarstvo finansija da pripremi Nacrt zako-na o izmjenama i dopunama Zakona o za-radama državnih slubenika i namještenika, čija je izrada u toku.

Pitanje: Jedna od novina biće i po-većanje zarada zaposlenih u državnom sektoru. Da li je precizirano za koliko će biti uvećane zarade?

Odgovor: Povećanje zarada zapos-lenih različito će se kretati po određenim zvanjima i ne može biti znatno više od no-minalnog rasta bDP u srednjem roku, a precizni podaci biće poznati nakon simu-lacije o uticaju predloženih rješenja na uku-pna makroekonomska kretanja.

Pitanje: Kolika je sada prosječna za-rada zaposlenog državnog službenika?

Odgovor: Prosječna neto zarada za-poslenog državnog službenika za mjesec avgust iznosi 317,24 €.

Pitanje: Pošto u Zakonu stoji da su po-daci o zaradama dostupni javnosti, koja je visina zarade sekretarice u ministarstvu, savjetnika ministra, zamjenika ministra, ministra, portparola… radi poređenja sa zaradama na lokalnom nivou.

Odgovor: Dostavljamo Vam poda-tke zaposlenih u Ministarstvu finansija i to: zarada sekretarice iznosi 183,86 €, sa-vjetnika ministra od 347,32 € do 395,68 €, pomoćnika ministra od 453,64 € do 536,86 €, ministra 714,78 €, portparola 330,49 €. Napominjemo, da je razlika u zaradama odredjenih zvanja prikazana zavisno od godina minulog rada.

Pitanje: Osim zarade koje su ostale naknade i druga primanja u državnoj upravi, hoće li i to biti povećano i kolike su te zarade u odnosno na iste u loka-lnoj upravi?

Odgovor: Što se tiče naknada i osta-lih ličnih primanja u dražvnoj upravi koje se odnose na naknadu za ishranu u toku ra-da, regres za korišćenje godišnjeg odmora, naknadu za odvojeni život i stanovanje… tendencija je da će ostati na istom nomi-nalnom nivou.

Pitanje: Koliko se iz Budžeta go-dišnje izdvaja za zarade zaposlenih u nekom ministarstvu, radi paralele na lokalnom nivou?

Odgovor: Sredstva za bruto zarade i doprinose na teret poslodavca planirana Zakonom o budžetu RCG za 2007. godinu učestvuju sa 30,84% u ukupnim izdacima, a po pojedinim korisnicima to učešće je ra-zličito.

Pitanje: Koliko je ljudi iz vašeg mini-starstva napustilo posao zbog zarade?

Odgovor: Ministarstvo finansija je na-pustilo 6 službenika iz različitih razloga.

- Pobjeda,- novinarka Mira Milović, - 12. septembar 2007Pitanje: Na koji način će se budže-

tski suficit iskoristiti za izmirenje potra-živanja po osnovu restitucije. Da li u ovom momentu imate okvirni program na koji način će to biti urađeno ?

Odgovor: Novim zakonom predviđe-na je mogućnost otkupa duga. To samo po sebi ne utiče na obračun suficita budžeta. Radi se na donošenju svih potrebnih odlu-ka u cilju implementacije novih zakonskih rješenja. Takođe, to podrazumijeva i formi-ranje komisija, novu emisiju obveznica, pri-premu modela otkupa i slično...

Pitanje: Da li se može u ovoj fazi go-voriti o iznosu od suficita koji će biti upotrijebljen u ove svrhe. Ako može, koji dug će biti izmirivan ovim novcem?

Odgovor: Potrebno je prethodno krei-rati model, a aktivnosti na tom planu su već u toku.

Pitanje: Koliki je dug po osnovu re-stitucije sada i koliko se on uvećava?

Odgovor: Do sada je u Fond stiglo ukupno 845 rješenja čija je ukupna vrije-dnost 155.797.000,00 eura, od čega je is-plaćeno u novcu od 8.112.000,00 eura , a u obveznicama 26.330.000,00, tako da je tre-nutna obaveza Fonda iznosi 121.355.000,00 eura .

Pitanje: Koliko u ovom momentu ima građana koji su stekli pravo na is-platu i kojih iznosa je najviše ?

Odgovor: Ukupan broj bivših vlasni-ka koji su stekli paravo na obeštećenje po osnovu rješenja opštinskih komisija za po-vraćaj i obeštećenje je 3.813. Od ukupnog broja rješenja 845, 226 rješenja se odno-se na iznose do 25.000,00 eura, kojih je i najviše.Ukupna vrijednost ovih rješenja je 2.726.000,00.

Pitanje: Da li se može procijeniti ko-lika će biti konačna cifra duga za resti-tuciju?

Odgovor: Nakon analize predmeta koji su neobrađeni i koje će preuzeti nove regionalne komisije biće moguće dati gru-bu procjenu. Nadamo se da će to biti mo-guće uraditi u narednih nekoliko mjeseci.

Pitanje: Kolika su najveća pojedina-čna potraživanja po osnovu restitucije?

Odgovor: Najveće pojedinačno rješe-nje glasi na iznos 2.838.000,00 eura. Preko milion ima ukupno 26 rješenja.

- DAN, - novinarka Dragana Bećirović, - 17. septembar 2007Pitanja:1. Koliko je vojne imovine na terito-

riji Crne Gore prodato poslije sticanja nezavisnosti, za koliko novca i gdje je uložen?

2. Koliko je vojne imovine na terito-riji Crne Gore prodato prije sticanja ne-zavisnosti, za koliko novca i šta je sa tim sredstvima?

3. Da li privatizacija vojnih ko-mpleksa, poput Valdanosa, podrazumi-jeva i prodaju plaže, ili ce one ostati u vlasništvu države?

Odgovori: Od oko 270 bivših ‘’vojnih’’ lokacija u Crnoj Gori, ne računajući lokacije na granici koje se ustupljene MUP-u, pro-dato je samo njih 16. Dvije nekretnine su, shodno odluci Vlade, unijete u akcijski ka-pital aD ‘’Plantaže’’ – Podgorica, čime je po-većano učešće državnog kapitala u ovom privrednom društvu. Kada se koristi termin ‘’vojna’’ imovina, treba imati u vidu da se radi o imovini koja je postala svojina Re-publike Crne Gore i sa kojom, u skladu sa Zakonom o imovini Republike Crne Gore raspolaže Vlada, koja odlučuje o načinu i postupku privatizacije.

Od ovih 16 lokacija, 12 je prodato u organizaciji bivšeg Fonda za reformu siste-ma odbrane Državne zajednice, dakle pri-je sticanja nezavisnosti, dok su 4 lokacije privatizovane nakon sticanja nezavisnosti Republike Crne Gore.

Od 12 lokacija koje su prodate prije sticanja nezavisnosti prihodovano je oko 17,3 miliona eura. Prihodovana sredstva su, u skladu sa zaključcima Vlade R. Crne Gore, isključivo iskorišćena za finansiran-je prioritetnih potreba Vojske i Crnoj Gori i to: socijalni program viška kadra - 4,9 mil. eura, isplatu zaostalih zarada - 5,3 mil. eura, isplatu zaostalih obaveza za materi-jalne rashode i naknada - 4 mil. eura, soci-jalnu zaštiru vojnih osiguranika - 0,5 mil. eura, nastavak gradnje stanova u Tivtu za potrebe Vojske - 0,4 mil. eura, isplatu vojnih penzija - 0,7 mil. eura, dok je 1,4 mil. eura, shodno Zakonu o povraćaju oduze-


�0

tih imovninskih prava uplaćeno Fondu za obeštećenje. Ostatak neutrošenih sredsta-va uplaćen je u Republički budžet.

Od sticanja nezavisnosti privatizovano je 4 bivše ‘’vojne’’ lokacije, pri čemu je pri-hodovano oko 24,8 mil. eura, od čega se na privatizaciju MTRZ ‘’Sava Kovačević’’ odnosi 23,3 mil. eura. Tenderi za prodaju tri od ovih 4 lokacije bili su započeti u bivšem Fondu za reformu sistema odbrane Državne zaje-dnice, i ti tenderi su ustupljeni na realiza-ciju Vladi RCG. Od prihodovanih sredstava radnicima MTRZ ‘’Sava Kovačević’’ pripalo je na ime socijalnog programa, zaostalih zarada i nadoknade umjesto akcija oko 18,3 mil. eura, opštini Tivat je od privatizaci-je MTRZ ‘’Sava Kovačević’’ pripalo 5 mil. eu-ra, dok je ostatak prihodovanih sredstava uplaćen u Republički budžet.

Pitanje privatizacije bivših ‘’vojnih’’ ko-mpleksa, poput ‘’Valdanosa’’, je u nadležnosti Savjeta za privatizaciju. Naglašavamo da Vlada preferira dugoročni zakup, što po-drazumijeva da se plaže neće privatizovati.

- MINA- novinarka Angelina Filipović, - 20. septembar 2007Pitanja:1. Kada Vlada planira da ispla-

ti štednju građanima Crne Gore koji su ulagali u Dafiment i Jugoskan-dik banku? Hoće li istom isplatom bi-ti obuhvaćene štediše štedionica Inos i Crnogorka?

2. Zbog čega ova štednja nije ranije bila obuhvaćena isplatom sličnih oba-veza?

3. Da li je poznat ukupan iznos ovog duga i, ako nije, kako će on biti utvrđen?

4. Da li će zbog isplate ovih obaveza biti mijenjani zakoni na osnovu kojih se trenutno vraćaju ulozi starim deviznim štedišama ?

5. Da li će isplata štedišama „pira-midalnih banaka“ podrazumijevati istu dinamiku kojom se isplaćuje dug štedišama koji su već ostvarili svoja prava?

Odgovori: 1. Predlaganjem zakonske regulati-

ve, na čijoj pripremi radi radna grupa koju je formirao ministar finansija, stvoriće se mogućnosti za isplatu deviznih sredstava

građanima koji su deponovali svoja sre-dstva kod privatnih banaka «Dafiment» i «Jugoskandik» banke. Međutim, «Inos - aD – Paraćin I «Crnogorka» nijesu bile regi-strovane kao banke, te se stoga postojeća i predložena regulativa ne može primije-niti i na isplatu štedišama štedionica «Inos – aD – Paraćin I «Crnogorka» te će se ove vrste potraživanja isplaćivati iz stečane ma-se tih štedionica.

2. Devizna sredstva građana položena na štednju kod privatnih banaka nije-su se mogla obuhvatiti ranijom isplatom, jer ovo pitanje nije riješeno između Srbije i Crne Gore. Međutim, Vlada RCG je da-la preporuku Ministarstvu finansija da pri-premi zakonsku osnovu, kako bi i ovim građanima izašla u susret, odnosno, da se u narednom periodu omogući isplata sre-dstava građanima sa prebivalištem u Crnoj Gori, čija su devizna sredstva položena kod privatnih banaka, za koje je potreb-no određeno vrijeme da bi se obazbijedila valjana dokumentacija.

3. Ministarstvo finansija je već predu-zelo aktivnosti na utvrđivanju ukupnog du-ga navedenih banaka prema građanima Crne Gore – raspisivanjem javnog poziva štedišama za prijavu potraživanja (obzirom da se baza podataka nalazi samo u Repu-blici Srbiji) te će se nakon isteka roka prija-vljivanja štediša doći do podataka o uku-pnom dugu ovih banaka prema građanima Crne Gore.

4. Postojeći propisi koji regulišu ispla-tu devizne štednje građana položene kod ovlašćenih banaka neće se mijenjati zbog isplate deviznih sredstava položenih kod privatnih banaka, s obzirom da će to pi-tanje biti regulisano posebnim propisom, na čijoj izradi, kako je već rečeno, radi po-sebna Radna grupa, koja će, između osta-log, utvrditi i dinamiku isplate ovih sredsta-va.

- ANTENA M, - novinar Predrag Tomović - 26.septembar 2007

Pitanja: Da li će uvećanja zarada 30% za dio zaposlenih u javnom sekto-ru (policija, sudovi) dovesti do uvećanja stope inflacije?

Kako će uvećanje zarada uticati na spoljni dug (budući da iz MMF često upozoravaju da novac ne treba troši-

ti na javni sektor vec na vraćanje spo-ljnjeg duga)

Odgovori: Jedan od prioriteta Mini-starstva finansija i Vlade Republike Crne Gore je dalje održavanje dostignute ma-kroekonomske stabilnosti i rast životnog standarda. Ne očekujemo da će povećanje zarada, ostvareno ili planirano, u iznosu od 30% uticati na porast stope inflacije.

• Kada je u pitanju uticaj uvećanja za-rada na javni dug i preporuka MMF-a da sredstva treba trošiti na vraćanje duga, va-žno je najprije ukazati da Vlada upravo vodi politiku koja ima za cilj ubrzano smanjenje spoljnjeg i unutrašnjeg duga države. Mini-starstvo finansija zastupa stanovište da, kao prvo, suficit treba iskoristiti za jačanje reze-rvi, odnosno državnih depozita i drugo, da sredstva suficita treba koristiti za otplatu dugova čime se smanjuje udio javnog du-ga u bDP-u. Naplata fiskalnih dažbina iznad plana bila je jedan od razloga za donošenje predloga Zakona o izmjenama i dopuna-ma Zakona o budžetu za 2007. godinu, jer su se stekli uslovi da se ubrzanim tempom realizuju određeni ciljevi iz ekonomske po-litike Vlade za 2007. godinu, prije svega po-rast standarda zaposlenih u državnoj upra-vi i dalje smanjenje javnog duga Republike kako bi se do 2010. godine dostigao nivo od 30% bDP-a. Ostvareni višak prihoda nad rashodima je omogućio da se ide u dalje povećanje zarada zaposlenih u zdravstvu, prosvjeti i kulturi i to kumulativno 30%, dok će za ostale zaposlene koji se finansiraju iz državnog budžeta povećanje biti realizo-vano od 01. januara 2008. godine. Sredstva za bruto zarade zaposlenih predlogom Za-kona uvećana su za 20,2 mil.€, dok su sred-stva za otplatu dugova značajno povećana i iznose 68,9 mil.€.

PORTPAROLAna Miljanić


�1

20. septembar 2007. godine: Iz-java ministra finansija Igora Lukšića nakon sjednice Vlade RCG povo-dom usvajanja Informacije o ot-kupu tranše konsolidacionog zajma Međunarodne banke za obnovu i razvoj (IBRD)

...”Crnogorska Vlada će u naredne dvije sedmice dogovoriti sa Svjetskom bankom sva pitanja u vezi sa tehnikom prijevremene otplate jedne ili dvije tranše kredita, a u narednom periodu i plaćanje dugova prema Japanu, Velikoj britaniji, Švedskoj Danskoj i Norveškoj. Vlada je usvojila Informaciju o otkupu tranše konsolidacionog za-jma Međunarodne banke za obnovu i razvoj (IbRD) vrijedne oko 19 miliona eUR. Taj konsolidacioni zajam plaćen je u ponedjeljak. Vlada je, nakon anal-ize strukture spoljnjeg duga i upor-ednih budžetskih ušteda, odlučila da

prijevremeno otplati jednu tranšu konsolidacionog zajma IbRD. 2001. godine je tadašnja Savezna Repub-lika Jugoslavija prilikom regulisanja članstva u Svjetskoj banci potpisala šest konsolidacionih zajmova od kojih se tri odnose na Crnu Goru. Tranše za kredite iznose 19,1 miliona eUR, 46,5 miliona i 21,6 milion eUR. budžet bi do 2031. godine prijevremenom ot-platom uštedio od 24,3 do 28,1 milion eUR. Prijevremenom otplatom duga prema Japanu od oko 300 hiljada eUR bili bi stvoreni uslovi da se u potpunos-ti regulišu odnosi sa tom državom i da eventualno u narednom periodu bude korišćena mogućnost povoljnih kredit-nih aranžmana. Ministarstvo finansija je zaduženo da u bilateralnim kontaktima razmotri mogućnost prijevremene ot-plate i restrukturiranje duga koje Crna Gora ima prema Velikoj britaniji, Dan-skoj, Norveškoj i Švedskoj u ukupnom iznosu od 1,1 milion eUR...“.

17. septembar 2007. godine: Ministar finansija Igor Lukšić primio novoimenovanog ambasadora Re-publike Malte, Franka Galea

...”Tokom razgovora razmijenjena su mišljenja o aktuelnoj ekonomskoj i političkoj situaciji u Crnoj Gori, sa akcentom na glavne makroekonom-

ske tokove u prethodnim godinama. Ministar Lukšić je informisao amba-sadora o generalnim ekonomskim pokazateljima - nivou inflacije, rastu bruto domaćeg proizvoda, nivou stra-nih investicija, kao i procesu privati-zacije i prioritetima Vlade za naredni period, pogotovo u oblasti infrastruk-ture i energetike. Ministar je ukazao na rezultate koje je Vlada postigla u okviru sveukupnog razvoja crnogo-rskog ekonomskog sistema i istakao poboljšanje koje je evidentno već 4 godine uzastopno. ambasador je iz-razio interesovanje povodom procesa pristupanja eU i ukazao na značaj ad-ekvatne pripreme procedura i admin-istracije. Imajući u vidu da su Crna Gora i Malta male zemlje sa veoma sličnim razvojnim prioritetima, ambasador je izrazio spremnost na saradnju i razm-jenu informacija u oblastima koje su u Malti već na visokom stupnju razvoja, kao što je turizam, sistem obrazovanja, IT Sektor i bankarsko poslovanje…’

13. septembar 2007. godine: Izjava ministra finansija dr Igora Lukšića nakon sjednice Vlade RCG povodom utvrđivanja Predloga zakona o izmjenama i dopunama Zakona o Budžetu Republike Crne Gore za 2007. godinu i Predloga za-kona o izmjenama i dopunama Za-kona o nevladinim organizacijama

...”Izmjenama i dopunama Zakona

Pregled najvažnijih aktivnosti ministra finansija u periodu jul - septembar 2007. godine


�2

o budžetu predviđeno je povećanje ovogodišnjeg budžeta sa 617 miliona eUR na 749 miliona. Prema procjen-ama, ovogodišnji prihodi će iznositi 750 miliona eUR, od čega izvorni 740 miliona, a ostatak projektni zajmovi i pozajmice. Predviđeno je povećanje tekućih izdataka za 30 miliona eUR, od čega se na bruto zarade odnosi 20 miliona, dok su rashodi za materi-jal i usluge povećani oko sedam mil-iona eUR. Od značajnijih povećanja planira se uvećanje transfera za soci-jalnu zaštitu jer je potrebno početi sa sprovođenjem Progama djelimičnog subvencionisanja računa za stru-ju za najugroženija domaćinstva. Predviđeno je povećanje subvencija za izmirenje obaveza preuzetih privati-zacijom Željezare, transfera za fondove od kojih se najveći dio odnosi na Fond za zdrastveno osiguranje, zbog povećanja zarada u toj oblasti. Zbog rebalansa, za spor će biti izdvojeno oko 1,5 miliona eUR više, dok će višak novca koji je ostvarila agencija za telekomunikacije biti usmjeren Ra-dio difuznom centru. Dio novca biće potrošen i za početak rada elektron-ske Vlade. Do kraja godine se planira otplata dvije rate duga Svjetskoj banci od po 20 miliona eUR. Razmatramo mogućnost da tranšu koju namjerava-mo da platimo u decembru uvećamo od tog iznosa, što bi dodatno sman-jilo javni dug. Javna potrošnja će biti 47 odsto bruto domaćeg proizvoda, a javni prihodi 52 odsto. To je dosta visoko, ali je istovremeno visok i pro-cenat javnih prihoda, što više govori o nerealnom niskom iskazivanju bDP-a. Moja procjena je da je bDP značajnije viši od procjene… «

« …Vlada je na sjednici usvojila i izmjene i dopune Zakona o nevladi-nim organizacijama jer je primijećeno da neke od njih izbjegavaju plaćanje poreza na taj način što se bave privred-nim djelatnostima, koje ne bi trebalo da obavljaju. U saradnji sa nevladinim organizacijama dogovoreno je da one mogu i dalje da obavljaju privrednu djelatnost, ali da ukoliko im godišnji prihod prelazi četiri hiljade eUR ili 20 odsto od ostvarenog u prethod-noj godini, tada moraju registrovati

preduzeće. Cilj je da NVO zaista oba-vljaju onu misiju za koju su se opredi-jelile, a ne da to bude pokrivač za po-resku evaziju…«.

7. septembar 2007. godine: Ministar finansija dr Igor Lukšić primio direktora FOS-a Rusije Vik-tora Zubkova i direktora Uprave za sprečavanje pranja novca mr Pre-draga Mitrovića

...”Sagovornici su izrazili zadovoljs-tvo povodom potpisivanja Sporazuma o saradnji između crnogorske Uprave za spečavanje pranja novca i FOS-a Ru-sije, kojim će biti precizno uređena pi-tanja ukupne saradnje dvije finansijsko - obavještajne službe i uspostavljena efikasna razmjena informacija. Tokom razgovora, razmijenjena su mišljenja o sprovedenim ekonomskim reformama u Crnoj Gori i ukupnim trendovima u crnogorskoj ekonomiji. Direktor FOS-a Rusije, gospodin Zubkov je kazao da je detaljno informisan o radu crno-gorske Uprave za sprečavanje pranja novca i podršci koju ta institucija ima od Ministarstva finansija, a dosadašnju saradnju i komunikaciju sa Crnom Go-rom ocijenio veoma uspješnom. Ra-zmjena iskustava između dvije Vlade doprinosi cilju koji sporazum definiše - unaprijeđenoj i efikasnoj metodologiji obrade složenih predmeta, naglasio je gospodin Zubkov. Takođe je pozi-tivno ocijenjen dogovor crnogorske Uprave za sprečavanje pranja novca i FOS-a Rusije da se, u cilju obostranog unaprijeđenja specijalizovanih službi i efikasne razmjene informacija, orga-nizuje posjeta analitičara crnogorske Uprave Moskvi i ruskih analitičara FOS-a Crnoj Gori...’

5. septembar 2007. godine: Potpisivanje ugovora sa poslo-vnim bankama u cilju realizacije

Projekta «250 stambenih kredita»

...”Predstavnici Vlade Crne Gore i pet crnogorskih banaka potpisali su Ugovor o realizaciji projekta pod na-zivom «250 stambenih kredita» koji se odnosi na zaposlene u državnoj upravi i one koji primaju plate preko Fonda za zdravstvo. Projektom je predviđeno da zaposlenima u državnoj upravi bude ponuđeno 200 stambenih kredita, a 50 onima koji primaju plate preko Fonda za zdravstvo.

Ugovor su potpisali ministar finan-sija Igor Lukšić, predsjednik Vladine stambene komisije Suad Numanović i generalni direktori Crnogorske komer-cijalne, /Societe Generale/ Podgoričke, Hypo alpe adria i Prve banke Crne Go-re Milka Ljumović, Mladen Rabrenović, Kristijan Toetl, Velimir bogdanović, kao i predstavnik NLb Montenegro banke Dino Redžepagić. Ovo je nastavak projekta iz prošle godine kada je do-dijeljeno hiljadu stambenih kredita. Maksimalan iznos kredita je povećan sa prošlogodišnjih 30 hiljada eUR na 50 hiljada, a produžen je i rok otplate sa 20 na 30 godina. Kamatna stopa biće sedam odsto, a država će plaćati tri procenta.

Ministar Lukšić: “…Očekujem da će Vladina subvencija dostići ukupno 360 hiljada eUR ako bude realizovani krediti u maksimalnom iznosu. Nama je veoma važno da nastavimo ovaj projekat, kako bismo u saradnji sa po-slovnim bankama proširili mogućnost rješavanja stambenih pitanja, što u Vladi doživljavamo kao jedan od krucijalnih zadataka u cilju podiza-nja standarada…”. Generalni direktor Hypo alpe adria banke, Christian Toetl


�3

je, obraćajući se u ime svih banaka, kazao da im je čast i zadovoljstvo da učestvuju u projektu, a ocijenio je da on osim “biznisa ima i socijalni aspekt”. ...“Sigurni smo da ovaj projekat ima budućnost”, naveo je Toetl. Uslovi za prijavljivanje u ovogodišnjem projektu biće dužina radnog staža, nepostaja-nje stambenog prostora i broj članova domaćinstva. Ministarstva i organi up-rave biće dužni da sa korisnikom kred-ita potpišu neku vrstu ugovora koja će ga obavezivati da provede određeno vrijeme u toj instituciji, kako se ne bi dešavalo da napusti posao nakon rješavanja stambenog pitanja…’

28. avgust 2007. godine: Potpisi-vanje Ugovora o finansiranju Pro-jekata održivog razvoja turizma (MSTDP) i i Ugovora o finansiranju Projekta ‘’Energetska zajednica Jugoistočne Evrope APL 3 – Pro-jekat za Crnu Goru’’

Ugovore su potpisali ministar fina-sija Igor Lukšić i stalni predstavnik Sb za Crnu Goru Jan-Peter Olters, kao i gradonačelnik Ulcinja Gzim Hajdinaga i izvršni direktor javnog preduzeća Regionalni vodovod-Crnogorsko pri-morje Zoran bošnjak. Kredit namijen-jen podršci održivog razvoja turizma vrijedan je deset miliona USD, a njime će biti finansirani projekat poboljšanja u planiranju korišćenja prostora i zaštita delte rijeke bojane-bune. Njime su predviđene i investicije u projekat prevođenja vode iz Skadarskog jezera za opštine bar i Ulcinj i turističke zone Velika plaža i Valdanos. Sa devet mil-iona USD, koje je Sb Crnoj Gori odobrila početkom jula, biće finansiran ener-getski prenosni sistem, primjena proga-ma liberalizacije tržišta električne ener-gije i pristupanje regionalnom tržištu, u skladu sa Sporazumom o formiranju enegetske zajednice jugoistočne ev-

rope. Crna Gora ima mogućnost da kredite počne da otplaćuje za deset godina, a rok njihove otplate je 20 god-ina. Ministar Lukšić: “…Svjetska banka će finansirati gradnju južnog kraka regionalnog vodovoda, koji u skladu sa programom Vlade treba da bude završen 2010.godine, a za sjeverni kre-dit će odobriti evropska investiciona banka. aranžman za energetiku podra-zumijeva izuzetno važne investicije u prenosni sistem i poboljšanje kvaliteta napajanja električne energije u po-jedinim područijma, kao i stvaranje uslova za primjenu sporazuma o en-ergetskoj zajednici i nabavku opreme za dodatna ulaganja u Hidroelektranu Perućica. Potpisivanje ugovora je veliki korak u saradnji sa Svjetskom bankom, i njime se stvaraju uslovi za realizaciju projekata iz četvorogodišnje partner-ske Strategije podrške, koju je ta finan-sijska institucija u junu odobrila Crnoj Gori.

Gospodin Olters je kazao da su projekti rezultat vrlo bliske i stalne saradnje između Sb i Crne Gore. “Os-novni izazov u kreiranju ekonomske politike je obezbjeđenje okruženja ko-je će podstaći i omogućiti povećanje produktivnosti i održivu stopu ekono-mskog rasta na srednji i duži rok. Crna Gora ima značajan potencijal i sve neo-phodne faktore da bi održala dinamičnu stopu rasta i osigurala poboljšanje stan-darda. U crnogorskom turizmu postoji ogroman potencijal, koji može biti do-bro iskorišten samo pod uslovom da se prateća infrastruktura poboljša i da se sačuvaju obilježja Crne Gore koje je čine privlačnom turistima. Sb namjera-va da podrži Vladu u uspješnoj izradi i primjeni objedinjenog pristupa uprav-ljanju obalnim područjima kako bi se smanjila degradacija prostora, a u isto vrijeme podržao razvoj visokoodrživog turizma u skladu sa principima zaštite životne sredine. Dovoljna količina električne energije je drugi faktor od

ključnog značaja za politiku kojom će se osigurati dinamična i održiva stopa ekonomskog rasta…”

26. jul 2007. godine: Izjava ministra finansija Igora Lukšića na-kon sjednice Vlade RCG povodom utvrđivanja Predloga zakona o izmjenama i dopunama Zakona o budžetu, Predloga zakona o dopri-nosima za obavezno socijalno osig-uranje, Predloga zakona o izmjen-ama i dopunama Zakona o porezu na promet nepokretnostima, Pred-loga zakona o izmjenama i dopu-nama Zakona o porezu na dodatu vrijednost i Izvještaja o radu Opera-tivnog tima za suzbijanje nelegalne trgovine cigaretama

„...Crnogorska Vlada usvojila je da-nas izmjene i dopune Zakona o por-ezu na promet nepokretnosti prema kojima će stopa te dažbine od na-redne godine biti povećana sa dva na tri odsto. Ministar Lukšić saopštio je da će uskoro biti pripremljene i izmjene i dopune Zakona o finansir-anju lokalnih samouprava, gdje će se promijeniti struktura dijeljenja prihoda od nepokretnosti. ...”Od dijela koji je do sada išao budžetu, 20 odsto biće usmjereno ka egalizacionom fondu. Tako će ta proporcija biti 30 na prema 70, odnosno veći dio prihoda ići će opštinama. Prema procjenama prihodi budžeta će, nakon što počne primjena veće stope poreza na nepokretnos-ti, biti povećani za pet miliona eUR godišnje.“ Vlada je utvrdila i izmijene i dopune Zakona o porezu na dodatu vrijednost (PDV) tako što će niža stopa od sedam odsto važiti i za usluge u marinama i za računarsku opremu, s ciljem da se stimuliše razvoj nautičkog turizma i informatičkog društva. ...”Niža stopa PDV-a je za usluge u marinama uvedena zbog procjene da bi Crna Gora mogla biti jedna od najkonkuren-


��

tijih destinacija za razvoj nautičkog turizma. To je fin način da Crna Gora, uz Zakon o jahtama, privuče ljude zai-nteresovane za razvijanje nautičkog turizma. Niže stope PDV-a će važiti do ulaska Crne Gore u evropsku uniju, ukoliko sa evropskom komisijom ne bude dogovoreno drugačije. Druga važna promjena u Zakonu o PDV-u je stvaranje zakonskog osnova da se od naredne godine uvedu takozvani fiskalni terminali odnosno GPS veza između ugostiteljskih i maloprodajnih objekata sa poreskim kasama sa Pores-kom upravom...“. „...Prema usvojenom Predlogu Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje stvaraju se uslovi da se od naredne do 2010. godine postepeno obore stope dopri-nosa. Tako će 2010. godine na jedan eUR zarade, biti obračunato oko 51,52 centa svih poreza i doprinosa. To će Crnu Goru svrstati među najkonkuren-tije u regionu i šire. Kombinovana sto-pa doprinosa koje plaća poslodavac i zaposleni, biće, kako je dodao, 30 odsto, od čega će 20 odsto biti pen-zijsko i invalidsko osiguranje, devet odsto zdravstveno, a jedan odsto ide Zavodu za zapošljavanje. Za paušalce, odnosno taksiste, pijačne prodavce i slično, koji ostvaruju ispod 18 hiljada eUR prometa godišnje, stopa dopri-nosa biće obračunata tako što će os-novica za obračun biti 60 odsto od prosječne zarade. Time će njihova poreska opterećenja iznositi oko 70 eUR mjesečno, što je daleko povo-ljnije nego do sada.“ ...”Vlada je usvojila i Predlog izmjena i dopuna Zakona o budžetu kojim se stvaraju pretpostavke da se dva zakona koja su do sada para-lelno egzistirala stope u jedan. ”...Zakon o zaduživanju javnog sektora u najbit-nijim odredbama će sada postati dio Zakona o budžetu. Značajna izmjena je to da se stvaraju uslovi da naredne godine budžet bude konsolidovan i, tako da će parlament verifikovati cjelokupnu javnu potrošnju, osim opštinske. U narednoj fazi svi će biti priključeni na konsolidovani račun, kada se stvore pretpostavke za to, pa će tih pet državnih fondova umjesto davanja naloga bankama, davati na-loge trezoru i plaćanja će se obavljati

sa jednog mjesta...“. Vlada je na sjednici usvojila i Izvještaj o radu Operativnog tima za suzbijanje nelegalne trgov-ine cigaretama u prvih šest mjeseci. Izvještaj pokazuje izuzetne i efekte iznad očekivanja implementacije ak-cionog plana za suzbijanje nelegalne trgovine cigaretama. »...Finansijski efekat u odnosu na prošlu je godinu takav da možemo govoriti o uvećenju od četiri puta, prihodi od akciza prošle godine su bili nešto ispod milion eUR dok su u prvih šest mjeseci oko četiri miliona. Prihod od akciza, sa PDV-om i carinama iznose 5,7 miliona eUR. Registrovani legalni promet je 524,5 tona u poređenju sa prošlogodišnjim 274,5, pri čemu je kod uvoznih ciga-reta to utrostručeno. Vrlo smo zado-voljni ovim efektima, oni pokazuju da bi do kraja godine ukupan prihod mogao premašiti budžetski 15 miliona eUR, a kada uporedimo sa procjenom potrošnje, siva ekonomija bi bila ispod 15 odsto...’

23. jul 2007. godine: Ministar finansija Igor Lukšić razgovarao sa direktorom i regionalnim koordi-natorom Svjetske banke za zemlje Jugoistočne Evrope Orsalijom Ka-lancopulos

- ...Tokom razgovora obostrano je izraženo zadovoljstvo povodom otvaranja Kancelarije Svjetske banke u Podgorici, uz konstataciju da će to doprijenijeti efikasnoj realizaciji budućih projekata u oblasti putne infrastrukture, energetike, turizma i zaštite životne sredine. Sagovornici su ocijenili da su potrebna ulaganja u lo-kalnu infrastrukturu, uz neophodnu iz-radu prostornih planova, da bi se valo-rizovali potencijali pojedinih područja. Ministar Lukšić je naglasio da poli-tika racionalne budžetske potrošnje, uz ekonomski razvoj koji je praćen

snažnim investicionim zamahom, daje suficit koji se koristi za dodatno sman-jenje poreskog opterećenja, u cilju postizanja dugoročne konkurentnosti ekonomskog sistema. On je naglasio da je najnovija poreska reforma izvede-na uspješno, da je evidentno bolje ost-varenje poreskih prihoda u odnosu na plan, što govori o dinamičnoj ekonom-skoj aktivnosti u Crnoj Gori. Takođe je ukazano na značaj donošenja Zakona o doprinosima za socijalno osiguranje, kojim će se predvidjeti postepeno oba-ranje ukupnog poreskog opterećenja na rad. Gospođa Kalancopulos je ocijenila da su sveukupni ekonom-ski rezultati i pokazatelji u Crnoj Gori veoma pozitivni, izrazivši spremnost Svjetske banke da, u okviru Strategije saradnje od 2007 - 2010, što efikas-niji pomogne Crnoj Gori da realizuje kapitalne projekte i ciljeve. Obostrano je izraženo zadovoljstvo povodom predstojećih zajedničkih aktivnosti na pospješivanju ekonomskog rasta, koji će se ostvariti jačanjem uloge privat-nog sektora i daljom izgradnjom insti-tucija i zakonskih pravila, koja će biti u skladu sa međunarodnim standardima.

19. jul 2007. godine: Izjava ministra finansija Igora Lukšića na-kon sjednice Vlade RCG povodom utvrđivanja Predloga zakona o izmjenama i dopunama Zakona o igrama na sreću

– „...Predlogom izmjena i dopuna Zakona o igrama na sreću ograničava se broj kazina u Crnoj Gori na 14. U Crnoj Gori trenutno postoje tri kazina i ubuduće ih moguće osnovati još 11. Svaka primorska opština imaće po jedan kazino, a uvažavajući dosadašnju real-nost u Opštini budva biće dodijeljene najviše tri koncesije. Po jedna konc-esija biće dodijeljena za osnivanje ka-zina u bijelom Polju, Nikšiću, Kolašinu, Rožajama i na Žabljaku. Početna cijena za koncesiju za upravljanje kazinima iznosiće milion eUR, što znači da se u odgovarajućem tenderskom postupku može obezbijediti i veća suma. U ko-munikaciji sa nevladinim sektorom dogovoreno je da izmjenama i dopu-nama bude preciznije definisan način raspodjele prihoda od igara na sreću.


��

Objavljen 27. avgusta 2007. godineNovinar Dragana Crvenicawww.vijesti.cg.yuwww.ministarstvo-finansija.vlada.cg.yu

Objavljen 17. septembra 2007. godineNovinar Mili Prelevićwww.cgekonomist.comwww.ministarstvo-finansija.vlada.cg.yu

Objavljen u septembru 2007. godineNovinar Vladimir Mihailovićwww.ministarstvo-finansija.vlada.cg.yu

Objavljen u septembru 2007. godinewww.bbc.co.uk

Uskoro ....www.ministarstvo-finansija.vlada.cg.yu

INTERVJUI MINISTRA FINANSIJA

IGORA LUKŠIĆA u periodu

jul - septembar 2007.

Prema važećem Zakonu, 60 odsto pri-hoda od igara na sreću se posebnim konkursom usmjerava na realizaciju određenih projekata tokom budžetske godine, a 40 odsto na tekuće aktivnosti Vlade. Sada smo precizirali da se od ovih 60 odsto, 75 odsto usmjerava na projekte nevladinih organizacija (NVO). Uredba, koja će biti pripremljena, tih 75 odsto će preciznije raspodijeliti. To je rezultat koji smo postigli, između os-talog, i na Savjetu za pitanja invalida i ovo posmatramo kao jedan od izvora sredstava za poboljšanje načina funk-cionisanja tih NVO. Dosadašnji prihod od igara na sreću i na mjesečnom nivou iznosi oko 400 hiljada eUR prosječno i veći je od plana pa se do kraja godine očekuje da će biti blizu pet miliona eUR. Izmjenama i dopu-nama Zakona predviđeno je i osniv-anje Uprave za igre na sreću koja će preuzeti obaveze implementacije tog propisa. Ministarstvo finansija će u na-rednom periodu intenzivirati aktivnost na onlajn povezivanju sa priređivačima igara na sreću...“.

12. jul 2007. godine: Izjava min-istra finansija Igora Lukšića nakon sjednice Vlade RCG povodom us-vajanja Izvještaja o stanju javnog duga Republike Crne Gore, na dan 30. jun 2007. godine

- Javni dug Crne Gore na kraju juna iznosio je 768 miliona eUR ili 35,6 bruto domaćeg proizvoda (bDP), a Vlada očekuje da će se do kraja godine smanjiti. Na kraju marta javni dug je iznosio 870,7 miliona eUR ili 40,4 bDP-a. Taj iznos uključivao je i 75,3 miliona eUR dugova javnih preduzeća. Minis-tar Lukšić : « …Spoljni dug Crne Gore iznosi 510,1 milion eUR ili 23,7 odsto bDP-a, a unutrašnji 257,9 miliona eUR ili 12 odsto. Čak 85 odsto spoljnog duga čini naslijeđeni iz ranijeg perioda, dok u unutrašnjem prevladavaju oba-veze za staru deviznu štednju i restitu-ciju, koje su u odnosu na stanje sa kraja prošle godine, porasle. Obaveze za

restituciju su sredinom godine iznosile 99,5 miliona eUR. Treba imati u vidu da je ukupan iznos do sada emitova-nih obveznica značajno viši, oko 130 miliona eUR, ali je dio toga zatvoren kroz privatizaciju, jer su one korišćene na tržištu, tako da je neto nivo obaveza oko 96 miliona. Značajno je porastao dug lokalnih samouprava, iako su neke više zadužene opštine bolje ostvari-vanje budžeta iskoristile za otplatu obaveza. Stanje duga na kraju godine pokazaće obaranje obaveza po ovom osnovu… ». « … Zaostale budžetske obaveze koje su 2003. premašivale 100 miliona eUR pale su krajem juna na 3,2 miliona. Dodatno smanjenje javnog duga očekujemo zbog aktuelne nove tranše otplate stare devizne štednje, prijevremene isplate duga Svjets-koj banci i daljeg pada drugih sta-vki zaduženja. U stanje duga za staru štednju nije uvršteno oko 20 miliona eUR povjerenih bankama sa sjedištem van Crne Gore, od kojeg je do sada isplaćeno 700 hiljada eUR. Po tom osnovu nije bilo moguće u ovom roku emitovati odgovarajuće obveznice. To će biti moguće kada se za to stvore odgovarajući uslovi, najkasnije nared-ne godine, da bi se 1. jula poklapale dvije tranše, ona koja ide posljednjih nekoliko dana i isplata stare štednje po ovim obavezama… ».

WWW.MINISTARSTVO-FINANSIJA.CG.YUPR SLUŽBA

Ana Miljanić, portparolBiljana Bataković, asistent portparola


��

• Izjava za javnost portparola Mini-starstva finansija Ane Miljanić povo-dom prijevremene otplate tranše ko-nsolidacionog zajma Međunarodne banke za obnovu i razvoj (IBRD)

- Ministarstvo finansija je u ponede-ljak 17. septembra, kao što smo i planirali, izvršilo prijevremenu otplatu jedne tranše konsolidacionog zajma Međunarodne ba-nke za obnovu i razvoj (IbRD) u ukupnom iznosu od 18,999,771 (19 miliona) eura uključujući i troškove prijevremene otplate. Nakon izvršene analize strukture spoljnjeg duga CG i uporednih budžetskih ušteda, a u skladu sa osnovnim ciljem upravljanja dugom, smanjenjem troškova servisiranja, Vlada CG je, na predlog Ministarstva fina-nsija, odlučila da prijevremeno otplati jednu tranšu konsolidacionog zajma IbRD. Tranša zajma D IbRD-a koja je otplaćena servisirala se po fiksnoj kamatnoj stopi od 5.44%, a od 2009. godine po varijabilnoj kamatnoj stopi eUR Libor + 0.55% i po osnovu prijevremene otplate ostvariće se budžetske uštede do kraja otplatnog peri-oda 2031. godine u iznosu od oko 10,6 mil.eura.

Krajnji cilj je svođenje javnog duga sa 35 na 30 odsto bDP-a, što bi Vladi omogućilo veći kredit za realizaciju nekog od značjanijih infrastrukturnih projekata. Podsjećanja radi, Crna Gora je u januaru

2007. godine postala 185. članica MMF-a, i članica Grupacije Svjetske banke, čime otvoren prostor za nastavak saradnje sa tim finansijskim institucijama. U skladu sa tim Vlada je prihvatila dokument Strategije saradnje Crne Gore sa Grupom Svjetska banka, koja je koncipana u pravcu postiza-nja strateških ciljeva i to najprije:

- povećanja održivog ekonomskog rasta, kroz povećanje ekonomskih sloboda i jačanje uloge privatnog sektora;

- izgradnje institucija i zakonsk ih pravi-la koja će biti u skladu sa međunarodnim pravilima; - unapređenja životnog sta-ndarda građana kroz adekvatan obrazovni, zdravstveni i sistem socijalne zastite.

Strategijom je definisan osnovni finansijski program od 69 miliona dola-ra, od čega 19 miliona dolara, preko Međunarodne asocijacije za razvoj (IDa), i 50 miliona US$ preko Međunarodne ba-nke za obnovu i razvoj (IbRD), u periodu od 2007. do 2010. godine. Shodno strate-giji Crna Gora će u saradnji sa Svjetskom bankom realizovati projekte iz oblasti: održivog razvoja turizma, energetike, re-forme katastra, unapređenja socijalnih usluga i pomoći Crnoj Gori na putu ka pristupanju evropskoj uniji.


• Ostvareni primici Budžeta Repub-like za period Januar - Avgust 2007. godine

Primici budžeta Republike za avgust 2007. godine ostvareni su u iznosu od 92,456,641.74 €.

Izvorni prihodi (uključujući primitke od otplate kredita) budžeta Republike za avgust 2007. godine ostvareni su u iznosu

od 92,395,331.68€, što je 46,54% više u odnosu na plan i 63,02 % više u odnosu na avgust 2006.godine.

Struktura ostvarenih izvornih prihoda za avgust 2007.godine je sledeća:

- prihodi po osnovu Poreza iznose 72,959,994.29 € i veći su 30,01% u odnosu na planirane. Veće ostvarenje u odnosu na plan evidentno je kod gotovo svih poreza i to kod Poreza na dohodak fizičkih lica (6,95 %), Poreza na imovinu (2 puta), kod Ostalih republičkih poreza (49,16%), kod Poreza na dobit pravnih lica (1,95 puta) akciza (46,84%) , Poreza na dodatu vrije-dnost(29,17%) i Poreza na međunarodnu trgovinu i transakcije (14 %),

- prihodi po osnovu Taksi iznose 1,796,098.87 € što je 99,84% u odnosu na plan, pri čemu je naplata prihoda od administrativnih taksi niža za 10,95%, pri-hod po osnovu sudskih taksi je veći za 26.63 % od planiranog iznosa i prihod po osnovu boravišnih taksi niži je za 8,25% od planiranog iznosa,

- prihodi po osnovu Naknada iznose 2,556,634.93€, što je 82,43 % od plani-ranog iznosa. Najveće ostvarenje prihoda u odnosu na plan po osnovu naknada ostvareno je kod Naknada za korišćenje dobara od opšteg interesa (5,34 puta). Veće ostvarenje prihoda u odnosu na plan po osnovu naknada evidentno je kod ekoloških naknada( 31,61%), naknada za priređivanje igara na sreću (15,47%) i kod naknada za puteve (7,15%). Ostvarenje je niže kod naknada za korišćenje prirodnih dobara, i iznosi 73,53% od planiranog iznosa.

- Ostali republički prihodi iznose 14,849,687.49 €, što je 9,44 puta više od planiranog iznosa. Povećanje os-talih republičkih prihoda je posljedi-ca naplaćenih prihoda od kapitala u iznosu od 12,591,256.05 €, koji nisu bili planirani budžetom za 2007.go-dinu. Primici budžeta Republike za pe-riod januar-avgust 2007. godine iznose

Info/pregled ostalih vijesti za period jul - septembar 2007.


��

510,076,710.47€. Izvorni prihodi budžeta Republike za period januar-avgust 2007. godine iznose 504,413,453.67€ i veći su 30,0 % u odnosu na planirane i 43,71% u odnosu na ostvarenje u istom periodu prethodne godine.

Struktura izvornih prihoda budžeta Re-publike u ovom periodu je sledeća:

- prihodi po osnovu Poreza iznose 446,047,985.36€ i veći su 28,1 % u odnosu na planirane. Veće ostvarenje u odnosu na plan evidentno je kod svih vrsta poreza. Kod poreza na imovinu ostvarenje je 2,6 puta veće od planiranog iznosa, a kod poreza na dobit 2,9 puta veće u odnosu na plan:

- prihodi po osnovu Taksi iznose 12,290,968.48 €, što je za 5,9% niže od planiranog iznosa (niža naplata admini-strativnih taksi u odnosu na planirani iznos), - prihodi po osnovu Naknada iznose 14,518,149.02 €, što je za 8,7% više u odnosu na planirani iznos. Veće ostvarenje u odnosu na plan evidentno je kod svih naknada osim kod naknada za korišćenje prirodnih dobara gdje je ostvarenje 50% u odnosu na plan i naknada za puteve gdje je ostvarenje 92,9 % u odnosu na plan

- Ostali republički prihodi iznose 28,038,784.07 €, što je 2,74 puta plani-ranog iznosa. Ovo povećanje posledica je naplaćenih prihoda od kapitala u iznosu od 13,960,256.05 €, koji nisu bili plani-rani budžetom za 2007.godinu, kao i više naplaćenih ostalih prihoda u odnosu na planirane (74,9%). Prihodi koje organi ostvaruju vršenjem svoje djelatnosti iznose 95,9% planiranog iznosa.


• Ostvareni primici Budžeta Repu-blike za period Januar - Jul 2007. godine

- Primici budžeta Republike za jul 2007. godine ostvareni su u iznosu od 70,232,348.95 €. Izvorni prihodi (uključujući primitke od otplate kredita) budžeta Republike za Jul 2007. godine ostvareni su u iznosu od 70,212,634.42€, što je 25.40 % više u odnosu na plan i 38.44 % više u odnosu na jul 2006. go-dine. Struktura ostvarenih izvornih priho-da za Jul 2007.godine je sledeća: - prihodi po osnovu poreza iznose 64,367,729.33 € i veći su 27.71% u odnosu na planirane. Veće ostvarenje u odnosu na plan evi-dentno je kod gotovo svih poreza i to kod Poreza na dohodak fizičkih lica (11.90 %), Poreza na imovinu (2.83 puta), kao i kod Ostalih republičkih poreza (47.38%), kod

Poreza na dobit pravnih lica (2.54 puta) akciza (15.55%) , Poreza na dodatu vrije-dnost(30.03%) i Poreza na međunarodnu trgovinu i transakcije (13.60 %), - prihodi po osnovu Taksi iznose 1,876,954.83 € što je 13.37% više u odnosu na plan, pri čemu je naplata prihoda od administrativnih taksi veća 10.97%, prihoda po osnovu sudskih taksi za 14.36 % planiranog iznosa i prihoda po osnovu boravišnih taksi veća za 30.46% od planiranog iznosa,

- prihodi po osnovu Naknada iznose 2,006,539.98 € , što je 97.98 % od plani-ranog iznosa. Veće ostvarenje prihoda u odnosu na plan po osnovu naknada evi-dentno je kod gotovo svih vrsta nakna-da a najveće je kod naplate Naknade za korišćenje dobara od opšteg interesa (5.49 puta). Ostvarenje je niže jedino kod naknada za puteve 86.70% od planiranog iznosa, - Ostali republički prihodi iznose 1,722,142.49 €, što je 20.75 % više od plani-ranog iznosa.

Primici budžeta Republike za pe-riod januar-jul 2007. godine iznose 415,545,620.76 €. Izvorni prihodi bu-džeta Republike za period januar-jul 2007. godine iznose 410,124,101.63 € i veći su 26.0 % u odnosu na plani-rane i 39,24 % veći u odnosu na ostva-renje u istom periodu prethodne go-dine. Struktura izvornih prihoda budžeta Republike u ovom periodu je sledeća: - prihodi po osnovu poreza iznose 373.087.991,07€ i veći su 27.7 % u odnosu na planirane. Veće ostvarenje u odnosu na plan evidentno je kod svih vrsta pore-za. Kod poreza na imovinu ostvarenje je 2.8 puta planiranog iznosa, a kod poreza na dobit 3.01 puta planiranog iznosa;

- prihodi po osnovu taksi iznose 10,494,869.61 €, što je za 7.8 % niže od planiranog iznosa (niža naplata admini-strativnih taksi u odnosu na planirani iznos); - prihodi po osnovu naknada iznose 11,961,514.09 €, što je 16,6 % više u odno-su na planirani iznos. Veće ostvarenje u odnosu na plan evidentno je kod svih naknada osim kod naknada za korišćenje prirodnih dobara gdje je ostvarenje 36.8% u odnosu na plan i naknada za puteve gdje je ostvarenje 90,3 % u odnosu na plan; - ostali republički prihodi iznose 12,428,643.44 €, što je 43,8 % više od planiranog iznosa, a posledica je većeg nivoa ostvarenih ostalih prihoda u odnosu na planirane. Prihodi koje organi ostvaruju vršenjem svoje djelatnosti iznose 99.4% planirnog iznosa.


• Objavljen Bilten Ministarstva finansija broj 8

• Informacija o toku isplate devizne štednje građana

- U Republici Crnoj Gori vrši se isplata devizne štednje građana koja je položena na devizne račune i devizne knjižice kod ovlašćenih banaka sa sjedištem na teritoriji Republike, kao i devizna štednja građana sa prebivalištem u Repubici koji su deviznu štednju polagali kod ovlašćenih banaka čije je sjedište van Republike Crne Gore. Za vlasnike obveznica devizne štednje, ko-je su stečene u skladu sa Zakonom o regu-lisanju obaveza i potraživanja po osnovu ino duga i devizne štednje građana (“Službeni list RCG”, br.55/03 i 11/04), isplata četvrte rate počela je 2. jula 2007. godine. Isplata obveznica devizne štednje se vrši preko poslovnih banaka, odnosno regionalnih centara Centralne banke Crne Gore.

Devizne štediše, odnosno građani koji su se u Centralnoj depozitarnoj agenciji registrovali kao vlasnici obveznica devizne štednje, četvrtu ratu mogu podići u re-gionalnim centrima Centralne banke Crne Gore i atlasmont banke aD Podgorica Filijala Pljevlja, zavisno od svog mjesta prebivališta, na osnovu identifikacionog dokumenta (lična karta, pasoš).

Vlasnici devizne štednje koji nijesu po-digli prvu ratu, treba da pođu na šalter ban-ke kod koje su imali štednju. bivše štediše Montenegrobanke aD Podgorica i Jugo-banke aD Podgorica u stečaju, treba da se jave na odgovarajući šalter Centralne ban-ke Crne Gore. Pravna lica, koja su obveznice po osnovu devizne štednje stekli kupovi-nom obveznica na berzi, ratu ObO7 mogu


��

podići na šalteru PRVe baNKe CRNe GORe. Od početka isplate četvrte rate, preko šaltera poslovnih banaka i regionalnih centara Centralne banke Crne Gore, isplaćeno je 3.559.776,98 € odnosno 2635 vlasnika obveznica devizne štednje, od čega se prvi put javilo 60 vlasnika devizne štednje kojima je isplaćeno 62.195,00 €.

Obaveza Republike Crne Gore po osnovu isplate devizne štednje građana koji su svoje pravo stekli u skladu sa Zako-nom o regulisanju obaveza i potraživanja po osnovu ino duga i devizne štednje gradjana iznosi 137,2 mil.€, do sada je isplaćeno 37,0 mil.€ (u gotovini 21,0 mil. i otkupljeno 16,0 mil.€ obveznica), tako da sada dug po osnovu devizne štednje građana iznosi 100,2 mil.€ Dug po osnovu devizne štednje dospijeva za naplatu:

- 01. 07.2004. godine 388,00 € po je-dnom deviznom štednom ulogu;

- 01.07.2005. godine 530,00 € po je-dnom deviznom štednom ulogu.

Isplata preostalog iznosa devizne štednje dijeli se na 12 godišnjih rata, koje dospijevaju svakog 1. jula do 2017. godine, s tim da godišnja rata za isplatu ne može biti manja od 500,00 €.

Obveznice devizne štednje mogu se realizovati prije roka dospijeća za:

- kupovinu akcija državnih preduzeća i preduzeća koja su u vlasništvo fondova u procesu privatizaicje;

- kupovinu stanova, rezidencijalnih prostorija, poslovnih prostora, zemljišta ili druge svojine u dražvnoj sovjini, za koje Republika odredi da se mogu kupovati obveznicama koje nijesu dospjele za na-platu;

- isplatu poreskih obaveza obveznica-ma koje dospijevaju za naplatu u godini na koju se odnosni poreska obaveza.

Od 10. aprila 2007.godine, preko poslovnih jedinica Crnogorske komerci-jalne banke aD Podgorica, vrši se isplata devizne štednje građana sa prebivalištem u Republici Crnoj Gori, koji to svoje pravo ne ostvaruju po zakonima države kod koje je sjedište ovlašćene banke. Način, rokovi i postupak isplate devizne štednje građana sa prebivalištem u Republici, uređeno je Zakonom o isplati devizne štednje građana položene kod ovlašćenih banaka sa sjedištem van Republike Crne Gore (“Službeni list RCG”, broj 81/06) i Upu-stvom o načinu realizacije isplate devizne štednje građana položene kod ovlašćenih banaka sa sjedištem van Republike Crne Gore (“Službeni list RCG”, broj 20/07).

Da bi se izvršila isplata devizne štednje

uz zahtjev za isplatu devizne štednje prilaže se devizna štedna knjižica, devizni račun sa dokazom o stanju matične banke i dokaz o prebivalištu. Podnošenje zahtje-va za isplatu devizne štednje vrši se do 6. januara 2008.godine, preko poslovnih je-dinica Crnogorske komercijalne banke aD Podgorica. Isplata devizne štednje u skla-du sa Zakonom o isplati devizne štednje građana položene kod ovlašćenih banaka sa sjedištem van Republike Crne Gore vršiće se po sledećoj dinamici:

- prva rata, u visini od 380,00 € po jednom štednom ulogu isplatiće se 90 dana od dana stupanja na snagu ovog za-kona (isplata počela 10. 04.2007. godine), - druga rata, u visini od 530,00 € po jed-nom štednom ulogu, isplaćivaće se od 1. jula 2008. godine.

Isplata preostalog iznosa devizne štednje izvršiće se u devet godišnjih rata koje dospijevaju svakog 1. jula u perio-du od 2009. do 2017. godine, s tim da godišnja rata za isplatu ne može biti manja od 500,00 €.

Obveznice devizne štednje mogu se realizovati prije roka dospijeća za: - kupovinu akcija državnih preduzeća i preduzeća koja su u vlasništvo fondova u procesu privatizaicje;

- kupovinu stanova, rezidencijalnih prostorija, poslovnih prostora, zemljišta ili druge svojine u dražvnoj sovjini, za koje Republika odredi da se mogu kupovati obveznicama koje nijesu dospjele za na-platu;

- isplatu poreskih obaveza obveznica-ma koje dospijevaju za naplatu u godini na koju se odnosni poreska obaveza.

Na osnovu Javnog poziva za prija-vljivanje radi evidentiranja vlasnika de-vizne štednje građana sa prebivalištem u Republici koji su deviznu štednju položili kod ovlašćenih banaka van Republike, Ministarstvu finansija se prijavilo oko 7000 vlasnika devizne štednje sa ukupnom vrijednošću devizne štednje od 19,8 mil.€.

Do sada je prvu ratu podiglo 2522 vla-snika devizne štednje, kojima je isplaćeno 889.907,93 €.

Na osnovu dosadašnjeg prijavljivanja i isplata, građani sa prebivalištem u Repu-blici Crnoj Gori položili su deviznu štednju kod ovlašćenih banaka čije je sjedište u Sloveniji, Hrvatskoj, bosni i Hercegovini i Srbiji.


• Saopštenje za javnost Operati-vnog tima za suzbijanje ilegalne trgo-

vine cigaretama Zahvaljujući sinhronizovanim akti-

vnos tima nadležnih organa iz sastava Operativnog tima, u proteklom periodu ostvareni su vrlo impozantni rezultati na suzbijanju nelegalne prodaje cigareta. Značajno se povećava legalni promet cigareta na domaćem tržištu, tako da je prodaja uvoznih cigareta u periodu januar – jun ove godine povećana za tri puta, sa 118,5 u 2006. godini na 368,5 tona u 2007.godini.

budžetski prihodi od akciza na uvozne cigarete su značajno povećani, u prvoj po-lovini 2006. godine iznosili su 965.268,89 eura, a u istom periodu 2007. 3.988.039,73 eura. Takođe, prema evidenciji agencije za duvan, kontinuirano raste broj regi-strovanih trgovaca koji obavljaju djela-tnost prodaje cigareta na malo. Legalizaci-ja tržišta cigareta posebno počinje bivati privlačna za poznate svjetske kompanije u proizvodnji cigareta, poput Filipa Morisa, koji je nedavno dobio licencu veletrgovca cigaretama, a uskoro se očekuje i dolazak još nekih vodećih proizvođača i duvanskih brendova. Razvojem tržišta cigareta i jačanjem konkurencije među učesnicima, uspostavljaju se postepeno evropski sta-ndardi u ovoj djelatnosti. Operativni tim je u predhodnom periodu nastavio aktivnos-ti na planu kontrole i postignuti rezultati ukazuju na značajno smanjenje nelegalne prodaje kako na javnim površinama, tako i u legalnim maloprodajnim objektima.

Operativni tim je konstatovao da se početkom glavne turističke sezone povećava rizik od nelegalnog prometa cigaretama u primorskim opštinama i ukazao na neophodnost da se, u saradnji sa lokalnim samoupravama, u narednom periodu akcenat stavi upravo na pojačane kontrole u opštinama koje su prepoznate po nelegalnom prometu koji može da ugrozi dosadašnje rezultate u suzbijanju ove pojave.


PR SLUŽBA


��

Javni dug Republike Crne Gore, bez javnih preduzeća, na kraju trećeg kvartala 2007. godine

iznosi 773 mil. eura ili 35,9% bruto domaćeg proizvoda (bDP). Unutrašnji dug iznosi 272,4 miliona eura ili 12,7% od bDP-a, dok spoljni javni dug izno-si 500,6 mil. eura ili 23,2% od bDP-a.

Kod ino duga u prethodnom kvartalu došlo je do smanjenja ukupne obaveze za 9,5 mil. eura uslije otplate jedne tranše konsolidacionog zajma Međunarodne banke za obnovu i razvoj (IbRD) u iznosu od 18,999,771 eura uključujući i troškove prijevremene otplate. Stanje duga kod Međunarodne organizacije za razvoj (IDa), Kreditne banke za razvoj (KfW),

mađarskog i poljskog kredita je veće za iznose povlačenja u posljednja tri mjeseca, dok je izvšeno prvo povlačenje sredstava iz kredita sa Societe Generale bankom za nabavku IT opreme za škole.

Zakonom o rebalansu budžeta za 2007. god. predviđena je otplate još jedne tranše konsolidacionog zajma IbRD, i u zavisnosti od kretanja prihoda stanje duga po ovom osnovu će biti umanjeno za dodatnih 1 do 2% bDP-a.

budžetske uštede po osnovu već otkupljene tranše iznose oko 800,000 eura godišnje, ili od oko 10,6 mil. eura ukupno do kraja amortizacionog peri-oda, a u slučaju dodatnih otkupa uštede bi bile 1,3 do 3,1 mil. eura godišnje ili u

ukupnom iznosu od 11 do 28 mil. eura.Takođe, planira se i jednokratna

otplata obaveza prema kreditorima iz Pariskog kluba čija su potraživanja ispod 1 mil. SDR, a u skladu sa odredbama Usaglašenog zapisnika o konsolidaciji duga Savezne Republike Jugoslavije, potpisanog 28. decembra 2001. godine. Inače, u narednom periodu realizovaće jednokratna otplata prema Ministarstvu za ekonomiju i trgovinu Japana u okviru Pariskog kluba i potpisivanje bilateralnog sporazuma sa Njemačkom. Sporazum sa Njemačkom predviđa mogućnost otpi-sa duga prema KfW, odnosno zamjene duga za određeni projekat, u iznosu od 13 mil. eura., što bi dodatno umanjilo ino obaveze.

U toku 2007. god. potpisani su ugovori i očekuju se prva povlačenja kreditnih sredstava vezanih za realizaciju sledećih projekata: regionalni vodovod sa Svjetskom bankom (IDa uslovi) u iznosu oko 10 mil. dolara, energetika sa Svjetskom bankom u iznosu od oko 8 mil. dolara i projekat iz oblasti energetike sa KfW u iznosu od 5,4 mil. eura. Ugovori sa ebRD za projekat željezničke infra-strukture u iznosu 6 mil. eura, regiona-lnog vodosnadbijevanja u iznosu od 8 mil. eura i faza III projekta otpadne vode sa KfW-om u iznosu od 4,5 mil. eura su u procesu usaglašavanja. Kod aranžmana sa Svjetskom bankom i KfW za projekat otpadne vode RCG se javlja kao zajmoprimac, posebnim ugovorom će se definisati odnos između RCG i kori-snika sredstava, ePCG-om, JP Regionalni vodovod i Opštinom Ulcinj. Kod ostalih aranžmana RCG je garant za uredno izvršavanje obaveza.

Takođe, očekuje se potpisivanje

Javni dug Republike Crne Gore - 30. septembar 2007. godine

Stanje i promijene javnog duga RCG u trećem kvartalu 2007. godine


�0

Ugovora za projekte eIb iz aranžmana potpisanih za vrijeme SCG, a koji su se odnosili na projekte eIb u Crnoj Gori. Naime, ostalo je još nepovučeno 13 mil. eura za projekte iz oblasti puteva 4 mil. eura, rekonstrukcije aerodroma 1 mil. eura, otpadne vode 5 mil. eura i ene-rgetike 3 mi. eura., i ova sredstva će se najvjerovatnije posebnim ugovorima ili aneksima postojećih angažovati.

Što se tiče neriješenih dužničkih pitanja, ostaje da se regulišu pitanja duga prema vladama Libije, pregovori otpočeli, i Kuvajta, klirinški dug SFRJ prema Češkoj i Slovačkoj, održana prva runda pregovora, i dug po aPI (alternative Participation Instruments) obveznicama u okviru Londonskog kluba povjerilaca. Dug prema vladama ove četiri zemlje Crnoj Gori je pripao po osnovu raspodijele nealociranog duga (5,88% od 38% za Srbiju i Crnu Goru), i tačan iznos duga i način reprograma biće utvrđen u pregovorima. Što se tiče aPI obveznica pokušava se naći mogućnost bilateralnog rješavanja ovoga pitanja, jer je kreditor, UbS banka, do skoro insistirao na multilateralnom okviru za rješenje.

Podaci navedeni u tabeli 1. poka-zuju bruto javni dug RCG bez javnih preduzeća, dok kod potraživanja najznačajniji je dug Ruske Federacije prema RCG u iznosu od 18 mil. dolara., sporazum potpisan 27 aprila, i priliv deblokiranih sredstava iz procesa sukcesije od oko 2,5 mil. dolara. Takođe, u iznos neto zaduženje treba uzeti u obzir i stanje depozita Ministarstva fina-nsija koje zajedno sa fondovima iznose na dan. 31. avgust 2007. god. oko 203 mil eura, uključujući i 38.477,689 unci

zlata.Kod unutrašnjeg duga u poslje-

dnjem kvartalu u potpunosti su ispla-ćene zaostale budžetske obaveze dok su državni zapisi u potpunosti otku-pljeni. Kod stare devizne štednje počela je četvrta rata isplate i dug je umanjen za 6 mil. eura, dok je isplata štednje gra-djana položene kod ovlašćenih banaka sa sjedištem van RCG u toku i do sada je isplaćeno oko 1,1 mil. eura. Obaveza po osnovu restitucije uvećana je za 25,5 mil eura u posljednja tri mjeseca, do sada donijeta su pravosnažna rješenja u iznosu od 155,8 mil. eura od čega je 8,1 mil. eura isplaćeno u gotovini a 26,33 mil. eura otkupljeno je obveznica.

Javni dug RCG, sa javnim predu-zećima iznosi 865,9 mil. eura ili oko 40,2% bDP na dan 30. septembar 2007. godine. Javna preduzeća koji su korinici ino kredita, a kojima je Crne Gora izdala garanciju ili kontragaranciju, Monteput, aerodromi CG, ePCG i agencija za kontrolu leta su preduzeća sa autono-mnim prihodima, i postoji osnovana pretpostavka da će navedena preduzeća redovno servisirati svoje obaveze, pa prema eSa-95 računovodstvenoj meto-di te obaveze nisu uključene u javni dug, već se tretiraju kao dug javnog sektora. Naime, po terminologiji eSa-95, posmatra se isključivo dug vlade tj. general government sector debt, dok se u vladin sektor (general gove-rnment sector) uključuju sve jedinice koje proizvode za pojedinačnu i kole-ktivnu potrošnju i većinom su finansi-rane od strane obaveznih plaćanja drugih jedinica, u principu onih koje učestvuju u podijeli nacionalnog doho-tka. Vladin sektor, po eSa-95 obuhvata

četiri podsektora: centralnu vladu, vladu država ili regija (ako postoje), lokalne vlade i socijalne fondove, i njihov dug se shodno definiciji smatra dugom Vlade.

Protokol iz Ugovora o evropskoj uniji iz Mastrihta, 1992 god., definiše ukupan dug vlade kao bruto stanje duga po nominalnoj vrijednosti na kraju fiskalne godine, konslidovan između vladinih sektora.

U postojećoj regulativi, Zakonom o zaduživanju i upravljanju dugom javnog sektora, u dug javnog sektora, osim navedena tri podsektora, uključuje se i dug javnih preduzeća, dok odredba nacrta novoga Zakona o budžetu definiše pojam državni dug u skladu sa terminologijom eSa-95. Novim opštim Zakonom o budžetu će se na jednostavniji način regulisati postupak zaduživanja RCG, izdavanja garancija i upravljanja javnim dugom. Takođe, u toku je i izrada Strategije upravljanja javnim dugom za naredni trogodišnji period, koja će definisati osnovne smje-rnice zaduživanja, odnosno program zaduživanja, projekcije kretanja javnog duga i održivost. Novina u Strategiji za period 2007-2009 biće i osnovne smjernice upravljanja gotovinom Ministarstva finansija i potrebna infra-struktura za predviđanje priliva i odliva gotovine.

Evaluacija i održivost javnog duga

Kao što se vidi iz Tabele 2., nivo javnog duga smanjen je 88,3% u 2002. god. na 35,9% na 30. septembar 2007. god. Posebno je značajno smanjenje spoljnjeg javnog duga sa 68,7% na 23,2% bDP-a. Do smanjenja je došlo uslijed restruktuiranja i otpisa duga u okviru Pariskog kluba, zaključno sa dru-gim otpisom iz februara 2006. god. u ukupnom iznosu od 66% nominalnog iznosa, kao i reprogramom prema IFC- u i IbRD-u. Ino dug će najvjerovatnije u narednih 12 mjeseci dalje padati usli-jed prijevremenih otplata (2% bDP) i redovnih otplata glavnice (0,5% bDP), dok će novih povlačenja biti oko 1,5% bDP.

Najveći dio ino duga, oko 84%, je dug nastao za vrijeme SFRJ-a, i preuzet


�1

je Zakonom o regulisanju obaveza i potraživanja na osnovu ino duga i stare devizne štednje, dok je čak 80% unutrašnjeg duga, prije svega obaveze po osnovu stare devizne štednje i resti-tucije, «naslijedjen» na osnovu obaveza iz doba SFRJ. Unutrašnji dug je poslije tendencije pada, naročito u toku 2005 i 2006 god., u toku 2007. god. u porastu, prije svega uslijed rasta duga po osno-vu pravosnažnih riješenja opštinskih komisija po osnovu restitucije i ažuriranja podataka duga opština.

Kod ocijene održivost javnog duga, prema metodologiji koju koristi Svjetska banka, doduše samo za održivost spoljnog duga, Crna Gora se može kla-sifikovati kao nisko zadužena zemlja. Naime, kod oba kriterijuma, odnos NPV javnog duga (iako iznos nije eksplicitno utvrdjen, ne mijenja u značajnoj mjeri ovdje date procente) i bDP (preko 80% zemlja visoko zadužena, 48%-80% sre-dnje zadužena i manje od 48%- zemlja nisko zadužena) i odnos NPV javnog duga i izvoza roba i usluga (preko 220% - visoko zadužena, 132%-220% srednje zadužena i ispod 132% nisko zadužena), Crna Gora spada u kategoriju nisko zaduženih ekonomija. Podaci za Crnu Goru su kod prvog kriterijuma 35,9%, a kod drugog 83% (prema podacima Centralne banke Crne Gore izvoz roba i usluga u 2006. god bio je 948 mil. eura mil eura bez doznaka, koje tako-dje ulaze u obračun po metodologiji Svjetske banka). Takodje i po trećem, široko korišćenom kriterijumu, odnos javnog duga i budžetskih prihoda, za Crnu Goru taj racio iznosi oko 130%, što ukazuje da Crna Gora ima održivu dužničku poziciju.

Kod likvidnosti, odnosno mogućnosti redovnog servisiranja obaveza po osno-vu javnog duga, odnos izmedju uku-pnog servisiranja duga i izvoza roba i usluga je u 2006. god. bio ispod 10%, što je znatno ispod kritične vrijednosti od 30%. U toku 2006. god. obaveze po osnovu servisiranja bile su oko 90 mil. eura mil. eura dok su u 2005. bili oko 125 mil. eura., uključujući servisiranje stare devizne štednje i restitucije, što uz isti prihod na osnovu izvoza roba i usluga značajno smanjuje racio servisiranja

obaveza. Drugi racio likvidnosti, odnos plaćene kamate i ukupan izvoz roba i usluga je u 2006 god. je 2,2%.

Od ostalih relevantnih indikatora, odnos između servisiranih obaveza (kamate i glavnice) i bDP je u 2006. god. 5%, dok odnos između servisiranja duga i budžetskih prihoda je 16%, i ovi indikatori su u posljednjih par godina zabilježile pad. Očekuje se za prvi indika-tor iznos od oko 2% i za drugi ispod 10% u do 2009. god. Indikatori likvidnosti, iako su dosta statički, kao i uostalom ostali indikatori zaduženosti, služe kao dobri instrumenti za pokazatelje redovnog servisiranja obaveza zemlje.

Uslijed rasta budžetskih prihoda i izvoza roba i usluga u toku 2007. god., a čak možda manjih obaveza servisiranja duga u 2007. god. racia likvidnosti će biti povoljnija.

Radi komparacije nivoa zaduženosti, učešće duga u bDP, treba navesti da na primjer u 27 zemalja evropske unije u 2006. god. taj procenat iznosio 61,7%, dok je za 13 zemalja euro zone čak 69%. Interesantno je da nove članice (10 zemalja koje su 2004. god. postale članice eU i bugarska i Rumunija) imaju prosjek, neponderisani, od oko 35% učešća duga u bDP-u. Pribaltičke države imaju daleko najmanje procentualno učešće (estonija čak 4,4%), dok sa druge strane Italija i Grčka imaju preko 100% učešće javnog duga u bDP.

Karakteristično je takođe, da osim Malte i Kipra sve manje zemlje članice imaju učešće do 30%, i to je sa stanovišta održivosti duga značajno, jer manji sistemi, posebno bez mogućnosti emitovanja sopstvene valute, su manji fleksibilni u pogledu servisiranja obave-za po osnovu duga.

Određivanje samog nivoa javnog duga kao neodrživog je problematičan i zavisi od zemlje do zemlje (stepen industrializacije, diverzifikovanosti eko-nomije, fiskalne fleksibilnosti itd.). Prema istraživanjima, u 55% slučajeva, javni dug u godini prije prestanka servisiranja duga bio je na nivou nižem od 60% bDP, dok je u 35% slučajeva udio duga u bDP bio niži od 40%. Prosječan nivo javnog duga u zemljama u razvoju, u godini prije prestanka otplate duga

(defolta), iznosio je oko 50% bDP. Inače, dužničke krize bile su česte od 19. vijeka do početka 2. svjetskog rata, kada su u prosjeku i desetak zemalja godišnje objavljiivale defolte, a npr. u '30 i '40 prošlog vijeka za vrijeme velike depre-sije i preko 15 zemalja godišnje. Od tada slijedi značajan pad dužničkih kriza, svega po par zemalja godišnje, i tek početkom '90 defolti po bankarskim kreditima su nešto učestaliji.

Kod odnosa između spoljnjeg i unutrašnjeg duga razvijene zemlje imaju približno isto učešće u ukupnom dugu, dok je kod zemalja u razvoju taj odnos oko 3:1 u korist spoljnjeg duga, i glavni razlog je stepen razvijenost domaćeg tržišta kapitala. Inače, pojam unutrašnji dug je vezan uglavnom za obaveze servisiranja u domaćoj valu-ti, i u tom slučaja država ima veće mogućnosti prilikom servisiranja ovih obaveza, uglavnom emitovanjem novca ili povećanjem poreskih stopa. U Crnoj Gori procenat unutrašnjeg duga u uku-pnom dugu je 35,4 %, i ima tendenciju rasta zbog obaveza po osnovu restituci-je, ali uslijed relativno duge ročnosti i niske kamate, iako se servisira u eurima, smatra se održivim.

Nemanja Pavličić, Koordinator Odsjeka za upravljanje

javnim dugom, analizu zaduženosti, upravljanje gotovinom i odnose sa

inostranstvom


�2

I - OSTVARENJE PRIHODA

Ukupno ostvareni prihodi budžeta svih opština za period januar-jun 2007. godine iznose 119,1 mil. € (pros. mjes. 19,85 mil. €). U strukturi ostvarenih prihoda., prihodi lokalnog karaktera učestvuju sa 83,30%, ustupljeni republički prihodi 12,84 %, sredstva egalizacionog fonda 3,07 % i subvencije iz budžeta Republike 0,79 %.

U narednoj tabeli daje se pregled ostvarenih budžetskih prihoda opština za period januar- jun 2007. godine, po izvorima:u €

R.b OpštineLokalni prihodi

Ustupljeni prihodi

egalizacioni fond

Subvencije iz budžeta Republike

Ukupno(3 do 6)

%

1 2 3 4 5 6 7 81. andrijevica 511,213 26,447 125,411 663,071 0.562. bar 6,513,911 1,284,587 63,245 8,635 7,870,378 6.61 3. berane 1,242,767 164,038 511,046 21,661 1,939,512 1.63 4. bijelo Polje 1,563,166 294,048 682,604 2,539,818 2.13 5. budva 18,311,363 3,172,321 55,339 21,539,023 18.09 6. Danilovgrad 1,485,210 184,269 319,817 1,989,296 1.67 7. Žabljak 203,522 127,513 74,385 30,000 435,420 0.37 8. Kolašin 1,488,916 175,611 85,524 1,750,051 1.47 9. Kotor 14,882,231 1,278,704 39,888 428,338 16,629,161 13.96 10. Mojkovac 319,532 39,871 191,890 551,293 0.46 11. Nikšić 6,201,694 1,509,415 320,006 8,031,115 6.74 12. Plav 211,403 89,501 201,327 4,634 506,865 0.43 13. Plužine 337,459 213,166 46,715 597,340 0.50 14. Pljevlja 3,362,951 339,061 109,241 3,811,253 3.20 15. Podgorica 31,650,019 3,575,447 49,230 35,274,696 29.62 16. Rožaje 1,773,400 354,439 291,556 2,419,395 2.03 17. Tivat 2,119,341 637,158 12,218 2,768,717 2.32 18. Ulcinj 931,604 273,466 217,096 16,000 1,438,166 1.21 19. Herceg Novi 5,110,677 1,323,927 10,421 56,431 6,501,456 5.46 20. Cetinje 867,121 220,735 154,221 326,883 1,568,960 1.32 21. Šavnik 118,370 8,745 87,680 49,730 264,525 0.22 UKUPNO 99,205,870 15,292,469 3,648,860 942,312 119,089,511 100.00

% 83.30 12.84 3.07 0.79 100.00

1. Lokalni prihodi budžeta opština

Ukupno ostvareni lokalni prihodi budžeta svih opština za period januar - jun 2007. godine iznose 99,2 mil. €, od čega se na fiskalne prihode (poreze, takse, naknade i dr.) odnosi 54,91 %, a na ostale prihode (prihode od prodate imovine, prihode koje svojom djelatnošću ostvare opštinski organi i službe, donacije, pozajmice i prenesena sredstva iz prethodne godine) 45,09%.

Ostvareni fiskalni prihodi opština za izvještajni period iznose 54,5 mil.€ (pros. mjes. 9,08 mil. €). U strukturi prihoda po ovom osnovu, najveće učešće se odnosi na prihode po osnovu naknade za uređivanje građevinskog zemljišta (54,44 %), prirez porezu na dohodak fizičkih lica (11,18 %) i prihode od naknade za korišćenje građevinskog zemljišta (9,71 %), na koje se odnosi 75,33 % prihoda fiskalnog karaktera.Opštine su po osnovu ostalih prihoda (prihoda od prodate imovine, prihoda koje svojom djelatnošću ostvare opštinski organi i službe, donacija, pozajmica i prenesenih sredstava iz prethodne godine) za izvještajni period ostvarile 44,7 mil. € (pros. mjes. 7,45 mil. €). U strukturi prihoda po ovom osnovu, najveće učešće se odnosi na prihode od prodate imovine(58,12 %) .

Realizacija javne potrošnje na lokalnom nivou za period januar - jun 2007. godine


�3

U narednoj tabeli daje se pregled ostvarenih lokalnih budžetskih prihoda opština za period januar-jun 2007. godine, po izvorima : u €

Redni broj Opština Fiskalni prihodiOstali lokalni prihodi

Ukupno (3+4) %

1 2 3 4 5 61 andrijevica 95,159 416,054 511,213 0.522 bar 3,755,865 2,758,046 6,513,911 6.573 berane 515,204 727,563 1,242,767 1.254 bijelo Polje 1,171,344 391,822 1,563,166 1.585 budva 8,772,477 9,538,886 18,311,363 18.466 Danilovgrad 439,318 1,045,892 1,485,210 1.507 Žabljak 90,853 112,669 203,522 0.208 Kolašin 813,246 675,670 1,488,916 1.509 Kotor 8,325,340 6,556,891 14,882,231 15.0010 Mojkovac 183,015 136,517 319,532 0.3211 Nikšić 3,751,891 2,449,803 6,201,694 6.2512 Plav 158,072 53,331 211,403 0.2113 Plužine 274,628 62,831 337,459 0.3414 Pljevlja 2,913,821 449,130 3,362,951 3.3915 Podgorica 16,094,874 15,555,145 31,650,019 31.9016 Rožaje 565,151 1,208,249 1,773,400 1.7917 Tivat 1,148,516 970,825 2,119,341 2.1418 Ulcinj 893,349 38,255 931,604 0.9419 Herceg Novi 3,930,590 1,180,087 5,110,677 5.1520 Cetinje 495,983 371,138 867,121 0.8721 Šavnik 82,762 35,608 118,370 0.12 UKUPNO 54,471,458 44,734,412 99,205,870 100.00 % 54.91 45.09 100.00

2. Ustupljeni republički prihodi

budžetima opština (21) je od zajedničkih prihoda za period januar - jun 2007. godine ustupljeno 15,3 mil. € (pros. mjes. 2,55 mil. €). U strukturi ustupljenih prihoda, porez na dohodak fizičkih lica učestvuje sa 33,65 %, porez na promet nepokretnosti 53,78 %, koncesiona naknada za korišćenje prirodnih dobara 8,59 % i godišnja naknada pri registraciji drumskih motornih vozila, traktora i priključnih vozila sa 3,98 %.

U narednoj tabeli daje se pregled ustupljenih republičkih prihoda budžetima opština za period januar - jun 2007. godine , po vrstama prihoda:

u €

Red. broj OpštinaPor. na doh. fiz. lica

Porez na promet nepokr.

Konces. nak. za kor.prir.dob.

God. nak.za reg.mot.voz.

Ukupno(3 do 6)

Struktura

1 2 3 4 5 6 7 81 andrijevica 10,642 725 9,349 5,731 26,447 0.17 2 bar 277,499 965,708 41,380 1,284,587 8.40 3 berane 88,952 23,684 12,675 38,727 164,038 1.07 4 bijelo Polje 119,745 111,387 1,360 61,556 294,048 1.92 5 budva 231,852 2,922,410 18,059 3,172,321 20.74 6 Danilovgrad 73,570 93,315 3,166 14,218 184,269 1.21 7 Žabljak 14,290 111,361 1,862 127,513 0.83 8 Kolašin 41,707 110,593 13,570 9,741 175,611 1.15 9 Kotor 482,283 794,924 1,497 1,278,704 8.36 10 Mojkovac 36,699 240 1,000 1,932 39,871 0.26 11 Nikšić 869,942 145,258 424,115 70,100 1,509,415 9.87 12 Plav 48,369 5,784 28,896 6,452 89,501 0.59 13 Plužine 30,999 181,333 834 213,166 1.39 14 Pljevlja 197,766 14,525 93,796 32,974 339,061 2.22 15 Podgorica 2,033,510 1,035,908 272,306 233,723 3,575,447 23.38 16 Rožaje 39,993 82,939 166,688 64,819 354,439 2.32 17 Tivat 108,322 518,913 9,923 637,158 4.17 18 Ulcinj 58,667 206,082 8,717 273,466 1.79 19 Herceg Novi 235,857 1,033,162 10,431 44,477 1,323,927 8.66 20 Cetinje 137,239 47,112 13,660 22,724 220,735 1.44 21 Šavnik 7,969 776 8,745 0.06 UKUPNO 5,145,872 8,224,030 1,313,783 608,784 15,292,469 100.00 Učešće 33.65 53.78 8.59 3.98 100.00


��

3. egalizacioni fond

Opštinama je u periodu januar - jun 2007. godine iz sredstava egalizacionog fonda doznačeno 3,6 mil. € (po osnovu egalizacionih dotacija 3,24 mil. € i po osnovu stimulativnih dotacije 0,36 mil. €). Najveće učešće u raspoređenim sredstvima po navedenom osnovu odnosi se na opštine: bijelo Polje, berane, Danilovgrad, Nikšić i Rožaje.

4. Uslovne dotacije iz Budžeta republike

budžetom Republike za 2007. godinu, na ime uslovnih dotacija, opštinama je, za realizaciju investicionih projekata iz oblasti komunalne infrastrukture, opredijeljeno 1,6 mil. €. Ova sredstva su, posebnim odlukama Vlade, odobrena opštinama: Plavu (200.000 €), bijelom Polju (250.000 €), Žabljaku (250.000 €), Kolašinu (200.000 €), Danilovgradu (550.000 €) i andrijevici (150.000 €). Zaključno sa 30. 06. 2007. godine, nije bilo prenosa sredstava opštinama po ovom osnovu.

5. Subvencije iz Budžeta republike

Za realizaciju različitih projekata iz oblasti poljoprivrede, vodoprivrede, šumarstva, turizma i drugih oblasti, opštinama je, po osnovu budžetskih subvencija (preko korisnika budžeta Republike), usmjereno 0,9 mil. €. Sredstva po navedenom osnovu koristile su opštine: bar, berane, Žabljak, Kotor, Plav, Ulcinj, Herceg Novi, Cetinje i Šavnik.

II IZVRŠENJE RASHODA

Ukupni izdaci budžeta svih opština za prvih šest mjeseci 2007. godine iznosili su 83,77 mil.€ što čini 81,27 % planiranih izdataka (103,08 mil.€). U ukupnim izdacima, najveće ućešće odnosi se na Opštinu Podgorica (29,9 %) , a najmanje na Opštinu Šavnik (0,28 %). Učešće izdataka opština: andrijevice, Mojkovca, Plava, Plužina, Šavnika i Žabljaka u ukupnim izdacima, manje je od 1 % ukupnih izdataka svih opština.

U narednoj tabeli daje se pregled izvršenih rashoda budžeta opština za prvih šest mjeseci 2007. godine:

Opština

Izdaci opština I-VI 2007

Plan Izvršenje % izvršenjaIzvršenje per capita

andrijevica 590.721,99 274.180,08 46,41 47,4bar 5.290.669,00 3.931.776,00 74,32 98,2berane 2.907.652,58 1.789.501,72 61,54 51,0bijelo Polje 3.325.000,00 2.507.185,46 75,40 49,9budva 21.815.000,00 16.506.696,71 75,67 1.037,6Danilovgrad 1.865.000,00 1.551.091,87 83,17 93,9Herceg Novi 6.852.500,00 4.897.657,00 71,47 148,3Kolašin 2.479.615,00 1.678.107,47 67,68 168,7Kotor 6.173.046,16 5.406.928,36 87,59 235,6Mojkovac 995.381,65 545.932,07 54,85 54,2Nikšić 11.894.107,00 7.994.358,97 67,21 106,2Plav 1.020.440,00 485.536,01 47,58 35,2Plužine 732.750,00 506.898,24 69,18 118,7Pljevlja 6.435.000,00 3.636.415,69 56,51 101,6Podgorica 21.683.705,00 25.041.516,74 115,49 148,1Rožaje 1.891.500,00 1.950.005,18 103,09 85,9Tivat 1.823.425,00 1.528.042,92 83,80 112,1Ulcinj 1.447.000,00 1.387.342,63 95,88 68,4Cetinje 2.495.000,00 1.562.222,00 62,61 84,5Šavnik 469.965,54 239.502,98 50,96 81,3Žabljak 895.000,00 350.267,00 39,14 83,3TOTaL 103.082.478,92 83.771.165,10 81,27 135,08

Opštine Podgorica i Rožaje imale su izvršenje budžeta preko 100 % od plana, dok se kod većine drugih opština procenat izvršenja budžeta kreće 50 - 80 % u odnosu na plan.

Najveće izdatke po glavi stanovnika imala je opština budva (1.037 €), a najmanje opština Plav (35 €) što znači da je odnos između najmanje i najveće potrošnje iznosio 1:29. Najniže izvršenje budžeta u odnosu na plan imala je opština Žabljak – samo 39,14 % od planiranih izdataka.

Konsolidovana javna potrošnja opština za 6 mjeseci 2007. godine iznosila je 70,44 mil.€ ili 3,25 % procijenjenog bDP-a. U strukturi javne potrošnje, najveće učešće se odnosi na kapitalne izdatke (32,3 mil.€) što čini 1,49 % bDP-a i izdatke za zarade zaposlenih (14,5 mil.€), što čini 0,67 % bDP-a.


��

Opština Podgorica ima najveće učešće u lokalnoj javnoj potrošnji opština (1,14 % bDP-a), a najmanje opštine andrijevica i Šavnik (0,01 % bDP-a).

OpštinaKonsolidovani izdaci

Kons. Izdaci% bDP-a

Otplata dugova Ukupni izdaciTekući rashodi Kapitalni izdaci Transferi Ostali izdaci

andrijevica 156.915,10 9.078,10 98.395,60 0,00 264.388,80 0,01 9.991,28 274.180,08

bar 999.721,00 2.321.003,00 571.891,00 30.000,00 3.922.615,00 0,18 18.690,00 3.931.776,00

berane 832.322,39 466.115,01 233.225,64 60.000,00 1.591.663,04 0,07 195.137,09 1.789.501,72

bijelo Polje 712.310,12 591.183,65 638.565,07 116.000,00 2.058.058,84 0,10 448.458,50 2.507.185,46

budva 3.855.027,37 5.902.130,78 1.198.325,30 338.935,20 11.294.418,65 0,52 5.213.278,06 16.506.696,71

Danilovgrad 548.704,21 163.368,15 314.507,95 9.996,10 1.036.576,41 0,05 19.515,46 1.551.091,87

Herceg Novi 3.032.474,00 1.048.529,00 508.230,00 53.000,00 4.642.233,00 0,22 308.424,00 4.897.657,00

Kolašin 693.448,43 617.225,70 120.459,86 0,00 1.431.133,99 0,07 246.973,48 1.678.107,47

Kotor 2.007.932,40 1.878.972,22 265.548,47 87.376,66 4.239.829,75 0,20 1.167.098,61 5.406.928,36

Mojkovac 248.575,45 68.983,42 46.463,06 26.250,86 390.272,79 0,02 155.659,28 545.932,07

Nikšić 1.714.801,22 193.927,02 1.195.915,18 1.683.918,28 4.788.561,70 0,22 3.205.797,27 7.994.358,97

Plav 253.105,99 29.743,76 71.836,38 0,00 354.686,13 0,02 130.849,88 485.536,01

Plužine 298.669,89 90.762,07 59.689,99 0,00 449.121,95 0,02 12.758,29 506.898,24

Pljevlja 1.769.574,51 958.091,19 355.005,04 27.220,31 3.109.891,05 0,14 526.524,64 3.636.415,69

Podgorica 4.862.816,11 16.440.844,78 3.041.184,70 132.473,85 24.477.319,44 1,14 574.197,30 25.041.516,74

Rožaje 373.566,19 862.933,13 401.803,49 8.000,00 1.646.302,81 0,08 295.094,37 1.950.005,18

Tivat 889.552,02 346.718,79 274.068,57 13.062,00 1.523.401,38 0,07 941,54 1.528.042,92

Ulcinj 864.845,03 148.670,72 127.243,44 15.414,21 1.156.173,40 0,05 194.215,77 1.387.342,63

Cetinje 742.720,00 106.216,00 167.370,00 21.014,69 1.037.320,69 0,05 546.615,00 1.562.222,00

Šavnik 155.189,14 37.617,88 30.727,00 4.000,00 227.534,02 0,01 15.922,08 239.502,98

Žabljak 269.133,00 16.056,00 62.500,00 45.874,00 393.563,00 0,02 9.323,00 350.267,00

TOTaL 25.281.403,57 32.298.170,37 9.782.955,74 2.672.536,16 70.035.065,84 3,25 13.295.464,90 83.771.165,10

% učešća 30,18 38,56 11,68 3,19 83,60 16,40 100,00

Posmatrano po ekonomskoj klasifikaciji, najveće učešće u ukupnim izdacima imaju kapitalni izdaci (38,56 %). Opštine Podgorica i budva

najviše su izdvojile za kapitalne izdatke (Podgorica 16,4 mil.€, budva 5,9 mil.€) a najmanje opštine andrijevica i Žabljak, koje su izdvojile svega 0,1 mil.€.

Izdaci po osnovu otplate dugova i neizmirenih obaveza iz prethodnog perioda iznosili su 13,3 mil.€ ili 16,4 % ukupnih izdataka. Otplata dugova iznosila je 8,2 mil.€ a otplata neizmirenih obaveza 5,1 mil.€. Tekući rashodi (rashodi za zaposlene, materijal i usluge, tekuće održavanje, kamate, renta i subvencije javnim preduzećima) čine 30,18 % ukupnih izdataka i iznose 25,28 mil.€. Transferi (institucijama, pojedincima, NVO i javnim preduzećima) su izvršeni u iznosu od 9,78 mil.€, što čini 11,68 % od ukupnih izdataka. Ostali izdaci (pozajmice, rezerve i ostali izdaci) izvršeni su u iznosu od 2,67 mil.€ i čine 3,19 % ukupnih izdataka.

III DUG OPŠTINA

Ukupno zaduženje opština na dan 30. 06. 2007. godine iznosilo je 32,84 mil.€ što je 1,52 % procijenjenog bDP-a za 2007. godinu. U narednoj tabeli daje se pregled zaduženja opština prema vrstama duga:

Redni broj

Vrsta zaduženja TOTaL u mil.€ % bDP-a

I Domaći dug 15.252.549,90 0,71

1 Krediti 9.220.701,61 0,43a Kratkoročni 3.032.861,15 0,14 Glavnica 3.002.787,27 0,14 Kamata 66.526,97 0,00b Dugoročni 6.308.094,15 0,29 Glavnica 4.376.435,43 0,20 Kamata 481.308,63 0,022 Obveznice 2.928.509,00 0,143 Garancije 3.075.015,20 0,14


��

II Inostrani dug 17.451.355,44 0,81

1 Krediti 17.343.751,05 0,80a Kratkoročni 1.943.132,88 0,09 Glavnica 1.943.132,88 0,09 Kamata 0,00 0,00b Dugoročni 15.400.618,17 0,71 Glavnica 14.016.841,94 0,65 Kamata 1.383.776,23 0,062 Obveznice 0,00 0,003 Garancije 0,00 0,00

I+II bUDŽeTSKO ZaDUŽeNJe 32.838.064,98 1,52

U strukturi duga, domaći dug učestvuje sa 15,25 mil.€ ili 46,4 % ukupnog duga, a inostrani dug iznosi 17,45 mil.€ ili 53,6 % ukupnog duga.U strukturi domaćeg duga, zaduženje po osnovu kredita iznosilo je 9,22 mil.€ što čini 0,43 % bDP-a. Dugoročne kreditne obaveze iznosile su

6,31 mil.€ a kratkoročne 3,03 mil.€. Zaduženje po osnovu izdatih obveznica iznosilo je 2,93 mil.€ a zaduženje po osnovu datih garancija javnim preduzećim iznosilo 3,08 mil.€.

Ukupan inostrani dug po osnovu ino kredita iznosio je 17,45 mil.€ što čini 0,81 % bDP-a za izvještajni period. U strukturi navedenog duga na kratkoročne kreditne obaveze odnosi se 1,94 mil.€, a na dugoročne 15,4 mil.€.

IV NEIZMIRENE OBAVEZE

Ukupne neizmirene obaveze opština iz prethodnih godina na dan 30. 06. 2007. godine iznosile su 20,56 mil.€ što čini 0,95 % procijenjenog bDP-a za 2007. godinu.

U narednoj tabeli daje se pregled neizmirenih obaveza opština po vrstama obaveza:

Redni broj

Vrsta neizmirene obavezeTOTaL u mil.€

% bDP-a

I Obaveze za tekuće rashode 4.736.802,13 0,22

Obaveze za bruto zarade i doprinose na teret poslodavca 1.728.787,02 0,08

Obaveze za ostala lična primanja 109.163,84 0,01

Obaveze za ostale tekuće rashode 3.126.131,27 0,15

II Obaveze po transferima za socijalnu zaštitu 81.078,00 0,00

III Obaveze za transfere institucijama,pojedincima,NVO 994.398,49 0,05

IV Obaveze za kapitalne izdatke 7.623.845,70 0,35

V Obaveze po pozajmicama i kreditima 5.180.341,42 0,24

VI Obaveze po osnovu otplate dugova 1.606.058,76 0,07

VII Obaveze iz rezervi 111.681,35 0,01

UKUPNe NeIZMIReNe ObaVeZe ( I+II III+IV+V+VI+VII ) 20.561.485,85 0,95

U okviru neizmirenih obaveza, najveću stavku čine neizmirene obaveze za kapitalne izdatke – 7,62 mil.€, dok su obaveze za tekuće izdatke iznosile 4,74 mil.€. Obaveze po osnovu pozajmica i kredita iznosile su 5,18 mil.€ a po osnovu otplate dugova 1,61 mil.€.

Ukupno stanje duga opština na dan 30. 06. 2007. po osnovu kredita,garancija obveznica i neizmirenih obaveza iz ranijeg perioda iznosilo je 53,39 mil.€ što čini 2,48 % bDP-a. Prosječno stanje duga opština po glavi stanovnika iznosilo je 86,1 € (najveće u budvi a najmanje u andrijevici).

Vladislav Karadžić, samostalni savjetnikGordana Radović, samostalni savjetnik


��

Konsolidovana javna potrošnja u periodu Januar-Septembar 2007. godine izvršena je u iznosu od 700,55 mil.€. Ostvareni nivo javne potrošnje finansiran je iz poreza u iznosu od 556,08 mil.€, taksi 26,93 mil.€, doprinosa 197,84 mil.€, naknada 54,98 mil. € i ostalih primitaka 43,64 mil.€. U istom periodu planirani su prihodi od poreza u iznosu od 441,16 mil.€, prihodi od taksi 26,02 mil.€, prihodi od doprinosa 187,45 mil.€, prihodi od naknada 48,54 mil.€ i ostali prihodi u iznosu od 20,15 mil.€.

Ostvareni iznosi upoređeni sa planiranim iznosima za period Januar-Septembar 2007. godine, pokazuju porast od 21,32% ( tekući prihodi), prihodi od poreza 26,05%, taksi 3,49%, naknada 13,27%, doprinosa 5,54% , dok su ostali prihodi 2,16 puta veći od planiranog iznosa.

bolja naplata tekućih prihoda omogućila je otplatu dugova domaćim i međunarodnim finansijskim institucijama u iznosu od 49,38 mil.€, što je 1,49 puta više u odnosu na planiranih 33,17 mil.€, dok je otplata neizmirenih obaveza iz prethodnih godina 34,02 mil.€, što je 2 puta više u odnosu na planiranih 16,92 mil.€. Sve dospjele obaveze su uredno servisirane.

OPISPlan Januar-Septembar

Ostvarenje Januar-Septembar

% ostvarenja

Tekući prihodi 732,142,486.95 888,201,139.24 121.32Porezi 441,156,437.93 556,078,952.15 126.05Porez na dohodak fizičkih lica 61,664,380.17 68,750,829.00 111.49Porez na dobit pravnih lica 11,374,668.36 32,345,899.25 284.37Porez na imovinu 20,080,209.22 34,181,454.18 170.22Porez na dodatu vrijednost 222,618,675.63 286,455,515.46 128.68akcize 59,273,774.85 67,034,077.55 113.09Porez na međunarodnu trgovinu i transakcije 47,548,855.69 49,328,612.11 103.74Lokalni porezi 15,126,226.01 13,277,488.27 87.78Ostali republički prihodi 3,469,647.99 4,705,076.33 135.61Doprinosi 187,452,000.00 197,838,931.84 105.54Doprinosi za penzijsko i invalidsko osiguranje 101,532,000.00 111,061,678.62 109.39Doprinosi za zdravstveno osiguranje 80,722,500.00 82,198,429.00 101.83Doprinosi za osiguranje od nezaposlenosti 5,197,500.00 4,578,824.22 88.10Takse 26,022,835.44 26,931,257.50 103.49administrativne takse 11,345,191.66 8,457,004.01 74.54Sudske takse 4,314,528.62 6,347,859.72 147.13boravišne takse 1,223,350.03 1,343,518.35 109.82Lokalne komunalne takse 7,707,265.10 8,093,378.35 0.00Ostale takse 1,432,500.03 2,689,497.07 187.75Naknade 48,539,616.72 54,979,664.50 113.27Naknade za korišćenje dobara od opšteg interesa 2,997,718.57 5,529,775.46 184.47Naknade za korišćenje prirodnih dobara 3,097,426.90 2,181,607.59 70.43ekološke naknade 1,381,122.64 1,452,903.34 105.20Naknade za priređivanje igara na sreću 2,732,714.14 3,167,341.10 115.90Naknade za korišćenje građevinskog zemljišta 6,311,070.35 7,226,623.87 114.51Naknada za izgradnju i održavanje lokalnih puteva 2,606,942.72 3,337,289.86 128.02Naknada za puteve 4,665,342.87 4,769,390.36 102.23Ostale naknade 24,747,278.52 27,314,732.92 110.37Ostali prihodi 20,146,845.78 43,640,499.96 216.61Prihodi od kapitala 330,000.03 14,704,119.11 4,455.79Novčane kazne i oduzete imovinske koristi 5,523,304.64 7,192,970.36 130.23Prihodi koje organi ostvaruju vršenjem svoje djelatnosti 6,722,973.72 12,359,098.93 183.83Ostali prihodi 7,570,567.39 9,384,311.56 115.34Primici od otplate kredita i sredstva prenesena iz prethodne godine 8,824,751.09 8,731,833.29 98.95

Primici od otplate kredita datih drugim nivoima vlasti 6,349,751.09 5,596,003.96 88.13Primici od otplate kredita datih drugim institucijama 2,475,000.00 3,135,829.33 126.70

Izdaci 752,162,817.99 700,546,667.33 93.14

Konsolidovana javna potrošnja u Crnoj Gori u periodu I - IX 2007. godine


��

Tekući izdaci 347,817,674.54 348,473,367.62 100.19bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 193,779,606.35 187,542,355.32 96.78Neto zarade 111,528,693.13 109,452,385.69 98.14Porez na zarade 21,837,431.59 21,100,045.03 96.62Doprinosi na teret zaposlenog 31,564,100.54 29,438,148.27 93.26Doprinosi na teret poslodavca 25,699,619.81 24,753,202.92 96.32Opštinski prirez 3,149,761.28 2,798,573.42 88.85Ostala lična primanja 26,526,264.93 23,607,597.45 89.00Rashodi za materijal i usluge 73,433,619.72 87,505,767.71 119.16Tekuće održavanje 19,674,849.78 18,095,517.56 91.97Kamate 15,676,647.32 18,153,479.56 115.80Renta 4,548,250.63 4,058,311.10 89.23Subvencije 7,627,426.46 5,661,037.71 74.22Ostali izdaci 6,551,009.35 3,849,301.20 58.76Transferi za socijalnu zaštitu 193,741,327.48 205,357,084.82 106.00Prava iz oblasti socijalne zaštite 26,730,731.90 28,288,368.89 105.83Sredstva za tehnološke viškove 10,427,079.95 8,383,604.84 80.40Ostala prava iz oblasti zdravstvene zaštite 7,077,055.69 7,605,065.00 107.46Ostala prava iz oblasti zdravstvenog osiguranja 3,510,709.94 4,708,286.00 134.11Transferi institucijama pojedinicima nevladinom i javnom sektoru 83,615,041.32 55,998,977.59 66.97Transferi javnim institucijama 55,572,318.67 29,206,750.57 52.56Transferi nevladinim organizacijama 7,411,070.76 7,518,105.90 101.44Transferi pojedincima 13,500,391.75 13,485,524.85 99.89Transferi javnim preduze’ima 7,131,260.13 5,788,596.27 81.17Kapitalni izdaci 109,241,335.19 75,989,100.46 69.56Pozajmice i krediti 7,682,099.59 5,974,844.09 77.78Rezerve 8,481,969.87 8,753,292.75 103.20Deficit/Suficit -20,020,331.04 187,654,471.92 Finansiranje 20,020,331.04 -187,654,471.92 Domaće finansiranje -30,353,456.79 -60,662,946.49 199.86

Pozajmice i krediti iz domaćih izvora 2,529,454.88 7,851,796.42 310.41Otplata dugova 15,963,537.27 34,490,526.67 216.06Otplata obaveza iz prethodnog perioda 9,419,374.40 26,110,963.55 277.20Otplata stare devizne štednje 7,500,000.00 7,913,252.69 105.51

Inostrano finansiranje 1,567,322.34 -8,890,926.71 -567.27Krediti i hartije od vrijednosti -1,722,246.59 -9,785,413.94 568.18 Pozajmice i krediti iz inostranih izvora 15,489,500.00 5,106,777.91 32.97

Otplata dugova 17,211,746.59 14,892,191.85 86.52Donacije 3,289,568.93 894,487.23 27.19Prihodi od privatizacije ili depoziti 40,458,597.54 47,391,424.92 117.14Povećanje/smanjenje depozita 8,347,867.96 -165,492,023.64 -1,982.45

Konsolidovani deficit javne potrosnje za period Januar-Septembar 2007. godine planiran je u iznosu od 20,02mil.€,a ostvaren je suficit od 187,65 mil.€. Suficit je najveći kod budžeta Vlade u iznosu od 182,01 mil. € ,dok je kod Fonda penzijskog i invalidskog osiguranja ostvaren deficit u iznosu od 0,47 mil.€. Zavod za zapošljavanje je ostvario deficit od 0,84 mil.€, Republički fond zdravstva je ostvario suficit u iznosu od 0,48 mil. € i lokalna samouprava suficit u iznosu od 6,48 mil. €. Povećanje depozita na kraju perioda iznosi 165,49 mil.€.

1.BUDŽET REPUBLIKE

Primici budžeta Republike za period Januar-Septembar 2007. godine iznose 579,71 mil.€. Izvorni prihodi budžeta Republike za period Januar-Septembar 2007. godine iznose 572,53 mil.€ i viši su 29,4 % u odnosu na planirane. Konsolidovani izdaci budžeta za 9 mjeseci tekuće godine iznose 390,52 mil.€ i niži su u odnosu na plan za 12,7%.

Prihodi po osnovu poreza iznose 508,53 mil.€ i viši su 28,0 % u odnosu na planirane. Više ostvarenje u odnosu na plan evidentno je kod svih vrsta poreza. Najveće povećanje u odnosu na plan je kod poreza na dobit pravnih lica – 2,84 puta i poreza na promet nepokretnosti – 2,76 puta. Prihodi po osnovu taksi iznose 13,75 mil.€, što je za 6,2 % niže u odnosu na planirani iznos; Prihodi po osnovu naknada iznose 16,54 mil.€, što je 13,3 % više u odnosu na planirani iznos. Ostali republički prihodi iznose 29,93 €, što je 2,53 puta planiranog iznosa.Ovo povećanje posledica je naplaćenih prihoda od kapitala u iznosu od 13,96 mil. € koji nisu bili planirani budžetom za 2007.godinu,više naplaćenih ostalih prihoda u odnosu na planirane (70,2%) . U ovom periodu ostvaren je suficit budžeta u iznosu od 182,01 mil.€ dok je povećanje depozita na kraju perioda 130,93 mil.€.


��

OPISPlan Januar-Septembar 2007

Izvrsenje Januar-Septembar 2007

% izvrsenja

TeKUĆI PRIHODI 442,600,091.64 572,527,499.15 129.4Porezi 397,354,286.22 508,532,070.99 128.0

Porez na dohodak fizičkih lica 48,131,999.19 55,000,663.20 114.3Porez na dobit pravnih lica 11,374,668.36 32,345,899.25 284.4Porez na imovinu 4,936,664.50 13,662,227.09 276.8Porez na dodatu vrijednost 222,618,675.63 286,455,515.46 128.7akcize 59,273,774.85 67,034,077.55 113.1Porez na međunarodnu trgovinu i transakcije 47,548,855.69 49,328,612.11 103.7Ostali republički porezi 3,469,647.99 4,705,076.33 135.6

Takse 14,669,093.88 13,754,706.83 93.8administrativne takse 9,974,806.47 6,948,099.56 69.7Sudske takse 4,314,528.62 6,347,859.72 147.1boravišne takse 379,758.79 458,747.55 120.8

Naknade 14,598,485.08 16,541,476.27 113.3Naknade za korišćenje dobara od opšteg interesa 712,864.68 2,730,678.88 383.1Naknade za korišćenje prirodnih dobara 3,097,426.90 2,181,607.59 70.4ekološke naknade 1,381,122.64 1,452,903.34 105.2Naknade za priređivanje igara na sreću 2,732,714.14 3,167,341.10 115.9Naknada za puteve 4,665,342.87 4,769,390.36 102.2Ostale naknade 2,009,013.84 2,239,555.00 111.5

Ostali prihodi 11,847,702.55 29,933,429.63 252.7Prihodi od kapitala 0.00 13,960,256.05 0.0Novčane kazne i oduzete imovinske koristi 5,312,649.48 6,989,782.44 131.6Prihodi koje organi ostvaruju vršenjem svoje djelatnosti 2,961,608.97 2,901,345.00 98.0Ostali prihodi (Naplata poreskih potrazivanja iz prethodnog perioda) 3,573,444.10 6,082,046.14 170.2Primici od otplate kredita 4,130,523.92 3,765,815.43 91.2

IZDaCI 447,077,127.27 390,516,093.64 87.3Tekući izdaci 253,556,297.05 228,758,445.88 90.2

bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 134,871,296.23 131,018,760.88 97.1Neto zarade 78,552,394.19 77,504,223.53 98.7Porez na zarade 14,625,787.20 14,225,133.20 97.3Doprinosi na teret zaposlenog 21,949,319.82 20,380,608.58 92.9Doprinosi na teret poslodavca 17,686,378.13 16,959,891.90 95.9Opštinski prirez 2,057,416.89 1,948,903.67 94.7

Ostala lična primanja 16,626,150.50 13,561,515.02 81.6Rashodi za materijal i usluge 56,497,662.48 41,687,835.86 73.8Tekuće održavanje 15,243,944.82 13,515,254.14 88.7Kamate 14,758,265.26 17,393,807.46 117.9Renta 4,114,103.55 3,740,660.81 90.9Subvencije 7,146,249.97 5,229,662.99 73.2Ostali izdaci 4,298,624.24 2,610,948.72 60.7

Transferi za socijalnu zaštitu 34,187,132.50 31,993,816.64 93.6Prava iz oblasti socijalne zaštite 26,527,132.53 28,073,001.47 105.8Sredstva za tehnološke viškove 7,659,999.97 3,920,815.17 51.2

Transferi institucijama pojedinicima nevladinom i javnom sektoru 90,140,191.72 86,651,115.82 96.1Transferi javnim institucijama 18,904,713.35 16,860,441.72 89.2Transferi nevladinim organizacijama 4,624,311.58 4,753,043.53 102.8Transferi pojedincima 5,790,291.96 5,267,966.31 91.0Transferi Republičkom fondu penzijskog i invalidskog osiguranja 48,251,999.97 47,690,666.64 98.8Transferi Republičkom fondu za zdravstveno osiguranje 5,159,999.97 5,159,999.97 100.0Transferi zavodu za zapošljavanje 4,927,500.00 5,952,980.00 120.8Transferi opštinama 1,555,124.86 671,337.32 43.2Transferi javnim preduzecima 926,250.03 294,680.33 31.8

Kapitalni izdaci 58,574,688.96 33,588,480.72 57.3Pozajmice i krediti 4,557,947.04 4,335,091.08 95.1Otplata garancija 1,583,370.00 0.00 0.0Rezerve 4,477,500.00 5,189,143.50 115.9

DeFICIT / SUFICIT -4,477,035.63 182,011,405.51 FINaNSIRaNJe 4,477,035.63 -182,011,405.51 Domaće finansiranje -17,569,034.28 -48,966,902.70 278.7

Pozajmice i krediti iz domaćih izvora 0.00 0.00 0.00Otplata dugova rezidentima 6,006,262.50 20,758,829.88 345.62Otplata obaveza iz predhodnih godina 4,062,771.78 20,294,820.13 499.53Stara devizna štednja 7,500,000.00 7,913,252.69 105.51

Inostrano finansiranje 973,027.53 -7,194,258.71 -739.37


�0

Krediti i hartije od vrijednosti 523,027.53 -7,256,198.77 -1,387.35 Pozajmice i krediti iz inostranih izvora 11,902,500.00 2,044,591.88 17.18Otplata dugova nerezidentima 11,379,472.47 9,300,790.65 81.73

Donacije 450,000.00 61,940.06 13.76Prihodi od privatizacije 8,548,329.38 5,078,750.00 59.41Povećanje/smanjenje depozita 12,524,713.00 -130,928,994.10 -1,045.37

Pozitivni trendovi naplate tekućih prihoda nastaviće se do kraja 2007. godine i kao rezultat se procjenjuje povećanje tekućih prihoda budžeta od 6,62 % bDP-a. Najveće povećanje se očekuje kod naplate poreza dok će naplata kod ostalih izvora prihoda biti uglavnom u skladu sa planom za 2007. godinu. Za devet mjeseci 2007. godine naplaćeno je preko 31,0 mil.€ tzv. delikventnog duga koji je nastao u ranijim periodima. Dugovanja poreskih obveznika svedena su na mjesečno neizmirene obaveze što predstavlja značajan doprinos poboljšanju poreske discipline i suzbijanju sive ekonomije.

Izmjenama i dopunama Zakona o budžetu za 2007. godinu, ukupni primici budžeta planiraju se u iznosu od 749,09 mil.€ što je za 132,23 mil.€ veći iznos od planiranog Zakonom o budžetu za 2007. godinu. U sljedećoj tabeli dat je pregled ukupnih primitaka i razlika u odnosu na Zakon o budžetu za 2007. godinu:


O P I S Plan Razlika Rebalans

7 Primici 616,86 132,23 749,0971 Tekući prihodi 583,49 143,39 726,87711 Porezi 528,70 124,91 653,617111 Porez na dohodak fizičkih lica 66,12 7,75 73,877112 Porez na dobit pravnih lica 15,03 25,26 40,297113 Porez na imovinu 5,93 8,24 14,177114 Porez na dodatu vrijednost 297,14 72,57 369,717115 akcize 79,35 6,60 85,957116 Porez na međunarodnu trgovinu i transakcije 60,66 3,22 63,887118 Ostali republički porezi 4,48 1,27 5,75713 Takse 20,12 -2,61 17,527131 administrativne takse 14,25 -4,26 9,997132 Sudske takse 5,47 1,62 7,097133 boravišne takse 0,41 0,03 0,43714 Naknade 18,64 3,05 21,687141 Naknade za kor. dobara od opšteg interesa 1,35 2,98 4,337142 Naknada za korišćenje prirodnih dobara 3,23 -0,48 2,757143 ekološke naknade 2,11 0,24 2,357144 Naknade za priređivanje igara na sreću 4,02 0,65 4,677148 Naknade za puteve 5,85 -0,46 5,407149 Ostale naknade 2,07 0,11 2,18715 Ostali prihodi 16,02 18,03 34,067151 Prihodi od kapitala 0,00 13,96 13,967152 Novčane kazne i oduzete imovinske koristi 8,03 1,95 9,987153 Prihodi koje organi ost. vršenjem svoje djel. 3,68 -0,11 3,577155 Ostali prihodi 4,31 2,24 6,5572 Primici od prodaje imovine 11,40 -3,40 8,00722 Primici od prodaje finansijske imovine 11,40 -3,40 8,007221 Prodaja akcija 11,40 -3,40 8,0073 Primici od otplate kredita 5,51 -0,76 4,75731 Primici od otplate kredita 5,51 -0,76 4,757311 Primici od otplate kredita datih drugim nivoima 5,51 -0,76 4,7574 Donacije i transferi 0,60 0,00 0,60741 Donacije i transferi 0,60 0,00 0,607411 Tekuće donacije 0,60 0,00 0,6075 Pozajmice i krediti 15,87 -7,00 8,87751 Pozajmice i krediti 15,87 -7,00 8,877512 Pozajmice i krediti od inostranih izvora 4,87 0,00 4,877512 Projektni zajmovi 11,00 -7,00 4,00

IZVORNI PRIHODI BUDŽETA

Izvorni prihodi budžeta, po rebalansu, planiraju se na 731.62 mil.€ i veći su za 142.63 mil. € u odnosu na sredstva planirana Zakonom o budžetu RCG za 2007. godinu. Povećanje izvornih prihoda budžeta rezultat je značajno bolje naplate izvornih prihoda budžeta za period Januar-avgust 2007. godine u odnosu na plan za isti period, kao i procjene Ministarstva finansija o naplati izvornih prihoda budžeta RCG do kraja 2007. godine. bolja naplata izvornih prihoda u 2007. godini u odnosu na planiranu rezultat je pojačane privredne aktivnosti u oblasti građevinarstva, saobraćaja, turizma, trgovine, bankarstva, povećanje neto stranih direktnih investicija i povećanje prometa na tržištu kapitala što je rezultiralo značajnim povećanjem uvoza, povećanjem tržišne vrijednosti i prometa nekretnina i povećanjem zarada u Republici.


�1

POREZI

Porezi se, po rebalansu, planiraju na 653.61 mil. € i veći su za 124.91 mil. € u odnosu na planirana sredstva Zakonom o budžetu za 2007. godinu.

Porez na dohodak fizičkih lica se planira na 73,87 mil.€ i veći je za 7,75 mil.€ u odnosu na iznos planiran Zakonom o budžetu za 2007. godinu. Razlozi za povećanje su povećanje broja zaposlenih i povećanje zarada u Republici u 2007. godini.

Porez na dobit pravnih lica se planira na 40,29 mil.€ i veći je za 25,26 mil.€ u odnosu na i iznos planiran Zakonom o budžetu za 2007. godinu. Ovo povećanje rezultat je povećanja iskazane dobiti pravnih lica u 2006. i 2007. godini.

Porez na imovinu, odnosno porez na promet nepokretnosti, se planira na 14,17 mil.€ i veći je za 8,24 mil.€ u odnosu na iznos planiran Zakonom o budžetu za 2007. godinu. U ovoj godini došlo je do značajnog povećanja cijena na tržištu nekretnina i povećanja prometa.

Porez na dodatu vrijednost se planira na 369,71 mil.€ i veći je za 72,57 mil.€ u odnosu na iznos planiran Zakonom o budžetu za 2007. godinu. Uzroci povećanja su pojačana privredna aktivnost, smanjenje sive ekonomije i pojačani napori Poreske uprave i Uprave carina na naplati poreza na dodatu vrijednost.

akcize se planiraju na 85,95 mil. € i veće su za 6,59 mil.€ u odnosu na iznos planiran Zakonom o budžetu za 2007. godinu, kao rezultat suzbijanja nelegalnog tržišta cigaretama .

Porez na međunarodnu trgovinu i transakcije se planira na 63,88 mil.€ i veći je za 3,21 mil. € u odnosu na iznos planiran Zakonom o budžetu za 2007. godinu.

Ostali republički porezi se planiraju na 5,75 mil.€ i veći su za 1,27 mil.€ u odnosu na iznos planiran Zakonom o budžetu za 2007. godinu.

TAKSE

Takse se, po rebalansu, planiraju na 17,52 mil.€ i niže su za 2,61 mil.€ u odnosu na planirana sredstva Zakonom o budžetu za 2007. godinu. administrativne takse se planiraju na 9,99 mil.€ i niže su za 4,26 mil.€ u odnosu na planirani iznos Zakonom o budžetu za 2007. godinu.

Razlog za sniženja je odlaganje zamjene ličnih dokumenata u 2007. godini, a prihod po ovom osnovu je bio planiran Zakonom o budžetu za 2007. godinu. Sudske takse se planiraju na 7,09 mil.€ i veće su za 1,62 mil.€ u odnosu na planirani iznos Zakonom o budžetu za 2007. godinu.

boravišne takse se planiraju na 0,43 mil.€ i neznatno su veće u odnosu na planirani iznos Zakonom o budžetu za 2007. godinu.

NAKNADE

Naknade se, po rebalansu, planiraju na 21,68 mil.€ i veće su za 3,05 mil.€ u odnosu na sredstva planirana Zakonom o budžetu za 2007. godinu.Naknade za korišćenje dobara od opšteg interesa se planiraju na 4.33 mil.€ i veće su za 2.98 mil.€ u odnosu na planirani iznos Zakonom o budžetu za 2007.godinu. Povećanje je posljedica značajno veće naplate naknada po osnovu korišćenja voda u prvih osam mjeseci 2007 godine.

Naknade za korišćenje prirodnih dobara se planiraju na 2.75 mil.€ i manje su za 0.48 mil.€ u odnosu na iznos planiran Zakonom o budžetu za 2007. godinu. Razlog je izvršena privatizacija u sektoru drvoprerade i odlaganje tendera za koncesije na šume u 2007. godini.

ekološke naknade se planiraju na 2.35 mil.€ i veće su za 0.24 mil.€ u odnosu na planirani i iznos Zakonom o budžetu za 2007. godinuNaknade za priređivanje igara na sreću se planiraju na 4.67 mil.€ i veće su za 0.65 mil.€ u odnosu na iznos planiran Zakonom o budžetu za

2007. godinuNaknade za puteve se planiraju na 5.40 mil.€ i manje su za 0.46 mil.€ u odnosu na iznos planiran Zakonom o budžetu za 2007. godinuOstale naknade se planiraju na 2.18 mil.€ i veće su za 0.11 mil.€ u odnosu na iznos planiran Zakonom o budžetu za 2007. godinu.

OSTALI PRIHODI

Ostali prihodi se, po rebalansu, planiraju na 34.06 mil.€ i veći su za 18.03 mil.€ u odnosu na planirana sredstva Zakonom o budžetu za 2007. godinu.

Novčane kazne i oduzete imovinske koristi se planiraju na 9.98 mil.€ i veće su za 1.96 mil.€ u odnosu na iznos planiran Zakonom o budžetu za 2007. godinu

Prihodi koje organi ostvaruju vršenjem svoje djelatnosti se planiraju na 3.57 mil.€ i manji su za 0.11 mil.€ u odnosu na iznos planiran Zakonom o budžetu za 2007. godinu

Ostali prihodi se planiraju na 6.55 mil.€ i veći su za 2.24 mil.€ u odnosu na iznos planiran Zakonom o budžetu za 2007. godinuPrihodi od kapitala se planiraju na 13.96 mil.€. Zakonom o budžetu za 2007. godinu prihodi od kapitala nisu bili planirani.

2. FOND PENZIJSKOG I INVALIDSKOG OSIGURANJA

Potrošnja Fonda penzijskog i invalidskog osiguranja za period Januar- Septembar 2007. godine ostvarena je u iznosu od 160,64 mil.€. Potrošnja Fonda finansirana je iz doprinosa u iznosu od 111,06 mil.€, ostalih prihoda 1,42 mil.€ i transfera iz budžeta Republike 47,69 mil.€. Ukupan nivo tekućih prihoda za 0,47 mil.€ je niži od ostvarene potrošnje(deficit). Povećanje depozita na kraju perioda je 2,80 mil. €.


�2



% ostvarenja

Tekući prihodi 102,282,000.00 112,476,715.10 109.97Doprinosi 101,532,000.00 111,061,678.62 109.39

Doprinosi za penzijsko i invalidsko osiguranje 101,532,000.00 111,061,678.62 109.39Ostali prihodi 750,000.00 1,415,036.48 188.67

Prihodi od kapitala 0.00 571,709.00 0.00Prihodi koje organi ostvaruju vršenjem svoje djelatnosti 0.00 867.46 Ostali prihodi 750,000.00 842,460.02 112.33

Izdaci 150,533,999.97 160,641,309.41 106.71Tekući izdaci 3,923,249.94 3,804,430.77 96.97

bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 1,702,499.91 1,370,472.15 80.50Neto zarade 1,013,249.97 928,139.61 91.60Porez na zarade 210,749.94 0.00Doprinosi na teret zaposlenog 243,000.00 240,378.54 98.92Doprinosi na teret poslodavca 202,500.00 177,718.80 87.76Opštinski prirez 33,000.00 24,235.20 73.44

Ostala lična primanja 204,750.00 239,303.99 116.88Rashodi za materijal i usluge 1,500,000.03 1,928,677.09 128.58Tekuće održavanje 120,000.00 99,230.71 82.69Kamate 300,000.00 59,861.45 19.95Renta 37,500.00 30,425.71 81.14Ostali izdaci 58,500.00 76,459.67 130.70

Transferi za socijalnu zaštitu 145,995,750.00 156,371,760.09 107.11Prava iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja 145,995,750.00 156,371,760.09 107.11

Transferi institucijama pojedinicima nevladinom i javnom sektoru 225,000.00 292,260.52 129.89Transferi javnim institucijama Transferi nevladinim organizacijama 209,325.52 Transferi pojedincima 225,000.00 82,935.00 36.86

Kapitalni izdaci 150,000.00 97,858.03 65.24Pozajmice i krediti 127,500.03 75,000.00 58.82Rezerve 112,500.00 0.00

Deficit 0.00 -473,927.67Finansiranje 0.00 473,927.67

Domaće finansiranje 0.00 -12,495.77 Pozajmice i krediti iz domaćih izvora 0.00 2,000,000.00 Otplata dugova 2,012,495.77

Prihodi od privatizacije 3,282,028.46 Transferi 48,251,999.97 47,690,666.64 98.84Povećanje/smanjenje depozita 0.00 -2,795,605.02

U ovom periodu planirani su prihodi od doprinosa u iznosu od 101,53 mil.€, ostali prihodi 0,75 mil.€ i transferi od budžeta Republike 48,25 mil.€. Ostvareni iznosi upoređeni sa planiranim pokazuju da su u ovom periodu, tekući prihodi Fonda penzijskog i invalidskog osiguranja ostvareni u iznosu većem od postavljenog planom za 9,97 %. Konsolidovani izdaci fonda izvršeni su sa 106,71 % u odnosu na plan.

138,39

201,53225,51

166,20

0,00

50,00

100,00

150,00

200,00

250,00

Q1 ostvarenje Q2 ostvarenje Q3-plan Q4-plan

Ostali prihodi Porezi

Naknade

Takse


�3

3. FOND ZDRAVSTVA

Sredstva isplaćena za zdravstvenu zaštitu, koja se finansira preko Fonda za zdravstvo, za period januar- septembar 2007. godine iznose 93,54 mil.€. Potrošnja Fonda finansirana je iz doprinosa u iznosu od 82,20 mil.€, ostalih prihoda 6,63 mil.€ i transfera iz budžeta Republike 5,16 mil.€



% ostvarenja

Tekući prihodi 81,779,309.06 88,860,463.00 108.66

Doprinosi 80,722,500.00 82,198,429.00 101.83Doprinosi za zdravstveno osiguranje 80,722,500.00 82,198,429.00 101.83

Ostali prihodi 1,056,809.06 6,631,103.00 627.46

Prihodi koje organi ostvaruju vršenjem svoje djelatnosti 1,056,809.06 6,631,103.00 627.46

Primici od otplate kredita i sredstva prenes. iz prethodne godine 0.00 30,931.00 0.00Primici od otplate kredita datih drugim institucijama 0.00 30,931.00 0.00

Izdaci 86,939,309.06 93,540,232.00 107.59

Tekući izdaci 43,778,358.04 71,193,765.00 162.62bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 35,937,603.22 34,477,139.00 95.94

Neto zarade 20,147,019.16 19,471,995.00 96.65

Porez na zarade 4,298,767.98 4,328,864.00 100.70

Doprinosi na teret zaposlenog 5,947,934.06 5,445,201.00 91.55

Doprinosi na teret poslodavca 4,857,951.85 4,745,048.00 97.68

Opštinski prirez 685,930.17 486,031.00 70.86

Ostala lična primanja 5,519,863.82 5,965,775.00 108.08

Rashodi za materijal i usluge 1,000,530.25 29,744,863.00 2,972.91

Tekuće održavanje 92,371.50 655,983.00 710.16

Kamate 168,264.75 344,247.00 204.59

Renta 3,425.49 5,758.00 168.09

Ostali izdaci 1,056,299.01 0.00 0.00

Transferi za socijalnu zaštitu 10,587,765.63 12,313,351.00 116.30

Ostala prava iz oblasti zdravstvene zaštite 7,077,055.69 7,605,065.00 107.46

Ostala prava iz oblasti zdravstvenog osiguranja 3,510,709.94 4,708,286.00 134.11

Transferi institucijama pojed. nevladinom i javnom sektoru 32,573,185.39 8,700,026.00 26.71

Transferi javnim institucijama 32,573,185.39 8,663,026.00 26.60

Transferi pojedincima 0.00 37,000.00 0.00Kapitalni izdaci 0.00 1,333,090.00 0.00

Deficit 0.00 480,230.97

Finansiranje 0.00 -480,230.97 Domaće finansiranje 0.00 1,139,504.00

Pozajmice i krediti iz domaćih izvora 0.00 2,217,477.00

Otplata dugova 0.00 1,077,973.00

Prihodi od privatizacije 0.00 6,900.00 Transferi 5,160,000.00 5,159,999.97 100.00Povećanje/smanjenje depozita 0.00 -1,626,634.97

NaPOMeNa :- Finansijskim planom Fonda za 2007.godinu predviđeni su prihodi za finansiranje sistema zdravstva koji ne sadrži ostale prihode

zdravstvenih ustanova koje one ostvaruju na tržištu obavljanjem svoje djelatnosti. - Prikazane bruto zarade u koloni ostvarenja odnose se na isplaćene bruto zarade javnih zdravstvenih ustanova i Fonda za osam mjeseci

2007.godine (bez aU Montefarm koji izvještaj dostavlja po propisima za privredna društva a istovremeno je u sistemu javnih zdravstvenih ustanova), dok se planirane bruto zarade odnose na devet mjeseci 2007.godine kako je utvrđeno Finansijskim planom Fonda za 2007.godinu.

- Planom za devet mjeseci 2007.godine utvrđeni izdaci 32,57 mil. € odnose se na transfere zdravstvenim ustanovama na primarnom, sekundarnom i tercijarnom nivou koji obuhvataju tekuće izdatke (ljekovi i ostali medicinski potrošni materijal, materijalni troškovi i dr).

Fond za zdravstvo je za period januar- septembar 2007. godine ostvario suficit u iznosu od 0,48 mil. € i povećanje depozita u oznosu od 1,63 mil.€.


��

4. ZAVOD ZA ZAPOŠLJAVANJE

Isplaćena sredstva za finansiranje obaveza Zavoda za zapošljavanje za period period Januar- Septembar 2007. godine iznose 17,44 mil.€. Obaveze Zavoda za zapošljavanje finansirane su iz doprinosa u iznosu od 4,58 mil.€, ostalih prihoda 0,27 mil.€, taksi 2,69 mil.€ i transfera iz budžeta Republike 4,44 mil.€. Ukupan nivo tekućih prihoda za 0,84mil.€ manji je od ostvarene potrošnje , a nedostajuća sredstva finansirana su iz depozita 0,63 mil.€, donacija 0,09 mil. € i prihoda od privatizacije 0,47 mil.€.

U ovom periodu planirani su prihodi od doprinosa u iznosu od 4,58 mil.€, ostali prihodi 0,27 mil.€ i transferi od budžeta Republike 5,95 mil.€. Ostvareni iznosi upoređeni sa planiranim pokazuju da su za 9 mjeseci 2007. godine tekući prihodi Zavoda za zapošljavanje ostvareni u iznosu višem od iznosa postavljenog planom za 12,27 %.



% ostvarenja

Tekući prihodi 9,476,250.03 10,639,012.10 112.27

Doprinosi 5,197,500.00 4,578,824.22 88.10

Doprinosi za osiguranje od nezaposlenosti 5,197,500.00 4,578,824.22 88.10

Takse 1,432,500.03 2,689,497.07 187.75

Ostale takse 1,432,500.03 2,689,497.07 187.75

Ostali prihodi 371,250.00 265,792.48 71.59

Prihodi od kapitala 330,000.03 172,154.06 52.17

Ostali prihodi 41,249.97 93,638.42 227.00

Primici od otplate kredita i sredstva prenesena iz prethodne godine 2,475,000.00 3,104,898.33 125.45

Primici od otplate kredita datih drugim institucijama 2,475,000.00 3,104,898.33 125.45

Izdaci 17,778,750.03 17,435,082.16 98.07

Tekući izdaci 5,869,499.94 5,076,702.68 86.49

bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 2,666,999.97 2,500,917.43 93.77

Neto zarade 1,455,750.00 1,440,538.57 98.96

Porez na zarade 400,500.00 285,620.47 71.32

Doprinosi na teret zaposlenog 400,500.00 392,149.68 97.92

Doprinosi na teret poslodavca 344,999.97 338,380.26 98.08

Opštinski prirez 65,250.00 44,228.45 67.78

Ostala lična primanja 576,000.00 610,489.44 105.99

Rashodi za materijal i usluge 2,194,499.97 1,725,971.33 78.65

Tekuće održavanje 300,000.06 111,063.75 37.02

Kamate 74,999.97 97,858.04 130.48

Renta 45,000.00 21,762.92 48.36

Ostali izdaci 11,999.97 8,639.77 72.00

Transferi za socijalnu zaštitu 2,745,000.00 4,442,970.68 161.86

Sredstva za tehnološke viškove 2,745,000.00 4,442,970.68 161.86

Transferi institucijama pojedinicima nevladinom i javnom sektoru 5,939,250.03 6,739,770.75 113.48

Transferi pojedincima 5,939,250.03 6,739,770.75 113.48

Kapitalni izdaci 1,200,000.06 56,582.05 4.72

Pozajmice i krediti 2,025,000.00 1,119,056.00 55.26

Deficit -3,375,000.00 -843,090.06 24.98

Finansiranje 3,375,000.00 843,090.06 24.98

Domaće finansiranje -1,125,000.00 -124,613.47 11.08

Pozajmice i krediti iz domaćih izvora 0.00 1,460,000.00 0.00

Otplata dugova 1,125,000.00 1,584,613.47 140.85

Inostrano finansiranje 0.00 206,757.92 0.00

Donacije 0.00 206,757.92 0.00

Prihodi od privatizacije 4,500,000.00 475,762.46 10.57

Transferi 4,927,500.00 5,952,980.00 120.81

Povećanje/smanjenje depozita 0.00 285,183.15 0.00


��

5. LOKALNA SAMOUPRAVA

Procijenjeni konsolidovani izdaci lokalne samouprave za prvih devet mjeseci 2007. godine iznose 98,41mil.€. Potrošnja je finansirana iz poreza u iznosu od 47,55 mil.€, transfera 1,19 mil.€, taksi 10,49 mil.€, naknada 38,44 mil.€ i ostalih prihoda 7,2 mil.€. Tekući prihodi iznose 103, 70 mil.€.Konsolidovani bilans pokazuje suficit od 6,48 mil.€.

Ostvareni iznosi upoređeni sa planiranim pokazuju da su, za 9 mjeseci 2007. godine, tekući prihodi u lokalnoj samoupravi ostvareni u iznosu većem od postavljenog planom - 108,01 % od plana, dok su konsolidovani izdaci izvršeni sa 89,21 % u odnosu na plan. Povećanje depozita na kraju trećeg kvartala iznosi 30,43 mil.€, zahvaljujući prihodima od privatizacije.



% ostvarenja

Tekući prihodi 96.004.836,21 103.697.449,89 108,01Porezi 43.802.151,71 47.546.881,16 108,55

Porez na dohodak fizičkih lica 13.532.380,98 13.750.165,80 101,61Porez na imovinu 15.143.544,72 20.519.227,09 135,50Lokalni porezi 15.126.226,01 13.277.488,27 87,78

Takse 9.921.241,53 10.487.053,60 105,70administrativne takse 1.370.385,19 1.508.904,45 110,11boravišne takse 843.591,24 884.770,80 104,88Lokalne komunalne takse 7.707.265,10 8.093.378,35 105,01

Naknade 33.941.131,64 38.438.188,23 113,25Naknade za korišćenje dobara od opšteg interesa 2.284.853,89 2.799.096,58 122,51Naknade za korišćenje građevinskog zemljišta 6.311.070,35 7.226.623,87 114,51Naknada za izgradnju i održavanje lokalnih puteva 2.606.942,72 3.337.289,86 128,02Ostale naknade 22.738.264,68 25.075.177,92 110,28

Ostali prihodi 6.121.084,16 5.395.138,37 88,14Primici od otplate kredita 2.219.227,17 1.830.188,53 82,47

Izdaci 110.311.114,99 98.409.765,94 89,21Tekući izdaci 40.690.269,57 39.640.023,29 97,42

bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 18.601.207,02 18.175.065,86 97,71Neto zarade 10.360.279,81 10.107.488,98 97,56Porez na zarade 2.301.626,47 2.260.427,36 98,21Doprinosi na teret zaposlenog 3.023.346,66 2.979.810,47 98,56Doprinosi na teret poslodavca 2.607.789,86 2.532.163,96 97,10Opštinski prirez 308.164,22 295.175,10 95,79

Ostala lična primanja 3.599.500,61 3.230.514,00 89,75Rashodi za materijal i usluge 12.240.926,99 12.418.420,43 101,45Tekuće održavanje 3.918.533,40 3.713.985,96 94,78Kamate 375.117,34 257.705,61 68,70Renta 348.221,59 259.703,66 74,58Subvencije 481.176,49 431.374,72 89,65Ostali izdaci 1.125.586,13 1.153.253,04 102,46

Transferi za socijalnu zaštitu 225.679,35 235.186,41 104,21Transferi institucijama pojedinicima i NVO 15.214.897,51 13.611.620,32 89,46

Transferi javnim institucijama 4.094.419,93 3.683.282,85 89,96Transferi nevladinim organizacijama 2.786.759,18 2.555.736,85 91,71Transferi pojedincima 1.545.849,76 1.357.852,79 87,84Transferi opštinama 582.858,53 520.831,89 89,36Transferi javnim preduzecima 6.205.010,10 5.493.915,94 88,54

Kapitalni izdaci 49.316.646,17 40.913.089,66 82,96Pozajmice i krediti 971.652,52 445.697,01 45,87Rezerve 3.891.969,87 3.564.149,25 91,58

Deficit -12.168.295,39 6.479.853,17 -53,25Finansiranje 12.168.295,39 -6.479.853,17 -53,25

Domaće finansiranje -11.659.422,51 -12.698.438,55 108,91 Pozajmice i krediti iz domaćih izvora 2.529.454,88 2.174.319,42 85,96 Otplata dugova 8.832.274,77 9.056.614,55 102,54

Otplata obaveza iz prethodnog periooda 5.356.602,62 5.816.143,42 108,58Inostrano finansiranje 594.294,81 -1.903.425,92 -320,28 Pozajmice i krediti iz inostranih izvora 3.587.000,00 3.062.186,03 85,37 Otplata dugova 5.832.274,12 5.591.401,20 95,87

Donacije 2.839.568,93 625.789,25 22,04Prihodi od privatizacije 27.410.268,17 38.547.984,00 140,63Transferi 2.137.983,39 1.192.169,21 55,76Povećanje/smanjenje depozita -4.176.845,07 -30.425.972,70 728,44


��

PROCJENA KONSOLIDOVANE JAVNE POTROŠNJE ZA 2007. GODINU

Procijenjena javna potrošnja u 2007. godini iznosi 1.056,85 mil.€ odnosno 49,04 % bDP-a. Drugim nivoom konsolidacije dolazi se do ukupnog nivoa javne potrošnje od 47,12 % bDP-a. Učešće tekuće javne potrošnje (konsolidovana javna potrošnja umanjena za ukupne kapitalne izdatke - Kapitalni budžet RCG , kapitalni izdaci u tekućem budžetu i kapitalni izdaci fondova i opština) u 2007. godini procijenjeno je na 906,55 mil.€ što čini 42,07 % bDP-a za 2007. godinu.

OPIS Projekcija 2007 % bDPTekući prihodi 1122,63 52,09Porezi 719,73 33,40Doprinosi 257,27 11,94Takse 34,55 1,60Naknade 69,24 3,21Ostali prihodi 29,89 1,39Primici od otplate kredita 11,95 0,55 IZDaCI (I nivo konsolidacije) 1056,85 49,04 IZDaCI (II nivo konsolidacije) 1015,49 47,12TeKUĆa JaVNa POTROŠNJa 906,55 42,07Tekući izdaci 482,28 22,38bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 279,16 12,95Ostala lična primanja 29,32 1,36Rashodi za materijal i usluge 99,77 4,63Tekuće održavanje 26,85 1,25Kamate 20,63 0,96Renta 6,06 0,28Subvencije 13,86 0,64Ostali izdaci 6,63 0,31Transferi za socijalnu zaštitu 319,93 14,85Transferi institucijama pojedinicima NVO i javnom sektoru 75,44 3,50Kapitalni izdaci 150,30 6,97Pozajmice i krediti 11,33 0,53Otplata garancija 2,11 0,10Rezerve 15,45 0,72

DeFICIT / SUFICIT 65,78 3,05 Finansiranje -65,78 -3,05Domaće finansiranje -60,72 -2,82Inostrano finansiranje -52,52 -2,44

Donacije 1,61 0,07Projektni zajmovi 4,00 0,19

Prihodi od privatizacije ili depoziti 62,24 2,89Povećanje/smanjenje depozita -14,78 -0,69

Javni prihodi za 2007. godinu procijenjeni su u iznosu od 1.122,63 mil.€ što čini 52,09 % bDP-a za 2007. godinu. U strukturi javnih prihoda najveće učešće imaju porezi – 719,73 mil.€ ili 33,4 % bDP-a, a zatim doprinosi – 257,27 mil.€ ili 11,94 % bDP-a. Porezi učestvuju u ukupnim javnim prihodima sa 64 %, doprinosi sa 23 % dok svi ostali prihodi čine 13 % ukupnih javnih prihoda.

Procijenjeni višak prihoda nad rashodima u 2007. godini iznosi 65,78 mil.€ što čini 3,05 % procijenjenog bDP-a za 2007. godinu. Višak prihoda omogućava otplatu dugova i neizmirenih obaveza i povećanje depozita javnog sektora koji je procijenjen na 14,78 mil.€ što čini 0,69 % bDP-a za 2007. godinu.

Stanko JEKNIĆ, Koordinator Odsjeka za makroekonomsku analizu i saradnju sa međunarodnim institucijama, Radovan ŽIVKOVIĆ, samostalni savjetnik,

Vladislav KARADŽIĆ, samostalni savjetnik

65,78

1.056,851.122,63

Javni prihodi Javni rashodi Višak prihoda

republika crna gora ministarstvo finansija · - mr nikola vukićević, pomoćnik ministra za sektor...

Documents