Republika e Kosovës Republika Kosovo-Republic of Kosovo

Qeveria-Vlada-Government

MEMORANDUM SHPJEGUES I PROJEKTLIGJIT PËR NDËRMARRJET SOCIALE

EXPLANATORY MEMORANDUM DRAFT LAW ON SOCIAL WELFARE

MEMORANDUM OBJAŠNJENJA NACRTU ZAKONA OSOCIJALNIM PREDUZECIMA

1/59

1. Çështjet kryesore të trajtuara;

Problemet sociale, si: papunësia,

përfshirja sociale dhe ofrimi i shërbimeve

të ndryshme në favor të shoqërisë, mbetet

një sfidë e madhe për vendet në

zhvillim.Në Kosovë, çështjet që lidhen me

përfshirjen sociale dhe ofrimin e

shërbimeve sociale në dobi të shoqërisë

lidhen kryesisht me veprimtarinë e

Organizatave jo Qeveritare (OJQ). Disa

nga këto OJQ janë përfshirë në aktivitetet

ekonomike dhe sociale në mbështetjen e

punësimit dhe të ofrimit të shërbimeve

sociale. Në Kosovë sikurse në shumë

vende të Evropës Juglindore vihet re një

rritje e angazhimit të organizatave jo-

fitimprurëse në aktivitete ekonomike, të

cilat kanë si qëllim integrimin në punë të

personave të disavantazhuar ashtu si edhe

ofrimin e shërbimeve në dobi të shoqërisë.

Për këtë qëllim, MPMS-ja si organ

sponsorizues i këtij Projektligji, ka

paraparë nevojën e hartimin të një ligji i

cili do të synojë krijim e vendeve te reja

të punës për grupet e cenuara dhe ofrimin

e shërbimeve sociale për personat në

nevojë.

2. Objektivat dhe ndërlidhja e tyre me

prioritetet e Qeverisë;

Objektivi kryesor i këtij ligji, është që të

1. Key issues addressed;

Social problems such as unemployment,

social inclusion and provision of various

services in favor of society, it remains a

major challenge for developing countries ..

In the Republic of Kosova, issues related to

social inclusion and provision of social

services for the benefit of society, mainly

related to the activities of non-

governmental organizations (NGOs). Some

of these NGOs are involved in economic

and social activities in support of

employment and provision of social

services. In Republic of Kosova, as in

many countries of Eastern Europe there is a

growing commitment to non-profit

economic activities, which are aimed

integration at work of disadvantaged

persons as well as providing services for the

benefit of society. For this purpose, MLSW

as sponsorius body of this draft has

foreseen the need of drafting a law that will

aim the creation of new working places for

vulnerable groups and the provision of

social services to persons in need.

2. Objectives and their liaison with

Government priorities;

The main objective of this law is to

1. Osnovna tretiranihpitanja ;

Socijalne probleme kao što su

nezaposlenost, socijalno obuhvatanje i

pružanja različitih usluga u korist društva,

ostaje glavni izazov za zemlje u razvoju ..

Na Kosovu, pitanja koja se odnose na

socijalno uključivanje i pružanje socijalnih

usluga za dobrobit društva, uglavnom se

odnosi na aktivnosti Nevladinih

Organizacija (NVO). Neke od tih NVO su

uključeni u ekonomskim i društvenim

aktivnostima u cilju podrške zapošljavanju i

pružanje socijalnih usluga. Na Kosovu, kao

iu mnogim zemljama Istočne Evrope

primecuje se sve veca posvecenost

neprofitnih ekonomskih aktivnosti,koje

imaju za cilj integraciju novih radnih mesta

osoba u nepovoljnom položaju ekonomski,

kao i pružanjausluga za dobrobit društva.

Za tu svrhu, MRSZ kao sponzorstvo telo je

predviđelo potrebu izrade ovog zakona koji

ce imati za cilj stvaranje novih radnih mesta

za ugrožene grupe i pružanje socijalnih

usluga osobama u potrebi.

2. Ciljevi i njihovo povezivanje sa

Vladinim prioritetima;

Glavni cilj ovog zakona je da doprinese

2/59

kontribuojë në zhvillimin e ekonomisë

përmes krijimit të ndërmarrjeve sociale të

cilat adresojnë çështje sociale, duke

përfshirë punësimin dhe ofrimin e

shërbimeve dhe të mirave në interes të

shoqërisë. Përmes këtij ligji do të krijohen

mundësi për krijimin e vendeve te reja të

punës dhe ofrimin e shërbimeve sociale

personave në nevojë. Qeveria e Kosovës,

si prioritet të saj, ka përcaktuar ngritjen e

e shkallës së punësimit, me theks të

veçantë, punësimin e grupeve të cenuara

apo personave të disavantazhuar. Qeveria e

Kosovës, vitin e kaluar ka miratuar

Koncept dokumentin për fushën e

ndërmarrjeve sociale, në bazë të të cilit

dokumenti, ka sqaruar nevojën dhe arsyen

e hartimit të Ligjit për Ndërmarrjet

Sociale. Qeveria e Kosovës, përkatësisht

MPMS-ja, në bazë të mandatit të saj, ka

përfshirë në Programin Legjislativ të saj

për vitin 2016 hartimin dhe miratimin e

Ligjit për Ndërmarrjet Sociale.

3. Opsioni i rekomanduar;

Bazuar në tri opsionet e paraqitura në

Koncept dokumentin për rregullimin e

fushës së ndërmarrjeve sociale, duke

marrë në konsideratë praktikat më të mira

të vendeve të zhvilluara dhe duke iu

përshtatur nevojave dhe sistemit të

brendshëm të vendit, opsioni i

contribute to the development of the social

economy through the creation of social

enterprise which addresses social issues

including employment and provision of

goods and services of interest to society.

This law will provide opportunities for

creating new jobs and providing social

services to those in need. Government of

Kosovo, as its priority, has set raising the

level of employment, with special emphasis

on the employment of vulnerable groups or

disadvantaged persons. Government of the

Republic of Kosova, the passed year has

approved the Concept Paper for the field of

social enterprise, on the basis of which

document, explained the need and reason

for drafting the Law on Social Enterprises.

Government of Kosova, respectively

MLSW, under its mandate, has included in

its Legislative Program for 2016 drafting

and adoption of the Law for Social

Enterprises.

3. Recommended option;

Based on the three options presented in the

Concept Document for regulation the field

of social enterprise, taking into

consideration the best practices of

developed countries and adopting their

needs and the system internal to the

country, the MLSW recommended option,

razvoju socijalne ekonomije kroz stvaranje

inicijativa društvenih preduzeca koja se

bave socijalnim pitanjima, uključujuci

zapošljavanje i pružanje roba i usluga od

interesa za društvo. Ovaj zakon ce

obezbediti mogucnosti za otvaranje novih

radnih mesta i pružanje socijalnih usluga

osobama u potrebi. Vlada Kosova, kao svoj

prioritet,postavlja podizanje nivoa

zaposlenosti, sa posebnim naglaskom na

zapošljavanju ugroženih grupa ili ugroženih

lica. Vlada Kosova protekle godine je

usvojiloNacrt dokumenat za oblast

socijalnog Preduzeca, na osnovu kojeg

dokumenta, je objasnio potrebu i razlog za

izradu Zakona o Socijalnim Preduzecima.

Vlada Kosova, odnosno MRSZ, u okviru

svog mandata, je uključenou sopstvenog

zakonodavnom programu za 2016 i

usvajanje Nacrta Zakona za Socijalna

Preduzeca.

3. Preporučena opcija;

Na osnovu tri predstavljene opcije u

KonceptDokumentu za regulisanje oblasti

socijalnog preduzeca, uzimajuci u obzir

najbolje prakse razvijenih zemalja i njihovih

potreba i interni sistem zemlje, preporučena

opcija MRSZ, je izrada i usvajanje Zakona

o socijalnim preduzecima na Kosovu.

3/59

rekomanduar i MPMS-së, është hartimi

dhe miratimi i Ligjit për Ndërmarrjet

Sociale në Kosovë. Qëllimi i ndërmarrjeve

sociale përfshin të dyja format: integrimin

në punë të personave të disavantazhuar

dhe ofrimin shërbimeve sociale për

personat në nevojë. Këto forma, do të jenë

të përcaktuara në ligj si Kategoria A dhe

Kategoria B. Në Kategorinë A, janë

kategorizuar ndërmarrjet sociale të cilat

ofrojnë shërbime sociale për grupet e

disavantazhuara dhe janë përcaktuar edhe

cilat lloje të shërbimeve sociale që

ofrohen. Ndërsa në Kategorinë B, janë

kategorizuar ndërmarrjet sociale të cilat

punësojnë së paku 30% të grupeve të

disavantazhuara. Ligji do të lejonte

mundësinë edhe bashkimin e këtyre dy

formave të cilat ofrojnë edhe shërbime

sociale por edhe punësim për grupet e

disavantazhuara. Ligji do të përcaktojë se

cilat parime bazë të ndërmarrjeve sociale

duhet të përmbahen edhe në dokumentet

themeluese. Ligji do të sanksionojë se

ndërmarrjet sociale do të jenë persona

juridikë jofitimprurës të cilët mund të

krijohen në një nga format juridike të

parashikuara nga ligjet e Kosovës, si:

shoqëri, kooperativa apo organizatat

jofitimprurëse, që në aktet e tyre të

themelimit do të bëhet i qartë qëllimi

social i themelit të ndërmarrjes sociale.

Projektligji do të ndajë qartë dy momente

që lidhen me themelimin e ndërmarrjeve

sociale. Së pari, regjistrimi i tyre do të

is drafting and adoption of the Law on

Social Enterprises in the Republic of

Kosova. Social purposes of social

enterprises include both forms as labor

integration of disadvantaged people and

providing social services for people in need.

These forms will be defined in law as

Kategroia A and Category B. In Category

A, are categorized social enterprises that

provide social services for disadvantaged

groups and are also determined which types

of social services provided. While in

Category B, they are categorized social

enterprises that employ at least 30% of

disadvantaged groups. The law would also

allow the possibility of merging the two

shapes which provide social services but

also the employment of disadvantaged

groups. The law will determine which the

basic principles of social enterprise must

adhere also in the founding documents. The

law will sanction that social enterprises will

be legal persons nonprofit that can be

created in one of the legal forms provided

by the laws of Kosovar society, cooperative

or non-profit organizations, in their acts of

foundation will become clear the social

intent of the social enterprise foundation.

The draft law will clearly separate the two

aspects related to the establishment of

social enterprises. First, their registration

will be done on one of the responsible

authorities according to the legal form of

the company founders have chosen, while

the status of social enterprise will be

Društveni cilj društvenih preduzeca

uključuju oba oblika kao integracije rada u

ugroženih ljudi i pružanje socijalnih usluga

za ljude u potrebi. Ovi oblici ce biti

definisana u zakonu kao Kategroia A i

Kategorija B. U kategoriji A, kategorisani

su društvena preduzeca koja pružaju usluge

socijalne zaštite za ugrožene grupe i takođe

su određene koje vrste socijalnih usluga se

pružaju.

Dok u kategoriji B, su kategorisani

društvenih preduzeca koja zapošljavaju

najmanje 30% ugroženih grupa. Zakon bi

takođe omogucilo mogucnost spajanja ovih

dva oblika koji pružaju socijalne usluge, ali

i zapošljavanje ugroženih grupa.

Zakon ce utvrditi koji su osnovni principi

društvenog preduzeca trebajudobro da se

pridržavaju osnivačkim dokumentima.

Zakon ce sankcionisati socijalna preduzeca

koja ce biti pravna lica neprofitna koje

mogu se osnivati u jednom od pravnih formi

predviđenim zakonima Kosova , kao

zadruge ili neprofitne organizacije, kojiu

svojim aktima osnivanja ce postati jasan cilj

osnivanja socijalnog preduzeca.

Nacrt zakona ce jasno razdvoji aspekte koji

se odnose na uspostavljanje društvenih

preduzeca.

Prvo, njihova registracija ce biti učinjeno na

jednom od nadležnih organa u skladu sa

jedne pravne forme koje su osnivači

izabrali, dok statusdruštvenog preduzeca ce

biti obezbeđen od strane MRSZ i bice

održan i njihov registar.

4/59

bëhet në një nga autoritetet përgjegjëse

sipas formës juridike që kanë zgjedhur

themeluesit e ndërmarrjes, ndërkohë që

statusi i ndërmarrjes sociale do të jepet

nga MPMS-ja dhe po aty do të mbahet

dhe regjistri i tyre.

4. Arsyetimi i propozimit, duke

përfshirë një shpjegim të nivelit të

përafrimit me legjislacionin e BE-së;

Zhvillimi i ndërmarrjeve sociale, si një

element kyç i ekonomisë sociale, është

pjesë e Strategjisë “Evropa 2020”. Me

qëllim promovimin e një "ekonomie të

tregut social”, Bashkimi Evropian ka

vendosur ekonominë sociale, si instrument

të ri në qendër të shqetësimeve që lidhen

në veçanti me luftën kundër varfërisë dhe

përjashtimit social si edhe krijimin e

vendeve të punës. Vizioni dhe strategjia e

Bashkimit Evropian është e sanksionuar

qartë në Komunikatën e Iniciativës së

Komisionit Evropian për Biznesin Social1

dhe në një sërë dokumentesh dhe

deklaratash që kanë pasuar këtë iniciativë.2

Koncepti i ri për Ndërmarrjet Sociale në

Bashkimin Evropian, akoma nuk është

rregulluar me Acquin e BE-së. BE, deri më

tani, ka nxjerrë shumë studime dhe raporte

provided by MLSW and there will be also

held and their registry.

4. Grounds for the proposal, including an

explanation on the level of

approximation with EU legislation;

The development of social enterprises, as a

key element of social economy, is part of

the Europe 2020 Strategy. In order to

promote a "social market economy", the

European Union has placed the social

economy, as new instrument at the center of

concerns related particularly to the fight

against poverty and social exclusion as well

as job creation. The vision and strategy of

the European Union is clearly enshrined in

the Communication of the European

Commission initiative for social Business

and a series of documents and declarations

that have followed this initiative.

A social enterprise as a new concept in the

European Union is not yet regulated by EU

Acquin. EU, so far, has issued many studies

and reports on the development of the

concept and the possibilities for unification

of standards in EU level to social

4. Obrazloženje predloga, uključujući

objašnjenje nivoa usklađivanja sa

zakonodavstvom EU;

Razvoj društvenih preduzeca, kao ključni

element socijalne ekonomije, je deo

Strategije Evrope2020 u cilju promovisanja

"socijalne tržišne ekonomije", Evropska

Unija je postavilo socijalnu ekonomiju, kao

novi instrument u centru zabrinutosti koja se

povezuju posebno sa borbom protiv

siromaštva i socijalne isključenosti, kao i

otvaranje novih radnih mesta. Vizija i

strategija Evropske Unije je jasno sadržano

u saopštenju inicijative Evropske komisije

za Socijalni Biznis1 i niz dokumenata i

izjava koje su sledile su ovu inicijativu 2.

Novii koncept za Socijalna preduzeca jedan

u Evropskoj Uniji još uvek nije regulisano

sa Acquin EU. Evropska unija, do sada, je

izdao mnoge studije i izveštaje o razvoju

koncepta i mogucnosti za ujedinjenje

standarda u nivou EU društvenih preduzeca.

1Komunikimi nga Komisioni në Parlamentin Evropian, Këshillit, Komitetit Ekonomik dhe Social Evropian dhe Komitetin e Rajoneve Iniciativa e Biznesit Social, duke krijuar

klimëtë favorshme për ndërmarrjet sociale, aktorët kyç në ekonominë sociale dhe të inovacionit, 2011. 2Deklarata e Strasbourgut, 16-17 janar 2014.

5/59

rreth zhvillimit të këtij koncepti dhe

mundësisë së unifikimit të standardeve në

nivel të BE-së për ndërmarrjet sociale.

5. Elementet kryesore të legjislacionit

ose politikës së propozuar (përmbajtja

instrumentet e politikave, kosto,

procedurat administrative);

Projektligji për ndërmarrjet sociale, ka

përcaktuar se ndërmarrje sociale mund të

regjistrohen si OJQ, shoqata, fondacione,

biznese dhe koorporata bujqësore.

Regjistrimi i tyre do të bëhet sipas

legjislacionit në fuqi për Lirinë e

Asociimit dhe Organizimit dhe Shoqërive

Tregtare. Pas regjistrimit të tyre,

ndërmarrjet sociale, për të ushtuar

aktivitetin e tyre social, do të duhet të

marrin statusin e ndërmarrjeve sociale në

Ministrinë e Punës dhe Mirëqenies Sociale

sipas kritereve të cilat i ka përcaktuar

projektligji në fjalë.

Ndërmarrjet sociale sipas këtij projektligji

do të përfshijë të dyja format e veprimit si

ndërmarrje sociale të kategorisë A dhe

ndërmarrje sociale të kategorisë B. Në

Kategorinë A do të kategorizoheshin

ndërmarrjet sociale të cilat ofrojnë

shërbime sociale për grupet e cenuara

ndërsa në Kategorinë B, do të

kategorizoheshin ndërmarrjet sociale të

cilat punësojnë së paku 30% të grupeve të

cenuara. Ligji, do të lejonte mundësinë

enterprises.

5. Key legislation elements or proposed

policy (content, policy instruments, cost,

administrative procedures);

The draft law on social enterprises has

determined that social enterprise can

regjistohen as NGOs, associations,

foundations, businesses and agricultural

koorpoarat. Their registration will be done

according to the legislation in force on

Freedom of Association and Organization

and Trade Association. After their

registration, social enterprises, to exercise

their social activity, they will have to

assume the status of social enterprises in the

Ministry of Labour and Social Welfare

according to the criteria which determined

the draft law in question.

Social enterprises under this draft law will

include both forms of action such as social

enterprise of the category A and social

enterprise to category B. Category A A will

categorize social enterprises that provide

social services for vulnerable groups while

in Category B, will be categorized social

enterprises which employ at least 30% of

disadvantaged groups. The law would also

allow the possibility of merging of this two

shapes which provide social services but

5. Ključni elementi predloženog zakona

ili politike (Sadržaj instrumenti politika

cena, administrativne procedure);

Nacrt zakona o socijalnim preduzecima, je

utvrdilo da socijalno preduzece može se

registrovati kao NVO, udruženja, fondacije,

preduzeca i poljoprivrednih koorporacija

Njihova registracija ce se vršiti u skladu sa

zakonima o Slobodi Udruživanja i

Organizovanja i Trgovačkim Društvima.

Nako njihovog registrovanja,društvenih

preduzeca,da ostvare svoje društvene

aktivnosti, oni ce morati da prihvati status

društvenih preduzeca u Ministarstvu Rada i

Socijalne Zastite u skladu sa kriterijumima

koje određuje nacrtzakon u pitanju.

Socijalna preduzeca prema ovom

Nacrtzakona ce obuhvatati dva oblika

delovanja kao sociajlno preduzece

kategorije A i socijalno preduzece

kategorije B.UKategoriji A kategorizaciju

socijalnih preduzeca koje pružaju socijalne

usluge za ugrožene grupe, dok u kategoriju

B, cebiti kategorizacija društvenih

preduzeca koja zapošljavaju najmanje 30%

ugroženih grupa.

Zakon bi takođe omogucilo mogucnost

6/59

edhe bashkimin e këtyre dy formave të

cilat ofrojnë edhe shërbime sociale por

edhe punësim për grupet e cenuara.

Projektligji ka përcaktuar edhe listën e

personave të cenuar të cilët iu janë

përshtatur kushteve dhe rrethanave në

Kosovë. Projektligji do të sanksionojë se

ndërmarrjet sociale do të jenë persona

juridikë jofitimprurës. Projektligji do të

përcaktojë se cilat parime bazë të

ndërmarrjes sociale duhet të përmbahen

edhe në dokumentet themeluese.

Projektligji do të parashikojë të gjitha

rregullat e transparencës dhe të kontrollit

në mënyrë që ndërmarrja sociale të mos

devijojë nga qëllimi social dhe gjithashtu

do të parashikojë se cilat do të jenë

instrumentet ndihmuese për të zhvilluar

dhe promovuar ndërmarrjet sociale.

Ndihma do të konsistojë në përgatitjen e

planeve dhe studimeve për zonat dhe llojin

e aktiviteteve që do të ushtrojnë

ndërmarrjet sociale, por edhe në ofrimin e

fondeve si nga buxheti i shtetit dhe nga

fonde të ndryshme të Bashkimit Evropian.

Gjithashtu për llojin e ndërmarrjes që

krijohet me qëllimin që të punësojë

persona nga kategoritë e cenuara mund të

parashikohen edhe subvencione për

sigurimet dhe pagat e tyre dhe në veçanti

lehtësira të tjera fiskale ashtu siç është

përcaktuar me ligjet dhe aktet nënligjore të

pakos fiskale në Kosovë.

also the employment of vulnerable groups.

The draft law has defined the list of

vulnerable persons who are adopted the

conditions and circumstances in Kosova.

The draft law that would sanction that

social enterprise will be non-profit legal

persons. The draft law will determine what

the basic principles of social enterprise

must adhere well to the founding

documents.Draft law will foresee all the

rules of transparency and control so that

social enterprise not deviate from the social

purpose and will also foresee which

supported instruments will be to develop

and promote the social enterprises. The

assistance will consist in the preparation of

plans and studies for the areas and the type

of activities that will exercise social

enterprises, but also in the provision of

funds from the state budget and various

funds of the European Union. Also for the

type of enterprise that is created with the

aim to employ people from vulnerable

categories can also foresee subsidies for

insurance and their wages and in particular

in other fiscal facilities as stipulated by

laws and sub legal acts of the fiscal package

in the Republik of Kosova.

spajanja dva oblika koji pružaju socijalne

usluge, ali i zapošljavanje ugroženih grupa.

Nacrt zakona je definisao spisak ugroženih

osoba koje su se prilagodile uslovima i

okolnosti na Kosovu. Zakon ce

sankcionisati socijalna preduzeca koja ce

biti pravna lica neprofitna .

Nacrt zakona ce utvrditi da koji su osnovni

principi društvenog preduzeca trebaju dobro

da se pridržavaju u osnivačkim

dokumentima.Nacrt ce obezbediti sva

pravila transparentnosti i kontrole, tako da

socijalno preduzece ne odstupaju od

socijalne svrhe i takođe ce

obezbeditipomocna instrumentaza razvoj i

promociju socijalnih preduzeca.

Pomoc ce se sastojati u pripremi planova i

studija za područja i vrste aktivnosti koje ce

vršiti socijalnih preduzeca, nego i u

pružanju sredstava iz državnog budžeta i

raznih fondova Evropske Unije. Takođe,

vrsta preduzeca koji je osniva sa ciljem da

zaposle ljude iz ugroženih kategorija može

biti obezbeđeno i subvencije za osiguranje i

njihove plate i posebno fiskalnih olakšica,

kao što je propisano zakonima i propisima

fiskalnog paketa na Kosovu.

7/59

6. Lista e plotë e akteve ligjore të BE-së

që duhet të përfshihen në projekt aktin

ligjor si burime informuese (nëse është e

aplikueshme);

Siç u theksua në pikën 4 të këtij

dokumenti, BE-ja akoma nuk e ka të

rregulluar me legjislacion fushëveprimin e

ndërmarrjeve sociale.

7. Vlerësimi i ndikimit financiar të

opsionit të propozuar;

Ky Projektligj nuk parasheh implikime

financiare. Pjesë përbërëse e këtij

dokumenti, është Vlerësimi i Ndikimit

Financiar.

8. Konsultimi (kush është konsultuar

dhe përmbledhje të shkurtra të

përgjigjeve);

MPMS-ja, sipas dispozitave të Rregullores

së Punës së Qeverisë nr. 09/2011, ka

zhvilluar procesin e konsultimeve

paraprake dhe publike. Konsultimi

paraprak është zhvilluar qysh në fazën e

parë të hartimit të projektit fillestar ku janë

konsultuar këto institucione:

- Zyra Ligjore e ZKM-së;

- Sekretariati Koordinues i ZKM-së;

6. The full list of EU legal acts to be

ncluded in the draft laë as information

source (if applicable);

As was stated in paragraph 4 of this

document, the EU still has not regulated by

legislation the scope of social enterprises.

7. Assessment of the financial impact of

the proposed option;

The draft law provides no financial

implications.Integral part of this document

is the Financial Impact Assessment.

8. Consultation (who was consulted and a

brief summary of replies);

MLSW, under the provisions of the Rules

of Procedure of the Government no.

09/2011, has developed preliminary

consultation process and public. Prior

consultation is already developed in the first

phase of development of the initial project

where these institutions were consulted:

- Legal Office of OPM;

- Coordination Secretariat of the OPM;

6. Celokupan spisak pravnih akata EU

koji treba da se uključe u nacrt pravnog

akta, kao informativni izvor

(ako je primenjivo):

Kao što je navedeno u stavu 4 ovog

dokumenta, EU još uvek nije regulisao

zakonodavstvom, obim socijalnih preduzeca

7. Procena finansijskog uticaja

predložene opcije;

Ovaj Nacrtzakona ne predviđa nikakve

finansijske implikacije. Sastavni deo ovog

dokumenta je Procena Finansijskog Uticaja.

8. Konsultacije (koji su konsultovani i

kratak rezime odgovora);

MRSZ, u skladu sa odredbama Poslovnika o

Radu Vlade br.09/2011,je razvio

preliminarni proces konsultacija i javnosti.

Prethodno konsultovanje je vec razvijeno u

prvoj fazi razvoja inicijalnog projekta gde

su konsultovani ove institucije:

-Pravna Kancelarija Ureda Premijera;

- Sekretarijat KoordinacijeUP;

8/59

- Zyra e Informimit të ZKM-së;

- Administrata Tatimore e Kosovës;

- Ministria e Financave;

- Ministria e Tregtisë dhe Industrisë;

-Ministria e Arsimit, Shkencës dhe

Teknologjisë;

-Ministria e Administratës Publike;

-Ministria e Drejtësisë;

-Ministria e Pushtetit Lokal;

-Ministria e Integrimeve Evropiane;

- Ministria e Shëndetësisë;

- Ministria e Punëve të Brendshme;

- Agjencia për Barazi Gjinore;

-Trupa Ekzekutive e Inspektoratit të Punës;

-Fondi Pensional i Kosovës ( Trusti)

- Avokati i Popullit.

Ndërsa nga procesi i konsultimeve publike,

kemi konsultuar:

- Komisionin Evropian - Zyrën në

Prishtinë’

- OSCE - Zyrën në Prishtinë;

- UNDP - Zyrën në Prishtinë;

- Bankën Botërore- Zyrën në Prishtinë;

- EFT-Zyra në Torino;

- Ambasadat e huaja në Kosovë;

- GIZ - Zyrën në Prishtinë;

- OJQ –Handikos;

- OJQ –Pema;

- OJQ- Down Sindrown Kosova;

- APPK

- Kryqin e Kuq të Kosovës;

- Terre des Homme;

- Information Office of the OPM;

- Tax Administration of Kosova;

- Minister of Finance;

- Ministry of Trade and Industry;

- Ministry of Education, Science and

Technology;

- Ministry of Public Administration;

- Ministry of Justice;

- Ministry of Local Government;

- Ministry of European Integration;

- Healthy ministry;

- Ministry of Internal Affairs;

- Agency for Gender Equality;

- Executive Body of the Labour

Inspectorate;

- Kosova Pension Fund (the Trust)

- Ombudsman

While the public consultation process, we

have consulted these actors:

- European Commission - Office in

Prishtina "

- OSCE - Office in Pristina;

- UNDP - Office in Pristina;

- World Bank-Office in Pristina;

- EFT-office in Turin;

- Foreign embassies in Kosova;

- GIZ - Office in Pristina;

- -Handikos NGOs;

- NGOs tree-;

- Down Sindrown Kosova NGOs;

- APPK

- Red Cross of Kosova;

- Terre des Homme;

- Kancelarija Inforisanja -KP;

- Poreska Uprava Kosova;

- Ministarstvo Finansija;

- Ministarstvo Trgovine i Industrije;

- Ministar Obrazovanja, Nauke i

Tehnologije;

- Ministarstvo za Javnu Upravu;

- Ministarstvo Pravde;

- Ministarstvo za Lokalnu Samoupravu;

- Ministarstvo za Evropske Integracije;

- Ministarstvo Zdravlja;

- Ministarstvo Unutrašnjih Poslova;

- Agencija za Ravnopravnost Spolova;

-Izvršni TrupaInspekcija Rada

- Penzioni Fond Kosova (Trust)

- Ombudsman.

Dok iz procesa javnih konsultacija

konsultovani su ovi :

- Evropska Komisija - kancelarija u

Prištini "

- OEBS - Kancelarija u Prištini;

- UNDP - Kancelarija u Prištini;

- Svetska Banka -kancelarija u Prištini;

- EFT-kancelarija u Torinu;

- Strane ambasade na Kosovu;

- GIZ - kancelarija u Prištini;

- Handikos NVO;

- NVO Pema ;

- NVO Down Sindrown Kosova

-APPK

- Crveni krst Kosova;

- Terre de Homme ;

9/59

- Caritass Kosova dhe

- shumë organizatave të ndryshme të

cilat aktualisht funksionojnë si

ndërmarrje sociale.

Komentet më përmbajtësore, janë pranuar

nga Organizatat Jo Qeveritare të cilat

zhvillojnë dhe njohin konceptin e

ndërmarrjeve sociale.

Gjithashtu, si më te zëshme në procesin e

konsultimeve, kanë qenë edhe organizatat

ndërkombëtare të vendosura në Kosovë, si: Terre Des Homme, Caritas Kosova,

GIZ,pastaj Zyra e Bashkimit Evropian, etj.

Të gjitha komentet e pranuara, janë

shqyrtuar dhe pjesa dërmuese janë pranuar

në draftin final të projektligjit. Komentet

kryesore, kanë qenë të fokusuara në

aktivitetet e ndërmarrjeve sociale, të cilat

janë komentuar si të ngushta dhe jo në

përputhje me praktikat e vendeve të BE-

së.

9. Mënyra e komunikimit të politikës së

re për publikun;

Mënyra e komunikimit me aktorët,

përkatësisht me institucionet dhe grupet e

interesit lidhur me shpalosjen e konceptit

të ndërmarrjeve sociale, ka filluar që nga

viti 2013. Politika e propozuar ka qenë

fillimisht e publikuar nga zyrtarët e

- Caritass Kosova and

- Many different organizations that

currently operate as social enterprises.

Substantive comments were received from

non-governmental organizations that

develop and recognize the concept of social

enterprise.

Also like most vocal in the consultation

process, international organizations have

also been deployed in Republic of Kosova

as Terre des Homme, Carita Kosova, GIZ

then Office of the European Union etc.

All comments received were reviewed and

most of them are received in the final draft

of the draft law. Top Comments, have been

focused on social enterprises activities,

which are commented on how close and not

in conformity with the practices of the EU

countries.

9. Form of communicating new policies

to the public;

Its communication with stakeholders, ie the

institutions and stakeholders regarding the

disclosure of the concept of social

enterprises, has started since 2013. The

proposed policy was originally published

by the MLSW officials during preparation

- Caritass Kosovo i

- Mnoge različite organizacije koje

trenutno fuksionišu kao socijalna

preduzeca;

Suštinske komentari su dobijena od

Nevladinih Organizacija koje razvijaju i

priznaju koncept socijalnog preduzeca.

Takođe najglasniji u procesu konsultacija,

bile su međunarodne organizacije takođe

uspostavljene na Kosovu kao Terre Ses

Homme, Carita Kosovo, GIZ zatim

Kancelarije Evropske Unije itd

Svi primljeni komentari su pregledani i

neodoljivo deo je primljen u konačnog

nacrta zakona. Glavni komentari, su

fokusirani na aktivnosti socijalnih

preduzeca, koji su komentarisanikao

manjkasta, i u neskladu sa zemljama EU.

9. Način komuniciranja nove politike za

javnost;

Oblik komunikacija sa zainteresovanim

stranama,odnosnosa institucije i

zainteresovane strane u vezi objavljivanja

nacrta socijalna preduzeca, počelo je od

2013 godine.Predložena politika je

prvobitno objavljen od strane zvaničnika

10/59

MPMS-së, gjatë përgatitjes së analizave

dhe publikimeve të raporteve të ndryshme,

lidhur me konceptin e ndërmarrjeve

sociale si dhe vizitave studimore të bëra në

disa shtetetë BE-së mbi njohjen dhe

funksionimin e ndërmarrjeve sociale.

Gjatë vitit 2014, këtë politikë, MPMS-ja e

ka prezantuar edhe në Strategjinë

Sektoriale ‘ Punësimi dhe Politikat Sociale

2014 -2020”. Ministri i MPMS-së, që nga

viti 2015, e ka përcaktuar si prioritet

zhvillimin e ndërmarrjeve sociale në

Kosovë. Kjo politikë është prezantuar

edhe nga vet Ministri i MPMS-së i cili në

bashkëpunim me shumë organizata

ndërkombëtare që veprojnë në Kosovë

dhe OJQ-të vendore, kanë organizuar

debate dhe tryeza për përmbajtjen e

politikës së re të propozuar dhe dobi të

cilat i sjellin ato.

10. Të dhëna e tjera analitike të

nevojshme për t’ua lejuar ministrave që

të marrin një vendim të informuar,

Në Kosovë koncepti i ndërmarrjeve sociale

është në fazën fillestare të zhvillimit.

Promovimi i tyre është vlerësuar i

nevojshëm për adresimin e problemeve

sociale si papunësia, përfshirja sociale dhe

ofrimi i shërbimeve të ndryshme në favor

të shoqërisë e cila është dhe mbetet një

sfidë e madhe për vendin tonë.

of analyzes and reports publications

different enterprises regarding the concept

of social enterprises and study visits made

in several EU countries on the recognition

and operation of social enterprises. During

2014, that policy, MLSW has presented

also in the Sector Strategy 'employment and

Social Policy 2014 -2020 ". Minister of

MLSW, since 2015, has determined as

prioritized development of social

enterprises in Kosova. This policy is also

presented by the Minister of MLSW who in

cooperation with international organizations

operating in Kosova and local NGOs have

organized debates and round tables on the

content of the new policy proposed and

benefits which they brings.

10. Other analytical data needed to allow

for Ministries to make an informed

decision;

In Republic of Kosova, the concept of

social enterprise is at the initial stage of

development. Their promotion is estimated

need to address social problems such as

unemployment, social inclusion and

provision of various services in favor of the

company which is and remains a major

challenge for our countries. Social

MRSZ tokom pergatijtes analizu i

objavljivanje izveštaja razni ndermarrjesve

u pogledu koncepta socijalnih i studijskih

poseta izvršena u nekoliko zemalja EU o

priznavanju i rad socijalnih preduzeca.

Tokom 2014 god. ovu politiku, MRSZ je

predstavilo u Sektora za strategiju

'Zaposljavanje i Socijalne Politike 2014 -

2020 ". Ministar MRSZ, od 2015 godine,je

imao kao prioritet razvoj socijalnih

preduzeca na Kosovu. Ova politika je

predstavljenai od samog ministra MRSZ

koji u saradnji sa međunarodnim

organizacijama koje funksionisaju na

Kosovu i lokalnih NVO su organizovali

debate i okruglih stolova o sadržaju nove

politike koje ce predložiti i koristi ce oni

doprineti.

10. Drugi analitički podaci neophodni da

omoguče ministrima da donesu jednu

informisanu odluku;

Na Kosovu, koncept socijalnog preduzeca je

u početnoj fazi razvoja. Njihova promocija

je procenjena za

potrebuadresiranjadruštvenih problema kao

što su nezaposlenost, socijalne inkluzije i

pružanja različitih usluga u korist kompanije

koja i dalje predstavlja veliki izazov za

našu zemlju. Socijalnih preduzeca treba

11/59

Ndërmarrjet sociale duhen kuptuar si një

entitet i ri i cili funksionon me rregullat e

ekonomisë së tregut por për një mënyrë të

veçantë menaxhimi, që nuk niset nga

qëllimet e fitimit por nga adresimi i

nevojave sociale. Ndërmarrjet sociale kanë

statusin e personit juridik e cila në aktin e

themelimit ka caktuar objektiva sociale.

Ajo mund të zhvillojë aktivitete të

veprimtarive ekonomike, si prodhimin e të

mirave materiale dhe të shërbimeve në

interes të përgjithshëm të shoqërisë si dhe

integrimin në punë të personave nga grupet

e cenuara.

Zhvillimi i ndërmarrjeve sociale në Evropë

është ndjekur nga një numër i madh

studimesh dhe analizash mbi modelet dhe

funksionet e ndërmarrjeve sociale. Vitet e

fundit edhe Bashkimi Evropian ka

ndërmarrë disa nisma për zhvillimin dhe

promovimin e ndërmarrjeve sociale në

Evropë. Zhvillimi i ndërmarrjeve sociale,

si një element kyç i ekonomisë sociale,

është pjesë e Strategjisë “Evropa 2020”.

Me qëllim që të promovohet një "ekonomi

e tregut social”, Bashkimi Evropian ka

vendosur ekonominë sociale, si instrument

të ri në qendër të shqetësimeve që lidhen

në veçanti me luftën kundër varfërisë dhe

përjashtimit social, si edhe krijimin e

vendeve të punës.

enterprises should be understood as a new

entity that operates with the rules of the

market economy but for a special

management order, which does not depart

from the purpose of profit but by addressing

social needs. Social enterprises have the

status of a legal person which in the act of

establishing certain social targets. It can

develop economic activities, such as

production of goods and services in the

general interest of society and labour

integration the persons from vulnerable

groups.

Development of Socia Companies in

Europe is attended by a large number of

studies and analysis on patterns and

functions of social enterprises. Recent years

the European Union has taken several

initiatives for the development and

promotion of social enterprises in Europe.

The development of social enterprises, as a

key element of social economy, is part of

the Europe 2020 Strategy In order to

promote a "social market economy", the

European Union has placed the social

economy, as new instrument at the center of

concerns related particularly with the fight

against poverty and social exclusion as well

as job creation.

shvatiti kao novi entitet koji posluje sa

pravilima tržišne ekonomije, ali zajednom

posebnom odlukom menadžmenta, koja ne

odstupa od svrhe profita vec zadovoljavanje

društvenih potreba. Socijalna preduzeca

imaju status pravnog lica koje je u čin

osnivanja uspostavljeno društvenih ciljeva.

To može razvijati aktivnosti ekonomskih

delatnosti , kao i proizvodnja materijalnih

dobara i usluga od opšteg interesa društva

kao i integraciju na radu ugroženih ljudi

grupa.

Razvoj društvenih kompanija u Evropi je

pracen od jednog velikiog broja studija i

analiza o modelima i funkcije društvenih

preduzeca. Poslednjih godina Evropska

Unija je preduzelo nekoliko inicijativa za

razvoj i promociju socijalnih preduzeca u

Evropi. Razvoj društvenih preduzeca, kao

ključni element socijalne ekonomije, je deo

Strategije“Evrope 2020”. Evropska Unija je

postavilo socijalnu ekonomiju u cilju

promovisanja “socijalne tržišne kao novi

instrument u centru zabrinutosti u vezi sa

posebnom borbom protiv siromaštva i

socijalne isključenosti, kao i otvaranje novih

radnih mesta.

12/59

Komentet për Projektligjin për Ndërmarrjet Sociale

Respodentët

GIZ Arsyetimi i organit

propozues për

përfshirje apo

mospërfshirje të komentit të

dhënë

Rrjeti i Grupeve

të Grave të

Kosovës

Arsyetimi i

organit

propozues për përfshirje apo

mospërfshirje

të komentit të

dhënë

Forumi për

Iniciativë

Qytetare

Arsyetimi i

organit

propozues për

përfshirje apo

mospërfshirje të

komentit të

dhënë

Çka mendoni për

aktivitetet e

ndërmarrjeve

sociale të

Kategorisë A

2.2.asistencë

familjare dhe

kujdesi në familje;

Si aktivitet është

shumë i

përgjithshëm dhe

mund të paraqesë

shumë problem

gjatë aprovimit të

ndërmarrjes

sociale apo edhe

gjatë

monitorimit.

2.6.shërbime për

kujdes ditor dhe

rezidencial ndaj

fëmijëve; (f. 6 të

Ligjit)

Sipas këtij

aktiviteti, në këtë

grup të mund të

hyjnë edhe

ndërmarrjet

private që janë

çerdhe të cilat

ofrojnë shërbimet

e kujdesit ditor

për të gjithë

Komenti eshte pranuar.

Komenti është pranuar. Është

preçizuar kategoria e

personave.

Nuk ka koment Lista e

aktiviteteve të

ndërmarrjeve

sociale për

Kategoritë A

dhe B do të

duhej të ishin

më të gjera në

mënyrë që të

sigurohet

përfshirje më

e gjerë e

ndërmarrjeve

sociale që

punojnë në

fusha të

ndryshme.

Komenti është pranuar

pjesërisht. Lista e

propozuar, mund të

plotësohet dhe

ndryshohet në të

ardhmen me vendim të

Qeverisë.

13/59

fëmijët

2.8. Shërbime të

ofruara për ri-

integrimin e

viktimave të

trafikimit, të

shfrytëzimit dhe të

dhunës në familje.

Shërbime

këshillimore dhe

mbështetëse të

ndërmarrjeve të

tjera sociale

Sugjerojmë që ky

aktivitet të

specifikohet,

sepse nëse

qëndron si i tillë

atëherë të gjitha

kompanitë

konsultative të

cilat ofrojnë

shërbime

këshilluese dhe

mbështetëse të

ndërmarrjeve,

mund të kalojnë

në ndërmarrje

sociale të

kategorisë A

Komenti është pranuar. Është

preçizuar kategoria e të rinjëve

delikuentë.

Komenti është pranuar. Është

preçizuar lloji i shërbimeve.

Çka mendoni për

aktivitetet e

ndërmarrjeve

sociale të

Kategorisë B

Nuk ka koment Nuk ka koment Komenti i

njëjtë

Çka mendoni për

listën e përfshirë

të grupeve të

cenuara, duhet

Duhet zgjeruar

për të përfshirë të

rinjtë delikuent

Është rregulluar në nenin 6

paragrafi 1.10. Kjo dispozitë,

vlen për të gjithë personat

delikuentë.

Lista duhet

zgjeruar.

RRGGK-

jamendon që

Nuk eshte pranuar. Politkat e

punesimit, nuk e percaktojne qe te

gjitha grate, jane te paafta dhe kane

veshtiresi te gjene pune ne tregun e

Edhe kjo listë

duhet

zgjeruar për

të përfshirë

Është pranuar

pjes[risht. Qeveria me

vendim mund

tëzgjerojë listën e

14/59

zgjeruar, kufizuar

apo plotësuar.

gratë në

përgjithësi duhet

të kategorizohen

si grup i cenuar,

jo vetëm gratë

me fëmijë nën

moshën 7

vjeçare.

Statistikat nga

vet Departamenti

i Punës tregojnë

që gratë

regjistrohen në

numra shumë më

të vegjël në

zyrate punësimit

sesa burrat.

RRGGK-ja

propozon që

edhe gratë e

paregjistruara në

zyrate punësimit

të konsiderohen

si grup i cenuar.

E njëjta vlen

edhe për gratë

viktima të

trafikimit dhe

dhunës.

punes. Regjistrimi i

punekerkueresve, nuk eshte detyrim

por nje drejte.

më shumë

grupe të

cenuara, si

dhe të

zvogëlohet

pragu i

kohëzgjatjes

së regjistrimit

në Zyrat e

Punësimit në

maksimum

12 muaj.

grupeve të cenuara.

A është i

mjaftueshëm

30% i përfshirjes

në punësim të

grupeve të

cenuara apo

duhet të jetë më i

lartë

Besoj që është e

mjaftueshme,

sepse nëse rritet

më shumë atëherë

do të ndikojë edhe

në

qëndrueshmërinë

e NS-së.

Jo. RRGGK-ja

mendon që kjo

përqindje nuk

është e

mjaftueshme,

sidomos kur

marrim parasysh

gjendjen shumë

të cenueshme në

të cilën gjenden

disa nga grupet

më të

Nuk eshte pranuar. Kuota prej 30%

eshte percaktuar ne Koncept

Dokumentin e aprovuar nga

Qeveria.

15/59

marxhinalizuara.

A mendoni që

janë të

mjaftueshme dhe

të zbatueshme

lehtësirat fiskale

dhe mundësitë

për kontraktim

dhe mbështetja

nga fondet

publike.

Lehtësirat fiskale duke përfshirë

tatimin në fitim

do të mund të

ndikojë në de-

rregullimin e

tregut (edhe ashtu

jo mirë të

rregulluar)

Lehtësirat fiskale

shumë vështirë

mund t’i

kontrolloni dhe

mund të

keqpërdoren nga

shumë biznese.

Sanksionet për

shkeljen e ligjit

për NSH janë

shumë të ulëta,

dhe kjo do të

mund të ndikojë

që shumë

grupe/persona të

kërkojnë të

krijojnë

ndërmarrje sociale

vetëm për shkak

të lehtësirave

fiskale

Nuk është pranuar. Njëra prej

stimulimit të zhvillimit të

ndërmarrjeve sociale është kjo

e drejtë, pra lehtësirat fiskale.

Keqpërdorimi i tyre, është

vetëm supozim.

Nuk ka koment

Komentet shtese 1.Nëse NUK doni

t’i përfshini

çerdhet e rregullta

atëherë ky

aktivitetet duhet të

specifikohet se

për cilët fëmijë

konkretisht duhet

të ofrohen këto

shërbime p.sh.

Fëmijët me nevoja

Eshte pranuar

16/59

të veçanta

(sindrom down,

autizëm, etj.),

2.Propozojmë të

shtohet edhe

ri-integrimin e të

rinjve delikuent

Eshte pranuar

3.E keni shumë

vështirë ta

monitoroni

aktivitetin e

këtyre

ndërmarrjeve,

prandaj duhet të

fusni një kriter që

është më lehtë i

matshëm

Nuk eshte qartesuar propozimi

4.Propozim për

një aktivitet tjetër

në kategorinë A.

Shërbime për

punësimin dhe

vetëpunësimin e

grupeve të

cenuara

Eshte pranuar

Propozim:

Nëse kërkohet që

Ndërmarrjet

Sociale paguajnë

tatimin në fitim

njëlloj si

ndërmarrjet e

tjera, atëherë

qeveria me një akt

ligjor, do të mund

të rregullonte që

tatimi i mbledhur

nga ndërmarrjet

sociale t’ju

rikthehet atyre

varësisht prej

Nuk eshte pranuar

17/59

aktiviteteve që i

zhvillojnë NS-të.

Kësisoj edhe

monitorimi do të

ishte më i lehtë

dhe tatimi në fitim

iu kthehet NS-ve

në formë të

fondeve publike

d.m.th këto fonde

shfrytëzohen

prapë nga

ndërmarrjet

sociale.

Kjo formë do të

rriste

konkurrencën në

mes të

ndërmarrjeve dhe

njëkohësisht do të

rriste cilësinë e

shërbimeve, e cila

do të ishte më

lehtë e

monitorueshme

nga ana e

Ministrisë.

18/59

Komentet për Projektligjin për Ndërmarrjet Sociale

Respodentët

Terres des Homes Arsyetimi i organit

propozues për

përfshirje apo

mospërfshirje të komentit

të

dhënë

Caritas Arsyetimi i organit

propozues për

përfshirje apo

mospërfshirje të komentit të

dhënë

Fondet e

TrajnimitEvropian

(ETF)

Arsyetimi i organit

propozues për

përfshirje apo

mospërfshirje të

komentit të

dhënë

Çka mendoni

për aktivitetet

e

ndërmarrjeve

sociale të

Kategorisë A

dhe

Kategorisë B

Ne do të

dëshironim të

këmbëngulin me

domosdoshmërinë

për të përfshirë dy

shërbimet e

mëposhtme:

1. Përmirësimi i

strehimit për

familjet e

cenueshme

(riparimin,

rindërtimin,

sanitare, dhoma

shtesë), nën

drejtimin e rreptë të

komunave dhe

Ministrisë për

Komunitete dhe

Kthim, Zyra për

Komunitete dhe

Zyrës për Qeverisje

të Mirë.

2.Transporti publik

në zonat rurale. Ky

shërbim mund të

mbulojë fshatrate

largëta, për të cilat

nuk ka operatorë

privatë që

Nuk është pranuar.Lista

aktuale e aktiviteteve është

mjaft e rregulluar. Ne te

ardhmen Ministria mund te

ndryshoj, plotësoj dhe

propozoje fusha te tjera te

veprimit për aktivitetet e

ndërmarrjet e rregulluara

shoqërore tëkategorisë A

dhe B, te vendosur nga

aktet nen-ligjore te

lëshuara nga Qeveria e

Kosovës.

Nuk ështëpranuar. Lista

aktuale e aktiviteteve është

mjaft e rregulluar. Në të

ardhmen Ministria mund të

ndryshojë, plotësojë dhe

propozoje fusha të tjera të

veprimit për aktivitetet e

rregulluara për ndërmarrjet

shoqërore të kategorisë A

dhe B, të vendosur nga

aktet nënligjore të lëshuara

nga Qeveria e Kosovës.

Në përgjithësi, nëse

përfshirja në punë arrin

deri në 30% te

personat në

disavantazh, një

ndërmarrje sociale

duhet të lejohet t’i

shtrijë aktivitet e saj në

secilin sektor të

industrisë.

Nuk ështëpranuar. Lista

aktuale e aktiviteteve është

mjaft e rregulluar. Në të

ardhmen Ministria mund të

ndryshojë, plotësojë dhe

propozojë fusha të tjera të

veprimit për aktivitetet e

ndërmarrjet e rregulluara

shoqërore të kategorisë A

dhe B, të vendosur nga aktet

nënligjore të lëshuara nga

Qeveria e Kosovës.

Hartimi aktual i ligjit

siguron një

përkufizim të limituar

të ndërmarrjeve

sociale në drejtim të

aktiviteteve(ekonomi

ke) që mund të

zbatohen (neni5).

Kjo mund të vazhdojë

rrezikun për

kufizimin e

mundësive të

punësimit për

personat e cenueshëm

dhe t’i vendosë atanë

aktivitete

profesionale me të

ardhura të vogla, me

kërkesa të ulëta të

aftësive(dhe me

mundësi të vogël të

përparojnë në karrierë

dhe t’i shmangen

varfërisë/përjashtimit)

Ne sugjerojmë të

lihen të hapura

aktivitetet ekonomike

në të cilat ndërmarrjet

sociale mund të jenë

aktive.

Është pranuar

pjesërisht. Lista e

aktiviteteve

ekonomike është e

përshkruar në Nenin 5

dhe 6 tëProjektligjit.

Në të ardhmen

Ministria mund të

ndryshojë, plotësojë

dhe propozojë fusha të

tjera të veprimit për

aktivitetet për

ndërmarrjet e

rregulluara sociale te

kategorisë A dhe B, të

vendosura nga aktet

nënligjore të lëshuara

nga Qeveria e

Kosovës.

19/59

aktualisht veprojnë

(për shkak të

mungesës së

fitimit). Ky

shërbim është

jashtëzakonisht i

rëndësishëm duke

pasur parasysh

çështje të tilla si

qasje në shërbimet

shëndetësore,

arsimin, shërbimet

e punësimit,

trajnime

profesionale, si dhe

shumë të tjerë.

Aktivitetet të cilat

aktualisht lejohen

për kategorinë B

janë të kufizuara.

Veçanërisht, ata

nuk përshtaten me

njërën nga

benefitet më të

rëndësishme dhe

interesante të një

ndërmarrjeje

sociale:

PUNESIMIN

Nëse autoritetet

publike të Kosovës

do të dëshironin të

stimulojnë aktivitete

të caktuara, kjo mund

të bëhet përmes

paketës stimuluese

(siç përcaktohet në

nenet 22-26) e cila

mund të jetë

shënjestër në prioritet

e aktiviteteve

ekonomike dhe

sociale (p.sh.

shoqërore, familjare,

e kujdesit dhe

shërbimit

shëndetësor). Një

tipologji më e gjerë e

aktiviteteve mund të

propozohet:

-Integrimi social dhe

ekonomik i personave

të pafavorshëm dhe të

përjashtuar (si

integrimi në punë dhe

strehimi i tyre, ndonjë

formë e punësimit për

grupet apo personat e

pafavorizuar).

-Shërbimet sociale të

interesit të

përgjithshëm (si

kujdesi afatgjate e

personave të moshuar

dhe personave me

aftësi të kufizuara;

arsimimi dhe kujdesi

për fëmijë; shërbimet

për punësim dhe

20/59

trajnim, strehimi

social; kujdesi

shëndetësor dhe

shërbimemjekësore.

-Të tjera shërbime

publike, si: transporti

në komunitet,

mirëmbajtja e

hapësirave publike,

etj.

-Forcimi i

demokracisë, të

drejtave civile dhe

qasja digjitale.

-Aktivitetet e mjedisit

si reduktimi i

rrezatimeve dhe

mbeturinave,

energjisë së

ripërtëritshme.

Çfarë

mendoni rreth

listës e cila

përfshin

grupet e

cenuara, a

duhet të

zgjerohet,

limitohet apo

plotësohet?

Një kategori tjetër

duhet shtuar:

shkelësit e ligjit

nga 16 deri 18 vjet;

dhe të

rriturit(shkelës të

ligjit).

Një ndërmarrje

sociale mund të

luajë një rol të

rëndësishëm në ri-

integrimin e

delikuenteve

përmes punës.

Aktualisht, mosha

minimale për

regjistrim në Zyrën

e Punësimit është

Ndërmarrjet sociale

mund t’i përfshijnë në

punë edhe personat me

nevoja të veçanta të

cilët nuk janë të

përfshirë në tregun e

punës. Në të njëjtën

kohë, është e

nevojshme të bëhet

dallimi brenda

kategorive të

propozuara;

nëveçantipër të

punësuarit afatgjatë do

të ishte e nevojshme të

identifikohet periudha

(2vite-3vite) e

“Statusit të

pafavorizuar” pas

Përcaktimet e

sugjeruara të grupeve

të pafavorizuara

(Neni 6) duhet t’i

pasqyrojnë

përcaktimet

ndërkombëtare/Evrop

iane(ose standardin e

shtetit).Nuk është e

nevojshme që për

secilën fushë të ligjit

të përcaktohet

ndryshe grupi

specifik si, p.sh. të

punësuarit afatgjatë.

Paracaktimi i grupeve

të pavaforshme (Neni

6) mund të

rishqyrtohet si

21/59

18 vjeç. Si pasojë,

një ndërmarrje

sociale nuk do të

lejohet të punësojë

personatë moshës

18 vjeçare pasi që

ata nuk kanë arritur

të jenë të

regjistruar për

periudhën 12

mujore në Zyrën e

Punësimit.

punësimit.

mëposhtë:

-të

pasqyrojëpërcaktimin

evropian të të

punësuarve afatgjatë,

mbi 6 muaj për të

rinjtë (15-24) dhe 12

muaj për të rriturit

(25+); për të

burgosurit, afër

lirimit të tyre (si një

masë për ri-

integrimin e tyre në

shoqëri).

A është e

mjaftueshme

përfshirja prej

30% në

punësimin e

grupeve

tëpafavorshm

e apo kjo

përqindje

duhet rritur?

Minimumi prej50%

duhet të jetë e

nevojshme.

Kuota prej 30%

ështëpërcaktuar

nëKonceptdokumentin që

është miratuar nga

Qeveria.

Nuk ka koment Kjo përqindje është

përdorur në vendet e

tjera dhe shihet e

arsyeshme pasi që

ndërmarrja duhet të

ndërtojë dhe ruajë

konkurrencën e saj

ekonomike dhe të

ballafaqojë presionin

në treg(pa investime

të mëdha dhe të

vazhdueshme/ nxitje

nga burime publike).

A mendoni se

janë të

Nuk ka koment

Neni 25: Lidhje me

temën shiko

Direktivën e

Është pranuar.

Autoriteti publik mund të

Masat fiskale dhe ato

të tjerat të stimuluara

të cilat ofrohen në

Ne e kemi përcaktuar

dhe e kemi menduar

këtë çështje, por në

22/59

mjaftueshme

dhe të

aplikueshme

pajisjet

fiskale dhe

mundësitë

kontraktuese

si dhe

përkrahja me

fonde

publike?

Prokurorimit

tëKomisionit

Evropian, nëveçanti

Nenin 20.

Ky nen sugjeron

autoritetet

kontraktuese t’i

kufizojnë disa

procedura të tenderimit

për blerjen e mallrave,

tëpunëve ose

shërbimevepër qendrat

e punës dhe

operatorëve

ekonomik,qëllimi

kryesor i tëcilëveështë

integrimi në punë i

personave me aftësi të

veçanta dhe atyre të

pafavorshëm.

Duke vepruar kështu,

autoritetet

kontraktuese do të

garantojnë një integrim

me efektiv dhe të

qëndrueshëm të këtyre

personave. Në të

njëjtën kohë, kjo do të

rriste performancën

ekonomike të qendrave

të punës dhe të

operatoreve të tjerë

ekonomik.

kontraktojë ndërmarrjen

sociale.

Nenet 22-26

janëmjaft bujare (në

veçanti përjashtimi

nga tatimi në fitim;

TVSH dhe

subvencionet e

pagave). Kjo mund të

çojë në rrezik të lartë

të abuzimit dhe

efekteve të

mundshme

çrregulluese në

konkurrencë. Prandaj,

marrëveshjet

monitoruese dhe të

kontrollit duhet t’i

parandalojnë këto

rreziqe (në mënyrë

efikase, jo duke

tejkaluar kufijtë).

Përjashtimi i

sugjeruar i taksave

mund ta rrezikojë

miratimin e ligjit

(normalisht, Ministria

e Financave do të jetë

kundër.)

Ndërmarrjet sociale

në BE, mbështeten

më shumë në një

përzierje të fluksit të

të ardhurave se sa një

qasje të përjashtimit

të taksave. Shembull i

financimit të

mundshëm:

-Të ardhurat që

rrjedhin nga

kontratat publike:

këtë

Projektligj këto çështje

janë të përcaktuara

qartë. Aspektet e

monitorimit dhe

çështjet e tjera do jenë

poashtu të qartësuara

nga Udhëzimet

Administrative.

23/59

Kontratat e

ndërmarrjes sociale

me autoritetet dhe

agjencitë publike për

të marrë pagesat për

shërbimet e

përcaktuara (kuazi-

tregjet). Struktura e

këtyre pagesave

mund të jetë mjaft

ndryshe, duke

ndryshuar nga pagesa

direkte e autoriteteve

publike tek sistemet e

sigurimit social,

sistemet me kupon,

apo pagesat indirekte

nëpërmjetndërmjetësi

mit tëpalës së tretë;

-Grantet direkte/

Subvencionet: të

ofruara për

ndërmarrjet sociale

nga autoritetet

publike, p.sh grantet

për aktivitete të

caktuara të bazuara

në projekte,

subvencionet e

punësimit janë bërë

shpesh të vlefshme

për grupet e

pafavorshme si

“kompensim” për

punësimin e

personave të paaftë

dhe për rezultatin e

mungesës së

produktivitetit.

24/59

-Të ardhurat nga

burime private të

bazuaranëtreg:

përmes shitjes së

mallrave dhe

shërbimeve tek

bizneset e tjera dhe

konsumi final.

--Kuotat e

anëtarësimit,

donacionet dhe

sponsorizimet

dhe

- Forma të tjera të të

ardhuraveqë

përfshijnë të ardhura

nga dhënia e aseteve

me qira (të tilla si

prona), pagesat e

gjobave, çmimi apo të

ardhurat nga pajisjet e

aseteve, si dhe nga

format jo-monetare si

nga lloji i

donacioneve (p.sh

pajisjet e vjetra të IT-

së, ushqimi apo

material ndërtimor).

Koha e

vullnetarizimit,

sidomos, ka mbetur

një burim i

rëndësishëm i llojit të

natyrës së të

ardhurave.

Komentet

shtese

10% i fitimit duhet

të lejohet që të

shpërndahet për:

Kjo nuk është pranuar.

Moslejimi i shpërndarjes

së fitimit të çdo lloji

Art. 7, 1: “

‘’FITIMPRURES’’

Është pranuar Çështjet me

përkufizim:

Kuadri ligjor duhet të

Është pranuar.

25/59

1. investitorët

privatë

2. ndërmarrje të

tjera shoqërore.

1. Mundësia për të

shpërndarë fitimin

për investitorë

privat do të ofrojë

mundësinë për të

tërhequr këta

investitorë për të

bërë përmirësimin

e cilësisë së

ndërmarrjes

shoqërore.

2. Ndërmarrjet e

tjera shoqërore

mund të kenë

nevojë për një

shumë parash për

të filluar, zgjeruar

dhe konsoliduar

veprimtaritë e tyre.

Ky parim i

solidaritetit duhet

të lejohet dhe të

përshtatet në

përputhje me ligjin.

tëfitimit ishte i vendosur

në Konceptdokumentin që

është miratuar nga Qeveria

mund të zëvendësohet

me ‘’ PËR FITIM’’

jetë më i qartë dhe

specifik në

përcaktimin e

"ndërmarrjeve

shoqërore", dhe në

këtë drejtim është

propozuar një

inkorporim më i

strukturuar i tri

dimensioneve

kryesore të një

ndërmarrjeje

shoqërore:

dimensioni

sipërmarrëse, d.m.th

angazhimi në

aktivitete të

vazhdueshme

ekonomike, e cila

dallon ndërmarrjet

sociale nga

organizatat

tradicionale

jofitimprurëse (kjo do

të thotë se ajo duhet

të angazhohet në një

aktivitet të

vazhdueshëm të

prodhimit dhe/ose

këmbimin e mallrave

dhe/ose shërbimeve)

dimensioni social,

d.m.th një qëllim

kryesor dhe i qartë

social, i cilii dallon

ndërmarrjet shoqërore

nga ndërmarrjet e

përgjithshme

(jofitimprurëse); dhe

dimensioni

qeverisës, d.m.th

ekzistenca e

26/59

mekanizmave, të

"bllokohet në

'qëllimet sociale të

organizatës dhe

karakteristikat e

proceseve

pjesëmarrëse dhe /

ose demokratike

vendimmarrëse dhe

qëllimin e kufijve

mbi marrjen e fitimit;.

Çështjet me

regjistrim:

Pasi Kosova ka

vendosur të bëjë një

ligj të veçantë për

ndërmarrjet

shoqërore, disa

çështje specifike

duhet të përmenden

lidhur me regjistrimin

e tyre, në plotësimin e

rregullores së

përgjithshme për të

regjistruar një

ndërmarrje ose OJQ

në vend.

Kështu që, disa

sqarime duhet të vijnë

nga krahasimi me

rregullin e

përgjithshëm të

regjistrimit (A ka një

kapital fillestar? A ka

një klasifikim të

aktiviteteve nga

ekonomia -NACE- të

cilat duhet të jenë në

përputhje?A ka taksa

për regjistrim?Si do

të raportojnë për

27/59

sistemin e financave

publike?Dhe të gjitha

ato çështje të vogla të

cilat janë të

nevojshme për

përcaktimin e një

kompanie /

ndërmarrjeje,që do të

lejojë monitorimin e

"dhe sjelljen" e tyre).

Nëse ato janë të

liruara nga disa

tatime atëherë duhet

të kenë një status të

veçantë në kuadër të

punës me autoritetet e

financave publike.

Certifikata nga

MPMS-ja (neni 11

paragrafi 4-6) është e

mjaftueshme për

sistemin e

përgjithshëm të

regjistrimit brenda

kontekstit kombëtar?

A është kjo lidhje me

MPMS-në e

mjaftueshme ose

duhet të jenë organe

të tjera të përfshira

(elemente në nenin

14)? Art. 18

konstaton se nevoja

për të raportuar

rezultatet financiare

në përputhje me

kuadrin ligjor në

vend, kështu që në

këtë aspekt duhet të

jenë të regjistruar në

një farë mënyre në

kuadër të sistemit.

28/59

Të gjitha këto

elemente nuk janë për

të bërë sistemin më të

ndërlikuar, por duke e

bërë atë me

funksional.

Çështjet me

shpërndarjet e fitimit

është pjesë e neneve

të ndryshme të ligjit.

Në (art. 4 paragrafi

1.2) është shpallur

"ndalimin e

shpërndarjes së

fitimit". Shpërndarja

duhet të jetë në favor

të zhvillimit dhe

rritjes dhe jo për

anëtarët. Kjo kthehet

në nenin 10 alin.1.1

dhe art. 17 në

qëllimin më të qartë

se në art. 4 (1.2).

Normalisht duhet të

jetë një artikull i

vetëm që përmban

informacion mbi

përdorimin alternativ

të fitimit (nëse rasti)

për shkak se diçka

duhet të bëhet me të.

Një artikull i

veçantë duhet të

krijohet për të

inkuadruar

përdorimin e fondit

të shpërndarë të

rezervave.

Sa mund t’i

mbajmë rezervë?

Për sa gjatë?

Nuk është pranuar. Ne nuk

mundemi ta limitojmë

kohën përshpërndarjen e

fondeve rezervë. Rezervat

mund tëpërdorenpër

investime apo mbulimin e

shpenzimeve për

aktivitetet e Ndërmarrjeve

Sociale.

29/59

Për çfarë

përdorimi?

Për shembull:

Në praktikat

evropiane të disa

shteteve, në

minimum tri 3 paga

duhet të ruhen si

rezervë.

Ndërmarrja sociale

duhet t’i

nënshtrohet blerjes

së mallrave brenda

Kosovës me vlerë 0

të TVSH-së. Mos

largimi i TVSH-së

në importimin e

mallrave do t’a

shtyjë ndërmarrjen

sociale të blejë

mallra jashtë

Kosovës (në Serbi,

Maqedoni dhe

veçanërisht në

Shqipëri).

Një nga ndikimet

më të mëdha që një

ndërmarrje sociale

mund ta këtë në

territorin e sajështë

tëkontribuojënë

rritjen e tregut të

vendit .“Duke blerë

dhe prodhuar në

Kosovë” duhet të

jetë moto e tyre.

Një ndërmarrje

Nuk është pranuar. Ne nuk

mund t’a bëjmëasnjë

limitim apo kufizim rreth

kësajçëshjeje.

Neni 9,10 dhe 11:

KRITERIpër të fituar

statusin “Ndërmarrje

Sociale “ mund të

identifikohet më qartë.

Është pranuar

30/59

sociale e integruar

në territorin e saj

mund t’i mbështet

përreth prodhuesit

e vegjël si dhe t’i

ketë si shënjestër

vendet më të

dobëta.

Art. 15:Palët e

interesuara janënjë

element kyç i

njëndërmarrjeje

sociale. Përkëtë arsye

do të ishte e

rëndësishme

tëpërfshihetpërshkrimi

i pjesëmarrjes

demokratike tëpalëve

të interesuara në më

shumë detaje.

Është pranuar

Neni 18 dhe 20: Kur

vlerësimi i rezultateve

është cekur, kriteri

përvlerësimin e

tëardhurave dhe

ndikimisocial nuk janë

të prezantuara.

Vetëmrezultati është i

cekur.

P.sh

Nësenjëndërmarrje

sociale organizon një

trajnim

profesional,rezultati i

vlerësimit të të cilit

tregon se nga 100

Nuk është pranuar.

Vlerësimi do të jetë pjesë e

autoritetit kontraktues, i

bazuar në rezultatet e

arritura. Gjithashtu, duhet të

gjendet se cila do të

jetëgjenerata nga autoriteti

publik që do të jetë pjesë e

auditimit dhe inspeksionit.

31/59

persona të cilët kanë

ndjekur trajnimin: 85

prej tyre kanë gjetur

punë menjëherë, kjo

tregon efektivitetin e

këtij trajnimi.

Vlerësimi i ndikimit

social është hapi i tretë

i cili përcakton

benefitet për tërë

shoqërinë duke u

bazuar në faktin se 85

persona gjeten pune.

Vlerësimi i ndikimit

social është i

vështirëpër t’u

aplikuar. Prandaj, ligji

duhet të deklarojë se

ndërmarrjet sociale

janë të obliguara të

vlerësojnë rezultatet në

raportin e tyre

financiar. Përndryshe

përvetësimi i fondeve

publike mund të

gjenerojë mekanizma

negativë të

korrupsionit ose të

bëhet një grant /i

transferuar në anën e

shtetit, duke mos qenë

më “ndërmarrje”.

32/59

Respondentët

Ekspertët e

Komisionit

Evropian

Arsyetimi i organit

propozues për

përfshirje apo

mospërfshirje të komentit

të

dhënë

Arsyetimi i organit

propozues për

përfshirje apo

mospërfshirje të komentit të

dhënë

) Arsyetimi i organit

propozues për

përfshirje apo

mospërfshirje të

komentit të

dhënë

Çfarë

mendoni për

aktivitetet e

ndërmarrjeve

sociale të

Kategorisë A

dhe B

Kategoria B

Ndërmarrjet

shoqërore duhet të

angazhohen në

ofrimin e

shërbimeve të tjera

shoqërore të

dobishme, ose në

rritje, industrinë

përpunuese,

prodhim ose

përpunim (si në

përgatitjen e

ushqimit, për

shembull) produkte

për shitje; prodhimi

apo përpunimi i

produkteve

përfshin paraqitjen

origjinale të pronës

intelektuale, të tilla

si zhvillimin e

programeve

software, ose

origjinale ose punë

artistike

tradicionale.

Njerëzit e

cenueshëm të

punësuar në

ndërmarrje

shoqërore duhet të

jenë të përfshirë në

mënyrë aktive në

punën e ofrimit të

Është pranuar

33/59

shërbimeve, ose në

rritje, industrinë

përpunuese,

prodhimin ose

përpunimin e

produkteve për

shitje.

Çfarë

mendoni në

lidhje me

listën e

përfshirjes për

grupet e

cenuara:Duhe

t të zgjerohet,

kufizohet apo

shtohet?

Pa koment

Është e

mjaftueshme

për 30% të

përfshirjes së

punësimit të

grupeve të

pafavorizuara

ose duhet të

jetë më i lartë

Pa koment

A mendoni se

janëtë

mjaftueshme

dhe të

zbatueshme

lehtësirat

fiskale dhe

mundësitë

kontraktuese

dhe

mbështetjet

nga fondet

publike?

Pa koment

34/59

Komentet

shtesë

1. Ndalimi i

ndikimit nga

organizata të tjera

të ngjashme,

dispozitat e

sugjeruara (në

nenin 7) rreth

ndikimit nga

organizata të tjera

janë tepër

kufizuese

2. Moslejimi i

shpërndarjes së

fitimit

Në mënyrë të qartë,

ndërmarrjet

shoqërore duhet ta

bëjnë prioritet

zbatimin e fitimeve

për qëllime sociale,

por në të njëjtën

kohë një pjesë e

shpërndarjes së

fitimit është e

lejuar në të gjithë

botën e

ndërmarrjeve

sociale - duke

përfshirë edhe nga

strukturat ligjore të

dizajnuara në

mënyrë specifike

për ndërmarrje

shoqërore, si

sukses i ri i

lartëështë firma

Britanike“Kompani

a e Komunitetit të

Interesit”

(KKI),apoKooperat

Eshte pranuar

2. Kjo nuk është pranuar.

Ndalimi i shpërndarjes së

fitimit të çdo lloj fitimi

ishte i vendosur në

Koncept Dokumentin që

është miratuar nga Qeveria

35/59

ivat Mondragon në

Spanjë të

themeluara prej

kohësh. KKI-ja e

ka të lejuar që të

shpërndajë deri në

35% të fitimit në

çdo vit, ndërsa

modeli Mondragon

e ka shpërndarjentë

pakufizuar, por e

lidhur me

'pjesëmarrjen'

(punës,

kohëzgjatjen e

shërbimit), se sa

niveli i investimeve

(edhe pse të gjithë

anëtarët duhet të

investojnë.

36/59

Comments on the Draft Law on Social Enterprises

Respondents

GIZ The justification of the

proposingd body

for inclusion or non of

provided comments

Women's

Network

ofKosova

The justification of the proposingd

body

for inclusion or non of provided

comments

Forum for

Civic

Initiatives

The justification of the

proposingd body

for inclusion or non of

provided comments

What do you

think about the

activities of

social enterprises

of Category A

2.2. family

assistance and

care in the family;

As activity is very

general and can

introduce you to

many problems

during the

approval of the

social enterprise

or in monitoring.

2.6. services for

residential and

day care for

children; (Fq6

Law)

Under this

activity, this

group may enter

private enterprises

that are nurseries

that offer day care

services for all

children

2.6. services for

residential and

day care for

children; (Fq6

Law)

Comment is accepted.

Comment is accepted. It is

specifies the type of services.

No comment List of

activities of

social

enterprises

for

Categories A

and B will

should have

been broader

in order to

ensure greater

involvement

of the social

enterprises

that working

in different

fields.

The comment is

partially accepted. The

proposed list may be

supplemented and

amended in the future

by the decision of the

government.

37/59

Under this

activity, this

group may enter

private enterprises

that are nurseries

that offer day care

services for all

children

2.8. Services

provided for the

reintegration of

victims of

trafficking,

exploitation and

domestic violence.

advisory services

and other support

social enterprises

We suggest that

this activity is

specified because

if it stays as such

all therefore

consulting

companies that

provide

consulting and

support services

of enterprises, can

spend in social

enterprise

category A

Comment is accepted. It is

specified the category of the

delinquent youth.

Comment is accepted. It is

specified the category of the

persons.

hat do you think

about the

activities of

social enterprises

No comment No comment Same

comment

38/59

of the Category

B

What do you

think of the

included list of

vulnerable

groups, should be

extended, limited

or supplemented.

Should be

extended to

include the young

delinquents.

It's regulated in Article 6,

paragraph 1:10. This provision

shall apply to all deliquents

persons.

List should be

extended. KWN

believes that

women should

generally be

categorized as a

group of

prejudice, not

only women with

children under 7

years. Statistics

from the Labor

Department

show that many

women are

registered in

smaller numbers

in the

employment

office than men.

KWN also

proposes that

women

registered in

employment

offices as the

group considered

vulnerable. The

same applies to

women victims

of trafficking and

violence.

Is not accepted. Politics of

employment, does not stipulate that

all women, are unable and disabled

have difficulties finding work in the

labor market. Registration of job

seekers, is not an obligation but an

right.

Even this list

should be

extended to

include more

vulnerable

groups, as

well as the

reduced

duration of

the

registration

threshold in

the

employment

office in

maximum 12

months

Partially accepted.

Government decision

may expand the list of

vulnerable groups

Is 30 % sufficient

employment

inclusion of

disadvantaged

groups or should

be higher

I believe that is

enough because if

it rises more

therefore will

affect the

sustainability of

NS

No. KWN

believes that this

percentage is not

enough,

especially when

considering the

very vulnerable

situation in

Is not accepted. The quota of 30% is

defined in the Concept Document

approved by the Government.

39/59

which are some

of the most

marginalized

groups

Do you think that

is sufficient and

applicable fiscal

and contracting

opportunities and

support from the

public funds.

Fiscal

facilitiesincluding

profit tax could

affect the de-

regulation of the

market (even as

poorly regulated)

Fiscal facilities

are very difficult

to control and can

be misused by

many businesses.

Sanctions for

violation of the

Law on SOEs are

very low, and this

could affect many

groups / persons

seeking to create

social enterprise

solely because of

tax incentives

Is not accepted. One of

stimulation of the social

development of enterprises Is

this right, then fiscal

incentives. Their misuse, is

only conjecture.

No comment

Additional

Comments

1If you NOT want

to include regular

kindergartens

therefore this

activities should

be specified that

for which children

specifically

should be

provided these

services eg

Children with

special needs t

'special

(sindromadown,

autizëmetj),

Accepted

40/59

2.We propose to

increase the

reintegration of

young

delinquents.

Accepted

3. You have very

difficult to

monitor the

activity of these

companies, so you

must enter a

criterion that is

more easily

measurable

Proposal has not been clarifie

4. Proposal for

another activity in

category A.

Services for

employment and

self-employment

of vulnerable

groups

Accepted

Proposal:

If required that the

Social Enterprises

to pay profit tax

like other

enterprises, then

the government

with an legal act,

can regulate that

the tax collected

by social

enterprises return

them depending

from activities

that SE develop.

Thus also

monitoring would

be easier and

Is not accepted

41/59

[

profit tax will

returned the SE in

the form of public

funds meaning

these funds used

again by social

enterprises.

This form would

increase

competition

between

enterprises and

simultaneously

increase the

quality of

services, which

would be more

easily monitored

by the ministry.

42/59

Comments for the Draft Law on Social Enterprises

Respondents

Terres des Homes The justification of the

proposingd body

for inclusion or non of

provided comments

Caritas The justification of the

proposingd body

for inclusion or non of

provided comments

Europe Training

Found (ETF)

The justification of the

proposingd body

for inclusion or non of

provided comments

What do you

think about

the activities

of social

enterprises

Category A

and Category

B

We would like to

insist with the

necessity to include

the following two

services:

1. Housing

improvement for

vulnerables

families (repair,

reconstruction,

sanitary, extra

rooms), under the

strict guidance of

municipalities and

Ministry of

community and

return, Office for

communities and

Office for Good

Governance.

2.Public transport

in rural areas. This

service can cover

remote vilages for

which no private

actors are currently

operating (due to

the lack of profit).

This service is

extremely relevant

considering issues

such as acces to

health services,

It is not accepted. The

current list of acitivities is

enough regulated. In the

future the Ministry may

amend, supplement and

propose other areas of

action for the activities of

regulated social enterprises

of categories A and B, as

decided by sub-legal acts

issued by the Government

of Kosovo.

It is not accepted. The

current list of acitivities is

enough regulated. In the

future the Ministry may

amend, supplement and

propose other areas of

action for the activities of

regulated social enterprises

of categories A and B, as

decided by sub-legal acts

issued by the Government

of Kosovo.

In general if the work

inclusion of 30% of

disadvantaged person

is met, a social

enterprise should be

allowed to have its

activity in any sector

of industry.

It is not accepted. The

current list of acitivities is

enough regulated. In the

futtute the Ministry may

amend, supplement and

propose other areas of

action for the activities of

regulated social enterprises

of categories A and B, as

decided by sub-legal acts

issued by the Government

of Kosovo.

Current drafting of

the law provides for a

limited definition of

social enterprise in

terms of (economic)

activities that can be

carried out (art. 5).

This may run the risk

to limit employment

chances of vulnerable

groups and trap them

in low income

professional

activities, with poor

skill requirements

(and little chances to

progress in career and

step out of

poverty/exclusion).

We propose to leave

open the economic

activities in which

social enterprises can

be active.

If Kosovo public

authorities would like

to stimulate certain

activities, this can be

done through the

incentive package (as

stipulated by articles

22-26) which may be

targeted on priority

social and economic

It is accepted partly.

The list of economic

activities has beeb

descripted in article 5

and 6 of the draft law.

In the future the

Ministry may amend,

supplement and

propose other areas of

action for the activities

of regulated social

enterprises of

categories A and B, as

decided by sub-legal

acts issued by the

Government of

Kosovo.

43/59

education,

employment

services, vocational

trainings, as well as

many others.

Activities currently

allowed for the B

category are too

limited.

Especially, they

miss match one of

the most important

and interesting

benefit of a social

enterprise:

EMPLOYABILITY

.

activities (e.g. social,

family, health care

and services).A

broader typology of

activities can be

proposed:

- Social and

economic integration

of the disadvantaged

and excluded (such as

work integration and

sheltered employment

form disadvantaged

groups or areas);

- Social services of

general interest (such

as long term care for

the elderly and for

people with

disabilities; education

and child care;

employment and

training services;

social housing; health

care and medical

services.);

- Other public

services such as

community transport,

maintenance of public

spaces, etc.

- Strengthening

democracy, civil

rights and digital

participation;

- Environmental

activities such as

reducing emissions

and waste, renewable

energy;etc

44/59

What do you

think about

the list of

including for

vulnerable

groups ,

should be

extended ,

limited or

supplement

Another category

should be added:

Young delinquent

from 16 to 18 years

old; adult

delinquents.

A social enterprise

can play a real role

in the reintegration

through work of

deliquents.

Presently, the

minimum age to

get registred at the

Employment office

is 18 years old. In

consequence, a

social enterprise

won't be allowed to

employ 18 years

old individuals as

they won't be

registred from 12

month at the

employment office.

social enterprises can

create work inclusion

towards those in needs

and that are excluded

by the job market. At

the same time, it is

useful to make a

distinction inside the

proposed categories; in

particular towards long

term unemployed it

can be useful to

identify a period (2

years-3 years) of

“disadvantaged status”

after beying employed.

The proposed

definitions of

disadvantaged groups

(art. 6) should reflect

international

/European definition

(or the standard in the

country). Is not

needed that for any

law scope to define

differently the

specific group as e.g.

the long term

unemployed .

Definition of

disadvantaged groups

(art. 6) could be

revisited as follows:

- to reflect

European

definition of long

term

unemployment,

over 6 months for

youth (15-24) and

12 months for

adults (25+);

people in prisons,

close to release date

(as part of measures

to prepare their social

reintegration

It’s sufficient

in 30% of

employment

inclusion of

disadvantaged

groups or

should be

higher

A minimum of

50% should be

required.

Kuota from 30% is

determined in Concept

Documente that was

aproved by the Goverment.

No comment This percentage is

used in other

countries and it seems

reasonable since the

enterprise should

build and keep its

economic

competitiveness and

face market pressure

(without huge and

45/59

continuous

investments/

incentives from

public sources).

Do you think

that is enough

and

applicable

fiscal

facilities and

contracting

opportunities

and support

from public

funds

No comment Art. 25: On the topic,

see Public

Procurement Directive

of the European

Commission, in

particular art.20.

This article suggests

contracting authorities

to restrict some

tendering procedures

for the purchase of

goods, works or

services to sheltered

workshops and

economic operators

whose main aim is

work integration of

persons with

disabilities and

disadvantaged persons.

By doing so,

contracting authorities

would guarantee more

effective and

sustainable integration

of those persons. At

the same time, it would

increase the economic

performance of

sheltered workshops

and other economic

operators.

It is accepted.

Public autorithy can

contract social enterprise.

Fiscal and other

incentivizing

measures provided in

articles 22-26 are

rather generous

(especially exempts

from tax on profit;

VAT, wage

subsidies). This may

lead to high risk of

abuse and possibly

distortive effects on

competition.

Therefore the

monitoring and

control arrangements

should prevent these

risks (in an efficient;

not excessive

manner).

Proposed tax

exemptions may

jeopardize the law

approval (normally

Ministry of Finance

will be against.

Social enterprises in

EU, rely more on a

mix of revenue

streams than a tax

exemption approach.

Example of potential

financing :

- Revenue derived

from public

contracts: Social

enterprise contract

We have define and

take in consideration

this issue, but in this

Draft Law, those issue

are clearly define.

Aspects of monitoring

and other issue will

clearly defind also by

Administrative

Instraction.

46/59

with public

authoritiesand

agencies to receive

fees for defined

services (quasi-

markets). The

structure of these

payments can be

quite different,

varying from direct

payment by public

authorities to social

security systems,

voucher systems, or

indirect payment

through third-party

intermediaries;

- Direct grants /

subsidies: provided

to social enterprises

by public authorities

e.g. grants forspecific

project based activity,

employment

subsidies are often

made available to

disadvantaged groups

as‘compensation’ for

employing people

with impaired work

ability and for the

resulting productivity

shortfall;

- Market based

revenue derived

from private

sources: through the

sale of goods and

services to other

businesses and final

consumers;

- Membership fees,

47/59

donations and

sponsorship; and

- Other forms of

revenue include

income from renting

assets (such as

property), penalty

payments, prize

money or income

from endowed assets,

and non-monetary

forms such as inkind

donations (e.g. old IT

equipment, food or

building material).

Volunteering time,

especially,has

remained an

important source of

in-kind revenue.

Additional

comments

10 % of the profit

must be allowed to

be distributed to:

1. private investors

2. Other social

enterprise.

1. The possibility

to distribute the

profit to private

investor will offer

the possibility to

attract these

investors

imrpoving the

quality of the social

enterprise.

2. -Other social

enterprises may

need some money

to start, expend or

It is not accepted.

Prohibition of profit

distribution of any kind of

profit was determined in

Concept Documente that

was aproved by the

Goverment

Art. 7, 1:

“PROFITABLE” may

be substituted with

“FOR PROFIT”.

It is accepted. Issues with

definition:

The legal framework

should be more clear

and specific in

defining the “social

enterprises” and in

this respect it is

proposed a more

structured

incorporation of the

three key dimensions

of a social enterprise:

the entrepreneurial

dimension, i.e.

engagement in

continuous economic

activity, which

distinguishes social

enterprises from

traditional non-profit

Is is accepted .

48/59

consolidate their

activities. This

principle of

solidarity shoud be

allowed and

framed within the

law.

organizations (this

means that it must

engage in a

continuous activity of

production and/or

exchange of goods

and/or services)

the social dimension,

i.e. a primary and

explicit social

purpose, which

distinguishes social

enterprises from

mainstream (for-

profit) enterprises;

and

the governance

dimension, i.e. the

existence of

mechanisms to ‘lock

in’ the social goals of

the organizationand

characteristics of

participatory and/ or

democraticdecision-

making processes and

the purpose of limits

over profit making;.

Issues with

registration:

Since Kosovo

decided to make a

special law for social

enterprises some

specific issues should

be mentioned

49/59

concerning their

registration in

completion to the

general regulation to

register an enterprise

or NGO in the

country.

So some clarifications

should come from

comparing with the

general rule of

registration ( is there

an initial capital, is

there a classification

of activities from

economy –NACE-

which should be

compliant, are there

taxes for registration,

how will be reporting

to the public finances

system and all those

little issues which are

required in defining a

company/ enterprise

and allow the

monitoring of their

“well behavior”).

If they are exempted

from some tax than

they should have a

special status within

the work with public

finances authorities.

The certificate from

MLSW will (article

11 para 4-6) is

enough for the

general system of

registration within

national context? Is

this relation with

50/59

MLSW enough or

should be other

bodies involved (

elements in article

14)? Art. 18 states the

need to report

financial results

according with legal

framework in the

country so in this

respect they should

be registered

somehow within the

system.

All those elements

are not about making

the system more

complex but making

it operational.

The issues with profit

distributions is part of

various articles of the

law. In art. 4 para 1.2

is declared the

“prohibition of profit

distribution”. The

distribution should be

in favor of

development and

growth and not for

members. This come

back in article 10

alin.1.1 and Art 17 in

more explicit

intention than in art 4

(1.2). Normally

should be one single

article containing

information on

alternative use of

profit (if the case)

because something

51/59

should be done with

it.

A specific article

should be created

framing the use of

undistributed fund

of reserve.

How much can be

kept in reserve?

For how long?

For what use?

For instance:

In the European

practices of some

countries, a

minimum of 3

month covering all

salaries should be

kept in reserve.

Not accepted.

We can’t limeted time for

distribution of rezerv fund.

Reserv fund can use for

investment and cover cost

for activity of Social

Enterprise.

Social enterprise

should be subject

to a 0 value of VAT

purchasing goods

inside Kosovo!

The fact to erase

VAT on import

goods will push a

social enterprise to

buy goods abroad

(Serbia,

Macedonia,

Albania especialy).

One of the real

impact that a social

enterprise can have

in a territory is to

contribute to the

growth of the local

Not accepted,

We can’t made any

restriction and limitation

about this issue.

Article 9, 10 and 11: CRITERIA to gain the

status of “social

enterprise” could be

more clearly identified.

It is accepted

52/59

market.

“bying and

producing in

Kosovo” should be

the moto.

A social enterprise

integrated in a

territory can

support small

producers arround

it and even target

remote areas.

Art. 15: Multistakeholdership

is one of the key

element of social

enterprises. It would

be important, dor this

reason, to include a

description of the

democratic

participation of the

different stakeholders

more in depth..

It is accepted

Art. 18 e 20: When the

evaluation of results is

mentioned, criteria for

the evaluation of

outcomes and of the

social impact are not

introduced. Only

outputs are mentioned.

E.g. If a social

enterprise organizes a

vocational training,

the output evaluation

Not accepted,

Evaluation will be part of

contracting autority, based

results archivment. Also

found which will be

generation from public

autority will be part of audit

and inspection.

53/59

records that 100

persons attended the

course; the outcome

evaluation says that 85

of them subsequently

found a job, thus

measuring the

effectiveness of the

training. The social

impact evaluation is

the third step, which

quantifies the benefits

for the entire society of

the fact that 85

persons found a job.

The social impact

evaluation is difficult

to apply indeed;

therefore the law

should state that the

social enterprises are

obliged to evaluate, in

their financial report,

the outcomes.

Otherwise, the

erogation of public

funds could generate

negative mechanisms

of corruption, or

become a

grant/outsourcing on

the side fo the State,

being no more

“enterprise”.

54/59

Respondents

European

Commission

Ekspert

The justification of the

proposingd body

for inclusion or non of

provided comments

The justification of the

proposingd body

for inclusion or non of

provided comments

) The justification of the

proposingd body

for inclusion or non of

provided comments

What do you

think about

the activities

of social

enterprises

Category A

and Category

B

Category B

regulated social

enterprises must

engage in the

provision of other

socially useful

services, or in

growing,

manufacturing,

producing, or

processing (as in

food preparation,

for example)

products for sale;

the manufacturing

or processing of

products includes

the production of

original intellectual

property, such as

software

development, or

original or

traditional artistic

work. Vulnerable

people employed in

the regulated social

enterprise must be

actively involved

in the work of

delivering services,

or in growing,

manufacturing,

producing, or

processing

products for sale

It is accepted .

55/59

What do you

think about

the list of

including for

vulnerable

groups ,

should be

extended ,

limited or

supplement

No comments.

It’s sufficient

in 30% of

employment

inclusion of

disadvantaged

groups or

should be

higher

No comments.

Do you think

that is enough

and

applicable

fiscal

facilities and

contracting

opportunities

and support

from public

funds

No comments.

Additional

comments

1.Prohibition of

influence by other

organisations

Similarly, the

suggested

provisions (in

Article 7) around

influence by other

organisations are

too

It is accepted.

56/59

restrictive.

2.Prohibition of

profit distribution

Clearly, social

enterprise should

prioritise

application of

profits to social

ends, but at the

same time

some profit

distribution is

allowed throughout

the social

enterprise world –

including by legal

structures designed

specifically for

social enterprise,

such as the new

highly successful

UK

'Community

Interest Company'

(CIC) form, or the

longestablished

Mondragon

Cooperatives

in

Spain.

CICs are allowed

to distribute up to

35% of profits in

any year, while in

the Mondragon

model distribution

is unlimited, but

tied to

'participation'

(labour, length of

2. It is not accepted .

Prohibition of profit

distribution of any kind of

profit was determined in

Concept Documente that

was aproved by the

Goverment

57/59

Komentari na Nacrtzakona o Socijalnim Preduzećima

service) rather

than level of

investment (though

all members must

also invest.

Ispitanici

GIZ Obrazloženje predlagačkoga

tela za uključivanje ili

isključivanje datog

komentara

Mreža Žena

Kosova

Obrazloženje predlagačkoga tela

za uključivanje ili isključivanje

datog komentara

Forum

građanskih

inicijativa

Obrazloženje

predlagačkoga tela

za uključivanje ili

isključivanje datog

komentara

Šta mislite o

aktivnostima

socijalnih

preduzeca

2.2. porodicna

asistencija i

zaštita porodice;

Komentar je prihvacen

Nema komentare

Spisak

aktivnosti

socijalnih

preduzeca za

kategoriju A i

Komentar je delimično

prihvaceno. Predlog

liste može biti

dopunjen i izmenjen u

58/59

Kategorija A

Kao aktivnost je

veoma uopšten i

moze vas suociti

sa brojnim

problemima

tokom usvajanja

socijalnog

preduzeca ili u

toku monotoringa

2.6.usluge za

dnevni i

rezidentni boravak

dece(str.6

Zakona)

U okviru ove

aktivnosti, u ovoj

grupi može uci i

privatna

preduzeca koja su

obdanista koja

nude usluge

dnevnog boravka

za svu decu

2.8.Uslugepružan

Komentar je prihvacen. Je

precizirano kategorija lica.

B trebalo bi

da bude širi

kako bi se

obezbedilo

vece

uključivanje

socijalnih

preduzeca

koji rade u

različitim

oblastima.

buducnosti? Odlukom

vlade

59/59

e za reintegraciju

žrtava trgovine

ljudima,

iskorišcavanja i

nasilja u porodici.

savetodavne

usluge podrške

drugih socijalnih

preduzeca.

Predlažemo da se

ova aktivnost

specizira,jer ako

ostane kao takva

onda sve

savetodavne

kompanije koje

pružaju

savetodavne

podrške i usluge

preduzecima,

mogu preci u

socijalnih

preduzeca u

kategoriji A

Komentar je prihvacen. Je

precizirano kategorija mladih

delinkventnih

Komentar je prihvacen,

određeno je vrsta usluga.

60/59

Šta mislite o

aktivnostima

socijalnih

preduzecA

Kategorija B

Nema komentare Nema komentare Isti komentar

Razmislite o

uključivanju listu

ugroženih grupa,

treba se proširiti

,ograničavati ili

potpuniti.

Treba se prosiriti

da obuhvati nove

delikvente

Je regulisano pod clanom 6

stav 1.10.Ova odredba znaci

za sva delikuentna lica .

Lista treba se

proširiti. MŽK

smatra da žene u

suštini treba se

kategorisati kao

ugrožena grupa,

ne samo žene sa

decom ispod 7

godina. Statistika

iz Departmana

Radasame

pokazuju da žene

se upisuju u

manjem broju u

kancelariji za

zapošljavanje na

odnosu od

muškaraca.

MŽK takođe

predlaže da žene

ne registrovane

kancelarijama za

zapošljavanje

smatraju se kao

ugroženim

grupaIsto važi i

za žene žrtve

trgovine ljudima

i nasilja.

Nije prihvacen.

Politika zapošljavanja, ne predviđa

da sve žene, ne mogu i geni imaju

poteškoca rade na tržištu rada.

Registracija punekerkueresve, nije

pravo vec obaveza

i ovaj spisak

treba da

obuhvati više

ugrožene

grupe, kao i

smanjenje

trajanje praga

za registraciju

u kancelariji

za

zapošljavanje

u najviše 12

meseci.

.

Delimično prihvacen.

Odluka Vlade može

prosiriti listu

ugroženih grupa

61/59

ADali je

dovoljno

30%uključivanje

zapošljavanje

ugroženih grupa

ili treba da bude

viša

Verujemo da je

dovoljno jer ako

se ona uzdigne

više zatim ce

uticati na

održivost SS

Ne. MŽK smatra

da ovaj procenat

nije dovoljno,

pogotovo kada se

uzima u obziru

pitanje veoma

teške situacije u

kojoj spadaju od

najvecih nekih

marginalizovanih

grupa.

Nije prihvacen. Kvota od 30% je

definisano u Koncept Dokumenat

odobren od strane Vlade.

Da li mislite da je

dovoljno i

primenljiv

fiskalniolakšica i

ugovaranje o

mogucnosti i

podrška iz javnih

fondova.

Fiskalnih

olakšicauključuju

ci i porez na dobit

može da utiče na

de-regulaciju

tržišta (i onako i

loše regulisan)

Fiskalni kapaciteti

veoma teškocete

kontrolisati i

može biti

zloupotrebljeni od

strane mnogih

preduzeca.

Sankcije za

kršenje Zakona o

DP su veoma

niske, a to može

da utiče na mnoge

grupe / osobe koje

žele da stvore

socijalnog

preduzeca

isključivo zbog

poreskih olakšica

Nije prihvacen. Jedan od

stimilimit društvenog razvoja

preduzeca Da li je to u redu,

onda fiskalni podsticaji.

Njihova zloupotreba, samo

pretpostavka.

Nema komentare

Dodatni Komenti Ako n Želite da

uključite redovne

vrtica onda to

treba navesti za

Komentar je prihvacen

62/59

koju decu

posebno treba da

obezbediti ovih

usluga, npr

Deca sa posebnim

potrebama

(sindromadown,

autizam)

2.Predlazemo da

se doda i

reintegracija

mladih

delikvenata

Komentar je prihvacen

3. veoma vam je

teško pratiti

aktivnosti ovih

preduzeca, tako da

morate da unesete

kriterijum koji je

lakše obuhvatljiv

Nije razjasnjen predlog

4.Predlog na

drugu aktivnost u

kategoriju A.

Usluge za

zapošljavanje i

samozapošljavanj

e ugroženih grupa

Komentar je prihvacen

Predlog:

Ako je potrebno

da socijalnih

preduzeca plate

porez na dobit kao

i druge

kompanije, onda

vlada sa pravnim

aktom, mogu da

regulišu tako da

porez prikupljen

od društvenih

preduzeca

Komentar nije prihvacen

63/59

ponovno im se

vratiti u

zavisnosti od

aktivnosti koje

razvijaju SP -ove.

Tako da ovako i

pracenje ce biti

lakše i porez na

dobit im se vratiti

bliku javnih

sredstava koja se

koriste ta sredstva

tako znaci

da.ponovo se

koristiti od

društvenih

preduzeca.

Ovaj oblik ce

povecati

konkurenciju

između preduzeca

i istovremeno

povecanje

kvaliteta usluga,

koji ce se lakše

pratiti od strane

Ministarstvo.

64/59

Komentari za Nacrt zakona o Socijalnim Preduzećima

Ispitanici

Terres des Homes Obrazloženje predlagačkog

tela za uključivanje ili

isključivanje datog

komentara

Caritas Obrazloženje predlagačkog

tela za uključivanje ili

isključivanje datog

komentara

Evropski Fond

Obuke (ETF)

Obrazloženje

predlagačkog tela za

uključivanje ili

isključivanje datog

komentara

Šta mislte o

aktivnostima

društvenog

preduzeca

Kategorija Ai

B

Želimo insistirati

sa potrebom da se

uključuju i sledece

dve usluge:

1.Poboljšanje

smestajaza

ugroženih porodica

(popravka,

rekonstrukcija,

sanitarije, dodatna

soba), pod strogim

nadzorom opština i

Ministarstvo za

Zajednice i

Povratak,

Kancelarija za

zajednice i

Kancelariji za

Dobro Upravljanje

2.Javni transport u

ruralnim

područima. Ova

usluga može da

pokrije udaljene

sela za koje postoje

privatni akteri ako

Nije prihvaceno

Aktuelna lista aktivnosti

je dovoljno regulisano. U

buducnosti Ministarstvo

može da izmeni, dopuni i

predlažu druge oblasti

delovanja za aktivnosti

propisanih socijalnih

preduzeca kategorija A i B,

kao što je odlučeno

podzakonskim aktima

donetim od strane Vlade

Kosova.

Nije prihvaceno. Aktuelna

lista acitivities je dovoljno

regulisano. U buducnosti

Ministarstvo može da

izmeni, dopuni i predlažu

druge oblasti djelovanja za

aktivnosti propisanih

socijalnih preduzeca

U principu, ako je

ispunjen uključivanje u

radu od 30% kod

ugroženih

osoba,,jedno socijalno

preduzece treba

dozvoliti da imaju

svoju aktivnost u bilo

kom sektoru industrije

Nije prihvaceno

Aktuelna lista aktivnosti je

dovoljno regulisano. U

buducnosti Ministarstvo

može da izmeni, dopuni i

predlažu druge oblasti

delovanja za aktivnosti

propisanih socijalnih

preduzeca kategorija A i B,

kao što je odlučeno

podzakonskim aktima

donetim od strane Vlade

Kosova.

Sadašnji Nacrt

zakona predviđa

ograničenu definiciju

socijalnih preduzeca

u pogledu aktivnosti

(ekonomskih) koje se

mogu primeniti (član

5). Ovaj rizik može

da nastavi da ograniči

mogucnosti za

zapošljavanje

ugroženih lica i

postaviti ih u

profesionalnim

aktivnostima sa

niskim primanjima,

sa malim zahtevima

veština (i sa malo

mogucnosti da

napreduju u svojoj

karijeri i izbegnu

siromaštvo /

isključivanje)

Predlažemo ostaviti

otvorene ekonomske

aktivnosti u kojima

socijalna preduzeca

Prihvata se delimično.

Spisak privrednih

aktivnosti opisane u

članu 5. i 6. nacrta. U

buducnosti

Ministarstvo može da

izmeni, dopuni i

predlažu druge oblasti

delovanja za

regulisane aktivnosti

za socijalna preduzeca

u kategoriju A i B,

koje je postavio

propisima donetim od

straneVladeKosova

65/59

trenutno rade (zbog

nedostatka profita).

Ova usluga je

izuzetno relevantno

razmatrano pitanje

kao što su dostup

zdravstvenih

usluga,

obrazovanja, službi

za zapošljavanje,

stručne obuke, kao

i mnogi drugi.

Aktivnosti trenutno

dozvoljene za B

kategoriju su

suviše ograničena.

Pogotovo, oni se

ne prilagode sa

jednim jedan od

najvažnijih i

zanimljivih koristi

društvenog

preduzeca:

ZAPOSLJAVANJA

.

kategorija A i B, kao što je

odlučio podzakonskim

aktima donetim od strane

Vlade Kosova.

mogu biti aktivni.

Ako bi kosovski

državni organi želeli

da stimulišu

određene aktivnosti,

to može da se uradi

preko podsticajnog

paketa (kao što je

predviđeno

članovima 22-26) koji

mogu biti meta na

prioritetnim

socijalnim i

ekonomskim

aktivnostima (npr

socijalne, porodične,

zdravstvene zaštite i

usluga). šira

tipologija aktivnosti

može se predložiti:

-Socijalna i

ekonomska

integracija ugroženih

i isključenih (kao što

su integracija na radu

njihiv snestaj,neka

forma za

zapošljavanje

ugroženih grupa

iliosoba )

- Socijalne usluge od

opšteg interesa (kao

što su dugoročne

brige o starima i za

osobe sa

invaliditet;

obrazovanje i briga o

deci; službe za

zapošljavanje i

obuku; socijalno

66/59

stanovanje; zdravlje

briga i medicinske

usluge.);

- Ostale javne usluge,

kao što su transport

zajednici, održavanje

javnih površina, itd

- Jačanje demokratije,

građanska prava i

digitalni učešca;

-Ekoloških aktivnosti,

kao što su smanjenje

Zracenja i otpada,

obnovljive izvore

energije; itd

Šta mislite o

spisku,

uključujuci za

ugrožene

grupe, treba

produžiti,

ograničiti ili

dodati

Jednu drugu

kategoriju treba

dodati:

Mlade delikvente

starih od 16 do 18

godina; (delikventi

zakona)

Jdno Socijalno

Preduzeca mogu da

igraju jednu važnu

ulogu u

reintegracije

delikuenta kroz

rad.

Trenutno,

minimalna starosna

grupa za

registraciju u

kancelariji za

zapošljavanje je 18

godina. Kao

posledica toga,

socijalno

Socijalna preduzeca

mogu da obuhvataju n

radu i osobe

ogranicene sposobnosti

koji su isključeni na

tržištu rada.

Istovremeno, korisno

je napraviti razliku

unutar predloženih

kategorijama; posebno

prema dugoročno

nezaposlenih može biti

korisno da identifikuje

period (2 -3 godine) od

"UgroženogSstatusa"

posle zaposlenih.

Predložene definicije

ugroženih grupa (čl.

6) treba da

odražavaju

međunarodnu /

Evropska definiciju

(ili standard u zemlji).

Nije potrebno da za

bilo koji oblast

zakona za definisanje

da se drugačije

specifikuje grupa kao

npr dugoročno

zaposleni.

Definicija ugroženih

grupa (Clan 6) može

da se predstavi na

sledeci način ako u

nastavku:

- da odrazi evropske

definiciju dugoročne

zaposlenosti, preko 6

meseci za mlade (15-

67/59

preduzecu nece

biti dozvoljeno da

zapošljavaju ispod

18 godina

pojedince jer nece

biti registrovani od

12 meseci u

Kancelariju za

Zapošljavanje

24) i 12 meseci za

odrasle (25+);

zatvorenike u blizem

oslobadanju (kao deo

mera za njihovu

društvenu

reintegraciju.

Da li je

dovoljno za

30%

uključivanja

zapošljavanja

ugroženih

grupa ili treba

da bude viša

Treba biti potrebno

minimum 50%

Kvota od 30% određuje se

sa koncept dokument koji

je odobren od strane Vlade

Nema komentare Ovaj procenat se

koristilo u drugim

zemljama i izgleda

razumno jer

preduzece treba da

izgradi i zadrži

ekonomsku

konkurentnost i

pritisak tržištu (bez

ogromnih i

kontinuiranim

ulaganjima /

podsticaja iz javnih

izvora).

Da li mislite

da je dovoljno

i primenjujuse

fiskalnih

olakšica i

mogucnosti

za ugovaranje

i podrška iz

javnih

fondova

Nema komentare član 25: Na temu,

obratite se Direktivi

Javne Nabavke

Evropske komisije,

posebno

član 20

Ovaj član ukazuje da

iugovornici nadleznici

da ograničavaju neke

tenderske procedure za

nabavku roba, radova

ili usluga zacentrove

rada i privrednih

subjekata čiji je

Prihvata se.

Javni organ može ugovoriti

socijalno preduzece

Fiskalnih i drugih

mere stimulacije

predviđene u

članovima 22-26

prilično velikodušan

(posebno izuzima od

poreza na dobit,

subvencije PDV,

plate). Ovo može

dovesti do visokog

rizika od zloupotrebe

i eventualno

distorzivnih efekata

na konkurenciju.

Mi smo definisali i

uzeli u obzir ovo

pitanje, ali u ovom

Nacrt zakona, su

jasno definisana

pitanja. Aspekti

monitoringa i druga

pitanja ce biti

razjasnjena putem

AdministrativnihUputs

tva .

68/59

osnovni cilj je

integracija rad osoba

sa invaliditetom i ne

favornim .

Na taj način,

ugovornici bi

garantovali efikasnije i

održive integracije tih

osoba. Istovremeno, to

bi povecanje

ekonomske

performanse centrova

rada i drugih

ekonomskih operatera.

.

Zbog toga su

aranžmani za

monitoring i kontrola

treba da sprečiti ove

rizike ( efikasno, na

ne preterani način).

Predložene poreske

olakšice može

ugroziti odobrenje

zakona (obično

Ministarstvo finansija

ce biti protiv.

Socijalna preduzeca u

EU, više se oslanjaju

na mešavinu izvora

prihoda nego od

pristupa poreske

olakšice. Primer

moguceg

finansiranja:

- Prihod potiče iz

javnih ugovora:

Ugovor Socijalno

preduzece sa javnim

autoritetima javnim

agencijama da bi

primali naknade za

definisanousluge

(kvazi-tržišta).

Struktura ovih

placanja mogu biti

sasvim drugačiji,

različita od direktnog

placanja od strane

javnih vlasti na

socijalno

sigurnosni sistemi,

vaučer sistema, ili

indirektna placanja

69/59

preko nezavisnih

posrednika;

- Direktne donacije /

subvencije: pod

uslovom da društvena

preduzeca za primer

javne vlasti grantovi

za odredenih

projektnih aktivnosti

zasnovana na

subvencije su

obavljena

zapošljavanje često

na raspolaganju

ugroženim grupama

kao “naknada”za

zapošljavanje osoba

sa oštecenim radne

sposobnosti i za

rezultat manje

produktivnosti

Prihodi

iz privatnih izvora

osnovano na tržište:

kroz prodaju robe i

usluga drugim

preduzecima i

krajnjih potrošača;

Članarine, donacija

i sponzorstva; i

- Ostali oblici

prihoda uključuju

prihode od izdavanja

sredstva (kao što su

imovina), isplate

kazna, nagrada novca

ili prihod od obdareni

sredstava, i ne-

70/59

novčane oblike kao

što su donacije (npr

stare IT opreme,

hrane ili građevinski

materijal).

Volontiranje vreme,

posebno, ostao važan

izvor prihoda u

naturi.

Dodatni

Komentari

10% profita mora

biti dozvoljeno da

se distribuira:

1. privatni

investitori

2. Druga socijalno

preduzece.

1. Mogucnost da se

distribuira profit

privatnog

investitora ce

ponuditi

mogucnost za

privlačenje

investitora ove

imrpoving kvalitet

društvenog

preduzeca.

2. -Druga socijalna

preduzeca mogu

imati potrebu za

jedan iznos novca

za početak, proširiti

se ili konsolidovati

svoje aktivnosti.

Ovaj princip

solidarnosti bi

trebao biti

Nije prihvacen. Zabrana

raspodeli dobiti bilo

kakvog profita je utvrđeno

u Konceptu Dokumenta

koji je odobren od Vlade.

Clan.7,1:

"Profitabilno" može

biti zamenjen sa "ZA

PROFIT”

Prihvaceno je

Problemi sa

definicijom:

Pravni okvir treba da

bude jasniji i

specifičan u

definisanju

"socijalnih

preduzeca" i u tom

smislu je predloženo

više strukturirana

ugradnjau tri ključna

dimenzija socijalnog

preduzeća:

preduzetnički

dimenzija, sto znaci

odnosno angažovanje

u stalnom ekonomske

aktivnosti, koji se

razlikuje od

socijalnih preduzeca

iz

tradicionalnihneprofit

nih organizacija (što

znači da mora da se

uključe u

kontinuiranu

aktivnost proizvodnje

i / ilirazmenu robe i /

ili usluga)

socijalna dimenzija,

Prihvaceno je

71/59

dozvoljen i u

skladu u okviru

zakona.

što znači jedan

eksplicitan društveni

cilj, koji razlikuje

socijalnih preduzeca

iz redovnih (profitne)

preduzeca; i

dimenzija

upravljanja, odnosno

postojanje

mehanizama se

"blokira " u

društvenim ciljevima

i karakteristika

organizovano

odparticipativnog i /

ili democraticdecision

procesima donošenja

i u cilju granica preko

profita ;

Pitanja sa

registracijom: Pošto Kosovo je

odlučilo da

donosijedan poseban

zakon za socijalna

preduzeca treba

pomenuti neka

specifična pitanja

koja se tiču njihovog

upisa u završetka do

generalne regulacije

da registruje

preduzece ili NVO u

zemlji.

tako da neka

objašnjenja treba da

uporedimo sa opšte

pravilo registracije

(da li postoji početni

kapital, da li postoji

klasifikacija

72/59

aktivnosti iz oblasti

ekonomije koji bi

trebalo da bude u

skladu, da li postoje

takse za registraciju,

kako ce se

izveštavanje javnih

finansija sistem i sve

one male pitanja koja

su potrebna u

definisanju preduzeca

/ kompanije i

omogucavaju

pracenje njihove "i

ponašanja").

Ako su izuzeti iz

nekog poreza nego

što bi trebalo da ima

poseban status u

okviru rada sa javnim

finansijama vlasti.

Izvod iz MRSZ ce

(član 11 stav 4-6) je

dovoljno za opšti

sistem registracije u

nacionalnom

kontekstu? Da li je

ovaj odnos sa MRSZ

dovoljno ili bi trebalo

da budu druga tela

uključena (elementi u

članu 14)?clan 18

navodi da treba da se

izvestavaju

finansijske rezultate u

skladu sa pravnim

okvirom u zemlji tako

da u tom smislu treba

ih nekako

registrovana u

sistemu.

73/59

Svi ti elementi nisu o

tome da bude sistem

složeniji nego što je

operativan.

Pitanja sa profitom

distribucije je deo

raznih članova

zakona. U umetnosti.

4 za 1.2 proglašena je

"zabranu distribucije

profita". Distribucija

bi trebalo da bude u

korist razvoja i rasta,

a ne za članove. Ovo

se vrati u članu 10

alin.1.1 i umetnosti

17. u više

eksplicitnog namere u

odnosu na član 4

(1.2). Normalno bi

trebalo da bude jedan

član koji sadrži

informacije o

alternativne upotrebe

dobiti (ako slučaj), jer

nešto treba da se

uradi sa njim.

Jedan poseban član

treba stvoriti

kadriranje

upotrebom

neraspoređenih

fonda rezervi.

Koliko se može

držati u rezervi?

Koliko dugo?

Za šta koristiti?

Nije prihvacen. Ne

možemo ograničiti vreme

za distribuciju rezervnog

fonda. Rezervni fond može

se koristiti za investicije i

pokrivanje troškova za

aktivnosti socijalnog

preduzeca.

74/59

Na primer:

U evropskim

praksama pojedinih

zemalja, minimum

3plate treba držati

u rezervi.

Socialno Preduzece

treba da bude

predmet na 0

vrednost PDV .

Činjenica da se ne

izbriše iz PDV na

uvoznu robu ce

terati socijalno

preduzeco da

kupuju robu u

inostranstvu

(Srbija,

Makedonija,

pogotovu u

Albanija).

Jedan od stvarnog

uticaja koji

socijalno preduzece

može imati na

teritoriji je da

doprinese rastu

lokalnog tržišta.

"Kupujuci i

proizvoditi na

Kosovu" treba da

bude moto.

Jedno Društvena

Nije prihvacen, mi ne

možemo napraviti bilo

kakvo ograničenje i

ograničenje o ovom

pitanju.

Član 9, 10 i 11:

kriterijume za sticanje

statusa "društvenog

preduzeca" može biti

jasnije identifikovani

Nije prihvaceno

75/59

preduzeco

integrisano u

njenom prostoru

može da podrži

sirom male

proizvođače, pa

čak i imati ih kao u

cilj najslabijih

područja.

Clan . 15:

Zainteresovane strane

su jedan od ključnih

elemenata društvenih

preduzeca. Bilo bi

važno, da zbog tog

razloga, da sadrži opis

demokratskog učešca

različitih

zainteresovanih strana

sa više detaljno

Prihvaceno

Clan 18 i 20: Kada

procena rezultata je

navedeno kriterijumi

za vrednovanje ishoda

i socijalnog uticaja

nisu predstavljeni .

samo rezultat je

naveden.

Na primer. Ako

društveno preduzece

Nije prihvaceno, Procena ce

biti deo Ugovornog

Autoriteta , na osnovu

rezultata upisa . Takođe

fond koji ce generisati od

Autoriteta javnog

Autoriteta ce bitideo

revizije i inspekcije.

76/59

organizuje stručnu

obuku, procena izlaza

beleži da 100 ljudi

prisustvovalo je kurs;

procena ishoda

prikazuje da je 85 od

njih su odmah pronašli

posao, to prikazuje

merenje efikasnost

itreninga. Procena

socijalnog uticaja je

treci korak, koji

kvantifikuju koristi za

čitavo društvo u vidu

da 85 ljudi su pronašli

posao

Procena socijalnog

uticaja je teško zaista

se primeniti;

Stoga zakon treba

navesti da su društvena

preduzeca obavezana

za procenu, u svom

finansijskom izveštaju,

U suprotnom,

usvojenje javnih

sredstava može da

generiše negativne

mehanizme korupcije,

ili postati donacija /

transverirano na strani

države, da ne postoji

više kao "preduzece".

77/59

Ispitanici

Evropska stručna

komisija

Obrazloženje

predlagačkoga tela za

uključivanje ili

isključivanje datog

komentara

Obrazloženje predlagačkoga

tela za uključivanje ili

isključivanje datog

komentara

Obrazloženje

predlagačkoga tela za

uključivanje ili

isključivanje datog

komentara

Šta mislite o

aktivnostima

društvenog preduzeca

Kategorija A i B

kategorija

Kategorija B

društvena

preduzeca moraju

da se uključe u

pružanje drugih

društveno korisnih

usluga, ili u

porastu,

proizvodnju,

preradu ili (kao u

pripremi hrane, na

primer) proizvoda

za prodaju; je

proizvodnja ili

prerada proizvoda

obuhvata

proizvodnju

originalne

intelektualne

svojine, kao što su

razvoj softvera, ili

originalno ili

Prihvata se

78/59

tradicionalnog

umetničkog dela.

Ugrožene zaposleni

u organizovanom

društvenog

preduzeca moraju

biti aktivno

uključeni u rad

pružanja usluga, ili

u porastu,

proizvodnje,

proizvodnju,

preradu ili

proizvodi za

prodaju

Šta mislite u

vezi liste ,

obuhvatanja

ugroženih

grupa, treba

produžiti,

ograničen ili

dodati

Nema komentara

Dovoljno je

za 30%

uključivanja

zapošljavanja

ugroženih

grupa ili treba

se povecati

Nema komentara

79/59

Da li mislite

da je dovoljno

i primenjuje

fiskalnih

olakšica i

mogucnosti

za ugovaranje

i podrška iz

javnih

fondova ?

Nema komentara

Dodatni

komentari

1.zabrana uticaja

od strane drugih

organizacija

Slično tome,

Predložene odredbe

(u članu 7) oko

uticaja od strane

drugih organizacija

su previše

restriktivan.

2.Ne dozvoljavanje

raspodele profita

Jasno, socijalno

preduzece treba

imatim prioritet

primenu profita za

socijalnih ciljeva,

istovremeno

neki deo raspodela

dobiti je

dozvoljeno sirom

sveta socijalnih

preduzeca -

uključujuci i

pravnu

Strukturu

dizajnirano

specijalno za

socijalno

Prihvata se.

2. Nije prihvaceno.

Zabrana raspodeliti dobit

bilo kakvog profita u

konceptu Dokumenta je

utvrđeno da li je odobreno

od Vlade.

2. Nije prihvaceno

Zabrana raspodelenja

dobita bilo kakvog profita

je utvrđeno u konceptu

Dokumenat da li je

odobren od strane Vlade.

80/59

preduzetništvo.kao

novo

visokauspešnost je

Velika Britanija

“Companija

Interesne

Zajednice "(CIZ)

ili Kooperative

Mondragon

u

Španiji zasnovane

od kraja.

CIZimaju

dozvoljeno

distribuirati do

35% profita u bilo

kojoj godini,

Dok model

Mondragon ima

neograničenu

distribuciju ali

vezano za

"učešce" (rada,

dužinu službe),

nego

od nivoa ulaganja

(iako svi članovi

moraju investirati.

81/59