Research and Development Newsletter

เอกสารขาวสารงานวจยและพฒนา

กลมงานวจยและพฒนา ส านกวชาการ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร

ปท 14 ฉบบท 156 ประจ ำเดอนสงหำคม 2558

กำรพฒนำคณภำพกำรบรหำรจดกำรภำครฐ พ.ศ. 2558

กำรผลตพลงงำนไฟฟำจำกพลงงำนลม

“กฎหมำยตรำสำมดวง” ประมวลกฎหมำยฉบบแรกแหงสมยรตนโกสนทร

เอกสารขาวสารงานวจยและพฒนา Research and Development Newsletter

ปท 14 ฉบบท 156 ประจ าเดอน สงหาคม 2558 วตถประสงค

เพอเผยแพรและประชาสมพนธขอมล ขาวสาร ดานการวจยและพฒนา ซงเปนการเพมพนความรใหแกบคคลในวงงานรฐสภา อนเปนประโยชนตอการปฏบตงานดานนตบญญต

กลมงานวจยและพฒนา ส านกวชาการ

ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร ถนนประดพทธ เขตพญาไท กรงเทพมหานคร 10400

โทรศพท 0 2244 2067–8 โทรสาร 0 2244 2062

ทปรกษา

นายอภชาต ค าทอง รองเลขาธการสภาผแทนราษฎร นางอรวรรณ พนธเปรอง ผอ านวยการส านกวชาการ นางสาวอษา โฆษตตระกล ผบงคบบญชากลมงานวจยและพฒนา

บรรณาธการ นางสาวนารลกษณ ศรวรรณ

กองบรรณาธการ

นางสวาพร สขเอยด นายฐากร จลนทร นายจนทมร สหาบญล นายสฐสร กระแสรสนทร นางสาวปยะวรรณ ปานโต นางสาววมลรกษ ศานตธรรม นางสาวปรยวรรณ สวรรณสนย นางสาวอญชล จวงจนทร

ฝายจดพมพ

นางสาวธณฐดา หาเรอนศร นางณฐชานนท หนทองอนทร

ฝายเผยแพร

นางภคกญญา มากทองไทร นางสาวนวลละออง พรแกว

บทบรรณาธการ

เอกสารขาวสารงานวจยและพฒนา ฉบบท 156 เปนฉบบประจ าเดอนสงหาคม 2558 ซงเปนเดอนทมความส าคญกบคนไทยทก ๆ คน คอวนท 12 สงหาคมของทกป ตรงกบวนแมแหงชาต เนองจาก เปนวนเฉลมพระชนมพรรษาสมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ โดยทวประเทศไดมการจดงานวนแมแหงชาตและกจกรรมการเฉลมพระเกยรตสมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ ดวยส านกในพระมหากรณาธคณทมตอพสกนกร ทงน ประชาชนไดรวมใจกนแตงกายดวยชดผาไทยสฟาหรอเสอสฟา เพอเปนการเฉลมพระเกยรตและมงรกษาเอกลกษณวฒนธรรมของสถาบนครอบครวไทยทท าใหเกดบรรยากาศอบอวลดวยความรก ความผกพน ความกตญญกตเวทตอบพการ ซงเปนสงทนานาอารยประเทศตางชนชมและใหการยอมรบ

เนอหาสาระของเอกสารขาวสารงานวจยและพฒนาฉบบน น าเสนอคอลมน รอบดานงานสภา เรอง การพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ พ.ศ. 2558 ซงเปนกรอบการประเมนระดบมาตรฐานสากล ของสวนราชการ คอลมนบทความวจยเรอง การเตรยมความพรอมใหผตองขงกลบคนสสงคม ซงน าเสนอปญหาการกระท าผดซ าของผตองขงหนมจากรวสถานพนจสก าแพงเรอนจ า การปฏบตตอผตองขงหญงมครรภและเดกตดผตองขง ปญหาความแตกแยกในครอบครวของผตองขงภายหลงถกจ าคก และมาตรการแกไขและบ าบดฟนฟผตองขงในเขตควบคมพเศษ คอลมนงานวจยและพฒนาเรอง บรรษทขามชาตจนในลาวและเวยดนาม เสนอสาระเกยวกบการศกษาการลงทนและรปแบบการลงทนโดยตรงจากตางประเทศของบรรษทขามชาตจนในประเทศลาว และเวยดนาม และเรอง โครงการวจยการกอสรางแปลงทดสอบแอสฟลตคอนกรตผสมยางพารา เสนอสาระเกยวกบการศกษา ตดตาม เปรยบเทยบและประเมนผลการใชผวทางแอสฟลตคอนกรตผสมยางพารา คอลมนความทนาสนใจเสนอเรอง “กฎหมายตรา 3 ดวง” หรอ ประมวลกฎหมายโบราณของไทย ซงพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช โปรดเกลาฯ ใหนกปราชญราชบณฑตน าตวบทกฎหมายตาง ๆ ทใชกนมาตงแตสมยอยธยาจนถงสมยรตนโกสนทรตอนตนมาปรบปรงแกไข เพมเตมใหเหมาะสมกบยคสมยมากขน สวนคอลมนรอบโลกวจยเปนเรองเกยวกบการผลตพลงงานไฟฟาจากพลงงานลม ซงเปนพลงงานหมนเวยนประเภทหนงทมตนก าเนดจากพลงงานแสงอาทตย

กองบรรณาธการหวงเปนอยางยงวา ผอานจะไดรบความรจากเอกสารขาวสารงานวจยและพฒนาไมมากกนอย โดยกองบรรณาธการจะไดน าขอมลความรทมประโยชนมาเสนอตอทานผอานอกครงในเดอนกนยายน 2558 อนง บรรณาธการไดน าภาพจากเวบไซต http://elearn.pbpvc.ac.th/sirikanda/mod/forum/ discuss.php?d=22 มาขนปกของเอกสารขาวสารงานวจยและพฒนาฉบบน เพอเปนการแสดงความจงรกภกดและรวมเฉลมพระเกยรตสมเดจพระนางเจาสรก ต พระบรมราชนนาถ ดวยส านกในพระมหากรณาธคณ ของพระองคทานทมพสกนกรชาวไทยทกคนมาโดยตลอด

สารบญ

หนา

รอบดานงานสภา การพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ พ.ศ. 2558 1 เรยบเรยงโดย นารลกษณ ศรวรรณ

บทความวจย การเตรยมความพรอมใหผตองขงกลบคนสสงคม 8 เรยบเรยงโดย ปยะวรรณ ปานโต

งานวจยและพฒนา บรรษทขามชาตจนในลาวและเวยดนาม 14 เรยบเรยงโดย ปรยวรรณ สวรรณสนย

โครงการวจยการกอสรางแปลงทดสอบแอสฟลตคอนกรตผสมยางพารา 22 เรยบเรยงโดย สฐสร กระแสรสนทร

บทความทนาสนใจ “กฎหมายตราสามดวง” ประมวลกฎหมายฉบบแรกแหงสมยรตนโกสนทร 28

เรยบเรยงโดย ปรยวรรณ สวรรณสนย

รอบโลกวจย การผลตพลงงานไฟฟาจากพลงงานลม 38 เรยบเรยงโดย ฐากร จลนทร

รอบดานงานสภา

การพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ พ.ศ. 2558 เรยบเรยงโดย...นารลกษณ ศรวรรณ

ส ำนกงำน ก.พ.ร.

ภำพจำก : http://www.bkkparttime.com

ยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทย พ.ศ. 2546–2550 ก าหนดใหมการปรบเปลยนกระบวนการและวธการท างานเพอยกระดบขดความสามารถและมาตรฐานการท างานของหนวยราชการใหอยในระดบสงเทยบเทามาตรฐานสากล โดยยดหลกการบรหารกจการบานเมองทด ซงเปนหลกการบรหารราชการทไดรบการตราขนเปนกฎหมายดงปรากฏในพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 5) พ.ศ. 2545 มาตรา 3/1 และตอมาไดมการออกพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 เพอใหมแนวทางการปฏบตทเปนรปธรรมชดเจนมากยงขน โดยก าหนดเปาหมายของการบรหารกจการบานเมองทดวาใหเปนไปเพอประโยชนสขของประชาชน เกดผลสมฤทธตอภารกจของรฐ มประสทธภาพและเกดความคมคาในเชงภารกจของรฐ ลดขนตอนการปฏบตงานทเกนจ าเปน ประชาชนไดรบการอ านวยความสะดวกและไดรบการตอบสนองความตองการ รวมทงมการประเมนผลการปฏบตงานอยางสม าเสมอ

การบรหารราชการใหบรรลเปาหมายทก าหนด จ าเปนตองมเกณฑการประเมนกระบวนการท างานและผลการปฏบตงานทเปนทยอมรบกนทวไป ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) จงก าหนดเกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ เพอเปนกรอบแนวคดในการบรหารจดการทสามารถประยกตใชกบการพฒนาการบรหารราชการเพอใหหนวยงานภาครฐมกระบวนการท างานและผลการปฏบตงานทมประสทธภาพและประสทธผลดยงขน โดยมเปาหมายคอประโยชนสขของประชาชนและประโยชนสงสดของประเทศชาต

ทมาของเกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ

ในชวงทศวรรษ 1980 ประเทศสหรฐอเมรกาสญเสยความสามารถในการแขงขนทางธรกจ เนองจากคแขงจากประเทศอน ๆ มการพฒนามาตรฐานและคณภาพของการบรหารจดการผานกระบวนการปรบปรงอยางตอเนอง ประเทศสหรฐอเมรกาจงไดรเรมสรางเกณฑรางวลคณภาพแหงชาตขน เพอส งเสรมใหเกดการบรหารจดการทด และเปนแนวทางในการเพมขดความสามารถในการแขงขนขององคการของประเทศ

2

สหรฐอเมรกา โดยใหชอวา Malcolm Baldrige National Quality Award (MBNQA) ซงกอให เกดการปรบปรงและมงเนนคณภาพของผลตภณฑและบรการของประเทศสหรฐอเมรกาอยางทไมเคยเปนมากอน ผลของการสงเสรมใหองคการตาง ๆ มการประเมนตนเองและปรบปรงตามเกณฑรางวลคณภาพแหงชาต สงผลใหประเทศสหรฐอเมรกามเศรษฐกจทมนคง และเปนแนวทางใหประเทศตาง ๆ น าไปประยกตและพฒนาเปนเกณฑรางวลคณภาพของชาตมากกวา 70 ประเทศ

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) ไดศกษาและจดท าเกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ ตงแต พ.ศ. 2547 ตอมาใน พ.ศ. 2551 จงปรบปรงเกณฑไปสเกณฑค ารบรองการปฏบตราชการของส วนราชการและเกณฑ คณภาพการบรการจดการภาครฐระดบ พนฐาน (Fundamental Level) ทงก าหนดใหสวนราชการน าไปใชในการพฒนาองคกรปละ 2 หมวด ตงแต พ.ศ. 2552 เพอใหการพฒนาของสวนราชการเปนไปอยางคอยเปนคอยไปและยงยน โดยสวนราชการสามารถทน าเกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐไปใชเปนกรอบการประเมนผลการด าเนนงานของตนเองในทกขนตอนตงแตการตรวจประเมนองคการดวยตนเอง (Self–Assessment) ซงจะท าใหผบรหารของสวนราชการไดรบทราบวาสวนราชการของตนมความบกพรองในเรองใดบาง เพอสามารถก าหนดวธการและเปาหมายทชดเจนในการจดท าแผนปฏบตการเพอปรบปรงองคการใหมความสมบรณมากขนตอไป

การพฒนาคณภาพการบรหารจดการของส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร

ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎรด าเนนการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) โดยในปงบประมาณ พ.ศ. 2552 ไดท าการวเคราะหจดออนจดแขงขององคกร เพอน ามาก าหนดวดผลส าเรจของการพฒนาปละ 2 หมวด ตามค ารบรองของการปฏบตราชการประจ าป ซงในปงบประมาณ พ.ศ. 2553 ประกอบดวย หมวด 1 การน าองคกร และหมวด 4 การวดการวเคราะหและการจดการความร ส าหรบในปงบประมาณ พ.ศ. 2554 มการด าเนนงานในหมวด 3 การใหความส าคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย และหมวด 6 การจดการกระบวนการ และในปงบประมาณ พ.ศ. 2555 มการด าเนนงานในหมวด 2 การวางแผนเชงยทธศาสตร และหมวด 5 การมงเนนทรพยากรบคคล

ปงบประมาณ พ.ศ. 2556 ส านกงานฯ ไดก าหนดการประเมนผลตามค ารบรองการปฏบตราชการ มตท 4 ตวชวดท 8 ระดบความส าเรจของการพฒนาองคกรอยางตอเนองตามเกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) โดยก าหนดใหส านกงานฯ เขารบการตรวจรบรองเกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐระดบพนฐาน (Application Report) และสามารถผานการตรวจรบรองแลว เมอวนท 20 พฤษภาคม 2556 สวนในปงบประมาณ พ.ศ. 2557 ส านกงานฯ ก าหนดการประเมนผลตามค ารบรองการปฏบตราชการ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2557 มตท 4 ตวชวดท 8 ระดบความส าเรจของการพฒนาองคกรอยางตอเนองตามเกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2557 อยางไรกตาม ในปงบประมาณ 2558 คณะกรรมการพฒนาระบบราชการไดมการปรบปรงเกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) ซงเปนการเปลยนแปลงใหเกดความสอดคลองกบบรบทของภาคราชการในปจจบนไดมากยงขน

ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎรโดยส านกพฒนาบคลากร จงไดจดโครงการสมมนา เชงปฏบตการเรอง การพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) ของส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร พ.ศ. 2558 โดยมวตถประสงคเพอใหคณะกรรมการ คณะอนกรรมการ และคณะท างานด าเนนการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) ไดทบทวนความเขาใจเกณฑคณภาพการบรหาร

3

จดการภาครฐ พ.ศ. 2558 ทงเปนการเพมทกษะดานการจดท ารายงานผลการด าเนนการพฒนาองคการ (Application Report) และน าแนวทางด าเนนการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) ไปปฏบตจรงในองคกรใหเกดการพฒนาอยางตอเนองและมบรณาการมากยงขนตอไป

กลมเปาหมายผ เขาโครงการสมมนาประกอบดวย ผบรหารของส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร คณะกรรมการด าเนนการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) คณะอนกรรมการด าเนนการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) 5 หมวด ไดแกหมวด 2 การวางแผน เชงยทธศาสตร หมวด 3 การใหความส าคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย หมวด 4 การวดการวเคราะหและการจดการความร หมวด 5 การมงเนนบคลากร และหมวด 6 การมงเนนระบบปฏบตการ โดยส านกงานฯ ไดจดใหมโครงการสมมนาดงกลาวขนในวนจนทรท 25 พฤษภาคม 2558 ประกอบดวยกจกรรมการบรรยายใหความรเกยวกบภาพรวมการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) เกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐระดบพนฐาน ฉบบท 2 เกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ หมวด 1–7 และการทบทวนความเชอมโยงของแผนปฏบตราชการส านกงานฯ ประจ าปงบประมาณ 2558 กบแนวทางเกณฑด าเนนการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA)

เกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ พ.ศ. 2558

เกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) มจดมงหมายเพอใหสวนราชการตาง ๆ สามารถน าไปปรบใชได ท าใหการสงมอบผลผลตและการบรการดขน ปรบปร งผลการด าเนนการดานอน ๆ และเพมความสามารถในการแขงขน โดยท าใหเกดความสอดคลองกนของแผน กระบวนการตดสนใจ บคลากร การปฏบตการและผลลพธ การน าเกณฑนไปใชจะชวยใหสวนราชการสามารถประเมนองคการตนเองไดอยางรอบดานวา ขณะนสภาพแวดลอมเปนอยางไร และส านกงานฯ ตองการบรรลเปาหมายในดานใด ดงนน เกณฑดงกลาวจงเปนเครองมอในการตรวจสอบระบบบรหารงาน การพฒนาปรบปรงกระบวนการและผลลพธ โดยตระหนกถงคณคาทสงมอบแกผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยทกกลม

เกณฑด าเนนการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) เปนชดของค าถามเกยวกบเรองส าคญ 7 ดานในการบรหารและด าเนนงานของสวนราชการ ไดแก 1) การน าองคกร 2) การวางแผนเชงยทธศาสตร 3) การใหความส าคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย 4) การวด การวเคราะหและการจดการความร 5) การมงเนนบคลากร 6) การมงเนนระบบปฏบตการ และ 7) ผลลพธการด าเนนการ ทงน โดยมค าถามซงมความเกยวของสมพนธเชอมโยงกนเปนกรอบการบรหารผลการด าเนนการทมการบรณาการเปนหนงเดยว และการตอบค าถามทกขอจะชวยใหสวนราชการจดการเรองทรพยากรใหสอดคลองกน คนหาจดแขงและโอกาสในการพฒนา การปรบปรงการสอสาร การเพมประสทธภาพและความมประสทธผล รวมทงบรรลเปาประสงคเชงยทธศาสตร ประกอบดวย สงมอบคณคาทดขนอยางตอเนองใหกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย ปรบปรงประสทธผลการด าเนนการและขดความสามารถของสวนราชการ มการปรบปรงและเกดการเรยนรของสวนราชการและบคลากรทกระดบมการเรยนรและพฒนา

ลกษณะส าคญของเกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ

เกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ ประกอบดวย ขอค าถามตาง ๆ ทมงเนนการประเมน ทงในดานผลลพธ ดานความสามารถในการน าไปปรบใชได ดานความสอดคลองของเปาประสงค และดานการตรวจประเมนเปาประสงค

4

1. เกณฑมงเนนผลลพธ

เกณฑมงเนนใหสวนราชการปฏบตราชการใหเกดผลอยางมประสทธภาพและประสทธผล รวมทงมการปรบปรงอยางตอเนอง ซงเกณฑครอบคลมทงกระบวนการและผลลพธในเรองหลก ๆ เกยวกบประสทธผลของการบรรลพนธกจ ผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย บคลากร การน าองคการและธรรมาภบาล รวมถงงบประมาณ การเงนและการเตบโต องคประกอบของตววดเหลานท าใหมนใจไดวายทธศาสตรของสวนราชการมความสมดล โดยไมละเลยผมสวนไดสวนเสยบางกลม มวตถประสงคหรอเปาประสงคทงระยะสนและระยะยาวทส าคญ

2. เกณฑสามารถปรบใชไดตามภารกจของหนวยงาน

เกณฑประกอบดวยขอค าถามทมงเนนผลลพธ และไมไดมการก าหนดวธการ เครองมอ โครงสรางหรอรปแบบในการปฏบตงาน เนองจากปจจยเหลานตองผนแปรไปตามภารกจและกระบวนการปฏบตงาน ดงนน สวนราชการจงสามารถน าเกณฑนไปประยกตใชไดตาม “ลกษณะส าคญขององคการ” สามารถปรบเปลยนไดตามยทธศาสตรทเปลยนแปลงไป ตลอดจนสามารถเลอกใชเครองมอเทคนคตาง ๆ ไดตามความเหมาะสม

3. เกณฑสนบสนนมมมองเชงระบบเพอใหเปาประสงคสอดคลองไปในทางเดยวกน

เกณฑด าเนนการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) สรางความสอดคลองไปในทางเดยวกนทงสวนราชการจากตววดทไดมาจากกระบวนการของสวนราชการทมการเชอมโยงและเสรม ซงกนและกน ตววดเหลานผกโยงโดยตรงกบคณคาในมมมองของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยกบผลการด าเนนการโดยรวม ดงนน การใชตววดเหลานจงเปนกรอบทท าใหกจกรรมตาง ๆ ด าเนนไปในทศทางเดยวกนอยางตอเนอง โดยลดความจ าเปนทจะตองก าหนดวธปฏบตโดยละเอยด หรอลดกระบวนการจดการทซบซอนเกนไป ดงนน ตววดเหลานจงเปนทงเครองมอในการสอสารและเปนวธการถายทอดความตองการของผลการด าเนนการไปสการปฏบตอยางคงเสนคงวา ความสอดคลองไปในแนวทางเดยวกนน ท าใหมนใจวาสวนราชการมความมงหมายทแนชดและเปนทรบรทวทงองคการ ในขณะเดยวกนกสนบสนนความคลองตว การสรางนวตกรรมและการกระจายอ านาจในการตดสนใจ

4. เกณฑสนบสนนการตรวจประเมนทเนนเปาประสงค

เกณฑและแนวทางการใหคะแนน ประกอบดวย ระบบตรวจประเมนซงแยกเปน 2 สวน ไดแก 1) กระบวนการ และ 2) ผลลพธ ดงนน การใชเกณฑเพอประเมนตนเอง ชวยใหสวนราชการทราบภาพคราว ๆ ของจดแขงและโอกาสพฒนาจากการตอบค าถามตามขอก าหนดตาง ๆ 18 หวขอ ซงเนนทผลการด าเนนการตามระดบพฒนาการอยางตอเนองของกระบวนการและผลการด าเนนการ

คานยมและหลกการส าหรบการจดท าเกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ

เกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ จดท าขนโดยอาศยคานยมหลก (Core Value) 11 ประการคอ 1) การน าองคการอยางมวสยทศน 2) ความเปนเลศทมงเนนผรบบรการ ผมสวนไดสวนเสยและประชาชน 3) การเรยนรขององคการและของระดบบคคล 4) การใหความส าคญกบบคลากรและเครอขาย 5) ความสามารถในการปรบตว 6) การมงเนนอนาคต 7) การสนบสนนใหเกดนวตกรรม 8) การจดการโดยใชขอมลจรง 9) ความรบผดชอบตอสงคม 10) การมงเนนทผลลพธและการสรางคณคา 11) มมมองในเชงระบบ

5

1. การน าองคการอยางมวสยทศน ผบรหารของสวนราชการมบทบาทส าคญทจะขบเคลอนใหองคการประสบความส าเรจ ซงจะตองใหความส าคญกบเรองของการก าหนดทศทาง คานยมทมความชดเจนและเปนรปธรรม การจดท ายทธศาสตร ระบบงาน และวธการตาง ๆ เพอใหบรรลผลการด าเนนการทเปนเลศ การก าหนดใหมระบบการตดตามและทบทวนผลการด าเนนการ การสงเสรมใหมการก ากบดแลทด และการเสรมสรางจรยธรรมภายในใหมความรบผดชอบตอผมสวนไดสวนเสยทกกลม การสรางแรงบนดาลใจ จงใจ และกระตนใหบคลากรทกคนมสวนรวมในการท าใหสวนราชการประสบความส าเรจ และการมสวนรวมในการวางแผน การสอสาร การสอนงาน การพฒนา ผน าในอนาคต การยกยองชมเชยบคลากรและการเปนแบบอยางทด

2. ความเปนเลศทมงเนนผรบบรการ ผมสวนไดสวนเสยและประชาชน การด าเนนการของสวนราชการมงเนนใหเกดประโยชนสขของประชาชน ดงนน องคการทมงเนนผรบบรการควรใหความส าคญกบผรบบรการในปจจบนและอนาคต การสรางความพงพอใจในคณภาพการบรการ และความเปนเลศทมงเนนผรบบรการ ผมสวนไดสวนเสยและประชาชน

3. การเรยนรขององคการและของระดบบคคล การทสวนราชการจะบรรลผลส าเรจในการด าเนนการไดนน ตองมแนวทางทปฏบตไดเปนอยางดในเรองการเรยนรขององคการและของแตละบคคล การเรยนรขององคการ รวมถงการปรบปรงอยางตอเนองของแนวทางทมอยและการเปลยนแปลงทส าคญทน าไปสเปาประสงคและแนวทางใหม ๆ การเรยนรตองถกปลกฝงลงไปในแนวทางทสวนราชการปฏบตการ

4. การใหความส าคญกบบคลากรและเครอขาย การใหความส าคญกบบคลากร หมายถง การมความมงมนทจะท าใหบคลากรมความพงพอใจ มการพฒนาและมความผาสก ซงเกยวของกบวธปฏบตงานทมความยดหยนและมผลการด าเนนงานทด ซงมการปรบใหเหมาะสมกบความตองการของบคลากรทมความแตกตางกนในดานสถานทท างานและชวตครอบครว และสวนราชการตองสรางความรวมมอทงภายในและภายนอก เพอใหสามารถบรรลเปาประสงคโดยรวมไดดขน

5. ความสามารถในการปรบตว องคการตองมความสามารถในการปรบตวเพอใหสอดคลองกบสภาวะการเปลยนแปลงในปจจบน และมการแขงขนในระดบโลก ซงหมายถงสวนราชการตองมการตอบสนองท รวด เรวย งข น ม ความยดหย นและปรบ เปล ยนตามความต องการของผ รบบรการเฉพาะราย ใชเวลาสนลงในการสงมอบผลผลตและบรการใหมหรอทปรบปรงใหม ขณะเดยวกนสวนราชการตองตอบสนองผรบบรการใหรวดเรวและยดหยนมากขน การปรบปรงทส าคญในการลดเวลาในการตอบสนองความตองการของผรบบรการ ท าใหสวนราชการตองปรบปรงระบบงานใหม ๆ ลดความซบซอนของหนวยงานและกระบวนการหรอมความสามารถในการสงตองานจากกระบวนการหนงไปสอกกระบวนการหนงอยางรวดเรว

6. การมงเนนอนาคต ในสภาพแวดลอมปจจบน สวนราชการตองมความเขาใจปจจยตาง ๆ ทงในระยะสนและระยะยาวทมผลกระทบตอการบรรลพนธกจและวสยทศนของสวนราชการ เพ อใหประสบความส าเรจตองมแนวคดในการมงเนนอนาคตอยางจรงจง และมความมงมนทจะสรางพนธะระยะยาวกบผมสวนไดสวนเสยทส าคญ ไดแก ผรบบรการ บคลากร ผสงมอบบรการ สาธารณชน เครอขายและชมชนของสวนราชการ

7. การสนบสนนใหเกดนวตกรรม นวตกรรม หมายถง การเปลยนแปลงทมความส าคญตอการปรบปรงบรการ กระบวนการ และการปฏบตการของสวนราชการ รวมทงการสรางคณคาใหมใหแกผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย นวตกรรมไมเพยงจ ากดอยในขอบเขตของการวจยและพฒนาเทานน นวตกรรมม

6

ความส าคญตอการด าเนนการในทกแงมม และทกกระบวนการ ผบรหารของสวนราชการจงควรชน าและจดการใหนวตกรรมเปนสวนหนงของวฒนธรรมการเรยนร โดยสวนราชการควรบรณาการนวตกรรมไวในการท างานประจ าวน และใชระบบการปรบปรงผลการด าเนนการของสวนราชการสนบสนนใหเกดนวตกรรม

8. การจดการโดยใชขอมลจรง การจดการผลการด าเนนการของสวนราชการตองใชขอมลและสารสนเทศหลายประเภท ซงควรครอบคลมผลการด าเนนการดานผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย ผลผลตและการบรการ รวมทงการเปรยบเทยบผลการด าเนนการดานการปฏบตการ กระบวนการและผลการด าเนนการเทยบกบคเทยบ รวมถงผลการด าเนนการของผสงมอบ บคลากร ตลอดจนธรรมาภบาลและการปฏบตตามกฎระเบยบขอบงคบ

9. ความรบผดชอบตอสงคม ผบรหารของสวนราชการควรใหความส าคญตอพฤตกรรมทมจรยธรรมความรบผดชอบทมตอสาธารณะ และการพจารณาถงความผาสกของสงคมและประโยชนสขของสงคม ผบรหารของสวนราชการควรเปนแบบอยางทดในการมงเนนจรยธรรม และการค านงถงความปลอดภยและสงแวดลอมของสาธารณะ โดยครอบคลมถงการปฏบตการของสวนราชการและวงจรชวตของการบรการ นอกจากนน สวนราชการควรใหความส าคญตอการอนรกษทรพยากรและลดความสญเสยตงแตตนทาง การวางแผนจงควรคาดการณลวงหนาถงผลกระทบในเชงลบทอาจเกดขนจากการผลต การสงมอบ และการบรการ การวางแผนทมประสทธผลจงควรปองกนมใหเกดปญหา แกไขปญหาทเกดขนอยางถกตองรวดเรวและจดสารสนเทศและการสนบสนนเพอใหสาธารณะมความปลอดภย มความเชอมนเกดความตระหนกในเรองดงกลาวอยเสมอ

10. การมงเนนทผลลพธและการสรางคณคา การวดผลการด าเนนงานของสวนราชการจ าเปนตองมงเนนผลลพธทส าคญ ซงผลลพธดงกลาวควรใชเพอสรางคณคาและรกษาความสมดลของคณคาใหแกผมสวนไดสวนเสย ไดแก ผรบบรการ บคลากร ผก าหนดนโยบาย ผสงมอบสาธารณะ และชมชน โดยการสรางคณคาใหแกผมสวนไดสวนเสยทส าคญเหลานท าใหสวนราชการสามารถสรางภาพลกษณทด

11. มมมองในเชงระบบ เกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐใหมมมองในเชงระบบในการบรหารสวนราชการและกระบวนการทส าคญเพอใหบรรลผลลพธ คอ ผลการด าเนนงานทเปนเลศ ซงเกณฑทง 7 หมวดและคานยมหลกเปนกรอบในการสรางระบบและการบรณาการกลไกของระบบเขาดวยกน อยางไรกตาม การจดการผลการด าเนนงานโดยรวมใหประสบความส าเรจจะตองอาศยการสงเคราะหทมองภาพรวมของสวนราชการ มงเนนวสยทศน พนธกจ วตถประสงคเชงยทธศาสตรและแผนปฏบตการใหมความสอดคลองไปในแนวทางเดยวกนและการบรณาการรวมกน

กลาวโดยสรปเกยวกบแนวคดและหลกของการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐคอ ตองการทจะเหนหนวยงานภาครฐใหความส าคญกบการปฏบตราชการทมงเนนใหการน าสวนราชการเปนไปอยางมวสยทศน มความรบผดชอบตอสงคม ใหความส าคญกบประชาชน ผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย ปรบปรงระบบการบรหารจดการใหมความสามารถในการปรบตวไดทนตอการเปลยนแปลง สงเสรมใหบคลากรและเครอขายมการพฒนาตนเอง มความคดรเรมและเรยนรอยางตอเนอง สนบสนนใหเกดนวตกรรมการตดสนใจโดยอาศยขอมลสารสนเทศอยางแทจรง และท างานโดยมงเนนผลลพธเปนส าคญ

7

เอกสารอางอง

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ. (2557). เกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ พ.ศ. 2558. กรงเทพฯ. วชน พรนท แอนด มเดย จ ากด.

ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร. (2558). รายงานผลการด าเนนการพฒนาองคกรตารมเกณฑคณภาพ การบรหารจดการภาครฐ พ.ศ. 2558. เอกสารประกอบการสมมนาเชงปฏบตการ เรอง การพฒนา คณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) ของส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร พ.ศ. 2558. กรงเทพฯ : ส านกการพมพ.

ภาพอางอง

ส านกงาน ก.พ.ร. สบคน 6 สงหาคม 2558. จาก http://www.bkkparttime.com

บทความวจย

การเตรยมความพรอมใหผตองขงกลบคนสสงคม เรยบเรยงโดย...ปยะวรรณ ปานโต

ปลอย 3 หมนนกโทษทวประเทศแลว ภาพจาก : www.komchadluek.net

กรมราชทณฑ กระทรวงยตธรรม มหนาทและความรบผดชอบในการปฏบตตอผกระท าผดใหเปนไปตามค าพพากษาของศาล นอกจากน กรมราชทณฑมภารกจหลกส าคญในการควบคมผตองขงควบคไปกบการแกไขบ าบดฟนฟพฤตนสยของผตองขง โดยมเปาหมายหลกคอการปรบเปลยนทศนคต และพฤตกรรมของผตองขงใหกลบตนเปนคนดและไมหวนกลบมากระท าผดซ าอก แตจากขอมลของกรมราชทณฑกลบพบวา จ านวนผตองขงของกรมราชทณฑมจ านวนเพมมากขนทกป รฐในฐานะผมอ านาจซงไดรบมอบหมายมาจากประชาชน จงควรสรางกลไกในการปองกนและแกไขปญหาทเกดขน เพอรกษาไวซงความสงบเรยบรอยของสงคมตอไป อยางไรกตาม ในสวนของภารกจของกรมราชทณฑในดานการแกไขและฟนฟผตองขงทกระท าผดยงเปนสงจ าเปนและมความส าคญอยางมาก เนองจากผตองขงทกเพศทกวย รวมทงเดกและเยาวชนทก ๆ คนคอก าลงอกสวนหนงของประเทศชาตทควรมการเยยวยาแกไขและพฒนาคณภาพบคคลใหกลบคนเปนคนดของสงคมตอไป กลาวคอ กอนพนโทษผตองขงควรไดรบการฝกอบรมเพมพนความรเพอน าไปประกอบอาชพได และมอาชพทมนคงจนกอใหเกดรายไดและอยรวมกบบคคลอน ๆ ในสงคมไดอยางปกตสขภายหลงจากการ พนโทษมาแลว และทส าคญคอไมกลบไปกระท าผดซ าอก บทความนจงขอน าเสนอขอมลความรทเปนประโยชนตอการเตรยมความพรอมใหผตองขงกลบคนเปนคนดมคณภาพของสงคมตอไป บทความวจยเรอง การเตรยมความพรอมใหผตองขงกลบคนสสงคม ประกอบดวยเนอหาจากผลงานวจย จ านวน 4 เรอง คอ 1) ปญหาการกระท าผดซ าจากรวสถานพนจสก าแพงเรอนจ า : ศกษาเฉพาะกรณผตองขงหนม 2) ประสทธผลในการปฏบตตอ

9

ผตองขงหญงมครรภและเดกตดผตองขง 3) ผตองขงกบปญหาความแตกแยกในครอบครวภายหลงถกจ าคก และ 4) การจดท ามาตรการในการแกไขและบ าบดฟนฟผตองขงในเขตควบคมพเศษ

รตรส อรณคง ท าการศกษาเรอง ปญหาการกระท าผดซ าจากรวสถานพนจสก าแพงเรอนจ า : ศกษาเฉพาะกรณผตองขงหนม และพบวา ผตองขงหนมสวนใหญมอาย 21–23 ป โดยสวนใหญวางงานกอนตองโทษ อาศยอยในชมชนเมองทมสภาพแวดลอมไมด มยาเสพตดและอาชญากรรมสง มพฤตกรรมเกยวของกบอบายมข เสพยาเสพตด เทยวกลางคน เลนการพนน คบเพอนทเปนอนธพาล และสวนใหญมความคดวาการท าผดกฎหมายเปนเรองปกตธรรมดาทใคร ๆ กท าไดถามโอกาส รวมทงคดวาทท าผดเพราะผลตอบแทนทไดรบคมคากบความเสยงทกระท า โดยผตองขงทมประวตการกระท าผดสวนใหญเคยกระท าผดในชวงวยเดกและเยาวชนมากกวา 1 ครง ในคดความผดพระราชบญญตยาเสพตด/สารระเหย สาเหตเพราะตองการเงน/ทรพยสน รองลงมาคกคะนองตามเพอน และสวนใหญกระท าผด 1 ครง ในคดความผดพระราชบญญตยาเสพตด/สารระเหย ระดบความผดจากสถานพนจสก าแพงเรอนจ ารนแรงขน กลาวคอจากการเสพยาเสพตดเปนจ าหนายยาเสพตด จากการลกทรพยเปนจ าหนายยาเสพตด และความผดตอรางกายเปนความผดตอชวต

สวนปจจยทสงผลใหผเคยตองขงกลบมากระท าผดซ าอกครงคอ ปญหาความตองการเงนมาใชจายงาย ๆ โดยไมตองท างานหนก การคบเพอนทวางงาน เสพยาเสพตด มคานยมในการด าเนนชวตชอบท างาน สบาย ๆ หาเงนงาย ๆ ไมตองเหนอย ทงกอนเขามาอยในเรอนจ ามการใชชวตแบบอยไปวน ๆ ไมเคยมการวางแผนชวต และมการดมเหลา สบบหร เสพยาเสพตด เทยวกลางคน

ผลการศกษาดงกลาวท าใหผวจยมขอเสนอแนะใหกรมราชทณฑสงเสรมใหผตองขงทมการศกษานอยไดศกษาตอในระดบทสงขน เนนการฝกวชาชพมากกวาการใชแรงงานรบจางทท าใหเกดทกษะวชาชพ เพอใหผตองขงสามารถน าวฒการศกษาหรอทกษะวชาชพทไดรบไปใชประโยชนภายหลงพนโทษ โดยเฉพาะผทยงไมมอาชพรองรบใหไดรบความชวยเหลอจากหนวยงานตาง ๆ สวนผตองขงกลมทมครอบครวชวยเหลอหรอ มงานรองรบอยแลวนนใหจดล าดบความจ าเปนเรงดวนในการใหความชวยเหลอ โดยควรเนนการฝกอาชพอสระทสามารถน าไปประกอบการไดจรง โดยค านงถงอาชพทใชเงนทนไมมากนก และควรพจารณาถงความแตกตางในลกษณะอาชพของแตละภมภาคประกอบดวยเพอใหผพนโทษมโอกาสไดน าไปใชหารายได เลยงตนเองและครอบครวไดอยางแทจรง ทงควรมการจดตงหนวยงานหรอศนยตดตามและใหความชวยเหลอผพนโทษขนอยางเปนรปธรรม

เพลนใจ แตเกษม ท าการศกษาเรอง ประสทธผลในการปฏบตตอผตองขงหญงมครรภและเดกตดผตองขง และพบวา ผตองขงหญงสวนใหญเปนผตองขงมครรภ และมอายระหวาง 20–25 ป จบการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตน มสามครงแรกตงแตอายยงไมเกน 20 ป แตงงานมากกวา 1 ครง รสกเครยด กงวลใจทตงครรภในเรอนจ า และเหนวาเดกทคลอดขณะมารดาตองโทษในเรอนจ าไดรบผลกระทบโดยเฉพาะสขภาพกาย เชน รบเชอโรคงาย ไดรบสารอาหารไมเทาเทยมกบเดกภายนอก พฒนาการรางกายชากวาเดกภายนอก โดยผตองขงสวนใหญเหนวา ภาพรวมการปฏบตตอผตองขงหญงมครรภและเดกตดผตองขงเรอนจ าอยในระดบด โดยแยกประเดนได ดงน

ดานการปฏบตตอผตองขงหญงมครรภ ดานสถานท สามารถจดเรอนนอนทมความเหมาะสม จดสถานทอาบน าเฉพาะผตองขงหญงมครรภไมใหปะปนกบผตองขงหญงทวไป แตไมสามารถจดเรอนนอนแยกเฉพาะจากผตองขงทวไปได ดานสวสดการ ปจจยสไมเพยงพอกบความตองการโดยเฉพาะเรองนม ดานการ

10

รกษาพยาบาล มพยาบาลสตนารแพทยเขามาตรวจครรภตรวจสขภาพอยางนอยเดอนละครง เรอนจ าไมไดมอบใหท างานขณะตงครรภ

ดานการปฏบตตอเดกตดผตองขง สถานทบรบาลทารกมความสะอาดถกสขลกษณะ สถานทอาบน า ภาชนะเฉพาะของเดก สถานทตากเสอผาของเดกตดผตองขงไมปะปนกบผตองขงทวไป ปจจยสเพยงพอกบความตองการของเดก อาหารเดกออน อาหารเสรมเหมาะสมกบการเจรญเตบโตในแตละชวงวย ดานสขภาพอนามย บตรทกคนไดรบการตรวจสขภาพ พฒนาการจากแพทย ไดรบการฉดวคซนเปนประจ า และเมอเดกเจบปวยมากจะสงไปโรงพยาบาลภายนอกเรอนจ า

สวนเรองทผตองขงหญงมครรภและเดกตดผตองขงตองการใหชวยเหลอมากทสดคอ ใหจดอาหาร อาหารเสรม นมและเครองอปโภคบรโภค ฯลฯ ใหกบผตองขงหญงมครรภ ผตองขงหญงแมลกออน และเดกตดผตองขง โดยเฉพาะในกลมทไมมญาต หรอญาตอยไกล และตองการใหแยกเรอนนอนของผตองขงหญงตงครรภ ผตองขงหญงแมลกออนและเดกตดผตองขงออกจากผตองขงหญงทวไป

อยางไรกตาม เจาหนาทผปฏบตงานซงเกยวของมความเหนวา เรอนจ าไดปฏบตตามปฏญญากรงเทพและนโยบายของกรมราชทณฑ ตามสภาพการณของงบประมาณ สถานทและอตราก าลงทม ซงโดยภาพรวมแลวเรอนจ าปฏบตตอผตองขงหญงมครรภและเดกตดผตองขงอยในระดบด ปญหาอปสรรคคอ ขาดสถานทในการคมขงผตองขงหญงมครรภแยกจากผตองขงอน งบประมาณไมเพยงพอในการจดอาหารเสรม นม เครองอปโภคบรโภค คาใชจายในการคลอดบตรและคารกษาพยาบาล เดกตดผตองขง ผตองขงไมมภาวะความเปนแมและความรบผดชอบในการดแลบตร ขาดเจาหนาทในการดแลเดกและใหค าปรกษาแนะน าแกผตองขงหญงมครรภ รฐบาลจงควรมนโยบายชะลอการลงโทษส าหรบผตองขงตงครรภและมการเบยงเบนหรอผลกดนใหผตองขงตงครรภคลอดบตรภายนอกเรอนจ ากอนทจะเขามารบโทษ

ผลการศกษาดงกลาวท าใหผวจยมขอเสนอแนะในสวนทเกยวของ ดงน

กรณผกระท าผดหญงตงครรภควรใชการเบยงเบนผกระท าผด โดยใหคลอดลกกอนจงเขามาสกระบวนการยตธรรมทางอาญา ควรมการบงคบใชมาตรา 246 ของประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา ทใหศาลพพากษาสงใหทเลาการบงคบโทษจ าคกส าหรบหญงตงครรภใหอยในสถานทอนควรนอกจากเรอนจ าหรอสถานททก าหนดไวในหมายจ าคก เนองจากมกฎหมายก าหนดไวแลว แตยงไมมผลในทางปฏบต ควรขยายเวลาใหเดกตดผตองขงอยกบมารดาได 1 ป 6 เดอน จากเดมตามระเบยบอยไดเพยง 1 ป ควรมการท าความตกลงรวม (MOU) กบกระทรวงสาธารณสขและโรงพยาบาลตาง ๆ ในการยกเวนคาใชจายใหกบผตองขงทเปนคนตางดาว ผตองขงคนไทยทไมมบตรประชาชน ผตองขงทคลอดบตรคนท 3 รวมทงคาใชจายในการรกษาพยาบาลเดกตดผตองขงทปวย ควรมการประสานภาคเอกชนเขามาใหการสงเคราะหเดกตดผตองขงและผตองขงตงครรภในกลมผตองขงทมฐานะยากจนหรอไรญาต

เพลนใจ แตเกษม ท าการศกษาเรอง ผตองขงกบปญหาความแตกแยกในครอบครวภายหลงถกจ าคก และพบวา ผตองขงทมปญหาครอบครวแตกแยกสวนใหญเคยมพฤตกรรมเกยวของกบอบายมขกอนตองโทษ คอ ชอบสบบหร ดมสรา เสพยาเสพตด เทยวกลางคน ประกอบอาชพทจรต คบเพอนเกเร เลนการพนน ไมสงานหนก และมภาระรบผดชอบในครอบครวทตองเลยงด โดยมจ านวนสมาชกในครอบครวทตองรบผดชอบมากกวา 3 คนขนไป นอกจากนนมกลมทไมมผเลยงดบตรตองไปอยสถานสงเคราะหหรอบาน

11

บญญาทร โดยผตองขงดงกลาวมการกระท าผดในคดพระราชบญญตยาเสพตดมากทสด และตองโทษจ าคก 1–5 ป ดวยสาเหตในการกระท าผดอนเกดจากความตองการเงนหรอทรพยสน

สวนสาเหตในการเลกรางกบคสมรสหลงตองโทษจ าคกคอ ผตองขงสวนใหญขาดการตดตอจาก คสมรส เนองจากคสมรสมาเยยมเพยงในชวงแรกและหายไปหลงจากถกจ าคกไดไมเกน 6 เดอน การขาดการตดตอตงแตแรกเขาเรอนจ า การทคสมรสมครอบครวใหม และสาเหตทเกดจากระยะเวลาในการจ าคกยาวนาน ผตองขงสวนใหญจงมปญหาทเกดขนตามมาหลงจากเลกรางกบคสมรสคอปญหาบตรไมมผเลยงด รองลงมาคอญาตไมมาเยยม บดามารดาไมมผเลยงด การจ าคกจงท าใหความสมพนธกบคสมรสแยลงคอท าใหครอบครวแตกแยก

ผตองขงทมปญหาครอบครวแตกแยกจงไดรบผลกระทบตอความสมพนธในครอบครวในระดบสง โดยเฉพาะผลกระทบตอบตร ซงสวนใหญก าลงอยในวยศกษา ขาดผเลยงดครอบครว ท าใหคนในครอบครวล าบาก สงผลตอผตองขงในดานสภาพจตใจมากทสด เพราะความเครยดและวตกกงวลทงในเรองคดและความเปนอยของครอบครวทขาดหลกพงพงสงผลกระทบตอฐานะและเศรษฐกจในครอบครว ระยะเวลาในการถกจ าคกยงนานเทาไรโอกาสทจะท าใหเกดความแตกแยกของครอบครวกมากขนเทานน

ผลการศกษาท าใหผวจยมขอเสนอแนะในสวนทเกยวของดงตอไปน

ในระยะเวลา 3 เดอนแรกควรมการปฐมนเทศผตองขงเขาใหมใหมความพรอมในการเผชญกบภาวะปญหาครอบครวโดยก าหนดใหมวชาการปรบตวและการใชชวตในเรอนจ าไวในหลกสตรการปฐมนเทศในทกเรอนจ า ควรสงเสรมใหมการพบญาตใกลชด และการเยยมเพอใชชวตค หรอการเยยมแบบครอบครว (Family Visit) เปนรางวลใหกบผตองขงทมความประพฤตดไดมโอกาสอยรวมกบครอบครวแบบใกลชดและจดท าโปรแกรมครอบครวบ าบดใหกบกลมผตองขงทมปญหาครอบครวแตกแยกเพอเปนแนวทางในการสงเสรมความสมพนธในครอบครว อกทงใหความส าคญตอการสงเคราะหชวยเหลอผตองขงโดยมการส ารวจผตองขงทไมมญาตเยยมและใหความชวยเหลอในดานตาง ๆ

กรมราชทณฑไดท าการศกษาเรอง การจดท ามาตรการในการแกไขและบ าบดฟนฟผตองขงในเขตควบคมพเศษ และพบวา กลมตวอยางสวนใหญอาย 26–35 ป จบประถมศกษากอนตองโทษประกอบอาชพผดกฎหมายโดยมรายไดจากอาชพผดกฎหมายไมเกน 50,000 บาท/เดอน สวนใหญเสพยาเสพตดทกวน คายาเสพตด มประวตการกระท าผดขณะเปนเดกและเยาวชน ในวยเดกเคยถกท าโทษจากพอแมหรอคนทเลยง และมประวตตองโทษในเรอนจ า 1 ครง รองลงมากระท าผดซ า 2 ครง สาเหตทกระท าผดคดปจจบนเพราะตองการเงน รองลงมาคอบนดาลโทสะ คกคะนอง ตามเพอน เมอเขามาอยในเรอนจ าเคยท าผดวนย สวนใหญฐานความผดลกลอบน าโทรศพทและยาเสพตดเขาเรอนจ า และเมอผตองขงเขามาอยในเขตควบคมพเศษยงคงท าผดกฎระเบยบเรอนจ าหลงเขามาอยเขตควบคมพเศษไมเกน 6 เดอน โดยท าผดในเรองมสงของตองหามไวในเรอนจ าคอ โทรศพทมอถอ สาเหตทท าผดกฎระเบยบเรอนจ าอกเพราะตองการเงน

อยางไรกตาม แนวทางการแกไขฟนฟผตองขงในเขตควบคมพเศษในปจจบนมความเหมาะสม เพราะมกฎระเบยบเกยวกบการควบคมและเจาหนาทผปฏบตงานสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ และสวนใหญตองการใหมการจดโปรแกรมการอบรมใหกบผตองขงในเขตควบคมพเศษมากทสดในดานทเกยวกบยาเสพตด การปรบพฤตกรรม รองลงมาคอดานการออกก าลงกายและการอบรมศลธรรม

12

ผลการศกษาดงกลาวท าใหผวจยมขอเสนอแนะในสวนทเกยวของดงตอไปน

1. ขอเสนอแนะเกยวกบมาตรการในการแกไขผตองขงจากเจาหนาทผปฏบตงาน คอ การแกไขควรใชลกษณะการแกไขเปนรายบคคล ควรใหครอบครวเขามามสวนรวมในการแกไขผตองขงรวมกบเรอนจ า ควรจดใหมทมทปรกษาส าหรบผตองขง มการจดประชมเจาหนาทเพอวางแผนการตองโทษของผตองขง (Sentence Olan) จดกจกรรมใหผตองขงตามความเหมาะสมกบประเภทผตองขงและมการประเมนผลผตองขงทก 3 เดอน ดานความประพฤต ระเบยบวนย การพฒนาศกยภาพตนเองและความสมพนธกบผอน

2. ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

กรมราชทณฑควรก าหนดโครงสรางเขตควบคมพเศษ สถานท อตราก าลง งบประมาณในการด าเนนงานเพอสนบสนนการด าเนนงานของเรอนจ า/ทณฑสถานทมเขตควบคมพเศษ ควรออกกฎหมายเฉพาะส าหรบใชกบผตองขงในเขตควบคมพเศษ ก าหนดคณสมบตของผตองขงทจะเขาและออกจากเขตควบคมพเศษใหเปนมาตรฐานเดยวกน ควรจดท าโปรแกรมเฉพาะในการแกไขและบ าบดฟนฟผตองขงในเขตควบคมพเศษ จดฝกอบรมใหความร เทคนคทกษะเฉพาะในการปฏบตงานใหแกเจาหนาท กรมราชทณฑควรคดเลอกเจาหนาททปฏบตงานในเขตควบคมพเศษ โดยพจารณาจากผทมความร ความสามารถ มเทคนค ทกษะในการปฏบตงาน ตลอดจนมรางวล สวสดการหรอขนพเศษเพอเปนแรงจงใจในการปฏบตงาน กรมราชทณฑควรท าความตกลงรวม (MOU) กบหนวยงานทเกยวของ เชน กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน ฯลฯ เพอขอความรวมมอในเรองอตราก าลงเจาหนาททปฏบตงานดานการแกไขผตองขง ซงกรมราชทณฑ ขาดแคลน เชน นกสงคมสงเคราะห นกจตวทยา เปนตน

3. ขอเสนอแนะเชงปฏบตการ

เรอนจ าควรจดประชมเจาหนาทเขตควบคมพเศษทกเดอน เพอแลกเปลยน ขอคดเหนในการปฏบตงาน เปนกระบวนการจดการความร (Knowledge Management) เพอพฒนาการปฏบตงานใหมประสทธภาพมากยงขน ควรมการบนทกพฤตกรรมผตองขงโดยการประเมนพฤตกรรมอยางเปนระบบ สวนการจดกจกรรมใหแกผตองขงควรมแรงจงใจทงทางบวกและทางลบ เชน การใหสทธประโยชนแกผตองขงทประพฤตตนด ไดเยยมญาตใกลชด สามารถใชโทรศพททเรอนจ าจดใหตดตอญาต ฯลฯ ควรมการชแจง ประชาสมพนธ สรางความเขาใจกบผตองขงอยเสมอ ๆ เพอใหเกดความรวมมอทดของผตองขงในการปฏบตตนตามกฎระเบยบเรอนจ า

ความคดเหนของผจดท าบทความ

ผลการศกษาและขอเสนอจากรายงานวจยดงกลาวในขางตน จงสะทอนใหเหนวา ภาครฐโดยหนวยงานในกระบวนการยตธรรมอนประกอบดวย ต ารวจ อยการ ศาล และราชทณฑ จะตองท างานรวมกนอยางเปนระบบ เพอด าเนนงานปองกนและปราบปรามโดยเฉพาะปญหายาเสพตดและปญหาดานอาชญากรรมทเกดขนในสงคมไทยใหลดนอยลงเทาทจะท าได ในขณะเดยวกนเมอมผกระท าผดกฎหมายกตองไดรบโทษตามกฎหมายเชนกน และเมออยในเรอนจ าหรอถกตองขง รฐตองดแลบคคลเหลานนอยางเสมอภาคและเทาเทยมกน เพราะถอวาผตองขงทกคนมศกดศรความเปนมนษย โดยเฉพาะผตองขงมครรภหรอเดกตดผตองขงควรตองไดรบความคมครองดแลอยางเหมาะสม ทงภาครฐควรมการผลกดนและจดสรรงบประมาณสนบสนนดานการ

13

ฝกวชาชพใหกบผตองขงอยางทวถงโดยหากเปนไปไดควรสนบสนนใหภาคเอกชนเขามาด าเนนการฝกวชาชพผตองขงอยางเพยงพอ และตรงกบความตองการ ท าใหผตองขงไดรบการฝกวชาชพททนสมย และน าไปประกอบอาชพไดภายหลงจากพนโทษไปแลว ซงจะท าใหบคคลเหลานนมรายไดและมคณภาพชวตทดขน นนหมายถงการเตรยมความพรอมใหกบผตองขงเพอการกลบคนสสงคมไดอยางไมกลบมากระท าผดซ าอยางแนนอนตอไป

เอกสารอางอง

กรมราชทณฑ. (2557). ผลงานวจยดานงานราชทณฑ ป พ.ศ. 2551–2557. เอกสารเผยแพรทางวชาการ ส านกวจยและพฒนาระบบงานราชทณฑ : กรมราชทณฑ.

เพลนใจ แตเกษม. (2552). ผตองขงกบปญหาความแตกแยกในครอบครวภายหลงถกจ าคก. รายงานวจย : กลมงานพฒนาระบบการพฒนาพฤตนสย กรมราชทณฑ.

. (2555). ประสทธผลในการปฏบตตอผตองขงหญงมครรภและเดกตดผตองขง. วารสารอาชญาวทยา ฉบบท 17 ปท 9 เดอนมนาคม พ.ศ. 2555.

รตรส อรณคง. (2552). ปญหาการกระท าผดซ าจากรวสถานพนจสก าแพงเรอนจ า : ศกษาเฉพาะกรณ ผตองขงหนม. รายงานวจย : กลมงานพฒนาระบบการพฒนาพฤตนสย กรมราชทณฑ.

ภาพอางอง

ปลอย 3 หมนนกโทษทวประเทศแลว. สบคน 6 สงหาคม 2558 . จาก www.komchadluek.net

งานวจยและพฒนา

บรรษทขามชาตจนในลาวและเวยดนาม เรยบเรยงโดย...ปรยวรรณ สวรรณสนย

จบมอ

ภาพจาก : http://my.dek-d.com/meenhop/funnyquiz/?id=191998

ภายหลงท เตง เสยว ผง ด ารงต าแหนงเลขาธการพรรคคอมมวนสตแหงสาธารณรฐประชาชนจน เมอ ค.ศ. 1978 ไดด าเนนนโยบายเปดประเทศ (Open Policy) จดตงเขตเศรษฐกจพเศษ มการปรบตวโดยการใชระบบเศรษฐกจแบบเปดทใชกลไกตลาดเขามาเปนแรงผลกดนการพฒนาทางดานเศรษฐกจ ซงเปนสงคมนยมแบบใชกลไกการตลาด (Socialist Market Economy) ท าใหเศรษฐกจของจนกาวกระโดดอยางรวดเรว และ ม ลกษณะเปนระบบทนนยมมากขน ทงมการปรบปรงโครงสรางเศรษฐกจชาตเชงยทธศาสตรของการเขารวมองคการการคาโลก ค.ศ. 2001 และการด าเนนการตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (ค.ศ. 2001–2005) ทก าหนดยทธศาสตรการกาวออกไปลงทน (Go Out Strategy) ในตางประเทศ ซงเปน แรงสงใหจนสามารถกาวขนมาเปนประเทศมหาอ านาจแหงเอเชยในการรกษาดลอ านาจทางการเมองและเศรษฐกจกบประเทศภมภาคอน ๆ โดยเฉพาะสหรฐอเมรกาและสหภาพยโรป

การกาวออกไปลงทนของจนในตางประเทศ ถอเปนประเดนใหมของการลงทนโดยบรรษท ขามชาตจนในฐานะทบรรษทจนเปนสวนหนงของทนนยมโดยรฐทเกดขนชวงหลงของการด าเนนนโยบายเปดประเทศ ไดสงผลตอการพฒนาประเทศดานเศรษฐกจอยางมาก ท าใหจนมเงนทนส ารองระหวางประเทศมากทสดในโลกถง 2 ลานลานเหรยญสหรฐ ใน ค.ศ. 2008 การลงทนของบรรษทขามชาตจนในกลมประเทศภมภาคลมแมน าโขง ไดเรมตนในชวงทศวรรษ 1980 หลงการสถาปนาความสมพนธทางการทตระหวางจนกบประเทศสมาชกในภมภาคลมแมน าโขงและการผอนคลายในประเดนการตอส อดมการณทางการเมองของประเทศตาง ๆ ในภมภาคอนโดจน รวมไปถงการลมสลายของสหภาพโซเวยตในทศวรรษ 1990 ท าใหจนกาวขนมามบทบาทและอทธพลทางดานเศรษฐกจและการเมองในภมภาคดงกลาว โดยการด าเนนนโยบายมงสใต (The South Policy) ของโครงการพฒนาความรวมมอทางเศรษฐกจภมภาคลมแมน าโขง (Greater Mekong Sub-region Economic Corporation : GMS-EC) ค.ศ. 1992 ซงน าไปสการด าเนนนโยบายทางการทต การเมองและเศรษฐกจในลกษณะการด าเนนนโยบายความสมพนธระหวางประเทศแบบใหม การขยายอทธพล

15

และการขยายอ านาจทางการทตของสาธารณรฐประชาชนจนกบประเทศในภมภาคลมแมน าโขง ทงในเรองการใหความชวยเหลอดานการพฒนาประเทศ การพฒนาเศรษฐกจ การพฒนาสงคมและการแลกเปลยนวฒนธรรม เปนตน ทงน ประเทศในกลมภมภาคลมแมน าโขงชวงหลงทศวรรษ 1990 ไดมการใชระบบการเมองการปกครองแตกตางกนหลากหลายรปแบบ แตทมความนาสนใจพบวา ประเทศทมระบบการเมองการปกครองสงคมนยมคอมมวนสตทมรปแบบเหมอนกบสาธารณรฐประชาชนจน คอ สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว (สปป.ลาว) และสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม ดวยเหตผลดงกลาว จงมความส าคญยงและเปนความทาทายของการลงทนโดยตรงจากตางประเทศทเกดขนในประเทศสงคมนยมคอมมวนสต ซงมลกษณะแตกตางจากการลงทนโดยตรงจากตางประเทศและประเทศทปกครองดวยระบอบประชาธปไตย นอกจากน จนกบลาวและเวยดนามมการพฒนาดานเศรษฐกจทเหมอนกนคอการรบเอาระบบทนนยมมาปรบใชส าหรบการพฒนาเศรษฐกจ สงคมนยม รวมถงปจจยทางภมศาสตรทมพรมแดนตดตอกนและความสมพนธทางสงคมและวฒนธรรมทใกลชดกน ดงนน ผวจยจงมความสนใจท าการศกษาเวทการลงทนขามชาตของประเทศจนในลาวและเวยดนาม

วตถประสงคการวจย

1. ศกษาพฒนาการของการลงทนและรปแบบการลงทนโดยตรงจากตางประเทศของบรรษท ขามชาตจนในประเทศลาวและเวยดนาม

2. ศกษาปจจยทสนบสนนการลงทนโดยตรงจากตางประเทศของบรรษทขามชาตจนในประเทศลาวและเวยดนาม

3. ศกษาปญหาและอปสรรคในการลงทนโดยตรงจากตางประเทศของบรรษทขามชาตจนในประเทศลาวและเวยดนาม

วธการศกษาวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) โดยการวจยเอกสารเกยวกบนโยบายตางประเทศของจน พฒนาการการลงทนของบรรษทขามชาตจนในประเทศลาวและเวยดนาม จากนนท าการศกษาการส ารวจภาคสนามโดยท าการสมภาษณเชงลกบคคลทเกยวของทงประเทศผลงทนคอ จน และประเทศผรบการลงทนคอ ประเทศลาวและเวยดนาม เชน เจาหนาทวสาหกจจน เจาหนาททงระดบก าหนดนโยบายและระดบปฏบตการในประเทศลาวและเวยดนาม ผทรงคณวฒและผเชยวชาญทมความรความเขาใจและมประสบการณทางดานการลงทน เปนตน และท าการวเคราะหขอมลจากการวจยเอกสาร การสมภาษณเชงลก และการส ารวจภาคสนามเพอประเมนผลกระทบทจะเกดขนจากการเขามาลงทนของบรรษทขามชาตจนในประเทศลาวและเวยดนาม ทงมตพฒนาการการลงทนของบรรษทขามชาตจน ปจจยทสนบสนนการลงทน ปญหาและอปสรรคการลงทนพรอมทงวเคราะหผลกระทบจากการเขามาของบรรษทขามชาตจนเพอใหเปนไปในทศทางทมนคงตอไป

ผลการวจย

1. พฒนาการของการลงทนและรปแบบการลงทนโดยตรงจากตางประเทศของบรรษท ขามชาตจนในประเทศลาวและเวยดนาม

การลงทนของบรรษทขามชาตจนในประเทศลาวและเวยดนาม เรมตนเมอทศวรรษ 1980 มลกษณะการลงทนแบบคอยเปนคอยไป การลงทนจะมากหรอนอยขนอยกบรปแบบความสมพนธระหวางจนกบลาวและเวยดนาม ทงน ประเทศจน ลาวและเวยดนามมท าเลทตงทางภมศาสตรทมพรมแดนเชอมโยง

16

ตดตอกน ท าใหมความสะดวกในการคมนาคมขนสงและการแลกเปลยนสนคาระหวางกน การลงทนของจนจงมเปาหมายเพอการแสวงหาทรพยากร การยายฐานการผลตสนคาโดยเฉพาะการแปรรปสนคาเกษตร สนคาอปโภคและบรโภค การลงทนการพฒนาโครงสรางพนฐาน เปนตน ทงน จนยงมการกระชบความสมพนธกบประเทศลาวและเวยดนามเพอเปนประตการคาสกลมประเทศภมภาคลมแมน าโขงและกลมประเทศอาเซยน ซงพฒนาการการลงทนของบรรษทขามชาตจนในประเทศลาวและเวยดนาม สามารถแบงการเขามาลงทนของบรรษทขามชาตจนได 3 ชวงเวลา คอ

1) ค.ศ 1980–1990 การออกไปลงทนของบรรษทขามชาตจน เปนชวงทบรรษทจนไดเขาไปแขงขนกบบรษททองถนในประเทศลาวและเวยดนาม เรมเปนการคาระหวางชายแดน โดยชวงนการลงทนของจนยงมไมมากนก แตมการลงทนในการเขาไปสมปทานพนทและการใหความชวยเหลอเพอพฒนาโครงสรางพนฐาน เชน การสรางถนน การชลประทาน เขอน สะพาน เปนตน โดยมนยความส าคญตอจนคอ การสรางภาพลกษณ (Country Image) ของจนในฐานะเปนผใหความชวยเหลอการพฒนาศกยภาพทางเศรษฐกจของประเทศลาวและเวยดนาม การสรางความไวเนอเชอใจซงกนและกน และการสรางความรวมมอทางเศรษฐกจทหลากหลาย ในการน รฐบาลจนไดสนบสนนบรรษทขามชาตทงขนาดกลางและเลกออกไปลงทนในตางประเทศ เปนการสนบสนนโครงการพฒนาโครงสรางพนฐานทางวศวกรรมดวยการออกไปลงทนทจะตองไดรบการอนมตจากรฐบาลจนใหออกไปลงทนในตางประเทศ

2) ค.ศ. 1991–2000 เปนชวงหลงการลมสลายของสหภาพโซเวยต ผนวกกบการพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษเซนเจน ซงตงอยทางภาคใตของจน ใน ค.ศ. 1992 เกดการผลกดนนโยบายทางเศรษฐกจของจนออกสโลกภายนอก และไดชใหเหนวาการพฒนาเศรษฐกจจนไดด าเนนมาถกทางในนโยบายสงคมนยมท ใชกลไกตลาดในการขบเคลอนยทธศาสตรการพฒนาเศรษฐกจ โดยความสมพนธทางเศรษฐกจจนกบประเทศลาวและเวยดนาม พบวา มการขยายตวทางการคาเพมขนชวงทศวรรษ 1990 จนเปนผสงออกเหลกและเหลกกลา เครองจกรกล เชอเพลง และน ามนในเวยดนาม ขณะเดยวกนจนกน าเขาวตถดบและทรพยากรธรรมชาตจากเวยดนาม เชน สนแร เชอเพลง ยางพารา เปนตน สวนลาวมการซอสนคาจากจน เชน ยานยนต เครองจกร เครองบนและชนสวน และจนมการน าเขาสนคาจากลาว เชน ไม ยางพารา ทองแดง เปนตน ซงการสงออกสนคาของจนมการขยายตวเพมขนดวยเหตผลของสภาวะแวดลอมทางการเมองมทศทางทดขนระหวางจนกบลาวและเวยดนาม รวมทงตนทนการคาทต าของจนสามารถชวยการแขงขนในภาคอตสาหกรรม ความไดเปรยบในเชงภมศาสตรโดยเฉพาะภาคใตของจน การจดเกบอตราภาษทต า และสงอ านวยความสะดวกการคาในฐานะประเทศทมพรมแดนตดกน จงกอใหเกดกองทนระหวางจนกบภมภาคลมแมน าโขง ทงเรองสนคาอปโภคและบรโภค และการผลตสนคาจากโรงงานอตสาหกรรม สวนในชวงวกฤตเศรษฐกจในเอเชย ค.ศ. 1997 จนไดชวยพฒนาเศรษฐกจลาว เกดการขยายตวทางการคาและการลงทนเนองจากจนไมไดรบผลกระทบมากนกในชวงวกฤตเศรษฐกจ และอทธพลของจนไดเพมมากขนในเวยดนาม เพราะนกลงทนจากตางประเทศอน ๆ ไดชะลอการลงทนในเวยดนามจงเปนโอกาสทจนไดท าขอตกลงความรวมมอทางเศรษฐกจ เทคโนโลยการลงทน การธนาคาร การพฒนาโครงสรางพนฐาน การสนบสนนการสงออก และสนบสนนเงนกยมใหกบเวยดนามดวย

3) ค.ศ. 2001–ปจจบน เปนชวงทจนไดเขาเปนสมาชกองคการการคาโลก (WTO) แลว จนจงไดเพมการลงทนในลาวมากขน โดยลาวไดรบเงนชวยเหลอโดยไมคดมลคาประมาณ 160 ลานหยวน เงนกปราศจากดอกเบย 80 ลานหยวน และสนเชอพเศษ 300 ลานหยวน เพอแลกกบโครงการลงทนขนาดใหญของจน ดวยการสนบสนนการลงทนของบรรษทขามชาตจนในลาว เชน การจดตงโรงงานปนซเมนต กอตงศนย

17

วฒนธรรมแหงชาต เปนตน นอกจากน จนใหความชวยเหลอลาวในการสรางถนนไฮเวยเปนระยะทางถง 165.5 กโลเมตร ส าหรบประเทศเวยดนาม จนไดมการลงทนตงโรงงานผลตเครองรบสงโทรทศนทมศกยภาพการผลต 500,000 เครอง/ป และบรษทผลตรถจกรยานยนตเพอผลตรถไวขายในตลาดเวยดนาม สงผลใหเกดการพฒนาเศรษฐกจในภาพรวมและบรรษทขามชาตจนเตบโตเปนล าดบ

2. ปจจยทสนบสนนการลงทนโดยตรงจากตางประเทศของบรรษทขามชาตจนในประเทศลาว และเวยดนาม

การด าเนนยทธศาสตรการออกไปลงทนของบรรษทขามชาตจนในฐานะรฐสงคมนยมคอมมวนสต ในประเทศทปกครองดวยระบอบสงคมนยมในลาวและเวยดนาม มปจจยทสนบสนนดงน

1) ภมรฐศาสตร (Geo–Politics) จากยทธศาสตรการพฒนาการลงทนของจนในลาวและเวยดนาม โดยการใชนโยบายการเปนเพอนบานทด การเปนหนสวนทางยทธศาสตร และการพฒนาอยางสนตของจนในชวงศตวรรษท 21 ไดมความพยายามเชอมตอสายสมพนธกบนานาประเทศ การใหความส าคญกบการพฒนาอยางสนต โดยการแสวงหาความมนคงในแนวทางพหภาคเพอผลประโยชนรวมกนนบตงแตทจนมการปฏรปและเปดประเทศ ท าใหลดบทบาทอดมการณทางการเมองและการทหารลง ไดขยายบทบาททางการทตและการพฒนาเศรษฐกจ และการมความสมพนธแบบมตรภาพตอประเทศตาง ๆ ทวโลก กลาวคอ จนไดปรบปรงยทธศาสตรดวยนโยบายการเปนเพอนบานทด (Good Neighbor Policy) ซงเปนแนวทางใหมของจนในการด าเนนนโยบายทางการทตและความสมพนธระหวางประเทศ การสรางความไววางใจกบประเทศเพอนบาน การลดกระแสการตอตานและหวาดระแวงจนไดกอใหเกดนโยบายความสมพนธทดกบลาวและเวยดนาม ภายใตสภาพแวดลอมใหมทจนสามารถออกไปลงทนในตางประเทศสงผลใหอทธพลจนในเศรษฐกจโลกไดเพมขนอยางรวดเรว จนพฒนาเปนประเทศมหาอ านาจทางการเมองและเศรษฐกจในเวทโลกดวย

2) ภมเศรษฐศาสตร (Geo-Economics) หลงจากสนสดสงครามเยนในภมภาคอนโดจน การพฒนาเศรษฐกจของจน ลาว และเวยดนามนน รฐบาลแตละประเทศไดมนโยบายพฒนาพนทชายแดนผานโครงการสเหลยมเศรษฐกจและความรวมมอในภมภาคลมแมน าโขง ซงการเปลยนแปลงดงกลาวสะทอนใหเหนถงมมมองทเปลยนแปลงไปตอรฐพนทชายแดน การพฒนาเพอใหพนทชายแดนเปนพนทเศรษฐกจหรอระเบยบเศรษฐกจ (Economic Corridor) จงนบเปนปจจยส าคญทท าให พนทชายแดนจน ลาว และเวยดนาม ไดปรบตวเขาสบทบาทใหมในฐานะเมองชายแดนทมศกยภาพในการเปนเมองประตการคาทตดตอกบประเทศเพอนบานและนานาชาต รวมถงเชอมโยงกบศนยกลางเศรษฐกจในภมภาคดวย ทงน การบรณาการทางเศรษฐกจของจน ลาว และเวยดนามนน เปนผลมาจากการเปดการค าเสรจนกบอาเซยน (ASEAN–China FTA) ทไดมขอตกลงระหวางกนและการคาจะเปนกลไกส าคญในการเพมการเปลยนแปลงสภาพแวดลอมทางภมรฐศาสตรทสงผลตอการลดลงของอาชญากรรมขามแดน การปกปองสงแวดลอม การหยดการคายาเสพตดโดยความรวมมอ จะน ามาซงการสนบสนนความสมพนธทางเศรษฐกจและความมนคงในภมภาคในระยะยาวตอไป

3) ภมสงคมและวฒนธรรม (Geo–Socio Cultural) การคาหรอการลงทนของจนในเวยดนามนอกจากการท าความเขาใจกบกฎระเบยบดานการคาการลงทนของเวยดนามแลว การศกษาปจจยทางภมสงคมและวฒนธรรมยงเปนสวนชวยใหการลงทนของบรรษทขามชาตจนเปนไปอยางราบรนเชนกน กลาวคอ ประชาชนเวยดนามเปนคนรกชาต ดงนน การพดกบคนเวยดนามจงไมควรกลาวถงเรองสงครามเวยดนาม การเมอง ศาสนา และควรหลกเลยงการใชค าพดทลบหลหรอไมใหเกยรตรฐบาลเวยดนามเพราะอาจจะไดรบการตอตาน สวนใน

18

ประเทศลาวนนเปนสงคมทเครงในวฒนธรรม ศาสนา ขณะเดยวกนการด าเนนชวตของประชาชนลาว เปนวถทมความเรยบงายจงเปนเหตผลใหการเขามาลงทนของจนไดรบอ านวยความสะดวกยงขน

4) ภมยทธศาสตร (Geo–Strategic) การสนสดของสงครามเยน (Cold War) ไดน ามาสการเจรญเตบโตทางการคาและการลงทนทเชอมโยงระหวางลาว กมพชา พมา ไทย เวยดนาม และจน เปนการเพมโอกาสความรวมมอทางเศรษฐกจจากสนามรบไปสสนามการคาโดยสมบรณ ทงน ผลประโยชนทแตละประเทศไดรบกจะมความแตกตางกนไปคอ การเปนภมภาคลมแมน าโขงทมความอดมสมบรณของทรพยากร การเขาถงตลาดขนาดใหญของจนและอนเดย การสรางความมนคงในภมภาค การสรางสงอ านวยความสะดวกในการคมนาคมขนสงทเชอมโยงระหวางประเทศใหสะดวกยงขน

3. ปญหาและอปสรรคในการลงทนโดยตรงจากตางประเทศของบรรษทขามชาตจนในประเทศลาว และเวยดนาม

ปญหาและอปสรรคการลงทนโดยตรงจากตางประเทศของบรรษทขามชาตจนในลาว

1) อตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศของลาว (สกลเงนกบ) ทยงขาดเสถยรภาพมการแกวงอตราแลกเปลยนขนลงสง ซงท าใหยากตอการวางแผนดานการตลาด นอกจากน ลาวยงมการแลกเปลยนเงนตราในตลาดมด (เงนนอกระบบ) ทมขนาดใหญกวาตลาดในระบบเปนผลใหอตราการแลกเปลยนเงนกบไมสามารถสะทอนภาวะตลาดทเปนจรงได

2) ระบบการจดเกบภาษยงขาดประสทธภาพการจดเกบไมเตมท มการปลอยใหมระบบการคาใตดน (หนภาษ) เพราะตนทนการจดเกบสนคาทไมคมทนท าใหระบบการวางแผนทางธรกจมความยงยากพอสมควร สงผลใหผบรโภคไดรบผลกระทบคอจายสนคาในราคาทแพงขน อกทงการระงบปญหาดงกลาว เจาหนาทของลาวไมสามารถแกปญหาไดอยางมประสทธภาพ เกดปญหาการคอรรปชนระหวางเจาหนาทรฐและนกลงทน จงท าใหเกดการลกลอบขนสงสนคาหนภาษมากขนกวาเดม

3) การพฒนาเศรษฐกจของลาวซงอยในภาวะของการขาดดลการคาและดลบญชเดนสะพดมาเปนเวลานาน แตทางลาวสามารถอยไดดวยเงนชวยเหลอจากตางประเทศ ดงนน การเขาไปลงทน กบลาวจะตองเปนแบบ “ผให” ทงในรปการชวยเหลอดานเงนทน การกอสรางโครงสรางพนฐานภายในประเทศเนองจากลาวยงมขอจ ากดเรองงบประมาณ วทยาศาสตรเทคโนโลยในการฟนฟพฒนาเศรษฐกจประเทศแตเพยงล าพง แมวาลาวจะมทรพยากรและแรธาตทยงอดมสมบรณ เชน ดบก ยปซม ตะกว หนเกลอ เหลก ถานหน แบไรท โปแตส สงกะส ทองค า ทองแดง พลอย หนออน น ามน เปนตน แตกยงตองพงพงเทคโนโลยจากตางประเทศในการพฒนาดานเศรษฐกจเชนกน

4) ระบบกฎหมายของลาวยงถอเปนขอกฎหมายในเชงคมครองมากกวาสงเสรมโดยถอความสะดวกของภาครฐเปนหลก ขาดประสทธภาพในการบงคบใชกฎหมายท าใหการด าเนนงานไมมความคลองตวตอการลงทน ขาดระบบขอมลในการวางแผน ขาดระบบการจดการสนคาและบรการตามมาตรฐานสากล การขนสงยงไมสะดวกมากนก

5) สภาพภมประเทศของลาวสวนใหญเปนภเขาและทราบสง เปนประเทศทไมมทางออกทะเล (Land Lock) จงท าใหการคมนาคมขนสงไมสะดวก ความไมพรอมดานสาธารณปโภคพนฐานของลาวจงไมไดรบความสนใจจากผลงทนทจะเขาไปลงทนในลาวมากนก เนองจากตลาดลาวมขนาดเลกและประชาชนมก าลงซอต า

19

ปญหาและอปสรรคการลงทนโดยตรงจากตางประเทศของบรรษทขามชาตจนในเวยดนาม

1) ขอพพาทหมเกาะในทะเลจนใตโดยเวยดนามไดอางกรรมสทธเหนอไหลทวปบรเวณทะเลจนใต 500,000 ตารางกโลเมตร ซงครอบคลมอาณาบรเวณหมเกาะพาราเซล และหมเกาะสแปรตลย ทยงหาขอยตไมได เพราะทงจนและเวยดนามตางอางวาหมเกาะบรเวณจนใตเปนสวนหนงของประเทศตนเอง โดยทง 2 ฝายไดแสวงหาผลประโยชนจากทรพยากรและแหลงน ามนใตทะเล โดยการใหสมปทานบรษทตางชาตเขาไปท าการส ารวจวา น ามนและกาาซธรรมชาตจงกอใหเกดปญหาความขดแยงอยเนอง ๆ

2) เวยดนามเปนตลาดทมการแขงขนสงกวาลาว เพราะมก าลงซอมากกวา ซงการเปดตลาดสนคาของจนในเวยดนามตองแขงขนกบสนคาทสงออกจากไทยเนองจากประชาชนเวยดนามนยมสนคาไทยมากกวา ถอวามคณภาพดกวาสนคาจากจนแมจะมราคาทแพงกวากตาม

3) ความไมพรอมของบคลากรและแรงงานมฝมอในเวยดนาม เนองจากแรงงานชาวเวยดนามมการยายไปสตลาดแรงงานของไตหวนและเกาหลใต ท าใหประเทศอยในสภาวะสมองไหล สงคมขาดคนมความร ทกษะฝมอดานตาง ๆ ซงหากบรรษทขามชาตจนจะเขามาลงทนในเวยดนามกอาจจะประสบภาวะการขาดแคลนแรงงานของคนในทองทได จงตองมการน าเขาแรงงานขามชาตเขามาสงผลใหตนทนการผลตในเวยดนามมราคาทสงขนตามไปดวย

4) ภมประเทศของเวยดนามมลกษณะทรงยาวท าใหเปนขอเสยเปรยบในดานระบบคมนาคมขนสง แมวาเวยดนามจะมทาเรอขนสงสนคาขนาดใหญ จ านวน 3 ทาทครอบคลมทงตอนเหนอ ตอนกลาง และตอนใตของประเทศ แตการทมพนทตดทะเลเพยงดานเดยว เมอเกดภยธรรมชาตกจะประสบความเสยหายทงหมดได

ขอเสนอแนะของผวจย

1. ควรเสรมสรางความไววางใจระหวางจนกบประเทศเพอนบานทมลกษณะการเมองการปกครองและการพฒนาเศรษฐกจทแตกตางกน ซงจะตองกระท าในทกระดบทงในภาครฐ ภาคเอกชน และประชาชนเพอทจะไมกอใหเกดความขดแยงในการด าเนนความสมพนธ การใหความส าคญกบกลมผลประโยชนรวมกน เชน การแลกเปลยนการเยอนซงกนและกนทงในระดบรฐบาลและประชาชน เพอเปนการยกระดบการพฒนาทจะเพมโอกาสและเออประโยชนรวมกนทางเศรษฐกจตอจน ลาว และเวยดนาม รวมทงประเทศในภมภาคลมแมน าโขง

2. ควรสรางความรความเขาใจในหลกการสากลของ “การลงทนของบรรษทขามชาต” เพออ านวยความสะดวกและสรางความมนใจใหกบประเทศผลงทน (จน) และประเทศผรบการลงทน (ลาวและเวยดนาม) รวมถงการศกษาระบบการเมอง ระบบเศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม เพอทจะเปนตวเชอมโยงและผลกดนยทธศาสตรดานการคาและการลงทนใหด าเนนการไดงายและสะดวกยงขน

3. ควรมการปรบปรงกฎหมาย กฎระเบยบ และแนวทางปฏบตงานของสวนราชการทงจน ลาว และเวยดนามทยงไมเอออ านวยตอการลงทน และใหภาครฐท างานอยางบรณาการไปในทศทางเดยวกน เชน การอนมตการสนบสนนการลงทน โครงการลงทนประเภทตาง ๆ การก าหนดพนทลงทน การผลกดนด าเนนงานตามกรอบความรวมมอในภมภาคลมแมน าโขง การเตรยมความพรอมเพอรองรบการเขาสประชาคมอาเซยน เปนตน

20

4. การพฒนาทรพยากรมนษย ควรสงเสรมใหเกดการเรยนร และสรางความเขาใจประเทศ เพอนบาน รวมทงมงเนนการพฒนาความรวมมอดานการพฒนาทรพยากรมนษยกบประเทศเพอนบาน โดยอาศยกจกรรมตาง ๆ เชน การพฒนาหลกสตรการศกษาเกยวกบประเทศเพอนบาน การแลกเปลยนการเยอนของอาจารย บคลากร และนกศกษา ระหวางจน ลาว เวยดนาม ตลอดจนประเทศตาง ๆ ในภมภาคลมแมน าโขง

5. การจดท าแผนงานหรอโครงการเพอรองรบผลกระทบทางเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และสงแวดลอมท เกดขนหรออาจเกดขนจากการเขามาของบรรษทขามชาตจนในลาวและเวยดนาม เชน อาชญากรรมขามชาต ยาเสพตด โรคระบาด การใชประโยชนทดน ปญหาสงแวดลอม เปนตน

ความคดเหนของผจดท าบทความ

การศกษาเรอง “บรรษทขามชาตจนในลาวและเวยดนาม” เปนการศกษาวจยท าใหไดทราบถงพฒนาการการลงทนของบรรษทขามชาตจน รวมถงปจจยทสนบสนนและอปสรรคในการลงทนของบรรษทขามชาตจนในประเทศลาวและเวยดนาม จากความส าเรจของการลงทนยงตางประเทศของจนในรปแบบบรรษทขามชาตทไดรบการสนบสนนโดยรฐบาลจนภายใตนโยบาย “บกโลก” (Go–Global Policy) อนน าไปสมาตรการสนบสนนสงเสรมการลงทนยงตางประเทศมากมาย เชน การจดตงคณะกรรมการดแลและจดการทรพยสนของรฐ การมอบหมายใหสถาบนการเงนคอ Bank of China และ Chinese Bank of Development ปลอยสนเชอปลอดดอกเบย เปนระยะเวลาถง 10 ป แกกจการชนน าของจน (National Champions) ซงมจ านวนกวา 160 ราย ทประสงคไปลงทนตางประเทศ เปนผลใหการลงทนกาวกระโดดอยางรวดเรวจากเงนลงทนจ านวน 2,850 ลานเหรยญสหรฐ ใน พ.ศ. 2546 เปน 16,100 ลานเหรยญสหรฐ ใน พ.ศ. 2549 เพมขน 5.5 เทาในชวงระยะเวลาดงกลาว มมลคาเงนลงทนสะสมรวม 73,000 ลานเหรยญสหรฐ ท าใหจนจดเปนประเทศทออกไปลงทนในตางประเทศมากเปนอนดบท 13 ของโลก ใน พ.ศ. 2552 การลงทนในตางประเทศของจนไดขยายตวมากกวา 3.5 เทา โดยเพมเปน 56,530 ลานเหรยญ สงผลใหจนกลายเปนประเทศก าลงพฒนาทออกไปลงทนตางประเทศเปนอนดบ 1 ของโลก ซงรฐบาลจนไดก าหนดนโยบายและมมาตรการผอนคลายการควบคมเมดเงนและการไหลเขาออกของเมดเงนลงทนในอกระดบหนง เพอสนบสนนการออกไปลงทนในตางประเทศอยางชดเจน อนสงผลใหการลงทนของจนเตบโตอยางตอเนองในหลาย ๆ ภมภาคทวโลก โดยเฉพาะฮองกง ละตนอเมรกา ออสเตรเลย และประเทศในกลมอาเซยน ทงน การลงทนในตางประเทศของจนระหวาง พ.ศ. 2554–2558 ไดคาดการณวาจะขยายตวในอตรารอยละ 17 ตอป มมลคาการลงทนสะสมถง 560,000 ลานเหรยญสหรฐ ทงน รฐบาลจนจะเรงสนบสนนการลงทนในตางประ เทศโดยการแนะน าและกระตนใหกจการทองถนขยายความรวมมอและการลงทนในตางประเทศดานการผลต พลงงาน วฒนธรรม และวศวกรรมเพอเอาประโยชนจากศกยภาพทางการตลาดและทรพยากรของโลก อนจะเปนการสรางเสถยรภาพการเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศ รวมทงการสงเสรมการลงทนในภาคธรกจซงครอบคลมดานการเงน สถาปตยกรรม การทองเทยว การศกษา และโทรคมนาคม ในเชงยทธศาสตรรฐบาลจนใหความส าคญกบการเขาสแหลงอาหาร พลงงาน และแรธรรมชาตอยางชดเจน ดงทปรากฏในโครงการลงทนตาง ๆ เชน การเพาะปลกสนคาเกษตรในลาว กมพชา ธรกจน ามนและกาาซธรรมชาตในทวปแอฟรกา รสเซย เอเชยกลาง และตะวนออกกลาง และธรกจเหมองแรในออสเตรเลย บราซล และพมา

ส าหรบประเทศไทยนน หากพจารณาแลวเหนวาไทยจะไดรบประโยชนจากการลงทนของจนในตางประเทศ เนองจากไทยมหลายปจจยทเหนอกวาประเทศในกลมอาเซยน ทงเรองการเปนศนยกลางการผลต

21

เพอกระจายสตลาดในภมภาค มทกษะฝมอแรงงานทสง มกฎหมายดานเศรษฐกจทเปนระบบและสภาพการใชชวตความเปนอยในลกษณะเปดรบชาวตางชาต ขณะทกลบกนไทยอาจเสยเปรยบประเทศอน ๆ ในแงของคาจางแรงงานทสง การขาดแคลนแรงงานประเภทไรฝมอ การมแหลงทรพยากรธรรมชาตทจ ากด รวมถงปจจยทางการเมองทอาจเปนอปสรรคตอการตดสนใจเขามาลงทนของประเทศจนดวย ดงนน กรณน สภาปฏรปแหงชาตโดยคณะกรรมาธการปฏรปการเกษตร อตสาหกรรม พาณชย การทองเทยวและการบรการ จงควรมการศกษาเพอเปนขอมลพนฐานตอการพจารณาการจดท านโยบายในสวนทเกยวของใหเหมาะสมตอไป

เอกสารอางอง

พทยา สวคนธ. (2555). บรรษทขามชาตจนในลาวและเวยดนาม. กรงเทพฯ : ส านกงานกองทนสนบสนน การวจย.

ไพจตร วบลยธนสาร. (18 มกราคม 2555). การลงทนในตางประเทศของจน...ทศทางและแนวโนมในอนาคต. สบคน 8 เมษายน 2558. จาก www.all-chinese.com/econ/karlngthunnitangprateskhxng

ภาพอางอง

จบมอ. สบคน 6 สงหาคม 2558. จาก http://my.dek-d.com/meenhop/funnyquiz/?id=191998

งานวจยและพฒนา

โครงการวจยการกอสรางแปลงทดสอบแอสฟลตคอนกรตผสมยางพารา เรยบเรยงโดย...สฐสร กระแสรสนทร

ถนนยางพารา

ภาพจาก : http://www.siamzone.com/board/view.php?sid=407900

การประชมหนวยงานราชการทเกยวของเพอพจารณาและหาแนวทางในการเพมอปสงคของยางพาราภายในประเทศ เมอวนพธท 19 กนยายน 2555 ณ หองประชมสเขยว ตกไทยคฟา ท าเนยบรฐบาล ในสมยรฐบาลนางสาวยงลกษณ ชนวตร เปนนายกรฐมนตร ไดมมตเหนชอบในหลกการใหกระทรวงคมนาคม และกระทรวงเกษตรและสหกรณ ด าเนนการในสวนทเกยวของ ซงกระทรวงคมนาคมไดแตงตงคณะท างานขนมาชดหนงเพอท าหนาทพจารณาหาแนวทางในการน ายางธรรมชาต หรอยางพารามาใชประโยชนในงานกอสรางและงานบ ารงรกษาทางหลวง ทางพเศษ และทางรถไฟ ตามค าสงกระทรวงคมนาคม ท 322/2555 ลงวนท 12 ตลาคม 2555

กรมทางหลวง ไดแตงตงคณะท างานเพอศกษาการน ายางพารามาใชในงานผวทางแอสฟลตคอนกรต เมอวนท 18 ตลาคม 2555 โดยก าหนดอ านาจหนาทในการศกษาคณสมบตของยาง AC 60/70 ผสมยางพารา ศกษาสวนผสมแอสฟลตคอนกรตผสมยางพารา ก าหนดหลกเกณฑและขอก าหนดพเศษ ในการออกแบบและน าสวนผสมแอสฟลตคอนกรตผสมยางพาราไปใชในงานกอสรางในแปลงทดสอบ ใหค าปรกษา แนะน าในการจดท าโครงการน ารองผวทางแอสฟลตคอนกรตผสมยางพารา และตดตาม ประเมนผลเปรยบเทยบคณสมบตสวนผสมในหองปฏบตการและในงานภาคสนาม โดยคณะท างานฯ ไดศกษาผลการทดสอบในหองปฏบตการและพบวา แอสฟลตซเมนตผสมยางพารามคณสมบตดกวาแอสฟลตซเมนตปกต แตดอยกวา Polymer Modified Asphalt คณะท างานฯ จงมความเหนวาควรศกษาผลการใชงานจรงจากแปลงทดสอบบนทางหลวง เพอตรวจสอบพฤตกรรมเชงสมรรถนะของผวทางหรอถนนแอสฟลตคอนกรตผสม

23

ยางพาราวาเปนอยางไร ทส าคญเพอใหสามารถใชในการกอสรางทางไดจรงตอไป จงเปนทมาของโครงการวจย เรอง การกอสรางแปลงทดสอบแอสฟลตคอนกรตผสมยางพารา

วตถประสงคการวจย

1. เพอตดตามและเปรยบเทยบคณสมบตทางวศวกรรม ทงในหองปฏบตการและพฤตกรรม การใชงานจรงของผวทางแอสฟลตคอนกรตผสมยางพารากบผวทางแอสฟลตคอนกรตทใชยาง AC 60/70 ปกต

2. เพอท าการตรวจสอบพฤตกรรมเชงสมรรถนะของผวทางแอสฟลตผสมยางพาราในสนามจรง เมอมการจราจรวงผาน

3. เพอตดตามและประเมนผล การใชงานจรงเมอการกอสรางแลวเสรจ โดยใชเครองมอส ารวจและประเมนสภาพทางของกรมทางหลวง ไดแก Falling Weight Deflectometer, Laser Profilometer และหาคา Mean Texture Depth และ Skid Resistance Value

วธการศกษาวจย

ขนตอนการด าเนนงานการศกษามดงน

1. คณะท างานฯ ด าเนนการศกษาวจย โดยก าหนดรายละเอยดของแปลงทดสอบ และก าหนดหลกเกณฑการจดท าแปลงทดสอบไว ดงน

1) เปนทางหลวงทมการจราจรและมรถบรรทกหนกวงผานพอสมควร

2) พนทด าเนนการอยในความรบผดชอบของแขวงการทางหรอส านกงานบ ารงทางของกรมทางหลวง

3) ด าเนนการแบง section ออกเปน 2 สวน สวนท 1 คอ แอสฟลตคอนกรตผสมยางธรรมชาต (ยางพารา) ระยะทาง 1 กโลเมตร และสวนท 2 คอ แอสฟลตคอนกรตปกต ระยะทาง 1 กโลเมตร

2. คณะท างานฯ เลอกใชสถานทกอสรางแปลงทดสอบ คอ ทางหลวงหมายเลข 305 ชวงกโลเมตรท 51+750 ถงกโลเมตรท 53+750 ในพนทของส านกงานบ ารงทางนครนายก โดยมบรษทถนอมวงศบรการ จ ากด เปนผรบจางกอสราง โดยแปลงทดสอบดงกลาว ไดแบงออกเปน 2 สวน คอ สวนท 1 เปนแอสฟลตคอนกรตผสมยางพาราธรรมชาต ระยะทาง 1 กโลเมตร เรมทชวงกโลเมตรท 52+750 ถงกโลเมตรท 53+750 และสวนท 2 เปนแอสฟลตคอนกรตปกต ระยะทาง 1 กโลเมตร เรมทชวงกโลเมตรท 51+750 ถงกโลเมตรท 52+750

ผลการส ารวจปรมาณจราจรของทางหลวงหมายเลข 305 บรเวณหลกกโลเมตรท 54+100 พบขอมลเกยวกบปรมาณจราจรและจ านวนรถบรรทกดงตารางตอไปน

รายการ ขาเขา ขาออก รวม

ปรมาณการจราจร (คน/วน)

11,348 7,570 18,954

จ านวนรถบรรทก (รอยละ)

31.62 33.96 32.56

24

3. ด าเนนงานตามขนตอนและกระบวนการผลตแอสฟลตซเมนตผสมยางพาราแบบ Pre-blend ดงตอไปน

1) จดเตรยม AC 60/70 ตามปรมาณทตองการ โดยควบคมความรอนใหอยระหวาง 130–160 องศาเซลเซยส

2) ด าเนนการสบถาย AC 60/70 ทจดเตรยมไวไปทถงผสมทมใบกวน

3) ตรวจสอบปรมาณ AC 60/70 ทสบไปยงถง ด าเนนการผสมใหไดตามสดสวนทตองการโดยอานคาจากเครอง Flow meter

4) เตรยมน ายางพาราขนไวในถงทตดตงใบกวน โดยวธการกวนตองกวนดวยความสม าเสมอ

5) ด าเนนการสบถายน ายางพาราขน จากถงเตรยม ผานเครอง Flow meter เขาถงผสมตามสดสวนของการผสม

6) น าสวนผสมทไดเตรยมไปใชในการกอสรางทางตอไป

4. ท าการผลตแอสฟลตซเมนตผสมยางพารารอยละ 5.0 แบบ Pre-blend แลวน ามาเขาสกระบวนการผลตแอสฟลตคอนกรต (Hot Mix) ทโรงงานผสม จากนนด าเนนการขนสงแอสฟลตคอนกรตไปเตรยมการกอสรางทแปลงทดสอบ

การศกษาครงน คณะท างานฯ ไดท าการส ารวจสภาพผวทางกอนการกอสราง เพอเปนขอมลส าหรบเปรยบเทยบกบสภาพทางภายหลงการกอสราง จากนนจงไดท าการกอสรางแปลงทดสอบ เมอวนพธท 27 กมภาพนธ 2556 โดยมนายชชวาลย บญเจรญกจ อธบดกรมทางหลวง เปนประธานและรวมสงเกตการณในการกอสรางดงกลาว เมอด าเนนการกอสรางแลวเสรจทกขนตอน จงเปดการจราจรปกต จากนนไดท าการตดตามและประเมนผลหลงการกอสรางไปแลวทระยะ 3 เดอน โดยด าเนนการตดตามประเมนผล จ านวน 2 ครง และระยะ 6 เดอน ด าเนนการตดตามและประเมนผลอก จ านวน 2 ครง โดยใชเครองมอทดสอบสภาพผวทางของกรมทางหลวง อาท เครอง Falling Weight Deflectometer เครอง Laser Profilometer เครอง Skid Resistance Tester และเครอง Pavement Rutting Tester เพอตรวจสอบคาความแขงแรง ความเรยบ ความตานทานการลนไถล และการเกดรองลอ และท าการเปรยบเทยบผลการทดสอบระหวางแอสฟลตคอนกรตผสมยางพาราธรรมชาต และแอสฟลตคอนกรตปกต

ผลการวจย

ผลทางดานเศรษฐกจ

การประเมนผลทางดานราคาของผลตภณฑแอสฟลตซเมนตทผสมยางพารารอยละ 5.0 โดยการใชน ายางพาราขนมาท าการผสมแบบ Pre-blend มราคาสงขนจากแอสฟลตซเมนต AC 60/70 ปกต ประมาณ รอยละ 14–15 เนองจากมคาเครองจกร คาอปกรณในการด าเนนการ และคาสารผสมเพม แตถกกวา Polymer Modified Asphalt (PMA) ซงมราคาสงกวาแอสฟลตซเมนต AC 60/70 ปกต ประมาณรอยละ 20–22

การใชแอสฟลตซเมนตผสมยางพารารอยละ 5.0 ทไดจากการผลตแบบ Pre-blend มราคาสงขนจากแอสฟลตคอนกรต ทใชแอสฟลตซเมนต AC 60/70 ปกต ประมาณรอยละ 18–19 เนองจากแอสฟลตซเมนตทผสมยางพารารอยละ 5.0 มความหนดสงขน ตองใชอณหภมในการผสมและการบดทบสงขน แตราคา

25

จะถกกวาแอสฟลตคอนกรตทใช PMA ซงมราคาสงกวาแอสฟลตคอนกรต ทใชแอสฟลตซเมนต AC 60/70 ปกต ประมาณรอยละ 28–29

อยางไรกตาม การน ายางพารามาใชในงานกอสรางทางหลวง เปนการเพมอปสงคของยางพาราภายในประเทศใหสงขน จงมผลดดานการชวยรกษาเสถยรภาพของราคายางพาราภายในประเทศ ซงเปนการชวยเหลอเกษตรกรชาวสวนยาง ซงมอยในทกภมภาคของประเทศอกทางหนง

ผลทางดานวศวกรรม

ผลการทดสอบเปรยบเทยบคณสมบตทางวศวกรรม ของตวอยางแอสฟลตคอนกรตทเตรยมในหองปฏบตการ ทใชยาง AC 60/70 ปกต กบ แอสฟลตคอนกรตทใชยาง AC 60/70 ผสมยางพารา รอยละ 5.0 พบวาแอสฟลตคอนกรตทใชยาง AC 60/70 ผสม ยางพารารอยละ 5.0 มผลการทดสอบ ดงน

1. คาเสถยรภาพ (Stability) พบวา แอสฟลตคอนกรตทใชยาง AC 60/70 ผสมยางพารารอยละ 5.0 มคาเสถยรภาพสงกวาแอสฟลตคอนกรตทใชยาง AC 60/70 ปกต

2. คาโมดลสคนตว (Resilient Modulus) พบวา แอสฟลตคอนกรตทใชยาง AC 60/70 ผสมยางพารารอยละ 5.0 มคาโมดลสคนตวสงกวาแอสฟลตคอนกรตทใชยาง AC 60/70 ปกต

3. คาความตานทานตอความลา (แบบ Indirect Tensile Fatigue) พบวา แอสฟลตคอนกรตทใชยาง AC 60/70 ผสมยางพารารอยละ 5.0 มคาความตานทานตอความลา หรอจ านวน Pulses ทตวอยางสามารถรบได จนกระทงเกดความเสยหาย มากกวาแอสฟลตคอนกรตทใชยาง AC 60/70 ปกต

4. คาความตานทานตอแรงดงทางออม (Indirect Tensile Strength) พบวา แอสฟลตคอนกรตทใชยาง AC 60/70 ผสมยางพารารอยละ 5.0 มคาก าลงรบแรงดงทางออม มากกวาแอสฟลตคอนกรตทใชยาง AC 60/70 ปกต

5. คาความตานทานการเสยรปแบบถาวร จากการทดสอบ Dynamic Creep พบวา แอสฟลตคอนกรตทใชยาง AC 60/70 ผสมยางพารารอยละ 5.0 มคาการเสยรป นอยกวาแอสฟลตคอนกรตทใชยาง AC 60/70 ปกต

6. คาการเกดรองลอ โดยการใชตวอยางทเตรยมจากสวนผสมในหองปฏบตการ มาท าการทดสอบดวยเครอง Pavement Rutting Tester พบวาแอสฟลตคอนกรตทใชยาง AC 60/70 ผสม ยางพารารอยละ 5.0 มแนวโนมของการเกดรองลอนอยกวาแอสฟลตคอนกรตทใชยาง AC 60/70 ปกต โดยคารองลอทไดจากการทดสอบท 10,000 รอบ เทากบรอยละ 5.6 ในขณะทแอสฟลตคอนกรตทใชยาง AC 60/70 ปกต ไดคาเทากบรอยละ 5.9

7. คาการเกดรองลอ โดยการใชตวอยางทตดมาจากผวทางของแปลงทดสอบ มาท าการทดสอบดวยเครอง Pavement Rutting Tester พบวาแอสฟลตคอนกรตทใชยาง AC 60/70 ผสม ยางพารารอยละ 5.0 มแนวโนมของการเกดรองลอนอยกวาแอสฟลตคอนกรตทใชยาง AC 60/70 ปกต โดยคารองลอทไดจากการทดสอบท 10,000 รอบ เทากบรอยละ 2.04 ในขณะทแอสฟลตคอนกรตทใชยาง AC 60/70 ปกต ไดคาเทากบรอยละ 2.24

26

ผลดานสมรรถนะการใชงานจรงในสนาม

ผลจากการส ารวจ ตดตาม และประเมนสภาพทางในสนามเพอตรวจสอบสมรรถนะในการใชงานจรง เปรยบเทยบระหวางผวทางแอสฟลตคอนกรตทใชยาง AC 60/70 ผสมยางพารารอยละ 5.0 กบผวทางแอสฟลตคอนกรตทใชยาง AC 60/70 ปกต มผลดงน

1. ผลการทดสอบคา Mean Texture Depth ชวงแปลงทดสอบแอสฟลตคอนกรตทใช AC 60/70 ผสมยางพารา มคา Mean Texture Depth (MTD) ลดลงจากตอนทเรมเปดใชงาน 0.32 มม. (รอยละ 61.5) ในเลนรถบรรทก (เลนซาย) และ 0.16 มม. (รอยละ 26.7) ในเลนรถเบา (เลนขวา) สวนชวงแปลงทดสอบแอสฟลตคอนกรตทใช AC 60/70 ปกต มคา Mean Texture Depth (MTD) ลดลงจากตอนทเรมเปดใชงาน 0.43 มม. (รอยละ 67.2) ในเลนรถบรรทก (เลนซาย) และ 0.30 มม. (รอยละ 50.0) ในเลนรถเบา (เลนขวา)

2. ผลการตรวจสอบและประเมนผลกอนการกอสราง 1 ครง และหลงการกอสรางแลว 2 ครง หรอทอายการใชงาน 85 วน ปรากฏวา ชวงแปลงทดสอบแอสฟลตคอนกรตทใช AC 60/70 ผสมยางพารา มคา Skid Resistance Value (SRV) ≥ 45 จ านวน 2 จดทดสอบ สวนชวงแปลงทดสอบแอสฟลตคอนกรตทใช AC 60/70 ปกต ไมมจดทดสอบใดเลยทมคา ≥ 45

3. ผลการตรวจสอบและประเมนคาการเกดรองลอ พบวา ชวงแปลงทดสอบแอสฟลตคอนกรตทใช AC 60/70 ผสมยางพารา มพนททเกดรองลอลกเกน 1.00 ซม. คดเปนรอยละ 53.5 ของพนท สวนชวงแปลงทดสอบแอสฟลตคอนกรตทใช AC 60/70 ปกตมพนททเกดรองลอลกเกน 1.00 ซม. คดเปนรอยละ 85.5 ของพนท

ขอเสนอแนะของผวจย

ผลการศกษาครงนท าใหคณะผวจยมขอเสนอแนะวา ควรน าผลการวจยไปประยกตใชจรงในงานกอสรางทางและงานซอมบ ารงผวทางทเสยหาย ซงสามารถมสวนชวยกระตนการใชประโยชนจากยางพาราธรรมชาตใหมากยงขน และเนองจากยางพาราเปนผลตผลทางการเกษตรทประเทศไทยสามารถผลตไดเองในปรมาณมาก จงถอไดวาการด าเนนการดงกลาวมสวนชวยกระตนและสงเสรมการใชประโยชนจากยางพารา ซงสงผลใหราคายางพาราทตกต าสงขนได

ความคดเหนของผจดท าบทความ

โครงการวจยการกอสรางแปลงทดสอบแอสฟลตคอนกรตผสมยางพาราเปนการศกษาวจยทคณะผวจยจากกรมทางหลวงไดพฒนาและทดลองน ายางพาราทผลตไดเองภายในประเทศมาเปนสวนประกอบส าคญในการกอสรางทางหรอผวถนน รวมทงสามารถน าไปปรบใชในงานปรบปรงและซอมแซมผวถนนทช ารดเสยหาย ซง “ยางพารา” จดเปนพชเศรษฐกจทส าคญของประเทศ รวมถงเปนพชเศรษฐกจของภมภาคอาเซยน โดยประเทศไทยจดเปนประเทศผผลตและผสงออกยางพาราเปนอนดบตน ๆ ของโลก และจากขอมลการผลตและการสงออกทผานมาจนถงปจจบนพบวาประเทศไทยยงคงครองความเปนผน าในการผลตยางพาราในเชงพาณชยไดอยางตอเนอง แตปญหาส าคญทภาครฐยงไมสามารถแกไขไดอยางเปนรปธรรม คอ ปญหาราคายางตกต าทสงกระทบโดยตรงตอรายไดของเกษตรกรผปลกยางพารา และน าไปสความเดอดรอนตอการด ารงชพในยคทคาครองชพสงเชนปจจบน โดยกลมเกษตรกรทไดรบผลกระทบมากทสดสวนใหญเปนเกษตรกรชาวสวนยางในพนทภาคใต ดวยเหตดงกลาวมหาวทยาลยสงขลานครนทรซงเปนมหาวทยาลยในพนท จงเสนอ

27

แนวทางการแกไขปญหาราคายางพาราตกต า โดยมขอเสนอแนะใหรฐและหนวยงานทเกยวของหลายมาตรการและมาตรการหนงทมความส าคญ คอ มาตรการทเสนอใหภาครฐใชนโยบายเรงรดการใชยางพาราในประเทศอยางจรงจงและตอเนอง ดงนน โครงการวจยเรองนจงตอบสนองมาตรการขอเสนอแนะขางตนไดอยางเปนรปธรรม เพราะเปนการน ายางพาราทผลตไดเองในประเทศมาปรบใชประโยชนในงานกอสรางและงานซอมแซมผวทางทช ารดเสยหาย ซงจดเปนภารกจหลกทตองด าเนนการเปนงานประจ าและตอเนองของสวนราชการซงมหนาทดแลรบผดชอบเกยวกบถนนและการคมนาคม มาตรการตามโครงการวจยครงนจงถอเปนการใชประโยชนจากยางพาราไดเพมมากขนกวาทเคยใชมา

นอกจากน ผลการศกษาจากโครงการวจยดงกลาวสามารถเปนขอมลความรส าหรบสนบสนนการปฏบตงานโดยตรงใหกบคณะกรรมาธการการคมนาคม และคณะกรรมาธการการเกษตรและสหกรณประจ าสภานตบญญตแหงชาต รวมทงคณะกรรมาธการปฏรปการเกษตร อตสาหกรรม พาณชย การทองเทยวและบรการประจ าสภาปฏรปแหงชาต ทงเปนขอมลความรทเปนประโยชนตอหนวยงานทเกยวของกบการกอสรางและการบ ารงรกษาผวถนน อาท กรมทางหลวงชนบท การทางพเศษแหงประเทศไทย และหนวยงานทองถนอนทมอ านาจหนาทในการควบคมดแลการกอสรางและการบ ารงรกษาผวทาง เชน เทศบาล องคการบรหารสวนจงหวด องคการบรหารสวนต าบล โดยอาจมอบหมายใหหนวยราชการทเกยวของน ายางพาราทผลตไดเองภายในประเทศมาเปนสวนประกอบส าคญของวสดทใชในการกอสรางทางและการบ ารงรกษาผวถนนทเสยหาย ซงหากทกหนวยงานทก ากบและดแลงานกอสรางและการบ ารงรกษาผวทางหนมาใชยางพาราซงผลตไดเองภายในประเทศ มาท าเปนสวนประกอบส าคญในการกอสรางหรองานซอมบ ารงผวทางแลว ราคายางพาราทตกต าอยางมากมาตลอดนนอาจปรบตวสงขนไดอยางแนนอน

เอกสารอางอง

กรมทางหลวง. (2556). โครงการวจยการกอสรางแปลงทดสอบแอสฟลตคอนกรตผสมยางพารา. รายงาน การวจย. กรงเทพ ฯ : ส านกวเคราะหและตรวจสอบ กรมทางหลวง.

บญชา สมบรณสข และคณะ. (กนยายน 2556). แนวทางแกไขปญหาราคายางพาราตกต า. สบคน 28 พฤษภาคม 2558 จาก http://www.psu.ac.th/sites/files/n6062_doc130906.pdf.

สกญญา มลกลาง. วกฤตราคายาง...สหกรณผปลกยางตองปรบตวอยางไร. สบคน 28 พฤษภาคม 2558 จาก http://www.cad.go.th/cadweb_org/ewt_news.php?nid=17194.

ภาพอางอง

ถนนยางพารา. (2558). สบคน 28 พฤษภาคม 2558 จาก http://www.siamzone.com/board/view.php?sid=407900.

บทความทนาสนใจ

“กฎหมายตราสามดวง” ประมวลกฎหมายฉบบแรกแหงสมยรตนโกสนทร เรยบเรยงโดย...ปรยวรรณ สวรรณสนย

กฎหมายตราสามดวง ภาพจาก : http://kanchanapisek.or.th/kp6/sub/book/book.php?book=30&chap=4&page=t30-4-suggestion.html

กฎหมายเปนกฎหรอระเบยบขอบงคบบคคลใหปฏบต ซงก าหนดขนโดยสถาบน หรอผมอ านาจสงสดในรฐ หรอทเกดขนจากจารตประเพณอนเปนทยอมรบนบถอ เพอใชในการบรหารประเทศ และปกครองใหพลเมองของรฐหรอประเทศอยรวมกนอยางสงบสขและไดรบความยตธรรม ประเทศตางๆ ทเจรญแลวลวนมกฎหมายใชในการบรหารและปกครองประเทศ ประเทศไทยกเชนกนทมกฎหมายใชมานานแลว แตเรมมการปรบปรงแกไขกฎหมายครงใหญในสมยรชกาลท 1 แหงกรงรตนโกสนทร โดยมสาเหตมาจากการทมผยนฎกาขอความเปนธรรมตอพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช เนองจากกฎหมายเดมไมใหความเปนธรรม พระองคจงโปรดเกลาฯ ใหนกปราชญราชบณฑตรวบรวม และช าระกฎหมายทงหลายทใชกนมาตงแตสมยอยธยา คอ น ามาตรวจสอบความถกตอง และความเหมาะสมของเนอความ ปรบปรงสวนทไมเปนธรรม จดหมวดหมของตวบทกฎหมายใหชดเจน เพอใหสะดวกแกการใช และเพมเตมขอบงคบตาง ๆ ทชวยใหเกดความเปนธรรมในเรองตาง ๆ ตามความเหมาะสมกบสภาพสงคม

กฎหมายตราสามดวง คอ ชอประมวลกฎหมายโบราณของไทย ซงพระบาทสมเดจพระพทธ ยอดฟาจฬาโลกมหาราช โปรดเกลาฯ ใหนกปราชญราชบณฑตน าตวบทกฎหมายตาง ๆ ทใชกนมาตงแตสมยอยธยาจนถงสมยรตนโกสนทรตอนตนมาปรบปรงแกไขใหมความยตธรรมและเหมาะสมกบยคสมยมากขน และประกาศใชเมอวนท 30 มกราคม พ.ศ. 2347 โดยนอกจากการปรบปรงแกไขกฎหมายเกาทใชกนในสมยอยธยาแลว ไดมการตรากฎหมายใหมเพมเตมส าหรบบงคบใชเรอยมาเพอเปนหลกในการปกครองบานเมองในสมยรตนโกสนทรตอนตน

29

สาเหตของการช าระกฎหมายตราสามดวง

กอน พ.ศ. 2347 ซงเปนชวงเวลาทพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช ทรงครองราชยสมบตอยนน ไดเกดกรณผพพากษาตดสนคดหยารางเรองหนงโดยไมเปนธรรม คอเรองท นายบญศร ชางเหลกหลวง ไดทลเกลาฯ ถวายฎกาตอพระองค อางเหตวา ไมไดรบความเปนธรรมจากการตดสนคดของผพพากษา โดยระบวา ภรรยาของนายบญศร ชออ าแดงปอม ประพฤตตนไมสมควร โดยเปนชกบนายราชาอรรถ แตอ าแดงปอมกลบมาฟองหยานายบญศร พระเกษมซงท าหนาทผพพากษากลบเขาขางอ าแดงปอม และ ยงพดจาเกยวพาราสอ าแดงปอม แลวพพากษาใหอ าแดงปอมหยาขาดจากนายบญศรได ทงทนายบญศรไมมความผด คดดงกลาวมการอางตวบทกฎหมายวา แมชายผเปนสามไมมความผด หากหญงผเปนภรรยาขอหยา กใหศาลพพากษาใหหยาขาดจากกนตามกฎหมายได สมยนนมการเกบรกษาตวบทกฎหมายไวทศาลหลวงฉบบหนงทขางพระทในพระบรมมหาราชวงฉบบหนง และทหอหลวงอกฉบบหนง รวม 3 แหง พระบาทสมเดจพระพทธ ยอดฟาจฬาโลกมหาราชจงโปรดเกลาฯ ใหน าตวบทกฎหมายทเกบรกษาไวทง 3 แหง มาตรวจสอบทานกน ปรากฏวา มขอความตรงกนทกฉบบวา “ชายหาผดมได หญงขอหยา ทานวาเปนหญงหยาชาย หยาได”

พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราชจงมพระราชด ารวา ตวบทกฎหมายเชนนไมมความยตธรรม คงมความฟนเฟอนวปรตไป เหตคงมาจากผทมความโลภหลงไมรจกละอายตอบาปจองแตจะหาประโยชนสวนตว ท าการแตงกฎหมายตามใจชอบ มาพพากษาคดใหเสยความยตธรรม โดยทรงยกตวอยางวา ในทางพทธจกรไดโปรดเกลาฯ ใหช าระสะสางพระไตรปฎก เพอเปนหลกแกพระพทธศาสนามาแลว ในทางอาณาจกรน กตองด าเนนการเชนกน คดหยารางเรองนายบญศรกบอ าแดงปอม จงเปนเหตใหเกดการช าระสะสางกฎหมายครงใหญ โดยโปรดเกลาฯ ใหตงผช าระกฎหมายจ านวน 11 คน ประกอบดวยอาลกษณ (ผท าหนาททางหนงสอในราชส านก) 4 คน ลกขน (ปจจบนคอ ผพพากษา) 3 คน และราชบณฑต 4 คน รวมเปน 11 คน น าตวบทกฎหมายทมอยทงหมด มาตรวจสอบเนอความจดเปนหมวดหม ช าระดดแปลงเนอความทวปรตผดความยตธรรมออกเสย โดยตวบทกฎหมายทน ามาช าระ ไดแก กฎหมายเกาตงแตครงกรงศรอยธยาเปนสวนใหญ

เหตทเรยกชอวากฎหมายตราสามดวง

คณะผช าระกฎหมายใชเวลาด าเนนการประมาณ 11 เดอนจงแลวเสรจ โปรดเกลาฯ ใหจารกไวเปน 3 ฉบบ หรอ 3 ชด ชดละ 41 เลม เขยนดวยหมกบนสมดขอยสขาว ถอเปนตนฉบบแท เรยกวา ฉบบหลวง เขยนเสรจ เมอ พ.ศ. 2347 เกบไวใกลชดพระองคคอ หองเครอง 1 ชด เกบไวทหอหลวง 1 ชด และไวทศาลหลวงอก 1 ชด กฎหมายทช าระจดท าขนใหมน โปรดเกลาฯ ใหปดดวงตราพระราชสห ตราพระคชสห และ ตราบวแกว ไวบนปกทกเลมเปนส าคญ ทรงก าชบวา ตอไปหากมการอางใชตวบทกฎหมายใด ๆ ในการพจารณาพพากษาคด แลวกฎหมายทอางไมมตราทงสามดวงน อยาใหผใดเชอฟงเปนอนขาด ตราพระราชสห ตราพระ คชสห และตราบวแกว รวม 3 ดวงนน จงเปนตราส าคญในสมยอยธยา ซงมการปกครองในระบอบสมบรณาญาสทธราชย โดยอ านาจนตบญญต อ านาจบรหาร และอ านาจตลาการ รวมเบดเสรจอยท องคพระมหากษตรย การบรหารราชการแผนดนในขณะนน แบงการปกครองบงคบบญชาออกเปน 4 สวน ไดแก หวเมองฝายเหนอ เชน เมองพษณโลก เมองสวรรคโลก เมองสโขทย เมองก าแพงเพชร อยใตบงคบบญชาของมหาดไทย ซงใชตราพระราชสหเปนส าคญ โดยม “เจาพญาจกรศรองครกษ” ต าแหนงสมหนายก ถอศกดนา 10,000 เปนผบงคบบญชา สวนหวเมองฝายใต เชน เมองนครศรธรรมราช เมองพทลง เมองสงขลา เมองไชยา อยในบงคบบญชาของกรมพระกลาโหม ซงใชตราพระคชสหเปนส าคญ ม “เจาพญามหาเสนาบด” ต าแหนง

30

สมหพระกลาโหม ถอศกดนา 10,000 เปนผบงคบบญชา สวนหวเมองชายทะเลตะวนออก เชน เมองจนทบร เมองตราด เมองระยอง อยในบงคบบญชาของกรมพระคลง ซงใชตราบวแกวเปนส าคญ ม “ออกพญาศรธรรมราช” ต าแหนงโกษาธบด หรอเจาพระยาพระคลง ถอศกดนา 10,000 เปนผบงคบบญชา สวนการปกครองในราชธานขนอยกบพระมหากษตรย ตราพระราชสห ตราพระคชสห และตราบวแกว รวม 3 ดวง ซงประทบบนปกของกฎหมายทช าระใหมแตละเลม จงมนยส าคญ หมายความถง การบงคบใชทวราชอาณาจกรในขณะนน

กฎหมายตราสามดวงทไดรบการช าระในครงน นอกจากจะเปนการคดลอกตวบทกฎหมายเดม ทสบทอดตอ ๆ กนมาจากสมยอยธยาแลว ยงเปนการปรบปรงแกไขเพมเตม ตวบทใหม ๆ ลงไปดวย อยางไร กตามหากค านงถงจ านวนคณะกรรมการทมเพยง 11 คน และใชเวลาช าระกฎหมายเพยง 11 เดอน จงอาจสนนษฐานไดวา ตวบทกฎหมายสวนใหญ คงเปนบทบญญตแตเดมทสบตอกนมา หากมการแกไขปรบปรงตอเตม หรอแมกระทงยกรางใหมในบางมาตรา กเปนสดสวนทไมมากนก สวนจะมการเปลยนแปลงสวนใดและประเดนใดเปนสงทนกประวตศาสตรกฎหมายตองท าการคนควากนตอไป กฎหมายตราสามดวงไดรบยกยองวา เปนประมวลกฎหมายฉบบแรกแหงสมยรตนโกสนทร จงเรยกอกชอหนงวา “ประมวลกฎหมายรชกาลท 1” เนองจากเปนการน าบทกฎหมายลกษณะตาง ๆ ในขณะนน อนมมาตงแตสมยอยธยา มารวบรวมเปนหมวดหม และช าระดดแปลงบางบททวปลาส ซงท าใหเสยความยตธรรมออกไป

บทบญญตตาง ๆ ในกฎหมายตราสามดวง

ค าวา “กฎหมาย” ในสมยนน มไดหมายถงตวบทกฎหมายดงทเขาใจกนในปจจบน แตหมายถงการจดบนทกไวเปนหลกฐาน หรอท าหนงสอไวเปนหลกฐาน สวนค าทหมายถงตวบทกฎหมาย คอ “พระไอยการ พระราชบญญต พระราชกฤษฎกา พระราชก าหนด และกฎ” ดงเหนไดจากตวบทกฎหมายลกษณะตาง ๆ ทประมวลไวในกฎหมายตราสามดวง สาระส าคญของกฎหมายตราสามดวงประกอบดวยสวนตาง ๆ รวม 27 สวน ดงน

1. ประกาศพระราชปรารภ คอ การประกาศถงเหตผลและความจ าเปนในการรวบรวมช าระสะสางตวบทกฎหมายตาง ๆ ทใชบงคบอยในขณะนน น ามารวมเขาไวเปนกฎหมายตราสามดวง เพอใชเปนหลกในการอ านวยความยตธรรมใหแกราษฎร และเนนถงความส าคญของดวงตราประทบวา ตวบทกฎหมายทช าระเสรจ สามารถใชบงคบและอางองได ตองมตราพระราชสห ตราพระคชสห และตราบวแกวประทบไวทกฎหมายเทานน หากไมมตราสามดวงน หามมใหเชอฟงเปนอนขาด

2. พระธรรมศาสตร เรมดวยการกลาวถงต านานการตงแผนดน การก าเนดมนษย การก าเนดรฐ และเจาผครองรฐ การพบคมภรพระธรรมศาสตร เมอพระมโนสารฤๅษเหาะไปทก าแพงจกรวาล ไดพบรอยจารกเปนภาษาบาลตวโตเทากายชางสาร แลวจดจ ามาบนทกเปนคมภรพระธรรมศาสตร มอบใหพระเจาแผนดนใชเปนหลกในการด ารงความยตธรรมในแผนดน สวนนเปนไปตามคตความเชอของอนเดย ซงมอญและไทยไดรบอทธพลมาตามล าดบ สวนส าคญของพระธรรมศาสตรทเปนสาระส าคญทางกฎหมาย ไดแก การวางบทบญญตทเปนหลกการในการปฏบตหนาทของผเปนผพพากษาตลาการ ในการตดสนคดขอพพาททงหลายของราษฎร โดยผทเปนผพพากษาตลาการทด ตองเปนผทมความรแตกฉานในขอกฎหมาย และรเทาทนขอเทจจรง ตงแตมลเหตแหงคดทงหลาย ฐานะแหงคดตามสภาพแหงขอหา ขออาง และขอตอสคด การวางตนใหคความเชอถอและเชอฟงความ ไมเกยจครานในหนาท ความมนคงในการปฏบตหนาทอยางเปนอสระ ไมยอมใหมการแทรกแซงจากฝายใด การใชดลพนจไดอยางถกตอง ถกกฎหมาย โดยเสมอภาค และการปฏบตหนาทดวยความ

31

ซอสตยสจรต ไมเหนแกอามสสนจาง รวมทงเนอความวาดวยมลคด ซงม 2 ประเภทใหญ ๆ ไดแก มลคดแหง ผพพากษาตลาการ 10 ประการ และมลคดแหงบคคลอนเกดพพาทกนรวม 29 ประการ

3. หลกอนทภาษ เปนการวางหลกธรรมในการด ารงตนและการปฏบตหนาทของผพพากษา ตลาการวา ผพพากษาตลาการตองพจารณาตดสนอรรถคดดวยความเทยงธรรม ปราศจากความล าเอยงเขาขาง ฝายใด อนเกดจากอคต 4 ประการ ไดแก ฉนทาคต คอ ล าเอยงเพราะรกชอบเหนแกอามสสนบน โทษาคต คอ ล าเอยงเพราะโกรธ ภยาคต คอ ล าเอยงเพราะกลว และโมหาคต คอ ล าเอยงเพราะหลง และเปรยบเทยบวา ผพพากษาตลาการทตดสนคดความโดยล าเอยงขาดความเทยงธรรม เปนผมบาปกรรมอนหนกยงกวาบาปอนเกดจากการฆาประชาชนผหาความผดมได และผทรงศลจ านวนมากเสยอก แมจะท าบญมากมายจนมอาจประมาณได กยงไมอาจลบลางบาปกรรมนได นอกจากน ผพพากษาตลาการตองเปนผรอบร และเชยวชาญในขนตอนของ วธพจารณาความในศาล ตงแตรบและตรวจค าฟอง ค าใหการ ใหรกระจางวา สวนใดเปนขอส าคญ สวนใดเปนขอปลกยอย การก าหนดประเดนขอพพาททเรยกวา ชสองสถาน พเคราะหค าพยานตาง ๆ เพอคนหาความจรงใหได เสมอนนายพรานลาเนอตามแกะรอยสตวทลาจนไดตว การตดสนคดตองถกตองแมนย า ประดจเหยยวโฉบจบปลาตวทมงหมายไว ตองยดถอพระธรรมศาสตรและหลกกฎหมายทงปวงเปนหลกมน และตดสนความดวยกรยาอนองอาจประดจพญาราชสห หลกอนทภาษจงแฝงไวทงหลกธรรมแหงผพพากษาตลาการพงยดถอปฏบต และคตความเชอในเรองบาปบญคณโทษอนเกดแก ผทปฏบตและไมปฏบตตามหลกอนทภาษน

4. กฎมนเทยรบาล เนอหาโดยรวมของกฎมนเทยรบาลตามกฎหมายตราสามดวง เปนบทบญญตตาง ๆ เกยวกบพระราชฐานพระราชวงศ การถวายความปลอดภยแดองคพระมหากษตรยและพระราชวงศ และเรองอน ๆ ทเกยวของอกหลายประการ แตมไดมบทบญญตทชดเจนในการก าหนดล าดบชนผควรสบราชสนตตวงศไวอยางชดเจน เพยงแตก าหนดล าดบชนเครองอสรยยศ ล าดบทนงขณะเขาเฝา และหลกปฏบต ตาง ๆ ของพระราชโอรสอนเกดจากพระมารดาทมศกดฐานะตางกนไว มการกลาวถงล าดบชนและเครอ งอสรยยศของพระราชโอรส พระมเหส และเจานายในราชส านก ล าดบศกดและเครองยศของขาราชการชนผใหญ กฎและระเบยบปฏบตตาง ๆ ในพระบรมมหาราชวง และเขตพระราชฐาน ตลอดจนขบวนเสดจตาง ๆ การบ าเหนจรางวลแกผมความชอบ และการลงโทษผทมความผดในราชการตาง ๆ เชน ราชการสงคราม การปฏบตตน การรกษาวนยของขาราชการ และการลงโทษขาราชการทกระท าผด พระราชานกจอนเปนบทบญญตทเกยวกบหมายก าหนดการประจ าวน ในการประกอบพระราชานกจของพระเจาแผนดนในชวงกลางวนและชวงกลางคน ซงมมากมาย อนเปนสงแสดงใหเหนวา พระเจาแผนดนของไทยแตโบราณกาลมาแลว ทรงมเวลาบรรทมและพกผอนเปนการสวนพระองคนอยมาก มรายละเอยดและลกษณะเครองแตงกายของกษตรย เจานายในราชส านก และขาราชการระดบตาง ๆ ไว พระราชพธตาง ๆ ทตองประกอบเปนประจ าในแตละเดอนครบทงสบสองเดอน ดงทเรยกวา พระราชพธสบสองเดอน การลงพระราชอาญาแกพระราชโอรส พระสนม และเจานายในราชส านก ตลอดจนการใชราชาศพทในการเรยกเครองอปโภคทงปวงของพระมหากษตรย และทใชในการสอสารกบพระมหากษตรย นกประวตศาสตรไดสนนษฐานวา กฎมนเทยรบาลนคงมมาแตสมยอยธยาตอนตนแลว และมขอนาสงเกตวา หลกการและขอบญญตตาง ๆ ในกฎมนเทยรบาล มไดมการอางองวา น ามาจากหลกในคมภรพระธรรมศาสตรของอนเดยและมอญแตอยางใด จงเปนกฎหมายทแสดงใหเหนถงรากฐานขนบธรรมเนยมประเพณ และวฒนธรรมไทย ทสรางสมสบตอกนมายาวนาน

5. พระธรรมนญ กฎหมายลกษณะพระธรรมนญตอนตน บญญตถงหลกเกณฑตาง ๆ ทวาดวยเขตอ านาจศาลตาง ๆ ในการพจารณาพพากษาคดแตละประเภท ตลอดจนอ านาจหนาทของขนนางต าแหนงตาง ๆ

32

ทท าหนาทเปนผพพากษาตลาการ การเรมตนคดตองท าการฟองรองใหถกตองตามเขตอ านาจศาล และตองฟองยงหนวยราชการทมโรงศาลในสงกดเทานน ซงมหลายแหงทผวาราชการกรมไมมโรงศาลในสงกด จงไมม อ านาจรบฟองคดได บทบญญตในตอนกลางและตอนปลายเปนการบญญตอ านาจหนาทของขาราชการใหญนอยทวราชอาณาจกรทงฝายทหารและฝายพลเรอน ในการปฏบตราชการตามหนาท โดยสอความหมายผานทางตราประจ าต าแหนง ในสวนนหากเปรยบเทยบกบกฎหมายปจจบนกคอ กฎหมายเกยวกบการบรหารราชการแผนดน และอ านาจหนาทของกระทรวงทบวง กรมตาง ๆ นนเอง

6. พระอยการกรมศกด เปนบทบญญตเกยวกบการก าหนดคาตวของบคคลตามเพศ วย และสถานะตางๆ เมอตองคดคาสนไหมทดแทน กรณท าใหผอนเสยหายแกชวต หรอรางกาย และเปนบทบญญตทวาดวยหลกเกณฑ ทผพพากษาจะก าหนดคาสนไหมทดแทนและคาปรบในกรณตาง ๆ โดยยดศกดนาของผเสยหายแกชวต รางกาย ชอเสยง และผท าใหเกดความเสยหายดงกลาวเปนหลก

7. พระอยการต าแหนงนาพลเรอน กฎหมายลกษณะนรวมทงพระอยการต าแหนงนาทหาร หวเมอง ไมมการอางองวา มาจากคมภรพระธรรมศาสตรแตอยางใด จงเปนกฎหมายในสวน “พระราชนตศาสตร หรอพระราชนตคด” อนเกดจากรากฐานวฒนธรรม ประเพณการปกครอง และภมปญญาของชนชาตไทย ทสงสมกนมาอยางตอเนอง และยาวนาน จนบญญตเปนกฎหมายทเปนการก าหนดศกดนา ต าแหนง ยศ และหนาทของขาราชการไทยโบราณ โดยแบงเปน 2 ฝายใหญ ๆ คอ ฝายพลเรอน และฝายทหาร พระอยการต าแหนงนาพลเรอนเปนกฎหมายทก าหนดต าแหนง ยศ และหนาทของขาราชการฝายหนา ซงเปนขาราชการฝายพลเรอน ก าหนดศกดนา และหลกเกณฑการลงโทษเจานายเชอพระวงศระดบสง ก าหนดศกดนาและหนาทของขาราชการฝายในตาง ๆ ไวดวย พระบรมวงศานวงศทมศกดนาสงสดคอ พระมหาอปราช ด ารงศกดนาสงถง 100,000 ขาราชการฝายหนา ซงเปนขาราชการฝายพลเรอนระดบสงสดคอ “เจาพญาจกรศรองครกษ” สมหนายก ซงเปนอครมหาเสนาบด ถอศกดนาสงเปนพเศษ เรยกวา ถอศกดนา 10,000 ถอตรา “พระราชสห” เปนผบงคบบญชาหวเมองฝายเหนอทงปวง ตราพระราชสหคอ ตราส าคญดวงแรกในตราสามดวง ต าแหนงโกษาธบด หรอเจาพระยาพระคลง ม “ออกพญาศรธรรมราช” เปนผปกครอง มหนาทบงคบบญชาหวเมองชายทะเลตะวนออก ศกดนา 10,000 ถอตรา “บวแกว”

8. พระอยการต าแหนงนาทหารหวเมอง เปนกฎหมายทก าหนดศกดนา ยศ และหนาทของขาราชการฝายทหาร รวมทงขาราชการหวเมอง ต าแหนงสงสดคอ “เจาพญามหาเสนาบด” สมหพระกลาโหม ซงเปนอครมหาเสนาบดอกต าแหนงหนง มหนาทบงคบบญชาหวเมองฝายใตทงปวง ถอศกดนา 10,000 เปน ผถอตราพระคชสห ตราส าคญดวงท 2 ในตราสามดวง นอกจากน ในพระอยการต าแหนงนาทหารหวเมอง ยงมการเทยบศกดนากบพระภกษสามเณรในพระพทธศาสนาดวย เชน สามเณรรธรรมและไมรธรรม มศกดนาเทยบเทาฆราวาสผมศกดนา 300 และ 200 ตามล าดบ พระภกษรธรรมและไมรธรรม มศกดนาเทยบเทาฆราวาสผมศกดนา 600 และ 400 ตามล าดบ

กฎหมายทงพระอยการต าแหนงนาพลเรอนและพระอยการต าแหนงนาทหารหวเมอง ก าหนดใหคนระดบลางสดของสงคม คอ ยาจก วณพก และทาสลกทาส ถอศกดนาคนละ 5 ดวย แสดงวาศกดนา 5 คอ คนระดบต าทสดในสงคมไทย

9. พระอยการบานแผนก เปนกฎหมายก าหนดหลกเกณฑการแบงปนก าลงพลของฝายทหารและฝายพลเรอน ตามลกษณะการปกครองสมยโบราณ โดยแบงก าลงพลเปน “สมใน” คอ ผทเปนฝายใน และ

33

“สมนอก” คอ ผทเปนฝายหนา ก าลงพลดงกลาวตองมสงกด “มลนาย” คอ ผมศกดนาเกน 400 ไรขนไป ไดแก เจาพระยา พระยา พระมหาราชคร พระหลวงเมอง เจาราชนกล ขนหมน พนทนาย ซงมหลกฐานส าคญคอ “ทะเบยนหางวาว” แสดงหมไพรหลวง ไพรสม ทงทเปนไทและเปนทาส จงเปนกฎหมายทก าหนดใหมลนายท าทะเบยนหางวาวไพรหลวง ไพรสม ทาสทอยในสงกด และแจงใหแกทางการอยางถกตอง นอกจากน กฎหมายฉบบนยงก าหนดเรองการแบงปนบตรชายหญงทเกดจากก าลงพล ทฝายพอและแมเปนทหารดวยกน หรอเปนพลเรอนดวยกน หรอพอเปนทหาร แมเปนพลเรอน หรอพอเปนพลเรอน แมเปนทหาร พอและแมอยสงกดเดยวกน หรออยตางสงกดกน

10. พระอยการลกษณะรบฟอง กฎหมายลกษณะนก าหนดหลกเกณฑเกยวกบคณสมบตของผมความสามารถและมอ านาจฟองคด เชน คนวกลจรตบาใบ คนตาบอด คนขอทาน คนสงอายหลงใหลแลว เดกออนอายยงไมรความ มาฟองรองเรองใด ผเปนตลาการตองไตสวนกอนวา คดมมลหรอไม จะรบฟองทนทมได หรอบคคลภายนอกจะน าคดทมใชคดของตน และคดทมใชเปนคดของบดามารดาปยาตายายลงปานาอาบตรภรรยาพนองของตน มาฟองเปนคดมได นอกจากนยงก าหนดลกษณะตองหาม ซงเปนเหตตดฟอง 20 ประการ ซงเมอคความยกเหตตดฟองประการใดประการหนงขนตอส ตลาการตองยกฟองทนท เชน ตดฟองวา เปนคดอทลมคอ บตรหลานมาเปนโจทกฟองพอแมปยาตายายเปนจ าเลย หรอเปนญาตพนองเจามรดกผตาย แตไดความวา มไดชวยรกษาพยาบาลและท าศพเจามรดก กลบมาฟองรองเรยกมรดก ถาไดความดงน ตลาการตองยกฟองทนท ลกษณะตดส านวน ซงเปนกรณทศาลรบฟองแลว ระหวางพจารณาหากคความมการกระท าการอยางใดอยางหนง ซงเปนขอหาม ถอเปนการตดส านวน ผละเมดขอหามเปนฝายแพคด เชน คดฝายทถกพบหลกฐานวา ใหสนจางสนบนตลาการใหเขาขางตน ตองถกปรบเปนแพคด หรอตลาการนดคความฝายใดพจารณาเรองใดฝายนนขาดนดถง 3 ครง ตองถกปรบใหแพคด กฎหมายฉบบนยงบญญตถงลกษณะตดพยานอนเปนการปฏบตโดยมชอบเกยวกบพยานในการพจารณาคด เชน แนะน าเสยมสอนใหพยานใหการเขาขางตน ขเขญพยาน ผปฏบตดงกลาวตองถกปรบใหแพคด และการประวงความโดยกระท าการหนวงเหนยวแกลงใหคดความเกดลาชา เชน ไมยอมมาศาล อางวาปวย แตความจรงสบายด ศาลตรวจพบวา ไมจรง ฝายทหนวงเหนยวจะถกปรบคดเปนแพ สดทายคอ ลกษณะวาตางแกตางแทนกน หมายถง การก าหนดประเภทคดทบคคลสามารถเขามาฟองคดหรอตอสคด แทนผเสยหาย หรอผถกกลาวหาได และการหามมใหเขามาฟองคดหรอสคดแทนกน ในคดบางประเภท เชน การท าเงนตราปลอม การวางเพลง การเปนช

11. พระอยการลกษณะพยาน กฎหมายลกษณะพยานกลาวถงความส าคญของพยานทมตอคด และบาปบญคณโทษ อนไดแก พยานทเบกความตามจรง และผเปนพยานเทจ ผพพากษาตองมความร ความเขาใจในลกษณะพยานบคคล 33 จ าพวกทไมใหฟงเปนพยาน เวนแตคความยนยอม เชน พยานทเปนคนจรจด คนขอทาน เดกไมรความ และไดก าหนดลกษณะพยานบคคลทเรยงตามล าดบความนาเชอถอจากมากไปหานอย 3 จ าพวก คอ ทพพยาน ไดแก พยานทเปนพระภกษผทรงศล นกปราชญราชบณฑต และขนนางผมบรรดาศกด อดรพยาน ไดแก ขาราชการผนอย พอคา ประชาชน และอตรพยาน ไดแก พนองเพอนฝงของคความ และคนหหนวกตาบอด คนเปนโรคราย คนขอทาน การสบพยาน และการรบฟงพยานในกรณตาง ๆ

12. กฎหมายพสจนด าน าพสจนลยเพลง กฎหมายฉบบนเปนมาตรการสดทายทจะหาเกณฑตดสนขอแพชนะในระหวางคความ โดยยดถอปรากฏการณทเหนอหรอเกนเกณฑมาตรฐานตามธรรมชาตเปนตวชวด เชน วธใหคความลยเพลงถานไฟหนา 1 คบ ยาว 6 ศอก กวาง 1 ศอก ฝายใดฝาเทาไมพองเปนฝายชนะ แตกอนจะมาถงวธการน คดดงกลาวไดผานกระบวนพจารณาทควรจะท ามาทงหมดแลว แตปรากฏวา คดดงกลาว ขาด

34

ทงประจกษพยาน พยานแวดลอม และพยานหลกฐานอนๆ ไมอาจคนหาความจรงได จงยอมใหใชวธพสจนซงม 7 ประการ ไดแก 1) ลวงตะกว 2) สาบาน 3) ลยเพลงดวยกน 4) ด าน าดวยกน 5) วายขนน าแขงกน 6) วายขามฟากแขงกน 7) จดเทยนคนละเลม แลวดวา ผใดหมดกอน เปนเกณฑแพชนะกน กฎหมายลกษณะนสะทอนใหเหนความเชอถอ ในอ านาจสงศกดสทธ และอ านาจเหนอธรรมชาตทมอทธพลตอสงคมไทยมาชานานแลว

13. พระอยการลกษณะตลาการ กฎหมายฉบบนมทมาจากการส าแดงลกษณะอคต 4 ประการ ไดแก ฉนทาคต โทสาคต ภยาคต และโมหาคต ทผเปนผพพากษาตลาการตองกระท าตนใหสามารถปฏบตหนาทไดเทยงตรง ไมล าเอยงไปโดยอคต 4 ดงกลาว รวมทงก าหนดรายละเอยดทเกยวกบขอพงปฏบต ขอหาม ขอก าหนดตาง ๆ ในการปฏบตหนาทของผพพากษาเจาพนกงานอน ๆ ทเกยวของ ตลอดจนคความ

14. พระอยการลกษณะอทธรณ เปนการก าหนดหลกเกณฑและเงอนไขการ ด าเนนกระบวนพจารณาลกษณะตาง ๆ ในศาลชนตนอนเปนเหตใหอทธรณคดตอศาลสงได รวมทงผลทจะเกดแกผพพากษาศาลชนตน และคความกรณทรบฟงไดหรอไมไดในการอทธรณ โดยเฉพาะกรณทผพพากษาศาลชนตนท างานผดพลาด ตดสนความไมยตธรรมจะถกลงโทษ และตองรบผดในคาเสยหาย ทเกดแกคความฝายทเสยหายดวย

15. พระอยการลกษณะผวเมย เปนบทบญญตทเกยวกบสทธและหนาทของบคคลในครอบครว ไดแก สาม ภรยา บตร บดามารดา ทงในทางแพงและทางอาญา เชน การสมรส การเปนช (ใชเฉพาะหญงผเปนภรรยามช) การขมขนกระท าช าเราหญงและเดกหญง ทรพยสนระหวางสามภรยา การชดใชคาเสยหาย และการลงโทษในกรณละเมดขอหามตาง ๆ ทางกฎหมาย

16. พระอยการทาส เปนบทบญญต เกยวกบลกษณะทาส 7 ประการ ไดแก ทาสทเกดในเรอนเบย ทาสไดมาขางบดามารดา ทาสมผให ทาสทไดชวยเมอตองโทษทณฑ ทาสทเลยงดมาในยามขาวยากหมากแพง ทาสเชลย และทาสสนไถ การตกเปนทาสประเภทตาง ๆ การตงคาตว การไถถอน การปฏบตตน สทธหนาทของทาสประเภทตาง ๆ ระหวางทาสกบนายเงน และผทเกยวของ และอน ๆ รวมทงก าหนดวา ทาสคอ คนของพระมหากษตรย ทนายเงนจะลงโทษถงตายไมได

17. พระอยการลกษณะลกพาลกเมยผคนทาน เปนบทบญญตเกยวกบการกระท าความผดฐานลกพาเอาขาคน ลกเมย ทาส ของผอนไปในลกษณะตาง ๆ เชน ถาลกพาลกเมยผอนไปซอนไวในเรอน จะถกปรบไหม และลงโทษในอตราหนง หากลกพาหนไปนอกเมอง จะถกปรบไหม และลงโทษในอกอตราหนง

18. พระอยการลกษณะมรดก เปนบทบญญตเกยวกบการจดการและแบงปนทรพยมรดกของ เจามรดกผทเปนขนนางมบรรดาศกด พอคา และประชาชนธรรมดาใหแกทายาทโดยธรรม เชน คสมรสระดบ ตาง ๆ ไดแก ภรยาพระราชทาน ภรยาสขอ อนภรยา ทาสภรยา และบตรทเกดจากภรยาตาง ๆ การท าบญชทรพยมรดก การท าพนยกรรม

19. พระอยการลกษณะกหน เปนบทบญญตเกยวกบการกยมเงนกนในลกษณะตาง ๆ 13 ประการ เชน การกเงนระหวางผมความสมพนธเปนเครอญาตกน ไดแก บตร บตรเขย ลกสะใภ พนอง หลานขางบดา หรอขางมารดา หลานเขย ภรรยาหลวง ภรรยานอย หากกยมเงนกน ตางฝายตางมสทธและหนาทตอกนอยางไร รวมทงการกเงนในลกษณะทวไป และลกษณะอน ๆ

20. พระอยการเบดเสรจ (เบดเตลด) เปนบทบญญตทครอบคลมเรองตาง ๆ หลายดาน เชน บทบญญตเกยวกบสทธและหนาทความรบผดชอบ และการชดใชคาเสยหาย อนเกดจากท าไร ท านา ท าสวน

35

รกล ากนแดนกน หรอเกดจากการกระท าของสตวพาหนะ เชน ชาง มา วว ควาย นอกจากนนยงมบทบญญตเกยวกบการยม การฝากทรพย การซอขาย การเชา การเกดอบตเหตเกยวกบการจราจรทงทางบก เชน เกวยนโดนกน และทางน า เชน เรอโดนกน การเลนการพนน แมกระทงการเกดอนตรายจากการท าไสยศาสตร การกระท าคณไสย การวางยาพษ และการท าใหแทงลก เนองจากมบทบญญตหลากหลายมาก จงเรยกชอวา พระอยการเบดเสรจ (เบดเตลด)

21. พระอยการลกษณะววาทตดากน เปนบทบญญตถงการกระท าความผดทะเลาะววาทดาทอกน และท ารายรางกายกน ทงทเปนการชกตอยกน หรอใชอาวธทงของมคม และไมมคมท ารายกน เปนเหตใหผถกท ารายไดรบบาดเจบเปนอนตราย หรอบาดเจบสาหส หรอถงแกความตาย โดยแบงลกษณะการกระท าผดเปนหลายลกษณะ และก าหนดโทษ และคาเสยหาย ส าหรบการกระท าแตละลกษณะไวแตกตางกน และมบทบญญตทแสดงถงผใหญตองมเมตตา และผนอยควรใหความเคารพผใหญ การใหอภย และการรกษาความสมพนธภายในครอบครว อนเปนลกษณะของคนไทย เชน ในกรณทเกดการทะเลาะกนในครวเรอนระหวางพอตา แมยาย ลกเขย ลกสะใภ พอผว แมผว เมยหลวง เมยนอย ปยาตายาย ลงปานาอา หากผเสยหายไมไดรบอนตรายถงสาหส ใหผปกครองบานเมอง เชน นายรอย นายแขวง นายอ าเภอ วากลาวตามความผด และตามล าดบการเปนผใหญผนอย โดยใหขอขมาท าขวญกน หรอหากผใหญบนดาลโทสะตทารกกจะตองเสยคาเสยหายเปนทวคณ

22. พระอยการลกษณะโจร เปนบทบญญตในการกระท าผดทางอาญาเกยวกบทรพย ทมลกษณะการกระท าผดหนกเบาแตกตางกน โดยค านงถงตวทรพยทถกประทษราย ตวเจาทรพย และองคประกอบอน ๆ เพอมบทก าหนดโทษทแตกตางกน มการแบงโจรออกเปน 8 จ าพวก ซงประกอบดวย “องคโจร” รวม 3 จ าพวก และ “สมโจร” รวม 5 จ าพวก องคโจร 3 จ าพวก ไดแก ผเปนตวการกระท าเอง ผใชใหผอนกระท า และผสงสอนวชาโจร สวนสมโจร 5 จ าพวก ไดแก ผใหทพกแกโจร ผเปนมตรสหายกบโจร ผสมรรวมคดกบโจร ผใหทก าบงหลบซอนแกโจร และผอยกนอาศยกบโจร การกระท าผดกมทงการปลน การชง การลก ซงบางกรณมการท ารายเจาทรพยถงแกความตาย ตลอดจนการกระท าผดขนอกฤษฏโทษตาง ๆ เชน ลกพระพทธรป หรอลอกของมคาทองคพระ เชน เอาองคพระพทธรปทองไปเผา เพอลอกเอาทอง โดยการก าหนดโทษจะหนกเบาลดหลนไปตามลกษณะการกระท าผด

23. พระอยการอาชญาหลวง เปนบทบญญตไมใหขนนาง และราษฎรท าการใด ๆ ทเปนการ ลวงละเมดตอองคพระมหากษตรย ไดแก การละเมดพระราชโองการ พระราชบญญต และพระราชเสาวนย การกระท าผดตอองคพระมหากษตรย การเบยดบงลกพระราชทรพย และคาภาษคาธรรมเนยมตาง ๆ หรอการกระท าความผดตอความมนคงของรฐ การกระท าทเปนภยนตรายแกประชาชน และความผดอน ๆ เชน กระท าทจรตเกยวกบการเกณฑก าลงพลไปใชในราชการสงคราม การใชก าลงอาวธเขาขมขกรรโชกทรพยแกราษฎรใหไดรบความเดอดรอน การปฏบตหนาทราชการ ทงในฝายทหาร และฝายพลเรอนโดยมชอบหรอโดยทจรต

24. พระอยการอาชญาราษฎร เปนบทบญญตเกยวกบการกระท าตาง ๆ ทเปนการขมเหงราษฎรดวยกน เชน ลกหนไมช าระหนและหลบหนเจาหน เมอเจาหนไปพบเขากใชก าลงจบกมมาจองจ าเอาไวโดยพลการ ไมมอบใหเจาหนาทบานเมองเปนผด าเนนการ รวมทงการกระท าความผดฐานท าใหเสยทรพย เชน ไปท าลายพชผล รว หรอบานเรอนผอนใหเสยหาย

36

25. พระอยการกบฏศก ค าวา กบฏศก ตามกฎหมายฉบบน มไดหมายความเฉพาะการยดอ านาจปกครองประเทศจากองคพระมหากษตรยเทานน แตรวมถงการกระท าลกษณะรายแรงตาง ๆ ทงทมผลตอความมนคงในราชอาณาจกร และเปนการกระท าผดในลกษณะทขดตอความสงบเรยบรอยและศลธรรมอนดของประชาชนอยางรายแรง เชน ปลนพระนคร เผาพระราชวง ปลนและเผาวด ฆาบดามารดาครบาอาจารย ลกพา กระท าทารณตดมอตดเทา และฆาเดกทารก โทษทก าหนดไวส าหรบการกระท าผดทมลกษณะรนแรงใหผถกลงโทษไดรบความทรมาน นอกจากนยงมการก าหนดการกระท าของผมหนาทในกองทพยามเกด ศกสงครามก าหนดกจทพงกระท า หรอพงงดเวนตามหลกพชยสงคราม การลงโทษกรณฝาฝน และการปนบ าเหนจใหรางวลกรณท าความชอบ และอน ๆ

26. กฎพระสงฆ มรวม 10 ขอใหญ เปนการวางหลกปฏบต ขอพงปฏบต ขอหาม การสอดสองดแล การก ากบตรวจสอบ เพอใหพระภกษสงฆทงหลายประพฤตตนไดสมกบสมณเพศตามพระธรรมวนย และมบทลงโทษกรณตาง ๆ ไว โดยมการยกตวอยางคดทพระสงฆกระท าผด หรอประพฤตไมสมควรออกนอกล นอกทางไวมากมายหลายกรณ เชน การเสพเมถนกบสกา พดจา หรอท ากรยาเกยวพาราสสกา เสพสรา เลนการพนน อวดอตรเปนผวเศษ

27. กฎ 36 ขอ พระราชบญญต พระราชก าหนดเกา และพระราชก าหนดใหม ประกอบดวยกฎ 36 ขอ พระราชบญญต 22 ฉบบ พระราชก าหนดเกา 65 ฉบบ เปนกฎหมายในสวน “พระราชนตศาสตร หรอพระราชนตคด” ทพระมหากษตรยทรงก าหนดกฎเกณฑตาง ๆ ในดานการปกครอง การบรหารราชการแผนดน การศาลยตธรรม รวมทงแนวทางพระบรมราชวนจฉยคดความตาง ๆ ทเกดขน โดยยกตวอยางคด และขอเทจจรงในคดตามทเกดขนจรง ตลอดจนพระบรมราชวนจฉยทเกยวของ แลววางเปนกฎไวใชบงคบตอไป

สรปสาระโดยรวมของกฎหมายตราสามดวง

กฎหมายตราสามดวงเปนเอกสารทางประวตศาสตรทส าคญฉบบหนงของไทย ถอเปนหลกฐานชนตนในการศกษาถงสภาพการเมอง การปกครอง เศรษฐกจ สงคม รวมทงวฒนธรรมในสมยอยธยา และรตนโกสนทรตอนตน โดยโครงสรางของสงคมไทยในสมยอยธยาและรตนโกสนทรตอนตน ตามทปรากฏในกฎหมายตราสามดวง เปนสงคมทยดถอระบบศกดนาเปนหลก พระอยการต าแหนงนาพลเรอน และพระอยการต าแหนงนาทหารหวเมอง ไดก าหนดหนาทและสทธของพลเมองใหแตกตางกนไปตามศกดนาทก าหนดขน โดยทพระบรมวงศานวงศ พระราชโอรส ขาราชการฝายใน ขาราชการฝายทหาร และพลเรอน ในราชธานและหวเมองทกกรมกอง พระภกษ ไพร ทาส ตางมศกดนาตามฐานะในสงคมและต าแหนงของตน เชน ทาสมศกดนา 5 ไพร ซงหมายถงประชาชนทวไป มศกดนา 25 ส าหรบผมต าแหนงจะมศกดนาเพมขนตามล าดบ ตงแตศกดนา 50 จนถงศกดนา 10,000 สวนเจานายชนสงจะมศกดนาไดมากกวาน ทงนศกดนาจะเพมขนได ดวยการท าความดความชอบในราชการหรอประกอบอาชพทท าประโยชนแกสงคม ในทางตรงกนขาม ศกดนากลดลงไดเชนกน ถาท าผดกฎหมาย กลาวโดยสรปคอ ศกดนาซงทกคนมอยประจ าตวเปนเครองก าหนดสทธ หนาทความรบผดชอบและฐานะของคนทกกลมในสงคม ระบบศกดนาจงเปนพนฐานส าคญของการจดระบบสงคมในสมยอยธยา และรตนโกสนทรตอนตน พระมหากษตรยทรงอยในฐานะสงสดของสงคม รองลงมาคอ เจานาย ขนนาง ไพร และทาส สงคมไทยจงแบงออกเปน 2 กลมอยางกวาง ๆ คอ ชนชนผปกครอง และชนชนผถกปกครอง

กฎหมายตราสามดวงยงสะทอนใหเหนถงการจดระบบงานของกระบวนการยตธรรมในสมยโบราณ ซงปรากฏอยในพระธรรมนญกฎหมายลกษณะรบฟอง ลกษณะตลาการ ลกษณะพยาน ลกษณะด าน า

37

ลยเพลง และลกษณะอทธรณ จงเหนไดวา ศาลหรอตลาการสมยนน กระจดกระจายอยตามหนวยราชการ ตาง ๆ ไมเปนระบบเดยวกน และไมมการแยกเปนคดแพง คดอาญา และคดปกครองดงเชนปจจบน ตวบทกฎหมายถอวา เปนสงศกดสทธ และไมจ าเปนทประชาชนตองลวงร จะรอยเฉพาะในชนชนผปกครอง และผทท าหนาทเปนผพพากษา และตลาการเทานน นอกจากนน ในพระราชก าหนดเกาและพระราชก าหนดใหม และกฎ 36 ขอ ไดสะทอนใหเหนถงปญหาความลาชาในการด าเนนคด การปฏบตหนาทโดยมชอบของผมหนาทเกยวกบการอ านวยความยตธรรม ซงท าใหประชาชนผมอรรถคดไดรบความเดอดรอนอยเสมอ ๆ เชน การทรมานผถกกลาวหาวาท าผดใหรบสารภาพ การตบปากผทโตเถยงผพพากษา การจ าคก การจ าขงทงตวโจทกและจ าเลยผมคดไวในศาล ระหวางพจารณา การเรยกคาธรรมเนยมในขนตอนตางๆ ของการพจารณาคดเกนกวาทกฎหมายก าหนด การเลอกปฏบตของเจาหนาท และอน ๆ อกมาก อกทงการขาดเหตผลในการพสจนความถกผดในคดทขาดพยานหลกฐาน โดยใหคความด าน าหรอลยเพลง หรอลวงตะกวรอน ๆ เปนการพสจนขอแพชนะกน ตลอดจนการทประเทศไทยตองเผชญกบลทธจกรวรรดนยมตะวนตก ในรชสมยพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว จนตองท าสนธสญญาเบาวรงกบองกฤษใน พ.ศ. 2398 และท าสนธสญญาในลกษณะเดยวกนกบชาตตะวนตกอน ๆ ซงชาตตะวนตกเหลานนมระบบกฎหมายทแตกตางไปจากกฎหมายของไทย และมองวา กฎหมายไทยปาเถอน มบทลงโทษทรนแรงกวาเหต จงมการเรยกรองสทธสภาพนอกอาณาเขตจากไทย เพอจะไดไมตองอยภายใตบงคบของกฎหมายไทยและศาลไทย ดวยสภาพปญหาตาง ๆ ในการจดระบบงานศาลและระบบงานการยตธรรมดงกลาว ท าใหภายหลงจากการบงคบใชกฎหมายตราสามดวงมาเปนระยะเวลา 103 ป จงไดมการปฏรปกฎหมายและการศาลตามแบบประเทศมหาอ านาจยโรปในรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว จนน าไปสการยกเลกกฎหมายตราสามดวงในทสด

บรรณานกรม

กฤษฎา บณยสมต. (ม.ป.ป.). สารานกรมไทยส าหรบเยาวชนโดยพระราชประสงคในพระบาทสมเดจ พระเจาอยหว. สบคน 28 กรกฎาคม 2558 จาก http://kanchanapisek.or.th/kp6/sub/book/book.php?book=30&chap=4&page=chap4.html

กฎหมายตราสามดวง. (2551). สบคน 28 กรกฎาคม 2558 จาก http://www.oknation.net/blog/print.php?id=201039

กฎหมายตราสามดวง. (ม.ป.ป.). สบคน 28 กรกฎาคม 2558 จาก http://www.museum.coj.go.th/malao/samdong.html

กฎหมายตราสามดวง. (ม.ป.ป.). สบคน 28 กรกฎาคม 2558 จากhttp://www.thailaws.com/aboutthailaw/thai_07.html

ภาพอางอง

กฎหมายตราสามดวง. สบคน 6 สงหาคม 2558. จาก http://kanchanapisek.or.th/kp6/sub/book/ book.php?book=30&chap=4&page=t30-4-suggestion.html

รอบโลกวจย

การผลตพลงงานไฟฟาจากพลงงานลม โดย ฐากร จลนทร

พลงงานทมาจากทรพยากรธรรมชาตส าหรบการผลตพลงงานเชอเพลงฟอสซล (fossil fuel) ทใชในปจจบน เชน น ามน กาซธรรมชาต ถานหน เปนตน นบวนจะมจ านวนลดลงอยางมาก มการวเคราะหวา ในอนาคตจะแสวงหาหรอคนพบไดยากขน อกทงมแนวโนมวา จะมสภาวะขาดแคลนพรอมทงมราคาสงขน และในทสดจะถกใชจนหมดสนไปจากโลก เมอพจารณาปจจยดานสงแวดลอมในปจจบนควบคไปดวย ปรากฏวา การเผาไหมพลงงานจากเชอเพลงฟอสซลกอใหเกดสภาวะโลกรอน สงทตามมาคอ มความตนตวและกระแสความเคลอนไหวดานสงแวดลอมทงในระดบสากลและระดบประเทศเพอลดภาวะโลกรอน ฉะนน จงมแนวทางการลดใชพลงงานฟอสซลพรอมทงสงเสรมการใชพลงงานหมนเวยน (renewable energy) มาผลตกระแสไฟฟาเปนทางเลอกใหม และเนองจากพลงงานลมเปนพลงงานหมนเวยนประเภทหนงทเปนทางเลอกส าหรบการแกไขปญหาดงกลาว ทงมทมาจากแหลงพลงงานทางธรรมชาตอนไมมวนสนสด ดวยเหตทมตนก าเนดจากพลงงานแสงอาทตย กลาวคอ พลงงานแสงอาทตยทตกกระทบในภาคตดขวางของโลกมประมาณ 178,000 ลานลานวตต โดยรอยละ 0.2 ของพลงงานดงกลาวกอใหเกดความเคลอนไหวของอากาศทเรยกวา พลงงานลม เมอมความแตกตางของอณหภมโดยพลงงานจากดวงอาทตยทตกกระทบโลกท าใหอากาศในบรเวณทมอณหภมสงและมความกดอากาศต าไดลอยตวสงขน ขณะเดยวกนสงผลตอเนองใหอากาศจากบรเวณอนซงเยนกวาและมความกดอากาศสงกวาเขามาแทนท การเคลอนทของอากาศดงกลาวเปนสาเหตใหเกดพลงงานลม โดยทลมเปนแหลงพลงงานสะอาดทมอยอยางมหาศาลและสามารถใชไดอยางไมมวนหมดสน ซงไดมการน ามาใชประโยชนเปนเวลานานแลวกบเครองจกรตาง ๆ เชน เครองสขาว เปนตน ทงนเครองมอส าคญ คอ กงหนลม ทท าหนาทเปลยนพลงงานจลนจากลมมาเปนพลงงานกลโดยตรง โดยการใชประโยชนจากกงหนลมในระยะแรก ๆ เปนการประยกตใชกบพลงงานกลเปนสวนใหญ ในเวลาตอมาการพฒนาการใชประโยชนจากกงหนลมผลตไฟฟา (Wind Turbine Generator) เรมขยายตวมากขนเพอทดแทนการผลตพลงงานไฟฟาจากพลงงานฟอสซล ฉะนน ในปจจบนพลงงานลมจงเปนพลงงานหมนเวยนหรอพลงงานทางเลอกอกประเภทหนงทส าคญและน ามาใชในการผลตไฟฟา บทความนจงขอน าเสนอเนอหาทเกยวของกบประเดนตามล าดบของหวขอเรองดงตอไปน

1. รปแบบการแปรสภาพพลงงานลมมาเปนพลงงานไฟฟา 2. ขอดของพลงงานลม 3. ขอเสยและขอจ ากดของพลงงานลม 4. ศกยภาพและขอจ ากดดานพลงงานลมของประเทศไทย 5. บทสรป

1. รปแบบการแปรสภาพพลงงานลมมาเปนพลงงานไฟฟา

รปแบบการแปรสภาพพลงงานลมมาเปนพลงงานไฟฟาดวยวธการใชกงหนลม โดยหลกการท างาน เรมตนจากเมอมลมพดผานใบกงหนแลว พลงงานจลนทเกดจากลมจะท าใหใบพดของกงหนเกดการหมน และไดเปนพลงงานกลออกมาเพอเปลยนรปไปเปนพลงงานไฟฟา ดวยการใหเครองก าเนดไฟฟาทเชอมตอ

39

อยกบแกนหมนของกงหนลมไดจายกระแสไฟฟาผานระบบควบคมไฟฟา และจายกระแสไฟฟาเขาสระบบตอไป ทงนปรมาณไฟฟาทผลตไดจะขนอยกบความเรวของลม ความยาวของใบพด และสถานทตดตงกงหนลม

กงหนลมแบงออกเปน 2 ประเภททส าคญตามแกนหมนของกงหนลม ไดแก

1. กงหนลมแกนหมนแนวตง (Vertical Axis Wind Turbine) เปนกงหนลมทมแกนหมนและใบพดตงฉากกบการเคลอนทของลมในแนวราบ และเนองจากกงหนลมประเภทนมการตงฉากกบการเคลอนทของลมในแนวราบท าใหสามารถรบลมไดทกทศทาง ปจจบนนมการใชกงหนลมประเภทนคอนขางมาก อยางไรกตามกงหนลมประเภทนมปญหาในประเดนของประสทธภาพการสรางพลงงาน ดวยเหตขอจ ากดในการขยายใหมขนาดใหญและการยกชดใบพดเพอรบแรงลม

กงหนลมแกนหมนแนวตง (Vertical Axis Wind Turbine) ภาพจาก http://www.solarconduit.com/shop/media/catalog/product

/cache/1/image/9df78eab33525d08d6e5fb8d27136e95/f/i/file_21_9_1.jpg

2. กงหนลมแกนหมนแนวนอน (Horizontal Axis Wind Turbine) เปนกงหนลมทมแกนหมนขนานกบการเคลอนทของลมในแนวราบ โดยมใบพดเปนตวตงฉากรบแรงลม มอปกรณควบคมกงหนใหหนไปตามทศทางของกระแสลม เรยกวา หางเสอ และมอปกรณปองกนการช ารดของกงหนช ารดขณะเกด ลมพดแรง เชน ลมพาย ทงนใหตงอยบนเสาทแขงแรง ส าหรบกงหนลมแบบแกนนอน ไดแก กงหนลม วนดมลล (Windmill) กงหนลมใบเสอล าแพน นยมใชกบเครองฉดน า กงหนลมแบบกงลอจกรยาน กงหนลมส าหรบผลตไฟฟาแบบพรอบเพลเลอร (Propeller)

40

กงหนลมแกนหมนแนวนอน (Horizontal Axis Wind Turbine)

ภาพจาก : http://www.turbinesinfo.com/wp-content/uploads/2011/07/horizontal-axis-wind-turbine.jpg

2. ขอดของพลงงานลม

1. เปนพลงงานสะอาด ไมมการทงกากเชอเพลงอนเปนการสรางมลภาวะ มระยะเวลาการใหพลงงาน 15–20 ชวโมงใน 1 วน อกทงพลงงานลมยงเปนพลงงานทไมมวนหมดเปนแหลงพลงงานทไดจากธรรมชาต ยงไปกวานนยงใชประโยชนไดอยางตอเนองอกดวย

2. เปนการลงทนเพยงครงเดยว คาใชจายในดานบ ารงรกษาต ามากและไมมตนทนคาเชอเพลง

3. โครงการใหญ ๆ ทใชกงหนลมขนาดกลางทไดรบการทดสอบประสทธภาพจะมศกยภาพในการปฏบตงาน รอยละ 98 อยางสม าเสมอโดยอาศยลม

4. สามารถใชระบบไฮบรด (hybrid) เพอใหเกดประโยชนสงสด กลาวคอ เวลากลางคนใชพลงงานลม สวนเวลากลางวนใชพลงงานแสงอาทตย

5. สามารถใชโรงงานผลตไฟฟาจากพลงงานลมบางแหงเปนสถานททองเทยวได

ส าหรบการน าพลงงานลมมาใชประโยชนใหคมคาเชงพาณชยนน ควรจะเปนสถานทซงมความเรวลมโดยเฉลยประมาณ 8 เมตร/วนาท ทระดบความสงอนเหมาะสมกบความเรวลม และใหมกระแสลมพดสม าเสมออยางตอเนอง เพอใหตนทนการผลตไฟฟาต ากวาหรอใกลเคยงกบการผลตไฟฟาจากอน แมวาการกอสรางโรงไฟฟาพลงงานลมบรเวณนอกชายฝงจะมตนทนสงกวากอสรางบนแผนดนใหญมากถงรอยละ 50 แตเปนการแกไขปญหาทศนยภาพ และยงมขอดเพมเตมอกดวย คอ กระแสลมบนพนน าจะมความเรวสงกวาบนพนดน เนองจากผวน ามความราบเรยบมากกวาพนดน

3. ขอเสยและขอจ ากดของพลงงานลม

ขอเสยของพลงงานลม คอ ใบพดของกงหนลมมขนาดใหญเมอเกดการหมนแลวจะสงเสยงรบกวนดงมาก ทงใบพดขนาดใหญนนยงบดบงหรอท าลายทศนยภาพของสถานทตาง ๆ ในบรเวณใกลเคยง สวนขอจ ากดของพลงงานลม มดงนคอ

41

1. พลงงานลมมความไมแนนอนเนองจากความเรวและทศทางของลมมความไมเสถยร ท าใหปรมาณการผลตไฟฟาไมสม าเสมอ จงจะตองมตวกกเกบพลงงานทตองใชแบตเตอรราคาแพงเปนแหลงเกบพลงงาน ในหลายกรณจ าเปนตองมก าลงไฟฟาส ารองเผอไวในกรณทไมมลม

2. กระแสลมในบางประเทศ อาท ไทยมความเรวคอนขางต า โดยกระแสลมทระดบพนดนมอตราความเรวต าลงมาก เนองจากมสงกดขวางชะลอความเรวลม

3. พนททเหมาะสมมจ ากด

4. ขนอยกบสภาวะอากาศ โดยในบางฤดอาจไมมลม

5. ขาดเทคโนโลยทเหมาะสมกบศกยภาพลมในประเทศ และขาดบคลากรผเชยวชาญ

6. การผลตพลงงานไฟฟาจากพลงงานลมยงคงไมใชพลงงานหลก ยกเวนในพนททมลมพดอยางตอเนองตลอดทงป เนองจากการทความเรวของกงหนมความจ าเปนตองมไฟฟาควบคมตลอดเวลา

4. ศกยภาพและขอจ ากดดานพลงงานลมของประเทศไทย

เนองจากทศทางของกระแสลมท เกยวของกบการใชพลงงานลมของไทยมทงลมประจ าป ลมประจ าฤด และลมประจ าเวลา จงเกดเปนปจจยทมความเกยวของกบศกยภาพและขอจ ากดดานพลงงานลมของไทย ดงน

1) ลมประจ าปเปนลมทพดอยเปนประจ าตลอดทงป อยางไรกตาม ประเทศไทยอยในบรเวณเขตศนยสตร อทธพลของลมประจ าปจงไมมประโยชนในการน ามาใช

2) ลมประจ าฤดเปนลมทพดเปลยนทศทางตามฤดกาล เรยกวา ลมมรสม ไดแก ลมมรสมฤดรอน พดในแนวทศใตและทศตะวนตกเฉยงใตในชวงเดอนมถนายน-สงหาคม สวนลมมรสมฤดหนาว พดในแนวทศเหนอและทศตะวนออกเฉยงเหนอในชวงเดอนธนวาคม–กมภาพนธ

3) ลมประจ าเวลา เปนลมทเกดขนเนองจากการเปลยนแปลงความกดอากาศระหวาง 2 บรเวณในระยะเวลาสน ๆ ไดแก ลมบก ลมทะเล ลมภเขา และลมหบเขา ทงนบรเวณทอยตามชายฝงจะไดรบอทธพลของลมบกและลมทะเลสงมากจากภมประเทศของประเทศไทย ท าใหมความเรวลมเฉลยของประเทศอยในระดบปานกลาง–ต า มความเรวลมเฉลยต ากวา 4 เมตร/วนาท อยางไรกตามหากเปรยบเทยบกบภมภาค อน ๆ ในบรเวณทวปยโรปตอนเหนอ จงอาจกลาวไดวาความเรวของลมประจ าเวลาของไทยคอนขางต า เพราะในพนทศกยภาพส าหรบการผลตไฟฟาจากพลงงานของภมภาคแถบยโรปเหนอมความเรวลมเฉลยประมาณ 8 เมตรตอวนาท

เมอพจารณาศกยภาพพลงงานลมของไทยแลว พบขอเทจจรงซงปรากฏวา การใชพลงงานลมเพอการผลตไฟฟา ตองมความเรวลมทสม าเสมอหรอก าลงลมเฉลยทงปควรไมนอยกวาระดบ 6.4–7 เมตรตอวนาททความสง 50 เมตรถงจะสามารถผลตไฟฟาจากกงหนลมไดด จากการศกษาแผนทศกยภาพพลงงานลมของประเทศไทย ซงจดท าโดยกรมพฒนาและสงเสรมพลงงาน (ปจจบนคอ กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน) พบวา ประเทศไทยมศกยภาพดานพลงงานลมบางแตคอนขางนอย ความเรวลมในประเทศไทยโดยเฉลยจดอยในระดบปานกลาง–ต า (ต ากวา 4 เมตรตอวนาท) โดยในพนททมความเรวลมอนเหมาะสมตอการผลตไฟฟาคอบรเวณชายฝงและเกาะตาง ๆ ในอาวไทยทางภาคใตบรเวณชายฝงทะเลตะวนออก เรมตงแต

42

จงหวดนครศรธรรมราช สงขลา และปตตาน รวมทงบรเวณทราบใกลปากแมน าเจาพระยาและอทยานแหงชาตดอยอนทนนท จงหวดเชยงใหม ดงนน อาจพจารณาจดตงสถานทผลตกระแสไฟฟาจากพลงงานลมในบรเวณดงกลาวทมลกษณะภมประเทศเปนทราบโลงไมมสงกดขวาง และมความเรวลมโดยสม าเสมอ แตตองไมเปนพนทเขตอทยานแหงชาตหรอเปนพนทปาตามกฎหมายทอาจมผลกระทบตอสตวปา ทงควรเปนพนทซงไมมโบราณสถานและอทยานประวตศาสตรอยในบรเวณใกลเคยง และไมมประชาชนอาศยอยหนาแนน โดยตองมระบบการเชอมตอระบบไฟฟาทสามารถเขาไปถงสถานทผลตกระแสไฟฟาจากพลงงานลมไดงายอกดวย

อยางไรกตาม กรณศกษาการด าเนนการโรงฟาพลงงานลมของการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย ซงเรมท าการเกบขอมลสถตความเรวลมทระดบความสง 45 เมตรมาตงแต พ.ศ. 2547 นนพบวา ทบรเวณล าตะคอง ต าบลคลองไผ อ าเภอสคว จงหวดนครราชสมา เปนแหลงทมศกยภาพพลงงานลมดทสดแหงหนง โดยมลมพดถง 2 ชวง คอชวงฤดลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ ระหวางเดอนพฤศจกายนถงปลายเดอนมนาคม และลมมรสมตะวนตกเฉยงใต ระหวางเดอนพฤษภาคมถงกลางเดอนตลาคม ท าใหมความเรวลมเฉลยทงปประมาณ 5–6 เมตรตอวนาท ซงสามารถน ามาผลตไฟฟาได จงด าเนนโครงการตดตงกงหนลม ขนาดก าลงผลต 1,250 กโลวตต จ านวน 2 ชด รวมก าลงผลต 2,500 กโลวตต โดยตดตงแลวเสรจพรอมทงเชอมโยงเขาสระบบการจ าหนายของการไฟฟาสวนภมภาค (กฝภ.) ตงแต พ.ศ. 2552 เปนตนมา

โรงไฟฟาพลงงานลมของการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทยทจงหวดนครราชสมา

ภาพจาก http://www.vcharkarn.com/uploads/233/234156.jpg

43

แบบจ าลองโรงไฟฟาพลงงานลมของการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย ภาพจาก http://www3.egat.co.th/re/egat_wind/image_wind/wind1250_08.gif.

นอกจากกรณศกษาของการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทยแลวมรายงานผลวจยของธนญชย ลภกดปรดา และคณะ เรอง การศกษาศกยภาพพลงงานลมส าหรบการผลตไฟฟาในเขตภาคกลางของประเทศไทย ซงท าการศกษาพนททคาดวานาจะมศกยภาพส าหรบการผลตไฟฟาจากพลงงานลมคอ 1) บรเวณศนยการทหารมา อ าเภอเมอง จงหวดสระบร 2) บรเวณมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร วทยาเขตราชบร จงหวดราชบร และ 3) บรเวณมหาวทยาลยธรรมศาสตร ศนยรงสต จงหวดปทมธาน โดยเมอวเคราะหผลตอบแทนทางเศรษฐศาสตรและการเงนแลวพบวา บรเวณศนยการทหารมา อ าเภอเมอง จงหวดสระบร และบรเวณมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร วทยาเขตราชบร จงหวดราชบร มศกยภาพส าหรบการผลตไฟฟาจากพลงงานลม ขณะทบรเวณมหาวทยาลยธรรมศาสตร ศนยรงสต จงหวดปทมธาน ยงไมมศกยภาพเพยงพอส าหรบการผลตไฟฟา ทงเมอมการประเมนและวเคราะหแผนทลมแลวปรากฏวา พนทดานตะวนออกและดานตะวนตกทเปนพนททมระดบความสงของภาคกลางพรอมทงพนทบางสวนของภาคเหนอมความเหมาะสมเปนสถานทตดตงกงหนลมผลตพลงงานไฟฟา เนองจากเปนพนททรบลมมรสมตะวนตกเฉยงใตและลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ เชน จงหวดตาก กาญจนบร ราชบร ลพบร สระบร เปนตน อยางไรกตาม ผลการวจยอาจมความเปลยนแปลงไดตามตวแปรตาง ๆ อาท การเลอกทจะตดตงขนาดกงหนลมเพอผลตไฟฟาทมขนาดแตกตางกนออกไป ดงนน จงควรเลอกขนาดกงหนและความสงของเสาลมในการตดตงใหเหมาะสมกบศกยภาพลมซงมผลสมพนธกบปรมาณพลงงานไฟฟาทผลตไดตอปในแตละพนททใชตดตงกงหนลม นอกจากน การจดเกบขอมลลมสถตความเรวเปนระยะเวลาทยาวกวา 1 ป อาจเพมความเชอมนในผลการประเมนศกยภาพทใชประกอบการตดสนใจตดตงกงหนลมเพอผลตพลงงานไฟฟาในระยะยาวของประเทศ

44

5. บทสรป

ภาพรวมของศกยภาพดานพลงงานลมของประเทศไทยมศกยภาพไมสงมากนกเพราะมบางพนทเทานนทสามารถด าเนนการได โดยสงทควรตระหนกคอ การลงทนในกงหนลมเพอผลตกระแสไฟฟาในประเทศไทยในขณะนอาจไมมความคมคาส าหรบการลงทนทมากพอ เนองจากสวนประกอบของกงหนลมทตดตงในประเทศไทยสวนใหญตองน าเขาจากตางประเทศจงมตนทนคอนขางสง ประกอบกบกงหนลมดงกลาวอาจไมเหมาะสมกบอตราเรวลมในประเทศไทยเนองจากถกออกแบบมาเพอใชงานส าหรบบรเวณทมลมแรงในตอนเหนอของทวปยโรป ซงมอตราเรวลมต าสดทท าใหกงหนลมเรมท างานคอมความเรวประมาณ 8 เมตรตอวนาท ดงนน หากน าเขากงหนลมจากตางประเทศเพอตดตงในประเทศไทยโดยไมมการดดแปลงใหเหมาะสมกบลกษณะความเรวลมของพนทแลวอาจไมคมคาตอการลงทน ยงไปกวานนกงหนลมอาจท างานไดไมเตมประสทธภาพตามทไดออกแบบไว อยางไรกตาม รฐไดก าหนดนโยบายการพฒนาพลงงานทดแทนในประเทศไทย ใหมสดสวนการผลตพลงงานไฟฟาทไดมาจากพลงงานลมใหไดถง 800–1,200 เมกกะวตตภายใน พ.ศ. 2565 ทงน โดยมความคาดหวงวา เทคโนโลยกงหนลมทใชในการผลตพลงงานไฟฟาจากพลงงานลมคงมความทนสมยมากขน และถาหากท าใหตนทนนอยลง อาจเปนโอกาสของการตดตงกงหนลมขนาดใหญเพอผลตพลงงานไฟฟาใหไดตามทวางแผนไว

การใชพลงงานลมเพอเปนพลงงานทดแทนเชอเพลงฟอสซล (fossil fuel) จงเปนประโยชนตอการอนรกษสงแวดลอมและการพฒนาอยางยงยนในระยะยาว แตส าหรบประเทศไทยแลวยงมจ ากดอกหลายประการ ประกอบกบการใชพลงงานลมเพอการผลตไฟฟา ตองมความเรวลมทสม าเสมอ หรอก าลงลม เฉลยทงปควรไมนอยกวาระดบ 6.4–7 เมตรตอวนาททความสง 50 เมตรจงสามารถผลตไฟฟาจากกงหนลมไดด ขณะทผลการส ารวจภมประเทศทมความเรวลมเหมาะสมในการผลตกระแสไฟฟาจากลม พบวา ความเรวลมในประเทศไทยโดยเฉลยจดอยในระดบปานกลาง–ต า คอ ต ากวา 4 เมตรตอวนาท โดยพนทซงมความเรวลมสงสดและมศกยภาพในการผลตกระแสไฟฟาจากกงหนลม ไดแก บรเวณชายฝง บรเวณเกาะตาง ๆ ในอาวไทย บรเวณภาคใตของประเทศ รวมทงพนทดานตะวนออกและดานตะวนตกทเปนพนททมระดบความสงของภาคกลางมความเหมาะสมเปนสถานทตดตงกงหนลมผลตพลงงานไฟฟา เนองจากเปนพนททรบลมมรสมตะวนตกเฉยงใตและลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ เชน พนทบางสวนของจงหวดกาญจนบร ราชบร ลพบร สระบร เปนตน ส าหรบในสวนของภาคเหนอ ไดแก บรเวณจงหวดตากและอทยานแหงชาตดอยอนทนนท จงหวดเชยงใหม ดงนน หากประเทศไทยจะน าพลงงานลมมาผลตเปนพลงงานไฟฟาจงตองตระหนกในขอเทจจรงตอไปนคอความผนผวนของราคากาซธรรมชาตหรอน ามนเชอเพลงในตลาดโลก เนองจากเมอใดทราคากาซธรรมชาตหรอน ามนเชอเพลงมราคาต าจะเปนผลใหการผลตกระแสไฟฟาจากพลงงานลมหรอพลงงานทดแทนอนไมมความคมทน ในทางตรงกนขามถาราคากาซธรรมชาตหรอน ามนเชอเพลงปรบตวสงขนจะท าใหการประกอบกจการพลงงานไฟฟาจากพลงงานลมมความคมคาในเชงพาณชย นอกจากน มขอเสนอวาไมควรใหรฐจายเงนอดหนนแกผประกอบกจการพลงงานลมในทกกรณ เนองจากอาจสงผลกระทบในระยะยาวตอระบบคลงของประเทศไทยในอนาคต

45

เอกสารอางอง

กรนพซ เอเชยตะวนออกเฉยงใต ส านกงานประเทศไทย. (ม.ป.ป.). พลงงานลม. สบคน 5 มถนายน 2558. จาก http:// http://www.greenpeace.org/seasia/th/campaigns/climate -and-energy/solutions/wind/

การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย. (ม.ป.ป. ก). กงหนลมผลตไฟฟาทล าตะคอง อ.สคว จ.นครราชสมา. สบคน 25 มถนายน 2558. จาก http://www3.egat.co.th/re/egat_wind/egat_ windlamtakhong/wind_lamtakhong.htm.

__________. (ม.ป.ป. ข). ไฟฟาจากพลงงานลม. สบคน 5 มถนายน 2558. จาก http:// www.3.egat.co.th/re/egat_wind/wind_energy.htm.

ธนญชย ลภกดปรดา และคณะ. (2556). การศกษาศกยภาพพลงงานลมส าหรบการผลตไฟฟาใน เขตภาคกลางของประเทศไทย. รายงานวจย. กรงเทพฯ : ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต.

ประไพ จกษจนดา. (2552). แบบจ าลองกงหนลมผลตไฟฟา. รายงานวจย. สกลนคร : ส านกงานเขตพนทการศกษาสกลนคร เขต 1 ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน.

ส านกงานนโยบายและแผนพลงงาน. (ม.ป.ป.). พลงงานลม. สบคน 3 มถนายน 2558. จาก http:// http://www.eppo.go.th/engy/Load/ET11.pdf.

องคการอตสาหกรรมปาไม. (ม.ป.ป.). พลงงานลม. สบคน 3 มถนายน 2558. จาก http:// www.fio.co.th/institution/woodeconomy/main_web/data/wind%20energy.pdf.

ภาพอางอง

กงหนลมแกนหมนแนวตง (Vertical Axis Wind Turbine). (ม.ป.ป.). สบคน 5 สงหาคม 2558 จาก http://www.solarconduit.com/shop/media/catalog/product/cache/1/ image/9df78eab33525d08d6e5fb8d27136e95/f/i/file_21_9_1.jpg.

กงหนลมแกนหมนแนวนอน (Horizontal Axis Wind Turbine). (ม.ป.ป.). สบคน 5 สงหาคม 2558 จาก http://www.turbinesinfo.com/wp-content/uploads/2011/07/horizontal-axis-wind -turbine.jpg.

แบบจ าลองโรงไฟฟาพลงงานลมของการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย. (ม.ป.ป.). สบคน 5 สงหาคม 2558 จาก http://www3.egat.co.th/re/egat_wind /image_wind/wind1250_08.gif.

โรงไฟฟาพลงงานลมของการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทยทจงหวดนครราชสมา. (ม.ป.ป.). สบคน 5 สงหาคม 2558 จาก http://www.vcharkarn.com/uploads/233/234156.jpg.