การสรางและพฒนา

กตตพนธ อดมเศรษฐ

THE PRINCE ROYAL’S COLLEGE

เครองมอในการเกบรวบรวมขอมล

kttpud@yahoo.com

หวขอนาเสนอในวนน

ชนดของเครองมอในการวจยประเภทของขอมลวธการรวบรวมขอมลกระบวนการสรางและพฒนาเครองมอการวดและการประเมนการกาหนดจดประสงคการเรยนรการสมตวอยาง

ชนดของเครองมอในการวจย

1. เครองมอทเปนนวตกรรมเปนเครองมอทใชพฒนาผเรยนไดแก สอ / อปกรณ

เอกสาร นวตกรรม แผนจดการเรยนร ฯลฯ

2. เครองมอทใชรวบรวมขอมลเปนเครองมอทใชเกบรวบรวมขอมล แบบสงเกต

แบบสมภาษณ แบบสอบถาม แบบสารวจ แบบประเมน ฯลฯ

ประเภทของขอมล

1. ขอมลทเปนสภาพแวดลอม- สภาพแวดลอม บรรยากาศ ปรากฏการณ เหตการณ ฯลฯ

2. ขอมลทางกายภาพ- รปราง รปทรง ส พฤตกรรม ทกษะความสามารถ ฯลฯทสามารถมองเหนได

3. ขอมลทางจตภาพ- ความคดเหน ความรสก เจตคต คานยม เชาวนปญญา ฯลฯทไมสามารถมองเหนไดดวยตา

4. ขอมลทเปนลายลกษณอกษร- ขอความ เอกสาร ขอมลทปรากฏอยในบนทกตาง ๆ

ประเภทของขอมล

1. ขอมลทเปน

สภาพแวดลอม

2. ขอมลทางกายภาพ

3. ขอมลทางจตภาพ

4. ขอมลทเปน

ลายลกษณอกษร

- สภาพชมชน สถานศกษา

- วสดอปกรณ

- สถานทตาง ๆ สงแวดลอม ฯลฯ

- กรยาทาทาง การแตงกาย พฤตกรรม

- การแสดงออก ทกษะความสามารถ

- ปฏสมพนธ ความสมพนธ ฯลฯ

- ความร ความเขาใจ เชาวนปญญา

- ความคดเหน ความรสก เจตคต คานยม

- เหตผลเชงจรยธรรม แรงจงใจ ฯลฯ

- เอกสาร บทความ ตารา จดหมาย

- แผนปฏบตการ โครงการ รายงาน

- ประกาศ สถต บนทกขอมล ฯลฯ

- การสารวจโดยใชการสงเกต แบบสงเกต

- การสมภาษณ หรอใชแบบสอบถาม

- การบนทกภาพ ฯลฯ

- การสงเกตพรอมดวยแบบบนทก

- การสมภาษณมแบบบนทก มการบนทกเสยง

- การบนทกภาพ ฯลฯ

- การทดสอบ การใชแบบสอบถาม แบบสารวจ

- การประเมนโดยใชแบบประเมน

- เทคนคเดลฟาย สงคมมต ฯลฯ

- วเคราะหเนอหาโดยการศกษาอยางละเอยด

- การประชมสมมนา การประเมนโดยผเชยวชาญ

- การอภปราย การระดมสมอง ฯลฯ

ประเภทของขอมล ตวอยางขอมล วธการรวบรวมขอมล

วธการรวบรวมขอมล

1. การสงเกต (Observation)เปนวการตรวจดสงตางๆ ดวยตา อยางมเปาหมาย ม 2 ลกษณะ คอ

1.1 การสงเกตแบบมสวนรวม (Participant observation) เปนวธการสงเกตท

ผสงเกตมสวนรวมอยในสถานท เหตการณ หรอกจกรรมทกาลงรวบรวมขอมล

เปนการสงเกตทมลกษณะเปนธรรมชาต ผถกสงเกตจะไมรตววาถกสงเกต

1.2 การสงเกตแบบไมมสวนรวม (Non-participant observation) เปนวธการ

สงเกตทผสงเกตไมไดไปรวมอยในสถานท เหตการณ หรอกจกรรมกาลงรวบรวมขอมล

ผสงเกตเปนเสมอนบคคลแปลกหนา ผถกสงเกตมกจะรตววากาลงถกสงเกต

วธการรวบรวมขอมล

วธการสงเกตทด1. ศกษาโครงรางและเปาหมายของการวจยใหเขาใจ 1. มการวางแผนอยางเปนระบบ2. ศกษาขอมลเกยวกบสงจะไปสงเกต2. มจดมงหมายในการสงเกตทชดเจน3. มการบนทกขอมลทนท4. มการนบหรอบนทกขอมลในเชงปรมาณ5. มความชานาญในการสงเกต6. มการตรวจสอบผลการสงเกต / สงเกตซา7. มการเตรยมเครองมอทจะชวยในการสงเกตใหพรอม

วธการรวบรวมขอมล

2. การสมภาษณ (Interview)เปนการรวบรวมขอมลดวยการสนทนา พดคย ซกถามอยางมเปาหมาย สามารถ

ดาเนนการได 2 ลกษณะ คอ2.1 การสมภาษณแบบเปนทางการ (Formal interview) เปนการสมภาษณทผสมภาษณ

พยายามถามคาถามตามทไดกาหนดไว และการสมภาษณคนหลายคนกใชคาถามทเตรยมไวในทานองเดยวกนหมดทกคน มการดาเนนการอยางเปนระบบบางทกเรยกวาการสมภาษณแบบมโครงสราง (Structured interview)

2.2 การสมภาษณอยางไมเปนทางการ (Informal interview) บางทกเรยกวาการสมภาษณแบบไมมโครงสราง (Unstructured interview) เปนการสมภาษณทผสมภาษณพยายามใชวธการสนทนา พดคย ปอนคาถามทตางกนตามความเหมาะสม และพยายามซกถามเพอใหไดขอมลทเจาะลก จงเปนการสมภาษณทเปดกวางไมจากดคาตอบ

วธการรวบรวมขอมล

วธการสมภาษณทด1. มการเตรยมการไปสมภาษณ มการวางแผน 2. ศกษาขอมลเกยวกบผทจะไปสมภาษณ3. บอกหรอชแจงลกษณะ / ขอตกลงของการสมภาษณ4. เลอกใชคาศพทหรอภาษาใหเหมาะสมกบกลมเปาหมาย5. ใหความสนใจ และรกษาความสมพนธทดกบผถกสมภาษณ6. เปนผฟงทด รบฟงความคดเหน ไวตอความรสกและหลกเลยง

การใหคาแนะนาหรอแสดงความคดเหน7. หลงการสมภาษณตองรบเขยนเพมเตมรายละเอยดตางๆ ทนท8. เกบรกษาความลบของผถกสมภาษณ

วธการรวบรวมขอมล

3. การใชแบบสอบถาม (Questionnaire)เปนวธการรวบรวมขอมลทใหผใหขอมลตอบคาถามโดยการเขยนตอบลงในแบบฟอรม

ทกาหนดให เหมาะสาหรบผใหขอมลทอานออกเขยนไดเปนอยางด จาแนกไดเปน 3 วธ คอ

3.1 โดยเผชญหนา หมายถง ผประเมนนาแบบสอบถามไปมอบใหผใหขอมลโดยตรง

ชแจงใหเขาใจถงวตถประสงค และวธการตอบ พรอมทงนดหมายวนเวลาทจะขอรบคน

3.2 โดยทางไปรษณย เปนวธการทผประเมนสงแบบสอบถามทางไปรษณยไปขอให

ผใหขอมลตอบ และเมอตอบเสรจแลวใหสงกลบคนโดยทางไปรษณยเชนกน

3.3 โดยสงผานบคคลอน เปนวธทผประเมนขอใหบคคลอนนาแบบสอบถามไปมอบให

ผใหขอมลตอบให และรวบรวมคนใหดวย วธนอาจเจาะจงหอไมเจาะจงผใหขอมลกได

วธการรวบรวมขอมล

วธการใชแบบสอบถามทด1. มกระบวนการสรางแบบสอบถามทเปนระบบ มความนาเชอถอ2. มการทดลองใช (Try-out) หรอการพจารณาจากผเชยวชาญ3. มจดหมายนา แนะนาตวผวจย วตถประสงค เหตผล คาขอบคณ 4. แบบสอบถามมรปแบบเปนมาตรฐาน ดนาตอบ งายแกการทาความเขาใจ5. มคาชแจงในการตอบแบบสอบถามทชดเจน6. ประกอบดวยคาถามทสอดคลองครบถวนตามวตถประสงค7. คาถามสาคญไมควรอยทาย8. แตละขอถามเพยงนยเดยว เลยงประโยคปฏเสธซอน9. หลกเลยงคาถามทจะมผลสะทอนตอผตอบ

วธการรวบรวมขอมล

4. การใชแบบทดสอบ (Testing)เปนวธการรวบรวมขอมลโดยใหผใหขอมลแสดงความร ความเขาใจและทกษะความสามารถ

ออกมาโดยการตอบคาถาม หรอแสดงการกระทาใหดวธการทดสอบจาแนกได 3 วธ คอ4.1 การทดสอบปากเปลา (Oral Testing) เปนการใหผใหขอมลตอบคาถามโดยผทดสอบ

อานคาถามใหฟง แลวใหผใหขอมลหรอผถกทดสอบตอบคาถามดวยการพด (ไมเขยนตอบ) วธการนทเหมาะสมสาหรบผถกทดสอบทอานไมออกเขยนไมไดหรอเขยนไดไมดเทาทควร

4.2 การทดสอบโดยเขยนตอบ (Paper-pencil testing) เปนการทดสอบทใหผถกทดสอบตอบคาถามโดยการเขยนตอบแทนการพด เหมาะสาหรบผถกทดสอบทอานออกเขยนได

4.3 การทดสอบโดยการปฏบต (Performance) เปนการทดสอบทใหผถกทดสอบแสดงวธทาหรอปฏบตกจกรรมใหดตามเงอนไขทกาหนดให บางครงอาจใชเครองมอทดสอบ(Apparatus test) เปนสอในการแสดงออก

วธการรวบรวมขอมล

วธการใชแบบทดสอบทดแบบทดสอบแบบความเรยง

1. ควรชแจงลวงหนาวาจะใชแบบทดสอบแบบความเรยง2. เขยนขอคาถามใหชดเจน เขาใจงาย3. ควรมคาชแจงวธตอบอยางชดเจน และเตรยมคาเฉลยไวลวงหนา5. ระบคะแนนแตละขอไวอยางเหมาะสม6. ควรใหตอบทกขอ โดยมการเลอกตอบ7. ใชคาถามหลายแบบเพอวดพฤตกรรม / ความสามารถหลายดาน8. ควรใชวดพฤตกรรมทสงกวาความจา9. เรยงขอสอบจากงายไปหายาก10. การตรวจควรคานงถงเนอหาเปนสาคญไมหกคะแนนลายมอ

และการสะกดคา การสะกดการนต

วธการรวบรวมขอมล

วธการใชแบบทดสอบทดแบบทดสอบแบบเลอกตอบ

1. ออกขอสอบใหตรงกบเนอหาวชาและวตถประสงคทตองการวด 2. เขยนคาถามใหเปนประโยคคาถามสมบรณ ชดเจน เขาใจงาย3. ควรหลกเลยงประโยคปฏเสธ และคาถามปลายเปด4. ตวคาถามและตวเลอกตองเกยวพนในเรองเดยวกน5. ขอเดยวควรถามคาถามเดยว และมขอถกเพยงขอเดยว6. ไมควรใหตวคาถามมคาหรอเสยงซากบตวเลอกทเปนคาตอบ7. กระจายตวถกใหอยในตาแหนงตาง ๆ กน8. ตวเลอกทถกหรอผดไมควรเดนชดเจนเกนไปใหผสอบเดาได9. มการตรวจสอบขอความ การสะกดคาใหถกตอง

วธการรวบรวมขอมล

5. การใชแบบประเมนงาน (Task Assessment Form)เปนเครองมอทผประเมนใชบนทกขอมลโดยการพจารณาจากผลงาน

ตาง ๆ ทผเรยนกระทา ตามเงอนไขและเกณฑทกาหนด ม 3 ประเภท คอ

1. แบบบนทกปลายเปด (Opened Form)

2. แบบตรวจสอบรายการ (Checklists)

3. แบบประมาณคา (Rating Scale)

วธประเมนอาจทาไดโดยการทครประเมนเอง หรอใหผเรยน ผปกครอง

รวมประเมน

วธการรวบรวมขอมล

วธการใชแบบประเมนทด1. มรายการประเมนทครอบคลมคณลกษณะ / ความสามารถของผเรยน

ตามวตถประสงคทกาหนด2. มกระบวนการสรางแบบสอบถามทเปนระบบ มความนาเชอถอ3. มเกณฑ ตวชวดทชดเจน และงายตอการทาความเขาใจของผประเมน

และงายตอการบนทกผลการประเมน2. มการทดลองใช (Try-out) หรอการพจารณาจากผเชยวชาญ5. แยกสวนการประเมนการปฏบต (Performance) กระบวนการ (Process)

และประเมนผลงาน (Product) ออกจากกนชดเจน6. รายการทประเมนจะตองเปนสงทพจารณาไดงาย เปนปรนย เปนรปธรรม

กระบวนการสรางและพฒนาเครองมอ

1. กาหนดลกษณะขอมล / แหลงทมาของขอมล2. เลอกวธการรวบรวมขอมล3. กาหนดหวขอ ตวบงช และเกณฑ4. เขยนรายการคาถาม ตามหวขอ และตวบงช5. นาคาถามไปทดลองถาม แลวนากลบมาปรบปรง6. นาคาถามไปหาความเชอมนของเครองมอ

6.1 โดยการทดลองใช และหาคาความเชอมนดวยวธการทางสถต 6.2 โดยขอใหผเชยวชาญตรวจพจารณา

7. จดทาเครองมอฉบบสมบรณ จดทาคาชแจง / คาอธบายทชดเจน

การบวนการสรางเครองมอ

กระบวนการสรางและพฒนาเครองมอ

การพฒนาคณภาพของเครองมอใชเครองมอทมคณภาพและความนาเชอถอ

- ความตรง (Validity)- ความเทยง (Reliability)- อานาจจาแนก (Discrimination)- ความยากงาย (Difficulty)- ความเปนปรนย (Objectivity)- ความเหมาะสม (Congruity)

กระบวนการสรางและพฒนาเครองมอ

ความตรง (Validity)คอ สามารถวดสงทตองการจะวดไดจรง ตรงตามลกษณะ

ของขอมลและวตถประสงคทกาหนด 1. ความตรงตามเนอหา2. ความตรงตามคาทานาย3. ความตรงตามเกณฑภายนอก4. ความตรงตามทฤษฎ

กระบวนการสรางและพฒนาเครองมอ

ความเทยง (Reliability)คอ มความแนนอนในการวด มความคลาดเคลอนใน

การวดตา และมมาตรฐานในการวดซา1. ความสอดคลองภายใน2. ความคงเสนคงวา3. ความเทยงจากแบบวดคขนาน

กระบวนการสรางและพฒนาเครองมอ

อานาจจาแนก (Discrimination)คอ ความสามารถของเครองมอหรอแบบวดทจะ

จาแนกตวแปรทตองการจะวด ซงแปรเปนคาตางๆ ออกจากกนไดตามสภาพทเปนจรง เชน แยกคนเกง-คนออน คนทร-ไมร คนททาได-ทาไมได ออกจากกนได

การหาอานาจจาแนกของเครองมอทาไดโดยวธการทางสถตดวยการหาคาอานาจจาแนกของแบบวดเปนรายขอ

กระบวนการสรางและพฒนาเครองมอ

ความยากงาย (Difficulty)คอ คาความยากของแบบวดมกใชกบแบบทดสอบโดยเฉพาะ

เชน แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนจะตองใหมความยากงายปานกลาง คอกะวาใหมผเรยนประมาณครงหนงทาถก ทงนเพราะตองการใหความแปรปรวนของคะแนนมมาก ถายากเกนไปผเรยนทาไดนอย หรองายไปผเรยนทาไดมาก กจะทาใหคาความแปรปรวนมนอย สงผลใหเครองมอมความเชอมนตา คาความยากมกใชควบคกบคาอานาจจาแนกและหาจากแบบวดเปนรายขอ

กระบวนการสรางและพฒนาเครองมอ

ความเปนปรนย (Objectivity)คอ ความชดเจนของเครองมอวดซงจะตองมการใหคะแนนท

แนนอน ไมวาใครกตามทนาเครองมอนนไปวดในสงเดยวกนกจะตองไดขอมลมาเหมอนกน เครองมอวดทางกายภาพมกจะมความเปนปรนยสง และแบบทดสอบแบบเลอกตอบกจะมความเปนปรนยสงกวาแบบทดสอบแบบความเรยง วธการทจะทาใหเครองมอมความเปนปรนยสงกคอ การระบหวขอทจะวด เกณฑ และตวชวดใหละเอยดชดเจนมากทสด และครอบคลมลกษณะทตองการวดใหมากทสดกจะชวยใหเครองมอมความเปนปรนยสงขนได

กระบวนการสรางและพฒนาเครองมอ

ความเหมาะสม (Congruity)คอ ความถกตองของการนาเครองมอไปใชรวบรวมขอมล

และสอดคลองกบสงทตองการวด เพราะถงแมครองมอจะมคณภาพดในตนเองแลว ยงขนอยกบการเลอกใชใหถกตองกบความสามารของผรวบรวมขอมลและสภาพการณตาง ๆ โดยใหเหมาะสมกบวย โอกาส วฒภาวะ พนความร ฯลฯ เชน การรวบรวมขอมลจากชาวบานในชนบทควรใชการสมภาษณมากกวาใชแบบสอบถาม เปนตน

แบบทดสอบ (TEST)

แบบทดสอบโดยทวไปใชวดดานพทธพสย

ทใชทวไปม 5 ประเภท คอ

1. แบบความเรยง (Essay Test)

2. แบบถกผด (True - False Test)

3. แบบเตมคา (Completion Test)

4. แบบจบค (Matching Test)

5. แบบเลอกตอบ (Multiple choices)

แบบสงเกต (OBERVATION)

แบบสงเกตโดยทวไปใชวดดานทกษะพสยและจตพสย

เปนวธตรวจดสงตาง ๆ ดวยตา การสงเกตทใช

ทวไปม 2 ลกษณะ คอ

1. การสงเกตแบบมสวนรวม

(Participant Observation)

2. การสงเกตแบบไมมสวนรวม

(Non-Participant Observation)

แบบสมภาษณ (INTERVIEW)

เปนการรวบรวมขอมลดวยการสนทนา พดคย

ซกถาม อยางมเปาหมาย ใชวดทงดานพทธพสย

และจตพสย ม 2 ลกษณะ คอ

1. สมภาษณอยางเปนทางการ

(Formal interview)

2. สมภาษณอยางไมเปนทางการ

(Informal interview)

แบบสอบถาม (QUESTIONNAIRE)

เปนแบบสอบถามโดยทวไปใชวดดานจตพสย

หรอพทธพสย โดยใหผตอบเขยนตอบลงในแบบ

ฟอรมทกาหนดให ลกษณะคาถามมหลายประเภท คอ

1. แบบคาถามปลายเปด (Open-ended Form)

2. แบบคาถามปลายปด (Close-ended Form)

3. แบบสารวจรายการ (Checklists)

4. แบบประมาณคา (Rating Scale)

ฯลฯ

แบบประเมนผลงาน (Task Assessment)

เปนแบบทผประเมนใชบนทกขอมลโดยการพจารณา

จากผลงานตาง ๆ ทผเรยนกระทา ตามเงอนไขและ

เกณฑทกาหนด ม 3 ประเภท คอ

1. แบบบนทกปลายเปด (Open-ened Form)

2. แบบตรวจสอบรายการ (Checklists)

3. แบบประมาณคา (Rating Scale)

วธประเมนอาจทาไดโดยการทครประเมนเอง

หรอใหผเรยน ผปกครองรวมประเมน

การวดและการประเมน

Measurement

&

Evaluation

การวดและประเมนการเรยนร

การวด (Measurement) คอ การระบคา (ปรมาณ / ลกษณะ)

ของสงทเราทาการวดวามคาเทากบเทาใดเพอนาผลการวดไปทาการ

ประเมนอกครงหนง

การวดการเรยนร คอ การระบคาของสงทนกเรยนไดเรยนรและ

แสดงออก หรอ เปนผลการกระทาทเกดจากการมอบหมายงานของครวา

มคาเทากบเทาใดเพอนาผลการวดไปทาการประเมนตอไป

การประเมน (Evaluation) คอ การตคา ของสงทไดจากการวด

(ปรมาณ / ลกษณะ) วามคณภาพอยในระดบใดโดยเปรยบเทยบกบเกณฑ

ตาง ๆ ทกาหนด

การวดและประเมนการเรยนร

การประเมนการเรยนร คอ การตคาผลของการวดทแสดงถง

ความสามารถ การแสดงออก และผลจากการกระทาของนกเรยนจาก

การมอบหมายงานของครทปรากฏมคณภาพระดบใดโดยเปรยบเทยบ

กบเกณฑตาง ๆ ทกาหนด

เมอตองการทราบ

ความสงเราตองใช

เครองมอชนดใด

ในการวด ?

การวด (Measurement)

190 C.M.

170 C.M.

การประเมน (Evaluation) นาผลการวดทไดไปเทยบกบเกณฑ

ถาผลการวดความสงของคนๆ หนง ระบวา 190 C.M. ถานาไปเทยบกบเกณฑทวไป

(ความสงเฉลยของคนไทย) กจะประเมนไดวา คนๆ นนมความสงกวาคนทวไป

สมมตวา ความสงเฉลยของคนไทยเทากบ 170 C.M.

การกาหนดจดประสงคการเรยนร

WHY สอนทาไม ?

ความร

ความคด

ทกษะ

ความสามารถ

ความชานาญ

เจตคต คานยม

อปนสย

บคลกภาพ

Knowledge Process/Skill

Attitude

WHAT สอนอะไร ?

เนอหา ตามกลมสาระการเรยนรตาง ๆ- เนอหาทตองเรยน (หลกสตรแกนกลาง)

- เนอหาทควรเรยน (หลกสตรสถานศกษา)

- เนอหาทอยากเรยน (ความสนใจของผเรยน)

How สอนอยางไร ?

- รปแบบการสอน

- วธการสอน

- เทคนคการสอน

การสอนของคร

แยกวดเปนสวนๆ

นกเรยนเรยนรและ

พฒนาเปนองครวม

K P

A

K P A

ความสามารถของนกเรยนCognitive Domain

Psychomotor Domain

Affective Domain

ทกษะพสย

พทธพสย

จตพสย

ดานสตปญญา

ความร

ดานทกษะ

ความสามารถ

ดานเจตคต

คณลกษณะ

Cognitive Domainพทธพสย ดานสตปญญา

ความร ความจา - เนอหา เรองราว วธการ

(Bloom, 1956)

ความเขาใจ - แปลความ ตความ ขยายความ

การนาไปใช - นาความรไปใชในสถานการณใหม

การวเคราะห - ความสาคญ ความสมพนธ หลกการ

การสงเคราะห - ขอความ แผนงาน ความสมพนธ

การประเมนคา - ใชเกณฑภายใน ใชเกณฑภายนอก

การกาหนดวตถประสงคทางการศกษาของ Bloom มการปรบปรงใหม ในป 2001

Psychomotor Domainทกษะพสย

ดานความสามารถ

การรบร - โดยประสาทสมผสทงหลาย

(Simpson, 1956)

ความพรอม - สมอง รางกาย อารมณ

การตอบสนองตามแนวทางทชแนะ - เลยนแบบ

การประสานสวนตาง ๆ ของรางกาย - เปนลกษณะนสย

การตอบสนองโดยอตโนมต - เปนธรรมชาต

การดดแปลงใหเหมาะสม - การพฒนา ปรงแตง

การรเรมใหม - การสรางสรรครปแบบ วธใหม ๆ

Affecttive Domainจตพสย ดานเจตคต

การรบร - รจก เตมใจรบร เลอกแสดงอาการเตมใจรบร

(Krathwohl, 1956)

การตอบสนอง - ยนยอม เตมใจ พอใจทจะตอบสนอง

การรคณคา - เตมใจรบคณคาเดยว หลายคณคา

การจดระบบคณคา - สรางมโนทศน การจดระบบคณคา

การสรางบคลกลกษณะ - แสดงพฤตกรรมทสอดคลอง

- สรางบคลกลกษณะนสย

ความสมพนธของการออกแบบกจกรรมการเรยนร

ผลการเรยนรทคาดหวง สาระการเรยนร

กจกรรมการเรยนรสอ-อปกรณ

แหลงเรยนร

การวดและประเมนการเรยนร

การสมตวอยาง

การกาหนดประชากร / กลมตวอยาง

ประชากร คอ ทกหนวยทอยในขอบเขตการศกษา

กลมตวอยาง คอ สวนหนงของประชากรทเลอกมาศกษา โดยท

กลมตวอยางสามารถเปน ตวแทนทด ของประชากร

ตวแทนทด คอ ตวแทนทสามารถใหผลการศกษาทเทยบเทากบ

การศกษาจากประชากรทงหมด ซงเปนผลมาจากการเลอก

กลมตวอยางอยางมระบบและไดมาตรฐาน

* การเลอกใชกลมตวอยางและวธเลอกกลมตวอยางอาจขนอยกบลกษณะ

และประเภทของงานวจย

การสมตวอยาง

การสมตวอยาง คอ การเลอกกลมตวอยางจากประชากร เพอใชเปนแหลงขอมล

ในการทาวจย เนองจากมประชากรทศกษาจานวนมาก ผวจยไมสามารถเกบขอมลจาก

ประชากรทงหมดได วธเลอกกลมตวอยางมดวยกน 2 แนวทางใหญ ๆ คอ

1. วธสมแบบอาศยทฤษฎความนาจะเปน (Probability sampling)

2. วธสมแบบไมอาศยทฤษฎความนาจะเปน (Non-probability sampling)

1. การสม เปนการหากลมตวอยางทประชากรทกหนวยมโอกาสถกเลอกเทากนโดยอาศย

ทฤษฎความนาจะเปน ไดแก การสมอยางงายโดยการจบฉลากหรอใชตารางเลขสม การสมแบบ

ระบบ สมแบบแบงชน สมแบบกลม และการสมแบบหลายขนตอน

2. การเลอก เปนการหากลมตวอยางทประชากรทกหนวยมโอกาสถกเลอกไมเทากน ไดแก

แบบบงเอญ แบบเจาะจง และแบบโควตา

1. วธสมแบบอาศยทฤษฎความนาจะเปน (Probability sampling)

เปนการเลอกตวอยางทเปนตวแทนของประชากร โดยยดหลกวาทกหนวยของประชากรมโอกาสถกเลอกมา

เปนตวอยางเทา ๆ กน การสมตวอยางประเภทน ผวจยจะตองรขนาดของประชากรหรอสามารถประมาณขนาด

ของประชากรได วธสมตวอยางแบบอาศยทฤษฎความนาจะเปนทนยมใชกนทวไปมหลายวธ ดงน

1.1 การสมอยางงาย เปนวธการสมทงายทสด หลกการสาคญคอ ทาใหแตละหนวยของประชากรม

โอกาสถกเลอกเปนกลมตวอยางเทากนหมด วธงาย ๆ ทนยมใชคอ การจบฉลาก และการใชตารางเลขสม

1.2 การสมแบบมระบบ เปนการสมทใชระบบเปนตวตดสนในการเลอกหนวยตวอยาง โดยการเลอก

เฉพาะหนวยตวอยางแรกเทานนแลว กาหนดวาหนวยตวอยางทจะเลอกตอไปจะเวนชวงหางในชวงทเทาๆ กน

1.3 การสมแบบแบงชน เปนการสมโดยจดแบงประชากรทตองการศกษาเปนกลมยอยตามลกษณะท

เดนชด โดยประชากรกลมยอยเดยวกนตองมคณสมบต หรอลกษณะทคลายกนมากทสด และประชากรในแตละ

กลมยอยมลกษณะทแตกตางกนมากทสด จากนนจงสมตวอยางจากแตละกลมยอยตามจานวนทตองการ

1.4 การสมแบบเปนกลม เปนวธการคลายการสมแบบแบงชน คอ การแบงประชากรออกเปนกลม

ยอย ๆ หลาย ๆ กลมแตการสมแบบกลมนน ประชากรในกลมเดยวกนจะมความหลากหลายของประชากรท

เหมอนกนทกกลมยอย ทาใหไมจาเปนตองสมตวอยางจากทกกลม เพยงเลอกจากกลมใดกลมหนงกได

1.5 การสมแบบหลายขนตอน เปนการใชวธการสมตวอยางหลายวธ ในการเลอกกลมตวอยาง

เพอใหไดกลมตวอยางทเปนตวแทนทดของประชากรทศกษา การสมจะใชวธการสมตงแต 3 ขนตอนขนไป

2. วธสมแบบไมอาศยทฤษฎความนาจะเปน (Non-probability sampling)

เปนการเลอกโดยไมคานงถงโอกาสเทาเทยมกนของในการถกเลอกของแตละหนวยประชากร เปน

วธการเลอกโดยอาศยความสะดวกสบาย ความเหมาะสมในการเลอกแบบน เพราะผวจยไมอาจทราบจานวน

ทแนนอนของประชากร หรอไมสามารถประมาณขนาดของประชากรไดชดเจน ผลเสยของวธนคอ ไมได

กลมตวอยางทเปนตวแทนของประชากรเหมอนแบบอาศยทฤษฎความนาจะเปน วธทพอจะทาไดคอ

พยายามเลอกตวอยางใหไดจานวนมากทสด เทาทเวลา แรงงาน และงบประมาณจะทาได วธเลอกตวอยางท

นยมใชกนทวไป มดงน

2.1 การเลอกตวอยางแบบบงเอญ เปนวธการเลอกทยดเอาความสะดวกสบาย หรอความปลอดภย

ของผวจยเปนหลก โดยเลอกตวอยางเทาทจะทาไดตามทมอย หรอตามทไดรบความรวมมอทงหมดได

2.2 การเลอกแบบเจาะจง เปนการเลอกตวอยางโดยกาหนดคณลกษณะของประชากรทตองการศกษา

ไว เมอพบหนวยประชากรใดทมคณลกษณะตามทกาหนดไวกเลอกมาเปนกลมตวอยางจนครบจานวนตาม

ตองการ

2.3 การเลอกตวอยางแบบกาหนดจานวน หรอบางครงกนยมเรยกวา แบบโควตา ซงกคอการเลอก

แบบบงเอญหรอเจาะจงนนเอง แตวาแบบกาหนดจานวนหรอโควตาน มการกาหนดจานวนของกลม

ตวอยางตามทตองการทแนนอน

Sampling ???

1. วเคราะหวตถประสงคของการวจยใหละเอยดวาตองการศกษาปญหาอะไร จากประชากรกลมใด

2. นยามคาจากดความของของประชากรทศกษาใหชดเจน / กาหนดประชากรหรอกลมตวอยาง

3. กาหนดลกษณะของขอมลทตองการรวบรวมวา ตองการขอมลดานใดบาง

4. กาหนดหนวยของตวอยางวาจะใชอะไรเปนหนวยในการสม เปนเพศ หองเรยน ความสนใจ ฯลฯ

5. กาหนดกรอบประชากร ขนนเปนการรวบรวมรายชอ หรอทาบญชหนวยสมาชกของประชากร

6. กาหนดกรอบของการเลอกกลมตวอยาง

7. กาหนดขนาดของกลมตวอยางทตองการศกษา ทสามารถเปนตวแทนของประชากรได

8. กาหนดวธการสมตวอยางใหเหมาะสมกบลกษณะของขอมล และความมงหมายของการใชขอมล

9. ทาการสมตวอยางตามวธการทเลอกไว

ขนตอนการสมตวอยาง

เชญ

ซก

ถาม

..?..